Koha 761 by fgjokaj

KOHA Javore Podgoricë e enjte, 20 prill 2017 Viti XVl Numër 761 Çmimi 0,50

Me ndërgjegjësim mund të luftohet korrupsioni Podgoricë e enjte, 22 dhjetor 2016 Viti XV Numër 745 Çmimi 0,50

Podgoricë e enjte, 8 dhjetor 2016 Viti XV Numër 743 Çmimi 0,50

Podgoricë e enjte, 29 dhjetor 2016 Viti XV Numër 746 Çmimi 0,50

Podgoricë e enjte, 15 dhjetor 2016 Viti XV Numër 744 Çmimi 0,50

Pa ndonjë

KOHA Javore NDRYSHIM pozitiv

Teatri - një dëshirë e munguar e ulqinakëve Letërsia shqipe Qençe nuk Podgoricë e enjte, 12 janar 2017 Viti XV Numër 747 Çmimi 0,50

SHQIPTARËT E 1001 HALLEVE

Manifestim që nderoi viktimat e luftës

Komedia e mjerimit

6965-008 1 NSSI

ISSN 1800-5696

Në udhëkryq

6965-008

e ulqinakëv e munguare dëshirënjëet tri -oh Teajet Në udhëkryq

Shkodra, qyteti më joshës për krajanët krajanët joshës për qyteti më Shkodra,

1 NSSI

ISSN 1800-5696

ma k Qençe nu SHQIPTARËT E

Të ndërmerren masa urgjente për mbrojtjen e Kripores së Ulqinit

1001 HALLEVE

OoreHA KJav OoreHA KJav Podgoricë e enjte,

8 dhjetor 2016

Viti XV Numër

743 Çmimi 0,50

Podgoricë e enjte,

15 dhjetor 2016

Viti XV Numër

744 Çmimi 0,50

ISSN 1800-5696

mjerimit Komedia e

e luftës

viktimat që nderoi Manifestim

është letërsi e

jetohet ma fuqishme

ISSN 1800-5696

Në shërbim të komunikimit të përgjegjshëm

KOHA Javore KOHA Javore

Qëndrimi anticivilizues i një politikani

Mosbesimi ndaj pakicave

APATIA politike

Shqiptarët në Mal të Zi gjatë vitit 2016

Lufta e Ftohtë duhet shmangur

Kadare meriton Nobelin!

Qëndresa dhe flijimi për flamurin tonë kombëtar

Humanizëm dhe kontribut i çmuar

PËRMBAJTJE

Tregues i përkushtimit të SHBA-së ndaj Ballkanit

Vuçiqi është një Llukashenko i BE-së në Ballkan!

Jetë e iluzion

Libër për tragjedinë e popullit shqiptar

KOHA Javore Themelues: Kuvendi i Malit të Zi Gazetë javore për aktualitete, shkencë dhe kulturë, Numri i parë doli më 21 shkurt 2002. Botues: Këshilli

Kombëtar i Shqiptarëve Redaktor Përgjegjës: Ali Salaj Gazeta redaktohet nga kolegjiumi:

Fahrudin Gjokaj (Redaktor Teknik & Sistem Inxhinjer) Ismet Kallaba (aktualitete, sport), Toni Ujkaj (kulturë) Vijoleta Berishaj (sekretare teknike) Adresa: Bulevar revolucije 15, Podgoricë Telefon & fax: 020/240-659 E-mail: kohajavore@t-com.me, www.kohajavore.org

Javore KOHA

E ENJTE, 20 PRILL 2017

PËRMBAJTJE

Gjysmë shekulli në skenë, koha më e mirë e jetës sime

Kthimi në Ulqin

Festivali i 70-të i Kanës në shifra

Kolona të gjata në pikën kufitare Sukubinë – Muriqan

KOHA Javore KOHA Javore

Podgoricë e enjte, 22 dhjetor 2016 Viti XV Numër 745 Çmimi 0,50

Podgoricë e enjte, 8 dhjetor 2016 Viti XV Numër 743 Çmimi 0,50

Podgoricë e enjte, 29 dhjetor 2016 Viti XV Numër 746 Çmimi 0,50

Podgoricë e enjte, 15 dhjetor 2016 Viti XV Numër 744 Çmimi 0,50

Pa ndonjë

KOHA Javore NDRYSHIM

Teatri - një dëshirë e munguar e ulqinakëve Qençe

pozitiv

Podgoricë e enjte, 20 prill 2017 Viti XVl Numër 761 Çmimi 0,50

APATIA politike

Shqiptarët në Mal të Zi gjatë vitit 2016

SHQIPTARËT E 1001 HALLEVE

Komedia e mjerimit

mjerimit Komedia e

ISSN 1800-5696

1 NSSI

6965-008

e luftës viktimat që nderoi Manifestim

nuk jetohet ma

ISSN 1800-5696

Manifestim që nderoi viktimat e luftës

Shkodra, qyteti më joshës për krajanët krajanët joshës për qyteti më Shkodra,

Në udhëkryq

Qëndrimi anticivilizues i një politikani

Në udhëkryq

Kadare meriton Nobelin!

ARKIVI: www.kohajavore.org

Qëndresa dhe flijimi për flamurin tonë kombëtar

1 NSSI

6965-008

ëve Me ndërgjegjësim ulqinaka r e mund të luftohet mungu ë e korrupsioni dëshir nhjëet ma trit-o Teaje

Lufta e Ftohtë duhet shmangur

Pa ndonjë

KOHA Javore NDRYSHIM Podgoricë e enjte, 12 janar 2017 Viti XV Numër 747 Çmimi 0,50

1 NSSI 6965-008

ISSN 1800-5696

Komedia e mjerimit

mjerimit Komedia e

Në udhëkryq

Podgoricë e enjte,

Viti XV Numër

15 dhjetor 2016

Viti XV Numër

Kadare meriton Nobelin!

Qëndresa dhe flijimi për flamurin tonë kombëtar

Humanizëm dhe kontribut i çmuar

744 Çmimi 0,50

KOHA Javore KOHA Javore Podgoricë e enjte,

Podgoricë e enjte,

8 dhjetor 2016

SHQIPTARËT E

Viti XV Numër

15 dhjetor 2016

Viti XV Numër

744 Çmimi 0,50

743 Çmimi 0,50

1001 HALLEVE

Qençe nuk ma

Teatri jetohet dëshirënjë munguare ulqinakëvee Në udhëkryq

Në udhëkryq

Komedia e mjerimit

pores së Ulqinit mbrojtjen e Krimasa urgjente për Të ndërmerren

Shkodra, qyteti më joshës për krajanët krajanët joshës për qyteti më Shkodra,

ndaj pakicave Mosbesimi

fuqishme jetohet ma mjerimit Komedia e

SHQIPTARËT E 1001 HALLEVE

tonë kombëtar flamurin dhe flijimi për Qëndresa

i një politikani anticivilizues Qëndrimi

është letërsi e

Qençe nuk Letërsia shqipe ulqinakëve munguar e dëshirë e Teatri - një 6965-0081 NSSI

6965-0081 NSSI

e luftës viktimat që nderoi Manifestim

6965-0081 NSSI

Manifestim që nderoi viktimat e luftës 6965-0081 NSSI

ISSN 1800-5696

Podgoricë e enjte,

Lufta e Ftohtë duhet shmangur

743 Çmimi 0,50

Podgoricë e enjte,

ISSN 1800-5696

743 Çmimi 0,50

APATIA politike

Shqiptarët në Mal të Zi gjatë vitit 2016

Qëndrimi anticivilizues i një politikani

Mosbesimi ndaj pakicave

1001 HALLEVE

8 dhjetor 2016

6965-0081 NSSI

Viti XV Numër

Të ndërmerren masa urgjente për mbrojtjen e Kripores së Ulqinit

ISSN 1800-5696

SHQIPTARËT E

Nobelin! meriton Kadare

shmangur Ftohtë duhet Lufta e

politike APATIA

pozitiv Shqiptarët në Mal të Zi gjatë vitit 2016

Javore NDRYSHIM KOHA

kontribut i çmuar Humanizëm dhe

Podgoricë e enjte, 12 janar 2017 Viti XV Numër 747 Çmimi 0,50

Pa ndonjë

Javore KOHA Javore KOHA Podgoricë e enjte, 15 dhjetor 2016 Viti XV Numër 744 Çmimi 0,50

Javore KOHA Javore KOHA Podgoricë e enjte, 29 dhjetor 2016 Viti XV Numër 746 Çmimi 0,50

korrupsioni mund të luftohet Me ndërgjegjësim

avoreHA KJO avoreHA KJO 8 dhjetor 2016

Shkodra, qyteti më joshës për krajanët krajanët joshës për qyteti më Shkodra,

ma Qençe nuk

Javore KOHA Javore KOHA

Podgoricë e enjte, 8 dhjetor 2016 Viti XV Numër 743 Çmimi 0,50

Podgoricë e enjte,

pozitiv

është letërsi e

jetohet ma fuqishme

ulqinakëvee munguare dëshirënjë jetohet Teatri 1 NSSI 6965-008

përgjegjshëm komunikimit të Në shërbim të

Podgoricë e enjte, 29 dhjetor 2016 Viti XV Numër 746 Çmimi 0,50

Podgoricë e enjte, 15 dhjetor 2016 Viti XV Numër 744 Çmimi 0,50

SHQIPTARËT E 1001 HALLEVE

e luftës viktimat që nderoi Manifestim

ISSN 1800-5696

6965-0081 NSSI

1001 HALL EVE

Podgoricë e enjte, 22 dhjetor 2016 Viti XV Numër 745 Çmimi 0,50

Podgoricë e enjte, 8 dhjetor 2016 Viti XV Numër 743 Çmimi 0,50

Teatri - një dëshirë e munguar e ulqinakëve Letërsia shqipe Qençe nuk

ISSN 1800-5696

SHQIPTAR ËT E

KOHA Javore KOHA Javore

Manifestim që nderoi viktimat e luftës

ISSN 1800-5696

uk Qençe n Në shërbim të komunikimit të përgjegjshëm

15 dhjetor 2016

Viti XV Numër

744 Çmimi 0,50

Podgoricë e enjte, 22 dhjetor 2016 Viti XV Numër 745 Çmimi 0,50

E ENJTE, 20 PRILL 2017

Javore KOHA

NGJARJE JAVORE

U prezantuan rezultatet e hulumtimit në kuadër të projektit “Ulqini kundër korrupsionit”

Të gjithë duhet të jenë të brengosur Ulqin – Mbi 86 për qind e qytetarëve të Ulqinit mendojnë se korrupsioni në këtë komunë është shumë ose kryesisht i përhapur, tregojnë rezultatet e hulumtimit të kryer nga Organizata Joqeveritare “Ul Info”, që janë prezantuar në një konferencë për shtyp të enjten. Ndërkaq sa i përket perceptimit mbi korrupsionin, gati 94 për qind e ulqinakëve mendojnë se korrupsioni ekziston në Mal të Zi, madje 78 për qind janë shprehur se ekziston në masë të madhe. Hulumtimi është kryer në kuadër të projektit “Ulqini kundër korrupsionit”, të cilin “Ul Info” e realizon si pjesë e programit “Mendo lokalisht – vepro lokalisht”, me mbështetjen e Delegacionit të Bashkimit Evropian në Mal të Zi. Ai është realizuar në periudhën 15 shkurt – 15 mars, ku janë anketuar 300 persona. Rreth 35 për qind e qytetarëve të Ulqinit mendojnë se ky qytet ka prob-

Javore KOHA

E ENJTE, 20 PRILL 2017

leme të mëdha. Sa i përket korrupsionit, 8.3 për qind e të anketuarve e kanë renditur atë si problemin më të madh, ndërsa 25 për qind e tyre e shohin papunësinë si problemin më të madh. Për 12.3 për qind të tyre, problemi më i madh është pushteti dhe administrata, për 9.3 për qind standardi i ulët jetësor, kurse për 7.7 për qind kriza ekonomike. Të dhënat e hulumtimit janë komentuar nga Ana Neneziq, koordinatore e programit pranë Qendrës për Arsim Qytetar, drejtori i MogUl-it, Xhemal Peroviq, dhe drejtori i Ul Info, Mustafa Canka. Ata kanë thënë se duke analizuar të dhënat e fituara mund të arrihet në përfundimin se të gjithë duhet të jemi të brengosur. Sipas tyre, qytetarët e Ulqinit e dinë çfarë është korrupsioni, kanë rezistencë ndaj kësaj të keqeje, mendojnë se jetojnë në shtet shumë të korrup-

tuar dhe komunitet lokal kryesisht të korruptuar. Përpjekjet e qeverisjes për luftimin e korrupsionit vlerësohen si të dobëta, prandaj ekziston nevoja për informim dhe edukim më të mirë të qytetarëve. Ata kanë thënë se është evidente përhapja e mosbesimit në vullnetin politik për luftë kundër korrupsionit, gjegjësisht strategjitë dhe masat qeveritare vlerësohen më shumë si të lidhura me procesin e negociatave me Bashkimin Evropian, e më pak si vullnet dhe gatishmëri e sinqertë për luftë kundër korrupsionit. Ata kanë nënvizuar se sektori civil dhe mediat duhet të përkrahin fuqishëm çdo aktivist apo grupim në luftë kundër korrupsionit. Pjesë e hulumtimit kanë qenë edhe çështje të tjera, që në mënyrë të drejtpërdrejtë apo të tërthortë lidhen me korrupsionin, si dhe përhapja e tij në fusha të veçanta. i.k.

NGJARJE JAVORE

Senatori amerikan John McCain vizitoi Malin e Zi në kuadër të turit në Ballkan

Tregues i përkushtimit të SHBA-së ndaj Ballkanit Podgoricë – Kryetari i Komisionit të Senatit Amerikan për Shërbimet e Armatosura, John McCain, ka zhvilluar të mërkurën e kaluar një vizitë në Mal të Zi, në kuadër të turit të tij në disa vende të Ballkanit. Në takim me Presidentin e Malit të Zi, Filip Vujanoviq, dhe kryeministrin Dushko Markoviq, ai ka vlerësuar se hyrja e Malit të Zi në NATO dhe integrimi i tij në Bashkimin Evropian janë pika të ndritura në këtë kohë të ngjarjeve turbulente në botë. Në deklaratën për shtyp të qeverisë së Malit të Zi thuhet se Markoviq dhe McCain janë pajtuar se situata në

rajon është serioze, në kontekstin e sigurisë dhe stabilitetit, si dhe që për ruajtjen e qetësisë dhe prosperitetit të shteteve është me rëndësi që BEja dhe SHBA të jenë të pranishme fuqishëm në Ballkanin Perëndimor. Kryeministri Markoviq ka theksuar se ratifikimi i Protokollit për anëtarësimin e Malit të Zi dhe NATO dhe firmosja e tij nga Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, është konfirmim i reformave që Mali i Zi i ka zbatuar viteve të kaluara si dhe i miqësisë dhe partneritetit të përhershëm dhe të qëndrueshëm të dy shteteve dhe dy popujve. Gjatë vizitës së tij në Mal të Zi, sen-

atori McCain është pritur edhe nga ministri i Mbrojtjes, Predrag Boshkoviq, si dhe ka takuar pjesëtarët e Ushtrisë së Malit të Zi, të cilët kanë qenë pjesë e Misionit në Afganistan. Vizita e senatorit McCain u zhvillua në një kohë kur shumica e vendeve të Ballkanit janë përfshirë nga kriza politike dhe përpjekjet për forcimin e ndikimit rus në këtë hapësirë. Prandaj vizita e tij vlerësohet si tregues i përkushtimit amerikan për Ballkanin dhe barrierë e përpjekjeve të Rusisë për të rritur ndikimin e saj në këtë pjesë të Evropës. (Kohapress)

E ENJTE, 20 PRILL 2017

Javore KOHA

VËSHTRIM & OPINION

15 vjet të gazetës “Koha javore”

Në shërbim të kom përgjegjshëm, lar dhe thashetheme Ali Salaj

15-vjetori i gazetës “Koha javore” është një jubile i rëndësishëm për gazetarinë e shkruar në gjuhën shqipe në Mal të Zi, e cila në vetvete përmban një mision të vështirë, gati-gati në kufijtë e pamundësisë. Misioni i parë i kësaj gazete ishte angazhimi në mbrojtjen e sistemit të vlerave, një mision që nisi me një staf të pakontaminuar nga politika dhe të paprekur nga klanet e interesit. Kjo frymë u krijua dhe u ruajt me përkushtim nga të gjithë ata që morën pjesë në thurjen e saj, posaçërisht nga bashkëpunëtorët e çmuar që i dhanë dhe vazhdojnë t’i japin një frymë të veçantë kësaj gazete. Si çdo fillim, edhe ai i gazetës “Koha javore” ishte më tepër se sfidues për shkak të mungesës së një tradite të mirëfilltë në gazetarinë e shkruar, por

“

Misioni i parë i kësaj gazete ishte angazhimi në mbrojtjen e sistemit interesit. Kjo frymë u krijua dhe u ruajt me përkushtim nga të gjithë at t’i japin një frymë të veçantë kësaj gazete edhe nga synimi që të krijohet një gazetë me format dhe dizajn për t’i dhënë shpirt dhe frymë kombëtare, fjalës së lirë. Gjatë këtij harku kohor u lindën dhe u rritën profesionalisht gazetarë, analistë, publicistë, studiues, të cilët i dhanë imazhin përmbajtësor “Kohës javore”. Kësisoj “Koha javore” gjatë këtij 15 vjetshi ka lënë pas me qindra e mijëra artikuj kulturorë, arsimorë e sportivë, intervista, opinione, polemika dhe vështrime që do të mbeten një material i çmuar arkivor dhe pikë referimi për brezat e ardhshëm. “Koha javore” shërbeu në komunikimin e përgjegjshëm, larg sensacioneve dhe thashethemeve duke e ruajtur etikën dhe lirinë e shprehjes. Në çdo mënyrë u përpoq të mos

Gjatë këtij harku kohor u lindën dhe u rritën profesionalisht gazetarë, analistë, publicistë, studiues, të cilët i dhanë imazhin përmbajtësor “Kohës javore”. Kësisoj “Koha javore” gjatë këtij 15 vjetshi ka lënë pas me qindra e mijëra artikuj kulturorë, arsimorë e sportivë, intervista, opinione, polemika dhe vështrime që do të mbeten një material i çmuar arkivor dhe pikë referimi për brezat e ardhshëm

Javore KOHA

E ENJTE, 20 PRILL 2017

”

kishte ngjyrime politike apo të vihet nën ndikimin e politikës së ditës. Përkundrazi, ajo ishte e balancuar dhe e hapur për çdo pikëpamje që paraqet interes publik. Për këtë arsye, shpeshherë nuk u respektua rregulla dhe tradita e lashtë shqiptare, e njohur në Kanun si “lajmësi nuk preket”. Përkundrazi, “Kohës javore” iu vunë disa herë ndërkëmbjet me qëllim të frikësimit dhe eliminimit të saj nga skena mediatike në gjuhën shqipe në Mal të Zi. E gjithë kjo sinjalizon se për mediat në gjuhën shqipe ende mbetet aktual profetizimi i njohur i babait të gazetarisë shqiptare, Faik Konica: “Në folsh mirë për shqiptarët e krishterë, hidhërohen shqiptarët muhamedanë; në folsh mirë për muhamedanët, hidhërohen të krishterët; në folsh mirë për krishterët dhe muhamedanët që janë shqiptarë të mirë e ligsht për të ligjtë, atëherë do të hidhërohen të gjithë”. Megjithatë, mbrojtja dhe zhvillimi i mediave në gjuhën shqipe duhet të mbetet detyrim dhe objektiv i shqiptarëve në Mal të Zi. Sepse reduktimi dhe shuarja e mediave në gjuhën shqipe do të rrezikonte qenien kombëtare, pasi është e ditur se komuniteti pa media është i paracaktuar të humbasë identitetin kombëtar, gjuhësor dhe kulturor.

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

VËSHTRIM & OPINION

munikimit të rg sensacioneve eve

t të vlerave, një mision që nisi me një staf të pakontaminuar nga politika dhe të paprekur nga klanet e ta që morën pjesë në thurjen e saj, posaçërisht nga bashkëpunëtorët e çmuar që i dhanë dhe vazhdojnë

KOHA Javore Sfidat ndaj KJa O voreHA pushtetarëve

e A KJaO vorH imi i hapësirës Ashkët H e rba O avorpë KJKrij së re

Podgoricë e enjte, 19 janar 2017 Viti XVl Numër 748 Çmimi 0,50

Podgoricë e enjte, 26 janar 2017 Viti XVl Numër 749 Çmimi

Podgoricë e enjte, 23 shkurt 2017 Viti XVl Numër

0,50

amoralë

753 Çmimi 0,50

Viti XVl Numër 754 Çmimi 0,50

Podgoricë e enjte, 2 mars 2017

kulturore shqipta

KOHA Javore

KOHA Javore KOHA Javore Podgoricë e enjte, 8 dhjetor 2016 Viti XV Numër

Podgoricë e enjte, 22 dhjetor 2016 Viti XV Numër

Podgoricë e enjte, 15 dhjetor 2016 Viti XV Numër

744 Çmimi 0,50

Mësuesit e harruar

Podgoricë e enjte, 23 mars 2017 Viti XVl Numër 757 Çmimi 0,50

Teatri - një dëshirë e munguar e ulqinakëve Qençe

APATIA politike

SHQIPTARËT E 1001 HALLEVE

enjte, 15 dhjetor

2016 Viti XV

Numër 744

Çmimi 0,50

Nato mbetet gurthemeli i mbrojtjes së vlerave perëndimore

Podgoricë

SHQIPTARË

e enjte, 8

vlerave perëndimore “Moonlight” themeli i mbrojtjes së triumfon në Oscars Nato mbetet gur-

dhjetor 2016

T E 1001

Viti XV Numër

743 Çmimi

0,50

e enjte, 15

dhjetor 2016

Viti XV Numër

744 Çmimi

Qençe

0,50

HALLEVE

nu Teatr je - një het m k dëshito a mung irë e ulqinauar e këve

Oscars triumfon në “Moonlight”

Në udhëkryq

Manifesti që nderoim

Shkodra, qyteti më joshës për krajanët krajanët joshës për qyteti më Shkodra,

Në udhëkryq

viktimat e luftës

Komedia mjerimit e

jetohet ma Qen çe nuk ulqina këve

e luftës viktimat që nderoi Manifestim

mjerimit Komedia e

JavoreHA KO JavoreHA KO Podgoricë e enjte, 15 dhjetor

e fjetur Bukuroshja

749 Çmimi 0,50

2016 Viti XV Numër 744

6965-0081 NSSI

SHQIPTARËT E 1001 HALLEVE

korrupsioni lira dhe Mediat e

ISSN 1800-5696

81 NSSI 6965-00

Viti XVl Numër

Çmimi 0,50

KJaO vorH e

ndërtimeve pa leje apo dalldia e Kaosi urbanistik,

6965-0081 NSSI

26 janar 2017

Numër 743

munguar e dëshirë e Teatri - një

748 Çmimi 0,50

Podgori cë e enjte,

shënuar progres Kosova ka Kaosi urbanistik, Durmishi: apo dalldia e ndërtimeve pa leje

6965-0081 NSSI

Viti XVl Numër

2016 Viti XV

Durmishi: Kosova ka shënuar progres

ISSN 1800-5696

6965-0081 NSSI

19 janar 2017

E 1001 HALLEVE

enjte, 8 dhjetor

Podgoricë e

Bukuroshja e fjetur

e A avorH KJO e A avorH KJO Podgori cë e enjte,

ISSN 1800-5696

Podgoricë e

ISSN 1800-5696

Mediat e lira dhe korrupsioni

amoralrëëve pushtettandaj Sfida

“

SHQIPTARËT

6965-0081 NSSI

ve mbiemra të it sllavizim e Dukuria

Në udhëkryq

Podgoricë

6965-0081 NSSI

1 NSSI

6965-008

itinerar Treni pa

ISSN 1800-5696

1 NSSI

6965-008

Halili njohur Merita n e më këngëtarë kluzive Intervistë eks

Në udhëkryq

këve ulqinauar e mung ë e ma dëshir-oh tri njëet Teajet nuk

e A vorH KJaO e A vorH KJaO ISSN 1800-5696

ISSN 1800-5696

Intervistë ekskluzive më këngëtarën e njohur Merita Halili

Kadare meriton Nobelin!

Lufta e Ftohtë duhet shmangur

Shkodra, qyteti më joshës për krajanët krajanët joshës për qyteti më Shkodra,

Qençe

Fosilizimi e kulturës origjinale

Treni pa itinerar

mjerimit Komedia e

që nderoi Manifestim

81 NSSI 6965-00

trashëgimisë

të reja ide nismave me së mbështetjes e Rëndësia

Komedia e mjerimit

e luftës viktimat

Dukuria e KULTURORE sllavizimit të SHQIPTARE mbiemrave origjinale e kulturës Fosilizimi

nuk jetohet ma

Manifestim që nderoi viktimat e luftës

ISSN 1800-5696

Tjetërsimi i Rëndësia e mbështetjes së nismave me ide të reja

745 Çmimi 0,50

743 Çmimi 0,50

shmangur Ftohtë duhet Lufta e

Nobelin! meriton Kadare

politike APATIA

Çmimi 0,50

e ha uar së përrr ashkët M msube sit Krijië Podgoricë e enjte, 8 dhjetor

2016 Viti XV Numër 743

JavoreHA KO

Çmimi 0,50

Podgoricë e enjte, 22 dhjetor

kulturore shqipt are 2016 Viti XV Numër 745

Çmimi 0,50

i i hapësirës

KJO avorH e A KJO avorH e A Podgoricë e enjte, 23 shkurt

Podgoricë e enjte, 2 mars

2017 Viti XVl Numër 754

2017 Viti XVl Numër 753

Çmimi 0,50

SHQIPTARE KULTURORE trashëgimisë

Mbrojtja dhe zhvillimi i mediave në gjuhën shqipe duhet të mbetet detyrim dhe objektiv i Tjetërsimi i shqiptarëve në Mal të Zi. Sepse reduktimi dhe shuarja e mediave në gjuhën shqipe do të rrezikonte qenien kombëtare, pasi është e ditur se komuniteti pa media është i paracakJavore KOHA tuar të humbasë identitetin kombëtar, gjuhësor dhe kulturor Podgoricë e enjte, 23 mars 2017 Viti XVl Numër 757 Çmimi 0,50

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

E ENJTE, 20 PRILL 2017

”

Javore KOHA

VËSHTRIM & OPINION

SHQIPËRIA NË NATO

Reflektim pë politikën akt Për Koha Javore:

Frank Shkreli Nju Jork Në të vërtetë, ish-Kryeministri i Shqipërisë, Sali Berisha, e ka cilësuar me atë rast, anëtarësimin e Shqipërisë në NATO si aktin më me rëndësi në historinë pothuaj të 100-viteve të fundit të vendit të tij. Sido që ta merresh, ngritja e flamurit të Gjergj Kastriotit - Skënderbe -- para kryeqendrës së NATO-s në Bruksel -- duke u valëvitur krenarisht aty pranë flamurit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, është me të vërtetë një arritje historike, për të cilën -- megjithë grindjet dhe mosmarrëveshjet që kanë karakterizuar jetën politike të vendit gjatë këtyre 25-viteve të fundit -- të gjithë shqiptarët pa dallim, krenohen. Presidenti Xhorxh W. Bush, duke nënshkruar protokollin në tetor të vitit 2008 -- një ceremoni kjo që shënoi mbështetjen zyrtare të Shteteve të Bashkuara për anëtarësimin e Shqipërisë dhe të Kroacisë në NATO, para anëtarësimit zyrtar, prillin e vitit 2009 -- ai përshëndeti anëtarësimin në aleancën e NATO-s të këtyre dy vendeve të cilat, tha ai, kanë qenë, për pothuaj një gjysmë shekulli, “nën sundimin e egër komunist”. “Ne po forcojmë partneritetin e Amerikës me kombet që dikur kanë qenë nën kthetrat e komu-

Javore KOHA

E ENJTE, 20 PRILL 2017

nizmit”, është shprehur në atë kohë udhëheqësi amerikan. Ish-Presidenti Bush, pat deklaruar gjithashtu gjatë nënshkrimit të protokollit në Shtëpinë e Bardhë, se “Menjëherë pasi Shqipëria dhe Kroacia të bëhen zyrtarisht anëtare të NATO-s (gjë që ndodhi korrikun e vitit 2009), popujt e tyre duhet ta dinë se në qoftë se ndonjë shtet kërcënon sigurinë e tyre, çdo anëtar i aleancës tonë do të jetë pranë tyre, për t’i mbështetur.” Ndërsa, ish-Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s de Hoop Scheffer e pat cilësuar me atë rast anëtarësimin e Shqipërisë dhe të Kroacisë si, “Një përfitim për NATO-n, si një masë që do të forcojë përpjekjet e përbashkëta në ruajtjen dhe promovimin e sigurisë dhe të stabilitetit”, të vendeve anëtare dhe Evropës, është shprehur ish-udhëheqësi i lartë i aleancës perëndimore. Për tetë vjet tani e tutje, Shqipëria, si anëtare e NATO-s, gëzon përfitimet por edhe ndan me 28-vendet anëtare përgjegjësitë e mbrojtjes së përbashkët. Tetë-vjetori i anëtarësimit të Shqipërisë në NATO u shënua dhe u përshëndet në Shqipëri, si një ngjarje historike. Vihet re deklarata e Presidentit të Republikës dhe Komandantit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura, Z. Bujar Nishani, si dhe paraqitja me këtë rast e Ministres së Mbrojtjes, Zonjës Mimi Kodheli dhe Ministrit të Punëve të Jashtme Z. Ditmir Bushati në Fakultetin e Shkencave Sociale të Universitetit

të Tiranës, për një bashkëbisedim me studentët, mbi rëndësinë që ky anëtarësim ka për Shqipërinë, por edhe për detyrimet e vendit ndaj aleancës. Presidenti Nishani theksoi në deklaratën e tij se, “Tetë vite më parë, Shqipëria arriti të bëhej me meritë pjesë e Aleancës më të madhe politiko-ushtarake që ka njohur njerëzimi, duke u shndërruar në saje të reformave të ndërmarra, edhe të mbështetjes së pakursyer të aleatëve tanë, veçanërisht të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, nga një vend konsumues i sigurisë, në një vend që jo vetëm prodhon siguri, po jep kontributin e vet të qenësishëm në ruajtjen, lartësimin dhe promovimin e vlerave dhe parimeve botërore të hapësirës së lirisë e demokracisë anembanë botës”, nënvijoi Kryetari i shtetit Shqiptar. Presidenti Nishani shprehu krenarinë e vendit të tij për këtë arritje historike, duke deklaruar se, “Në historinë e gjatë e të vështirë të popullit shqiptar, anëtarësimi në NATO është arritja më e madhe historike, dhe merita e suksesi u takon të gjithëve që kontribuuan e vazhdojnë të kontribuojnë me dinjitet, duke bërë që flamuri kuq e zi të valëvitet krenar në Bosnje dhe Hercegovinë, Irak, Afganistan dhe kudo ku trupat paqeruajtëse dhe misionet e Aleancës shërbejnë me profesionalizëm e përkushtim”. Ndërsa në fjalën e saj para studentëve të Fakultetit të Shkencave Sociale të Universitetit të Tiranës, me rastin e 8-vjetorit të anëtarësimit të

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

VËSHTRIM & OPINION

ër tuale Shqipërisë në NATO, sipas portalit të Ministrisë së Mbrojtjes të Shqipërisë, Ministrja Kodheli solli në vëmendje punën e Forcave të Armatosura, puna e përditshme e të cilave siç tha ajo, jo domosdoshmërisht ndihet siç ndihen shërbimet e tjera që shteti sjell. Ajo përmendi praninë e Forcave të Armatosura pranë qytetarëve brenda vendit, por theksin e vuri te pjesëmarrja në misionet ndërkombëtare që rrjedhin si detyrim i të qenit vend anëtar i NATO-s. Shqipëria është prezente në të gjitha misionet NATO, tha ajo, ka dyfishuar prezencën e saj në Afganistan, ka dyfishuar prezencën e saj në KFOR në Kosovë, është prezent në misionin e NATO në Detin Egje, ku për herë të parë Shqipëria merr pjesë në një mision detar dhe është prezente në të gjitha strukturat komanduese të NATO-s, kudo ku NATO me strukturat e saj është prezente.” – u tha ministrja Kodheli studentëve të Universitetit të Tiranës. Zyrtarisht, Shqipëria u bë anëtare e Aleancës NATO më 1 prill, 2009 kur ambasadori i saj i paraqiti Departamentit Amerikan të Shtetit protokollet e ratifikuara për anëtarësim dhe në një ceremoni zhvilluar më 4 prill, 2009, Shqipëria zuri vendin e saj në tavolinën e rrumbullakët gjatë mbledhjes së nivelit të lartë të Aleancës në Strasbourg të Francës. Tetë vjet më parë në rastin e Shqipërisë, por edhe sot, sipas analistëve dhe ekspertëve të NATO-s, anëtarësimi i një vendi në Aleancën e

Shqipëria shënoi 8-vjetorin e anëtarësimit të saj në Aleancën e Atlantikut Verior, NATO. Po t’i hedhim një vështrim zhvillimeve politike të brendshme dhe të jashtme të Shqipërisë post-komuniste deri më sot, besoj se anëtarësimi i saj në NATO mbetet gjithnjë si zhvillimi më me rëndësi dhe arritja kulmore e këtij çerek- shekulli në përpjekjet shekullore të Shqipërisë dhe të kombit shqiptar për t’iu bashkuar organizmave ushtarake dhe politike perëndimore

Atlantikut Verior, dërgon një sinjal se vendi ose vendet për të qenë të denja të anëtarësimit në NATO, duhet të jenë stabile, sidomos përsa i përket gjendjes së mbrëmshme politike. Tetë vjet më parë, shumë vëzhgues kishin shfaqur shqetësimin e tyre në lidhje me sfidat, me të cilat përballej Shqipëria në atë kohë, sidomos sfidat që kanë të bëjnë me reformat politike, institucionale, elektorale dhe juridike. Megjithëse janë shënuar përparime gjatë viteve, duke marrë parasysh situatën aktuale politike në Shqipëri, lind pyetja: po të bënte lutje sot Shqipëria për anëtarësim në NATO, a do të miratohej nga NATO dhe vendet përkatse, përfshirë Shtetet e Bashkuara? Në këtë 8-vjetor të anëtarësimit në NATO, mund të themi me bindje se nuk ka dyshim që anëtarësimi i Shqipërisë në NATO të ketë kontribuar në përmirësimin e imazhit ndërkombëtar të Shqipërisë – falë Forcave të Armatosura të Shqipërisë – dhe pa dyshim ka kontribuar edhe në stabilizimin e gjendjes në rajon dhe në sigurinë e përbashkët në kontinentin evropian dhe më gjerë. Por a mund të thuhet në këto 8-vite anëtarësimi -- e sidomos sot -- nëse Shqipëria dhe forcat politike të saj brenda vendit po mbështesin dhe po promovojnë vlerat demokratike dhe reformat e nevojshme për një vend anëtar të NATO-s, të cilat janë kushte të domosdoshme të anëtarësimit në Aleancën Perëndimore? A është mësuar gjë nga anëtarësimi

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

prej 8-vjetësh i Shqipërisë në NATO dhe mënyrës se si funksionon kjo aleancë? NATO nuk mund të marrë asnjë vendim pa konsultime me të gjithë dhe pa patur “konsensusin” e të gjithë anëtarëve! A është ky një mësim për klasën politike shqiptare, që si përgjegjëse për fatin e kombit, të pakën të konsultohen mbi disa çështje jetike për vendin dhe kombin, duke pasur parasysh, mbi të gjitha, të mirën e përbashkët dhe sigurinë e të gjithë shqiptarëve. NATO si organizatë shumëkombëshe angazhohet për zgjidhjen paqësore të mosmarrëveshjeve dhe konflikteve. Është e nevojshme që -- në këtë 8-vjetor të anëtarësimit në NATO, klasa e sotme politike, përfaqësuese e Shqipërisë, anëtare e plotë me të drejta dhe përgjegjësi të plota në Aleancën e Atlantikut Verior – ta pyesë veten nëse në marrëdhëniet midis tyre, si individë dhe si parti, po sillen ashtu siç meriton kjo organizatë dhe ashtu siç u ka hije shqiptarëve? Qeveria shqiptare duhet ta pyesë veten, a janë këto standardet e NATO-s, anëtare e të cilës është Shqipëria dhe a janë këto standarde të Bashkimit Evropian, pjesëtare e së cilës shpreson të bëhet? Le të shërbejë ky 8-vjetor i anëtarësimit të Shqipërisë në NATO për një reflektim serioz politik dhe vëllazëror, për mënjanimin e një krize në institucionet politike të vendit, duke u konsultuar si vëllai me vëlla, mbi mënyrat se si të dilet nga ky realitet i zi, me të cilin përballet vendi. E ENJTE, 20 PRILL 2017

Javore KOHA

VËSHTRIM & OPINION

ETNONACIONALIZMI

Vuçiqi është një L i BE-së në Ballka

Stabiliteti ka fituar 9 me 1 mbi demokracinë, mbi sundimin e ligjit dhe të drejtat e njeriut. Një kryevepër e mbeten të pasigurta dhe të brishta. Aktori historik kryesor në rajon, Italia, përjeton një amnesti dramat Paolo Raffone Zgjedhjet presidenciale në Serbi kanë konfirmuar trendin etno-nacionalist dhe kapjen shtetit nga elitat që u mbijetuan luftërave të viteve 90-ta të cilat dolën të padëmtuara nga proceset gjyqësore ndërkombëtare të mëvonshme . BE-ja, me Gjermaninë dhe Italinë në krye, ka zgjedhur stabilitetin duke anashkaluar parimet e sundimit të ligjit dhe të lirive themelore, duke përfshirë lirinë e shprehjes. Me ngërçin e instaluar te fqinji maqedonas dhe atë struktural në Bosnje, zgjedhja e Berlinit ka qenë të mbajë të paktën një interlokutor solid në pushtet, në Serbi. Kjo me shpresën për të përfshirë Serbinë në Perëndim, ose të paktën ta bëjë më pak të ndjeshme ndaj thirrjes së motrës së madhe sllave, Rusisë. Një sakrificë demokratike e diktuar nga dëshpërimi që mbizotëron në rajon dhe nga nevoja për të garantuar një mur rrethues të fortë për mbylljen e rrugës ballkanike për migrantët e Lindjes se Mesme ( me Turqinë nuk dihet asnjëherë…). Në fakt është heshtur që gjysma e zgjedhësve nuk kanë votuar dhe gjysma tjetër kanë votuar për Aleksandar Vuçiqin. I zgjedhur me 1/4 e votuesve pas një fushate farsë dhe të drejtuar me mjete shtrënguese (9/10 e faqeve të para të “kontrolluara” nga Vuçiq janë një shembull). Pas këtyre zgjedhjeve,

Javore KOHA

E ENJTE, 20 PRILL 2017

ka lindur një “Bjello Serbi” dhe në këtë mënyrë BE-ja gjermanike ka Llukashenkon e tij të vogël në Ballkan. Në planin ekonomik Serbia do të vazhdojë të krijojë punë për proletariat me rroga që shkojnë nga 100 deri në 300 euro, për fatin e mirë të dekolonizatorëve europianë, e ndoshta edhe të atyre kinezë. Produktet do të jenë të paarritshme për vendorët dhe të destinuara për tregun evropian. Po kështu ndodh me FIAT-in 500Lndërkohë që drejtimi i mendjeve të të rinjve do vazhdojë të orientohet drejt destinacioneve me perspektiva më të mira. Infrastrukturat e mëdha- që tashmë mund të riemërohen euro-kineze, do të kryhen me një kalim më të shpejtë duke zvogëluar pasazhin tangjencial lokal. Ateherë rrjeti i autostradave dhe hekurudhave do të kompletohet sipas euro-korridorit të famshëm, ndërkohë ai i JUG-ut deri në Durrës do t’i interesojë më shumë Kines. Aeroporti i Beogradit do të shohë më në fund rilancimin e tij rajonal dhe trans-kontinental me kosto të ulët me Etihad-Alitalia-AirSerbia në krye (në dëm të aeroporteve italiane dhe ne konkurrim me ato gjermane dhe turke). Në çelës anti-Russ, ndërkohë që shpejtohet ndërtimi i gazsjellësit “amerikan” TAP në Ballkanin meridional drejt Italisë, në 2018 Serbia duhet të shikoj 60 milionë fonde europiane për kompletimin e e gazsjellësit të ri serbo-bullgar që do të plotësojë 80% të kërkesës së brendshme në Serbi.

Këto rrjete biznesi ishin shtylla kurrizore e Jugosllavisë dhe mbijetuan duke u propozuar si i vetmi kanal i globalizuar, ndëretnik dhe pa kufij që nga rajoni ballkanik arrin në zemrën e BE-së. Nuk është një rastësi, në fakt, ku në këto kanale ndërthuren trafikimi i njerëzve dhe i xhihadistëve që preokupojnë tej mase evropianët. Kanali i privilegjuar për riciklimin në euro, në hyrje dhe në dalje të Ballkanit, me banka mbështetëse gjatë gjithë rrugëkalimit (banka evropiane por edhe turke, në Kosovë, Shqipëri, dhe Mal te Zi). Ballkani konfirmohet në këtë mënyrë si markë e perandorive, duke u bërë urë lidhëse në drejtimet JUG-VERI dhe LINDJE-PERËNDIM. Në planin gjeopolitik, dy “strategji të mëdha” janë në tavolinë. E para, euro-gjermane, parashikon

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

VËSHTRIM & OPINION

Llukashenko an!

e cinizmit është rezultati i një dëshpërimi evropian? Perspektivat rajonale, dhe të çdo vendi ish-jugosllav, tike

riforcimin e shteteve aktuale ballkanike me një stabilizim më të madh sesa demokratik e multietnik, gjithmonë në perspektivën -tashmë të largët- të anëtarësimit në BE. E dyta, në njëfarë mënyre neo-amerikane parashikon një disimpenjim gradual duke lënë të hapur mundësinë e tolerimit për kombinimin territorial në bazë etnike-linguistike-fetare, duke i dhënë jetë për herë të parë një mini etno-federate (një botim i ri, pas një çerek shekulli, të Serbisë, Kroacisë, e Shqiperis së “madhe”). Të dyja janë të orientuara të thyejnë akullin e viti ’95 nga marrëveshjet e Dayton-it, por jo edhe rezultatin e bombardimeve të vitit ’99 në Serbi, që solli si rezultat lindjen e shtetit të Kosoves. Në këto alternativa ndërhyn Rusia, që

ndryshe nga Turqia, për të rikuperuar imazhin e humbur në vitet ’90, luan vetëm një rol me një kontrast dinjitoz në anëtarësimin ballkanik ne BE dhe NATO. Nga “rreziku” rus nuk shihet gjë tjetër veçse një homologram teatral. Ndërsa Turqia sheh në rajon një pjesë të ish-perandorisë të saj të humbur shekullin e kaluar. Nuk është një rastësi që aktivizmi i kooperacionit turk, si ajo shtetërore (TIKA) dhe ato paralele siç janë gulenistët, është prezentë jo vetëm në Kosovë- me rreth 200 struktura “karitative dhe edukative “dhe 286 ushtarë turq që “formojnë” policinë ushtarake lokaleduke arritur deri në Serbi, e cila nuk refuzon ndihmat humanitare. Nga një përçarje e mundshme të interesave sipas formulës trelaterale (Rusi-Iran-Turqi) amerikanët me sauditët dhe me binomin e pamungueshëm Francë-Britani, mund të rezultojë një paqe ballkanike e re. Një Serbi më e fortë, mund të jetë zgjidhje më e volitshme në kohërat moderne. Kjo do të lejonte dhe transformimin e 3000 pjesëtareve të Forcave të Sigurisë së Kosoves në një forcë të armatosur efektive me disa mijëra ushtarë. Ajo që habitë është Italia, një vend kufitar i afërt me shtetet e ish-Jugosllavisë dhe që historikisht ka pasur një influencë determinante në Jugosllavinë e Titos. Sot arrin të shprehë një retorikë bajate dhe sterile pro-serbe- e prezantuar në skenë nga një rrjet i vjetër i për-

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

bërë nga “burra në hije” të lenë aty si japonezët në ishull – edhe pse kanë përmbushur kërkesën amerikane për njohjen e Kosovës. Një asimetri e pakuptueshme e mendimit strategjik, duke parë qe prej tre turnesh ka komandën e NATO-se dhe KFOR-it në Kosovë (me rreth 2000 ushtarë dhe karabinierë të MSU) nga viti 2010 – 2015 ka pasur një rol determinant në përmbylljen e marrëveshjeve në Bruksel për stabilizimin e marrëdhënieve midis Serbisë dhe Kosovës, deri në 2015 ka qenë në krye të EULEX-it krahu ekzekutiv i sundimit të ligjit evropian. Përveç kësaj, më parë, Italia ka drejtuar UNMIK-un dhe ONU-un në Kosove, sot është ne krye të OSBE-se (Lamberto Zanieri), ka hapur ambasadën Italiane në Prishtinë, ndërsa në Shqipëri kishte drejtuar me sukses operacionin ALBA. Mos të harrojmë rolin italian në NATO në krah të aleateve gjatë bombardimeve në Serbi në ’99. Nga e gjithë kjo nuk mbetet gjë tjetër veçse një kujtim i venitur i atyre që kishin oportunitetin për te jetuar atë kohë ku sot merr kuptimin e një të kaluare. Kështu, nga hutimi i përgjithshëm i masave valëvitet gëzimi i stabilitetit në pushtetin në Serbi -nga Vukovari deri në Presidencën e Serbisë- pa një analizë kritike retrospektive prospektive, duke abandonuar në fatin e tyre popuj të ish Jugosllavisë dhe shumë të tjerë që një çerek shekulli kanë shërbyer me krenari yllin italian në tokat ballkanike. E ENJTE, 20 PRILL 2017

Javore KOHA

VËSHTRIM & OPINION

Përmasat e korrupsionit, i cili nuk shfaqet vetëm në formën financiare, por edhe në formën morale, politike e në forma të tjera , sipas qytetarëve të anketuar në Ulqin, janë të dukshme, madje dominuese dhe alarmuese në shumë fusha Fokus

Gjekë Gjonaj

Thuajse asnjë komunë në Mal të Zi nuk i ka shpëtuar korrupsionit. Këtij “kanceri” i cili vërehet sidomos në vendet që janë me zhvillim të ulët ekonomik, siç jemi ne, nuk i ka shpëtuar as Komuna e Ulqinit. Faktin e hidhur se korrupsioni është mjaft i thellë në Ulqin, se ky fenomen global mbetet një nga problemet kryesore të këtij qyteti dhe se vazhdon të jetë çështje shqetësuese, e vërtetoi anketa e OJQ-së “ Ul-info”. Përmasat e korrupsionit, i cili nuk shfaqet vetëm në formën financiare, por edhe në formën morale, politike e në forma

“

Me ndërgjegjë mund të lufto të tjera , sipas qytetarëve të anketuar në Ulqin, janë të dukshme, madje dominuese dhe alarmuese në shumë fusha. Sipas hulumtimit të lartpërmendur rreth kësaj veprimtarie të kundërligjshme dhe mjaft të rrezikshme për një shoqëri të caktuar e cila kryhet nga keqpërdorimi i detyrës zyrtare, institucionet më të korruptuara paraqiten të jenë pushteti ekzekutiv, partitë politke dhe shëndetësia, rreth 80 për qind, pastaj policia, gjyqësori, prokuroria, mediet, Kuvendi i Malit të Zi dhe arsimi. Shikuar në një aspekt, kjo nuk është

Sipas hulumtimit të lartpërmendur rreth kësaj veprimtarie të kundërligjshme dhe mjaft të rrezikshme për një shoqëri të caktuar e cila kryhet nga keqpërdorimi i detyrës zyrtare, institucionet më të korruptuara paraqiten të jenë pushteti ekzekutiv, partitë pulitke dhe shëndetësia, rreth 80 për qind, pastaj policia, gjyqësori, prokuroria, mediat, Kuvendi i Malit të Zi dhe arsimi

Javore KOHA

E ENJTE, 20 PRILL 2017

”

befasi. Për më shumë, deri diku është e kuptueshme, pasi që korrupsioni, i cili në kuptimin më të thjeshtë të fjalës është keqpërdorim i autorizimeve publike për përfitime personale, lind dhe shtohet si pasojë e mungesës së transparencës dhe moskërkimit të llogaridhënies. Perceptimi i përgjithshëm qytetar është se edhe pse kuadri ligjor është shpesh në vend, nuk respektohet ose shpesh nuk përdoret për të sanksionuar shkeljen e ligjit. Me keqardhje mund të thuhet se ende jemi larg nga arritja e nivelit të kënaqshëm, që do të lehtësonte kërkimin e llogaridhënies nga bartësit e institucioneve vendore dhe qendrore. Se çfarë pasojash mund t’i sjell korrupsioni Ulqinit , mjafton të marrim për bazë gjendjen e tanishme ekonomike dhe sociale të qytetarëve, kur vërehet çdo ditë e më tepër papunësi, skamje, mjerim, e në anën tjetër tek shumica e politikanëve që janë në pushtet ,ose që kanë qenë vërehet një pasqyrë krejtësisht tjetër, e cila as për së afërmi nuk përkon me atë të qytetarëve. E gjithë kjo ka si rezultat revoltën e qytetarëve ndaj pushtetit,

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

VËSHTRIM & OPINION

ësimin e shoqërisë ohet korrupsioni mosbesimin, mosbashkëpunimin, migrimin etj. Problemi është se sa është politika lokale e gatshme që qytetit dhe popullit të vet t’i japë drejtimin e duhur, pas të gjitha shfaqjeve jo të kënaqshme të këtyre 27 viteve në pluralizëm e demokraci. Çështje kryesore që sot kërkon zgjidhje të shpejtë është se a mund të gjejmë një ekip njerëzish, të dinjitetshëm e të përgjegjshëm, që e bëjnë kthesën e duhur për këtë qytet. Unë jo vetëm se besoj, por madje jam i bindur se Ulqini ka njerëz që e duan qytetin dhe bashkëqytetarët e tyre, të cilët në një qeverisje të ardhshme do të kenë zero tolerancë ndaj k0rrupsionit, keqpërdorimit të detyrës zyrtare dhe formave të tjera që ulin kredibilitetin e zyrtarëve komunalë përball shërbimit që kërkojnë qytetarët dhe të cilët do të jenë të pamëshirshëm ndaj secilit tentim më të vogël korruptiv nga ana e tyre. E dimë të gjithë se në ato vende ku ka korrupsion rrezikohet seriozisht realizimi i të drejtave dhe lirive të garantuara me ligj. Edhe pse çdo qytetari i janë të garantuara me kushtetutë dhe

ligj të drejtat e barabarta, korrupsioni e bën të parelizuar një gjë të tillë në praktikë. Prandaj në Ulqin përfundimisht ka ardhur koha për ndërtimin e një sistemi ku secili qytetar mban përgjegjësi për rendin dhe sigurinë publike. Më nuk duhet drejtuar gishti i fajësisë vetëm tek organet e sigurisë e drejtësisë, por secili qytetar duhet të bashkëpunojë më këto organe në mënyrë që të nxirren para ligjit të gjithë ata që e shkelin ligjin. Po ashtu qytetarët duhet të zhvillojnë vetëdijen, që duke qenë viktima të korrupsionit, pra

“

duke paguar ryshfet, gjithashtu edhe ata kontribuojnë për të keq në gjendjen tashmë të palakmueshme. Andaj edhe ata duhet të raportojnë rastet kur janë detyruar të paguajnë ryshfet e mit . Veç kësj publiku i gjerë duhet të jetë më këmbëngulës në kërkesën për një nivel më të lartë të përgjegjësisë dhe transparencës nga zyrtarët dhe institucionet komunale. Rritja e vetëdijesimit dhe ndjenjës së përgjegjësisë së qytetarëve do të mundësojë transformimin e këtyre në një faktor kyç në luftimin e korrupsionit.

Se çfarë pasojash mund t’i sjell korrupsioni Ulqinit , mjafton të marrim për bazë gjendjen e tanishme ekonomike dhe sociale të qytetarëve, kur vërehet çdo ditë e më tepër papunësi, skamje, mjerim, e në anën tjetër tek shumica e politikanëve që janë në pushtet ,ose që kanë qenë vërehet një pasqyrë krejtësisht tjetër, e cila as për së afërmi nuk përkon me atë të qytetarëve. E gjithë kjo ka si rezultat revoltën e qytetarëve ndaj pushtetit, mosbesimin, mosbashkëpunimin, migrimin etj.

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

E ENJTE, 20 PRILL 2017

”

Javore KOHA

KULTURË

ESE

Jetë e iluzion Për Koha Javore:

Astrit Lulushi Uashington

“

Liria është iluzion për të krijuar realitet të rremë. Njeriu jeton i ndërvarur, nga lindja në vdekje. I sapo lindur ai ka nevojë fizike për ndihmën e të tjerëve, kur rritet, i ngarkohet të punojë kundrejt pagesës për ta bërë të ndërvarur edhe ekonomikisht. Çdo njeri që nuk ndjek këtë rrugë mënjanohet si skarcitet shoqëror. Liria në thelb nuk ekziston. Por njeriu beson dhe merr udhën

drejt saj, edhe pse ankohet se është lindur për një periudhë të shkurtër kohe, të cilën e shpenzon aq shpejt sa ajo merr fund në momentin kur mendon se është bërë gati për ‘të. ‘Jeta është e shkurtër, arti është i gjatë’, thoshte Aristoteli, që ndonjë mund ta kuptojë thjesht se jeta mbaron, arti jeton. Duke folur mbi Natyrën që e kishte bërë njeriun ‘jetëshkurtër’, ndërsa disa kafshë të jetonin 5 deri 10

Gjithëpërfshirja politike e shoqërore është ‘kompleksitet’. Ajo që i shtynë institucionet në çdo qytetërim të bëhen politikisht komplekse është mënyra hierarkike e tyre. Një kooperativë fshatrash - bashkim fisesh - nuk mund të quhet qytetërim pasi nuk është shoqërisht e politikisht përmbledhës. Kur një mijë vjet më vonë, arrihet që familja mbretërore të jetojë në pallat, ruajtur nga ushtarë profesionistë, e ndarë nga masa prej klanesh, dhe nga një kastë klerikësh që kujdeset për fenë, atëherë mund të thuhet se është krijuar kushti politik e shoqëror ‘kompleks’ – qytetërimi

Javore KOHA

E ENJTE, 20 PRILL 2017

”

KULTURË

Njeriu beson dhe merr udhën drejt saj, edhe pse ankohet se është lindur për një periudhë të shkurtër kohe, të cilën e shpenzon aq shpejt sa ajo merr fund në momentin kur mendon se është bërë gati për ‘të. ‘Jeta është e shkurtër, arti është i gjatë’, thoshte Aristoteli, që ndonjë mund ta kuptojë thjesht se jeta mbaron, arti jeton herë më shumë, Filozofi thoshte se jeta e njeriut është mjaft e gjatë nëse lë pas ose e kalon duke bërë vepra të mira. Madje edhe nëse je askush, por vetja - në një botë që përpiqet të bëjë si gjithë të tjerët. Gjithëpërfshirja politike e shoqërore është ‘kompleksitet’. Ajo që i shtynë institucionet në çdo qytetërim të bëhen politikisht komplekse është mënyra hierarkike e tyre. Një kooperativë fshatrash

“

- bashkim fisesh - nuk mund të quhet qytetërim pasi nuk është shoqërisht e politikisht përmbledhës. Kur një mijë vjet më vonë, arrihet që familja mbretërore të jetojë në pallat, ruajtur nga ushtarë profesionistë, e ndarë nga masa prej klanesh, dhe nga një kastë klerikësh që kujdeset për fenë, atëherë mund të thuhet se është krijuar kushti politik e shoqëror ‘kompleks’ - qytetërimi.

Historikish, asnjë shoqëri fisesh, sado e zhvilluar, kurrë nuk është quajtur qytetërim - ashtu si një poet sot nuk mund të quhet disident sepse thotë që në kohën e diktaturës i lexonte vargjet e tij para një salle të zbrazët, pa audiencë. “Por heshtja publike, leximi pa zë, i poezive nën diktaturë,” thotë shkrimtari Faruk Myrtaj, “është më shumë disidencë se pagesa për të mbetur famoz edhe asokohe.”

Duke folur mbi Natyrën që e kishte bërë njeriun ‘jetëshkurtër’, ndërsa disa kafshë të jetonin 5 deri 10 herë më shumë, Filozofi thoshte se jeta e njeriut është mjaft e gjatë nëse lë pas ose e kalon duke bërë vepra të mira. Madje edhe nëse je askush, por vetja - në një botë që përpiqet të të bëjë si gjithë të tjerët

E ENJTE, 20 PRILL 2017

”

Javore KOHA

KULTURË

Vështrim

Libër për tragjedinë e popullit shqiptar ( Frank Shkreli, “ Demokracia nuk pret”)

Sami Repishti

Frank Shkreli, i lindur në një fshat të zonës së Ulqinit (ish Jugosllavi), njihet në mesin tonë si një i ri me një të ardhme premtuese që në fillim. Më 1969, emigroi në Itali dhe më vonë në Shtetet e Bashkuara me familjen e tij. Ai ashtë një shembull i dhimbshëm i turmave shqiptare që u detyruan që të u largohen nga trojet e veta stërgjyshore e të marrin rrugët e mërgimit – të ‘kurbetit’ të mallkuar! - të breznive të mëparshme. Familja e tij ka qenë viktimë e ngjarjeve të rënda e shpeshherë shkatërrimtare të jetës në vendin e lindjes – lëvizje e ç vendosje të imponuame nga jeta e vështirë e trazimet akoma më të vështira. Kjo e kaluar ka lënë gjurmë te pashlyeshme në mendjen e tij. Me origjinë nga “bajraku” i Shkrelit, Malësi e Madhe, Shkodër, krahinë e njohur për qëndresën e banorëve të saj në përpjekje për të mbrojtur votrat e tyne, familjet, tokët që e ushqejshin, burrat e Shkrelit u vranë, u sakatuan, u dërmuan nga këmba shtypëse e agresionit sllav sa herë që gjendja ndërkombëtare trazonte jetën paqësore të banorëve fatzezë, dhe sa herë që sundimtari i huaj – sidomos halldupi i Anadollit që e shtypi për pesë shekuj të gjatë, kalonte nëpër ato vise “mik i paftuar” ose “armik i luftuar”, e mizor për natyrën e tij. Mbas ikjes së tij, Shkreli filloi një jetë më të qetë, kur malësori nuk u vra ma më urdhër të “pashës” e të sejmenëve të tij; toka nuk u zaptua nga “spahinjtë” e “jeniçerët” dhe kur fëmija u rrit pa përjetuar lufta e

Javore KOHA

E ENJTE, 20 PRILL 2017

ekspedita ndëshkimore. Por, vetëm për një kohë të shkurtë! Më 1939, erdhi pushtuesi italian, e i huaji u dynd me ushtri, “mik i paftuem!” Përleshjet gjakësore u rritën çdo ditë me humbje jete, e pasurie. Kur i huaji u largua me turp, e pritej dita e lirisë e shpëtimit, fati e deshti që Shqipëria të bie nën këmbën e Moskovit sllav, pa kondita, pa rezerva. Një valë urrejtjeje mbuloi vendin, e në Shkrelin e Frankut u vranë burrat, u internuan gratë e fëmijët, u dogjën shtëpitë, e arat e bukës mbetën shkret ose u banë pronë kolektive e shtetërorë…! Uria u bë “buka e përditshme” terrori zëvendësoi qetësinë e vendit dhe vrau qytetarin kudo që ai e kundërshtoi. Legjione të tëra u lëshuan pa mëshirë mbi kurriz të një popullsie që nuk gjeti shteg tjetër veçse rrugën e mërgimit, largimin nga shtëpia, katundi, bajraku e atdheu i dhunuar. “Refugjatë” pa dëshirë, të padëshiruar, shpesh të përbuzur, turmat e çveshuna e të uritura, morën rrugët e botës që nuk njihshin në kërkim të një jete të re- që zakonisht as kënaqë as lehtëson! Frank Gjeto Shkreli e familja e tij përfunduan në kampe refugjatësh të Italisë dhe më vonë arritën në New York Ciy, SHBA, ku Franku, djalë i ri, u gjet para një situate të re, të panjohur, por që premtonte një të ardhme më të mirë. Dhe ashtu doli! Baba Gjeto, nëna Mrikë, vëllai dhe dy motrat që e shoqëronin iu vunë punës në vendin e ri, me hov të ri, e shpresa të mëdha qe fatmirësisht nuk i zhgënjyen. Franku nuk u shkurajua! Punë e arsim: dy mjetet më efektive për sukses, u bënë të dy krahët e fortë që e ngritën në sferat ma të larta të shoqërisë së re amerikane që Franku përqafoi, përkrahu dhe shërbeu me pasion dhe aftësi shembullore. Frank Gjeto. Shkreli është pa dyshim shëmbëlltyra e “refugjatit endacak” që “…ëndërronte me

qenë i lirë!” sipas premtimit të zonjes “Liberty!” – dhe që arriti me sukses për të qenë i lirë dhe për të punuar për lirinë e të tjerëve, në vendet ku Liria u quajt krim dhe u dënua rëndë….! Kontaktet e para, Franku, besimtar me bindje, i mori me klerikët katolikë shqiptarë ne New York City. Aty gjeti këshillin e fjalën e mirë. Aty gjeti prehjen shpirtënore ne Kishën Katolike Shqiptare dhe në qëndrat e veprimit katolik. Franku gjeti përsëri familjen e madhe që humbi në Shqiperi, e përqafoi dhe e ndihmoi me aftesitë e tij si editor i revistës “Jeta katolike”. Studimet e bame në Kroaci në kolegje katolike, studimet e klasikëve, dhe religjion e filozofi, dhanë frytet e para. Frank Gjeto Shkreli fitoi mendjet dhe zemrat e lexuesve! Viktimë e terrorit komunist pyeste veten: “Si është e mundur që njeriu të dëmtojë njeriun, vëlla e motër, kështu?” Me ndihmuar këtë të mjerë, të shtypur, të varfër, u bë “leitmotivi” i djaloshit Frank. Duhej arsimi. Franku filloi kurset në kolegjet e Hunter-it dhe Lehman-it të New York City-s, dhe u shqua me shkrimet e tij në buletinin kolegjor “Meridian” kryesisht me kritikat e tij për regjimin komunist. I inkurajuar, ai themeloi “The Albanian Youth in Exile” dhe e transformoi atë në një tribunë të hapur për të rinjtë. Ne vitin 1974, ai vuri kontakt me “Zeri i Amerikes”, ”a life changing opportunity” si e quan ai. Atëherë, fati i parë solli të dytin: fejesën me zonjushën 19-vjeçare Victoria Markgjonaj, vajzë e një familje katolike anti-komuniste që kishte njohë të gjitha peripecitë e mërgimit të dhunshëm në Shqipëri dhe ish-Jugosllavi. Franku e quajti “most lucky moment!” dhe ashtu doli! Tashti me familje dhe i punësuar në administratën amerikane, i pajisur edhe me arsim të lartë pranë George Washington University (Washington,DC.)

KULTURË

Paraqitja në publik me këtë vëllim të gazetarit, transmetuesit të programeve radio-televizive dhe analistit politik shqiptaro-amerikan, Frank Gjeto Shkreli është një eveniment me rëndësi për botën kulturore shqiptare, dhe sidomos për shqiptaro-amerikanët, qoftë për materialin që kemi para nesh, qoftë për autorin që e përgatiti

Franku ishte i përgatitur për punën që i kërkohej. Hap pas hapi ai u ngjit në shkallët më të larta të USIA (Information Agency). Nga folësi në radio ma parë, dhe në TV më vonë, ai u bë editor, prodhues programi, dhe përgatitës i programit shqip në “Zëri i Amerikës”, si dhe i programeve botërore të kësaj asgjësie. Tani, ai i dedikoi jetën profesionale administrimit dhe mbikëqyrjes së programeve në fushën e transmetimeve ndërkombëtare, në bashkëpunim me qindra gazetarë nga Europa e kontinente të tjera. Numri i bashkëpunëtoreve të tij arriti shifrën 250 persona të gjuhëve dhe kulturave të ndryshme. Ai ka qenë drejtor, nën-drejtor, këshilltar në nivele të ndryshme te USIA. Roli i tij ka qenë veçanërisht i rëndësishëm, dhe i çmuar gjatë periudhës se Luftës së Ftohët dhe vitet e luftërave në Ballkan (1991-1999) që përfshinë edhe vitet e agresionit millosheviqian në Kosovë. Duke folur për plotësimin e pikësynimeve strategjike dhe objektivave të detyrës se tij, ai shprehet: ”Jam shumë krenar për shërbimet e mia në Administratën Amerikane!” Ka qenë gjatë kesaj periudhe që Frank Gj. Shkreli zgjeroi me sukses programet e Zërit të Amerikës për Europën Qen-

drore dhe atë të programit shqip. Njëkohësisht, ai transformoi me sukses programet transmetuese radiofonike në ato televizive që kemi sot. Për një reformim më të plotë, gjatë luftës ballkanike të viteve 90-ta ai hapi programet për Bosnjën dhe Maqedoninë. Kjo ka qenë periudha kur një grup i kufizuar udhëheqësish serbë treguan kriminalitetin e tyre të papërmbajtur për asgjësimin e boshnjakëve dhe shqiptarëve të Kosovës. “Lajmet ma të besueshme janë dhanë nga “Zëri i Amerikës”. Nuk ka dyshim se kontributi i dhënë nga USIA – e posaçërisht nga “Zëri i Amerikës” ka qenë esencial për rrëzimin e sistemit komunist në Bashkimin Sovjetik dhe Europën lindore. Gjatë kësaj periudhe Franku ka qenë i angazhuam thellësisht në çdo vendimmarrje të veprimtarive të “Zërit të Amerikës” për Bashkimin Sovjetik dhe Europën lindore- si drejtues i Drejtorisë për Euro-Azinë pranë USIA. Pas një karriere të admirueshme e shërbimi shembullor, ne vitin 2003, Franku doli ne pension. Por ai mbeti aktiv, me konsultime dhe me shkrime në organet të ndryshme. Më vonë, 2005-2007, ai u emërua drejtor ekzekutiv i Këshillit Kombëtar Shqiptaro-Amerikan, organizata më efektive e lobimit në Uashington, D.C.. Njohës i mirë i kryeqytetit amerikan, ai përdori të gjitha burimet e tij për të shërbyer kauzës shqiptarë – kudo në Ballkan- me aftësi e pasion të veçantë. Gjatë shërbimit të tij, Frank Gj. Shkreli ka qenë edhe përkthyes, interpretues, pranë Departamentit të Shtetit, Departamentit të Mbrojtjes, Bankës Botërore, Fondit Monetar Ndërkomëbetar, Departamentit të Drejtësisë, të Thesarit e institucione tjera të qeverisë amerikane. Në mirënjohje për veprimtarinë e tij të dalluar, ai fitoi dekoratën “Thomas Jefferson Fellowship Award” të dhanë nga USIA.

Nga pikëpamja emocionale, dekorata më e prekshme për Frankun ka qenë titulli “Qytetar nderi” i Shkrelit, Malësi e Madhe, Shkodër (Shqipëri)…”dekorata ma e çmueshme”. Simbas tij, “nuk ka nderim më të madh se ky dekorim”, u shpreh ai. E gjithë veprimtaria e Frank Gj. Shkrelit, qoftë ajo letrare, qoftë politike, përshkohet nga disa ide qendrore, si bosht i filozofisë së jetës së tij. Besimi në Zotin dhe besnikëria për Kishën Katolike Apostolike Romane Shqiptare zanë vendin e parë. Binomi “Fe e Atdhe” i trashëguam nga popullsia katolike shqiptare që në kohët më të vjetra, e sidomos që në ditët e lavdishme të epokës skenderbegiane, ashtë frymëzimi i tij. I dyti, dhe i pandashëm, ashtë shërbimi për Atdheun – në rastin e tij: Shqipëria dhe Amerika. E treta, është një përpjekje koshiente dhe konstante për të luftuar pa kompromis murtajën komuniste në Shqipëri dhe kudo që ajo paraqitet. Dhe këtë e ka bë me bindje absolute! E kaluara e Frank Gjeto Shkelit në vendlindje, jeta e peripecitë e familjes tij në Shqipëri dhe në ish Jugoslavinë, tragjedia e popullit shqiptar sidomos gjenocidi i klerit katolik shqiptar, varfëria, shtypja, padituria masive, poshtërimi i pësuar si “shqiptar” në një shtet sllav, kanë lanë gjurmët e tyre të thella tek i riu Frank dhe nuk janë shëruar asnjë herë…! Ato janë “lehtësuar” me veprimtarinë e tij në luftë me padrejtësitë e jetuara, me vështirësitë e kaluara dhe kjo “frymë “lexohet në çdo rresht që ai ka shkruar, në çdo fjalë që ai ka folur, në jetën private dhe atë publike, me zërin e tij të fuqishëm e me pendën e tij të fortë. Frank Gjeto Shkreli ka qenë dhe mbetet përherë një figurë e plotë e veprimtarit që ka punuar dhe akoma punon, si një misionar! E ENJTE, 20 PRILL 2017

Javore KOHA

MOZAIK

Kujtime

Tërmeti në K

Gani Karamanaga Mbrojtësit këmbëngulës të Kalasë së Ulqinit. Nga e Majta: Ismajl Bushati dhe Jakup Nimanbegu

Viktimat e tërmetit

Tërmeti më 15 prill 1979 i rrënoi shumë shtëpi në Kala. Shkaktoi edhe viktima. Njëri prej viktimave ishte edhe Xhemal (Jakup) Idrizaga (1929-1979). Ai kishte dashur t’u ndihmonte fëmijëve të vëllait të tij, Muzaferit, i cili kishte ndërruar jetë para disa muajve. Shtëpia e tij e rrënuar, e mbuloi Xhemalin me gurë. Fillimisht ishte gjallë. Zëri i tij nën rrënimet dëgjohej dobët. Gruaja e tij, Qamilja, ishte “çmendur”. Të gjithë komshinjtë e tjerë u munduan ta nxjerrin Xhemalin. Duke u ndihmuar të lënduarve përpara Shtëpisë së Shëndetit, në një moment e sollën trupin e pajetë të Xhemal Idrizagës. Ishte vetëm 50 vjeç. Xhemali ka qenë detar me famë. Si i ri ishte kapiten në anijet e vogla nëpër Detin Adriatik. Vitet e fundit punoi si kapiten i anijes turistike “Olcinium”. Feriha Nimanbegu (1935-1979) - e kanë gjetur të mbuluar me gurë në rrugën e cila ka shkuar për Tabje. Agron (Rexhep) Goga (1966-1979) Shtëpia e Rexhep Gogës (më përpara shtëpia e mulla Musa ef. Bushatit) është rrënuar tërësisht. Agronin e ka gjetur ekipi i ekspertëve shpëtimtarë nga Franca, pas pesë ditësh. Isha anëtar i ekipit të mbështetur nga gjyka-

Javore KOHA

E ENJTE, 20 PRILL 2017

ta, policia dhe shëndetësia, për vërtetimin e vdekjes. Isuf (Ahmet) Elezaga (1912-1979) Pas lëndimit e transportuan në Klinikën e Kirurgjisë në Podgoricë. Ka ndërruar jetë pas një jave, më 22 prill 1979. Fatime Shurdha (1892-1979) - Në ditën e tërmetit ka qenë te vajza dhe dhëndri Elmaze dhe Mustafë Ismajlaga, në Kala. Prej tërmetit pësoi lëndime të rënda. Djali i saj, Daut Shurdha, e organizoi transportin prej Spitalit në Podgoricë, me automjetin e Urgjencës së Prishtinës, pastaj deri në Klinikën e Kirurgjisë në Prishtinë. Ajo ndërroi jetë pas dhjetë ditëve. June Muho Uruçi (1905-1979)- Ka pasur lëndime të rënda. Gurët e shtëpisë e mbuluan trupin e saj. Vdiq pas tri ditëve në Spitalin e Tivarit.

“K-1“

Tërmeti i rrënoi gati të gjitha shtëpitë në Kala. Për një vit, jeta aty ka qenë e pamundshme. Ka pasur mendime që Kalaja të mbyllej fare për banorët e saj. Por, pati rezistencë të madhe. Këtu, më tepër u angazhuan Jakup Nimanbegu, Ismail Bushati dhe Ruzhdi Karamanaga, Hajro Nimanbegu, Ismet

Karamanaga. Banorët e Kalasë kanë qenë të strehuar në kampin “Milena” të Lidhjes së Ferialistëve, në vilat e hotelit “Albatros” dhe hotelit “Jadran”, si edhe te miqtë e të afërmit e tyre. Organizata qendrore e Sindikatave të Kosovës, më herët nisi ndërtimin e një kompleksi të madh, me vila montazhe, komfore, në Zall (Plazhi i Madh). Aty kanë banuar përkohësisht edhe shumë qytetarë, të cilëve u ishin rrënuar shtëpitë, si pasojë e tërmetit të 15 prillit 1979. Më kujtohen këto familje prej Kalaje, të cilat qëndruan disa muaj në objektet e Sindikatës së Kosovës, ose siç e quajtën “K-1”: Raif Truma, Zade Nimanbegu, Ali Peshku. Ali Peshku ishte daja i Fitnetes dhe në maj 1982, e martoi vajzën prej kësaj banese, në Kampin “K-1“. Por pas disa muajsh, me vendim të organeve republikane nga Podgorica, si edhe atyre të Ulqinit, u aprovua vendimi për rrënimin e këtyre shtëpizave! Një gjë e pakuptueshme, e pakapshme! U rrënuan shtëpizat e reja, të ndërtuara me kushte bashkëkohore.

Martesa

Ditët e para pas tërmetit ishin të vështira. Banorët e Kalasë u strehuan për-

MOZAIK

Kala Ruzhdi Karamanaga

kohësisht në kampin e Lidhjes së Ferialistëve të Malit të Zi, në autokampin “Milena”, disa tek të afërmit e mi. Por shumica kemi qenë në kampin e parë. Aty u bë si një mëhallë e re. Filluan të vizitohen ndërmjet njëri-tjetrit. Jeta vazhdonte. Unë punoja si drejtor në Shtëpinë e Shëndetit, e cila fillimisht disa muaj ka qenë në pushimoren “Gornji Ibar” të Rozhajës. Çdo mëngjes, në punë me mua, me veturën time, “Lada 1200”, vinin punëtorët e administratës: Olga Vukçeviq, Njegosava Qetkoviq dhe Hidajet Kapllanbegu. Ditë pas dite njerëzit filluan edhe një jetë tjetër... Në kampin tonë ndodhi edhe një gjë e re: u martuan Sytki Nimanbegu me Munibe Abazin. Pas disa ditëve në komunën e improvizuar, në disa baraka, u bë edhe kurorëzimi i parë pas tërmetit: Shyqyri - Çylo Shabani u martua. Kumbar ishte vëllai im, Ismet Karamanaga.

Jeta në kamp

Në kampin tonë, ku kemi qenë të vendosur pas tërmetit, ka pasur disa shtëpiza komfore, me një dhomë, banjë, tarracë të vogël. Disa të tjera kanë

qenë vetëm shtëpiza me banjo të përbashkëta. Shtëpiza jonë ishte e bukur, me tre shtretër. Ka pasur shumë probleme pas tërmetit. Përkohësisht ishim me shërbimin shëndetësor në pushimoren “Gornji Ibar”, në rrugën e cila shkon për Zallin e Madh. Në kamp kemi organizuar një ambulancë. ... Isha i ulur në tarracën e vogël, para shtëpisë së vogël. M’u afrua kushëriri, Nail Karamanaga (1925-1986). Më pyeti se pse jam i padisponuar. “Shiko, problemet e punës lëri atje! Këtu je në shtëpinë tonë...”, vazhdoi Mendova: “Naili ka të drejtë”. Afër shtëpizës sonë ishte edhe familja e Havasë dhe Sulltane - Tane Karamanagës. Pas disa ditëve ndërroi jetë Tanja, motra më e vogël. Ka qenë një grua komunikative. Në martesën me Selimin, kushëririn e babait, nuk kanë pasur fëmijë. Siç ishte “adeti” atëherë (por edhe sot), gratë më të afërta kanë vënë në krye shaminë - beshbezin. Sadetja (nusja e Basriut), beshbezin e vendoste vetëm kur ishte te plaka, Havaja. Sa shkonte për qytet, beshbezin e hiqte.

Për të qeshur, kur isha një ditë te Havaja, iu drejtova Sadetes - Detes: “Ti, Dete, beshbezin o hiqe, o vëre, se jo: kur je këtu, e ke në krye, e kur del jashtë kampit, je pa të!” Havaja ka qenë gjithmonë autoritet dhe e kanë dëgjuar. E shikoi pak Deten. Kjo s’bëri zë.

Saranxha

Në shtëpinë e parë kemi pasur një bahçe të vogël. Në skaj, sipër bedenit, ka qenë saranxha (rezervuar i ujit). Nën saranxhë ishte qemeri (nënkalimi). Saranxha ka pasur muret në tri anët, kurse sipër - hardhinë. Kjo ndërtesë interesante ka pasur dy penxhere - dritare të vogla, me parmakë, të sjellë prej detit. Saranxha ka qenë vend i këndshëm për pushim dhe meditim. Aty gjithmonë fryente maistrali. Në kopsht – bahçe, nëna ka mbjellur një portokall, i cili edhe sot gjendet aty. Tërmeti i vitit 1979 e rrënoi qemerin dhe saranxhën tonë. Ato mbërritën poshtë, në kopshtin e Ilija Miliqit, deri te bregu i detit. Pamja (në fotografi) nuk ekziston më. (Pjesë nga libri në dorëshkrim “Në derë të oborrit”)

E ENJTE, 20 PRILL 2017

Javore KOHA

INTERVISTË

Bisedë me këngëtarin e mirënjohur Sabri Fejzullahu

Gjysmë shekulli në sk koha më e mirë e jetë

Koha Javore: Sabri Fejzullahu është emër tashmë i njohur nga të gjithë. Këngëtarë që dëgjohet nga të gjitha moshat. Unë, nuk dua të ju pyes për fillimet tuaja në muzikë. Por, si arrini që gjithmonë të jeni kaq i dashur për të gjithë kudo që këndoni? S.Fejzullahu: Në radhë të parë janë ato që ti falë natyra, Zoti ose i merr nga prindërit . Njeriu lind ose s’lind këngëtar. Mua më ka prekë Zoti për këtë punë dhe falë emocionit dhe shpirtit të pakursyer që çdo shkronjë e këngës të depërtojë te dëgjuesi , vjen ajo qe ti e ke paramenduar, ëndërruar te suksesi. Asgjë nuk bëhet me vetull te ngritur lart por me këmbë në tokë .

dhe më e mirë, kohë e jetës sime.

Koha Javore: Pas kësaj rruge të gjatë dhe të suksesshme, besoj se mund të na flisni çfarë është më e bukura në profesionin tuaj? S.Fejzullahu: Me pesë shtator të këtij viti bëhen 50 vite duke kënduar dhe patjetër që kjo është etapa më e bukur

Koha Javore: Përveç muzikës ju jeni i pranishëm edhe në shumë projekte dhe realizime televizive dhe filmike, në seriale dhe komedi. Pra në filmografinë tuaj gjenden mbi 20 filma. A keni shpresuar një sukses kaq të madh edhe në këto fusha ?

Javore KOHA

E ENJTE, 20 PRILL 2017

Koha Javore: Shumë vite në skenë, keni përjetuar emocione të shumta. Si ndjeheni në kulmin e karrierës tuaj? S.Fejzullahu: Gjithnjë më duket që po bëj “come back”, gjithnjë sikur nga fillimi, sikur akoma nuk po di të këndoj mirë ashtu siç ma don zemra . Por, kur më përshëndesin e flasin fjalë të mëdha çdo ditë, çdo çast, çdo kund që janë njerëzit e moshuar, të rinjtë e fëmijë ndjehem i realizuar në jetë . Sepse kur një vajzë e re, djalë i ri apo i moshuar qan duke më dëgjuar kur këndoj atëherë a ka diçka më sublime në këtë jetë ?

S.Fejzullahu: Unë kam mbaruar gjuhë - letërsi shqipe. Fakultetin filozofik dhe Fakultetin e arteve dramatike - aktrimin . Kam punuar 35 vite aktor i Teatrit tani Kombëtar të Kosovës. Kam luajtur më se 70-80 role në teatër dhe filmografi . Regjisorët dhe kritika me publikun kanë folur fjalë të mëdha për mua si aktor. Por që mua nuk më duket që ka qenë e vërtetë. ndoshta meqë më kanë dashur si këngëtar kanë thënë ashtu për mua . Por, çdo këngëtarë duhet të jetë aktor, dhe çdo aktor këngëtarë. Koha Javore: Ju, vazhdoni me të njëjtin përkushtim krijimtarinë muzikore. Si e përjetoni ju atë dhe çka është ajo për ju? S.Fejzullahu: Po, unë këndoj me shpirt, kur këndoj nuk gënjej. Unë e përjetoj çdo shkronjë dhe më duket që kjo është ajo që publiku shqiptar e do kudo në botë. Katër gjenerata më duan e më dëgjojnë . Unë duhet të gjunjëzohem para atyre, të punoj sikur tani që

INTERVISTË

kenë, ës sime për një vit i lançoj dhjetë këngë. S’ ka asgjë në jetë dhe në asnjë profesion pa punuar, pa dhënë një pjesë tënden që të tjerët ti bëj të ndjehen mirë. Koha Javore: Këndoni këngë nga më të ndryshmet. Në cilin zhanër e ndjeni veten më rehat? S.Fejzullahu: Me këngëtarët e pop muzikës “The Beatles” ,” Rolling Stones”, kam filluar në vitin ‘64 dhe nga viti 1967 kanë ndikuar dhe i kam dashur gjithnjë baladat , kantilenat , ato italiane… Që tani nga fundi edhe unë kam ndërruar për të qenë në hap dhe kushtimisht po e quaj butox haha… Për të qenë në shërbim të dëgjuesve që më mbetën besnikë dhe më shtohen dita ditës e më dëgjojnë edhe në moshën 73 vjeçare. Andaj, duhet edhe unë të ndërroj pak , por, me kujdesin më të madh që të ketë një autoktonizëm dhe orkestrim të kohës këngët që i këndoj . Koha Javore: Po ashtu keni edhe duete të shumta. Sa është sfiduese për ju që të bëni duet? S.Fejzullahu: Duetet duhet të bëhen me qëllim të caktuar që kënga të jetë e tillë që do të mbahet mend e këndohet shumë vite që të ketë shpirt, melodi, interpretim dhe tekst goditës. Kam duet me: Adelina Ismailin, shpirtin tim dhe të gjithë shqiptarëve, pastaj duet me Artisten e madhe Ledina Çelo, tenorin bravuroz profesor Kastriot Tusha. Duet me shpirtin e shpirtit tim, artistin me zë e interpretim unik Ermal Fejzullahun. Përndryshe nuk jam adhurues i dueteve, edhe dëgjuesit nuk kanë aq dëshirë për duetet sepse më keqardhje tani po bëhen duete që disa këngëtarë bëjnë duet me këngëtare për llogari të tjera.

Koha Javore: ‘Fshatarja ime’ është një këngë që dëgjohet më së shpeshti në shtëpinë time, sidomos nga prindërit e mi. Jam kureshtare të di cila është “biografia” e kësaj kënge? S.Fejzullahu: Muzikën dhe orkestrimin e këngës “Fshatarja ime” e ka bërë kompozitori i madh shqiptar Xhevdet Gashi, një legjendë e rok muzikës dhe kompozitor i mbase 50 hite-ve të muzikës zbavitëse që nuk vdesin kurrë. Tekstin e ka shkruar kompozitori dhe tekst shkruesi po ashtu i shumë hiteve të paharruara Ilir Berani . Nuk është biografi e imja por e qindra njerëzve. Për çka edhe mbas 30 viteve mbeti “ever green” shqiptar. Koha Javore: A mendoni se përmes këngës thuhen të gjitha? S.Fejzullahu: Meqë nuk shkruaj tekste nuk e di sepse nuk është përjetim i imi . Unë mundohem t’i jap kuptimin dhe shpirtin emocionues atij teksti. Në botë thuhet përmes këngës e vërteta , që nuk ka gjë më mirë. Te ne shqiptarët akoma e vërteta e tekstit të një kënge mbetet tabu . Koha Javore: Jeni ndër këngëtarët më të preferuar kudo që shkoni. Çfarë përjetimi është ky për ju? S.Fejzullahu: Me të dashtë të gjitha gjeneratat si këngëtar kudo ku ka shqiptarë është gëzim, është krenari, është falënderim, është ulje koke, është dashuri, është motiv dhe shumë përgjegjësi e madhe se pasi zbret nga skena që ke kënduar kush je në jetën e përditshme? Si dhe çfarë per-

soni je dhe sillesh me njerëzit që të duan? Nuk ka gjë më mirë se : ME DASHTË DHE ME TË DASHTË . Koha Javore: Me çfarë ruani origjinalitetin tuaj kur shohim që në estradën muzikore ka shumë imitime? S.Fejzullahu: Ata që imitojnë kurrë në jetë nuk janë bërë të dashur e të njohur për publikun. Origjinalja është vlera. Imituesi është sikurse ai që shtyp euro fallco e që , nëse kapet nga policia hyn ne burg . Koha Javore: Rrugëtimi drejt famës nuk është i lehtë, po të ruhet ajo ndoshta edhe më e vështirë. Cili është opinioni juaj? S.Fejzullahu: Veç me shpirt e me zemër e me interpretim që buron nga shpirti e me ruajtjen e dashurisë që ka publiku për ty ruhet ajo e shenjta, ruhet pozicioni që ke për punën që bën. Koha Javore: Suksesi më i madh në jetën tuaj, cili është? S.Fejzullahu: Më i madhi që me pesë shtator bëhen 50 vite duke kënduar pa u ndalur, më i madhi sukses është kur çdo gjeneratë që më takon, me fjalët që mi thonë mua si këngëtarë po sa ta kthej kokën e të largohem nga ata më mbushen sytë me lot nga gëzimi. Dua të them vetëm FALEMNDERIT SHQIPTARË të të gjitha moshave që po me rinoni kur unë po jua dëgjoj zërin në koncertet që i këndoni këngët e mia me mua . Bisedën e bëri: Dijana Gj. Dukaj E ENJTE, 20 PRILL 2017

Javore KOHA

PANORAMË

Festivali i 70-të i Kanës në shifra t filma me metrazh të gjatë nga 29 vende kanë mbërritur deri këtu në përzgjedhjen zyrtare nga 1 930 të 49 propozuara në festivalin më të madh botëror të filmit, përfshirë vepra të prezantuara jashtë gare, si midnight movie apo filma të veçantë. Numri i filmave që kishin aplikuar ishte 1.869 në vitin 2016. -Nga numri i përgjithshëm, 18 filma me metrazh të gjatë janë në garë dhe 16 në garën më të ngushtë. -Nga 18 filmat në garë për Palmën e Artë, katër mbajnë vulën e regjisorëve francezë, katër amerikanë, dy koreanë, një hungarez, një britanik, një austriak, një rus, një ukrainas, një grek një gjerman dhe një japonez. -Tre regjisorë janë në garë për Palmën e Artë, numër i njëjtë si vitin e kaluar Amerikania Sofia Coppola, japonezja Naomi Kawase dhe britanikja Lynne Ramsay.

Vdes aktori amerikan Charlie Murphy t Komediani amerikan, Charlie Murphy, vëllai i madh i

aktorit Eddie Murphy, ka vdekur në moshën 57-vjeçare nga sëmundja e leucemisë. Eubsajti “TMZ” e ka cituar menaxherin e të ndjerit të ketë thënë se Charlie vdiq të mërkurën në mëngjes në spitalin e Nju Jorkut. Charlie ka qenë pjesë e emisionit të komedianit Dave Chappelle dhe ka luajtur në filma, si “Jungle Fever”, “Night at the Museum” dhe “Lottery Ticket”. Po ashtu, ai ka qenë bashkautor në disa nga filmat e vëllait të vet.

Javore KOHA

E ENJTE, 20 PRILL 2017

FOTOGRAFIA E JAVÃ&#x2039;S

BESIM HAKRAMAJ GRABOMI

E ENJTE, 20 PRILL 2017

Javore KOHA

MOZAIK

Shoqatat “Malësia e Madhe”- Nju Jork dhe “Malësia e Madhe”- Detroit bursuan 57 studentë

Humanizëm dhe ko për arsimin dhe ku

Tuz- Studentët malësorë të cilët studiojnë në gjuhën amtare brenda dhe jashtë vendit kanë qenë edhe sivjet përfitues të bursës studentore të cilat i siguruan dy shoqatat atdhetare në diasporë, “Malësia e Madhe”- Nju Jork dhe “Malësia e Madhe“- Detroit. Në emër të dy shoqatave, në ceremoninë e ndarjes së bursave ka përshëndetur Gjon Gjokaj i deleguari nga SHBA-ja për ndarje të bursave i cili duke përgëzuar studentët për rezultatet e treguara në studime, njëkohësisht ka bërë apel që pas mbarimit të studimeve, secili të jap kontributin e tij maksimal në komu-

Javore KOHA

E ENJTE, 20 PRILL 2017

nitetin ku do të jetoj gjithnjë duke e pasur përherë primare ruajtjen e gjuhës shqipe, kulturës e identitetit kombëtar shqiptar. “Ndarja e bursave nga dy shoqatat atdhetare dhe nga një numër i madh i donatorëve malësorë, për mendimin tim është kontribut të pazëvendësueshëm që derdhet në fondin tonë, ekskluzivisht vetëm për ju nga djersa e malësorëve, një gjest human që duhet vlerësuar jo vetëm nga ne por nga çdo individë, shoqëri dhe institucion i ndërgjegjshëm shqiptar. Këta patriotë, aktivistë e donatorë do të dëshironin të korrin frutin e edukatës dhe inteligjencës

në mënyrë që mundi juaj të mos shkoj kot por sakrifica juaj t’i kthehet kësaj toke në dobi dhe interes të shqiptarëve të nënës Malësi. Të dashur studentë, shkollimi juaj do të ishte i pamundur sikur të mos ishte sakrifica dhe përkushtueshmëria e prindërve tuaj që shumë prej tyre luajtën rol në shtrirjen dhe konsolidimin e arsimit shqip në Malësi”, tha mes tjerash Gjokaj. Ai shtoi se tubimet e përvitshme të ndarjes së bursave do të ishin të pamundura po të mos ekzistonte veprimtaria e palodhshme e dy shoqatave në mërgim të cilat në kontinuitet prej më shumë se njëzetë vjetësh

MOZAIK

kontribut i çmuar ulturën kombëtare

kontribuojnë për studentët në Malësi. Ndërkaq Agron Berishaj, koordinator për realizimin teknik në KU të Tuzit ka treguar numrin e bursistëve përfitues të bursës së sivjetme dhe shumën që janë siguruar i cili ka shpalosur përpara studentëve një kronologji të veprimtarisë humane të treguar nga këto dy shoqata prej mbi njëzetë vjetësh në Malësi. Në këtë ceremoni si ish-bursist ka folur Mark Lucgjonaj i cili ka përgëzuar pamasë humanizmin e dy shoqatave atdhetare që kanë dhënë dhe vazhdojnë të japin jo vetëm për studentët e Malësisë por në tërë-

si për mirëqenia të popullatës në Malësi. Në të njëjtën kohë, si prind ka përshëndetur Smail Çunmulaj i cili falënderoi diasporën shqiptare e cila sipas tij nuk kursen asgjë që të mbështes studentët për ndjekur studimet duke bëre thirrje studentëve që pas diplomimit të tyre ta prezantojnë denjësisht Malësinë në fusha për të cilat po kualifikohen. Humanizmi i diasporës shqiptare i destinuar për studentët në Malësi, ka një traditë mbi njëzetë vjeçare që fillimisht zanafillën e kishte të Fondi Humanitar “Malësia”, duke u mbështetur më vonë nga shoqata

atdhetare “Dedë Gjo Luli” dhe sot nga dy shoqatat, “Malësia e Madhe”- Nju Jork dhe “Malësia e Madhe”-Detroit. Shuma totale e të hollave të siguruara nga dy shoqatat për vitin studentor 2016/2017 kap vlerën e 45mijë e 600 dollarëve të cilat bursuan 57 studentë, 32 studentë nga shoqata “Malësia e Madhe”- Nju Jork dhe 25 studentë nga shoqata “Malësia e Madhe”-Detroit. Në fund të ceremonisë së shpërndarjes së bursave është shtruar një koktej modest për të gjithë studentët. t.u. E ENJTE, 20 PRILL 2017

Javore KOHA

REPORTAZH

NË KORAB, NË KRESHTËN QË PUTHET ME QIELLIN! (ll)

Në fshehtësinë Kryeneç ndaj djallëzive të kohërave, Korabi që ngrihet madhështor drejt qiellit, një Parajsë Shqiptare dhe një nga ato befasitë e këndshme, të bën të ndjehesh i ekzaltuar së paku kur kundron pikturën madhështore të tij Ato kanë formësuar në shpirtin e tij një oazë kënaqësie. Çdo rrugëtim i tij në lartësi është i këndshëm dhe ndonPër Koha Javore: jëherë i vështirë. Të tregon për endjet andej e këndej Shqipërisë, që shpesh Pëllumb janë edhe misterioze. Ai nuk harron Gorica emocionet e ngjitjes në Çatinë e Botës, Everestin e 8848 metrave lartësi, atje ku jeta është edhe në fije të perit. I gëzuar, nisa rrugëtimin, i përgatitur -Alpinizmi jo vetëm i bën mirë shëndhe i përqëndruar, jo vetëm shpirtër- detit- thotë ai, - por edhe të largon nga isht për të shijuar atë maksimalisht, monotonia e ditëve dhe veset, që, për por edhe fizikisht për të përballuar fatin e keq, e kanë prekur shoqërinë vështirësitë e njohura, që do i ndeshja. tone, veçanërisht rininë. Por, kur je edhe në shoqërinë e njerëzve Pasioni i vërtetë te njeriu nuk shuhet të duhur, ke shumë arsye për ta ndjerë kurrë. Ai jeton së bashku me njeriun, me veten mirë. Fationi është i lidhur ngusht mundësinë e shpalosjes së tij, edhe kur me malet, por edhe me detin, liqenet, mosha bën të vetën. Në shoqëri vlerëshpellat, ujëvarat e gjithçka tjetër të simet për aftësitë e tij kanë tregues të Natyrës; përjetues i një mozaiku in- tillë që shpesh, ndërmjet epiteteve, e teresant nëpër vende të ndryshme të kanë krahasuar me Njeriun e Maleve. Botës. Ato janë me rëndësi në jetën e tij, si dëshirë e një vullneti këmbëngulës Në majëmalin e Korabit për të arritur atë që e ka pasion, ndaj Janë orët e para të një dite që “zgjohet” nuk merr guximin t’i braktisë. Ka njohur në prehër të malit, mes një përballje sa e sa vise dhe gjithmonë mbetet i kontrasti drite dhe mugëtire të errësuar joshur pas tyre. Dhe i prirur e më tepër nga retë, të cilat sikur e kanë banesën se çdo gjë tjetër e mbush jetën e vet e tyre këtë mëngjes. Por, diku më tutje, me të njënjtën mënyrë si puna krijuese ca ndriçime skajore të tretura larg në e një artisti, gjë që ka ekzistuar që në maja të larta, tregonin se dielli, nëpërmkrye të herës tek ai, e cila ka gjithçka; jet të çarave të reve, lëshonte rrezet e ka një kuptim, sepse ai gjen veten në veta. Nisemi të përshëndetur nga era qetësi e paqe, por që i ngjan fluturimit e ftohtë, që të fishkullon fytyrën, me të Fluturës së Natës kur i qepet dritës ndjesinë drithëruese të të ftohtit; se, së llampës. Tek ecën përmes udhëti- dimri nuk jep shpirt aq lehtë, pavarëmeve, shpesh ndërmjet fotove dhe vid- sisht se është mars e ditët po bëhen iove, tregon bukuritë e rralla natyrore. më të ngrohta. Si një protagonist i alpinizmit shqiptar, Në hapësirën kohore të hapave për të nuk ekziston asgjë e pamundur; të parë, aty ku fillon të lartësohet mali sepse malet i njeh aq mirë me majat e me madhështi, ndjekim një rrugëkatyre, bukuritë, por edhe me vështirësitë. lim gjarpërues dhe këtë e tregonte një

Javore KOHA

E ENJTE, 20 PRILL 2017

tabelë orientuese. Më tej, gurët kilometrikë të shenjuar, para disa vitesh nga alpinistët polakë, eleminojnë vështirësitë nga mosnjohja e terrenit. Rrjedha e një përroi, që zhurmon e shkumbëzon me rrapëllimë nëpër gurë e guralecë të murrmë, të cilët e bënin më epike pamjen e tyre, kthehej në jehonë si një simfoni. Ecim pranë copëzave të arave të shkarravitura nga gurët, staneve e lëndinave të Radomirës dhe përmes një pylli të harlisur pishash Arrnoj, siç i thonë vendasit, ku era që frynte me ngulm e përzier me kundërmimin e aromës së tyre, e lëkundte dhe shkundte borën nga degët. Ato, me gjelbërimin e thellë, kombinuar me bardhësinë e borës, krijonin një tablo mahnitëse dhe i bënin karshillëk në çdo çast shpateve shkëmbore të thikta e të grinjta të Kapistogjit dhe Luftanjit me forma të çuditshme, të krijuara nga kataklizmat e hershme tektonike. Bora gjithandej malit kishte hedhur shtresën e bardhë e cila në disa vende shkonte deri në gju. Veçse bukuria e kristaltë dhe e statujuar vetvetiu të emocionon. Fjolla të borës, si flutura, e miellëzonin më shumë natyrën teksa hapat krijonin një zhurmë kërcitëse. Pa ia ndarë sytë rënies së flokëve të dëborës, nën një kope resh të hirta si një hartë që kacafyteshin qiellit e duke dhënë sinjale se diku do të zbrazeshin, vazhdojmë të ecim nëpër një terren të shkatërruar nga gërryerjet, ku ca gjurmë kafshësh të egra tregonin se kishin kaluar pak para nesh. Dhe shushurima e ujërave që rrjedhin nga burime e rrëkeza, të cilat furnizojnë me ujë qytetin e Peshkopisë, duket se i japin një

REPORTAZH

ë e së bukurës frymëmarrje dobiprurëse malit, ndërsa neve na shoqërojnë një copë udhë bukurive të përjetshme të Natyrës. Thjesht i kalojnë me sy një varg majash të pjerrëta, tashmë të borëzuara, të cilat janë të janë aq të njohura për alpinistët, ngrihen të larta me shpalosjen e tyre të veshur me bardhësi. Ato të pushtojnë aty për aty shpirtin për të frymëzuar deri në thellësi të tij, gjë që është e pamundur ta përshkuash me fjalë. Me vështrimin e syve zhbirues shquanim në largësi konture të mjegullta të majave të tjera, por qëllimi i vetëm i alpinistëve është ngjitja në majën më të lartë të malit Korab, si lajmotivi i ardhjes këtu, ku ndodhet edhe kufiri me Maqedoninë. Alpinistët ndjejnë lodhje dhe frymëmarrje të shpeshtuar, të cilën e shton më shumë era dhe një perde e padukshme që e bënte të vështirë ecjen. Në një ngjitje prej 5 orësh, edhe mes një çasti pushimi, që janë një nga ato ndijimet e ëmbla të çlodhjes, ata bëhen soditës të natyrës, për më tepër që edhe dëbora e cila reshti së rëni, i lejon të pushojnë. Zbresim dhe lartësitë, që tanimë i kishin lënë prapa, të mundimshme dhe me një paralele zymtësie prej reve të përhimta, ditën e bënë muzg.

Syri i një mjellme

Mbresa të veçanta të shtojnë kënaqësinë e etur në shpirt. Sidomos kur e vështron natyrën magjepsëse, të zhytur në heshtje, duke zbuluar oaze të saj që të mbeten të pashlyera në mendje. Ndaj nuk mund të jesh indiferent nga tërë ai dekor hijerëndë i malit, me larmi panoramash; nën hijet e mëdha të reve, me sytë e gjelbërimit të përhershëm të

pishave dhe mes lojës së rrezeve të diellit mbi to, ku patjetër ke se ç’të qëmtosh të qëndisurën e hireve të kësaj natyre. Por, duke mos qënë thjesht një përshkues i lartësive të malit Korab e më shumë një adhurues i bukurive të tij, fluturon si një zog i vetmuar në kërkim të tyre. Fundja edhe kjo ka të bukurën e vet, sepse të miklon larg e më larg skenografia e qiellit me vazhdën e reve, herë të serta e herë të bardha, të cilat diku bëhen tufë. I hap udhën vështrimit me atë ndjesinë e një shëtitjeje eksplorore me veçantinë e vet. Në mes të pishave qindravjecare, një udhë e ngushtë këmbësore dhe gjithë gjarpërime që ngjitej siç thotë ajo fjala e urtë “shtegu i rrahur të çon diku”, të bënte të mos ndaloje për asnjë çast, sepse edhe ajri i pastër të nxiste vetvetiu ecjen. Përtej lodhjes, duke u rrekur mes vështirësisë së saj, ku diku vraga e rrugës të humbet pllaskave gjurëmbardhë, porse shpina e një kafshe laramane, herë pas here i lejon vetes ndalesa mes drurëve të pishave që, përveç bukurisë mahnitëse e mbushin shpirtin me aromën dehëse. E shijon me një mendim tjetër natyrën që nderet nga një frushullimë e lehtë paqeje, ku të vetmet zhurma që janë të zakonshmet këtu, janë ato që ndjehen rreth e rrotull: Një degë që pëshpërin nga era për të shtuar murmurimë freskie, fëshfëritja e krahëve të një turme trumcakësh endur ngeshëm tutje, të cilat me gjasje i ngacmon kërcitja e hapave; më të rrallë ndonjë këngëzim i tyre nga larg, por që të bënte mbret të kësaj kësaj natyre. Këto çaste, që nuk i përjeton përditë, të bëjnë t’i thu-

ash vetes: Sa mirë bëra që erdha këtu, larg zhurmave e telasheve, larg barbarisë që po i bëjnë Natyrës. Të shpëton edhe ndonjë psherëtimë ndjesie, sepse ndodh që përherë Natyra zbut e çiltërson shpirtin edhe në kulmin e rrëmujave politike e të ngjarjeve të rënda. Me vete bluan këto mendime pa i shqitur sytë kurreshtarë pamjeve dhe nuk mund të të shpëtojë një tjetër nga bukuritë e Korabit, Liqeni i Zi në një hapësirë të vogël 0.8 ha, të rrethuar me pemë të larta. Ashtu me plot emocion, së brendshmi e rrok bukurinë e mjelmët të liqenit të Radomirës, këtij syri magjik, që natyra e ka krijuar në lartësinë e formacionit përrallor të malit. Emocionohesh aq shumë sa që rraskapitja e ngjitjes zbehet në çast. *** Përshtypjet nga rrugëtimet mbeten gjatë në kujtesë me embëlsinë e emocioneve që të dhurojnë mbresat. Edhe unë që përjetova një të tillë ndjehem i pushtuar nga mbresat e kësaj dite. Në këtë mënyrë u plotësua edhe një dëshirë, por edhe për të shkruar çdo gjë të bukur; atë gjurmën e thellë që ka lënë në shpirt, për t’ia transmetuar lexuesit me qëllimin e vetëm se endjet në këto lartësi, të prekura nga alpinistët shqiptarë, mund te vlejnë po aq sa edhe një poezi, apo një tregim i bukur. Ne u larguam si krushqit që kanë marrë nusen, kalëruar mbi kuaj të bardhë, por edhe me konceptin e të këndshmes së vlerave, si një ftesë që të rikthehemi sërish këtu, në malin më shtatlartë të Shqipërisë, të mbuluar me borë, për t’u çlodhur nga stresi i qyteteve të zhurmshme. E ENJTE, 20 PRILL 2017

Javore KOHA

KULTURË

Fragment nga romani “Nusja e detar Agronit”

Kthimi në Ulqin Asllan Bisha

Pas njëzet e tre muajsh e trembëdhjetë ditësh lundrimi, korbat e anijes prekën ujërat e qeta të pellgut të Bunës. Bashi çante si ngjalë. Anija i ikte drejtimit dhe nxirrte kokën jashtë kabinës, si gjarpri nga thekra dhe vështronte vendlindjen që afrohej një bërçik. Kundronte vargmalin e Rumisë i cili vazhdonte në Alpet Shqiptare, që mbetnin pas shpine. Kapiteni ia mori këngës, zëri bariton i fuqishëm e zgjoi nga gjumi detar Agronin. Ai fërkoi sytë. I buzëqeshi fytyra. U gëzua kur pa se pas shpine kishte mbetur Guri i Gjeranave. “O gushjaraveli, jaraveli, O gushjaraveli, jaraveli, Gushjaravel mos u ngërdhesh, Se ta hjek nji flakaresh”. Kënga detare dhe vallja shpërthente në det. Anija i afrohej qytetit. Buria buçiste. Kalaja bukuroshe në ujërat e përflakura, i jepte hijeshi Kalasë, e cila dukej si mjellmë. Buria buçiste dhe kumbimi i burisë, zëri i saj merrte edhe mëhallat e qytetit. Nga Kalaja në mol, turma priste. Tallallxhinjtë lajmëronin në Ranë dhe vazhdonin në Përrua, në Mëhallë të Re dhe në lagje të tjera se anija po i afrohej Kacemës. “Mbërrita. O Zot erdha në Kala. Nëna është mërzitur, por nusja e ka pasur edhe më të vështirë. Ka pritur shumë, më qëlloi keq. Posa u martova, shkova në det. S’desha të humbas rastin. Erdha, nëna ime fliste me unin e tij. Erdha grua. Para kam një dimër, një pranverë. Do të plotësojmë kohën e humbur. Të dua. Jam i sigurt se më do, por tani çdo gjë do të rregullohet. Ti e shoqërove nënën

Javore KOHA

E ENJTE, 20 PRILL 2017

e cila është mësuar me pritje. Detarët ishin të gëzuar, të lumtur. Maestrali i puthte ëmbël velat e anijes, i përkëdhelte detarët të cilët erdhën me këngë në mol. Anija ndali shpejtësinë. Muçot bënë gati litarin e bashit dhe të kiçit. Detar Agroni hodhi litarin e bashit. Një djalë i shkathët e vendosi në kalu. Muço Agimi e hodhi litarin e bashit. Turma brohoriste, duartrokiste. Të gjithë ishin të lumtur. Anija kishte pasur fat në lundrim. Detarët ktheheshin shëndosh e mirë në vendlindje. Turma gëzohej, posaçërisht ata që takonin bijtë e tyre, të afërmit e zemrës. Aty kishte përqafime të ngrohta. Derdheshin lot gëzimi. Gëzoheshin edhe tregtarët për mallin e porositur, edhe hamajtë, karrocierët që pritnin detarët dhe i çonin rrugëve të qytetit për në shtëpi. Edhe hamajtë ishin në gatishmëri, posaçërisht ata që bartnin mallin e detarëve në Kala. Pyesnin detarët për detarët tjerë ulqinakë. Ata i njoftonin kur i kishin parë, ku i kishin takuar. Turma komunikonte në mol. Detar Agroni kërkonte nënën dhe nusen në mol. As njëra, as tjetra nuk dukeshin. I kërkonte, por syri i tij s’i dallonte. ”O Zot, çka ndodhur? Nëna! Jo o Zot, mos ka vdekur? Është e sëmurë? Do të gjej mjekun më të mirë, por edhe barnat. Po nusja, ku është nusja ime?!” Diçka e theri në zemër. ”Diçka e papritur e keqe paska ndodhur”. Vërejti hamallin. Priste që ai t’i kumtonte ndonjë lajm. Hamallin e njihte mirë ngase ai ishte myshteriu i de-

tar Agronit. Të dy morën përpjetën e Kalasë. Detari trokiste në derë. “Jam Agroni, hape derën”. Hamalli bërtiste me të madhe. “Hape derën, djali moj”. Zëri i dridhur, i frikësuar, i marrë, dëgjohej. “Erdha, erdha”. Ajo hapi derën. U hodh në përqafim. Qante si fëmijë nga lumturia, dridhej. S’shkëputej prej të birit. Hamalli mezi priste detarin t’i paguante hakun. Hamallit i dha paratë dhe një qese me hurma. “Ëmbëlsoju. Të lumshin duart!” “Të faleminderit zotëri, më dhe shumë”. “Hallall të qofshin!”, fliste detari, i cili e përcolli atë dhe e kyçi derën. Nënë e bir ishin të heshtur, të trazuar. Pasditja e vonë kishte gllabëruar Kalanë, grilat përplaseshin. Detari kishte mbetur i stepur, kërkonte nusen. “Auuu... Paska ndodhur ajo që nuk e dua. Nusja ku është?!” S’ kishte forcë për të pyetur. E ëma s’bëzante, s’e çelte gojën dhe qante. Agroni s’kishte fuqi për të pyetur. “Ulu, o bir! Mos rri në këmbë, je lodhur!” “Jo nanë, pata fat dhe lundrim të mirë. Zoti më ruajti shëndetin. Edhe ti qenke mirë.” “Po, mirë desh Zoti”, tha plaka. “Po nusja, ku është?!” Plaka s’përgjigjej dot. Donte të fliste, por s’i punonte goja, i dridhej buza, ndërsa lotët i rridhnin si curril. “O bir, si të them!” “Thuaj moj!”

KULTURË

“Si të them?! Nusja iku.” “Si iku?!” “Shkoj në Shkodër”. “U grindët gjë?!” “Jo, o bir, s’u grindëm. O biri im, nusja është e mirë, të them unë”. “Po si qenka e mirë nusja?! Iku e të la vetëm.” “Të qëlloi keq! As tri ditë e tri net nuk ndeje me të”, foli qetë e ëma, duke dashur ta qetësojë të birin. “Nesër shko në Shkodër. Merre nusen. Eja në shtëpi. Merru vesh me të. Nusja është e mirë. Takoje. Besoj se ajo vjen me ty në Ulqin”. “Mirë, moj nanë”, tha Agroni. U qetësua. Mirë, s’janë grindur. “Ajo ështe zemëruar me mua. Them se kishte të drejtë. Ishtë hera e parë që ka dalë nga shtëpia. Dhe s’pati

kohë të njihet me mua, e jo më për t’u mësuar. Edhe unë kur lundrova herën e parë, isha kthyer me vrap në shtëpi”, fliste detari me veten e tij. Ndjenja e humbjes, e ikjes së nuses, e shqetësonte detarin. Ai kërkonte arsyet e nuses, por e kishte të vështirë ta kuptojë atë. S’donte ta kuptojë ikjen e saj. “Unë ia fal gabimin, duhet ta kuptosh. E ke grua. Shkoi në gjini”, fliste plaka, e bindur se nusja do të kthehet në shtëpi. “Mos u grind me miq, mos bëj fjalë, se me të mirë e me të butë përfiton ti dhe nusja që të ka pritur. Asaj i ka kaluar zemërimi”. “Po si të la ty, moj nënë”, fliste i vendosur detari. “Nëna është mësuar me pritje. Ti

shko dhe të më kthehesh me nusen. O Zot i madh! Ti ktheju nesër mbrëma. Sonte flej në Shkodër. Unë pres me vite e paça ke me prit”, tha e ëma dhe e përqafoi të birin. “Bëhu gati. Në ora tre pasdite ‘Valdanosi’ shkon në Shkodër. Bëhu gati, o biri im”. Nënë e bir bënë gati dhuratat për nusen dhe familjen e saj. Zgjodhën gjërat më të bukura për nusen, por edhe për vjehrrën dhe vjehrrin. Nënë Drita bëri dhuratë edhe për motrën e saj. “Mirë u kujtove”, tha Agroni. Plaka shtroi sofrën. Te dy ishin të lumtur ngase plani ishte i mirë. “Ha, të pastë nana, rruga është e gjatë”... E ENJTE, 20 PRILL 2017

Javore KOHA

KULTURË

Këndi poetik për fëmijë

Tufë poezish (Krijime të anëtarëve të Seksionit letrar “Gjon Buzuku” të Shkollës Fillore “Gjergj Kastrioti – Skënderbeu” Ostros - Krajë. Poezitë i zgjodhi mësimdhënësi Ali Gjeçbritaj) Frymë

Që kur ke shtegtuar nga mbretëria ime Çdo gjë përreth është ngrirë Nga ky dimër i përhershëm ndjenjat më janë pirë Jepi frymë! Në një kohë pa stinë të kam takuar Miliarda vite më parë në botën e shpirtrave Prandaj ende shpirtin ta njoh, gjysmak ka mbetur shpirti im, Nga fryma yte jepi frymë! Mos pyet si jemi gjetur në këtë glob të deshtimit?! Në ëndrra, në yje, në libra ngjitur i kemi pasur emrat. Ndoshta pak më larg se duart e atij mëngjesi, Që të përhimta i bëri mëkati e s’lëvizin edhe pse hidhërimi do ta kapë vetminë në fyt. Nëse s’të janë fshirë nga zemra shenjat e gishtërinjve të mi, kthehu! Jepi frymë kësaj qenieje të kushtuar për ty, mos buzëqesh! Se njëherë me të pranverën ke mbjellur, e njëmijë herë me rrënjë i ke shkulur, të gjitha orkidet e kopshtit tim. Gjithçka është vyshkur brenda meje, Jepi frymë! Në gjumin e të lodhurve pres shpresë nga pashpresa, mëshirë nga iluzioni, Në makth më është kthyer ëndrra, Ku mungon shikimi yt. Kur të paktën në botën e pavërtetë, Jepi frymë! Mos u largo nga mendimet, nga e shkuara, nga këngët, Mos u shkëput nga unë se... se ndiej që po mbytem në vete Të lutem, më jep një rreze nga vetja, një ditë, një fjalë, Të lutem se... se fundin e shoh, Të lutem, frymë... Esmerinda Lekperi, kl. IX

Javore KOHA

E ENJTE, 20 PRILL 2017

Familja ime

Nëna ime zgjohet herët çdo mëngjes Lan, pastron, gjellë përgatit, por mua nuk më harron. Babai punëtor, punon për familjen tonë Kafshatën nga goja për ne e ndanë. Vëllai që më do shumë Kujdeset për mua Më do me gjithë zemër, jetën jep për mua. Unë familjen time e dua shumë Gjyshin dhe gjyshen që më vejnë në gjumë Për çdo natë më japin llokum. Familja ime është mrekulli Të gjithë së bashku jemi një mrekulli.

Albinora Kovaçi, kl. IV, Arbnesh

Një buzëqeshje e ëmbël

I kam zbuluar diellit dëshirën e zbehtë Për dashurinë e valëve Të pyjeve të gjelbëruara Më fali një rreze. Ia kam treguar hënës ëndrrën në netët e gjata Më fali një yll të më prijë në errësirë. I kam falur bilbilit për brengën e pathënë Për lotin e shpirtit, Më fali një këngë. I kam përshkruar poetit ndjenjën e vetmisë Më fali një libër. Iu kam rrëfyer voglushëve përrallat e magjishme Më falën nga një buzëqeshje. Në heshtje, pa thënë asnjë fjalë Kam zgjatur duart drejt nënës në përqafim Më fali dashurinë e tërë botës.

Fjorentina Lekperi, kl. V, Arbnesh

KULTURË

Dallëndyshja

Dallëndyshen e pyeta: Prej kah ke shtegtuar? Nga viset e largëta Tek ti kam udhëtuar. Mirë se vjen, mikeshë e dashur, Krahëhapur të kam pritë Cicërimat e tua T’i dëgjoj çdo ditë. Nën çatinë e shtëpisë Çerdhen e ndërton Kohën më të bukur Me ty po kaloj. Ildorina Lekperi, kl. III, Arbnesh

Buzëqesh

Kur të jesh e trishtuar, buzëqesh Sa herë të ndjesh nostalgji, buzëqesh Sa herë të jesh e lënduar, buzëqesh Kur të të braktisin, buzëqesh Kur qielli të mbulohet nga errësira ti prapë buzëqesh… Buzëqesh... Buzëqesh duke e ditur se mbas çdo vështirësie vjen lehtësimi Buzëqesh duke e djegur armikun për së gjalli Buzëqesh dhe tregoji botës se derisa të kesh atë buzëqeshje në fytyrë asgjë s’do të të mposhtë. Emina Lika, kl. IX

Nëna

Thesar me shumë vlerë Emri më i bukur në jetë Lule që nuk gjendet mbi dhè Është nëna që më dha jetë. Dashuri që s’blehet me para Gruaja që të jep edukatë Ajo që kurrë s’të lë në një anë Nëna, më e bukura dhuratë.

Për ty

Për ty botën do ta ndryshoja Hënën e artë ta vë kurorë Me retë e bardha të qepi fustanin Dhe zogjtë e malit t’i sjell dasmorë. Një tufë lule shumëngjyrëshe Nga kopshti magjik mbretëror Unazën e artë prej rreze të diellit Ta sjell nga qielli ty në dorë. Ty, o princesha ime të ëndërroj Flokët e tua si fije ari Sytë e tu magjeps të zi Vetulla si krahu i dallëndyshes Buzët e kuqe si qershi. Dhe një ditë kështu të imagjinoj Në krahët e mi fort të shtrëngoj Me yjet e natës të krahasoj Nga dora kurrë s’do të lëshoj. Irdin Ramusha, kl. IX

Topsheqeri im

O Omer, o topsheqer, Një herë ikën, një herë vjen Dua të të kam gjithmonë pranë, Por ti banon në Tiranë. O Omer, o topolak, Eja ti të luajmë pak, Bëjmë minare e ndërtesa Nganjëherë bëjmë edhe ngatërresa. Të kujtoj shpesh me mall, Të puth faqe, të puth ball’ Të dua shumë, o çamarrok, Eja të luajmë të dy tok. Rumejsa Kaca, kl. IV, Ostros

Blerim Maxhura, kl. VIII E ENJTE, 20 PRILL 2017

Javore KOHA

MOZAIK

Në shkollën Fillore “Mahmut Lekiq”

Nxënësit vazhdojnë të jenë kreativë me projekte të ndryshme

Tuz- Nxënësit e Shkollës Fillore “Mahmut Lekiq” nga dhjetori i vitit që lamë pas e deri tani, krahas procesit të rregullt mësimor, janë impenjuar edhe në realizimin e disa projekteve me vlerë dhe të rëndësishme të cilat janë favorizuese dhe konstruktive për aftësimin e tyre në fusha të caktuara. Nxënësit, të asistuar edhe nga mësuesit e tyre kanë organizuar ditën e afarizmit, një projekt ky që ka vënë në pah kreativitetin e të gjithë nxënësve të kësaj shkolle nga klasat e ulëta deri në të nëntën, duke ekspozuar kështu punime të llojllojshme nga fusha të ndryshme jetësore. Drejtori i shkollës fillore “Mahmut Lekiq”, Nikollë Dukaj ka vlerësuar angazhimin e gjithanshëm të nxënësve dhe interesimin e tyre për t’u kyçur në projekte të natyrave të ndryshme duke thënë se vetëm me punë dhe përkushtim, mund të arrihen rezultate të kënaqshme. “Projekti që ka zgjuar më shumë interesim te nxënësit, është kuizi shkol-

Javore KOHA

E ENJTE, 20 PRILL 2017

lor “Dituria është fuqi” i cili zgjati plot dy muaj dhe u organizua në gjuhën shqipe dhe atë malazeze. Javën që vjen do të kemi emisionin e fundit me të cilin përmbyllet ndarja e dhuratave për të gjithë pjesëmarrësit dhe fituesit nga të gjitha klasat nga e gjashta deri në të nëntën. Duke treguar nivel të lartë të diturisë, përfshirë 9 lëndë mësimore, nxënësit arritën rezultate të larta në përgjigjet dhe lojërat e kuizit. Besojmë se vitin e ardhshëm kuizi shkollor do të jetë edhe më interesant duke përfshirë edhe klasat e ulëta. Nuk ishte aspak e lehtë që të organizojmë një projekt të tillë, por falë stafit udhëheqës organizativ dhe nxënësve, u realizua një projekt i veçantë dhe për herë të parë i kësaj natyre në këtë institucion”, theksoi Dukaj. Ai më tutje sqaroi se gjatë harkut kohor dhjetor 2016- mars 2017, janë përmirësuar dukshëm edhe kushtet për zhvillimin e procesit mësimor me disa ndërhyrje të cilat kanë qenë të

nevojshme si brenda ambientit shkollor ashtu dhe në gjelbërimin e një pjesë të jashtme që e rrethon këtë shkollë. “Kemi rinovuar komplet sistemin e kamerave të sigurisë në shkollë të cilat kanë qenë shumë të nevojshme. Në sallën e edukatës fizike janë riparuar 12 reflektorë me të cilët janë përmirësuar me të madhe kushtet e aktiviteteve sportive të nxënësve. Ditëve të fundit, duke u favorizuar dhe nga kushtet e mira atmosferike, kemi mbjellur njëzet bimë të ndryshme të cilat i japin shkollës një imazh më të mirë e të cilat mbajnë ambientin më ekologjik”, tha Dukaj. Ai tregon se në përgatitje e sipër është dhe numrin i pestë i revistës shkollore e quajtur “Horizonti” i cili ju bënë apel të gjithë nxënësve që me shkrimet dhe punën e tyre, t’i bashkëngjitën botimit të kësaj reviste e cila sipas Dukaj, së shpejti pritet të dalë nga shtypi. t.u.

MOZAIK

Kolona të gjata në pikën kufitare Sukubinë – Muriqan Gati për çdo fundjavë në këtë pikë kufitare po krijohen radhë të gjata ku emigrantët, turistët dhe mysafirët e shumtë janë të detyruar të presin me orë të tëra, edhe pse policia e kufirit raporton se po punohet me kapacitet të plotë. Ky problem po përsëritet në mënyrë të vazhdueshme në kufirin e financuar nga BE dhe po shkakton

pakënaqësi tek njerëzit që besojnë në lëvizjen e lirë në rajon. Kjo situatë nuk po gjen një zgjidhje, edhe pse herë pas here këtë problem e kanë shtruar ministritë përkatëse të dy vendeve, por edhe politikanët vendorë, të cilët janë të interesuar që kjo pikë kufitare të jetë sa më funksionale për lëvizjen e turistëve në të

dyja anët e kufirit. Është e pakuptueshme që pritjet e gjata të ndodhin vetëm në pikën kufitare të Sukubinës, ndërkohë që në pikat e tjera si në Han të Hotit, Vërmosh, Kullë, Morinë etj., lëvizjet e qytetarëve janë shumë më të shpejta dhe pa ndalesa të panevojshme. (Kohapress)

E ENJTE, 20 PRILL 2017

Javore KOHA

MARKETING

www.kohajavore.org

Javore KOHA

E ENJTE, 20 PRILL 2017

SPORT

Boksi profesionist shqiptar

Në pritje të kampionit të parë të botës Luan Krasniqi, i cili vlerësohet si boksieri më i mirë shqiptar i të gjitha kohërave, ka luftuar për titull në kategorinë më prestigjioze, atë të rëndë. Kushëriri i tij, Haxhi Krasniqi, ka luftuar dy herë për titull dhe është në tentim për të siguruar luftën e tretë për titull të botës. Shpend Abazi e ka mbyllur karrierën pas përpjekjes së pasuksesshme, ndërsa Tatli, njëjtë si Haxhi Krasniqi, është në kulm të karrierës Shqiptarët ende nuk kanë kampionë të botës në boksin profesionist. Shqiptarët më të mëdhenj të ringut profesionist, shumica prej tyre, ia kanë dalë të luftojnë për tituj të botës, por janë ndalur në luftërat finale. Këtë fat e patën Luan Krasniqi, Shpend Abazi, Haxhi Krasniqi e Edis Tatli. Luan Krasniqi, i cili vlerësohet si boksieri më i mirë shqiptar i të gjitha kohërave, ka luftuar për titull në kategorinë më prestigjioze, atë të rëndë. Kushëriri i tij, Haxhi Krasniqi, ka luftuar dy herë për titull dhe është në tentim për të siguruar luftën e tretë për titull të botës. Shpend Abazi e ka mbyllur karrierën pas përpjekjes së pasuksesshme, ndërsa Tatli, njëjtë si Haxhi Krasniqi, është në kulm të karrierës. Që shqiptarët nuk kanë kampion të botës në boksin profesionist është fakt, sipas njohësve të boksit, por edhe vetë boksierëve me nam.

Erfurt të Gjermanisë, është eliminator për titull të botës në kategorinë super të mesme në versionin WBO. Fituesi i këtij meçi më pas do të luftojë për titull të botës. Ndonëse Krasniqi ka luftuar dy herë për titull të botës, Abraham është boksieri më i suksesshëm që ai ka përballë. Paraqitja e Krasniqit të shtunën mbrëma, pritet të dallojë ndjeshëm prej paraqitjeve të kaluara të tij. “Jam në formën më të mirë të mundshme. Kam bërë hap shumë të mirë që e kam ndërruar trajnerin. Në aspektin teknik e taktik tashmë mendoj se jam më i kompletuar. Përgatitjet kanë shkuar si më mirë. Sot bëhet 7 muaj e 11 ditë prej që kam nisur stërvitjet e të cilave nuk u jam ndarë.

Kam nisur të përgatitem që nga 5 shtatori i vitit të kaluar, kur përfundova pushimin në Kosovë. Nuk kam bërë asgjë që ka mundur të më largojë nga stërvitjet. Kam qenë i përkushtuar maksimalisht në ushtrime, në përgatitje”, ka thënë Krasniqi. Ai bokson për Gjermaninë dhe në këtë vend njihet me emrin Robin. Krasniqi të premten u dha fund sparingut dhe me këtë edhe stërvitjeve të vështira. Deri të shtunën do të ushtrojë më lehtë, sa për të mbajtur peshën dhe gjendjen fizike të arritur me shumë mund. Do të ketë edhe aktivitete publike, por jo stërvitje që kërkojnë angazhim të madh. (Koha Net/Kohapress)

Krasniqi premton t’i bëjë krenarë shqiptarët

Të premten i ka ardhur fundi fazës së gjatë e të vështirë përgatitore të Haxhi Krasniqit për meçin që e zhvillon të shtunën tjetër me boksierin e madh, Arthur Abraham. Pak ditë para meçit, Krasniqi ndihet i qetë dhe i gatshëm për përballjen e madhe. Të dielën ai ka numëruar plot shtatë muaj e 11 ditë përgatitje për sfidën që pritet t’i japë drejtim karrierës së tij. Meçi me Abrahamin, që zhvillohet në E ENJTE, 20 PRILL 2017

Javore KOHA

KOHA Javore Sfidat ndaj KJa O vorH e A pushtetarëve

e A KJaO vorH Krijimi i hapësirës H e rbAashkët avorpë KJO së re

Podgoricë e enjte, 19 janar 2017 Viti XVl Numër 748 Çmimi 0,50

Podgoricë e enjte, 26 janar 2017 Viti XVl Numër 749 Çmimi

Podgoricë e enjte, 23 shkurt 2017 Viti XVl Numër

0,50

Podgoricë e enjte, 2 mars 2017

753 Çmimi 0,50

Viti XVl Numër 754 Çmimi 0,50

kulturore shqipta

amoralë

KOH Javore A

KOH Javore A KOH Javore A Podgoricë e enjte, 8 dhjetor 2016 Viti XV Numër

Podgoricë e enjte, 22 dhjetor 2016 Viti XV Numër

745 Çmimi 0,50

743 Çmimi 0,50

Podgoricë e enjte, 15 dhjetor 2016 Viti XV Numër

744 Çmimi 0,50

Mësuesit e harruar Teatri - një dëshirë e munguar e ulqinakëve

APATIA politike

SHQIPTARËT E 1001 HALLEVE

ISSN 1800-5696

Qençe nuk jetohet ma

Manifestim që nderoi viktimat e luftës

Komedia e mjerimit

mjerimit Komedia e

ISSN 1800-5696

e luftës viktimat

Kadare meriton Nobelin!

6965-00

Shkodra, qyteti më joshës për krajanët krajanët joshës për qyteti më Shkodra,

Në udhëkryq

që nderoi Manifestim

Lufta e Ftohtë duhet shmangur

81 NSSI

ve ulqinakë ar e mungu e dëshirë het ma - një jeito Teatr nuk 81 NSSI

6965-00

Në udhëkryq

Qençe

Rëndësia e mbështetjes së nismave me ide të reja

SHQIPTARË

e A vorH KJaO e A vorH KJaO

Podgoricë

SHQIPTARËT

e enjte, 8

dhjetor 2016

Viti XV Numër

743 Çmimi

e enjte, 15

dhjetor 2016

rs triumfon në

Në udhëkry

6965-0081 NSSI

Manifes tim që nderoi

Shkodra qyteti më, joshës për krajanët krajanët joshës për qyteti më Shkodra,

Në udhëkryq

viktimat e luftës

Komedia mjerimit e

jetohet ma Qen ulqin akëvçe nuk

6965-0081 NSSI

e luftës viktimat që nderoi Manifestim

mjerimit Komedia e

JavoreHA KO JavoreHA KO 2016 Viti XV Numër 744

6965-0081 NSSI

SHQIPTARËT E 1001 HALLEVE

shmangur Ftohtë duhet Lufta e

Nobelin! meriton Kadare

politike APATIA

Çmimi 0,50

e harruar së përb ashkët Mësue sit Krijim 2016 Viti XV Numër 743

JavoreHA KO

Çmimi 0,50

KULTURË PORTRET

SOCIALE PANORAMË INTERVISTË TEKNOLOGJI

VËSHTIME & OPINIONE

SPORT

MOZAIK

2016 Viti XV Numër 745

Çmimi 0,50

i i hapësirës

KJO avoreHA KJO avoreHA ARSIM Podgoricë e enjte, 23 shkurt

749 Çmim i 0,50

VËSHTIME & OPINIONE

SOCIALE

0,50

Podgoricë e enjte, 22 dhjetor

HISTORI

PANORAMË

744 Çmimi

kulturore shqipt are

SOCIALE

PORTRET

” ve perëndimore “Moonlightvlera themeli i mbrojtjes së triumfon në Oscars Nato mbetet gur-

E 1001 HALLEVE

Podgoricë e enjte, 15 dhjetor

SPORT

SOCIALE

PANORAMË

Viti XV Numër

0,50

guar e ulqina këve

ISSN 1800-5696

Viti XVl Numër

Çmimi 0,50

Nato mbetet gurthemeli i mbrojtjes së vlerave perëndimore

15 26 janar 2017

Numër 744

e munguar e dëshirë e Teatri - një

748 Çmim i 0,50

Podgo ricë e enjte,

2016 Viti XV

“Moonlight” Qençe nu Teat jeri - nj hëet m k dështo a mun irë e

Podgoricë e enjte, 8 dhjetor

e A avorH KJO e A avorH KJO ARSIM Viti XVl Numër

enjte, 15 dhjetor

KJO avorH e A KJO avorH e A Osca Podgoricë

amoralrëëve pushtettandaj Sfida 19 janar 2017

Çmimi 0,50

shënuar progres Kosova ka Kaosi urbanistik, Durmishi: apo dalldia e ndërtimeve pa leje

ISSN 1800-5696

ve mbiemra të it sllavizim e Dukuria

Podgo ricë e enjte,

Numër 743

Durmishi: Kosova ka shënuar progres

ndërtimeve pa leje apo dalldia e Kaosi urbanistik,

6965-0081 NSSI

1 NSSI

6965-008

Halili njohur Merita n e më këngëtarë kluzive Intervistë eks

itinerar Treni pa

2016 Viti XV

6965-0081 NSSI

Intervistë ekskluzive më këngëtarën e njohur Merita Halili

ISSN 1800-5696

1 NSSI

6965-008

origjinale e kulturës Fosilizimi

Treni pa itinerar

enjte, 8 dhjetor

Podgoricë e

Fosilizimi e kulturës origjinale

të reja ide nismave me së jes tet ësh mb Rëndësia e

T E 1001 HALLEVE

Podgoricë e

ISSN 1800-5696

Dukuria e sllavizimit të mbiemrave

Podgoricë e enjte, 2 mars

PORTRET SOCIALE

PANORAMË INTERVISTË

TEKNOLOGJI

2017 Viti XVl Numër 754

PANORAMË

MOZAIK

ARSIM

KULTURË

VËSHTIME & OPINIONE

TEKNOLOGJI

KULTURË TEKNOLOGJI

VËSHTIME & OPINIONE

ARSIM

TEKNOLOGJI

KULTURË

MOZAIK INTERVISTË INTERVISTË SPORT

PANORAMË

SPORT

VJET ME JU www.kohajavore.org

ARSIM

Çmimi 0,50

KULTURË SHKENCË PANORAMË VËSHTIME & OPINIONE

2017 Viti XVl Numër 753

KOHA Javore