Nuacht Fhine Gall
Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
DLÚTHPHÁIRTÍOCHT LE MUINTIR NA HÚCRÁINE
LAISTIGH
Léiríonn Fine Gall dlúthpháirtíocht le muintir na hÚcráine - Leathanach 4 Ascaill Chrónáin agus Bóthar Bhaile Oibreacha Lána Rothar Cosanta - Leathanach 7 Deireadh Seachtaine na Féile Pádraig - Leathanach
Teachtaireacht an Mhéara Tá an t-Earrach linn agus laethanta níos faide againn. Tá an t-earrach anseo agus tugann sé laethanta níos faide agus tá súil againn aimsir níos teo. Is cinnte go gciallaíonn sé tús ár séasúr gnóthach. Ar 14 Márta ba mhór an onóir fáiltiú speisialta a óstáil do phobal na hÚcráine san Atrium i Halla an Chontae. Thug mé cuireadh d’Ambasadóir na hÚcráine go hÉirinn, Larysa Gerasko, agus do bhaill de phobal na hÚcráine a bheith linn. Ardaíodh bratach na hÚcráine ag Halla an Chontae i searmanas an-mhothúchánach. Seasaimid i ndlúthpháirtíocht leis an Úcráin agus a muintir le linn an ama uafásach seo agus cuirimid fáilte roimh dhaoine easáitithe a thagann go hÉirinn. Ar nóta níos sona, ba é buaicphointe mo théarma go dtí seo mar Mhéara Lá Fhéile Pádraig. Bhí lúcháir orainn fáilte a chur roimh pharáidí ar ais ar fud réigiún Fhine Gall. D’éirigh thar barr lenár gceiliúradh ar Lá Fhéile Pádraig agus bhain na cónaitheoirí agus na cuairteoirí taitneamh as an aimsir ghlórmhar agus na sráideanna fuadar líonta le ceol, amhrán agus rince. Is cinnte gur Lá Fhéile Pádraig a bhí ann ní dhéanfaidh mé dearmad go deo. Ba mhaith liom buíochas a ghabháil le gach duine a phleanáil agus a ghlac páirt i mórshiúl Lá Fhéile Pádraig, agus le gach duine a chuidigh le rath dochreidte a dhéanamh agus imeacht iontach do chách. Bhí an-áthas ar na sráideanna le feiceáil. Sna míonna atá amach romhainn, tá Comhairle Contae Fhine Gall le 150 araid chliste dhlúthaithe gréine nua a shuiteáil ar fud limistéir a bhfuil líon mór daoine iontu i mbailte agus áiteanna áilleachta cósta ar fud an Chontae. Tá braiteoirí inmheánacha sna boscaí bruscair nua seo a chuireann foireann na Comhairle ar an eolas nuair a bhíonn an bosca bruscair lán. Agus míonna an tsamhraidh thart ar an choirnéal ag baint sult as ár bpáirceanna, bealaí cósta agus tránna, beidh na boscaí bruscair cliste seo ríthábhachtach chun bruscar a choinneáil slán agus Fine Gall a bheith álainn do chách. Tá Scéim Coisithe agus Rothaíochta Chill Fhionntain go Mullach Íde oscailte anois don phobal chun féachaint ar an mbealach is fearr agus freagairt dó. Cuirfidh an bonneagar tábhachtach siúlóide agus rothaíochta seo bealach sárscéimhe ar an gcósta ar fáil chun taisteal isteach sna ceantair máguaird agus cruthóidh sé nascacht le Cill Fhionntain, Baile Dúill, Port Mearnóg agus Mullach Íde. Is mór againn tuairimí an phobail agus spreagaimid gach ball den phobal a dtuairimí a roinnt agus aighneacht a dhéanamh. Tá an scéim seo agus scéimeanna eile dá leithéid mar chuid d’fhís d’Fhine Gall ina bhfuil Taisteal Gníomhach ar an gcéad rogha maidir le háisiúlacht, nascacht agus aeráid. Seoladh Conair Chósta Bhaile Átha Cliath le déanaí freisin chun stair shaibhir agus beogacht bhailte cósta Bhaile Átha Cliath a chur chun cinn. Ní neart go cur le chéile. Ag tnúth le Earrach álainn i bhFine Gall! -Cllr Seána Ó Rodaigh 2
Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
Teachtaireacht an Phríomhfheidhmeannaigh Tá dul chun cinn suntasach déanta againn go dtí seo in 2022 i mórán tionscadal agus tionscnaimh, agus táimid ag bogadh ar aghaidh go seasta. Tá tús curtha ag Comhairle Contae Fhine Gall ar chomhairliúchán poiblí don Dréachtphlean Forbartha d’Fhine Gall 2023-2029, agus táimid ag iarraidh ar dhaoine scrúdú a dhéanamh air. Dóibh siúd a bhfuil ceisteanna acu agus ar mhaith leo tuilleadh a fhoghlaim faoin bplean Forbartha, beidh an Chomhairle ag óstáil sraith de sheisiúin inar féidir bualadh isteach agus labhairt le ball den Fhoireann um Pleanáíl agus Infrastruchtúr Straitéiseach. Is cúis áthais dom go bhfuil athchóiriú iomlán á dhéanamh ar Leabharlann Carnegie na Sceirí. Tá síneadh á chur léi ach ag an am céanna beimid ag caomhnú an oidhreacht thábhachtach a bhaineann léi. Soláthróidh an tionscadal seo áiseanna úrscothacha i spás leabhlainne ilfheidhmeach do phobal atá ag dul i méid, agus tá mé ag tnúth leis an bhforbairt leabharlainne seo a fheiceáil. B’iontach an rud é bheith ábalta fáilte a chur roimh daoine i Halla an Chontae arís chun Seachtain na Gaeilge a cheiliúradh. Bhí an tráthnóna lán de cheol agus d’amhránaíocht chun an Ghaeilge a chur chun cinn. Ba í an ócáid chéanna, Seachtain na Gaeilge, an t-imeacht deireanach a reáchtáladh i Halla an Chontae sular thosaigh an COVID-19 sa bhliain 2020. Bhí lúcháir orm bheith ar ais lenár n-aíonna agus bhaineamar taitneamh go léir as an gceol traidisiúnta. Ar deireadh táimid ar ais san áit ar thosaíomar! Cheiliúramar Lá Idirnáisiúnta na mBan i mí an Mhárta trí ómós a thabhairt don ról suntasach atá ag na mná inár sochaí agus trí aird a dhíriú ar an obair atá déanta ag an iliomad ban istigh sa Chomhairle agus sa tsochaí i gcoitinne i bhFine Gall. Is deis iontach é Lá Idirnáisiúnta na mBan chun eachtraí na mban a cheiliúradh, agus is deis é freisin chun aird a dhíriú ar na dúthshláin agus ar na fadhbanna atá na mná inár sochaí. Bhí áthas orm labhairt ag an siúlóid Lonraigh Solas do Mhná agus ag an searmanas chun crainn a chur i bPáirc na Mílaoise, Baile Bhlainséir, chun aird a tharraingt ar an méid atá bainte amach ag mná. Tá tuilleadh imeachtaí agus tionscnamh sceidealta don Earrach agus don Samhradh agus tá súil againn go mbeidh rud éigin ann do gach duine i bhFine Gall. Bainigí taitneamh as an eagrán is déanaí de Nuacht Fhine Gall. -AnnMarie Farrelly
Chomhairle
Ba mhaith leis an gComhairle labhairt leis an bpobal faoi Dhréachtphlean Forbartha Fhine Gall Tá Comhairle Contae Fhine Gall le sraith imeachtaí comhairliúcháin poiblí a reáchtáil chun tuiscint níos fearr ar an Dréachtphlean Forbartha 2023-2029 a chur chun cinn. Reáchtálfar seimineár gréasáin ar líne Dé Máirt seo chugainn, 22 Márta, agus ceithre imeacht buail isteach ina dhiaidh sin i suíomhanna éagsúla ar fud an chontae. Ag gach imeacht beidh foireann ón Roinn Pleanála agus Bonneagair Straitéisigh ar fáil chun faisnéis a thabhairt don phobal agus ceisteanna a fhreagairt ar an Dréachtphlean Forbartha.
Matthew McAleese, Stiúrthóir Pleanála agus Bonneagair Straitéisigh, AnnMarie Farrelly, Príomhfheidhmeannach , Roisin Burke, Pleanálaí Sinsearach, agus Méara Fhine Gall An Clr Seána Ó Rodaigh
Beidh an seimineár gréasáin Dé Máirt seo chugainn ar siúl idir 7in agus 8in agus is féidir leo siúd ar mian leo a bheith i láthair clárú ach dul chuig https://bit.ly/3MTfZwl Beidh na himeachtaí Buail Isteach ar siúl idir 4in agus 8in ar na dátaí seo a leanas: • • • •
31 Márta – An tAitriam, Áras an Chontae, Sord. 5 Aibreán – An Seomra Léachta, Leabharlann Bhaile Bhlainséir, Baile Bhlainséir. 20 Aibreán – An Seomra Léachta, Leabharlann Mhullach Íde, Mullach Íde. 21 Aibreán – Seomra Martello, The Bracken Court Hotel, Baile Brigín.
Dúirt Méara Fhine Gall, an Comhairleoir Seána Ó Rodaigh: “Is deiseanna iontacha iad an semineár gréasáin agus na himeachtaí buail isteach don phobal chun níos mó a fhoghlaim faoin bPlean Forbartha ó bhaill Roinn Pleanála Chomhairle Contae Fhine Gall. Beidh tionchar ag an bPlean Forbartha ar gach duine aonair, teaghlach agus pobal agus mar sin tá sé tábhachtach go mbeadh saoránaigh ar an eolas faoi agus go ndéanfaidis aighneachtaí ar cad a thaitníonn leo agus nach dtaitníonn leo ann.” Dúirt Stiúrthóir Pleanála agus Bonneagair Straitéisigh Chomhairle Contae Fhine Gall, Matthew McAleese: “Is cuid antábhachtach den phróiseas
comhairliúcháin é dul amach agus an Plean Forbartha a mhíniú do shaoránaigh agus táimid ag tnúth le bualadh le daoine ag na himeachtaí buail isteach nó labhairt leo ar an seimineár gréasáin. Tá mé cinnte go mbeidh neart ceisteanna acu agus tá ár bhfoireann pleanála ag súil go mór le dul i ngleic leo sna seachtainí atá romhainn. Is féidir ceisteanna a chur ar aghaidh freisin chuig Fingal.DevelopmentPlan@fingal. ie .” Tá an Dréachtphlean Forbartha ar fáil le híoslódáil ó láithreán gréasáin fingal.ie/developmentplan. Is féidir é a iniúchadh freisin ag oifigí Chomhairle Contae Fhine Gall i Sord agus i mBaile Bhlainséir nó in aon bhrainse de Leabharlanna Fhine Gall. Ní mór aighneachtaí ar an Dréachtphlean Forbartha a bheith faighte faoi 11.59in ar an 12 Bealtaine agus is féidir iad a dhéanamh ar líne ag www.consult. fingal.ie nó tríd an bpost chuig Foireann an Phlean Forbartha, An Roinn Pleanála agus Bonneagair Straitéisigh, Comhairle Contae Fhine Gall, Áras an Chontae, An Phríomhshráid, Sord, Co. Bhaile Átha Cliath, K67X8Y2.
Roisin Burke, Pleanálaí Sinsearach, Matthew McAleese, Stiúrthóir Pleanála agus Bonneagair Straitéisigh, AnnMarie Farrelly, Príomhfheidhmeannach agus Méara Fhine Gall An Clr Seána Ó Rodaigh
Tá tuilleadh eolais ar Dhréachtphlean Forbartha Fhine Gall 2023-2029 ar fáil ar www. fingal.ie/developmentplan
Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
3
Ionchuimsiú
Léiríonn Fine Gall dlúthpháirtíocht le muintir na hÚcráine Mar chomhartha dlúthpháirtíochta le muintir agus le tír na hÚcráine, d’ardaigh Méara Fhine Gall, an Comhairleoir Seána O Rodaigh, bratach náisiúnta na hÚcráine ag Halla an Chontae, Sord, i láthair ambasadóir na hÚcráine go hÉirinn, A Shoilse. Larysa Gerasko Uasal. D’fhreastail baill de phobal na hÚcráine i bhFine Gall ar an searmanas freisin a d’óstáil an Méara níos luaithe ag fáiltiú speisialta san Atrium i Halla an Chontae. Sheas comhairleoirí Fhine Gall agus baill Oireachtais i ndlúthpháirtíocht leo agus bratach na hÚcráine á ardú agus ag canadh amhrán náisiúnta na hÚcráine acu siúd a bhí i láthair.
Ambasadóir na hÚcráine go hÉireann, Larysa Gerasko agus Chuir an Méara a dlúthpháirtíocht le Méara Fhine Gall, an Clr Seána Ó Rodaigh ag ardú bratach pobal na hÚcráine in iúl agus labhair sí náisiúnta na hÚcráine fúthu siúd ar bhuail sí leo níos luaithe, ag rá: “Cothaíodh go leor caidrimh inniu agus d’éist “Go gcáineann an Chomhairle seo go neamhgo leor againn agus leanfaimid orainn ag déanamh fhorchoimeádta, chomh láidir agus is féidir, an t-ionsaí amhlaidh. Tá cruinniú den Chomhairle iomlán againn iomlán gan údar agus suarach a rinne an Rúis ar náisiún tráthnóna inniu agus beidh an scéal á phlé againn saor agus ceannasach na hÚcráine agus go n-iarrann ansin. Ba mhaith liom moladh a thabhairt dóibh siúd a sí ar an Rúis tarraingt siar láithreach agus cúiteamh dhéanann ionadaíocht dúinn i nDáil Éireann as a bhfuil a dhéanamh.” – molta ag na Comhairleoirí Darragh á dhéanamh agat agus iarraim ort leanúint ar aghaidh Butler, Brigid Manton, Tom Kitt, Tony Murphy, Brian ag déanamh aon rud is féidir leat a dhéanamh chun Dennehy, Joe Newman, Robert O’Donoghue, Grainne Maguire, Howard Mahony, Pamela Conroy, Daniel tacú le muintir na hÚcráine.” Whooley, JK Onwumereh, Ian Carey agus Tania Doyle. Ghabh an tAmbasadóir Gerasko buíochas leis an Méara as ucht cuireadh a thabhairt di chuig an “Go n-iarrann Comhairle Contae Fhine Gall ar an searmanas agus dúirt sé: “Tá na hÚcránaigh ag tabhairt Rialtas a chinntiú go gcuirfear smachtbhannaí i aghaidh ar am dorcha uafásach, tá codanna den tír bhfeidhm chun deireadh a chur le ionsaí na Rúise in scriosta lena n-áirítear na céadta scoil agus ospidéal aghaidh na hÚcráine agus go n-iarrann an Chomhairle sa chogadh uafásach seo nach bhfuil bonn cirt leis. Tá seo go ndéanfaí Ambasadóir na Rúise a dhíbirt. Ní mór bhur dtacaíocht ag teastáil uainn agus táimid buíoch do Rialtas na hÉireann a chion féin a dhéanamh chun do Rialtas na hÉireann as a dtacaíocht ollmhór agus fórsaí míleata na Rúise a tharraingt siar go hiomlán a ndlúthpháirtíocht agus do náisiún na hÉireann as ón Úcráin. Seasann Comhairle Contae Fhine Gall i an iliomad teachtaireachtaí tacaíochta agus tairiscintí ndlúthpháirtíocht le muintir na hÚcráine” – molta ag an gComhairleoir Anne Graves. lóistín agus cabhrach daonnúla.” Bhí plé ar an staid san Úcráin ag cruinniú míosúil na Comhairle i mí an Mhárta sular ritheadh d’aon toil ceithre thairiscint maidir le hionradh na Rúise. Ba iad na rúin seo:
“Go gcáineann an Chomhairle seo úsáid an fhoréigin chun aidhmeanna polaitiúla a bhaint amach, go n-iarrann sí ar an Rúis tarraingt siar ó chríoch uile na hÚcráine agus cúiteamh iomlán a dhéanamh leis an Úcráin.” – molta ag na Comhairleoirí Tom O’Leary, Anthony Lavin, Aoibhinn Tormey, Siobhan Shovlin, Punam Rane agus Ted Leddy. “ Iarrann an chomhairle seo ar an bPríomhfheidhmeannach agus a foireann iniúchadh a dhéanamh láithreach ar fhoirgnimh agus ar shuíomhanna , ar shuímh atá oiriúnach do thithe a thógáil go tapa chun freastal ar an ngéarchéim dhaonnúil mar thoradh ar an gcogadh agus na haimhréití san Úcráin , ionas gur féidir le Fine Gall imirt. a pháirt maidir le freastal ar chuid den 100,000 teaghlach teilgthe ón Úcráin a bhfuiltear ag súil a lonnú in Éirinn.” – molta ag na Comhairleoirí Tom O’Leary, Punam Rane, Aoibhinn Tormey, Siobhan Shovlin agus Anthony Lavin
Comhphobal na hÚcráine mar ar ardaíodh bratach na hÚcráine agus canadh amhrán náisiúnta na hÚcráine 4 Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
Ardaíodh bratach na hÚcráine freisin ag oifigí na Comhairle i mBaile Bhlainséir a lasadh suas i buí agus gorm in éineacht le Caisleán Sord i ndlúthpháirtíocht leis an Úcráin agus a muintir.
Sheachtain Náisiúnta na gCrann
Leagann Fine Gall amach uaillmhianta chun líon na gcrann a mhéadú ar fud an chontae D’fhoilsigh Comhairle Contae Fhine Gall straitéis 10 mbliana nua. Tá sé mar aidhm ag an bplean seo cabhrú le líon na gcrann ar fud thuaisceart Bhaile Átha Cliath a mhéadú agus a chinntiú go bhfágfar an contae is óige in Éirinn i mbail níos fearr nuair a thugtar do na glúnta atá le teacht í. Agus clúdach an cheannbhrait crainn i bhFine Gall ag 6.5% faoi láthair, tá an chomhairle ag iarraidh líon na gcrann sa chontae a mhéadú go suntasach agus a chinntiú go seachadfar crainn ní amháin a mhaireann ach atá faoi bhláth. Dúirt an Chomhairle go bhfuil súil acu go gcosnóidh agus go bhfeabhsóidh an tasc nua crainn agus coillearnacha an chontae chun an tairbhe is mó a bhaint as na crainn agus as an gcarachtar a thugann siad don chontae. Faoi láthair, tá timpeall 2,000 heicteár de spás oscailte poiblí ag Comhairle Contae Fhine Gall agus is tírdhreacha oidhreachta cuid mhór díobh. Déanann siad bainistiú freisin ar thart ar 70,000 crann sráide a chuidíonn le carachtar tírdhreacha na mbailte agus na sráidbhailte ar fud an chontae a mhúnlú. Chun cabhrú le ceiliúradh a dhéanamh ar Sheachtain Náisiúnta na gCrann, thug Comhairle Contae Fhine Gall 16,000 crann do bhaill an phobail ag roinnt suíomhanna tábhachtacha ar fud an chontae ar an 23 agus 26 Márta 2022. Tá an chomhairle ag iarraidh ar theaghlaigh grianghraif a ghlacadh den chrann atá á chur agus na híomhánna a roinnt ar meáin shóisialta i Fhine Gall • • •
facebook.com/fingalcoco instagram.com/fingalcountycouncil twitter.com/fingalcoco
D’fhéadfaí Foraois Fhine Gall, Straitéis Crann d’Fhine Gall a fheiceáil anois ar shuíomh gréasáin na Comhairle: https://bit. ly/3NsvSug
Méara Fhine Gall An Clr Seána Ó Rodaigh ag an gCeardlann Cur Crann Pobail i bPáirc Bhaile na Sceirí.
€20,000 in prizes for the Smart Dublin – Open Data Climate Action Challenge Tá Dúshlán Sonraí Oscailte Gníomhaíochta Aeráide Réigiún Bhaile Átha Cliath 2022 á eagrú ag Baile Átha Cliath Cliste, Oifigí Gníomhaíochta Aeráide Údaráis Áitiúla Bhaile Átha Cliath agus tá sé ag lorg smaointe nuálach agus iarratais a úsáideann sonraí oscailte chun gníomhaíocht aeráide a threallús agus tacú léi. Bíonn deis ag rannpháirtithe a gcuid oibre a thaispeáint, aitheantas a bhaint amach, duaiseanna a bhaint amach agus cabhrú le gníomhaíocht aeráide a bhrú chun cinn i mBaile Átha Cliath agus níos faide i gcéin.
Soláthraíonn Ciste Rannpháirtíochta Sonraí Oscailte an DPER mar luach saothair do na tionscadail is fearr, €20,000 mar dhuaismhaoiniú. Tá tuilleadh eolais agus foirm iarratais le fáil ag Dúshlán Sonraí Oscailte Gníomhaíochta Aeráide Réigiún Bhaile Átha Cliath 2022 - Baile Átha Cliath Cliste
Táimid ag iarraidh dúshlán a thabhairt do rannpháirtithe na sonraí atá ar fáil a úsáid le hanailísí, iarratais, uirlisí, léarscáileanna, srl. a fhorbairt ar féidir leo gníomhaíocht aeráide a threallús nó tacú i gcruth nó i bhfoirm éigin. Fáiltítear roimh gach togra atá bunaithe ar shonraí a d’fhéadfadh cur le gníomhaíocht ar son na haeráide. Is díol spéise, áfach, ailíniú le Pleananna Gníomhaíochta DLA um Athrú Aeráide 2019-2024. Is féidir le tionscadail cúig théama a chlúdach: Fuinneamh agus Foirgnimh, Réitigh Dúlra agus Bithéagsúlacht, Athléimneacht Tuilte, Iompar agus Bainistíocht Acmhainní agus an Geilleagar Ciorclach. Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
5
Cill Fhionntain Osclaíonn Comhairliúchán Poiblí ar an Scéim Coisithe agus Rothaíochta ó Chill Fhionntain go Mullach Íde Tá cuireadh ag Comhairle Contae Fhine Gall don phobal féachaint ar an mbealach is fearr le Scéim Coisithe agus Rothaíochta Chill Fhionntain go Mullach Íde agus freagairt a thabhairt air. Cuirfidh an taitneamhacht seo bealach sábháilte tarraingteach ar fáil chun siúl agus rothaíocht idir Cill Fhionntain, Baile Dúill, Port Mearnóg agus Mullach Íde ag nascadh daoine áitiúla le scoileanna, siopaí, gnólachtaí agus iompar poiblí. Tugann an tÚdarás Náisiúnta Iompair tacaíocht agus maoiniú don scéim 7.5km atá beartaithe Méara Fhine Gall, an Clr Seána Ó Rodaigh agus Laura Burke agus is infheistíocht de Innealtóir Feidhmiúcháin ag seoladh Scéim Coisithe agus bhreis is €20m é i bhFine Rothaíochta Chill Fhionntain go Mullach Íde Gall. Beidh an bealach ina chuid lárnach de Ghréasán Rothaíochta Mhórcheantar Bhaile Átha Cliath an Táimid ag tnúth le cloisteáil lena bhfuil le rá ag an NTA agus nascfaidh sé leis na háiseanna siúil agus bpobal faoin mbealach a thugamar ar aghaidh’. rothaíochta atá ann cheana féin ag Glasbhealach Bhaile Dúill go Port Mearnóg agus ar aghaidh go Fanfaidh an comhairliúchán poiblí ar oscailt go dtí 09 dtí an S2S agus Bealaí Rothaíochta Lár na Cathrach Bealtaine ionas go mbeidh deis ag gach ball den phobal a dtuairimí a roinnt. Spreagtar iad siúd ar spéis leo Cluain Tarbh. aighneacht a dhéanamh cuairt a thabhairt ar áit ar Tar éis Measúnuithe Féidearthachta agus Srianta féidir leo miondearthaí scéime a fheiceáil agus a gcuid agus Comhairliúcháin Phoiblí ar Roghanna Bealaí, a tuairimí a roinnt. Glacfar le haighneachtaí poist chomh reáchtáladh i 2017, tá an bealach is fearr le haghaidh maith agus tá sonraí faoi conas a leithéid d’aighneacht Comhairliúcháin Phoiblí foilsithe anois ag foireann an a dhéanamh ar fáil ar líne freisin. Má dhéanann siad aighneacht poist moltar don phobal í a mharcáil go tionscadail. soiléir mar fhreagra ar Scéim Coisithe agus Rothaíochta Tabharfaidh dearadh na scéime deis do dhaoine de Chill Fhionntain go Mullach Íde. Ní mór gach aighneacht gach aois agus leibhéal soghluaisteachta taisteal go a bheith faighte tráth nach déanaí ná 23.59 uair, 09 sábháilte idir na bailte cois cósta seo agus taitneamh Bealtaine 2022. a bhaint as an gcósta sárscéimhe feadh an bhealaigh. Chuir Méara Fhine Gall, an Comhairleoir Seána Ó Tar éis don Chomhairliúchán Poiblí seo a bheith dúnta Rodaigh, fáilte roimh oscailt an chomhairliúcháin. ar 09 Bealtaine, breithneoidh an fhoireann tionscadail ‘Tairgfidh Scéim Coisithe agus Rothaíochta Chill na haighneachtaí go léir agus iad ag tabhairt chun Fhionntain go Mullach Íde bealach sábháilte, críche an réamhdhearadh don scéim. Táthar ag súil neamhdhíobhálach don aeráid le taisteal chuig scoil, go gcuirfear iarratas pleanála faoi bhráid an Bhoird obair nó chuig na siopaí áitiúla dóibh siúd atá ina gcónaí Pleanála i 2023. sa cheantar. Táim an-sásta a fheiceáil ag forbairt an bhonneagair thábhachtach rothaíochta agus siúil seo a Is féidir leat tuilleadh eolais a fháil faoin scéim, an chothaíonn stíl maireachtála sláintiúil, gníomhach agus bhileog faisnéise poiblí a léamh nó clárú le haghaidh a chothaíonn an nasc idir Cill Fhionntain, Baile Dúill, webinar ag https://www.fingal.ie/suttontomalahide Port Mearnóg agus Mullach Íde agus a chuideoidh le tacú go hinbhuanaithe le fás na bpobal cósta seo. Deir Stiúrthóir Pleanála & Bonneagair Straitéisigh Chomhairle Contae Fhine Gall, Matthew McAleese, go bhfeabhsóidh an scéim an timpeallacht áitiúil agus go gcuirfidh sé tairbhí ar fáil do chónaitheoirí, gnólachtaí agus cuairteoirí an cheantair; ‘Tabharfaidh Scéim Coisithe agus Rothaíochta Chill Fhionntain go Mullach Íde athruithe dearfacha do gach ceann de na ceantair a nascann sí, rud a fhágfaidh go mbeidh sé níos fusa taisteal ó bhaile amháin go baile eile ag siúl nó ag rothaíocht chomh maith le taitneamhacht tharraingteach cois cósta ar féidir le gach duine taitneamh a bhaint as, cuairteoirí chuig an gceantar san áireamh, beag beann ar a leibhéal muiníne rothaíochta. Feabhsóidh sé freisin naisc leis an ngréasán rothaíochta agus iompair phoiblí níos leithne ar fud Fhine Gall. 6
Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
Created by Iconathon
Taisteal Gníomhach
Ascaill Chrónáin agus Bóthar Bhaile Oibreacha Lána Rothar Cosanta Beartaíonn Comhairle Contae Fhine Gall bealaí rothaíochta agus siúil a uasghrádú i gceantar Ascaill Chrónáin agus Bhóthar Bhaile Breacáin, Sord. Feabhsóidh an t-uasghrádú seo an tsábháilteacht nuair a bhítear ag siúl agus ag rothaíocht chuig an scoil nó an obair agus cruthóidh sé ceangail níos éasca le hiompar poiblí, Cumann Peile Mhainéar Shoird, lár bhaile Shoird agus laistigh den cheantar áitiúil agus déanfaidh sé rogha níos éasca den rothaíocht agus den siúl.
Tá seo ar aon dul le fís Chomhairle Contae Fhine Gall do mhodhanna taistil ghníomhaigh agus inbhuanaithe a chuireann le bealaí níos sábháilte chuig an scoil, le meabhairshláinte agus sláinte fhisiciúil níos fearr agus le haeráid níos glaine. I measc na n-oibreacha a bheartaítear, tá: • Lánaí nua rothar le mullaird, marcanna líne agus dromchla ar a bhfuil dath donnbhuí a chruthú •
Bearta moillithe tráchta agus oibreacha uasghrádaithe ag acomhail le trasbhealaí níos sábháilte agus ar chaighdeán níos airde a sholáthar do choisithe agus rothaithe
•
Clár Bealaí Níos Sábháilte chuig an Scoil ina gcuimsítear claíocha os comhair scoileanna ag Scoileanna Sóisearacha agus Sinsearacha Chrónáin
•
Stráicí den bhóthar agus den chosán a athdhromchlú agus a athsholáthar a bhfuil drochbhail orthu
•
ag consult.fingal.ie nó sa phost. Ba cheart aighneachtaí poist a sheoladh chuig: An tOifigeach Feidhmiúcháin Sinsearach, An Timpeallacht, Gníomhú ar son na hAeráide agus Taisteal Gníomhach, Comhairle Contae Fhine Gall, Áras an Chontae, An Phríomhshráid, Sord, Contae Bhaile Átha Cliath, K67 X8Y2 Iarrtar ort a lua go soiléir nuair a bhíonn aighneacht phoist á déanamh agat go mbaineann sé le Lána Rothar Cosanta Ascaill Chrónáin agus Bhóthar Bhaile Breacáin. Luaigh d’ainm, do sheoladh agus, sa chás gurb iomchuí, an comhlacht nó an eagraíocht a ndéanann tú ionadaíocht dóibh. Caithfear iarratais a fháil tráth nach déanaí ná 23.59 uair an 22 Aibreán 2022.
Trasbhealach nua rialaithe ar Bhóthar Bhaile Breacáin i gCumann Peile Mhainéar Shoird
Cuirfear tús le lánaí rothar feadh Bhóthar Bhaile Breacáin ag Timpeallán Radharc na Páirce agus sínfidh siad feadh an dá thaobh den bhóthar thar fhearainn pháirce Mhainéar Shoird, trí acomhal Ascaill Chrónáin agus déanfaidh siad ceangal le Scoil Shóisearach agus Náisiúnta Chrónáin. Áirítear leis an scéim lánaí rothar nua feadh stráice iomlán Ascaill Chrónáin, Bóthar Murrough agus tríd an gcrosbhealach ag Bóthar Ráth Béil. Tiocfaidh deireadh leis an scéim ag Eastát Laurelton. Is féidir súil a chaitheamh ar líníochtaí mionsonraithe ag https://consult.fingal.ie. Tá cuireadh á thabhairt ag Comhairle Contae Fhine Gall do gach duine amharc ar agus tuairim a nochtadh ar na pleananna a bheartaítear mar chuid de Chomhairliúchán Poiblí 4 seachtaine, a thitfidh amach ón 25 Márta go dtí an 22 Aibreán. Teastaíonn do chuid tuairimí uainn. Is féidir aighneacht a dhéanamh ar líne
Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
7
Leabharlanna Leabharlann Carnegie, Na Sceirí, Tionscadal Athchóirithe agus Méadaithe, An Chéad Fhód a Chasadh Ar an 15 Márta 2022, chas Comhairle Contae Fhine Gall an chéad fhód mar chuid de thionscadal athchóirithe agus méadaithe leabharlann na Sceirí. Is foirgneamh aolchloiche scoite é Leabharlann Carnegie na Sceirí a tógadh ag tús an 20ú haois, déanmhas cosanta atá suite i suíomh feiceálach ar Shráid na Trá in Na Sceirí idir Séipéal Naomh Pádraig agus Páirc Floraville, agus tá suíomh mór ag síneadh chomh fada le Lána an tSéipéil ag an gcúl. Tá sé beartaithe ag Roinn Leabharlann Chomhairle Contae Fhine Gall leabharlann nuaaimseartha a thógáil a áireofar mar chuid den fhorbairt athchóirithe agus úsáid iomlán a bheidh á baint as an Príomhfheidhmeannach Chomhairle Contae Fhine Gall, bhfoirgneamh leabharlainne dhá AnnMarie Farrelly, Méara Fhine Gall Seána Ó Rodaigh, urlár atá ann cheana féin, mar aon Leabharlannaí an Chontae Betty Boardman agus Ailtire Contae le naisc le síneadh mór dhá agus trí urlár ag an gcúl. Beidh an togra, ina Fionnuala May bhfuil 884 méadar cearnach agus ar fiú €3.5 milliún an conradh atá luaite leis, ag freastal ar Bhí an méid seo a leanas le rá ag AnnMarie Farrelly, spásanna leabharlainne ilfheidhmeacha ar dhá agus trí Príomhfheidhmeannach Chomhairle Contae Fhine Gall: leibhéal agus áireofar san fhorbairt freisin uasghrádú iomlán na ríochta poiblí chuig réamhchúirt Leabharlann “Tá a fhios agam gur breá leis an bpobal áitiúil na Sceirí agus Séipéal Naomh Pádraig. Leabharlann na Sceirí agus go bhfuil go leor daoine ag súil go mór le toradh an tionscadail athchóirithe agus San áireamh sa spás leabharlainne nua beidh, sa bhreis méadaithe seo a fheiceáil. Nuair a bheidh an obair curtha ar ár seirbhís iasachtaithe leabhar, spás do dhaoine óga i gcrích beidh nasc cruthaithe idir an saol traidisiúnta agus d’aosaigh óga, nasc le Páirc Floraville, spás staidéir agus an saol nua-aimseartha, agus soláthrófar spás le suas le 40 deasc, ríomhairí don phobal agus seirbhísí fáilteach, nua-aimseartha agus solúbtha ina mbeidh priontála / fótachóipeála, spás déantóra agus spás do daoine in ann bualadh lena chéile, a scíth a ligean, chruinnithe agus d’imeachtaí. tamall a chaitheamh ag léamh, ag foghlaim agus i mbun saothair chruthaithigh”. Glactar leis go bhfuil carachtar speisialta ag baint le Betty Boardman, Leabharlannaí an Chontae foirgneamh na leabharlainne in Na Sceirí agus gur fócasphointe ailtireachta atá ann. Glactar le forbairt “Is fianaise iad na leabharlanna nua-aimseartha bháúil agus chomhlántach an fhoirgnimh seo agus atá tógtha i bhFine Gall ó bunaíodh é go bhfuil an an síneadh atá á chur leis mar acmhainn shuntasach i dearadh Ailtireachta ar ardchaighdeán agus tá forbairt gcomhthéacs éilimh bhonneagair an cheantair. na seirbhíse Leabharlainne sa Chontae éascaithe acu. Deartha ag Ailtirí Chontae Fhine Gall, cuirfidh “Is lá speisialta é seo do phobal na Sceirí agus don leabharlann nua agus athnuaite na Sceirí le punann phobal trí chéile. Bhí an leabharlann i gcónaí ag croílár leabharlann poiblí an Chontae agus foirgnimh phoiblí an bhaile agus ciallaíonn an infheistíocht shuntasach an bhaile”. atá á déanamh ag Comhairle Contae Fhine Gall san Fionnuala May, Ailtire an Chontae obair athchóirithe gur áis fháilteach, nua-aimseartha a bheidh sa leabharlann ainneoin go mbeidh oidhreacht thábhachtach na leabharlainne á cothabháil. Is mian liom buíochas a ghabháil le gach duine a chabhraigh leis an tionscadal seo go dtí seo. Taitníonn ár leabharlanna go mór linn agus an raon seirbhísí atá á soláthar acu. Táim ag súil go mór le cuairt a thabhairt ar an leabharlann athchóirithe nuair atá sé críochnaithe”. Bhí an méid seo a leanas le rá ag Méara Fhine Gall, an Comhairleoir Seána Ó Rodaigh “Freastalóidh an leabharlann nua in Na Sceirí ar an bpobal atá ag sa bhaile agus sa dobharcheantar mórthimpeall. Cúis áthais dom go bhfuil tús curtha le forbairt na leabharlainne nua, leabharlann ina mbeidh áiseanna den chéad scoth a fhreastalóidh ar an bpobal atá ag fás”.
8
Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
Leabharlanna
Fingal MakerSpace I mí Lúnasa 2021, bronnadh an Clár um Chruthaitheoir & Déantóir Cónaithe ar Make Create Innovate ag leabharlann Bhaile Bhlainséir. Tá an clár seo á stiúradh ag Príomhfheidhmeannach Make Create Innovate, Kate Delaney, agus beidh sé ar siúl ó 2021 – 2022. Is éard atá i gceist leis an tionscadal spás déantóirí pobail a bhunú ag leabharlann Bhaile Bhlainséir chomh maith le dearadh agus seachadadh clár cruthaitheach gníomhaíochtaí do phobal Fhine Gall. Tugtar Fingal Makerspace ar an spás nua seo – is spás pobail é ina bhfuil cruthaitheacht, smaointe agus taiscéalaíocht comhcheangailte le chéile ach amháin faoi theorainn samhlaíochta i measc ár ndaonra éagsúil i gContae Fhine Gall agus na ceantair máguaird. Is í an fhís ag Make Create Innovate ná cruthaitheacht agus cuimsiú a chur chun cinn tríd an ngníomhaíocht déanta. Tugann Comhairle Contae Fhine Gall agus Éire Chruthaitheach tacaíocht mhór do Make Create Innovate. Is spás fisiceach é Fingal Makerspace i Leabharlann Bhaile Bhlainséir áit a mbailíonn daoine le chéile chun ábhar, eolas agus smaointe a roinnt, chun teacht ar threalamh agus treoir, agus chun scileanna nua a fhoghlaim, iad ar fad i bhformáid sholúbtha a fhreagraíonn do spéiseanna agus leibhéil scileanna na n-úsáideoirí a bhíonn ag comhoibriú ar tionscadail fhéintreoraithe. Tacaíonn gluaiseacht Makerspace le misean na leabharlann chun foghlaim ar feadh an tsaoil a chumasú agus chun tacú le cruthú eolais laistigh dá bpobail. Tá súil ag Fingal Makerspace cultúr a spreagadh a thugann grúpaí iomadúla agus éagsúla le chéile, le leasanna éagsúla. Déanann déantóirí, a bhfuil cúlraí scileanna agus bunanna eolais éagsúla acu, grúpaí a chur i ngrúpaí agus a fhoirmiú agus é mar aidhm acu bealaí nua a spreagadh le smaoineamh agus le cruthú go léir laistigh
de thimpeallacht sineirgíocht. Soláthraíonn Fingal Makerspace spás, acmhainní, oiliúint agus teicneolaíocht a fheabhsaíonn an cultúr déantóirspáis seo. Tá gach gné den fhoghlaim á n-ionchorprú sna leabharlanna anois, lena n-áirítear teicneolaíocht, ríomhairí, agus prionsabail STEAM. Cuireann go leor acmhainní pobail ar fáil cosúil le printéirí 3D, bogearraí, leictreonaic, ceardaíocht agus soláthairtí cruaearraí, agus go leor eile. Soláthraíonn Fingal Makerspace deis uathúil d’úsáideoirí dul i ngleic leis an bpróiseas déanta, agus tríd an méid sin a dhéanamh, scileanna tábhachtacha intleachtaí agus saoil a fhorbairt – muinín a chothú, cruthaitheacht a chothú, cumarsáid éifeachtach a dhéanamh, dúshláin a lorg agus smaointeoireacht agus scileanna anailísí ardleibhéil a fhoghlaim, foghlaim, agus cur leis an tsochaí agus a bheith mar chuid luachmhar den phobal áitiúil, chomh maith le teaghlach domhanda. Is féidir le foghlaim Makerspace úsáideoirí a chumhachtú freisin, ag cabhrú leo aistriú ó bheith ina dtomhaltóirí éighníomhacha faisnéise agus táirgí go cruthaitheoirí agus nuálaithe gníomhacha. Tá úsáideoirí freagrach as a gcuid foghlama féin.
bpobail. Tá stair fhada ag leabharlanna ag tabhairt pobail le chéile agus ag cabhrú le daoine de gach aois agus cúlra eolas a fháil agus foghlaim fúthu féin agus faoina saol. Soláthraíonn comhtháthú spásanna déantóirí isteach i leabharlanna bealach praiticiúil, idirghníomhach agus chun cinn don todhchaí chuige sin. An Mhárta seo tá áthas ar Fingal Makerspace breis agus 20 ceardlann a sholáthar, do ghrúpaí bunscoile, meánscoile agus daoine fásta. Le haghaidh áirithintí, téigh go dtí Fingal Makerspace Events|Eventbrite
Tá an cumas ag oideachas Makerspace úsáideoirí a chumasú le bheith ina ngníomhairí athraithe ina
Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
9
Oibríochtaí
150 bosca bruscair chliste ghrianchumhachtaithe inar féidir an bruscar a dhlúthú le lonnú ar fud Fhine Gall
Déanfar tuilleadh boscaí grianchumhachtaithe a lonnú timpeall sráideanna Shoird, Bhaile Brigín, Chaisleán Cnucha agus Mhullach Eadrad tar éis do Chomhairle Contae Fhine Gall a dheimhniú go raibh 150 de na boscaí bruscair cliste indlúite ordaithe acu ar mhaithe leis na bailte a choinneáil saor ó bhruscar agus astaíochtaí carbóin a ísliú.
Lonnófar an chéad ordú de 100 bosca bruscair faoi mhí Aibreáin, agus lonnófar 50 bosca bruscair eile faoi dheireadh an tsamhraidh. Beidh na boscaí bruscair lonnaithe i gceantair ina bhfuil líon mór daoine, ar nós bailte agus ceantair chósta. Sainaithneoidh Cigirí Ceantair suíomhanna nach leor na boscaí bruscair atá ann cheana féin do na méideanna dramhaíola atá á nginiúint. Bronnadh an tairiscint ar Future Street Ltd, dáileoir eisiach na mboscaí Bigbelly i mbreis agus 15 thír Eorpacha, trí chomórtas tairisceana oscailte arna bhainistiú ag an gComhairle. I measc phríomhghnéithe na mboscaí bruscair nua tá: • Dlúthóir inmheánach a mhéadaíonn an toilleadh bruscair faoi 6-8 n-uaire i gcomparáid le gnáth-bhosca bruscair shráide. • Braiteoirí inmheánacha a chuireann foireann na Comhairle ar an eolas nuair a éiríonn an bosca bruscair lán. • Troitheán le húsáid lámhsaor. • An cumas Wi-Fi poiblí saor in aisce a sheoladh. • Tá gach bosca bruscair 100% grianchumhachtaithe agus ní theastaíonn ach ocht n-uaire an chloig de sholas an lae uaidh le haghaidh riachtanais chumhachta míosa. Chomh maith le buntáistí soiléire cosúil le cosáin agus sráideanna níos glaine, is féidir leis na boscaí bruscair líon na mbailiúchán de bhoscaí sráide a theastaíonn a laghdú go suntasach, rud a fhágann go mbeidh an bhainistíocht dramhaíola níos éifeachtúla, beidh na costais níos ísle agus cuideoidh sé le tairbhí
comhshaoil a bhaint amach. Dúirt Mary T Daly, Stiúrthóir Oibríochtaí agus Seirbhísí Uisce i gComhairle Contae Fhine Gall: “Mar gheall ar sheoladh na mboscaí nua grianchumhachtaithe seo ar fud Fhine Gall beidh toilleadh níos mó ar fáil sna boscaí sráide i gceantair ina bhfuil daonra mór ar fud an Chontae. Tá mála inmheánach a bhfuil rothaí air feistithe i ngach bosca bruscair freisin ionas nach gá iad a láimhsiú an méid sin agus d’fhéadfadh sé seo an baol gortaithe don fhoireann a laghdú dá bharr.” Dúirt Stiúrthóir Díolacháin Future Street, Derek Davis: “Is iontach an sásamh é údarás áitiúil nó gnó príobháideach a fheiceáil ag sábháil airgid agus ag laghdú Co2 a laghdú trí úsáid an bhosca bruscair Bigbelly. Táimid ag tnúth le bheith ag obair go dlúth i gcomhpháirtíocht le Comhairle Contae Fhine Gall lena chinntiú go dtuigeann siad acmhainneacht agus tairbhí uile ár gCóras Dramhaíola Cliste iad féin.”
Derek Davis, Future Street agus Mary T Daly Stiúrthóir Oibríochtaí agus Seirbhísí Uisce i gComhairle Contae Fhine Gall 10
Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
Created by Alice Designs
Community
Seoladh conair nua chun cuairteoirí a mhealladh chuig áilleacht chósta Fhine Gall agus Bhaile Átha Cliath
Tá príomhshuímh i bhFine Gall mar chuid de Chosán Cósta nua Bhaile Átha Cliath a seoladh inniu a forbraíodh chun cabhrú le gnóthaí turasóireachta feadh an chósta agus stair shaibhir agus beogacht bhailte cois cósta Bhaile Átha Cliath a chur chun cinn. Síneann an tarraingt nua do thurasóirí ó na Sceirí sa tuaisceart go Cill Iníon Léinín sa deisceart. Tá sé mar aidhm ag Conair Chósta Bhaile Átha Cliath saol nua a thabhairt do chósta Bhaile Átha Cliath, agus í ag spreagadh cuairteoirí le taisteal amach as an gcathair. Tá rochtain éasca uirthi ar iarnród freisin. Agus an réimse leathan suímh cósta á léiriú, a gcóngaracht do lár na cathrach, a dtaithí inrochtana agus barántúlacht áitiúil, daingneoidh an chonair chósta suíomh Bhaile Átha Cliath mar cheann scríbe a bhfuil gá cuairt a thabhairt uirthi.
D’fhorbair Fáilte Éireann an chonair, i gcomhpháirtíocht le Comhairle Contae Fhine Gall, Comhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath, Comhairle Contae Dhún Laoghaire-Ráth an Dúin, agus Iarnród Éireann, leis an aidhm go n-osclóidh sí rochtain ar chósta Bhaile Átha Cliath agus go spreagfaidh sí cuairteoirí chun taiscéalaíocht a dhéanamh ar na bailte, ar ghníomhaíochtaí lasmuigh agus ar nithe is díol spéise atá laistigh de lár na cathrach. Beidh cuairteoirí in ann siúl, rothaíocht nó seirbhís iarnróid a ghlacadh feadh an bhealaigh, le treochomharthaíocht ar fáil i sé theanga ionas gur féidir le cuairteoirí idirnáisiúnta teacht uirthi. Spreagfaidh an chonair nua turasóirí intíre agus idirnáisiúnta chun turas a thabhairt ar réigiún cósta Bhaile Átha Cliath, a bheith sáite sna sráidbhailte cois cósta agus a gcuid ama sa réigiún a mhéadú. Dúirt Méara Fhine Gall, an Comhairleoir Seána Ó Rodaigh, agus é ag fáiltiú roimh oscailt na conaire nua, gur rud iontach í a chuireann le cósta galánta ar cheart do chách taiscéalaíocht a dhéanamh uirthi agus go raibh áthas orthu go raibh Fine Gall in ann dul i gcomhpháirtíocht le Fáilte Éireann chun Conair Chósta Bhaile Átha Cliath a fhorbairt, in éineacht leis an deis a thugann sí dóibh chun cuid de na radhairc is áille a thaispeáint agus aird a tharraingt ar cheantar a bhfuil an-chuid staire, áilleacht nádúrtha agus oidhreacht shaorga ag baint leis. Dúirt sé freisin go gciallaíonn an chonair, atá éasca le siúl uirthi, go mbeidh cuairteoirí agus cónaitheoirí áitiúla in ann seoid atá i bhfolach ar an saol a fheiceáil ar fud an Chontae agus ag an am céanna sult a bhaint as na buntáistí iontacha a bhaineann le bheith amuigh faoin aer. Dúirt sé freisin go bhfuil rochtain éasca ar an chonair ar fad, amach ó ghleo agus torann na cathrach, agus dá bhrí sin is díol spéise do thurasóirí í a mbeidh fáilte roimhe agus a chuideoidh ní amháin le borradh a chur faoin ngeilleagar áitiúil ach a thacóidh le sláinte agus folláine na ndaoine ag
féachaint ar na radhairc speisialta. Dúirt Paul Kelly, POF Fáilte Éireann, gur iontach an rud é seoladh Conair Chósta Bhaile Átha Cliath le punann Bhaile Átha Cliath agus go gcuireann sé lena tharraingteacht mar sciuird chathrach atá spleodrach, áit a mbíonn faoi bhláth ar chónaí sa chathair agus an dúlra le hais a chéile. Dúirt sé freisin go ligfidh treoshuíomh feabhsaithe do chuairteoirí ón gcathair agus amach go cósta Bhaile Átha Cliath a bheith sáite i dtaithí áitiúla, rud a scaipfidh tairbhí eacnamaíocha de thurasóireacht Bhaile Átha Cliath thar limistéar tíreolaíoch níos leithne. Maidir le Conair Chósta Bhaile Átha Cliath Spreagfaidh Conair Chósta Bhaile Átha Cliath níos mó cuairteoirí chun bogadh lasmuigh de lár na cathrach agus taiscéalaíocht a dhéanamh ar na bailte cois cósta atá laistigh de lár na cathrach go héasca. Tá tránna, dumhach ghailf, cluichí eachtraíochta, caisleáin, cultúr, oidhreacht, sráidbhailte cois cósta le bia agus deoch áitiúil ar fáil feadh cósta Bhaile Átha Cliath, agus go leor rudaí le feiceáil agus le déanamh. D’fhéadfaí cuairteoirí taitneamh a bhaint as taithí éagsúla nach mbíonn coinne acu leo go minic ar leac dhorais lár chathair Bhaile Átha Cliath. Cuirfear tús leis an chonair ag na Sceirí agus rachaidh sí go Cill Iníon Léinín agus tá pleananna chun í a leathnú freisin. Beidh comharthaíocht ar gach láthair feadh Chonair Chósta Bhaile Átha Cliath chun beannú don chuairteoir nuair a shroicheann siad agus laistigh den bhaile féin, ag léiriú braistint na háite agus ag tabhairt roinnt moltaí dóibh faoi rudaí le feiceáil agus le déanamh. Spreagann an chonair taiscéalaíocht ilmhódach – ag díriú ar an iarnród, ach áirítear ann freisin bealaí siúlóide atá comhthreomhar le bealaí rothaíochta. Chun tuilleadh eolas a fháil faoi na láithreacha atá le feiceáil ar an chonair téigh chuig: Coastal trail stories
Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
11
Deireadh Seachtaine na Féile Pádraig
Fáilte Speisialta dár gCairde Úcránach chuig Paráidí Fhine Gall
Méara Fhine Gall, Seána Ó Rodaigh agus Stephen McGinn ag Paráid Lá Fhéile Pádraig Shoird 12 Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
Ealaíontóirí tine ag Paráid na Sceirí
Sluaite ag Taispeántas Tine Ealaíne Cuimhneacháin agus Aitheantais ar Bhóthar Chósta Mhullach Íde
Taispeántas Tine Ealaíne Cuimhneacháin agus Aitheantais ar Bhóthar Chósta Mhullach Íde
Príomhfheidhmeannach Fhine Gall ag Seipéal Sord le haghaidh Searmanas Cuimhneacháin Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
13
Bhaile Brigín Breis is €42,000 de dheontais faighte ag grúpaí áitiúla chun cabhrú leo spásanna poiblí a dhearadh i mBaile Brigín Stair áitiúil, taispeántais, gairdíní pobail agus ealaín sráide, níl iontu ach cuid de na tionscadail a bhainfidh tairbhe as fógairt Chomhairle Contae Fhine Gall maidir le deontais rathúla, tionscadail a léireoidh cruthaitheacht an bhaile agus a chuideoidh le braistint féiniúlachta agus cuimsiú sóisialta a fhorbairt i mBaile Brigín. Tá os cionn €42,000 bronnta ar 16 thionscadal tríd ár gCiste um Chomhfhorbairt Áite i mBaile Brigín, a bhfuil sé mar aidhm aige daoine a spreagadh chun spásanna poiblí a athshamhlú agus a athchruthú sa bhaile álainn cois farraige i bhFine Gall Thuaidh. Creideann Méara Fhine Gall, an Comhairleoir Seána Ó Rodaigh go gcuimsíonn na sé thionscadal déag meascán sláintiúil de smaointe a chuidíonn le timpeallacht atá níos fáiltiúla a chruthú sa bhaile do gach aoisghrúpa Dúirt sí “Tá an-mhianach i mBaile Brigín cheana féin, agus feabhsóidh an maoiniú seo nascacht an phobail le spásanna poiblí anseo. Is iontach an rud é raon chomh leathan de thionscadail a fheiceáil rud a léireoidh ní amháin taobh cruthaitheach de Bhaile Brigín, ach a chuideoidh leis an iliomad grúpaí pobail agus deonacha a oibríonn go dian dícheallach chun féiniúlacht agus cuimsiú sóisialta a chothú sa bhaile,” Cabhróidh na tionscadail éagsúla le mórtas áite agus féiniúlacht a neartú i measc mhuintir an bhaile, tacóidh siad le deiseanna chun naisc shóisialta a chruthú agus spreagfaidh sé gníomhaíochtaí nua in áiteanna poiblí. I measc na dtionscadal rathúil tá tionscadail atá faoi stiúir Foróige, Pobal Fearann an Chaisleáin, Oideachas Le Chéile Bhrí Mór, agus Féile na nDreoilíní Teaspaigh, agus deontais idir €1,100 agus €5,000 faighte acu, agus tacóidh se le tionscadail a chuirfidh le heispéiris chónaitheoirí agus chuairteoirí. I measc na n-iarratasóirí rathúla tá Cumann Drámaíochta Bhaile Brigín a fuair €3,000 chun taispeántas grianghraf agus cuimhneachán a óstáil chun 75 bliain na heagraíochta a chomóradh. Agus é ar siúl ó Mhárta go Nollaig 2022, beidh sé ar taispeáint sa La La Café i bhfoirgneamh Institiúid Ceoil agus Amhrán na hÉireann. Agus oidhreacht mhuirí agus timpeallacht chósta Bhaile Brigín á cheiliúradh aige, bronnadh €4,500 ar Ghrúpa Chlós Súgartha Bhaile Brigín chun saothar dealbhóireachta cloiche fíorálainn agus físéifeachtach de chuid an ealaíontóra áitiúil, Darren Rodgers a chruthú. Aithníodh sárobair Bhailte Slachtmhara Bhaile Brigín freisin le deontas de €1,250 don tionscadal ‘Balbriggan is Buzzing’, a bhfuil sé mar aidhm aige limistéir súgartha nádúrtha a chruthú do leanaí agus, a spreagfaidh comhbhá leis an dúlra, agus a mhúinfidh faoin mbithéagsúlacht ag an am céanna. Bronnadh €3,000 ar an ‘Community Canvass Project’ atá faoi stiúir Alison O’Grady agus léaráid tarraingthe ar seasca canbhás i gceist leis, iad curtha le chéile in aon íomhá mhór amháin. Tá cuireadh tugtha do chónaitheoirí am a roghnú agus ceann de na canbháis a phéinteáil, chun íomhá mór amháin a chruthú a dhéanfar é a dhigitiú agus a atáirgeadh le haghaidh suiteála.
14 Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
Dúirt Príomhfheidhmeannach Chomhairle Contae Fhine Gall, AnnMarie Farrelly: “Is mian le Comhairle Contae Fhine Gall leanúint ar aghaidh ag forbairt agus ag tacú le beogacht Bhaile Brigín trí thionscnaimh chruthaitheacha agus mhealltacha mar na comhfhorbairtí áite seo a neartóidh creatlach sóisialta, fisiceach agus eacnamaíoch an bhaile agus a chabhróidh le cónaitheoirí, gnólachtaí agus cuairteoirí nua a mhealladh.” Ar a chéad chuairt oifigiúil ar Bhaile Brigín le déanaí, chuaigh an Taoiseach Micheál Martin ar thuras timpeall limistéar an chuain agus mhínigh an Chomhairle na pleananna uaillmhianacha athnuachana atá acu don bhaile dó. Thar thréimhse 2020-2027, tá Comhairle Contae Fhine Gall ag súil le hinfheistíocht phoiblí tuartha níos mó ná €50m ar an iomlán i mBaile Brigín.
Bhaile Brigín Pobal Bhaile Brigín – Tá cúnamh á lorg ag an Ealaíontóir Dave West! Freagraí ar chárta poist, le bhur dtoil Cúis áthais do Chomhairle Contae Fhine Gall a fhógairt go bhfuil saothar ealaíne poiblí nua le forbairt do Bhaile Brigín. “Wish you Were Here” teideal an tsaothair leis an ealaíontóir Dave West agus beidh an saothar lonnaithe ag suíomh feiceálach Banks ag Cuan Bhaile Brigín. Is toradh é an saothar seo ar chomhoibriú leanúnach le Iarnród Éireann, Baile Brigín agus foireann Chlár Athnuachana Ár mBaile Brigín Má tá cónaí ort i mBaile Brigín, ba bhreá leis an ealaíontóir áitiúil, An Clr Grainne Maguire, an tEalaíontóir Dave West, Mark Jolley Dave West, scéala a fháil uait. Chun cabhrú leis an saothar ealaíne Bainisteoir Stáisiúin Iarnród Éireann agus an Clr Tony Murphy poiblí nua a fhorbairt tá sé ag an ealaíontóir agus cabhrú leis an fhís atá aige don iarraidh eolas a bhailiú faoi na rudaí is fearr le daoine saothar a fhorbairt.” faoi Bhaile Brigín. B’fhéidir go dtaitníonn an cósta álainn le daoine nó na séadchomharthaí stairiúla nó Oibríonn Dave West i meáin éagsúla, lena n-áirítear an pobal bríomhar. Ar mhaithe leis an gcomhrá seo a péint, mósáic agus gloine. éascú, tá cártaí poist á seoladh againn chuig daoine, ar a bhfuil íomhá stairiúil den suíomh le caoinchead Bhí an méid seo a leanas le rá ag Caroline Cowley, ó rannóg cartlainne Chomhairle Contae Fhine Gall. Comhordaitheoir Ealaín Phoiblí, “Tuigeann ár gcairde Beidh na cártaí poist seo ar fáil in ionaid phobail in Iarnród Éireann Bhaile Brigín gur deis iontach é éagsúla lena n-áirítear Oifigí Ár mBaile Brigín, Ionaid seo oibriú leis an bpobal agus ó tharla go mbeidh an Phobail, Leabharlann Bhaile Brigín, Stáisiún Traenach saothar lonnaithe sa suíomh feiceálach seo, beidh Bhaile Brigín agus in áiteanna eile nach iad. Ba bhreá léargas á thabhairt ar na rudaí is fearr le daoine faoin leis dá bhféadfá am a chur i leataobh chun nóta a mbaile. Tríd an mbeannacht choitianta “Wish you scríobh chuige don tionscadal seo. Is féidir cártaí poist Here” a roghnú, tá West ag iarraidh ar phobal Bhaile a fhágáil ar ais san áit a fhaightear iad nó is féidir Brigín smaoineamh ar an mbealach a ndéanfaidís cur ríomhphost a sheoladh chuig an ealaíontóir Dave síos ar an mbaile do chuairteoir. Riamh anall, bhí sé de West ag an seoladh wishyouwerehere@davewest.ie , nós ag cuairteoirí turas traenach a dhéanamh chuig Glacfar le Freagraí go dtí an 31 Márta 2022 an trá agus taitneamh a bhaint as lá ag an trá agus trí bheith ag breathnú ar sheanchártaí poist ón gcartlann Síleann Méara Fhine Gall, an Comhairleoir Seána Ó tarraingítear ár n-aird ar oidhreacht na bpóstaer Rodaigh go bhfuil “ról tábhachtach ag saothair ealaíne stairiúil a chruthaigh Iarnród Éireann a raibh léargas agus ag ealaíontóirí i mbailte agus sráidbhailte a ealaíontóra ar chinn scríbe Éireannacha le fáil orthu, thabhairt chun beochta i súile pobal áitiúil agus cosúil leis an léargas a chruthaigh an t-ealaíontóir cuairteoirí. Is fianaise iad deiseanna den chineál seo ar cáiliúil, Paul Henry”. an tábhacht agus ar an tacaíocht a thugann Fine Gall do chruthaitheacht agus do ghairmiúlacht an ealaíontóra Tá The Banks le Sean Molloy ar taispeáint ag an gCuan agus don tacaíocht a thugtar do rannpháirtíocht an faoi láthair agus suiteálfar saothar nua Dave West phobail i dtionscadail ealaíne poiblí den chineál seo” Wish You were Here i rith an tsamhraidh in 2022. Is cuid de na tionscnaimh éagsúla atá ar bun faoi láthair é an tionscadal seo a léiríonn conas is féidir le healaín agus le healaíontóirí ár spásanna poiblí a thabhairt chun beochta agus a cheiliúradh. Bhí an méid seo a leanas le rá ag Stiúrthóir na Roinne Fiontair Gheilleagraigh, Turasóireachta & Forbartha Cultúrtha, Emer O’Gorman, faoin tionscadal, “Tá dul chun cinn á dhéanamh i ndáil le hathnuachan Bhaile Brigín agus tá garspriocanna sofheicthe den dul chun cinn sin le tabhairt faoi deara mar is léir ón gclár oibre reatha agus a thiomantas ceiliúradh a dhéanamh ar gach rud atá ar fáil sa bhaile don phobal agus do chuairteoirí araon agus tá ról lárnach ag ealaín san athnuachan seo. Molaim do phobal Bhaile Brigín an deis a thapú an méid is breá leo faoi Bhaile Brigín a roinnt leis
wishyouwerehere@davewest.ie . Tá an t-eolas ar fad maidir leis na háiteanna a bhfuil na cártaí poist le fáil ag www.fingalarts.ie Tuilleadh eolais: Caroline Cowley – Comhordaitheoir Ealaín Phoiblí Caroline.cowley@fingal.ie 01 870 8449
Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
15
Lusca
Maoiniú nua de €48,600 bronnta ar an Ionad Cultúrtha i Lusca Fáiltíonn Comhairle Contae Fhine Gall roimh an dámhachtain de €48,600 i maoiniú nua do thionscadal an Ionaid Chultúrtha i Lusca. Cuireann an Roinn Forbartha Tuaithe agus Pobail an maoiniú ar fáil faoi Bheart Forbartha an Tionscadail de chuid Scéim Athnuachana Bailte agus Sráidbhailte 2021. Tá an maoiniú dírithe ar chabhrú le pobail trí fheabhsúcháin ar spásanna poiblí a phleanáil agus a aithint mar aon le béim ar thacú le roghanna cianoibre i bpobail tuaithe. Tá Comhairle Contae Fhine Gall ag tnúth le bheith ag obair le Comhairle Pobail Lusca i seachadadh an tionscadail a rachaidh chun sochair an phobail i gcoitinne i Lusca agus sna ceantair máguaird. Cuirtear an maoiniú ar fáil chun réamhoibreacha imscrúdaithe láithreáin agus staidéir phleanála a dhéanamh chun éascú a dhéanamh ar fhorbairt Chéim a Dó do thionscadal Ionad Cultúrtha Lusca go céimeanna pleanála agus tógála. Ag fáiltiú roimh fhógra an mhaoinithe nua ón Aire Forbartha Tuaithe agus Pobail, Heather Humphries, TD, dúirt Méara Fhine Gall, an Comhairleoir Seána Ó Rodaigh, “Fáiltím roimh fhógra an Aire. Tá maoiniú ón Scéim Athnuachana Bailte agus Sráidbhailte anchabhrach maidir le feabhsú leanúnach an réimse phoiblí sa chontae.” Dúirt Príomhfheidhmeannach Chomhairle Contae Fhine Gall, AnnMarie Farrelly, “Tá Fine Gall i gcónaí
16 Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
ag iarraidh oibriú le pobail áitiúla chun tionscadail a chur chun cinn chun dul i ngleic le tréigean agus chun bailte agus sráidbhailte áitiúla a dhéanamh níos bríomhaire. Tréaslaíonn an Chomhairle le Lusca as a n-iarratas rathúil agus tá sí ag tnúth le dul chun cinn an tionscadail a fheiscint.” Dúirt Stiúrthóir Forbartha Eacnamaíochta, Fiontair, Turasóireachta agus Cultúir Chomhairle Contae Fhine Gall, Emer O’Gorman: “Is dea-scéal eile é seo maidir le maoiniú a fuarthas do cheantair áitiúla i bhFine Gall, agus cuireann sé le dámhachtainí maoinithe eile do Lusca le déanaí faoin mBeartas nua Lár an Bhaile ar dTús. Tá an Chomhairle ag tnúth le bheith ag obair le Comhairle Pobail Lusca ar an tionscadal seo.” Cuirtear an Scéim Athnuachana Bailte agus Sráidbhailte ar fáil tríd an Roinn Forbartha Tuaithe agus Pobail chun forbairt tuaithe agus pobail a chur chun cinn agus chun tacú le pobail bhríomhara, uilechuimsitheacha agus inbhuanaithe ar fud na hÉireann.
Chomhairle
Comhairleoir nua arna chomhthoghadh chuig Comhairle Contae Fhine Gall
Tá Angela Donnelly ó Shinn Féin comhthofa ag baill Chomhairle Contae Fhine Gall in ionad an Chomhairleora Aaron O’Rourke a d’éirigh as mar chomhairleoir mar gheall ar bhrú ama. Déanfaidh sí ionadaíocht ar Thoghcheantar Áitiúil Ongair.
Mhol an Comhairleoir Ann Graves an Comhairleoir Donnelly agus thug an Comhairleoir Breda Hanaphy tacaíocht di ag cruinniú míosúil na Comhairle i mí an Mhárta. Chuir Méara Fhine Gall, an Comhairleoir Seána Ó Rodaigh fáilte roimh an gComhairleoir nua chuig an gComhairle. Ghabh an Comhairleoir Donnelly buíochas le Aaron O’Rourke as a sheirbhís do Chomhairle Contae Fhine Gall ó chomhthoghadh é dhá bhliain ó shin agus dúirt sé: “Is iontach an rud é a bheith mar chuid d’fhoireann ar Chomhairle Contae Fhine Gall ina bhfuil ceithre bhanchomhairleoirí. Tá sé an-speisialta foireann lánmhná a bheith againn.” Ceapadh an Comhairleoir Donnelly freisin ar an gCoiste um Beartas Straitéiseach um Iompar agus Bainistíocht Bonneagair, ar Chomhchoiste Comhairleach Bainistíochta na Life Fhine Gall agus Bhaile Átha Cliath Theas agus ar Ghrúpa Stiúrtha Chrios Forbartha Straitéisí Pháirc Hans.
An Clr Angela Donnelly, Sinn Féin
Ceapann Comhairle Contae Fhine Gall Cúram Ainmhithe Lár Tíre Teo chun seirbhísí Dídine do Mhadraí a sholáthar don 12 mhí atá amach romhainn
Bunaíodh Cúram Ainmhithe Lár Tíre i 2014 agus fostaíonn sé 17 mball foirne. Cuireann siad seirbhísí dídine do mhadraí ar fáil freisin do Chomhairlí Contae Cheatharlach, Chill Chainnigh, an Chláir, Ros Comáin, na Mí, Dhún LaoghaireRáth an Dúin agus Átha Cliath Theas. Cuirfear oiliúint ar gach ball foirne de chuid Cúram Ainmhithe Lár Tíre a oibríonn le madraí thar ceann Chomhairle Contae Fhine Gall go dtí caighdeán altra tréidliachta nó a chomhionann agus tá socruithe oibre ag an gcomhlacht faoi láthair le ceithre chleachtas tréidliachta cláraithe chun seirbhísí tréidliachta agus leasa ainmhithe a sholáthar. Oibríonn siad go réamhghníomhach freisin le 15 eagraíocht tarrthála ar fud na hÉireann chun áit chónaithe nua a chur ar fáil do mhadraí. Is féidir leat teacht ar an dídean ar Facebook anseo: https://www.facebook.com/Dídeando MhadraíChontaeÁthaCliath/ Féach ar ár bhfíseán thíos chun tuilleadh a fhoghlaim faoi Chúram Ainmhithe Lár Tír Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
17
Comhphobail
Cur crann agus siúlóid chomórtha do mhná ar Lá Idirnáisiúnta na mBan Bhí ríméad ar Oifig Pobail Chomhairle Contae Fhine Gall a bheith in éineacht leis an gComhairleoir Mary McCamley, agus í ag déanamh ionadaíocht ar mhéara Fhine Gall agus an Príomhfheidhmeannach Annmarie Farrelly, i bPáirc na Mílaoise, Baile Bhlainséir, chun Lá Idirnáisiúnta na mBan a cheiliúradh ar an 8 Márta agus solas a lonrú ar Chlaontacht Inscne agus Saincheisteanna Sábháilteachta do Mhná. I láthair freisin ag an ócáid chomórtha chun crann a chur agus siúlóid shiombalach a dhéanamh bhí comhairleoirí áitiúla agus Stiúrthóir Tithíochta agus Pobail Robert Burns le rannpháirtithe ag soilsiú an bhealaigh agus iad ag siúl i ndlúthpháirtíocht le mná.
Ag labhairt di ag an ócáid, dúirt an Comhairleoir Mary McCamley “Cé gur deis é Lá Idirnáisiúnta na mBan chun Mná a Cheiliúradh is deis é freisin aird a tharraingt ar dhúshláin agus ar shaincheisteanna a mbíonn tionchar acu ar a saol.” Labhair an Comhairleoir McCamley faoi streachailtí na gcailíní agus na mban go léir san Úcráin faoi láthair agus d’iarr sé go gcuimhneofaí orthu le linn na siúlóide ag rá gur deis a bhí sa tsiúlóid solas a chaitheamh ar shaincheisteanna agus ar dhúshláin atá roimh mhná sa tsochaí agus mar sin, “déanfaimid solas a lonrú do mhná “. Rinne an Príomhfheidhmeannach AnnMarie Farrelly athlua ar an méid a bhí le rá ag an gComhairleoir McCamley do mhná na hÚcráine agus dúirt sí: “Tá an-áthas orm a bheith anseo chun an lá seo a chomóradh libh go léir agus is iontach an rud é an oiread sin cónaitheoirí agus grúpaí áitiúla a fheiceáil in éineacht leis an oiread sin comhairleoirí áitiúla a léiríonn a dtiomantas dá dtoghtóirí áitiúla.”
thabhairt freisin d’obair na hoifige pobail chun an ócáid spreagúil seo a fhorbairt. Thacaigh an oifig pobail le go leor imeachtaí agus gníomhaíochtaí ar fud an chontae inniu agus i rith na seachtaine seo agus béim á leagan ar Lá Idirnáisiúnta na mBan agus ag ceiliúradh ban ar fud an chontae. Is éard atá i gceist leis na tionscadail seo ná obair de chuid ranna éagsúla, oibríochtaí agus an roinn Pobail agus Spóirt a thabhairt i gcomhar lena chéile. Tugann sé deis don oifig pobail freisin tacú le cuimsiú sóisialta na mban ar fud cheantar Bhaile Átha Cliath 15 agus spreagann sé iad chun páirt a ghlacadh agus feasacht a mhúscailt ar shaincheisteanna a théann i bhfeidhm ar a saol.” Dúirt Linda Ennis, Príomhoifigeach Pobail; “Is iontach an rud é a bheith ar ais ag bualadh le comhphobail agus le grúpaí arís agus ag tacú leis na himeachtaí pobail seo. Obair na roinne pobail chun an oiread sin imeachtaí spreagúla a thabhairt ar fud an chontae an tseachtain seo chun lá Idirnáisiúnta na mBan a cheiliúradh agus braithimid go gcuirtear fáilte roimhe seo agus go gceiliúrtar é seo tar éis na tréimhse dúshlánaí sin. Chláraigh os cionn 100 duine don ócáid ‘Lonraigh Do Sholas’ agus bhí go leor daoine eile ag gabháil d’imeachtaí lae idirnáisiúnta na mBan an tseachtain seo, rud atá iontach le feiceáil. Tá an fhoireann Forbartha Comhphobail ag obair go dian ar dhul ar ais amach agus teagmháil a dhéanamh le pobail agus grúpaí áitiúla agus tionscnaimh phobail a fhorbairt. Táimid ag tnúth le deiseanna chun oibriú le comhphobail sna míonna amach romhainn.”
Dúirt sí freisin “Ba mhaith liom aitheantas a
Leas-Mhéara Fhine Gall, Daniel Whooley, An Clr Siobhan Shovlin, an Clr Tania Doyle, Príomhfheidhmeannach Fhine Gall, AnnMarie Farrelly, an Clr Tom Kitt, an Clr JK Onwumereh, an Clr Mary McCamley, an Clr Natalie Treacy agus Robert Burns Stiúrthóir Seirbhísí
18
Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
Comhphobail
Gradaim do na Ceannairí is Nua i bhFine Gall ag Searmanas She Leads Bhronn AnnMarie Farrelly, Príomhfheidhmeannach Chomhairle Contae Fhine Gall agus an Comhairleoir Karen Power, Cathaoirleach Caucus Ban Chomhairle Contae Fhine Gall, Deimhnithe Gnóthachtála ar líonra nua ceannairí ag Searmanas Gradaim She Leads Fingal oíche Dé Luain. Scrúdaigh an clár na héachtaí, na dúshláin agus na deiseanna a fhaigheann mná i ngníomhaíocht phobail. Thacaigh rannpháirtithe roghnaithe - na mná go léir i bhFine Gall a bhfuil baint acu lena bpobail áitiúla - le fáil amach na scileanna ceannaireachta, na hacmhainní agus Searmanas Bronnta She Leads Halla an Chontae, Sord ar 7 na cineálacha cur chuige atá in úsáid Márta go rathúil cheana féin i bhFine Gall. Beidh teastais á mbronnadh ar Helen Galgey, Michelle Comhdhearadh She Leads Fingal le Shelly Gaynor, Griffin, Sandra Losty, Carmelle Keane, Ginta Bezdeliga, comhairleoir míchumais agus iar-Chathaoirleach ar an Hanan Kaaoiss, Akvile Simanskiene agus Alison Herlihy. Independent Living Movement Ireland, Bridie O’Reilly, Tá suim ag rannpháirtithe i raon leathan réimsí le haghaidh athraithe pobail. Is í Sandra Losty bunaitheoir Recovery Hour, pobal féinchabhrach ar líne a bunaíodh le linn srianta Covid-19 chun cabhrú le daoine téarnamh ón andúil. Ealaíontóir ó Bhaile Brigín is ea Akvile Simanskiene a chruthaíonn múrmhaisiú leis an bpobal i spásanna poiblí. Is cóitseálaí agus ball coiste í Helen Galgey ag Baldoyle FC. Tá Alison Herlihy i gceannas ar fhoireann a thacaíonn le hionadaíocht óige ag Club Leadóige Dhomhnach Bat, Port Reachrann. Tá Carmelle Keane i gceannas ar chlár meantóireachta do mhná sa raidió áitiúil ag Phoenix FM. Ag imeacht líonraithe a reáchtáladh ag deireadh an chláir bhuail aíonna le tionchar náisiúnta le rannpháirtithe chun deiseanna meantóireachta agus nasc a sholáthar le líonraí náisiúnta agus réigiúnacha. I measc na n-aíonna bhí an tArdmhéara Seana O Rodaigh, Louise O’Reilly TD, Comhairle Náisiúnta na mBan in Éirinn, Spórt Éireann, agus Empower chomh maith le daoine a bhfuil tionchar acu ar shaol an bhia, na scannán, na n-ealaíon agus folláine. Tá tacaíocht faighte ag rannpháirtithe tríd an gclár ó fhoireann teagascóirí a bhfuil taithí acu ar cheannaireacht áitiúil le fíorchomhairle, scéalta agus aiseolas agus tugadh comhairle agus aiseolas i luathfhorbairt a ngníomhaíochtaí ceannaireachta nua chun an saol inár bpobail agus inár gcomharsanachtaí a fheabhsú. Is iad na teagascóirí cláir Geraldine Rooney, ón Ionad Maireachtála Neamhspleách, Baile Bhlainséir, atá ina hionadaí freisin ar Líonra Rannpháirtíochta Poiblí Fhine Gall, Ayodele Yusuf, Cathaoirleach Fhóram Imeasctha Bhaile Brigín agus Catherine Joyce, Bainisteoir Ionad Forbartha Lucht Siúil Bhaile Bhlainséir.
gníomhaí pobail le taithí agus iar-Chathaoirleach ar Chomhairle Daoine Scothaosta na hÉireann, agus an Dr Lucy Michael, an Dr. léachtóir le taithí i gceannaireacht pobail. Faigheann sí tacaíocht ó Oifig Forbartha Pobail Chomhairle Contae Fhine Gall. Tá clár nua ceannaireachta aon lae do mhná Fhine Gall á phleanáil faoi láthair.
“Is tréimhse thar a bheith spreagúil é seo do mhná i gComhairle Contae Fhine Gall. Chomh maith le bheith i gceannas ar Phríomhfheidhmeannach baineann agus ar Mhéara baineann, i mí Iúil 2021 bhunaíomar an chéad Caucus Ban de chuid Chomhairle Contae Fhine Gall. Tá sé mar aidhm ag Caucus na mBan abhcóideacht a dhéanamh ar shaincheisteanna a théann i bhfeidhm ar mhná agus molfaidh sí, Treoraí, ár gcuid oibre i bhFine Gall agus í mar threoir dúinn” Cathaoirleach Caucus na mBan Chomhairle Contae Fhine Gall, an Comhairleoir Karen Power “Tá áthas ar Chomhairle Contae Fhine Gall a bheith mar chuid de She Leads We Lead. Tá baint lárnach ag mná le cinnteoireacht le déanamh polasaí agus le pobail láidre a thógáil”. Príomhfheidhmeannach Chomhairle Contae Fhine Gall AnnMarie Farrelly “Cuireann She Leads We Lead ar chumas na mban eispéiris a roinnt agus scileanna, acmhainní agus cineálacha cur chuige a fhoghlaim a theastaíonn le bheith ina gceannairí éifeachtacha inár bpobail. Aithníonn ár n-oifig an tábhacht a bhaineann le tacaíocht a thabhairt do mhná ar an aistear seo agus chun gréasán ban a thógáil i bhFine Gall”. Príomhoifigeach Pobail, Linda Ennis
Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
19
Gaeilge
Ceiliúradh Seachtain na Gaeilge le Ceolchoirm i Halla an Chontae, Sord Baineadh sult as oíche iontach ceoil agus Comhrá as Gaeilge i Halla an Chontae, Sord chun Seachtain na Gaeilge a cheiliúradh le Antaine Ó Faracháin agus Nollaig MacCarthaigh. Ag leanúint ar aghaidh ó na blianta nuair a bhí ar na himeachtaí go léir a bheith ar líne bhí anáthas ar gach duine nuair a tháinig an imeacht beo seo ar ais. Ba chuí freisin go raibh sé seo ar cheann de na chéad imeachtaí beo i Halla an Chontae ó tharla an Covid mar bhí ceolchoirm Sheachtain na Gaeilge ar cheann de na himeachtaí deireanacha a bhí ar siúl sular tugadh isteach srianta i mí an Mhárta 2020.
Nollaig MacCárthaigh, Príomhfheidhmeannach AnnMarie Farrelly agus Antaine Ó Faracháin ag Ceolchoirm Sheachtain na Gaeilge
Chuir an tOifigeach Gaeilge Bernie Kelly fáilte roimh an lucht éisteachta mór díograiseach sular labhair an Méara Gníomhach, an Clr Paul Mulville agus Príomhfheidhmeannach Fhine Gall, AnnMarie Farrelly leo. Bhí an Comhairleoir Brigid Manton i láthair freisin agus go leor díograiseoirí Gaeilge a bhí thar a bheith sásta a bheith in ann freastal ar imeacht beo agus a bhí sásta a bheith páirteach agus amhrán a chanadh iad féin ar an oíche. Is seanchairde iad Antaine Ó Faracháin agus Nollaig Mac Cárthaigh le Seachtain na Gaeilge i bhFine Gall agus bhí an-áthas orthu a bheith in ann seinm beo arís i Halla an Chontae. Canann Antaine Ó Faracháin sa stíl thraidisiúnta as Béarla agus as Gaeilge agus ag rith féile amhrán Sean-Nós Cois Life.
Cainteoir líofa Gaeilge í Nollaig, píobaire den scoth agus ard-mheas mar cheoltóir a mhúineann na píb uilleann agus a bhíonn le cloisteáil ag seinm go rialta ag seisiúin. Ag labhairt i nGaeilge chuir an Méara Gníomhach, an Comhairleoir Paul Mulville fáilte roimh chách chuig an ócáid agus dúirt “Is iontach an rud é ár dteanga dhúchais Gaeilge a chloisteáil á labhairt anseo anocht agus táim ag súil go mór leis an gceol. Ba mhaith liom freisin buíochas a ghabháil libh go léir as an obair atá ar siúl agaibh leis an teanga a chur chun cinn sa phobal sibh féin, gníomhaíochtaí ar nós maidineacha caife Gaeilge.” Labhair AnnMarie Farrelly ar thiomantas na Comhairle don Ghaeilge agus lean sí léi “Tá sé iontach a bheith in ann fáilte a chur romhat ar ais go Halla an Chontae tráthnóna inniu mar is féidir linn fáilte a chur roimh mhuintir Fhine Gall arís chun taitneamh a bhaint as imeachtaí inár bpríomhoifig. Soláthraíonn imeachtaí mar anocht slí iontach ar fáil dár bpobal chun an Ghaeilge a cheiliúradh chomh maith le taitneamh a bhaint as an gceol traidisiúnta iontach seo.”
Nollaig MacCárthaigh, an Clr Brigid Manton, an Méara Gníomhach An Clr Paul Mulville agus Antaine Ó Faracháin ag Ceolchoirm Sheachtain na Gaeilge
20
Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
I measc na n-imeachtaí eile do Sheachtain na Gaeilge bhí lucht féachana le Manchán Magan agus códú agus scéalaíocht as Gaeilge a d’eagraigh rannóg na Leabharlann agus siúlóid threoraithe i Diméin Ard Giolláin le Doiminica McKevitt.
LEO
Spéis léirithe ag na céadta gnóthaí i Seachtain Fiontraíochta Áitiúil 2022! Chuir pobal gnó Fhine Gall breis is 1,000 áit in áirithe ag Seachtain Fiontraíochta Áitiúil na bliana seo, atá á reáchtáil ag Oifig Fiontair Áitiúil (OFÁ) Fhine Gall. Reáchtáladh sraith de 20 imeacht gnó spéisiúil ar líne agus ar bhonn pearsanta idir an 7 - an 11 Márta 2022 mar chuid den tSeachtain Fiontraíochta Áitiúil (SFÁ) i mbliana. Reáchtáladh os cionn 220 imeacht fisiciúil agus fíorúil ar fud na tíre, idir an 7 - an 11 Márta, eagraithe ag 31 Oifig Fiontair Áitiúil, agus thapaigh líon mór úinéirí/bainisteoirí gnó ó Fhine Gall an deis líonraithe agus an deis foghlaim faoi na tacaíochtaí agus deiseanna nua atá ar fáil dá ngnóthaí.
Dan O’Brien, Leas-Mhéara Fhine Gall Daniel Whooley, John Paul Prior ó Farmony agus Príomhfheidhmeannach AnnMarie Farrelly ag Seachtain Fiontraíochta Fhine Gall 2022
Cuireadh tús leis an tseachtain imeachtaí ar an Luan, an 7 Márta, le “Grodchúrsa Tionscanta” dinimiciúil, pearsanta in Ionad Riasc, Cionn Sáile. Ghlac 40 fiontraí díograiseach páirt sa ghrodchúrsa, agus tugadh deis dóibh tairbhe a bhaint as grúpchleachtaí idirghníomhacha agus fuair siad comhairle don saol dáiríre ó shaineolaithe gnó.
I rith imeacht amháin a reáchtáladh ar an Máirt, a d’eagraigh Comhlachas Bhaile Brigín, tugadh caint ar ardchaighdeán dar teideal “Do Ghnó a Ullmhú le haghaidh Fáis”. Bhí an seimineár seo dírithe ar ghnó a fhorbairt sa treo ceart trí fheidhmíocht a fheabhsú agus plean a bhunú chun tacú leis an bhforbairt sin. Reáchtáladh Dámhachtainí Fiontraíochta Fhine Gall ar an Déardaoin, an 10 Márta, agus bhí seisear iomaitheoirí san iomaíocht do dhuais chomórtas 2022. Reáchtáladh an t-imeacht in Sonica, Na Sceirí, agus sruthaíodh imeachtaí an tráthnóna ar líne freisin, agus tarraingíodh aird ar rath na seisear iomaitheoirí as ar fud Fhine Gall: Dimension 88 (Nigel & Catriona O’Leary), Love the Mug (Pamela & Suzanne Hughes), Farmony (Dan O’Brien & John Paul Prior), Nufields Ltd (Denis Manzke), EcoFriendly Cups (Elaine O’Farrell) agus Rubberduck EHJC Ltd (Ben Colwell). Ainmníodh Life Ahead Ltd. ag trádáil mar Farmony, a sholáthraíonn réitigh feirmeoireachta ingearacha, mar bhuaiteoir na príomhdhuaise, agus bronnadh €5,000 mar dhuais agus déanfaidh Life Ahead Ltd. ionadaíocht ar Oifigí Fiontair Áitiúil Fhine Gall ag an 22ú Gradam Fiontraíochta Náisiúnta i dTeach an Ardmhéara i mBaile Átha Cliath ar an 2 Meitheamh. Chomh maith leis sin, fógraíodh gurb é Khiron Ltd atá ag trádáil mar Dimension88, atá lonnaithe i Sord, cuideachta Nasctha Dhigitigh / Mheiteachruinne / Nuálaíochta Digití, buaiteoir an ghradaim Ardmholta ag searmanas gradam na bliana seo. Ceann de bhuaicphointí na Seachtaine Fiontraíochta Náisiúnta ba ea lón líonraithe a d’eagraigh Gréasán Ban
Fiontraíochta Fhine Gall in Óstán an Clayton, Aerfort Bhaile Átha Cliath. D’fháiltigh Gréasán Ban Fiontraíochta Fhine Gall (FEWN) roimh an t-aoichainteoir, Craoltóir agus Bean Ghnó, Lorraine Keane, a phlé raon ábhar lena n-áirítear tús úr agus thug sí caint dar teideal “Dare to Change.” Chomh maith leis sin, bhí Leas-Ardmhéara Fhine Gall, Daniel Whooley, i gcomhluadar breis is 150 banfhiontraí a d’fhreastail ar lón líonraithe, an chéad imeacht a d’eagraigh gréasán na mban in dhá bhliain a raibh cead ag daoine freastal air! Cuireadh críoch leis an tSeachtain Fiontraíochta Áitiúil le himeacht dar teideal “Show Me the Money” ar an Aoine, an 11 Márta. Reáchtáladh an t-imeacht hibrideach, curtha i láthair ag láithreoir Newstalk, Shane Coleman, in Sonica, Na Sceirí agus beoshruthaíodh é freisin ar chainéal YouTube na hOifige Fiontair Áitiúil. Labhair painéal éagsúil de shaineolaithe airgeadais agus úinéirí gnó faoi ábhair éagsúla a bhí dírithe ar dhaoine a bhí ag iarraidh maoiniú a aimsiú dá ngnóthaí lena n-áirítear conas maoiniú a fháil, an t-iasachtóir ceart a aimsiú do do ghnó agus an próiseas iarratais iasachta. I measc na n-imeachtaí eile a reáchtáladh i rith na Seachtaine Fiontraíochta Áitiúla bhí Cruinniú Faisnéise Gnó le Comhlachas Fhine Gall a dhírigh ar phríomhábhair lena n-áirítear: coimeád agus earcaíocht foirne, easpa scileanna agus tallainne, infhaighteacht tithíochta agus ceisteanna iompair. Chomh maith leis sin, reáchtáladh imeacht ar líne chun cabhrú le fiontraithe Eitneacha le painéal d’fhiontraithe eiticiúla rathúla a roinn a scéal féin agus a rinne cur cíos ar conas ar éirigh leo tacaíochtaí airgeadais a rochtain. Tarraingíodh aird ar Chibearshlándáil ag seimineár gréasáin dar teideal “Protecting Your Business Online” le The LINC ag Ollscoil Teicneolaíochta Bhaile Átha Cliath, agus d’fhreastail breis is 120 gnó ar sheimineár gréasáin ar líne ag ar pléadh Scéim an Dearbháin Trádála Ar Líne (TOV) ar an lá deiridh de Sheachtain Fiontraíochta Áitiúil Fhine Gall.
Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
21
Oidhreacht Tá sé mar aidhm ag an Tionscadal Oidhreachtaí Coimhlinte scéalta ó Fhine Gall ón ré 1914-1945 a léiriú Tá Comhairle Oidhreachta Fhine Gall i gcomhpháirtíocht le Seandálaíocht agus Oidhreacht Thógtha ag obair ar thionscadal tábhachtach Oidhreachtaí Coimhlinte agus ba bhreá leo cabhair a fháil uait. Is iomaí scéal a bhaineann le ré na coimhlinte i bhFine Gall idir 1914 agus 1945. Tá clú agus cáil ar chuid de na scéalta agus déantar iad a chomóradh go forleathan, ach tá scéalta eile ann nach bhfuil eolas fúthu ach laistigh de theaghlaigh nó de phobail. Is tionscnamh é Oidhreachtaí Coimhlinte i bhFine Gall 1914-1945 a dhéanann iarracht na scéalta sin a léiriú agus a roinnt. Tá Oifigeach Oidhreachta Fhine Gall ag obair le baill de Líonra Oidhreachta Fhine Gall chun téamaí, áiteanna, eachtraí, déantúsáin agus cuimhneacháin ón gCéad Chogadh Domhanda, ó Éirí Amach 1916, ó Chogadh ns Saoirse, ón gCogadh Cathartha agus ón Dara Cogadh Domhanda nó ón Éigeandáil i bhFine Gall a aithint. Tá na baill sin den Líonra lena n-áirítear cumainn stairiúla agus grúpaí oidhreachta ar fud an Chontae ag fiosrú a gcartlann le haghaidh doiciméd, grianghraf agus cuimhneachán a bhaineann le heachtraí ina gceantair féin. Díreoidh an tionscadal ar iarsmaí coimhlinte sa tírdhreach a thaifeadadh, ó na cosaintí coincréite a cuireadh isteach in aice leis an aerfort le linn an Dara Cogadh Domhanda, go dtí na láithreáin luíocháin le linn na tréimhse réabhlóidí. Is beag rian atá fágtha ar go leor de na láithreáin seo agus mar sin tá sé tábhachtach go ndéanfar iad a mhapáil do na glúnta
atá le teacht. Fócas tábhachtach eile is ea léarscáil chuimhne inar féidir scéalta, scannáin, grianghraif agus eolas faoi na coimhlintí i bhFine Gall a roinnt. ‘Tá obair iontach déanta ag cumainn staire agus grúpaí oidhreachta Fhine Gall go dtí seo, ach tá neart scéalta eile amuigh ansin. Tá suim ar leith agam éifeachtaí sóisialta na gcoimhlintí seo a léiriú’ a dúirt Oifigeach Oidhreachta Fhine Gall, Christine Baker. ‘Cad iad na heispéiris a bhí acu siúd a d’fhan siar? Cad iad scéalta na mban? Tá sé tábhachtach guth a thabhairt dóibh siúd a ndéantar dearmad orthu go minic.’ Dúirt Franc Myles, stiúrthóir tionscadail Seandálaíochta agus Oidhreachta Thógtha ‘Is é an príomhthoradh a bheidh ar an tionscadal Oidhreachtaí Coimhlinte ná mapa cuimhne nuálach a léireoidh an tréimhse ríthábhachtach seo i stair an stáit ar bhealach físiúil agus a chuirfidh ar chumas taighdeoirí agus baill den phobal a bhfuil suim acu ann tuiscint a fháil ar a bhfuil fágtha sa timpeallacht stairiúil thart orthu agus na suíomhanna a aimsiú.’ Má tá grianghraif, scéalta, déantúsáin nó cuimhní agat a bhaineann leis an tréimhse 1914-1945 nó más eol duit aon láithreáin nó iarsmaí ar cheart iad a thaifeadadh déan teagmháil linn ag legaciesofconflict@abh.ie Le haghaidh tuilleadh eolais déan teagmháil le Christine.baker@ fingal.ie / 086 7784669
22 Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
Pleanáil
Feabhsúcháin Nascachta R132 Ar Siúl Mar Cead Pleanála Deonaithe
Tá lúcháir ar Chomhairle Contae Fhine Gall a fhógairt go bhfuil cead pleanála iomlán tugtha ag an mBord Pleanála do Thionscadal Nascachta an R132.
Tá Comhairle Contae Fhine Gall ag obair i gcomhar leis an Údarás Náisiúnta Iompair chun nascacht a fheabhsú do bhaile Shoird agus áirítear leis seo fócas athnuaite ar áiseanna sábháilte do choisithe agus rothaithe ar an R132. Feabhsóidh Tionscadal Nascachta an R132 nascacht agus sábháilteacht coisithe agus rothaithe a ghluaiseann feadh, agus trasna, an R132 agus feabhsóidh sé saoráidí do gach úsáideoir bóithre le buntáistí ar leith dóibh siúd a roghnaíonn modhanna inbhuanaithe iompair ar nós úsáideoirí bus, rothaithe agus coisithe. Díreoidh na hoibreacha ar an gcuid den R132 a ritheann soir ó Lár Baile Shoird, ó Chnoc Pinnock go Timpeallán an Inbhear. Seoladh comhairliúchán poiblí i mí na Samhna 2020 agus, tar éis aighneachtaí ón bpobal, cuireadh dearaí mionsonraithe faoi bhráid an Bhoird Pleanála i mBealtaine 2021 le haghaidh cead pleanála. Ar 20 Eanáir na bliana seo d’fhógair an Bord Pleanála a gcinneadh cead a thabhairt don tionscadal fíorthábhachtach seo, a fheabhsóidh sábháilteacht bóithre agus nascacht dóibh siúd ar fad atá ina gcónaí, ag obair agus ag tabhairt cuairte ar an gceantar. Deir Méara Fhine Gall, an Comhairleoir Seána Ó Rodaigh go bhfuil an tionscnamh ríthábhachtach do Shoird. ‘Beidh an tionscadal nascachta seo ina rogha éasca do dhaoine i Sord dul chun na hoibre, na scoile agus na siopaí trí shiúlóid agus rothlú a dhéanamh. Tá na hathruithe atá á ndéanamh deartha chun sábháilteacht a fheabhsú ach freisin chun timpeallacht shláintiúil a chur chun cinn trí líon na dturas gearr a dhéantar i gcarr a laghdú. Beidh ár straitéis Sord Inbhuanaithe á foilsiú againn níos déanaí i mbliana agus beidh an tionscadal R132 seo mar chuid de sin trí thacú le fás pobal sláintiúil agus nasctha de réir na bpleananna do Shoird Inbhuanaithe.’ Roinn an Stiúrthóir Pleanála agus Bonneagair Straitéisigh do Chomhairle Contae Fhine Gall, Matthew McAleese, a sceitimíní an tionscadal a chur ar aghaidh go dtí an chéim deartha sna míonna amach romhainn. ‘Agus ionchas anois ag go leor daoine filleadh ar an oifig, tá sé níos soiléire ná riamh gur ceist í nascacht shábháilte agus áisiúil i gceantar Shoird, agus táimid ag tnúth le dul i ngleic leis seo. Cuirfidh dearadh an tionscadail seo nascacht fheabhsaithe le hiompar poiblí ar fáil freisin dóibh siúd atá ag iarraidh taisteal níos faide ó bhaile agus beidh sé ina phríomhchomhpháirt agus iad ag comhtháthú le seachadadh MetroLink agus BusConnects amach anseo.” Tá an tionscadal comhdhéanta de: Athruithe ar charrbhealaí ó thuaidh de Thimpeallán Chnoc Pinnock go dtí lastuaidh de Thimpeallán an Inbhir lena n-áirítear lánaí ainmnithe bus, lánaí rothar agus cosáin coisithe a bhunú feadh gach taobh den charrbhealach, le luasteorainn laghdaithe nua de 50km/u;
Trí thimpeallán atá ann cheana féin feadh an R132 (timpealláin Bhóthar an Inbhear, Bhaile na Mara agus Mhullach Íde) a thiontú go crosairí comharthaíochta le pointí trasnaithe coisithe agus rothaithe; Athchumrú ar ghéag Bhóthar Drynam de Thimpeallán Bhóthar Mhullach Íde chun nascadh go díreach le Bóthar Mhullach Íde mar bhóthar aontreo; Trí phointe trasnaithe nua le comharthaí ag: Ó thuaidh de Thimpeallán Pinnock Hill In aice le tras-droichead Lána an tSéipéil/Ascaill Ashley atá ann cheana féin Ó thuaidh de Thimpeallán an Inbhir Suiteáil áiteanna casaidh ag dhá phointe ar leith feadh an R132; Agus an straitéis Inbhuanaithe Sord le foilsiú níos déanaí i mbliana, leanfaidh an fhoireann tionscadail ildisciplíneach ag ullmhú dearaí níos mionsonraithe chun cur ar chumas an tionscadail seo dul ar aghaidh lena chur i bhfeidhm. Áireoidh sé seo idirchaidreamh leis an NTA agus TII (Bonneagar Iompair Éireann) maidir le comhtháthú gan uaim a sholáthar leis an tionscadal MetroLink agus BusConnects atá beartaithe. Chuir Anne Graham, Príomhfheidhmeannach an Údaráis Náisiúnta Iompair, fáilte roimh fhógra an chead pleanála. ‘Tá lúcháir ar an NTA oibriú le Comhairle Contae Fhine Gall chun feabhsuithe suntasacha a chur ar fáil don bhonneagar siúlóide agus rothaíochta i gceantar Shoird. Feabhsóidh an tionscadal seo an tsábháilteacht do gach úsáideoir bóithre agus laghdóidh sé éifeacht deighilte an R132 agus na ceantair máguaird. Cuirfidh an bonneagar seo ar chumas cónaitheoirí Shoird siúl nó rothaíocht ar thurais áitiúla agus rochtain a fháil ar sheirbhísí iompair phoiblí le haghaidh turais níos faide. “Is féidir leo siúd ar mian leo breathnú ar phleananna na scéime iad a fháil ar an Tairseach Comhairleach ag https://consult.fingal.ie/ga/consultation/ application-bord-pleanala-fingal-county-council-r132connectivity-project
Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
23
ANCA
Comhairliúchán Poiblí ar Thorann Aerárthaí ag Aerfort Bhaile Átha Cliath tugtha chun críche
Ar an 18ú Nollaig 2020, chuir údarás aerfoirt Aerfort Bhaile Átha Cliath (daa) iarratas pleanála faoi bhráid Údarás Pleanála Chomhairle Contae Fhine Gall ag iarraidh leasú a dhéanamh ar choinníollacha pleanála roimh ré a bhaineann le gníomhaíocht aerárthaigh oíche san aerfort. Baineann an t-iarratas le húsáid oíche ar an rúidbhealach nua comhthreomhar ó thuaidh agus athruithe ar ghluaiseachtáí ceadaithe aerárthaí oíche trasna an The Aircraft Noise Competent Authority Team aerfoirt ar fad. Cuireadh an t-iarratas phobal i gcoitinne. timpeall air. Tá an-áthas orainn faoi bhráid an Údaráis Inniúil líon chomh ard aighneachtaí a um Thorann Aerárthaigh Tá an comhairliúchán poiblí dúnta bheith faighte againn maidir lenár (ANCA) chun measúnú a anois d’aighneachtaí. Fuarthas dtograí agus táimid ag obair trí dhéanamh ar thionchar torainn breis is 1,300 aighneacht tríd mhionsonraí gach aighneachta an aerárthaigh mar a cuireadh i an bpost, trí ríomhphoist agus anois. Déanaimid é seo ionas láthair é. an tairseach comhairliúcháin ar gur féidir linn cúiseanna imní an líne. Tá na haighneachtaí seo á phobail a thuiscint agus féachaint Tar éis an mheasúnaithe a n-athbhreithniú faoi láthair ag conas iad seo a chothromú le rinne siad, i mí na Samhna 2021 an Údarás Inniúil um Thorann forbairt inbhuanaithe Aerfort d’fhoilsigh ANCA dréacht-tograí Aerárthaigh agus beidh siad ar fáil Bhaile Átha Cliath. Déanaimid ár chun torann aerárthaigh ag Aerfort ar an Tairseach comhairliúcháin ndícheall cur chuige cothromaithe Bhaile Átha Cliath a bhainistiú. phoiblí, consult.fingal.ie, sna a ghlacadh i gcónaí agus is dóigh Tugadh cuireadh don phobal agus laethanta amach romhainn. Tá go linn go bhfuil ionchur an phobail do na páirtithe leasmhara go léir na leor aighneachtaí ar fáil cheana an-tábhachtach sa phróiseas seo.’ moltaí seo a léamh agus freagairt féin le féachaint orthu ag an a thabhairt dóibh thar thréimhse suíomh seo. Anois agus an chéim roinnt mí. Le linn na tréimhse chomhairliúcháin tugtha chun seo reáchtáladh roinnt seiminéar Deir Stiúrthóir an Údaráis Inniúil críche, breithneoidh ANCA gach gréasáin eolais ar líne, rud a thug um Thorann Aerárthaigh, Ethna aighneacht / tuairim a gheofar sula deis don phobal ceisteanna a chur Felten, gur ábhar dóchais di an ndéanfar cinneadh rialála. Seolfar ar an bhfoireann, agus d’éascaigh leibhéal ard rannpháirtíochta cóip den gcinneadh rialála chuig foireann ANCA cruinnithe duine le poiblí leis an gcomhairliúchán. gach duine a rinne aighneacht duine le cónaitheoirí agus páirithe ‘Tréimhhse ghnóthach a bhí sna agus foilseofar é chomh maith ag leasmhara ag Áras an Chontae, 4 mhí seo atá imithe thart dár www.fingal.ie/aircraftnoiseca Sord. bhfoireann agus sinn i dteagmháil le cónaitheoirí, gnóanna, grúpaí Baineadh úsáid freisin as pobail agus eagraíochtaí ar spéis fógraíocht nuachtáin agus meáin leo an chaoi a dhéantar torann shóisialta chun an comhairliúchán aerárthaigh a bhainistiú ag agus na seimineáir ghréasáin Aerfort Bhaile Átha Cliath agus ghaolmhara a chur chun cinn don
24
Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
Environment
An tuarascáil ar dhul chun cinn is déanaí foilsithe maidir le hiarrachtaí chun dul i ngleic leis an athrú aeráide Tá an dara Tuarascáil Bhliantúil ar Dhul Chun Dar le hAnnMarie Farrelly, Príomhfheidhmeannach Cinn maidir le Plean Gníomhaíochta Chomhairle Contae Fhine Gall um Athrú Aeráide foilsithe agus leagtar amach inti mar a ghearrfar astaíochtaí an Chontae ina dhá leath faoi 2030 agus, mar sin, cabhrófar le hÉirinn glanastaíochtaí niallais a bhaint amach tráth nach déanaí ná 2050.
Ceann de na príomhardáin sa phlean ná an feabhsú foriomlán a dhéanfar ar éifeachtúlacht fuinnimh ar fud na Comhairle, rud a chiallaíonn go mbeidh laghdú 50% i gceist faoi 2030. Chomh maith leis an laghdú seo, tiocfaidh dearbhlaghdú 50% ar gháis cheaptha teasa a bhaineann le fuinneamh sa chreat ama céanna. Agus í ag cur fáilte roimh an dul chun cinn atá déanta, dúirt Méara Fhine Gall, an Comhairleoir Seána Ó Rodaigh: “Cé gur fadhb dhomhanda é an t-athrú aeráide, téann sé i bhfeidhm ar gach duine againn ar an leibhéal áitiúil. Mar a fheicimid sa phlean gníomhaíochta is déanaí, tá an Chomhairle an-dáiríre faoina dualgais a bhaineann leis an athrú aeráide agus tiomanta do cheannaireacht a thabhairt ar an leibhéal áitiúil san éigeandáil aeráide. Cé go bhfuil go leor dúshlán fós ann, tá an-dul chun cinn á dhéanamh againn i dtreo todhchaí atá aeráidneodrach.” Feabhsú mór eile ar a dtugtar aitheantas sa Phlean Gníomhaíochta um Athrú Aeráide is déanaí ná go bhfuil 86% den soilsiú poiblí sa chontae athraithe go LEDanna; ceapann an Chomhairle go mbeidh an chuid eile den soilsiú athraithe roimh dheireadh 2022. Déantar tagairt sa tuarascáil freisin do fhlít feithiclí na Comhairle a athrú chuig flít leictreach agus tá 5 feithicil iomlán leictreacha (nó 20% den fhlít reatha) ar an mbóthar cheana féin.
Chomhairle Contae Fhine Gall: “Cé go bhfuil dul chun cinn iontach déanta againn, tá go leor fós le déanamh má tá Fine Gall le bheith chun tosaigh ar na hathruithe éifeachtúlachta fuinnimh atá ag tarlú sa Chontae. Ar an dóigh sin, is féidir linn cabhrú chun ár gcostais fhadtéarmacha a laghdú trí bhainistiú a dhéanamh ar na tionchair a imríonn cúrsaí aeráide ar phríomhshócmhainní amhail bóithre, draenáil, uisce, córas séarachais agus saoráidí pobail. Dar le Dave Storey, Stiúrthóir um Chomhshaol, Gníomhú ar son na hAeráide agus Taisteal Gníomhach: “Tá sé tábhachtach go leanaimid orainn ceannaireacht a thabhairt ó thaobh dul i ngleic leis an athrú aeráide agus go bhfuilimid in ann ár n-acmhainn a mhéadú chun na gníomhaíochtaí is oiriúnaí ar son na haeráide a fhorbairt go háitiúil.” Le déanaí, sheol an Chomhairle comhairliúchán maidir le dréacht-Phlean Gníomhaíochta um Bithéagsúlacht, a bhfuil sé mar aidhm aige deireadh a chur le caillteanas bithéagsúlachta faoi 2030. Faoin bPlean Gníomhaíochta um Athrú Aeráide, cinnteoidh an dréachtphlean seo go mbeidh gréasán éiceolaíoch atá seasmhach ó thaobh an athraithe aeráide ar fáil ar fud an chontae, rud a chiallaíonn go mbeidh ceantair uirbeacha agus talamh feirme níos neamhdhíobhálaí ó thaobh cúrsaí bithéagsúlachta de agus go bhfeabhsófar cáilíocht an uisce ag an am céanna. Is féidir féachaint ar an tuarascáil ar dhul chun cinn is déanaí ar: https://www.fingal.ie/climate-changeaction-plan
Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
25
Uimhreacha
Fine Gall i bhFoirm Uimhreacha
917
Líon na dtairiscintí a chuir Comhairleoirí Fhine Gall i láthair maidir le Dréachtphlean Forbartha Fhine Gall 2023 - 2029 tar éis cruinnithe.
69
Líon na n-aonad atá á dtógáil ag an gCeapach, Baile Átha Cliath 11.
780 100,000+
Líon na dturas rothar a tosaíodh laistigh de chrios oibriúcháin Rothar Glaoire Fhine Gall i mí Eanáir - méadú ó 662 i mí na Nollag.
66
Faoi láthair tacaíonn na trí Ionad Fiontair le 66 gnó agus os cionn 322 post díreach. Ba iad na rátaí áitíochta ag na trí ionad fiontair de chuid na Comhairle ag deireadh mhí Feabhra ná Drinan 86%, BASE 94% agus Beat 92%.
26
Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
Líon na ndaoine a bhfuiltear ag súil go mbainfidh siad taitneamh as na féilte le linn na Féile Pádraig le 6 pharáid agus imeachtaí Cuimhneacháin agus Aitheantais ar siúl.
1,138 Líon na gCeadúnas Bliantúla Madraí a ceannaíodh i mí Eanáir agus i mí Feabhra na bliana seo.
105
An líon fruiliú a cuireadh i bhfeidhm ón 1ú Feabhra 2022 – 28ú Feabhra 2022, a d’fhostaigh 23 soláthraí.
93
93 Fuarthas 93 iarratas pleanála go dtí deireadh mhí Eanáir 2022, bhí 10 gcinn de na hiarratais seo neamhbhailí rud a d’fhág 83 iarratas bailí san iomlán. Sonraítear líon na n-iarratas a fuair an Toghlimistéar Áitiúil (LEA) sa tábla thíos. Go dtí deireadh Eanáir 2022, rinne An Bord Pleanála 0 cinneadh. Tá 5 SHD san iomlán (2,623 aonad) sa phróiseas iarratais foirmiúil faoi láthair. 105 An líon fruiliú a cuireadh i bhfeidhm ón 1ú Feabhra 2022 – 28ú Feabhra 2022, a d’fhostaigh 23 soláthraí.
Do Chomhairleoirí Toghcheantair Aitiúil 1
2
3
4
5
6
Baile Brigin
An Ros - Lusca
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Sord Binn Éadair Mullach Íde
Ongar 19
20
21
22
23
Baile Bhlainséiir Mullach Eadrad
24
Caisleán Cnucha 25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
Baile Brigin 1. Cllr. Tony Murphy Independent tony.murphy@cllrs.fingal.ie 086 277 2030 2. Cllr. Grainne Maguire Independent grainne.maguire@cllrs.fingal.ie 087 943 6650 3. Cllr. Seána Ó Rodaigh Labour Party seana.orodaigh@cllrs.fingal.ie 085 831 3801 4. Cllr. Tom O’Leary Fine Gael tom.oleary@cllrs.fingal.ie 087 245 9897 5. Cllr. Karen Power Green Party karen.power@cllrs.fingal.ie 089 965 4529 An Ros - Lusca 6. Cllr. Robert O’Donoghue Labour Party robert.odonoghue@cllrs. fingal.ie 083 0545554 7. Cllr. Adrian Henchy Fianna Fáil adrian.henchy@cllrs.fingal.ie 087 681 4485 8. Cllr. Brian Dennehy Fianna Fáil brian.dennehy@cllrs.fingal.ie 085 229 8201
9. Cllr. Cathal Boland Independent cathal.boland@cllrs.fingal.ie 086 257 7672 10. Cllr. Paul Mulville Social Democrats paul.mulville@cllrs.fingal.ie 086 378 7395 Sord 11. Cllr. Darragh Butler Fianna Fáil darragh.butler@cllrs.fingal.ie 087 959 5378 12. Cllr. Ian Carey Green Party ian.carey@cllrs.fingal.ie 086 307 4004 13. Cllr. Dean Mulligan Independents4Change dean.mulligan@cllrs.fingal.ie 087 966 6260 14. Cllr. Joe Newman Independent joe.newman@cllrs.fingal.ie 087 245 7729 15. Cllr. Brigid Manton Fianna Fáil brigid.manton@cllrs.fingal.ie 086 247 6596 16. Cllr. Ann Graves Sinn Féin ann.graves@cllrs.fingal.ie 087 272 4359 17. Cllr. James Humphreys Labour Party
james.humphreys@cllrs. fingal.ie 083 8560832 Binn Éadair/Mullach Íde 18. Cllr. Eoghan O’Brien Fianna Fáil eoghan.obrien@cllrs.fingal.ie 086 858 0562 19. Cllr. David Healy Green Party david.healy@cllrs.fingal.ie 087 617 8852
37
38
Caisleán Cnucha 25. Cllr. Ted Leddy Fine Gael ted.leddy@cllrs.fingal.ie 087 327 6630 26. Cllr. John Walsh Labour Party john.walsh@cllrs.fingal.ie 087 648 6228 27. Cllr. Howard Mahony Fianna Fáil howard.mahony@cllrs.fingal.ie 087 0506146
20. Cllr. Brian Mc Donagh Labour Party brian.mcdonagh@cllrs.fingal.ie 086 385 8979
28. Cllr. Natalie Treacy Sinn Féin natalie.treacy@cllrs.fingal.ie 085 128 5493
21. Cllr. Jimmy Guerin Independent jimmy.guerin@cllrs.fingal.ie 086 014 3346
20. Cllr. Pamela Conroy Green Party pamela.conroy@cllrs.fingal.ie 086 8462891
22. Cllr. Aoibhinn Tormey Fine Gael aoibhinn.tormey@cllrs. fingal.ie 087 754 6258
30. Cllr. Siobhan Shovlin Fine Gael siobhan.shovlin@cllrs.fingal.ie 087 3984778
23. Cllr. Anthony Lavin Fine Gael anthony.lavin@cllrs.fingal.ie 087 993 1329 24. Cllr. Joan Hopkins Social Democrats joan.hopkins@cllrs.fingal.ie 083 1031541
Ongar 31. Cllr. Tania Doyle Independent tania.doyle@cllrs.fingal.ie 085 780 9292 32. Cllr. Tom Kitt Fianna Fáil tom.kitt@cllrs.fingal.ie 086 199 5801
39
40
33. Cllr. Daniel Whooley Green Party daniel.whooley@cllrs.fingal.ie 087 397 8024 34. Cllr. Kieran Dennison Fine Gael kieran.dennison@cllrs.fingal.ie 087 259 5949 35. Cllr. Angela Donnelly Sinn Féin Angela.donnelly@cllrs.fingal.ie 087 6730137 Baile Bhlainséir Mullach Eadrad 36. Cllr. Mary McCamley Labour Party mary.mccamley@cllrs.fingal.ie 087 650 1441 37. Cllr. Breda Hanaphy Sinn Féin breda.hanaphy@cllrs.fingal.ie 087 162 0917 38. Cllr. John Burtachaell Solidarity john.burtchaell@cllrs.fingal.ie 087 102 9372 39. Cllr. Punam Rane Fine Gael punam.rane@cllrs.fingal.ie 089 254 4372 40. Cllr. John-Kingsley Onwumereh Fianna Fáil Jk.onwumereh@cllrs.fingal.ie 089 9642783
Nuacht Fhine Gall Eagrán Uimh 23 Aibreán 2022
27