Folia19_64

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 64 04/02/2011 nummer 19

De bewoners van het Joods Studenten­huis worden streng beveiligd Exclusief interview Student Jug Vranic zat drie dagen vast na de demonstratie op 21 januari

Met dank aan de wet

Hebben pedagogiekstudenten de verkeerde studie gekozen?

Opinie

‘Iemand die geen handen wil schudden, hoort aan de UvA/HvA niet thuis’

Bij Folia is per 1 maart plaats voor een

leerlingredacteur Als leerlingredacteur werk je drie dagen per week (0,6 fte) voor Folia, tot de zomerstop in juli. De kandidaat die we zoeken draait mee als volwaardig redactielid. Hij of zij schrijft nieuwsberichten, interviews

GRATIS DANSEN IN DE MELKWEG?!

ELKE ZATERDAG IN FEBRUARI GRATIS VOOR STUDENTEN

en reportages en achtergrondverhalen voor de papieren Folia en voor de website.

Ben jij een nieuwsgierige, ondernemende UvA-student met journalistieke ambities die weet wat er speelt, een vlotte pen heeft en geïnteresseerd is in alles wat met studenten, stad en universiteit te maken heeft?

Solliciteer dan door een korte motivatie en cv te sturen aan mededelingen@folia.uva.nl of naar Redactie Folia, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam.

Voor meer informatie over deze functie kun je contact opnemen met Mirna van Dijk, eindredacteur, 020-5253979 (niet op woensdagen).

Stichting Folia Civitatis is verantwoordelijk voor Folia (het weekblad van de Universiteit van Amsterdam) en Havana (het weekblad van de Hogeschool van Amsterdam). De redacties van beide bladen werken intensief met elkaar samen.

DANSEN IN 2 ZALEN: VAN INDIE EN HIPHOP, VIA DISCO EN BALKANElkeTOT HITS UIT DE 80’S EN 90’S! zaterdag van 24.00 – 05.00 uur - € 9.

In februari gratis op vertoon van studenten OV of collegekaart.

Melkweg Amsterdam - Lijnbaansgracht 234a - www.melkweg.nl

inhoud #19

Studeren op z’n joods

‘Zodra mensen weten dat je joods bent, zien ze je anders,’ zegt een bewoner van het Joods Studentenhuis Amsterdam dat onlangs zijn deuren opende. ‘Doordat je dezelfde achtergrond hebt, snap je elkaar beter’ 10

Geloof

Yair da Costa vindt dat een docent die geen handen schudt geen les kan geven aan een seculiere instelling 9

Radicaal

Jug Vranic is een van de demonstranten die na de demonstratie in Den Haag werden opgepakt. ‘De ME gedroeg zich als Mussolini’s zwarthemden’ 14

commentaar Duurzaam Maandagmiddag in het Museumcafé van de Bijzondere Collecties. Geen spaarlamp te bekennen. Toch is dit de locatie waarop decanen, domeinvoorzitters, directeuren bedrijfsvoering, voorzitters van medezeggenschapsraden en een enkele student van UvA en HvA zich verzamelen voor een constructieve middag over duurzaamheid.

Of nee, Duurzaamheid met een grote D, want duurzaamheid is een belangrijk thema binnen de UvA. Het programma wordt beschreven als een kick-off-bijeenkomst. Universiteitshoogleraar Louise Fresco leert de aanwezigen dat het begrip eerst hanteerbaar gemaakt moet worden en aan de hand van twee elevator pitches in twee rondes, gaan de voornamelijk oudere mannen met elkaar om tafel. Is het afschaffen van de liften duurzaam misschien? En hoe kan de inkoop van goederen op een zo duurzaam mogelijke manier geschieden? Niks mis mee, zou je op het eerste gezicht zeggen. Duurzaamheid is per slot van rekening hot, belangrijk en staat hoog op de politieke agenda: wie niet duurzaam is, is tegenwoordig verre van cool. Toch rijst de vraag of een bijeenkomst als deze, waar geen experts met elkaar in gesprek gaan, maar de top van de universiteit (in de volksmond een draagvlakbijeenkomst genoemd), wel zinnig is in deze barre tijden. Flinke bezuinigingen zijn aangekondigd: er wordt flink gekort op onderzoek en onderwijs en door minder subsidies verliezen er naar verwachting 2500 hoogleraren en docenten hun baan in 2012. Om de UvA echt duurzaam te maken, zijn naar verwachting honderdduizenden euro’s nodig. Geld dat voorlopig beter besteed kan worden aan het behoud van belangrijke wetenschappers voor de universiteit.

Werken met kinderen

Zonder gerichte opleiding mag je niet meer werken in de kinderopvang. En laat dat nu net zijn wat heel veel studenten pedagogiek willen 18

Folia verschijnt sinds 1948 als onafhankelijk weekblad voor de Universiteit van Amsterdam. Het wordt uitgegeven door de stichting Folia Civitatis.

En verder:

nieuws 4-7, opinie/stage/ 8-9, objectief 12, bul 20, Fen is uit/het beste/eten 21, annonces 22, lezingen 23, Dijkgraaf/ Curvers/overigens 24

colofon

weekblad

voor de Universiteit van jaargang 64 04/02/2011 Amsterdam nummer 19

cover: Bas Uterwijk Exclusief inter view

Student Jug Vranic zat drie dagen vast na de demonstratie op 21 januar i

De bewone rs van het Joods Studen worden stre tenhuis ng beveiligd Met dank aan

de wet

Hebben pedag ogiekstudent de verkee en rde studie gekozen?

Opinie

‘Iemand die geen hande n wil schud den, hoort aan de UvA/H vA niet thuis’

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, tel. 020-5253981, fax 020-5253980, redactie@folia.uva.nl website: www.folia.nl uitgever: Stichting Folia Civitatis redactie: Floor Boon, Mirna van Dijk (eindredacteur), Luuk Heezen, Jim Jansen (hoofdredacteur), Anouk Kemper, Margot Riedstra (secretariaat), Henk Thomas, Dirk Wolthekker medewerkers aan dit nummer: Adinda Akkermans, Bram Belloni, Martien Bos (correctie), Bob Bronshoff, Emma Curvers, Robbert Dijkgraaf, Julie de Graaf, Claire van der Hall, Jan-Maarten Hupkes, Marc Kolle, Harmen van der Meulen, Won Tuinema, Bas Uterwijk, Tjebbe Venema, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen, Charlotte van ’t Wout redactieraad: Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Jaap Kooijman, Lennart Verhoef, Bert Vuijsje zakelijke leiding: Paul van de Water art direction: Pascal Tieman opmaak: Carl Zevenboom druk: Dijkman Offset, Diemen advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, tel. 023-5714745, fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com abonnement: € 46,90 per jaargang opgave: 020-525 3981, mededelingen@ folia.uva.nl of www.folia.nl. Het is niet altijd mogelijk de rechthebbenden van de foto’s op de prikbordpagina te achterhalen. Rechthebbenden van het beeldmateriaal kunnen zich bij Folia melden via: redactie@folia.uva.nl.

Folia 3

nieuws

Berisping

meer actueel nieuws op www.folia.nl

OR stelt eisen aan reorganisatie FEB zz ‘Geen gedwongen ontslagen bij ondersteunend personeel.’ zz Voor te ontslaan wetenschappelijk personeel moet een ‘begeleidingscommissie reorganisatie’ komen.

De ondernemingsraad (OR) van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde heeft decaan Eric Fischer laten weten positief tegenover de reorganisatie van de faculteit te staan, mits er aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. De OR onderschrijft inmiddels, mede op basis van een extern expertiseonderzoek, de noodzaak tot een reorganisatie, maar zegt het ‘ten zeerste’ te betreuren dat het opbouwen van een financiële buffer, onderdeel van het reorganisatieplan, in drie jaar moet gebeuren en niet in vijf jaar.

Het reorganisatieplan voorziet in een verlaging van het aantal voltijds banen

(fte’s) met zestig, waarbij gedwongen ontslagen niet uitgesloten zijn. Een van de voorwaarden van de OR is dat er geen gedwongen ontslagen vallen bij het ondersteunend personeel (OBP). Voor het te ontslaan wetenschappelijk personeel (WP) moet een begeleidingscommissie reorganisatie komen. ‘Onder het OBP is het natuurlijk verloop van personeel zo groot dat gedwongen ontslagen niet nodig zijn,’ zegt Tjalling van der Goot, voorzitter van de OR. Bij het WP is het natuurlijke verloop minder snel, dus daar valt niet te ontkomen aan ontslagen. ‘Maar de OR eist wel dat de ontslagvergoeding hoger zal zijn dan de standaard ontslagvergoeding. Dat zou bijvoorbeeld kunnen inhouden dat ontslagen wetenschappers langer doorbetaald worden. Wij willen een ruimhartige afvloeiingsregeling en dat alles in het werk wordt gesteld om medewerkers die moeten

afvloeien elders aan de UvA of aan de HvA worden ondergebracht.’

Ook eist de OR dat de tijdelijke zogenoemde ‘DCU-maatregel’ (docent contacturen), waardoor docenten 420 uur in plaats van 300 uur per jaar college moeten geven (inclusief voorbereiding, tentamens nakijken et cetera), uiterlijk op 31 december van dit jaar weer wordt afgeschaft. Van der Goot zegt dat de hele reorganisatie ‘heel slecht’ is voor het imago en de kwaliteit van onderzoek en onderwijs van de faculteit. ‘Wetenschappers lopen en masse weg. Met name bij de Amsterdam Business School speelt dit. En het zijn juist de besten die weggaan.’

De decaan heeft gezegd de OR ‘in beginsel’ tegemoet te kunnen treden ten aanzien van het niet ontslaan van het OBP, het aanstellen van de begeleidingscommissie voor het te ontslaan WP en het intrekken van de DCU-maatregel. (DW)

Proeven voor een nieuwe catering

Het Gerechtshof in Amsterdam heeft bijzonder hoogleraar notariaat Boudewijn Waaijer op de vingers getikt voor zijn rol bij het faillissement van het Russische olieconcern Yukos, enige jaren geleden.

Het Gerechtshof heeft Waaijer, notaris bij Boekel de Nerée en redacteur van het Weekblad voor privaatrecht, notariaat en registratie, een berisping gegeven omdat hij de Russische curator in die zaak, Eduard Rebgun, en staatsoliemaatschappij Rosneft heeft geholpen om de buitenlandse boedel van de failliete oliegigant te gelde te maken, bestuurders te ontslaan en statuten te wijzigen. Het Gerechtshof gaf Waaijer de berisping omdat hij een akte had gemaakt waarmee curator Rebgun beslagen kon leggen. Het rechtscollege is van oordeel dat de notaris geen deugdelijk onderzoek had ingesteld naar de vraag of Rebgun wel bevoegd was om als curator op te treden. (JJ)

Onderscheiding I UvA-hoogleraar onderwijskunde Fons van Wieringen is benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. De scheidend voorzitter van de Onderwijsraad ontving zijn onderscheiding op 20 januari in de Ridderzaal in Den Haag uit handen van minister van OCW Marja van Bijsterveldt. De minister roemde Van Wieringen: ‘Onder de bezielende leiding van Fons heeft de Onderwijsraad een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van het Nederlandse onderwijs.

Hij mag met recht een bijzondere coryfee uit de Nederlandse onderwijswereld worden genoemd.’ Naast de bewindsvrouw spraken ook rector magnificus Dymph van den Boom, publicist Bas Heijne en de nieuwe voorzitter van de Onderwijsraad, mevrouw Geert ten Dam. (DW)

Onderscheiding II

Twintig procent van de verkoop moeten de cateraars genereren uit biologische producten met EKO-keurmerk / foto Bram Belloni

zz Afgelopen week konden kandidaatcateraars zich presenteren aan een ‘proef’commissie. zz EKO-keurmerken, duurzaamheid en energielabels zijn essentieel om een contract in de wacht te slepen.

Cateraars die hopen een cateringcontract met de UvA en HvA in de wacht te slepen konden zich afgelopen week presenteren aan een beoordelingscommissie van twaalf leden die een zogenoemd ‘gunningsadvies’ op gaat stellen dat aan het College van Bestuur zal worden voorgelegd.

Vanaf begin juni komen er op de UvA en HvA nieuwe cateraars. Momenteel wordt de catering nog verzorgd door Sorbon, 4 Folia

maar dat contract wordt niet verlengd.

Sorbon bezat tot nu toe het cateringmonopolie, maar daar wil het Facilitair Centrum (FC) van af: cateraars moeten met elkaar concurreren.

Het FC nodigde eind vorig jaar acht cateraars uit om een offerte in te dienen voor de verkoop van broodjes en maaltijden en de zogenoemde ‘banqueting’ (recepties en andere bijeenkomsten). Daaraan gaven vijf gehoor. Voor de koffieverkoop in zogenoemde coffeecorners waren acht koffiespecialisten gevraagd een offerte te maken. Drie van hen gaven daaraan gehoor. Voor de automatenverkoop, waarvan de inschrijving openbaar was, meldden zich vier gegadigden.

De beoordelingscommissie heeft de afgelopen weken de schriftelijke offertes

bestudeerd. Vorige week was het tijd voor een presentatie, waarbij vragen konden worden gesteld aan de cateraar, die op zijn beurt de commissie een voorproefje gaf van wat UvA- en HvA-studenten en medewerkers vanaf juni te wachten staat.

Hun oordeel hielden de commissieleden tegenover Folia voor zich, maar ze wilden wel kwijt dat EKO-keurmerken, duurzaamheid en energielabels essentieel zijn om een cateringcontract in de wacht te slepen: twintig procent van de verkoop moeten de cateraars genereren uit biologische producten met EKO-keurmerk.

En veertig procent van de totale verkoop moet duurzaamheidskenmerken bezitten, waaronder bijvoorbeeld duurzaam verpakkingsmateriaal. En uiteraard een energielabel. (DW)

Emeritus hoogleraar Jan Verwer is benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Het lintje werd hem opgespeld tijdens het symposium dat ter ere van zijn afscheid plaatsvond. Deze orde wordt alleen uitgereikt aan mensen die een buitengewone prestatie op het gebied van kunst, wetenschap, sport of muziek geleverd hebben. Verwer was werkzaam aan het Korteweg-De Vries Instituut voor Wiskunde. Hij bekleedde daar de leerstoel numerieke wiskunde en informatica. Daarnaast is hij zijn hele wetenschappelijke carrière verbonden geweest aan het Centrum Wiskunde & Informatica. (DW)

Stelling De UvA moet eerst meer geld steken in onderwijs en onderzoek voordat men geld uitgeeft aan duurzaamheid. zz Eens - 21.5% zz Oneens - 78.5% Aantal respondenten: 172

Studentenflat

‘Discussie te danken aan Geert Wilders’ zz Congres over seksueel nationalisme van start met debat in De Balie. zz ‘Veel nichten vinden die Marokkaanse jongens hartstikke aantrekkelijk.’

‘Homo’s neigen naar rechts omdat links veiligheid als rechts thema heeft bestempeld.’ Dat zei Ahmed Marcouch (PvdA) tijdens het debat over ‘seksueel nationalisme’ gisteravond in De Balie. Het debat was een Nederlandstalig voorproefje op een internationaal congres over het verband tussen nationalisme en seksualiteit.

De PVV blijkt steeds populairder onder homo’s. Belangenorganisatie COC heeft zich positief uitgesproken over het regeerakkoord van VVD en CDA, omdat er een passage over homo-emancipatie in is opgenomen. En dat terwijl homo-emancipatie toch altijd een links thema was.

‘Wij laten ons niet kapen door links of rechts, maar kijken waar ons belang het best verdedigd wordt,’ zei COC-voorzitter Vera Bergkamp. Zij beaamde dat de PVV ‘een snaar raakt’ bij homoseksuelen. ‘Wij kunnen het ons niet permitteren de andere kant op te kijken als mensen zich in een benarde positie bevinden.’ Aan de andere kant zei ze nog geen concrete voorstellen van de PVV te hebben gezien. (Schamper lachend: ‘Behalve dan het voorstel van de PVV-fractie in Den Haag om openbare homo-ontmoetingsplaatsen te sluiten.’)

Digitaal protest Ahmed Marcouch (PvdA) aan het woord / foto Tjebbe Venema

Docent homostudies Gert Hekma zei dat het hem opvalt dat linkse mensen aardiger zijn voor moslims dan dat ze voor de katholieken waren in de jaren vijftig. ‘De paus was altijd een boeman, terwijl moslims nu opeens in bescherming worden genomen.’ Hij ziet onder homo’s angst voor buitenlanders, maar ook verlangen.

‘Veel nichten vinden die Marokkaanse jongens hartstikke aantrekkelijk.’ Ook Marcouch weet dat uit ervaring. ‘Dan voel

je je wel in je mannelijkheid aangetast,’ lachte hij.

‘Heeft die druk van rechts Nederland misschien ook wat opgeleverd?’ vroeg debatleider Jan Willem Duyvendak tot slot. ‘Ja,’ zei wethouder Andrée van Es (GroenLinks). Volgens haar hadden we deze discussie zeven jaar gelden niet durven voeren. ‘Dat hebben we te danken aan mensen als Ayaan Hirsi Ali en zelfs ook aan Geert Wilders.’ (Adinda Akkermans)

Kaakchirurg worden kost 75.000 euro zz Studenten die een tweede studie willen volgen, moeten daar sinds kort flink voor betalen. zz Aankomende kaakchirurgen kunnen daardoor in de problemen komen.

Om kaakchirurg te worden, een specialisatie die zestien mensen per jaar volgen, moet je naast een geneeskundestudie ook tandheelkunde studeren. Die opleiding wordt aangeboden in Amsterdam, Groningen en Nijmegen. Sinds de nieuwe

wet op het hoger onderwijs bepaalt dat universiteiten voor een tweede studie hogere collegegelden mogen vragen, kunnen aankomende kaakchirurgen nu flink in de problemen komen. Tandheelkunde als tweede studie volgen aan de UvA kost studenten nu 25 duizend euro per jaar.

Het volgen van een driejarige opleiding tandheelkunde kost dan in totaal 75 duizend euro. De Rijksuniversiteit Groningen was de eerste en tot voor kort ook de enige van de drie universiteiten die een verhoogd collegegeld vroeg. Daar betalen studenten

van buiten sinds september 2010 32 duizend euro per jaar. Eric Weber, persvoorlichter van Acta: ‘Ook wij vinden dit geen ideale oplossing. We zien dat studenten er de dupe van worden, maar we kunnen momenteel niet anders dan erin meegaan. De opleiding is duur en anders moet Acta zelf voor die kosten opdraaien. Op dit moment wordt er gekeken of Acta ander beleid kan voeren om de last wat te verlichten, maar voorlopig is dat niet aan de orde.’ Volgens Weber gaat het in Amsterdam om acht tot tien studenten per jaar. (FB)

Nieuw spectaculair malariamiddel zz Onderzoek toont spectaculaire werking artesunaat aan. zz Toch kreeg grootschalige studie naar levensreddend antimalariamiddel nauwelijks aandacht.

Met het antimalariamiddel artesunaat kunnen veel meer levens worden gespaard dan met het middel kinine, dat tot nu toe wordt gebruikt. Dat ontdekte infectioloog en intensivist Arjen Dondorp via de Aquamatstudie, een grootschalige trial onder ruim vijfduizend kinderen in negen Afrikaanse

Het vroegere GAK-kantoor aan het Bos en Lommerplantsoen in West wordt omgebouwd tot studentenflat. Naast bedrijfsruimtes komen er in het pand 330 koopen huurwoningen voor studenten. Met het project wil de gemeente Amsterdam de leegstand in kantoren terugdringen. De studentenwoningen variëren in grootte van dertig tot veertig vierkante meter, beschikken over een eigen keuken en badkamer en worden verkocht vanaf 75.000 euro.

De ontwikkelaars willen het oorspronkelijke karakter van het gebouw behouden. Daarvoor worden de gevels van het gebouw vernieuwd. Voor het naastgelegen plantsoen heeft de gemeente Amsterdam een landschapsarchitect ingehuurd. Om een goed beeld te krijgen van de woonwensen van de toekomstige bewoners is een enquête gepubliceerd op de website www.studentenwoningamsterdam.nl

landen. ‘Het aantal kinderen dat je kunt redden door om te schakelen naar artesunaat loopt in de honderdduizenden. En dat is niet overdreven,’ zegt Dondorp in het januarinummer van het AMC Magazine. Dondorp (1963) werd opgeleid in het AMC en werkt nu in Bangkok als hoofd malariaonderzoek van de Mahidol Oxford Clinical Research Unit.

Het grote verschil tussen artesunaat en kinine is dat artesunaat – afkomstig van een plantje, de zomeralsum – krachtiger is en ingrijpt in een vroeger stadium van de levenscyclus van de malariaparasiet.

Die parasiet ontwikkelt zich binnen 48 uur tot een gevaarlijke aantaster van de rode bloedcellen, artesunaat grijpt al in de beginfase in. Daarnaast heeft het middel minder bijwerkingen dan kinine, is het goedkoper en makkelijker toe te dienen. ‘Op alle fronten beter,’ meent Dondorp, al zijn de eerste gevallen van resistentie al opgedoken in West-Cambodja. En dat is alarmerend.

Een beheersingsprogramma om die resistente parasieten in Cambodja te houden wordt nu opgezet. Ondanks de spectaculaire uitkomsten kreeg het onderzoek nauwelijks aandacht. Waarom is onduidelijk. (FB)

Het rectorencollege, het overlegorgaan binnen de VSNU van bestuurders van de Nederlandse universiteiten, wil hoogleraren die op 21 januari niet konden deelnemen aan het professorenprotest in Den Haag, de kans geven alsnog hun stem te laten horen via een digitale petitie.

‘Bent u het eens met ons protest, dan kunt u dat via het formulier onder het manifest kenbaar maken.’ Zo begint de tekst van het manifest, dat ook is opgesteld namens bestuurders van de hogescholen en namens de burgemeesters van de universiteitssteden. De petitie staat (onder meer) op deze site: www.ru.nl/actueel/nieuws

Salarissen De OCW-bewindslieden gaan scherper toezien op de salarissen in het hoger onderwijs. Onderwijsbestuurders mogen maximaal 130 procent van een ministersalaris verdienen. ‘Herbenoemingen zullen hierbij op dezelfde wijze worden beoordeeld als nieuwe benoemingen,’ laten de bewindslieden Van Bijsterveldt en Zijlstra weten in een brief aan de kamer.

Het terugvorderen van een overschrijding van de salarisnorm voor topfunctionarissen zal vanaf nu de standaardprocedure zijn. De leden van het huidige CvB krijgen met de maatregel (nog) niet te maken: hun contracten zijn net verlengd. In de brief aan de onderwijsinstellingen en koepels doen Van Bijsterveldt en Zijlstra een beroep op de verantwoordelijkheid van de bestuurders. ‘Wij zijn van mening dat een bestuurder, in zijn hoedanigheid van verantwoordelijke voor de organisatie, zelf het goede voorbeeld moet geven.’ (DW)

Folia 5

nieuws meer actueel nieuws op www.folia.nl

Docent mag vrouwenhand weigeren zz CvB vindt dat docent uit geloofsovertuiging mag weigeren een vrouw de hand te schudden. zz Hoogleraar Jean Tillie: ‘Deze docent handelt respectvol, alle ophef is absurd.’

Het College van Bestuur (CvB) vindt dat het ‘moet kunnen’ dat een docent uit geloofsovertuiging weigert vrouwen de hand te schudden. Dat zegt collegevoorzitter Karel van der Toorn. De bewuste docent, werkzaam aan de opleiding bedrijfseconomie van de HvA, is door de opleiding sinds twee maanden ‘vrijgesteld van onderwijstaken’ omdat hij vanwege zijn

geloofsovertuiging vrouwen de hand niet wil schudden. Dat had hij besloten nadat hij op bedevaart naar Mekka was geweest.

Van der Toorn gaat deze week praten met de medewerkers van de opleiding bedrijfseconomie, omdat hij hoopt dat de bewuste docent snel weer aan het werk kan. ‘Onze conclusie binnen het college is dat dit bij ons moet kunnen. We zijn immers een publieke en vooral open hogeschool. We staan open voor alle religies en dan is acceptatie van dat wat afwijkt van de norm een groot goed.’

Op websites en sociale media is intussen veel heibel ontstaan over de kwestie. ‘Het gaat er om dat de docent in kwestie met respect met zijn collega’s moet omgaan

en als hij vrouwen begroet met een hoofdknik en daarbij zijn hand op zijn hart legt, dan doet hij dat wat mij betreft,’ zegt Jean Tillie, bijzonder hoogleraar electorale politiek. ‘Het gaat om de interpretatie van de handeling. Deze man ervaart het schudden van vrouwelijke handen als intiem en dat is voor hem een brug te ver. Eerlijk gezegd vind ik de hele zaak te absurd voor woorden. Deze man is juist heel respectvol. Maar we leven momenteel in een klimaat waar helemaal niets meer kan en waarin alles wat er rondom moslims gebeurt, wordt gepolitiseerd.’ (JJ/JP) Zie ook de opiniebijdrage op pagina 9

Jet Bussemaker nieuw lid CvB zz ‘Dit is een fantastische benoeming,’ aldus CvB-voorzitter Karel van der Toorn. zz Voormalig staatsecretaris van VWS moet ervoor zorgen dat studiesucces omhooggaat en de onderzoekstraditie wordt voortgezet.

Jet Bussemaker (1961), staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in het vierde kabinet-Balkenende wordt de nieuwe rector van de Hogeschool van Amsterdam. Daarmee wordt ze tevens lid van het College van Bestuur van de UvA en HvA. Dat meldde voorzitter Karel van der Toorn maandag 31 januari.

‘Vandaag vinden de laatste gesprekken plaats en dan kunnen we deze fantastische benoeming wereldkundig maken,’ aldus Van der Toorn. ‘We wilden iemand hebben die gepromoveerd was, met hart voor het hbo en een enorm netwerk.

Volgens mij hebben we met Jet Bussemaker veel meer dan dat gekregen.’

Na een eerste gesprek met de voormalige PvdA-staatssecretaris was er volgens Van der Toorn een serieuze klik. ‘Mijn

Jet Bussemaker / foto Christiaan Krouwels

indruk was dat ze vrij snel iets had met de HvA, de mensen die er werken en de baan die we in het vooruitzicht stelden.’ Bussemaker wordt de equivalent van UvA-rector Dymph van den Boom

en neemt ook zitting in het CvB. ‘Alle beslissingen over HvA en UvA zullen ook langs Bussemaker gaan,’ aldus Van der Toorn, ‘en ook zal ze meedoen aan het Centraal Bestuurlijke Overleg, de periodieke vergadering tussen CvB en decanen.’

Bussemaker zal volgens van der Toorn snel een aantal zaken moeten bewerkstelligen. ‘Het studiesucces moet beter, er moet meer gedifferentieerd onderwijs komen naar de wensen van de studenten en de onderzoekstraditie bij de HvA moet krachtig worden voortgezet.’ Bussemaker was sinds 1 januari 2011 voor anderhalve dag in de week voorzitter van de MOgroep Welzijn & Maatschappelijk Dienstverlening. Daarnaast is ze kroonlid van de SER. Ze staat bekend als iemand die het linkse gedachtegoed onderschrijft. Ze was lid van GroenLinks, maar in 1995 zegde ze het lidmaatschap van deze partij op.

In 1997 werd ze lid van de PvdA en bij de Tweede Kamerverkiezingen 1998 werd ze voor deze partij in de Tweede Kamer gekozen. Eerder werkte de politicologe aan de UvA en aan de VU als universitair docent. (JJ)

Acta-studenten bekritiseren nieuwbouw zz Vooral een bar en een stille plek worden gemist. zz ‘Aan de bar bespraken we bijvoorbeeld lastige patiënten.’

Acta-studenten zijn niet te spreken over hun nieuwe onderkomen aan de ZuidAs. Zo is er geen stille studieruimte meer en ook de bar is verdwenen. ‘De sfeer is veranderd, iedereen gaat meteen weg als- ie klaar is, veel ongezelliger,’ zegt Willemien Molenaar (23), vijfdejaars student.

In het oude gebouw in Slotervaart bleven studenten na patiëntenbehandeling graag 6 Folia

nog even napraten aan de bar, zegt ze.

‘Ook docenten bleven hangen voor een biertje. Op die manier was het borrelen zowel gezellig als leerzaam. Aan de bar bespraken we bijvoorbeeld lastige patiënten. Onderling kon je veel informatie uitwisselen, dat had toch invloed op je kennis. Bovendien praatte het allemaal net wat makkelijker met een biertje erbij, iedereen had wel een mening.’

Een medestudente, die liever anoniem blijft, beaamt dat. Ook vindt deze vierdejaars het jammer dat er in het ‘kale gebouw’ geen stille plek meer is om te studeren. ‘Er zijn wel computerzalen, maar dat is alles.

Nu moeten studenten naar de bieb van de VU of de UvA, terwijl het juist fijn is dat je voor een tentamen nog even ergens kunt zitten’, zegt de 25-jarige student.

Volgens Acta-woordvoerder Erik Weber wordt er momenteel gezocht naar een manier om de studenten en medewerkers tegemoet te komen. ‘We organiseren wel periodieke borrels.’ Toch is duidelijk dat studenten behoefte hebben aan een echte eigen plek. Weber: ‘We proberen er iets aan te doen, al gaat dat minder snel dan studenten zouden willen.’ Concrete plannen zijn er nog niet, want deze kwestie staat ‘niet boven aan het lijstje’. (AK)

doctor

Gijs Baaten (31) werkte als arts bij de GGD en het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering. Hij promoveert op een onderzoek over infectieziekten bij reizigers naar de (sub)tropen.

Wat heeft u precies onderzocht?

‘We hadden altijd het idee dat mensen met een verminderd afweersysteem een hoger risico liepen om ziek te worden tijdens een reis. Voor de zekerheid gaven artsen hen standaard antibiotica mee tegen diarree. Uit mijn onderzoek blijkt dat dat helemaal niet hoeft. Bovendien werden mensen met een verminderd afweersysteem helemaal niet vaker ziek dan gezonde reizigers. Een grote bevinding.’

Hoe heeft u dat ontdekt?

‘We hebben mensen gevolgd die samen met een gezonde reisgenoot op reis gingen. Op die manier heb je een goede controlegroep met eenzelfde blootstelling aan bacteriën en virussen. De koppels gaan immers naar dezelfde landen, naar hetzelfde hotel, dezelfde restaurants, enzovoort. We lieten hen een dagboek bijhouden. Hadden ze last van diarree?

Van koorts of van huidinfectie? Hieruit bleek dat de reizigers met een verminderd afweersysteem niet vaker of langer symptomen hebben van infectieziekten.’

Zijn de reizigersadviezen inmiddels aangepast?

‘Ja, dat is het mooie van dit onderzoek. Ik ben zowel theoretisch als praktisch bezig op de werkvloer. Dat door mijn onderzoek het beleid is aangepast, vind ik heel leuk.’

Welk reisadvies is ook veranderd?

‘Nou, een ander onderdeel van mijn proefschrift heeft betrekking op gezonde reizigers. Voor dit onderdeel heb ik onderzocht hoe groot de kans is dat deze groep knokkelkoorts, of dengue, oploopt. Deze ziekte wordt overgedragen door muggen. Tegen de verwachtingen in bleken mensen ook vaak na een verblijf in Afrika geïnfecteerd te zijn. In ons advies is daar nu meer aandacht voor, de nadruk ligt meer op muggenwerende maatregelen.’

Bent u zelf wel eens ziek geworden op vakantie?

‘Ja, ik heb voor mijn werk veel reizen gemaakt naar de tropen en ontwikkelingslanden. Dan had ik soms last van de bekende reizigersdiarree.’ (AK) Gijs Baaten: Infectious Souvenirs: The Toll of Travel? Promotie 28 januari.

Promotor: R. A. Coutihno

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.uva.nl

prikbord

promoties

FGw Poldernederlands

AUC Aandeelhouders

Van Jan Stroop, onderzoeker aan de afdeling Nederlandse taalkunde, is verschenen het boek Hun hebben de taal verkwanseld. Over Poldernederlands, ‘fout’ Nederlands en ABN. Stroop heeft onderzocht hoe het Nederlands zich in de laatste decennia heeft ontwikkeld en voorspelt hoe de taal vermoedelijk verder zal veranderen. Hij maakt zich zorgen over het Algemeen Beschaafd Nederlands (ABN). Het ABN heeft zijn status verloren, vindt hij, en zal plaatsmaken voor het zogenoemde ‘Poldernederlands’: Nederlands met een platte uitspraak van de klinker die als ‘ei’ of ‘ij’ wordt gespeld, zoals in ‘eigenlijk’ en ‘vrijheid’. Dat klinkt dan zo: ‘Aagelek heb ik geen vraaihaaid meer’.

Publicist en columnist Paul Frentrop houdt op 8 februari een lezing onder de titel ‘Corporate Governance in a Globalised Context’, het onderwerp waarop hij enige jaren geleden ook promoveerde.

De lezing zal gaan over de macht van aandeelhouders. Hoe kunnen die ervoor zorgen dat ze voldoende winst krijgen uitgekeerd? Hoe kunnen ze voorkomen dat hun geld door managers verkeerd wordt geïnvesteerd? Kortom, hoe ‘besturen’ aandeelhouders managers. Daarover gaat ‘corporate governance’ en daarover gaat de voordracht van Frentrop. Naast publicist en columnist is hij directeur van een adviesbureau dat de belangen van minderheidsaandeelhouders behartigt. Locatie: Artis bibliotheek, Plantage Middenlaan 45. Aanvang: 18.30 uur.

FGw Roos

FEB Van

Van 31 januari tot en met 11 februari kun je bij de facultaire studentenraad een roos bestellen voor jouw Valentijn. Omdat je van hem houdt of hem gewoon succes wil wensen met zijn tentamen. Op de raadskamer (PCH 3.02) kun je een tekst op een bloemenkaartje zetten. Laat de naam en het e-mailadres van de geadresseerde achter en de raad zorgt ervoor dat diegene weet dat hij (of zij) een roos kan ophalen op 14 of 15 februari. Anoniem of niet, dat maakt niet uit. Kosten: €2,-. Je kunt elke maandag en donderdag tussen 11 en 13 langskomen of mailen naar: stephanie-fgw@studentenraad.nl of jasperfgw@studentenraad.nl

Ook dit jaar zal de jaarlijkse Van der Schroeffprijs voor bijzondere onderwijsprestaties worden uitgereikt. Staf en docenten kunnen nu een docent nomineren die volgens hen in aanmerking komt voor de jaarlijkse uit te reiken wisselbeker. De prijs is vernoemd naar hoogleraar Henri Johan van der Schroeff (1900-1974), vanwege diens bijzondere wijze van college geven. Hij stond bekend om zijn zeer persoonlijke manier van doceren: een combinatie van lesgeven en acteren. Een jaarlijks hoogtepunt was zijn sinterklaascollege op rijm, waar hele generaties studenten van hebben genoten. Nomineren kan tot 28 februari. Stuur een mail met motivatie naar de afdeling marketing & communicatie: mc-feb@uva.nl

FdR Energie

FEB Jan

Woensdagmiddag 9 februari organiseert het Centrum voor Energievraagstukken (CvE) het congres ‘Financieel toezicht op de energiesector’. Energiehandel gaat met risico’s gepaard, waarmee grote bedragen zijn gemoeid. Traditionele energiebedrijven, banken, pensioenfondsen en nieuwe toetreders zijn spelers geworden op de (inter)nationale markten voor elektriciteit en gas. Financieel toezicht op de energiesector breidt zich uit. Tijdens het congres zal onder meer de vraag centraal staan of het bestaande toezicht op handel in energiederivaten toereikend is, gelet op belangen die de energiewetgeving beoogt te beschermen en de risico’s die aan de financiële handel in de energiesector verbonden zijn. Info via www.jur.uva.nl/cve

Niemand minder dan de minister van Financiën, Jan Kees de Jager, komt op 9 februari naar de economische faculteit om tijdens de wekelijkse interviewsessie op de chesterfield, Room for Discussion, te praten over de economische stand van het land. ‘De komende jaren staan in het teken van financieel en economisch herstel. Het kabinet pakt problemen aan om Nederland sterker te maken. Ik sta voor gezonde overheidsfinanciën en een stabiel financieel stelsel, zowel in Nederland als internationaal,’ zegt de minister, die ook de top van DNB wil hervormen. Op 9 februari kan hij uitleggen hoe hij dat denkt te gaan doen. Locatie: centrale hal FEB, Roetersstraat.

Tijd: 12.30 uur.

UB Jan

Maagdenhuis Vrije

Hollak

Tot en met 18 maart is in de UB een tentoonstelling te bezichtigen over filosoof Jan Hollak (1915-2003), van 1965 tot aan zijn emeritaat in 1985 hoogleraar wijsbegeerte aan de UvA en in Nijmegen.

Hollak was een hegeliaan, een die volgens zijn adepten het hegelianisme op het hoogste professionele niveau beoefende dat Nederland ooit heeft gekend. Aanleiding voor de tentoonstelling is de net verschenen bundel Denken als bestaan. Het werk van Jan Hollak. De tentoonstelling bestaat uit werken van en over Hollak, brieven, officiële papieren en foto’s. Locatie: UB, Singel 425. Openingstijden: maandag t/m vrijdag 9.30 - 18.00 uur.

der Schroeff

Kees

dagen

Het CvB beslist wat de collectieve vrije dagen van de werknemers zijn. In 2011 zijn aangewezen als vrije dagen: vrijdag 6 mei en vrijdag 3 juni. Let op: wie verlof opneemt in een periode waarin een collectieve sluitingsdag valt, moet op de site in het menu ‘zelfbediening’ het verlof inboeken tot deze dag en vervolgens een nieuw verlof na deze dag, anders kan de verlofaanvraag niet worden verwerkt. Als het CvB besluit tot een collectieve vrije dag, dan zorgt het AC ervoor dat de vakantie-uren worden afgeboekt.

Er hoeven dus geen vakantie-uren te worden aangevraagd. Meer informatie op het serviceplein.

DINSDAG 08/02 14.00 uur: Michael van Geer - Geneeskunde Adenovirus Targeting for Gene Therapy of Pancreatic Cancer.

Promotor: Prof.dr. R.P.J. Oude Elferink. (Agnietenkapel)

WOENSDAG 09/02 12.00 uur: Gökhan Ertaylan - Computational Science A Multi-Scale Approach For Deciphering HIV Infection.

Promotor: Prof.dr. P.M.A. Sloot. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Guangzhong Qui - Computational Science Understanding the Complex Dynamics of Financial Markets Through Microsimulation.

Promotor: Prof.dr. P.M.A. Sloot. (Agnietenkapel)

DONDERDAG 10/02 12.00 uur: Brooke Sykes - Sociale geografie Spatial Order and Social Position: Neighbourhoods, Schools and Educational Inequality.

Promotor: Prof.dr. S. Musterd. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Martha Luz Machado Caicedo Internationale ontwikkelingsstudies La escultura sagrada chocó en el contexto de la memoria de la estética de África y su diáspora: ritual y arte.

Promotor: Prof.dr. J.M. Baud. (Agnietenkapel)

VRIJDAG 11/02 12.00 uur: Mihai Varga - Sociologie Striking with Tied Hands: Strategies of Labor Interest Representation in Post-Communist Romania and Ukraine.

Promotor: Prof.dr. J. Visser. (Agnietenkapel) 13.00 uur: Oswald Bloemen - Geneeskunde Brain Markers of Psychosis and Autism.

Promotoren: Prof.dr. D.H. Linszen en prof.dr. J. Booij. (Aula) 14.00 uur: Tjeerd Aukema - Geneeskunde Surgical Implications of Novel PET Technologies in Breast Cancer, Lung Cancer and Melanoma.

Promotor: Prof.dr. E.J.T. Rutgers. (Agnietenkapel)

oraties DONDERDAG 10/02 16.00 uur: Prof.dr. G.J.J.M. Stams, hoogleraar Forensische Orthopedagogiek Het recht van de zwakste: de forensische jeugdzorg in orthopedagogisch perspectief. (Aula)

VRIJDAG 11/02 16.00 uur: Prof.dr. M.R. Rutgers, hoogleraar Filosofie van het Openbaar Bestuur Het pantheon van de publieke waarden. (Aula) Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231.Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda

Folia 7

opinie

Het geduld van de werkvloer is nu echt op Volgens Michaela Hordijk schort het bij de FMG niet zozeer aan geld, maar aan bestuurlijke kwaliteiten van het management.

B

ij de sectie sociale wetenschappen van de FMG ontstond – volgens het management ‘totaal onverwacht’ – een gat van ongeveer 2,6 miljoen. De discussie spitst zich nu toe op de wenselijkheid en mogelijkheid om dit tekort ‘te accommoderen’, om met de decaan te spreken.

Maar daarmee wordt voorbijgegaan aan de onderliggende oorzaak: de bestuurlijke problemen van faculteit en universiteit.

Deze zijn mijns inziens drieërlei. Ten eerste een top-downbestuursstijl, ten tweede een totaal gebrek aan transparantie en ‘accountability’, en ten derde een doorgeslagen centralisatie- en veranderdrift van bestuurders die geen enkel idee meer hebben van de consequenties die al hun beslissingen hebben voor het dagelijks leven van de medewerkers.

Als medewerker aan deze universiteit verwacht ik van mijn bestuurders – op alle niveaus – dat zij zich ervoor inzetten zo gunstig mogelijke voorwaarden te schep-

Geen van deze maat­ regelen is ingegeven door de wens onderzoek of onderwijs te verbeteren pen opdat ik mijn werk – onderwijs en onderzoek – kan doen. De werkelijkheid is anders. Ik krijg als medewerker de ene na de andere maatregel ongevraagd op mijn bordje geschoven, omdat ‘het helaas van hogerhand nu eenmaal zo moet’ of omdat dit ‘een verbetering zal betekenen’.

Op z’n best wordt het personeel geïnformeerd voor een besluit officieel wordt afgetikt. In het merendeel van de gevallen worden wij als personeel pas geïnformeerd als de onvoorziene negatieve consequenties al op ons worden afgewenteld.

Een kleine greep van de top-downcentralisatie en veranderdrift uit mijn eigen afdeling ter illustratie. Ik functioneerde ooit aan de ‘vakgroep sociale geografie,’ die werd opgenomen in de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen, die opging in de FMG. Veel tijd ging zitten in het optuigen en profileren van de onderzoeks8 Folia

groep Agids. Net stond deze duidelijk op de kaart, of het moest samengaan met vier andere groepen, in Amidst. We waren nog druk doende voorstellen te schrijven om universitaire onderzoeksgelden te verwerven, toen de boel weer op moest gaan in een nog grotere fusie-organisatie, AISSR. Reden voor deze verandering: de decaan wil het, hij wil met minder mensen besturen, dat vindt hij makkelijker. Dat ‘de decaan het wil’ schijnt doorslaggevend, dat het personeel het niet wil, is van geen belang. Bij iedere fusie moeten onderzoeksprogramma’s en webteksten herzien, mensen opnieuw over groepen verdeeld, en ieder onderzoeksbeleid of PhD-begeleidingsstructuur die je net binnen jouw eenheid met veel inzet had geformuleerd, kan weer opnieuw.

In dezelfde jaren moest het onderwijsprogramma drie keer grondig op de schop (studierichtingen samengevoegd, vakduur verkort, verlengd en weer verkort) en gingen we op in het College sociale wetenschappen en de Graduate School Social Sciences. Consequentie: ik functioneer nu onder een programmaleider, een onderzoeksdirecteur, twee onderwijsdirecteuren en een afdelingsvoorzitter. Het ‘managen’ mag voor de decaan zijn vereenvoudigd, mijn onderhandeling over mijn tijdsinzet met mijn verschillende bazen met deels tegenstrijdige belangen is dat niet. Let wel: geen van deze maatregelen is primair ingegeven door de wens onderzoek of onderwijs te verbeteren. Ieder nieuwe fusie gaat ook gepaard met het verder centraliseren van de ondersteunende diensten. Trots wordt gemeld dat het CvB dit jaar voor het eerst de kosten van overhead heeft weten terug te dringen. Daarin is de tijd die ik als medewerker kwijt ben aan oeverloze onderhandelingen met alle op afstand gezette ondersteuners uiteraard niet meegeteld.

Als de sectie sociale wetenschappen die uren bij de faculteit in rekening kon brengen, zouden we het tekort snel inlopen!

Alle hierboven beschreven maatregelen worden ons met een beroep op de behoefte van een betere beheersbaarheid van de faculteit door de strot geduwd. En steeds wordt onze welwillende medewerking gevraagd. Jarenlang hebben we deze

illustratie Marc Kolle

– in toenemende mate morrend en met toenemende frustratieniveaus – geboden. En nu is het op: binnen de sociale wetenschappen ontbreekt die welwillendheid onder het personeel op dit moment ten enenmale. Niet voor niets spraken de programmaleiders (twaalf hoogleraren) van een ‘fundamentele vertrouwensbreuk’ met de decaan (zie Folia 16). Niet voor niets verenigde het personeel zich in een zelfstandige personeelsvereniging (zie www.pvsw.nl), die binnen een week al meer dan honderd leden heeft.

Zolang ontkend wordt dat er structurele

problemen zijn op het vlak van bestuursstijl (doof en blind voor de werknemers) en er niets wordt gedaan aan het gebrek aan transparantie en accountability werken ‘wij van de werkvloer’ niet mee aan het opruimen van problemen die niet wij, maar het hoger management veroorzaakt hebben. yyy Michaela Hordijk is Senior Researcher aan het Amsterdam Institute for Social Science Research (AISSR), afdeling geografie, planologie en internationale ontwikkelingsstudies.

stage

Geen VU-taferelen aan de HvA/UvA! Het College van Bestuur vindt dat het acceptabel als een docent uit geloofsovertuiging weigert vrouwen de hand te schudden.

Student Yair da Costa vindt dat zo’n docent niet thuishoort aan een seculiere instelling.

I

n Folia van 28 augustus 2009 schreef ik al in een opiniebijdrage dat de Universiteit van Amsterdam de mooiste universiteit van Nederland is, dankzij haar mooie gebouwen en haar liberaal-seculiere karakter. Dit artikel schreef ik naar aanleiding van een artikel over de VU die ‘trots’ haar eigen gebedsruimte in Het Parool presenteerde waarbij mannen en vrouwen gescheiden werden en waarin de UvA werd uitgemaakt als ‘voor rijken, atheïstisch, liberaal en elitair’. Dat voorzitter van het college van bestuur – Karel van der Toorn – het niet zo nauw neemt met het liberale en seculiere karakter van de HvA/UvA bleek uit een artikel in Havana waar Van der Toorn aangaf dat het ‘moet kunnen’ als een medewerker vanwege zijn geloofsovertuiging weigert een vrouw de hand te schudden. Van der Toorn wil blijkbaar de mooiste universiteit van Nederland meer op de VU laten lijken.

Men kan uiteraard zeggen dat dit geval alleen de HvA betreft en wij ons als UvA daar niet mee moeten bemoeien. Maar als men zich bedenkt dat de HvA en de UvA een gezamenlijk College van Bestuur hebben, is de UvA wel degelijk betrokken bij dit voorval. Sinds wanneer gaan wij de kant van de VU op? Dat mannen en vrouwen op de VU in bijvoorbeeld gebedsruimtes – hoezo seculier? – van elkaar gescheiden worden is op zich niet verbazing-

Normale omgangsvormen doen er blijkbaar niet toe als je een bepaalde religie aanhangt wekkend van een universiteit die op calvinistische leest is geschoeid. Dat een universiteit als de UvA – die op seculier-liberale leest is geschoeid – dezelfde kant op gaat, is des te verbazingwekkender. Normale omgangsvormen doen er blijkbaar niet toe als je een bepaalde religie aanhangt die de gelijkheid tussen man en vrouw schaamteloos naast zich neerlegt.

Zelfs in een islamitisch land als Turkije weet men beter wat een seculiere universiteit inhoudt!

Sommige reacties op de site van Havana getuigden niet bepaald van enige eruditie, die je van een hogeschoolstudent toch zou mogen verwachten.

Ene Yusuf H. schreef: ‘Homoos mogen toch ook hier studeren en werken zonder dat we dt verbieden.

Gaat ook op voor handschudden’. De taalfouten even daargelaten wordt duidelijk dat het blijkbaar als iets heel speciaals moet worden gezien dat homo’s op de HvA/UvA worden toegelaten en dat het niet iets vanzelfsprekends hoort te zijn. Als het ware bij de gratie Gods (of in dit geval die van Allah?) mo-

gen wij de islamitische studenten op onze knietjes bedanken dat ze homo’s gedogen en in ruil daarvoor vrouwen de handen mogen weigeren. Niet alleen is het smakeloos dat Yusuf homo’s misbruikt voor zijn religie – die homo’s nota bene onderdrukt – het is ook nog eens de wereld op zijn kop! Zo waren er nog tal van achterlijke reacties op de site te lezen die ik in verband met de beperkte schrijfruimte hier niet zal herhalen.

‘We staan open voor alle religies en dan is acceptatie van dat wat afwijkt van de norm een groot goed.

Kortom, wij accepteren het dat er bij ons mensen werken die uit geloofsoverwegingen geen hand aan vrouwen willen geven,’ zegt Van der Toorn die eerder nog een transseksueel een nieuwe bul weigerde.

Natuurlijk kan men accepteren dat er mensen met een bepaalde geloofsovertuiging werken bij de HvA/ UvA, maar men moet van die mensen ook een professionele instelling verwachten waarbij werk en privé van elkaar gescheiden kunnen worden. Op een universiteit moeten de medewerkers zo veel mogelijk neutraliteit uitstralen. De gelijkheid van mannen en vrouwen hoort daarbij. Een hand weigeren aan een vrouw terwijl dat in dit land als netjes wordt ervaren is niet alleen niet netjes, het hóórt ook niet, op een seculiere universiteit.

Uiteraard is dit een vrij land en is de (in dit geval islamitische) medewerker vrij om vrouwen geen hand te geven, maar dan moet hij ook accepteren dat hij voor een functie als docent – waar hij veel contact met vrouwelijke studenten heeft – ongeschikt is op een seculier instituut als de HvA/UvA dat de gelijkheid van man en vrouw hoog in het vaandel heeft staan. yyy

Verslaafd Martha Bremmer (22)

liep tijdens haar master sociale psychologie twee maanden stage in Kaapstad, Zuid-Afrika.

‘Via een stagebemiddelingsbureau belandde ik in Zuid-Afrika. Ik was er zelf nooit opgekomen om daar naartoe te gaan, maar op Blackboard stond een advertentie. De stage bestond uit werk in een opvangkliniek voor verslaafden. Twaalf bewoners zaten daar drie maanden om af te kicken en zich voor te bereiden om weer aan een baan te komen, dus ze moesten ook kleine huishoudelijke klusjes doen. Ik zat bij groepssessies om te observeren. Daar werd soms Engels gesproken, maar meestal Zuid-Afrikaans. Dat was best lastig! Het lijkt natuurlijk wel op Nederlands, maar meer dan de grote lijnen begreep ik niet. Daarnaast voerde ik ook individuele gesprekken met de verslaafden.

De stage was soms heel heftig. Ik dacht dat de gesprekken echt om de gevolgen van drugs gingen, maar ze bleken meer over sociale aspecten te gaan: de drugs waren vaak een uitvlucht voor problemen als onzekerheid, of een agressieve opvoeding. De meeste bewoners kwamen rechtstreeks uit het getto en hadden allemaal vreselijke verhalen. Een jongen had zijn vader vermoord, een meisje was haar baby verloren door de drugs, ga zo maar door. Mijn rol was vooral om te luisteren en te helpen met kleine dingetjes. Bijvoorbeeld wanneer hun familie op bezoek mocht komen, of hoe ze zich wat netter konden kleden om in de smaak te vallen voor een baan. Maar ik heb ook wel eens twee ruziënde bewoners uit elkaar moeten houden.

In de stage heb ik vooral geleerd om voor mezelf op te komen. Veel mannen probeerden aan het begin van ons individuele gesprek echt uit hoever ze konden gaan, dan gingen ze met me flirten. Pas als ik er dan vervolgens iets van zei, of er juist niet op inging, namen ze me serieus. Ook heb ik goed leren doorvragen. Hoe vervelend een verhaal ook is, en hoe hard de persoon die het vertelt ook huilt, de feiten moeten toch boven tafel komen. Verder moest ik leren uit mezelf aan de slag te gaan: het management werkte daar zo ontzettend sloom! Aan het begin zat ik wel eens een halfuur te wachten, omdat iedereen te laat was. Dan moest ik zelf maar verzinnen wat ik kon gaan doen, zoals de bewonersdossiers bijwerken.

Een totaal andere mentaliteit dan in Nederland. Dat was wel eens vervelend. Ik wacht bijvoorbeeld al drie maanden op mijn beoordeling!’ yyy Luuk Heezen

Yair da Costa is student geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam

De redactie verwelkomt brieven en ingezonden stukken. U kunt deze sturen aan redactie@folia.uva.nl. Vermeld altijd uw naam en relatie tot de UvA; anonieme bijdragen worden niet geplaatst. De redactie behoudt zich het recht voor om bijdragen in te korten.

Folia 9

SELECTIE In Leiden en Delft bestaan sinds jaren joodse studentenhuizen. Mirjam van Emden, initiatiefneemster namens de Stichting Joods Studentenhuis, woonde als student met plezier in het Delftse huis. Eenzelfde woning in Amsterdam leek haar wel een goed idee. Toevallig dacht Ymere daar hetzelfde over. Joodse studenten konden zich aanmelden bij stichting. Het volgen van een voltijdstudie in Amsterdam is een van de eisen. Evenals ingeschreven kunnen staan bij een joods kerkgenootschap. Verder wil de stichting een gemengde groep bewoners, zowel wat betreft leeftijd, studie en geslacht als qua religieuze beleving. ‘Er moet wel een student zijn die weet hoe de keuken koosjer blijft,’ verklaart Van Emden. Momenteel staan er zo’n vijftien studenten op de wachtlijst.

Leven volgens de joodse tradities Zestien Amsterdamse studenten trokken onlangs in het allereerste joodse studentenhuis van Amsterdam. ‘Ik voel dat ik verschil van niet-joodse mensen, ik hoor bij een minderheid binnen de maatschappij.’ Anouk Kemper

H

et begon allemaal veelbelovend, de gezamenlijke maaltijd op woensdagavond. Zo werd de eerste keer een heus driegangenmenu bereid. Met zalm en avocado. Duur (zo’n € 7,50 per persoon), maar erg lekker. ‘En nu eten we dit,’ zegt Jur Limburg (20) terwijl hij een grote pan spaghetti met een klap op tafel zet. Zijn zeven huisgenoten vinden het wel best.

Ze scheppen hun borden vol zonder dat de geanimeerde gesprekken ook maar een paar seconden stilvallen. Scherpe opmerkingen vliegen over en weer. ‘Vertel anders even waar je bent opgegroeid,’ zegt Maxime van Gelder (20) semispontaan tegen Jur. Die gaat er op zijn beurt eens goed voor zitten, glunderend. Met zalvende stem: ‘Nou, leuk dat je erover begint Max. Ik ben namelijk opgegroeid in de Componistenbuurt, achter het Concertgebouw. Prachtig wonen.’ Gezucht en gegniffel, dit verhaal is blijkbaar al honderd keer verteld. En bespot. Zoals dat gaat in een gewoon studentenhuis.

Het enige verschil is dat al deze bewoners joods zijn.

Koosjer Eind vorig jaar werden in de Pijp twee huizen geopend, speciaal bedoeld voor joodse studenten. Woningcorporatie Ymere zorgde voor de panden, Stichting Joods Studentenhuis Amsterdam regelde de bewoners. Elk pand heeft er acht. Het moest een gemixt gezelschap worden en dat lijkt gelukt. Jongens, meisjes, VU-, UvA- en HvA-studenten, religieus opgevoed en strikt koosjer-etend of juist helemaal niet.

De keuken is er in ieder geval geschikt voor. Zo zijn er twee aanrechtbladen met in het midden de zes gaspitten. De rechterkant is koosjer, links niet. Ook het

10 Folia

servies in het rechterdeel staat gescheiden. Het ene kastje is voor servies dat gebruikt wordt voor de zuivelproducten, het andere is voor vleesgerechten. Voor de 21-jarige Rachel Benistant de gewoonste zaak van de wereld. Zij is de enige in huis die volledig koosjer eet. ‘Nee, dat is helemaal niet vervelend,’ zegt de student psychologie schouderophalend. De spaghetti van vanavond kan ze bijvoorbeeld gewoon eten. ‘Want alle ingrediënten zijn koosjer.’

Dit soort dingen maakt wonen met andere joodse studenten zo prettig, vertellen de bewoners. ‘Het klinkt als een cliché, maar doordat je dezelfde achtergrond hebt, snap je elkaar beter,’ zegt Judith Meijer (18), student media, informatie en communicatie aan de HvA. ‘En nu leer ik ook meer joodse mensen kennen. Ik kom uit Enschede en daar wonen niet veel joodse jongeren.’ Voor Maxime geldt deze reden niet. De student economie (derde jaar) en Future Planet Studies (eerste jaar) groeide op in Amstelveen en is al jaren lid van de joodse jeugdbeweging Haboniem. Tegenwoordig organiseert hij zelf activiteiten.

De meeste joodse jongeren uit omgeving Amsterdam kent Maxime dan ook wel.

Hij wilde graag in het joods studentenhuis wonen, vanwege de ‘afwisseling’. ‘Mijn hockeyclub is geen joodse omgeving, mijn studie ook niet. Omdat ik de afwisseling tussen joodse en niet-joodse omgevingen plezierig vind heb ik er bewust voor gekozen om hier te gaan wonen.’

Minderheid Daarentegen is voor Jur Limburg, student Duitse taal en cultuur (wat hijzelf liever ‘germanistiek’ noemt en zijn huisgenoten ‘Deutsch!’), alles vrij nieuw. Dat zijn moeder hem niet heeft opgevoed met de joodse cultuur, vindt hij jammer. Sinds een paar jaar is hij er zich daarom in

gaan verdiepen. ‘Heel interessant, het is een onuitputtelijke bron van cultuur en gedachtegoed. Nu ben ik daar doorheen aan het ploegen, daarna kijk ik wel wat ik ermee doe.’ Jur begint eerst maar eens ‘oppervlakkig,’ met de joodse feestdagen.

Toch zou hij het ‘onnatuurlijk’ vinden om alsnog religieus te worden. ‘Dat had ik dan van kleins af aan moeten meekrijgen.’

Zoals dat bij de Amsterdamse Rachel het geval is. Joods zijn betekent voor haar dat ze gelooft in God. ‘En het samenzijn met iedereen, die warmte tijdens de feestdagen. Dat je lekker allemaal thuis bent.’ Dat laatste herkent Maxime wel. Zijn joodse identiteit associeert hij vooral met leven volgens de joodse tradities en familiewaarden. Religie is daarvoor de basis.

‘Ik voel dat ik verschil van niet-joodse mensen, ik hoor bij een minderheid binnen de maatschappij. Daardoor kan ik de situatie van een moslim of een homo beter begrijpen, denk ik.’ Maxime mag zich dan een minderheid voelen, hij voelt zich niet minderwaardig.

Authentiek Tijd voor een rondleiding. Het pand telt vier verdiepingen met elk twee slaapkamers. Op de tweede en derde verdieping bevinden zich een toilet en een ruime badkamer. De meisjes moeten tegen een grapje kunnen, want er verdwijnen regelmatig spullen uit hun kamer. Zo staat Maxime nu weer onderdelen van Rachels bed te draaien. Judith doet haar kamer dus meestal op slot, want anders kan het zomaar zijn dat er een ontbijtkoek aan haar plafond kleeft. Jur vindt het nog steeds een goede grap. Aan zijn wand prijkt een onbekende vlag, die van de Benelux blijkt te zijn. ‘Ik ben groot fan van de Benelux,’ verklaart hij met uitgestreken gezicht. Maxime heeft op zijn kamerdeur

een poster hangen van zichzelf en zijn drie vorige huisgenoten, cadeautje. De vier jongens zitten allemaal strak in het pak en dragen een zonnebril. Het doet een beetje denken aan corpsleden. ‘Ja, dat ga je haast denken hè? Het is zo’n nare jongen, die moet haast wel bij het corps zitten,’ tettert

‘Het grote raam aan de straatkant is van kogelwerend glas’ Jur vanuit het trappenhuis. Maar nee.

Voordat de rondleiding begon, wezen hij en Judith erop veel complimenten over Maxime’s kamer te geven. ‘Vooral zeggen dat het authentiek is,’ tipt huisgenoot Jonathan Kletzkine (18), eerstejaars student geneeskunde aan de VU. Na het opengaan van de deur wordt duidelijk waarom. Een

MOP

KOOSJER ETEN

Maxime kent een leuke mop over een Duitser. ‘Een joodse man wordt aangehouden door een SS’er. Als hij kan raden welk oog van glas is, gaat hij vrijuit. “Het linker,” zegt hij meteen. “Hoe weet je dat?” vraagt de SS’er. “Nou, het kijkt me zo menselijk aan.”

Of iets koosjer is hangt zowel af van de bereidingswijze als van de ingrediënten. Zo mogen vlees-en zuivelproducten niet met elkaar in aanraking komen, niet in de keuken en niet in een gerecht. Orthodoxe joden hebben daarom twee aanrechten thuis. Rode M&M’s zijn bijvoorbeeld ook niet koosjer, omdat de rode kleurstof gemaakt wordt van bladluis. Daarentegen is een Mars wel koosjer, omdat er niets in zit wat volgens de joodse spijswetten (kasjroet) niet gegeten mag worden.

V.l.n.r.: Jur Limburg, Judith Meijer, Maxime van Gelder, Rachel Benistant en Nooi Groenman (komt niet in het verhaal voor) / foto Bas Uterwijk

kroonluchter, veel antieke meubelen en een volle, oude boekenkast. Zelfs de geur doet denken aan de woning van een oud, intellectueel echtpaar. ‘Wat een belezen jongen ben je toch.’ Jur, Judith en Jonathan staan zich zogenaamd te vergapen voor de boekenkast. Niet minder trots laat Maxime zijn antieke bureau zien, dat hij gemakkelijk kan inklappen zodat het er ineens uitziet als een ladekastje. ‘Mooi hè? Hij laat het aan iedereen zien hoor.’

Bewaking Hoewel de sfeer continu opgewekt en jolig is, zijn de bewoners van het ene op het andere moment serieus. Het was de verslaggever namelijk opgevallen dat op elke kamer een intercom hangt, waarmee de bewoners kunnen zien we er voor de buitendeur staat. ‘Voor de veiligheid,’ legt Jur uit. ‘Om dezelfde reden is het grote raam aan de straatkant van kogelwerend

glas.’ Veiligheid? Omdat de bewoners joods zijn? Ze knikken alle vier. ‘De stichting heeft de risico’s ingeschat. Daarom hangt er ook geen bordje bij de deur met “Joods Studentenhuis”.’ Maxime, die naar de joodse basisschool in Buitenveldert ging, vindt dit niet verrassend. ‘Om de

‘Zodra mensen weten dat je joods bent, zien ze je anders’ school stond een hek, er waren vier bewakers en een “control room” met allemaal camera’s. Sowieso worden alle synagogen in Nederland permanent bewaakt.’ Of dat allemaal echt nodig is, weten de studenten niet zeker. ‘Ik weet wel dat de kinderen van een rabbijn, naast wie ik woonde, op een gegeven moment met een petje naar buiten gingen, zodat hun keppeltjes niet te

zien waren’, vertelt Jur. Ook de studenten zelf zijn voorzichtig, ze komen niet altijd openlijk uit voor hun joodse achtergrond.

‘Maar dat hangt af van de omgeving’, zegt Jur. ‘Sommige mensen denken namelijk meteen dat je orthodox bent. Er is veel onbegrip, ook bij universitaire studenten, hoor. Ze denken dat je geen alcohol mag drinken of zo.’ Jonathan, eerstejaars student geneeskunde aan de VU, heeft soortgelijke ervaringen. ‘Zodra mensen weten dat je joods bent, zien ze je anders. Meteen. En iedereen gaat ervan uit dat ik een mening hebt over Israël.’ Jur: ‘Ja, je bent op dat moment de vertegenwoordiger van een subgroepje.’ Daar heeft Judith nog wel een voorbeeld van. ‘Als het vroeger in de klas over de Holocaust ging, keek iedereen naar mij. In een seconde zag je al die hoofden mijn kant opdraaien.’ Af en toe wordt Jur daar wel eens moe van, net als van de ‘jodengrapjes.’ ‘Soms gaat het te

ver, of het gaat te lang door. Dan moet ik echt tegen vrienden zeggen: jaha, zucht, ik ben joods, nu weet ik het wel.’

Om te kiezen voor een joods studentenhuis lijkt dan een handige manier om de nietjoodse buitenwereld op grotere afstand te houden. Desondanks reageren de bewoners verbaasd, aangezien dat absoluut niet hun bedoeling is. ‘Het is niet noodzakelijk om met mensen van een andere cultuur in één huis te wonen om elkaar te begrijpen’, vindt Maxime. ‘Wel ben ik blij dat dit huis in de Pijp staat, een wijk met veel etnische diversiteit.’ Jur denkt niet dat hij en zijn huisgenoten zich afsluiten. ‘Je kunt niet ontkennen dat de joodse gemeenschap een goed geassimileerde groep is. Overal kom je wel joodse mensen tegen in de samenleving. Ik denk eerder dat dit studentenhuis een soort zelfverzekerdheid laat zien. Zo van, we zijn allemaal joodse studenten, waarom zouden we níet samenwonen?’ yyy

Folia 11

12 Folia

objectief

Zoek de militair Vier lachende jonge vrouwen op een rij. Alle vier zijn ze student en allemaal waren ze zondagavond 30 januari aanwezig bij een speeddate met militairen in het restaurant van het voormalige Volkskrantgebouw aan de Wibautstraat. Daar vond het tweede deel van Kamp Holland plaats, georganiseerd door studentenorganisatie happyChaos. Na een symposium op zaterdagavond in De Balie over de politieke besluitvorming rondom de missie naar Kunduz in Afghanistan, konden studenten op zondagavond uitgebreid dineren met militairen die in Uruzgan zijn geweest. Hoewel de militairen op persoonlijke titel spraken en zij van Defensie niet in uniform mochten verschijnen – Defensie houdt graag de controle over wat er onder de vlag van Defensie naar buiten wordt gebracht, ook door militairen – spraken de twaalf aanwezige militairen vrijuit over hun ervaringen bij het leger en in Afghanistan in het bijzonder. Zo vertelde een 23-jarige jongen dat hij het vooral heel spannend had gevonden, memoreerde een 52-jarige militair die drie keer in Afghanistan was geweest aan zijn goeie ontmoetingen met de lokale bevolking en sprak de 26-jarige Margot over haar werk als officier bij het Instituut Defensie Geneeskundige Opleidingen.

In november 2008 werd zij voor bijna vijf maanden uitgezonden en als medewerker van het hospitaal kwam ze Kamp Holland niet uit, maar zag ze veel Afghanen, omdat ruim tachtig procent van de patiënten uit de lokale bevolking afkomstig was. Wie van deze vier vrouwen Margot is? De tweede van rechts. Margot studeert ook rechten aan de UvA in deeltijd. Ze volgt een master privaatrechtelijke aansprakelijkheid ‘ter verbreding en voorbereiding op de toekomst.’ Margot was deze avond aanwezig, omdat ze het belangrijk vindt dat ook de stem van de militairen wordt gehoord. ‘In de media lees je van alles over Afghanistan, maar ons wordt nooit wat gevraagd. Door hier te zijn hoop ik ook aandacht te krijgen voor wat we allemaal wél hebben bereikt en hoe dat past in de politieke en militaire eindsituatie.’ yyy Floor Boon foto Bram Belloni

Folia 13

‘ Alsof ik in een oorlogsfilm zat’

De media noemden hem een relschopper en een oproerkraaier, en de officier van justitie wilde hem zelfs als linkse radicaal wegzetten. Zelf heeft UvA-student Jug Vranic, opgepakt in Den Haag na de demonstratie van 21 januari, een heel andere lezing van het verhaal. ‘Het buitensporige geweld van de ME paste totaal niet in het beeld dat ik van Nederland heb.’ Luuk Heezen

V

rijdag 21 januari wordt UvA-student geschiedenis en politicologie Jug Vranic (21) tijdens de studentendemonstraties tegen de aangekondigde bezuinigingen op het hoger onderwijs in Den Haag gearresteerd, omdat hij twee stenen in de richting van de ME heeft gegooid. Drie dagen later wordt hij vrijgelaten, nadat hij via supersnelrecht is veroordeeld tot een taakstraf van 74 uur.

Jug Vranic vertrekt in 1994 op vierjarige leeftijd met zijn ouders uit de Servische hoofdstad Belgrado. Zijn ouders, 14 Folia

tegenstanders van toenmalig president Slobodan Milošević, willen hun zoon niet laten opgroeien in een milieu van haat en xenofobie, en strijken neer in Amsterdam.

Vranic groeit naar eigen zeggen op met ‘een nadrukkelijk besef van Nederland als rechtsstaat’ en begint na het gymnasium aan de studies politicologie en geschiedenis. Zonder uitgesproken politiek actief te zijn, is hij overtuigd van het belang van goed onderwijs: het is naar zijn idee de reden dat een piepklein landje als de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden ten tijde van de Gouden Eeuw de wereld kon domineren, en de kenniseconomie zal ook in de eenentwintigste

eeuw voor Nederland cruciaal zijn om internationaal mee te kunnen komen, zo redeneert de student.

Rotje Om te protesteren tegen de bezuinigingen die het Nederlandse onderwijs in zijn ogen zullen verslechteren, arriveert Vranic op 21 februari met zijn vriendin, haar zusje en wat andere meisjes om één uur op het centraal station van Den Haag. Het groepje sluit zich aan bij de protesten op het Malieveld, waar Vranic constateert dat de demonstratie meer het karakter heeft van een openluchtconcert. ‘Er was veel muziek, af en toe onderbroken door spee-

ches die voor mijn gevoel nergens over gingen, en ook nog eens nauwelijks te verstaan waren. Toen merkte ik al dat de politie een beetje gefrustreerd was: mensen werden zomaar geduwd en groepjes werden door agenten geïsoleerd om hun identiteitsbewijs te tonen, alleen omdat er ergens een rotje was afgegaan.’

Licht teleurgesteld lopen Vranic en de rest van het groepje tegen half vier van het Malieveld terug naar het station. Pal daarnaast, bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, staan zo’n twee- à driehonderd studenten te protesteren. De groep besluit zich erbij aan te sluiten. ‘Er werd gezongen, er werden leuzen geroepen. Af en toe hoorde je een knal van een rotje of werd er een tomaat gegooid, maar verder was het vreedzaam. Er stonden geen hooligans, geen relschoppers, alleen studenten. Een rij politieagenten schermde met hun fietsen het ministerie af en wij stonden daar een ruime meter vanaf. De sfeer was goed.’

Dat verandert volgens Vranic wanneer de agenten worden afgelost door de Mobiele Eenheid. ‘ME’ ers kwamen dreigend op ons

Maar zelfs toen de uitgebroken mensen al op de vlucht waren werden ze achterna gezeten, getackeld en terwijl ze op de grond lagen nog geslagen. Ik vluchtte ook het bouwterrein op. Overal in het zand lagen stenen: flink van formaat, maar kleiner dan een baksteen. Uit pure woede en ongeloof over het geweld, graaide ik twee stenen uit het zand en gooide ze, vlak na elkaar, in de richting van de ME’ers, die ruim twintig meter verderop op gevluchte studenten aan het inslaan waren.’

Jug Vranic / foto Bob Bronshoff

aflopen, waarschijnlijk om de trambaan waarop we stonden vrij te maken. Eerst duwden ze ons naar achteren en na een seconde of twee begonnen ze zonder enige aanleiding, waarschuwing of terughou-

‘De ME gedroeg zich niet als wetsdienaars, maar als een een ordinaire knok­ ploeg die als doel had ons de hersens in te slaan’ dendheid in te slaan op de voorste rij studenten. Daar stonden vooral meisjes en wat kleinere jongens. Sommigen van hen kregen zo’n vijf of zes harde klappen in hun nek. Toen kwam de tweede charge, die nog veel harder was. We stonden al letterlijk met de rug tegen de stationsmuur toen ze opnieuw begonnen te beuken. Studenten vielen, werden omgetrapt en bijna geplet tegen de muur. De massa kon nergens heen. Aan één kant omsloten hekken een bouwterrein, die hekken moesten worden omgegooid om te kunnen ontsnappen.

Knokploeg ‘Ik heb met de stenen niemand geraakt, maar het voelde alsof ik in een soort oorlogsfilm zat. Het buitensporige geweld dat de ME gebruikte paste totaal niet in het beeld dat ik van Nederland heb. Mijn ouders hebben in Belgrado geprotesteerd tegen het regime van Milošević. Dáár was het nodig om de politie en het systeem altijd te moeten wantrouwen. Ik ben trots op Nederland, juist omdat het een rechtsstaat is, gebaseerd op legitimiteit en respect. Maar op het moment van de charges zag ik geen wetsdienaars, eerder een soort ordinaire knokploeg die als doel had ons de hersens in te slaan, zoals de zwarthemden van Mussolini dat deden. Terwijl de noodzaak om geweld te gebruiken allang was verdwenen! Natuurlijk had het geen zin om stenen te gooien, dat wist ik ook, en er zou een grote kans zijn om gepakt te worden. Maar soms doe je dingen die niet handig zijn. Ik wilde niet laten sollen met mezelf, en met de fundamenten van onze samenleving. Daarvoor was ik bereid een klap op te vangen.’

In de vlucht is Vranic de rest van het groepje kwijtgeraakt. Hij weet de stationshal te bereiken, gaat daar naar de wc en koopt wat te drinken. Ook komt hij daar een vriend tegen, met wie hij besluit in het centrum wat te gaan eten. Maar nog voor hij het station kan verlaten, wordt Vranic al door twee spoorwegagenten vastgegrepen en gearresteerd. Een agent in burger heeft hem als stenengooier herkend. ‘Ik had geen idee wat ik toen moest verwachten. Dit was mijn eerste negatieve aanraking met de politie. Mijn eerste gedachte was: “Waarom ben ik niet meteen in de trein gestapt?” en de tweede: “Waarom heb ik nou die steen gegooid?”

Advocaat Vranic moet plaatsnemen in een arrestantenbusje en wordt naar een tot verhoorruimte omgebouwde gymzaal gebracht, samen met zo’n dertig anderen. Daar begaan de dienders een juridische fout: ze vertellen Vranic dat hij weliswaar recht heeft op een advocaat, maar dat er op dat moment geen advocaten beschikbaar zijn.

Achteraf blijkt dat er zeker zes advocaten gebeld hadden kunnen worden. ‘Het boeide me niet dat ik tijdens het verhoor

geen advocaat had. Ik dacht: “Fuck it, ik ga gewoon bekennen. Ik heb geen strafblad, ik heb niemand geraakt, dus ze laten me vrij en ik krijg over een tijdje een taakstraf.” Na het verhoor werd ik naar een touringcar gebracht, met allerlei isolatiecabines erin, waar ik nog maar net inpaste. Daar zat ik drieënhalf uur, zonder water. Op een gegeven moment kwam de hulpofficier van justitie mededelen dat het supersnelrecht op me toegepast zou worden en dat ik drie dagen in voorarrest zou zitten. Hoewel ik al had bekend, wilden ze nog nader onderzoek doen. Het ergste was dat ik niemand mocht bellen, niet eens mijn moeder of mijn vriendin.’ vormfout Vranic wordt naar een cel op het politiebureau gebracht en heeft pas zaterdagmiddag contact met een advocaat. Die vertelt hem dat ze nog niet precies weet wat de aanklacht is, aangezien het bij supersnelrecht regel is dat de verdachte die pas twee uur voor de zitting hoort. Ook laat de advocaat weten dat de opgepakte demonstranten behoorlijk negatieve media-aandacht krijgen. ‘Toen ik hoorde dat we in de media als relschoppers en linkse radicalen werden afgeschilderd, werd ik echt even moedeloos. Ik voelde me ook in de steek gelaten door studentenvertegenwoordigers als de LSVB en het ISO, die direct verklaarden “afstand te nemen van de onrust”, zonder te weten wat er precies gebeurd was. Dat kwam op mij over alsof ze ons al veroordeeld hadden.’

Tot maandag 24 januari maakt Vranic kennis met het standaardleven in een cel: af en toe een kwartiertje luchten, pushups naast het bed en een Sherlock Holmesomnibus, bij gebrek aan interesse voor de bijbel en boeken over bekeerde gevangenen die beschikbaar zijn. Maandagochtend wordt Vranic opgehaald voor zijn zitting en bespreekt hij met zijn advocaat

‘Ik wilde niet laten sollen met de fundamenten van onze samenleving, daar­ voor was ik bereid klappen op te vangen’ wat de tactiek wordt. ‘Ze vertelde me dat het niet aanwezig zijn van een advocaat bij het verhoor zo’n grote vormfout was, dat de verklaring niet rechtsgeldig zou zijn. Als ik me zou beroepen op mijn zwijgrecht, dan was ik waarschijnlijk vrijgesproken. Maar juist omdat er media aanwezig was bij de rechtszaal, vond ik dat ik moest uitleggen wat er was gebeurd.’

Een taakstraf lijkt Vranic ‘wel te behappen’, maar hij acht het bovendien essentieel om zijn punt te maken: ‘Het was een

afweging tussen wat belangrijk was voor mij, en wat belangrijk is voor de maatschappij. Ik heb de rechter ook verteld dat ik trots ben op deze maatschappij en dat ik de rechterlijke macht en de trias politica onderschrijf. De officier van justitie stond glashard te liegen, ze probeerde me neer te zetten als anarchist, als doelbewuste relschopper. Ze eiste zes weken celstraf, ongelofelijk veel meer dan vergelijkbare gevallen uit het verleden. Het OM was duidelijk op oorlogspad met als doel een afschrikwekkend voorbeeld te stellen.’

Taakstraf De rechter gaat niet in op de eis en geeft Vranic een taakstraf van tachtig uur, verminderd met twee uur voor iedere nacht dat hij in de cel had gezeten. Ze weegt daarin mee dat hij nog geen strafblad heeft, en dat een celstraf zijn studievoortgang ernstig zou belemmeren. In de woorden van de rechter: ‘Ik zie iemand die hard studeert en die wil ik nog een kans geven’. Hoe Jug de taakstraf in moet vullen is nog niet bekend, wel dat dat hij er een jaar over mag doen om de 74 uur vol te krijgen.

Naast Vranic verschijnen die dag nog vier verdachten voor de ‘supersnelrechter’.

Student Gerrit-Jan S. (25) krijgt voor het gooien van stenen en het blokkeren van een politiebusje met een fiets acht weken cel, waarvan twee voorwaardelijk. Gijs (18) moet veertig uur taakstraf uitvoeren, voor het gooien van een halfvol blikje bier naar de politie. De Spaanse Alvaro G. (27) wordt vrijgesproken van het gooien van iets hards tegen het hoofd van een ME’er, maar krijgt wel 500 euro boete voor verzetten tegen de arrestatie. En tegen een 22-jarige verdachte loopt nog een zaak waarin hem vierenhalf jaar cel boven het hoofd hangt, op verdenking van het slaan van een ME’er met een stok.

In samenspraak met zijn advocaat besluit deze verdachte niet in te stemmen met de toepassing van het supersnelrecht.

Hoewel voor Vranic de opgelegde straf gunstig uitvalt, veroordeelt de rechter het gooien van stenen als een gevaarlijke actie, gericht tegen overheidspersoneel.

‘Daar heeft ze groot gelijk in, dat snap ik heel goed. Hoewel mijn respect voor justitie en de politiemacht flink is gekelderd, blijf ik erbij dat het rechtssysteem in Nederland naar behoren functioneert. Deze straf is juist en volgens mij niet onder druk tot stand gekomen. Het enige waar ik me schuldig over voel is dat ik heb bijgedragen aan het afleiden van de aandacht voor de daadwerkelijke bezuinigingsplannen, wat een eeuwenoud trucje is van de overheid. In die val ben ik gelopen.

Maar natuurlijk blijf ik demonstreren: een democratie zonder een mondige burger is een farce.’ yyy

Folia 15

Studentenaanbiedingen regionale advertentiepagina

advertentie drukklaar 50 x 90.indd 1

07-06-10 11:59

Roel C. Verburg

Snel een tijdelijke studentenwoning?

Comedy Explosion

www.ymere.nl

Groninger Studenten www.comedytheater.nl Cabaret Festival

Op Sterk Water

te koop!

starterswoningen in Amsterdam direct beschikbaar

www.eigenhaard.nl

Studenten Services

Workshops & Trainingen

februari 2011

sTapel Te lijf; sTudievaardigheden - 7 februari 09.30 - 13.00 uur Studeren aan de universiteit betekent ook: je door grote stapels boeken, verslagen en syllabi heen werken. Heb jij moeite met deze stapels en met het omgaan met literatuur, volg dan deze workshop. Je leert hoe je de leerstof kunt benaderen en hoe je zorgt dat het geleerde ook blijft hangen.

solliciTaTiegesprek - 15 februari 09.30 - 13.00 uur Het voorbereiden van een selectiegesprek vergroot de kans op een succesvolle sollicitatie. In deze workshop besteden we aandacht aan de gang van zaken rondom het gesprek en gaan we in op de structuur van het gesprek. We oefenen met het beantwoorden van veelgestelde vragen en brengen tips over de omgang met lastige vragen in de praktijk.

plan je sTudie - 17 februari 09.30 - 13.00 uur In deze workshop proberen we te achterhalen op welke punten je planning zo verbeterd kan worden dat het voor jou een praktisch hulpmiddel wordt, dat voldoende houvast biedt, maar geen doel op zich meer is.

sTudie op de rails - 21 februari 13.30 - 15.00 uur Verloopt je studie niet naar wens en wil je daar verandering in aanbrengen? De training zorgt ervoor dat je studie (weer) een succesvol onderdeel van je leven wordt. Centraal daarin staat dat je op zoek gaat naar dĂ­e studiehouding die voor jou het beste werkt.

Het is noodzakelijk dat je in de periode dat je de training volgt, ook daadwerkelijk actief met de studie bezig bent.

Meer informatie over deze bijeenkomsten en inschrijven via:

www.uva.nl/trainingscentrum

Studenten Services | Binnengasthuisstraat 9 | 1012 ZA Amsterdam | www.uva.nl/studentenservices

Become one of the leading management scholars of the future!

VoOr onze 100% biologische DonNy Craves coOkies zoeken wij 2 enthousiaste promotie medewerkers o.b.v.10 uUr p.w.(contractbasis).

Erasmus Research Institute of Management - E R I M

Join the Erasmus Doctoral Programme in Business and Management

InteresSe? mail naAr: headquarters@donNycraves.com www.donnycraves.com

FIELDS OF SPECIALISATION: Logistics & Information Systems, Organisation & Innovation, Marketing, Finance & Accounting, Strategy.

Do you want to study at European top research school in management? The Erasmus Research Institute of Management (ERIM) in Rotterdam is the joint research institute in the field of management of Rotterdam School of Management, Erasmus University and the Erasmus School of Economics. Both schools operate at the frontier of knowledge-creation and have a world-class reputation in business and management research.

We offer a Research Master programme in Business Research and full-time paid PhD positions in Management. The programme is open to university graduates from business, economics, psychology, and engineering.

Check our website for PhD vacancies!

ERIM: Top 3 European Research Institute in Management (CWTS ranking 2010)

www.erim.nl

VIND JE HET LEUK OM KENNIS OVER TE DRAGEN (€125 / DAG)?

Help middelbare scholieren met hun examen! Voor o.a. de vakken Biologie, Economie, Geschiedenis, M&O, Natuurkunde, Scheikunde, Wiskunde A en B en de moderne vreemde talen komt de Universiteit Leiden graag in contact met (assistent)docenten. Uitermate leerzaam en goede verdiensten: €125 per dag (incl. alle maaltijden). Je kunt rekenen op een gedegen opleiding. Heb je minimaal een 8,0 (CSE) voor het vak waarvoor je belangstelling hebt en hoge cijfers voor je overige vakken, mail dan je CV en ingescande cijferlijst van de middelbare school naar Gabriela Estramil: sollicitaties@sslleiden.nl. Zie ook www.examencursus.com, menu-item ‘voor docenten’.

Where innovation starts

Kies je master aan de beste universiteit van Nederland Meld je nu aan voor de Masterdag van 28 februari 2011 op www.tue.nl/masterdag Beste technische universiteit van Nederland volgens Keuzegids Universiteiten 2011 en Beste Nederlandse universiteit in de Times Higher Education-ranking 2010

Meld je aan op www.tue.nl/masterdag

De Universitaire Pabo

Mannen in de kinderopvang

Sinds dit studiejaar bieden de UvA en de HvA gezamenlijk de Universitaire Pabo van Amsterdam aan. Na afronding van deze opleiding heeft de student twee diploma’s in handen: de hbo bachelor Leraar Basisonderwijs en de universitaire bachelor Pedagogische Wetenschappen. De opleiding biedt studenten de mogelijkheid om kinderen te onderwijzen. Studenten lopen vanaf het eerste jaar stage op Amsterdamse opleidingsscholen.

Zowel de opleiding als het werkveld van de pedagoog wordt gedomineerd door vrouwen. Sinds een aantal jaar proberen veel kinderdagverblijven meer mannelijke werknemers aan te trekken, voornamelijk omdat zij een goed rolmodel zouden zijn voor de jongens in de kinderopvang. Het misbruik van tientallen kinderen op twee crèches in Amsterdam door hoofdverdachte Robert M. heeft dit proces ernstig verstoord en het is de vraag of mannen nu überhaupt nog wel aangenomen worden als medewerker in de kinderopvang.

Ervaring gezocht Studenten pedagogiek dreigen tussen wal en schip te raken, nu ze dankzij de nieuwe wet kinderopvang geen bijbaantje in een kinderdagverblijf meer kunnen vinden. Want zonder praktijkervaring komen afgestudeerden lastig aan een baan. Anita Duineveld

‘M

isschien stop ik wel en stap ik over naar een hbo-opleiding.

Hopelijk heb ik dan een grotere kans op een baan na mijn studie’. Yvonne Castenmiller, tweedejaars student pedagogische wetenschappen, baalt ervan dat ze geen mogelijkheden heeft om praktijkervaring op te doen.

En ze is niet de enige. Veel academisch geschoolde pedagogiekstudenten willen naast de theoretische kennis die ze opdoen tijdens de opleiding, ervaring opdoen in de praktijk. In het werkveld van de pedagoog is een aantal jaar werkervaring namelijk verreweg de belangrijkste voorwaarde voor het vinden van een baan op het juiste niveau. In het verleden zochten veel studenten een bijbaan in de kinderopvang om zo praktijkervaring op te doen. De komst van de nieuwe wet kinderopvang [zie kader] maakt dit echter onmogelijk, aangezien er op de diplomalijst die de nieuwe wet voorschrijft geen universitaire opleidingen staan vermeld. Met andere woorden, academisch geschoolde studenten worden buitenspel gezet. ‘We zouden wel ervaring op willen doen, maar het wordt ons nu onmogelijk gemaakt,’ bevestigen ook tweedejaars studenten Anne Rijkers en Floor Bolling.

Studenten klagen over de nieuwe wet en begrijpen niet waarom zij ongeschikt zouden zijn voor een baan in de kinderopvang. Daarnaast realiseren ze zich dat zonder de benodigde praktijkervaring het krijgen van een baan na de opleiding een moeilijke opgave wordt.

Met kinderen werken Hoewel het hebben van ervaring voor veel universitaire studenten voor problemen zorgt tijdens de zoektocht naar een baan, lijkt dit voor pedagogiekstudenten een extra grote hindernis. Het probleem lijkt zich al voor te doen op het moment dat studenten aan de opleiding beginnen.

Vraag de gemiddelde pedagogiekstudent 18 Folia

waarom hij of zij aan de opleiding is begonnen en het antwoord zal luiden: ‘Ik wil graag met kinderen werken’.

Ook de Alumniraad, een adviesraad van de opleidingen onderwijskunde en pedagogische wetenschappen, concludeerde tijdens een bijeenkomst vorig jaar dat ‘afgestudeerden een adequate voorbereiding op de beroepspraktijk missen’. Maar volgens Rob de Klerk, die dit studiejaar afscheid nam van zijn functie als directeur van de opleiding pedagogische wetenschappen en onderwijskunde, hebben pedagogiekstudenten die met kinderen willen werken misschien niet de goede opleiding gekozen: ‘De praktijk van een afgestudeerde in de pedagogische wetenschappen is niet op de groep staan. De praktijk is die van gedragswetenschapper, beleidsadviseur, opvoedingsadviseur of leidinggevende. Het blijft een wetenschappelijke opleiding die opleidt tot onderzoeker,’ aldus De Klerk.

Tussen wal en schip Dit geeft aan dat er een kloof ontstaat tussen wat de opleiding te bieden heeft en wat de studenten verwachten van de opleiding. Daar komt bij dat het voor de studenten, als ze als gedragswetenschapper of leidinggevende aan de slag willen, toch belangrijk is praktijkervaring op te doen.

Dit blijkt ook uit het verhaal van Floor Peters, die vorig jaar de master opvoedingsondersteuning afrondde (afstudeerrichting pedagogische wetenschappen) en nu moeilijkheden ondervindt bij de zoektocht naar een baan. Tijdens haar bachelor psychologie heeft Floor een aantal studiegerelateerde bijbaantjes gehad, maar tijdens de master koos ze voor een afstudeeronderzoek in plaats van een praktijkstage. ‘Eigenlijk val ik nu tussen de wal en het schip. Bij baantjes onder mijn niveau, zoals een baan in de kinderopvang, word ik niet aangenomen omdat mijn diploma niet voldoet. Voor banen op niveau word ik niet aangenomen omdat ik geen erva-

ring heb. Maar daar kan ik op deze manier natuurlijk ook niet aan komen!’ Daarnaast geeft Peters toe dat ze niet op alle academische functies reageert omdat ze niet zeker is van haar capaciteiten, juist door het gebrek aan praktijkervaring. De functies waar ze op zou kunnen solliciteren met haar wetenschappelijke opleiding vindt ze op dit moment nog te hoog gegrepen: ‘Wie ben ik nou om als gedragswetenschapper aan anderen te vertellen hoe ze het moeten doen?’

Strengere eisen In het verleden deden studenten veelal werkervaring op in kinderdagverblijven of als gastouder, meestal als oppas aan huis.

Door de komst van de Wet Kinderopvang begin vorig jaar is dat niet meer mogelijk.

De strengere eisen die nu gelden, moeten de uit de hand gelopen subsidieaanvraag afremmen en de kwaliteit van de kinderopvang waarborgen. Deze aangepaste kwaliteitseisen gelden niet alleen voor instanties, maar ook voor de werknemers van de instellingen, waaronder een groot aantal studenten. Was voorheen een propedeuse pedagogische wetenschappen nog voldoende om in de kinderopvang aan het werk te kunnen, sinds januari 2010 is daar slechts plek voor werknemers met een gerichte mbo- of hbo-opleiding.

Studenten die voor de nieuwe wet van kracht werd al aan het werk waren bij een

Blijkbaar vormt het begeleiden van kinderen met een achterstand geen probleem kinderdagverblijf, mochten hun werkzaamheden voortzetten op voorwaarde dat ze niet van werkgever zouden wisselen.

Ook studenten met een bijbaan als gastouder mochten blijven, hoewel deze groep een uitgebreid certificeringproces moest ondergaan. Al deze regelingen gelden niet

voor de huidige generatie studenten. Zij kunnen geen ervaring meer opdoen in de formele kinderopvanginstellingen, waardoor de kansen op een baan na de opleiding kleiner zullen worden.

Terwijl ze met haar studiegenoten wacht tot het hoorcollege begint, vertelt tweedejaars pedagogiekstudent Petra Mooi dat zij geen problemen ondervond bij het vinden van een bijbaan in de ondersteuning van kinderen met een ontwikkelingsachterstand. Haar medestudenten merken op dat het vreemd is dat het begeleiden van kinderen met een achterstand blijkbaar geen probleem vormt voor studenten, terwijl de reguliere opvang hen niet toelaat.

Mbo-diploma of stage Toch blijkt er een oplossing te zijn voor studenten die alsnog ervaring willen opdoen in de formele kinderopvang.

Universitaire studenten kunnen namelijk een mbo-opleiding volgen, mogelijk met vrijstellingen. Stefanie Heemskerk vertelt dat ze werd aangenomen bij een kinderdagverblijf op voorwaarde dat ze een mbo-diploma zou halen. Zo komt het dat ze op dit moment niet alleen de master

Kwaliteit van de kinderopvang Een recent onderzoek van vakbond Abvakabo heeft de discussie over kwaliteit in de kinderopvang weer doen oplaaien. Pedagogisch medewerkers zouden te vaak op een te grote groep kinderen staan, terwijl de kwaliteit van de kinderopvang juist sterk samenhangt met het aantal medewerkers op een groep. Werkgeversorganisaties en ouderorganisaties willen dat minister Henk Kamp van Sociale Zaken ingrijpt en de kwaliteit van de kinderopvang niet in zijn geheel aan de markt overlaat. Gevreesd wordt dat met de aangekondigde bezuinigingen in de kinderopvang de kwaliteit nog verder zal dalen.

illustratie JeRoen Murré

orthopedagogiek volgt, maar ook de mboopleiding SPW-III. Elly Wijtvliet, eigenaresse van Gastouderbureau Midas, benadrukt deze vreemde ontwikkeling nog eens. ‘Wij hebben een afgestudeerd klinisch psycholoog aangenomen die nu een mbo-diploma moet behalen om bij ons aan de slag te kunnen als gastouder’.

De UvA biedt ook mogelijkheden aan om pedagogiekstudenten toch praktijkervaring op te laten doen. Zo is een aantal maanden in de master gereserveerd voor

Wij hebben een afgestudeerd klinisch psycholoog aangenomen die nu een mbo-diploma moet behalen om bij ons aan de slag te kunnen een stage, en hebben de bachelorstudenten de mogelijkheid om een stage als keuzevak in te plannen. Marijke Metselaar, coördinator van de bachelorstage, licht

toe: ‘Ik kan niet zeggen dat het een superpopulaire module is, gezien het aantal studenten dat zich voor het vak inschrijft’.

Het keuzevak wordt sinds drie jaar aangeboden en volgens Marijke Metselaar vertoont de groei van het aantal studenten dat de module volgt een lichte stijging.

Door middel van de stage kunnen studenten bijvoorbeeld ervaring opdoen bij de Kindertelefoon. Studenten hebben door deze toevoeging in het curriculum de mogelijkheid om hun carrièreperspectief te vergroten.

Michelle Beurmanjer, tweedejaars student pedagogische wetenschappen, heeft heel bewust gekozen voor de bachelorstage. ‘Ik kan niet meer zomaar werkervaring opdoen bij een kinderdagverblijf, daarom probeer ik deze ervaring nu op te doen via de opleiding’. Ondanks het weinige animo voor de bachelorstage blijken veel studenten van mening dat de bachelorstage een verplicht vak zou moeten worden, waarvoor voldoende tijd zou moeten worden vrijgemaakt in het reguliere studieschema.

Dat ervaring belangrijk is in het werkveld van de pedagoog was al langer bekend.

Maar de nieuwe Wet Kinderopvang doet studenten beseffen dat ze afhankelijker zijn van de universiteit om hun carrièreperspectief te vergroten. De brancheorganisaties van de kinderopvang hebben enige tijd geleden gepleit voor een uitbreiding van de

diplomalijst en inmiddels is de motie aangenomen. Het is nog niet bekend of universitaire diploma’s ook deel uit zullen maken van deze uitbreiding. Tot die tijd wordt het studenten in ieder geval niet makkelijker gemaakt ervaring op te doen. yyy

Nieuwe Wet Kinderopvang 2010

Naar aanleiding van de uit de hand gelopen subsidieregeling werd de Wet Kinderopvang in januari 2010 gewijzigd. Ouders hadden recht op deze kinderopvang­ toeslag als gebruik werd gemaakt van een formele opvanginstelling, bijvoorbeeld een kinderdagverblijf of gastoudergezin. Het aantal kinderen dat werd opgevangen in de formele kinderopvang steeg de afgelopen jaren voortdurend en met deze ontwikkeling vertoonde ook de aanvraag voor de subsidie een explosieve groei. Toen bekend werd dat het uitkeren van de kinderopvangtoeslag in 2009 de overheid 2,9 miljard euro kostte, vond een wetswijziging plaats. Door de komst van de nieuwe wet vinden voornamelijk veranderingen plaats in de gastouderopvang. Konden ouders en gastouderbureaus in het verleden met gemak een aanvraag doen voor kinderopvangtoeslag, de nieuwe wet zorgt ervoor dat ouders slechts in aanmerking komen voor de subsidie als zij gebruikmaken van een opvangvoorziening die geregistreerd staat in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK). In het verleden werden gastouderbureaus en kinderdagverblijven automatisch geregistreerd, nu moet een officiële aanvraag voor registratie in het LRK gedaan worden, gevolgd door een toetsing aan kwaliteitseisen door gemeente en GGD. Bij een positief resultaat wordt de gastouder of het kinderdagverblijf ingeschreven in het LRK en hierdoor zou de kwaliteit van de kinderopvang gewaarborgd blijven.

Folia 19

bul 1995 May-Britt Mobach Leeftijd: 38 (23 december 1972) Beroep: Hoofdredacteur van tijdschrift Marie-Claire Studie: Film- en televisiewetenschappen Afgestudeerd: 1995 Docent: ‘Jürgen Müller en Bruce Gray.

Zij doceerden filmesthetiek en lieten mij kennismaken met de allermooiste films, waar ze ook nog eens goede uitleg bij gaven. Verder was Cees Hamelink, van het vak internationale communicatie, een groot inspirator. De manier waarop hij kon vertellen was geweldig.’

Niet plannen wel klimmen Ze studeerde Nederlands en film- en televisie­ wetenschappen en werd programmamaker en bladenmaker: May-Britt Mobach. Julie de Graaf

‘I

k ben begonnen aan een studie Nederlands en algemene letteren. Beide richtingen vond ik interessant, maar ik twijfelde of ik er later wat mee zou kunnen. Ik wist toen al dat ik het liefst grote verhalen aan mensen wilde vertellen via een groot medium. De decaan die mij adviseerde vertelde over de nieuwe studie film- en televisiewetenschappen aan de UvA. Haar zoon was dat net gaan doen en ze dacht dat het perfect bij mij zou passen. Ik ben blind op haar advies gevaren en ze had gelijk: ik vond de meeste colleges een feest om naartoe te gaan. Het was leuk, interessant en inspi-

20 Folia

rerend. Soms was het zelfs zo leuk, dat ik twijfelde of ik ook wat nuttigs leerde.

Nu zie ik in dat mijn studie mij veel heeft gebracht. Op de school van journalistiek leer je misschien het ambacht van schrijven, maar op de universiteit leerde ik om groot te denken en daarbij visuele middelen te gebruiken. Hoe verder ik kwam in mijn carrière, hoe meer ik op mijn studie kon teruggrijpen.

Voor mijn afstudeerrichting koos ik de meest praktische richting, waarbij je een stage moest lopen en al wat ervaring op de werkvloer opdeed. In eerste instantie wilde ik in Nederland stagelopen.

Ik schreef verschillende omroepen aan,

UvA-plek: ‘Het is niet een echte UvAplek, maar wel de locatie waar we anderhalve dag per week resideerden; het Filmmuseum. Ik heb warme herinneringen aan de dagen die ik daar heb doorgebracht.’

Café: ‘Café De Jaren en Vertigo, waar we na de colleges in het Filmmuseum naartoe gingen.’

Afknapper: ‘De opblaastulp die heel treurig op het tafeltje stond toen ik mijn bul kreeg uitgereikt. Ik was vergeten dat ik een aanvraag moest indienen voor mijn diploma-uitreiking, dus ik mocht niet mee met de grote feestelijk huldiging van mijn jaar en moest die achteraf inhalen.’ foto Bob Bronshoff

maar film- en televisiewetenschappen was nog onbekend en ik kreeg nergens voet aan de grond. Toevallig sprak ik iemand die vertelde dat omroepen in Singapore erg enthousiast waren over buitenlandse studenten die een communicatiegerelateerde studie deden. Ik verstuurde enorm veel faxen en zette wekenlang om drie uur ’s nachts mijn wekker omdat in Singapore dan net de werkdag begon. Slaapdronken belde ik bedrijven om te vragen of ze nog een stagiair nodig hadden. Het was een flinke klus en waarschijnlijk was het toch makkelijker geweest om gewoon in Nederland stage te lopen, maar op een gegeven moment kreeg ik de verlossende fax met het bericht dat ik was aangenomen bij de Engelstalige zender van Televison Corporation Singapore. Mijn stage was te gek: we hadden een leuk team en ik mocht ontzettend veel doen. Ik had best willen blijven, maar na een paar maanden moest ik weer terug naar Nederland om mijn scriptie te schrijven.

Het was niet makkelijk om een baan te

vinden nadat ik was afgestudeerd. Ik heb een tijdje fulltime in het restaurant van een golfclub gewerkt en ondertussen schreef ik honderden sollicitatiebrieven.

Via een kennis kwam er eentje terecht bij een producent van RTL4 en hij nodigde mij uit op gesprek. Ik werd aangenomen als productieassistent voor een tijdelijk project en zo ben ik in de televisiewereld terechtgekomen, waar ik uiteindelijk hoofdredactrice van het programma RTL Boulevard werd. Een paar jaar geleden ben ik overgestapt naar de bladen en nu ben ik hoofdredactrice bij Marie-Claire. Mensen reageren vaak verbaasd op mijn overstap, maar ik ben nog altijd bezig met het vertellen van verhalen. Ik ben heel blij met mijn huidige baan, maar had als student nooit gedacht dat ik dit werk zou doen. Ik ben niet zo’n planner. Mijn sterrenbeeld is een steenbok en iemand vertelde me laatst dat steenbokken erg ambitieus zijn, maar niet van tevoren bedenken waar ze willen eindigen. Ze klimmen gewoon stug door en vinden vanzelf hun weg naar boven.’ yyy

Fen is uit

het beste

eten

Hard maar intiem

K-Pax

Vegetarisch vluggertje

Wye Oak Civilian

Jessica van Sluis studieadviseur psychologie

De Vliegende Schotel Nieuwe Leliestraat 162-168

Op het podium: een stevige dame in een tuttig vestje en een iel manspersoon met een grote bril.

In de zaal: bijna niemand.

Het is donderdagavond, kleine zaal Paradiso en ik heb beloofd te komen luisteren naar Wye Oak, een band uit Baltimore die op het punt staat haar derde plaat uit te brengen maar waar ik desalniettemin nog nooit van gehoord heb. Het is al half elf, ik zie mevrouw vest en meneer bril hun instrumenten pakken en ik probeer in te schatten hoezeer mijn vertrek op dit moment opgemerkt zal worden. Met nog ongeveer vijftien andere mensen in de zaal nogal behoorlijk, ben ik bang.

Gelukkig maar, want je moet een boek nooit op zijn kaft beoordelen en een muzikant al helemaal niet, en Wye Oak speelt in het uur daarna een show die zo mijn top 10 ‘beste optredens ooit’ binnendendert. Want oké, Jenn Wasner heeft dan misschien een lullig vestje aan, maar ze heeft ook een stem die je bij je lurven grijpt en je niet meer loslaat.

I am nothing without pretend, I know my thoughts can’t live with them.

Ze geeft zich bloot zonder een moment pathetisch te worden en ze rost op haar gitaar alsof er niemand staat te kijken. Ondertussen neemt Andy Stack in zijn eentje de ritmesectie voor zijn rekening door met zijn rechterhand de drumkit en met zijn linkerhand het keyboard te bespelen. De muziek is hard maar intiem, melodieus maar nergens voorspelbaar, ingenieus maar toegankelijk, grof maar subtiel en ieder nummer is steeds net zo raak als het vorige.

I don’t need another friend, when most of them, I can barely keep up with them.

Had ik al gezegd dat Jenn Wasner een hypnotiserende stem heeft? En dat de titeltrack van hun nieuwe album Civilian wat mij betreft opgaat voor mooiste singel van 2011? Had ik al gezegd dat er ongeveer vijftien mensen in de zaal stonden?

Thanks you people so much for coming, zegt Wasner steeds weer tussen de nummers door. En: We will be back next month.

Geloof mij maar.

Dat wil je niet missen. yyy Fen Verstappen

Muziek: ‘Moby, ben ik fan van. Veel melodie en rake, denk-eens-over-jezelf-na-teksten. Zijn nieuwste muziek wordt steeds beter. Cd: Wait for Me.’

Het nieuwe album van Wye Oak, Civilian, komt uit op 7 maart. Kijk voor meer informatie en tourdata op www.wyeoakmusic.com

Spel: ‘Bao, een Afrikaans spel met boontjes waarbij je ervoor moet zorgen dat de ander al zijn boontjes kwijtraakt. Het leuke is dat er geen geluk in zit. Het is steeds vooruit denken.’

Ik voel me gezegend om aan de waterkant van Amsterdam-Noord te mogen wonen en om dagelijks met het pontje over ’t IJ te dobberen, maar op sommige momenten lijkt Noord ver weg. Vooral wanneer je tot 17.00 uur college hebt en om 19.00 uur voor je werk in het Museumkwartier moet zijn. Lastig om nog voldoende tijd te vinden om een gezond maal te koken. Dit heeft ervoor gezorgd dat ik de laatste tijd goede, goedkope restaurants met een snelle service probeer te lokaliseren.

De Vliegende Schotel bevindt zich aan de Nieuwe Leliestraat nr 162 in hartje Jordaan. Het is een smalle straat met voornamelijk woongelegenheden; je zou er zomaar voorbij fietsen. Het feit dat het restaurant niet op een toplocatie is gevestigd, lijkt dan ook de reden dat het er vaak betrekkelijk rustig is, want aan de keuken, de sfeer en de mensen kan het niet liggen.

De Vliegende Schotel serveert enkel vegetarische en veganistische gerechten. Ik koos voor de lasagna van bolognesemix met sojagehakt, spinaziemix en sojacrème vergezeld van salade (€ 13). Mijn metgezel zocht het buiten Europa en koos voor de groentenschotel uit het regenwoud van Borneo (€ 12). Een verscheidenheid aan in kokosmelk gekookte groenten met in specerijenmix gebakken tempeh en cashewnootjes. Alle hoofdgerechten worden vergezeld door een uitgebreide garnering of salade. Salade staat hier voor een viertal bijgerechtjes, iedere dag variërend en deze keer bestaande uit pastinaakmoes, rode bietensalade, kikkererwten en geroerbakte kool met tempeh en cashewnoten. Het hoofdgerecht in combinatie met de ‘salade’ zorgt voor een heerlijke, veelzijdige maaltijd. Je zou het bijna bij het hoofdgerecht laten, zoals wij deden uit tijdgebrek, maar er staan ook veelbelovende voor- en nagerechten op het krijtbord.

De inrichting kenmerkt zich door verwijzingen naar luxe collectieve krakerskeukens, zo wist mijn gezelschap mij te vertellen. Ook de zelfbediening past hierbij. Van gasten wordt een proactieve opstelling verwacht; ze kunnen zich melden bij de bar achter in het lokaal, waar de bestelling kan worden gedaan. Wens je bier? Dan kun je, na melding aan de bar, dit zelf uit de koelkast naast de bar lichten.

Aan de muur ernaast is een opener vastgeschroefd. Zo nu en dan, wanneer de vriendelijke serveerster – die door een onoplettende gast voor een medegast kan worden aangezien – eraan denkt, vraagt ze of een glas bijgevuld kan worden.

De clientèle bestaat uit een gemêleerd gezelschap van kleurige, flamboyante en soms wat zweverige mensen. Door de afwezigheid van overbodige formaliteiten kan de handeling waar het om gaat, de inwendige mens verzorgen, spoedig verlopen. Dat gebeurde dan ook, en in combinatie met de kwaliteit van het geserveerde en de prettige sfeer, vroegen we opgetogen om de rekening welke – bijna onredelijk – laag bleek te zijn. yyy Rosalyn Borst

Boek: ‘Is er hoop van Renate Dorrestein. Een zwakbegaafde kleinzoon steelt een baby, maar zijn oma bij wie hij woont denkt dat het van zijn meisje is. Wat volgt, is een wirwar van misverstanden en menselijke tekortkomingen. Je krijgt veel sympathie voor de jongen.’

Tv: ‘Great Migrations op National Geographic, een serie over rondtrekkende diersoorten: mieren, pinguïns.

Wat beweegt die dieren? Gnoes gaan op zoek naar het water, waar hongerige krokodillen liggen te wachten. Ze calculeren dit in door duizenden jonkies extra te maken.

Je ziet zulk kuddegedrag ook bij mensen als ze charismatische figuren een oorlog in volgen. Al gaat dit minder slaafs, het is niet echt dat ze zichzelf opofferen.’

Film: ‘K-Pax. Een psychiatrische patiënt beweert dat hij van planeet K-Pax komt. Je denkt eerst: hij is zo gek als een deur, maar gaandeweg begin je te twijfelen. Zo kan hij exact kloppende zonnestelsels tekenen. En als hij aankondigt dat ze hem komen ophalen, is hij inderdaad weg uit de inrichting. Ik ben er nog steeds niet achter of hij de waarheid spreekt of niet.’

Hebbeding: ‘Mijn teddybeer Orantje waarmee ik nog in de box heb gelegen. Hij staat nu in de boekenkast.’

Afknapper: ‘Het boek Eten, bidden, beminnen van Elizabeth Gilbert. Een typisch vrouwenboek, maar ik vind het vreselijk. Het is erg op z’n Amerikaans geschreven: iets is niet “goed” maar meteen “geweldig”. En heel belerend. De wereld zit in elkaar zoals zij dit ontdekt. Terwijl ik zelf iets wil kunnen vinden.’

Kunst: ‘Michel van Overbeeke, een vriend van mijn vader die voor zijn schilderijen het bladgoud maakt. De kroon op zijn carrière zijn de glas-in-loodramen in de Sint-Bavokerk in Haarlem. Toen het werd geopend door de koningin, mochten we er niet bij zijn, terwijl ik hem heel goed ken.’

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan internationale student Earth Sciences James Hensleigh. Over wie ik gehoord dat hij erg openstaat voor nieuwe aspecten van aardwetenschappen en daarom naar Amsterdam is gekomen.’ yyy Hans van Vinkeveen

prijs: laag sfeer: vriendelijk en informeel eten: goed voor het geweten

Folia 21

De centrale belangenbehartiger van Amsterdamse studenten

De universiteit als studiesnackbar

M

eten is weten’.

disering is geleend van George Ritzer en

Veel studenten

houdt in dat er een grote gerichtheid is op

zullen deze

efficiëntie, berekenbaarheid, voorspel-

zin gehoord

baarheid en beheersbaarheid van onder-

hebben gedu-

wijs. Ondanks dat de ‘McDonaldisering’

rende hun colleges statistiek. Door het

volgens Van Heerikhuizen niet te stoppen

verzamelen en vervolgens ordenen van

is, kunnen studenten en docenten wel

gegevens wordt de wereld begrijpbaar,

samen optrekken om het zoveel mogelijk

voorspelbaar en beheersbaar. Dagelijks

in te dammen.

storten wetenschappers, onderzoeksbureaus en bedrijven een enorme brei aan

ASVA deelt de mening van socioloog Bart

cijfers uit over de samenleving via allerlei

van Heerikhuizen en vindt dat studenten,

kanalen. De universiteit is echter niet

docenten en ook de politiek verantwoor-

alleen producent van deze cijfers maar is

delijkheid moeten nemen om de McDo-

zelf ook slachtoffer van deze drang naar beheersbaarheid.

naldisering van het onderwijs tegen te gaan. Output gemeten in studiesnelheid, het aantal gepubliceerde artikelen in

In de afgelopen

Engelstalige vaktijdschriften en het aantal

decennia

afgestudeerden zijn geen graadmeter van

zijn univer-

goed onderwijs. De enige juiste indicato-

siteiten steeds bedrijfsmatiger gaan werken. In het hoger onderwijs heerst een manage-

ren van goed wetenschappelijk onderwijs zijn de opgedane kennis van studenten of innovatieve ideeën die de samenleving vooruit helpen. Dergelijke indicatoren zijn

mentcultuur waar ‘outputindicatoren’ en

lastig kwantificeerbaar, maar dat hoeft

efficiency leidend zijn voor het te voeren

geen probleem te zijn om goed onderwijs

beleid. Hoogleraren worden afgerekend

te herkennen. Iedereen prefereert het

op het aantal artikelen dat zij publice-

eten in een goed restaurant boven het

ren in gerenommeerde tijdschriften. De

assortiment van McDonalds, al is niemand

onderwijskwaliteiten van docenten lijken

in staat om precies te duiden waarom

van ondergeschikt belang en worden niet

deze keuze wordt gemaakt. Onze intuïtie

beloond. Een andere gebruikte indicator

leert alleen dat sneller niet altijd beter is.

is het aantal studenten wat een voldoende haalt bij een tentamen. Halen te weinig

Verander zelf je opleiding van een

studenten een voldoende dan worden

Big Mac naar een broodje gezond:

docenten soms gesommeerd de punten op

>> Is er weinig ruimte voor interactie

te hogen. Universiteitsbestuurders kijken

tijdens een college? Bereid het hoofd-

jaarlijks gespannen naar ranglijstjes

stuk voor, stel vragen en neem geen

om te kijken hoe hoog ‘hun’ universiteit

genoegen met een half antwoord.

staat. Traditioneel gezien staat Harvard

>> Heb je de indruk dat de college-

University hoog op deze lijst. Veel univer-

reeks die je volgt al acht jaar hetzelf-

siteiten spiegelen zich dan ook aan zo’n

de is? Dit is niet echt meer te veran-

topuniversiteit. De UvA wilde graag in

deren tijdens jouw jaar, maar schrijf

samenwerking met de Barclays Bank een

het op de evaluatie en stuur een brief

‘Harvard aan de Amstel’ oprichten. Kwan-

naar je opleidingscommissie.

tificeerbaarheid leidt dus tot kopieerge-

>> En een tip van Bart van Heerikhui-

drag en universiteiten lijken steeds meer

zen: eis niet van je docenten dat ze

op elkaar zoals de Big Mac overal op de

met een nauwkeurigheid van twee

wereld hetzelfde smaakt.

cijfers achter de komma aangeven hoeveel de presentatie meetelt voor

Tijdens de studiemarathon, onderdeel van

het vak. Misschien dat zij dan ook

de studentenprotesten tegen de onder-

relaxter zijn als jij je paper twee

wijsbezuinigingen, sprak de Amsterdamse

dagen later inlevert, omdat je nog

socioloog Bart van Heerikhuizen over

een geniale brainwave had vlak voor

deze ontwikkeling als de ‘McDonaldise-

de deadline.

ring van het onderwijs’. De term McDonal-

annonces

Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder.

Annonces kunnen worden geplaatst in Folia en op de website www.folia.nl. Zie voor informatie over het aanbieden en de tarieven www.folia.nl – weekblad – Annonces.

CULTUUR

Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - Amsterdam

USC SPORT

Actueel • Hip-Hop Allround In deze cursus maak je kennis met Streetdance in al zijn aspecten. In deze cursus komt alles aan bod: House, Breakdance, Popping, Lyrical, Jazz. We behandelen technieken, rekken en laten je zweten in een goede work-out.

Ben jij een beginner of heb je zelfs nog nooit gedanst, dan is dit een ideale cursus om in aanraking te komen met dans & beweging.

Start 3 februari, 10 bijeenkomsten op donderdag 16.00-17.30 uur PCH Fitness. Studentencursusprijs € 35 / UvA-medew. € 52.

• Showdance Showdance is een combinatie van musicaldans met invloeden van andere dansstijlen, zoals Streetdance en Jazz dance. We werken toe naar een swingende choreografie. Vooral veel fun! Cursus van 10 lessen elke donderdag bij het USC van 19.00-20.30 uur. Start 3 februari. Studentencursusprijs €35 / UvAmedew. € 52.

• Volleybal De USC-Volleybalcompetitie kan nog wat teams toelaten in haar 2e competitie. Dus heb je zin om met je collega’s of medestudenten mee te spelen op de woensdagavond, geef je dan nu op met een team of individueel. Cat. I € 37, Cat. II € 65.

• Schaatsen De winter lijkt voorbij maar niets is minder waar. Op de Jaap Edenbaan gaan onze trainingen door tot ver in maart. Je mag wekelijks net zo vaak komen als je zelf wilt.

Je kunt dus nog een groot aantal trainingen meepakken. Geef alsnog een impuls aan je schaatskwaliteiten. Niets mooiers dan moeiteloos glijden over spiegelend ijs.

• Krav Maga Altijd al willen weten wat deze van oorsprong Israëlische sport precies inhoudt? Wil je jezelf leren verdedigen op de vierkante meter? Kom dan naar de Krav Maga-les in sportcentrum Universum. Elke zondagochtend van 10.30 tot 11.45 kun je de effectieve technieken van Krav Maga leren. Voor € 39 kunnen studenten tot eind juni meedoen met deze les. Ook vrij trainen in de dojo zit dan in je abonnement. Check voor al het bovenstaande www.usc.uva.nl

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES e.d.

Stichting Doetank zoekt ondernemende en creatieve stagiair(e)s voor discriminatie-onderzoeksproject in Amsterdam. Van februari t/m april, voor min. 2 d/w. Contact: Niels@ doetank.org /06 1617 9725. Meer info: www.doetank.org/?page_id=812

VERDIENEN

Handige, sportieve student (zonder reisplannen) voor klusjes in huis, meegaan naar sport en licht administratief en organisatorisch werk. Oud-Zuid. Goede betaling, wit, uit PGB. Reacties naar avd.meer1@gmail.com Interviewers gezocht - Het TransAM onderzoek zoekt interviewers die tegen vergoeding (€ 35 per interview) jongeren in Amsterdam interviewen. Ong. 10 uur per week, januari

2011-juli 2011. Voor info bel met Carolien Swier (06 2120 6945) of mail naar info@ transamstudie.nl Wij zoeken een lieve oppas voor Luc (5) en Zoé (2,5) tweetalig NL/FR, 1 à 2 avonden per week. Evt. ook schoolvakanties. Wij wonen in Oud-West. Tel. 06 2904 2604. ogarrigoux@ gmail.com Native English nanny/student wanted for Dutch family near Artis. 3 kids. At least 12 months, appr.20 hrs/week. 06-3309 8583.

STUDENT & STUDEREN

Studeren in Europa via het Erasmusprogramma in 2011-2012. Studenten van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde hebben de mogelijkheid een semester of jaar in het buitenland te studeren. Dit gaat via de afdeling Study Abroad van het International Office. Study Abroad verzorgt op donderdag 10 februari 2011 van 17.00-19.00 uur in het A-gebouw A2.23 (zaal E), Roetersstraat 15 een informatiebijeenkomst voor geïnteresseerde studenten. Graag registreren via studyabroad-feb@uva.nl. Kijk voor meer informatie over studeren in het buitenland en voor een lijst van de partneruniversiteiten op www.student.uva.nl/fee_studyabroad

WONEN

Iets te verhuizen? Dáár heb ik voor gestudeerd! Alle maten bussen en verhuismannen, vanaf € 45. Wij takelen (touw en blok); tevens interlokaal. Bel Taco: 06 4486 4390; www. vrachttaxi.nl

DIVERSEN

Adem & Stemwerk - Inzichtgevend Geprek - Stem & Muziekbeleving voor meer ‘lucht’, zelfvertrouwen en inspiratie! Gratis kennismaking. www.mariarijnbout.nl; 020 620 9742; toonbeeld.praktijk@zonnet.nl Leer mediteren in 7 weken. Do. 17 febr. start de cursus: 19.30-21.00 uur. Op do. zelfde tijd doorlopend workshops. Vrije inloop. Kerkstraat 44, A’dam. Onkostenvergoeding € 3,50 per keer. Info: www.sahajameditatie.nl De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Tel. 566 3090, spermabank@amc.uva.nl of www.spermadonoren.nl Gedipl. Schoevers-secr. b.z.a. voor allerhande typewerk. Ruime ervaring. 250 a.p.m. Tel. 06 4415 3099.

BUREAU OMBUDSMAN

Studenten met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Ombudsman Studenten, Christel Holtrop, ombudsman@uva.nl, tel.

525 3798, www.student.uva.nl/ombudsman Medewerkers met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Ombudsman Personeel, Anneke Vijgeboom, ombudsmanpersoneel@uva.nl, tel. 525 5548, www.uva.nl/ ombudsmanpersoneel Het Bureau Ombudsman is gehuisvest op Oude Turfmarkt 151, 1012 GC Amsterdam.

het cultureel studentencentrum van UvA & HvA

lezing

WO 02/02 20.00 uur

The philosophical importance of physics

Physics has changed the world. Not only through its technical applications, but also by its sometimes shocking implications for our general view of the world: its philosophical implications. This lecture reviews the striking consequences of so-called classical physics and relativity theory, and it looks at some of the amazing predictions of quantum theory. studenten gratis, e 5,- alle anderen

muziek

DO 03/02 20.15 uur

Derde Symfonie van Mahler

Na voorgaande successen met Mahlers Eerste Symfonie (2005), Tweede Symfonie (2007) en Das Lied von der Erde (2009) speelt het CREA Orkest nu de Derde Symfonie. Met deze monumentale, overrompelend grootse en toch verfijnde symfonie, viert het orkest mee met het Mahler-Lustrum. Met soliste Carina Vinke en een engelachtig vrouwenkoor. o.l.v. Bas Pollard. Plaats: Het Concertgebouw (Amsterdam). toegang e 17,50, korting e 12,50

muziek

DO 03/02 20.30 uur

Plug & Play

Plug & Play is het CREA poppodium, waar je iedere eerste donderdag van de maand nieuwe bands kunt ontdekken. Met deze maand Those Foreign Kids, Dear Morning en European Daughters. toegang gratis

COmeDy

lezingenladder Auditorium Vrije Universiteit MA 07/02, 18.00 uur Buitenlandse interventies opnieuw gedefinieerd Paul Collier, hoogleraar economie aan de Universiteit van Oxford, over de wenselijkheid van begrotingssteun voor ontwikkelingslanden.

Aula UvA

DI 08/02, 20.00 uur Monsoon: The Indian Ocean and the Future of Power John Adams Institute presenteert Robert Kaplan, Amerikaans schrijver over macht en mensheid over zijn nieuwste boek. Voertaal Engels.

De Balie

DI 08/02, 20.00 uur SLAA | Adriaan van Dis: Tikkop Stephan Sanders (redacteur Vrij Nederland) in gesprek met Adriaan van Dis over zijn nieuwe roman en zijn fascinatie voor Afrika.

Brakke Grond eetcafé ZA 05/02, 22.00 uur Hard//Hoofd Live Over de liefde. Verhalen, columns en muziek, verzorgd door de redactie van hardhoofd.com, online tijdschrift voor kunst en journalistiek

Easy Laughs - Improv Comedy

CREA Muziekzaal

‘The Friday Show’ at 20:30 and an ‘Unplugged’ at 22:30, with different formats and guest players. New: a free quick extra show after the second performance. English spoken. e 10,- (20:30) / e 5,- (22:30) / both e 12,-

DI 08/02, 19.30 uur Het ideaal van de universiteit Prof. dr. Arnoud Boot over de stelling ‘De universiteit heeft geen ideaal meer, maar is verworden tot een rendementsfabriek.’

quiz

Rode Hoed

VR 04/02 20.30 uur

zO 06/02 14.00 uur

CREA Popquiz

Al die muziekweetjes nutteloos? Nu niet meer!

Deelnemen is natuurlijk leuker dan winnen, maar voor de winnaars zijn er desalniettemin fijne prijzen te verdienen. Inschrijven: popquiz@crea.uva.nl. Teams van max. 4 personen. deelname e 2,50 per persoon

Debat

Di 08/02 20.00 uur

De crisis van de euro

De euro leek in de wereldwijde economische crisis een sterk element van Europese integratie. Maar nu heeft de crisis ook de euro weten te vinden. Europa probeert angstvallig Griekenland en Ierland voor de financiële afgrond te behouden. Door de collectieve munt dreigen ook de Europese partners meegesleurd te worden deze afgrond in – inclusief Estland, dat op 1 januari haar kroon verruilde voor de euro. studenten gratis, e 5,- alle anderen Meer informatie over de CREA agenda: www.crea.uva.nl

DI 08/02, 20.00 uur Werk zoekt vrouw: over arbeid en idealen In de toekomst dient onbenut arbeidsmarktpotentieel, dat grotendeels uit vrouwen bestaat, aangeboord te worden. Discussie met o.a. Pia Dijkstra (D66), Elma Drayer (auteur Verwende prinsesjes) en Marjon Bolwijn (auteur De ideale werknemer is een moeder).

Stadsarchief Amsterdam ZO 06/02, 15.00 uur Canongesprek: Het Museumplein Axel Rüger (directeur Van Goghmuseum) en Hans Ibelings (architectuurhistoricus) over het Museumplein en het Concertgebouw.

U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur een mailtje naar folialezing@gmail.com onder vermelding van ‘Aanmelding lezingenladder’. Voor adressen zie www.folia.nl/lezingenladder.

Folia 23

De student

Dijkgraaf & Fresco

Van der Meulen & Curvers

Naamloos

Strak blauw met dreigende citaten

De hoogleraar

Het was aan het einde van een vermoeiende congresdag, ergens in de Verenigde Staten. In de motregen stond ik te wachten op de bus naar mijn hotel. Een warm bad, daar was ik aan toe. Toen de bus eindelijk verscheen, stapte ik als een halve zombie in.

De chauffeur begroette me hartelijk: ‘Hi, Robbert! How are you!’

Verbouwereerd liep ik de bus in. De rest van de passagiers staarde me betekenis­ loos aan. Nog half in shock ging ik zitten.

Hoe kon dat nu? Waar kende die chauffeur mij in godsnaam van, hier in deze uithoek? Was ik in een of andere absurdistische film terechtgekomen?

Totdat ik naar beneden keek en mijn naambordje om mijn nek zag hangen.

Naambordjes zijn een geweldige stap vooruit in de evolutie. Zeker voor mij, want ik ben niet zo goed in het onthouden van gezichten en namen. Zo overkomt het mij regelmatig dat iemand mij

hartelijk begroet en ik echt geen flauw idee heb wie het is. In zo’n geval sta je voor een moeilijke keuze: eerlijk zeggen dat je de persoon niet herkent, of net doen alsof en dan maar hopen dat het kwartje tijdens het gesprek alsnog valt.

Dat laatste is een gevaarlijke strategie, want er is geen elegante weg terug. Als het kwartje lang blijft hangen en de onbekende bekende begint gezamenlijke herinneringen op te halen, is het zeer voorzichtig opereren. Je staat vrolijk mee lachen – ja, ja, dat was me wat! – terwijl ondertussen je brein als een idioot alle laatjes van je geheugen opentrekt. Laatst wist ik dit toneelspel tot het einde vol te houden. Zelfs toen mijn ‘vriend’ met een warme schouderklop afscheid nam, had ik nog geen clou met wie ik gesproken had.

Totdat hij me later die avond opnieuw aanschoot. Hij moest zich excuseren.

Hij had mij verward met een ander. yyy Robbert Dijkgraaf

Marita Mathijsen hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde

Ergens eind december knipte ik langs de Victoria’s Secret modeshow, de optocht van engeltjes in ondergoed. Na een minuut of tien zat ik als een zwakzinnige naar mijn nieuwe vriendinnen terug te grijnzen.

Vanaf toen is het bergafwaarts gegaan met mij. Collegevrij januari, maand van onbegrensde slaap. Familieleden lieten na te stoken, scheiden of sterven. Het was een aaneenschakeling van good hair days, zoals toen ik vijftien was, urenlang tongen zonder zorgen over de toekomst.

Wat een vloek! De gelukkige mens voert geen reet uit! Wel eens door de wolken gevlogen? Leuk en aardig, maar je ziet geen hand voor ogen, je moet blind op anderen vertrouwen. Citaten. Ik begon inééns citaten uit de lucht te plukken als ik schreef.

Ken je die types, die debiele vingerbuigingen doen op ooghoogte? Daar, in hun luchtige archief, rukken ze zinnen uit de context. Alsjeblieft citaten, echo in de ether, vul de atmosfeer tussen mijn aanhalingstekens, bezet de stippellijntjes in mijn hoofd met leenspreuken. Nee, het geluk wist niet Mirjam van Praag hoogleraar ondernemerschap en organisatie

te motiveren. Was het dan zo saai? De volmaakte zonsondergang, die altijd een teleurstellende foto oplevert? Gelaten ploos ik een krant uit, die over de datum bleek te zijn. Typisch. Hoewel de wereldproblematiek onverminderd doormoddert, lijkt die verder van je bed naarmate je daar meer tijd doorbrengt. Ik las maar weer wat Biesheuvel, expert in het problematiseren van het probleemloze.‘Geëngageerd schrijven, wat is dat nu weer?’ leek hij aan mij te richten. Stik.

Nu al mijn idealen kwijt, zo jong nog! Is ontevredenheid je werkgever? Ja, dacht ik, als ik weer een ochtend versliep en de dag zo telkens een stukje opschoof.

Ik verfoeide mezelf, maar wie verfoeit zich nu omdat hij gelukkig is? Genieten van iets eenvoudigs is erg ingewikkeld, legde Schopenhauer me uit. ‘Er is maar één aangeboren dwaling, en die luidt dat wij bestaan om gelukkig te zijn’. Ik verpest mijn geluk dus vanzelf wel, volgende week of zo. Excuseert u mij, ik ga nu weer tongen. yyy Emma Curvers Henkjan Honing hoogleraar muziekcognitie

overigens Koploper in kenniseconomie willen zijn, maar tegelijk fors bezuinigen: met deze maatregelen laat het kabinet haar ware anti-elitaire gezicht zien Marita Mathijsen: ‘Het getuigt niet zozeer van een anti-elitaire instelling – juist de geldelite wordt bevoordeeld, omdat zij het zich kan veroorloven langstudeerder te zijn – maar van kortzichtigheid die berust op een typisch Hollandse mentaliteit: voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten. Het kabinet heeft een gebrek aan visie en er wordt in deze regering consequent niet over nagedacht waarom wij als maatschappij eigenlijk een overheid hebben. De totale afwezigheid van historisch besef is daarin nog wel het meest frappant.

Niemand lijkt zich te realiseren dat een overheid ooit in het leven is geroepen om ervoor te zorgen dat wij collectief dingen moeten dragen die niet mogen afhangen van het toeval om onze maatschappij draaiende te houden. Hetzelfde geldt voor de kenniseconomie. Daar wordt over gepraat alsof het een voetbalwedstrijd is. Het gaat 24 Folia

er niet om dat we de eerste zijn, maar dat we goed zijn. Dat kost geld, en dat moet door collectief worden opgebracht, en niet afhankelijk zijn van toevallige interesse van het bedrijfsleven of van gemakzuchtige politieke belangen.’

Mirjam van Praag: ‘De cijfers van de laatste Kennis- en Innovatieagenda laten zien dat Nederland gestaag afdaalt op de ranglijst van kenniseconomieën, en dat is zorgelijk. Met het onderwijs gaat het niet eens zo slecht, maar vooral op innovatie scoren we dramatisch. De seinen staan op rood en de enigen die innovatie kunnen terugbrengen in onze kenniseconomie zijn excellente studenten. Daar wordt nu juist op bezuinigd. Dat niet iedereen op kosten van de staat vier bachelors kan volgen, daar is niets mis mee, maar er zou meer flankerend beleid gevoerd moeten worden, want

excellentieprogramma’s zijn nu al schaars.

Het korten op universiteiten is al helemaal onhandig, daar worden niet alleen de hele goeie, maar alle hoger opgeleiden door getroffen. Uit eigen onderzoek blijkt juist dat er een leger hoogopgeleiden nodig is om een stevige kenniseconomie te bouwen.

Of het een anti-elitaire maatregel betreft, betwijfel ik, want vooral mensen met minder geld worden erdoor getroffen. Aan de andere kant, als je als land graag een elite wil zijn dan is een ding zeker: op deze manier gaat dat niet lukken.’

Henkjan Honing: ‘Vragen aan een wetenschapper of je hoog op de lijst van kenniseconomieën wilt staan, is hetzelfde als aan een bakker vragen of hij brood belangrijk vindt. In Nederland zijn we goed in de wetenschap en ook heel productief.

Dat op zichzelf is al een goed argument

om erin te investeren: een hoge positie vasthouden is economisch gezien effectiever dan van laag naar hoog moeten opklimmen. We moeten investeren in waar we goed in zijn, want het mag duidelijk zijn dat we het in Nederland niet meer van suikerbieten en aardappelen moeten hebben, maar van kennis. Om in te gaan op het anti-elitaire element van de stelling: wat is er nu elitair aan een kenniseconomie?

Als je bedenkt dat Nederland er een missie van heeft gemaakt om zeventig procent van de bevolking hoog op te leiden, dan het is bezuinigen daarop eerder aan te merken als elitair. Immers, een minderheid van dertig procent die over een meerderheid beslist kan niet anders dan zo genoemd worden.’ yyy Floor Boon In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.