Σημειώσεις μαθήματος Από τον κ. Τσιτσάκη
Οι σημειώσεις του μαθήματος είναι από τον κ. Τσιτσάκη και έχουν δημοσιευθεί στο e-class. Εγώ έκανα κάποιες υπογραμμίσεις, επισημάνσεις και τις έφερα σε μορφή που να είναι εύκολα εκτυπώσιμες.
Οι διαφάνειες αυτές, αποτελούν πρωτότυπο υλικό από το υπό δημοσίευση βιβλίο μου «Εισαγωγή στη Χρηματοοικονομική Λογιστική» Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η ολική ή μερική αναπαραγωγή, ή η αναπαραγωγή περιληπτικά, κατά παράφραση ή διασκευή του παρόντος έργου με οποιοδήποτε μέσο ή τρόπο (μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης, ή όπως αλλιώς), σύμφωνα με τους Ν.387/1920, 4301/1929, τα Ν.Δ. 3656/56, 4264/75, Ν.100/75 και λοιπούς εν γένει κανόνες του Ελληνικού και του Διεθνούς Δικαίου, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του συγγραφέα. Copyright © 2006: Χρήστος Αθ. Τσιτσάκης Τ.Ε.Ι. Χαλκίδας τηλ. 22280 99513
ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΡΟΧΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΝΑ ΤΙΣ ΚΑΘΙΣΤΑ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ
Σελίδα 1 / 113
ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚ Η ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ (πληροφόρηση κυρίως για τους τρίτους, τους εκτός της επιχείρησης)
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ (πληροφόρηση κυρίως για τους εντός της επιχείρησης)
ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Μια “φωτογραφική” απεικόνιση της οικονομικής κατάστασης της επιχείρησης, στο τέλος κάθε χρόνου, η οποία παρουσιάζει τις δύο βασικές πληροφορίες που χρειαζόμαστε για να γνωρίσουμε την επιχείρηση.
Σελίδα 2 / 113
ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
Μία ζυγαριά σε ισορροπία
ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
ΠΑΘΗΤΙΚΟ
ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ
ΠΗΓΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ
Εξ’ ορισμού το Ενεργητικό είναι πάντοτε ίσο με το Παθητικό Σελίδα 3 / 113
ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
ΠΑΘΗΤΙΚΟ
Όλα τα περιουσιακά στοιχεία (υλικά και άυλα) τα οποία ανήκουν κατά κυριότητα στην επιχείρηση
Η περιουσία που περιγράφεται αριστερά μπορεί να προέρχεται μόνο από 2 πηγές: α. Δικά μας (Ίδια) Κεφάλαια β. Ξένα Κεφάλαια (τα οποία επειδή είναι ξένα και έχουμε υποχρέωση να τα επιστρέψουμε, αποτελούν Υποχρεώσεις)
Παράδειγμα επιχείρησης που μόλις ξεκινά την λειτουργία της. Για την δημιουργία της ο επιχειρηματίας συνεισέφερε 100.000 € σε μετρητά. Η περιουσία της επιχείρησης μας είναι 100 χ. σε μετρητά και προέρχεται από Ίδια (Δικά μας) Κεφάλαια. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
Μετρητά
ΠΑΘΗΤΙΚΟ
100.000 €
Ίδια Κεφάλαια 100.000 €
Σελίδα 4 / 113
Στη συνέχεια η επιχείρηση αγοράζει μετρητοίς (τα πληρώνει εκείνη τη στιγμή), έπιπλα αξίας 20.000 € για να μπορεί να λειτουργήσει. Η περιουσία της επιχείρησης μας εξακολουθεί να είναι 100 χ. (80 σε μετρητά και 20 σε έπιπλα) και εξακολουθεί να προέρχεται από Ίδια (Δικά μας) Κεφάλαια. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
Μετρητά Έπιπλα
ΠΑΘΗΤΙΚΟ
80.000 € 20.000 €
Ίδια Κεφάλαια 100.000 €
Στη συνέχεια η επιχείρηση αγοράζει εμπορεύματα αξίας 100.000 €. Καταβάλλει μετρητοίς τα 70 χ. και συμφωνεί τα υπόλοιπα 30 χ. να τα πληρώσει στον προμηθευτή σε 1 μήνα. Η περιουσία μας τώρα είναι 130 χ. (10 σε μετρητά, 20 χ. σε έπιπλα και 100 χ. σε εμπορεύματα) και προέρχεται κατά τις 100 χ. από Ίδια (Δικά μας) Κεφάλαια και κατά τις υπόλοιπες 30 χ. από Ξένα Κεφάλαια που αποτελούν υποχρέωση μας για επιστροφή προς τον προμηθευτή. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
ΠΑΘΗΤΙΚΟ
Μετρητά 10.000 € Ίδια Κεφάλαια 100.000 € Ξένα κεφάλαια Έπιπλα 20.000 € Υποχρεώσεις σε Εμπορεύματα 100.000 € προμηθευτές 30.000 €
Σελίδα 5 / 113
Μη ξεχνάτε: Ενεργητικό = Περιουσία Επιχείρησης Παθητικό = Πηγή της περιουσίας Αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος
_Πώς επιδρούν τα οικονομικά γεγονότα στον Ισολογισμό της επιχείρησης ; _Με τέτοιο τρόπο ώστε η ζυγαριά του Ισολογισμού να είναι πάντα ισορροπημένη
Σελίδα 6 / 113
2 Kg
8
8
4
2
2
8
4
4
4
2
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
= 24 Kg
= 24 kg
Θεωρήστε ότι ξεκινάμε από εδώ
10
10
2
Kg
Kg
Kg
8
8
4
2
2
8
4
4
4
2
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
= 34 Kg + Ενεργητικό
= 34 kg + Παθητικό
Σελίδα 7 / 113
Α' περίπτωση: Ε+ Π+
Παράδειγμα: Λήψη από την τράπεζα μακροπροθέσμου δανείου 50.000 €. Αυξάνεται η περιουσία μας (τα μετρητά μας) κατά 50 χ. και αυξάνονται και οι υποχρεώσεις μας ισόποσα.
10
10
Kg
Kg
8
8
4
2
8
4
4
4
2
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
= 32 Kg - Ενεργητικό
= 32 kg - Παθητικό
Σελίδα 8 / 113
Β' περίπτωση: Ε Π
Παράδειγμα: Εξοφλούμε με μετρητά 2.000 € υποχρέωση μας προς προμηθευτή. Η περιουσία μας (τα μετρητά μας) μειώνεται κατά 2 χ. και μειώνεται και το Παθητικό (οι υποχρεώσεις μας) κατά 2 χ.
10
10
Kg
Kg
4
8
4
2
4
8
4
4
4
2
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
= 32 Kg + Ενεργητικό - Ενεργητικό
= 32 kg
Σελίδα 9 / 113
Γ' περίπτωση: Ε Ε+
Παράδειγμα: Αγοράζουμε με μετρητά εμπορεύματα αξίας 3.000 €. Η περιουσία μας (τα μετρητά μας) μειώνεται κατά 3 χ. και ταυτόχρονα αυξάνεται κατά 3 χ. (αύξηση των εμπορευμάτων)
10
4
4
2
Kg
Kg
Kg
Kg
4
8
4
2
4
8
4
4
4
2
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
= 32 Kg
= 32 kg + Παθητικό - Παθητικό
Σελίδα 10 / 113
Δ' περίπτωση: Π Π+
Παράδειγμα: Η επιχείρηση παίρνει από την Τράπεζα δάνειο 10.000 € για να εξοφλήσει υποχρέωση της προς προμηθευτή. Μειώνονται οι υποχρεώσεις της προς προμηθευτές κατά 10 χ. αλλά αυξάνονται οι υποχρεώσεις της προς την Τράπεζα ισόποσα. Α' περίπτωση: Ε+ Π+ Γ' περίπτωση: Ε Ε+
Β' περίπτωση: Ε Π Δ' περίπτωση: Π Π+
Αυτές ήταν οι 4 βασικές δυνατότητες διατήρησης της ισορροπίας της ζυγαριάς. Υπάρχουν και άλλες που αποτελούν συνδυασμούς των 4 βασικών. Π.χ.
Σελίδα 11 / 113
10
8
4
4
Kg
Kg
Kg
Kg
4
8
4
2
8
4
4
4
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
Kg
= 36 Kg + Ενεργητικό - Ενεργητικό
= 36 kg
+ Παθητικό
Συνδυασμός περιπτώσεων: Ε+ Ε Π+
Παράδειγμα: Αγοράζουμε εμπορεύματα αξίας 8.000 € εκ των οποίων καταβάλλουμε σε μετρητά τα 3.000 ενώ τα υπόλοιπα 5.000 τα οφείλουμε στον προμηθευτή. Η περιουσία μας (τα εμπορεύματα μας) αυξάνεται κατά 8 χ. και ταυτόχρονα, μειώνεται κατά 3 χ. (μείωση των μετρητών) και αυξάνονται και οι υποχρεώσεις μας προς προμηθευτές κατά 5 χ.
Σελίδα 12 / 113
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ (ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ) ΚΑΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΗΓΩΝ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ)
ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
ΠΑΘ..
Ταξινόμηση των περιουσιακών 1) μας στοιχείων ανάλογα με τον βαθμό ευκολίας ρευστοποίησης τους (μετατροπής τους σε 2) μετρητά) και την ταχύτητα ανανέωσης τους.
Σελίδα 13 / 113
ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
ΠΑ.
1. Πάγια (πάγιος σημαίνει σταθερός) Τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία παραμένουν για πολύ χρόνο στην επιχείρηση. Ρευστοποιούνται σχετικά δύσκολα (π.χ. τα κτίρια της επιχείρησης)
2. Κυκλοφορούντα Τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία ανανεώνονται πιο συχνά και ρευστοποιούνται σχετικά εύκολα (π.χ. τα εμπορεύματα της επιχείρησης) Υποκατηγορία των κυκλοφορούντων είναι τα διαθέσιμα δηλαδή τα μετρητά. Αυτά δεν χρειάζονται ρευστοποίηση, είναι ήδη ρευστά και στην διάθεση της επιχείρησης (εξ ου και ο τίτλος)
ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡ..
ΠΑΘΗΤΙΚΟ
1. Ίδια Κεφάλαια (Δεν χρειάζονται επιπλέον ταξινόμηση) 2. Ξένα Κεφάλαια (Υποχρεώσεις) Ταξινόμηση ανάλογα με τον χρονικό ορίζοντα λήξης της υποχρέωσης επιστροφής τους σε: α. Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις (χρονικός ορίζοντας λήξης > έτους) β. Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις (χρονικός ορίζοντας λήξης < έτους)
Σελίδα 14 / 113
ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 31/12/2005
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Α. ΠΑΓΙΑ Κτίρια 300 χ. Μεταφορικά μέσα 40 χ. Έπιπλα 20 χ. Β. ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΑ Εμπορεύματα 140 χ.
ΠΑΘΗΤΙΚΟ
Α. ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ίδια Κεφάλαια 300 χ. Β. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ _Μακροπρόθεσμες Μακροπρόθεσμο δάνειο 200 χ. _Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις σε προμηθευτές 50 χ.
Απαιτήσεις από πελάτες 40 χ. Διαθέσιμα Μετρητά στο ταμείο 10 χ. Σύνολο Ενεργητικού 550 χ. Σύνολο Παθητικού
Το διπλογραφικό σύστημα
Η έννοια της χρέωσης και της πίστωσης
Σελίδα 15 / 113
550 χ.
• ΦΡΑΣΕΙΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΖΩΗΣ _ Αγόρασα ρούχα _ Έχτισα σπίτι _ Πούλησα το αυτοκίνητο Οι οικονομικές μας πράξεις περιγράφονται μονοσήμαντα. Περιγράφεται μόνο η ενέργεια μας αλλά όχι και ολόκληρη η επίπτωση της. Έτσι η εικόνα που έχουμε για τη συναλλαγή δεν είναι ολοκληρωμένη
• Λογιστικά διατυπωμένες φράσεις _ Αγόρασα ρούχα μετρητοίς _ Έχτισα σπίτι παίρνοντας δάνειο από την Τράπεζα _ Πούλησα το αυτοκίνητο και πήρα τα μισά λεφτά στο χέρι, και τα υπόλοιπα θα τα πάρω σε 3 μηνιαίες δόσεις. Τι άλλαξε από πριν; Οι οικονομικές μας πράξεις περιγράφονται πλήρως. Περιγράφεται όχι μόνο η ενέργεια που κάναμε αλλά και η επίπτωση της. Δηλαδή:
Σελίδα 16 / 113
_ Αγόρασα
ρούχα μετρητοίς (Αυξήθηκαν τα ρούχα μου, αλλά ταυτόχρονα μειώθηκαν τα μετρητά μου) _ Έχτισα σπίτι παίρνοντας δάνειο από την Τράπεζα (Αύξησα την ακίνητη περιουσία μου κατά την αξία του σπιτιού, αλλά ταυτόχρονα, αύξησα ισόποσα τις υποχρεώσεις μου) _ Πούλησα το αυτοκίνητο και πήρα τα μισά λεφτά στο χέρι, και τα υπόλοιπα θα τα πάρω σε 3 μηνιαίες δόσεις (Αντικατέστησα ένα περιουσιακό μου στοιχείο – το αυτοκίνητο – με δύο άλλα, τα μετρητά και τις απαιτήσεις για τις δόσεις)
Μην το παρακάνετε! Μην αρχίσετε να μιλάτε έτσι για τις καθημερινές οικονομικές σας πράξεις. Θα ανησυχήσουν όλοι. Και θα έχουν δίκιο.
Σελίδα 17 / 113
Αντίθετα, οι επιχειρήσεις πρέπει να καταγράφουν τα οικονομικά τους γεγονότα, με αυτόν ακριβώς τον τρόπο. Δηλαδή περιγράφοντας και το γεγονός και την επίπτωση του. Γι’ αυτό το σύστημα καταγραφής λέγεται ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΚΟ Μια επιχείρηση καταγράφοντας π.χ. την αγορά εμπορευμάτων (αύξηση της περιουσίας της), θα πρέπει ταυτόχρονα να καταγράψει και τον τρόπο που έγινε (μετρητοίς, οπότε έχουμε ταυτόχρονη μείωση της περιουσίας, ή με πίστωση, οπότε έχουμε αύξηση των υποχρεώσεων)
ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ Το Ημερολόγιο: Επίσημο Βιβλίο της επιχείρησης στο οποίο, όπως φαίνεται και από τον τίτλο του, περιγράφονται αναλυτικά τα καθημερινά οικονομικά γεγονότα της επιχείρησης.
Σελίδα 18 / 113
_ Πώς περιγράφονται τα γεγονότα στο ημερολόγιο; _ Με την μορφή λογιστικών άρθρων. Ένα άρθρο σε μια εφημερίδα, μας πληροφορεί για ένα γεγονός. Αντίστοιχα, ένα λογιστικό άρθρο μας πληροφορεί για ένα λογιστικό (οικονομικό) γεγονός.
Δηλαδή ο λογιστής της επιχείρησης γράφει στο Ημερολόγιο: «Σήμερα 15/7/2006, ο επιχειρηματίας πήγε στο εργοστάσιο του προμηθευτή Χ, και αγόρασε 100 κιλά ρύζι σε συσκευασία του μισού κιλού. Ο προμηθευτής στην αρχή ζητούσε τιμή 1 € το κιλό, αλλά μετά από διαπραγματεύσεις ρίξαμε την τιμή στο 0,80 € το κιλό. Έτσι το εμπόρευμα έκανε συνολικά 80 €, ο επιχειρηματίας το πλήρωσε το παρέλαβε και το έφερε στην επιχείρηση» ;
Σελίδα 19 / 113
ΟΧΙ ! Τα Λογιστικά άρθρα στο Ημερολόγιο καταγράφονται με ένα κωδικοποιημένο τρόπο. Κάποιος ο οποίος δεν είναι Λογιστής δεν μπορεί να καταλάβει τι περιγράφει το άρθρο.
Η κωδικοποιημένη γλώσσα, είναι κοινό χαρακτηριστικό όλων των επιστημών. Περιλαμβάνει συντομογραφίες και σύμβολα, ακατανόητα στους πολλούς. • Θα θυμάστε τις συνταγές των γιατρών. Μόνο γιατροί και φαρμακοποιοί καταλαβαίνουν τα φάρμακα και τη δοσολογία που γράφουν. • Το ίδιο κάνουν και οι ηλεκτρολόγοι στα σχέδια των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων. • Οι μηχανικοί στα σχέδια των σπιτιών. • Οι μαθηματικοί στους μαθηματικούς τύπους. κλπ. κλπ.
Σελίδα 20 / 113
Γιατί εφαρμόζεται αυτή η κωδικοποίηση; • • • • •
Για συντομία Για ευκολία Για σαφήνεια Για κρυπτογράφηση Γιατί πάντα οι ομοειδείς ομάδες ήθελαν να έχουν μία κοινή «γλώσσα», άγνωστη στους εκτός της ομάδας.
Να η κωδικοποιημένη καταγραφή του προηγούμενου λογιστικού γεγονότος στο Ημερολόγιο Γράφουμε: 15/7/06
Εμπορεύματα Μετρητά (Τιμολόγιο Νο 1242/ Αγρέξ)
Σελίδα 21 / 113
80 € 80 €
ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ
• Καταργούμε τις λέξεις αύξησηαυξάνω-αυξάνομαι και μείωσημειώνω-μειώνομαι. • Στη θέση τους χρησιμοποιούμε τις λέξεις: χρέωση-χρεώνω-χρεώνομαι και πίστωση-πιστώνω-πιστώνομαι
Χρέωση και Πίστωση σημαίνουν διαφορετικά πράγματα για το Ενεργητικό και διαφορετικά για το Παθητικό. • Η αύξηση των στοιχείων του Ενεργητικού ισοδυναμεί με χρέωση τους. Η μείωση των στοιχείων του Ενεργητικού ισοδυναμεί με πίστωση τους. • Η αύξηση των στοιχείων του Παθητικού ισοδυναμεί με πίστωση τους. Η μείωση των στοιχείων του Παθητικού ισοδυναμεί με χρέωση τους.
Σελίδα 22 / 113
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ
ΠΑΘΗΤΙΚΟ
ΠΙΣΤΩΣΗ ΧΡΕΩΣΗ
• ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Όταν αυξάνονται τα εμπορεύματα μας (Ενεργητικό) λέμε ότι τα εμπορεύματα μας χρεώνονται. Όταν μειώνονται τα μετρητά μας (Ενεργητικό) λέμε ότι τα μετρητά μας πιστώνονται. Όταν αυξάνονται οι υποχρεώσεις μας στην Τράπεζα επειδή πήραμε δάνειο (Παθητικό) λέμε ότι οι υποχρεώσεις μας πιστώνονται. Όταν μειώνονται οι υποχρεώσεις μας σε προμηθευτές (Παθητικό) λέμε ότι οι υποχρεώσεις μας χρεώνονται.
Σελίδα 23 / 113
Ένα λογιστικό άρθρο περιλαμβάνει πάντα μία χρέωση και μία ισόποση πίστωση. Μπορεί τα στοιχεία που χρεώνονται να είναι περισσότερα από ένα. Το ίδιο και τα στοιχεία που πιστώνονται. Το άθροισμα όμως των ποσών της χρέωσης πρέπει να είναι πάντα ίδιο, με το άθροισμα των ποσών της πίστωσης. Με αυτό τον τρόπο εφαρμόζεται στα λογιστικά μας βιβλία η διπλογραφική μέθοδος.
Ημερομηνία 15/7/06
Εμπορεύματα Πίστωση
80 € Χρέωση
Μετρητά
(Τιμολόγιο Νο 1242/ Αγρέξ)
Σελίδα 24 / 113
80 € Αιτιολογία
Λογιστικό άρθρο • Περικλείεται ανάμεσα σε δύο ζεύγη γραμμών με ενδιάμεσο κενό. Στο κενό γράφεται η ημερομηνία που συνέβη το λογιστικό γεγονός • Πρώτο (ή πρώτα) αναγράφονται τα στοιχεία που χρεώνονται με τα ποσά τους • Στη συνέχεια αναγράφεται το στοιχείο/α που πιστώνεται με το ποσό του, αλλά ένα «κλικ» δεξιότερα από εκείνα της χρέωσης. • Στο τέλος ακολουθεί η αιτιολογία, η οποία συνήθως ταυτίζεται με το παραστατικό της συναλλαγής το οποίο λειτουργεί σαν αποδεικτικό στοιχείο της συναλλαγής.
15/7/06
Εμπορεύματα Μετρητά (Τιμολόγιο Νο 1242/ Αγρέξ)
80 € 80 €
Τώρα μπορούμε να αποκρυπτογραφήσουμε το άρθρο. Μας πληροφορεί ότι στις 15/7/06 χρεώθηκαν (άρα αυξήθηκαν) τα εμπορεύματα μας κατά 80€ και πιστώθηκαν (άρα μειώθηκαν) τα μετρητά μας επίσης κατά 80 €. Για την συναλλαγή (αγορά) εκδόθηκε από την Αγρέξ (ο προμηθευτής μας) το τιμολόγιο Νο 1242.
Σελίδα 25 / 113
• Παραδείγματα γεγονότων και πως τα καταγράφουμε στα βιβλία μας ως λογιστικά άρθρα (Τα παραδείγματα είναι τα αρχικά όταν μαθαίναμε για τον Ισολογισμό. Ας τα δούμε τώρα στην κανονική τους μορφή ως λογιστικά άρθρα)
Παράδειγμα επιχείρησης που μόλις ξεκινά την λειτουργία της. Για την δημιουργία της, στις 10/1/06 ο επιχειρηματίας συνεισέφερε 100.000 € σε μετρητά. Αφού αυξήθηκαν τα μετρητά μας (Ενεργητικό) θα δείξουμε την αύξηση με χρέωση τους. Και αφού επίσης τα Ίδια Κεφάλαια (Παθητικό) αυξήθηκαν η αύξηση τους θα καταγραφεί με πίστωση τους 10/1/06
Μετρητά Ίδια Κεφάλαια (Εισφορά επιχειρηματία)
Σελίδα 26 / 113
100.000 100.000
Στη συνέχεια η επιχείρηση στις 15/1/06 αγοράζει μετρητοίς (τα πληρώνει εκείνη τη στιγμή), έπιπλα αξίας 20.000 € για να μπορεί να λειτουργήσει. Αφού αυξήθηκαν τα έπιπλα μας (Ενεργητικό) θα δείξουμε την αύξηση με χρέωση τους. Και αφού τα μετρητά μας (Ενεργητικό επίσης) μειώθηκαν, η μείωση τους, θα καταγραφεί με πίστωση τους 15/1/06
Έπιπλα
20.000 Μετρητά 20.000 (Τιμολόγιο Νο 1056/ Επιπλοτεχνική)
Στη συνέχεια η επιχείρηση στις 20/1/06 αγοράζει εμπορεύματα αξίας 100.000 €. Καταβάλλει μετρητοίς τα 70 χ. και συμφωνεί τα υπόλοιπα 30 χ. να τα πληρώσει στον προμηθευτή σε 1 μήνα. Αφού αυξήθηκαν τα Εμπορεύματα μας (Ενεργητικό) θα δείξουμε την αύξηση με χρέωση τους. Και αφού τα μετρητά μας (Ενεργητικό επίσης) μειώθηκαν η μείωση τους, θα καταγραφεί με πίστωση τους. Όμως αυξήθηκαν και οι υποχρεώσεις μας (Παθητικό) Και αυτών η αύξηση θα καταγραφεί με πίστωση. 20/1/06
Εμπορεύματα 100.000 Μετρητά 70.000 Υποχρεώσεις σε προμηθευτές 30.000 (Τιμολόγιο Νο 24/Εμπορική) Σελίδα 27 / 113
• Παραδείγματα λογιστικών άρθρων και πώς αποκρυπτογραφούμε τα γεγονότα που περιγράφουν. (Υποθέστε ότι ανοίξαμε τυχαία το Ημερολόγιο μιας επιχείρησης και τώρα πια ως Λογιστές μπορούμε να καταλάβουμε τι γράφει)
20/4/06
Μεταφορικά μέσα 20.000 Μετρητά 15.000 Υποχρεώσεις σε προμηθευτές 5.000 (Τιμολόγιο Νο 2445/ Autocar) Το γεγονός συνέβη στις 20/4/06. Η χρέωση των μεταφορικών μέσων (Ενεργητικό) σημαίνει αύξηση τους (προφανώς αγορά). Η πίστωση των μετρητών (Ενεργητικό) σημαίνει μείωση τους. Η πίστωση των υποχρεώσεων (Παθητικό) σημαίνει αύξησή τους. Άρα αγοράσαμε μεταφορικό μέσο αξίας 20.000. Καταβάλαμε τα 15.000 σε μετρητά και τα υπόλοιπα παρέμειναν ως οφειλή μας στον προμηθευτή. Για την συναλλαγή ο προμηθευτής εξέδωσε το τιμολόγιο Νο 2445.
Σελίδα 28 / 113
30/5/06
Υποχρεώσεις σε προμηθευτές 5.000 Μετρητά 5.000 (Απόδειξη είσπραξης Νο 3550/ Autocar) Το γεγονός συνέβη στις 30/5/06. Η χρέωση των υποχρεώσεων (Παθητικό) σημαίνει μείωση τους. Η πίστωση των μετρητών (Ενεργητικό) σημαίνει μείωση τους. Άρα καταβάλαμε 5.000 μετρητά σε προμηθευτή μας στον οποίο χρωστούσαμε. Για την συναλλαγή ο προμηθευτής εξέδωσε την απόδειξη είσπραξης Νο 3550.
Η έννοια του Λογαριασμού
Σελίδα 29 / 113
• Λογαριασμός πιστωτικής κάρτας • Λογαριασμός ηλεκτρικού • Λογαριασμός κατάθεσης στην Τράπεζα • Λογαριασμός εστιατορίου Τι κοινό έχουν όλοι; Μας ενημερώνουν αναλυτικά για την αύξηση και την μείωση των σχετικών ποσών καθώς και για το υπόλοιπο που οφείλουμε. Π.χ.
• Ο μηνιαίος λογαριασμός της πιστωτικής μας κάρτας, αναγράφει τις συναλλαγές που κάναμε μέσω της κάρτας, το σύνολο του ποσού που οφείλουμε στην τράπεζα εξ αιτίας των συναλλαγών, αφαιρεί τις τυχόν καταβολές που έχουμε κάνει, προσθέτει και τους τόκους με τους οποίους μας επιβαρύνει η τράπεζα και μας πληροφορεί για το ποσό που πρέπει να πληρώσουμε.
Σελίδα 30 / 113
• Ο λογαριασμός της κατάθεσης μας στην τράπεζα (ο οποίος φαίνεται στο βιβλιάριο που μας χορηγεί η τράπεζα) ενημερώνεται κάθε φορά που κάνουμε ανάληψη ή κατάθεση και εμφανίζει και το υπόλοιπό του. Αν αναλάβουμε όλο το υπόλοιπο μας, ο λογαριασμός κλείνει, παύει δηλαδή να υπάρχει. • Ο λογαριασμός του εστιατορίου, καταγράφει αναλυτικά τι παραγγείλαμε, την τιμή του και το σύνολο που οφείλουμε. Όταν πληρώσουμε, ο λογαριασμός «κλείνει».
• Όλοι οι λογαριασμοί που περιγράψαμε (ΔΕΗ, πιστωτικής κάρτας, κινητού τηλεφώνου) έχουν ένα κοινό στοιχείο:
Μας βοηθάνε να «κρατάμε λογαριασμό» Που πάει να πει, μας παρέχουν αναλυτική ενημέρωση, ώστε να μην χανόμαστε μέσα σε σκόρπια νούμερα και να μη γινόμαστε θύματα απάτης ή παραπλάνησης.
Σελίδα 31 / 113
• Ποια είναι η έννοια του Λογαριασμού στη Λογιστική;
• Ακριβώς η ίδια με αυτή που περιγράψαμε προηγουμένως
Μέχρι τώρα, χρησιμοποιούσαμε την λέξη στοιχεία: Λέγαμε π.χ. περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης, στοιχεία του Ενεργητικού ή του Παθητικού. Όλα αυτά τα «στοιχεία» στη Λογιστική αποτελούν Λογαριασμούς. Στο εξής θα αντικαταστήσουμε τη λέξη στοιχείο, με τη λέξη Λογαριασμός. Δηλαδή δεν θα λέμε: τα εμπορεύματα είναι στοιχείο του Ενεργητικού αλλά Λογαριασμός του Ενεργητικού. Οι Υποχρεώσεις προς προμηθευτές, είναι Λογαριασμός του Παθητικού.
Σελίδα 32 / 113
• Παράδειγμα: Υποθέστε ότι είστε ο Λογιστής μιας επιχείρησης. Ο επιχειρηματίας, στο τέλος της χρονιάς, σας ζητά ενημέρωση για την αναλυτική κίνηση των μετρητών της επιχείρησης, δηλαδή τις εισπράξεις και τις πληρωμές. Εσείς του δίνετε το Ημερολόγιο της επιχείρησης λέγοντας του: Ορίστε, είναι όλα καταγραμμένα εδώ μέσα. Στο Ημερολόγιο υπάρχουν όμως ας πούμε 5.000 άρθρα για όλη τη χρονιά. Πιστεύετε ότι ο επιχειρηματίας θα βγάλει άκρη;
Προφανώς όχι. Τα 5.000 άρθρα, είναι γραμμένα σε 500 σελίδες. Θα πρέπει να αρχίσει να ψάχνει σε κάθε σελίδα, και να βρίσκει τα άρθρα στα οποία έχουν χρεωθεί (αυξηθεί) ή πιστωθεί (μειωθεί) τα μετρητά, αλλά και πάλι μετά τα πέντε πρώτα άρθρα, θα έχει ξεχάσει τα προηγούμενα. Πρακτικά τι θα μπορούσαμε να κάνουμε;
Σελίδα 33 / 113
Να πάρουμε δίπλα μας μερικές λευκές κόλες χαρτί, να τραβήξουμε γραμμές κάπως έτσι:
…και να γράψουμε: Κίνηση μετρητών από 1/1-31/12/2005 Ημερομηνία 2/1/2005
Εισπράξεις
Πληρωμές
15.000
4/1/2005
3.000
7/1/2005
2.550
7/1/2005
5.850
9/1/2005
4.750
Σελίδα 34 / 113
• Μήπως το προηγούμενο φύλλο χαρτιού σας θυμίζει κάτι από λογαριασμό; • Ακριβώς αυτό είναι. Κρατήσαμε λογαριασμό για τα μετρητά μας. Με την λογιστική ορολογία τηρήσαμε τον λογαριασμό «μετρητά» Που σημαίνει ότι καταγράψαμε την χρέωση (αύξηση – εισπράξεις) και την πίστωση (μείωση – πληρωμές) των μετρητών μας, ακριβώς για να μπορούμε να βγάλουμε άκρη.
Την ίδια δουλειά, κάνουν όλοι οι λογαριασμοί που τηρούμε (κρατάμε) στην Λογιστική. Έτσι έχουμε: Λογαριασμός «Κτίρια» Λογαριασμός «Εμπορεύματα» Λογαριασμός «Μετρητά» Λογαριασμός «Ίδια Κεφάλαια» Λογαριασμός «Υποχρεώσεις σε προμηθευτές» κλπ. κλπ. ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης. Στον καθ’ ένα από αυτούς καταγράφουμε τις αυξομειώσεις του σχετικού στοιχείου.
Σελίδα 35 / 113
Σχηματικά ο λογαριασμός στην Λογιστική αποδίδεται με ένα ταυ. Στην αριστερή στήλη, καταγράφεται πάντα η χρέωση του λογαριασμού, ενώ στην δεξιά, η πίστωση του. ΧΡΕΩΣΗ
ΠΙΣΤΩΣΗ
ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΧΡΕΩΣΗ
ΠΙΣΤΩΣΗ
ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΧΡΕΩΣΗ
ΠΙΣΤΩΣΗ
Σελίδα 36 / 113
Η διαφορά, αν από το άθροισμα της μεγαλύτερης στήλης, αφαιρέσουμε το άθροισμα της μικρότερης, ονομάζεται υπόλοιπο του λογαριασμού και χαρακτηρίζεται ως χρεωστικό ή πιστωτικό, ανάλογα με την στήλη που είναι μεγαλύτερη.
• Άθροισμα Χρέωσης > Άθροισμα Πίστωσης Άθροισμα Χρέωσης - Άθροισμα Πίστωσης = Χρεωστικό Υπόλοιπο Λογαριασμού • Άθροισμα Πίστωσης > Άθροισμα Χρέωσης Άθροισμα Πίστωσης - Άθροισμα Χρέωσης = Πιστωτικό Υπόλοιπο Λογαριασμού • Άθροισμα Χρέωσης = Άθροισμα Πίστωσης Άθροισμα Χρέωσης - Άθροισμα Πίστωσης = 0 = Μηδενικό Υπόλοιπο Λογαριασμού
Σελίδα 37 / 113
Συνεπώς επειδή δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι κάποιος λογαριασμός μπορεί να μειωθεί συνολικά, περισσότερο απ’ ότι έχει συνολικά αυξηθεί: • Λογαριασμοί Ενεργητικού: Χρεωστικό ή μηδενικό υπόλοιπο • Λογαριασμοί Παθητικού: Πιστωτικό ή μηδενικό υπόλοιπο
Το σύνολο των λογαριασμών μιας επιχείρησης ονομάζεται Γενικό Καθολικό. Και αυτό γιατί περιγράφει καθ’ ολοκληρία (καθολικά) την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης. Οι λογαριασμοί ενημερώνονται από τα άρθρα του Ημερολογίου της επιχείρησης ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Σελίδα 38 / 113
Η κίνηση του λογαριασμού, οι χρεώσεις και οι πιστώσεις του, μας πληροφορούν για το ιστορικό του. Το υπόλοιπο του, είναι το ποσόν με το οποίο ο λογαριασμός είναι την συγκεκριμένη στιγμή ενεργός, μας δείχνει δηλαδή το κατά πόσο εκείνη την ημερομηνία ο λογαριασμός συμμετέχει στην γενική οικονομική κατάσταση της επιχείρησης.
Παράδειγμα: Μετρητά (2/1) 10.000
ΧΡΕΩΣΗ
ΠΙΣΤΩΣΗ
(10/1) 5.000 (15/1) 2.000 (21/1) 15.000 (26/) 13.000 (29/1) 5.000 (31/1) 30.000 Χ.Υ. 10.000
Σελίδα 39 / 113
20.000
Υποθέστε ότι αυτός ήταν ο λογαριασμός των μετρητών μας, για τον πρώτο μήνα λειτουργίας της επιχείρησης. Οι χρεώσεις του λογαριασμού δείχνουν την αύξηση του (εισπράξεις) κατά τη διάρκεια του μηνός. Οι πιστώσεις του λογαριασμού δείχνουν τη μείωση του (πληρωμές) κατά τη διάρκεια του μηνός. Τα αθροίσματα 30 χ. και 20χ. στις 31/1, δείχνουν το σύνολο των εισπράξεων και των πληρωμών αντίστοιχα για όλο τον Ιανουάριο. Και το χρεωστικό υπόλοιπο των 10 χ. μας δείχνει πόσα μετρητά έχουμε στο συρτάρι του ταμείου μας στις 31/1.
Και βέβαια ο λογαριασμός των μετρητών, σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να έχει πιστωτικό υπόλοιπο, γιατί πρακτικά αυτό θα σήμαινε ότι έχουμε πληρώσει περισσότερα απ’ όσα έχουμε εισπράξει, πράγμα αδύνατο. Το μεγαλύτερο άθροισμα που θα μπορούσε να έχει η πίστωση, θα ήταν 30 χ. όσα δηλαδή και οι χρέωση. Σε αυτή την περίπτωση, η επιχείρηση θα είχε πληρώσει τόσα, όσα και εισπράξει. Το υπόλοιπο στις 31/1 θα ήταν μηδενικό, που σημαίνει, δεν θα είχαμε λεφτά στο ταμείο. Σελίδα 40 / 113
Οι λογαριασμοί της επιχείρησης τηρούνται σύμφωνα με το Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο (Ε.Γ.Λ.Σ.), το οποίο εφαρμόζεται υποχρεωτικά. Το Ε.Γ.Λ.Σ. καθιέρωσε μία ενιαία κωδικοποίηση των λογαριασμών, την κοινή ονομασία των λογαριασμών και το κοινό περιεχόμενο τους.
Π.χ. πριν την εφαρμογή του, κάποιες επιχειρήσεις ονόμαζαν τον λογαριασμό στον οποίο παρακολουθούσαν τα μετρητά τους «μετρητά», κάποιες άλλες «ταμείο», άλλες «διαθέσιμα» και εκτός από τα μετρητά μπορεί στον ίδιο λογαριασμό να παρακολουθούσαν και τις καταθέσεις τους. Το Ε.Γ.Λ.Σ. καθιέρωσε, τα μετρητά και μόνον αυτά να παρακολουθούνται στον λογαριασμό «38.00.00 Ταμείο»
Σελίδα 41 / 113
Το Ε.Γ.Λ.Σ. αποτελεί ιδιαίτερο μάθημα σε όλα τα σχετικά Τμήματα των Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. Εμείς εδώ, δεν θα επεκταθούμε άλλο. Απλώς στην συνέχεια, θα χρησιμοποιούμε για τους λογαριασμούς την ονομασία που τους δίνει το σχέδιο, παραλείποντας τον κωδικό τους. Έτσι στο εξής: Μετρητά – Ταμείο Υποχρεώσεις σε προμηθευτές – Προμηθευτές Απαιτήσεις από πελάτες – Πελάτες
ΙΣΟΖΥΓΙΟ
Σελίδα 42 / 113
Υποθέστε αυτή τη φορά, ότι η επιχείρηση μας απευθύνεται στην τράπεζα, για να ζητήσει δάνειο, στις 6/5/2006. Η τράπεζα, προκειμένου να εξασφαλιστεί, ζητά να εξετάσει την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης. Τι στοιχεία θα προσκομίσουμε στην Τράπεζα προκειμένου να έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα της επιχείρησης μας;
• Το Ημερολόγιο, μάλλον δεν θα βοηθούσε, έτσι όπως περιγράφει αναλυτικά ένα ένα τα λογιστικά γεγονότα. Είναι πολύ αναλυτικό. • Αλλά και το Γενικό Καθολικό, έτσι όπως καταγράφει έναν έναν τους λογαριασμούς με όλο το ιστορικό της κίνησης τους, μάλλον δεν θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο.
Σελίδα 43 / 113
Αν όμως……….
….παίρναμε μια κόλα χαρτί και τραβούσαμε γραμμές κάπως έτσι:
Σελίδα 44 / 113
…και συγκεντρώναμε τα αθροίσματα των λογαριασμών κάπως έτσι; Σύνολα λογαριασμών από 1/1-30/4/2006 Υπόλοιπα Λογαριασμός Κτίρια
Χρέωση
Πίστωση
150.000
Χρεωστικά
150.000
Εμπορεύματα
50.000
15.000
45.000
Πελάτες
18.000
8.000
10.000
Ταμείο
23.000
18.000
5.000
Ίδια Κεφάλαια Προμηθευτές
20.000
Πιστωτικά
100.000
100.000
50.000
30.000
κλπ…………….
Ναι, σωστά μαντέψατε…. Μόλις καταρτίσαμε το Ισοζύγιο του Απριλίου 2006, της επιχείρησης μας. Και είναι αυτό ακριβώς που ζητά και η τράπεζα. Η επιχείρηση καταρτίζει ισοζύγια για κάθε μήνα λειτουργίας της. Και με τον τρόπο αυτό έχει συγκεντρωμένους όλους τους λογαριασμούς, με την συνολική τους χρέωση και την συνολική τους πίστωση, καθώς και τα υπόλοιπα τους, χρεωστικά ή πιστωτικά ή μηδενικά, μέχρι και τον μήνα κατάρτισης του Ισοζυγίου.
Σελίδα 45 / 113
Τα ποσά των λογαριασμών στα Ισοζύγια, είναι τα προοδευτικά αθροίσματα των λογαριασμών. Δηλαδή μόνο το Ισοζύγιο του Ιανουαρίου, περιλαμβάνει μόνο την κίνηση των λογαριασμών για τον Ιανουάριο. Το Ισοζύγιο του Φεβρουαρίου περιλαμβάνει την κίνηση του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου. Έτσι το Ισοζύγιο του Δεκεμβρίου, περιλαμβάνει την κίνηση και των υπολοίπων έντεκα μηνών που προηγήθηκαν.
• Γιατί όμως λέγεται Ισοζύγιο; (πάλι εδώ η έννοια της ζυγαριάς) • Γιατί το σύνολο της στήλης της χρέωσης των λογαριασμών, είναι ίσο με το σύνολο της στήλης της πίστωσης. Και επίσης γιατί το σύνολο της στήλης των χρεωστικών υπολοίπων είναι ίσο με εκείνο της στήλης των πιστωτικών
Σελίδα 46 / 113
Σύνολα λογαριασμών από 1/1-30/4/2006 Υπόλοιπα Λογαριασμός Κτίρια
Χρέωση
Πίστωση
150.000
Χρεωστικά
150.000
Εμπορεύματα
50.000
15.000
45.000
Πελάτες
18.000
8.000
10.000
Ταμείο
23.000
18.000
5.000
Ίδια Κεφάλαια
Πιστωτικά
100.000
100.000
20.000
50.000
30.000
……………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
Προμηθευτές
Σύνολα
320.000 320.000
180.000 180.000
• Τυχαία βγαίνουν τα σύνολα ίσα; • Κάθε άλλο. Αν δεν βγουν ίσα, τότε είναι σημάδι ότι κάπου στα βιβλία μας έχουμε κάνει λάθος. Η ισότητα οφείλεται στο διπλογραφικό σύστημα που εφαρμόζουμε. Εφόσον στα λογιστικά άρθρα η χρέωση είναι πάντα ίση με την πίστωση, οι συνολικές χρεώσεις των λογαριασμών πρέπει να είναι ίσες με τις συνολικές πιστώσεις. Το ίδιο και τα αθροίσματα των χρεωστικών και των πιστωτικών υπολοίπων.
Σελίδα 47 / 113
Ας συνοψίσουμε λοιπόν την λογιστική διαδικασία όπως την έχουμε μάθει μέχρι τώρα: • Τα λογιστικά γεγονότα καταγράφονται ένα ένα στο Ημερολόγιο με την μορφή λογιστικών άρθρων • Με βάση τα άρθρα του Ημερολογίου, ενημερώνουμε τους λογαριασμούς του Γενικού Καθολικού • Στο τέλος κάθε μήνα καταρτίζουμε το Ισοζύγιο του μηνός.
ΕΣΟΔΑ ΕΞΟΔΑ
Σελίδα 48 / 113
• Γιατί δημιουργεί κάποιος μια επιχείρηση; • Για να κερδίσει χρήματα • Και πώς το πετυχαίνει αυτό; • Επωφελούμενος από την διαφορά ανάμεσα στην τιμή στην οποία έχει αγοράσει τα εμπορεύματα της επιχείρησης και στην τιμή στην οποία τα πουλάει στους πελάτες του. Αυτή ακριβώς η διαφορά λέγεται Μικτό Κέρδος
Παράδειγμα: Η επιχείρηση αγοράζει εμπορεύματα αξίας 500 € μετρητοίς. Στη συνέχεια πουλάει από αυτά, εμπορεύματα αξίας 200 €, στην τιμή των 250 € μετρητοίς Πως θα περιγράφαμε λογιστικά αυτά τα δύο γεγονότα; Ας δούμε τα λογιστικά άρθρα και τους λογαριασμούς: (Ο λογαριασμός του ταμείου παραλείφθηκε γιατί δεν μας χρειάζεται αυτή τη στιγμή)
Σελίδα 49 / 113
Εμπορεύματα Ταμείο Ταμείο Εμπορεύματα Μικτό κέρδος Χ Εμπορεύματα Π 500 200 Χ.Υ. 300
500 500 250 200 50 Χ Μικτό Κέρδος Π 50
Το πρώτο άρθρο περιγράφει την αγορά. Ο λογαριασμός Εμπορεύματα, επειδή αυξάνεται με την αγορά, χρεώνεται. Ο λογαριασμός Ταμείο επειδή μειώνεται με την πληρωμή, πιστώνεται. Το δεύτερο άρθρο περιγράφει την πώληση. Ο λογαριασμός Ταμείο, χρεώνεται με 250 € γιατί τόσα χρήματα εισπράξαμε. Τα εμπορεύματα μας μειώθηκαν κατά 200 € (όχι 250) γιατί τόσο κόστιζαν τα εμπορεύματα τα οποία πουλήσαμε. Συνεπώς ο λογαριασμός πιστώνεται για να φανεί η μείωση του.
Σελίδα 50 / 113
Στο δεύτερο άρθρο όμως πιστώνεται ένας ακόμα λογαριασμός. Το μικτό κέρδος των 50 €, που δημιουργήθηκε με την πώληση. Οι λογαριασμοί των κερδών, ακολουθούν το σχέδιο των λογαριασμών του Παθητικού στην αυξομείωση τους. Δηλαδή η αύξηση τους καταγράφεται με πίστωση και η μείωση τους με χρέωση.
• Ο λογαριασμός Εμπορεύματα εμφανίζεται χρεωμένος με το ποσό της αγοράς (500 €) γιατί κατά αυτό το ποσό αυξήθηκαν τα εμπορεύματα μας με την αγορά και πιστωμένος με το ποσό των 200 € διότι κατά αυτό το ποσό μειώθηκαν τα εμπορεύματα μας με την πώληση. Το χρεωστικό του υπόλοιπο των 300 €, μας δείχνει την αξία του υπολοίπου των εμπορευμάτων που έχουμε αυτή τη στιγμή στο κατάστημα μας. • Ο λογαριασμός Μικτό κέρδος εμφανίζεται πιστωμένος με 50 € και μας δείχνει ότι αυτή τη στιγμή η επιχείρηση έχει αποκομίσει μικτά κέρδη 50 €.
Σελίδα 51 / 113
• Γιατί όμως ο λογαριασμός λέγεται μικτό κέρδος και όχι σκέτα κέρδος; • Μικτός σημαίνει ανάμικτος. Που σημαίνει ότι το κέρδος αυτό είναι ανακατεμένο και με κάτι άλλο. Όταν αυτό το άλλο αφαιρεθεί από το μικτό κέρδος, τότε θα προκύψει το καθαρό κέρδος. • Ποιο είναι αυτό; • Τα έξοδα της επιχείρησης
Για μια επιχείρηση, δεν αρκεί να αγοράσει περιουσιακά στοιχεία (ράφια, εμπορεύματα, αυτοκίνητα κλπ.) για να μπορέσει να λειτουργήσει. Πρέπει να κάνει και διάφορα έξοδα, όπως να φωτίσει το κατάστημα και τα εμπορεύματα της, να καταναλώσει καύσιμα για να μπορεί να κινηθεί το αυτοκίνητο της, να κάνει ενδεχομένως διαφήμιση, να πληρώσει το τηλέφωνο της, να πληρώσει υπαλλήλους (αν πρέπει να προσλάβει) κλπ. κλπ. Όλα αυτά λέγονται λειτουργικά έξοδα, γιατί γίνονται για την υποβοήθηση της λειτουργίας της. Σελίδα 52 / 113
Η επιχείρηση πρέπει από την άλλη να πουλάει τέτοιες ποσότητες και σε τέτοιες τιμές, ώστε το μικτό κέρδος που θα αθροιστεί από τις πωλήσεις της, αφενός να καλύψει τα έξοδα της, αφ’ ετέρου να τα ξεπεράσει, ώστε την διαφορά, να την καρπωθεί καθαρή ο επιχειρηματίας. Έτσι: Μικτό Κέρδος – Έξοδα = Καθαρό Κέρδος Τιμή Aγοράς Τιμή Πώλησης = Μικτό Κέρδος
Επειδή όμως η κατάσταση δεν είναι πάντα η ιδανική και πολλές φορές τα έξοδα της επιχείρησης είναι περισσότερα από τα μικτά της κέρδη, τότε το αποτέλεσμα της αφαίρεσης είναι αρνητικό νούμερο, και αποτελεί την ζημιά της επιχείρησης. Κρατώντας λοιπόν επιφύλαξη, η επίσημη μορφή του τύπου είναι: Μικτό Κέρδος – Έξοδα = Καθαρό Αποτέλεσμα (Κέρδος ή Ζημιά)
Σελίδα 53 / 113
Να μερικά από τα πιο συνηθισμένα έξοδα μιας επιχείρησης (η αναφορά είναι ενδεικτική): • Ηλεκτρικό ρεύμα (ΔΕΗ) • Τηλεπικοινωνίες (ΟΤΕ, κινητά τηλέφωνα κλπ.) • Ενοίκια (όταν δεν διαθέτει ιδιόκτητο χώρο) • Αμοιβές προσωπικού • Καύσιμα αυτοκινήτων • Επισκευές και συντηρήσεις (κτιρίων, αυτ/των) • Τόκοι (όταν έχει πάρει δάνειο) • Αποσβέσεις (όταν διαθέτει πάγια)
Τα παραπάνω έξοδα, αλλά και όσα άλλα πραγματοποιεί η επιχείρηση, παρακολουθούνται σε ξεχωριστό λογαριασμό το καθ’ ένα. Οι λογαριασμοί των εξόδων ακολουθούν το σχέδιο των λογαριασμών του Ενεργητικού στην αυξομείωση τους, δηλαδή η αύξηση τους γίνεται με χρέωση και η μείωση τους με πίστωση.
Σελίδα 54 / 113
Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΠΑΓΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΑ ΕΞΟΔΑ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ
• Γιατί η αγορά ενός αυτοκινήτου για την επιχείρηση (για να μεταφέρει τα εμπορεύματα της), είναι αγορά περιουσιακού στοιχείου (επένδυση) και η αγορά της βενζίνης για να κινηθεί το αυτοκίνητο είναι έξοδο. Ποια η διαφορά ανάμεσα στις δύο έννοιες; Και για τα δύο δεν δώσαμε χρήματα; • Η διαφορά τους έγκειται στον χρονικό ορίζοντα για τον οποίο η επιχείρηση θα ωφεληθεί από τις δύο δαπάνες. Η ωφέλεια από την αγορά του αυτοκινήτου θα επεκταθεί σε περισσότερες χρήσεις. Η ωφέλεια από 50 € πετρέλαιο, θα διαρκέσει για λίγα χιλιόμετρα.
Σελίδα 55 / 113
Ωφέλεια αγοράς παγίου (π.χ. αυτοκινήτου) 2005
2006
2007
2008
Ωφέλεια πραγματοποίησης εξόδου (π.χ. καύσιμα αυτοκινήτου)
Η ζωή της επιχείρησης είναι τεχνητά χωρισμένη σε χρονικά διαστήματα. Αυτά ταυτίζονται συνήθως με τα ημερολογιακά έτη. Κάθε χρονιά λειτουργίας της επιχείρησης ονομάζεται στη λογιστική «διαχειριστική χρήση». Η κάθε μια χρήση είναι ξεχωριστή από την προηγούμενη και την επόμενη της. Έτσι η κάθε μια χρήση έχει τα δικά της έξοδα, τα δικά της έσοδα και το δικό της καθαρό αποτέλεσμα (για το οποίο – αν είναι κέρδος – η επιχείρηση φορολογείται).
Σελίδα 56 / 113
Αφού λοιπόν από την αγορά ενός παγίου, η επιχείρηση ωφελείται για περισσότερες χρήσεις, δεν θα ήταν άδικο να αφαιρέσουμε μαζί με τα έξοδα και ολόκληρο το ποσό της αγοράς του παγίου από τα μικτά κέρδη της χρήσης κατά την οποία έγινε η αγορά; Αυτό θα παραμόρφωνε το καθαρό μας αποτέλεσμα, αφού στα έξοδα της χρονιάς που έγιναν για να μπορέσει να λειτουργήσει η επιχείρηση τη συγκεκριμένη χρήση, θα προστίθετο και ολόκληρη η αξία της αγοράς ενός παγίου, η οποία έγινε για να μπορέσει να λειτουργήσει η επιχείρηση για πολλές χρήσεις.
Δεν είναι δικαιότερο να «σπάσουμε» την αξία του παγίου σε τόσα κομμάτια, όσα υπολογίσουμε ότι θα είναι και τα χρόνια που θα ωφεληθεί η επιχείρηση, και να θεωρήσουμε έξοδο κάθε χρονιάς το αντίστοιχο κομμάτι της αξίας; Αυτή η διαδικασία λέγεται απόσβεση του παγίου. Οι αποσβέσεις είναι έξοδα και μαζί με τα υπόλοιπα έξοδα αφαιρούνται από το μικτό κέρδος της κάθε χρήσης (χρονιάς) για να προκύψει το καθαρό αποτέλεσμα.
Σελίδα 57 / 113
Επειδή είναι δύσκολο να υπάρξει αντικειμενικός υπολογισμός της ωφέλιμης ζωής ενός παγίου, το Υπουργείο Οικονομικών καθορίζει αναλυτικά τους συντελεστές απόσβεσης ανά διαφορετική κατηγορία παγίων. Έτσι για τα φορτηγά αυτοκίνητα, ο συντελεστής είναι 20%, που σημαίνει ότι αναγνωρίζεται χρόνος ωφέλιμης ζωής 5 χρόνια (5 x 20%=100%)
Σελίδα 58 / 113
ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ ΕΝΑΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ ΤΗΣ ΠΩΛΗΣΗΣ (ΚΑΙ ΠΙΟ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΟΣ)
Προηγουμένως, περιγράψαμε μια αγορά και μια πώληση εμπορευμάτων μας, με τα παρακάτω άρθρα: Εμπορεύματα Ταμείο Ταμείο Εμπορεύματα Μικτό κέρδος Χ Εμπορεύματα Π 500 200 Χ.Υ. 300
500 500 250 200 50 Χ Μικτό Κέρδος 50
Σελίδα 59 / 113
Π
• Αυτός ο τρόπος λογιστικής καταγραφής της πώλησης είναι ιδιαίτερα εξυπηρετικός. Ο λογαριασμός Εμπορεύματα σε κάθε χρονική στιγμή μας δείχνει στην χρέωση πόσα εμπορεύματα έχουμε αγοράσει, στην πίστωση την αξία των εμπορευμάτων που έχουμε πουλήσει και το χρεωστικό του υπόλοιπο είναι η αξία των εμπορευμάτων που έχουμε στην αποθήκη μας. Ο λογαριασμός Μικτό κέρδος, σε κάθε χρονική στιγμή, μας δείχνει το σύνολο των μικτών κερδών που έχει συσσωρεύσει η επιχείρηση από τις πωλήσεις της.
Ανά πάσα στιγμή μπορούμε να προσδιορίσουμε το καθαρό αποτέλεσμα της επιχείρησης, δεδομένου ότι παρακολουθούμε τα έξοδα σε ιδιαίτερους λογαριασμούς. Αν αθροίσουμε λοιπόν τα χρεωστικά υπόλοιπα των λογαριασμών των εξόδων και αφαιρέσουμε το άθροισμα από το πιστωτικό υπόλοιπο του λογαριασμού Μικτό Κέρδος, προκύπτει το Καθαρό αποτέλεσμα.
Σελίδα 60 / 113
Δυστυχώς όμως, αυτός ο τρόπος καταγραφής της πώλησης, δεν είναι τις περισσότερες φορές εφικτός. Θα μπορούσε π.χ. να εφαρμοστεί άνετα σε μια αντιπροσωπεία αυτοκινήτων, η οποία πουλάει αυτοκίνητα με συχνότητα ας πούμε ένα την ημέρα.
Για να δούμε όμως τι θα γινόταν σε ένα σούπερ μάρκετ.
Θα μπορούσαν πιστεύετε στο λογιστήριο ενός πολυκαταστήματος, να κάνουν αυτήν την εγγραφή για τα χιλιάδες εμπορεύματα που πουλούν σε μια μέρα; Θα μπορούσαν να διαχωρίσουν τις τιμές πώλησης χιλιάδων ετερόκλητων εμπορευμάτων που πουλήθηκαν, στα δύο συστατικά τους (στο κόστος του εμπορεύματος και στο μικτό κέρδος) ώστε να τα πιστώσουν χωριστά σε όλα αυτά τα ημερήσια λογιστικά άρθρα των πωλήσεων;
Σελίδα 61 / 113
Η απάντηση είναι όχι. Τότε; Πως περιγράφεται η πώληση; Έχει καθιερωθεί για το σύνολο των επιχειρήσεων αντί να πιστώνουν τους λογαριασμούς Εμπορεύματα και Μικτό Κέρδος, να πιστώνουν τον Λογαριασμό Πωλήσεις Εμπορευμάτων. Ο λογαριασμός αυτός είναι λογαριασμός εσόδου και αυξάνεται με πίστωση κα μειώνεται με χρέωση. Ας δούμε αυτό τον τρόπο, σε σύγκριση με τον προηγούμενο.
Ταμείο 250 Εμπορεύματα Πωλήσεις Εμπορευμάτων 250 500 Πωλήσεις Εμπ /των 250
Ταμείο 250 Εμπορεύματα Μικτό Κέρδος
200 50
Εμπορεύματα 500 200 Μικτό Κέρδος 50
Σελίδα 62 / 113
Βλέπετε ότι με τον νέο τρόπο, κερδίσαμε σε ευκολία (πιστώνουμε τον λογαριασμό Πωλήσεις εμπορευμάτων με την τιμή πώλησης τα 250 €) αλλά χάσαμε σε πληροφόρηση. Χάθηκε η πίστωση του λογαριασμού εμπορεύματα (η αξία των εμπορευμάτων που πουλάμε) και χάθηκε και όλος ο λογαριασμός Μικτό Κέρδος. Αντικαταστάθηκαν από τον λογαριασμό Πωλήσεις Εμπορευμάτων ο οποίος έχει πιστωθεί με την τιμή πώλησης.
Έτσι αγνοούμε τα Μικτά μας κέρδη άρα και το καθαρό αποτέλεσμα μας κατά τη διάρκεια της χρήσης. Επίσης ο λογαριασμός Εμπορεύματα, μας δείχνει μόνο την αύξηση του περιουσιακού μας στοιχείου, χρεούμενος με τις αγορές. Δεν μπορούμε όμως στην διάρκεια της χρήσης να ξέρουμε τι εμπορεύματα μας έχουν απομείνει ανά πάσα στιγμή, επειδή λείπει η πίστωση του λογαριασμού με το κόστος των πωληθέντων εμπορευμάτων. Το πώς θα λύσουμε το πρόβλημα και θα ανακτήσουμε τις χαμένες πληροφορίες θα το δούμε αργότερα.
Σελίδα 63 / 113
ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΜΙΑΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ (ΚΑΙ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΟΥΜΕ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΤΙΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ)
Όπως ήδη αναφέρθηκε, σκοπός της επιχείρησης είναι το κέρδος. Ο επιχειρηματίας, προβαίνει καθημερινά σε μία σειρά πράξεις προκειμένου να εξασφαλίσει την συνέχεια της λειτουργίας και βέβαια της κερδοφορίας της επιχείρησης του. Φροντίζει να αγοράζει ποιοτικά εμπορεύματα σε όσο το δυνατόν καλύτερη τιμή, ώστε προσθέτοντας το επιθυμητό ποσό μικτού κέρδους, να μπορεί να διαθέτει τα εμπορεύματα του στην αγορά.
Σελίδα 64 / 113
Γενικά οι συναλλαγές πραγματοποιούνται με τους παρακάτω τρόπους: • Μετρητοίς. Σε αυτή την περίπτωση τα χρήματα καταβάλλονται με την συναλλαγή. Ο λογαριασμός ο οποίος κινείται σε αυτή την περίπτωση στα λογιστικά μας άρθρα, είναι το Ταμείο και είτε χρεώνεται (αυξάνεται) αν είναι η επιχείρηση εκείνη που έχει εισπράξει τα χρήματα, ή πιστώνεται (μειώνεται) αν η επιχείρηση έχει πληρώσει τα χρήματα.
• Με πίστωση (ή επί πιστώσει). Σε αυτή την περίπτωση, συμφωνούμε ή συναλλαγή να εξοφληθεί σε ένα μεταγενέστερο χρονικό διάστημα εφάπαξ ή και σε δόσεις. Αν πρόκειται για πώληση εμπορευμάτων, αυτή η συμφωνία γεννά για την επιχείρηση μας μία απαίτηση είσπραξης των χρημάτων που της ανήκουν από την πώληση. Η απαίτηση αυτή αποτελεί περιουσιακό μας στοιχείο και για να δειχτεί η γένεση της στα λογιστικά μας βιβλία χρεώνεται ο λογαριασμός Πελάτες. Σελίδα 65 / 113
• Με πίστωση (συνέχεια). Όταν ο πελάτης μας, εξοφλεί την οφειλή του ολοσχερώς ή καταβάλει μέρος του ποσού (τότε λέμε ότι έδωσε 200 € π.χ. έναντι της οφειλής), η απαίτηση μας μηδενίζεται ή μειώνεται οπότε πιστώνεται ο λογαριασμός Πελάτες. Ο τρόπος αυτός συναλλαγής δεν συνηθίζεται ιδιαίτερα σήμερα, λόγω του ότι δεν παρέχει επαρκή εξασφάλιση, παρά μόνο σε επιχειρήσεις με μακροχρόνια συνεργασία, εξ’ αιτίας της οποίας έχει δημιουργηθεί εμπιστοσύνη μεταξύ τους.
• Με αξιόγραφα. Η λέξη αξιόγραφα είναι σύνθετη και αποτελείται από τις λέξεις αξία και έγγραφα. Τα αξιόγραφα λέγονται έτσι επειδή είναι έγγραφα τα οποία ενσωματώνουν ή ταυτίζονται με την αξία του ποσού που αναγράφουν. Θα το καταλάβουμε καλύτερα αυτό στη συνέχεια. Τα πιο γνωστά αξιόγραφα είναι η επιταγή, το γραμμάτιο και η συναλλαγματική. Ο τρόπος λειτουργίας τους διέπεται από ειδικούς νόμους και παρά το γεγονός ότι σήμερα σχεδόν ταυτίζονται, στην ουσία έχουν διαφορές, όχι τόσο ως προς τον λογιστικό χειρισμό τους, όσο ως προς τον σκοπό και τον τρόπο λειτουργίας τους. Σελίδα 66 / 113
• Αξιόγραφα (συνέχεια) Η διαφορά με την προφορική συμφωνία για μελλοντική εξόφληση, είναι ότι με τα αξιόγραφα αυτή η συμφωνία παίρνει την μορφή εγγράφου. Ο δικαιούχος των χρημάτων, δεν έχει απλώς τον λόγο του οφειλέτη ότι θα πάρει τα χρήματα του μετά από ένα μήνα, αλλά έχει στα χέρια του ένα ειδικό, επίσημο και ισχυρό έγγραφο που πιστοποιεί την οφειλή, και τον χρόνο εξόφλησης της και τον εξασφαλίζει.
• Αξιόγραφα (συνέχεια) Μάλιστα το έγγραφο αυτό (το οποίο έχει και υδατογραφήματα που το κάνουν να μοιάζει κατά κάποιο τρόπο με χαρτονόμισμα), μπορεί ο δικαιούχος να το χρησιμοποιήσει με ανάλογο τρόπο με εκείνο που χρησιμοποιεί τα χρήματα. Δηλαδή αντί να το κρατήσει για να εισπράξει τα χρήματα την ημερομηνία που λήγει, να το μεταβιβάσει αντί για χρήματα, βάζοντας στην πίσω όψη την υπογραφή του (οπισθογραφώντας το) σε κάποιον τρίτο στον οποίο χρωστάει αυτός με τη σειρά του και έτσι να γίνει ο τρίτος, δικαιούχος των χρημάτων.
Σελίδα 67 / 113
• Αξιόγραφα (συνέχεια) Όταν λοιπόν πληρωνόμαστε με γραμμάτια ή συναλλαγματικές τότε η σχετική απαίτηση μας που δημιουργείται παρακολουθείται στον λογαριασμό Γραμμάτια εισπρακτέα (ο λογαριασμός χρεώνεται). Όταν πληρωνόμαστε με επιταγή, τότε η σχετική απαίτηση μας που δημιουργείται, παρακολουθείται στον λογαριασμό Επιταγές εισπρακτέες (ο λογαριασμός χρεώνεται). Όταν εισπράξουμε τα χρήματα (κατά τη λήξη των αξιογράφων) ή τα μεταβιβάσουμε σε δικούς μας προμηθευτές, τότε επειδή η απαίτηση μας μειώνεται, οι αντίστοιχοι λογαριασμοί πιστώνονται.
• Αξιόγραφα (συνέχεια) Όταν αντίστοιχα πληρώσουμε εμείς με δικά μας αξιόγραφα (και όχι τρίτων που έχουν περιέλθει στην κατοχή μας με οπισθογράφηση) προμηθευτή μας, τότε η υποχρέωση που μας δημιουργείται για την εμπρόθεσμη εξόφληση του ποσού κατά τη λήξη των αξιογράφων παρακολουθείται αντίστοιχα στους λογαριασμούς Γραμμάτια πληρωτέα και Επιταγές πληρωτέες (οι λογαριασμοί πιστώνονται) Όταν εξοφλήσουμε την υποχρέωση, οι λογαριασμοί χρεώνονται. (Περισσότερα για τα αξιόγραφα θα μάθετε στο μάθημα του Εμπορικού Δικαίου. Η παρουσίαση εδώ ήταν σύντομη και ως ένα βαθμό απλουστευτική για να πάρετε μια πρώτη ιδέα)
Σελίδα 68 / 113
Αυτοί ήταν οι τρείς βασικοί τρόποι συναλλαγών. Υπάρχουν βεβαίως και συνδυασμοί τους. Π.χ. στις 10/1 αγοράζουμε εμπορεύματα αξίας 1.000 €, εκ των οποίων καταβάλουμε τα 400 μετρητοίς, για τα 500 εκδίδουμε επιταγή στον προμηθευτή, λήξης 31/1 και τα υπόλοιπα 100, συμφωνούμε να του τα δώσουμε μέχρι τις 28/2.
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Στη συνέχεια και προκειμένου να εμπεδωθούν καλύτερα όλα όσα μάθαμε από την αρχή μέχρι τώρα, παρατίθεται το παράδειγμα που ακολουθεί. Αφορά μία επιχείρηση που ιδρύθηκε στις 1/11/2005 και μας ανέθεσε την τήρηση των λογιστικών της βιβλίων. Πάρτε λοιπόν χαρτί και μολύβι.
Σελίδα 69 / 113
Ο Χ. Ιωάννου αποφασίζει να ιδρύσει εμπορική επιχείρηση, με αντικείμενο εργασιών την εμπορία υδραυλικών ειδών. Για αυτό το σκοπό αποφασίζει να συνεισφέρει 100.000 € τα οποία έχει στην τράπεζα. Μας αναθέτει την τήρηση των λογιστικών βιβλίων της επιχείρησης, τακτοποιεί στην αρμόδια Εφορία (Δ.Ο.Υ.) Χαλκίδας τα της έναρξης της επιχείρησης, και η επιχείρηση στις 1/11/2005 ξεκινά επίσημα τη λειτουργία της. Ο επιχειρηματίας νοικιάζει κατάστημα με μηνιαίο ενοίκιο 500 € και στις 1/11, παίρνει τα χρήματα από την Τράπεζα, και τα πηγαίνει στο κατάστημα του, ως χρήματα του Ταμείου της επιχείρησης πλέον.
Η πρώτη μας λογιστική καταγραφή γίνεται στο Βιβλίο Απογραφών και Ισολογισμού. Αυτό είναι ένα επίσημο βιβλίο στο οποίο στην αρχή λειτουργίας της επιχείρησης, και στην συνέχεια στο τέλος κάθε χρήσης καταγράφουμε την απογραφή της επιχείρησης, η οποία είναι η αναλυτική περιγραφή κατά ποσότητα και αξία του Ενεργητικού και του Παθητικού της. Στη συνέχεια καταρτίζουμε τον Ισολογισμό της, καθώς και την Κατάσταση ΚΑΧ Αποτελεσμάτων χρήσεως (θα την μάθουμε παρακάτω).
Σελίδα 70 / 113
Βιβλίο Απογραφών και Ισολογισμού Απογραφή έναρξης της 1/1/2005 Ενεργητικό Ταμείο (μετρητά στην επιχείρηση) Παθητικό Ίδια Κεφάλαια
100.000 100.000
Ισολογισμός 1/11/2005 (έναρξης της χρήσης) Ενεργητικό Παθητικό Ταμείο 100.000 Ίδια Κεφάλαια 100.000
Στη συνέχεια στο Ημερολόγιο θα κάνουμε την εγγραφή έναρξης της επιχείρησης : 1/11/2005
Ταμείο Ίδια Κεφάλαια
100.000 100.000
Με αυτή την εγγραφή δείχνουμε την δημιουργία (αύξηση) του Ταμείου μας (γι’ αυτό και χρεώνουμε το λογαριασμό Ταμείο) καθώς επίσης και την εισφορά (αύξηση) των ιδίων κεφαλαίων (γι’ αυτό και πιστώνουμε τον λογαριασμό Ίδια Κεφάλαια)
Σελίδα 71 / 113
Στις 2/11 η επιχείρηση αγοράζει μετρητοίς ράφια και έπιπλα για τον εξοπλισμό του καταστήματος αξίας 1.000 €. Η εγγραφή στο Ημερολόγιο μας θα είναι η εξής: 2/11/05
Έπιπλα
1.000
Ταμείο
1.000
Αυξάνεται ένας λογαριασμός περιουσίας (έπιπλα) και το καταγράφουμε με χρέωση του και ισόποσα μειώνεται ένας λογαριασμός περιουσίας και το καταγράφουμε με πίστωση του.
Στις 5/11, η επιχείρηση αγοράζει εμπορεύματα αξίας 50.000 €, εκ των οποίων τα 25.000 καταβάλει μετρητοίς, ενώ για τα υπόλοιπα 25.000 εκδίδει γραμμάτιο προς τον προμηθευτή λήξης 15/12/05. 5/11/05
Εμπορεύματα 50.000 Ταμείο 25.000 Γραμμάτια πληρωτέα 25.000
Αυξήθηκε ο λογαριασμός περιουσίας Εμπορεύματα και γι’ αυτό χρεώθηκε, μειώθηκε ο λογαριασμός περιουσίας Ταμείο και γι’ αυτό πιστώθηκε και αυξήθηκε και ο λογαριασμός υποχρεώσεων Γραμμάτια πληρωτέα και γι’ αυτό πιστώθηκε. Σελίδα 72 / 113
Στις 10/11, η επιχείρηση πληρώνει σε διαφημιστική εταιρεία 500 € για διαφήμιση από το τοπικό ραδιόφωνο. 10/11/05
Έξοδα διαφήμισης Ταμείο
500 500
Αυξήθηκε ο λογαριασμός εξόδων Έξοδα διαφήμισης και γι’ αυτό χρεώθηκε, και μειώθηκε ο λογαριασμός περιουσίας Ταμείο και γι’ αυτό πιστώθηκε.
Στις 15/11, η επιχείρηση πουλάει εμπορεύματα αντί του ποσού 10.000 €, εκ των οποίων τα 5.000 εισπράττει μετρητοίς, ενώ για τα υπόλοιπα 5.000 ο πελάτης, της δίνει 2 επιταγές. Μία δική του, ποσού 3.000 λήξεως 30/11/05 και μία πελάτη του (οπισθογραφώντας την) ποσού 2.000 λήξεως 10/12/05. 15/11/05
Ταμείο 5.000 Επιταγές εισπρακτέες 3.000 Επιταγές εισπρακτέες 2.000 Πωλήσεις Εμπορευμάτων
10.000
Αυξήθηκε ο λογαριασμός Ταμείο και γι’ αυτό χρεώθηκε, αυξήθηκε ο λογαριασμός απαιτήσεων Επιταγές εισπρακτέες και γι’ αυτό χρεώθηκε με 3 χ και με 2 χ. και αυξήθηκε και ο λογαριασμός εσόδων, Πωλήσεις εμπορευμάτων και γι’ αυτό πιστώθηκε.
Σελίδα 73 / 113
Στις 20/11, η επιχείρηση καταθέτει στην Εθνική Τράπεζα 500 € σε λογαριασμό όψεως και η Τράπεζα της χορηγεί μπλοκ επιταγών. 20/11/05
Καταθέσεις όψεως Ε.Τ.Ε Ταμείο
500 500
Αυξήθηκε ο λογαριασμός περιουσίας Καταθέσεις όψεως και γι’ αυτό χρεώθηκε, και μειώθηκε ο λογαριασμός περιουσίας Ταμείο και γι’ αυτό πιστώθηκε.
Στις 25/11, η επιχείρηση αγοράζει εμπορεύματα αξίας 20.000 €, για τα οποία δίνει στον προμηθευτή της 3 επιταγές. Δύο δικές της, η μία ποσού 5.000 λήξεως 5/12/05 και η άλλη ποσού 13.000 λήξεως 31/1/2006 και μία του πελάτη του πελάτη της οπισθογραφώντας την (2.000 λήξεως 10/12/05) 25/11/05
Εμπορεύματα Επιταγές πληρωτέες Επιταγές εισπρακτέες
20.000 18.000 2.000
Αυξήθηκε ο λογαριασμός περιουσίας Εμπορεύματα και γι’ αυτό χρεώθηκε, μειώθηκε ο λογαριασμός απαίτησης (περιουσίας) Επιταγές εισπρακτέες και γι’ αυτό πιστώθηκε και αυξήθηκε και ο λογαριασμός υποχρεώσεων Επιταγές πληρωτέες και γι’ αυτό πιστώθηκε.
Σελίδα 74 / 113
Στις 30/11, η επιχείρηση εισπράττει από την Τράπεζα του πελάτη της, από το λογαριασμό όψεως του, την επιταγή που της είχε χορηγήσει και έληγε εκείνη την ημέρα, ποσού 3. 000 €. 30/11/05
Ταμείο
3.000 Επιταγές εισπρακτέες
3.000
Αυξήθηκε ο λογαριασμός περιουσίας Ταμείο και γι’ αυτό χρεώθηκε, και μειώθηκε ο λογαριασμός απαίτησης (περιουσίας) Επιταγές εισπρακτέες και γι’ αυτό πιστώθηκε.
Στις 30/11 η επιχείρηση πληρώνει το ενοίκιο της 500 €. 30/11/05
Έξοδο ενοικίου Ταμείο
500 500
Αυξήθηκε ο λογαριασμός εξόδων Ενοίκια και γι’ αυτό χρεώθηκε, και μειώθηκε ο λογαριασμός περιουσίας Ταμείο και γι’ αυτό πιστώθηκε.
Σελίδα 75 / 113
Αυτά ήταν τα λογιστικά γεγονότα που συνέβησαν τον Νοέμβριο, και τα λογιστικά άρθρα που τα περιέγραψαν όπως καταγράφηκαν στο Ημερολόγιο. Σειρά έχει τώρα η ενημέρωση των λογαριασμών του Γενικού Καθολικού, με βάση τα άρθρα του Ημερολογίου.
ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ Ταμείο
Ίδια Κεφάλαια
(1/11) 100.000 (15/11) 5.000
(2/11) 1.000 (5/11) 25.000
(30/11)
(10/11)
500
(20/11)
500
(30/11)
500
3.000
108.000
27.500
Σελίδα 76 / 113
(1/11) 100.000
ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ Έπιπλα
Εμπορεύματα
(2/11) 1.000
(5/11) 50.000 (25/11) 20.000 70.000
ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ Γραμμάτια Πληρωτέα
Έξοδα διαφήμισης
(5/11) 25.000
(10/11)
Σελίδα 77 / 113
500
ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ Επιταγές Εισπρακτέες (15/11) (15/11)
3.000 2.000 5.000
(25/11) (30/11)
Πωλήσεις Εμπορευμάτων 2.000 3.000 5.000
(15/11) 10.000
ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ Καταθέσεις όψεως Ε.Τ.Ε. (20/11)
Επιταγές Πληρωτέες
500
(25/11) 18.000
Σελίδα 78 / 113
ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ Έξοδα Ενοικίου (30/11)
500
Μετά την ενημέρωση του Γενικού Καθολικού καταρτίζουμε το Ισοζύγιο του μηνός Νοεμβρίου 2005 [Η σειρά των λογαριασμών έχει ως εξής: Ενεργητικού (πάγια, κυκλοφορούντα, διαθέσιμα), Παθητικού (Ίδια Κεφάλαια, μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις, βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις), Εξόδων και τέλος Εσόδων]
Σελίδα 79 / 113
Ισοζύγιο Νοεμβρίου 2005 Λογαριασμός Ενεργητικό Έπιπλα
Εμπορεύματα Επιταγές Εισπρακτέες Καταθέσεις όψεως Ταμείο
Χρέωση 1.000
1.000
70.000
70.000
5.000 108.000
Έσοδα
Πιστ. Υπολ.
5.000
500
Παθητικό Ίδια Κεφάλαια
Έξοδα
Πίστωση Χρ. Υπολ.
500 27.500
80.500
100.000
100.000
Γραμμάτια Πληρωτέα
25.000
25.000
Επιταγές Πληρωτέες
18.000
18.000
Έξοδα Διαφήμισης
500
500
Έξοδα Ενοικίου
500
500
Πωλήσεις Εμπορευμάτων Σύνολα
10.000 185.500
185.500
10.000 153.000
Ακολουθούν τα γεγονότα του μηνός Δεκεμβρίου και η ενημέρωση των λογιστικών βιβλίων με αυτά
Σελίδα 80 / 113
153.000
Στις 3/12, η επιχείρηση αγοράζει εμπορεύματα αξίας 10.000 €, εκ των οποίων τα 5.000 καταβάλει μετρητοίς, ενώ τα υπόλοιπα 5.000 συμφωνεί με τον προμηθευτή να τα πληρώσει σε ένα μήνα. 3/12/05
Εμπορεύματα Ταμείο Προμηθευτές
10.000 5.000 5.000
Αυξήθηκε ο λογαριασμός περιουσίας Εμπορεύματα και γι’ αυτό χρεώθηκε, μειώθηκε ο λογαριασμός περιουσίας Ταμείο και γι’ αυτό πιστώθηκε και αυξήθηκε και ο λογαριασμός υποχρεώσεων Προμηθευτές και γι’ αυτό πιστώθηκε.
Στις 5/12, η επιχείρηση καταθέτει στην Τράπεζα (ΕΤΕ) στον λογαριασμό όψεως της 5.000 €, για να εξοφληθεί η επιταγή της η οποία έληγε αυτή την ημέρα. Η επιταγή εξοφλείται. 5/12/05
Καταθέσεις όψεως Ε.Τ.Ε Ταμείο
5.000 5.000
Επιταγές πληρωτέες Καταθέσεις όψεως Ε.Τ.Ε
5.000 5.000
5/12/05
Αυξήθηκε ο λογαριασμός Καταθέσεις όψεως και γι’ αυτό χρεώθηκε, και μειώθηκε ο λογαριασμός Ταμείο και γι’ αυτό πιστώθηκε. Στη συνέχεια μειώθηκε ο λογαριασμός υποχρεώσεων Επιταγές πληρωτέες με την εξόφληση της επιταγής και γι’ αυτό χρεώθηκε και μειώθηκε και ο λογαριασμός Καταθέσεις όψεως και γι’ αυτό πιστώθηκε.
Σελίδα 81 / 113
Στις 10/12 η επιχείρηση πληρώνει το λογαριασμό του τηλεφώνου της 300 €. 30/11/05
Έξοδα τηλεπικοινωνιών Ταμείο
300 300
Αυξήθηκε ο λογαριασμός εξόδων Τηλεπικοινωνίες και γι’ αυτό χρεώθηκε, και μειώθηκε ο λογαριασμός περιουσίας Ταμείο και γι’ αυτό πιστώθηκε.
Στις 15/12 η επιχείρηση πληρώνει το Γραμμάτιο της 25.000 €, που έληγε εκείνη την ημέρα, στον προμηθευτή 15/12/05
Γραμμάτια πληρωτέα Ταμείο
25.000 25.000
Μειώθηκε ο λογαριασμός υποχρεώσεων Γραμμάτια πληρωτέα και γι’ αυτό χρεώθηκε, και μειώθηκε ο λογαριασμός περιουσίας Ταμείο και γι’ αυτό πιστώθηκε.
Σελίδα 82 / 113
Στις 23/12, η επιχείρηση πουλάει εμπορεύματα αντί του ποσού 50.000 €, εκ των οποίων τα 5.000 εισπράττει μετρητοίς, για τις 30.000 ο πελάτης της δίνει μία επιταγή του λήξεως 10/1/2006, για τις 10.000 ένα γραμμάτιο λήξεως 20/1/2006. Τα υπόλοιπα 5.000 ο πελάτης θα τα πληρώσει όταν μπορέσει. 23/12/05
Ταμείο 5.000 Επιταγές εισπρακτέες 30.000 Γραμμάτια εισπρακτέα 10.000 Πελάτες 5.000 Πωλήσεις Εμπορευμάτων
50.000
Αυξήθηκε ο λογαριασμοί Ταμείο, Επιταγές εισπρακτέες, Γραμμάτια εισπρακτέα και Πελάτες και γι’ αυτό χρεώθηκαν, και αυξήθηκε και ο λογαριασμός εσόδων, Πωλήσεις εμπορευμάτων και γι’ αυτό πιστώθηκε.
Στις 28/12 η επιχείρηση πληρώνει το λογαριασμό του ηλεκτρικού της 200 €. 30/11/05
Έξοδα ηλεκτρικού ρεύματος Ταμείο
200 200
Αυξήθηκε ο λογαριασμός εξόδων Ηλεκτρικό ρεύμα και γι’ αυτό χρεώθηκε, και μειώθηκε ο λογαριασμός περιουσίας Ταμείο και γι’ αυτό πιστώθηκε.
Σελίδα 83 / 113
Στις 31/12 η επιχείρηση πληρώνει το ενοίκιο της 500 €. 31/12/05
Έξοδο ενοικίου Ταμείο
500 500
Αυξήθηκε ο λογαριασμός εξόδων Ενοίκια και γι’ αυτό χρεώθηκε, και μειώθηκε ο λογαριασμός περιουσίας Ταμείο και γι’ αυτό πιστώθηκε.
Αυτά ήταν τα λογιστικά γεγονότα που συνέβησαν τον Δεκέμβριο, και τα λογιστικά άρθρα που τα περιέγραψαν όπως καταγράφηκαν στο Ημερολόγιο. Σειρά έχει τώρα η ενημέρωση των λογαριασμών του Γενικού Καθολικού, με βάση τα άρθρα του Ημερολογίου.
Σελίδα 84 / 113
ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ Ταμείο
Ίδια Κεφάλαια
(1/11) 100.000 (15/11) 5.000
(2/11) 1.000 (5/11) 25.000
(30/11)
(10/11)
500
(20/11)
500
(30/11)
500
3.000
108.000 (23/12) 5.000
(3/12) (5/12) (10/12) (15/12) (28/12) (31/12)
113.000
(1/11) 100.000
27.500 5.000 5.000 300 25.000 200 500 63.500
ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ Έπιπλα (2/11) 1.000
Εμπορεύματα (5/11) 50.000 (25/11) 20.000 70.000 (3/12) 10.000 80.000
Σελίδα 85 / 113
ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ Γραμμάτια Πληρωτέα (15/12) 25.000
Έξοδα διαφήμισης
(5/11) 25.000
(10/11)
500
ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ Επιταγές Εισπρακτέες (15/11) (15/11)
3.000 2.000 5.000 (23/12) 30.000 35.000
(25/11) (30/11)
Πωλήσεις Εμπορευμάτων 2.000 3.000 5.000
Σελίδα 86 / 113
(15/11) 10.000 (23/12) 50.000 60.000
ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ Καταθέσεις όψεως Ε.Τ.Ε. (20/11)
500
(5/12)
Επιταγές Πληρωτέες
5.000
(5/12)
5.000 (25/11) 18.000
(5/12) 5.000 5.500
ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ Έξοδα Ενοικίου (30/11)
500
(31/12)
500 1.000
Προμηθευτές (3/12)
Σελίδα 87 / 113
5.000
ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ Έξοδα Τηλεπικοινωνιών (10/12)
300
Γραμμάτια εισπρακτέα (23/12) 10.000
ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ Πελάτες (23/12)
5.000
Έξοδο ηλεκτρικού ρεύματος (28/12)
Σελίδα 88 / 113
200
Μετά την ενημέρωση του Γενικού Καθολικού καταρτίζουμε το Ισοζύγιο του μηνός Δεκεμβρίου 2005
Προσωρινό Ισοζύγιο Λογαριασμός Έπιπλα
Ισοζύγιο Δεκεμβρίου 2005 Χρέωση
Πίστωση
Χρ. Υπολ.
1.000
1.000
80.000
80.000
5.000
5.000
Γραμμάτια εισπρακτέα
10.000
10.000
Επιταγές Εισπρακτέες
35.000
5.000
30.000
5.500
5.000
500
113.000
63.500
49.500
Εμπορεύματα Πελάτες
Καταθέσεις όψεως Ταμείο Ίδια Κεφάλαια Προμηθευτές
100.000
100.000
5.000
5.000
Γραμμάτια Πληρωτέα
25.000
25.000
Επιταγές Πληρωτέες
5.000
18.000
13.000
Έξοδα Διαφήμισης
500
500
Έξοδα Τηλεπικοινωνιών
300
300
Έξοδα Ηλεκτρικού ρεύματος
200
200
1.000
1.000
Έξοδα Ενοικίου Πωλήσεις Εμπορευμάτων Σύνολα
60.000 281.500
Πιστ. Υπολ.
281.500
Σελίδα 89 / 113
60.000 178.000
178.000
Αφού τελειώσαμε με τα τρέχοντα λογιστικά γεγονότα της χρήσης, πρέπει να «κλείσουμε» την χρονιά που τελείωσε και να προσδιορίσουμε το καθαρό της αποτέλεσμα, ώστε να πληροφορηθούμε για την πορεία της επιχείρησης αλλά και να φορολογηθούμε για τα τυχόν καθαρά μας κέρδη.
Σε αυτό το σημείο ερχόμαστε οριστικά αντιμέτωποι με το πρόβλημα της εγγραφής των πωλήσεων, το οποίο είχαμε παρακάμψει πιστώνοντας τον λογαριασμό Πωλήσεις Εμπορευμάτων αντί των λογαριασμών Εμπορεύματα και Μικτό Κέρδος. Οι σχετικοί μας λογαριασμοί τώρα, όπως εμφανίζονται ενημερωμένοι στο Γενικό Καθολικό, έχουν ως εξής:
Σελίδα 90 / 113
Εμπορεύματα
Πωλήσεις Εμπορευμάτων
(5/11) 50.000 (25/11) 20.000 70.000 (3/12) 10.000 80.000
(15/11) 10.000 (23/12) 50.000 60.000
Ξέρουμε ότι η πίστωση των 60.000 του λογαριασμού Πωλήσεις, αποτελείται από το άθροισμα της χαμένης πίστωσης του λογαριασμού Εμπορεύματα + το άθροισμα της πίστωσης του χαμένου λογαριασμού Μικτό Κέρδος. Αν βρίσκαμε την πίστωση του λογαριασμού Εμπορεύματα τουλάχιστον (δηλαδή την αξία των εμπορευμάτων που πουλήθηκαν) και μετά αφαιρετικά από τις 60.000 βρίσκαμε το Μικτό Κέρδος;
Αλλά πώς θα γίνει αυτό;
Σελίδα 91 / 113
Αυτά είναι τα σύνολα του λογαριασμού Ταμείο: Εισπράξεις
Ταμείο 113.000 Χ.Υ. 49.500
63.500
Πληρωμές
Απογραφή
Υποθέστε ότι στις 31/12, ξέρουμε μόνο τις εισπράξεις μας δηλαδή τις 113.000 και τίποτε άλλο. Αν θέλαμε να βρούμε πόσες πληρωμές κάναμε όλη τη χρονιά, δεν θα μπορούσαμε να μετρήσουμε τα μετρητά μας στις 31/12 (το υπόλοιπό μας), να τα αφαιρέσουμε από τις εισπράξεις και να προκύψουν έτσι οι πληρωμές; Δηλαδή αν μετρήσουμε τα χρήματα στο συρτάρι μας στις 31/12, προφανώς θα βρούμε 49.500 €. Εισπράξαμε συνολικά 113 χ., μας έμειναν 49.500, άρα βγήκαν από το συρτάρι μας για πληρωμές 113.000 – 49.500 = 63.500 €. Νάτο!
Άραγε μπορούμε να εφαρμόσουμε το ίδιο «κόλπο» και στο λογαριασμό Εμπορεύματα; Βέβαια, αρκεί να βρούμε πόσα εμπορεύματα έχουμε στις 31/12 στο κατάστημα μας. Να βρούμε δηλαδή το τελικό μας απόθεμα. Θα κάνουμε λοιπόν απογραφή και έτσι θα έχουμε: Χρέωση του Λογαριασμού – Χρεωστικό Υπόλοιπο του Λογαριασμού = Πίστωση του Λογαριασμού. Ή με άλλα λόγια: Αγορές Εμπορευμάτων – Τελικό Απόθεμα = Κόστος Πωληθέντων
Σελίδα 92 / 113
• Και αν δεν ήταν η πρώτη χρονιά λειτουργίας της επιχείρησης όπως στο παράδειγμα μας, και είχαμε και εμπορεύματα από την περσινή χρονιά (όπως είναι το συνηθισμένο); • Τότε θα προσθέταμε και αυτά στους υπολογισμούς μας. Γι’ αυτό η πλήρης ισότητα στη Λογιστική είναι: Αρχικό απόθεμα εμπορευμάτων + Αγορές Χρήσης – Τελικό απόθεμα εμπορευμάτων = = Κόστος Πωληθέντων.
Από απογραφή τέλους χρήσης
Τα υπόλοιπα είναι πλέον εύκολα: • Βρίσκουμε αφαιρετικά από τις πωλήσεις το Μικτό Κέρδος: Πωλήσεις εμπορευμάτων – Κόστος πωληθέντων = Μικτό Κέρδος • Και τέλος το Καθαρό Αποτέλεσμα: Μικτό Κέρδος – Έξοδα = Καθαρό αποτέλεσμα (Κέρδος ή Ζημιά)
Σελίδα 93 / 113
Κάνουμε λοιπόν απογραφή των εμπορευμάτων μας στις 31/12, και βρίσκουμε αποθέματα εμπορευμάτων στο κατάστημα μας αξίας 30.000 €. Αν αφαιρέσουμε από τις αγορές έχουμε: 80.000 – 30.000 = 50.000 € κόστος πωληθέντων. Αν το αφαιρέσουμε από τις πωλήσεις έχουμε: 60.000 – 50.000 = 10.000 € μικτό κέρδος. Αφαιρούμε και τα έξοδα και είμαστε εντάξει; Τελειώσαμε; Με προσωρινό Ισοζύγιο
Μη βιάζεστε! Έχουμε δουλειά ακόμα! • Πρέπει, πριν κλείσουμε τη χρήση, να κάνουμε 1ο βήμα έναν έλεγχο στους λογαριασμούς μας μήπως διαπιστώσουμε κάποιο λάθος ή παράλειψη ώστε να τα διορθώσουμε πριν το κλείσιμο • Πρέπει να κάνουμε με 31/12 την εγγραφή 2ο βήμα αποσβέσεως των επίπλων για τους δύο μήνες που ωφελήθηκε η επιχείρηση από την χρήση Οργανικό Έξοδο τους • Και τέλος πρέπει να εφαρμόσουμε τις 3ο βήμα προηγούμενες ισότητες με την μορφή λογιστικών άρθρων στο Ημερολόγιο μας. Δεν θα τις καταγράψουμε σαν μαθηματικές ισότητες.
Σελίδα 94 / 113
Ο έλεγχος είναι πάντα απαραίτητος στα βιβλία μας. Πολύ περισσότερο στο τέλος της χρονιάς ώστε να είμαστε σίγουροι ότι η χρήση θα κλείσει με τα σωστά δεδομένα. Τυχόν λάθη ή 1ο βήμα παραλείψεις θα τα διορθώσουμε με λογιστικές εγγραφές στο Ημερολόγιο με Ημερομηνία 31/12. Υποθέτουμε λοιπόν ότι από τον έλεγχο που κάναμε δεν προέκυψε κάποιο λάθος (έχουμε αρχίσει και γινόμαστε καλοί λογιστές )
2ο βήμα
• Το δεύτερο που χρειάζεται να κάνουμε, εφόσον έχουμε πάγια (τα έπιπλα), είναι οι αποσβέσεις τους. Δηλαδή η μετατροπή μέρους της αξίας τους σε έξοδο, ανάλογα με την ωφέλεια που αποκόμισε η επιχείρηση από την χρήση τους κατά την τρέχουσα χρήση. Ο συντελεστής απόσβεσης για τα έπιπλα, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών είναι 15%. Κάθε χρόνο λοιπόν θα μετατρέπουμε σε έξοδο το 15% των 1.000 € της αξίας τους, μέχρι να αποσβεστούν πλήρως (- 0,01 €).
Όταν ένα πάγιο παραμένει στην επιχείρηση και μετά την πλήρη απόσβεσή του, τότε δεν το αποσβένω πλήρως, αλλά αφήνω μία αξία 1 λεπτό ( 0,01 €), για να μην κλείσει το μητρώο του παγίου (τα καθολικά των παγίων λέγονται μητρώα παγίων. ) Σελίδα 95 / 113
Ειδικά όμως για φέτος, επειδή τα έπιπλα ωφέλησαν την επιχείρηση για 2 και όχι για 12 μήνες, θα μετατρέψουμε σε έξοδο με την απόσβεση τα 2/12 του 15% της αξίας τους. Δηλαδή 1.000 x 15% x 2/12 = 25 €. Η εγγραφή των αποσβέσεων που θα γίνει στο Ημερολόγιο είναι η εξής: 31/12/05
Αποσβέσεις επίπλων Έπιπλα
25 25
Ενημερώνουμε και με τις εγγραφές διορθώσεων (εμείς δεν έχουμε) και των αποσβέσεων τους λογαριασμούς στο Γενικό Καθολικό. Έτσι οι δύο λογαριασμοί που μεταβάλλονται (ό ένας ανοίγει τώρα), είναι: Έπιπλα (2/11) 1.000
(31/12)
Αποσβέσεις Επίπλων 25
(31/12)
Σελίδα 96 / 113
25
Στη συνέχεια καταρτίζουμε ένα καινούργιο Ισοζύγιο για τον Δεκέμβριο, το οποίο λέγεται προσαρμοσμένο, επειδή ακριβώς έχουν προστεθεί στους λογαριασμούς οι διορθωτικές εγγραφές και οι αποσβέσεις.
Προσαρμοσμένο Ισοζύγιο Δεκεμβρίου 2005 Λογαριασμός Έπιπλα Εμπορεύματα
Χρέωση
Πίστωση
1.000
25
Χρ. Υπολ. 975
80.000
80.000
5.000
5.000
Γραμμάτια εισπρακτέα
10.000
10.000
Επιταγές Εισπρακτέες
35.000
5.000
30.000
5.500
5.000
500
113.000
63.500
49.500
Πελάτες
Καταθέσεις όψεως Ταμείο Ίδια Κεφάλαια Προμηθευτές
100.000
100.000
5.000
5.000
Γραμμάτια Πληρωτέα
25.000
25.000
Επιταγές Πληρωτέες
5.000
18.000
13.000
Έξοδα Διαφήμισης
500
500
Έξοδα Τηλεπικοινωνιών
300
300
Έξοδα Ηλεκτρικού ρεύματος
200
200
25
25
1.000
1.000
Αποσβέσεις επίπλων Έξοδα Ενοικίου Πωλήσεις Εμπορευμάτων Σύνολα
60.000 281.525
Πιστ. Υπολ.
281.525
Σελίδα 97 / 113
60.000 178.000
178.000
Με βάση τώρα τα ποσά των λογαριασμών του προσαρμοσμένου ισοζυγίου του Δεκεμβρίου, γράφουμε στο Ημερολόγιο μας τα λογιστικά άρθρα του κλεισίματος της χρήσης και εξαγωγής του αποτελέσματος. Για το σκοπό αυτό, δημιουργούμε ένα λογαριασμό ο οποίος λέγεται Λογαριασμός Γενικής Εκμετάλλευσης, διότι μας πληροφορεί για τον τρόπο με τον οποίο «εκμεταλλευτήκαμε» (με την καλή έννοια πάντοτε), την επιχείρηση μας ώστε να προκύψει το καθαρό αποτέλεσμα.
Ο λογαριασμός αυτός, ανοίγει και λειτουργεί μόνο στο τέλος κάθε χρήσης. Είναι λογαριασμός αποτελεσμάτων, και όταν τελειώσει η «δουλειά» του, δηλαδή ο προσδιορισμός μέσω του λογαριασμού, του καθαρού αποτελέσματος, κλείνει. Θα παρακολουθήσουμε τις εγγραφές κλεισίματος μία μία, με ταυτόχρονη ενημέρωση των λογαριασμών του Γενικού Καθολικού ώστε να γίνουν πλήρως κατανοητές.
Σελίδα 98 / 113
1
Υπολογισμός του Κόστους Πωληθέντων, εφαρμόζοντας την πρώτη ισότητα: Αρχικό απόθεμα εμπ/των + Αγορές Χρήσης – Τελικό απόθεμα εμπ/των = Κόστος Πωληθέντων. 31/12/05
Λογαριασμός Γενικής Εκμετάλλευσης Εμπορεύματα
80.000 80.000
31/12/05
Εμπορεύματα 30.000 Λογαριασμός Γενικής Εκμετάλλευσης 30.000
Εμπορεύματα (5/11) 50.000 (25/11) 20.000 70.000 (3/12) 10.000 80.000 30.000
Λογαριασμός Γενικής Εκμετάλλευσης
(1)
80.000
(2)
30.000
Το ΧΥ δείχνει το Κόστος Πωληθέντων
80.000
Το ΧΥ δείχνει το Κόστος Πωληθέντων
Με το πρώτο άρθρο ο Λογαριασμός Εμπορεύματα έκλεισε, μεταβιβάζοντας το χρεωστικό του υπόλοιπο στην χρέωση του Λογαριασμού Γενικής Εκμετάλλευσης. Επειδή όμως αυτό θα διαστρέβλωνε την πραγματικότητα για τον Λογαριασμό Εμπορεύματα, δεδομένου ότι στις 31/12 έχουμε αποθέματα εμπορευμάτων 30.000 €, ξαναχρεώνουμε τον λογαριασμό με το ποσό του τελικού αποθέματος και πιστώνουμε ισόποσα τον Λογαριασμό Γενικής Εκμετάλλευσης. Έτσι καταφέρνουμε 2 πράγματα: Σελίδα 99 / 113
• Πρώτον τακτοποιούμε τον λογαριασμό Εμπορεύματα, ώστε το υπόλοιπο του να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Τώρα το χρεωστικό υπόλοιπο του λογαριασμού είναι 30.000 €, όση δηλαδή και η αξία των εμπορευμάτων που έχουμε στις 31/12 στο κατάστημα μας. • Δεύτερο, εφαρμόζουμε τις ισότητες με τις οποίες σταδιακά προσδιορίζουμε το αποτέλεσμα, μέσα από τον Λογαριασμό Γενικής Εκμετάλλευσης. Αυτή τη στιγμή ο λογαριασμός είναι χρεωμένος με τις αγορές εμπορευμάτων και πιστωμένος με το τελικό απόθεμα των εμπορευμάτων. Το χρεωστικό του υπόλοιπο: Χρέωση – Πίστωση = Αγορές εμπορευμάτων – Τελικό απόθεμα = 50.000, είναι το Κόστος πωληθέντων που αναζητούσαμε ώστε να προσδιορίσουμε το Μικτό Κέρδος.
2
Υπολογισμός Μικτού Κέρδους, εφαρμόζοντας τη δεύτερη ισότητα: Πωλήσεις – Κόστος πωληθέντων = Μικτό Κέρδος. 31/12/05
Πωλήσεις Εμπορευμάτων 60.000 Λογαριασμός Γενικής Εκμετάλλευσης 60.000
Πωλήσεις Εμπορευμάτων (15/11) 10.000 (23/12) 50.000 60.000 60.000
Λογαριασμός Γενικής Εκμετάλλευσης
(1) 80.000
(2) (3)
30.000 60.000
ΠΥ = 10.000
Δείχνει το Μικτό Κέρδος Το ΧΥ δείχνει το Κόστος Πωληθέντων Σελίδα 100 / 113
Με αυτό το άρθρο ο λογαριασμός των Πωλήσεων χρεώθηκε ισόποσα με την πίστωση του και έτσι έκλεισε. Μεταβίβασε όμως την πίστωση του των 60.000, στην πίστωση του Λογαριασμού Γενικής Εκμετάλλευσης. Ο Λογαριασμός αυτός είχε ως προηγούμενο χρεωστικό υπόλοιπο το Κόστος πωληθέντων και τώρα πιστώνεται με τις πωλήσεις. Το καινούργιο του υπόλοιπο (πιστωτικό αυτή τη φορά) των 10.000 €, είναι το Μικτό κέρδος. Εφαρμόσαμε δηλαδή και την δεύτερη ισότητα: Πωλήσεις – Κόστος πωληθέντων = = Μικτό Κέρδος. 3
Υπολογισμός Καθαρού αποτελέσματος, εφαρμόζοντας την τρίτη ισότητα: Μικτό Κέρδος – Έξοδα = Καθαρό αποτέλεσμα 31/12/05
Λογαριασμός Γενικής Εκμετάλλευσης Έξοδα διαφήμισης Έξοδα Ενοικίου Έξοδα τηλεπικοινωνιών Έξοδα ηλεκτρικού ρεύματος Αποσβέσεις επίπλων Έξοδα Ηλεκτρικού ρεύματος (28/12)
200 500
500 1.000 300 200 25 Λογαριασμός Γενικής Εκμετάλλευσης
200
Έξοδα Διαφήμισης (10/11)
2.025
(1)
80.000
(2)
30.000
(4)
2.025
(3)
60.000
500
ΠΥ = 7.975
Έξοδα Τηλεπικοινωνιών (10/12)
300
300
Αποσβέσεις Επίπλων (31/12)
25
25
Το Υπόλοιπο δείχνει το
Έξοδα Ενοικίου Καθαρό αποτέλεσμα (30/11) 500 (31/12)
500 1.000
Σελίδα 101 / 113
1.000
Με αυτό το άρθρο οι λογαριασμοί των Εξόδων πιστώθηκαν ισόποσα με την χρέωση τους και έτσι έκλεισαν. Μεταβίβασαν όμως την χρέωση τους συνολικά 2.025 €, στην χρέωση του Λογαριασμού Γενικής Εκμετάλλευσης. Ο Λογαριασμός αυτός είχε ως προηγούμενο πιστωτικό υπόλοιπο το Μικτό Κέρδος και τώρα χρεώνεται με τα έξοδα. Το καινούργιο του υπόλοιπο (πιστωτικό) των 7.975 €, είναι το Καθαρό μας αποτέλεσμα (κέρδος). Εφαρμόσαμε δηλαδή και την τρίτη ισότητα: Μικτό Κέρδος – Έξοδα = Καθαρό αποτέλεσμα (εδώ κέρδος). 4
Μεταφορά του αποτελέσματος στα Κέρδη ή τις Ζημιές (ανάλογα)
31/12/05
Λογαριασμός Γενικής Εκμετάλλευσης Καθαρά κέρδη χρήσης
Καθαρά Κέρδη χρήσης (5)
7.975 7.975
Λογαριασμός Γενικής Εκμετάλλευσης
7.975
(1) 80.000 (4) 1.025 (5) 7.975 90.000
Σελίδα 102 / 113
(2) (3)
30.000 60.000 90.000
Με αυτό το άρθρο ο Λογαριασμός Γενικής Εκμετάλλευσης χρεώνεται με το μέχρι τώρα πιστωτικό του υπόλοιπο των 7.975 € και αφού τελείωσε το έργο του, κλείνει. Τα καθαρά κέρδη πηγαίνουν στον δικό τους λογαριασμό, ο οποίος πιστώνεται για να δείξει την αύξηση τους (η αυξομείωση γίνεται όπως στα μικτά κέρδη και στο παθητικό, αύξηση με πίστωση, μείωση με χρέωση)
Σε αυτό το σημείο, έχει το λόγο ο επιχειρηματίας για να μας πει πως προτίθεται να διαθέσει τα καθαρά κέρδη της επιχείρησης του. Έχει 3 επιλογές: • Να τα πάρει από την επιχείρηση και να τα καρπωθεί πλέον σαν ιδιώτης ως το ετήσιο αποτέλεσμα της επένδυσης των 100.000 € που έκανε στην επιχείρηση. • Να τα αφήσει μέσα στην επιχείρηση, ως αύξηση των Ιδίων Κεφαλαίων για να ισχυροποιήσει την επιχείρηση. • Συνδυασμό των 2 προηγούμενων. Να πάρει μέρος των κερδών και τα υπόλοιπα να τα αφήσει στην επιχείρηση.
Σελίδα 103 / 113
Ας υποθέσουμε ότι ο επιχειρηματίας ακολουθεί την τρίτη επιλογή. Μας ενημερώνει λοιπόν ότι θα πάρει από τα 7.975 € τα 2.975 για ιδιωτικό του όφελος, και τα υπόλοιπα 5.000 θα τα αφήσει στην επιχείρηση. Η εγγραφή που κάνουμε στο Ημερολόγιο μας είναι η εξής:
5
Διάθεση αποτελέσματος
31/12/05
Καθαρά Κέρδη 7.975 Κέρδη εις Νέον Υποχρεώσεις προς τον επιχειρηματία
Κέρδη εις Νέον (6)
Καθαρά Κέρδη χρήσης
5.000
(6)
Υποχρεώσεις προς επιχειρηματία (6)
5.000 2.975
2.975
Σελίδα 104 / 113
7.975
7.975
• Με αυτή την τελευταία εγγραφή η οποία λέγεται εγγραφή διάθεσης των κερδών, τελείωσε το κλείσιμο της χρήσης της επιχείρησης. Ο λογαριασμός των Κερδών έκλεισε, και τα κέρδη αποτελούν αυτή τη στιγμή κατά τα 2.975 € υποχρέωση της επιχείρησης να τα δώσει στον επιχειρηματία, και κατά τα 5.000 €., κέρδη εις νέον. Ο λογαριασμός με αυτή την παράξενη ονομασία είναι λογαριασμός παθητικού και στην ουσία λογαριασμός ιδίων κεφαλαίων. Λέγεται έτσι για να υποδηλώσει ότι τα ποσά του, είναι κέρδη που ο επιχειρηματίας έχει αφήσει στην επιχείρηση ώστε να την ισχυροποιήσει και να δημιουργηθούν νέα κέρδη. Τον διαχωρίζουμε απλώς από τα Ίδια Κεφάλαια για πληροφοριακούς λόγους.
Αφού έχουν ενημερωθεί οι λογαριασμοί του Γενικού Καθολικού με τις εγγραφές κλεισίματος, καταρτίζουμε και το τρίτο Ισοζύγιο του Δεκεμβρίου, το οποίο λέγεται οριστικό Ισοζύγιο ακριβώς για να μας δείξει ότι δεν ακολουθεί καμία άλλη αλλαγή του για αυτή τη χρήση.
Σελίδα 105 / 113
Οριστικό Ισοζύγιο Δεκεμβρίου 2005 Λογαριασμός Έπιπλα Εμπορεύματα Πελάτες
Χρέωση
Πίστωση
Χρ. Υπολ.
1.000
25
975
110.000
80.000
30.000
5.000
5.000
Γραμμάτια εισπρακτέα
10.000
10.000
Επιταγές Εισπρακτέες
35.000
5.000
30.000
5.500
5.000
500
63.500
49.500
Καταθέσεις όψεως Ταμείο
113.000
Ίδια Κεφάλαια
Πιστ. Υπολ.
100.000
100.000
Κέρδη εις Νέον
5.000
5.000
Προμηθευτές
5.000
5.000
Γραμμάτια Πληρωτέα
25.000
25.000
Επιταγές Πληρωτέες
5.000
18.000
13.000
2.975
2.975
Υποχρεώσεις προς τον επιχειρηματία Έξοδα Διαφήμισης
500
500
Έξοδα Τηλεπικοινωνιών
300
300
Έξοδα Ηλεκτρικού ρεύματος
200
200
Αποσβέσεις επίπλων
25
25
1.000
1.000
Πωλήσεις Εμπορευμάτων
60.000
60.000
Λογαριασμός Γενικής Εκμετάλλευσης
90.000
90.000
7.975
7.975
469.500
469.500
Έξοδα Ενοικίου
Καθαρά Κέρδη χρήσης Σύνολα
125.975
125.975
• Στη συνέχεια στο Βιβλίο Απογραφών και Ισολογισμού της επιχείρησης, καταχωρούμε την απογραφή της (με αναλυτική περιγραφή του Ενεργητικού και Παθητικού της με ημερομηνία 31/12 ), ακολουθεί η κατάρτιση του Ισολογισμού της και τέλος η Κατάσταση Αποτελεσμάτων χρήσεως.
Σελίδα 106 / 113
ΒΙΒΛΙΟ ΑΠΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟΓΡΑΦΗ 31ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2005 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Α΄ Πάγια Έπιπλα (2 ράφια 5,40x6.20 +1 γραφείο)
1.000
Μείον Αποσβεσμένα Έπιπλα (15%x2/12)
-25
975
Β΄ Κυκλοφορούντα Εμπορεύματα Εμπόρευμα Α
20 τεμ. x 1.000 €/τεμ.
20.000
Εμπόρευμα Β
50 τεμ. χ 200 €/τεμ.
10.000
30.000
Πελάτες Πελάτης Αλεξίου Α.
5.000
Γραμμάτια Εισπρακτέα Γραμμάτιο Πελάτη Αδάμ λήξης 20/1/06
10.000
Επιταγές Εισπρακτέες Επιταγή πελάτη Αδάμ λήξης 10/1/06
30.000
Σε μεταφορά
75.975
ΒΙΒΛΙΟ ΑΠΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟΓΡΑΦΗ 31ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2005 (συνέχεια) ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Από μεταφορά
75.975
Διαθέσιμα Ταμείο Μετρητά την 31η/12/2005
49.500
Καταθέσεις όψεως Ε.Τ.Ε.
500
ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ
50.000 125.975
ΠΑΘΗΤΙΚΟ Α΄ Ίδια Κεφάλαια Καταβεβλημένο Κεφάλαιο επιχείρησης
100.000
Κέρδη εις Νέον
5.000
105.000
Β’ Υποχρεώσεις (Βραχυπρόθεσμες) Προμηθευτές Προμηθευτής Ν. Νικολάου
5.000
Σε μεταφορά
235.975
Σελίδα 107 / 113
ΒΙΒΛΙΟ ΑΠΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟΓΡΑΦΗ 31ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2005 (συνέχεια) ΠΑΘΗΤΙΚΟ Από μεταφορά
235.975
Επιταγές Πληρωτέες Επιταγή σε προμηθευτή Μέγου Λήξης 31/1/06
13.000
Υποχρεώσεις προς τον επιχειρηματία 2.975
Υποχρέωση προς απόδοση κερδών 2005 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ
125.975
ΒΙΒΛΙΟ ΑΠΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 31ης /12/2005
ΠΑΓΙΑ Έπιπλα
ΠΑΘΗΤΙΚΟ
ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1.000
Μείον αποσβ.έπιπλα -25
Ίδια Κεφάλαια 975 Κέρδη εις Νέον
ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΑ Εμπορεύματα Πελάτες Γραμμάτια εισπρακτέα Επιταγές εισπρακτέες
100.000 5.000
ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 30.000 (Βραχυπρόθεσμες) 5.000 Προμηθευτές 10.000 Επιταγές πληρωτέες 30.000 Υποχρεώσεις προς επιχ/τια
5.000 13.000 2.975
ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ Ταμείο Καταθέσεις όψεως Σύνολο Ενεργητικού
49.500 500 125.975 Σύνολο Παθητικού
Σελίδα 108 / 113
125.975
ΒΙΒΛΙΟ ΑΠΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΗΣ ΑΠΟ 1/11-31/12/05 Κύκλος Εργασιών (Πωλήσεις)
60.000
Μείον Κόστος Πωληθέντων Εμπορευμάτων
50.000
Μικτό Κέρδος
10.000
1 2
Μείον: Οργανικά Έξοδα Ενοίκια
1.000
Διαφήμιση
500
Τηλεπικοινωνίες
300
Ηλεκτρικό Ρεύμα
200
Αποσβέσεις
25
ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ ΧΡΗΣΗΣ
-2.025 7.975
3
Τώρα που είδαμε το ολοκληρωμένο παράδειγμα, μπορούμε να συνοψίσουμε την θεωρία μας, δένοντας την με την πράξη. • Στην αρχή, η επιχείρηση ξεκίνησε την λειτουργία της σε μία νηπιακή μορφή. Η μόνη της περιουσία ήταν τα μετρητά της, τα οποία προέρχονταν από την εισφορά του επιχειρηματία, από Ίδια δηλαδή Κεφάλαια.
Σελίδα 109 / 113
• Η περιουσία αυτή ήταν απαραίτητη ώστε η επιχείρηση να αρχίσει να ενεργεί (θυμηθείτε: Ενεργητικό). Αγόρασε, έπιπλα, εμπορεύματα και πραγματοποίησε και διάφορα έξοδα για να μπορέσει να λειτουργήσει. Η περιουσία σιγά σιγά αυξανόταν αλλά και μετασχηματιζόταν. Έπαψε να αποτελείται μόνον από μετρητά και εμπλουτίστηκε και με άλλα στοιχεία. Το ίδιο βέβαια συνέβαινε και με τις πηγές της. • Παράλληλα, η επιχείρηση πραγματοποιούσε και πωλήσεις οι οποίες της απέφεραν μικτό κέρδος.
• Όλα αυτά τα γεγονότα, καταγράφονταν από το Λογιστήριο στο Ημερολόγιο της επιχείρησης, με τα μορφή λογιστικών άρθρων διπλογραφικά. • Από τα άρθρα, ενημερώνονταν οι λογαριασμοί της επιχείρησης, το Γενικό Καθολικό της, και έτσι είχαμε μία εικόνα της επιχείρησης ανά λογαριασμό. Ξέραμε πώς έχει κινηθεί το Ταμείο της, οι Προμηθευτές, οι Επιταγές πληρωτέες, οι Πωλήσεις Εμπορευμάτων, τα έξοδα της αναλυτικά κλπ.
Σελίδα 110 / 113
• Στο τέλος κάθε μηνός, καταρτίζαμε και μία συνοπτική κατάσταση των λογαριασμών με τα προοδευτικά τους ανά μήνα αθροίσματα της χρέωσης και της πίστωσης τους, καθώς και του υπολοίπου τους. Αυτό ήταν το Ισοζύγιο το οποίο μας έδινε μία συνοπτική εικόνα της επιχείρησης μήνα μήνα.
• Στο τέλος της χρήσης μετά από τις τυχόν διορθωτικές εγγραφές και της εγγραφές των αποσβέσεων, ακολούθησε το κλείσιμο της χρήσης, κατά το οποίο πάλι με λογιστικά άρθρα, προσδιορίσαμε το μικτό κέρδος που προέκυψε από τις πωλήσεις της χρονιάς και στην συνέχεια αφαιρώντας τα έξοδα, προσδιορίσαμε το καθαρό αποτέλεσμα της χρήσης. • Με την τελευταία εγγραφή κάναμε και την διάθεση των κερδών, σύμφωνα με την εντολή του επιχειρηματία.
Σελίδα 111 / 113
• Το οριστικό (τελικό) ισοζύγιο της χρήσης που συντάξαμε στη συνέχεια, ταυτιζόταν ως προς τα υπόλοιπα του με τον Ισολογισμό τέλους χρήσης. Οι λογαριασμοί των εσόδων και εξόδων είχαν κλείσει, (είχαν μηδενικά υπόλοιπα) και αυτό γιατί είχε πλέον προσδιοριστεί το κέρδος που είχαν δημιουργήσει. Εμφάνιζαν υπόλοιπο μόνο οι Λογαριασμοί του Ενεργητικού και του Παθητικού και ήταν αυτό το υπόλοιπο με το οποίο εμφανίστηκαν και στον Ισολογισμό της 31/12 που ακολούθησε.
• Πριν τον Ισολογισμό, καταγράψαμε και την αναλυτική απογραφή της επιχείρησης ώστε να υπάρχει μια πλήρης αναλυτική εικόνα της περιουσίας της και των πηγών της. Και μετά τον Ισολογισμό, ακολούθησε η κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης, η οποία ανέλυσε το πώς δημιουργήθηκε το καθαρό αποτέλεσμα της χρήσης, παραθέτοντας την κίνηση μόνο των σχετικών εμπλεκόμενων λογαριασμών δηλαδή των εσόδων (πωλήσεις) και των εξόδων.
Σελίδα 112 / 113
Η επιχείρηση θα συνεχίσει και το 2006 και για όσα χρόνια λειτουργεί, να ενημερώνει τα βιβλία της με αυτόν ακριβώς τον τρόπο. Οι λογαριασμοί του Ενεργητικού και του Παθητικού, θα ανοίξουν για το 2006 με τα υπόλοιπα που φέρνουν από το 2005. Θα πραγματοποιηθούν τα έσοδα και τα έξοδα της νέας χρήσης και στο τέλος του 2006 θα προσδιοριστεί το αποτέλεσμα κέρδος ή ζημιά αυτής της χρονιάς.
Εφαρμογή των τριών ισοτήτων στο Λογαριασμό Γενικής Εκμετάλλευσης για τον υπολογισμό του Καθαρού αποτελέσματος.
Σελίδα 113 / 113
Άλλες σημειώσεις που μπορούν να σας φανούν χρήσιμες: