nr 5 (70) 2015
Nowości Marshmallow'a Oficjalna gazetka ,,Gimbus, czyli wieści z Granicznej"
STROJE Z RÓŻNYCH EPOK Cofnij się w czasie i zobacz, jak kiedyś mógłbyś/mogłabyś wyglądać
KULT ŚWIĘTYCH Zagłęb się w lekturę o świętych postaci
WITOLD PILECKI Spójrz na życiorys prawego człowieka
STRONA
1
Spis treści artykułów 1. Pianka już dostępna!.......................................................3 2. Stroje z różnych epok......................................................4-5 3. Kim był Witold Pilecki?....................................................6-7 4. Kult świętych i ich atrybuty.............................................8-23
1
4
3
2 STRONA
2
Pianka już dostępna! ARTYKUŁ NA PODSTAWIE JEDNEGO Z NEWSÓW PCWORDA
Android 6.0 Marshmallow po kilku miesiącach testów został udostępniony użytkownikom końcowym. Nowe oprogramowanie do smartfonów i tabletów mogą już pobierać użytkownicy urządzeń z rodziny Nexus. Dzień po oficjalnej premierze Sony zapowiedziało z kolei, na które z urządzeń z linii Xperia trafi nowa wersja systemu operacyjnego Google'a. Nowy mobilny system operacyjny od Google'a udostępniony został zgodnie z oczekiwaniami 5 października. Oprogramowanie będzie fabrycznie zainstalowane na smartfonach LG Nexus 5X i Huawei Nexus 6P, ale aktualizacji z Androida 5.0 Lollipop do Androida 6.0 Marshmallow mogą dokonać użytkownicy starszych Nexusów. Wśród nowości z Androida 6.0 Marshmallow warto wymienić:
1. Nowy tryb asystenta głosowego Google Now o nazwie Now on Tap, który rozumie kontekst informacji wyświetlanych na ekranie i daje użytkownikowi dodatkowe informacje;
2.System zarządzania energią Doze, który ma wydłużyć czas pracy urządzeń.
STRONA
3
Stroje z różnych epok W starożytności kobiety ubierały się w stole, czyli długie tuniki noszone przez bogate Rzymianki zszyte lub spinane na ramionach agrafami, przewiązane jednym pasem pod biustem, drugim szerokim przy biodrach. Noszony przez mężatki. W późniejszych wiekach (III w.) zastąpiona przez togę i dalmatykę. Stola ozdobiona purpurowym haftem nosiła nazwę stola insita. Stolę noszono na tunice, pod płaszczem. Następną epoką jest średniowiecze. Tak jak w innych miejscach Europy, w Polsce również kobiety nosiły suknie składające się z dwóch warstw - spodniej i wierzchniej, przy czym szerokość rękawów była oznaką pozycji społecznej kobiety. Jeśli chodzi o rękawy w sukniach dworskich, to były one wydłużone na wzór XII wiecznej mody francuskiej - nawiązywało do niej również pionowe pofałdowanie tkanin. Jak we Francji, Hiszpanii, Włoszech, tak i w Polsce w tym czasie powtarza się stale ten sam krój sukni, której tkanina w górnej części przylega aż do bioder, a dalej luźno opada licznymi fałdami ku ziemi. Nakryciem głowy były lekkie chusty delikatnie upięte na głowie lub zaprasowane w drobne fałdy, które w XV w. przybrały formę modnych w tym czasie czepców o dużych rozmiarach. Polską odmianą płaszcza było korzno, obszyte na brzegach złotym elementem, a na zimę podszywane futrem. Było ono spinane na prawym ramieniu - oczywiście krój został zaczerpnięty z wzorów bizantyjskich. Tkanin jedwabnych używano by podkreślić stopień zamożności, jednak z racji tego, że były one bardzo kosztowne obszywano nimi np. dół sukni czy płaszcza, bądź wykańczano rękawy.
Renesans uważa się za nowe odzwierciedlenie mody. Typowe dla średniowiecza zamiłowanie do wiotkości i linii pionowych zastąpiły spokojne linie
STRONA
4
poziome, zaakcentowane w stroju mocnymi pasami czarnego aksamitu, którym obszywano kwadratowy dekolt i dół sukni. Na polskiej modzie kobiecej zaważył wpływ wł. dworu królowej Bony. Polki nosiły szerokie, fałdowane spódnice z obcisłym stanikiem i koszule z bardzo szerokimi rękawami, przepasywanymi wzorzystą tkaniną
Barok (XVI-XVIII) stał się okresem wybitnego upiększania ciała. Kobiety starały się być wiecznie młode, delikatne, a ideałem były łagodne rysy twarzy, wesołe kokieteryjne i cieple spojrzenie. Twarz pokrywały emalią, a włosy srebrzystym pudrem lub nakładały peruki. Używały czerwonego różu i fioletowych szminek. Modne były charakterystyczne muszki, czyli przyklejane pieprzyki. Kobiety nosiły koronkowe i haftowane suknie na specjalnym szerokim rusztowaniu. Sznurowane gorsety uciskały ich talie i miały wielkie dekolty. Głowę przykrywano eleganckimi kapeluszami z woalka. W wieku
oświecenia ideałem było delikatna, krucha, mleczna cera i jasne
oczy oraz włosy. Wdzięk liczył się w tych czasach bardziej niż piękny wygląd czy okazałość stroju . Suknie damskie były niezwykle bogate, uszyte z drogich materiałów (gazy, tiulu, muśliny, brokatu) i pięknie zdobione. Składał się na nie gorset z fiszbinami, który mocno zwężał talie, ściągał łopatki i wypychał do góry biust oraz rogówka-czyli suknia. Nadawała jej określony kształt i czynił suknię bardziej rozłożystą.
STRONA
5
Kim był Witold Pilecki? ARTYKUŁ NA PODSTAWIE WIKIPEDII
Urodzony 13 maja 1901 w Ołońcu. Słynny rotmistrz Wojska Polskiego, współzałożyciel Tajnej Armi Polskiej i żołnierz Armii Krajowej. Pochodził z rodziny szlacheckiej pieczętującej się
herbem Leliwa. Jego dziadek, Józef Pilecki, siedem lat spędził na zesłaniu na Syberii za udział w powstaniu styczniowym. Ojciec Witolda, Julian Pilecki po ukończeniu studiów w Instytucie Leśnym w Petersburgu, przyjął posadę leśnika w Karelii, co było spowodowane represjami wobec Polaków na terenach wcielonych do Imperium Rosyjskiego. Nie mogli oni obejmować posad odpowiadających ich wykształceniu. Po wstąpieniu w związek małżeński z Ludwiką Osiecimską zamieszkali w Ołońcu. Tam urodziło im się pięcioro dzieci: Maria, Józef (zmarł w wieku 5 lat), Witold, Wanda i Jerzy. W latach 1918–1921 służył w Wojsku Polskim, walczył podczas wojny z bolszewikami. Jako kawalerzysta brał udział w obronie Grodna. 5 sierpnia 1920 wstąpił do 211 Pułku Ułanów i w jego szeregach walczył w bitwie warszawskiej, bitwie w Puszczy Rudnickiej i brał udział w buncie Żeligowskiego. Dwukrotnie odznaczony został Krzyżem Walecznych. W latach 20. XX w. rodzina Pileckich odzyskała majątek Sukurcze niedaleko Lidy (przeszedł jako wiano od Domeyków) wraz ze starym polskim dworem. Majątek był oddany wcześniej w dzierżawę. Tam wychowywały się dzieci Witolda i Marii – syn Andrzej i córka Zofia. W 1934 Witold Pilecki był podporucznikiem rezerwy ze starszeństwem z 1 lipca 1925. Pozostawał na ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień w Lidze przydziałem STRONA
6
mobilizacyjnym do 26 Pułku Ułanów Wielkopolskich w Baranowiczach. Walczył w kampanii wrześniowej jako dowódca plutonu w szwadronie kawalerii dywizyjnej 19 Dywizji Piechoty Armii Prusy, a następnie w 41 Dywizji Piechoty na przedmościu rumuńskim. Pod jego dowództwem, w trakcie prowadzonych walk, ułani zniszczyli 7 niemieckich czołgów oraz 2 nieuzbrojone samoloty. Ostatnie walki jego oddział prowadził jako jednostka partyzancka. Pilecki rozwiązał swój pluton 17 października 1939 i przeszedł do konspiracji. W czasie
II wojny światowej trafił
w nocy z 21 na 22 września 1940. Jako
więzień nr 4859 był głównym organizatorem konspiracji w obozie. W zorganizowanej przez niego siatce nazwanej przez Pileckiego ZOW (Związek Organizacji Wojskowej) byli między innymi: Stanisław Dubois, Xawery Dunikowski i Bronisław Czech. Opracowywał pierwsze sprawozdania o ludobójstwie w Auschwitz przesyłane przez pralnicze komando do dowództwa w Warszawie i przez komórkę „Anna” w Szwecji dalej na Zachód. Meldunki o sytuacji w obozie przekazywane były także do głównej kwatery AK za pomocą uciekinierów z obozu. Jedna z takich ucieczek na polecenie Pileckiego odbyła się 16 maja 1942, a dokonali jej porucznik Wincenty Gawron oraz Stefan Bielecki. 15 marca 1948 rotmistrz został skazany na karę
śmierci. Wyrok wykonano dnia
25 maja w więzieniu mokotowskim na Rakowieckiej, poprzez strzał w tył głowy. Wykonawcą wyroku był Piotr Śmietański zwany „Katem z Mokotowa”. Witold Pilecki pozostawił żonę, córkę i syna. Po przeprowadzonych w 2012 ekshumacjach i badaniach jednoznacznie ustalono, że został pochowany w Kwaterze na Łączce, gdzie potajemnie chowano ofiary UB, by pamięć w Polsce po nich zginęła. Oprócz zbiorowej mogiły w Kwaterze na Łączce istnieje rodzinny grób symboliczny.
STRONA
7
Kult świętych i ich atrybuty Kult świętych to w katolicyzmie i prawosławiu szczególny szacunek do osób uważanych za zbawione, oraz do świętych aniołów. Celami tego kultu są chwała Boża, umocnienie świętości ludu Bożego, przykład do naśladowania i wstawiennictwo przed Bogiem. Do świętych można zwracać się z prośbą o wstawiennictwo do Boga. Kult świętych jest ucieleśnieniem wiary w nierozłączną wspólnotę całego mistycznego Ciała Chrystusa, to znaczy Kościoła pielgrzymującego, oczyszczającego się w czyśćcu i chwalebnego w niebie. W związku ze zbliżającym się Świętem Wszystkich Świętych chcemy Wam przybliżyć postacie Świętych oraz ich atrybuty czyli przedmioty, z którymi są przedstawiani w sztuce. U Męczenników będą to narzędzia Ich męczeństwa np. miecz u Św. Barbary lub topór bądź siekiera u Św. Macieja Apostoła. Atrybuty te służą nam również do identyfikacji danego Świętego bądź Świętej przedstawionego w rzeźbie, na obrazie itp. Zaczniemy od Matki Boskiej, Św. Jana Chrzciciela i Apostołów, oraz części Świętych, których wezwania noszą kościoły w Siedlcach i okolicach.
Święta Tekla
STRONA
8
Matka Boża Maryję, Matkę Jezusa przedstawiamy najczęściej w sztuce ze wszystkich Świętych, nadając Jej przy tym różnorakie przydomki np. Częstochowska, Nieustającej Pomocy, Budziszyńska, Królowa Polski, Niepokalanie Poczęta itp. Mimo to czcimy jedną i tę samą Matkę Boską. Nie modlimy się do obrazów, a do tych, którzy zostali na nich uwiecznieni. Obraz bądź rzeźba mają nas przybliżać do tej osoby i skupiać nas na modlitwie.
Matka Boska Częstochowska
STRONA
9
Św. Jan Chrzciciel Syn Elżbiety i Zachariasza ,, poprzednik Jezusa”, przygotowywał ludzi na Jego przyjście. Ochrzcił Jezusa w jordanie. Został ścięty na rozkaz króla Heroda za to, że jawnie powiedział mu, że jego małżeństwo jest niemoralne (a było). W sztuce przedstawiany jest na pustyni w stroju ze skóry zwierzęcej, chrzczący Jezusa . przedstawia się też jego ściętą głowę na tacy. Zdarza się, że jest przedstawiany jako dziecko. Jest patronem parafii w leżącym niedaleko Siedlec Radzikowie Wielkim.
STRONA
10
Apostołowie Św. Piotr Pierwszy papież, jest on często przedstawiany ze Św. Pawłem lub jako ukrzyżowany na krzyżu odwrócony do góry nogami, na którym zginął. Stało się tak gdyż powiedział gdy go krzyżowano, że nie jest godzin umierać tak jak jego Pan tj. Jezus Chrystus. Jego atrybuty to klucze, strój papieski, zwój papieru
STRONA
11
Święty Paweł Apostoł nawrócony przez Chrystusa już po jego Wniebowstąpieniu. Doznał on wizji Chrystusa, w której on pytał Szawła (bo tak się w tedy nazywał) dlaczego Go prześladuje (Szaweł był prześladowcą Chrześcijan). Po tym Objawieniu Szaweł nawrócił się, przyjął Chrzest i imię Paweł. Głosił On później wiarę w Chrystusa w wielu miejscach dlatego nazywany jest Apostołem narodów. Został ścięty za wiarę w Jezusa. Jego atrybuty to: miecz i zwój papieru. Często przedstawiany jest ze Św. Piotrem.
STRONA
12
Święty Andrzej Apostoł, rodzony brat Św. Piotra. Głosił Ewangelię w Bizancjum, Azji Mniejszej, Tracji, Scytii, Grecji i na wybrzeżach Morza Czerwonego. Uważany jest za pierwszego biskupa Konstantynopola co sprawia iż jest szczególnie czczony w Cerkwi Prawosławnej. Został umęczony za wiarę w Chrystusa w Pátrai między 62 a 70 rokiem, przez ukrzyżowanie na krzyżu w kształcie litery X. Jest przedstawiany z narzędziem swojej męki, księgą, rybą i siecią.
STRONA
13
Święty Jakub Większy (Starszy) Brat Św. Jana Apostoła. Miał porywczy charakter więc Jezus mówił na Niego i Jego Brata-Świętego Jana synami gromu. Mimo to został świętym i jest doskonałym przykładem tego jak mimo wszystko można przezwyciężyć swoje wady i dojść do świętości. Został skazany na śmierć przez Heroda Wielkiego za nauczanie Ewangelii, a ten przed śmiercią żałował swojego kata, a ten wzruszony postawą Apostoła, że nawrócił się na chrześcijaństwo. Zginął jako pierwszy z Apostołów. Jego kult rozwinął się przy Jego grobie w Santiago de Compostela w Hiszpanii dokąd do dziś udają się liczne pielgrzymi stąd jest przedstawiany z kijem pielgrzymim, ale i z muszlą, księgą i mieczem. Jest patronem parafii w podsiedleckich Przesmykach.
STRONA
14
Święty Jan Apostoł (Ewangelista) Najmłodszy z Apostołów. Brat Św. Jakuba Starszego. Uważany jest za najwierniejszego z uczniów Chrystusa, jako jedyny z Apostołów pozostał przy Jezusie na Drodze Krzyżowej. Jest autorem jednej z Ewangelii. Nauczał Ewangelii w Efezie leżącym na terenie obecnej Turcji. Po Zesłaniu Ducha Świętego opiekował się Matką Bożą. Jako jedyny z Apostołów zmarł śmiercią naturalną w Efezie. Jest przedstawiany z orłem- jego symbolem, księgą Ewangelii, gołębica i kielich.
STRONA
15
Święty Filip Przyjaciel Św. Andrzeja, uczeń Chrystusa. Po Zesłaniu Ducha Świętego głosił Ewangelię w Azji Mniejszej, Scytii, Lidii, Frygii, Grecji, krainie Partów ,Azocie i w Grecji. Jedna z wersji podaje, że Apostoł ten został powieszony na słupie w Hierapolis, a inna iż został ukamienowany, a uprzednio przybity do krzyża. Jego atrybuty to krzyż łaciński w kształcie litery T (czasami odwrócony), wąż, smok, chleb, ryba, kamień.
Święty Bartłomiej Pochodził z Kany Galilejskiej. Głosił wiarę w Chrystusa w Armenii, Indiach, Etiopii oraz Arabii. Po wielu torturach został rozpięty na krzyżu głową w dół i żywcem obdarty ze skóry. Później przybity do wspomnianego krzyża, a gdy już miał umrzeć odczepiono go od krzyża i ścięto. W ikonografii przedstawiany jest z obciętą skórą i kordelasem (nożem do zdzierania skóry). Jest patronem parafii w położonej niedaleko Siedlec Paprotni.
STRONA
16
Święty Tomasz Apostoł, który zwątpił w Zmartwychwstanie Chrystusa i powiedział, że nie uwierzy dotąd aż włoży palec w Rany Chrystusa i rękę do Jego boku, który był przebity. Jezus objawił się i Tomaszowi i poprosił Tomasza by włożył palec w Jego Rany. Zdumiony Tomasz rozpoznał wtedy Jezusa i uwierzył w Jego Zmartwychwstanie. Po Zesłaniu ducha Świętego Tomasz ewangelizował Partów i mieszkańców Indii. Został zabity za wiarę w Chrystusa w Indiach mieczem bądź lancą. Jego atrybuty to miecz, lanca i pion architekta.
STRONA
17
Święty Mateusz Mateusz początkowo był celnikiem czyli poborcą podatków. W pewnym momencie poznał Jezusa i poszedł za Nim- został Jego uczniem. Napisał jedną z Ewangelii. Głosił Ewangelię w Etiopii i Persji gdzie został zabity(albo w jednym miejscu, albo w drugim). Został ścięty mieczem za wiarę w Chrystusa. Jego atrybutami są: miecz, topór, lanca, pióro, księga oraz Anioł.
STRONA
18
Święty Szymon Apostoł zwany gorliwym. Głosił Ewangelię w Afryce Północnej, Kaukazie, Persji i części Europy (zachodniej). Został umęczony za wiarę w Chrystusa przez ukrzyżowanie lub przecięcie piłą na pół razem ze Święty Judą Tadeuszem, z którym patronuje naszej diecezji siedleckiej i parafii w podsiedleckich Czołomyjach. Jego atrybuty to: piła, palma, księga, kotwica, topór i włócznia.
STRONA
19
Święty Juda Tadeusz Prawdopodobnie daleki krewny Chrystusa, szczególnie czczony w Meksyku. Po zesłaniu Ducha Świętego głosił Ewangelię w okolicach Edessy, Libii oraz Mezopotamii i Persji. Poniósł śmierć męczeńską ze Św. Szymonem o czym już pisaliśmy. Jego atrybuty to kamienie, Krzyż, laska, zwój papieru, płomień na głową, medalion z wizerunkiem Chrystusa, maczuga oraz palma.
STRONA
20
Święty Maciej Wierny towarzysz Chrystusa, był jego uczniem, ale nie Apostołem. Do tego grona został dodany po samobójczej śmierci Judasza. Po Zesłaniu ducha Świętego głosił Ewangelię w Europie(w tym części Słowiańszczyzny), Etiopii, Palestynie i Azji Mniejszej. Został ukamienowany za wiarę w Chrystusa, a później dobity toporem, siekierą lub halabardą. Jego atrybuty to narzędzia męki oraz: krzyż, księga, włócznia, miecz, zwój papieru.
STRONA
21
Święty Barnaba Kuzyn Św. Marka. Ewangelii nauczał w Antiochii, Cyprze i Azji Mniejszej. Uważany jest za pierwszego arcybiskupa Cypru. Został ukamienowany za wiarę w Chrystusa właśnie na Cyprze. Jego atrybuty to: kamienie, stos, płomienie, Krzyż i pastorał biskupi. Jest szczególnie czczony na Cyprze, a zwłaszcza przez mieszkających tam prawosławnych.
Drodzy czytelnicy! Mamy nadzieję, że udało nam się przybliżyć Wam temat kultu Świętych i przedstawiania Ich w sztuce. W następnych częściach przybliżymy Wam szczególnie popularnych Świętych. Dziękujemy Wam za przeczytanie artykułu!
STRONA
22
Redaktor naczelny: Marcin Stefanowicz Projekt okładki: Marcin Stefanowicz Skład redakcji: Katarzyna Harasim, Maciej Szcześniak Opiekun: Joanna Jakimiak
DZIĘKUJEMY ZA SPĘDZONY CZAS!
Redakcja
STRONA
23