Folia04_64

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 64 24/09/2010 nummer 04

Miss Nederland Desirée van den Berg ‘Aan mij hebben ze een goeie’

Stephan Sanders

Mosse-lezing 2010 ‘Leve de burgerlijke homo’

Professor in drugs Ton Nabben kent de ins en outs van de roes

Justus Uitermark Promotie: weerstand is goed voor integratie

Topbaan in de luchtvaart?

begin eerst hier. nl

inhoud #04

Miss/dokter

Desirée van den Berg is wat je noemt een beauty met brains. Ze blijft heel nuchter onder haar status van mooiste van Nederland, want ze wil hoe dan ook dokter worden 14

foto Willem van Walderveen

‘Kijk, een homofundamentalist!’

Homo staat niet meer automatisch voor links en antiburgerlijk.

En Stephan Sanders is daar eigenlijk best blij mee 8

Narcotica

Jarenlang deed hij onderzoek naar alles wat er in de Amsterdamse uitgaans- en partyscene zoal werd gerookt, gesnoven, gespoten en geslikt. Ton Nabben over de wetenschap van de roes10

Onenigheid

Het botert nog steeds niet tussen de economiehoogleraren en het UvA-bestuur. Eerst een open brief, waarop een ‘obligate reactie’ volgde van het bestuur. Nu is er een nieuwe brief 17

Zachte heelmeesters

Migrantenorganisaties varen wel bij een beetje publiek tegenwicht, ontdekte socioloog Justus Uitermark 19

commentaar Zwaartepunten Vijf faculteiten bundelen hun krachten om onderzoek op het gebied van hersenen en cognitie te stimuleren. Uit verschillende potjes van de UvA ontvangen ze daarvoor geld. De onderzoekszwaartepunten, vijftien in totaal, zijn een initiatief van het College van Bestuur (CvB) om gerichter te investeren in onderzoek en om de universiteit nationaal en internationaal beter te profileren.

De financiering van de onderzoekszwaartepunten komt gedeeltelijk uit een nieuwe toewijzing van de facultaire onderzoeksbudgetten. Iedere faculteit investeert twee procent van zijn budget in de eigen zwaartepunten. Daarnaast wordt er jaarlijks één procent van alle beleidsbudgetten, namelijk 7,5 ton, in één of twee zwaartepunten gestoken. Dit jaar is ­systeembiologie de gelukkige, samen met de drie zwaartepunten van de rechtenfaculteit (informatierecht, de internationale rechtsstaat en privaat en publiek Europees recht) die gezamenlijk één aanvraag indienden.

Omdat er nauwelijks aandacht is voor de zwaartepunten, organiseerde het Cognitive Science Center Amsterdam (CSCA) vorige week een symposium op aandringen van rector magnificus Dymph van den Boom (de aartsmoeder van de zwaartepunten) en de decanen van de betrokken faculteiten.

Er is veel te zeggen voor het formuleren van onderzoekszwaartepunten: er worden aparte potjes geld vrijgemaakt voor onderzoek, multidisciplinair onderzoek wordt gestimuleerd en onderzoek dat veel op elkaar lijkt wordt gebundeld. De UvA moet alleen uitkijken dat ze zichzelf niet voorbijstreeft in de race om de beste onderzoeksuniversiteit van Nederland. In de schaduw van de nu geformuleerde punten ontstaat veel ander onderzoek, maar dankzij de scherpe lijnen die de UvA heeft getrokken, is daar geen geld meer voor over. De UvA heeft haar blik in de verte gericht en ziet daardoor niet meer wat er voor haar voeten gebeurt. Daardoor kan heel wat innovatief onderzoek verloren gaan.

Folia verschijnt sinds 1948 als onafhankelijk weekblad voor de Universiteit van Amsterdam. Het wordt uitgegeven door de stichting Folia Civitatis.

En verder:

nieuws 4-7, opinie/brief/scriptie 8-9 objectief 12-13, bul 20, Fen is uit/het beste/eten 21, annonces 22, lezingen 23, Dijkgraaf/Curvers/overigens 24

colofon

weekblad

voor de Universiteit van jaargang 64 24/09/2010 Amsterdam nummer 04

cover: Desirée van den Berg foto Willem van Walderveen

Miss Desirée vanNederland den Berg ‘Aan mij hebb en ze een

Stephan Sand ers

Mosse-lezing 2010 ‘Leve de burgerlijke homo’

Professor in drugs

Ton Nabbe n kent de ins en outs van de roes

goeie’

Justus Uite rmark

Promotie: weerstand is goed voor integratie

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, tel. 020-5253981, fax 020-5253980, redactie@folia.uva.nl website: www.folia.nl uitgever: Stichting Folia Civitatis redactie: Floor Boon, Mirna van Dijk (eindredacteur), Jim Jansen (hoofdredacteur), Anouk Kemper, Gina Miroula, Margot Riedstra (secretariaat), Henk Thomas, Dirk Wolthekker medewerkers aan dit nummer: Bob Bronshoff, Emma Curvers, Marc Deurloo, Fred van Diem, Robbert Dijkgraaf, Julie de Graaf, Anne Rose Haverkamp (correctie), Jan-Maarten Hupkes, Marc Kolle, Harmen van der Meulen, Martijn Mulder, Onno la Rivière, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen redactieraad: Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Jaap Kooijman, Lennart Verhoef, Bert Vuijsje zakelijke leiding: Paul van de Water art direction: Pascal Tieman opmaak: Carl Zevenboom druk: Dijkman Offset, Diemen advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, tel. 023-5714745, fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com abonnement: € 46,90 per jaargang opgave: 020-525 3981, mededelingen@ folia.uva.nl of www.folia.nl. Het is niet altijd mogelijk de rechthebbenden van de foto’s op de prikbordpagina te achterhalen. Rechthebbenden van het beeldmateriaal kunnen zich bij Folia melden via: redactie@folia.uva.nl.

Folia 3

nieuws meer actueel nieuws op www.folia.nl

‘Archeologische opgraving op BG-terrein’ zz UvA-hoogleraar Stissi wil archeologische opgraving op BG-terrein. zz ‘Ik heb nooit de resultaten van een echt archeologisch onderzoek gezien en die hadden er wel moeten zijn.’

Het verbaast hoogleraar klassieke archeologie Vladimir Stissi ‘helemaal niet’ dat de rechter aan de UvA en aan het Stadsdeel Centrum tekst en uitleg heeft gevraagd over de mogelijke archeologische waarden in de grond onder het Binnengasthuisterrein (BG-terrein). De UvA wil daar een nieuwe bibliotheek geesteswetenschappen bouwen, inclusief een (aan Hotel De L’Europe te verhuren) ondergrondse parking. De rechter wil weten in hoeverre die archeologische waarden een rol hebben gespeeld bij het besluit van de UvA om Crea 2 en een deel van het voormalige

Zusterhuis te slopen en er nieuwbouw neer te zetten.

‘Bij mijn weten heeft die afweging geen rol gespeeld in de besluitvorming van de UvA,’ zegt Stissi. Naast hoogleraar aan de UvA is hij voorzitter is van het Cuypersgenootschap, een landelijke organisatie die zich inzet voor behoud van bouwkundig erfgoed uit de negentiende en twintigste eeuw.

‘Formeel is het achterwege blijven van zo’n afweging terecht, want de panden waar het om gaat vormen geen archeologisch, maar een stedenbouwkundig monument.

Maar het is wel zo dat wanneer er archeologische vondsten in de grond gevonden zouden kúnnen worden, er een plan moet zijn om dat te onderzoeken. Zo’n plan heeft de UvA bij mijn weten nooit gemaakt. Er is weliswaar een “Archeologische inventarisatie BG-terrein” gemaakt, maar dat is een bijlage bij de “Eindrapportage Steden-

bouwkundige verkenning Binnengasthuisterrein”. Ik heb nooit de resultaten van een echt archeologisch onderzoek gezien en die hadden er wel moeten zijn.’ Stissi vindt het vreemd dat de eigen historici en archeologen van de UvA nooit is gevraagd onderzoek te verrichten naar mogelijke bodemschatten onder het BG-terrein.

‘Vermoedelijk vreesde de UvA de conclusie van een dergelijk onderzoek.’

Op de plaats waar de BG-panden zijn gesitueerd was in de zeventiende eeuw onder meer een klooster gevestigd. Het is volgens Stissi heel goed mogelijk dat daarvan nog restanten aanwezig zijn als de fundamenten van het voormalige Binnengasthuis er bovenop zijn gebouwd. ‘De kans is vrij groot dat er toch eerst een substantiële archeologische opgraving op het BG-terrein moet plaatsvinden voordat daar eventueel nieuwbouw kan worden gepleegd.’ (DW)

Verbroederen tijdens en na Damloop zz USC organiseert voor tweede keer UvA/HvAteam. zz UvA-studenten behalen 2e en 3e plaats businessloop.

Zeshonderddertig studenten en medewerkers van de UvA en HvA liepen zondag 19 september de zesentwintigste editie van de Dam tot Damloop. Samen met een kleine 34.000 andere lopers werden 10 Engelse mijlen (16 kilometer) afgelegd.

De route liep vanaf het Centraal Station in Amsterdam naar de Peperstraat in hartje Zaandam. Namens de UvA en HvA werd de loop, voor het tweede jaar, georganiseerd door het Universitair Sportcentrum (USC).

‘Het is een mooie manier om de samenwerking tussen beide instellingen naar buiten te brengen,’ aldus Maurice Maas, medewerker van het USC. ‘Het damesteam is uiteindelijk tweede geworden en het herenteam derde.’

Tijdens de businessloop werd rechtenstudent Leon Ineke (links op de foto) tweede met een tijd van 55.22. Op acht seconde volgde geneeskundestudent Michiel Hulleman, die als derde finishte. Het weer was

UvA-studenten Leon Ineke (l) en Michiel Hulleman (r), winnaar was Herman Leeman/ foto Martijn Mulder

goed – wat motregen bij aanvang en het grootste gedeelte de wind in de rug – en de lopers werden door meer dan 200.000 toeschouwers aangemoedigd. Net als andere bedrijven had ook het USC een zogenoemde viptent ingericht waar de lopers na afloop feestelijk werden onthaald. Er waren sportdrankjes en mueslirepen, maar ook het bier vloeide rijkelijk. Maas (lachend):

‘Je moet niet roomser dan de Paus willen zijn. Bier is niet het beste hersteldrankje dat je na een wedstrijd kunt drinken, maar veel mensen deden mee voor de gezelligheid en op de sfeer viel niets af te dingen.’ Volgend jaar organiseert het USC opnieuw de loop en Maas spreekt de voorzichtige ambitie uit dat het deelnemersveld met honderd wordt uitgebreid. (JJ)

UvA en VU voetballen samen zz UvA en VU organiseren een gezamenlijke zaalvoetbalcompetitie. zz De competitie wordt gespeeld in het oude USC-gebouw, dat voorlopig niet wordt gesloopt.

De komende twee jaar organiseren het Universitair Sportcentrum (USC) en Sportcentrum VU (SVU) samen een zaalvoetbalcompetitie. Elke dinsdagavond wordt er gevoetbald op de voormalige USC-locatie aan de De Boelelaan op de Zuidas. ‘Het 4 Folia

oude pand is inmiddels eigendom van de gemeente,’ zegt USC-directeur Theo van Uden, ‘en die zou het pand aanvankelijk direct slopen. Maar het Zuidas-project is voorlopig stilgelegd en de gemeente heeft voorlopig afgezien van sloop. Wij kunnen daarom van de ruimte gebruik maken voor onze zaalvoetbalcompetitie. Er lopen twee van zulke competities, maar de vraag is veel groter. In het nieuwe pand van het USC op het Science Park is onvoldoende ruimte voor een derde competitie. Die wordt nu ondergebracht op de oude locatie.

Zaalvoetbalcoördinator Marco Hoekstra hoopt met de UvA/VU-competitie de banden tussen beide universiteiten een beetje te versterken. ‘Het was altijd al een idee om samen te werken, maar nu kunnen we het concreet maken.’ Hoekstra verwacht niet dat de competitieve gevoelens tussen UvA en VU extra versterkt worden. ‘Nee, dat is het doel helemaal niet. Een team hoeft immers niet alleen uit UvA-ers of VU-ers te bestaan. Ook mensen van buiten kunnen zich aanmelden.’ (AK/DW) Zie ook: www.usc.uva.nl

doctor

Jael Kraut (43) promoveert bij muziekwetenschappen op een onderzoek naar de relatie tussen stilte en muziek.

Stilte en muziek?

‘Ja, een van mijn belangrijkste ontdek­ kingen is dat veel componisten en musici stilte interessant vinden. Dat heeft zich vooral ontwikkeld vanaf het einde van de negentiende eeuw, vlak na de Romantiek.

Er ontstond een beweging naar steeds stillere muziek. De componist John Cage heeft zelfs een stuk geschreven waarbij de pianist opkomt en de pianoklep dicht doet. Vervolgens is het vier minuten en 33 seconden stil.’

Is dat nog wel muziek?

‘Dat kun je je inderdaad afvragen. Er klinken geen gecomponeerde tonen. Maar stilte werd vanaf het begin van de twintigste eeuw steeds belangrijker voor muziek.

Het is dus historisch vrij nieuw. Aan de ene kant levert dat voor de componist veel nieuw materiaal op, maar tegelijkertijd is het een soort risico voor de kunst. Wat blijft er nog over? Denk aan John Cage.’

U bent afgestudeerd filosoof. Hoe vond u het om u met dit onderwerp bezig te houden?

‘Ik heb er wel een filosofische draai aan gegeven, maar het was gek om tussen de musicologen te zitten. Soms voelde ik me een beetje gehandicapt. Ik had niet dezelfde soort kennis van muziek en kon me daardoor minder in discussies mengen.

Voor mijn promotieonderzoek zelf maakte het niet veel uit, aangezien ik veel ervaring heb in het opzoeken van relevante artikelen, boeken, enzovoort. Ik weet hoe ik de juiste databases moet gebruiken.’

Wat is uiteindelijk uw belangrijkste conclusie?

‘Dat objectiviteit, vooral het wiskundig formuleren van dingen, zich uitbreidt over de gehele cultuur. Ook in de muziek. Je ziet dat componisten steeds vaker formules gebruiken. Dat begon eigenlijk al met de twaalftoonsmuziek van Schönberg. Nu gaan componisten boeken schrijven over waar hun muziek over gaat, maar die betekenis hoor je helemaal niet. Muziek is gewoon niet objectief. Door dit soort ontwikkelingen loopt de betekenis van muziek zelf gevaar.’

Bestaat stilte überhaupt nog?

‘Dat is ook een van de eerste vragen die ik stel in mijn onderzoek. Bestaat stilte eigenlijk wel? Tja, ergens wel, ergens niet.’

Jael Kraut: From Silence to Muteness.

Music and Philosophy in the 20th Century.

Promotie vrijdag 24 september.

Klonen

De terugkeer van kinkhoest zz Na bofepidemie nu ook flinke toename van vooral volwassen kinkhoestpatiënten. zz Promovenda Sabine de Greeff bepleit ontwikkeling van levenslang werkend vaccin.

Kinkhoest, waarvan algemeen wordt aangenomen dat het een kinderziekte is die nauwelijks meer voorkomt, komt de afgelopen tien jaar juist vaker voor. Er worden jaarlijks achtduizend gevallen van kinkhoest vastgesteld; een flinke stijging ten opzichte van tien jaar geleden toen er jaarlijks zo’n drieduizend gevallen bekend waren. Het gaat vooral om kinkhoest bij volwassenen, bij kinderen komt de ziekte juist minder vaak voor. Dat is een belangrijk resultaat uit het proefschrift van Sabine de Greeff waarop ze 24 september hoopt te promoveren.

Kinkhoest is een zeer besmettelijke ziekte die zich kenmerkt door heftige hoestaan-

vallen die lang kunnen aanhouden en die tot sterfte kan leiden. In Nederland stierf de afgelopen tien jaar één kind per jaar aan de ziekte. Kinkhoest kwam jarenlang slechts incidenteel voor. In 1996 ontstond een epidemie, die vermoedelijk te maken had met veranderingen in de bacterie die kinkhoest veroorzaakt. De toename loopt sindsdien parallel aan het ontstaan van veranderingen in de bacterie.

Een andere belangrijke oorzaak van de grote stijging is volgens De Greeff dat de vaccinatie die kinderen krijgen, niet levenslang beschermt. De Greeff: ‘Het is heel moeilijk en duur om een goed werkend vaccin te ontwikkelen en de farmaceutische industrie heeft baat bij het niet ontwikkelen van een levenslang werkend middel.’ Dat is vanuit het perspectief van die industrie goed te begrijpen. Toch meent De Greeff dat een nieuw middel op den duur wel wenselijk is. ‘Het is ook een verkeerd signaal van de overheid: we enten wel in, maar het beschermt niet altijd.’

Kinderen worden tegenwoordig al vanaf dat ze twee maanden oud zijn ingeënt.

Volgens De Greeff is het ook goed om ouders van jonge kinderen in te enten, zodat zij hun kinderen niet kunnen besmetten.

‘En op den duur mag er ook druk worden uitgeoefend om een levenslang werkend vaccin te ontwikkelen. Dat de ziekte nu vaker voorkomt, bewijst maar weer dat vaccineren nog steeds heel zinvol is.’ (FB)

Alleen gelukkig als de tv uit is zz Antropologe Roanne van Voorst deed onderzoek naar integratie onder allochtone jongeren. zz Haar boek Jullie zijn anders als ons.

Jong en allochtoon in Nederland werd op 16 september gepresenteerd in Spui25.

‘Ik vond het vreemd dat er veel over integratie werd geschreven, maar bijna nooit iets over wat allochtonen zelf dachten dat er aan de hand was. Daarom ben ik met ze in gesprek gegaan. Mijn specifieke blikveld als antropoloog heeft daar wel een prominente rol in gespeeld: als antropoloog probeer je altijd een probleem te bezien vanuit de groep waar het over gaat.’

Dit zei antropologe Roanne van Voorst op 16 september tijdens de presentatie van haar boek Jullie zijn anders als ons.

Jong en allochtoon in Nederland. Kamerlid Ahmed Marcouch (PvdA) nam het eerste exemplaar in ontvangst. De voormalig stadsdeelvoorzitter van Slotervaart prees het boek, hoewel hij toegaf zich af en toe te beklagen over de grote hoeveelheid studies die op het gebied van integratie verschijnen.

Van Voorsts boek schetst een kleurrijk en divers beeld van brede groepen allochtone jongeren in Nederland: Surinamers, Chinezen, Molukkers, Marokkanen, zelfs de nieuwste nieuwkomers, de Polen, passeren de revue. Het gaat volgens de onderzoeker niet slecht met de integratie

van allochtonen. ‘Maar integratie heeft wel tijd nodig en vereist investeringen. We moeten niet achterover leunen en denken dat het wel goed komt.’

Na de uitreiking van het eerste exemplaar vond een gesprek plaats met drie jongeren die in het boek ook aan het woord komen. Ze spraken over hun ambivalente verhouding tot autochtonen en de Nederlandse samenleving. Nathan, van Molukse afkomst: ‘Ik ben blij met de kansen die ik in Nederland heb gekregen, maar dat had wat mij betreft net zo goed in Duitsland kunnen zijn.’ De Marokkaanse Fahd uit Nijmegen vulde aan: ‘Je voelt je vaak niet geaccepteerd. Ik voel me soms wel gelukkig in Nederland, maar alleen als de tv uit is.’ (OR)

Verslaving en geweld gaan vaak samen zz Zeer hoge recidive bij plegers van huiselijk geweld, constateert onderzoeker Fleur Kraanen. zz Een groot aantal van hen blijkt ook een alcohol- of drugsverslaving te hebben.

Behandelingen tegen huiselijk geweld hebben weinig effect: geweldplegers vallen bijna altijd terug in hun oude gedrag. Dat komt doordat bij minstens de helft van de daders nog een tweede probleem speelt: alcohol- en/of drugsverslaving. Psycholoog Fleur Kraanen van de afdeling klinische psychologie doet onderzoek naar partnergeweld en heeft geconstateerd dat een dader van partnergeweld gemiddeld 95 procent kans heeft om opnieuw geweld

te gebruiken. Regels en afspraken omtrent de behandeling van deze vorm van geweld zijn volgens haar niet gebaseerd op wetenschappelijk bewijs. ‘Iedereen handelt zo goed als hij kan. Behandelaars zijn niet altijd op de hoogte van het geringe effect van therapieën. Als ik ze dat vertel, reageren ze vaak verbaasd,’ zei Kraanen vorige week in de Volkskrant.

Overigens plaatst Kraanen wel kanttekeningen bij haar eigen onderzoek. ‘Het onderzoek naar behandelingen staat nog in de kinderschoenen. Huiselijk geweld is lang achter de voordeur gebleven.’

Kraanen toonde aan dat minstens de helft van de daders die na een veroordeling wordt behandeld tegen huiselijk geweld, ook verslaafd is aan alcohol, cocaïne of cannabis. ‘Alcohol en cocaïne werken

drempelverlagend. Cannabisgebruikers lijken juist pas geneigd te gaan slaan als de drug is uitgewerkt. Mensen die veel blowen, krijgen de dag erna last van ontwenningsverschijnselen. Dan raken ze geïrriteerd, prikkelbaar.’

In therapieën gericht op huiselijk geweld wordt volgens haar niet voldoende gedaan aan verslaving. ‘Als je het alcohol- en drugsgebruik niet aanpakt, lijkt een behandeling gewoon weinig zin te hebben. Soms worden mensen wel doorverwezen naar verslavingsinstellingen om af te kicken.

Maar er bestaan geen therapieën waarin beide problemen tegelijk worden behandeld.’ Kraanen doet inmiddels onderzoek naar zo’n gecombineerde behandeling om er achter te komen of deze tot betere resultaten leidt. (DW)

Een groep Japanse onderzoekers heeft een belangrijke oorzaak ontdekt voor de inefficiëntie in het proces van klonen. Biochemici van het Swammerdam Institute for Life Sciences van de UvA leverden een belangrijke bijdrage aan de bewijsvoering van de Japanners. De onderzoeksresultaten zijn vorige week gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Science Express. Klonen geschiedt door middel van zogenoemde kerntransplantatie. Het is tot dusver een zeer inefficiënt proces: niet meer dan ongeveer drie procent van de embryo’s overleeft. Daarnaast hebben de overlevende embryo’s vaak afwijkingen. De Japanse onderzoeksgroep heeft een belangrijke oorzaak gevonden voor deze inefficiëntie. Het blijkt dat een gen dat normaal betrokken is bij het activeren of inactiveren van het vrouwelijke Xchromosoom, in de gekloonde embryo’s ‘aan’ staat waar het eigenlijk ‘uit’ zou moeten staan. Als dit gen uitgeschakeld is, wordt de efficiëntie van het klonen met een factor tien verbeterd. (DW)

165e plaats Tien Nederlandse universiteiten, waaronder de UvA, staan tussen plaats honderd en tweehonderd in de World Universities Rankings van Times Higher Education.

Hiermee komt Nederland gezamenlijk internationaal op een vijfde plaats. De ranglijst is op 16 september gepubliceerd.

De UvA staat op plaats 165. De Technische Universiteit Eindhoven is de hoogst genoteerde Nederlandse universiteit met een 114de plaats. Amerikaanse universiteiten voeren de lijst aan en bezetten plaats één tot en met vijf. Harvard University is de nummer één. Internationaal is Groot-Brittanië tweede, Duitsland derde en Canada vierde. Er zijn verschillende internationale rankings met verschillende methodologieën. De ranking van Times Higher Education hanteert een nieuwe methodologie met dertien verschillende prestatiegraadmeters, verdeeld over vijf categorieën: onderwijs, citatie-impact, onderzoek, international mix en derdegeldstroom. (DW)

Stelling De poll op folia.nl ging afgelopen week over de studiefinanciering. De vraag luidde: De Tweede Kamer besloot deze week de studiefinanciering te bevriezen.

Terecht? zz Terecht. Iedereen moet inleveren, studenten dus ook – 47,5% zz Stom. Studenten moeten dus meer werken, krijgen meer studievertraging en dat kost de overheid meer geld dan dat er wordt bespaard – 33,9% zz Een schandaal. De stufi is al zo laag.

Hoe moet ik nu nog rondkomen? – 10,1% zz Heel goed. Nederlandse ouders zijn zo rijk. Laat die maar extra dokken voor hun kroost – 8,5% Aantal respondenten: 59

Folia 5

nieuws meer actueel nieuws op www.folia.nl

Cateraar AAC heeft er tabak van Stufi gekort

De Academische Club aan de Oudezijds Achterburgwal / foto Arjan Roodink

zz Lof Catering met bonje vertrokken. zz Sorbon zal de Amsterdamse Academische Club voorlopig cateren.

De Amsterdamse Academische Club (AAC) en cateraar Lof zijn voortijdig uit elkaar gegaan. Het bestuur van de club, een trefpunt voor alumni, kon de cateraar niet garanderen dat het tweejarig contract, dat op 1 januari 2011 zou aflopen, zou worden verlengd. ‘Toen had het voor mij geen zin meer om nog langer te blijven,’ aldus Lof-directeur Frank Kila. ‘De contracten van mijn personeel zouden aflopen. Die ga ik niet verlengen als ik niet zeker weet de catering na 1 januari te kunnen voortzet-

ten.’ AAC-bestuursvoorzitter Meindert Fennema zegt dat de normale procedure is gevolgd. ‘Als een dergelijk contract afloopt komt er een aanbesteding, waarbij ook andere bedrijven zich kunnen inschrijven voor de opdracht. Dan is het dus niet gezegd dat de opdracht opnieuw naar Lof zou zijn gegaan.’

Tussen het bestuur van de AAC en Lof boterde het al langere tijd niet. Kila: ‘Het is nogal een dwars bestuur, de communicatie verliep slecht, we hebben eens een dispuutje gehad over een energierekening en winst kun je er niet maken. Dat was misschien wel gelukt als we de lijst met AAC-leden van het bestuur hadden gekregen, zodat we mailings hadden kunnen

sturen. Maar die ledenlijst kregen we niet.’

‘Dat klopt,’ zegt Fennema. ‘De ledenlijst stellen wij niet ter beschikking aan derden. Maar als Kila de informatie voor een mailing had verstrekt aan onze afdeling relatiebeheer, dan had die afdeling de mailing kunnen versturen. Maar wij hebben nooit iets van Kila gehoord.’ Ook Fennema zegt dat het ongenoegen al langer liep. ‘Men was vaak niet bereikbaar, de clubmanager stal, we kregen geen overzichten van de omzet, men ging slordig om met reserveringen en kok Frank Rats kreeg heel weinig ondersteuning van Lof.’ Voorlopig heeft UvA-cateraar Sorbon de catering overgenomen, inclusief kok Frank Rats. (DW)

Serene boodschap over compassie zz Beroemde religiekenner Karen Armstrong in een bomvolle Aula bij de opening van het academisch-culturele seizoen. zz ‘Gematigdheid krijgt geen kans wanneer de moderniteit haar in de hoek zet.’

Wat een lezing over de relatie tussen wetenschap en religie had moeten zijn, werd een preek over compassie. Voor een bomvolle Aula in de Lutherse kerk sprak Karen Armstrong, expert op het gebied van religie, over de in haar ogen universele menselijke drang naar het transcendentale.

De Britse Armstrong, een oud-kloosterling die ging studeren in Oxford, is wereldwijd beroemd om haar bestsellers over reli6 Folia

gie. Daarnaast stelde zij onlangs, samen met onder anderen de Dalai Lama, een Handvest voor Compassie op, waarin zij een oproep doet compassie tot ‘een duidelijke, lichtende en dynamische kracht’ te maken.

Armstrong hield haar lezing ter gelegenheid van de officiële opening van het vierde academisch-culturele seizoen van Spui25.

Na haar lezing ging Armstrong in gesprek met CvB-voorzitter Karel van der Toorn, ook religiewetenschapper. Zij bespraken onder meer de discrepantie tussen de door Armstrong waargenomen kern van compassie in alle religies en het huidige moslimfundamentalisme. Dat moet volgens haar voornamelijk gezien worden als reactie op een moderniseringsproces.

Armstrong: ‘Zowel bij het christendom,

het jodendom als de islam is de reactie op de komst van modernisering met veel geweld gepaard gegaan. Dat komt voort uit de angst van gelovigen weggevaagd te worden door de rationalisten. Gematigdheid krijgt geen kans wanneer de moderniteit haar in de hoek zet. Dat vormt een voedingsbodem voor fundamentalisme.’

Verder sprak Van der Toorn met Armstrong over haar persoonlijke leven en de rol die stilte daarin speelt. Het debat was aangekondigd als een debat over de al dan niet spanningsvolle verhouding tussen religie en wetenschap. Dat onderwerp kwam niet ter sprake, maar dat leek het publiek, op een enkeling na, niet te deren. Dat was vooral onder de indruk van Armstrongs serene boodschap. (OR)

De studiefinanciering zal niet meestijgen met de inflatie. Dat heeft de Tweede Kamer vorige week besloten. In het voorjaar werd het onderwerp nog controversieel verklaard. Daarmee zou het voorstel pas met de komst van een nieuw kabinet behandeld worden. Dat is nu van de baan.

Het bevriezen van de beurs levert het kabinet achttien miljoen euro op. Studenten krijgen voorlopig ongeveer twee of drie euro per maand minder op hun bankrekening. Dat klinkt alsof het best meevalt met die bezuiniging: een paar tientjes per jaar. Als het aan voorstanders van de hervorming van het huidige financieringssysteem ligt, is dit slechts één manier om te bezuinigen. De andere is dat de aanvullende beurs na vijf maanden wordt omgezet in een prestatiebeurs, in plaats van na een jaar zoals nu de regel is. Bij niet tijdig afstuderen moet die prestatiebeurs worden terugbetaald. Dat betekent zeven maanden meer terugbetalen. Als de Tweede Kamer ook hiermee instemt, wordt in 2011 veertig miljoen euro bespaard, en in de jaren die volgen vijftig miljoen. Het aangenomen voorstel moet eerst nog door de Eerste Kamer worden goedgekeurd. (FB)

Website studiebeurzen Het Europese aanbod van studiebeurzen is zeer versnipperd: beurzen worden aangeboden door een keur van Europese, nationale, regionale en lokale organisaties, waardoor veel studenten door de bomen het bos niet meer zien bij de aanvraag van een studiebeurs. Daarom is er nu de door de Europese Commissie gesubsidieerde website www.scholarshipportal.eu. De site is een gecentraliseerd Europees platform dat informatie biedt over alle studie- en promotiebeurzen in Europa. De database bevat inmiddels meer dan zevenhonderd verschillende beurzen en fondsen. Naar schatting is er jaarlijks in totaal 15,6 miljard euro aan studiefondsen beschikbaar. (DW)

Prijsvraag Op 14 oktober komt de dvdbox Harper’s Island uit. In dit dertiendelige moordmysterie volgen we Henry (Cristopher Gorham) en Trish (Katie Cassidy) die gaan trouwen op het eiland waar ze zijn opgegroeid. Regisseurs Jeffrey Bell (X-Files) en Jon Turteltaub zijn goed geslaagd in het vastleggen van spanning.

Wil jij op het puntje van je stoel zitten of wegkruipen in een hoekje? Folia geeft drie exemplaren weg. Zie http://www.folia.nl/ rubriek/prijsvraag

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.uva.nl

prikbord AMC Louise

Gunning

promoties BC Tetterode

Scheidend bestuursvoorzitter van het AMC, Louise Gunning, tevens scheidend decaan van de Faculteit der Geneeskunde, is vorige week door demissionair minister Klink van Volksgezondheid geridderd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Ze kreeg de onderscheiding opgespeld tijdens een afscheidsbijeenkomst in het AMC. Louise Gunning is sinds 1 september voorzitter van de Gezondheidsraad. Daarnaast is ze een dag in de week universiteitshoogleraar aan de UvA. Hoogleraar interne geneeskunde Marcel Levi is sinds 1 september 2010 de nieuwe voorzitter van de Raad van Bestuur van het AMC. Hij is ook de nieuwe decaan van de geneeskundefaculteit.

Op 15 september is de verzameling archiefmateriaal over de typografische geschiedenis van het grafische handelshuis Tetterode overgedragen aan de afdeling Bijzondere Collecties (BC). Al in 1971 werd de typografische bibliotheek van Tetterode ondergebracht bij de BC. Vervolgens werd daar met regelmaat archiefmateriaal aan toegevoegd. Nu heeft Tetterode besloten al het nog in het bedrijf aanwezige archief- en documentatiemateriaal aan de BC te schenken. Daarnaast worden twee historische drukpersen en enkele schilderijen langdurig in bruikleen gegeven. De collectie van Tetterode illustreert en documenteert de geschiedenis van boek en letter in al haar facetten. Zie ook www.tetterode. nl en www.bijzonderecollecties.uva.nl

AUP Essayprijs

UB Boetes

Tientallen prominente wetenschappers publiceren ieder jaar in de Academische Boekengids. Zij bespreken recent verschenen literatuur op hun eigen vakgebied voor een breed academisch lezerspubliek, met aandacht voor de samenhang tussen verschillende vakgebieden en oog voor maatschappelijke ontwikkelingen. De redactie wil graag bevorderen dat ook jonge wetenschappers aan de Boekengids bijdragen. Wie academisch geschoold is, niet meer dan vijf jaar geleden gepromoveerd en een vlotte pen heeft kan meedingen naar de ABG VN essayprijs. Het winnende essay wordt gepubliceerd in de Academische Boekengids van februari 2011. Bovendien is er een geldbedrag van 2.500 euro te winnen.

Bijdragen inzenden voor 1 oktober. Voor info en criteria zie ook www.academischeboekengids.nl

De UB heeft de boetes bij te laat terugbrengen verhoogd. De nieuwe boeteregeling sluit volgens de UB beter aan op de uitleentermijnen en verlengmogelijkheden die in het nieuwe bibliotheeksysteem Aleph worden gehanteerd. De boeteregeling is nu als volgt: vanaf de vervaldatum van de uitleentermijn wordt er een herinnering gestuurd. Op de zevende dag na de herinnering bedraagt de boete één euro per uitlening, op dag veertien komt daar vier euro bij en op dag achtentwintig nog eens tien euro. De totale boete bedraagt na vier weken dus vijftien euro. Na acht weken wordt er een factuur gestuurd voor vervangingskosten, met een minimumbedrag van 75 euro per uitlening. Als het boek dan wordt teruggebracht vervallen de vervangingskosten, maar niet de boete. Als de rekening niet wordt betaald, wordt een incassobureau ingeschakeld. Zie ook: http://cf.uba.uva.nl/nl/

FNWI Discovery

FdR Jfas

Festival

Op 24 september vindt de vijfde editie plaats van het Discovery Festival: een uitgaansnacht met inhoud, zegt de organisatie: spannende wetenschappelijke experimenten, muziek, kunst en inspirerende nieuwe ideeën. ‘Alles draait om de kick van nieuwe dingen ontdekken.’ Het festival vindt plaats van 21:00 tot 4:00 uur ’s nachts in science center Nemo. Op het programma staan onder meer Palmbomen, Wubbo Ockels, TWR72, Cabinet of Curiosities, Applescal en Jakob Kirkegaard. Daarnaast is er op donderdag de 23e Discovery Salon, het bedachtzame zusje van de vrijdagnacht ‘voor diegene die net wat meer diepgang willen’.

Zie ook: http://www.discoveryfestival.nl/

FGw

Geschiedenisprijs

Op de shortlist van de Libris Geschiedenisprijs staan twee boeken waarop twee vrouwen aan de UvA zijn gepromoveerd.

De ene is Mariëtte Wolf die voor Het geheim van de Telegraaf exclusief toegang kreeg tot archieven van die krant. De ander is Annejet van der Zijl die een biografie schreef over de vooroorlogse jaren van prins Bernhard: Bernhard: een verborgen geschiedenis. De Libris Geschiedenisprijs bekroont historische boeken die een algemeen publiek aanspreken. De belangrijkste criteria zijn dat het boek een oorspronkelijk onderwerp heeft, prettig leesbaar is geschreven en op gedegen historisch onderzoek stoelt. Aan de Libris Geschiedenisprijs is een bedrag van twintig duizend euro verbonden.

De Juridische Faculteit der Amsterdamsche Studenten (Jfas), de studievereniging van de rechtenfaculteit, heeft op 16 september een nieuw bestuur gekozen. In café Heeren van Aemstel aan het Thorbeckeplein werd Dianora Rekveld officieel benoemd tot nieuwe voorzitter voor het studiejaar 2010-2011. Rekveld zit een bijzonder bestuur voor, want het is het honderdste bestuur van de Jfas. De vereniging werd opgericht in 1911 en bestaat volgend jaar dus honderd jaar. Het bestuur van de oudste juridische studievereniging van Nederland wisselt jaarlijks.

FEB Kroonlid

SER

Mirjam van Praag, hoogleraar ondernemerschap en organisatie aan de FEB, is voorgedragen voor benoeming tot kroonlid van de Sociaal-Economische Raad (SER). De benoeming geldt tot en met 31 maart 2012. Van Praag is naast hoogleraar ook wetenschappelijk directeur van het Amsterdam Center for Entrepreneurship (ACE). Verder is ze als onderzoeker verbonden aan het Tinbergen Instituut in Amsterdam, the Max Planck Institute of Economics in Jena en the IZA Institute of Labour Market Research in Bonn. Vier UvA-wetenschappers zijn al kroonlid van de SER: Alexander Rinnooy Kan, Arnoud Boot, Coen Teulings en Louise Fresco. De raad telt elf kroonleden.

DINSDAG 28/09 14.00 uur: Suli Sui - Antroplogie Vulnerable Population and Genetic Disorders.

A Socio-science Approach to the Application of Genetic Technology in China.

Promotor: Mw. prof.dr. A.P. Hardon.

(Agnietenkapel) 10.00 uur: Bob Hendriks - Internationale ontwikkelingsstudies Urban Livelihoods, Institutions and Inclusive Governance in Nairobi: ‘Spaces’ and their Impacts on Quality of Life, Influence and Political Rights Promotor: Mw. prof.dr. I.S.A. Baud. (Agn.kapel)

WOENSDAG 29/09 12.00 uur: Rogier Reijmers - Geneeskunde Heparan Sulfate Proteoglycans in B Cell Maturation and Myeloma Plasma Cell Survival.

Promotor: Prof.dr. S.T. Pals. (Aula) 14.00 uur: Pieter-Paul van Thiel Geneeskunde Cutaneous Leishmaniasis in Dutch Military.

Promotor: Prof.dr. P.A. Kager. (Aula)

DONDERDAG 30/09 10.00 uur: Alessia Gasparini - Natuurkunde Quantum criticality in Correlated Metals, a Grüneisen Parameter Study.

Promotor: Prof.dr. M.S. Golden. (Agn.kapel) 12.00 uur: Viktor de Boer - Informatica Ontology Enrichment from Heterogeneous Sources on the Web. Promotor: Prof.dr. B.J. Wielinga. (Agn.kapel) 14.00 uur: Geertje Goedhart-de Wolf Geneeskunde Perinatal Health Epidemiology in Multi-Ethnic Amsterdam: Psychobiological Processes.

Promotoren: Prof.dr. G.J. Bonsel en prof.dr. P. Cuijpers. (Agnietenkapel)

VRIJDAG 01/10 10.00 uur: Pieter Postema - Geneeskunde Further Insights into Inheritable Arrhythmia Syndromes. Focus on Electrocardiograms.

Promotoren: Prof.dr. A.A.M. Wilde en prof.dr. J.M.T. de Bakker. (Agnietenkapel) 12.00 uur: Loulou Edelman - Nederlandse taalkunde Linguistic Landscapes in the Netherlands. A Study of Multilingualism in Amsterdam and Friesland.

Promotor: Prof.dr. D. Gorter. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Martijn Stax – Geneeskunde Characterization of DC-Sign Binding Glycoproteins and the Role in HIV-1 Infection.

Promotor: Prof.dr. B. Berkhout. (Agnietenkapel)

oratie VRIJDAG 01/10 16.00 uur: Prof.dr. M.P. Schinkel, hoogleraar Competition Economics and Regulation Market Oversight Games. (Aula) Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231.Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda

Folia 7

opinie

De homo is van politieke kleur verschoten Publicist en oud UvA-student Stephan Sanders hield vorige week de negende Mosse-lezing. Hij rekende af met links.

I

k was zes dagen geleden in New York met mijn 73-jarige tante, waar wij logeerden in het Washington Square hotel, vlakbij de Stonewall Inn. U kent natuurlijk uw geschiedenis: de Stonewall Inn was de sublime beginning: daar kwamen in 1969 de homo’s en lesbo’s in opstand, al waren het vooral de travestieten en de drag queens die zich niet lieten verjagen door de politie. Wij liepen vervolgens Christopher Street in. We zagen er winkels met dildo’tjes, met ‘Aussiebum’-onderbroekjes en lederen tuigjes.

We zagen er homocafés, maar niet meer de allereerste homoboekhandel, want die verdween in 2009. Dit stukje New York maakte op mij een afgeleefde en overleefde indruk. Ik werd er melancholisch van, maar mijn tante vond het allemaal e-nig. En toen dacht ik: het is niet alleen maar treurig. Ik ben er óók trots op dat dit stukje New York geschiedenis is. Gestolde geschiedenis van politieke emancipatie.

De geschiedenis van het goede leven uit die tijd. En dat goede leven was buitengewoon politiek. En links. Maar, dacht ik, is dat nog wel zo? Is dat links-zijn nog wel vanzelfsprekend?

Een paar dagen later, ik was alweer terug in Nederland, hield Geert Wilders zijn toespraak in New York. Op de televisie was een spanbord te zien met de tekst ‘Islam hates gays’. Ik was aan het werk en

Ik vind het een groot goed dat je homo kunt zijn en toch accountant kunt worden mijn eindredacteur riep spontaan: ‘Kijk eens, daar heb je van die homofundamentalisten.’ Ik dacht aan 1979, toen er in Roermond een homobetoging was tegen bisschop Gijsen. Ik was er niet bij, maar homo’s riepen hele boze dingen over de bisschop en de katholieke kerk. Maar niemand die toen riep: ‘Kijk eens, die homofundamentalisten’. Toen vonden we dat eigenlijk heel goed, want een goede homo bespotte de kerk. Maar toch, veel moskeeën in de wereld zijn er niet waar 8 Folia

lezingen als deze gehouden kunnen worden. Er zijn wel veel kerken waar dat kan.

Er is veel veranderd.

In die eenenveertig jaar sinds Stonewall is de homo van politieke kleur verschoten.

Misschien moet je wel zeggen: ‘de homo is verrechtst’. Is dat heel erg? Zijn rechtse mensen eigenlijk slecht? Ik geloof het niet.

Ik geloof wel dat de homoseksualiteit is verburgerlijkt. Voor het goede homoseksuele, linkse leven uit de jaren zeventig is een andere invulling gekomen. Ik vind het een groot goed dat je inmiddels homo kunt zijn en, ik noem nu iets heel geks, toch accountant kunt worden. Dat dit niet meteen meer leidt tot het vonnis: u bent een renegaat. Het is goed als je zelf kunt kiezen en niet gedwongen wordt met je homoseksualiteit een revolutionair Che Guevara-achtig leven te moeten leiden.

Mensen die de Gay Krant lezen. Daar kon je in linkse kringen niet mee bevriend zijn, want de Gay Krant, dat was als De Telegraaf, truttig en rechts. Tegelijkertijd is het wel die Gay Krant en zijn hoofdredacteur Henk Krol geweest, die succesvol heeft gepleit voor de openstelling van het burgerlijk huwelijk voor personen van hetzelfde geslacht. Dat huwelijk was eigenlijk iets waar links zich niet echt sterk voor had gemaakt. Sterker nog: links vond dat het eigenlijk niet kon. ‘Waarom zou je die hetero’s imiteren?’ Ik ben zelf inmiddels ook getrouwd. Niet omdat ik zo nodig moest trouwen, maar omdat ik één iemand tegenkwam met wie ik echt wilde trouwen en het is heerlijk als dat kan. Met dat ‘homo-huwelijk’ heeft ook de homoburger het gewonnen van de Rooie Flikkers uit de jaren zeventig en tachtig.

Weet u nog, in de jaren zeventig en tachtig? Er bestond een soort package-deal tussen alle minderheden, waarbij je als homo gelijk ook opkwam voor alle andere minderheden. Het was natuurlijk prachtig om voor al die minderheden op te komen, maar het was zo onwaarschijnlijk, want het verdoezelde de echte belangentegenstelling. Ik vind het dus een voordeel dat de politiek zich heeft verbreed en dat je de homo niet meer aan één partij of een

illustratie Marc Kolle

kleur kunt vastbinden. En dus vind ik ook dat je de homo die wildenthousiast is over Wilders er niet van kunt beschuldigen geen goede homo te zijn. Dat is die homo namelijk wel. Die homo kiest voor een bepaald belang, waar ik persoonlijk niet voor zou kiezen, maar ik geloof niet dat je in twijfel kunt trekken dat zo’n man of vrouw nog steeds echt homo is. Ik zie niet in wat er aan homoseksualiteit intrinsiek is qua politieke kleur. Ik vind dat homoseksuelen over het algemeen een kien gevoel voor politieke vrijheid hebben. Ze

zijn niet geneigd zich te laten paternaliseren en dat is heel goed. Ik geloof toch dat de homoseksualiteit het vogeltje in de mijnschacht is: als het met de homo goed gaat, gaat het met de rest niet heel slecht. yyy Dit is een ingekorte en bewerkte versie van de Mosse-lezing die Stephan Sanders op 15 september hield in de Dominicuskerk. De lezing vindt jaarlijks plaats en heeft tot doel de studie van homo en lesbische geschiedenis aan de UvA te bevorderen.

scriptie

Wat wij doen vind je niet snel elders

Speld in hooiberg Liane Wilke (24)

schreef haar scriptie over de invloed van verkiezingscampagnes op het stemgedrag van de kiezer, tijdens de Europese Parlementsverkiezingen van juni 2009.

‘Vakbond of fietsverkoper?’ kopte een kritisch stuk over de Asva studentenunie twee weken geleden in Folia. De nieuwe voorzitter Lodewijk Berkhout reageert.

I

n een kritisch artikel in Folia 1 (3 september) wordt gesteld dat Asva in haar 65-jarige bestaan veranderde van dienstverlener in actievoerende belangenbehartiger en weer terug.

Zo gesteld lijkt het alsof Asva maar één ding tegelijk kan zijn. Asva heeft er bewust voor gekozen zowel dienstverlener als belangenbehartiger te zijn. Beide zijn voor studenten belangrijk.

Bij alle diensten die wij studenten bieden, stellen wij onszelf drie voorwaarden. Ten eerste, alles wat wij doen moet nuttig zijn voor studenten. Een voorbeeld: begin november bieden we weer een week lang workshops aan waar je als student direct profijt van hebt, zoals speedreaden of effectief vergaderen. Stel dat er geen hond op afkomt, zullen we onze cursusweken sterk heroverwegen. Ten tweede, alles wat wij doen zul je niet snel elders vinden. Goed voorbeeld zijn onze fietsen, de goedkoopste legale aanbieding in de stad. Ander voorbeeld: Asva bemiddelt in studentenkamers, omdat wij een huurprijs kunnen bedwingen volgens het wettige puntensysteem. Ten derde, voor studenten moet het een meerwaarde zijn dat juist Asva de dienst aanbiedt. Zo bieden wij gratis rechtshulp aan, omdat wij weten waar het bij onze medestudenten om gaat. Klop je bij een normaal rechtsbureau aan, dan weten ze echt niet meteen de laatste wijzigingen in de regels omtrent studiefinanciering.

Kortom, Asva is van studenten, voor studenten.

Diensten die we studenten en verenigingen aanbieden worden in het Folia-artikel omschreven als goed.

Volgens het artikel zouden we echter meer diensten moeten leveren voor de financiële middelen die tot onze beschikking staan. Als dienstverlening onze enige activiteit was, zou ik het roerend eens zijn met deze stelling. In het artikel komen twee andere belangrijke functies van Asva niet naar voren. Asva is belangenbehartiger en ondersteunt actieve studenten.

Asva heeft sinds haar oprichting in 1945 een unieke positie verworven. De gemeente, woningcorporaties en Den Haag nodigen Asva uit, omdat we dossierkennis bezitten en hun plannen van een kritisch studentengeluid voorzien. Ook als we niet uitgenodigd worden of als er onvoldoende naar studenten wordt geluisterd, dan laten we van ons horen. In 1969 moesten we daarvoor het Maagdenhuis bezetten, tegenwoordig hebben we (ook) andere middelen. Vorig jaar leidde een persbericht van Asva bijvoorbeeld tot Kamervragen. Psychologiestudenten mochten niet meer dan dertig punten per semester studeren.

Minister Plasterk floot de UvA terug.

Wij zijn aangesloten bij zowel het Interstedelijk Studentenoverleg (ISO) als de Landelijke Studentenvakbond (LSVb). Binnen dit netwerk is Asva een grote speler. Sander Breur, voorzitter LSVb: ‘Asva zet zich keihard in op studentenhuisvesting. Als je ziet hoe Asva de gemeente en corporaties met elkaar om tafel

heeft gekregen en je kijkt naar het tekort aan kamers in Amsterdam (10.000), kunnen we daar landelijk van leren. Asva is groot, doet veel en heeft daarom een voorbeeldfunctie voor andere studentenorganisaties.’

Huisvesting is niet onze enige lobby. De onderwijsinstellingen zullen het de komende jaren nog zwaarder krijgen. De financiële beperkingen waarmee de onderwijsinstellingen te maken krijgen, zullen een zware stempel drukken op het onderwijs. Wij waken samen met de studentenraden ervoor, dat studenten daar niet de dupe van worden.

Lobby is voor studenten dus net zo belangrijk als onze dienstverlening. Helaas is dit werk niet altijd even zichtbaar. Als een fractie in de gemeenteraad of Tweede Kamer onze standpunten overneemt, kunnen wij deze natuurlijk niet in de media claimen. Wij zijn daarom blij dat voormalig wethouder volkshuisves-

Als een fractie in de gemeente­ raad of Tweede Kamer onze standpunten overneemt, kunnen wij deze natuurlijk niet in de media claimen ting Herrema ons in het Folia-artikel complimenteert met de invoering van campuscontracten. Hij schrijft het terecht op ons conto dat met dit contract afgestudeerden binnen een halfjaar hun kamer moeten verlaten, zodat er ruimte vrijkomt voor nieuwe studenten.

Naast de dienstverlening en belangenbehartiging heeft Asva nog een belangrijke functie. Wij zijn, samen met de Amsterdamse Kamer van Verenigingen (AKvV), het cement tussen alle studie- en studentenverenigingen. Daarnaast bieden we ondersteuning als studenten een project willen starten, zoals bijvoorbeeld bij de Cinevillepas. Folia vergeleek ons met een studievereniging, maar wij zijn er voor alle studenten en hun verenigingen. Iedereen mag kritisch op ons zijn, want Asva is van de studenten. Spreek ons aan en we gaan aan de slag met jouw kritiek.

Kortom, Asva biedt diensten aan, ondersteunt het studentenleven en behartigt bovenal de belangen van de Amsterdamse student, zowel op lokaal als landelijk niveau. Bij alles wat Asva doet, staat de student altijd centraal. Asva: een vakbond én een fietsverkoper. yyy Lodewijk Berkhout, voorzitter van de Asva studentenunie De redactie verwelkomt brieven en ingezonden stukken. U kunt deze

‘Ik vergelijk het schrijven van een scriptie met een bevalling.

Niet dat ik met dat laatste ervaring heb, maar het principe lijkt me hetzelfde. Als je er midden in zit, is het een grote ellende, maar dat vergeet je achteraf snel. Nu ben ik supertrots, het is echt mijn eigen project geworden.

Ik deed mee aan een internationaal onderzoek naar de campagnes van de politieke partijen rondom de Europese Parlementsverkiezingen. Daar was ik voor gevraagd door Andreas Schuck, die later ook mijn scriptiebegeleider is geworden.

In ruil voor mijn onderzoekswerkzaamheden mocht ik zijn database gebruiken voor mijn scriptie. Dat viel me echt tegen.

Je begint met data in plaats van met een onderzoeksvraag. De eerste vier maanden ben ik echt alleen maar bezig geweest met het doorzoeken van de data. Steeds heb ik meerdere variabelen tegen elkaar uitgedraaid in SPSS en vervolgens kwam daar geen significant resultaat uit. Op een gegeven moment werd ik daar echt moedeloos van. Het was letterlijk zoeken naar een speld in een hooiberg. Gelukkig was Andreas heel betrokken, we hebben vaak samen zitten nadenken. Bij mijn diplomauitreiking zei hij zelfs dat hij me op een gegeven moment meer als collega dan als student is gaan beschouwen. Heel leuk.

Uiteindelijk vonden we een opvallend effect bij de campagne van de PVV, de grote winnaar en bij de PvdA, de grote verliezer. Zo heeft de PVV-campagne veel angst ingeboezemd bij mensen die sowieso al huiverig tegenover de toenemende macht van de EU stonden. Dat maakte dat zij uiteindelijk ook op die partij stemden. De PvdA is daarentegen veel positiever ten opzichte van de EU, evenals hun gemiddelde kiezer. Toch hebben ze die positieve boodschap te weinig uitgedragen, waardoor mensen niet over de streep werden getrokken op hen te stemmen. Wat dat betreft hebben ze de boot gemist.

Wel een interessante conclusie.

Het leuke aan dit onderwerp vind ik de combinatie van communicatiewetenschap en politicologie, mijn twee studies.

Ook vond ik het leuk om de effecten van campagnes eens onder de loep te nemen. Want daar wordt wel vaak over gespeculeerd, maar nu kon ik eens wetenschappelijk bekijken hoe het echt werkt. Dat ze wel degelijk effect hebben, is ook voor mezelf goed om te weten. Misschien dat ik later namelijk bij een campagneteam wil werken.’ (Anouk Kemper)

brief Constipatie Terwijl onze media vanwege een algemene nieuws-constipatie niet aan Wilders voorbij kunnen komen, dacht de Folia-redactie uit leeghoofdigheid ook nog eens aan deze verstopping een bijdrage te moeten leveren (Folia 2). En daarmee – tegen alle beloftes in – het Wilders-circus in de schijnwerper te houden.

Folia dacht kennelijk dat een boek dat geen enkel nieuws brengt een goede aanleiding voor de eigen bijdrage zou zijn.

En dat ook nog van een publiciteitsgretige auteur die al bij herhaling politieke blunder op miskleunen heeft gestapeld.

Alsof er geen belangrijker nieuws uit de wetenschappelijke wereld te melden zou zijn. Wat een ideeënarmoe.

sturen aan redactie@folia.uva.nl. Vermeld altijd uw naam en relatie tot de UvA; anonieme bijdragen worden niet geplaatst. De redactie behoudt zich het recht voor om bijdragen in te korten.

M.C. Brands, emeritus hoogleraar geschiedenis, Broek in Waterland

Folia 9

Trends in drugsgebruik ‘Cocktails van verschillende middelen zijn steeds populairder. Drugs worden ook vaak gebruikt in combinatie met alcohol, nog steeds een gangmaker. De nummer 1-positie die ecstasy jarenlang had is wel verdampt, ook omdat er zoveel andere middelen op de markt zijn. Denk aan psychedelica, narcosemiddelen en mephedrone [miauw miauw, red.], die in korte tijd door slimme marketing enorm populair zijn geworden. Toch blijven stimulantia-achtige drugs zoals ecstasy en cocaïne leidend, maar de markt is onstuimig. ’

‘Ik zie een nieuwe behoefte aan wildheid’ De jaren negentig staan voor hedonisme, de jaren nul voor een zerotolerance drugsbeleid en strenge controle. Ton Nabben promoveerde op een onderzoek naar trends in drugsgebruik en voorspelt dat er weer een tijd van wilde feesten aanbreekt. ‘Met de Opiumwet van 1976 kwam het inzicht dat drugs niet per se slecht zijn. Anno 2010 is dat inzicht weer verdwenen.’ Floor Boon

I

n de hoogtijdagen van house gebruikte hij wel eens ecstasy, maar drugsonderzoeker Ton Nabben behoort niet tot de school die vindt dat je alles geprobeerd moet hebben. ‘Dan verlies je de kritische afstand tot je onderzoeksobject,’ zegt Nabben, en dat zou zijn onderzoek flink in de weg hebben gezeten. Nabben promoveerde op een onderzoek naar trends in drugsgebruik in het Amsterdamse uitgaansleven in de afgelopen twintig jaar en bezocht voor zijn werk veel feesten. ‘Soms ga ik beroepsmatig, maar ik houd zelf natuurlijk wel van uitgaan. Anders zou het ook niet te doen zijn, een grootschalig onderzoek als dit.’

Voor zijn onderzoek interviewde Nabben twintig jaar lang sleutelfiguren uit het uitgaansleven. ‘Denk aan portiers, toiletjuffrouwen, dealers en andere notoire stappers. Mensen die vanuit hun professionele positie zien wat zich afspeelt. Met al die kennis kunnen we golfbewegingen met terugwerkende kracht veel beter duiden.’

En dat doet Nabbens rijk geïllustreerde proefschrift High Amsterdam. Ritme, roes en regels in het uitgaansleven zeker.

10 Folia

Nabben verklaart trends in drugsgebruik aan de hand van factoren als prijs, verkrijgbaarheid en het effect van beleid, maar ook muziek, etniciteit en ‘de tijdgeest’ neemt hij mee in zijn onderzoek.

Nabben: ‘De focus van mijn proefschrift loopt van de elektronische revolutie, de tijd dat house in zwang raakte in 1988, tot nu.’ Trends zijn volgens Nabben alleen te begrijpen als je ze in een historische context plaatst, omdat ze met veranderingen in de stad te maken hebben. ‘De gedoemde jaren tachtig waren donker.

Er was een gigantische werkloosheid en veel sociaal verzet. Nederland zat bijna een decennium in crisis en Amsterdam was arm. Er liepen ruim tienduizend heroïneverslaafden over straat. Eind jaren tachtig is er een tipping point: de Berlijnse muur valt, de economie schiet omhoog, de werkloosheid daalt en Nelson Mandela komt vrij. De jaren negentig, het fun de siècle van de twintigste eeuw, zijn in Amsterdam van een ongekend elan met een wild en bruisend uitgaansleven. Dat uit zich in een enorme toename in het drugsgebruik. Niet alleen het gebruik van ecstasy, maar ook narcosemiddelen als

GHB en psychedelica als paddo’s nemen een vlucht. Het is het begin van een belevingseconomie.’ Een gesprek met de drugsonderzoeker aan de hand van stellingen uit zijn proefschrift.

Hoe groter de arbeidsinspanning, hoe sterker de behoefte aan psychoactieve ontspanning ‘Met de aantrekkende economie in de jaren negentig, waarin jongeren praktisch worden weggekocht van universiteiten, wordt er hard gewerkt en veel geld verdiend. Dat geld geven ze uit aan feesten en omdat ze hard werken zoeken veel jongeren ontspanning in drugs. Het toenemende drugsgebruik loopt parallel aan de groeiende economie. Een andere impuls is de komst van de mobiele telefoon in die jaren. Dealer en gebruiker kunnen elkaar ineens makkelijker vinden.’

De provo’s hebben de LSD van de hippies gekaapt; toeristen de paddo’s van psychonauten ‘Een deel van het proefschrift gaat over het ontstaan van jongerenculturen in de stad. In de jaren zestig waren er de

provo’s, een beweging die stond voor anarchisme en provocatie van gezag.

Vlak voor de bruiloft van Beatrix ging het gerucht dat de provo’s de paarden die de koets zouden trekken, wilden drogeren met suikerklontjes gedompeld in LSD. Het werd een nationale rel en LSD stond binnen no-time op de opiumlijst voor verboden middelen. Het waren alleen niet de provo’s die LSD gebruikten, maar de hippies. Die baalden ervan dat LSD ineens strafbaar werd, terwijl zij helemaal niets met die rel te maken hadden. Met paddo’s is eigenlijk hetzelfde gebeurd. De groep mensen die met regelmaat psychedelische middelen gebruikt, noem ik in mijn proefschrift psychonauten. Zij gebruiken verantwoord drugs, maar de toeristen maken er een puinhoop van. Te veel incidenten met paddo’s hebben ertoe geleid dat ze nu zijn verboden. Dat is zuur voor de mensen die het af en toe willen gebruiken.’

Cocaïne komt na de revolutie ‘Cocaïne is geen subcultureel middel zoals LSD, amfetamine en ecstasy dat wel zijn.

Daarmee bedoel ik dat coke minder geassocieerd wordt met de rafelrandjes van de jongerencultuur en dat ook het effect van de drug veel minder impact heeft dan die andere drie. De revolutie staat voor subculturele muziek, jongerenverzet en de articulatie van wat jongeren willen. Dat is van alle tijden en iedere generatie beleeft zijn eigen revolutie. Er is een duidelijke verandering in gebruik zichtbaar wanneer mensen ouder worden en meer geld te besteden hebben. Dan stappen ze over van ecstasy naar coke.’

Veiligheid is de nieuwe opium van de politiek ‘In de jaren negentig heerst er een ongekend positivisme in de stad. De toeristenindustrie is booming, jongeren verdienen bakken met geld, er is ruimte voor feest en er zijn maar weinig regels. De jaren nul zijn de kater van de jaren negentig. Vanaf het millennium wordt het uitgaansleven extreem gereguleerd vanwege incidenten. Na de brand in café ’t Hemeltje in Volendam in 2001 wordt de hele horeca nagemeten en gecontroleerd op brandveiligheid. Veel panden waar illegale feesten

GHB De afgelopen weken kwam GHB (Gamma Hydroxy Boterzuur, van oorsprong een narcosemiddel) slecht in het nieuws nadat bekend werd dat de drug veel verslavingsgevoeliger is dan gedacht. Volgens cijfers van de Stichting Informatievoorziening Zorg (IVZ) verdubbelde het aantal aanmeldingen van GHB-verslaafden bij zorginstellingen van 138 in 2008 naar 279 vorig jaar. Het aantal opnamen bij de eerste hulp is sinds 2004 verviervoudigd. In 2004 werden driehonderd slacht­offers behandeld bij de eerste hulp, vorig jaar waren dat er twaalfhonderd. De groei was vorig jaar ongeveer even sterk als in het jaar daarvoor.

worden gegeven, zijn niet meer veilig genoeg en er komen steeds meer regels. Dan is er ook nog een grote ramp op dancefeest Dance Valley in 2001 als duizenden bezoekers onderkoeld raken, wordt Pim Fortuyn vermoord, knalt de internetbubbel uit elkaar en gaat het slechter met de economie. De sfeer slaat om en veiligheid wordt zo belangrijk dat het bijna een ideologie is. Met het kabinet Balkenende I begint Nederland aan een veiligheidsmissie die alle spontaniteit aan banden legt.

De generatie die nu het uitgaansleven instroomt, is geboren na de houserevolutie.

Alles is er al: de feesten zijn mainstream, het uitgaan is gereguleerd. Het is fascinerend wat deze groep gaat doen. Het is een generatie die ziet dat er veel minder mag dan vroeger: Roken is verboden, drugs ook. Ik zie een zekere behoefte aan wildheid die weer in opkomst is. Historisch gezien zou er ook een bloeiperiode moeten komen: na de jaren negentig die té wild, té onveilig en met té weinig regels waren, volgde een tegenkracht. Deze fase van behoudendheid heeft nu een kantelpunt bereikt.’

Zerotolerance op party’s verleidt tot creatieve smokkelmethoden ‘Een van de belangrijkste conclusies uit mijn proefschrift is dat het zerotolerancebeleid zoals dat in de jaren nul is ingevoerd, heeft gefaald. De politie claimt het succes van dat beleid en wijst op dalend drugsgebruik in die jaren, maar de oorzaak van het afnemende drugsgebruik ligt ergens anders. Dat is een combinatie van meer controle in het uitgaansleven, mede door een wijziging in de portierswet waardoor jongens die zelf een graantje meepikken van de drugshandel niet meer zomaar als portier aan de slag kunnen. Stoned in de rij van een club staan is er daardoor niet meer bij. Een gevolg van de controle is dat mensen die toch iets willen gebruiken op een feest al vooraf iets nemen of drugs op plekken meesmokkelen waar de politie ze niet zonder zware verdenking mag fouilleren. Daarnaast stroomde er een nieuwe generatie drugsgebruikers het uitgaansleven in die drugs veel minder belangrijk vinden. De uitgaanspopulatie was

heel wit in Nederland. Die is na het millennium zwarter geworden en met name in allochtone kringen zijn harddrugs minder populair. Allochtonen hebben een andere cultuur van uitgaan, luisteren naar andere muziek. Het knuffelige effect van ecstasy hoort niet bij de hiphopcultuur en als allochtonen gebruiken, doen ze dat meestal op witte feesten.’

Met de dood van Simon Vinkenoog is het Nederlandse drugsbeleid weer terug bij af ‘Eind jaren zestig stond schrijver Simon Vinkenoog symbool voor een generatie die experimenteerde met cannabis. In die tijd kon je al worden opgepakt als je in het bezit was van een heel kleine hoeveelheid. Vinkenoog staat ook symbool voor de decriminalisering van cannabis die toen plaatsvond. Dat resulteerde in een herziening van de Opiumwet in 1976 waarin onder meer softdrugs van harddrugs werden onderscheiden. Dat inzicht, dat drugs niet per se slecht zijn, lijkt anno 2010 te zijn verdwenen, vooral vanwege de zerotoleranceaanpak op recreatief gebruik. Het in bezit hebben van luttele hoeveelheden leidt al tot problemen.’

Een dancefeest zonder pillen is als een Zwarte Cross zonder bier ‘Zwarte Cross is een groot motorcross festijn in Gelderland met tienduizenden jongeren en veel bier. Het publiek is van dezelfde leeftijd als jongeren op dancefeesten, maar de symbolische betekenis is anders. Op dancefeesten wordt meer geëxperimenteerd en viert hedonisme de boventoon. Daarin is een sterke segmentatie te zien in de uitgaansmarkt. Op de Zwarte Cross komen veel lager opgeleiden. In Amsterdam is tachtig procent van het uitgaansleven hoogopgeleid.’

Het genot beslaat slechts een voetnoot in het risicodiscours over drugs ‘Het publieke debat over drugsgebruik gaat altijd over de negatieve effecten van drugs. Het is een haast obligate trits van waarschuwingen, voorbehouden en vingers wijzen en het is opmerkelijk dat de positieve kanten van drugs worden verdrukt. Typerend voor de huidige consu-

ment is dat hij de risico’s aandurft als hij gebruikt. Dat noem ik roesmanagers: gebruikers maken een afweging tussen de positieve en de negatieve effecten.

Studenten zijn daar vaak een goed voorbeeld van. Als ze tentamens hebben, gebruiken ze niet, maar in periodes dat ze wat meer tijd hebben zoals in de zomervakantie, dan gaan ze vaker naar feestjes. Ze maken keuzes op basis van kennis over de risico’s, maar dat is met alcohol natuurlijk hetzelfde.’ yyy

Nabben’s tips & tricks

‘Honderd procent veilig gebruiken bestaat niet, maar als je wilt gebruiken en je genot wilt verhogen, zoek dan uit wat de kwaliteit van het middel is en waar het vandaan komt. Gebruik het op een moment dat je je prettig voelt, nooit onder dwang en begeef je onder mensen die je vertrouwt. Gebruik geen drugs als je overmoedig bent, wat met alcohol nogal eens kan gebeuren. Het is sowieso niet slim te gebruiken als je veel hebt gedronken. Zorg dat je de volgende dag kunt uitrusten en dat andere dingen er niet onder lijden. Met andere woorden: wees een roeskunstenaar, geen roesknoeier.’

CV

1961 geboren in Eindhoven 1988 studie sociale wetenschappen 1998-nu onderzoeker en docent op het Bonger Instituut voor criminologie 2010 promotie als criminoloog (Faculteit der Rechtsgeleerdheid, UvA)

Ton Nabben, High Amsterdam. Ritme, roes en regels in het uitgaansleven. Rozenberg Publishers, € 34,95 NB Tot 15 Oktober met studentenkorting voor € 29,95 via info@highamsterdam.net

Folia 11

12 Folia

objectief

Tokkelen

Nog één keer terug naar de oude Acta-locatie aan de Louwesweg in Slotervaart. Op 16 september konden studenten en medewerkers van Acta daar meedoen aan de twintigste editie van de jaarlijkse Acta Sportdag. Omdat Acta dit jaar 25 jaar bestaat, konden de deelnemers meedoen aan een dag vol bijzondere sportieve activiteiten, zoals megakatapult, krokodillenjungle, boogschieten, quadrijden, Segway rijden en tokkelen.

Vanaf het dak van het gebouw, op een hoogte van naar schatting vijftig meter, konden mensen naar beneden tokkelen (foto), een variant van abseilen. In tegenstelling tot abseilen, waarbij men zich tijdens de afdaling steeds met de benen afzet tegen de gevel, een muur of een bergwand, hangen de benen bij het tokkelen gewoon in de lucht. Gevaar was er kennelijk niet, want een valzeil was nergens te bekennen. ‘Wel vonden verschillende deelnemers het bij nader inzien te hoog, toen ze eenmaal op het dak waren,’ zegt een deelneemster. Tijd om van het uitzicht te genieten was er niet. ‘Het naar beneden roetsjen ging pijlsnel, minder dan twee minuten.’ De sportdag was de laatste grote activiteit in het oude Acta-pand, waarvan de laatste interieurstukken de komende weken worden verwijderd. Acta is sinds half augustus gevestigd in een gloednieuw pand aan de Zuidas. (DW) foto Jan-Maarten Hupkes

Folia 13

Nog een UvA-miss

Miss Visser

Deniz Akkoyun (Amersfoort, 1984) was Miss Nederland in 2008.

Ze was de twintigste Miss Nederland en bovendien de eerste Miss Nederland van Turkse afkomst. Na het gymnasium begon Akkoyun aan de studie rechtsgeleerdheid. Ze is bezig met het afronden van haar masters in strafrecht en informatierecht aan de VU en de UvA en werkt als personal assistant van Jort Kelder. Ook werkt ze als actrice (in de film Gangster Boys uit 2010) en presentatrice.

Een van de populairste missen ooit is Miss Holland 1988, Angela Visser. In 1989 werd ze de eerste Nederlandse Miss Universe-winnares. Ze verhuisde naar de Verenigde Staten, waar ze een succesvolle carrière opbouwde als presentatrice en actrice. Ze was onder meer te zien in The Ben Stiller Show, Baywatch, Acapulco Heat en Beverly Hills 90210. Ze had de hoofdrol in de successerie USA High. Ook verscheen ze in 1995 als Samantha in de successerie Friends. In 2002 werd Visser door de site Global Beauties gekozen tot populairste Miss Universe ooit.

Volgend jaar weer aan de Geneeskundestudent Desirée van den Berg (23) werd in juli tot Miss Nederland 2010 uitgeroepen. De komende maanden maakt ze nog kans op de Miss World-titel in China en de Miss Earth-titel in Vietnam. ‘Ik ben gestopt met hockeyen, want ik mag geen blauwe plekken krijgen.’ Kirsten Dorrestijn 14 Folia

Fertiliteitskliniek Op de site van Miss Nederland vertelt Desirée: Als ik over drie jaar mijn studie heb afgerond en officieel arts ben, wil ik voor een jaartje naar Afrika om daar te helpen. (…) Als elke geneeskundestudent daar nou heen zou gaan na zijn of haar studie, zou dat een mooie stap voorwaarts zijn. Daarna wil ik mijn eigen fertili­ teitskliniek beginnen, daar ligt echt mijn passie. Ik heb in Amerika gezien hoe een dergelijke privékliniek werkt, en ben ervan overtuigd dat dit ook in Nederland zal werken.

D

e miss als dom, truttig meisje is een achterhaald idee. Tegenwoordig fungeert een miss als rolmodel in alle opzichten.

Niet alleen moet ze bloedmooi zijn en een goed stel hersens hebben, ook de sociale begaafdheid weegt mee bij de beoordeling.

In haar ouderlijk huis in Santpoort stelt ze zich met een stralende lach voor. Een diadeem houdt haar bos blonde krullen in bedwang. Haar moeder is in de tuin bezig, haar broer zit tv te kijken en haar zus en vader scharrelen in de keuken rond. Dat ze nog thuis woont, kan ze verklaren. ‘Tijdens mijn middelbare school woonde ik in Amerika met mijn ouders. Daarna ben ik in mijn eentje naar Nederland gegaan om geneeskunde te studeren. Drie jaar later kwam de hele familie terug en toen ben ik weer gezellig thuis gaan wonen. Ik had ze zó gemist.’

Desirée voldoet aan alle schoonheidsidealen. Ze is lang (1.76 m), slank, heeft een brede lach, een egale huid, een mooie rij tanden, sprankelende ogen en verzorgde nagels. Op haar gezicht een beschaafde hoeveelheid make-up. En ze voldoet niet alleen van buiten aan de eisen. Zoals het

‘Tachtig procent van de internationale missen heeft nepborsten, hairextentions, een nosejob en vet afgezogen’ een goede miss betaamt lacht ze veelvuldig, is ze spontaan, vol energie, zelfverzekerd, en voor iedereen even aardig. De roem is haar duidelijk niet naar haar bol gestegen.

Desirée van den Berg / foto Willem van Walderveen

studie

Hoe kwam je erop om je in te schrijven voor de missverkiezingen, deed je al langer modellenwerk?

‘Nee, dat ik ooit miss zou worden had ik nooit gedacht. Ik werkte wel sinds een paar jaar bij Models at Work, een bureau dat hostesses regelt voor evenementen. Toen ik een paar jaar geleden helemaal blut was, raadde iemand me aan me daar in te schrijven. Ik zag mezelf nooit als een supermooi iemand, maar tot mijn verbazing werd ik meteen aangenomen. Tijdens dat werk leerde ik de voormalige Miss Nederland kennen. Zij vertelde heel enthousiast dat je veel fotoshoots hebt en heel mooie jurken aan mag. “Dat zou ik ook wel willen”, dacht ik toen. Ik ben op internet gaan zoeken en heb me aangemeld.’

Hoe gingen de verkiezingen in z’n werk?

‘Van de zeshonderd aanmeldingen behoorde ik tot de twaalf finalisten die een maand lang door de jury in de gaten werden gehouden. We hadden veel fotoshoots, we zijn naar de Tweede Kamer

geweest, waren Vips bij de TMF-awards en hebben met daklozen gevoetbald in Amsterdam. De jury kijkt steeds hoe jij je presenteert, hoe je op een podium staat.

Je moet uitstraling hebben, opvallen, er stáán. Want jij moet Nederland vertegenwoordigen bij de internationale verkiezingen. Ik ben gewoon mezelf gebleven.

Het was trouwens een hele leuke groep meiden. Bijna iedereen studeerde of had een goede baan.’

En hoe waren de Miss Universe-verkiezingen in Las Vegas?

‘Ook al heb ik niet gewonnen, het was te gek, maar ook heel zwaar. Er deden 85 meiden mee. We sliepen hooguit zes uur per nacht en in die drie weken kregen we geen dag vrij. Ik mocht mijn ouders niet eens zien die met me waren meegekomen.

We werden constant in de gaten gehouden door beveiligers, maar het is me gelukt om een paar keer via de brandtrap het hotel te verlaten en met mijn ouders uit eten te gaan. Het was te gek om de honderden fans te zien die ons gillend stonden aan te moedigen. Miss Mexico heeft uiteindelijk gewonnen, dat was inderdaad een heel mooie meid.’

Hoe heb je je voorbereid?

‘Door elke dag te fitnessen met een personal trainer en videofilmpjes van de verkiezingen te kijken. Verder heb ik veel fotoshoots gedaan om een portfolio op te bouwen en om mezelf te trainen, want ik was immers nog geen ervaren model.’

Waarom fitnessen? Ben je nog niet slank genoeg?

‘Ik vind mezelf eigenlijk meer dan prima, en mijn personal trainer ook, maar de meisjes met wie ik moet concurreren zijn helemaal afgetraind. Tachtig procent van hen heeft nepborsten, hairextentions – ik niet hoor! – een nose-job en vet afgezogen. Ik wil voorkomen dat mensen zeggen: “Moet je die Nederlander zien, met al dat vet.” Ik doe er alles aan om zo strak mogelijk in mijn vel te zitten.’

Op welke manieren heb je je leven nog meer moeten aanpassen?

‘Ik let op dat ik mezelf niet rond eet, ik snoep niet. En ik zorg ervoor dat ik er elke dag mooi en verzorgd uitzie. In plaats van spijkerbroeken draag ik nu wat vaker jurkjes, dat is toch net iets vrouwelijker.

Ook ben ik gestopt met hockeyen. Ik mag natuurlijk geen blauwe plekken krijgen.’

Ga je nog wel door met studeren?

‘Ik heb besloten mijn studie even op pauze te zetten. Dit wat ik nu doe, vind ik leuk en is ook nuttig: ik leer mezelf verkopen, ik krijg mediatraining. Dat zijn dingen waar ik mijn hele leven iets aan kan hebben. Ik heb drie jaar gestudeerd en nu ga ik een jaartje iets

heel anders doen. Mijn opa zegt altijd: “Onderzoek alle dingen in het leven en behoud het goede daarvan.” Ik denk dat hij wel gelijk heeft. Je leeft maar één keer.

Dit is een unieke kans. Het is altijd wel een beetje een meisjesdroom geweest, maar mijn doel, mijn grootste ambitie, is om arts te worden. Die ambitie heb ik al vanaf mijn vierde en niemand kan me daar vanaf brengen, ook geen missverkiezing. Volgend jaar ga ik dus weer lekker studeren.’

Zijn missen niet meestal domme blondjes?

‘Die vooroordelen, dat mooie meisjes dom zijn, hoop ik te weerleggen. Ik word beschouwd als de mooiste van Nederland en ik wil laten zien dat zo iemand inhoud kan hebben. Ik studeer geneeskunde en heb overal een mening over, die ik ook laat weten. Ik ben méér dan een mooi gezichtje.

De internationale verkiezingen draaien niet alleen om de schoonheid. Je moet je verdiepen in de problemen uit je eigen land en in de wereldproblematiek. Miss Universe reist bijvoorbeeld de hele wereld over om te praten over hiv en aids. Als Miss Nederland zal ik veel uitgenodigd worden op feestjes en de organisatie wil daar een verstandige vrouw hebben. Ik denk dat ze aan mij wel een goede hebben.’

Krijg je veel aandacht van mannen?

‘Op Hyves en Facebook voegen veel mannen me toe en ook ex-vriendjes beginnen me opeens weer op te bellen. Verschrikkelijk, ha ha!’

Zou je op een aanbieding van Playboy ingaan?

‘Nee, daar ben ik toch een iets te degelijk type voor. Bovendien zouden mijn ouders het vreselijk vinden.’

Vind je jezelf mooi?

‘Elk meisje kan mooi worden met makeup, een goede fotograaf en de juiste belichting. Ik heb schitterende modellenfoto’s, maar daarop herken ik mezelf soms bijna niet. Sinds ik de Miss Nederlandverkiezingen heb gewonnen, heb ik wel wat meer zelfvertrouwen. En dat is tijdens de internationale verkiezingen ook wel handig, want daar sta ik tussen honderden meiden die allemaal als mooiste van hun land zijn gekozen.’ yyy

Cv Desirée van den Berg

Geboren: 20 mei 1987 (SantpoortNoord) 2002: Gezin verhuist naar de VS. High School in New Jersey 2005: Verhuist alleen terug naar NL, behaalt vwo-diploma via privéonderwijs 2006: Start studie geneeskunde, UvA 2010: Verkozen tot Miss Nederland, tijdelijk gestopt met studeren

Folia 15

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 64 03/09/2010 nummer 01

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 64 10/09/2010 nummer 02

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 64 17/09/2010 nummer 03

Studenten Services +

Buitenlandmanifestatie uva-Hva 2010 Woensdag 6 oktober 2010 van 12.00 - 16.00 uur.

Gebouw De Leeuwenburg, Weesperzijde 190 (naast het Amstelstation).

Wil je je oriënteren op een periode in het buitenland tijdens je studie, kom dan naar de Buitenlandmanifestatie UvA-HvA. Op de grote informatiemarkt vind je alle bureaus buitenland van zowel faculteiten als het centrale Bureau Internationale Studentenzaken (BIS).

Je kunt sessies volgen over studeren en stage lopen in het buitenland, maar ook over internationale loopbanen. Tijdens de Students meet Students bijeenkomst kun je studenten die naar het buitenland zijn geweest bevragen op hun ervaringen. En er zijn specialisten aanwezig op het gebied van financiën en beurzen, studieplannen, loopbaanadviezen, samenstellen dossier, etc.

Aanmelden is niet nodig. Meer informatie en het programma vind je op:

www.uva-hva.nl/buitenlandmanifestatie Heb je nog vragen mail dan naar: h.l.vandersteege@uva.nl.

Tot ziens op 6 oktober!

Beurzen voor surinaamse studenten De Universiteit van Amsterdam stelt in 2011 wederom maximaal vijf beurzen van € 250,- per maand ter beschikking aan studenten met de Surinaamse nationaliteit, die niet in aanmerking komen voor studiefinanciering.

De formulieren kunnen worden opgehaald bij het Service & Informatiecentrum (Binnengasthuisstraat 9) en moeten vóór 1 november 2010 geretourneerd worden.

Meer informatie op:

Maurice Seleky

Leven met Geert

Portretteert Generatie Y in schelmenroman Ego Faber

Cohn-Bendit Van oproer tot establishment

Conflict

Zij zat in Ramallah en hij in Tel Aviv

Monumentendag Koekjes bakken met Cees

Per jaar raken in Amsterdam 400 fietsers betrokken bij een verkeersongeval. Folia zocht uit waarom.

Meindert Fennema’s politieke thriller over Wilders

Faculteit economie Bezuinigen in een grimmige sfeer

Liefde voor muziek Student brengt Popronde terug naar Amsterdam

‘Waar ben je?’

=

UvA-pabo

De juf wordt lekker slim

Dagboek van een Intreeganger

Asva

Onbetaalbaar of overbetaald?

UB = vol

Hier studeer je in alle rust en ruimte

Folia zoekt

freelance verslaggevers Heb je een nieuwsneus; kan je zelf nieuws maken en ben je goed bekend op jouw faculteit en/of de UvA?

www.uva.nl/studentenservices

We zijn op zoek naar studenten die op oproepbasis nieuwtjes kunnen maken.

Studenten Services is er voor studenten, afgestudeerden en promovendi van de UvA en HvA. Binnengasthuisstraat 9, 1012 ZA Amsterdam

Stuur een korte mail naar jfj@folia.uva.nl

www.uva.nl/studentenservices

GEZOCHT: Adm. Medewerker voor 2 à 2,5 dag per week per 1 november 2010 op advocatenkantoor in Amsterdam Wij zijn een enthousiast advocatenkantoor bestaande uit 3 advocaten die zich voornamelijk bezighouden met asiel- en vreemdelingenrecht.

Salarisindicatie:  600,- (bruto) per maand op basis van 16 uur per week.

Indien je interesse hebt: Graag je brief met cv versturen aan Miriam Woudwijk naar m.woudwijk@rswadvocaten.nl.

Website: www.rswadvocaten.nl.

Ideale baan naast je studie

Ben jij een High Potential?

Em. Querido’s Uitgeverij B.V. - een toonaangevende literaire uitgeverij in het hartje

dekortstewegnaardetop.nl

Oproepkrachten voor o.a. telefoon, receptie, magazijn, promotiewerkzaamheden.

BestGraduates 2011 wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topwerkgevers:

van Amsterdam, met de uitgeverijen Nijgh & Van Ditmar , Athenaeum-Polak & Van Gennep, Leopold en Ploegsma zoekt

Ervaring is geen absolute must maar wel vragen we een dienstverlenende instelling, gevoel voor representatie en goede communicatieve vaardigheden.

BestGraduates 2011 wordt mede mogelijk gemaakt door:

Bij belangstelling stuur een email aan a.wijngaards@querido.nl of bel 020-5511262/261 en vraag naar Agathe Wijngaards.

BestGraduates is een activiteit van

onderdeel van de

Uitgeverij Querido is gevestigd op Singel 262 te Amsterdam.

Hoogleraren: Van der Toorn schuldig aan misère bij economie

D

e situatie bij de Faculteit Economie en Bedrijfskunde is verscherpt. In een brief aan Collegevoorzitter Karel van der Toorn schrijven drie hoogleraren, Henriëtte Maassen van den Brink, Joop Hartog en Arnoud Boot, dat de situatie wat hen betreft ‘onacceptabel’ is geworden.

Het rommelt al langer bij de FEB. Na het gedwongen vertrek van decaan Tom Wansbeek in januari heeft interim-decaan Eric Fischer de taak gekregen om de faculteit te reorganiseren. De FEB moet van het CvB tot 2014 veertien miljoen euro ophoesten om financieel weer een gezonde organisatie te worden. De drie

hoogleraren plaatsen vraagtekens bij het reorganisatieplan dat door Fischer in gang is gezet. Ook vinden ze dat Fischer beleidsinhoudelijk onvoldoende kennis heeft om een dergelijke reorganisatie te leiden. Een gesprek tussen het voltallige CvB, de decaan en de drie hoogleraren op 23 augustus heeft niets opgeleverd en de hier afgedrukte brief – gedateerd 16 september – verscherpt de situatie.

In de brief krijgt het CvB onder meer het verwijt dat het niet transparant handelt.

‘We vinden het onacceptabel dat het rapport-Aartsen niet openbaar wordt gemaakt, en dat faculteitsleden, waarvan de werkomstandigheden ingrijpend ter discussie staan en van wie de baan zelfs

bedreigd wordt, niet zelf kunnen kennisnemen van de visie van Concern Control op de oorzaak van deze misère’. Ook verwijten de drie het CvB gebrek aan visie.

Opvallend is de harde toon van de brief.

Zo noemen de auteurs Van der Toorns eerdere reactie ‘obligaat’ en melden hem tevens dat ze zich niet meer terughoudend zullen opstellen. De brief is inmiddels verspreid onder alle medewerkers van de FEB. In een korte reactie laat Arnoud Boot vanuit Wenen weten: ‘Laat een ding helder zijn: onder alle omstandigheden zullen wij ons inzetten voor de FEB. Natuurlijk is de toon scherp, maar nu moet er constructief worden gewerkt.’ Op de vraag of de brief

ook kan worden gezien als een aanval op Eric Fischer, reageert Boot ontkennend.

‘Absoluut niet. Ik ken Fischer al vijftien jaar en hij is een buitengewoon integere en capabele bestuurder.’

In een eerder stadium spraken Boot, Hartog en Maassen van den Brink de wens uit dat er twee ‘inhoudelijke’ adviseurs naast de decaan zouden worden benoemd, die er voor zouden moeten zorgen dat de strategiebepaling voor de toekomst binnen de reorganisatie geborgd zou worden.

De beoogde men for the job zijn Rick van der Ploeg en de Groningse econoom Peter Leeflang. Zij hebben overigens nog niet gereageerd op de wens van het drietal. yyy Jim Jansen

Folia 17

#Earlybirds Iedereen <30j. voor â&#x201A;Ź10 naar @muziekgebouw please RT! 1 minuut geleden verzonden via Twitter

Alle concerten â&#x201A;Ź 10 vanaf 5/9 Concerttips: muziekgebouw.nl

illustratie Bas Kocken

Publieke weerstand sterkt migranten Van cultuurrelativisme naar cultuuruniversalisme: de toon van het maatschappelijke debat over integratie is flink veranderd. Justus Uitermark (1978) promoveert op een onderzoek naar veranderende machtsrelaties in de Nederlandse integratiepolitiek. Floor Boon

H

et bezorgde hem meerdere verrassingen, het onderzoek voor zijn promotie. In het publieke debat over integratie zag Justus Uitermark in de afgelopen dertig jaar een flinke verschuiving optreden.

‘In de jaren tachtig overheerst vooral het pragmatisme, de stroming die benadrukt dat er wezenlijke culturele verschillen zijn die kunnen worden overstegen door redelijkheid en dialoog. Het culturalisme werd sterker in de jaren negentig onder invloed van VVD-voorman Frits Bolkestein.’ Aanhangers van het culturalisme vinden dat onze verlichte, liberale cultuur verdedigd moet worden tegen etnische en islamitische minderheidsculturen.

Na Frits Bolkestein werd dit discours uitgedragen door onder anderen publicist Paul Scheffer, Pim Fortuyn en Ayaan Hirsi Ali. Geert Wilders is ook een culturalist, maar omdat het tijdsvlak van Uitermarks onderzoek tot 2005 loopt, wordt Wilders niet uitgebreid besproken.

De kracht van de culturalisten schuilt niet alleen in hun aantal, stelt Uitermark op basis van een analyse van de opiniepagina’s van NRC Handelsblad, Trouw en de Volkskrant. ‘Het is opvallend dat de culturalisten niet per se veel stukken schrijven en dus kwantitatief niet overheersend zijn in het debat over integratie. Hun bijdragen zijn gegroeid van vijftien procent in begin jaren negentig tot dertig procent in

de jaren nul: een grote stijging maar ze vormen nog altijd een minderheid. Wel is er een heel sterke onderlinge samenhang zichtbaar. De culturalisten steunen elkaar publiekelijk en hebben uitgesproken leiders. Ze vormen daardoor een hechte groep. Bovendien staan ze centraal in het debat; ze krijgen veel aandacht. Hun tegenstanders daarentegen zijn talrijk maar gefragmenteerd en hebben geen leiders.

Ze definiëren zich slechts in relatie tot de culturalisten.’

Hoe integratiebeleid tot stand komt onder invloed van dat publieke debat was een tweede grote vraag uit Uitermarks onderzoek. Daarvoor keek hij naar het integratiebeleid in Amsterdam en Rotterdam. ‘In Rotterdam hebben migrantenorganisaties een veel stevigere en stabielere positie dan in Amsterdam’, zegt Uitermark. ‘De beleidsvoering ten aanzien van migrantenorganisaties is in feite veel vrijgeviger dan in de hoofdstad.’ Dit ging in tegen de verwachtingen van Uitermark. ‘Ik had Rotterdam juist geselecteerd om te zien wat er zou gebeuren als migrantenorganisaties gemarginaliseerd zouden worden maar ze werden juist niet gemarginaliseerd.’

Leefbaar Rotterdam, tussen 2002 en 2006 aan de macht in Rotterdam, droeg een uitgesproken culturalistisch discours uit: een partij die zich in ferme bewoordingen uitsprak tegen de komst van meer migranten en de invloed van de islam. Dus, redeneerde Uitermark, zou je verwachten

dat het beleid ook meer culturalistische trekken zou aannemen: weinig ruimte voor migrantenorganisaties, hard beleid tegen de islam.

Het tegendeel blijkt waar. Uitermark: ‘Omdat de focus van Leefbaar Rotterdam zo op de islam lag, werden veel organisaties voortdurend uitgedaagd zich te profileren. Dat maakt veel organisaties daar sterk. Ze komen duidelijk op voor hun achterban.’ Daarnaast blijkt dat Leefbaar Rotterdam geen einde maakte aan de subsidies voor minderhedenorganisaties. ‘Grote organisaties als Platform Buitenlanders Rotterdam en de Stichting Islamitisch Platform Rotterdam behielden hun subsidies. Deze organisaties ondersteunen allerlei verschillende organisaties, variërend van conservatieve moskeeën tot progressieve jongerenorganisaties. Verder werd door het rechtse college extra geld vrijgemaakt voor projecten, waarvan een deel terechtkwam bij migrantenorganisaties. Voor het organiseren van islamdebatten kregen migrantenorganisaties bijvoorbeeld uitgebreide ondersteuning;

‘Een voortdurende uit­ daging om zich te profi­ leren heeft Rotterdamse ­migrantenorganisaties sterk gemaakt’ ze werden weliswaar op de korrel genomen maar konden ook investeren in het voorbereiden van hun achterban en ze waren sterk aanwezig bij de debatten zelf.’

In Amsterdam is een heel ander mechanisme zichtbaar. ‘Onder invloed van oudburgermeester Job Cohen, in veel opzichten een tegenpool van Leefbaar Rotterdam, was de positie van migrantenorganisaties tot 2005 eigenlijk heel zwak. Strenge regels voor het verkrijgen van subsidies zorgden

dat slechts een deel van de migrantenorganisaties ervoor in aanmerking kwam, vooral organisaties die gesteund werden door oud-wethouder Ahmed Aboutaleb, oud-stadsdeelvoorzitter Ahmed Marcouch en oud-Mili Görüs voorzitter Haci Karacaer. Organisaties waarvan zij vonden dat ze een tegenwicht konden bieden tegen meer radicale groepen.’

Die royale steun aan een selecte groep heeft er volgens Uitermark voor gezorgd dat andere migrantenorganisaties gemarginaliseerd werden, ontevreden waren en zich niet betrokken voelden bij besluitvorming in de stad. ‘De vele regels rondom subsidieaanvragen zorgden er ook voor dat veel organisaties alleen maar bezig waren met zich te schikken naar de verwachtingen van de beleidsmakers en niet meer uitdroegen wat hun achterban eigenlijk van ze wilde: ze gingen steeds meer functioneren als onderafdeling van de overheid of ze verpieterden in de marge.’

Uitermark relativeert de rol van kennis bij het maken van beleid. ‘Het is niet zo dat beleidsmakers uitsluitend handelen op basis van wetenschappelijke inzichten. Er is een krachtenveld waarbij verschillende groepen proberen beleid naar hun hand te zetten. Ik heb geprobeerd die strijd in kaart te brengen en te verklaren waarom soms de ene groep domineert en soms de andere. Op basis van deze specifieke casus probeer ik een meer algemene theorie te ontwikkelen over politieke en culturele transformaties.’ Wat dat betreft blijft het een wetenschappelijk onderzoek waar beleidsmakers niet meer aan hebben dan andere geïnteresseerde lezers: een inzicht in de dynamische machtsrelaties die het integratiebeleid in de afgelopen dertig jaar hebben vormgegeven. yyy Justus Uitermark: Dynamics of Power in Dutch Integration Politics.

Promotie: 23 september 2010

Folia 19

bul

1999

Yoram Stein Leeftijd: 38 (geboren op 10 maart 1972) Beroep: Journalist, docent op het Montessori Lyceum Amsterdam en schrijver van de boeken Filosofisch Elftal en Stop­ pen met blowen.

Studie: Politicologie en filosofie Afgestudeerd: In 1999. ‘In 2006 heb ik nog een master gedaan, de lerarenopleiding filosofie.’

College: ‘Politieke filosofie van Pieter Pekelharing, omdat hij zijn studenten de ruimte gaf om zelf na te denken over de stof. Ik probeer dat, nu ik zelf docent ben, ook te doen.’

Hele jaren weggerookt

UvA-plek: ‘Het hofje van de Oudemanhuispoort. Een prachtige plek om een boek te lezen, een kopje koffie te drinken of te kletsen.’

Café: ‘Met filosofiestudenten gingen we vaak naar café de Doelen, dat we steevast “Oorlam” noemden.’

Afknapper: ‘De zesjesmentaliteit! Bij colleges werd er gezucht als iemand een inhoudelijke vraag stelde over de stof, maar vragen als “Moet je hoofdstuk twee kennen voor het tentamen?” werden wel relevant geacht.’

foto Bob Bronshoff

Hij studeerde politicologie en filosofie en werd journalist en docent: Yoram Stein. Julie de Graaf

‘I

k ging studeren met de verkeerde verwachtingen. Ik had verhalen in mijn hoofd over de lessen van filosoof Wittgenstein aan de universiteit van Cambridge, waarbij hij in klasjes van zes of zeven studenten wat rondwandelde en hardop nadacht, terwijl de studenten met hem meedachten. Verder verwachtte ik dat er een groot saamhorigheidsgevoel zou zijn onder studenten en een gedeeld idealisme. In plaats daarvan werd ik aan de UvA geconfronteerd met overvolle collegezalen en een individualistische instelling. Het viel mij allemaal erg tegen. Bij gebrek aan een inspirerende omgeving verloor ik een groot deel van mijn motivatie. Wat dat betreft was ik niet zo’n sterke student, want de bedoeling van de universiteit was natuurlijk dat ik die

20 Folia

motivatie uit mezelf haalde. Daarnaast heerste er bij politicologie een rigide manier van denken die mij tegenstond.

Veel docenten waren marxisten en de postmarxistische theorie werd er behoorlijk ingeramd. Studenten die niet communistisch waren, maar op een “foute” partij zoals de PvdA stemden, werden gezien als sociaaldemocratische verraders. Ik had ook een docent die een echte stalinist was en toen ik bij hem op het tentamen schreef dat de Golfoorlog niets anders was dan een grote reclamespot voor de Amerikaanse wapenindustrie, haalde ik een negen! Ik had dus vrij snel door wat er van me verwacht werd, maar werd er doodmoe van.

Pas tegen het einde van mijn studie vond ik wat ik al die tijd had gezocht, toen ik een jaar een uitwisseling deed aan Berkeley,

de universiteit van Californië. Ik kwam terecht in een inspirerende omgeving met gemotiveerde studenten en intensieve begeleiding vanuit de universiteit. Daar moet je bijvoorbeeld elke twee weken een paper schrijven, in plaats van alleen een tentamen maken aan het einde van een vak. Het was erg stimulerend dat ik daar aan de lopende

Veel docenten waren marxisten en de post­ marxistische theorie werd er behoorlijk ingeramd band mensen ontmoette die hun dromen najaagden. Ik had de droom om schrijver en journalist te worden, maar had daar voorheen niets mee gedaan. Eenmaal terug in Amsterdam ben ik stukken gaan schrijven die ik opstuurde naar kranten. Na mijn studie heb ik onder andere voor Trouw artikelen geschreven waarin ik probeerde om de actualiteit te duiden aan de hand van

filosofie. Dat was leuk om te doen, maar ik miste wat diepgang. In een krantenartikel heb je maar een beperkt aantal woorden tot je beschikking en schrijf je voor een breed publiek. Een paar jaar geleden besloot ik om mijn lerarenbevoegdheid te halen.

Nu ik voor de klas sta, kan ik weer dieper ingaan op filosofische vraagstukken en daar met jongeren over praten.

Als ik terugkijk op mijn studententijd zie ik in dat ik veel harder had kunnen studeren: ik ben in 1990 begonnen en haalde pas negen jaar later mijn bul. Ik heb heel veel tijd verdaan met eindeloos uitslapen, blowen en het voeren van lange gesprekken met vrienden. Ik heb vorig jaar een boek geschreven over cannabisverslaving en dat gaat onder andere over mijn eigen verslaving uit die tijd. Ik denk dat er nu nog steeds studenten zijn die hele jaren wegroken. Dat is zonde, want het vertraagt hun ontwikkeling. Mijn boek is zeker ook voor hen bedoeld. Wie weet geeft het ze net dat extra zetje dat ze nodig hebben om te stoppen.’ yyy

Fen is uit

het beste

eten

Professionele pruillip

Radiohead

Avant-garde met echte Italianen

Grid internationale fotografiebiënnale diverse locaties

Benjamin Kemper promovendus kwantitatieve economie:

Toen ik dertien was wilde ik fotomodel worden. Logisch, op zich, want dertien. En grappig, vooral, want ik bezat in die tijd een nogal onflatteus fysiek dat hoofdzakelijk gedicteerd werd door mijn uit de kluiten gewassen puberlijf, een minus zeven bril en een kapsel dat herstellende was van een intensieve ontkleuring alsmede van een goedkoop permanent. Mijn ouders stimuleerden mijn modellendroom dan ook van harte maar adviseerden mij evenwel dringend ook gewoon nog even mijn middelbare school af te maken.

Nou goed. Dat deed ik dan maar. En gelukkig, want mijn ambities hebben over de tijd toch een wat meer filosofisch karakter gekregen. Een meer realistisch karakter, ook.

Mijn bewondering voor de professionele pruillip heeft daar overigens niet onder geleden. Integendeel zelfs.

Sinds ik in Amsterdam woon en hier bevriend ben geraakt met een paar fotografen plus model, heb ik een wat genuanceerder idee van wat de wereld achter de beeldvorming allemaal behelst. Voor of achter de camera, werkend daaromheen; waar foto’s gemaakt worden, wordt noeste arbeid verricht waarbij technische kennis, geduld, smaak, doorzettingsvermogen, gekte, oorspronkelijkheid en ballen bepaald geen overbodige luxe zijn. Niet voor niets wordt fotografie tegenwoordig als volwaardige kunstvorm beschouwd.

In dat laatste verband wordt van 25 september tot 7 november, in en om Amsterdam, Grid 2010 georganiseerd, een internationale fotografiebiënnale. Tijdens deze fotografiemanifestatie wordt zo gesteld ‘de huidige stand van zaken in fotografie’ getoond. Dat houdt dit jaar in: meer dan tachtig projecten, ongeveer twintig deelnemende landen en zo’n zestig locaties. Onder die locaties bevindt zich het souterrain van weekblad De Groene Amsterdammer. Gedurende zes weken wordt daar een kleine expositie gehouden die tijdens kantooruren vrij te bezoeken is. Te zien zijn de fotofilm Toekomstmuziek van Rachel Corner en Laurens Nijzink, een selectie van het werk van de jonge en veelbelovende Frederique Masselink-van Rijn en een overzicht van het werk van de huisfotograaf van De Groene Amsterdammer, Bob Bronshoff. Bekend van de vele portretten die hij schoot van politici, muzikanten, acteurs en auteurs en daarbij – niet in de laatste plaats natuurlijk – al bijna twintig jaar als fotograaf verbonden aan Folia. yyy Fen Verstappen

Gadget: ‘Mijn Bugatti-espressoapparaat, waardoor ik heb ontdekt dat koffie heel lekker kan zijn en Senseo ben gaan vervloeken.’

De Groene Amsterdammer, Westeinde 16 (expositie van 25 september tot 7 november), zie ook www. gridphotofestival.com

Film: ‘Burn after reading van de gebroeders Coen. Over de top, vol wendingen en antihelden die onvoorzien het dramatische middelpunt worden. Hilarisch hoe een Hollywoodster als Brad Pitt het stereotype van een dommige fitnessinstructeur speelt.’

Tv: ‘De documentaire Jimmy Rosenberg: De vader, de zoon & het talent op Hollanddoc.nl, die heb ik al vijf keer gezien. Het intrigeert me dat een extreem talent een mens zo uit balans kan brengen. Soms zijn savanten bijna autisten. Voer voor psychologen en hersenonderzoekers.’

Boek: ‘The Time Traveler’s Wife, een “niet-weglegboek” over de liefde van een vrouw voor een man die door een genetische afwijking gedwongen is tijdreizen te maken.

Ontzettend aangrijpend is dat hun leeftijd en verwachtingspatronen dramatisch van elkaar gaan verschillen.’

Kunst: ‘Jan Fabre, die zichzelf terecht omschrijft als een eenmansbeweging. Zijn veelzijdige, overweldigende oeuvre straalt een enorme overgave uit. Heel knap dat een kunstenaar een dergelijke indruk weet te maken.’

Humor: ‘Theo Maassen, die als grap in de marge van een show over zichzelf vertelt dat hij eigenlijk niet Theo Maassen heet. Zijn echte naam is Johnny Stardust. Hij is goed omdat hij constant zichzelf onderuit haalt en iets dommigs Brabants blijft spelen.’

Website: ‘Residentadvisor.net, dé site voor elektronische muziek en het clubben voor alle steden in de wereld.’

Muziek: ‘Kid A van Radiohead. Zij hebben als geen andere band ertoe bijgedragen dat de muziek zich heeft ontwikkeld naar electro, mijn voorliefde. Het is de combinatie van roerige en emotionele schoonheid en een experimenteerdrang met geluid door het gebruik van nieuwe electronica.’

Palladio Elandsgracht 64 We komen van werk, gaan zo meteen naar theater bij het Leidseplein en hebben honger. De eisen: niet te zwaar eten (anders hangen we zo in onze stoel), niet te duur (we zijn student) maar wel goed eten (we behoren natuurlijk tot de toekomstige avant-garde). Daarom kiezen we het Italiaanse restaurant Palladio op de Elandsgracht.

Het restaurant is mooi en ruim ingericht. Er hangt hier een prettige sfeer; het voelt een beetje als een grand café. De ober praat met Italiaans accent, dus we vermoeden dat hier échte Italianen werken. Daarom eten we trouwens in de Jordaan, want rond het Leidseplein staan er op de muren van de Italiaanse restaurants Turkse landschappen en krijg je een papieren placemat met een schilderij van Jan Breughel. We zijn als avant-gardisten natuurlijk pro-multiculturalisme, maar als het op eten aankomt, zien we de zaken liever puur.

Als voorgerecht kiezen we capesante con purea di ceci, frissé e caviale di salmone, ofwel: gebakken sint-jakobsschelpen met kikkererwtensoep, frisée en rode caviaar.

Van het andere voorgerecht zijn we de naam vergeten, maar het bestaat uit een hele hoop paddenstoelen. Het zijn geen kinderachtige voorgerechten en ze smaken voortreffelijk, al zijn het wel erg veel paddenstoelen.

Als hoofdgerecht nemen we ravioli met vis en een saltimbocca alla romana; beide smaken ze voortreffelijk.

Lekker uitgesproken en omdat de koks niet een hele berg pasta op het bord gooien, word je niet door de smaken bedwelmd. Al met al zitten we goed vol, maar de lekkere trek overstemt het voornemen om niet te zwaar te eten.

Helaas is het erg druk en kan de keuken niet binnen vijftien minuten een toetje serveren, waardoor we onze voorstelling dreigen te missen. Het dessert slaan we daarom over.

In het theater maken we de balans op. We zitten behoorlijk vol, maar dat geeft eigenlijk niet. Verder was het eten prijzig: we betaalden ruim negentig euro voor twee gangen, twee glazen prosecco, vier glazen wijn en twee koppen koffie. Ook al kies je de budgetopties, kom je niet heel veel lager uit. Maar vooruit, daarvoor hebben we het rood-staan aangevraagd. En dat is dan weer heel erg avant-garde. yyy Jaap van der Spek

Afknapper: ‘Kunstkritieken zijn, zeker in de landelijke dagbladen, veel te schreeuwerig. Het is eerder dat de kunstcriticus wil opvallen: kijk mij eens durven. Het doel is vooral de aandacht op zichzelf te vestigen. Wat zich ook uit door een Mongoolse film heel hoog te waarderen en een succesvolle publieksfilm als Inglourious Bastards maar één ster te geven.’

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan student sociologie Merle Zwiers, die behoort tot de nieuwe jonge mensen in dit gebouw. Een leuke aanvulling op onze verhuizing van wiskunde naar de economische faculteit.’ yyy Hans van Vinkeveen

Folia 21

annonces

Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder.

Annonces kunnen worden geplaatst in Folia en op de website www.folia.nl. Zie voor informatie over het aanbieden en de tarieven www.folia.nl – weekblad – Annonces.

CULTUUR

Wil jij optreden in het concertgebouw?

Symfonisch Blaasorkest ATH is op zoek naar muzikanten die op niveau muziek willen maken. Check: www.tramharmonie.nl Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl Vanaf 19-09, 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - Amsterdam Stichting Amarna verstrekt subsidies aan educatieve, culturele of maatschappelijke initiatieven van studenten waar reguliere subsidiemogelijkheden niet voorhanden zijn.

Zie www.student.uva.nl/a-z/extrafinancieleondersteuning.cfm Zangers gezocht! Nieuwe en ambitieuze A capella-groep (pop, jazz) zoekt nog 1 tenor en 1 bas. Repetities: elke woensdag 20.0022.30 uur. Meer info op info@amsterdamvocals.nl, of geef je op voor auditie: www. amsterdamvocals.nl

BUITENLANDMANIFESTATIE UvA-HvA

Goed voorbereid studeren of stage lopen in het buitenland? Maak een goede planning van je buitenlandse verblijf binnen je studieprogramma. Bezoek de parallelle spreekuren. Je kunt deskundigen raadplegen over beurzen, visa, werkvergunningen, verzekeringen en studieloopbaan tijdens de 10e Buitenlandmanifestatie op woensdag 6 oktober van 12.00-16.00 uur in gebouw Leeuwenburg, Weesperzijde 190 (naast het Amstelstation). www.uva-hva.nl/buitenlandmanifestatie

USC SPORT

Sport jij al bij het USC? Er is te veel om op te noemen: • Combi-abonnement (groeps)fitness Een jaarkaart (groeps)fitness kost je als student slechts € 132,50. Hiermee kun je onbeperkt, zeven dagen per week, fitnessen en groepslessen volgen in 4 verschillende sportcentra.

• Tai chi chuan Tai chi is niet alleen heel mooi om naar te kijken maar ook heel goed om te beoefenen. In de training leer je de ‘vorm’, een geheel aan vloeiende bewegingen, waarbij je goed leert letten op je adem, je houding en gronding. Een prima manier om te leren ontspannen. Cat. I € 55,50.

• Danscursussen In sportcentrum Universum kun je terecht voor de cursus showdance en klassieke dans.

In het ASC vind je de cursus jazzdance. Je kunt je nog opgeven voor deze cursussen, die duren t/m 11 november. Studentencursusprijs € 35.

Zie voor dit alles www.usc.uva.nl

VERDIENEN

Voor beginnend student rechten die autisme heeft wordt een gevorderde master student rechten gevraagd om bijles te geven.

Vergoeding in overleg. Reacties: tel. 06 1383 6764.

22 Folia

Oppas gezocht: Gezin van twee universitair docenten zoekt een vrolijke, lieve oppas voor onze twee dochters (3,5 en 1,5 jaar), voor één dag per week en af en toe ’s avonds, in De Baarsjes. Interesse? Bel 06 1725 0595 of mail j.j.noordegraaf@uva.nl (Julia Noordegraaf).

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.

Cinekid zoekt vrijwilligers! Woensdag 20 t/m vrijdag 29 oktober is het Cinekid festival op het Westergasterrein in Amsterdam.

We zoeken o.a. zaalwachten, verslaggevers en kinderbegeleiders in het MediaLab. Kijk voor meer informatie op www.cinekid.nl.

Er is een aantal opleidingen bij de UvA dat studenten in ruil voor vrijwilligerswerk bij ons (vrije keuze) studiepunten geeft. Stuur een mail naar vrijwilligers@cinekid.nl en meld je aan.

Maatjes gezocht - Het Nederlandse Rode Kruis Amsterdam zoekt enthousiaste vrijwilligers die een maatje willen zijn voor een andere Amsterdammer die behoefte heeft aan meer contact. Als vrijwilliger gaat u twee keer per maand samen met de deelnemer iets leuks ondernemen. Daarnaast biedt u een luisterend oor en helpt u de deelnemer weer (oude) activiteiten op te pakken. Bent u of kent u iemand die hier in geïnteresseerd is, neem dan contact op met Liesbeth Elberse: E-mail; lelberse@nrka.nl of tel. 020-622 6211.

Hou je van reizen en schrijven? Dan ben jij de nieuwe stagiair / webredacteur van Australië.nl, Zuid-Afrika.nl, ZuidoostAzië. nl en meer. Vanaf oktober/november werk je hartje Amsterdam met een jong enthousiast team voor onze websites. Je schrijft nieuws- en achtergrondartikelen, verzamelt beeldmateriaal en verzint leuke prijsvragen.

Vrijdagmiddag wordt er geborreld. Bekijk de vacature op één van onze sites, mail je motivatie en CV plus reiservaring naar Marjolein den Dekker: vacatures@addmissions.nl of bel 020 514 1360.

WONEN

Ik zoek een niet al te kleine kamer, binnen de ring, voor max. € 425 in de maand. Per wanneer het de kamer beschikbaar is, maakt niet heel veel uit. Mensen die iets weten kunnen me mailen: anoukkemper@hotmail. com

spermabank@amc.uva.nl of www.spermadonoren.nl Writing dissertations, theses, research papers in English? Have your text checked by a professional native English editor. Rates start at a cent a word. Email: copyproofing@ yahoo.com or ring 020 625 8834.

BUREAU OMBUDSMAN

Studenten met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Ombudsman Studenten, Christel Holtrop, ombudsman@uva.nl, tel.

525 3798, www.student.uva.nl/ombudsman Medewerkers met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Ombudsman Personeel, Anneke Vijgeboom, ombudsmanpersoneel@uva.nl, tel. 525 5548, www.uva. nl/ombudsmanpersoneel.

Het Bureau Ombudsman is gehuisvest op Oude Turfmarkt 151, 1012 GC Amsterdam.

Studentenpsychologen, Loopbaan Advies Centrum, Bureau Internationale Studentenzaken, Trainingscentrum en het Service & Informatiecentrum. Studentenzaken is ook bereikbaar via tel. 525 8080.

ALUMNI

Alumnidag Pedagogiek en Onderwijskunde UvA, 15 oktober 14.00-17.30 uur, Roeterseilandcomplex. Meer informatie en aanmelden: http://pow-alumni.socsci.uva.nl

STUDENTENZAKEN

Op www.uva.nl/studentenzaken staat alle informatie over de afdelingen van Studentenzaken – Studentendecanen, Bureau

- advertentie -

300 vrienden...

1 trainer

Woonruimte aangeboden: Kleine Studenten Woongroep in Amsterdam Zuid zoekt nog een aardige medebewoner. Bij voorkeur een rustige master student die het leuk lijkt om gezamenlijk de boel draaiende te houden.

Reacties: tel. 06 1383 6764.

Iets te verhuizen? Dáár heb ik voor gestudeerd! Alle maten bussen en verhuismannen, vanaf € 45. Wij takelen (touw en blok); tevens interlokaal. Bel Taco: 06 4486 4390; www.vrachttaxi.nl

DIVERSEN

De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Nadere informatie tel. 566 3090,

Op zoek naar een leuke voetbalvereniging?

Kom eens kijken bij ons of train een keer mee!

T.O.S.-Actief Sportpark Middenmeer, Radioweg 63 020 6928314 / info@tos-actief.nl / www.tos-actief.nl

- advertentie -

VAN DONDERDAG 23 SEPTEMBER T/M WOENSDAG 29 SEPTEMBER

GOED VOORBEREID HET DONKER IN.

FILMTIP VAN DE WEEK

het cultureel studentencentrum van UvA & HvA

Muziek

DO 23/09 20.00 uur

ENTER THE VOID

CREA Klassiek

REGIE: GASPAR NOÉ | 23 SEPTEMBER IN PREMIÈRE

Een podium voor klassieke amateurmusici. Beleef hun optredens in een informeel concert.

Wil je zelf optreden? Stuur dan een e-mail naar: klassiek@crea.uva.nl. toegang gratis

cabaret

DO 23/09 20.00 uur

Voorpremière Cameretten 2010

Na zeven magere jaren is er een nieuwe speelfilm van Gaspar Noé. Zijn laatste film Irreversible uit 2002 heeft een onuitwisbare indruk achtergelaten op haar bezoekers. Met Enter the Void blijft Noé bij donkere thematiek die zich nu naar Tokyo verplaatst. Oscar en Linda verhuizen naar Tokyo nadat hun ouders zijn omgekomen bij een auto ongeluk. Ze zweren elkaar nimmer in de steek te laten. Wanneer Oscar sterft door een politiekogel bijft zijn geest rondwaren om op zijn zus te letten en neemt hij je mee in een met neon gevulde visuele tocht tussen leven en dood. Meer op Cineville.nl.

VERDER OP CINEVILLE.NL EXIT THROUGH THE GIFTSHOP REGIE: BANKSY | 30 SEPTEMBER IN PREMIÈRE

Cabaretiers en kleinkunstenaars Titia Wolf, Dianne Liesker en Jorrik Hartemink krijgen ieder 20 minuten om de jury te overtuigen dat zij de drie finalisten zijn van het Cameretten festival 2010. Dit doen zij in drie solovoorstellingen op geheel eigen wijze. Jorrik speelt, Dianne droomt en Titia zingt. Eenmalig en uniek is deze voorpremière in Amsterdam. studenten e 5,-, e 7,50 alle anderen

cOMeDy

Vr 24/09 20.30 uur

Easy Laughs - Improv Comedy Comedy improvisation in a ‘gezellige’ atmosphere. ‘The Friday Show’ at 20:30 and an ‘Unplugged’ at 22:30, with different formats and guest players. New: a free quick extra show after the second performance. Shows every Friday. English spoken. e 8,- (20:30) / e 5,- (22:30) / both e 12,-

Debat

WO 29/09 20.00 uur Exit Through The Gift Shop is de debuutfilm van straatartiest Banksy over een documentaire die nooit gemaakt is. Een excentrieke Franse “filmmaker” zoekt en vindt Banksy om een film over hem en zijn straatkunst te maken. Er wordt veel gefilmd maar de beloofde documentaire blijft uit. Dan besluit Banksy de rolllen om te draaien en een film over de Fransman te maken. Exit Through The Giftshop is niet alleen origineel en vermakelijk, maar stuit ook pijnlijk op de aloude vraag: Wat is kunst? Ga naar Cineville.nl en win kaarten voor het premièrefeest op 1 oktober in Kriterion.

NU OP CINEVILLE.NL

TARANTINO HEEFT LAST VAN ITALIAANSE STAATSINTERVENTIE DE REMAKE IS DE AMERIKAANSE OPLOSSING VOOR ONDERTITELS BORAT IS FREDDY MERCURY

ONBEPERKT NAAR DE FILM VOOR MAAR €17,50 PER MAAND

Ruimte en tijd volgens Einstein Wel eens iemand met 300 kilometer per uur door de polder zien fietsen? Neem de TGV en kijk uit het raam... Voor waarnemers die met verschillende snelheden bewegen, beweegt dezelfde fietser met verschillende snelheden.

Welke waarnemer heeft gelijk? Of moeten we naar de fietser luisteren? Albert Einstein postuleert in 1905 dat elke waarnemer evenveel recht van spreken heeft: er kan geen eensluidende uitspraak worden gedaan.

Over één snelheid zijn alle waarnemers het verrassend genoeg wel eens: de lichtsnelheid. Een lezing over deze twee postulaten door Sander Mooij, PhD bij het Nikhef (UvA). studenten gratis, e 5,- alle anderen

cOMeDy

Vr 01/10 20.30 uur

Easy Laughs - Improv Comedy Comedy improvisation in a ‘gezellige’ atmosphere. ‘The Friday Show’ at 20:30 and an ‘Unplugged’ at 22:30, with different formats and guest players. New: a free quick extra show after the second performance. Shows every Friday. English spoken. e 8,- (20:30) / e 5,- (22:30) / both e 12,-

lezingenladder De Balie

ZO 27/09, 20.15 uur Koolhaas in Beijing Debat naar aanleiding van het verschijnen van Koolhaas in Beijing, geschreven door Edzard Mik, over architect Rem Koolhaas.

DI 28/09, 20.30 uur Not in my Backyard: Het verdriet van België Divers programma over conflicten in regio’s waar wij op het eerste gezicht niets mee van doen hebben, maar die toch dichtbij ons staan.

Felix Meritis

DO 23/09, 15.00 uur Theater van de vrijheid Een gesprek met de directeur van The Freedom Theatre in het vluchtelingenkamp van Jenin op de Westbank. (Engels) DO 23/09, 20.00 uur Dertig jaar na de coup in Turkije Waar staat de Turkse democratie dertig jaar na de coup? Met o.a. Marietje Schaake (Europarlementariër D66). (Engels)

Hoofdkantoor ABN Amro DI 28/09, 16.00 uur Prinsjesdagseminar Sprekers zijn o.a. PvdA-coryfee Mei Li Vos en UvA-hoogleraar economie Sweder van Wijnbergen.

Pakhuis de Zwijger DO 23/09, 18.00 uur Berlijn, Europa’s creatieve hoofdstad?

Jurriaan Benschop deed onderzoek naar de vraag: is Berlijn werkelijk de meest aantrekkelijke creatieve stad van dit moment?

MA 27/09, 20.00 uur WOMEN Inc.’s Lijstjesparade Bijna ieder magazine maakt gebruik van lijstjes met toonaangevende vrouwen. Maar wie stelt die lijstjes samen en op basis waarvan?

Rode Hoed

ZO 26/09, 15.30 uur Abel Herzberg-lezing: ‘Eerst nadenken’ Alexander Pechtold over tolerantie, xenofobie en herstel van vertrouwen.

DI 28/09, 20.00 uur ‘Rotvos: moet de natuur zijn loop hebben?’

Debat naar aanleiding van bekroonde documentaire over het evenwicht tussen natuur en landbouw.

U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur een mailtje naar folialezing@gmail.com onder vermelding van ‘Aanmelding lezingenladder’. Voor adressen zie www.folia.nl/lezingenladder.

Meer informatie over de CREA agenda: www.crea.uva.nl Timorplein 62 (in Oost) Tram 14 of bus 22 en 41 Info/reserveringen: 6920422 Restaurant dagelijks geopend Combineer Eten + Film www.studio-k.nu

Folia 23

De student

Dijkgraaf & Fresco

Van der Meulen & Curvers

Cavia in een doolhof

Quarterlifecrisis

De hoogleraar

In een grijs verleden was er een spelshow op televisie, de Wiekentkwis – ja, dat waren nog eens jolige jaren – gepresenteerd door Fred Oster, als ik het wel heb, waar de prijs van de winnaar werd bepaald door een cavia. Die cavia moest worden losgelaten in een doolhof dat er uitzag als een grote sjoelbak waarin overal kleine tussenschotjes waren gezet. Aan het einde van de bak bevond zich een reeks poortjes, ieder met een eigen prijzengeld. Het enige dat de kandidaat kon doen was hopen dat de cavia door het poortje met de hoofdprijs liep.

Vele ouders moeten eenzelfde gevoel hebben als zij hun kind bij de poort van de universiteit afzetten. Hoe kan de aankomende student niet verdwalen in het woud van studiekeuzes, bijvakken, minors en majors? Wat moet je doen om uiteindelijk door het winnende poortje van de succesvolle carrière te lopen?

Ik kan me in ieder geval nog levendig het verlammende gevoel herinneren dat over mijn middelbare schoolklas kwam, toen

ons een lijst met mogelijke universitaire studies werd uitgereikt. Keurig alfabetisch stonden die allemaal onder elkaar. De meeste van ons hadden geen clou in welk vakje ze een kruisje moesten zetten. Mijn voorganger bij de KNAW, de middeleeuwse letterkundige Frits van Oostrom, heeft dit studieaanbod weleens vergeleken met de menukaart van een goedkope chinees.

U kent het wel, zo’n restaurant waar de keuze uiteindelijk valt op gerecht 324, garnalen met cashewnoten in zoetzure saus.

De even precieze details waarmee universitaire studie 324 beschreven wordt, hebben iets aandoenlijks, of misschien wel bezwerends. Alsof het mogelijk is nu al de vacatures van over twintig jaar in te vullen. Alsof je met een afstandsbediening de cavia kunt dwingen door het juiste poortje te lopen. Gelukkig hebben al deze welomschreven studiekeuzes in ieder geval één ding gemeen: volgens de omschrijving zijn ze zeer nuttig, omdat je er alle kanten mee op kunt. yyy Robbert Dijkgraaf

Damiaan Denys hoogleraar psychiatrie

Kennelijk heten we ‘Generatie Y’, en hebben we een eigen crisis: twintignogwats die zich, terecht, afvragen of ze wel iets belangwekkends hebben voortgebracht, en doodsbang zijn in de toekomst niet belangwekkend te zullen worden – laat staan gelukkig. Ook de hoofdpersonen in Sarah Domogala’s documentaire Alles Wat We Wilden lijden eraan.

Zoals dat gaat met modieuze problemen behoor ik tot de risicogroep. Als vanouds deed een zee aan zomervakantie vrezen dat ook mij een nietsontziende crisis boven het hoofd hing.

Ik leed aan alle van de schimmige symptomen: terwijl je denkt op een open plein te staan, omringd door opties, kom je tot het besef dat al tientallen deuren hermetisch achter je gesloten zijn en de bruggen erachter allang opgeblazen. Dat je dit jaar 2X zal worden. Dat je er al die tijd maar op los hebt geleefd. En in die tijd geen wereldkampioen in niks bent geworden. Hoewel je geen inzet verweten

kan worden heb je geen nummer-1 hit geschreven. Je kan écht geen ballerina meer worden. En ook geen tienermoeder. Terwijl jij hier zit en je afvraagt of je wel het goede doet, zijn de anderen zo domweg gelukkig, zo meer zichzelf, hebben zo veel meer seks met personen naar ruime keuze en zijn vooral zo klakkeloos geslaagd. En waar je ergens betreurt dat het verleden uitgerekend tot dít heden heeft geleid, waag je het tóch om bang te zijn voor alle opties die je wél nog hebt.

Dat je moeder zo veel keuzes niet had is jouw schuld ook niet. Crisis dus…

‘De quarterlifecrisis treedt op tussen 20 en 35 jaar; de midlifecrisis tussen 30 en 50’.

Eigenlijk kan een mens in voortdurende crisis verkeren. Het gevoel waarover de documentaire gaat, is niet het voorrecht van een paar jonge, creatieve mensen.

Het gaat over alle mensen, het gevoel heet twijfel en het gaat nooit meer over.

Zo twijfel ik altijd over laatste zinnen. yyy Emma Curvers

Göran Sluiter hoogleraar internationaal strafrecht

Mieke Bal hoogleraar literatuurtheorie

overigens Dat er steeds meer kinderen in therapie gaan, zegt vooral iets over ouders; die denken ten onrechte dat een kind maakbaar is.

Göran Sluiter: ‘Ik denk niet dat het per se de ouders zijn, die aan de basis van deze ontwikkeling staan, maar vooral de veranderende maatschappij. Een van de dingen die radicaal is veranderd, is dat mensen steeds meer werken tegenwoordig. Ook veel vrouwen hebben zelfstandige carrières en zorgen niet meer alleen voor de kinderen. Dat legt misschien druk op een gezin, maar is tegelijkertijd ook goed: zo zien kinderen dat hun ouders twee zelfstandige mensen zijn en verandert de beeldvorming over rolverdeling vanzelf. Daarnaast is er steeds meer informatie beschikbaar over hoe je als ouder je kind moet opvoeden. De een zegt dit, de volgende zegt dat en weer iemand anders zegt dat je het tegenovergestelde moet doen. Tegelijk wil iedere ouder het beste voor zijn kind en probeert hij daar zo goed mogelijk gehoor aan te geven. Ik 24 Folia

denk daarom dat ouders niet ten onrechte denken dat hun kind maakbaar is, maar dat ze terecht denken enige invloed op hun kind te kunnen uitoefenen.’

Mieke Bal: ‘Ik ben het niet eens met de stelling dat ouders ten onrechte denken dat hun kind maakbaar is. Het denken over kinderen en opvoeding is aangeleerd en staat onder druk van voortdurende sociale kritiek. Er wordt ouders vaak verweten dat ze te druk zijn en te weinig tijd besteden aan hun kind. Als reactie gaan ouders vaak juist meer aandacht aan hun kind besteden en wordt de druk om goed te presteren in de maatschappij alleen maar groter. Ook zijn de agenda’s van kinderen zo vol, dat er weinig tijd overblijft voor kinderen om thuis alleen te spelen of zich te vervelen.

Alles moet bijzonder tegenwoordig en in de overtreffende trap. Ouders doen ook

maar wat zij denken dat goed is. Dat er meer kinderen in therapie gaan, komt volgens mij door een keten van oorzaken: de maatschappij legt druk op ouders; ouders leggen druk op kinderen en ook school legt druk op kinderen. Die druk moet van de ketel. Ik pleit daarom niet voor quality time, maar voor meer verveeltijd.’

Damiaan Denys: ‘Dat er meer kinderen in therapie gaan is interessant. Dat komt of doordat er meer belangstelling is voor de problemen van kinderen; er meer kinderen ziek zijn; er meer therapie voorhanden is; of omdat er hogere eisen aan kinderen worden gesteld. Het doet me ook denken aan een citaat van Nietzsche, die zei dat de veiligheid van een gemeenschap afhangt van het aantal politieagenten dat er nodig is. Hoe minder politieagenten, hoe veiliger het is, want dat betekent dat er minder

agenten nodig zijn. Datzelfde geldt voor de psychische gezondheidszorg. Hoe minder daarvan nodig is, hoe gezonder een maatschappij is. Dat laat geen prettige trend zien. De laatste paar jaar wint het idee van maakbaarheid en dat we de hersenen kunnen boetseren steeds meer aan kracht, maar ik denk dat stijgende eisen en controledwang meer ten grondslag liggen aan deze ontwikkeling dan werkelijke ziekten.

Hoe meer controle, hoe meer controle we ook nodig hebben: wie zou nu nog accepteren dat een kind van vijftien alleen een lange reis maakt om te blowen op de hei? Dat gebeurde vroeger, bijvoorbeeld op Woodstock, en dat ging goed. Die vrijheid zijn we verleerd, wat dat betreft leven we in een somber tijdperk.’ yyy Floor Boon In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.