Mt manifesto web

Page 1

IL-MANIFEST

TAL-eSKILLS Introduzzjoni speċjali minn: Don Tapscott, l-Awtur ta’ Wikinomics

B’kontribuzzjonijiet minn persuni ewlenin fil-gvern, fl-edukazzjoni, fil-politika, fir-riċerka u fl-industrija



IL-MANIFEST

TAL-eSKILLS Introduzzjoni speċjali minn: Don Tapscott, l-Awtur ta’ Wikinomics

B’kontribuzzjonijiet minn persuni ewlenin fil-gvern, fl-edukazzjoni, fil-politika, fir-riċerka u fl-industrija



DAĦL A Minkejja t-turbulenzi ekonomiċi u finanzjarji kurrenti, it-tranżizzjoni għal ekonomija bbażata fuq l-għarfien u mmexxija mill-innovazzjoni qed taċċellera. Il-kapaċità tal-intrapriżi Ewropej biex jikkompetu u jinnovaw qed issir aktar dependenti fuq l-użu strateġiku u effiċjenti tat-teknoloġiji tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni ġodda. Din ir-rivoluzzjoni industrijali ġdida tqiegħed lill-ħaddiema b’sengħa kbira u b’għarfien tajjeb tal-ICT f ’vantaġġ, filwaqt li dawk b’nuqqas ta’ ħiliet jew li għandhom ħiliet baxxi huma aktar vulnerabbli. Hekk kif qed jitfaċċaw kompetituri u swieq formidabbli fid-dinja, l-industrija qegħda dejjem aktar tfittex talenti u riżorsi kull fejn huma disponibbli; l-eskills huma kruċjali għallkompetittività tal-Ewropa bħala reġjun. Il-kriżi żvelat nuqqasijiet serji fis-swieq ekonomiċi u tax-xogħol tagħna. Fi żmien meta r-rata tal-qgħad hija ogħla minn 10% għadna mhux qed nipproduċu biżżejjed professjonisti li għandhom l-eskills. Biex nagħtu idea, l-għadd ta’ gradwati fl-ICT żdied b’mod kostanti sal-2005 iżda minn dak iż-żmien ’l hawn naqas u l-perċentwal ta’ studenti nisa jibqa’ baxx ħafna. Il-mexxejja tan-negozji jwissu li nistgħu niffaċċjaw diskrepanzi kbar ħafna fil-kompetittività u fl-innovazzjoni li se jxekklu t-tkabbir fuq tul ta’ żmien. Mhux biss neħtieġu professjonisti fl-ICT iżda wkoll mexxejja, maniġers u intraprendituri li għandhom l-eskills fil-professjonijiet u fis-setturi kollha. L-Ewropa tibqa’ f’pożizzjoni tajba biex tindirizza l-isfidi li għandha quddiemha. Il-Kummissjoni Ewropea pproponiet strateġija tal-eskills fuq tul ta’ żmien u Aġenda Diġitali biex tindirizza l-kundizzjonijiet li jeħtieġ jiġu ssodisfati biex ikun esplojtat il-potenzjal tal-ICT. Sar ħafna progress, iżda dan mhuwiex biżżejjed: jeħtieġ naċċelleraw u nintensifikaw l-isforzi tagħna. Bir-rata tal-qgħad f’livelli rekord u t-tbassir ta’ prospettiva ekonomika negattiva, il-Kummissjoni Ewropea ser tressaq proposti ġodda għal politika industrijali ġdida li trawwem it-tkabbir fl-2012. Dan il-Manifest jiġbor fih għadd ta’ ideat importanti minn mexxejja ewlenin filgvernijiet, fl-edukazzjoni, fil-politika, fir-riċerka u fl-industrija. Huwa jirrifletti l-komponenti prinċipali tal-isfida tal-eskills għall-Ewropa u jipprovdi pariri siewja dwar dak li jeħtieġ isir. Jien grat ħafna lejhom talli qasmu l-għarfien, l-esperjenza u l-enerġija tagħhom għal kontribut ta’ viżjoni u pjan ta’ azzjoni komuni. Dan il-Manifest huwa sejħa għall-azzjoni minna lkoll.

Antonio Tajani

Viċi President tal-Kummissjoni Ewropea Responsabbli għall-Industrija u l-Intraprenditorija DAĦLA

3


IN TRODUZZJONI Il-Ħolqien ta’ Kapaċitajiet Diġitali fl-Ewropa Minn Don Tapscott L-Ewropa tinsab f ’punt kritiku. L-isfidi tad-dejn sovran, il-qgħad fost iż-żgħażagħ, il-malesseri tal-ekonomija, it-taqlib soċjali, in-nuqqas ta’ innovazzjoni, il-paraliżi istituzzjonali u problemi oħra kollha għandhom konnessjoni. Mhux biss fl-Ewropa, iżda madwar id-dinja l-ekonomija industrijali u ħafna mill-istituzzjonijiet tagħha qed ifallu. Naraw industriji fi kriżi, gvernijiet li ma jistgħux jaħdmu, sisien tal-midja li qed ifallu bħal gazzetti, servizzi finanzjarji li qed jiddgħajfu, u sistemi ta’ trasport u istituzzjonijiet għall-koperazzjoni globali u soluzzjoni ta’ problemi dgħajfa. Jeħtieġ nerġgħu naħsbu u nibnu mill-ġdid il-ħafna organizzazzjonijiet u istituzzjonijiet li servewna tajjeb għal għexieren ta’ snin, iżda li issa waslu fl-aħħar taċ-ċikli tal-ħajja tagħhom. Fl-istess waqt il-profili ta’ intrapriżi u industriji ġodda u ċivilizzazzjoni ġdida isiru aktar ċari. Is-soċjetà issa għandha l-aktar pjattaforma b’saħħitha biex tgħaqqad lin-nies, il-ħiliet u l-għarfien meħtieġ biex ikun żgurat it-tkabbir, l-iżvilupp soċjali, u dinja ġusta u sostenibbli. Minħabba r-revoluzzjoni diġitali, il-mudelli industrijali l-qodma qed jinqalbu rashom ’l isfel u possibilitajiet ġodda qed jiżdiedu. L-internet qed jevolvi b’mod mgħaġġel biex isir mezz dejjem aktar b’saħħtu ta’ komunikazzjoni u mutur kruċjali ta’ innovazzjoni u ħolqien tal-ġid li jnaqqas b’mod radikali l-ispejjeż tal-kollaborazzjoni u b’hekk jippermetti bidliet profondi fil-mod kif norganizzaw il-kapaċitajiet fis-soċjetà biex tkun innovattiva, tagħmel prodotti, servizzi u ġid, u anke toħloq valur pubbliku. Mhux biss il-pass tal-bidla qed isir aktar mgħaġġel iżda l-konsegwenzi wkoll. Ir-revoluzzjoni diġitali twiegħed li tittrasforma l-ekonomiji u s-soċjetà tagħna fi prosperità, żvilupp soċjali u stabbilità. L-intrapriżi u l-komunitajiet qed jaħdmu flimkien b’modi ġodda biex jaqsmu t-tħassib, l-isforzi u l-isfidi. Nies minn kullimkien qed jikkolaboraw daqs qatt qabel sabiex jivvintaw mill-ġdid l-istituzzjonijiet tagħna u jsostnu l-pjaneta, saħħitna u l-eżistenza tagħna. Minn edukazzjoni u x-xjenza għal approċċi ġodda tal-involviment taċ-ċittadini u tad-demokrazija, għaddejjin inizjattivi ġodda, li jħaddnu sett ġdid ta’ prinċipji għas-seklu 21 - kollaborazzjoni, onestà, skambju, interdipendenza u integrità.

4

Il-manifest tal-eskills


Iżda hemm problema serja. Madwar l-Ewropa hemm diskrepanza ta’ kapaċitajiet diġitali dejjem tikber bejn id-domanda għat-trasformazzjoni diġitali fuq naħa waħda u l-ħiliet, l-għarfien u l-kapaċità tal-forza taxxogħol fuq in-naħa l-oħra. Il-Manifest tal-eSkills jinnota li, minkejja l-livelli medji tal-qgħad ta’ 22% fost iż-żgħażagħ madwar l-Ewropa, min iħaddem regolarment jgħid li ma jistgħux jimlew il-pożizzjonijiet li jeħtieġu ħiliet xjentifiċi u tekniċi. Dan in-nuqqas se jiggrava. Riċerka riċenti pan-Ewropea mil-London School of Economics (LSE) turi li hemm nuqqas serju ta’ ħiliet fost iż-żgħażagħ Ewropej, minkejja l-opinjoni popolari li huma “indiġeni diġitali”. Ulterjorment, l-LSE qed tgħid li l-progress fil-kisba tal-eSkills fost il-popolazzjoni staġnat f ’dawn l-aħħar snin. Ir-Rapport Livingstone-Hope li għandu reputazzjoni għolja u huwa ppubblikat fir-Renju Unit, isostni din l-opinjoni, u jikkonferma li l-kurrikulu tal-edukazzjoni la jirrifletti u lanqas jifhem il-bżonnijiet talindustrija. Pereżempju, l-iskejjel jipprovdu ħiliet bażiċi bħall-ipproċessar tat-test tal-kliem aktar mill-għarfien tad-diversi għodod, ix-xjenza talkompjuters u l-ipprogrammar li huma ħafna aktar essenzjali u meħtieġa. L-aktar ċifri reċenti ppublikati minn Eurostat fl-2009 juru li għas-sebgħa u għoxrin stat membru tal-Unjoni Ewropea, 14.3 persuna biss minn 1000 li għandhom bejn 20-29 qed jistudjaw suġġetti xjentifiċi u tekniċi fil-livell terzjarju. Dan huwa paradoss: iż-żgħażagħ huma utenti kbar tal-IT; dawk li għandhom bejn 16-24 sena jużaw l-internet bejn ħames u seba’ darbiet fil-ġimgħa. Minkejja dan, anqas minn 30% tas-subien, u 15% tal-bniet qed jippjanaw li jistudjaw suġġetti relatati mal-IT fil-livell terzjarju. Id-distakk minn suġġetti xjentifiċi u tekniċi jibda mill-edukazzjoni fl-aħħar snin tal-primarja u l-bidu tas-sekondarja. Dan ikollu impatt fuq il-provvista sussegwenti ta’ talent żagħżugħ li jidħol fl-edukazzjoni terzjarja f ’dan ilqasam, u eventwalment fuq il-livell tal-eSkills li jkun hemm fil-forza taxxogħol. Jeħtieġ ikun hemm miri u bidliet ambizzjużi fis-sistema edukattiva kollha biex ikunu sodisfatti l-bżonnijiet taż-żgħażagħ Ewropej, biex tiġi influwenzata l-perċezzjoni b’mod pożittiv u b’hekk il-motivazzjoni u l-kisbiet fis-suġġetti xjentifiċi u tekniċi fil-ħajja akkademika, u jkunu ppreparati aħjar għall-ħajja professjonali futura tagħhom.

Il-qasma tal-kapaċità diġitali hija problema epika Din hija problema kbira ħafna għax il-litteriżmu, il-kapaċità u l-ħiliet fit-teknoloġija huma essenzjali għall-industriji kollha. Mudelli talpassat għall-innovazzjoni, produzzjoni, distribuzzjoni u prattikament kull attività ekonomika oħra qed jinqalbu wiċċhom ’l isfel minħabba l-globalizzazzjoni u r-revoluzzjoni diġitali. Kif ktibt għal ħafna snin,

INTRODUZZJONI

5


kumpaniji li jittrasformaw lilhom infushom permezz tat-teknoloġija huma aktar innovattivi għaliex mudelli b’netwerks ta’ talent ikollhom prestazzjoni aħjar. Għandhom relazzjonijiet aħjar mal-klijenti, billi l-midja soċjali ddaħħal lill-klijenti fil-limiti ta’ networks tan-negozju. L-internet, il-mobilità u ż-żieda tal-hekk imsejħa “dejta kbira” u l-analiżi tad-dejta tal-ġenerazzjoni li jmiss jippermettu lill-kumpaniji jsaħħu bil-kbir ilprestazzjoni tagħhom u jiksbu vantaġġ kompetittiv. Ir-riżultat ta’ dan huwa li minħabba li l-forza tax-xogħol hija nieqsa mill-għarfien u l-kompetenza diġitali meħtieġa, kumpaniji Ewropej, gvernijiet u istituzzjonijiet oħra qed jaqgħu lura. Madankollu hemm problema oħra – il-qgħad fost iż-żgħażagħ, stmat li huwa ‘il fuq minn 22% fl-Ewropa. Din iċ-ċifra ilha tiżdied kontinwament għal dawn l-aħħar 10 snin. Fil-Greċja u fi Spanja, il-qgħad fost iż-żgħażagħ spara ‘l fuq għal 50%. Ħafna jagħtu t-tort lit-teknoloġija, iżda dan mhuwiex il-każ. L-aħħar mewġa tat-teknoloġija kienet dwar l-awtomatizzazzjoni – tipikament bil-għan li jitnaqqsu l-ispejjeż, speċifikament it-tnaqqis tal-persunal. Iżda, hekk kif ir-revoluzzjoni diġitali mmaturat, is-saħħa tat-teknoloġija hija biex jiżdiedu, mhux biss jawtomizza, l-kapaċitajiet umani. Il-kompjuters saru għodod ta’ komunikazzjoni u ta’ skambju tal-informazzjoni, tal-għarfien u tal-intelliġenza umana. M’għadhomx għodod għall-awtomazzjoni biss. Barra minn dan, fis-suq globali dawn huma għodod għall-bini ta’ kumpaniji u ekonomija kompetittivi u b’hekk impjiegi ġodda. Xi forom ġodda ta’ kollaborazzjoni jistgħu jwasslu biex xi impjiegi jkunu superfluwi jew iwasslu lil xi kumpaniji biex jittrasformaw u jnaqqsu l-forza tax-xogħol tagħhom. Iżda hemm każ aktar sod li t-teknoloġija talinformazzjoni tista’ ttejjeb intrapriżi li għadhom fil-bidu tagħhom, billi tikkarga l-kapaċitajiet innovattivi tagħhom u li intrapriżi żgħar u ġodda min-naħa tagħhom huma l-aktar sors affidabbli tal-ħolqien tax-xogħol. Fl-2007 studju prominenti tal-Fondazzjoni Kauffman fl-Istati Uniti żvela li l-ħolqien tal-impjiegi jiġi primarjament minn kumpaniji ġodda, jiġifieri l-intraprenditorija: tmien miljun minn tnax-il miljun impjieg ġdid inħolqu minn kumpaniji ġodda li kienu ilhom imwaqqfa anqas minn ħames snin. Il-mexxejja tal-gvernijiet qed jagħmlu żball meta jħarsu lejn il-korporazzjonijiet il-kbar u dawk li għandhom l-aktar suċċess bħala sors ta’ impjiegi. Pjuttost, l-internet jippermetti era ġdida ta’ intraprenditorija u mudelli ġodda ta’ negozji. Il-kumpaniji ż-żgħar jista’ jkollhom ħafna millistess kapaċitajiet li jkollhom kumpaniji kbar mingħajr ir-responsabilitajiet ewlenin – il-burokrazija, il-wirt tal-kulturi, sistemi u metodi ta’ ħidma antiki – li kollha jistgħu jtellfu l-innovazzjoni. L-organizzazzjonijiet kollha

6

Il-manifest tal-eskills


jistgħu jibbenefikaw mill-innovazzjoni miftuħa, fejn it-talent m’għandux għalfejn ikun fi ħdan il-kumpanija, u l-akbar benefiċċjarji jistgħu jkunu l-kumpaniji ż-żgħar. Hekk kif aktar ditti żgħar jesplojtaw l-internet għal riżorsi ġodda, dawn jistgħu jiksbu aċċess bħal qatt qabel għal swieq globali li qabel kienu aċċessati biss minn korporazzjonijiet kbar. L-industrija tal-ICT minn dejjem kienet immexxija mill-inizjattiva intraprenditorili. Industriji oħra qegħdin dejjem aktar jadottaw dan ilmudell. Ħiliet intraprenditorili u innovattivi għalhekk se jkunu elementi essenzjali tal-eSkills futuri. “Il-ħiliet u l-iżvilupp tal-forza tax-xogħol huma ċ-ċwievet tal-futur ekonomiku tal-Ewropa,” jinnota Jan Muehlfeit ta’ Microsoft u Viċi Chairman tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-eSkills. L-intraprenditorija toħloq l-impjiegi. Il-kollaborazzjoni u mudelli ta’ negozju b’netwerks iwasslu għal intraprenditorija kompetittiva. Dan japplika kemm għall-industrija tal-ICT innifisha kif ukoll għallekonomija inġenerali. Iżda hemm ingredjent nieqes. Jekk se nindirizzaw il-qgħad strutturali, l-Ewropa teħtieġ politiki tal-gvernijiet li joħolqu l-kuntest biex dan isir. L-opportunitajiet offruti mit-teknoloġija huma universali, u l-intraprendituri fl-Ewropa għandhom kompetizzjoni globali. Intraprenditur fl-Indja jew fiċ-Ċina jista’ jkollhom l-istess vantaġġi ta’ tiftix ta’ għejun globali, kompetenza esperta internazzjonali u aċċess għall-klijenti permezz ta’ diversi pjattaformi onlajn ġodda. Madankollu, l-impjiegi jmorru disproporzjonalment fil-pajjiżi fejn il-kultura, l-istituzzjonijiet u t-talent iwasslu għal innovazzjonijiet ġodda fis-suq. Huwa essenzjali għall-Ewropa biex timxi fuq quddiem nett tal-aktar eSkills ta’ valur f ’din il-kompetizzjoni globali u biex tibni forza tax-xogħol, inklużi l-intraprendituri u l-maniġers, li għandhom esperjenza profonda tat-teknoloġija u l-kultura tar-revoluzzjoni diġitali fid-DNA tagħhom. Biex jagħtu lok għall-intraprenditorija u t-tkabbir fl-impjiegi, jeħtieġ li l-gvernijiet jinvestu fl-edukazzjoni biex joħolqu forza tax-xogħol b’ħafna eSkills. Jeħtieġ jevitaw il-protezzjoniżmu u jiżguraw li s-swieq globali ma jkunux magħluqa għall-intraprendituri. Il-gvernijiet jistgħu jinkoraġġixxu r-Riċerka u l-Iżvilupp permezz ta’ inċentivi fiskali u oħrajn li jagħmluha aktar faċli biex intrapriżi ġodda jaċċessaw kapital ta’ sogru u jkollhom appoġġ fil-kummerċjalizzazzjoni. Il-mexxejja ta’ kull pajjiż għandhom jagħmlu skambji ta’ ideat diġitali u sfidi biex jimpenjaw liċ-ċittadini biex jaħsbu dwar kif jistgħu jippromwovu l-intraprenditorija. Jekk l-Ewropa se toħloq u żżomm l-impjiegi fis-suq emerġenti globali, jeħtieġ li l-gvernijiet ma jibqgħux jiddependu fuq kumpaniji tradizzjonali kbar u jsiru esperti tal-intraprenditorija. Dan jeħtieġ jagħmluh fl-iskejjel, fil-midja u f ’kull

INTRODUZZJONI

7


post u opportunità oħra. Kull pajjiż fl-Ewropa jeħtieġ kampanja “Impjiegi Permezz tal-Intraprenditorija Elettronika”, imnedija minn sħubijiet ta’ diversi partijiet interessati u ffukata fuq il-bini tal-eSkills u l-kapaċità biex tikkarga l-ħolqien u t-tkabbir ta’ kumpaniji ġodda. Madankollu, fl-Ewropa llum aktar minn 300 miljun persuna huma emarġinati fl-ekonomija diġitali. Il-kisba tal-eSkills tista’ żżid il-provvista ta’ ħaddiema kwalifikati, tkabbar l-opportunitajiet tal-impjieg u tistimola l-produttività tal-Ewropa li tant hija meħtieġa. Jeħtieġ li l-ħaddiema jkomplu jibnu fuq il-ħiliet eżistenti tagħhom biex jiżguraw li jibqgħu kompetittivi fil-suq tax-xogħol mimli sfidi tas-seklu 21. Il-livelli tas-salarji tal-professjonisti bl-eSkills huma ħafna ogħla minn dawk b’eSkills baxxi. Iżda jeħtieġ ikunu implimentati strateġiji u tekniki maniġerjali biex ikun żgurat li l-eSkills huma sfruttati bis-sħiħ biex tkun iffaċilitata innovazzjoni effettiva msejsa fuq l-IT li tmexxi l-irkupru tal-ekonomija u t-tkabbir tal-produttività. Hemm bosta livelli essenzjali fejn il-kapaċità hija meħtieġa: • Jeħtieġ li l-impjegati kollha jkollhom livell ta’ profiċjenza, kompetenza u għarfien tal-għodod ta’ żmienna, għaliex dawn qed isiru aktar kruċjali għall-eżekuzzjoni ta’ suċċess ta’ kull funzjoni tax-xogħol. • Jeħtieġ li l-maniġers u l-eżekuttivi jkollhom kompetenzi elettroniċi huma stess. Din hija prekondizzjoni għall-komprensjoni dwar kif il-midja l-ġdida tista’ tittrasforma organizzazzjoni għas-suċċess. Meta mqabbla ma’ partijiet oħra fid-dinja, l-eżekuttivi Ewropej adottaw il-kompjuters personali b’rata anqas mgħaġġla. Minflok, għandhom ikunu huma huma li jieħdu r-riedni f ’idejhom, peress li huma jistabbilixxu l-kultura tal-organizzazzjoni bl-imġiba tagħhom. L-edukazzjoni tal-eżekuttivi u t-tmexxija elettronika huma essenzjali. • Jeħtieġ niżviluppaw għarfien espert aktar profond ta’ teknoloġisti professjonali per se – programmers, analisti, inġiniera u periti tassistemi huma meħtieġa mill-intrapriżi u mill-gvernijiet biex jibnu u jimmaniġġjaw l-ambjenti tal-ICT tagħhom. • Is-settur tal-ICT innifsu jeħtieġ livell ġdid ta’ talent – professjonisti li jistgħu jikkompetu fis-suq globali. L-Ewropa teħtieġ forza taxxogħol mill-aħjar fid-dinja ta’ tekniċi, inventuri u teknoloġisti

8

Il-manifest tal-eskills


sofistikati u l-aktar avvanzati. Minħabba t-tkabbir straordinarju taċ-ċentri ta’ innovazzjoni minn Silicon Valley sa Bangalore, Beijing u Seoul, dan jeħtieġ li jsir malajr. • Il-problema tad-diskrepanza tat-talent fl-ICT hija parti żgħira ħafna tal-iSTEM. Dan ifisser li l-Ewropa teħtieġ li tavvanza l-kapaċitajiet tagħha inġenerali fix-xjenza, fit-teknoloġija, flinġinerija u fil-matematika. M’aħniex ngħidu li l-edukazzjoni teknika biss hija importanti, jew li l-“ħiliet” definiti b’mod tradizzjonali huma biss dak li jgħodd; pjuttost li approċċ aktar ibbilanċjat lejn l-edukazzjoni bejn ix-xjenza u l-umanitajiet huwa meħtieġ. Għad hemm rwol għal edukazzjoni tal-ewwel lawrja fl-arti liberali. Ilbieraħ inti ggradwajt u kont stabbilit għall-ħajtek – u kulma kont teħtieġ huwa li “tibqa’ aġġornat/a” xi ftit bl-iżviluppi kurrenti fil-qasam magħżul tiegħek. Illum meta tiggradwa inti stabbilit għal, forsi, ħmistaxil minuta. Jekk ħadt kors tekniku fl-ewwel snin tal-istudji, nofs dak li tgħallimt jista’ jkun skada sar-raba’ sena. Ovvjament, xorta għandek bżonn bażi ta’ għarfien; ma’ tistax tuża Google għal kull attività u konverżazzjoni tiegħek. Iżda dak li jgħodd aktar huwa l-kapaċità tiegħek li titgħallem tul il-ħajja, taħseb, tirriċerka, issib informazzjoni, tanalizza, tissintetizza, tikkontestwalizza u tevalwa b’mod kritiku; li tapplika r-riċerka għassoluzzjoni tal-problemi; li tikkollabora u tikkomunika. Dan huwa partikolarment importanti għall-istudenti u min jimpjega billi jikkompetu f ’ekonomija globali. Is-swieq tax-xogħol issa huma globali u minħabba mudelli ta’ negozji f ’netwerk, ħaddiema bbażati fuq l-għarfien jiffaċċjaw kompetizzjoni f ’ħin reali. Ħaddiema u maniġers jeħtieġ jitgħallmu, jadattaw u jaħdmu bħal qatt qabel. Għalhekk meta dan il-Manifest juża l-kelma “eSkills” mhux qed jirreferi sempliċiment għall-kapaċitajiet limitati tal-użu ta’ xi għodod diġitali, iżda għall-għarfien u l-kapaċità fil-fond għal tagħlim tul il-ħajja dwar l-oqsma adattati tar-revoluzzjoni diġitali, it-teknoloġiji, l-applikazzjonijiet, l-użi u l-opportunitajiet għat-trasformazzjoni permezz tagħha.

Allura, x’għandu jsir? Biex jintuża l-potenzjal tar-revoluzzjoni diġitali u taddatta ruħha għallkompetizzjoni globali, l-Ewropa teħtieġ tittrasforma l-ħiliet, l-għarfien u l-kapaċitajiet tal-forza tax-xogħol. Jekk jaħdmu flimkien, l-industrija, l-edukazzjoni u l-gvernijiet għandhom is-setgħa jiżguraw azzjoni u suċċess fit-tul li jwassal għal impjiegi, kompetittività u żieda fil-produttività.

INTRODUZZJONI

9


Il-ħaddiema Ewropej jeħtieġu għodod biex jipparteċipaw fil-mewġa ta’ opportunitajiet immexxija mill-innovazzjoni li se joħorġu millintrapriżi mmexxija b’mod diġitali. Dan huwa veru għas-setturi kollha talekonomija. Irridu niżguraw li l-ħaddiema kollha, mhux biss iż-żgħażagħ, għandhom l-eSkills meħtieġa biex jipparteċipaw f ’din l-era ta’ intelliġenza li hija netwerked. L-edukazzjoni issa saret proċess tul il-ħajja. Jeħtieġ li ċ-ċittadini kollha jkunu jistgħu jaċċessaw l-opportunitajiet għattaħriġ tal-ICT faċilment, u l-Ġimgħa Ewropea tal-eSkills għandha rwol importanti f ’dan il-proċess. Din tiffoka fuq l-għanijiet imsemmija filKomunikazzjoni tal-Kummissjoni Ewropea tal-2007, ‘l-eSkills għas-Seklu 21.’ Din is-sejjaħ biex l-eSkills ikunu integrati fl-edukazzjoni primarja u sekondarja. Jeħtieġ intejbu t-tagħlim tax-xjenza, b’mod partikolari l-matematika u l-fiżika. Jeħtieġ li ż-żgħażagħ jifhmu li permezz tal-eSkills ikollhom għażliet ta’ karrieri ħafna aħjar. Il-limiti bejn l-akkademja u l-industrija mhux se jibqgħu jisfukaw. Din hija ħaġa tajba; tiffaċilita allinjament aktar mill-viċin bejn il-ħtiġijiet talindustrija u r-riċerka. Tgħin ukoll tipprovdi professjonisti tal-IT b’eSkills relevanti. U dan għandu jwassal għal aktar valur tan-negozju. Fl-istess waqt, l-Ewropa jeħtieġ tiffoka aktar fuq il-kwistjoni li tagħmel użu aħjar mit-talent eżistenti. L-eSkills huma żieda eċċellenti fil-profil ta’ kull professjonist ikkwalifikat. Ir-Riċerka ta’ IDC tiżvela li 90% tal-impjiegi kollha sal-2015 se jkunu jeħtieġu eSkills bażiċi. Il-potenzjal sħiħ talGvern elettroniku jkun jista’ jimmaterjalizza biss meta l-popolazzjoni Ewropea tkun konnessa mal-internet u jkollha l-eSkills. Neħtieġu t-taħriġ fil-litteriżmu diġitali għall-gruppi li huma f ’riskju tal-esklużjoni. Anke meta jirtiraw, iċ-ċittadini anzjani jibbenefikaw minn aktar u aħjar eSkills fil-ġestjoni tas-saħħa ta’ kuljum tagħhom, u fil-kwistjonijiet personali u finanzjarji tagħhom. Hemm ħtieġa urġenti biex tiġi indirizzata x-xejra inkwetanti tat-tnaqqis fil-għadd tan-nisa li jaħdmu fl-ICT. Dan ixekkel it-tkabbir ekonomiku, u l-pajjiżi kollha jridu jieħdu l-miżuri biex inaqqsu l-iżbilanċ bejn is-sessi. Is-sottorappreżentanza tan-nisa fl-istudji u l-karrieri tal-ICT jirriżulta f ’diskrepanza kbira ta’ talent f ’kumpaniji u ekonomiji bbażati fuq l-ICT. L-indirizzar tal-isfidi tal-eSkills Ewropej se jkun jeħtieġ titjib sinifikanti fil-ġestjoni tal-prattiki biex jittieħed vantaġġ minn opportunitajiet kbar intraprenditorili u kummerċjali. Jeħtieġ nagħqdu t-teknoloġija ma’ kompetenzi oħra tan-negozju. L-istitut tal-Valur tal-Innovazzjoni identifika li f ’ħafna kumpaniji, id-dipartimenti tal-IT mhux qed

10

Il-manifest tal-eskills


jaħdmu daqs kemm jistgħu u l-maniġment tal-kumpanija mhumiex lesti jiffinanzjaw l-innovazzjoni. L-evidenza turi li l-organizzazzjonijiet ewlenin huma dawk li l-aktar li jistgħu jkunu innovattivi fejn in-negozju u l-ICT jiltaqgħu. Il-promozzjoni tal-istandards Ewropej għall-kompetenzi elettroniċi u għaċ-ċertifikazzjoni se jgħollu l-profil tal-professjonaliżmu fl-ICT u jistimolaw l-attrazzjoni għall-kisba ta’ eSkills avvanzati. Dan ukoll jiffissa l-għarfien, il-ħiliet u l-kompetenzi meħtieġa fis-setturi pubbliċi u privati; u jsaħħaħ ir-rwol ta’ universitajiet Ewropej biex jissupplixxu prattikanti tal-ICT u maniġers li jkunu elettronikament kompetenti fl-Ewropa. Ilħiliet għas-suċċess fl-industrija tal-ICT se jkollhom jevolvu u jallinjaw mat-tkabbir. F’dan il-Manifest, il-partijiet interessati u dawk li jappoġġjaw l-istrateġija Ewropea tal-eSkills jinsabu lesti biex jagħmlu l-parti tagħhom fil-ħolqien ta’ sħubija Ewropea ta’ innovazzjoni dwar l-edukazzjoni. L-innovazzjoni dwar l-edukazzjoni tal-ICT u tal-iżvilupp tal-eSkills hija importanti ħafna.

Il-kotba ta’ Don Tapscott huma fost l-aktar li jinbiegħu, inkluż dak l-aktar reċenti (ma’ Anthony D Williams) Macrowikinomics. Kurrentement huwa qed imexxi riċerka dwar mudelli ġodda għas-soluzzjoni ta’ problemi u tmexxija globali.

INTRODUZZJONI

11


12

Il-manifest tal-eskills


WER R EJ Daħla

3

Introduzzjoni: Il-Ħolqien ta’ Kapaċitajiet Diġitali fl-Ewropa

4

Werrej

13

Ħarsa Globali: L-Istampa Ġenerali: Tfittxija mill-Ġdid għall-Eċċellenza u l-innovazzjoni

14

Kapitolu 1: Edukazzjoni innovattiva: Il-Forza tax-xogħol futura tal-Ewropa

24

Kapitolu 2: It-Tiftix u l-Użu tat-Talenti

35

Kapitolu 3: Lejn funzjoni tal-IT immexxija mill-valuri

47

Kapitolu 4: Nagħmlu użu sħiħ mill-potenzjal tan-nisa fl-Ewropa

63

Kapitolu 5: Viżjoni għall-futur

78

Bijografiji tal-Kontributuri

88

Referenzi biblijografiji

102

WERREJ

13


Ħ AR SA GLOBALI: L-Istampa Ġenerali: Tfittxija mill-Ġdid għall-Eċċellenza u l-Innovazzjoni Minn Dr. Bruno Lanvin L-idea kollha tal-Ewropa, bħala ‘utopja realistika’ bħalissa qed tiffaċċja l-ewwel test deċiżiv tagħha. Għalkemm din hija bla dubju globali, il-kriżi kurrenti qed tieħu forom u żvolti differenti f’diversi partijiet tad-dinja. Din hija l-ewwel darba fl-istorja moderna li nħolqot kriżi fi żmien meta l-ekonomija prinċipali tal-produzzjoni mhijiex l-ekonomija tal-konsum prinċipali. Din hija wkoll l-ewwel darba fl-istorja moderna li vantaġġi kompetittivi internazzjonali qed jinbnew fuq fatturi li għandhom x’jaqsmu mill-anqas mar-rikkezzi naturali, il-ġeografija u ‘vantaġġi teknoloġiċi dejjiema’.

Sens ġdid ta’ urġenza F’ambjent li qed jinbidel hekk malajr, l-Ewropa trid tħaffef tidentifika l-bażi tal-prosperità futura tagħha. Tul dan l-aħħar deċenju, l-Ewropa għamlet għażliet strateġiċi f ’dan ir-rigward: il-bini ta’ ekonomija kompetittiva u inklusiva, u li tkun fuq quddiem nett fil-protezzjoni tal-ambjent u l-innovazzjoni huma fosthom. Minħabba l-kriżi kurrenti dawn l-għażliet jiswew ħafna aktar flus u fl-istess waqt huma ta’ aktar valur. Jekk inbidel xi ħaġa fl-Ewropa rigward il-kwistjoni tal-eSkills, huwa s-sens ta’ urġenza li issa għandha: ir-rati tal-qgħad komplew jiżdiedu fl-Ewropa, filwaqt li jidhru li għaddew l-ogħla livell tagħhom fl-Istati Uniti u f ’partijiet oħra tad-dinja (ara d-dijagramma hawn taħt). Rati tal-qgħad UE-27, ŻE-17, l-Istati Uniti u l-Ġappun, aġġustati skont l-istaġun, Jannar 2000 - Jannar 2012 ŻE-17

% 10

UE-27

L-Istati Uniti tal-Amerika

8 6

Il-Ġappun

4 ‘00

’01

‘02

’03

‘04

Sors: Eurostat 2012

14

Il-manifest tal-eskills

’05

‘06

’07

‘08

’09

‘10

’11

‘12

Sena Kalendarja


Madankollu, l-urġenza reali ġejja mir-rati għolja tal-qgħad fost iżżgħażagħ Ewropej (definiti bħala dawk li għandhom 15 sa 24 sena). F’Jannar 2012, id-dejta aggregata (ara d-dijagramma hawn taħt) tipponta lejn rati tal-qgħad ta’ 22.4% fost iż-żgħażagħ fl-UE-27 u 21.6% fiż-żona tal-ewro. F’Jannar 2011 dawn kienu 21.1% u 20.6% rispettivament. L-anqas rati kienu osservati fil-Ġermanja (7.8%), fl-Awstrija (8.9%) u fil-Pajjiżi l-Baxxi (9.0%) u l-ogħla fis-Slovakkja (36.0%), fil-Ġreċja (48.1% f ’Novembru), fi Spanja (49.9%). Dejta simili jippuntaw lejn rati ta’ qgħad ta’ 8.3% fl-Istati Uniti tal-Amerika u 4.6% fil-Ġappun. Rati tal-qgħad fost iż-żgħażagħ, UE-27 u ŻE-17, aġġustati skont l-istaġun, Jannar 2000 - Jannar 2012 UE-27

% 22

ŻE-17

20 18 16 14 ‘00

’01

‘02

’03

‘04

’05

‘06

’07

‘08

’09

‘10

’11

‘12

Sena Kalendarja

Sors: Eurostat 2012

Flimkien ma’ din is-sens ta’ urġenza ġdida hemm l-impressjoni dejjem tikber, li tekniki ta’ produzzjoni ġodda, mudelli ġodda ta’ konsum u aġir ġdid joffru art fertili biex jiġi ġġenerat ‘irkupru ta’ tkabbir kbir flimpjiegi’ fl-Ewropa mingħajr ma tikkomprometti l-ambizzjoni tagħha bħala mexxejja dinjija fil-produttività, l-innovazzjoni u l-inklużjoni. Huwa hawnhekk li t-teknoloġiji tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni (ICT) u l-eSkills isiru element ċentrali tal-analiżi u tal-politki futuri biex jiġġeneraw irkupru sostenibbli u tkabbir kbir fl-impjiegi fl-Ewropa.

Firxa ġdida ta’ opportunitajiet Matul dawn l-aħħar għaxar snin, l-għadd ta’ posta elettronika mibgħuta madwar id-dinja żdied minn 12-il biljun għal 247 biljun kuljum, minn 400,000 messaġġ testwali għal 4.5 biljun, u minn medja ta’ 2.7 siegħa għal 18-il siegħa fil-ġimgħa onlajn: f ’dinja bħal din, jeħtieġ li ħiliet individwali, soċjali, professjonali u maniġerjali jkunu definiti u aġġustati mill-ġdid.

ĦARSA GLOBALI: L-ISTAMPA ĠENERALI

15


Żviluppi ġodda fil-qasam tal-informazzjoni u tan-netwerks (inklużi Cloud computing, dejta kbira, midja soċjali, internet mobbli, u l-konverġenza biex insemmu ftit) joħolqu l-ħtieġa għal ħiliet ġodda, u opportunitajiet tremendi għal dawk li se joħolquhom u jispeċjalizzaw fihom l-ewwel. Dejta dwar il-livelli kurrenti u antiċipati tad-domanda u l-provvista taleSkills jingħataw aktar tard f ’dan il-volum. Dawn juru defiċit persistenti għall-Ewropa inġenerali: il-paradoss ta’ rati għolja ta’ qgħad flimkien ma’ offerti ta’ xogħol mhux mimlija fl-‘isfera tal-eSkills’ jibqa’ wieħed millaktar ċari fis-settur tal-impjiegi fl-Ewropa. Dawn huma żminijiet meta l-għażla tal-aħjar angolu strateġiku biex tindirizza l-kwistjoni tal-eSkills hija prezzjuża daqs l-għodod u l-proċessi li għandhom jiġu adottati biex jindirizzawha. Issa li l-kompetittività globali hija dejjem aktar immexxija mill-għarfien u l-innovazzjoni, huwa ċar li l-Ewropa teħtieġ iżżid fuq il-ħiliet tagħha (bħas-settur tal-ICT u l-ekonomija tal-għarfien tagħha) biex tiżviluppa vantaġġi sostenibbli komparattivi fuq ix-xena internazzjonali. Madankollu, li jkunu adattati l-kwalità u l-istruttura tal-forza tax-xogħol tagħha għall-isfidi u l-opportunitajiet li jirriżultaw mill-avvent ta’ dik l-ekonomija tal-għarfien globali tibqa’ sfida li, jekk ma tkunx indirizzata, tista’ tippreġudika l-futur ta’ sforzi oħra li saru biex isawru l-futur tal-Ewropa bħala forza globali u mudell ta’ ‘kompettitività cum inklużjoni’. Din hija l-isfida tal-eSkills. Xejn anqas.

Ħolqa essenzjali nieqsa, internament u esternament Hemm kunsens wiesa’ fost il-partijiet interessati li l-eSkills huma kruċjali biex jistimolaw il-kompetittività, il-produttività u l-innovazzjoni kif ukoll il-professjonaliżmu u l-impjegabilità tal-forza tax-xogħol tal-Ewropa. Hemm il-ħtieġa li jkun żgurat li l-għarfien, il-ħiliet, il-kompetenzi u l-kreattività tal-maniġers, tal-prattikanti tal-IT u tal-utenti jilħqu l-ogħla standards globali u li jkunu kontinwament aġġornati f ’proċess effettiv ta’ tagħlim tul il-ħajja. L-Ewropa teħtieġ persuni bl-eSkills biex jipprovdu l-infrastruttura, u persuni bl-eSkills biex jużawha. Soċjetà bl-eSkills hija għalhekk prekursur għal soċjetà bbażata fuq l-għarfien. Fl-assenza ta’ biżżejjed eSkills fil-popolazzjoni Ewropea, l-investimenti li saru u li huma ppjanati

16

Il-manifest tal-eskills


fl-infrastruttura (p.ez. il-broadband) mhux se jiġġeneraw id-dħul kollu mistenni mill-investiment. Mill-perspettiva tal-industrija, huwa wkoll ċar li nuqqas sostanzjali kontinwu ta’ ħaddiema fl-IT jippreġudika serjament is-suċċess tal-ekonomija Ewropea. Dan jaffettwa l-iżvilupp talindustriji tat-teknoloġija avvanzata u jnaqqas il-veloċità tal-innovazzjoni, li mbagħad ikollu effett fuq l-impjegabilità u l-produttività fl-industriji relatati. Għalhekk, in-nuqqas ta’ prattikanti tal-IT idgħajjef l-abilità tal-Ewropea biex tikkompeti b’mod globali. Internament, dawn innuqqasijiet jikkostitwixxu wkoll theddida għall-akkwist ta’ Suq Diġitali Uniku.

L-eSkills huma l-qofol tal-kompetittività, ittkabbir u l-impjiegi Ewropej F’Settembru 2007, wara konsultazzjoni u diskussjonijiet estensivi mal-partijiet interessati u mal-istati membri fil-kuntest tal-Forum Ewropew tal-eSkills, il-Kumissjoni Ewropea adottat Komunikazzjoni dwar “l-eSkills għas-Seklu 21: It-Trawwim tal-Kompetittività, it-Tkabbir u l-Impjiegi”, li tinkludi strateġija tal-eSkills tal-UE fuq perijodu fit-tul. Din l-istrateġija ntlaqgħet mill-istati membri fil-Konklużjonijiet tal-Kunsill tal-Kompetittività f ’Novembru 2007. Il-partijiet interessati laqgħu tajjeb ukoll aġenda tal-eSkills fuq perijodu fit-tul. L-industrija tal-ICT stabbiliet il-Bord tat-Tmexxija tal-Industrija tal-eSkills bħala kontribut għall-implimentazzjoni tal-istrateġija. Studju relatat sab li l-politiki nazzjonali tal-IT għandhom it-tendenza li jiffokaw fuq l-iżvilupp talħiliet bażiċi tal-utenti tal-IT. L-iżvilupp tal-ħiliet tal-prattikanti talIT ħafna drabi huwa kkunsidrat bħala parti mill-politika ta’ taħriġ vokazzjonali kontinwu. Huma sabu li disa’ pajjiżi għandhom politiki mmirati lejn l-iżvilupp tal-ħiliet fin-negozju elettroniku. Sitta u għoxrin pajjiż kellhom politiki maħsuba għall-eskills għall-utenti filwaqt li ħdax-il pajjiż (id-Danimarka, Franza, il-Ġermanja, l-Ungerija, l-Irlanda, Malta, Spanja, il-Portugall, ir-Rumanija, ir-Renju Unit u t-Turkija) kellhom politiki mmirati speċifikament lejn l-iżvilupp tal-eSkills tal-prattikanti. L-istudju jidentifika total ta’ ħamsa u erbgħin inizjattiva li kienu mmirati speċifikament lejn l-iżvilupp tal-ħiliet tal-prattikanti tal-IT. Sar ħafna progress fl-implimentazzjoni tal-istrateġija tal-eSkills talUE. Ġie żviluppat Qafas Ewropew għall-Kompetenza Elettronika u ġie implimentat portal Ewropew tal-karrieri tal-eSkills flimkien ma’ sħubiji ta’ livell għoli ma’ għadd ta’ partijiet interessati. Minn dakinhar ’l hawn tnedew attivitajiet ġodda. Dawn jinkludu azzjonijiet relatati

ĦARSA GLOBALI: L-ISTAMPA ĠENERALI

17


mal-provvista u d-domanda (inkluż l-iżvilupp ta’ xenarji previsti) biex jantiċipaw aħjar il-bidla, l-iżvilupp ulterjuri tal-Qafas Ewropew għallKompetenza Elettronika; il-promozzjoni ta’ inċentivi finanzjarji u fiskali relevanti. F’dan ir-rigward, il-Ġimgħa pan-Ewropea tal-eSkills kienet kampanja prinċipali għat-trawwim tal-għarfien biex tippromwovi l-eSkills, taqsam l-esperjenzi, trawwem il-koperazzjoni u biex timmobbilizza l-partijiet interessati. Billi l-Ewropa għadha qed titħabat biex toħroġ mill-kriżi, l-informazzjoni tal-2007 tieħu valur ġdid: il-qgħad speċifiku fl-IT baqa’ dejjem ħafna taħt ir-rata tal-qgħad totali. Dan juri li l-istimulazzjoni tat-tkabbir fis-settur tal-IT (u tal-eSkills) jistħoqqlu jiġi kkunsidrat bħala għodda tal-politika kontraċiklika biex jiġġenera l-irkupru tat-tkabbir fl-impjiegi msemmija qabel.

Dimensjonijiet ġodda fil-ġirja globali għattalenti Xejra prinċipali li qed taffettwa d-domanda għall-eSkills hija t-tiftix ta’ għejun globali. Ħarsa lejn il-karti tal-bilanċ tal-kummerċ turi li l-Ewropa timporta aktar prodotti tal-IT u tesporta aktar servizzi tal-IT, filwaqt li tesporta prodotti u servizzi tal-IT li jiswew aktar u timporta prodotti u servizzi li huma orħos. Għalhekk jidher biċ-ċar li l-Ewropa teħtieġ prattikanti li għandhom sengħa kbira fl-eSkills biex jikkontribwixxu għall-innovazzjoni speċjalment fis-settur tas-servizzi. L-Ewropa ma kellhiex daqshekk suċċess biex tattira talent tal-IT barrani matul dan l-aħħar deċenju. L-esternalizzazzjoni u d-delokalizzazzjoni mhumiex soluzzjonijiet li jilqgħu b’sodisfazzjoni għan-nuqqas filġejjieni tal-eSkills Ewropej. Jekk ikunu użati żżejjed, metodi bħal dawn jippreġudikaw il-kwalità ta’ prodotti u servizzi innovattivi. Barra min hekk, hemm indikazzjonijiet ċari li l-pajjiżi li sa issa qed jagħmlu tajjeb għan-nuqqas tal-prattikanti tal-IT fl-Ewropa – pereżempju ċ-Ċina u l-Indja – dalwaqt se jiffaċċjaw huma stess nuqqasijiet kbar fl-eSkills. Barra l-assigurazzjoni li jkun hemm biżżejjed eSkills professjonali flEwropa, huwa wkoll importanti li jinstabu modi biex ikunu aġġornati l-eSkills fil-forza tax-xogħol kurrenti. Illum, din il-‘globalizzazzjoni tas-swieq tal-eskills’ hija msaħħa miż-żieda filmobilità ta’ individwi b’ħafna ħila. Netwerks ta’ Informazzjoni Globali, ittelepreżenza, timijiet virtwali li joperaw ’l hemm minn fruntieri ġeografiċi u żoni orarji, qed joħolqu ambjenti ġodda tax-xogħol fejn, li tiġbed lejk talenti

18

Il-manifest tal-eskills


tajbin qed issir kwistjoni strateġika. “Il-ġirja lejn it-tisħiħ tal-livelli tal-ħiliet u tat-titjib tal-eċċellenza akkademika għaddejja bis-sħiħ: l-infiq għalledukazzjoni għolja u għar-riċerka u l-iżvilupp qed jiżdied drastikament madwar id-dinja – b’mod speċjali fil-pajjiżi emerġenti.”

Wasal iż-żmien għal azzjoni mmirata Permezz tal-paradigma tal-‘piramida tal-ħiliet’ ta’ INSEAD eLab, huwa ċar li l-Ewropa teħtieġ tindirizza sfidi ġodda f’kull wieħed mit-tliet livelli tagħha: (1) Il-litteriżmu u l-ħiliet bażiċi inklużi l-eSkills, il-matematika u x-xjenza; (2) il-kapaċitajiet professjonali meħtieġa għas-suq tax-xogħol u miksuba mill-edukazzjoni formali, iżda wkoll dejjem iżjed ‘fuq il-lant tax-xogħol’; (3) talenti ta’ ekonomija tal-konoxxenza globali (GKE) li huma anqas tanġibbli, iżda li jinvolvu t-tmexxija ta’ timijiet u l-antiċipazzjoni tal-bidla, u li huma essenzjali għall-innovazzjoni. Għalkemm l-Ewropa hija f’pożizzjoni aħjar mill-kompetituri tagħha fir-rigward ta’ ħiliet bażiċi u kapaċitajiet professjonali, ma teċċella f’ebda wieħed mit-tlieta (ara hawn taħt).

Saff 2

Saff 3

Talenti fl-Ekonomija mibnija fuq Għarfien Globali: It-tielet saff (l-ogħla) jinkludi l-ħiliet aktar sottili – iżda anqas kwantifikabbli – meħtieġa biex imexxu u jimmaniġġjaw timijiet multikulturali, biex jaħdmu f ’timijiet virtwali, u biex jindirizzaw, jantiċipaw u jinnavitalenti gaw il-bidla. Dawn il-ħiliet huma essenzjali għall-innovazzjoni u biex GEK jindirizzaw sfidi u kwistjonijiet ġodda.

Kapaċitajiet professjonali

Kapaċitajiet professjonali: It-tieni saff (tan-nofs) jirreferi għall-għarfien u l-kapaċitajiet li jeħtieġ jinkisbu biex tikkwalifika għal impjiegi speċifiċi. Ħafna minn dawn il-ħiliet jistgħu jinkisbu permezz tal-edukazzjoni formali (p.eż., minn skejjel tal-inġinerija, korsijiet tal-liġi u universitajiet). Iżda, parti dejjem tikber minn dawn il-ħiliet jinkisbu ‘fuq ix-xogħol’.

Saff 1

Il-litteriżmu u l-ħiliet bażiċi:

L-ewwel saff (il-bażi) tal-Piramida tal-Ħiliet jinkludi l-ħiliet u Litteriżmu u ħiliet l-għarfien fundamentali li individwu jeħtieġ biex jgħix bażiċi (Il-Matematika, f ’soċjetajiet moderni. Dawn jinkludu mhux biss litteriżmu tradizzjonali (p.eż., il-kitba, il-qari u ħiliet bażiċi ix-Xjenza, il-litteriżmu fl-IT)

tal-matematika) iżda wkoll dejjem iżjed il-litteriżmu fl-IT.

Sors: Lanvin, B. u Fonstad, N. (2009), ‘Min jinteressah? Min lest jissogra? Nipprovdu l-ħiliet għall-Ewropa innovattiva u sostenibbli (Who Cares? Who Dares? Providing the skills for an innovative and sustainable Europe”) INSEAD eLab, Marzu 2009.

Fl-2009, INSEAD ikklassifikat lill-Ewropa b’B għall-ħiliet bażiċi, B minus għall-ħiliet professjonali u C għat-talenti GKE. L-affarijiet ma nbidlux b’mod sinifikanti minn dak iż-żmien. Iżda m’hemm ebda raġuni għaliex l-Ewropa għandha taqa’ lura: il-Finlandja, id-Danmarka u l-Iżvezja pereżempju kisbu klassifiki għolja fl-indiċi globali. Filwaqt li t-taħriġ ‘fuq il-lant tax-xogħol’ se jkun parti essenzjali mis-soluzzjoni, hija s-sistema edukattiva li tħoll u torbot. Is-sistemi edukattivi Ewropej, millprimarja sal-livell universitarju, jeħtieġu trasformazzjoni sistematika

ĦARSA GLOBALI: L-ISTAMPA ĠENERALI

19


biex jintegraw aħjar il-litteriżmu diġitali fil-kurrikulu. Trasformazzjoni bħal din tkun teħtieġ kollaborazzjoni mill-viċin bejn l-edukazzjoni u l-kummerċ, fehim tal-ħtieġa ta’ riformi fundamentali, u ħafna aktar investiment. L-Ewropa tinvesti ħafna anqas fl-edukazzjoni għolja mill-Istati Uniti u l-Ġappun. Studju reċenti tal-Economist Intelligence Unit (EIU) identifika lill-Istati Uniti, Singapore, ir-Renju Unit, l-Irlanda u l-Korea t’Isfel bħala l-pajjiżi li kisbu l-aħjar riżultati fl-iżvilupp tat-talent meħtieġ fl-IT. L-EIU jissuġġerixxi li l-fattur tas-suċċess ta’ dawn ilpajjiżi jinstab fl-espansjoni b’saħħitha ta’ reġistrazzjonijiet f ’korsijiet fl-edukazzjoni għolja, inklużi x-xjenza u l-inġinerija. Huma għandhom ukoll universitajiet jew istituti tat-teknoloġija mill-aħjar fid-dinja, li jrawmu lit-teknoloġisti f ’ħiliet kummerċjali u maniġerjali, u mhux biss ħiliet tekniċi.

It-tħaddim tal-Aġenda Diġitali għall-Ewropa Fl-2010, il-Kummissjoni Ewropea adottat formalment l-Aġenda Diġitali għall-Ewropa tal-Viċi President Neelie Kroes, li tiddeskrivi seba’ oqsma ta’ prijorità għall-azzjoni: il-ħolqien ta’ Suq Uniku Diġitali, aktar interoperabilità, it-tisħiħ tal-fiduċja u s-sigurtà fuq l-internet, aċċess aktar veloċi għall-internet, aktar investiment fir-riċerka u fl-iżvilupp, it-titjib tal-ħiliet tal-għarfien diġitali u l-inklużjoni, l-applikazzjoni ta’ teknoloġiji tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni biex jiġu indirizzati l-isfidi li qed tiffaċċja s-soċjetà bħall-bidla fil-klima u l-popolazzjoni li qiegħda tixjieħ. Eżempji ta’ benefiċċji jinkludu pagamenti u fatturazzjoni elettroniċi aktar faċli, it-tħaddim veloċi tat-telemediċina u dawl effiċjenti fl-enerġija. Il-Kummissjoni Ewropea se: • Tippromwovi t-tmexxija elettronika u l-Professjonaliżmu fl-ICT biex tkabbar il-ġabra tat-talent Ewropew u tal-kompetenzi u l-mobilità tal-prattikanti tal-ICT madwar l-Ewropa. • Tappoġġa l-iżvilupp ta’ għodod onlajn biex tidentifika u tirrikonoxxi l-kompetenzi tal-prattikanti u l-utenti tal-ICT konnessi mal-Qafas tal-Kompetenzi Elettroniċi Ewropej u tal-EUROPASS. • Tippromwovi aktar il-parteċipazzjoni tan-nisa fil-forza tax-xogħol tal-ICT.

20

Il-manifest tal-eskills


• Tagħmel il-litteriżmu diġitali prijorità għar-regolament tal-Fond Soċjali Ewropew (2014-2020). • Tipproponi indikaturi tal-kompetenzi diġitali u tal-litteriżmu filmidja madwar l-EU. Biex issegwi dawn l-isforzi, kien mistenni li l-istati membri: • Jimplimentaw politiki tal-eSkills u tal-litteriżmu diġitali fuq perijodu fit-tul. • Jintegraw it-tagħlim elettroniku fil-politiki tagħhom għallimmodernizzar tal-edukazzjoni u t-taħriġ, inkluż il-kurrikulu, l-evalwazzjoni tar-riżultati tat-tagħlim u l-iżvilupp professjonali tal-għalliema u ta’ min iħarreġ. Huwa relattivament faċli tara kif it-tipoloġija deskritta hawn fuq (ilpiramida tal-ħiliet) tista’ tiġi ppjanata aktar direttament għal kull wieħed u waħda minn dawn il-punti ta’ azzjoni. L-isfida se tkun biex din issir b’mod konsistenti madwar l-istituzzjonijiet Ewropej u l-gvernijiet nazzjonali.

Kun innovattiv/a biex teċċella u eċċella biex tkun innovattiv/a Matul dawn l-aħħar snin, diversi partijiet interessati (b’mod partikolari fl-industrija) saħqu ħafna dwar rakkomandazzjonijiet għal azzjoni immedjata. Xi wħud minnhom huma elenkati hawn taħt: Fuq livell tal-UE u tal-istati membri, l-awtoritajiet għandhom iniedu kampanji ta’ għarfien immexxija minn sħubijiet pubbliċi/privati li jenfasizzaw l-opportunitajiet ta’ karrieri disponibbli għal dawk li qed jistudjaw il-matematika, ix-xjenza u t-teknoloġija. Tali kampanji għandhom ukoll jenfasizzaw in-nuqqas ta’ eSkills li qed tiffaċċja bħalissa l-UE – u l-implikazzjonijiet tal-qasma dejjem tikber bejn il-provvista u d-domanda. L-iskejjel kollha primarji u sekondarji għandhom jipprovdu konnessjonijiet tal-internet ta’ veloċità għolja sal-2015, u l-istudenti kollha għandhom ikunu mħarrġa biex jużaw l-internet b’mod responsabbli u sigur. Attivitajiet ekstra-kurrikulari bħal żjarat f ’laboratorji, ġranet miftuħin għall-pubbliku f ’kumpaniji, u żjarat minn riċerkaturi għandhom jiżdiedu.

ĦARSA GLOBALI: L-ISTAMPA ĠENERALI

21


Opportunitajiet ta’ Internship biex jagħtu lill-istudenti orjentazzjoni lejn “għarfien li jista’ jinbiegħ” għandhom jiżdiedu f ’żewġ mumenti prinċipali:meta ż-żgħażagħ jiddeċiedu x’se jistudjaw ladarba jispiċċaw l-iskola sekondarja u fil-bidu tal-livell universitarju, meta l-istudenti jiddeċiedu dwar l-orjentazzjoni tal-karriera tagħhom. Fit-terminu medju, għandhom jiġu kkunsidrati dawn li ġejjin: • Isir xogħol profond ta’ statistika dwar in-nuqqasijiet fil-ħiliet tal-IT biex jiġu definiti n-nuqqasijiet tal-ħiliet speċifiċi. Jiġu żviluppati rapporti annwali tal-Eurobarometer, li juru l-perċezzjonijiet ta’ min iħaddem rigward l-eSkills meħtieġa fit-tliet sa ħames snin li ġejjin. • Għandhom jiġu introdotti inċentivi għall-għalliema biex jaġġornaw it-taħriġ tal-IT tagħhom u jimmodernizzaw il-metodi ta’ tagħlim tagħhom biex jintegraw it-tagħlim diġitali. Jistgħu jkunu introdott ċertifikazzjoni għall-għalliema bħala konferma taleSkills tagħhom. • Il-Kummissjoni Ewropea għandha twaqqaf u tiffinanzja kompetizzjonijiet tal-matematika u x-xjenza fl-iskejjel madwar l-Ewropa biex tippremja l-eċċellenza. Barra minn hekk, huwa ċar li l-isfida tal-eSkills se tkun kemm kwalitattiva kif ukoll kwantitattiva. L-Ewropa teħtieġ grupp ta’ prattikanti tal-IT ta’ sengħa kbira li jlaħħaq mal-bżonnijiet ta’ min iħaddem. Il-mudell tradizzjonali ‘eduka mbagħad aħdem’ (‘educate then learn’ model) qed isir anqas relevanti hekk kif il-volatilità fis-suq qed tiżdied. Jeħtieg li l-edukaturi u min iħaddem jikkolaboraw flimkien mill-qrib biex jipprovdu qafas li għandu aktar aġilità fil-kisba tal-ħiliet (jiġifieri, biex titgħallem dwar kif titgħallem). Strateġija tal-eSkills immexxija mill-UE ma tistax sempliċiment tkun tema fuq terminu qasir. Hemm kwistjoni ċara ta’ provvista u domanda rigward l-eSkills li se ssir dejjem aktar akuta. Id-domanda għall-ħiliet fl-infrastruttura tradizzjonali tat-teknoloġija flimkien mal-ħiliet meħtieġa minn forza taxxogħol kollaborattiva bbażata fuq it-tagħrif se tiżdied. Iżda, dawn ir-rakkomandazzjonijiet kollha jmorru lil hinn minn dan minħabba l-‘imperattiva globali tal-innovazzjoni’ li qed tiffaċċja l-Ewropa. L-eSkills huma komponent kruċjali tal-ekosistema tal-innovazzjoni; fi kliem ieħor, l-Ewropa għandha bżonn tgħammar lilha nfisha bl-eċċellenza fleSkills biex tibqa’ konkorrent ewlieni fit-tellieqa globali għall-innovazzjoni.

22

Il-manifest tal-eskills


L-Ewropa teħtieġ teċċella biex tkun innovattiva. B’mod simmetriku, l-Ewropa teħtieġ ittejjeb is-sistema tal-edukazzjoni u taħriġ tagħha biex tiġġenera u tattira aktar talent, riċerkaturi u prattikanti u maniġers ta’ sengħa kbira. Fledukazzjoni terzjarja, kif ukoll fit-tagħlim tul il-ħajja u fl-edukazzjoni bażika, l-Ewropa teħtieġ tkun innovattiva biex teċċella.

M’hemmx ħin x’jintilef L-Ewropa bħala reġjun trid tkun immaġinattiva, u tappoġġa bis-sħiħ ilpolitiki li jindirizzaw in-nuqqasijiet fl-eSkills li hija kwistjoni strutturali u mhux ċiklika. Il-kriżi kurrenti b’xi mod tappnet id-dibattitu, billi l-livelli anqas fid-domanda wasslu għal indikazzjonijiet qarrieqa li n-nuqqasijiet fl-eskills jistgħu jkunu qed jonqsu. Iżda, din, hija fil-parti l-kbira illużjoni: Jekk in-negozji Ewropej, il-gvern u l-akkademja ma jirreaġixxux malajr, dan in-nuqqas se jsir apparenti b’saħħa ladarba l-irkupru jerġa’ jibda jżid fil-momentum. Dawk l-ekonomiji Ewropej li ma jiħdux vantaġġ mill-kriżi biex isaħħu l-abilità tagħhom li jipprovdu aktar ħaddiema u maniġers li għandhom l-eSkills se jsibu rwieħhom emarġinati fit-tellieqa għallkompetittività globali bbażata fuq it-tagħrif u mmexxija mill-innovazzjoni. Domanda tal-Ħiliet fis-Suq

Domanda ġenerali u l-provvista tal-ħiliet

Provvista tal-Ħiliet għas-Suq Xenarju 2:

Kurrikuli għat-titjib tal-kompetenzi

Provvista tal-Ħiliet għas-Suq Xenarju 1:

Skarsezza ta’ ħiliet

Ebda azzjoni ma ttieħdet

Ħin

Qabel il-kriżi

Il-kriżi

Wara l-kriżi

Sors: Lanvin, B. u Fonstad, N. (2010), “Insaħħu l-eSkills għall-Innovazzjoni fl-Ewropa” (Strengthening eskills for Innovation in Europe”) INSEAD eLab, 2010.

Fid-dawl tal-isfida immedjata li l-qgħad fost iż-żgħażagħ kurrentement qed jippreżenta fl-Ewropa, l-urġenza għall-azzjoni qed tieħu tifsira ġdida. Rajna biss il-bidu tar-revoluzzjoni diġitali: il-futur tagħha għandu jintrabat mal-għanijiet wiesa’ tal-Ewropa (il-kompetittività inklusiva, it-tkabbir sostenibbli u innovattiv) filwaqt li jibqa’ ankrat b’mod sod biex jindirizza l-bżonnijiet u l-aspettattivi kurrenti taċ-ċittadini Ewropej. Li toffrilhom l-abilità biex jakkwistaw l-eSkills huwa ingredjent ewlieni f’dan l-edifiċju kumpless.

ĦARSA GLOBALI: L-ISTAMPA ĠENERALI

23


Kapitolu 1: Edukazzjoni innovattiva: Il-Forza tax-xogħol futura tal-Ewropa Mill-pubblikazzjoni tal-ewwel edizzjoni tal-Manifest tal-eSkills fl-2010, għalkemm il-kriżi ekonomika kellha impatt sinifikanti fuq il-livelli talimpjiegi – b’mod partikolari fost iż-żgħażagħ – element wieħed ftit li xejn inbidel: id-diskrepanza tal-ħiliet li qed jiġu żviluppati permezz tas-sistema edukattiva meta mqabbla mat-tipi ta’ ħiliet meħtieġa fl-impjiegi. Madankollu, kif għedna fl-ewwel edizzjoni ta’ dan il-manifest, hemm paradoss: “Iż-żgħażagħ huma utenti involuti ħafna fl-IT; dawk ta’ bejn is-16 u l-24 sena jużaw l-internet bejn ħamsa u sebgħa darbiet fil-ġimgħa. Minkejja dan, anqas minn 30% tas-subien, u 15% tal-bniet jistudjaw suġġetti relatati mal-IT fil-livell terzjarju.” Id-distakk minn suġġetti xjentifiċi u tekniċi jibda’ minn kmieni (mill-primarja u l-ewwel livelli tal-edukazzjoni sekondarja), għandu impatt fuq il-provvista sussegwenti tat-talent żagħżugħ li jidħol fl-edukazzjoni terzjarja f’dan ilqasam, u sussegwentement fuq il-livell tal-eskills disponibbli fil-forza taxxogħol. Hemm bżonn isiru miri u bidliet ambizzjużi fis-sistema edukattiva kollha biex jintlaħqu l-bżonnijiet taż-żgħażagħ Ewropej. Dawn imbagħad jinfluwenzaw il-perċezzjoni taż-żgħażagħ b’mod pożittiv, u jwasslu għallmotivazzjoni u l-kisbiet f’suġġetti xjentifiċi u tekniċi, fil-ħajja akkademika, u jippreparawhom aħjar għal ħajja professjonali aktar ’il quddiem.

In-nuqqas fil-ħiliet taż-żgħażagħ Il-politika Ewropea għandha għanijiet ta’ min ifaħħarhom, li jgħammru liż-żgħażagħ bil-ħiliet li jeħtieġu fid-dinja tax-xogħol, biex tilħaq il-”mira ta’ rata ta’ impjiegi fl-UE għan-nisa u għall-irġiel ta’ 75% għall-grupp tal-etajiet ta’ bejn l-20 u l-64 sena sal-2020.” L-inizjattiva “Ħiliet ġodda għal Impjiegi Ġodda”, li tnediet f’Novembru 2010 għandha l-għanijiet speċifiċi biex: • Tippromwovi antiċipazzjoni aħjar tal-ħiliet meħtieġa fil-futur. • Tqabbel aħjar il-ħiliet mal-bżonnijiet tas-suq tax-xogħol. • Tnaqqas id-distakk bejn id-dinja tal-edukazzjoni u tax-xogħol.

24

Il-manifest tal-eskills


Ladarba ż-żgħażagħ li se jkollhom għoxrin sena fl-2020 illum qegħdin fil-bidu tal-edukazzjoni sekondarja, dan jimplika li s-sistema edukattiva għandha minn issa tibda tagħti lit-tfal u liż-żgħażagħ il-kompetenzi diġitali u l-eskills għal meta jaslu fis-suq tax-xogħol fl-2020. Għal dan il-għan, ir-rakkomandazzjoni Ewropea dwar il-Kompetenzi Ewlenin għat-Tagħlim tul il-Ħajja, ippubblikati fl-2006, jagħtu prijorità lil żewġ oqsma tal-kompetenzi diġitali: “il-kompetenzi bażiċi fix-xjenza u t-teknoloġija” (inkluż it-tagħrif teoretiku u l-użu ta’ għodod teknoloġiċi) kif ukoll “kompetenzi diġitali” fl-użu tal-għodod tal-IT fuq ix-xogħol, filkomunikazzjoni u għad-divertiment. Id-dejta tal-Eurostat miġbura għat-“Tabella ta’ Valutazzjoni tal-Aġenda Diġitali” tindika livelli ta’ kompetenzi inkwetanti taż-żgħażagħ fl-użu talgħodod diġitali. Għad hemm grupp persistenti ta’ żgħażagħ li mhux qed jużaw l-internet b’mod regolari, b’mod partikolari dawk li għandhom livell baxx ta’ edukazzjoni formali – medja ta’ 13% taż-żgħażagħ li għandhom livell baxx ta’ edukazzjoni formali mhux qed jużaw l-internet b’mod regolari – li tiżdied għal 50% f ’xi pajjiżi bħar-Rumanija. 25% biss taż-żgħażagħ madwar l-UE jirrapportaw li għandhom livelli “għoljin” ta’ ħiliet bażiċi tal-internet, meta dawn il-livelli għoljin huma definiti bħall-kapaċità li jagħmlu ħames jew sitt affarijiet inklużi jużaw magni tat-tiftix biex isibu informazzjoni; jibagħtu posta elettronika b’fajls mehmuża; jippostjaw messaġġi fi kmamar taċ-ċett, fi kmamar tal-aħbarijiet jew fuq kwalunkwe forum ta’ diskussjoni onlajn; jużaw l-internet biex jagħmlu telefonati; jużaw qsim ta’ fajls bejn il-pari biex jiskambjaw filmati, mużika eċċ.; joħolqu paġna tal-web. Billi dawn il-livelli “għoljin” tal-ħiliet ma jinkludux l-aktar ħiliet bażiċi professjonali tal-IT, bħal netwerks soċjali, il-manutenzjoni tal-IT, innetwerking jew livell bażiku tal-ipprogrammar, dan huwa potenzjalment diżastruż għall-ġenerazzjoni kurrenti meta jaslu fis-suq tax-xogħol, għax se jsibu li l-maġġoranza tal-impjiegi jeħtieġu l-eskills, b’mod partikolari meta l-Monitoraġġ tal Postijiet Vakanti Ewropej jindika li l-professjonijiet tal-kompjuting huma l-akbar opportunitajiet tax-xogħol għaż-żgħażagħ bi kwalifiki għoljin.

Politika ta’ kompetenzi bażiċi fl-ICT Minkejja n-nuqqas ċar li hemm fil-kompetenzi tal-istudenti, meta mqabbla mal-aspettattivi, il-kompetenzi bażiċi fl-ICT huma inkoraġġiti bis-sħiħ

KAPITOLU 1: EDUKAZZJONI INNOVATTIVA

25


fis-sistema edukattiva mill-angolu ta’ politika. Tipikament hija ttrattata b’manjiera ħolistika f ’diversi livelli tal-edukazzjoni: mill-kompetenza tal-għalliema, sal-kompetenza tal-istudent, is-Sigurtà elettronika u l-ICT għall-inklużjoni ta’ dawk li għandhom bżonnijiet speċjali kif ukoll fejn tidħol il-firda diġitali. Dawn il-politiki jittrattaw ukoll il-provvista talinfrastruttura, jiżguraw li l-iskejjel għandhom aċċess għat-teknoloġiji relevanti bħall-whiteboards interattivi, u f ’xi każijiet netbooks, kif ukoll il-laboratorji tal-kompjuters aktar tradizzjonali (sew fissi jew mobbli). Ilkontenut diġitali huwa wkoll prijorità fil-maġġoranza tal-pajjiżi Ewropej, minn komunitajiet onlajn tal-prattika għall-għalliema u l-istudenti, salprovvista ta’ kotba tal-iskola elettroniċi jew banek tad-dejta għar-riżorsi. Ir-Rapporti Insight 2011 ta’ European Schoolnet mill-Pajjiżi tal-istati membri Ewropej juru ħafna politiki u prattiki relevanti mill-Ministeri tal-Edukazzjoni nazzjonali li jinkoraġġixxu l-iżvilupp ta’ kompetenzi bażiċi fl-ICT, u r-rikonoxximent li l-litteriżmu diġitali huwa komponent fundamentali tal-kunċetti moderni tal-litteriżmu. Hemm għadd ta’ approċċi għall-implimentazzjoni tat-tagħlim tal-litteriżmu u l-kompetenza diġitali fuq livell nazzjonali, minn kurrikulu indipendenti tal-ICT, li tipikament jiffoka fuq il-ħiliet tal-utenti tal-ICT, sal-integrazzjoni tal-ICT f ’kull suġġett. Xi pajjiżi (p.eż. il-Ġermanja) u reġjuni daru għall-użu ta’ ċertifikazzjoni ta’ partijiet terzi biex jivvalidaw il-kompetenzi bażiċi tal-ICT, pereżempju permezz tal-Liċenzja Ewropea tal-Kompjuter. Iżda, sa issa, il-maġġoranza m’għamlux il-firda diġitali bħala l-għan prinċipali, u hemm differenza kbira bejn l-iskejjel f ’termini ta’ kif huma attwalment jimplimentaw il-politiki tal-gvern minn fuq għal isfel. Dan jista’ ċertament jispjega ħafna middiskrepanzi bejn l-għanijiet tal-politika u l-osservazzjonijiet sussegwenti fil-livelli tal-ħiliet tal-istudenti. Għalhekk hemm il-ħtieġa li nibqgħu nippersistu bil-politiki kurrenti, biex niżguraw li l-metodi u l-għodod tal-ICT jiffiltraw ’l isfel fejn hemm bżonn tas-sistema edukattiva, iżda wkoll biex tiżdied l-enfasi fuq l-integrazzjoni tal-approċċi tal-ICT. Barra minn hekk, attenzjoni ulterjuri għandha tingħata lill-kwistjonijiet tal-firda diġitali, biex ikun żgurat li l-istudenti kollha jiksbu livell għoli tal-kompetenzi bażiċi tal-ICT, irrispettivament mill-isfond tagħhom. Iżda, l-akbar intopp tibqa’ l-kwistjoni tal-kompetenzi tal-għalliema: m’hemmx standard komuni Ewropew għall-kompetenzi talICT tal-għalliema, filwaqt li standards globali mhumiex neċessarjament applikabbli f ’kuntest Ewropew. Għaldaqstant il-Ministeri tal-Edukazzjoni qed jeżaminaw il-ħtieġa li jwaqqfu l-istandard tagħhom stess, li għandu

26

Il-manifest tal-eskills


jkun konformi mal-Qafas ta’ Kompetenza elettronika Ewropea. Inizjattivi minn diversi partijiet interessati bħal-Laboratorju tal-Klassi Futura li jagħtu ċans lill-għalliema jesperimentaw fuq pedagoġija innovattiva appoġġata mit-teknoloġija huma fundamentali biex jiksbu ħiliet diġitali.

L-għanijiet huma ambizzjużi biżżejjed? L-għanijiet kurrenti deskritti fil-qasam tal-Kompetenzi Ewlenin Ewropej, għalkemm utli bħala punt tat-tluq għal-litteriżmu diġitali bażiku għaċċittadini kollha, ma jirrikonoxxux biżżejjed il-kompetenzi speċifiċi meħtieġa għall-eskills fil-ħajja tax-xogħol. Dawn aktar jaġixxu bħala sett ta’ ħiliet ta’ livell bażiku li huwa utli għal firxa ta’ attivitajiet milli jippreparaw b’mod adegwat lil dawk li forsi jkomplu f ’taħriġ aktar soffistikat fl-IT jew isegwu l-istudju tal-informatika akkademikament. Din il-kwistjoni hija endemika fost l-istati membri Ewropej. Ir-rapport Livingstone-Hope jgħid: “L-industriji jsofru minn sistema edukattiva li ma tifhimx il-bżonnijiet tagħhom. Din tkompli tissaħħaħ permezz ta’ kurrikulu tal-iskola li jiffoka fuq l-ICT fil-ħiliet fl-uffiċċju aktar milli fuq l-istudju tal-informatika u l-ħiliet tal-ipprogrammar aktar rigorużi li industriji tat-teknoloġija avvanzata jeħtieġu, bħal-logħob talvidjos u l-effetti viżivi. Fl-istess waqt, iż-żgħażagħ u l-għalliema tagħhom għandhom bżonn għarfien akbar dwar il-prospetti tax-xogħol f ’dawn l-industriji u l-kwalifiki li jistgħu jwassluhom hemm. Is-suġġetti STEM – ix-xjenzi, it-teknoloġija, l-inġinerija u l-matematika – u l-arti jwasslu għas-suċċess.” Ir-rapport ikompli billi jirrakkomanda li l-istudju tal-informatika bħala dixxiplina tingħata l-istess importanza daqs ix-xjenzi l-oħra bħall-fiżika u l-matematika, mgħallem mill-età ta’ ħdax ’il fuq bħala parti mill-kurrikulu bażiku ġenerali fl-iskejjel sekondarji. Bħala riżultat ta’ din is-sejħa għallazzjoni, il-gvern tar-Renju Unit ħa l-pass li jissostitwixxi l-lezzjonijiet tradizzjonali tal-ICT (ibbażati fuq approċċ ta’ kompetenzi diġitali) blistudju tal-informatika li tiffoka fuq l-ipprogrammar, l-iddisinjar ta’ paġni tal-web u l-iżvilupp ta’ applikazzjonijiet għat-tagħmir mobbli.

Mill-matematika u l-fiżika għall-ipprogrammar Sfida kruċjali fil-bidla mill-kompetenzi bażiċi tal-IT għall-eSkills hija s-suċċess fil-matematika u l-fiżika. Ħiliet tajbin fil-matematika – b’mod partikolari l-fehim tal-alġebra u l-algoritmi huma essenzjali għall-iżvilupp

KAPITOLU 1: EDUKAZZJONI INNOVATTIVA

27


ulterjuri tal-ħiliet tal-ipprogrammar u l-komputazzjoni. Ir-riċerka ta’ Microsoft Teaching and Learning tindika li l-matematika hija tipikament waħda mill-oqsma fejn metodi innovattivi huma dawk l-anqas użati fil-klassi. Bl-istess mod, l-għarfien u l-ħiliet tal-fiżika huma essenzjali għan-netwerking u l-applikazzjonijiet tal-istudju tal-informatika. Il-livell relattivament baxx ta’ akkwist u interess f ’dawn is-suġġetti fost l-istudenti fl-Ewropa huwa inkwetanti għall-kisba ta’ livelli ogħla tal-eskills. Ir-riċerka Eurydice dwar dawn is-suġġetti tipponta lejn in-nuqqas ta’ politika fuq livell nazzjonali f ’ħafna pajjiżi fl-Ewropa biex jappoġġjaw lil dawk anqas kapaċi. Dawk il-pajjiżi li għandhom punteġġ ogħla fil-kisbiet tax-xjenza u l-matematika fil-programm tal-OECD għall-Evalwazzjoni Internazzjonali tal-Istudenti (PISA), tipikament għandhom sistema b’saħħitha biex tiżgura li dawk li jisforzaw fis-suġġetti huma appoġġati biżżejjed biex jiżdidilhom is-suċċess. Barra minn hekk, Eurydice juri li r-rwol speċifiku tal-ICT fil-matematika huwa ħafna drabi minsi: “L-użu tal-ICT fil-matematika huwa previst fil-parti l-kbira tal-pajjiżi. Iżda, minkejja d-disponibilità ġenerali, il-kompjuters rari jintużaw waqt it-tagħlim tal-matematika. Din ilkontradizzjoni turi l-falliment biex nagħmlu l-matematika relevanti billi ngħaqduh ma’ teknoloġija li l-istudenti jużaw fil-ħajja ta’ kuljum.” Finalment, il-matematika u l-fiżika jbatu b’mod partikolari minn nuqqas ta’ interess fost il-bniet. L-eżempji u l-mudelli użati f ’dawn is-suġġetti tipikament jappellaw ħafna aktar għas-subien milli għall-bniet. Dan ħafna drabi jgerrex lill-bniet milli jagħżlu l-matematika u l-fiżika fil-livell sekondarju ogħla, iservi ta’ ostakolu għall-istudju tal-informatika fil-livell terzjarju, u sussegwentement f ’karrieri fl-industrija tal-IT. Fattur prinċipali f ’din l-isfida huwa n-nuqqas ta’ enfasi fuq kwistjonijiet ta’ diversità waqt it-taħriġ tal-għalliema qabel is-servizz, Eurydice sab li: “Ittrattament tad-diversita – jiġifieri t-tagħlim ta’ firxa wiesgħa ta’ studenti, u meta tikkunsidra l-interessi differenti tas-subien u l-bniet – u li li jkunu evitati l-isterjotipi tas-sessi fir-relazzjoni mal-istudenti hija l-kompetenza li hija indirizzata l-anqas ta’ spiss f ’dawn il-programmi.” Dawn il-kwistjonijiet juru l-bżonn li titjieb il-kwalità tat-tagħlim fissuġġetti tal-matematika u tal-fiżika, billi jkunu implimentati aktar approċċi innovattivi, ibbażati fuq teknoloġiji moderni, b’aktar attenzjoni lejn kwistjonijiet tal-ugwaljanza bejn is-sessi.

28

Il-manifest tal-eskills


L-istudju tal-informatika bħala dixxiplina Jolqtok il-fatt li ftit hemm dejta pan-Ewropea riċenti dwar ir-rwol tal-istudju tal-informatika bħala dixxiplina speċifika fil-kurrikulu. Kurrentement wieħed mir-rapporti tal-pajjiżi ta’ Insight jalludi għal dan is-suġġett biss fejn għandu x’jaqsam mal-ICT inġenerali fil-politika tal-edukazzjoni. Minn dawn ir-rapporti tal-pajjiżi, huwa ċar li l-istudju tal-informatika – jekk jinzerta fil-kurrikulu – kważi qatt mhuwa obbligatorju. Eċċezzjoni rari għal dan hija l-Iżvizzera, fejn dan sar suġġett mandatorju fl-2008, u espliċitament isemmi l-fehim tekniku tal-ICT bħala punt importanti għall-edukazzjoni sekondarja għolja. Minn dan il-lat każ ieħor interessanti huwa dak tal-Awstrija, fejn l-ICT għall-impjiegi huwa msemmi speċifikament fl-għanijiet nazzjonali, kif ukoll l-“eskills” lil hinn mill-kompetenzi diġitali, inkluż, l-“istudju prattiku tal-informatika”. L-informatika huwa suġġett indipendenti mill-bidu tas-sekondarja. Il-kompetenzi miksuba huma validati permezz ta’ kwalifiki minn terzi parti, bħall-ECDL iżda wkoll ċertifikati tal-industrija minn Cisco, Microsoft, SAP, Novell u Oracle – barra minn ħiliet tekniċi fundamentali. Dawn huma mmexxija b’mod partikolari permezz ta’ parti speċifika għalliskejjel mill-“eLearning Cluster”. Ċipru wkoll jimplimenta l-istudju tal-informatika fil-livell sekondarju għoli, bħala introduzzjoni mandatorja għas-suġġett fl-ewwel sena tassekondarja għolja. Fiż-żewġ gradi tas-sekondarja għolja li jsegwu, l-istudenti jistgħu jagħżlu li jsegwu moduli fl-istudju tal-informatika, applikazzjonijiet u netwerks (dan tal-aħħar appoġġat mill-Akkademja tanNetwerking ta’ Cisco). Fi skejjel tekniċi ddedikati, kurrikulu opzjonali ta’ tliet snin fl-inġinerija tal-kompjuter huwa offrut, dan ikopri l-firxa kollha tal-istudju tal-informatika. Għadd ta’ pajjiżi oħra għandhom għażliet tekniċi simili disponibbli permezz tas-sistema vokazzjonali sekondarja – iżda l-għadd ta’ studenti f ’dawn il-korsijiet li mhumiex obbligatorji ħafna drabi huma baxxi u ftit biss mill-parteċipanti jkunu nisa. Huwa ċar li d-dħul f ’suġġetti tal-istudju tal-informatika – minn algoritmi, sa pprogrammar u netwerking – joffri preparazzjoni aktar utli biex dak li jkun ikompli fl-istudju ta’ suġġetti tekniċi fil-livell terzjarju kemm permezz ta’ mogħdijiet akkademiċi jew vokazzjonali.

KAPITOLU 1: EDUKAZZJONI INNOVATTIVA

29


Xorta waħda nsibu eżempji ta’ approċċi ta’ livelli aktar baxxi għallintegrazzjoni tal-Istudju tal-informatika u tat-teknoloġija fl-iskola: Il-Massachussets Institute of Technology (MIT) żviluppa “Scratch”, lingwa għall-ipprogrammar għat-tfal żgħar. L-iskejjel madwar l-Unjoni Ewropea qed jużawh mill-iskola sekondarja ’l fuq. Komunitajiet Scratch huma b’saħħithom b’mod partikolari fir-Renju Unit u fil-Portugall fost pajjiżi oħra. Fil-Pajjiżi l-Baxxi, il-kollaborazzjoni ta’ SURFNET/Kennisnet sa mill2004 introduċiet għadd ta’ għodod tal-IT fl-iskejjel (p.eż. Agħmel kompetizzjoni tal-logħob). Approċċ ieħor interessanti kien imħaddem fuq bażi volontarja mill-iskejjel vokazzjonali tas-sekondarja għolja, fejn iċ-ċertifikazzjoni tal-industrija p.eż. IC3, ECDL, u ċ-ċertifikazzjoni ta’ Microsoft jistgħu jintużaw biex jakkumulaw il-kredits meħtieġa għallgradwazzjoni mis-sistema skolastika. Ir-riċerka ta’ Tagħlim Innovattiv sponsorjata mill-Programm Imsieħba fit-Tagħlim ta’ Microsoft tħares lejn il-ħtieġa assoluta li tipprepara liżżgħażagħ għas-seklu 21, għan li ħafna jemmnu li jeħtieġ it-trasformazzjoni fundamentali tal-opportunitajiet edukattivi flimkien mal-integrazzjoni tat-teknoloġija fit-tagħlim. ITL Research tiffoka fuq prattiki ta’ tagħlim li wrew li għandhom relazzjoni qawwija mar-riżultati tat-tagħlim tasseklu 21. Ir-riżultati juru li l-maġġoranza tal-istudenti għadhom fir-rwol tradizzjonali tagħhom ta’ konsumaturi tal-informazzjoni aktar milli persuni li jsolvu l-problemi, innovaturi, u produtturi. Filwaqt li l-użu tal-ICT fit-tagħlim qed isir aktar komuni, l-użu tal-ICT mill-istudenti flistudju tagħhom għadu eċċezzjoni f ’ħafna minn dawn l-iskejjel. Wasal ukoll iż-żmien li nimxu minn “gżejjer ta’ prattiki ġodda” għal approċċ aktar integrat ta’ tagħlim tal-istudju tal-informatika. Hemm bżonn li s-sistemi tal-edukazzjoni madwar l-Unjoni Ewropea jeżaminaw il-bżonn li jsaħħu l-istudju tal-informatika, u li jinkludu ħiliet tal-ICT aktar soffistikati bħala parti mill-kurrikulu. M’hemmx għalfejn tistenna sal-livell sekondarju jew sekondarju għoli biex idaħħal temi tal-istudju tal-informatika – jeżistu wkoll metodi sempliċi biex jaħdmu sa mill-iżgħar età tal-iskola.

Mudelli ta’ referenza jgerrxu liż-żgħażagħ mill-IT Hekk kif l-istudenti jikbru, il-mudelli ta’ referenza bħall-għalliema, ilġenituri, konsulenti tal-karrieri kif ukoll persuni fil-midja huma essenzjali biex jinkoraġġixxu liż-żgħażagħ fl-għażliet tal-karrieri. Studenti femminili

30

Il-manifest tal-eskills


b’mod partikolari jiddependu fuq l-appoġġ ta’ mudelli ta’ referenza li huma akbar fl-età biex jagħmlu deċiżjonijiet rigward il-karriera futura tagħhom, u għalhekk, it-tip ta’ studji li għandhom il-ħsieb jieħdu fil-livell terzjarju. Il-graff ta’ hawn taħt iqabbel opinjonijiet ta’ studenti femminili, impjegati tal-IT f ’Cisco u ġenituri u għalliema. X’jinvolvu impjiegi tan-netwerking permezz tal-Internet 100 %

50 %

0%

żvilupp ta’ softwer

laqgħat mal-klijenti

għajnuna lil persuni oħra

titjib tad-dinja

Perċentwal tal-impjiegi tan-netwerking permezz tal-Internet li jinvolvu kull attività skont Cisco Studenti femminili li jaħsbu li l-biċċa l-kbira tal-impjiegi permezz tan-netwerking jinvolvu kull attività Ġenituri/għalliema li jaħsbu li l-biċċa l-kbira tal-impjiegi permezz tan-netwerking jinvolvu kull attività Sors: WHITE PAPER In-Nisa u l-ICT: Għaliex it-tfajliet għadhom mhux attirati lejn l-istudji u l-karrieri fl-ICT? European Shcoolnet, 2009

Din turi biċ-ċar li l-perċezzjoni tal-ġenituri u tal-għalliema rigward ilkarrieri fl-IT mhijiex realistika: anqas minn 35% minnhom jemmnu li impjiegi fin-netwerking tal-IT għandhom effett pożittiv fuq id-dinja inġenerali, u l-maġġoranza jemmnu li l-ħaddiema tal-IT ma tantx jgħaddu ħin f ’kuntatt ma’ oħrajn, pereżempju ma’ klijenti. B’hekk huma jgħaddu informazzjoni mhux realistika liż-żgħażagħ, li jistgħu jibbażaw id-deċiżjonijiet tal-karrieri fuq din l-informazzjoni. Għalhekk hemm ilħtieġa kruċjali li titjieb l-informazzjoni dwar il-karrieri li qed tasal għand l-għalliema u l-ġenituri rigward l-IT, jekk il-“pipeline” taż-żgħażagħ f ’dan il-qasam għandu jikber.

It-tnaqqis tal-qasma bejn l-edukazzjoni u l-impjiegi Sfida oħra ewlenija tal-eskills hija biex issir il-qabża mill-edukazzjoni għallimpjiegi. Ir-riforma fl-edukazzjoni primarja u sekondarja ħafna drabi hija mmexxija mill-ħtieġa tas-soċjetà li tgħammar lit-tfal b’korpus ta’ għarfien biex ikunu jistgħu jilgħabu r-rwol ta’ ċittadini kolti aktar ’il quddiem filħajja. F’ħafna pajjiżi, hemm xettiċiżmu dwar il-ħtieġa li tinvolvi u tagħti kas

KAPITOLU 1: EDUKAZZJONI INNOVATTIVA

31


tal-bżonnijiet tal-industrija fl-iżvilupp tal-ħiliet taż-żgħażagħ għall-impjiegi tagħhom. Dan huwa xprunat bit-tħassib li s-sistema edukattiva għandha tkun aktar minn tħejjija għal impjiegi futuri. Mingħajr dubju huwa veru li ż-żgħażagħ jeħtieġ li jiksbu l-għarfien għal dak li hu, u li jitgħallmu firxa wiesgħa ta’ suġġetti li jtejbu l-kwalità tal-ħajja, kif ukoll l-opportunitajiet għall-impjiegi. Id-dijagramma ta’ hawn taħt turi kif l-industrija tħares lejn ittħejjiha bħala essenzjali biex tiġi indirizzata d-diskrepanza fil-ħiliet. Il-Livingstone-Hope Review dwar il-ħiliet fl-Industrija tal-Logħob tal-Vidjos u tal-Effetti Viżivi: Pipeline tal-Għanijiet u tat-Talenti

Għanijiet

Biex jiżgura forniment kontinwu ta’ talenti ta’ kalibru għoli mill-edukazzjoni għall-industrija

Biex jiżgura l-aċċess għal taħriġ ta’ kwalità għolja biex jitjiebu l-ħiliet tal-forza tax-xogħol

Fornituri tat-taħriġ

Pipeline tat-Talenti

Skejjel

Edukazzjoni ulterjuri

L-Industrija

Sors: Il-Livingstone-Hope Review dwar il-Logħob tal-Vidjos u l-Effetti Speċjali, 2011

Madankollu, jista’ jkun li l-bilanċ xaqleb wisq lejn din id-direzzjoni – iżżgħażagħ qed isofru b’mod partikolari mill-impatt tal-kriżi ekonomika – u għalhekk aktar attenzjoni għandha ddur fuq il-ħiliet għallimjegabilità. Pajjiżi li sofrew anqas fil-kriżi – bħall-Pajjiżi l-Baxxi, ilĠermanja, u l-Awstrija – għandhom ukoll l-aktar enfasi fuq l-għaqda bejn il-miżuri tal-impjegabilità taż-żgħażagħ, bħall-apprendistati u l-involviment ta’ min iħaddem fit-tagħlim. Dan huwa ppruvat minn riċerka riċenti ta’ Dr. Anthony Mann, mitTaskforce tal-Edukazzjoni u ta’ Min Iħaddem fir-Renju Unit li josserva li “l-analiżi tal-OECD turi li dawk il-pajjiżi li għandhom sistemi taledukazzjoni li joffru taħlita ta’ tagħlim fil-klassi u esponiment fuq ilpost tax-xogħol flimkien ma’ perkorsi vokazzjonali (bħal permezz tassistema ta’ apprendistat fil-Ġermanja) tipikament jesperjenzaw rata ta’ qgħad ħafna aktar baxxa fost iż-żgħażagħ”.

32

Il-manifest tal-eskills


Ir-rapport tiegħu jkompli biex jgħid: “L-evidenza fir-Renju Unit turi li statistikament jeżistu relazzjonijiet pożittivi sinifikanti bejn l-għadd ta’ kuntatti ma’ min iħaddem (bħal taħditiet dwar il-karrieri jew l-esperjenza fuq ix-xogħol) li ż-żgħażagħ ikollhom fl-iskola (bejn l-etajiet ta’ erbatax u dsatax-il sena) u l-kunfidenza (bejn dsatax u erbgħa u għoxrin sena) fil-progress tagħhom fil-miri aħħarin għall-karriera.” In-nies involuti fl-IT u f ’industriji oħra jeħtieġ jingħaqdu aktar millqrib mas-sistemi edukattivi biex jiżguraw li l-parteċipazzjoni ta’ min iħaddem u l-pariri dwar il-karrieri jkunu realistiċi u spissi. Inizjattivi ewlenin bħall-Ġimgħa tal-eSkills u InGenious qed jippruvaw inaqqsu d-diskrepanza madwar l-Ewropa b’mod sistematiku. Il-Ġimgħa tal-eSkills tal-Kummissjoni Ewropea tiġbor flimkien ilpartijiet interessati kollha biex kollettivament irawmu l-għarfien dwar il-karrieri fl-IT u joffru opportunitajiet ta’ taħriġ u edukazzjoni liżżgħażagħ fost l-għanijiet l-oħra tagħha li żżomm fil-mira l-professjonisti u l-SMEs. Din l-azzjoni federata toħloq impatt li huwa akbar missomma tal-partijiet individwali – u teħtieġ tkun sostnuta fuq perijodu twil ta’ żmien biex ikollha l-aħjar impatt possibbli. Dwar l-isfida usa’ tax-xjenza u t-teknoloġija, li 50% tagħha hija ffinanzjata permezz tal-programm ta’ riċerka FP7 tal-Unjoni Ewropea u 50% millindustrija, “inGenious hija inizjattiva konġunta mnedija minn European Schoolnet u l-European Roundtable of Industrialists bil-għan li tirrinforza l-interess taż-żgħażagħ Ewropej fl-edukazzjoni u karrieri fix-xjenza u t-teknoloġija u b’hekk tindirizza n-nuqqas futur fil-ħiliet. L-azzjonijiet kollha li jsiru f’inGenious jiżguraw li l-inizjattivi ta’ koperazzjoni taledukazzjoni / l-industrija jtejbu l-immaġni tal-karrieri STEM fost iżżgħażagħ u jinkoraġġuhom jaħsbu dwar il-firxa wiesgħa ta’ opportunitajiet interessanti li STEM tista’ ġġib fil-ħajja futura tagħhom.”

Rakkomandazzjonijiet: Fil-qosor, minkejja li nkiseb ħafna għad fadal ħafna xi jsir. Il-kwistjonijiet li ġejjin għandhom ikunu kkunsidrati bħala prijorità: • Titjib tal-implimentazzjoni prattika tal-kompetenzi diġitali fis-sistema edukattiva kollha. Titjib fil-livell tal-kompetenzi tal-għalliema filqasam bit-twaqqif ta’ akkreditazzjoni tal-għalliema konformi ma’ Qafas ta’ Kompetenzi Elettroniċi biex niżguraw li l-istudenti u l-iskejjel jiksbu l-benefiċċji kollha tal-investiment fl-infrastruttura tal-ICT.

KAPITOLU 1: EDUKAZZJONI INNOVATTIVA

33


• Niżguraw li l-eskills jitħaddmu tul l-edukazzjoni primarja u sekondarja billi nibnu fuq kompetenzi diġitali, li jwasslu għallistudju tal-informatika. L-istudju tal-informatika li jwassal għal livelli ogħla tal-eskills jeħtieġ ikun stimulat fis-sistemi tal-iskola flimkien ma’ kompetenzi diġitali bażiċi. • Titjib fit-tagħlim tax-xjenza – speċifikament il-matematika u l-fiżika billi tiżdied l-enfasi fuq l-ekwità bejn is-sessi u l-appoġġ għall-istudenti li qegħdin lura, kif ukoll l-implimentazzjoni ta’ metodi aktar innovattivi. • Nindirizzaw il-problema tal-għarfien dwar il-karrieri billi niżguraw il-parteċipazzjoni ta’ min iħaddem fit-teħid tad-deċiżjonijiet dwar il-karrieri – infittxu kuntatt mal-mudelli ta’ referenza ewlenin talistudenti bħall-ġenituri u l-għalliema kif ukoll l-istudenti nfushom f ’dawn il-programmi. • Żieda fl-għadd ta’ sħubijiet ma’ diversi partijiet interessati biex b’hekk jiltaqgħu flimkien l-imsieħba fl-edukazzjoni u fl-industrija biex kollettivament jindirizzaw l-isfida kemm tal-karrieri kif wkoll il-kisba tal-ħiliet fl-istudju tal-informatika. • Inkomplu nagħmlu l-eskills u l-miżuri li jappoġġjawhom prijorità politika ewlenija biex naċċertaw azzjoni fuq tul ta’ żmien, li twassal għall-bidla meħtieġa fis-sistema edukattiva.

34

Il-manifest tal-eskills


Kapitolu 2: It-Tiftix u l-Użu tat-Talenti Globalment hawn nuqqas ta’ talenti. Dan in-nuqqas se jsir aktar akut maż-żmien. Hemm żewġ kwistjonijiet ewlenin li qed jagħtu sehemhom għal din is-sitwazzjoni: Għadd ta’ Ewropej huma marġinalizzati fir-rigward tal-ekonomija diġitali – l-involviment tagħhom biex jiksbu l-eskills jista’ jżid ilprovvista ta’ ħaddiema kwalifikati. Bi tfassil ta’ politiki pan-Ewropej kuraġġużi, l-Ewropa tkun tista’ timxi ’l quddiem u tindirizza dan innuqqas. Dawn in-nies jinkludu: nisa, anzjani, persuni b’diżabilità u dawk diġitalment esklużi. Mhuwiex qed jintuża l-potenzjal kollu tal-ħaddiema kwalifikati kollha. Il-livelli tas-salarji tal-professjonisti li għandhom l-eskills huma għolja, u l-ispeċifiċità tan-negozji ħafna drabi teħtieġ it-taħriġ mill-ġdid biex tintegra l-impjegati l-ġodda b’mod effettiv. Strateġiji u tekniki maniġerjali jeħtieġ jiġu implimentati biex jiżguraw li l-eskills huma sfruttati kollha biex itejbu l-produttività Ewropea u jiffaċilitaw innovazzjoni effettiva bbażata fuq l-IT.

Għajnuna lill-emarġinati Miżuri ffukati fuq dawk diġitalment emarġinati se jgħinu jindirizzaw in-nuqqas – programmi ta’ taħriġ għall-gruppi tradizzjonalment esklużi wrew bil-provi l-kapaċità ta’ dawn il-persuni li jiksbu impjiegi ġodda. Dan il-grupp għadu sinifikanti fl-Ewropa u f ’ċerti każi, huma wkoll kuntenti li huma ħielsa mill-pressjonijiet tal-ħajja moderna, li jaħsbu li huma effett tat-teknoloġija. Din l-opinjoni globali hija ostakolu għall-parteċipazzjoni f ’soċjetà dejjem aktar diġitali. Il-ħiliet diġitali u l-parteċipazzjoni jaġixxu bħala ftuħ għall-iżvilupp ekonomiku u soċjali, kif ukoll opportunitajiet ta’ tagħlim. Hemm bżonn ta’ azzjoni aktar soda biex ikunu indirizzati dawn l-individwi diġitalment esklużi – kif ukoll biex jitjiebu l-ħiliet talpopolazzjoni inġenerali, li għalkemm “inkluża” mhijiex kunfidenti u profiċjenti biżżejjed biex tesplojta t-teknoloġija għall-vantaġġ tagħha fil-karrieri u fi l-ħajja ta’ kuljum.

KAPITOLU 2: IT-TIFTIX U L-UŻU TAT-TALENTI

35


Skont l-MPE, Edit Herczog: “In-nuqqas tan-nisa fl-oqsma tax-xjenza u r-riċerka ilu fatt magħruf għal ftit żmien mhux ħażin. L-għadd ta’ nies li qed juru t-tħassib tagħhom dwar il-kwistjoni u jħeġġu l-bżonn li jittieħdu azzjonijiet immedjati qed jiżdied il-ħin kollu. Urġenti daqs kemm hi din il-kwistjoni, kwistjoni oħra, ftit jew wisq relatata (jew aktar speċifika) kienet ittraskurata fil-biċċa l-kbira tagħha. In-nuqqas tan-nisa fil-qasam tal-IT ingħatat ftit jew xejn attenzjoni. Letteratura u riċerka relevanti għall-UE dwar dan is-suġġett speċifiku huma limitati. Jekk nofs il-500 miljun Ewropew ma jkunux inklużi u ma jibbenefikawx minnu, ikollna żbilanċ tas-sessi u tal-età kif ukoll inġustizzja soċjali fuq skala kbira. Aħna, li nifformulaw il-politika neħtieġu nieħdu kull miżura biex nindirizzawha.” Il-kwistjoni tal-isterjotipa tal-IT bħala qasam riservat għall-irġiel, b’mod partikolari dawk żgħażagħ, hija sfida għall-industrija tal-IT. Dan jirriżulta fi żbilanċ fl-industrija, fl-ekonomija inġenerali kif ukoll fis-soċjetà. Kull individwu għandu opportunità fis-settur jekk jikseb l-eskills. Hemm sfida partikolari wkoll fil-qasam tal-IT fl-SMEs, fejn hemm ftit nuqqas ta’ diversifikazzjoni fost l-individwi li jmexxu SMEs ibbażati fuq l-IT.

Intenzjonijiet tajba Madankollu, din ma jistax ikun li hija aktar kwistjoni ta’ motivazzjoni milli waħda ta’ esklużjoni? Hemm xi diskrepanzi sinifikanti bejn dak li jiddeskrivu l-ħaddiema fil-qasam u dak li jaħsbu l-mudelli ta’ referenza – partikolarment il-ġenituri u l-għalliema. Huma jassumu b’mod żbaljat li l-ħaddiema fl-IT huma waħedhom, jiktbu kodiċi ta’ programmi f ’uffiċċju mudlam b’ebda opportunità għall-awtonomija u l-kreattività. Huma jgħaddu din il-perċezzjoni negattiva liż-żgħażagħ u lil persuni oħra li għandhom ftit kuntatt ma’ impjegati reali tal-IT. Min ifassal ilpolitika u s-settur privat jeħtieġ jingħaqdu biex jaħdmu fuq din l-isfida. “Dan jista’ jkun punt ta’ kuntatt tajjeb għall-ħidma fuq politiki biex tinvolvu ġenerazzjonijiet u wkoll gruppi ta’ età oħrajn, iżda f ’dan il-każ partikolari, minflok l-eskills, attitudni pożittiva u entużjażmu lejn itteknoloġija u s-settur huwa kull m’hemm bżonn,” tgħid Edit Herczog, MPE. Ir-riċerka turi wkoll li nuqqas ta’ mudelli ta’ referenza pożittivi fil-midja u l-kultura inġenerali jgerrxu lit-tfajliet milli jikkonsidraw serjament karrieri fl-IT. Programmers u esperti fl-IT fil-filmati u t-televiżjoni – kemm jekk finzjoni jew attwali – rari huma diversi. Dan iwassal

36

Il-manifest tal-eskills


għall-perċezzjoni li l-IT jipprovdi “impjiegi għas-subien” u li n-nisa u gruppi esklużi oħra m’għandhomx rwol fl-industrija. Dwar is-suġġett taċ-ċittadini anzjani, Edit Herczog tirreferi għallimmigranti diġitali; bħal dawk il-persuni li ma tweldux f ’dinja mibnija fuq l-internet. Hija tiġbed l-attenzjoni li: “L-IT normalment huwa suġġett għal mistifikazzjoni esaġerat fost l-adulti u l-anzjani, magħrufa wkoll bħala immigranti diġitali. Għandhom ikomplu jsiru programmi u workshops li jappoġġjawhom u jgħinuhom jifhmu li din hija għodda li tgħin fil-kisba u l-iskambju talinformazzjoni, mhux daqshekk differenti mir-radju jew it-televiżjoni. Id-differenza prinċipali hija li hija aktar veloċi u għanja minn kwalunkwe ħaġa oħra fl-istorja umana. Fiha hemm opportunitajiet għal kull grupp ta’ età: minn affarijiet żgħar bħall-qari tal-aħbarijiet, li tfittex riċetta, taqta’ biljetti għat-teatru, sa tibqa’ f ’kuntatt ma’ persuni għeżież għalik, l-iskambju ta’ ritratti, jew l-ippjanar ta’ vaganza mal-familja fi ftit minuti. L-abilità fl-użu tal-eskills biex torganizza u ssib dokumenti, inklużi rekords tas-saħħa, u t-tiftix ta’ servizzi tal-emerġenza jew tas-saħħa msejsa fuq l-ICT jistgħu jnaqqsu s-sens ta’ vulnerabilità u jdawruha f ’indipendenza fuq perijodu fit-tul.” Fost l-anzjani, huwa tipiku li ssib ir-reżistenza għall-għodod tal-IT, billi jħossu li għaddew u anke kellhom suċċess fil-ħajja tagħhom mingħajrhom. Iżda ġenerazzjonijiet ixjeħ ċertament li jistgħu jibbenefikaw minn aktar e-skills – kemm fl-impjiegi tagħhom kif ukoll fil-ħajja personali tagħhom. Hekk kif il-forza tax-xogħol fl-Ewropa qed tixjieħ veloċement, l-eskills jistgħu jipprovdu żieda eċċellenti fil-profil ta’ professjonist ta’ esperjenza, li ttejjeb ir-relevanza tal-ħiliet l-oħra tagħhom f ’suq tax-xogħol li qed jinbidel. Gruppi oħra esklużi fil-komunitajiet jistgħu jkunu indirizzati permezz ta’ mudelli ta’ edukazzjoni mhux formali. Telecentres komunitarji bbażati fuq l-IT huma mezz eċċellenti madwar l-Ewropa għal-litteriżmu diġitali u l-edukazzjoni adulta tal-gruppi mira li huma żvantaġġjati. Dawn jibdew b’ħiliet diġitali bażiċi mmirati lejn l-iżvilupp personali, iċ-ċittadinanza attiva, l-inklużjoni soċjali, u – minħabba r-reċessjoni ekonomika li qed tikber – ikomplu fuq l-impjegabilità. Tipikament it-telecentres huma b’xejn, miftuħa u lokali – jipprovdu tagħlim informali u opportunitajiet ta’ netwerking li huma attraenti għal dawk li huma diġitalment esklużi. Li tersaq lejn dawn il-gruppi permezz

KAPITOLU 2: IT-TIFTIX U L-UŻU TAT-TALENTI

37


tat-teknoloġiji diġitali joffri kontribut sinifikanti biex dawn il-gruppi esklużi jsibu rwieħhom mill-ġdid parti minn soċjetà usa’. L-impjegabilità hija kostrutt kruċjali. Il-ħiliet bażiċi meħtieġa għallpossibilità ta’ impjieg, se jkunu dejjem aktar dawk tal-eskills. Matul iżżmien, jekk dan ikun injorat, sottoklassi diġitali dejjem tikber se tkun tebgħa permanenti fuq is-soċjetà. Normalment it-telecentres issibhom f ’libreriji pubbliċi, fi skejjel u f ’ċentri tal-komunità, u mmexxija minn organizzazzjonijiet volontarji jew tal-komunità – dawn jistgħu jintlaħqu mill-pubbliku, u jgħinu lin-nies jaċċessaw il-kompjuters, l-internet u teknoloġiji diġitali oħra li jippermettulhom jiġbru l-informazzjoni, joħolqu, jitgħallmu u jikkomunikaw ma’ ħaddieħor. Bħalissa hawn aktar minn 100,000 telecentres madwar l-Ewropa. Iżda, inizjattivi nazzjonali jeħtieġ li jkunu sinkronizzati madwar l-Ewropa. Kien b’dan il-ħsieb li Telecentre-Europe kienet ifformata biex tikkordina inizjattivi nazzjonali – nazzjonijiet li jikkordinaw l-isforzi tagħhom ikollhom aktar suċċess fl-użu tar-riżorsi mingħand il-gvernijiet tagħhom. Telecentre-Europe għandha wkoll rwol x’tilgħab bħala fornitur tal-qsim tal-informazzjoni bejn in-nazzjonijiet, u b’hekk tagħti l-possibilità lill-Ewropa inġenerali biex tilqa’ għall-ħtiġijiet tal-IT li qed jevolvu fl-Ewropa.

Kwistjonijiet ta’ produttività Ngħaddu għall-kwistjoni tal-użu aħjar tat-talent tal-eskills, riċerka milLondon School of Economics identifikat għadd kbir ta’ sfidi. Ħaddiema kkwalifikati fl-IT huma ta’ sfida biex issibilhom posthom fuq ix-xogħol, billi huma għaljin u, minħabba l-ispeċifiċità ta’ ħafna kumpaniji, xorta waħda jkunu jeħtieġu t-taħriġ mill-ġdid meta jimpjegawhom. Dawn jistgħu wkoll ikunu diffiċli biex jiġu integrati fil-ġerarkiji tal-kumpaniji, u b’hekk joħolqu problemi fl-organzzazzjoni. Iżda llum, ebda negozju ma’ jista’ jaħdem mingħajr l-eskills u huma neċessità assoluta biex tiżgura operazzjonijiet effiċjenti. L-indikaturi jissuġġerixxu li kumpaniji Ewropej huma inqas kompetenti fl-utilizzar tal-eskills għall-produttivita. L-evidenza ħafna drabi hija ċirkostanzjali: pereżempju, il-livelli tas-salarji għall-impjegati li għandhom l-eskills mhumiex għoljin daqs kemm wieħed jistenna, minkejja li kulħadd jisħaq li dawn il-kandidati huma skarsi fis-suq tax-xogħol.

38

Il-manifest tal-eskills


Evidenza diretta turi li ditti bbażati fl-Istati Uniti li jaħdmu fl-Ewropa huma aktar effettivi fil-kisbiet produttivi permezz tal-IT minn kumpaniji lokali – kemm jekk jużaw it-talent lokali jew minn barra l-pajjiż. Dan jimplika li d-differenza ġejja minn prattiċi organizzattivi u amministrattivi u mill-kapaċitajiet. Hemm disparità kbira bejn kumpaniji Ewropej ukoll. Korporazzjonijiet kbar huma konxji ħafna mill-ħtieġa tal-eskills fost l-impjegati l-ġodda, filwaqt li dan mhuwiex daqshekk il-każ f ’SMEs – għalkemm hemm evidenza qawwija li l-SMEs jistgħu jibbenefikaw ħafna mill-użu effettiv tal-IT. Sadanittant, is-settur pubbliku jitlob l-eskills. Minkejja dan, hemm qbil ġenerali li d-disponibilità tat-talent tal-esSkills fl-Ewropa mhijiex biżżejjed biex tilħaq l-għanijiet soċjoekonomiċi talUnjoni Ewropea – filwaqt li l-mexxejja tan-negozji, il-gvernijiet u l-analisti qed jibgħatu sinjali ta’ twissija dwar il-kwistjoni. Bejn 41% u 56% tad-ditti fis-setturi kollha jirrappurtaw li qed jimpjegaw b’mod regolari speċjalisti fl-IT, u jimplikaw li ħafna minn dawn il-pożizzjonijiet huma “diffiċli jimtlew”. Riċerka empirika mill-OECD u l-Forum Ewropew tal-eskills tappoġġa din l-opinjoni. Hemm żewġ risposti li jistgħu jindirizzaw id-defiċit: li ssaħħaħ it-taħriġ vokazzjonali (jew iżżid il-forza tax-xogħol permezz tal-immigrazzjoni, jew tal-esternalizzazzjoni) u li ttejbu l-użu ta’ persunal imħarreġ jew li jista’ jitħarreġ. Fil-qosor, l-enfasi kurrenti Ewropew huwa fuq it-tkabbir tal-ħażna ta’ talent – iżda huwa meħtieġ ħafna aktar minn hekk fejn jidħol l-użu ta’ dak it-talent ukoll.

Mill-klassi għall-post tax-xogħol Innovazzjonijiet fit-teknoloġija qed jifformaw il-futur tax-xogħol. Iżda, aħna nistgħu naraw li qed tiffaċċja qabża bejn dawk li għandhom l-aċċess, il-ħiliet u l-opportunitajiet biex ikunu ta’ suċċess għas-suq taxxogħol il-ġdid, u dawk li m’għandhomx. Settijiet ta’ ħiliet diġitali huma kruċjali għat-tlestija għax-xogħol u s-suċċess fil-karrieri fl-Ewropa fost firxa ta’ professjonijiet. Jekk inħarsu lejn fejn qed toriġina d-domanda, parti mit-tweġiba tista’ tkun spjegata mir-rwol kruċjali li t-teknoloġija issa għandha f ’negozji żgħar u medji li huma s-sinsla tal-ekonomija. Minn studju globali li sar minn Vanson

KAPITOLU 2: IT-TIFTIX U L-UŻU TAT-TALENTI

39


Bourne, 60% tal-SMEs identifikaw l-użu tat- teknoloġija tal-informatika bħala l-fattur determinanti biex in-negozju tagħhom jimxi ’l quddiem jew sempliċiment jeżisti. Barra minn hekk, 73% mill-SMEs jemmnu li t-teknoloġija għandha tgħin lill-istaff tagħhom jaħdmu kullimkien fi kwalunkwe ħin. L-eskills għall-ekonomija l-ġdida huma għalhekk prijorità għall-gvern, għall-industrija u għall-akkademiċi. Id-dinja tal-IT qed tinbidel b’mod mgħaġġel. Dawk li jiskopru u jitkissru sew fuq il-ħiliet meħtieġa biex inaqqsu l-vojt tal-ħiliet jiżguraw il-futur tagħhom, u l-futur tal-kumpaniji tagħhom. Dawn ix-xejriet globali fitteknoloġija u l-innovazzjoni jeħtieġ li jkunu riflessi fil-forniment taledukazzjoni permezz ta’ soluzzjonijiet ta’ tagħlim flessibbli għall-iskejjel u għall-għalliema li jgħinu jimpenjaw u jerġgħu jimpenjaw liż-żgħażagħ u lil min jibqa’ għaddej jitgħallem tul il-ħajja biex jipprovdilhom dawk il-ħiliet li l-ekonomija l-ġdida teħtieġ. Jekk inħarsu lejn l-eżempju tattransizzjoni lejn il-Cloud computing, ħafna kumpaniji se jkunu jridu jedukaw lill-professjonisti tal-IT tagħhom biex jibnu l-kapaċitajiet u l-ħiliet tal-istaff qabel il-bidla. Kapi Eżekuttivi tal-Informatika li jixtiequ jiġġeneraw aktar valur tan-negozju mill-IT ta’ bilfors ikollhom ikunu minn ta’ quddiem fl-edukazzjoni fil-ħiliet tal-Cloud – kemm għalihom infushom u għall-istaff tal-IT tagħhom. Il-karattru tax-xogħol qed jinbidel. L-evoluzzjoni ta’ opportunitajiet ġodda tal-impjieg assoċjata mat-teknoloġiji cloud u l-pjan ta’ direzzjoni tal-ħiliet relevanti kien iddettaljat f ’rapport ta’ tagħlim ta’ Microsoft bl-isem ‘Cloud computing: X’jeħtieġ ikunu jafu l-professjonist fl-IT’. L-ambjent emerġenti Cloud joffri lil dawk li għandhom il-kapaċitajiet u l-ħiliet neċessarji, l-opportunità li jibnu u jkabbru n-negozju tagħhom. Il-ħiliet għall-futur u l-bidliet fis-suq tax-xogħol huwa wkoll ħsieb kontinwu li jidher fir-rapport riċenti tal-London School of Economics ‘L-immudellar tal-Cloud. L-effetti fl-impjiegi f ’żewġ setturi eżemplari fir-Renju Unit, il-Ġermanja, l-Italja u l-Istati Uniti (‘Modelling the Cloud. Employment effects in two exemplary sectors in the UK, Germany, Italy & the US’). L-istudju jiżvela li l-Cloud computing se jirriżulta f ’bidliet maniġerjali fi ħdan setturi tal-industrija u li l-maniġers se jkollhom jadottaw profil professjonist aktar ibridu tan-negozju/ teknoloġija biex ikollhom suċċess. Il-potenzjal għat-tkabbir assoċjat ma’ teknoloġiji ġodda jbassar li fir-Renju Unit pereżempju, mill-2010 sal-2014, ir-rata ta’ tkabbir f ’impjiegi relatati mal-cloud fis-settur tasservizz tas-smartphones se jkun ta’ 349%. Il-ħiliet tal-IT qed isiru aktar prevalenti fi ħdan is-suq tax-xogħol u implikazzjonijiet maniġerjali assoċjati magħhom huma evidenti.

40

Il-manifest tal-eskills


Li jibqgħu aġġornati dwar dawn ix-xejriet u jiksbu l-ħiliet tas-seklu 21 huwa partikolarment relevanti għaż-żgħażagħ fl-Ewropa llum li qed jiffaċċjaw distakk fl-opportunitajiet. B’rekord għoli ta’ qgħad fost iż-żgħażagħ fl-Ewropa, l-iżvilupp ta’ ħiliet ġodda u l-akkreditazzjoni se jkunu essenzjali biex jgħinu liż-żgħażagħ jilħqu dawn id-domandi l-ġodda tas-suq tax-xogħol u jieħdu l-opportunitajiet ta’ impjiegi ġodda. L-industrija tal-ICT għandha rwol x’tilgħab fil-livelli kollha billi taħdem bi sħab ma’ partijiet interessati oħra, biex jiżguraw li kemm il-ħiliet ta’ livell għoli kif ukoll il-ħiliet ta’ livell baxx fl-IT joħolqu mogħdija ċara għal opportunitajiet ta’ impjieg. L-inizjattiva tar-Renju Unit ‘Britain Works’ hija eżempju ta’ sħubija pubblika/privata flessibbli li tindirizza dan l-imperattiv ta’ titjib filħiliet. Permezz ta’ serje ta’ sħubijiet ma’ organizzazzjonijiet mhux governattivi (NGOs), ċentri ta’ tagħlim tal-komunità, u awtoritajiet pubbliċi, il-programm Britain Works għandu l-għan li jgħin nofs miljun persuna jsibu l-impjieg fuq medda ta’ tliet snin fl-oqsma tal-ekonomija li se jwasslu għall-irkupru. Il-programm diġà għen lil 300,000 żagħżugħ/a jsibu impjieg permezz tat-taħriġ fil-ħiliet tal-IT u apprendistati tal-IT f ’firxa ta’ industriji mill-manifattura għas-servizzi u fl-industrija tal-IT innifisha.

Maniġment dgħajjef Il-prevalenza ta’ awtoistruzzjoni mill-impjegati u l-indikaturi ta’ kemm hu estiż it-taħriġ fuq il-post tax-xogħol juru li tinħass il-ħtieġa għal taħriġ li jmur lil hinn minn dak normalment offrut minn istituzzjonijiet edukattivi u korpi tat-taħriġ. Riċerka ekonometrika riċenti miċ-Ċentru għall-Prestazzjoni Ekonomika tal-iSchool of Economics turi li l-prattiki maniġerjali jvarjaw ħafna fir-rigward tal-użu tal-IT, fejn il-prestazzjoni ta’ ditti Ewropej hija ħafna agħar mill-kompetituri Amerikani tagħhom anke fl-istess swieq. Fil-biċċa l-kbira dawn id-ditti jużaw teknoloġiji identiċi u jiksbu l-impjegati tagħhom mill-istess sorsi. Billi dawn huma studji aggregati li jużaw dejta minn panils f ’għadd kbir ta’ kumpaniji, il-korrelazzjonijiet huma sinifikanti ħafna iżda l-ispjegazzjoni ta’ dawn id-differenzi hija vaga. Madankollu, riċerka riċenti ulterjuri mill-London School of Economics (LSE) dwar il-prattiki maniġerjali f ’ditti kbar u żgħar flindustrija ajruspazjali tagħti indikazzjoni aħjar dwar liema prattiki maniġerjali huma diversi, u tagħtina l-possibilità li nersqu aktar qrib

KAPITOLU 2: IT-TIFTIX U L-UŻU TAT-TALENTI

41


biex nifhmu aħjar kif impjegati li għandhom l-eskills huma mmaniġjati. Nistgħu naraw, pereżempju, li l-pagi u l-inċentivi l-oħra huma ogħla fl-Istati Uniti tal-Amerika, kemm għall-utenti tal-eskills ta’ livell għoli kif ukoll għal dawk ta’ livell medju, u nistgħu għalhekk nassumu li x-xogħlijiet li jagħmlu fuq bażi regolari jagħmlu użu aħjar ta’ dawk ilħiliet. Dan għandu jġibna f ’sensina. L-isfidi Ewropej tal-eskills huma kwalitattivi u kwantitattivi. Din irrevelazzjoni titfa’ dawl qawwi fuq qasma fil-katina ta’ valuri fl-Ewropa li s’issa ma konniex nafu biha. Il-pajjiżi bl-aħjar prestazzjoni għandhom proporzjon ħafna anqas ta’ kumpaniji amministrati b’mod dgħajjef. F’dawk il-pajjiżi bl-akbar proporzjon ta’ kumpaniji amministrati b’mod dgħajjef insibu l-opinjoni ġenerali li l-kwalità tal-maniġment mhijiex prijorità għolja. It-titjib tal-prattiki tal-maniġment ikollu effett kontinwu fuq it-titjib tal-prestazzjoni. Hemm nuqqas enormi fost il-maniġers dwar l-għarfien tal-kwalitajiet maniġerjali tagħhom stess; id-dejta turi li l-maniġers ma jipprovawx iqabblu l-prattiki maniġerjali tagħhom ma’ kumpaniji oħra, anke fis-settur tagħhom stess. Filwaqt li l-livell ġenerali tal-ħiliet fl-ekonomija jeħtieġ jitjieb, b’mod speċjali f’dawk il-pajjiżi tal-UE li għandhom livelli ta’ ħiliet baxxi bħarRenju Unit, il-Greċja u l-Portugall, id-differenza l-aktar sinifikanti hija l-modi kif huwa użat l-IT. Il-livelli tal-pagi u l-produttività huma relatati b’mod aktar dirett mal-għadd ta’ kompiti li għalihom jintuża l-kompjuter waqt ix-xogħol milli sempliċiment mal-preżenza ta’ kompjuters fuq il-post tax-xogħol jew il-livell bażiku tal-ħiliet tal-impjegati. L-isfida Ewropea tal-eskills hija wkoll sfida tal-eskills għall-maniġment. Għalhekk l-enfasi tagħna għandu tinqala’ minn fuq il-fakultà tal-IT u tmur fuq id-dipartiment tal-ġestjoni. Dawk li jfasslu l-politika jagħmlu sew jekk jirriflettu dwar dan biex jevitaw allokazzjonijiet ħżiena tar-riżorsi.

L-innovazzjoni teħtieġ l-immaniġġjar Din l-isfida tal-maniġment tkompli tiggrava ruħha bl-impatt kulturali tan-nisġa tal-innovazzjoni fil-proċessi tan-negozju. Filwaqt li l-ħiliet huma integrati fl-individwi, dawn jagħmlu sens biss meta jkunu applikati fin-negozju. Tabilħaqq, apparti x-xogħlijiet ta’ rutina assoċjati mal-manipulazzjoni ta’ informazzjoni kommoditizzata, attivitajiet innovattivi huma spissi u komuni fl-użu tal-IT u jeħtieġu l-flessibilità min-naħa tal-organizzazzjoni u daqstant ieħor min-naħa tal-individwu.

42

Il-manifest tal-eskills


Bħalma jgħid grupp rispettat ħafna ta’ analisti tal-ekonomija u l-ġestjoni tal-IT: “Id-ditti mhux sempliċiment jipplaggjaw il-kompjuters jew it-tagħmir tat-telekomunikazzjoni u biex jiksbu kwalità tas-servizzi jew kisbiet fl-effiċjenza. Anzi jgħaddu minn proċess xi drabi twil u diffiċli ta’ koinvenzjoni. Bejjiegħa tal-IT jivvintaw teknoloġiji; huma ma jimplikawx, iżda jagħmlu biss possibbli, l-applikazzjoni tagħhom; l-utenti tal-IT jeħtieġ ikunu koinventuri tal-applikazzjonijiet. Ilkoinvenzjoni, bħall-invenzjoni, għandha elementi ta’ proċess u prodott. Min-naħa ta’ koinvenzjoni tal-proċess, l-użu effettiv tal-IT ħafna drabi jinvolvi bidliet fl-organizzazzjonijiet.”

Qbil perfett: l-aħjar talent tal-aħjar negozji L-aħjar talent ifittex l-aħjar organizzazzjonijiet. L-inċentivi li jinfluwenzaw lill-individwi biex jiksbu l-ħiliet huma wkoll funzjoni tal-opportunitajiet ta’ impjieg fit-tipi ta’ organizzazzjonijiet flessibbli li japprezzaw dawk il-ħiliet. Din ir-relazzjoni bejn il-kapaċitajiet talorganizzazzjonijiet u l-inċentivi tal-individwi tagħti l-lok għal fenomeni aktar superfiċjali li jitkejlu: l-għadd ta’ persuni kwalifikati fil-forza taxxogħol u l-prattiki ta’ reklutaġġ tad-ditti. Dan jimplika li mhux biss innies jixtiequ jiksbu ħiliet aktar adattati u ta’ livell ogħla, jekk għandhom prospetti raġonevoli li jaħdmu f ’organizzazzjoni bħal dawn, iżda ditti li jistgħu jisfruttaw aħjar dawn il-ħiliet għandhom ikunu lesti joffru salarji ogħla u inizjattivi aħjar għal xogħol innovattiv. Din hija xi ħaġa li toħroġ b’mod ċar mid-dejta dwar il-livelli ta’ pagi komparattivi. F’suq li qed dejjem isir iżjed globali, it-talenti tal-eskills Ewropew jibdew ifittxu organizzazzjonijiet li jipprovdu l-aħjar opportunitajiet. Hemm periklu kbir li dawn l-opportunitajiet jibdew dejjem iżjed jinstabu lil hinn mill-konfini tal-Ewropa. Għalhekk, hekk kif l-Ewropa tirfina l-proċess taliżvilupp tal-eskills, issir esportatur nett tal-eskills aktar milli ċentru reġjonali għall-innovazzjoni ta’ valur għoli. Riżultat sfortunat, iżda realistiku.

Mill-kliem għall-azzjoni Illum l-ICT virtwalment daħlet f ’kull aspett ta’ ħajjitna. L-ICT hija marbuta sfiq max-xewqa tagħna għal ekonomija ta’ prosperità u kompetittività, għall-preservazzjoni tal-ambjent tagħna, u għal soċjetà aktar demokratika, miftuħa u inklussiva. Iżda, din ix-xewqa tista’ ssir biss realtà jekk iċ-ċittadini kollha jkunu mobilizzati u tingħatalhom is-setgħa li jinfluwenzaw u jipparteċipaw bis-sħiħ fis-soċjetà diġitali l-ġdida. Li kollox jibqa’ kif inhu mhijiex għażla.

KAPITOLU 2: IT-TIFTIX U L-UŻU TAT-TALENTI

43


Li tagħti s-setgħa lill-persuni fid-dinja diġitali tal-lum ifisser għadd ta’ affarijiet fundamentali. L-għoti tas-setgħa jfisser li għandna ċerta għadd ta’ drittijiet bħala utenti u konsumaturi fl-ambjent il-ġdid onlajn; l-għoti tas-setgħa jfisser ukoll li jkollna aċċess għal netwerks broadband b’saħħithom u affidabbli bil u bla fili. Iżda fuq kollox, l-għoti tassetgħa jfisser l-eskills, fi kliem ieħor, li kulħadd ikollu l-kompetenzi u l-abbilitajiet biex jieħdu vantaġġ mill-opportunitajiet tal-era diġitali. Meta tikkunsidra l-approċċ ħolistiku meħtieġ biex b’mod effettiv tagħti s-setgħa diġitali lill-Ewropej kollha hemm il-ħtieġa li tkun stabbilita aġenda strateġika li tippermetti reviżjoni regolari tal-progress tagħha. Konsegwentement, tidher ħaġa adattata li jitfasslu miri konkreti ta’ politiki li jagħtuna l-possibbiltà li nimmonitorjaw u nevalwaw b’mod kontinwu l-adegwatezza tal-azzjonijiet tal-politika tagħna biex niksbu l-miri tal-politika msemmija hawn fuq. F’dan ir-rigward, l-Aġenda Diġitali tal-Ewropa tipproponi serje ta’ miri ta’ inklużjoni diġitali bħażżieda fl-użu regolari tal-internet minn 60% sa 75% sal-2015 (u minn 41% sa 60% għall-persuni żvantaġġjati) u t-tnaqqis bin-nofs tal-parti tal-popolazzjoni li qatt m’użat l-internet sal-2015 (għal 15%). L-adulti kollha jeħtieġ li jkollhom aċċess faċli għal opportunitajiet ta’ taħriġ fl-ICT. F’dan ir-rigward, l-azzjoni ta’ politika proposta li tkun tista’ twassal għall-kisba tal-għanijiet imsemmija għandha tkun il ħolqien ta’ Pjan ta’ Azzjoni għal-Litteriżmu u l-Kompetenza Diġitali. Din l-inizjattiva tiġbor fiha l-iżvilupp ta’ azzjonijiet speċifiċi ta’ taħriġ fil-litteriżmu diġitali għal gruppi li huma f ’riskju ta’ esklużjoni, il-promozzjoni ta’ sħubiji ta’ diversi partijiet interessati u inċentivi għal inizjattivi fis-settur privat biex jipprovdu t-taħriġ lill-persuni impjegati kollha. Dawn jeħtieġ li jkunu integrati b’mod ħolistiku mal-inizjattivi meħuda fis-settur edukattiv. Il-potenzjal tal-Ewropa jinstab fil-ħiliet tal-popolazzjoni, tal-forza taxxogħol u tal-organizzazzjonijiet tagħha. Mingħajr infrastruttura mifruxa jista’ jkun hemm biss użu limitat tal-ICT u mingħajr il-ħiliet jista’ jkun hemm biss valur ekonomiku u soċjali limitat minn dak l-użu. Jekk ikun injorat, in-nuqqas ta’ ħiliet tal-ICT ikunu l-isqaq dejjaq li jżomm lill-UE milli tkun kompetittiva fl-ekonomija globali.

44

Il-manifest tal-eskills


Rigward l-isfidi tal-produttività u l-ingranar tal-investiment fit-talent teknoloġiku, l-azzjonijiet li ġejjin huma essenzjali: • Aktar enfasi fuq l-amministrazzjoni teknoloġika u fuq l-għarfien personali ta’ prattiki maniġerjali ġenerali tajba. Il-maniġers jeħtieġ li jkunu edukati aħjar biex jiksbu dan l-għarfien u biex japplikaw l-għarfien tagħhom b’mod sistematiku, u l-gvernijiet għandhom jinkoraġġixxu lid-ditti amministrati b’mod dgħajjef jiksbu ħiliet aħjar. Dan jitlob żewġ elementi: aktar maniġers jeħtieġu edukazzjoni ogħla, u t-tagħlim tal-maniġment għandu jinkludi istruzzjoni dwar il-karattru tat-teknoloġija u l-modi li bihom l-impjegati li għandhom l-eskills jintużaw bl-aħjar mod. • L-impjegati li għandhom il-ħiliet għandhom ikunu inkoraġġiti li jaraw lilhom infushom bħala parti mill-organizzazzjoni, jaqsmu l-miri tagħha u li jista’ jkollhom sehem fl-operazzjonijiet tagħha. Ta’ spiss jiġri li l-persunal kwalifikati huma limitati fl-attivitajiet tagħhom għal funzjonijiet sempliċiment tekniċi fl-iżjed tifsira dejqa tal-kelma u ma jingħatawx l-opportunità li japplikaw l-abbilitajiet tagħhom aktar filwesgħa f’modi innovattivi li żgur iżidu l-produttività. • Żguraw li individwi bl-eskills ikollhom kundizzjonijiet tal-impjieg imtejba bl-istess mod. Il-paga u l-kumpens, u b’mod partikolari d-differenzi mhux favorevoli bejn dawk li għandhom il-ħiliet u dawk aktar anzjani iżda b’anqas ħiliet, jipprovdu diżinċentivi għallħaddiema żgħażagħ li jagħmlu l-almu tagħhom biex itejbu l-livell tal-ħiliet tagħhom. Filwaqt li l-kumpaniji jgħidu li qed jiffaċċjaw provvisti li mhux qed jintlaħqu, hemm ftit evidenza lid-domanda qed iżżid il-livelli tal-pagi fl-Ewropa għall-ħaddiema bl-eskills inġenerali. • Biddlu l-prospetti tal-karrieri għall-individwi li għandhom l-eskills: l-ICT hija integrata sew fil-parti l-kbira tal-organizzazzjonijiet li għamlu suċċess. Iżda, l-persunal li għandhom l-eskills rari huma kapaċi li, u aktar rari, jkunu inkoraġġiti li jibdew karrieri korporati attraenti f ’kumpaniji Ewropej. • Jeħtieg li l-gvernijiet jiżguraw li l-użu tal-eskills li jimplementaw huma jkunu eżemplarji, li l-funzjonijiet tal-gvern elettroniku tagħhom huma tal-aqwa kwalità, u li jinvestu f ’esperimenti u mudelli tal-aqwa prattiki li jistgħu jinfluwenzaw il-prattiki organizzattivi b’mod aktar mifrux fl-ekonomija.

KAPITOLU 2: IT-TIFTIX U L-UŻU TAT-TALENTI

45


• Żguraw li l-ħiliet bażiċi huma ta’ kwalità komparabbli mifruxa mas-swieq tax-xogħol biex min iħaddem ikun jaf aħjar x’inhuma l-kapaċitajiet tal-applikanti. L-impjegati jibbenefikaw ukoll minn fehim aktar ċar dwar x’inhuma l-aspettattivi tax-xogħol permezz ta’ kredenzjali u deskrizzjonijiet tax-xogħol kordinati. • Iż-żieda fil-produttività permezz tal-eskills tiġi minn żewġ forom bażiċi: permezz tal-flessibilità biex taddatta għall-prattiki ġodda malajr u b’irħis, u permezz tal-innovazzjoni. L-aġenda futura tal-eskills għandha tiffoka fuq dawn il-kapaċitajiet u tnissel entużjażmu għal dawn il-kapaċitajiet fl-edukazzjoni, f ’servizzi talgvern, u fi programmi ta’ għarfien pubbliku. Il-fatti u l-implikazzjonijiet huma ċari. Min ifassal il-politika, l-industrija, l-akkademiċi, speċjalisti tar-riżorsi umani u mexxejja organizzattivi huma inkoraġġiti bis-sħiħ biex jagħtu kas ta’ dan il-parir azzjonabbli.

46

Il-manifest tal-eskills


Kapitolu 3: Lejn funzjoni tal-IT immexxija mill-valuri Il-funzjoni tal-IT hija ħolqa kruċjali bejn l-industrija tal-IT u negozji oħra li sservi – u hija sors vitali ta’ innovazzjoni. Il-funzjoni talIT toħloq ħolqa u pjattaforma ta’ kapaċità fil-katina ta’ valuri talorganizzazzjonijiet billi sservi ta’ bażi għall-attività kummerċjali. Din hija ta’ appoġġ għall-organizzazzjonijiet biex jistgħu jgħaqqdu n-nies, ilproċessi u t-teknoloġija biex il-proċessi tan-negozju jiġu awtomatizzati u jipproduċu soluzzjonijiet li jippermettu lill-organizzazzjonijiet u lillutenti jaħdmu b’mod kemm effettiv u wkoll innovattiv. Fl-aħħar mill-aħħar ir-rwol tal-funzjoni tal-IT huwa li jsarraf l-investiment fl-IT, fil-forma ta’ persuni, proċessi u teknoloġiji, f ’valur kummerċjali, bl-għajnuna tal-utenti litterati fl-elettronika. Ewro minfuqa fuq il-funzjoni tal-IT għandha twassal għal aktar minn ewro f ’valur kummerċjali. Iżda huwa hekk? U nafu kif għandna nkejluh? F’termini ġenerali il-funzjoni tal-IT qed titħabat biex twieġeb dawn il-mistoqsijiet. Uffiċjali Maniġerjali tal-Informazzjoni (CIOs) f ’ħafna organizzazzjonijiet ma jaslux biex ikejlu u jgħidu b’mod eżatt x’valur kummerċjali qed jipprovdi l-IT. Dan ħafna drabi huwa deskritt bħala l-Paradoss Produttiv tal-IT kif definit minn Robert Solow meta qal: “Jiena nara l-kompjuters kullimkien minbarra fl-istatistika tal-produttività.” Dan huwa frustranti għall-mexxejja tan-negozji u joħloq inqas fiduċja bejn id-diretturi u l-funzjoni tal-IT. F’xi każi dan iwassal biex il-funzjoni tal-IT tkun relegata għall-pożizzjoni ta’ fornitur operattiv għan-negozju, minflok bħala msieħeb strateġiku. Jekk il-funzjoni tal-IT tista’ tindirizza din il-problema b’suċċess hemm opportunità biex l-IT timxi minn kamra mwarba għall-kamra tad-diretturi. Barra mill-perċezzjoni ħażina tal-IT fl-organizzazzjonijiet, daqstant ieħor allarmanti huwa li, il-professjoni tal-IT innifisha ħafna drabi hija meqjusa b’mod negattiv. Kummentaturi tal-industrija ħafna drabi jilmentaw minn nuqqas ta’ opportunitajiet fil-progressjoni tal-karriera, l-immaġni ta’ nies strambi, enfasi mijopiku fuq it-teknoloġija, żieda fil-kommoditizzazzjoni u tnaqqis fl-importanza strateġika tal-IT florganizzazzjonijiet. B’xenarju bħal dan, huwa faċli tifhem għaliex

KAPITOLU 3: LEJN FUNZJONI TAL-IT IMMEXXIJA MILL-VALURI

47


m’għandniex għadd biżżejjed ta’ studenti li qed jistudjaw l-IT flEwropa. Madankollu, skont l-liġi ta’ Moore, x’aktarx li llum l-IT huwa l-aktar riżorsa vibranti tan-negozju disponibbli għall-industrija u għall-organizzazzjonijiet. Il-konsegwenzi tar-reputazzjoni ħażina tal-IT, kemm f ’organizzazzjoni kif ukoll fis-soċjetà, huma viżibbli: mhux qed jidħlu u jibqgħu biżżejjed individwi bil-ħiliet meħtieġa fil-professjoni, bil-konsegwenza li n-negozji Ewropej qed ibatu biex jibbenefikaw mill-kapaċità innovattiva tal-IT. Konsegwentement dan għandu impatti negattivi fuq il-kompetittività tal-Ewropa fid-dinja globali. Dan jista’ jkun ċirku vizzjuż. L-inabilità tal-IT biex juri l-valur kummerċjali qed ifixkel l-importanza strateġika tiegħu f ’organizzazzjonijiet, u b’hekk il-livell ta’ investiment li jirċievi. Aktar ma titqies baxxa l-importanza tiegħu, anqas ma jkun investit flus fih, u anqas ikunu jeżistu opportunitajiet ta’ karrieri. Dan imbagħad ikollu impatt fuq l-għadd ta’ individwi li jixtiequ jidħlu għal karriera f ’dan il-qasam, li fl-aħħar mill-aħħar jirrestrinġi l-ħażna ta’ ħiliet li l-kumpaniji jistgħu jieħdu minnha biex jipprovdu ż-żieda fil-valur. Iżda, s-sitwazzjoni mhijiex kollha negattiva. Xi kumpaniji ewlenin Ewropej qed iħaddnu l-IT b’suċċess fl-aspetti kollha tan-negozji tagħhom. Dan il-kapitlu se jagħti bosta eżempji bħal dawn, u se jikkonsidra wkoll it-total tal-prattiki u l-ħiliet meħtieġa għal dan issuċċess. Fl-aħħar tal-kapitlu nidentifikaw rakkomandazzjonijiet u azzjonijiet li għandhom jittieħdu biex jaċċelleraw dan il-mudell madwar l-Ewropa inġenerali.

Għandha relevanza l-IT? Martin Curley, Direttur ta’ Intel Labs Europe u ko-Direttur tal-Istitut talValuri Innovattivi (The Innovation Value Institute) (IVI), jirrikonoxxi l-isfidi u jgħid: “L-IT qed tevolvi bħala waħda mill-aktar forzi dominant li qed ibiddlu n-negozju u s-soċjetà tal-lum. Dejjem aktar, qed naraw l-effett tal-liġi ta’ Moore f ’kull tip ta’ kummerċ, bil-ħolqien ta’ opportunitajiet kbar intraprenditorili u kummerċjali iżda wkoll ta’ sfidi.” Għalkemm it-teknoloġija mmexxija mil-liġi ta’ Moore, qed tavvanza b’rata mgħaġġla, il-prattiki użati biex jamministraw u japplikaw l-IT jidhru li qed jaqgħu lura ħafna. Dan jidher fit-tħassib li jesprimu b’mod regolari ħafna CEOs kif ukoll il-bosta studji ta’ spiss ikkwotati li jipprovaw jindirizzaw il-mistoqsija “Għandha relevanza l-IT?”

48

Il-manifest tal-eskills


Għad hemm ħtieġa ċara li titwassal aħjar il-konnessjoni bejn l-investiment fl-IT u r-riżultati ta’ valur kummerċjali.

L-inżul dejjem ’l isfel L-Istitut tal-Valuri tal-Innovazzjoni identifika li f ’ħafna pajjiżi, iddipartimenti tal-IT għandhom prestazzjoni baxxa u l-maniġment tal-kumpaniji ma tantx jitħajru jiffinanzjaw l-innovazzjoni. F’tali organizzazzjonijiet, l-enfasi fuq il-funzjoni tal-IT hija kompletament operazzjonali u l-potenzjal tat-teknoloġiji ġodda mhux qed ikun rikonoxxut. Pereżempju, f ’negozji ta’ dan it-tip, l-għan uniku għallintroduzzjoni tal-cloud computing huwa meqjus bħala l-abilità ta’ ġestjoni aħjar tal-operazzjonijiet normali tal-IT u mhux il-potenzjal tiegħu bħala kapaċità innovattiva. Biex jindirizzaw din is-sitwazzjoni u jwaqqfu t-tnaqqis strateġiku tal-IT, jeħtieġ li s-CIOs juru aktar il-valur potenzjali tal-IT. Barra minn hekk, huma jeħtieġu individwi b’taħlita ta’ ħiliet u għarfien biex jimplimentaw din il-viżjoni.

Nindirizzaw il-perċezzjonijiet żbaljati dwar l-IT Il-qofol biex jinkisbu l-persuni t-tajba hija provvista ta’ individwi bilkapaċitajiet adattati. Din hija sfida fix-xenarju industrijali tal-lum. Fost iż-żgħażagħ xi drabi hemm l-idea żbaljata li l-ħaddiema tal-IT jaħdmu f ’kumpaniji tal-IT. Fil-fatt anqas minn 50% tal-ħaddiema kollha talIT huma impjegati fl-industrija tal-IT. Il-biċċa l-kbira huma impjegati f ’funzjonijiet tal-IT tal-organizzazzjonijiet li huma utenti aħħara. Perċezzjoni żbaljata oħra hija li karriera fl-IT tkun orjentata lejn itteknoloġija. Meta nħarsu lejn l-IT inġenerali, anqas u anqas nies huma teknoloġisti puri. Ix-xejra hija lejn taħlita ta’ teknoloġija u kompetenzi kummerċjali oħra. F’termini sempliċi, l-enfasi fuq it-“teknoloġija biss” qed tonqos. L-evidenza tagħtina x’nifhmu li l-organizzazzjonijiet ewlenin l-aktar li jirnexxilhom ikunu innovattivi huwa meta n-negozju u l-IT jiltaqgħu. Primarjament, l-IT jagħti s-setgħa, u l-potenzjal tiegħu bħala sors ta’ vantaġġ kompetittiv l-aħjar li jiġi f ’tiegħu huwa meta jingħaqad malinnovazzjoni kummerċjali aktar milli meta jkun iżolat għalih waħdu. Biex titħaffef din l-innovazzjoni, hemm ħtieġa dejjem tikber għal individwi li jgħaqqdu flimkien il-ħiliet tal-IT u dawk kummerċjali. Iżda bħalissa, il-provvista ta’ dawn l-individwi mhux qed tlaħħaq mad-domanda

KAPITOLU 3: LEJN FUNZJONI TAL-IT IMMEXXIJA MILL-VALURI

49


tal-industrija u qed jintilfu l-opportunitajiet u l-kompetittività. Dan għandu impatt fit-tul fuq l-ekonomija, u daqstant importanti, fuq ilbenessri tas-soċjetà. Studji reċenti jindikaw tnaqqis fl-għadd ta’ studenti li qed jistudjaw l-IT. L-istudenti tal-IT huma biss sors potenzjali wieħed ta’ individwi li għandhom l-eskills; dan jirrifletti t-tħassib dwar il-perċezzjoni talpubbliku inġenerali dwar l-IT. Din ix-xejra jeħtieġ tinqaleb. Ir-rwol talIT fl-organizzazzjonijiet ewlenin Ewropej qed jevolvi b’mod mgħaġġel; l-importanza ta’ dawk li mhumiex teknoloġisti qed tiżdied. Barra minn dan, hekk kif teknoloġiji aktar ġodda bħal Cloud computing jiffaċilitaw id-demokratizzazzjoni tal-IT, hemm tbassir li l-abilità li individwi jesplojtaw l-IT fi ħdan in-negozju se jikber ħafna fis-snin li ġejjin. Pereżempju, iż-żieda fis-soffistikazzjoni u l-faċilità tal-użu ta’ pjattaformi bħala servizz se tiffaċilita l-kostruzzjoni ta’ soluzzjonijiet talIT innovattivi barra mill-ambjent tradizzjonali tal-IT. Iżda dan jeħtieġ indiviwi b’ħiliet adegwati bit-taħlita relevanti tal-kompetenzi tal-IT u tan-negozju. Nuqqas importanti li jista’ jiġi indirizzat huwa dak dwar l-IT u t-tagħlim tal-maniġment relatat mal-innovazjoni tal-IT, li għandu jidħol fi programmi tal-MBA fi skejjel tal-kummerċ ewlenin.

L-importanza tal-IT Michael Gorriz, President ta’ EuroCIO, l-Azzoċjazzjoni Ewropea tasCIOs u CIO ta’ Daimler jispjega: “F’organizzazzjonijiet kbar, l-IT kif ukoll il-ġestjoni tal-informazzjoni għandhom rwol dejjem aktar importanti. Din ir-realtà forsi ma tinftihemx daqshekk barra mill-ambjent tal-organizzazzjoni. Organizzazzjonijiet kbar ma jibqgħux jiffunzjonaw jekk is-sistemi tagħhom tal-IT ifallu. Jekk dan jieħu fit-tul m’hemmx dubju li jwassal għall-falliment tan-negozu. F’organizzazzjonijiet kbar l-effetti mifruxa fuq il-partijiet interessati jkunu siżmiċi.” Michael Gorriz ipinġi stampa pożittiva dwar kif l-IT jista’ jintuża b’mod innovattiv, għand Daimler: “Daimler mhijiex differenti f ’dan ir-rigward. L-IT huwa parti integrali mill-istruttura organizzattiva kollha. L-IT huwa involut fil-proċessi primarji u sekondarji kollha tan-negozju. Anke qabel tintuża l-ewwel biċċa metall, Mercedes-Benz ġdida tkun diġà saqet miljuni ta’ kilometri ta’ prova fuq il-kompjuter. Il-karozzi tagħna huma ddisinjati, mibnija u żviluppati b’mod tridimensjonali fuq il-kompjuter. Dan jinkludi testijiet ta’ ħabtiet u testijiet ta’ reżistenza kif

50

Il-manifest tal-eskills


ukoll simulazzjonijiet tas-sewwieqa. Huwa biss permezz ta’ dawn issimulazzjonijiet li nistgħu nbassru l-aġir ta’ mudell ġdid.” Hija l-istess storja għal-linja ta’ produzzjoni ta’ Mercedes-Benz – kollox huwa mmudellat fi 3D. B’riżultat ta’ dan, bidliet mhux ippjanati filkostruzzjoni saru rari. L-IT huwa involut fid-distribuzzjoni, fir-riċiklaġġ, fil-ġestjoni tal-ispare parts, fil-kummerċ, fil-kummerċjalizzazzjoni, filkura tal-klijent u fin-negozju tat-tiswija. Fir-realtà, l-IT huwa l-mutur ta’ negozju effiċjenti. Aktar u aktar klijenti qed jippersonalizzaw il-karozzi tagħhom u qed jitolbu stimi u jirranġaw għal provi ta’ sewqan onlajn. Għalhekk l-eskills huma essenzjali għal operat effiċjenti. L-eskills se jkunu dejjem iżjed essenzjali għall-innovazzjoni, minħabba li l-IT qed isir ewlieni biex jagħmel differenza fejn għandhom x’jaqsmu prodotti u servizzi ġodda. L-istess għand Intel, it-teknoloġija tal-informazzjoni hija s-sistema nervuża tal-kumpanija, u qed issir dejjem aktar il-muskolu, hekk kif issistemi awtomati tal-IT jgħinu lill-fabbriki globali ta’ Intel ikunu kapaċi jimmanifatturaw u jikkunsinnaw aktar minn biljun parti ta’ kwalità għolja u ta’ teknoloġija għolja fis-sena. Il-pass fl-innovazzjoni li jżomm kumpaniji bħal Intel, fejn portafolli sħaħ ta’ prodotti huma vvintati millġdid kważi kull sena, huwa possibbli permezz tal-IT. Timijiet globali tad-disinn madwar id-dinja li huma konnessi permezz tal-IT jagħtu s-sehem tagħhom biex jgħinu lil Intel u kumpaniji fis-setturi kollha talekonomija jkunu kontinwament innovattivi. Daimler joffri eżempju tajjeb ieħor tal-IT bħala dak li jippermetti l-innovazzjoni kummerċjali. Permezz ta’ car2go, it-trasport individwali f ’żoni urbani ġiet definita mill-ġdid. Għall-ewwel darba il-klijenti jistgħu jikru karozzi ‘Smart Fortwo’ minn kwalunkwe post f ’belt, fi kwalunkwe ħin tal-ġurnata u b’rati attraenti li jinħadmu fuq kull minuta. Permezz ta’ mobajl jew tal-internet, il-karozzi disponibbli jistgħu jkunu lokalizzati, mikrija dak il-ħin stess – anke għal vjaġġ f ’direzzjoni waħda biss – jew ibbukkjati bil-quddiem. It-teknoloġija tat-telefonija ċellulari ssupplementata bl-IT l-aktar reċenti tippermetti proċess ta’ kiri uniku u sempliċi li jista’ jsir bl-akbar faċilità. F’dan il-każ is-soluzzjonijiet innovattivi tal-IT huma l-mutur ta’ kunċett ġdid ta’ mobilità u li minnu joħroġ każ qawwi ta’ negozju. L-organizzazzjoni tal-IT ta’ Intel, flimkien ma’ Intel Corporate Affairs Group, ħolqot pjattaforma globali għall-forniment ta’ midja rikka

KAPITOLU 3: LEJN FUNZJONI TAL-IT IMMEXXIJA MILL-VALURI

51


bil-kontenut għall-edukazzjoni tax-Xjenza u l-Matematika għattfal madwar id-dinja. L-Organizzazzjoni tal-IT mhux biss ħolqot pjattaforma rikka (www.skool.com) li sservi aktar minn għoxrin pajjiż madwar id-dinja f ’ħafna lingwi iżda ħolqot ukoll mudell uniku ta’ negozju bbażat fuq sħubija pubblika-privata biex tiżgura li l-pjattaforma tkun sostenibbli. L-introduzzjoni minn kmieni tal-IT minn Disney tal-fotografija diġitali fit-theme parks ta’ Disney, li għall-ewwel kellha reżistenza mill-kumpanija, hija eżempju ieħor ta’ kif l-organizzazzjoni tal-IT tista’ tkun ’il quddiem f ’punt kruċjali u tgħin negozju mhux biss jibqa’ jeżisti iżda jiffjorixxi. Il-fotografija diġitali fit-theme parks taw lil Disney l-opportunità li jkollhom dħul multiplu mill-viżitaturi fil-park filwaqt li jtejbu l-esperjenza tal-viżitaturi fit-theme parks ta’ Disney. Huwa inkoraġġanti u ta’ ispirazzjoni li taqra dwar dan l-użu innovattiv tal-IT. Iżda, Daimler, Intel u Disney mhumiex l-uniċi li jutilizzaw l-IT florganizzazzjonijiet rispettivi tagħhom biex jiksbu valur kummerċjali u jippermettu l-innovazzjoni. Organizzazzjonijiet ewlenin oħra fl-Ewropa qed jadottaw strateġiji simili. Iżda dawn l-organizzazzjonijiet kollha jiffaċċjaw l-istess problema, dik li jitħabtu kontra n-nuqqasijiet qawwija ta’ individwi b’kapaċitajiet adattati.

L-eskills f’kumpaniji ta’ utenti aħħara Allura kumpanija ċċentrata fuq l-IT bħal Daimler kif tħares lejn l-eskills? Michael Gorriz jispjega: “Għandna tliet kategoriji ta’ nies li qed jaħdmu bl-IT. L-ewwel, għandna dawk li tradizzjonalment isejħulhom professjonisti tal-IT, li jaħdmu fid-dipartiment tal-IT. Fil-każ ta’ Daimler, dawn huma 2% tal-forza taxxogħol. F’organizzazzjonijiet oħra naraw ċifri ogħla, sa jew aktar minn 10% fis-servizzi finanzjarji. It-tieni, hemm grupp usa’ li huma utenti kbar tas-sistemi tal-IT. Dawn huma pereżempju dawk li jaħdmu fl-inġinerija, fil-loġistika, fil-finanzi u fl-amministrazzjoni. Dawn kollha jużaw l-IT bħala parti essenzjali mix-xogħol tagħhom. Il-grupp finali huwa magħmul minn kull min juża s-sistemi standard tal-IT bħall-intranet, il-posta elettronika, l-appoġġ għall-proċess u sistemi ta’ informazzjoni. Dawn jeħtieġu eskills ġenerali jew taħriġ speċjali għas-sistemi li jużaw. Huwa ċar li fil-partijiet kollha tal-organizzazzjoni llum hemm il-ħtieġa li l-impjegati jkollhom eskills avvanzati.”

52

Il-manifest tal-eskills


Għall-professjonisti tal-IT, definizzjonijiet komuni tal-eskills ġew maqbula bejn is-sħubijiet ta’ diversi partijiet interessati madwar l-Ewropa. Bħalissa qed jiġu abbozzati programmi ewlenin. Iżda biex ikomplu jstabbilixxu dan il-mudell tal-eskills, hemm bżonn li aktar organizzazzjonijiet u istituzzjonijiet edukattivi jinvolvu rwieħhom u jappoġġjawh. Sfortunatament, fit-tliet kategoriji kollha, nuqqas ta’ nies, jew aħjar, nuqqas ta’ persuni bil-ħiliet tal-eskills adegwati, huwa evidenti. Ovvjament, iż-żgħażagħ kollha jafu jilgħabu logħob fuq il-kompjuter jew jużaw għodod ta’ networking soċjali. Iżda, hija sfida għal ħafna żgħażagħ meta jkollhom joperaw sistema standard tal-IT ladarba jidħlu fil-forza tax-xogħol. F’dan il-livell, il-promozzjoni u l-użu ta’ ċertifikazzjoni tad-dħul bħallmudell tal-Liċenzja Ewropea tal-Kompjuter (ECDL) ikun pass kbir ’il quddiem. Ikun ta’ vantaġġ għall-istudenti, l-organizzazzjonijiet u s-soċjetà inġenerali, jekk kulħadd jikseb dawn l-eskills bażiċi. Lil hinn mill-ipproċessar tat-test u l-użu ta’ spreadsheeting, għandna naħsbu wkoll għall-inklużjoni tal-għarfien bażiku dwar l-użu ta’ sistemi amministrattivi tan-negozju. Dan jgħin biex jitjiebu kemm il-professjonaliżmu kif ukoll il-mobilità fl-impjiegi. Fil-każ ta’ professjonisti tal-IT ninnotaw għadd ta’ problemi. Mhux biss hemm nuqqas ta’ nies li qed jistudjaw ix-xjenza tal-informatika, ilġestjoni tal-informazzjoni u studji relatati, iżda qed nistennew nuqqas ta’ 10-15%, skont ix-xenarju ekonomiku fl-2015. Barra minn dan, f ’suġġetti oħra qed naraw li qed tingħata ftit wisq attenzjoni lill-IT. Fis-suġġetti tradizzjonali kollha, l-għarfien tal-IT huwa meħtieġ biex ix-xogħol isir b’mod professjonali, b’mod partikolari fejn hija involuta l-innovazzjoni. Dan jikxef id-diskrepanza bejn dak li joffru l-istituti tal-edukazzjoni u dak li għandu bżonn min iħaddem. Għalkemm l-universitajiet irawmu l-eskills b’għadd ta’ modi differenti, jeħtieġ li aħna niżguraw li l-kurrikulu jżomm il-pass mal-ambjent tal-IT li qed jinbidel b’rata mgħaġġla. Netwerks soċjali u Cloud computing għadhom ġodda, iżda diġà għamlu impatt sinifikanti fuq ħajjitna. Jeħtieġ ninkludu l-eskills fil-pjan tagħna għat-tagħlim tul il-ħajja. Organizzazzjonijiet kbar bħal Daimler għandhom il-vantaġġ li jikkoperaw direttament mal-universitajiet. Mod wieħed kif tindirizza l-isfidi li tiffaċċja Daimler huwa li torganizza taħriġ jew korsijiet għallimpjegati. Iżda, Daimler temmen li hemm ħafna aktar li jeħtieġ isir.

KAPITOLU 3: LEJN FUNZJONI TAL-IT IMMEXXIJA MILL-VALURI

53


“Jeħtieġ li s-soċjetà tipprovdi lill-ħaddiema bl-eskills meħtieġa kemm jekk huma ‘utenti aħħara’ kif ukoll jekk huma professjonisti tal-IT,” jenfasizza Michael Gorriz. “Dan mhuwiex sempliċiment dak li teħtieġ kumpanija kbira, iżda prerekwiżit għall-migrazzjoni lejn soċjetà bbażata fuq l-għarfien.” Hemm ukoll problema ta’ riċerka f ’sistemi tal-informazzjoni. Ħafna mir-riċerka f ’sistemi tal-informazzjoni kurrentement qed issir fluniversità; dipartimenti tar-riċerka tas-sistemi tal-informazzjoni ġejjin mill-perspettiva tax-xjenza komportamentali. Filwaqt li din ir-riċerka għandha ħafna valur, mhijiex biżżejjed. Ix-Xjenza tad-disinn issa qed toħroġ bħala paradigma tar-riċerka li tista’ tipprovdi għodod ġodda u artifatti biex jgħinu lill-ħaddiema eżekuttivi tal-IT u tal-kummerċ jamministraw u joħolqu l-valur permezz tal-IT b’mod aktar sistematiku. L-Istitut tal-Valur tal-Innovazzjoni jibbaża r-riċerka ewlenija tiegħu fuq ix-xjenza tad-disinn u joħloq għodod u programmi ta’ taħriġ għall-ħaddiema eżekuttivi fl-IT. Aspett uniku ta’ din l-attività ta’ riċerka huwa li ħafna mir-riċerka hija frott ta’ ħaddiema eżekuttivi fl-IT f’ħafna kumpaniji minn għadd kbir ta’ organizzazzjonijiet li jgħaqqdu l-għarfien tagħhom biex javvanzaw il-professjoni tal-eżekuttivi tal-IT. Din il-ġabra ta’ għarfien hija kodifikata u integrata f’qafas u repożitorju ħaj imsejjaħ il-Qafas ta’ Maturità tal-Kapaċitajiet tal-IT (IT-CMF). Minħabba n-natura ħajja tarrepożitorju tal-għarfien, offerti ta’ taħriġ jistgħu jittieħdu spontanjament mir-repożitorju biex jipprovdu l-edukazzjoni u t-taħriġ li jżommu l-pass marrata dejjem aktar mgħaġġla tat-tibdil fit-teknoloġija. Dan iċ-ċpar tal-konfini bejn l-akkademja u l-industrija hija xejra li x’aktarx se tikber fis-snin li ġejjin, billi tiffaċilita l-allinjament aktar mill-viċin bejn ir-rekwiżit tal-industrija u r-riżultati tar-riċerka, bil-għan li jwassal għal professjonisti fl-IT bl-eskills relevanti li min-naħa tagħhom iżidu l-valur kummerċjali.

Kompetenzi elettroniċi Apparti n-nuqqas tal-ħiliet li ddiskutejna qabel, qed tiżdied ukoll l-evidenza ta’ nuqqas ta’ allinjament bejn dak li qed toffri l-edukazzjoni u l-ħtiġijiet tal-industrija. Barra minn hekk, in-nuqqas ta’ maturità tal-professjoni tal-IT ifisser li m’hemmx paragun fil-livell tal-organizzazzjonijiet – anqas u anqas fil-livell Ewropew – bejn ilkompetenzi differenti tal-IT u l-għarfien relatat tal-prattikanti tal-IT. Din is-sitwazzjoni mhijiex sostenibbli. Ir-riskji għas-soċjetà minn interpretazzjonijiet differenti tal-kompetenzi tal-IT qed jikbru hekk kif l-IT qed dejjem iżjed tidħol f ’kull aspett tal-ħajja moderna ta’ kuljum.

54

Il-manifest tal-eskills


Pass ewlieni kontra din is-sitwazzjoni hija l-introduzzjoni ta’ qafas li kontinwament jiddefinixxi l-eskills madwar l-Ewropa. Dan jippermetti lill-iskejjel, lill-istabbilimenti tal-edukazzjoni terzjarja, lil min jimpjega, lillimpjegati, lill-kumpaniji ta’ taħriġ u lill-aġenziji tar-reklutaġġ joperaw b’mod aktar kollaborattiv. Permezz ta’ approċċ bħal dan, l-organizzazzjonijiet jistgħu jiddefinixxu rwoli tal-impjieg f’termini tal-kompetenzi relevanti fl-IT li huma meħtieġa. Il-prattikanti jistgħu jiddefinixxu lilhom infushom f’termini tal-kompetenzi tal-IT li għandhom. U l-edukaturi jistgħu jipprovdu trasparenza fil-kompetenzi offruti fil-korsijiet rispettivi tagħhom, u b’hekk jiffaċilitaw l-ippjanar tat-taħriġ u tal-karriera. L-ewwel verżjonijiet tal-Qafas Ewropew tal-Kompetenzi Elettroniċi (eCF) urew il-potenzjal li għandu li jaġixxi bħala r-Rosetta stone talkompetenzi elettroniċi madwar l-Ewropa. Il-faċilità ta’ mobilità talprattikanti se tkun ir-riżultat aħħari billi jippermettu fehim konsistenti fl-organizzazzjonijiet u lil hinn mill-fruntieri. Biex jinkiseb il-potenzjal sħiħ tiegħu, il-persuni interessati prinċipali kollha – l-industrija (kemm organizzazzjonijiet tal-IT kif ukoll tal-utenti), fornituri tal-edukazzjoni (pubbliċi u privati) u l-gvernijiet (Ewropej, nazzjonali u lokali) – għandhom bżonn jadottaw malajr kemm jista’ jkun il-miżuri prinċipali tiegħu. Azzjoni ulterjuri f ’dan il-qasam hija meħtieġa bħala prijorità. Mingħajr din il-koerenza, x’aktarx li l-mudelli tal-organizzazzjonijiet, lokali, nazzjonali u Ewropej joħorġu mingħajr ma jkunu allinjati, u konsegwentement ifixklu l-mobilità u l-progressjoni fil-karriera talħaddiema fl-Ewropa. Il-proġett ta’ riċerka riċenti dwar il-Professjonaliżmu fl-ICT ta’ DĠ Industrija u Intrapriża mmexxija mill-IVI u l-Kunsill tas-Soċjetajiet talInformatika Professjonali Ewropej approvat l-adozzjoni tal-eCF. Dan irrikkmanda wkoll it-tagħqid ta’ kompetenzi individwali u l-kapaċitajiet tal-organizzazzjonijiet, li nidħlu f ’aktar dettall dwaru fis-sezzjoni li jmiss.

L-innovazzjoni u l-valur Il-valur u l-prezz huma ovvjament żewġ kunċetti differenti. Kif qal Oscar Wilde: “Persuna ċinika hija persuna li taf il-prezz ta’ kollox u l-valur ta’ xejn.” Ħafna CIOs ikollhom lil xi ħadd f ’moħħhom meta jaħsbu dwar din il-kwotazzjoni. Fejn jidħol l-IT hemm enfasi esaġerata fuq innefqa. M’hemmx korrelazzjoni mal-ekonomija għax huwa fenomenu persistenti. Jeħtieġ li l-enfasi tiċċaqlaq aktar lejn il-valur biex b’hekk joħorġu l-benefiċċji kummerċjali tal-innovazzjoni mmotivata mill-IT.

KAPITOLU 3: LEJN FUNZJONI TAL-IT IMMEXXIJA MILL-VALURI

55


L-isfida biex naslu għall-innovazzjoni permezz tal-IT ma tiddependix biss mill-eskills; trid tissolva enigma usa’. Is-soluzzjoni trid tinkludi persuni, proċessi u teknoloġiji. Fi kliem ieħor, CIOs u CEOs iridu jħarsu lejn il-perspettiva akbar tal-analiżi tal-kapaċitajiet organizzattivi tal-IT, aktar milli lejn it-total tal-kompetenzi individwali tal-impjegati. Il-fehim tal-maturità ta’ organizzazzjoni f ’dan ir-rispett jipprovdi ħarsa mill-qrib lejn liema strateġiji u tattiċi jistgħu jiġu implimentati biex iżidu l-valur kummerċjali tal-IT li joħroġ mill-vantaġġi umani, tekniċi u operazzjonali tal-organizzazzjoni. L-oqsfa tal-kapaċitajiet tal-ICT jistgħu jintużaw biex jinstabu n-nuqqasijiet fil-kapaċitajiet tal-IT fl-organizzazzjonijiet. Riżultat possibbli ta’ proċess ta’ evalwazzjoni bħal dan jista’ jidentifika ħtieġa li tkun żviluppata profiċjenza mtejba f’kompetenzi speċifiċi tal-prattikanti – li tintlaħaq permezz ta’ taħriġ immirat lejn impjegati speċifiċi jew permezz ta’ attivitajiet ta’ reklutaġġ/esternalizzazzjoni. B’dan il-mod, l-oqsfa talkapaċitajiet tal-ICT u l-kompetenzi tal-ICT jistgħu jikkomplementaw lil xulxin perfettament biex jgħinu jimbuttaw iż-żieda fil-valur kummerċjali tal-organizzazzjonijiet. Għal din ir-raġuni, hemm relazzjoni simbijotika qawwija bejn l-oqsfa tal-kapaċitajiet organizzattivi, bħall-IT-CMF, u l-oqsfa tal-eskills individwali, bħall-e-CF.

Responsabbiltajiet ġodda Il-funzjoni tal-IT jinsab f ’punt importanti. Il-konverġenza ta’ xejriet importanti fl-industrija bħal Cloud computing, id-demokratizzazzjoni tal-IT u l-innovazzjoni tas-servizzi kollha għandhom impatt fuq ir-rwol tas-CIO. Se tkun meħtieġa bidla sinifikanti jekk dan ir-rwol għandu jibqa’ validu fin-negozju tal-ġejjieni. Minkejja l-livell ta’ maturità tal-organizzazzjoni, ir-rwol ċentrali tal-IT fl-organizzazzjonijiet ifisser li l-enfasi tas-CIO’s għandu jkun l-ewwel nett fuq it-twaqqif ta’ pedament ta’ konformità soda u l-għoti effettiv tasservizz. Mingħajr l-abilità li jingħataw livelli ta’ servizzi konsistenti, isCIO mhux se jkun jista’ jitla’ ’l fuq fil-katina tal-valur. Iżda, il-mod li bih is-CIO jamministra l-kapaċitajiet operazzjonali bażiċi tal-IT (jiġifieri “iżomm id-dawl mixgħul”) x’aktarx li se jinbidel b’mod sinifikanti hekk kif nersqu lejn mudell utilitarju tas-servizzi tal-Cloud. Se jkun hemm enfasi dejjem tikber fuq il-ġestjoni tar-relazzjonijiet ma’ partijiet terzi aktar milli fuq il-ġestjoni tar-riżorsi interni biex jipprovdu dan is-servizz. Fir-realtà, huwa probabbli li ħafna organizzazzjonijiet se jadottaw ilmudell ibridu tal-Cloud, u jżommu l-kapaċitajiet ta’ provediment interni

56

Il-manifest tal-eskills


għall-proċessi u l-attivitajiet l-aktar sensittivi, filwaqt li jużaw ekosistema ta’ fornituri esterni għall-proċessi kummerċjali mmirati lejn il-klijenti. Il-ġestjoni ta’ din it-tranżizzjoni se tkun teħtieġ bidliet fil-ħiliet kemm tas-CIOs kif ukoll tal-prattikanti tal-IT li qed jaħdmu fil-funzjoni tal-IT. Biż-żmien, hekk kif jiżdiedu l-livelli ta’ responsabbiltà għall-IT operazzjonali li jkunu assenjat lill-fornituri esterni, is-CIOs x’aktarx jagħtu aktar enfasi fuq attivitajiet biex iżidu l-valur tal-IT - billi jużaw l-IT bħala lieva biex tiffaċilita l-innovazzjoni fl-organizzazzjoni. Iżda, ilmod li bih din l-innovazzjoni hija maħluqa, imqassma u mmaniġġjata x’aktarx se tinbidel b’mod sinifikanti. Pereżempju, akta milli permezz tal-IT li toriġina kważi għal kollox mill-IT innifisha, is-soffistikazzjoni u l-faċilità tal-użu li dejjem qed jiżdiedu ta’ soluzzjonijiet ta’ pjattaformi bħala servizz, se jiffaċilitaw id-disinn u l-bini ta’ soluzzjonijiet barra l-funzjoni tal-IT. Biex tiġi żgurata l-konsistenza, il-kwalità u l-koerenza, kif ukoll il-mod ta’ kif dawn jirrelataw mas-sistemi tal-IT tan-negozju ewlieni, is-CIOs iridu jaħdmu biex jinkoraġġixxu u jamministraw issoluzzjonijiet li qed jiġu żviluppati fin-negozju. Dan se jkun jeħtieġ bidla sinifikanti fir-rwol tas-CIOs. Huwa stmat li fil-preżent, hemm erba’ programmers għall-utent aħħari għal kull professjonist tal-IT. Sallum, ħafna mis-CIOs iffokaw fuq il-kontroll u l-limitazzjoni tad-dannu potenzjali għal dawn l-utenti aħħara. Hekk kif il-qawwa potenzjali ta’ pjattaformi ġodda tibda tidher, ir-rwol tas-CIO irid jevolvi biex iħaddan u jikkapitalizza fuq din il-ġabra ta’ riżorsi potenzjali, billi l-prossimità tagħhom lejn in-negozju, kif ukoll l-għadd tagħhom ifisser li huma jirrapreżentaw opportunità kbira għal riżorsi ġodda ta’ innovazzjoni. Huwa ċar li dan se jeħtieġ bidla fl-eskills tas-CIOs, tal-professjonisti tal-IT, u ta’ dawn il-“programmers tal-utenti aħħara”. Hija ovvja ħafna li l-ħtieġa għal “ħassieba doppji”, dawk li jistgħu jgħaqqdu l-esperjenza fl-IT u fin-negozju x’aktarx li se tikber b’mod drammatiku. F’din l-evoluzzjoni fuq il-post tax-xogħol, il-fornituri tal-edukazzjoni għandhom rwol importanti x’jilgħabu biex jiżguraw li jkun hemm tibdiliet korrispondenti fil-mod li l-ġenerazzjoni li ġejja tkun mgħallma, jekk iridu li jkun hemm provvista adegwata ta’ individwi b’ħiliet adattati biex jissodisfaw din id-domanda dejjem tikber. Li nindirizzaw kif l-istudenti tal-IT jkunu edukati, kif ukoll il-provvediment ta’ ħiliet tal-IT relevanti għal studenti mhux tal-IT, hija sfida. Mingħajr dawn il-bidliet, l-intrapriżi Ewropej, żgħar u kbar, mhux se jirnexxilhomx jisfruttaw ilpotenzjal innovattiv ta’ dawn it-teknoloġiji, u se jnaqqsu l-kapaċità talEwropa li tikkompeti bħala ekonomija globali bbażata fuq l-għarfien.

KAPITOLU 3: LEJN FUNZJONI TAL-IT IMMEXXIJA MILL-VALURI

57


Is-CIO huwa essenzjali Is-CIO għandu rwol ċentrali fl-implimentazzjoni ta’ bidliet meħtieġa fi ħdan organizzazzjoni, iżda dan huwa ambjent ta’ sfida. L-IT mhux dejjem tirċievi l-għarfien meħtieġ fil-livell tal-bord tad-diretturi għal dak li tista’ toffri, ħafna drabi minħabba li l-membri tal-bord eżekuttiv ma jkunux jifhmu fl-IT. Bl-istess mod, ħafna drabi jkun hemm enfasi singolari fil-livell eżekuttiv, fuq l-iffrankar tal-ispejjeż permezz tal-IT, aktar milli innovazzjoni permezz tal-IT. Ħafna drabi din l-enfasi tiġi millfatt li l-maniġment tal-IT mhuwiex kapaċi jikkomunika l-valur aħħari tal-IT. Dan huwa aktar aggravat minn nuqqas tal-ħiliet kummerċjali relevanti fit-tim tal-ġestjoni tal-IT. Ħafna drabi l-kontribut potenzjali tal-IT ma jinftihemx mill-bord minħabba n-nuqqas ta’ familjarizzazzjoni mal-IT. Minn naħa waħda, għandhom l-isfida f ’ħafna każi li jedukaw lill-membri tal-Bord li m’għandhomx għarfien dwar l-IT biex dawn ikunu jistgħu jaraw aħjar il-valur li l-IT jista’ jkollu għall-kumpanija tagħhom. Uffiċjali Finanzjarji Ewlenin jistgħu jsiru jafu li t-tnaqqis tal-ispejjeż biss, mhijiex l-uniku soluzzjoni li jistgħu jfittxu mingħand dipartiment tal-IT innovattiv. Min-naħa l-oħra, fis-snin li ġejjin is-CIOs għandhom l-isfida (minkejja n-nuqqas enormi tal-persuni bil-ħiliet adegwati) li juru l-valur miżjud tal-IT biex dan jagħti ħajja ġdida lin-negozju. Jidher li l-komunità tas-CIOs tagħraf dan is-sinjal u bdiet timplimenta inizjattivi mmirati biex tiġi indirizzata din is-sitwazzjoni. L-ewwel nett, l-IVI (li tiġbor fiha kumpaniji ewlenin tal-IT u kumpaniji li jużaw l-IT) żviluppat qafas u programm edukattiv li jappoġġjaw lill-maniġment tal-IT biex juru l-valur li jipprovdi l-IT. Aktar minn 500 eżekuttiv fl-IT madwar id-dinja ħadu dan it-taħriġ, u bħalissa għaddej programm ġdid Masters fil-Ġestjoni tal-IT għal Valur (IT Management for Value). Fl-istess waqt, l-Assoċjazzjoni Ewropea tas-CIOs bdiet tiżviluppa l-programm edukattiv tagħha, li jiffoka b’mod dirett fuq il-ħtiġijiet tad-domanda, li tipprova tissodisfa l-postijiet vakanti l-aktar urġenti għal għadd ta’ funzjonijiet ewlenin. L-ewwel grupp ta’ studenti diġà beda jipparteċipa fil-programmi u l-komunità tas-CIOs irnexxielha tikkonvinċi għadd ta’ skejjel tal-kummerċ u universitajiet tekniċi stabbiliti Ewropej biex jikkoperaw magħhom fuq dan il-programm. Waħda mid-dimensjonijiet interessanti ta’ dan il-programm hija li l-istudenti jistgħu jipparteċipaw fil-programm fi kwalunkwe wieħed mill-istituti edukattivi parteċipanti f ’pajjiżi differenti – iżda kollha kemm huma se jirċievu ċertifikat komuni uniku. Diġà ttieħdet id-deċiżjoni li

58

Il-manifest tal-eskills


l-kors ikun allinjat mal-eCF – li jwassal għal dak li possibbilment jistgħu jkunu l-ewwel eżamijiet iċċertifikati tal-e-CF fl-Ewropa. Filwaqt li dawn l-inizjattivi jirriflettu passi importanti fit-titjib talġestjoni tal-IT, x’aktarx li l-ebda minnhom mhuma sejrin iċaqalqu l-vleġġa biżżejjed biex iżidu l-għadd ta’ studenti tal-IT jew biex itejbu l-għajnuna fi professjonijiet oħra biex jifhmu aħjar l-IT. Miżuri addizzjonali huma meħtieġa biex tintlaħaq soluzzjoni li hija sodisfaċenti għall-Ewropa.

Rakkomandazzjonijiet L-Assoċjazzjoni Ewropea tas-CIOs u l-Istitut tal-Valur tal-Innovazzjoni jirrikmanda dawn li ġejjin: Żieda fl-adozzjoni tal-Qafas tal-Kompetenzi Elettroniċi Ewropew. L-eCF (u r-riżultati tal-proġetti tal-profili tar-rwoli tal-ICT relatati) għandhom jiġu promossi madwar l-industrija tal-IT u f’industriji li jużaw l-IT kif ukoll mal-SMEs u l-gvernijiet. Aktar ma jkun mifrux il-livell taladozzjoni tal-eCF, aktar ikun potenzjalment b’saħħtu biex jistandardizza l-kompetenzi, il-profili tar-rwoli, u l-edukazzjoni, u biex b’hekk ikun ta’ appoġġ għall-ħidma li għaddejja għall-professjonaliżmu tal-IT. Fl-istess waqt, id f’id mal-partijiet interessati li jimpjegaw ħaddiem fl-IT, għandu jkun hemm aktar irfinar tal-profili tar-rwoli tal-ICT. Il-gwidi tal-kurrikulu elettroniku għandhom jiġu aġġornati u jingħata appoġġ lill-istituti edukattivi madwar l-Ewropa fil-ħolqien ta’ programmi ta’ edukazzjoni u taħriġ li huma allinjati mal-eCF. Huwa importanti li tiġi ffaċilitata pjattaforma edukattiva komuni għall-persuni li jaħdmu fl-IT. Kurrentement, huwa diffiċli kemm għal min iħaddem kif ukoll għall-prattikanti li jifhmu r-riżultati ta’ korsijiet differenti, b’mod partikolari minn pajjiż għal ieħor. L-allinjament mal-eCF jiffaċilita ħafna t-trasparenza f’dan ir-rigward. Titjib fl-edukazzjoni tal-IT għall-professjonisti mhux tal-IT. L-IT jilgħab rwol essenzjali tista’ tgħid f ’kull professjoni, u t-tagħrif dwar sistemi tal-IT fil-qasam tax-xogħol rispettiv tagħhom huwa prattikament essenzjali biex ikunu jistgħu jipprattikaw b’mod effiċjenti. Madankollu, ħafna drabi l-istituti edukattivi, mhux qed jallinjaw ilkurrikuli mar-rekwiżiti tal-industrija, u jeħtieġ xogħol ulterjuri biex ikun żgurat li l-istudenti jkunu mgħallma, pereżempju, kif l-IT jiġi applikat fil-professjonijiet rispettivi tagħhom, x’sistemi huma disponibbli u kif jistgħu jgħinu lill-funzjoni tal-IT biex itejbu s-sistemi. Illum, l-IT tant huwa komponent essenzjali f ’ħafna rwoli li hemm bżonn

KAPITOLU 3: LEJN FUNZJONI TAL-IT IMMEXXIJA MILL-VALURI

59


li l-istudenti jkunu mgħallma ħiliet tal-IT relevanti biex ikunu jistgħu jintegraw malajr fil-postijiet tax-xogħol. Il-bidla għal cloud computing x’aktarx se tirrinforza l-importanza ta’ din ix-xejra ulterjorment, hekk kif programmers mill-utenti aħħara jirrikonoxxu l-forza potenzjali tatteknoloġiji l-ġodda emerġenti (pereżempju permezz ta’ pjattaforma bħala ambjenti tas-servizzi). Żvilupp ta’ konnessjonijiet aktar mill-qrib bejn l-industrija u istituti edukattivi. L-industrija u l-fornituri tal-edukazzjoni jeħtieġ jaħdmu aktar millqrib flimkien. Dan huwa qasam fejn passi sinifikanti diġà ttieħdu, iżda għad hemm ħafna nuqqasijiet. Pereżempju, l-Istitut tal-Valur Innovattiv adotta approċċ ta’ innovazzjoni miftuħ fil-kostruzzjoni ta’ repożitorju ħaj tal-għarfien u tal-kurrikulu integrat, ibbażat fuq l-involviment kontinwu ta’ ħafna kumpaniji, universitajiet u aġenziji tal-gvern filkostruzzjoni tiegħu. Bl-istess mod, il-programmi edukattivi li qed jiġu żviluppati mill-Assoċjazzjoni Ewropea tas-CIOs jinkludu CIOs u parteċipanti oħra mill-industrija fuq il-bordijiet relevanti tal-programm biex jiġi żgurat li l-programmi ta’ studju jirriflettu r-rekwiżiti talindustrija. Sfortunatament, din mhijiex prattika li hija kkupjata b’mod ġenerali. Għorrief tal-IT rarament huma aċċettati bħala professuri talIT f ’universitajiet rispettati jew involuti biex jinfluwenzaw id-disinn ta’ programmi ta’ studji relevanti. Dan jitqabbel negattivament ma’ professjonijiet oħra bħal-liġi, il-mediċina u l-inġinerija, fejn esperti fl-industrija huma mistiedna jassumu dawn ir-rwoli. Wara kollox, dawn il-professjonijiet jistgħu wkoll jibbenefikaw ulterjorment millinvolviment ta’ esperti relevanti fl-IT fil-programmi ta’ studju tagħhom biex jiffaċilitaw l-iżvilupp ta’ ħiliet relevanti għall-IT fil-kurrikulu. Titjib fir-relazzjonijiet u l-fehim bejn it-tim eżekuttiv u l-funzjoni tal-IT. Ħafna organizzazzjonijiet ibatu minn relazzjonijiet dgħajfa bejn ilfunzjoni tal-IT u t-tim tal-ogħla oqsma tal-ġestjoni. Dan ixekkel il-produttività u l-innovazzjoni, iżda jista’ wkoll ikun sors ta’ riskju (pereżempju, jekk l-ogħla oqsma tal-ġestjoni joħolqu preċedenti flappoġġ għall-aħħar tagħmir ta’ teknoloġija avvanzata fin-netwerk intern tagħhom). Serje ta’ komunikazzjonijiet tal-politika u inizjattivi simili mmirati lejn l-ogħla oqsma tal-ġestjoni u li saru jew kienu appoġġati mill-Kummissjoni Ewropea jistgħu jiffaċilitaw aktar għarfien u fehim dwar l-importanza tal-IT biex jitwasslu l-valur u l-innovazzjoni. Ir-rwol potenzjali tal-IT inbidel b’mod drammatiku, iżda l-ogħla oqsma talġestjoni f ’xi organizzazzjonijiet għadhom jiffokaw fuq il-produttività u l-ispiża tal-IT, aktar milli fuq il-potenzjal li għandha għall-innovazzjoni.

60

Il-manifest tal-eskills


L-appoġġ tal-Kummissjoni f ’dan il-qasam jista’ jgħin biex jitrawwem għarfien aħjar fost l-ogħla partijiet interessati dwar ir-rwol aktar importanti tal-IT fin-negozji Ewropej. Dawn il-komuniki tal-politika jistgħu wkoll jindirizzaw suġġetti ewlenin oħra bħall-ġestjoni talinformazzjoni, l-analiżi strateġika ambjentali tal-IT u relazzjonijiet bejn il-bord eżekuttiv u l-IT, u b’hekk jgħinu biex jiġbdu l-attenzjoni talmaniġers ta’ gradi għoljin tan-negozju għal dawn is-suġġetti li qed isiru aktar relevanti għan-negozji kollha, u mhux biss għan-negozji tal-IT. Jiġi promoss l-IT liż-żgħażagħ. Il-livell ta’ interess fil-korsijiet tal-IT fl-iskejjel qed jonqos. Din hija xejra allarmanti u waħda li trid titwaqqaf. Barra minn dan, hemm ħtieġa partikolari biex jitrawwem l-għarfien u jiġu edukati ż-żgħażagħ dwar irrwol dejjem jikber tal-IT fl-industriji kollha, mhux biss fl-industrija tal-IT. Attivitajiet riċenti li ttieħdu mill-komunità tas-CIOs fl-iskejjel identifikaw fehim ħażin dwar ir-rwol li għandu l-IT. Mingħajr fehim eżatt dwar il-ħafna u diversi opportunitajiet tal-karrieri disponibbli fl-IT, il-livell ta’ interess fl-IT fost iż-żgħażagħ jidher li se jonqos, u dan jirrappreżenta theddida serja għall-kapaċità tal-kompetittività fl-Ewropa fuq tul ta’ żmien. Biex isiru l-bidliet fl-aktar livell relevanti, l-isforzi għandhom jiffokaw fuq skejjel sekondarji u possibbilment anke skejjel primarji. L-attività tal-Ġimgħa Ewropea tal-eskills diġà għandha rwol essenzjali fil-bdil fil-perċezzjonijiet. Azzjoni kordinata ulterjuri fost l-industrija, il-gvernijiet u l-istituti edukattivi fil-mira tista’ tgħin iżżid fuq din il-ħidma u tappoġġa l-għanijiet prinċipali tal-Aġenda Diġitali għall-Ewropa. Ir-rakkomandazzjonijiet ta’ hawn fuq jitqabblu ħafna mal-punti ta’ azzjoni identifikati fi proġett ta’ riċerka riċenti li sar minn IVI u CEPIS, li kien ikkummissjonat mill-Kummissjoni Ewropea biex ikun żviluppat qafas Ewropew għall-professjonaliżmu fl-ICT. Filwaqt li dak il-proġett iffoka biss fuq il-professjonisti tal-IT, l-importanza tal-iżvilupp ta’ eskills relevanti kien fattur li ta imbuttatura qawwija fl-iżvilupp tal-qafas propost. Mill-perspettiva tal-industrija tal-ICT, ittieħdu passi pożittivi u sinifikanti mill-Kummissjoni Ewropea. Hemm appoġġ kbir għal dawn l-inizjattivi. Is-settur tal-ICT jagħraf l-importanza tat-tkomplija u t-tisħiħ ta’ dawn l-inizjattivi matul iż-żmien, b’mod partikolari minħabba l-valur potenzjali li se jitwassal lill-industrija. Ix-xogħol tal-allinjament u l-mobilizzazzjoni tal-industrija, tal-gvern u tal-akkademja hija sfida kbira li trid tiġi indirizzata, u huwa hawnhekk fejn il-partijiet interessati rispettivi jridu jassumu r-responsabbiltà.

KAPITOLU 3: LEJN FUNZJONI TAL-IT IMMEXXIJA MILL-VALURI

61


Ir-riċerka tgħid li se jkun hawn nuqqas ta’ bejn 10%-15% ta’ professjonisti tal-IT fl-2015, u delużjoni dejjem tikber fis-suġġett tal-IT miż-żgħażagħ. Flimkien mad-diskrepanza dejjem tikber bejn l-edukazzjoni tal-IT u l-prattika u n-nuqqas tal-eskills f ’professjonisti mhux tal-IT, huwa ċar li l-iskala tal-problema li qed tiffaċċa l-Ewropa hija enormi. Minħabba r-rwol li għandha l-IT, dik li tagħti kapaċità għall-innovazzjoni finnegozji, is-sejħa għal azzjoni kollaborattiva u kordinata dwar l-eskills hija ċara. Jekk irridu nwaqqfu aktar telf fil-kompetittività tal-ekonomija Ewropea, il-partijiet interessati kollha jridu jieħdu din is-sejħa għallazzjoni bis-serjetà u jaġixxu issa.

62

Il-manifest tal-eskills


Kapitolu 4: Nagħmlu użu sħiħ mill-potenzjal tan-nisa fl-Ewropa “Insew iċ-Ċina, l-Indja u l-internet: It-tkabbir ekonomiku huwa mmexxi min-nisa.” The Economist, 15 ta’ April 2006 Skont il-memorandum ta’ spjegazzjoni tal-Unjoni Ewropea dwar il-forza tax-xogħol li qed tixjieħ, “mill-2012, l-età tal-popolazzjoni Ewropea li tkun qed taħdem ser tibda tonqos, filwaqt li dawk ta’ ’l fuq minn sittin ser ikompli jiżdiedu b’madwar żewġ miljun persuna fis-sena, skont xenarju li jikkunsidra ż-żieda probabbli fl-immigrazzjoni u fir-rati tat-twelid”. Aktar persunal b’għadd ta’ ħiliet diversi se jkunu meħtieġa biex jissodisfaw ilbżonnijiet tad-dinja korporattiva billi għadd iżgħar ta’ ħaddiema ser ikollhom ilaħħqu mal-istess ammont ta’ impjiegi, u l-uniku mod koerenti biex dan isir se jkun permezz tal-użu effiċjenti tal-ICT. Iżda hemm bżonn nagħmlu xi mistoqsijiet importanti: Fejnhom in-nisa? X’inhi l-prestazzjoni tagħhom? X’se jkun ir-rwol futur tagħhom fl-ICT? Dan il-kapitlu se jippreżenta xi fatti essenzjali, jagħti ħarsa lejn x’hemm wara ċ-ċifri u jiċċara għaliex issa huwa ż-żmien biex id-dinja xxaqleb lejn l-ugwaljanza tassessi. Fl-aħħar ta’ dan il-kapitlu, se jiġu ppreżentati xi rakkomandazzjonijiet dwar l-aħjar triq ’il quddiem li tiżgura li n-nisa jkunu involuti u l-valur kollu tal-kontribut tagħhom jiġi rikonoxxut fl-ekonomija diġitali.

Statistika, proġetti u inizjattivi L-istatistika turi li l-firda bejn is-sessi tibda minn kmieni fis-sistema edukattiva tal-ICT. Id-diskrepanza tiżdied fil-livelli għolja tal-iskola sekondarja u tinħass aktar fl-edukazzjoni għolja. Din id-diskrepanza tkompli fil-forza tax-xogħol professjonali. L-ewwel studju komprensiv dwar l-interessi, l-attitudnijiet, il-valuri u l-pjanijiet taż-żgħażagħ relatati max-xjenza u t-teknoloġija kif meqjusa mill-istudent – li jitfa’ dawl fuq fatturi ta’ importanza għat-tagħlim tax-xjenza u t-teknoloġija – sar bejn l-2003-2006 miċ-Ċentru Norveġiż għall-Edukazzjoni tax-xjenza flUniversità ta’ Oslo, fin-Norveġja. ROSE – The Relevance of Science Education (Ir-Relevanza tal-Edukazzjoni tax-Xjenza) - ġabret dejta minn aktar minn 40,000 student li għandhom ħmistax-il sena f ’erbgħin pajjiż.

KAPITOLU 4: NAGĦMLU UŻU SĦIĦ MILL-POTENZJAL TAN-NISA...

63


Ir-Relevanza tal-Edukazzjoni tax-Xjenza It-Turkija Il-Greċja Il-Portugall Spanja Il-Polonja Ir-Repubblika Ċeka Il-Latvja L-Estonja Is-Slovenja L-Awstrija Il-Ġermanja L-Irlanda L-Iskozja L-Irlanda ta’ Fuq L-Ingilterra Il-Finlandja L-Iżlanda L-Iżvezja Id-Danimarka In-Norveġja 0%

20%

40%

60%

80%

100%

Bniet li jixtiequ jsibu xogħol fit-teknoloġija. Subien li jixtiequ jsibu xogħol fit-teknoloġija. Sors: Il-proġett ROSE – Ir-Relevanza tal-Edukazzjoni tax-Xjenza, 2010

Din ir-riċerka komparattiva internazzjonali wriet li f ’ħafna pajjiżi Ewropej, qajla hemm bniet li jikkonsidraw isiru xjentisti. Fil-fatt huma tassew ftit il-bniet fil-pajjiżi Ewropej li huma interessati jsibu impjieg fit-teknoloġija. Din l-attitudni hija kkonfermata mir-rati baxxi ta’ reġistrazzjonijiet fost it-tfajliet li se jistudjaw għall-ewwel lawrja tagħhom. Il-bniet jgħoddu biss bejn 10% u 30% tal-istudenti fil-korsijiet tal-ICT, u anqas minn 20% tal-impjegati f ’karrieri msejsa fuq l-ICT. Fir-riċerka dwar ix-xjenza u l-inġinerija, ix-xejriet huma simili f ’termini tal-għadd ta’ nisa fl-Ewropa: il-proporzjon tal-gradwati femminili filkompjuter madwar l-Ewropa naqas minn 25% fl-1998 għal 22% fl-2006 – ċifri li jikkomparaw ħażin meta mqabbla mal-Kanada (27%), l-Istati Uniti (28%) u l-Korea t’Isfel, fejn 38% tal-gradwati tal-IT huma nisa. Dawn ix-xejriet inkwetanti fl-Ewropa għadhom validi llum. Il-karrieri akkademiċi tan-nisa huma kkaratterizzati b’mod sinifikanti minn segregazzjoni vertikali qawwija. Il-proporzjon tan-nisa jiżdied minn 31% biss tal-popolazzjoni tal-istudenti fl-ewwel livell għal 36% tal-istudenti u l-gradwati tal-PhD, iżda mbagħad jerġa’ jinżel għal 33% tal-istaff akkademiku fi grad C, 22% fi grad B u 11% biss fi grad A (’l hekk imsejjaħ ‘scissors-diagram’).

64

Il-manifest tal-eskills


100 %

Proporzjonijiet ta’ rġiel u nisa f’karriera tipikament akkademika fix-xjenza u l-inġinerija Irġiel 2006

50 %

0%

Nisa 2006 ISCED 5A Studenti

ISCED 5A Gradwati

ISCED 6 Studenti

ISCED 6 Gradwati

Grad C

Grad B

Grad A

Sors: She Figures 2009, Kummissjoni Ewropea, DĠ Riċerka Definizzjoni tal-gradi: A: L-uniku l-ogħla grad/pożizzjoni li fih normalment issir ir-riċerka. B: Riċerkaturi li qed jaħdmu f’pożizzjonijiet mhux daqshekk għolja daqs l-ogħla pożizzjoni (A) iżda aktar għolja minn xi ħadd li għadu kemm ikkwalifika reċentement b’PhD. C: L-ewwel grad/pożizzjoni li fiha gradwat ġdid tal-PhD normalment ikun reklutat. ISCED 5A: Programmi terzjarji li jipprovdu biżżejjed kwalifiki biex tidħol fi programmi u professjonijiet ta’ riċerka avvanzata li jeħtieġu ħiliet għoljin. ISCED 6: Programmi terzjarji li jwasslu għal kwalifika f’riċerka avvanzata (PhD). Oqsma ta’ edukazzjoni SET = 400 Xjenza, matematika u kompjuting + 500 Inġinerija, manifattura u kostruzzjoni. Oqsma ta’ edukazzjoni SET = Inġinerija u Teknoloġija + Xjenzi Naturali.

Il-ħames pajjiżi Ewropej fejn l-għadd ta’ nisa fost grad ‘A’ tal-istaff akkademiku huwa l-ogħla huma: ir-Rumanija, il-Latvja, il-Bulgarija, il-Finlandja u l-Portugall. B’kuntrast, Malta, il-Lussemburgu, Ċipru, l-Irlanda, il-Belġju, il-Greċja u l-Pajjiżi l-Baxxi kellhom l-iżgħar perċentwali. Il-proporzjon tagħhom varja minn 32% fir-Rumanija għal 2% f ’Malta. Din is-sottorappreżentanza tan-nisa fl-istudji u l-karrieri flICT tirriżulta f ’nuqqas kbir ta’ talent f ’kumpaniji tal-ICT u fl-ekonomiji. F’termini ta’ kompetizzjoni ġeografika bejn il-kontinenti, insibu l-ogħla perċentwal ta’ nisa fix-xjenza u l-inġinerija fl-Amerika ta’ fuq / l-Amerika Ċentrali, segwiti mill-Ewropa Ċentrali/ tal-Lvant, l-Amerika t’Isfel, u l-Oċeanja. L-Ewropa tal-Punent għadha lura fil-ħames post.

KAPITOLU 4: NAGĦMLU UŻU SĦIĦ MILL-POTENZJAL TAN-NISA...

65


Proporzjonijiet ta' Nisa għall-Irġiel fix-Xjenza u l-Inġinerija fl-2008 Xjenza u Inġinerija 2008

1 2 3 4 5 6 7 8

Madwar id-dinja L-Amerika ta’ fuq / Ċentrali L-Amerika t’Isfel L-Oċeanja L-Ewropa tal-Punent Il-Lvant Nofsani L-Asja L-Afrika

Nisa Nr 1.058.156 296.894 92.228 62.298 21.909 268.182 85.572 226.337 4.736

% 39,4 48,2 46,9 44,7 43,0 41,8 40,3 28,0 24,5

Irġiel Nr 1.625.546 318.714 104.391 77.082 29.003 373.963 126.983 580.850 14.560

Għadd Totali % 60,6 51,8 53,1 55,3 57,0 58,2 59,7 72,0 75,5

2.683.702 615.608 196.619 139.380 50.912 642.145 212.555 807.187 19.296

Sors: Indikaturi tax-Xjenza u l-Inġinerija tal-NSF , 2008

L-Ewropa tal-Punent għandha pożizzjoni aktar tajba jekk l-enfasi jkun fuq l-għadd ta’ inġiniera. Rigward il-perċentwal tan-nisa fil-forza totali tax-xogħol, l-Ewropa tal-Punent tinstab fir-raba’ post wara l-Ewropa Ċentrali/tal-Lvant, l-Amerika t’Isfel, u l-Oċeanja. In-nuqqas ta’ nisa li qed jidħlu għal kwalifiki relatati mal-IT għandu impatt b’mod dirett fuq il-proporzjon tan-nisa li huma impjegati llum bħala professjonisti fl-IT. Għalkemm l-għadd ta’ tfajliet li qed jiksbu kwalifiki relatati mal-IT fledukazzjoni sekondarja huwa baxx – kif jinnutaw osservazzjonijiet firRenju Unit - b’mod konsistenti in-nisa jiksbu riżultati aħjar mill-irġiel. Għalhekk huwa raġonevoli li wieħed jippreżumi li jekk in-nisa għandhom aktar tendenza jipparteċipaw f ’karrieri tal-IT, il-kwalità u d-daqs tal-ħażna ta’ talent disponibbli għal dawk li jimpjegaw fis-settur tal-IT jitjieb ħafna. Matul dawn l-aħħar snin, Accenture mexxiet serje ta’ studji relatati mal-Jum Internazzjonali tan-Nisa li jenfasizzaw iż-żieda dejjem tikber tar-rwol li għandha l-ICT fit-tmexxija ta’ suċċess femminili kif ukoll iżżieda fl-importanza li għandha t-tmexxija tan-nisa fi ħdan il-kumpaniji. Medja ta’ madwar 4000 mara f ’kariga eżekuttiva f ’kumpaniji ta’ daqs medji sa kbar minn madwar għoxrin pajjiż ipparteċipaw fis-servej annwali onlajn. L-istudju żvela li n-nisa kienu aktar reżiljenti u “fid-dinja li kurrentement għaddejja minn inċertezza ekonomika u kompetittività qawwija, dawk l-organizzazzjonijiet li jdaħħlu r-reżiljenza fil-mexxejja li telgħin se jkollhom vantaġġ ċar.”

66

Il-manifest tal-eskills


Aktar minn tmienja minn kull għaxar nisa qalu li kienu lesti jitgħallmu jużaw teknoloġiji ġodda, bħal bloggs jew netwerks soċjali, biex ikunu jistgħu jiksbu suċċess fil-futur. Aktar minn 76% tan-nisa bassru grad għoli ta’ importanza fl-istimolu ta’ dawk it-teknoloġiji. 66% tan-nisa qalu li qed jistennew li relazzjonijiet ġestiti permezz tat-teknoloġija se jinbidlu b’mod sinifikanti fil-futur. Meta niġu għas-sitwazzjoni tal-forza tax-xogħol femminili fl-Ewropa (UE 27), 31.6% ta dawk li qed jaħdmu fis-settur tal-ICT huma nisa. Sehem ta’ nisa fl-ICT fl-UE-27, 2010 L-ogħla sehem

L-anqas sehem

Il-Litwanja

45.1%

L-Awstrija

30%

Il-Bulgarija

43.9%

L-Irlanda

30%

Il-Latvja

37.8%

Is-Slovakkja

29.3%

Ir-Rumanija

36.2%

L-Iżvizzera

29.1%

Il-Kroazja

35.4%

Ir-Renju Unit

28.5%

Ċipru

35.5%

Id-Danimarka

28.2%

Il-Ġermanja

34.3%

Ir-Repubblika Ċeka

26.5%

Il-Polonja

34.2%

It-Turkija

25.1%

34%

L-Iżlanda

24.6%

Il-Pajjiżi l-Baxxi

23.4%

Il-Finlandja Il-Greċja

33.7%

Sors: Global Contact, Franza, 2012, ibbażata fuq l-OECD, EuroStat u IESF

l-ogħla sehem ta’ nisa fl-ICT (> 35%) fl-UE 27 fl-2010 kien fil-pajjiżi li ġejjin: • Il-Litwanja : 45.1% • Il-Bulgarija : 43.9% • Il-Latvja : 37.8% l-anqas sehem ta’ nisa fl-ICT fl-UE 27 fl-2010 kien fil-pajjiżi li ġejjin: • Id-Danimarka : 28.3% • Ir-Repubblika Ċeka: 26.5% • Il-Pajjiżi l-Baxxi: 23.4%

KAPITOLU 4: NAGĦMLU UŻU SĦIĦ MILL-POTENZJAL TAN-NISA...

67


Xejra inkwetanti għal min jieħu d-deċiżjonijiet huwa l-fatt li l-għadd ta’ nisa fl-ICT naqas fl-Ewropa (UE 27) minn 32.7% fl-2008 għal 31.6% fl-2010. F’xi stati membri tal-UE bħal-Lussemburgu u l-Italja, kien hemm żieda fin-nisa li qed jaħdmu fl-ICT b’5.2% u 1.8% rispettivament, filwaqt li f ’xi pajjiżi oħra bħal-Latvja, il-Portugall u d-Danimarka l-għadd ta’ nisa flICT naqas ħafna b’6.1%, 5% u 3.2% rispettivament. Din id-diskrepanza serja għandha tkun eżaminata iżjed fid-dettall biex ikun hemm għarfien dwar ir-raġunijiet warajha. Dan imbagħad għandu jwassal biex isiru proposti informati u biex jiġu implimentati azzjonijiet addattati biex tiċkin id-diskrepanza bejn l-ogħla u l-anqas perċentwali. Is-servej tal-Kompetenza Elettronika tal-Professjonisti Ewropej immexxija minn CEPIS fost 2000 professjonist tal-IT fi tmienja u għoxrin pajjiż fl-Ewropa kollha fl-2011, ikkonferma x-xejriet ta’ hawn fuq u r-rappreżentanza inadegwata tan-nisa fl-ICT. Hemm biss żewġ profili li fihom in-nisa huma rappreżentati b’aktar minn 20%: Maniġer tal-Kwalità u Awditur tal-IT: 30% u Trejner tal-IT: 41%. Barra minn hekk, proporzjonalment l-għadd ta’ professjonisti femminili fl-IT huwa anqas minn 10% f ’ħafna profili: Maniġer tas-Sigurtà fl-IT, Maniġer tanNetwerks u Inġinier tas-Sistemi tal-IT. CEPIS - Kunsill tas-Soċjetajiet Ewropej tal-Professjonisti fl-Informatika L-Ewropa (medja) Trejner tal-IT Maniġer tal-Kwalità u Awditur tal-IT Maniġer tal-IT Developer tas-Softwer Arkitett tas-Sistemi tal-IT Maniġer tas-Sigurtà tal-IT Maniġer tan-Netwerk Inġinier tas-Sistemi tal-IT 0%

50%

100%

Professjonisti Nisa Professjonisti Rġiel Sors: Servej tal-Kompetenza Elettronika tal-Professjonisti fl-Ewropa CEPIS. Rapport Ewropew 2011

Rigward rakkomandazzjonijiet għall-futur, CEPIS ifformulat il-ħtieġa b’mod ċar għal miżuri urġenti biex jissewwa l-iżbilanċ bejn is-sessi filpajjiżi kollha u tiżdied il-parteċipazzjoni tan-nisa f’karrieri tal-ICT. Il-kontinwazzjoni u l-espansjoni tal-inizjattivi eżistenti li jiffokaw fuq mudelli ta’ referenza u programmi ta’ mentoring għandhom jiġu replikati u

68

Il-manifest tal-eskills


jiżdiedu. Stati membri għandhom jipprovdu inċentivi fiskali lil kumpaniji li jadottaw l-ekwità bejn is-sessi bħala parti mill-kultura organizzazzjonali tagħhom, fil-prattiki tar-reklutaġġ u programmi għall-avvanz tal-karriera. Biex jiżdied il-livell ġenerali tal-eskills fl-Ewropa, studji jikkonfermaw li, għan-nisa, is-sors ewlieni biex jiksbu l-eskills għadu t-tagħlim informali; l-istudju għal rashom u istituzzjonijiet edukattivi formali jinstabu fit-tieni u t-tielet post. L-irġiel jippreferu jistudjaw għal rashom milli jitgħallmu b’mod informali u jsegwu edukazzjoni formali. Matul dawn l-aħħar snin, l-atturi, kemm pubbliċi kif ukoll privati, l-NGOs u akkademiċi, daħlu għal xi inizjattivi interessanti b’appoġġ għal azzjonijiet u proġetti li jimmotivaw lit-tfajliet u lin-nisa jtejbu u jgħollu l-livell tal-ħiliet tagħhom: Il-proġett li kellu suċċess kbir ta’ Fraunhofer IAIS ‘Roberta – it-tfajliet jiskopru r-robots’ iffinanzjat mill-Ministeru Federali Ġermaniż talEdukazzjoni u r-Riċerka (2002-2006) - ħoloq tlieta u għoxrin Ċentru Roberta fil-Ġermanja bejn l-2005 u l-2008. Permezz ta’ ‘RobertaGoes-EU’, 12-il Ċentru Reġjonali Roberta twaqqfu fl-Awstrija, fl-Italja, fl-Iżvezja, fl-Iżvizzera u fir-Renju Unit. Ħafna mijiet ta’ għalliema u madwar 5000 tifel u tifla ġew imħarrġa fil-Ġermanja u madwar 5000 tifla pparteċipaw madwar l-Ewropa. Il-korsijiet Roberta ħafna drabi servew ta’ punti ta’ entratura għall-bniet biex iwaqqfu timijiet ta’ robotika li jieħdu sehem f ’kompetizzjonijiet tar-robots bħar-RoboCupJunior jew il-FIRST Lego League. Rigward feedback, 94% tal-parteċipanti Roberta qalu li ħadu gost bil-korsijiet, 88 % jirrikmandawh lil sħabhom u 74 % lesti jattendu korsijiet ulterjuri. Fraunhofer IAIS u ECWT qed jaħdmu biex isibu soluzzjoni għal żvilupp u estensjoni ulterjuri tan-netwerk tar-robotika għall-bniet madwar l-Ewropa. Fuq livell nazzjonali, il-proġett li laħaq l-akbar għadd u suċċess iddokumentat huwa Computer Clubs for Girls (CC4G) fir-Renju Unit, li jispira lill-bniet ta’ bejn l-għaxra u l-erbatax-il sena biex jikkonsidraw futur relatat mal-IT billi jagħti l-ħajja lit-teknoloġija permezz ta’ proġetti msejsa fuq il-mużika, il-moda u ċ-ċelebrità. L-aħħar verżjoni żviluppata minn Aardman, famuż għall-produzzjoni ta’ fama Wallace and Gromit, tinkorpora l-aktar riżorsi avvanzati onlajn. Aktar minn 135,000 tifla fi 3,800 skola esperjenzaw CC4G mill-2005. Bħala riżultat ta’ dan, 84% qalu li kien aktar probabbli li jikkunsidraw

KAPITOLU 4: NAGĦMLU UŻU SĦIĦ MILL-POTENZJAL TAN-NISA...

69


studji ulterjuri jew karrieri fl-IT. Bi sponsorship ta’ €600, skola tista’ tmexxi klabb CC4G onlajn wara l-ħin tal-iskola għal sena. Ħafna drabi l-isponsors jappoġġjaw klabb lokali u għalhekk xi drabi jidħlu f’xi ħaġa li tinkoraġġixxi lill-bniet fix-xogħol tagħhom. Ebda għarfien speċjalizzat tal-IT mhu meħtieġ, u kwalunkwe tip ta’ organizzazzjoni tista’ tkun involuta. Fuq livell Ewropew, il-Kunsill elettroniku tas-Soċjetajiet tal-Informatika Professjonali (CEPIS) flimkien mal-Ġimgħa Ewropea tal-eskills 2010 nediet Premju CEPIS għan-Nisa fl-ICT biex jinkoraġġixxi lin-nisa żgħażagħ jidħlu għal u jibqgħu f’edukazzjoni u karrieri relatati mal-ICT. Dan il-premju huwa msejjes fuq kompetizzjoni pan-Ewropea dwar kompetenzi diġitali għan-nisa. Fl-2010, Anna Voríškováli ta’ erbatax-il sena mir-Repubblika Ċeka rebħet il-premju ta’ €1000 għall-edukazzjoni, għallwebsajt (http://www.folmici.cz/) u l-proġett ta’ blogg tagħha. Louisa Luciani mill-Iżvezja ġiet it-tieni għall-ħolqien ta’ klabbs tal-kompjuters u għaliex kienet mudell ta’ referenza għall-involviment tan-nisa fl-ICT. Fl2012 ir-rebbieħa tal-premju kienu Afroditi Gkertsi, Eirini Kokkinidou u Anastasia Zarafidou mill-Greċja għal ‘Beat Robotics’ u Sarka Vavrova, mirRepubblika Ċeka ġiet it-tieni, permezz ta’ ‘Electronic Timekeeper’. Għal gruppi aktar emarġinati tan-nisa, hemm xi każi li jispiraw ukoll. Aktar minn nofs l-immigranti fl-Ewropa huma nisa. “L-Immigranti Nisa, l-eskills u l-Impjegabilità fl-Ewropa”, studju li sar fl-2009 minn TASCHA, u ffinanzjat minn Microsoft, eżamina l-effetti li kellhom programmi ta’ taħriġ fl-eskills immexxija minn NGOs dwar l-impjegabilità u l-inklużjoni soċjali ta’ immigranti nisa fl-Ungerija, fl-Italja, fil-Pajjiżi l-Baxxi, fir-Rumanija u fi Spanja. Ir-riċerka saret bħala parti mill-impenn fit-tul ta’ Microsoft Unlimited Potential li tinvesti fl-iżvilupp tal-eskills fl-Ewropa permezz ta’ sħubijiet bejn NGOs u inizjattivi ta’ taħriġ tal-komunità biex jilħqu lil dawk li m’għandhomx biżżejjed opportunitajiet fit-teknoloġija. l-istudju eżamina 530 immigranti nisa u identifika kif l-aċċess għall-IT huwa kruċjali għat-titjib tal-istatus soċjali u ekonomiku u għas-sejba tal-impjiegi. Madwar terz tal-immigranti nisa għandhom ħiliet bażiċi tal-kompjuter u tal-internet. 32% għandhom ħiliet intermedjarji talkompjuter, u 22% għandhom ħiliet tal-internet intermedjarji. Ftit aktar minn 20% tan-nisa qalu li m’għandhom ebda eskills. Mill-istudju ħareġ li l-immigranti nisa għandhom “żvantaġġ doppju” fis-suq tax-xogħol, l-ewwel bħala nisa u t-tieni bħala immigranti. Biex jegħlbu l-ostakoli l-kbar għall-impjegabilità huma jeħtieġu: tagħlim tal-lingwi, għarfien dwar kwistjonijiet ta’ impjegabilità, għajnuna biex jespandu n-netwerks soċjali tagħhom u opportunitajiet ta’ taħriġ.

70

Il-manifest tal-eskills


Eżempju tajjeb ieħor huwa l-inizjattiva tal-Alleanza Ewropea dwar ilĦiliet għall-Impjegabilità – u l-imsieħba tagħha Microsoft, Adecco Group u State Street - il-premju Ħiliet għall-Impjegabilità 2011. Barra l-premjijiet ‘L-Għoti tas-Setgħa liż-Żgħażagħ permezz tal-Ħiliet’ u l-‘Anzjanità Attiva permezz tat-Tagħlim tal-IT’, inħoloq premju speċjali ‘l-Għoti tas-Setgħa lin-Nisa permezz tat-Teknoloġija’ biex jiġu ċċelebrati l-użi effettivi u li jispikkaw fit-taħriġ u l-iżvilupp tal-ħiliet fl-ICT minn NGOs biex iżidu l-prospetti għall-impjiegi u jtejbu l-inklużjoni diġitali u soċjali. L-ewwel premju u €5,000 marru għand l-organizzazzjoni Litwana Langas į ateitį - ‘Windows to the Future’ - għall-programm tagħhom li juri taħriġ b’suċċess tal-kompjuter u tal-informazzjoni għattfajliet u n-nisa li għandhom rabta mal-kummerċ u mal-komunità. Langas į ateitį, taħt it-tmexxija tad-Direttur Loreta Križinauskienė, ħarrġet 45,000 mara f ’dawn l-aħħar ħames snin.

Il-punt ta’ bilanċ lejn l-ekwità bejn is-sessi huwa issa Biex nifhmu l-importanza dejjem tikber ta’ ħiliet ġodda fis-seklu 21 meta mqabbla ma’ dawk li ddominaw is-seklu 20, irridu nifhmu li kien hemm ċaqlieqa sinifikanti fid-dinja: morna minn eżistenza fil-biċċa l-kbira analoga għal waħda kompletament diġitali. Josephine Green, Direttur ta’ grad għoli għax-Xejriet u l-Istrateġija f ’Philips Design mill-1997, talbitna nikkonsidraw bidla mit-teknoloġija bħala mutur għat-teknoloġija bħala kapaċità, fi kliem ieħor minn forma ta’ piramida għall-forma ċatta. Fis-seklu 20, l-ekonomija kienet imsejsa fuq swieq tal-massa, ekonomiji ta’ skala, u prodotti tal-massa biex jixprunaw it-tkabbir. Kienet era ta’ suq teknoloġiku bi struttura ta’ tmexxija u kontroll minn fuq għal isfel–piramida. Is-seklu 21 huwa dwar l-innovazzjoni soċjali. In-nies issa għandhom is-setgħa permezz tat-teknoloġija li jfasslu ħajjithom u jiddisinjaw l-istil ta’ ħajja tagħhom. Il-World Wide Web tippermetti lin-nies jaċċessaw is-saffi kollha tal-innovazzjoni. Dan mhuwiex dwar il-konsum, huwa dwar il-koeżistenza. Id-dinja tagħna hija definita mill-ġestjoni u l-komunikazzjoni interkulturali, u b’bażi soda ta’ Komunitajiet ta’ Prattika (CoP) u l-użu tal-ICT. Kollox idur fuq ekosistema xprunata mill-personalizzazzjoni. Billi l-”Ġenerazzjoni tan-Net” (magħrufa wkoll bħala Generation Y, First Digitals jew Millennials) bdiet tidħol f ’pożizzjonijiet ta’ ġestjoni, il-karatteristiċi tagħhom kif ukoll l-istil ta’ kif jitgħallmu għandhom

KAPITOLU 4: NAGĦMLU UŻU SĦIĦ MILL-POTENZJAL TAN-NISA...

71


ikunu kkunsidrati jekk irridu niġġieldu b’suċċess il-fenomenu talparteċipazzjoni minima tan-nisa. Din hija l-ġenerazzjoni tal-MP3 plejers, messaġġi fil-pront, logħob onlajn u qsim ta’ fajls bejn ilħbieb. Din hija l-ġenerazzjoni li temmen bis-sħiħ li l-‘kultura tista’ tiġi mgħallma’ u hija aktar favur mudelli tal-HR orjentati lejn il-persuni milli dawk immirati lejn il-prodott. L-aspetti ewlenin ta’ mudelli bħal dawn huma teoriji ta’ motivazzjoni u progress fi ħdan l-organizzazzjoni. Illum id-dinja tagħna tapprezza d-diversità, l-inklusivitá u l-ugwaljanza bejn is-sessi aktar minn qatt qabel. Filwaqt li l-irġiel kienu l-aġenti talbidla fl-era industrijali, fid-dinja tal-lum in-nisa jista’ jkollhom rwol ewlieni fl-innovazzjoni. John Hagel III, viċi president ta’ Deloitte Center for the Edge bbażat f ’Silicon Valley, li jagħmel riċerka oriġinali u jiżviluppa opinjonijiet sostantivi għal tkabir koporat ġdid, jirrepeti din l-opinjoni: ‘Flekonomija tal-għarfien diġitali, ir-riżorsi umani jieħdu post ir-riżorsi naturali bħala l-bażi għat-tkabbir. In-negozji u l-pajjiżi li se jkunu l-mexxejja fis-seklu 21 se jkunu dawk li jkunu l-aktar kapaċi jużaw l-innovazzjoni u l-kreattività tan-nies tagħhom. In-nisa huma bla dubju forza dejjem tikber f ’din il-ħażna ta’ talenti’. Jinħtieġu tipi ta’ ħiliet differenti hekk kif qed jiġu introdotti kunċetti ġodda bħar-Ritorn Soċjali fuq l-Investiment . Fid-“dinja piramida”, il-ħiliet meħtieġa jinkludu: il-maniġment, l-ippjanar, l-ibaġittjar, il-kejl, l-evalwazzjoni, l-organizzazzjoni, l-istrutturar u l-kontroll. Fid-“dinja ċatta”, il-ħiliet meħtieġa jinkludu: l-innovazzjoni, li tibqa’ trid taf, li trid risposta, li toħlom, l-immaġinazzjoni, l-esperimentazzjoni, li titgħallem u li tkun intraprendenti. Soċjetà Ekoloġika tal-Għarfien - aġenda tal-politika tal-ICT sal-2015 għassoċjetà tal-għarfien futura tal-Ewropa - ippreżentata mill-Gvern Żvediż waqt il-Presidenza Żvediża tal-UE fl-2009, saħqet li waħda mill-għaxar rekwiżiti essenzjali għall-futur hija l-enfazi fuq l-investiment f’politika ta’ infrastruttura umana għall-Ewropa - investiment fil-kapital soċjali. Dan iċ-ċaqliq fl-enfasi huwa konformi ħafna max-xewqa espressa min-nisa biex jaħdmu f’oqsma u professjonijiet li minnhom jibbenefikaw direttament is-soċjetà u/jew l-individwi u li jagħtu sehemhom biex in-nisa jibqgħu fl-inġinerija. Illum hawn għarfien qawwi tal-każ kummerċjali ċar għad-diversità. Fl-2009 is-Servej Women Matter ta’ McKinsey u riċerka ta’ McKinsey

72

Il-manifest tal-eskills


tal-2010 Centered Leadership it-tnejn sabu li l-attribwiti ewlenin tattmexxija rappreżentata min-nisa – l-istimolu intellettwali, l-ispirazzjoni, it-teħid tad-deċiżjonijiet b’mod parteċipattiv u l-issettjar tal-aspettattivi/ premjijiet – kienu prinċipali fil-ħruġ mir-reċessjoni u lejn is-suċċess filkriżi ekonomika finanzjarja kumplessa tal-lum. Il-Forum Ekonomiku Dinji jiżvela li dawk il-pajjiżi li huma mudelli ta’ referenza fil-qsim ekwitabbli tar-riżorsi bejn in-nisa u l-irġiel, huma x’inhuma l-livelli ta’ riżorsi tagħhom, għandhom prestazzjoni aħjar minn dawk li ma jagħmlux hekk. Fir-riċerka tagħha tal-2011, Catalyst sabet li hemm differenza ta’ 26% fid-dħul fuq il-kapital investit bejn kumpaniji fl-ogħla kwart li għandhom 19-44% ta’ nisa f ’pożizzjonijiet ta’ tmexxija u fil-kumpaniji tal-aħħar kwart b’ebda mara fuq il-bord. Dr Erkki Ormala, Viċi President Business Environment f ’Nokia Corporation u President ta’ DIGITALEUROPE fil-Konferenza taleskills 2011 dwar it-Tkabbir fil-Kompetizzjoni u l-Impjiegi fit-13 ta’ Diċembru 2011 fi Brussell qal ‘li n-nisa jkunu involuti fl-iżvilupp teknoloġiku huwa sors tajjeb ta’ innovazzjoni.’ Nokia tara tliet għanijiet bl-involviment dejjem jiżdied tan-nisa: • Li jmexxu – it-talent li jmexxu t-trasformazzjoni fis-suq diġitali. • Li jibnu kapaċitajiet organizzazzjonali – talent bl-għarfien, bilħiliet u bl-esperjenza li jwasslu għad-differenza kompetittiva ta’ Nokia. • Li joffru esperjenza tal-utent differenti – il-bilingwiżmu tas-sessi li jwassal għal soluzzjonijiet attraenti fis-suq.

Il-midja Soċjali Illum in-nisa jiddominaw għal kollox il-midja soċjali: fil-kategoriji kollha tal-età, hemm iżjed nisa milli rġiel li jużaw it-teknoloġija tan-netwerking soċjali. F’termini tal-użu tal-ħin, in-nisa jiddominaw l-ispazju tal-midja soċjali. Li kieku Facebook kien pajjiż, kien ikun it-tielet l-akbar pajjiż fid-dinja. L-aktar qasam li qed jikber rata mgħaġġla fuq Facebook huwa n-nisa ta’ bejn il-55 u s-65 sena. 57% tal-utenti ta’ Facebook u Twitter huma nisa. 86% tan-nisa fl-Istati Uniti għandhom is-sit tagħhom fuq

KAPITOLU 4: NAGĦMLU UŻU SĦIĦ MILL-POTENZJAL TAN-NISA...

73


il-midja soċjali u 72% jidħlu kuljum. 80% tan-nisa li jużaw il-midja soċjali saru ammiraturi ta’ prodotti u ditti. Meta twaqqfet il-paġna EU Women fuq Facebook marbuta mal-workshop Women for Smart Growth tal-Assemblea tal-Aġenda Diġitali f’Ġunju 2011, din kellha 14,500+ żjarat u ħamsa u disgħin ‘likes’ f’xahar wieħed. Fl-istess waqt, LinkedIn iġġenera 100+ membri tal-gruppi u ħmistax-il diskussjoni f’xahar wieħed, u Twitter @EUWomen attira 158 tweets u wieħed u disgħin segwewh fix-xahar ta’ qabel l-Assemblea tal-Aġenda Diġitali. Fit-tbassir għat-Terminu Medju sal- 2020, Cedefop (iċ-Ċentru Ewropew għall-Iżvilupp ta’ Taħriġ Vokazzjonali) jiġbed l-attenzjoni li, hekk kif l-impjiegi qed isiru aktar imsejsa fuq l-għarfien u fuq il-ħiliet, jeħtieġ nużaw il-potenzjal ta’ dawk li mhumiex attivi, b’mod partikolari n-nisa, li huma ħafna aktar kwalifikati mill-irġiel. Inġenerali, ir-rati ta’ parteċipazzjoni tan-nisa fis-suq tax-xogħol huma aktar baxxi minn dawk tal-irġiel. Madankollu, dawn qed jiżdiedu hekk kif il-kwalifiki tagħhom qed jitjiebu filwaqt li l-parteċipazzjoni tal-irġiel qed tonqos. Il-ġerarkija tal-livelli tal-kwalifiki hija l-istess għaż-żewġ sessi. Madankollu, ir-rati fiż-żieda huma ġeneralment ogħla għannisa milli għall-irġiel, li juri li n-nisa fil-futur x’aktarx se jkunu aktar kwalifikati (formalment), mill-irġiel, apparti fil-livell ta’ kwalifiki medji, fejn iż-żieda fir-rata hija ogħla għall-irġiel milli għan-nisa. Min-naħa l-oħra, il-proporzjon tal-forza tax-xogħol li għandhom kwalifiki baxxi huwa pproġettat li jinżel madwar l-Ewropa. Dan ittnaqqis se jkun akbar għan-nisa milli għall-irġiel. Dawn ix-xejriet ġenerali huma osservati kważi fil-pajjiżi kollha. Bidla settorjali oħra li turi li hemm ħtieġa dejjem tikber għall-forza tax-xogħol femminili hija x-xejra kontinwa lejn impjiegi fis-settur tasservizzi b’mod speċifiku servizzi kummerċjalizzati. Huwa maħsub li n-negozju u servizzi oħra se jaraw tkabbir ta’ madwar seba’ miljun impjieg. Żidiet sinifikanti huma mistennija wkoll fid-distribuzzjoni u t-trasport. It-tkabbir moderat ipproġettat fl-impjiegi fis-servizzi mhux kummerċjalizzati jirriżulta mill-ħolqien ta’ għadd konsiderevoli ta’ impjiegi fis-setturi tas-saħħa u tal-edukazzjoni li, iżda, ser ipatti għalih parzjalment it-tnaqqis fid-domanda għall-impjiegi fl-amministrazzjoni pubblika minħabba li mistenni jkun hemm limiti baġitarji.

74

Il-manifest tal-eskills


Innovazzjonijiet ibbażati fuq is-Sessi Matul dawn l-aħħar snin, il-fehim tal-valur miżjud tad-dimensjoni tas-sessi firriċerka tjiebet. Hemm għadd dejjem jiżdied ta’ riċerkaturi li qed jużaw is-sessi b’mod prospettiv bħala riżorsa biex tistimola għarfien u teknoloġiji ġodda. Il-proġett ‘Innovazzjonijiet bbażati fuq is-Sessi’ mibdi minn Stanford University qed jitħaddem f ’kollaborazzjoni ma’ grupp ta’ esperti dwar l-“Innovazzjoni permezz tas-Sessi” mwaqqaf mill-Kummissjoni Ewropea li ġabar flimkien esperti mill-għoxrin stat membru tal-Unjoni Ewropea taħt it-tmexxija tal-Università Teknika f ’Berlin u Fraunhofer Gesellschaft. Il-proġett jiżviluppa metodi ta’ analiżi dwar is-sessi għaxxjentisti u l-inġiniera u jipprovdi studji ta’ każi bħala illustrazzjonijiet konkreti dwar kif l-analiżi dwar is-sessi twassal għall-innovazzjoni fi tliet oqsma importanti: ix-xjenza, is-saħħa u l-mediċina, u l-inġinerija.

Rakkomandazzjonijiet Wasal iż-żmien li jingħata iżjed spazju u jintużaw aktar riżorsi biex titjieb id-dimensjoni tas-sessi tal-ICT fl-Ewropa. Is-suċċess tat-twassil tal-Aġenda Diġitali għall-Ewropa u l-Istrateġija Ewropa 2020 ser jiddependi fil-biċċa l-kbira, fuq jekk il-Kummissjoni Ewropea u l-partijiet interessati jsibux mod u mezzi biex jintegraw, permezz ta’ kollaborazzjoni konġunta bejn diversi partijiet interessati, għadd kruċjali ta’ nisa fl-Ewropa fl-aċċess, id-disinn, ir-riċerka, l-innovazzjoni, il-produzzjoni u l-użu tal-ICT mill-2011sal-2020. Hemm bżonn li l-professjoni tal-IT kollha kemm hi taħdem flimkien biex toħloq proviżjoni ta’ talent futur femminili għall-industrija filwaqt li żżomm quddiem għajnejha ċ-ċiklu kollu tal-ħajja. Fl-istess waqt irridu wkoll niffokaw fuq l-inkoraġġiment biex in-nisa li diġà qed jaħdmu flindustrija jibqgħu fiha u jirnexxu. Il-pedament għal dan ix-xogħol kollaborattiv ta’ livell Ewropew tqiegħed fuq il-mejda fil-Konferenza dwar in-Nisa fix-Xjenza, flInnovazzjoni u fit-Teknoloġija fl-Era Diġitali organizzata mid-DĠ għasSoċjetà tal-Informazzjoni, Il-Presidenza Ungeriża tal-UE u ECWT fis-7-8 ta’ Marzu 2011 f ’Budapest, ospitata mill-Viċi President Neelie Kroes, il-Viċi President tal-Kummissjoni Ewropea responsabbli għallAġenda Diġitali, bl-adozzjoni tad-‘Dikjarazzjoni taċ-Ċentinarju tal-Jum Internazzjonali tal-Mara f ’’Budapest 2011’.

KAPITOLU 4: NAGĦMLU UŻU SĦIĦ MILL-POTENZJAL TAN-NISA...

75


Id-Dikjarazzjoni tal-Jum Internazzjonali tal-Mara, hija msejsa fuq idDokument ta’ Pożizzjoni ta’ ECWT dwar l-Aġenda Diġitali u l-proċess ta’ konsultazzjoni onlajn li kien għaddej minn Frar sal-aħħar ta’ Ġunju 2011. Din tenfasizza l-importanza tal-implimentazzjoni ta’ infrastruttura sostenibbli Ewropea ta’ diversi partijiet interessati u li tiġbor flimkien atturi pubbliċi u privati ewlenin, l-akkademja u NGOs, għal Pjan ta’ Azzjoni dwar is-Sessi għall-Aġenda Diġitali.

Komponenti ta’ Forniment

Id-Dikjarazzjoni ta’ Budapest ġiet ikkonfermata mill-Assemblea talAġenda Diġitali bejn is-16-17 ta’ Ġunju 2011 fi Brussell li enfasizza li ‘ittitjib fl-eskills u l-integrazzjoni tat-talent femminili fl-attivitajiet kollha tal-eskills jeħtieġ li jkunu wieħed mill-Kolonni tal-Aġenda Diġitali.’ - Investiment kmieni fiż-żgħażagħ b’mod partikolari l-bniet - Adozzjoni tal-aħjar prattiki għall-integrazzjoni bejn is-sessi u mudelli ta’ referenza - Ippromwovi Aġenda Diġitali sensittiva għas-sessi - Ippromwovi l-kapital uman u l-investiment fin-nisa - Infurzar ta’ ġestjoni aħjar ibbażat fuq indikaturi ta’ diversità - Osserva u rrapporta dwar il-progress tal-implimentar tal-miżuri għall-ugwaljanza bejn is-sessi

ICT għal Sfidi Soċjali

Titjib tal-eskills

Riċerka u Innovazzjoni

Internet Veloċi Ħafna

Affidabilità u Sigurtà

Interoperabilità u Standards

Suq Diġitali Uniku

Kolonni tal-Aġenda Diġitali

Il-Futur Diġitali

Sors: Rapport. Assemblea tal-Aġenda Diġitali. 2011 Workshop 22 Women 4 Smart Growth

L-aħħar pass lejn l-implimentazzjoni effettiva tad-Dikjarazzjoni ta’ Budapest huwa li jinstab appoġġ għad-Dikjarazzjoni fis-seduta Parlamentari tal-UE ppjanata matul il-ħarifa 2012 u l-adozzjoni ta’ reżoluzzjoni li tinkorporaha fil-programm HORIZON 2020 talKummissjoni Ewropea matul is-snin 2014-2020. Ir-rakkomandazzjonijiet taċ-Ċentru Ewropew għan-Nisa u t-Teknoloġija, jinkludu dawn l-azzjonijiet li ġejjin: • Il-ħolqien ta’ pjan ta’ azzjoni Ewropew fuq żmien fit-tul blinvolviment u l-impenn tal-partijiet interessati, għall-promozzjoni tan-nisa u l-aġenda tal-eskills. Livelli ffissati u l-monitoraġġ annwali tar-riżultati jeħtieġ ikunu parti integrali tal-pjan.

76

Il-manifest tal-eskills


• L-estensjoni tad-Direttorju Ewropew tan-Nisa u l-ICT – approvat mill-Assoċjazzjoni Ewropea tal-eskills f ’Jannar 2010 biex iservi bħala punt ta’ aċċess dwar in-nisa u l-eskills fl-Ewropa (politiki nazzjonali, l-aħjar prattiki, ir-riċerka, mir-reklutaġġ għallippremjar, mill-ġbir tal-ħiliet għall-użu tal-ħiliet, eċċ.). • Il-promozzjoni ta’ studju tal-aħjar prattiki dwar il-forniment ta’ taħriġ fl-eskills fl-Ewropa minn NGOs u l-iżgurar li sħubijiet imwaqqfa minn diversi partijiet interessati jtejbu-edukazzjoni u l-involviment taż-żgħażagħ fix-xjenza, it-teknoloġija, l-inġinerija u l-matematia biex jiffokaw biżżejjed fuq il-kwistjonijiet talugwaljanza bejn is-sessi.

KAPITOLU 4: NAGĦMLU UŻU SĦIĦ MILL-POTENZJAL TAN-NISA...

77


Kapitolu 5: Viżjoni għall-futur Fl-2012, l-Ewropa għadha fi bżonn urġenti ta’ tkabbir fil-produttività. Anki jekk is-sintomi akuti tal-kriżi finanzjarja naqsu bħalissa, ilproblemi reali għadhom hemm. Eżempju kruċjali ta’ dan huwa l-qgħad fost iż-żgħażagħ Ewropew li żdied b’mod kontinwu fis-snin li għaddew. L-ogħla qgħad fost iż-żgħażagħ jolqot lil dawk ta’ taħt il-25 sena. Fil-Greċja, tela’ għal 48.1% u fi Spanja, tela’ għal 49.9% skont l-aktar dejta reċenti tal-Eurostat. Din ix-xejra allarmanti qed taffettwa ħafna żgħażagħ Ewropej ikkwalifikati. Dawn iċ-ċifri huma wkoll konsegwenza tal-ambjent tax-xogħol u l-impjieg Ewropew li qed jinbidel, l-aċċellerazzjoni tat-trasformazzjoni globali u t-tnaqqis parzjali ta’ ħafna industriji tradizzjonali. L-awsterità u t-tnaqqis fl-ispejjeż fissetturi pubbliċi, semipubbliċi u privati se jkunu meħtieġa iżda bl-ebda mod mhuma se jkunu biżżejjed biex jinħoloq futur ta’ prosperità għallEwropa. It-tkabbir se jkollu jiġi ġġenerat permezz tal-innovazzjoni u inizjattiva ta’ intraprenditorija. Fl-istess waqt, soċjetajiet Ewropej qed jiffaċċjaw ħafna sfidi fundamentali fuq żmien twil bħall-adattament għal soċjetà li qed tixjieħ u kura tassaħħa aktar intelliġenti u effiċjenti. Sfidi oħra jinkludu mekkaniżmi għat-titjib tal-effiċjenza u l-konsum tal-enerġija, il-forniment tal-ilma, u l-ġestjoni tat-traffiku u t-tniġġiż fi bliet li qed jikbru. Bir-raġun kollu, f ’dan il-kuntest it-teknoloġija tal-Informazzjoni u l-Komunikazzjoni (ICT) hija meqjusa bħala dik li tbiddel ix-xenarju flekonomija u s-soċjetà. B’hekk il-kwistjoni prinċipali ssir: l-Ewropa kif tista’ trawwem l-eskills adegwati, mhux biss biex tippermetti l-użu talICT iżda wkoll biex toħloq innovazzjoni msejsa fuq l-ICT, u industriji u swieq għal tkabbir ġdid? “L-iżvilupp tal-ħiliet u tal-forza tax-xogħol huma l-munita tal-futur ekonomiku Ewropew,” jinnota Jan Muehlfeit minn Microsoft u Viċi Chairman tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-eSkills. “Fuq il-pjattaforma globali, dawk li jfasslu l-politika identifikaw li l-innovazzjoni fitteknoloġija hija kruċjali biex isir użu sħiħ tal-potenzjal uman. Huma wkoll iqisu teknoloġiji ġodda bħala kruċjali għal prijoritajiet nazzjonali li qed jiżdiedu bħalma huma l-kura tas-saħħa u l-edukazzjoni salindipendenza fl-enerġija u l-bidla fil-klima,” jgħid bir-raġun.

78

Il-manifest tal-eskills


Ejja l-ewwel nagħtu ħarsa lejn l-innovazzjoni nnifisha. L-innovazzjoni mhijiex dwar l-invenzjoni ta’ xi ħaġa ġdida iżda dwar il-ħolqien ta’ valur ġdid. Kif jgħid Peter F. Drucker, missier il-maniġment modern, huwa li tagħti lir-riżorsi kapaċità ġdida biex joħolqu valur (l-Innovazzjoni u l-Intraprenditorija, 1985). Karatteristika deċiżiva tal-ICT hija l-konnettività dejjem tikber tiegħu, iż-żieda qawwija fil-produzzjoni tad-dejta u aktar interdependenza tal-elementi tekniċi tiegħu – kemm jekk huma softwer, servizzi, dejta jew tagħmir. L-innovazzjoni fl-ICT għandu xi partikolaritajiet li jiddeterminaw id-domanda għall-ħiliet: Ħafif fil-mixja: M’hemmx industrija oħra li għandha ċikli ta’ innovazzjoni daqstant qosra. Għalkemm is-settur tal-ICT jiddependi wkoll fuq żviluppi fuq tul ta’ żmien bħal standard ġdid ta’ network tal-mobajls jew riċerka fundamentali fit-teknoloġiji tal-ħażna jew iddisinn tal-proċessuri, is-suq tal-ICT jaħdem b’pass mgħaġġel, b’mod partikolari fil-prodotti u s-servizzi għall-konsumatur. Dan iwassal għal domanda permanenti biex il-ħiliet, b’mod partikolari l-ħiliet tekniċi jibqgħu aġġornati u għal tul ta’ ħajja limitata f ’dawn il-ħiliet. Interdipendenti: Fl-ICT hemm ħafna interkonnessjonijiet. L-innovazzjoni tal-ICT rari ssir waħedha. Kunċetti bħal strateġiji ta’ pjattaformi huma essenzjali għall-industrija. Għalhekk, id-domanda għall-ħiliet mhijiex biss iddeterminata minn żviluppi tekniċi ġodda iżda wkoll min kif jaħdem is-suq. Dan jinkludi wkoll il-ħtieġa għal ħiliet ta’ strateġiji relatati mat-teknoloġija. Soċjali: L-ICT ta lok għal fenomeni soċjali bħall-iżvilupp kollaborattiv, il-midja soċjali, crowdsourcing u ħafna aktar. Bħalma l-ICT hija teknoloġija interdipendenti, qiegħda wkoll tbiddel l-interazzjoni soċjali, l-organizzazzjonijiet u l-proċessi tax-xogħol. B’hekk, l-ICT tat ukoll lok għad-domanda ta’ ħiliet fejn l-ICT tiltaqa’ mas-soċjetà, fl-ambjent legali u f ’organizzazzjonijiet speċjalment fid-disinn ta’ sistemi ta’ servizzi msejsa fuq l-ICT, l-involviment tal-utent jew il-konformità legali. Verament globali: L-industrija tal-ICT kienet fost l-ewwel industriji verament globalizzati filwaqt li fl-istess waqt kienet qed tixpruna l-globalizzazzjoni kif qal dak li qabel kien is-CEO ta’ IBM, Sam Palmisano, fl-artiklu tiegħu tal-2006 f ’Foreign Affairs ‘L-intrapriża integrata globalment’. L-ICT għamlet possibbli l-kollaborazzjoni globali u l-interazzjoni tas-servizzi f ’ħin reali. Ir-riżultat kien it-tiftix ta’ għejun

KAPITOLU 5: VIŻJONI GĦALL-FUTUR

79


globali ta’ talenti u d-distribuzzjoni dinjija tax-xogħlijiet. Dan wassal għal sitwazzjoni fejn xi aspetti tal-ICT huma lokali – b’mod partikolari dawk li jmissu mas-soċjetà, mal-utenti u mal-organizzazzjonijiet – u xi wħud huma dejjem aktar ikkonċentrati u ġeografikament indipendenti. Pereżempju: is-servizzi ta’ Google lil aktar minn 100 pajjiż huma fornuti minn biss għaxar ċentri tad-dejta kbar ibbażati f ’postijiet madwar iddinja. L-istess japplika għall-konċentrazzjoni tal-iżvilupp u r-riċerka tal-ICT. Huwa essenzjali li l-Ewropa tibqa’ minn ta’ quddiem fil-ħiliet l-aktar meħtieġa f ’din il-kompetizzjoni globali. Intraprenditorili: L-industrija tal-ICT minn dejjem kienet immexxija minn azzjoni intreprenditorili. Atturi globali bħal Facebook jew Google kienu għadhom kemm bdew anqas minn deċenju ilu. L-innovazzjoni flICT hija dejjem aktar immexxija minn innovazzjoni miftuħa u proċessi bħall-ġestjoni ta’ xogħol ieħor li jirriżulta minnha u inizjattivi esterni kif ukoll tkabbir permezz ta’ fużjonijiet u akkwiżizzjonijiet huma komuni fl-industrija. Industriji oħra qed dejjem iżjed jadottaw dan il-mudell. Eżempju tajjeb ta’ dan ġej mill-manifatturi tal-karozzi Ewropej. Daimler u BMW qed imexxu l-innovazzjoni f ’servizzi ta’ mobilità f ’inizjattivi esterni kif ukoll fl-appoġġ ta’ kumpaniji ġodda. Transformazzjonali u ta’ tfixkil: Qatt l-ebda teknoloġija oħra ma kellha impatt akbar fuq l-industrija u s-settur tas-servizzi. Din tippermetti mewġ ta’ innovazzjoni, mhux biss bi prodotti u servizzi ġodda, iżda wkoll bil-ħolqien ta’ sistema nervuża fl-intrapriża biex tittrasforma l-proċessi u l-mudelli organizzazzjonali. Meta tipprovdi bażi għal mudelli għan-negozju kompletament ġodda, l-ICT għandha l-potenzjal kemm li tfixkel kif ukoll li tivvinta l-industriji mill-ġdid. Skont dawn il-fatturi importanti, perspettiva tal-eskills dejqa, imsejsa biss fuq it-teknoloġija mhijiex adattata. IBM, pereżempju, esprimiet dan fit-termini SSME (Xjenza, Servizzi, Immaniġġjar u Inġinerija), biex turi li ħiliet amministrattivi, tekniċi u tal-inġinerija huma meħtieġa għall-iddisinjar tas-sistemi ta’ servizzi futuri msejsa fuq l-ICT. Bħala teknoloġija interattiva, jeħtieġ li l-ICT tkun appoġġata minn nies li għandhom firxa integrata ta’ kompetenzi. Hemm bżonn ta’ sforz komuni mill-partijiet interessati kollha biex dan ikun indirizzat. L-edukazzjoni hija l-qalba tas-soluzzjoni. Huwa ovvju li d-dixxiplina akkademika tax-xjenzi tal-kompjuters hija essenzjali, iżda tista’ tindirizza parti biss mill-isfidi identifikati. Jeħtieġ ukoll li nintegraw ħafna fil-fond u b’mod ħolistiku l-eskills u l-edukazzjoni msejsa fuq

80

Il-manifest tal-eskills


l-ICT fis-sistemi edukattivi tagħna u t-tagħlim tul il-ħajja, inklużi l-ħiliet u l-kompetenzi maniġerjali u intraprenditorili. Din mhijiex sfida edukattiva ta’ darba, iżda sfida għal kull professjonist li għandu x’jaqsam mal-ICT fil-ħajja professjonali tiegħu jew tagħha, kif jgħid Michael Gorriz CIO ta’ Daimler: ‘Il-possibilità għall-kisba u l-żvilupp ulterjuri tal-eskills adegwati mill-professjonisti tal-ICT, u anke mill-ħaddiema li jagħmlu xogħol strutturat, għandha ssir il-mudell komuni fis-soċjetà tagħna. Dan mhuwiex meħtieġ biss fl-organizzazzjonijiet il-kbar; huwa meħtieġ ukoll biex l-Ewropa tinbena u tiżviluppa pass pass lejn soċjetà innovattiva jew aħjar dik li kultant insejħulha ‘soċjetà tal-għarfien’.”

Kun imwissi Hemm raġunijiet ekonomiċi li ma tistax taħrabhom flimkien ma’ sfidi tas-soċjetà li joħolqu l-ħtieġa ċara li l-Ewropa tindirizza l-iżvilupp taleskills u tar-rwol tal-ICT fl-edukazzjoni. Fattur importanti hawnhekk huwa d-diffikultà biex jiġu attirati gruppi usa’ ta’ studenti – b’mod partikolari n-nisa – biex jistudjaw l-ICT u biex isegwu karrieri msejsa fuq l-ICT. Kien ukoll diffiċli li tfiehem l-impatt wiesa’ tal-ICT lil studenti prospettivi u l-ħiliet integrati li ser jiddefinixxu l-futur tal-professjoni talICT, minkejja l-fatt li ħafna miż-żgħażagħ Ewropej qed jużaw għodod talICT kuljum f ’ħafna oqsma ta’ ħajjithom. Kif inhuma l-affarijiet, hemm ir-riskju li l-Ewropa ma jkollhiex netwerk effiċjenti li jiġġenera talent Ewropew futur f ’din id-dixxiplina ewlenija u fl-industrija tas-seklu 21. Dan jista’ jkun il-każ għal ħafna raġunijiet. L-ewwel, it-tagħlim permezz tal-ICT mhuwiex integrat biżżejjed fil-kurrikulu fil-livelli primarji u sekondarji tal-edukazzjoni fl-Ewropa. Huwa f ’din il-fażi tal-iżvilupp li l-motivazzjoni għal studji ulterjuri tinbet u jinkisbu l-ewwel kompetenzi. Il-potenzjal li jintuża l-ICT fl-edukazzjoni primarja u sekondarja fuq skala ħafna akbar u jiġi integrat fil-kurrikulu għadu mhux sfruttat. L-ICT tista’ tippreżenta ħafna opportunitajiet għall-edukaturi biex jiżviluppaw mudelli edukattivi innovattivi, b’mod partikolari billi jressqu l-ambjent edukattiv aktar viċin id-dinja reali. Xi eżempji jistgħu jkunu l-użu ta’ dejta live dwar informazzjoni dwar l-ambjent jew it-traffiku f ’lezzjoni tal-ġografija, l-aċċess ta’ dokumenti storiċi f ’libreriji diġitali waqt lezzjoni tal-istorja jew l-analiżi tad-dejta bbażata fuq dejta realistika fuq skala kbira fil-matematika. Raġuni oħra hija li x-xjenza tal-kompjuters fis-sistema tal-edukazzjoni għolja fl-Ewropa tradizzjonalment hija strettament teknika u bbażata fuq il-matematika. L-istudju f ’dan il-qasam jeskludi l-kompetenzi

KAPITOLU 5: VIŻJONI GĦALL-FUTUR

81


tal-eskills essenzjali msemmija hawn fuq bħal dawk relatati maddimensjoni soċjali tal-ICT, l-intraprenditorija u l-innovazzjoni kif ukoll ħiliet relatati man-negozju inġenerali. Dawn il-ħiliet jinkisbu ġeneralment wara l-gradwazzjoni, fil-ħajja professjonali. Madankollu, xi universitajiet jirrikonoxxu din l-isfida. Pereżempju l-Università ta’ Warwick toffri lill-istudenti l-opportunità jsegwu programm qasir blisem ta’ ‘Ħiliet Ewlenin’. Huwa dan in-nuqqas tal-eskills fl-iskejjel primarji, sekondarji u fledukazzjoni għolja fl-Ewropa li huwa l-biċċa l-kbira responsabbli għannuqqas ta’ prattikanti kkwalifikati fl-ICT, u ħoloq ambjent tas-suq taxxogħol fl-ICT fejn il-kredenzjali akkademiċi tradizzjonali għandhom importanza limitata għall-impjegabilità. Fir-realtà, bosta prattikanti tal-ICT għandhom lawrji akkademiċi f ’oqsma oħra mix-xjenza talkompjuters. Il-ħiliet fl-ICT juruhom permezz ta’ kisbiet fix-xogħol, progress fil-karriera, jew sempliċiment jippretenduhom mingħajr l-ebda possibilitajiet formali li jkunu evalwati jew verifikati.

Issa huwa ż-żmien biex jibdew isiru l-affarijiet Fl-dan il-Manifest, fl-oqsma tagħhom il-mexxejja qed jipproponu għadd ta’ azzjonijiet konkreti biex jindirizzaw il-provvista ta’ prattikanti tal-ICT, li min-naħa tagħhom se jagħtu ħajja ġdid u jsostnu kemm settur tal-ICT b’saħħtu, kif ukoll forza tax-xogħol usa’ li għandha l-eskills: Ibdew fl-edukazzjoni primarja u sekondarja Il-kisba tal-eskills kmieni fil-ħajja, mill-iskola primarja sal-bidu talkarriera akkademika tal-istudent, tista’ tittrasforma lill-individwu. L-istudenti jsiru aktar kapaċi jimmaniġġjaw u jikkapitalizzaw l-informazzjoni. Dan irawwem attitudni innovattiva li tkun kapital dejjem aktar importanti meta jidħlu fil-forza tax-xogħol. Inizzjattivi talindustrija fl-iskejjel u fl-akkademja għall-għalliema u l-istudenti bħallImagine Cup ta’ Microsoft, World Ahead Program ta’ Intel jew il-Fiera tax-Xjenza ta’ Google jenfasizzaw l-appoġġ mill-industrija tal-ICT kif ukoll l-interess mill-istudenti kbar u żgħar. Bħala eżempju, aktar minn 300,000 student minn 142 pajjiż daħlu għall-kompetizzjoni Imagine Cup tal-2009-2010. Element deċiżiv f ’inizjattivi bħal dawn huwa l-użu tal-kreattività u l-ispirtu intraprenditorili mill-istudenti fil-waqt li jkunu esposti għall-problemi li jistgħu jissolvew bl-għajnuna tal-ICT. Pass ieħor fl-evoluzzjoni għandu jkun l-integrazzjoni ta’ elementi ta’ tagħlim bħal dawn fil-kurrikulu b’appoġġ tal-innovazzjoni organizzattiva f ’istituzzjonijiet edukattivi (p.eż. l-esplorazzjoni ta’ suġġetti u

82

Il-manifest tal-eskills


spazji ġodda ta’ tagħlim), biex attwalment imexxu l-innovazzjoni fledukazzjoni bl-għajnuna tal-ICT. Żidu l-attraenza ta’ karrieri fl-ICT L-attrazzjoni tal-ICT bħala qasam ġenerali tal-attività professjonali u bħala mod ta’ progress fil-karriera, hija integrali għal u tkompli tibni fuq l-azzjoni biex tkun trasformata l-edukazzjoni. Hemm bżonn li tinbena stampa aktar trasparenti tal-għadd enormi ta’ opportunitajiet u progress fil-karriera fl-oqsma tal-ICT biex iċ-ċittadini Ewropej iħossuhom ippreparati biex idaħħlu l-eskills fil-karrieri tagħhom. Miżura bħal din kienet l-introduzzjoni ta’ Portal ta’ Karrieri Ewropej għall-eSkills (European e-Skills Career Portal) biex ikun aktar faċli jitqabblu l-ħiliet adegwati mal-impjiegi adegwati filwaqt li jnaqqsu ftit mill-istigma li hemm dwar il-karrieri fl-ICT. B’dan il-ħsieb, hemm bżonn bidla kbira fejn tidħol il-perċezzjoni tal-IT u tal-eskills fost iż-żgħażagħ, in-nisa u l-forza tax-xogħol li qed tixjieħ. Mod speċifiku huwa li timpenja u tgħolli l-profil tal-ambaxxaturi diġitali fl-Ewropa bħala mudelli ta’ referenza attivi fis-settur tal-ICT, kif ukoll dawk minn komunitajiet relatati, bħas-CIOs, intraprendituri diġitali u xjentisti ewlenin. Jekk ma nużawx strateġiji bħal dawn, l-aħjar talent jintrebaħ minn setturi oħra jew minn partijiet oħra tad-dinja. Il-prattikanti sterjotipi eżistenti talICT, ixekklu t-tkabbir tas-settur tas-servizzi tal-ICT u huma ta’ xkiel għall-innovazzjoni kummerċjali f ’kważi l-organizzazzjonijiet kollha jekk ma jkunux indirizzati. Kull pass ’il quddiem irid jikkunsidra r-rwol attiv li n-nisa jistgħu jkollhom fl-ICT. Eżempju ċar ta’ dan huwa l-Kodiċi tal-Aħjar Prattiki tan-Nisa fl-ICT, inizjattiva ta’ Neelie Kroes, Viċi President tal-Kummissjoni Ewropea u l-Kummissjonarju responsabbli għall-Aġenda Diġitali. Dan jipprovdi l-ewwel sett ta’ inizjattivi prattiċi biex jitjiebu l-esperjenzi tan-nisa f ’karrieri tal-ICT. Ħafna akkademiċi u msieħba fl-industrija tal-ICT irreġistraw għal dan. Kabbar u wessa’ l-kollaborazzjoni bejn l-akkademja u l-industrija tal-ICT Fid-dinja mgħaġġla tal-ICT li hija l-biċċa l-kbira determinata minn attività intraprenditorili u tas-suq, l-akkademja jeħtieġ iżżomm rabta mill-qrib mal-industrija. Programmi mmexxija mill-industrija li jinvolvu universitajiet bħall-Inizjattiva Akkademika ta’ IBM jew l-Alleanza Akkademika ta’ Microsoft huma strumenti importanti f ’dan il-kuntest. L-ewwel element kien il-provvista ta’ prodotti u servizzi b’xejn jew bi prezz imnaqqas lill-akkademja. Żviluppi ġodda jinkludu l-proviżjoni ta’ kapaċitajiet ta’ ċentri tad-dejta fuq skala tal-industrija u ambjenti analitiċi ta’ dejta kbira bħall-inizjattiva konġunta Cloud Computing

KAPITOLU 5: VIŻJONI GĦALL-FUTUR

83


University minn IBM u Google. Barra minn dan, l-industrija tal-ICT involviet ċentri ta’ riċerka fuq il-kampus, skambji ta’ persunal u forom ġodda ta’ kollaborazzjoni. Eżempju ta’ dan hija l-Università Finlandiża Aalto mwaqqfa b’kollaborazzjoni ma’ Nokia Corporation u msieħba oħra tal-industrija, li toffri Fabbriki ta’ Disinn u Servizzi konġunti biex jappoġġaw attivitajiet intraprenditorili tal-istudenti u l-involviment fi proġetti ta’ innovazzjoni. L-industrija tal-ICT daħlet ukoll biex tagħti pariri lill-akkademja dwar modi kif jistgħu jtejbu u jestendu x-xjenzi tal-kompjuter u l-kurrikulu relatat. Eżempju ta’ dan hija l-inizjattiva Service Science ta’ IBM li tippromwovi l-kurrikulu ta’ innovazzjoni fl-ICT dwar sistemi ta’ servizz komplessi bħall-kura tas-saħħa jew l-enerġija. Dibattiti riċenti qed isiru fil-kuntest tal-IBM Academic Days dwar kif l-analitika ta’ dejta kbira titwassal għand l-akkademja. Lil hinn minn kollaborazzjonijiet akkademiċi u industrijali f ’oqsma bħaxxjenza u l-intraprenditorija, hemm ukoll il-ħtieġa għal kollaborazzjoni aħjar bejn korpi ta’ taħriġ privati, l-industrija u l-akkademja. Din tolqot dak is-suġġett li semmejna qabel dwar iċ-ċertifikazzjoni li għandha tkun offruta biex tikkumplimenta l-lawrji akkademiċi. Dawk il-ħiliet li l-aktar huma suġġetti għaċ-ċertifikazzjoni huma dawk relatati ma’ domanda preċiża tas-suq, pereżempju l-maturità fil-metodi tal-iżvilupp tassoftwer, taħriġ dwar il-prodotti jew lingwi ta’ pproggrammar speċifiċi. Iċ-ċertifikazzjoni tista’ tikkumplimenta edukazzjoni akkademika usa’ b’elementi speċifiċi li jippermettu lil min jimpjega jevalwa l-maturità ta’ prattikant għal biċċa xogħol, teknoloġija jew għodda speċifika tal-ICT. Iċ-ċertifikazzjoni kif deskritta hawn tindirizza wkoll il-problemi talkwalità tal-ġestjoni u tas-suq mgħaġġel tal-ICT fejn kwalifiki speċifiċi għandhom ħajja limitata. Ippromwovu l-istandards Ewropej għaċ-ċertifikazzjoni Li tgħolli l-profil tal-professjonaliżmu tal-ICT iżid stimolu ġdid u dinamiżmu għal-kisbiet ta’ kompetenzi avvanzati tal-ICT. Meta jitqies l-investiment tal-ħiliet tat-tagħlim f ’settur partikolari, l-akkreditazzjoni hija punt ta’ referenza tassew importanti għaliex trawwem il-mobilità ta’ professjonisti u tipprovdi bażi għall-iżvilupp ta’ strutturi ta’ karrieri attraenti. L-iżvilupp tal-Qafas tal-Kompetenzi elettroniċi (eCF) jipprovdi referenza konsenswali bejn bosta partijiet interessati Ewropej għal kompetenzi ta’ prattikanti tal-ICT fl-istati membri u s-setturi tal-industrija kollha. Il-qafas għandu l-potenzjal li jsir assi prinċipali Ewropew. L-eCF jipprovdi orjentazzjoni bażika, ċara u

84

Il-manifest tal-eskills


soda għal kumpaniji li jkolhom jieħdu deċiżjonijiet dwar il-ġestjoni tat-talent bħar-reklutaġġ, l-ippjanar tal-progress tal-karriera, it-taħriġ u l-evalwazzjoni tal-istaff. Dan jitkellem dwar l-għarfien, il-ħiliet u l-kompetenzi kif inhuma meħtieġa u applikati fuq il-postijiet tax-xogħol tal-ICT fis-setturi kemm pubbliċi kif ukoll privati. Ix-xogħol ambizzjuż wara t-tnedija tal-linji gwida tal-Kurrikulu talKompetenzi Elettroniċi Ewropej ta’ INSEAD, f ’allinjament mal-eCF, jirrikonoxxi l-prattikanti tal-ICT permezz ta’ kurrikulu standardizzat. Dan isaħħaħ ir-rwol tal-universitajiet Ewropej biex jissupplixxu prattikanti fl-ICT u maniġers li għandhom kompetenzi elettroniċi flEwropa. Tabilħaqq, dan huwa pass fid-direzzjoni t-tajba. Allinjaw il-provvista mad-domanda Il-gvernijiet, l-industrija u l-akkademja għandhom jaħdmu flimkien mill-viċin biex jiżguraw li l-Ewropa jkollha l-eskills avvanzati meħtieġa f ’oqsma emerġenti bħal Cloud computing, l-Informatika Ambjentalista, is-sigurtà tal-web, l-interoperabilità u s-Saħħa elettronika. Il-ħiliet għassuċċess fl-industrija tal-ICT se jkollhom jevolvu u jallinjaw f ’fergħat ġodda ta’ tkabbir. L-impatt tal-eskills fuq setturi bħas-saħħa se jbiddlu u jtejbu l-mod kif nindirizzaw xi wħud mill-akbar sfidi tas-soċjetà.

Rawmu Sħubijiet għall-Innovazzjoni fl-Edukazzjoni tal-ICT u l-Iżvilupp tal-eskills Ewropej Kif rajna, hemm sfidi kbar quddiemna fil-Viżjoni tal-eskills għall-futur. Dan jista’ jinġabar hekk: 1. Oħolqu l-eskills integrattivi meħtieġa għall-professjonijiet tal-ICT futuri; 2. Avvanzaw ir-rwol tal-ICT u t-tagħlim bl-għajnuna tal-ICT fledukazzjoni primarja u sekondarja biex ikun hemm aktar interess u motivazzjoni għal karrieri fl-ICT; 3. Wessgħu u innovaw permezz ta’ kurrikuli akkademiċi tax-xjenzi tal-kompjuters u dixxiplini relatati biex ikunu jistgħu jiffaċċaw l-isfidi futuri tal-ICT, dan ifisser li tingħeleb il-predominanza talenfasi teknika fuq is-suġġett tal-ICT;

KAPITOLU 5: VIŻJONI GĦALL-FUTUR

85


4. Oħolqu mudelli ġodda ta’ sħubija bejn l-industrija u l-akkademja, b’mod partikolari biex jitrawwem l-involviment tal-istudenti flinnovazzjoni msejsa fuq l-ICT u l-appoġġ ta’ tagħlim intraprenditorili; 5. Ikkomplementaw il-kwalifiki akkademiċi bi kwalifiki mhux formali ġejjin mill-industrija bbażati fuq standards aċċettati madwar l-Ewropa u skemi ta’ ċertifikazzjoni. Bosta organizzazzjonijiet Ewropej huma impenjati li javvanzaw l-edukazzjoni tal-ICT u l-eskills minn pożizzjonijiet differenti. Dawn jinkludu iżda mhux limitati għal: L-Istitut Ewropew tat-Teknoloġija u l-Innovazzjoni (EIT) – ICT Labs, l-Assoċjazzjoni Ewropea tal-eskills (EeSA), il-Grupp Ewropew tal-Industrija tat-Tagħlim (ELIG), il-Fondazzjoni Ewropea għallIżvilupp tal-Ġestjoni (EFMD), European Schoolnet (EUN) u DIGITALEUROPE. Dawn l-organizzazzjonijiet kollha għandhom fokus partikolari bħal: kompetenzi elettroniċi u ċertifikazzjoni standardizzati (EeSA), l-innovazzjoni u teknoloġiji tat-tagħlim fil-kisba tal-eskills (ELIG), aspetti tal-ġestjoni u tal-intraprenditorija fl-eskills (EFMD), programmi tal-eskills fl-iskejjel (EUN), l-eċċellenza xjentifika fledukazzjoni tal-ICT (EIT) u rappreżentazzjoni fl-industrija kollha tal-ICT (DIGITALEUROPE). Kull waħda minn dawn il-komponenti tikontribwixxi għall-miri aktar wiesa’ stipulati f ’dan il-manifest, u f ’sens usa’ jmexxu ’l quddiem l-Istrateġija tal-eskills tal-Kummissjoni Ewropea mill-livell l-aktar bażiku. Lesti biex jagħmlu l-passi li jmiss, l-Ewropa u l-istati membri issa jeħtieġ li jaġixxu fuq ir-rakkomandazzjonijiet li spjegajna hawn. Hemm domanda għolja għall-isħubija fl-innovazzjoni fl-edukazzjoni tal-ICT u fl-eskills Ewropej. Investiment fuq skala għolja u f ’daqqa huwa meħtieġ mill-partijiet interessati kollha biex ikun żgurat li l-Ewropa tibbenefika bis-sħiħ minn kompetittività mtejba, tkabbir sod u impjiegi aktar u aħjar. Biex tintlaħaq din l-ambizzjoni, jrid isir uża minn dawk il-pedamenti msemmija f ’dan il-manifest. Issa huwa ż-żmien biex jingħaqad kollox. L-Ewropa 2020 hija l-orizzont li jmiss. F’dan il-manifest, aħna l-partijiet interessati u li nappoġġaw l-Istrateġija Ewropea tal-eskills lesti nilgħabu r-rwol tagħna fil-ħolqien ta’ sħubija ta’ innovazzjoni Ewropea dwar l-edukazzjoni – b’risposta għas-sejħa

86

Il-manifest tal-eskills


li għamlet il-Kummissarju tal-Aġenda Diġital Neelie Kroes f ’Berlin f ’Diċembru 2011 fil-Konferenza Educa Onlajn. L-innovazzjoni fledukazzjoni tal-ICT u fl-iżvilupp tal-eskills għandu jkun l-għan ewlieni għall-futur. Il-konferenza ospitata mill-Presidenza Daniża bejn is-27 u t-28 ta’ Frar 2012, forsi l-aktar li qarrbet lejn iż-żewġ kelmiet li l-aktar jiġbru fihom ilviżjoni ta’ hawn fuq: “Attitudnijiet Diġitali” jew “Naħsbu Diġitali” huwa dak li verament huwa meħtieġ għat-tkabbir u l-impjiegi fl-Ewropa f ’din iċ-ċirkostanza kruċjali.

KAPITOLU 5: VIŻJONI GĦALL-FUTUR

87


BIJOGRAFIJI TAL-KONTRIBUTURI Pilar del Castillo Vera

Membru tal-Parlament Ewropew Pilar del Castillo hija Membru tal-Parlament Ewropew minn Spanja. Ex Ministru tal-Edukazzjoni, Kultura u Sports mill-2000 sal-2004, Dr. del Castillo Vera ġiet eletta fil-Parlament Ewropew għall-ewwel darba fl-2004. Hija membru tal-Partido Popular (Partit Popolari), li huwa membru talPartit Popolari Ewropew. Hija l-kordinatriċi tal-grupp EPP fil-Kumitat għall-Industrija, irRiċerka u l-Enerġija (ITRE), sostitut għall-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji, membru tad-Delegazzjoni għar-relazzjonijiet mar-Repubblika Popolari tal-Indja, u sostitut għad-Delegazzjoni għallKumitat Parlamentari Konġunt UE-Kroazja. Ilha minn Ġunju 2009, President tal-Fondazzjoni Ewropea tal-Internet u membru tan-Netwerk tal-Politika Transatlantika (TPN) u tal-Forum Ewropew dwar l-Enerġija (EEE). Pilar del Castillo hija wkoll membru tal-Forum Knowledge4Innovation (K4I) u President tal-Grupp ta’ Ħidma permanenti dwar l-Enerġija tan-Netwerk ta’ Ideat Ewropej.

88

Il-manifest tal-eskills


Professur Martin Curley

Viċi President u Direttur, Intel Labs Europe, Intel Corp. Martin Curley huwa Direttur ta’ Intel Labs Europe u Inġinier prinċipali ta’ grad għoli f ’Intel Corporation. Intel Labs Europe hija netwerk ta’ erbgħa u għoxrin laboratorju ta’ Intel u ta’ aktar minn elf riċerkatur/ żviluppatur fl-Ewropa, bil-għan li jgħinu fl-avvanz kemm fir-riċerka ta’ Intel kif ukoll fil-Kompetittività/ Soċjetà Ewropea. Dan l-aħħar Martin laħaq Direttur Globali talInnovazzjoni fl-IT f ’Intel Corporation. Qabel Martin kellu għadd ta’ pożizzjonijiet għoljin fil-Ġestjoni tal-IT u fl-Awtomatizzazzjoni ma’ Intel fl-Istati Uniti u fl-Ewropa u kellu pożizzjonijiet maniġerjali u firriċerka ta’ General Electric (l-Irlanda) u f ’Philips (il-Pajjiżi l-Baxxi). Martin huwa awtur jew koawtur ta’ tliet kotba dwar il-ġestjoni tatteknoloġija għall-valur, l-innovazzjoni u l-intraprenditorija. Martin huwa wkoll Professur tat-Teknoloġija u l-Innovazzjoni tal-Operat fin-National University of Ireland Maynooth, u studjuż f ’MIT Sloan. Huwa kofundatur/ Direttur tal-Innovation Value Institute, u jgħin fit-tmexxija ta’ konsorzju uniku tal-industrija-akkademika miftuħ dwar l-innovazzjoni għall-avvanz tal-ġestjoni u l-innovazzjoni tal-IT. Kurrentement, Martin huwa l-President tal-Grupp tal-UE għall-Politika ta’ Innovazzjoni u Strateġija Miftuħa, kif ukoll membru tal-Panil tal-UE ta’ Livell Għoli dwar Miżuri ta’ Innovazzjoni.

BIJOGRAFIJI TAL-KONTRIBUTURI

89


Eva Fabry

Direttur taċ-Ċentru Ewropew għan-Nisa u t-Teknoloġija (ECWT) Eva Fabry hija waħda mill-Fundaturi ta’ ECWT u d-Direttur kurrenti tiegħu. Hija wkoll President tanNetwerk Globali tan-Nisa u t-Teknoloġija (GWT) Maniġer tan-Netwerk u tal-Affarijiet Ewropej fiċĊentru Reġjonali tal-Innovazzjoni Papirbredden Innovasjon. Mill-2000, Eva hija involuta ħafna fil-bini tan-netwerk internazzjonali tal-Federazzjoni Nazzjonali Żvediża għal Ċentri ta’ Riżorsi għan-Nisa (Membru tal-Bord 2000-2007) u l-Assoċjazzjoni Ewropea WINNET (2006-2007). Sa mill-2005 Eva ilha membru tal-Kumitat tat-Tmexxija tat-Taskforce Internazzjonali għan-Nisa u l-ICTs (ITF) u hija rikonoxxuta bħala mexxejja fil-Komunità tal-Għarfien Espert mill-Alleanza Globali talNU għall-ICT u l-Iżvilupp (GAID). Eva kellha rwol ewlieni fit-twaqqif taċ-Ċentru Ewropew għan-Nisa u t-Teknoloġija (ECWT) u ġiet eletta Direttur f ’Lulju 2008. Eva hija wkoll Maniġer tal-Proġetti għad-Direttorju tan-Nisa u l-ICT mniedi mill-Kummissjoni Ewropea f ’Ottubru 2009.

90

Il-manifest tal-eskills


Dr. Michael Gorriz

Uffiċjal Prinċipali u Kap tal-Ġestjoni tat-Teknoloġija tal-Informazzjoni, Daimler AG F’Jannar 2008, Dr. Michael Gorriz laħaq Kap Uffiċċjali tal-Informazzjoni (CIO) u Kap tal-Ġestjoni tat-Teknoloġija tal-Informazzjoni (ITM) f ’Daimler AG. Huwa responsabbli għall-istrateġija, l-ippjanar u l-iżvilupp tas-sistemi kollha tal-IT, kif ukoll taloperazzjoni taċ-ċentri tad-dejta kollha u tan-netwerks tal-komunikazzjoni f ’Daimler AG. Dr. Gorriz jirrapporta direttament lil Wilfried Porth, Membru tal-Bord ta’ Daimler għar-riżorsi umani. Dr. Michael Gorriz beda l-karriera tiegħu fil-kumpanija tal-ajruspazju Ġermaniża Messerschmitt-Bölkow-Blohm GmbH, li aktar tard saret l-affiljata ta’ Daimler-Benz DASA, u li reċentement ingħaqdet ma’ EADS. Fil-bidu tal-2000, Dr. Gorriz mexa għall-qasam tal-Ġestjoni tal-IT ta’ Daimler bħala Viċi President tas-Sistemi Operattivi tal-IT fejn ukoll ħa promozzjoni għal CIO ta’ Mercedes-Benz Cars and Vans fl-2005. F’din il-pożizzjoni, Dr. Gorriz kien inkarigat mis-sistemi globali tal-IT fi ħdan id-diviżjoni ta’ Mercedes-Benz Cars and Vans f ’Daimler AG. Fl-2009, ir-rivisti Ġermaniżi CIO u Computerwoche innominaw lil Dr. Michael Gorriz “CIO tas-Sena” ta’ kumpaniji kbar.

BIJOGRAFIJI TAL-KONTRIBUTURI

91


Peter Hagedoorn

Segretarju Ġenerali, Assoċjazzjoni Ewropea tas-CIOs Peter Hagedoorn M.Sc. ilu jaħdem fl-industrija tal-IT għal madwar 20 sena. Fl-2000 Peter sar Kap Uffiċjal tal-Informazzjoni u Viċi President ta’ Hagemeyer (kumpanija kummerċjali multinazzjonali Olandiża), u wara Kap Uffiċjal talInformazzjoni u Viċi President ta’ grad għoli ta’ Oce NV. Fl-2004, Peter, flimkien ma’ għadd ta’ CIOs Olandiżi waqqaf ilPjattaforma ta’ CIOs Olandiżi, is-soċjetà għas-CIOs, u kien il-President ta’ din l-organizzazzjoni għal ħames snin. Fl-2005, Peter irċieva l-Premju CIO tas-Sena bħala rikonoxximent għall-kontribut eċċellenti tiegħu. Mill-2008 Peter kien konsulent ta’ bosta korpi pubbliċi u privati li jinkludu rwoli ta’ Direttur Maniġerjali tal-konsulenza tal-operat 3Align u Viċi President tal-Kumitat Eżekuttiv tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-eskills. F’Novembru 2011 Peter Hagedoorn inħatar mill-Bord bħala l-ewwel Segretarju Ġenerali tal-Assoċjazzjoni Ewropea tas-CIOs (is-suċċessur ta’ EuroCIO).

92

Il-manifest tal-eskills


Edit Herczog

Membru tal-Parlament Ewropew Edit saret membru tal-MSZP (Il-Partit Soċjalista Ungeriż) fl-1989. Mill-1998 sal-2004, kienet membru tal-Assemblea Nazzjonali Ungeriża. Sa mill-2007, Edit ilha membru tal-Presidenza tal-Partit Soċjalista Ungeriż. Edit Herczog ġiet eletta membru tal-Parlament Ewropew fl-2004, u mbagħad saret membru sħiħ tal-kumitat tas-Suq Intern u tal-Protezzjoni tal-Konsumatur, u membru sostitut tal-Kumitati tal-Industrija, irRiċerka u l-Enerġija u tal-Kontroll Baġitarju. Edit kurrentement għandha l-pożizzjoni ta’ membru sħiħ fuq il-Kumitat tal-Industrija, irRiċerka u l-Enerġija u pożizzjonijiet ta’ membru sostitut fuq il-kumitati tal-Kontroll Baġitarju u tal-Baġit. Hija wkoll teżoriera tal-Grupp tal-Alleanza Progressiva tas-Soċjalisti u d-Demokratiċi fil-Parlament Ewropew. Barra dan, Edit hija membru tal-presidenza tal-Forum tal-Enerġija Ewropea, il-Fondazzjoni Ewropea tal-Internet, Kangaroo Group, ilForum għall-Futur tal-Enerġija Nukleari u n-Netwerk tal-Politika Transatlantika.

BIJOGRAFIJI TAL-KONTRIBUTURI

93


John Higgins, CBE

Direttur Ġenerali ta’ DIGITALEUROPE John Higgins inħatar Direttur Ġenerali ta’ DIGITALEUROPE, l-assoċjazzjoni għall-industrija tat-teknoloġija diġitali fl-Ewropa, f ’Novembru 2011, wara disa’ snin imexxi l-assoċjazzjoni membru tagħha tar-Renju Unit, Intellect. John ilu jaħdem fl-IT għal aktar minn 20 sena. Fl-1995, inħatar CEO ta’ Rocket Networks, kumpanija dot.com ibbażata f ’California, li pprovdiet l-ewwel rekording studjos onlajn. Huwa rritorna fir-Renju Unit fl-1998 u sar Direttur Ġenerali tal-Assoċjazzjoni tas-Servizzi tal-Informatika u tas-Softwer, wieħed mil-predeċessuri ta’ Intellect. John huwa membru tal-governanza tal-Università ta’ Warwick u president tal-kumitat tal-awditjar tagħha. Huwa wkoll president tal-kumitat ta’ azzjoni dwar il-politika globali tal-World IT Services Association, WITSA u membru tal-bord tal-eskills, il-kunsill tal-ħiliet tas-settur diġitali tar-Renju Unit. Huwa ngħata żewġ premjijiet personali għal kontributi li jispikkaw; l-ewwel lis-settur tal-assoċjazzjonijiet fl2004 mbagħad lill-industrija tal-IT fl-2008. Ir-Reġina tagħtu t-titlu ta’ Commander of the British Empire (CBE) fl-2005 għas-servizz tiegħu fl-industrija tal-IT fir-Renju Unit.

94

Il-manifest tal-eskills


Alexa Joyce

Maniġer ta’ grad għoli għall-Iżvilupp Korporat European Schoolnet Alexa Joyce hija Maniġer ta’ grad għoli għall-Iżvilupp Korporat f ’European Schoolnet, in-netwerk talMinisteri tal-Edukazzjoni minn 30 pajjiż Ewropew, u r-rwol tagħha huwa li tiġġenera sħubijiet ġodda prinċipali u li tmexxi inizjattiva sinifikanti firRiċerka u l-Iżvilupp tal-edukazzjoni STEM bl-isem InGenious (www.ingenious-science.eu). Ilha taħdem fl-edukazzjoni għal 13-il sena, b’enfasi partikolari fuq l-edukazzjoni tax-xjenza, it-teknoloġija, l-inġinerija u l-matematika, kif ukoll ir-rwol tat-teknoloġija fl-appoġġ tar-riforma edukattiva fil-proċessi ta’ tagħlim. Hija wkoll Konsulent Eżekuttiv tal-programm HewlettPackard STEM+ Catalyst, u tagħmel parti mill-Kumitat Eżekuttiv talAssoċjazzjoni Ewropea tal-eSkills. Hija editjat u kitbet dokumenti ewlenin tal-politika bħall-Manifest tal-eSkills u l-white paper ta’ Cisco dwar in-Nisa u l-ICT fost oħrajn. L-enfasi ewlieni tagħha huma proġetti Ewropej dwar ir-riċerka fledukazzjoni. Kienet ukoll konsulenta għall-OECD, IUPAC u UNESCO (f ’Pariġi, Franza u f ’Bangkok, it-Tajlandja) dwar l-edukazzjoni globali kif ukoll l-edukazzjoni fir-reġjun tal-Asja-Paċifiku.

BIJOGRAFIJI TAL-KONTRIBUTURI

95


Werner Korte Direttur, empirica

Werner B. Korte huwa direttur ta’ empirica (www. empirica.com) flimkien ma’ Simon Robinson u huwa responsabbli għall-ġestjoni ta’ ħafna proġetti kbar ta’ riċerka u żvilupp rigward l-eSkills u l-evalwazzjoni tal-politiki, forom ġodda ta’ xogħol, is-soċjetà talinformazzjoni, indikaturi statistiċi għall-iffissar ta’ punti ta’ referenza tal-eSkills u suġġetti oħra. Proġetti relevanti reċenti taħt ir-responsabbiltà tiegħu kienu l-“Ħiliet tal-ICT”, l-istudju dwar il-“Monitoraġġ tal-Provvista u d-Domanda tal-eSkills fl-Ewropa” (2009-2010), u l-istudju eSkills 21 dwar “l-Evalwazzjoni tal-Implimentazzjoni tal-Komunikazzjoni għas-Seklu 21” għal DĠ ENTR (2010). Werner temm studji dwar “Profili tal-eSkills tal-Pajjiżi” u “Statistiċi talĦiliet” għal Cisco Systems u – mill-bidu tal-2012 – se jkun qed jaħdem bħala kordinatur tal-proġett tal-istudji għal DĠ ENTR dwar “il-Viżjoni tal-eSkills, Xenarji ta’ Mmappjar u Previżjoni” u “Tikketti ta’ Kwalità għat-taħriġ tat-trawwim tal-eSkills.”

96

Il-manifest tal-eskills


Dr. Bruno Lanvin

Direttur Eżekuttiv, INSEAD eLab Dr. Bruno Lanvin kien eżekuttiv tal-ogħla grad talBank Dinji u tan-Nazzjonijiet Uniti, u fil-preżent hu Direttur Eżekuttiv ta’ INSEAD eLab. Ix-xogħol tiegħu jiffoka fuq il-kompetittività, l-innovazzjoni, il-ħiliet u riformi tal-gvern. Huwa għandu parteċipazzjoni twila fil-Forum Ekonomiku Dinji (fejn ipparteċipa b’mod partikolari fil-ħolqien u l-produzzjoni annwali tal-Indiċi tal-Kapaċità finNetwerks [Networked Readiness Index] u r-Rapport Globali dwar itTeknoloġija tal-Informazzjoni [Global Information Technology Report] sa mill-2001). Hu għandu rwoli ewlenin fix-xogħol ta’ INSEAD dwar l-innovazzjoni (l-iżvilupp tal-Mudell tal-Kapaċità tal-Innovazzjoni [Innovation Readiness Model] (IRM), il-personalizzazzjoni tal-Indiċi talInnovazzjoni Globali [Global Innovation Index] (GII), il-ġenerazzjoni tal-ħiliet għall-innovazzjoni – xogħol għall-Kummissjoni Ewropea u s-Sammits tan-Negozju Ewropej mill-2009). Matul l-għoxrin sena tiegħu man-Nazzjonijiet Uniti, huwa okkupa diversi pożizzjonijiet għoljin inkluż dak ta’ Kap tal-Kabinett tadDirettur Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti fi New-York, Kap tal-Ippjanar Strateġiku u wara Kap tal-Unità għall-Kummerċ Kompetittiv tal-SMEs tal-UNCTAD/SITE. Bħala kelliem Ewlieni f ’laqgħat ta’ livell għoli, Dr Lanvin jagħti pariri lil korporazzjonijiet u gvernijiet globali dwar kwistjonijiet strateġiċi.

BIJOGRAFIJI TAL-KONTRIBUTURI

97


Andrea Parola

Direttur Ġenerali tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-eSkills (EeSA) Andrea Parola huwa konsulent ibbażat fi Brussell. Kurrentement huwa d-Direttur Ġenerali talAssoċjazzjoni Ewropea tal-eSkills (EeSA), pjattaforma ta’ diversi partijiet interessati bbażata fi Brussell. L-EeSA hija l-pjattaforma Ewropea ta’ referenza biex tiżviluppa ħiliet u kompetenzi fl-ICT għall-professjonisti, prattikanti u ċittadini fis-setturi u s-soċjetà kollha biex tibni Ewropa aktar inklużiva, kompetittiva u innovattiva. L-EeSA tippromwovi l-iskambju ta’ ideat, it-trawwim tal-għarfien u prattiki tajbin fl-Ewropa u tappoġġa l-iżvilupp ta’ għodod u metodoloġiji għattmexxija tal-eskills. Bħala Direttur Ġenerali Andrea jmexxi wkoll ilkumpanija li ħoloq fl-2009, EU Strategy sprl, li hija involuta fl-affarijiet pubbliċi u l-avukatura.

98

Il-manifest tal-eskills


Dr. Richard Straub

Segretarju Ġenerali, European Learning Industry Group Fit-tnejn u tletin sena tiegħu ma’ IBM, Dr. Richard Straub kellu pożizzjonijiet eżekuttivi internazzjonali bħala Deputat Direttur Ġenerali għal PC Europe u Kap Uffiċjal Globali tat-Tagħlim. Mill-2006, beda karriera ġdida jaħdem ma’ organizzazzjonijiet mhux għal profitt – bħala eżekuttiv u intraprenditur soċjali part time. Kurrentement huwa membru eżekuttiv tal-kunsill talFondazzjoni Ewropea għall-Iżvilupp tal-Ġestjoni (EFMD) u Segretarju Ġenerali ta’ European Learning Industry Group (ELIG). Barra minn dan, hu żamm ir-rwol ta’ konsulent strateġiku għall-IBM Global Education Industry. Bħala intraprenditur soċjali, Richard waqqaf is-Soċjetà Peter Drucker fl-Awstrija fl-2008 u s-Soċjetà Peter Drucker Ewropa fl-2010. Huwa l-president tat-tnejn. Il-missjoni tas-Soċjetà Peter Drucker hija li tkun katalista għat-titjib tal-ġestjoni bħala rwol vitali fis-soċjetà moderna. Bħala l-avveniment tal-qofol ta’ kull sena, is-Soċjetà Peter Drucker torganizza l-Forum Globali Peter Drucker fi Vjenna – ir-raba’ edizzjoni se ssir f ’Novembru 2012.

BIJOGRAFIJI TAL-KONTRIBUTURI

99


Don Tapscott Don huwa wieħed mill-awtoritajiet ewlenin fid-dinja dwar l-innovazzjoni, il-midja u l-impatt ekonomiku u soċjali fuq it-teknoloġija, u huwa konsulent ta’ intraprendituri u gvernijiet madwar id-dinja. Huwa l-awtur jew il-koawtur ta’ 14-il ktieb li l-aktar jinqraw inkluż dak li l-aktar inbiegħ fl-1992 Paradigm Shift. Issuċċess tiegħu tal-1995, The Digital Economy, biddel il-mod kif jaħsbuha madwar id-dinja dwar in-natura trasformazzjonali tal-Internet u sentejn wara, iddefinixxa l-Ġenerazzjoni tan-Net u l-“firda diġitali” fi Growing Up Digital. Wikinomics: How Mass Collaboration Changes Everything kien l-aktar ktieb dwar il-maniġment li nbiegħ fl-Istati Uniti fl-2007 u ġie tradott f ’aktar minn 25 lingwa. The Economist sejjaħ l-aktar xogħol reċenti tiegħu Macrowikinomics: Rebooting Business and the World “Storja ta’ distruzzjoni kreattiva Schumpeterjana”, u l-Huffington Post qalet li l-ktieb mhuwa “xejn anqas minn pjan ta’ logħba biex issewwi dinja mkissra.” Matul aktar minn 30 sena, Don introduċa bosta kunċetti ambizzjużi li huma parti mill-fehim kontemporanju. Fl-2011, Don reġa’ ssemma fuq il-Lista Definittiva ta’ Thinkers50 talAqwa 50 Ħassieba tal-Kummerċ, fejn ġie fid-disa’ post fuq il-lista. Ġie wkoll it-tieni bħala l-Ħassieb Ewlieni tad-Dinja dwar il-Globalizzazzjoni, u Macrowikinomics ġie fit-tieni post ta’ L-Aħjar Ktieb dwar il-Kummerċ tal-aħħar Sentejn. Don huwa membru tal-Forum Ekonomiku Dinji u huwa Professur Supplementari tal-Maniġment fir-Rotman School of Management fl-Università ta’ Toronto. Huwa diffiċli timmaġina xi ħadd li kien aktar prolifiku, profond u influwenti fl-ispjega tar-revoluzzjoni diġitali u l-impatt tagħha fuq id-dinja.

100 Il-manifest tal-eskills


John Vassallo

Viċi President Affarijiet tal-UE, Konsulent Ġenerali Assoċjat, Microsoft Europe John Vassallo jmexxi t-tim tal-Affarijiet Korporati u Regolatorji tal-UE ta’ Microsoft fi Brussell. Ilpożizzjoni tiegħu inħolqot biex tgħin fl-avvanz taddjalogu tal-kumpanija mal-komunità tal-politika u regolatorja tal-UE. John Vassallo qabel kien iċ-Chairman ta’ AmCham EU, l-organizzazzjoni li tirrappreżenta 140 kumpanija li l-kumpanija possedenti tagħhom tinstab ġewwa l-Istati Uniti, fl-Istituzzjonijiet Ewropej u mal-gvernijiet tal-UE fi Brussell. Mill-1993 sal-1997, John kien l-Ambaxxatur ta’ Malta għall-Unjoni Ewropea, in-NATO u l-Belġju, fejn innegozja l-għażla taż-żmien għalladeżjoni tal-pajjiż tiegħu fl-UE u fin-NATO. Wara sar il-Konsulent tal-ogħla grad ta’ General Electric u Direttur tal-Uffiċċju tal-Affarijiet Ewropej, ibbażat fi Brussell, pożizzjoni li żamm sakemm ingħaqad ma’ Microsoft fl-2008.

BIJOGRAFIJI TAL-KONTRIBUTURI

101


REFERENZI BIBLIJOGR AFIJI Accenture. (2008). One step ahead of 2011. A new horizon for working women. Meħuda mill-websajt ta’ Accenture: http://www.accenture. com/SiteCollectionDocuments/Local_Germany/PDF/2008_ ANewHorizonforWorkingWomen.pdf Accenture. (2010). Women Leaders and Resilience – Perspectives from the C-Suite. Meħuda mill-websajt ta’ Accenture: http://www.accenture. com/SiteCollectionDocuments/PDF/Accenture_Womens_ Research_Women_Leaders_and_Resilience3.pdf Ala-Mutka, K., Punieand, Y., & Redecker, C. (2008). Digital Competence for Lifelong Learning. Taqsira politika. Il-Kummissjoni Ewropea. JRC Technical Notes ( JRC48708). Meħuda mill-websajt ta’ JRC: http://ftp.jrc.es/EURdoc/JRC48708.TN.pdf Andersson, T., Curley, M., & Formica, P. (2010). Knowledge driven entrepreneurship. The key to social and economic transformation. (Innovation, Technology, and Knowledge Management). New York: Springer. BERR, BCS, e-Skills UK, & Intellect. (2008). Women in IT Scorecard. A definitive up to date evidence base for data and commentary on women in IT employment and education. Meħuda mill-websajt talArkivji Nazzjonali tar-Renju Unit: http://webarchive.nationalarchives. gov.uk/20100421065100/e-skills.com/research-and-policy/2535 Britain Works Program: http://www.microsoft.com/uk/britainworks/ britainworks.aspx Cattaneo, G., Husing, T., Kolding, Korte, W.B., & M., Lifonti, R. (2009). Monitoring e-Skills demand and supply in Europe. Current situation, scenarios, and future development forecasts until 2015. Meħuda millwebsajt tal-eSkills Monitor fit-30 ta’ Marzu 2012: http://www.eskillsmonitor.eu/documents/e-Skills%20Monitor2010_brochure.pdf Cedefop. Skill supply and demand in Europe. Medium Term forecast up to 2020. Meħuda mill-websajt ta’ Cedefop. http://www.cedefop.europa. eu/EN/Files/3052_en.pdf

102 Il-manifest tal-eskills


L-Awtorità tal-Kummerċ Daniża u l-Kummissjoni Ewropea (2012). European High Level Conference: A Single Digital Market by 2015 - A driver for economic growth and jobs. Meħuda millwebsajt tal-presidenza Daniża tal-Kunsill tal-UE. Fil-Proċedimenti ara s-suġġerimenti mill-Prim Ministru Finlandiż preċedenti, Esko Aho, biex jerġa’ jalloka l-Fondi Strutturali fl-edukazzjoni filqasam tal-ICT http://eu2012.dk/en/Meetings/Conferences/ Feb/A-Single-Digital-Market-by-2015 Devillard, S., Desvaux, G., & Baumgartner, P. (2007). Women Matter. Gender diversity, a corporate performance driver. McKinsey & Company. Meħuda mill-websajt ta’ McKinsey & Company DIGITALEUROPE: http://www.digitaleurope.org/ Dolton, P., & Pelkonen, P. (2008) The wage effects of computer use. Journal of Industrial Relations, 46 (4), 587-630. EU Women: https://www.facebook.com/euwomen http://linkd.in/euwomen; @EUWomen Il-Kummissjoni Ewropea, Direttorat Ġenerali għall-Edukazzjoni u l-Kultura. (2007). Il-Kompetenzi Ewlenin għat-Tagħlim Tul il-Ħajja – Qafas Ewropew. Ġurnal Uffiċjali, L 394. Meħuda mill-websajt talKummissjoni Ewropea: http://ec.europa.eu/dgs/education_culture/ publ/pdf/ll-learning/keycomp_en.pdf Il-Kummissjoni Ewropea, Direttorat Ġenerali għar-Riċerka. (2009). She figures 2009, Statistics and Indicators on Gender Equality in Science. Meħuda mill-websajt tal-Kummissjoni Ewropea: http://ec.europa.eu/research/ science-society/document_library/pdf_06/she_figures_2009_en.pdf Il-Kummissjoni Ewropea. Demography Report 2008: Meeting Social Needs in an Ageing Society. Brussels: SEC (2008) 2911. Meħuda mill-websajt tal-Kummissjoni Ewropea: http://ec.europa.eu/social/ BlobServlet?docId=709&langId=en Il-Kummissjoni Ewropea, Direttorat Ġenerali tal-Impjiegi, Affarijiet Soċjali u l-Inklużjoni. (2012). European Vacancy Monitor. (Ħarġa nr.5/ Jannar 2012). Meħuda mill-websajt tal-Kummissjoni Ewropea: http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=7314&langId=en

REFERENZI BIBLIJOGRAFIJI

103


Il-Kummissjoni Ewropea, Direttorat Ġenerali tal-Impjiegi, Affarijiet Soċjali u l-Inklużjoni. (2011). Employment and Social Developments in Europe 2011. Meħuda mill-websajt tal-Kummissjoni Ewropea: http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=7294&langId=en Il-Kummissjoni Ewropea. Direttorat Ġenerali tal-Impjiegi, Affarijiet Soċjali u l-Inklużjoni. Ħiliet ġodda għal Inizjattivi ġodda ta’ Impjiegi. Meħuda mill-websajt tal-Kummissjoni Ewropea: http://ec.europa.eu/ social/main.jsp?catId=568 Il-Ġimgħa Ewropea tal-eSkills: http://eskills-week.ec.europa.eu European Foundation for Management Development (EFMD): http://efmd.org/ European Institute of Innovation & Technology (EIT). EIT ICT Labs -Knowledge and Innovation Communities (KICs): http://eit.ictlabs.eu/ European Learning Industry Group (ELIG): http://elig.org/ Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill. (2004). Deċiżjoni nru 2241/2004/ ke tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta’ Diċembru 2004 dwar qafas komuni tal-komunità għat-trasparenza tal-kwalifiki u l-kompetenzi (Europass). Ġurnal Uffiċjali, L 390/6 Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill. (2006). Rakkomandazzjoni 2006/962/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta’ Diċembru 2006 dwar il-Kompetenzi Ewlenin għat-Tagħlim Tul il-Ħajja. Ġurnal Uffiċjali, L 394. Meħuda mill-websajt ta’ EUR-Lex: http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ. do?uri=CELEX:32006H0962:EN:NOT European Schoolnet (EUN): http://www.eun.org Eurostat (2012). Rati tal-qgħad UE-27, ŻE -17, l-Istati Uniti u l-Ġappun, aġġustati b’mod staġjonali, Jannar 2000 - Jannar 2012. Meħuda mill-websajt ta’ Eurostat: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/ statistics_explained/index.php?title=File:Unemployment_rates_EU27,_EA-17,_US_and_Japan,_seasonally_adjusted,_January_2000_-_ January_2012.PNG&fi%20letimestamp=20120301094746

104 Il-manifest tal-eskills


Eurostat. (2012). Rati ta’ qgħad fost iż-Żgħażagħ, UE-27, ŻE -17, aġġustati b’mod staġjonali, Jannar 2000 - Jannar 2012. Meħuda mill-websajt tar-referenzi biblijografiji ta’ Eurostat: http://epp.eurostat.ec.europa. eu/statistics_explained/index.php?title=File:Youth_unemployment_ rates,_EU-27_and_EA-17,_seasonally_adjusted,_January_2000_-_ January_2012.PNG&fi%20letimestamp=20120301094915 FDM Group. (2011). Dedicated to Women in IT. Meħuda mill-websajt ta’ FDM Group. http://www.fdmgroup.com/ us-about_us-women_in_it Forge, S., Blackman, C., Bohlin, E., & Cave, M. (2009). A Green Knowledge Society. An ICT policy agenda to 2015 for Europe’s future knowledge society. SCF Associates Ltd. Meħuda mill-websajt tal-Kummissjoni Ewropea: http://ec.europa.eu/information_society/eeurope/i2010/ docs/i2010_high_level_group/green_knowledge_society.pdf Green, J. (2007). Democratizing the Future. Towards a new era of creativity and growth. Philips Design. Meħuda mill-websajt ta’ Philips Design: http://www.design.philips.com/philips/shared/assets/ Downloadablefile/democratizing-the-future-14324.pdf Hagel, J., Brown, J. S., & Davidson, L.. (2009). Measuring the Forces of Long Term Change: The 2009 Shift Index, Deloitte Center for the Edge. Meħuda mill-websajt ta’ Deloitte: http://www.deloitte.com/view/ en_EC/ec/ca2c68c3dc794210VgnVCM200000bb42f00aRCRD.htm Hasebrink, U., Görzig, A., Haddon, L., Kalmus, V., Livingstone, S., & members of the EU Kids Online network. (2011). Xejriet ta’riskji u sigurtà onlajn. Analiżi fil-fond mis-Servej Onlajn tat-Tfal tal-UE ta’ bejn id-9 u s-16-il sena u l-ġenituri tagħhom f’25 pajjiż Ewropew. Il-Programm Internet Aktar Sikur tal-Kummissjoni Ewropea. Meħuda mill-websajt tal-London School of Economics: http://www2.lse.ac.uk/media@lse/ research/EUKidsOnline/D5%20Patterns%20of%20risk.pdf Hausmann, R., Tyson, L. D. & Zahidi, S. (2011). Global Gender Gap report 2011. World Economic Forum (WEF ). Insight Report. Meħuda mill-websajt ta’ WEF: http://www3.weforum.org/docs/WEF_ GenderGap_Report_2011.pdf

REFERENZI BIBLIJOGRAFIJI

105


i2010. High Level Group. (2009) Benchmarking Digital Europe. 20112015 a conceptual framework. i2010 Information Space. Innovation & investment in R&D. Inclusion (issue no: 27, October, 2009), 16-19. Meħuda mill-websajt tal-Kummissjoni Ewropea: http://ec.europa. eu/information_society/eeurope/i2010/docs/benchmarking/ benchmarking_digital_europe_2011-2015.pdf ITL Research. Innovative Teaching and Learning: http://www.itlresearch.com/ Kolding, M., Robinson, C., & Ahorlu, M. (2009) Post Crisis: e-Skills are needed to Drive Europe’s Innovation Society. ICD White Paper. Meħuda mill-websajt tal-Kummissjoni Ewropea fit-30 ta’ Marzu 2012: http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/ict/files/ idc_wp_november_2009_en.pdf Lanvin, B. & Fonstad, N. (2009). Who cares? Who dares? Providing the skills for an innovative and sustainable Europe. Meħuda mill-websajt ta’ INSEAD fit-30 ta’ Marzu 2012: http://www.insead.edu/elab Lanvin, B. & Fonstad, N. (2010). Strengthening e-Skills for Innovation in Europe. Meħuda mill-websajt ta’ INSEAD fit-30 ta’ Marzu 2012: http://www.insead.edu/elab Le Monde. (2005). L’Europe est la dernière utopie réaliste (L-Ewropa hija l-aħħar utopja realistika), (Intervista ma’ Mario Vargas Llosa), Pariġi, 2005. Livingstone, I., & Hope, A. (2011) Next Gen. Transforming the UK into the world’s leading talent hub for the video games and visual effects industries. Meħuda mill-websajt ta’ Nesta fit-30 ta’ Marzu 2012: http://www.nesta.org.uk/library/documents/NextGenv32.pdf Livingstone, S., & WanMedia, Y. (2011). Literacy and the Communications Act. What has been achieved and what should be done. LSE Media Policy Project: Media policy brief 2. Meħuda mill-websajt ta’ LSE: http://eprints.lse.ac.uk/38613/1/LSEMPPBrief2.pdf http://blogs.lse.ac.uk/mediapolicyproject/2011/06/13/media-literacy/ Mann, A. (2012). It’s who you meet: why employer contacts at school make a difference to the employment prospects of young adults. Meħuda mill-websajt tat-Taskforce tal-Edukazzjoni u ta’ Min Iħaddem fit-30 ta’ Marzu 2012: http://www.educationandemployers.org/ media/15052/its_who_you_meet_final_report.pdf

106 Il-manifest tal-eskills


McKinsey & Company. (2008). Women Matter. Female leadership, a competitive edge for the future. Meħuda mill-websajt ta’ McKinsey & Company Molinsky, A., Davenport, D., Iyer, B. & Davidson, C. (2012). Three skills every 21st century manager needs. Harvard Business Review, 90 (1/2), pages 139-143. Nef consulting. Social Return On Investment (SROI ). Meħuda millwebsajt tal-Fondazzjoni tal-ekonomiji l-ġodda: http://neweconomics. org/projects/social-return-investment Renkin, T. (2012). The global race for excellence and skilled labour. Current Issues.Technology and innovation. Meħuda mill-websajt ta’ Deutsche Bank/DB Research fit-30 ta’ Marzu 2012: http:// www.dbresearch.com/PROD/DBR_INTERNET_EN-PROD/ PROD0000000000285883.pdf?kid=dbr.inter_ghpen.headline ROSE – The Relevance of Science Education. Meħuda mill-websajt tal-Università ta’ Oslo: http://www.uv.uio.no/ils/english/research/ projects/rose/ Schiebinger, L. & Schraudner, M. (2011). Interdisciplinary Approaches to Achieving Gendered Innovations in Science, Medicine and Engineering. Interdisciplinary Science Reviews, 36 (2), 154-67. Meħuda mill-websajt ta’ Stanford University: http://genderedinnovations. stanford.edu/ISR_07_Schiebinger.pdf The Budapest IWD Centenary Declaration 2011 B’Appoġġ ta’ Pjan ta’ Azzjoni dwar is-Sessi għall-Aġenda Diġitali. Konferenza Konġunta ta’ Livell Għoli “In-Nisa fix-Xjenza, fl-Innovazzjoni u fit-Teknoloġija fl-Era Diġitali”id-Direttorat Ġenerali tal-Kummissjoni Ewropea għas-Soċjetà tal-Informazzjoni u l-Midja u l-Presidenza Ungeriża tal-UE. Meħuda minn http://www.asszisztencia.hu/ntit/index.php?menu=9 The Economist Intelligence Unit 2008. (2008). How technology sectors grow - Benchmarking IT industry competitiveness 2008. Rapport, Settembru 2008

REFERENZI BIBLIJOGRAFIJI

107


Dan il-Manifest huwa maħruġ minn European Schoolnet u DIGITALEUROPE bħala parti mill-Ġimgħa Ewropea tal-eSkills. Il-Ġimgħa Ewropea tal-eSkills hija inizjattiva tal-Kummissjoni Ewropea u hija ffinanzjata taħt il-Programm ta’ Qafas għallKompetittività u l-Innovazzjoni (CIP) bil-għan li tinkoraġġixxi l-kompetittività ta’ intrapriżi Ewropej.

Pubblikatur

European Schoolnet (EUN Partnership AISBL), Rue de Trèves 61, Brussell, 1040, il-Belġju Edituri Caroline Bergaud, Natalia Kurop, Alexa Joyce u Colleen Wood Disinn, DTP u stampar

Josworld, il-Belġju u Hofi Studio, ir-Repubblika Ċeka Kordinazzjoni tat-Traduzzjoni Danosh Nasrollahi

108 Il-manifest tal-eskills


Kontributuri Pilar del Castillo Vera Martin Curley Eva Fabry Michael Gorriz Peter Hagedoorn Edit Herczog John Higgins CBE Alexa Joyce Werner Korte Bruno Lanvin Andrea Parola Richard Straub Don Tapscott John Vassallo ISBN 9789490477301 - EAN: 9789490477301 Għadd ta’ ħarġiet 14.000

Ippubblikat f ’Ġunju 2012. L-opinjonijiet espressi f ’din il-pubblikazzjoni huma tal-awturi u mhux bilfors dawk ta’ European Schoolnet, DIGITALEUROPE, u l-Assoċjazzjoni Ewropea tal-eSkills jew tal-Kummissjoni Ewropea. Dan il-ktieb huwa ppubblikat taħt it-termini u l-kundizzjonijiet tal-Attribut 3.0 tal-liċenzja Unported Creative Commons (http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/).

109


IL-MANIFEST TAL-eSKILLS Mhux biss fl-Ewropa, iżda madwar id-dinja, l-industrija ekonomika u ħafna mill-istituzzjonijiet tagħha qed ifallu. Fl-istess ħin, is-sottostrati ta’ intrapriżi ġodda, industriji u ċivilizzazzjoni ġdida qed isiru aktar ċari. Għal din ir-raġuni, l-Ewropa tinsab f ’ċirkostanza kritika, u qed tiffaċċja firda dejjem tikber ta’ kapaċitajiet diġitali bejn id-domandi għal trasformazzjoni diġitali fuq naħa, u l-ħiliet, l-esperjenza u l-kapaċità talforza tax-xogħol fuq in-naħa l-oħra. Biex tisfrutta l-potenzjal tar-revoluzzjoni diġitali u taddatta ruħha għallkompetizzjoni globali, l-Ewropa teħtieġ b’mod urġenti tibni forza taxxogħol li għandha l-eskills. F’ħidma flimkien, l-industrija, l-edukazzjoni u l-gvern għandhom is-setgħa li jiżguraw azzjoni u suċċess fuq tul ta’ żmien li jwasslu għal impjiegi, kompetittività u tkabbir. Dan il-Manifest huwa pjan dettaljat biex isir dan. Huwa bbażat fuq firxa wiesgħa ta’ perspettivi u għandu jinqara minn dawk li għandhom sehem fil-kisba, it-trawwim u ż-żamma tat-talent tal-eskills fis-seklu 21.

“In-nuqqas ta’ kapaċitajiet diġitali hija problema epika. Is-swieq taxxogħol issa huma globali u minħabba mudelli tan-negozju li huma f’netwerk, ħaddiema bbażati fuq l-għarfien qed jiffaċċjaw kompetizzjoni f’ħin reali. Il-ħaddiema u l-maniġers jeħtieġ jitgħallmu jadattaw u jaħdmu bħal qatt qabel.” Don Tapscott

Don Tapscott huwa wieħed mill-awtoritajiet ewlenin fid-dinja dwar l-innovazzjoni, il-midja u l-impatt ekonomiku u soċjali tat-teknoloġija, u huwa konsulent ta’ intraprendituri u gvernijiet madwar id-dinja. Don huwa wieħed mill-ogħla bejjiegħa ta’ 14-il ktieb dwar it-teknoloġija fin-negozju u s-soċjetà, l-aktar reċenti (ma’ Anthony D. Williams ) Macrowikinomics, li The Economist sejjaħ “Storja Schumpeterjana ta’ distruzzjoni kreattiva”, u l-Huffington Post qalet li l-ktieb mhuwa “xejn anqas minn pjan ta’ logħba biex isewwi dinja mkissra.” Kurrentement Don qed imexxi investigazzjoni ta’ mudelli ġodda għas-soluzzjoni ta’ problemi globali u l-governanza.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.