The Rights Forum verkiezingskrant 2017 NL

VERKIEZINGEN 2017

Welke partijen steunen de Israëlische bezetting van Palestina?

Politieke partijen en Israël-Palestina

© Omar Chatriwala

Een volk te veel, een staat te weinig – en Nederland?

Jan Keulen Directeur The Rights Forum

Het Israëlisch-Palestijnse vredesproces is dood. Er wordt niet meer tussen de partijen onderhandeld.

Een vredesconferentie begin dit jaar in Parijs, georganiseerd door Frankrijk, ging als een nachtkaars uit. Veel woorden, geen resultaten.

Er is iets vreemds aan de hand. Niet alleen het vredesproces is nergens meer te bekennen, maar het lijkt ook alsof het Palestijnse volk van de aardbodem verdwenen is. De Palestijnen lijken met stomheid te zijn geslagen.

Ze zijn onzichtbaar geworden. Aan hen wordt niets meer gevraagd.

Ga maar na. De Israëlische regering gaf sinds begin 2017 het groene licht voor de bouw van duizenden nieuwe woningen in illegale nederzettingen in bezet Palestina. Het Israëlische parlement nam een wet aan, alom omschreven als de “landroofwet”, die het mogelijk maakt Palestijnse privégrond met terugwerkende kracht te onteigenen voor nederzettingen die zelfs onder Israëlisch recht illegaal waren.

Volgens het internationaal recht en talloze­ VN-resoluties zijn natuurlijk alle Joodse ­nederzettingen in bezet gebied, inclusief Oost-Jeruzalem, illegaal. Het feit dat het ­Israëlische parlement ook nog eens een besluit nam over een gebied waar het helemaal geen jurisdictie over heeft, tart elk gevoel van rechtvaardigheid en redelijkheid.

De Verenigde Naties, de Europese Unie en vele anderen veroordeelden de Israëlische bulldozerpolitiek. Die is de doodsteek voor de twee-statenoplossing, zo wordt gewaarschuwd. Daar zijn de Israëlische kolonisten het overigens mee eens. Ze bejubelen dat de onafhankelijke Palestijnse staat nu definitief van de baan is.

Wat heeft dit moedeloos stemmende verhaal­ met de Nederlandse politiek te maken?

Op het eerste gezicht niet zoveel. Maar bij ­nader inzien een heleboel, want Nederland is ­traditioneel een trouwe bondgenoot van de bezettende mogendheid Israël en een niet ­onbelangrijke speler binnen de EU. The Rights Forum heeft de afgelopen jaren de Nederlandse politiek ten aanzien van het Israëlisch-Palestijnse conflict kritisch gevolgd. Gedoogt Nederland niet de bezetting? Doet Nederland in Europees en internationaal verband genoeg tegen de schendingen van het internationaal recht en de mensenrechten? Oefent Nederland genoeg politieke druk uit om de partijen te bewegen tot een rechtvaardige en duurzame vrede te komen?

Rechts: Israëlische soldaten versperren een weg op de bezette Westelijke Jordaanoever. Palestijnse kinderen worden geconfronteerd met wat ze elke dag zien: militaire bezetting. © Keren Manor/ActiveStills Links: In de illegale neder­zetting Ma'ale Adumim worden nieuwe huizen gebouwd. Ma'ale Adumim is een grote nederzetting ten oosten van Jeruzalem, die de bezette Westelijke Jordaanoever verbrokkelt. © Marco Di Lauro/Getty Images

Het korte antwoord op al die vragen (en er zijn er nog veel meer) is: het Nederlandse beleid blijft teleurstellen. Waar Rutte-I onder ministers Verhagen en Rosenthal was doorgeschoten in pro-Israëlische partijdigheid, blonk Rutte-II uit door halfslachtigheid. Er was inconsistentie door wél ontwikkelingshulp aan de bezette Palestijnen te verstrekken, maar vrijwel geen druk op Israël uit te oefenen om zich te houden aan het internationaal recht en de bezetting te beëindigen.

kingsgroep zijn wil en controle oplegt aan een andere onderliggende bevolkingsgroep, die vrijwel geen rechten heeft. Dat heeft een naam: apartheid.

Nederland ging bovendien te veel uit van de misvatting dat in het conflict twee “gelijke” partijen tegenover elkaar staan, die er onderling uit moeten en kunnen komen. Is er in werkelijkheid geen sprake van totale asymmetrie, waarbij de ene – uitermate sterke – partij de andere – zwakke – partij in een wurggreep houdt? Want dat is militaire bezetting: een wurgreep. In juni duurt de Israëlische bezetting 50 jaar.

Deze krant geeft je belangrijke informatie over hoe de politieke partijen zich tijdens het kabinet Rutte-II ten aanzien van Israël-Palestina opstelden. Je leest daarin ook wat de politieke partijen zelf in hun verkiezingsprogramma over Israël-Palestina zeggen.

Is het in het Nederlands belang dat in het ­Midden-Oosten straks een rechteloos volk het permanent moet stellen zonder vrijheid en een eigen staat? Een situatie, waarin je er gif op kunt innemen dat het conflict en de instabiliteit in de regio voortduren?

Succes met een wijze stemkeuze op 15 maart!

Het kan en moet veel beter. Als kiezer kunt u op 15 maart invloed uitoefenen op het Nederlandse beleid, door op een partij te stemmen die zich inzet voor een rechtvaardige oplossing van het Israëlisch-Palestijnse conflict.

Daarbij zou de vraag leidend kunnen zijn: wat doen de partijen tegen de aanhoudende bezetting en versnelde kolonisatie van Palestina? Tussen de Middellandse Zee en de rivier de Jordaan wonen grofweg zes miljoen Joden en zes miljoen Palestijnen. Israël lijkt op een situatie aan te koersen waarbij één bevol-

Kinderen in een vluchtelingenkamp op de bezette Westelijke Jordaanoever, nabij de Palestijnse stad Jenin. Palestijnse kinderen snakken naar vrijheid. © Jasper Faber/The Rights Forum

2

T H E R I G H TS FO R U M | V E R K I E Z I N G E N 2 0 1 7

Partijen ten aanzien van Israël-Palestina in cijfers Hoe actief waren de politieke partijen tijdens Rutte-II? Hebben zij de I­ sraëlische bezetting gedoogd of bekritiseerd?

En wat zijn de verhoudingen in de Tweede Kamer? We hebben het naar cijfers vertaald.

AANTAL KAMERVRAGEN Partijen dienen Kamervragen in over onderwerpen die ze belangrijk vinden.

Hoe vaak hebben partijen over IsraëlPalestina Kamervragen gesteld?

(Nov 2012 t/m 16 feb 2017)

PVV

33

SP

32

SGP

31

CU

27

VNL

27

VVD

Hoe hebben de politieke partijen zich in de afgelopen vier jaar opgesteld?

Hoe hebben ze het kabinetsbeleid ten aanzien van Israël-Palestina beïnvloed?

We hebben het samengevat.

24

PvdA

21

D66

13

CDA

10

GL

10

DENK 6

STEMGEDRAG BIJ MOTIES Partijen dienen moties in om het kabinetsbeleid te beïnvloeden. Daar wordt door alle partijen over gestemd. Hoe hebben de partijen gestemd bij moties vóór en tegen de Israëlische bezetting? We hebben 55 moties gevonden die, op grond van hun oproep aan de regering, als “vóór” of “tegen” te classificeren zijn en het stemgedrag per partij gescoord (zie voor uitleg: www.rightsforum.org/verkiezingen). Hoe hoger het percentage, des te meer is een partij vóór (pro) of tegen (anti) de bezetting.

Voorbeeld: het CDA steunde 16% van de pro-bezettingsmoties en 25% van de anti-bezettingsmoties.

SP DENK PvdD GL D66 PvdA 50+ CDA VVD CU SGP VNL PVV

0% 0% 0% 0% 0% 0% 10% 16% 19% 74% 84% 96% 97% < steun pro-bezettingsmoties

Terugblik Rutte-II Israël-Palestina in de Tweede Kamer

100% 100% 96% 96% 71% 63% 71% 25% 0% 4% 0% 0% 0% steun anti-bezettingsmoties >

ZETELVERDELING Hoe groot waren de blokken in de Tweede Kamer, die de Israëlische bezetting steunen en afwijzen? Hoe groot zouden die blokken na de verkiezingen kunnen zijn?

Door Martin Siepermann, politiek adviseur

VVD Regeringspartij VVD heeft een rechtvaardig Israël-Palestina-beleid geblokkeerd. Onder buitenlandwoordvoerder Han ten Broeke is de VVD-opstelling verrechtst. Na een enkele kritische Kamervraag in 2013 over een nieuwe nederzetting heeft Ten Broeke Israëls belangen en beleid consequent versterkt. De VVD heeft effectieve maatregelen tegen het nederzettingenbeleid geblokkeerd. Dat roept de vraag op of de VVD de twee-statenoplossing daad­­ werkelijk steunt. In 2016 keerde Ten Broeke zich zelfs tegen handhaving van Europese etikette­rings­ richtlijnen voor producten uit nederzettingen. In het vredesproces heeft hij telkens aangedrongen op “bilaterale onderhandelingen zonder voorwaarden”, een onderhandelingsopzet die de ongelijkheid tussen de partijen bestendigt en gefaald heeft. De VVD wijst erkenning van de staat Palestina af, is een drijvende kracht achter de intensivering van de betrekkingen met Israël en versterkt de kwalijke campagne van SGP en ChristenUnie tegen de geweldloze BDS-beweging (internationale beweging voor druk op Israël, tot Israël het internationaal recht naleeft).

HUIDIGE TWEEDE KAMER

van het internationaal recht. De SP wijst de intensivering van de samenwerking met Israël af en pleit consequent voor meer druk op de Israëlische regering, zodat de uitbreiding van nederzettingen stopt en de twee-statenoplossing werkelijkheid wordt. Met GroenLinks diende de SP in januari 2017 een motie in voor de opschorting van het EU-Israël Associatieakkoord. In november 2016 diende ze met D66 en DENK een motie in voor de erkenning van de staat Palestina. De SP steunt niet alleen een correcte etikettering van producten uit nederzettingen, maar is voor een algeheel verbod van de import van deze bittere vruchten van de bezetting.

CDA Het CDA nam in het verkiezingsprogramma 2012-17 een krachtige positie in, die de internationale gemeenschap opriep de voorwaarden voor een rechtvaardige vrede te scheppen en daarvoor drukmiddelen in te zetten. In juni 2013 zei toenmalig CDA-buitenlandwoordvoerder Omtzigt dat opschorting van het EU-Israël Associatie­akkoord aan de orde kan zijn als Israël doorgaat met de bouw van nederzettingen. In juni 2016 diende CDA-woordvoerder Raymond Knops met PvdA en D66 een gelijkluidende motie in. Maar toen de SP en GroenLinks in januari 2017 een motie indienden die het kabinet opriep in EU-verband voor opschorting te pleiten, stemde het CDA tegen. Dat illustreert de halfslachtige opstelling van de partij: kritische woorden, maar vrijwel geen politieke daden. Vóór Europese druk tegen het nederzettingenbeleid, maar niet nu. Vóór de erkenning van Palestina, maar niet nu. Vóór meer steun aan Israëlische mensenrechtenverdedigers, maar tegen de BDS-beweging.

PVDA

Pro-bezetting: 65 VVD (40) PVV (12) CU (5) SGP (3) VNL (2) overig (3)

Midden: 15 CDA (13) 50Plus (1) overig (1)

Anti-bezetting: 70 PvdA (35) SP (15) D66 (12) GroenLinks (4) DENK (2) PvdD (2)

OP BASIS VAN PEILING 19.02.2017 (bron: peil.nl)

Pro-bezetting: 63 PVV (29) VVD (25) CU (5) SGP (3) overig (1)

Midden: 27 CDA (17) 50Plus (10)

Zie voor meer informatie: www.rightsforum.org/verkiezingen

Anti-bezetting: 60 GroenLinks (18) D66 (14) SP (11) PvdA (11) PvdD (4) DENK (2)

Regeringspartij PvdA heeft onder buitenlandwoordvoerder Michiel Servaes geijverd voor een rechtvaardiger beleid. Servaes besteedde veel aandacht aan schendingen van het oorlogsrecht en de mensenrechten, onder meer in Gaza. Sinds december 2014 steunt de PvdA de erkenning van de staat Palestina, ook als bijdrage aan de twee-statenoplossing. Door verzet van de VVD heeft PvdA-minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders dat standpunt niet overgenomen. De PvdA heeft het “ontmoedigingsbeleid” verdedigd, waarmee het kabinet bedrijven ontraadt om activiteiten te ontplooien die de nederzettingen dienen. Zij steunt de etikettering van nederzettingenproducten en verdergaande drukmiddelen, waaronder opschorting van het EU-Israël Associatieakkoord. In het “vredesproces” drong de PvdA aan op een krachtiger en autonomer optreden van de EU en steunde het Franse vredesinitiatief. Kwalijk is dat de PvdA de onvoorwaardelijke intensivering van de betrekkingen met Israël heeft gesteund. Dat is vooral te wijten aan voormalig minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans, Koenders’ voorganger en partijgenoot.

PVV De PVV was hyperactief: met 33 sets Kamervragen en 21 moties over Israël en Palestina spant zij de kroon. Feitelijk gingen die alleen over Israël, want de PVV wijst het bestaans­recht van Palestina af en is tegen een twee-statenoplossing. De partij ziet Groot-Israël als bondgenoot en frontlinie in de strijd tegen de islam. In 2012 diende de PVV een motie in die de regering opriep “de legaliteit van Joodse vestigingen in Judea en Samaria te erkennen en nederzettingen niet langer te betitelen als een obstakel voor vrede”. De partij is voor de verplaatsing van de Nederlandse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem en voor erkenning van heel Jeruzalem als ongedeelde hoofdstad van Israël. De PVV wil dat Nederland alle banden met de Palestijnse Autoriteit verbreekt en bezoedelt mensenrechtenorganisaties die de Israëlische bezetting bekritiseren.

D66 SP Onder buitenlandwoordvoerder Harry van Bommel was de SP zeer actief. Van Bommel besteedde veel aandacht aan schendingen

Onder buitenlandwoordvoerder Sjoerd Sjoerdsma was D66 zeer actief. De partij is nadrukkelijk voorstander van de erkenning van de staat Palestina en diende daartoe in november 2016 met SP en DENK een motie in. Consequent heeft D66 aangedrongen op maatregelen tegen het neder-

3

zettingenbeleid, zoals de correcte etikettering van producten uit nederzettingen. D66 steunt echter geen importverbod van deze producten. D66 was tegen de intensivering van de betrekkingen met Israël en pleitte ervoor dat die, eenmaal een politiek feit, zou worden onderworpen aan voorwaarden. D66 wil dat de EU in het “vredesproces” een leidende rol speelt en steunt het Franse vredesinitiatief. D66 is voor opschorting van het EU-Israël Associatieakkoord en komt op voor Israëlische en Palestijnse mensenrechtenverdedigers.

GROENLINKS Met een kleine fractie besteedde GroenLinks minder aandacht aan Israël-Palestina dan onder eerdere kabinetten. Wat GroenLinks deed, stimuleerde een rechtvaardiger beleid. De partij vroeg veel aandacht voor schendingen van het internationaal recht, maakte zich sterk voor Israëlische en Palestijnse mensenrechtenverdedigers en stelde Kamervragen over Israëls agressieve campagne tegen de geweldloze BDS-beweging. In de beantwoording bevestigde het kabinet dat activiteiten en uitlatingen in het kader van BDS worden beschermd door de vrijheid van meningsuiting en vergadering. GroenLinks is tegen de intensivering van de betrekkingen met Israël en voorstander van Europese sancties, waaronder opschorting van het EU-Israël Associatieakkoord.

Daarvoor diende het in januari 2017 met de SP een motie in. GroenLinks is voor erkenning van de staat Palestina.

CHRISTENUNIE EN SGP De ChristenUnie (CU) en SGP waren hyperactief en werkten nauw samen, vooral bij Kamervragen en moties. Met PVV en VNL vormen zij een “bezettingslobby” in de Tweede Kamer.

CU en SGP steunden in 2012 een PVV-motie voor erkenning van de nederzettingen en bestreden iedere maatregel tegen het nederzettingenbeleid, zoals de etikettering van nederzettingenproducten en het “ontmoedigingsbeleid”. Consequent steunden ze PVV-moties voor verplaatsing van de Nederlandse ambassade naar Jeruzalem. Met de VVD zijn de CU en SGP de aanjagers van de intensivering van de betrekkingen met Israël, zonder daar voorwaarden aan te stellen. Met de VVD leiden ze bovendien de campagne in de Kamer tegen de geweldloze BDS-beweging. Een terugkerend speerpunt van beide partijen zijn de toelagen (“salarissen”) die de PLO betaalt aan Palestijnen in Israëlische gevangenissen (“terroristen”).

Hoewel bekend is dat Nederland en de EU niet aan die toelagen bijdragen, brengt vooral CU-buitenlandwoordvoerder Joël Voordewind de kwestie bij elke gelegenheid op. Dat Israël de rechten van Palestijnse gevangen, onder wie kinderen, ernstig schendt, hekelt hij daarentegen nooit. Een ander stokpaardje van Voordewind zijn de “verzoeningsprojecten” tussen Israëli’s en Palestijnen, die Nederland meer zou moeten steunen. Het gaat hier in werkelijkheid om projecten waarbij Palestijnen zich moeten verzoenen met de bezetting en het onrecht dat hen wordt aangedaan.

T H E R I G H T S FO R U M | V E R K I E Z I N G E N 2 0 1 7

GROEP KUZU/ÖZTÜRK (DENK) Kamerleden Kuzu en Öztürk splitsten zich in november 2014 af van de PvdA en vormden een eigen fractie, die onder de naam “DENK” aan de verkiezingen deelneemt. Kuzu en Öztürk besteedden geregeld aandacht aan Israël-Palestina, met als speerpunt de erkenning van de staat Palestina. Met de SP en GroenLinks dienden ze hiervoor in november 2016 een motie in. In juni 2016 dienden ze een motie in voor een importverbod van producten uit nederzettingen, zoals de EU “na de bezetting door Rusland van de Krim een importverbod heeft opgelegd aan producten uit de Krim”. Over de bedreiging op Nederlandse bodem van een medewerkster van de Palestijnse mensenrechtenorganisatie Al-Haq dienden ze Kamervragen en een motie in. De motie, die de regering opriep mensenrechtenactivisten die met het Internationaal Strafhof samenwerken passende bescherming te bieden, werd aangenomen.

GROEP BONTES/VAN KLAVEREN (VNL) Na hun vertrek bij de PVV vormden Kamerleden Bontes en Van Klaveren in april 2014 een eigen fractie, die als “Voor Nederland” (VNL) aan de verkiezingen deelneemt. Net als de PVV willen Bontes en Van Klaveren alle banden met de Palestijnse Autoriteit verbreken en wijzen ze een Palestijnse staat af. Ze ondersteunen Israëls agressieve lastercampagne tegen mensenrechtenorganisaties die de bezetting bekritiseren. Zo dienden ze Kamervragen in, waarin B’Tselem werd beschuldigd “Palestijnse doodseskaders” te faciliteren. In november 2016 dienden ze een motie in waarin de regering werd verzocht haar subsidies aan Al-Haq en Addameer te beëindigen, die volgens hen ten goede zouden komen aan “terreurorganisatie Volksfront voor de Bevrijding van Palestina”. Een ander speerpunt: legitieme kritiek op illegaal beleid van de Israëlische regering als “antisemitisme” diskwalificeren. Bontes en Van Klaveren vormen de voorhoede van de bezettingslobby in de Tweede Kamer.

PARTIJ VOOR DE DIEREN De Partij voor de Dieren (PvdD) diende geen Kamervragen in en nam niet deel aan debatten over Israël-Palestina. Ze stemde wel over moties. De PvdD viel daarbij op door progressief stemgedrag: ze steunde alle moties die wij als “anti-bezetting” classificeerden en geen enkele motie “pro-bezetting” (zie p. 2).

50PLUS 50Plus diende geen Kamervragen in en nam niet deel aan debatten over Israël-Palestina.

Net als de PvdD stemde 50Plus progressief bij moties vóór of tegen de Israëlische bezetting. Met één kanttekening: het steunde twee moties tegen de geweldloze BDS-beweging en een kwalijke motie van VNL tegen de Palestijnse mensenrechtenorganisaties Al-Haq en Addameer.

Kamerleden Kees van der Staaij (SGP, 3e van links) en Joël Voordewind (ChristenUnie, 3e van rechts) in de Tweede Kamer met Shaun Sacks (2e van links) van NGO Monitor, een rechtse Israëlische organisatie die mensenrechtenorganisaties zwartmaakt. Ook aanwezig: voormalig PVV-Kamerlid Wim Kortenoeven (2e van rechts) en Joël Serphos (helemaal rechts). Serphos is de persoonlijke medewerker van VVDbuitenlandwoordvoerder Han ten Broeke en voormalig voorzitter van CIJO, de jongerenorganisatie van Israël-lobby organisatie CIDI. De foto dateert van maart 2016 (bron: NGO Monitor).

Hetze tegen mensen­ rechten­verdedigers De Israëlische regering heeft het gemunt op mensenrechtenverdedigers die de bezetting bekritiseren. Ze voert een lastercampagne tegen mensenrechtenorganisaties en steunt wetgeving die hun manoeuvreerruimte en financiering inperkt. Ze zet bovendien Europese regeringen, waaronder de Nederlandse, onder druk om de subsidiëring van mensenrechtenorganisaties te beëindigen.

Het voornaamste doelwit van de Israëlische regering is Breaking the Silence. Ook B’Tselem ligt zwaar onder vuur. De Israëlische regering wil deze en andere kritische ngo’s monddood maken. Daarbij wordt zij geholpen door ultranationalistische Israëlische organisaties als Im Tirzu, Ad Kan en NGO Monitor, die de bezetting steunen.

In de Tweede Kamer wordt deze hetze versterkt door SGP, ChristenUnie, PVV en VNL. Maar er zijn ook partijen die voor mensenrechtenorganisaties in Israël en Palestina opkomen. In juni 2016 nam de Kamer een motie van D66, PvdA en CDA aan, die de regering opriep “haar ondersteuning van Israëlische mensenrechtenorganisaties als Breaking the Silence en B’Tselem voort te zetten en te verruimen wanneer de continuïteit van hun werkzaamheden in het geding zou komen”.

Een ander speerpunt van de Israëlische regering is de strijd tegen “BDS” – de geweldloze internationale beweging die druk op Israël bepleit om naleving van het internationaal recht te bewerkstelligen. Israël zet in Westerse landen inlichtingendiensten en cyberaanvallen in om BDS-activisten te hinderen. De Israëlische minister Katz (Likud) riep op om leiders van de BDS-beweging “civiel te elimineren”.

Palestijnse mensenrechtenverdedigers worden al lang door Israël tegengewerkt.

In 2016 werd een juriste van Al-Haq op Nederlandse bodem met de dood bedreigd en maandenlang per e-mail en telefoon geïntimideerd, omdat zij informatie over Israëlische oorlogsmisdaden aan het Internationaal Strafhof verstrekte. Alles wees erop dat Israël daarachter zat. D66, SP en DENK stelden daar Kamervragen over.

Israëlische bezettingslobby in Nederland actief Diverse Israëlische organisaties die de bezetting steunen zijn in Nederland actief, waaronder NGO Monitor, Palestinian Media Watch en Regavim. Hun bondgenoten in de Tweede Kamer zijn de SGP, ChristenUnie, PVV, VNL en VVD. NGO Monitor is in 2001 opgericht om mensenrechtenorganisaties die de bezetting bekritiseren zwart te maken en te ondermijnen. NGO Monitor bestrijdt Israëlische en Palestijnse organisaties, maar ook ngo’s als Amnesty International, Human Rights Watch en The Rights Forum.

Radicale kolonistenorganisaties laat NGO Monitor ongemoeid.

NGO Monitor is een drijvende kracht achter Israëls agressieve campagne tegen “BDS”.

In maart 2016 bezocht de organisatie de Tweede Kamer en sprak met SGP, ChristenUnie en VVD. Die dienden vervolgens Kamervragen en een anti-BDS-motie in.

Toen de motie werd aangenomen, claimde NGO Monitor dat openlijk als succes.

Palestinian Media Watch (PMW) stigmatiseert de Palestijnen en hun autoriteiten als haatzaaiers, die terrorisme verheerlijken en ondersteunen. Voor Israëlisch extremisme heeft PMW geen oog. In de Kamer versterken SGP, CU, PVV en VNL de anti-Palestijnse laster van PMW. Ook D66 en CDA stelden een keer Kamervragen op basis van “onderzoek” van PMW. Regavim steunt actief het nederzettingenbeleid en hindert Europese ontwikkelingsprojecten in bezet Palestina. Op uitnodiging van de PVV bezocht Regavim in april 2013 de Tweede Kamer. In februari 2015 stelden SGP en CU Kamervragen op basis van Regavim.

In september 2015 manipuleerde de Israëli­sche organisatie My Israel de internet­-stemming over toekenning van de “Mensenrechtentulp”, de door de Nederlandse regering ingestelde mensenrechtenprijs. My Israel mobiliseerde tienduizenden radicale aanhangers om op andere kandidaten te stemmen. Daardoor viel B’Tselem buiten de top-3. D66 en GroenLinks stelden daar Kamervragen over.

4

T H E R I G H TS FO R U M | V E R K I E Z I N G E N 2 0 1 7

Israël-Palestina in de verkiezingsprogramma’s Wat zeggen de politieke partijen zelf over Israël-Palestina?

Niet alle partijen halen de kwestie in hun verkiezings­ programma aan. Deze partijen doen dat niet:

Andere partijen zeggen des te meer over ­Israël-Palestina. ­Hieronder de relevante ­passages uit de verkiezingsprogramma’s van SP, DENK, GroenLinks, PvdA, Artikel1, D66, VNL, ChristenUnie en SGP. Vanwege de omvang van de standpunten van ChristenUnie en SGP zijn deze ingekort.

De volledige posities van ChristenUnie en SGP, standpunten per partij over mensenrechten en links naar de verkiezings­ programma’s vindt u op onze website: www.rightsforum.org­ /­­verkiezingen.

Nederland en de EU vergroten hun inspanningen voor een rechtvaardige oplossing van het Israëlisch-Palestijnse conflict.

Israël moet de bezetting van de Westelijke Jordaanoever en de blokkade van de Gazastrook beëindigen.

Beide partijen moeten zich houden aan het internationaal recht en zich onthouden van geweld en mensenrechtenschendingen.

Nederland erkent Palestina als staat.

Nederland pleit voor opschorting van het associatieverdrag tussen de Europese Unie en Israël, zolang Israël doorgaat met ernstige schendingen van het internationaal recht.

De afgesproken herkomstvermelding op geïmporteerde producten uit de Israëlische nederzettingen wordt onmiddellijk uitgevoerd.

Het Associatieverdrag met Israël wordt opgeschort zolang het structurele geweld tegen Palestijnen en de kolonisatie van de Westoever en Gaza voortduurt. Palestina wordt direct erkend.

De Palestijnse bevolking heeft recht op een eigen staat met erkende en veilige grenzen, net zo goed als Israël.

Nederland erkent de onafhankelijke Palestijnse staat en wijst het bouwen van Israëlische nederzettingen in Palestijnse gebieden af.

We wijzen import uit, export naar en directe en indirecte financiële banden met de illegale Israëlische nederzettingen af.

Nederland en de EU moeten initiatieven nemen die leiden tot vredesbesprekingen en de uitvoering van de resoluties van de Veiligheidsraad en de VN hierover.

Wij zijn voor een actieve en politieke rol van de Europese Unie in het vredesproces in het Midden-Oosten. In dat kader zijn het stimuleren van een constructieve opstelling van beide partijen, erkenning van de Palestijnse Staat en het stoppen van de bouw van illegale nederzettingen in de bezette gebieden onmisbaar. Indien partijen structureel niet meewerken aan het vredesproces moet de druk worden opgevoerd, bijvoorbeeld door het heroverwegen van het Associatieverdrag van Israël met de EU.

DENK betreurt het onrecht van de gevolgen van het Palestijns-Israëlische drama. De overtreden VN-resoluties en illegale nederzettingen tonen aan dat er zeer ongelijke verhoudingen zijn en achtereenvolgende Israëlische regeringen houden dit onrecht in stand. DENK is daarom: · Vóór het per direct erkennen van de Palestijnse staat · Vóór een importverbod op producten uit illegale Israëlische nederzettingen · Vóór het van de Israëlische regering terugeisen van de Nederlandse investeringskosten voor ontwikkelingsprojecten in Palestina die door bewezen toedoen van de Israëlische regering kapot zijn gemaakt

D66 steunt een twee-statenoplossing voor het Israëlische-Palestijnse conflict, op basis van de grenzen van 1967. Om de haalbaarheid van die oplossing te beschermen, moet Nederland de staat Palestina erkennen, maatregelen nemen tegen het Israëlische nederzettingenbeleid en de samenwerking met beide partijen aan voorwaarden onderwerpen. In het Midden-Oosten vredesproces dient de EU assertiviteit en leiderschap te tonen. Wanneer de partijen vasthouden aan illegaal beleid dat vrede blokkeert, dan moet de EU daartegen optreden, bijvoorbeeld door opschorting van samenwerkingsovereenkomsten. D66 veroordeelt alle geweld tegen burgers, steunt mensenrechtenverdedigers en streeft naar vrede en veiligheid voor Israël en Palestina. Een duurzame oplossing van het Israëlische-Palestijnse conflict is ook vanuit regionaal perspectief dringend geboden. Zolang dat conflict voortduurt, zal het bijdragen aan verdere radicalisering en instabiliteit in het Midden-Oosten.

Israël is één van de weinige democratische rechtsstaten in het Midden-Oosten, en vormt het nationaal tehuis voor Joden wereldwijd. De ChristenUnie staat, gelet op historische en morele gronden, voor politieke steun aan dit land, met inachtneming van internationale rechtsbeginselen.

De Nederlandse ambassade wordt gevestigd in Jeruzalem, de ongedeelde hoofdstad van de staat Israël. Het tegengaan van elke vorm van antisemitisme en het gegeven van instabiele buurlanden noodzaakt een stevige politieke steun voor de veiligheid van Israël. De ChristenUnie steunt een rechtvaardig vredesproces in het Midden-Oosten waarbij zowel recht wordt gedaan aan de veiligheid van Israël als aan de rechten van Palestijnen.

De ChristenUnie stelt het volgende voor: Verzoeningsprojecten. Om vrede te bevorderen van onderaf willen we investeren in verzoeningsprojecten.

Geen boycot van Israël. Processen van vrede, verzoening en samenwerking worden gestimuleerd, en niet met boycots gefrustreerd. Geen Nederlands belastinggeld naar organisaties die een (economische) boycot van Israël nastreven.

Toezicht op hulpgelden. Financiële hulp aan de Palestijnse Autoriteit wordt gestopt als de erkenning van de staat Israël de facto uitblijft, bijvoorbeeld omdat het verheerlijken van geweld en terrorisme gewoon doorgaat, of wordt aangewend om terroristen te belonen.

Als het enige Westerse land in het Midden-Oosten verdient Israël onze steun.

Vanaf het ontstaan van de staat Israël in 1948 wordt het land continu bedreigd door haatdragende, vijandige Arabische buren en andere vijandige islamitische staten. Door die voortdurende bedreigingen in woord en daad is Israël genoodzaakt stevige veiligheidsmaatregelen te nemen. Wie daar geen oog voor heeft doet geen recht aan de positie van Israël in het Midden-Oosten en de wereld.

Wie de waarheid zelfs bewust verdraait, maakt zich indirect medeschuldig aan het demoniseren van de Joodse staat, met alle kwalijke gevolgen van dien.

Daarom moet Nederland pal voor en achter Israël staan. Maar ook nog om een andere reden: Israël is een vrij en democratisch land in een regio vol onrust en burgeroorlog. Des te gekker is het als juist dit land als een schurkenstaat wordt afgeschilderd.

Veiligheid · Vrede tussen Israël en Palestijnen moet bevorderd worden door vredesbesprekingen en door economische en humanitaire samenwerking ‘van onderop’. · Uitspraken over het vredesproces vanuit Den Haag, Washington, New York of Brussel moeten ten dienste staan aan de vredesinitiatieven ‘van onderop’; zware druk van bovenaf om te komen tot een twee-statenoplossing wijst de SGP af. · De SGP is tegen eenzijdige erkenning van een Palestijnse staat.

Verbondenheid · Jeruzalem moet de ongedeelde ­hoofdstad van Israël blijven, en de Nederlandse ambassade moet naar Jeruzalem. · Het associatieverdrag van de EU met Israël moet opgewaardeerd worden.

Wat zeker níet helpt zijn anti-Israëlische boycots, ‘straffen’ van investeerders en sancties. Nederland moet daar niet aan mee doen, en geen steun geven aan organisaties die zich daaraan schuldig maken.

Palestijnen · Er moet een VN-resolutie komen die het aanmoedigen van geweld en het rekruteren van anti-Israëlische strijders door individuen of organisaties strafbaar stelt. · Het is raar dat er naast de algemene VN-vluchtelingenorganisatie (UNHCR) ook nog een speciale organisatie voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) bestaat. Daarom kan de UNRWA gerust verdwijnen.

Colofon Deze krant is een uitgave van Stichting The Rights Forum. The Rights Forum is een kenniscentrum over het Israëlisch-Palestijnse conflict en een netwerk van oud-ministers en rechtsgeleerden. We zetten ons in voor een oplossing van het Israëlisch-Palestijnse conflict op basis van het internationaal recht en eerbiediging van de mensenrechten.

Een gewapende Israëlische kolonist staat op een heuvel nabij de Palestijnse stad Bethlehem, op de bezette Westelijke Jordaanoever. © David Silverman/Getty Images

info@rightsforum.org | Postbus 88 | 1540 AB Koog aan de Zaan Ontwerp en productie: The Ad Agency | www.theadagency.nl

www.rightsforum.org /therightsforum @therightsforum