C R O S S M E D I A A L
P L AT F O R M
V O O R
D E
O U T- O F - H O M E S E C T O R
volg ons @ www.foodclicks.nl | #twitter/foodclicks.nl | mei 2016 | 5e jaargang nr: 05
Koffie en thee kunnen omzet fors verhogen Thema - Koffie en thee worden kwalitatief steeds beter en ook vaker ingezet om gezelligheid binnen retail te brengen, zoals hier bij boekhandel Dominicanen in een oud kerkgebouw in Maastricht. De markt voor koffie en thee is volop in beweging.
>> @8 t/m 15
Google maakt eten bestellen makkelijker
Nummer twee van Duitsland wil snel doorgroeien
Online omzet groeit; techgigant ziet kansen
Kwaliteitsformule Coffee Fellows wil ook in Nederland koffiecafés openen
Bezorging - De online omzet die
Het is een ontwikkeling waarop
Formulenieuws - Coffee Fel-
en zelfstandig bedrijf dat samen-
supermarkten realiseren loopt
techgigant Google inspeelt. Eind
lows, de Duitse nummer twee na
werkt met Tank & Rast. Ook die
op. Analisten van ABN Amro
mei kondigde Google tijdens haar
Starbucks, wil op korte termijn
laatste is bij onze oosterburen met
verwachten zelfs dat het omzet-
jaarlijkse Google I/O 2016 con-
in Nederland vestigingen openen
een snelle opmars bezig en heeft
aandeel snel groeit van 1,6 nu
gres in Silicon Valley onder meer
langs de snelwegen, op lucht-
ook ambities verder te groeien. Vorig
naar 9 procent in 2025, goed voor
de ‘Google Home’ aan. Een slim
havens en treinstations. Ook
jaar tekende Tank & Rast nog een
een omzet van 3,7 miljard euro.
apparaat dat verbonden is met
hightraffic-locaties zoals shopping
overeenkomst met NS Stations voor
Techgigant Google ziet kansen en
het internet en met apparaten bij
malls en drukke winkelstraten
de inrichting van 22 toiletlocaties op
ontwikkelen apparaten waarmee
mensen in huis. Het moet het brein
worden genoemd als mogelijke
Nederlandse stations.
in een handomdraai eten online
van een huis worden waar mensen
vestigingspunten.
Het Duitse kwaliteitsmerk Coffee
kan worden besteld.
vragen aan kunnen stellen maar
Fellows dat concepten heeft op
die ook opdrachten geeft, zoals
Dit bevestigen bronnen rondom het
Duitse luchthavens en treinstations
een aangename wijze wordt inge-
De online etensmarkt is in ontwikke-
het bestellen van boodschappen
merk aan @FoodClicks. Coffee Fel-
ziet mogelijkheden om, naast Star-
vuld. Volgens insiders gaan er na
ling. Nieuwe bezorgdiensten zoals
of het laten thuisbezorgen van een
lows heeft in Duitsland ruim honderd
bucks, locaties in te richten waar
de zomer dit jaar al enkele locaties
HelloFresh Picnic en Marley Spoon
maaltijd. Doordat het verbonden is
locaties en is daar een snelgroeiend
werken, wachten en ontmoeten op
open.
winnen terrein. Voor de gevestigde
met individuele agenda, e-mail en
orde reden om de inspanningen
telefoon en met allerlei apparaten
rondom online verkoopkanalen aan
en sensoren (Internet of Things)
te scherpen, zo verwachten de
kan het apparaat gebruikers op
analisten van ABN Amro. Pick-up
de hoogte houden bijvoorbeeld
points van AH en Jumbo zijn inmid-
wanneer de boodschappen of de
dels de bekende antwoorden van
maaltijd wordt bezorgd.
de Nederlandse spelers. Maar ook verdere professionalisering leidt tot
Op pagina 16 een discussie
meer gemak voor de consument,
in samenwerking met Marketing-
bijvoorbeeld door snellere en betere
4Results over de ontwikkelingen
bezorging, maar ook door gemak-
van online in Nederland.
kelijker mobiel boodschappen te doen.
>> @16
Picnic wordt gevreesd door de supermarkten >> @7
Kwalitaria start eigen proeftuin >> @16
En verder..... >> @17 Texaco komt met The Upperdog hotdogconcept >> @19 Licht, geluid en geur zorgen voor meer beleving >> @21 Tweedaagse trendtour Foodservice XS in Maastricht >> @23 Events
@02
Nieuws
@Foodclicks mei 2016
@VERTORIAL
BIG nieuws van Hero B’tween
Ambachtelijk bereid in eigen ijskeuken
Scheiwijk voor fijnproevers brengt nu ook ijssalon in tankshop Ambacht – Scheiwijk voor fijnproevers verrast gasten graag. Ook deze
gen hand houdt. “Zo weten we precies
zomer. Met ambachtelijk ijs bereid in de eigen ijskeuken in de shop van het
wat er in gaat. Je hebt een aardbei en
BIG nieuws van Hero B’tween!
tankstation aan de A27 bij Hoogblokland. “We houden graag de kwaliteit in
je hebt een aardbei, als je begrijpt wat
De lekkere granenreep voor
eigen hand.”
ik bedoel.”
tussendoor heeft een nieuwe opvallende verpakking en
Het ijs is sinds enkele weken verkrijg-
keuken waar gasten nog beter de berei-
Sorbetijs
uitstraling gekregen. Hiermee is
baar in de shop van het tankstation,
ding van de producten kunnen zien”,
Ook is Scheiwijk volgens De Wage-
B’tween meer dan ooit de ideale
dat onlangs nog de kleurstelling op het
vertelt eigenaar Ingrid de Wagenaar.
naar op deze manier flexibeler als het
granenreep voor als je nog even
voorterrein gelijk heeft getrokken aan
Verder is de signing verfijnd. “Daarbij
gaat om het samen stellen van het
door moet.
die van de shop. Het tankstation aan de
hebben we nu ook ambachtelijk ijs
assortiment. “We passen het aan op
A27 ligt ter hoogte van Hoogblokland
geïntroduceerd”, vertelt De Wagenaar.
de wensen van de gasten. Bovendien
en was altijd een ESSO, maar wordt nu
Het ijs wordt volgens haar in eigen huis
is het de bedoeling dat we het hele
beleverd door Argos en heeft ook op
bereid. “We hebben er speciaal een
jaar door ijs verkopen. In de winter de
het voorterrein de kenmerkende zwart-
ruimte voor vrijgemaakt, onze ijskeuken.
wat vollere smaken, terwijl in de zomer
witte kleuren gekregen. Behalve de
De medewerkers zijn zwaar in de leer
juist sorbetijs wordt aangeboden.”
vernieuwingen aan de voorkant, is ook
geweest en kunnen nu zelf ijs maken.”
Bij succes wordt het concept ook in
in de shop gewerkt aan een uitbreiding
De reden van deze investering is dat zij
het andere station van Scheiwijk voor
van de keuken. “We hebben een open
de kwaliteit van het ijs graag zelf in ei-
fijnproevers in Eemnes, uitgerold.
B’tween heeft nu een nieuw en opvallend design waarbij ook het merk Hero weer prominent op de verpakking staat. “De verpakking heeft een stijlvolle en modernere uitstraling gekregen”, zegt sr. brand manager Ralf Wijnveldt van Hero Benelux. “Met de eenvoud van het ontwerp wordt de herkenbaarheid in de schappen verder verhoogd.” Met B’tween BIG geniet je van het beste van twee werelden. De basis van de reep bestaat uit diverse graansoorten met daartussen de allerlekkerste ingrediënten. “B’tween BIG geeft je niet alleen dat beetje extra maar stilt tegelijkertijd óók de lekkere trek”, zegt Wijnveldt. “Dat maakt B’tween BIG de ideale reep voor tussendoor.” Een van de eerste Hero introduceerde B’tween in 2002 en was daarmee een van de eerste granenrepen in de Nederlandse schappen. B’tween BIG is sindsdien één van de best lopende tussendoortjes. Niet alleen in de tankshops, maar ook in attractieparken, sportlocaties, scholen, catering en vending. En nu zet Hero met
Restaurateurs binden strijd aan met bookingssites
OERS-systeem moet commissievergoedingen aan banden leggen Horeca – De Nederlandse toprestaurants vrezen een sterke stijging van de
de toekomst. Naarmate de afhankelijk-
provisies en commissies die bookingssites in rekening brengen. Met het in
heid van horecabedrijven groter wordt
Ondersteuning
eigen beheer ontwikkelde bookingssysteem OERS (Ons Eigen Reserverings-
van bookingssites, de kosten alleen
Onder het motto ‘B’tween, de granenreep met lekkers tussendoor’ wordt de
Systeem, red.) willen zij die ontwikkeling een halt toe roepen. Het uiteindelijke maar verder zullen toenemen, zo is de
restyling ondersteund door een tv-spot, abricampagne, activiteiten op de win-
doel? Niet de bookingssites zelf bepalen dan de commissies, maar de topres- verwachting. Gewezen wordt naar de
kelvloer en door middel van sampling op verschillende evenementen.
taurateurs zelf gaan de afspraken maken over de hoogte van de vergoeding.
het verfrissende en modernere design B’tween BIG opnieuw in de spotlights.
hotelleriesector, waar sommige hotels tot dertig procent van hun kamerprijs
B’tween BIG
kwijt zijn aan reserveringssites zoals
• Extra groot
booking.com. De praktijk bij een aantal
• Ideaal voor tussendoor
restaurants nu al is dat zij honderden
• granenreep van haver, gerst en tarwe
euro’s per maand kwijt zijn aan afdrach-
• Bevat geen kleurstoffen en
ten aan één van de bookingssites.
conserveringsmiddelen Het OERS-systeem is bewust toegankelijk opgezet en heeft geen
6 varianten Het Hero B’tween BIG assortiment
Initiatiefnemers Ferry van Houten en Gijs Numan:
winstoogmerk. Ondernemers die er
wordt aangeboden in toonbankdis-
“Oplopende kosten bookingssites zijn doorn in het oog”
mee gaan werken worden tevens eigenaar van het systeem, waardoor
plays á 24 repen van 50 gram en is
de beheerkosten steeds lager komen
er in de varianten Rozijn & Chocolade, Hazelnoot, Pinda & Chocolade,
Vergoedingen betalen voor diensten via
De restauranthouders Ferry van Houten
te liggen naarmate meer ondernemers
Kokos & Chocolade en Cookies.
een bookingssite of bezorgsite zijn de
(Restaurant Het Bosch) en Gijs Numan
zich aansluiten. De reguliere bookings-
afgelopen jaren fors gestegen. Vrijwel
(Restaurant Elkaar), twee van de
sites kunnen hun eigen reserveringen
Nieuw
elke aanbieder in de horeca heeft er
initiatiefnemers, gaan met zo’n honderd
blijven doen via een ‘achterdeur in het
Voor de kleinere trek is er ook een
mee te maken of het nu gaat om bestel-
toprestaurants met het nieuwe systeem
systeem’. “Alleen dan wel tegen onze
23 grams variant in de smaak Pure
lingen of reservering. Bij OERs gaat het
starten. Nog voor het einde van het jaar
afgesproken tarieven,” laat Van Houten
Chocolade. B’tween Pure Choco-
om reserveringen. Het systeem werd
komen daar nog zo’n honderd restau-
weten. Voor de ondernemers verandert
lade heeft slechts 104 kcal en wordt
onlangs in restaurant Aan de Poel in
rantbedrijven bij. Echt krachtig acht Van
er feitelijk weinig, omdat het gaat over
alléén in out-of-home verkocht. Deze
Amstelveen gepresenteerd aan een
Houten de positie van de groep pas als
een technisch reserveringssysteem dat
verpakking wordt aangeboden in een
kleine honderd – veelal – toprestaura-
er zo’n vijfhonderd topbedrijven bij zijn
inzetbaar is voor iedereen en op elke
toonbankdisplay van 12 repen van
teurs.
aangesloten en daarom is hij in druk
website. De restaurateurs kunnen dus
overleg met verschillende samenwer-
hun eigen ‘look & feel’ op de website
Het initiatief voor het nieuwe systeem is
kingsverbanden binnen de Nederlandse
behouden, alleen wordt bij het maken
Meer informatie:
genomen door een groep ondernemers
tophoreca. De ondernemers zijn hun
van een reservering de gegevens
Hero Benelux
binnen de inkoopcoöperatie CAN, waar
initiatief gestart omdat de alsmaar
ingevoerd in een centraal systeem. Ho-
Postbus 3243, 4800 DE Breda
veel toprestaurateurs bij zijn aangeslo-
oplopende kosten die de verschillende
recaondernemers verwachten dat dat in
Tel: (076) 579 80 00
ten. De initiatiefnemers hebben het sys-
bookingssites in rekening brengen hen
de nabije toekomst tachtig procent van
E-mail: fieldsales@hero.nl
teem na een testfase ook ter beschik-
een doorn in het oog is. Bovendien ma-
de horecareserveringen online worden
Website: www.hero.nl
king gesteld voor andere ondernemers.
ken zij zich zorgen over de afdrachten in
geboekt.
23 gram.
Nieuws
@Foodclicks mei 2016
@03
Foodformule opent snel verschillende vestigingen
Bidvest Deli XL nieuwe distributiepartner La Place Groothandels – Groothandel Bidvest Deli XL belevert vanaf 1 juli alle La
commerciële relatie met haar
Place-vestigingen in Nederland. Bidvest Deli XL is de opvolger van HAVI
leveranciers, HAVI voert uit; zowel
Logistics en Vroegop-Windig. De distributeur kan meteen flink aan de bak,
operationeel als financieel”, werd
La Place zou naar verluidt namelijk verschillende gesloten vestigingen weer
toen gemeld. Naast HAVI werden
heropenen.
de La Place-vestigingen ook door Vroegop-Windig beleverd. Nieuwe zaken Bidvest Deli XL kan meteen flink aan de slag bij La Place. De keten heropent volgens bronnen namelijk snel enkele gesloten vestigingen in Zwolle, Groningen en Nijmegen. Ook krijgt de keten het huurcontract van de La Place op het Designer Outlet Center in Roermond in handen vanaf 21 november. Het
La Place kan nog niets zeggen over
kondigden namelijk in maart 2015,
is daar al gevestigd, de zaak kan
de nieuwe samenwerking met Bid-
net een jaar geleden, de samen-
daarmee worden gecontinueerd.
vest Deli XL. Wel is duidelijk dat de
werking aan. “Het bedrijfsmodel
Verder meldden verschillende
keten op zoek was naar een partner
van HAVI ondersteunt volledige
insiders dat het hoofdkantoor van La
met een breed netwerk, die snel
eigen inkoop door haar klanten,
Place verhuist naar Hilversum. La
kan schakelen. De overstap naar
zonder dat deze zich hoeven te
Place wil over de openingen en de
BIdvest Deli XL is enigzins opval-
bekommeren over de dagelijkse
verplaatsing van het hoofdkantoor
lend. La Place en HAVI Logistics
uitvoering. De klant beheert de
nog niets kwijt.
Stille revolutie De afgelopen jaren hebben een stille revolutie op gang gebracht. Zonder enige uitzondering is iedereen binnen de foodwereld aan de slag gegaan met het verbeteren van de kwaliteit van het aanbod en de service. Tenminste de bedrijven die hebben besloten door te willen. Bedrijven die nog op het oude spoor zitten, kunnen binnen afzienbare tijd het licht uitdoen en de deur op slot draaien. Betere prestaties neerzetten op alle fronten vraagt om continue training van medewerkers en verdere aanscherping van het productaanbod. Personeel moet vriendelijker en gastvrijer en het aanbod moet worden geoptimaliseerd. Producten moeten verser zijn, van de hoogwaardige ingrediënten moet de afkomst bekend zijn en de basisproducten moeten bij voorkeur uit de buurt komen, want daarmee wordt het milieu geholpen. Zo is de kwaliteit van koffie en thee, broodjes, maar ook van de hamburgers en andere producten omhoog geschoten de afgelopen jaren. Ontwikkelingen die op hun beurt ook weer een revolutie in de keten betekenen. Leveranciers moeten immers de intrinsieke waarde van hun producten aanpassen, nieuwe distributiemethoden bedenken en verdienmodellen veranderen. Kortom, voor leveranciers is er veel werk aan de winkel. Dat dergelijke processen niet van de ene op de andere dag zijn te realise-
Horecabedrijf Cox & Co halveert bijna door beëindiging
ren mag duidelijk zijn. Zowel ondernemers als leveranciers en groothandel
‘Horecazaken in Designers Outlet Roermond naar HMSHost’
aan moeten passen? Kiezen voor het één, maakt het andere vaak lastig. Vooral
worstelen daarnaast ook met de vraag wat en hoe ze hun bedrijf en producten als in dat laatste op dit moment nog het geld wordt verdiend. De worsteling om in de huidige tijd een juiste keuze te maken, merk ik tegenwoordig volop. Iedereen ziet het tempo van veranderingen groeien, maar daarmee is nog niet duidelijk op welke trein je moet springen. Vooral niet als het eindstation nog onbekend is. Veel duidelijker is het voor de bedrijven zonder geschiedenis.
Horeca – Cox & Co, de exploitant van vier horecazaken in de Designers
zou ook in gesprek zijn om de 130
Zij kiezen hun koers en gaan van start. En lopen onderweg de dingen net iets
Outlet Roermond halveert bijna door de beëindiging van het contract
medewerkers over te nemen, waar-
anders, dan wordt de koers bijgesteld.
met McArthurGlen, uitbater van het Limburgse outletcentrum. Het
voor Wim Cox collectief ontslag heeft
15-jarige contract dat ondernemer Wim Cox heeft met McArthurGlen
aangevraagd.
loopt op 21 november af. HMSHost, bekend van verschillende foodfor-
Voor de bedrijven met een geschiedenis is proberen de enige optie. Dat vraagt om een management die het aandurft uit te zoeken of iets werkt of niet, of een
mules op Schiphol, is gevraagd de exploitatie over te nemen omdat de
Met de Designers Outlet Roermond
product aanslaat of niet. Afwachten is geen optie. Want wie wil groeien en
formules een meer internationale uitstraling moesten krijgen.
breidt HMSHost de activiteiten uit naar
winnen, zal proactief moeten ondernemen. Daarom heb ik zoveel waardering
andersoortige locaties dan luchtha-
voor de stappen die Kwalitaria zet met een eigen winkel, die als proeftuin gaat
vens en treinstations. Een woordvoer-
dienen voor de aangesloten ondernemers. Daarom ook heb zoveel waardering
der wil dat niet hardop bevestigen,
voor bedrijven als Leen Menken en Muller die hun logistieke kracht vernieu-
maar spreekt van het verbreden van
wend inzetten, een Jumbo die, ondanks alle hobbels, met La Place de weg
de scoop naast luchthaven en treinsta-
voorruit vindt en voor die ondernemers die een duidelijk onderscheidende
tions naar zogenoemde ‘feeling good
richting kiezen en wegkruipen uit het midden. En wat te denken van de stappen
on the move’-locaties.
die Bidvest Deli XL, Sligro, Vermaat en HMSHost momenteel zetten? Er zijn genoeg goede voorbeelden in de foodservicesector te noemen van bedrijven
Zuur
die zich klaarmaken voor de nieuwe toekomst, beduidend meer in ieder geval
Cox & Co is van het begin betrokken
dan binnen retail.
geweest bij de ontwikkeling en start van Outlet Roermond. Directeur-eige-
Steffen van Beek
Bufkes is een shopconcept van Bourgondisch-lekkere snacks
naar Wim Cox laat weten dat hij het
Reageren op deze opinie? Mail naar steffen@foodclicks.nl
met een Limburgse signatuur
zuur vindt dat, ondanks zijn plannen, hij ook geen gelegenheid krijgt om
Het Limburgs horecabedrijf Cox & Co
vestigen of zij de partij zijn die de
runt sinds 2001 vier horecazaken in
locaties gaat exploiteren, maar dat
het outletcentrum in Roermond: een
is vooral omdat er nog niet formeel
Bufkes Outlet, Segafredo, Piet Friet
een handtekening is gezet, want
en café DE. Volgens McArthurGlen
Wim Cox laat weten tegenover @
voldoen die formules niet meer aan
FoodClicks dat hij een afspraak heeft
het internationale karakter van de
staan om de activiteiten, inclusief de
outletcentrum voor merkfabrikanten.
130 personeelsleden over te dragen.
McArthurGlen heeft 21 outlets in
Volgens Robin Stevens, directeur van
Europa.
Outlet Roermond waren er meerdere kandidaten voor de exploitatie. “Maar
HMSHost wil op het moment van
het is vrijwel zeker dat we verder gaan
afsluiten van deze editie niet be-
met HMSHost”, zegt hij. Het bedrijf
horecalocaties te mogen exploiteren bij de nieuwe uitbreidingsplannen. Het outletcenter gaat namelijk fors uitbrei-
COMMENTAAR
den, waarbij ook is voorzien in een
tot 21.00 uur en een Döner. Outlet
een drietal verblijfshoreca op Utrecht
groei van zo’n 1500 vierkante meter
Roermond wil na de uitbreiding het
Centraal. HMSHost wordt daarnaast
horeca. Wie dat wel gaat invullen is
grootste outletcenter worden van
genoemd als belangrijkste kandidaat
onduidelijk. La Place, dat een vestiging
Europa.
voor de overname van nog enkele foodformules op de stations, die nu
heeft op een huurcontract van Cox & Co, neemt dit contract over en opent
Verblijfshoreca
nog door NS Retail worden geëx-
een tweede eigen vestiging. Ook is
HMSHost nam recent een tweetal
ploiteerd, maar waarvan duidelijk is
bekend dat HMSHost een Starbucks-
formules over van NS Retail, de
dat de NS daarvan af wil, omdat het
vestiging gaat openen, mogelijk het
exploitant van de winkels op de Ne-
bedrijf zich wil richten op de kern-
nieuwe Eveningsconcept omdat het
derlandse stations, te weten Burger
activiteiten namelijk het vervoer van
outletcenter de openingstijden verruimt
King en La Place, en opende recent
reizigers.
NIEUW: NOODLE STICKS N O O DLE STIC K PA D TH AI
N O O DLE STIC K SW EET & SOUR
N O O DLE STIC K TERIYA KI
ONTDEK ONZE NOODLE STICKS
IN 3 SMAKEN
— — — —
Uniek: Aziatisch wokgerecht als fingerfood Handige porties in 3 regionale noedelspecialiteiten Verfijnde smaken, traditionele bereiding, met de hand gerold Ultiem gemak: kant-en-klaar, te bereiden in de oven
WWW.SALOMON-FOODWORLD.COM
| +31 (0)88 - 995 35 49
VRAAG EEN GRATIS SAMPLE AAN OP DE WEBSITE
Nieuws
@Foodclicks mei 2016
Samenwerkingsovereenkomst borgt principes NFC
Bart’s Retail lanceert eigen geschillenregeling Geschillenregeling – Niet de nieuwe Nederlandse Franchise Code (NFC),
dan voor franchisenemers. “Een
maar een eigen samenwerkingsovereenkomst met de geschillencommissie
ander minpunt is dat de Code een
vormt de basis van het voorkomen van mogelijke toekomstige geschillen bij
groot aantal open normen bevat,
Bakker Bart.
die voor verschillende interpretaties
Dit zegt Jan-Joris Heling, Manager
samenwerkingsovereenkomst borgt
Juridische Zaken bij Bart’s Retail.
de meeste principes van de NFC al.
Hij is niet tegen de NFC, verduide-
De samenwerkingsovereenkomst en
lijkt Heling, maar ziet wel graag een
de geschillencommissie bieden voor
Code die werkzaam is en niet on-
ons een waarborg om samen met
nodig in ondernemerschap beperkt.
onze franchisenemers de toekomst
“Bij Bakker Bart worden mogelijke
in te gaan.”
toekomstige geschillen voorkomen door de onlangs met de franchise-
Verplichtingen
nemersvereniging Bart’s Franchise
Heling vindt overigens een minpunt
Orgaan gesloten samenwerkings-
van de huidige NFC dat er veel
overeenkomst. Deze voorziet in
meer (en verdergaande) verplichtin-
een eigen geschillencommissie. De
gen voor franchisegevers formuleert
vatbaar zijn.” De manager Juridische Zaken van Bart’s Retail vindt dan ook dat de Code nog onvoldoende duidelijkheid verschaft. Hij is niet de enige, blijkt uit een rondgang van @FoodClicks langs verschillende partijen in de franchisesector. Het Vakcentrum daarentegen is wel content met de inhoud. Patricia Hoogstraaten: “Er wordt helder uiteengezet wat er verwacht wordt vanuit franchisegevers en zolang
@05
Echt! Anders klopt het niet (meer)… Ik was recent op bezoek bij een van de vele foodfestivals met foodtrucks. Enthousiast liep ik naar binnen, klaar om verrast te worden door originele aanbieders van eten en drinken. Altijd een feest om creativiteit in het aanbieden van eten en drinken te zien, gevoed door de eigenheid van mensen. Al snel bekroop me een gevoel van teleurstelling, toen ik zag dat er een aantal foodtrucks waren die door A-merk fabrikanten verzonnen waren. Mijn festivalgevoel was verpest! Het was niet echt, en dan klopt het niet meer. Echtheid In de tijd waarin we leven is ‘echtheid’ een belangrijke kernwaarde. Of iets ‘echt’ is is steeds vaker bepalend of we het aantrekkelijk vinden. Als iets niet echt is levert dat afkeur op. Als iets echt is kunnen we ons ermee verbinden. En het is het verbinden dat in de tijd waarin we leven cruciaal is. In het tijdperk van verbinden zoeken we zaken in ons dagelijks leven die dichtbij onszelf liggen. We associëren ons niet graag met zaken die niet kloppen. Marketing zoals het ‘vroeger’ was In de laatste decennia zijn we opgevoed met marketing waarbij we werden verleid door prachtige verhalen en prachtige acteurs. Glimmende tanden,
partijen zich daaraan houden is er
witter dan witte was, bekende mensen die bepaalde producten gebruiken,
niets aan de hand.” >>@22
oogverblindende schoonheden die hun haar wassen met de juiste shampoo… We zijn er allemaal ingetrapt. Marketing was bedoeld om veel producten te
More2Market onderzoekt zondagopening cafetaria
‘Het is een symbiose’
verkopen en dat deden merken door zich mooier voor te doen dan ze zijn. Transparantie en geloofwaardigheid Die tijd is voorbij. We leven in een tijd waarin transparantie het toverwoord is. Zeker als het gaat om eten en drinken is echtheid van cruciaal belang.
Omzetontwikkelingen – Heeft de zondagopenstelling van supermark-
vaak een kat. Gepensioneerden
Langzaam maar zeker wordt dat een basisvoorwaarde voor al het aanbod.
ten invloed op de omzet van de cafetaria? Rien de Koning van More-
hebben juist vaker een hond”, weet
Informatie en transparantie over herkomst en productsamenstelling.
2Market onderzocht het. Zijn conclusie: de lokale supermarkt en lokale
De Koning. Uit verder onderzoek
Geloofwaardigheid is daarbij een belangrijk element. Past wat ik als merk
cafetaria kunnen zomaar elkaars omzet versterken.
van hem blijkt ook dat mensen die
of aanbieder claim bij wie ik ben. Dat wordt tegenwoordig door anderen
op zondag boodschappen doen ook
beoordeeld!
Er zijn steeds meer supermarkten
De zondagomzet lijkt daarmee
vaak naar de cafetaria gaan. “De
op zondag open. De totale omzet
vooral een verschuiving te zijn naar
relatie is daarmee aangetoond, niet
Rol van A-merken
van de supers op die dag is dan
de zondag ten koste van de andere
of deze positief of negatief werkt.”
Voor A-merken lijkt het op sommige vlakken heel moeilijk om aan deze nieuwe
ook gestegen van 0,4 miljard euro
dagen.”
Gemak dient de mens in combinatie
verwachting te voldoen. Het concept ‘A-merk’ stamt nog uit de vorige eeuw
in 2010 (1,2% van de totale omzet)
met voldoende geld en gebrek aan
en kan bijna niet echt zijn, zo is een veronderstelling die leeft bij een grote groep mensen. Tegelijk geeft het op een aantal vlakken juist veel vertrouwen
naar 1,2 miljard euro in 2014. In
Consumptiepatroon
tijd pleiten ook voor het logische
2015 is de omzet zelf opgelopen
De oorzaak van de druk op het
verband tussen én het vaak naar
aan consumenten. Een moeilijke spagaat waar de schijn vaak tegen is op dit
naar 1,5 miljard euro (4% van de
cafetaria lijkt volgens De Koning
het cafetaria gaan én het gebruik
moment. En daarom moeten A-merken harder hun best doen.
totale omzet). Maar is deze ontwik-
veel meer te liggen in een veran-
maken van de zondagsopening.
keling de oorzaak van de druk op
derend consumptiepatroon. “Die
De Koning: “Het gelijk opgaan van
Geen valse beloften
de omzet van cafetaria’s? Immers
bevinding sluit ook veel meer aan
gebruik maken van de zondagsope-
Het begint bij het nalaten van valse beloften. Dat kan echt niet meer!
de zondagopening haalt een 1
bij de feiten van de avondopening.
ning en gelijktijdig toch vaak naar
Communicatie over de productsamenstelling moet in lijn zijn met de inhoud. A-merken hebben aangetoond hierin hardleers te zijn. Bepaalde aspecten
miljard meer omzet naar zich toe
Namelijk vooral het contrast tussen
het cafetaria gaan past daarnaast
in een periode van vijf jaar. En in
werken en niet-werkenden is bij de
prima bij de doelgroep van jonge
dezelfde periode van 2010 naar
avondopening groot. Zo besteden
tweeverdieners en eenpersoons-
2015 is het cafetariaomzet met een
tweeverdieners bijna een vijfde
huishoudens. Van een direct nega-
100 miljoen euro gedaald, stelt De
van hun supermarktuitgaven in de
tief effect van de zondagopening op
Koning. “De conclusie dat de groei
avond. Bij gepensioneerden is dat
de cafetariaomzet is dan ook op zijn
van de supermarkt ten koste gaat
maar 3 procent. Aan bepaalde pro-
zachtst gezegd een conclusie is die
van het cafetaria is te kort door de
ductgroepen is ook goed te zien dat
kort door de bocht is. Het is eerder
bocht. Namelijk de supermarkt-
werkenden na zes uur over de vloer
een symbiose waar de nabijheid
omzet in totaliteit stijgt maar met
van supermarkten komen. Zo wordt
van lokale supermarkt en lokale
iets meer dan 1 procent waar de
kattenvoer in de avonduren goed
cafetaria zomaar elkaars omzet
zondagomzet met 20 procent stijgt.
verkocht. Tweeverdieners hebben
zouden kunnen versterken.”
sterk benadrukken die goed uitkomen, maar eigenlijk niet helemaal kloppen is een eigenschap die illustreert dat de ‘oude marketing’ nog dominant aanwezig is bij bepaalde bedrijven. Heel gevaarlijk omdat je tegenwoordig dan snel het risico loopt om helemaal af te doen. Nieuwe authenticiteit Merken moeten in mijn beleving op zoek naar nieuwe authenticiteit. Wat past bij wie ik ben als merk en hoe kan ik dat transparant en geloofwaardig uitdragen? En hoe past dit bij de identiteit van de mensen die zich met mijn product willen verbinden: de aanbieders en de consumenten van eten en drinken. Deze nieuwe authenticiteit vraagt om goede zelfkennis en creativiteit. Bovenal vraagt het om eerlijk te blijven naar jezelf en daarmee naar de kopers van je product. In deze tijd is het belangrijker dan ooit om ‘echt’ te zijn. Hierbij is het cruciaal je niet mooier voor te doen dan je bent. Daar prikken mensen doorheen
Het overzicht laat zien dat naarmate je vaker naar het cafetaria gaat, je minder vaak DDW (doordeweeks) overdag je boodschappen doet, en juist vaker DDW ’s avonds of op zondag. En tevens blijkt dat vooral jongeren dit doen. Onder de 30 jaar haalt meer dan 25% van zijn boodschappen ’s avonds en meer dan 10% op zondag, resp. 5x zoveel en twee keer zoveel als de groep ouder dan 60 jaar.
en ben je verder van huis dan je wilt. Ga op zoek naar jouw (vernieuwde) echtheid en laat dat je fundament zijn. Anders klopt het niet meer voor jou, en daarmee zeker niet voor de mensen die je wilt bereiken! P.S. Wil je meer lezen over het dilemma ‘vernieuwen’ versus ‘verbeteren’, dan raad ik je aan het boek van Rob Adams met de titel ‘Versus’ te lezen. Wil je meer weten over The Out of Home Company kijk op www.oohcompany.com of mail mij op rob@oohcompany.com.
Onze nieuwe drinkbeker! Veel duurzamer*
BOERenLAND zit vanaf nu in een handig pakje. Net zo veel. Net zo lekker. *De Carbon Footprint zal t.o.v. de huidige drinkbeker met meer dan 50% verlaagd worden / gemaakt van karton met FSC keurmerk / gemaakt met Biobased plastic.
Bezorging
@Foodclicks mei 2016
@07
Bezorgdienst vergroot vooral aandeel online foodbestellingen
Online supermarkt Picnic zoekt groei en breidt uit naar Utrecht Bezorging – Ze groeien hard en worden gevreesd door supermarktondernemers, maar wie met online supermarkt Picnic praat, ziet toch vooral het avontuur van een aantal ondernemers dat bezig is met een start-up. Weliswaar eentje met een enorme groeipotentie, maar vooralsnog geconcentreerd rondom Amersfoort. Met de recente sprong naar Utrecht maakt Picnic duidelijk dat het hen wel serieus is.
Picnic is een initiatief van vier ondernemers: internetondernemers Joris Beckers en Frederik Nieuwenhuys waren de eigenaren van Fredhopper, de ontwikkelaar van personalisatiesoftware voor webwinkels, Bas Verheijen is voormalig marketingdirecteur van Albert Heijn en C1000 en Michiel Muller stond eerder aan de wieg van de onbemande tankstations Tango en ANWB-concurrent Route Mobiel. Niet de minsten dus. Picnic levert alle boodschappen, van dagverse producten als brood, groente en vlees tot A-merken. De klant bestelt zijn boodschappen met
Michiel Muller: “Onze logica is dat als mensen online wel mode kopen, waarom zouden ze dan
behulp van een app, waarmee hij
niet online boodschappen doen?”
door de afdelingen ‘swipet’. Betaling vindt in de app plaats, zodat bij aflevering van de boodschappen geen
pen elektrische wagentjes. De klant
toen de initiatiefnemers zagen dat
eens dagen aan versheid winnen in
Bezorging per wijk
pinpas nodig is. Picnic geeft volgens
kiest zelf welke rit het beste uitkomt
er in Nederland steeds meer online
de keten. Dat zien we ook terug; het
Alle artikelen worden ’s ochtends
mede-initiatiefnemer Muller vooral
op vooraf bepaalde dagen en weet
werd gekocht, alleen de online-
vertrouwen in versproducten online
in het eigen dc in Nijkerk gepickt
een boost aan het online bestellen
met de recent geïntroduceerde
aanschaf van dagelijkse boodschap-
is fors gestegen.” Het assortiment
en in speciale frames klaargezet.
van boodschappen. En in die markt
boodschappenradar tot op de
pen bleef daarbij ver achter. Muller:
van Picnic is sinds de start sterk
Vervolgens worden de frames met
is voor iedereen ruimte.
minuut precies hoe laat de bezorging
“Het percentage online boodschap-
gegroeid. “Samenstelling van het as-
de mandjes van de consumenten
plaatsvindt. Dankzij de innovatieve
pen lag op circa 1 procent, nu heeft
sortiment vindt in samenspraak met
op de lokale hubs in Amersfoort
Specialisten
distributiemethode en de samenwer-
10% van de huishoudens in de
onze klanten plaats,” aldus Muller.
en nu ook in Utrecht overgezet op
Met een team van dertig specialisten
king met supermarktorganisatie Boni
omgeving Amersfoort bij ons be-
“En met onze fijnmazige en duur-
de elektrische autootjes voor de
is er in alle stilte gewerkt aan de
in Nijkerk, die inkoopt via Superunie,
steld. Onze logica is dat als mensen
zame stadsdistributie kunnen we
fijnmazige distributie naar de klant.
nieuwe distributiemethode die Picnic
zijn de prijzen van de boodschap-
online wel mode kopen, waarom
onze logistiek ook openstellen voor
De bezorging gebeurt per wijk en er
hanteert. De online supermarkt
pen laag en kan de bezorging gratis
zouden zij dan niet online dagelijkse
anderen. Bepaalde streekproducten
rijden dus vele Picnic autootjes op
brengt de bestelde boodschappen
plaatsvinden.
boodschappen willen aanschaffen?
of kleinere leveranciers, zoals Sam-
hetzelfde moment door de wijk heen.
Zeker omdat wij de kwaliteit van de
bal Bert, kunnen we op die manier
producten hoog houden en ook nog
eenvoudig meenemen.”
zonder onnodige tussenschakels in de wijk rond met speciaal ontwor-
Het idee voor Picnic werd geboren
De planning wordt uitgevoerd in Amersfoort. “Het zijn allemaal jonge mensen, die met ons meedenken hoe dingen efficiënter en beter kunnen”, zegt Muller. “Het oplossen van problemen, zien zij als hun eigen uitdaging. Dat werkt voor ons gemakkelijk. We hoeven ons hoofdzakelijk bezig te houden met de verdere uitbreiding van ons verzorgingsgebied en ons te richten op klantwensen. In de toekomst is het denkbaar dat wij de retouren van Wehkamp meenemen, bijvoorbeeld. Om de rit efficiënter te maken. En om klanten te ontzorgen. Inmiddels hebben we klanten die twee maal per week be-
De online supermarkt brengt de boodschappen zonder
Picnic startte de bezorgservice in Amersfoort, maar breidt nu
tussenschakels in de wijk rond
uit naar Utrecht
stellen, dus de frequentie waarmee we langskomen, loopt op. Zeker in de toekomst neemt dit een verdere vlucht, denken wij”, aldus Muller.
@08
Koffie & thee
@Foodclicks mei 2016
Volop kansen om met koffie en thee omzet en rendement te verhogen
Koffie, het verse vloeibare goud
Convenience – Koffie en thee zijn in Nederland ongekend populair. Elke
snelle opmars door. Formules als
Stappen
Bonjour shopconcept aan de A2 bij
zichzelf respecterende locatie buitenshuis heeft een koffie- en theevoor-
Starbucks, Doppio en Coffee Com-
Loop een willekeurig tankstation
Hoofddorp. Een loungehoek biedt
ziening. De vraag is hoog en de ontwikkelingen gaan razendsnel. Maar
pany openen in hoog tempo nieuwe
binnen en koffie is nergens ver weg.
hier drie Illy koffie-automaten die kof-
kansen zijn er met koffie en thee ook. In de zorg, binnen bedrijven, in de
vestigingen en trekken veel jong
BP is al jaren actief met het Wild
fiespecialiteiten schenken en waarbij
tankshops en zeker ook in de horeca. Met de juiste invulling en beleving
publiek. In tankstations, in bedrijven
Bean Café, Shell schenkt koffie
contactloos kan worden afgerekend.
valt er met goede koffie en thee nog veel winst te behalen.
en in ziekenhuizen is eveneens een
onder de vlag van deli2go, Total
Degene die nog een stapje verder
inhaalslag aan de gang en wordt De Nederlandse horeca heeft schit-
cialiteiten die worden bekroond
vooral koffie op een steeds hoger
terende voorbeelden van topkwa-
met hippe latte art. Steeds meer
niveau gebracht. Terecht, want de
liteit koffie- en theevoorzieningen.
restaurants en cafés zetten bijzon-
locatie die meer beleving creëert
Met de mooiste apparatuur maken
dere theeën op de menukaart en
en traffic genereert kan met goede
professionele barista’s op wens
theehuizen zijn er ook al. Daarbij
koffie en thee zijn omzet fors ver-
van de klant fantastische koffiespe-
maken de koffiewinkelketens een
hogen.
De Rolls Royce als eyecatcher Wanneer traditie en ervaring wordt gecombineerd
‘
‘We kijken hoe we voor de juiste beleving en invulling van die momenten kunnen zorgen’
met innovatie dan is het resultaat de Victoria Arduino
werkt in hun Café Bonjour samen
wil gaan kan terecht in de bakery.
388 Black Eagle, de officiële wedstrijdmachine van
met Douwe Egberts en Texaco
Hier bereidt een barista met verse
het World Barista Championship.
schenkt de espresso van Lavazza.
bonen van Pelican Rouge uit de mo-
Deze espressomachine is baanbrekend door haar
In Shell tankstation Haarrijn aan de
dieuze Cimbali een koffie naar wens
ontwerp, hoogwaardige materialen en technologie
A2 bij Breukelen heeft koffieketen
van de klant.
en voor horecabedrijven die kwaliteit van het
Starbucks Neerlands eerste ves-
koffieproduct op de eerste plaats zetten. De Black
tiging in een tankstation geopend.
Tony’s
Eagle is een echte eyecatcher. Nu is hier het nieuwe
Groothandel Lekkerland opereert
Dit voorjaar verraste De Haan
type VA 358 White Eagle aan toegevoegd. Zowel de Black Eagle als de White Eagle zijn de Rolls Royces onder
in ruim driehonderd tankstations
Minerale Oliën in twee onbemande
de professionele espressomachines en openen alle deuren in de wereld van koffie. De espressomachines zijn
met het koffieconcept Piacetto. Hoe
tankstations in Dordrecht en
leverbaar via koffiebranderij Mocca d’Or.
belangrijk koffie voor een tanksta-
Eindhoven met het concept Tony’s.
tion is, toont Total Aurora in haar
Ook hier staat topkwaliteit koffie
Koffie & thee
@Foodclicks mei 2016
@09
centraal. Zelfs een professioneel
shop transformeert koffie tot speer-
koffiehuis kan in kwaliteit moeilijk
punt van de shop. Met gemiddeld zo’n
wedijveren met die van Tony’s. Die
2,4 koppen koffie per dag behoren de
kwaliteit wordt geborgd door de
Nederlanders tot de grootste koffie-
samenwerking met CoffeeLab van
drinkers ter wereld en op de weg is
Koffiebranderij Mocca d’Or heeft Santas Koffie over-
barista Jeroen Veldkamp. CoffeeLab
de behoefte aan koffie onverminderd
genomen. Na de laatste jaren autonoom een stevige
zorgt voor de juiste bonenmelange,
groot. Een grote markt waarin de ont-
groei te hebben gekend, versterkt Mocca d’Or hiermee
de correcte instellingen van de
wikkelingen snel gaan en waarin volop
haar positie in de out-of-home koffiemarkt. Santas Koffie
apparatuur en de training van het
wordt geïnnoveerd en geïnvesteerd.
is een MVO koffieconcept met kwaliteitskoffies voor op
personeel. Haan wil het concept
Verse bonen, meer variëteiten en ver-
het werk en in de horeca. Alle koffies zijn verpakt in
Tony’s verder uitrollen in Nederland.
se melk zijn onlosmakelijk verbonden
trendy blikken en houten kratten. Deze materialen worden
In Esso tankstation De Buunder-
aan het succes van een koffieconcept.
keer op keer hergebruikt, zijn makkelijk afsluitbaar, handig
kamp aan de A12 bij Ede opende
Het is nog maar een paar jaar geleden
en tijdbesparend in gebruik en perfect vormgegeven
Douwe Egberts in mei de eerste D.E
dat instantkoffie rijk vertegenwoordigd
om het gebrand product in te bewaren. Santas Koffie is
Coffee Kitchen van Nederland in een
was door het gemak en de kostprijs.
een topkwaliteit koffiemerk, biologisch en Fairtrade gecertificeerd. Met Santas Koffie heeft Mocca d’Or een mooi
tankstation. De D.E Coffee Kitchen
Door de veranderde voorkeur van de
ankerpunt in Rotterdam en omgeving voor bedrijven en horeca.
biedt hier twee high tech machines
consument draait het nu steeds vaker
waar de consument zelf hoge kwa-
om bonenkoffie, per kopje vers bereid
Mocca d’Or versterkt positie met Santas Koffie
liteit koffiespecialiteiten kan zetten
en van hoge kwaliteit. Daarbij wordt
van verse bonen. In het concept,
beleving steeds belangrijker. Anno
dat Douwe Egberts ontwikkelde
2016 draait het om de koffie en de
voor in kantoren, zijn de bezoekers
machine, om beleving creëren, om
Op het gebied van koffieconsumptie is Nederland de
zélf de barista. Met plekken om te
waarde toevoegen en om het inspelen
nummer 1 van de wereld. Uit onderzoek van Euromonitor
zitten, biedt D.E Coffee Kitchen hier
op de behoeftes van de consument.
blijkt dat de Nederlandse consument met gemiddeld 2,4
een plek waar bezoekers kunnen
Nederlander grootste koffieleut ter wereld
koppen koffie per dag ’s werelds grootste koffieleut is.
ontspannen en kunnen genieten van
Begrijpen
Op jaarbasis is dat circa 150 liter koffie per persoon. We
goede koffie en thee.
Succesvol zijn met koffie begint
worden op de voet gevolgd door Finland, Zweden en De-
volgens marketing director Sander
nemarken. De Verenigde Staten, het land van Starbucks,
Omrijden
van der Linden van Jacobs Douwe
zit met gemiddeld 0,9 kopjes koffie per dag wereldwijd
Koffie is een van de meest belang-
Egberts Professional Benelux door
gezien in de middenmoot. Volgens Douwe Egberts drin-
rijke klantentrekkers in een tanksta-
als ondernemer je consument te
ken 4 van de 5 Nederlanders dagelijks koffie en/of thee.
tion. Het is ook een van de weinige
begrijpen. “Wat verwacht hij? Welke
23% drinkt meer dan vijf koppen koffie per dag; 39%
producten waar de automobilist
inzichten heb je over de momenten
tussen drie en vijf koppen per dag.
bewust naartoe gaat, ja zelfs voor
en behoeften van die consument,
omrijdt. Van onderdeel van de tank-
of dit nu werknemers of gasten
@VERTENTIE
Kwaliteitskoffie in de horeca. Dat is onze passie, daar staan wij voor.
DE koffie sPECIALIST VOOR HORECA
De branderij van Mocca d’Or heeft een lange traditie in het ambachtelijk branden en aan de man brengen van kwaliteitskoffie. In 1930 begonnen als Algra koffie in Zwolle, heeft het zich ontwikkeld tot een toonaangevende top 10 speler in de Nederlandse koffiemarkt. Mocca d’Or brandt de mooiste koffiesoorten voor de horeca volgens de Slowroast methode. Zo komen de smaak en het aroma het best tot hun recht. Voor de optimale koffiebeleving heeft Mocca d’Or verschillende uitgekiende koffieconcepten. Mocca d’Or investeert in haar ambitie om het totale koffieproduct binnen de horeca naar een hoger level te tillen en ultieme koffiebeleving te bieden! Met de beste machines van Nuova Simonelli en Victoria Arduino, prachtig servies, uitstekende service en een compleet ‘around the cup’ assortiment kunt u koffie presenteren waar u trots op bent.
Koffieconcepten waar we trots op zijn
SLOW ROAST
Naast het prachtige Mocca d’Or koffieconcept, zet Mocca d’Or in op MVO concepten! Zo is in 2011 het Earth Coffee Concept zeer succesvol in de markt gezet in samenwerking met Earth Concepts, van het welbekende Earth Water. En sinds begin mei 2016 is Mocca d’Or trotse eigenaar van Santas Koffie, een prachtig MVO koffieconcept voor horeca en bedrijven dat bestaat uit biologisch en Fairtrade gecertificeerde koffie, verpakt in trendy duurzame blikken en houten kratten.
ESPRESSO AUREO
Exclusief dealer van:
Bonen 100% Arabica Slowroasted en krachtig van smaak.
moccador.com
De New Generation
Ontdek de WMF 5000 S De WMF 5000 S vult de succesvolle New Generation-serie van WMF aan in het middensegment, zowel wat de koffiecapaciteit als de prijsstelling betreft. Deze koffiemachine valt op door zijn compacte bouw, beschikt over een intuĂŻtieve bediening via het touch display en garandeert een hoog kwaliteitsniveau voor alle koffiespecialiteiten. Maar de meest opvallende optie is Dynamic Milk. Dit systeem verzorgt volautomatisch warme en koude melk en melkschuimspecialiteiten. Kijk voor meer informatie over de WMF 5000 S en Dynamic Milk op: www.wmf5000s.com
WMF NEDERLAND B.V. Gyroscoopweg 82/84, 1042 AX Amsterdam Telefoon: 020-480 80 85 E-Mail: business@wmf.nl Internet: www.wmf-koffiemachines.nl Showroombezoek op afspraak.
Koffie & thee
@Foodclicks mei 2016
In Esso tankstation De Buunderkamp aan de A12 bij Ede heeft koffiebrander Douwe Egberts half mei de eerste D.E Coffee Kitchen
@11
hebben gedaan. Door goed te kijken
Van der Linden. Ondanks alle inspan-
in plaats van slechts een kopje
welke rol koffie en thee binnen een
ningen van gerenommeerde koffie-
koffie. De vraag naar een kwalitatief
onderneming zouden kunnen spelen,
aanbieders en de leveranciers van de
hoogwaardige kop koffie of thee,
kan de voorziening beter worden
mooiste apparatuur en presentatie-
ook onderweg, zal blijven toenemen.
aangesloten op de wensen van de
middelen, is en blijft het de onder-
Ontwikkelingen die ondernemers ook
consument van die bepaalde
nemer zelf die de sleutel in handen
de komende jaren de mogelijkheid
onderneming. Met als resultaat tevre-
heeft om succesvol koffie en thee te
geven de consument te verleiden en
den en gemotiveerde werknemers
verkopen. Het gaat om het creëren
zo meer rendement uit koffie en thee
of blije terugkerende gasten”, aldus
van een verwenmoment onderweg
te halen.
De volgende stap voor de echte koffieliefhebber: slow coffee Koffie is populair en de ontwikkelingen staan dan
Daar waar een espresso in 25 seconden wordt gezet,
ook niet stil. De nieuwste trend op koffiegebied is
neemt het maken van een kopje slow coffee zo’n drie tot
die van een zetmethode waarin het draait om tijd
vijf minuten in beslag. Net als bij de ouderwetse snelfilter
en smaak: slow coffee.
wordt bij slow coffee heet water op versgemalen koffie in een filter geschonken. Langzaam druppelt het hete, niet
Hippe horecazaken die koffie en koffiebeleving centraal
kokende, water door het koffiemaalsel. De versgemalen
in hun bedrijfsvoering hebben, hebben sinds kort slow
koffieboon krijgt alle tijd om zijn smaken en aroma’s aan
coffee op hun menukaart staan. De term slow coffee slaat
het water mee te geven. Een methode die niet alleen leuk
op de tijdsduur die de zettechniek vraagt. In de koffie-
is om ‘live’ te zien, maar die ook een bijzondere koffie met
zaken die dit doen betekent het naast het nemen van de
een milde smaak oplevert.
nodige tijd voor een bijzondere kop koffie, ook de ultieme koffiebeleving. De koffie wordt immers, inclusief uitleg, ter
Het vernieuwde Texaco tankstation aan de A2 bij Beesd biedt sinds kort een opvallende koffiepresentatie van Lavazza
plekke voor het oog van de consument gezet. Er bestaan verschillende technieken om slow coffee te maken, waarbij die met de Aeropress, Syphon, Chemex en Hario V-series de bekendste zijn. Geschikt Slow coffee is populair geworden omdat de nieuwe generatie koffie-experts heeft ontdekt dat de ‘snelle’ techniek van espresso maken niet voor elke koffiesoort geschikt is. Slow coffee lijkt veel op de ‘ouderwetse’ filterkoffie.
Voorkeur consument voor merk koffie verschilt per provincie Haan biedt onder het nieuwe onbemande shopconcept Tony’s
De Nederlandse horeca toont grote regionale
koffie gezet door een barista van CoffeeLab
verschillen in de populariteit van koffiemerken. Dit blijkt uit cijfers van Datlinq over het jaar 2015. Waar merken als Lavazza, Mocca d’Or en Peeze in
zijn. Daar kunnen wij als leverancier
lingen”, aldus Van der Linden volgens
een of meerdere provincies een grote distributie
vanuit onze kennis en kunde goed bij
wie dat breder gaat dan koffie en
hebben, spelen ze in andere provincies een kleine
helpen. Samen met de ondernemer
thee alleen. “We kijken hoe we voor
rol.
kijken we naar de verschillende rollen
de juiste beleving en invulling van
die koffie en thee kunnen spelen bin-
die momenten kunnen zorgen, zodat
Volgens het onderzoeksbureau is Douwe Egberts het
nen die onderneming gedurende de
ze relevant zijn voor de ondernemer
merk dat met een numerieke distributie van 17,1% in de
verschillende momenten op de dag.
om voor hem waarde toe te voegen,
horeca over alle provincies de sterkste positie heeft. Met
Dat doen we door die momenten in te
naast de waarde die het toevoegt
een numerieke distributie van 29% is D.E. vooral popu-
vullen en echt waarde toe te voegen
voor de consument. Voorbeeld is het
lair in de horeca in de provincie Friesland. Op gepaste
aan dat moment voor die consument.
Carista concept, een concept dat de
afstand van Douwe Egberts is Lavazza de nummer twee
Kun je de behoeftes aan kwaliteit,
dagelijkse momenten in kleinschalig
in de Nederlandse horeca. Het merk heeft een landelijke
gemak, snelheid, duurzaamheid en
wonen verrijkt. Hiervoor bieden we
numerieke distributie van 4% en is vooral sterk in Noord-
verse bonen, in de Nederlandse sportkantines is filterkof-
service perfect invullen, dan levert dat
een complete set middelen om vrijwil-
Holland (8%). Illy heeft een hoog distributie-aandeel in
fie de meest gebruikte koffie en in de zorgsector wordt het
tevreden consumenten op.”
ligers te activeren en diverse handvat-
Zuid-Holland (5%), Smit & Dorlas is sterk vertegenwoor-
meeste vloeibare koffie gebruikt.
ten om mooie momenten te creëren
digd in Utrecht (11%) en Peeze is met eveneens 11%
Winst
waarin ouderen de aandacht krijgen
distributie nadrukkelijk aanwezig in de horeca in Gelder-
Koppen
Van der Linden gelooft dat er met
die zij verdienen. Belangrijk, want
land. Beukenhorst heeft een goede positie in Overijssel
In de meeste horecazaken worden er volgens Datlinq ge-
goede koffie en thee nog veel
aandacht voor de bewoners is door
(14%), Mocca d’Or in de Zeeuwse horeca (15%) en
middeld minder dan 50 koppen koffie per dag geserveerd.
winst valt te behalen. “Dat start bij
de hoge werkdruk in de zorg vaak
Bazar, een merk van Heineken, doet het goed in Gronin-
In 20% van de outlets wordt tussen de 51 en 100 koppen
het begrijpen van de behoeftes en
onvoldoende”, aldus Van der Linden.
gen (6%). Espressomerk Segafredo is ook populair in
koffie geserveerd en in 20% meer dan 100 koppen koffie.
Groningen met een distributie van 10%.
verwachtingen van de consument
Landelijke numerieke distributie koffiemerk
op de verschillende momenten in de
Kansen
diverse kanalen. De kans om hier zo
Volgens Van der Linden valt er op
Aandeel
goed mogelijk op in te spelen zit in
veel locaties in het out-of-homekanaal
Ondanks dat het distributieaandeel van Douwe Egberts in
1. 17,1% Douwe Egberts (Friesland 29%)
het met de handelspartner oppak-
nog winst te behalen uit koffie en
elke provincie het hoogst is, loopt volgens Datlinq het aan-
2. 4,0%
Lavazza (Noord-Holland 8%)
ken en kijken hoe dit in een koffie- en
thee. “We zien dat het belang van
deel van de Utrechtse koffiebrander terug. Ook de andere
3. 3,9%
Bazar (Groningen 6%)
theevoorziening kan worden vertaald.
goede koffie en thee heel groot is
koffiemerken in de top 10 laten in aandeel een teruggang
4. 3,8%
Smit & Dorlas (Utrecht 11%)
Als leverancier verdiepen wij ons
voor gasten en werknemers op de
zien. Uitzondering hierop zijn Lavazza en Mocca d’Or die
5. 3,5%
Peeze (Gelderland 11%)
hiervoor goed in de wereld van onze
werkvloer, in de zorg, op universitei-
landelijk aandeel weten te winnen. De koffie-zetmethode
6. 3,4%
Segafredo (Groningen 10%)
klant en hoe wij kunnen bijdragen aan
ten, maar ook in de horeca. Dit blijkt
verschilt volgens Datlinq in de foodservicemarkt per seg-
7. 3,1%
Mocca d’Or (Zeeland 15%)
het behalen van zijn bedrijfsdoelstel-
ook uit diverse onderzoeken die we
ment. In de horeca wordt met name gebruik gemaakt van
8. 3,0%
Illy (Zuid-Holland 5%)
(sterk in provincie)
Filled with
s s e n i p p Ha NEW
American Bakery meets Nutella®. In deze snel veranderende tijden kiezen consumenten steeds meer voor traditionele en betrouwbare merken. Met onze premium muffin, heerlijk gevuld met de originele Nutella®, kom je tegemoet aan die trend. Je vervult de wensen van je klanten én je verrast hen meteen met superieure kwaliteit en een unieke smaakervaring.
muffins made with
TRY IT. TASTE IT. LOVE IT.
*Nutella® is een geregistreerd merk van Ferrero.
Contacteer uw grossier of uw CSM contactpersoon voor meer informatie. En verzeker je van een mooie extra-omzet met dit sterk impulsproduct en supertevreden klanten!
Koffie & thee
@Foodclicks mei 2016
@13
Thee veel méér dan een zakje in een glas heet water
Hoewel thee in het out-of-homeka-
theewinkels en theehuizen. Plek-
Aandacht
hebben in hun vak en iets over het
een goede combinatie van product-
naal nog niet de status van koffie
ken waar de beleving en herkomst
Thee biedt in ons land nog ongeken-
product willen vertellen. Belang-
aanbod, presentatie en sfeer maakt
heeft, is thee duidelijk aan een
rond thee centraal staan en waar de
de verkoopkansen. Op veel locaties
rijk bij een natuurproduct als thee.
de ondernemer zijn locatie dé plek
inhaalslag bezig. Waar de kof-
consument ook meer te weten komt
is de theebeleving onvoldoende.
Daarnaast moeten ze de consument
waar jong en oud willen genieten van
fieconsumptie in ons land vrijwel
over de herkomst, het verhaal achter
Thee moet de consument verrassen.
het idee geven een gast te zijn. Door
een lekkere kop thee.
stagneert, groeit de theeconsump-
thee. Verschillende theesoorten en
Operators moeten hier op inspelen
tie nog steeds. Profiterend van de
smaken zorgen voor variatie. En er
door beleving toe te voegen. Dit
gezondheidstrend en de inspan-
gebeurt meer: een groeiend aantal
kan vooral door de theesoorten en
ningen van de grote theemerken,
horecazaken biedt de mogelijkheden
-mogelijkheden prominent op de
toont thee aan dat het vandaag de
om met thee verrassende cocktails
menukaart te vermelden, door een
Tips voor een hogere omzet met thee
dag veel méér is dan een zakje in
te maken. Steeds meer horeca-
duidelijke presentatie in de zaak
•
Zorg voor de juiste zichtbaarheid en presentatie
een glas heet water.
locaties hebben professionals in
en door combinatieaanbiedingen.
•
Creëer gedurende dag diverse theemomenten, zoals een ‘high tea’
huis die met de siropen van Monin
Behalve het toevoegen van beleving
Thee is in het out-of-homekanaal
theevarianten maken, geserveerd in
zorgt zichtbaarheid van thee voor
nog niet zo groot als koffie. Nog niet,
hippe glazen en met bijbehorende
meer aandacht en meer verkopen.
want alle kenners zijn het erover
hapjes. Zo wordt dat kopje thee van
Ondanks alle inspanningen van vele
•
Verras met theecocktails
eens dat thee de komende jaren
anderhalve euro ineens een specia-
aanbieders, is het de ondernemer
•
Laat zien uit welk land de thee komt die u serveert
nog veel groter gaat worden. Uiter-
liteit waarvoor, uiteraard geserveerd
zelf die de sleutel in handen heeft
•
Siropen smaken heerlijk in thee en zorgen voor meer beleving
aard door de inspanningen van de
in een mooi glas en met een koekje
om succesvol te zijn met thee. Dit
•
Thee kan goed als aantrekkelijke combideal met een broodje en
grote theemerken in ons land, maar
erbij, gerust het dubbele kan worden
betekent dat je enthousiaste mede-
ook door de opkomst van speciale
gevraagd.
werkers moet hebben die plezier
of ‘afternoon tea’ •
Bied thee aan in combinatie met lekkernijen als cake, koekjes, muffins of macarons
snack (Bron: Unilever Foodsolutions)
Bradley’s Piramini theelijn in nieuw jasje
3 koppen thee per dag
Mocca d’Or biedt voor horecaondernemers het complete thee-
Profiterend van de gezondheidstrend, is thee bezig aan een opmars.
concept van Bradley’s. Bradley’s staat bekend om haar kwaliteit
In totaal drinken theeliefhebbers in Nederland per dag zo’n 3,5 mil-
en innovatieve theeconcepten. De Piramini theelijn, die bestaat uit
joen liter thee. Dit komt neer op bijna 3 koppen thee per dag en iets
1 kops doosjes met piramide theezakje, is nu in een nieuw jasje
meer dan 100 liter thee per jaar. Naast de zwarte-, groene-, witte- of
gestoken en verkrijgbaar bij Koffiebranderij Mocca d’Or.
oolongthee die afkomstig is van de theeplant Camellia sinensis, wordt er vandaag de dag steeds meer kruidenthee gedronken, zoals kamille
Deze Bradley’s Piramini 2.0 biedt een prachtig vormgegeven en
en rooibos. Hoewel thee vooral in de supermarkt wordt gekocht,
samengesteld theeassortiment met nu nog meer exclusieve sma-
neemt het gebruik buitenhuis toe. Vrouwen zijn nog altijd de grootste
ken: hip, stijlvol en kwalitatief. Het kleurrijke assortiment is volledig
theedrinkers. Door de toegenomen arbeidsparticipatie van vrouwen zit
Fairtrade gecertificeerd en verkrijgbaar in assortimentdisplay of
de consumptie van thee op werk flink in de lift.
houten theekist.
Cookie Pucks XL. Eén GROOOTE verwennerij! NIEUW VERS UIT DE OVEN: KLAAR OM TE SERVEREN!
Cookie pucks zijn hot. Niet alleen in Amerika, waar ze oorspronkelijk vandaan komen. Ook in Europa vallen ze steeds meer in de smaak. Je kan ze vers uit de oven presenteren, zodat je klanten er meteen ten volle van kunnen genieten. Een warm antwoord op de groeiende vraag naar variatie en nieuwe smaakbelevingen … Met de Lemon & White choc Cookie XL en de Macademia & White choc Cookie XL zet CSM alvast de cookie trend voor de zomer. En we zien het meteen groot! Fijnproevers op zoek naar nieuwe traktaties zullen zich maar wat graag laten verleiden door de ovenverse geur, de onweerstaanbare look en de frisse, exclusieve smaak van deze XL-verwenners! Een unieke combinatie van witte chocolade, nog steeds een van de populairste smaken, en citroen en macademia, twee zomerproducten bij uitstek. Vraag meer informatie aan uw grossier of uw CSM contactpersoon. Verrijk je zomerassortiment met de nieuwste American cookie trend … en verzeker je van een mooie extra-omzet, meer impulsaankopen en supertevreden klanten!
Koffie & thee
@Foodclicks mei 2016
Koffie die nog een stapje verder gaat
@15
‘Een kop goede koffie is als een ideale collega’ Hij maakt je vrolijker en scherper, geeft je goede ideeën en is onmisbaar aan het begin van je werkdag: een kop goede koffie of thee is als een ideale collega. Dit blijkt uit onderzoek uitgevoerd door MWM² in opdracht van Jacobs Douwe Egberts onder 1.016 Nederlanders. Van alle Nederlanders die koffie of thee drinken op het werk vindt bijna 80 procent dat dit de werkdag leuker maakt. Drie kwart kan na het drinken van een kop koffie of thee er weer helemaal tegenaan en de helft is van mening dat goede koffie en thee een moment met collega’s meer waardevol maakt. 9 op de 10 werkenden Nederlanders drinkt koffie of thee op het werk. Daarvan neemt 82 procent graag een kop koffie en geeft 54 procent de voorkeur aan thee. De warme dranken lijken de prestaties op de werkvloer te bevorderen, mits deze van goede kwaliteit zijn. Zo geeft 70 procent van werkend Nederland aan dat vergaderingen beter verlopen met een kop koffie of thee erbij. Twee derde geeft aan scherper te zijn na het drinken van goede koffie of thee en bijna de helft heeft vaak betere ideeën
Koffie is een natuurproduct. Oog voor de natuur,
sche koffiebonenlijn die bestaat uit drie melanges. Mocca
het gebruik van de grondstoffen en het welzijn van
d’Or biedt Bio Earth Coffee, een biologische espressome-
de boeren die de koffie verbouwen zijn voor de
lange van 100% Arabica bonen. Koffiewinkelketen Simon
grote koffiemerken een belangrijk issue.
Lévelt heeft meerdere biologische varianten koffiebonen.
Aanbieders hebben biologische koffie in het assortiment,
Duurzamer
anderen hebben koffie onder het Fairtrade, UTZ Certified
Marktleider Douwe Egberts zet zich wereldwijd in om de
of Rainforest Alliance keurmerk. Biologische koffie is een
koffie- en theemarkt duurzamer te maken. De koffiebran-
koffie dat groeit zonder gebruik van synthetische meststof-
der verkleint de impact op het milieu en wil een positieve
fen of bestrijdingsmiddelen. Ook wordt de koffie verwerkt
invloed hebben op de koffieboeren en consumenten. Dat
en verpakt zonder de betrokkenheid van een chemische
doet D.E. door samen te werken met onder meer UTZ
stof. Andere voordelen van biologische koffie zijn gerela-
Certified. UTZ Certified voldoet aan de generieke inkoop-
teerd aan het milieu. Omdat er geen chemicaliën worden
voorwaarden en de drie sociale voorwaarden ‘werktijden’,
gebruikt in de productie, de verwerking en het inpakken
‘veiligheid en gezondheid op de werkplek’ en ‘leefbaar
wordt het milieu dus niet vervuild. Rioba, het eigen merk
inkomen’ die gesteld worden in het Nederlandse duur-
koffie van groothandel Makro, heeft sinds kort een biologi-
zaam inkoopbeleid.
wanneer zij een kop koffie of thee hebben gedronken.
Koffie en thee horen bij Nederland De Nederlandse consument behoort tot de meest enthousiaste drinkers van koffie en thee ter wereld. Er zijn studies die aantonen dat dit komt doordat koffie en thee al eeuwen onderdeel uitmaken van de Nederlandse historie en cultuur. Het is een geschiedenis die teruggaat tot de tijd van de VOC waarin Nederlandse schepen koffie en thee meebrachten uit ‘de oost’. Voorheen een exclusief product voor de elite, zijn koffie en thee vandaag de dag in talloze varianten en prijsklassen beschikbaar voor iedereen.
@VERTENTIE
Lipton
PerfectT
Bereid met VERSE INGREDIËNTEN.
Speciale thee cocktail met een zoete en FRISSE SMAAK.
Zorgt voor een EXTRA BELEVING bij uw gasten.
Mogelijkheid tot VERHOGING MARGES.
Download het receptenboekje op ufs.com/liptonrecepten
@16
Online
@Foodclicks mei 2016
Discussie Marketing4Results en @FoodClicks over online foodverkopen
‘Relevantie bepaalt online succes’ Discussie - We staan met z’n allen aan de vooravond van radicale
gers een belangrijke toegevoegde
veranderingen die ook de wereld van F&B voorgoed op zijn kop zetten.
waarde op de kleinschalige woon-
Met deze insteek houdt Marketing4Results in samenwerking met
groepen die zij beleveren. Deli XL
@FoodClicks een aantal sessies over onderwerpen die de komende
biedt persoonlijke inspiratie aan en
jaren grote impact op de keten gaan hebben. Tijdens de eerste sessie
advies voor koks in hun FoodYards,
staat het thema ‘online’ centraal.
waar zij samen koken en proeven. Beebox heeft franchisenemers in
Voor iedere discussie worden orga-
is er geen sprake meer van een bar-
diverse regio’s die de klanten in hun
nisaties uit verschillende schakels
rière”, aldus de vertegenwoordigers
gebied vaak bezoeken en daardoor
van de bedrijfskolom van eten en
van Beebox.
een persoonlijke relatie opbouwen.
cussie namen Anouk Beeren (Bid-
Winstgevendheid
Relevantie zorgt voor (additio-
vest Deli XL), Jan van Vliet (ex-AH-
In de foodservicemarkt zijn be-
nele) omzet
franchisenemer in Bunnik), Maurits
stellers ‘opgevoed’ met mini-
Relevant zijn voor je doelgroep
Tofohr en Jan Willem van de Sande
male bestelgroottes om leveringen
wordt in alle aankoopkanalen
van Enbiun met hun onlineconcept
winstgevend te maken. In de
steeds belangrijker, dus ook online.
Beebox en Anita Holthuis van Vers-
foodretailmarkt bestaat op dit vlak
“En als je relevant bent, ben je
centrum Nederland (VCN) deel.
nog wel een uitdaging. Volgens
in staat om de online shopper te
Op de vraag wat hun verwachting
ex-supermarktondernemer Jan van
verleiden”, aldus Anouk Beeren
is over het aandeel van online ver-
Vliet wordt het geld nog altijd in de
van Bidvest Deli XL. Extra ver-
kopen van eten en drinken in 2020
winkels verdiend en niet met AH.nl,
koop wordt bij Deli XL online dan
menen Tofohr en Van de Sande van
ondanks de groei die het bedrijf op
ook fors gestimuleerd door ge-
Enbiun dat het aandeel groeit naar
dit vlak heeft doorgemaakt. Beebox
richte communicatie op basis van
30 procent, de andere deelnemers
doet dat volgens de initiatiefne-
data-analyses van eerder gekochte
aan de discussie zien 20 procent
mers wél. Herhalingsaankopen
producten. Hierdoor realiseren zij
meer als reëel. Feit is dat online een
zijn dan ook van essentieel belang
25 procent extra omzet naast de
aanzienlijke impact gaat hebben op
om winstgevend te kunnen zijn.
bestaande reguliere producten.
de manier waarop eten en drinken
Waar foodservicebedrijven vaak op
VCN wil online juist meedenken met
in Nederland wordt gekocht.
frequente basis hun producten be-
de klant om kosten te besparen,
stellen bij dezelfde grossiers, kiest
omdat zorginstellingen steeds vaker
Versheid is niet langer een
de consument afhankelijk van het
met krimpende budgetten te maken
discussie
moment de ene week wel voor het
hebben. Bovendien bieden zij voor
Opvallend is dat alle partijen vanuit
online bestellen van eten en drinken
de extramurale bewoners van zor-
hun ervaringen stellen dat het online
en de andere week niet. Dit maakt
ginstelling een relevant boodschap-
bestellen van verse producten niet
dat de wekelijkse online bestel-
penaanbod middels het supermarkt-
tievraagstuk. Geen gemeente zit
ging worden gezien. Sterker nog,
langer een barrière is. Beebox,
lingen van bijvoorbeeld kantoren
assortiment van Boon. Dit gaan zij
te wachten op een batterij busjes
deze concurrentie ontketent ook
een initiatief dat een biologische
en kinderdagverblijven bij AH.nl
uitbreiden met medische producten,
in de woonwijken, is het oordeel.
iets. “De bekendmaking van Albert
maaltijdbox met producten van de
een belangrijk groeisegment voor
zodat VCN een ‘one stop shop’
Vraag is alleen: hoe zorg je daar-
Heijn om te starten met de Aller-
boer en teler rechtstreeks bij de
deze retailer is. Net als experimen-
wordt. Beebox biedt sinds kort ook
voor en hoe manage je dat? Alles
handeBox heeft ons als Beebox
consument thuis brengt, levert niets
teren met een ‘bestelabonnement’
een ‘keukenkastbox’ aan, waarmee
samenbrengen bij enkele distribu-
juist een boost gegeven. Blijkbaar
anders dan verse producten en juist
in Rotterdam, waarmee een klant
consumenten hun benodigdheden
teurs is voor velen nog een stap te
werkt het dus goed als partijen
daarom wordt deze box onder con-
éénmalig de bezorgkosten voor het
als olie, boter en dergelijken kunnen
ver. Toch verwacht iedereen wel
naast elkaar werken”, zegt Tofohr.
sumenten steeds populairder. Ook
hele jaar regelt.
bestellen.
dat het tot een verdere verdichting van de distributie komt. Van Vliet:
Pakken van kansen
nen de horeca heel succesvol met
Offline versus online
Uitdagingen
“De krantenjongen van vroeger
Belangrijk voor een verdere groei
hun totale versassortiment. Behalve
Hoewel online steeds meer F&B
Dat online een strijd oplevert met
loopt nu ook met vijf verschillende
van online is dat de angst wordt
de voorwaarde dat versproducten
besteld gaat worden in Nederland,
de gevestigde orde is duidelijk. Los
kranten in zijn fietstas. We zijn nu
losgelaten. Van Vliet: “We zijn nog
van een hoog kwalitatief niveau bij
blijft offline contact met de doel-
van het geschil dat de AH-franchi-
nog teveel aan het vechten over
te veel bezig met het beschermen
uitlevering zijn, is kennis onder de
groep essentieel. Denk bijvoorbeeld
sers hebben met het hoofdkantoor
prijzen en de vraag is hoe lang dat
van wat we hebben en dat moet
besteller ook van essentieel belang.
aan de bezorgers van de producten
over de omzet die door AH.nl uit het
nog is vol te houden.” Ook is er
veranderen. Het moet gaan om
“Als blijkt dat versproducten veel
bij de klant. Voor VCN is het bieden
verzorgingsgebied van de zelfstan-
flinke concurrentie uit het buiten-
het pakken van kansen en zoeken
langer houdbaar zijn omdat de door-
van hulp bij het opruimen van de
dige ondernemers wordt gehaald,
land, hoewel partijen als Amazon.
naar nieuwe verdienmodellen.” De
looptijd in de keten dagen korter is,
boodschappen door de bezor-
is online vooral ook een distribu-
com niet door iedereen als bedrei-
overige deelnemers steunen die
drinken uitgenodigd. Aan deze dis-
Bidvest Deli XL is onder meer bin-
V.l.nr.: Janka Dekker en Jan van Vliet
Jan van Vliet en Anita Holthuis
mening en voegen eraan toe dat het de grootste uitdaging wordt om de snelheid van de veranderingen bij te houden. Kun je snel genoeg bijschakelen? Ben je als organisatie flexibel genoeg? Welke veranderingen brengen nieuwe app’s teweeg bij het aankopen van producten? Het gaat nu nog teveel over een website, maar het moet over veel méér gaan om online succesvol te zijn én te blijven. Online services kunnen niet opzichzelfstaand worden bekeken. Distributie en andere,
Maurits Tofohr van Enbium
Jan Willem van de Sande van Beebox en Anouk Beeren
nieuwe verdienmodellen zijn er di-
(Bidvest Deli XL)
rect aan gekoppeld. Deze thema’s worden dan ook in vervolgsessies bediscussieerd.
Nieuws
@Foodclicks mei 2016
@17
‘Tijd van het traditionele broodje worst is echt voorbij’
Texaco komt met The Upperdog hotdogconcept, resultaat van unieke samenwerking Fastservice - Texaco heeft in het tankstation aan snelweg A2 bij Beesd een nieuw premium hotdogconcept gelanceerd. ‘The Upperdog’, zoals het concept heet, is het resultaat van de unieke samenwerking tussen de levensmiddelenfabrikanten Enkco, Lantmännen Unibake, Remia en Paardekooper. Het idee voor een nieuw premium hotdogconcept ontstond in november tijdens beurs TankPro in Houten. “Zoveel partijen bij elkaar, door de krachten te bundelen moest er veel mogelijk zijn”, herinnert accountmanager Bertwin van Vulpen van Enkco. “We zagen de groeiende vraag naar premium hamburgers en de opkomst van pulled pork. In New York en Londen staat de luxe hotdog prominent op de kaart. Wij wilden het beter
De initiatiefnemers van The Upperdog: Bertwin van Vulpen (Enkco), Ellen van Geenen (Remia), Richard van Kins (Lantmännen), Jorg Verweij
doen dan wat er al op de markt is.
(Texaco/ERF), Ebe Bruinsma (Paardekooper), Roeland Gerding (Texaco), Roy den Hartog (Remia) en Charice Poortstra (Enkco)
Reden om samen aan de slag te gaan, ieder vanuit z’n eigen expertise. De hotdog is van Enkco, het broodje van Lantmännen, de sauzen van Remia en de verpakking van Paardekooper.” The Upperdog is het resultaat van de samenwerking tussen de vier leveranciers en Texaco. “Als Texaco zijn we continu op zoek naar nieuwe concepten die de omzet een impuls kunnen geven”, licht Jorg Verweij, manager foodservice van EFR Nederland de lancering bij Texaco toe. “De hotdog is een hip, snel en toegankelijk product waarmee je eindeloos kunt variëren.
Culinair
om direct aan de slag te gaan met
Pilot
loos te kunnen uitrollen. In het geval
De tijd van het traditionele ‘broodje
premium hotdogs. Start men met
Voor The Upperdog heeft Texaco ge-
van The Upperdog hebben we be-
worst’ is voorbij, zo zeggen de
het concept, dan stellen we met
kozen voor een pilot op vijf locaties:
wust gekozen voor grote locaties om
initiatiefnemers. “Daarom bij The
onze chefkok Evert te Pas een
twee in Nederland, twee in België en
er zeker van te zijn dat we ook grote
Upperdog geen broodje met
hotdogmenu samen en maken we
een in Luxemburg. “Bij de introductie
volumes aankunnen.” Volgens key ac-
ketchup en mosterd, maar culi-
een foodbook op maat met alle
van nieuwe producten kiezen we
countmanager Richard van Kins van
naire varianten met verrassende
informatie voor het personeel. Ook
standaard voor een testperiode op
Lantmännen Unibake is de implemen-
toppings”, zegt product manager
stellen we The Upperdog POS-ma-
een beperkt aantal locaties”, zegt
tatie van ieders expertise de sleutel
Ellen van Geenen van Remia. “The
teriaal samen om de hotdogs bij de
Verweij. “Door te werken met een
voor succes. “Zo nauw samenwerken
Upperdog is een compleet concept
consument onder de aandacht te
testperiode heb je de kans kinder-
tussen uiteenlopende aanbieders, is
dat tankstation-, fastservicelocaties
brengen. Gemakkelijker kan niet”,
ziektes eruit te filteren om het daarna,
een fantastische ervaring en smaakt
en leisure de mogelijkheid biedt
aldus Van Geenen.
bij een positief resultaat, probleem-
wat mij betreft naar meer!”
Helemaal on trend dus en onmisbaar voor de consument van nu. Wat de gast voor zich krijgt en hoe het smaakt is voor ons het allerbelangrijkste en dit concept scoort op al die punten.” Volgens key account manager Ebe Bruinsma van Paardekooper zit de kracht ‘m in de samenwerking. “Iedereen is goed op z’n eigen terrein, heeft z’n eigen expertise. Daarnaast delen we dezelfde visie: inspelen op de wensen van de klant
The Upperdog wordt ter plekke voor het oog van de
De consument heeft de keuze uit twee varianten: de traditional
klant vers bereid
hotdog en de Texas hotdog voor de echte worstliefhebber
en de kansen in de markt benutten.”
@VERTENTIE
Hollands glorie. Ontdek deze en andere overheerlijke producten in onze nieuwe catalogus. Bekijk hem nu online op lantmannen-unibake.nl of vraag ernaar via info-nl@lantmannen.com
OLD AMSTERDAM ROLL 25480000
De perfecte match tussen Old Amsterdam en een hartig broodje met knapperige textuur.
@18
Fastservice
@Foodclicks mei 2016
Cafetaria 4.0 zet stip aan de horizon
Met pilotwinkel kan Kwalitaria voorsprong uitbouwen, in alle rust Fastservice - Cafetariaketen Kwalitaria opende deze maand een nieuw hoofdkantoor met daaronder een eigen testwinkel, de Kwalitaria 4.0. Er zijn niet veel ketens die een eigen testwinkel op een dergelijke manier hebben georganiseerd. Het laat zien dat er een duidelijke visie is binnen de huidige directie.
Een nieuw logo, een nieuwe uitstraling, een andere indeling van de keuken en een interieur dat duidelijk afwijkt van het bestaande concept, maar ook van andere cafetaria’s in de sector. Voor de meeste ondernemers was het dan ook even wennen bij de opening. Aan inspiratie geen gebrek: digitale menukaarten, opvallende producten en ingrediënten, een ruim versaanbod in smoothies en een levensgrote, ‘handgeschreven’ menukaart aan de wand. De signatuur van Droes Prinsen, grondlegger van restaurantketen La Place
De nieuwe Kwalitaria in Vianen is het paradepaardje van de fastserviceketen. De Kwalitaria 4.0
en medebedenker van de nieuwe
toont kwaliteit, gemak, service en veel verse producten
Kwalitaria-formule, was duidelijk waar te nemen. De voormannen van ffc, directeur
Uden-Zuid. De pilot in deze vestigin-
“Een gemiste kans”, noemt Hols-
de familiezitjes wellicht wat frisser
zaken zelf uitproberen en dat kan
Bas Holshuijsen en ffc-eigenaar An-
gen is mede bepalend of de nieuwe
huijsen dat. Het verbrede aanbod
had gemogen en dat het nieuwe
hier volop. Met het hoofdkantoor
tonio Stroes, hebben met hun team
uitstraling van Kwalitaria aanslaat bij
met kwaliteitsburgers, pizzapunten
logo straks wat erg afwijkend is bij
direct boven de vestiging is er een
een duidelijke ‘stip aan de horizon’
de gasten van de cafetariaformule.
en smoothies moet ook leiden tot
partner Délifrance, die in een aantal
levensechte proeftuin waarmee de
gezet met de nieuwe formule. Er is
Zijn de resultaten in oktober en
een hogere kassa-aanslag per gast.
vestigingen de broodjescounter
cafetariaketen haar voorsprong de
afscheid genomen van de traditio-
november positief, dan volgt in 2017
Dat ffc daarmee al stappen heeft
bestierd. Maar de naam van de
komende jaren rustig verder kan
nele cafetaria-invulling en daarvoor
de uitrol. Ffc zet met die aanpak een
gezet, blijkt uit de omzetcijfers van
pilotvestiging zegt het al; je wilt
uitbouwen.
in de plaats is gekozen voor een
duidelijke stap in het verder profes-
de nieuwe MRIJ-hamburgers. Die ligt
‘casual dinning’ concept, of zoals
sionaliseren van de organisatie en
zo’n 40 procent hoger dan bij de tra-
ffc zelf zegt: een fastdinnig-concept.
de begeleiding van de aangesloten
ditionele hamburgers, een duidelijk
Eten en drinken in een cafetaria
ondernemers. Want in de testomge-
signaal dat kwaliteit loont.
moet gezellig zijn en mensen binden.
ving onder het hoofdkantoor worden
Een plek waar jong en oud elkaar
voortaan ook ondernemers en mede-
Aanwezige ondernemers tijdens
ontmoeten en gezinnen samen gaan
werkers opgeleid.
de openingsdag lieten echter ook kritische geluiden horen en ook wij
zitten. Met de nieuwe uitstraling wil de
vanuit @FoodClicks kunnen een
Om die reden staan er Amerikaans
fastserviceketen ook de 50 procent
lijstje maken van onvolkomenhe-
ogende banken in coupé-opstelling.
van de populatie in een straal van
den, bijvoorbeeld dat de menukaart
Ook de stamtafels zijn opvallend,
2,5 kilometer rondom Kwalitaria-
aan de wand lastig leesbaar is,
vernieuwend. Een open keuken geeft
vestigingen overtuigen eens langs te
de strakke productindeling van de
Een grote verscounter toont de consument de vele mogelijkheden
zicht op de bakplaat en de ‘frituur-
komen, want die blijkt uit onderzoek
vitrine tijdens piekmomenten moeilijk
pannen’. Deze openheid geeft de
nooit naar de cafetaria toe te gaan.
valt te handhaven, dat de kleur van
die hij heeft om de snacks naar wens te beleggen
consument zicht op de bereiding van de maaltijd en ook kunnen de medewerkers de gasten blijven aankijken. Wie bijna negen euro voor een ‘gepimpte’ hamburger neertelt, mag immers ook gerust zien dat die goed en zorgvuldig wordt bereid. Met de testwinkel heeft Kwalitaria een eigen proeftuin waarin de laatste ontwikkelingen kunnen worden meegenomen om te zien welk effect dat heeft op de gast. Behalve de vestiging in Vianen gaat dat op nog drie plaatsen gebeuren: Houten, Delft en
De nieuwe Kwalitaria oogt overzichtelijk en wil antwoord zijn
Kwalitaria zet in de nieuwste formule in op vers, onder meer
op casualdinning
te zien aan de mason jars en smoothies
Achtergrond
@Foodclicks mei 2016
@19
RET breidt proef voor betere waardering uit naar acht metrostations
Licht, geluid en geur zorgen onder de grond voor meer beleving Reizigersshops – Hoe verbeter je de kwaliteitsbeleving bij je reizigers,
waardoor ze alles beter gaan waar-
zonder ingewikkelde en kostbare investeringen? Die vraag stelde het Rot-
deren. Uit onderzoek dat we hebben
terdamse metrobedrijf RET zichzelf aan de vooravond van een aantal aan-
uitgevoerd, blijkt dat de waardering
en inbestedingen. Het antwoord werd gevonden in het verbeteren van de
voor vrijwel alle aspecten van het
beleving op de stations. Een test met geur, licht, muziek en aankleding
station aanzienlijk verbeterd zijn”, aldus
met kunst, die op metrostation Rotterdam Centraal loopt, is inmiddels
Van der Sluis.
naar acht stations uitgebreid. Beleving is het toverwoord dat
in gezelligheid. Bovendien zijn veel
formulehuizen en ondernemers met
stations gebouwd op toekomstige
regelmaat aangeven als het gaat om
reizigersaantallen zodat de huidige
succesvol ondernemen. Maar hoe doe
ruimten ook nog eens als open en leeg
je dat als vervoerder en met betonnen
worden ervaren, terwijl de reizigers
stations? Met die vraag ging Lysander
juist geborgenheid zoeken. De oplos-
van der Sluis van RET aan de slag. Na
sing werd gevonden in het prikkelen
een aantal jaren bij NS en bij vastgoed-
van de zintuigen door te werken met
ontwikkelaar Corio te hebben gewerkt,
verlichting, muziek, geur en ‘aankle-
begon hij ruim drie jaar geleden voor
ding’. Niet overheersend, maar juist
zichzelf en zag hij bij RET een enorme
subtiel. Van der Sluis: “In geur expe-
uitdaging in het veraangenamen van
rimenteerden we met een combinatie
de wachttijd van de reizigers. Want
van citrus en groene noten. Citrus
dat blijkt bij de meeste reizigers de
staat voor reinheid en frisheid en geeft
grootste ergernis te zijn.
reizigers een gevoel van veiligheid. De noten geven een gevoel van gezellig-
Ergernissen zijn er in principe om
heid en daarmee geborgenheid op het
te worden opgelost, stelt hij. Dat
station. Ook de muziek werkte positief.
geldt overal, behalve misschien bij
We ontwikkelden een playlist voor de
supermarkten, waar het jaarlijkse top
hele dag, waarbij we ’s ochtends vroeg
10-lijstje van consumentenergernissen
starten met natuurgeluiden’. Tijdens de
al jaren het zelfde is. Bij vervoerders is
spits schakelen we over op lichtklas-
het de wachttijd. Van der Sluis: “Een
siek in een laagtempo met veel viool en
wachttijd van vijf minuten wordt door
piano.
mensen ervaren als een kwartier. Dat
Na de spits een iets hoger tempo, met
is niet alleen van invloed op de waar-
in de middag weer een rustiger tempo.
dering van de reis die wordt gemaakt,
Belangrijk was het tempo van de
maar zorgt er ook voor dat mensen
muziek steeds parallel te laten lopen
voorafgaand aan een reis andere
met het gevoelstempo van de reiziger
keuzes maken en bijvoorbeeld de auto
gedurende de dag, of juist tegen-
nemen in plaats van het openbaar
gesteld door in de spits als mensen
vervoer. Als vervoerder is het daarom
al erg gejaagd zijn, juist hele rustige
belangrijk de mensen in een positieve
muziek te spelen. Op de stations die
stemming te brengen, zodat de misper-
werden verbouwd konden we ook de
ceptie van het gevoel ‘lang te moeten
verlichting bij onze plannen betrekken.
wachten’ vervalt. Een insteek die vele
Op het Wilhelminaplein bijvoorbeeld
malen effectiever en goedkoper is dan
passen we de verlichting steeds aan
de metro’s sneller te laten rijden.”
op het moment van de dag. Het blijkt
Maar hoe laat je het ‘zonnetje schijnen’
dat de invloed van al deze zintuigelijke
voor de reiziger in een metrostation?
prikkels een positieve invloed heb-
Een ruimte die nu niet direct uitblinkt
ben op de stemming van de reizigers
Relatie Geluid- en lichtsterkte worden allemaal centraal aangestuurd. Inmiddels is de test naar acht metrostations uitgebreid. Ook de aankleding van
Tijdens de Marathon van Rotterdam lagen er atletiekbanen in de metrostations
de stations wordt aangepakt. Van der Sluis: “We willen een duidelijke relatie tussen de aankleding van het station en datgene wat er bovengrond is te vinden. Dus bij station Rotterdam Centraal, vlakbij museum Boymans van Beuningen gelegen, zijn afbeeldingen van kunstwerken te vinden. En ook op andere stations proberen we boven- en ondergronds met elkaar te verbinden.” Tijdens de marathon van Rotterdam werden in de stations atletiekbanen aangelegd vanuit de metro
De atletiekbanen zorgden in de metro voor beleving én wezen naar de in/uitgang
naar de uitgang van de stations. Niet alleen handig dat mensen op zo’n druk knooppunt zo snel mogelijk de uitgang wisten te vinden, maar het voegde ook beleving toe aan het station en het enthousiasme van de sporters en de belangstellenden. “Daarnaast werd ook een applaustrap geïnstalleerd. Iedereen die deze trap nam werd ontvangen met een geluidsapplaus. De inzet van deze elementen zorgen voor een totaal ander imago bij de reizigers van het openbaar vervoer.”
Licht, geluid en inrichting zorgen, zeker in de metro, voor een positief imago bij de reizigers
Ook beleving bij het winkelen Beleving is ook wat menig winkelhart of winkelcentrum mist. Muziek, geluid en licht zijn ook inzetbaar bij het inrichten en veraangenamen van winkelgebieden en winkelcentra, is de overtuiging van Van der Sluis: “Je moet winkelen gezellig en leuk maken voor de mensen. Winkelcentra en stadsharten moeten daarom zorgen dat ze onderdeel uitmaken van de wijk of stadsdeel. De kunst is dan om de juiste zaken met elkaar te mengen, zodat je inspireert, uitstraling hebt, maar toch herkenbaar blijft. Mensen moeten van je houden, anders komen ze niet.”
@VERTENTIE
Burgers are the
New Black. Ontdek deze en andere overheerlijke producten in onze nieuwe catalogus. Bekijk hem nu online op lantmannen-unibake.nl of vraag ernaar via info-nl@lantmannen.com
BLACK HAMBURGER BUN 26000000
Een volledig zwart tarwebroodje voor een bijzondere burgerervaring.
@20
Convenience
@Foodclicks mei 2016
‘Of je wilt loungen of iets meenemen voor onderweg, het kan hier allemaal’
HMSHost de gastheer op Schiphol bachtelijke wijze 24 uur per dag vers
Reizigersshops – De eerste Starbucks Evenings opende er eind april, eind mei de Britse fastfoodketen Leon en de vestiging van de Amsterdam Bread Company is bijna klaar. Luchthaven Schiphol is dé hotspot op het gebied van nieuwe internationale eet- en drinkconcepten. Succes dat op naam komt van HMSHost dat op de luchthaven ruim 80 restaurants en horecapunten exploiteert.
brood worden gebakken en krijgen de bezoekers bewust ‘een stukje van Nederland’ mee. Succes Tijdens de opening van de Star-
Het maakt niet uit op welke dag van
Brands
bucks Evenings vroegen we aan
de week of op welk tijdstip, overdag
HMSHost exploiteert bekende
Senior Director Business Deve-
of ’s nachts, je een van de talloze bar-
brands als Starbucks, Burger King
lopment Jan-Willem Hilbron wat
retjes, restaurants, cafés, lunchrooms
en La Place, maar onderscheidt
het geheim achter het succes van
of shops op luchthaven Schiphol
zich met name met de concepten
HMSHost is. “We streven ernaar de
bezoekt. Zowel voor als achter de
die het zelf heeft ontwikkeld, zoals
bezoekers die een bepaalde vesti-
douane is het altijd druk. Jaarlijks
Café Chocolat, Grand Café Het
ging bezoeken, altijd iets extra’s te
Jan-Willem Hilbron van HMSHost: “We zijn hier in Nederland en we
bezoeken 55 miljoen reizigers de
Paleis, Harvest Market, Bread!,
bieden. Denk aan bijzondere verse
willen reizigers laten zien wat de Nederlandse keuken te bieden heeft”
nationale luchthaven. Een bezoekers-
East bar & bites, JuicyDetails, Park
producten, aan de service, aanbie-
aantal dat de komende jaren verder
Café, Dutch Kitchen & Bar, Urban
dingen en uitstraling van de formule.
zal toenemen. Voor Schiphol, dat zich
Food Market, Light Lounge Café en
Daarnaast zetten we bewust in op
die de tientallen miljoenen reizigers
Vernieuwers
profileert als Europa’s voorkeurs-
Bubbles Seafood & Wine Bar. Een
gezondheid en gemak. Overal willen
die jaarlijks Schiphol aandoen,
HMSHost, onderdeel van de Autogrill
luchthaven voor reizigers en airlines,
overweldigend aanbod en er komt
wij een culinaire beleving bieden
Nederland als afzender wil meege-
Group, is een van werelds meest
reden zich te willen onderscheiden
nog meer bij. Starbucks opende
waarbij verse bereiding met lokale
ven. “We zijn hier in Nederland en
toonaangevende vernieuwers op het
met een breed aanbod aan nationale
eind mei de allereerste vestiging op
producten, persoonlijke aandacht
we willen reizigers laten zien wat
gebied van luchthavenwinkels en
en internationale gemaksconcepten.
het Europese vasteland volgens het
en duurzaamheid centraal staan.
onze keuken te bieden heeft. Dat
-catering. HMSHost is actief op meer
Met ruim 80 horecapunten en meer
Evenings concept. Begin mei volgde
Omdat Schiphol 24 uur reizigers
kan zoals in de Dutch Kitchen met
dan 100 luchthavens wereldwijd,
dan 2.000 werknemers is HMSHost
Leon, het eerste restaurant van de
trekt, proberen we in de formules
typisch Nederlandse gerechten
waaronder 15 Europese luchthavens
Schiphol Airport, onderdeel van de
Britse ‘naturally fastfood’-keten in
in te spelen op de verschillende
zoals poffertjes en kibbeling of zoals
en de 20 drukste luchthavens van
Italiaanse Autogrill Group, de gast-
Nederland. Hier blijft het voor Schip-
eetmomenten. Of je nu kort of lang
in de nieuwe Starbucks Evenings
Noord-Amerika. De jaaromzet van
heer op de luchthaven en de grootste
hol’s Lounge 2 niet bij, want in juni
wilt verblijven, wilt loungen of snel
waar de koffie wordt geserveerd in
de onderneming bedraagt meer dan
horeca- en retailorganisatie onder één
moet de eerste Amsterdam Bread
iets voor onderweg wilt meenemen;
een restaurant vol Dutch design en
2,5 miljard dollar en er werken ruim
dak in Nederland.
Company openen. Hier zal op am-
het kan hier allemaal”, aldus Hilbron
architectuur.”
34.000 medewerkers wereldwijd.
@VERTENTIE
E Z E D T E H MAAK
R E M ZO R E L O COIN JE KOELER
Trendtoer
@Foodclicks mei 2016
@21
Tweedaagse trendtoer Foodservice XS Maastricht
Is passievol gebonden aan een bepaalde schaalgrootte? Trendtoer - Een kasteel, een wijngaard, een bakker, een hoteleigenaar,
komen dan een lokale of regionale
de mooiste boekwinkel van de wereld, diverse ontbijt- en lunchlocaties
invulling. Die tweespalt maakt het
en een lam gegaard in een uitgegraven kuil. Enkele onderdelen uit het
vaak lastig met de filosofie en de
programma van de trendtoer van foodservice XS in Maastricht. Een
informatie aan de slag te gaan.
inspiratie tweedaagse voor foodmarketeers in de foodservicemarkt, met
Hooguit leggen de verhalen en
als uitvalsbasis de Hogere Hotelschool.
ontwikkelingen extra druk op het realiseren van de doelstellingen
Een ding hadden alle ondernemers
gevestigde voedingsorde waar de
die in nationaal of internationaal
gemeen, hun tomeloze enthou-
meeste merkfabrikanten onderdeel
verband met bedrijven worden af-
siasme en passie voor het vak.
van uitmaken. Dat leidt vaak tot
gesproken om productieprocessen
Duidelijk werd dat het verschil niet
ongemakkelijke situaties waarin
verregaand te verduurzamen en
gemaakt wordt op het bord en met
ondernemers gepassioneerd ver-
productdeclaraties begrijpelijker te
het product alleen, het geloofwaar-
tellen over producten en produc-
maken voor eindverbruikers.
dige en passievolle verhaal in een
tieprocessen, die merkfabrikanten
onbegrensde gastvrije omgeving
door hun schaalgrootte met geen
Dat Maastricht in sfeer en gast-
moet het verschil maken. Kwaliteit
mogelijkheid kunnen realiseren.
vrijheidsbeleving anders is dan
moet tastbaar en voelbaar zijn.
Zeker niet op korte termijn. Omge-
menig andere plaats in Nederland,
Gasten moeten het gevoel krijgen
keerd, de bedrijven die trouw zeg-
was tijdens de tweedaagse reis al
in het spreekwoordelijke ‘warme
gen te blijven aan hun principes
snel duidelijk. De gastronomische
bad’ te belanden, bij een bezoek.
kunnen dat juist waarmaken omdat
invloed van onze zuiderburen,
Wie dat teweeg weet te brengen,
zij in schaalgrootte niet verder
in combinatie met de ingetogen
verbindt gasten aan een locatie.
bescheidenheid van de Limbur-
Een duidelijke reden waarom het
gers geven je al snel het gevoel
vrijwel allemaal zelfstandig onder-
van een ‘buitenlandse ervaring’
nemers zijn die als voorbeelden
op Hollandse bodem. De hier en
waren uitgekozen en geen keten-
daar Franstalige bordjes in het
locaties. Uitzondering vormde het
stadshart versterken dit gevoel
hotel dat met een viertal andere
alleen maar.
Wijngaard De Apostelhoeve heeft maar liefst 8 hectare aan druivenstokken
locaties onderdeel uit maakte van een groep.
Toch viel er wel degelijk iets te leren van de bezoeken. Bijvoorbeeld
De trend dat alles van dichtbij
waarom wordt de ene locatie
moet komen en van een juiste
vrijwel uitsluitend bezocht door
productsamenstelling moet zijn, is
vrouwen en de andere niet en hoe
niet nieuw. Na jaren van opschalen
maak je gastvrijheid nu tastbaar en
en ver-industrialiseren is er weer
voelbaar. Enkele highlights:
Gasten kunnen bij TaarT zich zondigen aan de zoete zonde
een nieuw bewustzijn ontstaan bij consumenten naar het authentieke, het ambacht van weleer. Een ontwikkeling waar veel kleinschalige bedrijven op inspelen, maar die voor de reguliere bedrijven minder gemakkelijk zijn in te vullen en die voor ingrijpende aanpassingen zorgen. In dat opzicht positioneert de nieuwe lichting zich momenteel als de waakhond van de
Bij Townhouse Hotel kunnen gasten die zich eenzaam voelen
Bij de Brandweerkantine staan gezonde gerechten op het menu
een goudvis huren
Bij Townhouse Hotel kunnen gasten hun eigen gin tonic
Coffelovers in kerkgebouw in Maastricht en gaat in augustus
samenstellen
de beste koffie van Nederland brengen
@22
Nieuws
@Foodclicks mei 2016
Meningen franchisegevers en franchisenemers over gedragsregels mijlen ver uiteen
Nederlandse Franchise Code; werkbaar of niet? Franchise Code – De nieuwe Nederlandse Franchise Code geeft een
welke condities zij producten verplicht
Open normen
voorkomen door de onlangs met de
beschrijving van gedragsregels voor franchisegevers en franchisenemers
moeten afnemen.” Maar bovenal ziet
Jan-Joris Heling, Manager Juridi-
franchisenemersvereniging Bart’s
bij het aangaan, uitvoeren en ontbinden van een franchiseovereenkomst.
Hoogstraaten als taak voor de franchi-
sche Zaken bij Bart’s Retail, zegt
Franchise Orgaan gesloten samen-
Franchisegever voelen zich echter niet senang bij de inhoud van de Code,
segevers, dat zij goed en zorgvuldig
dat een pluspunt van de NFC is dat
werkingsovereenkomst. Deze voorziet
terwijl franchisenemers tevreden zijn en zelfs een wettelijke verankering
ondernemers selecteren. “Wat dat
deze de aanzet zou kunnen zijn voor
in een eigen geschillencommissie. De
bepleiten, zo blijkt uit een rondje langs de velden.
betreft moet de Code zowel voor de
een betere samenwerking tussen
samenwerkingsovereenkomst borgt
franchisegevers als voor de franchise-
franchisegevers en franchisenemers.
de meeste principes van de NFC al.
nemer werkzaam zijn.”
“Minpunt is dat de NFC veel meer
De samenwerkingsovereenkomst en
(en verdergaande) verplichtingen
de geschillencommissie bieden voor
“De Code maakt vele tongen los met
visie niets aan.” Uit de opmerkingen
even zoveel meningen”, stelt Derk
van Van Dam blijkt wel dat de Code
van Dam van Ludwig en Van Dam
nog lang niet de kou uit de lucht haalt.
Advocaten. De franchiseadvocaat
Minder gelukkig
“Ik verwacht ook dat het één en ander
voor franchisegevers formuleert dan
ons een waarborg om samen met
heeft zich verbaasd over de komst van
Dat laatste wordt door sommige
nog wordt bijgesteld en afgezwakt.”
voor franchisenemers. Een ander
onze franchisenemers de toekomst in
bestreden. Ralph Markwat, directeur
minpunt is dat de Code een groot
te gaan.”
van FHC Formulebeheer, is op zo’n
aantal open normen bevat, die voor
de nieuwe gedragsregels. “Er wordt gezegd dat franchise een moderne
Wetgeving
vorm van slavernij zou zijn. Ik zit nu
zachts gezegd minder gelukkig met
Als het om dat bijstellen gaat, dan is
verschillende interpretaties vatbaar
Zelfregulering
meer dan twintig jaar in dit vak en
de inhoud van de Code. “De Code
het Vakcentrum juist voorstander van
zijn.” Heling vindt dan ook dat de
De Nederlandse Franchise Ver-
conflicten zijn van alle tijden. Daar is
zoals die er nu ligt is geschreven voor
een wettelijke verankering. Patricia
Code nog onvoldoende duidelijkheid
eniging (NFV) is voorstander van
nu echt geen piek in te zien, neem
een branche die bewust zeer divers
Hoogstraaten is naast directeur Vak-
verschaft. “De NFC heeft geen status
zelfregulering in franchise op basis
dat van mij aan.” Daarbij stelt hij dat
is. Deze diversiteit wordt door het
centrum, de brancheorganisatie voor
anders dan een advies. Er zal nog
van een gedragscode die een breed
de rechtspraak in Nederland van een
voorschrijvende karakter van de pro-
zelfstandige ondernemers in de de-
veel moeten gebeuren om één en
draagvlak heeft, stelt directeur
bijzonder hoog niveau is. “Rechters
cessen in een organisatie ondermijnd.
tailhandel, medeauteur van de NFC.
ander uit te werken.” Volgens Heling
Romana Engeman. Zij doet dan
zijn ontzettend deskundig, die hebben
Franchisegevers en franchisenemers
Het Vakcentrum is volgens haar vanaf
zou er ook nog een aansluiting moe-
ook een beroep op de sector om
geen Code nodig om in een zaak een
die momenteel zeer tevreden en
het allereerste begin voorstander van
ten komen met de nieuwe Europese
de NFC in de eigen organisatie te
goede uitspraak te kunnen doen.” In
gelukkig zijn in soft-franchiseformules,
franchising, ‘mits er wel een gelijk-
Erecode inzake Franchising 2016,
analyseren. “Vervolgens kan men met
een eventuele wettelijke verankering
inkoopcombinaties, shop-in-shopcon-
waardig speelveld is tussen de fran-
waarvan onlangs de draftversie door
de NFV meewerken in het proces
ziet Van Dam dan ook weinig. “Zo’n
cepten of stickerformules willen zich
chisegever en de franchisenemers’.
de European Franchise Federation is
om tot de verbeteringen te komen
Code kaderen in een wet betekent
niet op het gebied van datasharing,
Nu de nieuwe Code er ligt, hebben
gepresenteerd. “Juist omdat de NFC
die tot een breder draagvlak kunnen
ook daadwerkelijk dat regels vastlig-
distributieafspraken en verregaande
veel franchiseorganisaties, waaronder
werkt op basis van het pas toe of leg
leiden.” Engeman maakt het verge-
gen, terwijl het recht juist altijd meebe-
zorgplicht begeven.” Ook is een aantal
Albert Heijn en Jumbo, maar evenzo
uit-principe zal de NFC eerder leiden
lijk met de Europese Erecode. “De
weegt met de tijd. Twintig jaar geleden
zaken volgens Markwat ‘bewust en in
de kleinere franchiseformules zoals
tot een toename van geschillen dan
NFC is veel gedetailleerder. Zelfs
bijvoorbeeld was de rechtelijke macht
overeenstemming met franchisene-
Family en Foodmaster van FHC
dat problemen in de sector worden
tot op bedrijfsniveau zijn er allerlei
vaak wat milder voor de franchisene-
mers’ niet geregeld bij sommige fran-
Formulebeheer, grote moeite met de
voorkomen. ”De Europese Erecode
verplichtingen en verantwoordelijk-
mer, de laatste jaren is daarin veran-
chisegevers, zoals het verstrekken van
inhoud van de Code en het schrijfpro-
(EEC) is een eenzijdig document
heden omschreven.” Zij doelt ook
dering gekomen. Ook door mindere
prognoses of het genoemde alternatief
ces. Volgens Hoogstraaten onterecht.
opgesteld door franchisegevers voor
op het pas toe of leg uit-principe.
economische omstandigheden waar
van het verstrekken van branchegege-
“Er wordt helder uiteengezet wat er
effectieve beleidsvoering in de fran-
“In alle gevallen leidt dat tot meer
veel franchisegevers last van hebben
vens. “Er zijn namelijk samenwerkings-
verwacht wordt vanuit franchisegevers
chisesector. De NFC heeft een ander
regelgeving en een juridisering
gehad.” Daarnaast, zo schetst Van
verbanden die voor een maandbedrag
en zolang partijen zich daaraan hou-
doel en is door zowel franchisegevers
van de relaties.” De NFV vindt het
Dam, worden veel uitspraken geba-
van minder dan 100 euro een beperkt
den is er niets aan de hand.” Kleine
als franchisenemers opgesteld om
belangrijk vooral aandacht te blijven
seerd op jurisprudentie. “Van de Code
aantal, maar zeer nuttige diensten
franchisegevers zijn evenwel beducht
de belangen van franchisegevers en
geven aan de win-winsituatie en aan
bestaat dat nog niet, dat kost jaren.”
verlenen veelal gericht op het verstrek-
voor financiële risico’s die zij lopen
franchisenemers in het kader van
het vertrouwen in de samenwerking.
Overigens denkt Van Dam vanwege
ken van verkoopondersteuning en
door bepaalde artikelpunten. Hierdoor
hun onderlinge samenwerking zoveel
“Het zelfstandig ondernemerschap
de dominante rol van jurisprudentie in
reclames.” FHC Formulebeheer heeft
moeten zij werken met disclaimers ,
mogelijk evenwichtig te behartigen.
van beide moet het uitgangspunt zijn.
de franchiserechtspraak dat de Code
een uitgebreid dienstenpakket die
binnen het pas toe leg uit-principe.
Om dit doel te bereiken zijn uiteraard
Daarnaast moet het doel van de NFC
in de huidige vorm ook voor franchise-
franchisenemers kunnen afnemen,
Sommige franchisegevers zien in de
meer uitgangspunten betrokken dan
zijn dat deze leidt tot meer kwaliteit
nemers weinig soelaas biedt. “Ze zijn
maar niet altijd moeten. “En derhalve
aansprakelijkheid van de franchisege-
de huidige EEC. Ook het voorstel tot
en succes in franchiseorganisaties
blij met de huidige opzet. Logisch, de
zal ik een uitleg moeten geven over
vers, die vastligt in de nieuwe Code,
wijziging van de EEC voldoet niet aan
en de ontwikkeling en business in de
Code kent voor franchisenemers een
hoe wij acteren op de verschillende
een groot probleem. Hoogstraaten
deze uitgangspunten. De belangrijke
toekomst”, aldus Engeman. Zij stelt
aantal gunstige zaken, bijvoorbeeld
onderwerpen. Dit schiet volstrekt
bestrijdt dit standpunt en maakt duide-
– en zwaarbevochten - verbetering
dat het belangrijk is dat een formule
betreffende internet, klantendata en de
het doel van een werkbare Code
lijk dat de Code alle gelegenheid geeft
in de NFC van de informatiepositie
scherp aan de wind kan blijven varen
precontractuele informatievoorziening.
voorbij.” Het proces om tot de NFC te
aan alle franchiseorganisaties om
van de franchisenemer in de precon-
bij marktveranderingen. “Een Code
Maar ik denk dat ze er bij een conflict
geraken noemt Markwat op zijn minst
de onderlinge verplichtingen helder
tractuele fase laat de EEC bijvoor-
zou ook de sector in brede zin meer
dat aam de rechter wordt voorgelegd
merkwaardig. “Vanaf het moment dat
te formuleren. “Het gaat immers om
beeld nagenoeg links liggen”, aldus
moeten verbinden. Als franchisege-
weinig aan hebben. In het bijzonder
‘slechts’ twee franchisegevers het
ondernemers, die ondernemersrisico’s
Hoogstraaten van het Vakcentrum. ”
vers en franchisenemers organisaties
geldt dat ook voor een mogelijke kost-
mandaat kregen om te gaan schrijven
lopen en daaraan verandert de Code
Bakker Bart is niet tegen een Code,
met elkaar de verantwoordelijkheid
bare en niet bindende vorm van ge-
aan een Code is er nauwelijks meer
niets. Alleen is het wel van belang
verduidelijkt Heling, maar ziet wel
nemen voor de collectieve zaken
schilbeslechting door middel van een
consultatie geweest met de achter-
dat die ondernemers weten van de
graag een Code die werkzaam is en
in franchise. Tot dusverre heeft het
nog in te stellen geschillencommissie.
ban.” Markwat stelt verder: “Door alle
franchisegever wat zij krijgen aan on-
niet onnodig in ondernemerschap
proces geleid tot diverse vormen van
Daar hebben franchisenemers in mijn
commentaren en kritieken te negeren,
dersteuning en helder hebben onder
beperkt. “Bij Bakker Bart worden
polarisatie wat niet goed is voor het
is deze natuurlijk niet van tafel.”
mogelijke toekomstige geschillen
imago van het businessmodel.”
@VERTORIAL L
Lekker, leuk en om mee te spelen:
Twist and Drink kinderlimonade!
Vraag gratis proefpakket aan op foodclicks.nl/ twistanddrink
Twist and Drink is een kinderlimonade op basis van zuiver Oostenrijks bronwater zonder bubbels in de fruitsmaken Aardbei, Appel, Bosvruchten, Framboos, Kers en Sinaasappel. Er is ook een koolzuurvrije cola-variant zonder cafeïne. Naast de lekkere limonade is Twist and Drink nog extra bijzonder doordat het wordt aangeboden in een kleurrijk flesje, die in een ‘twist’ te openen is. Uiteraard is Twist and Drink glutenvrij en bevat het geen kleur- en zoetstoffen. En er is nog iets bijzonders: kinderen kunnen direct uit het flesje drinken en als hij leeg is, kan deze met de bijbehorende knutselkaarten worden omgetoverd tot uniek speelgoed.
Dus, kinderen van Nederland: Twist and Drink! Twist and Drink is een merk van Bevenco Quality Drinks, Tel.: (0187) 84 46 95, E-mail: info@bevenco.nl, www.bevenco.nl
Nieuws
@Foodclicks mei 2016
,
ShopperEstafette
@23
EVENTS
2 t/m 5 juni 2016 Culinair festival Taste of Amsterdam Amstelpark Amsterdam Nederland
16 juni 2016 Food Law Event
Congrescentrum 1931 ’s-Hertogenbosch Nederland
24 juni 2016 Derde editie Food Unplugged Kazerneterrein Ede Nederland
19 t/m 21 september 2016 Gastvrij Rotterdam Ahoy’ Rotterdam Rotterdam Nederland
27 t/m 28 september 2016 Vakbeurs Foodspecialiteiten Expo Houten Houten Nederland
10 t/m 12 oktober 2016 BBB Maastricht
MECC Maastricht Maastricht Nederland
16 t/m 20 oktober 2016 SIAL Bart Drion: “Vroeger was koffie op vele locaties in het out-of-homekanaal een ondergeschoven kindje. Nu weet men dat koffie een regelrechte klantentrekker is waarmee een mooi rendement kan worden gerealiseerd.”
Paris Nord Villepinte Parijs Frankrijk
19 t/m 21 oktober 2016 NACS Show
Georgia World Congress Center Atlanta Verenigde Staten In de rubriek ShopperEstafette geeft een marketeer vanuit een
wij ze in het land van herkomst. Dit
formule, grossier of leverancier zijn of haar visie op het thema ‘de
noemen wij FairChain en is de ‘holy
shopper in foodservice’. Elke kandidaat geeft het (estafette)stokje
grail’ van FairChain: lokaal branden. Dit
door aan een collega uit een andere schakel van de bedrijfskolom
is een revolutie in de koffieketen. Door
in foodservice. In deze editie: Bart Drion.
de bonen lokaal te branden blijft er 300 procent meer geld achter in de kof-
24 t/m 25 oktober 2016 Food Inspiration Days
CHV Noordkade Veghel Nederland
6 t/m 10 november 2016 EQUIP’ HOTEL 2016 Porte de Versaille Parijs Frankrijk
7 t/m 8 november 2016 Vakbeurs Gastronomie
“Ik wil brand manager Eveline Hillen
begon in 2011 toen Guido een kop
fieproducerende landen.” Volgens Drion
van Unilever bedanken voor het door-
koffie dronk met documentairemaker
is het ‘de hoogste tijd om een volgende
geven van het estafettestokje aan mij”,
Renzo Martens, bekend van Enjoy
stap te maken’. “Het is tijd om grootser
zegt Bart Drion, werkzaam als brand
Poverty”, vertelt Drion. “Renzo vroeg
te denken en samen kunnen we dingen
manager & cafeïne dealer bij Moyee
Guido om hulp. Kon hij kijken hoe zijn
radicaal veranderen. Door gedoe met
Coffee in Amsterdam. Drion en Hillen
Africa Project op eigen kracht kon
tussenpersonen, steunbetuigingen van
kennen elkaar van hun gezamenlijke
worden gefinancierd, dus niet alleen
beroemdheden en managementbonus-
activiteiten voor Ola Happiness Stati-
met overheidssteun? Koffie leek Guido
sen achterwege te laten, kunnen wij de
ons. Het concept waar de ijsliefhebber
een goed product dat die inkomsten
boeren meer betalen. Natuurlijk spelen
zelf zijn eigen ‘swirl-ijsje’ kan samen-
zouden kunnen genereren. Bij onder-
wij als Moyee ook met marketing,
stellen, telt zo’n 90 shops verspreid
zoek naar de koffiemarkt ontdekte hij
investeren wij ook in onze verpakking
Beurs van Berlage Amsterdam Nederland
over het land. “Op drukke locaties wil
echter hoe scheef die in elkaar zit. De
en merk, maar we houden het binnen
Ola vanuit het Happiness Station ook
koffieproducerende landen verdienen
de perken. Daarbij zijn we 100 procent
18 t/m 20 februari 2017 Organic Planet
graag koffie aanbieden”, zegt Drion.
meestal niet meer dan twee procent
transparant over waar we ons geld aan
“Niet zomaar een bakkie, nee radicaal
van wat je in de winkel voor een pak
uitgeven”, aldus Drion volgens wie er in
goede koffie met een nogal goed ver-
betaald. Over het algemeen zijn dit
Nederlandse horeca zaken anders en
haal! Moyee Coffee biedt dat. Momen-
derdewereldlanden die veelal afhanke-
beter kunnen. “Vroeger was koffie op
teel zijn we dit gezamenlijke initiatief
lijk zijn van ontwikkelingshulp. En dat
vele locaties in het out-of-homekanaal
aan het ontwikkelen. Er zijn inmiddels
terwijl wij in het Westen de grootste
een ondergeschoven kindje. Er was
twee Ola Happiness Stations waar
koffiedrinkers zijn en er ook nog eens
weinig aandacht voor. Nu weet men
onze koffie wordt verkocht, namelijk op
het meeste aan verdienen”, aldus
dat koffie een regelrechte klantentrek-
de treinstations Utrecht CS en Eindho-
Drion volgens wie dit deels te maken
ker is waarmee een mooi rendement
ven CS. Het concept moet nog verder
heeft met een lage prijs voor de boon,
kan worden gerealiseerd. Uiteraard
worden ontwikkeld, maar de eerste
maar meer met het ontbreken van
mits er kwaliteit wordt geboden en dan
resultaten zijn positief en als het aan
waarde toevoegende activiteiten. “99,9
ook nog met een eerlijk verhaal zoals
ons ligt is het straks verkrijgbaar op
procent van alle bonen verlaat zonder
onze FairChain. In de Randstad en een
alle Happiness Stations”, aldus Drion.
enige vorm van verwerking Ethiopië en
aantal grote steden kiest men hiervoor,
ze verdienen er dus vrijwel niks op. Het
maar in de rest van het land is er op het
Terwijl er in Nederland jaarlijks voor
is dit onrecht die ons deed besluiten
gebied van de koffievoorziening nog
miljarden euro’s aan koffie wordt
Moyee Coffee op te richten.”
een inhaalslag te maken”, aldus Drion.
de koffiebranche veel verbeteren. De
Moyee Coffee wil de consument
“Ik wil Eveline Hillen bedanken voor het
constatering dat een koffieboer die
goede koffie met een eerlijk verhaal
doorgeven van het estafettestokje en
zelf koffie op z’n land teelt, slechts
serveren. “Waar de grote koffiebran-
bij deze zou ik graag Selma Seddik of
een fractie ontvangt van de prijs die
ders de koffie in Nederland branden,
Freke van Nimwegen willen voordra-
de consument in Nederland voor
doen wij dat in Ethiopië zelf, het land
gen. Zij zijn de co-founders van restau-
z’n kopje koffie betaalt, is de Moyee
waar de koffieboon vandaag komt”,
rant Instock in Amsterdam.”
brand manager een doorn in het oog.
zegt Drion. “Dus in plaats van dat we
Het is deze ongelijkheid die de start
de groene bonen exporteren en daar-
vormde voor Moyee Coffee. “Het
mee de toegevoerde waarde, branden
gedronken, moet er volgens Drion in
ShopperEstafette is een initiatief van Marketing4Results en @FoodClicks. Eerder in deze rubriek kwamen aan het woord: Gemma Schneemann, marketing directeur Sligro, Gaius Voûte, directeur Bier&Co, Bart Bakker, directeur Royaan, Bart Koelemaij, Trade manager BP en Peter Koelewijn, directeur Rondeel. Hein van Stralen, HMSHost, Frans Saelman, DE Professional, Nicole van Doorn, NS Stations, Hans Oberg, verkoopdirecteur Lekkerland, Leon van Poelwijk, manager Jamin, Jack Schepers, Dave Vegt Horesca Horecavo, Willem Devilee, Dico Verwaal, Antonio van den Hengel, Wouter Verkerk, Eveline Hillen
Jaarbeurs Utrecht Nederland
7 t/m 9 november 2016 Beleef food, drinks & more Evenementenhal Hardenberg Nederland
20 t/m 24 november 2016 Horeca Expo Gent Flanders Expo Gent België
12 t/m 15 februari 2017 HorecaEvenTT
TT Circuit Assen Nederland
COLOFON
@FoodClicks, crossmediale vakmedia voor het out-of-homekanaal, is een uitgave van Uitgeverij Footprint Postbus 1049 3900 BA Veenendaal Telefoon: 0318 - 76 90 97 Oplage & Frequentie: @FoodClicks wordt maandelijks verspreid onder ondernemers, fabrikanten en toeleveranciers in de out-of-homemarkt als printuitgave en digitaal in een verspreiding van circa 20.000 outlets. Abonnementen: Abonneren op @FoodClicks Mail: communicatie@foodclicks.nl of via www.foodclicks.nl Digitaal: gratis. Print: ondernemers € 70,-, fabrikanten € 140,-. Abonnementsprijzen per jaar (excl. BTW).
Redactie: mail: redactie@foodclicks.nl Steffen van Beek: steffen@foodclicks.nl Communicatie-advies / adverteren: Ralf Wouters, 0314-355833, foodclicks@pshgroep.nl Aan dit nummer werkten mee: Martijn Louws, Ubel Zuiderveld, Rolf Timmer, Jacques Jullens, Gerard de Graaff (fotografie), Paul Blonk en Judith Kloppenburg. Vaste medewerkers: Rob Besseling, rob@oohcompany.com Eindredactie: Paul Blonk - PP Media Productions, Hilversum Vormgeving: Ap Karskens, Zeist Uitgeverij Footprint aanvaardt geen enkele aansprakelijkeheid voor eventuele prijs-, zet- en/of drukfouten in dit magazine. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder uitdrukkelijke en schriftelijke toestemming van de uitgever en andere auteursrechthebbenden. Op alle overeenkomsten van en met Uitgeverij Footprint zijn de algemene voorwaarden, gedeponeerd KvK, van toepassing. De algemene voorwaarden zijn ook te downloaden van de website www.foodclicks.nl.
BESTEL UW TOEGANG SBADGE OP WWW.SIA
LPARIS.C
OM
LOOK DEEPER
Conception:
Parijs
Š Images by
www.stockfood.com
De mondiale vakbeurs voor Voedingsmiddeleninnovatie
Voor al uw vragen, neem contact op met onze Nederlandse vertegenwoordiging: Promosalons Nederland Tel : 020 4620020 Email : info@promosalons.nl
Meer dan 7000 exposanten uit 104 landen Alle grote distributeurs van de wereld Meer dan 2000 produktinnovaties
W W W. S I A L PA R I S . C O M Volg ons!