Fasal Kranti_Punjabi Magazine December 2018

Page 1

c;b eqKsh

w[ZbLfJe ekgh 35 o[gJ/

;kb-

03

nze- 12

www.fasalkranti.com

;zebg d/t/rk fe;kBK ~ fJe jh SZs j/mK ;kohnK ;/tktK- ;[fozdo wZN{ y[Fjkbh dk gqshe j? b/we/BL ;zi/ eg{o ;w/I dk fdqFNhe'D n?ro' ft}BL vkH;hHvhHwk:h

fd;zpo 2018






ftFk ;{uh

c;b eqKsh

;bkjeko wzvb

j/mK ;kohnK ;/tktK- ;[fozdo wZN{HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH26

vkH i/Hn?;H ;zX{, T[g wjkfBd/Fe- y/sh, y/shpkVh wzsokbk vkHn?;HeHwbj'sok, nk:[es (y/sh) y/shpkVh wzsokbk vkH tkJhHnkoHwhBk, nk:[es (gq;ko), y/shpkVh wzsokbk Fqh ;[o/F rjbkts, nfsH feqFh fBd/Fe (gq;ko), jfonkDk ;oeko vkH J/He/H;qhtk;st, vkfJo?eNo ns/ e[bgsh, n?BHvhHnkoHnkJh vkH pboki f;zx, e[bgsh, y/shpkVh :{Bhtof;Nh, i'Xg[o vkH vhHe/HFowk, vkfJo?eNo, ;hHn?;Hn?;HnkoHnkJh, eoBkb vkH Xhoi f;zx, vkfJo?eNo, ;o'QI nB[;zXkB fBd/Fkbk, Gosg[o vkHn?wHn?bHikN, ;hBhno ftfrnkfBe, ;hHnkJhHn?wHn?wHtkJhHNh vkH tkJhHghHn?;Hvpk;, vkfJo?eNo, feqFh gq;ko, r'HpHgHeqHgq'HftHftH, gzs Bro vkHn?;Hn?;Hf;tku, nB[;zXkB fBd/Fe, u”HuHf;HjHfeqHftHftH fj;ko Fqh phHphHf;zx, ;jkfJe Tg[ nfXneF (ekogo'N/ ncn / o), NkNk ef?web; fbH Bf'Jvk vkH ;”fwso dk;, fBd/Fe- fJzvhnk fJzNoB?FBb fize n?;';hJ/FB vkH n?;Hn?BHG/Iv/, ezNoh n?ro'B'fw;N, w'i?e fJzvhnk gqkH fbH, r[VrKt

y[Fjkbh dk gqshe j? b/we/BL ;zi/ eg{oHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH28

;zgkde wzvb

wkf;e feqFh gZfsqek

;kb- 03

fd;zpo

2018

nze -12

ftFk ;{uh feqFh ;wkukoHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH8 ezgBh ;wkukoHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH12 ;w/I dk fdqFNhe'D n?ro' ft}BL vkH;hHvhHwk:hHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH25 ;zebg d/t/rk fe;kBK ~ fJe jh SZs

ÇÂµÕ Ãëñ ÇÕ§éÈ ÕÅôåÕÅð- ×°ððÅÜ ÇÃ§Ø ÇòðÕHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH30 ×°ðçðôé ÇçØ, Ü×çÆô ×ð¯òð, ðÖÇò§çð ÇÃ§Ø Á§ÜÆð-ê§ÜÅì ñÂÆ éò» øñHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH32 ×°ðå¶× ÇÃ§Ø ççìð îÔÆé¶ ç¶ Ö¶åÆ ð°Þ¶ò¶ºHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH34

vkHphHn?;Hs'woL gqXkB ftfrnkfBe, Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB vkH i/HghHn?;H vpk;L gqXkB ftfrnkfBe, Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB vkH i/HghH f;zxL ;kpek ftGkr nfXneF, fwdqk ftfrnkB, uH”uHf;HjHfeHqftHftH, fj;ko vkHn?;Hn?;HbmtkbL gqXkB ftfrnkfBe, n?BHvhHnkoHnkJh, eoBkb vkHn?;He/HF[ebkL gqXkB ftfrnkfBe, Gkosh rzBk nB[H;z;H byBT{ vkH rikBzd ikNL ;jkH nkukfonk (fwqdk ftfrnkB), wHgqHfeqHgq'HftHftH, T[d/g[o vkH nkoHn?uHwhBkL ;jkH nkukfonk (fwqdk ftfrnkB), wHgqHfeqHgq”,ftHftH T[d/g[o Fqh okw fBtk; u”XohL ;jkHnB[ ftfrnkfBe, nkBzd feqFh ftHftH nkBzd

fJ; w?r}hB ftu gqekfFs b/y ns/ ftuko b/yeK d/ fBZih jB, gqekFe_;zgkde fJ;d/ bJh T[ZsodkJh BjhI jB.

wkoehfNzr n?r}hfeT{fNt

-

gqekFe ns/ w[dqe e'ghIdo Bo/F d[nkok ;tkwh n?ro'e;h eokg; ;fbT{FB} gqkH fbH bJh o?ew' gq?; gqkJht/N fbfwN/v, ;h- 59, Uybk T[d:'fre y/so, c/;-1, BthI fdZbh-110020 s'I w[fdqs ns/ n?e;-96_1, rbh Bzpo 12, pqjwkg[oh, Fkjdok, fdZbh-110053 s'I gqekfFs, ;zgkde - whBkeFh

nekT{IN; gq;ko ;jkfJe

-

;'Fb whfvnk gqpzXe

-

fv}kJhfBzr nkfc; nf;;N?IN

-

w/oh o;’JhHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH38 ;/jsHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH40

e[b g/i ;zfynk - 44

;z;Ekge fBd/Fe T[g fBd/Fe ;hBhno ;zgkde ;zgkde ;'Fb whvhnk w[yh ;hBhno gZsoeko gZsoeko thvhU ;zgkde ;hBhno wkoehfNzr gqpzXe

;zgoe J/-9, t?;N i:'sh Bro, d[orkg[oh u”Ie, Fkjdok, fdZbh- 110094

011&22815345

in.linkedin.com/in/fasal-kranti-972698129

info@fasalkranti.com

www.fasalkranti.com

facebook.com/fasalkranti

instagram.com/fasalkranti/

twitter.com/fasalkranti

+91 9012020804

06

c;b eqKsh

fd;zpo 2018

okitho f;zx e/H Bo/F Fkw f;zx nkoHe/Hs/tfsnk vkH phHn?; s'wo ;who fstkoh ftfgB fwFok ;'~ fsnkrh w:ze r[gsk fofse e[wko nkfock ykB ouBk fFtKrh Fhpk nkfonk sZB{ f;zx w[;ekB wfbe n?w f;ZXheh ;Bh u”Xoh o'fjs e[wko w'fjs f;zx f;XKs okDk fBokbh :kdt BfbBh ;ud/t Xow/Ido e[wko nzfes u”Xoh fos{

www.fasalkranti.com


;zgkdeh

;zg{oB feqFh-ftek; d/ o;s/

;zgkdeh

lEiknd dh dye ls]

www.fasalkranti.com

feqFh ftek; dh nkX[fBe gZXsh o;kfJfDe feqFh fBt/FKT[otoe, yogstko BkFh ns/ ehN ns/ o'r BkFhnK d/ Bkb jh T[BZs wFhBoh ns/ feqFh :zsoK d/ T[g:'r ns/ rb'pb gZXo s/ tgko d/ tkX/ s/ nkXkfos j' rJh. feqFh ftek; d/ fJ; d”o ftu n;hI G'iB nksw fBoGosk dk beF sK jkf;b eo fbnk go fJj ;cbsk e[dosh ;z;kXBK dh ehws s/ ;zGt j' ;eh. :{fonk, vhJ/gh nkXkfos y/sh ns/ fwZNh ;/js gqpzXB d/ d/Fi T[gknK dh ewh ns/ M'Bk nkXkfos J/eb c;b gqDkbh eoe/ fwZNh d/ o;kfJDe, g”fse ns/ i?fte r[D :ehBB jh gqGkfts j'J/ jB, fi; Bkb fwZNh dh ;/js ftu froktN d/ Bkb jh c;bK dh g?dktko-tkXkdo ftu mfjokn dh ;fEsh g?dk j' rJh. M'Bk-eDe c;b gqDkbh B/ sK y/sh dh gfo;fEseh dk ;to{g jh pdb fdZsk. fJ; c;b uZeo e/ iwhB d/ g”Fe sZsK d/ Bkb jh G{-ib dk pj[s finkdk d'jB j'fJnk s/ ehV/-fpwkoh ns/ yogstko dh fGnkBe ;wZf;nk g?dk j' rJh. d/F dk feqFh ftek; fijV/ o;fsnK s/ ub fgnk, T[j n;b ftu e[dosh ;z;kXBK d/ nzXkX[zX ;'FB d/ o;s/ ;h. n;hI e[dos ~ fJzBk ;skfJnk fe T[;dh Bkok}rh n?BtkfJow?IN ;zpzXh swkw ;wZf;nktK d/ o{g ftu c[ZN gJh. ;zB 2025 ftu ;kvh G'iB dh b'V 30 eo'V NB d/ eohp nKeh rJh j?. fJ;~ g{ok eoB dk wsbp j? jo ;kb feqFh T[sgkdB ftu 4% dk tkXk do pDkJ/ oZyDk, fijVk fJzBk nk;kB BjhI j?. feT[Ife fgSbh gqrsh d/ ;w/I dh ;[ftXkiBe gfo;fEshnK pdb u[ehnK jB. finkdkso c;b gqDkbhnK ftu fBt/FK d/ T[g:'r dh bkrs-bkG nB[gks xNdk ik fojk j? ns/ ;kvh e[dosh ;zgdk dk nkXko s/ih Bkb ;z[rV fojk j?. noE-ftt;Ek ns/ iB;zfynk d'jK dk ft;c'Ne tkXk e[dosh ;z;kXBK dh ehws s/ j' fojk j?. c;b ntF/FK ~ y/sK ftu ;kVD dk nB[fus f;bf;bk F[o{ j'fJnk fijVk Bk f;oc ekopfBe gdkoE ns/ g”Fe sZsK d/ bkGK s'I tzfus ehsk ;r'I fJ; Bkb e[dosh gqd{FD dh ;wZf;nk g?dk j'Jh. fJjh BjhI, nZieb y/sh ftu gq:'r ehs/ ikD tkb/ tZv/ T[BZs feqFh :zsoK Bkb th fwZNh dh ;/js gqGkfts j'Jh j?. ;kvhnK toswkB gqDkbhnK nZi jh BjhI eb th fNekT{ pDhnK ofjD, fJ;d/ bJh e[dosh ;z;kXBK dh ;[oZfynk jh ;G s'I T[go j?. fJZehthI ;dh ftu dkfyb eoB ;w/I ftek; dh gqfeqnk T[; d”o ftu gj[zu u[eh j? id'I nkkofEe fdqFNh Bkb iKu goy d/ fpBK fNe gkT[Dk n;zGt j't/rk. G{wzvbheoD B/ ;kvk fXnkB r[DtZsk tZb fyZfunk j? ns/ T[sgkdB gqDkbhnK d/ Bkb Bkb T[gG'rsk-gqDkbh, gqF'XB, nfGw[b ns/ T[sgkdK ftu fGzBsk nkfd d/ eJh gZy efFfsi s/ T[God/ nk oj/ jB. G'iB ftu nksw-fBoGosk dk toswkB gZXo pDkJ/ oZyD bJh th ;k~ fJj :ehBh eoBk j't/rk fe jo

;kb G'iB ftu xZN' xZN 50 bZy NB dk tkXk pokpo j[zdk oj/. toswkB ftu nB/e soQK dhnK w[;hpsK ~ t/yd/ j'J/ fJj ;[Gkfte jh j? fe n;hI nkgD/ nzdo MKe e/ fJ; gqFB dk T[so bZGhJ/ fe eh nrb/ dFe ftu T[sgkdB dh toswkB do ~ pDke/ oZyD ns/ fJ;/ ocsko Bkb tXkJ/ oZyD dhnK ;zgktBktK T[gbpZX jB iK BjhI. fJ;d/ Bkb jh ;k~ fJ; rZb s/ th ftuko eoBk j't/rk fe ;kv/ nB[;zXkB dk nkXko eh fJzBk wip{s j? fe fJjBK Gkth u[B”shnK dk fNekT{ nkXko s/ ;kjwDk eo ;eD. i/ T[gi ~ n;fEo pBkT[D tkb/ ekoeK ~ gSkD e/ T[jBK dk ;[Xko eo fdsk ikJ/ sK fJ; ;w/i T[gbpZX fe;wK dk jh T[g:'r eoe/ nrb/ d' ;kbK ftu 1 eo'V NB finkdk nzB g?dk ehsk ik ;edk j?. fiE'I se o[ektNK dh rZb j?, i?fte ns/ ni?fte dpkn 30 s'I 35% se T[gi spkj eo fdzd/ jB. i/ fe;wK ns/ ;zeoK ftu o'fXsk dk tKfSs gZXo fdsk ikJ/ ns/ ;w/fes ehN gqpzX dhnK seBheK ngBkJhnK ikD sK fJj B[e;kB ekch jd se xZN ehsk ik ;edk j?. g”Fe sZsK d/ n;zs[fbs ns/ xZN wksok ftu T[g:'r eoB, nB[fus fe;wK ~ u[BD ns/ xfNnk ph eoe/ th T[gi dk pj[s B[e;kB j[zdk j?, fi;~ xZN ehsk ik ;edk j?. fJ; soQK T[gi dk finkdk s'I finkdk gZXo gqkgs ehsk ik ;edk j?. T[dZwh fe;kBK bJh pj[s ;ko/ Bt/I o;s/ y[b/ jB. ;zeo phi T[sgkdB, pkrpkBh, feqFh tkfDeh, Bo;oh ubkT[D, c[Zb T[sgkdB, pkrtkBh, feqFh tkfDeh, G'iB seBhe, phi, ehNbkFh ns/ T[otoeK dh fteoh, v/noh, w[orhgkbB, yor'F gkbB, wSbh gkbB, T[u e'Nh dk ib-iht ;ztoXB, feokJ/ s/ feqFh ;/tktK gqkgs eoBhnK, feqFh wkoehfNzr ns/ feqFh tgko fij/ nB/e T[d:'r jB fijV/ ngko ;zGktBktK tkb/ jB. Gkosh noE ftt;Ek ftu j[D nfijh Bhsh dh b'V j? fijVh feqFh tgko ftu fGzBsk fbnkJ/ ns/ feqFh pkiko ~ tXktk d/t/. id'I xo/b{ feqFh pkiko ftu tkXk j't/rk sK fJj y/soh ns/ ftFt-noEftt;Ek ftu ;fj:'r d/ ;e/rh. feqFh nkXkfos wip{s noE-ftt;Ek d/ fpBk vrwrkJ/ fgSb/ fJe ;kb s'I rb'pb nkofEe wzdh dk ;kjwDk eo ojh ;oeko B/ piN ftu feqFh y/so ftu yk; w/jopkBh fdykT[Id/ j'J/ y[b/ jZEK Bkb XzB nkpzfNs ehsk j?. ibtk:{-pdbkn d/ fJ; d”o ftu tXdh nzB dhnK io{osK ~ t/yd/ j'J/ f;zukJh, F'X nB[;zXkB, v/noh ns/ wSbh gkbB s/ yk; fXnkB fdsk j?. piN ftu :'iBktK dk nkeko S'Nk eod/ j'J/ eJh gqw[Zy :'iBktK dk nkeko S'Nk eod/ j'J/ eJh gqw[Zy :'iBktK ~ d{ihnK gqw[Zy :'iBktK ftu ;wkfjs eo fdsk frnk j? go T[jBK dh :'iBk okFh xZN BjhI ehsh rJh j?. vkHe/Hn?BHfstkoh ;hBhno feqFh ftfrnkfBe

c;b eqKsh

fd;zpo 2018 07


feqFh ;wkuko

www.fasalkranti.com

nfwskp B/ u[ekfJnk 1398 fe;kBK dk eoi f;B/wk irs d/ FfjBFkj nfwskG puZB B/ wjkokFNo d/ fe;kBK dk eoi u[ekT[D d/ pknd T[so gqd/F d/ 1398 fe;kBK d/ eoi dk th G[rskB ehsk. pZuB B/ oki d/ 1398 fe;kBK dk 4H05 eo'V o[gJ/ dk eoi u[ekfJnk. nkgD/ pbkr s/ fJ; ypo ~ ;KMk eod/ j'J/ T[jBK B/ fbfynk fe fe;kB brksko ;zeN s'I i{M oj/ jB, fJ; bJh T[jBK d/ e[M p'M ~ xZN eoB dh fJZSk ;h. T[jBK B/ fejk fe ;G s'I gfjbK wjkokFNo ftu 350 s'I finkdk fe;kBK d/ eoi dk G[rskB ehsk frnk. j[D T[so gqd/F d/ 1398 fe;kBK s/ p?IeK dk pekfJnk eoi 4H05 eo'V o[gJ/ j?, T[;~ th u[ek fojk jK. fJj fJZSk g{oh j'D s/ nzdo{Bh FKsh fwbdh j?. fJ;d/ fJbktk puZB B/ 70 u[fBzdk fe;kBK dk go;Bb s”o s/ w[zpJh nkT[D dk fJzsikw ehsk sKfe T[j b?Dd/D ;zpzXh nkgD/ p?Ie d/ d;skt/i gqkgs eo ;eD. fJ;s'I gfjbK nfwskG puZB B/ nr;s wjhB/ ftu wjkokFNo d/ fe;kBK dk eoi u[ekfJnk ;h, fJjBK fe;kBK dk yksk T[;/ p?Ie ftu ;h fiE/ nfwskG pZuB dk j?. T[; tes fpr ph B/ nkgD/ pbkr ftu fbfynk ;h fe w?~ wip{oh ftu nkgD/ e[M u[Ze/ rJ/ edwK pko/ dZ;Dk g?Idk j?, feT[Ife nkFzek j? fe fJ;~ rbs sohe/ Bkb gq;s[s eo rbscfjwh c?bkJh ik ;edh j?. T[jBK B/ nZr/ fbfynk ;h fe fe;kB d/ y[deFh eoB Bkb T[jBK d/ gfotko tkfbnK s/ w[;hps dk gjkV N[ZN g?Idk j?. fJ;bJh nfij/ fe;kBK dk eoi w?I u[ektKrk. nr;s ftu nfwskG pZuB B/ 44 itkBK d/ gfotkoK dh th nkofEe wdd ehsh ;h. nfwskG pZuB ~ g{o/ pkbht[v ftu ;G s'I finkdk ;jkfJe eowh wzfBnk iKdk j?. ;G dh wdd bJh nfwskG jw/FK fsnko ofjzd/ jB.

dkbK ns/ fsbjDK dh yohd bJh 9 okiK ~ wzi{oh fvr ;edh j? fwou dh ehws Gkosh w;kfbnK ftu ;G s'I finkdk fBo:ks j'D tkbh fwou d/ fBo:ks ftu fd;zpo-iBtoh se ewh nk ;edh j?. Bkb jh wZX gqd/F ftu T[u T[sgkdB ns/ gqw[Zy okiK ftu fpikJh y/so ftu tkX/ eoe/ brGr fwou 10% ;;sh j' ;edh j?. fd;zpoiBtoh se n”;s fwou dh ehws eohp 90 o[gJ/ gqsh feb' j' ;edh j? fijVh toswkB ftu 100 o[gJ/ gqsh feb' j?. fwou d/ fBo:ks B/ fgSb/ ;kb 4,43,900 NB d/ Bt/I T[u gZXo ~ S{fjnk ;h. f;ZXkoE ekog'o/FB d/ fBo:ks gqpzXe nkFhF wj/Ftoh B/ fejk, @@fJ; ;kb fBo:ks dh wksok xZN j' ;edh j? feT[Ife gqw[Zy yohddkoK B/ tZvh wksok ftu fwou BjhI yohdh j?.## ;gkfJ; p'ov fJzvhnk d/ nKefVnK w[skfpe ftnsBkw ns/ EkJhb?Iv fij/ gqw[Zy yohddkoK d/ fJbktk uhB B/ fgSb/ e[M ;kbK ftu Gkos s'I bkb fwou d/ nk:ks ~ uko r[Dk s'I 9000 NB s'I tXk e/ 2000 NB eo fdsk j?.

08

c;b eqKsh

fd;zpo 2018

feqFh awzsoh okXk w'jB f;zx B/ fejk j? fe nes{po s'I yohc ftgBD ;kb ftu xZN' xZN ;woEB w[Zb (n?wn?;gh) d/ nkXko s/ ;oeko B/ dkbK ns/ fsbjDK dh yohd bJh 9 okiK d/ gq;sktK ~ wzi{oh d/ fdsh j?. n?roh tobv 2018 ;zw/bB d/ d”okB T[jBK B/ fejk fe n;hI xZN' xZN ;woEB w[Zb :'iBk d/ sfjs dkbK ns/ fsbjDK ~ yohdD bJh B” okiK ~ fJikis fdsh j?. s/bzrkBk, nKXok gqd/F, T[so gqd/F, oki;EkB, wZX gqd/F, wjkokFNo, eoBkNe ns/ sfwbBkv{ okiK d/ gq;sktK ~ wzi{oh d/ fdsh rJh j?. ;oeko B/ yohc ;hiB ftu dkbK dk T[sgkdB 9H22 fwfbnB NB ns/ fsbjDK dh 22H2 fwfbnB NB dk nzdk}k bkfJnk j?. Gkosh c{v ekog'o/FB ns/ okFNoh feqFh ;fjekoh ftgBD ;zx fbfwN/v (n?BJ/n?cJhvh) BthI :'iBk d/ sfjs 44 bZy NB fsbjD ns/ dkbK yohd/rh. n;hI gfjbK jh 50,000 NB dkbK ns/ fsbjD yohd/ jB. n;hI r[ioks, UvhFk ns/ gZSwh pzrkb d/ gq;sktK dh T[whd eo oj/ jK. ikDekoK B/ fejk fe 44 bZy NB yohd ftu'I 70% n?BJ/n?cJhvh d[nkok yohd/ ikDr/ ns/ pkeh n?c;hnkJh d[nkok yohd/ ikDr/. 26 bZy NB fsbjD ;'fJnkphB, w{zrcbh, ;{oiw[yh ns/ 18 bZy NB w{zr, T[Vd ns/ s{o dh yohd ehsh ikJ/rh. w”i{dk ofi;Nov fe;kBK s'I fsbjD ns/ dkbK yohdhnK ikDrhnK. fe;kBK ~ ;bkj fdsh ik ojh j? fe T[j nkgDhnK oki ;oekoK d[nkok y[d ~ gzihfeqs eoB bJh nfX;{fus B/Vb/ yohd e/IdoK s/ ikD. yohd bJh finkdk wzr oki ;oekoK d[nkok ehsh ik ;edh j?. www.fasalkranti.com



feqFh ;wkuko

www.fasalkranti.com g[o;eko bJh fe;/ ftnesh dk BK ;[MkT[D bJh fejk frnk sK ;G B/ fJe jh nktk} ftu vkH ;tkwhBkEB dk BK fbnk, feT[Ife T[j jh nfij/ fJeZb/ ftnesh jB fijV/ fJ; ntkov d/ :'r jB. ntkov gqdkB eoB bJh wkB:'r T[g-okFNogsh n?w t?Ifenk BkfJv{ B/ e/ob d/ okigkb gh ;ekffFtw, tfDi wzsoh ;[o/F gqG{ ns/ jfonkDk feqFh wzsoh Uw gqekF XBeV dh w”i{drh ftu g[o;eko ;to{g d; jiko nwoheh vkbo dk fJe u?e, Nqkch, ;kfJN/FB ns/ T[jBK dh g/IfNzr d[nkok pDkJh rJh s;tho th fdsh.

vkH n?wHn?;H;tkwhBkEB ~ fwfbnk gfjbk ftFt feqFh g[o;eko jfos eqksh d/ iBe vkH n?wHn?;H ;tkwhBkEB ~ gfjbk ftFt feqFh g[o;eko Bkb ;zwkfBs ehsk frnk. T[jBK B/ fJj g[o;eko Gkos d/ T[g-okFNogsh n?w t?fenk BkfJv{ B/ fdZsk. vkH ;tkwhBkEB ~ jfos eqKsh iBe fejk iKdk j?. Gkosh feqFh ns/ c{v gfoFd d[nkok fJ; g[o;eko dh ;EkgBk ehsh rJh. vkH fsqb'uB wjkgkso, wjkfBd/Fe Gkosh feqFh nB[;zXkB gfoFd B/ dZf;nk fe d/F d/ ns/ ftd/F d/ feqFh ;g?Ffb;NK B/ id'I fJ; ftFt d/ gfjb/ feqFh

nkJh;hn?cJ/ d/ u/now?B, vkH n?wHi/HykB, tfDZi wzsoh ;[o/F gqG{, vkH fsqb'uB wjkgkso, Uw gqekF XBeV e/ob d/ okigkb gh ;EkfFtw B/ vkH ;tkwhBkEB d/ ezwK dh gqFz;k eod/ j'J/ fejk fe fJ; gfjb/ ftFt feqFh g[o;eko bJh i/ e'Jh fJe BK fbnk ik ;edk j? sK T[j vkH ;tkwhBkEB d/ fJbktk e'Jh d{ik BjhI j' ;edk. vkH ;tkwhBkEB dh e'fFF Bkb feqFh ftu nkFshs ;cbsk fwbh j? ns/ nzB T[sgkdB tfXnk j?. Gkosh fe;kB vkH ;tkwhBkEB d/ :'rdkB ~ edh G[fbnk

mzv ftu th fwb/rk nzp dk ;[nkd Gkosh T[gG'rsk j[D nes{po-fd;zpo dh ntXh d/ d”okB th nzp dk nkBzd b? ;ed/ jB. ih jK, ;jh gfVnk s[;hI. id'I fJj o;dko cb nzp d/ s”o s/ fJ; w”;w ftu b'eb o{g ftu T[gbpZX BjhI j[zd/ jB sd th j[D nzp d/ ;[nkd dk nkBzd fbnk ik ;edk j?. tgkfonK B/ fejk fe wkbth w?Ir', fijVk brGr nbc?I;' nzpK dh soQK ;[nkd fdzd/ jB, fJ; jcs/ ncoheh d/F s'I nk:ks ehs/ ikDr/. wbkth s'I fJ; jcs/ w[zpJh ns/ g[D/ ftu brGr 1500-1800 doiB ftu T[gbpZX j'Dr/, fijV/ iBtoh ftu F[o{ j'D tkb/ Gkos d/ nzp w”;w s'I d' wjhB/ gfjbK j't/rk.## jkbKfe fJj Gkos ftu nzpK bJh nkc ;hiB j?, e[M pkikoK ftu b'eb fe;wK dh wjZstjhD wksok T[gbpZX j?, fit/I osBkfroh nbc?I;' fijVk w[zpJh ftu e[M jcs/ gfjbK 2000 o[gJ/ gqsh doiB ftu t/u/ rJ/ ;B. wbkth nzpK ftu E'e ftu T[gbpZX j't/rk feT[Ife fJ; ;kb brGr 150 NB nk:ks ehs/ ikD dh ;zGktBk j?. wbkth wzr'i'I d/ ;{soK B/ gfjbK dh rZbpks d/ d”okB fejk fe fGzB gqeko d/ nzpK ~ nk:ks ehsk ikJ/rk fijVk Gkosh nbcK;' nzpK d/ ;tkd ftu 99% ;wkB j'Dr/. wbkth wzr'i fJe ncoheh ns/ fpqfNF BkrfoeK d[nkok gqukfos fJe ezgBh j? fijVh e/bk, nBkBk; ns/ nzpK d/ T[sgkdB ns/ gq;z;eoD eodh j?. tgkohnK B/ fgSb/ ;kb th wbkth s'I nzpK ~ nk:ks eoB dh e'fFF ehsh ;h, go fJj o'r ehN d/ wkBeK s/ yo/ Bk T[soD eoe/ BjhI j' ;fenk ;h. fJ; ;kb d'jK d/FK B/ nzp nk:ks dh fJikis d/D bJh fJe ;zXh s/ d;sys ehs/ jB. Gkosh tgkohnK B/ ncoheh okFNo s'I nzpK ~ nk:ks eoB Bkb T[s;kfjs jB feT[Ife d'jK d/FK ftu nbr nbr nzpK dh c;b j?. Gkosh nzp nes{po s'I fd;zpo d/ d”okB T[gbpZX BjhI j[zd/ jB, id'I wbkth ftu nzpK dk T[sgkdB ehsk iKdk j?.

10

c;b eqKsh

fd;zpo 2018

www.fasalkranti.com



ezgBh ;wkuko

www.fasalkranti.com

;[fwb dk fizdk fize dk ndftZsh T[sgkd feqFh o;kfJD ns/ g”Fe sZsK d/ y/so ftu ;[fwb e?fweb fJzv;Noh} dk BK gqw[Zysk Bkb fbnk iKdk j?. nzso-okFNoh wkBeK, nkX[fBe seBheK ns/ T[d:”fre gqDkbhnK d/ 24 ;kbK s'I finkdk siop/ ns/ frnkB d[nkok fJj ezgBh rkjeK ~ ;G s'I T[sw T[sgkdK d/ ;wkXkB gqdkB eoB bJh ;wofgs j?. fJ;/ eVh ftu ezgBh B/ ftsoe ;zw/bB ftu p/jsohB fizdk fize T[otoe bKu ehsk. ezgBh d/ gqshfBXh oftzdo gtko B/ dZf;nk fe fizdk fJe wkfJeq'BkfJiv T[otoe j? fijVk fGzB gqeko d/ nBkiK, dkfDnK ns/ ;pih c;bK ftu T[gi ~ tXkT[D ftu wdd eodk j?. T[jBK B/ fize dh ykf;ns pko/ dZf;nk fe fize g”fdnK ftu cb c[Zb brD ftu ;jkfJe j[zdk j? ns/ T[jBK dh g?dktko ~ tXkT[Idk j?. g”fdnK ftu gq'NhB pBkT[D ftu ;jkfJe j[zdk j?. fJj gqekF ;z;b/FD bJh io{oh j? ns/ fwZNh s'I d{i/ g”Fe sZsK d/ ntF'FD ftu th wdd eodk j?. g”fdnK ftu brD tkb/ ehfVnK ns/ fpwkohnK d/ gqsh gqsho'Xe Fwsk ~ ftef;s eodk j?.

w/b/ ftu thn?Bnko phjh B/ wukJh X[zw thn?Bnko Bo;oh gqkJht/N fbwN/v ezgBh dk BK nkT[Id/ jh ;kv/ ;kjwD/ tZv/ nwo{d dh s;tho T[Go nkT[Idh j?. jkbKfe thn?Bnko nwo{d d/ fJbktk d{i/ cbK fit/I phi ofjs fBzp{, g'w/b', eNjb nkfd d/ phi th ftef;s eodh j? go fJ;d/ nwo{d dh rZb jh nbr j?. fJ; ezgBh d/ nwo{d ekch gqf;ZX jB. Bkrg[o d/ feqFh w/b/ ftu fJ; ezgBh B/ nkgD/ ;Nkb okjhI nkgD/ T[sgkdK ~ gq;s[s ehsk. w/b/ ftu c;b eqKsh dh Nhw Bkb rZbpks eod/ j'J/ ezgBh d/ gqshfBXh nkFhF B/ dZf;nk fe fJ; w/b/ ftu n;hI fgSb/ gzi ;kbK s'I fjZ;k b?Id/ jK. fJE/ fe;kBK dk fo;gK; pj[s tfXnk j[zdk j?. ;kvh ezgBh gqw[Zy o{g Bkb nwo{d dk jh tgko eodh j?. ;kv/ nwo{d dh wzr pj[s finkdk j?. ;tkd ns/ nkeko d/ wkwb/ ftu thn?Bnko d/ nwo{d fijk d{ik e'Jh nwo{d BjhI j?. n;hI nkgD/ nwo{d T[sgkd ~ thn?Bnko phjh dk BK fdsk j?. fJj ;kvh y[d dh ;'Xh j'Jh fe;w j?. fe;kB fJ; s'I finkdk bkG gqkgs eod/ jB. 2007 ftu fJ; s/ fo;ou F[o{ j'Jh ;h. uko ;kbK d/ pknd n;hI ;cbsk gkJh. T[;d/ pknd n;hI 2011 s'I fJ;~ fe;kBK ftu tzvDk F[o{ ehsk. T[; ;w/I s'I jh fJj fe;kBK ns/ T[gG'rsktK d/ ftu ekch b'efgqn jB. ;kv/ T[sgkd xZN ;w/I ftu finkdk T[sgkdB d/D ftu ;eFw jB.

n?cn?w;h dk e'okiB j[D Bt/I nzdki ftu n?cn?w;h B/ v[gKN d/ gqf;ZX T[sgkd e'okiB ns/ coN/ok dk nfXrqfjD ehsk ;h. j[D fJj T[sgkd n?cn?w;h d/ poKv ftu rkjeK se gj[zu/rk. n?ro' ftiB w/b/ ftu ezgBh B/ nB/e T[sgkdK ~ fe;kBK bJh g/F ehsk. ezgBh gqshfBXh Bhoi B/ dZf;nk fe w?I fe;kB GoktK ~ efjDk ukj[zdk jK fe v[gKN d/ ;G s'I tfXnk ehNBkFe T[sgkd e'okiB dk n;hI nfXrqfjD eo fbnk j?. j[D fJj T[sgkd n?cn?w;h dk j' frnk j?. fJ;~ j[D n?cn?w;h dk e'okiB fejk ikJ/rk. s[;hI ;G th fJ;~ n?cn?w;h dk e'okiB d/ BK Bkb jh yohd'. T[jBK B/ fejk fe fJ; ftu fijV/ pdbkn ehs/ rJ/ jB w?I T[;d/ pko/ ftu dZ; fojk jK sKfe yohdD ;w/I s[jk~ e'Jh go/FkBh Bk nkt/. fJ; ftu fijVk b'r' bZrk ;h T[j T[jh j? go Bkb n?cn?w;h dk b'r' bZrk j?. T[jBK B/ fejk fe pkZNb dk fvikfJB ns/ T[sgkd dh r[DtZsk gfjbK tKr jh j? f;oc pkNb s/ bZrk b/pb E'Vk pdfbnk frnk j?. T[jBK B/ fejk fe e'okiB ;G gqeko dhnK c;bK ftu ekoro j?. fJj e'okiB Bt/I nzdki ftu nkfJnk j?. s[;hI fJ;~ yohd' ns/ bkG bt'.

12

c;b eqKsh

fd;zpo 2018

www.fasalkranti.com





ezgBh ;wkuko

www.fasalkranti.com

tkfJN ;B' B/ wukfJnk Xwkb, fe;kB j' oj/ wkbkwkb ;'wkBh eBe ;hv; gqkJht/N fbfwN/v ezgBh dk BK T[BZsFhb phiK d/ y/so ftu pV/ ;BwkB Bkb fbnk iKdk j?. fJj ezgBh nB/e soQK d/ ;pihnK d/ T[BZsFhb phi ftef;s eodh j? fi;d/ gq:'r Bkb fe;kB bkG b? oj/ jB. fJ; ;w/I ezgBh d[nkok ftef;s tkfJN ;B' Bkwe w{bh gZSwh pzrkb d/ dkoifbzr fib/ ftu X[zw wuk ojh j?. fJ; w{bh d/ T[sgkdB Bkb fe;kBK d/ u/jo/ s/ y[Fh t/yD ~ fwb ojh j?. dkoifbzr d/ Bkb jh d{i/ fifbnK ftu th tZv/ g?wkB/ s/ fe;kB tkfJN ;B' t?okfJNh dh fpikJh eoe/ finkdk bkG ewk oj/ jB ns/ w{bh dh fJ; t?okfJNh s'I ikD{ j' oj/ jB. ezgBh d/ y/soh gqGkoh ;zi/ e[wko B/ dZf;nk fe dkoifbzr fib/ d/ fe;kB tkfJN ;B' t?okfJNh s'I pj[s y[F jB. fJ; w{bh dh ykf;ns fJj j? fe fJj d{ihnK t?okfJNhnK s'I finkdk ;c/d ns/ tZvh j[zdh j?. ykD ftu fJ;dk ;[nkd th pj[s tfXnk j?. wzvhnK ns/ ;pih dhnK

d[ekBK s/ th fJ; w{bh ~ y{p g;zd ehsk ik fojk j?. fJjh ekoB j? fe fe;kB d{ihnK ezgBhnK dhnK w{bhnK ~ Bekod/ j'J/ ;'wkBh ;hv; ezgBh d[nkok ftef;s fJ; t?okfJNh dh jh fpikJh eo finkdk bkG ewk oj/ jB. gZSwh pzrkb d/ fJbktk d{i/ okiK s'I th fJ; t?okfJNh d/ p/jso Bshi/ dhnK ypoK nk ojhnK jB. fijV/ fe;kBK B/ tkfJN ;B' ~ nkgd/ y/sK ftu bkfJnk j? T[j fJ; t?okfJNh d/ T[sgkdB s'I y[F jB ns/ fJ;dh gqFz;k eo oj/ jB. fe;kBK B/ wzfBnk j? fe tkfJN ;B' w{bh ftu o'rgqsho'Xe Fwsk finkdk j'D eoe/ fJ; w{bh ftu o'r ns/ ehV/ bZrD dh ;zGktBk xZN j' iKdh j?. tkfJN ;B' d/ phiK dh nze[oD Fwsk finkdk j'D eoe/ fe;kB finkdk g?dktko b? oj/ jB. nkgDh T[sgkdB Fwsk eoe/ tkfJN ;B' t?okfJNh b'eK d/ ftu uouk dk ftFk pDh j'Jh j?. fe;kB fJ; w{bh dk T[sgkdB eoe/ w{bh tgko ftu finkdk bkG gqkgs eoe/ nkgDk BK ewk oj/ jB.

;bco fwb; fbfwN/v ~ fwfbnk bkfJc NkfJw nuhtw?IN ntkov ;bco fwb; fbfwN/v Gkos ftu ;G s'I tZvh c;b ;[oZfynk feqFh o;kfJD ezgBhnK ftu'I fJe j?. ;bco fwb; d[fBnK ftu ;bco dh ;G s'I tZvh fBowksk ezgBh j? fijVh ;z:'iB ;fjs ndftZsh ckow{b/FB gqdkB eodh j?. ;bco d/ fJbktk, ;bco fwb; ~ n?ro'e?fweb; ftu nfGBt ns/ pj[s finkdk w[ZbtofXs ftF/F ckow{b/FB gqdkB eoB bJh fJe tB-;NkZg-wdo ezgBh d/ o{g ftu d[fBnK Go ftu ikfDnK iKdk j?. ezgBh toswkB ftu ;z:[es oki nwohek, :{og, nk;Nq/bhnk, fBT{}hb?Iv, dZyDh nwohek, J/Fhnk ns/ wZX g{ot fij/ fGzB pkikoK ftu fBo:ks eo ojh j?, fJ; gqeko d[fBnk Go d/ ;ko/ wjKdhgK ftu 80 s'I finkdk d/FK ftu fJj ezgBh tgko eo ojh j?. ;bco fwb; fbfwN/v dh :{og, nk;Nq/bhnk, b?fNB nwohek ns/ ncohek ftu nkgDh ;jkfJe ezgBh j? ns/ rb'pb gZXo s/ j'o ezgBhnK ;Ekfgs eo ojh j?. ezgBh B/ gzsBro ns/ Bkrg[o d/ feqFh w/b/ ftu nkgD/ T[sgkdK ~ gq;s[s ehsk.

16

c;b eqKsh

fd;zpo 2018

www.fasalkranti.com


gqEe, feqnkFhb, T{oik:[es nB{

fJe'r'bv pkfJUefFok

pj[-T[d/Fh gF{ nkjko nB[g{oe

;/js, XzB ns/ nksw-jZfsnk pukU 100% e[dosh w?vh;Bb g”dk ;o's

T[Zsw ;/js

Gog{o d[ZX T[sgkdB

}fjo ofjs fJe'r'bv pkfJUefFok toswkB ftu d[fBnk dk fJeZbk i?t seBheh T[sgkd j? fijVk fe g[oksB nk:[ot/d ;{so s/ nkXkfos ;[oZfyne ns/ nZs-nkX[fBe bkGdkfJe gF{ g”FD T{oik:[es nD{ j? fi;~ e[dosh T[sgkdK Bkb gq;z;feqs pb?Ifvv ns/ g/F ehsk frnk j?.

fJe'r'bv pkfJUefFok d/ bkG Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ

d[ZX T[sgkdB ftu tkXk (1H5 s'I 2H0 bhNo gqsh rK) d[ZX dh r[DtZsk ftu tkXk (3H5 s'I 4H0 iK 4H0 s'I 4H5 t;k ftu tkXk) gF{ nkjko o{gKsoD nB[gks ftu tkXk gF{nK ftu rowh sBkn ftu ewh eodk j?. gF{nK dh ;zg{oD ;/js ftu tkXk ns/ uwVh ftu uwe fbnkT[Idk j? fpwko gF{ th mhe j' iKd/ jB e[dosh wkf;e Xow fbnkT[D ftu wdd eodk j? e[dosh ehVk ftBkFe i?fte d[ZX T[sgkdB tZb gfjbk edw jkowB' dk gXZo tfXnk eodk j? fi; Bkb roG XkoD skes ftu tkXk jdz[k j? o'r gqsho'Xe skes ns/ T{oik b?tb tXkT[Idk j?

rofGs rK ns/ T[;d/ Go{D ~ T[sw g”FD fdzdk j? roGgks Bk j'D ftu wdd eodk j? Bt/I izw/ tZS/ ns/ T[;dh wK ~ ;/jswzd oZydk j? 5t/I fdB s'I Bshi/ Fo[{ ns/ 12 sI' 14 fdBK ftu go{h soKQ Bshi/ fwb iKd/ jB bkfGs Bshi/ fen q kFhb To{ik nD{ eoe/ si/h Bkb gkqgs ehs/ ik ;ed/ jB fJj T[sgkd ;ko/ gF{, G/v, peoh, ;{no, ;Kv ns/ Noeh ftu ckbs{ wk; T[sgkdB bJh tiB ftu tkXk eodk j? Ÿ gfjb/ 16 fdBK ftu T[; t[sgkd dh f;oc 60 rqkw wksok jo o'i d/Dh ukjhdh j? Ÿ finkdk s'I finkdk fNekT{ Fwsk ;ko/ d/FK s'I nk:kse_fv;NqhfpT{No_J/izN ;Zd/ iKd/ jB. Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ

;G s'I T[Zsw g”FD, p/jso ;/js ns/ ;ko/ gF{nK ftu ;zs'FiBe Gko tkXk


ezgBh ;wkuko

www.fasalkranti.com

gbKNpkfJUfNe; d/ T[sgkdK s'I j'fJnk ckfJdk fe;kB fdB/F Fowk (T[g ;ogzu) fgzv ekbkghgb B/ 1H5 J/eV ftu gbKNpkfJUfNe; ezgBh dk NwkNo c;b dh nB[;{uh ~ ngBkfJnk. T[jBK B/ o'gkJh eod/ ;w/I okfJi'e/no, n?e;gb'oo ns/ ghokfJi Bkb G{wh F'XB ehsk. o'gkJh d/ 20 fdB pknd :{fonk d/ Bkb fJBfeqb dk T[g:'r ehsk. gkDh bkT[D d/ pknd Fkw d/ ;w/I o{phNq'b, fJBfeqb nbNok, pt/-eop ns/ ;Nheo dk fSVekn ehsk. 20 fdB pknd c[Zb nkT[D s/ o[phNq'b, i{wrq' ns/ ehNBkFe dk fSVekn ehsk. cb pBD d/ pknd o[phNq'b, co{Nng ns/ ehNBkFe dk fSVekn ehsk. jo s[VkJh d/ pknd fwZNh Bkb fJBfeqb dk 20-25 fdB ftu fJe tko gq:'r ehsk. jkb/ se fJjBK B/ 1500 eq?N NwkNo s'V bJ/ jB fi;dk pkikoh w[Zb brGr 4 bZy o[gJ/ b? u[e/ jB. jkb/ se fJjBK ~ G'gkb wzvh dk ;G s'I finkdk o/N fwfbnk j?. fJj gbKNpkfJUfNe; dk NwkNo dh nB[;{uh ngBke/ g{oh soQK ;zs[FN jB. fJj ;koh seBhe ezgBh d/ vht?bgw?IN w?B/io

nkFhF nrotkb dh d/yo/y ftu ngBkJh rJh. jkb/ T[jBK d/ y/s ftu brGr 1000-1200 eN/q NwkNo br Z k jf'Jnk j? fi; dh pkikoh ehws brGr 2H5-3H0 byZ og[J/ nKeh rJh j.? fdB/F Fowk B/ d{i/ fe;kBK d/ w[ekpb/ ftu brGr 30% finkdk NwkNo dk T[sgkdB gqkgs ehsk Bkb jh Bkb wzvh o/N th 20-25% finkdk fbnk. pkfJUbkfieb seBhe ngBkT[D Bkb NwkNo dh s[VkJh ftu r?g th BjhI nkfJnk fijVk fe gkozgfoe y/sh ftu brGr 25-30 fdBK dk r?g nkT[Idk j?. T[j fJ; seBhe d/ pko/ ftu d{i/ b'eK ~ th dZ; oj/ jB. fJjBK B/ jkb/ uBk, eDe ns/ w;o ftu fJj seBhe ngBk oZyh j?.

thn?;Nh Fesh ~ fwfbnk T[sw ;Nkb bJh ntkov thn?;Nh Fesh, Nq?eNo fBowkD dh gqf;ZX ezgBh j? fi;dh ;EkgBk ;kb 1967 ftu thn?;Nh ro[Zg nkc ezgBh} d[nkok ehsh rJh ;h. fJ; ro[Zg B/ g?Nq'bhnw T[sgkdK d/ y[dok fteoh ns/ eoBkNe ns/ sfwbBkv{ ftu nkN'w'pkfJb dh tzv okjhI nkgDh gqfsFmk pDkJh. ezgBh j[D gkos ftu gkto fNbZo; dh ;G s'I tZvh fBowksk j?. ;EkgBk d/ ;w/I s'I jh ezgBh s/ih Bkb tX ojh j?. nZi, ;{uhpZX ezgBh ftu thn?;Nh gfotko dh fJe[fJNh dk 51% fjZ;k j? fi;B/ brksko tkXk doi ehsk j? ns/ nkgD/ F/noXkoeK ~ T[sfeqFN foNoB fdsk j?. jkb jh ftu p/Irb[o{ ftu nk:'fis ihe/the/ feqFh w/bk 2018 ftu thn?;Nh Fesh ~ T[sw ;Nkb bJh ntkov fdsk frnk. fJ; w”e/ s/ thn?;Nh Fesh dh Nhw B/ ;ko/ b'eK dk nkGko gqrN ehsk. fe;kB thn?;Nh d/ :zsoK dk T[g:'r eoe/ nkgd/ ;w/I ns/ XB dh pus eo oj/ jB. thn?;Nh Fesh e'b tZvh ;zfynk ftu vhboK dk B?Ntoe j? fi; eoe/ nZi thn?;Nh fgzv fgzv se nkgD/ :zso gj[zuk ojh j?.

18

c;b eqKsh

fd;zpo 2018

www.fasalkranti.com


www.fasalkranti.com

ezgBh ;wkuko

e[p'Nk dh igkBh seBhe dk e'Jh BjhI ;kBh fJ; pdbd/ d”o ftu feqFh y/so ftu th fdB gqshfdB eJh Bt/I pdbkn j' oj/ jB ns/ fJ; pdbkn ftu ;G s'I w[Zy j? seBhe. nZi feqFh ftu fGzB seBheK ~ ngBke/ fe;kB y/sh eo oj/ jB ns/ fJ;d/ p/jso Bshi/ t/yD ~ fwbd/ jB. seBheh d/ wkwb/ ftu ;G s'I gfjbK BK nkT[Idk j? ikgkB dh Nq?eNo ezgBh e[p'Nk dk. e[p'Nk B/ 1960 ftu nkgD/ Nq?eNoK ~ pkiko ftu T[skfonk j? ns/ sd s'I fJj Nq?eNo d/ y/so ftu nkr{ j?. Gkos ftu ezgBh 2009 ftu e[p'Nk n?rohebuo wFhBoh fJzvhnk gqkJht/N fbfwN/v d/ BK Bkb ezw eo ojh j?. ezgBh d/ ohiBb ;/b; w?B/io ;fuB B/ Nq?eNo dh ykf;ns pko/ dZf;nk. ;fuB B/ fejk fe ;kv/ e'b 21 n?ugh s'I 55 n?ugh se d/ Nq?eNoK dh ftFkb bVh j?, fijVh fe;kBK ftu ekch g;zd ehs/ iKd/ jB. xo/b{ feqFh ns/ T[d:”fre gqpzXK ftu fJ;s/wkb j'D tkb/ e[p'Nk d/ ;[rfms T[g:'frsk tkb/ Nq?eNo Fesh, ekoigqdoFB ns/ ;[rmB d/ wkwb/ ftu ;G ~ fgZsS/ SZv fdzd/ jB. ;kv/ feqFh Nq?eNo, y/sK ftu io{oh Gkoh eoFD

c'o; B/ g/F ehsh ;BwkB ;hohi s[;hI iok ;'u' fe nZi d/ iwkB/ ftu seBheh dk j'Dk fezBk wkfJB/ oZydk j?. nZi jo ftnesh seBheh dk Gog{o gq:'r eo fojk j?. i/ T[;/ seBhe ~ E'Vk ;NkfJfbF sohe/ Bkb pDkfJnk ikJ/ sK eh efjD/. fJ; rZb ~ ;Zu eod/ j'J/ c'o; w'No; B/ jkb jh ftu pkiko ftu 2 Nq?eNoK ~ T[skfonk j?. wjkokFNo d/ Bkrg[o ftu nk:'fis w/b/ n?ro' ftiB ftu c'o; Nq?eNo d/ gqshfBXh wj/Ido XB'oeo B/ dZf;nk fe fJ; tko fe;kBK bJh c'o; B/ ;BwkB 6000 ns/ ;bwkB 5000 ~ pkiko ftu T[skfonk j?. ;BwkB 5000 Nq?eNo 45 jko; gkto dk ns/ ;BwkB 6000 Nq?eNo 50 jko; gkto dk j?. Nq?eNo ~ ;NkfJfbF b[e fdsk frnk j? ns/ fJ; ftu wo;hvhi p?I} dk gktoc[b fJziB bkfJnk frnk j?. fJjBK Nq?eNoK dh ;G s'I yk; rZb fJj j? fe fJjBK ftu gkto ;N/nfozr dh ;[ftXk fdsh rJh j?. fJ;/ d/ Bkb 2018 ftu c'o; w'No; fbfwN/v B/ Nq/e; ekor' fezr r'bv ~ bKu ehsk j?. w/b/ ftu w”i{d c'o; d/ fpiB; w?B/io f;dkoE ;kj B/ dZf;nk fe fJj wo;hvh; seBhe Bkb pDh j'Jh j?. fJ; rZvh dh Fwsk 1000 feb' se ;wkB u[ZeD dh j?. ezgBh rZvh yohdD d/ Bkb jh b'eK ~ 73 000 o[gJ/ se d/ ckfJd/ d/ ojh j?, fi; ftu 20,000 dk bkfJbNh p'B; coh j?, 30,000 dk n/e;u/Ii p'B;, 23,000 o[gJ/ se dk 2 ;kb dk w/BN/B?I; w[cs j?, fJj tgkohnK bJh fJe p/jso nkgFB j?. www.fasalkranti.com

tkb/ ezw ~ ;zGkbD ftu ;eFw jB ns/ ;[rfms Nq?eNoK tkb/ gZXo dk ekoi gqdoFB ns/ rshFhbsk ekfJw oZyd/ jB. fJ; w”e/ s/ ezgBh d/ wkoehfNzr w?B/io f;Zi' ns/ fFohF u'gVk w”i{d oj/, fijBK B/ e[p'Nk d[nkok feqFh y/so ftu ehs/ ik oj/ fpzd{nK s/ rZb ehsh.

fgvhbkfJN fi; s/ b'e eod/ jB Go';k fgvhbkfJN fJzv;Nqh} fbfwN/v fJe T[gG'rsk e/Idfos ezgBh j? fijVh r[DtZsk ns/ Btkuko bJh gqshpZX j?. dFeK s'I fgvhbkfJN xo ns/ T[d:'r ftu S'N/ s'I tZv/ nB[gq:'rK bJh nkr{ T[sgkd pDk ojh j?, fijBK B/ ;ko/ y/soK d/ b'eK Bkb wip{s ;zpzX pDkJ/ jB. ezgBh d/ pkiko ftek; gqpzXe ghH gkoEk;koEh B/ Bkrg[o feqFh w/b/ ftu dZf;nk fe ezgBh feqFh d/ y/so ftu th ekoi eo ojh j?. T[jBK B/ dZf;nk fe ezgBh e'b fugeD tkb, ;hb/IN;, tkNogo{fczr ;wkXkB ns/ ebk ns/ fFbg, T[d:”fre o/fiB, gkbhwo j?. fe;kBK ~ seBheh fJBg[N gqdkB eoB bJh ezgBh B/ fGzB ;z;EkBK ns/ ;g?Ffb;N ;zrmBK d/ Bkb n?wU:{ ehsk j?. egkj, fgnki, w{zrcbh, Bkfonb nkfd fij/ y/so dhnK wjZstg{oB c;bK dh g?dktko tXkT[D ns/ fJBg[N bkrs ~ xZN eoB bJh ezgBh ezw eo ojh j?, fJ; ezgBh d/ feqFh y/so d/ T[sgkd gkDh d/ fo;kn ~ ysw eoB bJh nB'y/ jB.

c;b eqKsh

fd;zpo 2018 19


ezgBh ;wkuko

www.fasalkranti.com

n?wnkon?c B/ bfjokfJnk gouw wdok; opV c?eNoh fbfwN/v, fi;~ nkw s”o s/ ;zy/g ftu n?wnkon?c d/ BK Bkb ikfDnk iKdk j?, Gkos dh fJe pj[-okFNoh NkfJo dh ;G s'I tZvh fBowksk ezgBh j?. fJ; dk j?v nkfc; u/BZJh Gkos ftu j?. ezgBh NkfJo, Nq/v, fNT{p ns/ eBt/no p?bN, g/IN ns/ fyv”D/ ;fjs opV T[sgkdK dk fBowkD eodh j?. ezgBh fGzB tkjBK bJh ;G s'I T[sw fe;w d/ NkfJo dk fBowkD eodh j?. feqFh y/so d/ tkjBK d/ th NkfJo tZv/ g?wkB/ s/ ezgBh pDkT[Idh j?. finkdkso Nq?eNo ezgBhnK th n?wnkon?c d/ NkfJo ~ g;zd eodhnK jB ns/ T[jBK dk T[g:'r eo ojhnK jB. ezgBh B/ jkb jh ftu Bkrg[o d/ n?ro' ftiB feqFh w/b/ ftu nkgD/ tZv/ ;Nkb ftu NkfJoK ~

fe;kBK d/ ;Bw[y gq;s[s ehsk. fe;kBK B/ n?wnkon?c d/ NkfJoK dhnK ftF/FsktK ~ ikfDnk ns/ yohdD dh gqshpZXsk iskJh. ezgBh d/ wjkokFNo gqshfBXh npokjhw i';/c B/ rZbpks d/ d”okB fejk fe n?wnkon?c d[fBnK d/ ;ko/ tkjBK d/ NkfJo pDkT[Idh j?. ;kv/ e'b Nq?eNo; bJh th eJh ;?rw?IN d/ NkfJo Fesh d/ BK Bkb w”i{d jB. Fesh bkfJc, Fesh bkfJc gb; ns/ Fesh ;[go BK Bkb NkfJo T[gbpZX jB. Fesh bkfJc d/ NkfJo ftu e'B finkdk j[zdk j? fi; Bkb fwZNh ftu v{zxkJh se i[skJh pVh nk;kBh Bkb ehsh ik ;edh j?. Fesh ;[go ftu fJe r[vh tZvk ns/ d{ih S'Nh pDkJh rJh j? sKfe i[skJh ;w/I nk;kBh oj/. T[jBK B/ fejk fe nkw s”o s/ Nq?eNoK d/ ;ko/ ohno NkfJo ftu 20 r[vhnK j[zdhnK jB go n?wnkon?c dh Fesh ;[go NkfJo ftu 22 r[vhnK jB fijVhnK NkfJo ~ j'o wip{sh gqdkB eodhnK jB ns/ ubZD ftu ekch nk;kB j[zdh j?. 22 r[ZvhnK eoe/ id'I Nq?eNo ;Ve s/ ubdk j? sK T[; ftu tkfJpq/FB pj[s xZN j[zdh j?. i[skJh d/ ;w/I fJj finkdk nkokwdkfJe j[zdk j? ns/ fJzXB dh ygs th xZN j[zdh j?.

fBfsB rveoh B/ ckowNq?e n?Nw bKu ehsk n?;ekoN; fbfwN/v d[nkok ftef;s @ckowNq?e J/Nw# N?qeNo dk T[dxkNB ;Ve gfotfjB ns/ okiwkor wzsoh, B”tfjB ns/ ib ;z;kXB, Bdh ftek; ns/ rzrk g[BoihtB wzsoh fBfsB rveoh B/ Bkrg[o d/ w/b/ ftu ehsk. fJ; w”e/ s/ T{oik wzsoh uzdoF/yo pktBe[b/ th w”i[d oj/. fBfsB rveoh B/ n?;ekoN; fbfwN/v d/ ftek; bJh nfGBt T[sgkd dh ;okjBk ehsh ns/ n?;ekoN; fbfwN/v ~ tXkJh fdZsh. ckowNq?e n?Nw ekwg?eN, Nq?eNo ;?rw?IN ftu BthI seBhe Bkb pD/ Nq?eNoK ftu'I fJe j?. 26 n?ugh FeshFkbh fJziB fijhnK ;[ftXktK d/ Bkb fJ; ftu 9 ckotov 3 foto; r/no fds/ rJ/ jB. fBozso ns/ bzp/ ;w/I se ezw eoB dh skes, nzso-okFNoh F?bh ns/ ekwg?eN fvikfJB d/ Bkb finkdk ;ghv nkgFB d/ Bkb fJ; Nq?eNo ~ g/F ehsk frnk j?. nkouov, egkj, ;'fJnkphB, s{o, nko/Ii, e/bk, rzBk ;w/s ;G soQK dhnK c;bK bJh ckowNq?e n?Nw T[go'es y/sh ftu fe;kBK dk g;zdhdk Nq?eNo pBD dh okj s/ j?. fJj ;kohnK gzesh c;b nB[gq:'rK bJh nkdoF j? fi; ftu jkJh-n?Iv ;gq/no, o'Nkt/No, Y[bkJh nkfd Fkfwb jB fijV/ fJ; ekwg?eNo Nq?eNo ;?rw?IN ~ vqkfJt eod/ jB. fJj ekwg?eN fvikfJB, xZN w'V ftu th nk;kBh Bkb x[zw ikJ/rk fi; Bkb y/sK d/ e'B/ dh nk;kBh Bkb i[skJh j' ikJ/rh. fJ;d/ fJziB ~ e{fbzr bJh p/jso e{fbzr f;;Nw bkfJnk frnk j?. Nq?eNo dh ehws 4,61,000_- o[gJ/ dh yk; XBokFh s/ g/F ehsk frnk j?. T[dxkNB gq'rokw ftu fJ; ekwg?eN dh Mbe gkT[D bJh fsnko 1000 s'I finkdk fe;kB w”i{d ;B. fe;kB d/o se fJ; Nq?eNo dhnK ftF/FsktK ~ ikDd/ oj/. ckowNq?e J/Nw s/ih Bkb wjkokFNo ftu b'efgqnsk jkf;b eo fojk j? ns/ ekwg?eN ;/rw?IN ftu ;G s'I g;zdhdk Nq?eNoK ftu'I fJe pD fojk j?.

20

c;b eqKsh

fd;zpo 2018

www.fasalkranti.com


ezgBh ;wkuko

www.fasalkranti.com

rkjeK dh gfjbh g;zd j? ng'b' d/ NkfJo ng'b' NkfJo; fbfwN/v dh ;EkgBk ;bk 1972 ftu j'Jh ns/ sd s'I NkfJoK d/ fBowkD ns/ fteoh d/ eko'pko ftu fJe Go';/wzd BK fojk j?. Gkos d/ r[VrKt ftu ekog'o/N j?v nkfc; d/ Bkb ezgBh d[fBnK Go d/ 100 s'I finkdk d/FK ftu ;cbskg{ote tgko eo ojh j?. ezgBh d/ NkfJo ftFkb B?Ntoe okjhI d[fBnK Go d/ d/FK ftu T[gbpZX j?. ng'b' NkfJo; d/ Gkos, Bhdob?Iv ns/ jzroh ftu eJh w?B{c?eufozr :{fBN jB fiE/ T[u r[DtZsk tkb/ NkfJoK dk fBowkD j' fojk j?. ezgBh d/ ftdoG y/so d/ ;oft; fJzihfBno uzdB e[wko B/ dZf;nk fe ;kv/ NkfJo d{ihnK ezgBhnK d/ NkfJoK s'I finkdk fNekT{ j[zd/ jB. y/s s'I b?e/ gjkVh se ns/ ;Ve s'I b? e/ MkVhnK se fJj NkfJo ;kE fdzd/ jB. ftZsh ;kb 2018 d/ nzs se, ezgBh B/ brGr 16,000 eowukohnK B/ rb'pb ekoipb d[nkok 2H28 nikp nwoheh vkbe dk tgko ehsk j?. jkb jh ftu Bkrg[o d/ n?ro' ftiB w/b/ ftu ezgbh B/ nkgD/ nB/e NkfJoK dh bVh ~ gq;s[s ehsk. ezgBh fGzB tkjBK d/ NkfJoK dk fBowkD eo ftFkb rkje ro[Zg se gj[zu pDk ojh j?.

fe;kBK dk fwZso j? ;tkB n?ro' ;kb 2009 ftu ;Ekfgs fBT{ ;tkB wbNhN/e fbfwN/v fBT{ ;tkB ro[Zg dk fjZ;k j?. fBT{ ;tkB ro[Zg B/ ;EkgBk ekb s'I ;fEo nrtkJh, tgkfoe gqEktK d/ sfjs brksko tkXk ehsk j? fi;dk Bshik fJj j? fe ezgBh feqFh wFhBoh ftu Bt/I ehoshwkB ;Ekfgs eo ojh j?. :{og, wZX g{ot J/Fhnk ns/ e[M ncoheh d/FK dhnK ezgBhnK d/ Bkb fBT{ ;tkB d/ pj[s wip{s tgko ;zpzX jB. fBT{ ;tkb wbNhN/e fbfwN/v Gkos ftu T[u r[DtZsk tkb/ feqFh wFhBoh d/ nkr{ ns/ T[Zx/ fBowksk-fBo:kse ezgBhnK ftu'I fJe j?. Bkrg[o feqFh w/b/ ftu ezgBh d/ J/ohnk ;/b; w?B/io o'fjs f;zx B/ dZf;nk fe ;kvh ezgBh feqFh wFhBoh d/ y/so ftu tZvk ezw eo ojh j?. poKv BK ;tkB n?ro' d/ Bkb n;hI feqFh wFhBoh d/ T[sgkdB ftu nkr{ j?. ;tkB n?ro' poKv d/ sfjs T[sgkdK dh fGzB bVh j? fi; ftu o'Noh fNbo, fv;e gbkT{, fv;e j?o', g'N?N' gbKNo, g'N/N' fvro, g'N/N' jkot?;No, o'N' ;hvo, ;hv fvqb, w[buo, ohgo ns/ pkfJzvo, ;Nqkn ohgo, ;G ;'fJbo Fkfwb jB. g';N j'b fvro, Nq/bo, coNhbkfJ}o ;gq/vo, o'Noh ;b/Fo, p/bo, ezpkfJB jkot?;No nkfd jB. T[jBK B/ fejk fe ;kvk gfotfjB B?Ntoe pj[s wip{s j? ns/ jw/FK d[fBnK d/ ;ko/ wjkdhgK ftu T[gbpZX j?. ;tkB n?ro' Gkos ftu r[DtZsk tkb/ T[sgkdK ~ pBkT[D s/ wkB j?. n;hi d[fBnK Go d/ eJh d/FK ftu ;cb tgko eo nkgDk gouw bfjok oj/ jK.

bx{ ns/ wZXw T[d:'r bJh @e?oh# fJe p/jso nkgFB fJzNoB?FBb b?tb dh ezgBh wko{sh ;i{eh d[nkok Gkosh tgkfoe tkjB pkiko ftu ;G s'I finkdk ;[go e?oh fwBh Nqe b'eK ~ y{p g;zd nk fojk j?. ezgBh d/ gqshfBXh fJzdo gqskg f;zx B/ dZf;nk ;[go e?oh fwBh Nqe fJe ekwg?en 793 ;h;h Nop'ukoi vhib fJziB d/ Bkb nkT[Idk j?, fijVk 35 phn?ugh s/ 33 phn?ugh dk fJe tfXnk gkto nkT[Ng[N ns/ 2000 nkoghn?w s/ 75 n?Bn?w dh Nkoe g?dk eodk j?. fJj tkjB gqsh bhNo 22H07 feHwhH dh fJzXB deFsk ns/ 80 feHwhH gqsh xzNk dh nfXesw rsh gqdkB eodk j?. 30 bhNo dh fJzXB N?Ie Fwsk fJ;~ nktfXe fofcfbzr ;NkZgUto d/ fpBK nzsoFfjo gfotfjB bJh nkdoF pDkT[Idh j?. po/e bkT[D d/ d”okB tkjB ftu p/jso ;fEosk bJh fv;e po/e ns/ b'v ;/If;zr gq'gkofnzr tkbt (n?bn?;ghth) po/fezr f;;Nw j?. www.fasalkranti.com

c;b eqKsh

fd;zpo 2018 21


ezgBh ;wkuko

www.fasalkranti.com

v/noh fe;kBK bJh ukok eNkJh dh nkX[fBe wFhBn?cHnkoH500 :{ghn?b fdzdk j? phi s'I c;b eNkJh d/ pknd se dh seBheL ;kro e”fFe :{ghn?b fJe pj[-okFNoh ezgBh j?. fijVh fe d[fBnK d/ 130 d/FK ftu ezw eo ojh j?. n?ro' ftiB Bkrg[o ftu :{ghn?b ezgBh d/ w[Zy ekoiekoh nfXekoh ;kro e”fFe Bkb ezgBh d/ ftF/ ftu ft;sko Bkb c;b eqKsh dh Nhw B/ rZb ehsh. rZbpks d”okB T[jBK B/ fejk fe ezgBh e'b c;b eNkJh d/ pknd nBki ~ B[e;kB gj[zukT[D tkb/ ehfVnK d/ jZb bJh seBhe T[gbpZX j?. Bkb jh pkrpkBh c;bK dh F?bc bkfJc tXkT[D bJh th seBheK jB. nZi ;/p okFNoh cb j? go ;zsok BjhI j?. n;hI ;zso/ ns/ nzp fij/ cbK ~ th okFNoh cb pBkT[D bJh seBhe T[gbpZX eok fdsh j?. fi; Bkb fe;kB finkdk w[Bkck ewk ;eDr/. fe;kB fJjBK cbK ~ d{o doki d/ d/FK ftu fBo:ks eoB ftu th ;eFw j'Dr/. ;kv/ e'b yVh c;b ftu ehfVnK, fpwkohnK ns/ yogstko d/ ezNo'b bJh th fJzNoB?FBb seBhe th w”i{d j?. toswkB ftu tksktoD d/ pdbd/ ;to{g ~ fXnkB ftu oZyd/ j'J/ phiK dhnK nfijhnK fe;wK ftef;s ehshnK jB fijVhnK fJ; pdbd/ tksktoD ftu th skbw/b g?dk eo finkdk T[sgkdB d/D ftu ;eFw jB. gkDh dh ewh ~ wZd/B}o oZyd/ j'J/ n;hI i/pk seBheK ~ ftef;s ehsk j?, fijVk fe nkgD/ nkg ftu gkDh ~ ;'y e/ oZydh j? ns/ ;w/I nB[;ko c;b ~ T[fus wksok ftu gkDh T[gbpZX eokT[Idh j?. Bkb jh g”Fe sZsK dk th T[fus gqpzXB eodh j?. fJjBK ;kohnK seBheK Bkb ;kvk T[d/F fe;kBK dh nkwdBh ~ d'r[Dk eoBk j? fijVk fJe okFNoh fwFB j?. ;kvhnK fJjBK ;kohnK seBheK ~ fe;kB Gok fJE/ nk e/ ;wM oj/ jB ns/ ;k~ T[whd j? fe nkgD/ ;kEhnK ~ dZ;e/ T[j ;ko/ bkG b?Dr/.

22

c;b eqKsh

fd;zpo 2018

;kbK s'I ezw eo ojh ezgBh ;hn?Bn?u d/ d' poKv fBT{ jkb?Iv n?rohebuo ns/ e/; nkJhn?u nkgD/ t?Ffte siop/ ns/ yk; ;kXBK dk bkG Gkos d/ fe;kBK ~ d/ oj/ jB. fJ;dk b'eb pkikoK ~ th tZvk bkG j?. ezgBh d/ T[gwjKgqpzXe ;odko fpqi/Ido f;zx B/ dZf;nk fe ;hn?Bn?u fJzv;Nqhnb dk ro/No B'fJvk ftu nZs-nkX[fBe Nq?eNo T[sgkdB gbKN ns/ fo;ou ftek; e/Ido j?. fJ; ftu xo/b{ pkiko bJh 35 s'I 90 n?ugh d/ fBT{ jkb?Iv feqFh Nq?eNo pDd/ jB ns/ g{oh d[fBnK d/ 50 d/FK ~ fBo:ks th ehs/ iKd/ jB. nZi Gkosh fe;kBK bJh fBT{ jkb?Iv n?rohebuo e'b eokZg ;fbT{FB dh g{oh o/Ii T[gbpZX j? fi; ftu i[skJh s'I b? e/ eNkJh d/ pknd se T[g:'r d/ T[geoD fit/I Nq?eNo 90 n?ugh se, ezpkfJB jkot?;No, g[nkb ns/ ukok fsnko eoB d/ T[geoD, p/bo, o'Nkt/No ns/ fBT{ w?fNe gbKNo Fkfwb jB, ns/ S'N/ ;et/no p/bo ftu fJj wkoehN bhvo jB. ezgBh B/ ukok eNkJh dh o/Ii ftu cko/i jkot?;No 500 ~ pkiko ftu T[skfonk j?. fJj ezgBh d[nkok pDkfJnk frnk 500 jko; gkZto dk jkot?;No j? fJ;d/ finkdkso czeFB nkN'w?fNe jB, fJ;dk w[Zy ekoi itko, pkiok, wZeh fijhnK tZvhnK c;bK dh eNkJh eoe/ T[jBK dk ukok pBkT[Dk j?. fJ; wFhB d/ ifoJ/ s[;hI 3 s'I 4 J/eV gqsh xzN/ dh wksok ftu eNkJh eo ;ed/ jB, uko/ ~ ;kfJb/i pBkT[D bJh fJj ;G s'I T[g:'rh wFhB j?.

xkovk d/ fJ;s/wkb Bkb T[Zr/rh c;b d'r[Dh xkovk e?fweb; fbfwN/v dh F[o{nks 1967 ftu j'Jh, fJj fJe nB[;zXkB nkXkfos ezgBh j? fi;dhnK uko w?B{c?eufozr fJekfJnK jB. ezgBh B/ o;kfJfDe T[d:'r ftu seBheh Btkuko bJh eJh okFNoh ntkov fiZs/ jB. vkHxkovk B/ nkX[fBe seBheK ~ fe;kBK ~ fonkfJsh ehwsK s/ nkgD/ T[sgkd T[gbpZX eokJ/ jB ns/ eokT[Id/ nk oj/ jB. ezgBh d/ ohiBb w?B/io joh w'jB Fowk B/ dZf;nk fe ezgBh e'b o;kfJfDe T[sgkdK dh tZvh bVh j?. c;bK dh d/yo/y ns/ T[jBK dh ;[oZfynk ~ b? e/ ezgBh e'b eJh T[sgkd jB. ezgBh gF{ gkbB Bkb ;zpzXh T[sgkd th pDkT[Idh j?. fe;kB xkovk d/ T[sgkdK dk T[g:'r eoe/ p/jd y[F jB. Bkrg[o feqFh w/bk n?ro' ftiB ftu nkJ/ fe;kBK B/ dZf;nk fe xkovk d/ T[sgkd T[g:'r eoB Bkb c;bK ftu bZrD tkbhnK fpwkohnK s'I okjs fwbh fi; eoe/ c;bK dk T[sgkdB finkdk j'fJnk j?. www.fasalkranti.com


ezgBh ;wkuko

www.fasalkranti.com

;'Bkfbek B/ bKu ehsk 26 n?ugh dk fJj dwdko Nq?eNoHHHH ckow wFhBoh d/ y/so ftu nzso-okFNoh gZXo s/ nkgDh nbr gSkD pBkT[D tkbh ezgBh ;'Bkfbek fJzNoB?FBb Nq?eNo fbfwN/v d[fBnK ns/ Gkos d/ feqFh y/so ~ wip{s pBkT[D bJh nfjw :'rdkB d/ ojh j?. ezgBh nzso-okFNoh ns/ Gkosh pkiko ftu nkgD/ d' w[Zy poKv ;'Bkfbek ns/ ;'fb; d/ Bkb ezw eo ojh j?. s[jk~ dZ; d/JhJ/ fe ezgBh dh F[o{nks 1969 ftu j'Jh ;h. sd s'I b? e/ j[D se ;'Bkfbek fJzNoB?FBb Nq?eNo fbfwN/v f;oc Gkos ftu jh BjhI ;r'I d[fBnK d/ 80 s'I finkdk d/FK ftu feqFh :zso d/ pkiko ftu tZvh gZXo s/ nkgD/ T[sgkd ;gbkJh eo ojh j?. wjkokFNo d/ Bkrg[o ftu nk:'fis uko fdBhI feqFh w/b/ n?ro' ftiB ftu ;'Bkfbek B/ 26 n?ugh dk Nq?eNo bKu ehsk j?. Nq?eNo dhnK ftF/FsktK ~ ikBD bJh c;b eqKsh Nhw B/ ;'Bkfbek d/ gqshfBXh ;fuB ekb/ Bkb rZb ehsh. ;fuB B/ dZf;nk ;'bkfbek dk fJj Nq?eNo ;zehoD EktK ftu nk;kBh Bkb ezw eo ;edk j? fit/i egkj d/ y/s ftu rzBk ns/ nzr{o d/ prhu/ ftu fJ; Bkb nk;kBh Bkb ezw ehsk ik ;edk j?. fJ;dh ;G s'I tZvh ykf;ns fJj j? fe fJ; Bkb fGzB nB[gq:'rK fit/I o'Nkt/No, ;gq/no, tkNo gzg nkfd d/ Bkb ezw ehsk ik ;edk j? , 26 n?ugh d/ fJ; Nq?eNo ftu 2 f;bzvo ns/ 8 r/no jB. n?ro' ftiB feqFh w/b/ d/ fJ; w”e/ s/ ;'Bkfbek d/ i'Bb w?B/io e[bdhg f;zx ns/ ohiBb w?B/io fBfyb w”i{d oj/. c;b eqKsh d/ ;hBhno ;zgkde vkH oftzdo s/tfsnk B/ wjkokFNo ftu ;'Bkfbek d/ tXd/ edwK s/ vhN/b ftu uouk ehsh.

okFNoh phi fBrw dk we;d fe;kBK ~ T[fus w[Zb s/ phi T[gbpZX eokT[Dk okFNoh phi fBrw phi T[sgkdB ns/ wkoehfNzr bJh feqFh ns/ fe;kB efbnkD wzsokb/ d/ gqFk;fBe ezNo'b nXhB fJe nkr{ ezgBh j? fi; e'b r[DtZsk phiK d/ T[sgkdB bJh b'VhIdk p[fBnkdh YKuk, iwhB ;z;kXB ns/ ibnkF/ jB ns/ dF ftu nzB ;[oZfynk :ehBh eoB bJh fe;kBK ~ T[fus w[Zb s/ phi T[gbpZX eokT[Idh j?. Bkrg[o feqFh w/b/ n?ro'ftiB ftu vkH nkJh vh f;zx B/ dZf;nk toswkB ftu fJj nkgD/ gzihfeqs phi T[sgkdeK okjhI brGr 60 c;bK dh 600 fe;wK d/ gqwkfDs phiK dk T[sgkdB eo ojh j?. d/F Go ftu fJ;d/ brGr 12,500 ofi;Nov phi T[sgkde jB, fijV/ fGzB feqFh ibtk:{ gfo;fEshnK ftu phi T[sgkdB dk ezw eo oj/ jB. okFNoh phi fBrw fbfwN/v ftu phi T[sgkdB ftu finkdk i'o fsbjD, dbjD, egkj ns/ ;zeo gqikshnk ns/ ;pihnK d/ phiK d/ T[sgkdB s/ fdsk iKdk j?. phiK dh r[DtZsk ~ pDkJ/ oZyD bJh nKsfoe r[DtZsk iKuK okjhI ;ysh Bkb r[DtZsk ezNo'b ~ bkr{ ehsk iKdk j?. n?Bn?;;h B/ BthI fdZbh, f;ezdokpkd, G'gkb ns/ ;{osrV ftu uko r[D ezNo'b gq:'rFkbktK ;Ekfgs ehshnK jB, fijVhnK fe phi dh r[DtZsk ~ pDkJ/ oZyD bJh phi gohyD dk ezw eodhnK jB. n?Bn?;;h r[DtZsk tkb/ phiK d/ T[sgkdB ns/ tzv d/ fJbktk e/b/ nkfd d/ T{se y/sh d[nkok fsnko ehs/ rJ/ g”d dk T[sgkdB th eodk j?.

w[orh gkbB d/ y/so ftu e'fFF ftu i[N/ t/IeN/Fto j?uohi gqkJht/N fbfwN/v t/IeN/Fto j?uohi gqkJht/N fbwN/v Gkosh e[ZeN y/so ftu ftfrnkfBe seBheK Bkb T[d:'r d/ ftek; dh gqfeqnk F[o{ eoB tkbh gfjbh ezgBh j?. fJ;B/ Gkos ftu gfjbh tko e/i ckofwzr dh F[o{nks ehsh. t/IeN/Fto j?uohi gqkJht/N fbfwN/v d/ gqw[Zy ghnko ns/ ekog'o/N ;zuko noftzd u”jkB B/ dZf;nk fe ezgBh s'I d/F d/ T[d:'r ~ tXkT[D ftu w”e/ fwb oj/ jB fi; Bkb bZyK dh nkwdBh tXkJh ik ;edh j? ns/ rqkwhB ftek; ftu wdd fwbdh j?. Bkb jh ezgBh b'eK ~ tfXnk g”FfNe nkjko th gqdkB eo ojh j?.t/IeN/Fto j?ufoi gqkJht/n fbfwN/v B/ wjkokFNo, wZX gqd/F ns/ Gkos d/ dZyDh okik ftu nkgD/ g'bNoh gfoukbBK dk nkXko oZfynk j?. www.fasalkranti.com

c;b eqKsh

fd;zpo 2018 23


ezgBh ;wkuko

www.fasalkranti.com

o?fb; d/ T[sgkdK Bkb tXkU c;b T[sgkdB fe;kBK dk g;zdhdk poKv j? e'mkoh e'mkoh ro[g feqFh y/so ftu eqKshekoh pdbkn ns/ rkjeK d/ p/jso T[sgkd d/D d/ T[d/F Bkb ;Ekfgs j'Jh ;h. nZi e'mkoh ro[Zg fe;kBK d/ ;G s'I Go';/wzd poKvK ftu'I fJe j?. Gkos ftu wjkokFNo oki d/ ;'bkg[o fib/ ftu nkgD/ ;[go T[BZs, T[u seBheh :{fBNK d/ Bkb, e'mkoh ro[Zg g{o/ d/F ftu fe;kBK ~ vhboK, ftsoeK okjhI T[sgkd T[gbpX eokT[Idh j?. e'mkoh nkgD/ rkjeK dh ;wZf;nk ~ jZb eoB bJh rkje ;/tk th gqdkB eodh j? sKfe rkjeK ~ T[sgkd ;pzXh ;kohnK ikDekohnK fdZshnK ik ;eD. fJj ro[Zg w[Zy o{g Bkb fszB v'w/B :kBh f;zukJh ftu gq:'r j'D tkb/ ;G soQK d/ gkfJg;, ghth;h gkfJg; ns/ e/pbK dk tgko eodh j/. Bkb jh pj[s finkdk ;Nhesk d/ Bkb T[sgkfds T[sgkdK dk ;zukbB eodh j?. fszB' jh v'w/B pj[s b'efgqn jB. feqFh ftu ;;sh ;wkXkB gqdkB eoB bJh T[g:[es seBhe, v{zxh ;ou ns/ nkXkoG{s ;zouBk dk T[g:'r eoe/ ezgBh f;zukJh ;zpzXh nB/e gqeko d/ gkfJgK dk fBowkD ns/ tzv eodh j?. jkb jh ftu ezgBh B/ n?ro' ftiB feqFh w/b/ ftu ezgBh B/ nkgD/ ;Nkb okjhI fe;kBK nZr/ nkgD/ T[sgkd gq;s[s ehs/.

o?fb;, NkNk fJzNogqkfJ} NkNk e?fweb; dh ;jkfJe ezgBh j?. fJj Gkos dh nkr{ c;b ;[oZfynk ezgBhnK ftu'I fJe j?. o?fb; fJzvhnk d/ 2300 fv;NqhfpT{No g{o/ d/F ftu 40000 s'I finkdk y[dok ekT[INo se gj[zud/ jB fijV/ Gkos d/ 80% s'I finkdk fib/ eto eod/ jB. o?fb; Gkosh feqFh dh v{zxh ;wM, r[DtZsk:[es feqFh o;kfJD, poKfvzr ns/ wkoehfNzr ;gFfb;Nsk ns/ ftnkge c;b d/yGkb ;wkXkBK d/ nkgd/ wip{s T[sgkd g'oNc'bhU d/ Bkb brksko tkX/ bJh ikfDnK iKdk j?. o?fb; fe;kB e[Nzp gq'rokw okjhI brGr fJe fwfbnB fe;kBK se nkgDh gj[zu pDkJ/ j'J/ jB. fJe nB[wkB d/ w[skfpe brGr gzi fwfbnB fe;kBK ~ o?fb; d[nkok gqdkB ehs/ rJ/ feqFh ;wkXkB s'I bkG j[zdk j?. ezgBh ~ feqFh y/so ftu T[sfeqFN :'rdkB d/D bJh eJh g[o;ekoK Bkb ;BwkfBs ehsk frnk j?. fit/I ;kb 2015 ftu ;G s'I T[Zsw ezgBh Fq/Dh ftu Gkos dk ;G s'I Go';/:'r pokv g[o;eko fwfbnk. fcZeh e?fweb; n?Iv g?No'e?wheb; d[nkok ;kb 2015 ftu n?ro'e?fweb; ;?eNo ftu ;G s'I T[sw T[sgkd fJB't/No bJh ntkov; fdsk frnk. tgko T[sfeqFNsk bJh ;hnkJhnkJh g[o;eko fwfbnk.

e?B pkfJUf;; c;b ;[oZfynk bJh jw/FK fsnko e?B pkfJUf;; yk; o{g Bkb feqFh pkfJUN/e ezgBh j? fijVh g”d g”FD ns/ ehN gqpzXB d/ y/so ftu T[sfeqFN ezw eo ojh j?. e?B pkfJUf;; wkfJeq'fpnb fJBg[N ns/ p/jso seBhe d[nkok g”fdnK dh ;[oZfynk ns/ T[jBK dh T[gi Fwsk tXkT[D bJh gqshpZX j?. Bkrg[o ftu nk:'fis feqFh w/b/ ftu ezgBh gqshfBXh B/ dZf;nk fe ;kvk T[d/F fe;kBK dh T[gi ~ finkdk eoB ftu wdd eoBk j? ns/ Bkb jh nzB ftu ifjohb/ ntF/FK ~ xZN eoBk j?. n;hI fwZNh dh ;/js gqpzXB bJh i?t-T[otoe, i?t-ehNBkFeK ns/ ;/tktK fij/ nfGBt gqwkfDs feqFh fJBg[N dk fBowkD eod/ jB. tXdh nkpkdh ~ nzB dh g{osh eoBk fJe u[B”sh j?. fJ; tXdh nkpkdh ~ ytkT[D bJh, fe;kBK dh feqFh T[gi ~ 80 s'I 100 gqshFs se tXkT[Dk j?. T[jBK B/ fejk fe f;oc T[otoeK, ehNBkFeK ns/ o;kfJDK d/ nzXkX[zX gq:'r eoe/ g?dktko tXkT[Dk T[fus jb BjhI j?. nfijk eoe/, n;hI nkgDh T[gikT{ iwhB ~ Gkoh B[e;kB gj[zuk oj/ jB. fJ;d/ Bkb jh ib, tk:{ ns/ ;/js ~ B[e;kB j' fojk j?. e?B pkfJUf;; fJjBK ;wZf;nktK bJh T[g:[es ;wkXkB gqdkB eo fojk j?. e?B pkfJUf;; d' dFeK sI' finkdk ;wI/ se ;e{FwihtK d/ Bkb ewz eo fojk j.? n;hI phi sI' c;b bJh TB[sZ wkfJef'qpnb seBhe dh gF/eF eod/ jK. jkJh-Ne/ Ts[gkdK ftu go[;eko ftis/k ns/ gN/NI? gfqen q ktK dk Tg[:r ' eoe,/ ;e{Fw ihtK d/ uf[Bdzk ns/ eF[b Tg[Gd/K dh fJe bVh fsnko ehsh iKdh j.?

24

c;b eqKsh

fd;zpo 2018

www.fasalkranti.com


ਇੰਟਰਿਵਊ

www.fasalkranti.com

;w/I dk fdqFNhe'D n?ro' ft}BL vkH;hHvhHwk:h wjkokFNo d/ Bkrg[o ftu nk:'fis feqFh w/b/ n?ro' ftiB ftu c;b eqKsh d/ ;hBhno ;zgkde vkH oftzdo s/tfsnk B/ n?ro' ftiB d/ ;bkjeko gfoFd d/ u/now?B vkH ;hHvhHwk:h Bkb T[jBK d/ ftukoK ~ ikBD dh e'fFF ehsh. vkH ;hHvhHwk:h B/ fejk fe n?ro' ftiB dh F[o{nks dk f;oc we;d fe;kBK ~ finkdk s'I finkdk T[; seBhe d/ pko/ ftu dZ;Dk j?, fi; Bkb T[j nkgDh nkwdBh ~ finkdk eo ;eD. i/ n;hI ftdoG dh rZb eohJ/ sK T[E/ pkokBh y/sh dk w[Zdk j?. pkokBh y/sh s'I ;kvk Gkt T[; irQk s'I j?, fiE/ y/sh, pkfoF s/ nkXkfos j[zdh j?. ftdoG ftu f;zukJh dh ;wZf;nk pj[s j? go fe;kB T[E/ egkj, ;'fJnkphB, nojo bkT[Id/ jB. pkokBh y/sh ftu e[M ;kb pj[s tfXnk nkT[Id/ jB sK e[M ;kb pj[s p[o/ th j[zd/ jB. fJjBK c;bK d/ yokp j' ikD Bkb iK g?dktko Bk j'D Bkb fe;kB nkswjZfsnk eoB bJh wip{o j' iKd/ ;B. fJ; ftF/ s/ fBfsB rveoh ih B/ nEZe e'fFFK ehshnK, T[;d/ pknd fJjBK ;ko/ ekoBK ~ jZb eoB bJh n;hI n?ro' ftiB dh ;EkgBk ehsh. fJ;dh ;EkgBk d/ fgZS/ ;G s'I tZvk ekoB fJjh ;h fe fe;kB Gok y/sh d/ fJbktk eh nfijk eoB fi; Bkb fe T[jBK dh nkwdBh www.fasalkranti.com

tXkJh ik ;e/. n?ro' ftiB ~ n;hI w[Zy s”o s/ fszB fjZf;nK ftu tzfvnk j?. ;G s'I gfjbK nkT[Idk j? gqdoFBh. s[;hI t/fynk j? fe n?ro' ftiB ftu n;hI finkdk s'I finkdk ezgBh d/ ;Nkb brtkT[Id/ jK, fi; Bkb fe fe;kB Gok BthnK seBheK ~ t/y ;eD ns/ T[; s'I j'D tkb/ bkG dh g{oh ikDekoh b? ;eD. d{ik w[Zy Gkr feqFh ekoiFkbk j?. n?ro' ft}B ftu n;hI 22 nbr nbr ftfFnK s/ feqFh ekoiFkbk dk nk:'iB eod/ jK. fJ; ekoiFkbk ftu n;hI feqFh ;g?Ffb;NK ns/ ;cb fe;kB GoktK ~ p[bkT[Id/ jK. ;ko/ b'e ;zpfXs y/so dh ;koh ikDekoh b?Id/ jB. n;hI t/fynk fe v/noh tgko ~ eoe/ th fe;kB Gok nkgDh nkwdBh tXk ;ed/ jB. go fJE/ v/noh e/Ido th finkdk BjhI ;B fJ;bJh n;hI v/noh ekBcoz; dk nk:'iB ehsk. j[D fijV/ fe;kB GoktK ~ v/noh Bkb ;zpzXh e'Jh ;wZf;nk j[zdh j? sK fJE/ w”i{d ;g?Ffb;N T[jBK dk jZb eo fdzd/ jB. fe;kBK dh w{b ;wZf;nk dk fJbki n?ro' ftiB j? ns/ fJ; rZb ~ fe;kB Gok ;wM rJ/ jB. fJjh ekoB j? fe fszB fdBhI fJ; w/b/ ftu

5 bZy fe;kB Fkfwb j[zd/ jB ns/ nkgDk frnkB tXk e/ iKd/ jB. fJ; tko n;hI ;'funk fe fe;kB GoktK bJh fJe ;?INo pDkJhJ/ fi; ftu T[jBK bJh jo wjhB/ feqFh ekoiFkbk dk nk:'iB ehsk ikJ/. fJ; Bkb fJj j't/rk fe n;hI T[jBK ~ f;XKsK d/ Bkb ftjkfoe o{g Bkb uhiK ftyk ;eKr/. fi; s'I fe;kB finkdk s'I finkdk feqFh dh ikDekoh gqkgs eo ;ed/ jB ns/ T[BZs y/sh eo ;ed/ jB. phNh egkj d/ pko/ g[ZSD s/ vkH;hHvhHwk:h B/ fejk fe ;k~ fJE/ brGr 15 ;kb j' rJ/ jB phNh egkj dh y/sh eod/ j'J/ ns/ fJjBK ;kbK ftu T[sgkdB dh fdqFNh s'I fJj p/jZd tfXnk j? go fgSb/ ;kb s'I e[M ;wZf;nk egkj ftu nkJh j? ns/ T[j j? fgze p'bt'ow ns/ tkfJN cbkJh. n;hI e/Idoh egkj ;z;EkB nB[;zXkB ftu egkj dh nfijh fe;w ftef;s eo oj/ jK fi; Bkb n;hI fJjBK ;kohnK ;wZf;nktK s'I S[Nekok gk ;eKr/. fi;d/ Bshi/ ti'I egkj fe;kBK ~ fJ;dk finkdk s'I finkdk ckfJdk fwb ;e/rk. fNze{ e[wko gZsoeko

c;b eqKsh

fd;zpo 2018 25


ਇੰਟਰਿਵਊ

www.fasalkranti.com dk ;kb 2017-18 ftu NoB Uto brGr 1450 eo'V d/ nk;gk; j?. 2022 ftu fiE/ nkgd/ ;cbskg{oD 50 ;kb g{o/ j' oj/ jB T[E/ 2022 se fe;kBK dh nkwdBh d'r[Dh eoB dh rZb th ;oeko d[nkok ehsh ik ojh j?. s[;hI fe;kBK dh nkwdBh d'r[Dh eoB bJh eh yk; eo oj/ j'< n;hI fe;kBK bJh fJ; ;kb s'I jh fJe nfGnkB F[o{ eo oj/ jB. pdbd/ ;w/I d/ Bkb fe;kB Bt/I o;kfJD dh wzr eodk j?, n;hI fe;kBK dh wzr ~ fXnkB ftu oZyd/ j'J/ e[M Bt/I o;kfJD tkb/ T[sgkdK ~ pkiko ftu T[skfonk j?. fi;dk T[g:'r eo fe;kB bkG b? oj/ jB. fJ; ;kb n;hI 13 Bt/I T[sgkdK ~ bKu ehsk j?.

;zebg d/t/rk fe;kBK ~ fJe jh SZs j/mK ;kohnK ;/tktK- ;[fozdo wZN{ feqFh o;kfJD n?e;g'oN gqkJht/N fbfwN/v Gkos dh nkr{ feqFh o;kfJD fBowksk ezgBh j/. ezgBh rb'pb gZXo s/ s/ih Bkb nkgDk tgko tXk ojh j?. fgSb/ eJh dFeK s'I fJj ezgBh fe;kBK ~ p/jso T[sgkd ;w/s T[BZs ikDekohnK gqdkB eo ojh j?. brksko e'fFFK d/ ubd/ feqFh o;kfJD dk tgko Gkos ;fjs d{i/ 40 d/FK ftu th j?. nzso-okFNoh gZXo s/ feqFh o;kfJDL- feqFh o;kfJD n?e;g'oN gqkJht/N fbfwN/v (izw{ eFwho) jKr eKr ftu, J/ nko n?ro'e/w (phHvh) fbfwN/v, pzrbkd/F ftu ns/f eqFh o;kfJD (B/gkb) fbfwN/v B/gkb ftu ekoiFhb j?. fe;kBK d/ ftu b'efgqn fJj ezgBh, y/sh Bkb i[VhnK ;G ;wZf;nktK dk jZb eoB ftu ;eFw j?. ;ys r[DtZsk ezNo'b NhwK d/ sfjs Gkos d/ fGzB ;EkBK s/ ezgBh B/ w?B{c?eufozr

26

c;b eqKsh

fJekfJnK ;Ekfgs ehshnK jB, fiE/ ftFt gZXoh ehNBkFeK, eteBkFeK, g”Fe sZsK ns/ ghihnko dk T[sgkdB eodh j?. ezgBh d/ pko/ ftu vhN/b Bkb ikBD bJh c;b eqKsh dh Nhw B/ ezgBh d/ BkoE i'B d/ fpiB; j?v ;[fozdo wZN{ Bkb rZbpks ehsh. g/F j? T[jBK Bkb j'Jh rZbpks d/ e[M gqw[Zy nzFHHHH ezgBh dh F[o{nks ed'I ns/ fejBK T[d/FK Bkb j'Jh< ezgBh dh F[o{nks 1972 ftu j'Jh. fJ;d/ u/now?B ns/ n?wvh ns[b u{ohtkb jB ns/ fJ;d/ n?r}hfeT{fNt vkfJo?eNo oki/F nrotkb jB. ezgBh dh F[o{nks n?ro' e?fweb; d/ Bkb fpjko oki s'I j'Jh ;h. ;kb 2022 ftu ;kv/ 50 ;kb g{o/ j' oj/ jB. ro[Zg

fd;zpo 2018

n;hI nkgD/ ;ko/ T[sgkdK ~ r[DtZsk:[es pDk oj/ jK. r[ioks ftu n;hI ;G s'I tZvk w?B{c?eufozr :{fBN ;Ekfgs ehsk j?. n;hI T[E/ ;kok N?eBheb ns/ okn w?Nhfonb pBkT[Dk F[o{ ehsk j?. nkrkwh iBtoh wjhB/ ftu n;hI 15 N?eBheb ~ pDke/ g{o/ d/F ftu bKu eoB dh :'iBk pDk oj/ jK. feqFh o;kfJD n?e;g'oN gqkJht/N fbfwN/v dk gq'ckfJb eh j?< feqFh o;kfJD gkos ftu 7t/I doi/ s/ j?. n;hI 34 d{i/ d/FK Bkb tgko eo oj/ jK. T[jBK d/FK ftu ;fEs nkgD/ nkfc;K d[nkok n;hI nk:ks fBo:ks dk ezw th eo oj/ jK. Gkos ftu ;kv/ 7 w?B{c?eufozr :{fBN fit/I- izw{ eFwho (e[mtk, ;Kpk), fpjko ns/ r[ioks d/ fszB fifbnK ftu jB fiE/ n;hI nkgd/ T[sgkdK ~ tZv/ g?wkB/ s/ pDkT[Id/ jK. fgSb/ ;kb n;hI d[ji (r[ioks) ftu nkgDk BtK :{fBN F[o{ ehsk j? fiE/ 13 N?eBheb dk fBowkD j' fojk j?. T[;~ n;hI ibdh bKu eoKr/. fe;kBK ~ f;Zfyns eoB bJh s[;hI eh eo oj/ j'< fe;kBK ~ f;Zfyns eoB bJh n;hI jo oki ftu nkgDk chbv vht?bgw?IN dk ezw F[o{ ehsk j?. fe;kBK ~ n;hI ;hiB d/ fj;kp Bkb Nq/fBzr

www.fasalkranti.com


ਇੰਟਰਿਵਊ

www.fasalkranti.com fdzd/ jK. Nq/fBzr gq'rokw d/ nzsors n;hI fe;kBK ~ tfXnk fe;w d/ phi, ykd ns/ d{i/ o;kfJDK d/ gq:'r eoB dh ikDekoh fdzd/ jK. Bkb jh c;b ;[oZfynk d/ bJh fejVhnK fejVhnK dtkJhnK dk ed'I fSVekn ehsk ikJ/ fJ;dh th ftXh nB[;ko ikDekoh fdzd/ jK. e[M ;kb gfjbK d/ o?Ifezr ftu n;hI 10t/I ;EkB s/ ;h go 2017 d/ o?Ie ftu n;hI 7t/I Bzpo s/ jK. 2022 se T[whd eod/ jK n;hI shi/ o?Ie s/ j'tKr/. feqFh o;kfJD d/ Bkb fezBhnK f;;No eB;oB ezgBhnK fwb e/ ezw eo ojhnK jB< feqFh o;kfJD d/ Bkb gzi f;;No ezB;oB ezgBhnK fwbe/ ezw eo ojhnK jB. fijBK ftu feqFh o;kfJD n?e;g'oN gqkJht/n, n?ro' bkfJc, No{bh B'b/N (:{Zn?; p/;v ezgBh), ;zebg foN/g ;N'b j? ns/ Gkos ;oeko d[nkok gqwkfDs ;kvh nko n?Iv vh feqFh pkfJUN?e j? fijVh T[u gZXo dh fo;ou eodh j?. n;hI :{ n?; dh n?ro'Bk; ezgBh Bkb NkJhnZg ehsk j?. n?ro'Bk; i?fte

GO FOR SOIL TESTING www.fasalkranti.com

T[sgkd pDkT[Idh j?. n;hI fwbe/ eki{eh ns/ w;keh Bkwe T[sgkd pDkfJnk j?. fJj fszB' T[sgkd fe;kBK bJh ekch ckfJd/wzd jB. fJjBK fszBK T[sgkdK Bkb g?dktko 20% se tX iKdh j?. fJj T[sgkd Gkos ;oeko s'I gqwkfDs j? ns/ fJj coNhbkfJ}o n?eN d/ nzsors nkT[Id/ jB.

Bkb ;g/no; N{b; th gqkgs j' ;eDr/. Bkb jh e?Nb chv th fe;kBK ~ nvhFBb o{g ftu fwb/rk. 24 fd;zpo ~ fe;kB fdt; d/ w”e/ s/ n;hI jo oki ftu w[cs ;/cNh ckowo feN gqdkB eoKr/. ;kvk fJj nfGnkB brksko ikoh oj/rk.feqFi eh j?< fJ;d/ pko/ vhN/b ftu dZ;'.

fe;kBK bJh s[;hI eh BtK eo oj/ j'<

;kv/ seBheh ;fj:'r bJh nwoheB ezgBh ghvpfbT{;hdq gqkfJ; tkNo e{go j?.

n;hI fe;kBK ~ p/jso T[sgkd ns/ ;[ftXk gqdkB eoB bJh ezw eo oj/ jK. fe;kBK ~ fwZNh dh ;/js iKu s'I b? e/ d{ihnK ;wZf;nktK bJh ;zebg foN/b ;N'o pDkJ/ jB fijV/ fe;kBK ~ fJe jh Ss j/mK ;G soQK dhnK ;[ftXk d/D ftu ;eFw jB. 6 ;N'o gzikp ftu, 5 ;N'o wZXgqd/F ftu jB. fJ; oph ;hi d/ d”okB fJj ;zfynk tXe/ 25 d/ brGr j' ikJ/rh. nkT[D tkb/ fszB ;kbK ftu n;hI 2000 ;zebg ;N'o y'bD dk beF oZfynk j?. fJjBK ;N'oK okjhI fe;kBK ~ fJe jh Ss j/mK e[nkfbNh gq'veN, poKv gq'veN, coNhbkfJ}o, phi d/

SAVE FERTILIZER

fJ; ;kb n;hI feqFi d/ BK Bkb nkgDk poKv ukb{ ehsk j?. feqFi poKv ~ d[fBnK ftu wFj{o i/ vpfbT{ E'wg;B B/ ;zefbs ehsk j?. fJ; ;kb jh n;hI feqFi d/ Bt/I b'eK ~ rb'pb gZXo s/ bKu eo oj/ jK. feqFi dk wsbp r[DtZsk ns/ Go';k j?. n;hI ukj[zd/ jK fe fe;kB feqFi s/ ftFtk; eoB. id'I ;kvk e'Jh eowukoh fe;kBK d/ ftu ikJ/ sK fe;kBK ~ fJj bZr/ fe feqFi j? sK fceo dh e'Jh rZb BjhI. ftfgB fwFok ;hBhno gZsoeko c;b eqKsh, BthI fdZbh

SAVE MONEY

SAVE EARTH

c;b eqKsh

fd;zpo 2018 27


ਇੰਟਰਿਵਊ

www.fasalkranti.com

y[Fjkbh dk gqshe j? b/we/BL ;zi/ eg{o b/we/B gkozgfoe o{g Bkb nfGBt ns/ g/F/to y/sh bJh feqFh T[geoDK ftu fJe ftFt-ftnkgh ezgBh j?. ezgBh fJe ;g?Ffb;N d/ o{g ftu 60 d/FK ftu w”i{drh d/ Bkb :{og dhnK nkr{ ezgBhnK ftu'I fJe j? ns/ 360 fwfbnB :{o' s'I finkdk dk eko'pko j?. ezgBh dk w[Zy dcso nbg/B, iowBh ftu j?. b/we/B fJzvhnk n?ro' fJe[fJgw?IN gqkJht/N fbfwN/v (n?bnkJhghn?b), b/we/B dh 100% ;jkfJe ezgBh dk fi;dk w[Zy dcso p[Nht'oh Bkrg[o, wjkokFNo ftu j?. b/we/B fJzvhnk B/ nr;s, 2010 ftu 20,000 tor whNo d/ y/so ftu nkgDh w?B{c?eufozr fJekJh F[o{ ehsh ;h. ;w/I d/ Bkb j'o ft;sko j[zdk frnk ns/ ezgBh dk tgko tXdk ubk frnk. c;b eqKsh dh Nhw Bkb rZbpks eod/ j'J/ b/we/B d/ ;/b; ;oft; n?Iv wkohefNzr j?v ;zi/ eg{o B/ dZf;nk fe b/we/B dh F[o{nks 2010 ftu j'Jh. g{oh soQK tgko 2012 ftu F[o{ j'fJnk. fJ; soQK ;k~ tgko eod/ j'J/ S/ ;kb j' rJ/ jB. b/we/B rb'pb gZXo s/ fszB soQK d/ fJe[fJgw?IN bJh ikfDnk ikdk j?. gfjbh ;hv pq?v gqhgo/FB, fJ;dk wsbp fJj j'fJnk fe id'I n;hI gfjbh c;b eZNe/ d{ih c;b dh fsnkoh eod/ jK sK T[; ;w/I gq:'r j'D tkb/ fJe[fJgw?IN n;hI pDkT[Id/ jK. d{ih Fq/Dh ftu n;hI ;hvfvqb wFhB pDkT[Id/ jK, fi; ftu we?Bheb s'I b? e/ fBT{w/Nheb ;hvfvqb j[zd/ jB. shih Fq/Dh ftu n;hI c;b ;[oZfynk d/ T[sgkd pDkT[Id/ jK. Gkos ftu ;G s'I gfjbK n;hI jkJhvq'fbe

28

c;b eqKsh

foto;hpb d' n?wph ns/ fszB n?wph d/ gbkT{ bKu ehs/. fJ; ;kb n;hI ft;sko eod/ j'J/ uko n?wph d/ foto;hpb gbkT{ pkiko ftu T[sko/ jB. uko n?wph d/ gbkT{ n;hI gzikp ftu d/ oj/ jK feT[Ife T[E'I dh fwZNh jbeh j?. fJ;d/ fJbktk n;hI nukN Bkwe ebNht/No pDkT[Id/ jK fijVk T[u r[DtZsk:[es ebNht/No j?. fJj fszB soQK d/ ezwK fit/I i[skJh eoBk, fwZNh ~ G[oG[ok pDkT[Dk ns/ fwZNh ~ ;wsb eoB dk ezw fJeZmk eodk j/. n;hI gkto j?o' ~ th gbkfJN d/ BK Bkb Gkos ftu t/u oj/ jK. ;kvk finkdkso tgko gbkT{ dk j?. fJ; ;kb n;hI 110% d/ tkX/ Bkb tgko ehsk j?. fJ; ;kb gbkT{ dh ;G s'I finkdk fteoh Gkos ftu j'Jh. Gkos ;oeko dh c;b ntF/F gqpzXB :'iBk d/ ubd/ fJ; tko n;hI gzikp ns/ jfonkDk ftu ;G s'I finkdk gbkT{ dh fteoh ehsh j?. fizB/ gbkT{ dh fteoh fJjBK okiK ftu j'Jh j? T[jBK ftu 60% fjZ;/dkoh ;kvh j?. fgSb/ fJe ;kb ftu n;hI B?Ntoe s/ finkdk ezw ehsk j?. fiE/ fes/ th vhbo B?Ntoe BjhI ;h T[E/ n;hI vhbo B?Ntoe yVk ehsk j?. 2018 ftu ;kvk g{ok fXnkB e;Nwo e/no n?eNhftNh s/ jh fojk j?. d{ihnK ezgBhnK e;Nwo e/no n?eNhftNh s/ fXnkB BjhI d/ ojhnK ;B fJ;bJh n;hI T[; gk;/ fXnkB fdZsk. id'I n;hI fe;/ rkje ~ T[sgkd fdzd/ jK sK fJe jcs/ d/ nzdo jh n;hI nkgDh Nhw d[nkok T[;~ bkT[Id/ :kBh T[;dk fJz;Nkb/FB eod/ jK. sKfe Nq?eNoK d/ Bkb T[j ;jh soQK ezw eo ;eB ns/

fd;zpo 2018

;jh Bshi/ fwb ;eD. n;hI fBoXkfos ntXh d/ nzdo jh T[;~ d' w[cs ;oft; th fdzd/ jK ns/ fJe ;kb dh tkozNh th. jkbKfe jkb/ se ;kv/ T[sgkdK ftu e'Jh fFekfJs BjhI nkJh j?. jK, tZvhnK wFhBK jB fJ;bJh e'Jh rkje id'I ;jh sohe/ Bkb T[;dk fJ;s/wkb BjhI eodk sK d' uko fFekfJsK nk iKdhnK jB. n;hI T[jBK fFekfJsK ~ d{o eod/ jK ns/ nkgD/ rkjeK dk g{ok fXnkB eod/ jK. ;kv/ fJwgbhw?IN dk ;G s'I finkdk tgko ;pf;vh okjhI j[zdk j?. n;hI nkgDh Nhw ~ jw/FK ;bkj fdzd/ jK fe s[;hI B?fseskg{oB tgko eo'. e'Jh rbs ezw Bk eo'. feT[Ife id'I n;hI ftGkr d/ Bkb rbs eoKr/ sK ftGkr ;kvk ;kE BjhI d/t/rk. fJ;d/ fJbktk rkjeK s/ th fJ;dk p[ok n;o g?Idk j?. ;kv/ rkje d{i/ ftneshnK ~ th b/we/B d/ gbkT{ b?D dh ;bkj fdzd/ jB. T[;dk ekoB fJj j? fe ;kv/ gbkT{ pj[s jh tfXnk r[DtZsk d/ jB. jK, fJe rZb j? fe ;kv/ gbkT{ wfjzr/ io{o jB go ;kv/ fgnkT{ dh bkfJc th pj[s finkdk j[zdh j?. ;kv/ gbkT{ ftu 10 ;kb se e[M j[zdk jh BjhI j?. ;kv/ gbkT{ d/ wfjzrk j'D dk ekoB fJj th j? fe ;kv/ gbkT{ iowB seBhe Bkb pDd/ jB. w?Nhfonb th d{i/ gbkT{ d/ w[ekpb/ ekch tfXnk ns/ wip{s j[zdk j?. p'o'B ;Nhb dk gq:'r n;hI nkgD/ gbkT{ ftu eod/ jK. finkdkso n;hI p'o'B ;Nhb ~ fJzg'oN eod/ jK. p'o'B ;Nhb d/ fJbktk, ;kv/ gbkT{ ~ ;zg{oB jkovfBzr d/D eoe/ fJj fx;d/ xZN jB ns/ Bkb Bkb ekch bzp/ ;w/I se rkjeK www.fasalkranti.com


ਇੰਟਰਿਵਊ

www.fasalkranti.com dk ;kE fdzd/ jB. gbkT{ ftu bZr/ j'J/ finkdkso t?o/pb gkoN; ~ p'bN d[nkok i'fVnk iKdk j? (t?bfvzr BjhI eod/ jb) fi;~ rkje b'V g?D s/ nk;kBh Bkb pdb ;eD. :kBh nBikB ftnesh th BN p'bN y'be/ e'Jh th gkoN pdb ;edk j?. n;hI ;[oZfynk dh fdqFNh s'I Fhno p'bN w[jZfJnk eokfJnk j?. fJ; s'I ckfJdk fJj j[zdk j? fe i/ finkdk v{zxkJh se is[kJh eod/ ;wI/ eJ'h gEZo iK eJ'h di{h oe[ktN nk ikdh j? sK n;kBh Bkb fpBK gbkT{ ~ Be[;kB gjuz[kJ/ is[kJh j' ;edh j.? n;hI gbkT{ d/ Bkb n?e;Nqk Fhno p'bN feN th gqdkB eod/ jK sKfe rkje fe;/ th p'bN d/ N[ZN ikD s/ nk;kBh Bkb pdb ;e/. Bkb jh n;hI ;g?Bo ;?N, nkgo/No w?B{nb, ;g/no gkN e?Nbkr, roh; ns/ n?INh izr i/b th gqdkB eod/ jK. @@y[Fjkbh s[jkvh T[d/F ;kvk## d/ ;b'rB d/ Bkb n;hI ezw eo oj/ jK. rkje i/ ;jh sohe/ Bkb ;kv/ T[sgkdK dk gq:'r eodk j? sK :ehBB T[;d/ xo y[Fjkbh nkT[Idh j?. feT[Ife ;kv/ T[sgkdK d[nkok y/s tfXnk fsnko j[zdk j? ns/ T[sgkdB finkdk j[zdk j?. T[sgkdB finkdk j'D s/ rkje finkdk g?;k ewkT[Idk j?. T[jBK B/ nkgD/ n?e;ghfon?I; ew fv;gb/ ;?INo ~ tykT[Id/ j'J/ fejk fe b/we/B ;kb

www.fasalkranti.com

1780 s'I jh fJzgbhw?IN pDkT[Id/ nk oj/ jB. 1804 ftu n;hI b/we/B BK Bkb gbkT{ pBkT[Dk F[o{ ehsk. 1925 ftu fJ;~ n;hI g/N?IN ehsk. 1980 ftu n;hI Nq?eNo d/ Bkb uZbD tkb/ Ugb Bkwe gbkT{ dk fBowkD ehsk. nkgNhefte no/Iiw?IN eoe/ Nq?eNo f;ZXk ubdk j?, fJXo T[Xo BjhI j[zdk j?. 1986 ftu n;hI fv;e ebNht/No, 1997 ftu n;hI fBT{w/fNe ;hvfvqb, 2001 ftu ekwg?eN fv;e j?o', 2007 ftu ;gq/no; ns/ 2013 ftu i[J/b NoB ezNo'b gbkT{ bKu ehsk. fJj gbkT{ g{oh soQK ezfgT{NokfJiv j?. fJ;d/ pknd 2016 ftu n;hI Nq?Iv chbv ;gq/no; ns/ 2017 ftu wFhhB nkc dk Jhno x'fFs ehsk frnk ;h. Ugb gbkT{ d' pkNw ns/ fszB pkNw ftu T[gbpZX j?. fszB pkNw d/ gbkT{ ~ ubkT[D bJh 55 s'I 60 n?ugh d/ Nq?eNo dh b'V j[zdh j? id'I fe ;kv/ d{i/ gbkT{ d' pkNw d/ jB fijV/ 50+ n?ugh d/ Nq?eNo Bkb th n;kBh Bkb ubkfJnk ik ;edk j?. fJ; gbkT{ Bkb n;hI 12 fJzu s'I b? e/ 16 fJzu se dh v{zxh i[skJh eo ;ed/ jK. fGzB gqeko dhnK fwZNhnK ftu fJj 10-20 gqshFs finkdk c;b T[sgkdB d/D ftu ;jkfJe j[zdk j?. fJ;d/ gq:'r Bkb Nq?eNo d/ NkfJo dh bkfJc th tX ikdh j?. fJj nkgDh ebk; dk ;G s'I tfXnk gbkT{ j?. fJ;d/

gq:'r Bkb fJzXB ns/ T[otoe ftu 20% dh pus j[zdh j?. fJ;d/ oy-oykn ftu th finkdk you eoB dh b'V BjhI j[zdh j?. gokbh ~ fwZNh ftu dpkT[D bJh fJj gbkT{ ;G s'I finkdk ekoro j?. ;kv/ fizB/ th gbkT{ ns/ T[geoD jB T[j ;ko/ ;oekoh gohyD ;z;EkBK d[nkok gqwkfDs jB. nukN ebNht/No th pj[s tfXnk fJzgbhw?IN j? fijVk fszB ezw fJeZm/ eodk j? ns/ 40-50% se fJzXB pukT[Idk j?. fJj 50% se NkfJo dh bkfJc tXk fdzdk j?. 30-40% dh s/ih Bkb fJj ezw eodk j?. Bkowb ebNht/No s'I gzi r[Dk finkdk fJ;dh bkfJc j?. ;kvk gkto j?o' d/F ftu fte oj/ d{i/ gkto j?o' s'I finkdk p/jso j?. fJ; ftu toNheb pb/v bZr/ jB fijV/ jkovg?B BjhI j'D fdzd/. id'I fe o'Nkt/No dh i[skJh Bkb jkovg?B j' iKdk j?. fJ; gkto j?o' dh i[skJh Bkb gkDh finkdk v{zxkJh se ikdk j? ns/ fwZNh dh Bwh d/o se pDh ofjzdh j?. jkb/ Gkos ftu fJ;dk ubB finkdk BjhI j? go w?~ T[whd j? fe nkT[D tkb/ ;w/I ftu b'e fJ;~ y{p g;zd eoDr/. fJj fe;kBK bJh pj[s jh tfXnk T[sgkd j? fi;dk gq:'r eo fe;kB finkdk bkG gqkgs eo ;ed/ jB. ;who fstkoh ;'Fb whvhnk

c;b eqKsh

fd;zpo 2018 29


ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ

www.fasalkranti.com

ÇÂµÕ Ãëñ ÇÕ§éÈ ÕÅôåÕÅð- ×°ððÅÜ ÇÃ§Ø ÇòðÕ ëðÆçÕ¯à Ç÷ñ¶ ç¶ ÕÃìÅ Õ¯àÕêÈðÅ çÅ

ðÆÃðÚ Ç§ÃàÆÇÚÀÈà, éÅ×ê°ð çÅ ç½ðÅ

éÅñ ÇÕ§éÈ ç¶ ìÈÇàÁ» é§È ܯ ëÅÂÆà¯ëæ¯ðÅ

Á×»ÔòèÈ ìÅ×ìÅé ×°ððÅÜ ÇÃ§Ø ÇòðÕ

ÕÆåÅ Áå¶ éÅñ ÔÆ îÔ»ðÅôàð çÆÁ»

ÇìîÅðÆ ñµ×çÆ ÔË À°Ã 寺 òÆ ðÅÔå ÇîñçÆ

Ãê°µåð Ãòðé ÇÃ§Ø ÇòðÕ çÈܶ ÇÕÃÅé»

ìÅ×ìÅéÆ éÅñ Ãì§èå ÃÇÔÕÅðÆ ÃíÅò» 寺

ÔËÍÇêÛñ¶ E ÃÅñ» 寺 À°Ô Þ¯é¶ ç¶ êðÅñ éȧ

ñÂÆ ÚÅéä î°éÅðÅ ÃÅÇìå Ô¯ ÇðÔÅ ÔËÍÕ°Þ

òÆ ìÅ×ìÅéÆ Ãì§èÆ ÜÅäÕÅðÆ ÔÅÇÃñ

Çìé» Áµ× ñ×ÅÇÂÁ» ÷îÆé ç¶ ÇòµÚ ÔÆ

ÇòñµÖä Õðé çÅ ô½§Õ Áå¶ ìÅ×ìÅéÆ ÇòµÚ

ÕÆåÆÍÀ°Ôé» é¶ ëðòðÆ B@@E à¯ð»à¯ Áå¶

òÅÔ ðÔ¶ ÔéÍÞ¯é¶ çÆ êðÅñÆ çÆÁ» ×µá»

ð°ÚÆ é¶ ×°ððÅÜ ÇÃ§Ø éȧ ê§ÜÅì

B@A@ òËéÕÈòð ÇòµÚ ÁË×ð¯àËÕ î¶ñ¶ 寺

ìéÅÀ°ä 寺 ÇÂñÅòÅ ÔËêÆ ÃÆâð îôÆé éÅñ

ÁË×ðÆÕñÚðñ ï°ÈéÆòðÇÃàÆ ç¶ Ã§êðÕ

ìÅ×ìÅéÆ Ãì§èÆ éòÆéåî åÕéÆÕ» ìÅð¶

ÕäÕ çÆ ÇìÜÅÂÆ Õðç¶ ÔéÍ Þ¯é¶ ç¶ êðÅñ

ñÂÆ êz¶Çðå ÕÆåÅÍAIGG-GH ÇòµÚ ÁÅêä¶

ÜÅäÕÅðÆ ÔÅÇÃñ ÕÆåÆÍéÇÔðÆ êÅäÆ çÆ

éȧ ÇÕ§éÈ ç¶ ìÅ× ÇòµÚ îµñÚ ç¶ å½ð å¶ òÆ

Ç×ÁÅé ÇòµÚ òÅèÅ Õðé ñÂÆ ÇÂÔé» é¶º

ØÅà Áå¶ èðåÆ Ô¶áñÅ êÅäÆ Ú§×Å éÅ Ô¯ä

ÇÂÃå¶îÅñ ÕðÕ¶ êÅäÆ çÆ ìµÚå ç¶ éÅñ

ê§ÜÅì ÁË×ðÆÕñÚðñ ï°ÈéÆòðÇÃàÆ å¯º

ÕÅðé À°é» 鶺 ìÅ×ÓÚ âÇðµê ÇÃÃàî

éÅñ éçÆé» çÆ ð¯ÕæÅî Ô°§çÆ ÔËÍ

êµåð ÇòÔÅð ðÅÔƺ ÇÃÖñÅÂÆ ÔÅÇÃñ ÕÆåÆ

ñ×ÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍÇÜà ÕðÕ¶ Ö¶åÆï¯×

Áå¶ ÇòÇ×ÁÅéÕ ñÆÔ» å¶ Ö¶åÆ Õðé çÅ

êÅäÆ çÆ F@ êzåÆôå åµÕ ìµÚå Ô§°çÆ ÔË,

êzä ÕÆåÅÍÇÂà ò¶ñ¶ ×°ððÅÜ ÇÃ§Ø D@ ¶Õó

ëðÈà Õ°ÁÅñàÆ Ú§×Æ ìäçÆ ÔË, ëðÈà ÇÕðçÅ

ܵçÆ ÷îÆé ÇòµÚ Ö¶åÆ Õð ðÔ¶ Ôé, ÇÜÃ

éÔƺ Áå¶ Ú§×Æ Õ°ÁÅñàÆ ÕðÕ¶ ÕÆîå òÆ

ÇòµÚ¯º BA ¶Õó ðÕìÅ ÇÕ§éÈ çÆ ÕÅôå

Ú§×Æ ÇîñçÆ ÔËÍâÇðê ԶỠñµ×¶ ÇÕ§éÈ ç¶

ÁèÆé ÔË Í

ìÅ× ÇòµÚ ðÃÅÇÂäÕ ÖÅç âÇðêð ðÅÔƺ ç¶

À°é» é¶ òÖ òµÖ ÁçÅÇðÁ» 寺 Ç×ÁÅé ÔÅÇÃñ Õð Õ¶ ìÅ×ìÅéÆ ÇòµÚ ê°ñ»Ø» ê° µ àÆÁ»ÍAIID ÇòµÚ ÃË º àðñ ÇÃàðÃ

30

c;b eqKsh

ÇçµåÆ Ü»çÆ ÔË ÇÜà ÕðÕ¶ ÖÅç çÆ ò¶Ãà¶÷ òÆ ìÚçÆ ÔËÍ âÇðê ðÅÔƺ ìÈචé§È êÅäÆ òÆ ÃÔÆ îÅåðÅ Ú ÇîñçÅ ÔË, Ö°µñ·Å êÅäÆ ñµ×ä

fd;zpo 2018

À°Ôé» é¶ êñ»à¶ôé ÇÂà åð·» ÕÆåÆ ÔË ÇÕ ìÅ× ÇòµÚ ÔòÅ Áå¶ ð½ôéÆ çÅ êzòÅÔ ÃÔÆ ã§× éÅñ Ô¯ ÃÕ¶ÍF îÆàð ï C îÆàð ç¶ ëÅÃñ¶ å¶ ñµ×¶ ìÅ× ÇòµÚ ÕåÅð» À°µåð çµÖä ÇçôÅ ÇòµÚ ñ×ÅÂÆÁ» ×ÂÆÁ» ÔéÍÇÕ§éÈ ç¶ ìÅ× ÇòµÚ ÇÃëÅðô Áé°ÃÅð ìÈÇàÁ» çÆ Õ»à-Û»à Õð ÇçµåÆ Ü»çÆ ÔËÍ ÇÕ§éÈ ç¶ ìÈÇàÁ» çÆ Õ»à-Û»à éȧ À°Ô ÖÅà åðÜÆÔ Çç§ç¶ Ôé å» ÇÕ ìÅ× ÇòµÚ è°µê www.fasalkranti.com


ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ

Áå¶ ÔòÅ çÅ êzòÅÔ Ô¯ ÃÕ¶¶ÍÀ°é» òµñ¯º

ìµÚå ìó¶ òèÆÁÅ ã§× éÅñ Ô¯ ðÔÆ ÔËÍ ÇÂÔ

çòÅÂÆ ç¶ ÃÕÅðÅåîÕ êzíÅò ÃçÕÅ ÇÂÃ

çØä¶ ìÅ× ÇòµÚ êµá¶ Õµàä òÅñ¶ ðÆêð é§È

îôÆé ê§Ü åð·» çÆ ×ð¶Çâ§× ÕðçÆ ÔËÍÇÂÔ

çòÅÂÆ çÆ ÇÃëÅÇðô ê§ÜÅì ÁË×ðÆÕñÚðñ

I@ ç¶ Õ¯ä å¶ ÁËâÜÃà ÕðÕ¶ ԶỠ寺 À°êð

×ð¶Çâ§× îôÆé ÇÂµÕ Ø§à¶ ÇòµÚ A@@ Õð¶à

ïÈéÆòðÇÃàÆ òñ¯º Õð ÇçµåÆ ×ÂÆ ÔË

F ëµ°à åµÕ ÃÅÂÆ⻠寺 ÔËÜ ÕàÅÂÆ ÕÆåÆ

íÅò B àé ëðÈà çÆ ×ð¶Çâ§× Áå¶ ÃëÅÂÆ

Í×°ððÅÜ ÇÃ§Ø î°åÅÇìÕ ÇÜæ¶ Çðâ¯Çîñ

×ÂÆ ÇÜà éÅñ ð°:A@@@@ êzåÆ Â¶Õó çÆ

ÕðçÆ ÔËÍB àé ëðÈà çÆ ×ð¶Çâ§× Áå¶

çòÅÂÆ çÅ ÖðÚÅ C@ ð°ê¶ êzåÆ ìÈàÅ ê˺çÅ ÔË

ñ¶ìð å¶ ÖðÚ çÆ ìÚå Ô¯ÂÆÍ×°ððÅÜ ÇçØ

ÃëÅÂÆ À°êð ABE ð°ê¶ çÆ ñÅ×å ÁÅÀ°ºçÆ

À°æ¶ B.E@ ð°ê¶ êzåÆ ìÈàÅ ÖðÚ Õ¶ Õñ¯ðÆé

é¶ ÁÅêä¶ ìÅ× òÅÃå¶ AE@@ Çñàð ÕêËÃàÆ

ÔË Áå¶ ñ¶ìð À°êð A@@@ ð°ê¶ çÆ ìµÚå

éÅñ ëÅÂÆà¯ëæ¯ðÅ çÆ ð¯ÕæÅî çíò ÔË Í

òÅñÅ Ãêð¶Á ê§ê ìäÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËË ÇÜÃ

Ô§°çÆ ÔËÍçé B@AF ÇòµÚ G ¶Õó ÇÕ§éÈ ç¶

çÅ êËzôð Ç÷ÁÅçÅ Ô¯ä ÕðÕ¶ À°êðñÆ

ìÅ× ÇòµÚ ëÅÂÆà¯ëæ¯ðÅ ÇìîÅðÆ ÕÅðé ìÅ×

À°ÚÅÂÆ åµÕ çòÅÂÆ çÅ Ãêð¶Á ìóÆ ÁÃÅéÆ

êµ° à ä ÇÕéÅð¶ ÃÆÍîÇÔÕîÅ ìÅ×ìÅéÆ,

éÅñ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍê§ê 寺 Áµ×¶ Õ¯ðÆÁé

ê§ÜÅì ÁË×ðÆÕñÚðñ ïÈéÆòðÇÃàÆ ç¶

קé÷ ñ×ÅÂÆÁ» ×ÂÆÁ» Ôé ܯ ÇîÃà ìäÅ

îÅÇÔð» ç¶ ÃÇÔï¯× éÅñ ÇòðÕ ÃÅÇÔì é¶

Õ¶ çòÅÂÆ é§È ìÈÇàÁ» å¶ êÅÀ°ºçÆÁ» ÔéÍ

ÇÂà ÇìîÅðÆ çÆ ð¯ÕæÅî ñÂÆ Õñ¯ðÆé

ÇÂà Ãêð¶ ê§ê ðÅÔƺ E@ êzåÆôå êÅäÆ Áå¶

çòÅÂÆ Ãì§èÆ åÜðì¶ ÁÅêä¶ ìÅ× ÇòµÚ

ÕÆó¶ îÅð çòÅÂÆ çÆ ìµÚå Ô§°çÆ ÔËÍ À°Ôé»

ñ×òŶ ÍÇìîÅðÆ éÅñ ×zµÃ¶ ìÈÇàÁ» ç¶ ç½ð»

çÆ ÇÂÃ Ö¯Ü é§È ÇÂñÅÕ¶ ç¶ Ô¯ð ÇÕÃÅé» é¶ òÆ

Áå¶ åÇäÁ» À°êð Õñ¯ðÆé çòÅÂÆ E@

ÁêäÅ ÇñÁÅ ÔËÍ

×zÅî êzåÆ A@ Çñàð êÅäÆ êzåÆ ìÈàÅ

ÇÕ§éÈ çÆ îÅðÕÆà ÇòµÚ Ú§×Æ ÇòÕðÆ Ô¯ ÃÕ¶ ÇÂà ñÂÆ À°Ôé» Õ¯ñ Û¯àÆ ×ð¶Çâ§× îôÆé òÆ ÔË ÇÜà éÅñ¯º Ã Áå¶ ñ¶ìð çÆ www.fasalkranti.com

ëðÆçÕ¯à Ç÷ñ¶ ÇòµÚ åÕðÆìé A@@@ ¶Õó ðÕìÅ ÇÕ§éÈ çÆ ÕÅôå ÁèÆé ÔËÍ ÇòðÕ ÃÅÇÔì é¶ ÇÕzôÆ ÇòÇ×ÁÅé Õ¶ºçð ëðÆçÕ¯à éÅñ Çîñ Õ¶ ÇÂñÅÕ¶ ç¶ ìÅ×ìÅé» éȧ ç×Çáå ÕðÕ¶ ÓìÅ× êÇðòÅðÓ çÅ ×áé ÕÆåÅ Í À°Ôé» çÆÁ» À°êñµìèÆÁ» ÕÅðä ê§ÜÅì ÁË×ðÆÕñÚðñ ïÈéÆòðÇÃàÆ òµñ¯º À°Ôé» é§È îÅðÚ B@AC ç¶ ÇÕÃÅé î¶ñ¶ ç½ðÅé îµ°Ö î§åðÆ ÁËòÅðâ éÅñ ÃéîÅÇéå ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ

ëðòðÆ Áå¶ Ü°ñÅÂÆ îÔÆé¶ ÇÛóÕÅÁ Õðé éÅñ ç¯ ÃÅñ» ÇòµÚ ÔÆ ìÅ× çÆ é°ÔÅð ìçñ ×ÂÆÍÇòðÕ ÃÅÇÔì ç¶ ìÅ× ÇòµÚ ÇÂÃ

×°ðçðôé ÇçØ, Ü×çÆô ×ð¯òð, ðÖÇò§çð ÇÃ§Ø ÇÕzôÆ ÇòÇ×ÁÅé Õ¶ºçð, ëðÆçÕ¯à

c;b eqKsh

fd;zpo 2018 31


y/shpkVh

www.fasalkranti.com

Á§ÜÆð-ê§ÜÅì ñÂÆ éò» øñ Á§ÜÆð ÇÂÕ ìÔ°å ðÁÅçñÅ øñ ÔË Ü¯

Õðé ñÂÆ ê§ÜÅì Ö¶åÆìÅóÆ ïÈéÆòðÇÃàÆ

ÚÅÔÆçÆÁ» ÔéÍ Õñî» Ú§×Æ åð» ÇåÁÅð

ÃçÆÁ» 寺 ÁÅêä¶ ê½ôÇàÕ Áå¶ À°êÚÅð

òèÆÁÅ éÃñÆ ìÈචÇåÁÅð Õð ðÔÆ ÔË

éðÃðÆ ÇòµÚ ñ×Å ÇçµåÆÁ» Ü»çÆÁ» ÔéÍ

×°ä» ñÂÆ ÜÅÇäÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ Á§ÜÆð ç¶ øñ

ÍìzÅÀ°é àðÕÆ Á§ÜÆð ç¶ øñ çðÇîÁÅé¶ å¯º

ñ×ÅÀ°ä Ã Ôð Õñî çÅ ÇÂÕ ÇåÔÅÂÆ

ðÕÅÀ°ä, î°ðµìÅ ìéÅÀ°ä, âµìÅ ì§ç Õðé

òµâ¶ ÁÅÕÅð ç¶ Ô°§ç¶ ÔéÍ øñ» À°êð ×Èó·¶

ÇÔµÃÅ ÷îÆé 寺 ìÅÔð Áå¶ ç¯ ÇåÔÅÂÆ ÇÔµÃÅ

Ü» ÜËî ìéÅÀ°ä ñÂÆ òðå¶ ÜÅ ÃÕç¶ ÔéÍ

ð§× çÆÁ» èÅðÆÁ» Ô°§çÆÁ» Ôé Áå¶ øñ ç¶

÷îÆé ç¶ Á§çð çìÅÀ°Í Õñî» éÅñ ìÈà¶

ÇÂà çÆ ÕÅôå ê§ÜÅì ç¶ éÆî êÔÅóÆ Áå¶

æµñ¶ çðÇîÁÅé¶ ÁÕÅð çÆ ÁµÖ Ô°§çÆ ÔËÍ

ÇÂÕ ÃÅñ ÇòµÚ ÇåÁÅð Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ

Õ¶ºçðÆ ÇÂñÅÕ¶ ÇòÚ ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔËÍ

øñ» çÅ ð§× ×ÈóÅ ì˺×äÆ Ô°§çÅ ÔËÍ øñ çÅ

ìÈචÃðçÆÁ» ÇòµÚ Áµè ëðòðÆ åµÕ ñ×Ŷ

×°çÅ ×°ñÅìÆ íÈð¶ ð§× Áå¶ À°åî ðקèÆ

Ü»ç¶ Ôé Ü篺 ÇÂé·» ç¶ êµå¶ Þó¶ Ô°§ç¶ ÔéÍ

òÅñÅ Ô°§çÅ ÔËÍ ÇÂà ÇÕÃî éȧ øñ ìÔ°å

Á§÷Æð ç¶ ìÈචF ä F îÆàð å¶ ñ×Ŷ Ü»ç¶

ñ×çÅ ÔË Áå¶ êzåÆ ìÈàÅ ÞÅó EC ÇÕñ¯ Ô°§çÅ

ÔéÍ

ê½ä êÅäÆ Áå¶ ÷îÆé: Á§ÜÆð ç¶ ð°µÖ êµåÞóÆ Ô¯ ä ÕðÕ¶ Õ¯ Ô ðÅ Áå¶ Øµà åÅêîÅé Çìé» ÇÕö é°ÕÃÅé 寺 ÃÔÅð ñËºç¶ ÔéÍ ìÔ°å Ç÷ÁÅçÅ åÅêîÅé éÅñ À°êðñ¶ êµå¶ Þ°ñÃ Ü»ç¶ ÔéÍ êµÕä Ã íÅðÆ ìÅðô

ÔËÍ ÇÂà çÅ øñ îÂÆ ç¶ ÁÖÆðñ¶ Ôøå¶ å¯º ÜÈé ç¶ ÁÖÆð åµÕ êµÕç¶ ÔéÍ

ÇÃèÅÂÆ Áå¶ Õ»à-Û»à: Á§ÜÆð ç¶ ìÈÇàÁ» çÆ ÇÃèÅÂÆ Óðèð¶ î°µãÓ ã§× éÅñ

éÅñ êµÕ¶ ԯ¶ øñ ëà Ü»ç¶ ÔéÍ Ü¶Õð

éÃñÆ òÅèÅ Áå¶ ìÈචñ×ÅÀ°ä çÅ

ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔËÍ ÇÃèÅÂÆ çÅ Õ§î ìÈà¶

êÅäÆ çÅ Ú§×Å ÇéÕÅà À°êñìè Ô¯ò¶ å»

Ãî»: Á§ÜÆð ç¶ ìÈචÕñî» å¯º ÇåÁÅð ÕÆå¶

ñ×ÅÀ°ä 寺 Çå§é-ÚÅð ÃÅñ Á§çð êÈðÅ Õð

Á§÷Æð ù Áñ×-Áñ× ÇÕÃî» çÆ ÷îÆé

Ü»ç¶ ÔéÍ Õñî» ÇÂÕ ÃÅñ ê°ðÅäÆÁ»

ÇñÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ Á§ÜÆð çÅ øñ ÚÅñÈ î½Ãî

À° ê ð ÕÅîïÅìÆ éÅñ À° × ÅÇÂÁÅ ÜÅ

ôÅÖÅò» å¯ º ÜéòðÆ ÇòµÚ ìäÅÂÆÁ»

ç½ðÅé ë°µàÆÁ»-éòÆÁ» ôÅÖÅ ç¶ êµÇåÁ» ç¶

ÃÕçÅ ÔËÍ

Ü»çÆÁ» ÔéÍ Õñî» çÆ ñ§ìÅÂÆ C@-DE

è°ð¶ ÇòµÚ ñ×çÅ ÔËÍ ÃðçÆÁ» ÇòµÚ ÔñÕÆ

Ã˺àÆîÆàð ðµÖÆ Ü»çÆ ÔË Áå¶ Ôð Õñî À°êð

Õ»à-Û»à éÅñ éòÆÁ» ôÅÖÅò» Ç÷ÁÅçÅ

ص௠صà Çå§é 寺 ÚÅð ÁµÖ» Ô¯äÆÁ»

ìäçÆÁ» Ôé Áå¶ íðêÈð øñ ñ×çÅ ÔËÍ

À°éå ÇÕÃî»: ìzÅÀ°é àðÕÆ Á§ÜÆð çÆ ÇÂÕ À°éå ÇÕÃî ÔËÍÇÂà ÇÕÃî éȧ êzë°Çñå

32

c;b eqKsh

fd;zpo 2018

www.fasalkranti.com


y/shpkVh

www.fasalkranti.com Ôð åÆܶ ÃÅñ Á§ÜÆð ç¶ ìÈÇàÁ» çÆ íðòƺ ÕàÅÂÆ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ ÔËÍ ÇÂà 寺 ÇÂñÅòÅ ÇêÛñ¶ ÃÅñ çÆÁ» êµåñÆÁ», ðµÕÆÁ», à°µàÆÁ» Áå¶ ÇìîÅð àÅÔäÆÁ» òÆ Õµà ÇçÀ° Áå¶ Õµà¶ Ô¯Â¶ ÇÃÇðÁ» å¶ ì¯ð⯠ê¶Ãà ñ×ÅÀ°Í ÇçÚÅÂÆ êzì§è: Á§ÜÆð ç¶ ð°µÖ» ù صà âȧØÆÁ» Üó·» Ô¯ä ÕÅðä ×ðî Áå¶ Ö°ôÕ î½Ãî ç½ðÅé êÅäÆ çÆ ÕîÆ éÅñ é°ÕÃÅé Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ øñ ç¶ òÅè¶ ç½ðÅé ìÈචçÆ ÔñÕÆ å¶ ìðÅìð ÇçÚÅÂÆ Õð¯Í øñ êµÕä Ã ìÔ°å Ç÷ÁÅçÅ êÅäÆ ñ×ÅÀ°ä éÅñ øñ ëà ÃÕç¶ ÔéÍ

øñ» çÅ êµÕäÅ å¶ å°óÅÂÆ: Á§ÜÆð ç¶

ÇòµÚ¯º ÇéÕñ ðÔ¶ çµ°è éÅñ ÚîóÆ å¶ ÖðÅô

øñ» çÆ å°óÅÂÆ À°ç¯º Õð¯ Ü篺 À°Ôé» À°êð

Ô¯ ÃÕçÆ ÔËÍ øñ» çÆ Ã»í çíÅñ ìÔ°å

êÈðÅ ð§× ÁÅ Ç×ÁÅ Ô¯ò¶ Áå¶ øñ æ¯ó¶ ÃÖå

ÇèÁÅé éÅñ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË å» Ü¯ ç°µè

Ô¯äÍ êµÇÕÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ øñ æµñ¶ ù ðÕäÅ

éÅñ øñ çÆ ÚîóÆ À°êð çÅ× éÅ êò¶Í

ô°ðÈ° Ô°§çÅ ÔËÍ øñ Ôµæ» éÅñ Ø°îÅ Õ¶ Áå¶

øñ» ù ×µå¶ ç¶ âµì¶ ÇòµÚ ç¯ å¯º òµè êðå»

ÇÖµÚ Õ¶ å¯ó¶ Ü»ç¶ ÔéÍ øñ å¯óé òÅñ¶ ù

ÇòµÚ éÔƺ ðµÖäÅ ÚÅÔÆçÅÍ

çÃåÅé¶ êÅÀ°ä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé, ÇÕÀ°ºÇÕ øñ»

www.fasalkranti.com

×°ðå¶× ÇçØ: IHAE@IHHHC

c;b eqKsh

fd;zpo 2018 33


Ö¶åÆ ð°Þ¶ò¶º

www.fasalkranti.com

ççìð îÔÆé¶ ç¶ Ö¶åÆ ð°Þ¶ò¶º ÕäÕ: ÇêÛ¶åÆ ÇìÜÅÂÆ ñÂÆ Øµà Ãî» ñËä òÅñÆÁ» ÇÕÃî» ÇÜò¶º ÇÕ êÆ ìÆ âìñïÈ FEH Áå¶ êÆ ìÆ âìñïÈ EI@ çÆ ÕÅôå Õð¯Í ÇìÜÅÂÆ ò¶ñ¶ DE ÇÕñ¯ ïÈðÆÁÅ Áå¶ AEE ÇÕñ¯ Çç×ñ ðêðëÅÃë¶à Ü» EE ÇÕñ¯ âƶêÆ êzåÆ Â¶Õó êÅÀ°Í ܶÕð EE ÇÕñ¯ âƶêÆ òðåÆ ÔË å» B@ ÇÕñ¯ ïÈðÆÁÅ êzåÆ Â¶Õó ç¶ ÇÔÃÅì ØàÅ ÇçúÍ êÛ¶åÆ ìÆÜÆ ÜÅä òÅñÆ ÕäÕ ÇòµÚ òÆ êƶïÈ-êµåÅ ð§× ÚÅðà çÆ òð寺 éÅñ ÖÅç êÅÂÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔËÍ ÇõචçÆ Õ»Ç×ÁÅðÆ Áå¶ êµÇåÁ» çÆ Õ»Ç×ÁÅðÆ çÆ ð¯ÕæÅî ñÂÆ ìÆÜ éȧ ðËÕÇÃñ ÂÆ ÜÆ / úðÆÁà F ÁËë ÁËà AC Çî.Çñ. Ü» òÆàÅòËÕà êÅòð AB@ ×zÅî Ü» òÆàÅòËÕà H@ ×zÅî Ü» àËìÈÃÆâ/ÃÆâËÕÃ/ÁËÕÃ÷¯ñ D@ ×zÅî êzåÆ D@ ÇÕñ¯ ìÆÜ ç¶ ÇÔÃÅì éÅñ ïè ñúÍ ìÆÜ çÆ Ã¯è ÇìÜÅÂÆ å¯ ÇÂµÕ îÔÆé¶ å¯º êÇÔñ» éÅ Õð¯ éÔÆ å» ìÆÜ çÆ À°ƒ×ä ôÕåÆ å¶ îÅóÅ ÁÃð ê˺çÅ ÔË ÕäÕ çÆ êÆñÆ Õ°§×Æ çÆ êÇÔñÆ ÁÅîç ç¶Öä ñÂÆ éÆî êÔÅóÆ ÇÂñÅÇÕÁÅ çÅ Ãðò¶Öä Õð¯Í ܶÕð êÆñÆ Õ°§×Æ ÕäÕ å¶ ÇçÖÅÂÆ Çç§çÆ ÔË À°Ã éȧ @.A êzåÆôå Çàñà Ü» ôÅÇÂé Ü» ì§êð Ü» Õ§îêÅà ܻ ÃÇàñà Ü» îÅðÕ÷¯ñ ç¶ Ø¯ñ éÅñ éôà Õð ÇçúÍ Ü¶Õð ëÃñ å¶ åä¶ çÆ ×°ñÅìÆ Ã°§âÆ çÅ ÔîñÅ éÜð ÁÅò¶ å» H@@ ÇîñÆÇñàð ¶ÕÅñÕà BE ÂÆ ÃÆ (Õ°ÇÂéñëÅÃ) éȧ A@@ Çñàð êÅäÆ ÇòƒÚ دñ Õ¶ êzåÆ Â¶Õó ÇÛóÕÅÁ Õð¯Í ܶÕð ÕäÕ ÇòµÚ Ú½ó¶ êµå¶ òÅñ¶ éçÆé Ô¯ä å» BE@ ×zÅî êzåÆ Â¶Õó B, D âÆ çÆ òð寺 ÕäÕ çÆ ÇìÜÅÂÆ å¯º CE-DE Ççé» ÇòµÚ Õð¯ Áå¶ ÇêÛ¶åÆ ìÆÜÆ øÃñ å¶ DE 寺 EE Ççé» ÇòµÚ Õð¯ÍÃõå ÜÅé éçÆé» ÇÜò¶º ܧ×ñÆ êÅñÕ, îËäÅ, îËäÆ, öºÜÆ, åÕñÅ ÁÅÇç ñÂÆ ÁËñ×Çðê/ ÁËñ×Çðê ðÅÇÂñ/ îÅðÕ×Çðê (îËàÃñøÈðÅé B@ åÅÕå) A@ ×zÅî/¶Õó AE@ Çñàð êÅäÆ éÅñ C@-CE Ççé» ÇêÛ¯º ÇÛóÕÅÁ Õð¯Í ÇÜé·» Ö¶å» ÇòµÚ ìàé ìÈàÆ çÆ ÃîµÇÃÁÅ Ô¯ò¶, À°æ¶ ¶î/ ÁÇøéàÆ (ÕÅðøËéàÅܯé ÂÆæÅÇÂñ D@ âÆ ÁËë) B@ ×zÅî/¶Õó éȧ B@@ Çñàð êÅäÆ éÅñ BE-C@ Ççé» ÇêÛ¯º ÇÛóÕÅÁ Õð¯ÍÇÜµæ¶ îÕ¯Ô, ܧ×ñÆ êÅñÕ, ðòÅóÆ, ÇÔðéÖ°ðÆ Ô¯ò¶, å» À°ƒæ¶ ñ»ÇëâÅ E@ âÆ ÁËë B@ ×zÅî êzåÆ Â¶Õó ÇìÜÅÂÆ å¯º BE-C@ Ççé» ÇòµÚ AE@ Çñàð êÅäÆ òðå Õ¶ ÇÛóÕÅÁ Õð¯Í ×°µñÆ â§â¶ Áå¶ Ü§×ñÆ ÜòÆ çÆ ð¯ÕæÅî ñÂÆ ÁÅÂÆïêz¯àÈð½é éçÆé éÅôÕ çÅ ÇÛóÕÅÁ êÇÔñ¶ êÅäÆ å¯º B-C Ççé êÇÔñ» Õð¯Í íÅðÆÁ» ÷îÆé» ñÂÆ ÁÅÂÆïêz¯àÈð½é GE âìñÀÈ êÆ E@@ ×zÅî Áå¶

34

c;b eqKsh

fd;zpo 2018

çðÇîÁÅéÆÁ» ÷îÆé» ñÂÆ ÁÅÂÆïêz¯àÈð½é GE âìñÀÈ êÆ D@@ ×zÅî êzåÆ Â¶Õó òðå¯Í ÔñÕÆÁ» ÷îÆé» ñÂÆ ÇÂà éçÆé éÅôÕ çÆ îÅåðÅ C@@ ×zÅî êzåÆ Â¶Õó òðå¯Í Ü» Ãñë¯ÃñëÈðÅé AC ×zÅî êzåÆ Â¶Õó çÅ êÇÔñ¶ êÅäÆ å¯º B-C Ççé êÇÔñÅ AE@ Çñàð êÅäÆ òðå Õ¶ ÇÛóÕÅÁ Õð¯Í ×°µñÆ â§â¶ Áå¶ Ú½ó¶ êµå¶ òÅñ¶ éçÆé» çÆ ð¯ÕæÅî ñÂÆ AF@ ×zÅî ÁËàñ»Çàà C.F âìñïÈ âÆ ÜÆ Ü» AF ×zÅî à¯àñ/îÅðÕêÅòð GE âìñïÈ ÜÆ çÆ òð寺 AE@ Çñàð êÅäÆ éÅñ C@-CE Ççé» çÆ øÃñ Óå¶ Õð¯Í ÕäÕ-Þ¯é¶ ç¶ øÃñÆ ÚµÕð ÇòµÚ ÁóÆÁñ ×°µñÆ â§â¶ é§È îÅðé ñÂÆ ÇìÜÅÂÆ å¯º B Ççé» Á§çð Ãེê/ç½Ãå/ê˺âÅ/îÅðÕê˺âÆ/ê˺Çâé/ì§Õð/ÜÅÕÆÜÅîÅ C@ ÂÆ ÃÆ (ê˺âÆîËæÅÇñé) A.E Çñàð êzåÆ Â¶Õó B@@ Çñàð êÅäÆ ç¶ éÅñ òðå¯Í ÇÂÃ ç¶ éÅñ-éÅñ Õñ¯âÆéÅë½ê AE âìñïÈ êÆ © AF@ ×zÅî Ü» ë½é½ÕÃÅêz½ê ÂÆæÅÇÂñ A@ ÂÆ. ÃÆ D@@ Çî.ñÆ Ü» ñÆâð/ÁËà ÁËë A@/Ãëñ/îÅðÕÃñë¯ GE âìñïÈ ÜÆ (Ãñë¯ÃñëÈðÅé) AC ×zÅî Ü» ÁËÕÃÆÁñ E ÂÆ ÃÆ (Çêé½ÕÃÅâé) D@@ Çî ñÆ Ü» ÁËàñ»Çàà C.F âìñïÈ âÆ ÜÆ (îÆ÷¯ÃñëÈðÅé + ÁÅÂÆúâ¯ÃñëÈðÅé) AF@ ×zÅî Ü» à¯àñ/îÅðÕêÅòð GE âìñïÈ ÜÆ (Ãñë¯ÃñëÈðÅé + îËàÃñëÈðÅé) AF ×zÅî Ü» ÁÕ½â êµñà (ë½é½ÕÃÅêz½ê + îËàðÆìÈÇÜé) E@@ ÇîñÆÇñàð Ü» B@@ ×zÅî ô×é BA-AA êzåÆ Â¶Õó òðå¯Í ÇÛóÕÅÁ AE@ Çñàð êÅäÆ çÆ òð寺 éÅñ C@-CE Ççé» ìÅÁç ëñËà ëËé é¯÷ñ éÅñ Õð¯Í ÕäÕ çÆ êÆìÆâìñïÈ EE@ Áå¶ À°ƒéå êÆìÆâìñïÈ EE@ ÇÕÃî» À°êð ÁÕ½â êñµÃ/ô×é BA-AA çÅ ÇÛóÕÅÁ éÅ Õð¯Í ÔñÕÆÁ» ÷îÆé» ÇòµÚ ô×é çÆ òð寺 éÅ Õð¯Í ÇÜµæ¶ ÃñÃñëÈðÅé çÆ òð寺 ÕÆåÆ Ô¯ò¶ À°ƒæ¶ ÃÅÀ°äÆ Ã Úð·Æ Áå¶ îµÕÆ éÅ ìÆÜ¯Í Ü§×ñÆ ÜòÆ ç¶ À°ƒ×ä 寺 ìÅÁç ÇÂà çÆ ð¯ÕæÅî ñÂÆ ÁÅÂÆïêz¯àïÈðÅé GE Ø°ñäôÆñ C@@ ×zÅî êzåÆ Â¶Õó êÇÔñ¶ êÅäÆ å¯º B-C Ççé êÇÔñ» ÇÛóÕÅÁ Õð¯Í À°µêð çµÃ¶ ×°µñÆ â§âÅ îÅðä òÅñ¶ éçÆé éÅôÕ òÆ Ü§×ñÆ ÜòÆ çÅ ÖÅåîÅ Õðç¶ ÔéÍ ÕäÕ éȧ êÇÔñÅ êÅäÆ ÇìÜÅÂÆ ç¶ ÚÅð Ôøå¶ ìÅÁç ÇçÀ°Í ÔñÕÆÁ» ÷îÆé» ÇòµÚ ÇÂÔ êÅäÆ ÇÂÕ ÔøåÅ êÇÔñ» ç¶äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÕäÕ éȧ êÇÔñ¶ êÅäÆ éÅñ EE ÇÕñ¯ ïÈðÆÁÅ êzåÆ Â¶Õó êÅ ÇçÀ°Í ÔñÕÆÁ» Áå¶ Õµñð òÅñÆÁ» ÷îÆé» ÇòµÚ êÇÔñ¶ êÅäÆ å¯º ìÅÁç Ç÷§Õ çÆ ØÅà ÁÅ ÃÕçÆ ÔËÍ Ç÷§Õ çÆ ØÅà ìÈà¶ ç¶ À°ƒêðñ¶ ÇԵö å¶ åÆÃð¶ Ü» Ú½æ¶ êµå¶ å¶ ÁÅÀ°ºçÆ ÔËÍ ÇÂÔ êµå¶ ñƒÕ ÇòÚÕÅ𯺠êÆñ¶ êË Ü»ç¶ Ôé å¶ ìÅÁç ÇòÚ êƒå¶ ðƒÕ Õ¶ à°ƒà Ü»ç¶ www.fasalkranti.com


Ö¶åÆ ð°Þ¶ò¶º

www.fasalkranti.com ÔéÍ Ü¶Õð ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» ÇéôÅéÆÁ» Ö¶å ÇòµÚ é÷ð ÁÅÀ°ä å» BE ÇÕñ¯ Ç÷§Õ Ãñë¶à (BA%) êzåÆ Â¶Õó éȧ ¶éÆ ÔÆ ÇîÕçÅð ÇòµÚ ÇîµàÆ ñË Õ¶ ÇîñÅ ñÀ° Áå¶ ÛµàÅ ç¶ ÇçÀ°Í ÔñÕÆÁ» ÷îÆé» ÇòµÚ Þ¯é¶ å¯º ìÅÁç ìÆÜÆ ÕäÕ À°ƒêð î˺×éÆ÷ çÆ ØÅà ÁÅ ÃÕçÆ ÔËÍ Ü¶Õð êµå¶ çÅ ÇòÚÕÅðñÅ ÇÔµÃÅ êÆñÅ é÷ð ÁÅò¶ Áå¶ êµå¶ À°ƒêð ÔñÕ¶ êÆñ¶ 寺 Ãñ¶àÆ ×°ñÅìÆ íÈð¶ ð¿× ç¶ Û¯¶à¶-ۯචèµì¶ êË ÜÅä ܯ ìÅÁç ÇòµÚ Ãñ¶àÆ ×°ñÅìÆ èÅðÆÁ» ÇòµÚ ìçñ Ü»ç¶ Ôé å» ÇÂÔ î˺×éÆ÷ çÆ ØÅà çÆÁ» ÇéôÅéÆÁ» ÔéÍ ÁÇÜÔÅ Ô¯ä å¶ @.E êzåÆôå î˺×éÆ÷ Ãñë¶à (A.@ ÇÕñ¯ î˺×éÆ÷ Ãñë¶à A@@ Çñàð êÅäÆ êzåÆ Â¶Õó) ç¶ Ø¯ñ çÅ ÇÛóÕÅÁ Õð¯Í ÇÜµæ¶ ÇêµÛñ¶ ÃÅñ î˺×éÆ÷ çÆ ØÅà ÁÅÂÆ ÃÆ ÇÂµÕ ÇÛóÕÅÁ êÇÔñ¶ êÅäÆ å¯º B-D Ççé êÇÔñ» Áå¶ ç¯-Çå§é ÇÛóÕÅÁ êÇÔñ¶ êÅäÆ å¯º ìÅÁç Ôøå¶Ôøå¶ ç¶ òÕë¶ å¶ Õð¯Í ð¶åñÆÁ» ÷îÆé» ÇòµÚ קèÕ çÆ ØÅà ÕÅðé À°ƒêðñ¶ éò¶ êµå¶ ÔñÕ¶ Ôð¶ Áå¶ Çëð êÆñ¶ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé Üç ÇÕ Ô¶áñ¶ êµå¶ Ôð¶ ÔÆ ðÇÔ§ç¶ ÔéÍ Ü¶Õð ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» ÇéôÅéÆÁ» ÇçÖÅÂÆ ç¶ä å» ÇÂµÕ Õ°Ç§àñ ÇÜêÃî êzåÆ Â¶Õó ç¶ ÇÔÃÅì éÅñ ÇÛµàÅ îÅð¯ Áå¶ ÔñÕÅ êÅäÆ ç¶ ÇçÀ°Í ܶÕð ÕäÕ çÆ ÇìÜÅÂÆ Áܶ ÕðéÆ ÔË å» DE ÇÕñ¯ ïÈðÆÁÅ Áå¶ AEE ÇÕñ¯ Çç×ñ ðêðëÅÃë¶à êzåÆ Â¶Õó ÇìÜÅÂÆ Ã êÅÀ°Í ܶÕð ÷îÆé ÇòÚ ê¯àÅô çÆ ØÅà ÔË å» B@ ÇÕñ¯ ÇîÀÈð¶à ÁÅë ê¯àÅô êzåÆ Â¶Õó êÅÀ°Í ܶÕð Çÿ×ñ ðêðøÅÃø¶à éÔƺ ÇîñçÆ å» EE ÇÕñ¯ âÅÇÂÁÅ ÖÅç òðå¯ Áå¶ ÇìÜÅÂÆ ò¶ñ¶ BE ÇÕñ¯ ïÈðÆÁÅ ÔÆ êÅúÍ éÆî êÔÅóÆÁ» ÇÂñÅÇÕÁ» ÇòÚ êÆñÆ Õ°¿×Æ çÅ ÔîñÅ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ ÁÇÜÔÆ ÔÅñå ÇòÚ Çàñà Ü» ë½ñÆÕÅð Ü» ìËñ¶àÅé (ÇÂƒÕ Çî ñÆ ÇÂÕ Çñàð êÅäÆ) çÅ ÇÛóÕÅÁ ÕðÕ¶ ÇÂÃ ç¶ ëËñÅÁ éȧ ð¯Õ¯Í å¶ñ ìÆÜ: å¯ðƶ çÆ ÃÔÆ Ã§íÅñ ñÂÆ ëÃñ çÆ ÕàÅÂÆ õåî Õð ñËäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔËÍ Ü¶Õð Ã𷯺 Áå¶ ðÅÇÂÁÅ å¶ å¶ñÅ é°ÕÃÅé Õðé çÆ ÃîðµæÅ å¶ êÔ°§Ú Ü»çÅ ÔË å» øÃñ éȧ D@ ×zÅî ÁËÕàÅðÅ BE åÅÕå (æÅÇÂÁÅîËæ¯ÕÃî) Ü» D@@ ÇîñÆÇñàð ð¯×ð C@ åÅÕå (âÅÂÆîËæ¯Â¶à) Ü» Ü» F@@ ÇîñÆÇñàð âðÃìÅé B@ åÅÕå (Õñ¯ð¯êÅÂÆðÆëÅÃ) éȧ A@@ Çñàð êÅäÆ ÇòµÚ ÇîñÅ Õ¶ êzåÆ Â¶Õó ç¶ ÇÔÃÅì éÅñ ÇÛóÕÅÁ Õð¯Í çÅñ»: Û¯ÇñÁ» Áå¶ îÃð» ÇòµÚ éçÆé» çÆ ð¯ÕæÅî ñÂÆ ×¯âÆ Õð¯Í Ã ÇÃð ìÆÜÆ Û¯ÇñÁ» çÆ øÃñ éȧ Áµè ççìð ç¶ ÁÅÃ-êÅà êÅäÆ ç¶ ÇçÀ° Üç ÇÕ îÃð» éȧ ÇìÜÅÂÆ ç¶ ÇÂµÕ îÔÆéÅ ìÅÁç êÅäÆ ÇçÀ°Í ÕîÅç: øÃñ éȧ Õ¯ð¶ 寺 ìÚÅÀ°ä ñÂÆ Áµè ççìð åµÕ êÅäÆ ÇçÀ°Í Á׶åÆÁ» ÇÕÃî» éȧ êÆóé Áå¶ ÕàÅÂÆ (Çîµñ» ÇòµÚ í¶Üä ñÂÆ) ô°ðÈ Õð ÇçÀ°Í ÕàÅÂÆ õåî Ô°§ÇçÁ» ÃÅð ÔÆ Ö¶å éȧ êÅäÆ ç¶ ÇçÀ°Í 㻠éȧ ×§é¶ çÆ Ö¯ðÆ éÅñ éÅ ãÕ¯Í

Á׶åÆ ìÆÜÆ ÜòÆ éȧ Õµà ñò¯Í ܶÕð Ö¶å ÇòµÚ ìÈÂƺ (ê¯ÁÅ ØÅÔ) ìÔ°å Ô¯ò¶ å» ÜòÆ çÆÁ» ç¯ ÕàÅÂÆÁ» éÅ ñò¯Í Ôð¶ ÚÅð¶ çÆ ØÅà òÅñ¶ Ã ÔðÅ ÚÅðÅ êzÅêå Õðé ñÂÆ ñÈÃä çÆ ÕàÅÂÆ ñÂÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔËÍ Þ¯é¶ òÅñ¶ ëÃñÆ ÚƒÕð ÇòÚ ð¶åñÆÁ» ÷îÆé» ÇòÚ ìÆÜÆ ìðÃÆî çÆ ëÃñ å¶ î˺×éÆ÷ çÆ ØÅà ÁÅ ÃÕçÆ ÔËÍ ÇÂà ØÅà ÕÅðé ÇòÚÕÅðñ¶ åä¶ ç¶ êƒÇåÁ» À°êð íÈð¶ ×°ñÅìÆ ð¿× ç¶ èƒì¶ êË Ü»ç¶ Ôé ܯ ìÅÁç ÇòÚ Ã°ƒÕ Õ¶ Þó Ü»ç¶ Ôé Áå¶ êƒå¶ ÛÅéäÆ Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ ØÅà áÆÕ Õðé ñÂÆ @.E% îË×éÆ÷ Ãñë¶à (A ÇÕñ¯ îË×éÆ÷ Ãñë¶à B@@ Çñàð êÅäÆ êzåÆ Â¶Õó) ç¶ ÇÛóÕÅÁ ëÃñ Õàä À°êð¿å ç¯ Ôëå¶ ç¶ éò¶º ë°àÅð¶ å¶ Õð¯ Áå¶ Ôëå¶-B ìÅÁç B-C ÇÛóÕÅÁ Õð¯Í ܶÕð ìðÃÆî ÇòµÚ åäÅ ×ñä çÅ ð¯× Ô¯ò¶ å» ëÃñ Õµàä ÇêµÛ¯ Ö¶å éȧ è°µê ñµ×ä Ççú Í Ãì÷ÆÁ» ÁÅñÈ: Áµè ççìð 寺 ìÅÁç ÁÅñÈÁ» éȧ êÅäÆ ç¶äÅ ì§ç Õð ÇçÀ° å» Ü¯ êåðÅñ ðµÕ ÜÅò¶Í îÔÆé¶ ç¶ Á§å å¶ Ü¶Õð A@@ êµÇåÁ» å¶ B@ å¶ñ¶ ÇçÃä å» êåðÅñ Õµà ÇçÀ°Í ÁÅñÈÁ» éȧ èðåÆ Ô¶á ÇòÕÃå Ô¯ä ÇçÀ°Í ÁÅñÈÁ» çÆ éòƺ øÃñ å¶ Ç§â¯Çëñ ÁËî-DE çÅ ÇÛóÕÅÁ Õð¯Í ܶ ÇìîÅðÆ çÅ ÔîñÅ Ç÷ÁÅçÅ Ô¯ò¶ å» Çðâ¯Çîñ ׯñâ Ü» ÕðÜà ÁËî H Ü» ÃËÕÇàé Ü» ÂÆÕȶôé ê¯z Ü» ðÆòà ܻ îËñ¯âÆ âÈú çÅ ÇÛóÕÅÁ Õð¯Í àîÅàð: ÇÂà îÔÆé¶ ç¶ êÇÔñ¶ ê§çðòÅó¶ ÇòµÚ àîÅàð» çÆ êéÆðÆ ñ×Å ÇçÀ°Í êñÅÃÇàÕ ôÆà/ÃðÕ§âÅ/ÕÅÔÆ/êðÅñÆ ÁÅÇç ì§é· Õ¶ ìÈÇàÁ» éȧ Õ¯ð¶ 寺 ìÚÅÀ°Í îèð¶ Õµç ç¶ ìÈචéȧ Õ¯ð¶ 寺 ìÚÅÀ°ä ñÂÆ A@@ ×÷ çÆ î¯àÆ ÇÚµàÆ êñÅÃÇàÕ çÆ æËñÆ (CE×BE Ã˺àÆîÆàð) òðåÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔËÍ ÇÂÕ Â¶Õó ñÂÆ BE ÇÕñ¯ ÁÇÜÔ¶ ÇñøÅø¶ ñ¯óÆºç¶ Ôé ܯ B-C ÃÅñ òðå¶ ÜÅ ÃÕç¶ ÔéÍ îÈñÆ, ôñ×î Áå¶ ×ÅÜð: îÈñÆ, ôñ×î Áå¶ ×ÅÜð çÆÁ» ïÈðêÆ ÇÕÃî» çÆ ÇìÜÅÂÆ ÇÂà îÔÆé¶ ç¶ êÇÔñ¶ Ôøå¶ õåî Õð ÇçÀ°Í ìÆÜ çÆ ëÃñ ñËä ñÂÆ âµÕ ñ×Å ÇçÀ° Í ìÆÜ ñÂÆ øÃñ ç¶ âµÕ ñ×ÅÀ°ä 寺 êÇÔñ» CE ÇÕñ¯ ïÈðÆÁÅ Áå¶ E@ ÇÕñ¯ Çç×ñ ðêðëÅÃë¶à êzåÆ Â¶Õó ç¶ ÇÔÃÅì êÅÀ°Í ÇìÜÅÂÆ Ã âµÕ ÕåÅð» ÇòµÚ ñÅÀ°Í ÕåÅð» Áå¶ ìÈÇàÁ» çÅ øÅÃñÅ îÈñÆ ñÂÆ F@×BB ÃË.îÆ., ôñ×î ñÂÆ DE×AE ÃË.îÆ. Áå¶ ×ÅÜð ñÂÆ DE×C@ ÃË.îÆ. ðµÖ¯Í ׯíÆ: ðèð¶ ìÆÜ À°åêÅçé ñÂÆ òèÆÁÅ å¶ òµâ¶ ë°µñ Ú°ä¯ Áå¶ ìÅÕÆ ç¶ Ö°µñ·¶ çÅä¶çÅð Ü» êµÇåÁ» òÅñ¶ ìÈච갵à ÇçÀ°Í ìÈÇàÁ» éȧ ë°µñ Áå¶ Üó·» Ãî¶å ê°µà Õ¶ îé êçç Ü×·Å å¶ ñ×Å ÇçÀ°Í ìÅöìÅéÆ: ÁîðÈç, ì¶ð, ÁÀ°ñÅ Áå¶ ñ°ÕÅá éȧ Ûµâ Õ¶ ìÅÕÆ

Ôð¶ ÚÅð¶: Ôð¶ ÚÅð¶ çÆ ØÅà éȧ êÈðÅ Õðé ñÂÆ ÇÂà îÔÆé¶ www.fasalkranti.com

c;b eqKsh

fd;zpo 2018 35


Ö¶åÆ ð°Þ¶ò¶º

www.fasalkranti.com

øñçÅð ìÈÇàÁ» éȧ ç¶ÃÆ ðÈóÆ êÅÀ°ä çÅ ÇÂÔ ã°Õò» Ãî» ÔËÍ ç¶ÃÆ ðÈóÆ ç¶ éÅñ-éÅñ, ñÆÚÆ, ÁÅóÈ, éÅÖ Áå¶ ÁñÈÇÚÁ» ç¶ ìÈÇàÁ» éȧ ÇÃøÅðô ÕÆåÆ Çç×ñ ðêðëÅÃë¶à Áå¶ ÇîÀÈð¶à ÁÅø ê¯àÅô òÆ ÷ðÈð êÅÀ°Í ۯචìÈÇàÁ» éȧ Õ¯ð¶ 寺 ìÚÅÀ°ä ñÂÆ ã°Õò¶º êzì§è Õð¯Í À°Ô øñçÅð ìÈචÇÜé·» ç¶ êµå¶ ÃðçÆ ÇòµÚ Þó Ü»ç¶ Ôé, çÆ ñ°ÁÅÂÆ ÜéòðÆ ÇòµÚ Ô¯äÆ ÔË, À°é·» ñÂÆ ÇÂà îÔÆé¶ Ö¶å ÇåÁÅð Õð ñò¯Í ì¶ð» ç¶ øñ ÇÂà îÔÆé¶ òèç¶ ë°µñç¶ ÔéÍ ñ¯ó î°åÅìÕ êÅäÆ ÇçÀ°Í ܶÕð îÆºÔ êË ÜÅò¶ å» êÅäÆ éÅ ÇçÀ°ÍÇÂà îÔÆé¶ ç¶ Á§å ÇòµÚ êµµåÞóÆ ëñçÅð ìÈÇàÁ» ÇÜò¶º ÇÕ ÁÅóÈ, ÁñÈÚÅ,éÅôêÅåÆ, Á§×Èð, Á§ÜÆð ÁÅÇç çÆ Õ»à-ÛÅà Áå¶ ÇçÚÅÂÆ çÅ Õ§î ô°ðÈ Õð ç¶äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÁîðÈ°ç, îÅñàÅ Áå¶ ×ð¶êëðÈà ç¶ øñ ÇÂà îÔÆé¶ å¯óé ñÂÆ ÇåÁÅð Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇÂé·» éȧ Û»à Õ¶ çðÜÅì§çÆ ÕðÕ¶ î§âÆ ÇòµÚ ò¶Ú¯Í Á§ì» ÇòµÚ ÇîµñÆ ìµ× éȧ ìÈÇàÁ» å¶ Úó·é 寺 ð¯Õä ñÂÆ ÇÂé·» ç¶ åÇäÁ» ç°ÁÅñ¶ ÇÂÕ îÆàð çÆ À°ÚÅÂÆ å¶ ÇåñÕòƺ êµàÆ ççìð ç¶ çÈܶ Ôøå¶ ÇòµÚ ñÅ ç¶äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔËÍ ñÆÚÆ ç¶ òƒâÆ À°îð ç¶ ìÈÇàÁ» éȧ êÅäÆ çÿìð ç¶ êÇÔñ¶ Ôëå¶ ñÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË å» ÇÕ ìÅ× éȧ Õ¯ð¶ çÆ îÅð 寺 ìÚÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕ¶Í Çé§ìÈ ÜÅåÆ ç¶ ëñ» ÇòµÚ Õ˺Õð çÆ ð¯ÕæÅî ñÂÆ ÃàðËêà¯ÃÅÇÂÕñÆé E@ ×zÅî + éÆñÅ æ¯æÅ BE ×zÅî éȧ E@@ Çñàð êÅäÆ ÇòµÚ دñ Õ¶ ççìð ç¶ îÔÆé¶ çÈÜÅ ÇÛóÕÅÁ Õð¯Í ÃÜÅòàÆ ìÈà¶: Ü°ñÅÂÆ ÇòµÚ ñŶ ׶ êµÕ¶ ìÈචÇÜò¶º ÇÕ Õð¯àé, âÅÂÆëéì¶ÚÆÁÅ, êÅî ÁÅÇç éȧ Õ¯ð¶ 寺 ìÚÅÀ°ä çÅ êzì§è Õð¯Í ÇÂÔé» éȧ òð»â¶ ÇòµÚ ðµÖ ÇçÀ° Ü» î¯îÜÅî¶ éÅñ ãµÕ ÇçÀ°Í ÇêÛñ¶ ÃÅñ Ãå§ìð ÇòµÚ ×°ñÅì ç¶ Üó·-î°µã çÆÁ» ñÅÂÆÁ» ×ÂÆÁ» Õñî» ççìð ÇòµÚ òµÖ-òµÖ ×°ñÅì çÆÁ» ÇÕÃî» çÆÁ» ÁµÖ» Úó·ÅÂÆÁ» ÜÅ ÃÕçÆÁ» ÔéÍã°µµÕò¶º Üó· î°ƒã çÆ Ú¯ä ÁÇå ÜðÈðÆ ÔËÍ ×°ñçÅÀ°çÆ ç¶ Ã°µÕ¶ ԯ¶ ë°µñ» éȧ ìÈÇàÁ» 寺 å¯ó ÇçÀ°Í ×ñËâÆÀ°ñà éȧ Çå§é Ü» Û¶ êµÇåÁ» Ã êÅÀ°ä òÅñÆ éÅÂÆàz¯Üé ÖÅç çÆ êÇÔñÆ Ü» çÈÃðÆ ÇÕôå êÅÀ°Í ÖÅç çÅ ÇÛµàÅ ç¶ä 寺 ìÅÁç ìÈÇàÁÅ éÅñ ÇîµàÆ ÚóÅúÍ ×¶ºç¶ ç¶ Ö¶å» ÇòÚ¯º Çç×ñ ë°µñ» òÅñ¶ ìÈÇàÁ» éȧ ê°µàç¶ ðÔ¯Í ×¶ºç¶ ç¶ ìÆÜ òÅÃå¶ ë°µñ Û»àä çÅ ÃÔÆ Ãî» ÔËÍ ×°§çò¶º ë°µñ» òÅñ¶ å§çð°Ãå ìÈÇàÁ» éȧ ìÆÜ êËçÅ Õðé ñÂÆ ðµÖ ñÀ°Í ÇÂé·» 寺 ò¶Úä òÅÃå¶ ë°µñ éÅ å¯ó¯Í î½ÃîÆ ë°µñ» Áå¶ ØÅÔ ç¶ îËçÅé ÇòµÚ êÅäÆ çÅ ÖÅà ÇõÁÅñ ðµÖ¯ å» Ü¯ ÇÂé·» éȧ Õ¯ð¶ 寺 ìÚÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕ¶Í òä Ö¶åÆ êÅêñð: êÅêñð çÆ êñ»à¶ôé ÇòµÚ ÕäÕ çÆÁ» ÇÕÃî» êÆ ìÆ âìñïÈ FGG Áå¶ êÆ ìÆ âìñïÈ GBE éò§ìð ç¶ êÇÔñ¶ ê§çðòÅó¶ ÇòµÚ ìÆÜÆÁ» ÜÅ ÃÕçÆÁ» ÔéÍ êÅêñð çÆ Õ»à Û»à: ñµÕó À°çï¯× ÇòµÚ Ôî¶ô» ÔÆ ê¯êñð

36

c;b eqKsh

fd;zpo 2018

ç¶ ÇÃµè¶ å¶ ÃÅø åä¶ éȧ êçç ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ éò¶º ê°§×Åð¶ Ã ÇÂÕ å¯º òµè î°µÖ ôÅÖÅò» ìä Ü»çÆÁ» Ôé ܯ ÇÕ ÇÂîÅðåÆ çðõå» ÇòµÚ ì¶ñ¯óÆÁ» ÃîÞÆÁ» Ü»çÆÁ» ÔéÍ ÇÂÕ ÇÃÔåî§ç î°µÖ ôÅÖÅ ÔÆ ðµÖ¯Í ìÅÕÆ çÆÁ» ôÅÖÅò» å¶÷ ÚÅÕÈ Ü» Õ˺ÚÆ éÅñ ìÈචéȧ é°ÕÃÅé êÔ°§ÚŶ Çìé» Õµà ÇçÀ°Í ÇÂÔ Õ§î êÇÔñ¶ ÃÅñ 寺 ô°ðÈ ÕðÕ¶ Ü篺 åµÕ ÇõèÅ ÇÂÕ åäÅ I-A@ îÆàð çÆ À°ƒÚÅÂÆ åµÕ éÔƺ Ô¯ Ü»çÅ, Õðç¶ ðÔ¯Í Õ»à-Û»à åä¶ çÅ ðÈê, ñµÕó çÆ ÇÕÃî Áå¶ î°µÖ åä¶ ÇòµÚ òµè 寺 òµè ñµÕó ìäÅÀ°ä ñÂÆ ÷ðÈðÆ ÔËÍ Õ»àÛ»à ìÈÇàÁ» ç¶ òÅè¶ Áå¶ À°îð å¶ Çéðíð ÕðçÆ ÔËÍ çðõå» ç¶ Õµà¶ ÇÔµÇÃÁ» å¶ ì¯ðâ¯ÁËÕà ê¶Ãà ñ×ÅÀ°äÅ éÅ í°µñ¯Í òÅèÈ Õ»àÛ»à éÅ Õð¯ ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂà éÅñ Ô¶áñ¶ ÇԵö 寺 òÅèÈ ôÅÖÅò» ÇéÕñçÆÁ» Ôé Áå¶ ÕµàÆ ×ÂÆ æ» (åäÅ) À°ƒêð éȧ À°ƒíð ÁÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÜà éÅñ ñµÕó çÆ ×°äòµåÅ îÅóÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍÕ»à-Û»à ÇÃðë î¯àÆÁ» ôÅÖÅò» çÆ ÔÆ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ êåñÆÁ» ôÅÖÅò» ð°ƒÖ ç¶ òÅè¶ ÇòÚ ÃÔÅÂÆ Ô°¿çÆÁ» ÔéÍ ÃøËçÅ: A. ÃëËç¶ ç¶ Ú§×¶ î§âÆÕðä ñÂÆ ðµ°Ö» éȧ H 寺 A@ ÃÅñ» çÆ À°îð å¯ ìÅÁç Ü篺 ÇÂÔé» ç¶ åä¶ çÆ î¯àÅÂÆ @.H-A.@ îÆàð Ô¯ ÜÅò¶ (èðåÆ å¯º A.CG îÆàð çÆ À°ÚÅÂÆ å¶), ê¶êð Áå¶ êµñê ñÂÆ ÃëËç¶ ç¶ ð°µÖ F ÃÅñ» çÆ À°îð 寺 ìÅÁç Õµà¯ÍÜ篺 ÇÂÔé» çÆ î¯àÅÂÆ D@ ÃËàÆîÆàð Ô¯ ÜÅò¶ å» ìµñÆÁ» ñÂÆ ÃëËç¶ ç¶ ðµ°Ö D ÃÅñ çÆ À°îð å¯ ìÅÁç Õµà ñò¯Í B. ð°µÖ» çÆ ÕàÅÂÆ ÃðçÆÁ» ÇòµÚ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË Áå¶ ÇÂé·» ç¶ î°µã Û» ԶỠðÕÅÀ°ä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé å» Ü¯ ñµÕó éȧ Ø°§îä Áå¶ ëàä 寺 ìÚÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕ¶Í àÅÔñÆ: àÅÔñÆ çÆ éðÃðÆ À°×ÅÀ°ä òÅÃå¶, ÇÃÔåî§ç å¶ ÇÃµè¶ çðõå» å¯º ççìð ÇòµÚ øñÆÁ» ÇÂÕµáÆÁ» ÕðÕ¶ ìÆÜ ñÂÆ Ã°ÕÅ Õ¶ Áå¶ Çëð ÔòÅ ì§ç ìðåé ÇòµÚ ûí ñÀ°Í ôÇÔç çÆÁ» îµÖÆÁ» êÅñäÅ: ôÇÔç-îµÖÆÁ» ç¶ Õà°§ì» çÅ ÇÕö ô»å Áå¶ è°µê òÅñ¶ Ççé ñ¯ó îÇÔÃÈà ԯä å¶ ÔÆ ÇÃðë ç°êÇÔð ò¶ñ¶ ÇéðÆÖä Õð¯Í ܶÕð Õà°§ì» ÇòµÚ êµÇÕÁÅ ôÇÔç ÔË å» ççìð ç¶ ô°ðÈ ÇòµÚ ÔÆ ÇÂà éȧ Õà§°ì» ÇòµÚ ܧîä 寺 êÇÔñ» ÔÆ Õµã ñÀ°Í ðÅäÆ îµÖÆ ðÇÔå/ñ¶ÇÂ§× òðÕð ԯ¶ Áå¶ ìÔ°å¶ Õî÷¯ð Õà°§ì» éȧ çÈܶ çðÇîÁÅéÆ ìñåÅ òÅñ¶ Õà°§ì» éÅñ ÇîñÅ ÇçÀ° å» ÇÕ ÇÂÔ ÃðçÆ ñ§ØÅÀ°ä ñÂÆ ñ¯óƺçÅ åÅêîÅé ÕÅÇÂî ðµÖ ÃÕäÍ õ°ðÅÕ çÆ ÕîÆ Ô¯ä çÆ ÔÅñå ÇòÚ Ü» ܶ îµÖÆÁ» çÆ ìÅÔ𯺠éËÕàð ÇÂÕµáÅ Õðé çÆ À°âÅðÆ ñÂÆ î½Ãî õðÅì Ô¯ò¶ å» Ö§â çÅ ×Åó·Å دñ (Ö§â: êÅäÆ}B:A) ç¶ Õ¶ ÇÂÔ ÕîÆ êÈðÆ Õð ÇçÀ°Í åðÜÆÔ ç¶ å½ð å¶ ÇÂÔ õ°ðÅÕÆ Ø¯ñ ÖÅñÆ ÛµÇåÁ» ÇòµÚ ÇçÀ°Í ܶÕð Õà°§ì ÛÅò¶º ê¶ Ôé å» Ôð ð¯÷ Çå§é-Çå§é ë°µà 寺 صà ÇÖÃÕÅ Õ¶ ÇÂÔé» éȧ èµ°ê¶ Õð ÇçÀ°Í Õ°à§ì ÇòµÚ ÇÃðø úé¶ ÔÆ Ûµå¶ ðµÖ¯ Çܧºé¶ ôÇÔç

www.fasalkranti.com


Ö¶åÆ ð°Þ¶ò¶º

www.fasalkranti.com îµÖÆÁ» çÆ ìñåÅ ç¶ ÇÔÃÅì éÅñ ñ¯óÆºç¶ ÔéÍ ìÕö ÇòµÚ¯º òÅèÈ ÖÅñÆ Ûµå¶ Õµã Õ¶ À°é·» éȧ ã°Õò¶º åðÆÕ¶ éÅñ Ãà¯ð Õð ñò¯Í ÃðçÆ å¯º ìÚÅÀ°ä ñÂÆ ìÕö ÇòÚñÆÁ» åð¶ó» Çñµê ÇçÀ° Áå¶ Õà°§ì» Á§çð ÖÅñÆ æ» ÇòµÚ ÃðçÆ çÆ êËÇÕ§× ÇçÀ°Í Õà°§ì» éȧ ÇÕö Öµ°ñ·¶ îËçÅé ÇòµÚ ðµÖä 寺 ×°ð¶÷ Õð¯, Ãׯº Õà§°ì» éȧ ÇÕö À°Ôñ¶ òÅñÆ æ» å¶ Ü» Õ§è» ç¶ é¶ó¶ ÇàÕÅú å» ÇÕ Õà°§ì á§âÆÁ» ÔòÅò» å¯ ìÚ¶ ðÇÔäÍ ìÕÇÃÁ» éȧ éÅ ìÔ°åÆ òÅðÆ Ö¯ñ·¯ Áå¶ éÅ ÔÆ Ç÷ÁÅçÅ ç¶ð Ö°µñ¶ ðµÖ¯Í òêÅðÕ êµèð å¶ Õ§î Õðé òÅñ¶ ôÇÔç îµÖÆ êÅñÕ» éȧ ÁÅêä¶ îµÖÆ ëÅðî» çÆ Ã𷯺 /ðÅÇÂÁÅ çÆ ÕÅôå òÅñ¶ ÇÂñÅÇÕÁ» ÇòµÚ ÇÔ÷ðå (îÅÂÆ×z¶ôé) Õðé ç¶ À°êðÅñ¶ Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ ÔéÍ Ö°§ì» çÆ ÕÅôå: ìàé Ö°§ì çÆ å°óÅÂÆ Áå¶ Ã§íÅñ Õð¯Í ìàé Ö°§ì çÆ çÈÜÆ øÃñ çÆ Õ§ê¯Ãà ÇåÁÅð Õðé ñÂÆ ÇÂà îÔÆé¶ ç¶ êÇÔñ¶ ê§çðòÅó¶ ô°ðÈ Õð¯Í Ö°§ì-ìÆÜ ñ¯ó Áé°ÃÅð ì°µÕ Õð¯Í êÇÔñÆ øÃñ E@-F@ Ççé» ç¶ ÞÅó ñËä 寺 ìÅÁç õåî Õð ÇçÀ°Í ÕîÇðÁ» éȧ ÃÅø Áå¶ ÕÆàÅäÈ ðÇÔå Õð¯ Áå¶ çÈÜÆ øÃñ ñËä ñÂÆ ÇåÁÅðÆ Õð¯Íãƺ×ðÆ çÆ çÈÜÆ øÃñ çÆ ÇìÜÅÂÆ ÇÂà îÔÆé¶ Õð ÇçÀ°Í êôÈ êÅñä: ÁÅêä¶ êôÈÁ» éȧ ðµÕÆ æ» å¶ ì§é·¯Í À°é·» æµñ¶ ÇòÛÅÂÆ Ã°µÕ Ç×µñÆ Ô¯ ÜÅò¶ å» ìçñ ÇçúÍ éòܧî/ÕµàóÈ-òµÛóÈ á§â ÇòµÚ ÜñçÆ éîÈéƶ çÅ ÇôÕÅð Ô¯ Ü»ç¶ Ôé Áå¶ Ç÷ÁÅçÅ î½å» ÇÂà ÕÅðé ÔÆ Ô°§çÆÁ» ÔéÍ À°é·» éȧ ÃÅø-ðæðÆ Ã°µÕÆ Ü×·Å À°å¶ ðµÖ¯ ðÅå éȧ êôÈÁ» éȧ Á§çð ðµÖ¯ Áå¶ Ççé¶ è°µê ÇòµÚ ì§é·¯ ܶ ñ¯ó êò¶ å» ô˃â ç¶ êÅÇÃÁ» À°å¶ êµñÆ òÆ ñÅÂÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔËÍ Ç÷ÁÅçÅ á§â ÇòµÚ êôÈÁ» À°êð Þ°µñ òÆ êŶ ÜÅ ÃÕç¶ ÔéÍ êôÈÁ»

www.fasalkranti.com

éȧ Ãò¶ð¶-ôÅî ç°µè Ú¯ä ò¶ñ¶ ç¶ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË Ü¶ êôÈ åÅð» ÕðçÅ Ô¯ò¶ å» À°Ã éȧ ×ðíçÅé çÅ àÆÕÅ ñ×òÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ êôÈÁ» çÅ ç°µè Ú¯ä 寺 ìÅÁç æä» À°êð ç°µè éÅ ñ×ÅúÍ ëචԯ¶ Ü» ÜÖîÆ æä» éȧ ×ÇñÃðÆé Áå¶ ìÆàÅâÆé (A: D) ç¶ Ø¯ñ ÇòµÚ â¯ìÅ ç¶ Õ¶ áÆÕ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ êôÈÁ» éȧ ÁøÅð¶ 寺 ìÚÅÀ°ä ñÂÆ Õ°åðÆ Ô¯ÂÆ ìðÃÆî ÇòµÚ åÈóÆ ðñÅ Õ¶ Ö°ÁÅÀ°äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔËÍ êôÈÁ» éȧ ÇÂÕµñÆ êðÅÿÆ éÅ êÅú ÇÕÀ°ºÇÕ êðÅÿÆ ÇòµÚ ÇîµàÆ Ô¯ä ÕðÕ¶ êÃÈÁ» éȧ î¯Õ òÆ ñµ× ÃÕçÆ ÔËÍòµâ¶ êôÈÁ» Áå¶ ÇÂµÕ îÔÆé¶ å¯º À°ƒêð ç¶ ìµÇÚÁ» éȧ îȧÔ-õ°ð ç¶ àÆÕ¶ ñ×òÅúÍ î°ð×Æ êÅñä: ô˃â ç¶ êÅÇÃÁ» å¶ êðç¶ ñ×ÅúÍ ô˃â Á§çð åÅêîÅé F@ Çâ×ðÆ ëÅðéÔÆà 寺 æµñ¶ éÔƺ ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅÍ Ü¶ á§â Ç÷ÁÅçÅ Ô¯ò¶ å» êðç¶ ç¯Ôð¶ Õð ç¶ä¶ ÚÅÔÆç¶ ÔéÍ ÚÈÇÚÁ» éȧ À°îð î°åÅìÕ ÇéµØ ç¶äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ êÇÔñ¶ Ôøå¶ ìðÈâð æµñ¶ åÅêîÅé I@-IE Çâ×ðÆ ëÅðéÔÆà Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË Áå¶ Ôð Ôøå¶ E Çâ×ðÆ ØàÅÀ°ºç¶ ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË Ü» åÅêîÅé Á§çÅ÷¶ Áé°ÃÅð òÆ ØàÅ ÃÕç¶ Ô¯Í çÅä¶ ÇòµÚ Õ½ÕÃÆÇâÀ°Ãà¶à êÅÀ° å» Ü¯ ÖÈéÆ çÃå 寺 î°ð×ÆÁ» éȧ ìÚÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕ¶Í Ü¶ î°ð×ÆÁ» âȧØÆ Ã°µÕ ÇòèÆ ðÅÔƺ êÅñÆÁ» ÜÅ ðÔÆÁ» Ôé å» Ã°µÕ éȧ Ôøå¶ ÇòµÚ B-C òÅðÆ ø¯ñ¯ å» Ü¯ ðµÕ éȧ Ö°ôÕ ðµÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕ¶Í Ã§ï¯ÜÕ: ÁîðÜÆå ÇÃ§Ø Ã§×zÇÔ ÕðåÅ: êzçÆê Õ°îÅð Û°é¶ÜÅ, ôîÆ ÕêÈð, ÁËà ÁËà ÇîéÔÅÃ, ðÈêǧçð ÇÃ§Ø Ç×µñ, ÕîñÜÆå ÇÃ§Ø ÃÈðÆ, ÇçñìÅ× ÇçØ, ÜÃÇò§çð ÇÃ§Ø ìðÅó, ðäÜÆå ÇçØ,, ×°ðÇò§çð ÇÃ§Ø Çãµñ¯º Áå¶ îé¯Ü Õ°îÅð ôðîÅ

c;b eqKsh

fd;zpo 2018 37


w/oh o;’Jh

www.fasalkranti.com

o;'Jh

xo ftu jh pDkU ;[nkdh S/Bk wkbg{tk

wkbg{tk dk BK ;[Dd/ jh ;kv/ w{zj ftu gkDh nk iKdk j?. T[;/ soQK ski/ gBho Bkb pD/ w[bkfJw ns/ Bki[e wkbg[t/ s[jkv/ w{zj ftu iKd/ jh x[b ikDr/. fJjBK ~ opVh Bkb iK f;oc eZN/ j'J/ pdkw ns/ fg;s/ Bkb ;ik e/ r[Br[B/ skgwkB s/ go';'. s[jk~ S/Bk wkbg[tk oki;EkB d/ f;oc e[M jh fjZf;nK ftu fwbDr/. p; fJjBK ~ pBkT[D dk w”ek eZYe/ nkBzd bU. fJjBK ~ pBkT[Dk E'Vk w[Ffeb j? fJ; bJh s;Zbh s'I ezw bU. edh edh fxU ftu sbd/ ;w/I fJj fybo iKd/ jB. i/ nfijk j't/ sK nkN/ ftu E'Vk j'o e'oBcb'o fwbk bU. nkU j[D dZ;d/ jK fe fet/I xo jh S/Bk wkbg{tk pDkfJnk ik ;edk j?. io{oh ;wZroh

fJe v{zx/ BkB ;fNZe g?B ftu d[ZX row eo', fBzp{ dk o; gk e/ jbe/ jZEK Bkb fwbk bU. d[ZX cNe/ gkDh nbr j' ikJ/rk. fJj gkDh gkodoFh j'Dk ukjhdk j? fi; s'I fJj :ehB j't/ fe d[ZX g{oh soQK cN frnk j?. j[D fJ;~ fszB uko fwzN se oZy fdU. SkBDh Bkb ;kok gkDh SkB bU ns/ S/Bk ~ 10-15 fwzn bJh ;kok gkDh fBebD bJh oy fdU. id'I ;kok gkDh fBeb ikJ/ sK S/Bk ~ gb/N

38

c;b eqKsh

ftu eZY bU ns/ jbe/ jZEK Bkb wbd/ j'J/ Bow pDk bU ns/ fJe gk;/ oy fdU. ukFBh bJhL fJe u”V/ BkB ;fNZe g?B ftu FZeo ns/ fJe eg gkDh ~ uzrh soQK fwbk bu ns/ brksko fjbkT[Id/ j'J/, wZXw nKu s/ 5 fwzN se gekU. T[;d/ pknd nKu s'I jNke/ fJe gk;/ oZy fdU. wkbg[t/ bJhL ;koh ;wZroh ~ fJe v{zx/ pkT[b ftu fwbke/

fd;zpo 2018

S/Bk bJh ;kY/ uko eZg c[b eohw d[ZX v/Y N/pb ;g{B fBzp{ dk o; ukFBh bJh 1 eZg FeZo wkbg[t/ bJh 1 eZg S/Bk (ftnziB ftXh T[s/ t/y') fJe u[Neh ikfJcb gkT{vo v/Y N/pb ;g{B ekoBcb'o e/;o d/ e[M bZS/ fxU sbD bJh ;ikT[D bJhL 1 N/pb ;g{B pdkw dh esoB 1 N/pb ;g{B fg;s/ dh esoB ftXh S/Bk bJhL

nkNk r[zB bU. nkN/ ~ 10 fjZf;nK ftu tzv bU.fJe ;wsb irQk s/ frZbk ;{sh egV/ dk S'Nk N[eVk oZy'. nkN/ d/ 1 fjZ;/ ~ ftu oZye/ d{ik frZb/ egV/ Bkb YZe fdU. frZb/ jZEK Bkb c?bke/ 75 fwhwhH (3) ftnk; d/ r'b nkeko ftu pDk bU. fJe xZN v{zxh eVkjh ftu fxU row eo' ns/ wkbg[tk gke/, wZXw nKu s/ T[;d/ d't/I gkf;UI ;[fBjok j'D se sb bU. wkbg[tk ~ eZY e/ T[;/ t/b/ ukFBh ftu gk fdU. www.fasalkranti.com



;/jsH

www.fasalkranti.com

dqN mik;ksa ls ik,a MkdZ ldZy ls NqVdkjk

feuB ftu w”i{d w;kb/ eoDr/ w'Nkgk d{o nZieb tiB tXDk nkw fpwkoh j?. tiB xZN eoB bJh nB/e T[gkn ehs/ iKd/ jB go pj[s ;ko/ b'eK ~ g{ok bkG BjhI fwbdk. ;jh soQK nkjko b?D d/ pkti{d th n;hI tiB xZN BjhI eo gkT[Id/.

pj[s ;jkfJe j[zdh j?. dkbuhBh d/ ;/tB Bkb w'Nkgk xZN j[zdk j?. fJj ;oho ftu pbv F{ro b?tb ~ th ezNo'b eodh j?. vkfJN ftu Fkfwb dkbuhBh ekopj'kJhvN/q ~ fJj nk;kBh Bkb guB ftu wdd eodh j.?

go j[D s[jk~ fe;/ Bt/I vkfJN gbkB dh b'V BjhI gt/rh feT[Ife s[jkvh feuB ftu oZy/ e[M w;kb/ tiB xZN eoB ftu s[jkvh wdd eo ;ed/ jB. nkU ikDd/ jK nfij/ fejV/ w;kb/ jB fijV/ s[jkv/ tiB ~ xZN eoB ftu ;jkfJe j'Dr/.

3H ;oQ'I- ;o'QI dk dkDk ;oho dk w?Nkpkfbiw tXkT[Idk j?. fi; eoe/ ;oho ftu w”i{d uoph s/ih Bkb rbB brdh j?. ;oQ'I ykD ftu ;[nkd sK j[zdk jh j? Bkb jh ;kvh ;/js bJh th pj[s tfXnk wzfBnk iKdk j?. pkiko s'I ;oQ'I ;k; fbnkU ns/ fco fJ;~ nkgD/ g'iB Bkb o'i fwbk e/ ykU, fco t/y' tiB fet/I xZN j[zdk j?.

1H jbdh- Gkosh w;kfbnK ftu jbdh ~ ;G s'I ;/jswzd w;kbk wzfBnk iKdk j?. fJj jopb ;dhnK s'I fJbki bJh gq:'r ehsk iKdk fojk j?. fJj ;oho ftu e'b?;No'b ~ xZN eodk j? ns/ gkuB feqnk ftu ;[Xko eodh j?. fJ; ftu eofeT{ fwB Bkwe sZs gkfJnk iKdk j? fijVk t;k T{seK ~ d{o oZydk j?. fJj ;oho ftu'I ;ko/ Nkef;B pkjo eZY fdzdh j?. fi; Bkb g/N dh uoph xZN j'D brdh j?. 2H dkbuhBh- tiB xNkT[D bJh dkbuhBh

40

c;b eqKsh

4H bj;[B- bj;[B Bk f;oc G'iB dk jh ;tkd tXkT[Idk j? ;r'I tiB s/ th ekp{ gkT[D ftu wdd eodk j?. fJ; ftu J/bhf;B sZs gkfJnk ikdk j?, fijVk e'b?;Nq'b Bkb bVdk j? ns/ pbZv F{ro b?tb ~ tXD s'I o'edk j?. fJ;d/ ;/tB Bkb ;oho ftu w”i{d uoph jND brdh j?. nkgD/ eJh r[DK eoe/ bj;[D ~ wjK n”FXh dh Fq/Dh ftu oZfynk frnk j?.

fd;zpo 2018

5H ndoe- ndoe brGr g{oh d[fBnK ftu gq:'r ehsk ikD tkbk w;kbk j?. fJ;~ nkgDh vkfJN ftu b/D Bkb G[Zy ezNo'b j[zdh j?, ;oho ftu'I rzdrh ;kc j[zdh j?. o'r-gqsho'Xe Fesh tXdh j? ns/ gkuB ftu ;[Xko j[zdk j?. fJ;d/ ;/tB Bkb w'Nkg/ ~ pj[s jd se ezNo'b ehsk ik ;edk j?. 6H ihok- f;oc fJe uwu ihok nkgd/ ykD/ ftu i'V' ns/ fco t/y' ewkb. ihok t?;/ th c?N poB eoB bJh ikfDnK iKdk j?. t?;/ th ;kv/ xoK ftu ihe/ d/ S'Ie d/ fpBK ykDk nX{ok jh wzfBnk iKdk j?. 7H ekbh fwou- ekbh fwou dk c?N poB eoB tkb/ r[DK ftu tkXk j[zdk j?. fJj w;kbk BthnK t;k e'fFektK d/ rmB ~ o'eD ftu th wdd eodk j?. fi;Bkb fe tiB ftu tkXk BjhI j[zdk j?. 8H v/fvfbn; (e[eo'IXk) fJj jop s[jkv/ ;oho ftu ftNkfwB fit/I ftNkfwB J/, ;h, Jh d/ Bkb fwBob;, nkfJoB ns/ g'NkFhnw ~ tXkT[Idk j? fijVk fe pb'fNzr ns/ t/N bk; bJh ;jkfJe j[zdk j?. www.fasalkranti.com




Haryana: 7087438486



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.