Folia 14#1.indd

Page 1

Stage

Rellen

7 miljoen

Ruud Peters

Bij de VN in NY

Op pad met een Ajax-fan

De UvA vreet energie

Typisch gymnasiastje

Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Jaargang 62 05-12-2008

Nummer 14

Voedsel voor goden


Als we een uitstapje met studenten doen, doen we het meteen goed.

Bezoek onze website voor de nieuwste banen!

Meld je aan voor de Global Apollo Experience

Staat jouw baan er niet bij? Laat dan in ieder geval je cv achter.

Kijk voor meer informatie op www.werkenbijallenovery.nl

www.unijobs.nl – telefoonnummer 020-6129200, Singel 417 te Amsterdam.

© Allen & Overy LLP 2008 I CS811097

CS811097 - 114 x 71.indd 1

18/11/08 16:01:20

Ben jij een High Potential? www.dekortstewegnaardetop.nl BestGraduates wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topwerkgevers

Partners van BestGraduates 2009

OP ZOEK NAAR EEN LEUKE BIJBAAN?

Canal Company is hét toonaangevende bedrijf in toerisme en entertainment in Amsterdam met de merknamen Holland International, Canal Bus, Canal Hopper en Canal Bike. Onze waterfietsen, sloepen, partyschepen en rondvaartboten zijn een bekende verschijning in de Amsterdamse grachten. Wij zijn op zoek naar enthousiaste LOCATIEBEHEERDERS. Als Locatiebeheerder beheer je zelfstandig één van onze kiosken. Gedurende de dag verkoop je tickets voor Canal Bus, excursies, souvenirs etc. Ben jij commercieel en flexibel en heb je daarnaast een goede beheersing van Nederlands en Engels? Solliciteer dan snel. Stuur een korte brief met CV naar Canal Company, t.a.v. Marjolijn Ruijter, Weteringschans 26-I hg, 1017 SG AMSTERDAM of mail pz@canal.nl Kijk voor meer informatie op www.canal.nl.

checkuit folia.indd 1

folia 081205.indd 2

11/24/08 12:53:26 PM

28-11-2008 09:10:45


10:45

inhoud Geld

‘Wir sind Ajax Hooligans’ Jan Bernhart is UvA-student en fanatiek Ajax-supporter. Op 27 november was hij in Hamburg om voor Folia verslag te doen van de rellen rond de Uefa-cupwedstrijd HSV-Ajax (0-1). blz.14

4UBHF

3FMMFO

NJMKPFO

3VVE 1FUFST

Bij de VN in NY

Op pad met een Ajax-fan

De UvA vreet energie

Typisch gymnasiastje

Karel spreekt

nieuws

Voor de centen moet je bij Ronald wezen .......... blz. 4

Huisjes melken

8FFLCMBE WPPS EF 6OJWFSTJUFJU WBO "NTUFSEBN +BBSHBOH

/VNNFS

Rots-Vast Groep wekt geen vertrouwen ............. blz. 5

JFAS goes pro Nieuwe website duur betaald ........................... blz. 5 7PFETFM WPPS HPEFO

Duurzaamheid Mag het UvA-energieverbruik wat minder? ........ blz. 8

Ruud Peters ‘Mijn mening is niet populair’ ........................blz. 10

Constantijn Huygens Meer dan een dichter-staatsman .....................blz. 17

O, kom er eens kijken De chocoladeletter academisch beschouwd ..... blz. 20

En verder: Nieuws 4-7, Opinie/Stage 8-9 Film/Het beste 12, Uit/Eten 13, Weekgast 19, Annonces/Promoties/Colofon 22, Roem 23, Dijkgraaf & Fresco/Puzzel/Spekkie Big 24

Cover: Arjan van Meerten/House of Secrets

WIN: Filmkaartjes Larry Charles, de regisseur van Borat, heeft een nieuwe film gemaakt. Net zo controversieel en misschien nog wel grappiger: Religulous. In deze komische road-documentary reist comedian/presentator Bill Maher over de wereld op zoek naar antwoord op de vraag: Waarom geloven mensen in god? Religulous gaat in première op 11 december. In samenwerking met A-film geeft Folia 3 x 2 kaartjes weg voor de speciale vertoning in Kriterion op 12 december. Om te winnen ga je naar www.folia. nl/prijsvraag.

Op het moment dat u dit leest, is december net begonnen en is Sinterklaas nog volop in Nederland, maar heb ik het kerstnummer van Folia al af. Althans, in mijn hoofd. Folia heeft een jarenlange traditie hoog te houden om voor het kerstnummer een gasthoofdredacteur uit te nodigen, hetgeen erop neerkomt dat iemand tijdelijk op mijn stoel komt te zitten. Dat doen we om het blad eens vanuit een andere invalshoek te maken, met wellicht andere journalisten en op een andere manier opgemaakt. Normaal plannen we de nummers een paar weken vooruit, maar deze zomer – in de Zwitserse bergen – dacht ik voor het eerst aan dit bewuste kerstnummer. Gasthoofdredacteur word je niet zomaar; bij voorkeur moet het een vooraanstaand figuur zijn, landelijk bekend, een wetenschappelijke kei, een multitalent en wat dies meer zij. Wat het proces van keuze voor een man of vrouw dit jaar nog extra dynamisch maakte, was dat we het nummer in zijn geheel samen met Havana, het blad van de HvA, produceren. Bij ons gaat de samenwerking namelijk wel goed en is zij zelfs bijzonder effectief. Toen in september de knoop moest worden doorgehakt wie we zouden benaderen, was de kredietcrisis net in volle omvang losgebarsten en het leek ons als gezamenlijke redactie aardig om iemand uit de economiehoek te kiezen. De UvA en HvA hebben samen namelijk de grootste economiefaculteit van het land en iedereen heeft wel iets met geld of het gebrek daaraan. In oktober zag ik hoogleraar financiÍle markten Arnoud Boot zo ongeveer dagelijks – in de krant, op radio, tv en online – een keer of tien voorbijkomen en unaniem wilden we hem hebben. Aldus geschiedde, en over twee weken zal er een heuse glossy verschijnen onder zijn bezielende leiding. Het aardige van een gasthoofdredacteur is dat je met mensen geconfronteerd wordt die je normaal niet spreekt. Ken u de econoom Laffer, bekend van de Laffercurve? Of de machtigste man van Nederland, Alexander Rinnooy Kan? Ze komen allebei in het nummer terug. Net als Femke Halsema, Mark Rutte en natuurlijk veel talentvolle studenten die vertellen over hoe het is om geld te hebben of juist niet. Wat dat aangaat klopt het: Money Makes the World go ’round.

‘Iedereen heeft wel iets met geld of het gebrek daaraan’

Jim Jansen, jfj@folia.uva.nl

Folia 14 | 3


kort

nieuws

‘Ronald, word wakker!’ >‘Studenten moeten hun onvrede op de minister richten, niet op het CvB,’ zegt collegevoorzitter Van der Toorn in reactie op een open brief van de CSR. In een open brief aan collegevoorzitter Karel van der Toorn spraken de studentenvertegenwoordigers van de Asva en CSR onlangs hun zorg uit over het feit dat er vanaf 2010 extra betaald zou moeten worden voor onder meer honoursprogramma’s en extra vakken. Er kwam geen reactie uit het Maagdenhuis. Desgevraagd zegt Van der Toorn nu: ‘Ik zie de open brief als stijlmiddel. Het is een opiniërend stuk waarin wordt verwezen naar woensdag drie december, het moment waarop de studenten mij een petitie over hun onvrede zullen aanbieden.’ ‘Drie december is inderdaad een belangrijke dag,’ bevestigt CSR-voorzitter Karsten Meijer. ‘We verzamelen om 12 uur op het Binnengasthuisterrein en lopen dan naar

het Maagdenhuis waar we meer dan drieduizend handtekeningen zullen aanbieden aan Van der Toorn.’ Of de handtekeningen Van der Toorn ook op andere gedachten zullen brengen, is twijfelachtig. Van der Toorn: ‘Er is nog niets besloten en daarom spreek ik steeds van een voorgenomen besluit. Ik snap de studenten best, maar als we deze maatregel, die tien procent van de studentenpopulatie betreft, niet zouden nemen, dan zouden de extra kosten op de

Cultureel YouTube van universiteiten zou eisen en daarvoor steeds minder geld over heeft. Meijer kan zich in deze gedachtegang vinden. ‘Van der Toorn heeft gelijk als hij zegt dat er te weinig geld uit Den Haag komt. Als je dat vergelijkt met andere Europese landen, is het belachelijk wat Nederland aan hoger onderwijs uitgeeft. Daarom zeg ik: nu de plannen van tafel en dan samen actie ondernemen tegen deze minister.’ Van der Toorn: ‘De studenten moeten zich re-

Sinds kort is de website checkuit.nl in de lucht, een jongerenwebsite van het Amsterdams Uitburo waarop een zogenaamd ‘stapteam’ verslag doet van allerlei culturele activiteiten in Amsterdam. Het stapteam bestaat uit twaalf jongeren tussen de 18 en de 30 jaar, die korte recensies schrijven en filmpjes maken van de plekken die ze bezoeken. UvA-student Sem Aronson (20) is de jongste stapper van het stapteam en vindt het belangrijk dat jongeren hun culturele horizon verbreden. ‘Jongeren bezoeken overdag te weinig een museum of expositie, omdat ze niet genoeg geïnformeerd zijn. De bedoeling van onze website is dat jongeren makkelijk kunnen zien wat er te zien en te doen is, zonder veel tekst te hoeven lezen.’ Het stapteam maakt korte filmpjes van twee tot drie minuten. Aronson: ‘We maken die filmpjes niet zozeer om de precieze inhoud van een activiteit te laten zien, maar om te laten zien wat de sfeer is.’ (ARH)

CSR biedt Van der Toorn deze week een petitie met 3000 handtekeningen aan schouders van de andere negentig procent van de studenten terechtkomen. Dat is ook niet terecht.’ Van der Toorn vindt dat de schuld vooral ligt bij minister Plasterk, die steeds meer

aliseren dat ze hun onvrede niet op het CvB moet richten, maar op de minister. Het wordt tijd dat hij wakker wordt en dat hij eens ophoudt ons voor de gek te houden.’ (JJ)

Decaan Wansbeek haalt bakzeil

Tom Wansbeek, decaan van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde (FEB), heeft afgelopen week overleg gevoerd met de commissie die was ingesteld om de organisatiestructuur van de faculteit tegen het licht te houden. Die commissie, de Structure Committee genoemd, kwam twee weken geleden met een voorstel om de organisatiestructuur van de faculteit grotendeels intact te laten. Wansbeek wilde die structuur vereenvoudigen: minder managementlagen en derhalve meer

UvA-medewerkers konden afgelopen maand meedoen aan de medewerkersmonitor, waarin hun mening werd gevraagd over de UvA als werkgever. Wat vonden bezoekers van folia.nl van zo’n monitor? De medewerkersmonitor: • Is een goed initiatief, mits de UvA er echt iets mee gaat doen - 60.9% • Is geldverspilling - 34.8% • Is een goed idee, er wordt eindelijk geluisterd naar medewerkers - 4.3% • Kost te veel tijd om in te vullen - 0% Totaal aantal respondenten: 23

4 | Folia 14

macht naar het centrale niveau. De opdeling in twee schools, de Amsterdam Business School (ABS) en de Amsterdam School of Economics (ASE), moest wat hem betreft verlaten worden. ‘Ik wil het beste van die twee werelden combineren in één wereld,’ zei Wansbeek. ‘Uiteindelijk kan ik toch met de opdeling in die twee schools leven,’ zegt Wansbeek nu. ‘Maar mijn voorstel tot vereenvoudiging van de organisatie wil ik wel handhaven. Tussen mijn functie en de werkvloer zitten nu drie managementlagen, dat is te veel.’ De organisatieherziening gaat wat hem betreft vooral over de ABS. ‘Daar verdienen we veel geld en willen we in de toekomst nog meer geld verdienen.’ Er moet in de visie van Wansbeek ‘een driekoppig collegiaal bestuur’ komen bij de ABS, bestaande uit een directeur van de graduate school

Deze week verschijnt er een nieuw blad voor sociale wetenschappers: Amsterdam Social Science. Oud LSVb-voorzitter en UvA-student Jonathan Mijs is een van de oprichters: ‘Het blad zal worden gemaakt voor en door graduate-studenten: studenten die een master volgen of aio zijn. We willen hen dichter bij elkaar brengen. Omdat we ook Nederlandstalige en buitenlandse studenten dichter bij elkaar willen brengen, zal het blad Engelstalig zijn en zitten er ook buitenlandse studenten in de redactie.’ Amsterdam Social Science zal artikelen en essays bevatten over zowel binnen- als buitenlands onderzoek uit alle richtingen van de sociale wetenschap. De ambitie is dat het tijdschrift zich zal gaan meten met bestaande academische vakbladen. Mijs: ‘Daarvan willen we het brutale kleine zusje worden.’ Voorlopig is het budget van de redactie beperkt. De belangrijkste verschijningsplek van het tijdschrift zal daarom de website zijn: www.socialscience.nl. Van het eerste nummer worden daarnaast vijfhonderd papieren exemplaren gedrukt, die gratis worden verspreid onder masterstudenten. (NB)

die ook directeur van het onderzoeksinstituut zal zijn, een directeur die verantwoordelijk is voor het personeel en een directeur voor de commerciële opleiding. ‘Dat levert straks een mooi, aantrekkelijk en elegant organisatieplaatje op,’ zegt Wansbeek. De Structure Committee is nu weer aan zet en als die akkoord is, zal ook de facultaire ondernemingsraad (OR) akkoord moet gaan, want de organisatieverandering impliceert een verandering van het faculteitsreglement, waarmee de OR moet instemmen. Voor de commerciële afdeling van de ABS zal deze week een nieuwe directeur worden benoemd: Jack van der Veen, nu nog werkzaam aan de Nyenrode Business School. Hij komt uit Wansbeeks eigen econometristenkring in Groningen, waar hij onder Wansbeek afstudeerde en promoveerde. (DW)

Room for discussion foto: Fred van Diem

>FEB-baas wilde einde maken aan tweedeling van de economische faculteit, maar ‘kan toch leven’ met huidige structuur. >Wansbeek blijft wel bij wens dat de organisatie ‘eenvoudiger’ wordt.

Socialscience.nl

Vorige week donderdag had studentenpartij Mei ervoor gezorgd dat de sint en zijn pieten een bezoekje brachten aan het Roeterseiland. Studenten konden zich laten fotograferen met de goedheiligman en hem influisteren wat ze in hun schoen wilden krijgen. Komende vrijdag, 5 december, zal blijken of alle ingefluisterde wensen zijn gehonoreerd. (DW)

Het lunchdebat Room for Discussion, dat in oktober tien middagen plaatsvond in de hal van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde, is vanaf deze week terug wegens overweldigend succes en de grote actualiteitswaarde. Het debat krijgt nu een permanent karakter en zal gedurende collegeweken iedere dinsdag om 12.30 uur plaatsvinden. Deze week treden aan hoogleraar monetaire economie Lex Hoogduin en macro-econoom Sweder van Wijnbergen. Op www.feb. uva.nl/roomfordiscussion is het complete programma te vinden. (DW)


Nieuwe website JFAS: 60 mille >De nieuwe website van de juridische studievereniging JFAS mag er wezen, maar kost ook wat. >Penningmeester: ‘Een diepteinvestering.’ Er is lang aan gewerkt, maar de nieuwe website van de Juridische Faculteit der Amsterdamsche Studenten (JFAS) staat dan ook als een huis. De site www.jfas.nu is inmiddels grotendeels gevuld en bezoekers en leden zijn welkom, al is nog niet elke functie beschikbaar. De nieuwe site, waarmee oudvoorzitter Paul Josephus Jitta is begonnen, wil alle andere informatiebronnen voor rechtenstudenten in een keer overbodig maken en lijkt daar behoorlijk in te slagen: studenten kunnen bloggen, hun eigen cv en profiel uploaden, stages kunnen worden gemeld en er staan foto’s en filmpjes op van bezoekjes aan advocatenkantoren. De functie ‘studiehulp’ werkt nog niet, maar daar zullen binnenkort samenvattingen van studieboeken te vinden zijn, databanken en andere studieondersteunende informatie. ‘Al is die functie afgeschermd en alleen toegankelijk voor de 2500 JFASleden,’ zegt Josephus Jitta. Ook de ‘jfaswiki’, waardoor leden van de JFAS content aan de site kunnen toevoegen, is niet voor iedereen toegankelijk, maar exclusief voor de leden. De nieuwe site wil, volgens JFAS, ‘een platform zijn waar de student de touwtjes in handen heeft. Interactie is ons sleutelwoord.’ Kosten van de nieuwe site: 60.000 euro. ‘Ja, dat kost zo’n bijzondere site nu eenmaal,’ zegt JFAS-penningmeester Stijn Kloosterboer. ‘Er zijn niet veel webbouwers die dit soort sites kunnen maken, dus de paar die het wel kunnen, vragen veel geld. Maar maak je geen zorgen: de kosten zijn helemaal gedekt door de sponsoren, grotendeels advocatenkantoren. Je moet dit

Marjolijn Kok (1970) promoveert bij archeologie op offerplaatsen in het OerIJ-gebied in de periode van 2500 voor Christus tot 450 na Christus. Wat is de Oer-IJ-regio? ‘Het gaat om het gebied tussen Haarlem en Alkmaar. Dit was vroeger een estuarium met een open verbinding met zee. In de loop van de tijd is het gebied langzaam verland. Het was een heel wisselend landschap met duinen, kreekjes en veen. Er leefden hier in de prehistorie eenvoudige boeren.’

Jaron Beekes zien als een diepte-investering. De komende jaren hoeven we geen geld meer uit te geven aan de ontwikkeling van een website.’ De site is gemaakt door bureau De Pannekoek en De Kale in Dordrecht, dat veel opensourcetoepassingen ontwikkelt. Een pilotversie van de nieuwe site ging al eerder online en uit de navigatiegeschiedenis kwam naar voren welke content het meest geliefd is: informatie over vacatu-

res, juridische onderwerpen en door studenten geschreven content (veelal blogs). Aan de hand daarvan is de definitieve site verder ontwikkeld. ‘Maar klaar ben je nooit met een site,’ zegt Josephus Jitta. ‘We kijken nog of er een functie kan komen waarmee advocatenkantoren hun nieuws kunnen posten, bijvoorbeeld in de vorm van verslagen van jurisprudentie­ lunches.’ (DW)

Rots-Vast ‘Huisjesmelker van het jaar’ >In 24 steden werden 180 huisbazen genomineerd. De makelaarsketen RotsVast kwam op de eerste plaats terecht, want men vraagt ‘honderden euro’s aan bemiddelingskosten’. Het kamerbemiddelingsbedrijf Rots-Vast Groep kreeg op 24 november de ­Gouden Kaartenbak voor de huisjesmelker van het jaar. Ieder jaar kiezen de Landelijke Studenten Vakbond en de SP-jongeren uit allerlei nominaties de huisjesmelker van het jaar. Deze keer vroegen ze studenten wie de ergste kamerbemiddelaar was. In 24 steden werden 180 aanmeldingen voor de prijs verzameld. De makelaarsketen Rots-Vast, met hoofdkantoor in Bodegraven, stak er volgens de jury bovenuit, want Rots-Vast ‘vraagt honderden euro’s aan bemiddelingskosten’. Bovendien: ‘Rots-Vast leidt mensen rond door het huis dat be-

doctor

nieuws

zichtigd wordt, hangt een mooi verhaal op, maar laat huurders verder in de steek zodra blijkt dat er mankementen zijn.’ Directeur Ed Kimmel van Rots-Vast vindt zichzelf geen huisjesmelker. ‘Wij bemiddelen alleen. We verhuren niet en zijn geen

Rots-Vast vraagt honderden euro’s aan bemiddelingskosten, maar laat huurders in de steek zodra blijkt dat er mankementen zijn eigenaar. Als er klachten over de woning zijn, horen die bij de huiseigenaar thuis. Het contract wordt tussen de verhuurder en de huurder getekend. Na de bemiddeling staan wij er verder buiten, afgezien van de

paar panden waarvan wij het beheer verzorgen. Iedereen weet van tevoren waar hij aan toe is. Je hoeft niet met ons in zee te gaan, als je het te duur vindt. Het is een vrije wereld.’ Rots-Vast, met 32 vestigingen naar eigen zeggen ‘de grootste specialist’ op het gebied van woningbemiddeling en -beheer van Nederland, rekent veertig euro inschrijfkosten. Als de bemiddeling slaagt, en dat gebeurt volgens de website van Rots-Vast in 65 procent van de gevallen, betaalt de woningzoekende één maand huur voor de bemiddeling, waar negentien procent BTW bovenop komt. De borg, soms één maand huur, soms twee maanden, en de huurprijs worden vastgesteld door de verhuurder. ‘Het bedrijf blijft binnen de wet,’ erkent LSVb-voorzitter Lisa Westerveld. ‘Maar ze doen wel mee aan de enorme uitbuiterij van studenten op de woningmarkt.’ (HOP)

Er wordt in Nederland niet veel onderzoek gedaan naar offerplaatsen. Waarom niet? ‘Dit onderwerp is redelijk ongrijpbaar en onbekend in Nederland. Er is wel veel onderzoek gedaan naar offerplaatsen met bronzen bijlen en andere bronzen voorwerpen, maar niet naar offerplaatsen met organisch materiaal. Op de zandgronden in Nederland is zulk materiaal vaak vergaan. Hier in West-Nederland blijft, door de natte bodem, organisch offermateriaal beter bewaard. Er wordt ook weinig onderzoek gedaan naar offerplaatsen omdat het idee bestaat dat het lastig is om onderzoek te doen naar rituelen. Archeologisch onderzoek naar bijvoorbeeld economie of bewoning wordt gezien als makkelijker.’ Wat voor soort plekken zijn de offerplaatsen uit uw onderzoek? ‘In de beginperiode werden er vooral stenen voorwerpen, zoals bijlen en maalstenen geofferd. Later werden dit bijlen van metaal, resten van dieren en stukken hout. In de belevingswereld van de toenmalige bewoners had hout veel betekenis, het was belangrijk voor hun dagelijks leven. Verder zijn er aardewerken potten en menselijke botten gevonden. Geen hele mensen. Destijds werden stukjes van overledenen bewaard. En die werden dan later in een offerplaats gedeponeerd.’ Op basis van uw onderzoek heeft u een model ontwikkeld om in te schatten of op een bepaalde locatie een oude offerplaats zal liggen. ‘Er wordt in Nederland veel gebouwd en ontwikkeld. Voordat er bouw plaatsvindt, moet er volgens de wet eerst archeologisch onderzoek plaatsvinden. Op basis van zo’n model als ik ontwikkeld heb kan je inschatten wat je op een bepaalde locatie zou kunnen aantreffen en dan kan je het archeologisch onderzoek hierop aanpassen. Verder zou je, als je kan aangeven dat op een bepaalde plek waarschijnlijk een belangrijke vindplaats ligt, kunnen zeggen: als je dit geplande gebouw drie meter opschuift, dan blijft die vindplaats bewaard.’ M. S. M. Kok, The Homecoming of Religious Practice. An Analysis of Offering Sites in the Wet Low-lying Parts of the Landscape in the Oer-IJ Area (2500 BC – AD 450), promotie: 3 december. 14:00 uur

Folia 14 | 5


foto: Henk Thomas

in beeld

Het was een rommeltje vorige week in het stiltecentrum van het AMC, waar een fototentoonstelling werd ingericht om aandacht te geven aan de aidsproblematiek in Afrika. Maandag 1 december was het Wereld Aids Dag en werd de tentoonstelling I dream van Cornell Evers geopend. DREAM (Drug Resources Enhancement against Aids and Malnutrition) is een project waarmee in verschillende Afrikaanse landen aandacht wordt besteed aan zwangere seropositieve vrouwen. Evers maakte in enkele Dreamcentra foto’s van aidspatiÍnten. De tentoonstelling is te zien in het stiltecentrum van het AMC en loopt tot 6 januari. De toegang is vrij. (DW)


kort

nieuws

Angst als de bel gaat >De Israëlische psychiater Arieh Sharev hield vorige week de jaarlijkse publiekslezing van het AMC: de Anatomische Les. ‘Leven met angst’, dat was het thema van de jaarlijkse publiekslezing van het AMC: de Anatomische Les. Voor de prestigieuze publiekslezing, die op 27 november plaatsvond in de grote zaal van het Concertgebouw, wordt steeds een arts uitgenodigd die tot de internationale top van zijn vakgebied behoort. Psychiater Arieh Sharev van het Hadassah universiteitsziekenhuis in Jeruzalem sprak over het posttraumatisch stresssyndroom

(PTSS), een onderwerp waar Sharev in Israël veel mee te maken heeft en waarnaar hij veel onderzoek heeft verricht. Sharev droeg de rijkelijk met beeldmateriaal gelardeerde lezing op aan enkele overleden vrienden. Na een algemene inleiding over angst legde Sharev uit hoe PTSS werkt: bij ieder mens worden de angstcentra in de hersenen actief zodra hij iets onverwachts waarneemt; er belt bijvoorbeeld iemand aan. Bij gezonde mensen vervalt de angstreactie zodra andere delen van de hersenen merken dat de situatie niet bedreigend is, maar bij mensen met PTSS niet. Zij kunnen van alledaagse dingen heel angstig worden – en

Top 200 blijven. Sommige mensen ontwikkelen na een traumatische ervaring wel PTSS, andere niet. Sharev: ‘Als je de activiteit van een hele serie genen van mensen met PTSS bekijkt, zie je dat zij duidelijk een ander patroon van genexpressie hebben dan mensen zonder PTSS, zelfs net na een traumatische ervaring.’ Wat dit precies betekent, is nog onbekend, maar volgens de psychiater kan deze vinding helpen mensen met PTSS vroeg op te sporen. Sharev en zijn onderzoeksgroep hebben inmiddels wel aangetoond dat mensen met PTSS er baat bij hebben zo vroeg mogelijk te worden behandeld met bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie. De kans op herstel is dan groter. (NB)

De top 200 van machtig en invloedrijk Nederland, jaarlijks samengesteld door de Volkskrant, wordt dit jaar opnieuw aangevoerd door SER-voorzitter Alexander Rinnooy Kan. Naast zijn hoofdfunctie heeft Rinnooy Kan ontelbare nevenfuncties, waaronder die van bijzonder hoogleraar Policy Analysis aan de UvA, de universiteit waaraan hij in 1976 promoveerde in de wiskunde. Ook UvA-universiteitshoogleraren en Folia-columnisten Louise Fresco en Robbert Dijkgraaf staan op de lijst, respectievelijk op de 34ste en 91ste plaats. AMCbestuursvoorzitter Louise Gunning staat op de 138ste plaats. Eerder werd al bekend dat UvA-bestuursvoorzitter Karel van der Toorn op de 166ste plaats staat. (DW)

UvA-studenten winnen Jong Talent Prijzen

Medewerkersmonitor

De UvA-studenten Mohamed Alkaduhmi (informatica), Robert Noest (natuurkunde) en Kyndylan Nienhuis (wiskunde) kregen woensdag 26 november de Jong Talent aanmoedigingsprijzen uitgereikt van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. De studenten ontvingen elk een bedrag van vijfhonderd euro voor de uitstekende studieresultaten die zij in hun propedeusejaar hadden behaald. Met de prijzen willen een aantal bètawetenschappelijke stichtingen en fondsen de studie in exacte en technische vakken stimuleren. Organisator Janny Terlouw vertelt: ‘Bètastudies zijn nog steeds niet sexy in Nederland, en krijgen niet de aandacht die deze vakgebieden verdienen.’ Dat vonden prijswinnaars Noest (gemiddeld een 9.3 in zijn eerste jaar) en Nienhuis (gemiddeld een 9.8) ook. Beide tweedejaarsstudenten geven bijles en voorlichting aan andere studenten en scholieren, waarbij ze proberen aan te tonen dat exacte vakken leuk, maar vooral ook praktisch kunnen zijn. Nienhuis: ‘Bij ons aan de faculteit is er laatst nog een wiskundig model ontwikkeld om de dienstregeling van de NS te verbeteren.’ Prijswinnaars in de ‘volwassen’ categorie

foto: Jordi Huisman

>De UvA-studenten Alkaduhmi, Noest en Nienhuis kregen woensdag 26 november de Jong Talent aanmoedigingsprijzen uitgereikt.

Jonge talenten Kyndylan Nienhuis (l) en Robert Noest

Jong Talent benadrukten met hun uitvindingen eveneens het praktische nut van exacte vakken. Wibout Roukens (technische bestuurskunde aan de TU in Delft) ontwikkelde bijvoorbeeld een communicatiesysteem voor motoragenten, waarmee via een touchscreen in het stuur kan worden gecommuniceerd met de meldkamer. Over de praktische toepassing van hun opleiding hoeven de UvA-winnaars zich nog geen zorgen te maken, voorlopig zitten zij

nog wel even in de boeken. Was het winnen van de prijs een doel dat de studenten zichzelf gesteld hadden? Nienhuis: ‘Toen ik mijn cijfers van het eerste semester overzag, ben ik wel door gaan pakken om in aanmerking te komen, inderdaad.’ Ondanks zijn sublieme studieresultaten legt hij het prijzengeld niet opzij voor toekomstig onderzoek. ‘Die vijfhonderd euro is al grotendeels opgegaan aan het pak dat ik voor de uitreiking heb moeten kopen.’ (Tim Verlaan)

Opname college Van de Linde ‘zeer kwalijk’

foto: Henk Thomas

>Philip van Praag not amused over opname van college Kay van de Linde. >Uitlatingen tijdens gastcollege leidden tot een mediarel, en het opstappen van Van de Linde als voorlichter van Rita Verdonk. Docent politicologie Philip van Praag vindt het ‘zeer kwalijk’ dat studenten tijdens gastcolleges van publieke figuren ‘op sensatie gerichte’ bandopnamen maken en die naar buiten brengen.

Kay van de Linde, voorlichter van Rita Verdonk, deed 21 november jongstleden politieke uitspraken tijdens een gastcollege aan de UvA en moest dat vervolgens bezuren doordat zijn uitspraken opgenomen waren en op geenstijl.nl belandden. Van de Linde is inmiddels ex-voorlichter van Verdonk. Van Praag: ‘Van de Linde belde mij de dag erna onthutst op, omdat De Telegraaf hem had geconfronteerd met uitspraken uit het college. Hij had die uitspraken zeker

niet bewust gedaan op die manier, vertelde hij mij.’ Van Praag betreurt de gang van zaken zeer. ‘Van de Linde geeft al jaren gastcolleges bij ons. Zowel de studenten als ik vinden die heel spannend, maar ik vrees dat het op deze manier heel moeilijk wordt om nog gastsprekers over te halen college te geven. Een gedragscode zou een oplossing kunnen zijn, maar, dan riskeren we wel dat het nog aantrekkelijker wordt uitspraken naar buiten te brengen.’ (DW)

De medewerkersmonitor die in de maand november werd gehouden onder alle medewerkers van de UvA is vorige week afgesloten met een respons van 41,3 procent. Onderzoeksbureau IVA in Tilburg, dat de monitor uitvoerde, verwacht een uiteindelijke respons van 43 procent. Het invulpercentage is in vergelijking met andere instellingen niet heel erg hoog, maar voor de UvA valt het nog wel mee, zegt Harold van der Werff van het IVA. ‘Gemiddeld ligt het invulpercentage tussen de 40 en 55 procent, maar aan de UvA is de invulcultuur niet erg ingeslepen, dus dan valt dit percentage nog wel mee. Als ik het van tevoren had geweten, had ik ervoor getekend.’ (DW)

Docent van het Jaar Afgelopen weekend is de shortlist bekendgemaakt van docenten die genomineerd zijn voor Docent van het Jaar 2008. Op de lijst staan zes mannen en geen vrouwen. De genomineerden zijn: Bernard Kruithof (gedrag en samenleving), genomineerd door studievereniging Pegasus; Mathieu de Bakker (Grieks), genomineerd door studievereniging Laverna; Jeroen Groenendijk (filosofie), genomineerd door studievereniging AmFiBi; Leo Dorst (informatica), genomineerd door studievereniging VIA; Dan Hassler-Forest (media en cultuur), genomineerd door studievereniging Off-Screen; Jean-Sébastian Caux (natuurkunde), genomineerd door studievereniging NSA. Op 11 december zullen de studieverenigingen in het Comedy Theater hun voordracht verdedigen. (DW)

Fusietoets Evenals in het basis- en voortgezet onderwijs zou minister Plasterk ook in het hoger onderwijs een fusietoets moeten invoeren: instellingen die samen meer dan twintigduizend studenten hebben, zouden hun plannen moeten voorleggen aan de Nationale Mededingingsautoriteit (NMa). De Onderwijsraad denkt dat de NMa, juist dankzij haar afstand tot ministerie en het onderwijsveld, prima geschikt is om zo’n fusietoets uit te voeren. (HOP)

Folia 14 | 7


opinie

Van wetenschapper tot entrepreneur? Promovendi in de geesteswetenschappen wordt al bij voorbaat de hoop op een academische carrière ontzegd, en dat is zuur, vindt Astrid van Weyenberg. ges, staak desnoods je onderzoek als er iets nuttigs voorbijkomt, ook als je hiermee tegen het advies van je promotor ingaat, ook als je hiermee kwaad bloed zet in het instituut waaraan je verbonden bent, ook als je hierdoor niet op tijd zult kunnen promoveren. Het is, daar had de p&o-meneer natuurlijk gelijk in, moeilijk om een plek binnen de academische wereld te bemachtigen en uiteraard moeten promovendi zich

goed voorbereiden op de toekomst. Sommigen kiezen er na hun promotie voor om buiten de academische wereld te werken en deze link tussen universiteit en maatschappij is ook van groot belang. Dat er daarnaast ook veel getalenteerde jonge academici zijn die tegen wil en dank voor een baan buiten hun vakgebied moeten kiezen, maakt misschien gewoon wel deel uit van een selectieproces waarin alleen de sterksten over-

illustratie: Cees Heuvel

‘Let op,’ zo sprak de p&o-meneer ons promovendi toe: ‘Eenmaal gepromoveerd zal slechts een klein percentage van jullie in staat zijn een baan binnen de wetenschap te vinden. De rest zal genoodzaakt zijn om buiten de deur op zoek te gaan.’ En dus, dat was de moraal van het verhaal, is het zinvol om er al tijdens je promotieonderzoek alles aan te doen je kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Doe cursussen, loop sta-

UvA vreet ongekend veel energie De UvA gaat slecht om met energie, want ze heeft geen idee hoeveel energie faculteiten verbruiken en maakt geen beleid voor energiebesparing, aldus Silvia Burger en Floris van Heemst. De universiteit zou op twee manieren kunnen besparen op haar energieverbruik. Ten eerste zou de universiteit haar studenten en medewerkers bewuster moeten maken van hun gedrag. Gemiddeld staan er op de UvA ’s nachts 2500 computers aan, een gigantische verspilling. Ten tweede kan de UvA veel energie besparen door een aantal logische aanpassingen door te voeren in haar gebouwen. Op dit moment proberen studentenraadsleden Ewoud de Kok en Gijs van der Poel een aantal van deze aanpassingen voor een lagere UvA-energierekening te realiseren. Ze hebben daartoe de studentencommissie Duurzaamheid opgericht. Zij vinden dat de UvA, als een van de grootste energieverbruikers van Nederland, het voortouw moet nemen op het gebied van duurzaamheid. De Duurzaamheidcommissie zet zich onder andere in voor een CO2-neutrale computerzaal bij de Faculteit

8 | Folia 14

van Economie en Bedrijfskunde (FEB). Ook pleit zij voor het invoeren op elke UvA-computer van software die stroomverbruik van pc’s tot een minimum beperkt. Tevens ontwikkelen studentenraadsleden De Kok en Van der Poel plannen om energie te besparen op de licht- en koelingssystemen van de UvA; hier zijn veel quick wins te behalen. Verder wil de studentencommissie dat de UvA op haar daken mini-windturbines en zonnepanelen gaat installeren. Computerzalen zouden zo zelfvoorzienend kunnen worden in hun energie. Voor al deze ideeën is uiteraard geld nodig. Geld dat opgehoest moet worden door de afzonderlijke UvA­ -faculteiten. Er is echter een groot probleem: faculteiten hebben op dit moment geen enkele financiële reden om zuinig om te gaan met energie. In het huidige systeem is het namelijk zo dat alle energierekeningen van elke faculteit op een grote hoop gegooid worden. Vervolgens

wordt deze enorme rekening van grofweg zeven miljoen euro betaald uit één centrale energiepot. Dit heeft verstrekkende consequenties. Als een faculteit een energiebesparende maatregel wil doorvoeren, moet zij zelf de kosten van de investering dragen. De besparing op de energierekening die daarop volgt, levert een individuele faculteit echter niets op. De energierekening voor de UvA als geheel wordt lager, maar het geld wat bespaard wordt gaat niet naar de faculteit. Het enige wat gebeurt, is dat de UvA als geheel toe kan met een kleinere pot geld voor energie. Er is voor faculteiten dus geen enkele reden om te investeren in energiebesparende maatregelen. De logische oplossing is uiteraard om faculteiten zelf verantwoordelijk te maken voor hun energierekening. Immers: wanneer zij zelf die rekening moeten betalen, zullen ze proberen die kosten zo laag mogelijk te houden. Elke euro die faculteiten dan besparen kunnen ze


stage

foto: Tjebbe Venema

Het is aan de UvA om promovendi genoeg bagage mee te geven om de concurrentie aan te gaan

Lieselot Spliet

leven. Het is onvermijdelijk dat niet iedereen die dat zou willen erin slaagt binnen de academische wereld werkzaam te blijven. Maar het is wel aan de universiteit om haar promovendi tenminste genoeg bagage mee te geven om de concurrentie überhaupt aan te kunnen gaan. Binnen de Faculteit der Geesteswetenschappen zijn de promotietrajecten echter teruggebracht van vier tot drie jaar. En, omdat je in drie jaar geen onderzoek kan afronden (althans niet het soort dat daadwerkelijk bijdraagt aan kennis) wordt iedereen vervolgens in een vierjarig parttime traject geplaatst. Het duidt natuurlijk vooral op de tekortkoming van de overheid die gestaag steeds meer geld terugtrekt uit de geesteswetenschappen. Dit is een sector met nauwelijks financieel te meten rendement, dus wordt hier het meest gekort. Voor promovendi is het grootste probleem het inkrimpen van het promotietraject waar, ook tot grote frustratie van begeleiders, de lescomponent officieel uit is geschrapt. Voor mijn generatie is er voor meer dan een paar gastcolleges geen tijd; dat brengt onze strakke planning in gevaar. Het gebrek aan onderwijservaring dat hier het resultaat van is, zal het ons een stuk lastiger maken om na onze promotie een functie als docent te bemachtigen. Sinds september 2008 is het stelsel opnieuw aangepast: er geldt nu een standaard

aanstelling van 0,8 fte, waarbij volgens de promovendiregeling de ‘component “onderwijs verzorgen” weer zo veel mogelijk – maar naast de aanstelling als promovendus’, terugkeert. Wat ‘zo veel mogelijk’ in de praktijk inhoudt is nog onduidelijk, maar hopelijk leidt dit initiatief ertoe dat promovendi zich weer iets breder op hun toekomst kunnen voorbereiden. Ik geloof echt dat de UvA vol goede intenties is en probeert te roeien met de riemen die zij heeft, maar het wringt dat zij – in plaats van ons beter klaar te stomen voor de weinige plekken die beschikbaar zijn binnen de academische wereld – voorlichting geeft over hoe wij onze kans buiten de wetenschap kunnen vergroten. Er wordt enthousiast gezwaaid met de term employability en ons wordt geadviseerd onze kansen te vergroten met een binnenkort te volgen cursus ‘entrepreneurship’. Entrepreneurship: moet dat het perspectief zijn van jonge wetenschappers die aan een promotieonderzoek beginnen? Moet dat het perspectief zijn van de universiteit waaraan wij onze academische loopbaan starten? Laten we niet vergeten dat wij voor wetenschap hebben gekozen, en niet voor entrepreneurship. l Astrid van Weyenberg is aio aan de Amsterdam School for Cultural Analysis

Faculteiten hebben geen enkele financiële reden om zuinig om te gaan met energie investeren in onderwijs en onderzoek. De Duurzaamheidcommissie pleit er dan ook voor om over te stappen naar dit systeem. De UvA kán echter op dit moment niet overstappen naar dit systeem. De UvA heeft namelijk geen idee hoeveel energie verbruikt wordt door welke faculteit! Er zou geen probleem zijn wanneer alle UvA-gebouwen een eigen energiemeter zouden hebben. Dat is echter niet het geval. Daardoor is het niet te achterhalen wat een faculteit precies verbruikt aan energie. En dus is ook niet te berekenen welke faculteit voor welk deel van de energierekening verantwoordelijk is. De Duurzaamheidcommissie zal dit collegejaar strijden

voor energiemeters in alle UvA-gebouwen, en pleiten voor een faculteitsgebonden energierekening. Dat zal de faculteiten stimuleren te investeren in energiebesparende maatregelen. De faculteiten zullen hierdoor hun medewerkers en studenten prikkelen in hun gedrag zodat zij zuiniger omgaan met energie. Zo slaat de universiteit twee vliegen in een klap. Het bespaarde geld kan worden uitgegeven aan onderwijs en onderzoek, en de universiteit neemt eindelijk haar verantwoordelijkheid als grootverbruiker van energie. l Silvia Burger is student pedagogiek en Floris van Heemst is student wijsbegeerte

Lieselot Spliet (25) studeert politicologie en loopt stage bij de mensenrechtenorganisatie Aim for human rights. ‘Aim for human rights ondersteunt wereldwijd organisaties die opkomen voor mensenrechten. Dit doet zij primair door een link te leggen tussen de vastgestelde mensenrechtenverdragen en wat organisaties daar in het veld mee kunnen doen. Doordat de verdragen vaak heel ingewikkeld en abstract zijn, kunnen veel organisaties er niet goed mee werken, of ze weten er gewoon te weinig van af. Aim for human rights ontwikkelt thematische instrumenten, zoals handboeken, om deze link te leggen. Er zijn verschillende afdelingen, zoals een die zich ervoor inzet dat bedrijven mensenrechten respecteren en een die zich bezighoudt met verdwijningen. Ik zit op de afdeling vrouwenrechten. Daar ben ik in september aangenomen om een congres, gericht op huiselijk geweld, te helpen organiseren. Er werden partnerorganisaties uitgenodigd van over de hele wereld: van China tot Peru, en van Ghana tot Nepal. In de aanloop van het congres was ik vooral bezig met het regelen van praktische zaken: visa, taxi’s en het programma. Het was de bedoeling dat ik tijdens de congresweek zelf ook inhoudelijk bezig zou zijn. Maar omdat ik verantwoordelijk was voor de organisatie ben ik de hele week druk geweest met het regelen van allerlei dingetjes: financiële zaken, mensen naar het ziekenhuis rijden en het contact met de locatie waar we zaten, bijvoorbeeld de mensen die kookten. Ik vond het bijzonder om te zien hoe zoiets werkt: de samenwerking binnen een groep die bestaat uit zo veel verschillende culturen. Ik kon me eerst niet zo veel voorstellen bij het thema huiselijk geweld, maar die mensen hebben allemaal een verhaal. Dan gaat het leven. Die vrouwen en hun strijd om vrouwenrechten hebben veel indruk gemaakt. Moeilijk is dat ik in een thema terecht ben gekomen waar ik niet veel vanaf weet: vrouwenrechten. Soms heb ik tijdens vergaderingen met andere organisaties in ons netwerk geen idee waar het over gaat, want ik val er gewoon in. Dat is het nadeel van ergens maar korte tijd zitten; je moet steeds dingen vragen. Het leuke is dat je betrokken raakt bij thema’s die belangrijk zijn in de samenleving. Politiek speelt een ontzettend grote rol in mensenrechten. Ik merk tijdens deze stage dat er veel contact is met de Nederlandse overheid. Er is ook wederzijdse beïnvloeding. Wat het netwerk van ngo’s belangrijk vindt, wordt vaak opgepakt door de politiek. Ik heb echt het idee dat Aim for human rights invloed heeft en hier op een goede manier over nadenkt. Het heeft dus echt zin. Daar twijfelde ik voor mijn stage nog wel een beetje aan.’ (ARH)

Folia 14 | 9


interview

‘De weg is het doel’ Door Floor Boon

Bijna een halve eeuw loopt Ruud Peters al op de UvA rond. Vanaf 1961, eerst als student en later als docent. In september ging hij – ‘omdat het moet’ – officieel met pensioen en nam hij afscheid als universitair hoofddocent. Wel blijft hij aan als bijzonder hoogleraar islamitisch recht. Op dit moment is hij ook bezig met het opzetten van een nieuwe minor over het Midden-Oosten. ‘Ik wil die vijftig jaar UvA volmaken.’ ‘Schrijf vooral maar veel over die nieuwe minor,’ zegt Ruud Peters (65) lachend aan het eind van het gesprek in zijn huis in het hartje van de Amsterdamse wallen. De in donkerblauwe fleecevest gestoken arabist en jurist heeft het over een minor Midden-Oosten die wordt aangeboden door het Instituut voor Interdisciplinaire Studies (ISS). Peters is een van de bedenkers. ‘De minor komt er op verzoek van studenten,’ vertelt Peters op de ruime zolder van zijn huis, ingericht als werkkamer. De wanden zijn bedekt met boeken. ‘Er zijn wel vakken over de islam, maar die zijn vooral op de godsdienst gericht. Studenten willen meer weten over het Midden-Oosten. Over de politiek, cultuur en geschiedenis. Maar door vernauwing van het onderwijs, de faculteit noemt dat verbreding, is er veel minder vakspecifiek onderwijs mogelijk. Deze minor kan dat gedeeltelijk oplossen.’ Peters was vroeger naar eigen zeggen een ‘typisch gymnasiastje’. Hij deed een bèta-vakkenpakket maar was al jong geïnteresseerd in talen. ‘Eigenlijk wilde ik als jongetje stuurman worden op de grote vaart.’ Ernstige bijziendheid maakte een einde aan die droom. Om toch wat van de wereld te zien, liftte Peters op zijn zestiende al naar Marokko. ‘Dat was deels vanwege de taal, maar ook zeker voor het avontuur. Ik heb het altijd leuk gevonden om met mensen te praten en onderweg te zijn. De weg is het uiteindelijke doel.’ Zijn ouders vonden dat niet altijd leuk, maar lieten hem

Ruud Peters (1943, Den Haag) studeerde Arabisch, Turks en rechten. In 1968 begon hij als docent aan de UvA. In 1979 promoveerde hij op een proefschrift over de moderne jihad waarin hij het vernieuwende inzicht naar voren bracht dat er niet één jihadleer bestaat, maar dat moslims dat in de geschiedenis op verschillende manieren hebben geïnterpreteerd. Tussen 1982 en 1987 was Peters directeur van het Nederlands Instituut in Caïro. Daar deed hij onder meer onderzoek naar de ontwikkeling van het Egyptische strafrechtsysteem tussen 1800 en 1880. Peters werd meerdere malen opgeroepen als getuige-deskundige in belangrijke processen tegen onder meer twaalf terreurverdachten in Rotterdam (2003) en tegen de moordenaar van Theo van Gogh, Mohammed Bouyeri (2005).

10 | Folia 14

gaan. Na de middelbare school studeerde Peters zowel Arabisch en Turks als rechten, ‘om ook mijn ouders tevreden te stellen.’ Sinds 1968 doceert Peters aan de UvA, maar zijn reisdrift is nooit verdwenen. Op de keukentafel ligt een boek over Kirgizië, waar hij volgende zomer gaat wandelen met zijn broer. J oris L u y endijk

Dertig punten moeten studenten minimaal halen. Twee vakken zijn verplicht. Arabische cultuurkunde en een vak over de macht en onmacht in het Oosten. ‘Die module heb ik opgezet met Paul Aarts. Vorig jaar hadden we tachtig inschrijvingen. Dit jaar zijn dat er

de islam. Hij neemt regelmatig deel aan het publieke debat en staat bekend als iemand met gematigde opvattingen. Peters: ‘Er wordt veel gehamerd op de Nederlandse identiteit. Op krachtige toon wordt gezegd dat buitenlanders zich maar aan de Nederlandse waarden moeten aanpassen. Dan krijg je al snel een tegenreactie. Het is een verzet van “wij zijn moslims” of “wij zijn Marokkaan”. Mensen zetten dan eerder hun hakken in het zand. Ik zeg niet “blijft u vooral uw vrouw maar slaan”, maar ik geloof niet dat dit de manier is. Welke manier wel de juiste is, is niet empirisch te staven. Het heeft meer te maken met empathie, inleving. Het opleggen van cultuur werkt

‘ Hans Jansen wordt door Nederlandse islamwetenschappers echt niet meer serieus genomen’ al honderddertig! Dat laat wel zien dat er voldoende animo voor is. ‘De minor wordt aangeboden door het IIS en heeft daarom een heel interdisciplinair karakter. Er zit bijvoorbeeld ook een keuzemodule in over kunst en architectuur in het Midden-Oosten. Studenten van de hele UvA zijn welkom. En het zijn zeker niet allemaal studenten Arabisch.’ Op de vraag of de brede opzet niet ten koste van het niveau gaat, antwoordt Peters resoluut: ‘De stof moet wel voor iedereen te verteren zijn, maar het is meer dan een presentatie van feitjes. In de module “macht en onmacht in het Midden-Oosten” maken de studenten kennis met theorieën en wordt er stilgestaan bij begrippen als nationalisme en kolonialisme. Beeldvorming en de media krijgen veel aandacht. Zo verzorgt Joris Luyendijk, auteur van Het zijn net mensen, een college. Ook staat er een boek op het programma van Bernard Lewis. Deze Amerikaan heeft een tamelijk conservatieve benadering van het Midden-Oosten. Het is een essentialist: het gedrag van moslims wordt verklaard op basis van hun religie. Daaruit kunnen volgens hem allemaal algemeenheden over moslims worden gezegd. In de colleges worden zijn opvattingen kritisch behandeld. Hoewel zijn standpunten achterhaald zijn, vind ik het belangrijk dat studenten daar kennis van nemen, juist omdat ze nog steeds veel invloed hebben. Peters is zelf ook betrokken bij beeldvorming over

averechts. Maar wat je wel kan en moet opleggen zijn wettelijke normen en normen over hoe mensen met elkaar omgaan in de openbare ruimte. Je kunt niet voorschrijven wat mensen moeten vinden van bijvoorbeeld homoseksualiteit, maar de overheid kan en moet wel optreden tegen discriminatie of haatzaaien.’ I slamdebat

Peters neemt – met zijn zachtaardige blik in de ogen – een gematigder positie in, zeker tegenover andere academici als arabist Hans Jansen. ‘Die wordt door de Nederlandse islamwetenschappers echt niet meer serieus genomen.’ Peters doelt onder meer op de publicatie van een stuk in [wijlen] opinieblad Opinio waarin Jansen pleitte voor een afdeling van ‘rotzakken’ bij de AIVD die ‘zonodig in het verborgene vuile handen maakt’ bij de bestrijding van moslimterreur. Peters: ‘Nee, dan liever Ella Vogelaar. Zij is typisch iemand uit mijn kamp. Maar dat mag niet meer van de PvdA en dat is jammer.’ Of Peters ook gelooft in een Nederland met een op den duur joods-christelijk-islamitische traditie, een uitspraak die Vogelaar vorig jaar zomer veel kritiek opleverde? ‘Ja, daar ben ik van overtuigd,’ antwoordt Peters beslist. ‘Maar die mening is niet populair in de politiek. De gevestigde partijen voelen de hete adem van Wilders en Verdonk in hun nek. De PvdA doet daar


foto: Bob Bronshoff

Ruud Peters: ‘De invloed van academici op de meningsvorming is uiteindelijk niet groot’

hard aan mee. Ook zij vinden dat de toon in het islamdebat harder moet. Ik heb zelf niets met religie, maar ik kan me voorstellen dat een minderheid zich gemarginaliseerd voelt wanneer hun religie achterlijk wordt genoemd. De enige nuance die nog over is, is te vinden bij D66 en GroenLinks.’ Het effect van zijn deelname aan het publieke debat moet volgens Peters vooral niet worden overschat. ‘Daar ging ook mijn afscheidsrede over. Over het islamdebat in Nederland. De invloed van academici op de meningsvorming van mensen is uiteindelijk niet erg groot. Hun mening is vaak genuanceerd en dat past niet in de soundbytes die de media graag wil-

len. Bovendien hebben de factoren die bepalen welke meningen de meeste ruimte krijgen en welke stemmen het hardst klinken weinig met de wetenschappelijke onderbouwing van die meningen te maken. Maar dat betekent niet dat je moet terugtrekken uit het debat. Er zijn nog steeds publieke intellectuelen die zich baseren op onder meer Bernard Lewis, bijvoorbeeld Paul Scheffer en Frits Bolkestein. Zij gaan ervanuit dat het denken en doen van moslims – anders dan dat van ons ‘moderne’ mensen – vooral door hun godsdienst wordt bepaald. En die godsdienst is volgens hen homogeen en vrijwel onveranderlijk. Daarom hebben zij weinig oog voor de

enorme verscheidenheid die er binnen de islam bestaat en doen ze allerlei generaliserende uitspraken over moslims. Die standpunten liggen politiek goed, maar zijn binnen de islamwetenschap allang achterhaald. Het is daarom goed om dat debat aan te blijven gaan.’ Peters engagement vervliegt niet met zijn pensioen en deze formaliteit is wat hem betreft dan ook zeker niet het einde van zijn carrière. Hij doet nog onderzoek in Egypte en blijft doceren. ‘Het is natuurlijk niet aan mij, maar ik zou toch graag die vijftig jaar volmaken aan de UvA. Al word ik zo langzamerhand wel een beetje een oude man.’ Een lach. ‘Ach, ik overdrijf.’ l

Folia 14 | 11


het beste

Metallica Joost Wezemer (27), persvoorlichter Koninklijke Militaire ­Academie en deeltijdstudent Spaans:

film

Sterk lijdend voorwerp

Hebbeding: ‘Mijn backpack en vakantiehoed. Haal ik deze van zolder, dan betekent dit dat ik nieuwe dingen ga beleven.’ Website: ‘Wikipedia. Kennis is de prikkel die ik nodig heb en maakt elke dag weer anders.’

Clint Eastwoods nieuwste film Changeling, gebaseerd op een waar gebeurd drama, gaat over Christine Collins (Angelina Jolie) wier kind vermist is. Ze heeft het ongeluk in het Los Angeles van de jaren twintig te wonen. De politie laat doodleuk weten dat een gevonden jongetje haar zoontje is. Dit is niet het geval, en dat laat ze direct weten. De verantwoordelijke politiechef (Jeffrey Donovan) gelooft haar niet. Waarschijnlijk herkent ze haar kind gewoon even niet door alle losgebarsten emoties. Als Christine hiertegen in verzet komt – natuurlijk is het niet haar kind! – wordt ze afgedaan als een slechte moeder, als hysterisch, als iemand die oom agent in een kwaad daglicht zet. Dat laatste blijkt al snel het knelpunt. Het locale politiecorps heeft door de vele corruptie- en geweldsschandalen een imagoprobleem. Een blamage over een persoonsverwisseling kunnen ze niet gebruiken. Eastwood laat zien hoe gemakkelijk een vrouw in de samenleving van toen opzij kon worden gezet als haar mening even niet goed uitkwam. Zelfs de hulp die Christine ontvangt van een maatschappijkritische priester (John Malkovich) kan niet voorkomen dat ze zonder enig proces in een gekkenhuis wordt geplaatst. Wie niet luisteren (lees: zwijgen) wilde, moest namelijk maar voelen. Jolie doet haar best om Christine ondanks haar ontberingen als een sterke vrouw neer te zetten. Ze krijgt helaas niet de kans van Eastwood om haar karakter erg uit te diepen. Ook al lijkt de film te beginnen als psycholo-

12 | Folia 14

gisch drama, gedurende de rit verliest Changeling veel van zijn ambitie. Het laatste deel van de film is ingeruimd voor een serie rechtszaken waarbij je allang weet wie er zal winnen. De emotionele spanning van het begin is verruild voor een simplistische strijd van goed tegen kwaad. Sterke vrouw Christine is er gereduceerd tot lijdend voorwerp, terwijl mannen – de priester, juristen, rechters, et cetera – de zaak tot een eind brengen. Het is een anticlimax waardoor de film langzaam uitdooft in plaats van spannend wordt. Deze wat saaie afloop wordt niet geholpen door Eastwoods neiging om geen moment onbenut te laten de kijker eraan te herinneren dat hoop boven alles gaat. Hoe opbeurend deze boodschap ook is, Changeling dreigt daardoor inwisselbaar te worden met een willekeurige ‘waar gebeurd verhaal’-televisiefilm. Gelukkig blijft Eastwoods vaste cameraman Tom Stern het tot het eind prachtig stijlvol in beeld brengen. (René Glas) Changeling (VS, 2008) Regie: Clint Eastwood Met: Angelina Jolie, John Malkovich, Jeffrey Donovan

Film: ‘Warriors, een film over de burgeroorlog in Bosnië. Engelse jongens die zijn uitgezonden maken de verschrikkelijkste dingen mee. Een kippenvelscène: een officier met een oorlogstrauma slaat na terugkomst zijn vrouw in een reflex in het gezicht. Ik zag de film op de Koninklijke Militaire Academie. Sommige jongens zaten met tranen in hun ogen.’ Boek: ‘Angels and Demons van Dan Brown. Mijn vader, die leraar Nederlands is en me veel boeken adviseert, vergeeft me deze keuze niet. Het is het enige boek dat ik niet kon wegleggen, ook niet onder invloed na een avondje stappen.’ Muziek: ‘S&M, een live album van Metallica en de San Francisco Symphony Orchestra. Een ongewone maar geslaagde combinatie van klassieke muziek en metal. In de auto zing ik hard mee en speel luchtgitaar.’

foto: Hans van Vinkeveen

Changeling; premiere: 4 december

Joost Wezemer

Opa wordt begraven en vanachter een zerk loert een clown die de begrafenis luchtig komt maken. Ik herken me in zijn moralisme. Verschrikkelijk hoe de SBS-mentaliteit wordt geïdealiseerd.’ Afknapper: ‘Het Noordspaanse dorpje Roncesvalles, waar de bedevaart naar Santiago de Compostella begint. Na een barre tocht in een lekkende bus bleek het dorp te bestaan uit een halfafgebroken klooster en een oude boerderij. Dat we met de bus teruggingen, was onbegrijpelijk voor de pelgrims.’

Tv: ‘South Park blijft actueel en scherp. De jongetjes doen alles wat God verboden heeft en kloten met alles en iedereen. Het zijn ook opiniemakers, die het beleid van de VS bekritiseren.’

Musical: ‘Cats, waar ik met mijn ouders tegen mijn zin in Londen heenging. Gingen er ook nog katten raar doen in het publiek. Maar daarna was ik verkocht. Al die mensen op een podium, de passie en combinatie van dans, zang en muziek. Het is de mooiste show die ik ooit heb gezien.’

Humor: ‘Youp van ’t Hek spot op een grove maar diepzinnige manier met de veridiotisering van onze maatschappij zoals bijvoorbeeld zoiets debiels als de rouwclown.

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan docent wetenschapsdynamica Chunglin Kwa. Hij is schrijver van het boek De ontdekking van het weten.’ (Hans van Vinkeveen)


foto: Won Tuinema

uit

Bizango’s Vodou: kunst en mystiek uit Haïti; Tropenmuseum, Linnaeusstraat 2

foto: Tropenmuseum/Johnatan Watts

De diamanten schedel van kunstenaar Damian Hirst is niets nieuws. Ook in de Haïtiaanse kunst gaan menselijke schedels goed samen met glitter en glans, zo valt momenteel te zien op de tentoonstelling Vodou: kunst en mystiek uit Haïti in het Tropenmuseum. Op de tentoonstelling zijn 250 voorwerpen te bewonderen uit de omvangrijke collectie van Marianne Lehman. Deze met een Haïtiaan getrouwde Zwitserse bezit de belangrijkste verzameling voodoo-objecten. Momenteel maakt een deel van haar collectie een reis langs Europese musea. Voor veel van de voorwerpen is het de eerste keer dat zij buiten Haïti te zien zijn. Het Tropenmuseum wil met de tentoonstelling laten zien dat voodoo iets heel anders is dan de clichébeelden van speldenpoppetjes en zombies zoals we die kennen uit Hollywoodfilms. Om dit te benadrukken gebruikt het de Haïtiaanse schrijfwijze ‘vodou’. Net als bijvoorbeeld het

Surinaamse Winti bevat het voodoo-geloof elementen uit klassieke Afrikaanse geloven, gemixt met elementen uit het christendom. Het geloof draait om Lwa’s, geesten of energieën. Er zijn vele verschillende Lwa’s. Gelovigen moeten met behulp van onder meer dans, muziek en offerandes de Lwa’s gunstig gestemd houden. Een van de tentoonstellingsruimtes bevat een altaar en vele beelden en vlaggen met afbeeldingen van Lwa’s. Het is een kleurrijk geheel: de beelden en vlaggen hebben vrolijke kleuren en zijn bezaaid met pailletten, glitterkralen en glimmend draad. Ondertussen dansen op een scherm voodooaanhangers rond in witte gewaden. Hoewel vermeld staat dat het overgrote deel van de magie gewijd is aan positieve zaken zoals het genezen van mensen, is toch een vrij groot deel van de tentoongestelde voorwerpen verbonden aan negatieve magie die gebruikt wordt om vijanden uit te schakelen. Zulk soort magie wordt gepraktiseerd in zogenoemde bizango’s, geheime genootschappen die zijn ontstaan ten tijde van de slavenopstanden. Er is een tentoonstellingsruimte volledig gewijd aan dergelijke bizango-voorwerpen. In een vrij donkere ruimte staan vele nachtmerrieachtige beelden opgesteld, die krijgers representeren. De gruwelijk vormgegeven mensgedaanten lijken met hun zwarte, grijze en rode kleuren en hun hoofden die gemodelleerd zijn op menselijke schedels zo uit een horrorfilm te komen. (NB) De tentoonstelling loopt t/m 10 mei, kaartjes kosten € 8,50. Voor meer informatie: www.tropenmuseum.nl

eten

De allerbeste wentelteefjes Gartine, voor ontbijt, lunch en high tea, Taksteeg 7 Genoeg tips over uit eten gaan, maar wat nu als je eens lekker uit ontbijten wilt? Het ontbijt is tenslotte de belangrijkste maaltijd van de dag, waarvoor je eigenlijk de tijd zou moeten nemen. Het is daarom hoog tijd dat je het volgende gaat doen: een ochtend vrij nemen, eerst uitgebreid douchen en dan de stad in, in het gezelschap van de krant of een goede vriend. Waar je naartoe moet voor de allerbeste wentelteefjes is Gartine, een lunchroom in de Taksteeg. Tot twaalf uur kun je daar terecht voor het ontbijt, waarbij je, als je geen trekt hebt in wentelteefjes, ook kunt kiezen voor een croissant met huisgemaakte jam of de chocoladebrioches. Mijn tafelgenoot en ik weten het wel: de wentelteefjes van suikerbrood met perenkaneelboter lachen ons al vanaf de kaart tegemoet. Mijn tafelgenoot bestelt er de huisgemaakte chai bij: thee met Indiase kruiden en melk, en ik ga voor de verse muntthee en een jus d’orange. We worden zeer snel geholpen, maar het is ook erg rustig: naast ons zit er maar één ander stel aan een uitgebreid ontbijt. Gartine is een restaurant met een klassieke inrichting: aan de muur hangt een groot klassiek schilderij en prominent aanwezig is ook de Portugese kroonluchter aan het plafond. Er klinkt klassieke muziek op de achtergrond en op tafel staat een antiek peper- en zoutstelletje. Het is een kleine gelegenheid, verstopt in de steeg, maar door de grote ramen, de witte kozijnen en het hoge plafond is er toch veel licht en ruimte. Al snel wordt ons ontbijtje bezorgd: wentelteefjes van twee dikke plakken suikerbrood en een eierdopje met de zelfgemaakt peren-kaneelboter, die ik overigens zelf eerder jam zou noemen. Het ziet er prachtig uit. Ik maak

zelf wel eens wentelteefjes, die dan wat zompig en vettig uitvallen, maar deze wentelteefjes zijn perfect: heerlijk van structuur en geweldig van smaak. De perenjam past er goed bij. In de kleine, open keuken wordt alles zelfgemaakt. Als ik even naar de wc moet, gluur ik naar binnen: op het aanrecht staat een bakplaat vol schijven pompoen klaar om de oven in te gaan. ‘Voor de salade van geroosterde herfstgroenten,’ licht de vrouw in de keuken toe. Het ziet er allemaal heerlijk uit: de kwaliteit en de versheid stralen er vanaf. De meeste producten komen ook uit eigen moestuin, lees ik later op de website, en de eitjes komen van adoptiekipjes van stichting Adopteer een kip, een actie van Biologica, waarmee de hele biologische sector gesteund wordt. Het eten is dus niet alleen lekker, maar ook nog verantwoord. Na onze wentelteefjes zitten we vol: lunchen hoeft voorlopig nog niet. Het was een prima ontbijt en dat alles voor vijftien euro. Ik denk dat ik hier vaker de tijd voor mijn ontbijt ga nemen. En nog een tip: ook al moet je niet, ga toch even naar de wc, die is zo schattig, boven, met een rond deurtje. (ARH) Sfeer: klassiek, licht Eten: lekker, biologisch, huisgemaakt Prijs ontbijt: gemiddeld E5 Wentelteefjes: goddelijk en E3,95 Bediening: vriendelijk en snel

OPROEP Ben je (betaalbaar) uit eten geweest? Schrijf dan een recensie en stuur die op naar redactie@folia.uva.nl. Als je recensie wordt geplaatst, krijg je de kosten (maximaal €50,-) van het etentje vergoed.

Folia 14 | 13


voetbal

‘Chauffeur, ook een nakkie?’ Door Jan Bernhart

Op donderdag 27 november reisde UvA-student en fanatiek Ajax-fan Jan Bernhart met een bus vol supporters naar Hamburg voor de Uefa-cupwedstrijd HSV-Ajax. Verslag van een schoolreisje met drugs, rellen, heel veel bier en ook nog wat voetbal. 10:00

‘Ik meen het, iedereen moet zich netjes gedragen in de bus! Wie rottigheid uithaalt, krijgt problemen.’ Een brede, kale man van middelbare leeftijd controleert of ook de bovenverdieping er nog fatsoenlijk uitziet. ‘En anders krijg je straf,’ grapt hij erachteraan. Ik zit in een bus richting Hamburg, om de Uefa-cupwedstrijd HSV-Ajax bij te wonen. Europese uitwedstrijden als deze zijn voor de meeste voetbalfans het mooiste wat er is. Bij binnenlandse uitwedstrijden ben

vaak aangehaald. Ik was erbij in Bremen en München, en ken de verhalen uit mijn hoofd. Maar ik zou zo nog tien keer de mooie herinneringen aan die dagen willen ophalen. Dat Ajax die wedstrijden met respectievelijk 3-0 en 4-0 kansloos verloor, lijkt niemand meer te storen. De duizenden Ajacieden die het centrum van Bremen volledig overnamen, het Oktoberfest in München en de totale anarchie in het oude Olympiastadion hebben veel meer indruk gemaakt. Ook over de wedstrijd van vanavond wordt met geen

stappen, rent een groepje meteen richting Reepherbahn, maar de meesten lopen rustig een kroeg in. In het centrum blijkt dat het doemscenario voor de reljeugd van onze bus is uitgekomen. Ze zijn te laat. Een gigantische politiemacht domineert de straten en dreigt met waterkanonnen naar iedereen die in de buurt komt. Overal ligt glas van gesneuvelde ramen en veel arrestantenbusjes zitten vol. Er is, behalve de politie, geen Duitser te bekennen. 18:00

Overal ligt glas en veel arrestantenbusjes zitten vol. Er is behalve de politie geen Duitser te bekennen je de hele dag een gevangene van de politie, beginnende bij aanvang van de verplichte en zwaar gereguleerde bus- of treinreis. Maar vandaag is alles anders. Toen om 09:00 iedereen op de Stadhouderskade was ingestapt, kondigde de buschauffeur via de intercom aan dat hij maar twee regels had. ‘Roken, drinken en drugs zijn toegestaan, maar laat alsjeblieft alles heel.’ Hij wenste ons een voorspoedige reis en benadrukte nogmaals dat hij het op prijs zou stellen als de bus heel bleef. 13:00

Om het wijgevoel te vergroten, zingen we liedjes in de bus. Achterin vraagt iemand of ik nog ‘iets’ nodig heb, waarop ik aangeef alleen alcohol te gebruiken. ‘Ieder zijn eigen ding,’ zegt hij lachend, terwijl hij de behoeftigen van hasj, coke en pillen voorziet, die als zakjes snoep door de bus gaan. Het is een klassen-uitje voor voetbalsupporters. ‘Chauffeur, ook een nakkie?’ [snuifje coke, red.] Ik praat met een paar jongens die ik van gezicht ken. We hebben het over Europese uitwedstrijden uit het verleden en halen verhalen op. Alle jongelingen luisteren aandachtig als een middelbare man vertelt over hoe Fred Kadet in Dortmund de bus had gestolen toen de chauffeur iets te lang weg bleef. De meest recente uitwedstrijden in Duitsland worden

14 | Folia 14

woord gerept. De mogelijke opstelling, de tactiek en zelfs de uitslag zijn van ondergeschikt belang. Hoe de gebruikers hun voorraad drugs over de Duitse grens krijgen, is op dit moment veel belangrijker. ‘Gewoon alles gebruiken vóór de grens’ is het meest gehoorde advies, en er wordt doorgesnoven alsof het een wedstrijd is. 16:00

Omdat we Hamburg inrijden en de verdovende middelen bijna op zijn, beginnen alle inzittenden nerveus te worden. De meeste jongens kunnen niet meer stilzitten en scanderen: ‘Wir sind keine Fussbalfans, wir sind Ajax Hooligans!’ De meesten zijn, net als ik, helemaal geen hooligan, maar de verafschuwde gezichten in het medeverkeer zijn goud waard. Veel bestuurders wijken angstig voor ons uit, waarmee wij ons doel bereiken. Dit is niet het moment om een vooroordeel te ontkrachten. Steeds meer jongens krijgen sms’jes binnen dat het ‘op ontploffen staat’ op de Reepherbahn, waarna de chauffeur wordt gesommeerd zich te haasten. Tientallen politiebusjes loeien voorbij, waarbij iemand opmerkt dat Duitsland nog altijd een beperkte legermacht heeft. ‘Wir sind den Krieg nicht vergessen! Als het maar niet losgaat voordat wij er zijn!’ roept een jongen met bril, die de kwestie zeer ernstig lijkt te vinden. Als we uit-

De meeste Ajacieden zijn aan het barhoppen, voorzover de Polizei ruimte laat voor eigen initiatief. In elke kroeg waar we massaal vertegenwoordigd zijn, zie je angst in de ogen van de medewerkers. Oké, ze draaien een waanzinnige omzet, maar het is de vraag of hun kroeg heel blijft. De meeste werknemers begrijpen dat ze gewoon vriendelijk moeten blijven en nergens op in moeten gaan. Zelfs de blondine aan wie menigeen zijn liefde wel erg plat en direct verklaart, blijft glimlachen. We zingen We are the Champions, en heel even is iedereen vergeten dat we al heel lang niet meer the champions zijn. Zeker niet van the World. We lopen met een grote groep naar de metro, op zoek naar iets meer Lebensraum. Toevallige passanten gaan snel aan de kant. Wij zijn Ajax, en wij zijn de baas hier. Dat is waar het vandaag allemaal om draait. Terwijl iedereen zich in een te kleine metro perst, probeert een aantal Duitsers snel nog het toestel te verlaten. Ze beseften dat ze misschien toch beter hier konden uitstappen. Geen van de passagiers heeft een kaartje voor de metro, maar ik vermoed dat er niet gecontroleerd gaat worden. 20:00

Bij de ingang van de Nordbank Arena staan maar twee poortjes open voor de uitsupporters. Bovendien wordt iedereen een voor een gefouilleerd, wat zorgt voor lange wachttijden. Voetbalfans zijn niet goed in wachten. Terwijl van alle kanten wordt geduwd, tellen supporters af voor een stormloop. Af en toe forceren we ons massaal 10 meter naar voren, waarna we weer 10 meter naar achteren vallen. Ik kies de slipstream van iemand van de oude garde die zich, al beukend, een weg naar voren weet te banen. Zijn grote gestalte volgend, kom ik relatief snel naar binnen, waar bij de catering anarchie is uitgebroken. Wanneer een jonge werknemer zich omdraait om de mayonaise te pakken, verdwijnt de klant met


Ajax Fotoside/ReMePro

een grote bestelling. In paniek roept hij: ‘Er hat nicht bezahlt.’ Om mij heen maken fans gebruik van deze consternatie en stoppen hun zakken vol met alles wat op de toonbank ligt. Ik jat een Twix. Ik weet niet precies waarom. Ik houd helemaal niet van Twix. In het stadion laat de veiligheid te wensen over. Meteen worden de HSV-fans naast het uitvak bekogeld.

Sommigen verhuizen snel. Ik hoop voor ze dat de wedstrijd rustig verloopt. 02:00

Tijdens de wedstrijd gaat het op de tribunes wonder boven wonder goed. De nabije HSV-supporters doen hun uiterste best ons niet te provoceren, en op het veld doen de HSV-spelers hun uiterste best om niet te scoren. In de

78e minuut scoort Ajax zelfs, en we winnen de wedstrijd, waardoor veel Ajax-supporters toch nog een nieuwe ervaring beleven. Winnen in een Europese uitwedstrijd. Het voelt eigenlijk best leuk. Niet dat er op de terugreis veel over wordt gezegd. De Reepherbahn wordt nogmaals geëvalueerd. De reljongens zijn teleurgesteld, de rest heeft weer een fantastische dag gehad. Daarna gaan de meesten braaf slapen. Het klassenuitje zit er op. l

Folia 14 | 15


COLLECTANTEN GEVRAAGD! VOOR DE COLLECTE VAN 8 T|M 14 FEBRUARI 2009 kijk op www.amnesty.nl/collecte of bel (020) 626 44 36

Naamloos-9 Naamloos-8 1

28-11-2008 09-10-2008 09:01:51 13:34:35

De Nierstichting is jarig. Kadotip: word donateur.

Met uw gift komt een toekomst met zo min mogelijk nierziekten en een betere toekomst voor nierpatiënten dichterbij. Kijk op www.nierstichting.nl of bel 035 697 80 55.

en* t n e d u t nute s i m t s la

Met je studentenkaart kun je vanaf anderhalf uur voor de voorstelling voor € 10,- een toegangskaartje krijgen. Dit geldt alleen als de voorstelling niet uitverkocht is.


onderweg

‘Dit is fantastisch’ Door: Nadine Böke

‘Dat je vier jaar bezig mag zijn met een onderwerp dat je na aan het hart ligt. Dat dit je baan wordt, en je er geld voor krijgt. Dat is toch fantastisch?’ Inge Broekman (27) studeerde Nederlands, maar promoveert nu bij kunstgeschiedenis. Zij onderzoekt in hoeverre de bekende staatsman en dichter Constantijn Huygens (1596-1687) ook een kunstkenner was. Broekman: ‘Huygens wordt in de literatuur wel gezien als kunstkenner of kunstcriticus, maar dit is vooral gebaseerd op één document uit 1631. In dit document gaat Huygens behoorlijk gedetailleerd in op schilders uit zijn tijd. Er wordt al veel onderzoek gedaan naar het onderwerp Huygens als kunstkenner. Maar ik vroeg me af: in hoeverre kan je op basis van dat ene document zeggen dat Huygens gedurende zijn hele carrière een kunstkenner genoemd mag worden?’ Om antwoord te kunnen geven op deze vraag spitte Broekman het complete oeuvre van Huygens door, op zoek naar andere teksten waarin hij het over kunst heeft. Toen ze nog Nederlands studeerde in Groningen schreef ze een doctoraalscriptie die de eerste aanzet van dit onderzoek vormde. ‘Toen ik met die scriptie bezig was, had ik het gevoel dat hier vakinhoudelijk gezien iets heel leuks in zat. En ik was voor mijn gevoel nog niet klaar met de wetenschap. Dus heb ik een promotievoorstel geschreven. De eerste keer dat ik hiermee bij de UvA solliciteerde werd ik niet aangenomen. Toen ben ik een master Dutch Golden Age gaan volgen aan University College London. Na een jaar solliciteerde ik opnieuw bij de UvA, en werd ik wel aangenomen.’ Broekman heeft een aanstelling voor vier jaar in deeltijd, wat netto neerkomt op een project van drie jaar. ‘Wat dat betreft is het erg fijn dat ik mijn scriptie over hetzelfde onderwerp heb geschreven. Daardoor ben ik weinig tijd kwijt geweest met het inlezen en het maken van een planning; dat had ik in die scriptie al gedaan. Mijn scriptie bevatte een index van alle brieven en gedichten van Huygens. Voor mijn promotieonderzoek ben ik begonnen met het doorlezen van alle gedichten. En heb ik een selectie gemaakt van de gedichten die voor mijn gevoel iets met kunst te maken hebben. Daarna ben ik begonnen aan de brieven. Ook heb ik me ingelezen in de tijd waarin Huygens leefde, met name wat er toen in de artistieke wereld speelde en wat daarover zowel toen als nu geschreven is, voor de context. Verder geef ik onderwijs, lezingen en bezoek ik af en toe congressen.’ Over de resultaten van haar onderzoek tot nu wil Broekman liever nog niets zeggen: ‘Dat bewaar ik voor mijn proefschrift.’ Wel vertelt ze graag over wat ze leuk vindt aan haar onderzoek. Bijvoorbeeld het feit dat ze veel met oorspronkelijk materiaal kan werken. Broekman: ‘De bewaard gebleven brieven en gedichten

illustratie: Pascal Tieman, foto: Henk Thomas

Inge Broekman bekijkt Constantijn Huygens op twee manieren.

kan je gewoon opvragen in bibliotheken. En dan kan je dat pure bronmateriaal bekijken en vasthouden. Je ziet de doorhalingen en de verbeteringen. Ook de kunst waar Huygens het over had kan je nog gaan bekijken, in musea. Dat alles is fantastisch.’ In de bijna drie jaar dat Broekman nu bezig is, is ze wel ook tegen enkele problemen aangelopen. ‘Er hangen vooral veel methodologische problemen om dit onderzoek heen. Zo heb je te maken met grote hoeveelheden materiaal, uit een periode van zeventig jaar. Het gaat om brieven, gedichten en egodocumenten, en voor een onderzoek als dit kan je eigenlijk niets overslaan. Hoe maak je vervolgens uit al dat materiaal de keus wat je wel meeneemt in je onderzoek en wat niet? Wat ook soms lastig is, is dat de methodes uit de verschillende disciplines heel verschillend zijn. Dat

je bijvoorbeeld bij kunstgeschiedenis een heel andere manier van argumenteren gebruikt dan bij Nederlands. Gelukkig heb ik twee begeleiders, een bij kunstgeschiedenis en een bij Nederlands. Daar ben ik heel dankbaar voor.’ Wat ze naar haar promotie wil gaan doen weet Broekman nog niet precies. ‘Ik heb wel duizend ideeën daarover, maar niets specifieks. Ik richt me vooral op wat ik nu aan het doen ben. Ik geniet momenteel behalve van mijn onderzoek ook van het onderwijs geven. Ik vind het erg leuk en spannend om voor een groep studenten te staan. Geweldig om te zien hoe enthousiast zij zijn, of kunnen worden. Na elk college dat ik geef denk ik: ik heb hier veel van geleerd. De dingen die mensen tijdens een college roepen en de ideeën waar ze mee komen kunnen heel inspirerend werken.’ l

Folia 14 | 17


Diploma Innen, ga maar Pinnen manifestatie! Volg je extra vakken? Dan moet je vanaf 2010 daar extra voor betalen! Het gaat hier om alle vakken die je volgt bovenop het standaard programma. Zodoende zal je straks extra moeten gaan betalen voor honours-programma’s, extra minors of ‘los’ gevolgde extra vakken.

4URFDRAAGSTERPAD 84 !MSTERDAM

DO DECEMBER

I S M 3)"

.OORD +OREA %EN DAG UIT HET LEVEN

De ASVA studentenunie en de Centrale Studentenraad vinden dit een rampzalig

3PREKER 0IETER &LEURY MAKER VAN DE DOCUMENTAIRE @.OORD +OREA EEN DAG UIT HET LEVEN (OE ZIET HET

plan en hebben de website

BUITENLANDSE POLITIEK DIE HET REGIME BEDRIJFT 0LAATS #2%! 4HEATER 4OEGANG GRATIS VOOR STUDENTEN EN 5V!

www.diplomainnengamaarpinnen.nl Foto Bram Belloni

#2%! IS DE CULTURELE ORGANISATIE VAN DE 5V! EN (V!

gelanceerd. Hier kunnen studenten hun stem laten horen door de petitie te ondertekenen.

DAGELIJKSE LEVEN VAN EEN INWONER VAN .OORD +OREA ER UIT 7ELKE MOTIVATIE ZIT ACHTER DE BINNENLANDSE EN MEDEWERKERS J ALLE ANDEREN )NLICHTINGEN

DO DECEMBER

-UZIEK

0LUG 0LAY 0OPPODIUM

-ET VANAVOND DE BANDS -ARIANDORO ALTERNATIVE PROGRESSIVE SENSITIVE ROCK $AMAGE $ONE MELODIC HARD POP ROCK EN .UMBER .INE MULTIVOCALE POP ROCK MET lLMPJE :ELF OPTREDEN 3TUUR EEN MAIL NAAR PLUGANDPLAY UVA NL 3TUUR EEN MAIL NAAR PLUGANDPLAY

CREA

CREA UVA NL 0LAATS #2%! -UZIEKZAAL 4OEGANG GRATIS 2ESERVEREN

NIET MOGELIJK

Op woensdag 3 december wordt er om 12.00 uur verzameld op het Binnengasthuisterrein voor een manifestatie. Op deze manifestatie willen wij

MA DECEMBER

I S M 8MIN9

$E MYTHE VAN DE ECONOMISCHE GROEI

aan de UvA duidelijk maken dat deze plannen niet

/VER DE SCHADUWZIJDEN VAN HET GROEIDENKEN 3PREKER "OB 'OUDZWAARD EM HOOGLERAAR %CONOMIE 65

mogen doorgaan! Rond 13.00 uur zal de petitie voor het Maagdenhuis worden aangeboden aan

'OUDZWAARD WERD BEKEND DOOR ZIJN CONCEPT @ECONOMIE VAN HET GENOEG N A V ZIJN BOEK @'ENOEG VAN TE VEEL

Collegevoorzitter Karel van de Toorn. Vind jij ook dat de enthousiaste studenten niet extra moeten betalen? Teken dan nu de petitie en kom woensdag 3 december naar de manifestatie!

n GENOEG VAN TE WEINIG (ET GROEIDENKEN EN DE DERDE WERELD 3PREKER 0IET 4ERHAL EM HOOGLERAAR ONTWIK KELINGSECONOMIE %52 0LAATS #2%! 4HEATER 4OEGANG GRATIS VOOR STUDENTEN ALLE ANDEREN )NLICHTINGEN

DI DECEMBER

I S M 6OLKENRECHTSKRING 4RANSNATIONAL CORPORATIONS AND HUMAN RIGHTS

3PEAKERS -ICHEL 5ITERWAAL LAWYER AT "ĂšHLER &RANKEN +OPPE 7IJNGAARDEN -ARLEEN VAN 2UIJVEN COORDINATOR OF %CONOMIC RELATIONS AT !MNESTY )NTERNATIONAL O V AND OTHERS (OW CAN THE ACTIONS OF TRANSNATIONAL CORPO RATIONS BE REGULATED WHEN IT COMES TO HUMAN RIGHTS 0LAATS #2%! 4HEATER 4OEGANG GRATIS VOOR STUDENTEN ALLE ANDEREN )NLICHTINGEN

www.diplomainnengamaarpinnen.nl

Problemen met studeren in verband met een functiebeperking?

W W W C R E A U V A N L

Studentenzaken DEADLINE VOOR STUDEREN IN HET BUITENLAND Vrijdag 9 januari 2009 (tot 17.00 uur) is de deadline voor aanmeldingen voor de uitwisselingsprogramma’s van de UvA buiten Europa. Deze datum geldt voor zowel de UvA brede als de facultaire bilaterale uitwisselingen buiten Europa. Voor Europese uitwisselingen (het Erasmus programma) geldt als deadline 27 februari 2009. Informeer bij de contactpersoon internationalisering naar de verdere procedure voor het Erasmus programma. Om voor de UvA brede uitwisselingen in aanmerking te komen moet je een dossier in leveren met daarin onder andere: je motivatiebrief, cv, cijferlijst en referentiebrief. Heb je de motivatiebrief en cv geschreven dan kun je hier feedback op vragen aan een loopbaanadviseur van het Loopbaan Advies Centrum van Studentenzaken UvA. Mail je brief en cv naar loopbaan@uva.nl en vermeld welke dag je langs wilt komen voor feedback. Dit kan tijdens het inloopspreekuur van dinsdag t/m vrijdag van 11.00 tot 12.00 uur. Meer informatie vind je op: www.uva.nl/internationaal.

TRAINING EFFECTIEF SOLLICITEREN Solliciteren voor een baan of stage?! Grijp je kans en verwerf een goede basis om succesvol(ler) te solliciteren. Solliciteren is meer dan alleen vacatures zoeken en een brief en cv sturen. De training begint bij jezelf. Een realistisch zelfbeeld en je toekomstwensen helder krijgen zijn belangrijk om de stage of werkplek te vinden die bij je past! Vervolgens wordt er in de training aandacht besteed aan het verkennen van je eigen arbeidsmarkt, netwerken, brief en cv schrijven en aan het oefenen van een sollicitatiegesprek.

Voor informatie over studeren met een functiebeperking kun je terecht bij: www.studerenmeteenfunctiebeperking.nl De UvA studentendecanen: www.uva.nl/studentenzaken of 020-5258080 De HvA studentendecanen: www.sz.hva.nl/decanaat of 020-5951463

De training wordt tijdens dit collegejaar in de maanden januari, maart en juni gegeven en bestaat uit vier bijeenkomsten op dinsdagochtend van 09.30 - 13.00 uur. Meer informatie en inschrijven via: www.uva.nl/trainingscentrum. Studentenzaken is er voor studenten, afgestudeerden en promovendi van de UvA en HvA. Binnengasthuisstraat 9, 1012 ZA Amsterdam 020 - 525 8080

www.uva.nl/studentenzaken


48

foto’s: Cynthia van Elk

weekgast

Katusha Sol (23) is student politicologie. Ze beschrijft haar laatste week als stagiair op het hoofdkwartier van de Verenigde Naties in New York. Maandag 25 november Vorige week ben ik verhuisd naar het noordelijke puntje van Manhattan, nog ‘hoger’ dan de wijk Harlem. Voordeel is dat het goedkoper is, maar het betekent ook dat ik een halfuur langer moet reizen. In de kou manoeuvreren mijn huisgenote en ik ons door de jungle van de New Yorkse metro tijdens het spitsuur. Honderden gezichten per minuut gaan aan je voorbij. Alsof ze niet ingeklemd staan tussen al die andere forenzen luisteren mensen onverstoorbaar muziek, lezen een boek of drinken hun ochtendkoffie in de metro. De dagelijkse controle door de beveiliging bij de ingang van het VN-gebouw is inmiddels routine geworden. Spannender eigenlijk is mijn dagelijkse rit naar de 30ste verdieping; haast alles in het gebouw is oud en ik heb al twee keer vastgezeten in de lift. Tijdens mijn pauze ga ik naar de lobby om een vriendin op te halen die op bezoek is uit Amsterdam. Ze krijgt een visitors-pas en tussen de delegates en staff-medewerkers eten we spaghetti in het café. Daarna neem ik haar mee naar de plek met het beste uitzicht, het damestoilet. Door de grote glazen wand kan je tussen alle wolkenkrabbers de stad overzien tot aan het water. Recht beneden ons waaien de kleine vlaggen van de lidstaten. Het blijft indrukwekkend. Na werk negeren we de weersomstandigheden en drinken we frozen-margarita’s tijdens het happy-hour bij de Mexicaan om de hoek.

Dinsdag 26 november Net als het VN-gebouw is ook de New School University toe aan vernieuwing. Het schijnt dat ze eigenlijk een hele nieuwe faculteit wilden bouwen, maar dat er nu zelfs geen geld is om de afbraak te bekostigen. De vale stoelen en afgebladderde muren contraste-

ren inderdaad scherp met de leren lounge-banken en privé-computertafels van Columbia University, een andere prestigieuze universiteit die ik hier in New York heb bezocht. Binnen bezoek ik Florian, een mede-politicologiestudent die ik tijdens de viering van Obama’s overwinning tegen het lijf liep op een feestje van de Young Democrats. In de tl-verlichte kantine drinken we onze koffie en we praten over New York en studeren aan de New School. Als hij naar college gaat, blijf ik in het gebouw achter de computer zitten. Dat deze universiteit niet zo fancy is maakt het juist vertrouwd, merk ik. Aan het eind van de dag kijk ik nog even bij The Strand, de leukste boekwinkel die er is. Met een warme pretzel in mijn hand en met de jazzmuziek van een straatgitarist op de achtergrond loop ik Broadway af.

Woensdag 27 november Terwijl het buiten grauw is, kijk ik de hele ochtend naar beelden van stralende zon, witte stranden, en palmbomen – op mijn computerscherm. Nee, ik ben niet stiekem een vakantie aan het boeken tijdens mijn werk, ik probeer serieus met mijn stageopdracht bezig te zijn. Bij de dekolonisatie-unit zoek ik op internet en in databases naar ontwikkelingen in een aantal gekoloniseerde territoria in de wereld. De meeste gebieden die op deze VN-lijst voorkomen zijn tropische eilanden, het ene nog idyllischer dan het andere. Maar Montserrat, the Virgin Islands en Nieuw Caledonië zijn voor mij op dit moment helaas even mooi als onbereikbaar. De realiteit van de dag is dat mijn stage bijna ten einde loopt en dat ik die working papers moet gaan doornemen met mijn pünktliche supervisor. Aan het eind van de dag word ik verrast door de zelfgemaakte taart van mijn collega Halimatou. ’s Avonds naar Williamsburg. Williamsburgers zijn te omschrijven als ietwat bleke twintigers met skinny jeans, jaren ’80-brillen en een fiets aan de hand. Erg hipster en met eindeloos veel opties voor een avond als vanavond. O, New York!

nisten. Maar natuurlijk is het ook een excuus om heel veel te eten en drinken met familie en vrienden. Uniek is dat zelfs in New York, met haar 24-uurseconomie, alle winkels dicht zijn. Leuk van Amerikanen is dat ze je snel uitnodigen; bijna alle familieloze buitenlandse studenten en stagiairs die ik hier ken zitten vanavond ergens bij een familie aan tafel. Alleen zijn is not done vandaag. Ik ben zelf gevraagd door de Amerikaanse vrouw bij wie ik even gewoond heb. Mensen hier schijnen al weken bezig te zijn met het kopen van ingrediënten, marineren en bakken. Als ik aankom in de keuken lijkt het alsof er een bom is ontploft; overal pruttelende pannen, aardappels voor de mashed potatoe, zoete cranberrysaus, spruitjes, en taart in de oven. Aan mij de eer om de special te bereiden, de stuffed turkey. Daar ligt-ie, in de marinade. Ik besluit me niet te laten kennen en duw de groentes een voor een in de kalkoen.

Vrijdag 29 november

Donderdag 28 november

De kantine is leeg. Voor de meeste Amerikanen is de dag na Thanksgiving een vrije dag, beter bekend als Black Friday. Vanaf vijf uur ’s ochtends staan mensen in de rij voor waanzinnige kortingen. Ik kan me weinig veroorloven met mijn onbetaalde stage. Vandaag heb ik trouwens nog een goede reden om de aanbiedingen aan me voorbij te laten gaan: het is mijn laatste werkdag. Halimatou, Luzangela en ik zitten op onze vaste plek voor het grote raam met uitzicht over de Hudson naar Long Island. We eten onze turkey-sandwich (gevolg van het feestmaal gisteren) en speculeren over ons leven na New York. Na tweeënhalve maand als stagiairs een kantoor, roddels en werkfrustraties met elkaar te hebben gedeeld, willen we eigenlijk nog geen afscheid nemen. Gelukkig is het niet helemaal definitief: New York verlaten we allemaal pas over een paar weken. Dit weekend ga ik weer verhuizen, nu eens niet naar Brooklyn of Harlem, maar op stand in het chique Upper East Side. Voor de laatste keer lopen we door de VN-deuren. Het is vijf uur, en we genieten van ons laatste Thank God it’s Friday-gevoel. l

Ik word verrassend laat wakker, maar het is dan ook een feestdag. Amerikanen vieren vandaag dat de indianen in deze tijd ooit hun eten deelden met de kolo-

Volgende weekgast: Arnoud Boot, hoogleraar financiële markten.

Folia 14 | 19


achtergrond

Geheimen van chocola Cacao wordt gewonnen uit de Theobroma cacao ofwel de cacaoboom. Het Oud-griekse Theobroma betekent ‘voedsel voor de goden’. Feit en fabel over chocolade, vanuit vijf academische invalshoeken. Scheikunde e meeste chocoladeletters worden niet lang na aankoop opgegeten. Maar als je er eentje op een warme plek zou bewaren tot volgende zomer, heb je grote kans dat er een witte waas op de letter komt. Dit verschijnsel, dat voorkomt bij chocolade die je te lang of te warm bewaart, heet vetbloem. UvA-scheikundige René Peschar heeft het onderzocht. Peschar: ‘We zijn voor dit onderzoek benaderd vanuit de chocolade-industrie, die graag iets wilde doen aan dit probleem. Want chocolade met vetbloem oogt niet echt lekker. Hoewel het niet bedorven is; je kunt deze chocolade nog gewoon eten.’ Om het probleem aan te pakken hebben Peschar en zijn groep de structuur van cacaoboter, het vette bestanddeel in chocola, opgehelderd. Cacaobotervetten blijken verschillende verschijningsvormen te hebben die de kristallijne fases worden genoemd. Cacaoboter kent zes van zulke fases, waarbij de hoogste fase de meest stabiele vorm is. Peschar: ‘In de meeste chocola zitten de vetten van de cacaoboter in fase vijf. Vetbloem ontstaat doordat deze cacaoboter vanuit het binnenste van de chocolade naar de oppervlakte migreert, hier gedeeltelijk smelt en weer stolt. Daarbij komt het in fase zes terecht.’ Het ontstaan van vetbloem is dus te voorkomen door de structuur van de cacaoboter al in de fabriek in fase zes te brengen. In samenwerking met fabrikant Duyvis ontwierpen de scheikundigen een machine die dit kon doen. Het had het einde kunnen betekenen van wit uitgeslagen chocolade. Maar het liep anders. Peschar: ‘Hoewel Duyvis wilde investeren in een grotere machine, bleken de chocoladefabrikanten er niet voor te porren om hun bestaande machines te vervangen. Dit is dus een voorbeeld van een uitvinding die goed werkt, maar waar de industrie uiteindelijk blijkbaar toch niet op zit te wachten.’ (NB)

Geschiedenis e oudste bekende chocoladeresten stammen van 1100 jaar voor Christus. Het zat in kruiken die zijn opgegraven in Honduras. Maar dat het was niet de chocola zoals we die nu kennen: in de kruiken heeft waarschijnlijk een alcoholische drank met cacao gezeten. Ook de Azteken kenden chocolade – door hen xocoatl genoemd – alleen als drankje. Zij mengden cacao, water, vanille,

20 | Folia 14

chilipepers en piment tot een kruidig oppeppertje. De Spaanse veroveraars van Zuid- en Midden-Amerika brachten in het begin van de 16de eeuw cacao mee naar Europa. Zij lieten bij de bereiding van de chocoladedrank de chilipepers weg, en voegden suiker toe. Zo ontstond een drankje dat aanvankelijk zeer populair werd aan het Spaanse hof en zich daarna over Europa verspreidde. Er kwamen in diverse steden speciale chocoladehuizen waar het volk cacaodrank kon nuttigen. Pas rond 1800 slaagde een Italiaan erin chocolade in vaste vorm te maken. De eerste chocoladeletters zagen enkele decennia later het licht. De traditie van het geven van letters met sinterklaas stamt waarschijnlijk ook uit de 19de eeuw. Het begon met letters van koek en banket; later werden het chocoladeletters. Eveline Doelman van het Meertens Instituut, waar onderzoek wordt gedaan naar Nederlandse taal en cultuur, vertelt: ‘Het schenken van letters wordt wel in verband gebracht met de liefdesbetekenis van het sinterklaasfeest: de naam of de initialen van de geliefde worden geschonken. Voor kinderen zouden de letters een opvoedkundige betekenis hebben gehad. Sinterklaas was in de 19de eeuw een feest van beloning en straf geworden. Je best doen bij het leren, vlijt en gehoorzaamheid werden beloond; luiheid en ongehoorzaamheid bestraft. De letters zouden beloning én leermiddel zijn geweest: kinderen konden er hun naam mee leren spellen.’ Vanaf ongeveer het jaar 1900 werden chocoladeletters op grote schaal industrieel geproduceerd. Dat is nu nog te zien aan het gebruikte lettertype: de meeste chocoladeletters zijn van het lettertype Egyptienne, dat erg populair was in deze tijd. (NB) Bronnen: Frits Booy, Sinterklaas van A tot Z www.chocoladeletter.net; www.wikipedia.org.

Communicatiewetenschap ond sinterklaastijd kan je in de gemiddelde supermarkt niet om het sinterklaassnoepgoed heen. Tussen de normale boodschappen zijn rekken vol chocoladeletters en bakken met strooigoed en taaitaai verrezen. Wat doet het met kinderen dat zij opeens met zo veel extra snoepgoed geconfronteerd worden? Kan je als ouder in deze tijd je kind misschien beter thuislaten wanneer je boodschappen gaat doen, om jengelscènes te voorkomen? Communicatiewetenschapster Moniek Buijzen doet onderzoek naar de invloed van reclame

op kinderen, en heeft ook onderzoek gedaan naar het gedrag van kinderen en hun ouders in supermarkten. ‘Jammer genoeg viel Sinterklaas niet binnen onze onderzoeksperiode. Dat was wel interessant geweest. De blootstelling is in deze periode inderdaad veel groter. En in het algemeen geldt dat kinderen die meer snoep zien, er ook meer om vragen. Maar ik vraag me af of dit bij chocoladeletters wel zo is. Dat is volgens mij niet echt heel aantrekkelijk snoepgoed. Ik denk dat het vooral de ouders zullen zijn die de letters willen kopen, om sfeer en gezelligheid te creëren. Maar dat is geen wetenschappelijke bevinding.’ Buijzen benadrukt in haar onderzoeken dat het belangrijk is om kinderen op te voeden als consument. Je kind thuislaten als je in sinterklaastijd naar de supermarkt gaat is dus niet per se een goed idee. Buijzen: ‘Het is juist zinvol om je kind te leren omgaan met verleiding, om ze weerbaar te maken.’ Uit haar supermarktonderzoek is verder gebleken dat als kinderen in de leeftijdscategorie tot negen jaar zeuren dat ze iets willen hebben, dit verzoek in een derde van de gevallen wordt ingewilligd. Buijzen: ‘Kinderen hebben allerlei tactieken om hun ouders over te halen iets voor ze te kopen. Maar ouders kennen ook veel manieren om hiermee om te gaan. Zoals zeggen dat een kind maar één ding uit mag zoeken, of het ontwijken door te zeggen “dat krijg je volgende week”.’ Lachend vervolgt ze: ‘En in deze periode zou je kunnen zeggen: “Misschien krijg je het wel van Sinterklaas”. Dat is eigenlijk wel een goeie.’ (NB)

Biologie oor het eten van chocola voel je je lekkerder. Dat is niet alleen iets wat zelfverklaarde chocoladeverslaafden beweren: het is wetenschappelijk bewezen. Cacao bevat een stofje genaamd theobromine. Dit is een zogeheten psychoactieve stof, die je hersenen stimuleert. In een onderzoek naar wat theobromine precies doet, bleek dat mensen die net vijftig gram pure chocola hebben gegeten zich energieker voelen en beter scoren op cognitieve testen dan mensen die geen chocolade hebben gegeten. Theobromine heeft ook nog een ander positief effect: het zou beter werken tegen hoest dan codeïne, het ingrediënt van veel antihoestmiddelen. Behalve hierdoor kan chocolade ook fijn zijn bij hoest doordat gesmolten chocolade je keel verzacht. Eet dus de volgende keer dat je last hebt van je keel eens een stuk chocoladeletter. Maar neem er dan wel een van


illustratie: Arjan van Meerten/House of Secrets

pure chocolade: want hoe donkerder de chocola, hoe meer cacao en dus theobromine. Er zitten nog meer psychoactieve stoffen in chocolade. Zoals cafeïne, de bekende stof die ook in koffie zit. Maar deze andere stoffen komen maar in zo’n lage hoeveelheid voor dat ze eigenlijk weinig effect hebben. Het populaire geloof dat er in chocolade een stof zit waardoor je een verliefd gevoel krijgt, klopt niet. Of beter gezegd: het zit er wel in, maar je zou echt heel veel chocolade moeten eten om een merkbaar effect te krijgen. Chocolade is ook, anders dan wordt gedacht, niet echt verslavend. Dit is al vaker wetenschappelijk onderzocht, maar bewijs voor een dergelijke verslaving ontbreekt. Chocola bevat verder een behoorlijke dosis flavenolen, een type antioxidant. Antioxidanten worden geassocieerd met een hele rits van positieve gezondheidseffecten. Zo zouden ze kanker kunnen helpen voorkomen en goed zijn voor je hart- en bloedvaten. Of dit ook voor chocolade geldt, is echter omstreden. En natuurlijk bevat chocola niet alleen maar goede stoffen. Er zit ook veel vet en suiker in. En zoals iedereen weet is het eten van te veel vet en suiker ongezond. (NB) Bronnen: wikipedia.org, diverse artikelen uit wetenschappelijke tijdschriften

Rechten e journalist en oud-UvA-student Teun van de Keuken, werkzaam bij het programma De Keuringsdienst van Waarde, bracht als Tony Chocolonely de eerste ‘slaafvrije’ reep op de markt. Van de Keuken: ‘Vijf jaar geleden stond er in de krant een klein berichtje over slavernij in de cacaoplantages, de bron van chocoladerepen. Ik dacht: dat gaat vast een grote rel opleveren, maar er gebeurde niets. In dezelfde tijd las ik Zwartboek wereldmerken, over de duistere praktijken van multinationals, een boek met een nogal links en anti-globalistisch zweem. Toen zijn we als redactie gaan nadenken of we niet iets met het onderwerpen zouden moeten doen omdat het programma gaat over het verhaal achter een product. Van slavernij is sprake als mensen gedwongen worden te werken zonder ervoor te worden betaald op een plek waar ze niet vandaan kunnen. Uit veel publicaties is gebleken dat daarvan sprake is in de cacaoplantages in Ivoorkust, de grootste producent van cacao ter wereld. Je kunt natuurlijk de schurken aanklagen die in die plantages mensen uitbui-

ten, maar ik wilde niet kapot geprocedeerd worden en bovendien vind ik het te makkelijk om altijd naar de ander te wijzen, je hebt ook je eigen verantwoordelijkheid. Dus koos ik ervoor om mezelf, als consument van chocolade, aan te klagen jegens slavernij. De gedachte was: stel dat ik word veroordeeld, dan ontstaat er jurisprudentie op dat gebied, waardoor het eten van chocola gelijk zou staan aan slavernij en consumenten dus voortaan wel uit zouden kijken om nog repen te kopen. Ik at twintig repen op en klaagde mezelf aan. Uiteindelijk ben ik niet door de rechter veroordeeld. Het werd te lastig met de bewijslast. Ik had moeten bewijzen dat precies die twintig repen hadden geleid tot slavernij van een met naam en toenaam te traceren persoon. Dat bleek onbewijsbaar. De rechter gaf wel aan dat er bij de cacaoproductie inderdaad sprake is van slavernij en dat wij daarvoor verantwoordelijkheid zouden moeten nemen. Aan repenproducent Nestlé, die nota bene de merchandising van Charlie and the Chocolate Factory heeft betaald, vroeg ik een slaafvrije reep te produceren. Het bedrijf antwoordde: “How do you spell slave-free?” Ze begrepen er dus helemaal niets van. Toen heb ik zelf maar een slaafvrije reep op de markt gebracht.’ (DW) l

Folia 14 | 21


annonces CULTUUR Quaker Meeting - Leden van het Religieus Genootschap der Vrienden - Quakers - komen elke zondag een uur in stilte samen. U bent van harte welkom: Vossiusstraat 20, aanvang 10.30 uur. www.quakers.nu; tel. 020 612 5703. Waar moet je naar toe vanavond? Het stapteam helpt! www.checkuit.nl Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - A’dam Geïnteresseerd in Amsterdams nieuws? Altijd al radioprogramma’s willen maken over politiek, muziek, cultuur of sport? Wordt dan vrijwilliger bij Amsterdam FM. Kijk voor meer informatie op www.amsterdamfm.nl Aankomende dichters gezocht!!! Sla uw poëzieslag onder toeziend oog van o.a. Simon Vinkenoog op di.av. 16 december en/of elke 3e dinsdag van de maand in eetcafé Festina Lente in A’dam, al elf jaar de kraamkamer der (podium)poëzie, en win E 70. Voor inl./aanm. zie www. cafefestinalente.nl of bel 06 4672 2030. Advent in de Keizersgrachtkerk: God toezingen. In de tijd van Advent is sprake van veel lofliederen: Maria en de engelen bezingen hun ervaringen met God. Ze proberen hun blijdschap over wat zij verwachten dat komen gaat, onder woorden te brengen.

Colofon

promoties Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder. Annonces kunnen worden geplaatst in Folia én op de website www.folia.nl. Aanbieden van annonces kan op www.folia.nl via Folia Weekblad. Daar vindt u ook alle informatie over de tarieven e.d. Waarover zouden wij God willen toezingen? En hoe doe je dat? 7 december, 14 december, 21 december. Welkom om 10.30 uur, Keizersgrachtkerk, Keizersgracht 566, A’dam. Rob & Inez Argentijnse tango­lessen. Gratis Proeflessen op maandag 5 en dinsdag 6 januari om 19.00 uur. Hoge studentenkortingen op de cursus! Locatie: Unidos, Stadhouderskade 160, A’dam. Info: www.rob-inez. com, amsterdam@rob-inez. com, 06 5138 1924. Saxofoonles in Westerpark! Jazz, Pop en Wereldmuziek. Thijs van Milligen: 06 1706 8023.

STUDENTEN EN STUDIE Heb jij psychische problemen en komt je studie in het gedrang? Of zou je graag met een andere student meer activiteiten ondernemen? Meld je dan aan voor een studiemaatje bij de Amsterdamse Vriendendiensten! Zie www. vriendendiensten.nl of bel: 020 683 9260. Gestopt met je studie? Onder begeleiding op zoek naar een andere studie? www.her­ oriëntatietraject.nl Stichting Amarna verstrekt subsidies aan educatieve, culturele of maatschappelijke initiatieven van studenten waar reguliere subsidiemogelijkheden niet voorhanden zijn. Zie www.cms.uva.nl/ studentenservices/studeren_ financien.cfm

SPORT Aquila, de studentenatletiekvereniging, zoekt bestuursleden! Mail voor 12 dec. ’08

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, Tel. 020-5253981, Fax 020-5253980 redactie@folia.uva.nl, Website: www.folia.nl Uitgever: Stichting Folia Civitatis Redactie: Nadine Böke, Mirna van Dijk (eindredacteur a.i), Anne Rose Haverkamp (stagiaire), Jim Jansen (hoofdredacteur), Truusje van de Kamp (eindredacteur), Margot Riedstra (secretariaat), Dirk Wolthekker. Medewerkers: Jaron Beekes, Martien Bos (correctie), Bob Bronshoff, Robbert Dijkgraaf, Louise O. Fresco, René Glas, Julie de Graaf, Marc van der Holst, Jordi Huisman, Bas Kocken, Floor Milikowski, Henk Thomas, Tjebbe Venema, Hans van Vinkeveen, Tim Verlaan, Sake van der Wall, Tamara van der Wind, Joke de Wolf. Folia is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) en werkt samen met Havana, het weekblad van de Hogeschool van Amsterdam. Havana redactie: Paul van de Water (hoofdredacteur), Thijs den Otter, Wim de Jong, Annemarie Vissers, Tomoko Claringbould, Jobien Groen Redactieraad: Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Amanda Kluveld, Kathusha Sol, Bert Vuijsje. Bladmanagement: Impressum, Zoetermeer, Lay-out: Carl Zevenboom, Amsterdam, Druk: Dijkman Offset, Diemen, Advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, Tel. 023-5714745, Fax 0235717680, zandvoort@bureauvanvliet.com Abonnement: E 46,90 per jaargang. Opgave: 020-525 3981, mededelingen@folia.uva.nl of www.folia.nl

22 | Folia 14

voorzitter@asavaquila.nl / bel 06 2121 3335 voor informatie.

STUDENTENPASTORAAT vE90 Elke tweede maandag van de maand kun je vanaf 20.00 uur in vE90 de sfeer van Taizé proeven. Zie: www.ve90.nl Op 11 december om 19.30 uur is er weer Cinecafé in vE90. We kijken naar de film La Mala Educación. De toegang is gratis. Zie: www.ve90.nl

STUDENTEN SPORTCENTRUM USC Schermen Introductiecursus, 6 lessen. Start 8 december. Locatie: Het Marnix. Inschrijving bij het USC. Studentencursusprijs E 17,50. www.usc.uva.nl Indoorklimmen Start 22 december, 5 lessen vol klimbasisprincipes. Studentencursusprijs E 40,50. Check www.usc.uva.nl Mentale training. Leer doelen stellen, ontspannen en energizing, concentratie en gedachtecontrole in 4 lessen van 1,5 uur. Start 16 december. www.usc.uva.nl. Studentenprijs E39,50 (incl. boek en ontspannings-cd). Infrarood sauneren en ­zonnezuilen; Jaag de koude uit je lijf in de infraroodcabine van het USC of de zonnezuil. Locatie: USC De Boelelaan. www.usc.uva.nl

VERDIENEN Vanaf 5 januari zoeken wij een lieve oppas voor Merel (9) en Finn (7). Het gaat om de maandag- en dinsdagmiddag van 15.00-18.00 uur. School is in de Jordaan, wij wonen in Westerpark. Mail a.u.b. naar katja.wahle@stimulansz.nl Kinderoppas gevraagd voor leuk hip damesstel in OudWest voor ophalen van kids (4 en 5 jaar) ’s middags van school (15.00) om te spelen/

bezighouden tot ca. 18.00. Liefst 4x per week behalve woensdag, meer of minder is bespreekbaar. Carole van der Linden: 0646116997 Lieve, vaste oppas gezocht voor Sil (3) en Stiene (10 mnd) op maandag en/of dinsdag van 08.00-18.00 uur in Abcoude (makkelijk te bereiken met OV). Bel Emelie: 06-2480 9300

WONEN Iets te verhuizen? Ik kom met een grote bus voorrijden. Studentenverhuizingen binnen A’dam. Van stoep tot stoep: E 35. Ook met verhuismannen en touw en blok. Ook buiten A’dam mogelijk. Bel Taco: 06 4486 4390; www. vrachttaxi.nl

DIVERSEN Nederland verkoopt peperdure wapens aan ontwikkelingslanden. En de Millenniumdoelen dan? Debat met Farah Karimi (Oxfam Novib) Krista van Velzen (SP) Martijn van Dam (PvdA) Paul Rusman (RuG) Frank Slijper (Campagne tegen Wapenhandel) m.m.v. Francisco van Jole. 4 dec. 19.30 uur, Felix Meritis, A’dam. www.evertvermeer.nl Levend Vredesteken: 60 jaar mensenrechten: M. Heinekenplein wo. 10 dec., 19.00 uur. www.degemeenschap.info VVAO vereniging hoogopgeleide vrouwen: contacten-netwerk-activiteiten-2008lustrumjaar zie:www.vvao.nl

DINSDAG 09/12

14.00 uur: Behnaz Bozorgui - Scheikunde Computational Methods to Study Strongly-Binding Polymer-Colloid Systems. Promotor: Prof.dr. D. Frenkel. (Agnietenkapel)

WOENSDAG 10/12

10.00 uur: Tineke Lupi - Sociale geografie / Stadssociologie Buiten wonen in de stad. De place making van IJburg. Promotor: Prof.dr. S. Musterd. (Agnietenkapel) 12.00 uur: Trudie Gerrits - Medische antropologie Clinical Encounters. Dynamics of patient-centred practices in a Dutch fertility clinic. Promotoren: Mw. prof.dr. A.P. Hardon en mw. prof.dr. D.D.M. Braat (RUN). (Agnietenkapel) 14.00 uur: Tesse Stek - Mediterrane Archeologie Sanctuary and Society in Central-Southern Italy (3rd to 1st centuries BC). A Study into Cult Places and Cultural Change after the Roman Conquest of Italy. Promotor: Mw. prof.dr. M. Gnade. (Agnietenkapel)

DONDERDAG 11/12

10.00 uur: Elena Nicu - Tandheelkunde Reactivity of neutrophils, monocytes and platelets in periodontitis. Promotoren: Prof.dr. B.G. Loos en prof.dr. U. van der Velden. (Agnietenkapel) 12.00 uur: Henrike Westerveld - Geneeskunde Unraveling the Genetics of Spermatogenic Failure. Promotoren: Prof.dr. F. van der Veen en prof.dr. N.J. Leschot. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Damir Urem - Rechtssociologie Culturele misverstanden in het voortgezet onderwijs: waar een (distincte) cultuur de regel raakt. Promotor: Prof.dr. A.J. Hoekema. (Agnietenkapel)

VRIJDAG 12/12

10.00 uur: Annika Hillers - Biologie West African Forest Frogs. Ecology, Evolution, and Conservation. Promotor: Prof.dr. S.B.J. Menken. (Agnietenkapel) 12.00 uur: Tineke Cantaert - Geneeskunde How is autoimmunity against citrullinated proteins regulated? Promotor: Prof.dr. P.P. Tak. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Margot Roozendaal - Taalwetenschap The acquisition of reference. A cross-linguistic study. Promotor: Mw. prof.dr. A.E. Baker. (Agnietenkapel)

ORATIES/AFSCHEIDSCOLLEGES

De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Tel. 020-566 3090, spermabank@amc.uva.nl of www. spermadonoren.nl

DONDERDAG 11/12

14.30 uur: Oratie prof.dr. M. Kemper, hoogleraar OostEuropese studies Studying Islam in the Soviet Union. (Agnietenkapel)

VRIJDAG 12/12

ATTENTIE De laatste Folia in 2007 is Folia 16, verspreiding woensdag 17 dec. Folia 17 volgt op woensdag 14 jan. 2009.

Respondenten nodig voor sociaalwetenschappelijk onderzoek ?

15.00 uur: Afscheidscollege prof.dr. T.H. Koornwinder, hoogleraar Analyse De speciale functie van de wiskunde. (Agnietenkapel) Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231. Voor uitgebreide informatie zie www. uva.nl/agenda

Representatieve online-panels

Scriptie schrijven in goed Nederlands

www.online-onderzoek.nl Flycatcher Internet Research Maastricht 043-3262992

Is Nederlands niet je moedertaal en heb je daarom moeite met scripties e.d. schrijven? Gepensioneerde academici/ HBO-ers ondersteunen je hiermee graag. GRATIS! www.gildeamsterdam.nl

folia-flycatcher 081010.indd 1

31-10-2008 09:18:17

Naamloos-10 11 Naamloos-3

09-10-2008 08:52:33 13:51:20 07-11-2008


roem

Brief Door Dirk Wolthekker

‘Op de middelbare school in Schagen zei een klassenleraar dat ik geschikt zou zijn voor cultureel werk en dat ik een opleiding in die richting moest volgen. Juist op dat moment las ik het boek Jan Rap en z’n maat van Yvonne Keuls, een boek over ontspoorde jongeren. Ik ging naar de agogische academie, een opleiding voor cultureel werk. Achteraf veel te soft. Ik volgde die opleiding in Leeuwarden. Wat een leegheid, wat een kutstad, vreselijk. En dat terwijl mijn vrienden mooie studies volgden in Leiden en Amsterdam en leuke levens leidden. Ik voerde een briefwisseling met een Amsterdamse vriend. We schreven elkaar mooie, handgeschreven brieven over onze levens, hij in een fraaie Reviaanse stijl. Later worden we vast schrijver, schreven we elkaar. Toen ik de agogische academie had afgerond werden de subsidies op maatschappelijk werk afgeschaft; een uitgelezen kans om een “echte” studie te beginnen.’ Nooit meer Leeuwarden, dacht Gerbrand Bakker (1962) en reisde spoorslags naar Amsterdam, waar hij zich aan de UvA inschreef voor een studie Nederlands. Nu is hij schrijver. Zijn boek Boven is het stil stond vorig jaar op de shortlist voor de Libris Literatuurprijs. Voor De Groene Amsterdammer schrijft hij natuurcolumns over ‘groene zaken’. Volgend jaar komt er een bundel dierenverhalen en een nieuwe roman. ‘Maar daarover zeg ik niets. Als hij verschijnt kan er nog genoeg over worden gezegd. Vrijwel al mijn studiegenoten gingen zich na de propedeuse specialiseren op het gebied van de taalbeheersing. Het idee bestond dat je daarmee een goede baan kon krijgen. Maar na die desastreuze opleiding in Leeuwarden was dat voor mij geen criterium meer. Ik wilde iets doen waar ik helemaal achter stond. Dat bleek historische taalkunde te zijn. Ik volgde colleges over etymologie en de ontwikkeling van de taal en zat veel op het Meertens Instituut aan de Keizersgracht: studeren in een stoffig oud pand terwijl het buiten sneeuwde, dat gaf een veilig gevoel. Veel mensen den-

foto: Bob Bronshoff

Hij is agoog, studeerde Nederlands, wilde boomchirurg worden, maar werd hovenier en schrijver: Gerbrand Bakker.

Gerbrand Bakker

ken dat historische taalkunde iets specialistisch is, maar ik vind het juist heel breed omdat er allerlei taalkundige, historische en maatschappelijke aspecten van de taal met elkaar worden verbonden. Ik had prachtig les van docent Jan Stroop, die later model heeft gestaan voor de figuur van Flip de Fluiter in de romancyclus Het Bureau van J.J. Voskuil. Ik was lid van de studievereniging van neerlandistiek: Helios. Bij die vereniging ben ik gaan toneelspelen, onder meer het stuk De stoel van Stanislavski, geschreven door Guido Van Meir. Het was aan het eind van de jaren tachtig en ik was erg op zoek naar een manier om mezelf te uiten. Heel lang heb ik gedacht dat toneel mij daartoe in staat stelde, totdat ik erachter kwam dat ik mij pas kon uiten in de literatuur. Dat kwam vooral door mijn omgang en vriendschap met kinderboekenschrijvers Dolf Verroen en Paul Biegel. Zij schotelden me een heerlijk leventje voor met lekker eten en veel whiskey. Ik wilde hun levens hebben, en begon daarom ook met het schrijven van hun soort boeken. Het etymologiewoordenboek voor kinderen dat ik heb geschreven is in zijn aard een non-fictieboek, maar er

zaten al zoveel fictie-elementen in dat ik daarna een schrijversbeurs kreeg van het Fonds voor de Letteren. Non-fictie is eigenlijk niets voor mij, want je moet je er altijd voor verantwoorden: de vrije fantasie krijgt te weinig ruimte en dat wil ik niet. Mijn scriptiebegeleidster, Marlies Philippa, waarschuwde me daar al voor: “Pas op, Gerbrand, het gaat bij een scriptie om de wetenschap, niet om het vertellen van een verhaal.” Maar dat vind ik lastig, want ik wil juist wél een verhaal vertellen. Ik vreesde dat ik onvoldoende geld met mijn boeken zou kunnen verdienen, dus ging ik in 2003 een opleiding tot hovenier volgen. Ik heb inmiddels verschillende tuinen in onderhoud en ook een tuin ontworpen. Aanvankelijk ging het mij erom boomchirurg te worden, maar dat vak bestaat al lang niet meer. Boomverzorgers heten ze nu, maar ze zagen vooral bomen om. Dat vind ik vaak prima, maar ik heb er niets mee. Nu ik succes heb, schiet mijn aandacht voor tuinen er te vaak bij in. Dat moet veranderen en daarom overweeg ik nog een opleiding tot landschapsarchitect te volgen.’ l

Folia 14 | 23


foto’s: Henk Thomas

dijkgraaf & fresco

Kruiswoordpuzzel

Trots op onszelf Net als mijn collega, correspondent Dijkgraaf, onlangs deed vanuit Leuven, bericht ik u deze keer uit Stanford, Californië. Misschien wel de mooiste universiteitscampus ter wereld, met zijn lanen omzoomd met palmbomen, zijn beeldencollecties en tuinen. Een hectare land hebben ze hier per student. De oudere gebouwen zijn meest in neokoloniale, Spaanse stijl opgetrokken, de nieuwere zijn zo veel mogelijk gebouwd met milieuvriendelijke materialen zoals bamboe. De cafetaria’s verkopen organische salades, Zuid-Amerikaanse en Aziatische specialiteiten. Auto’s zijn streng aan banden gelegd op de campus, en zijn meestal hybride. Er wordt vooral gefietst, ook door uw correspondent, op een van de dienstfietsen van de faculteit der aardwetenschappen. Verder rijden gratis bussen langs de belangrijkste gebouwen op de campus, en naar de stad en het treinstation. Sportfaciliteiten, bibliotheken en veel gebouwen zijn tot laat in de avond geopend, soms wel 24 uur per dag. Studentenhuisvesting is beschikbaar voor wie wil. Voeg hierbij een aangenaam mediterraan klimaat, de oceaan en natuurparken op minder dan twee uur rijden, en niet te vergeten een van meest aantrekkelijke cultuursteden, San Francisco, nagenoeg om de hoek. Op de lijst van beste universiteiten in de VS staat Stanford in de top vijf, en het is de grote toeleveraar van talent aan Silicon Valley. Dit paradijs bestaat bij gratie van veel geld en selectie van kwaliteit, en die twee gaan hand in hand. De selectie van studenten is heel streng, maar wie er doorkomt, wordt persoonlijk en intensief begeleid. De relatie tussen hoogleraren en studenten is zeer vriendschappelijk: promovendi passen op huizen, kinderen en poezen van hoogleraren. Staf wordt aangemoedigd via talloze prijzen en vermeldingen. Wie van Stanford komt, heeft opvallend vaak succes, commercieel en politiek, en wordt automatisch supporter van zijn alma mater, politiek of financieel of materieel door het schenken van kunstwerken. Mijn werkkamer ligt bijvoorbeeld op de bovenste verdieping van een gebouw gewijd aan energie en milieu, dat mede door een van de oprichters van Google is betaald. Veel Stanford ‘grads’ hebben belangstelling voor duurzaamheid en stellen daarvoor ruimhartig fondsen beschikbaar. Hoogleraren geven regelmatig spreekbeurten voor alumni, van Peking tot Londen. Om duizend-en-een redenen gaat een vergelijking met Nederland en de UvA mank. Geen traditie van filantropie, geen privé-universiteiten, geen campus en noem maar op. Maar toch knaagt in mijn achterhoofd de vraag: hoe krijgen we ook maar een klein beetje van die Stanfordiaanse trots en loyaliteit aan de UvA? Louise O. Fresco is universiteitshoogleraar duurzame ontwikkeling.

Van links naar rechts: 1 tocht - 4 wenk - 6 vogel - 9 Spaanse dame - 11 liefdegod - 13 klein kind - 15 gemeen - 16 handbagage - 17 voorzetsel - 18 plaaggeest - 20 bouwmateriaal - 22 deel van een schip 23 volksverzekering - 25 roem - 26 kaartterm - 27 plaats in Drenthe - 29 Italiaanse gerecht - 31 kuis - 32 toon - 35 huur op langere termijn - 38 boom - 39 onderwereld - 41 relatievorm - 42 tennisterm - 43 boom - 45 stremsel - 47 tot en met - 48 kerstboomversiering - 49 voorloper van de EU - 51 soort onderwijs - 52 brandstof - 53 opschik - 55 Portugese volksmuziek - 56 rijtoer - 57 poreus gesteente. Van boven naar beneden: 1 sprookjesfiguur - 2 hetzelfde - 3 totaal - 4 familielid - 5 geestelijke - 6 sporenplant - 7 bijwoord - 8 onderhuidse vetlaag - 10 muurholte - 12 echtgenoot - 14 zuivelproduct - 17 proef - 19 paard - 21 respect - 22 kledingstuk - 24 behorend bij de Oostenrijkse hoofdstad - 26 sieraad - 27 woonschip - 28 deel van de hals - 29 klamp - 30 vlaktemaat - 33 grondsoort - 34 zangstem - 36 vis - 37 paar - 39 opkoper van gestolen goed - 40 taille - 42 stram - 43 Centrale Antenne Inrichting 44 koordans - 46 vaartuig - 48 verlegen - 50 mal - 52 of dergelijke - 54 regeringsreglement.

Helemaal ingevuld? Stuur de oplossing (o.v.v. naam en huisadres) uiterlijk dinsdag 9 december op naar Folia, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam en maak kans op twee toegangskaartjes voor bioscoop Kriterion, www.kriterion.nl


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.