MARÍA SARMIENTO
Teléfonos de interese
AUTORAS E AUTORES
Servizo de Información e Asesoramento a mulleres 016 vítimas de violencia de xénero
ALUMNADO 4ºB E.S.O Ana Arias Rodríguez Gabriela Bris Jiménez Julia Ramil Palmeiro Laura Prieto López Miriam Timiraes Díaz David Piñón Díaz Pedro Chao Ramos Cristián Giz Prieto María Simón Cundíns Abraham García Pena Bruno Prado Guerreiro Ainhoa García Bellas Paula Díaz Otero Antón Ramallal Castro Iago Serantes Docal Fabio Paleo Fra Melanie Fahri Gómez Eduard Ceparu Virginia Blanco Dovale
Teléfono da Muller 24 horas (permanente e gratuíto) 900 400 273 IES María Sarmiento 982 560 449 Concello de Viveiro 982 560 128
Para que un P
IOCE?
Para promov er a igualdad e entre o al nado do IE umS María Sarm iento de Vive integrando iro, de maneira efectiva a ig en todos os ua ld ade ámbitos que afecten á vid cotiá do inst a itutofomenta ndo a modifi de actitudes, cación comportamen tos e normas que supoñen un obstáculo para a cons cución da ig eualdade real do alumnado .
Por que un PIOCE para o instituto? Porque aínda que se ten avanzado moito e o aporte das mulleres ao desenvolvemento social, económico e cultural da sociedade ten sido amplamente recoñecido, na sociedade actual seguen presentes tanto as desigualdades por razón de xénero, como a violencia sobre as mulleres. Porque o principio de igualdade e o dereito a vivir sen violencia son cuestión de dereitos humanos e constitúen unha condición fundamental para o logro da xustiza social, polo tanto, faise precisa unha intervención pública integral dirixida a eliminar os obstáculos que se opoñen á igualdade real e efectiva entre homes e mulleres en todos os ámbitos da vida. Porque na nosa sociedade aínda permanecen pautas culturais e estruturas sociais que lexitiman a negación e a subordinación que históricamente padeceron as mulleres en relación cos homes e, polo tanto, é preciso asumir que a igualdade de oportunidades non será posible se non ven acompañada de cambios e medidas correctivas na organización do traballo e do tempo, no propio concepto de actividade, nos modelos de familia e de participación social e política, así como nas actitudes, as condutas e os modelos de relación entre mulleres e homes. Por todo isto, o IES María Sarmiento de Viveiro presenta este Plan de Igualdade de Oportunidades de Centros Educativos.
Centro de Información ás Mulleres 982 56 21 49 982 55 04 21 649 99 07 37 Hospital da costa: Burela 982 589 900 Centro de saúde de Burela 982 56 03 32 Garda Civil de Viveiro 982 56 10 39 Policía local de Viveiro 982 56 29 22 Xulgado de 1ª Instancia e Instrucción nº1 de Viveiro 982 88 94 42 982 88 94 49 Xulgado de 1ª Instancia e Instrucción nº2 de Viveiro 982 88 94 51 982 88 94 57
o PIOCE DO
Que é o Plan de Igualdade (PIoCE) do IES María Sarmiento? É o documento marco de actuación en igualdade de oportunidades no IES María Sarmiento. É un instrumento de traballo onde se recollen as actuacións dirixidas a mellorar as situacións de desigualdade entre alumnas e alumnos. Completa as experiencias de formación en materia de igualdade que se levaron a cabo.
AGRADECEMENTOS
Emerxencias (SOS Galicia) 112 Urxencias Sanitarias 061 Garda Civil 062
Igualdade 3.O instalando
Policía Nacional 092
;)
Actualízate!
• Concellería de Muller do Concello de Viveiro: Covadonga Viamonte Aguiar. • Directora do CIM de Viveiro: Margarita Fernández Franco • Director do IES María Sarmiento: Juan José Pardo Gato • Orientadora do IES María Sarmiento: Ana Belén García Caruncho.
Desenvolvemento e execución do proxecto: Senes Desenvolvemento Comunitario
Documento elaborado por:
I PLAN DE IGUALDADE de oportunidades
Centro educativo maría sarmiento
Directora do Proxecto: María Vázquez Lavandeira Coordinadora- Educadora do proxecto: Fátima Fernández Sánchez Educadora do proxecto: Alba Fernández Rubal. Maquetación: Eva Bello Alonso
Eixes de actuación
Análise DAFO
Existencia dun Centro de Información á Muller Municipal. Este centro educativo conta con transporte escolar e servizo de comedor. A existencia de lexislación estatal e autonómica en materia de muller e igualdade. Incremento progresivo do nivel educativo e formativo da muller.
Ameazas
A crise económica. Os recortes orzamentarios. Desigualdades entre homes e mulleres no mercado de traballo (salarios, desemprego…). Existencia de segregación por xéneros en materia formativa/ocupacional. Escasa representación da muller en determinados traballos. Falta de apoio nas políticas de conciliación da vida laboral, persoal e familiar. Pervivencia na sociedade de comportamentos e condutas estereotipadas para cada xénero. Percepción por parte da cidadanía de que non existe discriminación e que a igualdade xa está alcanzada. A socialización diferenciada de homes e mulleres perpetúa os esterotipos de xénero.
PROM IGUALDADE MATERIA DE EN DÁ DA CI E
ello así ica do Conc lítica e técn aldade nciencia po ución da igu s de ICO co ec ÉX de ns AT a co m á TR ES a to ica rno OBXECTIVOcambio de actitudes e ade de traballar en to nvolvemento das polít o sid dese Favorecer bre a nece rzando o ciedade so ndo e refo como da so mes, facilita ra leres e ho ul m instituto pa tre en entos do s departam no ro igualdade. ne iva de xé a perspect esorado aldade. Incorporar para o prof incipio de igu pr OBXECTIVO o en xénero ar gr te in específica n VO ió TI ac RA rm OPE an de fo ción ento dun Pl ble da realiza n senvolvem a responsa linguaxe no Deseño e de idade será da un o ta us Es o . r to . 01 erá o menta Institu do Instituto Xénero no de casos, fo is,etc. Tamén promov no Comisión de violencia, detención tan carte er s of no se , e ns da Creación da qu ció 02 s en contra nas publica medios e superiores de campaña ateriais didácticos, s ciclos sm uladas no ric at sexista no m . s s) re za de mulle n e Finan aumento ministració agás o de Ad instituto ( mnado. udes no alu os de actit ferente á entar cambi colar no re m Fo VO TI ámbito es no OBXEC as tic prác as e malas OPERATIVO rsos, atorio de bo dos os cu dun observ . mes en to 01 Creación entre mulleres e homes leres e ho ul m e tre ad ld e en igua en igualdad riores. formación edios e supe omover a 02 Pr cialmente nos ciclos m espe es locais. as entidad biar boas nación entre e intercam ar a coordi rz fo Re bitos e de difundir ám ivo ct es xe nt ob re OBXECTIVO s dife nal co terinstitucio foque de xénero no in n ció OPERATIVO na di ción do en to da coor r diferentes 01 Fomen respecto da introdu alizadas po prácticas os tuacións re ac vid ol s . nv da es se n de actividad coordinació programas plicidade de ismos de posible a du de mecan evitando no Promoción , ns ció ia 02 e asoc entidades
2
02 COEDUCACIÓN
Obxectivo operativo
3 Obxectivo estratéxico
Marcan un propósito xeral e explicita os cambios xerais que se pretenden acadar.
Definen metas concretas que leven a acadar o obxectivo estratéxico
OBXECTIVO ESTRATÉXICO
4
Actuacións
Delimitan as actividades que se porán en marcha para acadar ditos obxectivos
NS
01
02
03
NS
Oportunidades
et
ACTUACIÓ
Análise Externo
Desequilibrio entre o número de mulleres e homes matriculados nos ciclos formativos. (Por exemplo, ausencia de mulleres no ciclo de Carrocería, Electromecánica de vehículos automóbiles, Instalacións eléctricas e automáticas, Mantemento de Vehículos, Soldadura e Caldeiraria). A maior parte do profesorado dos ciclos está contituído por homes. Os cargos directivos do centro están desempeñados por homes. De catro conserxes que tén o centro, 3 de eles son homes, tan só unha muller realiza ese traballo.En cambio o servizo de limpeza está composto maioritariamente por mulleres. A distribución dos postos de traballo no centro correspóndense con estereotipos de xénero.
Definen cales son as grandes áreas de intervención, o que equivale a dicir as cuestións ás que se lle quere dar maior prioridade no IES.
VERSAL EIXEOCITÓNREASNENSSIBILIZACIÓN INSTITUCIONAL
ACTUACIÓ
Debilidades
1 Eixe
NS
Único centro educativo da zona onde se imparten Ciclos de Grado Medio e Grado Superior, FP Básica e con ensinanzas de adultos. O centro conta cunha gran biblioteca e Salón de Actos á disposición do alumnado. Plan de Orientación anual do IES María Sarmiento contempla, no ámbito da educación en valores, a igualdade entre homes e mulleres. Existencia dun equipo feminino de fútbol sala no instituto. Implicación do alumnado na realización das enquisas para a análise da realidade e na temática que se trata en xeral. Formación específica en materia de igualdade de xénero ao alumnado.
ACTUACIÓ
Análise Interno
Fortalezas
:Promover a educación en igualdade para todo o alumnado e comunidade educativa do IES María Sarmiento. Promover a educación para a igualdade para os formadores/as tanto de educación formal (profesorado) como non formal (monitorado, educadoras/es, etc.) ACTUACIÓNS
01
Organizar cursos de formación para o profesorado en materia de igualdade, linguaxe non sexista e prevención de violencia de xénero.
02
Formar aos axentes educativos non formais (monitorado de extraescolares, deportes, etc.) en materia de igualdade.
03
Formación en igualdade do profesorado seleccionado para impartir cursos e análise dos materiais curriculares cun enfoque de xénero.
04
Dotar ás biblioteca escolar de materiais en materia de igualdade ademais de promover a lectura destes entre o alumnado.
OBXECTIVO OPERATIVO
01
SAÚDE, BENESTAR SOCIAL E CALIDADE DE VIDA
OBXECTIVO ESTRATÉXICO Mellorar a calidade de vida do alumnado mediante a promoción de saúde e a creación de hábitos de vida saudables. OBXECTIVO OPERATIVO 01 02
02
Atender as necesidades e as demandas de prestacións sociais do alumnado.
ACTUACIÓNS
Impulso de programas de integración social (acceso ao emprego, á vivenda, formación, etc.) que contemplen a perspectiva de xénero. Promoción de encontros entre persoal técnico do servizo sanitario e dos servizos sociais para coordinar os servizos de forma eficaz.
OBXECTIVO OPERATIVO 01
01
02
Promover a saúde e o benestar do alumnado do IES María Sarmiento.
ACTUACIÓNS
Constitución de programas de información, educación e atención afectivo - sexual, desde unha perspectiva de xénero, dirixidos ás diferentes idades e grupos de poboación (mozos e mozas, poboación adulta e poboación maior). Desenvolvemento de campañas de prevención de embarazos non desexados e enfermidades de transmisión sexual.
OBXECTIVO OPERATIVO
03
Difusión dos recursos e servizos sociais e de igualdade de oportunidades.
ACTUACIÓNS 01 Elaboración e difusión de dípticos informativos sobre os recursos que existen do municipio de Viveiro e arredores. Promover a adquisición de hábitos de vida saudables dende a formación e a OBXECTIVO OPERATIVO 04 prevención. ACTUACIÓNS 01
Continuación de obradoiros sobre hábitos de vida saudable e autocoidados.
02
Fomentar a coeducación promovendo valores igualitarios que contribúan a erradicación da violencia de xénero para todo o alumnado do IES María Sarmiento ACTUACIÓNS
01
Continuación dos programas coeducativos.
02
“Realizar concursos anuais entre o alumnado nas datas do 8 de marzo e do 25 de novembro co obxectivo de promocionar a igualdade entre homes e mulleres e a prevención da violencia de xénero”. 03 Promover o coñecemento de mulleres representativas da contorna local e autonómica. (Maruja Mallo) 04
Realizar campañas ou accións de difusión para unha utilización non sexista da linguaxe e de imaxes non estereotipadas.
05
Divulgar as campañas coeducativas locais, estatais e autonómicas
OBXECTIVO OPERATIVO
03
Implicar ás familias na educación das súas fillas e fillos dende a Igualdade e a Corresponsabilidade. ACTUACIÓNS
01
Formación en igualdade e corresponsabilidade ás familias e as ANPAS tendo en conta a diversidade familiar e cultural.
02
Sensibilización na importancia da educación en valores, a comunicación, a expresión de sentimentos e o coidado das persoas.
03 CULT URA E DEPO
RTE
OBXECTIVO ESTRATÉX ICO Introducir a perspect iva de xéne ro no ámbi Im pulsar o acce to da cultu 01 so as nenas, ra e do depo mozas e mull e o mesmo rte. coas activida des deportiva eres ás actividades depo 01 rtivas máis m s feminizada ACTUACIÓ Continuar s asculinizada NS con respecto coa promoc s aos nenos, m ión de ac equilibrada ozos e homes tividades de mullere . deportivas s e homes, na fo s m qu entando a 02 e exista un creación de Fomentar ha particip grupos mixt a constituc ac ión ión de equi os. competició pos de mul ns feminin leres nos di as. stintos depo 03 Apoi rtes e a orga ar ás mulle nización de res e aos medios de comunicació seus equipos de co mpetición n e axentes mediante sociais. OBXECTIVO a promoció n pública no OPERATIVO 02 s Promociona r a cultura igualitaria nos clubes 01 e entidades ACTUACIÓ Desenvolve deportivas NS mento de ca e culturais. m que condici onan a prác pañas de sensibilizac ión para a el tica deporti iminación va das mul de estereot leres nos di 02 Denuncia ipos sexista ferentes clu das s bes deporti axudas e pa discriminacións aínd vos. a persisten trocinios su te pe dos premio s nas dist riores en eq s, etc. in ta uipos mas s modalid culinos, di 03 ades depo Realizar ac ferenza da rtivas: cións de fo s contías ec rmación e/ e técnico, re onómicas ou se sp ns culturais, de onsable do deseño, pr ibilización en perspe ct ogramació actividade n e/ou plan iva de xénero ao pers física e depo directivas). oal directivo ifi rtiva tanto do Concello cación de actividades OBXECTIVO e program como das as as ociacións e OPERATIVO 03 Visibilizar ás clubs (xunta mulleres na s s distintas facetas artís 01 ticas e cultu ACTUACIÓ Impulsar a rais. NS pr conferencia esenza das mulleres s, promoció nos ámbito n de obras, s culturais exposicións e artísticos , etc. 02 a través de Sensibilizac concursos, ión nas aulas co aos centros educativo s e de form mo ás fam ilias, as cont ación de pe humanidad rsoas adulta ribucións da e. s para que s mulleres 03 Potenciar e resa á cultura, á difundir a se historia e ao lten, tanto cción espe documenta progreso da cializada en l e de cons ulta para to te da a poboac mas de muller na Bi blioteca Es ión. colar com o base OBXECTIVO OPERATIVO
04
ACCIÓN INTEGRAL CONTRA A VIOLENCIA DE XÉNERO
OBXECTIVO ESTRATÉXICO Contribuír a erradicar a violencia contra as mulleres e mellorar a atención que se lles ofrece e sensibilizar en materia de violencia de xénero fomentando o uso dos OBXECTIVO 01 Informar servizos de atención tanto por persoas vítimas como polas persoas do entorno. OPERATIVO ACTUACIÓNS 01 Divulgar os servizos de atención específica e especializada ás vítimas de violencia de xénero e persoas do seu entorno. 02
Creación de ferramenta de recollida de datos. Fortalecer a atención e o apoio específico ante os casos de Violencia de 02 Xénero. ACTUACIÓNS Creación dun protocolo de actuación específica e casos de violencia de xénero para o Instituto María Sarmiento en colaboración co CIM e liderado por este último.
OBXECTIVO OPERATIVO 01 02
Dar continuidade á Mesa Técnica contra a Violencia de Xénero e impulsar a súa labor.
03
Creación dun protocolo interinstitucional de atención ás vítimas de violencia de xénero.
04
Formación especializada para profesionais que atenden ás vítimas de violencia de xénero.
05
Proporcionar atención psicolóxica e xurídica ás mulleres vítimas de malos tratos e ás súas familias. Sensibilizar á cidadanía e aos profesionais de educación sobre as OBXECTIVO 03 consecuencias da Violencia de Xénero na sociedade. OPERATIVO ACTUACIÓNS 01 Organizar e desenvolver actividades informativas relativas ás formas que adopta o maltrato, as razóns das mulleres vítimas para continuar coas súas parellas, a detección do maltrato no noivado, así como dos recursos e apoios dispoñibles na actualidade para saír destas situacións e superalo e o seu funcionamento. 02
Creación e difusión de material informativo de sensibilización sobre as causas e os patróns, mitos, formas que adoita, manifestacións,… da violencia de xénero.
03
Contribuír á transmisión do material de difusión, información e sensibilización autonómico e estatal xerado en contra da violencia de xénero. Formar á mocidade para que sexa quen xere a información precisa para identificar situacións de violencia, coñezan como abordalas e asuman novos modelos de relacións de parella en igualdade, respecto e tolerancia.
04
05
Continuar coas actividades e actos do 25 de novembro e incluír un espazo de debate que induza á reflexión sobre este tema.
06
Obradoiros de autodefensa física e mental para o alumnado.