Oeganda
Paul Doop
Crisis
Doorbraak
Studiereis Millenniumbattle
Per ďŹ ets langs de bouwput
Vaarwel carrière?
Lachen met Frank Brasser
Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Jaargang 62 13-03-2009
Nummer 24
Roze liefde
DingemansVanderKind is een klein en modern Amsterdams advocatenkantoor, gespecialiseerd in arbeidsrecht.
Studenten 50% korting
Wij zijn per 1 mei 2009 op zoek naar een gedreven
Secretaresse (m/v) met enige werkervaring, voor tenminste drie dagen per week. Wij bieden een informele werksfeer en goede (secundaire) arbeidsvoorwaarden. Uw reactie met CV kunt u sturen naar: DingemansVanderKind t.a.v. Heidi Smit E-mailadres: heidi@dvdk.nl Keizersgracht 221 1016 DV AMSTERDAM Telefonische inlichtingen: 020 344 64 54
Neem een abonnement ■ Surf naar volkskrant.nl/studenten (dit aanbod geldt alleen voor uitwonende studenten t/m 27 jaar)
volkskrant.nl/studenten
081020 Vk_stud abo zw 235_173.indd 1
Verdere informatie over ons kantoor kun je vinden op www.dvdk.nl.
20-10-2008 14:20:00
Het Universitair Centrum Psychiatrie (UCP) van het UMCG combineert een academische setting met een breed GGZpakket. Er zijn veel en gevarieerde mogelijkheden voor keuzestages. Artsen met onderzoeksambities kunnen de opleiding combineren met het doen van onderzoek. Het UCP heeft plaats voor
Groei vergt ruimte
Arts-assistenten
Het UCP biedt zeer gedifferentieerde patiëntenzorg: zowel psychiatrische basiszorg als psychiatrische topreferente zorg. Hierdoor is het UCP een interessante werkgever voor zowel professionals met specifieke als met brede interesse in het vakgebied. Onze medewerkers krijgen volop gelegenheid om eigen initiatieven te ontplooien en de zorg verder te ontwikkelen. Zo kunt u meebouwen aan de algemene psychiatrische zorg. Dit kan vanuit de ambulante teams, binnen de dagbehandeling of op één van de opname-units. Ook is het mogelijk om mee te bouwen aan de zorg vanuit een zorgprogramma voor een specifieke doelgroep, bijvoorbeeld patiënten met angst, dwang, depressie, psychose of ontwikkelingsstoornissen.
U kunt dit jaar nog met de opleiding beginnen. Ook een tijdelijke aanstelling als ANIOS behoort tot de mogelijkheden. En als u in 2010 zou willen beginnen nodigen wij u uit om nu alvast uw belangstelling hiervoor kenbaar te maken. Voor informatie kunt u contact opnemen met prof. dr. R.J. van den Bosch, opleider, of dr. A.J. Tholen, hoofd patiëntenzorg en waarnemend opleider, via telefoon (050) 361 2065. Meer weten over deze of andere actuele vacatures?
Kijk op www.werken.umcg.nl
Het UMCG is een wereld op zich, midden in de stad Groningen die is verkozen tot beste binnenstad en leukste studentenstad. Wij helpen nieuwe medewerkers bij het vinden van woonruimte. En met ons partnerprogramma voor meeverhuizende partners bieden we graag hulp bij het vinden van passend werk. Universitair Medisch Centrum Groningen Bouwen aan de toekomst van gezondheid
folia 090313.indd 1
06-03-2009 11:47:56
1:47:56
inhoud
Paul Doop ‘doet’ de huisvesting van de UvA. Hij heeft nogal wat hete hangijzers in zijn portefeuille: de voor- en tegenstanders van de diverse verhuis-, sloop- en renovatieplannen schreeuwen om het hardst. Doop blijft er rustig onder en licht de huisvestingsvisie van het bestuurscollege toe tijdens een gemoedelijke fietstocht in de regen blz.10
Oeganda
Paul Doop
Crisis
Doorbraak
Studiereis Millenniumbattle
Per fiets langs de bouwput
Vaarwel carrière?
Lachen met Frank Brasser
Gebundelde masterkracht
nieuws
UvA en VU gaan het samen doen ...................... blz. 4
Het H-woord Elco Brinkman over de hypotheekrenteaftrek .... blz. 5
Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Jaargang 62 13-03-2009
Nummer 24
Tjielp tjielp Alumnus schrijft vogelboek ............................. blz. 7
Papierwinkel
Roze liefde
Lisa Kuitert: Boekenweek is commercie ten top.......................................... blz. 8
Coververhaal
Cover: Pascal Tieman
De lesbo-encyclopedie: geen potjeslatijn ..........blz. 14
Frankie goes to Buitenveldert Stand-upcomedian Frank Brasser in finale cabaretfestival ..................................blz. 15
Afrika Team Atlas won de Millenniumbattle en ging naar Oeganda ....................................blz. 17
Studie af; banen weg De crisis is niet best voor je cv ........................ blz. 20
En verder: Nieuws/promoties 4-7, opinie/brieven/scriptie 8-9, Film/Het beste 12, Uit/Eten 13, Weekgast 19, Annonces 22, Roem 23, Dijkgraaf & Fresco/Puzzel/Spekkie Big 24
Colofon
Win: Kaarten voor het Griffioen/Zuidplein Cabaretfestival Voor de derde keer organiseren de Griffioen, het cultuurcentrum van de VU, en Theater Zuidplein (Rotterdam) samen het Griffioen/Zuidplein Cabaretfestival. Dit festival richt zich op het ontdekken van cabarettalent en wil hun een springplank bieden naar de grotere festivals. Folia mag 5 x 2 kaarten weggeven voor de finale op 20 maart in Griffioen. Om te winnen, ga naar www.folia.nl/prijsvraag.
Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, Tel. 020-5253981, Fax 020-5253980, redactie@folia.uva. nl, Website: www.folia.nl, Uitgever: Stichting Folia Civitatis, Redactie: Nadine Böke, Mirna van Dijk (eindredacteur), Jim Jansen (hoofdredacteur), Anne Koeleman, Harmen van der Meulen, Margot Riedstra (secretariaat), Dirk Wolthekker, Medewerkers aan dit nummer: Jaron Beekes, Bram Belloni, Martien Bos (correctie), Bob Bronshoff, Louise Fresco, René Glas, Julie de Graaf, Cees Heuvel, Arjan Roodink, Henk Thomas, Pascal Tieman, Won Tuinema, Bas Uterwijk, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen, Corien van Zweden. Folia is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) en werkt samen met Havana, het weekblad van de Hogeschool van Amsterdam, Havana redactie: Jobien Groen, Wim de Jong, Thijs den Otter, Annemarie Vissers, Paul van de Water (hoofdredacteur), Redactieraad: Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Amanda Kluveld, Kathusha Sol, Bert Vuijsje, Bladmanagement: Impressum, Zoetermeer, Lay-out: Carl Zevenboom, Amsterdam, Druk: Dijkman Offset, Diemen, Advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, Tel. 023-5714745, Fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com, Abonnement: E46,90 per jaargang. Opgave: 020-525 3981, mededelingen@folia.uva.nl of www.folia.nl
Verhuisstress Volgens wetenschappelijk onderzoek zijn het krijgen van een kind, trouwen en verhuizen de meest stressvolle zaken waarmee een mens geconfronteerd kan worden. In een tijdsbestek van twee jaar ben ik twee keer vader geworden en hoewel ik natuurlijk niet het echte werk moest doen, kijk ik met plezier op de bevallingen terug. Ook mijn trouwerij was een aangename bijeenkomst die na een lange dag met te veel alcohol eindigde in de bruidssuite van hotel Arena. Aan verhuizen heb ik echter een broertje dood. In mijn leven ben ik slechts drie keer verhuisd, en het was altijd grote ellende. Bij mijn meest recente verhuizing bleek mijn flipperkast niet door het raam te passen en terwijl hij tien meter boven de grond aan een touw en blok bungelde, barstte geheel in Nederlandse traditie een stortbui los met alle gevolgen van dien. Mijn verhuizingen en de problemen die erbij kwamen kijken, waren echter een lachertje in vergelijking met hetgeen de UvA staat te wachten. Onlangs is een deel van de FNWI vertrokken naar het Science Park en dat is het startschot van een massale verhuizing. De UvA streeft ernaar om al haar onderwijs en onderzoeksactiviteiten te centreren rond vier grote locaties: het Science Park, het Roeterseilandcomplex, de binnenstad en het AMC. Geheel in de UvA- traditie verloopt de verhuizing niet zonder protest. De mensen van het Zoölogisch Museum moeten, inclusief hun miljoenen opgezette kevers, kikkers en kakkerlakken, verhuizen naar Leiden: zij hebben inmiddels woedend bij de gemeente aangeklopt. Het protest van de medewerkers en studenten van rechten neemt zelfs grotere vormen aan. Vooraanstaande hoogleraren spreken in kwaliteitskranten hun afschuw uit over de verhuizing, en ook andere medewerkers ageren tegen het CvB. Je kunt het met de mensen van rechten eens zijn of niet; het meest geraakt ben ik door de studenten. Een groep actievelingen steekt zeer veel tijd in hun protesten, hebben in no time de protestsite www.onzepoort.nl gebouwd en online gezet en dat terwijl ze zelf nooit hinder van de verhuizing zullen ondervinden. In 2016, als rechten op het Roeterseiland huist, zijn zij namelijk allemaal al afgestudeerd.
Mijn flipperkast bleek niet door het raam te kunnen
Jim Jansen, jfj@folia.uva.nl
Folia 24 | 3
Foto: Bob Bronshoff
Foto: Bas Uterwijk
Fietsen met de vicevoorzitter
nieuws
Salarissen UvA ‘meer prestatiegerelateerd’ >Helft personeel ziet onvoldoende doorgroeimogelijkheden. >CvB kondigt verbeteracties aan. Gebrek aan doorgroeimogelijkheden, ontevredenheid over de salariëring, een te hoge werkdruk en gebrekkige informatievoorziening van de UvA, dat zijn de grootste problemen die medewerkers van de UvA ervaren. Dat blijkt uit de Medewerkersmonitor, die dit studiejaar voor het eerst is uitgevoerd. De monitor bestond uit een vragenlijst die medewerkers online konden invullen, en verder werden er ‘verdiepende interviews’ gehouden met enkele medewerkers en directeuren. Voor het invullen van de vragenlijst werden 6712 medewerkers uitgenodigd, 2861 van hen vulden de lijst ook daadwerkelijk in, een responspercentage van 40 procent. Het College van Bestuur (CvB) benadrukt in een reactie dat de uitkomsten gemiddeld genomen een gunstig beeld laten zien, maar kondigt wel verbeteracties aan. Zo zal aan faculteiten gevraagd worden ‘strategische personeelsplannen’ op te stellen waardoor voor medewerkers duidelijk moet worden of er mogelijkheden voor bevordering zijn; en de loopbaanontwikkeling van de medewerker wordt een vast bespreekpunt tijdens het jaargesprek. Verder gaat het CvB met faculteiten bespreken of er tot een ‘meer prestatiegerelateerde wijze van belonen’ gekomen kan worden. De informatievoorziening vanuit het CvB wordt verbeterd, en de faculteitsnieuwsbrieven worden uitgebreid met meer ‘faculteitsoverschrijdende’ informatie. Ook zullen de gestarte activiteiten voor herziening en verbetering van het UvA-web worden uitgebreid. Verdere problemen die medewerkers ervaren, zoals de te hoge werkdruk, zullen in 2010 ‘ter hand genomen worden’. De problemen worden onder medewerkers breed gedragen. Op de stelling ‘Er zijn voor mij voldoende mogelijkheden om door te
groeien’ antwoordt 52 procent van alle medewerkers negatief. Op de stelling ‘Er zijn voor mij voldoende mogelijkheden om over te stappen naar een ander soort functie’ antwoordt het wetenschappelijk personeel (WP) voor nog eens 59 procent ontkennend. Voor het ondersteunend en beheerspersoneel (OBP) is dat 46 procent. Met de
het oneens. Wat betreft de werkdruk gaat de monitor in op de ‘ervaren werkdruk’ en ‘gewenste werkdruk’. Deze worden op een schaal van 1 tot 10 uitgedrukt. De gewenste werkdruk ligt bij het WP hoger dan bij het OBP, 6,4 tegenover 5,8. De ervaren werkdruk ligt bij het WP op 7,3 en bij het OBP op 6,2. Verder ervaart 66 procent van het
CvB benadrukt dat de medewerkersmonitor gemiddeld genomen een gunstig beeld laat zien stelling ‘Mijn salarisvooruitzichten bij de UvA zijn goed’ is 40 procent van het WP het oneens, tegen 41 procent van het OBP. Met ‘De informatievoorziening binnen de UvA is goed’ is 32 procent van alle medewerkers
WP minimaal ‘enkele weken per jaar’ een ‘te hoge werkdruk’, voor 13 procent is dat zelfs de dagelijkse situatie. Voor het OBP zijn die cijfers respectievelijk 56 en 9 procent.(HvdM)
De UvA en de VU gaan hun bètaopleidingen op masterniveau samenvoegen onder de naam Amsterdam Graduate School of Science (AGSS). De Graduate School gaat op 1 september van start. De Wageningse hoogleraar Willem Stiekema is per 1 mei benoemd tot kwartiermaker om de start van de gezamenlijke school voor te bereiden. De AGSS wordt ook verantwoordelijk voor het opleidingsdeel van de bètapromovendi op beide instellingen. De samenwerking moet de aantrekkingskracht op bètastudenten vergroten, met name voor
4 | Folia 24
Koningsbiografie Het Prins Bernhard Cultuurfonds draagt 680.000 euro bij aan de totstandkoming van drie biografieën over de Nederlandse koningen Willem I, II en III. De biografieënreeks is een initiatief van het Onderzoeksinstituut voor Geschiedenis en Cultuur (OGC) van de Universiteit Utrecht, in samenwerking met de UvA. De bijdrage van het Cultuurfonds wordt in vijf jaar uitgekeerd. Drie historici van naam en faam hebben toestemming gekregen om alle relevante dossiers in te zien in het Koninklijk Huisarchief. Uit Utrecht zijn dat Jeroen Koch en Dik van der Meulen, van de UvA is de uitverkorene Jeroen van Zanten. Hij schrijft al een biografie over koning Willem II. De auteurs beschrijven elk het leven en werk van één vorst. Het project moet zijn afgerond in 2013, als de familie van Oranje tweehonderd jaar op de Nederlandse troon zit. (DW)
Boekenbon
Jaron Beekes
buitenlandse topstudenten in de natuur- en levenswetenschappen. Naast verhoging van het aantal inkomende studenten zullen waar mogelijk opleidingen worden samengevoegd en efficiënter worden verzorgd. Stiekema gaat als eerste beginnen aan een website die naar zijn zeggen ‘qua opzet vergelijkbaar kan zijn met die van het Am-
zijn gevestigd hoeft wat hem betreft niet per se een probleem te zijn. ‘Een bilocatie kan lastig zijn, maar het hoeft niet, bijvoorbeeld bij gebruik voor het onderwijs van dure apparatuur en/of specifieke laboratoria die óf bij UvA óf bij de VU beschikbaar zijn.’ Stiekema meent dat als de Graduate School aanslaat, de samenwerking tussen
Samenwerking moet aantrekkingskracht op buitenlandse topbèta’s vergroten sterdam University College. De nu al geïntegreerde bètaopleidingen van VU en UvA zullen daarop worden aangeboden.’ Sinds 2003 werken beide universiteiten al samen op het gebied van natuur- en scheikunde. Dat UvA en VU op verschillende locaties
Eind december kregen 4600 medewerkers van de UvA een mail met de vraag of ze in het kader van hun loopbaanvorming een boekenbon ter waarde van 35 euro wilden krijgen van de UvA. ‘Graag,’ replyden 3500 medewerkers. De UvA bestelde de boekenbonnen. In 2007 kregen medewerkers ook een boekenbon, maar toen werd niet eerst gevraagd of ze die wel wilden, hij werd gewoon thuisgestuurd. Klachten alom. ‘Ik wil niet ongevraagd een bon in de bus, geef maar geld.’ Nu heeft de UvA weer eerst een mail gestuurd met de vraag of men de bon wilde, maar weer is het niet goed. De 3500 medewerkers kregen de bon namelijk niet thuisgestuurd, maar moesten hem de afgelopen weken ophalen in gebouw E van het Roeterseiland. ‘Is de UvA aan het besparen op de postzegelkosten?’ klinkt het. ‘Nu moet ik van Anna’s Hoeve helemaal naar de Roetersstraat fietsen om een boekenbon op te halen.’ (DW)
Akademie-assistent
Bètafusie in de maak >UvA en VU voegen hun bèta-masters samen in de Amsterdam Graduate School of Science. >Kwartiermaker Stiekema verwacht dat bij succes alle bètaopleidingen van VU en UvA worden samengevoegd.
kort
Check www.folia.nl voor een dagelijkse update van al het UvA-nieuws
UvA en VU best eens geïntensiveerd zou kunnen worden. ‘Als de AGSS een groot succes wordt wat betreft aantallen studenten, dan kan dat best eens een reden zijn alle bètaopleidingen van UvA en VU te integreren.’ Een fusie is dan een feit. (AK/DW)
Het Ministerie van OCW heeft de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen (FMG) een subsidie van 95.000 euro toegekend voor de aanstelling van twaalf zogenoemde ‘Akademie-assistenten’. De assistenten, die worden geworven en geselecteerd onder de beste (research)masterstudenten van de FMG, gaan deelnemen aan een nieuw of bestaand onderzoeksprogramma. Ze worden aangesteld voor twee halve dagen per week en gekoppeld aan een onderzoeksprogramma van een van de zes onderzoeksinstituten van de FMG. De Akademie-assistenten bepalen voor een groot deel zelf bij welk onderzoeksinstituut en met welke onderzoeker(s) zij aan onderzoekstaken werken. Het Akademie-assistentschap staat geheel in het teken van (het leren) onderzoek doen. Deze maand start de werving van studenten, eind april vindt de selectie plaats. (DW)
‘Herstel van vertrouwen het belangrijkst’ >In Room for Discussion sprak bouwbaas Elco Brinkman over de gevolgen van de crisis voor de vastgoedsector. >‘Onroerend goed is overgewaardeerd en huurders wonen scheef.’
Michael Vliek (1976) promoveerde bij psychologie op de manier waarop mensen zich binnen een groep aan anderen spiegelen.
Eelco Brinkman (r) tijdens Room for Discussion
uit, daar schuilt het probleem niet.’ Het grote vastgoedprobleem zit volgens de heren in de particuliere sector waar onroerend goed overgewaardeerd is en waar huurders scheef wonen. ‘Daar moet zo snel mogelijk een einde aan worden gemaakt door het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek nu te agenderen,’ zeiden Van Gool en Doets. ‘Ja, maar
onder voorwaarden,’ zei Brinkman. ‘Als je de hypotheekrente zomaar afschaft ben je nog verder van huis. Het mag niet zo zijn dat crisisbeleid inkomensbeleid wordt. Er moet een samenhangend pakket maatregelen komen voor de vastgoed- en woningmarkt en dan kan de hypotheekrenteaftrek geleidelijk in dertig jaar worden afgeschaft.’ (DW)
Excuses USC aan weggestuurde cursist >Gewezen cursist is weer welkom op het USC. >Adjunct-directeur Coesel: ‘We hebben een fout gemaakt.’ John Man, gewezen cursist aan de Amsterdam Aerobics Academy, heeft een excuusbrief ontvangen van adjunct-directeur van het Universitair Sport Centrum (USC) Rodrigo Coesel. Naar aanleiding van een negatieve evaluatie had docent Miriam Sanders besloten dat Man niet verder mocht deelnemen aan de opleiding tot Basic Instructor. Dit besluit werd genomen in samenspraak met Coesel. Man meldde in het evaluatieformulier dat Sanders ‘niet tegen kritiek’ kon en ‘didac-
tisch zwak’ was. Sanders vond deze kritiek te persoonlijk en was van mening dat er op de man werd gespeeld. ‘De vertrouwensband was dusdanig beschadigd, dat lesgeven voor mij onmogelijk werd,’ aldus de aerobicsdocente vorige week. ‘Ik heb het evaluatieformulier gelezen en de kritiek was niet mals, maar ook geen reden om de student te verwijderen,’ meldt Coesel nu. ‘Daarom heb ik hem een brief gestuurd en gezegd dat we deze casus niet goed hebben aangepakt. Ik heb in een eerder stadium ingestemd met zijn verwijdering, maar daar ben ik fout geweest.’ Man is dus weer welkom op de opleiding, alleen is het de vraag of hij ook daadwerkelijk zal komen. Coesel: ‘Hij heeft een module gemist en die wordt
Reacties op de site USC-cursist verwijderd na kritische evaluatie ‘Wat hier gesteld wordt als inhoud lijkt me geen persoonlijke aanval. Het hilarische is dat haar [de docente] verweten wordt “niet tegen kritiek” te kunnen wat ze meteen even bewijst. Evalueer dan gewoon niet.’ (Joep) ‘Kritiek leveren dient niet zonder pardon gelijk gesteld te worden aan “respectloosheid”. Bij voorbaat beslissen louter positieve feedback wensen te ontvangen, is evalueren voor de schone schijn!’ (Mick)
‘Ik vind het eigenlijk een prima beslissing, als de tekst tenminste (geobjectiveerd) echt zo erg is. Er moet goed opgetreden worden tegen respectloze studenten!’ (Max de Rob) Bètafusie tussen UvA en VU in de maak ‘Heel goed zo’n fusie. Twee faculteiten die naast elkaar dezelfde opleidingen aanbieden is weggegooid geld.’ (Jozien) ‘Minder concurrentie. Minder diversiteit. Minder keuzevrijheid. Meer massaliteit.’ (Jan)
pas volgend jaar opnieuw aangeboden. Dat is erg vervelend en ik ben me ervan bewust dat we hem gedupeerd hebben.’ (JJ)
Deze week ging de poll op folia.nl over een student die bij het USC werd weggestuurd omdat hij een docent slecht evalueerde. De stelling luidde: Het is heel goed dat het Universitair Sportcentrum een cursist wegstuurt die zijn docent slecht evalueert. • Ik dacht dat evaluaties anoniem waren. Als dat niet zo is of als je naam wordt geopenbaard, laat dan maar zitten die evaluatie – 60,4% • Wat? Dit is de omgekeerde wereld. Die docent moet juist worden weggestuurd! – 25,5% • Ik ben principieel tegen alle evaluaties. Ze leiden tot niets, behalve tot een papierwinkel – 7,5% • Laat die cursist opzouten. Als je kritiek hebt zeg het je docent dan recht in zijn gezicht! – 6,6% Totaal aantal respondenten: 106
Uw onderzoek probeert twee theorieën over hoe mensen zichzelf beoordelen te integreren. Leg eens uit? ‘Mensen creëren een zelfbeeld door zich te vergelijken met anderen. Vanaf de jaren vijftig is er veel onderzoek gedaan naar vergelijkingsprocessen tussen individuen. Maar vanaf de jaren zeventig is men ook gaan kijken naar groepen mensen die zichzelf vergelijken met een andere groep. Dit speelt bijvoorbeeld een rol bij discriminatie. Beide tradities zijn vrij autonoom. Ik wilde aantonen dat als mensen zich vergelijken met andere individuen, dit veelal gebeurt binnen de context van een bepaalde groep.’ Hoe heeft u uw onderzoek aangepakt? ‘We hebben mensen ingedeeld in fictieve groepen op basis van computertaken. Ze moesten schatten hoeveel rondjes er op een scherm te zien waren. Er werd dan na een eerste test gezegd dat iemand een ‘gedetailleerd waarnemer’ of ‘globaal waarnemer’ was. Daarna moesten de proefpersonen meer computertaken doen, waarbij wij ze een fictieve beoordeling van hun prestaties gaven.’ Het blijkt dat als mensen slechter presteren dan een ander, ze het groepgemiddelde naar zichzelf toe trekken. ‘Zij gaan dan inderdaad spelen met de sociale werkelijkheid. Het is een bekend verschijnsel dat als mensen slechter presteren dan een ander, ze dan bijvoorbeeld de prestaties van die ander gaan bagatelliseren. Binnen een groep blijken ze dus geneigd te zijn te denken dat de gemiddelde prestatie van de groep in de buurt van hun eigen prestatie ligt, zelfs als daar geen objectieve reden voor is, om zo een positief zelfbeeld vast te kunnen houden.’ Verder blijkt de status van de groep belangrijk te zijn voor hoe mensen omgaan met de prestaties van anderen. ‘Als een ander beter presteert dan jij in een groep met een lage status, blijken mensen geneigd trots te zijn op die persoon en het feit dat diegene tot dezelfde groep hoort. Het succes van de persoon reflecteert dan op de groep. In praktijk zag je zoiets bijvoorbeeld bij Martin Luther King, en nu Barack Obama, binnen de AfrikaansAmerikaanse gemeenschap. Maar binnen groepen met een hoge status is er veel meer competitie. Daar wil iedereen de top dog zijn, en letten mensen op hun eigen prestaties in plaats van op die van de groep.’ (NB) Michael Vliek: Group-based Social Comparison Processes. An Intragroup Level of Analysis, promotie: 10 maart.
Folia 24 | 5
Foto: Henk Thomas
Foto: Arjan Roodink
Over één ding was bouwbaas Elco Brinkman het eens met zijn gespreksgenoten: waar het vooral om gaat in de huidige crisis, is herstel van vertrouwen in het financieel systeem. ‘Dan gaat het niet aan om nu de aftrek van de hypotheekrente ter discussie te stellen,’ zei Brinkman. ‘Dan stort het systeem in elkaar en komt het vertrouwen helemaal niet terug.’ Het zogenoemde ‘H-woord’ – het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek – staat weer volop in het nieuws als mogelijke remedie tegen de crisis in de financiële sector en op de huizenmarkt. Elco Brinkman, voorzitter van brancheorganisatie Bouwend Nederland en van het pensioenfonds ABP, sprak erover op 3 maart in Room for Discussion. In het wekelijkse lunchuurdebat van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde (FEB) ging hij in debat met Jan Doets, voormalig real estate-topman van ING en Peter van Gool, hoogleraar Real Estate Economics aan de FEB. ‘Het probleem van de vastgoedsector zit niet in de kwaliteit van de stenen, maar in de financiering ervan,’ zei hoogleraar Van Gool. Doets: ‘In commercieel vastgoed blijven de huurders wel zitten en er komt ook nog cash
doctor
nieuws
Foto: Henk Thomas
in beeld
Het was de afgelopen maanden een grote fietsenbende op het BG-terrein, voornamelijk veroorzaakt door UvA-studenten en -medewerkers. Buurtbewoners klaagden flink, waardoor de UvA Gerard (voor) en Marcel, bewakers in dienst van de Stichting Werkprojecten Amsterdam, heeft ingehuurd. Ze voorzien het terrein van plastic kettingen ter voorkoming van het plaatsen van fietsen buiten de rekken. Elke dag van acht tot drie staan Gerard en Marcel, afgewisseld door twee andere collega’s, het hekwerk te verdedigen tegen misplaatste fietsen. Het commentaar van de meeste fietsers is dat het geld beter kan worden besteed aan het plaatsen van meer fietsrekken. (HT)
promoties
nieuws
Online vogels spotten >Bij Bijzondere Collecties is het boek Vogels kijken van UvA-alumnus Kester Freriks gepresenteerd. >De presentatie markeert het begin van het grote digitaliseringsproject van de prentenverzameling Iconographia Zoologica. Donderdag 5 maart vond in het gebouw van de Bijzondere Collecties de presentatie plaats van het boek Vogels kijken. Alle driehonderd Nederlandse vogelsoorten, samengesteld door Kester Freriks. De presentatie van het boek, aan de vooravond van de Boekenweek die als thema ‘De literaire zoo’ heeft, markeerde het officiële begin van het grote digitaliseringsproject van de prentenverzameling Iconographia Zoologica van de UvA. De illustraties in het boek van Freriks zijn allemaal ontleend aan de verzameling dierenprenten uit de Artisbibliotheek. Dat zijn er meer dan tachtigduizend. Een kwart daarvan is inmiddels digitaal beschikbaar. De Iconographia Zoologica, geordend volgens de negentiende-eeuwse indeling van het dierenrijk, fungeerde van oudsher als ‘papieren database’ voor de zoöloog. De verzameling vormt een unieke bron voor de geschiede-
Bosuil uit besproken boek
nis van de dierkundige prentkunst. Naast tekeningen en aquarellen bevat de collectie vooral prenten, gemaakt door de belangrijkste illustratoren en kunstenaars van hun tijd. Freriks heeft driehonderd ervan kunnen gebruiken voor zijn boek. ‘Het zijn eigenlijk alleen de driehonderd zeer gangbare
en zeer telbare vogels, want strikt genomen bestaan er 497 vogelsoorten in Nederland,’ zei Freriks over zijn boek, dat ten doop werd gehouden door bioloog Midas Dekkers. ‘Waarom houden wij zo van vogels en waarom verschijnen er als gevolg daarvan zo ontelbaar veel vogelboekjes en geen zoogdierenboekjes, wat gezien onze eigen afstamming logisch zou zijn?’ vroeg Dekkers zijn gehoor. ‘In vogels herkennen we iets van onszelf,’ zei Dekkers. ‘Ruiken kunnen we niet meer, in tegenstelling tot andere zoogdieren zoals de kat, de hond en de tijger. Maar evenals de vogels zijn voor ons de ogen belangrijk.’ Eigenlijk leven we volgens Dekkers een beetje als vogels. ‘Helemaal als je bedenkt dat we van apen afstammen die in de bomen van tak naar tak slingeren. Dat kunnen ze voor een deel alleen omdat ze hun ogen gebruiken.’ Het boek van Freriks bevat vogels als de roodkeelduiker, de hop, de waterral, de reuzenstern, de roek en de ortolaan, om een paar te noemen. Puntje van kritiek van Dekkers: ‘Waar is de kip? In elk vogelboek wordt steevast de kip overgeslagen, onbegrijpelijk.’ Gelukkig bevat het boek wel de waterkip, beter bekend als waterhoen. (DW)
Bezuinigen is niet de remedie >KNAW-president Robbert Dijkgraaf breekt een lans voor meer investeringen in de kenniseconomie. >Maar regering overweegt forse bezuiniging op hoger onderwijs. Als Nederland goed uit de economische crisis wil komen, moet er juist nu geïnvesteerd worden in onderwijs en onderzoek. Die boodschap gaf het Innovatieplatform mee aan het kabinet tijdens de presentatie van de ‘KIA foto’. In deze ‘foto’, een jaarlijkse momentopname van Nederland als kennisland, evalueert het platform in hoeverre de ambities uit de Kennisinvesteringsagenda (KIA) zijn verwezenlijkt. De gepresenteerde momentopname schetst een weinig rooskleurig beeld van de huidige stand van de Nederlandse kenniseconomie.
‘We raken de aansluiting met de internationale kopgroep kwijt,’ zei Robbert Dijkgraaf, UvA-hoogleraar, president van de Konink lijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen en lid van het Innovatieplatform. Met een strategische ligging, een goed opgeleide bevolking en een aantal economisch sterke sectoren heeft Nederland weliswaar een goede uitgangspositie, maar op tal van andere punten loopt het volgens Dijkgraaf fors achter bij de concurrentie. ‘Nederland staat voor een keuze,’ aldus Dijkgraaf. ‘Gaan we doorpakken of blijven we achter? Als we als kennissamenleving willen blijven meetellen, moet er iets gebeuren. Extra investeringen in onderwijs, onderzoek en innovatie, zowel door de overheid als door het bedrijfsleven, zijn noodzakelijk.’ De regering denk daar anders over; die overweegt een bezui-
niging op het hoger onderwijs, zo blijkt uit de zogeheten lijst Gerritse, een lijst met potentiële bezuinigingen van het kabinet. Een verhoging van het collegegeld met meer dan negenhonderd euro behoort tot de mogelijkheden. ‘Dit kabinet heeft al bewezen dat het geen interesse heeft in onderwijs en onderzoek, maar als de verhoging – van wellicht negenhonderd euro – doorgaat, is Nederland straks geen kennisland meer,’ zegt Karsten Meijer, voorzitter van de Centrale Studentenraad en betrokken bij de actiegroep Hoger Onderwijs Heeft Prioriteit. Hij noemt de plannen uit de lijst Gerritse ‘een stap in de verkeerde richting’. (HOP/JJ) Zie ook pagina 20 voor achtergronden over de economische crisis.
Isim is dood, leve Isis
Foto: Henk Thomas
>Na de recente opheffing van het Isim komt er nu een nieuwe, landelijke onderzoeksschool voor studie naar de islam: het Isis. >Isim ging volgens minister Plasterk vooral ten onder aan de profileringsdrang van de deelnemende universiteiten. Er komt een nieuwe, landelijke onderzoeksschool voor studie naar de islam, zo heeft minister Plasterk van OCW bekend gemaakt. Deze onderzoeksschool, de Interuniversitaire Onderzoeksschool voor Islamstudies
(Isis), gaat na de zomer van start en is de enige onderzoeksschool die rechtstreeks vanuit het ministerie wordt gefinancierd. Het gaat om een aanmoedigingsbedrag van een half miljoen euro per jaar, verdeeld over acht universiteiten. Er moest volgens de minister iets gebeuren na de opheffing van Isim, het gerenommeerde islaminstituut van de UvA en de universiteiten van Leiden, Utrecht en Nijmegen. Deze instellingen konden het niet eens worden over de gezamenlijke voortzetting van het instituut toen de subsidie van OCW afliep. Plasterk wil ‘niet psycho-
logiseren’, maar denkt dat Isim vooral ten onder ging aan de profileringsdrang van de verschillende universiteiten. Aan het nieuwe instituut doen naast de UvA, Leiden, Nijmegen en Utrecht ook de VU, de EUR en de universiteiten van Groningen en Tilburg mee. Zij zijn gezamenlijk bezig de plannen uit te werken. Leiden blijft de penvoerder. Of de huidige Isim-hoogleraren binnen Isis een leerstoel krijgen is nog niet bekend. ‘Dat moet nog ingevuld worden,’ zei Plasterk voorzichtig. Het totale budget van de onderzoeksschool is niet bekend, ‘omdat de universiteiten ook in natura bijdragen’. (HOP)
DINSDAG 17/03 12.00 uur: Stephan Besser Literatuurwetenschap Pathographie der Tropen. Literatur, Medizin und Kolonialismus um 1900. Promotor: Prof. dr. J. Neubauer. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Thijs Pols - Geneeskunde NR4A nuclear receptors in atherosclerosis Promotoren: Prof.dr. H. Pannekoek en mw. Prof.dr. C.J.M. de Vries. (Agnietenkapel)
WOENSDAG 18/03 10.00 uur: Laura Zaal - Geneeskunde Giant congenital melanocytic naevi; definition, malignant transformation and treatment modalities Promotor: Mw. prof.dr. C.M.A.M. van der Horst. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Geertruide Schijf - Onderwijskunde Lees- en spellingvaardigheden van brugklassers Promotor: Prof.dr. D.A.V. van der Leij. (Agnietenkapel)
DONDERDAG 19/03 10.00 uur: Mirjam Hoijtink Cultuurgeschiedenis Caspar J.C. Reuvens en de Musea van Oudheden in Europa (1800-1840). Promotor: Prof.dr. W. Den Boer. (Aula) 12.00 uur: Gerwin van der Pol Filmwetenschap De auteur zij met ons. Cognitief psychologische studie naar de ervaring van de toeschouwer bij het waarnemen van een auteursfilm. Promotor: Mw. prof.dr. P.P.R.W. Pisters. (Aula)
VRIJDAG 20/03 10.00 uur: Martyn Regan - Geneeskunde Importance of children as a sentinel population group for surveillance to improve the prevention and control of communicable diseases. Promotoren: Prof.dr. B.J. Brabin en prof.dr. H.S.A. Heymans. (Agnietenkapel)
ORATIES / AFSCHEIDSCOLLEGE VRIJDAG 13/03 14.30 uur: Oratie prof.dr.mr. P.J.E. Chatelion Counet, hoogleraar Religiestudies. De bijbel in de Nederlandse cultuur. (Aula)
DONDERDAG 19/03 14.30 uur: Oratie prof.dr. D. Jacobs, bijzonder hoogleraar Industriële Ontwikkeling en Innovatiebeleid Creatief innovatiebeleid? (Aula)
VRIJDAG 20/3 14.00 uur: Afscheidscollege prof. dr. J.M.H.J. Hemels, hoogleraar Communicatiewetenschap, i.h.b. communicatiegeschiedenis Een journalistiek geheim ontsluierd. (Aula) Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231. Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda
Folia 24 | 7
opinie
Hoera, een zes! Je hebt alle vragen goed, je hebt recht op een tien, maar je krijgt maar een zes, omdat je docent nu eenmaal niet hoger geeft. Een duistere praktijk, aldus Stephanie van Straaten. het eerste tentamen wegens vervelende omstandigheden niet goed had kunnen leren. Dat is prima, maar de maximale score die ze nog zal kunnen halen is een zes, omdat de betreffende docent weigert een hoger cijfer dan een zes te geven voor een hertentamen. Na drie jaar hard studeren kan deze studente haar cum laude bachelor wel vergeten, dankzij een herkansing! Nu hebben studenten communicatiewetenschap nog redelijk geluk, omdat zij voor een regulier tentamen de mogelijkheid hebben om een goed cijfer te halen. Op het AMC daarentegen plaatsen docenten regelmatig vragen in een tentamen die de student met de tot dan toe opgedane kennis nog nauwelijks kan beantwoorden. Op zich al schrijnend, maar het kan nog veel erger. Docenten die studenten door hun rare becijfe-
ring onterecht een onvoldoende laten halen, zorgen voor nog meer leed. Zo kun je bij de UvA makkelijk een compleet vak over moeten doen, omdat je docent fijn voor eigen rechter heeft gespeeld. Dit overkwam een student politicologie bij het maken van een tentamen. Vraag één heeft hij helemaal perfect beantwoord: conclusie van de docent: acht van de tien punten, omdat de student het zo geweldig heeft gedaan en het halen van alle tien de punten volgens de docent onzin is. Vraag twee heeft de student goed beantwoord. Conclusie van de docent: zes punten. De laatste vraag had de student helaas fout: nul van de tien punten. Hij kwam hiermee op een gemiddelde van 14/30 punten, oftewel een 4,7, terwijl hij volgens eerlijke berekening recht had gehad op een zeven!
Illustratie: Cees Heuvel
Tentamen perfect gemaakt, dus recht op een maximale score – maar die krijg je niet. Het klinkt onwerkelijk, maar de Centrale Studentenraad (CSR) heeft ontdekt dat dit soort duistere praktijken dagelijks voorkomt op de UvA. En de student heeft geen poot om op te staan, omdat de UvA haar ogen sluit voor dit probleem. De UvA vindt het kennelijk niet belangrijk dat studenten het cijfer krijgen dat ze verdienen. En dat voor een universiteit die internationaal mee wil tellen, en maar al te kwistig strooit met termen als excellentie en cum laude. Ondertussen krijgen studenten helemaal geen kans om te excelleren, omdat docenten een acht voor een tentamen meer dan genoeg vinden. Een voorbeeld: een studente communicatiewetenschap wil graag een herkansing maken voor een tentamen, omdat ze tijdens
De Boekenweek draait om geld De Boekenweek is een soort Valentijnsdag: puur een commerciële zet zonder idealistische insteek, vindt Lisa Kuitert. Van 11 tot en met 21 maart is het Boekenweek. Veel mensen denken dat het fenomeen Boekenweek is ontstaan om meer Nederlanders aan het lezen te krijgen. De Boekenweek kan echter vergeleken worden met Valentijnsdag, een puur commerciële gebeurtenis zonder idealistische insteek. De Boekenweek is ingesteld door boekhandels en uitgeverijen. Het belang van de week is voor de boekensector heel groot. Tijdens deze tien dagen in het voorjaar moet het gebeuren voor de boekenverkoop. De keuze van het Boekenweekthema is daarbij van groot belang. Er zijn duidelijke verschillen in verkoop tussen de verschillende thema’s. Zo deed het thema ‘Dood’ uit 2003 het niet zo goed. Toen het thema van de Boekenweek ‘Geschiedenis’ was, ging het echter wel goed met de verkopen. Het thema dit jaar is ove-
8 | Folia 24
rigens ‘De literaire zoo’. Naast een thema moet er elk jaar ook een schrijver worden gekozen die het Boekenweekgeschenk mag schrijven. Ook hierbij wordt vooral naar de commerciële kant van het verhaal gekeken. De schrijver van het Boekenweekgeschenk wordt uitgekozen op basis van de verwachte aantrekkingskracht op het publiek. Daarbij moet de schrijver van het geschenk wel een bepaalde status hebben verdiend in de literaire wereld. Sommige auteurs hebben net te weinig niveau om serieus te worden genomen door pers en opiniemakers. Tim Krabbé, die het Boekenweekgeschenk voor dit jaar heeft geschreven, Een tafel vol vlinders, is qua acceptatie als schrijver op het randje. Hij geldt voor velen als een auteur van literaire thrillers, een genre dat door de literaire kritiek niet als literatuur wordt gezien.
De Boekenweek is ontstaan in de jaren dertig. Het idee van een Boekenweek is overgenomen uit onder meer Italië. Onder het regime van Mussolini is het in de twintiger jaren ingesteld. De fascistische leider vond dat boeken goed in staat waren om zijn propaganda en beschaving over te brengen. In 1930 werd dit in Nederland de Boekendag, wat al snel de Boekenweek werd. Met die propaganda zit het ook nu nog wel wel goed, want de Boekenweek weet mensen zeker tot kopen te bewegen. Maar wat beschaving betreft moet gezegd dat er rond het Boekenweekthema veel flutboekjes verschijnen waar niemand op zit te wachten. l Lisa Kuitert is hoogleraar boekwetenschap.
scriptie
Foto: Bob Bronshoff
Kom op voor je eigen rechten, en laat je niet naaien!
Ivar Halfman (r) en Tijl Couzy
De docenten handelen dus gewoon op eigen houtje, omdat ze een cijfer buiten de vier en de acht te extreem vinden, en daarom weigeren het te geven. Mag dit zomaar? Nee, natuurlijk mag dit niet, maar de UvA sluit haar ogen voor dit probleem. Studenten die klagen krijgen nul op rekest. En dat terwijl er in de Onderwijs- en examenregeling, het heilige handboek van de UvA, staat dat docenten moeten becijferen tussen één en tien. Alleen op deze manier kan aan cijfers een constante waarde worden toegekend. Zo voorkom je dat de cijfers op je diploma later compleet nutteloos zijn, omdat ze geen enkele waarde hebben buiten de UvA. Want wat betekent een UvA-acht in de echte wereld? Een zes? Een twee? Een tien? Is een UvA-acht hetzelfde als een VUacht? Of ben jij als afgestudeerde minder waard?
brieven
De CSR wil dat er voortaan voor elk tentamen een duidelijk en openbaar antwoordmodel komt, waarbij een student, als hij alles goed heeft, een tien krijgt, en een één krijgt als hij alles fout heeft. Ook eist de CSR dat er door de UvA strenger wordt toegezien op het beoordelen van tentamens. Het moet afgelopen zijn met deze oneerlijke handelswijze van docenten. De CSR vecht voor eerlijke becijfering. Een student heeft recht op het cijfer dat hij verdient, zodat hij op zijn werkelijke waarde kan worden geschat. De CSR roept studenten dan ook op om ook voor hun eigen rechten op te komen. l Stephanie van Straaten is raadslid van de Centrale Studentenraad. Dit stuk geeft het standpunt van de gehele raad weer.
revolutie voor nodig. Lekker biologisch eten en bergen afval, dat lijkt nu de toekomst. Misschien wel zo hygiënisch, want recyclen is natuurlijk ronduit smerig.
Sorbon moet personeel opvoeden
Melanie van der Horst is student filosofie.
De studentenraden vinden het belangrijk dat de UvA een milieuvriendelijk en duurzaam beleid voert. Zij hebben om dit te bevorderen zelfs een commissie in het leven geroepen om dit te promoten. Er lopen op dit moment al projecten om de computerzalen van het Roeterseiland CO2-neutraal te maken, voor het opzetten van een energieweekcampagne en voor het bevorderen van Fair Trade en biologisch eten bij Sorbon. Een nobel streven waar ik geheel achter sta. Toch denk ik dat het nog erg moeilijk gaat worden om een milieuvriendelijke UvA te realiseren. En dan doel ik niet enkel op de immer afwezige financiële middelen die nodig zijn om de noodzakelijke veranderingen door te voeren. Op een koude vrijdag bestelde ik een heerlijk theetje bij de dames van Sorbon. Na een uur college besloot ik mijn kartonnen beker mee terug te nemen voor een refill. Ik gaf de beker aan een medewerkster en vroeg om ‘Nog een thee, alstublieft’. Meteen vulde zij een nieuwe beker met heet water. ‘O, ik bedoelde eigenlijk dat u mijn beker wel kon hergebruiken,’ probeerde ik nog iets te redden van de goede daad die ik van plan was te begaan. Vol onbegrip keek de blonde dame naar de gebruikte beker in haar hand: ‘Ach, in dit vieze ding? Daar doen we hier niet aan, zeg!’ (In mijn herinnering voegde ze er nog ‘schat’ aan toe, maar dit zal ongetwijfeld te wijten zijn aan haar prachtige authentieke accent). Ik wens de studentenraden veel succes met het milieuvriendelijk maken van de UvA. Misschien moet men eerst eens beginnen met het creëren van milieubewustzijn om een mentaliteitsverandering onder het personeel teweeg te brengen. En daar is geloof ik een ware
Historische prietpraat De directeur van de UB, Nol Verhagen, moet wel een heel erg knappe en gevoelige man zijn. Hij heeft geen stap binnen het Fortisgebouw aan het Rokin gezet, geen plattegrond gezien, en hij weet niet of het wel of niet te koop is. (Folia 22) Wat hij wel weet is dat dit gebouw niet lekker voelt. Dus, daarom niet. Zijn diepe verlangen is een nieuwe bibliotheek op het BG-terrein. Immers, het BG is sterk verweven met de universiteit. Dit is natuurlijk minder dan een halve waarheid. Het aardige van UvA is nu juist dat die verweven is met een substantieel deel van de binnenstad. Er is geen eenduidige kern. Jammer voor Nol Verhagen. Hij wil zo graag de bibliotheek de kern van de academische gemeenschap laten zijn, dus die moet volgens hem op het BG gepoot worden. Maar, beste Nol, als een belangrijk deel van het centrum van Amsterdam de kern van de UvA is, dan kan de UB op heel veel plaatsen in dat centrum een fantastische en geëigende plek vinden. Dus bijvoorbeeld ook op het Rokin. Dat gedoe met clusteren op de vierkante meter rond Oudemanhuispoort en BG is een uitvinding van de vorige voorzitter van het College van Bestuur, Sijbolt Noorda. Het is dus historische prietpraat om emotioneel het hart van de UvA op het BG te parkeren. De UvA begaat hiermee uiteindelijk een historische vergissing – daar hoef je geen helderziende voor te zijn. Drs T.G.M. (Trees) van der Maat is voorzitter van Vereniging Openbaar en Leefbaar Binnengasthuisterrein (VOLBG).
Ivar Halfman (28) en Tijl Couzy (30) schreven een duoscriptie voor hun master Conflict Resolution and Governance. Tijl: In eerste instantie zouden Ivar en ik samen onderzoek doen en ieder een individuele scriptie schrijven. We hadden interesse in hetzelfde onderwerp en toen bleek dat onze casestudy niet te splitsen viel, hebben we besloten samen één scriptie te schrijven. Dat is erg ongebruikelijk binnen onze studie en binnen de UvA en we moesten dan ook toestemming vragen aan de examencommissie.’ Ivar: ‘We hebben onderzoek gedaan naar een evaluatiemethode voor zogenoemde “broad aim social programs”. Dit zijn een soort ervaringsprogramma’s of workshops die zich richten op constructieve sociale interactie. Deelnemers kunnen zich opgegeven om bepaalde sociale vaardigheden te leren. Onze casestudy ging over de workshops Alternatives to Violence Project van Stichting DiversityJoy, die in Zuid-Afrika werden gegeven. In deze meerdaagse workshop ervaart de deelnemer hoe het is om met diversiteit om te gaan en om zich vrij te kunnen bewegen binnen een groep of samenleving. In onze scriptie wilden we een nieuw evaluatiemodel ontwerpen om de impact van zulke workshops op de deelnemers te kunnen bepalen.’ Tijl: ‘We bedachten een methode waarbij we mensen niet direct vragen naar wat ze hebben geleerd, maar waarbij we juist zoeken naar de veranderingen die ze onbewust hebben meegemaakt. Dit doen we door mensen te vragen ons een verhaal te vertellen over een persoonlijke ervaring. We zien het verhaal als afspiegeling van de persoon die het vertelt en zoeken naar de achterliggende structuur. Zo kijken we bijvoorbeeld naar de manier waarop de deelnemer in zijn verhaal andere personen benadert en afschildert en hoe diegene omgaat met thema’s als verantwoordelijkheid, respect en vertrouwen. Dat zijn onderliggende aspecten waaraan we kunnen aflezen hoe die persoon omgaat met conflictsituaties. De vertelwijze reflecteert hoe de deelnemer, onbewust, de mensen en de wereld om zich heen ervaart. Daar wordt in de workshop ook veel aandacht aan besteed: het veranderen van het begrip van de sociale wereld om je heen.’ Ivar: ‘Uiteindelijk stellen we in onze scriptie een evaluatiemethode voor waarbij we mensen vragen om voor en na de workshop een persoonlijke herinnering van een conflictsituatie op te schrijven. We krijgen dan twee verhalen van dezelfde persoon over hetzelfde conflict. De verschillen in vertelwijze kunnen dan worden geanalyseerd, om er vervolgens betekenis aan te geven. Uiteindelijk meten we zo de impact van een workshop, waardoor er een nieuwe evaluatieve betekenis ontstaat.’ (Julie de Graaf )
Folia 24 | 9
interview
(Uv)A-locaties Door Jim Jansen
Aanhoudend verzet tegen de verhuizing van rechten uit de Oudemanhuispoort, het Zoölogisch Museum wil niet naar Leiden en de aannemer van de Amstelcampus is aan de dijk gezet. Folia maakte met verantwoordelijk collegelid Paul Doop een fietstocht langs actuele locaties. Het miezert als we Paul Doop (1955) op een vroege dinsdagochtend ontmoeten voor de ingang van de Leeuwenburg, de grootste locatie van de HvA. Doop ziet er patent uit: niets wijst erop dat hij wakker ligt van de verschillende hoofdpijndossiers, zoals de huisvestingsperikelen inmiddels in de wandelgangen heten. De uitstraling en inrichting van de Leeuwenburg vormen een groot contrast met die van een gemiddelde UvA-locatie. De pastelgekleurde muren zijn fel en fris en bij de wand vol beeldschermen volgen studenten het laatste nieuws. ‘Ik heb hier vanochtend mijn wekelijkse les bedrijfseconomie gegeven aan studenten van de HES,’ zegt Doop, terwijl we koers zetten naar het Science Park. Doop, rijdend op een hagelwitte fiets voorzien van het UvA-logo, is een geoefend rijder die het stalen ros prefereert boven de dienstauto met chauffeur van het Maagdenhuis. H et grote schuiven kan beginnen
Het Science Park ligt aan de oostkant van Amsterdam tussen de ringweg A10, de spoorlijn Amsterdam-Weesp en de dijk van de Ringvaart. ‘Verleden week is hier de eerste paal van ons nieuwe sportcentrum geslagen,’ zegt Doop als hij wijst naar een stuk braakliggend terrein waar een groene hijskraan voor een enorme kakofonie zorgt. ‘Hier staat inmiddels een groot deel van het nieuwe faculteitsgebouw van de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (FNWI). Onlangs is de eerste fase opgeleverd en over een paar weken verhuizen de eerste medewerkers van de FNWI naar hun nieuwe onderkomen. Samen met onder meer het Amsterdam University College en straks 1200 studentenwoningen is het Science Park een van de vier campussen van de UvA in Amsterdam. Zevenhonderd woningen zijn al in gebruik, net als café De Polder, en op 13 december van dit jaar stopt de eerste trein op NS Station Amsterdam Science Park. De verhuizing van de FNWI van het Roeterseiland naar dit gebied kan beginnen en dan zullen ook anderen gaan schuiven.’ Met ‘anderen’ doelt Doop onder meer op de actieve studenten die momenteel in het STUC zitten op het Binnengasthuisterrein en op de Faculteit der Rechts-
Op Folia.nl licht Paul Doop het huisvestingsplan nader toe en komen studenten en medewerkers aan het woord die zich verzetten tegen de verhuizing van de Oudemanhuispoort naar het Roeterseiland.
10 | Folia 24
geleerdheid (FdR), die sinds 1880 huist in de Oudemanhuispoort. Voordat we naar deze locaties gaan passeren we de bouwput aan de Wibautraat waar de HvA aan weerszijden van de straat de Amstelcampus laat verrijzen. De ontwikkeling van de campus is het grootste onderwijsbouwproject uit de geschiedenis van Amsterdam en, met een bedrag van 325 miljoen euro, ook een van de meest kostbare. De oplevering van de campus komt overigens niet zonder slag of stoot tot stand. Onlangs besloot Doop om het contract met de omstreden projectontwikkelaar Trimp en Van Tartwijk op te zeggen. Het bedrijf wordt verdacht van vastgoedfraude aan de Zuidas, en heeft de gemeente Amsterdam ook verloren als klant. De HvA is de laat-
Institute heeft gevestigd en belanden aan de Mauritskade bij het Zoölogisch Museum (ZMA). Als het aan het College van Bestuur ligt worden de panden van de ZMA aan Mauritskade en Plantage Middenlaan verkocht, en zal de collectie, zoals eerder reeds afgesproken met het ministerie van OCW, verhuizen naar Leiden. Een deel van de medewerkers verzet zich tegen deze plannen en heeft een brief aan het gemeentebestuur geschreven waarin men ervoor pleit de collectie van het ZMA voor Amsterdam te behouden. Als de collectie uit Amsterdam verdwijnt, zal het een van de zeer weinige hoofdsteden zijn zonder wetenschappelijke natuurhistorische collectie, is de klacht van de medewerkers. Doop: ‘Samen met Utrecht, Leiden en Wageningen gaan we in
Metrostation Weesperplein wordt in 2012 metrostation Universiteit van Amsterdam ste grote partij die gebroken heeft met Trimp en van Tartwijk. ‘Hier in de Wibautstraat bouwen we een aan serie gebouwen die in 2012 samen de campus gaan vormen, waar 25.000 HvA-studenten zullen gaan studeren. We hebben dat tot voor kort gedaan met Trimp en van Tartwijk, maar als we die relatie hadden voortgezet, dan zou de hogeschool te veel imagoschade lijden en tevens zou de goede relatie met de gemeente Amsterdam onder druk komen te staan.’ onvermijdelijke verkoop
Volgens Doop is de ontwikkeling van de Amstelcampus niet alleen van belang voor de HvA, maar ook voor de UvA. In samenspraak met de gemeente is besloten om, als alle nieuwbouw gerealiseerd is, de naam van metrostation Weesperplein te veranderen in metrostation Universiteit van Amsterdam. Meer dan veertigduizend studenten zullen op het terrein studeren en studentenhuisvesting, horeca en winkels moeten ervoor zorgen dat het grootste stadscampus van Nederland wordt. Metrostation Weesperplein wordt opnieuw ingericht en het krijgt een onderwijsuitstraling, met boekwinkels, internetshops en op de doelgroep afgestemde horecagelegenheden. We rijden langs de voormalige Amstelbrouwerij, waar de HvA het – onlangs verbouwde – Amsterdam Fashion
opdracht van minister Plasterk het Nationaal Centrum voor Biodiversiteit (NCB) opzetten. Alle collecties, dus ook de onze, worden daar samengebracht. De financiering van het NCB is echter nog niet rond en tot die tijd onderzoeken wij de mogelijkheid van een tijdelijke locatie. Dit doen wij omdat het Tropeninstituut uitbreiding zoekt en gevraagd heeft of zij een van onze panden van het ZMA kan betrekken. De verkoop van de ZMA-panden aan de Plantage Middenlaan en de Mauritskade is onvermijdelijk. In ons huisvestingsplan is opgenomen dat we een aantal panden verkopen voor de financiering van de andere bouwplannen.’ S loop , behoud en nieuwbouw
Het belangrijkste uitgangspunt van het door Doop aangehaalde huisvestingsplan is dat de UvA een stadsuniversiteit is en blijft. Het thema ‘ontmoeting’ staat centraal in de visie van het huisvestingsplan. In de toekomst zal de grote spreiding van kleine gebouwen plaats maken voor vier geconcentreerde locaties in de stad: het Science Park, het Roeterseilandcomplex, de binnenstad en het AMC (Zuidoost). Volgens Doop wordt er de komende jaren geïnvesteerd in renovatie en nieuwbouw en zullen sommige onderdelen verhuizen. ‘Het gaat erom dat alle studenten en medewerkers gebruik kunnen maken van goede gebouwen die
geschikt zijn voor de verschillende functies die de universiteit vervult,’ zegt Doop terwijl hij zijn UvA-fiets via de Saphatistraat naar het Roeterseiland stuurt. ‘Hier komt de nieuwe huisvesting van Crea en de studentenorganisaties,’ zegt hij wijzend naar de Diamantslijperij. Aan de andere kant van de Roeterstraat wordt de laatste hand gelegd aan de bouw van de business school. Uiteindelijk zullen economie, rechten en de FMG gezamenlijk het Roeterseiland gaan bewonen. ‘Natuurlijk snap ik de protesten van de mensen van de FdR, maar hier krijgen ze er iets fantastisch voor terug. Gebouw A gaat verbouwd worden voor de FdR en zal gaan voldoen aan de kwaliteitseisen die we samen met hen hebben afgesproken.’ Tien minuten later arriveert Doop op het Binnengasthuisterrein waar, na sloop van het STUC, de bibliotheek van Geestewetenschappen zal verrijzen. ‘Je hebt hier verschillende gebouwen uit verschillende periodes. In principe willen we zo veel mogelijk oude gebouwen houden, maar dan moet het wel functioneel zijn. Het STUC is een voormalig ziekenhuis uit de negentiende eeuw en dat gaat uiteindelijk tegen grond. De voormalige operatiekamers zijn domweg niet geschikt voor onderwijs en onderzoek. Als je naar de overkant kijkt, het BG-5 gebouw, dan zie dat het soms wel kan werken. Het Atrium functioneert prima en voldoet aan de moderne eisen, ondanks dat het een oud gebouw is.’
Bij de Oudemanshuispoort wil Doop op verzoek nog een keer terugkomen op de protesten tegen de op hande zijnde verhuizing van de FdR. ‘Nee, ik vind niet dat dit CvB onzorgvuldig heeft gehandeld of dat wij klakkeloos onze mening doorduwen. We hebben meer dan een jaar geleden een bijeenkomst gehad over de plannen en alle medewerkers waren daar voor uitgenodigd. We hebben ons voorgenomen besluit naar de ondernemingsraad en de Centrale Studentenraad gestuurd en die hebben daarop gereageerd. Nu is het punt gekomen om definitief een besluit te nemen. Inmiddels hebben al mensen van de FdR zitting genomen in een werkgroep aangaande de huisvesting op het Roeterseiland. Dat zijn belangrijke stappen.’ Terwijl Paul Doop via de Grimburgwal naar het Maagdenhuis rijdt, vertelt hij dat hij de site www.onzepoort.nl bezocht heeft. De centrale boodschap op deze protestsite van medewerkers en studenten van de FdR is dat de Oudemanhuispoort van de FdR is en ook zo moet blijven. ‘De titel is alleszeggend; het is onze poort. En ons verwijst niet alleen naar de mensen van rechten, maar naar iedereen van de UvA.’ l
Foto: Bas Uterwijk
P rotest en reactie
Paul Doop voor de Leeuwenburg, het hoofdgebouw van de Hogeschool van Amsterdam
Folia 24 | 11
het beste
Toon Hermans Julia van Grieken (22), tweedejaars kunstgeschiedenis:
Van hufter tot held Gran Torino; première: 12 maart Je hebt mannen en je hebt mannen. Clint Eastwood staat bekend als wat Tony Soprano ‘the strong, silent type’ zou noemen. Kortom, iemand die handelt, niet huilt. Maar Clint Eastwood is meer. Hij is dé cowboy, hij is Dirty Harry, hij is het toppunt van rauwe Amerikaanse mannelijkheid. Met zijn nieuwste film Gran Torino speelt de inmiddels bejaarde Eastwood naar hartenlust met deze stereotypering. In Gran Torino is Eastwood Walt Kowalski, een weduwnaar en veteraan uit de Korea-oorlog. Hij wordt elke dag geconfronteerd met zijn oorlogsverleden. De wijk waar hij al decennia woont is een achterstandsbuurt geworden met Azia tische immigranten als voornaamste etnische minderheid. Als de kinderen van zijn Koreaanse buren op zijn gazon komen, stormt Kowalski direct met zijn shotgun naar buiten om ze eraf te jagen. En laat ze al helemaal niet aan zijn perfect onderhouden Ford Gran Torino Sport uit 1972 komen. Kowalski mag dan oud en versleten zijn, als het nodig is staat hij nog altijd zijn mannetje. Kowalski is dus een stoere kerel, maar Eastwood maakt het de kijker niet makkelijk hem ook daadwerkelijk aardig te vinden. Sinds de oorlog moet Kowalski niets hebben van zijn Aziatische medemens, en hij schroomt er niet voor dit in hun gezicht duidelijk te maken. De klassieke Amerikaanse All-American Hero teruggebracht tot een verstokte xenofoob. Maar Kowalski mag dan een oude racist zijn, Gran Torino wil laten zien dat verandering mogelijk is. Buurjongen Thao (Bee Vang) zit uitein-
12 | Folia 24
delijk toch aan de geliefde auto. Maar in plaats van zijn buren aan te pakken, gaat Walt ze juist beter leren kennen. Met Thao en zusje Sue (Ahney Her) krijgt hij een relatie die vriendschap of zelfs vaderlijke liefde genoemd kan worden. Als de buren worden belaagd door een lokale jeugdbende komt Walt dan ook nog eenmaal in actie, bejaard of niet. Gran Torino is niet Eastwoods meest subtiele film geworden. Er worden allerlei stille wateren en diepe gronden gesuggereerd, maar diepgang wordt zelden opgezocht en amper bereikt. Kowalski’s transformatie van oude hufter naar herboren held is rechttoe rechtaan, soms op het ongeloofwaardige af. Dat neemt niet weg dat het mooi is Eastwood nog één keer in actie te zien als de iconische grommende machoman. Amerikanen bleken in ieder geval dol op Gran Torino. Het is Eastwoods meest succesvolle film ooit geworden in de VS. Bovendien haalde niet eerder zo’n oude acteur (78) zo veel geld – bijna 30 miljoen dollar – binnen in het openingsweekend. Dat kan alleen een échte kerel. (René Glas) Gran Torino (VS/Australië, 2008) Regie: Clint Eastwood Met: Clint Eastwood, Bee Vang, Christopher Carley
Theater: ‘De zottin van Chaillot, waarin ik op de vrije school de hoofdrol heb gespeeld. Een kostuumstuk over een deftige dame met een poederdoos die denkt dat ze de koningin is, maar het is gewoon een gek vrouwtje.’ Afknapper: ‘Een concert van de Canadese band Of Montreal. Vrolijke luistermuziek, maar op het podium slaan ze verkleed als biggen elkaar op de billen. Het is arty farty: het idee dat als je maar weird bent het een kunstgebeuren is. Maar het is gewoon aanstellerij.’ Muziek: ‘The Beatles, tijdloze muziek van de grondleggers van de pop. Ik houd van de pakkende popliedjes en oosters klinkende nummers. Favoriete album: Abbey Road.’ Humor: ‘Toon Hermans zet grappen op een theatrale manier neer, subtiel en soms schattig. Dat doet me meer dan al die onbekende jonge humoristen van nu, die eruitzien als corpsstudenten en eerder brutaal zijn dan grappig. Oude komieken als Toon Hermans en Wim Sonneveld moeten we koesteren.’ Film: ‘Eternal Sunshine of the Spotless Mind, om de grauwe sfeer en het ongewone verhaal over het kunnen laten wissen van droevige herinneringen. Mooi is dat de man besluit zichzelf niet te laten hersenspoelen. Dat zou ik ook niet willen. Je beseft pas wat
Foto: Hans van Vinkeveen
film
Kunst: ‘Egon Schiele. Zijn portretten zijn zielige figuren die kwetsbaar zijn uitgebeeld en waar je veel droevigheid bij kunt denken. Ze kijken je confronterend aan waardoor je een ongemakkelijk gevoel krijgt: “Mag ik dit wel zien?”’
Julia van Grieken
geluk is door droeve ervaringen te bewaren.’ Hebbeding: ‘Mijn agenda, die ook een schetsboekje is waarin ik tekeningen maak bij afspraken. Het is een manier om me hierop te verheugen.’ Boek: ‘Een schitterend gebrek van Arthur Japin. Een ontroerende liefde tussen twee mensen, van wie de vrouw door pokken verminkt raakt. Zij houdt hem op afstand omdat ze hem geen verdriet wil aandoen. Zelf zou ik het in zo’n situatie niet weten. Ik kan wel zeggen dat het om het innerlijk gaat en dat het mij niet zou uitmaken, maar de relatie verandert. De verminkte zal ingetogen en bang worden. Mooi zijn de terloopse filosofische opmerkingen.’ Stokje: ‘Ik geef het stokje aan mijn drumleraar, student Engels Oskar Glasbergen. Hij komt rustig over maar kan opeens uitspatten en wild gaan dansen.’ (Hans van Vinkeveen)
Muziekpuriteinen 3voor12 Radio Live; Desmet Studio’s Vertellen over 3voor12 Radio Live voelt een beetje als vertellen over die eerste keer dat ik bij mijn schoonouders op bezoek was, en tijdens het eten overgaf in hun fruitschaal: je weet dat je er mensen een ontzettend groot plezier mee doet, maar je houdt het eigenlijk liever voor jezelf. De voornaamste reden dat ik 3voor12 Radio Live eigenlijk liever niet publiekelijk toejuich, is dat de avond nu nog heel kleinschalig is en dat dit een groot deel van de charme is. Maar goed, het is de bedoeling dat ik op deze plek uitweid over interessante cultuurgerelateerde activiteiten voor studenten, en 3voor12 Radio Live is in de eerste plaats gratis. Zomaar binnenlopen gaat echter niet. Het vereist engelengeduld, en een reeks aan inschrijvingen en bevestigingen op het nochtans ondoorgrondelijke mirakel dat de 3voor12-internetsite heet. Na inschrijving krijg je beschikking over inloggegevens waarmee je je iedere week (+1) kan inschrijven voor de donderdag over twee weken. Let op dat je hier steeds op tijd mee bent, want er is steeds
maar een beperkt aantal plekken beschikbaar. En die plekken zitten snel vol want 3voor12 Radio Live is bij uitstek de plek om de allernieuwste – nationale en internationale – bandjes, singer-songwriters, rappers en klezmerorkesten van heel dichtbij te zien en te horen. Zo stonden bijvoorbeeld eerder Lucky Fonz III, Extince, Voicst, A Balladeer en Roosbeef, maar ook The Kooks, Ryan Adams en Kubus en Bang Bang op het podium. Iedere week zijn er drie optredens, die ook live op de radio uitgezonden worden. (Vriendelijk klappen dus, ook voor die experimentele IJslandse folk-rockabilly-crossover.) Dit alles vindt plaats onder de bezielende leiding van Eric Corton, die samen met de aanwezige bar de kers vormt op het wekelijkse slagroomtaartje dat 3voor12 Radio Live is. Na afloop van de drie optredens is er altijd nog even tijd om je te mengen onder de aanwezige muziekpuriteinen of anderszins mensen met grote brillen en strakke broeken. Hiermee kun je dan vol overgave een enorme boom opzetten over het belang van het behoud van de klassieke popliedjesstructuur en hoe waarschijnlijk het is dat er muzikale verbanden te vinden zijn tussen het oeuvre van Johnny Cash en de vrolijke discoklanken van Hit me TV. 3 voor 12 Radio Live is een must voor iedere muziekliefhebber. (Fen Verstappen) Elke donderdag van 22:00 tot 01:00 (deur open om 21:30), Plantage Middenlaan 4, toegang is gratis, aanmelden (verplicht) via http://3voor12.vpro.nl/ service/gastenlijst/
Foto: Won Tuinema
Foto: Henk Thomas
fen is uit
eten
Halal tiramisu Ristorante Pizzeria Torino, Roetersstraat 10 Schuin tegenover het Roeterseiland zit een aantal eetgelegenheden voor wie geen zin heeft in een standaard mensa hap. Onze keus valt op Ristorante Pizzeria Torino, dat zowel Turkse als Italiaanse specialiteiten serveert. Het is druk deze donderdagavond en we zijn blij dat we gereserveerd hebben. We krijgen een tafeltje boven bij een van de twee doorkijkjes waardoor je aardig zicht hebt op hetgeen zich beneden afspeelt. Ramses Shaffy pendelt de hele avond heen en weer tussen een tafeltje bij de bar en een stoel buiten. De eigenaars zijn Turks, wat wel vaker voorkomt bij ‘Italiaanse’ restaurantjes. Het gebeurt echter niet vaak dat dan op de kaart ook Turkse gerechten staan. Helaas viel in het verleden een van de Turkse ovenschotels met aubergine nogal tegen (waterig) waardoor we besluiten voor de Italiaanse gerechten te gaan. De voorgerechten laten we voor wat ze zijn, want wij houden meer van toetjes. Bovendien krijg je hier standaard een mandje brood met kruidenmargarine. Het brood is een tikje aan de droge kant, maar een gegeven paard kijkt men niet in de bek, nietwaar? Al eerder proefde we de heerlijke vegetarische lasagne, maar de pizza’s hadden we hier nog nooit geprobeerd. Mijn tafelgenote kiest de pizza Capra met geitenkaas, ui, ei en verse spinazie en ik de Solo doro met verse spinazie, mozzarella en champignons. We snijden ieder onze pizza door de helft, zodat we allebei van elke pizza kunnen proeven. De Capra is wat flauw, maar de vriendelijke ober heeft met de hoofdgerechten een enorme pepermolen meegenomen waardoor we de pizza pittiger kunnen maken. De Sole doro is heerlijk door de
combinatie zachte geitenkaas/spinazie, maar ik ben niet weg van de nogal rauwe uien bovenop. Misschien is het een idee om de ui eerst kort te fruiten in olijfolie alvorens ’m op de pizza te doen. Rauwe ui heeft een overheersende smaak die de andere enigszins tenietdoet en dat is jammer. De bodem had iets krokanter gekund, maar is verder prima. Als de ober heeft afgeruimd, lusten we nog wel een nagerecht. Uiteindelijk kiezen we de tiramisu. In de loop der tijd hebben we er vrij veel geproefd en echte tiramisu is niet te versmaden. We krijgen een flink stuk, maar missen de drank in de taart. Zou dat iets te maken hebben met de Turkse achtergrond van de eigenaren? Halal tiramisu? De slagroom komt uit een supermarktspuitbus. Het zou fijn zijn als de horeca in Amsterdam eens overstapt op echte slagroom die niet instort na 2 minuten, maar verder is het een lekker toetje. Tegen de tijd dat we opstappen, is het bijna sluitingstijd. Ramses Shaffy zit nog steeds aan het tafeltje bij de bar. Hij is de laatste gast. (Olga Rackwitsz) Prijs: goedkoop tot normaal Omgeving: eenvoudig, maar gezellig Publiek: studenten, toeristen, Ramses Shaffy Bediening: vriendelijk
OPROEP Ben je (betaalbaar) uit eten geweest (maximaal €25,- per persoon) ? Schrijf dan een recensie en stuur die op naar redactie@ folia.uva.nl. Als je recensie wordt geplaatst, krijg je de kosten van het etentje tot een bedrag van E50,- vergoed.
Folia 24 | 13
boekbespreking
Alles over lesbo’s Door Anne Koeleman
Altijd al meer over lesbiennes willen weten? Vorige week verscheen het eerste naslagwerk over het Nederlandse lesbische leven; de lesbo-encyclopedie. Dit knalroze boek beschrijft heden en verleden van de lesbische cultuur. De lesbo-encyclopedie is een groot naslagwerk over de lesbische subcultuur in Nederland. De samenstellers van het boek, oud-UvA-studentes Mirjam Hemker en Linda Huijsmans, hebben de meest uiteenlopende lesbische begrippen in hun boek opgenomen. Het register achterin is geen overbodige luxe. Maar ook voor wie niets specifieks zoekt is dit boek leuk om door te bladeren, mede dankzij de vele foto’s. Serieuze informatie wordt in de encyclopedie afgewisseld met luchtige weetjes. Zo lees je dat het woord ‘pot’ een afgeleide is van ‘lollepot’, een stoofje met gloeiende kooltjes. Vrouwen plaatsten deze stoof in de 16e, 17e en 18e eeuw onder hun rok, om hun benen en onderlichaam te verwarmen. Je komt verder te weten dat de enige vrouwelijke collaborateur die na de Tweede Wereldoorlog gefusilleerd werd, lesbisch was. En dat een all-girl disco ook wel het kippenhok, de paardenstal, of de vleesmarkt genoemd wordt.
opgenomen vanwege een omstreden onderzoek waaruit blijkt dat lesbiennes gemiddeld langere ringvinger dan hun wijsvinger hebben, in tegenstelling tot heteroseksuele vrouwen. Het geheel wordt geïllustreerd door een foto van twee handen: een van een ‘lesbische vrouw met lesbische vingers’ en een van een ‘lesbische vrouw met niet-lesbische vingers’. De schrijfstijl van de encyclopedie is vooral informatief, maar toch grappig. Dit komt met name door de
VINGERLENGTE
andere invalshoek die de dames bij de beschrijvingen gebruiken. Zo is de vagina gedefinieerd als ‘multifunctioneel centrum van de vrouwelijke seksualiteit’ (p.323). Ter vergelijking: de online encyclopedie Encarta gebruikt de definitie ‘gedeelte van het vrouwelijke voortplantingsorgaan.’ Dat klinkt toch al een stuk saaier. Een bijzonder hoofdstuk van de lesbo-encyclopedie is het lesbische lexicon, dat geen bepaald thema heeft. Hierin worden terminologieën uitgelegd die in de lesbische scene gebruikt worden, zoals de fricatrice (‘wrijfster, naar de seksuele wrijvende handeling’) en de hasbian (‘vrouw die zich na een reeks vrouwenliefdes in veilige mannenarmen laat sluiten’). Ondanks termen als hasbian is het boek allesbehalve bedoeld voor amoureuze heren die de weg naar een pottenhart willen vinden. Over mannen wordt weinig gezegd en op biseksualiteit ligt de focus niet. Ook biedt het boek geen soelaas voor geile jongens die seksverhalen willen lezen. Dat kun je al zien aan de opbouw: ‘Seks’ is pas het allerlaatste hoofdstuk en dit hoofdstuk is maar veertien pagina’s dik. Wie zich alleen maar afvraagt ‘Wat doen lesbiennes in bed?’ is bij dit naslagwerk dus aan het verkeerde adres. Ook het sekshoofdstuk beantwoordt deze prangende vraag niet echt, al is er natuurlijk wel het een en ander over te vinden.
Het boek bestaat uit twintig hoofdstukken en is geschreven door meer dan honderd auteurs. Elk van de hoofdstukken bestaat, zoals een echte encyclopedie betaamt, uit een lijst met lemma’s; korte stukjes tekst. In het hoofdstuk wetenschap vind je bijvoorbeeld lemma’s over het ‘homo-gen’; over research naar lesbisch ouderschap; en over vingerlengte. Deze laatste is ingezonden mededeling
“In mijn Leidse master leerde ik al tot de kern te komen.” T.A.C. Bensdorp Digitaal ondertekend door T.A.C. Bensdorp DN: cn=T.A.C. Bensdorp, o, ou=UFB / GrafiMedia, email=t.a.c.bensdorp@ufb.leiden univ.nl, c=NL Datum: 2009.03.06 09:37:44 +01'00'
Hans-Willem van Oort, managementtrainee bij ABN AMRO, deed zijn master in Leiden.
Ook je master doen in Leiden? Kom naar de mastervoorlichting. Programma en data www.mastersinleiden.nl Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.
14 | Folia 24
de cunningulus bedrijven, al dan niet met pottenkapotje; ze kan rijden, vingeren, vingerverven, vuistneuken, teenneuken, handballen, watersporten, kontlikken, vingertje lik en wederzijdse onanie bedrijven [...] als het komkommertijd is bedient zij zich van de fiep, van drillie of van andere verlengstukken.’ (p.74). Hoewel grappig, levert deze omschrijving meer vragen op over lesbische bedpraktijken dan antwoorden. Voor wie is dit boek dan wel? Voor iedereen die nieuwsgierig is, maar vooral voor lesbo’s zelf. ‘De
Ondanks termen als ‘hasbian’ is het boek allesbehalve bedoeld voor amoureuze heren die de weg naar een pottenhart willen vinden
ZICHTBAARHEID
Zo is er een lemma over technieken, bedoeld als illustratie van het jaren-tachtigwoord lesbiaans [lesbische slang, red.]: ‘De lezzi geeft de voorkeur aan technieken als de Franse Tour, het standje van de schaar; zij kan aan wrijfseks doen, aan schuiffie, schuiffie, ze kan aan de bef gaan, of deftiger,
rode draad in de lesbo-encyclopedie vormt de zichtbaarheid van onze lesbische cultuur in al haar rijkdom en veelvormigheid’ zeggen de samenstellers. Lesbiennes kunnen met dit boek zien dat ze niet alleen staan, dat er een hele geschiedenis, cultuur en tal van belangrijke lesbiconen zijn. ‘Zichtbaarheid is de beste remedie tegen discriminatie en marginalisering. Hoe meer vrouwen openlijk lesbisch zijn, hoe minder reden er voor anderen is om in de kast te blijven.’ Voor onze UvA-lesbiennes en -biseksuelen, maar ook voor iedereen die nieuwsgierig is naar de Nederlesbocultuur is dit zeker een aardig boek. Ook wanneer je niets op hoeft te zoeken is het prima geschikt om neer te leggen op de wc, en er af en toe eens lekker in te bladeren. l Mirjam Hemker en Linda Huijsmans (red.): Lesbo-encyclopedie, Ambo, 352 p. 34,95 Voor extra info over de lesbo-encyclopedie, zie het filmpje op folia.nl
Foto’s: Henk Thomas
Stand-upcomedian Frank Brasser
‘Ik zou zelf geen kaartje kopen’ Door Anne Koeleman
Psychologiestudent Frank Brasser staat in de finale van het Griffioen/Zuidplein Cabaretfestival op 20 maart. Frank staat bijna wekelijks op het podium. ‘Maar ik noem mezelf geen cabaretier, ik ben nog altijd een student.’ Wie derdejaars psychologie-student Frank Brasser (21) ontmoet, zal bijna niet kunnen geloven dat hij eens per week optreedt als stand-upcomedian, en anekdotes vertelt in rechtstreeks contact met zijn publiek. Hij is vooral een nuchtere jongen, die in korte zinnen spreekt. Over zijn prestaties is hij bescheiden. ‘Ik vind zelf dat ik niet veel voorstel, maar andere mensen vinden het blijkbaar wel leuk. En zolang zij lachen, ga ik door.’ Frank had zijn eerste stand-upshow toen hij
ik zou zelf geen kaartje kopen voor mijn eigen show, daar vind ik het niet goed genoeg voor. Ik zou heel wat meer materiaal moeten hebben en ik moet er een wat meer logische volgorde in brengen. Gelukkig word ik al steeds beter, ik verdien er nu een zakcentje mee. En het staat goed op mijn cv.’ Dat geldt ook voor zijn finaleplaats in het Griffioen/ Zuidplein Cabaretfestival, die hij net heeft gekregen. ‘Het Griffioen/Zuidplein heeft niet zoveel prestige als
‘ Grappen die op YouTube zijn gezet, gooi ik weg’ zestien was, voor het vak culturele en kunstzinnige vorming. ‘Ik luisterde veel naar stand-upcomedy, toen ik iets moest opvoeren was de keuze snel gemaakt. Iedereen vond me grappig en voor dat optreden kreeg ik een 10.’ N iet genoeg grappen
De laatste jaren schrijft Frank zich in bij podia om op te treden. ‘Er zijn in Amsterdam drie comedyclubs die wekelijks een open podium houden en er zijn een paar cafés waar je je maandelijks voor in kan schrijven. Verder ga ik ook naar Utrecht, Delft en Leiden. Maar
G riffioen / Z uidplein cabaret festival
Finale: vrijdag 20 maart 2009 in Theater Griffioen, aanvang 20.30 uur, toegang € 9,-, €7,- met korting. Slotact Roemer van der Steeg (winnaar Wim Sonneveldprijs 2008). Meer informatie: griffioenzuidpleincabaretfestival.nl
het Leids Cabaret Festival, maar alles is meegenomen. Trouwens, voor een groter festival heb ik niet genoeg grappen.’ Zelf had Frank er niet aan gedacht zich in te schrijven voor dit festival. ‘Ik kreeg ineens een mailtje binnen, waarin stond “Doe hier aan mee, ik denk dat je wel in de finale komt”. Omdat het mailtje van de organisator van het festival zelf kwam, besloot ik dat het de moeite waard was om te proberen.’ Nuchter haalt hij zijn schouders op. ‘Ik deed een auditie van vijf minuten en kwam in de halve finale terecht. Daar werd ik door het publiek gekozen voor een plekje in de finale. Ik ken toevallig de jury een beetje, ik hoorde later dat zij mij ook wilden doorlaten. Maar het publiek had me al gekozen, de jury kreeg niet eens de kans om me voor te trekken!’ B ijbaan : comedian
Frank heeft heel veel zin in de finale. ‘Wat ik vooral leuk vind aan dit festival is dat de mensen in de finale verschillende facetten van cabaret opvoeren. Er is naast mij nog een tweede stand-upcomedian, maar ook iemand die een liedje zingt in zijn stuk, iemand
die in vijftien minuten een theatraal stukje speelt en iemand die alleen maar spotliedjes ten gehore brengt. Er is op dit moment het meeste podium voor stand-up, dus het is wel mooi dat andere cabaretvormen ook een kans krijgen op het festival.’ Frank wil van stand-upcomedy zijn beroep maken, als hij mensen geïnteresseerd kan houden. ‘Maar dan wil ik wel het idee hebben dat ik iets knaps aan het maken ben. Dus eerst kijken of ik dit festival kan winnen. En of ik er genoeg mee kan verdienen. Er was een paar jaar geleden echt een markt voor cabaretiers, hoewel er heel veel waren, maar met de huidige situatie weet ik niet of cabaret een toekomst heeft. Ik denk dat de stand-upcomedians wel meer kans hebben om geld te blijven verdienen. De open podia zijn meer geschikt voor stand-up dan voor theatershows, omdat je voor stand-up niet zo’n lange spanningsboog nodig hebt. Theatershows hebben onvoorwaardelijke aandacht nodig van het publiek, die je in het café niet kan krijgen.’ Frank voelt zich geen cabaretier. ‘Op dit moment ben ik gewoon een student met een bijbaantje als comedian.’ Toch is hij er wel serieus mee bezig. Naast zijn optredens en zijn plek in de finale van het festival doet Frank ook mee aan de Talent Night in Panama, waarmee hij een jaarcontract kan winnen. Een filmpje daarvan is onlangs op YouTube verschenen. ‘Die grappen kan ik dus weggooien!’ zegt Frank. ‘Maar dat geeft niet, ik maak wel weer andere. Ik heb altijd een boekje bij me om het op te schrijven als ik iets nieuws bedenk. Het laatste wat ik heb opgeschreven is een vaag idee, nog niet getest op publiek. Het gaat over al die bakken kleding die we naar derdewereldlanden sturen. Ik zie het sterk voor me hoe we straks op het WK 2010 in Zuid-Afrika staan, en we op de achtergrond negertjes over de Savanne zien rennen, met onze oude Blokkerbrulshirts aan. Daar móét ik gewoon een grap over maken.’ l
Folia 24 | 15
ijs* r p n e t studen
*Koop nu kaarten op vertoon van je studentenkaart
folia 090313.indd 2
2 wereldpremières
06-03-2009 11:48:29
11:48:29
millenniumdoelen
Hulp voor het leven Op studiereis naar Oeganda Door Corien van Zweden
Vier UvA-studenten wonnen de hoofdprijs in de Millenniumbattle en mochten op studiereis naar Oeganda. Negen dagen kriskras door het land.
Foto: Cumberland
Bij de inschrijving voor de Millenniumbattle die jaarlijks door de NCDO georganiseerd wordt, is het voor de vier UvA-studenten van Team Atlas meteen duidelijk.‘Als we meedoen, dan proberen we te winnen ook.’ Een reisje naar Oeganda – dat lijkt hen wel wat. Vol vuur storten de vier zich op de uitwerking van verschillende cases over ontwikkelingssamenwerking. Ze steken er veel tijd in. En ze winnen. Hun plan voor een zorgverzekering voor Afrikanen krijgt de eerste prijs. De vier teamleden mogen op reis naar Oeganda om te zien hoe hun plannen zich verhouden tot de praktijk. Ofwel: ‘Hoe is Afrika nou echt?’ Eenmaal op Oegandese bodem blijkt meteen dat de realiteit anders is dan ze hadden gedacht. Teamlid Anouk Post is tweedejaars bèta-gamma: ‘Ik ben opgegroeid met het beeld van uitgemergelde Afrikanen die allemaal aan aids lijden. Maar de mensen hier zien er helemaal niet zielig uit. Kampala blijkt een drukke stad vol bedrijvigheid te zijn. De wegen zijn van asfalt en de meeste mensen lopen in westerse kleren.’ Judith Ament (ook bèta-gamma) vult aan: ‘Het is westerser dan ik had verwacht. En veel commerciëler. Op weg van het vliegveld naar de stad heb ik wel veertig Nokiareclames gezien.’ Markt in Kampala
DE WERELD OP JE NEK
In negen dagen is het groepje studenten te gast bij verschillende projecten van ontwikkelingsorganisatie Cordaid Memisa. Ook gaan ze in debat met studenten op een Oegandese universiteit. ‘Dat was bijzonder,’ zegt Thomas Swierts, tweedejaars biologie en het enige mannelijke teamlid. ‘We hebben ons plan voor een Afrikaanse zorgverzekering voorgelegd aan Oegandese masterstudenten. Ze hadden wel commentaar, maar het idee zelf werd niet afgeschoten.’ Het idee is even eenvoudig als ambitieus: laat Nederlandse verzekerden via een speciale polis een paar euro extra premie betalen om daarmee de polis van een Afrikaan te subsidiëren. Swierts: ‘Met drie euro kun je hier in Afrika heel veel doen. En wat is nou helemaal drie euro?’ Het enthousiasme van de studenten groeit naarmate de reis vordert. In de jeep op weg naar het zuidwesten van het land zit Team Atlas – ‘Atlas droeg de wereld op zijn nek, en dat doen wij eigenlijk ook een beetje’ – eindeloos te discussiëren. Als blijkt dat er in de bergdorpen in het zuiden van Oeganda op kleine schaal geëxperimenteerd wordt met zorgverzekeringen, wordt het helemaal spannend. Teamlid Laura Schoot (sociale geografie): ‘In het debat op de universiteit is ons duidelijk gemaakt dat we niet zomaar een
in Nederland bedacht concept hier moeten droppen. We kregen het advies om aan te knopen bij bestaande initiatieven. Nu blijkt dat er hier al een soort zorgverzekering bestaat! Misschien kunnen we in dit dorp een pilot doen.’ OP WEG NAAR HET ZIEKENHUIS
Twijfels zijn er ook. De ene dag overheerst optimisme, een dag later bepalen problemen het beeld. Langs de weg zien de studenten veel armoede. De zon brandt, de huisjes zijn krakkemikkig. Op wrakke fietsen worden zware trossen bananen de helling opgeduwd. ‘Wat heb je aan een zorgverzekering als er geen wegen zijn om überhaupt een ziekenhuis te bereiken?’ vraagt Judith zich af, nadat ze urenlang over een weg vol kuilen en gaten heeft gehobbeld. En Anouk zegt: ‘Ik denk dat je praktisch moet zijn en klein moet beginnen. Start op een plek waar een weg is en waar mensen het ziekenhuis kunnen bereiken. Dat is pech voor iedereen die verder weg woont, maar dat komt later wel.’ Het bezoek aan een ziekenhuisje midden in het berggebied maakt indruk. ‘Er is gebrek aan alles. Het contrast met een Nederlands ziekenhuis is erg groot,’ meent Schoot. De meeste patiënten zijn niet verze-
kerd en hebben grote moeite om het geld voor hun behandeling bijeen te sprokkelen. In deze regio wonen vooral kleine boeren die weinig meer bezitten dan hun huisje en hun akker. De enige manier om aan geld te komen, is dan het verkopen van hun land. Maar daarmee verliezen ze ook hun enige inkomstenbron. Op de laatste dag in Kampala bij de eerste echte kop koffie van de hele reis maken de leden van Team Atlas de balans op. Judith: ‘Aan de ene kant vind ik de situatie niet zo schokkend als ik had gedacht, maar er zijn nog wel veel problemen. Wat me aanspreekt, is dat ik zo veel eigen initiatief heb gezien. Ik had verwacht dat buitenlandse ngo’s zoals Cordaid hier projecten zouden opzetten, maar ze ondersteunen vooral wat er al bestaat.’ De inspiratie om door te gaan met hun zorgverzekeringplan is intussen alleen maar groter geworden. Anouk: ‘We gaan het zeker proberen. Deze reis heeft ons heel erg geholpen bij ons plan, maar nog meer dan dat. De reis heeft ons geholpen voor ons leven.’ l Voor meer info en een reisverslag zie: www.millenniumbattle.nl. En verder: www.cordaid.nl en www.ncdo.nl
Folia 24 | 17
[ingezonden mededeling]
PEPER Nieuwsbrief van de
www.ASVA.nl
Elke student heeft straks een kamer! Of toch niet?
Een kamer vinden in Amsterdam is geen pretje en dat lijkt ook niet snel te veranderen. De gemeente kent het probleem en ziet dit natuurlijk ook liever anders. In 2006 tekende voormalig wethouder Herrema (PvdA) een overeenkomst met de ASVA studentenunie om 7600 nieuwe studentenwoningen te hebben gerealiseerd vóór 2011. Dan zou het tekort volgens de gemeente opgelost zijn. Blijven het alleen goede voornemens of heeft elke student volgend jaar een onderkomen?
Wat is het plan?
Praktisch oponthoud
7600, zoveel studentenwoningen waren er in 2006 te weinig. De gemeente probeert
ASVA zet zich al jaren in om het huisvestingstekort te verminderen en daar zijn onder andere de containerwoningen uit voortgekomen. Die containers worden niet meegerekend in het 7600-plan, omdat dit om tijdelijke woningen gaat. ‘Het kamertekort in Amsterdam loopt de spuigaten uit’, zegt Martijn Weeda, voorzitter van ASVA. ‘Iedereen doet z’n best. De gemeente en woningbouwcorporaties willen wel, maar lopen steeds tegen praktische problemen aan. Het plan was bijvoorbeeld om 1000 woningen te creëren door kantoren om te bouwen tot studentenkamers. Maar wetgeving eist dan weer dat de deuren van zo’n pand een bepaalde hoogte hebben en de ramen een bepaalde dikte. ASVA probeert ervoor te zorgen dat de verschillende partijen samenwerken om zulk soort obstakels te voorkomen.’ Het is nog onzeker of de gemeente haar belofte kan waarmaken. Bijkomend probleem is dat het getal 7600 het tekort was in 2006, terwijl de studentenpopulatie in Amsterdam de afgelopen jaren is toegenomen. Waar moeten al die studenten blijven?
op verschillende manieren meer studenten aan onderdak te helpen, bijvoorbeeld door nieuwbouw, het ombouwen van kantoren tot studentenkamers en het herlabelen van sociale huurwoningen tot ‘studentenwoning’. In twee jaar is er al best wat bereikt: er zijn in totaal 2911 studentenwoningen gebouwd en in aanbouw (denk aan De Eenhoorn,
‘Het kamertekort in Amsterdam loopt de spuigaten uit’ Science Park of de woningen bij het Bos en Lommerplein), maar ook heel wat van de mooie plannen zijn niet doorgegaan. Kantoren ombouwen blijkt bijvoorbeeld in de praktijk heel lastig door wettelijke eisen die er aan woonhuizen gesteld worden. Veel projecten hebben vertraging opgelopen of gaan niet door. Er wordt op dit moment nog voor 800 tot 1500 woningen nieuw planaanbod gezocht. Om het tekort in te halen moeten er tussen 2008 en 2010 nog 4700 woningen worden gerealiseerd. Een gigantische opgave. ‘We zetten alles op alles om onze belofte waar te maken’, verzekert Lous Vinken, die bij de gemeente verantwoordelijk is voor studentenwoningbouw in Amsterdam, ‘maar het zijn complexe projecten.’ Ondanks het feit dat wethouder Herrema onlangs is afgetreden, blijft de overeenkomst met ASVA gewoon staan.
Het voormalige stadsdeelkantoor Slotervaart is omgebouwd tot
ASVA-voorzitter Martijn Weeda en voormalig wethouder Herrema
studentenhuisvesting
Wil jij meedenken over oplossingen? De commissie Studentenhuisvesting van ASVA gaat aan de slag om concrete voorstellen aan de gemeente en woningbouwcorporaties te kunnen doen. We zoeken nog studenten voor deze werkgroep. Kijk voor meer informatie op www.ASVA.nl De studentenwoningen in Science Park
Een uitgave van de ASVA studentenunie. Vendelstraat 2 1012 XX Amsterdam. Reageren? peper@asva.nl
10
Foto’s: Bram Belloni
weekgast
Jan Rath (1956) is hoogleraar sociologie en directeur van het Instituut voor Migratie- en Etnische Studies (Imes) van de UvA. Maandag 2 maart 2009 Vandaag vertoef ik in Lissabon, de stad die bij elke rechtgeaarde Rotterdammer van ietwat gevorderde leeftijd speciale herinneringen oproept. In 1963 was Feyenoord als eerste Nederlandse voetbalclub doorgedrongen tot de halve finale van de Europacup I, en het moest aantreden tegen het grote Benfica van Eusebio. De returnwedstrijd in Lissabon bracht een nog niet eerder vertoond massaal enthousiasme teweeg. Er was ooit een tijd dat Portugese zeevaarders heersten over wereldzeeën en Lissabon het centrum van een groots wereldrijk was. Van die macht, rijkdom en grandeur is weinig overgebleven: Portugal is nu een van de armere landen in Europa. Maar op een of andere manier heeft men de naar buiten gerichte blik, al dan niet vermengd met een nostalgisch verlangen naar vroeger, wel weten te behouden. In het vakgebied van de migratie- en etnische studies is die open blik alleszins merkbaar. Er tekent zich in razend tempo een internationale intellectuele gemeenschap af die met tomeloze ambitie veel onderzoekskracht weet te mobiliseren. Portugese onderzoekers zijn daarin opvallend sterk vertegenwoordigd, ongehinderd door kleingeestigheid en parochialisme. Ik ben hier vanwege een bijeenkomst van de International Steering Committee van International Metropolis. Dit is een wereldomspannend netwerk waarin onderzoekers, politici, beleidsmakers, en vertegenwoordigers van ngo’s zitten. Ze wisselen informatie uit en voeren debat over internationale migratie en de integratie van immigranten in hun landen en steden van vestiging. Onder auspiciën van Interational Metropolis wordt jaarlijks een grote conferentie georganiseerd en verschillende kleinere interconference meetings. Die conferenties zijn altijd de moeite waard, niet zozeer omdat ze een platform bieden om de laatste theoretische inzichten uit te diepen, maar wel omdat ze opereren als een marktplaats voor kennis en contacten. In
een tijdsgewricht waarin onderzoeksinstituten steeds afhankelijker zijn van externe financiering en waarin universitaire bestuurders de mond vol hebben van valorisering is dat van wezenlijk belang. Vandaag heb ik wat voorbereidingen getroffen en zo dadelijk overleg ik nog met de aftredende voorzitter. Intussen krijg ik bericht dat Feyenoord zondagmiddag heeft gelijkgespeeld. Tegen Vitesse. Ach ja.
Dinsdag 3 maart De International Steering Committee van International Metropolis vergadert ten kantore van de Fundação Luso Americana. De Fundação is een particuliere stichting die financiële en strategische steun verleent aan innovatieve projecten gericht op de ontwikkeling van de Portugese samenleving. Te denken valt aan scholarships en ondersteuning van wetenschappelijke projecten en uitwisselingsprogramma’s, waaronder International Metropolis. De ochtend, die hier tot ver in de middag duurt, gaat grotendeels op aan het bespreken van conferenties. Het programma voor de eerstvolgende jaarconferentie, in Kopenhagen, is interessant en gaat over thema’s als internationale migratie en de houdbaarheid van verzorgingsstaten. Wat mij verbaast is dat de effecten van de economische crisis op het proces van integratie slechts mondjesmaat aan bod komen, terwijl er toch al volop berichten zijn dat immigranten grotere risico’s lopen te worden ontslagen.
Woensdag 4 maart Vannacht is het laat geworden. Howard Duncan – de andere co-chair van International Metropolis – en ik zouden nog even bijpraten over de toekomst van het netwerk, over de strategie die we zouden moeten volgen, en over de manier waarop wij tweeën als co-chairs zouden moeten samenwerken. We blijken behoorlijk eensgezind als het gaat over de vraag waar International Metropolis over vijf jaar zou moeten staan. Maar we beseffen ook dat er nog heel wat werk verzet moet worden om het ganse netwerk mee te krijgen. Bovendien hebben we om een en ander te realiseren nog wel ‘een paar tonnetjes’ nodig, om te praten met de schoonvader van Johan Cruyff – Cor Coster. Mijn installatie als co-chair vanmorgen ging, zoals
gebruikelijk, gepaard met de nodige tamboer en verplichte loftuitingen. Ik begrijp inmiddels dat er geen betere wetenschapsbeoefenaar en meer geschikte voorzitter op de wereld verblijft dan ik. Op de UvA hoorde ik niet zo lang geleden iets soortgelijks, terwijl mij met een glimlach een kunstje werd geflikt. Maar in dit geval heb ik het gelaten over me heen laten komen. The proof of the pudding is in the eating. Na de lunch stond er nog een excursie op de rol naar een opvangcentrum voor immigranten dat uiteenlopende diensten levert: immigranten kunnen op één adres terecht voor alle zaken, variërend van visums, naturalisaties, opleidingen, religieuze kwesties, of wat dan ook. Zo’n one-stop-shop is een interessante poging om de ingewikkelde bureaucratie transparanter te maken en meer gericht op dienstverlening. In Nederland wordt ook wel eens over zo’n oplossing nagedacht, maar de praktijk blijkt dan vaak weerbarstig te zijn.
Donderdag 5 maart Vroeg uit de veren voor de terugreis. Onderweg heb ik mij onledig gehouden met het verwerken van e-mail, want het werk staat tijdens mijn afwezigheid natuurlijk niet stil. Verder heb ik een deel van de dag besteed aan een voorstel voor de uitwerking van het programma van het zwaartepunt Urban Studies. Een aantal onderzoekers binnen de FMG, met name onderzoekers verbonden aan het AMIDSt, het IMES en de ASSR, verrichten onderzoek naar steden en stedelijkheid. Deze sociologen, geografen, politicologen, planologen en anderen timmeren internationaal al flink aan de weg, maar de erkenning van hun onderzoek als een van de facultaire zwaartepunten stelt hun in staat om de Amsterdamse Urban Studies te laten uitgroeien tot een wereldcentrum voor onderzoek naar stedelijke vraagstukken. De nauwe samenwerking met de gemeente Amsterdam geeft het zwaartepunt enerzijds toegang tot de werkvloer van de stad, maar stelt het ook in staat een bijdrage te leveren aan het beleid. In die zin vallen de ambities van het zwaartepunt mooi samen met die van International Metropolis. l Volgende weekgast: Student media en cultuur Ewa Scheifes vanuit Sydney.
Folia 24 | 19
loopbaan
Afstudeerders staan voor lastige k Door Frans Godfroy/HOP
De fall-out van de kredietcrisis verspreidt zich in rap tempo over Nederland. Wat betekent dat voor je kansen op de arbeidsmarkt? En hoe kun je erop inspelen? Je staat als student aan de poort van het walhalla van de wereldeconomie en vlak voordat je aan de bel trekt om een glansrol als young professional te gaan spelen, stort het hele bouwwerk met donderend geraas in elkaar. Geen nare droom, maar harde werkelijkheid sinds dit najaar de kredietcrisis toesloeg en de Nederlandse economie in recessie is. Hoe erg wordt het en hoe kun je je wapenen? Voor de korte termijn staan alle seinen op rood. In het vierde kwartaal van 2008 liep de werkloosheid onder jongeren (15- tot en met 24-jarigen) na jarenlange daling met 13 procent op tot 69 duizend. Historisch is dat nog altijd een laag cijfer maar de trend is gezet. Dagelijks worden massaontslagen gemeld. Maar ook in sectoren waar nog geen ontslagen vallen komen starters minder makkelijk aan de bak. Vooral in het bedrijfsleven is het aantal openstaande vacatures fors gedaald, meldt het CBS. De grootste daling in het vierde kwartaal deed zich voor in de handel, de zakelijke dienstverlening en bij banken en verzekeringsmaatschappijen. Maar ook in de industrie en de bouw zijn minder banen te vergeven. In de zorg, bij de overheid en in het onderwijs daalde het aantal vacatures licht. Jim Allen van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) ziet de onzekerheid die dat oproept voor zich: ‘Ik zou me ongemakkelijk voelen als ik bijna klaar was met een opleiding bouwkunde. Het zou geen gelukkig moment zijn om de arbeidsmarkt te betreden.’ Op die arbeidsmarkt is het een drukte van belang, nu er nog banen te vergeven zijn. Bas Teepe van wervingsen selectiebureau YER ziet een toename van sollicitaties en updates van cv’s. Tegelijk ziet hij de vraag naar starters over de hele linie teruglopen. Gewoonlijk zijn vooral de softere sectoren en sommige technische sectoren gevoelig voor economische dips. Maar deze crisis verschilt van de gewone golfbeweginingezonden mededeling
LEER ZEILEN op de Nieuwe Meer bij De Roerkoning! CWO-erkend, € 245 / 8 lessen, info: roerkoning@gmail.com
20 | Folia 24
folia-roerkoning 090303.indd 1
gen, waarschuwt Allen van het ROA. Ook de ‘harde’ sectoren zullen worden geraakt. ‘Dit is een rimpelbeweging die uitgaat van de financiële sector en die van daaruit de rest van economie beïnvloedt. Sectoren die afhankelijk zijn van de beschikbaarheid van makkelijke leningen zullen er waarschijnlijk eerder last van krijgen.’ ‘Vooral organisaties voor wie de afzet in Amerika belangrijk is, zien hun verkoop teruglopen,’ zegt Teepe van YER. ‘Ook grote consultancybureaus maken pas op de plaats.’ De IT-sector lijkt na de internetbubble van tien jaar geleden aan een nieuwe duikvlucht begonnen. Het blad Computable signaleert dertig procent minder vacatures sinds de crisis begon. In de meeste takken van de techniek loopt de werving volgens Teepe nog wel door. Ook juristen kunnen nog terecht bij de grote en middelgrote advocatenkantoren, ‘maar daar leggen ze de lat nu wel hoger’. KOERS VERLEGGEN
Een geluk bij een ongeluk is de aanzwellende golf van uittredende babyboomers. Omvangrijke jeugdwerkloosheid zoals begin jaren tachtig ziet SER-voorzitter Alexander Rinnooy Kan dan ook niet voor zich. Toen was de werkloosheid al omvangrijk vóór het uitbreken van de crisis. ‘We hebben op dit moment nog behoorlijk wat onbezette vacatures en we weten zeker dat we, als de crisis achter de rug is, zullen terugkeren naar diezelfde krappe arbeidsmarkt. Ervan uitgaand dat de crisis niet te lang duurt, zou ik toch hopen dat een eventuele vertraging die jongeren oplopen bij het vinden van een baan zeer tijdelijk zal zijn en dat die hen niet wezenlijk zal belemmeren om de loopbaan te realiseren die ze voor ogen stond.’ Dat neemt niet weg dat sommige afgestudeerden hun eerder uitgezette koers zullen moeten verleggen. Een lastige opgave, denkt Willem Vermeend, voormalig PvdA-staatssecretaris van Financiën en oud-minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: ‘Het grote probleem is dat voorspellingen nooit uitkomen. Zeker nu de crisis toeslaat is het maar de vraag hoe de arbeidsmarkt in 2011/2012 eruit zal zien.’ Bij alle onzekerheid weet hij maar één ding zeker: ‘Wereldwijd en dus ook in Nederland zal de financiële sector sterk worden ingeperkt.’ De recent aangekondigde inkrimping van ING met 2700 banen ondersteunt die voorspelling. Lastig of niet, iemand die een loopbaan in de autoindustrie voor ogen had, kan nu beter iets anders bedenken. Ook veel architecten in spe zullen voorlopig naar een andere baan moeten uitzien. Rinnooy Kan: ‘Dat verhaal kennen we: er is geen baanzekerheid in de moderne economie, maar wel – als het enigszins kan –
06-03-2009 10:29:56
werkzekerheid.’ Mobiliteitscentra en onderwijsinstellingen kunnen daarbij de helpende hand bieden. Ook Teepe adviseert starters hun blik te verruimen en alternatieven serieus te nemen. KANSEN IN DE PUBLIEKE SECTOR
Voor de publieke sector en de overheid komt de crisis in één opzicht als geroepen. Er is plotseling meer belangstelling voor vacatures die tot voor kort moeilijk vervulbaar waren. Het aantal sollicitatiebrieven voor financieel-economische functies bij de overheid neemt toe. Het ministerie van Binnenlandse Zaken meldde vorige maand dat op dat soort vacatures bij het Rijk tot voor kort gemiddeld negen reacties binnenkwamen, tegen 120 nu. Rinnooy Kan ziet ook kansen voor het onderwijs. ‘Er zijn nog steeds enorme lerarentekorten. Dit zou een mooie gelegenheid zijn om het onderwijs neer te zetten als een – onverminderd – aantrekkelijke maar bovendien stabiele en voorspelbare omgeving om je loopbaan te beginnen.’ Randstad Search en Selection plaatst meer en meer
Langer studeren of snel een baan scoren?
e keuzes
Bij economische neergang hebben studenten vanouds de neiging langer over hun studie te doen in de hoop dat ze later alsnog hun gedroomde baan kunnen bemachtigen. Economisch psycholoog professor Fred van Raaij van de Universiteit van Tilburg voorspelt dat effect ook nu: ‘Door de bachelor-masterstructuur zijn veel studenten sowieso sneller klaar en voelen ze zich vaak te jong voor hun eerste baan. Door de crisis zal de neiging om momenteel op een andere manier benaderen. Ze werken steeds meer met callcenters die klanten telefonisch adviseren.’ Volgens Ruempol is een functie als telefonisch adviseur een goede manier om bij een financiële instelling binnen te komen en daar vervolgens door te groeien. Wie als student al op een callcenter werkt, heeft een nog betere uitgangspositie, zeker als zijn opleiding erbij aansluit. Maar ook in de industrie, het transport en de telecomsector ziet Randstad ondanks de stagnerende banengroei kansen op werk. Randstad tekent wel aan dat zich moeilijk laat voorspellen hoe de arbeidsmarkt er over een halfjaar uit zal zien. ‘Dat maakt het natuurlijk lastig voor mensen die nu op een hogeschool of universiteit studeren.’ Wie zich wil wapenen tegen de crisis moet volgens hem in elk geval goed opgeleid en breed inzetbaar zijn, en goed nadenken over wat hij wil.
een extra masteropleiding te volgen alleen maar toenemen.’ Maar is dat wel verstandig? Bas Teepe (YER): ‘Eén, twee jaar geleden zeiden studenten nog wel: ik ga eerst eens een rondreis maken na mijn studie. Kijk daarmee uit. Misschien is het beter dat je de eerste baan die voorbijkomt accepteert. Want over een halfjaar kan die baan er misschien niet meer zijn. Lukt het niet om direct een baan te vinden, gebruik die tijd dan om een aanvullende stage of iets dergelijks te volgen.’ Alexander Rinnooy Kan (SER): ‘Als je snel gestudeerd hebt en je bent nog vrij jong, kun je met een tweede studie of masteropleiding extra competen-
Illustratie: Bas Kocken
ties opdoen. Zo’n dubbele mastertitel oogt mooi
afgestudeerde hbo’ers in de publieke sector. Woordvoerder Joost Ruempol: ‘In het onderwijs en de zorg zijn nog veel vacatures, vooral door de vergrijzing.’ Bij de overheid ziet Randstad evenzeer kansen voor starters. Ruempol: ‘Dat geldt voor de volle breedte. Ook hier is de vervangingsvraag hoog. Bovendien is de overheid over het algemeen niet echt conjunctuurgevoelig. De overheid is een vrij zekere werkgever. Voor
H oe lang nog ?
op je cv. Voor sommigen is een promotieonder-
Willem Vermeend publiceerde eind november een boek over de crisis. Daarin was hij niet al te somber. Drie maanden later denkt hij nog steeds dat de ellende binnen één à twee jaar voorbij is. Hij baseert zich op ‘de meerderheid van de grote economische denktanks in de wereld’: ‘De laatste voorspellingen zeggen dat Europa in 2009 een zware krimp krijgt, in 2010 een lichte stijging of nog een kleine krimp, maar dat in 2011 de economie weer licht gaat groeien.’ Rinnooy Kan durft niet te voorspellen hoe lang de recessie gaat duren. Wel weet hij wat, ongeacht het tijdsverloop, verstandig is: investeren in kenniseconomie en duurzaamheid. Nederlands troefkaart is de voorsprong die het op andere landen heeft. ‘Wat nu een nadeel is voor Nederland is een voordeel als we weer uit de crisis komen, namelijk onze sterke betrokkenheid bij de wereldhandel.’ Dat sommige afgestudeerden de komende jaren genoegen moeten nemen met een baan van hun
zoek een kansrijke tussenstap. Anderen hebben al een flink aantal jaren gestudeerd, of moeten aan de slag omdat ze geen geld hebben. Dan is er reden om het net wat wijder uit te gooien en te kijken of je een plek op de arbeidsmarkt kunt vinden buiten je directe voorkeur.’ Jim Allen (ROA): ‘In de praktijk zie je dat men onder deze omstandigheden langer doorstudeert. Ik zou adviseren het niet alleen om de crisis te doen. Als je al overweegt om door te studeren is het zeker geen slechte keuze. Maar anders kun je beter je kansen grijpen op de arbeidsmarkt.’ Willem Vermeend (oud-staatssecretaris): ‘Niet doen. Er zijn nog volop vacatures, zeker voor hoogopgeleiden. Wel kun je er iets naast gaan studeren als je in een bepaalde sector niet aan de slag komt.
De aanzwellende golf van uittredende babyboomers is een geluk bij een ongeluk mensen die daarop uit zijn is dat dus een fijne omgeving om te werken.’ Toch zijn er volgens Ruempol voldoende mogelijkheden voor wie per se in het bedrijfsleven aan de slag wil. Opvallend genoeg ziet hij nog kansen in de financiële sector: ‘Je ziet bijvoorbeeld dat instellingen hun klanten
tweede voorkeur of zelfs onder hun niveau, lijkt onvermijdelijk. Dat leed is te overzien, meent arbeidsmarktonderzoeker Jim Allen van het ROA: ‘Als je beneden je niveau begint heb je weliswaar meer kans om later in een lagere functie te komen, maar voor de meeste starters trekt het op den duur bij.’ l
Maar ga zeker niet afwachten: dan loopt het verkeerd af.’ Joost Ruempol (Randstad): ‘Zorg in elk geval dat je je tijd zo nuttig mogelijk besteedt. Mocht je ervoor kiezen de studie te rekken, investeer dan in een vak of deelgebied dat je nog beter inzetbaar maakt. Als je goed bent, zit een bedrijf natuurlijk altijd op je te wachten.’
Folia 24 | 21
Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder. Annonces kunnen worden geplaatst in Folia én op de website www.folia.nl. Aanbieden van annonces kan op www.folia.nl via Folia Weekblad. Daar vindt u ook alle informatie over de tarieven e.d.
annonces CULTUUR Adriaan Geuze – Tijd voor een zelfanalyse. Tweede Amsterdam lezing in reeks met als thema ‘400 jaar Amsterdam - New York’. Gastheer is Paul Scheffer, bijzonder hoogleraar op de Wibaut stoel. Woensdag 25 maart in de Aula (Singel 411), aanvang 20.00 uur. Gratis, reserveren: www.uva. nl/adamreeks of 020 525 4791. Film & debat - Burma VJ - Reporting From a Closed Country. Movies that Matter: film- en debatprogramma over de documentaire Burma VJ. De documentaire volgt een groepje onverschrokken filmers die met gevaar voor eigen leven tijdens de Birmese protesten van 2007 filmmateriaal het land uitsmokkelen dat de hele wereld overging. Na vertoning vindt er een debat plaats. Woensdag 18 maart, 19.30 uur, filmtheater Kriterion, E 5,50. Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - A’dam
SPORT Zeilers gezocht! Wil jij méér dan zeilen alleen? Bij Zeilstichting Aeolus bezorg je als vrijwilliger jongeren die normaal niet op vakantie kunnen de week van hun leven! Kijk op : www.meerdanzeilen.nl Leer in 13 weken jezelf effectief verdedigen bij Tulen, een Indonesische vechtkunst. Di. of do.
om 18.30 uur in het Frans Otten Stadion. www.tulencenter.nl of tel. 670 2761. Vraag naar ons studententarief.
STUDENTEN PASTORAAT vE90 Op 19/03, 20.00 uur een gratis concert van Anne-Rose van Gils, Eva Saladin (viool) en Elena Manevska (piano) met o.a. werken van Bach. Zie: www.ve90.nl
STUDENTEN SPORT CENTRUM USC De eerste paal is geslagen De bouw van het n ieuwe sportcentrum op het UvA Science Park is begonnen! Aanvang nieuwe cursussen - Kanoën Start 30 maart. Thuisbasis is de kanovereniging Frisia in het Amsterdamse Bos. In deze cursus van 10 lessen leer je een aantal facetten van het kanovaren. Studentencursusprijs E67. - Inline skaten Start 31 maart. Altijd al willen skaten in het park op een zwoele lenteavond? Doe dan nu deze leuke cursus van 5 lessen en leer echt hoe het moet. Studentencursusprijs E21,50. Bommen bij het USC Heb je een USC-sportkaart van welke sport dan ook dan ben je iedere maandag van 17.00 tot 18.00 uur welkom bij het uur Bom-
pen zijn heel divers maar hebben te maken met dierenwelzijn. Ook stage is mogelijk. Voor meer informatie neem contact op met mr. Hans Baaij, info@dierenrecht.org
men in USC De Boelelaan. Een heerlijke, gezellige warming-up voor de rest van je sportavond. Supervoordelige fitness Met de combikaart (groeps)fitness kun je een heel jaar lang fitnessen en groepsfitnessen voor maar E120. Je kunt op de 4 USC-fitnesscentra terecht en hebt toegang tot het omvangrijke programma aan groepslessen (op USC De Boele laan 7 dagen per week, met o.a. spinning, body power, aerobics en pilates). Onbeperkte toegang. Geldig vanaf dag van aanschaf.
Een cv vol horecabaantjes? Denk ook eens aan vrijwilligerswerk om je carrière een impuls te geven. Ben je tussen de 17 en 30 jaar oud en heb JIJ het lef een kijkje te nemen in de wereld van daken thuisloze jongeren? Kom dan naar de informatieavond van Don Bosco Jonathan om meer te horen over het leukste vrijwilligerswerk in Amsterdam! Aanmelden kan telefonisch via 020 675 3159 of mail naar info@donboscojonathan.nl. Voor meer info kijk op: www.donboscojonathan.nl
Check voor al het bovenstaande www.usc.uva.nl!
Verdienen Feestelijk Bijbaantje?! Het Bonger Instituut van de UvA zoekt studenten die de komende maanden enquêtes willen uitdelen aan uitgaanspubliek in heel Nederland. Interesse? Bel 020 525 3918 of mail naar j.doekhie@uva.nl
ingezonden mededelingen
Meet the Masters!
Aandacht over? Wordt buddy voor daklozen of verslaafden bij De Regenboog Groep! Zie www.aandachtover.nl of bel 020 531 7600.
WONEN Iets te verhuizen? Ik kom met een grote bus voorrijden. Studentenverhuizingen binnen A’dam. Van stoep tot stoep: E35. Ook met verhuismannen en touw en blok. Ook buiten A’dam mogelijk. Bel Taco: 06 4486 4390; www.vrachttaxi.nl
VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d. De Dierenbescherming Aalsmeer, Uithoorn & de Ronde Venen zoekt per 17/03 een nieuwe secretaris (bestuurslid). Meer info: www. aalsmeer.dierenbescherming.nl
Kom naar de Masterdag op zaterdag 21 maart. Informatie en inschrijving: www.vu.nl/masterdag
Meer perspectief
DIVERSEN De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoSchrijf je in voor het UvA/HvA-team en loop op zondag ren. Onkosten worden vergoed. 20 september 2009 de Dam tot Damloop tijdens de05-03-2009 25e Nadere informatie tel. 020-566 adv 70 x 100.indd 1 09:17:18 3090, spermabank@amc.uva. jubileumeditie. Schrijf je nu in op www.uva.nl/damloop nl of www.spermadonoren.nl
Stichting Dier en Recht zoekt een slimme student rechten voor research, onderzoek vakliteratuur, enz. Liefst iemand in afrondende fase van studie. Onderwer‘
Studentenzaken CREA is de culturele organisatie van de UvA en HvA. Turfdraagsterpad 17, 1012 XT Amsterdam, 020 5251400.
Workshop: onderhandelen (di. 7 april 9.30 - 13.00 uur)
do 12 maart 20.30
Haal eruit wat erin zit! Onderhandelen doe je (bijna) dagelijks. Vaak gaat het ongemerkt en sta je er niet eens bij stil. Dat is anders wanneer je onderhandelt over bijvoorbeeld je salaris of het volgen van een opleiding. In deze workshop leer je hoe je je goed voorbereidt op een succesvolle onderhandeling. We behandelen verschillende aspecten van het onderhandelen. Wat is onderhandelen en welke stijlen zijn er? En wat zijn de bekende valkuilen? Na de do’s and don’ts test je welke onderhandelingsstijl bij jou past. Daarnaast krijg je door middel van oefening en persoonlijke feedback de gelegenheid je vaardigheden op het gebied van onderhandelen te vergroten.
Workshop: sollicitatiegesprek (di. 14 april 9.30 - 13.00 uur) Maak er een succes van! Het voorbereiden van een selectiegesprek vergroot de kans op een succesvolle sollicitatie. In deze workshop besteden we aandacht aan de gang van zaken rondom het gesprek en gaan we in op de structuur van het gesprek. Daarbij gaan we uit van jouw positie als sollicitant: hoe kun jij het gesprek (bij)sturen en je gesprekspartner overtuigen van jouw geschiktheid? We oefenen met het beantwoorden van veelgestelde vragen en brengen tips over de omgang met lastige vragen in de praktijk.
Open Podium
Cabaretiers, theatermakers en muzikanten in spe vertonen hun kunnen op het Open Podium van CREA. Kijk voor het programma op: www.crea.uva.nl. Wil je zelf optreden? Mail dan naar: open.podium@hotmail.com Plaats: CREA Muziekzaal. Toegang gratis. Reserveren niet mogelijk.
vr 13, za 14 maart 20.30
Theater:
Goedkoop Cabaret
Voor € 6,50 zie je drie beginnende professionals die een half uur van hun programma try-outen. Elk tweede weekend van de maand. Met op vrijdag o.a. Vincent Geers, Nina de la Croix en Eefke den Held en op zaterdag Peter Pannekoek, Jochanan Westra en Paulien Cornelisse. Plaats: CREA Theater. Toegang: € 6,50. Reserveren: 525 1400.
ma 16 maart 20.00
CREA-Studium Generale:
De impact van Darwin
Spreker: dr Chris Buskes (Filosofie, Radboud Universiteit, Nijmegen). Chris Buskes schreef een bekroond boek over de invloed van de evolutietheorie op de verschillende wetenschapsgebieden: ‘Evolutionair denken, de invloed van Darwin op ons wereldbeeld’ (2007). Plaats: CREA Theater. Toegang: gratis voor studenten/€ 5,alle anderen.
di 17 maart 20.00
Meer informatie over de inhoud en het inschrijfformulier van deze workshops vind je op: www.uva.nl/trainingscentrum.
Theater/muziek:
i.s.m. Machiavelli:
DocuRama 3 - ‘Iraq for Sale’ (2006, 75 min.)
Sprekers: Dr. Charlotte Hille (UD politicologie aan de UvA, voormalig beleidsadviseur mensenrechten en internationaal recht voor de staatssecretaris voor Emancipatie) en Robert Soeterik (antropoloog en MiddenOostendeskundige). De documentaire ‘Iraq for Sale’ (Robert Greenwald, 2006, 75 min.) laat zien hoe private ondernemingen in Irak de Amerikaanse regering te veel laten betalen voor slecht werk. Deze bedrijven - Black-
Studentenzaken is er voor studenten, afgestudeerden en promovendi van de UvA en HvA. Binnengasthuisstraat 9, 1012 ZA Amsterdam 020 - 525 8080
water, Halliburton/KBR, CACI and Titan - brengen de levens van soldaten en burgers in gevaar. Plaats: CREA Theater. Toegang: gratis voor studenten /€ 5,- alle anderen. Inlichtingen: 525 1420.
www.uva.nl/studentenzaken 22 | Folia 24 Folia 24.indd 1
5-3-2009 12:27:49
w w w. c r e a . u v a . n l
roem
Studiegroep Door Dirk Wolthekker
‘Democratisering, hervormingen, medezeggenschap, het idee van one man one vote, het zijn voor een deel allemaal tijdsgebonden idealen, maar voor een deel gelden ze nog steeds. Kijk naar de kredietcrisis. Die is mede ontstaan doordat ondernemingen te weinig rekening houden met de belangen van alle stakeholders binnen een organisatie, met als gevolg dat er slechts één belang dominant wordt, namelijk het belang van de mensen die op korte termijn zo snel mogelijk profijt willen halen uit de organisatie. Voor continuïteit op de lange termijn zijn invloed en medezeggenschap in een organisatie heel belangrijk. Dat geldt evenzeer voor een onderwijsorganisatie.’ Strijdlustig, zo komt de in november afgetreden minister van Wonen, Wijken en Integratie Ella Vogelaar (1949) nog steeds over. Maar haar verkrampte houding is ze kwijt. Ze maakt een ontspannen indruk als we haar spreken in de brasserie van Grand Hotel Karel V in Utrecht. Ze heeft een lekkere vakantie op Curaçao achter de rug en haar boek Twintig maanden knettergek, geschreven samen met levensgezel Onno Bosma, is net verschenen en volgens de auteurs positief ontvangen. Zelfs de relatie met GeenStijl-verslaggever Rutger Castricum, die haar ministerschap zo genadeloos naar de afgrond dreef, lijkt enigszins genormaliseerd. ‘Vrienden zullen we nooit worden, maar hij was wel op mijn boekpresentatie, met het zweet in zijn handen. Zijn filmpje over mijn mediaoptreden was overigens een staaltje van buitengewoon onfatsoenlijke journalistiek. Er werd een beeld gepresenteerd van iemand die op geen enkele vraag antwoord wilde geven, maar ik heb verschillende keren antwoorden gegeven die eruit waren geknipt. (Lachend): Ik had misschien moeten doen wat mijn oud-partijgenote en minister Ien Dales altijd deed: slaan met de handtas. Ik heb onderwijskunde gestudeerd, waar ik overigens pas op latere leeftijd mee begon. Tussen 1968 en 1972 volgde ik een opleiding aan de sociale academie. Daar was ik al betrokken bij de oprichting van een studentenvakbond. Na de academie werd ik actief in het vormingswerk voor jongeren, maar aan het eind van de
Foto: Bob Bronshoff
Ze studeerde onderwijskunde, werd minister, maar kwam afgelopen najaar ten val: Ella Vogelaar.
Ella Vogelaar
jaren zeventig kreeg ik toch de behoefte aan meer theoretische verdieping. Dus begon ik aan een universitaire studie, wat overigens voor iemand met mijn achtergrond helemaal niet zo’n makkelijke sprong was. Ik ben de eerste in mijn familie met een hbo-opleiding, dus een universiteit lag aanvankelijk niet echt binnen mijn voorstellingsvermogen. Ik was voltijdstudent, maar met een groepje van vier studenten maakten wij er een deeltijdopleiding van, want overdag waren we aan het werk. Studentenverenigingen waren er voor ons niet bij. Nou ja, met zijn vieren vormden wij een studentenverenigingetje, maar een echt studentenleven had ik op de sociale academie al gehad. Naar alle colleges gaan, daar was geen tijd voor, dus werd er steeds iemand van ons afgevaardigd om naar college te gaan en daarvan elke week verslag te doen bij de rest van de groep. Elke maandagavond om zeven uur verzamelden we in het pand van pedagogiek en onderwijskunde. Er kwamen ook docenten en hoogle-
raren langs voor zogenoemde responsiecolleges, waar we hun dan vragen konden stellen. Mannen als Jos van Kemenade en Fons van Wieringen. Grote namen met grote idealen. Onder de naam “De Studiegroep” zien wij elkaar nog steeds: elk halfjaar gaan we een weekend weg. Met de wetenschap heb ik zelf nooit verder willen gaan. Daar is de wetenschap mij te beperkt voor. Langdurig gefocust zijn op één ding is niets voor mij. Ik was na mijn studie ook al te lang aan het besturen om weer iets anders te willen doen. Dat wil niet zeggen dat ik de wetenschap niet belangrijk zou vinden, want dat vind ik wel: ik bezoek symposia, spreek met wetenschappers en maak gebruik van door anderen verricht onderzoek. Maar om het zelf te doen, nee. Wat ik nu verder ga doen, weet ik nog niet precies. In de komende maanden moet zich uitkristalliseren of ik weer voor een baan ga, of ondernemer word. Ik heb me maar alvast ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.’ l
Folia 24 | 23
foto’s: Henk Thomas
dijkgraaf & fresco
Kruiswoordraadsel
Kennis van het groen Uit allerlei onderzoek blijkt dat in onze verstedelijkte samenleving mensen een groene omgeving hoog waarderen. Bomen, perken, rietkragen, water, vogels: ze brengen rust, leiden tot minder vernielzucht en vervreemding en ze zijn zelfs goed voor de huizenprijzen. Hoewel er af en toe nog een architect opstaat die beweert dat groen niet in zijn concept past, werkt iedere zichzelf respecterende stad aan het vergroenen van het straatbeeld en het uitbreiden en verfraaien van zijn parken. Bewoners koesteren de bruidssluier aan hun gevels, de potten met viooltjes en de bloeiende theerozen op hun stoepen. Er zijn initiatieven om eetbaar onkruid zoals zuring te oogsten, er bestaan gidsjes over wilde natuur in de stad, en volkstuinen mogen zich in een opleving verheugen. Kunst en groen worden steeds meer met elkaar verbonden. En wie met Google Earth kijkt, verbaast zich erover hoe groen Amsterdam is. Die aandacht voor groen is niet altijd vanzelfsprekend geweest. Integendeel, groen in de zin van gebieden buiten de steden waar geen landbouw werd bedreven, was eeuwenlang synoniem met gevaar: bandieten, wilde dieren, en griezelige geesten. Ook groen in de stad is relatief nieuw: zeventiende-eeuwse schilderijen van de Gouden Bocht in de Herengracht laten kale kades zien. De Hortus ontstond in dezelfde tijd, maar was natuurlijk niet bedoeld als ‘groen’ in de zin die we nu kennen. Het Vondelpark dateert uit het midden van de 19e eeuw, en pas aan het einde van die eeuw ontstonden de eerste pogingen van Jac. Thijsse en anderen tot natuurbescherming. In veel opzichten zijn we er geweldig op vooruit gegaan. Maar toch: jongeren, en speciaal allochtone jongeren blijken veel minder in natuur geïnteresseerd dan oudere generaties. Bovendien, het gaat niet zomaar om groen als eenheidsworst, maar om de spannende ontdekking van hoeveel verschillende levensvormen zich achter dat label verschuilen. Wie er iets van weet, ziet steeds meer in het groen. En wie meer ziet en weet, geniet nog meer. Kennis van groen is iets wat je moet onderhouden, net als een tuin. Zou het daarom niet een goed idee zijn om onze onvolprezen Hortus gratis toegankelijk te maken voor alle studenten en medewerkers van de UvA, en niet alleen voor de biologen en de FNWI? Louise O. Fresco is universiteitshoogleraar duurzame ontwikkeling.
Van links naar rechts: 1 grote Amsterdamse dagmarkt - 11 strafwerktuig - 12 als onder - 13 South African Airways - 14 en andere - 15 historisch bouwwerk op de Dam in Amsterdam (9/6) - 19 en dergelijke - 20 jongstleden - 21 Economische Zaken - 22 historisch Amsterdams bouwwerk - 26 assistent-econoom - 27 vogelproduct - 28 titel - 29 Amsterdams uitgaanscentrum - 35 strook grond langs de weg - 37 tijdperk - 38 windrichting - 39 verwonden - 42 gereed - 43 boom - 45 lekkernij - 47 indien - 49 biologische markt in de Jordaan - 51 bijwoord - 52 historisch bouwwerk aan het Damrak in Amsterdam (5/3/7) - 60 zuiderbuur - 61 oude lengtemaat - 62 voegwoord - 63 denkbeeld - 64 kunst (Latijn) - 65 Amsterdams uitgaanscentrum. Van boven naar beneden: 1 woonschip - 2 keet - 3 tenen mand - 4 twijg - 5 halssnoer - 6 voormalige politieke partij - 7 maand - 8 vis - 9 vorstin - 10 stapel - 16 autochtoon - 17 graan - 18 plaats in Noord-Brabant - 23 theater in Amsterdam - 24 Turkse badplaats - 25 kuip - 30 gekkekoeienziekte - 31 vogel - 32 vaartuig - 33 zonder uitgesproken smaak - 34 ijverig - 36 plaats in Gelderland - 40 lief kind - 41 bijbelse figuur - 46 aanhanger van een milieupartij - 47 booggewelf - 48 schijngestalte van de maand - 49 plaats in Drenthe - 50 Zweedse popgroep - 51 koker - 53 voordat - 54 boerenbezit - 55 sprookjesfiguur - 56 vrucht - 57 gestold vleesnat - 58 scheepstouw - 59 telwoord.
Helemaal ingevuld? Mail de oplossing (o.v.v. naam en huisadres) uiterlijk dinsdag 17 maart naar mededelingen@folia.uva.nl en maak kans op twee toegangskaartjes voor bioscoop Kriterion, www.kriterion.nl