folia04

Ian Kershaw Verkassen

Muziek

Weekgast

Nazi-onderzoeker

Amsterdamse Popprijs

Piet de Rooy

naar je nieuwe kamer

Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Jaargang 63 18-09-2009

Nummer 04

Decanensmoelenboek

Bosplaat 22 Amsterdam Noord Ruime patio bungalow met garage gelegen in de wijk Nieuwendam op 10 minuten afstand van het Science Park en nabij uitvalswegen en openbaar vervoervoorzieningen.

Vraagprijs: € 499.000,== k.k.

Studenten nu 50% korting op

korting Studenten nu 50% op gratis 6 dvd-box de Volkskrant + Filmer/documentairemaker de Volkskrant + gratis Buurman &zoekt Buurman contact met homo ‘s (student, docent, 6 dvd-box &ervaringen Buurman medewerkers,Buurman HvA, UvA) die Ben je uitwonend student en niet ouder dan 27 jaar, dan betaal je slechts € 13,45 per maand voor Ben je uitwonend student en niet ouder dan een Volkskrant-abonnement.

27 jaar, dan betaal je slechts € 13,45 per maand hebben met discriminatie.

Meer informatie: volkskrant.nl/studenten. voor een Volkskrant-abonnement.

Meer informatie: volkskrant.nl/studenten.

Discretie gewaarborgd.

Meer informatie?

De actie t/m 31 oktober De actie loopt t/mloopt 31 oktober 2009 2009 kees.documentaire@gmail.com

Inlichtingen: Van Staveren Makelaardij o.g. 020-6.75.06.26

Wat extra geld verdienen en tegelijkertijd de democratie een dienst bewijzen?

Meld je aan als stembureaulid in stadsdeel Oud-Zuid t.b.v. de Gemeenteraad- en Stadsdeelraadverkiezingen op 3 maart 2010.

De vergoeding voor een lid is  225 en voor een voorzitter  250.

Stuur een mail naar verkiezingen@oudzuid.amsterdam.nl of bel Bureau Verkiezingen 020-2521707 en vraag naar Irma Bongers of Marisca Eikelhof.

Gezocht:

StudiJob maakt werk van je studie!

OOK DIT ACADEMISCH JAAR STAAT STUDIJOB WEER VOOR JE KLAAR! StudiJob heeft een bak vol intelligent en gemotiveerd hoogopgeleid personeel dat graag de handen uit de mouwen wil steken.

Het StudiJob-team staat al 10 jaar garant voor een goede match tussen werkzoekenden en opdrachtgevers. StudiJob staat voor kwaliteit, persoonlijke benadering en professionele bemiddeling op zowel tijdelijke als vaste functies. Het team denkt graag met de opdrachtgever mee in HR-vraagstukken en staat de werkzoekende bij in zijn of haar carrièrestappen.

parttime medewerker secretariaat M/V

Klein advocatenkantoor tussen Frederiksplein en Amstel zoekt: Slimme medewerker secretariaat met computertalent en organisatie-gevoel.

Stuur je CV met korte motivering naar Groen Advocaten, Sarphatistraat 11, 1017 WS Amsterdam t.a.v mr. Lot Hirdes, of per e-mail naar hirdes@groenadvocaten.nl.

Telefoon: 020 - 3449050 Ben je op zoek naar een (bij)baan met een vast aantal uren per week? Beschik je over horeca ervaring en ben je tenminste 3 dagdelen per week beschikbaar?

Dutch Design Hotel Artemis is op zoek naar

Medewerkers bediening voor het à la carte restaurant en voor de banqueting.

• StudiJob is geopend van 09.00 - 17.15 uur.

• Voor meer informatie kun je ook bellen naar 020 535 34 60.

• www.studijob.nl

Het decor van het hotel is geïnspireerd door Dutch Design. Elke 3 maanden wordt er een wisselende expositie met design en kunst georganiseerd. Met een eigenzinnig team streven wij naar het aanbieden van een unieke beleving!

Geïnteresseerd? Bel Marjolein Nugteren: 020-7141032 of stuur een email naar hr@aeonplazahotels.com. Meer informatie over ons hotel vind je op www.artemisamsterdam.com Acquisitie n.a.v. deze advertentie wordt niet op prijs gesteld

inhoud

Foto: Tjebbe Venema

Als je als eerstejaarsstudent eenmaal woonruimte hebt, ben je er nog niet. Dan moet je nog gaan schilderen, behangen, schoonmaken en verhuizen. Wie helpt?

En hoe krijg je die ellendige koelkast de trap op? Verhuisverhalen op blz.20

Afscheid van de canonman

Ian Kershaw Verkassen

Muziek

Weekgast

Nazi-onderzoeker

Amsterdamse Popprijs

Piet de Rooy

naar je nieuwe kamer

Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Jaargang 63 18-09-2009

Nummer 04

nieuws

Piet de Rooy stopt ermee.................................. blz. 4

Graaicultuur ‘Bankiers zijn óók mensen’.............................. blz. 4

Welles-nietes

Decanensmoelenboek

Is het nou wel of niet een echte Rembrandt?....... blz. 5

UvA, wees trots op je diversiteit dat moet van Gert Hekma................................. blz. 8

Like a Rolling Stone Studentmuzikanten op weg naar roem.............blz. 10

Smoelenboek

Coverontwerp Pascal Tieman/Death Valley, foto’s José van Dijck en Edgar du Perron: Jeroen Oerlemans, foto Louise GunningSchepers: Hans van den Bogaard, foto Edward de Haan: Ivar Pel, foto Bart Noordam: Bram Belloni, foto Albert Feilzer: Albertjan Duin, foto Tom Wansbeek: Ineke Oostveen.

Decanen: wie zijn ze, wat willen ze?.................blz. 14

De Hitlerkenner Very British Sir Ian Kershaw is in het land.........blz. 17

En verder: Nieuws 4-7, Opinie 8-9, Film/Het beste 12, Uit/Eten 13, Weekgast 19 Annonces 22, Roem 23, Dijkgraaf & Fresco/Puzzel/Spekkie Big 24

Colofon

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, Tel. 020-5253981, Fax 020-5253980, redactie@folia. uva.nl, Website: www.folia.nl, Uitgever: Stichting Folia Civitatis, Redactie: Floor Boon, Mirna van Dijk (eindredacteur), Jim Jansen (hoofdredacteur), Anne Koeleman, Harmen van der Meulen, Margot Riedstra (secretariaat), Dirk Wolthekker, Medewerkers aan dit nummer: Jaron Beekes, Bram Belloni, Bob Bronshoff, Martien Bos (correctie), Louise O. Fresco, René Glas, Julie de Graaf, Vincent Harmsen, Cees Heuvel, Jan-Maarten Hupkes, Marc van der Holst, Bas Kocken, Pascal Tieman, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen, Joke de Wolf. Folia is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) en werkt samen met Havana, het weekblad van de Hogeschool van Amsterdam, Havana redactie: Jobien Groen, Wim de Jong, Thijs den Otter, Annemarie Vissers, Paul van de Water (hoofdredacteur), Redactieraad: Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Amanda Kluveld, Kathusha Sol, Bert Vuijsje, Bladmanagement: Impressum, Zoetermeer, Lay-out: Carl Zevenboom, Amsterdam, Druk: Dijkman Offset, Diemen, Advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, Tel. 023-5714745, Fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com, Abonnement: E 46,90 per jaargang. Opgave: 020-525 3981, m ­ ededelingen@folia.uva.nl of www.folia.nl

Activistisch jaar Afgelopen woensdag werd het activistisch jaar geopend, zeer toepasselijk in de Slangenkuil in het P.C. Hoofthuis. Hoewel de woorden bijna identiek zijn, moet je deze activiteit niet verwarren met de opening van het academisch jaar. Bij de opening van het academisch jaar komen alle belangrijke mensen van de UvA bijeen in de Aula en worden ze toegesproken door een aantal wetenschappers aangaande een centraal thema. Dit jaar ging het over privacy en internet, waarna minister Guusje ter Horst een verhaal hield. Na afloop was er een aardige borrel en al met al was het een prettige bijeenkomst. Toch zijn de verschillen groot met de opening van het activistisch jaar.

Op voorhand vind ik het mooi om te constateren dat er nog maatschappelijk geëngageerde studenten zijn. Toen ik nog studeerde, een jaar of vijftien terug, was het niet meer dan normaal om je kwaad te maken over allerhande maatschappelijke en politieke kwesties. Onderwijsminster Wim Deetman deugde niet omdat hij ook toen al geen geld wilde investeren in het onderwijs. Ruud Lubbers deugde niet omdat hij ook toen al geen oog had voor de zwakkeren in onze samenleving. En Schiphol deugde niet omdat het, dankzij de vijfde landingsbaan, in rap tempo het milieu naar de knoppen aan het helpen was. Voor al deze kwesties ben ik de straat op gegaan, al dan niet in bezit van zelf in elkaar geflanste spandoeken.

Zoals velen met mij denk ik dat ‘vroeger alles beter was’ en dat er in ‘mijn tijd’ veel meer geëngageerde studenten waren dan nu. Natuurlijk was vroeger niet alles beter en of er nu meer of minder maatschappelijk bewuste studenten zijn, is niet interessant. Het gaat erom dat het activisme, anno 2009, met de kredietcrisis, nog steeds springlevend is. Tijdens de opening van het activistisch jaar werden onderwerpen als woningnood, onderwijsbezuinigingen en het internationale socialisme in vogelvlucht behandeld. Natuurlijk was er bier. En met de kreet ‘een betere universiteit voor iedereen’ is waarschijnlijk iedereen het eens.

Zoals velen met mij denk ik ‘dat vroeger alles beter was’

Jim Jansen, jfj@folia.uva.nl

Folia 04 | 3

Foto: Bob Bronshoff

Hallo, nieuwe kamer

doctor

nieuws Check www.folia.nl voor een dagelijkse update van al het UvA-nieuws

Piet de Rooy geridderd >Job Cohen roemt scheidend hoogleraar Nederlandse geschiedenis. >In de diverse lofredes waren wijsheid, warmte en wetenschap de kernbegrippen.

Foto: Bram Belloni

Piet de Rooy, scheidend hoogleraar Nederlandse geschiedenis sedert de Middeleeuwen, is tijdens zijn afscheid op vrijdag 11 september benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau.

De Rooy kreeg deze hoge onderscheiding opgespeld door burgemeester Job Cohen.

Cohen roemde de vele kwaliteiten van De Rooy: ‘Hij publiceerde een groot aantal studies die inmiddels klassiekers zijn geworden, zoals Republiek der rivaliteiten, hij heeft zich ingezet voor het geschiedenisonderwijs, legde zich toe op de redactie van de lijvige Geschiedenis van Amsterdam, maar is ook in staat om een samenvatting te geven van de geschiedenis van Nederland op één krantenpagina,’ aldus de burgemeester.

Eerder tijdens de plechtigheid was De Rooy geroemd door verschillende (oud-) collega’s – de laureaat gaf na ontvangst van het lintje aan ‘gaandeweg een www-adres te worden’; wijsheid, warmte en wetenschap waren inderdaad kernbegrippen in de lofredes van Jan Blom, Henk van Nierop, Karel van der

Floris Müller promoveert bij communicatiewetenschappen op de rol van communicatie in antiracismecampagnes.

Applaus voor Piet de Rooy, Officier in de Orde van Oranje-Nassau

Toorn en Jos de Beus. De Rooy zelf pleitte tijdens zijn afscheidscollege voor meer aandacht voor religie in de Nederlandse geschiedschrijving. Drie misverstanden uit de Nederlandse geschiedenis haalde De Rooy in zijn betoog onderuit: het idee dat Nederland van oudsher tolerant was ten opzichte van andere religies, het idee dat er al sinds 1796 scheiding van kerk en staat is geweest, en het idee dat de pil en de popmuziek een

einde hebben gemaakt aan de religieuze verdeeldheid in Nederland.

‘Zoals Nietzsche al zei is God misschien wel dood, maar Zijn schaduwen blijven steeds weer terugkomen in het publieke domein: de worsteling van vier eeuwen religieuze tegenstelling moet niet vergeten worden. Juist met het oog op de toekomst is het van groot belang de ervaringen uit het verleden bloot te leggen.’ (Joke de Wolf )

‘Na de crisis enorme kapitaalbehoefte’ >Van Lanschot-baas Floris Deckers verwacht ‘dramatische daling’ van de inkomsten van banken.

Hoe het zo ver heeft kunnen komen met de riskante expansiedrift van banken, was een vraag die Floris Deckers, bestuursvoorzitter van Van Lanschot Bankiers, op 9 september kreeg voorgeschoteld in het wekelijkse lunchdebat Room for Discussion, georganiseerd door studenten van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde.

Zijn antwoord was eenvoudig. ‘Bankiers zijn ook maar mensen die zich groter voordoen dan ze zijn. Een dochteronderneming in Californië staat natuurlijk mooi.’ Voor de goede verstaander was

het duidelijk: egotripperij van een aantal bankiers heeft de wereld naar de financiële afgrond gebracht. Van Lanschot Bankiers heeft daar zelf geen deel aan gehad, meent Deckers.

‘Ook wij ondervinden de gevolgen van de recessie en moeten tien procent van onze mensen ontslaan, maar wij bankieren niet roekeloos. Van Lanschot heeft een leverage van 17, ING van 43.’ Met leverage wordt bedoeld de verhouding tussen vreemd vermogen en eigen vermogen. Hoe lager het eigen vermogen, hoe hoger de leverage.

Een leverage van 10 houdt in dat tegenover elke euro eigen vermogen, er tien geleende euro’s staan. Hoe lager de leverage, hoe ‘gezonder’ een bedrijf. Het IMF heeft voor-

gesteld dat banken in de toekomst een leverage mogen hebben van tussen de 17 en 25. ’Daar zou ik een zeer groot voorstander van zijn,’ zei Deckers.

De bankier verwacht dat de inkomsten van banken ‘dramatisch’ zullen dalen en dat banken ‘veel kleiner’ zullen worden. ‘De inkomsten uit (riskante) beleggingen zullen dalen, particulieren zijn kritischer geworden en zullen meer eisen stellen. De regulering zal bovendien fors toenemen.

Na de crisis komt er een enorme kapitaalbehoefte. Dat geld zal moeten worden opgehoest door aandeelhouders, die goede rendementen eisen. Om hun druk te weerstaan, zullen er waterdichte regels moeten komen.’ (DW)

Werkcollege wordt hoorcollege >Werkcollege literatuur en wetenschap is overvol. >Studenten moeten aanschuiven op de bijgeplaatste klapstoeltjes.

Bij het werkcollege literatuur en wetenschap voor derdejaars worden klapstoeltjes geplaatst, omdat het maximum aantal studenten is overschreden.

Docent Jan Hein Hoogstad moet bijna dertig studenten opvangen in lokaal 459 van het P.C. Hoofthuis. ‘Ik heb een groep van 29 en een groep van 25 studenten in de werkgroep. Beide groepen zijn groter dan het maximum van 24,’ zegt hij. ‘Dit

4 | Folia 04

jaar hebben bijna al mijn collega’s bij literatuurwetenschap werkgroepen van meer dan 24 studenten. Dit betekent een hogere werkdruk voor docenten en, be-

zegt Hoogstad. ‘Ik denk dat studenten baat hebben bij veel interactie en feedback. Het zijn met name deze twee doelen die moeilijk zijn te bereiken met grote

‘Al mijn collega’s hebben werkgroepen van meer dan 24 studenten’ langrijker, minder goed onderwijs. Werkcolleges worden hoorcolleges. Die dienen een ander didactisch doel en vragen om een ander soort cursusvoorbereiding,’

groepen.’ Het plaatsen van de klapstoelen is een noodoplossing. Of en zo ja wanneer er een permanente oplossing komt voor het plaatsgebrek is niet bekend. (AK)

Antiracisme, wat is dat?

‘Je kunt antiracisme onderverdelen in twee idealen. De strijd om gelijke rechten en de strijd om het recht om anders te mogen zijn, wat nu heel actueel is. In het verleden zijn die twee idealen als elkaars tegenpolen gezien, maar ik betoog dat het twee harten zijn die in hetzelfde beest kloppen. De uitdaging is om deze twee idealen gelijktijdig te realiseren zonder dat ze elkaar in de weg gaan zitten.’

Wat heeft u onderzocht?

‘Ik heb gekeken naar de manier waarop mensen racisme definiëren – wanneer is een opmerking of een handeling ‘racistisch’? Vervolgens heb ik onderzocht hoe verschillende campagnes tegen racisme en voor multiculturele tolerantie omgaan met de idealen van gelijkheid en verschil. Ik heb grootschalige mediacampagnes bekeken die een boodschap aan het publiek wilden overbrengen.

Daarnaast heb ik projecten onderzocht waarin mensen van verschillende etnische of religieuze afkomst bij elkaar worden gebracht en de communicatie tussen leden van een gemeenschap wordt gestimuleerd.’

Wat zijn uw belangrijkste bevindingen?

‘Uit mijn onderzoek blijkt dat racisme over het algemeen nog wordt gezien als een probleem van neonazi’s en andere extremisten.

Racisme is echter ook een probleem van de wijdere cultuur waarin mensen met elkaar omgaan. Het hangt samen met wat we als ‘normaal’ zien en hoe we met afwijkingen van de norm omgaan. Als je naar mediacampagnes kijkt die expliciet tegen racisme zijn, blijkt dat ook zij een beperkte en simplistische opvatting van racisme hanteren. Zo roept de campagne ‘Stand up, speak up’ van Nike op tot het bannen van ‘de racisten’ uit het voetbal. Het probleem is echter dat niemand in de voetbalwereld, een enkeling daargelaten, zichzelf een racist noemt. Als er ‘vieze turk’ vanuit de tribune wordt geroepen naar een speler op het veld, wordt dat afgedaan als een moment van emotie.’

U schrijft dat communicatie een cruciaal ingrediënt is voor een nieuwe theorie en praktijk van antiracisme in de 21e eeuw. Leg eens uit?

‘Racisme is zowel een gedragsprobleem als een cultuurprobleem. Een van de belangrijkste conclusies uit mijn proefschrift is dat mensen meer betrokken moeten worden bij de vraag hoe hun culturele verschil een rol kan spelen in het dagelijkse leven. Mediacampagnes kunnen een belangrijke functie vervullen door het onderwerp op een verantwoorde manier op de kaart te zetten en mensen te prikkelen om zich op een constructieve manier in de discussie te mengen. Om dat te doen moeten campagnes de boodschap echter wel genuanceerd overbrengen.’ (Floor Boon) Floris Müller, Communicating Anti-Racism, promotie: 24 september.

kort

nieuws

‘Eygentlick’ wel van Rembrandt

20 miljoen

>Omstreden schilderij ‘David en Jonathan’ toch wel van Rembrandt. >UvA-promovenda ontdekt echtheid door zeventiende-eeuwse terminologie.

Plasterk gearresteerd Op zondagmiddag 14 september zijn dertien leden van het studentencorps A.S.C. naar aanleiding van een ontgroeningsritueel gearresteerd wegens verstoring van de openbare orde. In berichtgeving over de arrestatie in andere media werd gerept van mogelijke mishandeling. Woordvoerder van politie Amsterdam-Amstelland Ebe van der Land: ‘Dat komt niet bij ons vandaan. Er werd dusdanig gedrag vertoond dat het voor meerdere mensen genoeg aanleiding was om de politie te bellen.’

Rector van het A.S.C. Dirk Schrijver vindt de ophef maar overdreven: ‘We nemen altijd onze verantwoordelijkheid als er iets ergs gebeurt, maar dit is echt een storm in een glas water. Er zaten mensen op hun knieën met een slaapzak op hun hoofd. Ik kan me voorstellen dat je denkt: wat is dit nu weer, maar er gebeurde niets ernstigs.

Er waren drie klachten bij de politie, en die hebben mensen meegenomen omdat ze geen identiteitsbewijs hadden. Maar ze werden al vrij snel weer vrijgelaten, met een boete vanwege geen ID, en een proces-verbaal vanwege verstoring van de openbare orde.’ Volgens GeenStijl behoorde ook AUC-student Willem Plasterk, zoon van, tot de arrestanten. (HvdM)

Jaron Beekes derij naar zeventiende-eeuwse maatstaven succesvol is. Naast ‘eygentlick’ werd ook het uitdrukken van emoties (‘beweegingen van de ziel’) op het doek als geslaagd aangemerkt. Volgens Tummers blijft de vraag of Rembrandt het doek (helemaal) zelf schilderde of dat hij hulp kreeg van leerlingen.

David en Jonathan werd jarenlang als een echte Rembrandt beschouwd: het werd

Hoog opgeleid

door de beroemde kunstkenner Sir Ernst Gombrich ook gebruikt om de essentie van Rembrandts werk uit te leggen, onder meer in zijn boek The Story of Art (1950). In 1989 werd het schilderij door het Rembrandt Research Project bestempeld als onecht.

Het schilderij is inmiddels wel opgenomen in de recente catalogus The Complete Rembrandt. (FB)

De Universiteit van Appingedam

Foto: Centrale studentenraad

Het schilderij David en Jonathan, waarvan men in 1989 concludeerde dat het niet van Rembrandt kon zijn, blijkt tóch van de meester zelf te zijn. Dat concludeert Anna Tummers, sinds vorig jaar conservator in het Frans Hals Museum, in het proefschrift waarop zij 16 september promoveert.

Tummers analyseerde het schilderij, dat deel uitmaakt van de schilderijencollectie van de Hermitage in Sint Petersburg, aan de hand van zeventiende-eeuwse terminologie. In die tijd werden termen als kwaliteitscriteria gebruikt. Hieruit blijkt dat het schilderij door tijdgenoten werd gezien als ‘waardig om Rembrandts naam te dragen.’

Een term die in de zeventiende eeuw als heel belangrijk werd aangemerkt, maar tegenwoordig nauwelijks nog betekenis heeft, is ‘eygentlick’. Dat betekent ‘echt’ in de zin van overtuigend natuurlijk en passend bij de aard van het voorgestelde, schrijft Tummers in haar proefschrift. Tijdgenoten vonden Rembrandts gebruik van ‘houding’ bijzonder goed, evenals zijn gebruik van kleur, licht en schaduw.

Het onderzoek van Tummers, The Fingerprint of an Old Master, wijst uit dat het schil-

Het ministerie van OCW heeft sinds 2007 grote fouten gemaakt bij de verdeling van het budget van de universiteiten, meldde de Volkskrant op 8 september. Het ging mis bij de invoering van de bachelor-masterstructuur. Tijdens de overgangsperiode kregen universiteiten geld voor diploma’s van afgestudeerden ‘oude stijl’ en van de eerste lichting bachelors en masters. Er zat een fout in de ingewikkelde kostenberekening die daarvoor werd gemaakt. Universiteiten die het nieuwe stelsel als eerste invoerden, liepen het meeste geld mis: de TU Delft zo’n veertig miljoen euro, Leiden tien miljoen en de UvA twintig miljoen. Andere instellingen kregen juist te veel: de Universiteit Maastricht volgens betrokkenen twintig miljoen en Tilburg zelfs veertig miljoen euro. Afgesproken is dat de universiteiten het te veel ontvangen geld mogen houden. Wie te weinig heeft gekregen wordt in maximaal veertien jaar tijd schadeloos gesteld. (HOP)

Oefenen in het Maagdenhuis

>Nieuwe studentenraadsleden leren debatteren en onderhandelen tijdens het jaarlijkse trainingsweekend.

Op 12 en 13 september werd het zogeheten ‘Maagdenhuis trainingsweekend’ gehouden. Nieuw gekozen studentenraadsleden van de Facultaire studentenraden en van de Centrale studentenraad (CSR) kregen de kans hun politieke vaardigheden bij te schaven en verder te ontwikkelen.

Op de eerste dag kregen deelnemers tijdens workshops de theorie aangereikt, op de tweede dag de mogelijkheid om die in de praktijk te brengen. In een oefening moesten studentenraadsleden en het College van Bestuur consensus berei-

ken over de oprichting van een universiteit in het Groningse stadje Appingedam.

Middels debat en onderhandeling moesten de raadsleden het met het CvB eens zien te worden over onder meer de vraag of deze nieuwe universiteit, in het kader van haar internationale aspiraties, een dependance in Peking zou moeten opzetten.

Zozan Ejder, vicevoorzitter van de Centrale studentenraad, was erg blij met de workshops en de simulatie. ‘Het college van bestuur heeft jarenlange ervaring, dus het is goed voor ons om alles hier te kunnen oefenen’. Studentenraadslid Roelof Lammers ging er aan het eind van het weekend vandoor met de titel ‘Politiek talent 2009’.

(Vincent Harmsen)

In 2007 had 85 procent van de hoger opgeleiden in Nederland in de leeftijd 25 tot 34 jaar een baan op hoger niveau, tegen gemiddeld 79 procent in de Oeso-landen. Tegelijkertijd was in 2007 de werkloosheid onder jongeren opvallend laag. Dit blijkt uit het rapport Education at a Glance 2009, waarin de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso) het onderwijs in de Oeso-landen onderling vergelijkt op basis van gegevens uit 2007 of eerder. In het rapport wordt de kanttekening gemaakt dat dit positieve beeld mede wordt bepaald door de hoogconjunctuur in 2007. Verder opvallend aan het rapport is dat slechts vijftien procent van de gediplomeerden in het hoger onderwijs in Nederland is afgestudeerd in een bètarichting. Het aandeel bèta’s onder de afgestudeerden is daarmee laag in vergelijking met de meeste Oeso-landen. Dit hangt vooral samen met het geringe aantal vrouwen dat een bètastudie volgt. (AK)

CO2-neutraal Het UvA-gebouw aan de Roetersstraat krijgt als eerste universiteitsgebouw in Nederland een CO2-neutrale computerzaal. Vorige week werden de eerste zonnecellen naar het dak getild, die samen uiteindelijk genoeg stroom moeten leveren om de grootste computerzaal van de UvA draaiende te houden. Het geheel is een project van Ewoud de Kok (23), lid van de studentenraad van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde. De Kok ontwikkelde een computersysteem dat pc’s sneller in de stand-bystand zet en pleitte voor energiezuinige lampen. De zaal gebruikt nu de helft minder stroom. ‘Ik ben van huis uit een groenidealist,’ zegt De Kok. ‘Ik zag overal computers die voor niets aanstonden. En een screensaver kost meer stroom dan gewoon internetten. Op 12 oktober komt minister Jacqueline Cramer van Vrom de vernieuwde zaal openen.(AK)

Folia 04 | 5

Foto: Jan-Maarten Hupkes

in beeld

‘Op de kaart’ was het thema van de Open Monumentendagen op 12 en 13 september. Monumenten die op een of andere manier ooit ‘op de kaart’ zijn gezet, een markant gebouw of gebouwen die een stedenbouwkundige ankerfunctie hebben, kregen speciale aandacht. Daaronder ook de studentenflat aan de Weesperstraat uit 1966, ontworpen door de architect Herman Hertzberger. Op de foto wacht een buurtbewoner op zijn beurt, voordat hij door een gids wordt rondgeleid op de short stay-afdeling op de zevende etage.

promoties

prikbord Nieuws voor deze pagina? Mail naar: redactie@folia.uva.nl

FGw Verboden film De antisemitische nazipropagandafilm Jud Süß, die in veel Europese landen is verboden, wordt op 18 oktober eenmalig vertoond in Tuschinski. In het op het eerste gezicht onschuldige romantische kostuumdrama zit een antisemitische boodschap verpakt en is de slechterik een jood. De film mag alleen worden vertoond in een wetenschappelijke context, er mag ook geen reclame voor worden gemaakt. De film wordt vertoond in het kader van het filmsymposium ‘Propaganda! Regie van oorlog en vrede’, georganiseerd door het NIOD en het Centrum voor Holocaust- en Genocidestudies. Na afloop is er een discussie onder leiding van Joris Luyendijk en NIODonderzoeker David Barnouw.

Auteurscontract Uitgeverij Het Spectrum heeft een bijzonder scriptieprijs in het leven geroepen. Naast een geldbedrag van vijfduizend euro krijgt de winnaar een auteurscontract bij Het Spectrum. De uitgeverij zal de masterscriptie in geredigeerde vorm als boek uitbrengen. De Hazelhoffprijs, zoals de onderscheiding heet, is genoemd naar Erik Hazelhoff Roelfzema (foto), adjudant van koningin Wilhelmina tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze werd bekend onder de naam Soldaat van Oranje. UvA-hoogleraar boekwetenschap Lisa Kuitert zit in de jury.

mensen die altijd al in het ziekenhuis wilden werken en voor degenen die nu voor het eerst een beroepsopleiding in de zorg overwegen is dit de kans om achter de schermen te kijken. Tussen 11.00 uur en 15.00 uur zijn de deuren geopend. Kijk op www.amc.nl/ opendag

Intranet In het Maagdenhuis heeft men de afgelopen weken vermoedelijk tabak gekregen van de media-aandacht voor de aanmeldingscijfers van eerstejaarsstudenten. Wat doe je dan? Die cijfers achter een intranet zetten. Dat is nu gebeurd. Wie naar het elektronisch feitenboek van de UvA surft, kan naar de ‘Monitor vooraanmeldingen’ gaan, maar die is sinds 22 augustus niet meer geüpdatet. De nieuwe ‘Instroommonitor 2009’ is ‘alleen toegankelijk voor medewerkers en studenten van de UvA’.

AUC Geen stelselwijziging Marijk van der Wende, decaan van het Amsterdam University College ziet niets in het plan van minster Plasterk om het binaire stelsel te gaan wijzigen. In de Volkskrant zegt ze hier over: ‘Niemand denkt met plezier terug aan eerdere stelselwijzigingen. De overgangskosten zijn altijd gigantisch, het brengt een enorme hoop gedoe met zich mee. Een grote stelselwijziging lijkt mij nu, midden in een crisis, het slechtst denkbare moment.’

AMC Open dag Op zaterdag 19 september houdt het AMC een open dag voor iedereen die geïnteresseerd is in werken in de zorg. Voor

14.00 uur: Mariëlle Balk - Geneeskunde Regulation of Cardiovascular GPCR Signalling.

Promotor: Prof.dr. M.C. Michel. (Agnietenkapel)

DINSDAG 22/09

FEB Lening ING heeft samen met de Duisenberg School of Finance (DSF) een speciale studentenlening ontwikkeld, waarmee masterstudenten van de DSF hun collegegeld en kosten voor levensonderhoud kunnen financieren. De overeenkomst tussen ING en de DSF werd vorige week ondertekend. Volgens ING hebben ‘de eerste studenten’ zich inmiddels gemeld.

FMG

10.00 uur: Suzanne Smit - Scheikunde Statistical Data Processing in Clinical Proteomics.

Promotoren: Prof.dr. A.K. Smilde en prof.dr. C.G. de Koster. (Agnietenkapel) 12.00 uur: Jurriaan Beckers - Scheikunde Solid ‘Oxygen Reservoirs’ for Selective Hydrogen Oxidation.

Promotoren: Prof.dr. G. Rothenberg en prof.dr. C.J. Elsevier. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Frederik Godin - Kunstgeschiedenis Antiquity in Plaster.

Promotor: Prof.dr. B. Kempers. (Agnietenkapel)

WOENSDAG 23/09

Mozaïeksubsidie De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft alumnus communicatiewetenschap Reza Kartosen een zogeheten Mozaïeksubsidie toegekend. Kartosen krijgt deze subsidie, bedoeld voor jonge, afgestudeerde talentvolle allochtonen, voor de uitvoering van een promotieonderzoek naar de vorming van pan-Aziatische identiteiten bij Nederlandse jongeren van Aziatische afkomst. De subsidie bedraagt 200.000 euro.

Opvoeden Er komt dit jaar opnieuw een collegereeks over opvoeden. De colleges zijn bedoeld voor UvA-studenten en andere belangstellenden. De collegereeks ‘Wetenschappers over opvoeden’ is vorig jaar ontstaan naar aanleiding van het boek Opvoeden, wat kun je? van UvA-docent Carine Ex. De reeks bestaat uit negen hoorcolleges en een forum en begint op 22 september.

FdR Groen keppeltje Rechtenstudent Nathan Bouscher heeft

Maagdenhuis

MAANDAG 21/09

in navolging van de hausse aan groene producten die de markt op komen een groen keppeltje op de markt gebracht. Het schedelkapje waarmee joodse mannen het hoofd bedekken tijdens de sabbat, is vervaardigd uit gerecycled karton en is daarmee volgens de bedenker ‘groen van buiten en groen van binnen’. De keppeltjes werden gepresenteerd op 9 september 2009, de Dag van de Duurzaamheid. Bezoekers van de activiteiten van gezelligjoods.nl krijgen gratis een keppeltje, anderen kunnen het bestellen.

Dronken Een 23-jarige rechtenstudente heeft de website GeenStijl aangeklaagd, meldt CampusTV. GeenStijl zette op 16 juli een filmpje online, waarin te zien was hoe de beschonken rechtenstudente op straat geïnterviewd werd. Ze vertelde in het filmpje de praeses van een Maastrichts dispuut te zijn, en dat ze daarom aangesproken diende te worden met ‘majesteit’. De video is ruim tweeënhalf jaar eerder opgenomen. Toen het filmpje door GeenStijl werd geplaatst, hebben meer dan 100.000 mensen het gezien. De studente heeft nu een schadeclaim van duizenden euro’s neergelegd bij GeenStijl, dat het filmpje prompt weer op de site zette.

10.00 uur: Chantal Bax - Wijsbegeerte Subjectivity after Wittgenstein.

Promotor: Prof.dr. M.J.B. Stokhof. (Aula) 12.00 uur: Dennis Edeler - Tandheelkunde De drinkwaterfluoridering.

Promotoren: Prof.dr. M.A.J. Eijkman en prof.dr. E.S. Houwaart (VU). (Aula) 14.00 uur: Tobias van Gent - Geschiedenis Het falen van de Nederlandse gewapende neutraliteit.

Promotor: Prof.dr. J.C.H. Blom. (Aula)

DONDERDAG 24/09

10.00 uur: Kate Balogh - Taalwetenschap/ Logica Theme with Variations. A Context-based Analysis of Focus.

Promotor: Prof.dr. J.A.G. Groenendijk. (Agnietenk.)

12.00 uur: Floris Müller - Communicatiewetenschap Communicating Anti-Racism.

Promotor: Mw. prof.dr. E.A. van Zoonen.

(Agnietenkapel) 14.00 uur: Tamira Klooker - Geneeskunde Visceral Hypersensitivity in the Irritable Bowel Syndrome.

Promotor: Prof.dr. G.E.E. Boeckxstaens.

(Agnietenkapel)

VRIJDAG 25/09

10.00 uur: Mathilde Ubbink - Geneeskunde Long-term Excess Mortality and Morbidity Following Treatment of Childhood Cancer.

Promotoren: Prof.dr. H.N. Caron en mw. prof.dr.ir.

F.E. van Leeuwen (NKI-AVL). (Agnietenkapel) 12.00 uur: Eva van Lier - Taal- en letterkunde Parts of Speech and Dependent Clauses – A typological study.

Promotor: Prof.dr. P.C. Hengeveld. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Joris Ebbers. - Economie Organizational Dynamics in Social Networks.

Promotor: Prof.dr. N.M. Wijnberg. (Agnietenkapel)

ORATIE / AFSCHEIDSCOLLEGE DONDERDAG 24/09

14.30 uur: Oratie mw. prof.dr. M.J. Trappenburg, bijzonder hoogleraar sociaal-politieke aspecten van de verzorgingsstaat Actieve solidariteit. (Aula)

VRIJDAG 25/09

14.30 uur: Afscheidscollege prof.dr. K. Gaemers, hoogleraar theoretische fysica Jouw quarks of mijn quarks. (Aula) Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231. Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda)

Folia 04 | 7

opinie

Meten met twee maten Voor een fatsoenlijk diversiteitsbeleid heeft de UvA zogenaamd geen geld, maar aan de Dam tot Damloop wordt moeiteloos 20.000 euro besteed, en dat stoort Gert Hekma.

Homo’s en lesbo’s aan de UvA hebben zich verenigd in de stichting UvA Pride, die ernaar streeft volgend jaar met een boot aan de Canal Parade mee te doen en tevens de sociale belangen van de groep te behartigen, van gezelligheid tot universitair beleid. Veel mensen twijfelen eraan of het nodig is dat de UvA een homo- en lesbo- ofwel diversiteitsbeleid ontwikkelt.

We leven immers in een tolerante stad en werken aan een tolerante universiteit. Maar wat betekenen tolerantie, compassie en respect aan de UvA? Floris Jan Donders heeft voor de Asva onderzoek gedaan naar acceptatie van homoseksualiteit aan UvA en HvA. Inderdaad worden studenten geconfronteerd met concrete vormen van discriminatie, weliswaar meer in de stad dan binnen de muren van universiteit en

hogeschool, maar toch ook daarbinnen. Van 120 LGBT-studenten (lesbo, gay, biseksueel & transgender) had veertig procent discriminatie ervaren; voor 25 procent van de studenten was dat het geval op universiteit of hogeschool.

Toen Laurens Buijs voorstelde om met een UvA-homoboot in de parade mee te varen en daarvoor bij het CvB steun vroeg, was het antwoord van CvB-voorzitter Karel van der Toorn duidelijk: nee, dat doen we niet. In een persoonlijk gesprek liet hij weten sympathie voor het initiatief te hebben, maar aan zulke niet-academische plannen wenste hij niet mee te betalen. Een paar weken later kregen alle UvA-medewerkers een uitnodiging van datzelfde CvB om op kosten van de baas mee te joggen in de Dam tot Damloop, een investering van

ongeveer twintigduizend euro. Dat vond het CvB kennelijk wel op haar weg liggen. Men maakte liever een keuze voor dorps en belegen dan voor werelds en creatief, een beroerde keuze voor een stadsuniversiteit die internationaal wil meetellen.

Tijdens een paneldiscussie over het Asva-onderzoek waren leden van ‘Company Pride’, een organisatie van homonetwerken bij grote bedrijven als ING, ABN, Shell, IBM en TNT, verbaasd dat de UvA geen diversiteitsbeleid heeft, de noodzaak daarvan zelfs ontkent en daarmee mijlen achterloopt bij vaak conservatieve bedrijfsculturen. Voor zo’n beleid kiezen bedrijven vanwege medewerkers en klanten en uit eigenbelang. De UvA zou aandacht moeten besteden aan deze thematiek vanwege alle medewerkers en

Slapeloze nachten

Illustratie: Cees Heuvel

Slecht slapen heeft te lang in het verdomhoekje van klinisch en basaal onderzoek gezeten, volgens Eus van Someren.

Je kent vast wel zo iemand. Misschien ben je zelf wel zo iemand. Iemand die, uitzonderingen daargelaten, beroerd slaapt. Al dan niet door zorgen, rusteloosheid, onophoudelijk aanstormende gedachten, koude voeten, en wat al niet meer. Mensen die vaker dan drie maal per week meer dan dertig minuten per nacht vergeefs op Klaas Vaak liggen te wachten en hier al minstens zes maanden last van hebben, krijgen de diagnose ‘chronische slapeloosheid’.

Tenminste, als een aantal externe slaapverstorende omstandigheden en aanleidingen zoals ziekte of

8 | Folia 04

medicijngebruik kunnen worden uitgesloten. En dan? Dan is de beste remedie die we op dit moment hebben de cognitief gedragstherapeutische aanpak. Goed gecontroleerd onderzoek laat zien dat dit redelijk werkt, ook al worden mensen zelden ‘goede slapers’. Het lijkt de aard van het beestje te zijn, slapeloosheid, en erfelijkheidsonderzoek ondersteunt dit idee. Maar de cognitief gedragstherapeutische aanpak geeft in ieder geval wat gereedschap om er mee om te gaan en de ernst te beperken. In Nederland zijn er helaas maar een paar therapeuten die

hier goed mee bekend zijn. Daarom zijn er heel veel slapelozen die kennis maken met slaapmiddelen.

‘Anti-waak’-middelen is misschien een betere naam, want ze herstellen de natuurlijke slaap niet perfect, en beïnvloeden het functioneren overdag ongunstig.

En, ze zijn vooral erg, erg verleidelijk. Verslavend.

Uiteindelijk brengen ze voor sommigen wat verlichting van symptomen, maar pakken ze voor velen het kwaad niet bij de wortel aan. Want helaas kennen we de wortel, de oorzaak van chronische slapeloosheid, niet. Terwijl zo’n tien procent van de mensen

stage

Foto: Bob Bronshoff

De UvA kiest voor dorps en belegen in plaats van werelds en creatief

Nienke van der Have

studenten en ook vanwege onderzoek en onderwijs.

Nederlandse universiteiten willen graag Harvard aan de Amstel of Princeton aan de Rijn zijn, maar op dit terrein kunnen ze veel leren van hun Amerikaanse collega’s – en dat terwijl ze door het ‘tolerante’ klimaat in Nederland een geweldige voorsprong hadden. Elke zichzelf respecterende universiteit in Noord-Amerika heeft intussen een LGBT-groep en doet zijn best toponderzoekers op het gebied van seksualiteit en gender aan te trekken. De UvA lijkt zulke mensen nog steeds liever kwijt dan rijk te zijn.

Gemeente en universiteit investeren scheppen geld in instituten als de Duisenberg School of Finance en faciliteiten voor sportende studenten. Waarom kan de UvA wel investeren in thema’s waar de stad een repu-

tatie heeft verloren en niet in studies die gaan over thema’s waar de stad nog een reputatie kan winnen, zoals seks en drugs? Een universiteit in een stad met een geheide reputatie als Amsterdam zou moeten investeren in genderstudies. Ook kan de UvA aan de weg timmeren en het homovriendelijke klimaat verbeteren door voorzieningen te creëren voor LGBTstudenten en -medewerkers. Gender en seksualiteit bieden uitgelezen mogelijkheden voor een warm en vrolijk klimaat voor debatten en cultuur. Het is tijd om de niksigheid en vrijblijvendheid die in stad en aan universiteit heersen rond erotische thema’s af te schudden. l Gert Hekma is hoogleraar gender.

Wie heeft nu de ‘verkeerde waarneming’, de patiënt of de clinicus? hier last van heeft zijn er, zoals genoemd, nauwelijks behandelaars die weten hoe slapeloosheid het best te helpen verlichten en, misschien nog erger, hebben we nauwelijks een idee van wat er in het brein aan de hand is. Hoe komt dat?

Slecht slapen heeft lange tijd in het verdomhoekje van klinisch en basaal onderzoek gezeten. Het was moeilijk om ‘harde’ feiten te vinden, veranderingen in hersenfunctie. Niet iedereen neemt de slechte slaper, en de desastreuze consequenties van slecht slapen, even serieus. Een pijnlijk voorbeeld is de slechte slaper, die zelf ervaart al jaren maar twee uur per nacht te slapen, maar bij een klinisch routineonderzoek geen afwijkende hersenactiviteit laat zien. Daar zijn er nogal wat van, en deze klacht krijgt het label ‘sleep state misperception’. Maar wie heeft nu de ‘verkeerde waarneming’, de patiënt die de ervaring heeft wakker te liggen, of de clinicus die concludeert dat de patiënt het bij het verkeerde eind heeft? We moeten niet vergeten dat de beoordelende clinicus, hoe goed deze ook is, de hersenactiviteit volgens de standaardprotocollen beoordeelt met een methode die al vijftig jaar oud is. Zouden we iemand met ernstige pijn op de borst en andere hartklachten naar huis sturen op grond van een eenvoudig opnemen van de pols? Dat doen we niet, want we kunnen met geavanceerde technieken beter zien of er wat met de hartfunctie mis is. Deze geavanceerde technieken worden nog maar kort bij chronisch slapelozen toegepast. Met enig succes. Voorzichtig aan wordt duidelijk dat er veranderingen zijn in de balans tussen neurotransmitters, in het volume van de her-

senschors, in het inzetten van hersengebieden bij het uitvoeren van taken en in het waarnemen van comfort.

En dan zijn er ook nog eens aanwijzingen dat er verschillende soorten slechte slaap bestaan.

Zo complex is het. Je zou er slapeloze nachten van krijgen. Maar dat helpt niet. Wat wel helpt is af en toe eens wat besparen op de nachtrust om voldoende tijd te hebben om goede subsidieaanvragen te schrijven – vooral als dat dan nog succes heeft ook. Wat ook helpt is een team van jonge onderzoekers om me heen die allemaal wel eens wat willen besparen op de nachtrust om weer een puzzelstukje van een lastig experiment op te lossen. En wat ook helpt is als een hele grote groep mensen – jong, oud, notoir slecht slapend of juist omvallend al bij het zien van een kussen – straks allemaal mee gaan doen aan het Nederlands Slaap Register wat binnen enkele weken gaat starten. Dat is zo eenvoudig als een aanmelding (info@slaapregister.nl) en daarna af en toe thuis, vanachter de computer, via internet wat vragen over slaap te beantwoorden en testjes te maken. Alleen met hulp van velen kunnen we versneld voortgang maken in ons onderzoek naar slapeloze nachten. Van dit vooruitzicht ga ik een stuk beter slapen – en ik hoop uiteindelijk een heleboel mensen met mij. l Eus van Someren leidt de slaap & cognitiegroep van het Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen.

Op 21 september is hij te gast in het Kenniscafé van De Balie: Nooit meer slapen… aanvang 20.00 uur. Toegang gratis, wel reserveren, zie www.debalie.nl.

Nienke van der Have (23) studeert internationaal publiekrecht en liep stage bij de Nederlandse ambassade in Tirana, Albanië.

‘Na mijn bachelor wilde ik graag stage lopen omdat het een goede aanvulling is op je studie en het voor mij een leuke kans was om even naar het buitenland te gaan. Bovendien verwachten toekomstige werkgevers dat je ervaring opdoet en richting geeft aan je opleiding.

Ik wilde iets met ontwikkelingssamenwerking doen en ben gaan zoeken naar stages waarbij ik in dat kader aan de slag kon. Bij de Nederlandse ambassade in Tirana hadden ze een stagiaire nodig voor de afdeling economische zaken en ontwikkelingssamenwerking. Hoewel ik niets van Albanië afwist, heb ik meteen gesolliciteerd. Toen ik eenmaal was aangenomen ben ik snel op internet gaan onderzoeken waar ik nu eigenlijk terecht zou komen. Het bleek gelukkig een heel mooi land, met ook nog eens een aangenaam klimaat.

Als stagiair deed ik twee keer per week de voorbereidingen en de notulen voor de zogenaamde controllervergadering, waar alle inkomsten en uitgaven van de ambassade werden besproken. Ook mocht ik naar de wekelijkse vergadering van de beleidsstaf, waar de politieke ontwikkelingen en recente gebeurtenissen in Albanië besproken werden. Ik heb daar veel geleerd over het land, en over het diplomatieke wereldje en de dagelijkse gang van zaken op een ambassade.

Voor de afdeling ontwikkelingssamenwerking beoordeelde ik projectaanvragen en schreef ik memo’s over het verloop van gesubsidieerde projecten. Het grootste project waar ik me mee bezig heb gehouden ging over afvalmanagement. In Albanië is het communistische regime in 1991 verdwenen. Dat regime heeft een grote stempel gedrukt op de samenleving. Bij zaken die collectief aangepakt moeten worden, zoals afvalverwerking of onderhoud van publieke gebouwen, merk je dat de bevolking zich daar nog erg tegen afzet.

Een non-gouvernementele organisatie wilde zich inzetten voor efficiënte afvalverwerking en vroeg 400.000 euro subsidie. Ik heb toen een rapport opgesteld over hun plan van aanpak, de continuïteit van het project en verwachtingen van de organisatie en de ambassade. De ambassade in Tirana is best klein en daardoor leerde ik alle medewerkers goed kennen. Ik vond het heel leuk dat alle uitgezonden medewerkers, op de ambassadeur na, vrouwen waren. Het was erg inspirerend om te zien hoe zijn hun gezinsleven combineren met zulk intensief werk. Het waren stuk voor stuk zelfstandige en slimme vrouwen en ik vond het geweldig om met hen samen te werken.’ (Julie de Graaf )

Folia 04 | 9

interview

Almost Famous Door Harmen van der Meulen

Volle zalen, gillende vrouwen en pogoënde mannen die keihard meebrullen met jouw muziek. Welke beginnende muzikant droomt er niet van? De weg naar roem loopt bijvoorbeeld langs de Amsterdamse Popprijs. Drie deelnemers vertellen.

Caron Peeters (28), masterstudent American Studies en drummer van Collect Call from Mars Band: Collect Call from Mars. ‘De naam is bedacht door onze gitarist, en slaat op onze muziek. Die is heel divers, gaat van stijl naar stijl. Het neigt naar rock, maar de ene keer heeft een nummer een funky inslag, het andere is donkerder, dan weer heeft een nummer meer carnavaleske invloeden. Daarom moest de naam ook iets onverwachts zijn, in dit geval iets onmogelijks.’

Instrument: Drums, elf jaar. ‘Mijn drumstel heb ik tweedehands op de kop getikt in Badhoevedorp. Het is mijn eerste, en ik heb er mijn hart aan verpand. De band is opgericht door twee mensen die ik al heel lang ken, en die vroegen mij erbij toen de oude drummer stopte. Vorige week zondag hebben we ons eerste optreden gehad met mij als drummer, dat was leuk.’

Repeteert: ‘Een of twee keer per week. Thuis spelen is voor mij echt een no-go, want mijn appartementje in Westerpark is vrij gehorig. Vaak zorg ik dat ik er een uurtje eerder ben voor repetities, zodat ik wat oefeningen kan doen, en een beetje kan inspelen. We repeteren bij Melody Line bij Overamstel, dat is wel een aardig eind fietsen voor mij. Door studie en werk lukt dat minder vaak dan ik zou willen.’

Combinatie studie en muziek: ‘Het wordt een zwaar jaar, zeker als we frequent gaan optreden. Ik moet ook nog mijn huur te kunnen betalen. Uiteindelijk gaat school voor, dus dat gaat veel zelfdiscipline vergen. Maar ik had van tevoren ook wel verwacht dat het druk zou worden, en wat betreft dingen plannen ben ik een stuk volwassener geworden.

Verwachting Popprijs: ‘Bij een eerdere editie haalden ze de halve finale. Zelf heb ik ook wel eerder meegedaan aan competities, in principe moet je gewoon doen wat je elke avond doet: je uiterste best doen om een goede indruk achter te laten.’

De Amsterdamse Popprijs is een competitie voor Amsterdamse bands in alle stijlen, van rock tot reggae en van hiphop tot cross-over. Uit alle inschrijvingen worden dertig bands geselecteerd voor de vijf voorrondes die plaatsvinden in september. Elke voorronde levert één winnaar op, die doorgaat naar de halve finales. Aan het einde van alle voorrondes worden zeven wild cards voor de halve finales uitgedeeld. Uiteindelijk gaan zes bands door naar de finale op zaterdag 28 november in de Melkweg.

De Popprijs wordt georganiseerd door stichting Grap, de Groepenraad Amsterdamse popmuziek. Grap is in 1982 opgericht als popcollectief. ‘We wilden graag in Paradiso spelen met onze band Stereo Deluxe. Maar lokale bands kwamen niet aan bod bij de programmeurs,’ aldus Donald Beekman, een van de oprichters. In 1994 is Grap een meer open organisatie geworden en omgevormd tot een ondersteunende instelling voor de Amsterdamse popmuziek. Op dit moment is Grap ‘popkoepel voor de stad Amsterdam’. Het accent ligt op de ondersteuning van de Amsterdamse amateur- en semiprofessionele popmuziek.

10 | Folia 04

Gijs Koot (26) masterstudent wiskunde en bassist van Zorita Band: Zorita. ‘Popmuziek, maar met heel veel folkinvloeden, en wereldmuziek, en ook wel blues.’

Instrument: Basgitaar, drie jaar. ‘Eigenlijk speel ik al vijftien jaar gitaar, en sinds drie jaar dus ook bas. Anderhalf jaar geleden begon ik bij Zorita. Ik kende Carlos [zanger en gitarist, red.] al langer, de rest nog niet allemaal.’

Repeteert: ‘Een keer per week, en we treden veel op. Voor de zomer elke week.

Over een maand spelen we op het Westergasterrein in Pacific Park. Zelf speel ik vooral bij repetities en optredens, maar ook wel thuis, en soms bij jamsessies.

Dat gaat een beetje in periodes.’

Combinatie studie en muziek: ‘Qua tijd is het wel te combineren. Alleen blijf je met een bandje wel vaker ’s avonds nog ergens hangen, en dan drink je nog een biertje. Dat gaat niet supergoed samen met wiskunde, daar hangt een meer serieuze sfeer omheen. Maar uiteindelijk bepaal je het natuurlijk zelf.

Verwachting Popprijs: ‘We hebben eerder aan een wedstrijd meegedaan, het Amsterdams Studenten Festival [dat wonnen ze, red.]. Ik vind het leuk om jurycommentaar te krijgen, vooral als er qua niveau vergelijkbare bands meedoen. En op zo’n wedstrijd komen mensen af die echt voor livemuziek komen. Dat is waar je het voor doet. Als je in een café speelt, komen mensen meer om iets te drinken.’

Ivan Mettrop (24), masterstudent Earth Studies en gitarist van The Lips of Shame Band: The Lips of Shame. ‘We noemen het zelf “een frisse mix van pop en rock-’nroll met een scherp randje.” De band heeft een tijdje stil gelegen, omdat we geen vaste drummer hadden. We hebben nu een Franse drummer gevonden, de beste die we ooit gehad hebben.’

Instrument: Gitaar, elf jaar. ‘Ik speel op een zwarte Stratocaster, een nep-Fender.

Eigenlijk een heel slechte gitaar. Ik heb hem omgebouwd, met een nieuw element erin, zodat het geluid voller is. Het is mijn eerste gitaar, dus ik heb er wel iets mee. En ik vind het wel tof om met een minder goed instrument toch goed te klinken. Ik ben wel aan het sparen voor een echte Fender, maar ik ben niet goed in sparen.’

Repeteren: ‘We hebben de afgelopen drie jaar consequent een keer per week gerepeteerd, maar nu vanwege de Popprijs wel twee keer per week. Ik ga ook veel naar jamsessies, in de Maloe Melo en The Waterhole. Daar leer je het meeste van. Dan speel je met internationale muzikanten en improviseren leer je sowieso alleen tijdens jamsessies. Les heb ik niet, en thuis studeer ik weinig.’

Combinatie studie en muziek: ‘Het gaat prima. Ik loop stage, de repetities zijn ’s avonds. In december ben ik hopelijk klaar met studeren.’

Verwachting: ‘Ik heb het officiële persbericht gezien, en naar de andere bands geluisterd. Als je bij de Popprijs ver komt sta je echt in de picture. Ik heb wel het idee dat we de avond kunnen winnen, ik denk in ieder geval niet dat het bij de eerste ronde zal blijven.’

het beste

Jan Wolkers Elmedina Dautović (23), student researchmaster Educational Sciences:

Solide De Storm; première: 17 september De gevolgen van orkaan Katrina in de Verenigde Staten liggen nog vers in het geheugen. Je zou er haast door vergeten dat de watersnoodramp van 1953 in ons eigen land bijna evenveel slachtoffers eiste – ongeveer 1800. Na Koert Davidses documentaire De Ramp (2002) is Ben Sombogaarts De Storm de eerste speelfilm over de watersnoodramp, waarbij grote delen van Zeeland, Zuid-Holland en Noord-Brabant onder water kwamen te staan.

Om de benodigde watermassa te creëren voor de opnames werd een Vlaamse polder onder water gezet. Ook al hergebruikt de film hetzelfde, speciaal voor de film gemaakte dijkje door dit steeds in een andere opstelling te filmen, Sombogaarts team krijgt het voor elkaar de schaal van de ramp goed te treffen.

Fraai is ook het moment waarop een reddingshelikopter over het getroffen gebied vliegt. De helikopter komt uit de computer, maar de beelden van de ondergelopen polders en dorpen zijn afkomstig uit archiefmateriaal van de echte ramp. Het levert ontluisterende beelden op.

Hoe grootschalig de watersnoodramp ook was, De Storm beperkt zich tot het uitvergroten van het leed van een handjevol mensen. De film is een bewerking van Rik Launspachs debuutroman 1953 en gaat over Julia (Sylvia Hoeks), een jonge Zeeuwse wier baby vermist raakt tijdens de overstroming. In haar zoektocht naar de baby wordt ze bijgestaan door een luchtmachtsergeant (Barry Atsma) die ook familie kwijt is in het rampgebied.

12 | Folia 04

De verschrikkingen van de overstroming zelf zijn in De Storm aangevuld met drama van een heel andere orde. Julia is onderdeel van een streng-christelijke gemeenschap. Ze is een alleenstaande moeder en dus een schande. Ze wordt met de nek aangekeken, zelfs na de ramp. Haar vader (een prachtig norse Dirk Roofthooft) moet aanvankelijk ook niets van haar en haar kind hebben. Als het wassende water zijn gezin uiteenrijt, komt hier natuurlijk verandering in.

De film is gemaakt voor een groot publiek. Naast de obligate titelsong van het Zeeuwse Bløf lijkt dit zich ook te hebben vertaald in onnodig veel uitleg over de gevoelens van personages. In situaties waar blikken genoeg zouden moeten zeggen wordt alles uitgespeld in dialogen. Vooral in de scènes waarin Julia’s vader de affectie voor zijn dochter terugvindt door met een andere jonge, alleenstaande moeder te worden geconfronteerd komen de dialogen geforceerd over. Maar dat zijn kleine minpunten in een voor de rest solide film. (René Glas) De Storm (Nederland, 2009) Regie: Ben Sombogaart Met: Sylvia Hoeks, Barry Atsma, Dirk Roofthooft

Film: ‘No Man’s Land, een rauw verhaal dat speelt tijdens de burgeroorlog in voormalig Joegoslavië. Twee vijandige soldaten zitten vast in de loopgraven. Ze haten elkaar maar gaan langzaam inzien dat ze op elkaar zijn aangewezen. De moraal: het menselijke overstijgt een dergelijk conflict.

Het verhaal loopt overigens dramatisch af, maar dat is typisch voor de Balkan.’

Foto: Hans van Vinkeveen

film

Kunst: ‘De Kunsthal in Rotterdam, waar niets te gek is: een expositie over chocola en de Prix de Rome, maar ook een grote badeend in een gracht.’

Elmedina Dautović

Boek: ‘Brandende liefde van Jan Wolkers, waarin hij heel mooi zijn liefde voor de bovenbuurvrouw beschrijft. Zonder, zoals in Turks fruit, pornografisch te zijn. Wolkers, dat is het typisch Nederlandse opzoeken van grenzen van wat wel en niet kan. Het heeft sterk de nostalgie van de jaren zestig, die ik wel had willen meemaken.’

Musical: ‘Turks fruit, een schokkend verhaal met op het podium een ruig spelende rockband, waarbij het vals zingen door hoofdrolspeler Antonie Kamerling goed uitkwam. Een mooi ingehouden en niet vulgaire versie van boek en film, die beide een tandje te ver gaan.’

Afknapper: ‘De Miss Balkanverkiezingen, waar ik naartoe ging voor de gipsymuziek, en dat was eens maar nooit weer. Een slecht georganiseerde vleesmarkt was het. De missen bleven maar komen in ondergoed, ze werden gewoon geëxploiteerd.’

Muziek: ‘Djordje Balašević, een Kroatische artiest, vooral om zijn

satirische, juvenalisachtige poëzie. Een sterk, overigens politiek nummer is ‘Krivi smo mi’ (Het is onze schuld), waarin hij stelt dat de erbarmelijke situatie in BosniëHerzegovina niet de schuld is van de primitievelingen die de oorlog zijn begonnen, maar van de burgers omdat zij zich hebben laten verjagen uit hun land.’

Humor: ‘Najib Amhali, om zijn kritische en droge humor en zijn grappige typetjes als de Turkse taxichauffeur, die amper Nederlands spreekt en niet de intentie heeft dit ooit te leren.’

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan student Educational Sciences Irene Koster. Zij is een sterke vrouw, jonge moeder en vrije geest, die schilderijen maakt met een cultureel-antropologische insteek.’

(Hans van Vinkeveen)

Medicijn tegen jeugdttrauma The 7 Fingers; Traces Wat staat, behalve de eerste schooldag, het knippen van de amandelen en het besef van ouderlijke seksualiteit, garant voor een slepend jeugdtrauma?

Juist: een bezoek aan het circus.

Mijn ouders hebben het er gedurende mijn jeugd niet meer dan drie keer op gewaagd. Desalniettemin zijn deze bezoekjes voldoende gebleken voor een drietal nogal levendige herinneringen aan: -Een clown die niet één, niet twee, niet drie, maar wel vier keer probeerde een waterstraal uit de plastic bloem op zijn revers te toveren, en daar niet een, niet twee, niet drie, maar wel vier keer jammerlijk niet in slaagde (en toen scheldend de piste verliet).

-Een Chinese kleuter in een turkooizen glitterpak die na een zwaai door de piste net niet door zijn Chinese peuterbroertje werd opgevangen, waarna hij vijf meter naar beneden viel, zijn gekneusde knietjes rechtte en breed lachend een buiging maakte.

-Een uitgemergelde beer die een Zuid-Franse gemeentecamping

met één ferme ruk aan het touw transformeerde tot een ongecultiveerd natuurpark waarin veertig kleine kinderen snel de weg naar de auto dienden te vinden teneinde niet te eindigen als roofdierlijk diner.

Nee, circussen zijn ontzettend niet leuk en om reeds geïllus­ treerde redenen (clowns, kinderarbeid, dierenmishandeling) ook bepaald niet meer van deze tijd.

Betekent dit nu dat we het instituut circus maar als middeleeuws restafval moeten beschouwen?

Niet als het aan het Frans-Canadese artiestengezelschap The 7 Fingers ligt, afkomstig van de Montreal National Circus School.

Zij ruilen clowns, kinderarbeid en dierenmishandeling in voor acrobatiek, dans en rock-’n-roll, en maken het circus zo een stuk moderner. Wat minder angstaanjagend, ook.

Zelf noemen The 7 Fingers hun voorstelling Traces geen circus maar ‘urban acrobatiek’, een kunstvorm waarin circuselementen worden vermengd met skateboarden, basketbal en moderne dans. ‘High-level acrobatic skills with an electric urban street energy’, zo laat het zich lezen op hun site. En verdomd, op grond van de promofilmpjes op die site kan ik niet anders dan vermoeden dan dat dit klopt. The 7 Fingers lijken circus te maken waar ik met een rein geweten mijn minderjarige nichtje naartoe kan nemen. En waar ik zonder minderjarig nichtje trouwens ook wel graag heen zou willen. (Fen Verstappen) The 7 Fingers; Traces, zondag 25 oktober om 19.00 uur, 27 oktober om 20.30 uur in de Theater Fabriek, kaarten vanaf €21,50, zie ook www.tracesholland.nl.

Foto: Won Tuinema

Foto: Henk Thomas

fen is uit

eten

Licht en vriendelijk Koffie in Oost, Linnaeuskade 1b In Oost-Watergraafsmeer heb je op culinair gebied zo ongeveer alles. Betaalbaar en goed eten kun je ondermeer bij La Vallade en sinds kort bij Quatfass.

Voor goede snacks en zelfgemaakt ijs moet je al meer dan zestig jaar bij Schep zijn, terwijl Kediri de beste Indonesische toko van de stad is. En als je het echt luxe wilt hebben, dan is er geen beter restaurant dan De Kas in de voormalige stadskwekerij in Park Frankendael. Voorheen ging ik, al mijn hele leven woonachtig in dit stadsdeel, voor een koffie-to-go naar de Coffee Company op de Middenweg. Maar echt lekker is die koffie eigenlijk niet, terwijl je voor een lullig bakkie wel flink in de buidel moet tasten. Sinds juni biedt Koffie in Oost de oplossing. De koffie en theebar annex lunchtent heeft zich gevestigd aan de Linnaeuskade, in het pand waar voorheen een dubieus en vooral donker ‘koffiehuis’ zat.

Bij Koffie in Oost is alles licht. Niet alleen het witte en strakke interieur; ook de kaart is light, gezond en milieuvriendelijk. Vanaf acht uur kun je er dagelijks terecht voor een ontbijt met vers brood van het Vlaamsch Broodhuys, croissants (wit en bruin), yoghurtshakes en een batterij aan zoete heerlijkheden. We komen voor een lunch en kiezen een witte tosti, een bruin broodje mozzarella en een broodje met oude kaas en zuurkool. De combinatie zuurkool en oude kaas is een voltreffer. De mosterd die ik er op verzoek bij krijg, completeert het geheel. De tosti gaat vergezeld van wat rauwkost en een kommetje pesto. Lekker, biologisch en ook nog

eens door vriendelijk personeel geserveerd. Uniek in Amsterdam. Natuurlijk kun je bij Koffie in Oost ook talloze variaties koffie drinken (en de liefhebbers weten dat als er koffie van Buscaglione wordt geserveerd, het wel snor zit).

En de mensen die cafeïneloos door het leven gaan, kunnen zich te goed doen aan verschillende soort verse vruchtenshakes of een kopje verse Dilmah thee.

Heerlijk! (JJ) Koffie: lekker en vanaf twee euro Broodjes: lekker, biologisch en rond vier euro Extra: wireless internet, kranten, tijdschriften en boeken

OPROEP Ben je betaalbaar uit eten geweest (maximaal E25,- per persoon)? Schrijf dan een recensie en stuur die op naar redactie@ folia.uva.nl. Als je recensie wordt geplaatst, krijg je de kosten van het etentje tot een bedrag van E50,- vergoed.

Folia 04 | 13

decanen

va

n

er ett eten l ĂŠ n n os ) aal- e tuurw otie i nt in J 0 e t era om oce in r. .f d 196 lands ne lit 92: pr 95: d ocent r tele vA. ( r e U o a 9 Pr jck Nede lgem ht. 19991-1 001: d glera an de acul- .

Di udie: e en a Utrec S). 1 95-2 : hoo uur a n de F ppen St nd in o (V . 19 001 cult va cha ku hap ieg gen t. 2 en aan ens sc n D nin rich dia dec et Sa ro ast me 08: tesw G a e, 0 es M isi s 2 e v nd r G Si it de te

Prof. mr. Edgar du Perron (1965)

recht.

Studie: Nederlands noeming tot hoogbe en e oti 1999: prom A. leraar privaatrecht Uv cent. do AUv ste Be : 05 20 van de Faculteit der Sinds 2006: decaan Rechtsgeleerdheid.

Facultaire kopstukken Met dank aan Mercator Sapiens

Prof. dr . L o ui s e J. Gunni ngSch e p e rs (1951 Studie: ) gene

eskund Promoti e in Rott e in Groningen erdam. . leraar so 1991: cia lid Raad le geneeskunde hoogva .1 vicedeca n Bestuur van h 997: et AMC an. Sind en s2 de Raad van Bestu 001: voorzitter v an ur van h decaan v et AMC an de Fa en culteit d kunde. er Gene es-

Door Jim Jansen en Anne Koeleman

De zeven faculteiten van de UvA worden elk bestuurd door een decaan. Die heeft de algehele leiding van de faculteit, en is verantwoordelijk voor onderwijs en onderzoek. Wie zijn deze relatief onbekende machthebbers eigenlijk? En hoe zien ze dit nieuwe jaar tegemoet?

De zeven UvA-decanen geven ieder antwoord op de volgende vragen: over de Groei: Hoe gaat u om met de enorme toestroom van eerstejaars? Ligt er een noodscenario klaar en heeft de faculteit zich in de zomer al op een bepaalde manier voorbereid? Over de Bezuinigingen: De UvA moet fors bezuinigen. In hoeverre wordt uw faculteit getroffen en op welke plekken gaat u bezuini-

14 | Folia 04

gen? Welk advies zou u willen geven aan minister Ronald Plasterk van OCW? En over de Toekomst: Waar staat uw faculteit op 1 september 2010 en welke verbeteringen zijn dan doorgevoerd?

Edgar du Perron, Faculteit der Rechtsgeleerdheid: Groei: ‘De FdR verheugt zich in de toegenomen

belangstelling. Omdat we al zagen aankomen dat er meer studenten zouden komen, zijn er extra docenten aangenomen en extra zalen ingeroosterd. Lastig zijn vooral de hoorcolleges, omdat daarbij niet te voorspellen is hoeveel studenten er komen. We bieden colleges meerdere malen aan, en studenten die werkgroeponderwijs volgen, zijn over de tijden verdeeld.

) o m 9 47 0: pr leo 8 g in T r. k (1 rie. 19 : hoo etrie de nd e t 4 m n e . of sbe nomen. 198 cono aan va e Wet s or P an eco ide n e dec sch ind Ec W udie: in Le stiek e 001: nomi gen. S ulteit -

St otie tati n. 2 Eco nin Fac . m ar s inge der Gro n de nde ra ron teit in va fsku G cul pen aan drij Fa hap dec Be sc 08: e en 20 mi no

rt oom . lbe r p A : ta dr. 957) de. 1989van Acliteit . f t Pro zer (1 heelkunin dienrsaar kwalen, : l 3 d e ia Fei die: tan fulltimr hooglee materen. 200ateri-

: Stu 1998 onde undig hniek ige m 009: z tie. 9: bij heelk en tec lkund juli 2 trum 9 e d en n ds 9 1 tan nte dhe Sin ch C van trume ar tan pen. emis m. a ins glera schap Acad sterd o ten het o m h eA an we aal aan v lkund dec dhee Tan

Studie: Natuurkunde (cum laude).

1990: promotie (cum laude).

2004: bijzonder hoogleraar atoomen molecuulfysica. Wetenschappelijke veelschrijver. Sinds 1 mei 2009: decaan van de Faculteit der Wiskunde, Natuurkunde en Informatica.

Als iedereen zich aan die indeling houdt, zou het goed moeten gaan. Een noodscenario is er niet. Als er meer studenten komen dan in een zaal kunnen, zullen zij in verband met de veiligheid naar andere tijden worden verwezen.’

Bezuinigingen: ‘Door het toegenomen studentenaantal is het vooralsnog vooral “meer doen met minder”.

Dat is al twintig jaar het motto in het hoger onderwijs.

Het advies aan Plasterk stond mooi in NRC Handelsblad: hoed af en met de pet rond bij de andere ministers, wil er van de kenniseconomie iets terecht komen.’

Toekomst: ‘De faculteit staat dan nog steeds in de binnenstad. Verbeteringen zullen dit jaar vooral te zien zijn in het eerstejaarsonderwijs, waarvoor een task-

force concrete plannen heeft gemaakt, en bij de invulling van de minoren.’

Edward de Haan, Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen: Groei: ‘We zijn verheugd over de toestroom. De stijging laat vooral zien dat FMG-opleidingen erg in trek zijn. We zien al jaren een stijging in studentenaantallen en hebben geleerd hier flexibel op in te spelen.

Mijn onderwijsdirecteuren zijn zeer ervaren. Ze hebben praktische maatregelen getroffen, door bijvoorbeeld extra docenten stand-by te laten staan en meer onderwijsruimte te reserveren. Wat betreft de zalenproblematiek is er nauw contact onderhouden met Bureau

d w ar d Prof. dr. E 9 57 ) de Haan (1e neuropsycholo-

nisch an romotie a Studie: Kli n. 1988: P e g 1: in 9 n 19 ro (GB). gie, G University r e st a in c n ie a g de L cholo r neuropsy er hoogleraa veelschrijv h c is m e d a c A d t. chillen e Utrech id van vers s en we)l rs u u st e en (b nisatie onale orga ds (inter)nati sraden. Sin e vi d a e jk li e p r e tenschap Faculteit d aan van de en. p p a h sc 2008: dec n ragswete d e G n e s Men

Illustratie: Pascal Tieman

Prof. dr. Bart Noordam (196 4)

Onderwijslogistiek en is eraan gewerkt om ook extra externe accommodaties beschikbaar te hebben.’

Bezuinigingen: ‘Mijn faculteit maakt jaar na jaar een bezuinigingsslag. De rek is er wel zo’n beetje uit. Met een verdere achteruitgang bereiken we een kritische grens. De universiteiten krijgen steeds minder geld uit Den Haag voor goed onderwijs en onderzoek. Maar wel elk jaar meer studenten. Dit kan ik mijn collega’s in het buitenland niet meer uitleggen. Mijn faculteit heeft de meeste studenten binnen de UvA en verzorgt tegelijkertijd het meeste onderwijs in termen van studiepunten per staflid. Nederland loopt zo langzamerhand wel erg uit de pas als het gaat om investeringen in onderwijs en onderzoek. Ik zou Plasterk willen adviseren: toon eens

Folia 04 | 15

wat meer daadkracht in het politieke spel, en zet het hoger onderwijs weer bovenaan op de politieke agenda.’

Toekomst: ‘De FMG wil in 2010 kunnen zeggen dat de kwaliteit van het onderwijs en onderzoek, ook met gestegen studenten aantallen, alleen maar is toegenomen. Kortom, geef ons de middelen en wij zorgen ervoor dat de FMG als grootste faculteit van Nederland haar bijdrage blijft leveren aan de UvA als grootste universiteit van Nederland.’

Tom Wansbeek, Faculteit der Economie en Bedrijfskunde: Groei: ‘De instroom bij onze faculteit groeit een stuk harder dan die bij de UvA als geheel, en daar gaat het weer harder dan landelijk. Daar zijn we natuurlijk blij mee, maar het legt wel een stevige druk op de mensen hier in de faculteit. Om de groei op te vangen hebben we het aantal propedeusegroepen uitgebreid. Die operatie, en alles wat daarmee samenhangt, is probleemloos verlopen. Ik verwacht verder geen grote verrassingen, want de ontwikkeling tekende zich al vanaf januari af. We hebben ons dus goed kunnen voorbereiden.’

Bezuinigingen: ‘We zijn bezig met het opstellen van de begroting voor 2010. Dat is een hoop gepuzzel, want het wringt aardig. Ik kan op dit moment nog niet zeggen wat eruit gaat komen. Ik wil de minister aanraden de universiteiten met rust te laten en zijn beleidsafdeling voor het hoger onderwijs vijf jaar op vakantie te sturen. Consistent beleid voeren gaat het beste als je weet waar je aan toe bent en waar je op kan rekenen, dus zonder verrassingen uit Den Haag.’

Toekomst: ‘Het pad dat we als faculteit bewandelen ligt heel duidelijk vast in de 37 bladzijden van het zogenaamde bestuursconvenant 2009-2012. Over een jaar moeten we een stuk verder zijn op dat ambitieuze pad.

We willen internationaler worden qua staf en studenten, we gaan de onderwijsprogramma’s vernieuwen, we doen een hoop aan het verhogen van de studierendementen, maar we zijn er nog niet. Belangrijk is dat de faculteit nog ondernemender moet worden. Op dit moment verdienen we al een kwart van de begroting zelf, en dat moet en kan verder omhoog. Dat maakt de faculteit spannender, en je wordt minder afhankelijk van de belastingbetaler.’

Albert Feilzer, Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam: Groei: ‘Voor de opleiding tandheelkunde geldt een numerus fixus, waardoor er geen sprake is van een toename van het aantal studenten. Ook dit jaar staat Acta weer geweldig in de belangstelling. Ongeveer 1 op de 5 studenten die heeft aangegeven bij Acta te

16 | Folia 04

willen studeren, kan worden geplaatst.’

Bezuinigingen: ‘Acta heeft vorig jaar een reorganisatie ondergaan waarbij de exploitatie met ongeveer 3 miljoen euro per jaar is teruggebracht.

Desondanks hebben wij onze ambities niet naar beneden bijgesteld. Er is geen ruimte om nog meer te bezuinigen. Bovendien zal Acta volgend jaar verhuizen naar een nieuwe locatie op de VU-campus, direct naast het VUmc. Wij zijn hard bezig inzicht te krijgen in de exploitatie van Acta op de nieuwe locatie, waarbij wij ervan uitgaan dat wij ‘‘kostenneutraal’’ kunnen verhuizen. Voor een beperkte periode, ongeveer vier maanden, zullen we dubbele lasten hebben. Het ligt daarom niet voor de hand dat Acta veel kan bijdragen aan de voor de UvA noodzakelijke bezuinigingen.

Minister Plasterk moet zich binnen het kabinet sterk maken voor het niet verder laten afkalven van het onderwijsbudget. Juist in een periode van recessie is het voor Nederland van groot belang dat wij blijven investeren in ons menselijk kapitaal.’

Toekomst: ‘Acta hoopt rond 1 september 2010 te verhuizen naar de nieuwe locatie op de Gustav Mahlerlaan. De locatie biedt enorme uitdagingen om de opzet van ons onderwijs en de patiëntenzorg te verbeteren.’

José van Dijck, Faculteit der Geestes­ wetenschappen: Groei: ‘Allereerst: volle collegezalen zijn een compliment voor ons onderwijs. We hebben drie dingen gedaan: onderzocht hoeveel studenten we écht kunnen verwachten. We zitten op 38 procent reële groei, niet op de 75 procent groei uit de vooraanmeldingen; we hebben extra docenten aangetrokken waar dat écht nodig was, en hebben gezorgd voor meer zalen of meer capaciteit per zaal. De onderwijsinstituten werken keihard om de studenten goed op te vangen en de eerste signalen zijn heel positief.’

Bezuinigingen: ‘Eind 2008 kreeg de FGw een bezuinigingsopdracht van 3 miljoen. We hebben toen vooral bezuinigd op huisvesting, op promovendi, en op de aanstelling van nieuwe hoogleraren. Ruimte om verder te snijden is er eigenlijk niet. We kijken nu op vakniveau heel kritisch én creatief naar instroom en rendement om verschillende studieroutes en specialismes efficiënt kunnen blijven aanbieden, voor al die nieuwe studenten die deze week zijn begonnen.

Plasterk moet vooral groot denken, en kijken naar Frankrijk en Amerika waar het devies van de regering luidt: bezuinigen op het hoger onderwijs kost meer dan het opbrengt, investeren in kennis brengt meer op dan het kost!’

Toekomst: ‘We hebben in 2010 hopelijk extra middelen verkregen van het landelijke Regieorgaan Duurzame Geesteswetenschappen, die we vooral willen investeren in promovendi, docentpromovendi en (vast) wetenschappelijk personeel. Ook hebben we dan hopelijk een sluitende matrixstructuur voor de masteropleidingen waardoor we verschillende studieroutes efficiënt te kunnen aanbieden. En natuurlijk investeren we in studiesucces, om studenten zowel modules als diploma’s te laten halen.’

Bart Noordam, decaan van de Faculteit der natuurkunde, Wiskunde en Informatica: Groei: ‘Wij zijn blij met de grote belangstelling voor de bètawetenschappen aan de UvA. We verwachten ruim 700 eerstejaars bachelorstudenten, een groei van bijna 40 procent. Voor de meeste opleidingen geeft de toename van de instroom geen logistieke problemen. Voor de opleidingen in de levenswetenschappen hebben we in de zomer wel extra maatregelen genomen. We hebben onder andere meer tutoren en practicumassistenten aangenomen en extra zalen geboekt. We weten niet zeker of zaal A op het Roeterseiland groot genoeg zal zijn. Uit voorzorg wordt het college opgenomen en is in de ruimte naast de zaal een scherm geplaatst. We zijn er helemaal klaar voor.’

Bezuinigingen: ‘De UvA als geheel moet bezuinigen, dus wij ook. Zoals bekend wordt de FNWI zwaarder getroffen dan andere faculteiten door een verschuiving van middelen tussen faculteiten. Op dit moment zijn we aan het bekijken hoe we dat gaan opvangen.

Het kabinet adviseer ik om meer te investeren in onderwijs en onderzoek als we daadwerkelijk internationaal voorop willen lopen op het gebied van kennis en innovatie. Aan Plasterk wil ik het advies geven om een betere balans tussen structurele en tijdelijke financiering van het onderzoek te bewerkstelligen. Met zijn beleid om meer geld over te hevelen naar NWO dreigt deze balans nu door te slaan naar tijdelijke financiering. Dat is ongunstig voor de continuïteit van het academisch onderzoek.’

Toekomst: ‘We hebben in 2010 flinke vorderingen gemaakt met het onderbrengen van het masteronderwijs in de Amsterdam Graduate School of Science (AGSS). Samen met de VU spannen we ons in om met de AGSS ook de wervingskracht voor de internationale bètamasters in Amsterdam te verhogen. Daarnaast hebben we dan maatregelen ingevoerd om de rendementen in het onderwijs te verhogen. Op het gebied van onderzoek verwacht ik dat we, ondanks de financiële situatie van de faculteit, de onderzoekszwaartepunten inhoudelijk versterkt hebben. We doen dat samen met de andere UvA-faculteiten, de VU en de NWOinstituten in Science Park Amsterdam.’

Louise Gunning, Faculteit der Geneeskunde: Groei: ‘Voor de studie geneeskunde geldt een numerus fixus van 350 eerstejaars. Daar komt geen verandering in. Wat betreft de medische informatiekunde, daar zijn alle belangstellenden van harte welkom en lopen we nog niet tegen de grens van onze mogelijkheden aan.’

Bezuinigingen: ‘De bekostiging van het AMC komt zowel van de verzekeraars als van de begroting van de ministeries van VWS en OCW. Gelukkig is er bij beide ministers, Klink en Plasterk, veel waardering voor de Universitaire Medische Centra.’

Toekomst: ‘Dit academisch jaar starten we met de bama geneeskunde. We hebben daarvoor een prachtig visitatierapport ontvangen. We zijn als laatste UMC overgegaan op de bama-structuur, maar verwachten daarmee koploper te worden. Met medische informatiekunde zijn we al uniek.’ l

genocide

Kenner van Führer, volk en bureaucratie Door Irene Hemels

Wie geïnteresseerd is in Hitler en de Jodenvervolging kan niet om de Britse historicus Ian Kershaw heen. Deze week geeft hij in Amsterdam een lezing over genocide.

Portret van een van de belangrijkste historici van nazi-Duitsland. zijn geest werkten. Kershaws concept van ‘naar de Führer toewerken’ in plaats van een dictator die een vooropgezet plan uitvoert, wordt sindsdien breed gedeeld. Houwink ten Cate: ‘Kershaws model van een bureaucratisch apparaat dat initiatieven nam is innovatief in de geschiedschrijving.’

Als internationaal vermaard hoogleraar hedendaagse geschiedenis aan de Britse universiteit van Sheffield, is Sir Ian Kershaw (1943) een van de meest prominente onderzoekers van het Duitse Rijk. Onveranderlijk worden zijn boeken in de pers geprezen. Kershaw is vooral bekend geworden als auteur van de bijzonder lijvige, tweedelige biografie van Adolf Hitler, die tien jaar geleden uitkwam. Een standaardwerk. Vorig jaar verscheen een verkorte versie (van toch nog ruim duizend pagina’s).

O nverschilligheid

UvA-hoogleraar en voormalig directeur van het Centrum voor Holocaust- en Genocidestudies Johannes Houwink ten Cate sprak na verschijning van het tweede deel van de biografie met Ian Kershaw. Hij typeert de Brit als ‘iemand die niet polariseert, als een uiterst vriendelijk en bescheiden man, en een virtuoos schrijver’. Wie overigens geïnteresseerd is in gruwelen of bizarre verhalen moet niet bij Kershaw zijn: hij is niet op zoek naar sensatie, aldus Houwink ten Cate: ‘Zijn biografie is eigenlijk geen biografie. Dat is het paradoxale. Hij is heel goed in de klassieke biografische aspecten, maar als persoon interesseerde Hitler hem eigenlijk niet. Hij vond Hitler een ontstellende zeur die zijn omgeving tot diep in de nacht bezighield met zijn wereldpanoramische beschouwingen. Kershaw was na ruim tien jaar schrijven wel klaar met Hitler. Zijn Hitlerbiografie is in de kern een hele goede geschiedenis van het Derde Rijk voor het brede publiek. Hij schrijft op een typisch Britse manier en stelt vragen die Europese historici niet snel zouden stellen. Britse historici missen ook de directe bezettingservaring. Oppoetsen van het eigen verzetsblazoen hoeft bijvoorbeeld niet. Dat scheelt. Kershaw heeft het vermogen om met grotere afstand naar het Derde Rijk te kijken.’

V olg z ame bureaucraten

Die relatieve afstand tot het onderwerp heeft Kershaw ver gebracht. Het beschrijven van de besluitvormingsprocessen die in het Derde Rijk plaatsvonden, is essentieel onderdeel van zijn werk. Houwink ten Cate: ‘Kershaw is vanaf het begin gefascineerd door de relatie tussen de Führer en het Duitse volk, en de manier waarop de nationaalsocialisten hun programma hebben gebruikt. Hij is zich voortdurend bewust van de problematische relatie tussen de Führer, het volk en de bureaucratie. Hoe Adolf Hitler zijn macht uitoefende is de rode draad in zijn biografie. Daarin gaat hij tot de kern.’

Die kern laat zich omschrijven als een politiek klimaat dat in nazi-Duitsland was ontstaan waarin op verschil-

Foto: University of Sheffield

V irtuoos schrijver

Biograaf Ian Kershaw typeert Adolf Hitler als een ‘ontstellende zeur’

lende niveaus binnen de ambtenarij initiatieven werden genomen, zonder directe bevel van hogerhand, die leidden tot de vernietiging van de joden. Hitler was niet de man die bevelen gaf, maar zijn visie (een Duits Rijk zonder joden) was zo duidelijk dat anderen hem in de geest van zijn ideeën ‘tegemoet werkten’. Mensen wisten wat er van hen verwacht werd: ze bedachten

Kershaw maakt duidelijk dat er zonder Hitler geen Holocaust zou zijn geweest. De persoon Hitler is belangrijk om te begrijpen hoe een verderfelijk politiek klimaat in Duitsland kon ontstaan. Het nationaalsocialisme was onlosmakelijk verbonden met Hitlers raciale gedachtegoed, namelijk de vernietiging van de joden. Het voortdurend uitdragen van dit dogmatische en utopische, raciale visioen was een van de kenmerken van het Derde Rijk. Ook in zijn dit voorjaar in Nederlandse vertaling verschenen Hitler, de Duitsers en de Holocaust, een bundeling van eerder gepubliceerde artikelen die hij de afgelopen dertig jaar schreef over nazi-Duitsland, beschrijft hij overtuigend de gevaarlijke cocktail van ideologische demonisering van de joden door Hitler waarvan Duitsland verlost moest worden, en de goed geoliede bureaucratie waar initiatieven van onderop vrij spel hadden.

Hitler, de Duitsers en de Holocaust is een globaal en toegankelijk overzicht van het historisch onderzoek naar de jodenvervolging. In de bundel zijn ook artikelen opgenomen over het gedrag van het Duitse volk. Tenslotte was en is Kershaw primair geïnteresseerd in de houding en de opvattingen van gewone Duitsers tegenover Hitler. Fameus is zijn zin: ‘De weg naar Auschwitz was gebouwd uit haat, maar geplaveid met onverschilligheid’ uit begin jaren tachtig. Karakteriseerde hij toen nog de houding van het Duitse volk als ‘onverschil-

‘ Kershaws model van een bureaucratisch apparaat dat initiatieven nam in de geest van Hitler, is nieuw in de geschiedschrijving’ maatregelen, zonder dat ze daarvoor instructies kregen. Hoewel we Hitler van filmbeelden kennen als de man met de schreeuwende, schelle stem, was hij dus niet iemand die aan de knoppen zat.

In de jaren zestig doorbrak de Duitse historicus Martin Broszat de traditionele visie op Hitler en het Duitse Rijk als een strak geleide dictatuur waarbij Hitler zich voortdurend met allerlei details bemoeide. Zijn leerling Kershaw bouwde voort op dit concept. Hij beschrijft Hitler als de visionair die een racistisch utopisch visioen ontwikkelde en volgelingen had die in

lig’ voor het lot van de joden, later nuanceerde hij dit in ‘passieve medeplichtigheid’. Indringend blijven zijn beschrijvingen van het gebrek aan belangstelling van een grote groep mensen en de actieve betrokkenheid van bedrijfsleven en ambtenarij. l Donderdag 17 september geeft Kershaw een lezing over genocide als kenmerk van de moderne maatschappij, en zal hij spreken over de condities waarin genocide kan plaatsvinden. Voor meer informatie zie: www.chgs.nl.

Folia 04 | 17

Problemen met studeren in verband met een functiebeperking?

Voor informatie over studeren met een functiebeperking kun je terecht bij: www.studerenmeteenfunctiebeperking.nl De UvA studentendecanen: www.uva.nl/studentenzaken of 020-5258080 De HvA studentendecanen: www.sz.hva.nl/decanaat of 020-5951463

IM folia-114x 146-2009cont.indd 1

Studenten Services

25-08-2009 14:18:54

Buitenland Manifestatie uva-Hva 2009 Woensdag 30 september 2009 van 12.00 - 16.00 uur.

Gebouw De Leeuwenburg, Weesperzijde 190 (naast het Amstelstation).

Wil je je oriënteren op een periode in het buitenland tijdens je studie, kom dan naar de Buitenlandmanifestatie UvA-HvA. Op de grote informatiemarkt vind je alle bureaus buitenland van zowel faculteiten als het centrale Bureau Internationale Studentenzaken (BIS).

Je kunt sessies volgen over studeren en stage lopen in het buitenland, maar ook over internationale loopbanen. Tijdens de Students meet Students bijeenkomst kun je studenten die naar het buitenland zijn geweest bevragen op hun ervaringen. En er zijn specialisten aanwezig op het gebied van financiën en beurzen, studieplannen, loopbaanadviezen, samenstellen dossier, etc.

Aanmelden is niet nodig. Meer informatie en het programma vind je op: www.uva-hva.nl/buitenlandmanifestatie. Heb je nog vragen mail dan naar: h.l.vandersteege@uva.nl. Tot ziens op 30 september!

Beurzen voor surinaaMse studenten De Universiteit van Amsterdam stelt in 2010 wederom maximaal vijf beurzen van € 250,- per maand ter beschikking aan studenten met de Surinaamse nationaliteit, die niet in aanmerking komen voor studiefinanciering.

De formulieren kunnen worden opgehaald bij het Service & Informatiecentrum (Binnengasthuisstraat 9) en moeten vóór 2 november 2009 geretourneerd worden.

Meer informatie op: www.uva.nl/studentenservices

Studentenservices is er voor studenten, afgestudeerden en promovendi van de UvA en HvA. Binnengasthuisstraat 9, 1012 ZA Amsterdam 020 - 525 8080

www.uva.nl/studentenservices

37

Foto’s: Bram Belloni

weekgast

Piet de Rooij (1944) is emeritus hoogleraar Nederlandse geschiedenis sedert de Middeleeuwen. Op 11 september nam dit ‘boegbeeld van de UvA en nestor van de vaderlandse geschiedenis’ officieel afscheid met een college en een symposium.

Maandag 7 september Na 35 jaar aan de UvA verbonden te zijn geweest, ga ik met pensioen. Tja, het is een fase die tot nadenken stemt. Een beetje warrig lopen herinneringen en verwachtingen door elkaar heen, tot veel conclusies leidt het niet. Daarom pak ik een boek en lees een stukje in Our Lady of the Forest van David Guterson, een fascinerend verhaal over wat er gebeurt als een zestienjarig meisje in 1999 de maagd Maria in het bos ziet verschijnen in een desolate houthakkersgemeenschap, even ten noord-westen van Washington. Heel goed zoals Guterson afstand weet te bewaren, zonder neerbuigend (of nog erger: ironisch) te worden. Het geloof blijft een fascinerend verschijnsel, ook al heb ik zelf geen merkbare metafysische behoeften. Naar een uitdrukking van Max Weber ben ik religieus geheel ‘onmuzikaal’, wat op zich overigens geen reden tot trots is, het is zoals het is. ’s Middags komt Jan Tromp langs voor een interview voor de Volkskrant. We zijn nog geen tien minuten bezig of de vraag komt al ter tafel of een zekere afstandelijkheid aan mijn vak als historicus ligt of voortvloeit uit mijn karakter. In dit soort gevallen citeerde mijn moeder de apostel Paulus: ‘Wat zullen wij van deze dingen zeggen’. Misschien vrijdag in de krant…

Dinsdag 8 september Vanmorgen kwam vriend P. op bezoek, met wie ik herinneringen ophaalde aan ons gezamenlijk begin van de academische loopbaan: besturen bij de subfaculteit opvoedkunde en onderwijskunde. Dat was in die tijd,

de jaren zeventig, een vak apart. Voor de kenners: de SFO maakte gebruik van het experimenteerartikel in de WUB. Uit die tijd herinnerden we ons lange discussies over het verschil tussen ‘gedepriveerd’ of ‘gedepriviligeerd’. Het eerste was links, het tweede rechts – meer valt er niet over te zeggen.

Daarna naar Amsterdam om wat details te regelen over het afscheid. Op het station Haarlem word ik met twee handen stevig vastgepakt door een even grote als vriendelijke Surinaamse vrouw: ‘Ah joh, jij gaat voor mij een kaartje kopen’. Ik hou wel van directheid, maar dit is me net iets te dwingend.

Op mijn oude werkkamer nog wat spullen ingepakt en me bereidwillig laten fotograferen. Intussen een mail gekregen van de redactie van het Reformatorisch Dagblad, waarin me luid en duidelijk gewezen wordt op een fout in de tekst van het (al gedrukte) afscheidscollege.

Ontving pal daarop een mail van collega A., waarin hij wees op een hartverheffend clipje: www.youtube.com/ watch?v=4hdrcDDqRHk. Dat was troostvol!

Woensdag 9 september De dag begint aardig: P., medebestuurslid van de historische vereniging Haerlem, staat op de stoep met een kistje wijn. Mogen er nog velen dit voorbeeld navolgen.

Daarna het huis gereorganiseerd wegens omvangrijke logeerpartij van kinderen en kleinkinderen. Voordat het huis volstroomt, maak ik een print van het afscheidscollege; dat is een gevreesd moment, want nu is het zo definitief. De spanningen worden onder bedwang gehouden door het regelmatig draaien van de James Brown Story. Get on the Good Foot. Hard.

De mail brengt nu afwisselend uitnodigingen en afzeggingen. Teruggedacht aan mijn begin als hoogleraar, aan het Documentatiecentrum voor Nieuwste Geschiedenis. Hoe ik in de grootste kamer van een grachtenpand kwam te zitten, met uitzicht op de tuin.

Behalve een buitenmaats bureau had mijn voorganger, Frits de Jong, me een briefopener, een beleidsnota en een doosje paperclips nagelaten. Onmisbare giften. Dankzij het bezit van een sleutel van de voordeur kon ik daar ’s avonds aantekeningen maken voor het grote hoorcollege dat ik de volgende ochtend moest geven. Dat was de oorsprong van mijn boek Republiek van rivaliteiten.

De dag afgesloten met een overpeinzing van mijn kleinzoon: ‘Opapiet, ik heeft eigenlijk nog nooit een varken zien poepen.’ Die jongen komt er wel.

Donderdag 10 september Vandaag gebeurt er niets, behalve afwisselend ijsberen en duizend spelletjes Spider. Afscheidscollege nog eens nagelopen: twee woorden veranderd, befje gestreken en schoenen gepoetst. Tussendoor zeer genoten van Sinas, de band van saxofonist Wouter Scheuler, met zijn eerste cd Global Explorations.

Vrijdag 11 september De dag begint met een symposium in de Doelenzaal van de Universiteitsbibliotheek. In de wc al beginnen de eerste bezoekers me vriendelijk toe te spreken. Onder aanvoering van mijn opvolger, James Kennedy, laten vijf mensen zien dat de universiteit niet zal instorten nu ik wegga. Krijg een prachtig Festschrift, Het eenzame gelijk, met een geinig Dafje op de omslag.

Na een lichte lunch gaan we naar de Aula. Terwijl ik in toga zit te wachten in de Senaatszaal komt er een veiligheidsbeambte binnen, die me vraagt of ik een pastor ben en na mijn ontkenning uitlegt dat hij op zoek is naar een ruimte om te bidden. Verwijs hem door naar de pedel.

Vervolgens afscheidscollege uitgesproken, waarna verschillende mensen me hartelijk toespreken, onder de soepele regie van universiteitshistoricus Péjé Knegtmans. De burgemeester van Amsterdam speldt mij een ridderorde op en met blinkend versiersel betreden we de hal van het Maagdenhuis. Daar schudden en zoenen we twee uur achter elkaar mensen de hand en de wang.

Daarna met groot aantal gasten naar een restaurant, waar onder aanvoering van Herman Beliën de hartelijkheid ongekende hoogten bereikt. Bescheidenheid verbiedt me om hierover nadere gegevens te verstrekken.

Om twaalf uur thuis, oppas van de kleinkinderen bedankt en afgelost, emmers gezocht voor de bloemen en vervolgens langdurig gebruik gemaakt van een cadeau van vriend Chris uit Glasgow, een literfles Talisker. Om het malen te stoppen een slaappil genomen. En daarmee was het over en uit. l Volgende weekgast: Maurits Rade, student ­geschiedenis en voorzitter van happyChaos

Folia 04 | 19

Waar: Realengracht, stadsdeel Centrum (Westelijke Eilanden).

Wat: een zelfstandig appartementje van 16 m2 op de vierde verdieping, met een apart keukentje en een dakterras, voor 270 euro per maand.

Gevonden: via woningcoöperatie de Key. Verhuizen: met hulp van familie en vriendinnen.

Struikelblok: het gasfornuis. ‘Dat bleek niet vier trappen op getild kunnen worden, en moet via het raam. Gelukkig is het huis voorzien van een hijsbalk en hoef ik dus alleen een touw en blok te huren.’

Opknappen: ‘Ik heb het huis opnieuw behangen, geverfd en er zelfs een compleet nieuwe vloer in gelegd. Maar dat was zeker de moeite waard, want ik mag hier mijn hele studie blijven wonen. Ik verheug me nu al op alle zomers die ik met mijn vriendinnen op het dakterras ga doorbrengen.’

Door Julie de Graaf

Foto’s: Tjebbe Venema

Dakterras

Lara Fillekes (20), student geneeskunde

Nieuwe Knokploeg

Tobias de Graaf (19), student politicologie

Waar: Willem Schoutenstraat, stadsdeel De Baarsjes (Mercatorbuurt) Wat: een appartement op de begane grond, samen met een vriend. ‘Er zijn twee slaapkamers van 10 m2 en een woonkamer. We betalen allebei 400 euro per maand.’

Gevonden: via een kennis. ‘Hij kende een makelaar die op heel korte termijn huurders zocht om te zorgen dat het huis niet weer gekraakt zou worden.’

Verhuizen: met zijn ouders en hun auto. ‘Ik heb ze twee keer ingeschakeld om van Nijmegen naar Amsterdam te rijden, via de Ikea.’

Struikelblok: Bijna alle kamers grenzen aan de straatkant en hebben grote ramen met enkelglas. Niet zo inbraakbestendig dus. ‘Maar wel handig voor de verhuizing. Het bed kon in één keer de slaapkamer in getild worden.’

Buurgenoten: Tijdens de verhuizing kwam de vorige bewoner op Tobias af.

‘Hij begon enthousiast te vertellen dat hij tot de dag ervoor in mijn huis had gewoond. Samen met andere krakers was hij door een Poolse knokploeg op straat gezet. Hij wenste me veel woonplezier.’

Busje Waar: H. Cleyndertweg, stadsdeel Noord (Buikslotermeer).

Wat: kamer van 13 m2 inclusief badkamertje, op de twaalfde verdieping van een studentenflat in Noord, voor 360 euro per maand.

Gevonden: via studentenwoningweb. ‘Ik was er op tijd bij, ik stond al sinds november vorig jaar ingeschreven.’

Verhuizen: samen met de hele familie en een volgestouwd busje, geleend van een kennis die in de bouw werkt. ‘Gelukkig pasten alle spullen er net in en was één ritje van Overijssel naar Amsterdam voldoende.’

Struikelblok: geen. ‘Met dank aan een lift en een heleboel goed draagbare Ikea­ dozen verliep de verhuizing opmerkelijk soepel.’

Meeverhuisd: ‘Mijn bed en een groot schilderij. Voor de rest is alles nieuw.’

20 | Folia 04

Iris Rozendal (18), student psychologie

Papegaai Waar: Sloterkade, Stadsdeel Oud-Zuid (Schinkelbuurt).

Wat: een etage met twee vrienden. ‘We betalen ieder 315 euro per maand voor een grote woonkamer, drie slaapkamers en een aparte keuken.’

Gevonden: via een bevriende makelaar die veel panden in de buurt verhuurt.

‘Toevallig werd er net eentje opgeleverd toen ik ging studeren.’

Verhuizen: met zijn eigen auto, de auto van zijn huisgenoot met een gehuurde boedelbak en de auto van zijn ouders. ‘En de buurman reed ook nog een keer op en neer.’

Struikelblok: tijd. ‘Met al die auto’s die af en aan blijven rijden vol spullen duurt de verhuizing nu al twee weken.’

Huisdieren: Binnenkort zal ook Robins papegaai Basco verhuizen naar Amsterdam. ‘Het is een heel relaxte grijze roodstaart, maar hij gaat wel in de woonkamer, want met het intellect en de woordenschat van een kleuter kletst hij je de oren van het hoofd.’

Robin van Boxtel (19), student politicologie

Amsterdammers Inloopkast Waar: Cabralstraat, stadsdeel De Baarsjes (Mercatorbuurt).

Wat: een eigen appartement op de eerste verdieping met twee grote slaapkamers en een woonkamer, voor 400 euro per maand.

Gevonden: via vriendinnen.

Verhuizen: met een busje van kennissen. ‘Mijn ouders hielpen met sjouwen.’

Struikelblok: de drie meter lange zitbank. ‘Hij paste niet door het trapgat en omdat het huis geen takelconstructie heeft, moesten we er zelf eentje bedenken.

Met behulp van twee op elkaar gestapelde tafels en een vastgeknoopt laken is de bank uiteindelijk via het raam naar binnen gehesen.’

Luxeprobleem: Ana heeft een slaapkamer over. ‘Ik wil geen medehuurder. Waarvoor ik de kamer ga gebruiken weet ik nog niet precies, waarschijnlijk wordt het een inloopkast.’

Ana de Velde Harsenhorst (19), student culturele antropologie

Roze Waar: H. Cleyndertweg, stadsdeel Noord (Buikslotermeer).

Wat: kamer van 13 m2 inclusief badkamertje, op de twaalfde verdieping van een studentenflat in Noord, voor 360 euro per maand.

Gevonden: via studentenwoningweb. ‘Ik had geluk met mijn oude woonplaats Alblasserdam, want ik kreeg “postcode-voorrang” op een kamer.’

Verhuizen: samen met haar ouders. ‘We rijden af en aan. Eerst om te klussen, daarna om te verven en ten slotte nog een keer met al mijn spulletjes.’

Struikelblok: de koelkast. ‘Zelfs met een lift tot je beschikking blijft het een onding om te tillen.’

Verven: de knalroze muur van de vorige bewoner. ‘Dat bleek nog een flinke uitdaging. Er gingen heel wat lagen witte verf overheen voordat er echt geen zweempje roze meer te zien was.’

Karen de Graaf (18), student media en cultuur

Folia 04 | 21

annonces CULTUUR Tango bij Rob & Inez! De lessen beginnen op 21 en 22 september, kom om 19.00 uur langs om een keertje gratis uit te proberen. Locatie: Unidos, Stadhouderskade 160, Amsterdam. www.rob-inez.com, amsterdam@ rob-inez.com, 06 5138 1924.

Uitgaan kun je overal. Karate doe je bij SKCA! Beginnerscursus start 14 september 2x p.w. www.skca.org, info@skca.org Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - Amsterdam

Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder. Annonces kunnen worden geplaatst in Folia én op de website www.folia.nl.

Aanbieden van annonces kan op www.folia.nl via Folia Weekblad. Daar vindt u ook alle informatie over de tarieven e.d.

proberen, zoals bijv. groepsfitness, spinning, boksen, basketbal, capoeira, kickboksen, etc. Iedereen is welkom, student, nietstudent, leden en niet-leden, op USC De Boelelaan, PCH Fitness en het ASC. Check www. usc.uva.nl voor alle info.

are looking for a cleaner in our Sportcenter Wibaut. Adres: Van Musschenbroekstraat 38, Oost.

Geïnteresseerd? Cok Oostveen, 020 662 8546 of cokos@dds.nl

Glijden over het ijs…

10 oktober starten de nieuwe USC/ SKITS schaatslessen op de Jaap Eden ijsbaan. Flexibele lestijden, voor elk niveau en lage tarieven.

Schrijf je nu in bij de USC-sportbalie. Check www.usc.uva.nl

Stek is een jong en dynamisch advocatenkantoor op een van de mooiste locaties in Amsterdam.

Stek is voor haar secties ondernemingsrecht en mededingingsrecht/economisch ordeningsrecht op zoek naar: student-stagiair(e) s, in de laatste fase van hun studie, met de ambitie te excelleren op een van onze praktijkgebieden.

Een sollicitatiebrief met curriculum vitae kun je sturen naar: Mabel Pigmans, mabel.pigmans@ steklaw.com, tel. 020 530 5200.

Zie ook www.steklaw.com

JAWS introductietraining Altijd al eens willen waterpoloën? Kom dan naar de introOrkest zoekt blazers. Blazer of ductietrainingen van studenten slagwerker? Je bent welkom in har- waterpolovereniging JAWS monieorkest ‘Jong Excelsior’ Am- op 16 september a.s. Check sterdam. www.jongexcelsior.nl www.jawswaterpolo.nl Speel jij klarinet, trombone, bariton of een ander blaasinstrument?

Symfonisch Blaasorkest ATH is op zoek naar muzikanten die op niveau muziek willen maken.

Check: www.tramharmonie.nl

BUITENLANDMANIFESTATIE Studenten met buitenlandplannen ontmoeten studenten met buitenlandervaring tijdens de ‘Students meet Students continentenbijeenkomsten’ van de 8e Buitenlandmanifestatie op woensdag 30 september van 12.00-16.00 uur in gebouw Leeuwenburg, Weesperzijde 190 (naast het Amstelstation).

Studenten en andere deskundigen vertellen over het continent / land van jouw interesse. www.uvahva.nl/buitenlandmanifestatie

MEDEZEGGENSCHAP In het tv-programma NOVA College Tour gaan studenten in gesprek met een gast die je niet vaak in een tv-programma voorbij ziet komen. Het gesprek wordt geleid door Nova-presentator Twan Huys. Voor het nieuwe seizoen willen wij weten met wie jij in gesprek wilt gaan! Eerder te gast waren o.a.

Hans Teeuwen, John Malkovich, Prinses Irene, Madeleine Albright, Johan Cruijff, Jesse Jackson en de Dalai Lama. Stuur een mail naar college.tour@nps.nl met daarin waarom deze persoon jou aanspreekt en wat je van hem/haar wilt weten. Wij gaan er dan werk van maken zodat jij jouw favoriete gast het hemd van het lijf kunt vragen!

Ook zijn we op zoek naar thema’s waarvan jij vindt dat ze in de media besproken moeten worden!

Clinic Kitesurfen Over het water zweven met de wind in je kite. Da’s pas echt kicken. Deze uitdagende clinic (één les van 2,5 uur) leert je de basisbeginselen van kitesurfen.

Op 19 september, volgende clinic 26 september. Studentenprijs E 55. Check www.usc.uva.nl Combikaart (groeps)fitness Bij het studentensportcentrum USC kun je terecht voor meer dan 70 sporten voor spotgoedkope tarieven. We hebben vier fitnesscentra over heel Amsterdam verspreid. Een jaarkaart (groeps) fitness kost je als student slechts E 126. Hiermee kun je onbeperkt fitnessen en groepslessen volgen in 4 verschillende sportcentra. Check www.usc.uva.nl

VERDIENEN / KINDEROPPAS Gezocht: oppas voor donderdag en vrijdag (beide dagen van 07.00 tot 8.30 uur en van 14.30 tot 20.00 uur) voor onze beide dochters van 5 en 6 jaar. Wij zoeken een betrouwbare en flexibele oppas die dit voor langere tijd kan en wil doen. Wij wonen in AmsterdamZuid (Apollolaan) en in verband met de ochtendwerkzaamheden is het handig als je in de buurt woont. Hester (hborrie@xs4all.nl).

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.

WONEN Iets te verhuizen? Ik kom met een grote bus voorrijden. Studentenverhuizingen binnen A’dam. Van stoep tot stoep: E35. Ook met verhuismannen en touw en blok. Ook buiten A’dam mogelijk. Bel Taco: 06 4486 4390; www.vrachttaxi.nl

naar de film en om ervaringen uit te wisselen (bv. coming-out). Kijk op www.dekringen.nl/amsterdam, mail naar AmsterdamseJonHomo, lesbisch of bi en student? gerenkringen@gmail.com of bel Kom dan bij een Amsterdamse jon- 06-2316 9292 om te zien of een gerenkring! Een kring is een groep kring iets voor jou is. Tot gauw! van jongens die op jongens vallen, meiden die voelen voor meiVerbeter de wereld en word voorden en er zijn biseksuele groepen. lichter! Wij zoeken bevlogen, Een kring komt maandelijks bijgoed gebekte meiden en joneen voor gezelligheid, stappen, gens om op scholen voorlichting

te geven over seksuele diversiteit. Wij bieden training, goede sfeer en mooie ervaringen. Aanmelden of iets vragen? Mail naar voorlichting@cocamsterdam.nl De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed.

Nadere informatie tel. 020 566 3090, spermabank@amc.uva. nl of www.spermadonoren.nl

ingezonden mededelingen

Het UvA/HvA Dam tot Damloopteam heeft nog enkele plekken beschikbaar voor de Damloop van 20 september a.s.

Meld je snel aan bij damloop@uva.nl of kijk op www.uva.nl/damloop.

OMBUDSMAN STUDENTENZAKEN Op www.uva.nl/studentenzaken staat alle informatie over de afdelingen van Studentenzaken – Studentendecanen, Bureau Studentenpsychologen, Loopbaan Advies Centrum, Bureau Internationale Studentenzaken, Trainingscentrum en het Service & Informatiecentrum.

DIVERSEN Wat nou crisis? Jij bent beter dan de rest. Ontdek jouw sterkste punten op www.geweldigcv.nl!

Wil je een jaar lang gratis tandenborstels + tandpasta en een leuke vergoeding? Meedoen? Zie www. showmeyourteeth.nl. Meld je dan aan voor onderzoek naar diverse mondhygiënemiddelen. ACTA doet onderzoek naar mondgezondheid. Hiervoor zoeken we gezonde en flexibele proefpersonen (1835). Interesse? Tel. 020 518 8548, e-mail tandenborstelonderzoek@ acta.nl. Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam, Louwesweg 1, 1066 EA Amsterdam.

Bijverdienen kun je overal. Karate doe je bij SKCA! Beginnerscursus is 14 september gestart. 2x p.w. www.skca.org, info@skca.org Wat is jouw bijdrage aan vrede?

Nieuwe Garde Amsterdam zoekt Vrouw (Oud-Zuid), chronisch ziek, nieuwe generatie vredesvechters zoekt hulp in huishouding (vr.), voor flashmob om aandacht te vra4 uur, goede (witte) verdiensten. gen voor de Nacht van de Vrede Tel. 020 668 0600 (na 11.00 uur).

2009, een initiatief van IKV Pax SPORT Christi i.s.m. NCDO en Llink. De Sporten kun je overal. Karate doe je Gezocht: deelnemers voor choNacht van de Vrede vindt plaats bij SKCA! Ontdek de karateka in je. colade-onderzoek (computer­ op 21 september in Odeon. De Beginnerscursus start 14 septemtaken en vragenlijsten). Deelname voorafgaande autoloze zondag, ber. € 40 voor 14 weken (studenvan 1,5 uur wordt beloond met 20 september, wil Nieuwe Garten), 2x p.w., Palmstraat 13 A’dam. € 10. Locatie: UvA, Roetersde om 14.00 uur op de Dam een www.skca.org, info@skca. straat 15. Voor meer info: choflashmob houden, waarbij met org, 020 618 2342. colade2009@gmail.com omstanders de vredespijp gerookt wordt. Wil jij meedoen, of ken jij Studentenbaan/job - De Universiiemand die perfect in dit plaatje STUDENTEN SPORT taire Sportvereniging zoekt voor past? Laat dit ons weten door een CENTRUM USC Sporthal Wibaut een schoonmamail (je naam, e-mail en tel.numSport-voor-Nop ker. Na afloop van de activiteimer) te sturen naar: nieuwegarVan 21 t/m 25 september kun je ten moet de hal schoongemaakt deamsterdam@gmail.com. Meer gratis deelnemen aan het Sportworden. De werktijden zijn cirinfo: www.nachtvandevrede.nl en voor-Nop programma van het ca van 23.30 tot 01.30 uur en wel www.nieuwegardeamsterdam.nl.

USC. Kom eens een sport uitop dinsdag t/m zaterdag. We

22 | Folia 04

Gedipl. Schoevers-secr. b.z.a voor allerhande typewerk. Ruime ervaring. 250 a.p.m. Tel 06 4415 3099.

CREA CREAisisde deculturele cultureleorganisatie organisatievan vande deUvA UvAen enHvA. HvA.Turfdraagsterpad 17, 0205251400 Turfdraagsterpad 17, 1012 XT Amsterdam, 020 5251400.

ma 21 sep 20.00 uur

Hersenen en aandacht Hoe werkt aandacht? Wordt onze aandacht altijd getrokken, of kunnen we zelf sturen? In het onderzoek van Durk Talsma staat het verschil centraal tussen bottom-up aandacht - als gevolg van externe stimulus - en top-down aandacht waarbij je zelf focust op een onderwerp. Hij vertelt over zijn experimentele onderzoek, waarbij aandacht direct gekoppeld wordt aan diverse hersenprocessen.

Dr Durk Talsma, docent Cognitieve Neuropsychologie (Universiteit Twente).

CREA Theater, gratis voor studenten

Marx kapitalisme

analyticus van het wo 23 sep 19.30

De zwaarste economische crisis sinds de jaren dertig houdt de wereld in haar greep. Politici, economen, vakbonden en activisten komen met oorzaken en oplossingen. Marx, belangrijk criticus van het kapitalisme, mag in deze discussie over de economische ordening niet ontbreken. Maar wat hield zijn analyse in, en is ze nog wel actueel?

DOCURAMA

di 22 sep 20.00

Persepolis Marjane Satrapi & Vincent Paronnaud, 2008, 95 min De verfilming van Satrapi’s striproman over Iran. De film toont het dagelijks leven tijdens en na de Islamitische revolutie in 1979, de tegenstellingen tussen publiek en privé en de zware tol die het onderdrukkend regime eist.

Nu, dertig jaar later, is er weer onrust in de straten van Iran, en de roep om meer rechten en vrijheden.

CREA Theater, gratis voor studenten

CREA Klassiek do 24 sep 20.00

Dr. Geert Reuten, universitair hoofddocent Algemene economie (UvA) en Eerste Kamerlid voor de SP.

Een podium voor klassieke amateurmusici. Beleef diverse optredens in een informele setting - een concert waarin veel verschillende stukken, instrumenten, componisten en uitvoerders te beluisteren zijn. Wil je zelf optreden?

Schrijf naar klassiek@crea.uva.nl.

CREA Theater, gratis voor studenten

CREA Muziekzaal, toegang gratis

www.crea.uva.nl/agenda

roem

Euthanasie Door Dirk Wolthekker

Nog voor het gesprek met aartsbisschop Wim Eijk begint, hebben we al een anekdote te pakken, die ons wordt opgedist door de voorlichter van de prelaat tijdens een rondleiding door het aartsbisschoppelijk paleis aan de Utrechtse Maliebaan. ‘In 1853 kreeg Nederland na een lange afwezigheid weer bisschoppen, maar zij konden zich aanvankelijk in het protestantse Nederland nog niet al te veel in het openbaar vertonen. Zeker niet in een mooi paleis. Het duurde daarom tot het eind van de negentiende eeuw voordat men dit paleis aankocht als onderkomen voor de aartsbisschop. Toen werd er ook een neogotische kapel aan gebouwd.’

Wim Eijk (1953) is sinds januari 2008 aartsbisschop van Utrecht, en daarmee metropoliet van de Nederlandse kerkprovincie. We spreken hem op de dag dat het bisdom Den Bosch bekendmaakt gastlessen ‘levensoriëntatie’ te gaan geven op middelbare scholen in de regio, met het doel jongeren te interesseren voor het priesterambt. ‘Wij als aartsbisdom doen dat niet. Wel ontwikkelen we een uitgebreid programma voor het roepingenpastoraat, want het priestertekort is groot. Niet voor niets is 2009 door de paus uitgeroepen tot Jaar van de priester. De geloofskennis is minimaal geworden. Toch roept God ook nu nog mensen voor het priesterschap, maar je moet die roeping wel opwekken. We hopen en bidden dat het lukt.

Voordat ik begon aan mijn kerkelijke loopbaan studeerde ik medicijnen aan de UvA. Het was mijn tweede keus, maar daarmee niet een slechte. Als kind wilde ik al priester worden. De laatste twee jaren van de middelbare school leed mijn moeder aan kanker en daardoor stelde ik de keuze voor het priesterschap uit. Ik begon aan medicijnen. Maar ik hield het stille, onstilbare en diepe verlangen priester te willen zijn, het geloof te willen verkondigen en mijn leven te wijden aan het dienen van God. Vrijdagmorgen hadden we steeds college van internist professor Borst in de collegezaal van het toenmalige Binnengasthuis. Een kleine hoorcollegezaal met witgelakte stoeltjes. Het had een romantische, negentiende-eeuwse uitstraling. Borst maakte op mij een

Foto: Bob Bronshoff

Hij studeerde medicijnen, promoveerde in de filosofie en werd aartsbisschop: Wim Eijk

Wim Eijk

overweldigende indruk. Zijn onderwijs was instructief en aanschouwelijk, hij had een geweldig arbeidsethos en vond dat een arts niet alleen specialistische kennis moest hebben, maar het hele medische spectrum moest kunnen overzien. Tegenwoordig wordt in ziekenhuizen veelal gewerkt met protocollen en richtlijnen, maar toen moest je een brede parate kennis hebben en die ook kunnen toepassen. Dat heb ik geleerd van Borst, maar ook van de internisten professor Koster en professor Vreeken.

Een echt studentenleven leidde ik niet. Ik was een collegefreak, ging dus naar alle colleges en was daardoor enigszins een buitenbeentje. Dat werd nog versterkt doordat ik een katholieke jongen was gebleven. In de jaren zeventig lieten veel studenten het geloof los, maar ik bleef naar de kerk gaan en hield vast aan het sacrament van de biecht. Ik had in mijn jeugd orgelles gehad van Arend Storm, organist van de hervormde Prinsessekerk in de Van Hallstraat, en was tijdens mijn studententijd amateurorganist. Al die activiteiten maakten dat ik ook als student dicht bij de kerk bleef.

In de loop van mijn studie werd het verlangen naar het

priesterschap sterker. Na mijn artsexamen was ik artsassistent in opleiding tot internist bij professor Koster in het Wilhelmina Gasthuis. Toen besloot ik mijn leven verder te wijden aan God. “Iemand die zo’n fundamentele levenskeuze maakt, zal ik niet proberen te bepraten,” zei hij. Dat deed mijn familie wel, maar mijn keuze was inderdaad principieel. Niet dat ik daarna niets meer met de geneeskunde te maken heb gehad, integendeel.

Ik ben later in Leiden gepromoveerd op de medischethische discussie rond euthanasie. Die discussie werd ook al gevoerd in de jaren zeventig, maar toen was er nog weinig kennis omtrent medische, sociale, psychologische en pastorale begeleiding van ernstig zieken en stervenden, de palliatieve zorg. Cursussen pijnbestrijding zaten toen nog niet in de opleiding.

Vanuit mijn geloof ben ik tegen euthanasie, omdat de mens niet het beschikkingsrecht heeft over leven en dood. Als je geloof zo sterk is als het mijne, moet je aan dat standpunt vasthouden, maar dat wil niet zeggen dat ik tegen pijnbestrijding zou zijn. Wie vroeger opgegeven was, hoefde vaak niet meer op zorg te rekenen. Dat ligt tegenwoordig gelukkig anders.’ l

Folia 04 | 23

Foto’s: Henk Thomas

dijkgraaf & fresco

Kruiswoordpuzzel

Meisjes zoals Laura Meisjes moeten naar school om te leren. En na schooltijd moeten ze naar huis om met thee en koekjes door hun moeder ontvangen te worden en met de poes of hond te spelen en hun huiswerk te doen. Daarna gaan ze naar bed, om negen uur te slapen en om de volgende ochtend, na tandenpoetsen en een verstandig muesliontbijt, weer vrolijk naar school te fietsen.

Althans, dat was het ideaal, niet zo heel lang geleden. Ondertussen ziet het meisjesleven er heel anders uit: op het allerlaatste moment moe opstaan (want weer te laat naar bed gegaan), door moeder gebracht of met de tram of bus naar school, met een te zware rugzak en vooral strikt gekleed volgens de laatste tienermode. De rusteloze levens van meisjes bestaan uit voortdurend twitteren en chatten en bellen, liefst ook tijdens de les.

Goed, ik overdrijf, maar niet al te veel. Meisjes zijn kuddedieren. Jongens zijn dat ook, maar de sociale controle tussen meisjes onderling is strenger. Wie niet meedoet aan de mode, te slim is op school, goed wil zijn in contrabas spelen en liever met haar leguaan dan met vriendjes omgaat, ligt eruit. En dat betekent nog meer onzekerheid dan die waar meisjes al vanzelf last hebben. Op de universiteit gaat het meestal beter, want daar treedt in de loop van de jaren een zekere ruimte op voor differentiatie. Waar tienermeisjes allemaal het liefste hetzelfde willen zijn (of denken dat ze dat moeten zijn), kunnen studentes steeds meer de richting kiezen die ze willen, omdat ze niet meer in het nauwe keurslijf van klas en thuis zitten.

In dat licht is het geval van Laura de wereldzeilster echt bijzonder. Niet omdat je terecht grote vragen kunt stellen bij de risico’s die haar tocht meebrengt, fysiek en psychisch, en of een vermelding in het Guiness Book of Records daar wel tegen opweegt. Ook niet omdat haar ouders onverantwoordelijk handelen. Maar omdat ze uit het patroon breekt en uitzonderlijk wil zijn, zonder zich iets aan te trekken van wat meisjes van haar leeftijd gewoonlijk verlangen. Even los van de vraag of ze haar tocht zal volbrengen, is het de vraag of dat een goede eigenschap is. Makkelijk is het in ieder geval niet. Uit de biografieën van uitzonderlijk begaafde vrouwen blijkt maar al te vaak hoe eenzaam en ongelukkig zij waren. Wat dat betreft kun je beter maar eerst even een tijdje studeren en je sociale talenten opbouwen.

Louise O. Fresco is universiteitshoogleraar duurzame ontwikkeling.

Van links naar rechts: 1 straat in Amsterdam - 4 spook - 8 elektronische schakeling - 11 ga zo door - 13 familielid - 14 indien - 15 voorzetsel - 17 secretaris - 19 wachthuisje - 21 Senegal (op auto’s) - 22 doopgetuige - 24 ononderbroken (1/4) - 26 zwaardwalvis - 28 vleesnat - 29 wenk - 31 horizon - 32 en dergelijke - 33 verfrissing - 34 ook - 36 en andere - 37 organisme in zijn eerste ontwikkelingsstadium - 40 te pakken krijgen - 42 lunch en diner tegelijkertijd - 43 glaciaal - 46 prikkelend - 50 lekkernij - 51 Ierland (op auto’s) - 53 kraag - 54 Economische Zaken - 56 bevel - 58 sloop - 61 thee (Engels) - 62 insecten - 64 hafachtig zoutmeer - 65 Europeaan - 66 ten bedrage van - 67 roem - 69 gehoororgaan - 71 telegraaf restant - 72 vreemde munt - 73 op milieuvriendelijke wijze geproduceerd (voorvoegsel) - 75 mislukkeling - 77 onderzoeksinstituut - 78 waakzaam - 79 tegen elk aannemelijk bod. Van boven naar beneden: 1 lingerie 2 usus externus - 3 instituut - 5 hondenras - 6 voermansroep - 7 beeld - 8 een der muzen - 9 handschrift 10 Amsterdamse uitgaansgelegenheid - 12 persoonlijk voornaamwoord - 14 slee - 16 straat in Utrecht - 18 populaire muzikante (5/6) - 20 Amsterdamse uitgaansgelegenheid (4/7) - 21 wintersport - 23 boom - 25 familielid - 27 godsdienst - 29 voertuig - 30 aarde (in samenstellingen) - 33 beroemde Franse filmster 35 bijwoord - 38 vogel - 39 of iets dergelijks - 40 Sociaal Cultureel Planbureau - 41 telwoord - 43 geologisch tijdperk - 44 kunstmatige intelligentie - 45 bid (Latijn) - 47 etenbereider - 48 reeds - 49 verbouw - 50 schaatsvloer - 52 toestand van verlaagd bewustzijn - 55 Europese hoofdstad - 57 assistent-econoom - 59 bruto - 60 alfanumeriek - 61 voorzetsel - 63 Romeinse keizer - 65 zeer droge champagne - 68 water in Friesland - 70 niet (in samenstellingen) - 72 voorzetsel - 73 oude lengtemaat - 74 ondernemingsraad - 76 Lemmer (thuishaven).

Helemaal ingevuld? Mail de oplossing (o.v.v. naam en huisadres) uiterlijk dinsdag 22 september naar mededelingen@folia.uva.nl en maak kans op twee toegangskaartjes voor bioscoop Kriterion, www.kriterion.nl.