ἄνω σχῶμεν
Χρήστος
Παλλαντζάς
ἄνω σχῶμεν
Χρήστος
Παλλαντζάς
2
3
ἄνω σχῶμεν Συγκλονιστική εικαστική μαρτυρία της Κοσμογονίας
Άμεσα, με την ψυχή και όχι μόνο με την όραση, επικοινωνούν τα πρόσφατα έργα του Χρήστου Παλλαντζά στην τωρινή του ατομική έκθεση με τίτλο: "Άνω Σχώμεν". Όντως, μας προκαλούν μιαν ανάταση πνευματική και ψυχική, οι συνθέσεις του πολύ σημαντικού Έλληνα καλλιτέχνη που χάρη στο δυναμικό ταλέντο και το εγγενές πάθος του για δημιουργία έχει ανανεώσει -όσο γίνεται πιο χαρισματικά- την εικαστική του γραφή. Με απτό ερέθισμα, την ατμόσφαιρα που υποβάλλουν τοπία με γειτονιές της Αθήνας, το σούρουπο η και το βράδυ, ο Παλλαντζάς πραγματοποιεί, κάθε φορά, και από μια μεταφυσική σύνθεση: πομπό και δέκτη μιας υπέρτατης "αρμονίας". Αρμονία, ταυτισμένη με αυτή καθαυτή την υπέρτατη κοσμική ενέργεια που ερμηνεύεται στα έργα του με μιαν ευρηματική, μοναδική σε θέαση και σε αίσθηση, ατμοσφαιρικότητα. Έχoντας, κοντολογίς, κατορθώσει να μετουσιώσει την ζωγραφική ύλη σε πνεύμα, ο εμπνευσμένα χαρισματικός καλλιτέχνης, μας μυεί σε αυτά καθαυτά τα μυστικά της κοσμογονίας. Πράγματι, όσο είναι εφικτό εικαστικά, ο Χρήστος Παλλαντζάς μας μεταφέρει μεσ' από τις "αποκαλυπτικές" συνθέσεις του -αυτούσια- μιαν αίσθηση από την υπέρτατη ενέργεια που ορίζει και ορίζεται από το σύμπαν ή ειδικότερα, μας προσφέρει ένα δημιουργικό ερέθισμα ώστε να την αναζητήσουμε και αυτοδύναμα σε μια χαρισματική συνεύρεση με τα προσωπικά μας βιώματα, τις εμπειρίες και τις όποιες καταστάσεις μέσα μας και ολόγυρα μας. Εκρήξεις μιας πολυεδρικά εννοημένης
4
Νυχτώνει, 25x240 cm
και ανείπωτης ευαισθησίας είναι στην ουσία, οι πρόσφατες συνθέσεις του εμπνευσμένου καλλιτέχνη. Και αυτό, γιατί πέρα από το όποιο συγκεκριμένο εικαστικό στοιχείο, ο δημιουργός υλοποιεί και ενορχηστρώνει μες από το χαρισματικό σε εντάσεις και σε αποχρώσεις μαγικό χρώμα: ένα "έπος" στην υπέρτατη ενέργεια που ορίζει και ορίζεται από το σύμπαν. Οι, από κάθε άποψη "απαράμιλλοι" και πολυσήμαντοι σε υποβολή ουρανοί που κυριαρχούν στα έργα του Παλλαντζά προικίζοντας τα, κάθε φορά, με έναν μεταφυσικό παλμό, πέρα από ένα "ψυχογράφημα" ενορχηστρώνουν διττά, σε πνοή και σε αύρα, οράματα. Οράματα που ενεργοποιώντας τον ψυχισμό μας και τη φαντασία μας δικαιώνουν στον υπερθετικό βαθμό: το πολλαπλά επαληθευμένο χάρισμα του ζωγράφου, να αφουγκράζεται μέχρι τα μύχια τις όποιες αντιδράσεις της προσωπικής του ευαισθησίας για να ενισχύσει συνειρμικά σε "δυναμική" τη δική μας φαντασία. Όσες φορές και αν σταθούμε μπροστά στα έργα του καλλιτέχνη, βιώνουμε μες από την ανείπωτη σε δυναμισμό γοητεία -γητειά- που ασκούν: μια "ψυχική και πνευματική "κάθαρση". Kαι, όχι μόνον του είμαστε υπόχρεοι που μας ανοίγει άχραντους διαύλους επικοινωνίας με αυτό καθεαυτό, το "Σύμπαν" Και από μιαν Ωδή στο σύμπαν, θεωρούμε -ανεπιφύλακτα- ότι αποτελεί το καθένα από τα έργα της τωρινής έκθεσης που εκτινάσσουν σε μια διαπασών την πορεία του άξιου καλλιτέχνη. Ντόρα Ηλιοπούλου-Ρογκάν Δρ.Ιστορικός της Τέχνης-τεχνοκριτικός Officier des Arts et Lettres
5
Αλλάζει η ώρα, 45x55cm
6
Να βλέπω Ακρόπολη, 55x60 cm
7
Γκάζι, 180x240 cm 8
9
Λυκόφως, 140x180 cm 10
11
Αεροδρόμιο, 30x30 cm
12
Allou FÏ…n Park, 30x30 cm
13
14
Άνω Σχώμεν, 180x240 cm
Κάτι να μας ξεπλύνει, 150x255 cm 15
16
17
Θησείο, 55x60 cm
18
Δύση στο Αιγάλεω, 70x70 cm
19
Αγαπημένη βόλτα, 150x230 cm 20
21
22
Όμορφη πόλη, 90x130 cm 23
24
Τριών Ιεραρχών, 35x160 cm
Ένας δρόμος. Που δεν διασχίζει την πόλη. Την καλύπτει. Με όλες της τις στιγμές, τις εντάσεις, τις οφειλές, τις ρωγμές, τις αμαρτίες της... Μα και τα όνειρα, τα πετάγματα, τα σκιρτήματά της... Σαν να τα υπαινίσσεται. Όπως και το ανομολόγητο τραύμα, εκείνο της παιδικής μνήμης, που μεταλλάχτηκε για να μη στοιχειώσει. Μέχρι να βρει τη θέση του στη διάθεση αυτού του δρόμου σε μια προοπτική ανάτασης. Σε αυτό τον ουρανό που μόνο το γύρισμα του τόνου στα σύννεφα απειλεί την παραμυθία... Ή μήπως την ενισχύει; Να' ναι ο δρόμος του Παλλαντζά, (του φίλου μου του Χρήστου), που τον έχτιζε χρόνια τώρα στα τοπία ζωής και τέχνης που έπλαθε; Σαν οι μουσικές του εργαστηρίου, τα ποιήματα, τα σιωπηλά βλέμματα και οι στοχασμοί να παραχώρησαν τη θέση τους στο άνοιγμα μιας πορείας προς τα άνω. Τα σώματα παρόντα-απόντα πια διαγράφουν το μονοπάτι του και μαζί το δικό μας. Σαν τις κολώνες, που γέρνουν επιτρέποντας στο φως να ορίσει αυτή την πολύ προσωπική αφήγηση της πόλης χωρίς άλλες μυθοπλασίες. "Πάρε με μαζί σου" τιτλοφορείται το έργο. Και πράγματι ο Παλλαντζάς στα νέα έργα του αφήνει χώρο και για τη δική μας αφήγηση, μια πορεία αναπόλησης του βιωμένου, της απώλειας, της ματαίωσης αλλά και της προσμονής. Για όλο αυτό που φέρνει η ωριμότητα, όπως αποτυπώνεται και στην τέχνη του. Άνω σχώμεν... Βασίλης Τσάφος 25
Πάρε με μαζί σου, 150x230 cm 26
27
28
Τον Χρήστο τον γνώρισα πριν είκοσι χρόνια. Τον επισκέφτηκα στο εργαστήριό του ένα Σάββατο πρωί για μισή ώρα, και δεν έφυγα ποτέ. Απέκτησα έναν αδελφό που καταφέρνει να με συγκινεί με τα έργα του και να με κάνει να ονειρεύομαι. Νάσια Ευριπίδου
Απόδειπνο, 100x130 cm
Αφρικανική σκόνη, 100x168 cm 29
30
31
Η γειτονιά της Ελένης, 20x30 cm
32
Έρχεται η Νύχτα, 30x40 cm
33
Μεγάλου Αλεξάνδρου, 80x120 cm 34
35
Χειμερινό Ηλιοστάσιο, 100x160 cm 36
37
Η καινούρια δουλειά του Χρήστου Παλλαντζά μας ξαφνιάζει. Αιχμαλωτίζει το συναίσθημα μέσα στην αρμονία των συνθέσεών του και στην πανδαισία των χρωμάτων του. Μας ταξιδεύει πάνω από ταράτσες, σκουριασμένες καμινάδες, ηλιακούς θερμοσίφωνες, απρόσωπα κτίρια. Τα καλώδια που διασχίζουν τον ουρανό, αντί να μας εμποδίζουν, μας δίνουν διαφυγή μέσα από τα αδιέξοδα που βιώνουμε. Οι ουρανοί του αλλάζουν μορφή και διάθεση, όμως εμείς οι απλοί θεατές συνεχίζουμε να νιώθουμε ότι αιωρούμαστε όλο πιο ψηλά, όλο και πιο πάνω από τα γήινα, αφήνοντας πίσω ό,τι μας δεσμεύει. Η νέα δουλειά του Χρήστου Παλλαντζά αγγίζει τον ψυχισμό μας, γοητεύει τα μάτια μας, ικανοποιεί και τον πιο δύσκολο κι απαιτητικό εικαστικό λάτρη και παράλληλα μας κάνει να ελπίζουμε ότι όλα θα πάνε καλύτερα κι ας μας πνίγει η ζοφερή πραγματικότητα της καθημερινότητας. Οι ουρανοί του Χρήστου Παλλαντζά κατορθώνουν να υλοποιήσουν το θεϊκό κουκούλι που ο μεγάλος δημιουργός έφτιαξε για όλα τα πλάσματα Του. Μας κάνει να ονειρευόμαστε πάνω από την ασχήμια της πόλης και να νιώθουμε την ψυχή μας ν' ανεβαίνει στα ουράνια που κατοικούν οι θεοί... Πάνω στους μουσαμάδες του, με την ζωγραφική του δεινότητα, μας δίνει την έννοια του θεού. Ελένη Βασιλοπούλου - Σταυροπούλου Έμπορος Έργων Τέχνης - Αρχαιοπώλης
38
Νύχτα στη Δημοφώντος, 60x80 cm 39
Νυχτερινό, 60x50 cm 40
Δημοφώντος, 100x70 cm 41
Από "μέσα", "έξω". Και μάλιστα κοιτώντας ψηλά. Με το πρώτο βλέμμα στα έργα κόπηκε η ανάσα μου. Ακρόπολη, Πνύκα, Πλάκα κάτω από τον νυχτερινό ουρανό της Αθήνας ή στο μούχρωμα, με τα πρώτα φώτα, συνειρμός με τις βόλτες περασμένων ερώτων μας. Χάρμα οφθαλμών και ζεστοκάρδισμα, σπάνιο πια, μέσα μου. Φιλία και βαθιά, βαθιά ευγνωμοσυνη στον Χρήστο για το αίσθημα αυτό. Μάγια Κόμβου Αρχαιολόγος
42
Κάνε μια ευχή, 100x100 cm 43
14 Σεπτεμβρίου, 70x90 cm 44
45
46
Ανοιξιάτικο, 60x80 cm 47
Γνωρίζοντας τον Χρήστο Παλλαντζά πριν από τρία περίπου χρόνια, η έκθεση "Εἰ ἦς ὧδε" ήταν η πρώτη μου επαφή με τη ζωγραφική του. Και ίσως η πρώτη και τελευταία μου εντύπωση, ως απλού θεατή, μπροστά σε κάθε έργο, ήταν τελικά το πόσο υπερβατικό καταφέρνει να γίνεται το γυμνό σώμα και το πορτρέτο με τα μέσα μιας καθ' όλα μοντέρνας ζωγραφικής. Αυτό που βλέπω σήμερα όμως είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Ενώ οι ουρανοί εναλλάσσονται και αναγνωρίζω εικόνες από τη γειτονιά μου, ουρανούς που έχω ξαναδεί σε τόσους περιπάτους, σύντομα καταλαβαίνω ότι όλα αυτά δεν έχουν καμία σχέση μ' εμένα και ίσως τελικά με κανέναν άλλον, διότι τώρα βρίσκομαι μπροστά σε ένα έργο βιωματικό, απόλυτα προσωπικό, σχεδόν αυτοπροσωπογραφικό. Μέσα από συρραμμένες στιγμές μιας διαδρομής, όπου ο ζωγράφος αποφάσισε να στρέψει το βλέμμα προς τα πάνω, τα έργα αυτά σίγουρα δεν αποτελούν μια ακόμη περίπτωση τοπιογραφίας. Δεν είναι απλώς μια ιμπρεσιονιστική αποτύπωση του πραγματικού τοπίου, αλλά η συμπυκνωμένη μνήμη του. Σε κάθε έργο ο αστικός χώρος αποκτά νέα διάσταση και μεταθέτει
48
Αττικό σούρουπο, 24x90 cm
όλη τη δράση στον ουρανό. Έναν ουρανό ανήσυχο, που αλλάζει σε δευτερόλεπτα και υπαινίσσεται πως κάτι καινούριο έρχεται από στιγμή σε στιγμή. Έτσι, μέσα από μια ενστικτώδη απόδραση προς τους μεταφυσικούς αυτούς ουρανούς, ο Χρήστος Παλλαντζάς πετυχαίνει να καταγράψει την εποχή του, τόσο ανεπιτήδευτα και αυθόρμητα, σχεδόν τυχαία. Τα έργα αυτά έχουν γίνει με τέτοια διάθεση απενοχοποίησης που είναι φανερό πως εδώ δεν λύνονται προβλήματα τεχνικής αλλά νοοτροπίας στη ζωγραφική του Παλλαντζά. Τα απογυμνωμένα από την απώλεια σώματα της προηγούμενης έκθεσης, σε αυτήν βρίσκουν τον προορισμό τους· και ο δημιουργός τους, δρώντας απελευθερωτικά μέσω της ζωγραφικής, την ανακαλύπτει μέσα του εκ νέου. Χωρίς την ανάγκη να αποδείξει ότι είναι "καλός ζωγράφος", γίνεται καλλιτέχνης στην ουσία του. Δεν ξέρω αν είναι θάρρος, είναι σίγουρα όμως καθαρό ένστικτο. Ίσως γι' αυτό να μου επιτραπεί να πω πως έχουμε μπροστά μας τα πρώτα, αληθινά "γυμνά" του Χρήστου Παλλαντζά. Δήμητρα Λιανού Αρχαιολόγος
49
50
51
Ο Χρήστος Παλλαντζάς άνοιξε τους αττικούς ουρανούς. Ξαφνικά, μας υποχρέωσε να τινάξουμε το κεφάλι πίσω, να κοιτάξουμε επάνω και να βυθίσουμε το βλέμμα στο καλειδοσκοπικό φως που δημιουργούν στους αιθέρες οι χρωστήρες του. Η νέα δουλειά του Παλλαντζά συνιστά μια οφειλή στην προηγούμενη: τα γήινα σώματα των ανθρώπων αποζητούσαν τους ουρανούς, φλέγονταν να αποδράσουν. Και ο Χρήστος έφερε τις φλόγες των ανθρώπων κοντά στους ανέμους των ουρανών. Τους έσμιξε, για να ξαναπάρουν ζωή. Ως ώφειλε. Ανδρέας Βλαχόπουλος Αρχαιολόγος
Νυχτώνει νωρίς, 45x80 cm 52
Φθινοπωρινό απόγευμα, 50x105 cm 53
Κάτι δικό μου, 45x80 cm
54
Άνω Πετράλωνα, 50x70 cm
55
Θα έρθω πάλι αύριο, 90x120 cm 56
57
Ταύρος, 50x70 cm
58
Αντίο Βριλήσσια, 50x70 cm
59
Απογευματινή καταιγίδα, 25x30 cm
Καινούργιο φεγγάρι, 15x20 cm
60
Χάρτινο το φεγγαράκι, 60x80 cm
61
Τα σχολεία, 24x18 cm
62
Πλατεία Βάθη, 18x20 cm
63
Καινούργια γειτονιά, 24x60 cm
64
Φαληρικό Δέλτα, 100x100 cm
65
Καλησπέρα, 13x36 cm
Ερωτικό, 13x36 cm
Έρχομαι, 13x36 cm 66
Οδός Μυλλέρου, 30x30 cm
67
Κλείδωσε θα αργήσω απόψε II, 70x50 cm 68
Κλείδωσε θα αργήσω απόψε I, 22x17 cm
69
"Bon voyage", 15x30 cm
Λεωφόρος Αθηνών, 30x40 cm 70
Καταιγίδα στο Γκάζι, 30x20 cm 71
Πνύκα, 20x30 cm
72
Πάρε με μαζί σου II, 20x30 cm
73
Αγία Μαρίνα, 13x36 cm
Μαγική πόλη, 13x18cm
74
Προσφυγικά, 13x36 cm
Ιούλιος '18, 20x30 cm
75
Καλοκαίρι, 13x36 cm
Έρχεται η άνοιξη, 15x30 cm
76
Λεωφόρος Αχιλλέως, 15x20 cm
77
78
Χρήστος Παλλαντζάς
Γεννήθηκε στη Λάρισα, το 1962. Σπούδασε στην Α.Σ.Κ.Τ. της Αθήνας από το 1983 έως το 1989 ζωγραφική µε καθηγητές τους Δ. Μυταρά, Δ. Κοκκινίδη, Ν. Κεσσανλή και ιστορία της τέχνης µε καθηγήτρια την Μ. Λαµπράκη-Πλάκα. Το 1990, με υποτροφία της Γαλλικής κυβέρνησηςκαι με δάσκαλο τον Pierre Carron συνέχισε µεταπτυχιακές σπουδές στην ζωγραφική στην Ecole Nationale Superieure des BeauxArts στο Παρίσι, όπου πραγματοποίησε και την πρώτη του ατομική έκθεση. Εργάστηκε ως ζωγράφος µουσειοπαιδαγωγός στα εκπαιδευτικά προγράµµατα του Υπουργείου Πολιτισµού "Η Γέννηση της Γραφής" στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών και επίσης έχει εργαστεί και συνεισφέρει στην αποκατάσταση των τοιχογραφιών της αρχαίας πόλης του Ακρωτηρίου στην Σαντορίνη. Το 2011 ανέλαβε το τμήμα της ζωγραφικής στην Παιδοψυ χ ια τρικ ή Κ λινικ ή του Πανε π ισ τηµιακού Νοσοκοµείου Παίδων "Αγία Σοφία", όπου εργάστηκε ως art-therapist, στο ερευνητικό πρόγραµµα Προαγωγή Ψυχικής Υγείας παιδιών και εφήβων µε χρόνια σωµατική νόσο, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το ίδρυμα Νιάρχος. Δίδαξε σχέδιο και ζωγραφική στο τµήµα Εφαρμοσµένης Ζωγραφικής στις σχολές ΑΚΤΟ και σε πειραματικά σχολεία και έχει φιλοτεχνήσει πολλά ηµερολόγια ιδιωτικών εταιρειών. Επιλέχθηκε ανάμεσα στους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες να εκπροσωπήσει µε το έργο του τη σύγχρονη Ελληνική Τέχνη κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Συνεργάζεται και πραγματοποιεί εκθέσεις σε γκαλερί στην Ελλάδα και το εξωτερικό, και έχει συμμετάσχει σε διεθνείς Art Fairs. Έργα του βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη, στην Πινακοθήκη της Φλώρινας, στην Πινακοθήκη Κουβουτσάκη, στο Μουσείο Φρυσίρα, στις συλλογές Αγροτικής Τράπεζας, Παπαστράτου, ΑΓΕΤ Ηρακλής και σε άλλες δηµόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
79
Η έκδοση πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της έκθεσης, ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΛΛΑΝΤΖΑΣ ΑΝΩ ΣΧῶΜΕΝ EVRIPIDES ART GALLERY Ιανούαριος 2019
επιμέλεια Ειρήνη Ευριπίδου φωτογράφιση έργων Γιάννης Κατούφας Μιχάλης Κατούφας σχεδίαση - παραγωγή www.art.com.gr
Ηρακ λείτου 10 & Σκουφά, Κολωνάκι, 106 73, Τ: 210 36 15 909 w w w. e v r i p i d e s - a r t . g r, i n f o @ e v r i p i d e s - a r t . g r