De prijs van de industrialisatie

14

Verwoeste natuur

Dankzij de Britse ondernemer John Cockerill gaat ook het Europese vasteland op een industriële manier produceren. Dat leidt tot grote economische voorspoed. En een zwaar beschadigd landschap.

22

Ratrace op de werkvloer

De Russische mijnwerker Andrej Stachanov schopt het tot ‘held van de arbeid’, omdat hij veel meer steenkool produceert dan zijn kompanen. Als rolmodel wordt hij rijkelijk beloond, maar zijn collega’s vinden hem een uitslover.

Voorwoord

Verworvenheden

Nu de gevolgen voor het klimaat zich steeds duidelijker aftekenen, wordt het moeilijk de positieve kanten van de Industriële Revolutie te zien. Nog niet zo lang geleden stond een rokende fabrieksschoorsteen symbool voor vooruitgang. Niet alleen in de ogen van inhalige mannen met hoge hoeden. Socialisten begrepen dat de moderne industrie kon worden aangewend om de levensstandaard van de ‘verworpenen der aarde’ te verhogen, mits zij eerlijk deelden in de opbrengsten.

En het heeft gewerkt. De armoede ís drastisch afgenomen. Eerst in Europa en Noord-Amerika, recent ook in landen als China en India, waar een derde van de wereldbevolking woont. Een wereldbevolking die is geëxplodeerd, doordat mensen gezonder en langer leven.

Hoe inspirerend de klimaatneutrale leefwijze van ‘natuurvolken’ ook is, niemand wil terug naar een soort oertijd, toen mensen rond hun dertigste doodgingen. In de natuur is ook geen plek voor acht miljard jagers-en-verzamelaars. Het is nu de uitdaging om de verworvenheden van de Industriële Revolutie te combineren met een duurzame omgang met de planeet. Bas Kromhout, hoofdredacteur

30 In de greep van Satan

―

Ongekend veel mensen zijn rond 1600 in de ban van de duivel. Ze vertonen uiteenlopend gedrag en geneesheren staan voor een raadsel. Wat is er met deze bezetenen aan de hand?

44 Kohl zet Lubbers een hak

Premier Ruud Lubbers bemoeit zich overal mee. Ook met de hereniging van West- en Oost-Duitsland, tot ergernis van bondskanselier Helmut Kohl. In 1994 volgt de afrekening.

54 Legendarische Turkse overwinning

―

In 1071 verslaan moslims tijdens de Slag bij Manzikert de Byzantijnse christenen. Veel Turken zien dat als einde voor het Byzantijnse Rijk. Maar klopt dat wel?

70 Leidse student droomt van fascisme ―

Jarenlang probeert Sinclair de Rochemont carrière te maken binnen de fascistische politiek en pers in Nederland. Maar tevergeefs. Daarom gaat hij in 1941 aan de kant van de nazi’s meevechten tegen de Russen.

78 Het Rode Schisma

Na de Tweede Wereldoorlog zijn de Sovjet-Unie en de Volksrepubliek China communistische kameraden. Maar eind jaren vijftig slaat de sfeer om en komen de rode broeders lijnrecht tegenover elkaar te staan.

Waarom nu?

Nederland telt 29 grote vervuilende bedrijven. Volgens Milieudefensie doen ze allemaal te weinig om klimaatverandering af te remmen en stoten ze te veel CO₂ uit. Afgaand op hun plannen zijn de bedrijven in 2030 nog niet op de helft van wat nodig is.