Folia 18#1.indd

Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Jaargang 62 23-01-2009

Nummer 18

Talented Bachelor and Master Graduates:

Voor hĂŠt onderzoeksbureau van de Gemeente Amsterdam is StudiJob op zoek naar

Telefonisch EnquĂŞteurs (minimaal 8u per week) De onderzoeken gaan over actuele en maatschappelijke onderwerpen - zoals leefbaarheid, veiligheid, jongeren, politiek en sport - in de stad Amsterdam.

Profiel: - HBO-/ WO-studenten; - werktijden van 17:30u - 21:30u; - minimaal 8u per week beschikbaar zijn (twee diensten van 4u); - goede telefoonstem en goede beheersing van de Nederlandse taal.

Deze bijbaan is ideaal omdat het goed te combineren is met de studie en je je beschikbaarheid wekelijks kunt doorgeven. Verder zijn er leuke secundaire arbeidsvoorwaarden.

Erasmus Research Institute of Management - E R I M

We will invest in the next step of

YOUR ACADEMIC CAREER! Explore the opportunities to become one of the leading management scholars of the future, by receiving your education and research training at the Erasmus Research Institute of Management (ERIM) in Rotterdam.Your research career is in reliable hands with our tailor-made courses and support programmes. Our fully accredited Doctoral Programme in Business and Management is customised for very talented and highly motivated bachelor and master graduates from disciplines such as business, economics, psychology, econometrics and engineering. Bachelor graduates enter the ERIM Research Master.

Master graduates will start their PhD project. . . . . .

Possible fields of specialisation offered are: $ '( ' # $&" ( $# -'( "' Che c web k our & # ' ( $# ##$* ( $# s curr ite for & ( # ent vaca PhD ncie # # $)#( # s (& ( -

' ( $ #( & ' & #'( ()( $ ( $(( & " $$! $ # " #( # ( & '")' $$! $ $#$" '

$( ' $$!' $% & ( ( ( &$#( & $ #$+! & ( $# # * +$&! ! '' & %)( ( $# # )' # '' # " # " #( & ' & ( & $"%! ( $# -$) + !! &# ( (! # $& a PhD title from one of these renowed schools.

Curious for more?

www.erim.eur.nl/doctoral

GeĂŻnteresseerd? Neem dan contact op met Alessandra Morabito: 020-535 3467 of mail je CV met een korte motivatie naar alessandra@studijob.nl.

Erasmus Doctoral Programme in Business and Management 2009-2010

r 4UVEJ+PC JT HFPQFOE WBO VVS r 7PPS NFFS JOGPSNBUJF LVO KF PPL CFMMFO OBBS

50% korting op de Volkskrant plus 1 jaar gratis pasta Ben je uitwonend student en niet ouder dan 27 jaar, dan betaal je maar liefst 50% minder voor een Volkskrant-abonnement.

Het kost je slechts â‚Ź 12,95 per maand.

En daar krijg je ook nog eens een jaar pasta van Grand’Italia bij cadeau. De actie loopt tot en met 28 februari 2009. Dus ga meteen naar

eenjaargratispasta.nl

eenjaargratispasta.nl

folia 090123.indd 1

16-01-2009 16:23:57

23:57

inhoud

Geur van verrotting Aan de Sarphatistraat 104 lag vroeger het Emma Kinderziekenhuis. Nu is een keur aan UvA-instituten ondergebracht in het pand, dat al sinds de oplevering in 1873 met bouwkundige gebreken kampt. Te koud, te warm, brandgevaarlijk, donker, en die vreselijke stank! blz.14

Kalifaat? Nee, dank u UvA blaast radicaalislamitische lezing af .......... blz. 4

nieuws

Vorm of inhoud Jonge historici pleiten voor wetenschappelijk museum .............................. blz. 4

Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Jaargang 62 23-01-2009

Nummer 18

Duwo Huurcontracten Science Park onzeker .............. blz. 5

Voorpublicatie Jean Tillie, Gedeeld land..................................... blz. 8

Kraker vs VVD’er Dubbelinterview over zwartboek kraken ..........blz. 10

Zon, zee en raketten Reisje naar Israël ...........................................blz. 14

Pseudowetenschap Boekbespreking Wat een onzin!.........................blz. 17

En verder: Nieuws 4-7, Opinie/stage 8-9 Film/Het beste 12, Uit/Eten 13, Weekgast 19, Annonces/Promoties/Colofon 22, Roem 23, Dijkgraaf & Fresco/Puzzel/Spekkie Big 24

Coverbeeld: Bas Kocken

‘Sing if you’re glad to be gay, sing if you’re happy that way.’ Een legendarische tekst van de Engelse zanger Tom Robinson, die hij schreef in 1976 ter gelegenheid van de Gay Pride Parade in Londen. Ik moest denken aan Robinson toen we vorige week het nieuws brachten dat er wellicht een UvA-boot gaat meevaren op de komende Canal Parade. Ik ben dol op homo’s, maar heb persoonlijk vrij weinig met die hele gay parade. Lieden uit de provincie en nog verder die eruitzien alsof ze uit de eerste de beste carnavalsoptocht zijn weggelopen, terwijl muziek van The Village People en Vanessa – boegbeeld van de plastische chirurgie – over de grachten schalt. Vreselijk! UvA-onderzoeker Laurens Buijs denkt hier waarschijnlijk genuanceerder over en is initiatiefnemer van het UvA-bootplan.

De wetenschapper kreeg landelijke bekendheid vanwege zijn onderzoek naar geweld tegen homo’s.

Het blijkt dat negatieve ideeën over homoseksualiteit breed voorkomen binnen de krijgsmacht en de sport, dat etniciteit daarbij geen rol speelt, en dat de intolerantie hand in hand gaat met discriminatie en fysiek geweld. En nu wil Buijs dus de grachten op, geflankeerd door homoseksuele medewerkers – en het College van Bestuur? – om aan onder meer studentenverenigingen het signaal te geven dat homoseksualiteit ‘geen probleem’ is.

Ook denkt de onderzoeker dat participatie in de Canal Parade kan leiden meer naamsbekendheid voor de UvA. Met de boot kan volgens hem aandacht worden gevestigd op onderwijsprogramma’s van de UvA die zich richten op gender, seksualiteit en seksuele diversiteit. Noem me cynisch, maar ik denk niet dat de studie sociologie meer inschrijvingen krijgt als de UvA op 1 augustus een boot afvaardigt met schaars geklede medewerkers.

Een anekdote tot slot. Een keer eerder hebben medewerkers getracht om een UvA-boot mee te laten varen met de homo-grachtentocht. Toen de werkgroep zich in 1998 meldde bij het College van Bestuur, werden ze volgens de overlevering eigenhandig door toenmalig voorzitter JanKarel Gevers uit het Maagdenhuis gegooid. Ik ben benieuwd of Karel van der Toorn met een spontane gay look op de boot gaat swingen.

Karel van der Toorn met een spontane gay look

Jim Jansen jfj@folia.uva.nl

Folia 18 | 3

Foto: Bob Bronshoff

Foto: Fred van Diem

Canal Parade

nieuws

Al Furqan boos wegens verbod >De veiligheid van UvA-medewerkers kon ‘niet gegarandeerd’ worden bij de geplande bijeenkomst van islamitische organisatie over de oorlog in Gaza met omstreden spreker Okay Pala. >Studentenvereniging Al Furqan spreekt van ‘een discriminatoire beslissing’ van het CvB. Een geplande bijeenkomst van de islamitische studentenvereniging Al Furqan op 16 januari in de Oudemanhuispoort heeft tot landelijke ophef geleid. De PVV stelde er kamervragen over en UvA verbood uiteindelijk de bijeenkomst.

‘Twee weken geleden kregen we het verzoek van een UvA-student met de vraag of we een ruimte beschikbaar hadden,’ licht Paul Helbing namens het CvB toe. ‘Er waren volgens de student geen risicofactoren aan de samenkomst verbonden.’ Al Furqan is een organisatie die niet vanuit de UvA opereert, maar waarvan wel UvA-studenten lid zijn. Tijdens de bijeenkomst zou Okay Pala spreken, lid van de Nederlandse tak van de radicaalislamitische beweging Hizb ut-Tahrir. Pala acht stichting van een islamitische staat de enige oplossing voor het conflict in Gaza. Pala is niet onomstreden.

Hizb ut-Tahrir is in veel Europese en islamitische landen verboden. Helbing: ‘Vorige week donderdag werd pas echt duidelijk om wat voor bijeenkomst het ging. Toen heeft het CvB besloten er een stokje voor te steken. Het feit dat mannen en vrouwen gescheiden zouden moeten gaan zitten, is niet verenigbaar met onze universiteit.

Daarnaast hebben we de veiligheid van andere medewerkers in het gebouw niet meer kunnen waarborgen.’

Al Furqan vindt de beslissing van het CvB ‘discriminatoir’ en zegt in een persbericht: ‘Het feit dat mannen en vrouwen niet door en naast elkaar zitten noch wensen te zit-

Twintig jonge academici van het Historisch Platform, dat zowel geschiedenis als geschiedschrijving wil bevorderen, maken zich zorgen om het nieuwe Nationaal Historisch Museum (NHM).

In de ideeën voor het museum staan volgens de historici vorm en presentatie centraal, maar voor de inhoud zou weinig aandacht zijn. Op 14 januari gingen de jonge historici daarover in discussie met de directeuren Valentijn Byvanck en Erik Schilp. Het nieuwe museum zal in Arnhem worden gebouwd en naar verwachting in 2014 haar deuren openen. ‘De directeuren zijn goed in hun vak,’ zei Matthias van Rossum, secretaris van het

4 | Folia 18

Brief aan Obama In het cultureel tijdschrift Hollands Diep heeft KNAW-president en universiteitshoogleraar Robbert Dijkgraaf een open brief gepubliceerd aan Barack Obama. Daarin analyseert hij de kansen voor kennis en wetenschap onder de deze week te installeren nieuwe Amerikaanse president. ‘Nooit eerder heeft een Amerikaans president meer talent om zich heen gehad om de stem van de wetenschap in beleid door te laten klinken,’ schrijft Dijkgraaf. ‘Amerikaanse universiteiten domineren de wereld, maar hun positie is onder Bush onder vuur gekomen.

Aan u de taak deze terugslag te herstellen.

Stop daartoe allereerst de negatieve interferentie tussen ideologie en wetenschap. Hef zo snel mogelijk de federale beperkingen rond stamcelonderzoek op, geef geen ruimte meer aan de intelligent design-beweging, en steun ruimhartig de ideeën van de evolutietheorie in alle vormen van onderwijs. Het is een schande dat in zo’n hoogontwikkeld land als het uwe de helft van de bevolking nog een volstrekt middeleeuws wereldbeeld heeft.’ (DW)

Vrede: 100 euro

Jaron Beekes ten, heeft niets te maken met vrouwenemancipatie of een gebrek daaraan. Het is een islamitisch gebod waaraan de individuele bestuursleden zich gebonden voelen.’

Door de beslissing tot afgelasting meent Al Furqan te worden ‘belemmerd in het uitoefenen van haar recht op vereniging en vrije meningsuiting.’ Tevens is er volgens haar sprake van ‘indirecte discriminatie

op grond van godsdienst’. Dit omdat door ‘een maatregel waarbij alleen lezingen gehouden mogen worden waarbij mannen en vrouwen door elkaar zitten’, islamitische verenigingen ‘in overwegende mate’ getroffen worden. Het bestuur van Al Furqan ‘gaat ervan uit dat de afgelasting vooralsnog een incident is, en dat zij de lezing alsnog kan laten plaatsvinden.’ (JJ/HvdM)

Discussie over historisch museum >De plannen voor het nieuwe Nationaal Historisch Museum zijn volgens jonge historici vooral gericht op de vorm en niet op inhoud. >Directie roept studenten op zitting te nemen in de redactieraad van het nieuwe museum.

kort

Check www.folia.nl voor een dagelijkse update van al het UvA-nieuws

platform. ‘Maar hun vak is een museum opzetten. Zij zien het museum als een merk en hun visie is gericht op het profileren van dat merk. Wij zijn het niet eens met hoe de zaken er nu voor staan. We vinden dat er inhoudelijk gepraat moet worden.’

Byvanck legde in het debat zijn visie op het nieuwe museum uit: ‘Tot nu toe is eigenlijk nog niets zeker, zelfs de naam van het museum is nog niet officieel vastgelegd.’

museum te maken van het NHM. We willen het niet chronologisch opbouwen of aan de hand van labeltjes werken. Mensen moeten door het museum worden aangesproken.’

Dit fundamentele verschil in opinie bepaalde de rest van het debat: de jonge historici van het historisch platform willen in het museum de wetenschappelijke geschiedenis zien, met ijkpunten, het liefst chronolo-

‘Het beeld van de neergeschoten Pim Fortuyn is een beeld van de vaderlandse geschiedenis’ De directeuren willen uitgaan van beeld: vijf thema’s in het museum met vijf verschillende ‘beelden’. ‘Dat is toegankelijk voor iedereen,’ aldus Byvanck. ‘Iedereen herinnert zich het beeld van Pim Fortuyn nadat hij was neergeschoten. Dat is een beeld van de vaderlandse geschiedenis.

Het is niet onze bedoeling een docerend

gisch, en uitgedrukt in tekst. Aan het einde van het debat bereikten de partijen toch een soort consensus. Byvanck herhaalde nog eens dat geen van hun ideeën al vaststaat.

‘Ik nodig jullie uit te solliciteren naar een plek in de redactieraad van het museum.

Dan zou ook de wetenschappelijke geschiedenis een stem kunnen krijgen.’ (AK)

Op 12 januari werd op de Grote Poel in Amstelveen geschaatst voor vrede in Israël. De actie, waaraan een groot aantal voornamelijk joodse jongerenorganisaties meewerkte, werd gecoördineerd door UvA-student Nathan Bouscher. Frits en Barbara Barend deden mee, net als de VVD-wethouder van Amstelveen, Frans Hellendall. Onder het motto ‘Sjaal-om’, – ‘shalom’ betekent ‘vrede’ in het Ivriet – probeerden de jongerenorganisaties geld in te zamelen voor alle slachtoffers van het conflict in Gaza. Erg succesvol waren ze niet: de actie bracht slechts honderd euro op. Volgens Bouscher waren ‘de meeste geïnteresseerden afgeschrikt door de mededeling van de KNSB dat alle schaatstochten waren afgelast.’ Bouscher laat zich niet uit het veld slaan door de geringe opbrengst. ‘De actie Sjaal-om zal binnenkort groots worden open voortgezet.’ (HvdM)

Vrouwonvriendelijk We zullen de EU-doelstelling, dat in 2010 een kwart van de hoogleraren vrouw moet zijn, niet halen. Dat meldde Vrij Nederland (VN) afgelopen week. Landelijk gezien is ongeveer tien procent van de hoogleraren vrouw. De UvA scoort ietsje beter: dertien procent in 2006. Waarschijnlijk wordt zelfs de doelstelling van het huidige kabinet om in 2010 vijftien procent vrouwelijke hoogleraren te hebben niet gehaald. De Groningse promovenda Marieke van den Brink deed onderzoek naar de benoemingsprocedures van hoogleraren en ontdekte dat vrouwen stelselmatig worden benadeeld. Zo wordt bij vrouwen die solliciteren in overweging genomen of zij jonge kinderen hebben en hoe dit hun werk zal beïnvloeden. Bij mannelijke sollicitanten gebeurt dit niet. Ook blijken de prestaties van vrouwen strenger beoordeeld te worden dan die van mannen. In de VN Top-10 van beste vrouwelijke wetenschappers staan twee UvAhoogleraren: Mieke Bal (literatuurwetenschap) en jurist Deirdre Curtin. (NB)

doctor

nieuws

Studenten in Watergraafsmeer op straat >Studenten moeten vertrekken uit hun woning in het Science Park om plaats te maken voor de elitestudenten van het Amsterdam University College. >Huisvester Duwo biedt geen vervangende woonruimte aan.

Een deel van de bewoners van het studentencomplex aan de Carolina MacGillavrylaan in Watergraafsmeer moet hun huis uit om plaats te maken voor studenten van het Amsterdam University College (AUC).

Studentenhuisvestingsbureau Duwo zal in de komende maanden de studenten inlichten over het al dan niet verlengen van hun huurcontract per 1 juli 2009. ‘Het aantal kamers dat noodzakelijk is voor dringend eigen gebruik is nog niet bekend,’ zegt Marja Weverling van Duwo. Ze ontkent het gerucht dat het om de eerste tweehonderd huisnummers zou gaan. Ze zegt dat ‘een groot deel van de lopende contracten’ wordt verlengd. Verder zegt ze dat Duwo open en duidelijk is geweest tegen

de bewoners. ‘Er is altijd aangegeven dat de verhuur van onze kant tijdelijk zou zijn.

Ook het contract met de bewoners is daarover duidelijk.’ Er wordt geen vervangende woonruimte aangeboden, de studenten zullen zelf op zoek moeten. ‘Duwo staat in haar recht,’ aldus Weverling.

Gijs Leegwater, student wijsbegeerte en natuurkunde geeft toe dat hij een contract

bepaalde tijd, al vrees ik dat Duwo zich juridisch wel heeft ingedekt.’ Ook bewoonster, tevens CSR-lid Stephanie van Straaten, vindt het ‘heel cru’ dat juist de AUC-studenten een kamer krijgen. ‘Er is een groot tekort aan betaalbare woningen. Waar moeten anderen nu heen?’

Frank van Kampen, hoofd studentenzaken en verantwoordelijk voor de huisvesting

Fenne Pinkster (1976) promoveert bij ­instituut Amidst op de betekenis die ­wonen in een arme wijk heeft voor arbeids­participatie.

Hoe kan wonen in een arme wijk je kansen op de arbeidsmarkt beïnvloeden?

‘Ik heb onderzocht in hoeverre dit verklaard kan worden aan de hand van sociale contacten in de buurt. Er wordt vaak aangenomen dat mensen in een arme wijk niet de juiste contacten hebben om aan werk te komen, omdat ze zijn aangewezen op andere laagopgeleide buurtbewoners. Hierdoor is het voor hen moeilijk om via via werk te vinden. Een andere aanname is dat in arme wijken een cultuur van werkloosheid zou heersen, waardoor mensen minder geneigd zijn om werk te zoeken. Dit wordt negatieve socialisering genoemd.’

‘Ik vrees dat Duwo zich juridisch wel heeft ingedekt’ heeft getekend waarin staat dat hij uit zijn kamer gezet zou kunnen worden. ‘Maar ik vind het niettemin onrechtvaardig. Het is gek dat een gewone student veel moeite moet doen een kamer te vinden en er dan uit moet als er iemand aankomt die met een zak geld een prestigieuze opleiding kan betalen.’ Als hij zijn woning wordt uitgezet, overweegt hij de beslissing aan te vechten bij de rechter. ‘Als huurder geniet je huurbescherming, ook bij een contract voor

van internationale studenten, zegt in de kwestie geen rol te spelen. ‘Het AUC heeft het voorrecht gekregen om de panden op het Science Park te vullen. Wij wilden er tachtig internationale studenten in kwijt, maar kregen al snel te horen dat daarvoor geen ruimte was. Die beslissing is genomen door de Colleges van Bestuur van UvA en VU.’ AUC-woordvoerder Mariette Diderich wil geen commentaar geven en verwijst naar Duwo. (AK)

U heeft deze aannames onderzocht in de Haagse ­achterstandswijk Transvaal-Noord. En, kloppen ze?

‘Bewoners bleken inderdaad in sociaaleconomisch opzicht weinig diverse netwerken te hebben. Dit leidt niet zozeer tot werkloosheid, maar mensen blijven hierdoor wel hangen in dezelfde bedrijfstakken in hetzelfde ongeschoolde werk, bijvoorbeeld in de tuinbouw. Negatieve socialisering ten aanzien van werk komt voor, maar is niet wijdverspreid. Wel gelden er in sommige sociale netwerken in de buurt gedragsregels die indirect invloed hebben op arbeidsparticipatie, bijvoorbeeld dat jonge vrouwen ’s avonds niet alleen over straat mogen.’

Foto: Bram Belloni

U benadrukt in uw proefschrift de diversiteit van een wijk als Transvaal-Noord. Waarom?

‘De buurt kan voor bewoners een heel verschillende betekenis hebben. Er wonen in Transvaal-Noord wel tachtig nationaliteiten en de wijk is ook wat betreft inkomen eigenlijk heel gemengd. De negatieve sociale processen gelden dan ook zeker niet voor iedereen. Zo vinden sommige groepen bewoners het volgen van een goede opleiding en werk juist heel belangrijk.

Er zou in het publieke debat over achterstandswijken meer aandacht moeten komen voor die onderlinge verschillen.’

Adam Booij beste UvA-loper Adam Booij (startnummer 202), promovendus aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde, bleek de beste UvA-loper tijdens de 35ste Vondelparkloop op 18 januari. Over het parcours van 9 kilometer, zijnde vier rondjes Vondelpark, deed Booij 32 minuten en 25 seconden. Aan de Vondelparkloop kunnen particulieren en bedrijven deelnemen. Aan de bedrijvenloop deden dit jaar maar liefst elf UvAteams mee met in totaal 55 deelnemers. Aanvankelijk zouden er 75 UvA-deelnemers aan de start verschijnen, maar door blessures en griep moesten er nogal wat mensen afzeggen. Niettemin was de UvA het bedrijf dat de meeste teams op de been had gebracht. Booij liep mee in UvA-team 8 dat met team 2 van het bedrijf Run4Fun ex aequo op de vierde plaats belandde met 117 punten. Winnaar van de bedrijvenloop werd team 1 van de UvA met 36 punten. (DW)

Daarnaast moet er volgens u meer aandacht komen voor het feit dat wonen in een arme wijk ook positieve kanten heeft.

‘Uit mijn onderzoek blijkt dat de sociale contacten in de buurt vaak heel belangrijk zijn voor het dagelijkse leven. Mensen helpen elkaar door op te passen op de kinderen, boodschappen te doen, elkaar geld te lenen, enzovoorts. Voor mensen met een lage sociaaleconomische positie is dergelijke hulp vaak onmisbaar. Hieraan wordt in het huidige beleid van sociale menging voorbijgegaan.’ (NB) Fenne M. Pinkster, Living in Concentrated Poverty, promotie: vrijdag 16 januari. Over het onderzoek is bij uitgeverij AUP ook een Nederlandstalig boek verschenen, De sociale betekenis van de buurt.

Folia 18 | 5

Foto: Henk Thomas

in beeld

Op zaterdag 17 januari vond de finale van de Beverwedstrijd op het Amstelinstituut plaats. Tijdens de Beverwedstrijd lossen leerlingen uit het voortgezet onderwijs gecompliceerde informatica- en ICT-opgaven op. Na verschillende landelijke voorrondes vond de finale bij de UvA plaats. In totaal deden in drie verschillende categorieĂŤn meer dan 5000 leerlingen mee. Op de foto Charlie Hek van het Jan van Egmond Lyceum uit Purmerend die de begintijd controleert nadat de scheidsrechter het startsein heeft gegeven.

>Stadsdeel Centrum heeft op 12 januari de monumentenvergunning verleend die nodig is voor sloop van Crea 2 en Zusterhuis. >Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad stapt naar de rechter.

De bouw van de nieuwe bibliotheek geesteswetenschappen op het BG-terrein is een stap dichterbij gekomen. Stadsdeel Centrum verleende vorige week de vergunning om de status van de Tweede Chirurgische kliniek (lees: Crea 2) en het Zusterhuis te wijzigen.

Beide panden staan op de Rijksmonumen-

tenlijst, maar kunnen daar wat het stadsdeel betreft nu worden afgehaald. Daarna zal naar verwachting een sloopvergunning worden afgegeven ten behoeve van de nieuw te bouwen bibliotheek.

Voor het zover is, kan Stadsdeel Centrum nog een aantal juridische procedures verwachten, want de tegenstand tegen de bieb is groot. Op de dag van het besluit – 12 januari – diende de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad (VVAB) een bezwaar in; dat bezwaar is volgens de vereniging niet betrokken in de besluitvorming.

De heemschutters stappen daarom naar de rechter. Zij beschuldigen het stadsdeel er-

Sander Smit

van ‘onzorgvuldig te hebben gehandeld’. De VVBA is fel tegenstander van de bouw van de nieuwe bieb, die het stedenschoon van

Sander Smit (27) zoekt naar de gezonde sigaret waarover hij ooit las.

Crea 2 en Zusterhuis kunnen van de Rijksmonumentenlijst geschrapt worden de binnenstad zou aantasten. De gemeente wil de bibliotheek juist wel gebouwd zien worden, omdat dit de binnenstad ‘een grote kwaliteitsimpuls’ zou geven. (DW)

De blijvende inzet van andragologen

Foto: Henk Thomas

Foto: Arjan Roodink

>Kring van Andragologen viert eenjarig bestaan. >Voorzitter Henk Wesseling: ‘We horen er weer bij!’

Ruim twintig leden van de kring van andragologen kwamen op 16 januari bijeen in de Academische Club om het eenjarig bestaan van hun alumnivereniging te vieren.

Andragologie was in de jaren zeventig een populaire studie – over de wetenschappelijke theorie van het begeleiden van veranderingsprocessen bij volwassenen – maar werd in 1988 opgeheven wegens bezuinigingen. Voorzitter Henk Wesseling, oud-wetenschappelijk medewerker andragologie, is blij dat de kring zich vorig jaar officieel heeft mogen aansluiten bij de algemene alumnivereniging van de universiteit.

‘Andragologen mogen weer een plek hebben binnen de UvA en in het academisch onderwijs. We horen er kennelijk weer bij!’ sprak Wesseling opgetogen in zijn openingspraatje.

Dat de universiteit de kring inderdaad heeft omarmd, bleek wel uit de aanwezigheid van rector magnificus Dymph van den Boom.

Zij gaf een korte toespraak waarin ze haar waardering uitsprak voor de andragologen.

Van den Boom: ‘De meeste alumnikringen die we hebben, zijn georganiseerd rondom bestaande disciplines. Voor andragologie ligt dat toch anders, maar ik denk dat het juist ontzettend belangrijk is om de kennis

Staand achter het katheder spreekt rector Dymph van den Boom de Kring van Andragologen toe.

die deze discipline gegenereerd heeft te bewaren.’ De alumni waren over het algemeen erg enthousiast over de bijeenkomst. Zo vertelde oud-studente Riekje Merjenburgh: ‘Ik vind het inspirerend voor mezelf om hier weer te zijn. Inspirerend om weer nieuwe boeken te pakken, contacten met andere oud-studenten op te halen en mezelf af te vragen hoe ik me kan blijven inzetten.’ Toch heerst er onder andragologen nog steeds een zeker onbegrip over het opheffen van hun

studie. Een oud-studente, die liever anoniem wilde blijven: ‘Ik begrijp niet dat onze studie is opgeheven. De huidige wetenschap wil niets veranderen, ze leeft ongegeneerd van de achterstand van anderen en zoekt niet uit hoe ze de maatschappij kan verbeteren. Bij andragologie kwamen mensen samen die wel een andere maatschappelijke invulling wilden geven aan de wetenschap. We spraken juist over wat we konden veranderen in de wereld.’ (Julie de Graaf )

Vier UvA-genomineerden voor Nationale Scriptieprijs

Maakbaarheid

De UvA-studenten Anneke Klein (religiestudies), Maud van de Reijt (Duitslandstudies), Joris Stegeman (organisatie-economie) en Hugo van der Wedden (sociologie) zijn doorgedrongen tot de elitelijst van genomineerden voor de Nationale Scriptieprijs, jaarlijks georganiseerd door de UvA en Het Parool. De scriptie van Klein gaat over christelijke community’s in een virtuele wereld, Van de Reijt dook in de al zestig jaar durende herrie rond de Duitse aanwezigheid bij de jaarlijkse dodenherdenking, Stegeman schreef een verhandeling over China’s zoektocht naar olie en Van der Wedden schreef een sociologische analyse van de reanimatie. Op de lijst staan in totaal zeven scripties, waarvan zes master- en één bachelorscriptie. De andere kanshebbers komen van de Radboud Universiteit Nijmegen, de Rijksuniversiteit Groningen en de Christelijke Hogeschool Ede. De prijswinnaar wordt bekendgemaakt op 27 januari tijdens een feestelijke bijeenkomst in de Agnietenkapel. Juryvoorzitter dit jaar is Bas Haring. (DW)

Van februari tot juni biedt Office for Social Engineering de cursus ‘Maakbaarheid in de grote stad’ aan. Dit is een minor waarbij studenten kennis in de praktijk brengen door middel van cases. Kerndocent Joost Janmaat: ‘Het is een mix van analyse en actie: aan de ene kant gewoon onderwijs, aan de andere kant leren ze hoe je concreet iets teweeg kunt brengen in een buurt.’ Inschrijving tot en met 22 januari. Zie www.iis.uva. nl.(HvdM)

gezocht

Eerste stap sloop Crea 2 gezet

Foto: HvdM

nieuws

‘Ik las eens op internet dat Belgische wetenschappers met een gezonde sigaret op de markt zouden komen, die net zo lekker zou zijn als gewone sigaretten, maar gezond en veel goedkoper. Dat leek me natuurlijk wel wat,’ zegt student journalistiek en sociologie Sander Smit. Maar behalve de Supersmoker heb ik niets gezien, en de Supersmoker is een wijvending, en geen echte sigaret.’ Hij denkt dat de overheid niet wil dat rokers stoppen: ‘Rokers gaan eerder dood, dus die zijn goedkoper en ze betalen ook nog eens accijns.’ Smit wil wel stoppen, en heeft het ook wel eens geprobeerd, maar ‘roken is veel te relaxed. Het doodt de tijd, het is lekker, en gaaf, wat wil je nog meer?’ Dat het niet ongezond is dus, dat zou het kabinet waarschijnlijk ook willen. Over het rookverbod is Smit niet te spreken: ‘Ik zei na de verkiezingen al dat die christenen alles zouden proberen terug te draaien, maar toen wou niemand luisteren, nu zie je wat ervan komt.’ Bang dat hij sterft aan kanker is Smit niet: ‘Ik studeerde eerst in Groningen en daar had je een hermafrodiet, Robin, die helderziend was. Nou ja, eigenlijk was-ie natuurlijk geestesziek, maar voor de grap heb ik ’m eens gevraagd wanneer ik doodga. Dat is pas ergens op mijn zestigste, door een brand.

Die veroorzaak ik dan misschien wel zelf met een sigaret, maar ik ga in ieder geval niet dood aan kanker.’ (HvdM) Op zoek naar het recept van de lekkerste appeltaart, de vragen van een specifiek tentamen of een ideale roeicoach? Stuur een mailtje naar redactie@folia.uva.nl en wij helpen graag mee.

De poll op folia.nl ging afgelopen week over het plan om een UvA-boot mee te laten varen met de Canal Parade tijdens de homomanifestatie Gay Pride. Wat vinden bezoekers van folia.nl van een eigen UvA-boot tijdens Gay Pride?

• Prima idee, omdat de UvA zo haar sociale betrokkenheid kan tonen – 42,9% • Is onzin. Waarom moeten wij meedoen aan een gesponsord feestje voor homo’s? – 26,5% • Past niet binnen de waardevrijheid van de academische gemeenschap – 18,4% • Een goed idee, want andere grote bedrijven en instellingen doen ook mee, de UvA kan niet achterblijven – 12,2% Totaal aantal respondenten: 49

Folia 18 | 7

voorpublicatie

Debatteren is grenzen respecteren Het gaat niet om de toon van het integratiedebat, maar om het democratisch gehalte ervan, vindt Jean Tillie. gevoerd, maar er zijn drie regels die nooit of te nimmer geschonden mogen worden, omdat het debat dan zijn democratisch karakter verliest. Deze regels zijn mooi omschreven door mijn collega’s Meindert Fennema en Marcel Maussen en kunnen worden samengevat als: niet oproepen tot geweld, niet oproepen tot uitsluiting van burgers en het te allen tijde respecteren van de menselijke waardigheid. Het publieke debat moet voor alles geweldloos zijn. In een democratie worden conflicten tussen gelijkwaardige burgers niet met geweld opgelost. Het oproepen tot geweld plaatst het debat buiten de democratie en verhindert een vol-

ledig open discussie binnen die democratie. Verder mag niemand, op welk kenmerk dan ook, worden uitgesloten van de discussie. Ieder lid van de politieke gemeenschap heeft toegang tot het publieke debat.

Verkregen rechten zijn onomkeerbaar. Op het moment dat niet-Nederlanders stemrecht krijgen bij lokale verkiezingen, zijn ze lid van de politieke gemeenschap en kunnen ze niet worden uitgesloten. Dit moet wel onderscheiden worden van discussies over toegang tot de politieke gemeenschap. Als ik hetzelfde voorbeeld blijf hanteren: de vraag of niet-Nederlanders stemrecht mogen krijgen bij nationale verkiezingen valt wél

Illustratie: Cees Heuvel

De afgelopen jaren is er veel geklaagd over de toon van het integratiedebat. Veel mensen vonden de toon te hard, anderen vonden dat duidelijk gezegd moest worden wat lange tijd verzwegen werd: de multiculturele samenleving kent veel problemen. De toon van een debat is echter niet interessant. Het is een volstrekt willekeurig criterium: wat de één een harde toon vindt, leidt bij de ander tot een geeuw van verveeldheid. Wat wél belangrijk is, is het democratisch gehalte van een debat. En op dit belangrijke punt is het met het integratiedebat in Nederland fout gegaan.

Het publieke debat moet zo open mogelijk worden

Er is leven na een proefschrift

opinie

Promovendi moeten anticiperen op de mogelijkheid dat ze niet in de wetenschap verder kunnen, vinden de leden van UvAPro. In haar artikel ‘Van wetenschapper tot entrepreneur?’ (Folia 5 december 2008, nr 14) geeft Astrid Van Weyenberg goed weer wat de spagaat is waarin promovendi verkeren: kiezen voor de wetenschap en tegelijkertijd weten dat de kans op een (vaste) baan in de academische wereld erg klein is. Dit probleem schuiven promovendi (en hun begeleiders) maar al te vaak voor zich uit. Het is daarom dat UvAPro, het promovendioverleg van de UvA, recent een tweetal bijeenkomsten aan dit thema heeft gewijd. Op de eerste bijeenkomst van 6 oktober werd door Pieter van Leeuwen (P&O FMG) het probleem vanuit het gezichtspunt van de werkgever toegelicht. Omdat er veel belangstelling was, hebben we een vervolgbijeenkomst op 8 december jongstleden georganiseerd, waar Gertjan Tommel, voorzitter van het

8 | Folia 18

Promovendi Netwerk Nedederland (PNN), het probleem vanuit de positie van de werknemer benaderde.

Het is een feit dat voor gepromoveerden de banen in de wetenschap niet voor het oprapen liggen. Daarom hebben we verschillende gezichtspunten willen belichten, in de hoop bewustzijn te genereren en praktische tips te bieden. Astrid vergist zich echter als ze denkt dat wij (geestes)wetenschappers willen omscholen tot entrepreneur. Wij willen dat promovendi zich op tijd realiseren wat hun carrièreperspectieven zijn en de benodigde actie ondernemen om hun kansen op een toekomst in de wetenschap te vergroten. Tegelijkertijd moeten promovendi anticiperen op de mogelijkheid dat ze niet in de wetenschap verder kunnen. Dat betekent dat promovendi de vaardigheden die buiten

de wetenschap worden gevraagd, voor zover nodig, moeten ontwikkelen. Deze vaardigheden vormen overigens bepaald geen belemmering voor een baan binnen de wetenschap! Wij denken dat goede voorlichting over (on)mogelijkheden van een toekomst in de wetenschap de ontwikkeling van promovendi vergroot en niet verkleint.

Astrid geeft terecht aan dat ‘het […] wel aan de universiteit [is] om haar promovendi tenminste genoeg bagage mee te geven om de concurrentie überhaupt aan te kunnen gaan.’ Ook schetst zij duidelijk de problemen waarmee veel promovendi zitten; weinig tijd, weinig geld, te veel onderwijsdruk of juist geen enkele onderwijservaring, steeds meer verwachtingen en, binnen haar eigen faculteit, niet eens een fulltime aanstelling. Precies om deze redenen zet UvAPro zich

Er zijn regels die nooit of te nimmer geschonden mogen worden omdat het debat dan zijn democratisch karakter verliest binnen de grenzen van het publieke debat. Hier zijn diverse standpunten mogelijk. Sommigen zullen voor zijn omdat dit de integratie van immigranten bevordert, anderen tegen omdat zij bang zijn voor een al te multiculturele politieke gemeenschap. Zijn de rechten echter verkregen dan kan niemand meer worden geëxcommuniceerd (net zoals het kiesrecht van vrouwen ook niet meer kan worden ontnomen omdat er eens tijden waren waarin zij geen stemrecht hadden).

Ten slotte moet de menselijke waardigheid te allen tijde worden gewaarborgd. Mensen mogen in het publieke debat bijvoorbeeld niet met dieren worden vergeleken

omdat dit de fundamentele menselijke waardigheid ontkent. En dan gaat het met name om dieren die in een bepaalde cultuur als ‘minderwaardig’ worden gezien.

Een bekend voorbeeld is de Eindhovense imam El Moumni die stelde dat ‘homo’s erger dan varkens zijn’.

Ook de uitlating van Theo van Gogh over moslims als de ‘vijfde colonne van geitenneukers’ moet om deze reden worden afgewezen. Een veel beladener voorbeeld zijn de nazi’s die in de jaren dertig van de vorige eeuw joden met ratten vergeleken. De ontkenning van de menselijke waardigheid opent de mogelijkheid dat inhumane maatregelen tegen mensen worden genomen.

Naast deze drie taboes binnen het democratisch debat is wederzijds respect belangrijk. Binnen ieder debat worden de standpunten van de tegenstander gerespecteerd. Men is het weliswaar niet eens met deze standpunten, maar ze worden wel als legitiem gezien. Partij Voor de Vrijheid-leider Geert Wilders die minister Vogelaar ‘knettergek’ noemt, schendt deze regel van wederzijds respect en sluit Vogelaar uit. Bovendien mag men in een democratisch debat alleen maar spreken namens mensen die men daadwerkelijk vertegenwoordigt en waar men ook verantwoording aan moet afleggen. Een vakbondsman of -vrouw kan alleen spreken namens de leden van zijn of haar vereniging en niet namens alle arbeiders. Een politieke partij kan alleen spreken namens haar leden en haar kiezers en nooit namens alle Nederlanders. In die zin is het problematisch dat de Partij Voor de Vrijheid en Trots op Nederland geen leden

‘ De banen in de wetenschap liggen niet voor het oprapen’

hebben waar de politieke leiders verantwoording aan moeten afleggen. Zij kunnen spreken namens hun kiezers, maar nooit namens alle Nederlanders of namens alle ‘hardwerkende mensen’. Deelnemers aan het democratisch debat die claimen namens een groep te spreken moeten hun wortels dus in de civiele maatschappij hebben of in een groep mensen waar ze verantwoording aan afleggen zoals de leden van een politieke partij.

De drie taboes van het democratisch debat (geweldloosheid, niemand uitsluiten en het respecteren van de menselijke waardigheid) zijn in de discussies rond de multiculturele samenleving regelmatig geschonden. ‘Jongerenimam’ Abdul-jabbar van de Ven schendt de geen-geweldregel als hij hardop hoopt dat Geert Wilders zal sterven. Rita Verdonk schendt de geen-uitsluitingsregel als ze aan een orthodoxe moslim met de Nederlandse nationaliteit die vrouwen geen hand wil schudden, vraagt waarom hij eigenlijk in Nederland blijft. Debat binnen een democratie is goed en noodzakelijk. Maar voer de discussie wel binnen de grenzen van die democratie. l Jean Tillie is bijzonder hoogleraar Electorale Politiek en als adjunct-directeur verbonden aan het Instituut voor Migratie en Etnische Studies. Hij is tevens coördinator van het Centrum voor Radicalisme en Extremisme Studies. Dit artikel is afkomstig uit zijn boek Gedeeld land. Het multiculturele ongemak van Nederland, dat onlangs verscheen bij Uitgeverij Meulenhoff.

brief Vrouwennummer

in om ervoor te zorgen dat de UvA promovendi meer bagage meegeeft. Daarnaast bieden we promovendi informatie, liefst over de feiten zoals ze zijn: hoe staan we straks met onze mooie doctorstitel in de banenmarkt? Is er leven na een proefschrift?

Vaak zijn er mogelijkheden waar promovendi niet van op de hoogte zijn, zoals gratis cursussen en het Employability Fund. Daarom organiseren we behalve lezingen bijvoorbeeld ook elke twee à drie jaar een ‘dr factordag’ (op de arbeidsmarkt), waar promovendi in gesprek gaan met arbeidsmarktspecialisten uit het bedrijfsleven. Ook kaarten we deze onderwerpen aan in onze nieuwsbrief en onze contacten met de rector en ondernemingsraden. Voor een overzicht verwijzen we graag naar onze website.

Zoals Astrid al aangeeft, is het geen gemakkelijk pad

dat promovendi hebben gekozen door zich te specialiseren in de wetenschap, daar mogen we best trots op zijn. Maar laten we ook realistisch zijn – de kans dat we niet zullen behoren tot de kleine groep die verder gaat in de wetenschap is aanzienlijk. Astrid is zich in ieder geval (meer) bewust van dit feit en strijdbaar geworden. Hopelijk geldt dit voor meer promovendi, want dat was de doelstelling van deze lezingen, niet om je te ontmoedigen van je gekozen pad als onderzoeker. l Marjolein Cremer, Robert Huis in ’t Veld, Jacobien Kieffer, Joris Muris, Marrieke Schor, Cassandra Steer, Ailko van der Veen en Annemarie Zand Scholten. http://www.cms.uva.nl/promovendi/home.cfm

Met genoegen las ik in het hoofdredactionele commentaar van Jim Jansen dat op 4 maart het eerste Folia-vrouwennummer verschijnt. Misschien goed om te weten dat de FNWI een officieel vrouwennetwerk heeft (www.science.uva.nl/wif ), net als FGW. Wij zijn hier twee jaar geleden mee gestart omdat de participatie van vrouwen binnen de FNWI Europees en landelijk gezien zeer laag is (onder de hoogleraren en UHD’s halen we die 7% niet eens). Inmiddels hebben we veel opgezet en ook bereikt dat de faculteit in het nieuwe convenant duidelijk doelstellingen heeft gesteld wat betreft het aantrekken van vrouwen. We zijn graag bereid verdere informatie te verstrekken.

Marian Joels (enige vrouw onder de gewoon hoogleraren van de FNWI!)

Folia 18 | 9

zwartboek

‘Boobytraps zijn onacceptabel’ Door Eric van den Berg

In Den Haag zint de rechterhelft van de Tweede Kamer op een kraakverbod. In november vorig jaar publiceerde VVDraadslid Bas van ’t Wout een zwartboek over de vermeende wandaden van krakers: geweld, intimidatie en vernielingen.

Foto’s: Tjebbe Venema

‘We gaan jullie allemaal jullie pandje uitzetten’

Bas van ’t Wout

Waar woonde u in uw studententijd?

Ik ben begonnen in Bos en Lommer in een zolderkamer zonder verwarming en zonder toilet. Dat appartement daaronder was van een vriend van mij die er woonde met zijn zus. Hun vader had dat gekocht en ik mocht dan boven in het zoldertje. Echte studentenromantiek: bevriezen in de winter en twee trappen af als je naar de plee moest. Daarna heb ik nog jaren in Uilenstede gewoond. Nu woon ik samen in de Hoofddorpleinbuurt.

U bent dus geen vreemde van de woningnood. Maar u heeft uw eerste woning gekregen van de rijke vader van een vriend. Niet iedereen heeft dat geluk.

‘Ik heb geluk gehad ja, en ja, de woningnood is enorm groot in Amsterdam. Maar het kan niet zo zijn dat je door schaarste andermans woning gaat inpikken. Die woningnood moeten we gaan oplossen. Daar zijn we het over eens. Mijn oplossin-

10 | Folia 18

gen zijn alleen heel anders dan die van de kraakbeweging. Zij willen meer sociale woningbouw, terwijl ik dat juist het probleem vind in Amsterdam.’

In uw zwartboek vertelt u het verhaal van mensen die ‘slachtoffer’ van krakers werden. Wat vond u zelf het schrijnendste?

‘Het schrijnende zit hem in twee dingen: geweld en het bedreigen van eigenaren. Ik zat vaak aan tafel met volwassen mensen in tranen. Die zeiden: “Het heef me al duizenden euro’s aan advocaten gekost en ik ben er bijna failliet aan gegaan.” Ik kan je vertellen dat het vrij heftig is om tegenover een vijftiger te zitten die jankend roept: “Meneer van ’t Wout, help mij, want niemand doet wat voor me in dit land.”’

Het valt toch wel mee tegenwoordig? Vroeger reden er tanks door de straten. Nu wordt er eens in de paar maanden een pand ontruimd.

‘Nou, je ziet de laatste tijd juist een verheviging, met name bij ontruimingen. Het is nog niet zo dat ze weer met tanks door de straten rijden, wat natuurlijk helemaal bezopen zou zijn. Maar er worden wel boobytraps in elkaar gezet in panden die ontruimd gaan worden. Dat vind ik onacceptabel.

Krakers betwisten die beweringen. En laten we wel wezen, de afgelopen jaren is er slechts één agent lichtgewond geraakt bij een ontruiming.

‘Ja, maar dat hadden er veel meer kunnen zijn. Er zijn agenten met moeren beschoten. Er zijn wapenarsenalen aangetroffen in panden. De ruiten van de ambtswoning van de burgermeester worden ingegooid, die van de Stopera ook. Dat is intimidatie.

De boodschap is: wij accepteren het gezag van de burgemeester hier niet in de stad.’

Voor het zwartboek heeft u alleen met ‘slachtoffers’ van kraken gepraat. Dan krijg je toch een eenzijdig verhaal?

‘Ja, maar ik vind dat in het linkse Amsterdam één tegengeluid tegenover de linkse consensus dat krakers allemaal leuke en lieve mensen zijn, moet kunnen. Daarbij is het heel moeilijk om bij krakers wederhoor te halen. Wie moet je interviewen? Er is geen voorzitter van de kraakbeweging. Ik heb geprobeerd bij zo veel mogelijk verhalen zelf door te vragen en heb bij hulpdiensten geïnformeerd of het allemaal een beetje klopte. Maar het ging mij er vooral om dat dit geluid in de hele discussie over kraken ook eens een keer gehoord werd. Wetenschappelijk is het niet, nee.’

Veel krakers zeggen: laat Van ’t Wout de woningnood oplossen voordat hij krakers aanpakt.

‘Dan moeten ze eerst allemaal op de VVD gaan stemmen, want om dat te doen hebben we veel meer zetels nodig. Het woningbouwbeleid is al zestig jaar in handen van de socialisten in deze stad. Daar hebben ze enorm hun stempel op gedrukt. Je ziet hetzelfde als in de DDR: laat socialisten iets beheersen en er komen wachtrijen.

Er is nul marktwerking. Er zijna bijna geen koopwoningen. Iedereen blijft in sociale huurwoningen zitten en betaalt praktisch niets. Maar dat wil niet zeggen dat het dan is toegestaan om zomaar het recht in eigen handen te nemen. Er is bij mij in de wijk een enorm tekort aan parkeerplaatsen. Dan zeg ik toch ook niet: “Ik haal mijn auto pas van de stoep als het stadsdeel het parkeerprobleem oplost?”’

Nog een boodschap voor krakende studenten?

‘Jongens, het is binnenkort afgelopen! We gaan jullie allemaal jullie pandje uitzetten, dus ga maar iets zoeken waar je wel voor moet betalen. En stem VVD als je de woningnood opgelost wilt zien.’ l

Bas van ’t Wout (29) studeerde geschiedenis aan de VU (‘de grootste fout van mijn leven’) en is behalve gemeenteraadslid voor de VVD werkzaam als media-adviseur en gespreksleider voor een communicatiebureau in Utrecht. Eerder was hij politiek adviseur van VVD-partijleider Mark Rutte. www.zwartboekkraken.nl

n.

witboek

Zwartboek: ‘Om je reet mee af te vegen’ Krakers, onder wie student Douwe Schmidt, sloegen terug met een witboek vol succesverhalen over kraken.

‘Het gaat over niet meer dan een paar verfballonnetjes’ Douwe Schmidt

Wat hebben Amsterdamse studenten eigenlijk aan al dat gekraak?

‘In de eerste plaats levert het gratis woonruimte op. Ik denk dat ik geen enkele student hoef te vertellen dat er een gebrek is aan betaalbare woonruimte in Amsterdam. Tegelijkertijd staat er heel veel leeg. Er bestaat wel een middel in de wet om te vorderen, maar dat is een trage en omslachtige procedure waar in de praktijk weinig gebruik van wordt gemaakt. Hoe kan je dan duidelijk maken dat je die lege woning nodig hebt? Door hem te kraken. Het kan ook het begin vormen van een eigen initiatief: een galerie, een sauna, of een fietsenwerkplaats bijvoorbeeld.

Hoe kom jij eigenlijk aan je mooie woning in de Spuistraat?

‘Dat is een lang verhaal dat begon met de kraak van een groot pand van vastgoedhandelaar Erik de Vlieger in de binnenstad. De Vlieger heeft toen beloofd sociale woningen in dat pand op te leveren, als de krakers zouden vertrekken naar een ander pand

van hem. Terwijl dat andere pand verbouwd werd konden ze hier dan in. Maar voordat dat pand verbouwd was, kreeg hij zo veel gezeur met de maffia en zijn luchtvaartmaatschappij dat hij daarmee gestopt is. We betalen geen huur, omdat het tijdelijk is. Zoals we zelf zeggen: we zitten anti-antikraak.’

Jij zit gratis in het centrum. Is dat wel eerlijk tegenover studenten die veel betalen voor een woning in een buitenwijk?

‘Ten eerste: ze kunnen zelf ook kraken. Ten tweede: ik sta zelf ook al jaren op een wachtlijst, maar omdat ik kraak heb ik daar nooit gebruik van hoeven maken en hebben andere mensen dus sneller een woning gekregen. Ten derde: deze woning had toch wel leeggestaan als ik er niet in had gezeten. Mensen zeggen: krakers dringen voor, maar dat is dan wel voordringen in een lege rij.’

Waarom is er zo veel geweld in de kraakbeweging?

‘Dat is een beeld dat gecreëerd is door de media. Elke zondag worden er in Amsterdam vier of vijf panden gekraakt. Dat zijn er op jaarbasis ongeveer tweehonderd. Bij twee panden per jaar wordt er dan verzet gepleegd. Eén op de honderd dus. En waar heb je het dan over? Wat verfballonnetjes!’

En een paar brandende barricades en molotovs.

‘Er zijn nog nooit wapens gebruikt. Een brandende barricade is nog geen geweld tegen personen, trouwens. Wanneer heb jij voor het laatst een molotovcocktail gezien?’

In 2005, op het Rokin.

‘Oké, een keertje in 2005 dan.’

Dit jaar werden de ruiten ingegooid bij Job Cohen, en kreeg een politieagent een baksteen op zijn kop. Wat heb jij te zeggen tegen die agent die met een hersenschudding naar het ziekenhuis moest?

‘Ehm... beroerd… ik zou zoiets nooit doen.’

Dus gewelddadige krakers verpesten het voor de rest?

‘Nee, ik zou het zelf niet doen, maar ik begrijp wel dat andere mensen het doen.

Die ontruiming waar dat bij gebeurde, in de Eerste Oosterparkstraat, was absoluut schandalig. Die panden zijn ontruimd voor geluidsoverlast! Kun je je voorstellen dat je je huis kwijtraakt als je de muziek te hard zet? Ik denk dat je in dit geval kunt zeggen dat er sprake was van zelfverdediging.’

Zelfverdeding is een baksteen uit het raam op iemands kop gooien?

Het was hier heel duidelijk dat de politie over de schreef ging. Let wel: de geluidsoverlast kwam van de buren! Het is toch van de zotte dat in Nederland je huis ontruimd wordt als de buren een feestje geven?

Tja… ‘Kraken gaat over woningnood. Kijk nou eens waar het politiek voor staat en vergelijk dat met het standpunt van de VVD. De VVD roept: “Kraken is diefstal,” maar de oplossingen die ze aandragen voor woningnood zijn nog veel erger. Ik roep iedereen op om ons witboek en het zwartboek van de VVD naast elkaar te leggen en zijn eigen conclusies te trekken. En dan nog iets: als je dat zwartboek had ingeleverd als eerstejaarsstudent, had je een onvoldoende gekregen. Het is een tendentieus pamflet, zonder bronvermelding, dus niet verifieerbaar. Ons witboek wordt een bijna wetenschappelijk werk. Je kunt het met dat zwartboek eens zijn of oneens, maar de kwaliteit is bedroevend. Niet goed genoeg om je reet ermee af te vegen. l

Douwe Schmidt (26) studeert Europese Studies en werpt zich op als woordvoerder van de kraakbeweging. In dit artikel spreekt hij op persoonlijke titel. Het Witboek Kraken werd op 15 januari 2009 gepresenteerd. www.witboekkraken.nl

Folia 18 | 11

het beste

Soukous Hoogleraar sociale geografie Ton Dietz:

De schattigheid voorbij Revolutionary Road; premiere: 22 januari Voor marketingdoeleinden is het heerlijk om te kunnen zeggen: Leonardo DiCaprio en Kate Winslet voor het eerst sinds Titanic weer samen op het witte doek! Daar houdt de vergelijking tussen Titanic en Revolutionary Road dan ook meteen op. De nieuwe film van Sam Mendes (American Beauty, Road to Perdition) is allesbehalve romantisch. Spectaculair is Revolutioniry Road wel, alleen dan op het gebied van acteerwerk in plaats van special effects.

Revolutionary Road, gebaseerd op het gelijknamige boek van Richard Yates, is een meedogenloos relatiedrama over een jong echtpaar dat vastzit in de normen en waarden van de jaren vijftig.

Ondanks grootse en wilde toekomstdromen is het koppel vastgeroest in stereotiepe rollenpatronen. DiCaprio’s Frank is een avonturier in hart en nieren, maar slijt zijn dagen met een saaie kantoorbaan. Winslets April is een kunstzinnige intellectueel die actrice wilde worden, maar de brave huisvrouw moet spelen die voor de kinderen moet zorgen.

Van de twee is vooral April behoorlijk depressief.

De ijzersterk acterende DiCaprio en Winslet zetten met deze film definitief een streep door hun status als schattig filmkoppel. Aanvankelijk lijken April en Frank hun relatie te redden door hun leven flink op de schop te nemen. Relationele spanningen resulteren echter in steeds wranger wordende ruzies. DiCaprio en Winslet zetten hun personages neer als gedoemd tot falen, als de tragische pionnen in een spel dat nooit gewonnen kan worden. En inderdaad:

12 | Folia 18

het gaat van kwaad tot erger. Hier zegeviert de liefde niet.

Ondanks het indrukwekkende acteerwerk valt er op Revolutionary Road verhaaltechnisch best wat aan te merken.

Het eerste deel van de film waarin de relatie nog goed lijkt, zwabbert doelloos tussen schijnbaar onbeduidende subplots. Ook is er te weinig aandacht voor de achtergronden van de twee karakters. Meer informatie over de oorsprong van April’s mentale problemen zou bijvoorbeeld prettig zijn. Nu is er weinig reden sympathie op te brengen voor de narigheid die ze zichzelf en haar gezin aandoet. En de kinderen? Die blijven vreemd genoeg vrijwel geheel buiten beeld.

Revolutionary Road is een emotionele tour de force waarin DiCaprio en Winslet de kijker weinig ruimte laten voor sentiment. Het is bovendien een film met een ontluisterend slot dat machteloosheid, boosheid en frustratie oproept. Prettig is de film niet, maar Revolutionary Road roept in ieder geval emoties op die je zelden ervaart in de bioscoop. (René Glas) Revolutionary Road (VS, 2008) Regie: Sam Mendes Met: Leonardo DiCaprio, Kate Winslet, Michael Shannon

Tijdschrift: ‘Filatelie. Ik verzamel de politiekterritoriale geschiedenis van de hele wereld. Wat mij biologeert is hoe landen via postzegels, zulke kleine dingetjes, een politieke en culturele identiteit uitdragen.’

Boek: ‘When a Crocodile Eats the Sun gaat over de teloorgang van Zimbabwe, waar de schrijver, Peter Godwin, is opgegroeid. De titel is een Afrikaanse uitdrukking voor een zonsverduistering. Die vond, heel bizar, twee keer achter elkaar plaats, waarna het relatief welvarende land dat hij liefheeft naar de bliksem gaat. Knap is hoe hij deze analyse verweeft met de ontdekking dat zijn vader een Poolse jood is die moest vluchten tijdens de Tweede Wereldoorlog.’

Muziek: ‘Soukous, de muziek die ontstaan is in de Congolese mijnen en daarna Afrika veroverde.

Ik maakte er tijdens mijn studentenveldwerk in Zambia in 1975 kennis mee. Een van de groten is Franco. Soukous is een kakofonie van geluid met gitaarloopjes en energieke zang, gespeeld door wel twintig muzikanten waarvan een stuk of zes op het podium elkaar voortdurend aflossen. Voor mij is dit Afrika: energie en vrolijkheid. Onvergetelijk zijn de prachtige schommeldames die met enorme dingen op hun hoofd steeds gaan swingen bij elke kroeg waar zij langskomen.’

Film: ‘The Story of the Weeping Camel speelt onder nomaden in de Gobi-woestijn in Zuid-Mon-

Foto: Hans van Vinkeveen

film

Website: ‘Vindict.nl, waarop je als wijndrinker je eigen smaak kunt testen en ontwikkelen, zonder de dikdoenerij die je vaak ziet bij wijnliefhebbers.’

Ton Dietz

golië. Een kameel verstoot haar jong, waarop een soort ‘camel whisperer’ het dier geneest door het te laten huilen. Ik mag me een nomadenexpert noemen. Wat me vooral boeit, is hoe deze volken tegen de verdrukking in het hoofd boven water houden.’

Hebbeding: ‘De Bosatlas van Nederland of eigenlijk elke atlas. Geografen houden van kaarten. Het was het mooiste cadeau dat je me als kind kon geven.’

Dans: ‘Ballet is een kunstvorm waar ik totaal in opga en als herboren uitkom. Leuk is om, zeker in Amsterdam, tijdens de pauze naar het publiek te kijken. Ballet trekt een diversiteit aan leefstijlen van elke leeftijdsgroep: gek uitgedoste mensen, pink-in-de-luchtpubliek, doorsneemensen, het loopt allemaal door elkaar.’

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan hoogleraar economie Menno Pradhan, met wie ik ga samenwerken bij de ondersteuning van de ontwikkelingsorganisatie SNV.’ (Hans van Vinkeveen)

Eigenlijk Andy Warhol Joods Historisch Museum; Nieuwe Amstelstraat 1 Volstrekt onbeladen kun je een bezoek aan het Amsterdamse Joods Historisch Museum momenteel natuurlijk niet noemen. Toch lag de aanleiding voor mijn bezoek dit weekend niet in het verlangen mijn politieke horizon te verbreden, maar in de aankondiging van een overzichtstentoonstelling van Bert Nienhuis (Amsterdam, 1944), hooggewaardeerd portretfotograaf en fotojournalist.

Ontsproten uit het huwelijk tussen een Nederlandse vader en een Poolsjoodse moeder, groeit Nienhuis op in een links-idealistisch, intellectueel milieu. Hij wordt omgeven door vooraanstaande fotografen en krijgt op zijn tiende verjaardag zelf een camera in handen gedrukt. Zie daar de vruchtbare voedingsbodem voor een inmiddels omvangrijke en uitzonderlijke beeldverzameling, die veel portretten van nationale en internationale grootheden bevat, veelal geschoten in opdracht van Vrij Nederland.

Wat opvalt aan Nienhuis’ foto’s is het schijnbare gebrek aan eenduidigheid. In de expositieruimte bevindt Hans Klok zich opzichtig wapperend naast een gelaten kijkende James Baldwin. Knipoogt Jules Deelder vanaf de schrijverswand opgewonden naar Anna Enquist. Hangt een uitvergroting van accordeonduo De Kermisklanten broederlijk tegenover een zwart-witbeeld van een Urkse begrafenis in de jaren zeventig.

Toch fascineren de foto’s allemaal op dezelfde manier; ze zijn ongekunsteld, eerlijk en bij uitstek persoonlijk en direct. (‘Ze stralen iets saais uit waardoor ze ontzettend spannend worden,’ wijsneust mijn fotograferende huisgenoot en medebezoeker.)

Dit wordt in het bijzonder duidelijk bij het zien van Nienhuis’ beroemde portret van een man die in eerste instantie alleen maar oud, breekbaar en afwezig lijkt, maar die als je beter kijkt eigenlijk Andy Warhol is.

In een aparte ruimte wordt een video vertoond waarop Nienhuis aan het werk te zien is. In een statige gang is een rommelig samenzijn van verschillende mannen en één vrouw. Nienhuis staat afzijdig, richt zich kort tot de vrouw en drukt af. Het resultaat: een indrukwekkend persoonlijk en indringend portret van de eerste vrouwelijke rector magnificus van Nederland: Dymph van der Boom.

Het museum sluit om 17:00 en om 16:45 wordt mij vriendelijk verzocht aanstalten te maken. Ik kan het niet laten toch de benedenruimte nog in te sneaken, waar een overzichtstentoonstelling hangt over Palestina, gefotografeerd tussen 1898-1931 door The American Colony Photographers. Daar, bij het zien van een nog ongeschonden en onvoorstelbaar mooi Palestina, wordt de zondagmiddag toch nog beladen.

En boven alles zeer de moeite waard. (Fen Verstappen) ‘Foto: Bert Nienhuis’ is te zien t/m 5 april 2009, ‘Gekleurde beelden – Palestina gefotografeerd door The American Colony Photographers’ is te zien t/m 22 februari 2009.

Het JHM is elke dag open van 11:00 tot 17:00, toegang €7,50, €4,50 voor studenten.

Foto: Won Tuinema

uit

eten

Sfeervol smakelijk Koffiehuis van den Volksbond, Kadijksplein 4 Het is even over zevenen als we het restaurant binnenstappen. Dit voormalige koffiehuis voor de arbeidersklasse is gevestigd bij het bruggetje tussen het Kadijksplein en het Rapenburgerplein.

Een vleugje collectivisme is behouden: we mogen van de serveerster bij elke tafel aanschuiven. Arbeiders vind je er nu niet meer, de meeste gasten lijken voornamelijk hoger opgeleide levensgenieters. Het is er lekker druk, maar toch ook knus. Er is namelijk geen muziek, zodat we rustig met elkaar kunnen praten.

De kaart ziet er veelbelovend uit, met creatieve combinaties. Dit is geen eetcafé met standaard sateetjes of biefstukken. Zo staat er bij de voorgerechten bijvoorbeeld lauwwarme Vietnamese eendsalade met koriander en cashewnoten. We besluiten echter meteen bij het hoofdgerecht te beginnen. We kiezen voor filodeeg gevuld met spinazie, zoete aardappel en drie soorten kaas, met champignonsaus en duo van zalm en heilbotfilet, met cajunkruiden en romige kreeftsaus en we bestellen er een karafje wijn bij. Van het huis krijgen we vooraf een mandje warm Turks brood met zelfgemaakte kruiden­boter, en dat smaakt alvast heel goed. Dat brood krijgen we overigens niet omdat we lang moeten wachten, want al onze bestellingen komen vlot. De bediening is sowieso heel goed en correct, en dat niet omdat ze uit zijn op een fooi, maar omdat ze oprecht de gasten lijken willen te behagen.

En dan het eten. In één woord: heerlijk!

Mooi opgemaakte borden verraden dat het eten met zorg klaargemaakt moet zijn. Het krokante filodeeg (een minder vette variant op bladerdeeg) en de

zachte kaas vormen een goede combinatie, en ook de zoete aardappelen zijn lekker. De beide stukken vis zijn goed mals en het kreeftsausje erbij is verrukkelijk.

Misschien moet het lekkerste dan nog wel komen. Omdat de gerechten ons zo goed smaken, vragen we als we ze op hebben nog een keer naar de kaart om ook een nagerecht uit te kiezen. Ook nu verheugen we ons al bij voorbaat, want de creaties zijn weer uitnodigend en maken ons het kiezen niet eenvoudig.

We nemen de kweeperen met kaneelijs en de aardbeiensoep met basilicumroomijs. Opnieuw: niet te versmaden!

Het Koffiehuis van den Volksbond is zeker een aanrader. Een sfeervol restaurant, heel goed eten, en, tot slot, redelijk normale prijzen. Omdat we het eten zo lekker vinden, is het ons het totaalbedrag van vijftig euro meer dan waard.

Na afloop drinken we nog een biertje bij café Scharrebier. (Caroline Schlinkert) Sfeer: druk maar gemoedelijk Eten: verrukkelijk Prijs: hoofdgerechten 12 tot 17 euro Internet: www.koffiehuisvandenvolksbond.nl

OPROEP Ben je (betaalbaar) uit eten geweest?

Schrijf dan een recensie en stuur die op naar redactie@folia.uva.nl. Als je recensie wordt geplaatst, krijg je de kosten (maximaal €50,-) van het etentje vergoed.

Folia 18 | 13

interview

Toerist in oorlogsgebied Door Floor Boon

Tijdens hun pelgrimstocht naar Israël brak het geweld los in Gaza. Nu zijn Marenne Jansen en Judith van den Boogert terug en vertellen ze over het conflict dat opeens een gezicht kreeg.

‘Gaza is de hele dag gebombardeerd. Nu al 200 doden.

Men zegt een aanloop naar de derde Intifada. Met mij is alles goed.’ Deze sms stuurde Marenne Jansen op 29 december uit Jeruzalem, twee dagen nadat Israël begon met luchtaanvallen op de Gazastrook. UvA-studente antropologie Judith van den Boogert (30) en oud UvAstudente filosofie en politicologie Marenne Jansen (26) waren daar op een interreligieuze reis toen de aanvallen begonnen. ‘Dan krijgt het conflict ineens een gezicht.’

Het geweld in Israël en de Palestijnse gebieden is weer opgelaaid. Een bestand tussen de Israëlische regering en de Palestijnse politieke en militante organisatie Hamas, waarin Israël beloofde zijn blokkade van de Gazastrook geleidelijk te versoepelen en Hamas beloofde te stoppen met het afvuren van raketten op Israël, werd op 14 december door Hamas opgezegd.

Dertien dagen later besloot Israël de Gazastrook met grof geschut aan te vallen als reactie op het toenemende aantal raketten dat door Hamas werd afgevuurd. Het was vlak na kerstmis. Hoe merk je als toerist dat er ineens oorlog is uitgebroken?

Marenne en Judith waren net aangekomen in Jeruzalem, op 26 december. Nadat Marenne tweeënhalf uur was ondervraagd door de douane vanwege een Libanese stempel in haar paspoort, kon de reis beginnen.

Ze reisden af naar Bethlehem – ‘een blinkende kerststal zo vlak na kerst’ – op de Westelijke Jordaanoever.

Dezelfde avond nog spraken ze met Palestijnse jongeren over de situatie en hoe het is om te leven in bezet gebied. Marenne: ‘Hoewel zo’n douanecheck je meteen het gevoel geeft dat je in een politiestaat in oorlogstijd bent beland, was toen nog alles rustig.’

Wat gebeurt er als er oorlog uitbreekt in het land waar je verblijft? En hoe voelt dat? ‘We waren op bezoek bij een Palestijns gezin, vrienden van mij die ik nog ken van toen ik in Jeruzalem woonde,’ vertelt Judith. ‘We waren aan het lunchen toen de buren binnenstormden en zeiden dat we de televisie aan moesten zetten.

Daar zagen we de beelden van Gaza-stad. Huizen die in elkaar stortten, rookwolken van de bombardementen en overal gewonden. De vrouw ging door met koken en deed alsof er niets aan de hand was. De man zakte op de bank in elkaar. Het was een shock, dat moment.

Het was ver weg, maar tegelijk zaten we er midden in.

Niemand had het zien aankomen,’ zegt Marenne. ‘Het grijpt je bij de keel, je voelt het in je hele lijf,’ vervolgt Judith. ‘Ik kon alleen maar aan mijn Palestijnse vrienden denken en het effect dat de oorlog op hen heeft.’

Langzaam kwamen de berichten binnen. Over de

14 | Folia 18

Foto: Bram Belloni

S hock

Marenne Jansen (r.) en Judith van den Boogert

luchtaanvallen op Gaza en protesten op meerdere plekken in Israël en de Westelijke Jordaanoever.

Marenne: ‘Alles voelde ineens anders. Maar niemand kon ons vertellen wat er precies aan de hand was.’ De dag daarna bezocht de groep een Palestijns vluchtelingenkamp. Daar spraken ze met de weinige Palestijnen die er waren, de rest was de straat op, om te demonstreren. Judith: ‘Er hing een gelaten sfeer. De kampleider vertelde hoe de Palestijnen autobanden in brand staken om zo eigenhandig de straten af te zetten voor hun protestmars.’ Marenne vertelt dat de bezorgde berichten uit Nederland binnenstroomden. Waar ze waren en of ze wel konden schuilen voor bommen als het nodig was. ‘Dat is heel gek. Op de plekken waar wij waren, zijn helemaal geen aanvallen geweest. Dan besef je ineens dat veel mensen ook niet precies weten

wat er aan de hand is en hoe zo’n oorlog zich afspeelt.’

Ook Judith merkt op dat er een verschil in ervaring is.

‘Door de berichtgeving in Nederland hebben mensen thuis het gevoel dat het hele land in oorlog is. Zo gaat het altijd tijdens een crisis. Dan is een conflict ineens twee weken voorpaginanieuws. Maar als je door Jeruzalem loopt, merk je daar helemaal niets van.’

Op initiatief van een kapelaan, werkzaam aan de TU Delft en het Institute for Social Sciences in Den Haag, reisden de twee met een groep van twaalf mensen naar het heilige land. Judith vanuit haar christelijke achtergrond, Marenne als enige atheïst van het gezelschap.

Een soort pelgrimstocht met als doel begrip te ontwikkelen voor de verschillende religieuze perspectieven.

Ze praatten met joden, christenen en moslims over de religieuze en politieke problemen in de ontvlambare

stage

Foto: Bob Bronshoff

‘ Het wordt steeds moeilijker om neutraal te blijven’

Iris Visser

Na een bachelor communicatiewetenschap volgt Iris Visser (22) nu een schakeljaar sociologie. Ze liep stage bij een radiostation in Kameroen. regio. En waar kan dat beter dan in het sinds decennia verdeelde Israël? Dat er een crisis uit zou breken, kon niemand van tevoren voorspellen.

Volgens Marenne was de sfeer die eerste dagen heel surrealistisch. ‘Als toerist zit je in een soort bubbel. Maar het is bevreemdend om te zien dat het leven gewoon doorgaat. De eerste drie dagen waren de Arabische winkels in Jeruzalem dicht in het kader van nationale rouw en staking. Verder was alles open, van de heerlijkste broodjeszaken tot de duurste winkels. Je zag groepen Japanners op straat met gigantische houten kruizen. Ze liepen over de Via Dolorosa, de weg die Jezus ook heeft bewandeld. Andere mensen waren verkleed als koning David. Alsof er verder niets aan de hand was.’

S l achterij

Judith woonde vanaf 1996 anderhalf jaar in Jeruzalem, omdat haar vader daar ging werken. Hij werd uitgezonden als theoloog om een dialoog tussen christenen en joden op gang te brengen. Judith kende daardoor de achtergrond van het sluimerende conflict. Maar tijdens een bezoek aan Gaza-stad in 1998, dat toen nog niet hermetisch was afgesloten, besefte Judith de ernst van de situatie pas echt. ‘Het is een soort derde wereld in Gaza. Mensen zijn samengepakt op een klein stukje land en kunnen geen kant op. Ze zijn van de buitenwereld afgesneden.’ Jaarlijks gaat ze terug om vrienden te bezoeken. Judith heeft zowel Palestijnse als Israëlische vrienden, maar vindt het soms lastig om daarmee om te gaan. ‘Vanaf mijn achttiende kom ik in Israël en de bezette gebieden. Ik heb altijd geprobeerd om geen onderscheid te maken tussen de mensen met wie ik omga, om neutraal te blijven. Dat wordt steeds moeilijker. Doordat ik de persoonlijke verhalen van beide kanten ken, vind ik het heel ingewikkeld om een standpunt in te nemen.’

Marenne wist wel waar het conflict over ging, maar had Israël nog nooit bezocht. ‘Mijn perspectief is niet echt veranderd, maar ik heb nu pas gezien wat het conflict in de praktijk betekent. Bij de checkpoints, waar je doorheen moet om de Palestijnse gebieden in te komen, hangt een naargeestige sfeer. Buitenlanders kunnen relatief snel doorlopen, maar Palestijnen moeten soms de hele dag wachten. Pesterijen van de Israëliërs. Het is een soort slachterij.

Het schijnt ook door dat soort bedrijven ontworpen te zijn. Er is net genoeg ruimte dat mensen elkaar niet dooddrukken.’ Vooraf had Marenne wel het idee dat er iets oneerlijks aan de hand was. ‘Dat is nu zeker versterkt. Ik ben niet tegen de staat Israël of het jodendom, maar ik geloof wel dat de Palestijnen structureel in hun vrijheid worden beperkt.’

Het heftigste vonden Judith en Marenne de trip die zij maakten naar Hebron op de Westelijke Jordaanoever, waar het graf van Abraham en Sara ligt. Tijdens de Tweede Intifada in 2000 was die plaats de frontlinie van gevechten tussen Israëliërs en Palestijnen. Hun medereizigers durfden de tocht niet aan. Marenne: ‘Het was uitgestorven daar. Lege, kapotgeschoten straten en dan ineens één heel mooi huis met een kinderspeeltuin. Dat maakte heel duidelijk hoe dicht alles daar eigenlijk bij elkaar ligt.’ Judith valt haar bij en vertelt over de checkpoints bij Hebron waar een raar soort spanning heerste. ‘We werden tegengehouden en ondervraagd door soldaten, ze willen daar liever geen pottenkijkers. Het is een joods heiligdom, afgesloten en gecontroleerd door Israëliërs. De Israëlische soldaten waren heel jong. Ze zijn opgegroeid in een conflict met angst voor de ander. Daarbij wordt hen ook maar opgedragen wat ze moeten doen.’

S chu l dvraag

Marenne en Judith noemen het beiden ‘onwerkelijk’ wat er gebeurt, maar wat ze zelf kunnen doen weten ze niet zo goed. ‘Je kunt luisteren naar de verhalen van mensen en die doorvertellen in Nederland.

En dan maar hopen dat mensen daardoor hun perspectief veranderen,’ zegt Judith. ‘Palestijnse vrienden van mij wonen in een vallei tussen Jeruzalem en een Palestijns dorp. Als er oorlog uitbreekt, zoals in 2000, zitten zij op een breuklijn. Ze weten niet wie van hun kant schiet, maar Israël schiet gewoon terug.

Ik vroeg hun of ze niet liever wilden verhuizen. “Als we dan nog leven, willen we dat in de toekomst wel,” was het antwoord.’ In de vele hulpverleningsprojecten die Israël en de Palestijnse gebieden rijk zijn, zien ze beiden weinig heil. Marenne: ‘Het helpt mensen wel op individueel niveau, maar dat is uiteindelijk geen oplossing.’ Volgens Judith gaat het om de beeldvorming. ‘Als de Palestijnen en de Israëliërs hun beeld over elkaar niet veranderen, wordt het conflict nooit opgelost.’

Judith wil graag dat mensen in Nederland beseffen dat het daar ook om mensen gaat. ‘Israëliërs en Palestijnen zijn mensen als jij en ik waarmee we ons allemaal kunnen identificeren. Zij willen ook studeren, kleren kopen en naar de film. En ze willen dat hun kinderen veilig opgroeien.’ Marenne hoopt dat het debat in Nederland op een goed geïnformeerde manier gevoerd blijft worden. ‘Dat klinkt misschien wat academisch afstandelijk, maar er wordt zoveel geschreeuwd en geroepen. We moeten oppassen dat we niet verzanden in een schuldvraag. Het is al ingewikkeld, maar met vingertjes wijzen schiet niemand wat op.’ l

‘Samen met een studiegenoot heb ik in Kameroen meegelopen bij een lokaal radiostation dat zich richt op de lokale bevolking en voorlichting geeft over mensenrechten, aids en malaria. We mochten vaak mee met journalisten en we hebben veel facetten van het maatschappelijk leven in Kameroen meegemaakt. Zo zijn we naar ziekenhuizen, scholen en gevangenissen geweest, maar ook naar begrafenissen en inwijdingen van militairen. Wat me opviel waren de cultuurverschillen, waarop ik me wel had voorbereid, maar waar ik niet van had verwacht dat ze zo’n impact zouden hebben. Er wordt daar bijvoorbeeld heel veel waarde gehecht aan status. Zo waren we een keer met twee journalisten mee naar een ziekenhuis voor een voorlichting over aids en kregen we een rondleiding van de directeur. Het was heel leerzaam en interessant, maar die directeur staat zo hoog in aanzien, dat de journalisten helemaal niet meer kritisch durfden te zijn. Aan het einde van de voorlichting kregen alle journalisten zelfs een envelop met geld mee naar huis! Dan vraag je je af hoe objectief ze dan nog blijven. Dat is echt een groot verschil met mijn studie communicatiewetenschap, waar het belang van objectiviteit enorm wordt benadrukt. In Kameroen wordt daar dus heel anders mee om gegaan. Naast die stage hebben we ook een opdracht gedaan voor de UvA. We hebben onderzoek gedaan naar een overheidskrant en een particuliere krant. De overheidskrant, de Cameroon Tribune, brengt weinig onafhankelijk nieuws en de president heeft er zelfs een eigen column in. De particuliere Cameroon Post is juist veel kritischer, maar zorgt tegelijkertijd vaak voor oproer. Uit ons onderzoek kwam wat we eigenlijk al hadden verwacht: de particuliere krant stelt censuur en misstanden aan de kaak, waarover in de overheidskrant niets staat vermeld. De stage en ons onderzoek hadden niets met elkaar te maken.

We hebben het onderzoek zelfs bewust stilgehouden op het radiostation, omdat de directrice verkiezingswaarneemster was geweest bij de verkiezingen van de huidige president. Om dan kritisch te zijn over de overheid is gewoon te gevaarlijk. In Kameroen heb ik vooral geleerd dat ik in zo’n andere cultuur mijn westerse waarden maar het best helemaal los kan laten. Als je met een open visie naar de samenleving kijkt, zie je meer en wordt het allemaal veel interessanter.’ (Julie de Graaf )

Folia 18 | 15

ZOEKT SHOEADDICT Wij zijn op zoek naar enthousiaste studenten, die naast hun studie, willen werken in damesschoenenwinkel IDOLAT (Maasstraat 144).

In overleg tussen de 5 tot 12 uur per week. Ben je geïnteresseerd stuur dan een email naar info@idolat.nl of bel 06-430.420.68.

Master Latijns Amerika Studies 4 Multidisciplinaire opleiding van 15 maanden incl. 3 maanden stage in Latijns Amerika, 4 Voorlichting: 13 februari en 17 april: 15.30 uur, CEDLA Centrum voor Studie en Documentatie van Latijns Amerika Keizersgracht 395-397 1016 EK Amsterdam www.cedla.nl

Bijbaantje...

Naamloos-9 Naamloos-8 1

Wij zoeken een leuke student(e), zelf zijn we namelijk erg saai.

Je verwerkt teruggekomen brieven van mailings en controleert gegevens. We zoeken iemand voor langere tijd voor 1 dag per week.

Nelec BV Heer F.N. Meershoek 020-6 352 350 Gyroscoopweg 106 1042 AX Amsterdam (Station Sloterdijk) meershoek@nelec.com www.nelec.com

Koeriersbedrijf zoekt koeriers m/v (studenten) die als chauffeur in roosterverband 1, 2 a 3 dagen per week inzetbaar zijn. Vereisten: minstens 2 jaar rijbewijs, lftd 21 t/m 28 jaar, woonachtig A’dam en omstreken.

Schriftelijke reakties naar: Golden Express Koerier, San Franciscostraat 22, 1175 RE Lijnden tel. 020-4489040 info@goldenexpresskoerier.nl

28-11-2008 09-10-2008 09:01:51 13:34:35

Als we een uitstapje met studenten doen, doen we het meteen goed.

Meld je aan voor de Global Apollo Experience Kijk voor meer informatie op www.werkenbijallenovery.nl

© Allen & Overy LLP 2008 I CS811097

advert Nelec studente 2009.indd 1

16:57:07 Scriptant Forensic 12-12-2008 Technology Ben je een ‘computernerd’ met social skills?

CS811097 - 114 x 71.indd 1

18/11/08 16:01:20

Met een jong team richt Forensic Technology, onderdeel van KPMG Forensic, zich op het oplossen van technische uitdagingen in financiële onderzoeken. Het investeren in Forensic Technology is benoemd als speerpunt voor de komende jaren.

De functie Wij bieden je de mogelijkheid om voor je scriptie onderzoek te doen naar actuele technische vraagstukken. Hieronder zijn drie afstudeeronderwerpen opgenomen, mocht je een eigen voorstel hebben, neem dan gerust contact met ons op!

• Computer Forensics Bij supermarkten zijn tegenwoordig desktops te koop met een capaciteit richting een terabyte. Leuk voor de thuisgebruiker, maar hoe vind je bij een fraudeonderzoek snel alle relevante data? En hoe stel je deze data op een forensisch verantwoorde maar ook efficiënte manier veilig, zodat het bewijsmateriaal in een rechtzaak overeind blijft?

• Fraudedetectie in omvangrijke financiële datasets Het leren en herkennen van patronen in financiële datasets is complex en rekenintensief, omdat een dataset al gauw uit miljoenen records bestaat en er tussen de records een grote samenhang is. Voor financiële onderzoeken zijn wij op zoek naar ongebruikelijke patronen in datasets. Kan jij een techniek bedenken en ontwikkelen die patronen leert te herkennen en de meest ongebruikelijke uitzonderingen vindt in een dataset?

• Spelden in een hooiberg Bij fraudeonderzoeken zijn vaak grote hoeveelheden data beschikbaar. Dit kunnen computerbestanden als Excel sheets zijn, maar ook met OCR-software ingescande documenten. Hoe vermijd je ‘false positives’ tussen de uitkomsten? En als je een belangrijk document gevonden hebt, hoe vind je dan alle gerelateerde documenten?

Welke techniek kan helpen om zo goed mogelijk al het bewijsmateriaal boven water te krijgen?

Het profiel Je zit in de scriptiefase van je studie artificial intelligence, informatica, economie, bedrijfskunde of natuurkunde en wiskunde. Je bent een absolute teamplayer met een kritische, leergierige en professionele houding die goed in staat is zelfstandig te werken.

Meer informatie of solliciteren?

Wil je onderzoek doen naar de mogelijkheden van techniek voor het doorgronden van financiële informatie?

Spreekt het ontwikkelen en het in praktijk brengen van innovatieve, technische concepten je aan? Dan maken we graag kennis met jou.

Voor meer informatie over deze functie kun je contact opnemen met Quintra Rijnders, (020) 656 8324.

Of reageer via het sollicitatieformulier op www.kpmg.nl.

recensie

Allemaal onzin Door Nadine Böke

Twee wetenschapsfilosofen schreven een boek waarin zij het geloof in bovennatuurlijke verschijnselen onder de loep nemen. Tot zo ver allemaal prima, maar het had wat toegankelijker gekund.

Wetenschapsfilosofen Herman de Regt en Hans Dooremalen van respectievelijk de Universiteit Tilburg en de Universiteit van Amsterdam zijn het zat dat Nederland zich massaal laaft aan televisieprogramma’s met paranormale mediums, op grote schaal homeopathische middelen gebruikt en maar al te graag gelooft dat onze geest los van ons lichaam kan bestaan. Met hun boek hopen ze hier verandering in te brengen.

Dat klinkt veelbelovend. En er passeren in het boek inderdaad tal van ontkrachtingen en ontmaskeringen.

Zo wordt de bestseller over bijnadoodervaringen, Eindeloos bewustzijn van cardioloog Pim van Lommel, gefileerd. Zijn bewering dat bijnadoodervaringen optreden nadat alle hersenactiviteit is stilgevallen, blijkt bijvoorbeeld ongefundeerd. De auteurs leggen ook uit dat mediums zoals het bekende RTL4-medium Char niet echt met doden kunnen praten, maar zich van een serie trucs bedienen. Net als de bekende lepelbuiger Uri Geller. En dat homeopathie toch echt geen andere dan een placebowerking heeft.

Dit alles doen De Regt en Dooremalen door geleidelijk uit te leggen wat wetenschap inhoudt en hoe wetenschap ons laat zien dat al deze fenomenen onzin zijn.

Halverwege het boek is er een hoofdstuk uitgetrokken om nog eens dieper in te gaan op dit belang van de wetenschap.

Hoe kan het toch dat, als paranormale fenomenen aantoonbaar onzin zijn, we er toch zo massaal in geloven? De auteurs zoeken de verklaring hoofdzakelijk in

Illustratie: Martien Bos

‘Nederland lijkt in de ban te zijn van het paranormale en het bovennatuurlijke. (…) Onze analyse laat zien waarom dit soort opvattingen onwetenschappelijk zijn, en dat de tandem wetenschap en educatie een antigif kan zijn tegen zulke onzin. (…) Dit boek leest zich, hopen we, als een louterende tocht langs gevaarlijke onzin waarin we verwachten dat mensen hun ongefundeerde onzinnige opvattingen langzaam zullen laten varen.’ Sterke taal uit de inleiding van een boek met een al even sterke titel: Wat een onzin!.

de evolutionaire psychologie en sociobiologie. Deze wetenschappen draaien erom hoe onze hersenen en ons gedrag zich tijdens onze evolutie hebben ontwikkeld, en waarom. Mensen blijken van nature een sterke neiging te hebben om ergens een causaal verband of een patroon in te zien – ook als dit er niet is.

Dat zou ons evolutionair gezien een voordeel hebben opgeleverd vanwege het better safe than sorry-principe.

Een ander bekend verschijnsel uit de psychologie is dat als we iets waarnemen waarvoor we geen verklaring weten, we ons hier ongemakkelijk bij voelen en een verklaring verzinnen. Die niet per se de juiste is.

Zoals het kraken van hout toeschrijven aan geesten of bliksem aan de woede van goden. Het geloof in bovennatuurlijke zaken komt volgens De Regt en Dooremalen dus stomweg voort uit onze natuur.

Tot zo ver allemaal prima. Helaas heeft het boek ook een mankement: het is niet helemaal duidelijk voor welk publiek het geschreven is. Het doel dat de auteurs in de inleiding aangeven, en ook de indeling van het boek, lijken erop te wijzen dat het geschreven is voor het grote publiek.

Maar het taalgebruik is niet altijd even eenvoudig. Zo staan er in de eerste hoofdstukken van het boek regelmatig kadertjes met als kop ‘demarcatiecriterium’, waarin onderscheidende kenmerken van wat wetenschap tot wetenschap maakt worden uitgelegd.

‘Demarcatie­criterium’ is niet bepaald een alledaags woord, het zal de gemiddelde lezer dus waarschijnlijk niet snel het verhaal intrekken.

Toch lijkt, zoals gezegd, de opzet van het boek wel erop gericht te zijn om het toegankelijk te maken voor een breed publiek. Door de vele informatie over wetenschap, maar ook doordat elk hoofdstuk is opgedeeld in hapklare paragrafen. Deze zijn van elkaar gescheiden door middel van zowel witregels als tussenkoppen en elke paragraaf gaat in op een ander deelonderwerp. Ze zijn bovendien niet al te lang: gemiddeld anderhalve pagina. Dat is vrij kort, en niet altijd genoeg om een onderwerp volledig uit te diepen. Zoals de meer academisch geschoolde lezer waarschijnlijk graag zou zien; en minder geschoolde lezers misschien ook. Zo wordt het principe van cold reading, de truc die veel mediums gebruiken, wel uitgelegd. Het gaat hierbij om trucs waarbij je degene met wie je praat het gevoel geeft dat je van alles over diegene weet; maar in feite maakt een medium gebruik van slimme observaties, heel algemeen geldende uitspraken en dubbelzinnige uitspraken. Maar de auteurs laten het bij het uitleggen van het begrip, en dat is jammer. Een duidelijke illustratie aan de hand van meerdere praktijkvoorbeelden was overtuigender geweest. l Herman de Regt & Hans Dooremalen, Wat een onzin!

Wetenschap en het paranormale, uitgeverij Boom, 250 blz., €18,95

Folia 18 | 17

Studentenzaken CREA is de culturele organisatie van de UvA en HvA.

Onderscheid je Op de huidige arbeidsmarkt.

VOlg Onderstaande wOrkshOps OVer sOlliciteren!

Sollicitatiebrief & CV Leer hoe je je sollicitatiebrief en c.v. zo schrijft dat je wordt uitgenodigd op gesprek. Je oefent met het interpreteren van de vacaturetekst zodat je een goed beeld krijgt van de functie, je verwoordt wat jij te bieden hebt en leert hoe je dit presenteert in brief & c.v.

Het sollicitatiegesprek Krijg inzicht in het voeren van een sollicitatiegesprek. Wat is de opbouw?

Welke vragen kan ik verwachten? Hoe laat ik zien dat ik de geschikte kandidaat ben? Hoe ga ik om met lastige vragen? Kom oefenen of kijken hoe een ander het doet.

Arbeidsmarkt voor hoger opgeleiden Onderzoek jouw mogelijkheden op de arbeidsmarkt. Waar ga jij die leuke baan vinden? Hoe pak je dit slim aan? Tijdens deze workshop krijg je hiervoor tips aangereikt en ga je zelf aan de slag.

Voor vragen over de workshop kun je contact opnemen met Femmy Wolthuis via loopbaan@uva.nl o.v.v. Workshop Ondernemerschap / F.Wolthuis of het telefonisch spreekuur bellen op di t/m vr van 9 - 10 uur, telefoon 020-525 8080.

Kijk voor meer informatie en het inschrijfformulier op: www.uva.nl/trainingscentrum.

Turfdraagsterpad 17, 1012 XT Amsterdam, 020 5251400.

CREA Eindpresentaties:

wo 21 jan. 20.30 + do 22 jan. 20.00

CREA Popbands

De CREA popbands spelen twee avonden lang op hun eigen podium. Met op woensdag Zephyr, The Monday Project, The Blenders en Van 206 en op donderdag Ann Divey and the Overdrivers, Peppernuts, Pronto, Tjerer en de Serial Chillers. Plaats: CREA Muziekzaal. Toegang: € 3,-. Reserveren niet mogelijk.

CREA Eindpresentaties:

vr 23 januari 20.30

CREA Big Band o.l.v. Armando Cairo

De CREA Big Band laat weer van zich horen! Deze keer met als gastsolist Morris Kliphuis op hoorn. Kliphuis begon als klassiek hoornist maar is nu vooral actief als jazz hoornist en als componist van modern klassieke muziek. Plaats: CREA Muziekzaal. Toegang: € 3,-. Reserveren niet mogelijk.

CREA-Studium Generale: Filosofie van de

di 27 januari 20.00

Schoonheid (6) - Het postmodernisme

- Schoonheid in de postmoderniteit. Een kunstfilosofische bespiegeling. Spreker: Antoon van den Braembussche (em. hoogleraar Wijsbegeerte, Erasmus Universiteit, Rotterdam). In het postmodernisme speelt schoonheid nog steeds een rol. Er is zelfs sprake is van een herwaardering (beauty is back!), ook in termen van een

training studiekeuze

herwaardering van kitsch en een doorbraak van de diepteloze schoonheid in de massamedia.- Transgressieve

Tijdens deze training voor (in principe) eerstejaars studenten wordt zowel individueel als in groepsverband ingegaan op de factoren die een belangrijke rol spelen bij het maken van een goede (studie)keuze. Door middel van zelfanalyse (o.a. het maken van een interessetest) en de oriëntatie op universitaire- en HBO studies ontstaat jouw persoonlijke profiel. Dit profiel in combinatie met je eigen gemaakte actieplan gebruik je om de opleiding te vinden die bij je past.

Kijk voor meer informatie op: www.uva.nl/trainingscentrum.

Studentenzaken is er voor studenten, afgestudeerden en promovendi van de UvA en HvA. Binnengasthuisstraat 9, 1012 ZA Amsterdam 020 - 525 8080

www.uva.nl/studentenzaken

kunst. Of esthetica van ‘het lelijke’. Spreker: Nataliya Golofastova (regisseur, actrice en theaterwetenschapper). Plaats: CREA Theater. Toegang: gratis voor studenten /€ 5,- alle anderen. Inlichtingen: 525 1420.

Muziek:

do 29 januari 20.00

CREA Klassiek - Open Podium :

CREA Klassiek is een maandelijks open podium voor klassieke amateurmusici. Lijkt het je leuk om alleen of met ensemble een keer op te treden in een informele sfeer? Stuur dan een mailtje naar klassiek@crea.uva.nl.

Alleen luisteren kan natuurlijk ook. Plaats: CREA Muziekzaal. Toegang gratis. Reserveren niet mogelijk.

w w w. c r e a . u v a . n l

Problemen met studeren in verband met een functiebeperking?

Voor informatie over studeren met een functiebeperking kun je terecht bij: www.studerenmeteenfunctiebeperking.nl

...door uw gift op giro 6640

De UvA studentendecanen: www.uva.nl/studentenzaken of 020-5258080 De HvA studentendecanen: www.sz.hva.nl/decanaat of 020-5951463 cliniclowns.nl

Foto’s: Bram Belloni

Theo van Uden (52) is directeur Universitair Sport Centrum USC. Maandag 12 januari Zo prachtig als het weekend was, zo beroerd begon de maandag: het dooide! Waar vorige week ook maar een beetje te schaatsen viel, ben ik geweest: Ankeveen, Loosdrecht, Kortenhoef, Nieuwkoop, de Oostvaardersplassen, het Naardermeer en het Jisperveld. En op de dag dat het een beetje dooide, gewoon naar de Jaap Edenbaan. Ja, ik ben een echte liefhebber. Vanochtend was gepland voor het schrijven van het directieverslag over 2008. Niets van terechtgekomen. Wel met collega’s Christine en Rodrigo gesproken over de ijscondities in Zuid- en Noord-Holland en met Thomas en Josta over hun ervaringen gisteren bij de ‘halve van Egmond’. Naïma is met de financiële verslaglegging bezig en praatte me bij over de problemen waar ze tegen aanloopt. Het commanditaire vennootschap met de UvA bezorgt me voorlopig alleen maar nog meer grijze haren. Vervolgens een notitie vervaardigd voor de Amsterdamse Sportraad, waarvan ik lid ben, die een discussie wil starten over de organisatie van de sport in Amsterdam. Gesprek met het bestuur van de tennisverenging Chip & Charge en twee vertegenwoordigers van een bekende bierbrouwer over een nieuw contract.

Toch al gauw enige duizenden euro’s verdiend voor de vereniging. Vanavond via een kort werkoverleg met Ton in het USC-tennispaviljoen naar de Jaap Edenbaan.

Om te schaatsen op mijn gloednieuwe Nagano’s 2005; die met die mooie rode biesjes inderdaad.

Dinsdag 13 januari Vandaag heeft het USC zowel UvA-tentamens als een sportdag van het Nicolaaslyceum in huis; naast het reguliere sportgebruik natuurlijk. Een drukte van belang. Via e-mail wordt ik keurig op de hoogte gehouden van de vele fietstoertochten in Nederland. Toch maar weer ingeschreven voor Limburgs Mooiste op 13 juni, twee weken na Luik-Bastenaken-Luik. Reden om binnenkort de fietstrainingen weer te hervatten!

Met Irene, de promotiemedewerkster van het USC, voer ik overleg. Zij bereidt de USC-promotietoer (het USC komt naar je toe!) van de komende weken voor en

weekgast

03

verveelt zich dus niet. Daarna met de dienstfiets (met mandje!) naar het Roeterseiland voor een gesprek met Mervin Bakker, hoofd marketing en communicatie van de FEB, uiteraard ook over het promoten van het USC bij studenten en medewerkers. Mervin blijkt in onze zaalvoetbalcompetitie te spelen en hoeft dus niet overtuigd te worden van het belang van sport in universitair verband. De middag wordt afgesloten met een bezoek aan het Science Park, waar op 12 februari de eerste paal voor de nieuwbouw van het USC de grond in zal gaan. Aldaar overleg met Marion Leenen, juridisch geweten van het USC, over een wijziging van de USCbestuursstructuur. En vervolgens, in het buurpand, een gesprek met huisvester Tom Looman en controller Marjan Plomp, onder andere over de vraag wie de betalingen aan de aannemer van de nieuwbouw verricht als ondergetekende in een wak rijdt of anderszins in het ongerede raakt. Ik heb beloofd dat ik de komende tijd voorzichtig zal zijn.

Woensdag 14 januari De dag gestart met een uurtje hardlopen over de hei tussen Hilversum en Laren. Ik doe aanstaande zondag mee in het UvA-team bij de Vondelparkloop en vind dat ik toch in ieder geval één keer getraind moet hebben. Het was erg lekker. Een prachtige omgeving en zoals altijd bood het rennen ruim gelegenheid tot het overdenken van allerlei USC-kwesties.

Met een beetje goede wil zou je het zelfs werk kunnen noemen. Verderop in de ochtend een geanimeerd gesprek met ALO-directeur Cees Vervoorn over de vraag hoe we UvA en HvA meer sportgericht/sportinclusief kunnen krijgen. We besluiten er een project van te maken en vragen sportmanager Rodrigo Coesel als projectleider. Vervolgens ontvang ik samen met USC-hardlooptrainer Maurice Maas twee enthousiaste studentes van de HvA-opleiding Sport, Management en Ondernemen. Zij hebben zich aangemeld om bij wijze van stage de organisatie op zich te nemen van het UvA/HvA-team bij de Dam tot Damloop in september. We streven naar 500 studenten en medewerkers die allemaal voor het goede doel (het Emma Kinderziekenhuis) gaan lopen en tegelijkertijd de UvA en de HvA promoten. Aansluitend een overlegvergadering met de ondernemingsraad.

In de vooravond een ingelaste bijeenkomst van het USC-managementteam, waarna ik mij naar het Kininelaantje in ’s-Graveland spoed alwaar de B1 van de Hilversumse voetbalvereniging Altius in dichte mist tegen Ouderkerk speelt. Ouderkerk wint maar zoonlief voetbalt, voor zover ik iets kan zien, een aardig partijtje mee. Op weg naar huis zie ik strooiwagens.

Zou het dan toch weer gaan vriezen?

Donderdag 15 januari In de ochtend, na het gebruikelijke gedoe met files en e-mail, met de dienstfiets (inderdaad met mandje) naar de afdeling sport van de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling van de gemeente om daar samen met een medewerkster van de HvA met een van de ambtenaren te praten over de exploitatie van de toekomstige sporthal op de Amstelcampus. Terug in het USC een staand werkoverleg met personeelsfunctionaris Arlene. ’s Middags rij ik voor een overleg met de voorzitter en de bureaumedewerker van Studenten Sport Nederland (SSN) naar Wageningen. Ik zit daar als lid van de Raad van Advies van SSN, maar ook met een boodschap vanuit de Amsterdamse werkgroep die op verzoek van het gemeentebestuur wat voorwerk doet om de Universiade rond 2020 naar Amsterdam te halen. Redelijk op tijd huiswaarts. In ieder geval op tijd om voor het eerst deze week samen met de familie te eten.

Vrijdag 16 januari Omdat de dienstfiets zoek is, maak ik mijn toernee vanochtend met het OV. Eerst naar het Maagdenhuis voor een gesprek met huisvester Wim Bouhuijzen over toekomstige sportvoorzieningen op het Roeterseiland.

Daarna nog wat telefoontjes en wat lezen waarna ik tegen het einde van de middag, na eerst de schaatsen geslepen te hebben, met vrouw- en dochterlief naar de Vechtsebanen in Utrecht vertrek voor onze wekelijkse schaatstraining. De training staat onder leiding van Joop en Joop is wat mij betreft een lichtend voorbeeld voor ons allen: 75 jaar en nog steeds sportief actief en enthousiast! In ieder geval zat er aan het einde van deze week nog wat ijs. l Volgende weekgast: Nannie Bronshoff, stagiare in Suriname

Folia 18 | 19

ziekenhuis

Werken in Sarphatistraat 104 ‘Het ruikt nog steeds naar ziekenhuis’ Door Katja Kreukels

Bijna niemand weet meer dat aan de Sarphatistraat nummer 104 het voormalige Emma Kinderziekenhuis ligt. De UvA huurt ruimte in dit oude ziekenhuis als dependance voor instituten die nergens anders kunnen worden ondergebracht. Het gebouw voldoet net zomin als kantoor als dat het voldeed als ziekenhuis.

‘Ik heb niks met dit gebouw. Als het morgen afbrandt, zal ik er geen traan om laten. In de winter zitten de mensen er met handschoenen aan en in de zomer kan er bijna geen raam open. Er is wel airconditioning geplaatst die elders is afgekeurd, maar die werkt niet. En die geur. Net alsof je bij je opa en oma op bezoek bent, zo’n bedompte lucht. Sommigen vinden het nog steeds naar ziekenhuis ruiken,’ vertelt docent Ronald Maaskant, verbonden aan het Instituut voor de Lerarenopleiding (ILO), over zijn werkplek in het voormalige Emma Kinderziekenhuis.

In december van 1998 vertrokken de laatste 34 patiëntjes naar de nieuwe afdeling in het AMC. Het oude pand diende voortaan als bedrijfsverzamelgebouw en tijdelijk onderdak van UvA-instituten. Naast het ILO zitten ook het Instituut voor Interdisciplinaire Studies (IIS), de Amsterdamse kaartenmakers en de bedrijfsartsen hier hun tijd uit, in afwachting op een beter onderkomen. In 2012 gaat het hele pand op de schop en wordt het waarschijnlijk verbouwd tot hotel. Maar het is niet alleen deze tijdelijkheid waardoor dit gebouw voor veel inzittenden voelt als een geïmproviseerde werkplek, een soort noodverband. Er is in 135 jaar tijd zo veel aan het voormalige ziekenhuis verbouwd en vertimmerd dat het een verslagen indruk maakt. Het negentiende-eeuwse hoofdgebouw valt bijna niet meer op door de met

glas en witte platen belegde zijvleugel, een erfenis uit de jaren vijftig en zestig. Voor twee ramen zijn houten planken gespijkerd, waardoor de argeloze bezoeker het moeiteloos voor kraakpand kan aanzien. Binnen is de eenheid ook ver te zoeken. Je verdwaalt zonder enige voorkennis al snel in het onoverzichtelijke stelsel van trappen, tussenverdiepingen en kale gangen met systeemplafonds. En loop vooral niet door de gecodeerde deur van bedrijfsartsen. Dan is er geen weg meer terug, behalve buitenom.

‘Het gebouw zit met touwtjes aan elkaar vast,’ beaamt Rob Wenders, manager bedrijfsvoering van het ILO. Hij houdt kantoor in de voormalige operatiekamer van het ziekenhuis. ‘Het is een onhandig gebouw.

Ik vraag me echt af hoe die verpleegsters dat vroeger hebben gedaan met het verplaatsen van brancards met kinderen. Er is maar één lift en die komt niet uit op alle verdiepingen. En je ruikt alles. Als de kinderopvang beneden spruitjes kookt, hangt die geur hier ook. Je kunt het niet doorluchten. We zijn ook wel verwend, denk ik. Hiervoor zaten we in het Kohnstammhuis, waar alles spic en span was.’

Volgens docent Ronald Maaskant voldoet het gebouw bouwtechnisch niet aan de eisen van een kantoorpand, maar ook niet aan die van een ziekenhuis.

Maaskant kent het pand al sinds 1982. Zijn dochter

Foto’s: Fred van Diem

V.l.n.r.: de voordeur van Sarphatistraat 104; docent Bernard Kruithof in het trappenhuis; Mariëtte Diderich van het AUC; uitzicht over de Mauritskade

20 | Folia 18

van toen anderhalf jaar heeft vijf maanden in een van de spijlenbedjes van het ziekenhuis doorgebracht.

Haar heup zat op een verkeerde plek in de kom, vertelt de docent, waardoor haar benen ongelijk waren.

‘Ze zat van haar hals tot benen in het gips. In een soort van harnas om haar pezen en gewrichten langzaam uit elkaar te trekken en te corrigeren. Het was natuurlijk niet prettig om zo’n wurm achter te laten die geen kant uit kan. Ook al waren de zusters wel schatten van mensen.’

Maaskant herkent eigenlijk niets meer van het oude ziekenhuis in zijn huidige werkplek. ‘De gangen waren langer, de vloeren van steen. Overal waren zusters in de weer en hoorde je de onaangename decibellen van huilende kinderen. In de zomers was het loeiheet. Er stonden tuinsproeiers op het dak. Het maakte op mij een rommelige, Florence Nightingaleachtige indruk.’

De goedkope bouw heeft het Emma Kinderziekenhuis in de loop der jaren handenvol geld gekost, schrijft Thera Wijsenbeek in Zieke lieverdjes, 125 jaar kinderzorg in het Emma Kinderziekenhuis. Al een jaar nadat het pand aan de Sarphatistraat in gebruik genomen was, moest het bestuur een lange lijst reparaties opstellen, variërend van het sluitend maken van ramen en deuren tot het wegwerken van vochtplekken. Ook het ingewikkelde ingebouwde ventilatiesysteem bleek niet te wer-

‘ Er zijn weinig brandtrappen en niet alle ramen kunnen open. Zie je die spijlen voor het raam? Het liefst zou ik ze zelf doorzagen.’

ken. De veranda’s kregen een jaar na de bouw extra ramen tegen de kou en rolgordijnen tegen de warmte.

Opmerkelijk is dat al in de begintijd sprake was van een vreemde, muffe lucht die zich door het gebouw verspreidde. Wijsenbeek schrijft dat het grondwater in het souterrain – waar zich de keuken, waterreservoirs en lijkenkamers bevonden – opborrelde en de rotte lucht zich via de kanalen van kachels verspreidde in de zalen.

Tegen hoge kosten moest toen de oorspronkelijke vloer worden verhoogd en bestraat. Ondanks de tegenvallers groeide het aantal bezoekers van het kinderziekenhuis enorm. In het openingsjaar in 1873 had de polikliniek 550 patiënten, tien jaar later ongeveer 2000. Na de doorbraak van de moderne geneeskunde rond 1880 veranderde het ziekenhuis steeds meer van opvangplek voor verpauperde kinderen met tyfus, schurft en hongerbuiken in een medische behandelplek.

Voor Jeanine Meerburg, onderwijsdirecteur van het Instituut voor Interdisciplinaire Studies (IIS) voelt het wel raar om op een plek te werken waar zowel haar broer als dochter in het ziekenhuis hebben gelegen. ‘Dit gebouw had geen ziekenhuisallure.

Dan stel ik me toch lange gangen voor met klapdeuren. Het was eerder een groot huis.’ Haar dochter viel in 1985 van de trap en kwam op haar hoofd terecht, nog geen jaar oud. ‘Dat was wel heftig. Ik

weet nog dat we hier met de ambulance aan kwamen rijden. Ik hield haar in mijn armen en liep via de nieuwe achteringang helemaal de trap op, naar een soort hokje. Daar is ze een nacht ter observatie gebleven.’ Haar broer heeft met geelzucht in het kinderziekenhuis gelegen, toen Meerburg vijf jaar oud was.

Ze kijkt vanuit haar werkkamer op het Roeterseiland, dat ze gebouwd heeft zien worden. Haar vader, oprichter van Kriterion, hield kantoor in de Roetersstraat. Maar ondanks de herinneringen moet ook Meerburg concluderen dat het een verre van ideaal kantoorgebouw is. ‘Met de verhuizing in 2002 moesten we alle kasten via de trappen naar boven sjouwen. Ik vond het donkerblauwe kantoortapijt dat hier lag zo lelijk dat ik het meteen heb laten vervangen door zalmkleurig linoleum. Verder mocht er geen cent aan onderhoud worden uitgegeven, omdat de boel toch gesloopt wordt.’ Waar ze wel blij mee is, is dat haar instituut voor het eerst een eigen gebouw heeft. ‘De relatieve onafhankelijkheid die we hier hebben waardeert iedereen. Het is echt een gemeenschap van medewerkers en studenten met de koffiekamer als ontmoetingsplek. Alleen groeien we zo snel dat de kamers opraken.’

De achterliggende reden voor het inrichten van een koffiekamer is overigens niet alleen van sociale aard,

geeft de directeur toe. Ze twijfelt zodanig aan de brandveiligheid van het pand dat ze liever niet wil dat medewerkers een eigen koffiezetapparaat op de kamer hebben staan. ‘We weten niet wat er onder de plafonds zit. Er hoeft maar ergens brand uit te breken en het slaat zo over. We hebben ook een keer een lekkage gehad tussen de verdiepingen en dat kwam bij ons in de keuken terecht.’

Meerburg besloot zelf onderzoek te doen naar ontsnappingsmogelijkheden. Tijdens een rondleiding laat ze zien dat het aantal vluchtroutes niet groot is. Veiligheidshalve heeft ze een aantal deuren laten openbreken. ‘Er zijn weinig brandtrappen en niet alle ramen kunnen open. Zie je die spijlen voor het raam?

Het liefst zou ik ze zelf doorzagen.’

In het souterrain is de aftakeling van het gebouw het meest zichtbaar. De gangen zijn uitgestorven, groezelig, sommige lampen zijn stuk en de deuren, waar nog een naambordje naast hangt, zijn gesloten. Meerburg: ‘Studenten hadden hier eerst hun eigen borrelruimte, maar kennelijk is het niet veilig meer. De ruimte is afgekeurd.’ Alleen de lift stopt nog in het souterrain, ook al gaan de deuren moeizaam open.

Het verleden lijkt vervaagd. Bijna dan. In de lege gang staat een rode speelgoedauto van hout zonder duidelijke reden voor een deur geparkeerd; alsof de kinderen er gisteren nog mee speelden. l

Folia 18 | 21

annonces CULTUUR Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl 11.00 uur – De Rode Hoed Keizersgracht 102 – A’dam

STUDENTEN EN STUDIE Cursus Nederlands voor anderstaligen – Heb je een buitenlandse vooropleiding?

Heb je nog problemen met het Nederlands? Het Instituut voor Nederlands als Tweede Taal (INTT) van de UvA heeft vier korte cursussen ‘Nederlands’ ontworpen die een oplossing kunnen bieden.

Studenten kunnen zich voor één of meer van de cursussen aanmelden bij de administratie van het INTT. Binnenkort gaan twee van deze cursussen van start: ‘Spelling en grammatica’ & ‘Spreken; discussiëren’ Meer weten? www. intt.uva.nl

STUDENTEN SPORT CENTRUM USC Bommen Nieuw bij het USC! Elke maandag, 17.00-18.00 uur op USC De Boelelaan: Bewegen Op Muziek. Verstand op nul en lekker gaan en zweten, dat is Bommen. Voor alle USCleden. Check www.usc.uva.nl Meet the Yoga Expert!

Zondag 25 januari dompel je je onder in yogasferen bij het USC. Doe mee: verschillende workshops, welkomstpakket en verwennerij-loterij met relaxprijzen. Studentenprijs v.a. E10. Plaats: USC De Boelelaan. www.usc.uva.nl USC Volleybalcompetitie Wil je wedstrijdvolleyballen

Colofon

promoties Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder. Annonces kunnen worden geplaatst in Folia én op de website www.folia.nl. Aanbieden van annonces kan op www.folia.nl via Folia Weekblad. Daar vindt u ook alle informatie over de tarieven e.d. tegen medestudenten of collega’s? Geef je dan nu op met je team voor de USC volleybalcompetitie. Start februari.

Check www.usc.uva.nl Contemporary dance Nieuw bij het USC. Contemporary dance is een moderne dansvorm, die extreem vloeiend is en waarbij je niet vastzit aan technieken. Natuurlijke energie van bewegen en het gevoel bij muziek zijn belangrijk. Cursus 10 lessen. Start 2 februari.

Studentenprijs E40. Check www.usc.uva.nl Klassieke dans De bewegingen van klassieke dans bestaan uit verbindingen tussen vaste posities, richtingen en lichaamshoudingen met vaste benamingen. Houding en balans zijn belangrijk. Cursus 10 lessen, start 5 februari. Studentenprijs E40. Check www.usc. uva.nl

STUDENTENZAKEN (UvA) Op www.uva.nl/studentenzaken staat alle informatie over de afdelingen van Studentenzaken – Studentendecanen, Bureau Studentenpsychologen, Loopbaan Advies Centrum, Bureau Internationale Studentenzaken, Trainingscentrum en het Service & Informatiecentrum. Studentenzaken is ook bereikbaar via tel. 020 525 8080.

VERDIENEN Het AMC zoekt gezonde niet-rokende mannen (18-35 jaar) in verband met wetenschappelijk onderzoek naar de lokale afweer in de long.

Deelnemers zullen 12 uur in het AMC doorbrengen en ontvangen een vergoeding.

Voor meer informatie: Lies-

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, Tel. 020-5253981, Fax 020-5253980 redactie@folia.uva.nl, Website: www.folia.nl Uitgever: Stichting Folia Civitatis Redactie: Nadine Böke, Mirna van Dijk (eindredacteur a.i), Jim Jansen (hoofdredacteur), Truusje van de Kamp (eindredacteur), Anne Koeleman (leerling-redacteur), Harmen van der Meulen (leerling-redacteur), Margot Riedstra (secretariaat), Dirk Wolthekker.

Medewerkers: Jaron Beekes, Bram Belloni, Eric van den Berg, Iris Böhm, Floor Boon, Martien Bos (correctie), Bob Bronshoff, Boukje Cnossen, Robbert Dijkgraaf, Louise O. Fresco, René Glas, Julie de Graaf, Marc van der Holst, Bas Kocken, Katja Kreukels, Arjan Roodink, Henk Thomas, Tjebbe Venema, Hans van Vinkeveen, Tim Verlaan, Joke de Wolf. Folia is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) en werkt samen met Havana, het weekblad van de Hogeschool van Amsterdam.

Havana redactie: Jobien Groen, Wim de Jong, Thijs den Otter, Annemarie Vissers, Paul van de Water (hoofdredacteur) Redactieraad: Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Amanda Kluveld, Kathusha Sol, Bert Vuijsje.

Bladmanagement: Impressum, Zoetermeer, Lay-out: Carl Zevenboom, Amsterdam, Druk: Dijkman Offset, Diemen, Advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, Tel. 023-5714745, Fax 0235717680, zandvoort@bureauvanvliet.com Abonnement: E46,90 per jaargang. Opgave: 020-525 3981, mededelingen@folia.uva.nl of www.folia.nl

22 | Folia 18

beth Kager, arts-onderzoeker, L.M.Kager@amc.uva.nl

SIW! www.siw.nl of 030 231 7721.

Gezocht: Oppas voor Madelief (8 mnd.). Madelief is een lief klein meisje dat erg van gezelligheid, spelen en lekker eten houdt. Wij wonen in de Watergraafsmeer en zoeken een oppas voor ’s avonds (doordeweeks en weekend), zodat we af en toe met zijn tweeën op pad kunnen. Interesse? Mail ons via madelief_ hoek@planet.nl

Aandacht over? Word buddy voor daklozen of verslaafden bij De Regenboog Groep! Zie www.aandachtover.nl of bel 020 531 7600.

Vrijwilligersvereniging zoekt leuke leiding voor bijspijkerkampen. Interesse? Kijk voor meer info op www.anderwijs.nl

Welke student(e) wil 2x per maand op vrijdagavond oppassen op onze 2 zoontjes (6 mnd. en 3 jaar)? Centrum A’dam. Bel Simone 06 4544 6238 of mail simone.u@zonnet.nl Voor onze dochter (18) met autisme zijn wij op zoek naar ondersteunende begeleiding (huiswerk en vrije tijd) voor 6-8 uur per week (’s middags/’s avonds) vanaf maart 2009. Zij heeft veel structuur en duidelijkheid nodig en houdt van muziek, tekenen, en wandelen. De begeleidster: creatief, liefdevol, geduldig, deskundig. Tel 06 1130 1633.

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.

Een steentje bijdragen aan een betere wereld én nuttige vaardigheden opdoen? Word vrijwilliger bij CrossYourBorders! Nieuwsgierig? cross­ yourborders.nl Vrijwilligersprojecten – Korte of langetermijnvrijwilligerswerk in het buitenland doen?

Kom 31 januari naar de informatiemarkt van Stichting

WONEN Iets te verhuizen? Ik kom met een grote bus voorrijden. Studentenverhuizingen binnen A’dam. Van stoep tot stoep: E35. Ook met verhuismannen en touw en blok. Ook buiten A’dam mogelijk. Bel Taco: 06 4486 4390; www. vrachttaxi.nl

DIVERSEN De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Nadere informatie tel.

020-566 3090, spermabank@ amc.uva.nl of www.spermadonoren.nl Groepsreis Ghana 2009 - Jij bent tussen de 18 en 24 jaar en droomt ervan een bezoek aan Ghana te brengen. Je krijgt daar de mogelijkheid je te verdiepen in de Ghanese jongerencultuur, theater, sport en onderwijs. Je brengt enkele weken door bij lokale gezinnen maar doet ook leuke dingen samen met de hele groep.

Wil jij dat deze zomer allemaal gedurende enkele weken waar maken? Kijk dan snel op www.groepsreisghana.nl en meld je aan.

DINSDAG 27/01 14.00 uur: Hans van Thienen - Geneeskunde KLF2, a critical modulator in vascular disease.

Promotoren: Prof.dr. H. Pannekoek en prof.dr. A.J.G. Horrevoets. (Aula)

DONDERDAG 29/01 12.00 uur: Peter van der Graaf - Sociologie Out of Place? Emotional Ties to the Neighbourhood in Urban Renewal in the Netherlands and the United Kingdom.

Promotor: Prof.dr. W.G.J. Duyvendak. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Peter Heemeijer - Economie Expectation Formation in Dynamic Market Experiments.

Promotoren: Prof.dr. C.H. Hommes en prof.dr. J.H. Sonnemans. (Agnietenkapel)

VRIJDAG 30/01 10.00 uur: Jarinde Temminck Tuinstra - Rechtsgeleerdheid Defence counsel in international criminal law.

Promotoren: Prof.dr. H.G. van der Wilt en prof.dr. G.K. Sluiter. (Agnietenkapel) 12.00 uur: Ward Berenschot - Politicologie Riot Politics. Communal Violence and State-Society Mediation in Gujarat, India.

Promotor: Prof.dr. M.A.F. Rutten. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Anand Iyer - Geneeskunde Immunopathology of leprosy: towards a search for diagnostic and prognostic biomarkers in elucidating patho-biology and their utility in patient care.

Promotoren: Prof.dr. S.T. Pals en prof.dr. P.K. Das (Universiteit van Brescia). (Agnietenkapel) Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231. Voor uitgebreide informatie zie www. uva.nl/agenda Oppas gezocht Wij zoeken per direct een oppas voor onze 4-jarige dochter Celina voor 1 à 2 middagen in de week. Van 15 uur tot 18 uur om samen te spelen, knutselen, lezen, etc. Wij hebben een mooie tuin, er is

een park en speeltuinen dichtbij. Celina is een blij, creatief en sportief kind en spreekt drie talen. Heb je een warme uitstraling en houd je van kinderen? Mail dan naar yclesser@yahoo.com en geef een impressie van jezelf!

roem

Die Zeit Door Dirk Wolthekker

‘Ik begon met Europese studies, omdat die studie een goed beroepsperspectief leek te bieden. Eerst had ik een propedeuse geschiedenis gedaan omdat ik geschiedenis leuk en interessant vond: het was de tijd dat de Koude Oorlog op zijn eind liep en de geschiedenis op een keerpunt stond. Maar een studie met perspectief op een baan leek me aan het eind van het eerste jaar toch een beter alternatief, dus switchte ik naar Europese studies. Ik wilde na mijn studie bij Buitenlandse Zaken gaan werken en Europese studies leek me een goede voorbereiding daarop.’

Het liep allemaal anders en Marianne van Leeuwen (1968) is tegenwoordig ondernemer. Met succes heeft ze al verschillende bedrijven uit de grond gestampt. Ze is directeur van Sisteract, een communicatiebureau dat zich richt op de marketing van vrouwen. Eerder was ze onder meer mededirecteur/oprichter van miepkniep.nl, een interactieve prijsvergelijker voor consumenten op koopjesjacht. ‘Ik ben een echte ondernemer: enthousiast, flexibel, alert, altijd in voor iets nieuws, ik organiseer graag dingen en ik breng mensen graag bij elkaar. Eigenlijk ben ik in het ondernemerschap gerold nadat ik uit Duitsland kwam, waar ik na mijn afstuderen met mijn toenmalige geliefde naartoe was gegaan.

Al snel nadat ik met Europese studies was begonnen, realiseerde ik me dat het wel een erg versnipperde studie was. Het was een beetje rechten, een beetje economie, een beetje Spaans. Als ik zie wat ik nu nog van Spaans weet, had ik net zo goed een cursus Spaans in Spanje kunnen gaan doen. In de loop van mijn studie realiseerde ik me ook steeds meer dat Buitenlandse Zaken niets voor mij zou zijn en dat een carrière als ambassadeur geen goede keus zou zijn. Ik denk dat die functie inmiddels door allerlei technologische ontwikkelingen erg is uitgehold.

Aan het eind van mijn studie raakte ik geïnteresseerd in de filosofie en toen we naar Frankfurt gingen verhuizen ben ik daar dan ook opnieuw gaan studeren: filosofie. Weer een hele studie, maar het was een ver-

Foto: Bob Bronshoff

Ze studeerde Europese studies en filosofie, en wilde promoveren, maar werd ondernemer: Marianne van Leeuwen.

Marianne van Leeuwen

ademing. Niet langer alleen brokjes zoals bij Europese studies, maar één vakgebied. Ik ben er helemaal ingedoken. Filosofie in Frankfurt had in die tijd ook veel status en aanzien; er heerste een serieus studieklimaat en de filosofiefaculteit daar was toonaangevend in Duitsland. Misschien ook omdat de beroemde filosoof Jürgen Habermas er doceerde. Studeren in Duitsland was heel anders dan ik in Nederland gewend was geweest. De universiteit was noodlijdend, oude gebouwen, bekladde muren en hoogleraren die weinig verdienden in een academische cultuur waarin het – nog steeds – lastiger is dan in Nederland om carrière te maken. In Nederland kun je na een promotie in principe hoogleraar worden, in Duitsland moet je je na een promotie eerst habiliteren: nóg een keer vier jaar werken aan een wetenschappelijk onderzoek. Aan Duitse universiteiten is het “Bildungsideaal” nog steeds belangrijk en dat maakt studeren daar leuk.

Opvallend van wonen en studeren in een groot land is dat de eigen cultuur veel belangrijker is dan wij in Nederland gewend zijn. Duitsers bekijken de wereld

door een Duitse bril en Duitsland is een zeer continentaal land met een groot taalgebied. We lazen eens een boek van de Canadese filosoof Charles Taylor, in het Engels. Daar hield de docent maar mee op, omdat niemand er iets van begreep en er vroeg of laat toch wel een Duitse vertaling op de markt zou verschijnen. Door dat soort ervaringen ga je op een andere manier naar je eigen land kijken.

Uiteindelijk ben ik teruggekomen naar Nederland. De studie was afgerond en ik wilde ook niet langer een leven leiden als expat. Aan de UvA begon ik met een promotie in de esthetica bij Maarten van Nierop, maar ik realiseerde me al snel dat promoveren een eenzame bezigheid is. Op dit moment zit ik in een levensfase waarbij ik onvoldoende rust heb om me op zo’n onderzoek te kunnen storten. Later ga ik misschien toch nog eens promoveren, maar dan op een onderzoek naar nieuwe media en filosofie. Voor nu moet ik het doen met af en toe een wetenschappelijk artikel. Als ik in de vakantie de filosofiepagina’s van Die Zeit kan lezen denk ik toch: Ha, fijn.’ l

Folia 18 | 23

foto’s: Henk Thomas

dijkgraaf & fresco Sudoka

Inauguratie Portefeuillehouders en dossiervreters van Nederland, Ik sta met trots voor u. Deze tijd vraagt om daadkracht. Dat wil zeggen, een stevige inspanningsverplichting. Of op z’n minst een uitgesproken intentie daartoe. In concept en op termijn. Stel dus niet uit waarover je vandaag een eerste aanzet tot de contouren van een schets kunt schrijven. Pak op, kaart aan, hecht af, sondeer, gooi in de groep en strijk glad.

Aarzel niet om aan te stippen, door te pakken, af te tikken en in te koppen. Worstel met de materie, gooi een balletje op, laat een proefballonnetje op, kantel je perspectief en zet het op de helling. Maar doe vooral niets. De wereld van nu vraagt om solidariteit. Jouw dossier is mijn dossier. Jouw beleidsnota mijn beleidsnota. Samen kunnen we stilstaan. Er is niets wat we niet met z’n allen kunnen vertragen, ontsporen en problematiseren.

Laat daarbij één ding duidelijk zijn. Wij laten ons niet uiteenspelen. Er is geen linkse bureaucratie, er is geen rechtse bureaucratie, er is alleen de verenigde bureaucratie!

Wapenbroeders, de vijand is overal. Mensen willen dingen. Zomaar. Ineens. Hoe naïef!

Maar wees gerust. Wij staan vierkant voor de zaak. Het papier is ons schild, de memo ons zwaard, de profielschets onze vesting. Ik zeg u vandaag, mijn vrienden, dat ondanks alle mogelijkheden en kansen, ik nog altijd een probleem heb, een probleem dat diep gegrond is in het oeroude Nederlandse probleem.

Ik heb een probleem vandaag. Ik heb een probleem wanneer alle componenten in het ambtelijke gebeuren worden kortgesloten. Ik heb een probleem wanneer het raamwerk van het implementatiekader getrapt wordt geschakeld. Ik heb een probleem vandaag. Ik heb een probleem wanneer vanuit het veld wordt teruggekoppeld en gereflecteerd in de randvoorwaardelijke sfeer. Ik heb een probleem wanneer een eenvoudig beleidsstuk ver weg in een ondersteunende afdeling zal herprioriteren wat in een aanpalend traject wordt aangekaart.

Laten we daarom de belofte niet vergeten, die tijdloze Nederlandse belofte, die altijd aan de einder verdwijnt.

Dan zal van de verste archieven tot de oneindige zeeën van onvermogen, van de toppen van verstoffing tot de diepten van de ambtelijke labyrinten, uit duizenden kelen één stem klinken: Ja, we kunnen het… best wel… een beetje… toch?

Robbert Dijkgraaf is universiteitshoogleraar mathematische fysica.

In bijgaand diagram is een aantal cijfers geplaatst. Aan jou de taak om in alle lege vakjes een cijfer in te vullen, zodanig, dat op elke horizontale en verticale regel en in elk van de negen blokjes van negen cijfers waaruit het diagram is opgebouwd, alle cijfers van 1 tot en met 9 eenmaal voorkomen.

Plaats vervolgens de cijfers uit de grijze vakjes over naar de corresponderende vakjes van het oplossingbalkje, voor de oplossing van deze sudoku.

Helemaal ingevuld? Stuur de oplossing (o.v.v. naam en huisadres) uiterlijk dinsdag 27 januari op naar Folia, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam en maak kans op twee toegangskaartjes voor bioscoop Kriterion, www.kriterion.nl