Folia05_64

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 64 01/10/2010 nummer 05

Chagall van den Berg schreef de titelsong van Tirza (en niet alleen omdat ze de dochter van de regisseur is)

Boot en consorten FEB-hoogleraren lichten hun grieven toe

Maarten Reesink ‘Dierendag is net zo absurd als mensendag’

AMC-bazen

Louise Gunning en Marcel Levi

Mercator Sapiens Official UvA Merchandise

ww w.me rc ato rs a pie ns .nl Roetersstraat 35, 1018 WB Amsterdam, tel. 020-525 6159, info@mercatorsapiens.nl

inhoud #05

Chagall

Vernoemd naar een schilder, twee ouders die bij de film zitten, daar moet wel een creatieve geest uit groeien. En inderdaad; Chagall van den Berg componeert en schrijft voor haar band Silent Rebel, en mocht de titelsong maken van de Nederlandse filmhit Tirza.10

foto Fred van Diem

Knuffelbeesten

Maarten Reesink, docent bij media en cultuur, moet nog steeds uitleggen dat Animal Studies géén grap is 8

De Boot is aan

Arnoud Boot en vier andere economiehoogleraren lichten hun woede op het bestuur toe: ‘Goede mensen verdwijnen, dit is de dood in de pot’ 14

Hello/Goodbye

Louise Gunning gaat het AMC verlaten, Marcel Levi neemt haar taken over. Een dubbelgesprek 17

Typografie

Bij Bijzondere Collecties is een tentoonstelling te zien met hoogtepunten uit de collectie Tetterode 19

En verder

nieuws 4-7, opinie/brief/scriptie 8-9 objectief 12-13, bul 20, Fen is uit/het beste/eten 21, annonces 22, lezingen 23, Fresco/ Van der Meulen/overigens 24

colofon

commentaar Homepage Hoe stuurt de UvA belangrijke boodschappen de wereld in? Ligt daaraan een eenduidige communicatievisie ten grondslag? Inmiddels is dat niet meer duidelijk – na de commotie rond de geplande reorganisatie van de economiefaculteit en de berichtgeving over de al dan niet te slopen panden op het BG-terrein. Over beide onderwerpen is de laatste maanden veel gedacht, gepraat en geschreven door verschillende figuren binnen en buiten de UvA. Over de mogelijke sloop op het BGterrein zijn in de media uiteenlopende opvattingen naar voren gekomen, en het lijkt erop dat de UvA daar niet gelukkig mee was. De afdeling huisvestingsontwikkeling van de UvA stuurde althans een brief aan het bestuur en aan de stadsdeelraad van het stadsdeel Centrum waarin de UvA haar visie gaf op de locatie van een nieuwe bibliotheek. De brief werd door de UvA integraal als pdf-bestand op haar homepage gezet.

Wat was de boodschap die de UvA afgaf met het plaatsen van de brief op haar homepage? Is dit een nieuwe vorm van openheid? Wil of verwacht de UvA dat het stadsdeel brieven aan de UvA nu ook op zijn homepage zet? Kunnen we in het vervolg nog meer brieven aan het stadsbestuur of aan anderen integraal op de UvA-site teruglezen?

Nog afgezien van de vraag of het plaatsen van dergelijke brieven op de homepage van de UvA wenselijk is, staat zo’n vorm van grote openheid in schril contrast met de minimale openheid over andere onderwerpen. Het faculteitsbestuur van de economiefaculteit liet dit blad onlangs weten liever niet in het openbaar te praten over de reorganisatie van de faculteit; men hield de discussie graag intern.

En ondanks het dringende verzoek van hoogleraren voor de dag te komen met het rapport dat als basis heeft gediend voor de voorgenomen reorganisatie, is dat rapport nog steeds niet onverkort boven tafel gekomen. Tenzij het inmiddels op de homepage van de UvA is gezet.

Folia verschijnt sinds 1948 als onafhankelijk weekblad voor de Universiteit van Amsterdam. Het wordt uitgegeven door de stichting Folia Civitatis. weekblad

voor de Universiteit van jaargang 64 01/10/2010 Amsterdam nummer 05

Chagall va n den Berg schreef (maar niet

de titelson

alleen omdat

g van Tirza

ze de dochte

r van de regisse

ur is)

cover: Chagall van den Berg en Anne Janssens foto Fred van Diem

Boot en cons orten

FEB-hoogler aren lichten hun grieven toe

Maarten Rees ink

‘Dierendag is net zo absurd als mensendag’

AMC-bazen

Louise Gunnin g en Marcel Levi

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, tel. 020-5253981, fax 020-5253980, redactie@folia.uva.nl website: www.folia.nl uitgever: Stichting Folia Civitatis redactie: Floor Boon, Mirna van Dijk (eindredacteur), Jim Jansen (hoofdredacteur), Anouk Kemper, Gina Miroula, Margot Riedstra (secretariaat), Henk Thomas, Dirk Wolthekker medewerkers aan dit nummer: Bob Bronshoff, Emma Curvers, Marc Deurloo, Fred van Diem, Louise O. Fresco, Julie de Graaf, Jan-Maarten Hupkes, Anne Koeleman, Marc Kolle, Harmen van der Meulen, Arjan Roodink, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen redactieraad: Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Jaap Kooijman, Lennart Verhoef, Bert Vuijsje zakelijke leiding: Paul van de Water art direction: Pascal Tieman opmaak: Carl Zevenboom druk: Dijkman Offset, Diemen advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, tel. 023-5714745, fax 0235717680, zandvoort@bureauvanvliet.com abonnement: € 46,90 per jaargang opgave: 020-525 3981, mededelingen@ folia.uva.nl of www.folia.nl. Het is niet altijd mogelijk de rechthebbenden van de foto’s op de prikbordpagina te achterhalen. Rechthebbenden van het beeldmateriaal kunnen zich bij Folia melden via: redactie@folia.uva.nl.

Folia 3

nieuws meer actueel nieuws op www.folia.nl

‘Jullie verkopen lessen, wij broodjes’

doctor

zz Minimaal drie in onderwijs gespecialiseerde cateraars doen mee aan aanbesteding UvA-catering. zz De huidige cateraar Sorbon doet ook mee en denkt een goede kans te maken.

De cateringbedrijven Cormet schoolcatering, Sodexo en Eurest zullen meedoen aan de aanbesteding van de catering op de UvA en HvA. Woordvoerders van de drie cateringbedrijven bevestigen dat. Ook cateraar Albron hoopt mee te kunnen doen. ‘Maar we willen er liever nog niets over zeggen. We wachten tot we worden uitgenodigd,’ zegt een woordvoerder. De drie cateraars zijn gespecialiseerd in de catering van grote onderwijsinstellingen.

Zo sleepte Eurest, cateraar van onder meer de VU, onlangs nog een zesjarig contract in de wacht bij de Technische Universiteit Eindhoven. Of de huidige cateraar van de UvA en HvA, Sorbon, ook meedoet is niet zeker, maar Sorbonbaas Jørgen Vestjens verwacht van wel.

De kans is ‘goed aanwezig’, zegt hij. ‘Maar we wachten nu eerst op het aanbestedingsdocument met het programma van eisen, voordat we beslissen mee te doen of niet.’ Bij deelname verwacht Vestjens dat Sorbon een goede kans maakt de gunning te krijgen. ‘Want onderwijscatering is inmiddels onze corebusiness.’

‘Een prachtig project,’ noemt Jeanette Knoop de aanbesteding van de catering van UvA en HvA. Knoop, sales- en marketingmanager van de divisie onderwijs bij cateraar Sodexo, heeft veel ervaring met het cateren van grote onderwijsinstellingen, onder meer de TU Delft, de Universiteit Twente en de Noordelijke Hogeschool. ‘Onderwijscatering is een apart vak. Je hebt te maken met een heel kritische doelgroep, die communicatief sterk is en een zeer wisselend eetpatroon heeft. Daar moet je op in kunnen spelen.’

De cateraar waaraan het contract wordt gegund moet een zogenaamde pachtsom betalen voor het gebruik van de ruimte

Pieter-Paul A.M van Thiel heeft onderzoek gedaan naar het geïnfecteerd raken van leishmaniasis bij Nederlandse militairen op buitenlandse vredesmissie en jungletraining.

Wat is leishmaniasis precies?

‘Een ziekte die veroorzaakt wordt door een eencellige parasiet (Leishmania) die wordt overgebracht door zandvliegjes. Dit zijn in feite kleine muggen. Het AMC is sinds de jaren negentig consulent tropische ziektes bij het ministerie van Defensie en in die hoedanigheid hebben we observaties gedaan bij Nederlandse militairen in bijvoorbeeld Afghanistan. Een van de gebieden waar de parasiet voorkomt.’

De counter van mensa Agora, nu nog geëxploiteerd door Sorbon / foto Arjan Roodink

en de faciliteiten. De hoogte daarvan is gekoppeld aan de prijzen die de cateraar aan de klanten mag vragen. Hoeveel die pachtsom zal zijn is nog niet bekend.

Knoop: ‘Maar mocht de UvA bedingen dat we niet meer dan twee euro voor een warme maaltijd mogen vragen, dan zullen wij een lagere pachtsom bedingen.’

‘Je moet zorgen dat je trendy producten verkoopt, dat je weet wat studenten willen en dat je aanwezig bent op de werkvloer.

“Jullie verkopen lessen, wij broodjes”, dat is onze filosofie,’ zegt Frank Metzelaar van Cormet schoolcatering, dat veel (v)mbo’s en ROC’s catert, maar ook de hogescholen Saxion en HAN. ‘Wij praten ook met studentenverenigingen, want we willen dat studenten onze vrienden zijn. Natuurlijk zouden we niet met verlies willen draaien,

maar we zien de catering van UvA en HvA ook niet als een kortstondig winstproject. Wij gaan voor “partnerschap”, dat wil zeggen: we willen investeren in de relatie met de klant. Dat is het CvB als het gaat om behoud van het contract, conciërges als het gaat om het indraaien van een lamp en studenten als het gaat om het aanbieden van verse smoothies.’

Desireé Eyck van Eurest benadrukt dat het aanbod van Eurest even gedifferentieerd zal zijn als de doelgroep van studenten en medewerkers is. ‘We gaan een profiel maken van elke UvA- en HvA-locatie en daarop stemmen we ons assortiment af.’

Naar verwachting zal het CvB komend voorjaar een keuze voor een cateraar maken. Het nieuwe cateringcontract zal dan rond 1 juli 2011 ingaan. (DW)

Parkeertarieven Acta fors omhoog zz De meeste medewerkers van Acta kunnen op de nieuwe locatie niet meer met de auto naar hun werk komen. zz Postcodebeleid noopt medewerkers met het openbaar vervoer te komen.

Medewerkers van het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (Acta) moeten sinds kort flink meer betalen dan ze gewend waren als ze hun auto willen parkeren bij het werk. Acta is in augustus verhuisd van Slotervaart naar de Zuidas.

‘En daar worden andere parkeertarieven gehanteerd dan in West. Het parkeerbedrijf van de VU, dat de tarieven vaststelt, wordt redelijk commercieel gerund, als ik 4 Folia

het zo mag zeggen,’ zegt tandarts Thiany Ong, docent bij Acta en voorzitter van de ondernemingsraad van Acta.

Een parkeerkaart op de oude locatie kostte medewerkers 45 euro per jaar op een open parkeerterrein. Nu kost een parkeerkaart 35 euro per maand voor een parkeerplaats in een overdekte parking of op de open parking van de VU/VUmc. ‘Maar de meeste Acta-medewerkers komen daarvoor helemaal niet in aanmerking,’ zegt Ong. ‘De overdekte parking is bedoeld voor patiënten van Acta en voor mindervalide medewerkers. De open parking is alleen voor mensen die buiten een bepaald postcodegebied wonen.’

Op de met het openbaar vervoer goed

bereikbare VU is een regeling van kracht waarbij aan de hand van de postcode van het woonadres van een medewerker wordt bepaald of deze in aanmerking komt voor een parkeerkaart. Het overgrote deel van de medewerkers woont in dat opzicht op het verkeerde adres en moet dus het openbaar vervoer of de fiets nemen. ‘Het is niet anders,’ zegt Ong. ‘De VU bepaalt de regels. Iedereen moet zich schikken in de nieuwe situatie. Wel proberen we de parkeerregeling iets versoepeld te krijgen, zodat mensen die net in het verkeerde postcodegebied wonen en op een of andere manier op de auto zijn aangewezen, toch in aanmerking komen voor een parkeerkaart.’ (DW)

Wat kan de ziekte veroorzaken?

‘Viscerale leishmaniasis leidt ertoe dat interne organen worden aangetast; cutane leishmaniasis tast de huid aan en zorgt voor zweren, en mucocutane leishmaniasis tast het slijmvlies aan en dan met name van de neus, mond, keelholte en luchtpijp.’

Is er geen geneesmiddel voorhanden?

‘Dat wel, maar die hebben soms nogal wat bijwerkingen. En er is geen vaccin of pil beschikbaar om de ziekte te voorkomen.

De parasiet wordt overgebracht door zandvliegjes die ’s avonds en ’s nachts steken en bezoekers aan endemische gebieden moeten er daarom voor zorgen dat ze niet gestoken worden. Dat betekent dat ze zich moeten insmeren met een anti-insectencrème en hun huid moet altijd bedekt zijn met kleding, liefst geïmpregneerd met een insectenwerend middel. Tevens moeten ze slapen onder geïmpregneerde netten. De praktijk wijst echter uit dat het niet altijd zo makkelijk gaat.’

Hoezo?

‘Ook een militair moet wel eens ’s avonds naar het toilet en dan is hij een gemakkelijke prooi. Natuurlijk wordt ook nog wel eens het insmeren vergeten, met alle gevolgen van dien.’

Als je geïnfecteerd bent, wat dan?

‘Dan kom je bij ons terecht en dan kunnen we je goed behandelen. In 2005 hebben we een militaire dokter en een analist opgeleid en die hebben, onder onze supervisie, in Afghanistan ruim zeventig procent van de gevallen behandeld. Dat is prima gegaan. De overige dertig procent was al terug in Nederland, of moest terugkomen voor behandeling.’(JJ) Pieter-Paul A.M. van Thiel, Cutaneous Leishmaniasis in Dutch Military Promotie: woensdag 29 september

Erelid

De geëmancipeerde filmkijker zz Filmprogramma en seminar rond Franse filosoof Jacques Rancière zz Rancière: ‘De filmkijker wordt geëmancipeerd.’

‘De rol van de toeschouwer is in de kunsten erg onderbelicht gebleven. Er wordt in de esthetica meestal van uitgegaan dat de kunstenaar zich op blinde mensen richt die voor het eerst wat te zien krijgen.’

Dit zei de invloedrijke Franse filosoof Jacques Rancière, die afgelopen week in Amsterdam was voor boekpresentaties en een workshop. Tijdens een seminar op 24 september ging hij in discussie met masterstudenten kunstgeschiedenis, filosofie

en filmwetenschappen. Over de actieve rol van de toeschouwer schreef Rancière zijn essay ‘Le spectateur émancipé’. ‘Een documentairemaker als Michael Moore laat geen enkele ruimte aan de toeschouwer, terwijl het juist essentieel is dat de kijker zélf zijn conclusies kan trekken.’

Aan de hand van filmfragmenten lichtte de filosoof zijn ideeën nader toe.

Jacques Rancière (Algiers, 1940) schreef talloze boeken over politiek, marxisme, onderwijs, film en literatuur. De laatste jaren richt hij zijn aandacht steeds meer op visuele cultuur en de relatie met politiek en esthetica. Twee van zijn boeken zijn nu vertaald in het Nederlands onder de titels De toekomst van het beeld en De

fabel van de cinema. Dat laatste boek is een essaybundel over een aantal filmklassiekers. Tijdens de boekpresentatie in het Filmmuseum lichtte Rancière enkele standpunten toe. ‘In de jaren tien van de vorige eeuw werd al gezegd dat de film de vertelkunst definitief zou veranderen.

Maar neem bijvoorbeeld de films van Godard. Hij gebruikt collages en montage op dezelfde manier zoals dat ook al in de negentiende eeuw werd gedaan in de literatuur. Er is alleen een verschil in het evenwicht tussen de talenten van de kunstenaar en het begrip van het publiek.

Daar wordt veel meer van verwacht. Maar de vertelkunst is in essentie niet veranderd.’ (Joke de Wolf)

Decaan FMG naar Binnengasthuis zz Omdat er op het Roeterseiland wordt verbouwd, verhuizen dertig medewerkers naar het BG-terrein, onder wie decaan Edward de Haan zz Voor degenen die plaats moeten maken, vermoedelijk de studieverenigingen, wordt naar een oplossing gezocht.

De verhuizing van het bureau van de decaan van de FMG van het Roeterseiland naar het Binnengasthuis, heeft mogelijk een verhuizing van studieverenigingen Machiavelli (politicologie), Pegasus (algemene sociale wetenschappen) en het politicologenblad Synthese tot gevolg. De verhuizing, die volgens beleidsadviseur gebouwen en voorzieningen Tom Verhoek heel plotseling nodig is vanwege verbouwingen op het

Roeterseiland, treft dertig medewerkers die zullen worden ondergebracht in het souterrain van het Binnengasthuis.

Omdat het Binnengasthuis al kampt met ruimtegebrek voor de eigen medewerkers, moeten de studieverenigingen waarschijnlijk uitwijken naar een andere locatie.

Afdelingsvoorzitter politicologie Wouter van der Brug: ‘Het is heel vol in dit gebouw.

We zijn al ingedikt om voldoende ruimte te hebben, maar met de komst van dertig nieuwe mensen wordt het wel heel krap.

De studieverenigingen hoeven niet zomaar te wijken. We zijn in gesprek om een andere locatie voor ze te vinden.’

Het gaat om een tussenverdieping in het BG 5. Van der Brug bevestigt dat de kamers daar niet volledig voldoen aan Arbo-wetgeving, omdat ze geen buitenramen hebben. Van der Brug: ‘Er mogen wel

flexwerkers zitten, mensen met een kleine aanstelling.’ Volgens de afdelingsvoorzitter is het wenselijk dat met name de studieverenigingen binding houden met studenten.

‘Het zou mooi zijn als ze een baliefunctie kunnen behouden in dit gebouw. Maar eerst gaan we kijken wat mogelijk is.’ (FB) - advertentie -

Jens Förster Hoogleraar sociale psychologie Jens Förster neemt deze week de Charlotteund-Karl-Buhler-Preis van de German Society of Psychology in ontvangst. Hij krijgt de prijs voor zijn gehele oeuvre dat volgens de jury een grote impact heeft op zowel zijn eigen onderzoeksterrein als op aangrenzende vakgebieden. Förster richt zich in zijn onderzoek op het ontwikkelen van nieuwe theorieën, zoals op het gebied van motivatie. ‘Het klassieke motivatie-onderzoek richtte zich altijd op externe factoren: hoe kan een werkomgeving mensen inspireren en motiveren? Ik wilde graag begrijpen wat mensen doen om zichzelf te motiveren.’ Förster neemt de prijs in ontvangst tijdens het tweejaarlijkse congres van de German Society of Psychology in Bremen. (DW)

AUC Tijdens de eerste diesviering van het AUC op 22 september werd Marco de Waard uitgeroepen tot AUC-Docent van het Jaar.

De Waard is docent Comparative Literature en Cultural and Literary Theory. De winnaar van de essayprijs was Mathijs Mul. Hij reageerde in zijn essay op de stelling ‘What do I consider to be the greatest threat to humanity?’ Mul geldt inmiddels als expert op essaygebied: als leerling van het Piter Jelles Gymnasium in Leeuwarden won hij al eens een essaywedstrijd over de VN. (DW)

Wetenschappelijk feestje Niet alleen een feestje om te dansen, maar ook een feestje met inhoud. Wetenschappelijke inhoud welteverstaan.

De vijfde editie van het Discovery Festival in Nemo op vrijdag 24 september was uitverkocht en barstensvol wetenschappelijke experimenten. Onder het genot van een muziekje en een drankje konden bezoekers meedoen aan een roddelexperiment, of een proef waarin bij knuffelende stellen werd gemeten wat de invloed is van fysieke intimiteit op de pijnbeleving. Ook wijdde UvAhoogleraar Erik Verlinde bezoekers in zijn zwaartekrachttheorie in.

De aanwezige dj’s Applescal en Jorn Liefdeshuis zorgden voor opzwepende muziek en ook voor de rokers was gezorgd: op het dak van Nemo konden zij met een brandende sigaret een balkje besturen van het computerspelletje Pong, geprojecteerd op een groot scherm.

Het Discovery Festival is een initiatief van een groep studievrienden die ge-

Maarten van Poelgeest, wethouder Ruimtelijke Ordening en Grondzaken, is benoemd tot erelid van de Asva. In zijn vorige wethoudersperiode werd hij regelmatig door de Asva bekritiseerd vanwege het tekort aan studentenwoningen en zijn beleid op dat terrein. Sindsdien zijn de contacten kennelijk verbeterd, want de wethouder kreeg een erelidmaatschap van de studentenunie en de daarbij behorende oorkonde uit handen van Asva-voorzitter Lodewijk Berkhout. Van Poelgeest was zelf in 1987/88 voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb). In 1988 leidde hij de grootste studentendemonstratie ooit.

Stelling De poll op folia.nl ging afgelopen week over de economiefaculteit. De stelling luidde: De economiefaculteit moet in drie jaar tijd veertien miljoen euro bezuinigen. Goed?

In de Chemobar werden cocktails geserveerd met zelfgestookte alcohol / foto Tjebbe Venema

looft dat de combinatie van wetenschap, kunst en muziek een goed feest oplevert.

Die hypothese is dit jaar voor de vijfde maal bewezen. (FB)

zz Prima, want de faculteit heeft jaren boven haar stand geleefd – 76.5% zz Nee, dit bedrag is veel te hoog. Zo raakt de onderwijskwaliteit in gevaar. Laat het Maagdenhuis maar bijspringen – 18.4% zz Laat ze eerst eens het vet wegsnijden op het Maagdenhuis – 2.8% zz Bezuinigingen leiden vaak tot een efficiëntere bedrijfsvoering en dat is goed voor de kwaliteit van de faculteit – 2.2% Aantal respondenten: 179

Folia 5

nieuws meer actueel nieuws op www.folia.nl

Geen Sustainable University Award 2010 zz Op 20 september zou de eerste prijsuitreiking plaatsvinden van de ‘Sustainable University Award 2010’. zz Geen van de dertien ideeën was goed genoeg om bekroond te worden.

Ongeveer vijftig mensen verzamelden zich op 20 september in de Agnieten­ kapel, om aanwezig te zijn bij de bekendmaking van de winnaar van de Sustainable University Award (SUA), een prijs voor het beste idee om duurzaamheid aan de UvA te bevorderen. Helaas had collegelid Paul Doop slecht nieuws voor de aanwezigen: geen van de dertien inzendingen was genoeg uitgewerkt om de prijs toegekend te krijgen. Drie inzendingen kregen een eervolle vermelding en een oorkonde. Een daarvan krijgt, na aanpassing van het plan in samenwerking met de UvA op 1 december alsnog de award. De winnaar zal de benodigde financiële middelen en ondersteuning

Paul Doop (rechts) met de genomineerden / foto Manouk Los

krijgen om het idee daadwerkelijk aan de UvA uit te voeren.

Jackie Lam is een van de gelukkige genomineerden. Zijn idee om koffie en thee in biologisch afbreekbare bekers te verspreiden werd door de jury goedgekeurd.

Alleen een duidelijke analyse van voor- en nadelen voor de UvA ontbrak. Dat gold ook voor het idee van de afwezige student Ted Griffioen, die voorstelde hippe waterflessen te verkopen om wegwerpflessen te voorkomen. De opbrengst van de flessen zou gaan naar projecten om water te zuiveren. De jury had graag een vergelijking willen zien tussen het waterflesjesgebruik op de UvA nu en hoe dat met dit plan zou veranderen. De afdeling inkoop ten slotte kwam met een idee voor een energieopwekkende draaideur.

‘Beter goed gejat dan slecht verzonnen,’ grapte Doop. Een dergelijke deur bestaat al op station Driebergen-Zeist. De SUAverkiezing wordt georganiseerd door de Commissie Duurzaamheid van de UvAstudentenraden in samenwerking met de UvA. (Anne Koeleman)

‘CvB moet deel tekort overnemen’ zz Economiehoogleraar Arthur Schram vindt dat een externe controleur de exploitatiecijfers van de FEB had moeten analyseren. zz De opsteller van het interne rapportAartsen wast zijn handen in onschuld.

‘Het is helemaal niet erg als de Faculteit Economie en Bedrijfskunde (FEB) eens flink wordt opgeschud, maar het kan niet zo zijn dat het College van Bestuur (CvB) de door haar zelf goedgekeurde facultaire jaarrekeningen later weer terugdraait,’ zegt hoogleraar experimentele economie Arthur Schram over de aanstaande reorganisatie van de FEB. Daar moet tot 2014 veertien miljoen

euro worden bezuinigd. ‘Een deel daarvan zou door het CvB moeten worden overgenomen van de faculteit, zodat wij minder hoeven te bezuinigen. Alles staat of valt met het bedrag dat moet worden bezuinigd, en bij de vaststelling daarvan is sprake geweest van een hoop willekeur.’

Als basis voor de reorganisatie dient het zogeheten rapport-Aartsen, dat afgelopen voorjaar werd opgesteld door Pieter-Jan Aartsen van de afdeling Concern Control (die het beheer van de UvA controleert). In het rapport werd de exploitatie van de faculteit geanalyseerd, en daarbij kwamen de tekorten aan het licht. Schram zegt het ‘onbevredigend’ te vinden dat Concern

Control ‘een controle heeft uitgevoerd op de door de afdeling zelf geproduceerde cijfers’. Schram: ‘De analyse van de exploitatie had niet door Concern Control moeten worden verricht, maar door een externe controleur. Aartsen bestrijdt die visie. Aartsen: ‘Een externe accountant controleert de jaarcijfers van de UvA. De FEB is zelf verantwoordelijk voor haar financiële huishouding. Op het moment dat een tekort werd ontdekt is Concern Control gevraagd dit nader te analyseren.’ (DW) Zie pagina 14/15 voor meer informatie over de reorganisatie bij de FEB.

Salafisme in Nederland: geen dreiging zz Jean Tillie cs presenteren rapport na onderzoek ultra-orthodoxe salafistische gemeenschap en 1103 interviews met moslims. zz Volgens de onderzoekers gaat er geen directe terroristische dreiging van de groep uit, al achten de strenggelovigen geweld een legitiem middel bij de verspreiding van religieuze idealen.

Vandaag is het rapport Salafisme in Nederland. Aard, omvang en dreiging in Spui 25 gepresenteerd. Ineke Roex, Sjef van Stiphout en Jean Tillie van het Instituut voor Migratie en Etnische Studies (Imes) hebben de streng orthodoxe islamitische salafistische gemeenschap in Nederland onderzocht en bekeken de 6 Folia

mate van orthodoxie in de gehele Nederlandse moslimgemeenschap.

‘Er zijn geen concrete gevaren als je kijkt naar de salafistische gemeenschap in Nederland,’ zegt Jean Tillie, bijzonder hoogleraar electorale politiek en leider van het onderzoek, dat werd uitgevoerd op verzoek van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding. ‘Natuurlijk valt niet uit te sluiten dat een individu ontbrandt, maar wij hebben de gehele salafistische gemeenschap onderzocht, en deze gemeenschap fungeert eerder als “buffer” tegen radicalisering en extremisme.’

Een salafist is volgens Tillie een moslim die zo precies mogelijk volgens de Koran en de profeet leeft. Doel van het onderzoek was het in kaart brengen van de salafis-

tische gemeenschap en te kijken hoe de mensen hun geloof beleven. Je ziet vooral dat oudere Marokkaanse mannen, die laagopgeleid en werkloos zijn, gevoelig zijn voor het salafisme. Het positieve hieraan is dat deze groep niet zelf over zal gaan tot geweld en het enge aspect is dat ze geweld wel goedkeuren.’

Het onderzoek behelsde tien maanden veldwerk en in totaal zijn er 1103 interviews afgenomen. Hoe kijkt Tillie aan tegen de salafistische gemeenschap? ‘Ik ga elke week naar Ajax, rook en drink en heb net een BMW gekocht. Raar is het dus niet dat mijn privélevenswijze totaal verschilt van die van deze gemeenschap.

Ik heb er dus niets mee, net zoals ik niks heb met hoe strenggereformeerden in Middelharnis leven.’ (JJ)

Schijnheilig ‘Schijnheiligheid is troef vandaag,’ zei Sijbolt Noorda, voorzitter van de Vereniging van Universiteiten (VSNU) naar aanleiding van de troonrede. ‘De regering claimt onderwijs en onderzoek van belang te vinden, maar bezuinigt op vier manieren op de universiteiten. De financiering per student daalt vanaf 2012 met 100 euro, de in 2007 door de overheid aangegane verplichtingen om geconstateerde gaten te vullen worden grotendeels weggestreept, lonen zijn bevroren en de belangrijkste financieringsbron voor innovatie en onderzoek, gelden uit het Fonds Economische Structuurversterking, wordt bovendien zo goed als opgedroogd: van 658 miljoen in 2010 naar 245 miljoen in 2015, een daling van 63 procent. Hiermee wordt de voor de kenniseconomie noodzakelijke focus op innovatie en wetenschap een wassen neus.’

Teleurgesteld De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) reageert teleurgesteld op de onderwijsbegroting. ‘De beloofde investeringen in het hoger onderwijs blijven uit het komende jaar. Het tegendeel van investeringen blijkt waar: naast de eerder aangekondigde bevriezing van de studiefinanciering, breekt het kabinet ook de afspraken die zij eerder met het hoger onderwijs en de studenten heeft gemaakt. Meer dan 100 miljoen, die beloofd was aan de hogescholen en universiteiten, wordt in plaats van aan onderwijs besteed, gebruikt om de staatschuld af te lossen. Dit zijn de miljoenen die bestemd waren voor onder meer het verminderen van studieuitval en het salaris van docenten. Het tekort aan goedopgeleide docenten voor de collegezaal zal hierdoor toenemen.’

LSVb-voorzitter Sander Breur: ‘Met deze begroting doet het kabinet er niks aan om op te klimmen naar de top 5 van mondiale kenniseconomieën.’

Prijsvraag Tirza, de film naar de gelijknamige bestseller van Arnon Grunberg, draait sinds 30 september in de bioscoop. Jörgen Hofmeester (Gijs Scholten van Aschat) woont in Amsterdam-Zuid. Hij is een gescheiden vader van twee dochters en lijkt zijn leven prima op orde te hebben. Tot zijn jongste dochter en oogappel Tirza (Sylvia Hoeks) verdwijnt. Ten einde raad gaat hij naar haar op zoek in Namibië. Hier komt hij tot de conclusie dat er veel meer aan de hand is. Vrijkaarten of een filmeditie van het boek winnen? Ga naar: www.folia.nl/ prijsvraag

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.uva.nl

prikbord

promoties

FMG Révészlezing

FdR Free

Welke soldaat ontwikkelt een posttraumatische stressstoornis? Michael J. Telch vertelt over de risicofactoren voor zo’n stoornis, (bekend onder de naam PTSS) na militaire uitzending in Irak, tijdens de jaarlijks Révészlezing op donderdag 30 september om 16.00 uur op het Roeterseiland. De lezing wordt jaarlijks gegeven door een gastprofessor van de wisselleerstoel vernoemd naar de eerste hoogleraar psychologie aan de UvA, de Hongaars-Nederlandse wetenschapper Géza Révész (1878-1955). Telch is verbonden aan de University of Texas en is internationaal bekend om zijn wetenschappelijk werk naar de aard en behandeling van angstgerelateerde stoornissen.

In navolging van de economiefaculteit heeft nu ook de rechtenfaculteit haar eigen Room for Discussion. Op 29 september start de reeks openbare gesprekken in de centrale hal van de OMP. Het eerste debat heeft als thema ‘Coalitie met de PVV, gevaar voor de rechtsstaat?’ Het debat wordt georganiseerd door Free Minders, een initiatief dat in mei 2010 is gestart door de studenten Burak Boluk, Erdogan Aykac en Marcoen Verrest. Deze drie studenten vormen samen Free Minders. In het eerste debat staan hoogleraar rechtsgeleerdheid Jit Peters en politicoloog Meindert Fennema tegenover elkaar. Het debat vindt plaats van 17.30 tot 18.30 uur. Gespreksleiding: Burak Boluk.

Alle faculteiten

Onderzoek

UvA-medewerkers hebben nu toegang tot Research Professional, een database met wereldwijde subsidiemogelijkheden voor onderzoekers. De meeste onderzoekers zijn bekend met subsidiemogelijkheden zoals NWO die biedt, of Europese subsidies zoals de ERC Grants of Marie Curie fellowships. De Research Professional database geeft naast deze gangbare subsidies ook informatie over minder bekende subsidies. In Research Professional kunnen onderzoekers een profiel aanmaken, inloggen en vervolgens gericht zoeken met eigen zoekcriteria, of een zoekprofiel aanmaken voor hun onderzoek en onderzoeksgroep. De Research Professional database heeft een groot aantal verschillende zoekcriteria waaronder ‘discipline’ en ‘onderzoeksonderwerp’ maar ook bijvoorbeeld ‘deadline’ of ‘land’. Zie ook: www. researchprofessional.com

Acta Nieuwe

patiënten

Minders

AMC Open

huis

Wat zijn de kansen voor de UvA en de HvA bij de Olympische Spelen van 2028?

En hoe staat het met de ‘sportmindedness’ aan beide instellingen? Hierover gaat het sportsymposium voor medewerkers, studenten en belangstellenden op woensdag 6 oktober. Het symposium wordt gehouden tijdens de openingsweek van het nieuwe sportcentrum Universum op het Science Park Amsterdam. Op het symposium spreekt onder meer NOC*NSFvoorzitter André Bolhuis. Hij gaat in op de campagne om de Olympische Spelen in 2028 naar Nederland te halen en de kansen die dit creëert voor Amsterdam, de UvA en de HvA. Ook is er een discussie onder leiding van sportjournalist Tom van ’t Hek over de Olympische Spelen 2028. Het symposium wordt afgesloten met een borrel. Zie ook www.usc.uva.nl

WOENSDAG 06/10 14.00 uur: Mark van Heijl - Geneeskunde Oesophageal Cancer.

Promotor: Prof.dr. J.J.B. van Lanschot (Erasmus MC). (Aula)

DONDERDAG 07/10 10.00 uur: Pim den Hertog - Economie Managing Service Innovation.

Promotoren: Prof.dr. M.W. de Jong en prof.dr. T. Elfring (VU). (Agnietenkapel) 12.00 uur: Anniek Vlijm - Geneeskunde Encapsulating Peritoneal Sclerosis and Other Aspects of Long-Term Peritoneal Dialysis.

Promotor: Prof.dr. R.T. Krediet.

(Agnietenkapel) 14.00 uur: Bradley Pieters - Geneeskunde Pulsed-Dose Rate Brachytherapy in Prostate Cancer.

Promotor: Mw. prof.dr. C.C.E. Koning.

(Agnietenkapel)

12.00 tot 17.00 uur zijnregionale deuren voor een advertentiepagina breed publiek. Bezoekers krijgen een zeer gevarieerd programma voorgeschoteld.

Veel (nieuwe) rondleidingen, onder andere naar de hartbewaking & eerste hart hulp, de poliklinische apotheek die binnenkort 24 uur per dag open is (ook voor buurtbewoners), het vernieuwde lab van medische microbiologie en de afdeling medi- VRIJDAG 08/10 sche fysica, waar lasers worden inzet voor misdaadonderzoek.

10.00 uur: Adriënne van Randen In haar publiekslezing ‘Kleur verkennen’ legt hoogleraar sociale Geneeskunde geneeskunde Karien Stronks uit hoe de variatie tussen mensen Imaging in Acute Abdominal Pain at The kan leiden tot gezondheidsverschillen. Hoogleraar celbiologie Emergency Department.

Ron van Noorden geeft dit jaar het kindercollege ‘Samenwerken Promotoren: Prof.dr. J. Stoker en met z’n miljarden tegelijk – hoe doen cellen dat?’ Zie ook: www. prof.dr. P.M.M. Bossuyt. (Agnietenkapel) amc.nl/openhuis 11.00 uur: Niamh O’Sullivan - Economie advertentie drukklaar 50 x 90.indd 1

FNWI Japans

07-06-10 11:59

Snel een tijdelijke studentenwoning?

Spelen

10.00 uur: Christian Baden Communicatiewetenschap Communication, Contextualization & Cognition.

Promotor: Prof.dr. C. H. de Vreese.

(Agnietenkapel)

de variatie’ S t u Onder d hetemotton‘Leve(n) te naanbieding opent het AMC op zondag 3 oktober van

Studenten leren het tandartsenvak Onlangs verscheen een Japanse vertaling niet alleen uit de boeken, maar ook in van Mastering your PhD - Survival and de praktijk en daarvoor zijn patiënSuccess in the Doctoral Years and Beyond. ten nodig. Het Academisch Centrum Decaan Bart Noordam, decaan FNWI, Tandheelkunde Amsterdam (Acta) is schreef dit handboek voor promovendi op zoek naar nieuwe patiënten. Acta samen met Patricia Gosling. Het boek zegt haar patiënten ‘zeer persoonlijke biedt promovendi praktische adviezen aandacht’ te geven en staat garant om hun PhD-traject succesvol te doorlowww.ymere.nl voor ‘tandheelkundige zorg op universitair niveau’. Patiënten pen. Mastering your PhD verscheen in 2006 bij Springer. Japan is worden behandeld door studenten tandheelkunde die onder het eerste land waar een vertaling verschijnt. toezicht staan van ervaren academisch geschoolde tandartsen.

- advertentie Wie wil profiteren van lage tandartstarieven en een bijdrage wil leveren aan goed geschoolde tandartsen, bel 020 5980380 of kijk op www.acta.nl

USC Olympische

DINSDAG 05/10

pa gkkl

op]npanoskjejcaj ej =iopan`]i `ena_p ^ao_deg^]]n

sss*aecajd]]n`*jh

Social Accountability and the Finance Sector.

Promotor: Prof.dr. B.G.D. O’Dwyer. (Aula) 12.00 uur: Dimitri Nuyten - Geneeskunde deze maand: Hypothesis Driven Gene Expression Profiling in Comedy Explosion Breast Cancer.

Girls Comedy Nig Promotoren: Prof.dr. M.J. van de Vijver en prof.

Rick Shapi dr. G.M.M. Bartelink (NKI/AvL). (Agn.kapel) Op Sterk Water 14.00 uur: Ronald de Vreezes - Geneeskunde Lazy Sunday Sessio Liposarcoma from Biology to Therapy.

Open Podiu Promotor: Prof.dr. B.B.R. Kroon.

Groninger Studenten (Agnietenkapel) www.comedytheater.nl Cabaret Festival

oratie & afscheidscollege DONDERDAG 07/10 16.00 uur: Oratie prof.dr. E. Bauw, hoogleraar Rechtspleging Rechtspraak in tijden van crisis. (Aula)

VRIJDAG 08/10 14.00 uur: Afscheidscollege prof.mr. C. R. Niessen, bijzonder hoogleraar De overheid als arbeidsorganisatie Mythen en legenden van onder de Haagse kaasstolp, deel zoveel. (Aula) Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231.Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda

Folia 7

opinie

Dierendag en ons Disneybewustzijn Het stereotyperen en marginaliseren van dieren heeft net als het vieren van Dierendag zijn langste tijd gehad, betoogt Maarten Reesink.

E

en studente zegde haar scriptieafspraak met mij af. Dat gebeurt soms. Verrassender was haar antwoord bij onze volgende meeting op mijn vraag wat ertussen was gekomen. Ze aarzelde even, en antwoordde toen met een snik in haar stem: ‘Ik moest even op en neer naar Limburg, om onze kat te laten inslapen en haar in onze tuin te begraven. Maar ik dacht dat als ik je dit zou vertellen, je me als persoon nooit meer serieus zou nemen.’

Ze wist niet dat ik dat jaar net was begonnen colleges te geven over een nieuwe specialisatie getiteld ‘Animal Studies’.

Animal Studies gaat over de betekenis van (beelden van) dieren in onze hedendaagse cultuur. Dat kan lopen van Mickey Mouse tot March of the Pinguins of van ijsbeertje Knut in Berlijn tot gorilla Bokito in Blijdorp. De stroming kent in essentie dezelfde uitgangspunten als Cultural Studies: beelden of objecten van dieren, zoals in de media, vormen niet slechts een representatie van die dieren of onze ideeën, angsten en fantasieën daarover, maar construeren die ook, en hebben daarmee invloed op de realiteit, bijvoorbeeld onze omgang met dieren. Het gaat dus over machtsrelaties, representatiepoli-

Een vader vroeg zich af of ‘ze’ aan de UvA nu definitief waren geïnfantiliseerd tiek en vragen naar identiteit (ook die van onszelf als mensen).

Ik vroeg mijn studenten die Animal Studies als keuzevak bij mij volgden, hoe hun omgeving op die keuze had gereageerd.

Een kakofonie brandde los. Een vader had uitgeroepen of ‘ze’ aan de UvA nu definitief waren geïnfantiliseerd, een moeder vroeg zich af of haar kind dit semester ook nog iets serieus studeerde, en de rest vormde allerlei variaties op deze thema’s.

De vraag is: waarom reageren mensen, vooral volwassenen, in het algemeen zo lacherig als er dieren in het spel zijn, zelfs als ze geen flauw idee hebben waar het om 8 Folia

gaat, en of dat wellicht juist heel serieuze zaken betreft?

Het antwoord ligt volgens Steve Baker, een van de grondleggers van Animal Studies, in wat hij noemt ons (westerse) Disney-bewustzijn (‘Disney consciousness’): dieren zijn als categorie levende wezens niet echt serieus te nemen, en de issues daar omheen per definitie marginaal. Dieren moeten vooral schattig, lief, leuk en grappig zijn: zie hun prominente plaats in blooperprogramma’s op tv en animatie in film, onze knuffeldieren of de muisjes en beertjes op wenskaarten. En huisdieren zijn goed voor kinderen om relaties te ‘leren’ aangaan, maar te lang of diep rouwen om ziekte of verlies van een dier getuigt slechts van onvolwassenheid en overgevoeligheid (een thema in opvallend veel Disney-films).

Het dominante vertoog over dieren in onze huidige samenleving is dat van stereotypering en marginalisering, precies zoals dat decennia en eeuwen terug gold voor bijvoorbeeld vrouwen of etnische groepen. En ieder van ons weet, nee: vóélt dat, zo ‘natuurlijk’ is het. Wie kan er geen eigen, alledaagse varianten verzinnen op de anekdote aan het begin van mijn verhaal?

Ikzelf wel, al was het maar omdat ook collega’s aan mijn eigen afdeling oorspronkelijk met de nodige scepsis reageerden. Een onschuldig bijvakje over dieren in film, leuk, maar daarin dan ook direct lastige vragen stellen over representatie en (hun én onze) identiteit: ‘hysterisch!’

Die scepsis is inmiddels vrijwel volledig verdwenen. Dieren zijn een hot issue, al dan niet in relatie tot allerlei aspecten van natuur en milieu. In de politiek is de eerste Partij voor de Dieren in een parlement wereldwijd een feit. In de economie beginnen biologische producten langzaam maar heel zeker een factor van betekenis te worden. En de wetenschap, zelfs die blijft nu niet meer achter. In de biologie (kun je die studie al dierproefvrij volgen?), bij rechten (hoe zit het precies met dierenrechten in de bio-industrie?), in de sociale wetenschappen (met Human-Animal Studies,

illustratie Marc Kolle

over de relatie tussen ‘echte’ dieren en ‘echte’ mensen) of de geesteswetenschappen (met Animal Studies), dieren zijn er als studieobject niet meer weg te denken.

Sterker nog: enkele van de meest prominente hedendaagse filosofen hebben hun werk de laatste jaren geheel gewijd aan Animal Studies: Donna Haraway aan de hand van haar honden en de enkele jaren geleden overleden Jacques Derrida aan zijn kat.

Kortom: het feit dat we jaarlijks op 4 okto-

ber ons geliefde huisdier extra verwennen omdat het dan die datum is, wordt binnen niet al te lange tijd een folklore uit het verleden. Het begrip ‘dierendag’ zal dan even absurd zijn als zoiets als ‘mensendag’.

Het is het nooit meer niet. yy Maarten Reesink is docent bij de afdeling media en cultuur. Voor een kort, inleidend artikel over Animal Studies, zie: http://home.medewerker.uva.nl/ m.c.c.j.reesink/page1.html.

scriptie

Orthodoxe moslims zijn geen extremisten

Smaakvakjes Rob Simon (25)

masterstudent media entertainment en populaire cultuur, is al een tijd bezig met zijn scriptie over identity performance. Over twee maanden hoopt hij eindelijk klaar te zijn.

Het overgrote deel van de Nederlandse moslims past uitstekend in onze democratische samenleving, vinden Ineke Roex, Sjef van Stiphout en Jean Tillie.

V

rijwel iedere dag verschijnen er in de media berichten over de vraag of islam en democratie samen kunnen gaan. Is de islam geen politieke ideologie die als doel heeft de democratie omver te werpen? Een groot deel van de bevolking maakt zich ernstig zorgen over deze, voor Nederland, relatief nieuwe religie. Zijn het niet allemaal potentiële terroristen? De afgelopen tweeënhalf jaar hebben wij intensief onderzoek gedaan naar de islam in Nederland. In dit onderzoek is een van de centrale vragen of de islam een bedreiging voor de democratie is. We hebben tien maanden intensief veldwerk hebben verricht in de salafistische gemeenschap in Nederland. Zo hebben we kunnen analyseren wat de denkbeelden van de predikers en de aanhangers zijn, hoe ze die denkbeelden in de praktijk brengen en of er sprake is van extremisme in de salafistische gemeenschap. Ook hebben we 1103 interviews met een representatieve groep Nederlandse moslims afgenomen. We hebben vastgesteld hoeveel moslims in Nederland orthodox zijn en wat de relatie is tussen orthodoxie, democratie en extremisme.

De salafistische gemeenschap in Nederland is een gesloten gemeenschap waarin men elkaar voortdurend de maat neemt. Centraal staat de gedachte om zoveel mogelijk te leven zoals de profeet Mohammed en zijn eerste volgelingen. Salafistische predikers streven naar een moreel herstel en heropvoeding van moslims in Nederland. Hoewel er een letterlijke lezing van de Koran en de Soenna (de overlevering van de uitspraken en handelingen van Mohammed) wordt gepredikt, zijn er uitgebreide discussies over wat wel en niet mag.

De sociale controle in deze gemeenschap is groot. In dit opzicht valt zij nog het beste te vergelijken met de streng orthodoxe gereformeerde gemeenschap in Nederland. Tegelijkertijd is er sprake van een individuele beleving van het geloof, waarin eigen verantwoordelijkheid belangrijk wordt gevonden. Gelovigen die zich bezighouden met het salafisme interpreteren en praktiseren de strikte geloofs- en gedragregels op uiteenlopende manieren en hebben verschillende politieke en maatschappelijke opvattingen.

We hebben geen indicatie dat extremisme, in de zin van het actief gewelddadig bestrijden van de democratische rechtsstaat, plaatsvindt binnen de salafistische organisaties. De salafistische organisaties zijn door de grote sociale controle eerder een religieuze buffer tegen extremisme dan een katalysator van politiek activisme.

Het aantal streng orthodoxe moslims in Nederland schatten wij op 8 procent. Voor de Turkse moslims is dat percentage 5 procent, voor de Marokkaanse moslims 12 procent. Bij de Marokkaans Nederlandse moslims zijn de streng orthodoxe moslims dus oververtegenwoordigd. Een grote meerderheid van de Nederlandse moslims is niet orthodox.

Religieus extremisme combineert een orthodoxe levensopvatting met delegitimering van de Nederlandse samenleving, politiek activisme en de legitimering van geweld bij dit activisme. Bij de streng orthodoxe mos-

lims in Nederland hebben we géén neiging tot politiek activisme en delegitimering van de samenleving aangetroffen. Wel vindt men dat geweld een legitiem middel kan zijn bij de verspreiding van (religieuze) idealen en geeft men een religieuze invulling aan de politiek. De combinatie van niet politiek actief zijn, maar wel vinden dat geweld een mogelijk middel is om de religieuze idealen te verwezenlijken lijkt een passieve ondersteuning van geweld en geen actief gebruik ervan.

Streng orthodoxe moslims in Nederland zijn over het algemeen oudere Marokkaanse mannen in een achterstandspositie (lage opleiding en werkloos). Mensen die niet snel tot actie overgaan, aangezien we dat vooral (zo niet uitsluitend) bij jongeren zien. Uit eerdere studies blijkt verder dat naast leeftijd ook sociaal isolement een belangrijke rol kan spelen bij het daadwerkelijk overgaan tot gewelddadig politiek activisme. Bij de streng orthodoxe moslims in Nederland is er geen grotere mate van sociaal isolement aangetroffen.

Streng orthodoxe moslims in Nederland vertonen géén neiging tot politiek activisme en delegitimering van de samenleving Vanuit een veiligheidsperspectief is de conclusie dat de streng orthodoxe islam in Nederland geen betrouwbare voorspeller is van extremistische opvattingen: orthodoxie leidt niet automatisch tot extremisme. Het overgrote deel van de Nederlandse moslims past uitstekend in onze democratische samenleving. De streng orthodoxen hebben weliswaar opvattingen die vanuit vele perspectieven onwenselijk zijn en de sociale integratie belemmeren (mannen schudden vrouwen niet de hand, een theocratie is beter dan een democratie en men betreedt geen ruimten waar mannen en vrouwen samen zijn). Deze opvattingen vormen echter op zichzelf geen bedreiging voor de democratische rechtstaat en zijn te vergelijken met de staatsopvatting van de SGP. Wie de streng orthodoxe moslim wil tekenen komt al snel terecht bij een oudere Marokkaanse man die vasthoudt aan zijn streng religieuze denkbeelden, geweld begrijpt, maar het nooit zelf zal toepassen.

Een man die door zijn opleiding en inkomenspositie een marginale positie in de Nederlandse samenleving inneemt. Iets geheel anders dan de vaak beschreven jongeren die klaar zouden staan om de Nederlandse democratie en rechtsstaat te ondermijnen. yy Ineke Roex, Sjef van Stiphout en Jean Tillie zijn verbonden aan het Instituut voor Migratie en Etnische Studies en de afdeling politicologie van de UvA.

Identity performance houdt in dat mensen zich deels bewust zijn van hoe hun identiteit overkomt en dit beeld dus ook proberen te manipuleren. Je voert een soort ‘identiteitsshow’ op om over te komen zoals jij dat wilt. Populaire cultuur, zoals muziek en film, wordt hiervoor bijvoorbeeld gebruikt. Door laten zien wat jij goed vindt plaats je jezelf bij een bepaalde groep. Hiphoppers vertellen bijvoorbeeld dat ze luisteren naar bepaalde bij elkaar passende artiesten en dragen de daarbij horende kledingmerken. Dat sommige hiphoppers ook wel van Jan Smit of iets anders afwijkends houden zul je weinig horen.

Deze sociologische kant vind ik heel interessant.

Via mijn scriptiebegeleider Ed Tan kwam ik in contact met een internationale onderzoeksgroep, die verbonden is aan de UvA. Zij doen onderzoek naar sociale, online netwerken, zoals Hyves en Facebook. Ik mocht hun data gebruiken en daaruit heb ik alle demografische gegevens gehaald van 1,6 miljoen gebruikers: leeftijd, woonplaats, beroep, studie, enzovoort. Ook heb ik al hun ‘smaakvakjes’ gedownload, waarin mensen dus aangeven wat ze goed of leuk vinden. Uit die gegevens komen bepaalde patronen naar voren. Wie bijvoorbeeld Shakira goed vindt, vindt ook vaak Britney Spears goed. Uiteindelijk hoop ik zo’n twintig clusters van smaakitems over te houden, maar zover ben ik nog niet.

In februari ben ik officieel begonnen aan mijn scriptie, dus hij had al af moeten zijn. Maar het werd zomer, ha ha. Ik ben al best wel ver, maar ik ben al heel lang best ver. Het lukte gewoon niet om mezelf er toe te zetten, dat is eigenlijk het grootste probleem. Ik zit niet vast of zo. Het valt me gewoon zwaar om gemotiveerd te blijven. Helemaal nu ik ook een eigen bedrijfje ben begonnen met wat vrienden: Overdose.am, een online magazine voor Amsterdammers. Het lijkt me heel leuk als dat wat wordt en ik er de komende twee jaar geld mee kan verdienen. We hebben na twee maanden al tienduizend unieke bezoekers per maand, dat gaat wel lekker. Uiteindelijk hoop ik er een goede baan aan over te houden, het liefst bij een reclame- of marketingbureau dat concepten uitdenkt rondom lifestyle. Dan ga ik eerst dat woord veranderen, want “lifestyle”, dat is echt een vies woord.’ (Anouk Kemper)

brief

Absurd

Onlangs stelde Rob Hagendijk in Folia dat reflectie op wetenschap onmisbaar is ‘Kortzichtig bezuinigen’, Folia 2). Snoeien in grondslagenonderzoek is absurd in een tijd waarin de financiële crisis de economische gevestigde waarheden danig heeft opgeschud. Hagendijk legt de vinger op de zere plek.

Wetenschapsonderzoek is van grote waarde; als specialisme, maar ook als vanzelfsprekend onderdeel in een academische opleiding. Aan andere Nederlandse universiteiten zit het onderwijs op dit gebied juist in de lift. Het wordt tijd dat de UvA op haar schreden terugkeert en weer structureel aandacht schenkt aan reflectie op wetenschap en technologie – zowel in de diepte via onderzoek, als in de breedte met het onderwijs.

De redactie verwelkomt brieven en ingezonden stukken. U kunt deze sturen aan redactie@folia.uva.nl. Vermeld altijd uw naam en relatie tot de UvA; anonieme bijdragen worden niet geplaatst. De redactie behoudt zich het recht voor om bijdragen in te korten.

Lonneke van der Velden (lonneke@samage.net) en Sander Franse (sander.franse@gmail.com), bestuursleden van de AUV-Alumnikring Wetenschapsdynamica

Folia 9

Chagall

Silent Rebel

‘Ik geloof dat het verhaal is dat mijn ouders – toen mijn moeder zwanger was – een keer ergens in een lift een poster zagen hangen met een aankondiging van een tentoonstelling van Marc Chagall, de Frans-Russische schilder. Het is geen makkelijke naam, misschien als artiest juist weer wel, maar in een druk, lawaaierig café zeker niet. “Wat? Chantal?” Nee dus.’

‘De drumster, Saar Koopman, ken ik van de middelbare school, we zaten bij elkaar in de klas op het Vossius. We zeiden altijd: “Na school gaan we een band beginnen.” We hebben er een jongen van geschiedenis bij gevraagd, Camiel van Zilfhout, de gitarist. De bassist, Jorrit Schaap, ken ik via mijn vriendje, die kent hem van de Asva. Je hebt nu allemaal van die bands die omschrijvingen verzinnen als ‘romantische pop-rock’ of zo, maar wij hebben dat nog niet. Het is een combinatie van pop, blues, soul, funk en dub.’ Zie www.myspace.com/silentrebelmusic

‘Ik ga het allemaal doen’ Haar vader is regisseur, haar moeder maakt filmkostuums, en voor de Nederlandse Oscarinzending Tirza schreef Chagall van den Berg de titelsong ‘By Your Side’.

‘De editor vroeg: “Wow, waar heb je dit vandaan?”’ Harmen van der Meulen

W

ie bij de algemene ledenvergadering van de Asva in Crea aanwezig was, zal niet hebben vermoed dat de zangeres van het na afloop optredende bandje de titelsong voor de grootste Nederlandse film van dit jaar heeft geschreven, Tirza, naar het boek van Arnon Grunberg. Een twee uur durende vergadering is geen ideaal voorprogramma. Pas tegen het eind van het optreden slaat er iets van het enthousiasme van de band Silent Rebel (tot voor kort Lunation) over op de zaal. Frontvrouw, toetsenist en zangeres Chagall van den Berg (22) – ook nog student van de researchmaster geschiedenis – vertelt over hoe het is om op te groeien in de filmwereld, Namibië als inspiratiebron en kansen grijpen als ze zich voordoen.

Tirza is een grote Nederlandse film, het Nederlands Film Festival opende ermee, bekende acteurs als Sylvia Hoeks en Gijs Scholten van Aschat spelen de hoofdrollen, en, belangrijker voor jou, je vader – Goudenkalfwinnaar Rudolf van den Berg – heeft hem geregisseerd. Hoe heb je dat ervaren?

‘Niet alleen heeft mijn vader de film geregisseerd, mijn moeder deed de kostuums, dus allebei mijn ouders stonden op de set. Dat was op zich niet nieuw, maar het was wel voor het eerst sinds 2001 dat mijn vader een speelfilm maakte. Toen we klein waren, gingen mijn zusje en ik altijd mee, waar onze ouders ook moesten filmen. Dan waren we het grootste deel van de tijd op de set aan het hangen. Toen ik in Namibië weer op de set kwam waar allebei mijn ouders aan het werk waren, met die geluiden van “Cut!” en “Quiet on the set!”, dat gaf me echt het gevoel dat ik thuiskwam.’

Daar, in Namibië, is een groot deel van de 10 Folia

film geschoten, aangezien een groot deel van het boek, en dus de film, zich daar afspeelt. Maar wat deed jij daar?

‘Ik wilde graag zien hoe mijn ouders daar aan het werk waren, dus ben ik er samen met mijn vriendje naartoe gegaan. We hebben een geweldige reis door het land gemaakt. Aan het eind van de laatste draaidag zaten mijn vader en ik midden in de woestijn – in Solitaire, of all places, meer dan twee huizen is het niet – te praten over wat voor soort muziek hij in de film wilde hebben. Toen vertelde hij dat hij graag wilde dat ik zou proberen een liedje te schrijven, dat hij mijn muziek supergoed vond. Of nee, niet “supergoed”, dat zeggen vaders niet. Maar hij zei ook meteen: “Ik kan je alleen maar de kans geven, verder moet je het zelf doen.”’

Dus toen mocht je opeens de titelsong van de film van je vader maken. Gaat dat

‘Zo’n film heeft veel te grote commerciële belangen om er zomaar een liedje van de dochter van de regisseur in te stoppen’ zo gemakkelijk?

‘Niet helemaal, natuurlijk. Ik had een demo gemaakt op mijn MacBook, niet van heel goede kwaliteit, maar je kon wel horen waar het naartoe ging. Daarover was mijn vader enthousiast, maar dat is natuurlijk niet genoeg. Zo’n film heeft veel te grote commerciële belangen om er zomaar een liedje van de dochter van de regisseur in te stoppen, dus hield hij geheim dat ik het had gemaakt. Hij heeft het eerst aan de editor – de man die de montage doet – laten horen, die plakte

het onder de laatste beelden van de eerste rough cut van de film en vroeg: “Wow, waar heb je dit vandaan?” Vervolgens zagen de producenten en distributeurs de film met het liedje eronder, zonder dat ze wisten wat het was. Iedereen vond het supermooi. Daarna vertelde hij: “Het is mijn dochter.”’

De kwaliteit van het nummer, ‘By Your Side’, heeft dus de doorslag gegeven. Hoe is het vervolgens van demokwaliteit tot uiteindelijke titelsong verworden?

‘Bij het schrijven heeft Namibië me heel erg geïnspireerd; de dingen die Jörgen Hofmeester tegenkomt als hij door dat land rijdt op zoek naar Tirza– de woeste sfeer van het landschap, met een fourwheeldrive over een hobbelige zandweg rijden – dat kende ik ook allemaal. Rob Zimmerman, die de rest van de filmmuziek heeft gemaakt, had nog wel wat commentaar op de tekst, dus die heb ik toen met hulp van mijn zusje geperfectioneerd. Zij is echt zo’n literair type, dat ben ik iets minder, en ze begrijpt het boek ook heel goed.

Het lied is vanuit het perspectief van Tirza, of eigenlijk het idee Tirza, zoals ze in het hoofd van Hofmeester bestaat, geschreven. Dat klinkt filosofisch, maar zo gaat het in het verhaal ook. Tirza heeft geen actieve rol. Alles wat over Tirza gaat, is vanuit Hofmeesters perspectief. Ze vertelt in het lied wat ze heeft meegemaakt, dat ze niet boos is en altijd bij hem zal zijn. Het is een heel heftige film, dus het eindnummer kon niet heel uitbundig zijn.

Ik heb heel erg mijn best gedaan de juiste sfeer te creëren, om de kijker te helpen af te koelen.

Wat betreft de muziek heeft de filmmaatschappij me in contact gebracht met een producer, Nando Eweg, die heeft gewerkt met Anouk en Di-Rect. Met hem heb ik in maart een week in de studio gezeten.

Piano inspelen, even die zanglijn erover,

gitaartje erbij, basje erbij, net zo lang zoeken en veranderen totdat we tevreden waren. Het was een heel intense ervaring om zeven dagen lang met één nummer bezig te zijn om het tot in de puntjes perfect te krijgen.’

Verheug je je al op wereldroem?

‘Er bestaat bij de Oscars in ieder geval geen categorie “Beste buitenlandse titelsong”, dus wat dat betreft niet. En voor “Beste buitenlandse film” worden geloof ik vijf films genomineerd, uit de inzendingen uit de hele wereld, dus dat is nog heel ver weg.

Het is al heel leuk dat Tirza de Nederlandse inzending is. Ik heb geluk dat deze film heel veel publiciteit krijgt, en ik hoop natuurlijk dat er daardoor ook voor mij wat meer in zit. Dat ik dit heb mogen maken heeft me wel zelfvertrouwen gegeven en ik zou alle aanbiedingen aangrijpen. Ik heb dit gemaakt en vind het mooi, misschien zijn er straks nog wel meer mensen die het mooi vinden. Of ze me dan een platendeal of een optreden aanbieden maakt me niet uit, ik ga het allemaal doen.’

Tirza draait vanaf 30 september in de bioscoop. By Your Side is te beluisteren op www.myspace.com/chagallspace, en te koop via iTunes. yyy

CV Chagall van den Berg

Geboren: 4 september 1988 in Amsterdam 1995: start pianoles 1998: start zangles 2006: begonnen BA geschiedenis 2007: oprichting band Lunation (nu Silent Rebel) 2010: begonnen aan MA geschiedenis, première van Tirza waarvoor ze de titelsong schreef en zong

Tirza

Win kaarten

De roman Tirza van Arnon Grunberg verscheen in 2006 bij uitgeverij Nijgh & Van Ditmar. Grunberg won met dit boek zowel de Libris Literatuurprijs als de Gouden Uil. Het verhaal van de roman handelt over Jörgen Hofmeester, een gescheiden en ongelukkige man, die leeft voor zijn dochter, Tirza. Zij gaat na haar eindexamen met haar vriendje op reis naar Afrika. Uiteindelijk belandt Hofmeester daar ook. Regisseur Rudolf Van den Berg (O.a. De Avonden, Bastille, For My Baby) kocht de filmrechten in 2007.

Folia mag drie exemplaren van de roman Tirza van Arnon Grunberg en 3 x 2 kaartjes voor de film weggeven. Ga naar www.folia. nl/prijsvraag om te kijken hoe je kunt winnen.

Chagall over titelsongs Zie voor een afspeellijst met de liedjes tinyurl.com/titelsongs.

Bløf, ‘Alles is liefde’ Alles is liefde

‘In Alles is liefde zijn veel bestaande nummers heel succesvol gebruikt, maar de titelsong is wel speciaal voor de film geschreven. Het is een heel hoopvol nummer bij een heel optimistische, lieve film. Bløf heeft met muziek én tekst echt de sfeer kunnen vatten waar je aan het einde van deze film behoefte aan hebt: gezelligheid, hoop, liefde! Zo’n domper als je dan weer in die grijze, grauwe Reguliersbreestraat staat zonder date.’

Sarah Bettens, ‘Someone To Say Hi To’ Zus&Zo

‘Dit is zo’n “mooi mooi liedje”, een klassieke ballad. Gitaartje, licht hese stem, alles klopt. Echter, dit perfecte liefdesliedje aan het eind staat in schril contrast met de grappige, soms zelfs licht irritante film, waarin niets gaat zoals het “hoort” en de personen zich nogal karikaturaal gedragen. De beelden die je ziet terwijl de titelsong speelt zijn verrassend en conceptueel – de man die de hele film met zijn transseksualiteit worstelt, is net van een baby bevallen – en deze mierzoete ballad vond ik daarbij niet zo goed werken.’

Kane, ‘Love Over Healing’

Komt een vrouw bij de dokter ‘Er was geen vrouw die met droge ogen de zaal verliet na het zien van Komt een vrouw bij de dokter. Mensen bleven zelfs zitten tijdens de aftiteling! Natuurlijk had dat te maken met het “verlammende” effect van het einde van de film, maar als ‘Paper Planes’ van M.I.A. – ook een titelsong – had geklonken, waren de meesten waarschijnlijk liever op de gang gaan zitten huilen. Het nummer van Kane begeleidt met de lege intro de kijker langzaam weg van het heftige drama, terug naar het echte leven.

Ook voor de titelsong van Tirza was dit een belangrijk streven.’

Ilse DeLange, ‘Miracle’ Bride Flight

‘Dit nummer was best wel een hit. Een mooie ballad die goed bij deze romantische film past.

Niet helemaal de stijl van DeLanges eigen muziek, maar duidelijk met het oog op deze film geschreven. Veel titelsongs van films zijn trouwens ballads. Denk aan de liedjes bij Titanic, Pearl Harbor, The Lion King, dat waren ook allemaal hits.’

Soundtracks ‘Soundtracks die ik waanzinnig goed vind zijn die van The Hours van Philip Glass en Away We Go van Alexi Murdoch. Hoewel heel verschillend van genre zijn beide scores niet te aanwezig in de film maar geven de film heel veel energie, ook wanneer er in een scène niet zo veel gebeurt. Daarnaast doet de muziek precies wat filmmuziek in eerste instantie hoort te doen: het helpt de kijker de emoties die ze zien – in het geval van The Hours eenzaamheid, radeloosheid, leegte – ook daadwerkelijk te voelen.’

Chagall van den Berg / foto Fred van Diem

Folia 11

12 Folia

objectief

De pont gemist Op 10 september overleed op 82-jarige leeftijd chirurg en hoogleraar Pim Brummelkamp. Toen aan het eind van de jaren zeventig van de vorige eeuw werd begonnen met de bouw van het AMC, nam Brummelkamp, een groot kunstliefhebber en -verzamelaar, het initiatief voor het samenstellen van een eigentijdse kunstcollectie. De collectie kon tot stand komen dankzij de zogenoemde eenprocentsregeling bij de bouw van het AMC. Daarbij kon één procent van de ruwe bouwkosten van het ziekenhuis – bijna één miljard gulden – worden besteed aan de verwerving van kunst.

De kunstcollectie van het AMC heeft inmiddels een zekere faam verworven en is waarschijnlijk de grootste niet-museale kunstcollectie van Nederland. In het AMC is een expositieruimte vernoemd naar de grondlegger van de kunstcollectie; de Brummelkamp Galerie.

Het hier afgedrukte schilderij (34cm x 44cm) heeft als titel ‘De boot gemist’ en is van de Amsterdamse realistische schilder Kik Zeiler (1948), sinds 1971 verbonden aan Galerie Mokum.

De schilder vertelt desgevraagd dat het olieverfschilderij, ‘dat ik eerst als etsje had uitgewerkt,’ omstreeks 1985 is geschilderd.

De fietser op het schilderij is de schilder zelf. Zeiler: ‘In de tijd dat ik het doek schilderde, maakte ik met mijn racefiets geregeld tochtjes van Amsterdam via Monnickendam en Marken terug naar Amsterdam. En dan mis je wel eens de pont. Het kostuum dat de vrouw draagt zag ik een keer in het Zeeuws Museum in Middelburg en ik was er direct weg van.

Daarom heb ik het mee geschilderd. Om de een of andere reden heb ik nooit een vrouw kunnen vinden en ook in dat opzicht heb ik de boot gemist.’

Brummelkamp kocht het schilderij destijds aan voor een bedrag van ongeveer tweeduizend gulden, weet Zeiler zich te herinneren. (DW) foto Jan-Maarten Hupkes

Folia 13

‘ Ik probeer het insti te verbeteren’ Tien prominente hoogleraren van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde (FEB) zetten naar eigen zeggen ‘hun strijd voort’ voor de toekomst van de faculteit. ‘En nu is dat met wat messen op tafel,’ verklaart Arnoud Boot. Jim Jansen

‘E

r zijn in het verleden geen prioriteiten gesteld en de doelstellingen van de faculteit zijn onduidelijk. Op deze manier zal de faculteit geen onderdeel gaan uitmaken van de internationale top,’ aldus Arnoud Boot, hoogleraar financiële markten aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde. Boot trekt samen met Sweder van Wijnbergen, Rick van der Ploeg, Henriëtte Maassen van den Brink, Joop Hartog en nog vijf andere professoren ten strijde tegen het College van Bestuur (CvB). De faculteit moet van het CvB tot 2014 veertien miljoen euro ophoesten. Decaan Eric Fischer heeft daartoe een reorganisatieplan opgesteld, waar de hoogleraren vraagtekens bijzetten.

Zij laken het gebrek aan visie in het plan en zijn bezorgd over de toekomst en de goede naam van de FEB. Op 13 augustus stuurden tien hoogleraren een open brief

aan het CvB, op 23 augustus volgde een gesprek. De hoogleraren voelden zich nog steeds niet gehoord; op 16 september schreven Boot, Hartog en Van den Brink een tweede brief, dwingender van toon, die gepubliceerd is in Folia 4.

‘Dit is het moment om de strategie te bepalen en keuzes te maken, je moet het moment van nu gebruiken,’ licht Arnoud Boot desgevraagd toe. ‘Zonder visie lopen alle goede mensen weg, en zijn we verder af van de top dan ooit.’

Wat is precies het probleem bij de FEB? ‘De FEB kampt met een financieel gat.

Zowel in de faculteit als in de universiteit is er geen duidelijkheid noch inzicht waar we als faculteit naartoe willen. Zie de brief in Folia 4. Tegelijkertijd is er een internationale concurrentieslag losgebarsten.

Dus we hebben een strategie nodig, waar we goed in willen zijn, en hoe we daar dan de top bereiken. En dat ontbreekt, er

ligt alleen een bezuinigingsopdracht van het CvB. Zonder dat er ook maar enige strategie ligt.’

En de reorganisatie?

‘Eric Fischer heeft terecht een reorganisatietraject in werking gezet en zet stappen die moeten worden genomen – hij pakt zwakke delen en gaat het ondersteunend personeel indammen. Parallel hieraan moet er aan de toekomst van de faculteit wordt gewerkt. Alleen klinisch reorganiseren nu zonder perspectief, is de dood in de pot. Alles komt stil te staan, en de goede mensen verdwijnen. En dat is precies wat er nu gebeurt.’

Naast interim-decaan Fischer zijn er volgens u twee topeconomen in de leiding nodig om het wetenschappelijk gehalte van de faculteit op peil te houden.

‘Als je de strategie wilt gaan bepalen, dan moet je die niet laten bepalen door “een

van de vissen uit de vijver”. De personen moeten daarboven staan, onafhankelijk zijn maar wel degelijk veldkennis bezitten, affiniteit hebben met de UvA en behept zijn met verantwoordelijkheidsgevoel. Wij hebben voorgesteld – maar ongetwijfeld zijn er andere goede suggesties mogelijk – een combinatie Rick van der Ploeg en Peter Leeflang. Van der Ploeg heeft veel met de UvA en is creatief. Met Peter Leeflang – een groot bedrijfseconoom uit Groningen en uitstekend bestuurder – vormt hij een perfecte combinatie.’

Er ligt toch wel degelijk een bestuursconvenant waarin het CvB de reorganisatieplannen heeft vastgelegd?

‘Het CvB zegt: we hebben een strategie, want we hebben een convenant. In dat convenant staan alleen maar operationele doelstellingen en de hele strategie ontbreekt. Er staat ergens de zin dat “we heel goed willen zijn” te lezen. Met zo’n uitspraak kun je niets als hij niet onderbouwd wordt, en als er geen keuzes gemaakt worden of niet bekendgemaakt worden. Tevens wordt er in het convenant niet gemeld hoe Amsterdam zich gaat onderscheiden van de rest van Nederland en het buitenland. Ik heb nergens het

Mirjam van Praag

Rick van der Ploeg

hoogleraar ondernemerschap en organisatie aan de UvA

hoogleraar economie in Oxford en aan de UvA

‘De sfeer op de werkvloer is slecht’ ‘Ik vind het verstandig als er bij het bezuinigen gekeken zou worden naar kwaliteit en men niet “last in, first out” aanhoudt. Daarnaast zet ik vraagtekens bij de hoeveelheid die er bezuinigd moet worden. De maatregelen die nu worden genomen leiden ertoe dat er meer onderwijs moet worden gegeven en dat de goede mensen, en daar hebben we er nogal wat van, uiteindelijk zullen vertrekken. Als je namelijk goed bent, dan heb je ook elders een prima arbeidsperspectief, zonder dat je een onderwijslast heb van 210 uur per jaar. Ook voor een aio wordt het lastig de kneepjes van het vak te leren als je tachtig uur onderwijs moet geven. Dan kom je niet heel gemakkelijk aan je proefschrift toe. Het is niet verstandig om in één keer dit gat te dichten, dat gedurende een veel langere periode is ontstaan. Op deze manier hol je de faculteit uit, zeker als we straks toch ongewild gedwongen worden om “last in first out” te gebruiken. Het CvB moet wel eerst met een groep wijzen de strategie voor de faculteit uitstippelen, want “structure follows strategy”. Dat heeft wel een beetje haast. De sfeer op de werkvloer is namelijk slecht.

Mensen verkeren in onzekerheid en de hele situatie is ook niet goed voor klanten uit de tweede en derde geldstroom.’

14 Folia

‘Er wordt gedweild met de kraan open’ ‘Men heeft er een potje van gemaakt. Of het nou de administratie is, of dat het de fout is van de voormalige decaan of van het CvB; dat weet ik niet. Maar het is een financiële rotzooi en nu wordt er met oogkleppen op bezuinigd zonder dat er een heldere visie is. De beslissingen die nu worden genomen zijn ruw, bijvoorbeeld dat een bepaalde groep hoogleraren in zijn geheel het veld moet ruimen; er wordt gedweild met de kraan open.

Wat dat aangaat zou ik ook niet graag in de schoenen van Eric Fischer staan, die ik overigens een heel redelijke vent vind. De FEB heeft in Europa een heel goede naam en we staan zeker in de top-zeven. Zo’n positie ben je in no time kwijt als je geen jonge en veelbelovende wetenschappers aan je bindt. Ik ben zelf een oude lul, net als Arnoud Boot; het gaat ook niet om ons, maar om de postdocs en de promovendi.

Als er door een vacaturestop geen jonge wetenschappers meer bijkomen, dan komt er geen nieuw bloed meer in de faculteit en loop je zo twee jaar achter. Daarnaast is de economie een wereldmarkt en voor je het weet ben je ook je gerenommeerde wetenschappers kwijt. Zonder namen te noemen weet ik al dat er mensen om zich heen aan het kijken zijn.’

ituut woordje “markt” gelezen. Ik kan dus niets met zo’n convenant.’

Wat zijn de vervolgstappen als het CvB niet inbindt?

‘Een goede vraag die ik niet kan beantwoorden. Wij hebben een belang en dat is het UvA-belang, en dat dienen we. Nu is dat even met wat messen op tafel.’

Overweegt u zelf op te stappen als dit allemaal doorgaat?

‘Ik hou niet van zo’n gedachte, want dat beïnvloedt het proces. Ik heb jaren gewerkt aan de UvA en heb veel met de universiteit. Een universiteit is een maatschappelijk instituut en ik probeer dat instituut te verbeteren. Als er nou toevallig door bestuurders een verkeerde aanpak wordt gekozen, dan zal mijn vertrek niet leiden tot die verbetering die we voor ogen hebben. Het antwoord luidt dus: nee.’ yyy Reactie decaan Eric Fischer De woordvoerder van de FEB laat weten dat decaan Eric Fischer ‘tot de conclusie is gekomen de discussie intern te willen voeren, zoals dat ook in de afgelopen periode is gedaan.’

Arnoud Boot / foto Jeroen Oerlemans

Bernard van Praag

Wouter den Haan

emeritus universiteitshoogleraar toegepaste economie aan de UvA

hoogleraar economie aan de UvA

‘Deze situatie is levensgevaarlijk’ ‘Hoewel ik niet meer dagelijks op de FEB ben maak ik me ernstig zorgen. Het grootste probleem is het verlies van toponderzoekers. Goede onderzoekers zijn net voetballers; ze zijn weg voordat je er erg in heb. Ik verzeker u dat er nu al andere universiteiten op onze onderzoekers jagen. Deze onderzoekers zijn al lang niet meer honkvast en ze zien natuurlijk de bui al hangen en kiezen dan eieren voor hun geld. Als je die mensen kwijt bent, dan werkt dat heel demotiverend voor de jonge talenten, die verliezen hun geestelijk leiders. Deze situatie is kortom levensgevaarlijk. Het financiële tekort is natuurlijk deels onze eigen schuld, maar het CvB moet ook de hand in eigen boezem steken. Ik heb het idee dat er een enorme afstand is tussen het Maagdenhuis en de faculteit; veel groter dan bijvoorbeeld in Rotterdam, Tilburg of Maastricht. Tot slot vraag ik me af hoe erg de financiële problemen eigenlijk zijn. De instroom van studenten is goed, alleen komt de financiering achteraf. Nu is het onderwijs bij ons nog goed, maar als de onderwijslast met vijftig procent gaat verzwaren, een getal dat ik gehoord heb, dan leidt dat zeker tot kwaliteitsverlies.’

‘Als je goede mensen verliest, is het gedaan’ ‘Ik heb gewerkt aan The University of California en de London Business School en ben een paar jaar geleden teruggekomen; de situatie ervaarde ik als redelijk positief.

Het leek toen de goede kant op te gaan, maar momenteel denk ik daar anders over. Het is lastig te voorspellen waar het heengaat met de FEB, maar een ding staat vast: het CvB geeft weinig vertrouwen. En misschien is dat ook wel wat ze willen uitstralen. Het is in het buitenland heel lastig om mee te tellen en als je een aantal goede mensen verliest, dan is het gedaan. Dat is jammer en triest tegelijk. Ik heb, voor dat Eric Fischer kwam, twee decanen meegemaakt, en hun plannen leken goed te zijn. Ze bleken bij nader inzien alleen niet betaalbaar te zijn. Ik denk dat het in dit stadium nuttig en verstandig is dat een paar buitenstanders de reorganisatieplannen gaan toetsen en onafhankelijk advies uitbrengen over de consequenties. Met dat advies kan het CvB dan een beslissing over de toekomst nemen.’

Folia Folia15 15

[ingezonden mededeling]

Peper Nieuwsbrief van de

www.ASVA.nl

Verruim je talenkennis bij ASVA Heb je altijd al vloeiend Frans willen leren? Ga je reizen door het Midden-Oosten en wil je graag basiskennis opdoen van het Arabisch? Wil je jouw kennis van de Nederlandse taal overbrengen op internationale studenten? Ga dan naar het forum van Student Language Exchange Amsterdam (SLE).

S

tudent Language Ex-

ten die een vreemde taal willen leren

Arabisch. Vaak spreken de deelnemers

maakt samen met je ‘taalpartner’ af-

change is een initia-

aan elkaar te koppelen. Op het forum

meer dan één taal dus de keuze is

spraken waar en wanneer je afspreekt.

tief van ASVA en het

(www.sle-amsterdam.nl) kunnen stu-

ruim.

Wil je niet direct beginnen aan

International Student

denten een verzoek indienen om een

Network Amsterdam

serieuze taallessen, dan kan je ook

bepaalde taal te leren. In ruil daarvoor

Het grootste voordeel van SLE is dat

kennis maken met andere studenten

(ISN). Zij willen studenten de kans

bied je een andere taal aan. Zo wordt

het gratis is. Daarnaast ben je niet

op de borrel van ISN. Deze is er iedere

geven om op een goedkope en leuke

er op het forum momenteel Russisch

gebonden aan een vast lesprogramma.

dinsdag van 21.00 uur tot 01.00 uur in

manier een vreemde taal te leren. SLE

aangeboden in ruil voor Nederlands,

Het leren van de taal gebeurt in een

Cafe Heffer (Oudbrugsteeg 7).

probeert middels een forum studen-

Turks voor Engels en Slowaaks voor

informele en ontspannen setting. Je

Interview met Richard Hylerstedt Uitwisselstudent Communicatiewetenschappen uit Göteborg, Zweden

Hoe kwam je op het idee om je aan te

waardoor het gemakkelijker is om

talen. Op deze manier kom je serieu-

sluiten bij SLE?

elkaar de taal te leren.

zer over. Desnoods gebruik je Google

Ik heb net een intensieve taalcursus

Ken je soortgelijke initiatieven?

is het verstandig om elke week op

graag mijn kennis van het Nederlands

In Goteborg, de stad waar ik vandaan

dezelfde tijd af te spreken, zodat je

vergroten. Als internationale student

kom heb je Café Esperanto. Daar komen

niet veel tijd verliest aan het inplan-

ontving ik een introductieboekje met

elke week mensen bijeen om een taal

nen van de afspraken. Spreek ook op

allerlei handige tips voor internationale

te leren. Je kan dan aanschuiven bij

een rustige plek af. Bij iemand thuis is

studenten. Een van die tips was het

een Franse, Zweedse, Spaanse of een

altijd makkelijk, dan heb je eventueel

SLE-forum.

Engelse tafel. Het nadeel is wel dat de

ook boeken en internet bij de hand.

taal aan meerderen gedoceerd wordt.

Gebruik ook veel teksten bij het leren,

En is het succesvol?

Er is dus geen één op één contact. Zo

zo voorkom je dat je constant dezelfde

Enkele dagen na het plaatsten van

leer je de taal minder intensief en is het

gesprekken voert. Tenslotte, mocht je

mijn bericht kreeg ik een e-mail van

lastiger om een vriendschap te sluiten.

via het SLE forum niemand vinden, kijk

een Nederlands meisje. Zij vertrekt in

dan ook eens op de verschillende prik-

november naar Zweden en wil voor die

Heb je nog adviezen voor de deelne-

borden op de universiteit. Daar hangen

tijd haar Zweeds verbeteren. Gelukkig

mers aan SLE?

vaak oproepen van mensen die een taal

heeft ze al enige kennis van de taal,

Post je bericht op het forum in twee

willen leren.

Een uitgave van de ASVA studentenunie. Vendelstraat 2 1012 XX Amsterdam. Reageren? peper@asva.nl

Foto: Vera Duivenvoorden

translate bij ieder woord. Daarnaast

Nederlands achter de rug. Maar ik wil

Louise Gunning en Marcel Levi / foto Bob Bronshoff

De komende en gaande man (m/v) Ze beslissen over patiëntenzorg, onderwijs en onderzoek. Scheidend bestuursvoorzitter van het AMC Louise Gunning en haar opvolger Marcel Levi over de toekomst van het AMC en de eigenschappen van een goede bestuursvoorzitter. Floor Boon

V

oor hun collega-hoogleraren aan de geneeskundefaculteit proberen de twee altijd tijd te maken.

Een bezoekje aan het oude Binnengasthuis, dat in 1981 opging in het AMC en waar nu de Folia-redactie is gevestigd, konden Louise Gunning en Marcel Levi daarom goed combineren met de oratie van hoogleraar gynaecologische oncologie Gemma Kenter in de Aula.

‘Ze had een interessant verhaal,’ zegt Levi.

‘Gemma Kenter is klein van stuk, maar wat een pit! Daar heb ik echt respect voor.’

Levi en Gunning, beide ook niet zo groot van stuk, lijken in veel opzichten niet op elkaar. Levi, jaar in jaar uit uitgeroepen tot de beste internist van Nederland, doorliep bijna zijn hele carrière in het AMC, wat uitstapjes naar het buitenland buiten beschouwing gelaten. Als arts is hij vooral bekend met patiëntenzorg, als afdelingshoofd en divisievoorzitter inwendige specialismen deed hij bestuurlijke ervaring op. Gunning studeerde in Groningen, vertrok als onderzoeker naar Washington, Brussel en Rotterdam. In 1991 werd ze aangetrokken als hoogleraar sociale geneeskunde aan het AMC waar ze vanaf 2001 de bestuurlijke scepter ging zwaaien.

Na tien jaar draagt ze het stokje over, om voorzitter van de Gezondheidsraad te

worden. ‘Dat Marcel mij zou opvolgen, was de uitkomst van een bijna natuurlijk proces,’ zegt Gunning. ‘We hebben in het AMC een traditie om professionals te laten besturen. Marcel is een goede internist en kwam met zijn bestuurservaring als afdelingshoofd en divisievoorzitter al gauw boven drijven.’ Levi durft niet zo uitgesproken te zijn. ‘Zoiets is levensgevaarlijk, zeggen dat je de gedoodverfde opvolger bent, maar het ging waanzinnig vanzelf.’

Zijn erfenis over tien jaar? ‘Dat het AMC het meest vanzelfsprekende medische instituut is voor toponderzoek en toponderwijs van Nederland. Of misschien moet ik niet te bescheiden zijn. Van de EU.’ Levi, die overkomt als jong, snel en joviaal, komt terecht in een gespreid bedje, of in zijn eigen woorden: ‘een aangeharkte tuin’. Als bestuursvoorzitter van het AMC wordt hij verantwoordelijk voor patiëntenzorg, onderzoek en onderwijs – dat laatste als decaan van de geneeskundefaculteit – en Gunning laat een geoliede machine achter. Voor haar decanaat en bestuursvoorzitterschap werden ziekenhuis en faculteit geïntegreerd. Haar beginjaren waren daardoor turbulent. ‘Het gaat nu goed met het ziekenhuis,’ zegt Levi. ‘Ik zal in de eerste weken geen ingrijpende veranderingen doorvoeren. Op den duur ga ik wel nadenken of het decanaat samen

moet vallen met de functie van bestuursvoorzitter, zoals nu het geval is. Vergelijkbare academische ziekenhuizen doen dat niet.’

Voorlopig zal Levi zich richten op de dingen die al goed gaan. ‘Talentontwikkeling bijvoorbeeld,’ zegt Levi, ‘een belangrijke erfenis van Louise. Ze heeft ervoor gezorgd dat getalenteerde promovendi goed begeleid worden en dat er meer beurzen beschikbaar zijn voor ambitieuze onderzoekers. Dat kan nog flink worden uitgebouwd in de komende jaren, maar over die verdienste hoef je niet zo bescheiden te zijn, Louise.’ Gunning wil de erfenis niet persoonlijk te claimen: ‘Het zijn meestal anderen die ervoor zorgen dat plannen worden uitgevoerd,’ zegt ze, ‘maar het klopt dat iedereen kan excelleren in het AMC. Niet je positie is belangrijk in het AMC, maar wat je kan. Iedereen heeft kans om boven het maaiveld uit te steken. Als je laat weten dat je wat wilt, zijn de mogelijkheden ruim voorhanden.’

Volgens Gunning is besturen niets meer dan de grote lijnen uitzetten en bewaken dat kleine beslissingen ook in lijn zijn met die grote lijnen. ‘Dat zal Marcel goed doen. Hij is een goeie docent, een heel goede onderzoeker en een uitstekende dokter, wat hij een dagdeel per week blijft doen. Ook is hij het jongste erelid van de Mfas. Het is belangrijk dat al onze zevenduizend medewerkers omhoogkijken in de organisatie en trots zijn op de persoon die hen vertegenwoordigt.’ De vraag welke eigenschappen Levi in de weg zullen zitten, wendt Gunning liever af. Levi: ‘Soms ben ik heel ongeduldig. Dat kan misschien handig zijn om vergaderingen kort te houden, maar werkt niet altijd in mijn voordeel. Daar zal ik aan moeten werken.’

Dat het AMC na tien jaar weer een man aan het roer krijgt, vinden beiden geen

onderwerp. ‘Come on, die discussie is zo gedateerd!’ roept Levi verontwaardigd.

‘Als we iemand zoeken, dan nemen we de beste. Dat kan een vrouw zijn, maar evengoed een man.’ Ook Gunning wordt moe van de vragen over haar vrouw-zijn. ‘Van de huidige generatie studenten is ruim de helft vrouw. Je kunt er dus donder op zeggen dat dat percentage in de toekomst terug te vinden zal zijn in bestuurlijke functies. Daar heb ik geen enkele twijfel over.’ yyy

CV Louise GunningSchepers

1951: geboren in Amsterdam 1973: geneeskunde, Groningen 1973-1979: werk en studie in Washington en Baltimore 1980-1991: onderzoeker in Brussel, Rotterdam en het ministerie van VWS 1991-nu: hoogleraar sociale geneeskunde, UvA 1995-1997: lid WRR 1995-1997: voorzitter afdeling publieke gezondheid AMC 1997-2001: lid raad van bestuur AMC 2001: voorzitter raad van bestuur AMC 2010: voorzitter Gezondheidsraad

CV Marcel Levi

1964: geboren in Amsterdam 1989: geneeskunde, Amsterdam 1997: internist AMC Amsterdam 2000: hoogleraar interne geneeskunde AMC 2001: afdelingshoofd interne geneeskunde AMC 2003: divisievoorzitter inwendige specialismen 2010: voorzitter raad van bestuur AMC

Folia 17

Studentenaanbiedingen regionale advertentiepagina

advertentie drukklaar 50 x 90.indd 1

07-06-10 11:59

deze maand:

Snel een tijdelijke studentenwoning? www.ymere.nl

Comedy Explosion Girls Comedy Night Rick Shapiro Op Sterk Water Lazy Sunday Sessions Open Podium Groninger Studenten www.comedytheater.nl Cabaret Festival

pa gkkl

op]npanoskjejcaj ej Alleen voor studenten: =iopan`]i `ena_p ^ao_deg^]]n

sss*aecajd]]n`*jh Gratis

fiets +

50% korting op de Volkskrant?

Bel Maarten de Wit voor gratis advies

Neem nu een studentenabonnement op de Volkskrant en je krijgt 50% korting op het abonnement en een trendy fiets cadeau.

Ga naar vk.nl/fiets om gebruik te maken van dit tijdelijke aanbod!*

* Abonnementsperiode minimaal 1 jaar. Alle voorwaarden en info op www. vk.nl/fiets

vk.nl/fiets

Werktekening van de vette Berthold Grotesk, ca. 1929.

Stempels voor het maken van Hebreeuwse gietvormen voor letters; uit het zogenaamde Athiaskastje

Werktekeningen van de letter Pascal (1961), een ontwerp van JosĂŠ Mendoza y Almeida.

Vette schrijfletter: Werktekening van Imre Reiner voor de vette Reiner Script, ca. 1951.

Werktekening van Imre Reiner voor de Reiner Script (1951).

Bedrijfsboek van Lettergieterij Amsterdam / Tetterode (1951), ontworpen door Dick Elffers.

O Jim Jansen

p woensdag 15 september is een belangrijke verzameling archiefmateriaal over de typografische geschiedenis van het grafische handelshuis Tetterode overgedragen aan de Bijzondere Collecties van de UvA. De collectie van Tetterode illustreert en documenteert de geschiedenis van boek en letter in al zijn facetten. Tussen de UvA en Tetterode, een toonaangevend bedrijf in de grafische sector, bestaan oude banden. Willem Ovink (1912-1984), lange tijd esthetisch adviseur van Tetterode, was bijzonder hoogleraar aan de UvA in de wetenschap van de geschiedenis en de esthetiek van de drukkunst. yyy

Folia 19

Op zoek naar mooie verhalen

bul

2009

Iris Koppe Leeftijd: 25 (geboren op 15 januari 1985) Beroep: Schrijfster, journalist en politicoloog. ‘Verder heb ik een klein videoproductiebedrijfje waarmee ik filmpjes maak van schrijvers en wetenschappers.’

Studie: Politicologie. ‘Ik studeer nu nog Russisch op een laag pitje.’

Afgestudeerd: Februari 2009 Docent: ‘Marcel van der Linden, hoogleraar geschiedenis van sociale bewegingen.

Ik vond hem geniaal; hij wist werkelijk alles en kon zo ontzettend goed vertellen dat ik hem nu nog weleens in de kroeg citeer.’

UvA-plek: ‘Het gebouw van het StudentenCentrum (StuC), omdat ik daar bij StudentenTV zat.’

Café: ‘Ik heb heel veel tijd in het Creacafé doorgebracht, maar zat ook vaak in een all-you-can-eat dim-sum-restaurant, vlak bij het Binnengasthuisterrein.’

Afknapper: ‘Een college op de ochtend dat Theo van Gogh was vermoord.

Iedereen was van slag, maar de docente hield gewoon haar normale verhaal. We vonden het zo erg dat juist bij politicologie geen aandacht aan zo’n gebeurtenis werd gegeven, dat we in de pauze collectief zijn weggelopen.’ foto Bob Bronshoff

Ze studeerde politicologie en werd schrijfster: Iris Koppe. Julie de Graaf

‘I

k wilde altijd al verhalen vertellen, maar nadat ik klaar was met de middelbare school had ik nog niet zo veel te melden. Daarom koos ik voor een studie die heel breed was en waarin ik verschillende facetten van het leven zou ontdekken. Politicologie gaat onder meer over aardrijkskunde, rechten en geschiedenis en was dus een goede keuze.

De algemene kennis die ik de afgelopen jaren heb opgedaan, gebruik ik nu bij het schrijven van columns, korte verhalen en romans en bij het maken van filmpjes.

Bij politicologie vond ik de meeste studenten en docenten arrogant en uit de hoogte. Sommigen waren van die typische wereldverbeteraars, terwijl anderen uit-

20 Folia

straalden dat ze alles van politiek wisten en je ze echt niets meer hoeft te vertellen.

Het is natuurlijk een generalisatie, maar het is wel iets wat me echt opviel. Misschien paste ik er ook niet goed tussen. Ik was een student die heel erg de kat uit de boom keek en vooral observeerde. Er waren veel mensen die graag bij de overheid wilden werken of de politiek in wilden, maar ik had die ambitie totaal niet. Ik vond het gewoon heel leuk om naar de hoogleraren te luisteren en was op zoek naar mooie verhalen. Ik ben afgestudeerd op partijpolitiek en kiezersgedrag en dat is eigenlijk een soort soap over wie wat doet en waarom; veel smeuïger dan de andere vakken die ik moest volgen. Soms vond ik politicologie saai. Met statistische

onderwerpen heb ik niet zo veel, die zijn te weinig seks, drugs en rock-’n-roll. Dat bleek ook wel uit mijn cijfers: voor vakken die ik niet zo interessant vond, haalde ik een zes of een zeven. Spraken de onderwerpen mij aan, dan gingen mijn cijfers meteen omhoog.

Ik studeer nu Russisch in deeltijd en dat doe ik voor een deel om mijn studententijd nog wat te rekken. De afgelopen jaren zijn voorbijgevlogen en achteraf had ik liever

‘Bij politicologie had ik graag wat harder aangepakt willen worden’ wat rustiger aangedaan. Ik ben gek op Russische literatuur en op mijn achttiende ben ik twee maanden naar Rusland geweest. Bovendien ben ik geïnteresseerd in geschiedenis en politiek en dan is Rusland natuurlijk wel erg leuk om te bestuderen.

Verder spreekt de onderwijsmethode van

die studie mij aan. Ik heb nu les van docente Alla Peeters en ik vind haar geweldig omdat ze heel streng is. Dat is precies wat ik bij politicologie gemist heb. Daar maakte het niemand wat uit of je je opdrachten maakte, terwijl ik graag wat harder aangepakt wil worden. Het geeft mij gewoonweg meer voldoening als er een strenge docent is, die je voor straf een extra tekst laat vertalen als je werk niet in orde is.

Het zal nog lang duren voordat ik vloeiend Russisch spreek, maar ik ben erg gemotiveerd om ermee door te gaan.

Er is eigenlijk niets leukers dan om bij college te zitten met een kopje koffie en te luisteren naar alles wat wordt verteld.

Bovendien haal ik inspiratie uit mijn omgeving en alle kleurrijke types die op de universiteit rondlopen. Mijn tweede roman Kreeft, die uitkomt in april, speelt zich bijna helemaal af op de universiteit.

In die zin is de wetenschap voor mij heel belangrijk geweest om uiteindelijk proza te schrijven.’ yyy

Fen is uit

het beste

eten

Opa’s kringloopfiets

Spice Girls

Second Hand Stories Rhizomatic

Merle Zwiers (23) master sociologie:

Runderhaas met Shetlander

Ik was acht en met mijn voorliefde voor Holocaust­ documentaires en vioolspelen een nogal vreemde eend in de bijt die basisschool heette. Het feit dat ik nooit andere kleuren droeg dan bruin en zwart, nota bene geselecteerd door mijn moeder die overigens ook mijn kleding zelf maakte, hielp niet erg mee.

Ik deed er, wat mijn sociale integratie betreft, dus goed aan te kapitaliseren op andere zaken dan 1. mijn persoonlijke interesses en 2. de manier waarop ik eruit zag.

Binnen de grenzen van het schoolplein kwam dat toch veelal neer op: een flitsende fiets.

Nu wilde het toeval dat mijn grootvader een man was met twee rechterhanden en een groot technisch inzicht.

Hij had, zo suste hij, nog wel een fietsje in zijn berging staan dat hij wel eens flink onder handen zou nemen. Ik fantaseerde ondertussen alvast over een knalrood frame, een breed stuur en een zacht leren zadel, en natuurlijk over hoe dat mijn bruine broekpak zou doen verbleken.

In retrospectief weet ik niet of ik me ook nog woordelijk heb uitgedrukt, maar mijn smartelijke jankpartij illustreerde waarschijnlijk hoe dan ook treffend hoe blij ik was met mijn nieuwe fiets. Namelijk niet. Eén korte blik leerde me namelijk dat mijn grootvader, flink vooruitlopend op alle huidige trends, van zeker zeven andere fietsen onderdelen moest hebben afgeschroefd – zonder enig oog voor verhouding, vernis of voor esthetiek überhaupt – en al die onderdelen kunstig aan een roestig bruin frame moest hebben geschroefd. Het resultaat was inderdaad een fiets, maar dan wel een ongelooflijk lelijke.

Ik heb er nooit op gereden. En nu is mijn grootvader allang dood en kan ik hier soms nog best om huilen. Wat troost is het idee dat mijn grootvader ten aanzien van de kringloopmode best een visionair genoemd mag worden.

Bij dezen dus.

De prachtige expositie ‘Second Hand Stories’, georganiseerd door kunstenaarsplatform Rhizomatic ligt geheel in de lijn van mijn grootvaders ideologie en knutselmethoden. Rhizomatic heeft als kritiek op deze tijd van overproductie en overconsumptie zes kunstenaars gevraagd een kunstproject te realiseren aan de hand van tweedehands objecten. Het resultaat hiervan wordt tussen 2 en 30 oktober geëxposeerd in verschillende kringloopwinkels in Amsterdam-Noord. Gratis toegankelijk en zonder twijfel zeer de moeite waard. yyy Fen Verstappen

Film: ‘Cidade de Deus, een heftige film over straatbendes in Rio de Janeiro die vooral over ongelijkheid gaat. Indrukwekkend is hoe het een van de jongens niet lukt uit dat wereldje te komen. Dat is ongelijkheid: je krijgt geen kans om uit je milieu weg te komen.’

Kijk voor details en locaties op www.rhizomatic.nl

Tv: ‘Uit de vermakelijke Net5-Hollywoodproducties waarbij je niet hoeft na te denken: Vampire Diaries. Een heel foute soapserie over twee goede vampierbroers die een stad proberen te beschermen tegen slechte vampiers.’

Boek: ‘La distinction en La misère du monde van de socioloog Pierre Bourdieu, van wie ik zwaar fan ben. Volgens Bourdieu hangt hoe ver je komt in het leven af van je vaardigheden, netwerk en economische middelen. Ik onderzoek hoe Turkse en Marokkaanse jongeren in Bos en Lommer zich onderscheiden via hun social networks en welke voordelen dit heeft voor hun sociale positie.’

Muziek: ‘Het nummer “Wannabe” van Spice Girls, waardoor ik terugdenk aan de verkleedfeestjes met vriendinnen waarop we een ode brachten aan de groep. Ik was Victoria met een pruik op en latexlegging aan. Dat krijg je ervan als je met vier studenten in één huis woont.’

Afknapper: ‘Een optreden van een coverband van The Ramones, waarvoor vriendinnen me hadden uitgenodigd. Ik vroeg: wat is dat, The Ramones? “Dat is blije gitaarmuziek, dat vind je leuk,” zeiden ze. Maar het was een ontzettend rockachtige herrie.’

Kunst: ‘The Metropolitan Museum of Art in New York.

De grootte en veelzijdigheid is indrukwekkend: de piramiden, de Amerikaanse Burgeroorlog, het werk van Van Gogh.’

Humor: ‘Brigitte Kaandorp is droog, sarcastisch en heeft veel zelfspot. “Hoe kunnen die gezinnen met kinderen in de kerstreportage in Libelle er allemaal zo geweldig uitzien? Ik lig altijd in een driedubbele depressie waar ik pas in januari weer uitkom.”’

Website: ‘De site van Aias, waar ik meehelp aan het onderzoek naar de invloed van de veranderende bevolkingssamenstelling – de vergrijzing en immigratie – op het draagvlak van solidariteit. Ik ben zelf erg socialistisch. Ik vind ook dat de verzorgingsstaat meer gelijkheid brengt dan een liberalere instelling.’

Bar Brandstof Marnixstraat 341 We waren er al een aantal keer langsgefietst. Op de hoek van de Rozengracht en de Marnixstraat zit de nieuwe ‘hotspot’ van Amsterdam: Brandstof. Nieuwe hotspots moet je altijd even links laten liggen. Heel Amsterdam wil er graag worden gezien waardoor het veel te druk is.

En belangrijker: een nieuw café moet je vooral even de tijd gunnen om zijn draai te vinden. Nieuw kan je het daarom eigenlijk niet noemen, maar een halfjaar na de opening is een mooi moment voor ons eerste bezoek.

De zaak is druk, maar licht en overzichtelijk. Voorin is de bar, achterin staan tafeltjes in twee aaneengeschakelde pijpenlaatjes. De tafeltjes zijn simpel, er staan groene planten en de muren zijn wit met zwart design, afgewisseld met donkere, indringende foto’s van honden. Mijn tafelgenoot vraagt zich af of het geen Shetlanders zijn.

Wij zitten deze avond achterin en dat is prettig: verder weg van de bar is ook verder weg van de muziek, want over de akoestiek in Brandstof valt te klagen. Met het verstrijken van de uren gaat de volumeknop omhoog en moeten we steeds verder naar elkaar toebuigen om elkaar te verstaan. Maar goed, het is vrijdagavond, het is de nieuwe hotspot, dus het hoort er een beetje bij.

Dan het belangrijkste: het eten. Er zijn pizza’s, pasta’s en een hele kip voor twee, maar ik kies voor de runderhaas met gecarameliseerde witlof, krieltjes en jus van tijm.

Het is heerlijk. De runderhaas is vol van smaak en mals, de krieltjes precies goed en samen met de witlof en de jus vormt het alles bij elkaar een uitgebalanceerd geheel.

Mijn tafelgenoot eet gebakken kabeljauwfilet met antiboise op een zomerse couscous. Ook dit valt goed in de smaak. We drinken de prima witte wijn van het huis (3 euro per glas, 16 euro per fles) en worden goed bediend, hoewel het af en toe iets vriendelijker kan.

Een nieuwe hotspot verdient een naborrel op het terras waar zich aan het eind van de avond een flinke menigte heeft verzameld. Ondanks de drukte voelt het als een oase van rust. Want dat is eigenlijk het enige minpunt van Brandstof: de akoestiek. Verder is het echt een aanrader. Waar je in andere eetcafés kan worden afgeserveerd met een lauwwarme kipsaté heb je hier voor hetzelfde geld een heerlijke maaltijd (variëren tussen de 13 en 16 euro). Ook voor een verlate vrijdagmiddagborrel ben je op deze hotspot aan het goede adres. Pas als het terras bijna helemaal leeg is gaan we huiswaarts. Het was een goede inwijding. yyy Eva Benderdouch

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan student econometrie Daniella Brals. Zij is een “meisje-meisje” in een mannenomgeving.’ yyy Hans van Vinkeveen

Folia 21

annonces

Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder.

Annonces kunnen worden geplaatst in Folia en op de website www.folia.nl. Zie voor informatie over het aanbieden en de tarieven www.folia.nl – weekblad – Annonces.

CULTUUR

Wil jij optreden in het concertgebouw?

Symfonisch Blaasorkest ATH is op zoek naar muzikanten die op niveau muziek willen maken. Check: www.tramharmonie.nl Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl Vanaf 19-09, 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - Amsterdam Studentenpastoraat vE90 - Cursus Bijbellezen.Van huis uit vertrouwd met bijbelverhalen of juist helemaal niet? Zet je geloof of levensbeschouwing tussen haakjes en laat je verrassen in de cursus bijbellezen. Op 04/10 om 20.00 uur. Zie: www.ve90.nl

BUITENLANDMANIFESTATIE UvA-HvA

Een goed begin is het halve werk. Een goede oriëntatie op je studie, stage of werk in het buitenland? Bezoek de 10e Buitenlandmanifestatie op woensdag 6 oktober van 12.00-16.00 uur in gebouw Leeuwenburg, Weesperzijde 190 (naast het Amstelstation).

Met informatiestands van UvA, HvA, HES, Nuffic, internationale onderwijsinformatiecentra, ambassades, stagebemiddelingsbureaus, taleninstituten, etc. www.uva-hva.nl/ buitenlandmanifestatie

USC SPORT

Openingsweek sportcentrum Universum Van 4 t/m 15 oktober vieren we de opening van sportcentrum Universum en eetcafé Oerknal met twee weken vol sport, toernooien, congressen, feestelijkheden en de gratis sportweek. Je bent van harte welkom om het met ons mee te vieren. We starten maandag 4 oktober met een sportgala, de officiële opening is op vrijdag 8 oktober, op zaterdag 9 oktober is er een open dag en van 11 t/m 15 oktober Sport-voor-NOP. Kijk op www.usc. uva.nl voor het volledige programma.

Spinning Marathon Doe zaterdag 9 oktober mee met de USC Spinning Marathon. Van 11.00 tot 15.00 uur kun je je in het zweet fietsen tijdens de open dag van sportcentrum Universum.

Gedurende 4 uur – je kunt ook kiezen voor 2 uur fietsen – spinnen de deelnemers terug in de tijd, beginnend met hedendaagse muziek, via de 90’s terug naar de 60’s en eindigend met een broodje in café Oerknal!

Geef je snel op, want vol=vol. Check www. usc.uva.nl Hou jij van dansen?

Doe dan mee met de flashmob tijdens de opening op vrijdag 8 oktober van sportcentrum Universum. Check ‘Universum dans’ op Youtube, kom oefenen op Universum en haal iedereen in je omgeving over om mee te doen!

Groepsfitness Bij het USC kun je terecht voor 11 verschillende groepsworkouts, van Zumba tot steps en van gogo dance tot bodyshape. Met een combi-abonnement (groeps)fitness kun je onbeperkt deelnemen aan de groepsfitnesslessen. Ook mag je met deze kaart fitnessen. Je kunt terecht in 4 verschillende sportcentra, 7 dagen per week. Studenten betalen € 132,50 voor een jaarkaart. Check www.usc.uva.nl Taekwondo Taekwondo is vermaard om zijn buiten-

•

•

•

•

gewone trap- en springtechnieken en kan beoefend worden als vorm van zelfbeheersing. Op Universum kun je op dinsdag en donderdag terecht. Beginners en gevorderden trainen met elkaar. Je kunt elk moment instromen. Een jaarlang trainen kost je als student Cat. I € 55,50.

Check www.usc.uva.nl Aerobics Academy Amsterdam Altijd al aerobics-instructeur willen worden? Dan kom je naar de Aerobics Academy Amsterdam van het USC. De basic instructor-opleiding start in januari. Je kunt je nu al aanmelden. Check www.aerobicsacademy.nl

•

VERDIENEN

Oppas gezocht - Dinsdag, donderdag, en vrijdag tussen 15.15 en 18.00 uur. Begeleiden van onze zoons (9 en 11) naar sportafspraken, middagjes thuis en vakantieactiviteiten. Amsterdam Centrum. E-mail naar muldhols@tiscali.nl t.a.v. Robert en Dorieke.

Enthousiaste docenten Nederlands gezocht door taalschool in Amsterdam. Onze voorkeur gaat uit naar studenten Nederlands (3e / 4e jaars). Flexibele werktijden. De cursussen worden gegeven in Amsterdam Zuid en in de Jordaan. U kunt uw cv mailen naar: katakurawblc@gmail.com Politicologe, woonachtend in de Pijp, zoekt eerste of tweedejaars student die af en toe (avond/weekend) op haar dochter van zes en zoon van vier wil passen. Interesse? Mail: jeannette.mak@online.nl Oppas gezocht voor onze twee zoons van bijna zes en bijna negen. Maandag, dinsdag en vrijdag van half drie tot zes, in het centrum van Amsterdam. Van school ophalen (ASVO), met ze naar huis lopen (kwartiertje) en iets te eten en drinken geven. Mail: femke@cs.vu.nl Zoek je een makkelijk bijbaantje? Studieboek mag mee! We hanteren zo veel mogelijk een flexibel rooster dus je werkt bijna altijd wanneer het je uitkomt. Het betreft werk in een winkel waar voornamelijk homomannen komen, in een van de levendigste straten van Amsterdam. Info 06 1766 6233.

biedt u een luisterend oor en helpt u de deelnemer weer (oude) activiteiten op te pakken. Bent u of kent u iemand die hier in geïnteresseerd is, neem dan contact op met Liesbeth Elberse: E-mail; lelberse@nrka.nl of tel. 020-622 6211.

WONEN

Iets te verhuizen? Dáár heb ik voor gestudeerd! Alle maten bussen en verhuismannen, vanaf € 45. Wij takelen (touw en blok); tevens interlokaal. Bel Taco: 06 4486 4390; www.vrachttaxi.nl

DIVERSEN

die ze verdienen. Bel voor meer informatie 06 4415 3099 of mail naar ollieokkie@ zonnet.nl Writing dissertations, theses, research papers in English? Have your text checked by a professional native English editor. Rates start at a cent a word. Email: copyproofing@ yahoo.com or ring 020 625 8834.

De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Tel. 566 3090, spermabank@amc. uva.nl of www.spermadonoren.nl

Amsterdam Inequality Lecture by Lane BUREAU OMBUDSMAN Studenten met een klacht over de UvA kunKenworthy - Lane Kenworthy, prof. of sonen terecht bij de Ombudsman Studenten, ciology and political science at the UniverChristel Holtrop, ombudsman@uva.nl, tel. sity of Arizona, will give the next Amster525 3798, www.student.uva.nl/ombudsman dam Inequality Lecture, entitled ‘What ills Het grootste juridische carrière-evenement met de beste werkgevers!

Medewerkers met een klacht over de UvA has rising inequality wrought?’ This lecture kunnen terecht bij de Ombudsman Perseries is organized by the Amsterdam soneel, Anneke Vijgeboom, ombudsmanCentre for Inequality Studies (AMCIS) and personeel@uva.nl, tel. 525 5548, www.uva. the Centre for Global Health and Inequality nl/ombudsmanpersoneel.

(CGHI), Thur Oct 7, 15:30-17:00h, Belle Het Bureau Ombudsman is gehuisvest op van Zuylenzaal (UB, Singel 421-427). www.

Oude Turfmarkt 151, 1012 GC Amsterdam.

AMCIS.eu

12 maart Amsterdam RAI www.carrierebeurs.nl

Bezig met een proefschrift/scriptie? Andere bestanden om uit te werken? Opgenomen verslagen die moeten worden uitgewerkt?

Weinig tijd? Ik neem graag het werk voor u uit handen. Ik heb veel ervaring en kan allerlei soorten bestanden professioneel uitwerken (mp3, bandjes, etc.). Opleiding VWO + Schoevers (250 a.p.m.). Spelling, interpunctie en lay-out krijgen de aandacht

ADVOCATENKANTOOR CENTRUM AMSTERDAM zoekt part-time secretarieel medewerker (m/v) ca. 1 dag p.w en invallen gevraagd: (gevorderd) rechtenstudent, computervaardigheid, stressbestendig.

Klein kantoor met informele sfeer.

Heb je belangstelling of vragen: Bel met mr H.C. Bollekamp 020-6707373 www.hwbadvocaten.nl

- advertenties -

Webspace nodig?

Gratis Windows Server 2008 web hosting en .nl domeinnaam Ga naar: http://www.gratiswindowshosting.nl

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.

09-04-2010 Naamloos-2 1 28-05-2010 Jaap Eden IJsbanen zoekt vrijwilliger voorNaamloos-7 de EHBO-post. Wij zijn op zoek naar ­EHBO’ers met diploma die o.a. op de dinsfolia 100312.indd 1 dag van 9.20-17.30 of 17.30-23.00 uur en/of woensdag van 8.00-16.30 uur onze EHBOpost willen bezetten. Onkostenvergoeding € 5 per uur, gratis schaatspas en parkeerpas!

Aanmelding: Per mail bij n.vanderboom@ (Aankomend) Verkoper m/v voor 10-14 uur per week jaapeden.nl, telefonisch 020 694 9652, of voordiverse winkels in Amsterdam, zowel voor overdag als in het weekend.

Over smaak valt niet te twisten, wel te adviseren. Puur, met ijs of in de mix? Als verkoper bij Gall schriftelijk Jaap Eden IJsbanen, Radioweg & Gall weet je waar je over praat. Je kunt klanten alles vertellen over wijn. Maar ook over wodka 64, 1098 NJ Amsterdam. en whisky. Dat is nou precies je uitdaging. Het juiste advies over de juiste drank, om welke

Maak van genieten je werk.

Maatjes gezocht - Het Nederlandse Rode Kruis Amsterdam zoekt enthousiaste vrijwilligers die een maatje willen zijn voor een andere Amsterdammer die behoefte heeft aan meer contact. Als vrijwilliger gaat u twee keer per maand samen met de deelnemer iets leuks ondernemen. Daarnaast

10:56:09 11:24:51

gelegenheid het ook gaat. Uiteraard vereist zoiets productkennis en verkoopvaardigheden. En daarom bieden we je een scala aan cursussen. Verder mag je van dé drankenwinkel van Nederland natuurlijk prima arbeidsvoor-waarden verwachten.

Lijkt dat je wat? Aan de slag dan. Bel ons voor meer info: 020-4218370.

Stuur je brief naar Gall & Gall, t.a.v. D. Idskes, N.Z. Voorburgwal 226 A, 1012 RR Amsterdam, of reageer via www.gall.nl/werk.

22 Folia Verkoper Amsterdam Verkoper 117x80.indd 1

27-09-10 11:21

- advertentie -

VAN DONDERDAG 30 SEPTEMBER T/M WOENSDAG 5 OKTOBER

GOED VOORBEREID HET DONKER IN.

het cultureel studentencentrum van UvA & HvA

debat

FILMTIP VAN DE WEEK

WO 29/09 20.00 uur

Ruimte en tijd volgens Einstein

TIRZA

REGIE: RUDOLF VAN DEN BERG | 30 SEPTEMBER IN PREMIÈRE

Wanneer de door Namibië reizende Tirza (Sylvia Hoeks) niets van zich laat horen kan vader Jörgen (Gijs Scholten van Aschat) de onzekerheid over het lot van zijn dochter niet meer vedragen en besluit hij haar te gaan zoeken. Al snel verliest hij zichzelf in het onbekende woestijnland, totdat hij kindprostituee Kaisa tegenkomt. Zij helpt hem met zijn zoektocht en samen trekken ze de woestijn in waar ze het huiveringwekkende lot van Tirza zullen achterhalen. Zangeres Chagall van den Berg schreef en zong de titelsong “By Your Side”. Lees het interview met haar over het lied en de film op Cineville.nl.

NU TE ZIEN IN CINEVILLE DE LEUGEN

REGIE: ROBERT OEY | 30 SEPTEMBER IN PREMIÈRE

Wel eens iemand met 300 kilometer per uur door de polder zien fietsen? Neem de TGV en kijk uit het raam... Voor waarnemers die met verschillende snelheden bewegen, beweegt dezelfde fietser met verschillende snelheden.

Welke waarnemer heeft gelijk? Of moeten we naar de fietser luisteren? Albert Einstein postuleert in 1905 dat elke waarnemer evenveel recht van spreken heeft: er kan geen eensluidende uitspraak worden gedaan.

Over één snelheid zijn alle waarnemers het verrassend genoeg wel eens: de lichtsnelheid. Een lezing over deze twee postulaten door Sander Mooij, PhD bij het Nikhef (UvA). studenten gratis, e 5,- alle anderen

COmedy

VR 01/10 20.30 uur

Easy Laughs - Improv Comedy Comedy improvisation in a ‘gezellige’ atmosphere. ‘The Friday Show’ at 20:30 and an ‘Unplugged’ at 22:30, with different formats and guest players. New: a free quick extra show after the second performance. Shows every Friday. English spoken. e 8,- (20:30) / e 5,- (22:30) / both e 12,-

muziek

VR 01/10 20.00 uur

Stepping Stones

In 2006 ontstond er een rel rond de identiteit van politicus en filosoof Ayaan Hirsi Ali. Ze zou onder meer over haar naam gelogen hebben tegen de immigratie dienst toen ze naar Nederland gevlucht was. Hierdoor ontstond een discussie of ze wel Tweede Kamerlid mocht zijn en of ze überhaupt wel het Nederlanderschap kon behouden. Hirsi Ali hield de eer aan zichzelf en vertrok naar de Verenigde Staten.

De Leugen reconstrueert dit incident maar volgt ook de kleine asielzoekster Sadaf. Op deze manier kijkt de documentaire naar hoe Nederland omgaat met nieuwkomers. Lees meer op Cineville.nl

Stepping Stones’ contemporary music expresses the feeling of the land where we were born, our love affairs, beliefs, books and movies that influenced us, fantasies we love.

This new contemporary Jazz group in Europe, based in Amsterdam, plays original compositions, impressionist piano, contemporary guitar, symphonic hammond..

Admission: e 5,-

muziek

zO 03/10 15.00 uur

NU OP CINEVILLE.NL

VEEL POLANSKI IN DE MELKWEG

Takafumi Mori and Manuel Araújo piano recital

PIM DE LA PARRA TE ZIEN IN EYE

An afternoon concert by Takafumi Mori and Manuel Araujo, who play Fauré, Rachmaninoff, Liszt, Frank and Chopin. e 10,- / students or 65+ e 5,-

MANHATTAN SHORT FILM FESTIVAL

debat

“SINT” KOMT ER AAN

Jesus Camp

ONBEPERKT NAAR DE FILM VOOR MAAR €17,50 PER MAAND

di 05/10 20.00 uur Docurama met de Oscargenomineerde documentaire Jesus Camp: een shockerend beeld over evangelische jeugdkampen in het zuiden van de Verenigde Staten. De documentaire volgt een aantal jonge kinderen en maakt inzichtelijk hoe zij worden geïndoctrineerd door radicale christenen. Prof. Dr. Marcel Barnard, bijzonder hoogleraar liturgiewetenschap (VU) wakkert de discussie over de film aan. studenten gratis, e 5,- alle anderen

lezingenladder De Balie

WO 29/09, 20.30 uur Congo Toen Samen met historici uit binnen- en buitenland wordt de turbulente geschiedenis van de Democratische Republiek Congo doorlopen.

FELIXMERITIS

DO 29/09, 20.00 uur Burgerhartlezing: De Verlichting en het moderne denken over culturele (on) gelijkheid Siep Stuurman (Erasmus Universiteit Rotterdam) over de ontwikkeling van het moderne gelijkheidsdenken tijdens de Verlichting en daarna.

VR 01/10, 20.00 uur Citizenship, Democracy and Pluralism Politicologe en filosofe (Universiteit van Westminster) Chantal Mouffe over het belang van een veelzijdige en open politieke strijd.

Pakhuis de Zwijger DI 05/10, 08.30 uur DINSDAG: Duurzaam inkopen De rijksoverheid wil in 2010 voor 100 procent duurzaam inkopen, wat betekent dit precies?

Aanmelden via info@newenergydocks.nl.

ZA 02/10, vanaf 13.00 uur Manifestatie 25 Alle Hollandse Hoogte-fotografen hebben een dag (25 uur) uit het leven van een 25-jarige gefotografeerd. Interviews, debat en tweegesprekken over persoonlijke ambities, culturele en maatschappelijke vraagstukken en de toekomst van Nederland en de wereld.

Rode Hoed

WO 29/09, 20.00 uur Wij zijn ons brein Boekpresentatie van hersenonderzoeker Dick Swaab, met een paneldiscussie onder leiding van Frénk van der Linden.

DI 05/10, 19.30 uur De prijs van ons voedsel Wat betalen we voor ons voedsel in termen van geld, gezondheid, milieu, landschap en biodiversiteit? Centraal staan de dilemma’s tussen economische groei en duurzaamheid.

VUConnected

DO 30/09, 19.00 uur Karel van der Toorn in Literatuur op de Zuidas Karel van der Toorn, voorzitter College van Bestuur UvA en de Hogeschool van Amsterdam over zijn favoriete boeken en schrijvers: Marcel Proust (De kant van Swann) en T.S. Eliot (Het barre land).

U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur een mailtje naar folialezing@gmail.com onder vermelding van ‘Aanmelding lezingenladder’. Voor adressen zie www.folia.nl/lezingenladder.

Meer informatie over de CREA agenda: www.crea.uva.nl Timorplein 62 (in Oost) Tram 14 of bus 22 en 41 Info/reserveringen: 6920422 Restaurant dagelijks geopend Combineer Eten + Film www.studio-k.nu

Folia 23

De student

Dijkgraaf & Fresco

Van der Meulen & Curvers

Kleine beetjes

Politicusje spelen

De hoogleraar

Wie duurzaam wil leven heeft het moeilijk.

Sterker nog, dat is eigenlijk een contradictio in terminis. Je bent het duurzaamst als je dood bent, dan wordt je lichaam weer gerecycled en consumeer je niets.

Maar aan die gedachte ontleent de levende niet veel troost. Consumeren is gebruik van grondstoffen is leven. Daarom doen we allerlei pogingen om duurzaam te consumeren, of althans minder onduurzaam. Dus zoeken we naar alternatieven.

Spaarlampen in plaats van gloeilampen, tassen en truien van petflessen, afbreekbare koffiebekers, biologisch afwasmiddel en afwassen met de hand, enzovoort. Maar zo eenvoudig is dat niet. Als je kijkt naar de hele levenscyclus van de spaarlamp of het koffiebekertje, dan is het nog niet eens zo duidelijk wat de meest milieuvriendelijke optie is. Goed, een fiets is duurzamer dan een auto of een vliegtuig, maar ze hebben niet dezelfde functie, dus de vergelijking gaat mank. Maar tussen de plastic en de papieren koffiebeker en de permanente

mok is de afweging al veel moeilijker.

Geen wonder dat de meeste mensen er de brui aan geven, omdat duurzaam leven gewoon te moeilijk is. Dat is echter onzin, want er is één ding dat iedereen kan doen en dat echt zoden aan de dijk zet. Dat is gewoon minder consumeren: minder lang onder de douche, niet meer water opzetten voor de thee dan nodig, planten met spoelwater begieten, ramen dicht als de verwarming aan staat, de verwarming niet hoog zetten als je ook een trui aan kunt doen (tenzij je kleine kinderen of poezen hebt die anders kou vatten), en vooral geen nieuwe spullen aanschaffen – computers, telefoons, meubels en kleren – als de oude nog voldoen. Toegegeven, het zijn kleine beetjes, en ze gaan in tegen het heersende paradigma dat er meer geconsumeerd moet worden om de crisis te overwinnen, maar ze helpen wel. Meer consumeren is geen oplossing voor de lange termijn, zoeken naar kwaliteit en duurzaamheid wel. yyy Louise O. Fresco

Annemarie Mol hoogleraar antropologie van het lichaam

Zoals het een echte vakbond betaamt, is de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) ‘teleurgesteld’ in de onderwijsbegroting.

Waar FNV-voorzitter Agnes Jongerius altijd nog wel mogelijkheden ziet – al heeft ze er Geert Wilders voor nodig – daar laat het kennelijk vroegoude LSVb-bestuur weten ‘gedesillusioneerd’ over te gaan tot de orde van de dag. Teleurstelling en desillusie, kennelijk had de LSVb veel verwacht van dit demissionaire kabinet Balkenende IV. Misschien geloofden ze wel in de woorden van de troonrede: ‘Kwaliteitsverbetering in het onderwijs is steeds een prioriteit van het regeringsbeleid geweest.’

De tweede namens alle studenten optredende organisatie, het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) heeft er dankzij dat boude statement wel alle vertrouwen in: ‘Dat het CDA als een van de huidige onderhandelingspartners via de troonrede deze ambities uitspreekt, stemt hoopvol.

Voorzitter Guy Hendricks: “Ik heb hoge verwachtingen van investeringen in de

Irene de Jong hoogleraar Griekse taal- en letterkunde

kwaliteit én toegankelijkheid van ons hoger onderwijs.”’ Hoge verwachtingen voor het hoger onderwijs baseren op de troonrede van een demissionair kabinet, en dan in het bijzonder de CDA-component daarvan; je hoeft geen Felix Rottenberg te heten om te kunnen zeggen dat dat niet heel verstandig is.

Dan de LSVb, die ‘verzoekt politici van alle partijen om een keer daadwerkelijk te investeren in onderwijs, óf ons de loze praat te besparen én te accepteren dat we afzakken naar de mondiale grauwe middelmaat.’ Harde woorden, maar niet bepaald een blijk van een realistisch wereldbeeld. Wat dat betreft wordt de wedstrijd ‘politicusje spelen’ hier duidelijk gewonnen door het ISO, want daarvan zijn de bestuurders zelf al volleerd in loze praat. Zij houden de hoop levend ooit – net als de illustere eerste voorzitter van de LSVb, Mariëtte Hamer – een echte motie naar zich vernoemd te krijgen. yyy Harmen van der Meulen

Mies Westerveld hoogleraar sociaal verzekeringsrecht

overigens Dat kinderopvang toch weer duurder wordt, gaat ten koste van de werkende vrouw. Dag carrière, hallo aanrecht.

Annemarie Mol: ‘De werkende vrouw bestaat niet. Voor oudere of kinderloze vrouwen is dure kinderopvang niet zo erg.

Die treft vooral moeders en vaders van jonge kinderen. Zij moeten die dure opvang betalen. Als sommige moeders – toch vast weer moeders – daarom dan maar stoppen met werken, zet dat hen op een achterstand.

Het verslechtert bovendien de positie van alle jonge vrouwen op de arbeidsmarkt.

Werkgevers zullen immers weer minder in hen investeren. Daarnaast is het belangrijk om te bedenken dat crèches niet alleen handig zijn voor ouders, maar vooral ook goed voor kinderen. Kinderen ontwikkelen zich beter – en hebben het leuker! – op crèches waar ze kunnen spelen met andere kinderen dan thuis alleen bij een moeder. Zeker als die moeder helemaal niet buitenshuis werkt.

In discussies over de kwaliteit of de financiering van crèches worden het belang van 24 Folia

ouders en kinderen altijd tegenover elkaar gezet. Het lijkt telkens alsof ouders hun kinderen tekort doen wanneer die kinderen naar een crèche gaan. Maar dat is helemaal niet zo. Het tegendeel is waar.’

Mies Westerveld: ‘De stelling is wat gechargeerd. Als de kosten voor kinderopvang omhooggaan, betekent dat niet automatisch dat de carrière van de vrouw daarmee ten einde is. Wel zijn vrouwen vaker dan mannen degenen die met werken stoppen als er kinderen komen. Vrouwen hebben vaker de minder goed betaalde baan en voor hen geldt dan ook vaker dat de verdiensten niet opwegen tegen de kosten van kinderopvang. Dat zal vaker aan de orde zijn aan de onderkant van de arbeidsmarkt en juist daar bestaat het gevaar dat vrouwen na een onderbreking niet meer terugkomen. ‘Hallo aanrecht’ gaat me wat ver, zeker als een alge-

mene stelling. Ik verwacht dat mensen ook meer op zoek zullen gaan naar alternatieven, zoals het inschakelen van oppasopa’s en -oma’s. Kortom, ik vind het geen goede zaak dat kinderopvang duurder wordt, maar we moeten er ook niet een te groot drama van maken. Het zijn barre tijden en er zal ergens gesneden moeten worden. Maar ik zal niet ontkennen dat een ‘deuk’ in de carrière voor niemand goed is.’

Irene de Jong: ‘Het duurder worden van kinderopvang is een slechte zaak. Nederland is historisch gezien al traag in het zorgen voor kinderopvang. Pas sinds 2005 zijn er goede regelingen beschikbaar. Toen ik kinderen kreeg eind jaren tachtig was er nauwelijks iets voor handen, je mocht blij zijn als je überhaupt iets kon vinden. En van subsidie was geen sprake. Kinderopvang is overigens niet meer alleen een kwestie van

vrouwenemancipatie maar van ouderparticipatie, omdat (gelukkig) veel mannen ook een groot aandeel in de opvoeding nemen. Het gaat er tegenwoordig ook niet meer uitsluitend om dat vrouwen het leuk vinden om te werken, maar dat het hard nodig is dat ze werken. Minder vrouwen aan het werk betekent gillende tekorten in het onderwijs en de zorg. Het is daarom kortzichtig en maatschappelijk onverantwoord om op de kinderopvang te korten.

Dat betekent overigens niet dat we ons moeten blindstaren op traditionele vormen van werk. Thuiswerken en flexwerken bieden nieuwe mogelijkheden voor vrouwen (en mannen) met kinderen om te blijven werken. Daar is nog veel winst te behalen.’ yyy Floor Boon In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.