NYNORSKHUSET I FØRDE
Eit nasjonalt kraftsentrum for norsk språk og kultur
•1
NYNORSKHUSET I FØRDE VISJON Nynorskhuset i Førde skal bli eit nasjonalt kraftsentrum for norsk språk og kultur. Ved å samlokalisere ei rekke kultur- og medieaktørar, vil vi utvikle ei motvekt til forvitringa av det nynorske språket. Det kombinerte kultur og mediehuset i Førde startar med over 100 arbeidsplassar og blir den største nynorskklynga i landet. NRK, Firda og Sogn og Fjordane Teater blir dei største aktørane i dette klyngemiljøet.
Nynorsk fyrtårn Sju private utbyggarar/konstellasjonar har så langt sagt seg interesserte i å bygge og leige ut lokale til aktørane i nynorskhuset. Fem av dei har via arkitektar, for eiga rekning, utforma førebelse og uforpliktande eksteriørskisser til eit nytt medie- og kulturhus i Førde. Alle er seriøse, solide og velrenommerte utbyggarar i området. Dette viser eit stort engasjement og interesse for å reise nynorskhuset i Førde. Det kombinerte medie- og kulturhuset blir det første av sitt slag i landet og eit fyrtårn for det ekte norske språket som Ivar Aasen fann og utvikla for 170 år sidan.
2•
Motvekt
det berre Bergen, Askøy og Odda som er språknøytrale.
denne ambisjonen er NRK Sogn og Fjordane, avisa Fir-
Det norske språket er under press. I 1986 vart åtte av
Dei 53 andre har alle nynorsk som administrasjons-
da, Sogn og Fjordane Teater, NRK Nynorsk mediesenter,
10 masteroppgåver skrivne på norsk, i 2016 var talet
språk. I Sogn og Fjordane har 97 prosent av grunnsku-
Nynorsk avissenter, Selja Forlag, litteraturforumet Rom
redusert til fem av ti, syner ei fersk gransking frå NIFU.
leelevane nynorsk som hovudmål og held i stor grad
for ord, kommunikasjonsselskapa Rein Design, Findriv,
12 prosent av grunnskuleelevane i Noreg har nynorsk
på målet sitt gjennom vidaregåande skule. Derfor er
og filmselskapet Rakkar. Her blir også rom for tekno-
som hovudmål når dei tek til på skulen. Før dei forlet
Førde ein naturleg og solid ståstad for fremjing av ny-
logibedrifter og kompetansemiljø som driv opplæring,
den vidaregåande skulen, er prosenten redusert til
norsk språk og kultur. I 2015 kåra Kulturdepartementet
formidling og underhaldning. Visjonen er å utvikle eit
seks, syner statistikk frå Utdanningsdirektoratet for
Førde til årets nynorskby for arbeidet med å styrke
klyngemiljø av kultur- og mediebedrifter som kan bli
skuleåret 2016-2017. Granskingar viser at elevane skif-
den språklege kvaliteten og identiteten i Førde. Same
eit løft for det norske språket og ei innovativ kraft for
ter målform fordi nesten alt dei les er på bokmål. Meir
året gjorde Sentio Research ei gransking for Riksmåls-
aktørane. Dei aktuelle bedriftene representerer i dag
nynorsk i media, større merksemd om den nynorske
forbundet, som viste at rundt 600.000 menneske har
vel 100 arbeidsplassar i Førde.
litteraturen og eit styrka nynorskteater kan bli ei viktig
nynorsk som skriftspråk.
motvekt til denne utviklinga. Mangfald Nynorsk grunnfjell
Ambisjonen i Førde er at nynorskhuset skal romme eit
Sogn og Fjordane og Hordaland er det nynorske
mangfald av mediebedrifter og kulturinstitusjonar med
grunnfjellet. Av dagens 56 kommunar i dei to fylka er
det nynorske språket som felles himmel. Dei som deler
•3
4•
NYNORSKENS SKOG SIGNALBYGG MED IDENTITET Nynorskhuset skal vere ei kraftfull medie- og kommunikasjonsklynge, der miljøa i fylket kan samle
boliserer kraft, liv og er fornybart. Ideen bak Nynorskens Skog tuftar på ein trestubbe,
seg, samarbeide, støtte og utfordre kvarandre. Det
eit fantastisk skaparverk. Livet i ein stubbe reflekterer
nynorske språket vil bli ei drivkraft og ein styrke for
på mange måtar eit medie- og kommunikasjonshus.
miljøet både regionalt og nasjonalt. Det er difor viktig
Uttrykket til Nynorskens Skog er ambisiøst og storslått.
at språket blir representert på ein synleg, positiv og
Forma er abstrakt og organisk. Nynorskens Skog strekk
sterk måte i tida framover.
seg mot himmelen, stolt og rak. Barken beskyttar med integritet. Nokon gonger stram og mørk. Andre gonger
Konsept
lys og imøtekomande. Ein furustamme symboliserer
Konseptet for Nynorskhuset er først og fremst å skape
noko fast og stabilt. Veden er hard, men gjev varme og
eit levande kommunikasjonsmiljø med tyngde. Huset
er levande.
skal reflektere den krafta og verdien media har i sam-
Tilbydar Fjordane Holding as, O. Drage AS, Fjordvekst as, Xform Eiendom as Arkitekt Xform as
•5
funnet både på utsida og innsida.
Funksjon og miljø
Nynorskhuset skal vere eit signalbygg med identitet,
Innvendig tar Nynorskens Skog deg med til eit ekte
vere sterkt og ikonisk. Arkitektur skal gje uttrykk for
miljø. Norsk furu reflekterer det nynorske språket. Det
kjent og kjær natur - våre røter og vår stoltheit.
er vakkert, varmt, levande og det syng. Miljøet er tenkt leikent med utsmykking frå kunstna-
Idè
ren Oddvar Torsheim. Medieverda er på mange måtar
Vi har kalla Nynorskhuset for Nynorskens Skog.
som multikunstnaren, utan vedtekne reglar. Torsheim
Den er ekte, varm og mangfaldig. Eit fyrtårn som sym-
latterleggjer fordommar og vanetenking med surrealis-
tisk fantasi og samfunnskritisk tendens på ein herleg måte, og slik tolkar også vi til tider medieverda. Romprogrammet er på dette stadiet ikkje avklara og funksjonar er difor konseptuelt illustrert. Volumet er fleksibelt og kan justerast ut i frå behov og omfang. Storleiken til Nynorskens Skog avheng av framtidig vedteke innhald. Plassering Nynorskens skog er tenkt plassert i hjartet av Sunnfjord, er synleg når du kjem til byen og får sin eigen plass. Tomta er eit ope rom midt i Førde sentrum som berre har venta på Nynorskhuset. Denne delen av byen er i balanse og har eit etablert trivelig bymiljø, like ved ei framtidig grøn lunge. Saman med kommunikasjons- og teknologiklynga som er i ferd med å vekse fram, får området ei ny form med Nynorskhuset. I denne delen av byen er du tett på alt, i eit bymiljø med identitet. Frå Nynorskens Skog er det vidsyn utover byen sitt tak. Utnytting Utbygging er tenkt i to byggetrinn som kan koplast saman. Nynorskens Skog på den opne tomta, og i sør langs E39 eit teater som byggetrinn 2. Rom- og funksjonskrav til eit teater er ei ressurs-
6•
krevjande øving, og vi har på dette stadiet illustrert overordna funksjonar. Tomta/området og størrelse er godt eigna til føremål og det er gode moglegheiter for at eit prosjekt kan innehalde fleire tenkte funksjonar. Parkering og infrastruktur Under Nynorskens Skog finn vi transportårene. Ein parkeringskjellar med god kapasitet, der storleik avheng av innhaldet i Nynorskhuset. Prinsipp for innkøyring og køyremønster er tenkt som i dag og er ikkje til hinder for gjennomføring og avklaringar i Førdepakken. Reguleringsmessige avklaringar Det er ikkje naudsynt med ein omfattande reguleringsprosess for å setja i gang med Nynorskens Skog.
•7
8•
NYNORSK MEDIEHUS KULTUR OG NÆRING I FØRDE SENTRUM Eit medie- og kulturhus av nasjonalt format i Førde er
dette rommet – noko som styrkar samhaldet og felles-
mogleg; om ulike verksemder, institusjonar, Fylkeskom-
skapet i bygget.
munen, kommune og private aktørar finn gode løysin-
Vi har brukt namnet Nynorsk Mediehus. Men bygget
gar saman. Lukkast vi, blir dette den største nynorsk-
kan bli eit fyrtårn for kreativ nyskaping og nye verk-
smia i landet, og eit viktig bidrag til sentrumsutviklinga
semder også ut over dette.
i Førde. Bygget må ligge midt i sentrum og vere aktivt
For at huset skal vere levande og aktivt både på
og levande både dag og kveld. Fokusgården engasjerte
dag- og kveldstid, trengs ei rett blanding av ulike
Arkitektgruppen Cubus i Bergen, ved prosjektleiar
verksemder som kan ha nytte av kvarandre, samt
Thale Bjørnerheim, til å finne eit godt og eigna hovud-
allmenne og opne tilbod for folk flest. For å sikre dette
grep. Kombinasjon av dronefoto og spesialkompetanse
må partane i vidare samarbeid tilføre fleire opne publi-
hos arkitektane har fått fram illustrasjonen over.
kumsfunksjonar på gateplan.
Bygget ”vårt” ligg sentralt og vegg i vegg med det Arkitektonisk kvalitet
frå Hafstadgata med utsikt mot Jølstra. Saman med
Førde har dei siste åra fått mange nye bygg i sentrum.
Rådhuset og restauranten Pikant dannar desse tre
Estetikk og formspråk er varierande, og med ulike ut-
identitetsbygga ei aktiv urban ramme rundt den
trykk. Nynorsk Mediehus tek opp ein del av linjene til
Tilbydar
nye, romslege torgplassen og trappe-amfiet ved elva.
Rådhuset, men på sitt eige vis. Dette gjev bygget ”vårt”
Fokusgården as
Bygget er forma som ein beskyttande hestesko rundt
ei eiga form og identitet. Bygget framstår som ein mo-
Arkitekt
eit innvendig atrium/foaje. Atriet leiar folk inn og er
derne og varm trebygning med mange opne og store
fellesareal for bygget. Aktivitetar og folk er synlege frå
vindauge for inn- og utsyn, og som gjev gode forhold
Arkitektgruppen CUBUS
•9
nye rådhuset i Førde. Adkomst og hovudinngang er
for dagslys. Dei opne flatene blir bindeledd mellom innandørs og utandørs aktivitet, *Scenografi/store elementer og Lager lys/lyd i U. etg
trapp
og gjer ei god kjensle av fellesskapet i eit levande sentrum. Gründersmia, foajé og kafé kan fungere saman eller separat. På godvêrsdagar kan kaféen ha bordplassar og servering utandørs mot torget.
Montering 188,5 m2
Innanfor dei opne romma ligg i tillegg ein fleksibel teatersal, prøvesal og teateret IS HE
Verkstadar 156,3 m2 Teatersal 384,0 m2
E-verkstad 50,9 m2
sine andre produksjonsareal. Fleirbruk og fleksibilitet er viktig og difor godt tilrettelagt i bygget. Kontorareal og mediesenter kan vere i 2. etasje og oppover, med god kontakt til alt som skjer på bakkeplan. Bygget har god kapasitet å gå på for utviding av dei 3-4000 m2 som Nynorsk Mediehus ser føre seg i denne omgang. Her er rikeleg
disp. 32,6 m2
med boltreplass for ulike aktørar. Bygget er tenkt funksjonelt med kombinasjon av opne og meir skjerma soner. Slik
sluse
vil ein kunne samhandle dagleg bruk og kontorkvardagen med eit pulserande og Prøvesal 216,0 m2
aktivt kulturliv. Dette kan til dømes vere festival-aktivitetar og kulturarrangement for alle aldrar og interesser. Noko som også vil vere inspirerande for alle aktørar i bygget.
trapp HEIS
WC 51,0 m2
trapp
Førde vil få eit nytt og spenstig bygg midt i sentrum som kan huse både kultur, kreativitet og næring på ein spanande og framtidsretta måte. Eit slikt bygg kan bli fyrtårnet i Førde sin kulturelle identitet. Det er lagt til rette for at Rådhuset ved behov kan få meir plass ved å knyte seg kafe 71,6 m2
25 x 172 = 4 300
Gründersmie 421,7 m2
Foaje 432,1 m2
direkte til kontoretasjar i dette bygget. Det er sett av areal til nedkøyring for parkering i kjellar. Skilting av aktiviteten i huset har god eksponering både mot Hafstadgata og E39. Gode løysingar for Sogn og Fjordane Teater (SOFT)
Uteservering
I tillegg til plass for kontor og produksjon for inntil 150 arbeidsplassar for ulike verksemder innan media og andre kulturnæringar, var nye lokale for SOFT det mest
Plan 1
konkrete behovet vi vart utfordra på. I mangel av eit romprogram for regionteateret
10 •
har vi trekt inn Kulturhusplan DA i Drammen, sin spesialkompetanse på kulturbygg. Vi la då til grunn eit romprogram for SOFT om lag på line med det Teater Innlandet har fått i Hamar kulturhus. Men då slik at alle dei ”tunge” funksjonane med verkstadar, prøvesal og teatersal kan ligge på bakkeplan med god logistikk internt og enkel tilgong for lastebil. Varelevering og kommunikasjon er enkelt då det er god tilkomst på alle sider av bygget. trapp
Garderobe 78,8 m2
trapp
trapp
Systue 70,0 m2 IS
HE
Kostymelager 150,0 m2 åpen ned
Rekvisittlager 80,0 m2
Kontor 1 604,3 m2
åpen ned
Balkong under glass 184,9 m2
disp. 47,4 m2 åpen ned
Mediahus 165,8 m2
Mediahus 479,0 m2
trapp HEIS
åpen ned
Mediahus 876,5 m2
trapp
trapp 25 x 172 = 4 300
Mediahus 452,3 m2
trapp HEIS
Foaje 174,3 m2
trapp
trapp HEIS
åpen ned
åpen ned
Plan 2
• 11
Plan 3
Plan 4
12 •
FIRDA-KVARTALET NYNORSKENS HUS Utbyggarane planlegg ein ny bydel –FIRDA-kvartalet.
av bygget langs Amfi Førde. Dette P-anlegget kan bli
Området er avgrensa mot veg -Storehagen, RV5, Indre
Førde sin by-garasje og avlaste eksisterande sentrale
Øyrane og rutebilstasjonen. Scandic Sunnfjord Hotell,
opne p-plassar og bidra til ei gunstig byutvikling for
Lotteritilsynet, Sogn og Fjordane Kunstmuseum ligg
dette by-kvartalet og for sentrum generelt.
nært opptil området. Firda - kvartalet vil kunne utviklast til å bli det mest sentrale og best tilgjengelege
Kontorbygg areal
by-kvartalet i Sogn og Fjordane.
Plan 1 : Eksisterande verkstad Firda Billag – 3 nye inngangsparti m/heis inkl rømningsveg
Bydelen planleggast utbygd over tid. Utbyggingstem-
Plan 2: 1 443 kvm
poet skal tilpassast vekstpotensialet i Førde og Firda
Plan 3: 1 992 kvm
Billag sine framtidsplanar. Grøne og rommeleg passa-
Plan 4: 1 577 kvm
sjar og gater vil tilføre sentrum urban kvalitet og knyte
Plan 5: 1 577 kvm
saman Indre Øyrane og Storehagen.
Plan 6:
443 kvm
Samla 7 032 kvm
Utbyggingsmønsteret gir rom for innpassing av ulike Tilbydar Handelshuset as og Firda Billag as Arkitekt Mestres Wåge arkitekter/ Arild Wåge
• 13
program med ein urban miks for eit levande og robust
Parkering
sentrum.
Det er planlagd utviding av parkeringshus AMFI Førde.
Tak og takterassar er vist som fellesareal primært
Kontorbygget vil ha direkte tilgang til P-hus frå plan
tiltenkt dei som bur og arbeider i denne bydelen.
3 og plan 4 –samla nye p-pl. blir om lag 500 –samla
Eit større parkeringsanlegg er tenkt innpassa i delar
direkte tilknytta 650 p-pl.
Framtidig utviding Ein ny og sentral bydel kan bli bygd ut med by-mønster tufta på karre-prinsippet. Forslaget opnar for ein by-struktur bygd ut over tid i samsvar med kjend skala i Førde med variasjon i arkitektonisk utforming så vel som i programinnhald. Karreen tilfører ein byromstype/byplass som Førde treng. Den rolege og romlege plassen vil tilføre sentrum ein svært verdfull urban kvalitet og samstundes knyte saman og styrke grøntanlegga på Indre Øyrane og i Storehagen. Plassen vil kunne tilføre event-byen Førde ein viktig arena og til dagleg vere byen sin fremste marknadsplass og møteplass. Samla utbygd vil kvartalet kunne innehalde om lag 45 000 kvm. Det arkitektoniske uttrykket Det arkitektoniske uttrykket er tufta på miljøvenlege og haldbare prinsipp, er transparent med gode relasjonar mellom byen og det omkringliggande landskapet og det innvendige livet i bygget, slik perspektiva antyder. Bygget får gode dagslyskvalitetar, funksjonelle interiør og tilgang til rommelege felles terrassar. Bygget vil fungere som eit nynorskens identitetsmerke tufta på haldbare og sunne prinsipp.
14 •
• 15
16 •
ØYRANE 3B LANGS ELVA JØLSTRA
Tomta ligg flott til langs elva Jølstra. Tomta er relativt
Arkitekturen er urban med eit moderne uttrykk. Bygget
smal, med ein spiss mot sør. Tomta ligg som ein forset-
er på 5 etasjar. Evt. kjellar eller teknisk etasje er ikkje
telse av eksisterande bebyggelse nord/sør.
vist på denne skissen. Parkering er delvis løyst inne
Området er i dag brukt til parkering. Området er bilbasert og lite tiltalande for syklande og gåande. Planar for området legg til rette for å nytte elvebredda og gjere denne meir tilgjengeleg for allmenheita.
i 1. etasje. 1.-4. etasje er tiltenkt kontor, 5. etasje er planlagd for 2-4 bustader. Bygget er delvis ope i 1. og 2. etasje med eit tilhøyrande glasparti. Dette gjev bygget eit lett uttrykk og gjev aktiviteten i bygget kontakt med omgivnadane.
Arkitektonisk grep
1. etasje av glasdelen er tenkt nytta til kantine, samt
Nytt bygg følger tomtegrensene. Bygget opnar seg mot
entre/tilkomst for bygget, dette for å skape aktivitet
sør i 1. og 2. etasje for å knyte saman byen og elva.
på gatenivå som eit fint innslag i byen.
Arkitekturen er utforma med tanke på å knyte elvebredda saman med byen via det overbygde byrom-
elva, dette ser vi på som ein underbygging av ynskjet
met. Frå sentrum vert ein dregen mot bygget og det
om å ta elvebredden i bruk. Omfang av dette er ikkje
Arkitekt
overbygde byrommet. Dette fører ein vidare ned til elva
endeleg, men vert eit fint tilskot til gåande og syklande
Xform as
der ein kan bevege seg vidare utover mot Øyrane.
i området.
Tilbydar Førdegården as
• 17
Opparbeida uteareal er vist utover tomtegrensa mot
18 •
• 19
20 •
ELVEKANTEN URBANT KNUTEPUNKT VED JØLSTRA Nynorsk Hus skal framstå som eit urbant knutepunkt.
som kan brukast som møtearena og ved tilstelningar.
Bygget ligg attraktivt plassert ved elvekanten i Førde sentrum og er utforma som eit «by-prosjekt» der det
Planar
er lagt hovudvekt på at areal og fasadar skal vende
Det har vore viktig å skape transparensen og openhet
seg mot publikum. Målet har vore å lage eit signal-
for å viske ut skilje mellom ute og inne og invitere bru-
bygg både med tanke på plassering, men ikkje minst
karar inn i bygget. Det er brukt glasfasadar, siktlinjer
innhald. Nynorsk Hus skal tiltrekke seg brukarar og
og variasjon i materiale som arkitektoniske språk,
vere eit aktivt bygg. Bygget er tenkt som ein kontrast
saman med ei dynamisk form med fleksible planløy-
til kjøpesenter med lukka fasadar. Nynorsk Hus skal ha
singar. Den store indre tverrgåande aksen er med på å
eit ekstrovert språk som gjev identitet og skil seg frå
binde bygget til omkringliggande bygningsmiljø, men
det som er.
er også tenkt som viktig allrom og indre byrom for allsidig bruk. Restaurant/ kafear kan ha matservering
Form
her om dagen, på kveldstid foajeen knytt til teaterfo-
Bygga sine fasadar mot elva er svakt skrånande, og
restillingar osv. I plan 1 ligg også resepsjonsområde og
bygget er tilbaketrekt frå elva for at byrommet her skal
eigne trapper/heis til kontorareal i plan 2. Trapper her
bli tilstrekkeleg stort som opphaldsareal og attraktiv
er utforma som amfi og er med på å smelte kontordel
gangsone. Bygget har skarpe former og materiale som
i plan 2 saman med grunnplan. Teaterfunksjonar blir
Tober Invest as
gjer det lett kjenneleg i Førde sentrum. Mot elva ligg
lagt på plan 1 og 2 tilpassa areal og funksjonskrav. Bil
Arkitekt
også utvendig Amfitrapp som bind friområde mot elv
og sykkel parkering er lagt under bakkeplan.
SALT Arkitekter
og uteområde på tak saman til eit funksjonelt areal
Tilbydar
• 21
Plassering
Nynorsk hus ved Elvekanten kan bli Sogn og Fjordane sitt første «Nesten null energi-
Med Nynorsk Hus plassert sentralt og synleg i Førde vil Nynorsk bli gjort synleg og
bygg», då prosjektet her har fått innvilga Enovatilskot basert på elvevarme og solcelle
styrka. Samlokalisering av ulike nynorske prosjekt her,op vil snakke med omgivnadene
på tak og fasade. Med tanke på offentleg kommunikasjon ligg bygg nær busstasjon.
på eit nytt spennande og attraktivt språk.
RV5
Grøn profil
SUNNFJORD HOTEL BUSSTASJON
SUNNFJORD MUSEUM E3
9
ELVEKANTEN / NYNORSK-HUS
FØRDE RÅDHUS Konsentrert arbeid og handelssone RV5 og E39
E39
Viktige traffikale vegar Overordna bevegelsesmønster fotgjengarar.
Situasjonskart
22 •
• 23
NRK SOGN OG FJORDANE er den største mediebedrifta i fylket med 38 tilsette.
NRK NYNORSK MEDIESENTER er samlokalisert og samarbeider tett med NRK
Kontoret merkjer seg ut med høgst oppslutnad om distriktssendinga på radio (46% i
Sogn og Fjordane om opplæring av journalistar som brukar nynorsk. NRK tek inn ti
2016) og er eit av distriktskontora med høgast trafikk på nettsida. Vel 40 prosent av
nynorsk-praktikantar i året. Så langt har 135 journalistar fått grunnopplæring i Førde.
alle nynorskartiklar på nrk.no kjem frå NRK Sogn og Fjordane. Distriktskontoret har
58 prosent av dei arbeider i dag i media. Senteret tilbyr kurs i nynorsk internt i NRK
hatt suksess med barnetv-seriane «Klart eg kan» og «Bli med heim» og har nyleg
saman med NRK Sogn og Fjordane og har drive opplæring både i privat og offentleg
dubba den tyske animasjonsserien «Lappeteppet». Kontoret produserer også doku-
sektor i godt språk, mediehandtering og kunsten å formidle.
mentarserien «Der ingen skulle tru at nokon kunne bu» og er ein hyppig leverandør av innslag til nyhendesendingane i radio og fjernsyn.
24 •
FIRDA er den største produsenten av nynorsk tekst, etter offentleg sektor her til
NYNORSK AVISSENTER alar opp 8–10 nynorskbrukande journalistar kvart år. Så
lands. Avisa produserer årleg rundt 5400 tekstsider på papir og vel 9000 artiklar på
langt har 41 gjennomført opplæringa. 53 prosent av dei arbeider i dag som journalis-
nynorsk på firda.no. Avisa har 38.400 lesarar dagleg og eit opplag i 2017 på 10.944.
tar, medan 18 prosent er i kommunikasjonsbransjen. Senteret er samlokalisert med
Firda har 30 fast tilsette, har Amedia som eigar og dekkjer primært Sunnfjord, men
Firda, og mykje av den praktiske opplæringa skjer i avisredaksjonen. Senteret samar-
også delar av Sogn og Nordfjord. Avisa leverer artiklar og reportasjar til riksdekkande
beider tett med NRK Nynorsk mediesenter om opptak av nynorskpraktikantar og felles
nettsider og aviser i Amedia. Firda har kundesenter for nynorskavisene i Amedia
førelesingar. Nynorsk avissenter held kurs for andre nynorskaviser i godt språk og
(Kvinnheringen, Hardanger Folkeblad, Avisa Nordhordland, Firdaposten og Firda).
bruk av digitale verktøy i journalistikken.
• 25
SOGN OG FJORDANE TEATER er
ROM FOR ORD er nynorskbyen Førde si
SELJA FORLAG gjev ut
det nynorske turne-teateret på
satsing på eit utvida litterært kul-
12-15 boktitlar kvart år og er
Vestlandet. Sogn og Fjordane Teater
turtilbod i byen og bygdene i kring.
det nest største nynorskfor-
turnerer i alle 26 kommunane i
Gjennom eit treårig forprosjekt er
laget, etter Samlaget. Sidan
fylket, men har og framsyningar i
ambisjonen å etablere eit litterært ar-
starten i 1996 har Selja gjeve ut nær på 250 boktitlar.
rangørledd for heile det nye Vestlands-
Nynorskforlaget i Førde har tre fast tilsette og er
fylket. Rom for ord formidlar, isceneset
storforbrukar av frilansarar til skriving, fotografering
Hordaland, Rogaland og Oslo. Styret har vedteke ein ambisjon om å utvida verksemda og bli eit turneteater for både den nye vestlandsregionen og resten
og løftar fram ny, nynorsk litteratur i bygd og by og er
av landet. I 2017 hadde Sogn og Fjordane Teater 223
ein distriktsvariant av litteraturhuset.
og formgjeving.
framsyningar og fekk besøk av 18 094 menneske. Teateret har mange produksjonar for Den kulturelle skulesekken og har fått to Hedda-prisar for å ha satsa på ny, nynorsk dramatikk. Sogn og Fjordane Teater har i dag 21 tilsette og hyrar inn eit stort tal profesjonelle aktørar til dei ulike oppsettingane.
26 •
Andre mediemiljø i Førde: HAFSTAD VIDAREGÅANDE SKULE har medium og kommunikasjon som eit studieførebuande utdanningsprogram. Elevane lærer mellom anna om journalistikk, ulike forteljarPRODUKSJON
REIN DESIGN er eit design- og mark-
FINDRIV er eit design- og marknads-
RAKKAR er eit nyskipa produksjons-
nadsføringbyrå, som vart etablert i
føringsbyrå som leverer alt innan
selskap med film og foto som satsings-
2001. Kundane er alt frå nyetablerte
visuell kommunikasjon, innhalds-
område. Selskapet har tre tilsette og
gründarar til statlege selskap som
marknadsføring og profilutvikling.
produserte i 2017 sin første spelefilm
Lotteri- og stiftelsestilsynet med fleire.
Findriv utviklar også og gjennomfører
rundt historia til Førde.
Rein Design tilbyr alt innan visuell
større arrangement. Selskapet hadde
kommunikasjon, profilutvikling og
leiaransvar for EM i vektløfting i 2016
innhaldsmarknadsføring. Selskapet har
og utvikla profil og design for euro-
i dag fem tilsette.
pameisterskapen. Selskapet har fire tilsette og er eigd av Firda Media.
teknikkar, mediepåverknad og bruken av digitale verktøy i medieproduksjonen. FØRDEFESTIVALEN er det største, årlege arrangementet i Førde med rundt 250 artistar frå 25 land og rundt 20.000 betalande gjester på rundt 100 arrangement. Festivalen lagar all reklame og informasjonsmateriell på nynorsk og produserer dei største konsertane som fullskala fjernsynsproduksjonar. Sju fast tilsette.
• 27
KLYNGEEFFEKT Samlokalisering av medieverksemder og kulturinstitusjonar i Førde kan bli eit inspirerande utviklingsmiljø for deltakarane og grobotn for nye verksemder. Alle aktørane med vel 110 tilsette har formidling og dramaturgi som profesjon, alle har nynorsk som kjernespråk og alle brukar digital teknologi i produksjon og publisering. Det er når vi møtest at vi utviklar oss, både som menneske og bedrifter. Denne klyngeeffekten med auka innovasjonstakt, meir kunnskapsdeling og sterkare attraktivitet for både tilsette og bedrifter er godt dokumentert i forskinga. Nynorskhuset i Førde har alle føresetnadar for å bli eit slikt vekstmiljø til beste for aktørane, publikum og ikkje minst det nynorske språket.
Kontaktpersonar “Nynorskhuset i Førde”: Terje Gilleshammer | NRK, tlf. 957 09 412 Svein Atle Huus | Firda, tlf. 951 98 504 Margunn Grytten Selvik |
28 •
findriv.no
Foto: RAKKAR
Sogn og Fjordane Teater, tlf. 970 85 667