Dossier Antislipafwerking voor binnen en buiten

SLIPGEVAAR BIJ HOUTEN VLOERBEKLEDING EN TERRASSEN

MECHANISCHE EN CHEMISCHE INGREPEN KUNNEN RISICO’S BEPERKEN

Foto – Osmo

Veiligheid wordt op een totaal andere manier beoordeeld en gereglementeerd in een min of meer publieke omgeving dan in de private sfeer. Waar een ondernemer er moet op toezien dat zijn werknemers zo min mogelijk kans hebben om uit te glijden op de werkvloer, zal het de wetgever een zorg wezen wanneer een particuliere persoon het risico wil nemen om bij tijd en wijle op zijn bek te gaan op een gladde, glimmende vloer of trap. Paradoxaal aangezien de risico’s in de particuliere woning misschien wel groter zijn dan op de werkvloer. Misschien een verantwoordelijkheid voor de parqueteur, toch? Uitglijden… zo lomp! Uitglijden wordt vaak en door velen door een erg vreemde bril bekeken. Het grapje met de bananenschil is nooit ver zoek en doorgaans worden ongevallen met uitglijden toegeschreven aan ‘onvoorzichtigheid’ vanwege het slachtoffer. Toch wat kort door de bocht! Het aantal ongevallen dat ieder jaar opnieuw plaatsvindt als gevolg van ‘uitglijden’ is hallucinant: afhankelijk van de uitgevoerde studie, spreekt men van 10 tot 50 % van alle werkongevallen. In Frankrijk zouden als gevolg van uitglijden jaarlijks 8 miljoen werkdagen verloren gaan. Feit is: alle studies hebben betrekking op ‘meetbare’ incidenten: dit betekent dat het uitsluitend gaat over ongevallen die

plaatsvinden op het werk of die geregistreerd werden in een publieke ruimte of op de openbare weg. Wat er ‘thuis’ gebeurt op het terras en rond het zwembad geraakt zelden in de openbaarheid.

Uitglijden als begrip De slipweerstand van een ‘droge’ vloer wordt veroorzaakt door de microscopische oppervlaktestructuur van het vloermateriaal (WTCB). Hoe ruwer een vloer, hoe stroever hij aanvoelt. In droge omstandigheden is de stroefheid van een vloer in hoge mate afhankelijk van het ‘haakeffect’. Dit is het effect waardoor schoenzoolmateriaal blijft vasthaken aan de oneffenheden van het vloeroppervlak. Ook de vervormbaarheid van dat oppervlak en van het schoeisel spelen dus een rol. Een deel van de bewegingsenergie van een persoon wordt immers omgezet in vervorming waardoor de beweging zelf afgeremd wordt. Precies daardoor glijdt men met rubberen zolen minder snel uit dan met bijvoorbeeld lederen zolen. In het geval van een vochtige vloer wordt de gladheid veroorzaakt doordat de voet geen grip krijgt op het vloeroppervlak omdat het water niet snel genoeg kan afvloeien. De vloeistof verhindert dan ook een goede grip van de zool op het vloeroppervlak.

Wat beïnvloedt de slipweerstand? Aan de hand van twee meetmethoden ging het WTCB na wat de belangrijkste factoren zijn die de slipweerstand van een vloer beïnvloeden.

Ruwheid van het vloeroppervlak De ruwheid van het vloeroppervlak is erg belangrijk voor de slipweerstand. Hoe ruwer het oppervlak, hoe groter de slipweerstand. Er bestaan dan ook verschillende methoden die de slipeigenschappen van een vloer proberen te verbeteren door de ruwheid te verhogen.

Verdringingsruimte Ook belangrijk voor de slipweerstand is de zogenaamde verdringingsruimte. Dit is de hoeveelheid materiaal (vuil, olie, water,…) die op een vloeroppervlak kan aangebracht worden zonder de toppen van de profileringen te bedekken. Dit wordt uitgedrukt in cm3/dm2.

Afwerkingsgraad van een vloertegel De afwerkingsgraad van een vloertegel heeft ook een invloed op de slipweerstand. Hoe meer een vloer gepolijst wordt, hoe kleiner de slipweerstand wordt. Al hangt dit ook af van de structuur van het materiaal.

Slijtage Vloeren die oorspronkelijk redelijk ruw waren, kunnen door slijtage erg glad worden. Die slijtage kan te wijten zijn aan een combinatie van de beloping en (fijn) stof. Of een vloer gladder wordt door slijtage hangt sterk af van de omgevingsfactoren: aan de kust zijn vloeren na verloop van tijd meestal minder glad dan in streken met een leemachtige bodem.

Oppervlaktebehandelingen en slipweerstand Testresultaten tonen aan dat impregnatiemiddelen en poriënvullers een verwaarloosbaar effect hebben op de slipweerstand van vloeren. Een filmvormende behandeling om een vloer te beschermen kan wel belangrijke gevolgen hebben voor de slipweerstand.

Chemische maatregelen Met mechanische ingrepen (helling creëren, zandstralen…) kan men o.a. de vochtigheid of de ruwheid van een houten vloerdeel beïnvloeden. De maatregelen die daarvoor in aanmerking komen zijn vooral inzetbaar voor terrassen (buiten). Zowel voor binnen als buiten zijn er verschillende chemische maatregelen mogelijk.

Binnen In de branche van de parqueteurs verschijnen de oplossingen vanuit de wereld van de chemische industrie en wel op het niveau van de finish van houten vloeren of van houten traptreden. Of het nu gaat om een afwerking met lak of olie, de toevoeging van bepaalde additieven kan de gladheid van een vloeroppervlak drastisch beïnvloeden.

Buiten Sommige beitsen gelden tegelijkertijd als beschermende finish voor buitenhout en als beveiliging tegen uitglijden. Zo vonden we bij een producent een transparante, zijdeglanzende antislip beits op solventbasis. Deze beits voedt en beschermt terrashout maar maakt het ook antislip door de aanwezigheid van een antislipkor rel. Een andere oplossing vonden we in een tweecomponenten polyurethaan product dat (na toevoeging van een 3de component) in de groef van een plank wordt gespoten. Tijdens het uitharden wordt de polyurethaan afgestrooid met kwartszand waardoor men een smalle en stroeve lijn bekomt.

Wat biedt de markt :

Blanchon

Voor een goed begrip is het onderscheid tussen ‘slippen’ (zijwaarts glijden bij het stoppen van een beweging) en ‘uitschuiven’ (onderuit gaan) noodzakelijk. Voor het eerste bestaat een Europese norm. Het probleem bij buitenterrassen is dat ze, naast het belopen worden, ook af te rekenen hebben met het buitenklimaat, UV-straling en temperatuurverschillen. Wanneer een terras droog is, is het meteen ‘niet glad’. Vochtig hout kan dat wel zijn en fabrikanten van terrassen hebben al gauw de oplossing gevonden door terrashout geribbeld te maken (natuurlijke oplossing mits regelmatig onderhoud). In tegenstelling tot een antislip lak, die werkt met toevoeging van minerale partikels, kan men een olie niet op dezelfde manier antislip maken. Voor Blanchon is hogergenoemde natuurlijke oplossing aan te raden desnoods gecombineerd met antislip banden (stroken). Er wordt van uitgegaan dat finish voor parket en trappen niet-glijdend is en dat echte antislip behandelingen bestemd zijn voor sportvloeren en voor sommige druk belopen publieke plaatsen. Het anti-glij effect van finishes wordt bekomen door toevoeging van minuscule partikels met een uitgemeten korreldikte. De lading korrels moet perfect leiden tot een homogene verdeling (vandaar dat vooraf goed schudden nodig is). Voor sommige industriële toepassingen zal men in de eerste (nog natte) laag gaan ‘instrooien’. De duurzaamheid van deze finishes komt onder meer voort uit het feit dat voor de basis kwaliteitsvolle producten worden gebruikt. Aangezien een renovatie ook meteen een totale schuurbeurt impliceert, wil men deze finishes uiteraard een zo lang mogelijke levensduur bieden.

Bona

Parketlak Bona Traffic HD Anti-slip is een 100% polyurethaan 2-componenten watergedragen lak die een buitengewone duurzaamheid en bescherming voor de houten vloer biedt. Het bezit alle eigenschappen van de Bona Traffic, keuze voor ruimtes waar een prioriteit is van een minimale uitvaltijd en waar de hoogst mogelijke duurzaamheid is vereist. Bona Traffic HD Anti-Slip heeft bovendien het voordeel dat het ontwikkeld is om te voldoen aan de hoogste standaards voor slipweerstand op werkvloeren en andere situaties waar vocht op de vloer terecht kan komen. Met zijn hogere frictie is Bona Traffic HD Anti-slip de ideale keuze voor trappen, keukens, verzorgingstehuizen en vergelijkbare locaties. Kenmerken: • Uitstekende slijtvastheid en chemische weerstand • Niet gevoelig voor schoenstrepen • Uitstekende hechtingseigenschappen • Niet-vergelend • ECR1 gecertificeerd (zeer lage emissie) • Biedt meer bescherming tegen per ongeluk uitglijden (R9) • zeer laag VOSgehalte • GreenGuard gecertificeerd

Osmo Voor houten vloeren en trappen binnenshuis die een verhoogde slipweerstand vereisen, biedt Osmo Hardwax-Olie Anti-Slip. Het is een kleurloze afwerking, die door het gebruik van plantaardige ingrediënten een meer harmonieuze uitstraling krijgt. Slipweerstand tot klasse R11 kan worden bereikt (Hardwax-Olie Anti-Slip Extra). Voor buitengebruik biedt de Osmo Terras-Olie Anti-Slip, een zijdematte toplaag voor houten vlonders en trappen die al behandeld zijn met een gepigmenteerde olie. Het bevat een speciaal organisch antislip-additief met hoge dichtheid. Het product wordt gelijkmatig in de olie verdeeld en na droging creëert het een anti-slip effect. Beide producten zijn gebaseerd op natuurlijke oliën en stoten water af. De microporeuze laag zal niet barsten, schilferen of loslaten.

Pallmann

In Duitsland worden de antislip eigenschappen van een vloeroppervlak wettelijk geregeld door de ‘DGUV-Regel 108-003’ van de ‘Deutsche Gesetzliche Unfallversicherung’ (Duitse statutaire ongevallenverzekering). Die lijst vloeren in werkruimtes en werkgebieden op waar gevaar voor uitglijden bestaat. De wetgeving is dezelfde binnen en buiten en geldt ook voor trappen. Vloeren in werkruimtes en werkgebieden waar slipgevaar is, worden altijd gereglementeerd door de hierboven vermelde regel. Over het algemeen is slipweerstand R 9 verplicht. Pallmann biedt een structuurpoeder aan dat kan gebruikt worden in combinatie met de 2-component lak Pall-X 98 Gold, om een slipweerstand R 10 te bekomen, volgens de DGUV-Regel 108-003. De duurzaamheid van een oppervlak met toegevoegd antislip structuurpoeder Pall-X Grip hangt af van de frequentie waarmee de vloer wordt schoongemaakt, het al dan niet veelvuldige gebruik van de vloer en het/ de gebruikte onderhouds- en/of schoonmaakproduct(en). Omdat het structuurpoeder rechtstreeks toegevoegd wordt aan de lak is de toepassing dezelfde als bij lakrenovatie (met, bijvoorbeeld, alle schuurstadia).