Boeken

Titel: Meer Auteurs: Hidde Boersma, Ralf Bodelier e.a. Uitgever: Nieuw Amsterdam ISBN: 9789046826959

Titel: De intelligente belegger Auteur: Benjamin Graham Uitgever: Business Contact ISBN: 9789047008170

Meer

Door Hans Amesz

Het boek ‘Meer’, met de uitdagende ondertitel ‘Hoe overvloed de wereld juist duurzamer en welvarender maakt’, is onderverdeeld in vier thema’s met elk vier essays. Aan het woord komen elf denkers van verschillende politieke signatuur, die het vooruitgangsdenken weer willen aanwakkeren en zich, net als Wouter van Dieren, een van de oprichters van de Club van Rome, storen aan de ‘behoudzucht van de wauwelende milieuorganisaties’.

De bundel is een pleidooi voor overvloed, voor verbetering, voor overdaad en moderniteit. Dat is volgens Hidde Boersma broodnodig, want rijke westerlingen mogen dan wel genieten van de zegeningen van vooruitgang, maar dat geldt lang niet voor iedereen. Er is juist meer welvaart en innovatie nodig om duurzame technologieën te ontwikkelen en de wereld mooier te maken.

Milieuproblemen zijn alleen op te lossen met meer economische groei en meer technologische vooruitgang: welvaart is een voorwaarde en geen sta-in-de-weg voor duurzaamheid.

Ralf Bodelier komt tot de conclusie dat het zogenoemde ‘voorzorgsprincipe’ (Vorsorgeprinzip, een Duitse uitvinding) zijn langste tijd heeft gehad. Volgens hem leidt het principe van

‘Voorkomen is beter dan genezen’ er feitelijk toe dat we nooit aan iets nieuws moeten beginnen. Want als we op grond van wetenschappelijk onderzoek niet zeker weten of er schadelijke effecten zullen zijn, kunnen nieuwe activiteiten beter niet ondernomen worden.

Een alternatief voor het voorzorgsprincipe is het ‘activeringsprincipe’. Nieuw is dit principe allerminst, stelt Ralf Bodelier. Het is sinds jaar en dag het onuitgesproken uitgangspunt van dromers, uitvinders, verlichtingsfilosofen, vooruitgangsdenkers – en sinds een jaar of vijf ook van de ecomodernisten. Terwijl het voorzorgsprincipe maar twee mogelijkheden kent, toestaan of verbieden, legt het activeringsprincipe de nadruk op een derde, veel flexibelere mogelijkheid: het actief tegemoet treden van de toekomst.

Volgens de Vlaamse risicoanalist David Zaruk zijn de coronamaatregelen getroffen op grond van het voorzorgsprincipe. Ze zijn een angstige, conservatieve en grootschalige ‘reactie’ in een tijd die juist vraagt om daadkrachtige, progressieve en soepele actie. Overheden moeten doorlopend op zoek naar concrete gezondheidsrisico’s om deze snel in kaart te brengen en er al even snel en adequaat op te reageren. Daarvoor heb je een goede testinfrastructuur nodig en een goed doordacht proces van isolatie en monitoring.

De intelligente belegger

Door Hans Amesz

De eerste editie van ‘De intelligente belegger’ verscheen in 1949. Het boek van Benjamin Graham (1894-1976) groeide snel uit tot een klassieker en wordt, getuige de zoveelste aangepaste druk, ruim zeventig jaar later nog steeds geprezen als de bijbel die iedere belegger gelezen moet hebben. Het zakenblad Fortune stelt: ‘Als u in uw hele leven maar één boek over beleggen kunt lezen, lees dan dit boek.’ En niemand minder dan

Warren Buffett noemde het ‘verreweg het beste boek dat ooit over beleggen is geschreven’.

In zijn voorwoord schrijft een andere superbelegger, John C. Bogle: ‘De naam Benjamin

Graham wordt vaak geassocieerd en is zelfs bijna synoniem aan Waardebeleggen en de zoektocht naar ondergewaardeerde effecten. Maar in zijn standaardwerk had hij veel meer oog voor de basiselementen van portfoliobeheer – de doodgewone, ongecompliceerde principes van diversificatie en rationele verwachtingen voor de langere termijn – dan voor het vinden van de sfinxachtige mysteries van het met behulp van effectenanalyse kiezen voor de beste aandelen.’

In een interview in 1976 zei Graham zelf: ‘Destijds kon iedere goed opgeleide analist met behulp van grondig onderzoek ondergewaardeerde effecten boven tafel krijgen. Maar in het licht van de enorme hoeveelheid research die tegenwoordig wordt verricht, betwijfel ik of zulke inspanningen nog mogelijkheden aan het licht kunnen brengen die de kosten rechtvaardigen.’

Titel: The Art of Fairness Auteur: David Bodanis Uitgever: The Bridge Street Press ISBN: 9780349128214

Titel: Stakeholder Capitalism Auteur: Klaus Schwab Uitgever: Wiley ISBN: 9781119756132

The Art of Fairness

Door Joost van Mierlo

Hoe zorg je ervoor dat een evenement dat je organiseert, en waar 10.000 vrijwilligers bij betrokken zijn, geheim blijft? Het is een probleem waarmee regisseur Danny Boyle te maken kreeg toen hij de openingsceremonie bij de Londense Olympische Spelen van 2012 organiseerde.

Boyle koos niet voor obligate geheimhoudingsverklaringen. Hij appelleerde aan het fatsoen van de betrokkenen. Hij voegde er nog iets aan toe. De ceremonie moest een verrassing blijven.

Mensen houden van verrassingen, zo wist hij. De ceremonie bleef geheim en werd een doorslaand succes.

‘The Art of Fairness’ bestaat uit twee delen. In het eerste deel worden verhalen à la Boyle beschreven. Het gaat veelal over zakendoen. Hoe een provinciaal bouwbedrijf ervoor zorgde dat The Empire State Building in nauwelijks een jaar tijd werd gebouwd. Dit gebeurde door fatsoenlijke lonen te betalen en ervoor te zorgen dat het de werknemers aan niets ontbrak. Het zorgde voor de motivatie die nodig was om het huzarenstukje te klaren.

Het zijn stuk voor stuk verheffende verhalen. In een wereld waar ‘Greed is Good’ gemeengoed is, blijkt het mogelijk om met fatsoen en eerlijkheid de top te behalen. Het verhaal over de verschillen tussen de bullebak Steve Ballmer en de gelijkmoedige Satya Nadella, diens opvolger als CEO van Microsoft, is tekenend. Ballmer zweert bij het creëren van vijanden, Nadella daarentegen omarmt de wereld. De laatste is aanzienlijk succesvoller.In het tweede deel van het boek worden de levens van aan de ene kant Joseph Goebbels en aan de andere kant

Franklin Delano Roosevelt onderzocht. De eerste is een hardwerkende jonge student die zal uitgroeien tot minister van Propaganda in het Derde Rijk en een van de architecten van de

Jodenvervolging. De ander is een wat verwend rijkeluiszoontje die, na door polio te zijn getroffen, zijn ongemakken overwint en, rustig bij een haardvuur gezeten, de Amerikanen en de rest van de wereld een hart onder de riem steekt tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Uiteindelijk is er geen recept voor fatsoen, geeft ook Bodanis toe. Maar verheffende verhalen helpen wel iets.

Stakeholder Capitalism

Door Joost van Mierlo

Soms zeggen de aanbevelingen voor een boek (nog) meer dan het boek zelf. Neem ‘Stakeholder Capitalism’ van Klaus Schwab. Brian Moynihan, CEO van Bank of America, Ana Botin, CEO van Santander, Satya Nadella, CEO van Microsoft en Yo-Yo Ma, de cellist, geven stuk voor stuk hoog op van het boek. In dit lijstje mag de naam van onze eigen premier Mark Rutte eigenlijk niet ontbreken. En dat doet hij ook niet. Volgens Rutte maakt ‘zijn goede vriend’ Klaus Schwab de wereldeconomie met zijn boek beter bestand tegen de uitdagingen van de toekomst. Als initiatiefnemer van de Davos-conferenties heeft Schwab duidelijk een grote kring van vertrouwelingen. In dit boek gaat het inderdaad om de uitdagingen waar Rutte aan refereert. Volgens Schwab moet er worden gekozen tussen het marktkapitalisme van het Westen en het staatskapitalisme van China. Schwab opteert voor de westerse variant. Maar er moet wel wat veranderen. De door aandeelhoudersbelang gedreven ondernemingen hebben een te korte horizon, aldus Schwab. Het is van belang om ook andere belanghebbenden (stakeholders) te betrekken in de ondernemingsbeslissingen. Voor Nederlanders klinkt het niet erg verrassend. De stakeholderbenadering is in Nederland diep verankerd in de organisatiestructuur. Maar dat wil nog geenszins zeggen dat Nederlandse ondernemingen beter zijn voorbereid op de uitdagingen van de toekomst dan andere ondernemingen. Desalniettemin blijft het een heldere en waarschijnlijk noodzakelijke oproep om het vizier naar de langere termijn te verleggen. Het is goed dat dit boek wordt gelezen en wordt gewaardeerd door de machtigen der aarde.