Folia 02#1.indd by Folia

Duyvendak Nieuw

Hit me TV

Tweede taal

Zielig of zalig?

Geen hobbyisten

Uitspraak is alles

Dagboek van een Weekgast

Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Jaargang 62 05-09-2008

Nummer 02

De aftrap

Nu 12 gratis bioscoopkaartjes bij de Postbank Studentenrekening

De voordelen van de Postbank Studentenrekening: - gratis rekening met internetbankieren - je studieﬁnanciering snel op je rekening - aantrekkelijke spaarrente tot 3,4%

- snelle saldo check met Postbank Buddy - toegang tot Postbank Bijbanenvoordeel - en tijdelijk met 12 gratis bioscoopkaartjes

Vraag ’m vóór 14 september 2008 aan op postbank.nl/studenten Daar vind je ook de actievoorwaarden.

Waar je ook belandt... altijd online met je laptop.

Altijd en overal internetten met het Hi USB modem. Prik het modem in je laptop en je bent direct online. Door heel Nederland. Duur? Absoluut niet! Want bij Hi heb je tot 20% studentenkor ting! Vanaf 19,95 per maand heb je als student al een snelle internetverbinding van 1,5 Mb/s. Per maand*

Aantal

Modem eenmalig

Soms Online

19,95

400MB

Regelmatig Online

32,95

1 GB

Vaak Online

55,95

4 GB

- overal internetten met hoge snelheid (1,5 Mb/s)

Online met je laptop

- alleen bij Hi: maandelijks opzegbaar (na de eerste 3 maanden) - plug-n-play: binnen 5 minuten online

* inclusief studentenkorting

Buiten je bundel betaal je 30 cent per MB. Ga naar de

of kijk op hi.nl/laptop

Het EIB is een toonaangevend onderzoeksinstituut voor toegepaste bouweconomische analyse dat zowel in opdracht als op eigen initiatief onderzoek verricht voor marktpartijen en overheid. Inhoudelijke speerpunten voor de komende jaren zijn woningmarktanalyse, overheidsregulering en de gebouwde omgeving, innovatie en marktordening, effectanalyse rond scholing en arbeidsmarktprogramma's en benchmarking van bouwondernemingen.

Het Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid (EIB) zoekt

Young Professionals Wie zoeken wij? Wij zoeken jonge algemeen economen, bedrijfseconomen, econometristen of wis- en natuurkundigen met belangstelling voor economie. Je bent afstuderend, net afgestudeerd, AIO of beschikt al over enige relevante werker varing. Je hebt sterke analytische kwaliteiten en bent prima in staat om met kwantitatieve methoden en technieken om te gaan. Je vindt het een uitdaging om te werken op het snijvlak van wetenschap en praktijk. Daarnaast ben je een teamspeler die gedijt in een open, informele en inhoudelijke sfeer. Je hebt ambitie en beschikt over goede communicatieve vaardigheden. Wat houdt het in? Het EIB kent een projectmatige structuur, waarbij doorgaans in kleine projectteams wordt samengewerkt. Als Young Professional leer je binnen twee jaar het gehele instituut kennen en werk je mee aan concrete onderzoeksprojecten binnen de verschillende programma’s. Dit zijn zowel projecten met een meer wetenschappelijke invalshoek als projecten die gericht zijn op de bouwpraktijk. Hierbij houden we zoveel mogelijk rekening met je voorkeuren en wensen. Gedurende deze periode krijg je een coach en besteed je één dag in de week aan kennis- en vaardigheidstrainingen. Stuit je op een heel leuk terrein binnen het EIB, dan bieden wij je de mogelijkheid om hierop in te stappen.

m/v

Programma’s Arbeidsmarkt en scholing Vaste activiteiten; het monitoren en analyseren van ontwikkelingen rond de arbeidsmarkt in de bouw en het maken van prognoses voor de arbeidsvraag op kor te en middellange termijn. Daarnaast verrichten we onderzoek naar ontwikkelingen in opleiding, scholing, arbeidsomstandigheden en ziekteverzuim. Nieuwe thema’s: de flexibilisering van arbeid, de effecten van voorgenomen CAO-beleid en onderzoek naar het rendement van scholing. Marktanalyse en wonen Vaste activiteiten; het analyseren van trends en ontwikkelingen in de bouwmarkt en het maken van prognoses op kor te en (middel)lange termijn, zowel naar deelsector als naar regio. Speerpunten: analyse van woningmarktbeleid en ruimtelijk ordening, de effecten van (milieu)regelgeving voor woningbouw en infrastructuur en vraagstukken rond beheer en onderhoud van de gebouwde omgeving.

Wat bieden wij? Het EIB werkt met persoonlijke ontwikkelingsplannen voor alle medewerkers. Permanente kennis- en vaardigheidsontwikkeling vindt plaats via training, ‘learning on the job’ en via uitwisselingsprogramma’s met Europese par tnerinstituten en in samenwerking met universiteiten.

Bedrijven en innovatie Vaste activiteiten; analyseren van bedrijfseconomische aspecten als winstgevendheid, kosten en orderposities in de bouw. Het bedrijvenonderzoek zit in de lift. Recent hebben we een on-line benchmark ontwikkeld, waar al 1.300 bouwbedrijven gebruik van maken. Speerpunten: onderzoek naar innovatie, aanbesteden en transactiekosten in de bouw.

Het EIB biedt een inhoudelijke, open en informele werkomgeving. Bij het EIB gelden variabele werktijden en mogelijkheden om extra verlofdagen te sparen. Daarnaast bieden wij een prima salaris, minimum bruto jaarsalaris van € 34.639,- inclusief vakantietoeslag, en uitstekende secundaire arbeidsvoor waarden.

Sollicitaties kunnen worden gericht aan drs. T.H. van Hoek, postbus 58248, 1040 HE Amsterdam. Of mail uw sollicitatie naar eib@eib.nl. Voor inlichtingen kunt u contact opnemen met Elly Tang via etang@eib.nl of op (020) 583 19 40.

- Het EIB biedt ook goede mogelijkheden voor stages en afstudeerprojecten -

Meer informatie over het EIB en de (stage)projecten vind je op: www.eib.nl

Postbus 58248, 1040 HE Amsterdam - Basisweg 10, 1043 AP Amsterdam Telefoon: (020) 583 19 00 - e-mail: eib@eib.nl - website: www.eib.nl

inhoud

Groot

NIEUWE RUBRIEK: WEEKGAST Elke week houdt een actuele gast een dagboek bij voor Folia. Deze week de eerste aďŹ&#x201A;evering. Marijn Lansbergen, projectleider van Commissie Intree, beleefde zijn meest hectische week van het jaar. Stress, chaos en voldoening op blz. 27

Nieuws

%VZWFOEBL /JFVX

)JU NF 57

5XFFEF UBBM

Zielig of zalig?

Geen hobbyisten

Uitspraak is alles

Dagboek van een WeekGast

Dubbele pech: lelijkheid leidt tot armoe ................................. blz. 9

Opinie Ook zonder toga kan een hboâ&#x20AC;&#x2122;er carriĂ¨re maken, vindt Rob van Otterloo .......................blz. 12

8FFLCMBE WPPS EF 6OJWFSTJUFJU WBO "NTUFSEBN +BBSHBOH

/VNNFS

Interview Hit me TV: viermans Indiepop-formatie houdt de artistieke touwtjes zelf in handen ......blz. 14

Axie Oud-Maagdenhuisbezetters bezien de capriolen van Wijnand Duyvendak ..............blz. 18

Folia.nl Deze week op de site ..................................... blz. 25

Roem Duizendpoot Hans Baaij bekommert zich om de big .............................blz. 31

En verder: Nieuws 6-11, Opinie/Stage 12-13, Film/Het beste 16, Uit/Eten 17, De Afdeling 28, Annonces/Promoties/ Colofon 30, Prijsvraag/Dijkgraaf & Fresco/ Spekkie Big 32

%F BGUSBQ

Coverfotoâ&#x20AC;&#x2122;s: Henk Thomas

Een historisch moment vorige week in de geschiedenis van de UvA. In de 375 jaar dat de universiteit bestaat is de UvA nog nooit zo groot geweest. Qua studentenaantallen dan. Groot is zeker niet in alle gevallen goed. Verleden week was ik in theater CarrĂŠ met alle eerstejaars studenten in het kader van de Intreeweek. Dat waren er dit jaar zoveel dat het programma, met burgemeester Cohen en rector Van den Boom, twee maal vertoond moest worden. Toen ik op de ďŹ ets naar huis ging was de complete gracht geblokkeerd door enthousiaste jonge studenten en mensen van de Intreecommissie, herkenbaar aan hun bedorven-mosterdgele t-shirts. Met de eerstejaars erbij heeft de UvA de magische grens van 28.000 overschreden. Abraham de Swaan zei een paar jaar geleden dat de UvA niet echt sterk is in â&#x20AC;&#x2DC;kleine kwaliteitâ&#x20AC;&#x2122;. Roostering, inrichting van lokalen, beschikbaarheid van faciliteiten, bewegwijzering en andere zaken; dingen aan de periferie van het primaire proces, die wel doorslaggevend zijn voor het welbevinden van studenten en personeel. Door groei zal deze kleine kwaliteit nog meer onder druk komen te staan. De UvA wil ruim baan geven aan talent. Iedere student moet gefaciliteerd worden om zich te ontwikkelen van goed via beter naar uitstekend. Bij volle collegezalen en overbevolkte studies lijkt me dat tamelijk lastig. Het doet in ieder geval een zwaarder beroep op het vermogen van een docent om talent te stimuleren. En zo rust er bij de start van dit collegejaar â&#x20AC;&#x201C; op onvergetelijke wijze geopend door minster Plasterk afgelopen maandag â&#x20AC;&#x201C; een zware last op de schouders van het CvB en de stafdiensten om alles in goede banen te leiden. Groei is prima. De UvA moet echter waakzaam zijn, anders krijgen we hier in no time Inholland-toestanden. Die hogeschool was door explosieve studentenaantallen een jaar of vijf terug de grootste, maar omdat ze de kleine kwaliteit niet op orde had, heeft een groot deel van de studenten Inholland de rug toegekeerd.

De UvA is niet sterk in â&#x20AC;&#x2DC;kleine kwaliteitâ&#x20AC;&#x2122;

Jim Jansen jfj@folia.uva.nl

Folia 02 | 5

kort

nieuws

Opening academisch jaar

Voorzitter NWO

> In aanwezigheid van Minister Plasterk van OCW is maandag 1 september het academisch jaar geopend.

Met als thema ‘Verlichte geesten: informatie, cognitie en het brein’ werd op 1 september in de Lutherse kerk het academisch jaar geopend door minister Ronald Plasterk van OCW. Toespraken waren er van collegevoorzitter Karel van der Toorn (foto), universiteitshoogleraar logica Johan van Benthum en de cognitiewetenschappers Arnold Smeulders en Victor Lamme. De laatste hield een rede over de werking van het brein: ‘Ieder brein heeft zijn eigen geschiedenis en ziet de wereld anders’. Bovendien vertoonde en becommentarieerde Lamme eerder gemaakte ﬁlmopnamen van de hersenactiviteit van de minister, die was gemeten met behulp van een MRI-scan. De minister had drie kwartier in de scanner gelegen en had in die tijd allerlei plaatjes moeten bekijken over zaken als ‘Nederland’, ‘de wetenschap’, ‘kunst’, ‘eten’ en ‘politiek’. Tijdens het bekijken van de plaatjes werd zijn hersenactiviteit geregistreerd. Welk plaatje veroorzaakte opwinding, welk plaatje niet? De minister kan wel van alles zeggen in interviews, was de gedachte, maar hoe denkt hij er echt over? Gaat zijn hart echt sneller kloppen bij het zien van de Tweede-Kamerbankjes? Zo-

foto: Won Tuinema

> Actievoerders demonstreerden tegen het beleid Iraniërs uit te sluiten van masteropleidingen.

doende kwamen de toehoorders erachter dat de minister niet alleen zégt dat zijn hart tegenwoordig uitgaat naar de politiek en niet langer naar de wetenschap, maar dat hij het nog meent ook. Dat de minister het volk niet voorliegt was een hele geruststelling voor Lamme. ‘Al loopt de wetenschap

met zo’n minister een risico’, zei hij schertsend. Collegevoorzitter Van der Toorn ging in zijn toespraak in op de ambitie van de UvA ‘te excelleren’. Niet voor niets maakt de UvA samen met de VU komend jaar een begin met het University College Amsterdam. Van der Toorn maakte duidelijk dat die ambities geld kosten. Niet alleen de UvA, de centrale overheid en de gemeente willen bijdragen aan excellent onderwijs. ‘Maar ook studenten, die mogen best betalen voor excellent onderwijs. Want wie vasthoudt aan het taboe op een hogere prijs voor hoger onderwijs, legt zich neer bij de middelmaat.’ Tijdens de opening van het academisch jaar stonden er voor de deur van de Lutherse kerk studenten te demonstreren tegen het in hun ogen discriminerende en ineffectieve beleid van Plasterk en minister Verhagen van Buitenlandse Zaken om Iraanse en Nederlands-Iraanse studenten uit te sluiten van bepaalde masteropleidingen om de proliferatie van nucleaire technologie naar Iran te voorkomen. ‘Hiermee introduceren de ministers tweederangs burgerschap in het onderwijs’, meenden de demonstranten. Na aﬂoop van het ofﬁciële gedeelte vond er een receptie plaats in de hal van het Maagdenhuis. Prettige bijkomstigheid voor de minister: er waren bitterballen en andere Hollandse snacks in overvloed. Uit de MRIscan was namelijk gebleken dat de minister daar meer van houdt dan van een toastje kaviaar. (DW)

‘Straks meer dan 28.000 studenten’ > Dit jaar 7 procent groei, UvA is nu groter dan ooit. > Karel van der Toorn: ‘Historisch moment’. Volgens de jongste cijfers van de IBgroep en de afdeling Concern Control van de UvA stijgt het aantal eerstejaars dit jaar met zeven procent ten opzichte van vorig jaar. Collegevoorzitter Karel van der Toorn verwacht dat het totale aantal ingeschreven studenten daarmee boven de 28.000 zal uitkomen. ‘Dan is de UvA nog nooit zo groot geweest. Op 1 oktober weten we de deﬁnitieve aantallen. In de jaren negentig hadden

we er bijna 28.000, dus ik mag hier spreken van een historisch moment.’ Van der Toorn meent dat de populariteit van de UvA voor een groot deel te wijten is aan het feit dat Amsterdam ‘niet meer die onveilige stad’ is die hij eens was. ‘Ook gaat het beter met de studentenhuisvesting, hoeveel we daar nog een slag kunnen maken. Daarnaast proﬁteert de UvA duidelijk van de invoering van de BaMa. Veel studenten kiezen er voor om na de bachelor hun master aan de UvA te gaan volgen.’ Studies die dit jaar in trek zijn bij de nieuwe eerstejaars zijn Neerlandistiek (+36 procent), Media en cultuur (+28 procent), Geneeskunde (+19 procent), Arabische taal en

cultuur (+140 procent), rechten (+15 procent), psychobiologie (+26 procent). Overigens is de toename van geneeskunde ook te wijten aan een administratieve fout van de UvA. Die heeft via de decentrale selectie per ongeluk te veel studenten toegelaten. De VU heeft dezelfde fout gemaakt. Beide universiteiten zagen over het hoofd dat een deel van de plaatsen die nu zijn ingenomen door de decentraal geselecteerde studenten, gereserveerd had moeten worden voor vwo’ers met een gemiddeld examencijfer van een acht of hoger. De UvA schreef daardoor 25 eerstejaars geneeskunde te veel in, maar de minister besloot hen toch toe te laten. (HOP/JJ/DW)

Medewerkerssite niet langer openbaar > Gevoelige informatie staat voortaan op een gesloten deel van UvAweb. Vanaf deze maand is de medewerkersportal op de UvA-website niet langer voor iedereen toegankelijk. Wie wil inloggen op de site, moet beschikken over een UvAnet-id. Volgens de UvA is het voordeel van deze afscherming dat ‘intern gerichte informatie’ voortaan ‘alleen

6 | Folia 02

voor medewerkers’ te lezen is. De UvA laat weten dat het op die manier mogelijk is ‘gerichte informatie’ op dit deel van UvAweb te publiceren. Het zou daarbij gaan om informatie over personeelsbeleid, formulieren waarmee werknemers iets kunnen regelen, informatie over interne organisatorische ontwikkelingen of informatie uit de ondernemingsraad. De UvA formuleert hiermee beleid dat

door critici wordt omschreven als een mogelijkheid om de vuile was binnenskamers te houden. Immers, wie niet tot de ‘UvAfamilie’ behoort, zoals de pers, zal niet meer vrijelijk uit de notulen van bijvoorbeeld de ondernemingsraad kunnen citeren. Voor mensen die wel aan de UvA werken, maar niet over een UvAnet-id beschikken, wordt nog gezocht naar een oplossing. (DW)

UvA-hoogleraar experimentele fysica Jos Engelen wordt de nieuwe voorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Engelen zal per 1 januari 2009 aantreden. Momenteel is Engelen (1950) directeur van het Europese instituut voor deeltjesonderzoek CERN in Genève. Daarnaast is hij voorzitter van Astron, het NWO-instituut voor deeltjesfysica. Deze functies zal Engelen opgeven zodra hij het NWO-voorzitterschap overneemt. Zijn hoogleraarschap aan de UvA behoudt hij.

Tussenpaus Emeritus hoogleraar belastingrecht Jaap Zwemmer is benoemd tot interimdecaan van het Acta. Zwemmer volgt Wouter Beertsen op. Het is de tweede keer in korte tijd dat Zwemmer uit zijn emeritaat wordt gehaald om een tijdelijke bestuursfunctie te vervullen. Na zijn pensionering in 2006 was hij een half jaar interim-rector van de UvA/HvA, voor het aantreden van de huidige rector Dymph van den Boom.

Noorda naar Europa Sijbolt Noorda, oud-voorzitter van het College van Bestuur en tegenwoordig voorzitter van de Vereniging van Universiteiten VSNU, wil een hoofdrol gaan vervullen in de Europese hoger onderwijswereld. Noorda heeft zich kandidaat gesteld voor het voorzitterschap van de Europese universiteitenkoepel EUA. Naast Noorda is ook de Zwitserse jurist Jean-Marc Rapp kandidaat. Rapp is momenteel vicepresident van de EUA. ‘Noorda heeft internationaal een voortreffelijke indruk gemaakt’, zegt Frans van Vught, bestuurslid van de EUA. De verkiezingen zijn in oktober.

Peking Planologiestudente Nienke Kingma heeft op de Olympische Spelen de zilveren medaille in de wacht gesleept op het onderdeel roeien dames acht. Ook andere UvA-studenten waren succesvol: uiteraard Yasemin Smit, studente communicatiewetenschap, die als aanvoerster van het dames waterpoloteam goud won. Student sociale geografie Ivo Snijders bereikte de Olympische finale in de lichte vier zonder stuurman. Studente Europese studies Kelly Jonker bereikte met het dames hockeyteam de finale en haalde goud. De hockeyers met student business studies Geert-Jan Derikx en economiestudent Jaap Stockmann (keeper) haalden de finale niet. Studente natuurkunde Merel Witteveen haalde zilver in de 470-klasse van het zeilen. Alle aan de Olympische Spelen deelnemende studenten zullen op 18 september worden gehuldigd door het College van Bestuur. (HOP/DW)

kort

nieuws

Eerstejaars verwelkomd in Carré

UvA bezuinigt

> Nieuwe studenten overladen met tips. > Cohen: ‘Leef in de breedte en neem je verantwoordelijkheid’.

Excellent foto: Henk Thomas

Met toespraken van burgemeester Job Cohen en rector Dymph van den Boom en een act van cabaretier Dolf Jansen ging op 25 augustus de jaarlijkse Intreeweek van start in theater Carré. De opening werd gepresenteerd door Regina Romeijn, oud-student communicatiewetenschap en televisiepresentatrice. Voorafgaand aan de openingstoespraken vroeg Romeijn aan de zaal vol studenten wie van hen communicatiewetenschap ging studeren. Vele handen gingen omhoog en Romeijn wenste speciaal hen veel studiesucces. ‘En doe er iets minder lang over dan ik, want ik heb er zo’n zeven jaar over gedaan, maar het is wel goed afgelopen.’ Het was niet de enige tip die de nieuwbakken studenten in hun maag gesplitst kregen: de toespraken hadden een hoog moralistisch karakter, al werden ze met een knipoog gebracht. ‘Weet wel dat als je een ﬁets koopt voor twintig euro deze gejat is, en heling is zowel volgens de wet als volgens de Algemene Plaatselijke Verordening een overtreding of zelfs een misdrijf. Jullie zijn een van de radertjes in de grote stad, dat brengt verantwoordelijkheid met zich mee. Neem die ook’, zei Cohen. De burgemeester stak niet onder stoelen of banken hoe trots hij op zijn stad is en hoe belangrijk die stad is voor de intellectuele ontwikkeling van jonge mensen. ‘Amsterdam heeft een magische aantrekkingskracht op jonge mensen die een nieuw en eigen leven willen beginnen. De stad wordt niet voor niets “een opwerkfabriek van talent” genoemd.’ Cohen riep de studenten op toch vooral ‘in de breedte’ te leven. ‘Blijf niet in je eigen groep of faculteit, maar kijk verder. Ga bijvoorbeeld sporten. Amsterdam stelt zich kandidaat voor de Olympische Spelen van 2028. Ik ben dan 81, dus jullie moeten die organiseren.’ Rector Dymph van den Boom ging dieper in op wat een student nu eigenlijk is of moet zijn aan de hand van de omschrijving die Van Dale van het begrip ‘student’ geeft. Dat is niet alleen iemand die colleges aan een

De UvA moet vijftien miljoen euro bezuinigen. ‘We hebben meer uitgegeven dan ontvangen’, zegt collegevoorzitter Karel van der Toorn, maar zorgwekkend noemt hij de situatie niet. ‘Ik gebruik liever de term “bijzonder”.’ Met de decanen van de verschillende faculteiten is inmiddels overleg gevoerd over waar er mogelijk kan worden gesneden in de kosten. Van der Toorn: ‘Op onderwijsgebied gaan we bezuinigingen op de zogenaamde extra programma’s. Dat zijn programma’s waar we geen ﬁnanciering voor krijgen, zoals de schakelprogramma’s. Bij het onderzoek wordt de ﬁnanciering niet automatisch meer gekoppeld aan het onderwijsprogramma en het grootste gedeelte van het geld zal bij de overhead vandaan moeten komen.’ Over mogelijke ontslagen is Van der Toorn duidelijk. ‘Ik ben nog niet in het stadium van ontslagen beland.’ Van der Toorn wil ook kijken of instellingen die ‘tussen de faculteiten’ zweven kunnen worden ondergebracht bij de faculteiten. ‘Zoals de lerarenopleiding ILO. Die willen we terugbrengen bij de vakinhoud. Concreet zou dit kunnen betekenen dat het ILO straks onderdeel wordt van de FMG.’

universiteit of hogeschool volgt, maar volgens Van Dale ook iemand die ‘veel drinkt, lang slaapt en neigt naar bekaktheid’. Of dat laatste zo is liet Van den Boom in het midden, maar ze liet wel doorschemeren dat een diploma halen niet genoeg is voor een student. ‘Je moet ook levenservaring opdoen. Ga in een studentenraad zitten of bij een studievereniging.’ ‘Streng doch rechtvaardig’ was de bood-

schap die cabaretier Dolf Jansen aan de nieuwe lichting studenten meegaf. Op een lichtvoetige en humoristische manier riep Jansen hen op zich niet van de wijs te laten brengen door al die intellectuele universitaire types. ‘Blijf vooral jezelf. En bedenk wel dat als er een junk op je afkomt met een geslachtsziekte van onder de twintig euro, accepteer die dan niet, want dan is hij gestolen.’ (DW)

Tumoren mogelijk veroorzaakt door ‘kankerstamcellen’ > Onderzoeksresultaat heeft wellicht consequenties voor de behandeling van kanker. Onderzoekers van het AMC en de universiteit van Palermo hebben voor het eerst bewijs geleverd dat de groei van tumoren mogelijk veroorzaakt wordt door zogenoemde kankerstamcellen. Hun onderzoeksresultaten zijn vorige week gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift PNAS. Het idee van kankerstamcellen ontstond vijf jaar geleden. Toen bleek dat niet alle

cellen die uit een darmtumor worden gehaald, kunnen uitgroeien tot een nieuwe tumor. De groep experimentele moleculaire geneeskunde van het AMC is er nu in geslaagd om één enkele, niet-gedifferentieerde cel uit een menselijke darmtumor te isoleren en uit te laten groeien tot een tumor. Dit lukte hen zowel in een kweekschaaltje als in proefdieren. De nieuwe tumoren leken bovendien in bepaalde opzichten sterk op de oorspronkelijke tumor, alsof er een blauwdruk was doorgegeven. Het lijkt er dus op dat het idee van kanker-

stamcellen klopt. En dat heeft mogelijk consequenties voor de behandeling van kanker. Nieuwe therapieën zouden zich moeten gaan richten op het aanpakken van de stamcellen. Louis Vermeulen, eerste auteur van het PNAS-artikel: ‘Immers: je kunt 99% van een tumor weghalen, maar als de kankerstamcellen blijven zitten kunnen die na verloop van tijd toch weer uitgroeien tot een nieuwe tumor.’ Omgekeerd zou de groei van een tumor stopgezet kunnen worden en deze onschadelijk kunnen worden gemaakt door speciﬁek de kankerstamcellen aan te pakken. (NB)

De UvA is een van de vijf universiteiten die mogelijk extra geld van OCW krijgt voor onderwijs aan ‘excellente’ bachelorstudenten. Voor de beste bachelorstudenten is de komende twee jaar veertig miljoen euro extra beschikbaar dankzij het Siriusprogramma van het ministerie van OCW. De instellingen mochten aanvragen indienen, die door een beoordelingsteam worden bekeken op kwaliteit. Naar aanleiding daarvan is er een voorlopig advies gegeven voor de verdeling van het geld. De UvA en de VU hebben gezamenlijk een aanvraag ingediend ter hoogte van 7,5 miljoen euro. Die aanvraag wordt als ‘zeer veelbelovend’ beschouwd. Andere universiteiten die kans maken op een positief advies zijn die van Maastricht, Nijmegen en Utrecht. Alle universiteiten moeten voor half september hun ingediende plannen concretiseren, waarna het deﬁnitieve advies volgt.

Hbo-ers in toga Hbo-juristen die hun universitaire mastertitel behalen, mogen voortaan advocaat, notaris of rechter worden. Dat heeft het kabinet deze zomer besloten. Tot nu toe konden alleen afgestudeerde juristen met een universitair bachelordiploma een togaberoep uitoefenen. Wie het opleidingstraject Hbo-recht, het schakeljaar en de wo-master rechten al eerder heeft doorlopen, krijgt met terugwerkende kracht toegang tot de togaberoepen. Zie ook Opinie op blz.12. (HOP/DW/JJ)

Folia 02 | 7

foto: Won Tuinema

week 36

Minister Plasterk met een ‘afgietsel’ van zijn eigen hersenen tijdens de opening van het academisch jaar, maandag 1 september in de Lutherse kerk. Plasterk kreeg zijn eigen hersenpan aangeboden door cognitiewetenschapper Victor Lamme, die eerder met een team wetenschappers de hersenactiviteit van de minister had gemeten met behulp van een MRI-scan. Het brein van de minister duidde er volgens de wetenschappers op dat hij ‘trots op Nederland’ is. ‘Maar dan niet op de tulpen en de klompen, maar trots in een hip jasje. De minister is trots op onze waterwerken, de joint en het homohuwelijk’, zei Lamme. (DW)

doctor

nieuws

Lelijkerd verdient minder > UvA-econoom: ‘Onaantrekkelijke kandidaat van spelshow wint minder dan aantrekkelijke’. > Resultaten onderzoek gepubliceerd in New Scientist. Onaantrekkelijke mensen verdienen minder dan aantrekkelijke mensen, omdat ze gediscrimineerd worden op uiterlijk. Dit concludeert UvA-econoom Jeroen van de Ven na bestudering van een spelshow. Samen met twee Britse collega-onderzoekers maakte Van de Ven een analyse van 69 aﬂeveringen van de televisiespelshow ‘Deelt ie ‘t of deelt ie ‘t niet?’, in 2002 gepresenteerd door Peter Jan Rens. In de show kunnen kandidaten geld verdienen door quizvragen goed te beantwoorden. Het spel begint met vijf kandidaten, en elke ronde wordt een kandidaat weggestuurd door de kandidaat die op dat moment de hoogste score heeft. ‘Onaantrekkelijke kandidaten werden twee keer zo snel weggestuurd dan minder onaantrekkelijke kandidaten’, zegt Van de Ven, werkzaam aan het Amsterdam Center for Law & Economics. Het onderzoek wordt in de laatste editie van het populair wetenschappelijke tijdschrift New Scientist besproken. Voor het onderzoek werd expres gebruik gemaakt van de spelshow van Rens omdat de twee kandidaten die uiteindelijk overblijven voor een zogeheten Prisoner’s Dilemma staan, waarbij ze gelijktijdig en zonder dat ze het van elkaar weten, moeten zeggen of ze een geldbedrag met elkaar willen delen of niet, of dat de een wel en de ander juist niet wil delen. Dit leidt tot een psychologische afweging waarbij de kandidaat snel moet bepalen wat voor hemzelf het meeste voordeel oplevert. Van de Ven: ‘Een onaantrekkelijke kandidaat ging gemiddeld met driehonderd euro minder naar huis dan een aantrekkelijke kandidaat.’ De onderzoeker realiseert zich dat ‘aantrekkelijkheid’ een subjectief oordeel is. Hij heeft dit probleem ondervangen door een groot aantal willekeurige mensen vi-

Martine van Gemert-Schriks (1974) promoveert bij tandheelkunde op haar onderzoek naar de invloed van cariës (tandbederf ) op de algemene gezondheid van kinderen. Waarom verwachtte u een verband tussen cariës en algemene gezondheid? ‘Cariës is een infectieziekte, en infectieziekten beïnvloeden je afweersysteem. Uit enkele andere onderzoeken was gebleken dat kinderen met veel gaatjes beduidend kleiner waren dan andere kinderen. Groei is een indicatie van algemene gezondheid. Maar deze onderzoeken waren slechts kleine studies. Wij wilden dit op grotere schaal bekijken.’ U onderzocht de gebitten en de groei bij kinderen in Suriname. En? ‘We hebben bijna vijfhonderd kinderen onderzocht. De kinderen met veel gaatjes waren kleiner dan de kinderen met minder gaatjes. Ze bleken op zich wel een normale groeicurve te doorlopen, alleen liepen ze iets achter. We hebben ook gekeken naar het bloedbeeld van de kinderen, om te zien of cariës inderdaad een afweerreactie oproept. Bij een groep kinderen in Indonesië hadden we enkele factoren in het bloed gevonden die daarop wezen. Maar bij de kinderen in Suriname niet. Er is dus blijkbaar wel een bepaalde reactie van het afweersysteem op cariës, maar die hebben we niet goed kunnen duiden.’

Jaron Beekes deobeelden te laten zien van de kandidaten, en te vragen wie ze het lelijkst vonden. ‘Dan blijkt toch dat mensen het over het algemeen wel eens zijn over wat een mooi of lelijk iemand is.’ Dat aantrekkelijke mensen meer verdienen werd volgens Van de Ven al eerder vastgesteld, op basis van arbeidsmarktda-

ta. ‘Toen bleek dat aantrekkelijke mensen tien tot vijftien procent meer verdienen dan onaantrekkelijke mensen. Uit ander onderzoek is naar voren gekomen dat lelijke mensen, omdat ze minder kans hebben op een goedbetaalde baan, eerder in de criminaliteit belanden dan aantrekkelijke mensen.’ (DW)

Historicus Van der Horst: ‘Ik ben een poeper’ > ‘Han van der Horst is een fenomeen waar alleen Geert Mak aan kan tippen.’ > In debatcentrum Spui25 werd woensdag 27 augustus het boek Een bijzonder land. De vaderlandse geschiedenis in vijftig hoofdstukken gepresenteerd. Volgens uitgever Mai Spijker heeft historicus Van der Horst het kaliber van succesauteur Geert Mak. Zijn lovende introductie correspondeerde met de opkomst in Spui25: er was geen stoel meer vrij in het debatcentrum bij de presentatie van Van der Horsts nieuwe boek. Wim Pijbes – de nieuwe directeur van het Rijksmuseum en door Van der Horst

‘collegapopularisator’ genoemd – nam het eerste exemplaar in ontvangst. Een bijzonder land is niet toevallig in vijftig hoofdstukken geschreven; het volgt de ‘vensters’ van de canon der Nederlandse geschiedenis. Van der Horst: ‘Het was een idee van de uitgever en mij samen. Ik wil met het boek geen geschiedenis opleggen, maar net als de canon de mensen helpen een eigen visie te ontwikkelen op het verleden.’ De vensters van de canon zijn volgens de opstellers bedoeld om over in discussie te treden, maar dit is niet de bedoeling van het boek van Van der Horst. ‘Ik heb de vensters van de canon geaccepteerd zoals ze zijn, omdat ik het geheel een perfecte selectie vind uit de Nederlandse geschiedenis.’

Van der Horst moest uit zijn eigen werk veel schrappen: ‘Onder schrijvers zijn er poepers en peuteraars; poepers schrijven veel en gaan dan schrappen, peuteraars denken lang na voor ze iets op papier zetten maar hoeven weinig te schrappen. Ik ben een poeper en heb een derde van het manuscript moeten schrappen.’ Volgens Ineke Govaart, bezoekster van de boekpresentatie, typeert Van der Horsts uitspraak zijn schrijfstijl: ‘Hij schrijft zoals hij spreekt, en is heel direct in zijn uitlatingen.’ Als Van der Horst wordt gevraagd wat hij het leukste vindt aan de Nederlandse geschiedenis, antwoordt hij dan ook: ‘Dat er bijna altijd de ruimte was om te schrijven en zeggen wat je wilde.’ (Tim Verlaan)

De behandeling van cariës bleek geen effect te hebben op het groeipatroon. ‘Inderdaad, maar eigenlijk is dat ook niet zo verrassend. Groei wordt namelijk beinvloed door een scala aan factoren, waaronder bijvoorbeeld voeding en genetische factoren. Waarschijnlijk nemen deze in zo’n situatie toch de overhand en is een tandheelkundige behandeling niet van doorslaggevend belang.’ Toch beveelt u behandeling en preventie aan. Hoezo? ‘Dat een tandheelkundige behandeling niet het verwachte effect heeft op de algemene gezondheid , wil niet zeggen dat je de infectie maar gewoon moet laten gaan. Tandheelkundige behandeling dient ook een ander doel: je wilt bijvoorbeeld voorkomen dat kinderen pijn krijgen. Daarom kun je cariës dus beter wel behandelen. Maar er zal gefocust moeten worden op preventie van cariës bij de nieuwe generatie. Daar valt winst te behalen.’(NB) Martine van Gemert-Schriks, Effect of dental caries and treatment strategies on oral and general health in children, promotie: 3 september 2008.

Folia 02 | 9

Voor onze buitenschoolse opvang-locatie op een school voor speciaal onderwijs in Amsterdam Oud-Zuid zoekt Prokino:

Pedagogisch medewerker BSO speciaal onderwijs voor 3 middagen per week en in de schoolvakanties.

Je zorgt voor de dagelijkse opvang, verzorging en ontwikkeling van kinderen in de leeftijd van 4 tot 10 jaar. GeĂŻnteresseerd en ervaring in het werken met kinderen uit het speciaal onderwijs? Dan zien wij graag je brief met CV tegemoet op sollicitatie@prokino.nl

Moulin lin R Rouge Amsterdam mster

Wil je een leuke parttimebaan

Zkt pe per direct dir

met goede verdienste als

arm rme rmed me m parttime barmedewerkster

huiswerkbegeleider

Liefst fs mett erv.

Kijk dan op

2 Tel inl. Na 20:30 u Bent u academisch geschoold en heeft u een vlotte pen? Doe dan mee met de

ABG VN ESSAY PRIJS Maak kans op: ! " " $

!!!

! #

PHP Webdeveloper Travelsites gezocht

Amsterdam Australie.nl, Zuid-Afrika.nl, ZuidoostAzie.nl, etc goedbetaalde parttime bijbaan (1 Ă 2 dgn): 17,50 EUR p/u www.addmissions.nl/vacatures of 020 4271603 Contactpersoon: Berk Bakay

Vrijdag 26 september start in Utrecht de nieuwe 3-jarige homeopathie opleiding voor artsen, PACH (Post-Academisch Curriculum Homeopathie), met een introductiedag voor (huis)artsen en studenten geneeskunde. Studenten kunnen deze dag met korting volgen (â&#x201A;Ź 50 i.p.v. â&#x201A;Ź 225 voor artsen). www.homeopathiestichting.nl info@homeopathiestichting.nl 020-6798586 (9-12 uur)

Studenten nu 50% korting op de Volkskrant + gratis 6 dvd-box Buurman & Buurman Ben je uitwonend en niet ouder dan 27 jaar, ga dan naar volkskrant.nl/studenten of sms VKBUURMAN naar 2002 (verplicht tot niets).

Studentenabonnement: per maand â&#x201A;Ź 12,50

0-62 020-6275030

www.werk-student.nl

promoties

nieuws

Breuk VU-Windesheim > Tussen Zwolle en Buitenveldert heeft het eigenlijk nooit geboterd. > Na de scheiding heeft bij UvA en HvA een ‘moment van reﬂectie’ plaatsgevonden. De bestuurlijke fusie en intensieve samenwerking tussen de UvA en HvA blijven intact. Dat zeggen HvA-directeur Jeroen Knigge en collegevoorzitter Karel van der Toorn naar aanleiding van de splitsing van de besturen van de VU en de Hogeschool Windesheim. ‘Je kunt de scheiding tussen de VU en Windesheim zien als een goed huwelijk dat spaak loopt,’ aldus Jeroen Knigge. ‘Hoewel het misschien voor de partners als een verrassing komt, en ook erg vervelend is, hadden wij het al een tijdje zien aankomen. Buitenveldert en Zwolle liggen immers ver uit elkaar, en dat maakt samenwerken niet gemakkelijker.’ Het is een publiek geheim dat het eigenlijk nooit heeft geboterd tussen beide be-

sturen. Bestuurders van de VU kwamen in Zwolle ‘op bezoek’ en andersom. Ze vormden geen geheel. Daarbij heerste er binnen de geledingen van de universiteit enige weerzin tegen de samenwerking met Windesheim, omdat die de kwaliteit van het onderwijs in gevaar zou brengen. Het bestuur kon die aarzelingen niet helemaal wegnemen. Veel samenwerkingsprojecten kwamen niet goed van de grond. Volgens Knigge heeft er na de scheiding tussen VU en Windesheim een ‘moment van reﬂectie’ plaatsgevonden bij de HvA en UvA. Knigge: ‘Vooralsnog kunnen we het goed met elkaar vinden en is er dus geen reden om uit elkaar te gaan. Ik omschrijf onze relatie als ‘redelijk goed’ en wil graag leren van wat er fout is gegaan bij de VU en Windesheim.’ Collegevoorzitter Karel van der Toorn laat desgevraagd ook weten dat UvA en HvA de samenwerking en de bestuurlijke fusie zullen doorzetten. ‘De samenwerking is tot nu toe zeer geslaagd, met name omdat we ge-

VRIJDAG 5/09

zamenlijk werken aan de opbouw van Amsterdam als dé kennisstad van Nederland, dé plek waar je hoger onderwijs volgt’, zegt Van der Toorn. ‘Om die unieke positie te bereiken en te behouden is een gezamenlijke strategie en regie nodig van de twee grootste onderwijsorganisaties in Amsterdam, HvA en UvA, en daarom werken we op sommige terreinen ook samen met de VU. Dat dat resultaat heeft, blijkt wel uit de groeicijfers – alle Amsterdamse onderwijsinstellingen groeien meer dan het landelijk gemiddelde.’ De samenwerking is nog niet altijd zichtbaar, maar Van der Toorn verwacht dat dit verandert bij de opening van de Amstel-campus aan de Wibautstraat. ‘Die zal straks samen met de UvA-campus op het Roeterseiland de grootste studentengemeenschap van de stad vormen.’ Van der Toorn zegt ‘te streven naar het behoud van de twee instellingen als eigenstandige organisaties die twee verschillende typen onderwijs aanbieden.’ (HOP/JJ/DW)

10.00 uur: Erik Zevenhuizen - Biologie/Geschiedenis Vast in het spoor van Darwin. Promotoren: Prof.dr. S.J.B. Menken en prof.dr. P. de Rooij. (Agnietenkapel) 12.00 uur: Pascal Lieshout - Wiskunde Queueing Models for Bandwidth-Sharing Disciplines. Promotoren: Prof.dr. M.R.H. Mandjes en prof.dr. ir. S.C. Borst (TUE). (Agnietenkapel) 14.00 uur: Janine van Gils - Geneeskunde Platelet-monocyte complexes in touch with the endothelium. Promotor: Prof.dr. D. Roos. (Agnietenkapel)

DINSDAG 9/09 10.00 uur: A. Berkenbos - Scheikunde The dynamics of polymers by novel mesoscopic methods. Promotor: Prof.dr. D. Frenkel. (Agnietenkapel) 12.00 uur: Iman Santoso - Natuurkunde k-space Microscopy of Bi2Sr2CaCu2O88+d Promotor: Prof.dr. M.S. Golden. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Jan van Mechelen - Scheikunde Triacylglycerol structures and the chocolate fat bloom mechanism. A high resolution powder diffraction study. Promotor: Prof.dr. H. Schenk. (Agnietenkapel)

WOENSDAG 10/09

Leuke wiskunde

12.00 uur: Steven de Rooij - Informatica Minimum Description Length Model Selection. Promotor: Prof.dr. P.M.B. Vitányi. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Marijn Meuwese - Geneeskunde Targeting the vessel wall in cardiovascular prevention. Promotor: Prof.dr. J.J.P. Kastelein. (Agnietenkapel)

> Project brengt ‘echte wiskunde’ naar scholen in de hoop de studie te populariseren.

DONDERDAG 11/09

foto: S.O. Notermans

Onderwijsproject DisWis heeft op zaterdag 16 augustus tijdens het Lowlandsfestival de Sigma-prijs 2008 gewonnen. DisWis zet studenten in om het vak wiskunde te populariseren onder middelbare scholieren. Het project is in samenwerking met Spinozawinnaar Lex Schrijver (CWI en UvA) opgezet door De Praktijk, een organisatie voor natuurwetenschappelijk onderwijs en wetenschapscommunicatie. Directeur van De Praktijk en UvA-alumnus Yuri Matteman en wiskundestudent en projectleider DisWis Niels Oosterling namen de Sigma-prijs, bestaande uit een cheque van €5000, in ontvangst. ‘Eerlijk gezegd vind ik dat bedrag niet zo belangrijk, we gaan er denk ik met alle betrokkenen een uitstapje van maken’, aldus Matteman. ‘Ik ben vooral ontzettend blij dat dit zo’n mooi project is ge-

worden, waarmee we echte wiskunde de klas in brengen. De wiskunde die je op school krijgt bestaat meestal uit sommetjes maken en vaardigheden leren. Dankzij de module die wij aanbieden, over de grafentheorie, zien scholieren hoe wiskunde kan helpen bij ingewikkelde planningen zoals de dienstregeling van de NS of logistiek op Schiphol.

Zo maken scholieren kennis met moeilijke, maar leuke en maatschappijgerichte wiskunde waar relatief weinig voorkennis voor nodig is. Ze krijgen een beter beeld van wat je tijdens een studie wiskunde aan de universiteit kunt verwachten. En ze maken kennis met enthousiaste wiskundestudenten, hopelijk werkt dat ook aanstekelijk.’(MvD)

Kinderoncoloog Voûte overleden > Tom Voûte (72) was een autoriteit binnen zijn vakgebied en een maatschappelijk betrokken arts. Kinderoncoloog Tom Voûte is op 26 augustus in een ziekenhuis in Enschede overleden aan de gevolgen van een val. Dat heeft zijn familie bekendgemaakt. Tom Voûte is 72 jaar geworden. Voûte was een autoriteit op het gebied van kanker bij kinderen. Hij was vanaf 1968 als kinderarts werkzaam in het Emma Kinderziekenhuis in Amsterdam, het latere AMC. In 1982 werd hij benoemd tot bijzonder hoogleraar kin-

deroncologie aan de UvA. In 2001 ging hij met pensioen. In een afscheidsinterview met Folia zei hij toen: ‘Over 25 jaar zal honderd procent van de kinderen met kanker genezen.’ Op de vraag hoe hij die honderd procent dacht te bereiken, antwoordde hij: ‘Chemotherapie zal in de toekomst veel gerichter zijn. Daarnaast denk ik dat genezing alleen maar kan door te ontdekken waaruit tumoren bij jonge kinderen ontstaan. Een defect gen kán de oorzaak zijn, maar is het dé oorzaak? Een defect gen wordt door iets geprikkeld waardoor kanker ontstaat. Dat kunnen biologische prikkels zijn, maar

ook chemische of fysische.’ Voûte heeft in de afgelopen decennia een grote bijdrage geleverd aan vele maatschappelijke organisaties, waaronder Plan Nederland, KWF Kankerbestrijding, het Ronald McDonaldhuis, Cliniclowns, KiKa (Kinderen Kankervrij) en de Stichting Kindergeneeskundig Kankeronderzoek. Landelijke bekendheid kreeg hij door zijn optreden in 1974 in de grote tv-actie Geven Voor Leven. Recentelijk was hij nog nauw betrokken bij de totstandkoming van Corpus, het museum over het menselijke lichaam in Oegstgeest. (ANP/DW)

10.00 uur: Saskia van der Crabben - Geneeskunde Glucose deregulation in health and disease. Promotoren: Prof.dr. H.P. Sauerwein en prof.dr. T. van der Poll. (Aula) 12.00 uur: Regje Blümer - Geneeskunde Adiponectin in glucose metabolism. Promotor: Prof.dr. H.P. Sauerwein. (Aula) 14.00 uur: Maarten Soeters - Geneeskunde The metabolic response to fasting in humans. Physiological studies. Promotor: Prof.dr. H.P. Sauerwein. (Aula)

VRIJDAG 12/09 10.00 uur: Elske Leenders - Scheikunde Proton transfer in the photocycle of the photoactive yellow protein. Promotor: Prof.dr. P.G. Bolhuis. (Agnietenkapel) 12.00 uur: Martijn Luijsterberg - Biologie Dynamics of nucleotide excision repair complex assembly and disassembly in vivo. Promotor: Prof.dr. R. van Driel. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Rachel van Beem - Geneeskunde Supporting cells in neovascularisation. Promotor: Mw. prof.dr. C.E. van der Schoot. (Agnietenkapel)

ORATIE VRIJDAG 5/09 14.30 uur: Oratie prof.dr. G.K.J. Maris, bijzonder hoogleraar Psychometrie, i.h.b. de constructie, analyse en toepassing van studietoetsen Hoe scoor je een examen? (Aula) Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden plaats in de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231. Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda

Folia 02 | 11

opinie

Waar gaat dat heen met de UvA? Aan de verhuis- en nieuwbouwplannen van de UvA kleven ﬁnanciële en kwalitatieve bezwaren, volgens studentenpartij mei. De Uva-student staan roerige tijden te wachten. Onze universiteit staat aan de vooravond van een grootschalige verhuizing, waarin het aantal onderwijslocaties gereduceerd wordt van grofweg zestig gebouwen tot vier grote campussen: het Binnengasthuisterrein (BGH), het Roeterseilandcomplex (REC), het Sciencepark en het Amsterdams Medisch Centrum (AMC). De locaties in het centrum van de stad, zoals het Bungehuis en het PC Hoofthuis, zullen worden verkocht. Sommigen laten een traan bij het verdwijnen van karakteristieke UvA-locaties, anderen kijken juist blijmoedig uit naar nieuwe en moderne locaties. De verhuizing is echter een onomkeerbaar proces, een discussie over sentiment versus efﬁciëntie is daarom van onder-

geschikt belang. Wat wel van belang is, is dat studenten weten waar ze aan toe zijn. Je weet waar je dit jaar gaat studeren, maar geldt dat ook voor volgend jaar? De eerste verhuizingen zullen in 2009 van start gaan. Vooralsnog is onduidelijk hoe de alfa- en gammaopleidingen verdeeld worden over het REC het BGH. Ook is onduidelijk waar de grote studie rechten gevestigd gaat worden. En zelfs rond de ﬁnanciering van nieuwbouw op het REC circuleren nog grote vraagtekens. Natuurlijk heeft de UvA nog tijd om de verhuisplannen rond te krijgen. Maar de UvA moet wel tijdig duidelijk maken hoe ze ervoor gaat zorgen dat de verhuisplannen niet ten koste gaan van de kwaliteit van het onderwijs. Die duidelijkheid ontbreekt nu totaal. Dat studenten

kwaliteit belangrijk vinden blijkt uit de laatste studentenraadsverkiezingen; studenten kozen toen vrijwel op alle faculteiten massaal voor studentenpartij mei, de partij die kwaliteit tot haar slogan en kernwaarde heeft verheven. De kwaliteit van onderwijs hangt nauw samen met de kwaliteit van faciliteiten en huisvesting. De toekomstige faciliteiten en gebouwen van de UvA zullen grotendeels worden geﬁnancierd met geleend geld. Zoals iedereen weet is geleend geld in de huidige kredietcrisis duur. Het is een reëel gevaar dat dit directe gevolgen voor de uitvoering van de plannen van de UvA heeft. Het is mei er veel aan gelegen om te voorkomen dat de UvA voor goedkope (kwalitatief mindere) versies van plannen kiest en daarmee de kwaliteit van het onderwijs schaadt.

De hbo-jurist is geen quasi-jurist

illustratie: Cees Heuvel

Hbo-juristen moeten zich niet blindstaren op de klassieke togaberoepen, maar zich richten op banen waarvoor academici te hoog zijn opgeleid, vindt Rob van Otterloo.

De hbo-jurist is een betrekkelijk nieuw ‘fenomeen’ op de Nederlandse arbeidsmarkt, en wellicht zelfs de internationale arbeidsmarkt. De bachelor in het recht – hbo of wo – is natuurlijk op zichzelf al een nieuw fenomeen in Nederland, immers tot voor kort kenden we uitsluitend wo-juristen met een meestertitel (de doctorandussen in het recht van een aantal jaren geleden reken ik gemakshalve even niet mee). Bij de introductie aan diverse hogescholen van de studie hbo-recht, zo’n vier jaar geleden, was het toe-

12 | Folia 02

komstperspectief van de jurist op hbo-niveau nog bijzonder vaag. De hogescholen deden voorafgaand aan de introductie van deze studie onderzoek naar het arbeidsmarktperspectief van hbo-juristen, maar een duidelijk beeld kwam daaruit niet naar voren, anders dan dat men toch al snel keek naar de beroepen waar de ‘klassieke’ jurist in terecht kwam. Ook een groot aantal studenten hbo-recht had primair een klassiek juridisch beroep voor ogen bij aanvang van de studie. Inmiddels is duidelijk dat een doorstoomprogramma

vanuit het hbo naar het wo de hbo-jurist het civiel effect (toegangseisen voor de togaberoepen, art. 2 advocatenwet) kan verschaffen, maar dan wel na een intensief schakeljaar voorafgaand aan een master in het recht aan een universiteit. Nog niet duidelijk is hoe hoog het percentage hbo-juristen zal zijn dat met succes doorstroomt naar het wo en uiteindelijk terecht komt in de togaberoepen. Hoewel het ‘togavooruitzicht’ voor veel hbo-juristen waarschijnlijk aantrekkelijk lijkt, denk ik toch dat het

Een van de ingrijpende gevolgen van de verhuizing is de verplaatsing van CREA van het BGH naar het REC. Het aantal cursussen dat CREA aanbiedt is groot en het café is druk bezocht. De vraag is of CREA zijn levendigheid kan behouden op een minder centraal gelegen plek. De verwachting is van wel. In de toekomst zal het REC de meeste studenten herbergen van de vier campussen. Tel de HvA die om de hoek ligt erbij, en over een aantal jaren lopen er veertigduizend potentiële CREA-bezoekers rond. CREA zal dus bijdragen aan de doelstelling van de UvA om haar studenten vóór en ná colleges op de campus te houden. Maar hoe zit het met de andere locaties? Als de UvA toch aan het verhuizen slaat zou je mogen denken dat zij deze doelstellingen

op alle campussen wil realiseren. Maar vreemd genoeg blijven het Binnengasthuis, Science Park en AMC verstoken van CREA-aanbod. Studentenpartij mei is al jarenlang een voorvechter van studenteninspraak. De verhuis- en nieuwbouwplannen zijn in het stadium beland waarin die inspraak cruciaal is. Alleen zo kan de UvA samen met haar studenten tot een ideale leeromgeving komen. Een vereiste hiervoor is dat studenten beter ingelicht worden. De maandenoude vraag van de ASVA lijkt nog steeds onbeantwoord: de UvA gaat verhuizen, waar gaat dat heen? O Floris van Heemst & Karsten Meijer, leden Centrale Studentenraad 08/09 namens de studentenpartij mei.

Hoewel het ‘togavooruitzicht’ voor veel hbojuristen aantrekkelijk lijkt, zal het grootste deel van hen niet in een toga belanden grootste deel van hen niet in een toga zal belanden. Veel van de hbo-juristen zullen wellicht bijzonder geschikt blijken in banen waarvoor tot nu toe, noodgedwongen, uitsluitend academische juristen werden gerekruteerd. Ik denk vooral aan posities binnen de provincialeen gemeentelijke overheden, maar ook aan banen in allerlei semioverheidsinstellingen, zoals zelfstandige bestuursorganen en publiekrechtelijke beroepsorganisaties, maar ook allerlei koepelorganisaties, en dat zijn er veel in Nederland, zoals het MKB en het VNO, et cetera. Hbo-juristen zijn daar misschien bijzonder op hun plaats. Academische juristen zijn vaak overgekwaliﬁceerd voor de banen die zij bezetten. De hbo-er heeft als voordeel ten opzichte van de wetenschappelijk opgeleide jurist, dat de eerste vooral is opgeleid om praktische toepassingen voor juridische problemen te zoeken, in plaats van per se de mooiste juridische constructie te bedenken. De hbo-jurist zal waarschijnlijk zorgen voor beweging in de arbeidsmarkt waar tot op heden de academische jurist nauwelijks concurrentie ondervond. Die beweging is denk ik gezond. Immers, concurrentie zorgt voor kwaliteitsverbetering. Het is niet ondenkbaar, behalve voor de klassieke togaberoepen, dat er in de toekomst een grotere behoefte aan hbo-juristen dan aan academische juristen ontstaat. De tijd zal het leren. Maar mocht dat het geval zijn, dan lijkt het logisch dat de bacheloropleidingen rechten aan de universiteiten gaan slinken.

Dat is vervelend voor diegenen die aan de universiteiten juridisch onderwijs geven aan bachelorstudenten; minder studenten betekent immers minder docenten. Los daarvan vind ik een dergelijke ontwikkeling zo gek nog niet. De rechtenfaculteiten kunnen zich, zonder die grote aantallen studenten, concentreren op een werkelijk academisch juridisch programma. Veel aandacht voor onderzoek, analyse en academische vorming. Dat kan veel makkelijker als de onderwijsdruk door de kleinere aantallen studenten minder wordt. Bovendien zal kleinschaliger onderwijs vanzelfsprekend kwaliteitsverhogend werken. Dankzij een opleiding hbo-recht kunnen toekomstige studenten weloverwogen kiezen voor een praktijkgerichte opleiding en een bijpassend beroep, of voor een wetenschappelijk georiënteerde opleiding gevolgd door een togaberoep of een wetenschappelijk beroep als docent of onderzoeker. Noodzakelijk is dan wel dat de opleiding hbo-recht gezien wordt als een praktijkgericht kwalitatief alternatief voor een academische juridische opleiding, en dat de afgestudeerde hbojuristen door de markt en de studenten zelf niet gezien worden als quasi-juristen. O

stage

foto: Bob Bronshoff

‘De UvA moet duidelijk maken hoe ze ervoor gaat zorgen dat de verhuisplannen niet ten koste gaan van de kwaliteit van het onderwijs’

Emma Hoekman (22) studeert media en cultuur. Sinds augustus loopt zij stage bij het nieuwe televisieprogramma over kunst en cultuur Opium. ‘Drie weken geleden ben ik begonnen met mijn stage bij de Avro. Begin oktober is de eerste uitzending van Opium en we zijn nu bezig met de pilot. Samen met een andere stagiaire ondersteun ik de vier redactrices. Zij hebben allemaal een eigen onderwerp binnen het programma: dans en muziek, theater, ﬁlm en literatuur en beeldende kunst. Mijn werkzaamheden bestaan onder meer uit het samenstellen van een culturele agenda. Ik zoek uit wat er de komende tijd gebeurt en bedenk alvast welke gasten daarbij interessant zouden kunnen zijn. Minstens twee keer per week hebben we een redactievergadering. Daarin doet iedereen voorstellen voor leuke gasten en invalshoeken. Vervolgens besluiten we met z’n allen welke ideeën potentie hebben, en die worden dan verder uitgewerkt. Ik heb nu bijvoorbeeld contact met een uitgeverij om te informeren of een schrijver in het programma zou willen komen. Omdat het een nieuw programma is, staat de inhoud nog niet helemaal vast. Er zijn verschillende rubrieken die nog moeten worden ingevuld en daar mag ik over meedenken. Ik heb dan echt het idee dat ik iets van mezelf in het programma kan leggen. Al vanaf mijn eerste dag werd ik betrokken bij de vergaderingen en werd mij gevraagd welke gasten ik zou willen uitnodigen. Als ik een leuke gast ontdek dan wordt het idee niet overgedragen aan een redacteur, maar mag ik er zelf achteraan. Ik heb gemerkt dat een stage wel iets anders is dan studeren. Het is echt wennen om elke dag naar Hilversum te reizen en fulltime te werken. Toch vliegen de dagen voorbij. De afgelopen tijd zijn we bijvoorbeeld druk bezig geweest met het screenen van presentatoren. Er zijn verschillende kandidaten langsgekomen om een testinterview te doen met twee gasten. Het was erg leuk om te zien hoe iedereen zich had voorbereid en zijn eigen draai aan het programma gaf. Wie het is geworden mag ik helaas nog niet vertellen, maar dat kan iedereen zelf gaan bekijken vanaf 15 oktober.’ ( Julie de Graaf )

Prof. Dr. R.C.H. van Otterlo is bijzonder hoogleraar organisatie van juridische dienstverlening aan de UvA en hoofd uitvoering & dienstverlening van de Nederlandse Orde van Advocaten.

Folia 02 | 13

interview

Muziekmachine in skinny jeans Door Maurice Seleky

De Amsterdamse indieband Hit me TV bracht in maart 2008 haar eerste album uit en werd een lieveling van pers en publiek. Frontman Jaap Warmenhoven studeerde politicologie aan de UvA en combineert nu band én baan. voor Hit me TV. Warmenhoven: ‘We hebben allemaal een sterke mening over de muziek. Dat botst soms, maar we sluiten geen compromissen. We rotzooien net zolang totdat we iets hebben dat we allemaal goed vinden. Er zijn verschillende manieren waarop nummers ontstaan. Vaak begint het met een gitaarriff. Soms is de tekst er het eerst, soms komt die voort uit de muziek.’ Van Roessel: ‘Binnen een band kan frictie ontstaan. Zeker als je zoals wij explosieve persoonlijkheden hebt, die soms haaks op elkaar staan. Maar verschillende smaken kunnen elkaar ook versterken. Ik speel al gitaar sinds mijn 15e, bij mijn ouders thuis liggen zo’n duizend cassettebandjes met riffs die ik vroeger heb gespeeld.’ ‘Als Frank dood gaat, kunnen we dus nog veertig albums maken.’, grapt Warmenhoven. Toen Duchêne en de band zelf vonden dat ze er klaar voor waren, sprokkelden ze geld bij elkaar om een nieuw album op te nemen: een mix van rock en dance. Vervolgens maakten ze zelf de videoclip bij hun eer-

‘Tijdens mijn studie zat ik nachtenlang in de kroeg te praten over politiek, meisjes en muziek’ band die het “ernaast doet”, dat is killing.’ De nieuwe formatie trad op onder de naam Skip the Rush en was te zien op podia als N201 in Aalsmeer en De Kade in Zaandam. Vervolgens bracht het viertal, na een paar ep’s in 2003 en 2004, een volledig album uit in 2005. De band, die in 2003 de Amsterdamse Popprijs won, werd destijds door diverse media gezien als een muzikale belofte. Warmenhoven: ‘Met Skip the Rush hebben we mooie tijden beleefd, een van onze leukste optredens was tijdens de opening van de Intreeweek in de Melkweg. Het geeft heel veel energie om al die frisse eerstejaars uit hun dak te zien gaan op onze muziek. Toch wilden we na het eerste album niet langer een belofte zijn. Onze cd werd in de pers nog steeds als een demo besproken, niet als een serieus album. Daarom zijn we met een Vlaamse producent, Frank Duchêne, een nieuwe koers gaan varen als Hit me TV.’ GITAARRIFFS

Duchêne, gepokt en gemazeld in de Belgische muziekwereld en bekend als medeoprichter van Hooverphonic, stuurde Warmenhoven en de zijnen terug de studio in. Daar verbeterden zij hun techniek en Warmenhoven leerde er keyboard spelen. Het maken van een album is een erg gecompliceerd proces, ook

14 | Folia 02

ste single Maybe the Danceﬂoor. Warmenhoven: ‘We zijn langs verschillende productiemaatschappijen gegaan om die clip te laten maken. Maar uiteindelijk kozen we voor eigenheid en hebben het zelf gedaan.’ De clip ziet er gelikt uit, met de vier bandleden die in kleurige containers worden rondgereden door meisjes in witte kleding. Dankzij de vormgeving en de tongue-in-cheek humor doet de clip denken aan die van hippe Britse bands als New Young Pony Club en Mystery Jets. Hit me TV sloot een deal met The Alternative, een organisatie die bekend is als boeker van de Nederlandse bands Voicst, GEM en Lucky Fonz III. Maar voor Hit me TV verzorgt The Alternative ook de albumrelease, het management en de publiciteit. Van Roessel: ‘Inmiddels hebben we allerlei zaken uit handen gegeven aan The Alternative, maar wij houden wel de artistieke eindverantwoordelijkheid. Wij nemen dus zelf alle beslissingen met betrekking tot de sound, de videoclips en de producent met wie we werken. Voor alle duidelijkheid: ook onze kleren kopen we zelf.’ Belangrijk detail in een muziekwereld waarin een band voor succes in toenemende mate behalve de sound ook de look moet bezitten en een collegaband als Moke door Karl Lagerfeld wordt aangekleed. Hit me TV stond niet alleen in het voorprogramma van de Britse

band Infadels, ook werd de band lovend onthaald in media als 3VOOR12 en Nrc.Next. Daarbij genereerde Hit me TV veel airplay op 3FM door bemoeienis van radioen televisie dj Giel Beelen. FA N AT I S M E

Hoewel er na optredens veel wordt gedronken, bezwijkt de band niet voor álle verleidingen van het muzikantenbestaan. Van Roessel: ‘Wij zijn geen drugsgebruikers, maar we proberen wel onze drummer aan de heroïne te helpen.’ In de liefde kiest ieder bandlid zijn eigen pad. Warmenhoven: ‘Het bandleven is rommelig en mijn liefdesleven is ook rommelig.’ Van Roessel: ‘Mijn vriendin is actrice, dus die heeft zo’n beetje dezelfde levensstijl als ik.’ Voorlopig wil de band nog veel bereiken. Warmenhoven: ‘Ieder lid is op individuele basis al bezig aan een nieuw album. Ik schrijf mijn hersenspinsels alvast op witte memoblaadjes. Maar we zullen na Lowlands in ieder geval tot december toeren en wellicht zelfs tot volgende zomer, als het in het buitenland een beetje gaat lopen. Het zou voor de band ook heel goed zijn als we de bandscene van Engeland en New York weer eens kunnen checken. De sfeer en het fanatisme daar zijn heel inspirerend.’ Van Roessel: ‘Wat ik in Nederland een beetje mis is de kruisbestuiving die je bijvoorbeeld wél in de Belgische muziekwereld ziet. Daar werken muzikanten voortdurend samen in allerlei wisselende samenstellingen. Zo zou ik wel eens een sideproject willen opstarten met iemand van Voicst of Alamo Race Track, wat mij betreft veruit de beste bands van Nederland. Wij hebben onze pijlen daarom op het buitenland gericht. Zo zullen we in de loop van het jaar gaan optreden in België en Finland.’ De band gaat een nieuwe videoclip maken. Warmenhoven: ‘In september komt onze nieuwe single A Public Thing uit. Er komt een clip bij die is geschreven door Ronald Snijders, die ons gevoel voor absurdisme deelt.’ Voor Warmenhoven, die in 2005 zijn studie politicologie afrondde, was de UvA meer dan een opleidingsinstituut. Warmenhoven: ‘Ik heb de UvA altijd een creatieve omgeving gevonden. Het UvA-cultuurtje was een goede voeding voor mijn muzikale carrière. Destijds zat ik nachtenlang in de kroeg te praten over politiek, meisjes en muziek. Nog steeds zijn veel vrienden en muzikanten die ik ken politicologen. Ik drink ook nog als een student. In een bandje zitten is eigenlijk een voortzetting van je studententijd.’ O Hit me TV is op 23 en 25 oktober te zien op het Amsterdam Dance Event in de Sugar Factory en de Winston.

foto: Elsbeth Tijssen

‘Wij zijn bereid alles op te geven voor onze muziek’, zegt Jaap Warmenhoven (27), UvA-alumnus, consultant bij adviesbureau Twynstra Gudde én zanger van Hit me TV. Dat Warmenhoven serieus is blijkt uit het feit dat hij sinds januari minder is gaan werken, om meer tijd te kunnen besteden aan Hit me TV. Warmenhoven: ‘Ik werk nu nog maar drie dagen, omdat de band voor mij uiteindelijk het belangrijkst is.’ Hit me TV bestaat naast de zanger uit bassist Thijs van Vuure, drummer Bow Evers en gitarist Frank van Roessel. ‘We kennen elkaar uit de muziekscene’, vertelt gitarist Van Roessel (27), die een hbo-studie Marketing Management voltooide en jaren werkte als publiciteitsmedewerker en concertpromotor bij poppodium Patronaat in Haarlem. ‘Rond 2002 had Jaap zijn eigen band en ook Thijs, Bow en ik hadden een band. Uiteindelijk besloten we samen verder te gaan, omdat we in elkaar dezelfde muzikale drive herkenden. Wij zijn het erover eens dat Hit me TV geen hobbyband is. Iemand in de

het beste

Alfred J. Kwak Jessica van der Straten (24), vijfdejaars culturele antropologie:

Van doofstom naar slecht Bangkok Dangerous; regie: Danny & Oxide Pang Het nieuwe Nicholas Cage-vehikel Bangkok Dangerous is een remake van het gelijknamige Thaise succes uit 1999. Het origineel was een frisse, hippe film over een doofstomme huurmoordenaar. Bangkok Dangerous werd een hit op de internationale filmfestivals en zette regieduo Danny en Oxide Pang op de kaart. De broers tekenden ook voor de remake. Het feit dat de pers de film in Amerika niet mocht zien voor release zegt wellicht al genoeg. De film is allesbehalve geslaagd, ondanks – of misschien zelfs dankzij – de aanwezigheid van Cage. Het concept van een doofstomme huurmoordenaar gaf Bangkok Dangerous destijds een uniek uitgangspunt. De hoofdpersoon raakte niet in de stress van vuurgevechtkabaal. De doodskreten van zijn slachtoffers bleven buiten zijn belevingswereld. Het maakte hem een meedogenloze killer, die noodgedwongen een eenzaam, emotieloos leven leidde. Dat hij ondanks zijn handicap en levensstijl uiteindelijk toch vrienden maakte en verliefd werd, was zowel zijn redding als zijn ondergang. In de nieuwe Bangkok Dangerous gooien de gebroeders Pang dit uitgangspunt overboord. Nicholas Cage is als nieuwe huurmoordenaar namelijk helemaal niet meer doofstom. Deze eer valt nu zijn liefje te beurt. Dit haalt niet alleen alle mysterie uit het hoofdpersonage, het zet de handicap als plottechniek buiten spel. Terwijl dat concept juist zo goed functioneerde omdat het de hoofdpersoon een slechterik tegen wil en dank maakte, iemand die je als kijker

stiekem het beste gunde. Cage’s personage is en blijft nu de hele film lang een onsympathieke boef. Volgens de gebroeders Pang was de verandering nodig, met name vanuit marketing-oogpunt. Een film met een continu zwijgende Nicholas Cage is namelijk lastig te verkopen – niet in de laatste plaats aan de steracteur zelf. Geen probleem, als de tekst van Cage de moeite waard was geweest. Helaas horen we cliché op cliché, vaak ook nog eens in de vorm van een overbodige voice-over. Alsof een onsympathiek personage dat in clichés praat nog niet erg genoeg is, loopt Cage ook nog eens negentig procent van de tijd met dezelfde gekwelde blik rond. Misschien moet het diepgang suggereren, maar met het kapsel dat hij erboven draagt is het eerder lachwekkend en pretentieus. Cage wordt dan ook zonder moeite van het scherm gespeeld door de Thaise bijrolacteurs. Het maakt de film nog vreemder: een Amerikaanse remake waarin alle interessante personages Thai spreken. Onbedoelde boodschap van de gebroeders Pang: wie Bangkok Dangerous wil zien, moet gewoon het origineel huren. (René Glas) Bangkok Dangerous (VS, 2008)

Regie: Danny & Oxide Pang Met: Nicholas Cage, Shahkrit Yamnarm, Charlie Yeung

Muziek: ‘Claude Chalhoub, mijn ontdekking van de eeuw. Tijdens een symposium over Arabische muziek botste ik tegen een man aan. Dat bleek Chalhoub te zijn. Zijn muziek is een volstrekt unieke combinatie van strijkkwartet, Indiase drums en een klaagzangerige Arabische stem.’ Boek: ‘Liefde in tijden van cholera van Márquez gaat over een leven lang wachten op een geliefde. Een tragisch verhaal, rijk aan kleur en geur en absurde fantasiedingen. Ik ben vatbaar voor magisch-realisme en kijk zelf op een sprookjesachtige manier naar de wereld.’

Hebbeding: ‘Een geschaafd brok hout als aandenken aan mijn vrijwilligerswerk in een van de armste regio’s van Chili, waar we projecten moesten opzetten voor jongeren. Het is een zelfgemaakt cadeau dat ik bij het afscheid van een goede vriend kreeg.’

Tv: ‘Alfred J. Kwak, een tekenﬁlmserie over een eendje dat in een klomp woont. Het is een harde serie. Zo wordt in de eerste aﬂevering zijn hele familie door een vrachtwagen doodgereden. Alfred is typisch een politiekcorrecte held uit de jaren tachtig. Zijn vriendinnetje is een zwart eendje met rastahaar dat voor de apartheid vlucht. Zijn vijand een zwarte kraai die niet toevallig Dolf heet.’

Dans: ‘Amjad van choreograaf Édouard Lock: bizar snel ballet op

16 | Folia 02

foto: Hans van Vinkeveen

ﬁlm

Film: ‘The science of sleep van regisseur Michel Gondry is een lieve ﬁlm over een jongen met een rijke fantasie. Hij zit in bad met water van plastic, ziet uit zijn raam kartonnen huizen. Heel bijzonder is hoe zijn droomwereld in animaties uitgebeeld wordt.’

spitzen in combinatie met musici op het podium en videobeelden. Het is een punkbewerking van balletklassiekers als De Notenkraker en Het Zwanenmeer. Aan het eind komen grote ballen op het scherm steeds sneller op je af en is het met een keiharde knal afgelopen Dan zit je even perplex.’

Kunst: ‘De expositie van World Press Photo, prachtige foto’s van vaak verschrikkelijke dingen. Wat me erg aansprak is het werk van Lana Slezic. Zij maakte een serie portretten van Afghaanse vrouwen die met een ouderwetse camera is geschoten.’ Afknapper: ‘Qua locatie was Night of the Gypsies in het Concertgebouw compleet misplaatst. Je moest blijven zitten, maar dat gaat niet samen met springerige Roma-muziek. De zaal zat vol grijze hoofden met een abonnement. Zielig voor de muzikanten, die vol passie speelden.’ Stokje: ‘Ik geef het stokje aan hoogleraar rechtspluralisme André Hoekema. Hij heeft net als ik een zwak voor Zuid-Amerika en is heel relaxt met deadlines.’ (Hans van Vinkeveen)

uit

Schrijvers, geen boeken

foto: Gerlinde de Geus

Boekenliefhebbers opgelet: wil je nu al weten wat voor boeken er komend najaar verschijnen? Ga dan op zondag 7 september naar de Westergasfabriek. Daar vindt de tweede editie van Manuscripta plaats, een evenement ter ‘feestelijke opening van het boekenseizoen’. Deze editie proberen maarliefst 125 uitgeverijen het publiek warm te krijgen voor hun nog uit te komen producten. Met nadruk op nog uit te komen: het gros van wat hier gepresenteerd wordt, ligt nog niet in de boekhandel. En is ook tijdens het evenement niet te koop. Boeken verkopen mag namelijk alleen in winkels die daar een vergunning voor hebben, en zo’n vergunning heeft Manuscripta niet. Vorig jaar trok het evenement minder bezoekers dan verwacht: vierduizend, inclusief veel pers en mensen uit de uitgeverswereld. Gehoopt werd op zevenduizend bezoekers. Het gewone publiek kwam volgens de recensies vooral vanwege de kans om schrijvers te ontmoeten. Dit jaar maken 200 auteurs hun opwachting. Daaronder Simon Vinkenoog en Harry Mulisch, populaire kinderboekenschrijvers als Paul van Loon en Francine Oomen, schrijvend kok Pierre Wind, muziekjournalist Leon Verdonschot, UvAalumna annex jong talent Iris Koppe, en nog vele anderen. Er

zijn volop signeersessies, voorleessessies en interviews. Maar de uitgeverijen hebben ook meer ludieke manieren bedacht om hun boeken te promoten. Kookauteurs die ter plekke gerechten klaarmaken, een levende fruitmachine, gratis downloadbare e-boeken, striptekenaars in actie en Dikkie Dik in levenden lijve. Wie het allemaal even teveel wordt kan zich terugtrekken op een bed dat is neergezet door uitgeverij Arena, en via de koptelefoon een luisterboek beluisteren. En voor bezoekers die niet snappen waar alle drukte over gaat is er een spoedcursus ‘Wat is er leuk aan literatuur?’ Als je mazzel hebt ga je toch met een boek naar huis. Verkopen mag dan niet, gratis weggeven wel. Bij sommige activiteiten worden afdankertjes uitgedeeld. Leuker zijn de prijsvragen waarbij bijvoorbeeld het complete werk van Appie Baantjer of een doos vol ‘klassiekers die je altijd nog wilde lezen’ worden uitgelooft. En sowieso is er voor elke bezoeker het ‘boek van boeken’, formaat telefoonboek, waarin de eerste hoofdstukken van tientallen later dit jaar uit te komen boeken zijn verzameld. (NB) Info en kaarten: www.manuscripta.nl De entree van Manuscripta bedraagt €10,-

foto: Won Tuinema

Manuscripta, Westergasfabriek, 7 september

eten

Water en vis Gent aan de Schinkel, Theophile de Bockstraat 1 De kans dat een dinertje op een mooie zwoele zomeravond in het water valt is – letterlijk en ﬁguurlijk – erg klein. Wanneer ik met mijn dinner-date voor de avond richting restaurant Gent aan de Schinkel loop, ben ik er dan ook van overtuigd dat het een heerlijke avond gaat worden. Gent aan de Schinkel ligt aan de rand van het Vondelpark. Wanneer je het oude bruggetje dat tegenover het restaurant ligt oversteekt, word je meteen verrast door de gezellige drukte op het terras. Zowel de ligging (buiten het centrum) als de entourage (aan het water) maken dat je je even in een dorp waant en de drukte van de stad achter je kunt laten. De ‘zomeravondtoon’ is meteen gezet. We zijn niet de enigen die het lumineuze idee hebben opgevat om lekker buiten te gaan eten, en kunnen helaas niet meteen aanschuiven aan een van de tafeltjes op het terras. Een plekje op de wachtlijst kan wel geregeld worden en dat nemen we gretig aan. De vriendelijke – en zowaar ook erg grappige – bediening voorziet ons vrijwel meteen van een lekker koud drankje en wat brood. Na een blik op de kaart, en op de borden van onze buren, besluiten we ons beide te wagen aan een soepje als voorgerecht en een visspies als hoofdgerecht. Het voorgerecht is de eerste verrassing van die avond: twee grote borden dampende aspergesoep komen vanuit de keuken onze kant op en het water loopt mij en mijn tafelgenoot meteen in de mond. Grote stukken asperge verraden dat deze soep niet uit een pakje komt en de forel, waarmee de soep gegarneerd

is, vormt een prima aanvulling op het geheel. Het is lange tijd geleden dat ik zulke lekkere soep heb gegeten! Ook het hoofdgerecht is geen slechte keuze. De visspiesjes – ﬂinke stukken gegrilde zalm, zwaardvis en gamba’s, zijn niet te versmaden. Allemaal heerlijk vers en perfect bereid. Als welkome variatie op de gebruikelijke patat of gebakken aardappeltjes krijgen we er een heerlijke huisgemaakte aardappelsalade bij. De ui, peterselie en kappertjes geven het geheel een frisse bite. Als de bediening ook nog een schaaltje knapperige haricots verts als bijgerecht op tafel tovert, zijn we helemaal tevreden. Lekker veel verse groente en eens wat anders dan een groene salade, heerlijk! Na aﬂoop wordt mij en mijn tafelgenoot duidelijk dat niet alleen de zon heeft bijgedragen aan het succes van dit etentje; zowel de ambiance als de heerlijke gerechten van Gent aan de Schinkel smaken naar meer. Hopelijk kunnen we hier nog veel lange, warme zomeravonden doorbrengen (Marieke Smits).

Sfeer: druk buurtrestaurant Publiek: buren en studenten Prijs: gemiddeld Kwaliteit: goed Leuk: groot terras aan het water

OPROEP Ben je uit eten geweest? Schrijf dan een recensie en stuur die op naar redactie@folia.uva.nl. Als je recensie wordt geplaatst, krijg je de kosten (maximaal € 50,-) van het etentje vergoed.

Folia 01 | 17

achtergrond

Actie-reactie: sixties versus jaren ’80 Door Floor Milikowski

Hoe kijken oud-activisten aan de UvA en de HvA terug op hun eigen actieverleden en wat vinden zij van de affaire-Duyvendak? ‘Hij heeft een cruciale grens overschreden’. Na hevige kritiek trad Wijnand Duyvendak onlangs terug als lid van de Tweede Kamer. De GroenLinkspoliticus belandde in zwaar water na de publicatie van zijn boek ‘Klimaatactivist in de politiek’, waarin hij onthullingen doet over zijn actieverleden in de krakers- en de milieubeweging. Hoewel hij betrokkenheid tot dan toe altijd had ontkend, bleek hij in de jaren ’80 te hebben ingebroken bij het Ministerie van Economische Zaken en daar vertrouwelijke documenten te hebben ontvreemd. Bovendien publiceerde hij als redacteur van het weekblad Bluf een reeks namen van ambtenaren, inclusief adresgegevens en de oproep hen het leven zuur te maken. Duyvendak heeft dus meer op zijn kerfstok dan hij altijd beweerde. BRANDBOMMEN

Nick Bolte, hoofddocent Maatschappelijk Ondernemen aan de HvA, liep in de jaren ’60 en ’70 voorop in de Amsterdamse studentenbeweging. ‘Ik heb

geloof ik overal aan meegedaan. Natuurlijk de Maagdenhuisbezetting, maar ook bijvoorbeeld acties tegen de oorlog in Vietnam en de Olympische Spelen in Mexico. Echt van alles.’ Bolte studeerde sociologie aan de UvA en werkte er daarna drie jaar als kandidaatsassistent bij professor Gouldner. Nog altijd kijkt hij met genoegen terug op zijn actieverleden en staat hij volledig achter zijn daden. ‘We hebben natuurlijk wel eens de wet overtreden. Om het Maagdenhuis te bezetten moesten we eerst inbreken. En afﬁches plakken mocht ook niet. Maar de verhouding tot de wet is ook niet het issue. Wetten zijn heel erg veranderlijk en in die zin niet absoluut. Waar het in mijn ogen om gaat is persoonlijke integriteit. Je mag andere individuen niet schaden met je acties. Wat mij betreft heeft Duyvendak op dat gebied een cruciale grens overschreden door de adressen van de ambtenaren te publiceren en aan te zetten tot geweld.’ Op een winteravond in 1972 werd Bolte zelf even in de

verleiding gebracht. In Noord-Vietnam waren net de kerstbombardementen uitgevoerd, waarna studentenleider Ton Regtien uit woede een gewelddadige actie voorbereidde. ‘Hij had een lijst adressen verzameld van doelwitten waar hij brandbommen naar binnen wilde gooien. Het recept voor de brandbommen had hij ergens in een boek gevonden. Toen hij het aan mij voorstelde was ik terughoudend. Ik vond het erg ver gaan.’ Ter oriëntatie maakten de twee heren met de brandbommen in een tas om de schouder een ronde langs de beoogde doelwitten. ‘We wilden een idee krijgen hoe dat gaat, als je met bommen over straat loopt. En een beetje een beeld hebben van de doelwitten.’ Maar al bij het eerste adres besloten Regtien en Bolte af te zien van de aanslagen. ‘Je denkt dat je een aanslag gaat plegen op een gebouw, maar toen we daar aankwamen zagen we dat er gewoon een nachtportier binnen zat. Toen beseften we dat een bom niet alleen materiële schade aan zou richten maar ook mensen zou kunnen verwonden. Dat was absoluut niet de bedoeling dus zijn we er meteen mee gestopt. Regtien heeft daarna met de bommen ergens in Limburg een vreugdevuur gemaakt.’ VRIJPLAATS

foto’s: Stadsarchief Amsterdam

Ook Bep Ruting, projectleider aan de HvA, maakte als studente Nederlands aan de UvA het nodige mee in de beruchte sixties. ‘Ik heb zoveel bezet dat ik het me niet meer allemaal heel precies kan herinneren’, merkt ze veelzeggend op. Ruting, die haar sporen niet alleen verdiende in de studentenbeweging maar later ook in de vrouwenbeweging, koestert haar actieverleden. ‘Ik vind dat ik een geweldige tijd heb gehad. De universiteit was echt een vrijplaats, er gebeurde van alles. En het was vooral ook een vrolijke tijd, waarin we de benauwdheid van de jaren ’50 van ons afwierpen.’ Samen met haar bondgenoten bezette Ruting regelmatig het eigen onderwijsinstituut aan de Herengracht. Colleges werden dan weer tijdelijk opgeschort en vervangen door eindeloze discussiebijeenkomsten. Een bezetting kon dagen duren. ‘Maar we sliepen er dan niet hoor. We gingen gewoon ’s avonds naar huis om de volgende dag fris weer door te gaan. Af en toe kwam er dan een student binnen in de hoop dat er colleges zouden zijn, maar die droop snel weer af.’ Net als Bolte overschreed ook Ruting bij de acties wel eens de grenzen der wet. Ook zij wijst op het cruciale

18 | Folia 02

verschil tussen een inbraak in het eigen instituut en het plegen van of aanzetten tot geweld. Ruting overschreed een keer de grens. ‘We hadden het instituut bezet omdat we in het bestuur een One Man, One Vote systeem wilden afdwingen, met daarin tien studenten en twee docenten. Een aantal docenten was solidair met de actie, veel docenten niet. We hebben toen een zwarte lijst gemaakt met docenten die in onze ogen

hulling tegen het voormalig kamerlid en tegen de kraakbeweging uit de jaren ’80 wordt gevoerd, hebben beide geen greintje begrip. ‘Dat er nu zo wordt ingehakt op de jaren ’80 zegt niet zozeer iets over de jaren ’80 maar vooral over 2008. Het geeft aan hoe nu de politieke verhoudingen liggen en hoe de politieke sfeer is,’ aldus Bolte. ‘Het is natuurlijk volstrekt ﬂauwekul dat je geen Kamerlid meer kan

Dat is hypocriet en het kan voor een Tweede-Kamerlid geen uitgangspunt zijn.’ Fennema was in het verleden zelf actief bij de studentenvakbond Asva en de communistische partij CPN. ‘Maar ik heb niet zo’n activistisch verleden. Het kraken van mijn eigen instituut was de enige illegale actie waar ik ooit aan heb meegedaan. Ik was een erg wettisch persoon. Bovendien was kraken weliswaar ille-

‘De angst van de docent was een signaal: wij waren de baas’ aan de verkeerde kant stonden. Die lijst hebben we opgehangen. Op een gegeven moment kwam een van de docenten binnen. Ik zie nu nog zijn blik toen hij die lijst zag met zijn naam erop. Op dat moment was ik 19 en beschouwde ik zijn angst als een signaal dat wij de baas waren. Later bedacht ik dat die man, een keurige hoogleraar, waarschijnlijk de Tweede Oorlog heeft meegemaakt en dat een zwarte lijst voor hem gelijk stond aan zware represailles. Daar heb ik achteraf wel spijt van.’ Dat Duyvendak met het aanzetten tot geweld tegen ambtenaren fout zat, daar zijn Bolte en Ruting het over eens. Maar voor de hetze die sinds zijn ont-

worden als je ooit heb ingebroken. Wel vind ik dat hij veel eerder duidelijkheid had moeten scheppen over zijn rol in de kraakbeweging. Hij is een gekozen politicus, en zijn kiezers moeten weten op wie ze stemmen.’ BEDREIGEND

Duyvendak hanteert ongelijke maatstaven bij de beoordeling van zijn eigen overtredingen en die van tegenstanders, zegt Meindert Fennema, hoogleraar Politieke Theorie aan de UvA. ‘Duyvendak kijkt heel anders aan tegen acties uit zijn eigen kringen dan tegen vergelijkbare acties uit extreemrechtse kringen.

gaal, maar het voldeed aan de normen die hoogleraar sociologie Kees Schuyt heeft geformuleerd in zijn proefschrift over burgerlijke ongehoorzaamheid. En dat zie ik nog altijd als een goed uitgangspunt op dit gebied.’ Over de beweegredenen van Duyvendak heeft Fennema zijn twijfels. De politicus beweert dat hij de ontboezemingen over zijn actieverleden deed omdat het tijd is om verantwoording af te leggen. ‘Daar geloof ik niks van,’ aldus Fennema. ‘Ik denk dat hij een boek wilde schrijven over het milieu en er een voorwoord over zijn verleden als actievoerder aan heeft toegevoegd omdat mensen dat graag lezen.

Folia 02 | 19

Volgens mij doet hij de ontboezemingen uit commerciële overwegingen.’ Desondanks kan hij zich in het principe van de verantwoording wel vinden. Zelf deed hij dat ook, aan het begin van de jaren ’90, over zijn tijd als communist. ‘Ik vond mezelf altijd een erg liberale communist. Maar op een gegeven moment

hun opmerkingen destijds als burgerlijke onzin werden weggeschoven. Achteraf gezien besefte ik dat er inderdaad een sfeer van intolerantie heerste die door veel studenten als bedreigend is ervaren. In een artikel in HP /De Tijd heb ik daarover spijt betuigd.’ In deze geschiedenis ziet Fennema ook de oorzaak van

‘De kraakbeweging en de milieubeweging waren veel te gewelddadig’ bleek dat veel oud-studenten zich bedreigd hebben gevoeld door mij en mijn marxistische mededocenten. Zij waren boos op mij en wilden weten waarom

20 | Folia 02

de woede en de agressie die Duyvendak nu ten deel vallen. ‘Er treedt in Nederland een verrechtsing op. Voor veel mensen is dit het moment om af te rekenen

met die linkse lui door wie zij zich onderdrukt hebben gevoeld. En Duyvendak is daar als gezicht van de kraakbeweging de dupe van.’ TERRORIST

De veranderde perceptie van acties uit het verleden, in dit geval de jaren ’80, beschrijft ook Hein-Anton van der Heijden in een recent artikel in NRC Handelsblad. Van der Heijden, eveneens als politicoloog werkzaam aan de UvA, zegt daarin over de inbraak in het Ministerie van Economische Zaken: ‘Dergelijke acties waren in die tijd volstrekt legitiem. Daar was indertijd consensus over. In de media, maar ook onder academici, dat blijkt uit de sociaal-wetenschappelijke literatuur van die jaren.’ Voor Maarten van Poelgeest, als student sociale geograﬁe aan de UvA uitermate actief in de studentenbeweging en tegenwoordig namens GroenLinks wethouder in Amsterdam, is juist deze sfeer van veroordelen en afrekenen een grote bron van ergernis. ‘Het is in Nederland

inmiddels bijna onmogelijk geworden om een genuanceerd gesprek te voeren over een belangrijk onderwerp. Er wordt niet geluisterd maar meteen geoordeeld. Discussies worden gevoerd met een rancuneuze ondertoon, en veranderen binnen de kortste keren in scheldpartijen. Ook ik ben inmiddels in De Telegraaf neergezet als halve terrorist.’ Dit terwijl de GroenLinkspoliticus als actievoerder een volkomen geweldloos bestaan leidde, waarop hij overigens met niets anders dan tevredenheid terug kijkt. ‘Het was hartstikke leuk,’ is zijn eerste reactie. Als bestuurslid van de Asva en voorzitter van de LSVb streed hij onder andere tegen de Wet Studieﬁnanciering. ‘Zonder succes, want de wet is er toch gekomen,’ lacht hij. Memorabel is de bezetting van het Ministerie van Onderwijs in Zoetermeer, waar hij aan deelnam. ‘Het ministerie was gebouwd in een tijd van studentenacties en was daarom zo geconstrueerd dat het goed was beveiligd tegen bezettingen. Afdelingen waren van elkaar gescheiden door tocht-

deuren. Zodra er gevaar dreigde konden alle deuren dichtklappen en viel er vanuit de deurpost een pin in een gaatje waardoor de deur vergrendeld werd. Maar de vakbond had bouwtekeningen weten te bemachtigen en wist dus van het systeem. Ook waren ze op een of andere manier aan pasjes van het gebouw gekomen. Op de dag van de bezetting liepen er een stuk of twintig studenten in pak rond door het gebouw en als niemand keek legden zij bovenop de deuren plaatjes neer, zodat die pin er niet in kon vallen.’ Tegelijkertijd werden in heel Nederland studenten verzameld en met busladingen tegelijk naar Zoetermeer vervoerd. ‘Ik weet nog dat wij in Amsterdam ook twee bussen vol moesten krijgen. Maar om de bezetting niet in gevaar te brengen mochten we alleen maar vertellen dat we iets gingen bezetten, niet wat we gingen bezetten.’ Toen de studenten in vele honderdtallen arriveerden bij het ministerie, werd inderdaad de knop voor centrale vergrendeling ingedrukt, maar door de plaatjes bleven de deuren open.

‘Daardoor konden we opstomen door het gebouw en het departement van hoger onderwijs bezetten.’ Ondanks de positieve gevoelens over zijn eigen jaren ’80 juicht Van Poelgeest een goed maatschappelijk debat over de betekenis van het tijdperk van harte toe. ‘Want’, zo stelt hij, ‘het was echt niet allemaal even vrolijk wat er gebeurde.’ Van Poelgeest krijgt hierin bijval van Bolte: ‘De kraakbeweging en de milieubeweging waren veel te gewelddadig, veel gewelddadiger ook dan de jaren ’60 die juist behoorlijk vreedzaam verliepen. Maar je moet dat wel zien in de context van de tijd. Wij hadden de tijd mee. Alles ging de goede kant op. Dat was in de jaren ’80 heel anders. Er heerste veel jeugdwerkloosheid en je had de vier kabinetten-Lubbers. Het was een moeilijke, sombere tijd. In die context begrijp ik heel goed dat de actievormen harder werden. Natuurlijk kijkt elke tijd met nieuwe ogen naar de geschiedenis, maar de betekenis van een actie wordt bepaald op het moment dat deze plaatsvindt.’ O

Folia 02 | 21

[ingezonden mededeling]

PEPER Nieuwsbrief van de

www.ASVA.nl

Wat brengt ASVA komend jaar? Elk jaar wisselt de ASVA studentenunie van bestuur. 3 september nemen Emil, Frank, Martijn, Caroline en Thomas (v.l.n.r. op de foto) het stokje over. Wat zijn de verwachtingen voor het komende jaar?

, ' ( "

Martijn Weeda (1986) studeert Politicologie, maar gaat er nu een jaartje tussenuit om zich als voorzitter over ASVA te ontfermen. Bestuurservaring heeft hij al opgedaan als studentenraadslid en bij Machiavelli, de studievereniging van Politicologie: â&#x20AC;&#x2DC;Daardoor heb ik de studentenwereld echt ontdekt en daardoor heb ik ook ASVA leren kennen.â&#x20AC;&#x2122; Wat zijn de verwachtingen en plannen?

# * # / #! %&$ ! '* , ' &( % + ' " " & - # * # # ! # %( * ' $% ))& , . &' # ' ' + De ASVA studentenunie verkoopt de....... # " $

+ ! $&( ( goedkoopste â&#x20AC;&#x201C;legale- fietsen van Amsterdam. '(& Tijdens de Intreeweek hebben we maar liefst 675

Waarom ASVA? â&#x20AC;&#x2DC;Ik vond ASVA als belangenbehartiger van studenten meteen een interessante organisatie. Ik heb gesolliciteerd naar de post van voorzitter omdat ik graag verantwoordelijk wil zijn voor het geheel. Als politicoloog lijkt het me interessant om een kijkje te nemen binnen de politiek van de UvA en de gemeente. Ik denk dat dit bestuursjaar ontzettend goed wordt voor mijn persoonlijke ontwikkeling. De afgelopen drie weken zijn we ingewerkt en vanaf 3 september gaan we echt beginnen.â&#x20AC;&#x2122;

fietsen aan eerstejaars studenten verkocht! Studenten . . . . die een Rabobank-rekening openden kregen naast een jaar... ...lang gratis lidmaatschap van ASVA, een knaloranje fiets kado. Het gaat om door de gemeente losgeknipte fietsen, die niet door hun oorspronkelijke eigenaar zijn opgehaald. Na een opknapbeurt verkoopt ASVA ze aankomend jaar weer elke week. ASVA-leden kopen de fiets voor â&#x201A;Ź 45,-. Je kunt ter plekke voor â&#x201A;Ź 15,- lid worden van ASVA en dan kun je ook gebruik maken van al onze andere diensten. Kijk voor meer informatie op www.ASVA.nl/fiets.

Fietsverkoop

Wat verwacht je van het jaar? â&#x20AC;&#x2DC;Ten eerste wordt het natuurlijk heel druk. Als ik met de andere nieuwe bestuursleden praat, voel ik de energie om de boel op te pakken en te verbeteren. Het wordt een uitdaging om mee te praten over studentenhuisvesting en het onderwijs. Zowel op lokaal als op landelijk niveau wordt het een spannend jaar: Plasterk komt op Prinsjesdag met zijn plannen, de gemeenteraadsverkiezingen komen eraan en zal wethouder Herrema zijn belofte om 7600 studentenwoningen te realiseren waarmaken? Daarnaast wordt het natuurlijk een uitdaging om ASVA meer bekendheid te geven bij studenten. Vaak weten zij nog niet precies wat ASVA doet terwijl we er voor hen zijn.â&#x20AC;&#x2122; Het je er zin in? â&#x20AC;&#x2DC;Ik heb er gigantisch veel zin in! Naast die energie voel ik ook een bepaalde vorm van intimidatie: het is zo groots en er komt zoveel op je af, je wilt er mee aan de slag, je eigen draai eraan geven. Het is exciting en tegelijkertijd een beetje eng.â&#x20AC;&#x2122;

Verkoop Studentenbalie (UvA Service & Informatie Centrum, Balie 7 Binnengasthuisstraat 9): elke donderdag, 12.30 uur. HvA studentensteunpunt (mediatheek Leeuwenburg, Weesperzijde 190): elke tweede dinsdag van de maand vanaf 13.30 uur.

Een uitgave van de ASVA studentenunie. Vendelstraat 2 1012 XX Amsterdam. Reageren? peper@asva.nl

#2%! IS DE CULTURELE ORGANISATIE VAN DE 5V! EN (V! 4URFDRAAGSTERPAD 84 !MSTERDAM

DO SEPTEMBER

-UZIEK

0LUG 0LAY 0OPPODIUM

0LUG 0LAY IS EEN LIVE MUSIC AVOND VAN #2%! :ELF OPTREDEN 3TUUR EEN MAIL NAAR PLUGANDPLAY

CREA UVA NL

0LAATS #2%! -UZIEKZAAL 4OEGANG GRATIS 2ESERVEREN NIET MOGELIJK

ZO SEPTEMBER

-UZIEK

#2%! 0OPQUIZ

0RESENTATIE (AN 2Ă&#x2039;NZIGER S %RFOLGSCHALLPLATKRITER $EELNEMERS KUNNEN MEEDOEN MET EEN TEAM VAN MAXIMAAL PERSONEN 6IA VEELAL MUZIEKFRAGMENTEN WORDT EEN MIDDAG LANG IN VERSCHILLENDE RONDES JE MUZIKALE KENNIS GETEST 0LAATS #2%! -UZIEKZAAL )NSCHRIJFKOSTEN PER PERSOON )NSCHRIJVEN POPQUIZ CREA UVA NL

MA SEPTEMBER

#2%! 3TUDIUM 'ENERALE I S M 3)" +ADER !BDOLAH OVER )RAN

+ADER !BDOLAH SLOOT ZICH ALS STUDENT AAN BIJ EEN LINKSE ONDERGRONDSE PARTIJ DIE ZICH VERZETTE TEGEN DE DICTA TUUR VAN DE SJAH /NDER DE NAAM +ADER !BDOLAH SCHREEF HIJ AL VERSCHILLENDE CLANDESTIENE WERKEN IN )RAN TOT HIJ MOEST VLUCHTEN EN IN IN EEN .EDERLANDS ASIELZOEKERSCENTRUM TERECHTKWAM (IJ PUBLICEERDE VOOR HET EERST IN HET .EDERLANDS IN )N PUBLICEERDE HIJ DE ZEER SUCCESVOLLE ROMAN (ET HUIS VAN DE MOSKEE EN AFGELOPEN VOORJAAR TROK ZIJN .EDERLANDSE VERTALING VAN DE +ORAN VEEL AANDACHT 6ANAVOND SPREEKT HIJ BIJ #2%! OVER ZIJN VADERLAND 0LAATS #2%! 4HEATER 4OEGANG GRATIS VOOR STUDENTEN ALLE ANDEREN +AARTEN VERKRIJGBAAR AAN DE BALIE VANAF UUR )NLICHTINGEN

MA SEPTEMBER

#2%! 3TUDIUM 'ENERALE I S M 8I

.EDERLAND &ILM &ESTIVAL 3NEAK 0REVIEW

8I HEEFT Ă?Ă?N VAN DE lLMS VAN HET .&& UITGEKOZEN VOOR EEN SNEAK PREVIEW BIJ #2%! "OVENDIEN IS DE MA KER AANWEZIG OM EEN INLEIDING TE GEVEN EN VRAGEN TE BEANTWOORDEN 0LAATS #2%! -UZIEKZAAL 4OEGANG GRATIS VOOR STUDENTEN EN 5V! MEDEWERKERS ALLE ANDEREN )NLICHTINGEN

W W W C R E A U V A N L

Studentenzaken WORKSHOP & TRAININGEN 2008 - 2009 WORKSHOPS & TRAININGEN 2008-2009 Wil je je vaardigheden met betrekking tot het maken van een goede studiekeuze, het studeren en het leren solliciteren (verder) ontwikkelen, dan kun je terecht bij het Trainingscentrum Studentenzaken van de UvA. Wij verzorgen trainingen, workshops & voorlichtingsbijeenkomsten over onder andere de volgende onderwerpen: Studiekeuze â&#x20AC;˘ Hanteren van studiestress â&#x20AC;˘ Plan je studie â&#x20AC;˘ Stapel te lijf - studievaardigheden â&#x20AC;˘ Scriptie starten â&#x20AC;˘ Studeren in de VS via ISEP â&#x20AC;˘ Sollicitatiebrief & cv â&#x20AC;˘ Studeren met dyslexie â&#x20AC;˘ Studeren in het buitenland â&#x20AC;˘ Management â&#x20AC;˘ Angst voor presentaties â&#x20AC;˘ Sociale vaardigheden â&#x20AC;˘ Study skills: the Dutch approach â&#x20AC;˘ Studie op de rails â&#x20AC;˘ Fondsen werven â&#x20AC;˘ Ik wil weg! â&#x20AC;˘ Afstuderen een probleem â&#x20AC;˘ Naar het buitenland na je studie â&#x20AC;˘ Zelfvertrouwen in sociale situaties â&#x20AC;˘ Ondernemerschap â&#x20AC;˘ Effectief solliciteren â&#x20AC;˘ Het sollicitatiegesprek â&#x20AC;˘ (Jezelf) presenteren â&#x20AC;˘ Op uitwisseling naar de VS en Canada â&#x20AC;˘ Onderhandelen â&#x20AC;˘ Rouwverwerking Meer informatie over de inhoud van de bijeenkomsten, startdata en het inschrijfformulier vind je op www.uva.nl/trainingscentrum.

BUITENLANDMANIFESTATIE 2008 Op woensdag 1 oktober 2008 organiseren de UvA en HvA voor de 8e maal een groots opgezette Buitenlandmanifestatie. Deze manifestatie is bedoeld voor studenten van zowel UvA als HvA die zich willen oriĂŤnteren op en laten informeren over studie, stage of werken in het buitenland. www.uva-hva.nl/buitenlandmanifestatie.

Studentenzaken is er voor studenten, afgestudeerden en promovendi van de UvA en HvA. Binnengasthuisstraat 9, 1012 ZA Amsterdam 020 - 525 8080

www.uva.nl/studentenzaken

liek beantwoord in het BC-program â&#x20AC;&#x2DC;NFAâ&#x20AC;&#x2122;. Maar liefst 76,2 procent va bevolking vond dat de vader gew bij de bevalling aanwezig moest zoâ&#x20AC;&#x2122;n belangrijk toernooi of niet. W niet wist, is dat hij zoâ&#x20AC;&#x2122;n probleem zijn geheel eigen wijze oploste.

ONTWI S L E K J KEN. A T OB S van het showbizze zon op. Anderen e in Colorado fotoFOTO: AMP

SSIE

Downloadra bioscoopbr AMSTERDAM â&#x20AC;&#x201C; Het biosco bezoek in Nederland zakte afgelo

JE ZIET MEER MET EEN GELEIDEHOND. GIRO 275400

website

www.folia.nl Door Jim Jansen

Naast de papieren Folia die wekelijks verschijnt, wordt Folia.nl dagelijks geüpdatet. Een overzicht.

Nieuws

Havana

Op elke universiteit gebeurt van alles, maar bij de Universiteit van Amsterdam gebeurt nog net iets meer. De redactie van Folia volgt het nieuws binnen de UvA op de voet en brengt dat op een journalistieke en onafhankelijke manier. Zeven dagen in de week. Over het Maagdenhuis, studentenacties, de kofﬁeprijs van Sorbon, en wat er nog meer gebeurt of opvalt.

Folia werkt samen met Havana, het weekblad van de HvA. Op Folia.nl een overzicht van de wekelijkse updates van Havana.

Archief Wat doet Karel? Karel van der Toorn is voorzitter van het CvB en elke week bespreekt hij op folia.nl wat hij doet. De voorzitter is vaak op reis en eerder verhaalde hij in Wat doet Karel over zijn bezoek aan Ban Ki-moon en zijn aanwezigheid bij de viering van het vijftigjarig bestaan van het Nederlands Interuniversitair Kunsthistorisch Instituut in Florence. Daarnaast gaat het grootste gedeelte van zijn dag op aan vergaderen en moet er te pas en te onpas worden bezuinigd. Over de laatste bezuiniging zei hij: ‘We hebben meer uitgegeven dan ontvangen, en daar moeten we samen met de decanen een oplossing voor zoeken. Nee, dat is niet zorgwekkend, dat hoort er gewoon bij.’

Prijsvraag Elke week op Folia.nl een exclusieve prijsvraag voor studenten en medewerkers van de UvA. In het verleden gaven we kaartjes weg voor Lowlands, Interrailpassen, gesigneerde boeken en dvd’s.

De laatste jaargang van Folia vind je onder de button archief en als je artikelen wilt zoeken in eerdere edities vind je die op www.foliacivitatis.nl

Dijkgraaf&Fresco KNAW-president en hoogleraar mathematische fysica Robbert Dijkgraaf en universiteitshoogleraar Louise Fresco wisselen elkaar wekelijks af als columnist. Op folia.nl is er mogelijkheid om te reageren en eerder verschenen columns te vinden in het archief.

weekgast Weekgast Nieuwe rubriek! Elke week houdt een prominente student of medewerker op Folia.nl gedurende de week een dagboek bij. De woensdag daarna is een samenvatting van het geheel te lezen in de papieren Folia.

Filmpjes In samenwerking met het studenten televisiestation campus.tv verschijnen op Folia.nl per week minimaal drie nieuwe ﬁlmpjes over actuele UvA-onderwerpen. Ideeën voor ﬁlmpjes kan je sturen naar redactie@folia.uva.nl

Folia 02 | 25

Interdisciplinair keuzeonderwijs (eerste semester) 2008-2009

s Expres s e e l r De Voo orlezers vo zoekt

Interdisciplinaire collegecycli

Wat is de VoorleesExpress Vrouwelijke vrijwilligers, die het leuk vinden om voor te lezen, gaan één keer in de week ’s avonds thuis voorlezen, bij gezinnen waar Nederlands de tweede taal is. Zo help je kinderen tussen de 2 en 8 jaar op een leuke manier met de Nederlandse taal. Voor meer informatie kan je kijken op www.voorleesexpress.nl/afdelingen/amsterdam Meer weten of aanmelden? Mail of bel dan met Midja Hooplot mhooplot@diversion.nl of 020-3059283.

Interdisciplinaire werkgroepen

Geheime praktijken Macht en onmacht in het Midden-Oosten Relativiteit: Ruimte en tijd volgens Einstein Soliya: Conflict and dialogue between the west and the Islamic world WATER! Governance of aquatic resources and environments Wetenschapsgeschiedenis Wetenschappers over opvoeden

3 sep – 17 dec 10 sep – 19 nov 22 sep – 8 dec 8 sep – 15 dec 16 sep – 27 jan 30 sep –16 dec 2 okt – 18 dec

PROEFCOLLEGE: 10 SEPTEMBER 2008 18.00 - 20.00 UUR ROETERSSTRAAT 15, GEBOUW A, ZAAL A 406 Meesters van het wantrouwen 17 sep – 28 jan Ethiek in theorie en toepassing 17 sep – 30 jan Big History: From Big Bang untill today 17 sep – 16 dec Religie nu 1 okt – 10 dec Constructief omgaan met conflicten 2 okt – 11 dec

Interdisciplinaire minoren Minor Inlichtingenstudies Minor Diversiteit en interculturele competenties Minor Wetenschap, technologie en samenleving Minor Governance of aquatic resources and environments

Instituut voor Interdisciplinaire Studies (IIS) www.iis.uva.nl/keuzeonderwijs

MOULIN ROUGE amsterdam zoekt een

part-time portier/runner. Heb je een vlotte babbel, spreek je je talen en ben je serieus geïnteresseerd bel dan voor verdere informatie. Tel na 20.30 020-6275030

Gijsbrecht van Aemstelstraat 29 – te Amsterdam Uitermate geschikt voor Studenten o.a. 4 grote kamers!!! Geheel perceel bestaande uit een leeg dubbel benedenhuis en 2 verhuurde bovenwoningen op de 2e en 3e etage. Dubbel benedenhuis van circa 130 m2 (exclusief kelder) gelegen op de begane grond en 1e verdieping. Vr.pr. € 598.000,- k.k.

EBR Makelaars & Taxateurs o.g. info@ebr.nl /T: 020 66 99 666 www.ebr.nl / F: 020 61 76 598

Bezoek onze compleet vernieuwde website voor onze banen! Zit jouw baan er niet bij, laat dan in ieder geval je cv achter.

www.unijobs.nl – telefoonnummer 020-6129200, Singel 417 te Amsterdam.

foto’s: Bob Bronshoff

weekgast

Marijn Lansbergen (21) is student Media en Cultuur en projectleider van Commissie Intree. Maandag 25 augustus Na een jaarlang voorbereiden – waarvan de laatste twee weken keihard bikkelen – sta je daar dan eindelijk. En terwijl drieduizend man op het punt staan de Oudemanhuispoort in te gaan, moet ik bakkeleien met de gebouwbeheerder of de bewegwijzering die we hebben aangebracht mag blijven. Het is zes uur kunst-envliegwerk, maar dan hebben we het weer geklaard. Ik kan nog net tien minuten spieken op de Nieuwmarkt (veel zon en gemoedelijkheid – heel gezellig!). Daarna op naar Carré en klaar maken voor de speech. Dolf Jansen en Regina Romeijn druppelen binnen en het is zowaar even ‘relaxed’ op het balkon van Carré. De speech gaat gelukkig twee keer goed en de reacties zijn erg positief. Opluchting! Snel naar het Flevopark racen, want daar is Intree Verenigt al een uur bezig. Het ziet er fantastisch uit; een megapodium, een zweefmolen en alle attracties van de studentenverenigingen. De afbouw is ouderwets klote, maar dat hoort erbij.

woensdag. Voor het eerst sinds jaren heeft Commissie Intree de bars op de evenementen (gedeeltelijk) in eigen beheer, dus deze dag wordt ook aangegrepen als evaluatiemoment. Leuk, want ﬁnancieel lijkt het plaatje rond te komen en op de evenementen gaat alles redelijk soepel. ’s Avonds is het tijd voor peptalk met de hele commissie. Woensdag is een grote dag en het is belangrijk om iedereen scherp te hebben. Nu maar eens proberen rust te pakken.

Woensdag 27 augustus Half zes ’s morgens. Na een dag van 23 uur steek ik de sleutel eindelijk in het slot van de voordeur. Woensdag was een dag met een hoop tegenslagen. Daartegen moet je een ﬂink pantser ontwikkelen om door te kunnen gaan. Leveranciers (stroom, drank) die te laat komen, ecobekers die vergeten zijn en horecapersoneel dat niet komt opdagen. Geen wateraansluitingen om onze bekers te spoelen, te weinig kleingeld voor de muntenbalies en bars die niet goed staan aangesloten. Het is dankzij de grote schare ‘ouwe lullen’ dat Intree dit heeft kunnen opvangen. Zonder al die kanjers was er gisteren geen feest geweest. Nog twee dagen, maar inmiddels begint dit alles er fysiek wel in te hakken. Je zou bijna gaan uitkijken naar het eindfeest.

Dinsdag 26 augustus

Donderdag 28 augustus

De dinsdag is gevuld met decentrale evenementen waar we als commissie weinig werk ter plekke hebben te verrichten. Een uitgelezen moment om de chaos bij Intree zelf eens ﬂink onder handen te nemen, en bovendien een voorsprong te nemen op de drukke

Gek eigenlijk. Al een paar weken beaam ik dat het zo’n gek idee is dat het binnenkort allemaal zo snel is afgelopen, maar vandaag realiseerde ik me dat pas écht. Ik beland een beetje in een dilemma: het lichaam snakt inmiddels naar een vol weekend in bed, de geest wil

helemaal geen einde maken aan Intree. Vandaag was een dag waar ’s morgens even moest worden doorgezet, maar al snel blijk je nog een paar verborgen krachten aan te kunnen spreken. Een goede portie humor en teamspirit dragen daar sterk aan bij. Het eindfeest zal wel raar worden. Vreugde en feest in drie clubs tegelijk, maar ook de tranen tijdens de afterparty voor de commissie, in de kleedkamer van de Melkweg. Dat is inmiddels een traditie. Maar nu eerst maar eens wat uurtjes slaap pakken…

Vrijdag 29 augustus Wat de zon kan doen met het gemoed! Laat de zon stralen en alles is leuk, gezellig en positief. ’s Morgens ‘gapen tussen de apen’ in Artis. Tegen de verwachting in (het is vroeg op de dag, en vrijdag heeft altijd veel afhakers) stroomt de dierentuin lekker vol en wordt ook de lezing van professor Menken goed bezocht. En met zo’n uitnodigende zon komt iedereen wel naar het Vondelpark. Tijdens de VondeLounge delen we champagne en goodiebags uit met een aftekenlijst, waardoor we zien dat slechts 2 van de 187 groepjes niet zijn komen opdagen! Er hangt een hele relaxte sfeer, mensen zijn enthousiast en de bar loopt soepel! En dan, naarmate de avond vordert, komt het besef dat het nu wel héél binnenkort is afgelopen. Lekker om eindelijk eens een dag te slapen, niet platgebeld te worden en bovenal die verantwoordelijkheid eens kwijt te zijn. Aan de andere kant geeft Intree een soort verslavende kick die we allemaal sterk zullen gaan missen. Nu maar eens naar het eindfeest. Anderhalf uur te laat. Fashionably late. O

Folia 02 | 27

taalverwerving

De ‘ui’ als voorspeller Door Nadine Böke

Een mooie uitspraak is het halve werk. Taalkundigen van de versnipperde onderzoeksafdeling CASLA meten waarom het leren van een vreemde taal de ene spreker beter afgaat dan de ander. Kinderen leren makkelijker een vreemde taal dan volwassenen. Maar wat bepaalt eigenlijk hoe snel iemand een extra taal leert? Dat is, in het kort, waar het om draait bij de onderzoeksafdeling Cognitive Aspects of Second Language Learning (CASLA) van het Amsterdams Centrum voor Taal en Communicatie. Jan Hulstijn, hoofd van de afdeling, vertelt: ‘Het is bekend dat niet alle mensen even succesvol zijn in het leren van vreemde talen. Hoe verklaren we de verschillen? Wij gaan met ons onderzoek de diepte in. We kijken niet alleen naar prestaties in de vreemde taal, maar ook naar die in de moedertaal. We zien een sterker verband tussen prestaties in de moedertaal en in een vreemde taal dan bestaande theorieën en empirische literatuur doen vermoeden. Eigenlijk heeft vóór ons nog niemand precies uitgezocht hoe succes in het leren van een vreemde taal samenhangt met prestaties in de moedertaal, en wat de invloed is van leeftijd, vooropleiding, capaciteit van het talige werkgeheugen en persoonlijkheid.’ De afdeling CASLA heeft geen eigen locatie: de zestien medewerkers zitten verspreid over meerdere verdiepingen van zowel het PC Hoofthuis als het Bungehuis. Op de derde verdieping van het PC Hoofthuis wachten de postdocs Nivja de Jong, Nomi Olsthoorn en Sible Andringa: zij zijn vandaag afgevaardigd om iets te vertellen over hun afdeling en hun eigen projecten, die tot de twee grootste horen. Het uit grijs beton en veel glas opgetrok-

28 | Folia 02

ken PC Hoofthuis is geen pretje voor mensen met hoogtevrees. De centrale trap is aan de zijkanten erg open en als je door de hoofdgang loopt zijn er doorkijkjes naar de lager gelegen verdiepingen. Ondanks al het glas is de gang waar De Jong, Olsthoorn en Andringa zitten een tikje schemerig; hier zijn vooral deuren en dichte stukken muur. Maar de hoekkamer waarin de drie wachten is juist weer opvallend licht en erg ruim. ‘Misschien kunnen jullie haar van Folia meteen als proefpersoon gebruiken’, grapt De Jong bij binnenkomst tegen de andere twee postdocs. Maar dit blijkt niet nodig: het testtraject duurt te lang en bovendien staat er voor die middag al een proefpersoon op de agenda. SPREEKTEST

De Jong, wiens onderzoek in de laatste fase zit, vertelt over haar project. ‘Ik doe samen met de PhD-kandidaat Margarita Steinel onderzoek naar spreekvaardigheid van tweede-taalsprekers. Alle experimenten zijn inmiddels gedaan. We hebben naar 250 proefpersonen gekeken. Voor tweehonderd van hen was Nederlands niet de moedertaal, voor vijftig wel. We hebben de spreekvaardigheid van deze mensen getest door ze plaatjes met gebeurtenissen voor te leggen en ze te vragen deze te beschrijven. De kwaliteit van deze omschrijving werd bepaald door meerdere beoordelaars. Dezelfde proefpersonen hebben we ook allerlei andere spreektesten en taken laten doen. Bijvoor-

beeld taken op het gebied van grammatica of vocabulaire. Maar ook taken die te maken hadden met hoe snel iemand een woord uit zijn of haar vocabulaire kan ophalen. We hebben dus niet alleen gekeken naar kennis, maar ook naar vaardigheden. Vervolgens hebben we gekeken: welke van deze factoren voorspelt het beste iemands spreekvaardigheid? Dat bleek uitspraak te zijn. Bijvoorbeeld hoe mooi iemand de Nederlandse ‘ui’ kan uitspreken. Andere factoren, zoals kennis van grammatica en een goed vocabulaire speelden ook een rol, maar uitspraak bleek de belangrijkste voorspeller. Dat hadden we van tevoren niet verwacht, mede omdat de beoordelaars van spreekvaardigheid helemaal niet waren gevraagd te letten op uitspraak maar op de inhoud van wat iemand vertelde.’ O P S TA R T FA S E

Terwijl De Jong praat, stellen Olsthoorn en Andringa haar kritische vragen over haar onderzoek. Zat er bijvoorbeeld niet veel variatie in hoe de beoordelaars de proefpersonen beoordeelden? Nee, dat bleek allemaal redelijk goed overeen te komen. En nee, de beoordelaars wisten niet van wie geluidsfragmenten afkomstig waren, ze moesten blokken met achter elkaar geplakte fragmenten van verschillende proefpersonen beoordelen. Er was ook expres niet gekozen voor beoordelaars met een taalkundige achtergrond, maar voor studenten uit andere richtingen zoals rechten of politicologie.

foto’s: Bob Bronshoff

‘We hielden er een soort mobiel laboratorium op na, namen alle apparatuur steeds mee’ Olsthoorn en Andringa zijn mede zo nieuwsgierig omdat hun onderzoek nog in de opstartfase zit. Het project waaraan zij gezamenlijk werken wordt net als dat van De Jong geﬁnancierd door NWO en zal vier jaar duren. ‘Ons onderzoek lijkt erg op dat van Nivja,’, vertelt Olsthoorn. ‘Alleen richten wij ons op luisteren, en op wat eraan bijdraagt dat mensen goed kunnen luisteren. Een belangrijke vraag hierbij is: hoe meet je dit? Bij luisteren kan je tenslotte niet met beoordelaars werken. We hebben besloten om te gaan werken met de luistertoets van het staatsexamen NT2 (Nederlands als tweede taal, NB). We willen vijfhonderd proefpersonen gebruiken, zowel mensen voor wie Nederlands de moedertaal is als mensen voor wie dit niet zo is, zowel hoogopgeleiden als laagopgeleiden, en zowel ouderen als jongeren. Allemaal factoren die luistervaardigheid zouden kunnen beïnvloeden.’ ‘We zijn nu een jaar bezig met het opzetten’, vult Andringa aan. ‘We hebben allerlei taken ontwikkeld om factoren te meten die zouden kunnen bijdragen aan luistervaardigheid. En we zijn nu met een pilot bezig. Er komen regelmatig mensen langs om de taken uit te proberen.’ De meeste van de taken die de drie postdocs hun proefpersonen laten doen, moeten worden uitgevoerd op een computer. Daarbij speelt een probleem: gebrek aan testruimte. Andringa: ‘Er is maar één testruimte, maar die is vaak bezet. Niet alleen wij, maar de hele faculteit moet gebruik maken van

die ruimte. Dat wordt voor ons straks misschien nog wel lastig, omdat we zo veel proefpersonen willen testen, en het testen een paar uur duurt.’ De Jong had hier tijdens haar onderzoeksfase ook last van: ‘Wij hebben dit opgelost door steeds gebruik te maken van ruimtes en kamers die op dat moment niet bezet waren. We hielden er een soort mobiel laboratorium op na, namen alle apparatuur steeds mee. Er komt gelukkig wel iets meer testruimte, ergens eind dit jaar’. ‘Daarmee wordt de huidige capaciteit dus verdubbeld’, vult Olsthoorn lachend aan. KOFFIEKAMER

Veel van de andere onderzoeksprojecten binnen CASLA richten zich op onderwijs. Andringa: ‘Wat bijvoorbeeld veel wordt gedaan is kijken naar het effect van taken op het aanleren van een tweede taal. Met taken wordt dan bedoeld instructietaken, oftewel de manier van lesgeven. Wat leveren verschillende manieren van onderwijs op? Elke methode heeft zijn voor- en nadelen. Zo kunnen sommige taken die bijvoorbeeld leiden tot correcter taalgebruik ten koste gaan van de vloeiendheid. Waar ook veel aan wordt gewerkt is woordkennis, en het meten hiervan.’ Ondanks dat de verschillende medewerkers van CASLA zo verspreid zitten, spreken ze elkaar regelmatig. De Jong: ‘We komen een keer per week met zijn allen bij elkaar voor een lunchmeeting. Daarbij vertelt iemand dan iets over

zijn of haar onderzoek en reﬂecteren we op elkaars werk. We hebben alleen geen vast honk of een kofﬁekamer of iets dergelijks waar we dit doen. Het is altijd in een willekeurig lokaal dat op dat moment vrij is.’ Olsthoorn laat tot slot een paar computertaken zien op haar laptop. Het gedeelte van het programma dat de proefpersoon krijgt te zien is simpel vormgegeven, met zwarte letters op een wit scherm. Bij de eerste taak is het de bedoeling om zo snel mogelijk op de spatiebalk te drukken zodra je een bepaald woord hoort. Bij een andere taak krijg je het begin van een zin te horen die grammaticaal goed of fout is, wat je moet aangeven door op de ‘z’ of de ‘m’ te drukken. En bij een derde taak moet worden aangegeven uit hoeveel woorden een zin bestaat. ‘Een probleem bij het op deze manier meten van luistervaardigheid en reactietijden is helaas wel dat er motorische verschillen meespelen’, geeft Olsthoorn toe. ‘Jij legt bijvoorbeeld netjes alvast je vingers op de z en de m. Maar dat doet lang niet iedereen. We moeten mensen vaak aansporen of eraan blijven herinneren dit te doen. Je hebt mensen die alleen een vinger ergens boven het toetsenbord houden, en daarna moeten zoeken, van “Eeehm, ja, daar is de m”. Daarom meten we motorische reactiesnelheid ter controle ook nog apart. Met ouderen speelt nog een extra probleem: van hen is bekend dat zij liever zo correct mogelijk antwoorden dan snel. Dat beïnvloedt natuurlijk de testresultaten.’ O

Folia 02 | 29

annonces CULTUUR 11 september: Het 2e Zenobiacongres - Do.avond 11 sept. verzorgt de Lsg. Arabisch UvA, i.s.m. de Stichting Zenobia (i.o.) het 2e Zenobiacongres, dat geheel is gewijd aan de 3e eeuwse Zenobia, koningin van Palmyra. Aan de orde komt o.m. haar volgens de klassieke Europese en Arabische bronnen stormachtige leven, en haar nachleben als icoon van Arabische vrijheid. Toegang gratis - Borrel na. Tijd: 8.00-21.00 uur. Locatie: Doelenzaal, Universiteitsbibliotheek, Singel 425, A’dam. Meespelen in het Concertgebouw en muziekgebouw aan het IJ? Symfonisch Blaasorkest ATH is op zoek naar muzikanten die op niveau muziek willen maken. Check: www.tramharmonie.nl Quaker Meeting - Leden van het Religieus Genootschap der Vrienden – Quakers – komen elke zondag een uur in stilte samen. U bent van harte welkom: Vossiusstraat 20, aanvang 10.30 uur. www. quakers.nu; tel. 612 5703. Tweede Spui25 lezing met Alberto Manguel: How Pinnocchio learned to read reading as a social virtue. In zijn lezing (in het Engels) zal Manguel o.a. ingaan op de vraag hoe het lezen weer relevant gemaakt kan worden in een didactisch en sociaal kader; hoe men om kan gaan met de elitaire reputatie die het lezen aankleeft, tegen-

Annonces: Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor particulieren. Annonces kunnen worden geplaatst in Folia én op de website www.Folia.nl Aanbieden: Aanbieden van Annonces kan via www.folia. nl – Folia Weekblad. Daar vindt u ook alle informatie over de tarieven e.d. over de democratische en populistische reputatie van de beeldcultuur - kortom, een pleidooi voor belezenheid als een sociale deugd. Vrijdag 19 september, 20.00 uur. Locatie: Aula, Singel 411, hoek Spui. Toegang: gratis. Aanmelden via www. spui25.nl

deren en kiezen op een 50-tal middelbare scholen in en om A’dam. Daarnaast nemen mentoren ook leerlingen mee naar de UvA voor een meeloopdag. Lijkt jou dit wel wat om te doen het komend studiejaar? Ga dan naar www.student.uva.nl/studentmentor en geef je op!

Koor zoekt zangers - Canticum Anglicum (25-32 leden; 25-50 jaar) zingt Engelstalige koormuziek (vaak a capella) en zoekt versterking in tenor, bas, alt, en sopraan sectie. Repetities: Vredeskerk (De Pijp) elke wo. 20.00 uur. Mail: canticumanglicum@ gmail.com en zie: www.canticumanglicum.nl

Op zoek naar een bijzondere uitdaging? Kom dan naar de proefcolleges van de interdisciplinaire werkgroepen van het IIS: Meesters van het Wantrouwen, Ethiek, Religie Nu, Constructief omgaan met conﬂicten en Big History. Woensdag 10 september, 18.00-20.00 uur, Roetersstraat 15, Gebouw A, zaal A406. Vrije toegang. Meer informatie over werkgroepen: www.iis.uva.nl/ keuzeonderwijs

Argentijnse Tango - Gratis proeﬂessen bij Rob & Inez! Ma. 8 en di. 9 sept. & ma. 15 en di. 16 sept., 19.00 uur. Hoge studentenkortingen! Locatie: Unidos, Stadhouderskade 160, A’dam. Info: www.rob-inez.com, 06-5138 1924. Flamencodanslessen! Proefles 23 september in A’dam. ‘La Garetha’: 06 5421 0223, info@greetjedeoude.nl, www.ﬂamencodans.favorietje.nl Uitgaan kun je overal. Karate doe je bij SKCA! Beginnerscursus start 15 september. www.skca.org, info@skca. org

STUDENTEN EN STUDIE Studentmentoren gezocht! Voorlichting geven op je oude school en nog betaald krijgen ook?! Dat kan bij het vwo-UvA Aansluitprogramma. Studentmentoren geven voorlichting over stu-

Colofon Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, Tel. 020 – 5253981, Fax 020 – 5253980, redactie@folia.uva.nl, Website: www.folia.nl Uitgever: Stichting Folia Civitatis Redactie: Nadine Böke, Mirna van Dijk (eindredacteur a.i), Anne Rose Haverkamp (stagiaire), Jim Jansen (hoofdredacteur), Truusje van de Kamp (eindredacteur), Margot Riedstra (secretariaat), Dirk Wolthekker. Medewerkers: Jaron Beekes, Bob Bronshoff, Robbert Dijkgraaf, Louise O. Fresco, René Glas, Max Gortzak (correctie), Julie de Graaf, Marc van der Holst, Jordi Huisman, Bas Kocken, Floor Milikowski, Henk Thomas, Tjebbe Venema, Hans van Vinkeveen, Tim Verlaan, Sake van der Wall, Tamara van der Wind, Joke de Wolf. Folia is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) en werkt samen met Havana, het weekblad van de Hogeschool van Amsterdam Redactieraad: Simon Dikker Hupkes, Lief Keteleer (voorzitter), Amanda Kluveld, Paul Krediet, Kathusha Sol, Bert Vuijsje, Rogier Wind Bladmanagement: Impressum, Zoetermeer, Lay-out: Carl Zevenboom, Amsterdam, Druk: Dijkman Offset, Diemen, Advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, Tel. 023 – 5714745, Fax 023 – 5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com Abonnement: € 44,- per jaargang. Opgave: 020 – 525 3981, mededelingen@folia.uva.nl

30 | Folia 02

SPORT Sporten kun je overal. Karate doe je bij SKCA! Ontdek de karateka in je. Beginnerscursus start 15 september. €40 voor 14 weken (studenten), 2x p.w., Palmstraat 13 A’dam. www.skca.org, info@skca. org, 618 2342. Yoga - Yogalessen sept.dec. 2008. Start 16 en 17 september op de Weteringschans 74, 20.00-22.00 uur. Ervaring of lenigheid zijn niet vereist. Voor studenten aangepaste prijs. Er is een kennismakingles op 9 sept. 20.00-21.30 uur (kosten €7,50). Inl. en opgeven, Marcel Gazendam, tel. 331 1748, marcelgazendam@ kpnplanet.nl Zin om te voetballen? Wij zoeken nog dames voor versterking van onze teams! Zie ook www.dvva.nl of bel voor info Annemieke, tel 06 4739 6593.

STUDENTENPASTORAAT vE90 Vanaf 8 september kan je op maandagen van 19.00-20.00 uur kennismaken met meditatie. Adres: van Eeghenstraat 90 Zie: www.ve90.nl

STUDENTEN SPORTCENTRUM USC Nieuwe sporten in seizoen 2008-2009. Het USC heeft er een aantal nieuwe sporten bij! Vanaf nu kun je je inschrijven voor Lacrosse en Pentjak silat. Check www.usc.uva.nl (Groeps)ﬁtness • Groepsﬁtness Special op het USC! Wo. 1 okt. 17.00-20.00

uur, ter introductie van het nieuwe seizoen. Vele workshops en demonstraties. Check www.usc.uva.nl voor meer info. • Nieuwe abonnementen (vervangt oude systeem) 1). (Groeps)fitness combikaart - Geldig vanaf moment van aanschaf, voor 3 mnd., half jaar of jaar, voor alle USC-locaties. 2). 10-strippenkaart (Groeps) fitness - Voor alle USC-locaties, half jaar geldig na aanschaf. 3). Dalurenkaart Fitness Voor USC De Boelelaan en USC Fitness, geldig ma. t/m vr. 8.30-15.00 uur. 4). Groepsfitnesskaart Lite - 1 x / week trainen op USC De Boelelaan, PCH Fitness en ASC.

Gedacht wordt aan 1 à 2 zittingen p.w. van elk 3,5 uur. Aanvangssalaris € 8 p.u. Het betreft een ‘lange termijn’ job! Uitgebreide info te verkrijgen via e-mail (pdf ). Verzoeke deze aan te vragen en te lezen, alvorens te solliciteren! noortjeboeken@hotmail.com

Prestatiegerichte krachttraining. Sept. t/m dec., door Tom Bruijnen (bondscoach Nationale gewichthefselectie). Di. en do. 17.00-18.30 uur. Check www.usc.uva.nl voor meer info. Let op: Er is een beperkt aantal plaatsen.

Studentenbaantje - De Universitaire Sportvereniging zoekt voor zijn thuisbasis, de Sporthal Wibaut, medewerk(st)ers in de kantine. De werkzaamheden vallen in het drukke weekend. Het seizoen duurt van half september tot in mei. Enige horeca ervaring is een pre. Belangstellenden kunnen contact opnemen met Cok Oostveen, tel. 662 8546 of mail cokos@dds.nl

VERDIENEN Wij zijn een leuk gezin uit A’dam Oud-West en zijn op zoek naar een gezinsverzorgster voor onze 2 kinderen van 4 en 6 jaar. Wij zoeken hulp want als freelancers (producent en actrice), komen onze agenda’s nog wel eens in de knoop. Ben je enthousiast, actief, zeer ﬂexibel, betrouwbaar en hou je van kinderen dan is dit het werk voor jou! Je zult gemiddeld 3 keer per week nodig zijn, overdag na school en/of ‘s avonds. Wij willen je vragen om te koken en wat licht huishoudelijk werk te verrichten. Wij vinden het belangrijk dat je Nederlands spreekt, ondernemend en eerlijk bent. Als je geïnteresseerd bent willen we je vragen dat in een motivatie uitgebreid toe te lichten zodat we een duidelijk beeld van je kunnen krijgen. Wij zijn te bereiken op margot. ros@planet.nl Secretarieel assistente gevraagd voor een gepensioneerde dame, Oud-Zuid. Tijdsbeslag 1 à 2 middagen p.w.; aanvangssalaris €8 p.u. Info (pdf ) opvragen èn s.v.p. lezen, alvorens te solliciteren! belmonte_ajc@planet.nl Gezocht: Zeer belezen, goed algemeen ontwikkelde (ABN), gevorderde universitair studente voor het - via internet - verkopen van een voorraad boeken uit een particulier bezit. Het kan op voor u geschikte tijden.

Oppas gezocht! Omgeving Nieuwmarkt. Voor di. en do. zoek ik een lieve oppas die mijn twee kinderen (6 en 9 jaar) om 15.00 uur van school kan halen tot circa 18.30. Info: 06 2503 0670. Bijverdienen kun je overal. Karate doe je bij SKCA! Beginnerscursus start 15 september. www.skca.org, info@skca.org

Kinderoppas gezocht - Gezin van musici zoekt een lieve oppas met ervaring voor onze baby- en peuterdochter voor doordeweekse dagdelen (geen losse uurtjes). In verband met onregelmatige werkzaamheden is geen week hetzelfde, maar indeling is wel zeer lang van tevoren bekend, gemiddeld 6 uur per week. Leuke kinderen, lekker huis met tuin in Oud Zuid, speeltuin om de hoek. Goede betaling. Reacties graag naar d.bazen4@ chello.nl Gezocht een gezellige oppas voor onze 3 meiden (9, 7, 4) voor na school. Ong. 15 uur p.w., ﬂexibele werkdagen i.v.m. wisseldiensten. Interesse? Bel dan 06 2823 0947 of mail naar stevemurnaghan@mac.com Naschoolse oppas gezocht in Diemen (Noord) voor 3 leuke schoolgaande kinderen, 9,10 en 13. Vanwege de freelance werkzaamheden van ouders, geen vaste oppasdag, geen vaste tijden (evt. ook met kinderen eten), gemiddeld 2 a 3x per week. Woon je in de buurt en zoek je een rustig baantje waarbij je je studieboeken mee kan nemen, reageer dan: lieuwe8@gmail. com Gezocht: Schoonmaak-

wonder met ervaring voor 2 dagen per week; 3-4 uur per keer (€10 / uur) tevens strijken en af en toe boodschappen halen, soms koken. Locatie: A’dam-Zuid / De Lairessestraat. Lijkt het je wat? Stuur dan ‘n mailtje naar: bies@worldonline.nl Oppas gevraagd - We zoeken een lieve, zorgzame oppas voor twee middagen in de week voor Lucas (8) en Leah (6). We wonen bij het Museumplein. Je kunt reageren op: 471 5395 (Kitty en Ruud).

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d. Vrijwilligersprojecten - Voor korte of lange termijn vrijwilligerswerk in het buitenland doen? Kom 6 september naar de informatiemarkt van Stichting SIW Internationale Vrijwilligersprojecten! De Kargadoor, Oudegracht 36 Utrecht, 13.30-17.30 uur. www.siw.nl Gastdocenten gezocht voor ideële org. Interesse in Europa, vrede, games, vergoeding, middelbare scholieren? Min. 1 keer beschikbaar? Mail folkje@ eurosvoorvrede.nl of zie www.eurosvoorvrede.nl

WONEN Van september 2008 - juli 2009 hebben wij (vader, moeder, jongetje van 4) een mooie ruime zolderkamer beschikbaar in A’dam-Centrum voor kindvriendelijke student(e), die een paar keer per week onze zoon uit school ophaalt en opvangt, en licht huishoudelijk werk verricht. Serieuze reacties met motivatie en CV zijn welkom op oppasstudent@ yahoo.com Iets te verhuizen? Ik kom met een grote bus voorrijden. Studentenverhuizingen binnen A’dam. Van stoep tot stoep € 35. Ook met verhuismannen en touw en blok. Ook buiten A’dam mogelijk. Bel Taco: 06 4486 4390; www.vrachttaxi.nl

DIVERSEN V•V•A•O-vrouwenvereniging-hoogopgeleidnetwerk-contacteninternationaal-V•V•A•O-zie: www.vvao.nl De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Nadere informatie tel. 566 3090, spermabank@ amc.uva.nl of www.spermadonoren.nl

roem

Biggen Door Dirk Wolthekker

Hans Baaij is een duizendpoot: hij is business consultant, studeerde psychofysiologie aan de VU, hij zette tandheelkundige centra op in Zuid-Europa, hij had een bedrijf in neurofeedback, hij was directeur van de roemruchte club Mazzo en zette eind jaren tachtig de hippe sociëteit De Wereld aan de Nieuwezijds Voorburgwal op. ‘De Wereld ging door toedoen van de brouwerij failliet. Mijn schadeclaim is door slechte advocaten zo verkloot, dat ik dacht: dat overkomt me niet nog een keer. Al was ik bijna veertig, ik besloot rechten te gaan studeren. Maar tot in de collegebanken werd ik door dat faillissement achtervolgd. Op de eerste collegedag sloeg ik het leerboek open en zag op pagina drieëntwintig als voorbeeld de faillissementsaanvraag van mijn eigen bedrijf staan. Toen was ik wel even van slag.’ Maar Hans Baaij (1953), medeoprichter en directeur van de dierenwelzijnorganisaties Varkens in Nood en Dier & Recht, liet zich niet uit het veld slaan. Sterker nog: hij studeerde in tweeënhalf jaar af als ﬁscaal jurist. ‘Ik had geen zin om van mijn studietijd een gezellige tijd te maken, ik wilde gewoon zo snel en goed mogelijk afstuderen. Als ondernemer had ik al veel rechtszaken gevoerd tegen malaﬁde huiseigenaren en klagende buren, dus het recht kwam me niet onbekend voor. Mijn scriptiebegeleider wilde me een tien geven, maar er mochten geen tienen worden gegeven. Toen kreeg ik een negen. Je kunt wel op een zesje mikken, maar dan kom je jezelf na je studie weer tegen.’ In 1997 heb ik, samen met de onlangs overleden schrijver J.J.Voskuil, de stichting Varkens in Nood opgericht, waarmee we strijden tegen de bio-industrie. Varkens worden doorgefokt op steeds hogere biggenproductie en bij de biggen worden staarten afgeknipt en tanden gevijld, en ze worden gecastreerd om ze aan te passen aan de eisen van de markt. Jaarlijks worden er in Europa honderd miljoen biggen gecastreerd omdat ze anders, eenmaal in de pan, een vieze berengeur zouden ontwikkelen, waardoor het vlees zou stinken en niet goed zou smaken. Die berengeur komt volgens recent wetenschappelijk onderzoek veel minder voor dan de

foto: Bob Bronshoff

Hans Baaij studeerde belastingrecht. Nu wil hij als directeur van Varkens in Nood accijns invoeren op vlees.

industrie beweert. De biggen worden bovendien zonder verdoving gecastreerd. Zo’n verdoving kost vijftig cent per big, maar dat vindt de industrie al te duur. We gaan verschillende supermarkten dagvaarden, waaronder Albert Heijn en C1000. Zij verkopen alleen vlees van gecastreerde varkens en wij willen dat ze die eis laten vallen. Het is schandalig dat varkens worden mishandeld omdat er ergens een pannetje op het vuur staat waarvan de inhoud kan stinken. Dierenrechten vind ik belangrijker dan geld verdienen. Daarom voer ik als jurist proefprocessen tegen mensen die dieren eenzaam opsluiten in hokken en kooien. En we willen dat er een accijnshefﬁng komt op vlees om de vleesconsumptie af te remmen. Mijn studie komt daarbij goed van pas. Wij werken veel samen met wetenschappers en juristen. Wat me opvalt is dat net afgestudeerde academici niet over de basisvaardigheden beschikken die je mag verwachten van mensen met een academi-

sche opleiding. Afgestudeerden kunnen soms nauwelijks overweg met Word of Excel. Ze kunnen vaak geen powerpointpresentatie geven en kunnen hun ideeën niet helder verwoorden, laat staan in het Engels. Daarnaast merk ik dat ze hun kennis niet in een groter verband kunnen plaatsen. Er moet veel meer samenhang komen in de vakken die op een juridische opleiding worden aangeboden. De overgrote meerderheid van de Nederlandse advocaten presteert ver onder de maat. De basis daarvan ligt op de universiteit. Wat mij betreft mogen de eisen die men aan juristen stelt worden verdubbeld. Hetzelfde geldt voor de wetenschap: die is weinig creatief, wetenschappers blijven hangen in bepaalde paradigma’s en een vrije manier van denken wordt niet gewaardeerd. Het zijn vaklieden die keer op keer hetzelfde trucje uithalen. We moeten nu eindelijk eens af van het tellen van publicaties als maatstaf voor academisch denken.’ O

Folia 02 | 31

Remember September September, de maand van de laatste rugzaktoeristen, van aantrekkende wind over het IJ en de eerste koude mist. Vergeelde bladeren dobberend op het water van de grachten, plastic tasjes tegen de regen op de ﬁetszadels en omklappende paraplus. Een enkele mooie dag misschien nog, maar te weinig om het onverbiddelijke ritme van het jaar te onderbreken. September: de rozen zijn bijna uitgebloeid, de ongelezen kranten worden opgeruimd. Verdwenen is die ongeremde vrolijkheid van de zomer. Er moet gewerkt worden! In september kijkt Kerstmis al weer om de hoek, en dan is er weer een kalenderjaar beëindigd. Ieder jaar denk ik weer: het gaat allemaal veel te snel, ik ben nu al moe van de drukte die komen moet. Er ligt altijd een droefheid over deze maand, van onbenutte mogelijkheden, van te weinig en te laat, van tijd die ongemerkt tussen onze handen door glipt. Wanneer de straatlantarens weer vroeg aangaan en de wintertijd nadert, lijkt alles doellozer. Zelfs de poes staart ineens melancholisch naar de meeuwen. In september kruipen we in onze schulp, weg van die ingewikkelde buitenwereld die ons nieuws brengt dat we niet willen horen omdat we er toch niets aan kunnen veranderen. September 2008: opnieuw is er geen oplossing in Myanmar of Afghanistan of de Palestijnse gebieden, heerst er een kredietcrisis die van geen ophouden weet en is er geen uitzicht op een wereldhandelsakkoord. En nog steeds – zeven jaar na de Twin Towers – wordt er gevochten in Afghanistan en Irak. Het is de laatste september van president Bush Jr. – maar wat komt er dan? In Nederland: dalend consumentenvertrouwen en afkeer van de Haagse politiek, terwijl we nog meer energie verbruiken dan vorig jaar. Weg met de somberheid! September is ook, op driekwart van het kalenderjaar, een nieuw begin. Het nieuwe academische jaar, de verleidelijke stapels boeken in de winkels, het onvolprezen Amsterdamse culturele seizoen, en – tegen alle hoop in – wie weet zelfs weer extra geld dankzij de 3e dinsdag. Als stedelingen vergeten we dat dit ook de maand is van de oogst en van het zaaien voor de winter. Het allermooiste van deze maand vind ik de onwennige eerstejaars. Niet zonder ontroering zie ik hoe ze in slingerende trosjes over het Spui ﬁetsen, aarzelend de stad en een nieuw leven verkennend, en denk ik aan mijn eigen eerste universitaire september. Louise O. Fresco is universiteitshoogleraar duurzame ontwikkeling.

Sudoku In bovenstaand diagram is een aantal cijfers geplaatst. Aan jou de taak om in alle lege vakjes een cijfer in te vullen, zodanig, dat op elke horizontale en verticale regel en in elk van de negen blokjes van negen cijfers waaruit het diagram is opgebouwd, alle cijfers van 1 tot en met 9 eenmaal voorkomen.

WIN: Brazilectro Het zesde album van Zuco 103, After the Carnaval, is een feest om naar te luisteren. De band heeft een eigen sound gesmeed uit Funk, Brazil en elektronica, en blijft zich vernieuwen. De cd is genomineerd voor de Edison Jazzism publieksprijs. Zuco 103 lanceert bij de lancering van hun nieuwe single Longing een wereldwijde Videoclip Contest. Kijk op www.folia.nl hoe je zelf een clip bij de single kunt maken, en win kaartjes voor een concert. Ook geeft Folia drie exemplaren van After the Carnaval weg.