-1ος
ος
17 και 18 αιώνας στην Ευρώπη
Αύξηση πληθυσµού
Αγροτική επανάσταση (µεγάλα αγροκτήµατα, νέες µέθοδοι καλλιέργειας, χρήση µηχανών)
Ανάπτυξη εµπορίου (τριγωνικό εµπόριο ανάµεσα σε Ευρώπη, Αφρική και Αµερική)
συσσώρευση κεφαλαίων στα χέρια Ευρωπαίων επιχειρηµατιών
* πρώην αγρότες άνεργοι – πήγαν στις πόλεις
* γέννηση βιοµηχανίας Βιοµηχανική επανάσταση (1750 – 1780) (Μ. Βρετανία)
Κοινωνικές µεταβολές
* αστική τάξη (βιοµήχανοι, τραπεζίτες, έµποροι)
* αριστοκράτες
* αγρότες
* ασθενή κοινωνικά στρώµατα των πόλεων
Σχεδόν σε όλη την Ευρώπη απόλυτη µοναρχία (εξαίρεση η Μ. Βρετανία)
Πρόοδος φυσικών επιστηµών o Φράνσις Μπέικον (σηµασία πειραµάτων) o Ρενέ Ντεκάρτ (αµφιβολία οδηγεί στην γνώση) o Τζον Λοκ (δικαιώµατα ζωής, ελευθερίας, περιουσίας) o Ισαάκ Νιούτον (Νόµος της Βαρύτητας – «το σύµπαν λειτουργεί µε βάση φυσικούς νόµους»)
∆ιαφωτισµός (Αγγλία 17ου και Γαλλία 18ου αιώνα) σηµαντικό πνευµατικό κίνηµα. Οι
διαφωτιστές πρέσβευαν τον ορθολογισµό και την πίστη στην πρόοδο, αξιώνοντας αλλαγές σε όλες τις πτυχές της ανθρώπινης δράσης, στους πολιτικοκοινωνικούς θεσµούς, την οικονοµία, την εκπαίδευση και τη θρησκεία. Τάχθηκαν υπέρ της ατοµικής ελευθερίας και ενάντια στην τυραννική διακυβέρνηση και την καταπίεση που ασκούσε η Εκκλησία.
o o o o o
Ρουσό Βολτέρος Ντιντερό Μοντεσκιέ Ντ’Αλαµπέρ
-1-
∆ιαφωτισµός και πολιτική, θρησκεία, εκπαίδευση, οικονοµία ∆ιαφωτισµός και πολιτική: ∆ιαφωτισµός → κίνηµα πολιτικό εκτός από πνευµατικό. Μέσα από αυτόν η κοινωνικά ανερχόµενη τότε αστική τάξη διαµόρφωσε τα πολιτικά της επιχειρήµατα που της ήταν αναγκαία για να διεκδικήσει τη συµµετοχή της στη λήψη των πολιτικών αποφάσεων. 1) Φυσικά δικαιώµατα ζωής, ιδιοκτησίας, ισότητας απέναντι στο νόµο, ελευθερίας σκέψης και έκφρασης 2) Θεωρία κοινωνικού συµβολαίου (Λοκ). Οι πολίτες παραχωρούν ορισµένες από τις ελευθερίες τους για να συµβιώσουν και το κράτος εγγυάται αυτήν την συµφωνία, αλλά αν το κράτος παραβιάσει τους όρους οι άνθρωποι έχουν δικαίωµα αντίστασης. Ρουσό: Η πολιτική εξουσία στα χέρια του λαού, όχι ενός ηγεµόνα. 3) Γενική βούληση (Ρουσό): Ο λαός συµµετέχει στη λήψη αποφάσεων 4) ∆ιάκριση εξουσιών (Μοντεσκιέ): α) Εκτελεστική εξουσία από την κυβέρνηση που εφαρµόζει νόµους β) Νοµοθετική εξουσία από τη βουλή που θεσπίζει νόµους γ) ∆ικαστική εξουσία από τους δικαστές που ελέγχουν την τήρηση των νόµων
∆ε γίνεται κατάχρηση εξουσίας
α) Βάση σύγχρονων δηµοκρατιών β) Ορισµένοι µονάρχες τα εφάρµοσαν φωτισµένη δεσποτεία γ) Αµερικανική και Γαλλική Επανάσταση 18ου αιώνα
∆ιαφωτισµός και θρησκεία:
Αυστηρή κριτική στο φανατισµό της καθολικής θρησκείας, ντεϊσµός, καθιέρωση ανεξιθρησκίας
∆ιαφωτισµός και εκπαίδευση:
Ρουσό (στο έργο του Αιµίλιος) ∆άσκαλος θέτει ερωτήµατα και ο µαθητής ανακαλύπτει απαντήσεις
∆ιαφωτισµός και οικονοµία:
Άνταµ Σµιθ Το κράτος επεµβαίνει λίγο στην οικονοµική ζωή
Εγκυκλοπαίδεια:
Ντιντερό, Ντ’Αλαµπέρ 33 τόµοι µε νέες γνώσεις και οικονοµικά, κοινωνικά, πολιτικά θέµατα