Folia16_64

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 64 14/01/2011 nummer 16

De (tele) visie van nestor Ad van Liempt

terug van nooit weggeweest

TEDx was weer in de stad

Van Praag

Een dubbelportret van vader Bernard en dochter Mirjam

Catering

Wie zijn de kandidaten die onze broodjes willen smeren?

UvA-historie

Peter Jan Knegtmans heeft mooie verhalen

Resultaten uit ons verleden bieden garanties voor jouw toekomst.

Academisch toptalent Een academische titel is natuurlijk een geweldige investering in je carrière. Maar eigenlijk begint het nu pas. Als jij een baan bij de top van het bedrijfsleven of de overheid ambieert, is Deloitte de beste keuze. Elk jaar scoren we hoog in onderzoeken naar favoriete werkgevers, arbeidsvoorwaarden en werknemerstevredenheid. Bovendien zijn veel topfunctionarissen in Nederland hun carrière begonnen bij Deloitte.

En dat is niet toevallig. Bij ons werk je namelijk al vanaf dag één aan innovatieve oplossingen voor én met toonaangevende organisaties.

En ondertussen aan je eigen waardevermeerdering. Nu onze naam op jouw cv zetten, betaalt zich straks dus dubbel en dwars uit.

Zoek jij de beste start van je carrière? Begin eerst hier: werkenbijdeloitte.nl.

inhoud #16

Tv-coryfee

Het eredorcoraat dat hem is uitgereikt komt eigenlijk de publieke omroep toe, vindt journalist en programmamaker Ad van Liempt. Interview met een bescheiden televisienestor 10

Huishistoricus

Peter Jan Knegtmans is een wandelende encyclopedie als het op de geschiedenis van de UvA aankomt. In drie lezingen verhaalt hij over de studenten van Amsterdam in vroeger tijden 14

Proviand

Voor het eerst wordt de UvA- en HvA-catering Europees aanbesteed, en kunnen cateraars zich aanmelden per zone en per specialiteit 17

Voetsporen

Allebei hoogleraar in de econometrie, allebei lid van de SER, allebei een mening; vader en dochter Bernard en Mirjam van Praag 18

commentaar Oeuvreprijs Op 10 januari vond de jaarlijkse uitreiking plaats van de Docent van het Jaar-prijs.

Een evenement van allure waarmee de UvA terecht aangeeft veel waarde te hechten aan de kwaliteit van het onderwijs. Het feit dat de prijs wordt uitgereikt tijdens de viering van de dies natalis, bevestigt alleen maar het belang van de prijs. Tot zover niets dan goeds.

Toch rezen er dit jaar vragen bij de voordracht van de vijf topdocenten, die door de louter uit studenten bestaande jury op de shortlist werden gezet. Zonder enige twijfel behoren de vijf tot de absolute top van de UvA. Aan de hand van een aantal van tevoren vastgestelde inhoudelijke criteria (passie voor het vak, goede begeleiding, combinatie van onderzoek en onderwijs) is hun kwaliteit als docent redelijk goed meetbaar. Onduidelijker is wat de randvoorwaarden zijn waaraan docenten moeten voldoen, willen ze op de longlist – en daarna op de shortlist – terecht kunnen komen. Die onduidelijkheid leidde ertoe dat twee van de vijf kandidaten die op de shortlist stonden reeds met pensioen zijn (ook al zijn zij nog geregeld te vinden op de UvA en behoren zij zeker tot de didactische top). Hoe verdiend hun nominatie kwalitatief gezien ook is, toch werpt dit de vraag op voor wie de prijs is bedoeld. Is het een aanmoedigingsprijs voor jonge docenten of is het een oeuvreprijs voor zeer ervaren en reeds van alle kanten gelauwerde docenten die met emeritaat zijn. Aanstormend didactisch talent, al dan niet lesgevend op basis van een flutcontractje, kan allicht op de gedachte komen dat dit laatste het geval is. En dat kan niet de bedoeling zijn. Desondanks werd Sander Bais verkozen tot Docent van het Jaar (waarvoor chapeau!). Het creëren van randvoorwaarden waaraan de te nomineren docenten moeten voldoen zou een mooi voornemen zijn voor 2011.

Folia verschijnt sinds 1948 als onafhankelijk weekblad voor de Universiteit van Amsterdam. Het wordt uitgegeven door de stichting Folia Civitatis.

En verder:

nieuws 4-7, opinie/stage/brief 8-9, objectief 12, bul 20, Fen is uit/het beste/eten 21, annonces 22, lezingen 23, Fresco/Van der Meulen/overigens 24

weekblad

voor de Universiteit van jaargang 64 14/01/2011 Amsterdam nummer 16

cover: Pascal Tieman

De (tele)visie van nestor Ad van Liempt

terug van

colofon

Van Praag

Een dubbe lportret van vader Bernar dochter Mirjam d en

nooit weg

Catering

geweest TEDx was we in de stad er

Wie zijn de kandidaten die onze broodjes willen smere n?

UvA-historie

Peter Jan Knegtmans heeft mooie verhalen

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, tel. 020-5253981, fax 020-5253980, redactie@folia.uva.nl website: www.folia.nl uitgever: Stichting Folia Civitatis redactie: Floor Boon, Mirna van Dijk (eindredacteur), Luuk Heezen, Jim Jansen (hoofdredacteur), Anouk Kemper, Margot Riedstra (secretariaat), Henk Thomas, Dirk Wolthekker medewerkers aan dit nummer: Martien Bos (correctie), Bob Bronshoff, Roger Cremers, Louise O. Fresco, Julie de Graaf, Jan-Maarten Hupkes, Marc Kolle, Onno La Riviere, Harmen van der Meulen, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen redactieraad: Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Jaap Kooijman, Lennart Verhoef, Bert Vuijsje zakelijke leiding: Paul van de Water art direction: Pascal Tieman opmaak: Carl Zevenboom druk: Dijkman Offset, Diemen advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, tel. 023-5714745, fax 023-5717680, zandvoort@ bureauvanvliet.com abonnement: € 46,90 per jaargang opgave: 020-525 3981, mededelingen@ folia.uva.nl of www.folia.nl. Het is niet altijd mogelijk de rechthebbenden van de foto’s op de prikbordpagina te achterhalen. Rechthebbenden van het beeldmateriaal kunnen zich bij Folia melden via: redactie@folia.uva.nl.

Folia 3

nieuws

Onderwijsraad

meer actueel nieuws op www.folia.nl

Bestuursdriehoek FEB functioneerde niet zz Externe onderzoekers komen naar buiten met second opinion over reorganisatieplan FEB. zz College van Bestuur zou grote risico’s hebben genomen bij de aan­ sturing van de faculteit.

Twee externe partijen, accountantskantoor Dubois en onderzoeksbureau Linxx, hebben op voorstel van de ondernemingsraad van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde (FEB) een secondopiniononderzoek verricht naar het reorganisatieplan van de faculteit. In december zijn zij met een rapport gekomen.

Dat rapport is strikt vertrouwelijk, maar uit betrouwbare bronnen heeft Folia vernomen dat de externe onderzoekers de bevindingen bevestigen van Concern Control, zoals verwoord in het rapport van Pieter-Jan Aartsen: de faculteit heeft in de periode 2006-2009 grote exploitatietekorten opgebouwd. Op basis van die tekorten kondigde de huidige interim-

decaan Eric Fischer een rigoureus reorganisatieplan van veertien miljoen euro af.

Op bestuurlijk niveau ging er volgens de onderzoekers van Dubois en Linxx heel wat mis op de faculteit. De bestuursdriehoek, bestaande uit de directeur bedrijfsvoering, de decaan en de controller, functioneerde niet in de jaren 2007-2009.

Er was een nieuwe directeur bedrijfsvoering (René Verhulst) en een nieuwe controller (Ben Tack). Bovendien was er een interim-decaan (Henriëtte Maassen van den Brink). In september 2007 werd de nieuwe decaan Tom Wansbeek benoemd.

Op basis van de bevindingen van de rapporten kan het managementteam dat in die jaren de faculteit bestierde worden gekwalificeerd als ‘wel bekwaam, maar niet geschikt’, zeggen ingewijden. Binnen de bestuurlijke driehoek werd te weinig gecommuniceerd, de controller werd niet bij belangrijke financiële beslissingen betrokken en Wansbeek en Verhulst waren onbekend met de bestuurlijke tradities en

systemen van de faculteit.

Gelijktijdig met het nieuwe c.q. interimbestuur op de faculteit werd er op de hele UvA, dus ook op de FEB, een nieuw financieel controlesysteem ingevoerd, het zogenoemde SAP. Dat heeft de faculteit in eerste instantie niet ingevoerd; men ging door met het oude (facultaire) systeem.

Dit werd begin 2008 door Concern Control geconstateerd, waarna de faculteit verzocht is aan deze dubbele systematiek een einde te maken, maar Concern Control liet later na te checken of de faculteit hieraan gehoor had gegeven. Het College van Bestuur zou volgens de externe onderzoekers grote risico’s genomen hebben door gelijktijdig een nieuw controlesysteem in te voeren en een nieuwe facultaire directie te benoemen. Ten aanzien van het door Fischer voorgestelde reorganisatieplan zeggen de externe onderzoekers verbaasd te zijn dat er een plan is afgekondigd waarvan de effecten voor de komende jaren niet zijn doorgerekend, want dit is volgens hen wel gebruikelijk. (DW)

UvA-wetenschapper aangeklaagd in Irak zz Koerdisch-Irakese Nederlander schrijft kritisch over de regionale president Massoud Barzani.

Mariwan Kanie, verbonden aan de leerstoelgroep Hebreeuwse, Aramese en Joodse studies, is in Irak aangeklaagd wegens een kritisch artikel over de macht van de president van de Koerdische regio. In Awena, een van de twee onafhankelijke kranten in die regio, schreef Kanie samen met de Koerdisch-

Duitse socioloog Aras Fatah een artikel over de bedreigingen die president Massoud Barzani deed aan het adres van onafhankelijke media en individuele vrijheid tijdens een bezoek aan het parlement. Sindsdien heeft de krant zeven officiële aanklachten binnen en wordt de krant gesommeerd schadevergoedingen oplopend tot honderdduizenden euro’s te betalen.

Kanie, die in 1993 uit Irak naar Nederland vluchtte en in september vorig jaar

aan de UvA promoveerde, analyseerde in het opiniestuk de speech van Barzani.

Kanie: ‘Barzani sprak in termen die dictators altijd gebruiken om kritische stemmen tot zwijgen te brengen. Wij hebben opgeschreven dat de president de geldende wetten over vrijheid van meningsuiting moet respecteren.’ Kanie probeert de druk op de regionale regering op te voeren door zijn verhaal aan zo veel mogelijk Arabische en Europese media te vertellen. (FB)

Nieuwjaarsreceptie met Prosecco

Hoogleraar Onderwijskunde Geert ten Dam is benoemd tot voorzitter van de Onderwijsraad. Ze is daarmee de opvolger van Fons van Wieringen, die vertrekt in verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Van Wieringen is eveneens verbonden aan de UvA als hoogleraar onderwijskunde. Ten Dam is sinds 2005 lid van de Onderwijsraad, de afgelopen twee jaar als vicevoorzitter.

Sinds 2010 is zij voorzitter van de afdeling pedagogiek, onderwijskunde en lerarenopleidingen van de UvA. In het verleden was ze tevens rector van de universitaire lerarenopleidingen van de UvA. (DW)

De machtigste Jurist en oud-UvA-student Bernard Wientjes (1943) is half december door de Volkskrant verkozen tot invloedrijkste Nederlander. Jaarlijks stelt de krant een top 200 samen. Wientjes, sinds 2005 voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW, heeft met zijn verkiezing SER-voorzitter Alexander Rinnooy Kan (ook UvA-alumnus) van de eerste plaats gestoten. De hoogste vrouw op de lijst is FNV-voorzitter Agnes Jongerius (niet van de UvA) op nummer zeven. Louise Fresco, universiteitshoogleraar en (onder meer) Folia-columnist, staat op nummer acht. (DW)

Muismeisje Op internet is een hoop gedoe ontstaan over het zogenoemde ‘muismeisje’ dat eind november een uitzending van DWDD verstoorde omdat zij schrok van een muis die door de studio liep. Het meisje, UvA-masterstudente televisiestudies Eline Heijnen, zat in het publiek, en wel precies achter Matthijs van Nieuwkerk, zodat ze steeds in beeld was. Naar eigen zeggen streeft ze een televisiecarrière bij Net5 na. Op de televisiesite zappen.blog. nl wordt ze ervan beschuldigd dat ze het incident expres veroorzaakte om aandacht te krijgen. In de reacties op de site wordt ze ‘een mediahoerrr’ en ‘een attention-whore’ genoemd. ‘Die muis was net zo echt als zij zelf… tering wat is dit sneu’. (DW)

zz UB is optimistisch over nieuwe jaar.

Stelling

zz Maar voor hoofd publiekszaken BC begon 2011 minder leuk.

Met een klinkend koud buffet, Prosecco en opgewekte speeches luidde de UB op 6 januari het nieuwe jaar in tijdens een nieuwjaarsreceptie in het museumcafé van de Bijzondere Collecties (BC). UBbaas Nol Verhagen ontvouwde een aantal optimistische plannen. ‘Verplaatsing van onze magazijnen van het Singel naar het IWO in Zuidoost, integratie van de mediatheek van de HvA met de UB en verdrievoudiging van de ruimte voor wisseltentoonstellingen in het Allard Pierson Museum.’

Niet voor iedereen begon het nieuwe jaar overigens zo optimistisch. Marian Schilder, hoofd publiekszaken van de BC en het Allard Pierson, liep een prijs in de postcodekanjer van in totaal 25 miljoen euro mis. ‘Ik doe elke maand mee, maar 4 Folia

De poll van afgelopen week ging over de oproep van de Asva dat studenten een sociale huurwoning moeten weigeren als de vorige bewoners er voor hen zijn uitgezet.

Klinkend buffet bij de nieuwjaarsreceptie van de Universiteitsbibliotheek / foto Tjebbe Venema

voor de kanjer had ik me extra moeten aanmelden en dat heb ik niet gedaan. Het

is niet anders’, vatte ze het drama laconiek samen. (DW)

zz Uiteraard. Studenten moeten het goede (morele) voorbeeld geven - 54,9 % zz Helemaal niet. Studenten zijn goed voor het imago van de stad en verdienen een voorkeursbehandeling - 40,2 % zz Zeker moeten ze die weigeren. Studenten kunnen toch ook thuis blijven wonen?

- 3,7 % zz Nee. De woningnood onder studenten is te groot om een huis te weigeren en nood breekt wet - 1,2 % Aantal respondenten: 82

Sportpsychologie

Sander Bais Docent van het Jaar zz UvA viert 379e dies natalis. zz Eredoctoraten voor Ad van Liempt en Nadia Rosenthal.

Er waren eredoctoraten voor programmamaker Ad van Liempt en celbioloog Nadia Rosenthal, een rede over de toekomst van het hoger onderwijs van rector magnificus Dymph van den Boom, en een diesrede van hoogleraar evolutiebiologie Steph Menken op de 379e dies natalis van de UvA die op 10 januari werd gevierd. Ook werd Fysicus Sander Bais uitgroepen tot Docent van het Jaar 2010.

Van den Boom ging in haar rede in op de wens van de overheid dat universiteiten zich ten opzichte van elkaar profileren. ‘Profilering wordt, zo blijkt uit onderzoek, bevorderd door het creëren van nieuwe functies, zoals de graduate schools, het creëren van nieuwe disciplines en een groei van de studentenpopulatie. En dat is precies wat we doen.’ De rector pleitte voor een stop op de overheidsbezuinigingen en minder overheidsbemoeienis.

Docent van het Jaar Sander Bais werd geroemd om zijn nieuwsgierigheid,

V.l.n.r.: Juryvoorzitter Frans van Heest, Bart van Heerikhuizen, Etienne Verheijck, Rodie Risselada, Sander Bais, Marita Mathijsen en rector Dymph van den Boom / foto Bob Bronshoff

zijn internationalisme en zijn vermogen een brug te slaan tussen cultuur en maatschappij enerzijds en wetenschap anderzijds. Zijn onderwijs is (of liever gezegd was, hij is inmiddels met pensioen) ‘grensoverschrijdend en baanbrekend’. De

andere genomineerden waren Bart van Heerikhuizen, Etienne Verheijck, Marita Mathijsen en Rodie Risselada. (DW) Zie pagina 10 voor een interview met eredoctor Ad van Liempt.

‘Diepe vertrouwensbreuk’ bij FMG zz Programmadirecteuren AISSR sturen brandbrief aan decaan Edward de Haan. zz Begrotingstekort staat nog recht overeind, ondanks eerder gesloten akkoord tussen decaan en bestuur sociale wetenschappen.

Ondanks het vorige maand gesloten akkoord tussen de decaan van de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen (FMG) en de sectie sociale wetenschappen binnen de faculteit, is de onrust onder de sociale wetenschappers nog lang niet weggenomen. Dat blijkt uit een brief die zeventien programma­ directeuren van het Amsterdam Institute of Social Science Research (AISSR)

aan decaan Edward de Haan gestuurd hebben, waarin ze schrijven dat er ‘een diepe vertrouwensbreuk’ is ontstaan tussen de decaan en het bestuur van de sectie sociale wetenschappen.

Bij de voorbereiding van de begroting voor 2011 is er bij de sociale wetenschappen een tekort geconstateerd van 2,9 miljoen euro. Om dat gat weg te werken zouden er aanvankelijk veel vanaf februari geplande werkgroepen vervallen. Maar omdat daarover door onderwijscoördinatoren en rooster­ makers al afspraken waren gemaakt met in te huren docenten, ging dat plan van tafel en staat het begrotingstekort nog recht overeind.

De wetenschappers menen dat de decaan hen verantwoordelijk houdt voor het

ontstane begrotingsgat en hen verantwoordelijk houdt voor de oplossing ervan. Zij schrijven dat zij die suggestie ‘met ongewone kracht’ verwerpen. ‘Deze vertrouwensbreuk vormt een ernstige bedreiging voor de voortgang van het universitaire werk.’ Zij vinden dat bestuurders opening van zaken moeten geven. ‘Binnen de universiteit wordt ons voortdurend de maat genomen door middel van outputmeting, jaargesprekken en visitaties. Onze studenten zijn onderhevig aan een regime van tentamens en cijfers. Op deze wijze leggen wij allemaal verantwoording af over ons functioneren. Wij verwachten van bedrijfsvoerders en bestuurders dat zij dat ook doen ten opzichte van ons.’ Deze week wordt er weer overlegd. (DW)

Master afgeschaft… of toch niet? zz Op haar website liep de faculteit vooruit op een mogelijke afschaffing van de master operations research. zz Maar daarover is nog geen overeenstemming met studenten en docenten.

Onder druk van studenten en docenten heeft de economiefaculteit de website aangepast waarop studenten zich kunnen aanmelden voor de master ­Operations Research. De faculteit had op haar website gezet dat er met ingang van het studie­

jaar 2011/2012 geen studenten ‘met een internationaal bachelordiploma of bachelordiploma van een andere Nederlandse universiteit dan de UvA’ meer aan de master konden beginnen. Daarmee liep de faculteit vooruit op een mogelijke afschaffing van de master, maar die is nog niet zeker.

Toen de faculteit de mededeling op haar site zette barstte de bom bij de sectie Operations Research, die decaan Eric Fischer in het kader van een grootschalige reorganisatie wil opheffen. De staf van de

sectie is het met de opheffing uiteraard niet eens en ook studenten trokken aan de bel, want zij moeten met de opheffing instemmen en dat is vooralsnog niet het geval. Boze brieven volgden. Inmiddels heeft de faculteit op haar website gezet dat de master ‘wegens capaciteitsproblemen’ mogelijk niet kan worden aangeboden.

Aanmeldingen voor de master worden daarom ‘niet in behandeling genomen tot maart 2011’. Tegen die tijd zal duidelijk zijn of de master wordt opgeheven of toch wordt gehandhaafd. (DW)

Welke psychologische processen zijn van invloed op het leveren van topprestaties?

Dat is de centrale vraag bij de nieuwe mastertrack sport- en prestatiepsychologie. Zowel bij sportpsychologie als bij prestatiepsychologie gaat het steeds om twee deelvragen: hoe zorg je ervoor dat mensen op hun best presteren op de momenten dat het er echt om gaat? En hoe help je mensen om hun ambities waar te maken? Er zal onderzoek worden gedaan aan de hand van psychologische literatuur die ‘vertaald’ moet worden naar praktische toepassingen, bijvoorbeeld in een functie als coach, trainer, consultant of beleidsmaker. Er zullen vragen aan de orde komen als ‘waarom presteren sommige mensen onder druk juist beter en anderen slechter?’, ‘wat kun je doen voor iemand die de beste voetballer ter wereld wil worden?’ en ‘waarom is Guus Hiddink zo’n succesvolle coach?’.

Ritman De Bibliotheca Philosophica Hermetica van de Amsterdamse zakenman Joost Ritman is dicht. Een groot deel van het museum in de Bloemstraat is door het ministerie van OCW leeggehaald. Ritman heeft al enige tijd een probleem met de Friesland Bank omdat hij voor 2,8 miljoen euro een middeleeuws boek heeft laten veilen terwijl dat in onderpand was gegeven voor een banklening. Ook een gedeelte van de collectie die Ritman een paar jaar geleden aan de staat verkocht (maar dat beheerd bleef door Ritman), blijkt te ontbreken. Of ook die boeken zijn verkocht of geveild is onduidelijk.

De staat nam de boeken in 2005 over van Ritman, toen de collectie, ook vanwege een conflict met een bank, uiteen dreigde te vallen. Het voortbestaan van de bibliotheek leek daarmee gegarandeerd, maar dat lijkt nu ver weg.

Enige weken geleden startte hoogleraar Wouter Hanegraaff van het Centrum voor de geschiedenis van de hermetische filosofie nog een petitie om de collectie in Amsterdam bij elkaar te houden. Die collectie wordt nu verspreid of verdwijnt helemaal door verkoop aan particulieren.

Prijsvraag De eerste vestiging van een nieuwe keten waxsalons is zojuist geopend in Magna Plaza. In Delete, professionals in waxing, kunnen mannen en vrouwen terecht voor snelle ontharing. De specialiteit: brazilian waxing. Ter promotie van de opening van Delete mag Folia twee brazilian-waxbehandelingen weggeven! De prijsvraag vind je op onze website.

Folia 5

nieuws meer actueel nieuws op www.folia.nl

Vast contract aan universiteit schaars zz Talentvolle wetenschappers krijgen moeilijk vaste aanstelling bij universiteiten ondanks voldoen aan prestatieeisen. zz Rapport van het Rathenau Instituut brengt in kaart dat tijdelijke aanstellingen veel wetenschappers doen kiezen voor andere carrière.

Het is in Nederland nog steeds heel moeilijk om een vaste baan bij een universiteit te bemachtigen. Talentvolle wetenschappers aan wie een baan is beloofd, gaan van tijdelijk contract naar kortdurende aanstelling en terug. Een vaste baan krijgen blijft moeilijk, ook al voldoen onderzoekers aan afgesproken prestatie-eisen. Dat is de

conclusie van het rapport Op het juiste moment op de juiste plaats dat het Rathenau Instituut op 4 januari publiceerde. In het rapport komen 42 wetenschappers aan het woord over hun ervaringen. De helft van hen was en is wetenschapper aan een universiteit. De andere helft heeft uiteindelijk voor een andere carrière gekozen.

Om goed te scoren in internationale ranglijsten moeten universiteiten goede wetenschappers aan zich verbinden. Toch lijkt er weinig systeem te zitten in het behouden van de beste mensen als werknemer. Het hebben van veel publicaties gaf niet de doorslag voor een vaste baan aan de universiteit, hard werken ook niet. De geïnterviewde wetenschappers noemen waar ze zijn beland vaak ‘toeval’.

Een betrokken hoogleraar als begeleider is volgens het rapport de enige factor die verschil maakt in het krijgen van een vaste aanstelling. Die helpt jonge wetenschappers aan contacten en helpt hen inhoudelijk op weg. Maar ook dat is geen garantie. De geïnterviewde wetenschappers hadden vaak een reeks tijdelijke contracten, in het ergste geval zelfs 23 achter elkaar. Wanneer bijvoorbeeld hun hoogleraar vertrok naar een andere werkgever, kwam de universiteit de belofte over een vaste baan niet altijd na.

Omdat de universiteiten de komende jaren moeten bezuinigen, verwacht het Rathenau Instituut dat de situatie voorlopig niet beter wordt. Er zullen waarschijnlijk onvoldoende vacatures zijn om excellent presterende onderzoekers te behouden. (FB)

Negen mille voor studentenactie zz Collegevoorzitter Van der Toorn geeft financiële ondersteuning voor studentenactie van 21 januari. zz Organisatoren verwachten tien- tot twintigduizend studenten in Den Haag.

Het College van Bestuur (CvB) steunt de studentenactie van 21 januari in Den Haag met een gift van negenduizend euro.

Dat meldt voorzitter Karel van der Toorn.

‘We staan sympathiek tegenover de actie en maken ons, net als de studenten, zeer grote zorgen over de bezuinigingen op het hoger onderwijs.’ Van der Toorn vindt het

‘normaal’ dat de UvA de demonstratie subsidieert. ‘Nee, ik verwacht er geen Kamervragen over,’ aldus de collegevoorzitter. ‘Wij stimuleren betrokkenheid van studenten en juichen het toe dat ze gaan demonstreren.

Daarnaast is het geen exorbitant bedrag en zal het primaire onderwijsproces niet in gevaar komen.’ LSVb-voorzitter Sander Breur reageert verheugd op de toezegging van Van der Toorn: ‘Vanwege de kosten die de organisatie maakt bij het opzetten van de demonstratie heeft de LSVb alle hogescholen en universiteiten aangeschreven met het verzoek om een symbolische bijdrage in de kosten ter hoogte van de kosten van

één langstudeerder. [Dat zou per instelling neerkomen op 6000 euro, het bedrag dat een langstudeerder jaarlijks kost volgens de overheid, red] Maar elke onderwijsinstelling is vrij te geven wat ze willen.’

De geplande demonstratie in Den Haag richt zich tegen bezuinigingen op het hoger onderwijs die volgens de organisatie ‘de grootste sinds de jaren tachtig zijn’. Bij de LSVb hebben zich inmiddels zevenduizend studenten aangemeld. ‘Op basis van die getallen verwachten we op dit moment dat er in totaal zo’n tien- tot twintigduizend studenten zullen gaan demonstreren,’ aldus Breur. (JJ/JP)

Schaduw-VN in ‘stad van de dialoog’ zz Op 7 januari ging Unisca, de internationale VN-simulatie voor studenten, van start. zz Universiteitshoogleraar Louise Fresco vreest marginalisering van kleine landen op het wereldpolitieke toneel.

Vrijdag 7 januari werd Unisca – United Nations International Student Conference of Amsterdam – de internationale VN-simulatie voor studenten, geopend door burgemeester Van der Laan. Deze hele week zullen studenten als vertegenwoordigers van een hun toegewezen land onderhandelen over actuele internationale kwesties. Op deze manier leren studenten hoe de VN te werk gaan en ontwikkelen ze hun diplomatieke vaardigheden.

Naast de VN-simulatie vinden lezingen plaats. Van der Laan zei tijdens de conferentie in de Lutherse Kerk dat Amsterdam, als stad van de dialoog, de uitgelezen plek was voor een dergelijke conferentie. Als advies bij onderhandelingen gaf hij de studenten mee conflicterende visies om te zetten in interesses en op zoek te gaan naar gedeelde belangen. Ook Louise O. Fresco, hoogleraar 6 Folia

Burgemeester Van der Laan tijdens de opening van Unisca / foto Tjebbe Venema

aan de UvA en voormalig VN-medewerker, en Cees Hamelink, emeritus hoogleraar internationale communicatie, spraken bij de opening. Fresco benadrukte het belang van betrouwbaarheid van informatie voor de VN. Iedereen staat continu onder druk om bepaalde belangen te behartigen, waardoor

niemand blind kan varen op medewerkers.

Ook vreest zij een voortschrijdende marginalisering van kleinere landen op het wereldpolitieke toneel. Hamelink pleitte voor een democratisering van de VN. Alleen op die manier blijft haar geloofwaardigheid en relevantie gewaarborgd. (Onno La Rivière)

doctor

Verena Demoed promoveert bij geesteswetenschappen op een onderzoek naar de toneelstukken van Gulielmus Gnapheus.

Wie was Gulielmus Gnapheus?

‘Hij heette eigenlijk Willem de Volder en leefde van 1493 tot 1568. Het was een humanist die van huis uit tot de elite behoorde ofwel tot de elite was opgeklommen. Hij ging naar de Latijnse School, een soort gymnasium, en studeerde in Keulen, in een tijd dat studeren alleen voor de bovenlaag was weggelegd. Zijn hele leven gaf Gnapheus les. Om zijn leerlingen beter Latijn te leren, schreef hij toneelstukken.’

Waarom zijn die toneelstukken zo interessant?

‘Veel wetenschappers vinden Gnapheus’ toneelstukken saai en noemen ze ‘schooltoneel’, omdat ze voor zestienjarigen zijn geschreven. Ik vind dat er wel veel in zit.

Hij gebruikt de toneelstukken ook om veel van zijn ideeën over de Reformatie aan een breed publiek kenbaar te maken.’

Was Gnapheus een lutheraan?

‘Het is niet helemaal duidelijk wat Gnapheus was. Overal waar hij kwam kreeg hij het aan de stok met de geestelijke autoriteiten. Ook al lijken sommige toneelstukken een lutherse boodschap te bevatten, ook met de lutheranen krijgt hij problemen. Wanneer hij zich in het Duitse Koningsbergen vestigt, wordt hij geëxcommuniceerd door de Lutherse Kerk omdat hij te kritisch is. Dat wordt in heel Europa bekendgemaakt en als antwoord daarop schrijft hij een verweerschrift met de titel Antilogia. Uit de excommunicatie komt ook de titel van mijn proefschrift: Wie van gevaar houdt, moet dat met de dood bekopen. Het verweerschrift is mijn favoriet, omdat Gnapheus lekker fel van leer trekt tegen de lutheranen die hem in de ban deden.’

Wat maakt Gnapheus als historisch figuur de moeite waard?

‘Gnapheus had een interessant en roerig leven vanwege de ideeën die hij in pamfletten en toneelstukken optekende en waardoor hij overal in de problemen kwam. Tegenwoordig kent niemand hem meer, maar in zijn tijd was hij een bekend persoon, een canoniek schrijver die wijdverbreid bekendheid genoot.’ (FB) Verena Demoed: Wie van gevaar houdt, moet dat met de dood bekopen. De opiniërende strategieën van Gulielmus Gnapheus (1493-1568). Promotie donderdag 20 januari.

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.uva.nl

prikbord FdR Henk

Hoetink

Bij uitgeverij Verloren is de biografie verschenen van de rechtsgeleerde Henk Hoetink, aanvankelijk hoogleraar aan de Rechtshogeschool in Batavia, later aan de UvA. Ook was hij een korte periode (1948-1949) rector van de UvA. De biografie Henk Hoetink (1900-1963). Een intellectuele biografie is geschreven door historicus Piet Blaas. Henk Hoetink was een illustere wetenschapper met een humanistische levensovertuiging en uitgesproken opvattingen. Als rector kreeg hij te maken met de zogenoemde ‘kwestie Suys’, die hem in conflict bracht met zijn vriend Jan Romein. In 1946 werd Hoetink de eerste voorzitter van het Humanistisch Verbond. (ISBN 978 90 8704 206 6. Prijs: € 22,-)

promoties Alle faculteiten

Studiemarathon

Studenten in Utrecht, Groningen en Amsterdam gaan deze maand samen met professoren, docenten, politici en alumni actievoeren voor het hoger onderwijs. In een 72 uur lange studiemarathon zullen zij de waarde van een vitale academische gemeenschap onderstrepen. Van de kwantummechanica en het strafrecht tot de kunstgeschiedenis, alle wetenschappen komen aan bod.

In Amsterdam zal de marathon van start gaan op 19 januari om 9.00 uur op een UvA-locatie. De marathon wordt georganiseerd door en voor studenten van UvA, VU, HvA en Inholland. De marathon vormt de opmaat naar de landelijke demonstratie op 21 januari in Den Haag. Zie: www.studiemarathon.nl

DINSDAG 18/01 12.00 uur: Lucy Cotter - Cultural analysis Representations of Irish Art in London, 1950-2010.

Promotor: Mw. prof.dr. M.G. Bal. (Agn.kapel)

WOENSDAG 19/01 12.00 uur: Pádraic Gerard Frehan Europese studies National Self Image: Celtic Mythology in Primary Education in Ireland, 1924-2001.

Promotor: Prof.dr. J.T. Leerssen. (Agn.kapel) 14.00 uur: Stefan Warsink - Scheikunde Palladium Complexes Bearing Nitrogen Donor Functionalized N-Heterocyclic Carbene Ligands.

Promotor: Prof.dr. C.J. Elsevier. (Agnietenkapel)

DONDERDAG 20/01

FNWI Chemometrie

IIS Verhuisd

Johan Westerhuis, universitair docent Biosystems Data Analysis heeft de prestigieuze EAS Award for Outstanding Achievements in Chemometrics ontvangen. Westerhuis ontving de prijs voor het werk dat hij heeft verricht op het gebied van de chemometrie: het gebruik van statististiek en wiskunde om informatie uit chemische data te halen. De afgelopen jaren was hij onder meer redacteur van het tijdschrift Journal of Chemometrics en voorzitter van de Nederlandse chemometrievereniging. Bij het in ontvangst nemen van de prijs presenteerde Westerhuis zijn onderzoek naar polyphenolen: moleculen die veel voorkomen in bijvoorbeeld thee en rode wijn, en waarvan wordt gedacht dat ze goed zijn voor de gezondheid.

Het Instituut voor Interdisciplinaire Studies (IIS) is verhuisd naar het Science Park Amsterdam. In de afgelopen vijftien is het IIS uitgegroeid van een groepje pioniers naar een onderwijsinstituut waarvoor meer dan honderd docenten en onderzoekers zich inzetten. Tien jaar was het IIS gehuisvest in de Sarphatistraat op het Roeterseilandcomplex. Sinds 1 januari is het ondergebracht bij de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica op het Science Park. Vanaf die nieuwe werkplek zet het IIS zijn activiteiten, gericht op interdisciplinariteit en excelleren, ten dienste van alle faculteiten van de UvA voort. Volgens het IIS is er op beide gebieden de komende jaren nog veel te winnen. Zie ook: www.iis.uva.nl

Alumni Raarhoek

AMC Hartstichting

Op 20 januari verschijnt bij De Arbeiderspers het boek Raarhoek, het literaire non-fictiedebuut van journaliste Miek Smilde, oud UvA-student, jurist en neerlandica. Raarhoek vertelt de geschiedenis van het algemeen psychiatrisch ziekenhuis Franciscushof in Raalte, waar de vader van de auteur directeur-geneesheer was. In het van oorsprong katholieke ziekenhuis voor vrouwen konden psychiatrische patiënten leven in de veiligheid van hun eigen maatschappelijke werkelijkheid. Franciscushof bestaat niet meer. In 2008 werd begonnen met de sloop van het terrein om plaats te maken voor een villawijk; de tweehonderd patiënten die er nog verbleven moesten verhuizen. Sommigen hadden meer dan veertig jaar in het ziekenhuis gewoond. (ISBN978 90 2957 376 4. Prijs: € 19,95)

Internist en hoogleraar inwendige geneeskunde John Kastelein van het AMC heeft de eerste Hartstichting Wetenschapsprijs gekregen. Dat heeft de Nederlandse Hartstichting bekendgemaakt. Kastelein krijgt de prijs omdat hij volgens de jury wereldwijd een groot stempel heeft gedrukt op onderzoek naar cholesterol, vetstofwisseling en slagaderverkalking.

Hij ontdekte afwijkingen bij families met vroeg optredende hart- en vaatziekten. Die mensen kunnen daardoor effectief worden behandeld. Bij de onderscheiding hoort een bedrag van 1 miljoen euro. Kastelein gaat dat geld gebruiken voor onderzoek naar genen die de kans op hart- en vaatziekten kunnen beïnvloeden. Dat onderzoek kan mogelijk leiden tot de ontwikkeling van nieuwe medicijnen.

Sport Vondelparkloop

FMG Mindful

Op zondag 16 januari vindt de 37ste Vondelparkloop plaats. Het UvA/ HvA-team, bestaande uit studenten en medewerkers, loopt weer mee. De Vondelparkloop is een wedstrijd over 10 km door het Vondelpark. De start is om 14.00 uur. Voor en na de loop verzamelen alle renners in de Hollandsche Manege aan de Overtoom. Daar zullen ook de startnummers worden uitgedeeld. Voor de organisatie, de onkosten en de inschrijving vragen de UvA en de HvA een bijdrage van tien euro. Wie zich nog wil inschrijven voor het team of meer informatie wil hebben over de Vondelparkloop kan terecht op de website van het USC, www.usc.uva.nl

Rachel van der Meulen, studente aan de afdeling pedagogiek, onderwijskunde en lerarenopleiding (POWL), heeft eind december de NVO Scriptieprijs 2010 ontvangen voor haar scriptie over mindful parenting. De prijs is ingesteld door de Nederlandse vereniging van pedagogen en onderwijskundigen (NVO). In haar scriptie onderzocht Van der Meulen de effectiviteit van mindful parenting: een training, afgeleid van de ‘mindfulness trainingen’.

Door middel van deze training leren ouders beter hun aandacht te richten en leren ze een bepaalde kwaliteit van aandacht aan te brengen in de opvoeding. Ze leren om met een frisse, niet oordelende blik naar hun kind te kijken.

parenting

10.00 uur: György Surján - Geneeskunde Barriers and Challenges of Using Medical Coding Systems.

Promotor: Prof.dr. ir. A. Hasman. (Agn.kapel) 12.00 uur: Bart Scheers - Sterrenkunde Vergankelijke en veranderlijke radiobronnen aan de sterrenhemel van de nieuwe Lofar-telescoop.

Promotor: Prof.dr. R.A.M.J. Wijers. (Agn.kapel) 14.00 uur: Verena Demoed - Geschiedenis De opiniërende strategieën van de toneelschrijver Gulielmus Gnapheus (1493-1568).

Promotor: Prof.dr. J. Bloemendal. (Agn.kapel)

VRIJDAG 21/01 10.00 uur: Lenka Vermeeren Innovating Radioguided Surgery.

Promotoren: Prof.dr. A.J.M. Balm en prof.dr. S. Horenblas (NKI-AVL). (Agn.kapel) 11.00 uur: Peter Bot - Geneeskunde Vascular Inflammation.

Promotoren: Prof.dr. J.J. Piek en prof.dr. G. Pasterkamp (UMC). (Aula) 12.00 uur: Annemarie Zand Scholten Psychologie Admissible Statistics from a Latent Variable Perspective.

Promotor: Prof.dr. H.L.J. van der Maas. (Agn. kapel) 13.00 uur: Wieneke Michels - Geneeskunde Peritoneal Dialysis Modalities and GFR Estimation.

Promotor: Prof.dr. R.T. Krediet. (Aula) 14.00 uur: Diana Edo Matas - Geneeskunde Within-Host Hiv-1 Evolution in Relation to Viral Coreceptor Use and Host Environment.

Promotor: Mw. prof.dr. H. Schuitemaker. ­(Agnietenkapel)

oraties VRIJDAG 14/01 16.00 uur: Dubbeloratie Prof.dr. R. Oostra, hoogleraar Anatomie en Embryologie, i.h.b. de klinische en vergelijkende morfologie Snijtafels en leunstoelen & Prof.dr. V.M. Christoffels, hoogleraar Ontwikkelingsbiologie, i.h.b. de moleculaire ontwikkelingsbiologie van het hart Ontwikkelingsbiologie: Het zien van orde in de chaos (Aula) Voor meer informatie zie www.uva.nl/agenda

Folia 7

opinie

Doneer, bekritiseer en verander Wikipedia zal voorlopig niet verdwijnen, en wordt massaal gebruikt in het onderwijs. Critici dienen dat in te zien en moeten fouten op de site gewoon zelf aanpassen, vindt Geert Lovink.

E

ven opzoeken welke films Jim Jarmusch nog meer maakte en wat zijn acteur John Dorie tegenwoordig doet (antwoord: schilderen)? Dikke kans dat we al zoekend bij Wikipedia terechtkomen. De laatste weken van het jaar stond boven aan Wikipedia een gigantische banner met daarop de indringende blik van oprichter Jimmy Wales die een ‘persoonlijke oproep’ deed. Inmiddels is die vervangen door een dankwoord, waarin Wales bevestigt dat er 16 miljoen dollar aan giften is binnengekomen.

Aan het einde van elk jaar draaien de inzamelingsacties van non-profits traditiegetrouw op volle toeren. Het nu tien jaar oude Wikipedia hoorde daar ook bij.

Het uitgangspunt van Wikipedia: ‘Geen reclame. Geen winst. Geen verborgen agenda.’ In de beginjaren was dat anders.

Wikipedia is het vleesgeworden publieke domein van Hannah Ahrendt en Jürgen Habermas, een zelfcorrigende Verlichting Jimmy Wales, groot voorstander van het vrije ondernemerschap, dacht eerst nog een gewone dotcom te hebben opgezet.

Maar hij haalde in 2003 bakzeil toen de Spaanstalige gemeenschap het open encyclopedieproject uit protest verliet, aangezien Wales de website wilde voorzien van advertentiebanners. Ze namen al hun data mee en gingen zelfstandig verder (‘forken’ heet dat). Inmiddels zijn de Spaanstaligen weer teruggekeerd en heeft Wikipedia een effectieve sponsoringformule ontwikkeld om de vele servers, waarvan een deel in de Watergraafsmeer staat, te blijven financieren. De vijf na grootste website ter wereld zal ongetwijfeld een flinke rekening voor internetverkeer hebben.

In 2010 kondigde Jimmy Wales aan een tweede kantoor in India te openen. Net als voor velen ligt ook voor Wikipedia de 8 Folia

toekomst in de niet-Westerse wereld, als onwikkelingssamenwerking 2.0. Maar ligt het niet voor de hand dat westerse overheden Wikipedia gaan zien als vitale backbone van de kenniseconomie? Van de lagere school tot postdoc maakt het onderwijs intensief gebruik van Wikipedia, maar precieze gegevens hierover ontbreken. Het zou strategisch juist zijn om Wikipedia aan te merken als het perfecte EU-project.

In plaats van miljoenen uit te geven aan software die niemand ooit gebruikt, of assessment studies die niemand leest, is het hoog tijd deze non-profit te waarderen voor wat is: het vleesgeworden publieke domein van Hannah Ahrendt en Jürgen Habermas, de ultieme realisatie van 18e-eeuwse prototypes, een zelfcorrigende Verlichting, kortom een voorbeeld van een kenniseconomie-model dat werkt. Balkenendes samenwerkingsorgaan ICT Regie mag dan per 1 januari zijn opgeheven, en de cultuur staat (als linkse hobby) op de tocht door bezuinigingen, maar Wikipedia blijft.

Ons lectoraat, het Instituut voor Netwerkcultuur, doet sinds 2009 onderzoek naar Wikipedia. Voor dit project, genaamd Critical Point of View (een verwijzing naar het ‘Neutral Point of View’-principe van Wikipedia), hebben wij geld uit India gekregen. Heel 21e-eeuws. Onze partner daar is het Centre for Internet and Society in Bangalore. In minder dan een jaar tijd hebben we, analoog aan de snelheid van internet, drie conferenties georganiseerd in Bangalore, Amsterdam en Leipzig, en ronden we een publicatie af waarin de resultaten zijn samengebracht, gepland voor maart 2011. Dit is wereldwijd het eerste initiatief van Wikipedia-onderzoekers die niet in opdracht van Wikipedia werken.

De initiatiefnemers waren van mening dat Wikipedia nu zo invloedrijk is dat er geen toestemming van ‘San Francisco’ gevraagd hoefde te worden voor een dergelijk onderzoeksprogramma. Alhoewel er kritiek is op de ‘nerds’ en hun soms onhandige manier om met conflicten om te gaan, delen de aangesloten onderzoekers een passie voor Wikipedia. Het ‘neutral point

illustratie Marc Kolle

of view’ werkt niet bij maatschappelijke vraagstukken. Toch staat het buiten kijf dat Wikipedia, als gratis naslagwerk dat door miljoenen redacteuren voortdurend wordt aangepast, een grote toekomst heeft. De donatiecampagne mocht dan een zekere dramatiek hebben, de boodschap is vooral dat heel veel meer gebruikers zich tegen Wikipedia moeten aanbemoeien. Kritiek hebben is terecht, maar critici dienen wel in te zien dat dit wikimedium het eerste is waarbij we zelf de inhoud direct kunnen aanpassen. Dat gebeurt nog te weinig,

zeker in het onderwijs zelf. Nog maar al te vaak horen we hoogleraren en docenten klagen dat iets niet klopt in Wikipedia, terwijl de fout in seconden door deze experts zelf kan worden aangepast. Kortom, bekritiseer, verander en geef gul! yyy Geert Lovink is universitair hoofddocent nieuwe media bij mediastudies. Meer informatie over het Wikipedia-onderzoeksprogramma CPOV, inclusief videos van de drie conferenties, is beschikbaar op: www. networkcultures.org/cpov

stage

Het gevaar van ongenuanceerde stellingname Studente Noor Kuijpers bekritiseert de in haar ogen zinloze stelling op folia.nl naar aanleiding van de zaak-Robert M.: ‘Mannen zouden niet meer op een crèche mogen werken’.

I

edereen die de website van Folia in december bezocht, kon stemmen tegen, genuanceerd tegen, of voor bovenstaande stelling. Dit alles naar aanleiding van de elkaar opeenvolgende berichten over pedofilie op kinderdagverblijven. Na de eerste berichten over Robert M., werkzaam bij ten minste twee dergelijke instellingen te Amsterdam, volgden vele anderen die spraken over het misbruik van kinderen in een zogenaamd veilige omgeving.

Wordt het publieke belang ermee gediend als mensen dit soort stellingen voorgeschoteld krijgen?

Een veelgehoorde reactie op het gebeurde is walging. Eenmaal ingelicht over het eventuele misbruik van hun kind spraken sommige ouders van ‘onderbuikgevoelens’ die zij hadden ten aanzien van de medewerker van de crèche. Deze gevoelens bleken niet onterecht: het aantal gevallen van misbruik

In december werd bekend dat Robert M. vermoedelijk zelf in zijn jeugd misbruikt is door zijn moeder, in het licht van de geponeerde stelling vrij ironisch op zijn naam is niet gering. Enkele jaren geleden blijkt aangifte gedaan te zijn tegen de man door een van de ouders wier kind zich onder zijn leiding op de crèche bevond. De politie blijkt hiermee niets gedaan te hebben. Robert M. blijkt nota bene in 2003 Duitsland veroordeeld te zijn voor het bezit van kinderpornografische beelden. Hij kreeg een voorwaardelijke straf van één jaar. Gewoonlijk worden veroordeelde pedofielen in hun woonplaats in de gaten gehouden door de politie, maar Robert M. verdween uit het zicht, waarna volgens de verslag­ gever de zaak ‘in de vergetelheid is geraakt’.

Los van een primaire reactie als walging of afkeer zouden we kritisch moeten zijn op een ongenuanceerde reactie zoals die in de genoemde stelling naar voren komt. Bijna 15 procent van de respondenten vindt echter de stelling zo ongenuanceerd niet en stemt in ieder geval op een vorm van restrictie als het gaat om het toelaten van mannen in een omgeving waar kinderen na het ouderlijk huis het veiligst zouden moeten zijn.

Het lijkt erop dat de meeste pedofielen man zijn.

Dit idee is voornamelijk gebaseerd op het feit dat er in het publieke domein over vrouwelijke pedofielen weinig bekend is. In december werd bekend dat

Robert M. vermoedelijk zelf in zijn jeugd misbruikt is door zijn moeder, in het licht van de geponeerde stelling vrij ironisch. Indien dit inderdaad het geval is, had de stelling net zo goed kunnen luiden: ‘vrouwen zouden niet meer op een crèche mogen werken’, of ‘pedofilie is erfelijk’.

Nog geen week na de arrestatie van Robert M. werd de bezoeker van folia.nl gevraagd zijn mening te geven over de stelling. Met de mediahype nog op zijn hoogtepunt werd er volop over de zaak gespeculeerd.

Duidelijk is dat er in een dergelijk vroeg stadium weinig ruimte is voor weloverwogen meningen en des te meer voor heftige emoties. Er wordt over een verdachte wel eens speels gezegd dat hij of zij zo snel mogelijk dient te worden opgeknoopt aan de hoogste boom. Het behoeft echter weinig overredingskracht om duidelijk te maken dat het verstandiger is verder te kijken dan naar wat wordt ingegeven door een eerste emotionele reactie of zelfs paniek, als het om mensen met kinderen gaat. Met de stelling wordt een oplossing aangedragen om een dergelijk drama in de toekomst te voorkomen terwijl het geenszins duidelijk is hoe het heeft kunnen gebeuren dat iemand met een geschiedenis van pedofilie in een kinderdagverblijf werkzaam heeft kunnen zijn.

Mogen mannen nu niet meer in een kinderdagverblijf werken? Het zou een goed begin zijn pedofielen niet meer in kinderdagverblijven toe te laten, in plaats van iedere goedwillende man als potentiële kinderverkrachter neer te zetten. Als het volk een dergelijke stelling wordt voorgehouden wordt hen een handvat geboden om zonder na te denken een radicale en ongenuanceerde mening te vormen die potentieel gevaarlijk is en in ieder geval stigmatiserend werkt. In het verleden zijn dergelijke ongenuanceerde stellingen meer dan eens voedingsbodem voor een lynchpartij gebleken. yyy Noor Kuijpers studeert wijsbegeerte

De redactie verwelkomt brieven en ingezonden stukken. U kunt deze

AT5 Angela Wals (24)

haalde in 2009 haar master in holocaust- en genocidestudies en is bezig met het afronden van haar bachelor religiestudies. Ze loopt tot maart stage bij AT5.

‘Na het behalen van mijn master ben ik acht maanden op reis geweest door Zuidoost-Azië, Nieuw Zeeland en ZuidAmerika. Na terugkomst viel ik in het bekende zwarte gat. Ik dacht: wat wil ik worden? Iets met journalistiek leek me wel wat, maar verder had ik geen idee. Toen ben ik open sollicitaties gaan sturen voor stageplekken. Het leek me namelijk niet realistisch om meteen naar een baan te solliciteren, die liggen al niet voor het oprapen. Helemaal niet voor mensen zonder specifieke, journalistieke opleiding. Zoals ik. Gelukkig had ik mazzel bij AT5, want ze zochten een stagiair voor een nieuw historisch programma: Oneindig Noord-Holland, vanaf 17 januari te zien bij RTV Noord-Holland en AT5. Op deze redactie kan ik mijn studie geschiedenis gebruiken en leren hoe televisiejournalistiek werkt.

Als redacteur zoek ik voornamelijk naar beeldmateriaal dat we kunnen gebruiken voor het programma. Wat dat betreft is het heel handig dat ik geschiedenis heb gestudeerd, omdat ik daardoor weet hoe je in archieven moet zoeken. Ik ben veel in beeldbanken aan het kijken, zowel in landelijke als in lokale archieven. Daarnaast mag ik ook helpen bij het schrijven van het scenario. Zo ontdek je hoe je een programma maakt dat historisch gezien klopt en ook nog eens leuk is om naar te kijken.

Ook bel ik veel om te vragen of we oude Polygoonfilmpjes mogen gebruiken. Beeldmateriaal is heel goed gearchiveerd in Nederland. Het is daarom niet zozeer de vraag of je iets kunt vinden, de uitdaging is vooral om het gratis te krijgen.

Laatst heb ik een amateurfilmpje gevonden in het archief van Noord-Holland. Een paar mannen filmen hun dagje uit naar de bouw van de Afsluitdijk. Je ziet ze een beetje over het net drooggelegde Wieringermeer lopen, heel leuk. Zelf ben ik ook veel op pad, ik ga echt op onderzoek uit. Nu kom ik op plekken in Noord-Holland die ik nog nooit had gezien. Best gek dat ik zo veel gereisd heb, terwijl ik mijn eigen omgeving veel minder goed ken.’ (Anouk Kemper)

brief Sopje In het stukje (Folia 14) over het sopje dat het beeld van Minerva in de hal van de Oudemanhuispoort behoefde en inmiddels heeft gekregen, is een pijnlijke fout geslopen. Ik heb geenszins aangeklopt bij de decaan van de rechtenfaculteit om een bijdrage in de kosten, zoiets is niet eens bij mij opgekomen. Ik heb in 1995 het beeld geadopteerd en ik hoor op te draaien voor de kosten van zijn onderhoud. Het is de decaan zelf geweest die het merkwaardig vond dat een particulier de kosten van het broodnodige sopje van een beeld dat van de UvA is zou betalen en daarom voorstelde mij in financiële zin tegemoet te komen. Ik heb zijn voorstel nolens volens aanvaard.

sturen aan redactie@folia.uva.nl. Vermeld altijd uw naam en relatie tot de UvA; anonieme bijdragen worden niet geplaatst. De redactie

Sophie Josephus Jitta

behoudt zich het recht voor om bijdragen in te korten.

Folia 9

‘Geschiedenis en tv zijn de twee zielen in mijn borst’ Hij was eindredacteur van Studio Sport en het door hemzelf bedachte Nova, stond aan de wieg van geschiedenisprogramma Andere Tijden. Op de 379ste verjaardag van de UvA kreeg journalist en programmamaker Ad van Liempt een eredoctoraat uitgereikt. ‘Ik vind het allemaal een beetje veel, maar kennelijk denken anderen daar anders over.’ Floor Boon

H

et was een grote verrassing, de mededeling dat hij een eredoctoraat zou krijgen. Ad van Liempt (1949) is er zelfs nog steeds een beetje beduusd van. ‘En verlegen,’ zegt de journalist, programmamaker en volgens velen nestor van de Nederlandse journalistiek. ‘Waar heb ik zo veel eer aan te danken?’

Op 10 januari ontving Van Liempt het eredoctoraat, dat wordt verleend aan personen die een uitzonderlijke prestatie hebben geleverd in de wetenschap, maatschappij of politiek, zonder dat daarvan verslag is gedaan in een proefschrift. ‘Het is niet alleen een eerbetoon aan mij,’ meent Van Liempt, ‘maar een hommage aan de hele publieke omroep.

Die heeft mogelijk gemaakt dat ik zo veel programma’s kon maken en het klimaat gecreëerd waarin een groot publiek ernaar is gaan kijken.’

prijzen heb gekregen de laatste tijd: de Ere Zilveren Nipkowschijf, de oeuvreprijs van Beeld en Geluid. Ik geloof dat ik de zelfkennis mis om in de gaten te hebben dat wat ik doe belangrijk genoeg is om er allerlei onderscheidingen voor te krijgen. Ik vind het allemaal een beetje veel, maar kennelijk denken anderen daar anders over.’

Van Liempt wordt met het eredoctoraat bekroond ‘voor zijn oorspronkelijke bijdragen aan het historisch onderzoek, de geschiedschrijving en de audiovisuele bronnenkritiek, zijn hoogstaande documentaires en zijn kritische reflectie op de journalistiek.’ Het is voor het eerst sinds 2005 dat een journalist deze eervolle vermelding van de UvA ontvangt.

Verlegen, noemt Van Liempt zichzelf.

Iemand die het lastig vindt om in het middelpunt van de belangstelling te staan. Hij werkte daarom ook het grootste gedeelte van zijn carrière achter de schermen. Als eindredacteur, programmabedenker, programmamaker en zelfs achter de camera bij de opnames van ‘zijn’ geschiedenisprogramma Andere Tijden. Alleen de laatste jaren treedt Van Liempt wat meer in de schijnwerpers en wordt hij met regelmaat gevraagd ook voor de camera zijn mening te geven.

Wanneer hoorde u dat u het eredoctoraat zou ontvangen?

‘Ik werd gebeld door Frank [van Vree, hoogleraar journalistiek en cultuur en tevens erepromotor, red.] met de vraag of hij me persoonlijk kon spreken. Omdat ik sinds november professional in residence ben bij mediastudies, dacht ik dat het daarover zou gaan. We spraken af in hotel restaurant Lapershoek in Hilversum en daar vertelde hij het me direct. Eerst geloofde ik het niet, omdat ik al zo veel 10 Folia

Het klinkt alsof u vindt dat u het niet verdient.

‘Ja, misschien. Het feit dat ik toevallig bij een medium terecht ben gekomen dat in ieders aandacht ligt, maakt het wel waarschijnlijker om zo’n onderscheiding te krijgen. Tv is een massamedium dat meer bekijks trekt dan als je iets geweldigs doet op een afgelegen plek. De motivatie voor het eredoctoraat is ook vooral dat het gelukt is om een groot publiek te trekken en mensen te interesseren voor de geschiedenis.’

Van Liempts carrière verliep van een leien dakje. Na een jaar klassieke talen te hebben gestudeerd, besloot hij zijn geluk te beproeven in de journalistiek. ‘Die studie was uitzichtloos. Het was 1968, de wereld stond in brand en ik zat Latijnse teksten te vertalen.

Ik wilde met mijn neus vooraan staan!’ Van Liempt werd aangenomen bij het Utrechtse

blad Het Centrum en stapte na drie jaar over naar het Utrechts Nieuwsblad waar hij zich als leerling voor vierhonderd gulden per maand omhoog werkte. ‘Toen ik daar eenmaal binnen was, ben ik bijna permanent gelukkig geweest.’

Dertien jaar bleef hij bij het UN, de laatste jaren als chef nieuws, tot hij naar Hilversum vertrok om een televisiecarrière te starten als chef binnenland van het NOS Journaal. ‘Daar moest ik echt leren waar de nieuwsnormen van televisie liggen,’ aldus Van Liempt. ‘Die zijn heel anders dan bij de krant, net zoals de taal die er gesproken wordt.’

Is dat het grootste verschil tussen televisie en de geschreven pers?

‘Nee. Televisietaal is veel informeler dan geschreven taal, daar wil ik trouwens nog een boekje over schrijven. Maar het meest wezenlijke verschil tussen de televisiejournalistiek en de geschreven pers is dat je bij tv niets alleen kan. Bij een krant kun je als loner nog wel functioneren, en zijn journalisten vaak verantwoordelijk voor zowel de research als de vorm. Bij tv zijn die werelden gescheiden en is het werken in een team een van de meest essentiële voorwaarden voor een goed product.

Precies de reden dat ik tv zo aantrekkelijk vind. Een team zo te kneden dat iedereen optimaal presteert.’

U bent een groepsmens?

‘In mijn werk wel. Al heb ik op den duur het zelfvertrouwen ontwikkeld om boeken te schrijven. Dat is een solistisch proces dat ik er al een tijdje met veel plezier naast doe.’

Uw boeken zijn historisch van aard, evenals de programma’s die u de laatste tien jaar heeft gemaakt.

‘Ik heb twee zielen in mijn borst: journalistiek en geschiedenis en kiezen tussen

die twee kan ik nog niet met een pistool op mijn borst. Mijn hele carrière ben ik met journalistiek bezig geweest en toen ik vijftig werd dacht ik: ik kan nog vijftien jaar mee. Ik ben van richting veranderd en sindsdien ligt de nadruk op geschiedenis. Andere Tijden is mijn grootste trots, maar ook de serie De Oorlog was een groot succes en volgend jaar begint er een nieuwe serie De Slavernij.’

Volgens Van Liempt is de essentie van geschiedenis op tv dat je de kijker kunt en moet conditioneren. ‘In de presentatie kun je de blikrichting bepalen. Een van de pijlers van Andere Tijden is dat de presentator lange introducties geeft. Dat is nodig om de kijker te vertellen waarom hij moet kijken. Andere Tijden Sport is nu een van de best gewaardeerde programma’s, dat is een groot compliment. Geschiedenis en tv zijn voor elkaar gemaakt. Allebei vertellen ze verhalen, ze moeten voor de eeuwigheid met elkaar verbonden blijven.’

Hoe vertel je geschiedenis op tv?

‘Daar hebben we in de laatste tien jaar verschillende stijlvormen voor ontwikkeld. Er zijn drie basiselementen die in een juiste balans met elkaar moeten komen: feiten, mensen en beelden. Dat is het begin van een geslaagd geschiedenisprogramma en daarvoor is goede research essentieel. Mijn openbare les naar aanleiding van het eredoctoraat ging daar ook over.’

Die openbare les hield Van Liempt op vrijdag 7 januari aan de UvA, waaraan hij al sinds november is verbonden als professional in residence bij mediastudies. Daar doceert en begeleidt hij studenten met een groot geschiedenis-journalistiek project genaamd de biografie van Amsterdam.

Het is niet zijn eerste baan als onderwijzer; sinds 2006 is hij lector onderzoeksjournalistiek op televisie aan de School voor de Journalistiek in Utrecht. ‘Het is een paradox, lesgeven op hbo en universitair niveau in de journalistiek, want het is in de praktijk dat studenten het vak moeten leren.’

U bent op verschillende niveaus betrokken bij de journalistiek. Gaat het goed met de journalistiek in Nederland?

‘Nee, het gaat niet goed en dat is zorgelijk.

Vooral regionaal ontstaan er grote gaten.

Dat gaat niet per se over de kwaliteit, maar over mogelijkheden. Van de tachtig

in de gaten houden en elkaars nieuws als leidraad nemen. Onafhankelijk kiezende media zijn schaars deze dagen. Groot nieuws wordt nog groter nieuws omdat iedereen elkaar napraat. Neem de dood van Harry Mulisch. Daar ruimde de Volkskrant negen pagina’s voor in. Ze gaan ervan uit dat mensen er alles van willen weten en dat is op zich goed. Maar kranten en programma’s moeten meer een eigen agenda durven bepalen in plaats van tweederangs nieuws klakkeloos over te nemen.’

Heeft u een oplossing?

‘Er zullen nieuwe vormen van financiering nodig zijn om de onderzoeksjournalistiek, in mijn ogen de levensader van een gezonde democratie, buiten de gebaande paden te bedrijven. Internet is daar natuurlijk een heel geschikt medium voor en daar zie je al grappige initiatieven als www.crimesite.nl die allerlei onthullingen over de PVV deed en die vervolgens aanbood aan gevestigde media. Daarnaast pleit ik voor veel betere bescherming van klokkenluiders. Dat Ad Bos, de man die de bouwfraude aan het licht bracht, jarenlang in een caravan moest wonen, terwijl de staat een miljard heeft terugverdiend aan zijn onthulling, is onbegrijpelijk. Het is ook in het voordeel van de staat dat dit soort onderzoeksjournalistiek bestaat.

Daar zou best een potje voor gereserveerd kunnen worden.’ yyy

CV Ad van Liempt:

illustratie Pascal Tieman (potretfoto Beeld en Geluid)

raadsvergaderingen die er dagelijks in Nederland plaatsvinden, zijn er bij zeker vijftig geen journalisten aanwezig.

De controle van regionale media op de politiek is heel slecht en als je gelooft in controle, en dat doe ik, dan is onze journalistiek ernstig in gevaar.’

Is journalistiek als vak moeilijker geworden?

‘Nee, dat niet, maar de maatschappij is wel zo gereguleerd en gebureaucratiseerd dat het voor jonge journalisten moeilijk is om genoeg tegenwicht te bieden. Mensen

van 22 zonder veel ervaring afsturen op doorgewinterde politici is weinig zinvol.

Als beginnend journalist wist ik ook niet hoe om te gaan met een botte wethouder.

Ik heb inmiddels de zege van de ervaring, want kunde in de journalistiek kun je alleen uit ervaring halen. Jonge journalisten moeten gewoon honderd raadsvergadering bijwonen, weten hoe een gemeentelijke democratie functioneert.’

Geldt deze kwaliteitsafname vooral voor de dagbladen?

‘Nee, zeker niet. De kwaliteit van het Utrechts Nieuwsblad, waar ik jaren voor werkte, is om te huilen, maar ik ben ook heel bezorgd over de onderzoeksjournalistiek op tv. Programma’s als Zembla en Reporter die echt heel goeie dingen maken, worden gekort op zendtijd en geld, dat nu weer naar meer ideologisch getinte programma’s en omroepen moet.

Een punt van zorg, want de verzuiling is nu toch echt voorbij. Daarnaast leidt toenemende interne concurrentie tussen programma’s ertoe dat redacties elkaar

1949 geboren in Utrecht 1968 verslaggever bij Het Centrum, later Utrechts Nieuwsblad 1982 chef binnenland NOS Journaal 1989 eindredacteur en later redactiechef NOS Laat, later Nova 1995 hoofdredacteur Nova 1997 publicatie De lijkentrein 2001 Zilveren Nipkowschijf voor geschiedenisserie Andere Tijden 2002 publicatie Kopgeld 2005 publicatie Het journaal; achter de schermen van vijftig jaar televisiegeschiedenis 2008 lid van Raad van Commissarissen van FC Utrecht 2009 serie De Oorlog 2010 Beeld- en Geluid Oeuvre Award

Folia 11

12 Folia

objectief

Thrill seekers Een verlate nieuwjaarsduik?

Nee, een ludieke actie ter ere van het dertienjarig bestaan van de studentenfunsportvereniging D.E.R.M. (Desiderium Extremus Radicalus Magnificus, ofwel het verlangen naar het extreme, radicale en grootse). Dertig leden sprongen op 9 januari vanaf de Berlagebrug in het ijskoude water van de Amstel.

‘Toen we drie jaar geleden tien jaar bestonden zijn we daar ook het water in gedoken. Het leek ons leuk om dat te herhalen,’ zegt penningmeester Jorrit Bakker. ‘Het is een mooie maar ook praktische locatie, want de afstand vanaf de brug naar de oever is hooguit twintig meter, zodat je snel aan de kant kunt komen. Bovendien konden we een dealtje sluiten met Roeicentrum Berlagebrug; we mochten daar na afloop een warme douche nemen.

Uit voorzorg verbleven een aantal hulpverleners in het water in wetsuit en met surfplank, maar er zijn geen ongelukken gebeurd.

Het water was inderdaad ijs- en ijskoud, ik denk een paar graden boven nul. Maar erg veel tijd om daarover na te denken had je niet.

Het was: erin springen en zo snel mogelijk de kant zien te bereiken, naar de erwtensoep en de glühwein. Onze sponsor, Thrill Seeker, stond ook klaar met alcoholshots op basis van rum, wodka en drop. ’s Avonds zijn we nog wezen drinken in het café waar D.E.R.M. in 1998 voor het eerst bij elkaar kwam: café The Lobby aan het eind van de Overtoom. Dat heette toen café The Hills, maar het is er net zo gezellig.’ (DW) foto Jan-Maarten Hupkes

Folia 13

Student en stad Schitterende verhalen heeft-ie. En hij schudt ze zo uit zijn mouw. Al vanaf 1998 is huishistoricus dr. Peter Jan Knegtmans in dienst van de UvA om haar geschiedenis in kaart te brengen. Hij geeft er deze maand drie lezingen over. Luuk Heezen

O

p uitnodiging van de Illustere School, een lezingenprogramma van de Faculteit der Geesteswetenschappen, vertelt historicus Peter Jan Knegtmans op 11, 18 en 25 januari achtereenvolgens over de relatie tussen student en stad, de UvA in de Tweede Wereldoorlog en de rol

die de universiteit in de samenleving speelt. ‘Tegenwoordig is Amsterdam een echte studentenstad, maar dat is niet altijd zo geweest,’ begint Knegtmans.

‘Tot de jaren zestig van de vorige eeuw was Amsterdam vooral een grote stad, waarin de aanwezige groep studenten zich ten opzichte van de stad uitdrukkelijk als student profileerde. Bijvoorbeeld

in verenigingen als het Amsterdamsch studentencorps en de Amsterdamsche vrouwelijke studentenvereniging, maar ook in toneelverenigingen of orkesten speciaal voor studenten.’

Zulke organisaties werden als vertegenwoordigers van de studentenpopulatie gezien, met hun eigen maatschappelijke functie: ‘Vanaf het ontstaan van de UvA

in 1877, toen het als propedeutische opleiding gestarte Athenaeum Illustre werd verheven tot een gemeentelijke universiteit, bestond er een onuitgesproken taakverdeling tussen universiteit en studentenverenigingen. De universiteit zorgde voor de intellectuele ontwikkeling van de student en de verenigingen voor de persoonlijke vorming.’

Podiumtalenten Voor de stad vormden de studentenorganisaties een serieuze partner. Muzikanten van het Concertgebouworkest voelden zich niet te goed om af en toe met de studenten mee te spelen, en vanaf de jaren dertig gaf het studentenorkest bij een

David Moffie bij zijn promotie in 1942, vlak voordat Joden niet meer welkom waren op de universiteit / foto Niod

14 Folia

Studentenleider, politiek activist en publicist Ton Regtien / foto collectie IISG Amsterdam

speciale gelegenheid, zoals een lustrum van de universiteit, het studentencorps, of het orkest zelf, een compositieopdracht aan een bekend componist. Ook de toneelvereniging werd gerespecteerd.

‘Al gauw werd met de Amsterdamse beroepsgezelschappen afgesproken om onderlinge concurrentie zo veel mogelijk te vermijden: de professionals voerden de reguliere stukken op, terwijl de studenten zich richtten op stukken die minder commerciële potentie hadden, zoals eigentijdse en experimentele stukken of “vergeten” toneelvoorstellingen. Van grofweg 1920 tot 1960 namen kranten als De Telegraaf, het Algemeen Handelsblad en de NRC (toen nog twee afzonderlijke kranten) de vereniging zelfs mee in hun recensierondes. De besprekingen waren weliswaar niet altijd lovend, maar aandacht was er wel.’

En terecht, want na 1950 kreeg de toneelvereniging haar eigen zaaltje boven bioscoop Kriterion. Geheel zonder financiële ondersteuning werden ze professioneler van opzet en kregen het in goede jaren voor elkaar om zo’n vijftien voorstellingen per jaar te spelen, soms zelf Engels- of Duitstalige stukken. Uit die succestijd kwamen grote talenten voort, zoals de actrice Annet Nieuwenhuyzen (vorig jaar nog te zien in de film Happy End, en eerder in de tv-serie Keyzer en de Boer advocaten) en theaterrecensent en cultuurwetenschapper Hans van den Bergh. Saillant detail is dat de ontgroening voorafgaand aan het corps-

lidmaatschap zich bijzonder goed leende voor het ‘scouten’ van vers theatertalent.

Maar toen Kriterion het theaterzaaltje ombouwde tot bioscoop kwam er een einde aan de hoogtijdagen van het Amsterdamse studententoneel.

Gewoon jong Toen studenten zich, geheel naar de tijdgeest, in de jaren zestig gingen afkeren van autoritair gezag, veranderde er volgens Knegtmans een hoop in het Amsterdamse studentenleven: ‘Veel

Alleen bij incidentele gelegenheden, zoals protesten of sportgelegenheden, zijn studenten nog als zodanig herkenbaar studenten wilden zich niet langer sterk maken voor het manifesteren van een vereniging, maar richtten zich liever op hun persoonlijke ontwikkeling. De sterk autoritaire en traditionele gezelligheidsverenigingen veranderden hun sociëteiten in ‘open trefcentra’, waar ook niet-leden welkom waren. Maar met de meerwaarde van exclusiviteit verdween ook een flink deel van de nieuwe ledenaanwas. Jezelf uitdrukkelijk als student profileren was uit de mode: in plaats daarvan waren studenten liever samen jong met niet-studenten.’

Omdat het rond 1965 niet meer vanzelfsprekend was dat je als student lid werd van een vereniging, moest er volgens de universiteit een andere plek voor persoonlijke ontwikkeling komen. Cultureel studentencentrum Crea werd opgericht, waar studenten tot op de dag van vandaag goedkope cursussen kunnen volgen. Ook kwam er onder studenten een groot politiek bewustzijn en engagement, dat zich onder andere uitte in studentencabaret. Nu nog bekende cabaretiers als Paul van Vliet en Freek de Jonge zetten in de jaren zestig hun eerste stappen op de studentenpodia.

Ondanks het voortbestaan van studentencabaret, Crea en het studentenorkest en de studententoneelvereniging, is het vanaf de jaren zestig nooit meer vanzelfsprekend geworden dat een student zich als student profileert, oordeelt Knegtmans. ‘Hoe meer studenten erbij komen, hoe amorfer de groep lijkt te worden. Alleen bij incidentele gelegenheden, zoals protesten of sportgelegenheden, zijn studenten nog als zodanig herkenbaar.’

Raad van negen In de lezing van 18 januari doet Knegtmans uit de doeken hoe het kan dat ten tijde van de Tweede Wereldoorlog juist de studenten de eer van de universiteit hebben gered. Het zijn razend spannende verhalen over het moment waarop de gewetensnood te hoog werd. ‘Stap voor stap werden Joden in de winter van 1940 uit het universitaire leven geweerd. De onrust groeide ook onder studenten, totdat in

oktober 1941 het de Joden verboden werd lid te worden van een studentenvereniging.’ De verenigingen die nog niet waren opgeheven door de Duitsers, gaven een signaal af en deden dit nu zelf. Maar de disputen bleven wel bestaan en verenigden zich op een andere manier. ‘Studenten uit de negen universiteitssteden zochten elkaar op om een vuist te maken tegen de bezetter. Op die manier kon de “Raad van negen” meer invloed uitoefenen op de Duitsgezinde burgemeester van Amsterdam, die tevens bestuurder was van de universiteit, dan de hoogleraren van de UvA zelf.’

Wetenschap voor de stad De lezing van 25 januari gaat over de publieke functie van de universiteit.

Omdat de UvA tot 1961 een gemeentelijke onderwijsinstelling was, kostte ze de gemeente Amsterdam veel geld. Vooral in de beginjaren van de universiteit maakten wetenschappers zich nuttig voor de stad: ‘In het laatste kwart van de negentiende eeuw testten hoogleraren scheikunde het kwaliteit van drinkwater. Hoogleraar Allard Pierson onderwees naast studenten ook de geïnteresseerde burgerij in kunst en literatuur.’ yyy De eerste lezing van de reeks ‘Universiteit en samenleving’ vond plaats op 11 januari, de volgende twee zijn op dinsdagavond 18 en 25 januari om 19:30 uur in het P.C. Hoofthuis en zijn gratis voor studenten en medewerkers.

Folia 15

Studentenaanbiedingen regionale advertentiepagina

P60 CONCERTEN DANCENIGHTS OEFENRUIMTES STAGEPLAATSEN VRIJWILLIGERSWERK

€1,met korting UVA / VU / HVA

collegekaart op deurticket!

ZA 22 JAN THE BEAT (SKA) ZA 29 JAN BOLLYWOOD DHAMAKA ZA 05 FEB JIGGY DJÉ (HIPHOP) VR 11 FEB TOMMY TORNADO & MR. T-BONE MEETS THE HIGH NOTES (SKA) DO 17 FEB GRIFFIOEN POPPRIJS

Voldoende parkeergelegenheid en goede (nacht)verbindingen met Schiphol, Amsterdam Z-O en Amsterdam CS P60 Poppodium | Stadsplein 100a, Amstelveen | T 020 345 3445 | F 020 345 3446 | E info@P60.nl | www.P60.nl

advertentie drukklaar 50 x 90.indd 1

07-06-10 11:59

Snel een tijdelijke studentenwoning?

elke vrijdag & zaterdag

Comedy Explosion donderdag 27 januari

LOS Lijf On Stage verwacht 3, 4 & 5 februari

www.ymere.nl

te koop!

starterswoningen in Amsterdam

www.comedytheater.nl

havana Zwart gat

Wel een diploma, geen baan

Zelfhulp

Therapie uit een boekje?

#13

Weekblad voor de Hogeschool van Amsterdam 24 november 2010

Roel C. Verburg

havana

#14

Weekblad voor de Hogeschool van Amsterdam 1 december 2010

#15

Weekblad voor de Hogeschool van Amsterdam 8 december 2010

Zware maanden Herfstdepressie: meer dan een dip

Kijk, een extremist!

De hel van de herfst Depressiespecial

direct beschikbaar

www.eigenhaard.nl

havana

Ephorus

Omzeil de plagiaatsoftware

Opinie

Minder geld voor sport, meer voor muziek

Suriname

Wie herdenkt de Decembermoorden?

HES-toernooi Futsal voor het goede doel

Scooters Terreur op wielen

NeMaS

Marokkaanse studenten binnen boord houden

Feesten in drie dimensies

het weekblad van de Hogeschool van Amsterdam, zoekt per direct

een stagiaire voor vijf dagen in de week.

Als stagiaire draai je mee in het hele productieproces.

Je schrijft nieuwsberichten, je neemt interviews af en je plaatst berichten op de website. Ervaring is een pre; enthousiasme en een vlotte pen een vereiste.

Vergoeding: 300 euro per maand.

Meer informatie: Jim Jansen jfj@folia.uva.nl 020 525 53 48

illustratie Bas Kocken

Meer cateraars, meer kwaliteit De catering aan de UvA en HvA wordt verdeeld over verschillende, gespecialiseerde cateraars die elk een deel of ‘zone’ van de UvA en HvA-locaties gaan voorzien van proviand. Dirk Wolthekker

V

anaf begin juni 2011 gaan vijf of zes cateringbedrijven hun diensten aanbieden op UvA en HvA-locaties. De aanbesteding van de catering, inmiddels aangekondigd op de Europese aanbestedingskalender, is in volle gang. De offertes moeten deze week binnen zijn. De huidige cateraar, Sorbon, doet niet mee aan de aanbesteding. Aangezien Sorbon uitsluitend is opgericht om in de catering van UvA-HvA te voorzien, betekent dit in de praktijk dat Sorbon ophoudt te bestaan. De moedermaatschappij van Sorbon, Vitam Catering, doet wel mee aan de aanbesteding. Dit bevestigt Bart Voogd, hoofd facility management van de UvA. Het is de eerste keer dat de catering van beide instellingen Europees wordt aanbesteed. Vijf jaar geleden werd er een contract gesloten met Sorbon nadat toenmalig vicevoorzitter van het College van Bestuur, Rob Scheerens, wat rondgeshopt en genetwerkt had. Het resultaat daarvan was dat Vitam Catering (bedrijfskantines) en Maison van den Boer (feesten en partijen) gezamenlijk Sorbon oprichtten.

Inmiddels is Sorbon voor honderd procent in handen van Vitam.

‘Sorbon heeft een valse start gemaakt,’ zegt Voogd. ‘Er is vanaf het begin veel misgegaan, zowel op de UvA als de HvA. En hoewel de cateraar de laatste tijd veel beter presteert, hebben we eens op een rijtje gezet wat ons de afgelopen vijf jaar niet is bevallen. We willen niet langer een contract met één partij. Dat is niet goed geweest, daarvoor is de catering te specialistisch. Daarnaast was het con-

‘We willen niet langer een contract met één partij – daarvoor is de catering te specialistisch’ tract met Sorbon moeilijk te managen: er zat geen bepaling in hoe de uitvoering van het contract geconcretiseerd moest worden en hoe een juiste uitvoering kon worden afgedwongen.’

Drie zones In de toekomst wordt elke te cateren UvA en HvA-locatie in een geografische zone ingedeeld: binnenstad, buitenstad of zuidoost. Zo valt het Bungehuis in de binnenstad, het Roeterseiland en de toekomstige

Amstelcampus (HvA) in de buitenstad en het Science Park en de Leeuwenburg (HvA) in zuidoost. Ook wordt de catering verdeeld over drie specialismen: automatenverkoop, eten, drinken en vergaderingen, en koffiecorners. Het onderdeel automatenverkoop komt in handen van één cateraar die alle zones zal bedienen.

Het onderdeel eten, drinken en vergaderingen wordt verdeeld over drie cateraars, één voor elke zone. Het onderdeel koffiecorners zal worden toebedeeld aan één of twee cateraars voor alle drie de zones.

Het voordeel van deze werkwijze is volgens Voogd dat ondernemerschap wordt binnengehaald. ‘Een cateraar kan niet langer zeggen: “Ik maak verlies in het Atrium, maar dat maak ik goed in het Science Park.” Hij moet zich richten op zijn eigen zone en daar een zo goed mogelijk product aanbieden. Studenten komen op verschillende locaties in verschillende zones, zodat ze producten kunnen vergelijken. Wij kunnen als opdrachtgever (UvA-HvA) bovendien prijs- en kwaliteitverschillen constateren, en de cateraar daarop aanspreken.’

Top 25 Door de catering op te splitsen zullen kleinere, vaak slagvaardige en kwalitatief hoogstaande cateraars ook mee kunnen doen met de aanbesteding, wat niet had gekund als er één contract te vergeven was geweest. Daar zou zo’n hoge omzet mee zijn gemoeid, dat krijgt een kleine cateraar niet voor elkaar. Voogd: ‘Nu kan de top 25 meedoen, anders waren we direct uitgekomen bij de top 5.’

In het nieuwe cateringconcept zal volgens

Voogd in totaal rond de tien miljoen euro omzet gedraaid worden: 1,5 miljoen automatenverkoop, 1 miljoen koffiecornerverkoop en voor eten, drinken en vergaderingen 2,5 miljoen in elke zone.

De cateraars moeten een percentage van hun omzet afdragen aan UvA-HvA voor het gebruik van de faciliteiten. Voogd: ‘Dat percentage hebben wij niet vastgesteld.

We hebben potentiële cateraars gevraagd welk percentage van hun omzet zij aan ons willen afstaan.’

Geen Starbucks Voor de automatenverkoop is de aanbesteding openbaar, iedere aanbieder kan meedoen. Voor eten, drinken en vergaderingen zijn er acht cateraars gevraagd een offerte te maken: Cormet, Eurest, Sodexo, Albron, Vitam, SAB, Prorest en Avenance.

Voor de koffiecorners zijn er eveneens acht partijen benaderd: Coffee Company, Micaffe, Douwe Egberts, Doppio, Mockamore, Australia, Bagels&Beans en Starbucks. Voogd: ‘Starbucks heeft geweigerd.

Ze hebben niet gezegd waarom.’

Komende maanden zal worden beslist welke cateraars hun diensten mogen gaan aanbieden. Het personeel dat nu in dienst is van Sorbon wordt overgenomen door de nieuwe cateraars. Er wordt momenteel een projectorganisatie op touw gezet om de overgang van Sorbon naar de nieuwe cateraars soepel te laten verlopen. Die overgang zal plaatsvinden in de week van 30 mei. De nieuwe cateringcontracten gaan in op vrijdag 3 juni. Voogd: ‘Dan hebben we nog een paar maanden om de kinderziektes eruit te halen voordat de nieuwe lichting studenten op 1 september aankomt.’ yyy

Folia 17

Zo vader, zo dochter Bernard en Mirjam van Praag: vader en dochter, beiden econometrist, beiden hoogleraar, al is vader inmiddels met emeritaat. Een gesprek over de SER, ondernemerschap en de UvA. Dirk Wolthekker

E

ven dreigt het interview met Bernard van Praag (71) en zijn dochter, Mirjam van Praag (43), niet door te gaan. Vlak voor aanvang van het gesprek in haar werkkamer op de economiefaculteit aan de Roetersstraat laat Mirjam van Praag weten zich ‘niet lekker’ te voelen. ‘Pas op, het is nog besmettelijk ook.’

Als de verslaggever vraagt of de afspraak verzet moet worden, fluistert Van Praag: ‘Nee, het is wel goed. Ik doe het voor mijn vader, die is er speciaal voor gekomen.’ Even later zitten vader en dochter genoeglijk op de paarse spectrumbank die eerder op de werkkamer van Van Praag senior stond. Zo ademt de kamer, familiefoto’s in de vensterbank, de geur van familie. Mirjam veegt een stofje van haar vaders revers.

‘Heb je koorts?’ vraagt hij.

‘Een beetje,’ antwoordt zij. ‘Kom je vanavond trouwens nog luisteren naar het cellospel van Boaz?’ [de tienjarige zoon van Mirjam, red.].

‘Ik weet niet of het gaat lukken,’ antwoordt hij.

Het familieonderonsje lijkt een eigen loop te krijgen, tot de fotograaf vader en dochter vermaant: ‘Even niet praten, anders kan ik geen goede foto maken. Kijk elkaar eens aan.’ Vader en dochter kijken elkaar in de ogen.

‘Hoe jij kijkt,’ zegt Bernard met een kwinkslag tegen zijn dochter.

‘Nee, hoe jij kijkt, antwoordt zij lachend.

Dan vertrekt de fotograaf en is het tijd voor serieuzere zaken. Vader en dochter hebben beiden aan de UvA econometrie gestudeerd. Van Praag senior is inmiddels met emeritaat, Mirjam is hoogleraar ondernemerschap en organisatie en daarnaast wetenschappelijk directeur en oprichter van het Amsterdam Centre for Entrepreneurship (ACE). Bernard was kroonlid van de Sociaal-Economische Raad (SER), Mirjam is dat net geworden.

18 Folia

Een hele eer, kroonlid van de SER. Mirjam: ‘Dat is het zeker. Als ik ergens voor word gevraagd stuur ik mijn vader nog wel eens een mailtje om advies, of ik het moet doen of niet. Dat was bij deze uitnodiging niet nodig.’

Bernard: ‘Als je mijn advies had gevraagd, had ik het je zeker aangeraden. De SER is heel boeiend voor een wetenschapper. Er zitten veel mensen in die op verschillende terreinen echt involved zijn in de maatschappij. Dat maakt het interessant.’

Mirjam: ‘Nou ja, bij het ACE zijn we natuurlijk ook wel involved in de maatschappij, maar dat gaat vooral om ondernemerschap. Bij de SER krijg je te maken met een veelheid aan onderwerpen en mensen die een breed kennispakket bezitten.’

Er is de laatste tijd kritiek op de SER, een poldermodel dat niet meer zou passen in deze gepolariseerde tijd.

Bernard: ‘Ik herinner mij de jaren zeventig, ook een gepolariseerde tijd. Toen werd er ook steeds gezegd dat de SER niet meer van die tijd was. Ik geloof het niet.

Discussie over de SER is zo oud als de SER zelf. Zestig jaar dus.’

Mirjam: ‘De kritiek op de SER past in de huidige maatschappelijke tendens om de gevestigde orde neer te sabelen.’

Bernard: ‘In een gepolariseerd klimaat is het goed als er een plek is waar compromissen worden gesloten tussen werknemers en werkgevers. Ouwejongens-krentenbrood, maar dat is beter dan dat er direct naar het stakingsmiddel wordt gegrepen.’

Mirjam: ‘Het maatschappelijk klimaat is zo gepolariseerd geworden dat het voor de SER moeilijker is om unanieme adviezen te formuleren waar de sociale partners het mee eens zijn.’

Wat vinden jullie als lid en oud-lid van de SER van het nieuwe kabinet?

Bernard: ‘Elk kabinet komt met interes-

sante plannen. Het is altijd afwachten wat ervan terecht komt.’

Mirjam: ‘Al helemaal als er geen budget is.’

Bernard: ‘Dat men bijvoorbeeld probeert het langstuderen af te stoppen, daar kan ik wel inkomen, al moet dat subtiel. Veel langstudeerders hebben dubbele studies gedaan en dat soort mensen zijn later vaak erg succesvol. Ik zou eerder kiezen voor selectie aan de poort. Daar ben ik echt een voorstander van.’

Mirjam: ‘Ja, daar ben ik ook een voorstander van. Het leidt ertoe dat je gemotiveerde studenten binnenhaalt. De uitval is nu erg groot.’

Premier Rutte zei tijdens de formatie dat er ‘een droomkabinet voor ondernemers’ in de maak was. Is het dat geworden?

Mirjam: ‘Dat is afwachten. Vooralsnog wordt er niet meer geld uitgegeven aan innovatie en onderwijs. De netto onderwijsbestedingen nemen af en subsidies worden afgeschaft. Wat ik wel positief vind is dat het ministerie van Economische Zaken nu “Economische Zaken, Landbouw en Innovatie” heet. Daardoor kunnen onderzoek, onderwijs en ondernemerschap de komende jaren nadrukkelijker worden ingezet voor innovatie en duurzaamheid.’

Wetenschap en ondernemerschap passen in de beeldvorming vaak niet bij elkaar. Lijkt dat zo of is dat ook zo?

Bernard: ‘Vroeger ging het in ieder geval niet samen. Mijn vader was hoogleraar Spaans, ik ging ook naar de universiteit.

In het intellectuele milieu van de jaren vijftig was er een sterke scheiding tussen intellectuelen en zakenlui. Die laatsten hadden meestal niet gestudeerd en hadden een vak in de praktijk geleerd. Studenten hadden vaak een diepe minachting voor het bedrijfsleven.’

Mirjam: ‘Ook toen ik studeerde, in de jaren tachtig, waren het nog twee verschillende werelden. Het bedrijfsleven was al wel acceptabel – als werkgever – maar mijn studiegenoten en docenten namen het woord “ondernemerschap” niet in de mond. De perceptie dat ondernemerschap en de universiteit niet bij elkaar horen bestaat nog, maar wordt wel steeds minder.

Het stigma dat altijd aan de ondernemer kleefde – een middenstander die geen enkele opleiding kon afmaken – is aan het verdwijnen.’

Bernard: ‘Goed onderzoek heeft eigenlijk

ook veel trekken van het ondernemerschap, in de zin dat je iets helemaal vanaf het begin moet bedenken, opzetten en uitvoeren.’

Mirjam: ‘Het wereldberoemde Massachusetts Institute of Technology (MIT) in Cambridge zou, als het een land zou zijn, de vijftiende economie ter wereld zijn in termen van geld verdienen en ondernemerschap. En dat terwijl de wetenschappelijke output ook heel goed is. Het kan dus wel. Wetenschap en ondernemerschap moeten elkaar ook in Nederland waarde gaan brengen.’

Toch lijkt het alsof de wetenschap u beiden meer op het lijf geschreven is dan het bedrijfsleven. Klopt dat?

Bernard: ‘Het hoogleraarschap is heel leuk en bijzonder. Het geeft je veel vrijheid en je hoeft je niets aan te trekken van de luimen van je baas.’

Mirjam: ‘Na mijn afstuderen heb ik een tijdje bij zeepfabrikant Procter & Gamble gewerkt en na mijn promotie drie jaar bij de Boston Consulting Group. In die banen mocht ik niet zelf het probleem definiëren waarvan ik aan de oplossing zou werken. Dat kan in de wetenschap wel.’

Ter afronding, de facultaire actualiteit: hoe moet het verder met de in financiële nood verkerende economische faculteit?

Bernard: ‘In vraag me af of de beoogde inhaalslag van veertien miljoen euro nodig is.’

Mirjam: ‘Onder normale omstandigheden zou een economische faculteit een nettocontribuant moeten zijn voor andere faculteiten.’

Bernard: ‘Volgens mij zijn we dat ook.’

Mirjam: ‘Een goed draaiende faculteit als de onze zou wat mij betreft een melkkoe mogen zijn voor de minder goed draaiende faculteiten.’

Bernard: ‘Maar die koe moet niet op zo’n hongerdieet gezet worden dat hij direct dood gaat.’

Ondanks haar fysieke gesteldheid heeft Mirjam van Praag het tweegesprek met haar vader met glans doorstaan, maar na vijf kwartier is ze er toch doorheen, zegt ze. Bovendien, de moederplicht roept. Ze checkt haar mobiel en constateert tot haar schrik dat zoon Boaz inmiddels ook ziek is. ‘Over dat celloconcert van vanavond hoef je je niet meer druk te maken,’ zegt ze tegen haar vader. ‘Daar kan hij niet aan meedoen.’ Van Praag senior trekt zijn jas aan. ‘Dan ga ik maar eens.’ yyy

foto Roger Cremers

Bernard van Praag (1939)

is emeritus universiteitshoogleraar. Na zijn studie econometrie aan de UvA was hij verbonden aan het econometrisch instituut van de toenmalige Nederlandse Economische Hogeschool (tegenwoordig Erasmus Universiteit Rotterdam)

en daarna hoogleraar te Leiden, Rotterdam en de UvA. Bij de UvA was hij directeur van de Stichting voor Economisch Onderzoek (SEO). In 1986 werd hij de voorzitter-medeoprichter van het Tinbergen Instituut. Hij was onder meer kroonlid van de SER en lid van de WRR. Hij is (voor het leven) lid van de KNAW.

Mirjam van Praag (1967)

is sinds 2005 hoogleraar ondernemerschap en organisatie. Zij studeerde econometrie aan de UvA, waar zij ook promoveerde, op een onderzoek naar de determinanten van succesvol ondernemerschap. Zij werkte kortstondig in het

bedrijfsleven, maar keerde terug naar de wetenschap. Ze is oprichter en wetenschappelijk directeur van het Amsterdam Center for Entrepreneurship (ACE) en heeft daarnaast een groot aantal wetenschappelijke (neven)functies en toezichtschappen. Onlangs werd zij benoemd tot kroonlid van de SER.

Folia 19

bul 1986 Tom van ’t Hek Leeftijd: 52 (geboren op 1 april 1958) Beroep: Radiopresentator en gast­ spreker, voormalig tophockeyer en oud-bondscoach van het Nederlands dameshockeyelftal.

Studie: Geneeskunde aan de UvA, gevolgd door de huisartsenopleiding aan de VU. Afgestudeerd: 1986 Docent: ‘Tijdens mijn coschappen kwam ik artsen tegen die een bijzondere indruk op mij maakten, zoals de chirurg Brummelkamp. Hij had een totale toewijding aan zijn vak en dat eiste hij ook van zijn studenten.’

Studeren, sporten en feestvieren

UvA-plek: De universiteitsbibliotheek aan het Singel. ‘Ik was redelijk gedisciplineerd en had op een gegeven moment de routine ontwikkeld om elke dag met een vast groepje om tien uur in de UB te zitten, daar drie uur te studeren en daarna naar practicum te gaan.’

Café: ‘Ik heb veel uren gesleten bij Dansen bij Jansen en de Oude Herberg.’

Afknapper: ‘Het vak anatomie heeft mij heel wat slapeloze nachten en bijna mijn hele studie gekost. Gelukkig heb ik het bij de vijfde of zesde herkansing toch gehaald.’

foto Bob Bronshoff

Hij studeerde geneeskunde en werd huisarts, tophockeyer en bondscoach: Tom van ’t Hek. Julie de Graaf

‘I

k werd in eerste instantie uitgeloot voor geneeskunde en zou in Utrecht biologie gaan studeren. Daar ben ik toen ook gaan hockeyen, maar na twee maanden werd ik alsnog ingeloot voor geneeskunde aan de UvA. Ik heb me weleens afgevraagd of ik nou officieel was ingeloot, of dat iemand bij de hockeybond misschien wat heeft weten te regelen. Ik ben er nooit achtergekomen, maar vond het wel verdacht.

Ik heb dus die jaren in Amsterdam gewoond en gestudeerd, maar in Utrecht gesport. Het was toen minder lastig dan nu om topsport met een studie te combineren. Tegenwoordig is hockeyen in het

20 Folia

Nederlandse team semiprofessionalisme.

Ik trainde een paar keer per week voor mijn club in Utrecht en daarnaast een keer per week voor de nationale ploeg.

Hoewel ik veel sportte, haalde ik in één keer het eerste jaar van mijn studie.

Dat was toen heel belangrijk: als je dat haalde dan kwam de rest ook wel goed.

Ik maakte daar gebruik van door het jaar daarop helemaal niets te doen, behalve sporten en feestvieren. Ik vond dat ik dat verdiend had. Pas in mijn derde jaar ontwikkelde ik een ritme van overdag studeren, ’s avonds sporten en daarna nog wat drinken met vrienden. Voor mij was dat een haalbaar schema. Al moet ik eerlijk zeggen dat ik nooit naar colleges ging,

maar alles overschreef uit aantekeningen van anderen. We hadden namelijk bijna elke dag college en practicum en alleen al het practicum vond ik pittig genoeg.

Ik wilde van jongs af aan dokter worden.

Het was een diepgewortelde overtuiging, al weet ik niet precies waar die vandaan kwam. Toen ik afgestudeerd was en ook de huisartsenopleiding had voltooid, heb ik uiteindelijk vijf jaar gewerkt als huisarts.

Daarna kreeg ik de kans om bondscoach van de dameshockeyploeg te worden en is mijn carrière een heel andere kant opgegaan. Toch heb ik nooit spijt gehad van mijn studie. In tegendeel, die heeft mij enorm geholpen in mijn ontwikkeling en ik kijk met veel plezier terug op mijn studententijd en alles wat ik heb geleerd.

Soms vinden mensen het raar dat ik na geneeskunde iets heel anders ben gaan doen, maar volgens mij beoefenen de meeste mensen van mijn leeftijd niet het beroep waarvoor ze zijn opgeleid. Bij algemene

studies zoals rechten en economie is het zelfs heel normaal dat je pas na je afstuderen een keuze maakt over je werkveld.

Ik heb altijd gevonden dat als je de middelbare school kan halen, je in principe ook een studie kan afronden. Het is een gewoon een vorm van basisdiscipline.

Wie drie of vier uur per dag studeert, komt al een heel eind. Ik begrijp best dat studenten nu demonstreren voor het behoud van een lange studietijd, maar je studententijd is niet de zwaarste tijd van je leven. Natuurlijk moet je soms wat moeite doen, maar dat hoort erbij. Tegenwoordig hoor je vaak dat alles “leuk” moet zijn, terwijl het juist goed is voor je mentale vorming om ook een keer een vak te moeten halen waar je een ontzettende hekel aan hebt. Als je iets wil bereiken dan moet je er energie in steken. Dat geldt voor een studie, maar ook voor al het andere in het leven. Inspiratie is mooi, maar transpiratie kan ook nog wel eens helpen.’ yyy

Fen is uit

het beste

eten

Het is een vak

Dexter

Alles is lekker

Het Grote Interviewgala Stadsschouwburg Amsterdam

Jakob Lobbrecht (25) masterstudent psychologie

CousCousine Westerstraat 40

Ik vraag graag veel. Want met vragen kun je contact maken (hoe is het echt?), kun je tot onvermoede inzichten en wederzijds begrip komen (waarom heb je vannacht in de wasmand geürineerd?), kun je bijdragen aan een beschaafdere leefwereld (als je ook naar het antwoord luistert) en kun je eindeloos nieuwsgierig zijn.

De rol van interviewer leek mij dus wel wat. Terstond diende zich een leuke Engelse zanger aan en hoewel ik van de zenuwen eerst een kop thee omstootte en veel te hard lachte toen de aardige figuur zich voorstelde, lukte het me ook binnen deze officiële setting om veel vragen te stellen. Ging het wel echt goed met hem? Welk schaamtevol gedrag vertoonde hij indien beschonken?

Het leverde me al met al een aardig gesprekje op en eenmaal thuis bedacht ik me in al mijn naïviteit (en bescheidenheid) dat ik misschien wel zomaar een nieuwe interviewtechniek had ontwikkeld. Volkomen passend in onze moderne tijdgeest hing ik deze techniek op aan het motto ‘Bereid je nauwelijks voor en gedraag je alsof je geen gêne kent.’

In het anderhalve jaar dat volgde interviewde ik onder bovenstaand motto een aantal gave bands, knappe acteurs en lieve cabaretiers. Met succes ook wel. Totdat ik in een kleedkamer belandde met iemand die ik tot mijn schrik helemaal niet leuk vond. Iemand die de hele tijd naar zijn telefoon bleef kijken en net deed alsof hij mij niet verstond. Iemand die, kortom, mij ook helemaal niet leuk vond.

Ik kon meteen geen vraag meer bedenken en geneerde me kapot. De stilte was oorverdovend en terwijl hij zijn vijftiende sigaret opstak stootte ik uit ongemak een flesje bier om dat leeg gutste over zijn suède schoenen. Zonder interview maar een wijze les rijker stond ik even later weer buiten.

Hoogmoed, val en interviewen is een vak.

Gelukkig kan ik binnenkort in alle nederigheid gaan zien en horen hoe het wel moet. Want op 16 februari 2011 vindt in de Stadsschouwburg van Amsterdam Het Grote Interviewgala plaats. De crème de la crème van de Nederlandse journalistiek (onder wie Clairy Polak, Matthijs van Nieuwkerk en Frénk van der Linden) maakt zijn opwachting en zal zich, samen met het publiek, buigen over het journalistieke genre dat interview heet. Er staan onder andere een openingslezing, een debat en een interviewmarathon op het programma. yyy Fen Verstappen

Gadget: ‘Mijn mini-iPod, om naar audiobooks te luisteren, Engelse classics als 1984.’

Oké, het was niet een heel gewaagde beslissing om bij CousCousine te gaan eten. Dit Marokkaanse restaurant met een Franse twist kreeg eerder dit jaar namelijk een 9,5 van Johannes van Dam. Kleine kans dat we deze donderdagavond teleurgesteld zullen worden.

Voor de zekerheid hebben we gereserveerd, want zo’n toptent zal wel stampvol zitten. Niet dus. Vanwege het weer, hevige sneeuw en ijzel, hebben niet veel mensen de tocht naar Westerstraat 40 afgelegd. In totaal zitten er zo’n drie groepjes in de zaak, waaronder wij. Het personeel neemt dan ook lekker de tijd voor iedereen.

Willen gesprekjes met de bediening nogal eens gekunsteld overkomen, en dus irritant zijn, nu is het juist gezellig. Zo vertelt een ober uitgebreid over zijn voortreffelijk geïsoleerde huis waar tocht geen kans krijgt. Sterker nog, de beste man hoeft zelden de verwarming aan te zetten. Helaas wil hij niet vertellen waar deze geweldige woning zich bevindt. Almere, gokken we. Maar goed, het eten. Eerst krijgen we (gratis) een amuse en brood met smeersels. Zelfs als we extra bijbestellen, kost dit niets.

Het menu is klein, zo’n zes voor-, hoofd- en nagerechten.

Dat maakt kiezen echter niet eenvoudiger, want alles lijkt lekker. De zeebaars met Marokkaans korstje bijvoorbeeld. Of het gevulde piepkuiken. Uiteindelijk kiest mijn gezelschap voor de zeebaars (€ 19,50) en ik voor de tajine met lamsvlees en groente (€ 17,50). In een apart schaaltje krijg ik er superlekkere couscous bij, mijn vriendin een soort aardappeltaartje met kaas. Ook delen we een fles rode, Spaanse wijn (€ 20,00). Als we het niet lekker vinden, mogen we hem ruilen. ‘Geen probleem.’ Maar hij is heerlijk, vol en kruidig. Af en toe komt de aardige ober met het goed geïsoleerde huis even vragen of het allemaal bevalt. We kunnen niets anders dan enthousiast knikken en ‘ja’, ‘ ja, zeker’ en ‘absoluut’ zeggen. Toch is de ober nog steeds niet gerustgesteld. Hij voelt tocht. Zijn hand houdt hij bij het raamkozijn waar ik met mijn rug naar toe zit. Ik voel inderdaad een frisse luchtstroom, maar storend is het niet. Na het smakelijke hoofdgerecht zijn we helemaal voldaan. Helaas hebben we geen plek meer voor een toetje, zoete dadels bijvoorbeeld, dus kiezen we voor muntthee. We krijgen ieder een eigen theepotje (€ 3,50). Rond elf uur zijn we de enigen in de zaak, de kassa wordt al geteld. ‘Sorry hoor, we gaan zo!’ zeggen we verontschuldigend. ‘Nee hoor, maakt niets uit’, zo wordt ons vriendelijk gezegd. Ze laten dan ook op geen enkele manier blijken dat we weg moeten. Toch gaan we betalen en ik denk even dat het bonnetje niet klopt. Deze heerlijke maaltijd kost 64 euro in totaal. Nog een reden om gauw eens terug te komen. yyy Anouk Kemper

16 februari 2011, 20.00 uur, kaartjes: € 25, online via www.stadsschouwburgamsterdam.nl of via 020 6242311

Film: ‘Wristcutters: a love story, een cultfilm spelend in een hiernamaals van zelfmoordenaars. Er zit ondanks de treurigheid veel moois in: liefde, vriendschap, humor.

Dat maakt het verhaal ook tragisch. Ze ontdekken te laat wat misschien hun zelfmoord had kunnen voorkomen.

Mijn masteronderzoek gaat over posttraumatische stress, wat tot suïcide kan leiden.’

Muziek: ‘Het pianostuk “Canto ostinato” van de Nederlandse componist Simeon ten Holt. Ostinato betekent de constante herhaling van een motief, wat meestal niet erg strookt met pianospelen. Ik speel zelf. Het stuk is geweldig, omdat het aanknoopt bij de hedendaagse elektronische muziek (Trentemøller, Dusty Kids), waarvan ik erg hou.’

Humor: ‘Lewis Black, een Amerikaanse jood met ontzettende zelfspot die op een heel grappig grove – shit, piss, fuck – manier scheldt. De sketch “On water”: “Toen ik jong was hoefde je nooit water te drinken. Maar toen gingen ze het bottelen en moest je opeens acht flessen per dag drinken. Eight, you fuckers, that’s like a fucking homework assignment.”’

Boek: ‘Flow. The psychology of optimal experience, waarin beschreven wordt hoe je via flow-ervaringen meer plezier in het leven krijgt. Het boek heeft veel invloed op mij gehad. Ik ben de vrije tijd met zulke flowervaringen als pianospelen gaan invullen.’

Tv: ‘Dexter: het is een afspiegeling van de hedendaagse cultuur. Dexter is totaal iemand anders dan hij uitdraagt.

Dat zie je ook bij mensen die op internet een andere identiteit aannemen. Het voor eigen rechter spelen spreekt ook aan: wat hij doet zou iedereen af en toe willen.’

Afknapper: ‘Films als Iron man 2 enThe Last Airbender.

Simpele verhaaltjes zonder diepgang, waarin de slechterik alleen maar slecht gedrag laat zien. Als dit de smaak is van het grote publiek, dan moet dat worden opgevoed.’

Kunst: ‘Power of Art, een BBC-serie. In elke aflevering staat de persoon van een beroemde kunstenaar centraal.

Het zijn vaak heftige verhalen. Caravaggio’s leven was vol schandalen, duels en ruzie. Dat zie je terug in zijn werk.

Hij schilderde zo intens dat het lijkt alsof het tafereel uit de lijst kruipt.’

Stokje: ‘Ik geef een stokje aan student psychologie Meike Bunt die ik op zoek naar een eerstejaars op de gang heb aangeschoten.’ yyy Hans van Vinkeveen

Eten: Marokkaans met een Franse twist Ambiance: modern, maar toch knus Prijs: geen studentenprijzen, wel prima

Folia 21

annonces

Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder.

Annonces kunnen worden geplaatst in Folia en op de website www.folia.nl. Zie voor informatie over het aanbieden en de tarieven www.folia.nl – weekblad – Annonces.

CULTUUR

Studentenpastoraat - Feestelijke studentenkerkdienst waarin studentenpredikant Ranfar Kouwijzer intrede doet. Zondag 16 januari, 19.00 uur, Jeruzalemkerk, Jan Maijenstraat 14 (bij het Mercatorplein). Toegang vrij, borrel na afloop.

Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - Amsterdam Ervaren gitarist (jazz/pop) heeft nog plaats voor enkele talentvolle leerlingen. Info: 020 626 0836.

INSPRAAK

GroenLinks A’dam zoekt voor nieuwe studentenwerkgroep enthousiaste en getalenteerde studenten/pas afgestudeerden. Deze werkgroep biedt de kans op een inhoudelijke manier kennis te maken met zowel met de partij als de mensen, en iets bij te dragen aan de ontwikkeling van de stad A’dam.

De thema’s: 1) Jongerenhuisvesting; 2) The Green Deal; 3) De toekomst van de Bijlmer; 4) De vacaturecrisis; 5) Groene daken, droge voeten; 6) Interculturalisatie in de jeugdzorg; 7) A’dam Waterstad. Meer info op http:// amsterdam.groenlinks.nl/ (kijk bij nieuws).

Wil je (van 31 jan. t/m 31 mei, eigen tijdsindeling) deelnemen aan deze werkgroep, stuur dan z.s.m. je top 3 ond., CV en korte motivatie naar oosten-altes@ipact.nl of bel 06 2468 5001 (Aletta Oosten).

S.A.M.U.N. zoekt nieuwe leden! Student Amsterdam Model United Nations bereidt studenten voor op internationale Model United Nations conferenties. Doe nu mee en maak deel uit van onze delegatie naar Salamanca! Aanmelden? Mail voor het 17 januari naar info@samun.nl, www.samun.nl

SPORT

Beginnerscursus karate - 10 weken voor € 40 (niet-studenten € 55), 3x per week ma., wo., za. Start 17 januari, 18.30-20.00 uur, Palmstraat 13 (Jordaan). Karate doe je bij SKCA! www.skca.org, info@skca.org, 06 5326 7504.

USC SPORT

Aerobics Instructor Basic Altijd al aerobicsinstructor willen worden?

Kom dan naar de opleiding (start 19 januari, aanmelden tot 14 januari, 14.00 uur) die het USC i.s.m. het ESG verzorgt. Check www. usc.uva.nl > USC Opleidingen. Studenten betalen € 299.

Cursussen, start januari • Schermen 24 januari start in sportcentrum Universum de introcursus schermen. In 6 lessen maak je kennis met deze edele sport. Studentencursusprijs € 19,50.

• Squash Een baan huren kan in sportcentrum Universum, incidenteel of structureel. Ook kun je het spelletje leren. Vanaf 31 januari starten er squashcursussen van 9 lessen.

• Schaatsen Tijd om je ijzers onder te binden! Je kunt deelnemen aan de schaatstrainingen van USC, SKITS en SVU. Nooit geschaatst? Begin nu!

Kun je het al? Het kan altijd beter! Schaatsen 22 Folia

is een technische en fysieke uitdaging van de eerste orde; sporten in de buitenlucht is het beste wat je ’s winters kan overkomen.

Schaatsseizoen loopt t/m 27 maart.

• Moderne dans Moderne dans heeft zijn basis in klassiek ballet maar speelt meer met balance, vloerwerk, connectie tussen geest en lichaam en het zoeken van fysieke grenzen. Cursus start maandag 31 januari, in sportcentrum Universum.

Studentencursusprijs € 35 (10 lessen).

Check voor het bovenstaande www.usc.uva.nl

VERDIENEN

IT-student? Ervaring met Symfony? Ik zoek iemand om aan bestaande webappl. (php) te sleutelen. € 17,50/uur. bies@tiscali.nl De faculteit tandheelkunde - ACTA (UvA/ VU) zoekt gezonde mensen (18-35) die met een elektrische tandenborstel van Braun/ Oral-B poetsen. Wil je €35 verdienen met een bezoekje van 1 uur en ben je bereid om 48 uur van te voren je tanden niet te poetsen? Meld je aan via tandenborstelonderzoek@acta.nl Goede bijverdiensten voor studenten geneeskunde/psychologie: onderzoek bij oudere migranten (o.a. interviews). Info: o.uysal@ amc.nl; symbol@amc.nl Bijverdienste € 9 per uur. Hulp gevraagd bij boekhouding van een fotograaf in Amsterdam Centrum. Ik ben op zoek naar een werkstudent boekhouden/accountancy. Heb je belangstelling, bel dan met 06 2280 6419, E. van Dorp.

Geïnteresseerd in bijbaan voor 4 à 5 uur p.w. (± 2 x 2,5 uur p.w.)? Huish.werk, boodsch. doen en soms internetten en autorijden. I.b.v. degelijke fiets. €12 p.u. Stuur een e-mail met info over jezelf met mobiele nummer naar mirandabender@hotmail.com

STUDENT & STUDEREN

Het Nederlands Instituut in Damascus presenteert in 2011: 1- De zomercursus Arabisch: 14 juli - 10 augustus; 2- De zomercursus Christelijke en Islamitische Kunst en Architectuur: 19 juni - 10 juli; 3- De zomercursus Interculturele Communicatie: 26 juni - 7 juli. De deadline voor inschrijving is 1 maart. Voor meer informatie zie onze website: www.niasd.org Nieuw programma IIS-colleges (interdisciplinaire collegereeksen) tweede semester studiejaar 2010-2011 bestaat uit: Het Brein, Sterrenkunde, Big History, Water!, Islamitische Kunst en Cultuur, Zeker weten?!, The End of the American Dream? en Soliya. Je kunt je nu inschrijven. Meer informatie: www.iis.uva.nl/keuzeonderwijs Op zoek naar een spannende minor? Verken de creatieve kanten van het web! Speciaal voor FGw en FMG. 1. Inleiding game programming, 2. Zoekmachines, 3. Human centered multimedia, 4. Mens-computer-­ interactie, 5. Bouwen en analyseren van sociale netwerken. De vakken zijn ook los te volgen. Geen programmeerervaring vereist.

Vanaf eind januari 2011. Informatie: www. ccct.uva.nl. UvA, Center for Creation, Content and Technology.

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.

Uitdagende stageplaats/afstudeeropdracht (commerciële economie/marketing-research) aangeboden bij Intratuin Cruquius.

Bel: 023 510 1514.

WONEN

Iets te verhuizen? Dáár heb ik voor gestudeerd! Alle maten bussen en verhuismannen, vanaf € 45. Wij takelen (touw en blok); tevens interlokaal. Bel Taco: 06 4486 4390; www.vrachttaxi.nl

DIVERSEN

Schoevers-typist voor al uw typewerk. ­Verslagen, mp3-bestanden, bandjes, noem maar op. 06 4415 3099.

Dra. (vr) Onderwijskunde geeft taalhulp bij scripties en papers. Kl. vergoeding. Tel. 020 623 3771.

Christel Holtrop, ombudsman@uva.nl, tel.

525 3798, www.student.uva.nl/ombudsman Medewerkers met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Ombudsman Personeel, Anneke Vijgeboom, ombudsmanpersoneel@uva.nl, tel. 525 5548, www.uva.nl/ ombudsmanpersoneel.

Het Bureau Ombudsman is gehuisvest op Oude Turfmarkt 151, 1012 GC Amsterdam.

STUDENTENZAKEN

Op www.uva.nl/studentenzaken staat alle informatie over de afdelingen van Studentenzaken – Studentendecanen, Bureau Studentenpsychologen, Loopbaan Advies Centrum, Bureau Internationale Studentenzaken, Trainingscentrum en het Service & Informatiecentrum. Studentenzaken is ook bereikbaar via tel. 525 8080.

De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Nadere informatie tel. 566 3090, spermabank@amc.uva.nl of www.spermadonoren.nl

BUREAU OMBUDSMAN

Studenten met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Ombudsman Studenten,

Studenten Services

Trainingen 2e semesTer 2010 - 2011 Ben je een student of afgestudeerde van de UvA of HvA dan kun je je vaardigheden met betrekking tot het maken van een goede studiekeuze, het studeren en het leren solliciteren (verder) ontwikkelen, door het volgen van een training, workshop of een voorlichtingsbijeenkomst. Deze bijeenkomsten kun je doen bij het Trainingscentrum Studenten Services van de UvA. Studie & Masterkeuze Studiekeuze Studievaardigheden Stapel te lijf - studievaardigheden • Plan je studie • Studie op de rails • Scriptie starten • Studeren met dyslexie • Afstuderen een probleem Persoonlijke ontwikkeling & persoonlijke effectiviteit Zelfvertrouwen in sociale situaties • Sociale vaardigheden • In de put, uit de put • Hanteren van studiestress • Angst voor presentaties • Rouwverwerking Sollicitatievaardigheden & loopbaanontwikkeling Sollicitatiebrief & cv • Assessment • Succesvol werk vinden met LinkedIn • Presenteer jezelf • Effectief solliciteren • Solliciteren met een handicap Internationaal Studeren in het buitenland • Continenten • Ik wil weg - samenstellen dossier • Naar het buitenland na je studie Praktisch Aan de slag Meer informatie over deze bijeenkomsten en inschrijven via:

www.uva.nl/trainingscentrum

Trainingen voor promovendi Specifieke trainingen en workshops voor promovendi van de UvA vind je op www.uva.nl/promovendi en dan onder dienstverlening promovendi.

www.uva.nl/promovendi

Studenten Services is er voor studenten, afgestudeerden en promovendi van de UvA en HvA. Binnengasthuisstraat 9, 1012 ZA Amsterdam

www.uva.nl/studentenservices

Het grootste juridische carrière-evenement met de beste werkgevers!

WPG uitgevers

Ben jij een High Potential?

het cultureel studentencentrum van UvA & HvA

Kies dan de kortste weg naar de top!

debat

stagiaires.

12 maart www.carrierebeurs.nl

WO 12/01 20.00 uur

Philosophy of Physics: Einstein’s Holy Grail

www.dekortstewegnaardetop.nl

Albert Einstein’s research in 1933 was all about finding the Holy Grail: the ultimate description of the world. For a physicist, this means being able to write the laws of nature in the most natural mathematical formulation.

We will look at Einstein’s conclusions by using his original notepads and correspondence. free for students, e 5,- all others

BestGraduates wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topwerkgevers

BestGraduates Law wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topkantoren

BestGraduates is een activiteit van

lezingenladder zoekt

onderdeel van de

theater, muziek dO 13/01 20.30 uur

CREA Open Podium

Voor uitgeverijen De Arbeiderspers en Balans zoeken we stagiaires Promotie, DO 13/01–ZO 16/01, DO-VR 20.00 uur, Marketing en Digitaal ZA-ZO 14.00 uur Amsterdam RAI Ontmoetingen aan de Grens voor een (32 -36 uur per week) Festival over migratie. Films en discussies over periode van vijf maanden.

De Balie

vreemdelingen, vluchtelingen en migranten.

Wie zijn zij en waarom vertrekken ze?

Voor meer informatie kijk op www.wpg.nl

Pakhuis de Zwijger

MA 17/01, 18.00 uur ‘Als ik koningin van Nederland zou zijn’ Bekende en onbekende vrouwen uit verschillende disciplines, en hun toekomstvisie op Nederland.

DI 18/01, 18.00 uur Aantrekkelijke cultuurgebouwen Speciale editie van ‘Talk of the Town’ over de vernieuwing van museum- en theatergebouwen.

Met o.a. directeur EYE, Sandra den Hamer, en zakelijk directeur Stedelijk Museum, Patrick van Mil.

Webspace nodig?

Met deze maand optredens van o.a. Sonja20over7 (kleinkunst), Roland Westgeest (cabaret), Jense Meek (singer-songwriter), Alexander Ploeg (cabaret) en Hilbert Elsinga (kleinkunst). toegang gratis

Gratis Windows Server 2008 web hosting

en .nl domeinnaam presentatie Vr 14/01 uurhttp://www.gratiswindowshosting.nl Ga14.00 naar: Biografie van Amsterdam De UvA masters Journalistiek & Media en Publieksgeschiedenis bouwen met Biografie van Amsterdam aan een portret van de stad Amsterdam. Vanmiddag presenteren studenten hun bijdragen, met als thema ‘Internering van politieke delinquenten in Amsterdam’. toegang gratis

Het grootste juridische carrière-evenement met de beste werkgevers!

Naamloos-4 1

WPG uitgevers 07-11-2008 zoekt

folia 110114.indd 2

imprOVisatietheater Vr 14/01 20.30 uur

Naamloos-7 Naamloos-2 1 08:56:48

Placebo speelt Soap!

12 maart www.carrierebeurs.nl Voor uitgeverijen De Arbeiderspers en Balans zoeken we stagiaires Promotie, Marketing en Digitaal Amsterdam RAI (32 -36 uur per week) voor een periode van vijf maanden.

Voor meer informatie kijk op www.wpg.nl

Stadsarchief ZO 16/01, 15.00 uur

Medewerker Studentenzaken (24ugeen p/w) Geen woning, kroning!

COmedy Werkzaamheden

belangstellenden aan de Comedy servicebalie, via telefoon, e-mail en studieweb; Handelsblad) en Stan van Houcke (journalist en Easy Laughs - Improv adviseren van studenten specifieke vragen opschrijver) het gebiedover van toelating, inschrijving,van tentamens ‘The Friday -Show’ at 20:30 and anbij‘Unplugged’ de krakersrellen 1980. en afstuderen; at 22:30, with different formats and guest - invoeren van gegevens en studievoortgangresultaten, deze raadplegen en daarover rapporteren vanuit players. New:databases; a free quick extra show after the second performance.

English spoken.

- roosteren van zaalruimtes, beheren van onderwijsroosters; - opstellen van(22:30) brieven, /redactiewerk lesmateriaal en studiegids, verzorgen van mailings; e 10,- (20:30) / e 5,both e 12,MA 17/01, 18.00 uur

VU hoofdgebouw

- ontwikkelen en opstellen van voorlichtingsmateriaal; - archiveren en beheren van studentendossiers; Maatschappelijk verantwoord - organiseren van voorlichtingsdagen, afstudeerdagen, startweken en(MVO) studiedagen; ondernemen in breder verband - notuleren van vergaderingen.

Houder van de Prins Claus Leerstoel Patricia

dOCumentaire

Profiel and globalization Universities

Gratis Windows Server 2008 web hosting en .nl domeinnaam Ga naar: http://www.gratiswindowshosting.nl

Gesprek met Kester Freriks (schrijver/bio-

graaf/essayist/kunsten boekenredacteur Vr 14/01- verstrekken 20.30 uur van mondelinge, schriftelijke en elektronische informatie aan studenten, docenten en NRC

di 18/01 20.00 uur

Webspace nodig?

WO 12/01, 20.00 uur Kernenergie: het debat heropend na 25 jaar Het nieuwe kabinet wil een nieuwe kerncentrale bouwen. Een avond vol informatie en discussie over kernenergie.

MA 17/01, 19.45 uur 09-04-2010 28-05-2010 10:56:09 11:24:51 Bevochten stedenbouw Laatste deel drieluik ‘Polderen bij de verstedelijking’. Discussie onder leiding van Wim Brands 06-01-2011 16:58:11 over de tegenstrijdige visies op stedenbouw.

In deze voorstelling wordt een heuse soap gemet alle verhaallijnen, intriges en huwelijken die daarbij horen. Of het mooi is, jij hebt er invloed op! Wie krijgt de hoofdrol, wie Voor lerarenopleiding is StudiJob met spoed op zoek naar een doet het met wie een en waar speelt het zich af? toegang e 7,50, studenten e 5,-

folia 100312.indd 1 improviseerd,

stagiaires.

Rode Hoed

Almeida Ashley over de noodzakelijke uitbrei-

ding MVO. Voertaal Engels. werk- en -denkniveau: kan zelfstandig inlezen, eenvan persoonlijke werkplanning opstellen, tegelijkerThe Bologna- hbo Process has been one of the tijd managen van doorlopende werkzaamheden naast incidentele taken en projecten met verschillende main causalplanningen forces of the neoliberal reconen prioriteiten en proactief oplossingen bedenken voor U organiseert eenmogelijke lezing ofproblemen; debat en wilt daarmee figuration of- aantoonbare universities ervaring in Europe.

Thisvergelijkbare Real in een functie bij een grote onderwijsinstelling als Universiteit of graag op deze pagina staan?

Stuur een mailtje Hogeschool World Economics event explores the causes onder vermelding ervaren in Word,naar Excel,folialezing@gmail.com Outlook en Access, ISIS en ervaring met syllabus +; and nature -ofdigitaal theseslagvaardig: importantaantoonbaar transformations, - uitstekende communicatieve vaardigheden: zowel als schriftelijk; vanmondeling ‘Aanmelding lezingenladder’. Voor adressen as well as its main implications for the role of - stressbestendig: kan in hectische werkomgeving rust bewaren wanneer meerdere klussen en taken zie www.folia.nl/lezingenladder. universities integelijk contemporary society. om aandacht vragen; students free, e 5,- kan all door others - flexibiliteit: inzicht in persoonlijke werkplanning onverwachte klussen een plek geven; - teamspeler: kan zelfstandig werken en binnen een klein team met collega’s professioneel samenwerken.

Meer informatie over de CREA agenda: Periode: per direct voor ongeveer 4 maanden www.crea.uva.nl Herken je jezelf in het bovenstaande profiel en ben je direct beschikbaar? Mail dan zo Cursussen spoedig mogelijk je cv en een korte motivatie naar Stephan stephan@studijob.nl.

start: week van ma 31/01

Nieuw aanbod Voor vragennu kanonline! je contact opnemen via: 020-5353461.

Alle cursussen van het voorjaarsseizoen staan nu online! Lees meer en schrijf je in op www.crea.uva.nl.

Naamloos-7 Naamloos-2 1 08:56:48

09-04-2010 28-05-2010 10:56:09 11:24:51

Folia 23

De student

Dijkgraaf & Fresco

Van der Meulen & Curvers

De universiteit als….

Brood op de plank

De hoogleraar

De moderne wetenschap is meestal niet gediend van metaforen, maar kan niet altijd zonder en het publiek is er dol op. Iedere formule is in strikte zin een metafoor, maar meestal is een metafoor een beeld: het hart als pomp, het geheugen als hard disk, eiwitten als bouwstenen. Metaforen geven geen causale verbanden aan dus verklaren niets, maar ze verduidelijken wel door een goede vergelijking. Nogal wat metaforen gaan mank of worden achterhaald door groeiend inzicht. Zo beseffen we nu dat het geheugen niet meer vergelijkbaar is met een computer, net zo min als ons DNA een tekst van letters vormt. En ook Dawkins’ zelfzuchtige gen is niet zelfzuchtig, reageerbuisbaby’s groeien niet in reageerbuizen, religie is geen opium voor het volk. Toch zijn dat sterke beelden, we weten onmiddellijk wat er bedoeld wordt. Net als bij uitspraken die ooit letterlijk zijn bedoeld door de auteurs, maar uit hun context

zijn gelicht en nu te pas en te onpas als metaforen worden gebruikt. Natuurlijke selectie, relativiteit, de wet van de remmende voorsprong – allemaal termen om dankbaar te misbruiken.

Een goede metafoor is als een goede wijn, met mate geconsumeerd in een gezelschap van gelijkgestemden. Het wetenschapsbedrijf zelf leent zich heel goed voor metaforen: onderzoek als jungle waar hoogleraren, onderling gewikkeld in een gevecht op leven en dood, op zoek zijn naar lekkere hapjes (geld en aio’s); studeren als bezigheidstherapie; besturen als op de winkel passen; het onderwijs als fabriek of lopendebandwerk; het ‘kennislandschap’ met zijn pieken en dalen.

Vooruit nog eentje dan: de column als zout in de pap, de columnist: niet de luis in de pels, maar de zwarte kat op het dak die zich nog net staande houdt door hard te blazen. U ziet het, metaforen slijten snel. Wie bedenkt de beste metafoor voor de UvA? yyy Louise O. Fresco

Een vriend van mij sprak ooit de woorden: ‘Er moet wel brood op de plank komen.’ Hij was 24 en ging een master iets met economie doen. Daarvoor had hij een hbo-studie iets met economie gedaan; waarschijnlijk hingen die keuzes samen met dat brood en die plank. ‘Welke plank, waar heb je het over?’ vroeg ik hem, aangezien hij geen vriendin, laat staan kinderen had – of heeft – en dus helemaal alleen van dat brood zou kunnen eten.

‘Daar gaat het niet om,’ kreeg ik te horen.

Het ging erom dat er brood op de plank moest komen. Hoewel brood wat mij betreft makkelijk vervangen kan worden door pannenkoeken, cornflakes, knäckebröd, of desnoods een overgebleven stuk lasagne, is mijn vriend niet zo snel tevreden. Hij is nu consultant – bijna al mijn werkende vrienden zijn consultant – en heeft een goedgevulde broodplank die hij ook nog eens aan een door hem aangeschaft huis heeft weten te bevestigen. Daar

woont hij nu alleen en op zijn werk voelt hij zich ‘niet gewaardeerd’.

Een van de niet-consultants in mijn werkende vriendengroep is advocaat, gespecialiseerd in belastingrecht. Hij werkt ‘omdat het moet,’ niet omdat hij plezier beleeft aan wat hij doet. Zoals velen beleeft hij namelijk vooral plezier aan bierdrinken en ouwehoeren, maar helaas is daarvoor betaald worden in Nederland alleen weggelegd voor Jan Mulder. Gelukkig ouwehoert en drinkt hij wel geregeld in het buitenland, zeker drie weken per jaar.

Een meisje dat ik onlangs kuste had een perfect cv, schreef dito sollicitatiebrieven en kreeg dan ook de perfecte baan. Dacht ze. Nu werkt ze in een koffie- en theewinkel en bezint ze zich. Vanwege mijn gebrekkige cv zal ik haar pad niet volgen, maar me bezinnen kan ik wel. Dat gaat namelijk zelfs zonder brood op de plank te hebben.

Gelukkig maar. yyy Harmen van der Meulen

Carsten de Dreu hoogleraar arbeids- en organisatiepsychologie

Maarten Pieter Schinkel hoogleraar Competition Economics and Regulation

overigens

Chunglin Kwa universitair docent wetenschapsdynamica

Sociale media zijn slecht geïntegreerd in het Nederlandse hoger onderwijs.

Een gemiste kans in de strijd om de grootste kenniseconomie van Europa.

Carsten de Dreu: ‘Ik denk dat sociale media heel goed zijn om kleine en grootse dingen snel, kort en puntig onder de aandacht te brengen. Leuke weetjes, interessante benoemingen, belangrijke onderzoeks-grants, lezingen en tentoonstellingen zijn heel geschikt om via media als Twitter of Facebook te verspreiden.

Beduchter ben ik voor het op die manier verspreiden van onderzoeksresultaten, omdat onderzoek slecht te vatten is in oneliners en het risico bestaat dat oneliners zonder context een heel eigen leven gaan leiden. Of Nederland kansen mist door weinig sociale media te gebruiken in het vergroten van de kenniseconomie is een ander verhaal. Het woord kenniseconomie is sowieso een vergaarbak van allerlei dingen. Als je onder kenniseconomie de gedachte verstaat dat er binnen universiteiten veel kennis bestaat, maar 24 Folia

dat deze vaak niet geschikt wordt gemaakt voor andere takken van de economie, dan denk ik dat die transfer zeker beter te maken is, maar of dat kan via het gebruik van sociale media is nog maar zeer de vraag.’

Maarten Pieter Schinkel: ‘Oneens.

Het mag zo zijn dat Nederlandse universiteiten als instituten niet voorop lopen met Twitter en Facebook, maar dat is slechts marketing. De inhoud van berichten die voorlichtingsafdelingen op sociale media plaatsten, lopen sowieso achter op de nieuwste onderzoeksresultaten. Wetenschappers hebben hun eigen sociale media.

Om tot de top vijf van grootste kenniseconomieën van Europa te behoren, is fundamenteel onderzoek nodig. Dat doe je in alle rust op je kamer, weloverwogen.

Dan pas worden de resultaten voor peer review aangeboden, in sociale netwerken

zoals het Social Science Research Network (SSRN), waar wetenschappers working papers kunnen laten lezen door anderen. Je slingert het niet even tijdens een vergadering in 140 slordige tekens de ether in. Ik kan me wel voorstellen dat individuele wetenschappers een Twitter-achtig medium gebruiken om collega’s en studenten over hun schouder mee te laten kijken tijdens hun eureka-momenten en experimenten.

Dat kan bijvoorbeeld via www.academia. edu. In dat geval zijn tweets inhoudelijk en onleesbaar, behalve voor ingewijden.’

Chunglin Kwa: ‘Laat de pr-afdelingen van universiteiten twitteren dat het een lieve lust is, dat lijkt me prima. Stap twee is echter de vraag of docenten ook zouden moeten twitteren. Dat lijkt mij niet, want universiteiten zijn ook een soort maatschappelijke kamers van reflectie en met

Twitter loop je het risico te veel de waan van de dag te volgen. Je zou grappend kunnen zeggen dat wetenschappers straks niet meer worden afgerekend op hoeveel ze publiceren, maar op de hoeveelheid volgers van hun tweets, maar de ondertoon is serieus. Ik ben vóór onthaasting in het wetenschappelijke productieproces, en of tweets daaraan bijdragen waag ik te betwijfelen.

Daarnaast moet het gebruik van sociale media volgens mij niet worden verbonden met het verstevigen van een kenniseconomie. Natuurlijk ben ik er een voorstander van dat wetenschappelijk expertise in de maatschappij wordt aangewend, maar dat is een andere discussie die te complex is om hier in een paar zinnen uiteen te zetten.’ yyy Floor Boon In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.