7
LAUREATEN
Laureaten 2014 KU Leuven, Faculteit Architectuur, campussen Sint-Lucas Gent en Brussel
2
Voorwoord
Preface
Beste lezer,
Dear Reader,
Leerdoelen, eindtermen, competenties
Learning goals, final attainment levels, competencies
Kennis, inzichten en vaardigheden
Knowledge, insights and skills
Cognitieve doelen, affectieve doelen, sociale doelen en motorische
Cognitive targets, affective targets, social and motor targets
Met het hoofd, met het hart, met anderen, met de handen
With your head, with your heart, with others, with your hands
Het begrip competentie verwijst meestal naar een vaardigheid, het geschikt zijn voor een taak of functie, op grond van bijvoorbeeld kennis, vaardigheden en houdingen.
The concept of “competence” generally refers to a skill, to being able to carry out a task or a function, based for example on one’s knowledge, skills and attitudes.
Ze kunnen wat, de studenten in dit boek.
They are extremely capable, the students in this book.
Zij zijn in staat tot iets waarvan studenten die niet actief zijn in een opleiding in het brede veld van de architectuur weten - of tenminste denken - dat ze dat niet zomaar kunnen. En daarom zijn ze jaloers op dat ‘kunnen’.
They are capable of something other students not studying a subject in this extensive field of architecture know, or at least think, that they cannot achieve. And that’s why they are jealous of that capability.
Die anderen kunnen zien en voelen dat het werk van hoog niveau is, zelfs wanneer ze het niet eens kunnen lezen of begrijpen, zelfs wanneer ook het zogezegd onderzochte thema Latijn lijkt.
The others can see and feel that this is high level work, even if they can’t read or understand it, even when the so-called ‘topic under analysis’ is like Greek to them.
De kwaliteit wordt herkend en erkend, no matter what …
The quality is aknowledged and appreciated, no matter what...
Op basis van de looks.
Based on the looks.
De studenten in dit boekwerk verleggen immers grenzen. En dat komt omdat ze hard werken in een uitdagende omgeving.
The students in this book raise the bar. Because they work hard in a challenging environment. Because they think. A lot.
Dat komt omdat ze denken, veel denken.
Because they question things. Everything, in fact.
Dat komt omdat ze in vraag stellen, alles in vraag stellen.
Because they can reason efficiently. And can take surprising steps every time.
Dat komt omdat ze op een efficiënte manier kunnen redeneren. En telkens verrassende stappen kunnen zetten.
Because they’ve learned to be creative. In a challenging environment.
Dat komt omdat ze geleerd hebben creatief te zijn. In een uitdagende omgeving.
With special thanks to Johan Van Dessel and Patrick Vonck from Árter!
Met heel veel dank aan Johan Van Dessel en Patrick Vonck van Árter!
Dag Boutsen Decaan Faculteit Architectuur, KU Leuven, campussen Sint-Lucas Dean Faculty of Architecture, KU Leuven, campusses Sint-Lucas 3
Inleiding
Introduction
Dit boek bundelt de masterproeven waarmee zeven studenten in het academiejaar 2013-2014 laureaat geworden zijn binnen hun masteropleiding aan de Faculteit Architectuur.
This publication brings together the master dissertation projects with which seven of our students at the Faculty of Architecture became laureates of their year in the academic year 2013-2014.
Architectuur als discipline gaat veel verder dan het bouwen. Ze denkt na over de fundamenten en de contouren van het leven van morgen. In tijden van energieschaarste en een steeds groeiende wereldpopulatie moet extra hard nagedacht worden over het construeren als antwoord op de vele ruimtevraagstukken. Wij willen onze studenten in eerste instantie opleiden als ruimtelijke strategen, veel meer dan als bouwers. Zij moeten leren bewust om te gaan met programmatorische vragen en het onderste uit de kan halen om met een minimum aan steeds schaarser wordende middelen, het maximum uit de kast te halen.
There is much more to architecture as a discipline than just building. It reflects on the foundations and the contours of tomorrow’s life. Even more thought must be given to construction as an answer to the many spatial issues in times of energy shortage and a continually growing world population. We want to train our students to be spatial strategists in the first place, far more than builders. They must learn to deal consciously with programmatic questions in order to get the maximum out of a minimum of continually depleting resources.
Architectuur is in die zin een instrument, geen doel op zich.
Architecture is in this sense an instrument and not a goal in itself.
Dit instrument beheersen, samen met de capaciteit om het verantwoord in te zetten, vormt het uitgangspunt voor ons gediversifieerd aanbod aan opleidingen.
Mastering this instrument, in conjunction with the capacity to use it responsibly, is the basis of our diversified range of curricula.
De opleidingen Interieurarchitectuur, Stedenbouw en Ruimtelijke Planning en de International Master of Architecture, vormen samen met de drie Architectuurtrajecten - die focussen op context, structuur en detail, of exploratie - ruimtespecialisten die de uitdagingen van morgen durven aangaan.
The Interior Architecture, Urban Design and Spatial Planning programmes, and the International Master of Architecture, together with the three Architectural curricula, which focus on context, structure and detail, or exploration, train spatial specialists eager to take on the challenges of tomorrow.
Zij werken tijdens hun opleiding naar dat punt waarop theorie en praktijk, techniek en poëzie, analyse en ambitie samenkomen in één finaal project dat gepresenteerd wordt aan een jury van buitenstaanders uit het ruime disciplinaire veld.
During their training, they work towards the point where theory and practice, technique and poetry, analysis and ambition come together in a single final project that is presented to an external jury from the broad disciplinary field.
Uit de topscores van de jury en de merites uitgebouwd gedurende hun hele mastercarrière distilleren we per opleiding en per campus één laureaat, wiens eindprojecten de visie en ambitie van een generatie vertolken.
On the basis of the top results given by the jury and the merits achieved during the whole of the student’s Master’s career, we distil from each programme and each campus one laureate whose final project expresses the vision and ambition of a generation. Carl Bourgeois Vicedecaan Onderwijs, Faculteit Architectuur, KU Leuven, campussen Sint-Lucas Vice dean for Education, Faculty of Architecture, KU Leuven, campusses Sint-Lucas
4
Karel Wuytack over Kirchberg a Form of Europe van laureaat Andreas De Boeck (Stedenbouw en Ruimtelijke Planning)
Karel Wuytack on Kirchberg a Form of Europe by laureate Andreas De Boeck (Urban Design and Spatial Planning)
Voor zijn afstudeerproject ‘Kirchberg a Form of Europe’ start Andreas De Boeck binnen de onderzoeksthemagroep Reflective Theorie van de Master Stedenbouw en Ruimtelijke Planning samen met zijn promotor Karel Wuytack, co-promotor Rob Ragoen, mentor Martino Tattara (DOGMA) en fotograaf Dieter Van Caneghem een dubbele lectuur van enerzijds de observatie van de bestaande realiteit en anderzijds een verkenning van reeds geformuleerde beelden en denkbeelden over het Plateau de Kirchberg. Hij besluit de site te exploreren vanuit de theorieën ontwikkelt in The Possibility of an Absolute Architecture van Pier Vittirio Aureli (DOGMA) en The Liberal Monument; Urban Design and the Late Modern Project van Alexander D’Hooghe (ORG). In zijn masterproef bundel beschrijft Andreas hoe, ondanks de oppositie tussen beide publicaties, zowel voor DOGMA als ORG theorie en ontwerp niet van elkaar gescheiden kunnen worden en hoe ze beiden de stad adresseren vanuit zijn architectuur. Tevens toont hij aan hoe beide theoretische inzichten respectievelijk in Brussels a Manifesto Towards the Capital of Europe en in A Vision for Brussels, Capital of Europe ontwerpmatig werden getoetst.
For his thesis Kirchberg a Form of Europe, together with his supervisor Karel Wuytack, his co-supervisor Rob Ragoen, mentor Martino Tattara (DOGMA) and photographer Dieter Van Caneghem, Andreas De Boeck uses as a starting point, in the research topic group Reflective Theory of the Master in Urban Design and Spatial Planning, a double-pronged approach which includes, on the one hand, the observation of existing reality, and on the other hand, an exploration of existing images and notions regarding the Plateau de Kirchberg. He decided to investigate the site from the perspective of the theories that were developed in The Possibility of an Absolute Architecture by Pier Vittorio Aureli (DOGMA) and The Liberal Monument; Urban Design and the Late Modern Project by Alexander D’Hooghe (ORG). In this Master’s thesis, Andreas describes how, in spite of the opposition between both publications, theory and design can’t be separated for either DOGMA or ORG, and how both agencies address the city using its architecture as a starting point. He also shows how both theoretical insights respectively in Brussels a Manifesto Towards the Capital of Europe and in A Vision for Brussels, Capital of Europe are tested at design level.
Andreas hanteert in zijn onderzoeksproces een hermeneutische methode. Doormiddel van literatuurstudie, plananalyse, maquettes, historische en actuele foto’s, annotaties, tekstuele fragmenten en eigen schetsen verkent Andreas verschillende benaderingen om met, wat Arthur Lovejoy ‘a history of ideas’ noemt, om te gaan. Van uit deze inzichten ontwikkelt hij een ontwerp voor het Plateau de Kircherberg en geeft zo een mogelijk antwoord op de bekommernissen van de Europese commissie wat betreft hun representativiteit en het verlangen van het fonds van Kirchberg om dit gebied te verdichten. Zijn bundel overtreft, met zijn grafische en tekstuele annotaties, theoretische kaders en respectievelijke cases de loutere rapportage van het onderzoek en heeft door zijn genuanceerde en heldere structuur de kwaliteit van een autonoom boek dat een lectuur op verschillende lagen toelaat.
Andreas uses a hermeneutic method in his research process. Through literature studies, plan analyses, scale models, historical and current photos, notes, text fragments and his own sketches, Andreas explores various approaches for dealing with what Arthur Lovejoy called ‘a history of ideas’. Using these insights, he developed a design for the Plateau de Kirchberg and provided a possible solution to the concerns of the European Commission regarding their representativeness and desire for the Kirchberg Fund to condense this area. His thesis, with its graphic and textual annotations, theoretical frameworks and respective cases far exceeds a simple reporting of the research and, thanks to its detailed but clear structure, possesses the quality of an autonomous book and can be read at various levels. After he graduated, we were able to observe in the ‘Kirchberg a Form of Europe’ exhibition in Brussels amidst Caneghem’s photos and under the European flag of ARTchitect and curator of the Museum of Museums Johan van Geluwe, Andreas De Boeck’s design as a new situtopia for Europe and how the E3 YOUR ART-HIGHWAY is a part of Andreas’s European infrastructure network. But Andreas went further and grasped this opportunity to present his project by means of the four topics in his research: URBIS –CIVITAS, (NON) FIGURATIVE ARCHITECTURE, CAPITAL CITIES and MOBILITY on 11.10.2014 and to debate about them with Luk Peeters (ORG) and Martino Tattara (DOGMA). His design endorses the richness of European culture as described by Skandalon Vught in Erfenis Europa (2012) based on nine topics: astonishment, curiosity, trust in progress, responsibility, tolerance, patience, freedom, idealism and beauty.
Na zijn studies konden we in de tentoonstelling ‘Kirchberg a Form of Europe’ in Brussel tussen de foto’s van Dieter Van Caneghem en onder de Europese vlag van ARTchitect en curator van het Museum of Museums Johan van Geluwe observeren hoe het ontwerp van Andreas De Boeck een nieuwe situtopie is voor Europa en hoe de E3 YOUR ART-HIGHWAY een onderdeel vormt van Andreas zijn Europees infrastructuurnetwerk. Maar Andreas gaat verder en grijpt deze opportuniteit om aan de hand van de vier thema’s uit zijn onderzoek: URBIS –CIVITAS, (NON)FIGURATIEVE ARCHITECTUUR, CAPITAL CITIES en MOBILITEIT op 11.10.2014 zijn project te presenteren en hierover in debat te gaan met Luk Peeters (ORG) en Martino Tattara (DOGMA). Met zijn ontwerp onderschrijft hij de rijkdom van de Europese cultuur die Skandalon Vught beschrijft in Erfenis Europa (2012) aan de hand van negen thema’s : verwondering, nieuwsgierigheid, vertrouwen in de vooruitgang, verantwoordelijkheid, tolerantie, geduld, vrijheid, idealisme en schoonheid.
Karel Wuytack Begeleidend docent, KU Leuven, Faculteit Architectuur Supervising lecturer, KU Leuven, Faculty of Architecture 5
P. Vansteenkiste-Muylle, L.Reinders en B.Lens over Publieke huizen, private pleinen van Eline Vansteenkiste, laureate Interieurarchitectuur Gent
P. Vansteenkiste-Muylle, L. Reinders en B. Lens on Publieke huizen, private pleinen by Eline Vansteenkiste, laureate Interiorarchitecture Ghent
FCD of FIELDWORK_CODING_DESIGN is een academische masterstudio in Interieurarchitectuur die multidisciplinair samengesteld is en waarin het academische, artistieke en ambachtelijke elkaar complementair versterken. Het FCD bouwt vanuit een gedragswetenschappelijke basis en neemt het gericht antropologisch observeren als opstart van een innovatief en exploratief onderzoek- en ontwerpproces. De studie van menselijk handelen en de betekenis ervan in zijn concrete ruimtelijke en tijdgerelateerde context vormt een essentieel thema. Deze ontwerpwetenschap zet “de mens met zijn eigen gedrag en handelingen” primair centraal, dit bewustmakingsproces bij de student activeren is voor ons reeds een meerwaarde in iedere ontwerpopleiding. Het observeren, onderzoeken en ontwerpen van de architectonische ruimte doorheen de verschillende schaalniveaus is een logisch gevolg. Studenten worden in deze studio onderwezen in het verrichten van veldwerk (observaties, interviews, documentanalyse), visueel-antropologisch onderzoek, theoretische reflecties op architectonische ruimte en het omzetten van onderzoek en theorie in het ontwerpend onderzoek. Tijdens het observatie- en ontwerpproces worden codes als betekenisdragers gegenereerd. Deze codes gaan steeds over het menselijk gebruik en de betekenisgeving van objecten en ruimtes. Het decoderen, coderen en hercoderen van ruimte wordt beschouwd als het werkveld bij uitstek voor (interieur)architecten. Essentieel in deze FCD-studio is de synergie van artistieke praktijk en academische theorie, maar ook tussen onderzoek en onderwijs. We willen bewust investeren in de integratie en actieve wisselwerking van het academische denken en het artistiek handelen of ontwerpen. De combinatie van gedragswetenschappelijke theorie (sociologie, antropologie, omgevingspsychologie), architectuur- en kunstgeschiedenis en ontwerpcultuur wordt nadrukkelijk opgenomen in de doelstellingen en resultaten van deze masterstudio. In de FCD-groep geloven we sterk in het bewandelen en aftasten van de disciplinaire grenzen eerder dan het bewaken en angstvallig sluiten van de grenzen. In de huidige en toekomstige maatschappij zullen we meer en beter samen (leren) werken en kan de mix tussen de verschillende vakgebieden alleen maar voor een kwalitatieve meerwaarde zorgen. De FCD-groep wil de academische substantie en maatschappelijke relevantie van de interieurarchitectuur vergroten, en van daaruit toewerken naar expliciete linken met aanpalende disciplines. De FCD-studio bestaat uit een vast kernteam, maar werkt ook samen met gastsprekers en bouwt momenteel een internationaal netwerk uit met andere architectuur- en ontwerpopleidingen.
FCD or FIELDWORK_CODING_DESIGN is an academic multidisciplinary master studio in Interior Architecture where the academic, artistic and traditional meet, complement and strengthen one another. The FCD builds according to behavioural science methods and uses specific anthropological observations as the basis of an innovative and exploratory research and design process. The study of human behaviour and its meaning in its concrete spatial and time-related context forms an essential theme. This design science puts ‘man and his own behaviour and reactions’ at the very centre; activating this awareness-raising process in the student is already an added value for us in every design course. Observing, researching and designing the architectonic space through the various scale levels is a logical consequence. Students in this studio are taught how to conduct field work (observations, interviews, document analysis), visual-anthropological research, theoretical reflections on architectonic space and to transpose research and theory into design research. During the observation and design process, codes are generated as carriers of meaning. These codes are always linked to human use and provide particular meaning to objects and spaces. Decoding, coding and recoding a space areconsidered to be the work field for (interior) designers. Essential in this FCD studio is not only the synergy between artistic practice and academic theory, but also between research and education. We want to consciously invest in the integration of and active exchange between academic thinking and artistic work or design. The combination of behavioural science theories (sociology, anthropology, environmental psychology), architecture and art history as well as design culture have been explicitly included in the objectives and results of this master studio. We in the FCD group believe strongly in experiencing and testing the disciplinary boundaries instead of guarding and closing those boundaries due to fear. In present and future society we will learn to collaborate more efficiently, and the mix between the various professions can only lead to high-quality added value. The FCD group wishes to increase the academic substance and societal relevance of interior design, and using that as a starting point, work towards explicit links with adjoining disciplines. The FCD studio consists of a core team, but also works with guest speakers and is currently building up an international network with other architecture and design courses.
Peter Vansteenkiste-Muylle: Interior Designer Design Methodology, Dr Leeke Reinders: Anthropologist & Researcher TU Delft, Bart Lens: Architect & Business Manager Lensass.be Hasselt and Brussels. Begeleidende docenten, KU Leuven, Faculteit Architectuur Supervising lecturers, KU Leuven, Faculty of Architecture
VW Beetle 1965, Antropologische snede/ Antropological view
6
Rajesh Heynickx over Het schip, fossiel van Oostende van Suellen Baptista Nogueira, laureate Interieurarchitectuur Gent
Rajesh Heynickx on The Ship, Fossil of Ostend by Suellen Baptista Nogueira, laureate Interiorarchitecture Ghent
In Julian Barnes’ roman A History of the World in 10 1/2 Chapters is het schip het leitmotiv. In een reeks van even ironische als diepzinnige hoofdstukken, betrappen we een houtworm die meesreisde op de ark van Noah, zien we hoe in 1816 de schipbreuk van de Medusa de Franse schilder Thédore Géricault een thema voor 35 vierkante meter schildersdoek opleverde en staan we in 1939, samen met berooide Joodse vluchtelingen, op het dek van de St Louis. Schepen, zo maakt Barnes aannemelijk, zijn mini-maatschappijen waarin de tijd uitkristalliseert. Het vlaggenschip de Sancta Maria en de kleinere karvelen Pinta en Niña, de vaartuigen waarmee Columbus Amerika ontsloot, hielden de Oude Wereld nog even vast. Het puinveld dat de Titanic naliet op de diepe bodem van een troebele ijszee, onthult de morfologie van Europa anno 1912.
In Julian Barnes’s novel A History of the World in 10 1/2 Chapters, the ship is the leitmotif. In a series of ironic but profound chapters, we unmask a stowaway woodworm on Noah’s Ark, we see how the shipwreck of the Medusa around 1816 inspires the French painter Théodore Géricault to create a 35 square meter painting, and in 1939 we stand alongside destitute Jewish refugees on the deck of the St Louis. Ships, Barnes will have us believe, are mini-societies in which time takes shape. The flagship Santa Maria and the smaller caravels Pinta and Niña, the vessels on which Columbus sailed to and discovered America, were small, floating versions of the Old World. The mass of debris left behind by the Titanic at the bottom of the murky depths of the Arctic Ocean unveil the morphology of Europe in 1912.
Schepen leveren niet enkel overzicht en inzicht aan. Naast informatierijke tijdscapsules zijn het ook plekken waar ons bestaan op de proef wordt gesteld. Het zijn de culturele ingangen waarlangs uitdagingen en onzekerheid, vertwijfeling, wanhoop en angst binnensluipen. Dat is wat Hans Blumenberg in zijn studie Schiffbruch mit Zuschauer, Paradigma einer Daseinsmetapher (1979), een onderzoek naar de nautische metaforiek in de Europese cultuurgeschiedenis, vaststelde. Hier verschijnt de zeereis als de metafoor voor de levensloop. Daarbij staat de zeeman tegenover de toeschouwer aan wal. De zeeman laat de zekerheid los. Hij heeft het gewaagd om uit te varen, het vaste land te verlaten en de grenzen die de natuur en de mens heeft opgeworpen, te overschrijden. De toeschouwer daarentegen, focust vooral op de schipbreuk die de hoogmoed van de zeeman etaleert. Hij had nooit mogen uitvaren. De nieuwe horizont was een fata morgana. Hij was veel beter thuis gebleven. Sue Ellen Baptista is uitgevaren. Haar afstudeerproject is zelfs een schip. Het is echter geen schaalmodel van een bestaand vaartuig. Wel werd er veel bekende inhoud samengeweven. De diafane wanden houden immers een hele stad, Oostende, gevangen. Oude kaarten, een reclamefolder, een dode vogel of een graafmachine die een duinengordel verorbert: het zijn de snijvormen die over de tussenwanden werden gelegd. Daarmee werd Oostende iconografisch gecomprimeerd. Barnes’ boek krijgt een addendum. Tegelijk is de maquette een onzeker artefact dat de nautische begripsgeschiedenis van Blumenberg illustreert. Als toeschouwer zien we enkel een netwerk met elkaar verbonden onderdelen dat zijn sterkte dankt aan die verbindingen, maar totaal ongeschikt is om ooit het ruime sop te kiezen. Dat dit project zowel een verhaal als een knagende onzekerheid etaleert, wijst op een ongemene rijkheid. Hier spreekt een ontwerpster die veel beeldmateriaal naar een droogdok sleepte. Ook haar keuze van technieken was ruimhartig. Er werd vertrouwd op een fijne lasercutter, maar de kiel kon en mocht een roestige zaag zijn. Een duidelijk denkbeeld primeert daardoor: ontwerpen is een kwestie van mengen, onafheid en gekozen stilstand. Vanaf het moment dat die drieledigheid wordt ondergraven, lijdt elk denken, en zeker het ontwerpen, schipbreuk. Daarom is het belangrijk om altijd zoveel mogelijk zeeman én toeschouwer te zijn. 7
Ships offer much more than just insight and overviews. In addition to information-rich time capsules, they are structures where our very existence is put to the test. They are the cultural doorways where challenges and uncertainty, doubt, desperation and fear can creep in. That is what Hans Blumenberg determined in his study Shipwreck with Spectator: Paradigm of a Metaphor for Existence (1979), a study of nautical metaphors in European cultural history. The journey at sea appears as a metaphor for the journey of life. The sailor is pitted against the spectator on shore. The sailor throws caution and certainty to the wind. He has dared to sail away, leave the mainland behind him and face the challenges that both nature and man cast his way. Conversely, the spectator focuses mainly on the shipwreck, blatant proof of the sailor’s foolhardiness. He never should have sailed out to sea. The new horizon was no more than a mirage. He should have stayed at home. Sue Ellen Baptista chose to sail. Her final project is an actual ship, not a scale model of an existing vessel. A great deal of known content has been woven together. The sheer walls hold an entire city, Ostend, captive. Old maps, a brochure, a dead bird or a digger that demolishes a ribbon of dunes: they are the cut-out templates draped over the partitioning walls. Ostend is iconographically condensed. An addendum has been added to Barnes’s book. At the same time, the scale model is an uncertain artefact illustrating Blumberg’s fictional nautical history. As spectators we see only a network of connected parts which has those connections to thank for its strength, but will never ever be seaworthy. That this project displays a story as well as niggling uncertainty testifies to its extraordinary wealth. Speaking here is a designer who has dragged a great deal of visual imagery to a dry dock. And her chosen techniques were also warm-hearted. Trust was placed in a reliable laser cutter, but a rusty saw could and would be used for the keel. This allowed a clear vision to prevail: designing is a matter of blending, incompleteness and deliberate stagnation. As soon as that triplicate is buried, all thoughts, and designing in particular, founder. It is therefore so very important to be both sailor and spectator as much as possible. Rajesh Heynickx Begeleidend docent, KU Leuven, Faculteit Architectuur Supervising lecturer, KU Leuven, Faculty of Architecture
Martine de Maeseneer over De aanpasbare stad - Architectuur als Risico van Sarah Poot, laureate International Master of Architecture Brussel en over De Industriële site Shekou, Shenzhen van Katherine Seagrief, laureate International Master of Architecture Gent
Martine de Maeseneer on The adaptive city - Architecture as Risk by Sarah Poot, laureate International Master of Architecture Brussels and on The Shekou industrial area, Shenzhen by Katherine Seagrief, laureate International Master of Architecture Ghent
De site van het afstudeerproject is gekozen naar aanleiding van de internationale ‘bi-city biennale for urbanism and architecture in Shenzhen/Hong Kong’ 2013-14, met Ole Bouman als creatief curator en ‘Urban Border’ als thema. Voor het eerst werd de biënnale georganiseerd in het Sekou industriegebied gelegen in het Nashan District van Shenzhen, wat het experimentele veld voor hervorming en ontsluiting van China is. Een van de belangrijkste locaties was de voormalige Guangdong glasfabriek heringericht als ‘Value Factory’. In dat gebouw werd in samenwerking met de biënnale commissie, in februari 2014 een workshop georganiseerd voor onze 20 KU Leuven en 30 Shenzhen studenten, als belangrijkste opstart voor het afstudeerproject.
The location of the master dissertation project was chosen in relation to the international bi-city biennale for urbanism and architecture in Shenzhen/Hong Kong 2013-14, with Ole Bouman as creative curator and ‘Urban Border’ as theme. For the first time the biennial was located in the area of Shekou, an industrial zone in the Nashan Distrist of Shenzhen, which is the experimental field of reform and opening-up in China. One of the main venues was the former Guangdong Float Glass Factory remodelled into a ‘Value Factory’. It was in this building that, in collaboration with the biennale committee, in February 2014 a workshop was organised for our 20 KU Leuven and 30 Shenzhen students as the main kick-off of the graduation project.
Van Shenzhen kan gezegd worden dat het nu klaar is voor een transformatie van randstad, profiterend van productie en distributie, naar een plaats voor ideeën en kennis, voor creativiteit en vernuft. Door haar locatie in een delta is ze perfect gepositioneerd om China met de wereld te verbinden, en rijp genoeg om een wereld op zichzelf te worden: klaar om alle omgevende en opgelegde energieën te verwerken, te transformeren en te overstijgen. Ditmaal is er geen nood om voortrekker te zijn van een tabula rasa of een andere grens te forceren. Nu kunnen we van start gaan met de bestaande kwaliteiten, ze identificeren, uitvergroten en in een scenario plaatsen, om alzo een nieuw handelen van sociale en stedelijke vernieuwing naar nieuwe horizonten te leiden. Een toekomst die misschien maakt dat Shenzhen een plaats wordt, die mensen een reden geeft om er te blijven en oud te worden. (UABB 2013) Studio strategie Sinds het eind van de 19de eeuw, het begin van de 20ste eeuw groeide gestadig de idee dat vormen -niet langervoortkwamen uit een ‘mentale back-up’ dewelke wij sinds heugenis erfden; niettegenstaande werden ze gedacht als vitaal voor ons, lieten ze ons toe te spreken, te zien en te produceren. Het scenario dat in de plaats kwam was dat van ‘vormen’ die uit ons lichaam gevloeid waren, in de ruimte, in het ijle. Vervolgens kan men ook begrijpen hoe de westerse fascinatie met pure geometrie verder weggleed van projectieve geometrie naar topologie, fluïdum en netwerken. In filosofie noemt met dit de neergang van de platonische volumes. Het is een beweging uit de laatste eeuw.
From Shenzhen can be said, that it is now ready for a transition form a border city benefitting from production and distribution, into a place for ideas and knowledge, for creativity and wit. Through its positioning in a delta it is perfectly located to connect China to the world, and it is now mature enough to become a world in itself: to digest, translate, transform, and transcend all the surrounding and imposed energies. This time there is no need to pioneer on tabula rasa or to push to another frontier. Now we can start with existing qualities, identifying them, highlighting them, dramatizing them and, by doing so, begin a new practice of social and urban renewal, towards new futures. A future that perhaps makes Shenzhen into a place that gives people a reason to stay and grow old. (UABB 2013) Studio strategy Since the end of the 19th century, the beginning of the 20th century the idea has gradually grown that forms -no longercome forth out of a ‘mental back-up’ which is inherited since immemorial times, which was thought to be vital for us - enabling us to speak, to see and to produce. The scenario that has come in its place is where these ‘forms’ have fled along our body, into the open space, into thin air. As a result one can also understand how the western fascination for pure geometry descended over projective geometry to topology, fluidums, networks. In philosophy one calls that the downpour of platonic solids. It’s a movement that one can witness, happening in the last century. It’s a movement wherefrom generations of modern architects could not escape.
Desalniettemin blijft het beeld bestaan van een draagvlak, een doek, een enveloppe, op zijn minst een soort van achtergrondgeluid, dat verder werkt achter of beneden het visuele en de realiteit. ‘Sui Generi’ diagrammen (een woord dat zeer actueel was in de tweede helft van de jaren negentig) werken tegelijkertijd autonoom en generaliserend.
But nevertheless the picture still stands of this carrier space, a canvas, an envelope, a kind of background noise at the very least that works further behind or below the visible and reality. Sui Generi ‘diagrams’, which is the word which was very much in vogue in the second half of the nineties, work at the same time more autonomous and more generalizing.
Voor de architect/student is het van het grootste belang om deze vormen op te sporen, om er grip op te krijgen indien men wil weten in welke richting de architectuur
For the architect/student it is paramount to chase these forms down, to get grip of them if one wants to know in which direction architecture is moving, as well as on a 8
beweegt, dit zowel op grensoverschrijdend als op een lokaal ruimtelijk niveau. De studio verdiepte zich in een voortdurende zoektocht naar een uitgebreid veld van ‘patronen’, ‘motieven’, ‘logos’, ‘plots’, ‘timbres’: woorden met een architecturale weerklank die uiting zijn van een brede sociale, culturele en politieke bewogenheid en bevlogenheid. Dit soort (in)directheid werkt.
transpatial or spatial local level. The studio focused on a continuously search for a broader field of ‘patterns’, ‘motives’, ‘logos’, ‘plots’ and ‘timbres’: words with an architectural resonance, which are an expression of a social, cultural and political involvement and expertise at large. This kind of (in)directness works. This kind of architecture will demonstrate itself to us as it will jump from the classical adagio of likelihood (‘to like or not’ ...) to an architecture where behaviour stands central (‘to behave or not’ ...). Think then in the given context about the iteration ‘to click or not’ ..., whereby texts, words, characters become functions in a sort of digital acrostics: just, avoid to stick them together with images in a glossy picturesque of branding of a city.
Dit soort van architectuur toont zich aan ons alsof ze verspringt van de klassieke teneur van waarschijnlijkheid (‘ervan houden of niet’ …) naar een architectuur waar gedrag centraal staat (‘zich gedragen of niet’ …). Denk dan in de gegeven context aan de aanhaling ‘klikken of niet’ …, waar tekst, woorden, en tekens functies worden in een soort van digitale acrostichons - echter: voorkom om ze aan elkaar te plakken met beelden als in gladde pittoreske city branding.
A variety of cases studies of prototypical community buildings and theoretical essays, chosen by the respective partners guaranteed within the studio a critical and open discussion of the general theme and the produced outcomes.
Een verscheidenheid van case studies van prototypische gemeenschapsgebouwen en theoretische essays, gekozen door de respectievelijke partners, garandeerden binnen de studio een kritisch en open debat omtrent het algemene thema en de aangeleverde resultaten.
Katherine Seagrief developed a specific architectural innovative agenda for the Shekou industrial area, subtracted from the existing industrial agenda itself, and turned this into an intelligent architectural toolbox via a common ground found in Chinese culture. The discovered architectural intelligence taken from a context at large from China and abroad, is been redeveloped in an innovative architecture; worked out on every architectural level, where the use of scenographic elements as an instrumentarium was highly appreciated. ‘This is what dreams are made of ’.
Katherine Seagrief ontwikkelde een specifieke architecturale innovatieve agenda voor de Shekou industriezone. Deze leidde zij af van de bestaande industriële agenda zelf, en zette deze om in intelligente architecturale werkinstrumenten via een gemeenschappelijke basis die zij vond in de Chinese cultuur. De architecturale intelligentie, ontdekt in de wijdere context van China en erbuiten, werd herontwikkeld in een innovatie architectuur, uitgewerkt tot op elk architecturaal niveau. In het bijzonder werd het gebruik van scenografische elementen als een instrumentarium, zeer gewaardeerd. ‘Dit is waar dromen uit gemaakt zijn’. Sarah Poot presenteerde een zeer doorgedreven onderzoeksproject in de hedendaagse leefgewoontes van de Chinese bewoners van Shenzhen; dit in relatie tot de historische waarden gevat in architecturale intelligentie. Ze introduceerde een nieuwe sociale condenser: een programma voor een innovatief woningbouwproject, met open publieke tussenruimtes waar verschillende sociale scenario’s plaats kunnen vinden, en dit op basis van de ontwerpparameters ontwikkeld uit het onderzoek. Het architectuurproject is zeer detaillistisch uitgewerkt, zowel in zijn ruimtegebruik als in zijn detaillering.
9
Sarah Poot presented a far developed research in the contemporary living conditions of the Chinese inhabitants of Shenzhen, situated against their historical values imprinted in architectural intelligence. A new social condenser was introduced through a programme for a new innovative housing scheme, with open public in-between spaces where different social scenarios can occur, on the basis of design tools developed from the research. The architectural project is as well highly developed in its spatial use, as in its detailing. Martine De Maeseneer Begeleidend docent, KU Leuven, Faculteit Architectuur Supervising lecturer, KU Leuven, Faculty of Architecture
Floris De Bruyn over Landschapsmuseum Koblenz door Evelyne Baeten, laureaat Architectuur Gent
Floris De Bruyn on Koblenz landscape museum by Evelyne Baeten, laureate Architecture Ghent
Het werk van Evelyne integreert zich subtiel in zijn omgeving. Vanuit een sterk lineair concept slaagt ze er in een antwoord te geven op de uitdagingen van de hellende site. Een economisch ritme van portieken doet verrassende ruimtes ontstaan die zich langs buiten niet laten vermoeden. Het spel van gelaagdheden zorgt voor steeds wisselende cadrages op het landschap.
Evelyne’s work is subtly integrated into its surroundings. With a strong linear concept she succeeds in providing answers to the challenges of the sloping site. An economic rhythm of doorways creates surprising rooms unimaginable from the construction’s exterior. The interaction between the layers provides ever-changing framings upon the landscape.
Een gebouw als één langgerekte wandeling langs de bergflank, een stille ode aan het werk van Richard Long.
A building as one single extended walk along the foot of the mountain, a silent ode to the works of Richard Long. Floris De Bruyn Begeleidend docent, KU Leuven, Faculteit Architectuur Supervising lecturer, KU Leuven, Faculty of Architecture
10
Bart Hollanders over Digi ‘58 van laureaat Christophe Kemp (Architectuur Brussel)
Bart Hollanders on Digi ‘58 by laureate Christophe Kemp (Architecture Brussels)
In de eerste weken hebben we in groep tekeningen gemaakt met als thema ‘wat maakt parking 58 parking 58?’. Zo kwamen we snel tot de essentie van het gebouw, namelijk zijn structuur, de ‘bones’.
In the first weeks we made drawings in group on the theme ‘What makes parking 58 parking 58?’. That way we quickly came to the essence of the building, namely its structure, the ‘bones’.
We konden stellen dat zijn structuur, de ziel, bedenker was van het gebouw. We vertrokken dus vanuit de logica van het gebouw om een programma te bedenken in plaats van een programma te bedenken om daarna het gebouw aan te passen. Zo sneden we niet in de ziel van het gebouw, verminking stond niet op de agenda!
We could state that its structure, the soul, was the creator of the building. We therefore started from the logic of the building in order to come up with a programme instead of creating a programme in order to change the building afterwards. So we did not cut into the soul of the building, mutilation was not on the agenda!
Doordat het programma zich aanpast aan het gebouw krijgen we een andere beleving dan in een gebouw dat ontworpen is voor dit specifieke programma.
Because the programme adapts to the building we have a different perception in a building designed for this specific programme.
Het gebouw bevat alleen maar uitdagingen, namelijk: lage plafonds, geen licht in het centrum, een ondermaatse ruimtelijke beleving, een rechttoe rechtaan principe, een zeer groot volume in stedelijke context, …
The building contains only challenges, such as: low ceilings, no light in the center, an experience of undersized space, a straightforward principle, a very large volume in an urban context, ...
Deze parameters worden in het eindwerk van Christophe gezien als positieve elementen om rond te werken. Het gebouw krijgt daarom een invulling als serverruimte, het is een gesloten volume, waarbij men uitgenodigd wordt om te genieten van een van de meeste inspirerende dakterrassen ter wereld.
In Christophe’s master dissertation project, these parameters are considered as positive elements to work around. The building therefore receives an interpretation as server space, it is a closed volume, where one is invited to enjoy one of the most inspiring rooftop terraces in the world. Bart Hollanders Begeleidend docent, KU Leuven, Faculteit Architectuur Supervising lecturer, KU Leuven, Faculty of Architecture
11
2
12
Kirchberg a form of Europe door Andreas De Boeck, laureaat Stedenbouw en Ruimtelijke planning
Kirchberg a form of Europe by Andreas De Boeck, laureate Urban Design and Spatial Planning
Kirchberg a Form of Europe is een radicaal alternatief voor de huidige ontwikkeling van de Europese hoofdstad op het plateau van Kirchberg in de stad Luxemburg.
Kirchberg a Form of Europe is a radical alternative to the current development of the European capital on the Kirchberg Plateau in Luxembourg City.
Het initiële vertrekpunt was het creëren van een architectonische vorm opgespannen tussen het Europees representatieve westelijke deel en het oostelijke deel gedomineerd door vrije marktontwikkeling. Een volume dat zowel een grens als een structurerend ruimtelijk element vormt dat enerzijds representatief kan zijn voor Europa en anderzijds betekenisvol voor het plateau.
The initial departure point was the creation of an architectonic form stretching between the western part, which is representative of Europe, and the eastern part, which is dominated by free-market development. This volume serves as both a boundary and a structuralising spatial element that can be representative of Europe while also being meaningful for the plateau.
Het resultaat is één architecturale beweging dat met het absolute minimum de urbanisatie op het plateau ordent. In de dwarsrichting fungeert het als grens en is het opgebouwd uit een centrale plint en twee lineaire groundscrapers. In de lengte vormt deze plint het bindend element van de architectonische vorm waarvan verschillende onderdelen, als de Europese skyscrapers, een dialoog aangaan met de condities en elementen in het oostelijke en westelijke deel.
The result is a single architectural movement that uses the absolute minimum to organise urban space on the plateau. Crossways, it functions as a boundary and is constructed out of a central plinth and two linear groundscrapers. Lengthwise this plinth forms the binding element of the architectonic form, different components of which, such as the European skyscrapers, engage in dialogue with conditions and elements in the eastern and western parts.
Dit architecturale geheel, als symbool voor Hard Capital Europa, fungeert voor Europa als een nieuw Mundaneum, een centrum voor kennis en cultuur dat een tegenpool vormt voor het politieke en economische Europa. Het plintvolume vormt een stedelijk dak dat auditoria en salons als common ground voor kennis en cultuur huisvest en representeert het Soft Capital Europa. Het vormt een plek waar studenten en specialisten met elkaar in dialoog gaan over Europese kwesties. De groundscraper in het noordelijke deel vormt een permanente studentenhuisvesting waarbij iedere student zowel een eigen binnen- als buitenruimte toebedeeld krijgt. Deze mozaïek van buitenruimtes vormen samen het noordelijk park. De groundscraper in het zuidelijke deel fungeert als hotel waar specifieke genodigden verblijven. Zij beschikken over een collectief landschappelijk park met duidelijke grenzen. Beide groundscrapers zijn via een publieke interne straat verbonden met de centrale plint. Waar het inwendige van de plint in het teken staat van dialoog, vormt het dak als een supersurface het perfecte theatrale podium voor Europa. Een Protest Space die voor Europa kan betekenen wat het Rode Plein voor Rusland betekent of het Sint Pietersplein voor de Katholieke Kerk.
As a symbol of Hard Capital Europe, this architectural whole functions as a new Mundaneum for Europe, a centre for knowledge and culture that forms an antipode to the political and economic Europe. The plinth volume, representing Soft Capital Europe, forms an urban roof that houses auditoriums and salons which serve as common ground for knowledge and culture. It forms a place where students and specialists can engage in dialogue with each other on European issues. The groundscraper in the northern section serves as permanent student housing in which each student is assigned both an inside and outside area of his or her own. This mosaic of outside spaces makes up the northern park. The groundscraper in the southern section serves as a hotel that houses certain specific guests. These guests have at their disposal a communal landscape park with clearly defined boundaries. Both groundscrapers are linked to the central plinth via an internal public road. Whereas the interior of the plinth is defined by dialogue, the roof, as a hypersurface, forms the perfect theatrical stage for Europe: a protest space that can mean for Europe what Red Square means for Russia or what St. Peter’s Square means for the Catholic Church.
De Europese torens van Mies Van De Rohe en Le Corbusier sturen elk op hun beurt als skyscrapers, samen met het aanliggende park, de te verwachten ontwikkelingen langs oostelijke en westelijke kant. Waar de tram, als publiek Europees vervoersnetwerk, dwars door de plint gaat is gekozen voor het knippen van de Avenue J.F.Kennedy. De iconische skyscrapers fungeren als monumentale transfer stations waar de overgang wordt gemaakt van autoverkeer naar voetgangersstromen. Tot slot accentueren de groundscrapers vanuit de historische stad de natuurlijke grens van het plateau en vormen de positionering van de skyscrapers in combinatie met de reeds bestaande torens een nieuwe kroon voor Europa.
Together with the adjacent park, the European towers of Mies van der Rohe and Le Corbusier, as skyscrapers, each steer the anticipated developments along the east and west sides. The spot chosen to cut off Avenue John F. Kennedy is where the tram, as a public European transport network, goes right through the plinth. The iconic skyscrapers serve as monumental transfer stations where the transition is made from vehicular traffic to pedestrian flows. Finally, the groundscrapers, when viewed from the historic city, accentuate the natural border of the plateau, and the positioning of the skyscrapers combined with the pre-existing towers form a new crown for Europe.
13
14
Kirchberg a form of Europe - Andreas De Boeck
15
KWADRATUUR
GRID
16
Kirchberg a form of Europe - Andreas De Boeck
CROSS
STRIP
17
18
Kirchberg a form of Europe - Andreas De Boeck
19
20
Kirchberg a form of Europe - Andreas De Boeck
21
22
23
figuur 1 2
24
Publieke huizen, private pleinen - Scenografie van de alledaagse ruimte door Eline Vansteenkiste, laureate Interieurarchitectuur Gent
Public homes, private squares - Scenography of the everyday space by Eline Vansteenkiste, laureate Interior Architecture Ghent
Tekeningen van het alledaagse Tekenen als verbeelding van de ruimte De scenografie
Sketches of the everyday Drawing as the representation of the space The scenography
Dit werkstuk toont een zoektocht naar de betekenis van het alledaagse leven in de publieke ruimte, met als doel op een andere manier naar de stad te leren kijken: vanuit de interactie tussen mensen. Het in kaart brengen van het gewone leven bracht me tot inzicht dat het in gebruik nemen van de ruimte een dynamisch proces is dat continu onderhevig is aan verandering. Dit staat bij nader inzien lijnrecht tegenover de statisch fysieke ruimte waarin wij dag in dag uit leven. Het was voor mezelf een uitdaging om dit gewone leven te transformeren tot een geënsceneerde nieuwe wereld. Een ruimte die zo de mogelijkheid biedt om op een andere manier met ruimte om te gaan, te lezen en beleven.
This project reveals a quest for the meaning of everyday life in the public space, the aim of which is to learn how to look at the city in a different way: from the standpoint of the interaction between people. In documenting ordinary life, I came to realize that the act of putting the space to use is a dynamic process that is subject to continual change. On further consideration, this stands in direct opposition to the static physical space that we inhabit day in and day out. For me it was a challenge to transform this ordinary life into a new, staged world: a space that gives people the chance to associate with, to interpret and to experience space in a different way.
Wat ik heb geprobeerd in mijn onderzoekend ontwerp is om de codes zoals het territoriale gedrag, het spanningsveld tussen publiek en privaat, de community, het sociaal-ruimtelijke netwerk, codes die zich afspelen in het alledaagse leven en in de publieke ruimte te leren begrijpen. Ik heb geprobeerd om die codes te communiceren naar anderen, zodat ook voor hen duidelijk zou worden welke wereld zich voor mij heeft afgespeeld en hoe ik deze ruimte heb gelezen. Aan de hand van zeven geselecteerde scènes heb ik geprobeerd om de bewegelijke wereld die ik heb ervaren te verbeelden. Zo ontstaat architectuur niet van het functionele maar vanuit het alledaagse leven dat zich elke dag opnieuw afspeelt. Een nieuwe stad verbeeldt zich onder de vorm van een scenografie, dankzij het alledaagse leven die ik heb ervaren.
What I tried to do in my exploratory design was to learn how to decipher codes such as territorial behaviour, the competing interests of the public and the private, the community and the social-spatial network - codes which play out in the course of everyday life and in the public space. I have tried to communicate these codes to others so that it would be clear to them what sort of world transpired in front of me and how I interpreted this space. Using seven selected scenes, I have tried to depict the active world I have experienced. In this way, architecture emerges not from the functional but from the everyday life that plays out each day anew. As a result of the everyday life I have experienced, a new city is conjured up in scenographic form.
Net zoals Piranesi, Aldo Rossi, Alexander Brodsky samen met Ilya Utkin en de situationisten geprobeerd hebben om op een eigen manier een vertaling te geven van hun bewegelijke denkwereld, zo heb ik ook geprobeerd om een ‘nieuwe’, bestaande wereld te creëren. Waarmee ik wil aantonen dat, zoals Georges Perec schreef, het niet de bedoeling is om een nieuwe ruimte te gaan uit vinden of een oplossing te creëren voor wat zich afspeelt. Door het lezen en begrijpen van de ruimte kan je op een andere manier, meer vanuit de interactie tussen mensen, naar een ruimte kijken. Je zal de ruimte zo anders leren begrijpen, net zoals ik geleerd heb met dit onderzoek. Met als doel om op een andere manier om te gaan met het ontwerpen van fysieke ruimtes. Door de ruimte te verbeelden aan de hand van wat er zich afspeelde kom je tot ‘architectuur’ die in beweging is door de interactie van mensen. Niet architectuur om de mens, maar de mens in beweging met de ruimte. Zo ontstaat een nieuwe verbeelding van een bestaande wereld.
25
Just as Piranesi, Aldo Rossi and Alexander Brodsky, together with Ilya Utkin and the Situationists, have in their own way tried to render a translation of their active mental world, I have likewise tried to create a ‘new’ existing world. With this world I want to show that, as Georges Perec wrote, the aim is not to invent a new space or to devise a solution to what is playing out. Interpreting and understanding the space enables you to look at it in a different way, one that is based more on the interaction between people. In so doing you will learn how to understand the space differently. This is exactly what I have learned to do through this research, the aim of which is to approach the design of physical spaces differently. By depicting the space on the basis of what transpired there, you arrive at ‘architecture’ that is set in motion via the interaction of people - not architecture that surrounds human beings, but human beings that move with the space. This gives rise to a new representation of an existing world.
figuur 2
figuur 3 + 4 26
Publieke huizen, private pleinen - Eline Vansteenkiste
figuur 5
figuur 6 27
figuur 7 28
Publieke huizen, private pleinen - Eline Vansteenkiste
figuur 8 29
figuur 9 30
Publieke huizen, private pleinen - Eline Vansteenkiste
figuur 10 31
figuur 11 32
Publieke huizen, private pleinen - Eline Vansteenkiste
figuur 12 33
figuur 13 34
Publieke huizen, private pleinen - Eline Vansteenkiste
Dankwoord Dit werk zou nooit tot stand kunnen gekomen zijn zonder de KU Leuven, Faculteit Architectuur , campus Sint-Lucas Gent. Daarnaast wil ik ook de docenten Bart Lens, Leeke Reinders en Peter Vansteenkiste-Muylle bedanken voor de energie, het geloof en vertrouwen dat ze me gaven voor het tot stand komen en de opbouw van dit project en werkstuk. Ik draag dit project en werkstuk op aan mijn familie en vrienden.
figuren figuur 1: Denkschets voor het verbeelden van het alledaagse leven in mijn scenografie.
figuur 11: Schets van de scenografie waarin de zeven scenes zullen plaatsvinden.
figuur 2: Tekeningen uit mijn observatieboekje. Een alledaags toog-tafereel uit het café De Monk te Brussel.
figuur 12: Collage van de maquette die ik maakte als ‘eindresulaat’. In deze ruimtelijke verbeelding worden de zeven scenes tentoongesteld.
figuur 3 + 4: Kaarten van de routes die ik bewandelde met de verschillende wandelaars. boven: abstracte weergave van de afgelegde route (wit gekleurde is de plaats die we bewandelden - zwart gekleurde zijn de plaatsen die we niet bewandelden (woningen) of waar ik niets van af wist) onder: afgelegde route getekend aan de hand van mijn herinneringen aan de wandeling.
figuur 13: Aldo Rossi, Roma Interrotta, 1977 with M. Bosshard, G Braghieri, A. Cantafora, P Katzberger
figuur 5: Ruimtelijke weergave van mijn persoonlijke interpretatie van het plein. figuur 6: Verbeeldingsschets van het Sint-Katelijne plein (links) en de Oude Graanmarkt (rechts). figuur 7: De zeven gekozen scenes worden elk in collage vorm verbeeld. Fragment uit scene 7: De man met zijn oesterkraam. figuur 8: Giovanni Battista Piranesi, Ichnographia Campo Marzio (1757-61), Rome. figuur 9: Alexander Brodsky and Ilya Utkin/left image: Villa Nautilus Bulwark of Resistance, 1987. figuur 10: Tekening waarbij Eppegem (is een dorp in de Belgische provincie Vlaams-Brabant en een deelgemeente van Zemst) verbeeldend wordt zonder de vier collectieve ruimtes; het café, het kapsalon, de frituur en de kerk. Een lege plaats zou ontstaan als er geen ruimte meer zou zijn om elkaar te (be)kijken, te ontmoeten, te praten, te horen, te ruiken,... 35
Photos by Jan Crab
36
Het schip, fossiel van Oostende door Suellen Baptista Nogueira, laureate Interieurarchitectuur Gent
The Ship, Fossil of Ostend by Suellen Baptista Nogueira, laureate Interior Architecture Ghent
Elke stad is anders.
Every city is different.
De vele contrasten en tegenstrijdigheden die we terugvinden in een stad, maken het geen sinecure om de verschillende facetten van haar ziel te vatten. De grote uitdaging is dan ook om de essentie van een stad te distilleren uit die veelheid aan informatie.
Due to the many contrasts and contradictions that we encounter in a city, understanding the various facets of its soul is no easy task. The big challenge is thus to distil the essence of a city from this abundance of information.
De stad is geschetst in een collectie van tekeningen. Geïnspireerd door paleontologische categorisering, wordt in “Het schip, fossiel van Oostende” een genuanceerd beeld geschetst van deze diverse stad door alle impressies in te delen in categorieën die sublimeren tot een gestructureerd geheel.
The city has been sketched in a collection of drawings. Inspired by paleontological classification, a nuanced picture is sketched of this diverse city in Het schip, fossiel van Oostende (The Ship: Fossil of Ostend) by arranging all impressions into categories which then sublime into a structured whole.
Elke compositie is georganiseerd in een matrix van 9 tekeningen, verdeeld in 3 rijen en 3 kolommen. Zowel de horizontale als verticale as geven de relaties tussen de elementen weer. Over de categorieën heen vervagen de gelijkenissen en evolueren de relaties van puur vormelijk naar abstract, waardoor elementen die op het eerste gezicht niks met elkaar te maken hebben, rechtstreeks of onrechtstreeks toch met elkaar in verband gebracht worden.
Each composition has been arranged in the form of a three-by-three matrix of nine drawings. Both the horizontal and vertical axes convey the relationships between the elements. Moving from category to category, similarities blur, and these relationships evolve from the purely formal to the abstract. The result is that elements which at first seem to have nothing to do with each other are nonetheless connected to each other, either directly or indirectly.
Eén van de categorieën is “Morfologie”. De analogie tussen de plattegrond van de stad Oostende en een fossiel, is treffend. Op meer conceptueel niveau, kan het stadsplan ook als drager of skelet van de samenleving gezien worden...
One of these categories is ‘Morphology’. The analogy between the map of the city of Ostend and a fossil is striking. On a more conceptual level, the map of the city can also be seen as a carrier or a skeleton of society...
Om alle elementen op een goede manier af te beelden hebben ze een betekenisvolle drager nodig. De heraldiek, de kunst van het creëren van wapenschilden, bood de nodige inspiratie. Schilden werden in de middeleeuwen gebruikt door ridders als bescherming en identificatie. De vorm van het schild stond dus voor de betekenis dat het schild het droeg.
In order to portray all of the elements properly, they need a meaningful carrier. Heraldry, the art of creating coats of arms, provided the needed inspiration for this. During the Middle Ages, a coat of arms was used by a knight as a means of protection and identification, and the shape of the coat of arms was representative of the meaning that it carried.
Een ander karakteriserend aspect van Oostende is de zee en de scheepvaart. Schepen kunnen beschouwd worden als een weerspiegeling van de samenleving, maar dragen steeds een vracht mee en staan dus symbool voor overdacht.
Another distinctive feature of Ostend consists of the sea and shipping. Ships can be viewed as a reflection of society, but they always carry a cargo and as such are symbolic of transference.
Een maquette van een schip, geïnspireerd door de Mercator, functioneert als metadrager. Elk van zijn structurele segmenten verwijst op zijn beurt weer naar het schild. Op dezelfde manier als ridders betekenis zetten op hun schilden, staan verschillende elementen op de segmenten van het schip. De masten en de koorden duiden dan weer de verschillende relaties aan. De zaag aan de onderkant van het schip en het droogdok symboliseren dat het schetsen van de essentie van een stad of maatschappij een voortdurend werk is. Het is onafgewerkt omdat er een onuitputtelijke bron is aan informatie, en omdat alles (zoals een stad) evolueert.
A scale model of a ship inspired by the Mercator serves as a ‘metacarrier’. Each of its structural sections makes its own reference to the coat of arms. In the same way that a knight assigns meaning to his coat of arms, there are different elements on the sections of the ship. The masts and the ropes actually signify the different relationships. The saw on the underside of the ship as well as the dry dock symbolise the fact that the sketching of the essence of a city or society is a job that never ends. It is unfinished because there is an inexhaustible source of information, and also because all things (like cities) evolve.
Het werk “Het schip, fossiel van Oostende” is een inspirerend kluwen van innerlijke en uiterlijke verwijzingen, die de complexiteit en samenhang van het maatschappelijk weefsel weerspiegelen.
The work Het schip, fossiel van Oostende (The Ship: Fossil of Ostend) is an inspiring patchwork of inward and outward references reflecting the complexity and interrelationships of the social fabric.
37
38
Het Schip, fossiel van Oostende - Suellen Baptista Nogueira
39
40
Het Schip, fossiel van Oostende - Suellen Baptista Nogueira
41
42
Het Schip, fossiel van Oostende - Suellen Baptista Nogueira
43
44
45
46
Het Schip, fossiel van Oostende - Suellen Baptista Nogueira
47
2
48
Postgenerische stad // Naar een nieuwe Chinese typologie door Katherine Seagrief, laureate International Master of Architecture Gent
Post-Generic City // Towards a New Chinese Typology by Katherine Seagrief, laureate International Master of Architecture Ghent
Te midden van de koortsachtige ontwikkeling die plaatsvindt in Shenzhen om tegemoet te komen aan de noden van de exploderende stedelijke bevolking, vergat men de mensen die deze steden bewonen. Een stedelijk weefsel dat steeds meer gefragmentariseerd is, wordt gekenmerkt door karakterloze, neo-modernistische torens die de stad met nauwkeurigheid onderbreken. De hypothese van dit project bestaat erin dat een reflectie over sociale duurzaamheid en de intrinsieke heterogeniteit van Shekou het mogelijk maakt om de vervreemdende effecten van de ‘generische stad’ te bekampen die stilaan de identiteit (of het gebrek daaraan) van Shenzhen uitmaken. Een goed begrip van de traditionele Chinese cultuur maakt deel uit van dit project om een nieuwe typologie van stedelijke wijken te ontwikkelen, waar de moderne vervreemding van de stedelijke openbare ruimte overwonnen wordt. Mijn stedelijke strategie bestaat uit wijken die gekenmerkt worden door een hoge bevolkingsdichtheid en laagbouw in de vorm van pakhuisachtige megawoonblokken. Zij zorgen voor de dichtheid die noodzakelijk is voor een levendige gemeenschap die in de eigen behoeften kan voorzien, terwijl ondertussen de industriële stadsstructuur van Shekou toch behouden blijft.
Amidst the feverish development taking place in Shenzhen to meet the demands of the exploding urban population the people inhabiting these cities have been forgotten. An increasingly fragmented urban fabric is characterised by faceless, neo-modernist towers which punctuate the city with meticulous regularity. The hypothesis of this project is that through consideration of social sustainability and the intrinsic heterogeneity of Shekou it is possible to combat the alienating effects of the ‘generic city’ that is becoming the identity (or lack thereof ) of Shenzhen. Understanding of the traditional Chinese culture has been incorporated in order to develop a new typology of urban neighbourhood that overcomes the abstraction of modern life from the urban and public realm. My urban strategy is a low-rise, high density neighbourhood consisting of warehouse-like megablocks, providing the density needed for a vibrant self-sustaining community while still keeping the industrial urban grain of Shekou.
Surreëel Shekou // het filmisch karakter van de stedelijke ruimte De kwaliteit van ‘anders-zijn’ die beleefd kan worden in Shekou creëert het gevoel dat Shekou een spiegel voor de rest van de samenleving kan zijn, maar ook een proeftuin voor een nieuwe stedelijke ervaring. De haven van Shekou, de industriële bakermat van Shenzhen, wordt gedomineerd door restanten van het machinetijdperk, reusachtige structuren die louter met het oog op hun functionaliteit werden ontworpen en die werden ingezet voor een intensieve productie en voor de verplaatsing van een groot aantal goederen die aan de rest van de wereld werden geleverd. Deze omgeving vereist de nodige aandacht: elk oppervlak voelt onaangenaam en ongemakkelijk aan en de structuren die men hier ziet, zorgen ervoor dat men zich klein voelt. Ze roepen herinneringen op aan sciencefictionfilms met een schrikbarend toekomstbeeld. Die ervaring van ‘anders-zijn’ is de kwintessens die de genius loci van Shekou bepaalt. Het is een fragiele, immateriële essentie die bewaard moet blijven bij de ontwikkeling van de site. Film heeft altijd al een belangrijke invloed uitgeoefend op de ontwikkeling van mijn stedelijke strategie, vooral dan het vaak surreële en cryptische werk van regisseur David Lynch. De simultaneïteit van betekenis en tijdelijke ontwrichting die men in zijn films kan ervaren, weerspiegelen het fragmentarische van de ruimtelijke ervaring die ik probeerde te creëren. Ruimtelijke ervaring // een veelsoortige ruimtelijke interpretatie De dualiteit van pakhuizen en informele straten creëert een gelijktijdigheid van ervaringen en de mogelijkheid tot veelvoudige interpretaties van de ruimte. De bezoeker ervaart de reusachtige aanblik en het surreële landschap van enorme achtergelaten machines en monolithische pakhuizen. Tegelijkertijd bezetten de bewoners de leefbare ruimte, met name de zachte binnenkant van de woonblokken waar ze hun creativiteit en ondernemingszin tot hun recht kunnen laten komen. Op die manier kunnen mensen hun eigen betekenis aan de ruimte verlenen. De lokale gemeenschappen zijn onderling met elkaar verbonden door paden die de mensen de kans geven om, indien ze dat wensen, interactie te hebben met anderen. Dit ruimtelijk concept verwijst naar de ommuurde ruimtes van de traditionele Chinese architectuur. Muren duiden op hiërarchie en door een ritueel gebruik van de ruimte creëren ze subtiele grenzen tussen de publieke en de private ruimte. Verscheidene fragmenten van het gebouw hebben in hun ontwerp een andere complexiteit om op die manier een structuur te geven aan het bredere stedelijke concept, of het nu de leegheid van een open ruimte is of het toevallig ontdekken van een ruimte die het gevoel van een ruïne opwekt. Flexibele leef- en werkruimtes verbinden die fragmenten om een doorlopend stedelijk weefsel tot stand te brengen dat verrassende plekjes aanreikt aan diegenen die het durven te verkennen. 49
Surreal Shekou // cinematography of urban space The quality of ‘otherness’ that can be experienced in Shekou creates the feeling that Shekou can be a mirror for the rest of society but also a testing ground for a new urban experience. Shekou Harbour, the industrial genesis of Shenzhen, is dominated by remnants of the machine age, vast structures built for sheer functionality, intensive production and movement of huge quantities of goods to supply the world. This environment demands attention, the surfaces are not smooth and easy, the structures make one feel small and are reminiscent of a dystopian science fiction film. This experience of ‘otherness’ is the essential quality that forms the genius loci of Shekou, and is a fragile intangible essence that needs to be preserved in the development of the site. Film has been a significant influence on the development of my urban strategy, in particular the often surreal and cryptic work of director David Lynch. The simultaneity of meaning and temporal dislocation that is experienced in his films reflect the fragments of spatial experience I have tried to create. Spatial Experience // multiplicity of spatial interpretation The duality of warehouse and informal streets creates a simultaneity of experiences, and the possibility for multiple interpretations of space. The visitor experiences the vast exterior and the surreal landscape of enormous abandoned machines and monolithic warehouses. At the same time the residents occupy the lived space, the soft interiors of the blocks which provide an output for their creativity and entrepreneurship. In this way people can give their own meaning to space. The local communities are intertwined by pathways giving people, if they wish, the chance to interact with others. This spatial concept is referential to the walled spaces of traditional Chinese architecture. Walls signify hierarchy and through ritual use of space create subtle boundaries between collective and private space. Fragments of the building have been designed at different levels of complexity to give a structure to the wider urban layout, whether it be the emptiness of a void, or stumbling across a space with the feeling of a ruin. Flexible living and working spaces connect these fragments to form a continuous urban fabric which offers surprises to those who dare to explore.
50
51
52
Post-Generic City // Towards a New Chinese Typology - Katherine Seagrief
53
External ‘warehouse’ façade
54
Post-Generic City // Towards a New Chinese Typology - Katherine Seagrief
Inverse space
Internal courtyard faรงade
55
N
56
Post-Generic City // Towards a New Chinese Typology - Katherine Seagrief
57
Moulding clay into a vessel, we find the utility in its hollowness; cutting doors and windows for a house, we find the utility in its empty space. There for the being of things is profitable, the non being of things is serviceable. Lao Tzu, Tao Te Ching
Post-Generic City // Towards a New Chinese Typology - Katherine Seagrief
2
60
De scenografie van de Herinnering: De tastbaarheid van het Efemere. Het overgangsverblijf van ruraal-stedelijke migranten in Shekou–Shenzhen door Sarah Poot, laureate International Master of Architecture Brussel
Scenography of Memory : The Materiality of the Ephemeral. Transitory dwelling for rural-urban migrants in Shekou-Shenzhen by Sarah Poot, laureate International Master of Architecture Brussels
In de (verbazende) stedelijke groei van China wordt er weinig aandacht besteed aan de huisvesting van gastarbeiders. In Shenzhen worden typische aankomststeden vernietigd om er moderne hoogbouw neer te poten waar de duizenden gastarbeiders zouden moeten wonen die in de stad aankomen, op zoek naar een beter leven. Die zielloze appartementen vormen niet echt een ruimte waar mensen zich kunnen uitdrukken, hun dromen kunnen najagen of zelfs een parallelle economie in stand kunnen houden die hen in de nabije toekomst betere levensvoorwaarden zou kunnen bezorgen. In de plaats daarvan verlaten de migranten massaal Shenzhen, zonder ook maar een spoor van hun aanwezigheid in de stad achter te laten.
In the (amazing) urban growth of China, little attention is paid to accommodation for migrant workers. In Shenzhen, arrival cities are des troyed in order to build modern highrise building supposed to dwell the thousands of migrant workers arriving in the city, seeking for a better life. Those soul-less apartments don’t provide a space for people to express themselves, find their marks, or even sustain a parallel economy that would allow them to afford better living conditions in a close future. Instead, those migrants are massively leaving Shenzhen, without even leaving a glimpse of their presence in the city.
Als een genotype en een fenotype samen een leefomgeving voortbrengen, hoe kunnen we dan een ruimte ontwikkelen waarin mensen letterlijk hun huis op hun rug kunnen dragen, zich voor eventjes kunnen vestigen en dan weer vertrekken? Maar nog belangrijker, hoe kunnen we hun ervaring / expertise verzilveren en hun kortstondig verblijf op die plek zinvol maken voor diegenen die na hen komen? Hoe kunnen we een generische infrastructuur creëren die niet zomaar ‘aangepast’ is, maar veeleer in hoge mate geschikt is om ervoor te zorgen dat mensen investeren in een autochtone omgeving en zich er ‘thuis’ voelen?
If genotype and phenotype together generate a living environment, how can we generate a space in which people can literally carry their homes on their back, land for a while, and then leave? But more importantly, how can we capitalize on their experience/expertise, make their short time-lapse on the site meaningful for the ones who will follow? How to generate a generic infrastruc ture highly adapted (in opposition to adaptive) in order to allow any single one to invest and feel «home» in an indigenous environment? How can we link this built environment with social mechanisms that can pro vide good living conditions and training for a better life? How can we make this utopia still incentive for people to leave, settle and grow old elsewhere?
Hoe kunnen we deze omgeving vol gebouwen koppelen aan sociale mechanismen die goede levensvoorwaarden en faciliteiten voor een beter leven kunnen bieden? Hoe kan die utopie nog steeds een stimulans zijn voor mensen om weg te gaan en ergens anders te gaan wonen en oud te worden? Het architecturale voorstel dat hier wordt gepresenteerd, is een prototypische poging om een antwoord te bieden op de problemen die worden opgeworpen door de plattelandsmigratie en de stedelijke migratie in Shenzhen. Het pretendeert niet geschikt te zijn voor een levenslang verblijf, maar bevat eerder een alternatieve oplossing voor de gastarbeiders die in een stad aankomen. Die overgangsplek zal een belangrijke rol spelen om ervoor te zorgen dat zij elkaars ervaring/expertise kunnen benutten door een sociaal mechanisme met een territoriale configuratie te combineren. De verblijfsduur van de migranten in het gebouw zal een gelegenheid zijn om zich - op de een of andere manier – te bekwamen in een beter leven vooraleer ze zich elders vestigen om daar oud te worden. Het is een poging om een uiterst generische infrastructuur te combineren met mogelijkheden van toe-eigening en ruimtelijke configuratie die toelaten dat complexe en onvoorziene levenspatronen zich op een democratische wijze ontwikkelen.
61
The architectural proposal presented here is a prototypical attempt to respond to the issues raised by rural to urban migrancy in Shenzhen. It does not pretend to be suitable for a lifetime accommodation, but rather proposes an alternative solution for migrant workers arriving in a city. This transitory space will play an important part in allowing them to capitalize on each other’s experience/expertise by combining social mechanism with territorial configuration. The migrant’s time-lapse in the building will be an opportunity to –somehow- train for a better life before they can settle and grow old elsewhere. It is a trial to combine a highly generic infrastructure with opportunities of appropriation and spatial configuration that allows complex and unforeseen patterns of life to develop democratically.
4
62
63
64
Scenography of Memory : The Materiality of the Ephemeral. - Sarah Poot
7
65
8
66
67
68
Scenography of Memory : The Materiality of the Ephemeral. - Sarah Poot
11 69
12 70
71
2
72
Landschapsmuseum Koblenz door Evelyne Baeten, laureate Architectuur Gent
Koblenz landscape museum by Evelyne Baeten, laureate Architecture Ghent
De Duitse stad Koblenz is door zijn centrale ligging tussen verschillende natuurlandschappen de ideale locatie voor het ontwerp van een landschapsmuseum. Door het museum op een steile helling vlak aan de samenvloeing van de Moezel en Rijn in te planten, krijgt de bezoeker zicht op dit unieke knooppunt. Naast het uitgestrekte landschap met de uitlopers van het vulkanische Eifelgebergte krijgt de bezoeker ook zicht op de rijnvallei waar de twee rivieren in elkaar vloeien. Net zoals de omgeving en de natuur in het algemeen, is de site constant in verandering. Het is een dynamisch achtergronddecor voor de stad.
Due to its central location among several natural landscapes, the German city of Koblenz is the ideal location for the design of a landscape museum. By situating the museum on a steep incline right at the confluence of the Moselle and Rhine rivers, visitors get a view of this unique river junction. In addition to the expansive landscape, which includes the foothills of the volcanic Eifel mountain range, visitors can also see the Rhine Valley, where the two rivers flow together. Just like its surroundings and like nature in general, the site is constantly changing. It serves as dynamic background scenery for the city.
De grens van het ingrijpen Na een uitvoerige analyse van de site bleek meteen dat een contextgevoelige aanpak nodig was. Op de heuvel bevindt zich een 19de eeuwse vestiging die zich als een chaotische en versprokkelde compositie in de helling genesteld heeft. Doordat de architectuur zich aanpaste aan de grillen van de berg is doorheen de tijd een symbiose ontstaan tussen natuur en architectuur. De natuur is bewoner geworden van het fort, het is een ruïne geworden. Het artificiële en het natuurlijke zijn zodanig verweven dat er een fragiel spel ontstaat van camouflage en contrast. Ook deze dualiteiten speelt het landschapsmuseum uit. De inplanting van het museum zoekt een balans tussen de impact die het heeft op het fort en de impact op de heuvel, tussen boven- en ondergronds bouwen, tussen het artificiële en het natuurlijke, tussen tonen en camoufleren. Door de architectuurtaal van de vestiging te gebruiken als concept, kan het landschapsmuseum een nederige aanvulling zijn aan het bestaande fort zonder een manifest voor oorlogsarchitectuur te worden. Het is een ecologisch monument, gebouwd in de schaduw van de bestaande ingreep op de site, een tempel voor de natuur.
The boundary of intervention Following a thorough analysis of the site, it was immediately clear that a context-sensitive approach was needed. Located on the hill is a 19th century settlement nestled into the slope like a chaotic and dispersed composition. Because the architecture has adapted itself to the evolutionary whims of the mountain, a symbiosis has arisen over time between nature and architecture. Nature has become an inhabitant of the fortress. It has become a ruin. The artificial and the natural are interwoven in such a way that a delicate game of camouflage and contrast has emerged. The landscape museum highlights these dualities as well. The physical location of the museum seeks a balance between the impact it has on the fortress and the impact it has on the hill, between aboveground and underground construction, between the artificial and the natural, and between revealing and camouflaging. By using the architectural language of the settlement as a conceptual design, the landscape museum can serve as a humble complement to the existing fortress without turning into a manifesto for wartime architecture. It is an ecological monument built in the shadow of the existing human intervention at the site. It is a temple to nature.
Ruïnale beleving Door het spel van boven- en ondergrondse, horizontale en verticale volumes werd een compositie bekomen die het museum eenzelfde versprokkeld beeld geeft. Visueel lijken de verschillende delen niet verbonden, toch zijn de bovengrondse ruimtes hier ondergronds verbonden. Door dit soort van compositie maakt het gebouw plaats voor de poëzie van de natuur. De tijd zal als kunstenaar tewerk gaan, de gevels laten begroeien en prachtige texturen creëren. Het gebouw is net zoals de ruïne gestript van het noodzakelijke. Ruimtes met vides laten verschillende doorzichten naar aanliggende ruimtes toe en laten de bezoeker het effect van de helling op het gebouw beleven. Daarnaast ervaart de bezoeker in de dubbelhoge ruimtes dimensies die ongekend zijn in het dagelijkse leven. De vele openingen in het dak zorgen voor prachtige zenitale lichtinvallen. Tussen al deze verschillende soorten ruimtelijkheden leidt de museumwandeling de bezoeker - door middel van een zachte helling - van de start tot het eindpunt. Naast extroverte ruimtes die uitzicht geven over het landschap wandelt men ook door introverte ruimtes waar de focus ligt op beleving en de tentoongestelde objecten. De bezoeker wordt amper gewaar dat hij daalt. De wandeling is een zachte flow door de drie verschillende interieure themawandelingen: de Eifelgebergtewandeling, de Moezel- en Rijnwandeling, de Wijnwandeling en één exterieure plantenwandeling.
Experience of a ruin Via the play of aboveground, underground, horizontal and vertical volumes, a composition was arrived at that gives the museum the same dispersed image. The different parts seem visually disconnected, though the aboveground spaces are connected underground. This kind of composition allows the building to make room for the poetry of nature. Time will proceed as the artist does: letting the facades become overgrown and creating beautiful textures. Just like the ruin, the building has been stripped of the necessary. Void spaces enable visitors different views of adjoining spaces and let them experience the effect of the incline on the building. In the double-storey spaces, visitors also experience dimensions which are unknown to them in the course of their everyday existence. The many openings in the roof provide a means for magnificent shafts of light to enter the building from directly above. The museum tour leads visitors - by means of a gentle incline - from start to finish among all of these different types of three-dimensional spaces. In addition to outward-facing spaces that provide a view of the landscape, visitors also stroll through inward-facing spaces, where the focus is on experience and on the displayed objects. Visitors barely notice that they are descending. The tour flows gently through the three different interior topical tours (the Eifel Mountains tour, the Moselle and Rhine tour and the Wine tour) and one exterior tour (the Plant tour).
73
74
Landschapsmuseum Koblenz - Evelyne Baeten
75
Aanzicht museum
Plan niveau 0 76
Landschapsmuseum Koblenz - Evelyne Baeten
77
Plan niveau -1
Plan niveau -2 78
Landschapsmuseum Koblenz - Evelyne Baeten
79
80
Landschapsmuseum Koblenz - Evelyne Baeten
81
82
Landschapsmuseum Koblenz - Evelyne Baeten
83
parking
datacentrum
2
84
Digi’58 door Christophe Kemp, laureaat Architectuur Brussel
Digi’58 by Christophe Kemp, laureate Architecture Brussels
Digi’58 is een reconversieproject van een parkeergebouw binnen de vijfhoek, parking 58. Het is een confrontatie tussen de rol van de auto in de toekomst en de evolutie van Brussel. De stad zou in 2017 voor een autovrije zone zorgen rond het historisch centrum. Deze zone zou zich uitbreiden van de Brouckèreplein tot de Beurs, met als hoofdas de Anspachlaan, waarrond verschillende economische activiteiten zich zouden vestigen. Parking 58 ligt aan de rand van de autovrije zone. Het is de ideale toegangspoort van de nieuwe ring naar de stadskern.
Digi’58 is a reconversion project for the Parking 58 multi-storey car park, which is located inside the Brussels Pentagon. It is a confrontation between the role of the car in the future and the evolution of Brussels. The city is planning to create a car-free zone around the city’s historic centre in 2017. This zone would extend from the De Brouckèreplein to the Stock Exchange, with the Anspachlaan forming the main axis along which various economic activities would establish themselves. Parking 58 is situated on the edge of the car-free zone and forms the ideal gateway to the city centre from the new ring.
In plaats van op zoek te gaan naar een nieuwe functie die in het gebouw zou passen, werd de structuur van het gebouw gesublimeerd. Het gebouw werd tot haar essentie gereduceerd, en gaat een relatie aan met de gebruiker die het gebouw beleeft. Pas dan komen de troeven van de parking tevoorschijn, wat resulteert in, een beter zicht op de schaal van het gebouw.
Instead of devising a new function to suit the building, the structure of the building was sublimed. The building was reduced to its essence, entering into a relationship with the user that passes through the building. It is only then that the car park’s assets become evident, resulting in a better sense of the building’s scale.
Het concept ‘IN’ werd toegepast, waarbij de beperkingen van de structuur als meerwaarde werden beschouwd. Het toekomstige programma werd zo bepaald door de bestaande structuur en niet omgekeerd. Architectuur kent een waaier aan programma’s die wel aan de beperkingen van het gebouw zouden kunnen beantwoorden. Ze vormen een direct antwoord op hedendaagse noden van onze maatschappij. Ons digitaal tijdperk bevat echter een rijkdom aan nieuwe programma’s en vragen waarop nog maar weinig architecten een antwoord proberen te geven.
The ‘IN’ concept, whereby a structure’s limitations are viewed as added benefits, was applied. In this way, the future programme was defined by the existing structure as opposed to the other way around. Architecture has a wide range of programmes that would be capable of addressing the limitations of the building and which constitute a direct response to the contemporary needs of our society. Yet the digital era we live in contains a wealth of new programmes as well as questions to which still very few architects are trying to provide an answer.
Daarom werd er gekozen om een datacentrum te plaatsen in het hart van Brussel. Architecture without content. De bedoeling was de zeer veilige omgeving van een datacentrum te confronteren met het publieke karakter van de stad. De circulatie loopt doorheen het gebouw, met zicht op het fysieke van internet. De meeste datacenters zijn uitgebouwd als bunkers. Hier werd er gekozen om een datacentrum te bouwen gericht naar buiten, zonder afbreuk te doen aan de veiligheid ervan..
It is for this reason that the choice was made to place a datacentre right in the heart of Brussels: architecture without content. The aim was to place the highly secure environment of a datacentre in direct confrontation with the public nature of the city. The physical manifestation of the internet is visible to people as they circulate through the building. Most datacentres are designed as bunkers. In this case it was decided to build an outward-facing datacentre without compromising its security.
Het gebouw scheidt twee publieke pleinen van elkaar, het eerste op het dak en een tweede op het niveau van de straat. Het ene plein gaat een relatie aangaan met haar directe omgeving, waarbij het andere plein een relatie met de stad voorziet. Daarbij werd ook gekozen om de straattextuur door te trekken op het gelijkvloers. Tussen de twee pleinen kunnen mensen rondlopen en de verschillende niveaus bereiken. Elk verdiep bezit een vrije zone. Om het geheel te activeren werden er ook publieke functies voorzien, zoals een restaurant en een bibliotheek. Als materiaal werd er gekozen voor travertijn. Dit filtert het licht naar de serverlokalen op een unieke manier. Een dubbelgevel rond de serverlokalen biedt een zone voor de bewaker en een thermische isolatie voor het koelen van de servers. Het marmer en glas zorgen in combinatie met de bestaande structuur voor een uniek karakter dat de voormalige parking een tweede leven inblaast.
The building separates two public squares from each other: one on the roof and the other at street level. One square engages in a relationship with its immediate surroundings, while the other provides a connection to the city. The choice was made to allow the texture of the street to permeate the building’s ground floor. Between the two squares, people can walk around and access the different levels. Each level has a ‘free zone’. In order to bring the entire structure to life, public amenities, such as a restaurant and library, were also provided. One material that was chosen is travertine, which filters the light streaming into the server rooms in a unique way. A double wall surrounding the server rooms provides an area for the security guard as well as thermal insulation to keep the servers cool. The marble and glass combine with the existing structure to create a unique character that breathes new life into the former car park.
85
86
Digi’58 - Christophe Kemp
87
BESTUDEREN VAN GESCHIEDENIS
SUBLIMATIE VAN STRUCTUUR
88
Digi’58 - Christophe Kemp
IN
DATACENTRUM
89
90
91
92
93
94
Digi’58 - Christophe Kemp
95
Faculteit Architectuur, Campus Sint-Lucas Gent Hoogstraat 51 - 9000 Gent - tel. +32 9 225 10 00 - fax +32 9 225 80 00 arch.gent@kuleuven.be Faculteit Architectuur, Campus Sint-Lucas Brussel Paleizenstraat 65-67 - 1030 Brussel - tel. +32 2 242 00 00 - fax +32 2 245 14 04 arch.brussel@kuleuven.be www.arch.kuleuven.be Laureaten: Andreas De Boeck (laureaat Stedenbouw en Ruimtelijke Planning) deboeckandreas@hotmail.com Eline Vansteenkiste (laureate Interieurarchitectuur Gent) Suzanne Lilarstraat 89, 9000 Gent, +32 496 18 14 01, vansteenkiste.eline@hotmail.com Suellen Baptista Nogueira (lauerate Interieurarchitectuur Brussel) Diestsesteenweg 357 bus 1, 3010 Kessel-Lo, +32488 883477, suellen.ng@gmail.com Katherine Seagrief (laureate International Master of Architecture Gent) 104 Marys Mead, Hazlemere, High Wycombe, Bucks, HP15 7DY, UK, +447515477731 / +441494712620, kseagrief@gmail.com Sarah Poot (laureate International International Master of Architecture Brussel) 46 rue Vanden Corput, 1190 Forest, +32/489.861.799, www.sarahpoot.com, sarah.poot@outlook.com Evelyne Baeten (laureate Achitectuur Gent) evelyne.baeten@architect.be Christophe Kemp (laureaat Architectuur Brussel) Chaussée de Gand 1105, 1082 Bruxelles, +32 472 55 25 14, christophe.kemp@gmail.com Colofon V.U.: Dag Boutsen, KU Leuven, Faculteit Architectuur, campus Sint-Lucas Productie: Jan Bruggemans, Liesbeth De Bruyn, Ben Robberechts Lay-out: respectievelijke laureaten: Andreas De Boeck (laureaat Stedenbouw en Ruimtelijke Planning), Eline Vansteenkiste (laureate Interieurarchitectuur Gent), Suellen Baptista Nogueira (lauerate Interieurarchitectuur Brussel), Katherine Seagrief (laureate International Master of Architecture Gent), Sarah Poot (laureate International Master of Architecture Brussel), Evelyne Baeten (laureate Achitectuur Gent), Christophe Kemp (laureaat Architectuur Brussel) Vertaling: Data Translation International Druk: Control Media - december 2014 Het copyright van de beelden en teksten behoort toe aan de respectievelijke auteurs. Met dank aan Jan Bruggemans, Dirk Van Acker (Control Media), Patrick Vonck (ÁRTER) en Johan Van Dessel (ÁRTER) Colophon Publisher: Dag Boutsen, KU Leuven, Faculty of Architecture, campus Sint-Lucas Production: Jan Bruggemans, Liesbeth De Bruyn, Ben Robberechts Lay-out: respective laureates: Andreas De Boeck (laureate Urban Design and Spatial Planning), Eline Vansteenkiste (laureate Interior Architecture Ghent), Suellen Baptista Nogueira (lauerate Interior Architecture Brussels), Katherine Seagrief (laureate International Master of Architecture Ghent), Sarah Poot (laureate International Master of Architecture Brussels), Evelyne Baeten (laureate Achitecture Ghent), Christophe Kemp (laureate Architecture Brussels) Translation: Data Translation International Printing: Control Media - December 2014 The copyright of the images and texts belong to the respective authors. Thanks to Jan Bruggemans, Dirk Van Acker (Control Media), Patrick Vonck (ÁRTER) and Johan Van Dessel (ÁRTER) ISBN: 978-9-08225-683-3 D/2014/13.576/1
96