onbekend
Kosovo
Roem
Weekgast
Portret van Niek Urbanus
Studeren na de oorlog
Schrijfster Wanda Reisel
Criticus Yra van Dijk
Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Jaargang 62 03-04-2009
Nummer 27
De amazones van Blok
Laat niemand je tegenhouden.
Je hebt honger. Je zit boordevol ambitie. Je wilt de wereld laten zien wat je waard bent. Je hebt duidelijk voor ogen wat je wilt en niets houdt je daarvan af. Dan is het goed om te weten dat je bij ons alle ruimte krijgt. Velen beloven dat, bij ons is het werkelijk zo. Je werkt met én voor de top. In multidisciplinaire teams kun je je razendsnel ontwikkelen. Als jij het beste uit jezelf haalt, zijn er wat ons betreft geen grenzen aan je groei. It’s your future. How far will you take it? werkenbijdeloitte.nl
Consulting. Audit. Tax. Financial Advisory.
DELOITTE_98406_260x325 Folia UVA Koffer.indd 1
24-03-2009 10:15:42
0:15:42
inhoud Anonieme aanjager
Foto: Ronald Sweering
nieuws
Niek Urbanus in 2001
‘Pijnlijk maar onontkoombaar’
Onbekend
Kosovo
Roem
Weekgast
Portret van Niek Urbanus
Studeren na de oorlog
Schrijfster Wanda Reisel
Criticus Yra van Dijk
Bezuinigen volgens Karel van der Toorn ........... blz. 5
Ontvangt boek van UvA-hoogleraar Vaessens .... blz. 7 Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Jaargang 62 03-04-2009
Nummer 27
Bèta’s Bestormen de arbeidsmarkt............................. blz. 8
Coververhaal De amazones van Blok
Geesteswetenschappers Op zoek naar cohesie .....................................blz. 17
Mitrovica
Cover: Jan-Maarten Hupkes
Studeren in Kosovo: geen ruimte, geen rust .... blz. 20
En verder: Nieuws/Promoties 4-7, opinie/brief/scriptie 8-9, Film/ Het beste 12, Uit/Eten 13, Weekgast 19, Annonces 22, Roem 23, Dijkgraaf & Fresco/Puzzel/Spekkie Big 24
Colofon
Als journalist van een universiteitsblad heb je weinig zekerheden. Op een na. Om de zoveel tijd word je gedwongen over de catering te schrijven. Iedereen eet een paar maal per dag en drinkt daarnaast een groot aantal koppen koffie. Dus catering is net voetbal: iedereen heeft er een mening over. Aan de UvA wordt de catering verzorgd door Sorbon en het lijkt me niet altijd een pretje om voor die toko te werken. Velen vinden dat het eten te duur is, dat de koffie smaakt naar lauw slootwater en dat voor alle spijzen en dranken veel te veel moet worden neergeteld. We hadden al een aantal weken niet over Sorbon geschreven, totdat deze week een student van de CSR zich meldde met het nieuws dat hij een actie ging voeren. Geen grote protestmars, maar een subtiele actie om de koks en vooral de talloze managers van Sorbon te manen tot het leveren van betere kwaliteit. De student gaat samen met een aantal culinair recensenten – hun namen zijn geheim, maar ik denk minimaal aan Jamie Oliver, Pierre Wind en Johannes van Dam – langs de twee grote mensa’s om in het geheim de kwaliteit van de avondmaaltijd te testen. Vervolgens wordt hier een rapport van gemaakt en dat wordt de mensen van Sorbon aangeboden. Ik vind de actie sympathiek, maar eerlijk gezegd denk ik dat het nooit meer wat zal worden tussen de UvA en Sorbon. De relatie was op voorhand mislukt toen Sorbon over de rug van hondstrouwe UvAhuiscateraar Smaa de universiteit binnensneakte. Daarna is het alleen maar bergafwaarts gegaan. Het goedkope basispakket wordt vakkundig verstopt, de koffie is inderdaad niet te drinken en de openingstijden van de immens populaire broodjescorner van Tony in het Atrium zijn onlangs ingeperkt. Daarnaast is er vaak te weinig personeel en is het opvallend dat de twee mensa’s steeds minder eters hebben. Sorbon is niet de enige schuldige aan deze malaise, ook de verantwoordelijken binnen de UvA hebben slecht gehandeld. Het huwelijk tussen Sorbon en de UvA is stuk en zo snel mogelijk moet deze klus – dit maal wel echt – Europees worden aanbesteed. In deze economische barre tijden moet er een club zijn die de catering op een studentvriendelijke manier kan uitbaten. De eerste maatregel: per direct de openingstijden van Tony verruimen.
Het zal nooit meer wat worden tussen de UvA en Sorbon
Harry Mulisch
Blok: dit is de vrouw, dit is haar paard..............blz. 14
Sorbon
Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, Tel. 020-5253981, Fax 020-5253980, redactie@folia.uva. nl, Website: www.folia.nl, Uitgever: Stichting Folia Civitatis, Redactie: Nadine Böke, Mirna van Dijk (eindredacteur), Jim Jansen (hoofdredacteur), Anne Koeleman, Harmen van der Meulen, Margot Riedstra (secretariaat), Dirk Wolthekker, Medewerkers aan dit nummer: Jaron Beekes, Bram Belloni, Martien Bos (correctie), Bob Bronshoff, Robbert Dijkgraaf, René Glas, Julie de Graaf, Cees Heuvel, Jorie Horsthuis, Jan-Maarten Hupkes, Bas Kocken, Arjan Roodink, Henk Thomas, Won Tuinema, Tim Verlaan, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen. Folia is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) en werkt samen met Havana, het weekblad van de Hogeschool van Amsterdam, Havana redactie: Jobien Groen, Wim de Jong, Thijs den Otter, Annemarie Vissers, Paul van de Water (hoofdredacteur), Redactieraad: Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Amanda Kluveld, Kathusha Sol, Bert Vuijsje, Bladmanagement: Impressum, Zoetermeer, Lay-out: Carl Zevenboom, Amsterdam, Druk: Dijkman Offset, Diemen, Advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, Tel. 023-5714745, Fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com, Abonnement: E46,90 per jaargang. Opgave: 020-525 3981, mededelingen@folia.uva.nl of www.folia.nl
Jim Jansen, jfj@folia.uva.nl
Folia 27 | 3
Foto: Bob Bronshoff
Een bekend gezicht heeft hij niet, foto’s van hem zijn schaars, zijn naam doet bij de gemiddelde UvA-student geen belletje rinkelen. En toch is Niek Urbanus, een van de grote mannen achter de schermen van het universitaire bestuur, bezig aan een tweede termijn als voorzitter van de Raad van Toezicht. Hoog tijd voor een portret. blz.10
Foto: Henk Thomas
in beeld
Overal op en rond de UvA is het fietsparkeerprobleem zichtbaar en soms wordt er wat aan gedaan. Voor de ingang van de Oudemanhuispoort was een stratenmaker afgelopen week bezig om enkele fietsenhekken te plaatsen. Er moest wel een invalidenparkeerplaats voor worden opgeofferd.(HT)
nieuws kort
Check www.folia.nl voor een dagelijkse update van al het UvA-nieuws
FNWI bezuinigt ten gunste van FMG >Zure druiven voor nieuwe decaan bètafaculteit, Bart Noordam. ‘Bij ons was in november al bekend dat we het convenant niet zouden ondertekenen,’ zegt geesteswetenschappendecaan José van Dijck. Vorige week werd bekend dat de meerjarenconvenanten tussen de faculteiten en het college van bestuur door drie faculteiten niet zijn ondertekend. Naast de tandheelkundefaculteit Acta zijn dat de Faculteit der Geesteswetenschappen (FGw) en de Faculteit der Natuurkunde, Wiskunde en Informatica (FNWI). ‘We hadden een mooi conceptconvenant gemaakt, maar in oktober 2008 werd bekend dat de meerjarenbegroting voor de faculteit er heel anders uit ging zien,’ zegt Van Dijck. ‘Dit is het gevolg van de invoering van het nieuwe interne allocatiemodel. Omdat wij geen convenant wilden ondertekenen waarvan de financiële onderbouwing niet meer deugde, hebben we nu tot april de tijd gekregen.’ Collegevoorzitter Karel van der Toorn noemt de gang van zaken ‘pijnlijk maar onont-
koombaar’. ‘Geesteswetenschappen had als eerste het convenant klaar, maar door de bezuinigingen moest dat gewijzigd worden.’ Voor Bart Noordam, de nieuwe decaan van de FNWI, zijn de druiven zuur. Noordam is nog niet begonnen, maar wordt nu al geconfronteerd met bezuinigingen. Van der Toorn: ‘Er vindt de komende jaren een geleidelijke verschuiving plaats van een paar procent van het beleidsbudget van de FNWI
Postume eer
verdeelmodel uit de pas liep met rijks allocatiemodel. Van Dijck: ‘Het interne allocatiemodel dat het CvB afgelopen zomer heeft ingevoerd heeft tot een korting op de facultaire begroting geleid. De FGw heeft een pakket van twintig maatregelen vastgesteld om de balans weer op orde te brengen.’ Karel van der Toorn denkt dat het ‘ingewikkeld’ wordt om bij de FNWI te snijden. ‘De FNWI heeft een onderzoeks-
Promovendus Bernard Schmitz, die in 2006 vlak voor zijn promotie overleed, krijgt toch een vorm van universitaire eer. Er ontstond na zijn overlijden grote commotie omdat het College voor Promoties weigerde hem een postume promotie te verlenen, terwijl zijn dissertatie voldeed aan alle vereisten en door de promotiecommissie uitzonderlijk goed was bevonden. Emeritus hoogleraar Duitse taal- en letterkunde Johan Winkelman liep zich het vuur uit de sloffen om de postume promotie voor elkaar te krijgen. Tevergeefs. Maar drie jaar na zijn zelfgekozen dood verschijnt Schmitz proefschrift ‘Gauvain, Gawein, Walewein. Die Emanzipation des ewig Verspäteten’ in boekvorm. Op 22 april zal het boek met academisch eerbetoon in de Agnietenkapel worden gepresenteerd. (DW)
Van der Toorn: ‘Nu wordt het werkelijkheid en dan voel je de pijn’ naar de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen (FMG). Ik weet het precieze bedrag niet, het gaat om een paar procent van het jaarbudget. Dat hadden we afgelopen zomer al afgesproken tijdens een bijeenkomst in Oxford, maar nu wordt het werkelijkheid en dan voel je de pijn.’ Volgens José van Dijck moet er bij FGw bezuinigd worden doordat het UvA-
reputatie waar je u tegen zegt en de nieuwe decaan zal uiteindelijk toch keuzes moeten maken. Niemand zal worden gehouden aan het onmogelijke, maar het plan om een deel van het beleidsbudget te verschuiven naar FMG is unaniem genomen. Hierdoor wordt ook een historisch opgelopen achterstand bij de FMG ingelopen. Dat is de andere kant van de medaille.’ (JJ)
vooralsnog onduidelijk, maar meer dan de helft (280 miljoen euro) is bedoeld ter versterking van de ‘kennisinfrastructuur’ en de ‘tijdelijke inzet van kenniswerkers’. Verder probeert de regering te voorkomen dat het bedrijfsleven de poorten van zijn onderzoeksafdelingen sluit: zij biedt extra mogelijkheden voor loonsubsidie van onderzoekers. Daarvoor is zowel dit jaar als komend jaar 150 miljoen euro uitgetrokken. In de onderwijsbegroting voor 2009 stond al vijfhonderd miljoen euro voor verlenging van enkele aflopende innovatieprogramma’s. Dat bedrag staat nu tussen de crisismaatregelen. De verlenging zal dit jaar tien miljoen euro
kosten, volgend jaar 100 miljoen en 390 miljoen euro vanaf 2011. De programma’s zijn bekostigd uit de aardgasbaten. Het kabinet wil verder dat onderwijs, innovatie en kennis op ‘ten minste het niveau van het OESO-gemiddelde’ brengen. Maar daarvoor moet nog een termijn worden afgesproken. Op Prinsjesdag zullen de betrokken ministers daar meer over zeggen. Het veelbesproken uitgelekte rapport van de werkgroep Gerritse, waarin mogelijke bezuinigingen op een rijtje stonden, opperde een verhoging van het collegegeld in de masterfase, maar dat voorstel heeft het nu bereikte akkoord niet gehaald. (HOP)
Sorbonrecensie De Centrale Studentenraad (CSR) gaat culinair recensenten en koks inzetten om de kwaliteit van de avondmaaltijden van cateraar Sorbon in kaart te brengen. CSR-lid Max ten Velden: ‘Er wordt veel geklaagd over Sorbon en dat ben ik eigenlijk zat. Ik snap de klachten, maar ik praat ook met de mensen van Sorbon en dan zie je het van een andere kant. Ze zijn namelijk wel van goede wil.’ Ten Velden wil nu met een aantal professionals de maaltijden onaangekondigd testen en daarvan een verslag naar buiten brengen. ‘We willen bekende eetrecensenten benaderen. Voorts willen we koks uit eetcafés en auteurs van kookboeken vragen om mee te werken.’ (JJ)
Crisisakkoord >Half miljard euro voor onderzoek en innovatie. >Kabinet wil onderwijs ten minste op het niveau van het OESO-gemiddelde brengen. Universiteiten en hogescholen worden niet genoemd in het crisisakkoord dat de regeringspartijen afgelopen week hebben gesloten. Maar in de zes miljard euro aan stimuleringsmaatregelen zit wel geld voor onderzoek. De komende twee jaar is ruim een half miljard euro extra uitgetrokken voor onderzoek en innovatie. De precieze invulling blijft
Karkassen Stropers in de Democratische Republiek Congo bedreigen het voortbestaan van de grootste aaneengesloten populatie chimpansees ter wereld. Dat concludeert Cleve Hicks, onderzoeker bij het Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica, in een onderzoek naar het gedrag van chimpansees. In de periode 2004-2007 zag hij slechts één keer een chimpanseekarkas op de markt. Tijdens zijn meest recente onderzoek vond Hicks echter al meer dan 31 karkassen op de markt, naast vele andere dierlijke producten. De lokale bevolking vertelde hem dat de zich uitbreidende mijnbouw voor goud en diamanten de reden van de huidige slachting is. Een beschrijving van de crisis in het oerwoud is te lezen in Hicks e-book op wasmoethwildlife.org. (AK)
Te veel aandacht voor ‘social engineering’
‘In plaats van essentiële basisvaardigheden als taal en rekenen, wordt kinderen aangeleerd hoe ze hun emoties moeten beheersen en hoe met anderen om te gaan,’ aldus de Britse socioloog Frank Furedi op 27 maart tijdens de tiende jaarlijkse Kohnstammlezing over onderwijs. ‘Op scholen is de nadruk te veel komen te liggen op gedragsbeheersing van leerlingen, waarbij deskundigen en beleids makers in het onderwijs vooral willen voorkomen dat een kind in de toekomst een maatschappelijk probleemgeval wordt.’ Volgens Furedi gaat er tegenwoordig,
vooral in de Angelsaksische landen, te veel aandacht uit naar de ‘social engineering’ van kinderen. Furedi: ‘Kinderen opvoeden is moeilijk, ouders vinden het daarom fijn als de school hen hierin ondersteunt, maar door de overmatige aandacht voor gedragsbeheersing is een markt ontstaan waar psychologen en beleidsmakers hun gezag kunnen doen gelden. Bovendien is onder invloed van laatstgenoemden het breed gedragen idee ontstaan dat mensen flexibel moeten kunnen reageren op de snel veranderende maatschappij.’ De hoogleraar stelde dat het tegenwoordige beleid enerzijds leidt tot een devaluatie van het onderwijscurriculum, anderzijds tot een ernstige gezagsondermijning van de ouders. Hij pleit er daarom voor dat scholen weer meer aandacht schenken aan het aanleren van basisvaardigheden en minder focussen op gedragsbeheersing. (Tim Verlaan)
Cursusweek Foto: Arjan Roodink
Foto: Henk Thomas
>Vrijdag 27 maart hield socioloog Frank Furedi in de Lutherse Kerk de jaarlijkse Kohnstammlezing. >Furedi uitte forse kritiek op de overdreven aandacht op scholen voor ‘gedragsbeheersing’ van kinderen.
Frank Furedi
De Asva organiseert in de week van 6 tot 9 april hun half jaarlijkse cursusweek. Er worden verschillende workshops aangeboden – van speedreading en photoshop tot ondernemen en journalistiek schrijven. Het inschrijvingsbedrag varieert tussen de twee en vijf euro. Naast inhoudelijke cursussen kun je je ook scholen in bijvoorbeeld boksen, visagie of pokeren. Zie www.asva.nl voor het volledige aanbod en inschrijving. (JJ)
Folia 27 | 5
Kinderdagverblijf Happy Faces zoekt voor haar vestigingen in Amsterdam, Almere en Lelystad enthousiaste invalkrachten. Beschik je over voldoende vrije tijd en volg je een relevante opleiding. Neem dan contact op met ons info@happyfaces.nl of 020 6898810.
bij ons ben je verzekerd van ondersteuning, belangenbehartiging en professionele hulp bij problemen info www.ac-hop.nl
World of Delights is een groeiende internationale retailorganisatie met meer dan 40 verkooppunten op met name luchthavens. Reeds 50 jaar zijn wij actief op de luchthaven Schiphol. Van oudsher als delicatessen-specialist; sinds juli 2008 echter ook als concessionaris van Souvenirs, Toys, Sport, Gifts & Swarovski. Voor onze winkels zijn wij op zoek naar:
Verkoopmedewerkers (m/v) (minimaal 16 uur per week)
Voldoe jij aan de volgende eisen: • • • • •
goede beheersing van de Nederlandse en Engelse taal; geen bezwaar tegen werken op onregelmatige tijden; een open, gastvrije en representatieve uitstraling; woonachtig binnen een straal van 30 km van Schiphol; minimaal 4 dagen of dagdelen per week beschikbaar. stuur dan een brief met CV naar:
WORLD OF DELIGHTS SCHIPHOL B.V., t.a.v. mevr. Linda Eliëns, Personeelsfunctionaris Tokyostraat 27-29, 1175 RB Lijnden. Of e-mail: l.eliens@worldofdelights.com Tevens bestaat de mogelijkheid om op onze website www.worldofdelights.com een sollicitatieformulier in te vullen. Voor telefonische informatie: 020-6587452.
Dé carrièrebeurs voor hoogopgeleide vrouwen en hoogopgeleid multicultureel talent (m/v).
www.diversityworks.nl
NPO adv. 114 x 71:Opmaak 1
26-03-2009
11:52
Pagina 1
Voor de afdeling Verantwoording & Control van de NPO zoeken we een:
aankomend of net afgestudeerd Zes radiostations, drie televisiezenders en een omroepportal met talloze websites: dat is de NPO, Nederlandse Publieke Omroep. Samen met de verschillende omroeporganisaties staan we voor een krachtige publieke omroep die de Nederlandse samenleving informeert, inspireert en amuseert met programma’s die er werkelijk toe doen.
Financieel analist
Bij de NPO werken meer dan 350 professionals die het kleurrijke aanbod van de publieke omroep programmeren op radio, televisie en internet. Door continue innovatie en activiteiten als kijk- en luisteronderzoek, marketing en programmaverkoop kunnen we onze publieke taak waarmaken. Deze mix aan activiteiten zorgt voor een divers carrièreperspectief in het hart van de publieke omroep.
Meer info & direct solliciteren
Kijk voor uitgebreide informatie over deze vacature op www.omroep.nl/vacatures, of stuur een e-mail naar vacatures@omroep.nl.
Acquisitie n.a.v. de advertentie wordt niet op prijs gesteld. Pre-employment screening kan deel uit maken van de sollicitatieprocedure.
Arts assistent (ANIOS)
Foto: Marlous Mollee
Arkin is een organisatie voor geestelijke gezondheidszorg in Amsterdam en is ontstaan uit de fusie van JellinekMentrum en AMC de Meren. De Openbare Geestelijke Gezondheidszorg van Arkin, gevestigd op de Sarphatistraat in Amsterdam is op zoek naar ANIO’s. Er zijn per acuut drie plekken vacant, op korte termijn nog twee.
Onze notariële masterclass voor getalenteerde studenten: 14&15mei 2009 www.werkenbijallenovery.nl
Er zijn 6 teams waarvan 5 multidisciplinaire ACT teams. Wij behandelen zorgmijdende, dak- of thuisloze cliënten met een psychiatrische stoornis, vaak in combinatie met een verslavingsprobleem. Bij twee teams staat de psychiatrie voorop, bij twee nadrukkelijk in combinatie met verslaving, bij één beide in combinatie met prostitutie. De arts-assistent werkt onder supervisie van de teampsychiater en is ook bij alle anCS810116 - 114w x 71h.indd dere facetten van de multidisciplinaire behandeling direct betrokken. Hierdoor wordt veel ervaring opgedaan met alle facetten van de Openbare Geestelijke Gezondheids Zorg. Het werk is outreachend; veel patiënten worden thuis, in sociale pensions en op straat bezocht.
© Allen & Overy LLP 2009 I CS810116
1
26/3/09 19:30:41
Wij bieden een zeer dynamische werk- en leeromgeving met een erg goede collegiale sfeer. Voor nadere informatie kunt u contact op nemen met Jules Tielens, ‘straatpsychiater’’, tel. 06-11002136 of Tatjiana Malesevic, psychiater bij de teams voor psychiatrie en verslaving, tel. 06-46372018. Sollicitaties kunnen per e-mail gericht aan het Arkin mailadres solliciteren@arkin.nl. Als onderwerp van de mail uitsluitend 09461 vermelden.
Naamloos-9 Naamloos-8 1
folia 090403.indd 1
28-11-2008 09-10-2008 09:01:51 13:34:35
27-03-2009 11:31:32
1
31:32
Postpostmodernistisch engagement >Thomas Vaessens presenteert studie over roman; Harry Mulisch neemt eerste exemplaar in ontvangst. thomas Vaessens, hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde, reikte donderdag 26 maart in een overvol Spui25 het eerste exemplaar van zijn boek De revanche van de roman uit aan Harry Mulisch. De studie van Vaessens gaat over de betrokkenheid van de schrijver bij de maatschappij, een betrokkenheid die volgens hem inmiddels aanvaardbaar is om in een roman te beschrijven. Volgens Vaessens is de roman bezig zich snel en voortvarend te bevrijden van allerlei cultureel-correcte conventies, en wint hij daarmee aan vitaliteit. ‘De literatuur zoekt een uitweg, gaat terug naar de dagelijkse normen,’ aldus de hoogleraar. ‘Vroeger was een roman een autonoom kunstwerk, in het huidige postpostmodernisme gaat het terug naar de wereld, op zoek naar een nieuwe achterban.’ Volgens Vaessens mogen inmiddels in de roman gerust mussen van het dak vallen zonder dat dat meteen een symbolische betekenis heeft. Een aantal romanschrijvers en critici gingen in discussie over de rol van maatschappelijke betrokkenheid in een roman. De schrijvers werden vertegenwoordigd door Charlotte Mutsaers en Marjolijn Februari, de critici door Yra van Dijk, literair recensent bij NRC Handelsblad en universitair do-
Jaron Beekes cent bij moderne Nederlandse letterkunde, Arjen Fortuin, oud-Foliaredacteur en NRCcriticus en Arjan Peters, literair journalist bij onder andere de Volkskrant. ‘Vaessens zegt ten minste een paar zinnige dingen in zijn boek,’ meende Februari. ‘Maar engagement is niet alles, literaire kwaliteit is schaarser dan goede bedoelingen.’ De andere aanwezigen waren het daarmee eens.
‘Schrijvers die zich mengen in het publieke debat zijn niet perse interessanter dan schrijvers die dat niet doen,’ zei Peters. Zo kabbelde het debat voort. Mulisch was daarbij niet aanwezig, maar nam het boek uiteindelijk in ontvangst met de woorden: ‘Een boek is waar of niet waar. Het is nooit in me opgekomen om een engagementboek te schrijven. Ik ben toch niet gek?’ (AK)
Reacties op de site Studentenpartij ijvert voor beter inschrijfsysteem ‘De meeste studentenpartijen hebben idiote, overspannen, niet-realiseerbare en te veel plannen, dus dit is een prima initiatief. Meer initiatieven van deze aard zijn welkom! Gewoon 1 plan, mensen!’ (Sjoerd) SP stelt kamervragen over oMP ‘Van juristen mogen we toch verwachten
dat ze weten dat men bij het passeren van de medezeggenschap bij de geschillencommissie of rechter moet zijn en niet bij de minister. Trias politica weet je nog!’ (AG) ‘Zonde dat met blinde woede ingehakt wordt op de stelling van het CvB. Je kan de verhuizing ook als onderhandelingsmiddel zien: zorg dat de faciliteiten op Roeterseiland beter zijn dan nu op OMHP.’ (Sirolf )
PRoMotIES DINSDAG 09/04
10.00 uur: Vladimir Korkhov - Informatica Hierarchical Resource Management in Grid Computing. Promotor: Prof.dr. P.M.A. Sloot. (Agnietenkapel).
WoENSDAG 08/04
12.00 uur: Annemiek Groen - Geneeskunde The molecular mechanism of Atp8b1-deficiency. Promotor: Prof.dr. R.P.J. Oude Elferink. (Aula).
DoNDERDAG 09/04 april
10.00 uur: Panthea taghavi Geneeskunde From LPA signaling to Polycomb. Promotor: Prof.dr. M.M.S. van Lohuizen. (Agnietenkapel).
14.00 uur: Adam Booij - Economie Essays on the Measurement Sensitivity of Risk Aversion and Causal Effects in Education. Promotor: Prof.dr. B.M.S. van Praag. (Agnietenkapel).
oRAtIE DoNDERDAG 09/04
14.30 uur: Prof.dr. W.P. de Voogt, bijzonder hoogleraar Chemie van (emerging) watercontaminanten Schoonheid in water. (Aula). Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231. Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda
‘Laat rechtenstudenten zich een keer boos maken als het om wezenlijke dingen gaat (collegegeld enz.) en niet om een verhuizing, dat moet immers iedereen weleens. Get over it!’ (Jaap)
De poll van afgelopen week ging over UvA-onderzoek dat zou hebben aangetoond dat online vrienden maken sneller gaat dan in het echt. Wat vinden de bezoekers van folia.nl daarvan? • Online ontmoet je misschien iemand sneller, maar daarmee is het toch nog geen vriend? – 79,3 procent. • O? Daar is mij niets van bekend. Volgens mij gaat er niets boven een ontmoeting in een café! – 6,9 procent. • Klopt wat mij betreft. Online ben ik minder verlegen en ‘stap’ ik sneller op iemand af – 3,4 procent. • Helemaal waar, kijk maar naar het succes van Hyves! – 10,4 procent. Totaal aantal respondenten: 29
doctor
nieuws
Marjolijn Antheunis onderzocht de invloeden van online communicatie op interpersoonelijke aantrekkingskracht en vriendschappen. Conclusie: online vrienden maken gaat sneller dan in het echt. Waar je voorheen naar het café ging om iemand te leren kennen, doe je dat nu vanachter je laptop? ‘Gelukkig niet. Het is goed dat mensen elkaar online kunnen ontmoeten, maar het is geen vervanger van bijvoorbeeld het cafébezoek. Mensen gaan nog steeds uit, alleen lopen online en off line nu veel meer door elkaar.’ In uw onderzoek heeft u specifiek gekeken naar het kennismaken. ‘Daar lag de focus. Vrienden maken online gaat veel sneller. Mensen die elkaar online leren kennen zijn veel opener. Er wordt eerder persoonlijke informatie uitgewisseld en dat leidt tot wederkerigheid. Ik vertel iets over mijzelf, en jij doet dat vervolgens ook. Er worden eerder directe vragen gesteld. Mensen die elkaar face to face leren kennen zijn terughoudender.’ Toch blijf je wat missen, lijkt me. ‘Als je iemand in levenden lijve ontmoet, zie je kleding, hoor je een stem, is er ruis door omgevingsfactoren of de vrienden met wie je je bevindt. Online is dit niet van toepassing.’ U heeft in uw onderzoek ook gebruikgemaakt van een webcam, waardoor mensen elkaar online wel konden zien. ‘Dat is een van de opvallende resultaten uit mijn onderzoek. Er werd altijd verondersteld dat als je elkaar daadwerkelijk zou zien, bijvoorbeeld via een webcam, je toch terughoudender zou zijn. Dat is niet het geval. De meeste wetenschappers denken dat het uitmaakt of je elkaar wel of niet ziet. Ik heb dat ontkracht.’ Hoe bent u erbij gekomen om dit onderzoek te doen? ‘Het idee lag al bij de onderzoeksgroep van Patti Valkenburg, mijn promotor, die al veel onderzoek heeft gedaan naar onder meer de sociale aspecten van internet. Er was een vacature en daar heb ik op gereageerd.’ Bent u trouwens zelf een actieve hyver? ‘Toen ik in 2005 aan mijn onderzoek begon niet, maar uiteindelijk wel. Eerst op MSN en later op Hyves. Maar de laatste tijd is de klad erin gekomen en mijn eigen Hyvespagina heb ik al een halfjaar niet vernieuwd. Na de promotie ga ik dat zeker weer doen.’ (JJ) Marjolein Antheunis, Online Communication, Interpersonal Attraction, and Friendship Formation, promotie: 2 april
Folia 27 | 7
opinie
Gevraagd: bèta m/v? Veel bètastudenten hebben geen idee wat ze later met hun studie kunnen en waar hun talenten liggen. Het is nu harder nodig dan ooit om ze te helpen bij hun carrière, vinden Eva Lems en Ferry Venus. vereist. Maar niet alleen kennis is belangrijk bij het krijgen van een baan. Belangrijke factoren die bepalen of een student wordt aangenomen, zijn volgens internationaal onderzoek ook houding, persoonlijke ontwikkeling en presentatie tijdens het sollicitatiegesprek (Intermediar, 29 januari 2009). Vaardigheden die tijdens exacte studies bijzonder weinig aan bod komen. Veel bètastudenten hebben geen idee wat ze later
Illustratie: Cees Heuvel
Lang leve de kredietcrisis; afgestudeerden hebben moeite met het vinden van een geschikte baan. Ten opzichte van vorig jaar is het aantal vacatures op de Nederlandse markt gehalveerd. In tegenstelling tot economische en sociale studies, is er tijdens bètaopleidingen (exacte, natuur- of levenswetenschappen) weinig aandacht voor carrièremogelijkheden en zelfontplooiing. Kennis staat centraal bij bètaopleidingen, omdat het vakgebied nu eenmaal veel vakkennis
met hun studie kunnen en waar hun talenten liggen. Ze weten niet dat je juist als ‘bèta’ op veel plekken terechtkunt. In tegenstelling tot de heersende clichés zijn bètastudenten geen sociaal onvaardige, wereldvreemde computer-nerds of suffe laboratoriumtypes. Veel bedrijven prefereren juist bètastudenten voor hun vacatures voor analisten, projectmanagers, consultanten of beleidsmedewerkers. Zij zijn op zoek naar het analytisch denkvermogen en probleemoplossende vaardigheden die bèta’s hebben. Om dezelfde redenen zijn bètastudenten ook vaak succesvol als startende ondernemer. Er is meer goed nieuws voor bètastudenten: de crisis biedt perspectief. Grote delen van de miljarden die westerse overheden in hun economie pompen, worden gereserveerd voor duurzame projecten. Dankzij de trend en acceptatie van bewust leven, milieu en duurzaamheid hebben bedrijfsleven en overheden meer aandacht voor ‘groene’ technologie. En raad eens welke beroepsgroep deze investeringen terug zal zien op hun salarisstrookjes? Helaas zijn niet alle bèta’s bekend met de talloze kansen die ze momenteel op de arbeidsmarkt heb-
Doceren in het Engels: meer dan taalvaardigheid Om effectief les te kunnen geven in het Engels hebben Nederlandstalige docenten didactische tools nodig, aldus Evelyn van de Veen en Karin Herrebout. Onlangs stond het weer groot in de krant (NRC Handelsblad, zaterdag 7 maart): ‘Op Nederlandse universiteiten wordt het Nederlands door het Engels verdrongen,’ compleet met zo’n typisch voorbeeld van steenkolenengels (‘How do you underbuild that?’) dat op de lachspieren werkt en het altijd goed doet in artikelen over de nadelen van Engelstalig onderwijs. Natuurlijk zijn dit soort fouten storend, maar gelukkig hebben ze minder invloed op de effectiviteit van Engelstalig onderwijs dan je op basis van de smeuïge voorbeelden zou vermoeden.
Uit een onderzoek uitgevoerd aan de TU Delft in 2003 (door R.G. Klaassen) blijkt dat de waardering die studenten hebben voor de doceervaardigheid van de docent in Engelstalig onderwijs niet zozeer afhankelijk is van de taalvaardigheid als wel van zijn of haar presentatie- en uitlegvaardigheden (met name levendigheid, ondersteunende gebaren, gebruik van voorbeelden, toelichten van onbekende termen enzovoort). Ook speelt, juist bij Engelstalig onderwijs, interactie tussen docent en student een grote rol in het succesvol overbrengen van de
boodschap – zoals onderzoekers in het NRC-artikel bevestigen. Deze bevindingen wijzen erop dat bij het invoeren en bewaken van de kwaliteit van Engelstalig onderwijs meer komt kijken dan alleen het vaststellen (en toetsen) van een minimumniveau aan taalbeheersing bij de docent. Het lesgeven in een tweede taal aan studenten voor wie dit ook een vreemde taal is, vergt ook specifieke didactische vaardigheden. Onze eigen ervaringen als trainers in cursussen voor docenten in het hoger onderwijs die beter in het
ingezonden mededelingen
Italiaanse traiteur en delicatesse winkel
Scriptie schrijven in goed Nederlands
www. proefschriften.nl
Scala della Pasta
www.phd-thesis.nl
zoekt voor de maanden mei-september M/V 1 á 2 dagen per week op oproepbasis Bediening en lichte keuken werkzaamheden
Is Nederlands niet je moedertaal en heb je daarom moeite met scripties e.d. schrijven? Gepensioneerde academici/ HBO-ers ondersteunen je hiermee graag. GRATIS! www.gildeamsterdam.nl
8 | Folia 27
Naamloos-32 11 Naamloos-10 Naamloos-3
27-03-2009 Naamloos-33 09:23:36 1 09-10-2008 13:51:20 07-11-2008 08:52:33
Valeriusstraat 90
Bel voor een afspraak 020-6647558
27-03-2009 folia-scala 09:26:06 090325.indd 1
27-03-2009 09:29:49
d
scriptie
Foto: Bob Bronshoff
Helaas zijn niet alle bèta’s bekend met de talloze kansen die ze momenteel op de arbeidsmarkt hebben
Marike Albers
ben. Om deze reden vindt het Bèta Career Event plaats. Het Bèta Career Event wordt sinds 1994 jaarlijks georganiseerd door Stichting Bèta Bedrijvencontactdag Amsterdam (SBBA). Het bestuur van de stichting wordt gevormd door studenten van zowel de VU als de UvA. Zo slaan de twee Amsterdamse universiteiten de handen ineen om bètastudenten inzicht te geven in de kwaliteiten en talenten die ze bezitten. Door een carrièredag te organiseren wordt er elk jaar opnieuw een brug geslagen tussen de Amsterdamse bètastudent en het bedrijfsleven. Dit jaar vindt het vijftiende Bèta Career Event plaats, op 8 april in het grootste sciencecenter van Nederland; Nemo. Circa 500 studenten worden verwacht en ruim 40 bedrijven presenteren zich. Het aanbod van bedrijven varieert van ICT-concerns en farmaceuten tot non-profit instellingen op het gebied van duurzame energie en voeding. Naast een bedrijvenmarkt en presentaties wordt een groot aantal workshops aangeboden, waar de student zichzelf en zijn/haar talenten beter leert kennen. De dag staat geheel in het teken van energie. Welke
verantwoordelijkheid heb je als toekomstig werknemer als het gaat om duurzaamheid en milieu? Wil je als student nog wel werken bij een bedrijf dat niet investeert in wind- en zonne-energie? En wat voor rol speelt Nederland bij duurzame innovaties op de energiemarkt? Een debat in dit thema met onder anderen Dirk Smit (vice-president R&D Shell), Robbert Dijkgraaf (directeur KNAW), vertegenwoordigers van Alliander, het Energie Centrum Nederland, Creative City Labs en D66 zal plaatsvinden om studenten een stukje duurzaam bewustzijn mee te geven. Kortom: op het Bèta Career Event komen alle carrièreaspecten die bètastudenten missen tijdens hun opleiding aan bod. Kredietcrisis of niet, de (bio)science-sector heeft nieuw duurzaam talent nodig. l Eva Lems studeert Management, Entrepreneurship and Policy Analysis in the Health and Life Sciences (VU) en is voorzitter van SBBA, Ferry Venus studeert biomedische wetenschappen en is functionaris logistiek en debat van SBBA. Aanmelden kan op www.betacareerevent.nl, toegang is gratis.
Juist bij Engelstalig onderwijs speelt interactie een grote rol in het succesvol overbrengen van de boodschap Engels willen leren lesgeven, stroken met bovenstaande onderzoeksresultaten. Keer op keer ervaren wij dat docenten hun effectiviteit in korte tijd aanzienlijk kunnen vergroten door te focussen op de communicatie met de studenten in plaats van op de tekst, door ondersteunende gebaren te gebruiken en het begrip van studenten regelmatig te checken. Daarom bieden wij bij het Centrum voor Nascholing Amsterdam cursussen ‘Teaching Effectively in English’ aan met deze integrale aanpak. De discussie over de voor- en nadelen van het gebruik van Engels als voertaal bij vele opleidingen aan Nederlandse universiteiten zal nog wel een tijdje voortwoeden, maar het lijdt geen twijfel dat Engels een grote rol zal blijven spelen. Om te zorgen dat de kwaliteit van het Engelstalige onderwijs gewaarborgd wordt, pleiten wij ervoor om aan de UvA expliciet aandacht te schenken aan de didactische aspecten van effectief onderwijs geven in het Engels. l Evelyn van de Veen en Karin Herrebout zijn trainers bij het Centrum voor Nascholing Amsterdam, www.centrumvoornascholing.nl
brief Witte rijst en beriberi Sorbon geeft studenten wel heel vaak witte rijst te eten. Witte rijst! Bij de medische faculteit zal men ongetwijfeld de ziekte ‘beriberi’ kennen. De laatste decennia van de 19e eeuw zijn in Zuidoost-Azië tienduizenden mensen aan deze geheimzinnige ziekte overleden. Het was de op Java werkzame Nederlandse arts Eijkman die ten slotte licht in de duisternis bracht. Hij bemerkte dat mensen ziek werden door het eten van de geslepen witte rijst, maar herstelden door het eten van ongepelde rijst, dus mét het zilvervliesje. Van vitamines wist men in die tijd nog niets, maar uiteindelijk bleek dat juist in het zilvervliesje de belangrijke vitamine B zit. Laat Sorbon wat meer om de gezondheid van de studenten denken. Daan van der Meulen, vaste Atriumbezoeker
Marike Albers (32) doet de duale master museumconservator en liep stage bij de afdeling fotografie van het Rijksmuseum. ‘Voordat ik aan deze master begon, had ik kunstgeschiedenis gestudeerd in Groningen. Toen ik was afgestudeerd merkte ik dat je voor een baan als conservator nog wat extra ervaring en opleiding nodig hebt. Deze master biedt beide en bevestigt tegelijkertijd mijn vermoeden dat ik als conservator aan de slag wil. In februari heb ik mijn stage afgerond bij het Rijksmuseum. Ik zat op de afdeling fotografie in het Rijksprentenkabinet en liep mee met de conservatoren Mattie Boom en Hans Rooseboom. Ik was aanwezig bij vergaderingen, heb veel onderzoek gedaan, en geholpen bij tentoonstellingen: van het selectieproces tot de opbouw. Daarnaast heb ik een artikel geschreven over stereofotografie in het kader van de tentoonstelling “Fotopioniers op wereldreis” in Teylers Museum in Haarlem. Het was echt een uitgebreide stage en voor mij voelde het dan ook gewoon als werk. Aan het woord stage kleeft een imago van vervelende taakjes, maar gelukkig was dat helemaal niet het geval. Het allerleukst vond ik dat ik elke dag mocht schatgraven. Bij alle foto’s zijn namelijk ontdekkingen te doen. Zo kon ik uitzoeken waar een bepaalde foto genomen was of wie er opstond. Met behulp van Google en de vakliteratuur kwam ik dan als een soort detective bij allerlei nieuwe details terecht. Sommige ontdekkingen gaan heel toevallig. Bijvoorbeeld bij de tentoonstelling in Haarlem, toen ik tussen de bezoekers liep. Opeens hoorde ik twee Italianen uitroepen dat de informatie bij een foto totaal niet klopte. Het bleek dat zij de gefotografeerde plek herkenden omdat ze een paar kilometer verderop woonden en dat wij er de verkeerde locatie aan hadden toegekend. Naast dit soort ontdekkingen vond ik vooral de afwisseling van het werk erg leuk. Overleg voeren, mensen ontvangen, presentaties geven en artikelen schrijven. Heel divers en interessant, maar wel lastig qua tijdsmanagement. Ik vond het aanvankelijk best moeilijk om overzicht te houden op alle verschillende deadlines en taken en moest echt leren om prioriteiten te stellen. Ik heb wel gemerkt hoe belangrijk het is om praktijkervaring op te doen. Ik moest op mijn stage heel anders te werk gaan dan dat ik tijdens mijn studie had geleerd. Voorheen haalde ik altijd meteen mijn boeken tevoorschijn als ik iets niet wist, terwijl ik in het museum juist heb leren denken vanuit het object.’ (Julie de Graaf )
Folia 27 | 9
portret
Kundig, krachtig, dominant Door Dirk Wolthekker
Bestuursvoorzitter Karel van der Toorn vergadert zes keer per jaar met Niek Urbanus, voorzitter van de Raad van Toezicht. Wie is hij? ‘Als dokter is hij gewoon, als bestuurder opvallend.’ Enige jaren geleden maakte Folia een portret over toenmalig bestuursvoorzitter Sijbolt Noorda. Er werd een random enquête gehouden onder studenten op en rond het BG-terrein, met de vraag of ze wisten wie Noorda was. De zesde student die de vraag kreeg voorgeschoteld wist dat het om de voorzitter van het College van Bestuur (CvB) ging. Voor het portret over Niek Urbanus posteerde Folia zich vorige week op dezelfde locatie en stelde aan veertien toevallig passerende studenten de vraag: ‘Weet jij wie Niek Urbanus is?’ We zullen u hun antwoorden onthouden en hun vragende
UvA-stam noemen: hij is zijn hele leven verbonden geweest aan de UvA: als student geneeskunde, als promovendus, als onderzoeker, als arts-specialist, chef de clinique en hoogleraar, als decaan van de geneeskundefaculteit en als eerste voorzitter van de Raad van Bestuur van het AMC. Al die functies heeft hij inmiddels al enige jaren achter zich gelaten. Sinds 2003 is hij, inmiddels in de tweede termijn, toezichthouder van de UvA en van de HvA: hij is voorzitter van de Raden van Toezicht (RvT) van beide instellingen en als zodanig belast met controle, toezicht en benoemen
‘De dingen moeten gebeuren zoals Niek het wil’ blikken niet duiden, maar het goede antwoord zat er in ieder geval niet bij, dus gaven we dat maar zelf: ‘Hij is voorzitter van de Raad van Toezicht van de UvA.’ Keel-, neus- en oorarts Niek Urbanus (1943) kun je gerust een tot volle wasdom gekomen loot aan de ingezonden mededeling
MSc Biology doen in Leiden? Kom naar de mastervoorlichting op 3 april
van het universiteits- en hogeschoolbestuur. ‘Een man met visie, doelgericht en met een grote kennis van zaken,’ zegt chirurg en intensivist Maarten Lubbers, voorzitter van de ondernemingsraad van het AMC, over Urbanus. ‘In de tijd dat hij nog voorzitter van de Raad van Bestuur van het AMC was, midden jaren negentig, heb ik veel met hem samengewerkt en hem leren kennen als een man met uitstekende dossierkennis en een groot netwerk. Hij kan problemen signaleren en ze oplossen. Echt een topper.’ ‘Een van Nieks grote verdiensten is dat hij van het AMC een aparte, zelfstandige organisatie heeft gemaakt, bestuurlijk en financieel los van de UvA. Daarbij had veel mis kunnen gaan, maar dat gebeurde niet,’ zegt Ruud Bleijerveld, oud-universiteitssecretaris. ‘De vrees bestond bijvoorbeeld dat in de nieuwe organisatie het onderzoeksgeld vooral zou worden besteed aan toegepast onderzoek naar bijvoorbeeld patiëntenzorg, en dat er geen geld meer zou zijn voor fundamenteel onderzoek. Die vrees werd geen bewaarheid. Ook het integreren van de facultaire organisatie en de ziekenhuisorganisatie is hem goed gelukt, terwijl zo’n operatie gemakkelijk grote spanningen kan opleveren.’ W I S S E Lt Ro F E E
Kijk voor het programma op www.mastersinleiden.nl
Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.
10 | Folia 27
Niek Urbanus deed in 1971 zijn artsexamen aan de UvA, toen de geneeskundefaculteit nog in het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam Oud-West was. Hij promoveerde er in 1974 op een proefschrift met de fraaie titel ‘Schedelgroei na sluiting van de lip-, keel en gehemeltespleten’, waarvoor hij experimenten had verricht op konijnen. In het Wilhelmina Gasthuis werkte hij daarna
samen met de inmiddels gepensioneerde kno-arts Carel Verwoerd. Verwoerd: ‘Ik was assistent bij anatomie, hij kandidaat-assistent. Ik heb vooral hele goede herinneringen aan hem als clinicus. Hij is een goede onderzoeker, maar ook een goede onderwijzer: hij houdt van mensen, heeft een goed begrip van de pathofysiologie en beschikt over het vermogen om heel nauwkeurig te denken en te onderzoeken.’ Verwoerds toenmalige collega, kno-arts Wil Oosterveld, voegt eraan toe: ‘Niek deed uitstekende research, was zeer goed georganiseerd en studenten waren dol op hem. Hij had zijn colleges keurig op orde. U weet hoe dat gaat: een inleiding, twintig minuten les en twintig minuten toepassing.’ Oud-minister van Volksgezondheid Els Borst, zelf arts, werd begin jaren negentig door Urbanus, toen decaan van de medische faculteit, gevraagd voor een bijzonder hoogleraarschap. Borst: ‘Mijn leeropdracht had als titel “De evaluatie van het klinisch handelen,” waarbij ik richtlijnen voor de klinische praktijk moest ontwikkelen. We gingen patiënten niet langer behandelen op basis van traditie en professoraal gezag, maar op basis van bewijs. De isolatie van patiënten die een beenmergtransplantatie hadden ondergaan ging bijvoorbeeld traditiegetrouw gepaard met strenge protocollen voor verpleegkundigen. Na onderzoek bleek dat bij versoepeling van die protocollen het aantal infecties bij patiënten
Niek Urbanus (1943) 1971 – Studie geneeskunde aan de UvA, artsexamen 1973 – Klinisch assistent in de kliniek voor keel-, neus- en oorheelkunde (kno) van het Wilhelmina Gasthuis. 1984 – Hoogleraar kno. 1988 – Directeur van het Academisch Ziekenhuis bij de UvA. 1994 – Decaan van de Faculteit der Geneeskunde van de UvA en voorzitter van de Raad van Bestuur van het AMC. 2001 – Erepenning van de UvA, officier in de Orde van Oranje Nassau. 2003 – Voorzitter van de Raad van Toezicht van de UvA. 2007 – Herbenoeming voor vier jaar tot voorzitter van de Raad van Toezicht van de UvA. In het kader van de intensieve samenwerking tussen UvA en HvA is Urbanus ook voorzitter van de Raad van Toezicht van de HvA. Daarnaast is hij onder meer voorzitter van de Raad van Toezicht van het Universitair Medisch Centrum Utrecht.
Illustratie: Bas Kocken
helemaal niet toenam, dus konden we zo’n type versoepeling invoeren. Dat soort “evidence based onderzoek” is iets waar Niek heilig in gelooft en hij weet dat ook over te brengen op anderen. Stimuleren en motiveren, dat is zijn sterke punt. Hij vindt ook dat je overal een feestje van moet maken, dus bij die richtlijnprojecten kwam gelijk een wisseltrofee die de afdeling met het beste project dan kon winnen. Ook is hij degene geweest die het initiatief nam voor de jaarlijkse publiekslezing “De Anatomische Les”. Die moest wat hem betreft gehouden worden door topwetenschappers op een toplocatie: het Concertgebouw. Het moest ook allemaal gebeuren met een zeker decorum. Niek vond het AMC het beste academisch ziekenhuis ter wereld en dat moest op alle gebieden door iedereen worden uitgedragen.’ D o minan t
Urbanus komt naar voren als een kundige dokter, maar als een nog kundiger organisator en bestuurder. ‘Ik zou zeggen dat hij als dokter gewoon is, maar
als bestuurder positief opvallend,’ zegt chirurg Maarten Lubbers. ‘In zijn tijd als baas van de geneeskunde faculteit en van het AMC beschouwde ik hem als krachtig bestuurder. Weerstand tegen zijn plannen werd moeiteloos opgeruimd. Over lijken ging hij niet, maar het was wel duidelijk dat de weg die hij had uitgestippeld door iedereen gevolgd moest worden,’ voegt Bleijerveld eraan toe. ‘De dingen moeten wel gebeuren zoals Niek het wil. Het gaat allemaal heel goed zolang je maar met hem meegaat. In de Raad van Bestuur wordt collegiaal bestuurd, maar Niek is dominant en ik heb ook het idee dat hij daarvan geniet,’ zegt Els Borst. ‘Sinds hij toezichthouder is zie ik hem anders te werk gaan dan toen hij nog baas was van het AMC. Hij schermt zich meer af voor de buitenwereld en verwijst naar het College van Bestuur dat uiteindelijk beslissingen moet nemen.’ zegt Lubbers. ‘Als toezichthouder handelt hij omzichtiger,’ beaamt Bleijerveld. ‘Meer langs lijnen van geleidelijkheid.’ En zo kon het gebeuren dat de leden van het vorige, niet
functionerende CvB, die in 2006/07 werden gedwongen te vertrekken, jarenlang konden aanmodderen en ruziën zonder elkaar het licht in de ogen te gunnen. Urbanus, die als toezichthouder de macht had in te grijpen, deed dit aanvankelijk niet. ‘Maar hij stond voor een lastig dilemma, want als hij het toen zittende CvB eerder had weggestuurd, was de samenwerking met de HvA, waar hij zo’n groot voorstander van was en is, vermoedelijk verbroken,’ denkt Lubbers. Iedereen wist dat de derde verdieping van het Maagdenhuis, de bestuursverdieping, een hel was waar men elkaar bestuurlijk naar het leven stond, maar er werd niet over gecommuniceerd. ‘De vuile was zal hij nooit buiten hangen,’ zegt Bleijerveld. Communiceren doet hij wel, maar hij vraagt zich altijd af of dat past binnen het resultaat dat hij beoogt. Hij is een krachtig voorbereider van besluiten die in grote groepen moeten plaatsvinden, maar in bilateraaltjes traceert hij eerst wat de positie is van degene is die het besluit moet dragen. Signaleert hij voldoende draagvlak, dan treedt hij naar buiten.’ l
Folia 27 | 11
het beste
Jesus Camp Tim Scholten (24), derdejaars Roemeense taal en cultuur:
Het blauwe puddingmonster Monsters vs Aliens – première: 1 april Als de studio achter hits als Toy Story, Finding Nemo en Wall-E heeft Pixar de afgelopen jaren Disneys positie overgenomen als hofleverancier van solide, tijdloos familievermaak. Disney heeft Pixar daarom maar meteen overgenomen. Alleen de DreamWorks animatiestudio (Shrek, Madagascar) vormt nog een grote concurrent. DreamWorks’ huisstijl is ver verwijderd van die van Pixar. Ze staat voor jonge, snelle en wilde lachof-ik-schiethumor. Het nieuwe Monsters vs Aliens is daar weer een goed voorbeeld van. In Monsters vs Aliens wordt Susan (met de stem van Reese Witherspoon) geraakt door een radioactieve meteoor. Het gevolg is dat ze muteert tot een dertig meter lange vrouw. Het leger rekruteert haar direct als lid van een team van monsters. Samen met een blauwe pudding (stem van Seth Rogen), een superintelligente kakkerlak (stem van Hugh Laurie), een ijdele menshagedis (stem van Will Arnett) en een kolossale ‘insectosaurus’ (te dom om te spreken) moet ze de aarde redden van een buitenaardse invasie. Net als de meeste DreamWorks animatiefilms biedt ook Monsters vs Aliens een niet aflatende stroom popcultuur- maar vooral filmverwijzingen. De films waaruit Monsters vs Aliens put voor inspiratie zijn monster- en sciencefictionfilms uit de jaren vijftig. Zo stonden Attack of the 50 Foot Woman, The Blob, The Fly, Creature from the Black Lagoon en Mothra duidelijk model voor bovengenoemde perso nages. Ook nieuwere genreklassiekers komen
12 | Folia 27
aan bod. Zo is er bijvoorbeeld de scène waarin de Amerikaanse president contact probeert te leggen met de zojuist gelande aliens. Hij gebruikt er het beroemde deuntje uit Spielberg’s Close Encounters of the Third Kind voor, om vervolgens voorzichtig een hand uit te steken naar de buitenaardse gast met de E.T.-soundtrack op de achtergrond. Mochten dit soort verwijzingen je ontgaan, geen nood. De film moet het vooral hebben van vindingrijke situatiehumor, over-the-top monsteractie en een constante stroom one-liners. In alle opzichten is de dommige B.O.B., het blauwe puddingmonster, de grote ster. Zijn vloeibare lichaam kent oneindig veel komische toepassingen en Seth Rogen weet zelfs knullige grappen leuk te houden. Dit neemt niet weg dat de monsters, inclusief B.O.B., in de schaduw blijven staan van Susan, het minst interessante en grappige personage. Vooral tijdens de indrukwekkende actiescènes is het te betreuren dat we de andere monsters niet uitgebreider in actie zien. Solide, tijdloos familievermaak à la Pixar is Monsters vs Aliens niet. Daarvoor is het verhaal te simplistisch en de humor te flauw. Gelukkig laat DreamWorks hier wel zien dat dit niet altijd minpunten hoeven te zijn. (René Glas) Monsters vs Aliens (VS, 2009) Regie: Rob Letterman & Conrad Vernon Met: Reese Witherspoon, Seth Rogen, Hugh Laurie
Boek: ‘In Aarsrivalen, scheldkarbonades en terminale baden verzamelt Ewoud Sanders woordinfecties, woorden en uitdrukkingen die verhaspeld zijn en daardoor heel grappig worden. Het is per ongeluk spelen met taal.’ Film: ‘Jesus Camp, een documentaire over een zomerkamp in Amerika, waar kinderen worden bestookt met het woord van God. Schokkend is hoe zij worden gebrainwashed en de volwassenen feilloos nadoen: bidden met de handen naar de hemel, op knieën smeken op vergiffenis, het spreken in tongen. Ik vraag me af hoe verknipt ze zijn over tien jaar.’ Tv: ‘Louis Theroux, maar eigenlijk alle informatieve programma’s en documentaires. Eén aflevering gaat over de Westboro Bapist Church van de anti-homopropagandist Fred Phelps. Ze geloven dat Amerika gestraft is met de Irakoorlog door de aanwezigheid van homoseksuelen, en protesteren bij de uitvaart van gesneuvelde soldaten met borden: USA Fag Country. Religies fascineren me.’ Hebbeding: ‘Mijn frisbee. Ik speel ultimate frisbee, de teamsport onder het frisbee. Het komt neer op overgooien door twee partijen, waarbij je net als bij American Footbal scoort door de frisbee in de endzone te vangen. Het duurt een paar jaar om alleen al het gooien onder knie te krijgen.’
Foto: Hans van Vinkeveen
film
Humor: ‘Cartoonist Gary Larson tekent absurde plaatjes met dieren in de hoofdrol. Twee haaien zien vlak voor het strand mensen wegrennen. Eentje kijkt achterover naar zijn rugvin: “Jeez, I wonder how many times that screws things for us.”’
Tim Scholten
Afknapper: ‘Het Museumplein, dat is in de zomer een baggerzooi waar je verzuipt in de hondenpoep. Exemplarisch voor de mislukking zijn de bankjes die met de rug naar het plein staan gekeerd.’ Website: ‘Buienradar.nl. Het verandert niks aan het weer, maar een regenbui is toch anders als je het van tevoren weet.’ Kunst: ‘Street Art, een expositie in de openbare ruimte rond het Tate Modern in Londen. Ik houd van het rebelse. Het werk van Bansky die sjablonen van twee elkaar zoenende bobby’s levensgroot op een muur heeft geverfd. Het zijn fijnbesnaarde types die meer te zeggen hebben dan graffitiartiesten. Graffiti is te opdringerig en vaak pure territoriumdrift.’ Stokje: ‘Ik geef het stokje aan docent Hebreeuws Resianne Smidt van Gelder. Ze ziet eruit als een kordate tante die me ontzettend slim lijkt.’ (Hans van Vinkeveen)
Geniaal en grijsgedraaid The Veils – 7 mei, De Melkweg Wat doe je wanneer Herr Hoofdredacteur je vraagt of je The Veils wilt interviewen? Dan antwoord je ‘ja’, ook al heb je nog niet eerder iemand geïnterviewd en heb je nog nooit van The Veils gehoord. Ik heb niet veel tijd om me voor te bereiden. Spoedonderzoek via internet dus. The Veils blijken bandleden Sophia Burn (bas), Daniel Raishbrook (gitaar), Henning Dietz (drums) en frontman Finn Andrews (zang, gitaar, piano). Gestationeerd in Londen staan The Veils, na twee succesvolle eerdere platen, op het punt hun derde album uit te brengen, Sun Gangs. Ik krijg de nieuwe plaat een paar dagen voor het interview thuisgestuurd om te luisteren. Maar muziek moet beklijven, en dat duurt in mijn geval soms weken. Ik vind het dus moeilijk om snel iets van Sun Gangs te vinden. (Dit geldt overigens niet voor het nummer ‘The Letter’, dat om overduidelijke geweldigheid tot eerste single is gekozen.) De avond voor het interview speelt Andrews akoestisch een paar nummers in Desmet. Het is er druk en voor het podium staan groepjes verliefde meisjes. De zanger met de hoed overtuigt met zijn indringende stem en zijn prachtige liedjes, die het qua stijl houden tussen indie, pop en folk. Maar hij ziet er kwetsbaar uit, zo zonder band. Wat moet ik in godsnaam aan die
jongen vragen als ik hem morgen zie, bedenk ik me als ik ’s nachts naar huis fiets. Wat ik inmiddels van zijn muziek gehoord heb raakt me enorm, maar ik zit nog steeds in de luisterfase en ben nog niet in de positie kritisch te zijn. Dan maar vragen naar zijn inspiratiebronnen? Naar zijn (ongezouten) mening over de muziekindustrie? Naar zijn lievelingskleur? Gadverdamme, daar zit toch niemand – Finn Andrews incluis – op te wachten? In bed maak ik een treurige optelsom: ik ken de relevante muziek nog niet voldoende + ik kan alleen maar belachelijke vragen bedenken = een waardeloos interview. Maar het werd geen waardeloos interview. Het werd helemaal geen interview eigenlijk. Nadat ik Finn Andrews meteen na binnenkomst maar bekende geen doorgewinterde journaliste te zijn keek hij blij, zei hij dat hij de vorige dag al twaalf uur lang interviews had gegeven, en vroeg hij wat ik eigenlijk studeerde. En zo hebben we een uur lang zitten keuvelen over dominante filosofische stromingen, geluidsopnameapparatuur voor thuis, verhuisplannen en relatiebreuken. Heeft u daar als lezer wat aan? Nee, niet veel. Heeft u als lezer wel wat aan kennis van zijn inspiratiebronnen of lievelingskleur? Volgens mij ook niet. Waaraan u waarschijnlijk wel wat heeft, is dat ik inmiddels de plaat grijsgedraaid heb. Die is namelijk geniaal. In mei sta ik verliefd vooraan. (Fen Verstappen) Donderdag 7 mei 2009: The Veils, De Melkweg, Lijnbaansgracht 234, aanvang 20.30 uur, deur open 19.30 uur, toegang € 14,50 + lidmaatschap
Foto: Thijs den Otter
Foto: Henk Thomas
fen is uit
eten
Niet uit blik, wel in pak Restaurant Blooker – Amstelplein 4 Restaurant Blooker had, gezien de vele kantoorflats in de omgeving, kunnen kiezen voor upmarket zakenlunches, of kunnen gaan voor de vreetschuuroptie: zo veel mogelijk tafeltjes voor zo veel mogelijk volk. Maar de uitbater doet geen van beide en dat is prettig: de kaart is niet te sjiek, de prijzen zijn zacht en als je vijf centimeter schuift zit je niet met je elleboog in de salade van je buurvrouw. De kaart staat vol klassiekers: je kunt bij Blooker terecht voor een clubsandwich, een klassieke salade of een hamburger met patat. Kosten? Het begint bij een euro of vijf, het eindigt bij een euro of vijftien. Wat dat betreft gaat de lunchroom voor een breed publiek. Toch zijn de klanten overwegend kantoormedewerkers met telefoons en donkerblauwe pakken. Niet gek, want het restaurant is letterlijk gevestigd op de stoep van de Breitner-toren, waar het hoofdkantoor van Philips is gevestigd. De bediening laat zich niet gek maken door al die powersuits: één kelner draagt op zijn T-shirt met print zelfs een schakelketting, wat alles zegt over de pretentieloze sfeer. Afgezien van de ruime opzet is er over het decor niet echt nagedacht: het bloemetjesbehang en de verlichting lijken campy en hip bedoeld, maar de tafels en stoelen doen denken aan de V&D-restaurants van voor de restyling van een jaar of tien terug. Maar goed, we komen hier voor een lunch. We laten de Breitner-sandwich voor wat hij is en kiezen in de geest van de kaart voor twee beproefde lunchkrakers: een salade niçoise en een hamburger (lees: Blookerburger) met patat. Origineel? Beslist niet, maar de uitvoe-
ring mag er zijn. De niçoise is niet voorzien van tonijn uit een blikje, maar van een prachtig gebakken tonijnmootje. De sla is knapperig en de eieren zijn vers, maar de salade had nog beter gesmaakt als er een mooie dressing bij zou zijn geleverd. Op de hamburger valt weinig af te dingen: het vlees is subtiel gekruid, de kaas die er overheen is gesmolten overheerst niet en het harde broodje onder de burger smaakt alsof het net uit de oven komt. De patatten zijn goudgeel, de mayonaise is romig: een aanrader voor de eter met flinke trek dus. En een basic lunchgerecht dat met grote zorg is bereid. Terwijl we wachten op de koffie en alvast hardop nadenken over de volgende lunch bij Blooker – dan zullen de clubsandwiches met lamsham en geroosterde paprika’s eraan moeten geloven – komt er een kantoorbal al bellend naast ons tafeltje staan. Terwijl hij zijn helft van het gesprek aan ons opdringt, zaait hij twijfel voor een vervolg. Misschien moet er de volgende keer een iPod mee. (Thijs den Otter) Prijs: zeer redelijk Publiek: kantoormedewerkers Bediening: alert, snel en vriendelijk Locatie: portiershuisje (nagebouwd) van de voormalige Blooker cacaofabriek
OPROEP Ben je (betaalbaar) uit eten geweest (maximaal €25,- per persoon)? Schrijf dan een recensie en stuur die op naar redactie@ folia.uva.nl. Als je recensie wordt geplaatst, krijg je de kosten van het etentje tot een bedrag van E50,- vergoed.
The Veils-frontman Finn Andrews
Folia 27 | 13
paardensport
Vrouw en paard Door Anne Koeleman
De Amsterdamse Studenten Ruitervereniging Blok rijdt elke woensdagavond in de Hollandsche Manege, aan de Overtoom. Vier leden vertellen over de club, hun liefde voor deze sport en die geheimzinnige band tussen vrouwen en paarden. Sofieke van der Velde, 26, vierdejaars archeologie: ‘Blok is de beste’ ‘Ik reed tussen mijn zesde en mijn achttiende pony, maar toen ik op mijn achttiende naar Amsterdam verhuisde stopte ik met paardrijden. Ik wist niet waar ik een goede instructeur kon vinden op een plek waar ik de paarden ook leuk vond. Na twee jaar vond ik Blok. Ik ben nu al vier of vijf jaar lid, en dit jaar ben ik de voorzitter. We zijn een heel gezellige vereniging, behalve de lessen in dressuur, carrousel en de springlessen organiseert Blok ook strandritjes, buitenritten en weekendjes weg. En daarnaast zijn we ook nog eens heel succesvol. Blok is de beste studenten ruitervereniging van Nederland geworden vorig jaar. En met Carrousel doen we elk jaar mee met het Nederlands kampioenschap. Twee jaar geleden begonnen we in de E-poule, de laagste poule, en wonnen het kampioenschap dik. Daarna wonnen we de D-poule en dit jaar zitten we dus al in de C-poule. Ik ben voorzitter, maar echt niet een enorme paardengek. Ik denk wel dat je een sterke band met een paard kan krijgen; wanneer je vast rijdt op een paard dan leert hij je voetstappen kennen, hij weet precies waar je heen wilt en je hebt het gevoel dat hij voor je wíl werken. Maar ik denk dat je ook een sterke band kan hebben met een hond. Een tijd geleden stond er in het Volkskrant Magazine een discussie: wat is dat toch met paarden en vrouwen? Een van de theorieën was dat het seksueel zou zijn. Mijn oude instructeur vond de discussie zo belachelijk dat hij gereageerd heeft met de opmerking: ‘Een vrouw leert gewoon graag een groot beest onder controle te houden en hem precies te laten doen wat ze wil. Zo kan ze later beter haar man in bedwang houden.’ Allemaal onzin natuurlijk. Maar wat het nou precies is tussen vrouwen en paarden, dat is voor mij ook een mysterie. l
Anne Dijkema, 23, vierdejaars psychologie: ‘Een paard is net zo duur als een auto’ ‘Ik had al heel lang niet meer paardgereden voor ik bij Blok kwam. Ik reed tussen mijn zesde en twaalfde, maar verhuisde van Amsterdam naar Amersfoort en daar kon ik mijn draai niet vinden. Op die leeftijd kom je tussen bestaande kliekjes terecht, en op de nieuwe manege voelde ik me niet meer thuis. Tien jaar later werd ik lid van Blok om toch maar weer eens iets met paarden te doen. Voor het geld van een eigen paard kan je een auto kopen, dus een paard onderhouden gaat als student niet lukken. Ik heb ook geen auto trouwens. Dit is een prima alternatief, het studententarief is lekker laag. Nu rijd ik hier alweer een jaar, en zit ik ook in het bestuur van Blok. Ik vind het vooral leuk dat wanneer hier op woensdag komt je altijd iedereen kent. Het is elke week een gezellige avond met gelijkgezinde mensen. We doen ook redelijk wat dingen samen naast het paardrijden, zoals picknicken en borrelen. En we vieren ons jubileum met een gala aan het eind van het jaar. We hopen dat er ook zo veel mogelijk oud-leden komen. Helaas gaat de administratie niet zo ver terug, en mensen van 40 jaar en ouder hebben meestal geen Hyves, dus het kan nog wel eens heel moeilijk worden! Ik heb heel wat vriendinnen binnen Blok gemaakt. Vrienden maak je hier dan weer niet veel. Ik geloof dat maar vijf van de vijfentachtig leden man zijn. Binnen de topsport van de paarden zie je wel weer meer mannen. Dat komt omdat ze daar wat kunnen winnen dus dan is het veel ‘cooler’. Nog steeds zijn er weinig jongens bij bijvoorbeeld dressuur: een beetje mooi figuren draaien is blijkbaar niet mannelijk genoeg. Maar bij cross zijn er mannen genoeg. Dan is het ineens stoer, als je over een boomstam heen kunt springen.’ l
14 | Folia 27
Foto’s: Jan-Maarten Hupkes
Annemarie Loos, 23, afgestudeerd in Business Logistics (HvA): ‘Vroeger had ik een pony’ ‘Ik rijd nu ongeveer tien jaar paard en ik heb nooit behoefte gehad om te stoppen. Vroeger had ik een eigen pony, maar in Amsterdam is daar de ruimte niet voor, dus moest ik toch terug naar de manege. Op zich was dat voor mij ook een stap vooruit. Met je eigen paard beoefen je altijd een individuele sport en ik doe nu carrousel, een echte teamsport. Je bouwt samen wat op, je maakt er met je groep een mooie show van. En de gezelligheid van deze groep is voor mij heel belangrijk. In mijn studietijd reed ik vaak langs de manege, dus ik ben gewoon een keer op woensdagavond naar binnen gegaan voor een proefles en om wat rond te kijken. Sindsdien rijd ik hier. Er zijn minder studentes dan kleine meisjes die paardrijden. De meeste vrouwen ontgroeien de sport in de puberteit. Ik ken mensen die vroeger ook een eigen pony hadden, maar die nu echt helemaal niets meer met paarden hebben. Van de ene op de andere dag verkochten ze hun paard en was het klaar. Ze rijden nu nooit meer. Ik denk niet dat het een specifieke reden heeft, volgens mij komt het gewoon omdat je tijdens het studeren geen tijd meer voor paardrijden hebt. En het is ook niet zo’n goedkope sport, al doet Blok het relatief goed met de prijs. Dit is echt een vrouwenvereniging ja, al zijn mannen meer dan welkom. Ik heb ook geen idee wat het is tussen vrouwen en paarden. We hebben hier wel mannen, maar ze zijn in de minderheid. Vaak zijn ze dan ook nog eens “de man van;”. Loslopende mannen zijn zeldzaam.’ l
De Amsterdamse Studenten Ruitervereniging Blok bestaat 50 jaar. Elke woensdagavond rijden de leden in de Hollandsche Manege in het hart van de stad. Als Bloklid kun je deelnemen aan de gesubsidieerde lessen dressuur en carrousel. Dressuur is het onderdeel dat je het eerste voor je ziet wanneer je denkt aan paardrijden; het gehoorzaam maken van het paard door de ruiter. Carrousel is een teamsport: door 12 of 16 mensen wordt op de maat van muziek twee aan twee in colonne gereden, waarbij diverse figuren en formaties worden gemaakt. Blok organiseert verder activiteiten zoals buitenritten, stedenontmoetingen (wedstrijden), weekenden en borrels.
Tajana Bersma, 25, afgestudeerd in tandheelkunde: ‘Ik doe heel veel op de manege’ ‘Ik rijd nu tweeënhalfjaar paard, niet zo lang dus. Als klein meisje heb ik maar één keer op een paard gezeten en ik werd er niet heel enthousiast van. Maar een paar jaar geleden wilde mijn moeder graag paardrijden, en ik ging mee. In het begin volgde ik de reguliere lessen aan de Hollandsche Manege, pas later hoorde ik dat hier ook een studentenvereniging was. Toen ben ik lid geworden van Blok. Daar ben ik blij mee, want hier zijn allemaal mensen van mijn eigen leeftijd. In mijn andere lessen zat ik voornamelijk met oudere vrouwen. Natuurlijk kan je paardrijden zien als individuele sport, maar het is toch een stuk gezelliger met leeftijdsgenoten! Ik zou graag nog meer doen bij Blok, zoals carrousel, paardrijden in groepsverband. Met verschillende manoeuvres wordt er dan samen rondgereden op ritmische muziek. Het is echt een heel mooi gezicht. Maar de carrouselgroep zit op dit moment vol, er zijn al twaalf ruiters. Misschien dat ze volgend jaar een groep van zestien instellen, of er komt een plaatsje vrij. Dan ga ik proberen bij die lessen te komen. Ik doe wel veel nu op de manege. Ook al was paardrijden geen meisjesdroom, inmiddels ben ik er gek op. Ik zou wel een eigen paard willen hebben, maar dat is heel veel werk en heel duur. Een paard moet elke dag verzorgd worden, hij moet een uur lopen, en je moet vaak wel 400 euro stalgeld per maand betalen. Verder moet je ook rekening houden met onvoorziene kosten, zoals de dierenarts. Dan kan je beter op de manege zitten. Ik ben hier zo’n drie keer per week en vind dit het leukste wat er is!’ l
Folia 27 | 15
www.uva.nl/vacancies The University of Amsterdam (UvA) is a university with an internationally acclaimed profile, located at the heart of the Dutch capital. As well as a world center for business and research, Amsterdam is a hub of cultural and media activities. The University of Amsterdam is a member of the League of European Research Universities.
F aculty
oF
l aw
The Faculty of Law has an international profile and a strong social commitment. Both qualities are expressed in its research and its educational programme. It is one of the largest law faculties in the Netherlands, comprising 4000 students and 400 staff members. The faculty is located in the heart of Amsterdam. For the Constitutional & Administrative Law and the European Law departments, the Faculty is looking for a:
PhD
stuDent
full-time
Subject:
The investigation will concern the following
Membership of the European Council in a
issues:
Constitutional Perspective
• How membership of the European Council is attributed in the constitutional systems of
The research project specifically concerns membership of the European Council. Such membership is a matter of both the Member State’s
(both written and spoken). • Command of French and/or German (at least written). • Editorial experience is a plus.
selected Member States. • What consequences membership has for the domestic positions of the office holders.
Further information For further information, contact Prof. J.A. Peters
constitutions and the EU constitutional structure;
• The impact that the domestic positions of the
it links up the two. The study is expected to shed
office holders has on the functioning of the
or Prof. W.T. Eijsbouts (w.t.eijsbouts@uva.nl,
light upon a) the relationship between the
European Council.
tel. + 31 20 525 2957/2951/2632).
Member States and the EU, and b) the nature,
(j.a.peters@uva.nl, tel. + 31 20 525 3958/3966)
• How this national constitutional basis of
system and foundation of EU executive authority.
European Council membership expresses the
The unabridged version of this advertisement,
These two aspects are at the heart of both cur-
nature and functioning of the European
including information about the appointment
rent and enduring questions about the nature
constitutional system.
and instructions on how to apply, is listed on
and the development of the EU constitutional
www.english.uva.nl/vacancies. Applications must
structure. The study is to focus on a limited
Requirements
number of countries and the EU, and involve
• Solid foundations in European law and
both formal (legal) and substantive (conventional, historical) sources, apart from doctrine.
be submitted before 15 April 2009.
comparative constitutional law. • Good command of English
Acquisition will not be appreciated.
International Tax Experience: 7, 8 & 9 mei 2009
Bezoek onze website voor de nieuwste banen!
www.werkenbijallenovery.nl
Staat jouw baan er niet bij? Laat dan in ieder geval je cv achter.
www.unijobs.nl – telefoonnummer 020-6129200, Singel 417 te Amsterdam. © Allen & Overy LLP 2009 I CS810090
CS810090 - 114w x 71h.indd 1 folia 090403.indd 2
26/3/09 18:56:35 27-03-2009 11:32:02
5
32:02
alpha
‘Er valt grote winst te behalen’ Door Harmen van der Meulen
Frits van Oostrom (1953) had zitting in de commissie Nationaal Plan Toekomst Geesteswetenschappen, en was eerder voorzitter van de commissie die de canon van Nederland samenstelde. Verder was hij hoogleraar in Leiden en is hij sinds 2002 universiteitshoogleraar in Utrecht. Voor zijn boek Maerlants wereld ontving hij de AKO Literatuurprijs. Een excellente geesteswetenschapper met oog voor de maatschappelijke belangen. Waarin ligt volgens hem de waarde van geesteswetenschappen? ‘Ik noem maar even wat: spraakmakende tentoonstellingen van Henk van Os en vele anderen; vertalen als vorm van culturele bemiddeling; de optredens van iemand als Herman Pleij als explicateur van Nederlandse tradities en van regiodeskundigen over Afghanistan, Turkije en Amerika; de canon van Nederland; de combinatie van wetenschappelijke analyse en uitvoeringspraktijk bij iemand als Ton Koopman; hoorcolleges van Herman Philipse op cd. Dit zijn zo maar
Zonder de bijdrage van de geesteswetenschappen zouden die veel armetieriger zijn.’ In het rapport van uw commissie worden problemen genoemd waar de geesteswetenschappen mee kampen. De eerste- en derdegeldstromen voor geesteswetenschappen zijn de afgelopen jaren bijvoorbeeld alleen maar gedaald. Kunt u uitleggen hoe dat komt? ‘De eerstegeldstroom staat overal onder druk. Veel grote programma’s zitten in de derdegeldstroom, maar vereisen intense verwevenheid met veelal technologische zakenpartners. Gegeven de aard van de geesteswetenschappen ligt zo’n samenwerking niet voor de hand.’ In het rapport wordt een beeld geschetst van faculteiten die populair zijn en goed presteren op onderzoeksgebied. Hoe kan het dan zo zijn dat er te weinig geld is? ‘De onderwijsfinanciering is nooit voldoende om volwaardige faculteiten met complete taakstelling te laten draaien, en staat ook nog eens permanent onder druk.
‘ Nederland ziet onderwijs en onderzoek in beginsel vooral als kostenpost’ wat voorbeelden van de enorme maatschappelijke betekenis van geesteswetenschappen. Wat betreft de wetenschappelijke betekenis moet je kijken naar de vloed aan studies die verschijnen bij toonaangevende university presses over heel de wereld. En die twee stromen ontmoeten elkaar, bijvoorbeeld in bladen als The New York Review of Books en de Academische Boekengids.
De Dag van de Geesteswetenschappen wordt dit jaar voor de derde keer georganiseerd door Alpha, de faculteitsvereniging van geesteswetenschappen, en de diverse studieverenigingen van de Faculteit der Geesteswetenschappen. Alpha-voorzitter Raphael Hunsucker: ‘Eind jaren negentig was er behoefte aan binding, ook tussen de studenten onderling. Daarom is Alpha indertijd opgericht. Bij een faculteit zo groot als de onze is de cohesie soms ver te zoeken.’ Zie voor meer informatie en het volledige programma: www.dagvandegeesteswetenschappen.nl
Onderzoeksgeld is er bij bepaalde personen en soms groepen wel voldoende – ik ben er zelf een voorbeeld van – maar dat moet eigenlijk allemaal van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) komen. Ook daar zijn de budgetten voor geesteswetenschappen te klein en de aanvraagdruk te groot.’ In het rapport wordt gerept van meer geld voor faculteiten onder voorwaarde dat er ‘helder omschreven realistische plannen zijn waarin duidelijk gemotiveerde keuzen voor toekomstige ontwikkelingen worden gemaakt.’ ‘Dat gebeurde veel te weinig, laat staan in landelijk verband. En de situatie nodigde er ook niet bepaald toe uit. Wat is de functie van een strategisch plan als er geen zaaigeld is voor nieuwe strategie, als men feitelijk met de rug tegen de muur staat en voornamelijk bezig is met bescherming van het bestaande?’ Een ander probleem is de slechte doorstroom van jong talent. Wat gebeurt er nu met talent dat niet door kan groeien aan de universiteit? ‘We hebben daar eigenlijk niet echt een gefundeerd idee over, dus blijven we hangen in persoonlijke impressies. De mijne is dat ze overal hun weg vinden:
Foto: JJBA
Op 8 april geeft Frits van Oostrom, tijdens de Dag van de Geesteswetenschappen, tekst en uitleg bij het rapport van de commissieCohen, over de toekomst van de geesteswetenschappen. Een voorgesprek.
Frits van Oostrom
media, uitgeverij, de grote culturele infrastructuur van Nederland, overheid, bedrijfsleven. Alwaar ze het door de bank genomen goed doen, en het goed hebben. Het is zeker toe te juichen dat geesteswetenschappers deze brede actieradius vertonen, laat dat vooral zo blijven. Maar voor de toekomst van deze vakken als wetenschap en academische voedingsbodem is natuurlijk ook van belang dat er regelmatige invoer en doorstroming is in de universitaire gelederen.’ Het studierendement is bij geesteswetenschappen lager dan gemiddeld. Met name de uitval in het eerste jaar is erg hoog. ‘De toegankelijkheid en laagdrempeligheid van geesteswetenschappen, en ook hun charme, zullen altijd betekenen dat ze worden gekozen door een zeer diverse studentenpopulatie, variërend van zeer gemotiveerd tot laat-ik-dit-maar-eens-proberen. Bij natuurkunde hebben de eerstejaars vrijwel allemaal een acht of meer voor dat vak op school gehaald, maar bij Nederlands? Kortom: we zullen wat extra uitval als natuurlijk gegeven moeten accepteren. Maar er valt zeker ook grote winst te behalen, ook intellectueel, via intensivering en enthousiasmering van het studieklimaat.’ Het aantal studenten geesteswetenschappen is de afgelopen jaren gestegen met veertig procent, terwijl het budget maar met vijf procent is gestegen. Waarom worden al die studenten dan toch aangenomen? ‘Dat wordt een van de grote vragen voor de toekomst: blijft maximalisatie van studenteninstroom voor geesteswetenschapfaculteiten een doel op zich? Maar in eerste instantie zou ik niet willen gaan schermen met numerus fixus, eerder streven naar meer evenwicht in groei en krimp.’ Op den duur is er een structurele budgetverhoging voor geesteswetenschappen van 70 miljoen euro nodig. Waarom moet universitair Nederland zo hard strijden voor een bedrag dat verhoudingsgewijs ontzettend klein is? ‘Ik heb het al vaak gezegd: Nederland ziet onderwijs en onderzoek in beginsel vooral als kostenpost in plaats van als investering. Dat geldt vanaf de student die niet durft te lenen tot en met een ministerie dat vooral als spending department wordt gezien.’ l
Folia 27 | 17
advert
22-12-2008
10:55
Page 1
Mercator Sapiens Official UvA Merchandise
Voorheen
UvA Shop
Een overzicht van onze artikelen vindt u op onze nieuwe website waar u online kunt bestellen:
w w w. m e rc a t o r s a p i e n s . n l Roetersstraat 35, 1018 WB Amsterdam tel. 020-525 6159 info@mercatorsapiens.nl
Heb je dyslexie en belemmert dit je bij het studeren? Voor een grote onderwijsinstelling in Amsterdam is StudiJob op zoek naar een:
Medewerker Personeelsadministratie (32u p/w) Werkzaamheden: - verzamelen, controleren, corrigeren, invoeren en opslaan van gegevens in administratieve systemen; - fungeren als aanspreekpunt voor vragen medewerkers en externen aan de leidinggevende/afdeling en beantwoorden van deze vragen of doorverwijzen; - verzamelen, vastleggen, beheren van en rapporteren over personeelsgegevens; - verwerken van gegevens met betrekking tot de personeelsadministratie en zorgdragen voor de administratieve en procedurele afhandeling daarvan. Jouw profiel: - Mbo werk- en denkniveau; - affiniteit met HR processen; - minimaal 3 jaar ervaring in een vergelijkbare functie; - uitstekende computervaardigheden, ervaring met SAP HR is een pré; - uitstekende mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid; - dienstverlenend, accuraat en resultaatgericht. De opdrachtgever zal de kandidaat een jaarcontract aanbieden. Er zijn goede secundaire arbeidsvoorwaarden en de werkomgeving is zeer prettig.
Volg dan de gratis training Studeren met dyslexie. In 4 bijeenkomsten leer je meer over voorzieningen, (ICT)hulpmiddelen, je sterke en zwakke kanten en lees- leer- en schrijfstrategieën. Meer informatie en je aanmelden? Ga naar je studentendecaan of studieadviseur of kijk op: www.studerenmeteenfunctiebeperking.nl
Herken je jezelf in dit profiel en heb je interesse in deze functie? Stuur dan je motivatie en cv naar alessandra@studijob.nl. Heb je nog vragen? Neem dan contact op met Alessandra op 020-5353467.
• StudiJob is geopend van 09.00 - 17.15 uur. • Voor meer informatie kun je ook bellen naar 020 535 34 60. • www.studijob.nl
folia-studijob 090326.indd 1
27-03-2009 09:17:56
13
Foto’s: Bram Belloni
weekgast
Yra van Dijk (1970) is literair recensent van NRC Handelsblad en universitair docent Nederlands. Maandag 23 maart ‘Ik ben Brahman. Maar we zitten zonder meid’, klaagde de dichter Dèr Mouw al. Het is, bedoelde hij, niet eenvoudig om geïnspireerd te zijn als je tegelijk moet nadenken over de afwas of over je bordje havermout. Nu zitten wij gelukkig niet zonder ‘meid’, maar onze lieve Marokkaanse hulp is tot haar grote verdriet zwanger van haar derde kind, zodat ze net zo veel aandacht nodig heeft als haar werk ons aan tijd oplevert. Ik ruim eerst zelf vast het hele huis op, drink koffie met haar, bespreek in voorzichtige termen mogelijke voorbehoedsmiddelen, terwijl ik niet probeer te denken aan de zee van gele plakkertjes die me op mijn bureau ligt op te wachten. Gelukkig is het toetsweek. Ik profiteer met twee collega’s van de stilte om een researchmaster-module voor volgend jaar in elkaar te draaien. Docenten zijn net mode-ontwerpers, ze lopen altijd een seizoen voor. Daarna beantwoord ik de meest urgente mail, namelijk een ongerust bericht van Poetry International; ik mag op hun festival in juni een hele avond vullen over digitale poëzie. Ze willen nu wel eens weten weten wat ik van plan ben. Maar dat weet ik zelf nog niet. Het probleem is namelijk: hoe breng je digitaal werk eigenlijk op een podium? En: Poetry International vertoont het beste van het beste. Maar hoe bepaal je iets glibberigs als ‘kwaliteit’ hier?
Dinsdag 24 maart Van digitale literatuur mag ‘kwaliteit’ moeilijk vast te stellen zijn, bij gewone literatuur is dat al net zo ingewikkeld. Daarover ging de stelling die Lisa Kuitert, hoogleraar boekwetenschap, gistermiddag presenteerde in Spui 25. Niet de lezers beslissen wat literatuur is, maar uitgevers en recensenten in een ‘samenzwering’ die meer te maken heeft met economische belangen dan met de inhoud van de boeken zelf. Hoewel Kuitert geestige en actuele voorbeelden gaf, is het natuurlijk een oud verhaal – we leren het onze studenten in het eerste jaar. De zaal was overigens goed
gevuld met degenen die dagelijks deel uitmaken van deze samenzwering, maar zich allerminst aangesproken leken te voelen – mijzelf incluis. Blijkbaar denkt iedereen van zichzelf dat hij of zij wél onafhankelijk en zuiver opereert in ‘het literaire bedrijf ’. Vanmorgen wakker geworden met wat Hella Haasse zo mooi ‘buitelzuchtige’ kinderen noemt. In haar Zelfportret als legkaart (1954) blijkt ze een poldermoeder avant la lettre, die een historische roman bedenkt terwijl ze broodkruimels opveegt. Ook zij zat zonder meid. Wonderlijk is dat Haasse na een fantastische litanie over stofnesten en afwaswater toch besluit dat vrouwen niet voor het ‘volle leven’ mogen kiezen. Daar weiger ik in mee te gaan, en ik stort me het volle leven van mijn dag in. Let stofnesten be stofnesten.
Woensdag 25 maart Gisteravond mijn beste beentje voorgezet in het literaire bedrijf, en poëzie-bundels beoordeeld voor het Fonds voor de Letteren. Weer ervoer ik de spagaat van het vak van letterkundige. Want waar we de studenten enerzijds leren dat ‘literaire kwaliteit’ berust op ‘een samenzwering’ (zie gisteren) staan we er wel op dat ze de canon lezen, en schrijven we ’s avonds bovendien juryrapporten of recensies, waarin we zonder blikken of blozen zeggen wat echte literatuur is, en wat niet. Waarom letterkundigen dat doen? Omdat we graag Belangrijk willen zijn natuurlijk. En ook omdat we iets weten van literatuur waar we de samenleving mee kunnen verrijken – een vorm van ‘kennistransfer’ die de UvA zo hoog in het vaandel heeft. Maar vooral omdat het prettig is om eens in de zoveel tijd met andere gepassioneerden te praten over boeken, in plaats van over rendementscijfers of de derde geldstroom. Ik geniet ondertussen wel van mijn vrijheid in deze toetsweek, en vind de tijd voor een tutorial over Martha Nussbaum door onze jongste docent. Luisterend naar haar inspirerende verhaal zit ik te broeden op manieren om haar voor ons te behouden ondanks de bezuinigingen. De universiteit kan zich niet veroorloven om zulke knappe docenten weg te sturen. Voor kennistransfer is immers wel kennis nodig.
Donderdag 26 maart Wie wel eens heeft geprobeerd een barbiepop aan te
kleden om zes uur ’s ochtends, weet hoe onmogelijk klein die roze jurkjes eigenlijk zijn in grotemensenhanden. Wat niet helpt is dat ik gisteravond met Margriet Schavemaker, mijn collega van media en cultuur, (te veel) wijn heb gedronken. Ook zij heeft twee kinderen en is fulltime UD. Ook zij werkt de helft van de week tot na middernacht door, zodat ze om drie uur bij de school kan staan. Ook zij is heel gelukkig met dit poldermoederen. In het café concluderen we dat ‘Het kraken van de code’ – de reeks colleges over digitale cultuur die we samen organiseren, precies zo uitpakt als we hoopten. Dat belooft veel goeds voor volgend jaar, wanneer het een 10-punts keuzevak wordt. De digitale kunstwerken roepen allerlei vragen op over onze beleving van kunst. Waarom vinden we het ‘Gesang der Jünglinge’ van Stockhausen eigenlijk zo ‘unheimlich’, zoals iemand in de zaal het gisteravond omschreef ? En hoe zit het eigenlijk met de muzikale ervaring die je opdoet bij het spelen van Guitar Hero?
Vrijdag 27 maart Het was nog lang onrustig rond het Spui vannacht. Niemand had zin om naar huis te gaan na het debat over de stand van de roman waarin een indrukwekkende rij sprekers optrad: de schrijfsters Charlotte Mutsaers en Marjolein Februari en de critici Arjen Peters én Arjen Fortuin. Mijn lichte zenuwen (ik moest het debat leiden) golden dan ook eerder de beroemdheden op het podium dan het grote publiek, dat tot mijn plezier voor een flink deel uit onze studenten bestond. Het was dan ook het boek van hún hoogleraar dat hier gepresenteerd werd aan Harry Mulisch. De revanche van de roman gaat over de veranderde positie van de literatuur. Thomas Vaessens schudt graag af en toe de veren van het literaire kussen op. Genoeg stof dus voor een vurig debat: Is een roman die geëngageerd is interessanter dan een die dat niet is? Is niet alle literatuur geëngageerd? Maar het hoogtepunt van mijn avond kwam met een sms’je: ‘Alive and kicking.’ Mijn beste vriendin (39) over wat ze zag op haar eerste echo. Nog een poldermoeder in de maak. l Volgende weekgast: Clara Mulder, hoogleraar demografie en ruimte van onderzoekscentrum Amidst
Folia 27 | 19
reportage
College bij kaarslicht Door Jorie Horsthuis
Serviërs uit heel Kosovo komen studeren aan de universiteit in Mitrovica. Maar lesmethoden zijn er sterk verouderd, en docenten blijven steeds vaker weg omdat het loon te laag is. Vanuit zijn hokje op de begane grond houdt de conciërge de boel goed in de gaten. Als een groepje studenten het slaapcomplex binnenkomt, kijkt hij op van zijn mini-tv om te zien of hij de gezichten herkent. Onbekende bezoekers moeten hun studentenkaart afgeven. Flessen cola en rode wijn – die samen het populaire drankje bambus vormen – moeten goed in de tassen zijn verstopt, want alcohol is hier verboden. ‘Als je als bezoeker om elf uur ’s avonds nog niet bent vertrokken, komt de conciërge persoonlijk op de deur kloppen,’ vertelt Rade, student Engels. ‘En om een uur ’s nachts moeten alle bewoners die zijn uitgegaan weer binnen zijn. Als je na die tijd nog aan de deur komt heb je pech gehad. Dan moet je wachten tot zeven uur ’s ochtends.’ Honderden Servische studenten wonen in de slaapcomplexen in Mitrovica, de etnisch verdeelde stad in het noorden van Kosovo. Ze komen uit de enclaves uit het hele land om hier te studeren, en gaan vaak alleen in het weekend naar huis. Een bed in een kamer kost rond de 900 dinar per maand, zo’n 10 euro. Niet duur, maar ook niet echt comfortabel. De slaapkamers zijn klein, de stapelbedden krakkemikkig, en de kasten te klein om alle spullen in op te kunnen bergen. Altijd ingezonden mededeling
“Tijdens mijn Leidse master ontwikkelde ik een brede kijk op IT”
Jelena Pesić: ‘Een toilet delen met dertig studenten’ ‘Studeren lukt hier eigenlijk niet,’ geeft Jelena Pesić (21) toe als ze om zich heen kijkt. Aan de ene kant van de kamer liggen een paar jongens en meisjes met elkaar te kletsen, aan de andere kant luistert een meisje naar muziek uit haar mobiele telefoon. ‘Je kunt je hier niet concentreren. Er is wel een studiezaal waar je zou kunnen leren, maar daar ga ik eerlijk gezegd nooit naartoe. In Mitrovica zijn we vooral feest aan het vieren. Studeren doe ik thuis, bij mijn ouders.’ Jelena is derdejaars psychologie en woont met drie andere meiden op een kamer van zo’n twintig vierkante meter. Boven haar bed hangt een poster van Guns ’n Roses. ‘Hiervoor woonde ik op een nog kleinere kamer, met drie stapelbedden. Officieel woonden we met zes meiden op een kamer, maar soms sliepen we er uit ruimtegebrek wel met tien. Met dertig mensen moesten we een toilet delen. Nu nog maar met tien, het is veel schoner hier.’ Jelena is in de oorlog gevlucht uit haar geboortestad Uroševać en woont nu in een Servische enclave in het zuiden van Kosovo. Iedere dag is er één bus richting Mitrovica – om 5.30 uur ’s ochtends. ‘Je bent de hele dag moe als je hier naartoe moet reizen,’ zucht Jelena. ‘Maar ja, een andere optie is er niet.’ Jelena wil graag kinderpsycholoog worden, het liefst in Servië. ‘In Kosovo is geen werk te vinden voor psychologen,’ zegt ze. ‘En ik wil dat mijn toekomstige kinderen in vrede opgroeien.’
hebben de studenten andere studenten om zich heen, die zitten te kaarten, kletsen, bellen of zuipen. Rust bestaat hier niet, laat staan privacy. Jorge Osorio, IT management trainee bij KLM, deed zijn master in Leiden.
ICT in Bussiness of Computer Science in Leiden? Kom naar de voorlichtingsdag op 16 april en 28 mei. Kijk voor het programma op www.mastersinleiden.nl Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.
20 | Folia 27
WA A R D E L o Z E D I P L o M A’ S
Vlak na de oorlog in 1999 kwamen de eerste faculteiten van de Servische universiteit naar Mitrovica, de enige Kosovaarse stad waar toen nog Serviërs woonden. Verjaagd uit de hoofdstad Pristina, waar Albanezen na jarenlange onderdrukking door het Milosevicregime
de universiteit hadden overgenomen, vestigden de faculteiten zich in oude school- en fabrieksgebouwen. Maar omdat de universiteit zich Universiteit van Pristina bleef noemen, ‘Tijdelijk Verplaatst naar Kosovska Mitrovica’, en zich niet wilde schikken in het beleid van het nieuwe Kosovaarse ministerie van Onderwijs, werd het bestaan van de universiteit internationaal niet erkend. De diploma’s die de studenten haalden waren niets waard. ‘De omstandigheden waren bizar,’ vertelt Dragoljub Stašić (28), die direct na de oorlog archi-
Foto’s: Jorie Horsthuis
‘Samenwerking met de Kosovaarse autoriteiten of de internationale gemeenschap wordt pertinent geweigerd, dus is het onderwijsniveau ver onder de maat gebleven’
Miloš Golubović: ‘Van internet leer ik meer dan op de universiteit’ ‘Tot vorig jaar werkten we hier op de Pentium 1 en de 486,’ vertelt Miloš Golubović (24), vierdejaars student informatietechnologie aan de universiteit in Mitrovica. ‘Heel oude computers, belachelijk. Net als m’n studiegenoten heb ik zelf al jaren een laptop in huis. We weten meer van computers dan onze docenten. Toch laten ze ons nog steeds programma’s bestuderen die totaal verouderd zijn. Via internet leer ik meer dan op de universiteit.’ Miloš loopt de trap op naar zijn faculteit, in het centrum van de stad. De lokalen zijn klein, de gangen kaal. ‘We moeten het gebouw delen met de rechtenfaculteit en vier middelbare scholen,’ zegt hij. In de zomer hoopt Miloš zijn master te halen, en daarna wil hij graag leraar worden. Of promoveren, misschien wel buiten Kosovo. ‘Ik hoop dat mijn diploma in het buitenland wordt erkend,’ zegt hij. Miloš woont nog bij zijn ouders, net als de meeste studenten die oorspronkelijk uit Mitrovica komen. ‘Dat is in ieder geval beter dan op die slaapzalen van de universiteit,’ vindt hij. Maar ideaal is het niet. Nog altijd patrouilleren soldaten van de internationale vredesmacht in legeruniform en met mitrailleurs over straat. ‘Ons leven lijkt nog op geen T.A.C. tien procent op het leven van studenten in Belgrado of een Bensdorp andere normale studentenstad. We hebben geen bioscopen, geen theaters, geen goede bibliotheken, niks. Er zijn twee clubs waar je uit kunt gaan, maar daar wordt iedere avond geknokt. Geen student durft daar naartoe.’
anderd,’ zegt een VN-medewerker in Mitrovica. ‘De studenten zijn de dupe van het politieke spel dat er wordt gespeeld. De lesmethoden zijn enorm verouderd en de professoren stammen nog uit de Milosevictijd. Omdat samenwerking met de Kosovaarse autoriteiten of de internationale gemeenschap pertinent wordt geweigerd, is het onderwijsniveau ver onder de maat gebleven.’ En de studenten? Die zijn inmiddels moe van de politiek. Sommigen gingen vorig jaar nog de straat op om te demonstreren tegen de door de Albanezen uitgeroepen onafhankelijkheid van Kosovo, maar de meesten bleven gewoon koffie drinken in de cafés. De jonge Serviërs filosoferen over een studie in het buitenland, of maken zich zorgen over de recente ontwikkelingen op hun universiteit. ‘Docenten blijven steeds vaker weg bij colleges,’ vertelt een student. ‘Van de Servische regering kregen ze de afgelopen jaren een dubbel salaris uitbetaald omdat ze bereid waren in Kosovo te blijven lesgeven. Maar sinds januari dit jaar is hun loon teruggeschroefd. Laatst heeft een docent aan het begin van zijn college gezegd dat hij voor dit geld niet meer kan werken. Vervolgens heeft hij al zijn studenten naar huis gestuurd. We zijn bang dat andere docenten zijn voorbeeld zullen volgen.’ l ingezonden mededeling
“In mijn Leidse master leerde ik al tot de kern te komen.”
Digitaal ondertekend door T.A.C. Bensdorp DN: cn=T.A.C. Bensdorp, o, ou=UFB / GrafiMedia, email=t.a.c.bensdorp@ufb.leiden univ.nl, c=NL Datum: 2009.03.06 09:37:44 +01'00'
tectuur ging studeren in Mitrovica. ‘In mijn jaar zaten zes studenten, van wie drie regulier. Sommige docenten stonden erop dat ze op de klassieke manier college zouden geven, maar de meeste gingen gewoon met ons om tafel zitten. Vaak was het ijskoud omdat de elektriciteit was uitgevallen en de verwarming het niet meer deed. Dan zaten we met onze handschoenen aan bij kaarslicht bouwtekeningen te maken.’ Ondanks de praktische problemen werd er serieus gestudeerd. ‘Een paar docenten waren erg fanatiek,’ zegt Dragoljub. ‘Die lieten ons de
hele dag door tekenen, ook al was het koud en donker. En als we vroegen of we vandaag wat eerder naar huis mochten omdat het water over een halfuur werd afgesloten en we zo graag nog even wilden douchen, dan schudden ze hun hoofd. “Niks mee te maken,” zeiden ze dan.’ VERoUDERDE LESMEtHoDES
Inmiddels is het bijna tien jaar later en zitten de studenten in de winter nog altijd met jassen en handschoenen aan in de collegebanken. ‘In al die jaren is er niks ver-
Hans-Willem van Oort, managementtrainee bij ABN AMRO, deed zijn master in Leiden.
Ook je master doen in Leiden? Kom naar de mastervoorlichting. Programma en data www.mastersinleiden.nl Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.
Folia 27 | 21
Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder. Annonces kunnen worden geplaatst in Folia én op de website www.folia.nl. Aanbieden van annonces kan op www.folia.nl via Folia Weekblad. Daar vindt u ook alle informatie over de tarieven e.d.
annonces ATTENTIE Folia verschijnt dit voorjaar niet in de week na Pasen (woensdag 15 april) en in de eerste week van mei (woensdag 6 mei).
CULTUUR Quaker meeting - Leden van het Religieus Genootschap der Vrienden – Quakers – komen elke zondag een uur in stilte samen. U bent van harte welkom: Vossiusstraat 20, aanvang 10.30 uur. www. quakers.nu, tel. 020 612 5703. Studentenkamerfestival (Stukafest) zoekt bestuurders! Wil jij het leukste culturele festival van Nederland organiseren? Stuur voor 14 april je sollicitatie naar amsterdam@stukafest.nl. Check www. stukafest.nl voor meer info. Geïnteresseerd in Amsterdams nieuws? Altijd al radioprogramma’s willen maken over politiek, muziek, cultuur of sport? Word dan vrijwilliger bij Amterdam FM. Kijk voor meer informatie op www.amsterdamfm.nl Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - A’dam Pioneers! Ontmoet de vernieuwende denkers en doeners van vandaag, de Obama’s van morgen! Kom zondag 5 april van 14.0022.00 uur naar Felix Meritis (Keizersgracht 324) voor muziek, city
trendwatching, talkshows, interviews, koken, dans en comedy. Met o.a. Boom Chicago, Frans Timmermans, pEp, The Tunes, Streetlab, DJ Snelle Jelle, M.O. & Brakko. Jeff Johnson, Roger Cohen, StadsSpelen, Mission Possible, Netsquared NL en meer… Kijk op www.pioneers.nu voor het hele programma. Kaarten: E5 via www.felix.meritis.nl of het Amsterdams Uitburo (www.aub.nl)
STUDENTEN EN STUDIE Rechtswinkel Amsterdam is per mei 2009 op zoek naar juridisch medewerkers! Heb jij het eerste bachelor-jaar van je rechtenstudie afgerond, wil je enorm veel leren terwijl je mensen helpt en kun je voor 3 semesters 7 à 8 uur per week vrijmaken? Stuur dan je motivatiebrief met CV voor 1 april a.s. naar info@ rechtswinkelamsterdam.nl Ontdek je carrièremogelijkheden in NEMO. In NEMO vindt op woensdag 8 april het Bèta Career Event plaats. Aanmelden kan op www.betacareerevent. nl, de toegang is gratis. Meld je aan voor 1 april en maak kans op een PSP! Discover your opportunities, Energize your career!
STUDENTENPASTORAAT vE90 Do. 09/04 om 19.30 uur
inecafé in de vE90. We beC kijken en praten over de film ‘1984’. Zie: www.ve90.nl
derkerk.korfbal@gmail.com
dere maandag van 17.00 tot 18.00 uur welkom bij het uur Bommen in USC De Boelelaan. Een heerlijke, gezellige warmingup voor de rest van je sportavond. Check www.usc.uva.nl
Donderdag 9 april gaat om 17.30 uur De Roetersrun van start! Inschrijven kan nu via www.inschrijven.nl
Ma. 06/04 vanaf 20.00 uur in de vE90 bidden in de sfeer van Taizé. Anders elke tweede maandag van de maand. Zie: www.ve90.nl
DIVERSEN
STUDENTEN SPORT CENTRUM USC
VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.
De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Nadere informatie tel. 020-566 3090, spermabank@amc.uva. nl of www.spermadonoren.nl
Cursus Tai Chi Chuan Start 6 april. Tai Chi Chuan is een traditionele Chinese bewegingsleer die zowel goed is voor lichaam als geest. Studentencursus prijs E26. Check www.usc.uva.nl
Aandacht over? Word buddy voor daklozen of verslaafden bij De Regenboog Groep! Zie www.aandachtover.nl of bel 020 531 7600.
SPORT
Martial Arts Convention Dinsdag 7 april, 19.00 - 22.30 uur: USC’s jaarlijkse Martial Arts Convention. Dé kans om kennis te maken met het omvangrijke USC-vechtsportaanbod met demo’s en workshops van o.a. Braziliaans jiu jitsu, capoeira, karate, kickboksen, krav maga en nog veel meer. De MAC is voor iedereen, student en niet-student gratis toegankelijk. Check www. usc.uva.nl voor het programma.
Intensiefcursus karate voor beginners. 6 weken 2x per week voor E30 (niet-studenten E40). Gratis proeflessen op ma. 20 en wo. 22 april 18.30-20.00 uur. Shotokan Karate Centrum Amsterdam, Palmstraat 13 (Jordaan), info@skca.org, www.skca.org Het veldseizoen is weer begonnen! Kun jij het nog? Kom meetrainen op woensdagavond 20.30 uur bij Studenten Korfbal Vereniging Amsterdam. Info: www.skvamsterdam.nl of 06 1470 7856.
Zwemcursus slagtraining Start 9 april. In deze cursus van 10 lessen leer je alle soorten zwemslagen. Wil je ook beter leren zwemmen schrijf je dan in bij het USC. Studentenprijs E35. Check www.usc.uva.nl
Ouderkerk korfbal zoekt selectiespelers. Voor ons jonge, gemotiveerde en gezellige 1e team (4e klasse) zoeken wij per direct enthousiaste korfballers die ons willen komen versterken. Meer info op www.ouderkerkkorfbal.nl of mail naar svou-
Bommen bij het USC Heb je een USC-sportkaart van welke sport dan ook dan ben je ie-
VERDIENEN Vind je het leuk om zo nu en dan op te passen bij twee vrolijke, lieve jongens (3 en 4 jaar oud). Met name in de avonduren, zo’n 1-2 maal per week? Dan zijn wij op zoek naar jou! We wonen in het Oostelijk Havengebied (Ertskade), Zeeburg (tram 10). Interesse? Mail dan naar tempbarbara@ hotmail.com en ik zal contact met je opnemen. Of bel naar 06 1944 0841. Barbara Martens. Gezocht: student die 2 à 3 dagen per week (geen weekend) van 10.00 tot 16.00 uur op mijn kind (4 maanden oud) zou willen passen, bij mij thuis, Jacob van Lennepkade (Oud-West). Dag kan eventueel ook later beginnen. Salaris in overleg. Tel. 06 2180 5525.
stoep tot stoep: E35. Ook met verhuismannen en touw en blok. Ook buiten A’dam mogelijk. Bel Taco: 06 4486 4390; www.vrachttaxi.nl
STUDENTENZAKEN Op www.uva.nl/studentenzaken staat alle informatie over de afdelingen van Studentenzaken – Studentendecanen, Bureau Studentenpsychologen, Loopbaan Advies Centrum, Bureau Internationale Studentenzaken, Trainingscentrum en het Service & Informatiecentrum. Studentenzaken is ook bereikbaar via tel. 020 525 8080.
OMBUDSMAN VOORZIENINGEN GEHANDICAPTEN U kunt als student of als medewerker van de UvA bij de CVG terecht voor o.a. informatie over persoonlijke en/of algemene voorzieningen die samenhangen met het hebben van een functiegebrek. E-mail voor studenten: C.Fluggen@uva.nl, voor medewerkers: A.R.vanBoxsel@uva.nl. Meer informatie vindt u op www. medewerker.uva.nl/arbo onder voorzieningen gehandicapten.
WONEN Iets te verhuizen? Ik kom met een grote bus voorrijden. Studentenverhuizingen binnen A’dam. Van
‘
CREA is de culturele organisatie van de UvA en HvA. Turfdraagsterpad 17, 1012 XT Amsterdam, 020 5251400.
do 2 april 20.00
i.s.m. Xi:
Sneak preview ‘Imagine’, 25th Amsterdam Fantastic Film Festival
Twee weken vóór het festival als Imagine van start gaat is vanavond in een sneak preview al een van de festivalfilms van dit jaar te zien. De nieuwe festivaldirecteur, Phil van Tongeren (artistiek directeur filmfestival Imagine), leidt de film in en spreekt over nieuwe naam en koers van het festival. Plaats: CREA Theater. Toegang: gratis voor studenten/ € 5,- alle anderen.
do 2 april 20.30
Muziek:
Plug & Play Poppodium
Plug & Play is het CREA poppodium, waar je steeds kunt genieten van nieuw talent. Plaats: CREA Muziekzaal. Toegang: gratis. Reserveren niet mogelijk.
za 4 april 20.30
Theater:
LOS doet ‘t Expreszo
Het roemruchte impro- theatergezelschap LOS daagt het Hoornse Expreszo uit tot een onvervalste theatersport voorstelling. Twee teams, drie rechters. Rode rozen, natte sponzen. Suggesties, muziek, zang en dans...... De spelers staan geheel tot uw beschikking en laten zich leiden door hun eigen intuïtie en suggesties vanuit het publiek. Deze april avond heeft de toeschouwer het voor het zeggen. U roept en wij spelen! Plaats: CREA Theater. Toegang: € 7,50 / € 5,-. Reserveren: 525 1400.
zo 5 april 14.00
Muziek:
CREA Popquiz
Deelnemers kunnen meedoen met een team, bestaande uit maximaal 4 personen. Via (veelal) muziekfragmenten wordt een middag lang in verschillende rondes je muzikale kennis getest, waarbij deelname leuker is dan winnen. Desalniettemin zijn er voor de winnaars ook nog fijne prijzen te verdienen. Plaats: CREA Muziekzaal. Inschrijfkosten: € 2,50 per persoon. Inschrijven: popquiz@crea.uva.nl
w w w. c r e a . u v a . n l 22 | Folia 27
roem
Fuzzy Door Dirk Wolthekker
‘Toen ik als kind het boek De brief voor de koning van Tonke Dragt had gelezen, in zekere zin een ridder roman voor kinderen, dacht ik: over die tijd wil ik meer te weten komen. Later, op de middelbare school, kreeg ik bovendien een geschiedenisleraar die alles behalve een feitenkakker was. Hij behandelde de grote lijnen van de geschiedenis en probeerde de samenhang daartussen te duiden. Ik kwam bovendien uit een familie waar iedereen had gestudeerd, dus alles bij elkaar opgeteld was het eigenlijk logisch dat ik geschiedenis ging studeren. Aan de UvA, uiteraard. Ik ben joods, maar religie is iets wat je maar in je vrije tijd doet, dus de VU was voor mij geen optie.’ Wanda Reisel (1955) is schrijfster. Ze schrijft romans, toneelstukken en filmscenario’s. In september verscheen haar meest recente roman Die zomer. In voorbereiding is een roman – ‘het wordt een spannend, duister boek’ – die zich zal afspelen op het platteland. ‘Ik werk nu toe naar de plot, maar verder ga ik er natuurlijk niets over zeggen. Dat kan ook moeilijk, want ik ben iemand die schrijft vanuit de chaos. Ik wil een roman niet te vroeg vastzetten in een structuur, dan metsel je jezelf dicht. Het was een grote groep mensen waarmee ik mijn studie begon. De colleges waren massaal en dat maakte veel indruk. Ik studeerde met mensen waarvan een deel later allemaal enige bekendheid zouden krijgen, zoals uitgever Mai Spijkers, politicus Hans Hoogervorst, journalist Hubert Smeets en de overleden schrijver Adriaan Venema. Met de latere regisseur Ger Poppelaars, die ouderejaars was, raakte ik bevriend. Met hem verzorgde ik ook filmavonden, bijvoorbeeld over de film La Voie Lactée van Luis Buñuel, voor de studievereniging Kleio. Over die films schreven we dan vervolgens een stukje in het opleidingsblad. Toen werd al wel duidelijk dat beeld voor mij heel belangrijk is. Ik ben veel meer visueel dan auditief ingesteld. Tijdens college maakt ik keurig aantekeningen en zo, maar om echt vat te krijgen op de tekst moest ik er toch een beeld bij krijgen. Ik realiseerde me dat ik eigenlijk geschiedenis wilde verbeelden in films.
Foto: Bob Bronshoff
Ze begon aan geschiedenis, haakte al snel af en werd schrijver: Wanda Reisel.
Wanda Reisel
Een van de leukste vakken die ik heb gevolgd was het bijvak Keltisch van de beroemde professor A. Maartje E. Draak, hoogleraar in de keltologie. Het was een klein werkgroepje van acht studenten, waar Draak praatte over de prachtige Keltische mythes. Nu ik eraan denk, zie ik mezelf nog een Keltisch woordenboekje kopen in de Oudemanhuispoort. Die colleges illustreren misschien ook hoe ik in die studie stond: niet als historisch vorser, maar als een historisch geïnteresseerde. Ik wilde historische kennis tot me nemen, maar meer ook niet. Wetenschap vind ik heel erg belangrijk, maar zij zou creatiever moeten zijn. De denker Arthur Koestler heeft daarover het boek The Act of Creation geschreven, een heel inspirerend boek over wat de geest eigenlijk vermag. Wetenschap en kunst hebben als gemeenschappelijke deler dat beide vaak ontstaan vanuit een creatieve flits. Wetenschap is heel zwart-wit: het is waar of het is niet waar, terwijl iets volgens mij ook een beetje waar kan zijn, zoals in de fuzzy logica. Ver-
menging van denkkaders zou de wetenschap creatiever maken en misschien ook wel beter. Als je bij wijze van spreken niet over een onderwerp nadenkt, ontstaat er vanzelf een nieuwe ordening. Niet logisch nadenken en toeval hebben de wetenschap enorm vooruit geholpen. Denk aan de uitvinding van de penicilline door Alexander Fleming. Hij ontdekte bij toeval dat een bepaalde schimmel een bacteriedodende stof afscheidt. Ik ben iemand van de grote lijnen, voor al te veel details heb ik het geduld niet. Een werkstuk schrijven over hoe het puntje op de i is gekomen vind ik heel grappig, maar ook absurd. Toen ik een college moest volgen over de inpoldering en bedijking van de Alblasserwaard in de zeventiende eeuw, was ik opeens klaar met die studie. Achteraf denk ik dat het jaartje geschiedenis vooral een jaar was waarin ik erachter kon komen wat ik echt wilde: ik meldde me aan voor de regieopleiding van de Theaterschool Amsterdam, die ik wel afmaakte.’ l
Folia 27 | 23
Foto’s: Henk Thomas
dijkgraaf & fresco Sudoku
Godgeklaagd De uitspraak van paus Benedictus XVI tijdens zijn eerste reis naar Afrika dat het gebruik van condooms de kans op hiv-besmetting juist doet toenemen heeft een wereldwijde storm van protest opgeroepen. Het deftige medische tijdschrift The Lancet noemde de woorden van de paus in een hoofdredactioneel commentaar zelfs ‘outrageous’ – mijn woordenboek geeft als mogelijke vertalingen onder andere ‘godgeklaagd’ en ‘ten hemel schreiend’. Verder wordt de paus ervan beschuldigd de gezondheid van miljoenen mensen in gevaar te brengen en is hij opgeroepen zijn uitspraak snel in te nemen en te corrigeren. Nu is het Vaticaan in het algemeen niet de eerste om zijn excuses te maken, zeker niet aan de wetenschap. Zo veroordeelde de inquisitie in 1633 Galileo Galilei, een diepgelovig man, voor zijn opvatting dat de aarde om de zon draait. De verontschuldigingen kwamen 359 jaar later, toen werd geconstateerd dat de hele affaire slechts was gebaseerd op een ‘tragisch onderling misverstand’. In het jaar 2000 werd ook een heel voorzichtige en slechts gedeeltelijke verontschuldiging aangeboden voor het feit dat vierhonderd jaar eerder de filosoof en kosmoloog Giordano Bruno wegens ketterij tot de brandstapel was veroordeeld. We zullen dus niet onze adem inhouden. Terug naar de condooms. Dat de uitspraak van de paus juist in Afrika werd gedaan is natuurlijk uiterst relevant en uiterst ongelukkig. Want diep ingesleten vooroordelen hebben in Afrika de stem van de wetenschap en het gezond verstand lang weten tegen te houden. Zo is Zuid-Afrika, met India het land met de meeste hiv-besmettingen, vele jaren gebukt gegaan onder de misleidende ideeën over de rol van het hiv-virus van president Mbeki. Maar Zuid-Afrika is ook de plaats waar recent veel goeds is gebeurd. Sinds vorig jaar is daar een nieuwe regering met een nieuwe minister voor gezondheid en een nieuw beleid. Wetenschappers in Zuid-Afrika hebben voor en achter de schermen hard aan die koerswijziging meegewerkt. Ze begrepen dat een stem van binnenuit veel beter te verstaan is dan een stem van buitenaf. In andere Afrikaanse landen zijn dezelfde bewegingen zichtbaar. Maar dat vraagt wel een speciale combinatie van durf, bescheidenheid en doorzettingsvermogen. Al dat goede werk is nu in gevaar gebracht. Het inspirerende voorbeeld van de Afrikaanse wetenschappers laat zien dat je dicht bij je leest kunt blijven, niet de publiciteit hoeft te zoeken en toch de wereldpolitiek en de levens van miljoenen kan beïnvloeden. Ten positieve. Robbert Dijkgraaf is universiteitshoogleraar mathematische fysica.
In bijgaand diagram is een aantal cijfers geplaatst. Aan jou de taak om in alle lege vakjes een cijfer in te vullen, zodanig, dat op elke horizontale en verticale regel en in elk van de negen blokjes van negen cijfers waaruit het diagram is opgebouwd, alle cijfers van 1 tot en met 9 eenmaal voorkomen. Plaats vervolgens de cijfers uit de grijze vakjes over naar de corresponderende vakjes van het oplossingbalkje, voor de oplossing van deze sudoku.
Helemaal ingevuld? Mail de oplossing (o.v.v. naam en huisadres) uiterlijk dinsdag 07 april naar mededelingen@folia.uva.nl en maak kans op twee toegangskaartjes voor bioscoop Kriterion, www.kriterion.nl