Folia12_64

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 64 26/11/2010 nummer 12

We kunnen

nog zoveel

van hem leren

Cleve Hicks ontdekte een stam chimpansees met een mensachtige cultuur

Jong & docent Lesgeven aan 足leeftijdgenoten

Lezen met Yassir Studenten bij de 足VoorleesExpress

Joost de Vries

Schrijver van Clausewitz over zijn studietijd

- advertentie -

Een kijkje in de toekomst Lees eind december de Folia/Havana van 17-12-2030

inhoud #12

Megacultuur

Voor 98,86 procent genetisch identiek aan de mens: de chimpansee. Onderzoeker Cleve Hicks ontdekte een gigantische populatie in Congo, die bovendien bevestigde wat hij al vermoedde: chimps hebben een cultuur van gebruiken en gewoontes die ze aan elkaar doorgeven 18

Onder ons

Hoe raar is het om als broekie voor een werkgroep vol leeftijdgenoten te staan? Vier jonge docenten over de voor- en nadelen van hun jeugdigheid. ‘Ik krijg wel eens een mail met “Yo, Kim”.’ 10

Aap, noot, Mohammed

Wekelijks voorlezen aan een Amsterdams kind met een taalachterstand: studenten ontdekken de VoorleesExpress 14

Het domino-effect

Sociaalwetenschappers van de UvA belichten de politiekeconomische kant van de kredietcrisis 17

Bul

Schrijver Joost de Vries hing tijdens zijn studie graag aan de bar van het Holland Casino, terwijl zijn vrienden er pokerden 20

commentaar Amsterdam 2028 Deze week werd bekend dat de kans aanzienlijk is geslonken dat Nederland het WK voetbal in 2018 mag organiseren. Volgens voetbalbond Fifa kan de Nederlandse regering de gevraagde garanties niet geven, zijn de trainingsfaciliteiten niet modern genoeg en is er een gebrek aan hotelkamers.

Op zich is dit geen UvA-informatie, ware het niet dat deze universiteit samen met de HvA een van de ‘trekkers’ wordt om de Olympische Spelen in 2028 naar Nederland te halen. Nederland wil de spelen organiseren en inmiddels is er een grote lobby van start gegaan zodat ons land zich in 2016 officieel kan kandideren. De gemeente Amsterdam en het hoger onderwijs Amsterdam hebben een convenant ondertekend waarin deze ambitie wordt bevestigd.

Sportwethouder Eric van der Burg en UvAvoorzitter Karel van der Toorn zijn naar eigen zeggen ‘razend enthousiast’. Om het een en ander te concretiseren heeft Van der Toorn een lector Sport benoemd, namelijk Cees Vervoorn, die zich vooral moet gaan bezighouden met ‘2028’. Ook organiseerde de UvA onlangs een groot sportgala met de crème de la crème uit de topsport, waarin Van der Toorn en Vervoorn de ambitie herhaalden: de spelen moeten er komen met een grote rol voor de universiteit.

Bij al deze geestdrift moet automatisch de vraag worden gesteld: wat levert het de UvA concreet op? Dat blijft erg vaag.

Volgens de enthousiastelingen is het onmogelijk om de UvA níét bij de spelen te betrekken, want de studenten van nu zijn de beleidsbepalers van over twintig jaar. Ook het argument van Van der Toorn dat topsporters willen excelleren en dat de naam van het UvA-instellingsplan Leren excelleren heet en er daarom een match is, is grappig gevonden, maar snijdt geen hout. Enthousiasme is goed en kan als motor fungeren om een mooi evenement te organiseren. Aan de voorzitter eerst de opdracht om het nut ervan duidelijk te maken.

Folia verschijnt sinds 1948 als onafhankelijk weekblad voor de Universiteit van Amsterdam. Het wordt uitgegeven door de stichting Folia Civitatis.

En verder:

weekblad

voor de Universiteit van jaargang 64 26/11/2010 Amsterdam nummer 12

nieuws 4-7, opinie/stage 8-9, objectief 12, bul 20, Fen is uit/het beste/eten 21, annonces 22, lezingen 23, Dijkgraaf/ Curvers/overigens 24

We kunnen

nog zoveel

van hem leren

colofon

Jong & doce nt

Lesgeven aan leeftijdgenote n

Lezen met Yassir

Studenten bij de VoorleesExp ress

Cleve Hicks ontdekte een stam chimpansees met mense lijke cultuu r

Joost de Vrie s

Schrijver van Clause witz over zijn studie tijd

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, tel. 020-5253981, fax 020-5253980, redactie@folia.uva.nl website: www.folia.nl uitgever: Stichting Folia Civitatis redactie: Floor Boon, Mirna van Dijk (eindredacteur), Luuk Heezen, Jim Jansen (hoofdredacteur), Anouk Kemper, Margot Riedstra (secretariaat), Henk Thomas, Dirk Wolthekker medewerkers aan dit nummer: Martien Bos (correctie), Bob Bronshoff, Anne Corré, Robbert Dijkgraaf, Julie de Graaf, Jan-Maarten Hupkes, Marc Kolle, Roos Menkhorst, Harmen van der Meulen, Annemiek Recourt, Onno La Rivière, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen redactieraad: Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Jaap Kooijman, Lennart Verhoef, Bert Vuijsje zakelijke leiding: Paul van de Water art direction: Pascal Tieman opmaak: Carl Zevenboom druk: Dijkman Offset, Diemen advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, tel. 023-5714745, fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com abonnement: € 46,90 per jaargang opgave: 020-525 3981, mededelingen@ folia.uva.nl of www.folia.nl. Het is niet altijd mogelijk de rechthebbenden van de foto’s op de prikbordpagina te achterhalen. Rechthebbenden van het beeldmateriaal kunnen zich bij Folia melden via: redactie@folia.uva.nl.

Folia 3

nieuws meer actueel nieuws op www.folia.nl

Strottenhoofd

Tekort sociale wetenschappen 2,9 miljoen zz Geen tijdelijke aanstellingen meer en onderwijs-onderzoeksverhouding bijgesteld ten nadele van onderzoek. zz ‘De werkdruk binnen de sociale wetenschappen is al erg hoog, dat kan niet nog hoger worden.’

In een tweetal tumultueuze vergaderingen met decaan Edward de Haan van de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen (FMG) lieten de medewerkers van de secties politicologie, sociologie, culturele antropologie en sociale geografie op 22 november geen spaan heel van de bezuinigingsplannen die De Haan voor ogen heeft voor de vier secties.

De Haan had de medewerkers bijeengeroepen om het tekort op de begroting van de sociale wetenschappen toe te lichten. Het tekort is voor het kalenderjaar 2011 veel groter dan tot voor kort werd aangenomen. Aanvankelijk werd gerept van een bedrag van één miljoen euro. Naar het zich nu laat aanzien is het tekort drie keer zo groot, namelijk 2,9 miljoen euro. Dit is zeven procent van het totale budget van de sociale wetenschappen. De financiële nood is inmiddels zo hoog dat op korte termijn ingrijpende maatregelen getroffen moeten worden.

‘We hebben een acuut probleem,’ zei Johan Post, directeur van het College of Social Sciences, die samen met

hoogleraar Mark Rutgers vorige week een brandmail stuurde aan de medewerkers naar aanleiding van de plannen van De Haan. Daarin wezen zij een paar belangrijke oorzaken aan voor het oplopende tekort. Ten eerste groeit het aantal studenten. De groei van het budget houdt daarmee geen gelijke tred, dat wil zeggen: er komt wel extra geld, maar het financieringssysteem van universiteiten is zo ingericht dat dit geld pas achteraf komt. Extra instroom van studenten moet daarom aanvankelijk zelf bekostigd worden. ‘Waarom wordt dat niet voorgefinancierd uit de buffer die de secties hebben?’ was een vraag die politicoloog Jean Tille tijdens de drukke en rumoerige bijeenkomst van de politicologen op tafel legde. Een luid applaus was het gevolg.

Het tekort is volgens De Haan mede veroorzaakt door veranderingen in de doorbelasting van de overheadkosten (huisvesting, stookkosten, schoonmaakkosten et cetera). Die moeten tegenwoordig worden doorberekend in de kostprijs van het onderzoek. Een onderzoek gaat daardoor veel duurder worden. Vanuit het Maagdenhuis worden onderzoeksubsidies die instituten binnenhalen via de tweede geldstroom aangevuld, de zogenoemde ‘matching’, maar die subsidie uit het Maagdenhuis is lang zo hoog niet als volgens decaan De Haan nodig zou zijn.

De Haan: ‘Er komt vijf miljoen matching

binnen, terwijl we zeven miljoen nodig hebben.’

Hoe het nu verder moet met de begroting van de vier secties, die deel uitmaken van de Faculteit Maatschappij- en Gedragswetenschappen, is nog niet duidelijk. In ieder geval is bezuinigen het parool. Een aantal ideeën daarover zijn al geformuleerd: geen tijdelijke aanstellingen komend kalenderjaar en bijstelling ‘met onmiddellijke ingang’ van de onderwijsonderzoeksverhouding voor het vaste personeel ten nadele van het onderzoek.

‘Dit kan echt niet,’ zei Charlotte Hille, voorzitter van de facultaire ondernemingsraad (OR) tijdens de vergadering.

‘De werkdruk binnen de sociale wetenschappen is al erg hoog, dat kan niet nog hoger worden. De verdeling onderzoekonderwijs is nu 40/60, als dat 30/70 zou worden zou de werkdruk ontoelaatbaar stijgen, want feitelijk wordt dezelfde onderzoeksoutput verwacht van individuele onderzoekers.’

Uit een mini-enquête onder medewerkers, zo memoreerde politicoloog Rob Hagendijk, was volgens hem gebleken dat tachtig procent van de ondervraagde politicologen taakverzwaring en het inleveren van onderzoekstijd afwijst. ‘Bij sociologen en antropologen ligt dat percentage trouwens op bijna honderd procent.’

Eind deze maand wordt besloten hoe de begroting kloppend zal worden gemaakt.

(DW)

‘Vooral goed in koffie drinken en roken’ zz Directeur onderwijsinstituut pedagogiek Rob de Klerk neemt afscheid. zz Studenten en benoemen hem tot erelid van studievereniging Comenius.

Op 19 november hebben een kleine tweehonderd studenten en medewerkers van het onderwijsinstituut pedagogische en onderwijskundige wetenschappen afscheid genomen van directeur Rob de Klerk. In een grote collegezaal op het Roeterseiland werd De Klerk in de bloemetjes gezet. Collega Boe Thio haalde in een uitgebreide speech herinneringen op aan de marxistische kant van De Klerk en had voor de gelegenheid – tot grote hilariteit van het publiek – ook een T-shirt uit die tijd aangetrokken (zie foto). Studente ­Fanny Drenthe zong een Portugese fado voor De Klerk en voormalig collega Aryan van der Ley ontpopte zich als een ware stand up comedian en meldde waar De Klerk vooral goed in was: ‘Koffie drinken en roken.’

Aan het slot van de middag kreeg De Klerk een aan hem gewijde Robvoeding uitgereikt, een eenmalig blad gemaakt door de redactie van het faculteitsblad Opvoeding. Ook werd hij tot erelid gebombardeerd van studentenvereniging Comenius. De Klerk was zichtbaar ge4 Folia

Het spraakkanaal van vrouwen is optimaal om duidelijk te kunnen spreken. De anatomie van mannen is hiervoor iets minder goed. Dat blijkt uit onderzoek van Bart de Boer, onderzoeker aan het Amsterdam Center for Language and Communication.

De resultaten van zijn onderzoek zijn vorige week online gepubliceerd in het Journal of Phonetics. De Boer heeft met computermodellen onderzocht wat de invloed is van de positie van het strottenhoofd op de duidelijkheid van spraak. Dit deed hij door met een model van het menselijk gehoor te meten hoeveel verschillende klanken er gemaakt kunnen worden. Het bleek dat de vrouwelijke anatomie optimaal is voor het maken van zo veel mogelijk verschillende spraakklanken. De anatomie van apen (met hun hogere strottenhoofd) is aanmerkelijk slechter, en de anatomie van mannen (met een extra laag strottenhoofd) is een klein beetje slechter. De theorie dat het menselijk spraakkanaal optimaal is voor spraak is een oud idee, maar tot nu toe werd – zonder bewijs – aangenomen dat het mannelijk spraakkanaal het beste is. (DW)

Sportgoud Studenten en medewerkers van de UvA hebben tussen 1948 en 2008 bij elkaar vijftig medailles gewonnen op de Olympische Spelen, zo’n acht procent van alle in die periode behaalde medailles. Dat blijkt uit een rapport van het W.J.H. Mulier Instituut. Deze sporters scoorden vooral goed bij roeien en hockey. Een van hen is sport­socioloog Ruud Stokvis, oud-Uvastudent en succesvol olympisch roeier. Hij schreef zelf ook mee aan het rapport. De UvA-medailleverdeling is 10 keer goud, 21 keer zilver en 19 keer brons. Naast roeien en hockey werden de medailles ­behaald bij waterpolo, zeilen en zwemmen. Na zijn roeicarrière stapte Stoktvis over naar de wetenschap: hij promoveerde in 1978 op het proefschrift Strijd over sport. Ideologische en organisatorische ontwikkelingen. (DW)

Prijsvraag

Rob de Klerk (l) en Boe Thio / foto Henk Thomas

roerd en relativeerde zijn eigen bijdragen aan het instituut. ‘Als een student me vroeg wat ik als onderwijsdirecteur

precies deed, dan antwoordde ik dat de onderwijsdirecteur verantwoordelijk is voor alles wat er misgaat.’ (JJ)

Verslavend, spannend, meeslepend en emotioneel; dat zijn bewoordingen die kijkers gebruiken om de tweede serie van The Killing te beschrijven. Net als bij deel 1 draait het om de introverte inspecteur Sarah Lund (fantastisch vertolkt door Sofie Gråbøl). Een moord op een advocate lijkt gepleegd door moslimterroristen, maar in The Killing 2 is niets wat het lijkt.

Folia geeft drie boxen weg.

3,3 miljoen

Heel kort over adoptie wint VSI zz In Marokko geven biologische ouders hun kind af om de onderlinge relaties in de familie te versterken. zz Met dit onderwerp won Annerienke Fioole op 18 november de Very Short Introduction Competition.

De tweede editie van de Very Short Introduction Competition, een competitie waarin studenten laten zien dat ze in vijf minuten een wetenschappelijke kwestie helder uiteen kunnen zetten, werd op 18 november gewonnen door antropologiestudente Annerienke Fioole. Aan deze editie deden negen studenten mee. In Spui25 hielden de negen ieder een kort betoog. Fioole won de competitie omdat ze volgens juryvoorzitter Maarten Asscher ‘recht op haar doel afkoerste en een perfecte timing had’. Ze won een reischeque van vijfhonderd euro.

Fioole hield een betoog over hoe er in verschillende culturen met adoptie wordt omgegaan: in het westen berust het ouderschap op de biologische band, maar in Papoea-Nieuw-Guinea kan degene die zich voortdurend inzet voor opvoeding en verzorging het ouderschap claimen. In Marokko staan vele biologische ouders hun kind af – soms zelfs aan kinderloze buren – wanneer ze daartoe worden verzocht door familie. Bij die vorm van

Jurylid Jim Jansen feliciteert VSI-winnares Annerienke Fioole / foto Tjebbe Venema

adoptie staat niet het belang van het kind voorop, maar de relatie tussen de biologische ouders en de adoptiefouders.

Student theoretisch fysica Paul de Lange eindigde op de tweede plaats. In vijf minuten wist hij ingewikkelde natuurkundige termen tot Jip-en-Janneketaal te reduceren. Hij deed dit in een tempo dat twee keer zo hoog lag als dat van zijn medesprekers. De derde plaats was voor studente culturele antropologie Ayla Verheijen, die stelde dat we tegen-

woordig voor de omgang met de realiteit veel waarde hechten aan authenticiteit, terwijl vroeger vooral op religie werd vertrouwd. Een eervolle vermelding kreeg student Business Studies Lennart Verhoef, voor zijn betoog over het belang van ondernemerschap. Direct na het ontvangen van de prijs wist Fioole al voor welke reis ze de cheque zou gaan verzilveren: ‘Ik ga weer op bezoek in Marokko, waar ik lange tijd veldonderzoek heb gedaan.’ (LH)

Onrust over bouwroute Roeterseiland zz UvA gaat deel Roetersstraat gebruiken als aanvoerroute van bouwmateriaal. zz Vrachtverkeer zal daardoor langs een basisschool komen.

De UvA gaat, tot ongenoegen van de buurtbewoners, aankomende winter een nieuwe aanvoerroute gebruiken ten behoeve van de verbouwing van gebouw D op het Roeterseilandcomplex (REC).

Probleem met de nieuwe bouwroute is dat deze langs de Boekmanschool loopt.

Buurtbewoners, wier kinderen op de

school zitten, zijn not amused over de nieuwe route, die loopt in de Roetersstraat tussen de Nieuwe Achtergracht en de Nieuwe Prinsengracht. Precies op die plek is de ingang van de school, inclusief het speelplein. Bouwverkeer richting Sarphati­straat moet daar langs.

‘Ik kon mijn oren niet geloven toen ik het hoorde,’ zegt Michel Snoeren, een van de omwonenden. ‘Dit gaat tot zeer onveilige situaties leiden voor de schoolkinderen die precies moeten oversteken op de vlek waar de vrachtauto’s door de straat denderen. Wij willen in ieder geval een “dead zone” rond het ingaan en uitgaan van de school, zodat

kinderen de Roetersstraat kunnen oversteken zonder last te hebben van vrachtauto’s.’

In theorie zou het mogelijk zijn het bouwverkeer via een andere route af te wikkelen. ‘Maar de alternatieve route, via de Plantage Middenlaan, wordt al gebruikt voor bouwverkeer van Artis,’ zegt Davy Demmers, programmamanager Huisvestingsontwikkeling van de UvA. Inmiddels is er overleg geweest tussen de aannemer en de gemeente. Demmers: ‘Hierbij heeft de gemeente aangegeven dat de route geen bezwaar kent. Het aantal vrachtwagens is ook uiterst beperkt, gemiddeld twee per dag.’ (DW)

Crisis geen invloed op baankans zz JFAS en Alibi organiseren symposium over solliciteren in crisistijd. zz ‘Het is absoluut niet nodig een tweede master te doen om de kans op een baan te vergroten.’

Op een symposium dat wordt aangekondigd met posters waarop een advocate te zien is die het niet verder heeft weten te schoppen dan schoonmaakster in een supermarkt, zou je een treurig toekomstverhaal verwachten. Maar dat was niet het geval tijdens het

symposium ‘Solliciteren in crisistijd’, dat studievereniging JFAS en juridisch opinieblad Alibi op 18 november organiseerden.

‘De aantallen stagiairs en advocaten op grote advocatenkantoren in Amsterdam zijn de afgelopen jaren niet afgenomen. Vooralsnog is er dus eigenlijk niet zo veel aan de hand,’ zei G.J. Kemper, lid van de Amsterdamse Orde van Advocaten. ‘Binnen de advocatuur hebben bepaalde takken van sport de afgelopen jaren op hun gat gelegen, maar dat heeft alleen geleid tot een verschuiving en niet tot een vermindering van het aantal

stagairs en advocaten. Zo groot is het effect van de crisis niet geweest.’

Stephanie de Hoop Scheffer, recruiter bij advocatenkantoor Loyens & Loeff, viel hem hierin bij. ‘Volgens mij denken veel studenten: Ik doe maar een tweede master, want een baan vinden zal lastig worden. Dat is absoluut niet nodig. Bij ons worden momenteel nog net zoveel jongeren aangenomen als voor de crisis.’

Wel zei ze dat er daarbij ‘steeds vaker’ naar het aantal behaalde punten binnen de master wordt gekeken. (Anne Corré)

Hoogleraar Computational Science Peter Sloot heeft een onderzoekssubsidie van 3,3 miljoen euro gekregen van de Russische minister van Onderwijs en Wetenschap Andre Fursenko. Met het toegekende bedrag gaat Sloot aan het onderzoeksinstituut Itmo (voor e-science) van de Staatsuniversiteit van Sint-Petersburg een promotieprogramma en een onderzoekslaboratorium opzetten op het terrein van ‘Urgent Computing’. Urgent Computing is erop gericht om bij een (aanstaande) calamiteit – bijvoorbeeld een overstroming, pandemie of terroristische aanval – zo snel mogelijk via supercomputers informatie te verzamelen en te analyseren. Vervolgens worden via wiskundige modellen voorspellingen gedaan van de mogelijke effecten of impact en de mogelijke bestrijding. De subsidie wordt eens per drie jaar uitgereikt voor een periode van drie jaar. (DW)

Andes De oorsprong van de soortenrijkdom in het Amazonegebied hangt nauw samen met de gebergtevorming van de Andes.

Dit verklaart waarom de biodiversiteit in het Amazonegebied veel ouder is dan tot nog toe werd aangenomen. Dat blijkt uit onderzoek van een internationaal onderzoeksteam onder leiding van UvA-onderzoeker Carina Hoorn, in samenwerking met Nederlands Centrum voor Biodiversiteit Naturalis en de Universiteit Utrecht.

Het onderzoek is inmiddels verschenen als review-artikel in Science. In hun artikel beschrijven de auteurs de ontwikkeling van de Amazonische landschappen en de flora en fauna. Lang is gedacht dat de ijstijdcycli een drijvende kracht achter soortvorming in het Amazonelaagland zijn geweest. Uit het onderzoek blijkt echter dat de landschapsontwikkeling een belangrijke rol heeft gespeeld. Het team stelt op basis van het onderzoek dat zogenoemde ‘amazonische ecosystemen’ zich begonnen te vormen nadat de eerste sedimenten van de Andes 23 miljoen jaar geleden het laagland van de Amazone bereikten. Daarmee ligt de oorsprong van de biodiversiteit van de regio veel verder terug in de tijd dan veelal werd aangenomen. (DW)

Stelling Vorige week stond er in Folia een reportage over bijverdienen als escortgirl. Het perfecte studentenbaantje? zz Wow, wat een geil baantje. Geef mij het adres van dat escortbureau eens - 48,8 % zz Mij best, het gaat niemand wat aan hoe een ander zijn geld verdient - 34,1 % zz Dit kan echt niet, de wetenschap onwaardig - 13,2 %) zz Inderdaad: in korte tijd veel geld verdienen zodat je meer tijd hebt om te studeren - 3,9 % Totaal aantal respondenten: 129

Folia 5

nieuws meer actueel nieuws op www.folia.nl

doctor

‘Vaccins steeds veiliger’ zz De Anatomische Les werd dit jaar uitgesproken door vaccinonderzoeker Rino Rappuoli. zz ‘In de toekomst kunnen we ook tegen kanker vaccineren.’

‘Het ontwikkelen van vaccins is de grootste revolutie van de mensheid,’ zei Rino Rappuoli, hoofd vaccinonderzoek bij Novartis Vaccines and Diagnostics in Siena, tijdens de zeventiende Anatomische Les op 18 november in het Concertgebouw. ‘We maken nu sinds 120 jaar vaccins en het blijft de medische interventie met de grootste

impact op onze gezondheid. Toch doen veel vaccins denken aan een zwart-witfoto. Het beeld is mooi, maar de technologie waarmee het is vervaardigd, is verouderd.’ Dat beeld klopt niet, meent Rappuoli, en moet worden bijgesteld. ‘De technologische ontwikkelingen in vaccins gaan snel en de inentingen worden juist steeds veiliger.’ De Anatomische Les is een jaarlijkse publiekslezing op het snijvlak van geneeskunde en maatschappij, georganiseerd door het AMC. Jaarlijks wordt een wetenschapper uitgenodigd die in zijn discipline toonaangevend is.

Hoewel vaccinatieprogramma’s in de westerse wereld tal van ziekten bestrij-

den, signaleert Rappuoli een groeiende weerstand en angst tegen vaccinaties. Zo stond onlangs het inentingprogramma voor jonge meisjes tegen het hpv-virus dat baarmoederhalskanker veroorzaakt ter discussie net zoals het vaccinatieprogramma tegen de Mexicaanse griep. Rappuoli benadrukte dat vaccins juist steeds veiliger worden en de technologieën steeds beter. Als het aan Rappuoli ligt, komt er in de toekomst ook een goed werkend vaccin tegen hiv en op den duur zal zelfs kanker kunnen worden uitgesteld. ‘U denkt misschien dat dat een droom is, maar die technologie bestaat al.’ (FB)

‘Niet bezuinigen, maar ombuigen’ zz Asva vindt kabinetsmaatregelen tegen langstudeerders ‘veel te hard’. zz ‘Studievertraging betekent niet automatisch dat studenten lui zijn.’

‘Het hardnekkige beeld bestaat dat een student om één uur ’s middags opstaat, in zijn vieze onderbroek een paar pizzadozen opruimt en dan misschien nog een keer naar een werkcollege gaat. Maar dit is niet waar. De student van nu werkt vaak keihard.’ Dit zei Asva-voorzitter Lodewijk Berkhout op 18 november tijdens een debatavond over de kabinetsplannen ten

aanzien van het hoger onderwijs, de zogenoemde ‘C+1 maatregel’. Daarbij gaan studenten die langer dan een jaar studievertraging oplopen drieduizend euro extra collegegeld betalen. De maatregel gaat per september 2011 in.

Op het Roeterseiland gingen kamerleden en mensen uit het onderwijsveld met elkaar in debat. De enige voorstander van de maatregel, Anne-Wil Lucas (VVD) had het zwaar te verduren. Zij moest voor een zaal van studenten uitleggen waarom langzame studenten meer moeten gaan betalen. Lucas: ‘Uitval in het onderwijs kost de samenleving veel geld. Dat is er

niet.’ Naast de student gaan ook onderwijsinstellingen inleveren als hun studenten te lang studeren. Berkhout verklaarde dat de maatregel de UvA 16,6 miljoen euro per jaar gaat kosten. ‘Belachelijk,’ zei rechtendecaan Edgar du Perron. ‘Waar het gewoon op neerkomt is dat het totale budget van de universiteiten en hogescholen omlaaggaat. Tegelijkertijd verwacht de regering dat ruim vijftig procent van de bevolking hoger opgeleid is. Dat betekent in mijn ogen: diploma-inflatie.’ Lucas reageerde: ‘We gaan juist eindelijk sturen op kwaliteit: niet bezuinigen, maar ombuigen.’ (Roos Menkhorst)

Aureus (VU) wint Amsterdam Board Battle zz Het meest ondernemende studentenverenigingenbestuur zit aan de VU. zz Het bestuur van Marketing Associatie Amsterdam (UvA) eindigde op de tweede plaats.

Aureus, studievereniging van economie, bedrijfskunde en International Business Administration aan de VU, heeft op 16 november de Amsterdam Board Battle gewonnen. In de Heineken Experience beconcurreerden de besturen van zeventien Amsterdamse studie- en studentenverenigingen elkaar in een simulatiespel. In het spel moest elk bestuur een bierbedrijf naar zo veel mogelijk winst leiden. Koningsbier van Aureus eindigde bovenaan.

Als prijs mag het bestuur een weekend gaan teambuilden in de Ardennen. ‘We hebben van het begin af aan onze strategie bepaald en daaraan vastgehouden,’ verklaarde Patrick Inen, voorzitter van Aureus, het succes. ‘We hebben ingezet op luisteren naar wat de klant wil, en dat is een goede strategie gebleken.’

De wedstrijd werd georganiseerd door het Amsterdam Center for Entrepeneurship (ACE), dat ondernemerschap in Amsterdam wil stimuleren. Arnoud Jullens van ACE: ‘We merken dat hoogopgeleiden 6 Folia

Kinga Tibori Szabo (30) promoveert bij de Faculteit der Rechtsgeleerdheid op het recht op zelfverdediging in internationaal publiekrecht.

Waarom dit onderwerp?

‘Als student International Law aan de Universiteit Utrecht vond ik dit al een fascinerend onderwerp. Tijdens mijn master schreef ik er een paper over. In hoeverre heeft een land recht op zelfverdediging in geval van terroristische dreiging? Wat zijn verder de uitdagingen op dit gebied in de 21e eeuw? Naast terrorisme vormen ook massavernietigingswapens een nieuwe uitdaging voor het recht op zelfverdediging, denk ik.’

Is deze academische studie nog maatschappelijk relevant?

‘Dat denk ik wel. Ik heb tal van actuele zaken geanalyseerd. Bijvoorbeeld de Amerikaanse inval in Afghanistan in 2001, de Irakoorlog vanaf 2003, de Israëlische aanval op Libanon in 2006. Ik wilde weten in hoeverre dergelijke aanvallen gerechtvaardigd zijn. Dit boek kan daarom gebruikt worden door de VN, politiek commentators of wettelijke overheidsadviseurs. Juist vanwege het empirische aspect.’

Wat is uw belangrijkste conclusie?

‘Dat anticiperende actie ter zelfverdediging niet een speciaal, apart recht is.

Anticiperende actie is namelijk een deel van het recht op zelfverdediging. Het recht van zelfverdediging is een complex recht, dat zowel een anticiperende als herstellende dimensie heeft.’

Waar bent u nu mee bezig?

Ik werk voor een advocaat bij het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag. Daar werk ik als juridisch medewerker. Dat houdt in dat ik veel wettelijke zaken afhandel. Ik schrijf moties, ben verantwoordelijk voor de briefings, enzovoort. In de toekomst hoop ik als advocaat te gaan werken in het internationaal strafrecht. Maar ik wil ook verbonden blijven aan de academische wereld en onderzoek doen naar onderwerpen binnen het internationaal publiekrecht.’ (Anouk Kemper)

Het winnende team van Aurus, v.l.n.r.: Erik-Jan van Workum, voorzitter Patrick Inen, Marco van Dijk en Teun Jan Spits / foto Tjebbe Venema

achterblijven met ondernemerschap. Door middel van dit soort activiteiten proberen we onder hen bewustzijn te kweken.’

Volgens Jullens is het niet vreemd dat juist tijdens een economische crisis meer mensen zelf willen ondernemen. ‘Als mensen niet aan een baan komen is dat een ideale gelegenheid een eigen onderneming te starten.

Als je dan succesvol bent, kun je ook weer meeliften op de economische groei.’

Op de tweede plaats van het simulatiespel eindigde Marketing Associatie Amsterdam (UvA). De derde plaats was voor de Vereniging In Beweging, de studievereniging van de Faculteit Bewegingswetenschappen van de VU. (Onno La Rivière)

Kinga Tibori Szabo: Anticipatory Action in Self-Defence. The Law of Self-Defence – Past, Present and Future. Promotie woensdag 24 november.

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.uva.nl

prikbord

promoties

Maagdenhuis Intreeweek

FMG E-reader

De Intreeweek 2011, de introductieweek voor eerstejaars, vindt komend jaar plaats in de week van 29 augustus 2011. Inmiddels heeft de Commissie Intree een nieuw bestuur dat aan de slag gaat om de activiteiten te organiseren. Het bestuur staat onder leiding van projectleider Arthur Bakels. Verder zitten in het bestuur Merel Brinkman, Adam Abou Habaga Verburg, Nicole Kuijpers, Vera Lentjes, Nadine Burmann en Caroline Lapidaire. Het bestuur is op zoek naar commissieleden die gaan helpen de Intreeweek tot een succes te maken. Wie belangstelling heeft kan naar een van de infoavonden komen op 4, 5 of 6 januari 2011. Mail naar: intree@uva.nl

De afdeling informatiemanagement start een pilot op het gebied van e-readers.

Deelnemers aan de pilot worden betrokken bij het selecteren van verschillende apparaten. Van hen wordt een gedegen evaluatie gevraagd. Wie mee wil doen kan een e-mail sturen aan informatiemanagement-fmg@uva.nl met in de subjectregel de term ‘e-reader’. In de mail geeft u antwoord op de volgende vragen: waarvoor wilt u de e-reader gebruiken?

Wat zijn de voordelen van het gebruik ervan voor uw werk? Wat moet volgens u een e-reader kunnen om uw werk beter te kunnen doen? Mocht u zich al hebben ingelezen in de materie: welk apparaat moeten we volgens u aanschaffen? Deelnemers worden geselecteerd op basis van hun antwoorden.

UB Academia

AMC Tilanusmedaille

Per 1 januari 2011 zal de licentie worden beëindigd die de UvA heeft op de digitale beelddatabase Academia, het gedigitaliseerde beeldarchief van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Aanleiding is de gegroeide onevenwichtigheid tussen de licentiekosten enerzijds en het feitelijk gebruik van het bestand anderzijds. Hierdoor is de prijs per raadpleging te hoog geworden.

Naast de kostenfactor speelt ook een rol dat er de laatste jaren een aantal initiatieven tot ontwikkeling is gekomen op het terrein van de digitale beeldlevering die het gemis van Academia kunnen compenseren. Het gaat om Uitzending gemist-varianten van Nederlandse en buitenlandse omroepen, maar ook om materiaal dat via portals als Geheugen van Nederland wordt aangeboden.

Het Genootschap ter Bevordering van Natuur-, Genees- en Heelkunde reikt op 26 november de Tilanusmedaille uit aan hoogleraar experimentele heelkunde en hoofd van de afdeling Experimentele chirurgie van het AMC Thomas van Gulik. De Tilanusmedaille is ingesteld in 1885 en wordt eens in de tien jaar uitgereikt aan een onderzoeker die excellent werk verricht op het terrein van de heelkunde. Van Gulik heeft ruim driehonderd wetenschappelijke publicaties op zijn naam staan, onder meer betreffende de gastro-intestinale chirurgie. Het Genootschap ter Bevordering van Natuur-, Genees- en Heelkunde is in 1790 opgericht door Andreas Bonn, hoogleraar anatomie en heelkunde aan de Doorluchte School te Amsterdam.

FMG Blozen

UvA Holding

Mensen die last hebben van blozen kunnen daar vanaf deze week iets aan doen door deel te nemen aan de cursus ‘Omgaan met bloosangst’, ontwikkeld door Femke Buwalda, behandelaar bij PsyPoli, en universitair docent psychologie Corine Dijk. De PsyPoli is het behandelcentrum van de afdeling klinische psychologie. Bloosangst kent drie belangrijke zogenoemde ‘instandhouders’: gedachten, aandacht en gedrag.

Die vormen een vicieuze cirkel, waar mensen zelf moeilijk uit komen. Elke bijeenkomst van de cursus richt zich op een van deze instandhouders. Tussen de bijeenkomsten door kunnen deelnemers zelf aan de slag met de oefeningen. In de groep zitten maximaal acht deelnemers.

UvA Holding, een besloten vennootschap waarin de UvA haar commerciële activiteiten in verschillende dochter­ ondernemingen heeft ondergebracht, heeft een nieuw dochterbedrijf opgericht: NeuroTest. NeuroTest wordt geleid door hoogleraar Jaap Murre van de afdeling psychologie. NeuroTest biedt online neuropsychologische tests aan die gebruikt kunnen worden door neuropsychologen en artsen. De tests zijn onder meer van toepassing bij dementie, zeer zware hersenschuddingen en beroerte. Een groot voordeel van het online aanbieden is dat de kosten laag kunnen worden gehouden terwijl de tests makkelijk up-to-date worden gehouden. Ook zorgt een centrale opslag voor steeds nauwkeurigere normdata, waardoor betere diagnoses mogelijk zijn.

FMG Joris

Luyendijk

Vorige week is het nieuwe boek van oudUvA-student, antropoloog en journalist Joris Luyendijk verschenen. In zijn boek Je hebt het niet van mij, maar... maakt hij een rondgang door de Haagse politiek. Op uitnodiging van perscentrum Nieuwspoort, de sociëteit voor politici, journalisten, voorlichters en lobbyisten, keek hij een maand lang achter de schermen van het Binnenhof.

Wie hebben in Den Haag nu eigenlijk de macht? Hoe oefenen ze die uit? En vooral: om wat voor soort mensen gaat het, op die vierkante kilometer rond het Binnenhof? Op dergelijke vragen probeert Luyendijk antwoord te geven. Hij concludeert dat de betrokkenen vaak minder zeggen dan ze weten en soms toneel moeten spelen, voor en achter de schermen.

Neuro Test

FNWI Scriptieprijs Op 24 november heeft Peter van Stralen, promovendus aan het Instituut voor Informatica, de M&I/Partners informatiescriptieprijs voor informatica en informatiekunde van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen in ontvangst genomen. Peter van Stralen studeerde informatica en technische informatica en onderzocht hoe systemen voor de nieuwe generatie mobiele telefoons sneller kunnen worden en meer taken tegelijk aankunnen. Zijn scriptie over dit onderzoek was de beste van 23 inzendingen. De jury zegt ‘onder de indruk’ te zijn van de inventieve manier waarop Van Stralen het probleem heeft aangepakt en hoe hij zijn methode door en door heeft getest. Met zijn scriptie won hij een geldbedrag van vijfduizend euro.

DINSDAG 30/11 10.00 uur: Ewoud van Velzen - Biologie Nutrikinetics.

Promotor: Prof.dr. A.K. Smilde. (Agn.kapel) 14.00 uur: Eneas Aguirre von Wobeser Biologie The Cyanobacterium Synechocystis PCC 6803.

Promotor: Prof.dr. J. Huisman. (Agnietenkapel)

DONDERDAG 02/12 10.00 uur: Ron Gruijters - Latijnse taal- en letterkunde Jacobus Cornelis Lummenaeus à Marca.

Promotor: Prof.dr. J. Bloemendal. (Agn.kapel) 12.00 uur: Marc Staudacher Taalwetenschap Use Theories of Meaning.

Promotor: Prof.dr. M.J.B. Stokhof. (Agn.kapel) 14.00 uur: Edith de Meester - Ruimtelijke wetenschappen A Fine Balance. The Residential Context & Task Division between Partners.

Promotor: Mw. prof.dr. C.H. Mulder.

(Agnietenkapel)

VRIJDAG 03/12 10.00 uur: Camillus Verhamme Geneeskunde Charcot-Marie-Tooth Type 1A. Promotoren: Mw prof.dr. M. de Visser en prof. dr. F. Baas. (Agnietenkapel) 11.00 uur: Thomas Geurts - Geneeskunde Secondary Lung Lesions after Head and Neck Cancer.

Promotor: Prof.dr. A.J.M. Balm. (Aula) 12.00 uur: Gerben Korthouwer - Politieke wetenschappen Party politics as we knew it?

Promotor: Prof.dr. B.E.A. Kittel. (Agn.kapel) 13.00 uur: Ulco Woudstra - Economie Economics of Scale in ICT. Promotor: Prof.dr. G.G.M. Dedene. (Aula)

Oraties VRIJDAG 026/11 16.00 uur: Prof.dr. J.H. Kamphuis, hoogleraar Psychodiagnostiek en Persoonlijkheid Therapeutische Psychodiagnostiek. (Aula)

WOENSDAG 01/12 16.00 uur: Prof.dr. H. Honing, bijzonder hoogleraar Muziekcognitie De ongeletterde luisteraar. (Aula)

DONDERDAG 02/12 16.00 uur: Prof.dr. A.P. Bos, hoogleraar Acute kindergeneeskunde & intensive care De kloof overbrugd? (Aula)

VRIJDAG 03/12 16.00 uur: Prof.dr. B.J. van Ettekoven, hoogleraar Staats- en bestuursrecht, i.h.b. bestuursprocesrecht en overheidsaansprakelijkheidsrecht Wat is normaal? (Aula) Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/ agenda

Folia 7

opinie

De grondwet geldt voor volk en regering VVD en PVV vinden dat groepsbelediging in het maatschappelijk debat niet strafbaar zou moeten zijn voor politici. Willem-Victor van Gerven Oei vindt dat de regering zichzelf daarmee onterecht buiten en boven de wet zou plaatsen.

E

nkele weken geleden werd er in de media bericht dat er tijdens de formatiegesprekken over is nagedacht de regering te vrijwaren van het verbod op groepsbelediging, dit hoegenaamd om het maatschappelijk debat voor politici beter voerbaar te maken. Wat zegt dit nu eigenlijk over de manier waarop beide partijen de grondwet lijken te interpreteren? En past dit voorstel wel binnen de functie die de regering in de maatschappij inneemt?

Het lijkt in eerste instantie een logische stap om te zetten vanuit pragmatisch oogpunt. De huidige politiek voelt zich belemmerd in het benoemen van misstanden in de samenleving, en de oplossing hiervoor zagen de VVD en PVV in het versoepelen van dit verbod voor de

Het grote bezwaar is dat er voorbij wordt gegaan aan de belangrijkste functie van de overheid regerende macht. Door artikel 1 van de grondwet aan te willen passen geven beide partijen echter blijk van onbegrip ten opzichte van de context waarbinnen de hele grondwet zich beweegt, en beide partijen zich bewegen.

Het toepassen van artikel 1, maar zeker ook artikel 7, geschiedt altijd binnen een context. Hoe deze context ons dicteert met welke nuance we ons dienen te uiten binnen de ruimte die de grondwet ons laat, steunt op ons besef van fatsoen, wat niets anders dan een fijnzinnig gevoel voor context betekent. De waarde die wij ontlenen aan het hebben van een grondwet, is geheel afhankelijk van ons gevoel voor beschaving en de norm die wij daar aan stellen. Het toekennen van deze waarde reguleert de toepasbaarheid van de grondwet binnen de maatschappij, en het daarbij horend maatschappelijk debat.

Aan de ene kant kan gesteld worden dat 8 Folia

de huidige vorm van de grondwet het product is van onze beschavingsnorm, iets waar een zekere trots aan ontleend zou kunnen worden. Tegelijkertijd heeft dit als direct gevolg dat de beschavingsnorm die wij hanteren de waarde en de toepassing van de artikelen subject maakt aan deze norm.

Men kan tegenwerpen, dat voor bepaalde groepen binnen de Nederlandse samenleving het moeilijk blijkt zich te conformeren aan de beschavingsnorm van de ‘autochtone groep’. Een van de observaties die daarbij gemaakt wordt, is dat sommige van deze groepen zich statistisch gezien meer schuldig maken aan bepaalde misstanden. De VVD en PVV hopen door buiten een grondwetsartikel om een debat te kunnen voeren daar adequater op te reageren. Het grote bezwaar is echter, dat daardoor voorbij wordt gegaan aan de belangrijkste functie van de overheid. En dat is niet slechts het vertegenwoordigen van het volk in de besluitvorming binnen een land; het betreft hier haar voorbeeldfunctie naar het volk toe.

Beide partijen zouden zich bewust moeten zijn van het feit dat gevoel voor context en daaruit volgend fatsoen de daadwerkelijke toepasbaarheid van wat in het artikel geschreven staat dicteert. De volksvertegenwoordiging neemt ten aanzien van deze maatschappelijke context een voorbeeldfunctie in, waarin zij poogt door middel van haar beleid de beschavingsnorm te handhaven c.q. te verbeteren. Het averechtse effect wordt echter bereikt met het voorstel van de VVD en PVV, waarbij men de deelnemers aan het maatschappelijk debat wil vrijwaren van vervolging voor groepsdiscriminatie.

Hiervan uitgaand kan men niet anders dan het volgende concluderen: De absolute grondwet die binnen elke maatschappelijke context dezelfde waarde aanneemt bestaat niet, en de inhoud van in dit geval artikel 1 dient naar gelang de context zorgvuldig gewogen te worden.

Het veronderstellen dat een grondwetswij-

illustratie Marc Kolle

ziging die alleen van toepassing zou zijn op de regering, deze regering in staat zou stellen misstanden in de samenleving op te lossen door zich buiten de context van deze samenleving te plaatsen, is onjuist.

De regering dient bij uitstek in staat te zijn het volk te vertegenwoordigen, door te opereren binnen een context die zij deelt met datzelfde volk. yyy Willem-Victor van Gerven Oei is masterstudent theoretische natuurkunde

Moedwil of misverstand: wat is bewezen effectief in de jeugdzorg?

De effectladder waarmee interventies in de jeugdzorg gekwalificeerd worden is misleidend, volgens Jessica Asscher en Geert Jan Stams.

D

eze week was de feestelijke aftrap van het Netwerk Effectieve Jeugdinterventies Amsterdam (Neja), een samenwerkingsverband tussen universiteiten en jeugdzorgaanbieders. Het Neja baseert zich op de door het Nederlands Jeugd Instituut omarmde ‘effectladder’ van Veerman en van Yperen (2008), een kwalificatiesysteem dat gebruikmaakt van sterren. Een ster staat voor interventies die beschreven zijn, twee sterren staan voor theoretisch onderbouwde interventies.

Drie sterren staan voor interventies die onderzocht zijn met behulp van voor- en nameting en vier sterren worden toegekend aan interventies die met behulp van een controlegroep zijn onderzocht.

Het sterrenclassificatiesysteem lijkt een mooi systeem omdat het meteen duidelijk maakt hoe een interventie ervoor staat, maar het is ook misleidend.

Eén tot en met drie sterren zeggen namelijk niets

Het gebruik van een Randomized Controlled Trial is de enige manier om jeugdzorginterventies op effectiviteit te toetsen over effectiviteit. Door het instrument ‘effectladder’ te noemen, wordt dit echter wel gesuggereerd.

Dit wordt nog gesterkt doordat ZonMW subsidies verstrekt met als doel interventies één niveau hoger te krijgen in het NJI-sterrensysteem.

Om vast te stellen of een interventie effectief is, dat wil zeggen: of een interventie resultaten bereikt die toe te schrijven zijn aan deze interventie, moet een controlegroep worden gebruikt die vergelijkbaar is met de interventiegroep. De enige manier om dat voor elkaar te krijgen is door het willekeurig toewijzen van geschikte kandidaten aan een interventie- en controlegroep, een Randomized Controlled Trial.

Hoewel deze methode internationaal de gouden standaard is, blijkt het in Nederland haast onmogelijk te zijn om in de jeugdzorg met behulp van RCTs effectiviteit vast te stellen. Meestal wordt beweerd dat het onethisch zou zijn om cliënten de veelbelovende interventie te onthouden en hen toe te wijzen aan de gebruikelijke behandeling (alles wat er gedaan werd voordat de experimentele interventie ontwikkeld werd). Hierbij wordt echter voorbijgegaan aan het feit dat het onduidelijk is of de veelbelovende behandeling werkt zo lang er geen onderzoek is dat effectiviteit heeft aangetoond. Sterker nog: er zijn veelbelovende interventies ingezet bij delinquente jongeren die zelfs schadelijk bleken (zie Dishion, 2001)! Het lijkt daarom eerder onethisch om interventies in te zetten die nog niet op een robuuste manier onderzocht zijn op effectiviteit.

Het uitvoeren van een RCT in de jeugdzorgpraktijk is een hachelijke onderneming, die tijdrovend is en

op veel weerstand stuit. Mogelijk hierom is er recent zelfs in het periodiek van ZonMW, Mediator, betoogd dat de 4 sterren ook bereikbaar zijn zonder RCT door achteraf, via een slimme matchingsprocedure (propensity score matching), een controlegroep te zoeken voor nieuwe interventies in omvangrijke databestanden die gevuld zijn met gegevens uit resultatenmonitors van jeugdzorginstellingen. Dit betekent echter dat alle relevante kenmerken die invloed kunnen hebben op de uitkomst van de interventie gemeten moeten zijn.

Juist in de praktijk van de jeugdzorg, waar interventies zich richten op het aanpakken van complexe problematiek, lijkt dit onmogelijk. Het gebruik van een RCT, toewijzing op basis van toeval aan een experimentele of controlegroep, is dan ook de enige manier om jeugdzorginterventies op effectiviteit te toetsen, met name omdat alleen via een RCT aangetoond kan worden dat effecten van een interventie niet toegeschreven behoeven te worden aan initiële verschillen tussen de experimentele- en controlegroep.

Daarom willen wij hier nogmaals benadrukken dat een RCT de enige manier is om effectiviteit vast te stellen. De ladder van ‘effectiviteit’ lijkt ons trede voor trede verder af te brengen van ons nagestreefde doel, namelijk, een beperkt aantal effectieve jeugdzorginterventies waar adequaat naar verwezen kan worden. RCT is de trampoline om tot deze gewenste situatie te kunnen komen. Wij ondersteunen de functie van Neja en zijn blij met de focus op effectiviteit van jeugdinterventies. Wij willen echter betogen dat niet al te veel gefocust dient te worden op de ladder, maar vooral op effectiviteit! yyy Jessica Asscher en Geert Jan Stams zijn verbonden aan de master forensische ­orthopedagogiek Literatuur: Dishion, T. J., Poulin, F., & Burraston, B. (2001). Peer group dynamics associated with iatrogenic effects in group interventions with high-risk young adolescents. New Dir Child Adolesc Dev, 79-92. Van Yperen, T. van, & Veerman, J. W. (2008). Zicht op effectiviteit. Handboek voor praktijkgestuurd effect­onderzoek in de jeugdzorg. Delft: Eburon

stage Paralegal Danny Mekic (23)

Studeert rechtsgeleerdheid en liep stage bij advocatenkantoor SOLV in Amsterdam.

‘De advocaten van SOLV zijn gespecialiseerd in juridische kwesties rondom nieuwe technologie, media en communicatie. Hun praktijk gaat over de nieuwste ontwikkelingen rondom domeinnamen, auteursrechten, en zaken als het vastleggen van merken en octrooien. Hoe los je het juridisch bijvoorbeeld op wanneer de websites van twee bedrijven te veel op elkaar lijken? Of wanneer iemand onder de naam van een BN’er een Twitteraccount opent? Ik was met SOLV in gesprek geraakt over het internetbedrijf dat ik op mijn vijftiende heb opgericht en na afloop nodigden ze me uit om stage te komen lopen.

Het echte werken was ontzettend leuk, zo leuk dat ik mezelf moest inprenten eerst mijn studie af te maken. Rechten is nogal een taaie, oppervlakkige studie als het gaat om de beleving van het vak. Bij SOLV vond ik de perfecte balans tussen doen en lezen: concreet werkte ik aan het updaten van een weblog over juridische nieuwtjes, en was ik een zogenaamde paralegal voor advocaten en partners. In die functie ploos ik voor advocaten en partners wetten, regels en rechterlijke uitspraken na, om de benodigde informatie zo gedetailleerd mogelijk boven tafel te krijgen. De advocaat beoordeelde die informatie vervolgens, en gebruikte mij gedurende het hele proces als sparringpartner. Met name het werken met Christiaan Alberdingk Thijm vond ik erg inspirerend, die man is echt een autoriteit op het gebied van informatierecht.

Mijn eigen toegevoegde waarde kwam vooral uit de ervaring die ik met mijn internetonderneming heb opgedaan. Daardoor kon ik me goed inleven in de situatie van klanten, die logischerwijs met een technisch verhaal komen. De uitdaging was steeds om die specifieke technische details om te zetten in juridisch taalgebruik. Rechters hebben uiteindelijk toch vooral kennis van juridische zaken. Hoogtepunt van mijn stage was een rechtszaak tussen twee grote bedrijven, waaraan alle zestien advocaten van het kantoor meewerkten. Ik kan natuurlijk geen namen noemen, maar het kwam er op neer dat bedrijf X het concurrerende bedrijf Y aanklaagde voor het online verkopen van een product, met als gevolg dat het belang van bedrijf X werd geschaad.

Overigens is die geheimhouding ook iets waarvan ik geleerd heb tijdens mijn stage. Je hoort daar in de opleiding nooit iets over, maar in de praktijk moet je soms tegen een cliënt zeggen: “Stop maar met praten, ik heb genoeg informatie om aan de slag te gaan.” In het verlengde daarvan hebben we met het hele kantoor een mediatraining gedaan. Over hoe je met pers om moet gaan, bijvoorbeeld. Dat is belangrijk, want iedere keer dat er informatie over een rechtszaak naar de pers uitlekt, heeft toch iemand zijn kaken niet op elkaar kunnen houden.’ (Luuk Heezen)

De redactie verwelkomt brieven en ingezonden stukken. U kunt deze sturen aan redactie@folia.uva.nl. Vermeld altijd uw naam en relatie tot de UvA; anonieme bijdragen worden niet geplaatst. De redactie behoudt zich het recht voor om bijdragen in te korten.

Folia 9

‘Jij bent nog heel jong, hè?’

Katusha Sol (25) Docent bij: algemene sociale wetenschappen Sinds: een jaar Geeft: Social Climate en sociaalwetenschappelijk practicum

‘Te laat inleveren? Dan krijg je een 1’

‘I

k was 24 toen ik begon. Ze belden me om te vragen of ik wilde invallen voor een derdejaarsvak stadssociologie. Een week later moest ik beginnen. De meeste studenten waren net zo oud als ik. Dat was in het begin best gek. In een van de eerste lessen zei een meisje tegen mij: “We hebben je gegoogeld. Jij bent nog heel jong, hè?” Het beste antwoord dat je op dat soort vragen kan geven is: “Ja, maar ik ben wel afgestudeerd.”

Vorig jaar, bij de start van het vak inleiding sociologie voor antropologie, had ik meteen een autoriteitsprobleem. Het lokaal dat voor mij gereserveerd zou zijn bleek opeens al bezet. Ik moest toen met mijn werkgroep in het Atrium gaan zitten. Zaten we daar gezellig in een kringetje. Ik kon de powerpointpresentatie die ik had voorbereid niet laten zien en ik had ook geen handleiding van het vak bij de hand. Het was een lastige start.

Je merkt dat studenten door je leeftijd een andere houding aannemen dan bij de professor. Ik krijg bijvoorbeeld wel eens mailtjes die eindigen met “Liefs”. Maar ze hebben inmiddels al gemerkt dat ik zeker niet minder streng ben. Ik heb een keer de helft van de groep een 1 gegeven omdat ze te laat waren met inleveren.

Ik geef twee vakken. Een daarvan is voor internationale studenten, die geef ik in het Engels. Pas moest ik voor het eerst een college geven aan deze groep. Ik was de week van tevoren behoorlijk zenuwachtig, maar toen ik eenmaal daar stond viel het gelukkig ontzettend mee. Tijdens mijn studie vond ik presenteren een van de moeilijkste dingen, nu gaat het me tot mijn verrassing goed af en vind ik het zelfs leuk. Ik maak me een stuk minder druk dan in het begin, maar nog steeds vraag ik me wel eens af: Wat nou als ze er niks aan vinden?’ yyy

Bert de Graaff (27) Docent bij: sociologie (en promovendus) Sinds: anderhalf jaar Geeft: twee werkgroepen uit de basismodule burgerschap, zorg & sociaal beleid

‘Ik wil ook de ongeïnteresseerde student aanspreken’

‘J

arenlang heb ik in een slijterij gewerkt, nu breng ik sociologische theorieën aan de man. Ik was 25 toen ik begon, de studenten waren niet veel jonger.

Wat mij het meest verraste is hoe makkelijk je autoriteit uitstraalt. Je hoeft maar wat te zeggen en iedereen gaat aan de slag. Vanzelfsprekend zit daar voor mij behoorlijk wat werk en voorbereiding in.

Als je wilt promoveren werkt lesgeven heel goed voor je cv. Sinds juli ben ik aan het promoveren, daarnaast geef ik nog een werkgroep. Die combinatie van kennis genereren en kennis overdragen vind ik ideaal.

Zeker in het begin ben je veel meer tijd kwijt aan de voorbereiding dan het aantal uren dat er voor staat. Je haalt er van alles bij: filmpjes, artikelen en je bereidt je perfect voor.

Lesgeven voelt soms een beetje als koken. Je hebt de hele dag in de keuken gestaan om een lekker diner voor te bereiden. Vervolgens vreten ze het in anderhalf uur op. Vraag je vervolgens: Was het lekker? – is het antwoord: “Wel oké.”

Studenten willen van een werkgroepdocent vaak vooral weten wat ze precies moeten weten om bij het tentamen een zes te halen. Als jonge docent leer je al snel dat jij niet degene bent die de studie leuk moet maken voor de student. Je moet je invloed niet overschatten. Maar in mijn werkgroepen wil ik wel iedereen kunnen aanspreken: niet alleen het slimme meisje, maar ook die ongeïnteresseerde, stoere jongen.

Mijn leeftijd heb ik nooit als een obstakel gezien. Eigenlijk vragen studenten er ook niet naar. Je merkt wel dat je als docent een publiek figuur bent. Ik heb inmiddels toch al ruim driehonderd studenten voor mijn neus gehad. Je komt ze tegen op straat, in de winkel, maar ook als je staat te dansen in de Sugar Factory. Dan zegt een student verbaasd: “Wat leuk om jou hier te zien!” Alsof je al in de vijftig bent.’ yyy 10 Folia

Nog niet zo lang geleden zaten ze zelf in de collegebanken, nu staan ze voor de klas. Vier jonge docenten vertellen hoe het is om les te geven aan studenten die soms net zo oud zijn als zijzelf. ‘Maar ze hebben inmiddels al gemerkt dat ik zeker niet minder streng ben.’ Roos Menkhorst / foto’s Bas Uterwijk

Joris Buis (27) Docent bij: bèta-gamma Sinds: september 2010 Geeft: werkgroep thema 3: interdisciplinair onderzoekspracticum

‘Ik probeer vooral niet te amicaal te zijn’

‘D

e eerste dag moest ik meteen een inleidend college geven aan een groep van twintig studenten. Ik was behoorlijk zenuwachtig. Het verliep heel chaotisch, de vakantie was net voorbij en er werd dus veel gekletst. Na drie keer zeggen dat ze bij de les moesten blijven, luisterden ze eindelijk. Ze probeerden me echt een beetje uit te testen.

Sinds september geef ik een dag per week les aan studenten die een onderzoeksproject doen. Zelf heb ik ook bèta-gamma gestudeerd en via de vacaturesite van de UvA zag ik dat ze mensen zochten. Het is wel apart om docent te zijn, zeker omdat het een derdejaarsvak is. Vaak zijn de studenten ongeveer even oud als ik. De eerste weken heb ik veel gehad aan de andere docenten. De meesten hadden het vak al eerder gegeven. Ik wil eigenlijk promoveren en een groot deel van mijn tijd besteed ik dan ook aan solliciteren.

Mijn werk als docent bestaat vooral uit het opzoeken van literatuur en het begeleiden van de studenten. Ik heb inmiddels twee scripties geschreven, dus ik denk dat ik ze zeker wat kan leren. Ik had verwacht dat je als docent wat coulanter kon zijn als het om deadlines gaat, maar dat is niet zo. Een dag te laat is gelijk een punt aftrek, nog een dag later is twee punten aftrek.

In mijn les was er een groepje dat de opdracht niet op tijd had ingeleverd. Ik heb ze eerst een waarschuwingsmail gestuurd, maar ik moest ze toen toch een laag cijfer geven.

De mensen uit het groepje waren het er vervolgens niet mee eens, dat soort dingen zijn best lastig. Hoe je met studenten omgaat is een afweging. Ik probeer vooral niet te amicaal te zijn. Tot mijn verrassing luisteren ze meestal naar wat je zegt. En ondanks het geringe leeftijdsverschil blijven de rollen van student en docent in stand.’ yyy

Kim Brouwers (25) Docent bij: politicologie Sinds: bijna drie jaar Geeft: propedeusewerkgroep, rechtsorde en politieke structuren en processen

‘Studenten benaderen mij anders dan een oudere docent’

‘N

et 23 was ik toen ik begon met lesgeven aan eerstejaars. Vlak voor mijn afstuderen deed ik samen met een vriend het voorstel om les te geven bij een onderzoeksproject. De docent die het zou geven kon die maand niet en wij konden meteen invallen.

Nu geef ik drie verschillende werkgroepen: aan eerstejaars, tweedejaars en aan studenten van het schakelprogramma. Ik heb een contract voor twintig uur per week, maar ik besteed er zeker het dubbele aantal uren aan. Dat geldt voor alle jonge docenten, ik heb het idee dat we het allemaal geaccepteerd hebben. Iedereen wil het goed doen en doet ook erg zijn best. Zo besteed ik erg veel tijd aan het bedenken van leuke opdrachten: ik zoek naar filmpjes en interessante artikelen.

Ik heb gelukkig nooit te maken gehad met een autoriteitsprobleem. Maar ik merk wel dat studenten mij vaak op een andere manier benaderen dan oudere docenten. Zo krijg ik wel eens een mail met: “Yo Kim!”. Of iemand geeft als feedback: “Ze heeft altijd van die coole schoenen aan.”

Met uitgaan ben ik me ervan bewust dat er een grote kans is dat ik studenten tegenkom. Ik word bijvoorbeeld niet heel dronken in de Paradiso, maar dat zou ik trouwens sowieso niet zo snel meer doen.

Jonge docenten zijn zeker niet minder streng. Ik heb wel eens gehoord dat we juist erg streng zijn. Wel denk ik dat ik me door mijn leeftijd beter kan inleven in de studenten.

Ik hoor wel eens oudere docenten praten, dan zeggen ze: “Hoe kan het toch dat ze steeds onvoldoendes halen?” Zelf ben ik in mijn eerste jaar zes keer verhuisd en dan ging ik ook nog naar feestjes. Die ene werkgroep is gewoon niet het belangrijkste in het leven van een achttienjarige student.’ yyy

Folia 11

12 Folia

objectief

Snorretjes

Al sinds 1 Movember – voorheen bekend als november – laten honderden Nederlandse mannen hun snor staan om zo veel mogelijk sponsorgeld op te halen.

Movember is een samentrekking van ‘moustache’ (snor) en ‘november’ en met de actie wordt geld ingezameld voor onderzoek naar prostaatkanker, de meest voorkomende vorm van kanker onder Nederlandse mannen.

Vrijdag 19 november was het Internationale Mannendag, waarop extra aandacht werd besteed aan het Movemberdoel. Movember werd opgericht in Adelaide, Australië. Daar deelde een groep jonge mannen liefde voor snorren en betrokkenheid met mannen met prostaatkanker, een ziekte die in Nederland jaarlijks bij negenduizend mannen wordt vastgesteld.

Op de foto, van links naar rechts: UvA-studenten Anton Rose (geesteswetenschappen) en Koen Elzerman en Björn König (beide maatschappij en gedrag) met ieder een snorretje van drieënhalve week bij café Schinkelhaven aan de Amstelveenseweg. Een groot aantal Amsterdamse kroegen deed afgelopen weekend mee aan het Movember-doel. In samenwerking met een Ierse whiskyproducent maakten besnorde barkeepers voor besnorde mannen een ‘Mo-cocktail’: whisky met ginger ale. ‘Heel goed, zo’n actie,’ zegt bedrijfsleider Hendrik de Jong van Schinkelhaven.

‘Vrouwen zijn best vaak bezig met gezondheidsdingetjes, mannen denken vaak: niks aan de hand, alles gaat prima. Maar dat is niet altijd zo.’ Naast het drinken van een Mo-cocktail konden snorrenmannen hun snor laten trimmen voor vijf euro. ‘Maar zo veel te trimmen viel er niet,’ zegt De Jong. ‘Een snor groeit niet zo snel. Ik ben trouwens blij als ik hem weer kan afscheren, want het irriteert nogal.’ In café Schinkelhaven is inmiddels tweehonderd euro opgehaald. (DW) Foto Bob Bronshoff

Folia 13

Betrokkenheid in de buurt Op dit moment zijn er 55 VoorleesExpress-vrijwilligers, waarvan zo’n twintig procent aan de UvA studeert. De brief waarin de VoorleesExpress studenten uitnodigde mee te doen, ontving Niek via zijn woningcorporatie. De Key en Ymere ondersteunen het project, omdat ze de verbondenheid in de buurt willen vergroten en het belangrijk vinden dat bewoners betrokken zijn bij elkaar. Bijkomend effect van de VoorleesExpress is tenslotte dat mensen met verschillende sociaalculturele achtergronden op een leuke manier met elkaar in contact komen.

‘ Iedere student zou dit moeten doen’ Elke woensdag tussen zeven en acht leest student Niek van Hirtum voor bij de familie Ibrahimi. Hun zoontje Yassir doet het op school niet zo goed: hij heeft problemen met taal. Niek is een van de vrijwilligers van de Amsterdamse VoorleesExpress. Annemiek Recourt

I

n de opgeruimde woonkamer liggen alleen wat kleurpotloden en een kladblok op tafel. Yassir Ibrahimi (5) zit schijnbaar ongeïnteresseerd te tekenen als Niek van Hirtum (25 jaar, student politicologie) binnenkomt. Maar zijn ogen glimmen.

‘Elke woensdagavond zit hij te wachten,’ verklaart zijn moeder Saïda, ‘hij kijkt er echt naar uit.’

Op papier staat een zwarte gedaante. ‘Dat is Spiderman,’ zegt Yassir. ‘Die gaat de we-

14 Folia

reld redden.’ Niek vindt zijn creatie meer op Zwarte Piet lijken, maar de tekenaar ontkent stellig. Saïda houdt het dienblad met thee voor haar hoogzwangere buik.

‘Nog anderhalve week.’ Dan krijgt Yassir een broertje.

Niek laat het jongetje zijn Spiderman afmaken, en tovert dan het ene na het andere boek uit een plastic tasje. Eentje gaat over het krijgen van een broertje of zusje, en verder bevat de stapel vooral veel draken- en ridderboeken. De politico-

logiestudent haalt elke drie weken een nieuwe voorleesvracht uit de bibliotheek.

Yassir is direct druk in de weer met de volgorde, Spiderman lijkt vergeten. ‘Eerst deze, oké?’ beslist hij, met in zijn hand 1001 dingen zoeken in Monsterland. Rustig zitten ze de vijftig minuten die volgen op de bank: de Amsterdamse student in kleermakerszit, het boek in de schoot.

Het vijfjarige Marokkaanse jongetje dicht tegen hem aangekropen.

Te goed ingeburgerd Niek en zijn vriendin wilden al langer ‘iets doen voor de buurt’. De brief van de Amsterdamse VoorleesExpress, waarin studenten gezocht werden die twintig weken lang één uurtje per week bij een gezin wilden voorlezen, kwam afgelopen zomer precies op het goede moment.

Zijn vriendin kreeg een Turks broertje en zusje onder haar hoede, Niek kwam, als eerste mannelijke voorlezer, terecht bij de familie Ibrahimi.

De VoorleesExpress ging in 2005 van start in de multiculturele Utrechtse wijk Kanaleneiland. Inmiddels zijn er een stuk of tien VoorleesExpressen in het hele land, waaronder in Amsterdam. Het initiatief is een groot succes en kreeg 8 september jongstleden zelfs twee prijzen uitgereikt: de hoofdprijs van de Nationale Alfabetiseringsprijzen 2010 en het Europees Talenlavel 2010. De VoorleesExpress is bedoeld

om de Nederlandse taalontwikkeling van kinderen met een taalachterstand te stimuleren. Bovendien wordt het voorleesritueel zo bij de ouders geïntroduceerd.

Bij de Ibrahimi’s is dat laatste eigenlijk niet nodig: Saïda leest haar zoon al zelf veel voor, weet de weg naar de bibliotheek en heeft zelfs bijles voor hem geregeld. Zij en haar man Majid hebben altijd Nederlands met hem gepraat, omdat ze hem de taal goed wilden leren. Maar vorig jaar pas begrepen ze van Yassirs onderwijzers dat ze misschien iets te goed probeerden in te burgeren. Saïda: ‘Ik had toch beter mijn moedertaal kunnen spreken. Nu heeft hij twee talen half geleerd, in plaats van één taal echt.’ Yassir heeft volgens haar

Zelf voorlezen?

Interactief voorlezen

De Amsterdamse VoorleesExpress wordt georganiseerd door Diversion, een projectbureau voor maatschappelijke innovatie. Begin 2011 gaat er weer een nieuwe seizoen van start. Diversion is vooral nog op zoek naar mensen die in Nieuw-West willen voorlezen. Meedoen? Bel of mail coördinator Hodan Warsame (hwarsame@diversion.nl, 020-3059276) of kijk op www.voorleesexpress. nl. Dit jaar besloot de organisatie te experimenteren met mannelijke voorlezers en nu stapsgewijs doorgaan met het inzetten van mannelijke vrijwilligers.

Een boekje voorlezen kan iedereen wel, maar een kind helpen correcter Nederlands te leren, hoe doe je dat? De VoorleesExpress geeft de vrijwilligers een voorbereidende training ‘interactief lezen’, in samenwerking met de OBA. Volgens deze methode is het belangrijk dat het kind zelf veel aan het woord is, en dat als het iets fout zegt, je het goed herhaalt. In de training leer je onder meer hoe je een kind geconcentreerd houdt en hoe je onbekende woorden uitlegt, maar ook hoe je de juiste (prenten)boeken selecteert.

Yassir Ibrahimi (5) en zijn voorlezer Niek van Hirtum (25, student politicologie) / foto’s Bram Belloni

een kleine woordenschat, en maakt geen goede zinnen. ‘Hij haalt “op” of “in” door elkaar, of hij zegt: “Tot de vorige keer!”’

Yassir, die in groep twee van de Montessorischool zit, wordt ermee gepest.

Achterstand In juni werd het effectiviteitsonderzoek De VoorleesExpress, Feiten & Cijfers gepresenteerd. Daaruit blijkt onder meer dat de taalontwikkeling van kinderen daadwerkelijk vooruitgaat en ouders met meer plezier voorlezen. Majid en Saïda noemen de VoorleesExpress ‘een geweldig initiatief ’, en zouden Niek veel langer dan twintig weken willen houden. ‘Het is ook goed voor de integratie. Ik vind het

heel leuk dat hij hier komt,’ zegt Saïda. De student doet het graag. Intensief vindt hij het wel: ‘Het is anders dan voorlezen aan je oppaskind: je moet hem echt taal leren.’

Maar daar staat veel tegenover. Yassir is volgens hem een slim, nieuwsgierig jongetje. ‘Hij vraagt steeds “lees voor!” of “wat staat daar?” en pikt snel dingen op. Ik ben

‘Het is anders dan voorlezen aan je oppaskind: je moet hem echt taal leren’ echt wel trots op ’m. Zijn blije gezicht, daar doe ik het voor.’ Eigenlijk vindt Niek dat iedere student ‘zo’n kindje onder z’n

hoede moeten nemen’. ‘Mensen zijn te veel met zichzelf bezig, hebben zogenaamd geen tijd. Maar als je het op 7x24 uur per week bekijkt, is een uurtje niets.’

En taal is zó belangrijk. Zelf groeide hij op in de multiculturele Amsterdamse Dapperbuurt, dus hij weet waarover hij praat.

‘Ik had vroeger wel Marokkaanse vriendjes, en die scoorden bijna altijd slechter op de Cito.’ Alles staat of valt volgens hem bij taal: ‘Door een taalachterstand krijg je een onderwijsachterstand. Door een onderwijsachterstand een werkachterstand.

Nou, dan weet je het verder wel. Ik wil natuurlijk niet dat het met Yassir zo gaat.’

Hij overweegt ook na het project zo nu en dan te blijven voorlezen bij de Ibrahimi’s.

‘En als hij dan ouder is mee naar Artis, of Ajax. Op die manier kan ik hem ­misschien wat blijven leren.’

Rode ridderhelm Yassir en Niek hebben Monsterland inmiddels verlaten en zijn verdiept in het zoekboek Waar is de rode ridderhelm?. Het hoofddeksel is verstopt op een kinderboerderij. Yassir kan ’m niet vinden, maar ontdekt wel een geit. Niek: ‘Nee, dat is een schaap.’ De student klapt het boek dicht en laadt zijn tasje vol. De kaart met twintig rondjes, voor elke week één, komt tevoorschijn: terwijl Niek z’n jas aanhijst, kleurt Yassir het tiende rondje in. Hij zwaait zijn voorlezer uit: ‘Tot de vorige keer!’ yyy

Folia 15

- advertorial -

Geheimtip voor iedereen < 30 jaar: Alle concerten in Muziekgebouw aan ’t IJ voor €10 Muziekliefhebber en jonger dan 30? Dan is het Early Bird-ticket van Muziekgebouw aan ’t IJ dé culturele geheimtip van dit seizoen. Hiermee kost elk concert slechts € 10, inclusief drankje, ongeacht de normale toegangsprijs. Per concert is een beperkt aantal Early Birdtickets beschikbaar. Hetzelfde principe als vliegtuigstoelen: vroeg boeken loont!

muziekgebouw.nl/earlybirds De Early Bird-site van Muziekgebouw aan ’t IJ is online. Je vindt er concerttips voor Early Bird-concerten van muziekliefhebbers als blogger Nalden, DJ Venz – oprichter van 22tracks.com – en anderen. Laat je inspireren of geef zélf tips!

Early Bird-tips voor de komende weken

KENNY WERNER

DIE AUSTERN- JAcK PRINZESSIN QUARTET

+ Brussels Jazz Orchestra

met 15-koppige band Flat Earth Society

MA 6 DEC / 20.15 uur

DI 14 DEC / 20.15 uur

VR 17 DEC / 20.15 UUR

Befaamde New Yorkse jazzpianist treedt op met de beste bigband van België. Blazersfunk, bop-solo’s, elektronica en swing: de rijkdom aan stijlen maken dit concert tot een belevenis.

De band van componist Peter Vermeersch (o.a. filmmuziek van Minoes) speelt nieuwe muziek bij Die Austernprinzessin (1919), de bekendste zwijgende film van Ernst Lubitsch. Inleiding met beeld- en geluidfragmenten door filmkenner Theodore van Houten (19.15 uur).

Strijkkwartet uit New York, in eigen land alom bejubeld door pers en publiek. Nu in Amsterdam met een uitdagende mix van oud en nieuw: Bach, Xenaxis en Râdulescu.

Normale prijs: € 18, Early Birdprijs: € 10

“Mind-blowingly good!”

Komisch meesterwerk met live muziek

(L.A. Times)

Normale prijs: € 23, Early Birdprijs: € 10

Blazersfunk en brutale bop-solo’s

Normale prijs: € 23, Early Birdprijs: € 10

Early Bird-tickets zijn te koop aan de kassa van Muziekgebouw aan ’t IJ (ma - za, 12.00 - 18.00 uur): 020 - 788 2000 of de kassabalie, Piet Heinkade 1, 1019 BR Amsterdam.

Tips & spelregels: muziekgebouw.nl/earlybirds

Duurder dan de Tweede Wereldoorlog Macro-economen, financieringsdeskundigen en bankiers, allemaal schreven ze al over de kredietcrisis. Sociale wetenschappers hebben zich nu bij hen gevoegd. Dirk Wolthekker / illustratie Pascal Tieman

I

n september 2006 begon de toen 24-jarige van oorsprong Oezbeekse Amerikaan Casey Konstantin Serin een blog met de titel ‘I am facing foreclosure’, ofwel ‘Ik word geconfronteerd met beslaglegging’. Serin had in korte tijd acht riante huizen als speculatieve investering gekocht in het zuidwesten van de V.S., waarbij hij gebruik maakte van ‘stated income loans,’ (hoge) leningen waarbij de bank geen inkomens­ check uitvoert, maar de lening gewoonweg verstrekt, tegen een torenhoge rente welteverstaan. Hoe het in de kort daarna uitbrekende kredietcrisis met Serin afliep, laat zich raden.

Met bovenstaande anekdote begint het boek De kredietcrisis. Een politiek-economisch perspectief, onder redactie van politicoloog Jasper Blom, als promovendus werkzaam bij het Amsterdams instituut voor sociaalwetenschappelijk onderzoek, beter bekend als het Amsterdam Institute for Social Science Research. In het boek gaan sociaalwetenschappers van UvA en VU, versterkt met enkele beleidseconomen, in op oorzaak en gevolg van de kredietcrisis.

Kakafonie ‘Er is natuurlijk al veel over die crisis en de nasleep ervan geschreven,’ zegt Blom, ‘maar vooral in Engelstalige of uit het Engels vertaalde publicaties.’ Een van de coauteurs, financieel geograaf Ewald Engelen, spreekt van ‘een kakofonie aan meningen en opvattingen over de crisis’.

Blom c.s. hebben expres gekozen voor een Nederlandstalig boek voor een breed publiek en een andere invalshoek dan gebruikelijk. Blom: ‘Macro-economen, financieringsdeskundigen, bankiers, allemaal hebben ze hun zegje gedaan over de kredietcrisis, maar dergelijke deskundigen kijken model- en cijfermatig naar de ontwikkeling op financiële markten.

Wij hebben in dit boek gekeken naar de ontwikkeling van die markten, en de wisselwerking tussen de staat of de overheid en de markt.’

Trojaans paard Rode draad in de artikelen is de mondiale regulering van financiële markten, of liever gezegd het gebrek daaraan. De auteurs constateren dat sinds de jaren zeventig de financiële sector wereldwijd enorm is gegroeid. Ze spreken van ‘de financialisering’ van de wereldeconomie. Maar het proces van financiële globalisering en integratie is niet iets wat zomaar is ontstaan.

Het is bewust gecreëerd, zegt Blom. ‘De financialisering van de wereldeconomie is rechtstreeks gevolg van besluiten van internationale en Europese overheden, die bewust hun grenzen en daarmee hun markten openstelden.’ Het gevolg: een domino-effect, waarbij een crisis in het ene land bijna automatisch leidt tot een crisis in het andere land. Coauteur Daniel Mügge, als universitair docent werkzaam bij de sectie internationale betrekkingen van de afdeling politicologie, zegt in zijn hoofdstuk over de Europese integratie: ‘De Europese financiële marktintegratie is een Trojaans paard geweest dat lidstaten financieel, economisch en daardoor uiteindelijk ook maatschappelijk zeer kwetsbaar maakte.’

In dit opzicht is de huidige crisis ook veel

ingrijpender dan de ‘Great Crash’ van 1929 toen de wereldeconomie minder geïntegreerd was dan nu. Daardoor was de kans op een domino-effect in de financiële sector zelf kleiner.

Domino-effect Ewald Engelen haalt in zijn bijdrage een studie aan van de Amerikaanse economisch journalist Barry Ritholtz, die in zijn bestseller Bailout Nation een berekening heeft gemaakt van wat de huidige crisis de Amerikaanse overheid heeft gekost ten opzichte van andere grote Amerikaanse overheidsuitgaven, zoals de Koreaanse oorlog, de oorlog in Irak, het Marshall Plan, de oorlog in Vietnam en de Tweede Wereldoorlog. In absolute termen, maar gecorrigeerd voor inflatie, blijkt dat de Amerikaanse regering sinds 2008 meer geld heeft besteed aanin het bestrijden van de crisis dan aan het bestrijden van de Tweede Wereldoorlog: 4600 miljard (4,6 biljoen) dollar in 2008 tegenover 3300 miljard (3,3 biljoen) dol-

lar in de periode 1941-1945.

Hoe dit domino-effect in de toekomst te voorkomen? Jasper Blom is duidelijk. ‘Financiële crises hebben altijd bestaan en zullen altijd blijven bestaan. Men leert wel van de gemaakte fouten, maar de omstandigheden zijn steeds weer anders. Toch denk ik dat het domino-effect in de toekomst voorkomen kan worden.

Niet per se door meer regels, want te veel regels zouden de financiële sector de nek omdraaien, maar door bijvoorbeeld verschillende criteria te hanteren bij de bepaling van de buffervoorraad kapitaal die een bank moet aanhouden. Tot nu toe doen ze dat volgens ingewikkelde en ondoorzichtige berekeningen die voortvloeien uit het zogenoemde ‘Tweede Kapitaalakkoord van Bazel’. Maar het zou beter zijn om ook het balanstotaal van een bank als uitgangspunt te nemen. Ook zou het mooi zijn als vrijemarkteconomen uit de neoklassieke traditie een wat minder dominante positie zouden innemen in instellingen als het IMF. Gelukkig staat aan het hoofd van die instelling inmiddels de Fransman Dominique StraussKahn, die meer dan zijn voorgangers openstaat voor “alternatieve” economen.’

Voor Casey Konstantin Serin maakt dat niet zoveel uit. Inmiddels blogt hij op zijn nieuwe site iamfightingforeclosure.com.

Zijn meest recente blog heeft de veelzeggende titel ‘Bankruptcy is Beautiful’. yyy

Jasper Blom (red.), De kredietcrisis. Een politiek-economisch perspectief, (Amsterdam, 2010), 240 pagina’s. Prijs: € 34,50

Folia 17

Ook een chimpansee zit graag droog

ren, door haarmonsters op te sturen naar het lab. De uitslagen lieten er geen twijfel over bestaan: het bleek niet om gorilla’s te gaan, maar om chimpansees.’

Naast misschien wel de grootste populatie chimpansees ter wereld, deed Hicks ook In het noorden van Congo leven duizenden chimpansees, ontdekte primatoloog Cleve een andere ontdekking. In het gebied dat hij onderzocht, zowel ten zuiden als ten Hicks. De populatie biedt de mogelijkheid voor uniek onderzoek naar het gedrag van noorden van de Uele Rivier, hebben de chimpansees dezelfde tradities en gebruideze mensapen. Als de stropers het gebied tenminste niet in handen krijgen. Floor Boon ken. Hicks: ‘Dat het gedrag van verschillende groepen mensapen overeenkomsten vertoont is niet nieuw, maar er werd nooit eerder een patroon in ontdekt waarbij het duidelijk is dat de apen gedrag aan elkaar overdragen. In sommige delen van Afrika op 11 november aan de UvA. uit te gaan in de slecht toegankelijke oergebruiken chimpansees bijvoorbeeld e midden van een van de wouden van Congo. bepaald gereedschap om aan voedsel meest bloedige conflicten ter Waar hij precies naar zocht, toen hij in te komen. Hoewel dat gereedschap ook wereld, de burgeroorlog in 2004 voor het eerst naar Congo reisde in andere delen van Afrika aanwezig is, Haarmonsters de Democratische Republiek voor zijn onderzoek, wist Hicks niet. De Congo, is een omvangrijke geruchten waar hij op afging stamden Zijn vondsten zijn opmerkelijk. Tijdens zijn wordt het niet door alle groepen gebruikt. populatie chimpansees ontdekt. Al jaren uit 1898. Een Belgische officier – België tochten door de regenwouden vond Hicks deden geruchten de ronde dat het noorden koloniseerde Congo tussen 1908 en 1960 niet een paar, maar enorme hoeveelheden ‘Het eerste wat opviel, van Congo een mysterieuze mensaap zou – nam toen vier schedels van gorilla’s uit apen. Naar schatting tussen de 35 en de 65 was dat de apen in Bili herbergen, een kruising tussen de gorilla Congo mee naar Brussel. duizend. ‘Het eerste wat opviel, was dat de en de chimpansee. De Amerikaan Cleve De Zwitserse natuurfotograaf Karl Amapen in Bili niet allemaal in bomen slapen, veel grondnesten bouwen’ Hicks deed vijf jaar onderzoek in de regio man bevestigde de geruchten halverwege zoals normale chimpansees doen, maar dat Bili en ontdekte niet alleen dat er tussen de jaren negentig toen hij in de regio zelf ze veel grondnesten bouwen,’ vertelt Hicks In mijn proefschrift, een verzameling artikelen geschreven in samenwerking met de 35 en de 65 duizend chimpansees leven, ook schedels vond die afweken van de in zijn kantoor op het Science Park. ‘Norverschillende andere onderzoekers, wordt maar ook dat de apen er een gezamenlijke normale gorilla. Gefascineerd door deze maal doen alleen gorilla’s dat. We hebben voor het eerst aannemelijk gemaakt dat de cultuur op na houden. Hicks promoveerde verhalen besloot Hicks zelf op onderzoek de apen daarom genetisch laten controleBili-apen wel degelijk eenzelfde patroon volgen. Dat ze een gezamenlijke, uniforme Links: Cleve Hicks met Kathe en Bolungwa, weeschimpansees in natuurreservaat Bonganzulu, Aketi. Midden: Weeschimpansee Kinsola kijkt hoe cultuur hebben, vergelijkbaar met hoe wij Seba Koya een motor repareert in Aketi. Later die dag pakte Kinsanola een stok en probeerde zelf de band te plakken. Onder: Cleve Hicks aan zijn mensen een cultuur hebben.’

UvA-bureau met chimpanseestokken op de achtergrond.

T

Megacultuur Die cultuur bestaat volgens Hicks uit een verzameling handelingen die onderzoekers bij geen enkele andere aap in Afrika hebben gezien. Zo bouwen ze grondnesten, maken ze bladerkussens – ‘om de billen droog te houden’, vissen ze met stokken van wel tweeënhalve meter lang in mierenhopen zodat ze de mieren vervolgens van de stok kunnen aflikken, en hebben ze een ‘slacultuur’. Ze slaan slakkenhuizen, termietheuvels, schildpadden en noten kapot om zo de eetbare delen te kunnen bereiken. ‘Bij mensen verschilt cultuur per plaats. Zo eten Chinezen met stokjes en wij met mes en vork. Ook bij chimpansees zie je culturele verschillen in eetgewoonten en welke gereedschappen ze daarvoor gebruiken. Ik noem het een megacultuur,’ aldus Hicks, ‘al moet er nog veel onderzoek gedaan worden om mijn hypothese verder uit te werken.’

Als het waar is dat er een megacultuur bestaat, dan ondersteunt dat het idee dat chimpansees gebaren onderling verspreiden, vertelt Hicks, en dat er een onderlinge verbondenheid bestaat bij een groot deel van de chimpanseepopulatie. ‘Chimpansees zijn, samen met de bonobo’s, onze nauwste 18 Folia

Linksboven: Een vrouwtjesweeschimpansee in Buta. Linksonder: Een gerookte baviaan op de weg naar ‘bushmeat town’ Buta. Midden: Kisangola Polycarpe fietst de wees Bolungwa in veiligheid in Aketi. Rechts: Bushmeat: een Bili jager draagt een dode agile mangabey / foto’s privécollectie Cleve Hicks

nog levende verwanten. Ze zijn voor 98,86 procent genetisch identiek aan de mens.’

Goudmijnen Om toegang te krijgen tot het afgelegen en moeilijk toegankelijke gebied in Congo, werkte Hicks samen met medeonderzoeker Jeroen Swinkels en met The Wasmoeth Wildlife Foundation (TWWF).

Deze Nederlandse NGO werkt sinds 2002 in Bili om de natuur te beschermen via deals met de lokale bevolking. TWWF maakte afspraken met de stamhoofden om de lokaal geproduceerde koffie duur te kopen, in ruil voor bescherming van de chimpansees en olifanten in de regio.

‘Dat ging een tijd vrij goed,’ vertelt Hicks, ‘totdat er goud in de regio werd ontdekt.

Binnen korte tijd werden er enorme mijnen geopend en sloten de mijnbazen lucratievere contracten met de lokale bevolking die TWWF-deals ondermijnden.

In 2007 waren mensen van TWWF er getuige van dat er binnen een paar dagen ruim drieduizend mijnwerkers de extreem laagbevolkte dorpen overspoelden.’

Hicks voorspelt een ramp met de komst van duizenden mijnwerkers. ‘Er ontstond sociale chaos en een toename van gewelddelicten in de regio. We konden ook niet meer terug naar dat gebied, want de locals waren boos dat TWWF hun koffie ineens niet meer kocht. Dat ik een wetenschappelijk onderzoeker ben die daar in principe niets mee te

maken heeft, dat begrijpt de bevolking niet.

Daarnaast moeten die mijnwerkers allemaal eten. We zien nu al een enorme toename in de handel in bushmeat – vlees van in het oerwoud gedode, vaak bedreigde dieren. Ik vrees dat dat alleen maar meer zal worden.’

Reddingsoperatie In korte tijd vond Hicks 34 kadavers van chimpansees op de markt, en 42 weesaapjes. ‘Er is een ware slachting gaande onder chimpansees. Stropers vermoorden de volwassen apen voor het vlees, en laten de babychimpansees aan hun lot over.

Die worden door mensen verhandeld en

Stropers vermoorden de volwassen apen voor het vlees, en laten de babychimpansees aan hun lot over vinden we zeer slecht behandeld terug: ze krijgen te weinig eten, worden vastgebonden en soms zelfs mishandeld.’ Hicks kon de ellende onder de chimpansees niet aanzien en besloot zelf in te grijpen. Met behulp van TWWF en zijn medeonderzoekers wist hij vier weesapen te redden.

‘TWWF heeft een natuurreservaat opgericht waar we de apen naartoe hebben gebracht. Dat was nog heel spannend,

want de lokale bevolking ziet geld in de handel van chimpansees en wilde mij niet laten gaan met de apen. Ik had een privévliegtuig geregeld waarmee ik met de weesapen naar het reservaat zou vliegen.

Toen we bij het vliegveld aankwamen, werden we omsingeld door Congolezen die onze vlucht wilden voorkomen. Het is op het nippertje gelukt om weg te komen.’

Rebellenleger Hicks wil volgend jaar terug naar Congo.

‘Eerst zullen er een paar Congolese scouts vooruit worden gestuurd om de stamhoofden uit te leggen waarom we terug willen komen, maar ook waarom de koffie niet meer duurder wordt gekocht. Bili is een moeilijke plek om contact mee te onderhouden. Het is erg afgelegen, er is geen mobiel netwerk. Het Lord’s Resistance Army [een Oegandese rebellengroep, red.] is ook actief in die regio; vooral bij de grens wordt veel gemoord en verkracht. Voordat we mensen die kant op sturen en het bos in, moeten we ook zeker weten dat het veilig is. Op dit moment lijkt het veilig te zijn.’

Er zijn volgens Hicks op dit moment duizenden mensen plannen aan het beramen hoe dat afgelegen gebied in Congo, dat barst van de apen en de olifanten, te exploiteren.

‘Wij zijn momenteel de enigen die bezig zijn om te voorkomen dat dat gebeurt.’ Als het aan de primatoloog ligt, bundelt hij zijn krachten met andere onderzoekers, ngo’s of

filmcrews. ‘Dit is misschien wel de laatste plek om chimpansees in het wild te bestuderen, in hun eigen habitat waar ze nog niet verpest zijn door mensen. We moeten ervoor strijden dat wetenschappers ze kunnen onderzoeken, toeristen ze op verantwoorde wijze kunnen bezoeken en filmploegen ze kunnen vastleggen om aan de wereld te laten zien wat hier gebeurt. Als we niets doen, valt het gebied in handen van kettingzagende stropers die olifanten neerschieten voor hun ivoor en chimpansees voor het vlees. We moeten er alles aan doen om dat te voorkomen.’ yyy

CV Cleve Hicks (1972)

Hij haalde zijn master psychologie aan de Central Washington University in 2004 met een onderzoek naar chimpansees van de Ngotto Forest in de Centraal-Afrikaanse Republiek. Hicks werkte verder op verschillende plekken in Congo: in Mondika, Ngotto en Bili en bestudeerde ringstaartmaki’s, resusapen, chimpansees, bonobo’s en gorilla’s. Hij promoveerde op 11 november bij het Ibed op een proefschrift met de titel: A Chimpanzee Mega-Culture? Explorating Behavioral Continuity in Pan Troglodytes Schweinfurthii in Northern DR Congo.

Zijn onderzoek zal Hicks voortzetten aan het Max Planck Instituut voor evolutionaire antropologie in Leipzig.

Folia 19

bul

2008

Joost de Vries Leeftijd: 27 (geboren op 28 maart 1983) Beroep: Redacteur bij De Groene Amsterdammer en schrijver van de roman Clausewitz.

Studie: School voor Journalistiek in Utrecht, gevolgd door een schakeljaar geschiedenis en de master internationale betrekkingen in historisch perspectief aan de Universiteit Utrecht en een minor amerikanistiek aan de UvA. Afgestudeerd: 2008 Docent: ‘Hoogleraar amerikanistiek Rob Kroes, hij maakte mij enthousiast voor zijn vakgebied. Docent media en cultuur Dan Hassler-Forest vond ik goed omdat hij altijd populaire cultuur betrekt bij zijn colleges.’

Altijd blijven schrijven

UvA-plek: ‘Ik heb eindeloos in het P.C. Hoofthuis gezeten. Tegelijkertijd is dat mijn meest gehate plek, want ik vind het met stip het lelijkste gebouw in Amsterdam. Toch voelde ik me er thuis.’

Café: ‘De bar van Holland Casino, veel aan gehangen terwijl mijn vrienden keihard pokerden.’

Afknapper: ‘Bij ongeveer ieder college in mijn master werd de helft van de tijd besteed aan presentaties van studiegenoten. Onbegrijpelijk.’ foto Bob Bronshoff

Hij studeerde journalistiek, internationale betrekkingen en amerikanistiek en werd journalist en schrijver: Joost de Vries. Julie de Graaf

‘D

e School voor Journalistiek was leerzaam, maar op geen enkele manier inhoudelijk. Het was dan ook een uitdaging om in mijn keuzeruimte een minor aan de UvA te volgen. Ik had behoefte aan vakken waar je daadwerkelijk voor moest leren. Omdat ik helemaal niet gewend was om hard te studeren, heb ik mijn eigen leermethode ontwikkeld waarbij ik een soort schema’s maak met daarin alle definities, namen en gebeurtenissen die voor een vak belangrijk zijn. Toch viel het mij mee hoe hard ik moest werken. Elk vak moet sinds de bachelor-masterstructuur is ingevoerd 20 Folia

drie toetsmomenten kennen, dus er valt altijd wel wat te compenseren als je een keer minder goed voorbereid bent.

Ik koos voor een minor amerikanistiek omdat ik gefascineerd ben door Amerikaanse geschiedenis en populaire cultuur.

Ik volgde de meest interessante vakken, bijvoorbeeld over hoe Coca-Cola na de Tweede Wereldoorlog de Franse markt op kwam en het verzet van de bevolking daartegen. Er komen veel vakgebieden samen bij dit soort onderwerpen: bedrijfscultuur, internationale politiek, mentaliteitsgeschiedenis. Die combinatie vind ik leuk.

Na de school voor journalistiek heb ik een schakeljaar geschiedenis gedaan aan de Universiteit Utrecht, gevolgd door een

master internationale betrekkingen in historisch perspectief. Ook tijdens deze jaren heb ik keuzevakken aan de UvA gevolgd. Achteraf gezien heb ik heel veel amerikanistiekvakken gevolgd. Ik heb zelfs een scriptie geschreven over actiefilms uit het Reagan-tijdperk.

Al op de basis- en middelbare school was ik bezig met schrijven. Ik schreef met de hand verhalen en columns op losse blaadjes en als ik die goed genoeg vond, schreef ik ze heel netjes over in een speciale map.

Ook tijdens mijn studie bleef ik schrijven, maar ik had wel het besef dat mijn werk nog niet publicabel was. Het ging toen vooral over studenten met omhoogstaande kraagjes en dronken meisjes. Het standaard studentenleven eigenlijk, dat al veel te vaak beschreven wordt. In mijn laatste jaar bij de School voor Journalistiek liep ik stage bij De Groene Amsterdammer. Daar kwam ik terecht bij de boekenbijlage ‘Dichters & Denkers’ en heb ik het schrijven weer serieus opgepakt. Tijdens mijn master ben ik in vaste dienst getreden van De

Groene. Rond die tijd ben ik ook begonnen aan mijn debuutroman Clausewitz. Ik had een paar personages in mijn hoofd en ben daar scènes mee gaan uitproberen. Na een jaar in het wilde weg geschreven te hebben, kreeg ik in één keer het verhaal in mijn hoofd. Clausewitz gaat over de zoektocht naar een verdwenen schrijver. Ik wilde drie dingen naar voren laten komen: een spannend verhaal, de persoonlijke ontwikkeling van de hoofdpersoon en de botsende wereldbeelden van de jongere personages en de generaties boven hen. Mijn eigen studententijd en ervaringen komen soms terug in het boek. Zo is de bibliotheek waarin de hoofdpersoon werkt, een combinatie van de universiteitsbibliotheek in Utrecht en die van het P.C. Hoofthuis. In het boek komt verder de twijfel terug die ik voelde als medestudenten met heilige overtuiging een bepaald standpunt innamen over een internationaal conflict. Ik denk dat als het over internationale politiek gaat, je nooit moet denken dat je alles weet.

Daarvoor speelt er veel te veel.’ yyy

Fen is uit

het beste

eten

Inspiratie ligt op straat

The Cat Empire

My First Sformato

Mijn eenmanszaak Remco Campert

Joris Demmers (27) masterstudent Business Studies

Firma Pekelhaaring Van Woustraat 127

Eerst nog even een kopje koffie. Met opgeklopte melk.

Garde. Garde? Zonder garde. Niet vergeten, garde kopen.

Dan het bed nog even opmaken, pyjama onder het kussen. Deken recht en zonder vouwen. Snel naar de wc.

Handen wassen, mok afwassen. En een zwarte was erin.

Nog één koffie, dan begin ik.

Melk. Melk is op. Sokken zoeken, sokken kwijt. In de was natuurlijk. Dan iets met een panty maar.

Broek, trui, T-shirt uit. Panty zonder gaten aan.

Jurkje. Niet leuk. Ander jurkje. Gadver. Derde jurkje. Best wel leuk.

Maar niet echt met die panty.

Panty uit. Maillot aan. Schoenen, jas, tas, portemonnee.

‘Jahallo’ (…) ‘In de supermarkt.’ (…) ‘Kan niet ik ben druk.’ (...) ‘Met schrijven.’

Schoenen uit, jas uit, tas onder de kapstok. Koffie klaar, melk warm. Misschien ook vast wat eten. Kan ik zo in één ruk door. Heb zin in geroosterd brood. Met boter en een snotei.

Boter uit de koelkast. Water in de pan. Kookwekker op 3 minuten.

Pompidompidom.

En niet vergeten straks nog langs de Hema voor een garde. Niet vergeten voor vijf uur dat kaartje op de bus.

Niet vergeten om op school die teksten nog te printen. En die ook te lezen, voor de wijn en voor het eten.

Misschien moet ik daar dan wel al eerste mee beginnen.

Als ik ren dan haal ik net de tram naar het station. Fiets ophalen, door naar school en terug via de brievenbus.

Da’s goed, een stukje fietsen. De inspiratie ligt op straat.

Pen, postzegel en die kaart.

Envelop en rennen maar.

Mijn maillot prikt wel een beetje.

En ik hoor: de was is klaar. yyy Fen Verstappen

Tv: ‘De laatste show, dat is het Belgische De Wereld Draait Door. Alleen durven hier de gasten zich kwetsbaar op te stellen. Ze geven een domme mening en zeggen dit er meteen bij. Bij DWDD doen ze altijd alsof ze overal verstand van hebben.’

Inmiddels woon ik al een jaar in een zijstraat van de van Woustraat en meerdagelijks fiets ik langs Firma Pekelhaaring, een restaurant op de hoek met de Rustenburgerstraat. Het zit praktisch iedere dag vol, en je kunt bijna zien wat er op het bord van de gasten ligt door de grote ramen. Met het uitzicht op een Italiaanse filmavond (Io sono amore) in Rialto, leek Firma Pekelhaaring een gepaste keuze om de avond te beginnen. Ondanks de Hollandse naam serveert het voornamelijk gerechten uit de plattelandse, Italiaanse keuken.

Het is een ruim restaurant, met een lange leestafel die uitnodigt tot zondags brunchen, en verder een hoop kleine tafeltjes met een grappige mix aan ouderwetse schoolstoelen. De open keuken maakt bij binnenkomst al hongerig. De kaart bestaat uit een paar geprinte A4-tjes op een rechthoekig houten blad, en er wordt een schoolbord naast ons tafeltje gestald met het dagmenu erop.

Terwijl mijn eetpartner begint met een traditionele vitello tonnato, waag ik me aan de mosselen met halfgedroogde tomaten en verse peterselie, waarbij de croutons een beetje verdrinken in de lekkere saus. Hierbij een grote fles prikwater, bijna te groot om met z’n tweeën in een korte avond op te drinken.

Als hoofdgerecht zette mijn tafelgenoot wederom een seizoensklassieker in, misschien gewoon een gezonde carnivoor, want hij gaat voor de ragout van wildzwijn met zelfgemaakte bloedworst en een gestoofd appeltje.

Heel herfstig. En de bloedworst smaakte kruidig, in plaats van vlezig.

Ik had mijn zinnen gezet op de mij onbekende sformato van ui en morieljes. Een sformato is een soort luchtige taart, als soufflé, en kan dus verschillende vormen aannemen. Zo leek deze sformato op een paddestoel, wat me gelijk confronteerde met mijn verstadste kijk op paddestoelen. Ik miste alleen nog de rode stippen. De saus bleek gesmolten fontinakaas, die na serveren snel een beetje stolde maar tegelijkertijd de nodige body gaf aan de groene kool, die verdween onder mijn natuuridentieke sformato.

Als praktisch vegetariër, wat zoiets betekent als in principe geen vlees en af en toe vis, behalve als het met zo veel liefde is bereid dat ik het niet kan weigeren, was deze sformato een welkome afwisseling op de armoedige non-creativiteit van Amsterdamse restaurants als het op vegetarische gerechten aankomt. Die pompoenravioli kennen we nu wel.

Ik sloot het eetfeest af met een sterke espresso, terwijl de vleesman tegenover mij per se nog een taartje wilde. Zo geschiedde. Er verscheen een potige cheesecake met frambozen op tafel, die in een paar grote happen verdween. Op naar de film Io sono amore, die, zo bleek, ook over lekker Italiaans eten ging. Maar zonder sformato is voor mij geen diner meer compleet. yyy Barbara Putman Cramer

Een verzameling van een van de meest productieve columnisten van Nederland (en een van de beste, bovendien): Mijn eenmanszaak, een bundeling van de columns die Remco Campert vanaf april 2009 voor de Volkskrant schreef. Nu te koop, adviesprijs € 15,-

Boek: ‘Financial Accounting and Reporting, mijn lievelingsboek dankzij welk ik via bijlessen lekker veel geld bijverdien. Het is boekhouden voor gevorderden en verplicht voor eerstejaars, maar 80 procent haalt het tentamen niet. Zonder voorkennis begrijp je er geen hout van.’

Humor: ‘Jackass, al is het vaak uitlachen. Er hangt aan een muur een briefje met letters die kleiner worden, waardoor je steeds dichterbij moet lezen. Komt er opeens enorme bokshandschoen uit de muur. Die lui zijn niet bang zichzelf voor schut te zetten.’

Muziek: ‘The Cat Empire, een Australische band waar backpackers op af komen. Het is ska met veel trompet, waarvan ik blij word. Muziek hoeft niet mooi te zijn, als ik er maar vrolijk van word. Om die reden zijn, ik weet niet of ik dit moet zeggen, ook Nick en Simon leuk. Luister naar ‘Two shoes’.

Hebbeding: ‘Een tatoeage op mijn arm met een boeddhistische tekst. Vrij vertaald: “Degene die denkt dat hij iets kan, kan het ook.” Het is een soort geloof in jezelf, waarvan ik denk dat het waar is. Als je erop vertrouwt dat iets lukt, lukt het ook.’

Kunst: ‘Het interactieve museum Het Fort van de Democratie in Utrecht. Ik geef les op de middelbare school en ben er met de kinderen geweest. Een opdracht is de beledigbox waardoor duidelijk wordt hoe tolerant je bent.

Christenen worden gewaarschuwd: Pas op, hier hangt Madonna aan het kruis. Moslims riskeren een afbeelding van Mohammed. Ik kwam eruit als tolerant. Het klopt ook wel.’

Afknapper: ‘Agadir, een badplaats in Marokko, waar ik heb gesurft. Ik had het romantische beeld van stoffige woestijnen en mensen in Arabische kleding. Maar het is daar een soort Benidorm.’

Theater: ‘So you think you can dance van Blaze. Stoere hiphopdansers met een enorm ritmegevoel. De zaal ging helemaal los. Ik ben niet ziekelijk jaloers, maar ik zou best als ik door een gang loop zomaar een salto willen kunnen maken.’

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan student psychologie Christian te Riet, over wie ik gehoord heb dat hij god is en meester van het universum.’ yyy Hans van Vinkeveen

Prijs: 8 euro voorgerecht, 15 euro hoofdgerecht Grappig: Voel even onder je tafel, daar zit iets Wijn: Uitgebreide wijnkaart Leuk: Eigenaars waren ook betrokken bij Inez, Vis a/d Schelde, Café Nagel en Club 11

Folia 21

annonces

Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder.

Annonces kunnen worden geplaatst in Folia en op de website www.folia.nl. Zie voor informatie over het aanbieden en de tarieven www.folia.nl – weekblad – Annonces.

CULTUUR

Studentenpastoraat Amsterdam • De Preek van de Leek Prominente politici en cultuurdragers gaan voor in een kerkdienst. De diensten zijn ’s middags om 17.00 uur in de Singelkerk bij het Koningsplein (Singel 452). Op 28 november met Alexander Rinnooy Kan. Zie ook: www.preekvandeleek.nl • Cursus Bijbellezen Van huis uit vertrouwd met bijbelverhalen of juist helemaal niet? Zet je geloof of levensbeschouwing tussen haakjes en laat je verrassen in de cursus bijbellezen. Op 29/11 om 20.00 uur. Zie: www.ve90.nl Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - Amsterdam

STUDENT & STUDEREN

Consultition 2011 - 1 t/m 4 februari 2011.

Ontstijg jij de rest? Twintig ambitieuze topstudenten krijgen een unieke kans om in vier dagen tijd het beste van zichzelf te laten zien aan de top vier strategy-consultancy-bedrijven ter wereld; McKinsey & Company, the Boston Consulting Group, Bain & Company en Booz & Company. Zit jij in de laatste fase van je studie en heb je een grote interesse in strategy consultancy? Studenten uit alle studierichtingen zijn welkom. Meld je voor 15 december aan op www.consultition.nl en maak kans op een ballonvaart!

Op zoek naar een spannende minor? Verken de creatieve kanten van het web! Speciaal voor FGw en FMG. 1. Inleiding Game programming, 2. Zoekmachines, 3. Human centered multimedia, 4. Mens-computerinteractie, 5. Bouwen en analyseren van sociale netwerken. De vakken zijn ook los te volgen. Geen programmeerervaring vereist.

Vanaf januari 2011. Informatie: www.ccct. uva.nl. UvA, Center for Creation, Content and Technology.

USC SPORT

Actueel aanbod • Pencak silat Zelfbeheersing en innerlijke kracht maken een gevecht vaak overbodig. Dit, gekoppeld aan concentratie, souplesse en respect voor elkaar, zijn de uitgangspunten van Pencak silat zoals deze uitgedragen worden. En dat leidt tot de grootste overwinning, de overwinning op jezelf. Elke donderdag v.a. 20.30 uur, sportcentrum Universum. Studentenprijs € 55,50 (t/m juni).

• Tai chi Tai Chi Chuan is een traditionele Chinese bewegingsleer die goed is zowel voor lichaam als geest. Het kan een grote therapeutische en meditatieve waarde hebben. Bij deze sport worden rustige bewegingen uitgevoerd, waarbij de geest de beweging inleidt en de spieren zo ontspannen mogelijk blijven. Elke maandag en woensdag. Studentenprijs € 55,50 (t/m juni).

• Zwemmen Ook voor je zwemdiploma kom je naar het USC. Je kunt conditiezwemmen of een cursus slagtraining of diplomazwemmen doen. Conditiezwemmen kan bijna dagelijks.

Studentenprijs € 80,50 (t/m juni). Een cursus 22 Folia

slagtraining of een cursus diplomazwemmen kost studenten € 30.

• Squash Nieuw - vanaf 6 december kun je bij sportcentrum Universum terecht voor korte (3 lessen) introductiecursussen squash. Vanaf 31 januari starten er cursussen van 9 lessen. Ook kun je los of vast een baan huren in Universum. De introductiecursus kost studenten € 18,50 / UvA-medew. € 36,50, voor een cursus van 9 lessen is dat € 56 / € 110.

• Kundalini yoga Nieuw bij Universum - Kundalini yoga is een krachtige en oorspronkelijke vorm van yoga die werkt op lichaam, geest en ziel. Het is een duizenden jaren oude techniek van complete sets oefeningen (zgn. kriya’s) en meditaties waarbij gebruik wordt gemaakt van een combinatie van lichaamshouding en/ of beweging, specifieke ademhaling, klank en mentale focus. Start 17 november, woensdag 17.30-19.00 uur, docent is Iris Nijrolder.

Check voor alle informatie www.usc.uva.nl Eetcafé Oerknal In eetcafé Oerknal kun je terecht voor, tijdens of na het sporten. Maar wist je dat je er ook een heerlijke hap kunt eten, ’s middags en ’s avonds?! We serveren broodjes zoals bijv. pita falafel met tzaziki, humus & babbaganoush, soepen en heerlijke hoofdgerechten als botervis met kervelrijst, broccoli & saffraansaus of salade van quinoa, kip, komkommer, hazelnoot, koriander & limoendressing. USC-sporters krijgen korting! We zijn open van ma. t/m vrij. 10.00-00.30 uur, eten kan tot 22.00 uur. Oerknal is ook de plek om je feest, receptie of borrel te houden. Kom gerust eens langs. Check www.usc.uva.nl

Gastgezinnen gezocht voor Amerikaanse (UvA) studenten, binnen de ring van Amsterdam, van 26 januari t/m 6 juni 2011. Unieke ervaring voor het hele gezin! Er is een vergoeding. Interesse? Neem contact op met rspruit@ ciee.org / 020 620 2269. (Voor meer informatie over onze organisatie, zie www.ciee.org.)

Medewerkers met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Ombudsman Personeel, Anneke Vijgeboom, ombudsmanpersoneel@uva.nl, tel. 525 5548, www.uva.nl/ ombudsmanpersoneel.

Het Bureau Ombudsman is gehuisvest op Oude Turfmarkt 151, 1012 GC Amsterdam.

Iets te verhuizen? Dáár heb ik voor gestudeerd! Alle maten bussen en verhuismannen, vanaf € 45. Wij takelen (touw en blok); tevens interlokaal. Bel Taco: 06 4486 4390; www. vrachttaxi.nl

STUDENTENZAKEN

DIVERSEN

De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Nadere informatie tel. 566 3090, spermabank@amc.uva.nl of www.spermadonoren.nl

BUREAU OMBUDSMAN

Studenten met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Ombudsman Studenten, Christel Holtrop, ombudsman@uva.nl, tel.

525 3798, www.student.uva.nl/ombudsman.

Op www.uva.nl/studentenzaken staat alle informatie over de afdelingen van Studentenzaken – Studentendecanen, Bureau Studentenpsychologen, Loopbaan Advies Centrum, Bureau Internationale Studentenzaken, Trainingscentrum en het Service & Informatiecentrum. Studentenzaken is ook bereikbaar via tel. 525 8080.

ATTENTIE

In het gezamenlijke eindejaarsnummer van Folia en Havana, het blad van de Hogeschool van Amsterdam, dat op 15 december verschijnt, zullen géén annonces worden opgenomen.

Het eerste nummer van Folia in 2011, Folia 16, wordt verspreid op woensdag 12 januari.

- advertentie -

+

VERDIENEN

Welke gevorderde student, met kennis van het ambtenarenrecht, wenst mij tegen redelijke vergoeding te ondersteunen in een procedure of kent iemand die dit kan doen?

Reacties naar mailadres: yolandadijk@mail. com Gezocht: lieve oppas, om elke dinsdag tussen 14.00 en 18.00 uur op onze twee zoontjes (3 en 5 jaar) te passen. Mogelijk ook eens een avond. mail naar: info@ellenvandalen.com

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.

Maatjes gezocht - Het Nederlandse Rode Kruis Amsterdam zoekt enthousiaste vrijwilligers die een maatje willen zijn voor een andere Amsterdammer die behoefte heeft aan meer contact. Als vrijwilliger gaat u twee keer per maand samen met de deelnemer iets leuks ondernemen. Daarnaast biedt u een luisterend oor en helpt u de deelnemer weer (oude) activiteiten op te pakken. Bent u of kent u iemand die hier in geïnteresseerd is, neem dan contact op met Liesbeth Elberse: E-mail; lelberse@nrka.nl of tel. 020 622 6211.

WONEN

Per december doe ik mijn appartement in de verkoop, 83 vierkante meter in de veilige wijk IJburg, op de bovenste etage, er passen twee studenten in. Adres Julius Pergerstraat 266, hiervan staat een filmpje op youtube. Voor informatie kunt u mailen naar: hansvu@ gmail.com

kinderen première

van de

zon

van maxim gorki regie ivo van hove

met elsie de brauw, jacob derwig, chico kenzari, hilde van mieghem, wim opbrouck, frieda pittoors, halina reijn, thomas ryckewaert, gijs scholten van aschat, lien wildemeersch

25 nov t/m 11 dec 10 stadsschouwburg amsterdam (020) 624 23 11 Betaal € 10,00 met de Sprintpas van de Stadsschouwburg. Meer info www.ssba.nl

www.tga.nl

Ben Ben jij jij een een High High Potential?

Potential?

Kies dan de kortste weg naar de top!

Kies dan de kortste weg naar de top!

www.dekortstewegnaardetop.nl www.dekortstewegnaardetop.nl BestGraduates wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topwerkgevers BestGraduates wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topwerkgevers

BestGraduates Law wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topkantoren BestGraduates Law wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topkantoren BestGraduates is een activiteit van

onderdeel van de

BestGraduates is een activiteit van

onderdeel van de

het cultureel studentencentrum van UvA & HvA

DEBAT

WO 24/11 20.00 uur

Het bloedbad van Maguindanao: politiek geweld in de Filippijnen

Op 23 november vorig jaar liet een lokale politieke leider in het zuiden van de Filippijnen 54 mensen vermoorden, waaronder journalisten, advocaten en familieleden van de vermeende tegenstander, om een verkiezingszege veilig te stellen. Een debat over de situatie nu, georganiseerd door Amnesty. toegang gratis

THEATEr

DO 25/11 20.30 uur

Nooit meer slapen - NNP

Het toneelstuk Nooit Meer Slapen is een bewerking van de gelijknamige roman van Willem Frederik Hermans en gaat over ambitie en wanhoop, vertrouwen en wantrouwen, vriendschap en complottheorieën, presteren en mislukken. Door Nieuw Nederlands Peil, de studievereniging van Nederlandse Taal en Cultuur aan de Universiteit Leiden. studenten e 5,- / e 7,50 alle anderen

muziEk

DO 25/11 20.00 uur

CREA Klassiek

Een podium voor klassieke amateurmusici. Beleef hun optredens in een informeel concert.

Zelf optreden? Klassiek@crea.uva.nl. toegang gratis

COmEDy

OPEN DAG MASTER 30 november 17.00 - 21.00

Vr 26/11 20.30 uur

Easy Laughs - Improv Comedy e 10,- (20:30) / e 5,- (22:30) / both e 12,-

WO 24/11, 19.30 uur Meet the Judge: Een ontmoeting tussen burgers en rechters Het publiek kan de dialoog aangaan met rechters en raadsheren. Alles wat u altijd al wilde weten over de rechtspraak in Nederland.

VR 26/11, 16.00 uur Crash Course Congo: The World Is Yours Drie programma’s over de huidige gedaantes van het neokolonialisme. Met o.a. AKO-literatuurprijswinnaar David van Reybrouck.

Felix Meritis

VR 26/11, 20.30 uur 31e Globaliseringslezing: Energy Risk, de avond die Cancun overbodig maakt!

De oplossing voor een duurzame wereldwijde energievoorziening ligt onder handbereik.

Twee teams van studenten van het Amsterdam University College zullen bewijzen dat ons een stralende toekomst wacht. Verder met o.a.

Groene-columnist Kees Vendrik.

Het Perron

WO 24/11, 20.00 uur Wie is er bang voor literatuur?

Onderzoeksshow van de SLAA waarin op zoek gegaan wordt naar de definities van het begrip ‘literatuur’. Met o.a. Marja Brouwers, P.F. Thomése, Philip Huff en Joost de Vries.

Rode Hoed

DI 30/11, 19.30 uur De prijs van ons voedsel: dilemma’s rond wilde vis en kweekvis Hebben we vis nodig, en zo ja, welke vis, gevangen door welke vissers? Dilemma’s over gezondheid, keurmerken en ontwikkelingshulp.

imprOVisATiETHEATEr Kies dan de kortste weg naar de top! zA 27/11 15.00, 20.30 uur

www.dekortstewegnaardetop.nl SPUI25

‘s Middags een theatersportwedstrijd tegen Expreszo uit Hoorn, en ‘s avonds twee improvoorstellingen in één: Impro.nu, waarin op basis van DI 30/11, 20.00 uur krantenartikelen BestGraduates verhalen worden enin samenwerking wordt gespeeld, georganiseerd met onderstaande topwerkgevers Hoe uniek zijn we? Generatie Y daarna een voorstelling met een razend knap heroverwogen in elkaar gedraaide verhaallijn. toegang e 6,-BestGraduates (middag) enLawewordt 8,- (avond) Een debat (de stereotypen georganiseerd in samenwerking metover onderstaande topkantorenover) de huidige

LEzing

mA 29/11 20.00 uur

BestGraduates is een activiteit van

Authenticiteit in de filosofie

Een paradox: ook de hedendaagse mens die ‘zichzelf wil zijn’ en ‘authentiek’ wil leven is kind van een geschiedenis. Een analyse met behulp van de ideeën van Jean-Jacques Rousseau en Charles Taylor. studenten gratis, e 5,- alle anderen

LEzing

Di 30/11 9.00 uur

TedxAmsterdam simulcast

eur.nl/master/opendag

De Balie

Ben jij een High Potential?

‘The Friday Show’ at 20:30 and an ‘Unplugged’ and guest

at 22:30, with different formats 18-11-2010 16:28:04 18-11-2010 16:28:04 players. English spoken.

TVA

N! O T O SP TER MASR YOU ITION AMB

lezingenladder

This year’s edition of TedxAmsterdam hosts Hans Teeuwen, Nobel Laureate Gerardus ‘t Hooft, Golden Globe winner Rutger Hauer, soprano singer Claron McFadden and Joris Luyendijk. All day you can watch a live screening of the event at CREA. toegang gratis

generatie tieners en twintigers. Met o.a. Tom ter Bogt en Maartje Wortel. onderdeel van de

Stadsschouwburg DI 30/11, 08.45-21.00 uur TEDx Amsterdam Conferentie vol ideeën die het waard zijn te verspreiden. Met Hans Teeuwen, Joris Luyendijk, Gerardus ’t Hooft en vele anderen.

U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur een mailtje naar folialezing@gmail.com onder vermelding van ‘Aanmelding lezingenladder’. Voor adressen zie www.folia.nl/lezingenladder.

Meer informatie over de CREA agenda: www.crea.uva.nl

Folia 23

De student

Dijkgraaf & Fresco

Van der Meulen & Curvers

Zes dubbele dooiers

Schreeuwen maar

De hoogleraar

Dit jaar ontstond er bij een Engels gezin grote commotie rond het ontbijt. De vrouw des huizes was een roerei aan het maken. Het eerste ei dat ze openbrak, bleek tot haar verbazing niet één maar twee dooiers te hebben. Een zeldzaamheid. De vrouw kon zich herinneren dat eens in haar jeugd gezien te hebben. Ze sloeg een kreet toen ook het tweede ei een dubbele was. Bij het derde ei riep ze haar man de keuken in. Het geheel kreeg een spookachtig karakter toen ook het vierde en vijfde ei dubbele dooiers bleken te hebben. Je kon als het ware de trommels horen roffelen, toen ze het zesde en laatste ei openbrak– dat ook twee dooiers bevatte!

Er werd meteen een foto gemaakt en de krant gebeld. Al snel begon een verhitte discussie in de media. Volgens de statistiek is de kans dat een ei een dubbele dooier heeft ongeveer 1 op 1000. Daarmee is de kans op het wonder in deze

Engelse keuken 1 op een triljoen, dat wil zeggen, een miljoen keer een miljoen keer een miljoen. Een 1 met 18 nullen.

Als ieder gezin op aarde iedere dag zo’n roerei maakt, dan komt dit typisch eens in de miljoen jaar voor.

Al gauw mengden wetenschappers zich in het debat. Eieren worden op grootte uitgezocht. En waarschijnlijk was één kip verantwoordelijk voor al deze zes. En deze kip had vast hormonen gekregen.

Maar zelfs met al deze argumenten bleef de kans op zes dubbele dooiers klein, heel erg klein.

Ja, daar sta je dan als wetenschapper.

Gebeuren er dan toch wonderen? Was dit het equivalent van de getoaste boterham met de afbeelding van Jezus?

Totdat iemand op een dag in de supermarkt een stapel kartonnen met eieren zag staan met daarop met grote letters geschreven: dubbele dooier-eieren. yyy ­ obbert Dijkgraaf R

Göran Sluiter hoogleraar internationaal strafrecht

Afgelopen zaterdag werd er geschreeuwd om cultuur. Ik heb niet geschreeuwd, althans niet om cultuur. Ik dacht weemoedig aan Het Lagerhuis, waar op goeie dagen Witteman de orde handhaafde met een haaks handje, en Van Dam de argumentatieve miskramen gniffelend terzijde schoof.

De Tegenstanders hadden vast iets ludieks bedacht om met zijn allen aan te doen.

‘Stop de kaalslag! Waar blije kunstenaarsbloemen bloeiden zullen straks tokkies Best Bier drinken op de dorre vlakte!’ Een handvol voorstanders kijkt op. ‘Beetje gesubsidieerde installaties maken van oude moederkoek zeker, zoals laatst in het Nieuwe Bewogen Kunsten Centrum. Mijn vrouw vond daar ook niets aan.’

‘De Kunst brengt meer op dan zij kost, dat is ergens bewezen!’ zegt Tegenstander.

‘Kunst zal weer de behoeften van het volk weerspiegelen,’ reageert Voor. ‘Niet langer zal het aanbod de vraag bepalen, maar d-’ ‘De waarde van cultuur is niet in geld uit Damiaan Denys hoogleraar psychiatrie

te drukken,’ onderbreekt Tegen, ‘ik ben die kapitalistische neiging om alles te kwantificeren meer dan zat. Kunst zal nog meer elitair worden.’

‘Dus u geeft toe dat kunst elitair is?’ vraagt een Voorstander. Van Dam kijkt naar de klok. ‘Zeg, wij zijn hier met keiveel mensen en een petitie die ook veel mensen hebben ondertekend. Een petitie!’

‘Druk op uw werk zeker.’

‘Ad hominem!’ roept iemand verongelijkt naar Witteman, want dat is een mooie om soms te zeggen. ‘En we hebben filmpjes van schreeuwende mensen.’

De Wet van Godwin treedt in. ‘Hitler wilde kunstenaar worden, stel dat hij subsidie gekregen had!’ Die legt altijd zalen stil.

De Tegenstanders lopen de ring in voor het clublied. Van Dam fronst. Witteman zit intussen al in de auto en mijmert over een programma waar hij meer van zichzelf in kwijt kan. Voor pakt de jassen om aan de borrel te gaan. ‘Tien, negen, acht…’

Schreeuwen maar. yyy Emma Curvers Arnoud Boot hoogleraar ondernemings­ financiering en financiële markten

overigens Nu de discussie over de rol van de koningin ook de Tweede Kamer heeft bereikt, is het einde van de monarchie in zicht.

Göran Sluiter: ‘Het is interessant dat het herhaaldelijk in de Tweede Kamer wordt besproken. Vooral het omzetten van de politieke invloed naar een meer ceremoniële rol staat ter discussie, evenals het beperken van de invloed van de koningin bij de formatie. Het zijn ook moeilijke tijden voor het koningshuis. Ze lokken geen schandalen uit, maar er heerst een groeiende anti-elitaire stemming in Nederland, vooral aangewakkerd door de PVV, en als er iets elitair is, dan is het het koningshuis. Ze zijn internationaal, ze houden van kunst: ze zijn het tegenbeeld van de PVV. In het verleden was de PVV al rancuneus naar het koningshuis en na de toespraak van Beatrix vorig jaar waarin zij opriep tot tolerantie, een toespraak die duidelijk tegen de PVV was gericht, lijkt het alsof de partij helemaal met het koningshuis wil afrekenen. Hoewel ik persoonlijk voorstander 24 Folia

ben van het inperken van de invloed van het koningshuis, of zelfs afschaffen ervan, wil ik niet varen op de huidige PVV-retoriek. Ik doe dat liever vanuit de ideeën over staatsrechtelijke hervorming van D66.’

Damiaan Denys: ‘Inhoudelijk is de monarchie wat mij betreft een volstrekt anachronisme. Ik snap dat het magische karakter het volk plezier bezorgt, maar het is paternalistisch om de monarchie vanuit dat standpunt te behouden. Zoals Marx al over de religie zei: het is opium van het volk. Er zijn tegenwoordig genoeg rolmodellen waar mensen zich mee kunnen identificeren.

Idolen, beroemdheden, voetballers. Daar is de monarchie niet meer voor nodig. De symbolische rol die de monarchie ooit innam, is ook niet meer van deze tijd, noch het rondrijden in dure koetsen of het idee dat iemand van een bepaald geslacht als

vanzelfsprekend politieke macht krijgt. Ik zie wel dat het koningshuis een belangrijke rol speelt in de constructie van nationalisme, maar ik denk dat als Oranje scoort op het WK, deze nationalistische gevoelens moeiteloos op “onze jongens” worden geprojecteerd. Hoewel ik begrijp dat mensen de symbolische waarde van het koningshuis prettig vinden, hoort de koninklijke familie wat mij betreft meer thuis in de Efteling dan in Paleis Huis ten Bosch.’

Arnoud Boot: ‘Premier Rutte zei dat het tornen aan de monarchie een onomkeerbare verbetering is. Hij vergiste zich en bedoelde natuurlijk te zeggen dat het een onomkeerbare verandering is, maar de uitdrukking is mooi. Hoewel ik persoonlijk redelijk neutraal sta tegenover deze kwestie, vind ik wel dat een land een soort staatshoofd nodig heeft dat los-

staat van het dagelijkse populisme. Dat kan de koningin zijn, maar evengoed een president zoals in Duitsland. De rol mag dan best iets meer zijn dan ceremonieel; er bestaan genoeg checks en balances in ons systeem. Dat is puur pragmatisme, maar waarom zouden we een situatie veranderen als deze de democratie geen kwaad doet? Naar de toekomst toe is het toch goed om de precieze invulling tegen het licht te houden. Het gerommel in het parlement over het koningshuis moet je voor zijn. Het huidige tijdsbeeld van transparantie staat natuurlijk op gespannen voet met de invloed van een koningin dat in wezen niet in de openbaarheid plaatsvindt. Dus laat onderzoeken hoe dat in betere banen is te leiden.’ yyy Floor Boon In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.