Contidos: Equipo técnico de Senes desenvolvemento comunitario Damián Vázquez Lavandeira Nuria Revuelto Crespo Paloma Seijo Anca
ilustracion deseno e maquetacion: Eva Bello Alonso
a aa
aa a
a
3
presentA cion institucional O texto que presentamos a continuación é a materialización do compromiso do Concello de Mugardos coa loita pola igualdade entre homes e mulleres. Temos a convicción de que a administración local ten un papel trascendental neste obxectivo, constituíndo a parte da Administración mais cercana á cidadanía e onde deben residir todos os recursos necesarios para garantir o estado do benestar dos cidadáns e das cidadás e promover unha sociedade democrática verdadeiramente igualitaria. Esta democracia non será posible sen a participación das mulleres en tódolos ámbitos da vida (social, política, laboral), e sen o seu empoderamento real que lles permita decidir libremente sobre a súa vida, o seu corpo e, en definitiva, sobre o seu futuro. A crise económica que estamos a sofrir pon de manifesto a vulnerabilidade dos avances en igualdade acadados nos últimos anos, posto que, pese aos grandes pasos andados nesta senda, a pobreza, a violencia, a discriminación, a precariedade laboral e económica se agudiza na poboación feminina. De ahí a necesidade de construír estruturas sólidas e estables no tempo (como son os plans de igualdade) que obriguen ás administracións a actuar neste ámbito. As crises son tamén unha oportunidade para as transformacións e o cambio. O modelo de desenvolvemento baseado exclusivamente no crecemento económico non garante a cohesión social nin o desenvolvemento da sociedade do benestar nin moito menos o avance hacia unha sociedade igualitaria. Polo tanto, solucións baseadas nese modelo, sosterán ao modelo e aos seus protagonistas (entidades financieras, lobbys económicos) pero non axudará á cidadanía a mellorar a súa calidade de vida. Así pois o Concello de Mugardos pretende manter, consolidar e mellorar os recursos locais en materia de igualdade, promover que o resto de administracións tamén integren o dereito de igualdade no exercizo das súas competencias e manter unha colaboración e coordinación eficaz entre as diferentes administracións.
Alcalde do concello de Mugardos Xosé Fernández Barcia
Concelleira de Benestar e Igualdade Pilar Díaz Otero
Indice 09
Introdución
11
Marco normativo da igualdade
15
Principios reitores do IV PIOM
19
Metodoloxía e fases de elaboración
23
Diagnose
43
Ámbitos de actuación
62
Período de vixencia
68
Seguimento e avaliación
77
Glosario de termos
82
Bibliografía e webgrafía
01 Introducion O principio de igualdade e o dereito a vivir sen violencia son cuestión de dereitos humanos e constitúen unha condición fundamental para o logro da xustiza social. Fai anos que desde o Concello de Mugardos vimos desenvolvendo un importante labor para promover e consolidar a igualdade de dereitos e oportunidades entre mulleres e homes, aplicando medidas e instrumentos xurídicos, políticos, económicos e sociais para abordar os obstáculos que aínda persisten neste sentido. Consciente de que, pese a estes esforzos, aínda se mantén importantes obstáculos que impiden o acceso e a participación das mulleres, en condicións de igualdade, na vida social, laboral, económica, cultural, educativa e política, o Concello de Mugardos quere seguir loitando pola eliminación destas barreiras mediante a aprobación do presente Plan de Igualdade de Oportunidades (2013-2017), cuxa meta fundamental é conseguir a plena equiparación entre as mulleres e os homes do municipio. Para a consecución desta finalidade esencial, o IV Plan de Igualdade de Oportunidades entre mulleres e homes de Mugardos (2013-2017) se presenta como un instrumento de traballo onde se recollen as actuacións dirixidas a mellorar as situacións de desigualdade entre mulleres e homes, integra a experiencia que supuxeron o I, II e III PIOM do concello como instrumentos de promoción e fomento da política de igualdade e ratifica o compromiso do Concello de MUGARDOS coa Igualdade de Oportunidades entre Mulleres e Homes.
9
Articulase formalmente en torno a 8 áreas de intervención, que intentan abordar de forma integral todas as barreiras que impiden que exista unha igualdade real entre as mulleres e os homes, tanto no ámbito público, como privado, e comprométese a: unha guía para un proceso de actuacións, unha ferramenta dinámica e 01 Ser flexible. un compromiso do Concello de MUGARDOS coa igualdade 02 Representar entre homes e mulleres. na participación de todas as concellerías, departamentos e 03 Implicar áreas municipais no desenvolvemento e execución do IV PIOM de forma coordinada.
en práctica medidas precisas de implicación política e técnica 04 Ae apoñer materializar cambios estruturais que posibiliten a transversalidade, principio básico no que se sustenta este IV PIOM.
a responsabilidade. A área de Servizos Sociais e Igualdade ten 05 Compartir un papel fundamental no asesoramento e impulso do PIOM, sen embargo, a responsabilidade é compartida. A súa execución e avaliación en todas as fases é tarefa de todas as concellerías, departamentos e áreas. Así mesmo, o nivel de avance no camiño cara á igualdade que implique este Plan será un logro de todas as persoas que traballen no concello. A estrutura do Plan responde a unha proposta posibilista baseada na
06 experiencia do I, II e III PIOM. Os obstáculos postos en evidencia no balance
do III PIOM e os estudos posteriores fan preciso un esquema de traballo aberto, centrado na busca duns mínimos de consenso.
canto ós seus contidos neste IV PIOM apóstase por unha continuidade 07 En do anterior e seguir a traballar naqueles aspectos que non foron, en parte ou totalmente, desenvoltos ou acadados. Ademais se insiste naquelas actuacións que non son accións puntuais, senón unha constante nas políticas de igualdade.
10
02 MArco NormAtivo
11
02MArco NormAtivo O dereito á igualdade entre mulleres e homes está garantido en numerosos marcos referenciais que se tiveron en conta para a elaboración e deseño deste IV Plan de Igualdade de Oportunidades, estes son:
Marco Internacional Declaración Universal dos Dereitos Humanos. Convención para a Eliminación de todas as Formas de Discriminación contra a Muller de 1979 (CEDAW). IV Conferencia Mundial sobre as Mulleres de Beijing no ano 1995. Resolución da Comisión dos Dereitos Humanos de 1997.
Unión Europea
Tratado de Amsterdam de 1997. Programas de acción comunitaria para a igualdade de oportunidades entre mulleres e homes. Recomendación do Comité de Ministros sobre a protección das mulleres contra a violencia. Directiva 2002/73/CE do Parlamento Europeo e do Consello, relativa á igualdade de trato entre mulleres e homes nas condicións de traballo.
Recomendacións do Europa de Lisboa.
Consello
de
Folla de Ruta da Unión para o 20062010, no ámbito do emprego e política social. Programa comunitario de Fomento do Emprego e da Solidariedade Social (Progress). Programas de acción comunitaria, Daphne I (2000-2003) e Daphne II (2004-2008).
Informe da Comisión ao Consello, ao Parlamento Europeo, ao Comité Económico e Social Europeo e ao Comité das Rexións, do 22 de febreiro de 2006, sobre a igualdade entre mulleres e homes, 2005. 13
Ámbito Estatal
Constitución española. Lei 27/2.003, do 31 de xullo, reguladora da orde de protección das vítimas de violencia doméstica. Lei 30/2.003, do 13 de outubro, sobre medidas para incorporar a valoración do impacto de xénero nas disposicións normativas que elabore o Goberno. Lei Orgánica 1/2004, do 28 de decembro, de medidas de protección integral contra a violencia de xénero. Real Decreto 355/2.004 polo que se crea un rexistro central para a protección das vítimas da violencia doméstica. Lei Orgánica 3/2007, do 22 de marzo, para a igualdade efectiva de mulleres e homes. Plan estratéxico de igualdade de oportunidades 2008-2011.
Ámbito Galego
Lei 7/2004, do 16 de xullo, galega para a igualdade de mulleres e homes. Lei 11/2007, do 27 de xullo, galega para a prevención e o tratamento integral da violencia de xénero. Lei 2/2007, do 28 de marzo, do traballo en igualdade das mulleres de Galiza. Lei 13/2008, de 3 de decembro, de Servizos Sociais de Galicia. Pacto Galego polo emprego, asinado no 2007. Plan de atención integral á saúde da muller de Galiza. Plan de fomento da corresponsabilidade. VI Plan do Goberno Galego para a igualdade de mulleres e homes 2007-2010.
Anteproxecto de Lei integral para a igualdade de trato e a non discriminación.
Ámbito Local I Plan de Igualdade de Oportunidades entre Mulleres e Homes do Concello de Mugardos. II Plan de Igualdade de Oportunidades entre Mulleres e Homes do Concello de Mugardos. III Plan de Igualdade de Oportunidades entre Mulleres e Homes do Concello de Mugardos. 14
03 Principios reitores
15
03 Principios reitores Entendemos os principios reitores como liñas estruturadoras básicas e mandatos de optimización para promover e adoptar as medidas necesarias que garantan a plena eficacia. Aos principios reitores do IV PIOM: • “Desenvolver Accións Positivas para eliminar as desigualdades existentes” • “A Transversalidade como estratexia de intervención a todos os niveis.” • “Empoderamento para o avance das mulleres en sociedade.” Neste IV Plan de Igualdade de Oportunidades entre Mulleres e Homes do Concello de MUGARDOS engadimos os seguintes: PRINCIPIO DE PARTICIPACIÓN Sen participación non é posible a transversalidade. Participar supón involucrar a distintos actores municipais: políticos, sociais, culturais, educativos, etc. no desenvolvemento do IV PIOM. PRINCIPIO DE COLABORACIÓN E COORDINACIÓN Os poderes públicos teñen a obriga de colaborar e coordinar as súas actuacións en materia de igualdade na procura de realizar intervencións máis eficaces e acordes cunha utilización racional dos recursos. PRINCIPIO DE OPTIMIZACIÓN E RENDIBILIDADE Dos recursos públicos locais e supramunicipais, debe resultar un investimento económico, eficaz e eficiente mediante o uso racional de recursos públicos.
17
18
04METODOLOXIA E FASES
19
04METODOLOXIA E FASES O IV Plan de Igualdade entre Mulleres e Homes do Concello de MUGARDOS elaborouse ao longo de cinco fases:
01 02 03 04 05 01
Constitución do grupo de traballo Investigación e análise Información e participación Elaboración e consulta Deseño do plan de intervención e redacción definitiva Constitución do grupo de traballo
Configurouse o grupo de traballo para a elaboración do IV PIOM conformado por persoal técnico do Concello de Mugardos e persoal técnico da consultora contratada. A primeira actividade desenvolvida foi a de consensuar o procedemento metodolóxico para a elaboración do III PIOM e deseñar as ferramentas axeitadas para levar a cabo a proposta metodolóxica.
02
Investigación e Análise
A fase II de investigación e análise consistiu na identificación e recompilación de fontes documentais de información. Para a elaboración do IV PIOM tívose en conta como primeira fonte documental os resultados recollidos na avaliación do III Plan de Igualdade de Oportunidades para as Mulleres do Concello de Mugardos 2009 – 2012. A iso engadiuse un estudo pormenorizado das recentes normas lexislativas, acordos, etc. de ámbito internacional, europeo, estatal e nacional en materia de igualdade. 21
Ademais, consultáronse e analizáronse datos cuantitativos e información de tipo cualitativo provinte de diversas fontes oficiais: Concello de Mugardos, Instituto Galego de Estatística (IGE), Instituto Nacional de Estadística (INE), Instituto Galego das Cualificacións, Instituto de Mayores y Servicios Sociales (IMSERSO), Sistema para la Autonomía y Atención a la Dependencia (SAAD), etc. Enriquecido todo isto coa consulta de fontes bibliográficas de referencia.
03
Información e Participación
Nesta fase contactouse e informouse do proceso de elaboración do IV PIOM, invitándo a participar directamente ás diferentes concellerías, áreas e departamentos do Concello de Mugardos e a entidades do municipio. Pretendeuse que todas as persoas do Concello se implicasen na elaboración do Plan e que o asumisen como propio, de cara a reforzar tanto a transversalidade do enfoque de xénero como a posta en valor da igualdade. Todo elo a través de enquisa ao persoal político, técnico e axentes sociais do Concello de Mugardos. A enquisa recolleu datos cuantitativos e cualitativos.
04
Elaboración e consulta
Fase consistente na recompilación e baleirado das ferramentas de traballo e análise das informacións e dos resultados obtidos, atendendo a: prioridades, obxectivos e actuacións.
05
Deseño do plan de Intervención e redacción definitiva
Consistiu na planificación estratéxica do IV PIOM a partir das diferentes situacións e condicións de vida de mulleres e homes de MUGARDOS, respondendo á realidade diagnosticada, priorizando e decidindo as actividades cuxos resultados sexan máis viables para acadar un impacto maior sobre os problemas detectados na diagnose. Para rematar coa redacción do Plan definitivo, tal e como se presenta agora.
22
05 Diagnose
23
05 Diagnose Para elaborar o IV Plan de Igualdade entre Mulleres e Homes do Concello de MUGARDOS, realizouse un análise da realidade local desde unha perspectiva de xénero que permitise:
a b
Identificar as necesidades, debilidades, fortalezas, ameazas e oportunidades do Concello de Mugardos en materia de Igualdade. Establecer prioridades e obxectivos estratéxicos prácticos.
Os datos obtidos extraéronse de: Diversas fontes oficiais: Concello de Mugardos, Instituto Galego de Estatística (IGE), Instituto Nacional de Estadística (INE), Instituto Galego das Cualificacións, Instituto de Mayores y Servicios Sociales (IMSERSO), Sistema para la Autonomía y Atención a la Dependencia (SAAD), etc. E da realización de entrevistas e enquisas semiestruturadas ao persoal técnico, político do Concello, dos ámbitos educativo, sanitario, deportivo e diversos axentes socioeconómicos e culturais do concello. As conclusións máis significativas preséntanse a continuación estruturadas nos seguintes bloques: Datos e gráficos de Poboación. Datos e gráficos do Concello. Datos e gráficos de Emprego. Datos e gráficos de Educación. Datos e gráficos de Cultura, Deporte, Lecer e Asociacións. Datos e gráficos de Resposta ás Enquisas. Análise DAFO
25
Dia gnose datos e gráficos de poboación
Fonte: Instituto Galego de Estatística
Fonte: Instituto Galego de Estatística
26
Dia gnose datos e gráficos de poboación
Fonte: Instituto Galego de Estatística
Como vemos podemos observar nestes gráficos, a poboación masculina e feminina de Mugardos está equilibrada, sen embargo imos apreciando un aumento da poboación feminina segundo envellece a poboación.
Fonte: Instituto Galego de Estatística
Como consecuencia, o índice de dependencia global vai incrementándose, aínda que o índice de dependencia xuvenil decrece por mor da dependencia senil. 27
Dia gnose datos e gráficos de poboación
Fonte: Instituto Galego de Estatística
Con respecto aos movementos migratorios, diminuíron tanto a emigración masculina como a feminina. Do mesmo xeito diminuíu a inmigración de forma importante, sobre todo a feminina. Nestes momentos a inmigración supón case un 3,39% da poboación do Concello de Mugardos.
28
Dia gnose datos e gráficos do Concello
Fonte: Departamento Servizos Sociais Concello de Mugardos
A representación política do Concello de Mugardos está nestes momentos topada pola representación masculina pese a que o persoal técnico está maioritariamente constituída por mulleres.
29
Dia gnose datos e gráficos de emprego
Fonte: Instituto Galego de Estatística
Podemos observar nas gráficas precedentes, a afiliación á seguridade social é maior nos homes en todos os tramos de idade, a excepción dos tramos de idade ata 24 anos e maior de 60 anos, no que puntúan levemente por riba as mulleres.
Fonte: Instituto Galego de Estatística
Nos datos do paro, vemos como os homes acumulan máis taxa en todos os sectores, excepto no sector servizos e sen emprego anterior, no que acumulan considerablemente as mulleres.
30
Dia gnose datos e gráficos de emprego
Fonte: Instituto Galego de Estatística
Como vemos neste gráfico,o total de contratos temporais firmados no ano 2011 foron 530, dos cales 244 corresponderon a homes e 286 a mulleres. Con respecto aos realizados de xeito inicial como indefinidos os homes duplican ós das mulleres Durante o ano 2.011, as mulleres firmaron máis contratos que os homes.
Fonte: Departamento Servizos Sociais Concello de Mugardos para o ano 2012
Neste gráfico reflíctese de xeito máis realista a situación laboral da muller mugardesa obtidos pola Psicóloga do Concello para un programa da mellora da empregabilidade feminina. 31
Dia gnose datos e gr谩ficos de educaci贸n
Fonte: Informaci贸n proporcionada polos Centros Educativos
Do total de datos recollidos en todos os centros escolares, s贸 a Escola Infantil, deunos os datos sesagreagados por sexo, polo que presentamos os datos globais de alumnado.
32
Dia gnose datos e gráficos de educación A continuación preséntanse os datos de alumnado para o curso 2012 – 2013:
Fonte: Información proporcionada polos Centros Educativos
33
Dia gnose datos e gr谩ficos de cultura e lecer
Fonte: Informaci贸n proporcionada polo Departamento de Cultura, Deporte e Turismo
34
Dia gnose datos e grĂĄficos de cultura e lecer
Fonte: InformaciĂłn proporcionada polo Departamento de Cultura, Deporte e Turismo
Na grĂĄfica das actividades culturais persoas adultas podemos percibir por un lado, actividades tradicionalmente femininas, nos que participan maioritariamente mulleres e, por outro, tres actividades culturais con asistencia maioritaria de mulleres aĂnda que con menor diferenza.
35
Dia gnose datos e gráficos de resposta á enquisa Realizouse un cuestionario para o diagnóstico e posterior deseño do Plan de Igualdade coa intención de obter información de todo o persoal que traballa no concello. Os resultados mais salientables son os seguintes:
Como apreciamos nos gráficos, o nivel de implicación e participación do persoal do concello na enquisa foi moi baixo e tan só 4 mulleres responderon á mesma ( e unha persoa non identifica o seu sexo) o que supuxo un 28% de respostas.
Mentres o 60% do persoal técnico que respondeu a enquisa coñecía o contido dos anteriores PIOM, o 40% destas persoas, coñeceron os resultados dos mesmos aínda que aumenta nos últimos PIOMs. 36
Dia gnose datos e gráficos de resposta á enquisa
O persoal técnico que contestou á enquisa maioritariamente opina que os obxectivos e actuacións do IV PIOM lles vaia afectar a súa área aínda que son conscientes que non todo o persoal do concello coñecen as súas funcións, tarefas e responsabilidades na materia. E 60% valora á importancia de que o persoal técnico e político teña formación nesta materia.
O 60% do persoal técnico valora á importancia de contar con persoal específico para o ámbito de igualdade mentres que o 40% no da resposta a esta cuestión. 37
Dia gnose datos e gráficos de resposta á enquisa Orde das principais dificultades que restan eficacia aos PIOM
Entre as persoas que contestaron á enquisa existe un acordo total entre a primeira e segunda causa que restan eficacia aos plans de igualdade do concello, sendo a primeira a falta de compromiso político e a segunda causa, a prioridade que se lle da a outras áreas.
38
Dia gnose análise DAFO O Análise DAFO é un método de análise sinxelo e eficaz para facer diagnósticos de organizacións. Este procedemento foi creado a principios da década dos setenta e foi moi aceptado no campo da estratexia empresarial, estendéndose posteriormente ao sector social. O seu obxectivo é atopar os factores estratéxicos claves para apoiar neles os cambios. Cos datos obtidos da diagnose, expoñemos a continuación, por un lado, cales son as FORTALEZAS e as DEBILIDADES detectadas no Concello de MUGARDOS para propoñer e acadar obxectivos; e por outro, subliñamos cales son as OPORTUNIDADES e AMEAZAS externas ao Concello que poden favorecer ou frear a definición e consecución dos mesmos.
39
ORÍXEN INTERNO (ao Concello)
Dia gnose Fortalezas • • • • • • •
Sensibilización do persoal técnico das Áreas de Servicios Sociais do Concello Implicación da Comunidade Educativa. Tecido asociativo que pode contribuír a difusión e execución de actividades. Porcentaxe de poboación masculina e feminina moi similar Solicitude e participación das mulleres en actividades sociais en beneficios sociais de lecer. Participación equilibrada de nenos e nenas en actividades culturais O Concello promove e se implica en actividades culturais, deportivas e de lecer para a poboación.
fortalezas
Debilidades • • • • • • •
Pouca implicación política dos/as representantes municipais de Mugardos. Pouca implicación técnica do/as traballadores/as municipais do Concello Envellecemento da poboación. Maior índice de dependencia senil. Diminución de poboación activa. Incremento de taxa de desemprego e diminución de afiliación á seguridade social das mulleres de Mugardos. Baixa participación dos homes en actividades sociais e beneficios sociais de lecer. Escasa representación na corporación municipal de mulleres A representación política de mulleres no Concello é do 30% Menor número de afiliación á seguridade social das mulleres con respecto dos homes. Participación en actividades deportivas moi determinadas por estereotipos de xénero.
debilidades
• • •
40
•
ORÍXEN EXTERNO (ao Concello)
análise DAFO Oportunidades • • • • • •
A lexislación nacional e autonómica en materia de muller e igualdade de oportunidades. A existencia do I, II e III PIOMs municipais. Existencia de boas prácticas derivadas dos anteirores PIOMs Incremento progresivo do nivel educativo e formativo da muller. Participación crecente das mulleres no mercado laboral. Incremento paulatino da concienciación social en materia de igualdade de oportunidades. Maior visualización dos temas de igualdade nos medios de comunicación.
oportunida des •
Ameazas • • • • • • •
A crise económica. Os recortes orzamentarios. A inestabilidade política no Concello A persistencia de barreiras invisibles para o empoderamento das mulleres. Desigualdades entre mulleres e homes no mercado de traballo (salarios, desemprego, etc.) Existencia de segregación por xéneros en materia formativa/ocupacional e subrepresentación da muller en determinadas profesións e sectores. Insuficiente desenvolvemento e falta de apoio (principalmente por parte do empresariado e das administraciós) e enfoque, en ocasións sexista, das políticas de conciliación da vida laboral, persoal e familiar.
amea za s
41
06AmBitos de ActuAciOn
O IV Plan de Igualdade de Oportunidades entre Mulleres e Homes do Concello de Mugardos é unha ferramenta técnica de traballo estruturada arredor de dous eixes fundamentais de traballo:
01
A posta en marcha de accións positivas que contribúan a erradicar a discriminación e as desigualdades sociais que aínda sofren as mulleres do concello.
02
O desenvolvemento dunha política transversal de igualdade en todas as áreas sociais do concello e en todos os procesos da xestión municipal.
Para elo o IV PIOM propón oito ámbitos de actuación que precisan da implicación de toda a cidadanía, para que se produzan cambios cara a igualdade real entre mulleres e homes, estes son:
01
Cooperación e colaboración interinstitucional.
02 Información, Comunicación e Sensibilización Institucional e á Cidadanía.
03 Emprego e Formación. 04 Educación. 05 Saúde. 06 Cultura, Deporte e Lecer. 07 Conciliación da Vida
Familiar, Profesional e Corresponsabilidade.
Persoal,
08 Violencia contra as Mulleres. Dos oito ámbitos de actuación do IV PIOM, os dous primeiros son de carácter transversal e os sete seguintes de intervención específica.
45
.
.
06 AmBitos de ActuAciOn
รกreas transversais 47
LENDA POBOACIÓN DESTINATARIA: Poboación Xeral
Mulleres e colectivos de mulleres
Alumnado dos centros educativos
Asociacións de mulleres.
Alumnado feminino dos centros educativos
Tecido Asociativo
Profesorado dos centros educativos
Persoas maiores.
Familias
Persoas coidadoras
Tecido empresarial
Mocidade
Mulleres en risco de exclusión
Poboación activa
Persoas emprendedoras
Persoas en situación de desemprego.
Mulleres en situación de desemprego.
Persoal técnico municipal
Mulleres en situación de violencia de xénero
Garda Civil
GRUMIR
SERGAS
Xulgado
Representantes políticos municipais
49
areas tran
01 Cooperación e colaboración interinstitucional
Liñas de actuación sistemas de comunicación entre o Concello e as distintas 01.1 Establecer Institucións, tanto do propio Concello coma supramunicipais, tendo en accións
conta que o concello de Mugardos é o organismo encargado do impulso, asesoramento, planificación e avaliación das accións recollidas neste IV PIOM. Crear unha Unidade de Xénero no Concello de Mugardos e dotalo cunha persoa que o lidere e unha Técnica de Igualdade Responsable: Alcaldía
Establecer sistemas de comunicación entre a Unidade de Xénero do Concello de Mugardos con outras entidades e institucións do Concello (Centros Educativos, Centro de Saúde, empresas, clubs deportivo, asociacións, etc.) e o persoal técnico municipal e representantes políticos municipais Responsable: Alcaldía
Impulsar a incorporación do enfoque de xénero tanto na planificación estratéxica do Concello, como en cada unha das Áreas municipais que o compoñen. Responsable: Alcaldía
accións
01.2 Impulsar o compromiso coas Entidades Locais
Fomentar a coordinación interinstitucional co obxectivo de difundir e intercambiar boas prácticas respecto da introdución do enfoque de xénero nos diferentes ámbitos e programas desenvolvidos. Responsable: Unidade de Xénero do Concello
Promover mecanismos de coordinación das actuacións realizadas por diferentes entidades e asociacións, evitando no posible a duplicidade de actividades. Responsable: Unidade de Xénero do Concello
Poboación Xeral
50
Mulleres e colectivos de mulleres
Persoas coidadoras
Persoas en situación de desemprego.
Asociacións de mulleres.
Mocidade
Mulleres en situación de desemprego.
Tecido Asociativo
Poboación activa
Persoal técnico municipal
Persoas maiores.
Persoas emprendedoras
Representantes políticos municipai
o.
. s
Alumnado dos centros educativos
Tecido empresarial
GRUMIR
Alumnado feminino dos centros educativos
Mulleres en risco de exclusión
SERGAS
Profesorado dos centros educativos
Mulleres en situación de violencia de xénero
Xulgado
Familias
Garda Civil
nsversais
02 Información, comunicación e sensibilización accións
institucional e á cidadanía Liñas de actuación e capacitar ao persoal político e técnico do Concello para a 02.1 Sensibilizar incorporación do principio de igualdade. Deseñar e desenvolver plans de sensibilización en materia de igualdade dirixidos ao persoal político da Administración Local. Responsable: Alcaldía+Unidade de Xénero do Concello
Establecer os mecanismos que promovan unha formación básica, progresiva e permanente en materia de igualdade de oportunidades dirixida ao persoal técnico que garanta a súa competencia para integrar adecuadamente a perspectiva de xénero na actuación administrativa. Responsable: Alcaldía+Unidade de Xénero do Concello
Formar a quen ocupan postos directivos para que, na toma de decisións, incorporen a perspectiva de xénero. Responsable: Alcaldía+Unidade de Xénero do Concello
Impulsar a creación de redes de traballo e colaboración entre profesionais que faciliten a difusión de boas prácticas, o aprendizaxe e o intercambio de experiencias e metodoloxías. Responsable: Alcaldía+Unidade de Xénero do Concello
accións
02.2 Coordinar a área de igualdade coas demais áreas do Concello Realizar as accións de coordinación sinaladas na definición das funcións da técnica de igualdade. Responsable: Unidade de Xénero do Concello
Coordinación e seguimiento: Reunirse cada área do concello coa técnica de igualdad según a asiduidade acordada. Remitir á área de igualdade os planes e programas, así como as evaluacións e memorias, preferiblemente antes de que sexan aprobados o considerados documentos definitivos. Recoller as aportacións y suxestións da área de igualdade. Redactar os documentos definitivos atendendo sempre á utilización de lingüaxe non sexista e presentar os datos desagregados por xénero. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Concellerías+Departamentos técnicos
51
a perspectiva de xénero na recollida, elaboración e difusión 02.3 Incorporar da información ao persoal técnico e político do Concello.
accións
Incluír de xeito sistemático a variable sexo nas estatísticas, nas bases de datos de seguimento de programas e na recollida de datos propios de cada ámbito de competencia. Responsable: Unidade de Xénero do Concello
Establecer nos pregos de condicións técnicas para a realización de estudos, proxectos de investigación, informes, publicacións e publicidade por terceiras entidades que pola súa natureza o requiran, un requisito que garanta a consideración da análise desde a perspectiva de xénero. Responsable: Unidade de Xénero do Concello
accións
e difundir boas prácticas e valores sobre a igualdade para 02.4 Transmitir mulleres e homes. Revisar e corrixir a documentación administrativa máis usual e elaborar instrumentos para a corrección da linguaxe sexista. Responsable: Unidade de Xénero do Concello
Abrir un proceso de debate e reflexión institucional sobre o compromiso de impulsar a igualdade entre mulleres e homes desde todas as Áreas e Departamentos do Concello e outras institucións da localidade. Responsable: Alcaldía+Unidade de Xénero do Concello
Abrir un debate social sobre a situación da igualdade de oportunidades entre as mulleres e os homes do Concello de Mugardos, concienciando á cidadanía sobre o compromiso compartido para mellorar e facilitar o cambio cara a igualdade. Responsable: Unidade de Xénero do Concello
Programar sesións informativas e formativas de sensibilización nesta materia dirixidas a toda a poboación. Responsable: Unidade de Xénero do Concello
Apoiar a organización e xestión das redes de asociacións de mulleres, potenciando encontros entre asociacións de mulleres dentro e fora do territorio de Mugardos. Responsable: Unidade de Xénero do Concello
Poboación Xeral
52
Mulleres e colectivos de mulleres
Persoas coidadoras
Persoas en situación de desemprego.
Asociacións de mulleres.
Mocidade
Mulleres en situación de desemprego.
Tecido Asociativo
Poboación activa
Persoal técnico municipal
Persoas maiores.
Persoas emprendedoras
Representantes políticos municipai
o.
. s
Alumnado dos centros educativos
Tecido empresarial
GRUMIR
Alumnado feminino dos centros educativos
Mulleres en risco de exclusión
SERGAS
Profesorado dos centros educativos
Mulleres en situación de violencia de xénero
Xulgado
Familias
Garda Civil
06 AmBitos de ActuAciOn
áreas específicas Formación e Emprego Educación Saúde Cultura, deporte e lecer Conciliación Violencia contra as mulleres 53
áreas específicas Formación e Emprego Educación Saúde Cultura, deporte e lecer Conciliación Violencia contra as mulleres
50 52 54 56 59 60
55
FormaciOn e 03 Formación e Emprego accións
Liñas de actuación económicamente o emprego feminino adecuando 03.1 Promover políticas e os servizos ao principio de igualdade de oportunidades
as
Formar en igualdade de oportunidades ao persoal responsable de programas e servizos de asesoramento para o autoemprego e a creación de empresas. Responsable: Unidade de Xénero do Concello
Sensibilizar ao empresariado do Concello e ao persoal das empresas responsables da selección de persoal para a eliminación de estereotipos que dificultan o acceso e promoción das mulleres no Responsable: Unidade de Xénero do Concello mundo laboral. + Dpto. Técnico de Emprego
Informar ao empresariado acerca das medidas de apoio á contratación de mulleres ou á mellora das condicións laborais Responsable: Unidade de Xénero do Concello destas. + Dpto. Técnico de Emprego Sensibilizar ao empresariado sobre a responsabilidade social das empresas en materia de conciliación da vida laboral, familiar e persoal e outros temas de especial relevancia en relación ás condicións e mellora do emprego das mulleres Responsable: Unidade de Xénero do Concello + Dpto. Técnico de Emprego
Fomentar, incentivar e apoiar a continuidade das iniciativas empresariais promovidas por mulleres a través da oferta de axudas, asesoramento, formación e acompañamento no proceso de definición e consolidación da idea empresarial. Responsable: Unidade de Xénero do Concello + Dpto. Técnico de Emprego
56
e Emprego accións
03.2 Formar para o emprego e o desenvolvemento de competencias clave Incrementar a través da formación e a orientación personalizada as posibilidades de acceso ao mercado laboral das mulleres tendo en conta as situacións e necesidades específicas de cada colectivo, así como da zona onde residen. Responsable: Unidade de Xénero do Concello + Servizo de Orientación Laboral
Levar a cabo programas que permitan ás mulleres adquirir capacitación e práctica naqueles sectores nos que se atopan subrepresentadas, así coma nos sectores emerxentes de emprego. Responsable: Unidade de Xénero do Concello + Servizo de Orientación Laboral
Ofertar formación coas competencias clave das profesións de cara a fomentar a formación oficial e a formación para a obtención do Responsable: Unidade de Xénero do Concello titulo de E.S.O. + Servizo de Orientación Laboral
Mellorar a formación das mulleres nas novas tecnoloxías da información e da comunicación e noutros campos innovadores das novas tecnoloxías que axuden ás mulleres a superar o seu illamento. Responsable: Unidade de Xénero do Concello + Servizo de Orientación Laboral
accións
03.3 Diversificación profesional
Informar e orientar ás rapazas sobre posibilidades de emprego, tradicionalmente de ámbito masculino, pero con mellores condicións laborais de cara a fomentar a verdadeira independencia económica. Responsable: Unidade de Xénero do Concello + Dirección Centros Educativos
Difundir entre as nenas novos modelos de mulleres con responsabilidade empresarial, política e sindical. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Dirección Centros Educativos+Axencia de emprego e desenvolvemento local
Facilitar a nenas e mulleres novas a aprendizaxe de habilidades e actitudes sobre liderado, empoderamento persoal, autoafirmación, asertividade, traballo en equipo, etc. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Dirección Centros Educativos +Asociacións Municipais
Poboación Xeral
Mulleres e colectivos de mulleres
Persoas coidadoras
Persoas en situación de desemprego.
Asociacións de mulleres.
Mocidade
Mulleres en situación de desemprego.
Tecido Asociativo
Poboación activa
Persoal técnico municipal
Persoas maiores.
Persoas emprendedoras
Representantes políticos municipai
o.
. s
Alumnado dos centros educativos
Tecido empresarial
GRUMIR
Alumnado feminino dos centros educativos
Mulleres en risco de exclusión
SERGAS
Profesorado dos centros educativos
Mulleres en situación de violencia de xénero
Xulgado
Familias
Garda Civil
57
Educ aciOn 04 Educación accións
Liñas de actuación á Comunidade Educativa sobre a necesidade de traballar 04.1 Sensibilizar arredor da igualdade de oportunidades para mulleres e homes Dar continuidade ás accións de sensibilización dirixidas ao profesorado, persoal non docente, alumnado e familias sobre igualdade de oportunidades para mulleres e homes. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Dirección Centros Educativos+Asociacións culturais e deportivas+ANPAS
Crear no centro educativo fondos de materiais coeducativos e materiais de apoio á introdución da perspectiva coeducativa nas distintas materias. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Dirección Centros Educativos+ANPAS
Impulsar a utilización non sexista da linguaxe e imaxes non estereotipadas. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Dirección Centros Educativos+Asociacións culturais e deportivas+ANPAS
Incluír o enfoque de xénero e a perspectiva coeducativa nos procesos de orientación educativa e/ou profesional
accións
04.2
Formar en coeducación e igualdade de oportunidades ao conxunto de persoas implicadas en orientación co obxectivo de promover a diversificación de opcións académicas e profesionais do alumnado en función das súas capacidades, intereses, motivacións e expectativas desde una perspectiva coeducativa. Isto inclúe ao profesorado e educadores/as de actividades paraescolares. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Dirección Centros Educativos+ANPAS
Divulgar no centro educativo boas prácticas e orientacións para deseñar e desenvolver os proxectos de orientación desde unha perspectiva coeducativa. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Dirección Centros Educativos+ANPAS
Deseñar e facilitar ferramentas que permitan avaliar os resultados dos programas de orientación desde o enfoque de xénero. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Dirección Centros Educativos+ANPAS
58
EducaciOn Fomentar a adaptación da educación de persoas adultas ao principio de igualdade de oportunidades entre mulleres e homes.
accións
04.3
Planificar a formación de persoas adultas no Concello, empresas do Concello, asociacións, etc. incluíndo módulos transversais en igualdade de oportunidades e retomar actividades dirixidas a potenciar a corresponsabilidade dos homes nas actividades domésticas. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Dpto. Técnico de Emprego+Asociacións
Deseñar e desenvolver programas formativos dirixidos a mulleres pertencentes a colectivos máis susceptibles de sufrir exclusión social. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Dpto. Técnico de Emprego
Poboación Xeral
Mulleres e colectivos de mulleres
Persoas coidadoras
Persoas en situación de desemprego.
Asociacións de mulleres.
Mocidade
Mulleres en situación de desemprego.
Tecido Asociativo
Poboación activa
Persoal técnico municipal
Persoas maiores.
Persoas emprendedoras
Representantes políticos municipai
o.
. s
Alumnado dos centros educativos
Tecido empresarial
GRUMIR
Alumnado feminino dos centros educativos
Mulleres en risco de exclusión
SERGAS
Profesorado dos centros educativos
Mulleres en situación de violencia de xénero
Xulgado
Familias
Garda Civil
59
S05aSaúde Ude Liñas de actuación a saúde integral e o benestar das mulleres ao longo do seu 05.1 Promover ciclo vital. accións
Fomentar a educación para a saúde individual e grupal, en relación coas distintas etapas da vida e con enfoque de xénero. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Servizos Sociais+Asociacións
Fomentar as revisións de saúde para a muller protocolarizadas no Servizo Galego de Saúde. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Servizos Sociais+Centro Saúde+Asociacións
Elaborar programas de información, educación e atención afectivosexual, desde unha perspectiva de xénero, dirixidos ás diferentes idades e grupos de poboación. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Xuventude+Asociacións de mulleres
Realizar campañas de sensibilización entre as mulleres sobre a importancia do autocoidado, a prevención e a detección precoz das enfermidades. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Servizos Sociais+Centro Saúde+Asociacións
Realizar campañas de prevención de embarazos non desexados e enfermidades de transmisión sexual. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Xuventude+Asociacións de mulleres
Informar a mozos e mozas, familias, profesorado, educadores e educadoras sobre pautas para a detección precoz de trastornos alimenticios, os seus riscos e consecuencias. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Dirección de centros educativos+ANPAS+Xuventude
Saúde laboral das mulleres
accións
05.2
60
Abordar a saúde laboral tanto das mulleres que forman parte do mercado laboral, como das que traballan no fogar ou noutros traballos. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Dpto. Técnico de Emprego
SaUde accións
05.3 Persoas coidadoras de dependentes e discapacidade
Identificar as necesidades das persoas coidadoras no contorno familiar, a partir das cales se poidan deseñar programas e servizos orientados ao asesoramento, a rehabilitación e fisioterapia, o apoio ao coidador, o respiro familiar en fines de semana e períodos vacacionais, etc. e á necesaria corresponsabilidade de homes e mulleres. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Servizos Sociais
Realizar campañas para previr os riscos para a saúde derivados da sobrecarga na realización de traballos domésticos e do coidado doutras persoas dependentes. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Servizos Sociais
Muller discapacitada
accións
05.4
Colaborar con entidades e organizacións que traballan con este colectivo en estudos, investigacións, campañas de sensibilización,... sobre a problemática que sofren as mulleres con discapacidade (dobre discriminación). Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Servizos Sociais
Colaborar con entidades e organizacións que traballan con este colectivo na integración laboral e social deste colectivo, así como en cursos de formación e actividades lúdico-culturais Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Servizos Sociais
Vixiar atentamente a través de reunións que se establezan co Centro de Saúde sobre riscos de agresións, abusos, violencia de xénero en xeral e garantirlles a seguridade física e poñer ao seu alcance os recursos dispoñibles. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Servizos Sociais
Suprimir as barreiras arquitectónicas e urbanísitcas que existan no Concello e que impiden acceder ás mulleres con discapacidade aos recursos municipais Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Servizos Sociais
Poboación Xeral
Mulleres e colectivos de mulleres
Persoas coidadoras
Persoas en situación de desemprego.
Asociacións de mulleres.
Mocidade
Mulleres en situación de desemprego.
Tecido Asociativo
Poboación activa
Persoal técnico municipal
Persoas maiores.
Persoas emprendedoras
Representantes políticos municipai
o.
. s
Alumnado dos centros educativos
Tecido empresarial
GRUMIR
Alumnado feminino dos centros educativos
Mulleres en risco de exclusión
SERGAS
Profesorado dos centros educativos
Mulleres en situación de violencia de xénero
Xulgado
Familias
Garda Civil
61
Cultur a,edep 06 Cultura, deporte lecer accións
Liñas de actuación o enfoque de xénero no ámbito da cultura, o deporte, o 06.1 Introducir lecer e o tempo libre Incluír de xeito sistemático a variable sexo nas estatísticas, nas bases de datos de seguimento de programas de lecer e tempo libre, actividades deportivas e culturais. Responsable: Unidade de Xénero do Concello+Asociacións deportivas e culturais+Dpto. técnico de cultura, deporte e turismo
Incluír na programación dos servizos culturais e deportivos actividades para mulleres, atendendo ás necesidades e intereses das mesmas. Nos criterios de programación prestarase especial atención a aspectos relacionados co coidado das persoas dependentes, horarios e accesibilidade . Responsable: Unidade de Xénero do Concello+Asociacións deportivas e culturais+Dpto. técnico de cultura, deporte e turismo
Incluír na programación dos servizos culturais e deportivos actividades que xeren interese tanto para homes como para mulleres de maneira que se cree un entorno compartido onde introducir a perspectiva de xénero. Responsable: Unidade de Xénero do Concello+Asociacións deportivas e culturais+Dpto. técnico de cultura, deporte e turismo
Formar en enfoque de xénero ao persoal directivo e técnico, responsable do deseño, programación e/ou planificación de actividades e programas culturais, de actividade física e deportiva, lecer e tempo libre tanto do Concello como das asociacións. Responsable: Unidade de Xénero do Concello+Asociacións deportivas e culturais+Dpto. técnico de cultura, deporte e turismo
Tratar de equilibrar a participación de mulleres e homes en todos os órganos de dirección e xestión, así como nos tribunais e xulgados que se constitúan en actos culturais, deportivos e artísticos. Responsable: Unidade de Xénero do Concello+Asociacións deportivas e culturais+Dpto. técnico de cultura, deporte e turismo
62
porte e lecer Solicitar ás entidades que reciben subvencións públicas para a realización de actividades culturais e deportivas que nas memorias de actividades recollan os datos desagregados por sexo co fin de coñecer a participación e a achega das mulleres en devanditas actividades. Responsable: Unidade de Xénero do Concello+Asociacións deportivas e culturais+Dpto. técnico de cultura, deporte e turismo
Desenvolver accións positivas nos procedementos de admisión e subvención para a participación en actividades como campamentos, obradoiros e todo tipo de actividades de lecer co fin de facilitar a participación ás familias monoparentais con escasos recursos. Responsable: Unidade de Xénero do Concello+Asociacións deportivas e culturais+Dpto. técnico de cultura, deporte e turismo
Poboación Xeral
Mulleres e colectivos de mulleres
Persoas coidadoras
Persoas en situación de desemprego.
Asociacións de mulleres.
Mocidade
Mulleres en situación de desemprego.
Tecido Asociativo
Poboación activa
Persoal técnico municipal
Persoas maiores.
Persoas emprendedoras
Representantes políticos municipai
o.
. s
Alumnado dos centros educativos
Tecido empresarial
GRUMIR
Alumnado feminino dos centros educativos
Mulleres en risco de exclusión
SERGAS
Profesorado dos centros educativos
Mulleres en situación de violencia de xénero
Xulgado
Familias
Garda Civil
63
concili acion 07 Conciliación da vida familiar, persoal, profesional e corresponsabilidade
Liñas de actuación á poboación de Mugardos sobre a necesaria 07.1 Sensibilizar corresponsabilidade de mulleres e homes no desempeño do traballo accións
doméstico e de coidado de persoas
Realizar campañas e outras actividades dirixidas ao conxunto da poboación, orientadas a difundir a necesidade de que homes e mulleres se corresponsabilicen na realización de labores do fogar, coidado de persoas e educación dos fillos e fillas. Responsable: Unidade de Xénero do Concello
Incentivar a utilización, por parte dos homes, de permisos e licenzas para o coidado de persoas dependentes. Responsable: Unidade de Xénero do Concello
Difundir entre o empresariado e sindicatos do Concello, experiencias de boas prácticas en materia de corresponsabilidade e conciliación levadas a cabo no ámbito laboral. Responsable: Unidade de Xénero do Concello
Fomentar o desenvolvemento de programas de formación e reciclaxe para aquelas persoas que abandonaron o seu traballo por asumir o coidado familiar e agora desexan reincorporarse ao mundo laboral. Responsable: Unidade de Xénero do Concello
accións
coas actividades culturais, educativas, deportivas e de lecer 07.2 Continuar para nenos e nenas fora do horario escolar e en períodos de vacacións. Continuar desenvolvendo actividades culturais, educativas, deportivas e de lecer para nenos e nenas fora do horario escolar e en períodos de vacacións, tendo en conta a perspectiva de xénero, o fomento da corresponsabilidade e a resolución pacífica de conflitos. Responsable: Unidade de Xénero do Concello
Poboación Xeral
Mulleres e colectivos de mulleres
Persoas coidadoras
Persoas en situación de desemprego.
Asociacións de mulleres.
Mocidade
Mulleres en situación de desemprego.
Tecido Asociativo
Poboación activa
Persoal técnico municipal
Persoas maiores.
Persoas emprendedoras
Representantes políticos municipai
o.
. s
Alumnado dos centros educativos
Tecido empresarial
GRUMIR
Alumnado feminino dos centros educativos
Mulleres en risco de exclusión
SERGAS
Profesorado dos centros educativos
Mulleres en situación de violencia de xénero
Xulgado
Familias
Garda Civil
65
violenci mulleres 08 Violencia contraaas contr A Secretaría Xeral de Igualdade considera que os concellos son os axentes idóneos para desenvolver iniciativas tendentes a garantir a igualdade entre mulleres e homes, previr a violencia de xénero e favorecer as condicións de conciliación da vida persoal e profesional, por ser as administracións máis próximas á cidadanía e máis coñecedoras da situación específica da súa poboación.
accións
Liñas de actuación 08.1 Previr a violencia contra as mulleres Dar continuidade á difusión do traballo que desenvolve Servizos Sociais a través do programa PREMUVI na prevención da violencia Responsable: Unidade de Xénero do Concello de xénero. +Garda Civil+Servizo Xurídico+Centro Saúde
Poñer en marcha acciones de sensibilización contra a violencia de xénero dirixidas á cidadanía en xeral, prestando especial atención ás situacións das mulleres nas diferentes idades. Responsable: Unidade de Xénero do Concello
Continuar a intervención en sensibilización e formación a nivel escolar, adaptando os contidos segundo as idades e traballando sobre a resolución pacífica de conflitos, reforzando o valor da igualdade entre homes e mulleres, tolerancia e respecto. Responsable: Unidade de Xénero do Concello +Dirección Centros Educativos
Formar ás mulleres na detección de sinais de violencia de xénero no noivado e insistir na conveniencia de actuar ante as primeiras sinais. Responsable: Unidade de Xénero do Concello+Dirección Centros Educativos+Xuventude+Asociacións de mulleres
Formar ao persoal técnico de servizos sociais, persoal sanitario, persoal docente, educadores e educadoras de diferentes actividades deportivas, culturais, etc. na detección precoz de situacións de violencia, especialmente entre os colectivos de mulleres máis vulnerables (mulleres con discapacidade, persoas dependentes, persoas inmigrantes, personas prostituídas, etc.). Responsable: Unidade de Xénero do Concello
Dar continuidade á realización de actos no día 25 de novembro: Día internacional para a eliminación da violencia contra as mulleres. 66
Responsable: Unidade de Xénero do Concello
ra as mulleres accións
08.2 Detectar e actuar ante situacións de violencia de xénero e violencia familiar Dar continuidade á difusión do traballo que desenvolven os Servizos Sociais de Mugardos na detección e atención da violencia de xénero. Responsable: Unidade de Xénero do Concello
Favorecer a inserción laboral das vítimas de violencia de xénero dándolles prioridade no acceso a cursos de formación e programas de emprego. Responsable: Unidade de Xénero do Concello + Dpto.Técnico de Emprego
Poboación Xeral
Mulleres e colectivos de mulleres
Persoas coidadoras
Persoas en situación de desemprego.
Asociacións de mulleres.
Mocidade
Mulleres en situación de desemprego.
Tecido Asociativo
Poboación activa
Persoal técnico municipal
Persoas maiores.
Persoas emprendedoras
Representantes políticos municipai
o.
. s
Alumnado dos centros educativos
Tecido empresarial
GRUMIR
Alumnado feminino dos centros educativos
Mulleres en risco de exclusión
SERGAS
Profesorado dos centros educativos
Mulleres en situación de violencia de xénero
Xulgado
Familias
Garda Civil
67
07 Periodo de Vixencia O IVPlan de Igualdade de Oportunidades entre Mulleres e Homes do Concello de Mugardos establece un perĂodo de vixencia de catro anos, o transcorrido do 2.013 ao 2.017.
68
08Seguimento e avaliaciOn
69
08Seguimento e avaliaciOn O seguimento e avaliación do IV PIOM de Mugardos permite coñecer o grao de funcionamento da proposta de traballo, así como, flexibilizar os seus contidos para adaptalo ás necesidades que poidan xurdir durante a súa realización. Ao mesmo tempo, a avaliación permítenos coñecer o nivel de realización acadado e o impacto que o IV PIOM vai tendo na sociedade. Para elo, establécense unha serie de indicadores que determinarán que factores se van a medir, como e cando se medirán. Tipos de indicadores: Indicadores de cumprimento: Recollen datos cuantitativos de cumprimento, por exemplo: índices e porcentaxe de conclusión, cumprimento horario, temario, asistencia, etc. Estes indicadores actúan como control nas avaliacións intermedias. Indicadores de valoración: Identifican fortalezas e debilidades do Plan de Igualdade. Pretenden medir o nivel de acertos e erros, si responde ás expectativas tanto das persoas destinatarias, como de outras persoas involucradas. Indicadores de eficiencia: Miden os tempos empregados nas diferentes accións, os medios, materiais e recursos utilizados, se foron suficientes e/ou axeitados para acadar os obxectivos, etc. Indicadores de eficacia: Avalían o nivel de consecución de obxectivos das distintas actividades, se estas foron coherentes, eficientes, etc. A avaliación do IV Plan de Igualdade de Oportunidades entre Mulleres e Homes será continua e se desenvolverá ao longo de toda a vixencia do mesmo. A unidade de Xénero do Concello será a responsable de administrar axeitadamente os instrumentos, ben porque os cumprimenta directamente ou porque informe, recolle e custodie dito material.
71
Definimos a continuaci贸n os dous instrumentos de recollida de datos, un dirixido a instituci贸ns e outro a participantes das acci贸ns:
72
73
74
Exemplo de variables a utilizar na construción de indicadores ÁREA ESTRATEXIA DE INTERVENCIÓN E TIPO DE ACCIÓN
Nº de accións por cada una das área de intervención Nº de cursos Nº materiais elaborados Nº de estudos Nº de campañas Nº de actuación de intervención Nº de reunións de coordinación Nº de programas
RESPONSABILIDADE DA EXECUCIÓN
Quen convoca Quen executa Quen controla Quen dinamiza
OBXECTIVO/S QUE PERSIGUE
Nº de obxectivos Definición de obxectivos
PÚBLICO OBXECTIVO E ÁMBITO DE ACTUACIÓN
Nº de participantes femininas Nº de participantes masculinos Tramos de idade Profesións Postos que ocupan Nº de departamentos Nº de asociacións, clubs ou entidades Nº de empresas
ORZAMENTO
Organismo que finanza Orzamento desagregado ou destino de cada partida. 75
76
RENDABILIDADE
Custo final da actividade Custo final por destinataria/a directo/a Custo final por destinataria/o indirecto/a
TEMPORALIZACIÓN
Nº de horas Nº de días (á semana, ao mes, ao trimestre, ao ano)
PROFESIONAIS ENCARGADOS DAS ACTIVIDADES
Nº de profesionais diferenciados por sexo Profesión Posto de traballo
SITUACIÓN ANTES DA ACCIÓN
Descrición ou avaliación anterior á acción
SITUACIÓN POSTERIOR Á ACCIÓN
Descrición ou avaliación posterior á acción
09 Glosario de termos
77
78
Acción positiva Medida dirixida a un grupo de poboación específico mediante a que se pretende corrixir, compensar ou previr unha situación de desigualdade de feito en relación con outro grupo, sen que esta medida resulte prexudicial para ningún grupo.
Barreiras invisibles Conxunto de actitudes, prexuízos, estereotipos, normas, valores, comportamentos ou expectativas que asumen ou cos que se identifican implicitamente as persoas en virtude dunha educación e dunha socialización condicionadas pola súa pertenza a un sexo ou outro e que impiden ou dificultan o seu desenvolvemento pleno e integral como persoas suxeito de dereitos e liberdades, así como a súa capacitación para integrarse nunha actividade asociada ao outro sexo.
Coeducación É un termo utilizado comunmente para referirse á educación conxunta de dous ou máis grupos de poboación netamente distintos: aínda cando foi ás veces aplicado á educación conxunta de grupos formados sobre a base de características de diversos tipos (clase social, etnia, etc.) o seu uso habitual fai referencia á educación conxunta de dous colectivos humanos específicos: os homes e as mulleres.
Conciliación Da Vida Persoal, Laboral E Profesional
Supón propiciar as condicións para lograr un axeitado equilibrio entre as responsabilidades persoais, familiares e laborais.
Corresponsabilidade Sistema de asunción compartida de responsabilidades que implica a existencia dun equilibrio na toma de decisións, na repartición das responsabilidades e na distribución do tempo. É a única vía posible para que toda persoa poida desenvolverse plenamente tanto no eido persoal como no profesional, sen ter que renunciar a ningunha das dúas esferas.
Desigualdade de Xénero Conxunto de condicións e situacións diferenciais e de desigual valor entre mulleres e homes debidas á diferenza de roles masculino - feminino que subsiste pesa a terse acadado a igualdade xurídica forma.
Diversidade de Xénero Necesidade de incorporar os valores de xénero como un modo útil de abordar a complexidade e ambigüidade de diferentes contornos. As mulleres non son consideradas coma un grupo desfavorecido, coma un colectivo que reivindica dereitos, senón coma suxeitos que teñen valores que aportar á sociedade en xeral.
79
Enfoque de xénero Medida dirixida a un grupo de poboación específico mediante a que se pretende corrixir, compensar ou previr unha situación de desigualdade de feito en relación con outro grupo, sen que esta medida resulte prexudicial para ningún grupo.
Empoderamento Desenvolvemento das capacidades persoais para dirixir a propia vida e participar na comunidade en todos os termos sociais, culturais e económicos.
Estereotipos de xénero Idea preconcibida e común que se lles impón aos homes e mulleres; refírese a atributos físicos, de personalidade, de comportamento e tamén de actitude.
Igualdade de Oportunidades entre Homes e Mulleres Ausencia de toda barreira sexista para a participación económica, política e social.
Mainstreaming de xénero Transversalidade. Acción de integrar a perspectiva de xénero nas políticas públicas.
Plan de Igualdade entre Mulleres e Homes
80
É un instrumento de traballo no que se establecen actuacións dirixidas a mellorar as situacións de desigualdade das mulleres en todos os ámbitos da vida, encamiñadas a lograr unha igualdade real e efectiva entre mulleres e homes.
10BiBliografIa e WeBgrafIa BIBLIOGRAFÍA Plan Estratégico de Igualdad de Oportunidades 2008-2011 (Ministerio de Igualdad). Plan de Fomento da Corresponsabilidade (Xunta de Galicia). V Plan do Goberno Galego para a igualdade de mulleres e homes 2007-2010. Guía para o traballo en igualdade (Xunta de Galicia). Guía de sensibilización y formación en igualdad de oportunidades entre hombres y mujeres (Ministerio de Igualdad). Guía Familia y reparto de responsabilidades (Ministerio de Igualdad). I Plan de Igualdade de Oportunidades das mulleres de Mugardos. Jornadas de la Unidad de igualdad y Género “Maisntreaming de género: conceptos y estrategias políticas y técnicas”. Dávila Díaz, Mónica 26 y 27 de oct. de 2004, p. 4 e seguintes. Rafael García Pérez, María Angeles Rebollo Catalán, Olga Buzón García, Ramón González-Piñal, Raquel Barragan Sánchez, Estrella Ruiz Pingo (2010). Actitudes del alumnado hacia la igualdad de genero. Departamento de Métodos de Investigación y Diagnóstico en Educación. Universidad de Sevilla. RIE, vol. 28-1 Miguel Moya, Francisca Expósito, Jose Luis Padilla.(2006) Revisión de las propiedades psicométricas de las versiones larga y reducida de la escala sbore ideología de género. International Journal of Clinical and Health Psycchology, 6 (3), 709-727.
81
WEBGRAFĂ?A http://igualdade.xunta.es/ http://www.www.msc.es http://www.inmujer.es/ http://www.mujeresenred.net/ http://traballoebenestar.xunta.es/ http://matiass.xunta.es/ http://www.fundacionmujeres.es/ http://www.ige.eu/ http://www.ine.es/ http://emprego.xunta.es/cualificacions/ http://www.imserso.es/ http://www.dependencia.imserso.es/ http://www.concellodemugardos.org/
82
Concello de MUGARDOS