Folia 07#2.indd

Weekgast

Lex Bosman Steps

Roem

Maarten Hajer

Date met gebouwen

Regina Romeijn

Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Jaargang 62 10-10-2008

Nummer 07

De durfals van Derm

Na seksueel geweld

Studenten nu 50% korting op de Volkskrant + gratis 6 dvd-box Buurman & Buurman

Ben je uitwonend en niet ouder dan 27 jaar, ga dan naar volkskrant.nl/studenten of sms VKBUURMAN naar 2002 (verplicht tot niets).

Studentenabonnement: per maand € 12,50

NS biedt onverwachte ingangen voor trainees Als je NS zegt, denkt iedereen aan treinen. Maar NS is veel meer dan dat.

Want welk bedrijf staat in de top 10 van de vastgoedbranche? Vormt een van de grootste retail- en horecaketens van Nederland? En is actief als internationale bouwonderneming? Ook dat is NS. Deze veelzijdigheid maakt ons tot een aantrekkelijke werkgever voor talenten die willen doorgroeien naar de functie van manager of professional. NS organiseert een Talent Clinic voor bijna afge-

folia 081010.indd 1

studeerde wo-studenten of starters met maximaal een jaar werkervaring. Ben je op zoek naar een traineeship in onder andere ICT, Inkoop, Logistiek, Marketing, P&O of Techniek? Dan is dit voor jou een mooie kans om in één dag te ontdekken wat NS in huis heeft. Het is bovendien de kortste weg om aan de weet te komen of jij kunt starten in ons Jong Talent Programma. Dus zorg dat je er bij bent.

Schrijf je nu in op www.nstalentclinic.nl

03-10-2008 10:38:39

38:39

inhoud On Tour

Man en gebouw

foto: Henk Thomas

Lex Bosman kijkt graag rond op straat. Hij is namelijk hoogleraar geschiedenis van de bouwkunst. Folia wandelde met Bosman door de stad, hij vertelde wat hij zag. Ontmoetingen met gebouwen op blz. 10

8FFLHBTU

-FY #PTNBO 4UFQT

3PFN

Maarten Hajer

Date met gebouwen

Regina Romeijn

Na seksueel geweld

Doctor De ziekte van Mozart en het skelet van Bach ....... blz 5

Tony’s topbroodjes Fans betreuren verhuizing ................................blz.7

8FFLCMBE WPPS EF 6OJWFSTJUFJU WBO "NTUFSEBN +BBSHBOH

/VNNFS

Opinie Martijn Weeda over daten met de UvA ............... blz. 8

AMC De open dag in beeld .....................................blz. 14

%F EVSGBMT WBO %FSN

Derm Studenten-Jackass ........................................blz. 15

Proefschrift Bedrijven hebben broertje dood aan digitalisering ..........................................blz. 17

Steps Praktische therapie na seksueel geweld........... blz. 20

En verder Nieuws 4-7, Opinie/Stage 8-9, Film/Het beste 12, Uit/Eten 13, Weekgast 19, Annonces/Promoties/Colofon 22, Roem 23, Dijkgraaf & Fresco/Puzzel/Spekkie Big 24

Cover: fotograďŹ e Hans van vinkeveen, illustratie Bas Kocken

Ergens in de vroege jaren tachtig was Veronica een jonge en vooral hippe omroep. Dat imago hadden ze mede te danken aan het feit dat ze niet alleen radio- en tv-programma’s maakten, maar ook een heus promotieteam hadden dat naar eigen zeggen ‘naar je toe’ kwam. Dat hield niet meer in dan dat wulps geklede dames op een evenement gratis de ‘keihard de lekkerste’ Veronica Gids uitdeelden.

Ik moest denken aan het promotieteam van Veronica toen ik hoorde dat ook ons College van Bestuur ‘naar je toekomt’ en op geheel eigen wijze on tour is. De reden achter dit fenomeen is simpel.

Als je CvB-lid bent van een van de grootste en meest gecompliceerde onderwijsinstellingen in Nederland moet je hard werken. Dan vergader je de hele dag. Staat er een batterij secretaresses aan je zijde die probeert je agenda te beheren, en is er altijd wel iets van gelazer. En aan het allerleukste van werken aan de UvA (praten met jonge enthousiaste studenten en wetenschappers; bomen met hoogleraren, gesprekken voeren met allerlei andere eigenzinnige types uit de organisatie) kom je meestal maar amper toe.

Afgelopen woensdag was ik bij een tourbijeenkomst in de Oudemanhuispoort die niet alleen voor het CvB, maar ook voor mij nuttig was. In amper twee uur tijd werd ik bijgepraat over de actuele situatie op de faculteit, gaven jonge promovendi een presentatie van hun onderzoek, en hoorde ik over andere zaken die op de werkvloer leven. Natuurlijk gaat zo’n bijeenkomst vooral over gebrek aan geld, hetgeen verweten wordt aan het CvB, dat vervolgens weer doorverwijst naar Den Haag. Maar er was ook reden om successen kenbaar te maken. De juridische faculteit heeft een zeer goede reputatie in het buitenland, er is een gezamenlijke master met de befaamde Columbia University, en er wordt onderzoek gedaan naar het succes van UvA-alumnus Teun – Tony Chocolonely – van de Keuken. Na de bijeenkomst moest ik naar het toilet en dat blijkt op die locatie zeer lastig. De wc’s zijn stuk, of afgesloten door docenten(!). Ik zocht tot ik een toilet vond waar in een ruimte van twee vierkante meter vier wachtende studenten stonden. Het is te hopen dat het CvB ook dit soort zaken oppikt tijdens hun tour.

De wc’s zijn stuk, of afgesloten door docenten

Jim Jansen, jfj@folia.uva.nl

Folia 07 | 3

Bezwaren tegen bibliotheek BG-terrein >Stadsdeel Centrum neemt deze maand beslissing over nieuwe bibliotheek geesteswetenschappen. >Groot aantal ‘zienswijzen’ ingediend tegen bouw van de nieuwe bieb.

De al meer dan tien jaar durende kwestie rond het al dan niet bouwen van een bibliotheek geesteswetenschappen op het Binnengasthuisterrein (Bg-terrein) kan deze maand in een stroomversnelling komen.

Het bestuur van Stadsdeel Centrum zal deze maand namelijk een besluit nemen over de bouw, waarvoor de aanvraag in juni door de UvA is ingediend. De bouwaanvraag heeft in juli ter inzage gelegen op het stadsdeelkantoor. Ondanks de vakantietijd is de aanvraag niet ontglipt aan de aandacht van de tegenstanders: er zijn rond de dertig zogenoemde ‘zienswijzen’ ingediend door buurtbewoners en lokale organisaties waarin zij informeel bezwaar aantekenen tegen de bouw. Er zijn zienswijzen van de Initiatiefgroep Burgwallen Zuid en de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad (VVAB). Een officieel bezwaarschrift is zo’n zienswijze niet.

‘Het stadsdeelbestuur wordt in zijn besluitvorming geacht rekening te houden met deze zienswijzen’, zegt Walther Schoonenberg, secretaris van de VVAB. Schoonenberg verwacht dat het stadsdeelbestuur ondanks de ingediende zienswijzen gewoon akkoord zal gaan met de bouwplannen van de UvA. ‘Want daarover heeft het stadsdeelbestuur eerder al een positief principebesluit genomen’, zegt hij. ‘Maar als dat principebesluit door het stadsdeel wordt bekrachtigd en een officieel besluit wordt, zal er zeker een officieel bezwaarschrift worden ingediend en dat betekent een gang naar de rechter.’

De bezwaren tegen de bouw van de nieuwe bibliotheek zijn van stedenbouwkundige en vooral historische aard. Er moet flink wat gesloopt worden op het BG-terrein om

Veel bezwaren tegen bouw nieuwe bibliotheek: ‘Kan de megalomane UvA haar miljoenen niet beter besteden dan aan het zoveelste prestigeproject? Deze investering is zeker ook bedoeld voor “het primaire proces”?’

(Matthijs) Tour CvB eindigt bij rechtenfaculteit: ‘Na al die jaren is rechten nog steeds kind van de rekening (en de bezoeken, blijkbaar).

4 | Folia 07

Studenten verjaagd Wonen in een antikraakpand is vaak heel aantrekkelijk voor studenten die platzak zijn. Immers, voor een antikraakpand hoeft meestal geen of nauwelijks huur te worden betaald. Lekker voordelig, denken veel studenten. Maar niet als je antikraak woont in Slotervaart, want daar jagen inbrekers studenten de stuipen op het lijf. Laptops, camera’s, alles wat los en vast zit wordt meegenomen.

Zo is antikraak wonen in de Derkinderenstraat en wijde omgeving alsnog een dure bezigheid. De politie heeft studenten aangeraden hun biezen te pakken.

Dat moeten ze volgend jaar sowieso, want dan begint een grootschalige opknapbeurt van de buurt, waarbij veel van de nu door studenten bewoonde flats worden gesloopt. (DW)

Huisjesmelker Jaron Beekes de nieuwe bibliotheek te realiseren. Het gaat daarbij vooral om twee panden die op de Rijksmonumentenlijst staan: het voormalige Zusterhuis, waarvan de gevel in de Nieuwe Doelenstraat overigens overeind blijft in het bouwplan, en de Tweede Chirurgische Kliniek, beter bekend als Crea 2.

Beide panden moeten van de Rijksmonumentenlijst af voordat de bouw van de bibliotheek kan beginnen. Behalve tegen sloop van de twee panden verzetten de heemschutters zich ook tegen aantasting van de ‘hovenstructuur’ van het BG-terrein.

Binnen de UvA zijn de bezwaren tegen de bibliotheek, waarmee de UvA gestalte wil geven aan de clustering van haar activiteiten op een aantal kernlocaties in de stad, minder groot. De bezwaren die er leven

komen vooral van de rechtenfaculteit die naar het Roeterseiland zal vertrekken. De geesteswetenschappers gaan naar de Oudemanhuispoort en zitten dan dus naast ‘hun’ nieuwe bibliotheek. Een deel van de medewerkers en studenten van de rechtenfaculteit heeft geen zin in de verhuizing. Voor de centrale ondernemingsraad (COR) van de UvA staat de noodzaak voor een nieuwe bibliotheek op het BG-terrein niet vast. In een brief aan het College van Bestuur van eind augustus schrijft de COR ‘dat de inhoudelijke onderbouwing voor zo’n nieuwe bibliotheek bij de COR onbekend is.’ Ook vraagt de COR zich af of de bouw van een nieuwe bibliotheek ‘past binnen de financiële randvoorwaarden van de UvA.’ (DW)

Reacties op folia.nl Eerste ‘Camielkaart’ uitgereikt: ‘Wat een schande dat die dwaze Camiel over de hoofden van de belastingbetaler een gedragsverandering bij studenten wil bewerkstelligen. Studenten hebben nota bene vier jaar de tijd om ‘gratis’ te wennen aan het gebruik van het openbaar vervoer.

Als dat na vier jaar niet is gelukt, zal dit het vijfde jaar ook niet lukken. Wat een perverse maatregel!’ (Matthijs)

kort

nieuws

Wanneer gaat het CvB eens beseffen dat het structureel onderfinancieren en ook de verhuizing van deze faculteit als een boemerang terugkomt? De gele-sjaaltjesactie vier jaar geleden zorgde in elk geval voor wat extra docenten op de Poort, misschien is het tijd voor een nieuwe sjaaltjes actie om daadwerkelijk op de Poort te blijven.’ (Evelien) Tony naar de keuken: ‘Tony is een topper! Persoonlijkheid, charme, zeer goed in zijn vak. Sorbon zou zo iemand moeten koesteren. Hij is bijzonder populair. Het zal wel jaloezie zijn.....of dommigheid van de Sorbon-directie?’ (Marina) Praktijkonderwijs Acta op de schop: ‘Wat een wazig artikel. Als zelfs de woordvoerder zegt dat er teveel studenten zijn dan is het toch zo klaar als een klontje? Naar ik heb begrepen van mijn huisgenote staan er

Afgelopen week ging de stelling op folia. nl over de Buitenlandweek, die plaatsvond aan de UvA en HvA. Wat vinden de bezoekers van folia.nl van studeren in het buitenland?

Iets wat iedereen zou moeten doen (48.15%) Leuk voor jezelf maar niet zo belangrijk voor je carrière (48.15%) Zonde van je tijd(3.7%) Aantal respondenten: 27 heel wat dure reorganisaties aan het Acta op til. Opmerkelijk dat het nieuwe topbestuur een selectie is uit het vorige bestuur. Is er dan echt niemand verantwoordelijk voor het voortslepende wanbeleid?’ (Rechtenstudent)

De Asva, de LSVb en Rood, de jongerenorganisatie van de SP, zijn weer gestart met de verkiezing van de Huisjesmelker van het Jaar. De landelijke verkiezing wordt voor de vierde keer gehouden. Vorig jaar won het Amsterdamse woningverhuurbedrijf Direct Housing uit Amsterdam de wisseltrofee. Wie een criminele huisbaas heeft en te veel huur betaalt voor te weinig vierkante meters, wie te veel borg, inschrijfgeld of sleutelgeld betaalt of anderszins op zijn kop wordt gezeten door een waardeloze pandjesbaas kan hem of haar nomineren via de site van de SP. Ga naar: http://rood.sp.nl/actie/woningnood/huisjesmelker (DW)

Love Shake Vijfdejaars geneeskunde Chang Ho Lee Wessel heeft naar eigen zeggen ‘een half jaar niks aan mijn studie gedaan’ om een muziekalbum te maken dat nu klaar is. Zijn debuut heet Love Shake en bevat verschillende muziekgenres, van rock tot vaudeville. Om deze cd te realiseren heeft Chang Ho Lee Wessel niet alleen zijn opleiding tijdelijk verwaarloosd, maar ook ‘all my connections’ in de muziekbusiness ingezet, van vrienden die aanboden ook een instrument te bespelen of te zingen tot muzikanten waar hij al eerder mee speelde. ‘They all did a tremendously good job’, schrijft hij op de site waar de cd te beluisteren is. (DW)

Guatemala De Asva organiseerde eind augustus een introductiefeest voor eerstejaarsstudenten van de HvA. Er werden 2500 entreekaartjes verkocht, waarvan één euro per kaartje naar een goed doel gaat: Niños de Guatamala (NDG), een stichting die zich inzet voor een betere toekomst van Guatemalteekse kinderen door middel van onderwijs. Met de bijeengebrachte 2500 euro wordt in Guatemala een jaar lang een docent betaald en een schoolklas voorzien van schoolboeken. (DW)

doctor

nieuws

Crisis in het Maagdenhuis >College van Bestuur botst met algemeen directeur HvA. >Toekomst samenwerking onzeker.

Het Maagdenhuis verkeert in crisisstemming nadat HvA-directeur Jeroen Knigge op donderdag 2 oktober frontaal botste met het College van Bestuur (CvB).

Tussen beide partijen bestaat groot verschil van inzicht aangaande de aansturing van de HvA en de rol van de hogeschool als zelfstandig instituut binnen de ‘intensieve samenwerking’ tussen UvA en HvA. Binnen het CvB is voorzitter Karel van der Toorn de grote aanjager van verdere integratie tussen UvA en HvA, terwijl rector Dymph van den Boom en vicevoorzitter Paul Doop een afwachtende houding aannemen. De intensieve samenwerking wordt binnen een groot gedeelte van de UvA en de HvA met argusogen gevolgd.

Knigge verliet het Maagdenhuis vrijdag 3 oktober rond het middaguur – na afzeg-

ging van al zijn verdere afspraken. Een lijmpoging had niets uitgehaald. Maandag 6 oktober volgde nieuw overleg.

Knigge wil vooralsnog geen commentaar geven. ‘Ik verwijs u door naar de voorzitter van het CvB.’ CvB-voorzitter Karel van der Toorn geeft wel een reactie. ‘Er is een verschil van inzicht aangaande een aantal issues voor de HvA. We willen allemaal de eigenheid van de HvA versterken en moeten op een lijn zien te komen over hoe we dat gaan doen.’

De crisis in het Maagdenhuis komt voor insiders niet als een volslagen verrassing. Zo zou het al langer niet boteren tussen de vicevoorzitter van het CvB Paul Doop, belast met financiën en huisvesting, en HvA-directeur Jeroen Knigge. Eerder dit jaar was er al gesteggel tussen UvA en HvA over het behouden dan wel afstoten van het HvA-logo. Ook het feit dat het CvB geen budget beschikbaar stelde voor de viering van het vijftienjarig jubileum van de HvA heeft bij de HvA kwaad

bloed gezet. Knigge wordt beschouwd als een van de motoren achter de intensieve samenwerking tussen beide onderwijsinstellingen. Nadat hij in 2005 was benoemd tot algemeen directeur heeft hij in samenwerking met het CvB de organisatiestructuur van de HvA veranderd en aangepast aan de UvA: de zeventien instituten die de HvA rijk was hebben plaats gemaakt voor zeven domeinen die bijna identiek zijn aan de faculteiten van de UvA. Niettemin heeft Knigge zich ook altijd sterk gemaakt om de eigen identiteit van de HvA te behouden. Nadat vorige maand bekend werd dat de VU en hogeschool Windesheim uit elkaar gingen, evalueerde hij ook de relatie tussen de UvA en HvA. Daarover zei hij eerder in Folia: ‘Vooralsnog kunnen we het goed met elkaar vinden en is er dus geen reden om uit elkaar te gaan. We moeten op zoek gaan naar gezamenlijkheid, maar ons ook afvragen waar de winst zit bij onze samenwerking.’ (JJ/PvdW)

Richard Zegers (1969) promoveert bij muziekwetenschappen op de ziekten en dood van Wolfgang Amadeus Mozart en Johann Sebastian Bach.

U komt in uw proefschrift met een nieuwe theorie over de dood van Mozart. Wat onderscheidt deze theorie van de bestaande?

‘De bestaande theorieën rond de ziekte waaraan Mozart stierf zijn gebaseerd op de symptomen die hij had. Mozart werd acuut ziek, had hoge koorts, huiduitslag, pijn, en zijn lichaam was gezwollen, waarschijnlijk door vochtophopingen.

Nieuw aan ons onderzoek is dat we behalve naar symptomen ook hebben gekeken naar de epidemiologie uit die tijd.

Mensen hebben de neiging exceptionele musici exceptionele ziekten toe te schrijven, maar het is veel logischer dat Mozart is gestorven aan iets waaraan meer mensen stierven. Er blijken in de periode rond Mozarts dood meer mensen, vooral mannen van onder de veertig, te zijn gestorven aan eenzelfde ziekte als hij, die Wassersucht werd genoemd. De aandoening die het best bij dit ziektebeeld past wordt veroorzaakt door een infectie met streptokokken; een van de complicaties is een nierontsteking en de vorming van vochtophopingen.’

De schitterende toekomst

Op initiatief van universiteitshoogleraren Louise Fresco, Robbert Dijkgraaf en Johan van Benthem organiseert Spui25 een reeks voordrachten onder de titel ‘De stelling van…..’ Elke maand behandelt een prominente UvA-wetenschapper een uitdagende stelling over de grondslagen of grenzen van zijn of haar vakgebied.

Maandag 29 september trapte Joyce Goggin, hoofddocente Engelstalige letterkunde, af met haar stelling ‘My Future is So Bright, I’m Already Dead’. De titel, een parodie op de jaren tachtig-popsong ‘The Future’s So Bright, I Gotta Wear Shades’, verwees naar de invloed van de economie op de snelheid en intensiteit van ons leven.

Een actuele stelling, zo midden in de kredietcrisis. Toch was Goggin kort over haar analyse van de huidige situatie: ‘I see it as an end to a socially irresponsible government’. Ze richtte zich in haar voordracht op de ontwikkeling van de financiële markt sinds de zeventiende eeuw.

Goggin vertelde over de opkomst van speculatie, rente en hypotheken aan de hand van voorbeelden uit de kunst en literatuur Zo citeerde ze schrijver Daniel Defoe over de Mississippi South Sea Bubble, de economische crisis van 1720, en liet ze met afbeeldingen van schilderijen van Caravaggio en Cézanne zien hoe men gokken in de loop der tijd is gaan beschouwen als inhalig tijdverdrijf, terwijl speculatie is verworden tot eerzaam beroep voor de rationele zakenman.

Ook besteedde Goggin aandacht aan Gunther von Hagens ‘Body Worlds’; tentoonstellingen van geplastineerde, vaak ontlede, lichamen. Wereldwijd worden de Body-exposities druk bezocht en Von Hagens in-

stallatie van vier skeletten, kaartspelend aan een pokertafel, figureerde zelfs in de meest recente James Bond-film Casino Royale. Goggin, duidelijk geen fan van Von Hagen, benadrukte waarom dit soort ‘kunst’ zo ontzettend van deze tijd is. ‘Quite obviously, dead-people art that projects gamblers into the infinite future beyond the

grave seems to resonate with the current state of the market. Von Hagens work appears to have something to do with the hysterical futurity in which we live now.’

De tweede editie van ‘De stelling van…..’ vindt plaats op 10 november en zal worden verzorgd door hoogleraar Nederlandse geschiedenis James Kennedy. (Julie de Graaf )

U denkt dat het vermeende skelet van Bach niet van hem is.

‘Toen Bach stierf, in 1750, werd nog niet geregistreerd waar mensen begraven werden en kregen graven ook geen gedenksteen of kruis. Daardoor wist na Bachs overlijden al snel niemand meer waar hij precies lag. Honderdvijftig jaar later is geprobeerd zijn skelet te vinden, mede op basis van het feit dat hij in een eikenhouten kist begraven is. Dat gebeurde niet vaak. Ik laat echter zien dat er in de drie decennia rondom zijn dood 450 mensen zijn begraven in zo’n kist. Dat maakt de kans dat het skelet dat is opgegraven inderdaad van Bach is, toch vrij klein.’ foto: Jordi Huisman

>Spui 25 start serie voordrachten onder de titel ‘De stelling van ….’ >Joyce Goggin vindt de samenleving ‘op een hysterische manier’ gericht op de toekomst.

Rector Dymph van den Boom (l), en Karsten Meijer en Silvia Burger van de CSR

Van den Boom getaart Op 1 oktober was rector magnificus Dymph van den Boom een jaar in functie. De Centrale studentenraad (CSR) zag daarin aanleiding Van den Boom te taarten en stond op de stoep met een Bijenkorf-bosbessentaart van €13,95. ‘Zo’n heel lekker bolletje’, licht CSR-woordvoerder Nadine ’t Zand toe. Van den Boom was volgens ’t Zand flink in haar nopjes met de taart. ‘Ze had er niet op gerekend en was er heel blij mee. Ze trok zowaar een half uur voor ons uit, zodat we ook nog even zaken konden doen.’ De CSR denkt niet dat het taarten van UvA-bestuurders ter gelegenheid van een bestuursjubileum regel gaat worden. ‘Maar voor Dymph wel’, zegt ‘t Zand. ‘Ze is toch zo’n beetje de belangrijkste persoon van de universiteit en bovendien onze gesprekspartner bij het medezeggenschapsoverleg.’ (DW)

Ook het bewijs rond zogenoemde exostosen zou niet kloppen.

‘Wolfgang Rosenthal heeft vorige eeuw de theorie gepubliceerd dat het vermeende skelet van Bach exostosen of bot-uitsteeksels bevat, die vooral zouden voorkomen bij kerkorganisten door het gebruik van orgelpedalen. Rosenthal maakte röntgenfoto’s van levende kerkorganisten en vond bij hen soortgelijke afwijkingen.

Maar hij gebruikte geen controlegroep.

Ik heb dat onderzoek nog eens over gedaan, met organisten en niet-organisten en vond juist in de laatste groep meer van deze botuitsteeksels. Het bewijs van Rosenthal is dus niet sluitend.’ (NB) R. H. C. Zegers, The Eyes and other Pathographical aspects of J. S. Bach and W. A. Mozart, promotie: 3 oktober.

Zie ook: www.mozach.nl

Folia 07 | 5

foto: Henk Thomas

in beeld

Aan de Spinozastraat 51-53 werd maandag 29 september het nieuwe gebouw van de arbo- en milieudienst geopend. In de nieuwe dienst werken de arbodiensten van UvA, HvA en AMC samen. Die diensten zijn nu nog verspreid over de verschillende instellingen en waren op verschillende adressen gevestigd. Onder toeziend oog van de bedrijfshulpverlening (in oranje hesje) geniet Astrid Zoutkamp (in blauwpaars hesje) van een bitterbal.

Zoutkamp is secretaresse van Gerard Frijstein, de arbo-baas van het AMC. Frijstein is tevens de beoogd directeur van de gezamenlijke arbodiensten van UvA, AMC en HvA. (DW)

kort

nieuws UvA-promovendus volgt Amerikaanse verkiezingen >David Nieborg bezoekt ‘debate watching parties’ in de VS. >‘Ik denk dat Obama de wereld ten goede kan veranderen.’

UvA-promovendus David Nieborg (27) doet onderzoek naar computergames aan het Massachusetts Institute of Technology (MIT) in Boston. Het geeft hem de mogelijkheid om daarnaast de Amerikaanse presidentsverkiezingen op de voet te volgen.

Nieborg: ‘Natuurlijk zie je veel op televisie, maar het debat tussen Sarah Palin en Joe Biden heb ik bij mensen thuis gekeken. Een vrouw gaf een debate watching party en via de website van Obama heb ik me aangemeld.

Enorm leuk om mee te maken – zit je ineens in een huis vol Democrats. Ik ben hartstochtelijk vóór Obama. Eigenlijk al vanaf het moment dat ik hem vier jaar geleden zijn keynote-speech zag geven op de De-

mocratische conventie. Hillary Clinton was lange tijd de gedoodverfde kandidaat, maar ik ben nooit een aanhanger geweest van haar, ze heeft zich een aantal keer keihard uitgesproken tegen computerspellen.’

Ben je actief voor Obama?

‘Een paar weken geleden was ik bij een

‘Ik heb op zo’n vijftig deuren geklopt om mensen te vragen wat ze gaan stemmen’ campagnebijeenkomst aan de Universiteit van Boston. Wat bleek? Die was niet bedoeld om mensen over te halen op Obama te stemmen, maar om mensen te motiveren actief te worden voor de Obamacampagne.

De sprekers, ondermeer de gouverneur van

Crisiscentrum FEB

Massachusetts en Rob Corddry van The Daily Show – vond ik enorm inspirerend.’

En? Hebben ze je overgehaald?

Ja, ik ben naar New Hampshire gegaan, een buurstaat van Massachusetts waar ik woon.

Het is een echte swingstate, die zowel naar McCain als naar Obama zou kunnen gaan.

Samen met een jongen uit Boston heb ik op zo’n vijftig deuren geklopt om mensen te vragen wat ze gaan stemmen. Het was een conservatief gebied, heel bizar. De gesprekken waren soms heel inhoudelijk en soms werd de deur keihard in ons gezicht dichtgesmeten. Eén Amerikaan wilde niet gaan stemmen en dat vond ik moeilijk.

Ik zou graag in deze verkiezingen willen stemmen, omdat ik denk dat ze mijn wereld beïnvloeden. Met name als je het hebt over energiebeleid en de oorlog in Irak. Ik denk dat Obama de wereld ten goede kan veranderen.’ (Jet Mok)

Tour CvB eindigt bij rechtenfaculteit >Blijvende zorg FdR over op handen zijnde verhuizing.

Eenmaal per jaar bezoekt het voltallige College van Bestuur (CvB) alle faculteiten.

Sinds het aantreden van voorzitter Karel van der Toorn legt het CvB jaarlijks haar oor ‘op de werkvloer’ te luisteren.

De juridische faculteit was de laatste die voor 2008 op de agenda stond. In een te kleine zaal van de Oudemanhuispoort verzamelden zich op woensdag 1 oktober hoogleraren,

promovendi en secretariaatsmedewerkers, waardoor decaan Edgar Du Perron – naar eigen zeggen net als in zijn studententijd – in de vensterbank moest plaatsnemen.

In zijn welkomstwoord zette Du Perron zijn doelstellingen voor de komende periode uiteen: ‘Er moeten meer vakpublicaties komen, mensen uit de praktijk moeten meer promoveren en de rechts- en wetswinkels moeten ondersteund blijven.’

Onderwijsdirecteur Marjoleine Zieck meldde dat er veel meer buitenlandse studenten

naar de faculteit komen dan dat er Nederlandse studenten naar het buitenland gaan.

Dat moet volgens Zieck anders in de toekomst.

Hoogleraar privaatrecht Martijn Hesselink zorgde even voor vuurwerk toen hij het CvB ervan probeerde te overtuigen dat verhuizing van de rechtenfaculteit naar het Roeterseiland geen goed idee is. Paul Doop, in het CvB belast met huisvesting, hoorde het betoog glimlachend aan maar ging niet overstag. (JJ)

Tony in de hoek gezet

foto: Henk Thomas

Tony’s Corner in het Atrium is niet meer. Dat wil zeggen, Tony is er nog wel, maar zijn broodjescounter vond afgelopen vrijdag zijn Waterloo.

Tony verkoopt vanaf deze week zijn broodjes in de keuken van het Atrium, naast en bij alle andere broodjessmeerders en -verkopers. UvA-cateraar Sorbon spreekt over ‘een nieuwe hotspot voor Tony’. Tony wilde zelf liever niet met Folia praten over zijn overplaatsing, maar Tony’s klanten maakten van hun hart geen moordkuil. ‘De broodjes van Tony zijn zo lekker, dat vergoedt een zware studiedag’, zei een studente sociaalpedagogische hulpverlening rond het sluitingsuur van de counter. ‘Ik studeer op de HvA, maar ik kwam hier speciaal voor Tony naar toe. Nu komt hij in de keuken te staan bij alle andere broodjessmeerders. Tony wordt een kuddedier, terwijl hij zich juist onderscheidt van anderen omdat hij een meester is in zijn vak.’ Haar vriendin, rechtenstudente: ‘Tony haalt zelfs het

randje vet van de serranoham. En dat met heel veel liefde en souplesse. Ik heb hem horen zeggen dat hij te veel concurreert met de andere counters van Sorbon en daarom wordt overgeplaatst.’ Twee filosofiestudenten, afwisselend: ‘De broodjes van Tony

zijn übergezond.’ ‘Hmmmmm, vooral die met groenten en olijventapenade.’ ‘O, blijft er nog wel een coffeecorner hier? Nou ja, die zijn aan de hele UvA hetzelfde.’ ‘Het enige nadeel van Tony was dat er altijd zo’n lange rij stond.’ (DW)

Eerste ‘Camielkaart’ Studenten die afstuderen of met hun studie kappen krijgen vanaf deze week een jaar lang gratis een NS-kortingskaart. Na een jaar moeten de alumni gewoon gaan betalen voor een kortingskaart. Vorige week reikte minister Camiel Eurlings van Verkeer en Waterstaat de eerste ‘Camielkaart’ uit aan een oud-student. Vanaf komende week krijgt iedere student die zijn ov-kaart na afloop van zijn studie komt inleveren op het postkantoor de dalurenkaart aangeboden. Met het cadeautje wil het kabinet voorkomen dat ex-studenten na het inleveren van hun ov-kaart rechtstreeks doorlopen naar de autodealer. De minister investeert de komende jaren 200 miljoen euro in het spoor en wil dat het aandeel treinreizigers de komende jaren met vijf procent toeneemt. (HOP)

Kwakzalverij De Vereniging tegen de Kwakzalverij heeft Lex Bouter, rector magnificus van de VU, genomineerd voor de Meester Kackadorisprijs. De prijs is bedoeld voor wetenschappers of instellingen ‘die de kwakzalverij bevorderd hebben en die beter zouden moeten weten’. Volgens de vereniging is de VU-rector een ‘devil in disguise’ met een liefde voor alternatieve geneeswijzen, ‘die hij altijd maar weer het voordeel van de twijfel gunt’. De vereniging erkent dat Bouters een onberispelijke epidemioloog is met ‘talrijke mooie publicaties in serieuze tijdschriften’, maar vindt het ‘verwerpelijk dat Bouter serieus denkt dat er twee soorten geneeskunde zijn, een reguliere en een complementaire.’ De VU is boos dat haar rector zo te kakken is gezet. (HOP)

University College

foto: Jordi Huisman

>Tony’s klanten luchten hun hart over zijn vertrek. >‘Tony concurreert te veel met de andere counters van Sorbon, daarom wordt hij overgeplaatst.’

Studenten van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde hebben afgelopen maandag in de hal van het E-gebouw in de Roetersstraat een ‘financieel crisiscentrum’ ingericht. Elke dag zijn er toespraken, discussies en debatten over de actuele financiële crisis. Hoogleraar financiële markten Arnoud Boot gaf afgelopen dinsdag de aftrap en liet zich door studenten interviewen. Ook andere hoogleraren en buitenstaanders, onder wie Jort Kelder, zullen aan de debatten deelnemen. (DW)

Tony op de laatste dag van Tony’s Corner

Het Amsterdam University College (AUC), dat volgend jaar van start moet gaan, valt buiten de gebruikelijke facultaire indeling van universiteiten en daarom was het volgens UvA-collegevoorzitter Karel van der Toorn lastig om de medezeggenschap een plek te geven: in een studentenraad was niet voorzien. De Centrale studentenraad van de UvA was niet blij en weigerde in te stemmen met het AUC. De kwestie is vooralsnog opgelost: er komt een student-lid in het bestuur van het AUC. (DW)

Folia 07 | 7

opinie

Je eerste date met de UvA De Asva ziet voordelen in het houden van intakegesprekken met aspirant-studenten, zolang deze voldoen aan bepaalde voorwaarden, aldus Martijn Weeda.

Op dit moment kapt ongeveer 30 procent van de studenten in het hoger onderwijs voortijdig zijn studie af.

Dat kost natuurlijk een flinke duit. Daarom wil minister Plasterk de uitval reduceren tot 15 procent. Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) heeft een voorstel gedaan om de uitval te beperken door intakegesprekken voor aankomende studenten in te voeren. Tijdens zo’n gesprek kunnen student en onderwijsinstelling elkaar beter leren kennen. De minister heeft positief gereageerd op het voorstel en ook de Asva studentenunie denkt dat zulke gesprekken de uitval kunnen reduceren.

Onder ‘intakegesprek’ verstaat het ISO een kennismakingsgesprek tussen universiteit en student, voordat hij zich inschrijft. Het is nog onduidelijk welke vorm deze ontmoeting precies krijgt.

Asva is van mening dat het intakegesprek in geen

geval een bindende functie moet hebben. Het is dus niet de bedoeling dat studenten naar aanleiding van dit kennismakingsgesprek geweerd kunnen worden van de universiteit, bijvoorbeeld omdat ze niet gemotiveerd genoeg zouden zijn. Asva is tegen selecteren aan de poort: de universiteit moet een toegankelijke instelling blijven voor iedereen met het vereiste diploma. Het gesprek zou dus een louter informerende functie moeten krijgen. Als scholieren nog voor het begin van hun studie met iemand van de opleiding praten, zullen zij wellicht een bewustere keuze maken. Zo krijgt de scholier meteen een persoonlijke indruk, die waarschijnlijk een realistischer beeld geeft dan informatiedagen en brochures. Daarnaast kan het persoonlijk benaderen van aankomende studenten een motiverende

werking hebben. Kortom, een scholier zou beter voorbereid aan zijn studie beginnen.

Volgens Asva kan betere informatievoorziening vanuit het hoger onderwijs naar middelbare scholieren geen kwaad. Een intakegesprek zou deze functie goed kunnen vervullen. Omgekeerd krijgt de universiteit een beter beeld van de motivatie en verwachtingen van aankomende studenten. Een verkeerde voorstelling kan direct worden bijgesteld. De scholier kan eventueel gewezen worden op studies die beter bij hem passen. Kortom, de scholier is beter voorgelicht en de onderwijsinstelling krijgt beter geïnformeerde studenten aan de deur.

Of het plan realistisch is, is een ander punt: hoe gaat de UvA die duizenden gesprekken financieren en organiseren? Het ISO stelt voor de gesprekken verspreid

Borstkanker: kan het wat minder?

illustratie: Cees Heuvel

Er wordt ten onrechte meer aandacht besteed aan het genezen van borstkanker dan aan het voorkomen ervan, vinden Kim Breebaart en Merle Zwiers.

Oktober staat in het teken van een bewustwordingscampagne voor kanker en borstkanker. Opvallend is dat een groot deel van de borstkankergevallen niet kan worden toegeschreven aan zogeheten risicofactoren. Ondanks de grote aandacht die besteed wordt aan borstkanker, zijn veel vrouwen zich niet bewust van de basisfeiten over deze ziekte.

Borstkankeronderzoek is vooral gericht op behandelwijzen, niet op oorzaken. In de loop der jaren is de behandeling gevorderd van een mastectomie (afzetting van de gehele borst, inclusief lymfeklieren en

8 | Folia 07

pezen) tot een lumpectomie (een borstbesparende operatie) of slechts het verwijderen van de tumor. Voor de patiënt is het natuurlijk geweldig dat er steeds meer alternatieven komen om de borst zoveel mogelijk te sparen, maar kan dit niet nog beter? Als de oorzaken van borstkanker beter gedefinieerd zouden kunnen worden, zouden we het probleem bij de kern aan kunnen pakken.

Meer aandacht voor de oorzaken van borstkanker (en kanker in het algemeen) zou de medische wetenschap een hoop operaties besparen. En nog beter, een hoop

vrouwen zouden deze dan niet door hoeven te maken.

Maar wat zijn dan die oorzaken?

Borstkanker is een multifactoriële ziekte. Dit wil zeggen dat borstkanker veroorzaakt wordt door meerdere factoren. In 5 tot 10 procent van de gevallen is borstkanker genetisch bepaald. Ongeveer 30 procent kan worden verklaard door de geaccepteerde risicofactoren. In ongeveer 50 procent van de gevallen is borstkanker onverklaarbaar. Mogelijk ligt de verklaring van deze gevallen in onze omgeving. In het westen leven we in een consumptiemaatschappij, het

over het jaar te laten plaatsvinden, zodat iemand die in februari al weet dat hij psychologie wil studeren, direct een gesprek kan aanvragen.

Asva vindt dat onafhankelijke personen de gesprekken moeten afnemen, en niet bijvoorbeeld docenten. De begeleiding moet niet neerkomen op een schools mentorsysteem. Ouderejaars zouden de taak bijvoorbeeld op zich kunnen nemen. Natuurlijk zou er geld moeten worden vrijgemaakt om de gesprekken te bekostigen. Asva vindt: als de universiteit minder afvallers wil, moet ze daar geld voor overhebben.

Afvallers zijn immers ook duur.

Asva denkt dat zo’n intakegesprek een mooi startpunt is voor veel meer begeleiding gedurende de hele studie. Het systeem van studieadviseurs is te weinig op de persoon gericht. Bovendien is het voor veel studenten nog een te grote stap om bij een studieadviseur langs

te gaan. Persoonlijke begeleiding moet ervoor zorgen dat zo’n bezoekje laagdrempeliger wordt, dat studenten zich meer betrokken voelen bij hun onderwijs en zich minder snel een nummer voelen in het geheel.

Wel zou bij zulke intensieve begeleiding het autonome karakter van het studeren behouden moeten blijven: Asva is tegen verschoolsing. Het is niet de bedoeling dat de student zich tegenover de studiebegeleider moet verantwoorden. Een goed contact met de begeleider leert de student wat zijn zwakke en wat zijn sterke punten zijn en geeft hem inzicht in de mogelijkheden binnen zijn studie. Kortom, volgens Asva kunnen de intakegesprekken de grote uitval onder studenten terugdringen en zouden ze een mooie basis zijn voor méér studiebegeleiding aan de universiteit. l

leven gaat snel, we hebben weinig tijd en de drukte van alledag herinnert ons in niets aan het leven van vroeger. Veelzeggend hierin is het feit dat borstkanker veel vaker voorkomt in het westen dan in de rest van de wereld. Zo heeft pas de derde generatie Turkse en Marokkaanse vrouwen een gelijke kans op borstkanker als autochtone vrouwen. Dit soort cijfers zouden ons wakker moeten schudden. Zou er in onze specifieke omgeving geen link met (borst-)kanker te leggen zijn?

Sinds de jaren 90 zijn er diverse NGO’s (non-gouverne-

door blootstelling aan giftige stoffen, of zelfs voor de geboorte. Belangrijke factoren voor het ontstaan van kanker worden gemist, als schadelijke chemische stoffen – in het lichaam van de vrouw – alleen worden gemeten bij de constatering van de ziekte. Daardoor ontstaat een vertekend beeld van factoren die de ziekte mogelijk veroorzaken.

WECF probeert in samenwerking met Vrouw en Milieu, Platform Gezondheid en Milieu en Stichting Ecobaby, vrouwen- en milieuorganisaties op te roepen een strategie te ontwikkelen om te zorgen dat milieu-

Martijn Weeda, voorzitter van de ASVA studentenunie.

Er zijn toenemende aanwijzingen voor een verband tussen borstkanker en milieuvervuiling mentele organisaties, red.) die zich bezighouden met de vraag naar de herkomst van borstkanker. Women in Europe for a Common Future is zo’n NGO. WECF houdt zich bezig met het verband tussen borstkanker en het milieu. Volgens WECF zijn er toenemende aanwijzingen voor een verband tussen borstkanker en ons vervuilde milieu. In producten die we dagelijks gebruiken bevinden zich veel schadelijke chemische stoffen.

Denk aan cosmetica en verzorgingsproducten, huis-, tuin-, en keukenproducten. WECF wil zowel de bevolking, beleidsmakers als medici wijzen op de gevolgen die blootstelling aan dit soort schadelijke chemische stoffen met zich meebrengt. Borstkanker heeft een langdurige, vaak onmerkbare, ontwikkelingsperiode die kan oplopen tot 20 à 40 jaar. Het begin van de kanker kan dus al in de kindertijd liggen, bijvoorbeeld

vervuiling en het gebruik van schadelijke chemische stoffen meegenomen worden als risicofactoren voor het krijgen van kanker. Helaas wordt er meer aandacht besteed aan het genezen van borstkanker dan het voorkomen ervan. Door ons te richten op preventie, zouden wellicht een hoop (borst-)kankergevallen kunnen worden voorkomen. Een vervuild milieu is schadelijk voor de mens, en borstkanker staat daar symbool voor. Er is te weinig aandacht voor en informatie over milieuvervuiling en schadelijke stoffen. Goed voor onszelf zorgen, betekent ook goed voor het milieu zorgen en aandachtig en preventief te werk gaan. l Kim Breebaart studeert Europese studies en Merle Zwiers studeert antropologie. Ze lopen stage bij WECF.

stage

foto: Bob Bronshoff

De gesprekken moeten niet door docenten worden afgenomen, maar door onafhankelijke personen

Tom Degener

Tom Degener (26) studeert geschiedenis en loopt stage bij de documentaireserie Verleden van Nederland, vanaf 12 oktober wekelijks te zien op Nederland 2.

‘Verleden van Nederland is een televisieproductie van IDTV die in acht afleveringen de Nederlandse geschiedenis behandelt. De productie van de serie is ruim twee jaar geleden gestart, ik ben pas afgelopen zomer ingestapt. Eigenlijk op het allerlaatste moment, want het merendeel van het beeldmateriaal was toen al geschoten. Maar er was nog genoeg werk te verzetten; naast de montage moesten de bewering­en en uitspraken van voice-overs en van presentator Charles Groenhuijsen worden gecheckt.

Dat was de afgelopen drie maanden mijn voornaamste taak. Hoor en wederhoor plegen en feiten controleren is belangrijk in een grote productie als Verleden van Nederland. Waar televisiemakers geneigd zijn te populariseren en te generaliseren, moet ik samen met een team van historici op de rem trappen en nuance aanbrengen in de productie.

Mijn dagelijkse werkzaamheden bestaan vooral uit het beantwoorden van vragen van de makers. Ze vragen mij bijvoorbeeld of ze Willem van Oranje als schurk kunnen neerzetten, waarna ik op de fiets stap om in bibliotheken en archieven na te gaan zoeken wat er over de man gezegd en geschreven is. Als ik dan tot een andere conclusie kom dan de makers, wordt de productie op de “feiten” aangepast. Dat kan betekenen dat een deel van het script of de tekst van een voice-over moet worden herschreven, maar altijd na een extra controle van mijn bevindingen door de redactie.

Eén van de redenen voor de vele controlemomenten is de kritiek die Geert Mak, tevens één van de auteurs die het boek bij de serie schreef, kreeg op de geschiedkundige onnauwkeurigheden in zijn serie In Europa. Historici kunnen echt zeiken, niet alleen op niet-historici, maar vooral op elkaar. Dat wilde de redactie dit keer voorkomen, waarschijnlijk tevergeefs. Het interessante van deze stage is dat je eigenlijk hetzelfde doet als voor een paper: bronnen en literatuur verzamelen en lezen. Dit is zeker voor een stage bij de opleiding geschiedenis bijzonder, omdat afgestudeerde historici niet altijd een baan vinden die direct met het vakgebied van doen heeft. Daarin komt nu misschien verandering dankzij de enorme opwaardering van en belangstelling voor de Nederlandse geschiedenis. De canon heeft daarvoor het startschot gegeven, maar ook de vragen die nu worden gesteld bij de Nederlandse identiteit zijn denk ik een belangrijke impuls geweest.’ (Tim Verlaan)

interview

Stenen aanraken Door Joke de Wolf

Bosman is in juni vorig jaar aangesteld als hoogleraar, volgende week houdt hij zijn oratie. Hij promoveerde in Utrecht op de bouwgeschiedenis van de Onze Lieve Vrouwekerk in Maastricht. Daarbij richtte hij zich niet alleen op de chronologie van de kerk. Bosman: ‘Kernvragen zijn voor mij: wat is het voor een gebouw, waarom ziet het er zo uit, waarom staat het juist hier en welke gebouwen staan eromheen? De historische en bouwkundige context is dus net zo belangrijk als het gebouw zelf.’ Op dit moment doet Bosman onderzoek naar het gebruik van spolia: oude elementen die opnieuw worden gebruikt als bouwmateriaal. Daarnaast houdt hij zich bezig met middeleeuwse kerken in Rome.

We lopen van het Kunsthistorisch Instituut aan de Herengracht naar het Maagdenhuis aan het Spui. ‘Je moet je ten eerste realiseren dat op het moment dat dit gebouw als roomskatholiek meisjesweeshuis werd gebouwd, het aan het water lag – het Spui was het water tussen Rokin en Singel en het werd pas in de negentiende eeuw drooggelegd. Eromheen stonden lage woonhuizen; het Maagdenhuis was een imponerend blok en erg groot en statig voor een weeshuis.’

Die constatering was voor Bosman aanleiding voor een klein onderzoek. Het gebouw is ontworpen door

schijnlijk toestemming voor de nieuwbouw vanwege de keus voor de stadsarchitect. Van den Hart bouwde dus een gebouw dat het aanzien van de stad zou verbeteren: geen typisch weeshuis. Later gebruikte hij het ontwerp ook voor andere gebouwen in de stad.

Het Werkhuis aan de Roetersstraat – tegenwoordig het Sarphatihuis – en de Oranje Nassaukazerne aan de Sarphatistraat hebben vrijwel identieke gevels; de grootte van de ramen en de verhouding daartussen heeft de architect telkens herhaald. En de drie gebouwen hebben een gesloten functie: een weeshuis, een kazerne en een gevangenis. Zo is er dus op verschillende plaatsen in Amsterdam een type gebouw ontstaan waarvan aan de buitenkant de functie nauwelijks zichtbaar is.’

Bosman verruilde Utrecht voor Amsterdam, maar is niet rouwig om zijn verhuizing. Het uitzicht op de Domtoren was natuurlijk ideaal voor iemand die zich concentreert op de geschiedenis van middeleeuwse kerken. Maar over Amsterdam is hij ook te spreken; de diversiteit in bebouwing is veel groter, en dat maakt het voor een architectuurhistoricus nog interessanter om met zijn studenten door de stad te lopen. ‘Het is erg belangrijk dat je in directe aanraking komt met

‘ Als je op straat gaat rondkijken, hou je nooit meer op’ Abraham van den Hart. Dat was de stadsarchitect van Amsterdam aan het eind van de achttiende eeuw. Maar de opdracht voor de nieuwbouw van het weeshuis kwam van de regenten van het katholieke weeshuis, particulieren dus. Bosman: ‘Het stadsbestuur gaf waar-

Lex Bosman (1956) is sinds 1 juni 2007 hoogleraar geschiedenis van de bouwkunst aan de UvA. Hij studeerde vanaf 1975 kunstgeschiedenis aan de Universiteit Utrecht, en hij is aan die universiteit ook gepromoveerd op de bouwgeschiedenis van de Onze Lieve Vrouwekerk in Maastricht.

Op dit moment geeft Bosman zowel bachelor- als masterstudenten kunstgeschiedenis les over vroegchristelijke, middeleeuwse en renaissancistische architectuur, en over Nederlandse achttiendeeeuwse architectuur.

10 | Folia 07

het materiaal. Een foto, een maquette of een tekening is interessant als studieobject en om meer te weten te komen over de totstandkoming van een gebouw. Maar het meeste leer je van een directe ontmoeting met het gebouw; als je de stenen kunt aanraken, de gebouwen eromheen kunt zien.’

We lopen naar het Paleis op de Dam, onderwerp van een politieke discussie. Bram Kempers, UvA-hoogleraar sociologie van kunst, pleitte enkele weken geleden in NRC Handelsblad tegen de herziening van de wet Financieel Statuut Koninklijk Huis. Deze wets­wijziging, al goedgekeurd door de Tweede Kamer, zou het beheer van het paleis volledig aan het koninklijk huis overlaten en het pand gesloten houden voor het gewone publiek.

Bosman is het met Kempers eens: ‘Ongelofelijk dat de wetswijziging in de Tweede Kamer als een hamerstuk is goedgekeurd. Het paleis is een joekel van een gebouw.

Het zou volledig in tegenspraak zijn met de geschiedenis van de stad wanneer het een gesloten ruimte zou

blijven; het is immers door Jacob van Campen ontworpen als symbool van de autonomie van de stad.’

Het paleis werd gebouwd na de vrede van Münster, in 1648, ter nagedachtenis aan het einde van de katholieke Spaanse overheersing. Het voor die tijd enorme stadhuis maakte de Dam het centrum van de wereldlijke macht. Onenigheid tussen stadsbestuur en kerk verhinderde de bouw van een hoge toren aan de naastgelegen Nieuwe Kerk. Bosman: ‘Die toren zou hoger worden dan het stadhuis en dat ging tegen de wens van het stadsbestuur in, dat immers wilde laten zien dat zij meer macht had dan de kerk. Die toren is er dus niet gekomen, maar op de hoek van de Nieuwe kerk met de Nieuwezijds Voorburgwal kan je nog wel de sokkel zien. Dat is toch geweldig?’

We steken de straat over naar het Magna Plaza, en kijken vanaf daar naar het gebouw van de Albert Heijn, vroeger een technisch pand van de PTT. ‘Bijna iedereen vindt dit een lelijk gebouw. Maar als je het los van de context ziet, heeft het juist een heel boeiende architectuur. Dat laat nogmaals zien dat de omgeving erg belangrijk is voor de ervaring van architectuur.’

Even verderop gaan we de Spuistraat in, in de richting van het Bungehuis.

‘Hier op de kruising van de Raadhuisstraat met de Spuistraat zie je een vaak voorkomend fenomeen: schaalvergroting. Magna Plaza, het PC-Hoofthuis, de Kasbank en het Bungehuis zijn allemaal veel hoger dan de standaard woonhuizen verderop in de Spui­ straat. In eerste instantie waren hier ook aparte kavels.

Wanneer een aantal panden tegelijkertijd wordt opgekocht, bouwt de nieuwe eigenaar er een hoger gebouw – het wordt immers ook breder. De aanwezigheid van het paleis gaf hier waarschijnlijk de eerste aanzet. En dan zie je dat de omringende gebouwen langzaamaan meegetrokken worden: uiteindelijk is die hele hoek veel hoger dan de rest van de bebouwing. Juist die gelaagdheid van de geschiedenis vind ik interessant; zo’n gebouw als het Paleis op de Dam is er in de zeventiende eeuw neergezet, heeft de grootte en het karakter van andere gebouwen sterk beïnvloed, en heeft op dit moment ook weer invloed op de manier van bouwen en zelfs op het publieke debat. Dat is het leuke van architectuurgeschiedenis – en dat merk ik ook aan mijn studenten: zodra je begint met stilstaan op straat en rondkijken, hou je nooit meer op.’ l Lex Bosman houdt op 9 oktober zijn oratie ‘Architectuur en geschiedenis. Wisselende perspectieven op het architectonische verleden’ om 14:30 uur in de aula.

Lex Bosman en enkele van de gebouwen die hij bespreekt, foto’s: Henk Thomas

Wat doet iemand die de geschiedenis van de bouwkunst bestudeert?

We vragen het Lex Bosman, de nieuwe hoogleraar geschiedenis van de bouwkunst aan de UvA, tijdens een wandeling door het centrum van de stad.

Folia 07 | 11

foto’s: Henk Thomas

het beste

Van geluk gesproken Jonneke Bekkenkamp, mastercoördinator religie en professie:

Paranoia Eagle Eye; première: 9 oktober De vorige film van regisseur D.J. Caruso, Disturbia, was een moderne variant op Hitchcock’s Rear Window. Voor Caruso’s nieuwe film lijkt North by Northwest de inspiratiebron te zijn geweest. Net als in deze Hitchcock-klassieker volgen we in Eagle Eye een doodgewone en onschuldige man die verzeild raakt in een mysterieus complot, waardoor zijn leven op het spel komt te staan.

De Cary Grant van toen is nu Shia LaBeouf. Hij speelt Jerry, een ‘drop-out’-student die in een kopieerwinkel werkt.

Jerry’s leven verandert van saai naar levensgevaarlijk als hij thuiskomt en zijn kamer aantreft vol explosieven, wapens en ander terroristwaardig materiaal. Alsof dit nog niet vreemd genoeg is, krijgt hij een telefoontje van een mysterieuze vrouw. Deze deelt hem mee dat de FBI elk moment kan binnenvallen.

Jerry slaat op de vlucht. Maar voor wie?

Net als North by Northwest is Eagle Eye een film over paranoia. De vrouwenstem die Jerry doet vluchten, blijft hem achtervolgen. Waar hij ook is, de stem weet hem te vinden via telefoon, via televisies, reclameschermen enzovoort. Enger nog, de stem blijkt ook apparaten in zijn omgeving te kunnen besturen. Wie zich ook achter de stem verschuilt, zelfs de FBI en de politie – onder leiding van Billy Bob Thornton – hebben dergelijke macht en invloed niet.

De film maakt er geen geheim van te willen waarschuwen voor de volkomen doorgeschoten vormen van overheidsspionage die na 9/11 hun intrede deden.

Een Big Brother (in dit geval Sister) die willekeurige mensen kan observeren en

12 | Folia 07

manipuleren, is een reële angst, zo lijkt Eagle Eye te willen zeggen.

Helaas verdwijnt deze angst al snel ­achter een muur van uitbundige actiescènes die niet in verhouding staan tot het serieuze thrillerthema. Ook slaat Eagle Eye te ver door in zijn complottheorieën om nog geloofwaardig te zijn. Alsof de gevaren van overmatig overheidstoezicht nog niet eng genoeg zijn, begeeft de film zich uiteindelijk in sciencefictionsferen. En als bonus wil Caruso ook nog kritiek leveren op het buitenlandbeleid van Bush en kornuiten. Of je het met die kritiek nu eens bent of niet, dat had niet gehoeven.

Als actievehikel blijft Eagle Eye vermakelijk. Als film met een boodschap haalt hij het niet bij vergelijkbare (pre-9/11) films als Tony Scott’s Enemy Of The State.

Of hij het niveau van Hitchcock’s film bereikt? Laten we daar maar niet eens over beginnen. (René Glas) Eagle Eye (VS, 2008)

Regie: D.J. Caruso Met: Shia LaBeouf, Michelle Monaghan, Billy Bob Thornton

Muziek: ‘Reinbert de Leeuw speelt The Early Pianoworks van Eric Satie. Die cd kan ik de godganse dag aan hebben. Het heeft iets ingehoudens wat mij, een ongeduldig persoon, kalmeert. Een vorm van seculiere meditatie.’

Film: ‘Een van de vele Nederlandse films die ik mooi vind: Van geluk gesproken van Pieter Verhoeff.

Drie huishoudens zitten dicht op elkaar in een pand en zijn op zoek naar alledaags geluk. Heel herkenbaar Amsterdams.’

Boek: ‘De bundel Einde en begin van de Poolse dichteres en Nobelprijswinnaar Wislawa Szymborska. Zij slaagt er op een nuchtere poëtische toon in om de gewoonste zaken van hun vanzelfsprekendheid te ontdoen.’

Spelletje: ‘Er gaat niets boven kaarten, van toepen en klaverjassen tot bridgen. Kaarten is exact denken over niets. Ik maak zelf educatieve kaarten, alfabetspellen voor eerstejaars religiestudies. Het zijn kleine religieuze woordenboekjes met stellingen als gespreksopeners.’

Theater: ‘Jaap Visser heeft ijzersterke teksten die hij zingend opzegt. “Ach ja, het onderwijs/ de inspecteur, de directeur, de non-valeur, kortom de baasjes/ en achteraan de gek van wie zij eten/ de gek die voor de klas is blijven staan.” Dat is ook met UvA-docenten aan de hand. Ze draaien uren voor een paar euro en worden leeggezogen. Zouden ze fulltime werken dan kun je er een therapeut bijgeven.’

foto: Hans van Vinkeveen

film

Tv: ‘Oud Geld om het geweldige acteerwerk, de uitgekiende styling en subtiele dialogen. Ik heb geen talent voor bewondering, maar Maria Goos is vijf sterren.’

Jonneke Bekkenkamp

Afknapper: ‘Ik kwam tijdens de Uitmarkt toevallig in een voorstelling van Ad Visser, de oud-Toppop-presentator, terecht. Hij werd aangekondigd als een moderne Shakespeare en begon een soort tirade van een gefrustreerde minnaar. We kregen collectief de slappe lach. Mensen die wegliepen kregen als commentaar dat ze niet intelligent genoeg waren.’

Humor: ‘De Twentse humor van Herman Finkers. “Eén stoplicht springt op rood, een ander weer op groen. In Almelo is altijd wat te doen.”’

Kunst: ‘Lieve Prins is een Belgische kunstenaar die mensen en lichaamdelen onder het kopieerapparaat legt. Hiervan maakt ze grootse collages in schilderachtige kleurstellingen.’

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan stagecoördinator Lucie de Vries.

Knap hoe zij het het stagebureau vanuit een achterafhoekje in het Bungehuis naar de nieuwe stagewerkplaats in Noord heeft weten te verplaatsen.’ (Hans van Vinkeveen)

foto: Won Tuinema

uit

Bulgaarse baklava Balkan Snapshots Film Festival, 9 t/m 11 oktober in Kriterion Na het enorme succes van vorig jaar gaat donderdag 9 oktober de derde editie van het Balkan Snapshots Film Festival van start. Prcoördinator Willemine Willems vertelt: ‘Het initiatief lag drie jaar geleden bij Stichting Mara, een landelijke vrijwilligersorganisatie waarbij ook veel studenten betrokken zijn en waar veel studenten aan doneren. Stichting Mara organiseert medicijnentransport naar de Balkan. Daar zagen ze veel interessante dingen op cultureel gebied, die ze graag naar Nederland wilden halen. De stichting is nu bezig met emancipatie van jongeren in de Balkan. Daarom wilden ze ook speciaal jonge filmmakers de kans geven om hun werk in Nederland te vertonen.’

Het is een afwisselend programma. Willems: ‘We willen juist de diversiteit van de filmmakers laten zien. Zo vertonen we The Rest is Silence, de duurste film die ooit in Roemenië is gemaakt, een kostuumdrama van regisseur Nae Caranfil. Ook is de alternatieve film Baklava te zien. Die film is in Bulgarije verboden omdat hij drugs en kinderpornografie zou verheerlijken, terwijl de filmmaker juist aandacht wil vragen voor de problemen van straatkinderen. De regisseur van deze film, Alexo Pertov, komt zelf ook naar het filmfestival.’

Naast de films, die indirect vaak gaan over de oorlog die zich in de Balkan heeft afgespeeld, is er nog

veel meer te doen en te zien tijdens het festival. Zo is er een expositie, waarvoor gebruik wordt gemaakt van verschillende media zoals schilderkunst, fotografie, beeld en geluid, en tussen de bedrijven door is er veel muziek.

Willems: ‘We kennen de Balkan allemaal wel van de Balkan Beats en de geromantiseerde films van Emir Kusturica, maar wij willen laten zien dat de Balkan meer is dan deze clichés en dat de filmmakers meer in hun mars hebben.’ Er wordt een discussie gevoerd over de invloed van de clichés op de beeldvorming van de Balkan. Is die negatief ? Willems: ‘Dat is de vraag.

De Balkan wordt wel een soort hip ding, misschien omdat we de muziek zo leuk vinden. Maar we moeten niet in dit oppervlakkige idee van het gebied blijven hangen.

Dit bespreken we, aan de hand van filmfragmenten en foto’s, tijdens het debat.’

Het festival wordt op toepasselijke wijze afgesloten met een authentiek Balkanfeest, zaterdagavond in Studio/K, waar optredens zijn van Genc Salihu, Aleksandra Popovska en Kareem Raihani. (ARH) 9 en 10 okt: Filmtheater ­Kriterion, Roetersstraat 170 11 okt: Studio/K, Timorplein 62 Kaarten: €5 per programma­ onderdeel, €7 eindfeest, €20 festivalpas www. balkansnapshots.com Beeld uit de film Baklava

eten

Procureur Brasserie Harkema, Nes 67 Dinsdagavond 17 september, onder het genot/de invloed van een biertje gooien mijn culinaire metgezel Hugo en ik onze kookplannen van pannenkoeken bakken om, en besluiten uit eten te gaan. Brasserie Harkema is ons aangeraden door een gemeenschappelijke vriend die in de bediening werkt. Schappelijke prijzen, biologische producten en een goede keuken, zo is ons beloofd.

Buiten bestudeer ik de kaart en laat mijn oog vallen op de gegrilde procureur (varkensrib, red.) van scharrelvarken met in bierbeslag gefrituurde aubergine, Spaanse aardappeltaart en een persillade met ansjovis. We worden door het personeel aan een tweepersoonstafeltje geplaatst. Aan de overzijde zien we de open keuken met daaromheen, in een zwarte muur, de wijnvoorraad. Mijn tafelgenoot vertelt dat dit gebouw voor een welhaast astronomisch bedrag gerenoveerd is, waarbij de enige voorwaarde voor de lening was dat het restaurant biologisch moest zijn. Een vooruitziende blik van de bank.

De bediening laat op zich wachten en het meisje dat onze bestelling opneemt doet dit wat knullig. We bestellen de eerder genoemde procureur, en een glas huiswijn. Een al eerder besteld biertje dient zich vreemd genoeg pas samen met de rode wijn aan. Ondertussen is er wat vers, knapperig brood gebracht, en uitstekende olijfolie. De verse peper- en zoutmolens die op tafel staan maken dit tot een smakelijk en puur voorgerecht.

Het bord met procureur ziet er mooi uit.

Kritiekpunt: de verhouding vlees/groenten is doorgeslagen naar de kant van het varken. Het vlees is smaakvol, sappig en licht roze gekleurd van binnen, in één woord perfect. De persillade (een soort

salsa verde) is heerlijk kruidig en zilt, en geeft de procureur een Frans cachet.

Erbovenop liggen jammer genoeg maar twee partjes gefrituurde aubergine, wat weinig aangezien ze heerlijk smaken. Dit geheel wordt gecomplementeerd door een vierkant stuk verfijnde tortilla. Alles bij elkaar heerlijk. We bestellen ieder een nagerecht. Hugo gaat voor de huisgemaakte tiramisu en ik voor een parfait van banaan met pecannoten en een Cointreau-karamelsaus. De tiramisu is luchtig, wolkig haast, maar mist een goede Marsala in de bodem. De smaak van het fruit komt goed uit in het parfait, een waar genot om dit in de karamelsaus te dopen. Een mooie afsluiting.

Tijdens ons eten is de zaal langzaam volgedruppeld, het publiek bestaat uit dertigers en veertigers, een paar Aziatische toeristen en twee decadente studenten. Voor twee hoofdgerechten, twee desserts en vijf consumpties bedraagt de rekening €54,90. Zeer redelijk voor zo’n goede biologische en smaakvolle maaltijd. (Baaf Vonk en Hugo Hees, studenten Europese studies)

Prijs: goedkoop (voor biologisch) Omgeving: stijlvol, modieus Publiek: dertigplussers Bediening: licht knullig, maar wel goed

Eten: heerlijk

OPROEP Ben je (betaalbaar) uit eten geweest?

Schrijf dan een recensie en stuur die op naar redactie@folia.uva.nl. Als je recensie wordt geplaatst, krijg je de kosten (maximaal €50,-) van het etentje vergoed.

Folia 07 | 13

open dag amc

Voor de lol naar het ziekenhuis Foto’s: Bram Belloni

Op 5 oktober opende het AMC zijn deuren onder het motto ‘Kraak de code.’ Een middag vol medisch speurwerk, geneeskundige mysteries en wetenschappelijke vondsten.

Het kinderpracticum; kinderen simuleren hartreanimatie op een dummy onder leiding van artsen in opleiding.

Het kinderpracticum; kind bekijkt anatomisch model van het menselijk hart.

Kinderen simuleren hartluisteren met stethoscoop onder leiding van artsen in opleiding.

Demonstratie afdeling klinische neurofysiologie. Door middel van electromyografie (EMG) worden de zenuwen doorgemeten.

Bezoekers bedienen endoscoop waarbij in afgesloten kist voorwerpen moeten worden verplaatst. Op een monitor zien ze wat ze doen.

Rondleiding op de operatiekamer waar een galblaasoperatie wordt gesimuleerd.

De instrumenterende chirurgieassistent (rechts) toont instrumenten.

Demonstratie mobiele intensive care unit (MICU).

14 | Folia 07

Diverse anatomische modellen op de Emma Infotheek met informatie over Emma Kinderziekenhuis AMC.

Demonstratie verpleegkunde.

Bezoekers worden in en uit bed gehesen.

derm

Terminale introductie Door Hans van Vinkeveen

Het lijken wel opnamen voor Try Before You Die, het BNNprogramma met enge stunts. Op een ideale locatie: Fliegerhorst in Venlo, een bunker uit de Tweede Wereldoorlog waaruit de nazi’s Engelse vliegtuigen traceerden.

Maar nee, het zijn de Tiet-dagen. Zo heet de introductie van Derm, de studentenvereniging van extreme funsporters. Tiet staat voor Terminale Intensieve Extreme Test. Een honderdtal studenten wagen zich een weekend lang aan halsbrekende toeren. Naast diverse klimactiviteiten bestaat het programma uit mountainbiken en landverovertje in een pikdonkere nacht. De deelnemers weten het nog niet, maar de introductie krijgt na die nacht het karakter van een ontgroening, verklapt Thomas de Römph (21), derdejaars rechten en Tiet-begeleider. Nederlandse militairen zullen de deelnemers ’s ochtends vroeg wekken met sirenes en rookbommen, waarna een stevige drill volgt.

STRAFKAMP

Wat meteen opvalt is dat we hier van doen hebben met een apart slag student. Waar een normaal mens de bibbers van krijgt, is voor Derm-leden juist een uitdaging.

Een meisje probeert te blijven zitten op een almaar hoger wordende stapel bierkratten. Andere studenten doen aan abseilen van een metershoge schoorsteen.

Iemand is aan het boulderen, dat is een korte maar moeilijke klim maken over een stuk rots. Het indrukwekkendst is de bunkermuur waar tegenop geklauterd moet worden. Die muur boezemt Elias den Otter (20), eerstejaars gedrag en samenleving, weinig angst aan.

Hij zit te mokken, omdat hij ver uit de buurt bleef van het record. ‘Ik kwam halverwege vast te zitten. De truc

foto: Hans van vinkeveen

Voor waaghalzen is er studentenvereniging Derm. Ze moeten wel eerst de extreme introductie doorstaan. Daar komen vooral vrouwelijke durfals op af.

Een abseilende Tiet-deelneemster

plaatsvindt. De leden zijn stuk voor stuk liefhebbers van extreme funsporten als kiteboarden, wakeboarden, mountainbiken en golfsurfen. Hip en arrogant, zo komen de leden over bij de academische medemens, vermoedt begeleider De Römph. Hij typeert Derm-leden als festivalgangers, bereisd, bewust van

Nederlandse militairen wekken de deelnemers met sirenes en rookbommen, waarna een stevige dril volgt is dat je beneden al een route langs de handgrepen uitstippelt.’ Den Otter gaat bij Derm omdat hij alle edgy sporten kicken vindt, al is zijn ding vooral downhill mountainbiken. ‘Je racet met een noodgang bergafwaarts en gaat lekker met een lift weer omhoog’, zegt hij lachend. De Tiet valt Elias honderd procent mee.

‘Ik had een strafkamp verwacht, en dat ze ons zouden afknijpen. Maar de begeleiders doen met alles mee.’

Derm, opgericht in 1998, heeft 350 leden. Het aantal aanmeldingen is zo groot dat er jaarlijks een selectie

hun alternatieve looks. ‘Stoer en edgy – althans de helft, de andere helft doet alsof ’.

BOTBREUKEN

Pushing it to the limit, zou het motto van Derm kunnen luiden. De leden zijn waaghalzen die hun grenzen durven zoeken en als het even kan eroverheen gaan. Haalt iemand het in zijn hoofd om te gaan parachutespringen, dan staan ze allemaal in de rij. Scad diven, dat is een vrije val, een soort bungeejumpen zonder touw: ze

durven het allemaal. Dat gaat soms met een ongelukje gepaard. Zo kwamen tijdens de afgelopen wintersport de deelnemers ‘bij bosjes’ met gebroken sleutelbenen en stuitjes terug. Derm-leden snowboarden namelijk stiekem off-piste en gaan niet met de stroom brave skiërs de officiële helling af.

De meisjes zijn bij de Derm-introductie ruim in de meerderheid. Anna Dekker (20), eerstejaars pedagogische wetenschappen, klom als kind al in de hoogste bomen. Schijnbaar zonder moeite loopt ze tegen de dertien meter hoge bunkerwand op. Al had ze bovenin wel last van ‘semi-hoogtevrees’, geeft ze toe. Ze is bij Derm gegaan om beter te leren golfsurfen.

Wat je misschien niet van Derm-leden verwacht, vertelt Dekker, is dat ze behulpzaam zijn en helemaal niet competitief: ‘Er zijn cursussen van ervaren sporters om je skills te verbeteren. Iemand die aanklooit met een surfplank krijgt volop steun.’

De Tiet is niet bedoeld om af te schrikken en niet echt terminaal, vertelt De Römph. De bedoeling ervan is dat de ingelote leden met elkaar kennis maken en het is beslist geen afvalrace.’ En als er een motorisch gestoorde kruk bij zit? ‘Die is net zo goed welkom.’ Al kun je je wel afvragen wat een kruk bij deze club van sportieve durfals te zoeken heeft. l

Folia 07 | 15

SPAANS

IDFA (20 t/m 30 november) zoekt vrijwilligers!

Ben je exibel, stressbestendig Ên heb je tijd?

Jij krijgt: een IDFA T-shirt, een catalogus, een medewerkerspas waarmee je gratis naar de ďŹ lm kunt ĂŠn tickets voor het IDFA slotfeest!

Wij vragen: enthousiasme en minimaal 8 diensten van 6 uur.

Vrijwilligersfuncties zijn o.a.: Carservice, Catering en distributie, Posterploeg, Merchandise, Gastenbalie, Kaartverkoop en informatiebalie, Publieksprijsmedewerkers, Flexmedewerkers, Zaalwachten.

Kijk op onze website www.idfa.nl voor meer informatie en het inschrijfformulier.

Heb je een vraag? Mail Ellen Krukkert: ellen@idfa.nl of bel 020-6273329

LEER JE BIJ ANIMO ACADEMIA DE ESPAĂ‘OL

Cursussen in Amsterdam en Spanje Bel 020-6752293 of kijk op www.spaans-bij-animo.nl voor alle informatie.

V ER BIJ

P EEN KUNSTACA DE M DIENEN O IE Leuke afwisselende baan op

een kunstacademie in Amsterdam.

Regel jij de modellen voor de docenten, ruim je de kantine op, maak je cijferlijsten aan en heb je een goed humeur.

Ben je 12 tot 24 uur per week beschikbaar.

Kijk op www.wackersacademie.nl bij vacatures.

Gallery

ART

HOTEL

zoekt

zelfstandige student(e) voor de functie van receptionist.

Flexibele en goedbetaalde bijbaan.

Ongeveer 14 uur per week. Bel naar 020-6261711 of mail naar: info@artgallery-hotel.nl

De Nederlandse Carrièredagen ’08 DÊ carrièrebeurs in het najaar voor studenten en starters

14 &15 november 2008 Amsterdam RAI Kennis maken met een groot aantal topwerkgevers De speciale TraineestraatŽ bezoeken Een uitgebreid programma van carrièregerichte Ên vakinhoudelijke workshops bijwonen. Ĺ Lane Genieten van optredens van o.a. Thomas Berge en Lo¨se

www.carrieredagen.nl

De Nederlandse Carrièredagen is een activiteit van

e Onlin ken ? isma kenn erkgevers pw r tobe met to 0 ok

2 r ssen r naa Ga tu novembe agen.nl r 0 iered geve rr en 2 a c werk ele oriete .virtu www jouw fav eursvloer! b et e ntmo irtuele kan je liv en o en v op e ovember rs! n cruite Op 7 en met re chatt

onderdeel van de

Word jij het nieuwe gezicht van Artis?

Medewerker Publieksservice & Sales (oproepkracht kassa)

Voor verschillende opdrachtgevers is StudiJob Uitzendbureau op zoek naar:

Je bent werkzaam in de kassa, bij de kaartcontrole, het Planetarium en de ledenadministratie. Tot je taken behoren o.a. verkoop van zowel dagkaarten als lidmaatschappen, het verstrekken van informatie, toegangscontrole en het verlenen van uitstekende klantenservice.

Artis is 365 dagen per jaar open. Het is dan ook een vereiste dat je buiten de gebruikelijke werkdagen op feestdagen en in het week-

r

Allround Horecamedewerkers voor een cateringservice (3-15u p/w)

r r

Zaalwachten (3u p/w)

r

Verkoopmedewerker in een leuk winkeltje (8u p/w)

Telefonisch enquĂŞteurs bij hĂŠt onderzoeksbureau van Amsterdam (minimaal 8u p/w)

einde beschikbaar bent.

Ben je minimaal twee diensten van 8 uur in de week beschikbaar (in de vakantie drie tot vier diensten) en zijn de onderstaande steek-

Ben je geĂŻnteresseerd in een van deze (of wellicht andere) functies?

Bekijk de website www.studijob.nl voor een uitgebreid functieprofiel en neem contact op met de behandelend consulent!

woorden op jou van toepassing: exibel, praktisch, nauwkeurig, stressbestendig, sociaalvaardig en teamspeler dan horen we graag van je.

r 4UVEJ+PC JT HFPQFOE WBO VVS r 7PPS NFFS JOGPSNBUJF LVO KF PPL CFMMFO OBBS

Stuur je motivatiebrief en CV naar Rianne Luurs via r.luurs@artis.nl

folia 081010.indd 2

03-10-2008 10:39:00

39:00

proefschrift

Leuker kunnen we het niet maken Door Nadine Böke

Bedrijven hebben een informatieplicht aan de overheid. Winst- en personeelsgegevens, in- en uitvoergegevens van goederen, voertuiggegevens, enquêtegegevens, en nog veel meer. Dat alles kost geld. Veel geld. In 2003 was het Nederlandse bedrijfsleven ruim 16 miljard euro kwijt aan administratieve lasten. Al sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw probeert de overheid de administratieve lasten voor bedrijven te verlichten. Veel initiatieven tot lastenverlichting zijn gericht op digitalisering en elektronisch berichtenverkeer. Maar werken ze ook? Daarover gaat het proefschrift waarop Rex Arendsen 7 oktober promoveerde aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid.

Arendsen is sinds 1998 actief bij diverse ict-projecten van de overheid, en dus nauw betrokken bij zijn promotieonderwerp.

De eerste helft van het proefschrift bevat vooral begripsomschrijvingen, achtergrondinformatie en een overzicht van de overheidsinitiatieven met betrekking tot elektronisch berichtenverkeer. Met elektronisch berichtenverkeer bedoelt Arendsen niet het sturen van e-mails of het invullen van formulieren via internet. Het draait er bij elektronisch berichtenverkeer om dat de software van de overheid en de software van bedrijven op elkaar zijn afgestemd. Zoals je tegenwoordig als particulier belastingaangifte doet met behulp van een programma van de Belastingdienst, dat alle benodigde gegevens in de vorm van een elektronisch bericht doorgeeft.

Particulieren blijken weinig problemen te hebben met elektronische aangifte. In 2003 deed al zeventig procent van de particulieren digitaal aangifte van hun inkomstenbelasting. Arendsen laat zien dat bedrijven minder in deze manier van informatieaanlevering lijken te zien. In hetzelfde jaar deed namelijk slechts een paar procent van de Nederlandse ondernemingen elektronisch aangifte bij de Belastingdienst. Ook bij het CBS kwam dat jaar nog ongeveer veertig procent van de informatie op papier binnen, terwijl de overheid bedrijven al acht jaar stimuleerde om gegevens elektronisch aan te leveren.

PARADOX

In 2003 besloot de overheid, vanwege het uitblijven van succes, het elektronisch aanleveren van gegevens aan de Belastingdienst en het CBS voor bedrijven verplicht te stellen. Volgens Arendsen heeft dit echter niet het gewenste effect gehad. Na de verplichtstelling, in 2005, blijken veel meer bedrijven dan voorheen admi-

illustratie: Bas Kocken

De overheid probeert bedrijven al jaren te stimuleren om gegevens elektronisch aan te leveren, maar succes blijft uit.

nistratieve taken uit te besteden. Zij geven aan dat ze hiervoor hebben gekozen omdat het elektronisch aanleveren van gegevens hen zelf te veel tijd zou kosten of te complex is. De bedrijven die wel zelf hun gegevens blijven doorgeven aan de overheidsinstellingen, kiezen er vaak voor dit te doen met behulp van formulieren op websites in plaats van via elektronisch berichtenverkeer. Dit alles levert nauwelijks tot geen kostenreductie op. Bij het gebruik van formulieren op websites, moeten gegevens vaak handmatig worden ingevoerd en daarna handmatig verder worden verwerkt. Dit blijft dus veel tijd en geld kosten. Dat meer bedrijven administratieve taken uitbesteden kan – in theorie – een kostenreductie opleveren. Door onder meer

Sinds eind jaren negentig hebben diverse kabinetten besparingen van honderden miljoenen euro’s ingecalculeerd aan de kant van bedrijven door elektronische gegevensaanlevering. Die verwachting is niet uitgekomen. De enige partij die er tot nu toe wel beter van is geworden, is de overheid zelf. Arendsen geeft enkele suggesties om toch ook aan de kant van bedrijven kostenbesparingen te realiseren. Zo zou de overheid wat betreft gegevensaanlevering kunnen overstappen op het Scandinavische model, waarbij de overheid de intermediaire dienstverleners betaalt en bedrijven dus geen kosten meer hebben aan uitbesteding van de administratieve taken. Ook blijkt uit Arendsens onderzoek dat de mate waarin bedrijven bereid zijn zelf over

Zelfs het verplicht stellen van elektronische aangifte had niet het gewenste effect de schaalvergroting en de mogelijkheid efficiënter te communiceren met de overheid, zouden de kosten bij de intermediaire instellingen die de administratieve taken overnemen, moeten dalen. In de praktijk blijkt echter dat bedrijven nog altijd even veel geld kwijt zijn aan het uitbesteden van de taken als voorheen. Arendsen noemt dit ‘de intermediaire paradox’: de intermediaire dienstverleners zijn onmisbare schakels bij de reductie van de kosten van de administratieve lasten, maar leven ook van deze lasten. Met een reductie van de kosten snijden de intermediaire dienstverleners zichzelf dus in de vingers.

te gaan tot elektronisch berichtenverkeer met de overheid sterk samenhangt met de it-volwassenheid van het betreffende bedrijf. Als er vanuit de overheid meer ondersteuning bij het gebruik en beheer van de bijbehorende software zou komen, zouden meer bedrijven bereid zijn over te stappen op het aanleveren van gegevens via elektronische berichten. l Rex Arendsen; Geen bericht, goed bericht. Een onderzoek naar de effecten van de introductie van elektronisch berichtenverkeer met de overheid op de administratieve lasten van bedrijven. Promotie: 7 oktober 2008

Folia 07 | 17

Problemen met studeren in verband met een functiebeperking?

#2%! IS DE CULTURELE ORGANISATIE VAN DE 5V! EN (V! 4URFDRAAGSTERPAD 84 !MSTERDAM

DO OKTOBER

4HEATER

/PEN 0ODIUM

#ABARETIERS THEATERMAKERS EN MUZIKANTEN IN SPE VERTONEN HUN KUNNEN OP HET /PEN 0ODIUM VAN #2%! :ELF OPTREDEN 3TUUR EEN EMAIL NAAR OPENPODIUM CREA UVA NL 0LAATS #2%! -UZIEKZAAL 4OEGANG GRATIS 2ESER VEREN NIET MOGELIJK

VR ZA OKTOBER

4HEATER

'OEDKOOP #ABARET

-ET OP VRIJDAG OKTOBER OPTREDENS VAN O A #AROLIEN "ORGERS EN -AX VAN DEN "URG EN OP ZATERDAG OKTOBER *OCHEN /TTEN 2OEMER VAN DER 3TEEGH EN *ASPER VAN +UIJK 0LAATS #2%! 4HEATER 4OEGANG

2ESERVEREN

MA OKTOBER

#2%! 3TUDIUM 'ENERALE I S M 8MIN9

(UNGER !MIDST 0LENTY 5NDERSTANDING THE 'LOBAL &OOD #RISIS

2EAL 7ORLD %CONOMICS 3PEAKERS -AX -ERBIS #ENTRE FOR 7ORLD &OOD 3TUDIES 3/7 65 'UDRUN -UL LER &OODlRST )NFORMATION AND !CTION .ETWORK &)!. AND 2OEL *ONGENEEL !GRICULTURAL %CONOMICS AND 2URAL 0OLICY 'ROUP 5NIVERSITY OF 7AGENINGEN 0LAATS #2%! 4HEATER 4OEGANG GRATIS VOOR STUDENTEN ALLE ANDEREN )NLICHTINGEN

Heb je dyslexie en belemmert dit je bij het studeren?

Volg dan de workshop en de training Studeren met Dyslexie.

De cursus wordt zowel op de UvA als de HvA aangeboden.

Je kunt je aanmelden voor de workshop, de training of voor allebei. www.studerenmeteenfunctiebeperking.nl of www.uva.nl/trainingscentrum

DI OKTOBER

#2%! 3TUDIUM 'ENERALE I S M 3)"

/BAMA VS -C#AIN %EN ANDER BUITENLANDS BELEID

3PREKERS O A !REND *AN "OEKESTIJN WOORDVOERDER $EFENSIE EN /NTWIKKELINGSSAMENWERKING 66$ FRACTIE

O V EN 2UTH /LDENZIEL 5V! EN45 %INDHOVEN !MERIKA COMMENTATOR O V 7AT ZIJN DE PLANNEN VAN /BAMA EN -C#AIN T A V )RAK !FGHANISTAN EN )RAN (OE ZULLEN DE VERHOUDINGEN ZICH ONTWIKKELEN MET 2USLAND #HINA EN %UROPA 0LAATS #2%! 4HEATER 4OEGANG GRATIS VOOR STUDENTEN ALLE ANDEREN

W W W C R E A U V A N L

11 okt. t/m 2 nov. ‘08 Het Muziektheater, Amsterdam www.het-ballet.nl choreografie: Krzysztof Pastor muziek: Mozart / Rob Zuidam

voor slechts € 10 naar Don Giovanni van Het Nationale Ballet

bel (020) 6 255 455 en vraag naar het speciale studententarief

40

foto’s: Bram Belloni

weekgast

Maarten Hajer (1962) is hoogleraar Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Per 1 oktober is hij directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving.

Maandag 29 september Zou Roemenië het land met de hoogste klarinetdichtheid zijn? Iedere dag zit er een nieuw ensemble naast het Centraal Station. Maar altijd met een klarinettist in het midden. De temende klanken van de klarinet zijn een prachtig begin van de dag.

Korte bespreking over een module over stedelijk publiek domein die ik in november in Boston en New York ga geven. Het is onderwijs aan ‘mid career’-professionals uit de Nederlandse grote steden. Ik heb een mooi programma gemaakt waarbij ze een paar toppers uit de wetenschap tegenkomen, daarnaast met bekende public policy mediators in contact komen en verder onder meer een assignment moeten doen over een stuk van de Bowery op de Lower East Side. Ben benieuwd hoe het zal gaan.

In stevige pas naar de Aula. Omdat mijn collegezaal dubbel geboekt bleek, mag ik dit semester de helft van de colleges in de Lutherse Kerk geven. Het mooiste van een goed hoorcollege is als je je gehoor ‘aan een touwtje’ krijgt: de band met je gehoor is dan zo sterk dat de zaal naar voren komt als jij naar achterstapt, en vice versa. Het is me dit jaar nog niet gelukt. Maar ik heb nog een paar kansen.

Even een snel broodje bij Wouda in de Rozenboomsteeg. Amsterdam als opera. Eigenaar bepaalt zoals altijd de sfeer op geheel eigen wijze.

Loop even binnen bij de vertrekkende kennisambassadeur Erik Gerritsen. Hij kwam als voormalig gemeentesecretaris een jaar geleden binnen in mooie krijtstreep en was voortdurend belangwekkend aan het hannesen met zijn Blackberry. Maar de UvA heeft ook hem in zijn greep gekregen: hij heeft zijn eigen waterkoker aangeschaft, maakt zijn eigen kopietjes en loopt fijn in jeans. We delen een voorliefde voor The West Wing. Mijn terugkerende vraag: hoeveel invloed heeft

die serie heimelijk binnen het Nederlands openbaar bestuur? Ik schud nog even de hand van de immer positieve portier Ludo in ons pand aan het BG. Geen probleem zo groot of hij weet wel een oplossing.

Ik vijl weer verder aan de aller, allerlaatste versie van het afsluitend hoofdstuk van mijn nieuwe boek. Intellectuelen zijn deadlinejunkies.

Dinsdag 30 september De Roemenen stonden er niet! Een beetje regen, en weg zijn ze. Misschien maar beter ook want de laatste tijd speelden ze steeds vaker slappe westerse deuntjes.

Terwijl hun levenslied, één grote tragische klaagzang, voor forensen de ideale start van de dag is.

Geef vandaag college over politiek als de strijd over beleid. Ik wil laten zien welke keuzen de overheid heeft om de intelligentie van beleid te vergroten. Ik heb de lachers op mijn hand als ik aangeef hoe we kunstsubsidies verdeelden ten tijde van de Amsterdamse Kunstraad. Kunstenaars beoordeelden kunstenaars, maar gingen even naar de gang als hun eigen aanvragen werden besproken. Ik probeerde nog even of ik ze aan een touwtje had: ze volgden me wel maar alleen toen ik van rechts naar links liep en dat telt natuurlijk niet.

Terug op mijn kamer word ik geconfronteerd met een pijnlijke inbreuk op intellectueel eigendom. Je moet het woord plagiaat niet te gauw in de mond nemen, maar hier zijn pagina’s gekopieerd zonder bronvermelding. Ik wil direct een e-mail schrijven maar denk nog net op tijd aan het devies van Frankie Goes to Hollywood: Relax! Don’t do it! Mijn e-mail van een paar uur later is stukken verstandiger. Constructiever ook.

Conflicten aangaan is geen kunst. De kunst is om ook moeilijke zaken bespreekbaar te maken zodat iedereen er sterker van wordt.

Hijs me in een regenpak en wiebel naar huis met twee fietsen.

Woensdag 1 oktober ‘De chauffeur zal op de afgesproken tijd voor de deur staan. Hij zal niet aanbellen. Het is aan u hoe laat u instapt.’ Vrijheid in gebondenheid, heet dat op een montessorischool. Vanaf vandaag word ik gerund.

Direct al handig trouwens, zo’n dienstauto: het regent dat het giet.

Het planbureau voor de leefomgeving komt voort uit een fusie en heeft een vestiging in Bilthoven en Den Haag. Medewerkers te Bilthoven lopen te hoop nu bekend is geworden dat het nieuwe planbureau in Den Haag zal worden gevestigd. Begrijpelijk, want het betekent natuurlijk meer reistijd voor velen.

Ik houd een verhaal voor alle medewerkers en schets een perspectief op het planbureau om met een beleidsgerichte benadering grensverleggend te zijn. Ik wil het planbureau voor de leefomgeving binnen vijf jaar in de top 5 van de kennisinstituten hebben op dit gebied in de wereld. Het PBL was – in de persoon van Bert Metz, co-voorzitter van het VN klimaatpanel – medeontvanger van de Nobelprijs in 2007, dus helemaal overdreven is die ambitie niet.

De dag is verder een grote illustratie van de bevrijdende werking van bureaucratie en routine in werkprocessen. Er is geen reden om onze doe-het-zelf benadering op de UvA te idealiseren. Naar Schiphol om de laatste vlucht naar Wenen te pakken. Net voor twaalven aan, maar morgen natuurlijk zo fris als een hoentje!

Donderdag 2 oktober Sta op met koppijn. Toch de sportschoenen aan. Ren over de Ringstrasse en door de parken van het herfstige Wenen. Bij terugkomst is alles soepel en is de koppijn weg.

We zijn bijeen voor de afrondende publicatie van het Paganini-project. We hebben met geld van de EU de betekenis van burgerparticipatie onderzocht in allerlei vraagstukken waar leven en natuur opnieuw wordt gedefinieerd: stamcel, BSE, habitats, GMO’s etc. Het project was een succes. MIT Press wacht op een bookproposal voor een gezamenlijk boek.

Krijg via de mail vele positieve reacties op mijn verhaal van gisteren.

We eten bij “Österreicher im MAK” – het Museum für angewandte Kunst. Helaas geen kastanjesoep, mijn favoriet in het Weense najaar. Het MAK is onder Peter Noever uitgegroeid tot een interessante plek. Hij heeft nu een hele vleugel om laten bouwen tot dit trendy restaurant om sommige van zijn extravagante tentoonstellingen te kunnen bekostigen.

Ook hier veel Roemenen, maar dan als taxichauffeur.

Op de stoel naast hen geen klarinet maar een krik. l

Folia 07 | 19

therapie

Stappenplan na seksueel geweld Door Jobien Groen

Eén op de zes meisjes tussen de 13 en 24 jaar is eenmalig slachtoffer van seksueel geweld. Sommige hebben nog jarenlang last van de gevolgen. In het AMC start een nieuwe, kortdurende therapie voor deze slachtoffers.

Meisjes tussen de 14 en 24 jaar hebben vier keer meer kans om slachtoffer te worden van seksueel geweld dan vrouwen in andere leeftijdsgroepen. Eén op de zes meisjes heeft ervaring met een gedwongen seksuele handeling. ‘Het is een zeer kwetsbare groep’, vertelt Astrid Kremers, seksuoloog. ‘De meisjes gaan voor het eerst daten, ze gaan uit, ze beginnen met het drinken van alcohol en fietsen ‘s avonds alleen over straat.

Daarbij komt dat voor 70 procent van de meisjes die wij gezien hebben de aanranding of verkrachting hun eerste seksuele ervaring is. Je kunt je voorstellen dat je seksuele carrière er daarna anders uit ziet’, vervolgt ze.

Voor jonge meiden die het slachtoffer zijn van eenmalig seksueel geweld hebben Astrid Kremers en haar collega gezondheidszorgpsycholoog Iva Bicanic een praktische kortlopende therapie ontwikkeld; de Steps-

20 | Folia 07

therapie. In oktober starten ze therapiegroepen in het Amsterdamse AMC. Z onde

Het is voor het eerst dat er speciaal een groepstherapie is voor slachtoffers van eenmalig seksueel geweld. ‘Vroeger zaten deze slachtoffers en slachtoffers van langdurig misbruik bij elkaar in een groep.

De omstandigheden zijn echter heel anders’, aldus Bicanic. ‘Als je verder een heel stabiel leven hebt en je maakt één keer een verkrachting mee dan hoef je niet een half jaar in therapie. Dan volsta je met twee, drie maanden wekelijks komen. Als je van je zesde tot je dertiende jaar bent misbruikt, dan heb je na 8 sessies misschien net een start gemaakt’, legt ze uit.

De Steps-therapie duurt 8 behandelingen. Er wordt

gewerkt aan een praktisch stappenplan, zodat je aan het einde van de therapie je gewone leven weer op kunt pakken. Voor veel meisjes blijkt dit zonder therapie erg moeilijk te zijn.

Herbelevingen, vermijdingen en verhoogde prikkelbaarheid zijn normale stressreacties na een aanranding of verkrachting. Bij sommige meisjes gaan de stressreacties na een tijdje weer over, maar de meesten komen er niet zo makkelijk af. Als de klachten aanhouden spreek je van een posttraumatische stress stoornis (PTSS). ‘We weten dat na een verkrachting de kans op een PTSS relatief groot is’, aldus Kremers. Ze vertelt hoe ze een meisje sprak dat nu, tien jaar nadat ze is verkracht, nog last heeft van haar klachten. ‘Ze kan moeilijk contact maken met jongens en mannen, slaapt slecht en is erg wantrouwig.

De afgebeelde personen komen niet in het artikel voor.

En dat is zó zonde’, zegt Kremers verontwaardigd, ‘want de gevolgen van een verkrachting zijn gewoon goed te behandelen. Het mág niet zo zijn dat zo’n dader, zo’n nare man of jongen, uiteindelijk jouw leven gaat bepalen.’ En dat hoeft ook niet. Kremers: ‘Steps is een kortdurende therapie die werkt. We zien dat de slachtoffers na de therapie gewoon weer naar school kunnen, gewoon weer kunnen werken en dat ze weer leuke seksuele ervaringen op kunnen doen. Kortom, dat ze na de therapie hun gewone leven weer op kunnen pakken.’

S chuld g e v oel

Het klinkt simpel, maar vaak wachten meisjes en vrouwen lang voordat ze hulp zoeken. ‘Meisjes die hier komen hebben het gemiddeld ruim een jaar geleden meegemaakt’, vertelt Kremers. ‘Ze houden het vaak voor zichzelf, omdat ze de ervaring liever willen vergeten. Of ze schamen zich ervoor of voelen zich schuldig.

“Ik ben toch zelf met hem meegegaan, dan is het toch mijn eigen schuld?”’

In de hoop dat zo veel mogelijk meisjes tóch hulp zoeken, hebben Kremers en Bicanic de therapie zo toegankelijk en laagdrempelig mogelijk gemaakt. ‘Er zijn geen kosten aan verbonden, er is geen wachtlijst en er is geen verwijsbrief nodig. Iedereen kan ons opbellen of mailen om zichzelf of iemand anders aan te melden.

Als wij denken dat wij het meisje iets kunnen bieden, wordt ze meestal binnen één of twee weken al door ons gezien’, zegt Kremers.

De groepen bestaan uit maximaal vier meisjes per keer.

In het begin bepaalt het meisje samen met de therapeuten welk doel ze met de therapie wil bereiken. Als ze is aangerand in het zwembad en ze is daarna niet meer gaan zwemmen, dan zou ‘in haar eentje zwemmen’ een doel kunnen zijn. Dan stelt ze samen met de therapeuten een stappenplan op dat haar helpt haar doel te bereiken. Stap één zou kunnen zijn ‘thuis haar badpak weer aantrekken’. De volgende stap zou kunnen zijn ‘langs het zwembad fietsen’. Totdat ze weer alleen baantjes durft te trekken.

Ook wordt er in de groep veel aandacht besteed aan het praten en schrijven over wat er gebeurd is. Er komt iemand van de zedenpolitie langs die vertelt over hoe je aangifte kunt doen of een melding kunt maken. En er komt een arts langs om voorlichting te geven over de lichamelijke gevolgen van seksueel geweld.

‘Na seksueel geweld kan je gedachten ontwikkelen over jezelf of anderen waardoor de klachten in stand gehouden worden’, legt Bicanic uit. ‘Met de informatie die wij geven en de verhalen die ze horen van de andere meisjes, proberen we ze aan te sporen langzaam deze belemmerende gedachten los te laten. Dat ze niet blijven denken “Ik ben schuldig en ik heb fout gehan-

deld.”, maar dat ze denken “Hé, ik heb eigenlijk best goed gereageerd.” of “Hé, ik ken eigenlijk ook wel een paar jongens die wél aardig zijn.”’

Nieuw aan deze therapie is dat er ook groepen voor ouders zijn. Bicanic: ‘Moeders voelen zich vaak heel schuldig en vaders worden vaak juist boos. In de groep krijgen ze pedagogische adviezen over hoe hiermee om te gaan en hoe ze hun dochters het beste kunnen steunen.’ Ook zij krijgen de arts en iemand van de zedenpolitie op bezoek, die voorlichting komen geven.

Aan het einde van de therapie wordt er een anti-terugvalplan opgesteld. Ook komen de meisjes na zes en na twaalf maanden nog eens terug om te vertellen hoe het met ze gaat.

De therapie is in Utrecht ontwikkeld en was in eerste instantie gericht op meisjes van dertien tot achttien jaar. Ook in Leiden wordt de therapie gegeven. Vanaf oktober starten er groepen in het AMC in Amsterdam.

Deze groepen zijn gericht op meisjes van 18 jaar en ouder. ‘We willen de leeftijdsgrenzen uitbreiden. Uiteindelijk willen we dat iedereen die eenmalig seksueel geweld heeft meegemaakt ergens in Nederland terecht kan.’ l steps@amc.nl 088-7554113 www.psychotraumacentrum.nl

Folia 07 | 21

annonces ATTENTIE In Folia 08, verspreiding 15 oktober, zullen geen Annonces worden opgenomen.

In week 43 (20-24 oktober) verschijnt Folia niet.

Van 15 t/m 22 oktober kunnen ook geen nieuwe Annonces op Folia.nl geplaatst worden.

CULTUUR Spanish conversation lessons & translations (EnglishSpanish). Get to know more about Spain and the language from a Spanish journalist.

E15 /1 hour in Amsterdam.

Contact me: Lydiagz@hotmail.com Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 – A’dam De Ekklesia uitgelegd.

Over verleden, heden en toekomst: 15 okt. 20.00 uur www.studentenekklesia.nl Het moeilijkste boek.

Middag met vragen & uitleg over de bijbel: 18 okt. 13.00 uur www.studentenekklesia.nl Geïnteresseerd in Amsterdams nieuws? Altijd al radioprogramma’s willen maken over politiek, muziek, cultuur of sport? Word dan vrijwilliger bij Amsterdam FM. Kijk voor meer informatie op www.amsterdamfm.nl

SLAA - Haalt het essay de 22e eeuw?

Met o.a.: Geert Buelens, Henk Hofland, Gerrit Kom-

Colofon

promoties Annonces: Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder. Annonces kunnen worden geplaatst in Folia én op de website www.Folia.nl. Aanbieden: Aanbieden van Annonces kan via www.folia.nl – Folia Weekblad. Daar vindt u ook alle informatie over de tarieven e.d. rij, Thomas Vaessens en Joost Zwagerman. 21 okt. 20.00 uur in De Balie.

- Oerboek. Met o.a.: Maarten ’t Hart, Mensje van Keulen, Helga Ruebsamen en Jan Siebelink. 26 okt. 15.00 uur in De Balie.

- De magie van Murakami.

Met o.a.: Saskia de Coster, Lisa Doeland, Christine Otten en Ivo Smits. 28 okt. 20.00 uur in De Balie.

Zie www.slaa.nl

uur is Hans Schravesande te gast in het Filosofisch café in vE90 over de joodse filosoof Martin Buber. Zie voor info: www.ve90.nl

mens. Uurtarief is E8. Locatie is gebouw Leeuwenburg, naast het Amstelstation. Interesse? Stuur een mail naar r.ghisyawan@hva.nl

STUDENTEN SPORT­ CENTRUM USC

Gezocht: student(e) wiskunde om bijles wiskunde B te geven aan leerlinge 5 gymnasium. Uurtarief is E 12,50 Info: c.zevenboom@ planet.nl

Wilt u op de hoogte blijven van nieuws en ontwikkelingen in Latijns-Amerika? Lees dan LA Chispa, hét magazine over Latijns-Amerika en de Cariben. Meer info: www. lachispa.eu

Sportduiken.

Leer in 11 lessen de beginselen van duiken. Start 14 oktober, dinsdag 20.45-22.00 uur.

Check www.usc.uva.nl

STUDENTEN EN STUDIE Gestopt met je studie? Onder begeleiding op zoek naar een andere studie? www.herorientatietraject.nl

SPORT Kun jij het nog? Vroeger gekorfbald en bang dat je het verleerd bent? Haal je niveau weer op bij Studenten Korfbal Vereniging Amsterdam. Info www.skvamsterdam.nl of 06 2842 0611.

STUDENTEN­ PASTORAAT vE90 In de cursus ‘Bijbels Hebreeuws voor beginners’ in vE90 kun je kennismaken met de taal van het ‘oude testament’. Zie voor info: www. ve90.nl Tweewekelijks is op maandag in vE90 de cursus ‘De Bijbel kan me nog meer vertellen’. Zie voor info en opgave: www.ve90.nl Donderdag 30/10 om 20.00

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, Tel. 020 – 5253981, Fax 020 – 5253980 redactie@folia.uva.nl, Website: www.folia.nl Uitgever: Stichting Folia Civitatis Redactie: Nadine Böke, Mirna van Dijk (eindredacteur a.i), Anne Rose Haverkamp (stagiaire), Jim Jansen (hoofdredacteur), Truusje van de Kamp (eindredacteur), Margot Riedstra (secretariaat), Dirk Wolthekker.

Medewerkers: Jaron Beekes, Bob Bronshoff, Robbert Dijkgraaf, Louise O. Fresco, René Glas, Max Gortzak (correctie), Julie de Graaf, Marc van der Holst, Jordi Huisman, Bas Kocken, Floor Milikowski, Henk Thomas, Tjebbe Venema, Hans van Vinkeveen, Tim Verlaan, Sake van der Wall, Tamara van der Wind, Joke de Wolf. Folia is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) en werkt samen met Havana, het weekblad van de Hogeschool van Amsterdam.

Havana redactie: Annemarie Vissers, Tomoko Claringbould, Wouter de Haan, Tim van den Berg, Wim de Jong Redactieraad: Simon Dikker Hupkes, Lief Keteleer (voorzitter), Amanda Kluveld, Paul Krediet, Kathusha Sol, Bert Vuijsje, Rogier Wind.

Bladmanagement: Impressum, Zoetermeer, Lay-out: Carl Zevenboom, Amsterdam, Druk: Dijkman Offset, Diemen, Advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, Tel. 023 – 5714745, Fax 023 – 5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com Abonnement: E 46,90 per jaargang. Opgave: 020 – 525 3981, mededelingen@folia.uva.nl of www.folia.nl

22 | Folia 07

Indoorklimmen.

Leer in 5 lessen de basis van indoorklimmen. Start 13 oktober, maandag 18.0019.30 uur. Check www.usc. uva.nl

Sport-voor-Nop week.

Kom van 3 t/m 7 november gratis sporten bij het USC. Iedereen is welkom, studenten en niet-studenten en ook als je nog geen lid bent van het USC. Meer info volgt snel op www.usc.uva.nl USC-mailservice.

Blijf op de hoogte van ontwikkelingen en activiteiten op het USC. Meld je aan op www.usc.uva.nl (klik op algemeen / USC-mailservice).

STUDENTENZAKEN (UvA) Op www.uva.nl/studentenzaken staat alle informatie over de afdelingen van Studentenzaken – Studentendecanen, Bureau Studentenpsychologen, Loopbaan Advies Centrum, Bureau Internationale Studentenzaken, Trainingscentrum en het Service & Informatiecentrum. Studentenzaken is ook bereikbaar via tel. 020 525 8080.

VERDIENEN Gezocht: lieve student(e)die op twee vaste middagen in de week in de Rivierenbuurt op een meisje van 9 wil passen voor E 7 per uur. Tel. 06 2123 1189 of lvoetelink@hetnet.nl Oppas gevraagd m/v voor de maandagen 14.30-18.30 uur: om onze drie jongens van 8, 6 en 4 jaar van school te halen en thuis te spelen of buiten te voetballen / hockeyen óf naar Artis te gaan. Het kunnen helpen met muzieklessen is een pre. Plantagebuurt Centrum. Voor kennismaking bel ‘s avonds na 20.30 uur: 020639 1829.

Oppas gezocht - Wij zoeken een Duitstalige oppas voor onze dochter Celina. Bel Yvonne 06 3456 0892!

Surveillanten gevraagd - Domein Economie en Management/HES zoekt professionele werkstudenten voor het surveilleren bij tenta-

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.

Student coacht risicojongere!

Ben jij positief ingesteld en vind je het leuk en uitdagend om een bijdrage te leveren aan het toekomstperspectief van een Amsterdamse jongere? Het gemeenteproject Goal zoekt mentoren. www. goal.amsterdam.nl, 020 463 5050.

Afstuderen of stage in een ontwikkelingsland? Kom voor info over je mogelijkheden naar Share Your World op 29 oktober. Info: www. shareyourworld.nl De Nationale Jeugdraad zoekt studenten die scholieren willen coachen in KidzWise, een project over kinderrechten.

Training inclusief. Interesse? matthijsderaad@jeugdraad.nl Straatkinderenweekend Van 21 tot 23 november organiseert SAMEN een straat­ kinderenweekend voor jongeren met lef, die met/ voor straatkinderen willen werken of daar belangstelling voor hebben.

Info: 020 679 2095; www.commissiesamen.nl; info@commissiesamen.nl

WONEN Iets te verhuizen? Ik kom met een grote bus voorrijden. Studentenverhuizingen binnen A’dam, van stoep tot stoep: E 35. Ook met verhuismannen en touw en blok. Ook buiten A’dam mogelijk. Bel Taco: 06 4486 4390; www. vrachttaxi.nl

DIVERSEN De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Nadere informatie tel.

020-566 3090, spermabank@ amc.uva.nl of www.spermadonoren.nl V•V•A•O-vrouwenvereniging-hoogopgeleidnetwerk-contacteninternationaal-V•V•A•O-zie: www.vvao.nl

OMBUDSMAN PERSONEEL U kunt bij Ombudsman Personeel - voorheen Ver-

DINSDAG 14/10

10.00 uur:Itay Sapir - Algemene Literatuurwetenschap Ténèbres sans leçons. Esthétique et épistémologie de la peinture ténébriste romaine 1595 – 1610.

Promotor: Mw. prof.dr. M.G. Bal. (Agnietenkapel) 12.00 uur: André Heinen - Geneeskunde The role of Mitochondria in Cardioprotection.

Promotoren: Prof.dr. M.W. Hollmann en prof.dr. W.S. Schlack. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Thomas Haverkamp - Biologie Shades of red and green. The colorful diversity and ecology of picocyanobacteria in the Baltic Sea. Promotoren: Prof.dr. L.J. Stal en prof.dr. J. Huisman.

(Agnietenkapel)

WOENSDAG 15/10

12.00 uur: Lonneke van Nimwegen - Geneeskunde Well-being and co-morbidity in recent onset schizophrenia.

Promotoren: Prof.dr. D.H. Linszen en prof.dr. M.W. Hengeveld (Erasmus MC). (Aula) 14.00 uur: Delfine Hallaert - Geneeskunde From the cradle to the grave. Novel therapeutic approaches to attack the microenvironment in Chronic Lymphocytic Leukemia.

Promotor: Prof.dr. M.H.J. van Oers. (Aula)

DONDERDAG 16/10

12.00 uur: Gregorz Balkowski - Scheikunde Ultrafast excited state dynimacs of the proton sponge, oligodiacetylenes and supramolecular assemblies.

Promotor: Prof.dr. W.J. Buma. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Marloes Bongers - Geneeskunde Childhood Constipation. Treatment, Long-term Prognosis and Quality of Life.

Promotor: Prof.dr. H.S.A. Heymans. (Agnietenkapel)

VRIJDAG 17/10

10.00 uur: Dominik Paszun - Sterrenkunde Initiating planet formation: The collisional evolution of small dust aggregates.

Promotor: Prof.dr. C. Dominik (RUN). (Agnietenkapel) 12.00 uur: Marian Counihan - Wijsbegeerte Looking for logic in all the wrong places: an investigation of language, literacy and logic in reasoning.

Promotor: Prof.dr. M. van Lambalgen. (Agnietenkapel)

ORATIES/AFSCHEIDSCOLLEGES WOENSDAG 15/10

14.00 uur: Afscheidscollege prof. mr. J.J.C. Kabel, hoogleraar Informatierecht, i.h.b. het recht van commerciële informatie Gróóte Opruiming! Alles moet weg! Over nut en noodzaak van sommige reclamevoorschriften vanuit economisch, communicatief en juridisch perspectief.

(Locatie: De Rode Hoed, Keizersgracht 102, Amsterdam.)

VRIJDAG 17/10

14.30 uur: Oratie prof.dr. M.J. van de Vijver, hoogleraar Pathologie Richting geven aan de behandeling. (Aula) Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231. Voor uitgebreide informatie zie www. uva.nl/agenda

trouwenspersoon Personeel - Anneke Vijgeboom op maandag, dinsdag en woensdag van 9.00-14.00 uur terecht met klachten die samenhangen met het werk. E-mail: vertrouwenspersoon-personeel@uva.nl, tel. 525 5548 / 6210 (secr.). Meer informatie is te vinden op www.uva.nl/ vertrouwenspersoon

VOORZIENINGEN GEHANDICAPTEN U kunt als student of als

medewerker van de UvA bij de CVG terecht voor o.a. informatie over persoonlijke en/of algemene voorzieningen die samenhangen met het hebben van een functiegebrek. E-mail voor studenten: C.Fluggen@ uva.nl, voor medewerkers: A.R.vanBoxsel@uva.nl. Meer informatie vindt u op www. medewerker.uva.nl/arbo onder voorzieningen gehandicapten.

roem

Suiker Door Dirk Wolthekker

Het gesprek met Regina Romeijn is eigenlijk een vervolg op de introductiemiddag die de UvA in theater Carré aanbood aan de nieuwe lichting studenten.

Die middag wordt steevast gepresenteerd door een bekende Nederlander en dat was dit jaar radio- en televisiepresentator Regina Romeijn. Ze vroeg aan de zaal vol eerstejaars wie er communicatiewetenschap ging studeren. Vele handen gingen omhoog en Romeijn wenste speciaal hen veel studiesucces. ‘En doe er iets minder lang over dan ik, want ik heb er zo’n zeven jaar over gedaan. Maar het is wel goed afgelopen.’

Televisie- en radiopresentator Regina Romeijn (1976) deed dit jaar mee aan het programma Wie is …de mol?, ze presenteerde het programma Slag om Pampus en is copresentator van het radioprogramma BNN Today, na een jaar vaste sidekick bij BNN United te zijn geweest.

Twee weken na haar bekentenis in Carré legt ze uit waarom ze zo lang over haar studie heeft gedaan. ‘Ik werkte tijdens mijn studie al vier dagen in de week als strateeg op een groot reclamebureau. Een studententijd heb ik daarom niet gehad. Mij hebben ze nooit zien staan in café Maarten of in Dansen bij Jansen. Daar had ik geen tijd voor. Voor het studentencorps was ik niet geschikt. Ik ben niet erg conformistisch en dan heb je bij het corps niets te zoeken. Inmiddels denk ik daar anders over. Het corps vormt een goede voorbereiding op de echte maatschappij; die is vaak even hard en conformistisch als het corps. Bovendien: als je, zoals ik, uit een middenstandsgezin komt, kan een corpslidmaatschap je net een extra treetje hoger brengen op de maatschappelijke ladder, al moet ik erbij zeggen dat het mij niet heeft belemmerd dat ik géén lid was.’

Dat ze communicatiewetenschap ging studeren lag voor de hand. ‘Ik kom uit een reclamenest. Mijn vader heeft een reclamebureau, ik zat vroeger met hem tvcommercials te beoordelen. Veel studenten communicatiewetenschap komen in de reclamesector terecht.

Aan de andere kant ben ik van nature iemand die de moeilijke weg kiest. Na de middelbare school ben ik eerst een jaartje gaan werken. Daarna dacht ik: ik moet

foto: Bob Bronshoff

Ze studeerde communicatie­ wetenschap en belandde bij de radio en televisie: Regina Romeijn.

Regina Romeijn

toch maar accepteren dat ik misschien ook in het reclamevak terechtkom. Ik overwoog eerst nog een opleiding tot art-director of copywriter, maar dat leek me te specifiek. Juist de breedte van communicatiewetenschap leek me interessant.’

‘Als ik terugdenk aan mijn studie denk ik vooral aan drie docenten die mij hebben geraakt: Cees Hamelink, Irene Costera Meijer en Mark Deuze. Cees heeft mij uitgelegd hoe de wereld in elkaar zit, Mark had oog voor studenten en gaf je de ruimte voor een eigen interpretatie van teksten en theorieën, en Irene was inhoudelijk heel erg sterk. Haar seminar over beeldvorming in de media is mij echt bijgebleven. Opeens werden mij patronen duidelijk die ik nooit eerder had gezien.

Omdat ik nu zelf bekend ben geworden en geregeld word gefotografeerd, realiseer ik me des te meer dat het veel uitmaakt hoe en in welke rol je bijvoorbeeld

wordt gefotografeerd. Ik heb bij haar eens een onderzoekje gedaan naar glamourbladen. Waarom zetten die zelden zwarte vrouwen op de cover? Verkoopt dat niet?

Waarom worden donkere meisjes vaak in “stoute” lingerie afgebeeld? Veel media stellen zich die vraag helemaal niet, terwijl ze dat wel zouden moeten doen.

Aan het eind van mijn studie vroeg Irene me of ik zin had om te promoveren, maar dat is toch niet mijn ding. Wetenschap vind ik interessant en belangrijk, maar het is me te navelstaarderig: iedereen pakt een korreltje suiker uit dezelfde zak en ziet iets anders, maar het blijft suiker. Dan passen de media toch beter bij me: de variatie en de afwisseling, nooit weten wanneer je een draaidag hebt, met collega’s het beste uit elkaar halen, reizen, nadenken over een format. Het spannende leven dat de media biedt heeft voor mij een wereld geopend.’ l

Folia 07 | 23

foto’s: Henk Thomas

dijkgraaf & fresco

Zweedse puzzel

Apocalyps Een flauwe grap onder natuurkundigen: wat was het geluid vlak na de oerknal? ‘Oeps!’

Niets krijgt zoveel aandacht van de media als de Apocalyps. We mogen nu dan de ondergang van de financiële wereld meemaken, enkele weken geleden leek de complete aarde te vergaan. Natuurkundigen gingen de grote LHC-deeltjesversneller in Genève aanzetten (hij is alweer kapot) en daarbij zouden wel eens kleine zwarte gaten kunnen ontstaan die vervolgens de wereldbol zouden opslokken.

‘Vergaat vandaag de wereld?’ was de vette kop in een dagblad. Toch een mooi gevoel om die krant een dag later onderin de kattenbak te leggen.

Of, zoals het weerbericht van Monty Python’s Flying Circus eens meldde: ‘Vandaag is het het einde van de wereld. Bergketens zullen opensplitsen. De oceanen zullen over hun oevers vloeien. De lucht zal uit de hemel worden gezogen. De planeten worden uit hun banen verstoten. In de middag wordt het echter milder, met slechts een enkele bui in het oosten en verder gemiddelde temperaturen voor de tijd van het jaar.’

Toch blijft ‘wat was er voor de oerknal?’ de meest gevreesde vraag onder natuurkundigen.

Ik werd daar enkele jaren geleden hardhandig mee geconfronteerd. Met ons gezin bezochten we een tentoonstelling over de wonderen van het heelal. Onderdeel daarvan was een visualisatie van de oerknal. We gingen een pikdonkere zaal in, waar inderdaad een enorme harde knal afging, gevolgd door veel vuurwerk en lichtflitsen, indrukwekkende beelden van de uitdijende ruimte en wegschietende sterrenstelsels. Diep onder de indruk verlieten wij allen, ook mijn kinderen, na die show de zaal.

Maar mijn zoontje van acht bleef toch met een vraag zitten. Dat moment voordat die oerknal afging, toen we samen in die donkere ruimte stonden, toen was er toch ook iets? We keken toch niet naar niets? Iets was toch zwart? Wat was dat dan?

‘Geweldige vraag’, zei ik. ‘Wat was er voor de oerknal? Dat is nu precies waar papa en zijn vriendjes de hele dag over nadenken!’ Ik had mijn werk niet beter kunnen uitleggen. Eindelijk werd ik ook aan de keukentafel begrepen.

Totdat ik de volgende avond thuiskwam. ‘En’, vroeg mijn zoontje, ‘wat is het antwoord?’

Robbert Dijkgraaf is universiteitshoogleraar mathematische fysica.

Helemaal ingevuld? Stuur de oplossing (o.v.v. naam en huisadres) uiterlijk dinsdag 14 oktober op naar Folia, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam en maak kans op twee toegangskaartjes voor bioscoop Kriterion, www.kriterion.nl