É F A C UE REV VA K
VOOR BE T F I R H TIJ D S C
n°5 / 12
tober k O r e b Septem GANG
TE JAAR LIJKS, 22SE AFD. - P3A9167 E D N A A M 1 - 2D TWEE IELSBEKE KORTRIJK
W 50 0 17 - 8710 ANTOOR 8 SSTRAAT LA V AFGIFTEK P U IA GRO TION MED V.U. EVOLU
E , DRAN K S É F A C LG I S C H E
NHA
BROUWE N E S R N DE LAA
R IJ E N
E KT D T N O R E UT H O T S R LAN D N E E I B H Ë C I T G SCO , N BEL I E L T I A LDW IJ D U E E S R L E R W U PA P J I ROUWER TR I V I A L
BI E KB OOR V M A N L E E G H A C 18 0 0 V R TE VO LAUTO MATI S RS BOO N EE
V.U./E.R.: N.V. Unilever Belgium S.A., Humaniteitslaan 292, Bld de l'HumanitÊ, B-1190 Brussels, RPM/RPR 0438.390.312 - A2944 • 12-0895
Ontdek ons heerlijke gamma instantsoepjes
minder zout
goedkoper echte Belgische smaken...
GEERT VAN LIERDE / C Intro
Café Revue is een realisatie van EVOLUTION Media Group, Vlasstraat 17 | B-8710 Wielsbeke t: 056-60 73 33 | f: 056-61 05 83
Het rookverbod heeft zijn tol geëist. Dat werd begin juli duidelijk toen de balans werd opgemaakt van één jaar algemeen rookverbod in de horeca. Het aantal faillissementen en stopzettingen steeg met meer dan één derde. Er gingen liefst 1351 cafés meer dicht dan in vergelijking met het jaar voordien. Omdat ook het aantal nieuwe cafés met een kwart daalde, verdwenen er op één jaar tijd bijna 1.800 cafés. Bij gebrek aan een efficiënt en effectief actieplan voor de horeca, en de cafés in het bijzonder, dreigt een nog grotere catastrofe. Laat de federale overheid het ter zake afweten, dan kunnen ook lokale overheden hun verantwoordelijkheid opnemen en een hele rits pestbelastingen en –reglementeringen faciliteren ten bate van de horeca, meer dan eens de spil van het lokale socio-culturele en economische leven. Met gemeente- en provincieraadsverkiezingen voor de deur mag de horeca beleidsmatig niet worden ontzien. Lijden cafés onder het rookverbod, dan wordt er hieromtrent nog altijd onduidelijkheid gepredikt. Bovendien stelt menig uitbater die het rookverbod respecteert vast dat klanten meer dan eens uitwijken naar cafés waar nog steeds wordt gerookt en waartegen niet of nauwelijks wordt opgetreden. Hierdoor wordt de rechtgeaarde uitbater die zich schikt naar de regelgeving slachtoffer van een nieuwe vorm van deloyale concurrentie, net zoals de opmars van tankstations met frigo’s en staantafels. Wanneer de uitbater daar bovenop nog wordt geconfronteerd met de waanzinnige lage bierprijzen die warenhuizen onderhandelen met brouwerijen, dan moet de horeca-beleving al zeer exclusief en onmetelijk zijn om de concurrentie met het thuisverbruik aan te gaan. Wanneer bieren zelfs goedkoper worden verkocht dan waters en frisdranken en als concurrentie- en promotiemiddel in de distributie worden gebruikt, is er een immens probleem. Ook dat is een realiteit waaraan elkeen die de horeca in zijn hart draagt niet mag voorbij gaan.
> ABONNEMENTEN
jaarabonnement: � 15 buitenland: � 30 losse nummers: � 2,5 De abonnementen kunnen maandelijks onderschreven worden door overschrijving op ING 385-0451160-76
> Uitgever
Piet Desmyter Tel. 056-60 73 33 p.desmyter@evolution.be
> hoofdredacteur
Geert Van Lierde Tel. 054-32 01 51 Fax. 054-32 01 51 geert.van.lierde@telenet.be
> Medewerkers
Yves Meert, René Van Hoof, Georges Keters, Robert Petit, Daniël Steevens, Jos Verhoogen, Peter Van Oyen
> publiciteitsregie
Evolution Media Regie Tel. 056-60 73 33 Fax. 056-61 05 83 info@evolution.be Cis Engels GSM: 0475-42 35 75 Michèle Grassi GSM: 0475-89 59 21 Annick Bauwens GSM: 0476-68 36 67
> LAY OUT & DRUK
Oranje, Wielsbeke, 056-60 18 18
> OPLAGE
19.717 ex.
> VERSPREIDING
18.846 ex.
C Intro NR.6 - 2012
Bier, horeca en toerisme Warme dranken Toogregistratie
> SPREIDING
Cafés, tavernes, dancings, bars, brasseries, nachtclubs, bierhandelaars, brouwerijen VU: Piet Desmyter Vlasstraat 17 B-8710 Wielsbeke Overname, zelfs gedeeltelijk van artikels en publicitaire projecten, is voorbehouden aan het copyright van het tijdschrift. Elke medewerker is verantwoordelijk voor zijn bijdrage.
> Edition française sur demande.
Inhoud 4
C-news
Proeven van Bionina bio-limonade
6
14e weekeind van het bier in hartje Brussel
9
Keuken en bier met mekaar verzoenen
11
c-Insight
16 10
Afvalwater biologisch zuiveren en hergebruiken Trappistenbrouwerij Chimay 150 jaar
14 c-experience
21
CAFé revue | september-oktober 2012
Boon eerste volautomatische lambiekbrouwerij
5
c-Focus
Trivial Pursuit over België bierland La Régence pleisterplaats voor bierliefhebbers Pale Ale, Scotch en Stout herontdekt
|3|
C news
EERSTE VOLAUTOMATISCHE LAMBIEKBROUWERIJ
Brouwerij Boon investeert 3,5 miljoen euro Brouwerij Boon investeert 3,5 miljoen euro in de eerste volautomatische lambiekbrouwerij. De brouwzaal wordt rond de jaarwisseling in gebruik genomen en laat toe om zonodig continu te brouwen. Eerste doelstelling is even wel het meer efficiënt, rendabel, milieu- en energievriendelijk brouwen van traditioneel lambiekbier. Einde juli werden drie immense 12,5m. hoge watertanks met zes brouwkuipen: drie kookketels, twee filterkuipen en een wachteen inhoud van 65.000l. doorheen het dak in de nieuwe broutank. Daarnaast is er een ‘voor-maisch’-ketel waarin het beslag van werij gehesen, die als het ware over de oude brouwzaal heen werd gemalen gerstemout en geplette tarwe wordt gemengd. Vervolgens gebouwd. Dankzij de nieuwe tanks en een uitgekiend systeem gaat het beslag naar de voorloopketel en de eerste kookketel of van warmterecuperatie tijdens het brouwproces bespaart men slijmketel alvorens het naar de grote brouwketel wordt gepompt. jaarlijks tot 70.000l. stookolie. “Hoewel de nieuwe brouwzaal Waar het brouwen van een hogegistingsbier een zestal uren duurt, toelaat om continu te brouwen, willen wij in de eerste plaats vergt dat voor lambiek tweemaal zoveel tijd. Dat heeft alles te mameer efficiënt brouwen”, stelt Frank Boon. “De oude, gietijzeken met de specificiteit van lambiek en de ‘troebele wort’-methode ren brouwkuip dateert uit 1896 en is niet langer functioneel om die toelaat om 40% ongemoute tarwe te gebruiken. Je kan lambiek meer te gaan brouwen. In de nieuwe brouwzaal kunnen wij in ook op andere manieren brouwen, maar dat beïnvloedt de smaak een continu proces met volledige energierecuperatie 125 hl per en het verouderingsproces. Waar heel wat bieren aan smaak inboebrouwsel en tot vier brouwsels per ten na ruim een half jaar, moeten wij een bier dag maken. Nu zijn wij voor diebrouwen dat aan smaak en karakter wint na “Wij willen in de eerste zelfde 500 hl een tiental dagen aan zes maanden, en dat is heel wat complexer. plaats meer efficiënt het brouwen. Door het brouwen te Ook kunnen wij het wort niet filteren met de concentreren op één of twee dagen nieuwste wortfilters en blijven wij aangewebrouwen.” per twee weken komt er meer tijd zen op de klassieke filterkuip opdat lambiek vrij voor andere activiteiten. Gelijktijdig worden onder meer zijn eigenheid zou bewaren. Wij hebben al die aspecten nauwgezet aanvoer van mout en reiniging geoptimaliseerd waardoor er veel geëvalueerd alvorens te kiezen voor een nieuwe brouwzaal. Het functioneler kan worden gewerkt in een meer arbeids- en voedhuidige, open koelschip blijven wij nog wel gebruiken. Misschien selveilige omgeving”. dat wij het ooit vervangen of verplaatsen, maar eerst willen wij de werking van de nieuwe brouwzaal volledig beheersen opdat eenzelfde lambiekkwaliteit als nu naar het open koelschip kan worden Wereldprimeur gevoerd om de spontane gisting op te wekken”. In het hele project wordt 3,5 miljoen euro geïnvesteerd, en dat bedrag had nog een stuk hoger gelegen wanneer er geen ‘bijna nieuwe’ Eén miljoen liter lambiek op foeders brouwketels werden aangekocht van de voormalige brouwerij De Gouden Boom. “De nieuwe brouwzaal is geconcipieerd als de eerInmiddels heeft Frank Boon ook al 310.000 kg. krieken aangekocht, genoeg om voor een jaar kriekenlambiek te brouwen met ste volautomatische lambiekbrouwerij wereldwijd. Precies ter wille 250 gr. krieken per liter of 400 gr. krieken voor een liter Marriage van het specifieke brouwproces en de typische receptuur zijn er Parfait. De voorbije maanden werd de rijpingskelder uitgebreid waardoor er nu 1 miljoen liter lambiek rijpt in 117 foeders tussen 60 en 120hl. Hierdoor kan de jaarproductie geleidelijk worden opgetrokken van 14.000 naar 25.000hl waardoor bevoorradingsproblemen in België worden vermeden en de export verder kan worden uitgebouwd, onder meer naar de Verenigde Staten en Japan. Rond de jaarwisseling zou de nieuwe brouwzaal gefaseerd in gebruik worden genomen om dan vanaf het voorjaar 2013 volledig operationeel te worden. Geert Van Lierde
C MORE > Frank Boon investeert in de eerste volautomatische lambiekbrouwerij wereldwijd.
|4|
C-more: www.boon.be
CAFé revue | september-oktober 2012
C nEWs
We voelen ons als een drenke “ ling die half uit het moeras getrokken Wordt, maar die men dan rustig opnieuW laat zinken. de inspanning die de regering doet voor gelegenheidsarbeid is best Wel belangrijk maar ik begrijp niet dat men Wel iets Wil doen voor gelegenheidsWerknemers in onze sector, maar niet voor vaste Werknemers.
”
Danny Van Assche, afgevaardigd bestuurder Horeca Vlaanderen
bionina
Carlsberg Importers lanceert bio-limonade Met Bionina introduceert Carlsberg Importers een biolimonade op de Belgische markt. Na een proefproject in de distributie worden 25 cl.-retourflesjes gevuld
tOP 10
voor de horeca. Bionina positioneert zich als een
Alcoholgebruik
familiedrank en wordt aangeboden in vier varianten.
Het ‘Institut national de prévention et d’éducation pour la santé’ (INPES) deed in 2010 een onderzoek naar alcohol- en druggebruik bij 27.653 Fransen tussen 15 en 85 jaar. Uit de resultaten, die onlangs werden bekendgemaakt, blijkt dat alcohol vooral geconsumeerd in de bouw, terwijl cocaïne dan weer meer in trek is in artistieke milieus. Gemiddeld kent 19,2% van de actieve bevolking minstens één keer per maand een zwaar gebruik van alcohol, namelijk zes of meer glazen tijdens dezelfde gelegenheid. 1 Bouw 32,7% 2 Landbouw, bosbouw en visvangst 30,7% 3 Horeca 26,9% 4 Transport en opslag 24,2% 5 Kunst en ontspanning 23% 6 Communicatie en ICT 22,6% 7 Overheid 17,8% 8 Handel 17,6% 9 Huishoudhulp 14% 10 Onderwijs 10,9%
20
procent meer fooi zouden werkneemster in de horeca krijgen wanneer zij rode kledij aantrekken. Dat is althans de conclusie van een onderzoek van het wetenschappelijk tijdschrift Journal of Hospitality and tourism research. mannen zouden zich volgens deze studie sneller aangetrokken voelen tot vrouwen in rood.
1788
Cafés hebben de deuren gesloten sinds de start van het algemeen rookverbod goed een jaar geleden. Het aantal faillissementen en stopzettingen steeg met 38% tot 3592 terwijl het aantal nieuwe cafés met een kwart daalde tot 1393, aldus het Nationaal syndicaat voor Zelfstandigen (NsZ).
CAFé revue | september-oktober 2012
De toenemende vraag naar gezonde dranken en de interesse voor duurzaam en milieuvriendelijk ondernemen zette Carlsberg Importers aan tot de creatie van bio-limonades. Dat gebeurt in partnership met de Italiaanse mineraalwater-producent Galvanina. Het water is rijk aan biocarbonaten, magnesium en calcium en past binnen de verregaande bio-filosofie van de beoogde bio-frisdrank, waarin geen kleurstoffen en bewaarmiddelen zijn verwerkt. Bionina wordt gemaakt op basis van 12% natuurlijke bio-sappen en gezoet met bio-rietsuiker. De wijnappelsienen en citroenen voor het aanmaken van de frisdranken worden overigens geoogst op bioboerderijen in Sicilië. De Bionina-frisdrank verwierf inmiddels het Europese Biolabel en het Belgische Biogarantie-label voor bioproducten. Bionina wordt aangeboden in vier varianten: wijnappelsien, citroen, roze pompelmoes en granaatappel-veenbes. “Wij positioneren Bionina als een frisdrank voor de familie”, zegt
C EVEnt Op 6 en 7 oktober wordt in de Antwerpse brouwerij De Koninck het tweede Modeste Bier Festival gehouden. Het festival brengt hulde aan Modeste Van den Bogaert. Modeste betekent ook bescheiden en daarom worden enkel kleine Belgische bierbrouwers uitgenodigd. www.antwerpsbiercollege.be
>
Het bionina-gamma positioneert zich als een speelse en lekkere familiedrank.
Igor Nowé. “Met een knipoog op het etiket wordt dat bijvoorbeeld Miss Blood Orange of Mister Lemon. De smaken variëren ook met onder meer een lichtjes bitterzoete en frisse Lady Pink Grapefruit of een uiterst frisse Mister Lemon dankzij de koude persing van het biologisch fruit. De resultaten van een eerste introductie van 33 cl.-wegwerpflessen in de distributie waren dermate positief dat wij het gamma voortaan ook in de horeca voorstellen in aangepaste 25 cl.retourflessen”. GEErt Van LiErdE
C MOrE
www.bionina.com
|5|
C news
BIERBELEVING IN HARTJE BRUSSEL 14e Weekeinde van het Bier Duizenden bierliefhebbers palmden begin september traditioneel de Brusselse Grote Markt in tijdens het veertiende Weekeinde van het Bier. Voor het eerst kon men achteraan de Brusselse Beurs tientallen bieren van het vat proeven aan een lange toog. In de Beurs, waar vanaf 2014-2015 mogelijk een belevingscentrum rond Belgisch bier komt, was het genieten van bier met bijhorende gastronomische hapjes. Tijdens de openingszitting van het Weekeinde van het Bier in het Brusselse stadhuis belichtte Theo Vervloet, voorzitter van de Belgische Brouwers, de recente verkoopscijfers. Ondanks enig herstel in
> Pierre Theunis en Bert Kruismans werden als ridder in de Roerstok
gehuldigd voor de presentatie van het Franstalige Tournée Générale op de RTBF.
EERSTE HOPOOGST Palm Breweries
Tien maanden na het aanplanten van een achthonderdtal hopplanten oogstte Palm Breweries begin september der eerste lading Hallertau Mittelfrüh op het hopveld tegenover het kasteel Diepensteyn in Steenhuffel. Hallertau Mittelfrüh is een zeer populaire variëteit met een zeer fijn hoppig en lichtgroen aroma. Na de oogst werd de hop meteen vervoerd naar het hop-
|6|
De belgische brouwerijen gaan uit van een achteruitgang op de Belgische markt. de zonnige augustusmaand gaan de Belgische brouwerijen uit van een achteruitgang op de Belgische markt, en dat in tegenstelling tot de lichte stijging vorig jaar. Gelukkig compenseert een exporttoename het dalend binnenlands verbruik. De buitenlandse belangstelling houdt echter ook een risico in, vervolgde Charles Leclef, grootmeester van de Ridderschap van de Roerstok der Brouwers. “De kwaliteit van buitenlandse bieren neemt overhand toe. Bovendien spoort de toenemende invoer van Belgische bieren menig buitenlands brouwer aan om zijn bieren te verfijnen en de lokale markt te verruimen. Het is dan ook een uitdaging voor ons, Belgische brouwers, om onze positie te behouden. Er is zeker plaats voor initiatieven
bedrijf van Geert Claerbout in de Poperingse regio voor verdere verwerking. www.palmbreweries.com
BAVIK EERST
Het Nieuwsblad
van gepassioneerde, jonge brouwers die de kwaliteit hoog willen houden om het imago van het Belgisch bier te versterken en niet te verzwakken. Kwaliteit is essentieel maar niet voldoende. Gelukkig zijn er ook andere dimensies zoals authenticiteit, geloofwaardigheid en verhalen van brouwers en brouwerijen die niet te kopiëren zijn. Die onderlinge koppeling maakt Belgische bieren uniek”, aldus nog Charles Leclef, die tevens ijverde voor een verdere herontdekking van het Belgisch bier in eigen land. “Het is ook een moment om onszelf in vraag te stellen, te kijken wat ons project is en wat onze gezamenlijke doelstellingen zijn om de biercultuur uit te bouwen.” In de navolgende hulde werden diverse importeurs van Belgische bieren genomineerd als ere-ridder van de Roerstok. Die eer viel ook te beurt aan Bert Kruismans en Pierre Theunis die op de RTBF-televisie de Franstalige variante van het succesvolle Vlaamse Tournée Générale presenteren. Geert van lierde
Bavik Pils de tweede plaats. Dit jaar bevestigt het bier van de Bavikhoofse brouwerij zijn reputatie en doet zelfs nog beter. www.bavik.be
NIEUWE VOORZITTER Horeca Vlaanderen
Bavik Pils van Brouwerij Bavik uit Bavikhove is door een proefpanel van Het Nieuwsbmad uitgeroepen tot beste pils van het land. “Dit zou de standaard voor pils moeten zijn, een schoolvoorbeeld” is het besluit van De Grote Pilstest op basis van een jury met bierproevers zoals Dirk Van Dyck, Sam Croonen en Marc Jansen. Bij de vorige Grote Pilstest in 2009 veroverde
Jan De Haes heeft zijn ontslag gegeven als voorzitter van Horeca Vlaanderen omdat hij een politiek mandaat wil opnemen na de provincieraadsverkiezingen. Andre Descheemaecker, momenteel ondervoorzitter van Horeca Vlaanderen, volgt De Haes op en Kurt Neyrynck wordt de nieuwe ondervoorzitter. Jan De Haes was 10 jaar ondervoorzitter, en
CAFé revue | september-oktober 2012
Buddy Pack
? e t i t e p Ap BiFi Bite! a b a r G
BIFI BUDDY PACK - INHOUD 20X60G • Speciaal voor mannen die aan de toog hun kleine honger snel willen stillen. • Wist je trouwens dat het aperitiefmoment het snelste groeiende segment is binnen de vleessnacks?
V.U.: N.V. Unilever Belgium , Humaniteitslaan 292, , B-1190 Brussel, RPM/RPR 0438.390.312 - A2944 12-0056
NEW
C news
vervolgens 8 jaar voorzitter van Horeca Vlaanderen. André Descheemaecker is hotelier in Oostende (Hotel Pacific), terwijl Kurt Neyrynck, directeur is van Gent Meeting Center. www.horecavlaanderen.be
HIPPE HOPPERS
Brouwland Biercompetitie In de recente Brouwland Biercompetitie kwamen hun mooiste creaties naar voren, van warmbruine abdijbieren tot frishoppige tripels. De acht geselecteerde provinciale teams waren De Hopscheppers uit Antwerpen, Bob de Brouwer uit Limburg, CB Arlon uit Luxemburg, Wezullezieneh uit Namen, Sasquatch uit Waals-Brabant, Perpetuum Beer Squad uit Oost-Vlaanderen, Zythologisch Genootschap uit Vlaams Brabant en de Hippe Hoppers uit West-Vlaanderen. Het winnende team uit Brugge ontvangt vijfhonderd liter van zijn zelfgebrouwen bier: een blonde triple met de naam Bruggja, gebrouwen door een professionele brouwerij. www.brouwland.be C event Het Weekend Der Belgische Bieren, op 9 en 10 november in Hasselt, staat garant voor een uitgelezen keuze van zo’n 140 Belgische bieren, die meestal het jaar voordien op de markt verschenen zijn. www.limburgse-biervrienden.be
VINTAGE 2010 Rodenbach
Brouwerij Rodenbach bottelde opnieuw een beperkt aantal vintage-flessen. De Rodenbach Vintage 2010 Limited Edition” meet 7 vol.% alcohol en rijpte gedurende twee jaar op foeder 144. Het resultaat is een superieure Rodenbach met roodkoperen gloed. De smaak is complex en rond, tevens intens en verfrissend. Kenmerkend is de appelzurige fruitigheid in combinatie met karamel, wilde honing en eik met een toets van vanille, kers en zoethout. In het aroma vindt men een vleugje karamel en eikenhout terug, alsook groene appeltjes vermengd met honing en chocolade. De zachtzure, fruitige afdronk is lang en mooi in balans. In totaal werden er 48.000 75 cl.-flessen gebotteld, waarvan er 40% naar de VS worden uitgevoerd. www.rodenbach.com
50 MILJOEN FANS Coca-Cola
Als u 50 miljoen vrienden kon samenbrengen om de wereld gelukkiger te maken, welk resultaat denkt u dan dat u zou kunnen behalen? Coca-Cola maakt de plannen bekend om daar achter te komen nadat de 50 miljoenste Facebook-gebruiker het merk “geliked” heeft. Door gebruik te maken van de collectieve input van zijn fans op Facebook zal Coca-Cola eenvoudige manieren selecteren om de wereld gelukkiger te maken. Samen met Coca-Cola en zijn Facebookgemeenschap zullen de personen achter deze ideeën deze uitwerken en zo helpen om de wereld gelukkiger te maken. Het uiteindelijke resultaat, dat in 2013 in testfase gaat, kan een nieuwe uitvinding zijn, een goed doel of zelfs een sociale app, iets wat de onderlinge verbondenheid van de Facebookgemeenschap kan inzetten om de wereld gelukkiger te maken. www.facebook.com/coca-cola
VIJF NIEUWE AMBASSADEURS Vlaanderen Lekkerland
Overijse (Vlaams-Brabant), Kinrooi (Limburg), Hoogstraten (Antwerpen), Heuvelland (West-Vlaanderen) en Oudenaarde (Oost-Vlaanderen) zijn de nieuwe ‘Ambassadeurs van Vlaanderen Lekker Land’. Met deze titel mogen deze gemeenten zich de volgende twee jaren profileren als een toeristische culinaire bestemming. Sinds mei 2012 trachtten 25 gemeenten zowel het publiek als een jury te overtuigen van hun culinaire troeven. Bijna 43.000 mensen brachten hun stem uit. De campagne Ambassadeur van Vlaanderen Lekker Land daagt steden en gemeenten uit om hun streekproducten en hun culinair vakmanschap toeristisch uit te spelen. Deze campagne is een initiatief van vzw Vlaanderen Lekker Land, in samenwerking met de provinciale toeristische organisaties en Horeca Vlaanderen. www.vlaanderenlekkerland.be
STAAT BIJ U DE KRAAN NOG OPEN? Aquafox bewaakt de kwaliteit van het waswater en het spoelwater. Het Aquafox-systeem betekent een belangrijke water- en kostenbesparing. Stralend schone glazen en betere presentatie van het getapte bier. Een perfect glas bier en een tevreden klant.
DECA AQUA Rombouts
Contacteer ons ook op 0496-23 77 54
CAF-feb12-K
Bel Gratis 0800-99 681
Rombouts Koffie pakt uit met een nieuwe smaak: Déca Aqua. Deze cafeïnevrije koffie, met een aroma en de smaak van echte koffie, is de eerste op de Belgische consumentenmarkt, zonder oplosmiddelen en 100% natuurlijk. Bovendien wordt deze koffie ook verhandeld in overeenstemming met de Fairtrade voorwaarden. Het verschil met gewone décakoffie is de decafeïnering met water. Er komen geen oplosmiddelen meer aan te pas. Deze methode werd speciaal ontwikkeld om de smaak van de koffie te bewaren. Rombouts Koffie lanceert niet alleen de Déca Aqua in koffiepads maar profiteerde er tegelijkertijd van om uit te pakken met een compleet nieuwe look voor de Goudmerk pads. www.rombouts.com
|8|
AquaFox_CAF_feb12_NL.indd 1
CAFé revue | september-oktober 2012 21/02/12 16:37
Brasserie Zytho in Kontich
Keuken en bier met mekaar verzoenen Met Brasserie Zytho zette horeca- en etiquettespecialist Kevin Strubbe een concept neer waarin foodpairing met bier wordt gepromoot. Daartoe werden reeds jaren oude suggesties van all-in menu’s, biersuggesties, aanvullende informatie op de drankenkaart en het gebruik van 75 cl.-flessen geïntegreerd in de uitbating van een nieuwe horecazaak. “Frankrijk is trots op zijn wijnen, laat ons ook iets doen rond foodpairing met bier”, vertelde Kevin Strubbe kort na de opening van Brasserie Zytho. “Er zijn mogelijkheden genoeg door gecombineerde all-in menu’s aan te bieden waarin het bier is begrepen. Dat laat ons onder meer toe om ook met grote flessen te werken en een menu uit te werken met vier flessen bier, net zoals je dat met vier verschillende wijnen zou doen. Verder willen wij promotie-acties op het getouw zetten om te vermijden dat bier slecht zou worden. Door op de menukaart een biersuggestie te plaatsen en daar toelichting bij te geven, willen wij drempelverlagend werken. Wij serveren de bieren in aangepaste degustatieglazen bij de maaltijden. Op het terras, of als je gewoon een glas bier wil komen drinken, gebruiken wij de merkglazen”. Vernieuwend kan je het horeca-concept niet noemen. Het concept van all-in menu’s werd bijna twintig jaar
geleden voor het eerst gepromoot door Alken-Maes en de hotelschool van Herk-de-Stad. In dezelfde periode ontpopten Het Hommelhof in Watou, Den Dyver in Brugge, De Heeren van Liedekercke in Denderleeuw en Drie Fonteinen in Beersel zich tot de ware pioniers van de biergastronomie. Ambitieus klinkt het in het persbericht wel “Brasserie Zytho eist nu ook zijn plaats op aan het bier- en foodfirmanent en wil daar zijn rol ten volle in spelen”. De aanzet daartoe is gegeven en zeker in het Antwerpse is er ruimte voor een biergastronomische horeca-uitbating. Maar ‘story-telling’ over foodpairing rond bier en gerechten mag gerust wat uitvoeriger zijn dan het systematisch verwijzen naar een menukaart waarop biersuggesties en een korte toelichting worden vermeld. De toekomst zal uitwijzen of Brasserie Zytho zijn rol aan het ‘bier- en foodfirmanent ten volle zal spelen’. gvl
Brasserie Zytho speelt in op de trend naar foodpairing rond bier en gastronomie.
C MORE
www.brasseriezytho.be
Proef de stilte La Trappe, Neerlands enige Trappistenbier. Sinds 1884 gebrouwen in de Trappistenbrouwerij te Berkel-Enschot. Prachtige biersoorten met elk hun eigen karakter. Contact: Didi Decaesteker +31 (0)498 - 52 78 73 of Bernard DeWolf +31 (0)498 - 52 98 69
Bier met liefde gebrouwen, drink je met verstand.
CAFé revue | september-oktober 2012
www.latrappe.nl
|9|
DUURZA AM TAPPEN Alken-Maes
Alken-Maes innoveert met een tapinstallatie voor de horeca die enerzijds het tappen van de perfecte pint een pak makkelijker maakt, en die anderzijds 50% minder energie verbruikt. Op die manier is de “David XL Green”, volgens AlkenMaes, de meest energievriendelijke en duurzame installatie in de Belgische horeca. De David XL Green wordt onder de toog gemonteerd en laat door zijn gebruiksvriendelijkheid aan eenieder toe om de perfecte pint te tappen. De David XL Green maakt komaf met een aantal mogelijks delicate punten van het klassieke tapsysteem. Zo moet de cafébaas niet langer leidingen aftappen bij het wisselen van een vat. Verder wordt bij elk nieuw vat de ganse leiding vervangen, zodat er geen infecties kunnen optreden zoals bij een klassieke leiding, indien deze niet goed gereinigd wordt. Andere voordelen zijn een veel langere houdbaarheid doordat het bier gekoeld wordt bewaard. Door deze besparing op energie en onderhoud loopt het voordeel voor een gemiddelde caféhouder op tot zo’n 600 euro per jaar. www.alken-maes.com
DEN THIJS
Orde van Leffe “Den Thijs” uit Herentals is verkozen tot Orde van Leffe “Lid van het Jaar”. Eigenaar Wim Clijmans kreeg deze prestigieuze titel omwille van zijn vakmanschap, passie en permanente streven naar perfectie en klantentevredenheid. De Orde van Leffe is een professioneel gezelschap voor horeca-uitbaters dat de kwaliteit en het vakmanschap van het Leffe-bier uitdraagt. Vandaag zijn er 133 Orde van Leffe-leden in België, die allen zorgvuldig werden geselecteerd. Deze leden genieten naast workshops en bijkomende trainingen, extra ondersteuning met bijvoorbeeld extra decoratiemateriaal voor hun zaak of advies om bij te blijven met nieuwe trends. www.leffe.com
RODE VRUCHTEN Minute Maid
Minute Maid Rode Vruchten combineert de subtiele smaken van framboos, zwarte bes en de zachte smaak van appel. Met de nieuwe variant, trekt Minute Maid volop de kaart van de zomer. Minute Maid Rode Vruchten bevat de volle smaak van fruit dankzij zijn 100% vruchtengehalte zonder toegevoegde suikers, zonder kleurstoffen of bewaarmiddelen. Eén glas Minute Maid Rode Vruchten drinken biedt je het equivalent van 1 van de 5 aanbevolen porties groenten en fruit per dag. Het nieuwe fruitsap werd ontwikkeld in het innovatiecentrum van Coca-Cola in Brussel, het tweede grootste innovatiecentrum van The Coca-Cola Company wereldwijd. www.cocacolabelgium.be
ZOVEEL KENNIS IN EEN KOPJE KOFFIE, DAT PROEF JE! Wij garanderen onze klanten steeds een perfect kopje koffie, al vier generaties lang. We selecteren onze koffiebonen met de grootste zorg, maken uitgebalanceerde mengelingen en houden vast aan een langzaam brandproces volgens traditionele methodes.
WWW.ROMBOUTS.COM
C event Op 17 november wordt in brouwerij Alvinne in Moen een ‘Vrouwen en Bierdag’ georganiseerd. Dit wordt een dagje speciaal voor vrouwen, waarin het beleven van bier en het brouwen ervan door vrouwen centraal staat. Er vinden workshops plaats rond bier en chocolade, biercocktails en foodpairing. www.vrouwenenbier.be
| 10 |
RoP110_AD_Horeca Revue Mei NL.indd 1
CAFé revue | september-oktober 2012 15-5-2012 8:37:20
AFVALWATER BIOLOGISCH ZUIVEREN EN HERGEBRUIKEN
Westmalle opent hoogtechnologisch zuiveringsstation C insight
Met de ingebruikname van een hoogtechnologisch, biologisch en energie-efficiënt waterzuiverings station zet de trappistenabdij van Westmalle de eerste stap naar een nieuwe brouwzaal tegen 2015. “Het waterzuiveringsstation laat toe om gezuiverd en gefilterd water te gebruiken als reinigingswater voor spoeling van de installaties”, zegt Jan Adriaensens, directeur productie. De abdij van Westmalle investeerde al in de zeventiger jaren in een eigen waterzuiveringsstation. In de loop der jaren werd de installatie meermaals aangepast, uitgebreid en geautomatiseerd. Ondertussen was het waterzuiveringsstation te groot geworden en konden de minimale normen slechts moeizaam worden gewaarborgd. “Een nieuw waterzuiveringsstation was nodig, ook al omdat water in de toekomst alsmaar duurder gaat worden en wij er ook veel zuiniger moeten mee omspringen”, geeft Jan Adriaensens, directeur productie aan. Zeven liter water “Omdat wij conceptueel een traditionele brouwerij zijn met kleine, horizontale lagertanks die meer reinigingswater vergen dan de verticale tanks in bijvoorbeeld pilsbrouwerijen, noteren wij een hoger waterverbruik. Thans gebruiken wij zo’n 7 liter water om 1 liter trappist te brouwen. Meer dan de helft daarvan wordt gebruikt voor het reinigen van leidingen, vaten en tanks en voor spoeling van flessen en vaten in de bottelarij. Wanneer wij daarvoor gezuiverd afvalwater kunnen gebruiken, dan betekent dat een grote besparing in de waterhuishouding van de brouwerij”. In samenspraak met waterzuiveringsspecialist Pantarein werd een hoogtechnologisch, volledig gesloten waterzuiveringsstation gebouwd op de abdijsite. “Wij hebben gekozen voor een biologisch actief slibsysteem met membraanfiltratie waarmee wij een gezuiverd afvalwater bekomen dat moeiteloos de lozingsnormen haalt. De installatie zet ons zelfs een heel eind op weg om dit water te hergebruiken als reinigingswater in de brouwerij”, vervolgt Jan Adriaensens. “Wij hebben dit biologische waterzuiveringssysteem gecombineerd met de meest energie-efficiënte technieken, wat meteen de ecologische voetafdruk aanzienlijk verkleind. Niettemin blijft er nog een behoorlijke hoeveelheid slib achter als restafval. Dat wordt nu, samen met het afval van de kaasmakerij afgevoerd naar de biogasinstallatie van Agripower in Oostmalle dat er groene stroom mee opwekt”.
zaam ondernemen ‘avant la lettre’ zeg maar. De productie van het trappistenbier wordt bewust beperkt gehouden. Bij wat wij ondernemen, dragen wij zoveel mogelijk zorg voor mens en omgeving. Dat vertaalt zich onder meer in een aangename en veilige werkomgeving en een gezonde balans tussen job en privé”, stelt Jan Adriaensens. De ingebruikname van het nieuwe waterzuiveringsstation is de eerste stap in nieuw investeringsprogramma. De vrijgekomen ruimte van het oude station wordt weldra benut als stapelruimte, om meer plaats te kunnen maken voor de bouwwerf voor de nieuwe brouwzaal en gistkamer. Tevens wordt de ‘bedrijfssite’ grotendeels heringericht met onder andere ingebruikname van een nieuwe koeienstal en verplaatsing van diverse brouwerijgebonden installaties. Hierdoor wordt ruimte gecreëerd om naast de huidige brouwzaal vanaf 2013-2014 een nieuwe brouwzaal te installeren. “Wij verwachten dat die in 2015-2016 volledig operationeel zal zijn. De eerste betrachting daarvan is meer efficiënt te kunnen brouwen, waarbij wij vier in plaats van drie brouwsels van 200 hl. binnen eenzelfde tijdspanne kunnen realiseren. Op die manier wordt het ook weer een stuk aangenamer werken omdat het productieproces beter gestroomlijnd en gevolgd kan worden”, aldus nog Jan Adriaensens. Geert Van Lierde
Zorg voor mens en milieu “Dat wij gekozen hebben voor dergelijk concept van waterzuiveringsinstallatie mag niet verwonderen. De levenswijze van de monniken is er van oudsher op gericht om in hun eigen levensonderhoud te voorzien met zorg voor mens en milieu. Het is een soort van duur-
CAFé revue | september-oktober 2012
01 Jan Adriaensens verifieert het biologisch gezuiverd afvalwater en de verhouding slib.
| 11 |
caféRevueA3.indd 1
9/02/12 16:31
caféRevueA3.indd 1
9/02/12 16:31
150.000 FLESSEN SPECIALE VOOR 150 JAAR BROUWERIJ
Trappistenbrouwerij van Chimay startte in 1862 C insight
Anderhalve eeuw geleden werd de enkele jaren voordien opgerichte priorij van La Trappe in Forgesles-Chimay uitgebreid met een brouwerijtje. Sindsdien is Chimay uitgegroeid tot een begrip in rood, blauw en wit naast een bij bierliefhebbers ongetwijfeld gewaardeerde gouden variant. Om de 150e verjaardag te vieren werden er uitzonderlijk 150.000 flessen Spéciale gebotteld, met zijn 10 vol.% meteen het sterkste Chimay-bier in het aanbod van het feestjaar 2012.
Het verhaal van de abdij van Scourmont begint in 1844 wanneer pastoor Jean-Baptiste Jourdain van het nabijgelegen Virelles, de prins van Chimay ervan overtuigt om de bouw van een abdij te ondersteunen. De prins wil hen zelfs een groot stuk grond met hoeve schenken op de hoogvlakte van Mont du Secours – later omgevormd tot Scourmont – even ten Zuiden van Chimay. In 1850 vestigen zeventien cisterciënzermonniken van de toenmalige Sint-Sixtuspriorij van Westvleteren
zich in de desolate en onbewoonde woestenij die lokaal werd omschreven als ‘Hauts Marais’. Zij verblijven er in een hoeve die wordt omgedoopt tot de priorij ‘La Trappe Notre Dame de Saint-Joseph’ alvorens de naam wordt gewijzigd in Notre-Dame de Scourmont. Het ‘Hauts Marais’ is een leisteenachtige bodem met een dun laagje grond. Het terrein is uitermate drassig door de talrijke bronnen en beekjes die er door heen leiden. Dit is overigens het brongebied van de Oise, de belangrijkste zijrivier van de Seine. Wanneer de monniken er voor de eerste maal haver zaaien, reikt die amper hoger dan hun voeten. Aardappelen worden nauwelijks dikker dan een noot. De ondergrond steekt boordevol rotsen en keien. Pater Houwaer tekent nadien zelfs op dat twaalf broeders en twee paarden twee maanden keihard hebben moeten werken om 2,5 hectaren te ontginnen en te nivelleren, waarbij zelfs 2600 kubieke meter stenen werden opgedolven. De klimatologische omstandigheden in het Zuiden van Henegouwen waren evenmin een lachertje. Tot in de maand juli kon het er zelfs nog vriezen en door de talrijke moerassen was de streek meermaals tot ver in de voormiddag gehuld in een dichte mist. ‘Bière forte’
01
02
01 Jerôme Goffinet presenteert de uitzonderlijke Chimay Spéciale Cent Cinquante. 02 Naast de gloednieuwe rijpingstanks bevinden zich de kleine gistpropagatietanks waarin de unieke Chimay-reingist wordt gecultiveerd.
| 14 |
Omdat de landbouwactiviteiten niet volstonden om rond te komen, droomt pater Hyacinthe Bouteca ervan om te starten met een brouwerij. Op 28 november 1861 geven koning Leopold I en minister van financiën Frère-Orban de monniken de toelating om te starten met een brouwerij. In 1862 staat de eerste brouwerij er en wordt er voor het eerst een Beiers geïnspireerd dubbel bock-bier gebrouwen. Na enkele brouwsels wordt er geopteerd om een ‘bière forte’ te brouwen, naar het voorbeeld van het bier dat in de moederabdij van SintSixtus werd gebrouwen. Het bier was bestemd voor verkoop buiten de abdijmuren en werd in vaten en 75 cl-flessen afgevuld. In de aanvangsfase trokken de monniken zelf doorheen de regio om hun bier te slijten. Een twaalftal flessen werd aan weerszijden van een juk in een rieten mand geplaatst en met het juk over de schouders trokken de monniken rond. Later werden 25 tot 50 flessen verpakt in grotere rieten manden of in houten kratten verzonden en ‘geëxporteerd’
CAFé revue | september-oktober 2012
naar Antwerpen. In 1895 haalde men reeds een jaarproductie van 1000 hl., terwijl de vraag alsmaar toenam. De ingebruikname van de spoorlijn tussen Chimay, Forges en Mariembourg (1903) maakte de weg vrij voor verdere ‘export’ van het Chimay-trappistenbier. Hoewel de vraag voortdurend toenamen, waakten de monniken angstvallig over de kwaliteit en de lageringsperiode van hun bier. Wie bier van Chimay wou, moest zonodig maar wat geduld opbrengen. Pater Théodore Tijdens de Eerste en de Tweede Wereldoorlog valt de activiteit volledig stil en halfweg jaren veertig moest er vanaf nul worden herbegonnen. Bevolking en monniken werken nadien samen om niet alleen de abdij maar ook de streek herop te bouwen. Ook wordt beslist om de brouwerij te moderniseren. Onder impuls van dom Anselme, pater Théodore en met medewerking van de Leuvense professor Jean de Clercq wordt het brouwproces doorgelicht. Pater Théodore, theoloog van opleiding, volgt zelfs een brouwcursus in Leuven en studeert er ook af als brouwmeester. Om de toekomst van het Chimay-trappistenbier veilig te stellen, wordt ervoor geopteerd om bieren met hergisting op fles te gaan brouwen. Pater Théodore verfijnt de receptuur van het ‘bière forte’ en creëert de Chimay Rouge (7 vol.%). In 1948 wordt de zware en sterke Chimay Bleue (9 vol.%) gelanceerd als paasbier. In dezelfde periode worden ook de eerste, kenmerkende 33 cl-flesjes geïntroduceerd naast de 75 cl.-flessen. Ondertussen werkt pater Théodore volop verder aan de kwaliteit van de Chimay-bieren, waarvoor hij in 1949 een eigen giststam isoleert en die vervolgens opkweekt tot de reincultuurgist, die tot op heden wordt gebruikt. In 1960 wordt de Chimay Blanche uitgebracht, waarvan de naam in de negentiger jaren wordt gewijzigd in Chimay Triple (8 vol.%) om verwarring met witbier te vermijden. Eén op twee flesjes wordt uitgevoerd “Chimay Tripel wordt in zo’n 150 horecazaken van het getapt. Net zoals het flessenbier een nieuwe gisting op fles ondergaat, wordt de Chimay Triple op vat aangeboden met hergisting op vat. Chimay Triple tekent thans voor zowat een kwart van de 170.000 hl die er wordt gebrouwen”, geeft marketing director Wim Verschueren aan. “Topper is nog steeds de Chimay Bleue die goed is voor de helft van de jaarproduktie. Dit bier heeft ook de hoogste notoriëteit in het aanbod en
Fondation Chimay Wartoise
BROUWEN VOOR DE REGIO Naast de abdijgemeenschap en de brouwerij-kaasmakerij van Chimay functioneert sinds 1996 de filantropische Fondation Chimay-Wartoise. Hiermee worden monastieke roeping en economische activiteiten in brede zin van mekaar gescheiden. De abdijgemeenschap is eigenaar van de merknaam Chimay en waakt ook nauwgezet over naleving van de criteria die het Authentic Trappist Product-label rechtvaardigen. Daarnaast is er de stichting Chimay-Wartoise, waarvan Chimay verwijst naar de merknaam en het kwaliteitslabel ter zake terwijl Wartoise de naam is van de bron en het beekje dat de hoogvlakte van Scourmont doorkruist. Volledig in lijn met de regel van de Heilige Benedictus wil de Fondation Chimay-Wartoise bijdragen tot het welzijn en de welvaart in de regio waarin de abdij is gevestigd. Vanuit die optiek werd het project ‘Cap 2010’ gelanceerd waarin tientallen projecten worden ondersteund die bijdragen tot de ontplooiing van de jongeren, de lokale en sociaal-economische tewerkstelling en ontwikkeling. Het gaat zowel om initiatieven van verenigingen als van kleine en middelgrote ondernemingen die bijdragen tot het welzijn in de regio Chimay - Momignies - Couvin. www.wartoise.be
wellicht daardoor zien wij dat steeds meer jongere consumenten het ontdekken. Globaal kan je zeggen dat één op twee Chimay-trappistenbieren wordt uitgevoerd. De Belgische markt stagneert enigszins maar wij zien alleszins nog opportuniteiten. In de eigen regio halen wij een marktaandeel van 18%, in Vlaanderen is dat amper 5% en is er zeker nog ruimte voor meerverkoop. Daarom denken wij eraan om ons vanaf 2013 sterker te gaan profileren in enkele Vlaamse regio’s”. “Om de 150e verjaardag van de Chimay-trappistenbieren te vieren, is het aanbod tijdelijk uitgebreid met Chimay Spéciale Cent Cinquante”, treedt woordvoerder Jérome Goffinet bij. “Hiervan werden eenmalig ‘slechts’ 150.000 flessen gebotteld. De amberkleurige Chimay Spéciale Cent Cinquante met zijn riante witte, schuimkraag is 10 vol.% sterk en heeft een uniek en complex aroma waarin fruitigheid en het nootachtige karakter van de Chimay-gist harmoniëren met een kruidige hoppigheid. Het feestbier is lichtjes verfrissend tot sprankelend en pittig gehopt”. Een uitzonderlijk, maar niettemin fel gesmaakt bier, is de Chimay Dorée, die sinds 1999 exclusief wordt getapt in Auberge du Potaupré, vlakbij de abdij. Met zijn 4,5 vol.%, zijn gouden kleur en zijn hoppige afdronk is dit het zogenaamde ‘refterbier’. Volledigheidshalve vermelden wij in het Chimay-aanbod ook de 75 cl.-flessen met etiketten als Chimay Première (Chimay Rouge), Chimay Grande Reserve (Chimay Bleue) en Chimay Cinq Cents (Chimay Triple). Smaakverschillen tussen de 33 cl.- en de 75 cl.flessen zijn niet uitgesloten omdat men de 33 cl.-flesjes bij het bottelen even laat overschuimen om overtollige lucht in de flessenhals te verwijderen. Bij de 75 cl.-flessen gebeurt dat niet, en blijft een kleine hoeveelheid lucht achter waardoor de hergisting anders evolueert. Wordt er nog volop gebrouwen en geïnvesteerd in brouwzaal, gist- en rijpingstanks in de abdij van Scourmont, dan worden de Chimay-trappistenbieren sinds einde jaren zeventig op fles en vat afgevuld in het nabijgelegen Baileux. Geert Van Lierde
Het proefbrouwerijtje waarin pater Théodore zijn eerste 6 liter-brouwsel maakte, wordt nog steeds gebruikt en gekoesterd als een relikwie.
CAFé revue | september-oktober 2012
C MORE www.scourmont.be | www.chimay.com | 15 |
Trivial Pursuit lanceert nieuwe spelvariante
BELGIË BIERLAND ONTDEKKEN IN 1800 VRAGEN C experience
Trivial Pursuit, het populaire bordspel waarin men uiteenlopende vragen beantwoordt rond bijvoorbeeld aardrijkskunde en geschiedenis, werkt volop aan een thematische uitgave rond Belgische bieren. Vanaf het voorjaar 2013 ontdek je het land van het bier in 1800 vragen. Trivial Pursuit is al zo’n dertig jaar op de markt. Het spel werd in 1981 ontwikkeld door de Canadese journalisten Scott Abbott en Chris Haney en wordt thans aangeboden door Parker Brothers, dat deel uitmaakt van de gezelschapsspelengroep Hasbro. Doorheen de jaren is Trivial Pursuit uitgegroeid tot een razendpopulair bordspel bij studenten en volwassenen, hoewel er ook al populaire varianten voor kinderen op de markt zijn. Spelers beantwoorden vragen over geschiedenis, aardrijkskunde, cultuur, sport of andere categorieën. Er zijn zowel open als meerkeuze vragen of vragen waarbij je zoveel mogelijk zaken moet opsommen binnen eenzelfde categorie. Pionnen worden verplaatst na een worp met de teerling en op sommige vakjes krijg je bij het juist beantwoorden van de vraag een partje van de taart. Wie zes partjes – één in elke categorie – heeft verzameld, heeft de taart rond en is gewonnen. “België is het land van het bier bij uitstek en heeft zo’n rijke biercultuur en biergeschiedenis dat het zich perfect leent voor een themische Trivial Pursuit”, zeggen Gregory Lehman en Didier Colpart van Dico, de exclusieve agent voor Trivial Pursuit in België-Luxemburg. “Wij willen met Trivial Pursuit Belgian Beers de biercultuur in de kijker plaatsen, zonder specifiek merkgericht te gaan werken. Alle brouwerijen en bieren worden op gelijke voet behandeld. Wel denken wij een samenwerkingsvorm waarbij een aantal vragen van een brouwerij met hen worden overlegd en waarbij zij dan een pakket van Trivial Pursuit-speldozen krijgen die zij via hun webshop of brouwerijshop kunnen verkopen of die zij als relatiegeschenk kun01 01-02 Trivial Pursuit krijgt weldra een thema-spel rond Belgische bieren.
02
nen benutten. In het bordspel worden ook geen merken visueel getoond. Het spel wordt geïllustreerd door Louis-Michel Carpentier, die al heel wat bierstrips heeft getekend”. 1800 eenvoudige en moeilijke vragen Bij Trivial Pursuit draait het allemaal rond de vragen. “Die worden onderverdeeld in zes thema’s: aardrijkskunde, geschiedenis, bierstijlen, brouwen, biercultuur en –patrimonium en verrassingsvragen. Alles samen komen er 1800 vragen, en die moeten voldoende gevarieerd zijn zodat elkeen het spel kan spelen. Het zal bijgevolg een mengeling zijn van eenvoudige vragen, vragen waarbij men al eens wat dieper moet nadenken en vragen die zich eerder richten op bierliefhebbers. Gaandeweg zal iedereen door middel van het spel de Belgische biercultuur in al zijn verscheidenheid ontdekken”, geeft Gregory Lehman aan. Om 1800 vragen te kunnen stellen, rekent Trivial Pursuit ook op de medewerking van het brede publiek. “Wie actief is in de bier- of horecasector, wetenschappers, gastronomen en bierliefhebbers kunnen via de website vragen insturen waarvan zij denken dat die best in aanmerking komen voor een Trivial Pursuit Belgian Beers. Het is heel belangrijk dat de juiste antwoorden op die vragen gestaafd worden door een exacte verwijzing naar pagina’s in boeken en tijdschriften of websites zodat wij de juistheid ervan kunnen aantonen en zonodig ook kunnen verifiëren bij bijvoorbeeld brouwerijen. Vragen moeten ook eerder algemeen dan wel merk- of brouwerijgebonden zijn. Vragen naar het alcoholgehalte of de verpakkingsvorm van een bepaald bier of het nieuwste bier van een specifieke brouwerij komen niet meteen in aanmerking. Een vraag over het alcoholgehalte van een kenmerkende bierstijl kan dan weer wel. Even zo kan worden gedacht aan typische karakteristieken of anecdotes”, treedt Didier Colpart bij. Vragen – en bijhorend bewijsmateriaal – worden zo spoedig mogelijk verwacht via het contactformulier op de website of de Facebook-pagina van Trivial Pursuit Belgian Beers. Bedoeling is dat de productie van de speldoos nog dit jaar wordt aangevat en dat er in het voorjaar van 2013 alvast 5.000 exemplaren in de markt worden gezet, 2.500 Nederlandstalige en 2.500 Franstalige. Geert Van Lierde
C MORE www.tpbb.be | www.facebook.comTPBBeers | www.trivialpursuitbelgianbeers.com
| 16 |
CAFé revue | september-oktober 2012
Uw elektro-afval afdanken: wie van de drie is uw ideale partner?
Deze stoere mannen zien er alledrie even sympathiek uit. Maar om uw elektro-afval te recycleren, is de Recupel-partner de ideale man. Waarom? Omdat een Recupel-partner een erkende ophaler of vergunde verwerker is, met een onberispelijke service. Omdat hij voldoet aan strenge eisen inzake correcte recyclage, milieuvergunningen en efficiĂŤnte bedrijfsorganisatie. Omdat hij bewijst dat de liefde en het respect voor de afvalwetgeving ook van zijn kant komen. Omdat hij niks verbergt voor u en alles selecteert, ontmantelt, verwijdert en recycleert zoals het hoort.
Vraag op www.recupel.be/recupel-partner een vrijblijvende offerte.
La Régence in Soignies Pleisterplaats voor bierliefhebbers C experience
Bier, en speciaalbier in het bijzonder, is een passie voor Benoît Boisdequin van La Régence in Soignies. Tien jaar lang is hij al Orval-ambassadeur en sinds dit jaar mag hij zich ook ambassadeur ‘magna cum laude’ noemen. Onderscheidingen door Sikaru en John Martin evenals een erkenning als Bistrot de Terroir maken van La Régence een pleisterplaats voor bierliefhebbers. In de schaduw van de collegiale Sint-Vincentiuskerk in Zinnik (Soignies) bevindt zich La Régence, een stemmige bistro die twintig jaar geleden werd overgenomen door de moeder van de huidige zaakvoerder. Binnenin kan een veertigtal klanten zitten, op het terras is er plaats voor nog een twintigtal gasten. Doorheen de dag strijken er aardig wat trouwe klanten neer, waaronder meerdere vertegenwoordigers van speciaalbier-brouwerijen die weten dat zij hier aan het juiste adres zijn.
“Mijn grootouders hebben altijd een horeca-zaak uitgebaat. Mijn ouders hebben verschillende zaken gehad in Bergen en Namen en twintig jaar geleden zijn wij hier begonnen in Soignies. Aanvankelijk werkte ik enkel mee in het weekeinde, maar sinds acht jaar ben ik de ‘patron’”, verwelkomt Benoît Boisdequin. Gepassioneerd door bier, en de zorgen waarmee je het moet omringen, volgde hij onder meer een BSB-opleiding en engageerde hij zich in de Henegouwse horeca-federatie. Doorheen de jaren werd hij geëerd door Sikaru voor de wijze waarop hij de speciaalbieren in de kijker zet. Tien jaar lang al is hij een gewaardeerd Orval-ambassadeur, waarbij hij dit jaar zelfs werd gekroond als ambassadeur ‘magna cum laude’. Recent kwamen er nog een master-titel bij van Martin’s Finest Beer Selection en werd La Régence door het Waals Gewest nog bekroond als Bistrot de Terroir. “Ik heb altijd al oog gehad voor speciaalbieren en heb vanaf het begin in Soignies gepionierd met speciaalbieren op een ogenblik dat niemand daarmee uitpakte, net zoals ik nadien één van de eersten was met een terras en met een kaart met kleine gerechten”, vertelt Benoît Boisdequin, die steevast vijftig tot zestig bieren aanbiedt in La Régence. “De meeste bieren staan vast op de kaart, sommigen fungeren als bier van de maand of zijn eerder seizoensgebieden. Streekbieren zoals St. Feuillien Grand Cru, Barbar, Hopus, Moinette, Bush en Trolls zijn vaste waarden. Wij tappen ook Chimay Tripel en Gordon Scotch van het vat en bieden het Ierse Guinness aan met behulp van de unieke Surger-technologie. Bieren die thans goed in de smaak vallen, en die ook voorstel aan bierminnende klanten zijn onder andere Ommegang, Duvel Tripel Hop en Chimay 150 jaar. Roman scoort hier goed met Gentse Strop, Ename Tripel en de luxepils Black Hole. Verder is er uiteraard Orval waarvan wij zowel een jong bier voorstellen als een bier van tenminste zes maanden. Klanten kunnen ook kiezen of zij het bier gekoeld dan wel op keldertemperatuur willen en wij serveren er ook altijd wat kaas bij”, geeft Benoît Boisdequin nog mee. geert van lierde
Benoît Boisdequin maakte van La Régence een pleisterplaats voor bierliefhebbers.
| 18 |
C MORE www.bistrotsdeterroir.be
CAFé revue | september-oktober 2012
Le Piqu’Boeuf in Crisnée
GENIETEN VAN EEN KLEINE ESPRESSO C insight
Als liefhebber van kleine espresso’s was Marc François van Le Piqu’Boeuf in Crisnée
Marc en Jerôme François gaan voluit voor Miko’s Grand Milano.
vrijwel meteen gewonnen voor Miko’s Grand Milano. “Goed gedoseerd en bereid heeft die koffie veel smaak en ‘body’. Voor veel klanten sluit hij de maaltijd ook perfect af”. Aan het begin van de zomer nam Marc François samen met zijn zoon Jerôme de uitbating over van een horecazaak in Crisnée, nabij Luik. Langsheen de verbindingsweg naar Sint-Truiden en Tongeren bouwde hij Le Piqu’Boeuf in korte tijd uit tot een locatie waar velen zich nestelen voor een heerlijke maaltijd, die meer dan eens wordt afgesloten met een kopje van Miko’s Grand Milano. “Miko was reeds met Grand Milano aanwezig in de brasserie toen ik de zaak overnam”, vertelt Marc François. “Gemakshalve wou ik niet veranderen van leverancier en ook de beschikbare gebruiksvriendelijke volautomatische espressomachine sprak mij aan. Ik heb toen Miko’s Grand Milano voor het eerst geproefd. Als liefhebber van een kleine espresso, was ik er meteen voor gewonnen. De koffie heeft een zeer goede mélange van Arabica-variëteiten. Je kan echt genieten van zo’n kleine espresso. Uiteraard moet je de individuele dosis per kopje respecteren opdat de koffie voldoende smaak en ‘body’ heeft. Alleen op die manier kan je een uitstekende espresso serveren. Verder zijn de kwaliteit
Coffee in the classic Milano style
en de hardheid van het water belangrijk en komt het er ook op aan om de espressomachine zeer goed te reinigen en zorgvuldig te onderhouden”. Op de kaart van Le Piqu’Boeuf prijken koffie, espresso, deca en koffie verkeerd. “Het is een klassiek aanbod, maar dat volstaat alvast in onze brasserie. Doorheen de dag en ’s namiddags wordt er regelmatig een koffie gevraagd, maar de meeste koffies worden toch besteld na de maaltijd. Algemeen kan je stellen dat ene helft van de klanten gewoon iets komt drinken, terwijl de andere helft wat komt eten. Naast heel wat klanten uit de regio krijgen wij veel toevallige bezoekers uit Vlaanderen en Nederland over de vloer, en ook zij bestellen meer dan eens een Grand Milano”, aldus nog Marc François. GVL
C MORE www.grandmilanocoffee.com
a shared obsession
www.grandmilanocoffee.com
CAFé revue | september-oktober 2012
| 19 |
Gediversifieerd aanbod moet terug op de bierkaart
PALE ALE, SCOTCH EN STOUT HERONTDEKT C Focus
Pale ale, scotch en stout worden herontdekt door nieuwe en jonge consumenten. Dat deze bieren wat sterker, volmondiger en bitterder zijn, schrikt hen niet af. Verkocht in kleine glaasjes en tegen de prijs van een pintje, positioneren stout en scotch zich opnieuw in brasseries, bistro’s en volkscafés. Hoog tijd dus om dit gediversifeerd aanbod terug een vaste plaats op de kaart te geven.
Gust Simons, Stefaan Soetemans, Didier Van der Haegen, Thierry Anthonissen, Johan Potargent en Bruno Van den Bossche klinken met hun favoriete pale ale, scotch en stout op de herontdekking van deze biertypen.
Tot enkele decennia geleden konden grote brouwerijen het zich niet veroorloven om geen pale ale, scotch en stout op de kaart te zetten. Ondertussen zijn deze bieren bij hen nagenoeg verdwenen en wordt er nog nauwelijks promotie rond gevoerd. Het gevolg liet zich raden: uit het zicht, uit het hart. Consumenten dachten nog nauwelijks aan stout, scotch en ale. Maar het tij keert stilaan, weliswaar via een ommetje naar het buitenland. “Wij brouwen onze Scotch Silly (7,5 vol.%) al sinds de Eerste Wereldoorlog. In eigen land is de verkoop eerder regionaal en stabiel en kiest de consument gemakkelijker voor een abdijbier. Dikwijls staat er geen scotch meer op de kaart, terwijl dit biertype menig klant aanspreekt. De export van scotch loopt evenwel steeds beter”, geeft Didier Van der Haegen (Silly) aan. “Er is een tijd geweest dat stout noch scotch op de kaart stonden, maar dat verandert stilaan”, merkt Bruno Van den Bossche (Van den Bossche) op.
Brabant: 016 29 33 44 Limburg & Antwerpen: 089 620 300 AdCafeRevue186x85_12.indd 1
| 20 |
16/02/12 10:30
CAFé revue | september-oktober 2012
“Omdat de huidige keuze beperkt is en het een niche-produkt is, hoef je een café-uitbater niet het zoveelste bier in de rij voor te stellen. Het is zoals met saison waarvan er evenmin veel merken zijn. Wanneer je de eerste bent om deze bieren voor te stellen in een café is de kans reëel dat je op de kaart komt”, geeft Gust Simons (Dupont) aan, daarin bijgetreden door Johan Potargent (Brasserie des Légendes). “Je ontmoet steeds meer gepassioneerde uitbaters die een kaart met uiteenlopende bierstijlen nastreven”. Een ‘must’ in het gamma “Scotch, pale ale en stout zijn een ‘must’ in het gamma”, beklemtoont Thierry Anthonissen (John Martin). “Deze drie bierstijlen spreken verschillende consumenten aan die zoeken naar authentieke en originele bieren met een specifiek smaakprofiel. Consumenten willen het bier ‘van hun grootouders’ herontdekken. In diverse regio’s wakkert de interesse aan. Gordon Finest Scotch (8 vol.%) is marktleider en realiseert zowat de helft van zijn verkoop in Antwerpen, Wallonië, Brussel en Vlaams- en Waals-Brabant. In Luik is scotch enorm populair. In de eindejaarsperiode komt daar de Gordon X-Mas (8,8 vol.%) bij. Guinness van het vat (4,2 vol.%) is heel succesvol in Brussel, Antwerpen en Luxemburg, terwijl de sterke en zwaardere Guinness Special Export (8 vol.%) in fles zeer goed loopt in heel België. Verder staat Martin’s Pale Ale (5,8 vol.%) heel sterk in Antwerpen, Henegouwen en Brussel en is er een algemene waardering voor de iets sterkere Martin’s IPA (6,9 vol.%)”. “Met Monk’s Stout (5,2 vol.%) wou Olivier Dedeycker het favoriete bier van zijn grootvader een keer brouwen. Oorspronkelijk opgevat als een gelegenheidsbrouwsel hebben wij het behouden”, vertelt Gust Simons. “Velen denken bij stout meteen aan een zwaar en sterk bier en zijn dan aangenaam verrast door de16:13 5,2 vol.% en de1 rijke, lichtjes bittere smaak”. Project2 13-09-2006 Pagina
Black saison Met Black Saison (6,5 vol.%) stelde brouwerij St.-Feuillien zopas een unieke combinatie voor van een originele saison en een Amerikaanse stout. Het bier ontstond door een samenwerking van St. Feuillien-brouwer Alexis Briol met Chuck Silva, meester-brouwer van de Green Flash Brewery in het Amerikaanse San Diego. Black Saison heeft een aangenaam, lichtjes nootachtig en hoppig aroma. Het bier is zacht en volmondig met een zachte bitterheid en zachte nasmaak, waardoor het zich positioneert als een toegankelijke stout-variante. www.st-feuillien.com
“Stout wordt eerst herontdekt in zijn streek van oorsprong”, merkt Johan Potargent op. “Daarbij valt het ons op dat vooral jongeren stout beginnen drinken. Tot voor kort kon je hen aanspreken met een Ducassis-fruitbier maar nu vraagt men duidelijk naar stout. Men proeft Hercule Stout (9 vol.%), geniet ervan en bestelt een nieuwe”. Herontdekt door invoerders en jonge consumenten “Dat is opmerkelijk”, weet Stefaan Soetemans (The Musketeers). “Stout is een speciaal en klein segment binnen de speciaalbieren. Het is zelfs zo’n kleine niche geworden dat de groten het bier niet meer brouwen. Dat jongeren vallen voor stout, is zonder meer straf, en zeker wanneer wij zien dat het gaat om sterke bieren zoals Troubadour Obscura (8,2 vol.%) en Troubadour Imperial Stout (9,2 vol.%)”. “Enkele jaren geleden hebben wij op vraag van onze Amerikaanse
Gezegend zij
Bier met liefde gebrouwen, drink je met verstand.
CAFé revue | september-oktober 2012
| 21 |
C Focus invoerder naast de Buffalo 1907 (6,5 vol.%) een meer uitgesproken en sterkere stout ontwikkeld, de Buffalo Belgian Stout (9 vol.%)”, vertelt Bruno Van den Bossche. “Hoewel wij dachten dat die slechts een beperkt succes zou kennen bij ons, is de Buffalo Belgian Stout nu zelfs aanwezig in volkscafés. Het bier wordt er geserveerd in 15 cl.-glaasjes en tegen de prijs van een pintje. Hierdoor kunnen stout-liefhebbers mee genieten wanneer er een rondje wordt gegeven”. Kleine, 15 cl.-glaasjes zijn uitermate succesvol, bevestigen Stefaan Soetemans en Thierry Anthonissen. Sterkte, smaak en karakter worden gecombineerd en leiden tot een ultiem belevingsmoment in een 15 cl.-glas. “Door die glaasjes tegen een pilsprijs te verkopen, draai je mee in de charme van een volkscafé waar overwegend doordrinkbieren worden geconsumeerd en rondjes worden gegeven”, zegt Stefaan Soetemans. “Nu de terrasjes worden opgeborgen, breekt opnieuw het seizoen aan waarin stout en scotch het meeste worden gewaardeerd”. “Voor Martin’s Pale Ale is die seizoensgebondenheid veel minder”, stelt Thierry Anthonissen. “Maar, door Gordon en Martin’s in 18 cl.-‘baby bottles’ af te vullen, zijn wij met deze bieren ook het jaar goed aanwezig in geselecteerde horeca-zaken en restaurants die bier en gerechten combineren”. Specifiek voor bistro’s die actief werken rond biergastronomie beschikken de meeste brouwers over 75 cl.-flessen, die je over meerdere (proef-)glazen kan verdelen. Monk’s Stout en Buffalo Belgian Stout waren in de aanvangsfase overigens alleen beschikbaar in 75 cl.-fles. De toenemende vraag ernaar in de horeca leidde inmiddels tot de introductie van 33 cl.-flessen. “Troubadour is alsnog alleen beschikbaar op vat en in 75 cl.-fles. Wanneer ik hoor en zie dat de vraag naar 33 cl. toeneemt, is het een optie die wij moeten bekijken”, oppert Stefaan Soetemans.
kocht”. Eenzelfde verhaal ook bij Bruno Van den Bossche die Buffalo Belgian Stout op hout lagerde. “Dat zijn heel interessante initiatieven en evoluties”, vat Thierry Anthonissen samen. “Zij dynamiseren het segment en tillen de respectieve bieren hogerop. Onder impuls van Anthony Martin hebben wij een gelijkaardig project opgezet en Martin’s Indian Pale Ale gelanceerd op basis van de oorspronkelijke receptuur met dry-hopping en hergisting op fles. Martin’s IPA is aromatischer, volmondiger en meer uitgesproken dan Martin’s Pale Ale”. “Deze bierstijlen lenen zich perfect voor toepassingen met hergisting, dryhopping of rijping op hout. Wij moeten dat nog meer doen”, suggereert Didier Van der Haegen. “Het belangrijkste is dat wij erin slagen om café-uitbaters ervan te overtuigen om stout, scotch en ale terug op hun kaart te zetten”, suggereert Gust Simons. Gepassioneerde uitbaters staan daar echt voor open, opperen Johan Potargent en Stefaan Soetemans. Net zoals zij trappist-, abdij- en lambiekbieren apart vermelden, kunnen zij dat ook doen voor deze Angelsaksisch geïnspireerde bieren. “Maar de café-uitbater moet ook een verhaal kunnen vertellen aan zijn klanten”, suggereert Johan Potargent. “Waarom loopt een bier hier wel en daar niet? Omdat men er een belevingsmoment omheen creëert”. “Vanuit dat opzicht schuiven wij Martin’s naar voor als een originele pale ale die het fijnste van Engeland combineert met het vakmanschap van een Belgische brouwerij”, geeft Thierry Anthonissen aan. Aan verhalen is er alvast geen gebrek, want de geschiedenis van onder meer Martin’s, Gordon, Guinness, Buffalo en Scotch Silly voeren terug tot het begin van de twintigste eeuw en zijn niet zelden doorspekt met anecdotes. Diversiteit accentueren
Segment hogerop tillen met een verhaal “Er is zelfs vraag naar varianten op hout”, geeft Didier Van der Haegen aan. “Wij hebben op vraag van een Amerikaanse invoerder Scotch Silly een half jaar laten rijpen in houten vaten. Wel, de hele voorraad is zo goed als ver-
Scotch of stout? Scotch en stout zijn fundamenteel verschillende bieren met eigen karakteristieken waardoor zij verschillende consumenten aanspreken. Scotch ales zijn donkerbruine bieren van hoge gisting op basis van caramelmouten en een beperkte hoeveelheid gebrande mout. Scotch heeft een behoorlijke volmondigheid, is mooi evenwichtig met een lichte nasmaak. Je kan scotch situeren tussen dubbele, donkerbruine bieren en stout. Doorheen de jaren is scotch een Belgische, en meer bepaald Waals-Brabantse of Henegouwse specialiteit geworden. Scotch is tussen 5 en 8 vol.% sterk, hoewel een christmas eerder 8,8 vol.% heeft. Belgische scotch is veeleer een doordrinkbier, terwijl Angelsaksisch geïnspireerde varianten eerder degustatief zijn. Stout wordt gebrouwen met geroosterde of gebrande mout en kleurt daardoor zwart. Stout heeft een gebrande koffie- tot chocoladesmaak en een bitterig karakter. Het alcoholgehalte schommelt tussen 4 en 9 vol.%. Er wordt zowel laag als hooggegiste scotch gebrouwen. Varianten zijn een sterkere ‘Russian imperial stout’ (8 tot 14 vol.%) en ‘sweet stout’ of ‘milk stout’. De meest bekende stout komt thans uit Ierland en wordt getypeerd als ‘bitter stout’ of ‘dry stout’. Kenmerkend is de dichte, soms licht beige en crème-achtige schuimkraag. Guinness onderscheidt zich binnen het segment ook door toevoeging van stikstof tijdens het tappen of via een stikstofcapsule in de blikjes.
| 22 |
De diversiteit binnen dit niche-segment reikt horeca-uitbaters mogelijkheden aan om verschillende bieren op de kaart te zetten. “Het zou ideaal zijn wanneer wij uitbaters daartoe kunnen bewegen. Voorlopig zijn wij al tevreden wanneer er één stout en één scotch wordt voorgesteld. Maar toegegeven, het zou leuk zijn wanneer men naast een zware, sterkere of bittere stout, een lichtere en meer toegankelijke variant zou plaatsen”, geeft Bruno Van den Bossche aan. “Uit geanimeerde proefsessies, waarbij klanten spontaan een klein glaasje Gordon werd gepresenteerd kwam naar voor dat velen het bier lange tijd niet meer hadden gedronken of dat het voor totaal nieuw bier was. Men was ook aangenaam verrast omdat men steeds dacht dat het bier veel zwaarder of bitterder was”, weet Thierry Anthonissen. “Bierstijlen kennen doorheen de jaren een cyclisch verloop met pieken en dalen. Wel, ik denk dat het moment is aangebroken om scotch, stout en ale opnieuw te profileren in de markt. Elkeen heeft de voorbije jaren fors geïnvesteerd in infrastructuur en produkt waardoor wij klaar zijn om het volop in de markt te zetten”, besluit Didier Van der Haegen. “Wij moeten deze bieren zelfs naar voor durven schuiven als vergezellende drank bij heel wat gerechten”, geeft Bruno Van den Bossche nog mee. Geert Van Lierde
C MORE www.silly-beer.com | www.paterlieven.be | www.brasserie-dupont.com | www.brasseriedeslegendes.be | www.troubadourbieren.be | www.anthonymartin.be Dit rondetafelgesprek had plaats in De Heeren van Liedekercke in Denderleeuw. www.heerenvanliedekercke.be
CAFé revue | september-oktober 2012
MARTIN’S INDIAN PALE ALE − THE FINEST IPA FROM ANTWERP SINCE 1909 −
BELGIUM’S IPA −
ANTWERP SINCE 1909
−
Beer brewed carefully, must be consumed with care.
– anthonymartin.com –
5 GENERATIES BROUWTRADITIE TRADITION BRASSICOLE DEPUIS 5 GÉNÉRATIONS
W
ER OF TH INN E
WORLD BEER CUP® GOLD AWARD 2010
www.omer.be