ευεξία & διατροφή - Τεύχος 7

ÌÁÉÏÓ/ÉÏÕÍÉÏÓ 2004

ÔÅÕ×ÏÓ 7

&

Ä É Á Ô Ñ Ï Ö Ç

De Rebus Olympicis Ïëõìðéáêïß áãþíåò êáé äéáôñïöÞ Öüâïé ãéá ãåíåôéêü íôïðÜñéóìá ôùí áèëçôþí

Ïé êáôÜ öáíôáóßáí... éáôñïß êáé áóèåíåßò Ç ó÷Ýóç åãêåöÜëïõ - åíôÝñïõ ÊïéíÞ áêìÞ ÁêìÞ åöçâåßáò

periodikoALEX75.indd 13

2/7/2004, 3:28:39 ìì

editorial DE REBUS OLYMPICÉS Ïé Ïëõìðéáêïß Áãþíåò ôçò ÁèÞíáò åðßêåéíôáé. Ï ÷ñüíïò êáé ï

Ýííïéá óôçí áñ÷áßá èñçóêåßá åßíáé áõôÞ ôçò êïõëôïýñáò êáé

êüðïò ôçò ðñïåôïéìáóßáò ôïõò åßíáé ðïëýò êáé ôá ïéêïíïìéêÜ

ãåíéêüôåñá ôïõ ðïëéôéóìïý. Ï áñ÷áßïò ¸ëëçíáò äåí ðßóôåõå

ìåãÝèç ðïõ áðáéôåß ç äéïñãÜíùóÞ ôïõò õðÝñïãêá. Ôï åñþôçìá

üôé ï Äßáò êáôïéêïýóå óôïí ¼ëõìðï ìå ôçí ßäéá Ýííïéá ðïõ ï

ðïõ ó÷åäüí áíáðüöåõêôá Ýñ÷åôáé óôï íïõ, éäùìÝíï üìùò

óçìåñéíüò ÌïõóïõëìÜíïò ðéóôåýåé üôé ï ÌùÜìåè ðÞãå áðü

áðü ìéá Üëëç óêïðéÜ, åßíáé ðïéï åßíáé ôï áëçèéíü íüçìá ôùí

ôç ÌÝêêá óôç Ìåäßíá. Ôï äå÷üôáí ùò ìÝñïò ìéáò ðáñÜäïóçò

áãþíùí êáé ðüóï áîßæåé áõôÞ ç ðñüêëçóç; ¼ëïé ãíùñßæïõìå

ðïõ áðïôåëïýóå ôìÞìá ôïõ ðïëéôéóìïý ôïõ. ËÜôñåõå ÷ùñßò íá

üôé ðñüêåéôáé ãéá áèëçôéêïýò áãþíåò ðïõ êëçñïíïìÞóáìå áðü

äåóìåýåôáé óå äüãìáôá.

ôçí áñ÷áéüôçôá ìáæß ìå ôüóá Üëëá ðïëéôéóôéêÜ áãáèÜ, üðùò ôï èÝáôñï êáé ôç ÄçìïêñáôéêÞ ðïëéôéêÞ ïñãÜíùóç. Ìå ðïéá Ýííïéá

Áêñéâþò åðåéäÞ ïé áñ÷áßåò èñçóêåõôéêÝò ãéïñôÝò åß÷áí

üìùò ï áèëçôéêüò áãþíáò åßíáé ðïëéôéóôéêü áãáèü; Ãéáôß íá ìçí

÷áñáêôÞñá ðïëéôéêü, ç Ðüëç ïñãÜíùíå ôáõôü÷ñïíá êáé ðïéêßëåò

áñêåß ìüíïí ç áèëçôéêÞ Üóêçóç, ç ïðïßá Þôáí ãíùóôÞ êáé óå

Üëëåò åêäçëþóåéò ðïëéôéêïý ÷áñáêôÞñá ðïõ åß÷áí óáí êýñéï

Üëëïõò áñ÷áßïõò ðïëéôéóìïýò, Þ ç êáôÜññéøç ìéáò åðßäïóçò

óôü÷ï ôçí ðáéäåßá ôùí ðïëéôþí. Óå ôÝôïéï èñçóêåõôéêü ðëáßóéï

÷ùñßò áãþíåò; Ðþò ðñïÝêõøáí ïé áãþíåò áõôïý ôïõ åßäïõò

ëÜìâáíáí ÷þñá êáé ïé áñ÷áßïé èåáôñéêïß áãþíåò, ïé ïðïßïé

êáé ðïéá Þôáí ç ëåéôïõñãßá ôïõò óôïí áñ÷áßï êüóìï; Ìå ðïéá

ðñùôßóôùò êáé äéêáéïëïãçìÝíá åß÷áí ðáéäåõôéêü ÷áñáêôÞñá.

Ýííïéá áîßæåé ôïí êüðï íá äéïñãáíþíïõìå áèëçôéêïýò áãþíåò

Ïé áñ÷áßåò ôñáãùäßåò ,ãéá ðáñÜäåéãìá, áíÝâáéíáí óôá ðëáßóéá

êáé åí ðñïêåéìÝíù ôïõò Ïëõìðéáêïýò;

ãéïñôþí ôçò ðüëçò ôùí Áèçíþí ðñïò ôéìÞí ôïõ Äéüíõóïõ. ÁíÜëïãï ðáéäåõôéêü ÷áñáêôÞñá åß÷áí êáé ïé áèëçôéêïß áãþíåò,

Ïé Ïëõìðéáêïß Áãþíåò óôçí áñ÷áéüôçôá Þôáí ìÝñïò ìéáò

ãéáôß ç Üóêçóç ôïõ óþìáôïò èåùñïýíôáí ïõóéáóôéêü ìÝñïò ôçò

èñçóêåõôéêÞò ãéïñôÞò ðñïò ôéìÞí ôïõ Ïëýìðéïõ Äßá, ôïõ

Ðáéäåßáò ôïõ áñ÷áßïõ ¸ëëçíá ðïëßôç.

ýøéóôïõ Èåïý ôïõ áñ÷áéïåëëçíéêïý êüóìïõ, êáé ëÜìâáíáí ÷þñá óôçí Ïëõìðßá, üðïõ õðÞñ÷å éåñü ôïõ. Åäþ èá ðñÝðåé

Ãéáôß üìùò áãþíåò êáé ü÷é ìüíï óùìáôéêÞ Üóêçóç ìå ôç ìéá Þ ìå

íá óçìåéþóïõìå üôé ï ôñüðïò ðïõ ï áñ÷áßïò ðñüãïíüò ìáò

ôçí Üëëç ìïñöÞ ; Ìðïñåß êáíåßò íá ðåé üôé ï óõíáãùíéóìüò êáé

åííïïýóå ôç èñçóêåßá Þôáí ðïëý äéáöïñåôéêüò áðü ôïí ôñüðï

ç áíÜäåéîç ôïõ êáëýôåñïõ åßíáé öõóéêÞ áíèñþðéíç ôÜóç, ïðüôå

ðïõ åìåßò ôçí âéþíïõìå óÞìåñá. Ãéá ôïõò áñ÷áßïõò ¸ëëçíåò

ç óùìáôéêÞ Üóêçóç åýêïëá ìðïñåß íá öÝñåé ôç èåóìïèÝôçóç

ç èñçóêåßá åß÷å ðïëéôéêü ÷áñáêôÞñá, åß÷å äçëáäÞ ùò Üîïíá

áãþíùí. ¼ìùò äåí åßíáé ïýôå öõóéêü, ïýôå áõôïíüçôï ôï

áíáöïñÜò ôçò ôçí Ðüëç. ÊÜèå ðüëç äéÝöåñå èñçóêåõôéêÜ üðùò

ãåãïíüò üôé ïé áãþíåò áõôïß Ýëáâáí ãñÞãïñá ôåñÜóôéá óçìáóßá

êáé ðïëéôéêÜ, åß÷å éäéáßôåñåò èñçóêåõôéêÝò üðùò êáé ðïëéôéêÝò

êáé áíôéìåôùðßæïíôáí ìå åîáéñåôéêü óåâáóìü áðü üëïõò.

ðñïôéìÞóåéò. Ï ðïëßôçò åß÷å ÷ñÝïò ôïõ íá ôéìÜ ôïõò èåïýò

×áñáêôçñéóôéêÜ óçìåéþíïõìå üôé ïé ÅëëçíéêÝò Ðüëåéò, üðùò

ôçò ðüëçò åðåéäÞ áõôïß ôçí ðñïóôÜôåõáí Þ áðëÜ êáé ìüíï

åßíáé ãíùóôü, Ýêáíáí åêå÷åéñßá óôç äéÜñêåéÜ ôïõò, åíþ çãåìüíåò,

ãéáôß

õðÞñ÷å ôÝôïéá ðáñÜäïóç. Ï Áèçíáßïò ôéìïýóå ôçí

üðùò ï ÁëÝîáíäñïò êáé ï Áýãïõóôïò, êáôÝâáëëáí ðñïóðÜèåéá

ÁèçíÜ êáé ï ÐïóåéäùíéÜôçò ôïí Ðïóåéäþíá, ãéá íá áíáöÝñù

ãéá ôçí ôüíùóÞ ôïõò. Ðïéïò ï ëüãïò íá äßíåôáé ôüóç óçìáóßá

äýï ÷áñáêôçñéóôéêÜ ðáñáäåßãìáôá. Ç ðëçóéÝóôåñç íåüôåñç

óôïõò áèëçôéêïýò áõôïýò áãþíåò, ðïõ äåí óõíïäåýïíôáí áðü

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 15

2/7/2004, 3:29:07 ìì

3

Üëëïõ åßäïõò áãþíåò, ìïõóéêïýò ãéá ðáñÜäåéãìá, üðùò ãéíüôáí

¼ðùò áíÝöåñá, óôïõò áãþíåò åêðñïóùðïýíôáí åëëçíéêÝò

óõíÞèùò; Ãéá íá áðáíôÞóïõìå óôï åñþôçìá ÷ñåéáæüìáóôå ëßãç

Ðüëåéò, óõíåðþò ï óõíáãùíéóìüò äåí Þôáí ìüíï ìåôáîý

ðåñéóóüôåñç éóôïñéêÞ ðëçñïöüñçóç,

áôüìùí áëëÜ êáé ìåôáîý Ðüëåùí. Ç íßêç åíüò áèëçôÞ Þôáí êáé íßêç ôçò Ðüëçò. Ç åðéâïëÞ åêå÷åéñßáò êáé ç ðáýóç ôùí

Ïé ðñþôïé Ïëõìðéáêïß Áãþíåò ìáèáßíïõìå üôé Ýëáâáí ÷þñá

ðïëåìéêþí åðé÷åéñÞóåùí ãéíüôáí óåâáóôÞ, ãéáôß ðñïöáíþò

ôï 776 ð.×., Ýôïò áðü ôï ïðïßï îåêéíïýí ïé áñ÷áßïé êáôÜëïãïé

ï áèëçôéêüò áãþíáò èåùñïýíôáí åõãåíÝóôåñïò. Ï áèëçôÞò

ôùí Ïëõìðéïíéêþí êáé ðñüêåéôáé ãéá åðáíáèåóìïèÝôçóç ðáëáéüôåñùí áãþíùí, ç áñ÷Þ ôùí ïðïßùí ÷Üíåôáé óôï âÜèïò ôçò Éóôïñßáò. ÉäñõôÞò ôïõò öáßíåôáé íá åßíáé ï ¼îõëïò, ï âáóéëéÜò ôùí Çëåßùí ðïõ åðïßêçóáí ôçí Ïëõìðßá. Óôçí áñ÷Þ Þôáí ôïðéêïß áãþíåò, óýíôïìá üìùò Ýãéíáí ÐáíåëëÞíéïò èåóìüò êáé åðß 12 áéþíåò, ìÝ÷ñé äçëáäÞ ôï 393 ì.×. ïðüôå ôïõò óôáìÜôçóå ï Èåïäüóéïò, äéïñãáíþíïíôáí êÜèå 4 ÷ñüíéá ÷ùñßò äéáêïðÞ, óôçí Ïëõìðßá öõóéêÜ. Óõììåôåß÷áí ðüëåéò áðü üëç

ðáéäåßá ôùí ðïëéôþí ôçò, ãéá ìéá åõãåíéêÞ íßêç, ÷ùñßò üðëá êáé ðáãßäåò, ìå óåâáóìü ôùí êáíüíùí êáé áðüëõôç õðáêïÞ óôïõò êñéôÝò. ¼ðùò äåß÷íïõí ïé ó÷åôéêÝò ðáñáäüóåéò, ïé áèëçôÝò äïêéìÜæïíôáí

áñêåôÜ óêëçñÜ óôç äéÜñêåéá ôùí áãþíùí.

Ç íßêç õðü ôÝôïéåò óõíèÞêåò äåí Þôáí Ýíá ãåãïíüò áðëÞò óùìáôéêÞò õðåñï÷Þò, áëëÜ Ýíá áèëçôéêü ãåãïíüò, äçëáäÞ

ôçí ÅëëÜäá êáé ïé áèëçôÝò Ýðñåðå íá áðïäåßîïõí ôçí ÅëëçíéêÞ

Ýíáò Üèëïò õðïìïíÞò, åðéìïíÞò, óåâáóìïý ôùí êáíüíùí,

ôïõò êáôáãùãÞ. Óôéò 5 ìÝñåò ðïõ äéáñêïýóáí, ôï ðñüãñáììá

åîõðíÜäáò êáé áõôïðåðïßèçóçò. Ï áãþíáò, äçëáäÞ ç óêçíÞ

ðåñéåëÜìâáíå áãþíåò óôï óôÜäéï (ð.÷. äßáõëïò, äüëé÷ïò,

ôçò óùìáôéêÞò ðñïóðÜèåéáò, êáëïýíôáí íá ãßíåé

ðáãêñÜôéï, ðÝíôáèëï) áëëÜ êáé éððéêïýò áãþíåò. ÅðéâëÝðïíôáí

Üèëçóçò êáé ï áãùíéæüìåíïò íá öåñèåß ùò áèëçôÞò. Ãéá ôï ëüãï

êáé êñßíïíôáí áðü ôïõò Åëëáíïäßêåò, ïé ïðïßïé ìåñéìíïýóáí ãéá

áõôü äåí áñêïýóå ìüíï ç óùìáôéêÞ Üóêçóç. ×ñåéÜæïíôáí ðïëý

ôçí åðéâïëÞ ôùí êáíüíùí, ôçí áíÜäåéîç êáé ôç âñÜâåõóç ôùí

ðåñéóóüôåñá ðñïóüíôá. Ï íéêçôÞò áèëçôÞò äåí Þôáí ìüíï ï

íéêçôþí. Ç íßêç ðñïóðüñéæå ìåãÜëç ôéìÞ êáé áîéüëïãá õëéêÜ

ãñçãïñüôåñïò Þ ï äõíáôüôåñïò, áëëÜ Ýíáò åõãåíÞò Üíäñáò, ìå

Ýðáèëá óôï íéêçôÞ. Ãéá ôï ìÝãåèïò ôçò ôéìÞò ìéëÜ åýãëùôôá

ðëïýóéåò éêáíüôçôåò óùìáôéêÝò êáé ðíåõìáôéêÝò. ¸íá ôÝôïéï

ï Ðßíäáñïò óôïõò «Ïëõìðéüíéêïõò» ôïõ, åêôåíÞ ðïéÞìáôá

ðñüóùðï ôéìïýóå ç Ðüëç åö’ üñïõ æùÞò, åðåéäÞ åêôüò áðü

óõíôåèåéìÝíá ðñïò ôéìÞí Ïëõìðéïíéêþí. Ãéá ôá Ýðáèëá ôùí

ôçí ôéìÞ ôçò íßêçò, ëåéôïõñãïýóå ùò ðñüôõðï êáé áóêïýóå

íéêçôþí Ý÷ïõìå åðßóçò áñêåôÞ ðëçñïöüñçóç. Ï ÐëÜôùí óôçí «Ðïëéôåßá» (465 d) ìÜò ëÝåé üôé ï âßïò ôùí Ïëõìðéïíéêþí Þôáí ìáêÜñéïò. Ï íéêçôÞò, åêôüò áðü ôïí êüôéíï ôçò áãñéåëéÜò, Ýðáéñíå ùò Ýðáèëï 500 äñá÷ìÝò (óõíÞèçò çìåñÞóéá áìïéâÞ ãéá åñãáóßá: 1 Ýùò 4 äñá÷ìÝò) êáé êõñßùò áðïêôïýóå ôï äéêáßùìá íá óéôßæåôáé äùñåÜí óôï Ðñõôáíåßï áðü ôçí Ðüëç äéá âßïõ êáé íá ÷áßñåé áôÝëåéáò. Óõ÷íÜ ïé Ïëõìðéïíßêåò áðåéêïíßæïíôáí óå íïìßóìáôá ðüëåùí êáé èåùñïýíôáí çìßèåïé Þ Þñùåò, üñïé ìå

óôéãìÞ

ðáéäåõôéêü ñüëï óôïõò óõìðïëßôåò ôïõ, üðùò ïé ðïéçôÝò êáé ïé öéëüóïöïé. Ïé Ïëõìðéáêïß Áãþíåò Þôáí óçìáíôéêïß ùò ç ëáìðñüôåñç åõêáéñßá Üèëçóçò ðïõ ðñïóÝöåñå ï áñ÷áßïò êüóìïò êáé ìå ôçí Ýííïéá áõôÞ Þôáí ôï óçìáíôéêüôåñï áèëçôéêü ðáéäåõôéêü ãåãïíüò. Ôï ìÝôñï óýãêñéóçò ôùí áñ÷áßùí ìå ôïõò óýã÷ñïíïõò Ïëõìðéáêïýò äåí åßíáé ìüíïí õøçëü áëëÜ êáé äéáöïñåôéêü. Ïé

èñçóêåõôéêÞ Ýííïéá, êáé ëáôñåýïíôáí Ýôóé. Ôá óôïé÷åßá áõôÜ

áñ÷áßïé óôü÷åõáí óôçí Ðáéäåßá. Ïé óýã÷ñïíïé óôçí (áìößâïëç)

åðéâåâáéþíïõí ôçí åðéôõ÷ßá ôùí Ïëõìðéáêþí Áãþíùí êáé

äéÜêñéóç.

êÜíïõí ïîýôåñï ôï åñþôçìá ðïõ èÝóáìå ðéï ðÜíù, ãéá ðïéï ëüãï äçëáäÞ åß÷áí ôÝôïéá óçìáóßá.

4

óôïõò áãþíåò åêðñïóùðïýóå ôçí éêáíüôçôá ôçò ðüëçò êáé ôçí

ÃÅÙÑÃÉÏÓ ÅÌÌ. ÊÁÑÁÌÁÍÙËÇÓ

Öéëüëïãïò, Ì. A., D. Phil. (Oxford)

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 16

2/7/2004, 3:29:08 ìì

ÌÁÉÏÓ/ÉÏÕÍÉÏÓ 2004

Ð

Å

Ñ

É

Å

×

Ï

Ì

Å

Í

Á

ÔÅÕ×ÏÓ 7

ÈÅÌÁÔÁ Ðïëýðïäåò ôïõ ãáóôñåíôåñéêïý óùëÞíá ×ñüíéá Ðáãêñåáôßôéäá Ç äßáéôá ôïõ çðáôïðáèïýò

24

10 22 30

ÌÏÍÉÌÅÓ ÓÔÇËÅÓ

18

ÄéáôñïöÞ Ðáéäß & ¸öçâïò ÌéêñÜ & Íüóôéìá Ðåñß Äéáßôçò … Åðéêïéíùíïýìå

12

28 24 16 18 32

ÅÉÄÉÊÅÓ ÓÔÇËÅÓ ÅÕÅÎÉÁ & ÄÉÁÔÑÏÖÇ Äéìçíéáßá ¸êäïóç ôïõ Åëëçíéêïý Éäñýìáôïò Ãáóôñåíôåñïëïãßáò & ÄéáôñïöÞò

ÉäéïêôÞôçò : ÅËËÇÍÉÊÏ ÉÄÑÕÌÁ ÃÁÓÔÑÅÍÔÅÑÏËÏÃÉÁÓ & ÄÉÁÔÑÏÖÇÓ

ÌéêñÝò Éóôïñßåò Åõåîßá Ãåýóåéò Ôá ÍÝá ôïõ Éäñýìáôïò

×áñÜëáìðïò ÔæÜèáò Ãáóôñåíôåñïëüãïò ÄçìïóéïãñáöéêÞ åðéìÝëåéá: ÄçìÞôñçò ÊáðñÜíïò Åýá Êáñáìáíþëç Äéüñèùóç êåéìÝíùí: Aëßêç ÔæÜèá

6

Åêäüôçò êáé õðåýèõíïò ðáñÜ ôù íüìù: Ä. Ðáðáðáíáãéþôïõ ÄçìïóéïãñÜöïò

Äçìüóéåò Ó÷Ýóåéò: ÉùÜííçò ÊáñáãéÜííçò Ãáóôñåíôåñïëüãïò

¸äñá: ÐáôñéÜñ÷ïõ Éùáêåßì 30, 106 75 ÁèÞíá Ôçë. Fax.: 210 72 31 332, e-mail: info@eligast.gr URL : www.eligast.gr

ÅììáíïõÞë Áñ÷áýëçò Ãáóôñåíôåñïëüãïò (Åðéêïéíùíïýìå)

Èåìáôéêïß ÓõíôÜêôåò:

ÉùÜííçò ÄÞìêáò Êëéíéêüò Äéáéôïëüãïò Äéáôñïöïëüãïò (Ðåñß Äéáßôçò)

ÄçìÞôñçò ÊáñáãéÜííçò Ãáóôñåíôåñïëüãïò (ÌéêñÜ & Íüóôéìá) Êþóôáò ÌÜñêïãëïõ Ãáóôñåíôåñïëüãïò (ÈÝìáôá) Âáóßëåéïò ÍôåëÞò Ãáóôñåíôåñïëüãïò (ÈÝìáôá) Ìáßñç ÌáõñÞ–ÂáâáãéÜííç Åð. ÊáèçãÞôñéá Âéï÷çìåßáò & ×çìåßáò Ôñïößìùí (ÄéáôñïöÞ) ÉùÜííá Ðáíáãéþôïõ Ðáéäßáôñïò – Ãáóôñåíôåñïëüãïò (Ðáéäß & ¸öçâïò) Õðåýèõíç ÄéáöÞìéóçò : ÐÝííõ ×áôæçãåùñãßïõ Ôçë. 210 74 99 308 Fax. 210 77 13 795 e-mail : pennyh@triaenatours.gr

8 12 20 34 ÄÉÏÉÊÇÔÉÊÏ ÓÕÌÂÏÕËÉÏ Ðñüåäñïò: Ä.Ðáðáðáíáãéþôïõ ÄéåõèõíôÞò: Ê. ÁñâáíéôÜêçò Ã. ÃñáììáôÝáò: Ä. Ã. Êáñáìáíþëçò Ôáìßáò: Á. Ðáðáóðýñïõ ÌÝëç: Á. Óõíïäéíïý, Â. ×. ÃïëåìÜôçò, Ä. Á. ÊáðñÜíïò, Ã. ÊçôÞò, Ó. Ä. ËáäÜò, Å. Â. ÔóéÜíïò, Ã. ÖùêÜò

Káëëéôå÷íéêÞ äéåýèõíóç: N. A. ÃêåóêÝñ Êáëëéôå÷íéêÞ åðéìÝëåéá-DTP: Aëåî. Ðáðáäïðïýëïõ

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 18

2/7/2004, 3:29:10 ìì

µικρές ιστορίες

. . . í á ß ó á ô í á ö Ïé êáôÜ èåíåßò éáôñïß êáé áó

Πώς να µην τρελαθείτε (και να τρελάνετε και τους άλλους) κατά τη διάρκεια των ιατρικών εξετάσεων.

Åßíáé ãíùóôü üôé ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá ç íÝá ìüäá ðáãêïóìßùò åßíáé ôï … áññùóôáßning, äçëáäÞ ç Ýìöõôç ôÜóç íá íéþèïõìå óõíå÷þò ðñïóâåâëçìÝíïé áðü Üãíùóôåò, åðÜñáôåò íüóïõò (êñõïëüãçìá, ðïíïêÝöáëï ê.á.), ðïõ ìðïñïýí íá áðïâïýí ìïéñáßåò ãéá ôç æùÞ ìáò. Ôï ìåãÜëï ðñüâëçìá üìùò áñ÷ßæåé íá åìöáíßæåôáé üôáí ïé áóèÝíåéåò áõôÝò ãßíïíôáé åðéêßíäõíåò ãéá ôçí øõ÷éêÞ (êáé ü÷é ìüíï!) õãåßá ôïõ êïéíùíéêïý ìáò ðåñßãõñïõ, áëëÜ êáé ôïõ ðñïóùðéêïý ìáò éáôñïý. ºóùò áõôüò íá åßíáé ï ëüãïò ãéá ôïí ïðïßïí ôï éáôñéêü åðÜããåëìá åßíáé áðü ôá ðéï ðáñåîçãçìÝíá óôïí êüóìï. Êáé áõôü åðåéäÞ åßíáé áðü ôá åëÜ÷éóôá åðáããÝëìáôá ðïõ ï åñãáæüìåíïò êñýâåé êáé óðáíßùò öáíåñþíåé äçìïóßùò ôçí åðáããåëìáôéêÞ ôïõ éäéüôçôá. Ïõáß êáé áëßìïíï áí êÜðïéïò äéáðñÜîåé ôï ìïéñáßï ëÜèïò íá ïìïëïãÞóåé üôé åßíáé ãéáôñüò (êáé äç óå ìéá «ëáïöéëÞ» åéäéêüôçôá, üðùò ç êáñäéïëïãßá Þ ç ãáóôñåíôåñïëïãßá). Ï ëüãïò ; Öáßíåôáé áìÝóùò : «ÃéáôñÝ ìïõ, ÷èåò Ýíéùóá Ýíáí ðüíï óôçí êïéëéÜ», «Åãþ áéóèÜíïìáé ìéá äõóöïñßá, üôáí îáðëþíù», «Ìá ðåßôå ìïõ, ôé Ý÷ù;», «Ðüóïõò ìÞíåò æùÞò ìïõ äßíåôå;», «Ç áíéøéÜ ìïõ îÝñåôå ðÜó÷åé áðü ….» êáé Ýôóé óéãÜ óéãÜ ç ðáñÜíïéá èñéáìâåýåé, åíþ ôï èýìá êáôáñéÝôáé ôçí þñá êáé ôç óôéãìÞ ðïõ ðÝñáóå óôçí ÉáôñéêÞ. ¢êïõóá üôé êÜðïéïò æÞôçóå áðü ãíùóôü ôïõ ãéáôñü, ðïõ ðåñßìåíå óôï öáíÜñé ôçò ôñï÷áßáò íá ðåñÜóåé áðÝíáíôé, íá ôïõ âãÜëåé äéÜãíùóç ãéá Ýíáí ðüíï óôçí êïéëéÜ êáé ï ãéáôñüò ôïõ áðÜíôçóå : «Åõ÷áñßóôùò, áñêåß íá îáðëþóåéò êÜôù íá óå åîåôÜóù!». Åßíáé ãíùóôü üôé ï ãéáôñüò ðïôÝ äå óçêþíåé ôá ôçëÝöùíá ôïõ óðéôéïý. ÐÜíôá áõôü ôï áíáëáìâÜíåé êÜðïéï ìÝëïò ôçò ïéêïãÝíåéáò, ôï ïðïßï äßíåé ôç óõóêåõÞ óôï ãéáôñü ìüíï ìåôÜ áðü åîïíõ÷éóôéêÞ åîáêñßâùóç óôïé÷åßùí, åéäÜëëùò ïé óõíÝðåéåò èá åßíáé áðñüâëåðôåò, êáèþò äåí áðïêëåßåôáé óôçí Üëëç Üêñç ôçò ôçëåöùíéêÞò ãñáììÞò íá âñßóêåôáé êÜðïéïò áóèåíÞò ðïõ íá áðáéôåß åðéôáêôéêÜ Üìåóç åîÝôáóç ìÝóù … ôçëåöþíïõ Þ íá èÝëåé íá ìéëÞóåé óôï ãéáôñü ãéá ôï ðñüâëçìá, ü÷é ôïõ éäßïõ, áëëÜ ôïõ ìðáôæáíÜêç, ôçò êïõìðÜñáò, ôçò ôñßôçò åîáäÝëöçò ôïõ èõñùñïý ôçò ðïëõêáôïéêßáò ðïõ âñßóêåôáé ðßóù áðü ôï óðßôé ôïõ ê. Õðïõñãïý, ç ïðïßá åßíáé ößëç ôïõ êáé 8

ðÜó÷åé áðü ìéá ìõóôçñéþäç ðÜèçóç. Ôï ðñüâëçìá Ý÷åé äéïãêùèåß ôüóï, ðïõ óýíôïìá èá ðñïôáèåß ç èÝóðéóç ãñáììÞò 090, üðïõ ãéáôñïß óå óõíåñãáóßá ìå ìÝíôéïõì èá ðñïóðáèïýí íá âñïõí áðü ôé ðÜó÷åé ï áóèåíÞò (ìðïñïýìå åýêïëá íá öáíôáóôïýìå ôç äéáöÞìéóç : «Ôçëåöþíçóå êáé åóý ôþñá óôçí áíïé÷ôÞ ãñáììÞ êáé ìßëçóå æùíôáíÜ ãéá êÜèå óïõ ðñüâëçìá, 1 € / 30’’»). Äåí îÝñù áí õðÜñ÷åé óôï âéâëßï Guinness êáôÜôáîç âáóáíéóôéêþí åðáããåëìÜôùí. ÐÜíôùò áí õðÞñ÷å, ôï åðÜããåëìá ôïõ éáôñïý èá êáôáëÜìâáíå ìßá áðü ôéò ðñþôåò èÝóåéò áäéáìöéóâÞôçôá. ÁëëÜ áõôü äåí åßíáé ôßðïôá ìðñïóôÜ óôéò óõíÝðåéåò ðïõ áíáëýïíôáé áêñéâþò ðáñáêÜôù. Ìåò óôçí ôñÝëá ôïõ êüóìïõ, ï êáçìÝíïò ï ãéáôñüò ðñÝðåé íá áìõíèåß êáé áõôü ôï åðéôõã÷Üíåé ìå ðïëëïýò ôñüðïõò. Åßôå êáôáöåýãïíôáò óå óõìâïõëÝò ôçò óôéãìÞò («¸÷åôå êßôñéíá äüíôéá; ÖïñÝóôå êáöÝ ãñáâÜôá !), åßôå åðáíáëáìâÜíïíôáò ðïëëÝò öïñÝò ôçí ßäéá áôÜêá («¼ëá èá ðÜíå êáëÜ!»), åßôå áðëþò áãñéåýïíôáò, åêöñÜæïíôáò ùóôüóï ðñïóðïéçôÞ ïñãÞ («Óáò ðáñáêáëþ, êýñéå, äå ãßíåôáé íá åðéìÝíåôå ôüóï!»), åíþ ðáñÜëëçëá óêÝöôåôáé Üëëá («Áí óå ðéÜóù óôá ÷Ýñéá ìïõ èá óïõ ðù åãþ!»)… Áí êáé ìåôÜ áðü üëá áõôÜ üëïé åóåßò ïé áóèåíåßò äåí áéóèÜíåóôå åíï÷Ýò, ìÜèåôå êáé áõôü : äåí áðïêëåßåôáé áõôÞ ç óõóóùñåõìÝíç ïñãÞ íá åêôïíùèåß óôá õðüëïéðá ìÝëç ôçò ïéêïãÝíåéáò ôïõ èåñÜðïíôïò, ãåãïíüò óôï ïðïßï Ý÷ù , üíôáò ãéïò éáôñïý, ìåãÜëç ðñïóùðéêÞ ðåßñá. Êáé åìåßò ðñÝðåé per fas et nefas íá åîáóöáëßæïõìå ôéò êáôÜëëçëåò óõíèÞêåò îåêïýñáóçò ãéá üóçí þñá ðñÝðåé, ìüíï êáé ìüíï ãéá íá îõðíÜåé, íá åðéóôñÝöåé ôçí åðüìåíç ìÝñá åêíåõñéóìÝíïò êáé íá áíôéäñÜ ìå ôïí ßäéï ôñüðï îáíÜ Þ íá áíáêõêëþíïõìå óõíå÷þò ôéò ßäéåò äéêáéïëïãßåò ….

Ηθικό ∆ίδαγµα : Μην τρελαίνετε τους γιατρούς για να µην τρελάνουν εµάς !!!!!!!! ×ÑÉÓÔÏÓ Â. ÎÏÕÑÃÉÁÓ Ï ×. ÎïõñãéÜò åßíáé ÌáèçôÞò Ã’ ÔÜîåùò Ãõìíáóßïõ

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 20

2/7/2004, 3:30:10 ìì

Πολύποδες ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΠΟΛΥΠΟ∆ΕΣ ΤΟΥ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟΥ ΣΩΛΗΝΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΦΑΙΡΕΘΟΥΝ ΧΩΡΙΣ ΕΓΧΕΙΡΗΣΗ Ôé èá óõìâåß áí äåí áöáéñåèåß ï ðïëýðïäáò; Èá áöáéñåèåß ï ðïëýðïäáò áðïôåëåóìáôéêÜ; Åßíáé åðéêßíäõíç ç åðÝìâáóç; Ôé ðñÝðåé íá êÜíù ìåôÜ ôçí áöáßñåóç ôïõ ðïëýðïäá; Ðïëýðïäáò èåùñåßôáé ïðïéáäÞðïôå ìÜæá ðñïâÜëëåé áðü ôçí åðé-öÜ-íåéá ôïõ âëåííïãüíïõ ðñïò ôïí áõëü ôïõ ãáóôñåíôåñéêïý óù-ëÞ-íá. ¸÷ïõí ìÝãåèïò áðü ëßãá ÷éëéïóôÜ ìÝ÷ñé áñêå-ôÜ åêáôïóôÜ ôïõ ìÝ-ôñïõ êáé åßíáé Ýíáò Þ ðåñéóóüôåñïé. Åíôïðßæïíôáé óå ïðïéïäÞðïôå ôìÞìá ôïõ ãáóôñåíôåñéêïý óùëÞíá, ðéï óõ÷íÜ óôï ðá÷ý Ýíôåñï. Ìðïñåß íá Ý÷ïõí ëåßá Þ áíþìáëç åðéöÜíåéá êáé óõíäÝïíôáé ìå ôï âëåííïãüíï ìå åõ-ñåßá âÜóç Þ ìßó÷ï. Óå ìåñéêÜ óðÜíéá óýíäñï-ìá, åêáôïíôÜäåò Þ ÷é-ëéÜ-äåò ðïëýðïäåò êáëýðôïõí ôçí åðéöÜíåéá åíüò Þ ðåñéóóüôåñùí ôìçìÜ-ôùí ôïõ ðåðôéêïý óùëÞíá. Ïé ðïëýðïäåò óðÜíéá ðñïêáëïýí óõìðôþìáôá. Ìåñé-êïß, óõíÞ-èùò ìåãÜëïé, ìðïñåß íá ðñïêáëÝóïõí áíáéìßá, êïéëéáêïýò ðüíïõò Þ áêüìç êáé åéëåü, åîáéôßáò ìåñé-êÞò Þ ðëÞñïõò áðüöñáîçò ôïõ áõëïý êáé ïñéóìÝíïé äéÜñ-ñïéåò. Ç äéÜãíùóÞ ôïõò ìðïñåß íá ãßíåé ìå áêôéíïëïãéêÝò åîåôÜóåéò, üðùò âáñéïý÷ï ãåýìá, åíôåñüêëõóç êáé âáñéïý÷ï õðïêëõóìü, åíþ ìéá íÝá ìÝèïäïò, ç åéêïíéêÞ êïëïóêüðçóç (virtual colonoscopy) öáßíåôáé áîéüðéóôç. Ç åíäïóêüðçóç üìùò ôïõ ðåðôéêïý óùëÞíá ìå ëÞøç âéïøéþí áíáäåéêíýåé ìå áêñßâåéá ôïí ôýðï ôïõ ðïëýðïäá êáé êõñßùò ôç íåïðëáóìáôéêÞ Þ ü÷é öýóç ôïõ. ÐÑÅÐÅÉ ÍÁ ÁÖÁÉÑÏÕÍÔÁÉ ÏËÏÉ ÏÉ ÐÏËÕÐÏÄÅÓ ÊÁÉ ÐÏÔÅ; Ôï êõñéüôåñï åñþôçìá åßíáé áí Ýíáò ðïëýðïäáò åßíáé íåïðëá-óìá-ôéêüò, äçëáäÞ áí Ý÷åé áíáðôõ÷èåß Þ õðÜñ÷åé ðéèáíüôçôá íá áíá-ðôõ-÷èåß ìåëëïíôéêÜ êáñêßíïò ó’ áõôüí. Ðåñéóóüôåñïé áðü ôï 95% ôùí êáñ-êß-íùí ôïõ ðá÷Ýïò åíôÝñïõ ðñïÝñ÷ïíôáé áðü áäåíùìáôþäåéò ðïëýðï-äåò, ìåôÜ áðü åîåëéêôéêÞ äéáäéêáóßá áñêåôþí åôþí êáé ôçí ðáñåìâïëÞ åíüò óôáäßïõ óïâáñÞò ðñïêáñêéíùìáôþäïõò äõóðëá-óßáò. Óå ìßá ìåëÝôç ÷ñåéÜóôçêáí ðÜíù áðü 5 Þ óõ÷íÜ 10 Ýôç ãéá ôç ìåôáôñïðÞ åíüò áäåíùìáôþäïõò ðïëýðïäá óå êáñêßíï. ÂÝâáéá äåí åîå-ëßóóïíôáé óå êáñêßíï üëïé ïé ðïëýðïäåò. Óå ðñüóöáôç ìåëÝôç ï êßíäõíïò áõôüò Þôáí 2,5% óôá 5 Ýôç, 8% óôá 10 Ýôç êáé 24% óôá 20 Ýôç êáé Þôáí ìåãáëýôåñïò óôïõò ðïëýðïäåò ðïõ åß÷áí Þäç óïâáñÞ äõ-óðëá--óßá, Þôáí ìåãáëýôåñïé áðü 1 åê. Þ Þôáí ëá÷íùôïß, äçëáäÞ óôá ðñï-÷ùñçìÝíá áäåíþìáôá. ¸íáò ðïëýðïäáò ìéêñüôåñïò áðü 0,5 åê. Ý÷åé ðéèáíüôçôá íá åßíáé ðñï÷ùñçìÝíï áäÝíùìá ìüíï 3,4%, åíþ ïé ìåãáëýôåñïé áðü 1 åê. 38,5%. Ôá ðåñéóóüôåñá ðñï÷ùñçìÝíá áäåíþìáôá åíôïðßæïíôáé óôï áñéóôåñü ôìÞìá ôïõ ðá÷Ýïò åíôÝñïõ êáé óå áóèåíåßò çëéêßáò >60 åôþí. Ç ïñéóôéêÞ éóôïëïãéêÞ äéÜãíùóç ôïõ åßäïõò ôùí ìåãÜëùí (>1 åê.) áäåíùìÜôùí ãßíåôáé ìåôÜ ôçí ðëÞñç áöáßñåóÞ ôïõò. ÅðïìÝíùò, üëïé ïé ðïëýðïäåò ôïõ ðåðôéêïý óùëÞíá ðïõ åßíáé ìåãáëýôåñïé áðü 0,5 åê. ðñÝðåé íá áöáéñïýíôáé ðëÞñùò, åíþ ïé ìéêñüôåñïé ìåëåôþíôáé ìå âéïøßåò êáé áöáéñïýíôáé üôáí áðïäåéêíýïíôáé ðñï÷ùñçìÝíá áäåíþìáôá. Ìåñéêïß õðïóôçñßæïõí üôé ç ìç áíåýñåóç áäåíùìáôþäùí ðïëõðüäùí óôï ïñèü êáé ôï óéãìïåéäÝò ðñïäéêÜæåé óå õøçëü âáèìü ôçí áðïõóßá ôïõò êáé óôï õðüëïéðï ðá÷ý Ýíôåñï, áëëÜ ïé ðåñéóóüôåñïé óõíéóôïýí ðëÞñç Ýëåã÷ï åî áñ÷Þò. Óôçí ðåñßðôùóç áíåýñåóçò ðïëëþí ðïëõðüäùí ðñÝðåé íá åîåôÜæåôáé ôï åíäå÷üìåíï êÜðïéïõ óõíäñüìïõ ðïëëáðëÞò ðïëõðïäßáóçò (ð.÷. ïéêïãåíÞò ðïëõðïäßáóç ê.Ü.).

10

ÐÙÓ ÅÊÔÅËÅÉÔÁÉ Ç ÅÍÄÏÓÊÏÐÉÊÇ ÐÏËÕÐÏÄÅÊÔÏÌÇ; Ï áóèåíÞò åíçìåñþíåôáé ãéá ôç óêïðéìüôçôá, ôç äéá-äéêáóßá êáé ôïõò åíäå÷üìåíïõò êéíäýíïõò ôçò åðÝìâáóçò êáé ëáìâÜ-íå-ôáé ãñáðôÞ óõãêáôÜèåóÞ ôïõ. Áðáñáßôçôç ðñïûðüèåóç áóöáëïýò ðïëõðïäåêôï-ìÞò åßíáé ï åðéìåëÞò êáèáñéóìüò ôïõ ðåðôéêïý óùëÞíá. Ãéá ôï Ýíôåñï ÷ïñçãïýíôáé êáèáñôéêÜ ôçí ðñïçãïýìåíç çìÝñá, åíþ ãéá ôï óôüìá÷ï áñêåß íçóôåßá ôïõëÜ÷éóôïí 8 ùñþí. ÖÜñìáêá ðïõ åðçñåÜ-æïõí ôçí ðçêôéêüôçôá ôïõ áßìáôïò äéáêüðôïíôáé 7-10 çìÝñåò ðñéí áðü ôçí ðïëõðï-äåêôï-ìÞ. Óå áóèåíåßò ìå âçìáôïäüôç ðñÝðåé íá áðïöåýãåôáé ç ðïëõðï-äåêôïìÞ, ëüãù êéíäýíïõ áëëáãÞò ôïõ ñõèìïý ôïõ Þ êáôáóôñïöÞò ôïõ. ÁìÝóùò ðñéí áðü ôçí åðÝìâáóç ÷ïñçãåßôáé óôïí áóèåíÞ çñåìéóôéêÞ (ð.÷. ìéäáæïëÜìç), áíáëãçôéêÞ (ð.÷. öáéíôáíýëç) êáé óðáóìïëõôéêÞ (ð.÷. óêïðïëáìßíç) áãùãÞ, åíþ ïîõãüíï ÷ïñçãåßôáé áíÜëïãá ìå ôéò áíÜ-ãêåò ôïõ, ðïõ åëÝã÷ïíôáé ìå ïîýìåôñï óõíäåäåìÝíï óå äÜêôõëï ôïõ ÷åñéïý ôïõ. Ç ðïëõðïäåêôïìÞ ðñÝðåé íá åêôåëåßôáé óå ÷þñïõò ðïõ äéáèÝôïõí ôï áðáéôïý-ìåíï áíèñþðéíï êáé ôå÷íéêü äõíáìéêü (áíáéóèç-óéïëüãïò, ÷åéñïõñãüò, áßìá), ãéá ôçí ðáñï÷Þ âïÞèåéáò óå Ýêôáêôåò áíÜãêåò. ÐïëõðïäåêôïìÞ ìðïñåß íá åêôåëåóèåß óå üëá ôá ôìÞìáôá ôïõ ðå-ðôéêïý óùëÞíá ðïõ åßíáé ðñïóâÜóéìá óôçí åíäïóêüðçóç (ïéóïöÜãïò, óôüìá÷ïò, ëåðôü Ýíôåñï, ðá÷ý Ýíôåñï). Ïé ðïëýðïäåò ìðïñïýí íá áöáé-ñåèïýí ìå äéÜöïñåò ìåèüäïõò, üðùò çëåêôñï-÷åéñïõñãéêÞ, öùôï-ðç-îßá (LASER) êáé äéáèåñìïðçîßá. Óõ÷íüôåñá ÷ñçóéìïðïéåßôáé ç çëåê-ôñï÷åéñïõñãéêÞ ìÝèïäïò, åíþ ç öù-ôïðçîßá åöáñìüæåôáé ðñáêôéêÜ ãéá êáôáóôñïöÞ ìåãÜëùí ðïëõðüäùí óå áóèåíåßò ðïõ äåí ìðïñïýí íá ÷åéñïõñãçèïýí. Ç çëåêôñï÷åéñïõñãéêÞ ìÝèïäïò óôçñßæåôáé óôç äçìéïõñãßá çëåê-ôñé-êïý êõêëþìáôïò óôï ïðïßï óõììåôÝ÷åé ï áóèåíÞò. ÊáôÜ ôï ìïíïðïëé-êü ôñüðï óýíäåóçò, ôï êýêëùìá áñ÷ßæåé áðü ìßá çëåêôñéêÞ ðçãÞ êáé ìÝóù ðëÜêáò ãåßùóçò åöáðôüìåíçò óôï ìçñü ôïõ áóèåíÞ êáôáëÞãåé ðÜëé óôïí áóèåíÞ. Ãéá áðïöõãÞ åãêáõìÜôùí óôïí áóèåíÞ, ôïí åíäï-óêü-ðï êáé ôï âïçèçôéêü ðñïóùðéêü, ðñÝðåé üëïé ïé áãùãïß ôïõ êõêëþ-ìáôïò íá åßíáé ìïíùìÝíïé. Óôç âÜóç ôïõ ìßó÷ïõ ôïõ ðïëýðïäá åã÷Ýåôáé äéÜëõìá áäñåíáëß-íçò (1:20.000) êáé ìå êáôÜëëçëïõò ÷åéñéóìïýò ôïõ åíäï-óêï-ðßïõ êáé ôïõ åéäéêïý óõñìÜôéíïõ âñü÷ïõ ðåñéâñï÷ßæåôáé êáé ðåñé-óößã-ãåôáé ï ìßó÷ïò. Ìå çëåêôñéêü ñåýìá Ýíôáóçò êáé äéÜñêåéáò áíÜëïãçò ìå ôï ðÜ÷ïò ôïõ ìßó÷ïõ åðéôõã÷Üíåôáé åêôïìÞ ôïõ, ìå ðáñÜëëçëï êáõôçñéáóìü ôïõ áã-ãåßïõ ôïõ. Ïé Üìéó÷ïé ðïëýðïäåò áöáéñïýíôáé, áöïý äç-ìéïõñ-ãçèåß ôå-÷íçôüò ìßó÷ïò, ìå Ýã÷õóç áäñåíáëßíçò óôç âÜóç ôïõò. ÌåãÜëïé Üìéó÷ïé ðïëýðïäåò áöáéñïýíôáé áóöáëÝóôåñá êáé áðïôåëåóìáôéêüôåñá, ôìçìá-ôéêÜ. Ìå âñü÷ï äéáèåñìßáò ìðïñïýí íá åîáéñåèïýí ðïëýðïäåò ðïéêßëçò ìïñöïëïãßáò êáé ìåãÝèïõò (0,5-5 åê. Þ êáé ìåãáëýôåñïé). ¼ëïé ïé ðïëýðïäåò áðïóôÝëëïíôáé ãéá éóôïëïãéêÞ åîÝôáóç. ÌåôÜ ôçí ðïëõðïäåêôïìÞ ï áóèåíÞò ðáñáìÝíåé ãéá ëßãåò þñåò óå ìïíÜäá âñá÷åßáò íïóçëåßáò êáé åîÝñ÷åôáé. ÓõóôÞíåôáé óßôéóç ÷ùñßò öõôéêÝò ßíåò ãéá ëßãåò çìÝñåò êáé ðáñáêïëïýèçóç ôçò èåñìïêñáóßáò ôïõ óþìáôïò êáé ôçò ÷ñïéÜò ôùí êïðñÜíùí (áéìáôçñÞ Þ ìáýñç êÝíùóç). ÌåôÜ áðü ðïëõðïäåêôïìÞ óôï óôüìá÷ï ÷ïñçãïýíôáé áíôéåëêùôéêÜ öÜñìáêá ãéá 2 åâäïìÜäåò, åíþ áíôéðçêôéêÜ öÜñìáêá åðáíá÷ïñçãïýíôáé ìåôÜ áðü 7-10 çìÝñåò.

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 22

2/7/2004, 3:30:22 ìì

ÐÏÓÏ ÁÐÏÔÅËÅÓÌÁÔÉÊÇ ÊÁÉ ÁÓÖÁËÇÓ ÅÉÍÁÉ Ç ÅÍÄÏÓÊÏÐÉÊÇ ÐÏËÕÐÏÄÅÊÔÏÌÇ; Ç ðïëõðïäåêôïìÞ åêôåëïýìåíç áðü Ýìðåéñïõò åíäïóêüðïõò åßíáé áðïôåëåóìáôéêÞ êáé áóöáëÞò. Èåùñåßôáé åðáñêÞò èå-ñáöåßá, áí ç éóôïëïãéêÞ åîÝôáóç äåßîåé üôé ï ðïëýðïäáò áöáéñÝèçêå ðëÞ-ñùò, áêüìç êé áí äéáðéóôùèåß ðåñéïñéóìÝíç êáñêéíùìáôþäçò åîáë-ëá-ãÞ ôïõ. Áí äéá-ðé-óôùèåß äéçèçôéêüò êáñêßíïò, ÷ñåéÜæåôáé ñéæéêü-ôå-ñç ÷åéñïõñãéêÞ åðÝì-âá-óç. Ðïëýðïäåò üìùò ôïõ óôïìÜ÷ïõ, áêüìç êáé ìå ðåñéïñéóìÝíç êáñ-êé-íùìáôþäç åîáëëáãÞ, áíôéìåôùðßæïíôáé ðÜíôá ÷åé-ñïõñãéêÜ, åîáéôßáò äéá-öï-ñåôéêÞò áíáôïìßáò ôùí ëåìöáããåßùí ôïõ. Óå ëßãåò ðåñéðôþóåéò ìåãÜëùí, åõñåßáò âÜóçò ðïëõðüäùí, ìðï-ñåß íá ðáñáôçñçèåß õðïôñïðÞ óôç èÝóç ôïõ áöáéñåèÝíôá ðïëýðïäá. Áéìïññáãßá ìåôÜ áðü ðïëõðïäåêôïìÞ óõìâáßíåé óðÜíéá (1%), êõñßùò üôáí ï ìßó÷ïò åßíáé åõñýò êáé äåí êáõôçñéÜæåôáé åðáñêþò. Áéìïññáãßá Üìåóç Þ êáèõóôåñçìÝíç (áêüìç êáé ìåôÜ áðü 14 çìÝñåò) áíôéìåôùðßæåôáé óõíÞèùò åíäïóêïðéêÜ. ÄéÜôñçóç êáôÜ ôçí ðïëõðïäåêôïìÞ áíáöÝñåôáé óå ðïóïóôü 0,3% êáé åêäçëþíåôáé ìå êïéëéáêü ðüíï êáé ðõñåôü. Ðáñüëï ðïõ ìåñéêÝò öïñÝò áíôéìåôùðßæåôáé óõíôçñçôéêÜ, óõíÞèùò ÷ñåéÜæåôáé ÷åéñïõñãéêÞ åðÝìâáóç.

Τύποι πολυπόδων πεπτικού σωλήνα και ενδοσκοπική αντιµετώπιση Τύπος πολύποδα

Ενδοσκοπική αφαίρεση

Νεοπλασµατικοί πολύποδες του βλεννογόνου - Καλοήθεις (αδενώµατα) • Σωληνώδεις • Σωληνολαχνωτοί • Λαχνωτοί - Κακοήθεις (καρκίνωµα) • Μη διηθητικό καρκίνωµα (ενδοεπιθηλιακό, ενδοβλεννογόνιο) • ∆ιηθητικό καρκίνωµα Μη νεοπλασµατικοί πολύποδες του βλεννογόνου • Υπερπλαστικοί • Νεανικοί • Φλεγµονώδεις Υποβλεννογόνιοι πολύποδες • Λιπώµατα, καρκινοειδή, λειοµυώµατα κ.ά.

Ναι Ναι Ναι Ναι Όχι Μερικοί µεγάλοι Ναι Μερικοί µεγάλοι Μερικοί

×ÑÅÉÁÆÅÔÁÉ ÅÐÁÍÅËÅÃ×ÏÓ ÌÅÔÁ ÔÇÍ ÐÏËÕÐÏÄÅÊÔÏÌÇ; Áóèåíåßò ðïõ õðïâëÞèçêáí óå åîáßñåóç áäåíþìáôïò ðá÷Ýïò åíôÝñïõ ìðïñåß íá åìöáíßóïõí íÝá áäåíþìáôá óå ðïóïóôü 20% óå 5 Ýôç êáé 50% óå 15 Ýôç. Áîéüðéóôåò ðñïïðôéêÝò åíäïóêïðéêÝò ìåëÝôåò Ýäåéîáí üôé ôï ðïóïóôü áõôü åßíáé 30-45% óôá åðüìåíá 3 Ýôç, áëëÜ ðñï÷ùñçìÝíá íÝá áäåíþìáôá (>1åê., ëá÷íùôÜ, ìå óïâáñÞ äõóðëáóßá) äéáãéãíþóêïíôáé ìüíï óôï 6-7%. Ç åìöÜíéóç íÝùí áäåíùìÜôùí åßíáé óõ÷íüôåñç üôáí ôá áäåíþìáôá ðïõ åß÷áí áöáéñåèåß Þôáí ðñï÷ùñçìÝíá Þ ðïëëáðëÜ, éäéáßôåñá óå áóèåíåßò ìåãáëýôåñïõò ôùí 60 åôþí ìå ïéêïãåíåéáêü éóôïñéêü êáñêßíïõ Þ ðñï÷ùñçìÝíùí áäåíùìÜôùí. Ìå áõôÜ ôá êñéôÞñéá, óÞìåñá óõíéóôÜôáé åíäïóêïðéêüò åðáíÝëåã÷ïò êÜèå 3 Ýôç óå áóèåíåßò õøçëïý êéíäýíïõ êáé êÜèå 5 Ýôç óå áóèåíåßò ÷áìçëïý êéíäýíïõ. Áóèåíåßò áðü ôïõò ïðïßïõò áöáéñÝèçêå ðñï÷ùñçìÝíï áäÝíùìá åðáíåëÝã÷ïíôáé óå 3-6 ìÞíåò ãéá åðéâåâáßùóç ôçò ñéæéêÞò åîáßñåóçò. Áóèåíåßò ìå óýíäñïìá ðïëëáðëÞò ðïëõðïäßáóçò Þ ïñéóìÝíá Üëëá íïóÞìáôá (ð.÷. åëêþäç êïëßôéäá) áíôéìåôùðßæïíôáé êáé ðáñáêïëïõèïýíôáé äéáöïñåôéêÜ. ÔÝëïò, áóèåíåßò ìå ãáóôñéêïýò Þ ïéóïöáãéêïýò áäåíùìáôþäåéò, ÷ùñßò óïâáñÞ äõóðëáóßá, ðïëýðïäåò åðáíåëÝã÷ïíôáé êÜèå 2 Ýôç ìåôÜ ôçí ðïëõðïäåêôïìÞ.

Σχέσεις µεγέθους, ιστολογικού τύπου και δυσπλασίας αδενωµάτων παχέος εντέρου Τύπος αδενώµατος

Μέγεθος αδενώµατος <1 εκ. (%)

Βαθµός δυσπλασίας

1-2 εκ. (%) >2 εκ. (%) Ήπια (%)

Μέτρια (%) Σοβαρή (%)

Σωληνώδες

77

20

4

88

8

4

Σωληνολαχνωτό

25

47

29

58

26

16

Λαχνωτό

14

26

60

41

38

21

Áðü: Muto T êáé óõí., Cancer 1975, 346:2251.

Προετοιµασία πριν από την πολυποδεκτοµή α. Ενηµέρωση ασθενούς - Γραπτή συγκατάθεση β. ∆ιακοπή αντιπηκτικών φαρµάκων (7-10 ηµέρες πριν) γ. Έλεγχος πηκτικότητας αίµατος Παραγγελία αίµατος για πιθανή µετάγγιση δ. Επιµελής καθαρισµός πεπτικού σωλήνα (την προηγούµενη ηµέρα) ε. Αφαίρεση µεταλλικών αντικειµένων από τον ασθενή (κοσµήµατα κ.ά.) στ. Ηρεµιστική - αναλγητική - σπασµολυτική αγωγή (αµέσως πριν)

periodikoALEX75.indd 23

Παρακολούθηση ασθενών µετά την πολυποδεκτοµή Τύπος αδενώµατος

Επανέλεγχος

Αδενώµατα µε σοβαρή δυσπλασία

Μετά από 3-6 µήνες

Σωληνώδη αδενώµατα

Κάθε 5 έτη

Λαχνωτά αδενώµατα

Κάθε 3 έτη

ÊÙÍÓÔÁÍÔÉÍÏÓ Å. ÃÊÏÕÌÁÓ O Ê.Å. Ãêïýìáò åßíáé Ãáóôñåíôåñïëüãïò ÅðéìåëçôÞò óôï Ã.Ð.Í. “Åñõèñüò Óôáõñüò”

2/7/2004, 3:30:25 ìì

ευεξία

Η σχέση

åãêåöÜëïõ - åíôÝñïõ

Ο δεύτερος εγκέφαλος και η επικοινωνία του ¼ëïé Ý÷ïõìå áéóèáíèåß ôï Ýíôïíï óößîéìï óôçí êïéëéÜ ìáò ðñéí áðü êÜðïéá äõóÜñåóôç óõíáéóèçìáôéêÞ êáôÜóôáóç Þ Ýíôïíï stress, áðüññïéá ôïõ ãåãïíüôïò üôé ôï Ýíôåñï ìáò åßíáé óôåíÜ óõíäåäåìÝíï ìå ôïí åãêÝöáëï êáé åðçñåÜæåôáé áðü áõôüí. Óôï ðáñåëèüí ïé åðéóôÞìïíåò ðßóôåõáí üôé ôï ìõáëü êáé ôï óþìá Þôáí äõï îå÷ùñéóôÝò ëåéôïõñãéêÝò ïíôüôçôåò. Äéáôõðþèçêå ç Üðïøç üôé ôá óõìðôþìáôá áðü ôï Ýíôåñï, ÷ùñßò êáíÝíá åýñçìá ïñãáíéêÞò íüóïõ, Þôáí êáèáñü äçìéïýñãçìá ôïõ ‘ìõáëïý’ ôùí áóèåíþí. ÓÞìåñá ç Üðïøç áõôÞ Ý÷åé êáôáññåýóåé. ÕðÜñ÷ïõí ðïëýðëïêåò óõíäÝóåéò áíÜìåóá óôá äýï óõóôÞìáôá , ôüóï óôåíÝò ðïõ ç ìåôáâïëÞ óôï Ýíá åðçñåÜæåé Üìåóá êáé ôï Üëëï. Ãéá áõôü ôï ëüãï èåùñïýíôáé ðëÝïí ùò ìéá ïíôüôçôá êáé áíáöÝñïíôáé ìå ôï üíïìá ï Üîïíáò åãêåöÜëïõ-åíôÝñïõ.

12

Ç ðëçñïöïñßá üôé ôï Ýíôåñï ðåñéÝ÷åé ôüóá íåõñéêÜ êýôôáñá üóá êáé ï íùôéáßïò ìõåëüò ßóùò ðñïêáëÝóåé Ýêðëçîç óå áñêåôü êüóìï. Ôá íåõñéêÜ áõôÜ êýôôáñá åêôåßíïíôáé óôïí ïéóïöÜãï, ôï óôïìÜ÷é, ôï ëåðôü êáé ðá÷ý Ýíôåñï êáé åßíáé ãíùóôÜ ùò åíôåñéêü íåõñéêü óýóôçìá.(ÅÍÓ). Ìðïñïýìå íá ôá öáíôáóôïýìå óáí Ýíá ´ìéêñü äåýôåñï åãêÝöáëï’, Ýíá ôïðéêü äßêôõï ðïõ Ý÷åé áðïèçêåõìÝíåò ðëçñïöïñßåò ãéá äéáöïñåôéêÝò ìïñöÝò åíôåñéêÞò óõìðåñéöïñÜò, Ýíá ìéêñïûðïëïãéóôÞ ìå ôá äéêÜ ôïõ áíåîÜñôçôá ðñïãñÜììáôá. Ï åãêÝöáëïò áíôßèåôá èá ìðïñïýóå íá èåùñçèåß õðåñõðïëïãéóôÞò, ìå ü,ôé áõôü óõíåðÜãåôáé áðü ðëåõñÜò äõíáôïôÞôùí, ï ïðïßïò ëáìâÜíåé äåäïìÝíá êáé óôÝëíåé åíôïëÝò- áðáíôÞóåéò óôïí åíôåñéêü ìéêñïûðïëïãéóôÞ. Ç åðéêïéíùíßá áõôÞ åßíáé áìößäñïìç êáé óçìáíôéêü ñüëï óå áõôÞ ðáßæåé ôï ðíåõìïíïãáóôñéêü íåýñï. Ï åãêÝöáëïò áðåëåõèåñþíåé ÷çìéêÝò ïõóßåò ðïõ ïíïìÜæïíôáé íåõñïäéáâéâáóôÝò (áêåôõëï÷ïëßíç êáé áäñåíáëßíç), ãéá íá äþóåé ïäçãßåò óôï óôïìÜ÷é (êéíçôéêÝò ðëçñïöïñßåò) ãéá ôï ðüôå íá áðåëåõèåñþóåé ïîý, ðüôå íá áíáêáôþóåé ôéò ôñïöÝò êáé ðüôå íá îåêïõñáóôåß. Ìå ðáñüìïéá äéáäéêáóßá åëÝã÷åôáé êáé ç êßíçóç ôïõ åíôÝñïõ. Ç êßíçóç áõôÞ áðü ôï êÝíôñï ðñïò ôçí ðåñéöÝñåéá áðïôåëåß ìüíï ôï 10% ôçò üëçò ìåôáöïñÜò ðëçñïöïñéþí êáé åßíáé ãíùóôÞ êáé êáôáíïçôÞ óôï ìåãáëýôåñï ôìÞìá ôçò áðü ôïõò åðéóôÞìïíåò óÞìåñá. Ôï Ýíôåñï áðü ôçí Üëëç ðëåõñÜ óôÝëíåé çëåêôñéêÜ åñåèßóìáôá óôïí åãêÝöáëï êáé äçìéïõñãåß áéóèÞìáôá üðùò ç ðåßíá, ï êïñåóìüò, ï ðüíïò, ç ôÜóç ãéá åìåôü, ç åíôåñéêÞ äõóöïñßá êáé ðéèáíþò ç èëßøç êáé ç ÷áñÜ. Ôá åñåèßóìáôá áðü ôçí ðåñéöÝñåéá ðñïò ôï êÝíôñï åß-

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 24

2/7/2004, 3:30:30 ìì

ευεξία íáé áéóèçôéêÜ, áðïôåëïýí ôï 90% ôçò üëçò ìåôáöïñÜò ðëçñïöïñéþí êáé óå óçìáíôéêü âáèìü ç öýóç ôïõò äåí åßíáé åðáñêþò ãíùóôÞ óôïõò åñåõíçôÝò. Ôï Ýíôåñï üìùò Ý÷åé êáé ôç äõíáôüôçôá ôçò áíåîÜñôçôçò ëåéôïõñãßáò áðü ôï åãêÝöáëï. Åßíáé ôï ìüíï ôìÞìá ôïõ ïñãáíéóìïý ðïõ ïé áíôáíáêëáóôéêÝò óõìðåñéöïñÝò äåí áðáéôïýí óõììåôï÷Þ ôïõ åãêåöÜëïõ êáé ôïõ íùôéáßïõ ìõåëïý. Áí êüøïõìå üëåò ôéò óõíäÝóåéò ôïõ åíôÝñïõ ìå ôï êÝíôñï, áõôü èá åîáêïëïõèÞóåé íá åêêñßíåé õãñÜ ãéá ôçí ðÝøç ôùí ôñïöþí êáé íá êÜíåé ðåñéóôáëôéêÝò êéíÞóåéò Ýóôù êáé óå ìéêñüôåñï âáèìü.

¢ëëç óçìáíôéêÞ ïíôüôçôá åßíáé ç ëåéôïõñãéêÞ äõóðåøßá . Ïé áóèåíåßò ðïõ õðïöÝñïõí áðü áõôÞí áéóèÜíïíôáé ôïí Ýíôïíï ðüíï ôïõ ðåðôéêïý Ýëêïõò, ÷ùñßò üìùò íá Ý÷ïõí Ýëêïò. Áéôßá èåùñåßôáé ç ðéèáíÞ áëëïßùóç óçìÜôùí ðïõ êéíïýíôáé ìåôáîý åãêåöÜëïõ-åíôÝñïõ. Ç óõíáéóèçìáôéêÞ êáôáðüíçóç Ý÷åé êáé åäþ óáí áðïôÝëåóìá ôçí åðéäåßíùóç ôùí óõìðôùìÜôùí, óå ìéêñüôåñï üìùò âáèìü óå ó÷Ýóç ìå ôï åõåñÝèéóôï Ýíôåñï. Èá ìðïñïýóáìå íá ïìáäïðïéÞóïõìå ôçí áéôéïëïãßá ôùí ëåéôïõñãéêþí äéáôáñá÷þí óôéò åîÞò êáôçãïñßåò: •

Áíôßäñáóç ôïõ åíôÝñïõ óå ðáñÜãïíôåò-ðõñïäüôåò. Ïé ëïéìþäåéò ðáñÜãïíôåò Þ ç ëÞøç ðïëý ëéðáñþí ôñïöþí ðõñïäïôåß åðåéóüäéá êïéëéáêïý ðüíïõ êáé äéÜññïéáò. Áóèåíåßò ìå åõåñÝèéóôï Ýíôåñï åßíáé ðïëý ðéï åõáßóèçôïé óå ôÝôïéá åñåèßóìáôá.

•

Äéáôáñá÷Ýò êéíçôéêüôçôáò –óðáóìüò. Äéáôáñá÷Ýò åðéêïéíùíßáò ìåôáîý åãêåöÜëïõ êáé åíôÝñïõ êáôáëÞãïõí óå ðñïâëÞìáôá ôïõ ðåñéóôáëôéóìïý. ÁðïôÝëåóìá ôá êùëéêïåéäÞ êïéëéáêÜ Üëãç êáé ïé åíáëëáãÝò äõóêïéëéüôçôáò-äéÜññïéáò.

•

ÁõîçìÝíç åõáéóèçóßá ôïõ åíôÝñïõ. ÁðïôÝëåóìá ç åíéó÷õìÝíç êáé ðéèáíÜ ðëáóìáôéêÞ áíôßëçøç ãéá ôï ôé ðñáãìáôéêÜ óõìâáßíåé óôï Ýíôåñï. ÖõóéïëïãéêÜ åñåèßóìáôá, üðùò ç äßïäïò ôñïöÞò êáé ç ðáñáãùãÞ áåñßùí óôï Ýíôåñï, ìðïñåß íá ãßíïõí åðþäõíá êáé âáóáíéóôéêÜ ãéá ôïí áóèåíÞ.

•

¸íôïíç øõ÷ïëïãéêÞ åðéâÜñõíóç. ÁðïôÝëåóìá íá äßíåôáé ìåãáëýôåñç óçìáóßá óå óõìðôþìáôá êáé íá ðñïêáëåßôáé åíôïíüôåñç áíçóõ÷ßá áðü áõôÜ.

Λειτουργικές διαταραχές Ôá åñåèßóìáôá ðïõ êõêëïöïñïýí ìåôáîý åíôÝñïõ êáé åãêåöÜëïõ åßíáé ðïëý åýêïëï íá áëëïéùèïýí óå êáôáóôÜóåéò stress. ¸ôóé, ï åãêÝöáëïò åßíáé äõíáôüí íá áíôéëçöèåß êÜðïéï êßíäõíï õðáñêôü Þ áíýðáñêôï êáé íá áíôéäñÜóåé ðñïêáëþíôáò ôçí Ýêêñéóç ôùí ÷çìéêþí åñåèéóìÜôùí (áäñåíáëßíç...). Óå óõ÷íÝò ðåñéüäïõò stress, êáôÜèëéøçò êáé õðåñâïëéêïý Üã÷ïõò ìðïñåß íá åêêñéèåß áíåîÝëåãêôï ðïóü ÷çìéêþí ìåôáâéâáóôþ, ðïõ èá ðñïêáëÝóåé äéáôáñá÷Ýò óôï ðåðôéêü óýóôçìá . Ôá êýôôáñá ôïõ óôïìÜ÷ïõ êáé ôïõ åíôÝñïõ ëïéðüí ìðïñåß íá ãßíïõí ðéï åõáßóèçôá óôïí ðüíï, ìå áðïôÝëåóìá ç öõóéïëïãéêÞ êéíçôéêüôçôá íá ãßíåé áíõðüöïñç êáé âáóáíéóôéêÞ. Åðéðñüóèåôá åñåèßóìáôá èá óôáëïýí áðü ôï Ýíôåñï óôïí åãêÝöáëï êáé èá ðñïêáëÝóïõí äéáêïðÞ ôçò Ýíôïíçò êéíçôéêüôçôáò, ðñïêáëþíôáò Ýôóé åðåéóüäéá äõóêïéëéüôçôáò êáé äéÜññïéáò. Ç óôåíÞ áõôÞ óõó÷Ýôéóç-áëëçëåðßäñáóç åãêåöÜëïõ êáé åíôÝñïõ ðñïêáëåß äéáôáñá÷Ýò óôïí ðåðôéêü óùëÞíá ðïõ ïíïìÜæïíôáé ëåéôïõñãéêÝò. Áõôü óçìáßíåé üôé õðÜñ÷åé óõìðôùìáôïëïãßá êáé äéáôáñá÷Þ óôçí åíôåñéêÞ ëåéôïõñãßá ðïõ äå ó÷åôßæåôáé ìå êÜðïéï åìöáíÝò êáé äõíÜìåíï íá äéáãíùóèåß öõóéêü ðñüâëçìá. ÓçìáíôéêÞ êáé óõ÷íÞ ëåéôïõñãéêÞ äéáôáñá÷Þ áðïôåëåß ôï åõåñÝèéóôï Ýíôåñï, ðïõ ðáñïõóéÜæåôáé ìå åðåéóüäéá ðüíùí óôçí êïéëéÜ, öïõóêþìáôïò êáé åðåéóïäßùí äõóêïéëéüôçôáò ðïõ åíáëëÜóóïíôáé ìå äéÜññïéá. Ç óõíáéóèçìáôéêÞ êáôáðüíçóç áðü ìüíç ôçò äåí ðñïêáëåß åõåñÝèéóôï Ýíôåñï (ç áêñéâÞò öýóç ôçò äéáôáñá÷Þò ðáñáìÝíåé Üãíùóôç), åðéäåéíþíåé üìùò ôá óõìðôþìáôá. ÓõíáéóèçìáôéêÜ Ýíôïíåò êáôáóôÜóåéò, üðùò ôá äéáæýãéá, äéêáóôéêÝò ðåñéðÝôåéåò , ðñïâëÞìáôá óôç äïõëåéÜ Þ áóèÝíåéåò áðïôåëïýí óõíÞèåéò áéôßåò Ýíôïíùí åðåéóïäßùí åõåñÝèéóôïõ åíôÝñïõ.

Ποια είναι η αντιµετώπιση των ασθενών µε λειτουργικές διαταραχές; Ôé ëïéðüí ìðïñïýìå íá êÜíïõìå ãéá ôéò ëåéôïõñãéêÝò äéáôáñá÷Ýò; Ôï ìüíï óßãïõñï åßíáé üôé äåí ðñÝðåé ï áóèåíÞò íá õðïìÝíåé óéùðçëÜ êáé õðïìïíåôéêÜ ôá óõìðôþìáôá ôïõ. Äõóôõ÷þò ïé ìåëÝôåò ãéá ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò ÷ïñÞãçóçò ôùí öáñìÜêùí óå ëåéôïõñãéêÝò äéáôáñá÷Ýò äå äåß÷íïõí åíèáññõíôéêÜ áðïôåëÝóìáôá .Ôá áðïôåëÝóìáôá ôùí øõ÷ïèåñáðåõôéêþí ìåèüäùí äåß÷íïõí ðïëý ìéêñü üöåëïò. Ç Ýñåõíá åßíáé ðñáãìáôéêÜ äýóêïëç, ãéáôß ðñÝðåé íá áðáíôçèïýí ðïëëÝò åñùôÞóåéò ìå ðïëëÝò ðáñáìÝôñïõò ç êÜèå ìßá. Ðñüóöáôá âñÝèçêå üôé áóèåíåßò ìå åõåñÝèéóôï Ýíôåñï Ý÷ïõí åëáôôùìÝíç Ýêöñáóç åíüò ìåôáöïñÝá ôçò óåñïôïíßíçò óôïí åíôåñéêü âëåííïãüíï, ìå áðïôÝëåóìá ç äñÜóç ôçò óåñïôïíßíçò íá ìçí åßíáé ç óùóôÞ êáé ç åðßäñáóÞ ôçò óôï Ýíôåñï õðåñâïëéêÞ. Áðáéôïýíôáé ðïëëÝò ìåëÝôåò ãéá íá áðáíôçèïýí ôá ðïëëáðëÜ åñùôÞìáôá ðïõ Ý÷åé èÝóåé ç ìÝ÷ñé ôþñá åñåýíá. ÐÜíôùò ç ðñïçãïýìåíç ìåëÝôç äåß÷íåé üôé ï Ýíï÷ïò ãéá ôï åõåñÝèéóôï Ýíôåñï åßíáé ôï ßäéï ôï Ýíôåñï êáé ü÷é ï åãêÝöáëïò. Ç ìåëëïíôéêÞ Ýñåõíá èá âïçèÞóåé óôçí êáëýôåñç êáôáíüçóç ôïõ Üîïíá åãêåöÜëïõ-åíôÝñïõ êáé óßãïõñá óôçí êáëýôåñç áíôéìåôþðéóç ôùí áóèåíþí ìå ëåéôïõñãéêÝò åíôåñéêÝò äéáôáñá÷Ýò . ÌÝ÷ñé ôüôå …. Relax!! ÂÁÓÉËÅÉÏÓ ÎÏÕÑÃÉÁÓ Ï Â. ÎïõñãéÜò åßíáé Ãáóôñåíôåñïëüãïò ÅðéìåëçôÞò óôï ÔæÜíåéï Íïóïêïìåßï ÐåéñáéÜ

14

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 26

2/7/2004, 3:30:36 ìì

µικρά & νόστιµα

Öüâïé ãéá ãåíåôéêü íôïðÜñéóìá ôùí Aèëçôþí Áíçóõ÷ßåò Ý÷åé ðñïêáëÝóåé óôïõò ðáñÜãïíôåò ôïõ áèëçôéóìïý ðñüïäïò óôïí ôïìÝá ôçò âéïôå÷íïëïãßáò êáé ôçò ãåíåôéêÞò, êáè åêöñÜæïíôáé öüâïé ðùò ìðïñåß ôÝôïéåò åðéóôçìïíéêÝò ìÝèïäïé áîéïðïéçèïýí óôï ìÝëëïí ãéá ôï íôïðÜñéóìá ôùí áèëçôþí. ¼ðùò åðéóçìáßíåé ï Íôéê ÐÜïõíô, ðñüåäñïò ôçò Ðáãêüóìéáò ¸í óçò Áíôé-Íôüðéíãê, áëëÜ êáé ðïëëÜ ìÝëç ôçò Äéåèíïýò Ïëõìðéáê ÅðéôñïðÞò (ÄÏÅ), ðáñÜ ôï ãåãïíüò üôé ç ðñüïäïò óôïí ôïìÝá ô ãåíåôéêÞò äåí ðñáãìáôïðïéåßôáé ìå ôïõò ñõèìïýò ðïõ áíÝìåíáí åñåõíçôÝò, ùóôüóï ç åìöÜíéóç ôçò ãåíåôéêÞò óôï ÷þñï ôïõ åðá ãåëìáôéêïý áèëçôéóìïý ìå óôü÷ï ôçí áýîçóç ôùí åðéäüóåùí åßí æÞôçìá ÷ñüíïõ.

“Σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις µας το φαινόµενο δε πρόκειται να πλήξει τους Ολυµπιακούς Αγώνες τ Αθήνας το έτος 2004 ή τους Χειµερινούς στο Τορίνο της Ιταλίας, ωστόσο υπάρχει µεγάλη πιθανότητα να εµφανιστεί στους Αγώνες του Πεκίνου το 2008”, αναφέρει χαρακτηριστικά ο ∆ρ Μπενγκτ Σάλτιν, µέλος της ∆ΟΕ. Ìéá áðü ôéò ðéï äéáäåäïìÝíåò ïõóßåò íôïðáñßóìáôïò åßíáé ç åñõèñïðïéçôßíç, ìéá öõóéêÞ ïõóßá ôïõ ïñãáíéóìïý ðïõ ðñïêáëåß ôçí ðáñáãùãÞ åñõèñþí áéìïóöáéñßùí. Ïé åñåõíçôÝò êáôÜöåñáí íá áðïìïíþóïõí ôï ãïíßäéï ðïõ åßíáé õðåýèõíï ãéá ôçí ðáñáãùãÞ ôçò åñõèñïðïéçôßíçò êáé Ýäùóáí Ýôóé ôç äõíáôüôçôá áýîçóçò ôçò áíôï÷Þò óå áèëçôÝò ðïõ áó÷ïëïýíôáé ìå óðïñ üðùò ôçí ðïäçëáóßá êáé ôï ìáñáèþíéï. ÌÜëéóôá, ôï ðñþôï ó÷åôéêü êñïýóìá Ýëáâå ÷þñá óôïí Ðïäçëáôéêü ãýñï ôçò Ãáëëßáò ôï 1998. ´Áëëåò ïõóßåò ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá íôïðÜñéóìá åßíáé ôá óôåñïåéäÞ áíáâïëéêÜ, üðùò ç áíäñïóôåíåäéüíç, ç íáäñïëüíç êáé ç óôáíïæïëüëç. ×áñáêôçñéóôéêÞ éäéüôçôÜ ôïõò åßíáé üôé áõîÜíïõí ôç ìõúêÞ ìÜæá êáé åíéó÷ýïõí ôç äýíáìç. Äõóôõ÷þò, ôá óôåñïåéäÞ áíáâïëéêÜ äåí Ý÷ïõí óõãêåêñéìåíïðïéçèåß êáé êáèþò ïé åñåõíçôÝò ìáèáßíïõí ïëïÝíá ðåñéóóüôåñá ðñÜãìáôá ãéá ôï ñüëï êáé ôç äñÜóç ôùí áõîçôéêþí ðáñáãüíôùí, ç ÷ñÞóç ãåíåôéêþí ìåèüäùí ãéá ôï íôïðÜñéóìá ôùí áèëçôþí åíäÝ÷åôáé íá ãßíåé ðñáãìáôéêüôçôá ðïëý óýíôïìá. ¹äç åñåõíçôÝò ôïõ Ðáíåðéóôçìßïõ ôçò ÐåíóõëâÜíéá êáôÜöåñáí íá åíÝóïõí óå ðïíôßêéá ôï ãïíßäéï IGF-I, ôï ïðïßï áýîçóå ôç ìõúêÞ ôïõò ìÜæá. Åßíáé ÷áñáêôçñéóôéêü üôé ðïëëïß ðñïðïíçôÝò êáé áèëçôéêïß 16

ÁõîÜíåôáé ç óõ÷íüôçôá ôùí áéöíßäéùí èáíÜôùí áèëçôþí ¸íáò óôïõò 40.000 áèëçôÝò ðåèáßíåé áéöíéäßùò, áíÜëïãá êáé ìå ôçí åðéâÜñõíóç ôïõ áèëÞìáôïò, åíþ åéäéêÜ óôá åëëçíéêÜ ãÞðåäá ìÝóá óå äéÜóôçìá ôåóóÜñùí åôþí Ý÷áóáí ôç æùÞ ôïõò 131 íåáñÜ Üôïìá. Ôá ðáñáðÜíù óôïé÷åßá èá ðáñïõóéáóôïýí áíáëõôéêÜ óôï 13ï Âáëêáíéêü Áèëçôéáôñéêü ÓõíÝäñéï, ðïõ èá ðñáãìáôïðïéçèåß ìáæß ìå ôï 7ï ÄéåèíÝò ÓõíÝäñéï ôçò ÁèëçôéáôñéêÞò Åôáéñåßáò ÅëëÜäïò êáé ôï 4ï Åëëáäï-Êõðñéáêü Áèëçôéáôñéêü ÓõíÝäñéï óôç ÄñÜìá áðü ôéò 29 Áðñéëßïõ Ýùò ôéò 2 ÌáÀïõ. Ôá äåäïìÝíá ðïõ Ýäùóáí óôç äçìïóéüôçôá åéäéêïß åðéóôÞìïíåò, ðïõ èá ëÜâïõí ìÝñïò óôï óõíÝäñéï, êáôáãñÜöïõí áýîçóç ôùí áéöíßäéùí èáíÜôùí êáé ôùí äéáôáñá÷þí ôçò õãåßáò áèëçôþí, ðïõ ïöåßëïíôáé êáôÜ êýñéï ëüãï óôçí Üóêçóç. ÂáóéêÞ áéôßá ôïõ óõíüëïõ ôùí ðåñéóôáôéêþí Þôáí êáñäéáêÝò ðáèÞóåéò, ðïõ óôéò ðåñéóóüôåñåò ðåñéðôþóåéò äåí Þôáí ãíùóôÝò óôïí áèëçôÞ Þ óôï ðåñéâÜëëïí ôïõ.

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 28

2/7/2004, 3:30:37 ìì

µικρά & νόστιµα ùíá ìå ôï ãñáììáôÝá ôçò ÁèëçôñéêÞò Åôáéñåßáò ÅëëÜäïò, ÃéÜíç Ôåñæßäç, ôï öáéíüìåíï êáôáåéêíýåé ôçí áíÜãêç äéåîáãùãÞò ï÷ñåùôéêþí éáôñéêþí åëÝãùí óôïõò áèëçôÝò, ðïõ óÞìåá åíáðüêåéíôáé óôç öéëïôéìßá ùí óõëëüãùí êáé ôùí áèëçôéþí ïìïóðïíäéþí. ôï ßäéï óõíÝäñéï èá áíáðôõèåß ìéá íÝá åðáíáóôáôéêÞ ìÝäïò ãéá ôç èåñáðåßá ôùí ìõí êáêþóåùí ôùí áèëçôþí, ç ßá âñßóêåôáé óå ðåéñáìáôéêü ï êáé âáóßæåôáé óôç ÷ñÞóç ñùí ôïõ áßìáôïò ôïõ áèëçôÞ. ôïõ ôñáõìáôßá áíáìéãíýåôáé åò ïõóßåò êáé ôï óêåýáóìá åßôáé åã÷Ýåôáé óôï óçìåßï ôçò íáãåííÜ ôïõò ìõúêïýò éóôïýò. ëïäïîïýí üôé ç íÝá ìÝèïäïò, ôçí ãéá ðñþôç öïñÜ ðáãêïóìßùò ï ÁðÝë óôç äéÜñêåéá ôùí åñãáóéÞóåé óôï ðñïóå÷Ýò äéÜóôçìá ôç ðëåïíÝêôçìÜ ôçò åßíáé ðùò ôï ñï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá. Ç ìÝèïäïò, êáé ôñßôïõ âáèìïý ìõúêÝò ñÞîåéò, óå áèëçôÝò ìå åðéôõ÷ßá êáé áíáçèåß óå ðïëëÜ ïñèïðåäéêÜ ðåñéõæÞôçóç ôï èÝìá ôçò öáñìáêïäéíþ èá ðáñïõóéáóôåß íÝá ìÝèïäïò í ìå áíÜëõóç ôñé÷þí ôùí áèëçôþí, ç ïðïßá âñßóêåôáé óå ðåéñáìáôéêü óôÜäéï. ¼ðùò åðéóÞìáíå ï åðßêïõñïò êáèçãçôÞò ôïõ ÁÐÈ, ïñèïðåäéêüò ÷åéñïõñãüò êáé ðñüåäñïò ôçò ÁèëçôéáôñéêÞò Åôáéñåßáò ÅëëÜäïò, Êùíóôáíôßíïò ÍÜôóçò, ìå ôç ìÝèïäï áõôÞ, ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé Þäç êáé ãéá ôïí åíôïðéóìü íáñêùôéêþí ïõóéþí, ìðïñïýí íá áíé÷íåõôïýí áêüìá êáé ìéêñÝò ðïóüôçôåò ïõóéþí, ôéò ïðïßåò Ýëáâáí ïé áèëçôÝò Ýùò êáé äýï ìÞíåò ðñéí áðü ôïí Ýëåã÷ï.

ÃõìíáóôéêÞ ìåôÜ ôï åãêåöáëéêü åðåéóüäéï óõíéóôïýí ïé åéäéêïß ÓùìáôéêÞ Üóêçóç ìå óõ÷íüôçôá 3 7 çìÝñåò ôçí åâäïìÜäá êáé äéÜñ êåéá áðü 20 Ýùò 60 ëåðôÜ óõíéóôÜ ç ÁìåñéêáíéêÞ Åôáéñßá Êáñäéïëïãßáò (ÁÇÁ) óå üóïõò õðÝóôçóáí åãêåöáëéêü åðåéóüäéï, þóôå íá ðñïëÜâïõí äåýôåñï áíÜëïãï óõìâÜí. Óýìöùíá ìå ôéò íÝåò êáôåõèõíôÞñéåò ïäçãßåò ðïõ óõíÝôáîå ç åðéóôçìïíéêÞ åðéôñïðÞ ôçò ÁÇÁ ìå åðéêåöáëÞò ôïí Äñ Íçë Ãêüñíôïí

êáé äçìïóéåýïíôáé óôï åðéóôçìïíéêü Ýíôõðï Circulation, ïé åéäéêïß óõíéóôïýí ü÷é ìüíï áåñïâéêÞ ãõìíáóôéêÞ áëëÜ êáé áóêÞóåéò ìõúêÞò åíäõíÜìùóçò ðåñßðïõ 2-3 öïñÝò ôçí åâäïìÜäá, ïé ïðïßåò èá ðñÝðåé íá ãõìíÜæïõí üëåò ôéò ìõúêÝò ïìÜäåò (÷Ýñéá, þìïõò, óôÞèïò, êïéëéáêïýò, ðëÜôç, ãïöïýò êáé ðüäéá). ÌÜëéóôá, ïé êáôåõèõíôÞñéåò ïäçãßåò êÜíïõí ëüãï ãéá ðåñéóóüôåñåò åðáíáëÞøåéò (10 ìå 15) áëëÜ ìå ìéêñüôåñç áíôßóôáóç, üðùò áêñéâþò éó÷ýåé êáé óôçí ðåñßðôùóç ôùí áóêÞóåùí ðïõ óõíéóôþíôáé óôïõò êáñäéïðáèåßò. ¢ëëåò ìïñöÝò áóêÞóåùí ðïõ ðñïôåßíïíôáé åßíáé ïé äéáôÜóåéò êáèþò êáé ïé áóêÞóåéò åíßó÷õóçò ôçò óùìáôéêÞò éóïññïðßáò ìå óõ÷íüôçôá 2-3 çìÝñåò ôçí åâäïìÜäá. “Ïé åí ëüãù êáôåõèõíôÞñéåò ïäçãßåò Ý÷ïõí ùò óôü÷ï íá åíçìåñþóïõí ôïõò åðáããåëìáôßåò ôçò õãåßáò ãéá ôéò åõåñãåôéêÝò éäéüôçôåò ôçò óùìáôéêÞò Üóêçóçò ìåôÜ ôï åãêåöáëéêü åðåéóüäéï êáèþò êáé ãéá ôçí Ýíôáóç ìå ôçí ïðïßá ðñÝðåé áõôÝò íá ðñáãìáôïðïéïýíôáé”, äéåõêñéíßæåé ìå äçëþóåéò ôïõ óôï Reuters o Äñ Ãêüñíôïí. Ôï ßäéï êåßìåíï, ùóôüóï, õðïãñáììßæåé ôïõò ðáñÜãïíôåò ðïõ áðïôåëïýí öñáãìü ãéá ôç äéåîáãùãÞ ôùí áóêÞóåùí Ýðåéôá áðü Ýíá åãêåöáëéêü åðåéóüäéï (üðùò ôçí êáôÜèëéøç êáé ôç óùìáôéêÞ êüðùóç) êáé õðïäåéêíýåé ôñüðïõò ãéá ôçí áðïôåëåóìáôéêÞ áíôéìåôþðéóÞ ôïõò.

Ç óùìáôéêÞ Üóêçóç ðñïóôáôåýåé áðü ôïí êáñêßíï ôïõ ìáóôïý Ç óùìáôéêÞ áýîçóç ìåéþíåé óçìáíôéêÜ ôá åðßðåäá ïéóôñïãüíùí óôïí ïñãáíéóìü ôùí ìåôåììçíïðáõóéáêþí ãõíáéêþí, Üñá êáé ôïí êßíäõíï ðñïóâïëÞò áðü êáñêßíï ôïõ ìáóôïý, óýìöùíá ìå äçìïóßåõìá ôïõ åðéóôçìïíéêïý åíôýðïõ Cancer Research. ÅñåõíçôéêÞ ïìÜäá áðü ôï ÊÝíôñï ÁíôéêáñêéíéêÞò ¸ñåõíáò Fred Hutchinson áðïôßìçóáí ôá áðïôåëÝóìáôá åíüò 12ìçíïõ ðñïãñÜììáôïò óùìáôéêÞò Üóêçóçò ìÝôñéáò Ýíôáóçò óå 173 õðÝñâáñåò Þ ðá÷ýóáñêåò ãõíáßêåò. Ôï óýíïëï ôùí ãõíáéêþí Ýêáíáí êáèéóôéêÞ æùÞ êáé åß÷áí Þäç åéóÝëèåé óôçí åììçíüðáõóç åíþ êáìßá åî áõôþí äåí áêïëïõèïýóå èåñáðåßá ïñìïíéêÞò õðïêáôÜóôáóçò. ¼ðùò äéáðéóôþèçêå, ôï ðñüãñáììá ãõìíáóôéêÞò óôÜèçêå éêáíü íá ìåéþóåé óçìáíôéêÜ ôéò ïñìüíåò ïéóôñüíç, ïéóôñáäéüëç êáé åëåýèåñç ïéóôñáäéüëç, ôá áõîçìÝíá åðßðåäá ôùí ïðïßùí Ý÷ïõí óõíäåèåß ìå ôçí åìöÜíéóç êáñêßíïõ óôï ìáóôü. ÅðéðëÝïí, ç óùìáôéêÞ Üóêçóç åëÜôôùóå óå ìåãÜëï âáèìü êáé ôçí ðåñéåêôéêüôçôá ôïõ óþìáôüò ôïõò óå ëßðïò, ãåãïíüò ôï ïðïßï åîçãåß ôç ìåßùóç ôùí åðéðÝäùí ôùí ðáñáðÜíù ïñìïíþí. “Ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò Ýñåõíáò åðéâåâáéþíïõí ãéá ìéá áêüìç öïñÜ ôéò åõåñãåôéêÝò éäéüôçôåò ôçò ãõìíáóôéêÞò üóïí áöïñÜ ôïí êáñêßíï ôïõ ìáóôïý áëëÜ êáé ãåíéêüôåñá”, áíáöÝñåé ï åðéêåöáëÞò ôçò åñåõíçôéêÞò ïìÜäáò. ÄÇÌÇÔÑÇÓ ÊÁÑÁÃÉÁÍÍÇÓ ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 29

2/7/2004, 3:30:56 ìì

17

περί διαίτης

Êáôáñ÷Üò ôï ìïíôÝëï ôïõ ïëõìðéáêïý áèëçôÞ Ý÷åé õðïóôåß ñéæéêÝò áëëáãÝò ôéò ôåëåõôáßåò äåêáåôßåò. Áðü ôïí åëáöñþò ãõìíáóìÝíï êáé åñáóéôÝ÷íç ôáëáíôïý÷ï áèëçôÞ Ý÷ïõìå öôÜóåé íá âëÝðïõìå åðáããåëìáôßåò áèëçôÝò ìå ìïíáäéêÞ åíáó÷üëçóç êáé óôü÷ï ôá ñåêüñ. ÂëÝðïõìå ðëÝïí áèëçôÝò íá äéáíýïõí ìÝ÷ñé êáé 150 ÷éëéüìåôñá áíÜ åâäïìÜäá ãéá ôéò áíÜãêåò ôçò ðñïðüíçóçò…Ïé áðáéôÞóåéò óå èñåðôéêÜ óõóôáôéêÜ Ý÷ïõí áëëÜîåé êáé áõôÝò ìå ôç óåéñÜ ôïõò. ÔÉ ÔÑÙÍÅ ÏÉ ÏËÕÌÐÉÁÊÏÉ ÁÈËÇÔÅÓ ; ºóùò ï ðñþôïò êáôáãåãñáììÝíïò õðÝñ-ïëõìðéïíßêçò Þôáí ï Ìßëùíáò áðü ôïí Êñüôùíá (6ïò áéþíáò ð.×.). ËÝãåôáé ðùò áõôüò ï áèëçôÞò ôçò ðÜëçò êáôáíÜëùíå çìåñçóßùò 9 êéëÜ êñÝáò, 9 êéëÜ øùìß êáé 9 ëßôñá êñáóß (55 000 èåñìßäåò / ìÝñá!!). ÂÝâáéá ðáñÜ ôéò õðåñâïëÝò êáé ôçí Ýëëåéøç êáôáãåãñáììÝíùí óôïé÷åßùí, ïé ïëõìðéáêïß áèëçôÝò êáôÜ ôçí áñ÷áéüôçôá Ýäéíáí ìåãÜëç óçìáóßá ôüóï óôï êñÝáò üóï êáé óôï êñáóß ôï ôõñß êáé ôá óýêá. Ç åðéóôçìïíéêÞ Ýñåõíá ãéá äéáôñïöéêÝò óõíÞèåéåò êáôÜ ôéò ïëõìðéÜäåò ìÜëëïí îåêéíÜ áðü ôï 1922 êáé ôï ðñþôï äçìïóéåõìÝíï Üñèñï (Paul Schenk 1936, Âåñïëßíï) åß÷å ôïí ôßôëï «Ôé ôñþíå ïé êáëýôåñïé áèëçôÝò óôïí êüóìï ;». Áõôü ðïõ ìáèáßíïõìå áðü ôï Üñèñï–íôïêïõìÝíôï åßíáé üôé üðùò êáé óÞìåñá õðÞñ÷å ðïéêéëïìïñößá óôá äéáéôçôéêÜ ó÷Þìáôá. Ôï ãåýìá ðñéí áðü ôïí áãþíá ìðïñåß íá ðåñéåëÜìâáíå 3 ìðñéæüëåò êáé áõãÜ Þ êïõñêïýôé, ãÜëá ìå êïñí öëÝéêò, Þ áìõëïý÷åò ôñïöÝò. ×áñáêôçñéóôéêü ôçò åðï÷Þò åêåßíçò Þôáí üôé õðÞñ÷å õðåñêáôáíÜëùóç ðñùôåÀíçò (ðåñß ôá 320 ãñ. ðñùôåÀíçò / ìÝñá) êáé èåñìßäùí (ìÝ÷ñé êáé 7000 èåñìßäåò / ìÝñá). Ôüóï óôçí ÏëõìðéÜäá ôïõ Åëóßíêé (1952) üóï êáé ôïõ Ìåîéêü (1968) ïé èåñìßäåò ðïõ êáôáíáëþèçêáí áðü áèëçôÝò ðïõ óõììåôåß÷áí óå Ýñåõíåò êõìáßíïíôáé ìåôáîý 2000 êáé 4500, åíþ óçìáíôéêü ñüëï Ýðáéæå ç êáôáíÜëùóç ðñùôåÀíçò êáé ëßðïõò (ïé õäáôÜíèñáêåò áêüìç äåí åß÷áí ôç óçìåñéíÞ áíáëïãßá). ×áñáêôçñéóôéêü ôçò ÏëõìðéÜäáò ôïõ Âåñïëßíïõ ôï 1936 Þôáí üôé õðÞñ÷å êáôáíÜëùóç áëêïüë áðü ôïõò áèëçôÝò (áðü ïõßóêé Ýùò êáé êñáóß ðñéí áðü ôá áèëÞìáôá). Ôï ðéï óõãêëïíéóôéêü âÝâáéá Þôáí üôé äéáðéóôþèçêå êáé ç ÷ñÞóç âïçèçìÜôùí – óõìðëçñùìÜôùí äéáôñïöÞò áðü êÜðïéåò áðïóôïëÝò (óéñüðé ãëõêüæçò, âýíç êáé ëåêéèßíç).

18

ÂÝâáéá ôá åðéóôçìïíéêÜ óôïé÷åßá ãéá ôéò äéáôñïöéêÝò óõíÞèåéò ôùí áèëçôþí óôïõò Ïëõìðéáêïýò áãþíåò (ÏÁ) óõíå÷ßæïõí áêüìç êáé óÞìåñá íá åßíáé åëÜ÷éóôá. Óôéò ìÝñåò ìáò ç åëßô ôçò áèëçôéêÞò ðáãêüóìéáò êïéíüôçôáò öáßíåôáé íá êáôáíáëþíåé 2500 ìå 4200 èåñìßäåò áíÜ çìÝñá ïé Üíôñåò êáé 1800 ìå 3000 èåñìßäåò áíÜ çìÝñá ïé ãõíáßêåò. Óå ó÷Ýóç ìå ôá ìéêñïèñåðôéêÜ óôïé÷åßá (âéôáìßíåò, ìÝôáëëá êáé é÷íïóôïé÷åßá), ïé Üíôñåò áèëçôÝò öáßíåôáé íá ìçí áíôéìåôùðßæïõí ðñïâëÞìáôá ,åíþ ïé ãõíáßêåò äåí ðñïóëáìâÜíïõí éêáíïðïéçôéêÝò ðïóüôçôåò áðü øåõäÜñãõñï, óßäçñï, áóâÝóôéï, êáé âéôáìßíç Â6. ÌÜëéóôá ãéá ðñþôç öüñá óôïõò ÷åéìåñéíïýò ÏÁ ôïõ Salt Lake óôçí ÁìåñéêÞ äéåñåõíÞèçêå ç åìöÜíéóç ïóôåïðüñùóçò óå ãõíáßêåò áèëçôÝò, ëüãù ôçò åîáíôëçôéêÞò ìåßùóçò èåñìßäùí ãéá ôï åëÜ÷éóôï äõíáôü óùìáôéêü âÜñïò. Óçìáíôéêü åßíáé ïé áèëçôÝò íá êáôáíáëþíïõí èåñìßäåò ðïõ ôïõò äßäïõí êáé èñåðôéêÜ óõóôáôéêÜ. Ãéá ðáñÜäåéãìá, ðáñáôçñÞèçêå üôé åíþ ãõíáßêåò áèëçôÝò ôïõ ôñéÜèëïõ êáôáíÜëùíáí 4200 èåñìßäåò, åíôïýôïéò åß÷áí ðïëý ÷áìçëÝò ðñïóëÞøåéò óå âéôáìßíåò êáé ìÝôáëëá. ÔÝëïò óçìáíôéêü åßíáé íá õðïãñáììéóôåß üôé ï áèëçôÞò ôùí ÏÁ áíôéìåôùðßæåé êáôÜ êýñéï ëüãï 2 êáôçãïñßåò ðñïâëçìÜôùí. Ç ðñþôç áíáöÝñåôáé óôï üôé åßíáé ãéá ìåãÜëï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá ìáêñéÜ áðü áãáðçìÝíåò êáé ïéêåßåò ãåýóåéò êáé áõôü åðçñåÜæåé ôï çèéêü êáé ôçí øõ÷ïëïãßá ôïõ. Ç äåýôåñç êáôçãïñßá Ý÷åé íá êÜíåé ìå ôéò áóèÝíåéåò ðïõ ìðïñåß íá ðñïêëçèïýí áðü ôéò äéÜöïñåò åðéìïëýíóåéò óôéò åðé÷åéñÞóåéò ôñïößìùí ðïõ õðïóôçñßæïõí ôï ïëõìðéáêü ÷ùñéü. Ìå ôç öñïíôßäá ðïõ åðéäåéêíýïõí ïé äéïñãáíþôñéåò ÷þñåò áõôÜ ôá ðñïâëÞìáôá åëá÷éóôïðïéïýíôáé.

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 30

2/7/2004, 3:31:15 ìì

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ

∆ΙΕΓΕΡΤΙΚΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ ΑΝΑΒΟΛΙΚΑ ∆ΙΟΥΡΗΤΙΚΑ ΟΡΜΟΝΕΣ

ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΥΠΟΚΕΙΝΤΑΙ ΣΕ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ ΑΛΛΑ

ΜΕΤΑΓΓΙΣΕΙΣ ΑΙΜΑΤΟΣ

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ: ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ∆ΙΑΤΡΟΦΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΤΗΣ ΤΕΤΡΑΕΤΙΑΣ! ÊáôÜ ôïõò ÏÁ ôï ïëõìðéáêü ÷ùñéü ðïõ öéëïîåíåß ôïõò áèëçôÝò ìåôáôñÝðåôáé óå ìéá ôåñÜóôéá åðé÷åßñçóç ôñïößìùí ðïõ ðáñÜãåé ÷éëéÜäåò ìåñßäåò öáãçôïý. Ãéá íá ìðïñÝóïõìå íá óõíåéäçôïðïéÞóïõìå ôï ìÝãåèïò ôçò åðé÷åßñçóçò áñêåß íá áíáöåñèåß üôé : ÊáôÜ ôçí ÏëõìðéÜäá ôçò ÁôëÜíôá óéôßæïíôáí êáèçìåñéíÜ ðåñß ôïõò 65 000 áíèñþðïõò (áèëçôÝò, ðñïðïíçôÝò, óõíåñãåßá êáé åèåëïíôÝò), åíþ õðÞñ÷áí ðåñß ôéò 550 äéáöïñåôéêÝò óõíôáãÝò. ÌÝóá óå 33 çìÝñåò ìåôáîý Üëëùí êáôáíáëþèçêáí 140.000 êéëÜ âïäéíü êñÝáò, 80.000 êéëÜ ðïõëåñéêÜ , 10.000 êéëÜ ôïìÜôá 376.000 áõãÜ êôë….

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ: ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΗΘΟΣ……. Ôï ðñüâëçìá ìå ôïõò ÏÁ Þôáí ðÜíôá üôé ðßóù áðü ôï èáõìáóìü õðÜñ÷åé ç êá÷õðïøßá ôçò áõèåíôéêüôçôáò ôùí åðéôåõãìÜôùí. ¸ôóé ôï íôüðéíãê êáé ïé ìåãÜëåò ðïëõåèíéêÝò ôùí ôñïößìùí êáé óõìðëçñùìÜôùí áìáõñþíïõí ôï Ïëõìðéáêü éäåþäåò.

ðñéí áðü ôç äïêéìáóßá!! ðåñéóôáôéêü èáíÜôïõ áèëçôÞ ôçò ðïäçëáóßáò áðü áíáâïëéêÜ. Èá ðñÝðåé íá óçìåéþóïõìå üôé áðü ôç öåôéíÞ ïëõìðéÜäá ëÜìðåé äéá ôçò áðïõóßáò ôçò áðü ôéò áðáãïñåõìÝíåò ïõóßåò ç êáöåÀíç. Ôüóï óôçí ÁôëÜíôá (1996) üóï êáé óôï Óýäíåû (2000) õðÞñ÷áí êñïýóìáôá íôïðáñßóìáôïò. Ï ðßíáêáò ìáò äßäåé ìéá åéêüíá ãéá ôéò áðáãïñåõìÝíåò ïõóßåò. Áðü ôçí Üëëç ðëåõñÜ ïé åôáéñßåò äéáôñïöÞò âëÝðïõí (êáé ÷ñçìáôïäïôïýí) ôïõò ÏÁ ùò ü÷çìá ôçò ðáãêüóìéáò äéáöçìéóôéêÞò ôïõò åêóôñáôåßáò. ¸ôóé ëïéðüí ãéá ðáñÜäåéãìá, ç Mc Donalds õðÞñîå ìéá áðü ôéò âáóéêÝò åôáéñßåò catering óôïõò ÏÁ ôçò ÁôëÜíôá, ôïõ ÍÜãêáíï (Éáðùíßá 1998) êáé Óßäíåû. Åíäåéêôéêü åßíáé üôé óôï Óßäíåû îïäåýôçêáí 3,3, åêáôïììýñéá äïëÜñéá ãéá ôïí åîïðëéóìü ôïõ áíôé–íôüðéíãê, åíþ ç Mc Donald åðÝíäõóå óå 2 åóôéáôüñéá 100 åêáôïììýñéá äïëÜñéá !!! ÁèëçôÝò ôïõ âåëçíåêïýò ôïõ Carl Lewis Þôáí óôï ðëåõñü ôçò åôáéñßáò êáé ôç äéáöÞìéæáí. ÌÜëéóôá ôï ìåíïý åß÷å ìéá ìÝãéóôç ðñüóëçøç èåñìßäùí ôçò ôÜîåùò ôùí 10.000 èåñìßäùí (ðïóü ìç ñåáëéóôéêü êáé åíôåëþò Üôïðï).

Ôï ðÜèïò ãéá íßêç êáé äüîá áðü ôçí áñ÷áéüôçôá áíÜãêáæå ôïõò áèëçôÝò íá ìåôÝñ÷ïíôáé üëïõò ôïõò ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΑΘΗΝΑ ôñüðïõò ãéá íá ôá êáôáöÝñïõí. Ç ÷þñá ìáò åßíáé Ýôïéìç ãéá ôï ìåãÜëï Ïé áñ÷áßïé ¸ëëçíåò íôïðÜñïíôáí ìå êñáóß êáé ìáíéôÜñéá åíþ ïé Ñùìáßïé ìïíïìÜ÷ïé ìå óôñõ÷íßíç. Ï íéêçôÞò ôïõ ìáñáèùíßïõ óôï

periodikoALEX75.indd 31

âÞìá. ÌÜëéóôá ïé äéïñãáíùôÝò ïé ïðïßïé åßíáé õðåýèõíïé ãéá ôç äéáôñïöÞ ëÝíå ðùò…. «ç ÅëëÜäá åßíáé ç ìéêñüôåñç ÷þñá

ôçò Åõñþðçò…». Ç ÁèÞíá 2004 èá ðáñáóêåõÜæåé 15 åêáôïììýñéá ãåýìáôá êáé èá ëáìâÜíåé õðüøéí ôçò ôï ìïõóïõëìáíéêü ôñüðï ðáñáóêåõÞò (Halal), ôïí åâñáúêü (Kosher), ôç äõóáíåîßá óôï éþäéï, ôçí ðñïþèçóç ôçò åëëçíéêÞò êïõæßíáò êáèþò êáé ôçí éêáíïðïßçóç ôùí äéáôñïöéêþí áíáãêþí ôùí áèëçôþí. Óôï ïëõìðéáêü ÷ùñéü èá ëåéôïõñãïýí 2 åóôéáôüñéá (4000 èÝóåéò ðåñßðïõ) êáé 4 êáöÝ êáé èá ðáñáóêåõÜæïíôáé 22.000 ãåýìáôá óå 24ùñç âÜóç. Èá ÷ñçóéìïðïéçèïýí 1500 äéåèíåßò óõíôáãÝò êáé 100 ôüíïé ôñïöÞò, ðïõ èá ðáñÜãïõí 55 ôüíïõò áðüâëçôá. Èá åñãÜæïíôáé ãéá üëá áõôÜ 17.000 õðÜëëçëïé êáé ôï óõíïëéêü êüóôïò èá áíÝëèåé óôá 34 åêáôïììýñéá åõñþ. ÐÝíôå õðïõñãßá èá åðïðôåýïõí üëç ôç äéáäéêáóßá ôïõ catering êáé ôçò áóöÜëåéáò ôùí ôñïößìùí. Ïé áèëçôÝò êáé óå áõôÞ ôçí ÏëõìðéÜäá åßôå óôçñßæïíôáé óå åðéóôçìïíéêÜ äåäïìÝíá, åßôå óå äïêéìáóìÝíåò ðñáêôéêÝò, åßôå óå ðåðïéèÞóåéò ðïõ ðçãÜæïõí áðü ôçí ðáñáðëçñïöüñçóç åßíáé óßãïõñï ðùò èá äéáôñáöïýí ìå Ýíáí êáé ìïíáäéêü óôü÷ï: ôçí êáôÜêôçóç ôçò ðïëõðüèçôçò ðñùôéÜò…Ìå ïðïéïäÞðïôå ôßìçìá. ×ÑÇÓÔÏÓ ÐÁÐÁÂÁÃÃÅËÇÓ Ï ×. ÐáðáâáããÝëçò åßíáé Êëéíéêüò Äéáéôïëüãïò óôï Êñáôéêü ÈåñáðåõôÞñéï ËÝñïõ

2/7/2004, 3:31:26 ìì

γεύσεις ÎÉÖÉÁÓ ÅÍ ÔÑÉÌÌÁÔÉ ÓÕÊÁÌÉÍÙ

Υλικά • Φιλέτο ξιφία • Χόρτα ήµερα • Μούρα • Αλάτι πιπέρι ÅêôÝëåóç Ψήνουµε τον ξιφία αφού τον αλατοπιπερώσουµε, βράζουµε τα χόρτα που είναι το «συνοδευτικό». Επίσης βράζουµε τα µούρα µέχρι να λιώσουν και να γίνουν σάλτσα. Ανακατεύουµε συνεχώς τα µούρα. Κατόπιν περιχύνουµε τον ξιφία µε τη σάλτσα τους.

ÔÅÔÌÇÌÌÅÍÁ ÃÁËÁÈÇÍÏÕ ÄÅËÖÁÊÏÓ ÄÅËÖÁÊÏÓ ËÖÁÊ Ó ÅÌÐËÅÁ ÌÐË ÐË Á ÔÅÔÌÇÌÌÅÍÁ ÊÑÅÁ ÃÁËÁÈÇÍÏÕ ÄÅËÖÁÊÏÓ ÅÌÐËÅÁ ÊÏÊÊÕÌÇËÙÍ ÅÍ ÆÙÌÙ ÌÅËÁÍÉ ÓÊÏËÕÌÏÕ ÊÁÉ ÅÔÍÏÕÓ ÐÉÓÉÍÏÕ

Υλικά για 1 πιάτο χοιρινό µε δαµάσκηνα • 250 γρ.

Χοιρινό φιλέτο • 5 δαµάσκηνα απύρινα • 100 γρ. Μπιζέλια • 100 γρ. Αγκινάρες καρδιές • 50 γρ. Ξύδι από κρασί • 50 γρ. Ξύδι βαλσάµικο • 100 γρ. Μέλι από έλατο • 50 γρ. Σκόρδο τριµµένο • αλάτι & πιπέρι

ÅêôÝëåóç Γεµίζουµε το φιλέτο µε τα δαµάσκηνα και αφού το αλατοπιπερώσουµε το βάζουµε στο γκρίλ για 10 περίπου λεπτά. Αφού ψηθεί, το κόβουµε σε οµοιόµορφες φέτες και το σερβίρουµε στο πιάτο. Κατόπιν παίρνουµε τα µπιζέλια και τα βάζουµε σε κούτερ. Προσθέτουµε λάδι, αλάτι, πιπέρι και λίγο ξύδι, τα κάνουµε πουρέ και συνοδεύουµε το χοιρινό µας. Στη συνέχεια σωτάρουµε τις αγκινάρες µε σκόρδο, αλάτι, πιπέρι και γαρνίρουµε το υπόλοιπο πιάτο. Για να κάνουµε τη σάλτσα παίρνουµε τα δυο ξύδια και το µέλι και τα βράζουµε. Μόλις γλασσάρει η σάλτσα, περιχύνουµε µε αυτήν το χοιρινό µας. Συνοδεύεται µε λευκό ηµίγλυκο παραγωγής µας. Στο µενού του «Αρχαίων Γεύσεις» περιλαµβάνονται, µεταξύ άλλων, «κρεωκάκκαβο», «επίπλους», «κωλή εριφίου» που µπορείτε να τα συνδυάσετε µε κρασί ή «κρίθινο οίνο».

20

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 32

2/7/2004, 3:32:54 ìì

Χρόνια Παγκρεατίτιδα : Σπάνια αλλά συχνά ανυπόφορη νόσος Ôé åßíáé ç ÷ñüíéá Ðáãêñåáôßôéäá ;

Ðïéåò åßíáé ïé óõ÷íüôåñåò áéôßåò ;

Η Χρόνια Παγκρεατίτιδα είναι µία χρόνια φλεγµονή του παγκρέατος, που χαρακτηρίζεται από µη αναστρέψιµη ίνωση, ατροφία και τελικά καταστροφή του αδένα. Το πάγκρεας είναι ένας µακρύς αδένας µήκους 12 – 20 εκ. και βάρους 70 – 120 γρ., που εκτείνεται µπροστά από τη σπονδυλική στήλη, αµέσως πίσω και κάτω από το στοµάχι. Έχει σηµαντικότατο ρόλο στην πέψη των τροφών, γιατί παράγει και εκκρίνει ισχυρά ένζυµα που µετατρέπουν τις στερεές τροφές σε µικρότερα συστατικά, που απορροφώνται εύκολα από τον πεπτικό σωλήνα. Τα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν τα πεπτικά ένζυµα λέγονται κυψελιδικά και µαζί µε τα κύτταρα των παγκρεατικών πόρων (σωλήνες που µεταφέρουν τις παγκρεατικές εκκρίσεις στο έντερο) συνιστούν την εξωκρινή µοίρα κρινούς µοίρας υπάρχουν κύτταρα που παράγουν γουν ορο µόνες (π.χ. ινσουλίνη) και συνιστούν την εενδοκρινή µοίρα του αδένα. Στη χρόνια παγκρεατίτιδα αγκρε συµβαίνει προοδευτική απώλεια της λειτουργίας λ και τελικά

Ç óõ÷íüôåñç áéôßá ÷ñüíéáò ðáãêñåáôßôéäáò óôéò áíåðôõãìÝíåò ÷þñåò åßíáé ç õðåñâïëéêÞ êáôáíÜëùóç áëêïüë, ðïõ åõèýíåôáé ãéá ôï 70% ðåñßðïõ ôùí ðåñéðôþóåùí. ÔõðéêÜ ïé áóèåíåßò áõôïß êáôáíáëþíïõí ðåñéóóüôåñï áðü 150 ãñ. ïéíïðíåýìáôïò ôçí çìÝñá ãéá ôïõëÜ÷éóôïí 6 – 12 Ýôç. ¼ìùò ÷ñüíéá ðáãêñåáôßôéäá ìðïñåß íá óõìâåß, óå åõáßóèçôá Üôïìá, áêüìá êáé ìå êáèçìåñéíÞ ÷ñÞóç ìüíï 1 – 20 ãñ. ïéíïðíåýìáôïò. Ç ÷ñüíéá áëêïïëéêÞ ðáãêñåáôßôéäá áõîÜíåôáé ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá óôéò äõôéêÝò êïéíùíßåò, ßóùò ëüãù ôçò óõíå÷þò áõîáíüìåíçò êáôáíÜëùóçò áëêïüë êáé éäéáßôåñá ìåôáîý ôùí íÝùí êáé ôùí ãõíáéêþí. ¼ìùò ìüíï ôï 15 – 20% ôùí áôüìùí ðïõ êÜíïõí óõ÷íÞ ÷ñÞóç ìåãÜëùí ðïóïôÞôùí ïéíïðíåýìáôïò èá áíáðôýîïõí ôåëéêÜ ÷ñüíéá ðáãêñåáôßôéäá. Áõôü äåß÷íåé üôé óôçí áíÜðôõîç ôçò íüóïõ óõìâÜëëïõí ðéèáíþò êáé Üëëïé ãåíåôéêïß, äéáéôçôéêïß Þ ðåñéâáëëïíôéêïß ðáñÜãïíôåò. Ãéá ðáñÜäåéãìá, ãåýìáôá ðëïýóéá óå ðñùôåÀíåò êáé ðïëý ðëïýóéá Þ ðïëý öôù÷Ü óå ëßðïò ðñïäéáèÝôïõí óå áíÜðôõîç ÷ñüíéáò ðáãêñåáôßôéäáò áðü áëêïüë. Ï êßíäõíïò áíÜðôõîçò ôçò íüóïõ åßíáé ï ßäéïò áíåîÜñôçôá áðü ôï åßäïò ôïõ áëêïïëïý÷ïõ ðïôïý ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé (ð.÷. êñáóß, ïõßóêé êôë). Óðáíéüôåñáá áßáß ôéá ÷ñüíéáò ðáãêñåáôßôéäáò åßíáé : áðüöñáîç ðáãêñåáôéêïý ñåáôéêïý ðüñïõ, ìåôáâïëéêÜ íïóÞìáôá (ð.÷. õðåñðáñáèõñåïåéäéóìüò), ïåéäéóìüò), ãåíåôéêÜ ã óýíäñïìá (êëçñïíïìéêÞ ðáãêñåáôßôéò, êõóôéêÞ ßíùóç, ßíù ãåíåôéêÞ õðåñëéðéäáéìßá), óõããåíÞ íïóÞìáôá (äéó÷éäÝò ðÜãêñåáò) êáé ôÝëïò ç êáêÞ èñÝøç. Ðåñßðïõ óôï 200 – 30% ôùí ô ðåñéðôþóåùí äå äéáðéóôþíåôáé óáöÞò áéôßá ôçò ÷ñüíéáò ðáãêñåáôßôéäáò êáé ç íüóïò ÷áñáêôçñßæåôáé ùò éäéïðáèÞò. áèÞò.

πλήρης καταστροφή τόσο ττης εξωκρινούς όσο και της ενδοκρινούς µοίρας ίρας ττου αδένα.

22

Ðïéá åßíáé ôá óõìðôþìáôá ; Ï ðüíïò óôï ðÜíù ìÝñïò ôçò êïéëéÜò (ðÜíù áðü ôïí ïìöáëü) åßíáé ôï óõ÷íüôåñï óýìðôùìá ôçò íüóïõ. Ï ðüíïò åßíáé âýèéïò, óôáèåñüò, éäéáßôåñá åíï÷ëçôéêüò ãéá ôïí áóèåíÞ êáé óõíÞèùò áíôáíáêëÜ óôçí ðëÜôç Þ óôá äýï ðëÜãéá ôçò ðÜíù Þ êÜôù êïéëéÜò. Ðïëëïß áóèåíåßò âñßóêïõí áíáêïýöéóç üôáí êÜèïíôáé ìå êëßóç ôïõ êïñìïý ðñïò ôá ãüíáôá Þ êïéìïýíôáé óå ðñçíÞ èÝóç. ¢ëëï ÷áñáêôçñéóôéêü ôïõ ðüíïõ ôçò ÷ñüíéáò ðáãêñåáôßôéäáò åßíáé üôé åðéäåéíþíåôáé ìåôÜ ôçí êáôáíÜëùóç ëéðáñþí ãåõìÜôùí Þ áëêïüë êáé óõ÷íÜ áöõðíßæåé ôïí áóèåíÞ. Ðïëý óõ÷íÜ óõíïäåýåôáé áðü íáõôßá êáé åìåôïýò, åíþ óôáäéáêÜ ïäçãåß óå óçìáíôéêÞ ìåßùóç ôïõ óùìáôéêïý âÜñïõò,

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 34

2/7/2004, 3:33:11 ìì

áöïý ï áóèåíÞò áðïöåýãåé íá óéôßæåôáé êáíïíéêÜ ,ëüãù ôïõ öüâïõ åìöÜíéóçò ðüíïõ ìåôÜ ôá ãåýìáôá. Ï ðüíïò ãßíåôáé ðéï ïîýò óôéò ïîåßåò åîÜñóåéò ôçò íüóïõ, ïðüôå óõíïäåýåôáé êáé áðü åõáéóèçóßá êáôÜ ôçí øçëÜöçóç ôçò êïéëéÜò ôïõ áóèåíïýò. Ï áêñéâÞò ìç÷áíéóìüò ôïõ ðüíïõ óôç ÷ñüíéá ðáãêñåáôßôéäá äåí åßíáé ðëÞñùò ãíùóôüò êáé ãé’ áõôü óõ÷íÜ åßíáé äýóêïëç ç áíôéìåôþðéóÞ ôïõ. ÁíåîÜñôçôá áðü ôï ìç÷áíéóìü ðïõ ôïí ðñïêáëåß, åßíáé ãåãïíüò üôé ï ðüíïò åßíáé ç óõ÷íüôåñç Ýíäåéîç ÷åéñïõñãéêÞò åðÝìâáóçò óå áóèåíåßò ìå ÷ñüíéá ðáãêñåáôßôéäá. Ìå ôçí ðÜñïäï ôïõ ÷ñüíïõ êáé ôçí åîÝëéîç ôçò íüóïõ åßíáé äõíáôüí íá õðï÷ùñÞóåé áéóèçôÜ Þ áêüìá êáé íá åîáöáíéóèåß ôåëåßùò. Áõôü åßíáé Ýíá óçìÜäé üôé ôá êýôôáñá ðïõ ðáñÜãïõí ôá ðåðôéêÜ Ýíæõìá äåí åßíáé ðëÝïí ëåéôïõñãéêÜ. Ðåñßðïõ 10 – 20% ôùí áóèåíþí ðáñïõóéÜæïõí åëÜ÷éóôï Þ êáèüëïõ ðüíï êáé óõíÞèùò áíÞêïõí óôéò ìåãáëýôåñåò çëéêéáêÜ ïìÜäåò. ¢ëëá óõìðôþìáôá ôçò íüóïõ åßíáé ç áíÜðôõîç óõíäñüìïõ äõóáðïññüöçóçò ôùí ôñïöþí (êáé êõñßùò ôïõ ëßðïõò) áðü ôï ëåðôü Ýíôåñï, ðïõ åêäçëþíåôáé êõñßùò ìå äéÜññïéá êáé óôåáôüññïéá (ïãêþäåéò ëéðáñÝò êåíþóåéò). Ç óôåôüññïéá åðéäåéíþíåé ôç èñÝøç ôïõ áóèåíïýò êáé ïäçãåß óå ìåãáëýôåñç áðþëåéá âÜñïõò. Óýíäñïìï äõóáðïññüöçóçò åêäçëþíåôáé üôáí êáôáóôñáöåß ðåñéóóüôåñï áðü ôï 90% ôïõ ëåéôïõñãéêïý ðáñåã÷ýìáôïò ôïõ áäÝíá êáé ìåéùèåß óå áíÜëïãï ðïóïóôü ç ðïóüôçôá ôùí ðáãêñåáôéêþí åíæýìùí ðïõ åßíáé áðáñáßôçôá ãéá ôçí ðÝøç êáé áðïññüöçóç ôùí ôñïöþí. Óôá ôåëéêÜ óôÜäéá ôçò íüóïõ ìðïñåß íá åìöáíéóôåß óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò, ï ïðïßïò ó÷åäüí ðÜíôá ÷ñåéÜæåôáé èåñáðåßá ìå åíÝóåéò éíóïõëßíçò.

Ðïéåò åßíáé ïé óõ÷íüôåñåò êáé ðéï åðéêßíäõíåò åðéðëïêÝò ; Ç ÷ñüíéá ðáãêñåáôßôéäá óõíïäåýåôáé áðü Ýíá õðïëïãßóéìï ðïóïóôü åðéêßíäõíùí ãéá ôç æùÞ ôïõ áóèåíïýò åðéðëïêþí. Ç ðéï óõ÷íÞ áðü áõôÝò åßíáé ç äçìéïõñãßá ðáãêñåáôéêþí øåõäïêõóôþí. ÁõôÝò åßíáé êïéëüôçôå êïéëüôçôåò ÷ùñßò ìåìâñÜíç, ðïõ ðåñéÝ÷ïõí ðáãêñåáôéêÜ Ýíæõìá. Ïé øåõäïêýóôåéò õäïêýóôåéò åêäçëþíïíôáé ðåñßðïõ óôï ¼ ôùí áóèåíþí ìå ÷ñüíéá ðáãêñåáôßôéäá ßôéäá êáé êá ðñïêáëïýí ðéåóôéêÜ öáéíüìåíá, êïéëéáêü ðüíï, íáõôßá, Ýìåôï Þ êáé áé ßêôåñï. ßêôå Óå ëßãåò ðåñéðôþóåéò óõíïäåýïíôáé áðü øåõäïáíåõñýóìáôá áããåßùí ããåßùí ðïõ ìðïñåß íá ðñïêáëÝóïõí áðåéëçôéêÞ ãéá ôç æùÞ áéìïññáãßá. Ïé øåõäïêýóôåéò ø ðáñï÷åôåýïíôáé ìå åðåìâáôéêïýò áêôéíïëïãéêïýò Þ åíäïóêïðéêïýò äïóê ôñüðïõò Þ áíôéìåôùðßæïíôáé ÷åéñïõñãéêÜ. ¼ìùò ç ðéï óïâá óïâáñÞ, áëëÜ åõôõ÷þò óðÜíéá åðéðëïêÞ ôçò ÷ñüíéáò ðáãêñåáôßôéäáò åßíáé åßí ßíá ï ðáãêñåáôéêüò êáñêßíïò. Ïé áóèåíåßò ìå ÷ñüíéá ðáãêñåáôßôéäáá äéáôñÝ÷ïõí äéá 5 – 15 öïñÝò ìåãáëýôåñï êßíäõíï áíÜðôõîçò ðáãêñåáôéêïý êïý êáñêßíïõ, ðïõ åßíáé Ýíáò áðü ôïõò ðëÝïí åðéèåôéêïýò êáé èáíáôçöüñïõò öüñï êáñêßíïõò.

Ðþòò åðéôõã÷ åðéôõã÷Üíåôáé ç äéÜãíùóç ùóç ; Ç äéÜãíùóçç ôçò íüóïõ åðéôõã÷Üíåôáé õã÷Üíåô óõíÞèùò ìå ôç ÷ñÞóç ñÞóç óõíäõáóìïý åñãáóôçñéáêþí áóô åîåôÜóåùíí êáé áðåéêïíéóôéêþí áð ìåèüäùí üäù ðïõ ìåëåôïýí äéáôáñá÷Ýò áôá ôçò ëåéôïõñãßáò êáé ôçò ìïñöïëïãßáò ôïõ ðáãêñÝáôïò. Ïé åñãáóôçñéáêÝò åñã åîåôÜóåéò ðåñéëáìâÜíïõí éëáìâÜíïõí ôç ìÝôñçóç ìÝôñ ôùí åðéðÝäùí ôùí ôù ðáãêñåáôéêþí åíæýìùí óôï áßìá (áìõëÜóç, (áìõëÜóç ëßðáóç), ôç ìÝôñçóç óç ôïõ ô ëßðïõò êïðñÜíùí, ôéò ëåéôïõñãéêÝò Ýò äïêéìáóßäï åò (ð.÷. äïêéìáóßá åêêñéìáôßíçò åêêñ êëð). Ïé áðåéêïíéóôéêÝò ìÝèïäïé ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéáá ôç äéÜãíùóç ôçò ÷ñüíéáò ðáãêñåáôßôéäáò êáé

ôùí åðéðëïêþí ôçò åßíáé : ç áðëÞ áêôéíïãñáößá êïéëßáò, ôï õðåñç÷ïãñÜöçìá Üíù êïéëßáò, ç áîïíéêÞ ôïìïãñáößá, ç åíäïóêïðéêÞ êáé ìáãíçôéêÞ ÷ïëáããåéïðáãêñåáôïãñáößá êáé ôÝëïò ôï åíäïóêïðéêü õðåñç÷ïãñÜöçìá ìå Þ ÷ùñßò ëÞøç ðáãêñåáôéêÞò âéïøßáò. Ìå ôéò ìåèüäïõò áõôÝò åßíáé äõíáôÞ áöåíüò ç äéÜãíùóç ôçò íüóïõ êáé áöåôÝñïõ ç áíß÷íåõóç ðéèáíÞò åóôßáò ðáãêñåáôéêïý êáñêßíïõ.

Ðïéá åßíáé ç èåñáðåßá ; Ç ÷ñüíéá ðáãêñåáôßôéäá åßíáé ìéá íüóïò ãéá ôçí ïðïßá äåí õðÜñ÷åé äõóôõ÷þò åéäéêÞ èåñáðåßá ðïõ íá ïäçãåß óå ðëÞñç ßáóç. Áõôü ðñÝðåé åîáñ÷Þò íá åîçãçèåß ìå óáöÞíåéá óôïí áóèåíÞ êáé íá ðñïóäéïñéóôïýí ïé óôü÷ïé êáé ôá üñéá ôçò èåñáðåõôéêÞò áíôéìåôþðéóçò. Ìå áõôüí ôïí ôñüðï åîáóöáëßæåôáé ç óõììüñöùóç êáé ç óõíåñãáóßá ôïõ ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôùí óõìðôùìÜôùí áëëÜ êáé ôùí åðéðëïêþí ôçò íüóïõ. Ãéá ðáñÜäåéãìá, åßíáé êñßóéìï íá áíôéëçöèåß ï áóèåíÞò ìå ÷ñüíéá ðáãêñåáôßôéäá üôé ðñÝðåé íá ðñïóáñìïóôåß óå Ýíá äéáöïñåôéêü, ðéï õãéåéíü ôñüðï æùÞò êáé äéáôñïöÞò. Ç äéáêïðÞ ôïõ êáðíßóìáôïò êáé ç áðï÷Þ áðü ôçí êáôáíÜëùóç ïéíïðíåõìáôùäþí ðïôþí ìðïñåß íá ðåñéïñßóåé óçìáíôéêÜ ôç ÷ñüíéá öëåãìïíÞ, íá åðéâñáäýíåé ôçí åîÝëéîç ôçò íüóïõ êáé íá åëáôôþóåé ôçí ðéèáíüôçôá áíÜðôõîçò ðáãêñåáôéêïý êáñêßíïõ. ÅðéðëÝïí ç ðñïóáñìïãÞ ôïõ áóèåíïýò óå äßáéôá ÷áìçëÞò ðåñéåêôéêüôçôáò óå ëßðç ìðïñåß íá åëáôôþóåé ôç óõ÷íüôçôá êáé ôç âáñýôçôá ôùí ïîÝùí åðåéóïäßùí êáé íá åðéâñáäýíåé ôçí åîÝëéîç ôçò ÷ñüíéáò íüóïõ. ÌåãÜëç óçìáóßá Ý÷åé ç èåôéêÞ óôÜóç ôïõ áóèåíïýò áðÝíáíôé óôéò äõóêïëßåò, ôá ðñïâëÞìáôá êáé ôïõò ðåñéïñéóìïýò ðïõ èÝôåé ç íüóïò. Ãéá ôï ëüãï áõôü, ç èåñáðåßá óôç ÷ñüíéá ðáãêñåáôßôéäá Ý÷åé åðéêåíôñùèåß óôçí áðïôåëåóìáôéêÞ áíôéìåôþðéóç ôïõ ðüíïõ êáé ôçò êáêÞò èñÝøçò. Ó’ áõôü âïçèÜåé ç ÷ïñÞãçóç êáôÜëëçëùí öáñìÜêùí ðïõ ðåñéÝ÷ïõí ðáãêñåáôéêÜ Ýíæõìá (Creon, Panzytrat). Ôá öÜñìáêá áõôÜ áöåíüò âïçèïýí óôçí ðÝøç ôùí ôñïöþí, âåëôéþíïíôáò ôç èñÝøç ôïõ áóèåíïýò, áöåôÝñïõ óõìâÜëëïõí óå êÜðïéï âáèìü óôçí ýöåóç ôïõ ðáãêñåáôéêïý ðüíïõ. ÐïëëÝò öïñÝò ç áíôéìåôþðéóç ôïõ ÷ñüíéïõ ðáãêñåáôéêïý ðüíïõ åßíáé åîáéñåôéêÜ äýóêïëç. Ï ðüíïò åßíáé áíèåêôéêüò ôüóï óôá ðáãêñåáôéêÜ Ýíæõìá üóï êáé óôá áðü ôï óôüìá ÷ïñçãïýìåíá áíáëãçôéêÜ (Lonarid, Mesulid). Óå ïñéóìÝíåò ìÜëéóôá ðåñéðôþóåéò áðáéôïýíôáé óõ÷íÝò åéóáãùãÝò óôï Íïóïêïìåßï ãéá ÷ïñÞãçóç éó÷õñþí áíáëãçôéêþí (ðåèéäßíç). Ïé áóèåíåßò áõôïß ðñÝðåé íá õðïâÜëïíôáé åßôå óå ÷åéñïõñãéêÞ ðáñï÷Ýôåõóç ôïõ ìåßæïíïò ðáãêñåáôéêïý ðüñïõ, Þ óå ÷åéñïõñãéêÞ áöáßñåóç ìÝñïõò Þ ïëüêëçñïõ ôïõ áäÝíá (ïëéêÞ ðáãêñåáôåêôïìÞ). Ç ôåëåõôáßá åðÝìâáóç áðïôåëåß ôçí Ýó÷áôç ëýóç, ãéáôß óõíïäåýåôáé áðü õøçëÞ èíçóéìüôçôá êáé íïóçñüôçôá, åíþ óå ëßãåò ðåñéðôþóåéò ï ðüíïò åîáêïëïõèåß íá åðéìÝíåé ìåôÜ ôçí ÷åéñïõñãéêÞ åðÝìâáóç. ÔÝëïò, óôéò ðåñéðôþóåéò ðïõ ï ðüíïò ïöåßëåôáé óå áðüöñáîç ôïõ ðáãêñåáôéêïý Þ ÷ïëçäü÷ïõ ðüñïõ Þ óå ðáñïõóßá ðáãêñåáôéêþí øåõäïêýóôùí ìðïñåß íá âïçèÞóåé óçìáíôéêÜ óôçí áíáêïýöéóÞ ôïõ ç åðåìâáôéêÞ åíäïóêüðçóç (åíäïóêïðéêÞ ðáëßíäñïìïò ÷ïëáããåéïðáãêñåáôïãñáößá / ERCP êáé åíäïóêïðéêü õðåñç÷ïãñÜöçìá / EUS).

ÓÙÔÇÑÇÓ ÃÅÙÑÃÏÐÏÕËÏÓ Ï Ó. Ãåùñãüðïõëïò åßíáé Ãáóôñåíôåñïëüãïò

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 35

2/7/2004, 3:33:13 ìì

23

παιδί & έφηβος

Κοινή ακµή áêìÞ åöçâåßáò Η κατανόηση του µηχανισµού της είναι απαραίτητη από τον έφηβο, ώστε συνειδητοποιηµένα να ακολουθήσει την όποια φαρµακευτική αγωγή και καθηµερινή περιποίηση του δέρµατος του.

Ακµή ÓõíÞèùò üôáí ëÝìå áêìÞ åííïïýìå ôçí áêìÞ ôçò åöçâåßáò, ôçí «êïéíÞ áêìÞ». Ç áëÞèåéá åßíáé üôé õðÜñ÷ïõí äéÜöïñïé ôýðïé áêìÞò, üðùò ç íåïãíéêÞ–âñåöéêÞ áêìÞ, ç áêìÞ áðü åîùãåíÞ áßôéá (ð.÷. áðü Ýêèåóç óå ïñõêôÝëáéá) -ç ôåëåõôáßá ïíïìÜæåôáé êáé åðáããåëìáôéêÞ áêìÞ- ç öáñìáêåõôéêÞ êáé Üëëåò. Ç óõ÷íüôåñç âÝâáéá åßíáé ç êïéíÞ áêìÞ, ç áêìÞ ôçò åöçâåßáò.

Κοινή ακµή Åßíáé ç ðéï óõ÷íÞ äåñìáôïðÜèåéá óôçí åöçâéêÞ çëéêßá. Åìöáíßæåôáé óôçí Ýíáñîç ôçò åöçâåßáò, Ý÷åé ôç ìåãáëýôåñç óõ÷íüôçôá êáé âáñýôçôÜ ôçò óôéò çëéêßåò ôùí 17 êáé 19 ÷ñüíùí ãéá ôá êïñßôóéá êáé ôá áãüñéá áíôßóôïé÷á êáé ðñïïäåõôéêÜ âåëôéþíåôáé êáé õðï÷ùñåß ìÝ÷ñé ôçí çëéêßá ôùí 25 ÷ñüíùí.

Πού οφείλεται η κοινή ακµή; Óôï ðñüóùðï, ôï óôÞèïò, ôçí ðëÜôç êáé ôïõò þìïõò âñßóêïíôáé óå áöèïíßá ïé óìçãìáôïãüíïé áäÝíåò. Ìå ôçí åðßäñáóç ôùí ïñìïíþí ôçò åöçâåßáò ïé óìçãìáôïãüíïé áäÝíåò õðåñðëÜóóïíôáé êáé ç ðáñáãùãÞ óìÞãìáôïò (ìßãìá áðü ëßðç) áõîÜíåôáé. ÐáñÜëëçëá ðáñáôçñåßôáé ðÜ÷õíóç ôïõ ôïé÷þìáôïò êáé óìßêñõíóç ôïõ áõëïý ôïõ óìçãìáôïãüíïõ ðüñïõ (ôï óùëçíÜêé ðïõ åêâÜëëåé áðü ôïí áäÝíá óôçí åðéöÜíåéá ôïõ äÝñìáôïò). ÐÜ÷õíóç ôïõ ðüñïõ óôï êáôþôåñï ôïõ ôìÞìá ðñïâÜëëåé êëéíéêÜ ùò êëåéóôüò öáãÝóùñáò (åðáñìÜôéá ôïõ äÝñìáôïò öõóéïëïãéêïý ÷ñþìáôïò), åíþ ðÜ÷õíóç óôï áíþôåñï ôìÞìá êïíôÜ óôï óôüìéï åêäçëþíåôáé ùò áíïéêôüò öáãÝóùñáò (ìáýñï óôßãìá). Ôï ìáýñï ÷ñþìá ïöåßëåôáé óôçí ïîåßäùóç ôçò êåñáôßíçò. Ìå ôç óìßêñõíóç ôïõ áõëïý ï óìçãìáôïãüíïò ðüñïò äåí åßíáé åýêïëá âáôüò êáé Ýôóé ôï óìÞãìá ðïõ õðåñðáñÜãåôáé ðáñáìÝíåé óôÜóéìï óôïí áäÝíá êáé åýêïëá áðïéêßæåôáé áðü ìéêñüâéá, êõñßùò ôï ðñïðéïíéâáêôçñßäéï ôçò áêìÞò. Ôï ìéêñüâéï áõôü åõèýíåôáé ãéá ôç äçìé24

ïõñãßá öëåãìïíÞò, äçëáäÞ ãéá ôá óðõñÜêéá ìå ðýï Þ ÷ùñßò ðýï, åðéöáíåéáêÜ (âëáôßäåò êáé öëõêôáéíßäéá) Þ âáèéÜ óôï äÝñìá (ïæßäéá êáé êýóôåéò).

Ανάλογα µε τη βαρύτητά της η ακµή διακρίνεται σε ήπια, µέτρια και βαριά. Η ήπια χαρακτηρίζεται από λίγους φαγέσωρες, που συνήθως εντοπίζονται στο πηγούνι και το µέτωπο. Μπορεί επίσης να συνυπάρχουν λίγες βλατίδες και φλυκταινίδια, δηλαδή επιφανειακά σπυράκια µε ή χωρίς πύο. Η µέτρια ακµή χαρακτηρίζεται από περισσότερες βλάβες, που σταθερά περιλαµβάνουν φαγέσωρες, βλατίδες και φλύκταινες. Συνήθως υπάρχουν και µερικά οζίδια, δηλαδή σπυράκια που ψηλαφούνται βαθιά στο δέρµα. Η βαριά έχει εκτεταµένες βλάβες που σταθερά περιλαµβάνουν οζίδια και κύστεις.

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 36

2/7/2004, 3:33:14 ìì

παιδί & έφηβος Θα γίνει εργαστηριακός έλεγχος σε ένα έφηβο που έχει ακµή και πότε;

Τι γίνεται µε τη δίαιτα; Η παλιά δοξασία ότι η δίαιτα επηρεάζει την ακµή δεν έχει τεκµηριωθεί επιστηµονικά. Για παράδειγµα, η χορήγηση ικανής ποσότητας σοκολάτας καθηµερινά σε εθελοντές δε βρέθηκε να επηρεάζει την ποσότητα και ποιότητα του σµήγµατός τους. Βέβαια, το να ακολουθήσει ο έφηβος ένα ισόρροπο διαιτολόγιο που να περιλαµβάνει περισσότερα φυτικά λίπη από ζωϊκά , τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες όπως είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, λιγότερη ζάχαρη, λιγότερο αλάτι και συντηρητικά είναι προς όφελος της υγείας του.

α) όταν έχει πολύ βαρειά ακµή µε αρνητικό οικογενειακό ιστορικό ακµής β) όταν η έφηβος έχει µέτρια ακµή και παράλληλα διαταραχές στην περίοδο της ή δασυτριχισµό, δηλαδή τριχούλες σε θέσεις που δεν αναµένονται για το φύλο της, π.χ. στο άνω χείλος γ) έχει µέτρια ακµή που δεν ανταποκρίνεται στη συµβατική θεραπεία. Στις περιπτώσεις αυτές πρέπει να γίνουν ορισµένες ορµονολογικές και άλλες εξετάσεις, ώστε να Η κοινή ακµή δεν είναι αρρώστεια. Είναι φυσιολογική διαδικασία που θα διαρκέσει χρόνια.Είναι λοιπόν σηµαντιυπάρξει η κατάλληλη αντιµετώπιση. κό ο έφηβος να καταλάβει το µηχανισµό της, ώστε συνειδητοποιηµένα να ακολουθήσει την όποια φαρµακευτική αγωγή και καθηµερινή περιποίηση του δέρµατος του. Τονίζεται ότι η κοινή ακµή πρέπει να αντιµετωπίζεΘεραπεία ται έγκαιρα, γιατί, όπως αναφέρεται, τα τραύµατα και οι ουλές που αφήνει στην ψυχή του εφήβου, είναι συχνά βαθύτερα από τις ουλές που ίσως αφήνει στο δέρµα. Η θεραπεία που θα δοθεί εξαρτάται από τον τύπο των βλαβών, τη βαρύτητα των βλαβών, την εντόÔÁËÉÁ ÔÓÉÂÉÔÁÍÉÄÏÕ- ÊÁÊÏÕÑÏÕ πιση ( οι βλάβες είναι πιο ανθεκτικές όταν εντοπίÇ Ô. Ôóéâéôáíßäïõ- ÊÜêïõñïõ åßíáé ζονται στην πλάτη), το φύλο, υποκείµενη ορµονιÐáéäßáôñïò- Ðáéäïäåñìáôïëüãïò κή διαταραχή, και το βαθµό δυσµορφοφοβίας που Åðéóô. ÓõíåñãÜôçò Á’ Ðáéä. Êëéí. Ðáí/ìßïõ Áèçíþí έχει ο έφηβος. . Αν προεξάρχουν οι φαγέσωρες θα δοθούν κρέµες κερατινολυτικές, που θα βοηθήσουν να ανοίξουν οι πόροι. Αν προεξάρχουν τα φλεγµονώδη στοιχεία, θα δοθεί τοπική αντιµικροβιακή κρέµα/ λοσιόν. Πολλές φορές συνιστάται συνδυασµένη τοπική αγωγή (αντιφαγεσωρική-αντιφλεγµονώδης). Αν υπάρχουν οζίδια (σπυράκια βαθειά στο δέρµα), θα δοθεί και αντιβίωση από το στόµα και µάλιστα για µεγάλο χρονικό διάστηµα. Αν η ακµή είναι βαρειά ή συνυπάρχουν ορµονολογικές διαταραχές, θα δοθεί ειδική θεραπεία από το στόµα.

26

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 38

2/7/2004, 3:33:19 ìì

διατροφή

Óõìðëçñþìáôá äéáôñïöÞò êáé óêåõÜóìáôá åéäéêÞò äéáôñïöÞò ãéá áèëçôÝò Ðïéïé ðñáãìáôéêÜ ôá ÷ñåéÜæïíôáé; Óýìöùíá ìå ôçí ðñüóöáôç åíáñìüíéóç (2004) ôçò åèíéêÞò íïìïèåóßáò ìå ôçí êïéíïôéêÞ, ôá óõìðëçñþìáôá äéáôñïöÞò

(ÓÄ) åßíáé : «ôá äéáôñïöéêÜ ðñïúüíôá áñìïäéüôçôáò ÅÏÖ ìå óêïðü ôç óõìðëÞñùóç ôçò óõíÞèïõò äßáéôáò, ôá ïðïßá áðïôåëïýí óõìðõêíùìÝíåò ðçãÝò èñåðôéêþí óõóôáôéêþí Þ Üëëùí ïõóéþí ìå èñåðôéêÝò Þ öõóéïëïãéêÝò åðéäñÜóåéò (ð.÷. âñþóéìá åê÷õëßóìáôá öõôþí êáé Üëëá óõóôáôéêÜ öõóéêÞò ðñïÝëåõóçò ìå èñåðôéêÜ óõóôáôéêÜ, üðùò âéôáìéíïý÷á, ìÝôáëëá, ðñùôåÀíåò, áíôéïîåéäùôéêÝò ïõóßåò ê.ô.ë.) ìåìïíùìÝíùí Þ óå óõíäõáóìü êáé ôá ïðïßá äéáôßèåíôáé óôï åìðüñéï óå äïóéìåôñéêÝò ìïñöÝò....». Óôçí ßäéá ïäçãßá äçëþíåôáé üôé äåí åðéôñÝðåôáé íá ðñïóäßäïíôáé óôá ÓÄ éäéüôçôåò ðñüëçøçò, áãùãÞò Þ èåñáðåßáò áóèåíåéþí, êáèþò åðßóçò üôé óôçí åðéóÞìáíóÞ ôïõò ðñÝðåé íá áíáöÝñåôáé üôé äå ÷ñåéÜæåôáé íá ëáìâÜíïíôáé, áí ç äßáéôá åßíáé éóïññïðçìÝíç. ÔÝëïò åðéóçìáßíåôáé üôé ç áðüöáóç áõôÞ äåí åöáñìüæåôáé óå öáñìáêåõôéêÜ ðñïúüíôá. ¸ôóé ðñÝðåé íá ôïíéóèåß êáô’ áñ÷Þí üôé ôá ÓÄ äåí åßíáé öÜñìáêá, äåí áðåõèýíïíôáé äçëáäÞ óå áóèåíåßò áëëÜ óå õãéÞ Üôïìá. Áò äïýìå ëïéðüí ðïéá õãéÞ Üôïìá ôá ÷ñåéÜæïíôáé. ¸÷åé äéáðéóôùèåß åñåõíçôéêÜ üôé ïé éóôïß üëùí ôùí ïñãáíéóìþí åðéôåëïýí êáëýôåñá ôï Ýñãï ôïõò, üôáí ï ïñãáíéóìüò ðñïóëáìâÜíåé ìå ôçí ôñïöÞ ôïõ êáé ôéò Ýîé ôÜîåéò èñåðôéêþí õëþí, äçë. ðñùôåÀíåò, õäáôÜíèñáêåò, ëéðßäéá, íåñü, âéôáìßíåò êáé áíüñãáíá óõóôáôéêÜ êáé ìÝóá óå óõãêåêñéìÝíá ðïóïôéêÜ üñéá. Åíþ ãéá ôéò ôÝóóåñéò ðñþôåò ôÜîåéò õðÜñ÷ïõí åêôåôáìÝíåò ìåëÝôåò üóïí áöïñÜ ôéò áíÜãêåò ôïõ ïñãáíéóìïý ãéá áõôÝò (áí êáé ó’ áõôÝò ôéò ðåñéðôþóåéò õðÜñ28

÷ïõí áíôéññÞóåéò ð.÷. ç äßáéôá Atkins, ðïõ óôçñßæåôáé êõñßùò óå ðñùôåÀíåò êáé ëéðßäéá), ãéá ôéò âéôáìßíåò êáé ôá áíüñãáíá óõóôáôéêÜ, éäéáßôåñá ãéá ôá é÷íïóôïé÷åßá, ïé ìåëÝôåò åßíáé ðïëý ëéãüôåñåò êáé ôá ðåéñáìáôéêÜ äåäïìÝíá, êõñßùò óå ðåéñáìáôüæùá, óå áñêåôÞ Ýêôáóç åßíáé áìöéëåãüìåíá. Ãéá ôç äåýôåñç ëïéðüí áõôÞ êáôçãïñßá èñåðôéêþí õëþí ðïõ áðïôåëïýí êáé ôï êõñéüôåñï êïììÜôé ôùí ÓÄ åßíáé äýóêïëï íá ðñïóäéïñéóôåß ðüôå êáé óå ðïéá Ýêôáóç èá ðáñïõóéáóôåß Ýëëåéøç óôïí ïñãáíéóìü, áöïý ïé ðïóüôçôåò ðïõ áðáéôïýíôáé åßíáé ðïëý ìéêñÝò. Ãéá ðáñÜäåéãìá, äåí åßíáé ðïëëÜ ÷ñüíéá ðïõ äéáðéóôþèçêå üôé ôá Üëáôá øåõäáñãýñïõ åßíáé áðáñáßôçôá, åíþ áêüìç áìöéóâçôåßôáé ôï áí ÷ñåéÜæïíôáé ôá Üëáôá âáíáäßïõ êáé óå ðïéåò ðïóüôçôåò. Áñ÷éêÜ ôá óõìðëçñþìáôá äéáôñïöÞò ðåñéåß÷áí êõñßùò âéôáìßíåò êáé áíüñãáíá óõóôáôéêÜ. Ôþñá ôá ÓÄ ìðïñïýí, óýìöùíá ìå ôçí êåßìåíç íïìïèåóßá, íá ðåñéÝ÷ïõí åðßóçò áìéíïîÝá, áíôéïîåéäùôéêÝò ïõóßåò, ðïëõáêüñåóôá ëéðáñÜ ïîÝá êáèþò êáé êÜðïéá öõôéêÜ åê÷õëßóìáôá ìå èñåðôéêÞ Þ öõóéïëïãéêÞ äñÜóç. Ãéá ôéò ìåí âéôáìßíåò êáé ôá áíüñãáíá óõóôáôéêÜ õðÜñ÷åé óáöÞò íïìïèåóßá ðïõ ïñßæåé ðïéåò ïõóßåò ôùí êáôçãïñé-

þí áõôþí ìðïñïýí íá óõìðåñéëáìâÜíïíôáé óôá ÓÄ êáé áêüìç ðïéåò åßíáé ïé óõíéóôþìåíåò äéáéôçôéêÝò ðñïóëÞøåéò (Recommended Dietary Allowances RDA) ëáìâÜíïíôáò õð’ üøéí ôéò çìåñÞóéåò ðñïóëÞøåéò ãéá ôéò ôñïöÝò. Ôá ðïóïôéêÜ óôïé÷åßá Ý÷ïõí âÝâáéá ðñïêýøåé Ýðåéôá áðü ìåëÝôåò ðïõ Ý÷ïõí ãßíåé óå ìåãÜëá åñåõíçôéêÜ åñãáóôÞñéá ôçò ÊåíôñéêÞò êáé Âüñåéáò Åõñþðçò êáé ôéò ïðïßåò ôï Åõñùðáúêü Óõìâïýëéï Ý÷åé áðïäå÷ôåß êáé Ý÷åé åêäþóåé ôç ó÷åôéêÞ ïäçãßá ðïõ åöáñìüæåôáé áðü üëåò ôéò ÷þñåò ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò, ÷ùñßò üìùò íá ëáìâÜíïíôáé õð’ üøéí ïé éäéáéôåñüôçôåò êÜèå ÷þñáò áëëÜ êáé óõãêåêñéìÝíùí ðåñéï÷þí. ×áñáêôçñéóôéêü ðáñÜäåéãìá åßíáé ç äéáöïñÜ ðïõ ðñÝðåé íá Ý÷åé ìéá ÷þñá ìå çëéïöÜíåéá óáí ôçí ÅëëÜäá áðü ôéò ÷þñåò ôçò Âüñåéáò Åõñþðçò ùò ðñïò ôï RDA ôçò âéôáìßíçò D, ðïõ ùò ãíùóôü óõíôßèåôáé óôï äÝñìá õðü ôçí åðßäñáóç çëéáêÞò áêôéíïâïëßáò. Ôá ðñÜãìáôá ãßíïíôáé ðïëý äõóêïëüôåñá üôáí ðñüêåéôáé ãéá ôá õðüëïéðá óõóôáôéêÜ ðïõ óýìöùíá ìå ôç íïìïèåóßá ìðïñïýí íá ðåñéÝ÷ïíôáé óôá ÓÄ, ãéá ôá ïðïßá õðÜñ÷åé ìåãÜëç áóÜöåéá ðïéïôéêÞ áëëÜ êáé ðïóïôéêÞ. ÌÝ÷ñéò üôïõ èåóðéóôïýí êáé ãé’ áõôÜ åéäéêïß êáíüíåò, ôá êñÜôç ìÝëç ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò ìÝóù ôùí åðéóôçìïíéêþí åðéôñïðþí ïöåßëïõí íá åãêñßíïõí ìüíï áõôÜ ãéá ôá ïðïßá õðÜñ÷ïõí óáöÞ óôïé÷åßá üôé åßíáé áóöáëÞ êáé ôá ïðïßá ðåñéÝ÷ïíôáé óôá ÓÄ óå ðïóüôçôåò ðïëý ìéêñüôåñåò áðü áõôÝò óôéò ïðïßåò åìöáíßæïõí ôïîéêÝò äñÜóåéò. ÐñÝðåé íá ãßíåé ãíùóôü üôé üëï êáé óõ÷íüôåñåò åßíáé ïé âéâëéïãñáöéêÝò áíáöïñÝò óôéò ôïîéêÝò äñÜóåéò âéôáìéíþí êáé áíüñãáíùí óõóôáôéêþí áëëÜ êáé ôùí õðïëïßðùí èñåðôéêþí óõóôáôéêþí, üôáí áõôÜ ÷ïñçãïýíôáé óå ìåãÜëåò äüóåéò. Ãéá íá äéáðéóôþóïõìå áí ÷ñåéáæüìáóôå

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 40

2/7/2004, 3:33:22 ìì

ÓÄ, èá ðñÝðåé ðñþôá íá îÝñïõìå ðüóá áðü ôá óõóôáôéêÜ ôïõò ðñïóëáìâÜíïõìå ìå ôéò ôñïöÝò ìáò. Åßíáé ëïéðüí áðáñáßôçôï êáé óôçí ÅëëÜäá íá ãíùñßóïõìå ôçí ðåñéåêôéêüôçôá óå âéôáìßíåò, áíüñãáíá êáé Üëëá óõóôáôéêÜ, ð.÷. áíôéïîåéäùôéêÝò ïõóßåò, ìéáò óõíÞèïõò äßáéôáò óå äéÜöïñåò ðåñéï÷Ýò ôçò ÷þñáò êáé ýóôåñá íá áðïöáóßóïõìå áí êáé ðïéá óõóôáôéêÜ ÷ñåéÜæïíôáé ãéá íá ôçí óõìðëçñþóïõí. Äõóôõ÷þò ôá ðñÜãìáôá ãßíïíôáé ðéï ðïëýðëïêá, áí óêåöôåß êáíåßò üôé ãéá ôá ðåñéóóüôåñá óõóôáôéêÜ ôùí ÓÄ äåí õðÜñ÷ïõí áñêåôÝò êëéíéêÝò ìåëÝôåò óôïí Üíèñùðï, þóôå íá ìðïñåß íá êáèïñéóôåß Ýíá üñéï áóöáëåßáò ãéá êÜèå óõóôáôéêü ÷ùñéóôÜ Þ ãéá ôïõò óõíäõáóìïýò ôïõò. Ãéá ðáñÜäåéãìá Ýíáò óõíäõáóìüò áíôéïîåéäùôéêþí ìðïñåß íá Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá ïîåéäùôéêÞ äñÜóç. {Ïé ðáñáðÜíù äõóêïëßåò áõîÜíïíôáé áí ëçöèåß õð’ üøéí êáé ç äéáðßóôùóç üôé ïé äéáôñïöéêÝò óõíÞèåéåò åðçñåÜæïõí ôç ãïíéäéáêÞ Ýêöñáóç. Ìå Üëëá ëüãéá ï åíæõìéêüò ÷Üñôçò êÜèå ïñãáíéóìïý, ðïõ óå ôåëåõôáßá áíÜëõóç êáèïñßæåé êáé ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôïõ, åîáñôÜôáé áðü ôéò äéáôñïöéêÝò ôïõ óõíÞèåéåò. ÄçëáäÞ ïé Âüñåéïé Åõñùðáßïé, ðïõ Ý÷ïõí óõíçèßóåé óôçí êáôáíÜëùóç ðåñéóóüôåñùí êïñåóìÝíùí ëéðþí, Ý÷ïõí äéáöïñåôéêÝò áíÜãêåò óå óõóôáôéêÜ ôùí ÓÄ áðü ôïõò Íüôéïõò}. Ç åìöÜíéóç ðáèïëïãéêþí óõìðôùìÜôùí ëüãù Ýëëåéøçò êÜðïéùí èñåðôéêþí õëþí åßíáé ìÜëëïí óðÜíéá óôï äõôéêü êüóìï. ÕðÜñ÷ïõí üìùò êÜðïéåò ïìÜäåò, ôùí ïðïßùí ç äß-

áéôá äåí åßíáé éóïññïðçìÝíç êáé óôéò ïðïßåò ðéèáíüí õðÜñ÷ïõí åëëåßøåéò èñåðôéêþí õëþí ðïõ äåí åßíáé åìöáíåßò. Ãéá ðáñÜäåéãìá ïé çëéêéùìÝíïé, ôá ìéêñÜ ðáéäéÜ, üóïé êÜíïõí áõóôçñÝò äßáéôåò ãéá ôçí áðþëåéá âÜñïõò êáé ïé öõôïöÜãïé, åßíáé ïìÜäåò ôïõ ðëçèõóìïý ðïõ óõíÞèùò áêïëïõèïýí ìç éóïññïðçìÝíåò äßáéôåò. Óôéò ïìÜäåò áõôÝò èá ðñÝðåé íá ðñïóôåèïýí êáé ïé êÜôïéêïé ôùí ðåñéï÷þí üðïõ ïé óõãêåíôñþóåéò é÷íïóôïé÷åßùí óôï íåñü êáé ôï Ýäáöïò åßíáé ôÝôïéåò ðïõ ïäçãïýí óå ðñïóëÞøåéò ðïëý ìéêñüôåñåò áðü ôéò åëÜ÷éóôåò ðñïôåéíüìåíåò äüóåéò. Óôéò ðåñéðôþóåéò áõôÝò óßãïõñá åíäåßêíõôáé ç óõìðëÞñùóç äéáôñïöÞò, üìùò ôéò ðåñéóóüôåñåò öïñÝò áõôü ìðïñåß íá ãßíåé ìå áëëáãÞ ôùí äéáôñïöéêþí óõíçèåéþí êáé ü÷é ìå óõìðëçñþìáôá äéáôñïöÞò. ¸ôóé åðéóôñÝöïíôáò óôï áñ÷éêü åñþôçìá

«ðïéá õãéÞ Üôïìá ÷ñåéÜæïíôáé ôá ÓÄ;» áðü ôá ðéï ðÜíù ðñïêýðôåé üôé ôá óõìðëçñþìáôá äéáôñïöÞò åßíáé áðáñáßôçôá ìüíï óå åêåßíåò ôéò ðåñéðôþóåéò üðïõ ïé áðáéôÞóåéò óå èñåðôéêÝò ýëåò åßíáé ðïëý äýóêïëï íá êáëõöèïýí ìÝóù ôçò êáèçìåñéíÞò äßáéôáò êáé áêüìç üôé èÝëåé ìåãÜëç ðñïóï÷Þ êáé õðåýèõíç ãíþìç ãéá ôï áí ðñÜãìáôé ÷ñåéáæüìáóôå êÜðïéï óõìðëÞñùìá äéáôñïöÞò. Åßíáé ðéèáíüí ðñïôéìüôåñï íá ìáò ëåßøåé Ýíá óôïé÷åßï ôï ïðïßï èá ìðïñïýóå íá âåëôéþóåé êÜðùò ôç ëåéôïõñãßá ôïõ ïñãáíéóìïý, ðáñÜ íá äéáôñÝ÷ïõìå ôïí êßíäõíï íá Ý÷ïõìå âëáâåñÝò ðáñåíÝñãåéåò. Ãéá ëüãïõò åðéêáéñüôçôáò êáé ü÷é ìüíï, èá èÝëáìå íá êëåßóïõìå ìå ìéá óýíôïìç áíáöïñÜ óôá óêåõÜóìáôá åéäéêÞò äéáôñïöÞò ðïõ ðñïïñßæïíôáé ãéá áèëçôÝò. Åßíáé ãåãïíüò üôé ïé áèëçôÝò Ý÷ïõí áíÜãêç åéäéêÞò äéáôñïöÞò, êõñßùò ëüãù ôùí ìåãÜëùí áíáãêþí ôïõò ãéá åíÝñãåéá áëëÜ êáé íåñü êáé çëåêôñïëýôåò, ëüãù ôçò áõîçìÝíçò åößäñùóÞò ôïõò. Åßíáé åðßóçò ãåãïíüò üôé ïé áíÜãêåò ôïõò ãéá èñåðôéêÝò ýëåò ôñïðïðïéïýíôáé áíÜëïãá ìå ôï åßäïò ôçò Üóêçóçò ðïõ êÜíïõí. ÔÝëïò, ðáñüëï ðïõ ðéóôåýïõìå üôé

Ý÷åé éäéáßôåñá õðåñôéìçèåß ôï èÝìá ôçò áõîçìÝíçò åðßäïóçò ôùí áèëçôþí ìÝóù åéäéêÞò äéáôñïöÞò, èá ðñÝðåé íá ðáñáäå÷ôïýìå üôé êÜðïéåò ôÜîåéò èñåðôéêþí õëþí Ý÷åé áíáãíùñéóôåß üôé Ý÷ïõí éäéáßôåñç áîßá ãéá áõôïýò. Ãéá ðáñÜäåéãìá, ç áõîçìÝíç ðñüóëçøç õäáôáíèñÜêùí öáßíåôáé íá áõîÜíåé ôá áðïèÝìáôá ãëõêïãüíïõ ôùí ìõþí áëëÜ êáé ôïõ Þðáôïò, ðïõ âïçèïýí ôïõò áèëçôÝò íá áíôÝ÷ïõí ìéá ðáñáôåôáìÝíç âáñéÜ Üóêçóç. Ôá äéáëýìáôá õäáôáíèñÜêùí êáé çëåêôñïëõôþí, éäéáßôåñá íáôñßïõ, óå óõãêåêñéìÝíåò üìùò áíáëïãßåò, åðßóçò ìðïñïýí íá ðñïóöÝñïõí áöåíüò åíÝñãåéá, áöåôÝñïõ ðñïóôáóßá áðü ôçí áöõäÜôùóç. Ïé áèëçôÝò áíôï÷Þò Ý÷ïõí áõîçìÝíåò áíÜãêåò óå ðñùôåÀíåò Þ áìéíïîÝá, ðïõ üìùò óõíÞèùò êáëýðôïíôáé áðü ôç ãåíéêÜ áõîçìÝíç ðñüóëçøç ôñïöÞò. Ðáñüëï ðïõ ç ðñüóëçøç êÜðïéùí âéôáìéíþí êáé áíüñãáíùí óõóôáôéêþí Ý÷åé èåùñçèåß üôé áõîÜíåé ôéò åðéäüóåéò ôùí áèëçôþí, äåí õðÜñ÷ïõí áêüìç åðéóôçìïíéêÝò áðïäåßîåéò. Ôï ßäéï, ìå êÜðïéåò åîáéñÝóåéò, éó÷ýåé êáé ãéá êÜðïéá Üëëá óõóôáôéêÜ ôñïößìùí, ðïõ êáôÜ êáéñïýò Ý÷åé ðñïôáèåß üôé âåëôéþíïõí ôéò åðéäüóåéò, üðùò ç êñåáôßíç, ç êáñíéôßíç, ç êáöåÀíç, ôá áìéíïîÝá äéáêëáäéóìÝíçò áëõóßäáò êáé ôá ôñéãëõêåñßäéá ìå ëéðáñÜ ïîÝá ìÝóçò áëõóßäáò. Áðü áõôÜ ìüíï ãéá ôçí êáöåÀíç õðÜñ÷ïõí óáöåßò åíäåßîåéò, áëëÜ ìüíï ãéá ïñéóìÝíåò êáôçãïñßåò áèëçôþí êáé óå óõãêåêñéìÝíåò äüóåéò. Åíäåßîåéò õðÜñ÷ïõí êáé ãéá ôçí êñåáôßíç, ÷ùñßò üìùò íá åßíáé óáöåßò, åíþ ðáñÜëëçëá áñêåôÝò åßíáé ïé áíáöïñÝò ó÷åôéêÜ ìå ôçí ôïîéêüôçôÜ ôçò, óå äüóåéò üìùò ìåãáëýôåñåò áðü ôéò ðñïôåéíüìåíåò.

Ôï óõìðÝñáóìá ëïéðüí åßíáé üôé ôüóï ïé áèëçôÝò, üóï êáé ïé ìç áèëçôÝò, Ý÷ïõí ôçí áíÜãêç ìéáò éóïññïðçìÝíçò äßáéôáò, ôçí ïðïßá êáëü åßíáé íá åðéäéþêïõí, áí åßíáé âÝâáéá äõíáôü, ìÝóù óùóôþí ãéá ôçí êÜèå ðåñßðôùóç äéáôñïöéêþí óõíçèåéþí êáé ü÷é ìÝóù óõìðëçñùìÜôùí Þ óêåõáóìÜôùí åéäéêÞò äéáôñïöÞò. ÃÉÙÑÃÇÓ ÐÁËÁÉÏËÏÃÏÓ ÌÁÉÑÇ ÌÁÕÑÇ-ÂÁÂÁÃÉÁÍÍÇ Ï Ã. Ðáëáéïëüãïò êáé ç Ì. ÌáõñÞ – ÂáâáãéÜííç åßíáé Ðñüåäñïò êáé Áíôéðñüåäñïò áíôßóôïé÷á ôïõ Å´ ÔìÞìáôïò (Ðñïúüíôùí Åéä. ÄéáôñïöÞò, ÓõìðëçñùìÜôùí ÄéáôñïöÞò) ôïõ Åðéóôçìïíéêïý Óõìâïõëßïõ Åãêñßóåùí ôïõ ÅÏÖ

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 41

2/7/2004, 3:33:24 ìì

29

Ï üñïò çðáôïðÜèåéåò ÷ñçóéìïðïéåßôáé ãéá íá ðåñéãñÜøåé Ýíá åõñý öÜóìá íüóùí, ðïõ ðåñéëáìâÜíåé êõñßùò ôç ëéðþäç åêöýëéóç êáé ôçí áëêïïëéêÞ íüóï ôïõ Þðáôïò, ôéò çðáôßôéäåò, ôçí êßññùóç, áëëÜ êáé ôïí çðáôïêõôôáñéêü êáñêßíï. Åßíáé öõóéêü üôé óå êÜèå ìßá áðü ôéò ðáñáðÜíù ðåñéðôþóåéò, ç èåñáðåõôéêÞ ðñïóÝããéóç äéáöÝñåé, ïé äéáôñïöéêÝò üìùò ïäçãßåò åßíáé ðåñßðïõ ïé ßäéåò êáé åßíáé ãåíéêÜ áðïäåêôü üôé êáôÝ÷ïõí óçìáíôéêÞ èÝóç óôçí áíôéìåôþðéóç ôùí ðáó÷üíôùí áóèåíþí. Ï çðáôïðáèÞò óõ÷íÜ åìöáíßæåé áíïñåîßá êáé ãé’ áõôü ðñïôåßíåôáé íá áêïëïõèåß äßáéôá õøçëÞò èåñìéäéêÞò áîßáò. Ìå ôïí ôñüðï áõôü èá áðïöåõ÷èïýí äéÜöïñïé ôýðïé õðïóéôéóìïý ðïõ óõ÷íÜ óõíïäåýïõí ôéò çðáôéêÝò ðáèÞóåéò. Ôï äéáéôïëüãéï äå óõíéóôÜ áõóôçñïýò äéáéôçôéêïýò ðåñéïñéóìïýò, èá ðñÝðåé ðÜíôùò íá áðïöåýãïíôáé ôá ðïëëÜ ëßðç, êáèþò êáé ôñïöÝò ðïõ ìðïñåß íá ðñïêáëÝóïõí äõóðåðôéêÜ åíï÷ëÞìáôá (óêëçñÜ ÷ïñôáñéêÜ, üóðñéá, îçñïß êáñðïß).

∆ίαιτα ΤΟΥ ΗΠΑΤΟΠΑΘΟΥΣ ΑΥΞΗΣΤΕ ΤΙΣ ΘΕΡΜΙ∆ΕΣ

–

ΜΕΙΩΣΤΕ ΤΟ ΛΙΠΟΣ

Ðüóåò èåñìßäåò èá ðñÝðåé íá ðåñéëáìâÜíåé ìéá äßáéôá çðáôïðáèïýò;

áíôßèåóç ìå ôá æõìáñéêÜ, ôï ñýæé êáé ôéò ðáôÜôåò, ðïõ ðåñéÝ÷ïõí öõôéêÞ ðñùôåÀíç ÷áìçëÞò âéïëïãéêÞò áîßáò.

ÓõóôÞíïõìå ìéá äßáéôá ðëïýóéá óå èåñìßäåò êáé ðéï óõãêåêñéìÝíá ðñïôåßíåôáé ç ëÞøç 2000 – 2300 èåñìßäùí ôçí çìÝñá. Ìå ôï ðïóü áõôü êáëýðôïíôáé ïé áíÜãêåò óå åíÝñãåéá, äåäïìÝíïõ üôé óõ÷íÜ óõíõðÜñ÷åé áðþëåéá âÜñïõò.

Ðüóï âëáâåñÜ åßíáé ôá ëßðç;

Áðü ðïéá êáôçãïñßá ôñïöþí èá ðñÝðåé íá ðñïÝñ÷ïíôáé ïé ðåñéóóüôåñåò èåñìßäåò; Ïé ðåñéóóüôåñåò èåñìßäåò ôçò äßáéôáò èá ðñÝðåé íá ðñïÝñ÷ïíôáé áðü õäáôÜíèñáêåò, äçëáäÞ æõìáñéêÜ, ñýæé, ðáôÜôåò, ãÜëá, ãéáïýñôé, öñïýôá. ¢ëëïé õäáôÜíèñáêåò ðïõ åðéôñÝðïíôáé åßíáé ôá äçìçôñéáêÜ (óéôÜñé – êáëáìðüêé) êáé ôá ëá÷áíéêÜ, åöüóïí üìùò äåí ðñïêáëïýí äõóðåðôéêÜ åíï÷ëÞìáôá. Åðßóçò åðéôñÝðåôáé ç ÷ñÞóç æÜ÷áñçò, ìåëéïý, æåëÝ, êïìðüóôáò êáé ãëõêþí êïõôáëéïý, ÷ùñßò íá ãßíåôáé êáôÜ÷ñçóç (âëÝðå êáé õðüäåéãìá äéáéôïëïãßïõ).

Ôé ïäçãßåò ðñÝðåé íá áêïëïõèåß êáíåßò ãéá ôá ëåõêþìáôá (ðñùôåÀíåò);

Ç ìåãÜëç ðñüóëçøç ëßðïõò åðéâáñýíåé ôç ëåéôïõñãßá ôùí çðáôéêþí êõôôÜñùí êáé èá ðñÝðåé íá áðïöåýãåôáé. Áõôü áðïêôÜ éäéáßôåñç óçìáóßá áí ç çðáôïðÜèåéá åßíáé áëêïïëéêÞò áéôéïëïãßáò. ¸ôóé ç çìåñÞóéá ðñüóëçøç ëßðïõò èá ðñÝðåé íá ðåñéïñßæåôáé óôá 50 ãñáììÜñéá ôçí çìÝñá. Óôçí ðñÜîç áõôü óçìáßíåé üôé ôï åëáéüëáäï, ôï çëéÝëáéï Þ ôï êáëáìðïêÝëáéï ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé èá ðñÝðåé íá åßíáé åëÜ÷éóôï. Ðñïôåßíåôáé åðßóçò ôï øÜñé, ôï êïôüðïõëï êáé ôï êñÝáò íá åßíáé ôåëåßùò Üðá÷á êáé êáôÜ ðñïôßìçóç íá åßíáé øçìÝíá óôç ó÷Üñá.

Åßíáé áëÞèåéá üôé ðñÝðåé íá ðåñéïñßæåôáé ç ðñüóëçøç íåñïý êáé áëáôéïý; Áõôü åßíáé áëÞèåéá ìüíï ãéá ôéò ðåñéðôþóåéò ðïõ õðÜñ÷åé áóêßôçò (óõãêÝíôñùóç õãñþí óôçí êïéëéáêÞ ÷þñá) êáé ïéäÞìáôá (ðñÞîéìï), éäßùò óôá êÜôù Üêñá.

Ðüóï âëáâåñü åßíáé ôï áëêïüë ãéá ôï Þðáñ; ¸íá ðïóü 70 ãñáììáñßùí ðñùôåÀíçò ôçí çìÝñá èåùñåßôáé üôé óõìâÜëëåé óôçí áðïêáôÜóôáóç ôçò âëÜâçò ôùí çðáôéêþí êõôôÜñùí. Åîáßñåóç áðïôåëïýí ïé ðåñéðôþóåéò çðáôéêÞò åãêåöáëïðÜèåéáò, ïðüôå áðáéôåßôáé ðåñéïñéóìüò ôçò ðïóüôçôáò ôçò çìåñÞóéáò ðñùôåÀíçò óå ëéãüôåñï áðü 40 ãñáììÜñéá. Óôá ëåõêþìáôá ðåñéëáìâÜíåôáé ôï ãÜëá, ôï ãéáïýñôé, ôï ôõñß, ôï êñÝáò, ôï øÜñé êáé ôï êïôüðïõëï. Ïé ôñïöÝò áõôÝò ðåñéÝ÷ïõí æùéêÞ ðñùôåÀíç, ðïõ åßíáé õøçëÞò âéïëïãéêÞò áîßáò, óå

30

Åßíáé óå üëïõò ìáò ãíùóôü üôé ç êáôáíÜëùóç ìåãÜëùí ðïóïôÞôùí áëêïüë, óå êáèçìåñéíÞ âÜóç êáé ãéá ìáêñü ÷ñïíéêü äéÜóôçìá âëÜðôåé ôï Þðáñ. Áõôü ðïõ åßíáé ëéãüôåñï ãíùóôü åßíáé üôé äåäïìÝíá áðü ðñüóöáôåò ìåëÝôåò äåß÷íïõí ðùò áêüìá êáé ìÝôñéá ëÞøç ìðïñåß íá èÝóåé ïñéóìÝíïõò áðü åìÜò óå êßíäõíï. Ðïéá åßíáé ëïéðüí ç ìÝãéóôç «áóöáëÞò» ðïóüôçôá áëêïüë ðïõ ìðïñåß êáíåßò íá êáôáíáëþóåé ìÝóá óå ìßá ìÝñá; ¼÷é ðåñéóóüôåñï áðü äýï ðïôÜ, äçëáäÞ 20gr áéèáíüëçò. Âåâáßùò üóïé Ý÷ïõí Þäç áíáðôýîåé áëêïïëéêÞ íüóï ôïõ Þðáôïò èá ðñÝðåé íá áðÝ÷ïõí ðëÞñùò áðü ôï áëêïüë êáé íá áêïëïõèïýí ðéóôÜ ôéò äéáéôçôéêÝò ïäçãßåò ðïõ áíáöÝñèçêáí ðáñáðÜíù. ¼óïé ðÜëé Ý÷ïõí áíáðôýîåé çðáôïðÜèåéá ïðïéáóäÞðïôå Üëëçò áéôéïëïãßáò èá ðñÝðåé åðßóçò íá åßíáé ðïëý ðñïóåêôéêïß, ãéáôß áêüìá êáé ìéêñÞ êáôáíÜëùóç áëêïüë ìðïñåß íá åðéäåéíþóåé ôçí çðáôéêÞ ôïõò ëåéôïõñãßá.

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 42

2/7/2004, 3:33:37 ìì

ÕÐÏÄÅÉÃÌÁ ÄÉÁÉÔÏËÏÃÉÏÕ • Èåñìßäåò 2000 • ÕäáôÜíèñáêåò 320gr • Ëåõêþìáôá 70gr • Ëßðïò 50gr

Ðïéåò åßíáé ëïéðüí óõíïðôéêÜ ïé ôñïöÝò ðïõ áðáãïñåýïíôáé; • • • • • • • • • • • •

¼ëåò ïé ëéðáñÝò ôñïöÝò (ðá÷ý êñÝáò, ðá÷ý ôõñß, âïýôõñï) ÁëëáíôéêÜ (êÜèå åßäïõò) ×ïéñéíü ¼ëá ôá ôõðïðïéçìÝíá ðñïúüíôá åìðïñßïõ ìå óõíôçñçôéêÜ (êïíóÝñâåò) ¼óðñéá ÓêëçñÜ ÷ïñôáñéêÜ (÷ïñôáñéêÜ ìå ßíåò) ÓÜëôóåò (êÜèå åßäïõò) ÔçãáíçôÜ – ôóéãáñéóôÜ – êáñõêåýìáôá ÓïêïëÜôá êáé üôé ðåñéÝ÷åé óïêïëÜôá Îçñïß êáñðïß Óïýðåò åìðïñßïõ áöõäáôùìÝíåò (êýâïé) Ôï äÝñìá áðü ôï êïôüðïõëï

ΓΕΥΜΑ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΑ

ΠΟΣΟΤΗΤΑ

Πρωινό Καφές / τσάι / γάλα (1.5% λίπος)

240gr

Ζάχαρη

3 κουταλάκια του γλυκού

Ψωµί / φρυγανιά

30gr / 2 τεµάχια

Μαρµελάδα / µέλι

20gr

Φρούτο

1 µικρό

∆εκατιανό Κοµπόστα

∆ιπλή µερίδα (200gr)

Γεύµα Ψάρι / κρέας / κοτόπουλο (άπαχα) 90gr*

• • • • • • • • • • • • • • •

periodikoALEX75.indd 43

ÅðïìÝíùò ðïéåò åßíáé ïé ôñïöÝò ðïõ åðéôñÝðïíôáé;

Ζυµαρικά / ρύζι / πατάτες

135gr* / 135gr*/ 300gr*

Σαλάτα (ελάχιστο λάδι)

10gr λάδι

Ψωµί

60gr

Øùìß êáé öñõãáíéÝò ÊñÝáò, øÜñé, êïôüðïõëï (÷ùñßò äÝñìá) âñáóôü Þ øçôü Íåñüóïõðá, íôïìáôüóïõðá ìå öñÝóêéá íôïìÜôá, óïýðá ëá÷áíéêþí Ìáñãáñßíç ìå ÷áìçëÜ ëéðáñÜ, êáôÜ ðñïôßìçóç áíÜëáôç Ôõñß ìå ÷áìçëÜ ëéðáñÜ, êáôÜ ðñïôßìçóç áíÜëáôï (ìõæÞèñá, áíèüôõñï) ÃÜëá êáé ãéáïýñôé ìå ÷áìçëÜ ëéðáñÜ ¼ëá ôá öñïýôá êáé ïé ÷õìïß öñïýôùí ¼ëá ôá ëá÷áíéêÜ (üóï ãßíåôáé ðéï óôåãíÜ) ÆõìáñéêÜ (ìáêáñüíéá, êñéèáñÜêé, ðÜóôåò äéÜöïñåò, öéäÝò, ëáæÜíéá) Ñýæé ÐáôÜôåò ÄçìçôñéáêÜ (êáëáìðüêé, êïñí öëÝéêò) ÌÝëé, ìáñìåëÜäá, æÜ÷áñç ÃëõêÜ êïõôáëéïý (ü÷é ôáøéïý êáé æá÷áñïðëáóôåßïõ) Íåñïêïìðüóôåò, æåëÝ

Κοµπόστα

1 µερίδα (100gr)

Απογευµατινό Ζελέ

1 µερίδα (100gr)

∆είπνο Ψάρι / κρέας / κοτόπουλο (άπαχα) 60gr* Τυρί (µυζήθρα ή ανθότυρο) ανάλατο

30gr

Ζυµαρικά / ρύζι / πατάτες

135gr* / 135gr*/ 300gr*

Σαλάτα (ελάχιστο λάδι)

5gr λάδι

Ψωµί

30gr

Κοµπόστα

1 µερίδα (100gr)

* Ïé ðïóüôçôåò åßíáé õðïëïãéóìÝíåò ìåôÜ ôçí ðáñáóêåõÞ ôïõò

ÍÉÊÏÓ ÂÉÁÆÇÓ Ï Í. ÂéÜæçò åßíáé Ãáóôñåíôåñïëüãïò ÅðéìåëçôÞò óôï Ã.Í.Á. «Ï Åõáããåëéóìüò»

2/7/2004, 3:33:38 ìì

επικοινωνούµε

H ößëç ìáò ÄÑ áðü ôç ËÜñéóá ìáò ñùôÜ ãéá ôçí áóöÜëåéá ôùí öáñìÜêùí ãéá ôçí ïéóïöáãßôéäá êáé ðéï óõãêåêñéìÝíá ãéá ôïõò áíáóôïëåßò áíôëßáò ðñùôïíßùí (ÁÁÐ). ¸÷åé Ýíôïíá åíï÷ëÞìáôá êáýóïõò (áßóèçìá êáøßìáôïò ðßóù áðü ôï óôÝñíï) åäþ êáé ðÜñá ðïëëÜ ÷ñüíéá. Óå ãáóôñïóêüðçóç ðñéí áðü 2 ÷ñüíéá âñÝèçêå ïéóïöáãßôéäá êáé ï ãéáôñüò ôçò óõíÝóôçóå êÜðïéïí áíáóôïëÝá áíôëßáò ðñùôïíßùí. Ìå áõôüí ôá åíï÷ëÞìáôá õðï÷þñçóáí ôåëåßùò, áëëÜ êÜèå ðñïóðÜèåéá íá ôïí óôáìáôÞóåé Þ íá ôïí áíôéêáôáóôÞóåé ìå êÜðïéï çðéüôåñï öÜñìáêï ïäçãïýóå óå åðáíåìöÜíéóç ôùí óõìðôùìÜôùí. Ìáò ñùôÜåé ëïéðüí áí åßíáé áóöáëÝò íá ðáßñíåé ÁÁÐ ãéá ìáêñý ÷ñïíéêü äéÜóôçìá, êÜèå ðüôå ðñÝðåé íá ãßíåôáé ãáóôñïóêüðçóç êáé ôé Üëëåò åíáëëáêôéêÝò ëýóåéò Ý÷åé. Åõ÷áñéóôïýìå ãéá ôçí åðéêïéíùíßá óáò. Ç ãáóôñïïéóïöáãéêÞ ðáëéíäñüìçóç åßíáé ðïëý óõ÷íÞ ðÜèçóç. Ôþñá ðéá Ý÷ïõìå ðïëý áðïôåëåóìáôéêÜ öÜñìáêá, üðùò ïé áíáóôïëåßò áíôëßáò ðñùôïíßùí, ãéá ôçí êáôáóôïëÞ ôçò ðáñáãùãÞò ïîÝïò áðü ôï óôüìá÷ï, ðïõ åßíáé ï êýñéïò õðáßôéïò ãéá ôéò åíï÷ëÞóåéò êáé ôç äçìéïõñãßá åëêþí óôïí ïéóïöÜãï (ïéóïöáãßôéäá).Ôá öÜñìáêá áõôÜ Ý÷ïõí äïèåß (ãéá ðáëéíäñüìçóç áëëÜ êáé ãéá Üëëåò ðáèÞóåéò) ãéá ìåãÜëï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá (äåêáåôßá) óõíå÷þò êáé óå õøçëÝò äüóåéò, ÷ùñßò íá õðÜñîåé êÜðïéï ðñüâëçìá. ¸÷åé ðáñáôçñçèåß ùóôüóï üôé ôá öÜñìáêá áõôÜ åðéôá÷ýíïõí ôç äçìéïõñãßá áôñïöéêÞò ãáóôñßôéäáò óå Üôïìá ðïõ Ý÷ïõí ëïßìùîç áðü ôï åëéêïâáêôçñßäéï ôïõ ðõëùñïý . Ç áôñïöéêÞ ãáóôñßôéäá óôï ãåíéêü ðëçèõóìü Ý÷åé óõó÷åôéóèåß ìå ôçí áíÜðôõîç êáñêßíïõ óôï óôüìá÷ï. Ðáñüôé äåí åßíáé ãíùóôü áí ôï ßäéï ìðïñåß íá óõìâåß êáé óôá Üôïìá ðïõ ðáßñíïõí áíáóôïëåßò áíôëßáò ðñùôïíßùí , ùóôüóï óõíéóôÜìå ôïí Ýëåã÷ï ãéá ôçí ýðáñîç ôïõ ìéêñïâßïõ êáé áí áõôü õðÜñ÷åé, ôçí åêñßæùóç ôïõ ìå ôá êáôÜëëçëá áíôéâéïôéêÜ. ¼óïí áöïñÜ ôï èÝìá ôçò óõ÷íüôçôáò ôùí åíäïóêïðÞóåùí, ç áðÜíôçóç åßíáé üôé åöüóïí äåí Ý÷ïõí áëëÜîåé ïé ÷áñáêôÞñåò ôùí åíï÷ëÞóåùí, äåí åßíáé áðáñáßôçôï íá îáíáäïýìå ôïí ïéóïöÜãï. Âåâáßùò, áí óôá óõìðôþìáôÜ óáò ðñïóôåèïýí íÝåò åíï÷ëÞóåéò, üðùò äõóêáôáðïóßá (áßóèçìá üôé ç ìðïõêéÜ êïëëÜåé êÜðïõ) Þ áíïñåîßá êëð ðñÝðåé

íá îáíáõðïâëçèåßôå Üìåóá óå åíäïóêüðçóç. ÔÝëïò, åíáëëáêôéêÝò ëýóåéò ôùí öáñìÜêùí åßíáé ìüíï ôï ÷åéñïõñãåßï êáèþò êáé íÝåò (ðïõ ôåëåõôáßá åöáñìüæïíôáé êáé óôç ÷þñá ìáò) åíäïóêïðéêÝò åðåìâÜóåéò. Ç áíôáðüêñéóç Þ ìç óôá öÜñìáêá, ç çëéêßá ôïõ áôüìïõ, ç åìðåéñßá óôéò åðåìâÜóåéò áõôÝò êáé êõñßùò ç åðéèõìßá ôïõ áôüìïõ êáèïñßæïõí ôçí åðéëïãÞ ãéá öÜñìáêá Þ åðÝìâáóç.

Ç ößëç ìáò ÐÄ áðü ôçí ÁèÞíá ìáò ñùôÜåé ãéá ôçí áóöÜëåéá ôùí öáñìÜêùí ðïõ äßíïíôáé óå áóèåíåßò ìå íüóï ôïõ Crohn. Ç íýöç ôçò ðÜó÷åé áðü ôç íüóï áõôÞ åäþ êáé 5 ÷ñüíéá êáé áõôÞ êáé ï óýæõãüò ôçò óêÝöôïíôáé íá ðñïóèÝóïõí íÝï ìÝëïò óôçí ïéêïãÝíåéÜ ôïõò . Ç ìÝëëïõóá ãéáãéÜ ìÜò ñùôÜåé ëïéðüí áí ôá öÜñìáêá ðïõ ðáßñíåé ìðïñåß íá ðñïêáëÝóïõí êÜðïéá óïâáñÜ ðñïâëÞìáôá óôï Ýìâñõï êáé ðüóï êéíäõíåýåé ôï ðáéäß íá åìöáíßóåé ôç íüóï áõôÞ êÜðïéá óôéãìÞ. Óáò åõ÷áñéóôïýìå ãéá ôçí åðéêïéíùíßá óáò. Êáôáíïïýìå ôçí áíçóõ÷ßá óáò. ÅêöñÜæåôå áðïñßåò ðïõ ðïëëïß áóèåíåßò ìå ôç íüóï áõôÞ êáèþò êáé óõããåíåßò ôïõò Ý÷ïõí. Ãéá ôï ëüãï áõôü, óýíôïìá Ýíá êýñéï Üñèñï èá áó÷ïëçèåß áíáëõôéêÜ ìå ôá åñùôÞìáôá áõôÜ. ÌåñéêÜ óýíôïìá ëüãéá ùóôüóï ìÝ÷ñé ôüôå: Äõóôõ÷þò äå ìáò ãñÜöåôå ðïéá öÜñìáêá ðáßñíåé ç íýöç óáò. Åðßóçò äåí áíáöÝñåôå óå ôé êáôÜóôáóç åßíáé ç íüóïò áõôÞ, áí äçëáäÞ åßíáé óå ýöåóç (äçëáäÞ äåí Ý÷åé áõôÞ ôç óôéãìÞ óõìðôþìáôá ) Þ ü÷é. Ôá ðåñéóóüôåñá áðü ôá öÜñìáêá ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óôç èåñáðåßá ôçò íüóïõ ôïõ Crohn èåùñïýíôáé áóöáëÞ ãéá ôï Ýìâñõï êáé êõñßùò äåí åíï÷ïðïéïýíôáé ãéá ôåñáôïãÝíåóç óôï Ýìâñõï. Áóöáëþò åîáéñÝóåéò õðÜñ÷ïõí êáé Ýôóé ç ìåèïôñåîÜôç (Ýíá öÜñìáêï ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé ãéá ôç äéáôÞñçóç ôçò ýöåóçò,áëëÜ êáé ãéá Üëëåò óõíÞèùò ñåõìáôïëïãéêÝò ðáèÞóåéò) áðáãïñåýåôáé óôçí êýçóç. ¼óï áöïñÜ ôçí ðéèáíüôçôá íá áíáðôýîåé ôï ðáéäß ôç íüóï: ç êëçñïíïìéêüôçôá ðáßæåé óçìáíôéêü ñüëï óôçí áéôéïðáèïãÝíåéá ôçò íüóïõ êáé Ýôóé ëïéðüí ôá ðáéäéÜ áóèåíþí ìå ôç íüóï Ý÷ïõí ðéï ìåãÜëï êßíäõíï íá åìöáíßóïõí ôç íüóï ôïõ Crohn áðü ôï ãåíéêü ðëçèõóìü. Ùóôüóï, äåí ðñÝðåé íá îå÷íÜìå üôé åßíáé ìéá ó÷åôéêÜ óðÜíéá íüóïò êáé Ýôóé ï áðüëõôïò êßíäõíïò åßíáé ìéêñüò.

Ç áíáãíþóôñéá ìáò ÂÄ áðü ôïí ÐåéñáéÜ ìÜò ñùôÜåé ãéá ôç äßáéôÜ ôçò ìåôÜ ôçí Ýîïäï ôçò áðü ôï íïóïêïìåßï, üðïõ íïóçëåýèçêå ãéá áéìïññáãßá áðü Ýëêïò óôï äùäåêáäÜêôõëï. ÐÞãå åêåß, ãéáôß åß÷å ìáýñá êüðñáíá (ìÝëáéíá) êáé ÷ñåéÜóôçêå íá ðÜñåé 3 öéÜëåò áßìá. Ç ãáóôñïóêüðçóç ðïõ Ýãéíå Ýäåéîå üôé õðÞñ÷å Ýíá Ýëêïò óôï âïëâü ôïõ äùäåêáäÜêôõëïõ ðïõ äåí áéìïññáãïýóå. Ïé ãéáôñïß êáôÜ ôçí Ýîïäï ôÞò óõíÝóôçóáí öÜñìáêá, ãéá íá êëåßóåé ôï Ýëêïò êáé áíôéâßùóç. Ùóôüóï äåí Ýäùóáí éäéáßôåñåò ïäçãßåò ãéá ôç äßáéôá ôçò. Åõ÷áñéóôïýìå ãéá ôï ãñÜììá óáò. Áðü üôé êáôáëÜâáìå åß÷áôå áéìïññáãÞóåé áðü Ýíá ðåðôéêü Ýëêïò, ðïõ ïöåéëüôáí óôï åëéêïâáêôçñßäéï ôïõ ðõëùñïý (âëÝðå ôåý÷ïò Éáíïõáñßïõ) êáé ãé’ áõôü ÷ïñÞãçóáí êáé ôçí áíôéâßùóç ìáæß ìå ôá öÜñìáêá ãéá ôçí åðïýëùóç ôïõ Ýëêïõò. Ïýôùò Þ Üëëùò äå äßíåôáé ðéá ôüóï ìåãÜëç óçìáóßá óôï ñüëï ôçò äßáéôáò ãéá ôçí õðïôñïðÞ Þ äçìéïõñãßá ôïõ Ýëêïõò, üðùò ðáëáéüôåñá êáé âåâáßùò áí ðÜñåôå óùóôÜ ôá öÜñìáêá ðïõ óáò Ýäùóáí ïé ãéáôñïß óáò êáé åêñéæùèåß ôï ìéêñüâéï, ç ðéèáíüôçôá íá îáíáåìöáíéóèåß ôï Ýëêïò óáò åßíáé ðÜñá ðïëý ìéêñÞ, åêôüò áí ÷ñåéáóèåß íá ðÜñåôå öÜñìáêá ðáõóßðïíá (åêôüò ðáñáêåôáìüëçò) Þ ãéá ñåõìáôéóìïýò (üðùò áóðéñßíç). Äå ìáò ãñÜöåôå ùóôüóï áí óáò Ýäùóáí ìáæß ìå ôá öÜñìáêá ãéá ôï Ýëêïò êáé óßäçñï, áöïý ÷Üóáôå áñêåôü áßìá ìå ôçí áéìïññáãßá ðïõ åß÷áôå, Þ áí óáò ÷ïñÞãçóáí (åßôå åíäïöëÝâéá åßôå åíäïìõúêÜ) üóï êáéñü Þóáóôå óôï íïóïêïìåßï. Áí ü÷é èá ðñÝðåé íá óõíåííïçèåßôå ìå ôï ãéáôñü óáò, ãéá íá óáò óõíôáãïãñáöÞóåé êÜðïéï óêåýáóìá óéäÞñïõ. Åðßóçò èá óáò ðñïãñáììáôßóåé êÜðïéá åîÝôáóç ãéá íá äéáðéóôùèåß áí Ý÷åé ãßíåé åðéôõ÷Þò èåñáðåßá ãéá ôï ìéêñüâéï. ÅÌÌÁÍÏÕÇË ÁÑ×ÁÕËÇÓ ÌÁÑÉÍÁ ÊÏÍÔÏÕ Ç Ì. Êïíôïý åßíáé Éáôñüò

Προσοχή: Η στήλη αυτή δεν αντικαθιστά τη σχέση του ασθενή µε το γιατρό. Ο γιατρός σας θα αξιολογήσει τις πληροφορίες που του δίνετε, θα αναζητήσει περισσότερες µέσα από τις ερωτήσεις που θα σας κάνει και φυσικά µπορεί να σας εξετάσει. Η στήλη αυτή προσπαθεί απλώς να δώσει κάποιες χρήσιµες και γενικές πληροφορίες στα άτοµα που επικοινωνούν µαζί µας σχετικά µε το πρόβληµα που τους απασχολεί, µε την ελπίδα ότι θα φανούν χρήσιµες όχι µόνο στον αναγνώστη που µας γράφει, αλλά και σε άλλους µε παρόµοια προβλήµατα.

32

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 44

2/7/2004, 3:33:42 ìì

Το Ελληνικό Ίδρυµα Γαστρεντερολογίας και ∆ιατροφής καλοσωρίζει στην Αθήνα όλες τις αθλήτριες και όλους τους αθλητές των Ολυµπιακών Αγώνων και τους εύχεται

καλή επιτυχία!

τα νέα του ιδρύµατος ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ Ε∆ΕΣΣΑ Το Παράρτηµα Γιαννιτσών ΠΕΛΛΑΣ του ΕΛ.Ι.ΓΑΣΤ. στις 2 Ιουνίου 2004 και ώρα 12:30 πραγµατοποίησε στο Γενικό Νοµαρχιακό Νοσοκοµείο Έδεσσας ανοικτή επιστηµονική εκδήλωση µε θέµα «Χρόνιες Ηπατίτιδες: επιδηµιολογία, πρόληψη, διάγνωση, θεραπεία». Οµιλητές ήταν οι κ.κ. Σταύρος Νούσης, Βιοπαθολόγος ∆ιευθυντής Αιµοδοσίας ΓΝΝ Ε∆ΕΣΣΑΣ και Ανδρέας Πρωτοπαπάς, Γαστρεντερολόγος ΓΝΝ ΓΙΑΝΝΙΤΣΩΝ, Πρόεδρος Παραρτήµατος ΕΛ.Ι.ΓΑΣΤ. ΠΕΛΛΑΣ. ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΣΤΟΝ ΠΥΡΓΟ Την Παρασκευή 18 Ιουνίου 2004 το Παράρτηµα Πύργου του ΕΛ.Ι.ΓΑΣΤ. σε συνεργασία µε τον Ιατρικό Σύλλογο διοργάνωσε εκδήλωση για το κοινό µε θέµα: «Πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου». Συντονιστές της εκδήλωσης ήταν η Γαστρεντερολόγος και Πρόεδρος του Παραρτήµατος κ. ∆. Τσαµπρινού και ο Γαστρεντερολόγος κ. Ι. Καραγιάννης. Οµιλητές ήταν οι Γαστρεντερολόγοι κ.κ. Β. Ντελής, Σ. Μιχόπουλος και Γ. Μάντζαρης. Σχολίασε ο Γαστρεντερολόγος και Γ. Γραµµατέας του ΕΛ.Ι.ΓΑΣΤ. ∆.Γ. Καραµανώλης. ∆ιενεµήθη φυλλάδιο σχετικό µε τον καρκίνο του παχέος εντέρου και µετά τη συζήτηση πραγµατοποιήθηκε δεξίωση. ΧΟΡΗΓΟΙ ΚΑΙ ∆ΩΡΗΤΕΣ µέχρι 31/05/2004 Λάβαµε τα κάτωθι ποσά και ευχαριστούµε :

Ηλίας ∆άλλας, Γέρακας Άγγελος Μασέλος, Χαϊδάρι Έλλη Χριστοδούλου – Ζαρογιάννου, Φάρσαλα ∆έσποινα ∆. Πιά, Παπάγου Αλέξανδρος Καρβούνης, Κάντζα Χρήστος Στέφος, Παπάγου Κυριάκος Κυριακόπουλος, Παπάγου ∆έσποινα Λίλα, Νίκαια Ελένη Θ. Βλιώρα, Καλαµπάκα Ξενοφών Τεκµετζόγλου, Ν. Μάκρη Ιωάννης Σινόπουλος, Βριλήσσια Χρίστος Σταθόπουλος, Κρέστενα Ηλείας Αλέξανδρος Κωφοκώτσιος, Θεσσαλονίκη Αµαλία Σταϊκούρα, Α. Γλυφάδα Μιχάλης Σεπέτης, Πειραιάς

34

50 € 100 € 40 € 50 € 20 € 50 € 20 € 30 € 30 € 50 € 50 € 15 € 60 € 15 € 10 €

Λεωνίδας Γκιµούσιας, Φάρσαλα Νικόλαος Γκέβρος, Χαλίκι Καλαµπάκας Αιµίλιος Καρτάλης, Αθήνα Ευτυχία Τσιρώνη, Αθήνα Ευδοκία Σταυρίδη, Πάτρα Θεοδώρα Ντόσκα, Κόρινθος Άννα ∆ούβρη, Χαλάνδρι Μαρία Βαγιονάκη, Αθήνα Πολυξένη Λαδάκη, Άλιµος

50 € 20 € 200 € 100 € 50 € 10 € 10 € 50 € 100 €

(Mνήµη Ευαγγέλου & Θεανώς Τουτουντζή)

Ελένη Γεράκη – Λούκουτου, Γλυφάδα Αναστάσιος Υετίων, Βύρωνας Ιουλία Ταξιαρχοπούλου, Λαµία Στέφανος Γκέβρος, Χαλίκι Καλαµπάκας

50 € 20 € 50 € 40 €

ΕΥΕΞΙΑ & ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

periodikoALEX75.indd 46

2/7/2004, 3:33:51 ìì