MISSOURAS
1
2
MIΣΟΥΡΑΣ MISSOURAS f
l
u
i
d
f
r
a
m
EVRIPIDES ART GALLERY
e
s
Μέσα από το Χάος Μορφές... σχόλια για την πρόσφατη στροφή στο έργο του Τάσου Μισούρα
Από το Χάος ακόμη δημιουργήθηκαν το Έρεβος κι η μαύρη νύχτα. Κι απ’ τη Νύχτα γεννήθηκε ο Αιθέρας κι η Ημέρα, που τα γέννησε σμίγοντας ερωτικά με το Έρεβος. Η Γη πρώτα γέννησε τον γεμάτο αστέρια Ουρανό, ίσο με 6
αυτήν να την καλύπτει από παντού και να είναι για πάντα ασφαλής τόπος για τους μακάριους θεούς. Και γέννησε τα ψηλά Όρη, χαριτωμένους τόπους των Νυμφών, των θεαινών που κατοικούν στα δασωμένα βουνά. [...] Μετά απ’ αυτούς γεννήθηκε ο δόλιος Κρόνος, ο φοβερώτερος απ’ όλους τους γυιούς, που μίσησε τον θαλερό γονιό του. Και γέννησε μετά τους Κύκλωπες με την ατρόμητη καρδιά, τον Βρόντη, τον Στερόπη και τον ορμητικό Άργη, οι οποίοι έδωσαν στον Δία τη βροντή και έφτειαξαν τον κεραυνό. Ησίοδος, «Θεογονία».
Είναι διαφορετική η τελευταία δουλειά του Τάσου Μισούρα. Οι οικείες, συνήθως γυναικείες μορφές με τα μεγάλα πρόσωπα, εμφανίζονται μέσα από ένα χαοτικό σύμπαν. Αυτό το χάος είναι άλλοτε ένα ζωγραφικό χάος, κοντά αλλά και μακριά τόσο από την αφαίρεση όσο και από την αναπαράσταση, ίσως παρόμοια με τη ζωγραφική του Turner, και άλλοτε ένα αρχιτεκτονικό χάος σαν οι μορφές να βγαίνουν από ένα ισοπεδωμένο τοπίο, μια μεταπυρηνική καταστροφή, ένα πολικό κρύο. Είναι, νομίζω, το πιο δυσοίωνο όραμα στη ζωγραφική του Μισούρα. Οι γοτθικές ατμόσφαιρες της παλιότερης δουλειάς του καλλιτέχνη, μ’ έναν παράδοξο τρόπο, παραμένουν, όμως μια ακόμη πιο χειμερινή ατμόσφαιρα υπερκαλύπτει το κλίμα του Γερμανικού Ρομαντισμού και τα παραμύθια και τα ξωτικά των παλιών έργων. Ίσως, σε μια γκροτέσκα γεωγραφική παρομοίωση, ο Μισούρας μετακινήθηκε ακόμη βορειότερα των σκανδιναβικών τοπίων προς τον πολικό βορρά... Όμως, είναι ίσως προφανές, αυτό το δυσοίωνο κλίμα ταιριάζει γάντι με την οικτρή οικονομική και ψυχολογική κατάσταση αυτής της χώρας. Και αλλίμονο αν ένας καλλιτέχνης δεν λειτουργεί ως βαρόμετρο των κοινωνικοπολιτικών καταστάσεων του καιρού του για να πιάνει το κλίμα (Zeitgeist). Πριν δέκα περίπου χρόνια, πριν ξεσπάσει αυτή η κρίση, το Μουσείο Φρυσίρα είχε παρουσιάσει μια αναδρομική έκθεση του Μισούρα που κάλυπτε περίπου 21 χρόνια δουλειάς και συνοδευόταν από έναν ογκωδέστατο κατάλογο. Ήταν η πρώτη τέτοια παρουσίαση ενός ζωγράφου της γενιάς του Μισούρα και, απρόσμενα,
7
γνώρισε πολύ μεγάλη αποδοχή. Οι απορίες ήταν πολλές: πώς ένας τόσο νέος ζωγράφος είχε τέτοιο σώμα δουλειάς αλλά και ανάλογη ωριμότητα; Πώς ένας νεοέλληνας ζωγράφος με τη, συνήθη για τη γενιά του, μετεκπαίδευση στο εργαστήριο Cremonini στη Beaux Arts στο Παρίσι απέπνεε μια τόσο σκοτεινή, βορειοευρωπαϊκή μελαγχολία; Σχετικά με το τελευταίο, ο καλλιτέχνης πάντα δήλωνε πως ποτέ δεν ένιωσε περιορισμένος από γεωγραφικούς προσδιορισμούς και πως οι αναφορές του ήταν βορειοευρωπαϊκές, γερμανικές συχνά. Σήμερα, στην εποχή της βαθειάς οικονομικής κρίσης και της γερμανικής “εποπτείας” δεν είναι δημοφιλές να κάνει κανείς τέτοιες αναφορές όμως οφείλουμε όλοι να διαχωρίζουμε την ιστορική και πολιτισμική διάσταση. Είμαστε όλοι λίγο Γερμανοί λόγω του Μπαχ και του Μπετόβεν, του Ντίρερ και του Όττο Ντιξ. Για τον Μισούρα αυτό το βορειοευρωπαϊκό όραμα είναι πάνω απ’ όλα ζωγραφικό και 8
φιλοσοφικό: η Μελαγχολία όπως την ορίζει εικαστικά ο Ντίρερ διαπερνά το σύνολο του έργου του. Δεν είναι μυστικό εξάλλου, και έχει αναφερθεί από μελετητές του έργου του Μισούρα, η βαθειά σχέση με τους Συμβολιστές και Προραφαηλίτες ζωγράφους του 19ου αιώνα. Σε μια εξαιρετικά δύσκολη εποχή (γενικά) και ιδιαιτέρως για την αναπαραστατική ζωγραφική, η οποία μεταπολεμικά γνώρισε απαξίωση και χλεύη, θυελλώδη ανταγωνισμό στο πεδίο της από τη φωτογραφία, μεταμοντέρνες παλινορθώσεις και επιστροφή στη μόδα και το χρηματιστήριο της τέχνης, εκ νέου κρίση και παραμερισμούς και, τέλος, πιο σοφά ίσως κατά τη γνώμη μας, εστίαση της στρατηγικής της σε λίγους καλλιτέχνες, οι οποίοι ζωγραφίζουν μετά από βαθειά σκέψη και προβληματισμό και προτείνουν κάποιες λύσεις, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και ακριβείς. Ξεχάστε, αν σας είναι δυνατόν, την πληροφορία ότι ο Τάσος Μισούρας θα πρέπει να καταχωρηθεί στους ζωγράφους της λεγόμενης “γενιάς του ’90” (ή μηπως του τέλους του ’80;) που σπουδάζουν με τον Γιάννη Μόραλη και τον Δημήτρη Μυταρά στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών και μετά κάνουν μεταπτυχιακά με τον Leonardo Cremonini στην Ecole des Beaux Arts στο Παρίσι. Ξεχάστε το, αν μπορείτε. Ο Μισούρας είναι μια εξαιρετικά ιδιόμορφη καλλιτεχνική περίπτωση, γεμάτη με Ετεροτοπίες (φαινομενικά μοιάζει εκτός τόπου στην μεσογειακή και πολυπολιτισμικήΑθήνα) και ίσως (δεν είμαστε απόλυτα σίγουροι γι’ αυτό) Ετεροχρονίες. Στη ζωγραφική του κυριαρχεί ο ανθρωποκεντρισμός, σε τέτοιο βαθμό που σπάνια τον συναντάμε σε καλλιτέχνες της γενιάς του. Τα μουντά χρώματα (;) έκαναν πολλούς να μιλούν για “βορειοευρωπαϊκή ατμόσφαιρα”. Στα τελευταία έργα του εμφανίζεται το στοιχείο του non finito -σκόπιμα ατελείωτα έργα, τα οποία δίνουν έμφαση ίσως στο κυριώτερο όπλο που είχε πάντα ο Μισούρας ως ζωγράφος, στο εξαιρετικό σχέδιο. Και μετά υπάρχουν οι μισουρικές ιδιαιτερότητες όπως η εμμονή με το ανθρώπινο πρόσωπο, το γυναικείο κυρίως. Περισσότερο από ποτέ, η πρόσφατη δουλειά του ζωγράφου εστιάζει στα πρόσωπα, τα οποία ζωγραφίζει δυσανάλογα μεγάλα σε σχέση με τα σώματα, ίσως για να τους δώσει ακόμη μεγαλύτερη έμφαση. Αυτά τα γυναικεία πρόσωπα, παρότι συνήθως εκτυφλωτικά όμορφα, σε κάνουν να ορκίζεσαι ότι από κάπου τα ξέρεις, τα γνωρίζεις, κάπου τα έχεις συναντήσει, δεν μπορεί παρά να ανήκουν σε αληθινό άτομο. Τα ίδια τα σώματα διαστρέφο-
9
Preparation Αcrylic, charcoal and oil on canvas 68 x 47cm, 2014
νται, παραμορφώνονται, λυγίζουν, στρίβουν, ακροβατούν σε μια παρά φύσει ισορροπία. Μια άλλη μισουρική ζωγραφική ιδιατερότητα είναι οι δυσαναλογίες στην κλίμακα μεταξύ των πρωταγωνιστών των συνθέσεών του. Οι φιγούρες, μ’ έναν τελείως παράδοξο τρόπο, μεγαλώνουν και μικραίνουν. Ο καλλιτέχνης μοιάζει να ζωγραφίζει εδώ και είκοσι χρόνια τη δική του εκδοχή της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων για ενηλίκους, σκοτεινή και γοτθική. Ένας ζωγραφικός Tim Burton για σοβαρούς θεατές. Η ατμόσφαιρα, τα σκηνικά και τα κοστούμια, τρόπον τινά, άλλοτε μοιάζουν με ελισαβετιανές μπαρόκ συνθέσεις και άλλοτε παραπέμπουν σε κάτι εφιαλτικά σύγχρονο. Τα τελευταία χρόνια ο Μισούρας μπλέκει στη δουλειά του στοιχεία, φαινομενικά, άσχετα με το ζωγραφικό πλάνο, εμβόλιμα, ένθετα “συννεφάκια”, αναφορές πιθανόν στα κόμικς ή στα μηχανολογικά σχέδια. Άλλο καινούργιο στοιχείο στην τελευταία περίοδο του ζωγράφου είναι η παρουσία λέξεων, είτε ως επιγραφές σε κτίρια της σύνθεσης, είτε κατ’ ευθείαν πάνω στην επιφάνεια, εμβόλιμα όπως τα συννεφάκια που λέγαμε παραπάνω. Αυτά τα νέα στοιχεία φέρνουν τον έλληνα καλλιτέχνη πιο κοντά στους ζωγραφικούς προβληματισμούς του καλιφορνέζου Robert Williams και του περιοδικού του, Juχtapoz αλλά και τη βορειοευρωπαϊκή και ανατολική (με την έννοια του τέως “ανατολικού μπλοκ”) ζωγραφική του γερμανού Neo Rauch. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Τάσος Μισούρας είναι ένας καλλιτέχνης που εξελίσσεται. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα συνεχίσει να εξελίσσεται. Και έχω μεγάλη αγωνία προς ποια κατεύθυνση θάναι αυτή η εξέλιξη... Θανάσης Μουτσόπουλος
10
From Chaos, Forms… comments on the recent turn in Tassos Missouras’ work
From Chaos came forth Erebus and black Night; but of Night were born Aether and Day, whom she conceived and bare from union in love with Erebus. And Earth first bare starry Heaven, equal to herself, to cover her on every side, and to be an ever-sure abiding-place for the blessed gods. And she brought forth long Hills, graceful haunts of the goddess-Nymphs who dwell amongst the glens of the hills. […] After them was born Cronos the wily, youngest and most terrible of her children, and he hated his lusty sire. And again, she bare the Cyclopes, overbearing in spirit, Brontes, and Steropes and stubborn-hearted Arges, who gave Zeus the thunder and made the thunderbolt. ( The Theogony of Hesiod, Loeb Classical Library, transl. Hugh G. Evelyn-White, 1914 ) Hesiod, “Theogony”. Tassos Missouras’ last work is different. The familiar, usually female, forms with the big faces emerge from a chaotic universe. This chaos is sometimes a pictorial chaos, close to, but at the same time, away from both the abstraction and the representation, perhaps similar to Turner’s painting, and occasionally an architectural chaos, as if the forms rise from a landscape leveled to the ground, a nuclear disaster, a polar cold. It is, I reckon, the most ominous vision in Missouras’ painting. The gothic atmospheres of the artist’s former work paradoxically remain. However, a more wintery atmosphere overshadows the climate of the German Romanticism and the fairy tales and elves of old works. Perhaps, in a grotesque geographical metaphor, Missouras migrated even more to the north of the Scandinavian landscapes towards the polar north… Nevertheless, as it is probably obvious, this ominous climate fits perfectly to the dismal financial and psychological state of this country. Alas for the artist who does not function as a barometer of the social-political conditions of his time in order to grasp its spirit (Zeitgeist). About ten years ago, before this crisis broke out, the Frissiras Museum had hosted a retrospective exhibition of Missouras’ paintings that covered almost 21 years of his work and was accompanied by a bulky catalog. It was the first such exhibition of a painter of Missouras’ generation and, unexpectedly, was very well received. However, numerous questions arose: how did such a young painter have such a body of work, of such maturity? How did a contemporary Greek painter, with the, usual for his generation, additional training at the Cremonini studio in the Beaux-Arts in Paris emit such a dark, north-european melancholy? Regarding the latter, the artist always claimed that he never felt restricted by geographical determinations, and that his references were north-european, often German. Today, in the era of deep financial crisis and German “supervision”, it is not popular for someone to make such remarks, however, we all ought to dissociate the historical from the cultural dimension. We are all part German, because of Bach and Beethoven, Dürer and Otto Dix. For Missouras, this north-european vision pertains, above all, to painting and philosophy: Melencolia, as is pictorially defined by Dürer, permeates his whole work. It is no secret, moreover, and it has been reported by those who study Missouras’ work, that there exists a profound connection between him and the Symbolist and Pre-Raphaelite painters of the 19th century.
In an extremely difficult era in general, and particularly for representational painting, which after the war was met with depreciation and scorn, faced tumultuous competition in its own field by photography, went through metamodern restorations and came back into fashion and the stock exchange for art, experienced crisis and supersessions once again to finally, and more wisely in our opinion, focus its strategy on a few artists that paint after deep thought, examination and introspection and propose certain solutions, we have to be careful and accurate. Let go, if possible, of the information that Tassos Missouras should be cataloged to the painters of the so-called “generation of the ’90s” (or perhaps the end of the ’80s?) that study under Yannis Moralis and Dimitris Mytaras in the Athens School of Fine Arts and then pursue their graduate studies with Leonardo Cremonini in the École des Beaux-Arts in Paris. Forget it, if you can. Missouras is an extremely particular case of an artist, full of Heterotopies (he apparently seems out of place in the mediterranean, multicultural Athens) and maybe (we are not absolutely sure about that) Heterochronies. His painting is anthropocentric, in a degree seldom found in the artists of his generation. The dull colors (?) made many people talk of a “north-european atmosphere”. The element of non finito – deliberately unfinished works– appears in his latest works, which emphasize the greatest weapon Missouras has as a painter, his exquisite drawing. And then, there are these “missouric” particularities, like his obsession with the human face, female mostly. More than ever, the recent work of the painter focuses on faces, which he paints disproportionally large with respect to their bodies, perhaps to emphasize them more. These female faces, though usually blindingly beautiful, make you swear that you know them from somewhere, you have met them before, they cannot but be faces of real people. The bodies themselves are twisted, distorted, bent, turned, they tightrope in an unnatural balance. Another “missouric” pictorial particularity is the disproportion of scale among the protagonists of his compositions. The figures grow and shrink, in a completely bizarre way. For the past twenty years, the artist seems to be painting his own version of Alice in Wonderland for adults, dark and gothic. A pictorial Tim Burton, for serious viewers. Occasionally, the atmosphere, set and costumes resemble in a way Elizabethan Baroque compositions, while sometimes they refer to something eerily contemporary. In the last years, Missouras incorporates in his work elements apparently irrelevant to the pictorial plan, inset “little clouds”, references probably to comics or engineering drawings. Another new element in his latest period is the presence of words, either as signboards on buildings of the composition, or directly on the surface, insets like the aforementioned little clouds. These new elements bring the Greek artist closer to the pictorial quest of the Californian Robert Williams and his magazine, the Juxtapoz, but also to the north-european and eastern (in the sense of the former “Eastern Bloc”) painting of the German Neo Rauch. Undoubtedly, Tassos Missouras is an artist that evolves and I have no doubt that he will continue to do so. My greatest agony is which direction this evolution will take… Thanasis Moutsopoulos
11
12
Resize Αcrylic and oil on canvas 275 x 205cm, 2012-13
Untitled Αcrylic and oil on canvas 123 x 50cm, 2015
16
Soleil noir Αcrylic and oil on canvas 150 x 145cm, 2016
17
18
Untitled Αcrylic and oil on canvas 40 x 50cm, 2016
19
20
21
Untitled
Untitled
Αcrylic and oil on canvas
Αcrylic and oil on canvas
40 x 50cm, 2015
40 x 50cm, 2016
22
Untitled
Knock-Knock
Αcrylic and oil on canvas
Αcrylic and oil on canvas
95 x 120cm, 2014
94 x 146cm, 2016
24
Untitled Αcrylic and oil on canvas 208 x 205cm, 2016
26
The Reformist Αcrylic and oil on canvas 127 x 173cm, 2016
28
29
31
Εducation
Untitled
Αcrylic and oil on canvas
Αcrylic and oil on canvas
100 x 120cm, 2016
30 x 40cm, 2016
Bunker
Untitled
Αcrylic and oil on canvas
Αcrylic and oil on canvas
80 x 192cm, 2016
40 x 60cm, 2015
34
Fluid Frames (diptych) Αcrylic and oil on canvas (170,5 x 207cm), (156,5 x 207cm), 2015
35
36
37
38
Untitled
Language
Αcrylic and oil on canvas
Αcrylic and oil on canvas
28,5 x 106cm, 2016
40 x 50cm, 2015
39
Balkans Αcrylic and oil on canvas (166 x 102cm), (100 x 102cm), 2015-16
42
Ιn a manner of speaking you told me everything by saying nothing (Nouvelle Vague)
Αcrylic and oil on canvas 132 x 91cm, 2016
45
Secret Garden
Gate
Αcrylic and oil on canvas
Αcrylic and oil on canvas
68 x 83cm, 2016
60 x 180cm, 2015
46
Untitled Αcrylic and oil on canvas 67 x 39,4cm, 2014
Untitled Αcrylic and oil on canvas 60 x 80cm, 2016
49
Galaxy Αcrylic and oil on canvas 60 x 40cm, 2015
Under the curtain Αcrylic and oil on canvas 60 x 80cm, 2016
50
Dream and memory Αcrylic and oil on canvas 132 x 105cm, 2015
53
Untitled
Untitled
Αcrylic and oil on canvas
Αcrylic and oil on canvas
123 x 207cm, 2016
30 x 40cm, 2015
54
Untitled
What?
Αcrylic and oil on canvas
Αcrylic and oil on canvas
35 x 45cm, 2016
60 x 80cm, 2016
55
56
Winter Αcrylic and oil on canvas 50 x 40cm, 2016
57
58
59
House of trophies
The artist
Αcrylic and oil on canvas
Αcrylic and oil on canvas
30 x 40cm, 2014
40 x 50cm, 2016
60
Yesterday Αcrylic and oil on canvas 40 x 30cm, 2016
61
After Αcrylic and oil on canvas 40 x 30cm, 2016
62
Untitled Αcrylic and oil on canvas 40 x 30cm, 2014
63
Untitled Αcrylic and oil on canvas 30 x 60cm, 2014
64
Flag Αcrylic and oil on canvas 30 x 40cm, 2015
Comet Αcrylic and oil on canvas 50 x 35cm, 2016
Pillow Αcrylic and oil on canvas 45 x 35cm, 2016
Blue Αcrylic and oil on canvas 40 x 30cm, 2016
River Αcrylic and oil on canvas 50 x 35cm, 2016
River Αcrylic and oil on canvas 40 x 30cm, 2016
65
66
Artist chair Αcrylic and oil on canvas 30 x 40cm, 2016
67
Untitled Αcrylic and oil on canvas 31 x 42cm, 2015
68
Τ ά σ ο ς
Μ ι σο ύ ρ α ς
Τ a s s o s
M i s s o u ra s
1963
1963
Ο Τάσος Μισούρας γεννήθηκε στη Λάρισα τον Φε-
Tassos Missouras was born in Larissa in Febru-
βρουάριο του 1963.
ary, 1963.
1981
1981
Εισάγεται στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών.
Enrolls in the Athens School of Fine Arts and
Σπουδάζει ζωγραφική με καθηγητές στο προκα-
studies painting under Dimitris Mytaras and
ταρκτικό εργαστήριο: τον Δημήτρη Μυταρά και
Rena Papaspyrou in the preparatory course,
τη Ρένα Παπασπύρου, στο πρώτο έτος: τον Γιάν-
under Yannis Moralis, Dimitris Koukos and
νη Μόραλη, τον Δημήτρη Κούκο και τον Ζαχαρία
Zacharias Arvanitis in the first year and under
Αρβανίτη. Τα υπόλοιπα έτη συνεχίζει με δάσκαλο
Dimitris Mytaras in all subsequent years. He
τον Δημήτρη Μυταρά έως την αποφοίτησή του.
obtained scholarships for all his years as a stu-
Είχε αποσπάσει υποτροφίες για όλα τα έτη των
dent.
69
σπουδών του.
1986
1986
Αποφοιτά από την Α.Σ.Κ.Τ. με βαθμό πτυχίου
Graduates from the ASFA with distinction.
Άριστα.
1987
1987 Με υποτροφία του γαλλικού κράτους (CROUS)
Studies at the École Νationale Supérieure des
συνεχίζει τις σπουδές του στην École Νationale
Beaux-Arts in Paris under Leonardo Cremonini
Supérieure des Beaux-Arts στο Παρίσι στο εργα-
(1987-1991) on a French state (CROUS) scholar-
στήριο του Leonardo Cremonini (1987-1991).
ship.
1988
1988
Κερδίζει υποτροφία τριών χρόνων του ελληνι-
Obtains a three-year Greek-state scholarship
κού κράτους (Ι.Κ.Υ.) για την École Nationale
for the École Nationale Supérieure des Arts Dec-
Supérieure des Arts Decoratifs.
oratifs.
Ατομικές εκθέσεις
Individual exhibitions
1991
Αίθουσα Τέχνης Αθηνών
1991
Athens Art Gallery
1995
Αίθουσα Τέχνης Αθηνών
1995
Athens Art Gallery
1996
Αίθουσα Τέχνης Τερακότα
1996
Θεσσαλονίκη
1997
Ίδρυμα Τεχνών L’Estree, Ropraz
Λωζάνη, Ελβετία
2006
Dream Navigator
Μουσείο Φρυσίρα Αθήνα
2006
Gallery Hof & Huyser
2006
Gallery Hof & Huyser
Άμστερνταμ, Ολλανδία
Amsterdam, Netherlands
2015
Art fair, Swab Barcelona
2015
Art fair, Swab Barcelona
Βαρκελώνη
Barcelona
2017
Fluid Frames, Γκαλερί Ευριπίδης
2017
Fluid Frames, Evripides Art Gallery
Aθήνα
Athens
Terracotta Art Gallery Thessaloniki
1997
L’Estree Art Foundation, Ropraz Lausanne, Switzerland
2006
Dream Navigator Frissiras Museum, Athens
70
Ομαδικές εκθέσεις
Group exhibitions
1986
Νέοι Έλληνες Ζωγράφοι, Μουσείο
1986
Young Greek Painters, Vassilis
Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή,
& Elisa Goulandris Museum,
Άνδρος
Andros
1986
Ομαδική έκθεση τελειόφοιτοι
1986
Group exhibition for ASFA
Α.Σ.Κ.Τ., Ωδείο Αθηνών
graduates, Athens Conservatoire
1986
Αίθουσα Τέχνης Μιράντα, Ύδρα
1986
Miranda Art Gallery, Hydra
1988
Αίθουσα Τέχνης Μιράντα, Ύδρα
1988
Miranda Art Gallery, Hydra
1989
Vers Un Nouvel Humanisme, Νέοι
1989
Vers Un Nouvel Humanisme, Young
Έλληνες ζωγράφοι στο Παρίσι,
Greek Painters in Paris, Espace des
Espace des Esseliers a Villejuif,
Esseliers a Villejuif,
επιμέλεια: Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα
curator: Marina Lambraki-Plaka
1991
Συλλογή Φρυσίρα, Πινακοθήκη Πιερίδη
1991
Frissiras collection, Pierides Gallery
1992
4 Έλληνες Καλλιτέχνες, Ακαδημία
1992
4 Greek Artists, Fine Arts
Καλών Τεχνών, Σεούλ, Κορέα
Academy, Seoul, Korea
1993
Συλλογή Φρυσίρα, Νεώρεια, Χανιά
1993
Frissiras Collection, Νeoria, Chania
1995
Συλλογή Φρυσίρα, Θεσσαλονίκη
1995
Frissiras Collection, Thessaloniki
1995
Γκρέκο, Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα
1995
On Greco, National Gallery, Athens
1997
Εστίες του Βλέμματος, Κέντρο
1997
The sources of gaze, Centre
Σύγχρονης Τέχνης, Λάρισα,
of Contemporary Art, Larissa,
επιμέλεια: Αθηνά Σχινά
curator: Athena Schina
1997
Μεταμορφώσεις ενός Βιομηχανικού
1997
Metamorphoses of an Industrial Landscape,
Τοπίου, Εργοστάσιο ΒΙΣ, Oδός Πειραιώς,
VIS Factory, Pireos Street, Athens
επιμέλεια: Ίρις Κρητικού, Flavia Nessi
curator: Iris Kritikou, Flavia Nessi
Γιαζιντζόγλου
Yiazitzoglou
1999
Αθήνα Διαδρομές και Στάσεις
1999
Routes and Stopovers
Χώρος Τέχνης 24, Αθήνα
24 Art Space, Athens
2000
Σύγχρονη Ελληνική Ζωγραφική, Συλλογή
2000
Contemporary Greek Painting,
Χρίστου Χριστοφή, Οινούσσες
C. Christofis Collection, Oinousses
2001
Β’ παρουσίαση της συλλογής
2001
2nd presentation of the Frissiras
Μουσείου Φρυσίρα
Museum
2001
Σώμα, Βαφοπούλειο Πνευματικό
2001
Collection Body, Vafopoulion Cultural
Κέντρο, Θεσσαλονίκη, επιμέλεια:
Centre, Thessaloniki, curator:
Ευθυμία Γεωργιάδου Κούντουρα
Efthymia Georgiadou Kountoura
2001
Galleria FORNI, Μιλάνο, Ιταλία
2001
Galleria FORNI, Milan, Italy
Figurazione, επιμέλεια: Alessandro Riva
Figurazione, curator: Alessandro Riva
2002
Ένα εικαστικό ταξίδι, Μουσείο Φρυσίρα,
2002
A visual journey, Frissiras Museum,
Κέντρο Σύγχρονης Εικαστικής
Rethymnon Centre for
Δημιουργίας Ρεθύμνης,
Contemporary Art,
Πινακοθήκη Λευτέρη Κανακάκη,
Lefteris Kanakakis Gallery,
επιμέλεια: Μαρία Μαραγκού
curator: Maria Marangou
2002
Σύγχρονοι Έλληνες Καλλιτέχνες,
2002
Contemporary Greek Artists, Marnix
Gallery Marnix Neerman, Μπρυζ, Βέλγιο
Neerman Gallery, Bruges, Belgium
2002
Νέοι Έλληνες Καλλιτέχνες: Διαγράφοντας
2002
Young Greek Artists: Delineating
το σήμερα, το αύριο, το χθες,
the Present, the Future and the Past,
Αφιέρωμα στον Νομό Ιωαννίνων,
Tribute to the Prefecture of Ioannina,
επιμέλεια: Λίνα Τσίκουτα, Πινακοθήκη
curator: Lina Tsikouta, Averoff-
Αβέρωφ Τοσίτσα, Μέτσοβο
Tositsas Gallery, Metsovo
2002
Έλληνες Ζωγράφοι, Συλλογή Χρίστου
2002
Greek Painters, C. Christofis Collection,
Χριστοφή, Οικία Τριανταφύλλη, Αθήνα
Triantafylli Residence, Αthens
2002
B.P. Portrait Award 2002, National
2002
BP Portrait Award 2002, National
Portrait Gallery, Λονδίνο
Portrait Gallery, London
2002
B.P. Portrait Award 2002, Aberdeen
2002
BP Portrait Award 2002, Aberdeen
Art Gallery, Σκωτία
Art Gallery, Scotland
2003
Νέοι Έλληνες Καλλιτέχνες: Διαγράφοντας το
2003
Young Greek Artists: Sketching out
σήμερα, το αύριο, το χθες, Αφιέρωμα στον Νομό
today, tomorrow and yesterday, Tribute to the
Ιωαννίνων, επιμέλεια: Λίνα Τσίκουτα,
Region of Yannena, curator: Lina Tsikouta,
Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης,
Μacedonian Museum of Contemporary
Θεσσαλονίκη
Art, Thessaloniki
2003
Νέοι Έλληνες Καλλιτέχνες: Διαγράφοντας το
2003
Young Greek Artists: Sketching out
σήμερα, το αύριο, το χθες, Αφιέρωμα στον Νομό
today, tomorrow and yesterday, Tribute to the
Ιωαννίνων, επιμέλεια: Λίνα Τσίκουτα,
Region of Yannena, curator: Lina Tsikouta,
Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων, Αθήνα
Τechnopolis City of Athens, Αthens
2003
Ανθρωπογεωγραφία Ι, Μουσείο Φρυσίρα
2003
Anthropography I, Frissiras Museum
2004
Κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν,
2004
In our image, after our likeness,
Μουσείο Φρυσίρα
Frissiras Museum
2004
Πάσχον σώμα, Κέντρο Σύγχρονης
2004
Suffering Body, Rethymnon Centre
Εικαστικής Δημιουργίας, Ρέθυμνο
for Contemporary Art
2004
Πάσχον σώμα, Γκαλερί Νέες Μορφές
2004
Suffering Body, Nees Morfes Gallery
2004
Ανθρωπογεωγραφία, Συλλογή Χρίστου
2004
Anthropography, C. Christofis Collection,
Χριστοφή, Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης
Foundation of Thracian Art
και Παράδοσης, Ξάνθη
and Tradition, Χanthi
2005
Ανθρωπογεωγραφία ΙΙ, Μουσείο Φρυσίρα
2005
Anthropography II, Frissiras Museum
2006
3 Έλληνες ζωγράφοι-Προβολές σκιάς και
2006
3 Greek Painters-Views of shade and color,
χρώματος, Συλλογή Χρίστου Χριστοφή,
C. Christofis Collection, French
Γαλλικό Ινστιτούτο, Αθήνα
Institute, Athens
2007
Het nieuwe Vefhaal Imaginair-Figuratieve
2007
Het nieuwe Verhaal Imaginair-Figuratieve
Schilderkunst Pulchri Studio
Schilderkunst Pulchri Studio
der Haag, Ολλανδία
der Haag, Netherlands
2007
Εκλεκτικές Συγγένειες, Μουσείο Φρυσίρα
2007
Eclectic Affinities, Frissiras Museum
2007
Realia Mundi/Εγκόσμια, Ίδρυμα
2007
Realia Mundi/Μundanities, P.& M.
Π.& Μ. Κυδωνιέως, Άνδρος,
Kydonieos Foundation, Andros,
επιμέλεια: Αθηνά Σχινά
curator: Athena Schina
2007
Όψης της μορφής, σημάνσεις του τοπίου,
2007
Aspects of the figure, semantics of the
Έλληνες ζωγράφοι από τη Συλλογή Αντώνη
Landscape, Greek painters from the
& Άζιας Χατζηϊωάννου, Δημοτική
Collection of Anthony & Asia
Πινακοθήκη Χανίων,
Hadjioannou, Municipal Gallery, Chania,
επιμέλεια: Ίρις Κρητικού
curator: Iris Kritikou
2007
Γενέθλιος τόπος, Μουσείο Μπενάκη,
2007
Birthplace, Benaki Museum,
επιμέλεια: Ίρις Κρητικού
curator: Iris Kritikou
2007
Art Athina, Γκαλερί Θανάσης Φρυσίρας
2007
Art Athina, Thanassis Frissiras Gallery
2008
Art Athina, Γκαλερί Θανάσης Φρυσίρας
2008
Art Athina, Thanassis Frissiras Gallery
2008
Figuration del imaginario, Galleria Victor
2008
Figuration del imaginario, Galleria Victor
Saavedra, Βαρκελώνη
Saavedra, Barcelona
2008
Αrt Fair Roterdam, Gallery Hof & Huyser,
2008
Αrt Fair Roterdam, Gallery Hof & Huyser,
Ρότερνταμ, Ολλανδία
Rotterdam, Netherlands
2009
Είδωλα σπασμένου καθρέφτη, Γκαλερί Κ-Art,
2009
Images of Broken Mirror, Κ-Art Gallery,
επιμέλεια: Χρίστος Χριστοφής
curator: Christos Christofis
2010
Αποδομώντας τον καμβά, επινοώντας την εικόνα,
2010
Deconstructing the Canvas, Conceiving
Ελληνική Ζωγραφική από τη
the Image, Greek painting from the
Συλλογή Αντώνη & Άζιας Χατζηϊωάννου,
Collection of Anthony & Asia
Κέντρο Πολιτισμού Δήμου
Hadjioannou, Cultural Center
Θεσσαλονίκης,
of the Municipality of Thessaloniki,
επιμέλεια: Ίρις Κρητικού
curator: Iris Kritikou
2010
Mικροί εμείς, 6 Έλληνες Ζωγράφοι στο
2010
Little We, 6 Greek Painters at Falatados
Δημοτικό σχολείο Φαλατάδου, Τήνος
Primary School, Τinos
71
72
2010
Art Athina, Γκαλερί Κ-Art
2010
Art Athina, Κ-Art Gallery
2011
Σώματα-Τόποι, Σύγχρονη Ελληνική
2011
Bodies-Places, Contemporary Greek
Ζωγραφική από τη Συλλογή Αντώνη
Painting from the Collection of Anthony
& Άζιας Χατζηϊωάννου, Eλληνικό
& Asia Hadjioannou, Hellenic
Ίδρυμα Πολιτισμού, Βερολίνο,
Foundation for Culture, Berlin,
επιμέλεια: Ίρις Κρητικού
curator: Iris Kritikou
2011
Aφιέρωμα στον σκηνοθέτη Νίκο Νικολαΐδη,
2011
Τtribute to the filmmaker Ν. Νikolaidis,
Ταινιοθήκη της Ελλάδος, Αθήνα
Greek Film Archive, Αthens
2012
Μεταξύ πραγματικού και φανταστικού,
2012
Βetween Reality and Fantasy,
Συλλογή Σωτήρη Φέλιου,
Sotiris Felios Collection,
Κέντρο Τέχνης Giorgio de Chirico,
Cultural Center Giorgio de Chirico,
Βόλος, επιμέλεια: Ειρήνη Οράτη
Volos, curator: Irini Oratis
2012
Εllenico plurale, Συλλογή Σωτήρη Φέλιου,
2012
Εllenico plurale, Sotiris Felios Collection,
Complesso del Vittoriano, Ρώμη
Complesso del Vittoriano, Roma
επιμέλεια: Giuliano Serafini
curator: Giuliano Serafini
2012
Αrt Athina, Γκαλερί Άλμα
2012
Αrt Athina, Αlma Gallery
2013
Αrt Athina, Γκαλερί Άλμα
2013
Αrt Athina, Alma Gallery
2013
Αίνιγμα, Γκαλερί Σκουφά, επιμέλεια:
2013
Εnigma, Skoufa Gallery, curator:
Eλισάβετ Πλέσσα
Elizabeth Plessa
2013
Η γεννιά του ’80, Σύγχρονη Ελληνική
2013
The generation of ’80, Contemporary Greek
Ζωγραφική από τη Συλλογή του Σωτήρη
Painting, Sotiris Felios Collection,
Φέλιου, Εθνική Πινακοθήκη, Μουσείο
National Gallery, Alexandros
Αλεξάνδρου Σούτζου, Παράρτημα
Soutzos Museum, Annex
Σπάρτης, Κουμαντάρειος Πινακοθήκη
Sparta, Coumantaros Art Gallery
2013
RΕ-culture 2, Διεθνές Εικαστικό Φεστιβάλ
2013
RΕ-culture 2, International Contemporary
Πάτρας
Art Festival Patras
2014
RΕ-culture 3, Διεθνές Εικαστικό Φεστιβάλ
2014
RΕ-culture 3, International Contemporary
Πάτρας
Art Festival Patras
2014
Στην Κιβωτό των ονείρων, Συλλογή Σωτήρη
2014
Στην Κιβωτό των ονείρων, Sotiris Felios
Φέλιου, Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων
Collection, Municipal Art Gallery of Chania
2014
Αrt Athina, Γκαλερί Άλμα
2014
Αrt Athina, Alma Gallery
2014
RΕ-culture 3: Διακινδύνευση-Risk, Συλλογή
2014
RΕ-culture 3: Risk,
Σωτήρη Φέλιου, Πάτρα
Sotiris Felios Collection, Patra
2014
Like, Γκαλερί Έκφραση-Γιάννα
2014
Like, Ekfrasi-Yianna Grammatopoulou
Γραμματοπούλου, Αθήνα, επιμέλεια:
Gallery, Αthens, curator:
Άγγελος Σκούρτης
Αngellos Skourtis
2014
Πολυμορφίες ΙΙΙ, Αίθουσα Τέχνης Έκφραση,
2014
Polimorfies ΙΙΙ, Ekfrasi-Yianna
Γιάννα Γραμματοπούλου,
Grammatopoulou Gallery,
Διοργάνωση τα Νέα της Τέχνης, Αθήνα
Organized by the Art News, Αthens
2015
Colors of Greece, Γενικό Προξενείο Ελλάδος,
2015
Colors of Greece, Consulate General in
Nέα Υόρκη, επιμέλεια: Ειρήνη Βανταράκη
New York, curator: Irene Vantaraki
2015
Color of Greece, The muses: Southampton
2015
Color of Greece, The muses: Southampton
New York, επιμέλεια: Ειρήνη Βανταράκη
New York, curator: Irene Vantaraki
2015
Oμαδική, Γκαλερί Αποκάλυψη,
2015
Group exhibition, Apocalypse Gallery,
Κύπρος
Cyprus
2015
Αrt Athina, Πλατφόρμες,
2015
Αrt Athina, Platforms,
Oμάδα Simulacrum, Αθήνα
Simulacrum Group, Αthens
2015
Oμαδική συνεργατών, Γκαλερί Άλμα,
2015
Group exhibition, Alma Gallery,
Αθήνα
Αthens
2016
Αrt Athina, Γκαλερί Άλμα, Αθήνα
2016
Αrt Athina, Gallery Alma, Αthens
2016
Homoioma, Oμάδα Simulacrum,
2016
Homoioma, Simulacrum Group,
Γκαλερί Μορφές, Ηράκλειο Κρήτης
Μorfes Gallery, Ηraclion Crete
2016
Ανθρωπογραφίες, Συλλογή Σωτήρη Φέλιου,
2016
Αnthropography, Sotiris Felios Collection,
Δημοτική Πινακοθήκη Αγρινίου
Municipal Art Gallery, Agrinio
Έργα σε ιδιωτικές
Works in private
και δημόσιες συλλογές
and public collections
Frisia Museum, Ολλανδία
Frisia Museum, Netherlands
Μουσείο Φρυσίρα, Aθήνα
Frissiras Museum, Athens
“L’Estrée” Ropraz, Ελβετία
“L’Estrée” Ropraz, Switzerland
Peter Ross, Καναδάς
Peter Ross, Canada
Marnix Neerman, Μπρυζ, Bέλγιο
Marnix Neerman, Bruges, Belguin
Συλλογή Χ. Χριστοφή
C. Christofis Collection
Συλλογή Ν. Φινοκαλιώτη
N. Finokaliotis Collection
Συλλογή Αντώνη & Άζιας Χατζηϊωάννου
Collection of Anthony & Asia Hadjioannou
Συλλογή Σ. Φέλιου
S. Felios Collection
Συλλογή Θ. Μιχαηλίδη
Th. Michailidis Collection
Συλλογή Γ. Ναούμ
G. Naoum Collection
Συλλογή Α. Σοφιανού
A. Sofianos Collection
Συλλογή Μ. Σοφιανού Παρασκευά
M. Sofianos Paraskevas Collection
Συλλογή B. Kαπόπουλου
V. Kapopoulos Collection
Συλλογή Ε. Παπαβλασόπουλος
E. Papavlassopoulos Collection
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (MIET)
National Bank Cultural Foundation (MIET)
Γενική Τράπεζα
General Bank of Greece
Υπουργείο Πολιτισμού
Greek Ministry of Culture
Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας
Larissa Municipal Gallery
Δημοτική Πινακοθήκη Ρόδου
Rhodes Municipal Gallery
Πινακοθήκη Μοσχανδρέου, Μεσολόγγι
Moschandreou Gallery, Messologhi
Πινακοθήκη Γιώργου Ν. Βογιατζόγλου, Αθήνα
Vogiatzoglou Gallery, Athens
73
O κατάλογος των έργων του Τάσου Μισούρα τυπώθηκε τον Ιανουάριο του 2017 με αφορμή την έκθεσή του στην αίθουσα τέχνης EVRIPIDES ART GALLERY από 19 Ιανουαρίου - 18 Φεβρουαρίου 2017
Κείμενο Θανάσης Μουτσόπουλος Μετάφραση Νίκος Σιμάτος Φωτογραφίες έργων Χρίστος Σιμάτος Σχεδιασμός Μαριάννα Πόγκα Εκτύπωση Γ. Κωστόπουλος
Τassos Missouras art catalog was printed in January 2017 for his solo exhibition at the EVRIPIDES ART GALLERY from Janurary 19th - 18th of February 2017
Text Thanasis Moutsopoulos Translation Nikos Simatos Photographs of the artworks Christos Simatos Design Μarianna Poga
Μarianna, Christos, Louiza, Sounio
Printing G. Kostopoulos
Αcrylic and oil on canvas 97 x 100cm, 2015
Hρακλείτου 10 & Σκουφά, Κολωνάκι, 106 73 Αθήνα T: 210 36 15 909, F: 210 36 00 620 info@evripides-art.gr, www.evripides-art.gr
10 Irakleitou & Skoufa str., Kolonaki, 106 73 Αthens Greece T: +30 210 36 15 909, F: +30 210 36 15 909 info@evripides-art.gr, www.evripides-art.gr
75
76
EVRIPIDES ART GALLERY