NOVU M H U I Z E N VI S IO koninklijk instituut voor blinden en slechtzienden Jaco D. de Visser Architecten en Ex Interiors
Jaco D. de Visser Architecten Wiersedreef 1 3433 ZX Vreeswijk
Ex Interiors Wiersedreef 1 3433 ZX Vreeswijk
T 030 231 98 92 E jaco@devisserbv.nl www.devisserbv.nl
T 030 236 81 62 E ex@ex-interiors.nl www.ex-interiors.nl
revitalisatie en uitbreidingAannemer E-installatles PROJECTGEGEVENS KoninKlijKe visio, Huizen Alewijnse, Utrecht Data www.alewijnse.nl &co2004 is een samenwerkingsverband tussen jaco d. de visser architecten & Start bouw: april ex lnteriors, vreeswijk Oplevering: december 2005 Glasgevels en daken (inclusief constructie) revitalisatie en uitbreiding van het hoofdkantoor Koninklijke/Absoluut visio te huizen. Het terrein Maten Pilkington Glastechniek, Venlo van de Koninklijke een grootscheepse verbouwing. Bruto vloeroppervlak 9.290 m2 visio in Huizen ondergaat momenteel www.pilkington.nl een besloten architectenselectie kreeg jaco d. de visser architecten de opdracht voor Bruto inhoudna 29.700 m3 een ingrijpende verbouwing van het hoofdkantoor van de Koninklijke visio in Huizen. later een andere selectie de opdracht voor het Architecten kreeg ex interiors, het bureau van odette ex, via Staalwerk interieur. de intensieve samenwerking en interieurarchitectVan weerspiegelt zich Jaco D. de Visser Architecten (tevens bouwdirectie),van architect Constructiewerkplaats Galen, Utrecht vooral in de maatregelen waarbij het oorspronkelijke, gesloten gebouw zich opent naar de Vreeswijk www.vgalen.nl omgeving. www.devisserbv.nI Koninklijke visio ontwikkelt, maakt en distribueert Leverancier hulpmiddelen, studiematerialen, onderwijsHout terras programma’s en audio-publicaties voor blinden enTech-Wood, slechtzienden. Het bestaande gebouw Ex Interiors, Vreeswijk Rijssen bleek niet meer toereikend voor de groeiende organisatie en bovendien was er de wens www.ex-interiors.nl www.tech-wood.com om bijeenkomsten en studie- programma’s in het eigen huis te houden. Het terrein van Koninklijke visioArchitecten ligt in een bosrijke omgeving.Landschapsarchitect achter het imposante hoofdgebouw Projectteam de Jaco D. de Visser bevinden zich verschillende bijgebouwen, die in de loop derAdviseurs, jaren verschillende Jaco de Visser, Hugo Keuker Croonen Rosmalen functies hebben gehad, variërend van gymzaal, schoolgebouw tot stallen. nu komen daar in de www,croonen.nl tweede fase van het project onder meer een restaurant, auditorium en appartementen Projectteam Ex Interiors voor studenten blijft gereserveerd voor kantoren, Odette Ex, Judith Westgeesten gastdocenten. Het hoofdgebouw Verlichting vergaderruimten en studio’s, waar boeken en cursussen worden ingesproken.Bavel Arpalight Projectverlichtlng, Opdrachtgever www.arpalight.nl Stichting Novum te Huizen www.visio.nu respect Vast meubilair in het plan van de visser & ex voert respect voorRetera het bestaande gebouw Eindhoven en de omgeving interieurwerken, de boventoon. Het bakstenen hoofdgebouw — ooit gebouwd als school – voldeed klimatoBouwmanagement www.retera.nl logisch niet aan de eisen, had een beperkte toegankelijkheid voor minder validen en ICS Adviseurs, Amsterdam onduidelijke routing, en was bovendien op veel plaatsen te donker. in de kelder bevond www.icsadvlseurs.nl Los meubilair zich een enorme, antieke installatie met ketels voor verwarming van het totale complex. Desque, Eindhoven in het programma van eisen stonden niet alleen meer vierkante meters in het gebouw als Adviseur installaties en bouwfysica Moooi, Breda maar ook het parkeren opDe hetZon terrein. binnen de schil het Raadgevend eis, Technies Buroeen Vanoplossing Heugten,voor Nijmegen Van Duurstede, Wijk van bij Duurstede huidige complex waren deze eisen niet te realiseren. www.van-heugten.nl SV Interieurs, Rotterdam in de eerste fase van het project is de ruimteproblematiek voor een groot deel letterlijk Constructief onder advieshet maaiveld verdwenen. een flinke ondergrondse Prints parkeergarage is aan de voorzijde van het hoofdgebouw geplaatst. Het centrale ketelhuis de kelder Breda is ontmanteld en Pieters Bouwtechniek, Utrecht Opera in ontwerpers, verbouwd tot vergaderruimte. aan de achterzijde www.operadesign.com van het gebouw is een bouwlaag onder www.pietersbouwtechniek.nl het binnenterrein geplaatst en ondergingen de kantoorruimten aan die zijde een metamormeters voor de oorspronkelijke Akoestiek fose door een gebouwhoge glasconstructie enkele Behang bakstenen gevel. M+P raadgevende ingenieurs, Aalsmeer Based On, Haarlem www.mp.nl Hoofdaannemer bouwkundig Aannemingsbedrijf G.W. Geelen, Vleuten www.geelenbouw.nl Aannemer W.lnstallaties Installatiebedrijf Andriessen, Houten www.andriessen.com
Fotografie Palladium Photodesign www.palladium.de
DaglicHt Bij het betreden van de parkeergarage, vlak na de poort rechtsaf, valt de hoeveelheid daglicht in de ondergrondse ruimte meteen op. Door flinke vides, die zijn voorzien van doorval beveiliging van metaalgaas en bescherming van doek, valt het daglicht direct op de garagevloer. Nergens krijg je het gevoel van een bedompte, ondergrondse ruimte. integendeel, het licht nodigt je uit om naar de glazen trap- en liftpartijen te gaan om te zien wat voor moois zich daarboven bevindt. Dat moois is een enorm terras, dat zich boven de parkeergarage bevindt en zich strekt tot aan de hoofdentree. Het terras heeft een vloer van houten delen en is ruimtelijk verdeeld met plantenbakken, buitenmeubilair en een verzinkt stalen pergola. De entreepartijen voor de parkeergarage staan als elegante paviljoens op het dek. Met ijle staalprofielen worden de grote glasplaten vastgehouden, in de hoeken sluiten de glasplaten naadloos op elkaar aan. Voor het dek is gekozen voor tech-wood, composiet zachthout dat in korte tijd vergrijst.
SlotgracHt Een brug biedt toegang tot de hoofdentree. Hier is duidelijk te zien hoe het ketelhuis is getransformeerd tot vergaderruimte: dankzij een ‘slotgracht’ kreeg de kelder een gevel. De taluds en de ruimte onder de brug zijn voorzien van begroeiing en zelfs bomen. in het interieur valt voldoende daglicht. De hier geplaatste vergaderzalen hebben het uitzicht niet echt nodig. De interieurs zijn licht, met het meubilair is kleur en sfeer gemaakt.
liNKS BoVEN: VErgaDErrUiMtES oNDEr MaaiVElD liNKS oNDEr: VEEl DaglicHt iN ParKEErgaragES oNDEr: oVErZicHtSPlattEgroND
als elegante paVilJOens staan de entreepartiJen VOOr parKeergarage Op een deK geMaaKt Van tecHWOOd dat in KOrte tiJd VergriJst
glas de meest opvallende ingrepen aan het hoofdgebouw zelf bevinden zich aan de achterzijde van het gebouw en zijn gemaakt met glas. Het centrale trappenhuis kreeg een liftpartij van staal en glas. Het oorspronkelijke glas en lood geeft een aardig contrast met de strakke lijnen en maatvoering van de liftkoker. de oorspronkelijke achtergevel is nog wel te zien, maar ligt een aantal meters achter de nieuwe glazen gevel. Of eigenlijk: serre, want het geheel heeft ook een glazen dak. glazen vinnen steunen de gestapelde glaspanelen in verticale richting én verbinden de nieuwe gevel in horizontale zin met de bestaande bakstenen buitenmuur. Voor de aandachtige toeschouwer zijn daarbij leuke details te ontdekken: de plaatsing van de bevestigingspunten van het glas, de verticale lamellen die een mater onder het plafond ophouden (want geen constructieve functie aldaar) en het gezeefdrukte glas in bladerpatroon. Waarom bladeren? Omdat er onherroepelijk vuil op een glasdak komt en dan is er niets natuurlijker dan een patroon van bladeren om dat te maskeren: het licht in het bos wordt immers ook door bladeren gefilterd. Overigens was het patroon ook cruciaal voor de klimaathuishouding en is veel geëxperimenteerd met het juiste percentage daglichttoetreding, om de serre niet teveel direct daglicht te geven. in de serre zijn cellen geplaatst van gekleurd glas: autonome ruimten waarin kan worden vergaderd of flexwerken
VerlicHting Voor de verlichting in de werkruimten in de serre is gekozen om die van binnenuit te laten plaatsvinden, dus niet met armaturen aan plafonds of wand. Op de tafels zijn opvallende armaturen geplaatst, waarmee de ruimtes efficiënt worden aangelicht. een aantal armaturen en lampenkappen zijn speciaal voor het project ontworpen.
BeHang de schoollokalen zijn getransformeerd tot werkplekken. Om de communicatie onderling te bevorderen zijn de tussenwanden voorzien van openingen. de resterende delen zijn omkleed met een zeer speciaal behang ontworpen door irma Boom. de kleurrijke lijnen zijn doorsnedes van bekende schilderijen waarbij alle kleuren die dan ontstaan naar boven zijn getrokken. Zo ontstaan er nieuwe schilderijen die onderling weer samen te stellen zijn en waardoor er zeer veel kleurnuances ontstaan. in nauwe samenwerking met ex is hieraan gewerkt en hebben alle verdiepingen in elke vleugel weer een ander “schilderij” gekregen.
de druppel in de zoektocht naar het spanningveld tussen het “oude” en het “nieuwe” wordt je in de entree hal haast overvallen door een majestueuse druppel die doorloopt tot aan het dak. ingenieus snijdt deze het gebouw door en laat zien dat heden en verleden geheel met elkaar kunnen worden verweven en tezamen voor een nieuwe ruimtelijke beleving kunnen zorgen. de geel gespoten kleur is bewust gekozen omdat slechtzienden deze kleur nog als laatste lichtpunt kunnen waarnemen. een gelijkwaardige ervaring is voelbaar op de zolderverdieping waar de techniek van het gehele gebouw is weggewerkt door het aanbrengen van afgeronde schalen tegen het bestaande dak. de oude spanten in combinatie met het diepe rood geeft de ruimtes haast een sacrale dimensie.
patio’s zijn getransforMeerd tot WerKpleKKen
daKpaKKet alle kantoren aan de achterzijde hebben uitzicht op de binnentuin, die wel degelijk buitenruimte is en inmiddels een dubbelrol vervult als dak van de onder-liggende vergaderruimte. een vernuftige constructie, waarbij de balken en installaties niet onder, maar tussen de vloerplaten zijn gelegd, hield het dakpakket beperkt. slechts een bescheiden hekwerk geeft aan waar de vides of lichthappers zich bevinden. de beplanting is afgestemd op de onderliggende constructie: om de belasting te beperken, zijn de paden boven de balken geplaatst en is er een licht grondpakket voor beplanting daartussen.
landscHap de vides worden in de binnenruimte onder de tuin ervaren als patio’s. de verdiepinghoge glaspuien en de scherpe detaillering van de overgang binnen- buiten met steenachtige materialen en slanke kozijnen dragen aan dat beeld bij. Het constructie materiaal beton is heel aanwezig, maar maakt onderdeel uit van de compleet andere sfeer die hier is gecreÍerd. Waar bovengronds de geschiedenis van de locatie tastbaar is, blijkt onder het maaiveld een wereld te zijn die onmiskenbaar uit de eenentwintigste eeuw is. de verbindende factor is letterlijk het landschap, het buiten, waar je je op elke plaats in dit gebouw van bewust bent. Hoe dat komt? niet in de laatste plaats door een vernuftige indeling en daglichttoetreding boven aan de prioriteitenlijst. Maar ook zeker door de inrichting van het gebouw, zonder poespas, met zorgvuldig gekozen materialen, inrichtingselementen en kleuren en een heel belangrijk aspect: rust.
arcHitectuur en interieur in dit project is de kennis en kunde van beide bureau’s geheel met elkaar verweven en valt een onderscheid van beide disciplines nagenoeg niet meer vast te stellen. de samenwerking heeft tot grote tevredenheid van de opdrachtgever geleid tot een zeer evenwichtig totaal beeld. de afstemming van alle onderdelen had als doel te komen tot een totale eenheid waar ruimtelijke fascinatie, licht, contrast, textuur, gaafheid en respect de boventoon voeren.
acHtergevel novuM
glazen vinnen steunen de gestapelde glaspanelen in verticale ricHting en verbinden de nieuWe gevel in Horizontale zin Met de bestaande baKstenen Muur
plattegrond 1e verdieping langs doorsnede over Het gebouW
entree gebied – ingenieus snijdt de druppel Het gebouW
BOVEN: DRUPPEL ALS VIPROOM RECHTS: DRUPPEL LOOPT DOOR TOT AAN HET DAK
nieuWe lift van staal en glas en Het bestaande glas in lood is ge誰ntegreerd in Het trappenHuis
nieuWe glazen gevel enKele Meters voor de oorspronKelijKe buitengevel
VERGADERRUIMTES – IN DE KANTOORRUIMTES IS GEWERKT MET BASED ON BEHANG NAAR EEN ONTWERP VAN IRMA BOOM WAARBIJ BEKENDE SCHILDERIJEN ALS HET WARE ZIJN DOORGESNEDEN EN DE KLEUREN DIE DAN ZICHTBAAR WORDEN ZIJN OMHOOG GEHAALD
ZOLDERVERDIEPING – DE OUDE SPANTEN IN COMBINATIE MET HET DIEPE ROOD GEEFT DE RUIMTE HAAST EEN SACRALE DIMENSIE
een patroon van bladeren op Het glas oM Het indirecte licHt te filteren zoals Het licHt in Het bos ooK Wordt gefilterd
DE CELLEN MET GEKLEURD GLAS ZIJN AUTONOME RUIMTES WAARIN KAN WORDEN VERGADERT. TEVENS FUNGEREN ZIJ IN DE AVONDUREN ALS LICHT OBJECTEN DIE VAN BUITEN AF ZICHTBAAR ZIJN.
IN DE PATIO IS EEN ONTMOETINGSRUIMTE VOOR DE MEDEWERKERS VAN NOVUM
WAAR BOVENGRONDS DE GESCHIEDENIS VAN DE LOCATIE TASTBAAR IS BLIJKT ONDER HET MAAIVELD EEN WERELD TE ZIJN DIE ONMISKENBAAR UIT DE 21STE EEUW IS
GLAZENGEVEL ACHTERZIJDE – GLAZEN VERGADERRUIMTES WERKEN ALS EEN TWEEDE HUID
SOUTERRAIN MET ACHTERGEVEL
PROJECTGEGEVENS Data Start bouw: april 2004 Oplevering: december 2005 Maten Bruto vloeroppervlak 9.290 m2 Bruto inhoud 29.700 m3 Architecten Jaco D. de Visser Architecten (tevens bouwdirectie), Vreeswijk www.devisserbv.nI Ex Interiors, Vreeswijk www.ex-interiors.nl Projectteam Jaco D. de Visser Architecten Jaco de Visser, Hugo Keuker Projectteam Ex Interiors Odette Ex, Judith Westgeest Opdrachtgever Stichting Novum te Huizen www.visio.nu Bouwmanagement ICS Adviseurs, Amsterdam www.icsadvlseurs.nl
Aannemer E-installatles Alewijnse, Utrecht www.alewijnse.nl
Glasgevels en daken (inclusief constructie) Pilkington /Absoluut Glastechniek, Venlo www.pilkington.nl
Staalwerk Constructiewerkplaats Van Galen, Utrecht www.vgalen.nl Leverancier Hout terras Tech-Wood, Rijssen www.tech-wood.com Landschapsarchitect Croonen Adviseurs, Rosmalen www,croonen.nl Verlichting Arpalight Projectverlichtlng, Bavel www.arpalight.nl Vast meubilair Retera interieurwerken, Eindhoven www.retera.nl
Adviseur installaties en bouwfysica Raadgevend Technies Buro Van Heugten, Nijmegen www.van-heugten.nl
Los meubilair Desque, Eindhoven Moooi, Breda De Zon Van Duurstede, Wijk bij Duurstede SV Interieurs, Rotterdam
Constructief advies Pieters Bouwtechniek, Utrecht www.pietersbouwtechniek.nl
Prints Opera ontwerpers, Breda www.operadesign.com
Akoestiek M+P raadgevende ingenieurs, Aalsmeer www.mp.nl
Behang Based On, Haarlem
Hoofdaannemer bouwkundig Aannemingsbedrijf G.W. Geelen, Vleuten www.geelenbouw.nl Aannemer W.lnstallaties Installatiebedrijf Andriessen, Houten www.andriessen.com
Fotografie Palladium Photodesign www.palladium.de