Folia27_64

Page 1

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 64 08/04/2011 nummer 27

Spiegeltje, spiegeltje Wie wordt de mooiste student van ’t land?

Loopbaan

Wel werknemer maar niet in dienst: vaste banen aan de UvA zijn schaars

Hypotheek

Wat verandert er voor wie een eerste huis wil kopen?

Lading talent

Geesteswetenschappen verzet zich tegen de vergrijzing


Wij vinden het fijn...

van jon fosse regie ivo van hove met chris nietvelt gijs scholten van aschat hélène devos

...als je te keer gaat

‘Nietvelt ontspoort fascinerend’ Parool

17 t/m 20 apr | 16 t/m 19 mei stadsschouwburg amsterdam (020) 624 23 11 Betaal € 10,00 met de Sprintpas van de Stadsschouwburg. Meer info www.ssba.nl

www.tga.nl

nooit van elkaar première

Op zoek naar een leuke voetbalvereniging? Kom eens kijken bij ons of train een keer mee! T.O.S.-Actief Sportpark Middenmeer, Radioweg 63 020 6928314 / info@tos-actief.nl / www.tos-actief.nl


inhoud #27

Mooi en slim

Studentennet organiseert voor de negende keer de Student of the Year-verkiezing. UvA en HvA-kandidaten vertellen waarom ze meedoen en hoe ze hun kansen inschatten. ‘Als je op je uiterlijk let, ben je niet per se een domme doos’ 10

Kandidaat Fotis Sahertian / foto Tjebbe Venema

Contracthoppen

Een derde van de UvA-medewerkers is niet in vaste dienst. Veel docenten en onderzoekers blijven in de hoop op een vaste aanstelling van het ene naar het andere baantje hoppen: ‘Je bungelt er maar zo’n beetje bij’ 14

Hypotheek

Is een eigen huis voor starters op de huizenmarkt nog wel bereikbaar, nu de regels steeds strenger worden? 17

Verjongingskuur

Aan de FGw wordt met groot materieel gestreden tegen de vergrijzing in de wetenschap; in 2003 zijn twaalf jonge onderzoekers aangesteld, en dit jaar veertien 18

commentaar Plan B Afgelopen week deed de rechter eindelijk uitspraak in de al jaren slepende kwestieBG-terrein. De uitspraak was niet minder dan een ramp voor de UvA: de sloop van een aantal rijksmonumenten op het terrein, noodzakelijk voor de bouw van een nieuwe bibliotheek geesteswetenschappen, is door de rechter verboden. Met deze uitspraak is een dikke streep gezet door de plannen van het College van Bestuur, want het CvB kan hierdoor (delen van) het huidige Huisvestingsplan niet realiseren. Wie de uitspraak leest kan tot geen andere conclusie komen dan dat men in het Maagdenhuis vijftien jaar schaamteloos bezig is geweest een inmiddels gedateerd plan door te drukken. Een plan waarvan de noodzaak discutabel is, waarvoor alternatieven voorhanden zijn, waarvan de (cultuurhistorische) consequenties onvoldoende zijn onderzocht, en waartegen stad en land – tot voormalig OCW-minister Plasterk aan toe – zich heeft gekeerd. Zo’n plan toch doorzetten getuigt van onbehoorlijk bestuur en hoogmoed, zowel aan de kant van Stadsdeel Centrum (dat de sloopvergunning in 2009 verstrekte), als aan de kant van de UvA (die de sloopvergunning aanvroeg). De directeur huisvestingsontwikkeling, Salomé Bentinck, vertrekt per 1 april. Zou het toeval zijn dat zij het zinkende schip verlaat? Het CvB liet in een officiële reactie weten hoger beroep bij de Raad van State te overwegen. Maar wil het bestuur zich niet nog belachelijker maken dan het al heeft gedaan, dan ziet het daarvan af en geeft ruiterlijk toe dat sloop en nieuwbouw een dwaas en duur plan is. Het is tijd voor plan B: het onderbrengen van boeken en het creëren van studiezalen in de te restaureren rijksmonumenten. De restauratie van die monumenten is evenmin goedkoop, maar kan op veel meer draagvlak rekenen dan sloop en nieuwbouw.

Folia verschijnt sinds 1948 als onafhankelijk weekblad voor de Universiteit van Amsterdam. Het wordt uitgegeven door de stichting Folia Civitatis.

En verder:

nieuws 4-7, opinie/stage 8-9, objectief 12, bul 20, Fen is uit/ het beste/eten 21, annonces/lezingen 23, Dijkgraaf/Curvers/ overigens 24

weekblad

voor de Universiteit van jaargang 64 08/04/2011 Amsterdam nummer 27

Spiegeltje, spiegeltje

Wie word t student vande mooiste ’t land?

cover: Sefanja Saino / foto Tjebbe Venema

Loopbaan

Wel werkn emer maar niet in dienst: vaste banen aan de UvA zijn schaars

Hypotheek Wat verand

colofon

ert er voor wie een eerste huis wil kopen ?

Lading talen t

Geesteswet

enschappen verzet zich tegen de vergrijzing

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, tel. 020-5253981, fax 020-5253980, redactie@folia.uva.nl website: www.folia.nl uitgever: Stichting Folia Civitatis redactie: Floor Boon, Mirna van Dijk (eindredacteur), Luuk Heezen, Jim Jansen (hoofdredacteur), Margot Riedstra (secretariaat), Gijs van der Sanden, Henk Thomas, Harmen van der Meulen (assistent eindredactie), Dirk Wolthekker medewerkers aan dit nummer: Martien Bos (correctie), Bob Bronshoff, Emma Curvers, Robbert Dijkgraaf, Julie de Graaf, Jan-Maarten Hupkes, Marc Kolle, Harmen van der Meulen, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen, Loek Weijts redactieraad: Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Jaap Kooijman, Lennart Verhoef, Bert Vuijsje zakelijke leiding: Paul van de Water art direction: Pascal Tieman opmaak: Carl Zevenboom druk: Dijkman Offset, Diemen advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, tel. 023-5714745, fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com abonnement: € 46,90 per jaargang opgave: 020-525 3981, mededelingen@ folia.uva.nl of www.folia.nl. Het is niet altijd mogelijk de rechthebbenden van de foto’s op de prikbordpagina te achterhalen. Rechthebbenden van het beeldmateriaal kunnen zich bij Folia melden via: redactie@folia.uva.nl.

Folia 3


nieuws

Studieschuld

meer actueel nieuws op www.folia.nl

Sloop BG-panden door rechter verboden zz UvA verliest belangrijke rechtszaak. zz Bouw nieuwe bibliotheek Geesteswetenschappen op BG-terrein gaat vooralsnog niet door. Tegenstanders van de sloop van het Studentencentrum (Stuc/Crea 2) en van een deel van het voormalige zusterhuis op het BG-terrein hebben de UvA een gevoelige juridische klap toegebracht door een rechtszaak te winnen waardoor sloop van de monumentale panden op het terrein niet meer kan. De bestuursrechter van de rechtbank Amsterdam heeft daarover op 30 maart een uitspraak gedaan. De procedure was aangespannen door vijf verschillende verenigingen en genootschappen op cultuurhistorisch gebied. Zij hadden gezamenlijk het Stadsdeel Centrum voor de rechter gesleept omdat het stadsdeel in januari 2009 aan de UvA een vergunning tot sloop van de panden had gegeven, een zogenoemde ‘monumentenvergunning’. De te slopen panden stonden sinds 2001 op de rijksmonumentenlijst. Door de uitspraak van de rechter komt het hele huisvestingsplan van de UvA op losse schroeven te staan. De monumentale negentiende-eeuwse panden op het BG-terrein zijn in bezit van de UvA. Tot aan het begin van de jaren tachtig waren ze in gebruik als academisch ziekenhuis. De panden kwamen leeg te staan toen de nieuwbouw van het AMC werd betrokken. Geleidelijk werden de panden weer in gebruik genomen, onder meer door studentenverenigingen. Eind jaren negentig besloot de UvA dat de panden tegen de vlakte moesten om plaats te maken voor een nieuwe bibliotheek. Aanvankelijk zou dat een hele nieuwe UB worden, maar omdat er toen al direct

BAM

Tegenstanders vieren succes: de rechter verbiedt de sloop van BG-panden / foto Thomas Schlijper

protesten kwamen van omwonenden en cultuurhistorici werd die nieuwe UB afgezwakt tot een bibliotheek Geesteswetenschappen. De nieuwe bibliotheek moet deel gaan uitmaken van een campus Geesteswetenschappen met ruimtes voor onderwijs en onderzoek. Tegenstanders van de nieuwbouw hebben steeds aangegeven dat de daarvoor noodzakelijke sloop van het in hun ogen cultuurhistorisch erfgoed op gespannen voet staat met de cultuurhistorische waarde van de binnenstad. Eerder werden zij hierin bevestigd door de Rijksdienst voor

de Archeologie, Cultuur en Monumenten en door de toenmalige minister van OCW, Ronald Plasterk. Ook meenden de tegenstanders dat dergelijke grootschalige nieuwbouw zou misstaan op het kleinschalige BG-terrein, dat een grote bibliotheek gezien de digitalisering van universitaire collecties niet nodig is, en dat er alternatieven voorhanden zijn. De rechter heeft hen daarin nu in het gelijk gesteld. De UvA laat in een persverklaring weten ‘teleurgesteld’ te zijn en overweegt hoger beroep. (DW) Zie ook ‘commentaar’ op pagina 3

‘Democratisering moet doorgaan’ zz Bijeenkomst over de opstanden in de Arabische wereld met Egyptische en Tunesische activisten. zz Politicoloog Boris Slijper: ‘We kunnen niet wachten tot aan alle voorwaarden is voldaan.’ Westerse landen moeten voorzichtig zijn met het invoeren van democratie naar westers model in de postrevolutionaire Arabische landen. Vrije verkiezingen zijn al een hele goede eerste stap, zo betoogde docent politicologie Boris Slijper donderdagmiddag tijdens een bijeenkomst over de Arabische revoltes. ‘We kunnen niet wachten tot aan alle voorwaarden is voldaan, democratisering moet hoe dan ook doorgang vinden.’ Volgens de politieke theorie moet een land eerst aan allerlei voorwaarden voldoen voordat democratie naar westers model werkt, zo vertelde Slijper, en landen als Egypte en Tunesië zijn daar volgens de politicoloog nog lang niet aan toe. ‘Wij 4 Folia

Voor wie eens precies wil weten tot wat voor astronomische proporties zijn studieschuld is opgelopen, is er nu de website watkostmijnstudieschuld.nl. De site heeft een ingebouwd rekenprogrammaatje dat razendsnel berekent hoeveel het hebben van een studieschuld je nu eigenlijk kost. In drie verschillende schermpjes tik je jouw studieschuld in, het rentepercentage en het bedrag dat je maandelijks moet betalen. Zo kun je bijvoorbeeld zien dat een studieschuld van 26.000 euro tegen een rentepercentage van anderhalf procent en een maandelijkse afbetaling van 150 euro, uiteindelijk tot een schuld leidt van 29.300 euro. Je hebt dan dus 3.300 euro meer betaald dan je oorspronkelijke schuld was. Zie www.watkostmijnstudieschuld.nl

kennen bijvoorbeeld seksuele vrijheid en een seculiere publieke ruimte. Dat Arabische landen ook zonder deze vergaande vrijheden voorzichtige stappen richting democratie kunnen zetten, door kiesrecht in te voeren en gelijkheid voor de wet te respecteren, moet aangemoedigd worden.’ De bijeenkomst was georganiseerd om zowel terug als vooruit te kijken op de situatie in het Midden-Oosten en NoordAfrika. Terwijl het nog onrustig is in onder andere Jemen, Bahrein en Syrië, is het alweer ruim een maand geleden dat Mubarak uit Egypte werd verjaagd. Naast Slijper was ook arabist Robbert Woltering aanwezig. Lina Ben Mhenni, een Tunesische activiste en blogster kwam aan het woord, evenals de Egyptische activist en blogger Waleed Nasser. Beiden vertelden vanuit hun ervaringen tijdens de revoluties in Tunesië en Egypte over de grote rol die sociale media als Facebook ent Twitter speelden bij het doorgeven van informatie. Nasser: ‘Ik werd uitgenodigd voor de

revolutie in Egypte via Facebook. Ik heb die uitnodiging virtueel niet geaccepteerd, omdat ik bang was door de veiligheidsdiensten op een lijst gezet te worden. Toen op straat bleek dat iedereen ervan wist, wat ongelooflijk is in een land als Egypte waar lang niet iedereen online is, werd het serieuzer, maar vooraf had niemand kunnen voorspellen hoe groot de revolutie zou worden.’ Hoe het nu verder moet in beide landen, daar kwamen de experts niet helemaal uit. Volgens Slijper zullen de eerste verkiezingen een testcase zijn. ‘Er bestaat een gouden regel: wanneer een regering na maximaal drie verkiezingen is gewisseld, dan is democratie een feit.’ Volgens blogster Ben Mhenni moet het volk de straat op blijven gaan zolang dingen niet goed zijn geregeld. ‘Dat geldt voor het krijgen van een nieuwe grondwet, maar ook voor de samenstelling van onze regering.’ Nasser sloot zich daarbij aan: ‘We should stop playing revolution and start playing politics.’ (FB)

Bouwbedrijf BAM gaat het Roeterseilandcomplex (REC) van 70.000 vierkante meter renoveren. In totaal zal de renovatie ruim vier jaar duren. Het betreft de bouwdelen A en B/C aan de Roetersstraat tussen de Nieuwe Achtergracht en de Sarphatistraat. Met de renovatie is een bedrag van 83 miljoen euro gemoeid. Op het toekomstige REC wordt de Nieuwe Achtergracht de spil van de campus. Aan deze gracht komen de entrees van de gebouwen te liggen, naast voorzieningen zoals kleinschalige horeca en winkels. BAM voert het project in twee fasen uit. Eerst komen de gebouwen B en C aan de beurt. Deze zullen eind 2013 gereed zijn. Daarna beginnen de renovatie van gebouw A en de bouw van een tussenliggende passage. Deze fase wordt eind 2015 afgerond. Na de renovatie zal de UvA op het REC de faculteiten der Maatschappij- en Gedragswetenschappen en der Rechtsgeleerdheid onderbrengen, plus een aantal gemeenschappelijke universitaire diensten en bedrijven.

Gesloten kantoorruimtes Op de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen (FMG) is geen draagvlak voor een zogenoemd ‘hybride kantoorconcept’ in de nieuwe locatie van de faculteit op het Roeterseilandcomplex. Dit schrijft Claes de Vreese, die wegens ziekte van FMG decaan Wouter de Haan als waarnemend decaan van de faculteit optreedt, in een brief aan zijn mede­ werkers. Een hybride kantoorconcept is een stelsel van deels gesloten en deels open kantoren. In verband met onrust, privacy, veiligheid en akoestiek zien medewerkers niets in deze open kantoren. Ze willen uitsluitend gesloten werkruimtes. De Vreese laat weten dat dit mogelijk is onder een aantal randvoorwaarden. Een daarvan is dat alleen de vaste staf met een aanstelling groter dan 0,5 fte kan blijven beschikken over een vaste werkplek. De rest moet een werkplek delen of gebruikmaken van flexplekken.


Decaan vertrekt

‘CvB en decanen communiceren slecht’ zz Debat over democratisch gehalte van de studentenpolitiek. zz Pleidooi voor samenvoeging ondernemingsraad en studentenraad. De communicatie tussen het bestuur van de UvA en de studentenraden moet beter. Dat zei Paul Doop, vicevoorzitter van het CvB, op 31 maart tijdens een debat in Crea over het democratische gehalte van de studentenpolitiek. Aanleiding van het debat vormden de lage opkomstcijfers bij studentenraadsverkiezingen (20 procent) en het vermoeden van de studentenraden dat zij steeds minder betrokken worden bij het UvA-beleid. De jaarlijkse verkiezingen voor de studentenraden worden begin mei gehouden. ‘De studentenraden bereiken niets als het gaat om kwaliteit van onderwijs. De tegenstelling tussen rendement en een gedegen academisch klimaat komt nooit ter sprake,’ zei Sam de Nijs van studentenpartij Ons kritisch alternatief. Doop vond niet dat daar per se een tegenstelling tussen bestaat. ‘Rendement verhoog je bijvoorbeeld ook door het onderwijs beter te organiseren.’ Bij sommige studentenraden leeft het idee dat decanen bewust gebrekkig communiceren om de raden zoveel mogelijk buiten de besluitvorming te houden. Er zou sprake zijn van bedrog en het achterhouden van belangrijke notulen. Jesper Voskamp (UvASociaal): ‘CvB en decanen communiceren slecht met ons en komen soms met drie verschillende verklaringen voor hetzelfde besluit.’ Paul Doop zei dit beeld

Toonladders

V.l.n.r.: Sam de Nijs, Radboud Winkels, Paul Doop, Jesper Voskamp en Timo Klein in debat over medezeggenschap, links presentator Jim Jansen / foto Bob Bronshoff

‘totaal niet te herkennen,’ hoewel hij wel toegaf dat de communicatie verbeterd moest worden. Radboud Winkels, vicevoorzitter van de Centrale Ondernemingsraad (COR), pleitte ervoor de ondernemingsraden en studentenraden samen te voegen om zo meer gewicht in de schaal te kunnen leggen. ‘Onze belangen zijn meestal niet tegenstrijdig.’ Timo Klein (Mei) zag hier niets in: ‘Het is niet praktisch. Er zijn te veel verschillende dossiers en de culturen van de raden verschillen te veel.’ Winkels opperde ook nog

het idee om studentenraadsleden niet allemaal slechts één jaar te laten zitten, maar ze gefaseerd te vervangen. ‘Op die manier verhoog je de effectiviteit en kunnen studentenraadsleden ook echt iets bereiken, in plaats van dat ze bezig moeten zijn met hoe ze hun opvolgers het beste kunnen bedienen.’ Het was het slotdebat van Dag van de Medezeggenschap, die overigens verder was afgelast. De studentenraden kampen met een tekort aan kandidaten voor de verkiezingen die worden gehouden van 9-13 mei. (Onno La Rivière)

Schuld door gewijzigde regels zz In 2008 veranderden de regels over hoeveel een student mag bijverdienen. zz Omdat deze wijziging niet duidelijk is aangekondigd, moeten twintigduizend studenten hun studiebeurs nu terugbetalen. Begin maart kregen twintigduizend studenten te horen dat zij in 2008 te veel hebben verdiend naast hun studie en dat zij daarom een deel van hun studiebeurs moeten terugbetalen. De oorzaak: een wijziging

in de regels waardoor het bedrag dat studenten netto mochten bijverdienen vrijwel geruisloos werd veranderd in een bedrag dat studenten bruto mochten verdienen. Omdat de wijziging niet bekend werd gemaakt per brief, maar alleen is vermeld op de website van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), hebben veel studenten zich niet gerealiseerd dat zij ineens te veel verdienden. Mochten zij eerst een maximum van bijna 13.000 euro netto verdienen, in 2008 veranderde dat in een bruto bedrag.

Naast het terugbetalen van een teveel aan studiefinanciering moeten studenten sinds 2008 ook een boete betalen voor het onrechtmatig in bezit hebben van een ovjaarkaart (à 78,16 euro per maand) wanneer zij te veel verdienden. Die regeling is in 2010 weer teruggedraaid. De verhoging van de inkomensgrens geldt niet alleen voor 2008, maar ook voor de jaren daarna. Er werden al Kamervragen ingediend door D66, VVD, PvdA, CDA, SP en GroenLinks. Een antwoord heeft de staatssecretaris nog niet gegeven. (FB)

Langstudeerdersboete ‘onrechtmatig’ zz De boete van 3000 euro die studenten moeten betalen wanneer zij meer dan een jaar extra studeren, is onrechtmatig. zz Dat staat in een juridisch advies van het gerenommeerde advocatenkantoor Stibbe.

José van Dijck, hoogleraar mediastudies en decaan van de Faculteit der Geesteswetenschappen, stopt per 1 september met haar werk als decaan. Haar afgesproken termijn verloopt dan en Van Dijck wil haar decanaat niet verlengd hebben. In een reactie zegt ze: ‘Ik heb besloten mijn decanaat niet te verlengen omdat ik héél graag terug wil naar de wetenschap en bovendien omdat mediastudies zo’n beweeglijke discipline is dat ik er niet te lang “uit” kan en wil zijn. Iedere dag dat ik mijn computer aanzet, is de wereld van de media weer veranderd, en als ik te lang uit het onderwijs en onderzoek ben, wordt het steeds moeilijker om terug te keren.’ Van Dijck gaat vanaf september eerst een sabbatical opnemen om een boek te schrijven en ‘helemaal bij te lezen’. Daarna gaat ze ‘met groot genoegen’ weer terug naar de afdeling mediastudies.

De langstudeerdersboete van 3000 euro per jaar, die het kabinet per 1 september wil invoeren, is onrechtmatig. Dat staat in een advies van advocatenkantoor Stibbe dat op verzoek van de Landelijk Studentenvakbond (LSVb), het Interstedelijke Studenten Overleg (ISO) en de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV) is opgesteld. In het advies staat dat het in het wetsvoorstel

Onderzoekers van het Institute for Logic, Language and Computation (ILLC) hebben een universele eigenschap van toonladders ontdekt. Tot nu toe werd aangenomen dat het enige wat toonladders wereldwijd met elkaar gemeen hebben het octaaf is. De vele honderden toonladders blijken echter nog een diepere overeenkomst te bezitten: als hun tonen twee- of driedimensioneel vergeleken worden in een soort assenstelsel, vormen zij zogeheten convexe en sterconvexe structuren. Convexe structuren zijn patronen zonder inhammen of gaten, zoals een cirkel, vierkant of ovaal. De onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of New Music Research.

Gezondheidstest Het Bureau Studentenartsen heeft een test ontwikkeld om gezondheidsproblemen bij studenten in kaart te brengen. De online vragenlijst is voor iedere universiteit en hogeschool in Nederland en België beschikbaar. Uit onderzoek blijkt dat studenten vaker gezondheidsklachten hebben dan hun leeftijdsgenoten die niet studeren. Dat komt volgens de onderzoekers omdat de lichamelijke of psychologische problemen die studenten ervaren vaak samen hangen met het studentenleven. Door het invullen van de vragenlijst kunnen studenten zien hoe ze scoren op een aantal aspecten van het studentenleven. Na het doen van de test krijgt de student gepersonaliseerde feedback. Zie: www.studentengezondheidstest.nl/.

Stelling

ontbreekt aan een goede overgangsregeling, er niet wordt voldaan aan het recht op onderwijs, en het gelijkheidsbeginsel wordt geschonden. Stibbe verwijst ook naar een door Nederland getekend verdrag van de VN waarin staat dat het hoger onderwijs geleidelijk aan kosteloos dient te worden. (FB)

De stelling op folia.nl luidde afgelopen week: De UvA gaat in haar publiciteitsuitingen meer aandacht schenken aan seksuele diversiteit. Dat is een goede zaak.

Zie ook www.folia.nl

Aantal respondenten: 276

yy Eens - 7,6 % yy Oneens - 92,4 %

Folia 5


nieuws meer actueel nieuws op www.folia.nl

Rechter: gunning catering herbeoordelen zz Kortgedingrechter doet uitspraak in cateringkwestie. zz UvA-HvA moeten opnieuw beoordelen of de gunning van het nieuwe cateringcontract aan cateraar Sodexo juist is verlopen. Er hoeft geen nieuwe aanbestedingsprocedure te komen voor de catering van UvA en HvA, maar de gunning van de catering aan Sodexo moeten beide onderwijsinstellingen wel opnieuw beoordelen. Dat heeft de rechter op 1 april besloten in een kort geding dat was aangespannen door de cateraars Compass Group en Vitam tegen de UvA-HvA. Het gaat alleen om de toewijzing van het cateringcontract voor eten, drinken, feesten en partijen. De gunning van de automatenverkoop aan Maas International en

van de coffeecorners aan Micaffè vielen buiten de rechtszaak. UvA-HvA kozen eind februari na een aanbestedingsprocedure het nieuwe cateringcontract voor cateraar Sodexo, maar Compass Group en Vitam gingen daarmee niet akkoord en stapten naar de rechter. Ze eisten uitsluiting van Sodexo of het overdoen van de hele aanbesteding. Die eis nam de rechter niet over, maar hij stelt UvA-HvA ‘grotendeels in het ongelijk’. De rechter meent dat UvA-HvA ‘niet inzichtelijk hebben gemaakt’ op welke wijze de kandidaat-cateraars voldeden aan de gunningscriteria. De kandidaatcateraars konden op verschillende onderdelen van de aanbesteding punten scoren. Maar, zegt de rechter ‘een motivering van de door de inschrijving verkregen scores is niet verstrekt’. Sommige kandidaat-cateraars mochten bijvoorbeeld een productpresentatie

houden voor een commissie, maar het is volgens de rechter ‘vrijwel onmogelijk op objectieve wijze’ vast te stellen in hoeverre die presentaties een rol speelden bij de gunning. ‘De uitspraak is ingewikkeld en omvangrijk,’ zegt projectleider Wim van der Meer. ‘Ik kan er nog niet zo veel over zeggen. Maar het valt ons natuurlijk wel tegen. We gaan komende dagen of weken kijken wat precies de uitspraak is, daarna gaan we een besluit nemen over de consequenties ervan en eventueel een nieuw tijdspad bepalen.’ De uitspraak van de rechter hoeft volgens Van der Meer niet te betekenen dat Sodexo nu niet meer de nieuwe cateraar van UvA-HvA wordt. In de oorspronkelijke tijdsplanning zou Sodexo op 3 juni de catering overnemen van Sorbon (Vitam). Of die datum gehaald kan worden is niet zeker meer. (DW)

‘Je bungelt er maar een beetje bij’ zz Eenderde van de UvA-medewerkers is niet in dienst van de UvA, maar werkt via een uitzendbureau of is gedetacheerd. zz Van het personeel dat wel in dienst is heeft een groot aantal een tijdelijk contract. Een groot deel van het personeel aan de UvA is niet bij de UvA in dienst. UvAbreed werkt bijna een derde (31 procent) van de medewerkers (wetenschappelijk en ondersteund personeel bij elkaar opgeteld) via een uitzendbureau of is bij de UvA gedetacheerd. Van de 6.940

dienstverbanden zijn 2.160 niet aangegaan met de UvA zelf, maar met een uitzendbureau of via detachering. Aan de Faculteit der Geesteswetenschappen (FGw) bedraagt dat percentage zelfs 40 procent, bij de bètafaculteit 38 procent. Gerekend voor alleen het wetenschappelijk personeel geldt hetzelfde: iets meer dan een derde van de wetenschappers (36 procent) is niet in dienst van de UvA. Wat de faculteiten betreft staan ook bij de wetenschappers de FGw en de bètafaculteit aan kop met respectievelijk 44 en 40 procent van de medewerkers niet in dienst van de UvA. Dit blijkt uit eigen onderzoek van Folia op basis van

gegevens van de personeels- en salaris­ administratie. Aanleiding voor het Folia-onderzoek was een landelijk onderzoek van het Rathenau Instituut, eerder dit jaar, waaruit bleek dat veel wetenschappers van contractje naar contractje gaan. ‘Al die kleine contractjes geven je het gevoel er maar een beetje bij te bungelen; je hebt geen vaste werkplek, geen vaste telefoon en daardoor ook minder binding met de universiteit,’ zegt juniordocent sociologie Nora van der Linden. (DW) Voor het uitgebreide achtergrondverhaal zie pagina 14-15.

Alles voor het geluk van Damiaan zz Secretaresse van hoogleraar Damiaan Denys in de running voor de titel ‘Secretaresse van het Jaar’. zz Bekendmaking winnaar en prijsuitreiking op 21 april. AMC-secretaresse Karin van Peursen staat op de nominatie om te worden verkozen tot Secretaresse van het Jaar. Samen met twee andere secretaresses, Irene Frankfort uit Veenendaal en Janneke van de Geijn uit Eindhoven, is ze doorgedrongen tot de laatste drie van de door uitzendbureau Manpower georganiseerde en gesponsorde verkiezing. Van Peursen is sinds drie jaar de secretaresse en personal assistant van de van oorsprong Vlaamse psychiater Damiaan Denys, hoogleraar in het AMC en gespecialiseerd in de behandeling van patiënten die leiden aan ernstige angst- en dwangneuroses. Denys 6 Folia

heeft Van Peursen voorgedragen voor nominatie. Uit haar profielschets op secretaressevanhetjaar.nl wordt direct duidelijk waarom Van Peursen de gedroomde secretaresse van iedere baas is. ‘Damiaan Denys houdt me scherp en alert, wat enorm uitdagend is. Ik ondersteun hem op alle vlakken, waardoor hij zich op zijn hoofdtaken kan richten en zich niet hoeft bezig te houden met bijzaken die vaak net zo belangrijk zijn maar veel tijd in beslag nemen. Boven mijn bureau hangt een bordje, ontstaan uit een grap, maar met een kern van waarheid: “Als Damiaan maar gelukkig is”. Hij is een buitengewoon prettig mens, waar ik trots op en loyaal aan ben.’ Sinds 30 maart en tot en met 20 april kan er online op de drie finalisten worden gestemd. Een dag later, op de nationale secretaressedag, wordt de winnaar bekendgemaakt in het Barbizon Palace Hotel. (DW)

doctor

Gep Eisenloeffel promoveert op de invloed van culturele waarden tijdens de aanloop en het verloop van de Amerikaanse War on Terror. Culturele waarden? Spelen die dan een rol bij conflicten? ‘Cultuur is de laatste jaren een steeds grotere rol gaan spelen in de internationale betrekkingen. Samuel Huntington voorspelde in 1999 The Clash of Civilizations dat verschillende culturele waarden tussen naties de belangrijkste bron van conflicten zullen zijn in de 21e eeuw.’ Over wat voor culturele waarden hebben we het dan? ‘Typisch Amerikaanse waarden als individualisme, vrijheid, liberalisme, maar ook bezitsvorming. Die waarden zijn in verschillende kolonisatiegolven naar Amerika gekomen. Met name de laatste achttiende-eeuwse kolonisatiegolf heeft in staten als Kentucky, Tennessee en andere zuidelijke staten een agressief soort liberalisme achtergelaten, dat toentertijd versterkt werd door de strijd tegen de indianen. Die groep kolonisten kwam echt niet uit idealistische motieven naar de V.S., maar vooral om zich land toe te eigenen en er zelf beter van te worden, pakken wat je pakken kunt, houden wat je hebt. In het mid- en zuidwesten heerst die mentaliteit nog steeds.’ Hoe is dit van invloed geweest op de manier waarop Amerika de War on Terror is begonnen? ‘Er zijn grote demografische verschuivingen gaande in Amerika. Mensen uit het Noorden trekken weg naar het Zuiden, dat aan economische kracht wint. Daar gaan steeds meer mensen wonen die hun mentaliteit aanpassen aan de meer agressieve mentaliteit van het Zuiden. Door die verschuiving wordt het Zuiden electoraal ook belangrijker. Bush kon daar mooi gebruik van maken bij het begin van zijn oorlog tegen het terrorisme.’ Is dat onder Obama veranderd? ‘Obama noemt het geen War on Terror meer, maar het idee dat het gebied van Irak tot aan Afghanistan onder Amerikaanse controle hoort, bestaat om economische en ideologische redenen nog steeds.’ (DW)

Genomineerde AMC-secretaresse Karin van Peursen / foto Henk Thomas

De Amerikaanse identiteit en strategievorming. De invloed van culturele waarden tijdens de aanloop en het verloop van de War on Terror. Promotie 6 april. Promotor: Prof. dr. G. Junne.


ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.uva.nl

prikbord FNWI Jocelyne

Vreede

promoties FGw Ontruiming

Jocelyne Vreede van de Computational Chemistry & Physics Group heeft de WiF Publication Prize 2010 gewonnen van Women in the FNWI (WiF). De prijs werd uitgereikt tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van WiF. De jury loofde het feit dat haar onderzoek op meerdere disciplines van toepassing is en vond dat er enthousiasme uit haar publicatie sprak. Vreedes paper ‘Predicting the Reaction Coordinates of Millisecond Light-Induced Conformational Changes in Photoactive Yellow Protein’ verscheen vorig jaar in het toonaangevende tijdschrift PNAS. Met behulp van geavanceerde computersimulaties helderden Vreede en de coauteurs Jarek Juraszek en Peter Bolhuis de ontvouwingsroute van een sensoreiwit op.

Om goed voorbereid te zijn op calamiteiten, moet de bedrijfshulpverlening ontruimingsoefeningen houden. Die gaan deze maand plaatsvinden op 11, 12 en 14 april. De volgende locaties zullen worden ontruimd: op 11 april het Universiteitstheater aan de Nieuwe Doelenstraat 16; op 12 april het Bungehuis aan de Spuistraat 210 en het BG-1 aan het Turfdraagsterpad 9; en op 14 april het Kunsthistorisch Instituut aan de Herengracht 286. Aanwezigen wordt verzocht de aanwijzingen van de bedrijfshulpverleners op te volgen. Tijdschema: een ontruimingssignaal (slow-whoop) geeft het begin van de ontruiming aan. Medewerkers moeten dan direct hun kamer te verlaten en afsluiten. Daarna moeten ze het pand verlaten. Pas na oproep van de bedrijfshulpverleners is de ontruiming beëindigd.

FdR Column

Alle wetenschappers

Alibi, het opiniekwartaalblad van de juridische faculteit, heeft een column­ wedstrijd uitgeschreven en roept studenten op daaraan mee te doen. Wie een originele kijk heeft op onderwijs, het studentenleven of de juridische praktijk en deze scherp kan formuleren, kan meedoen door in maximaal vijfhonderd woorden zijn gedachten te verwoorden. Een mening over het proces-Wilders? Of over de verhuizing van de faculteit naar het Roeterseiland? Schrijf het op in een puntige column. De schrijver van het leukste epistel wint een fles bubbels en uiteraard een publicatie in Alibi. Meedoen kan nog tot 15 april. Columns mailen naar redactie@alibionline.nl

De zichtbaarheid van UvA-onderzoek (sresultaten) wordt binnenkort aanzienlijk vergroot door het automatisch opnemen van publicatielijsten op de persoonlijke pagina’s van medewerkers. Deze lijsten worden opgenomen in een nieuw tabblad ‘Publicaties’. Met de introductie van de koppeling worden wetenschappelijke publicaties eenvoudiger vindbaar door een groter publiek dat gebruikmaakt van Google of Google Scholar. Ook worden de actualiteit, volledigheid en de kwaliteit van de onderzoeksregistratie verbeterd, zo is de verwachting. Het project dat zorg draagt voor de koppeling (Promas genaamd) is een samenwerking van het IC, Bureau Communicatie en de UB.

UB Boekennacht

AMC Simone

Op vrijdag 15 april 2011 wordt voor de derde keer de Amsterdamse Boekennacht gehouden. Het thema is dit jaar ‘De ontdekking’. Ook de Bijzondere Collecties doen mee. Schrijvers Nelleke Noordervliet en Kester Freriks, hoogleraar boekwetenschap Lisa Kuitert en hoofdconservator Garrelt Verhoeven laten zien welke bijzondere ontdekkingen zij hebben gedaan bij de Bijzondere Collecties. Daarna praten zij onder leiding van Lennart Booij verder met elkaar en met het publiek over de boeken, prenten of handschriften die ze eerder hebben genoemd, en wordt de vraag gesteld waarom hun ontdekking zo belangrijk voor hen is geweest. Locatie: Doelenzaal UB, Singel 425. Toegang gratis.

Arts-epidemioloog Simone Buitendijk wordt per 1 september vicerector magnificus en lid van het College van Bestuur van de Universiteit Leiden. Nu is zij onder meer nog bijzonder hoogleraar eerstelijns verloskunde en ketenzorg bij het AMC. Het uit drie leden bestaande CvB van de Universiteit Leiden kent straks twee oud-UvA-wetenschappers: ook voormalig UvArector Paul van der Heijden zit in het CvB van de Universiteit Leiden. Simone Buitendijk is ook hoofdonderzoeker bij TNO in Leiden. Als enige Nederlandse wetenschapper van TNO is zij lid van het Science Leaders Consensus Panel. Binnen dat kader ijvert Buitendijk onder meer voor het vergroten van de deelname van vrouwen aan de wetenschap.

FMG Griekenland

Sport Varsity

Het Nederlands Instituut in Athene (NIA) organiseert deze zomer het seminar ‘Island Ethnographies: from Cultural Difference to Cultural Connections’. Gevorderde masterstudenten en promovendi kunnen zich tot 15 mei 2011 opgeven voor de periode 29 juni tot 7 juli 2011. Dit seminar zal gedeeltelijk plaatsvinden op het Griekse eiland Skyros. Door de komst van vele immigranten uit Oost-Europa en met name uit Albanië, is het eiland Skyros in de afgelopen tien jaar onderhevig aan diverse sociale veranderingen. De seminaristen krijgen de mogelijkheid om de eilandbewoners te interviewen om zo inzicht te ontwikkelen in de verschillende thema’s die tijdens het seminar aan bod komen. Info: www.nia.gr

Op zondag 10 april zal de nationale universiteitsroeiwedstrijd Varsity voor de 128e maal worden verroeid op het Amsterdam-Rijnkanaal te Houten. De Varsity is de jaarlijkse roeiwedstrijd waarbij alle studentenroeiverenigingen met elkaar de strijd aangaan. Het hoogtepunt is de race der Oude Vieren, die om vijf uur van start zal gaan. Ook dit jaar zullen weer veel olympische en bondsroeiers in verenigingsverband strijden om de prestigieuze ‘Gouden Blikken’. Aan de Oude Vierenrace zullen verschillende roeigrootheden meedoen. Boaz Meylink, Robert Lücken en Vincent van der Want zullen strijden voor de eer van Nereus. Skøll vaardigt de gebroeders Muda van de lichte Holland Acht af. Zie ook www.varsity.nl

Publicaties

Buitendijk

DINSDAG 12/04 12.00 uur: Jakub Mościcki - Informatica Understanding and Mastering Dynamics in Computing Grids, Processing Moldable Tasks with User-Level Overlay. Promotor is M.T. Bubak. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Freek Massee - Experimentele fysica A Tunneler’s View on Correlated Oxides and Iron Based Superconductors. Promotor: Prof.dr. M.S. Golden. (Agnietenkapel)

VRIJDAG 15/04 12.00 uur: Kitty Verzijlbergen - Geneeskunde Chromatin Dynamics in Yeast: The Rite Assay for Histone Turnover and Inheritance. Promotor: Prof.dr. M.M.S. van Lohuizen. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Marijn Koolen Informatiewetenschap The Meaning of Structure: The Value of Link Evidence for Information Retrieval. Promotor: Prof.dr. J.S. Mackenzie Owen. (Agnietenkapel)

afscheidscollege VRIJDAG 15/04 14.30 uur: Prof.dr. E.J. (Eric Jan) Sluijter, hoogleraar Kunstgeschiedenis van de nieuwere tijd ‘Hier is de beurs en ’t geld, en liefde tot de kunst.’ Over de waarde van schilderijen in Rembrandts Amsterdam. (Aula) Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de (Agnietenkapel), Oudezijds Voorburgwal 231.Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda

Folia 7


opinie

Kou weerstaan kun je leren Wat Iceman Wim Hof kan, kan iedereen, zegt hij niet alleen zelf, maar ook docent Frits de Vries. Makkelijk is het echter niet.

H

et artikel over Wim Hof in Folia 24 van 18 maart gaat over de mentale beïnvloeding van het autonome zenuwstelsel. Wat hij mentaal doet is kennelijk wetenschappelijk niet te verklaren, maar iedereen kan het leren, zoals hij zegt. Dat wil nog niet zeggen dat het eenvoudig is of dat je er zonder risico aan kunt beginnen. Iedereen kan het leren, want het opwekken van zogenaamde yogic heat is al ongeveer duizend jaar bekend als een yogatechniek, die tot het geïntegreerde pakket van de Six Yogas of Naropa (956-1041) behoort. Antropoloog Walter Evans-Wentz heeft het Westen daarvan reeds in 1935 op de hoogte gebracht1. Het mentaal opwekken van lichaamswarmte is beter bekend onder de Tibetaanse naam: tummo. Zie ook het betreffende artikel op Wikipedia2, waarin wordt gezegd: ‘Wim Hof is a self-described Tummo master.’ Deze mentaal opgewekte lichaamswarmte werd door de Tibetaanse yogi’s gebruikt om zonder vuur te kunnen overleven in de ijskoude meditatiegrotten op grote hoogte in de Himalaya. Verrassend is echter dat de fysieke warmte slechts een neveneffect is en niet het doel van de yogabeoefening3. Uiteindelijk doel is namelijk het bereiken van de staat van verlichting4. Voor de meeste westerlingen klinkt dit nogal zweverig; meetbare fysieke warmte spreekt meer tot de ‘verbeelding’. Toch kon men zich in Tibetaanse kloosters ook laten opleiden tot réspa-meester5, in een soort keuzevak voor gevorderden. Er werden zelfs wedstrijden tussen monniken gehouden wie er in de Tibetaanse hoge bergen, in de barre vrieskou, met mentaal opgewekte lichaamswarmte de meeste bevroren katoenen lappen stof op het lichaam kon laten drogen. (Evans-Wentz, 1978) Het opwekken van warmte is zeker niet eenvoudig en het is de vraag of je zelf maar wat moet gaan experimenteren met het doen van wat ademhalingsoefeningen, zoals Wim Hof suggereert. Als je serieus tummo wilt gaan beoefenen kun je beter een gekwalificeerde Tibetaanse leraar zoeken of er eerst eens een modern boek over lezen.6 Om tot de beoefening te kunnen overgaan, moet er echter wel aan een aantal voorwaarden worden voldaan. De belangrijkste voorwaarde is dat de voorbereidende oefeningen moeten zijn afgerond. Met deze ‘preliminary practices’, 8 Folia

ook wel bekend onder de naam Ngöndro7, zal een westerse lekenbeoefenaar zeker een paar jaar bezig zijn. Wim Hof heeft bewezen dat hij mentaal is opgewassen tegen extreme koude en wil ook gaan bewijzen dat hij mentaal extreme warmte kan opvangen. EvansWentz was lang geleden al eens getuige van een yogi die dat demonstreerde: ‘At Rikhikesh, on the Ganges, I once witnessed a demonstration of the yogic immunity to extreme heat. A naked yogi at midday in the hot season sat on the shimmering sands of the river-shore surrounded by four glowing fires of heapedup wood and dried cow-dung within only a few feet of his naked body, each fire being in one of the four cardinal directions. The unclouded midsummer sun, directly over his uncovered head, constituted the fifth fire in the yoga, called the Pancha-Dhūni (‘Five-Fires’), which he was

Het opwekken van warm­ te is zeker niet eenvoudig en het is de vraag of je zelf maar wat moet gaan experimenteren met het doen van wat adem­ halingsoefeningen, zoals Wim Hof suggereert practising.’ (Evans-Wentz, 1978) Met deze voorbeelden van mentale kracht in het achterhoofd is nu de interessante vraag: zijn we alleen maar ons brein, zoals in de bestseller van Dick Swaab8 wordt gesuggereerd, of hebben we mentaal wel iets in te brengen? Eigenlijk kunnen we deze vraag met de kennis van de tummo yoga nog niet definitief beantwoorden, want zullen de Swaab-aanhangers zeggen: de tummo is niets anders dan een knopje in het brein dat na enige oefening omgezet kan worden; het behoort allemaal tot het domein van het brein. Anders wordt het wanneer we ook naar de andere onderdelen uit het pakket van de Six Yogas of Naropa gaan kijken. Neem bijvoorbeeld de yoga van het ‘illusoire lichaam’. De claim is hier dat alle materie, en dus ook ons brein, een betrekkelijk, illusoir

illustratie Marc Kolle

bestaan heeft en dat alleen onze geest echt is: ‘mind is the sole reality’. (Evans-Wentz, 1978) Wie wil weten wie de echte koning is, brein of bewustzijn, kan aan de slag met een duizend jaar lang getest pakket yogaoefeningen. Je moet er alleen wel een paar jaar voor uittrekken. yyy Frits de Vries is universiteitsdocent bij de FNWI.

The Yoga of the Six Doctrines. 2 http://en.wikipedia.org/wiki/Tummo 3 Glenn H. Mullin, The Six Yogas of Naropa, Snow Lion Publications, 1996, 2005. pag. 69. 4 D. Snellgrove, Indo-Tibetan Buddhism, Orchid Press, 2004, pag. 292-293. 5 Réspa wil zeggen: iemand die zich in katoen kleedt, A. David-Neel, 1938, p.282. 6 Lama Thubten Yeshe, The Bliss of Inner Fire: Heart Practice of the Six Yogas of Naropa, Wisdom Publications, 1998. (ook digitaal beschikbaar)

1 W.Y. Evans-Wentz (ed), Tibetan Yoga and Secret

7 http://en.wikipedia.org/wiki/Ng%C3%B6ndro

Doctrines, Oxford Universtity Press, eerste druk in 1935,

8 Dick Swaab, Wij zijn ons brein: van baarmoeder tot

reprint 1978, p.155 ev. , book III, The path of Knowledge:

Alzheimer, Uitgeverij Contact, 2010


stage

Ethiek is tegenwoordig een pannenkoek De universiteit moet meer doen aan professionele vorming en ethisch besef binnen de opleidingen, vindt Michiel van Kernebeek.

N

ormen en waarden zijn dood. De ontzuiling heeft de vaste kaders gebroken en de politiek heeft niet meer de ambitie burgers op te voeden, maar laat ze juist vrij: roken moet weer mogen in cafés en het gaspedaal mag harder worden ingetrapt. Maar vrijheid moet in een maatschappij aan banden gelegd worden en de wet schept die banden. In de nieuwe Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) wordt het de universiteiten mogelijk gemaakt om studenten uit de opleiding te gooien als zij ontoelaatbaar gedrag vertonen; dat wil zeggen: gedrag dat toont dat de student niet kan functioneren in een baan waartoe zijn studie opleidt. Deze clausule in de wet kwam tot stand door de discussie over een pedofiel die onderwijskunde studeerde. Volgens de politiek mocht zo iemand niet het onderwijs in. Ook een student geneeskunde die roddelt over patiënten is niet geschikt om arts te worden en kan van de universiteit gestuurd worden. Maar is een economiestudent die woekerrentes aan zijn vrienden vraagt, ongeschikt om later bankdirecteur te worden? Waar wordt de lijn getrokken? Als ethiek een wezenlijk deel is van de academische

In tijden van morele onzekerheid is het de taak van de universiteit om het debat onder studenten te openen en hun een stevig pakket aan morele knowhow mee te geven wereld, waarom wordt er dan op zo weinig faculteiten aandacht aan besteed? Voor zij die denken dat dit dilemma zich beperkt tot de praktijkgerichte studie, denk hier eens over na: iedereen aan de Universiteit van Amsterdam wordt tot wetenschapper opgeleid en ook daarvoor gelden normen. Als iemand meerdere keren fraudeert op examens of plagiaat pleegt in scripties, heeft hij volgens de geldende regels niet begrepen waar wetenschap over gaat. Sterker nog, in de fraude- en plagiaatregeling van de UvA staat dat deze persoon überhaupt niet op de universiteit thuishoort en weggestuurd dient te worden. Voor studenten lijkt de universiteit soms een wereld die afgebakend is van de maatschappij. Maar juist hier wordt de basis gelegd van de normen en waarden van onze samenleving. Juist hier is dan ook de plek om na te denken over welke regels dienen te gelden en hoe men zich moet gedragen. In onze

pluralistische en individualistische samenleving is het soms lastig door de bomen het bos nog te zien. Zeker in de studententijd, waar ethische grenzen vervagen en worden opgezocht is het moeilijk te weten wat werkelijk goed en fout is. Was ethiek eerst een harde zuil, nu is ze meer een pannenkoek, veelal slapjes uitgesmeerd en plat. In tijden van morele onzekerheid is het de taak van de universiteit om het debat onder studenten te openen en hun een stevig pakket aan morele knowhow mee te geven. Je moet de regels kennen om het spel te kunnen spelen. Als je op basis van je gedrag van de opleiding kan worden verwijderd, maar niemand vertelt wat het gewenste (of juist verboden) gedrag is, wordt het een arbitraire wedstrijd. Terug naar een moralistisch systeem? Zeker niet, maar professionaliteit is een onderdeel van academische vorming en dient als zodanig in de discussie langs te komen. Een student moet weten wat de sociale en maatschappelijke impact gaat zijn van zijn studie en werk en welke houding daarbij past. Als je daar pas op de werkvloer achterkomt, is het te laat. Al tijdens je studie moet je leren hoe je met collegaonderzoekers om moet gaan, met je cliënten en met de samenleving. Want voor die laatste doen we het uiteindelijk allemaal. yyy

Behandelend therapeut Malou Geenevasen (24)

volgt de master klinische ontwikkelings­psychologie en loopt nu een half­jaar stage bij een praktijk voor psychotherapie. ‘Deze stage past helemaal bij wat ik wil worden, behandelend therapeut. Ik kom in contact met mensen, probeer ze te begrijpen. En vaak kan ik hen met kleine aanwijzingen goed helpen, precies de reden dat ik ooit psychologie ben gaan studeren. Toen ik net met de stage begon was ik nog vrij onzeker. Ik dacht: wie ben ik om deze mensen te vertellen wat ze moeten doen? Maar je onderschat hoeveel je tijdens je studie hebt geleerd. Uiteindelijk heb ik dus ook wel leren vertrouwen op wat ik kan, ik weet nu dat ik waardevol kan zijn voor de praktijk. Mijn stage houdt in dat ik kinderen tussen de vijf en twintig jaar behandel. Via de huisarts worden zij naar ons doorverwezen. Dat kan voor van alles zijn, van ADHD tot nachtmerries tot angst voor de dokter. In een intakegesprek leer ik de cliënt en hun ouders kennen. Het is van belang om naar de interactie tussen ouder en kind te kijken, daar kun je veel uit opmaken. Zo doen we bijvoorbeeld ook ‘systeemtherapie’, waarin wordt gekeken naar hoe de familie functioneert. Er zijn tegenwoordig zo veel gebroken gezinnen, dat heeft echt invloed. Na het intakegesprek bespreken we in het werkoverleg of wij de juiste hulp kunnen bieden. In het geval van seksueel misbruik verwijzen we door naar een andere praktijk, omdat wij daar niet gespecialiseerd in zijn. Het is jammer dat ik nu pas kan stage lopen, want het is zo inspirerend. Je maakt je studie veel levendiger. Nu vond ik mijn studie altijd al leuk, maar nu zie ik pas echt het nut er van in. Van de dingen die ik tijdens mijn studie heb geleerd, merk ik ineens ‘wauw, dat kan ik dus hier voor gebruiken.’ Inmiddels weet ik zeker dat ik met kinderen wil gaan werken. Kinderen zijn in zekere zin hoopvoller dan volwassenen, die zitten naar mijn idee vaak al vast in patronen. Met kinderen kun je meer bereiken.’ yyy Anouk Kemper

De redactie verwelkomt brieven en ingezonden stukken. U kunt

Michiel van Kernebeek is student geneeskunde en wijsbegeerte en student-lid van de Algemene Instellingsbrede Ethische Commissie (AIEC).

brief

Het systeem is te genezen Wally Egelman pleit in Folia 26 van 1 april 2011 voor een blanco stem tijdens de studentenraadsverkiezingen. Het huidige systeem is ziek en door op een van de deelnemende partijen te stemmen, legitimeer je als kiezer het systeem. Egelmans grondaanname bij deze stelling lijkt te zijn dat deelnemers aan het systeem automatisch niet in staat zijn het systeem te verbeteren. Deze aanname deed mij denken aan Genealogie van de moraal van Friedrich Nietzsche, omdat hij in dit boek betoogt dat de zwakke en zieke mensen de overhand hebben gekregen in de maatschappij en de gezonde mensen zich af moeten zonderen om niet ook ziek te worden. Deze situatie terugbrengend naar de huidige studentenpoli-

deze sturen aan redactie@folia.uva.nl. Vermeld altijd uw naam en relatie tot de UvA; anonieme bijdragen worden niet geplaatst. De redactie behoudt zich het recht voor om bijdragen in te korten.

tiek heb ik hier mijn vraagtekens bij. Egelman stelt dat de raadsleden doorgaans wel competent zijn, maar niet in staat het systeem te verbeteren. Ik denk dat het wel mogelijk is om mede vanuit de raden het systeem te genezen; met de kennis die je daar opdoet kun je een precieze diagnose maken en dientengevolge een goed geneesmiddel toepassen. Een blanco stem is geen remedie, het is louter een frustratie van het systeem. Ik stel dat een stem op een partij een bijdrage aan een remedie kan zijn. Deelname aan het systeem betekent niet automatisch gecorrumpeerd worden door dit systeem. Voor een afweging welke partij de beste geneesheer zou kunnen zijn, verwijs ik Egelman naar de verkiezingsprogramma’s. Daarin staat wat een partij wil en zo kan Egelman zelf beoordelen of deze plannen bijdragen aan een genezing van het systeem. yyy Sinead Wendt, student literatuurwetenschap en Duitse taal en cultuur en verkiesbaar als lid van de Facultaire Studentenraad FGw

Folia 9


Billen

Studenten.net

Heb je meer vertrouwen in je beauty dan in je brains? Alleen je billen laten keuren kan ook. In samenwerking met een online seksshop reikt Studenten.net op 19 mei ook de zogenaamde ‘Bil11 Award’ uit. Een vakjury en de erotisch geïnteresseerde internetter keuren je billen. Alleen voor vrouwenbillen, maar in tegenstelling tot de Student of the Yearaward mogen mbo’ers aan deze verkiezing wel meedoen.

Studenten.net is een van de vele websites van het Groningse bedrijf All4Students, dat zaken doet op zo’n beetje ieder gebied van het studentenleven. Via diverse sites, evenementen en kortingsaanbiedingen probeert het voor zijn adverteerders de commercieel interessante doelgroep van studenten te bereiken. Naar eigen zeggen heeft het bedrijf de contactgegevens van meer dan 306.000 leden.

Intellectuele vleeske Bloedmooi, en ook nog eens slim: die combinatie is niet iedere student gegeven. Wie zich wel tot de crème de la crème rekent, kan zich opgeven voor de Student of the Year-verkiezing, georganiseerd door website Studenten.net.

Liselotte de Zoete, 20, economie en bedrijfskunde, UvA

Remco Verveer, 23, bedrijfseconomie, UvA

Waarom doe je mee? ‘Mijn vriendin vertelde dat ze iemand zochten die graag in het middelpunt van de belangstelling wil staan. Ik deed voor mijn studie ook wat modellenwerk, maar vanwege de kritiek en grote werkdruk koos ik toch voor mijn studie.’ Heb je meer beauty of meer brains? ‘Ik hoop meer brains. Ik poseer niet in lingerie of zwemkleding, dat is slecht voor mijn imago, als ik later bij een accountant solliciteer. Ik sta nu wel met een bikinifoto op studenten.net, maar niet met mijn benen wijd of zo.’ Wat is je unique selling point? ‘Ik wil laten zien dat meisjes die mooi zijn niet altijd dom zijn. Als ik vertel over mijn ervaring met die missverkiezing, schrikken ze er vaak van dat ik een universitaire studie doe. Ze verwachten eerder mbo of hbo.’ Hoeveel stemmen verwacht je? ‘Ik hoop er veel te krijgen, maar ik twijfel nog of ik het op Facebook moet zetten. Ik heb geleerd het stil te houden: op de middelbare school kreeg ik veel jaloerse reacties, zoals “Je gaat toch nooit winnen.”’

Waarom doe je mee? ‘Het lijkt mij in de eerste plaats een hele eer om te winnen. Ik wil graag het bedrijfsleven in, en de kans is groot dat ik dan vaak in de spotlight kom te staan. Door mee te doen aan deze verkiezing kan ik alvast een beetje oefenen met de media-aandacht.’ Heb je meer beauty of meer brains? ‘Moeilijke vraag… ik studeer aan de UvA, dus met de brains zou het goed moeten zitten. En wat betreft beauty, ik doe wel eens modellenwerk, dus ook dat zou in orde moeten zijn. Fifty-fifty dus?’ Wat is je unique selling point? ‘Ik ben erg sociaal ingesteld, en toon oprechte interesse in mensen. Veel mensen zijn stiekem best nep, maar ik zal altijd mezelf blijven. Mag ik nog iets noemen? Ik sport vijf à zes keer in de week, en ben dus erg sportief.’ Hoeveel stemmen verwacht je? ‘Ik hoop natuurlijk de meeste. Ik heb in ieder geval al mijn familie, vrienden en studiegenoten opgeroepen om op mij te stemmen.’

10 Folia


Winnaar vorig jaar In 2010 won Paula Beukeveld de Student of the Year-award. Naast haar werkzaam­ heden als fotomodel studeerde ze de opleiding docent gezondheidszorg en welzijn aan Windesheim in Zwolle. In een interview op Studenten.net laat ze weten enorm te hebben genoten van haar deelname aan deze ‘sublieme verkiezing’. De titel leverde haar aandacht op van verschillende kranten en radiozenders, en zorgde ervoor dat ze enkele buitenlandse reizen mocht maken. Haar opvolger adviseert ze ‘leergierig en zelfbewust’ te zijn.

euring Om op 19 mei tijdens Bal 11 in Ahoy de titel en een modellencontract te winnen moeten de kandidaten zich eerst op

Met dank aan Bijzondere Collecties en Koninklijk Instituut voor de Tropen

intellectueel vlak bewijzen met een kennisquiz en een debat in de halve finale. Luuk Heezen en Gijs van der Sanden / foto’s Tjebbe Venema

Sefanja Saino, 21, University College, Liberal Fotis Sahertian, 22, commerciële economie, Arts & Society, UvA HvA Waarom doe je mee? ‘Ik heb niets te verliezen. En een beetje publiciteit is nooit verkeerd. Ik vind het leuk dat het nu ook gaat om je intelligentie, aangezien je minimaal hbo-niveau moet hebben om mee te mogen doen.’ Heb je meer beauty of meer brains? ‘Ik kies voor brains, die worden meer gewaardeerd in de maatschappij. Ik houd erg van mode en shoppen, dat is vrij bijzonder op de universiteit. Maar helaas heb ik voor school vaak een zware boekentas bij me, waardoor op hakken lopen moeilijk is. Ik heb veel vaker Uggs aan dan ik zou willen, want dan sta je toch steviger.’ Wat is je unique selling point? ‘Ik ben divers en multicultureel. En ik heb ook wel iets te melden: dat je niet per se een domme doos bent als je op je uiterlijk let.’ Hoeveel stemmen verwacht je? ‘Geen flauw idee. Ik zet het wel op Facebook, maar ik ben te druk met school om er echt veel aandacht aan te besteden.’

Waarom doe je mee? ‘Ik ben benieuwd naar de media-aandacht die erbij komt kijken, dat lijkt me wel een leuke ervaring. In eerste instantie wist ik niet eens dat je ook een modellencontract kon winnen.’ Heb je meer beauty of meer brains? ‘Ik vind mezelf niet lelijk of zo, maar ik vind brains wel belangrijker. Die leveren toch meer gespreksstof op. En ik ben ook niet dom, als ik leer haal ik echt wel goede cijfers. ’ Wat is je unique selling point? ‘Ik ben spontaan, dat zie je volgens mij wel op de foto’s. Als ik mezelf niet zou kennen en ik zag mijn foto langskomen, dan zou ik wel op mezelf stemmen, ja. Je ziet een vrolijk persoon, iemand met humor.’ Hoeveel stemmen verwacht je? ‘Ik heb geen idee. Tussen de andere kandidaten zitten ook veel beauties, en wat betreft brains hebben er toch wel veel universiteit gedaan. Ik heb in ieder geval een oproep op mijn Hyves- en Facebookpagina gezet en dan zie ik wel wat de uitkomst is.’ yyy

Folia 11


12 Folia


objectief

Graffiti voor jongeren Masterstudent Algemene Cultuurwetenschappen Maartje van Ewijk bekijkt een installatiekunstwerk van Boris Tellegen, beter bekend als Delta van de befaamde graffiti crew United Street Artists. Het kunstwerk van Delta was te zien in het Muziekgebouw aan ’t IJ, waar afgelopen week het World Minimal Music Festival plaatsvond. Van Ewijk loopt stage bij het festival en doet onderzoek naar mogelijkheden om concertbezoek bij jongeren te stimuleren. Naast het reguliere concert­programma met werk van gevestigde componisten als Steve Reich en Philip Glass was er een speciaal randprogramma voor jongeren. In een tijdelijk festivalcafé kon het publiek genieten van concerten van onder anderen Aardvarck, Tom Trago en dj-sets van onder meer Nalden en Antal (Rush Hour). Van Ewijk is nog bezig met haar onderzoek, maar vermoedt dat de specifieke randprogrammering inderdaad nieuw publiek heeft opgeleverd: ‘Op de programmering in het festivalcafé kwamen veel jongeren af, van wie een deel vervolgens ook de concerten in de grote zaal heeft bezocht.’ Ook de Early Bird-kaarten, waarmee muziekliefhebbers onder de dertig goedkoop naar een concert kunnen, zijn volgens Van Ewijk een succesvolle manier om meer jongeren te interesseren voor het aanbod van het Muziekgebouw. yyy Jim Jansen

Folia 13


Seizoensarbeid in de wetenschap

Aantal dienstverbanden per faculteit (excl. AMC en Acta)

Tijdelijk

FGw Fdr

326 220

FNWI

Tijdelijke contracten, uitzendcontracten en kortlopende

FEB

contracten op basis van detachering. Meer zit er voor

470 120

FMG

608

UvA-medewerkers meestal niet in. ‘Je bungelt er maar zo’n beetje bij.’ Luuk Heezen en Dirk Wolthekker / illustratie Loek Weijts

‘A

an het eind van mijn aioschap in 1995 haalde ik een groot wetenschappelijk onderzoeksproject binnen, waarvan het onderwerp naadloos aansloot bij mijn promotieonderzoek,’ zegt hoogleraar kunstmatige intelligentie Rens Bod. ‘Dat project, waaraan ik als postdoc zou werken, begon in datzelfde jaar en het zou vijf jaar duren. Nadat ik twee jaar aan het project had gewerkt, dacht ik opeens: hoe gaan we na afloop van het project eigenlijk verder? In die jaren begon ik steeds meer te publiceren in wetenschappelijke tijdschriften en deed ik interessante wetenschappelijke contacten op in het buitenland. Zodoende kon ik in 1997, het postdocproject liep nog, gasthoogleraar worden aan de universiteit van Leeds. Aan die universiteit kreeg ik een jaar later voor het eerst een vaste baan, let wel: een tweetiende aanstelling.’ Frustratie Voordat ze een vaste baan krijgen moeten veel werknemers zich tegenwoordig eerst jarenlang behelpen met flexcontractjes, parttimecontracten, kwartaalcontracten of uitzendcontracten. Het wetenschappelijk bedrijf vormt daarop geen uitzondering, zo blijkt uit onderzoek dat het Rathenau Instituut, een onafhankelijk, bij de KNAW ondergebracht instituut dat onderzoek verricht naar de organisatie en ontwikkeling van het wetenschapssysteem, onlangs naar buiten bracht. Voor het rapport Op het juiste moment op de juiste plaats interviewde onderzoeker Barbara van Baalen 42 wetenschappelijke toptalenten – onder wie Rens Bod – over hun wetenschappelijke carrière en de hobbels die ze tegenkwamen op weg naar de top. De helft van de ondervraagden werkte aan de universiteit, de andere had aan de universiteit gewerkt. Uit hun getuigenissen probeerde Van Baalen te achterhalen wat er nodig is voor

14 Folia

een universitaire carrière. Dat bleek te zijn: hard werken, motivatie en doorzettingsvermogen. Het ontbreken van een consistent personeelsbeleid, inclusief een vast dienstverband, werd als een grote frustratie ervaren. Doodlopende weg ‘Ik ben in 2001 gepromoveerd en werkte inmiddels al zo’n tien jaar aan de UvA van tijdelijk contract naar tijdelijk contract. Maar ik merkte dat het pad gewoon doodliep,’ zegt voormalig wetenschapster en – inmiddels ook voormalig – PvdAkamerlid Mei Li Vos. Na haar doctoraal politicologie aan de UvA werd ze bij die opleiding universitair docent en later onderzoeker in opleiding. Toch kreeg haar wetenschappelijke carrière geen vervolg. ‘Er kon uiteindelijk geen nieuw contract worden aangeboden. Eerst werkte ik nog via het universitair uitzendbureau, maar op een gegeven moment stond ik bij een ranzig uitzendbureautje op de Dam dat gespecialiseerd was in de horeca en de bouw. Toen dacht ik: waarom doe ik dit nog? Personeelsbeleid? Je kunt het hoog-

‘Personeelsbeleid kun je het niet noemen, hoog­ stens fte-beleid’ stens fte-beleid noemen: het gaat niet over mensen, maar over cijfers.’ Minder binding Nora van der Linden, juniordocent bij afwisselend sociologie en het instituut voor interdisciplinaire studies, laat zich in vergelijkbare bewoordingen uit. Haar werk noemt ze ‘seizoensarbeid’ en zelf noemt ze zich een ‘contractstapelaar’. Van der Linden: ‘Mijn huidige contract loopt tot eind juli. Inmiddels ben ik gevraagd voor het eerste blok van het eerste semester van

Vast FGw Fdr

479 227

FNWI FEB

Onbezoldigd

543 250

FMG

582

PID

Personeel in dienst

Fdr

7

FNWI

12

FEB

11

FMG

-

Personeel niet in dienst* 813 533

454 137

FNWI FEB

12

PNID

FGw Fdr

FGw

1024 609 381 168

FMG

1189 338 *gedetacheerden, uitzendkrachten en gasten Bron: Administratief Centrum UvA, afd. personeels- en salarisadministratie

het volgende studiejaar en ook al voor het eerste blok van het tweede semester. Maar of ik het tussenliggende tweede blok van het eerste semester ook werk zal hebben? Geen idee. Maar daar gaat het niet alleen om. Goed onderwijs bestaat heus wel aan de UvA, alleen komt dat niet doordat het systeem goed in elkaar zit, maar door de

persoonlijke inzet van individuele docenten. Daarbij: al die kleine contractjes geven je het gevoel er maar een beetje bij te bungelen; je hebt geen vaste werkplek, geen vaste telefoon en daardoor ook minder binding met de universiteit.’ Van der Linden krijgt haar contracten afwisselend direct via de afdeling sociologie of ze


Aantal dienstverbanden per faculteit (excl. AMC en Acta)

Verdeeld naar man/vrouw PNID

PID

Personeel niet in dienst*

Personeel in dienst

Man FGw

354 271

Fdr

wordt ingehuurd via UvA Job Service, het uitzendbureau van de UvA. Niet in dienst Uit eigen onderzoek van Folia, op basis van gegevens van de personeels- en salarisadministratie, blijkt dat Van der Linden nu en Vos eerder bij lange na niet de enigen zijn die behoren tot de zogenoemde ‘PNID’categorie van personeelsleden: personeel niet in dienst. Deze PNID-medewerkers werken via een uitzendbureau of zijn aan de UvA gedetacheerd. UvA-breed werkt bijna een derde van de medewerkers (wetenschappelijk en ondersteund personeel bij elkaar opgeteld) via een uitzendbureau of is bij de UvA gedetacheerd. Aan de Faculteit der Geesteswetenschappen (FGw) bedraagt dat percentage zelfs 40 procent, bij de bètafaculteit 38 procent. Gerekend voor alleen het wetenschappelijk personeel geldt hetzelfde: iets meer dan een derde van de wetenschappers (36 procent) is niet in dienst van de UvA. Wat de faculteiten betreft staan ook bij de wetenschappers de FGw en de bètafaculteit aan kop met respectievelijk 44 en 40 procent van de medewerkers die niet in dienst zijn van de UvA. Alternatieven In 2005 was Mei Li Vos medeoprichter van Alternatief Voor Vakbond (A.V.V.), een vakbond die zich vooral inzet voor mensen zonder vast contract, freelancers en flexwerkers. Vos heeft dan ook genoeg alternatieven paraat om de positie van jonge wetenschappers te verbeteren. ‘Bijvoorbeeld door ieder jaar het budget voor het wetenschappelijk personeel met één procent te verhogen, of door ieder ondersteunend personeelslid dat vertrekt te vervangen door een wetenschapper.’ Het zijn volgens haar oplossingen die niet meer geld vergen, maar een andere verdeling van het bestaande budget vereisen. Toch wordt een gebrek aan geld standaard aangewezen als de oorzaak van het probleem. Rens Bod schrijft het probleem vooral toe aan de manier waarop het ministerie van OCW universiteiten financiert. ‘Doordat ik in Engeland heb gewerkt, heb ik van dichtbij meegemaakt hoe het er daar aan toegaat: de hoogte van de eerste geldstroom, het geld dat de minster

direct aan de universiteit overmaakt voor het primaire proces, wordt voor bijna de helft bepaald door de kwaliteit van het onderzoek en voor de andere helft door de hoeveelheid studenten. In Nederland weegt juist de hoeveelheid studenten heel zwaar. Maar dat aantal fluctueert in Nederland sterk omdat opleidingen hier trendgevoelig zijn. In zo’n situatie geven universiteiten liever niet al te veel mensen een vaste aanstelling.’ Flexwet Universitair docent internationaal recht Annemarieke Vermeer-Künzli denkt ook dat geld de belangrijkste oorzaak is dat jonge wetenschappers van tijdelijk contract naar tijdelijk contract worden gestuurd. Toch denkt ze dat er voor echt talent altijd wel iets geregeld kan worden. Zelf kreeg ze na het voltooien van haar studie klassieke talen en eenjarig getuigschrift internationaal recht een tijdelijk docentschap aan de Universiteit Leiden, met aansluitend een promotieplaats en uiteindelijk een tijdelijk universitair docentschap. Maar na haar derde tijdelijke contract kon ze niet in Leiden blijven. ‘Door de flexwet kun je niet eindeloos van contract naar contract worden gestuurd. De werkgever mag drie keer een tijdelijk contract aanbieden, daarna moet een vaste baan of ontslag volgen. Dat is vaak gewoon een kwestie van geld. En als dat er niet is, kan een tijdelijke aanstelling

‘Als het geld er niet is kun je niemand aanstellen’ dus niet worden omgezet in een vaste aanstelling. In het voorjaar van 2009 kreeg ik een jaarcontract als universitair docent aan de UvA. Ik denk dat het heel goed is dat je niet meteen een vast contract krijgt, je moet eerst weten dat je op je plek bent en of de baan is wat je ervan had verwacht. Voor mij is dat nu het geval: het onderzoek dat ik doe past veel beter bij het profiel van de Amsterdamse rechtenfaculteit dan bij dat van de Leidse rechtenfaculteit. In september 2010 ging er uiteindelijk iemand met een vaste aanstelling weg. Die aanstelling kreeg ik

220 93

FNWI

695 447

FEB

248 135

FMG

491 161

Vrouw FGw

459 262

Fdr

244 44

FNWI

329 162

FEB

133 33 698 177

FMG

Verdeeld naar wp/obp PID

Personeel in dienst

PNID

Personeel niet in dienst*

WP FGw

593 457

Fdr

296 123

FNWI

648 435

FEB

264 140

FMG

856 309

OBP FGw Fdr

228 77 159 14

FNWI FEB FMG

378 173 117 28 334 30

*gedetacheerden, uitzendkrachten en gasten Bron: Administratief Centrum UvA, afd. personeels- en salarisadministratie

toen. Hoewel er grenzen zijn, denk ik toch dat het mogelijk is om echt getalenteerde mensen vast te houden. Maar uiteindelijk gaat de decaan over de zak met geld en als dat er niet is kun je niemand aanstellen. Zo makkelijk is het.’ Ook met Rens Bod is het uiteindelijk goed gekomen. ‘Al dacht ik wel eens: waarom doe ik zo veel voor de wetenschap als de

wetenschap zo weinig voor mij doet?’ Voor zijn tweetiende aanstelling in Leeds kon hij natuurlijk niet naar Engeland verhuizen. ‘Dus ging ik er één keer in de maand vier dagen naar toe. Na een paar jaar ben ik toen overgestapt naar de universiteit van St Andrews in Schotland, om daarna met een Vici-subsidie weer terug te keren naar Amsterdam.’ yyy

Folia 15


© 2011 KPMG N.V., alle rechten voorbehouden.

Marleen van Dijsseldonk, 25 jaar Junior adviseur KPMG Advisory “Onderweg naar een opdracht bij een klant in #Barcelona. Weekendje shoppen eraan vastgeplakt met vriendin daar.”

Voor 24/7 updates over werken bij Audit of Advisory, check de KPMG-bloggers op www.gaaan.nu

W W W.G A A A N . N U


Patstelling op de woningmarkt Vanaf 1 augustus moeten huizenkopers minstens de helft van hun hypotheek aflossen. Ook mag de hypotheeksom niet hoger worden dan 110% van de marktwaarde van je woning. Een ver-van-je-bedshow? Luuk Heezen / illustratie Marc Kolle

D

at valt tegen, want naast starters op de woningmarkt gaan ook studenten iets merken van deze maatregelen. Vijf vragen en antwoorden over het afschaffen van de aflossingsvrije hypotheek en het vaststellen van een maximale hypotheeksom. Wat is een aflossingsvrije hypotheek eigenlijk? Stel dat je een bescheiden appartementje in Amsterdam wilt kopen. Niet veel mensen hebben de grofweg 270.000 euro die daarvoor nodig is op hun rekening staan. Je vraagt bij de bank een lening aan om het huis te kunnen kopen, en lost dat bedrag – uiteraard aangevuld met rente – af over een periode van bijvoorbeeld dertig jaar. Lukt het de huisbezitter niet om de lening af te betalen, dan wordt de bank eigenaar van de woning. Tot 2008 stegen de huizenprijzen alleen maar, waardoor er losjes met het terugbetalen van de hypotheek kon worden omgesprongen: met het geld uit de verkoop van het huis kon de schuld bij de bank immers in één klap worden afgelost. Daarom bestond de zogenaamde ‘aflossingsvrije hypotheek’, waarbij de huisbezitter alleen maandelijks de rente over de lening betaalde, en de aflossing pas na verkoop van het huis geschiedde. Wat gaat er veranderen? De toezichthouder Autoriteit Financiële Markten (AFM), het ministerie van Financiën en de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) hebben afgesproken dat per 1 augustus 2011 van iedere hypotheek minimaal de helft van de marktwaarde van de woning moet worden afgelost. Concreet betekent dat dat de maandlasten voor kopers niet alleen bestaan uit de rente over het geleende geld, maar ook uit de afbetaling van de hypotheek zelf. Bovendien wordt de hoogte van de hypotheek gesteld op maximaal 110 procent van de marktwaarde van het huis. De 100 procent is bestemd voor het aankoopbedrag van de woning, de overige 10 procent kan bijvoorbeeld besteed worden aan het opknappen of verbouwen ervan, zodat de woning in waarde stijgt. Waarom verandert het? Het AFM en minister Jan Kees de Jager van Financiën willen niet dat huizen-

kopers zich in schulden steken waar ze niet meer uit kunnen komen. Want als iemand onverwacht zijn baan verliest en zijn huis moet verkopen, dan is de opbrengst van die verkoop niet voldoende om de volledige hypotheekschuld af te betalen. Als dit te vaak voorkomt, dan gaat dat ten koste van het krediet van de bank. De maatregelen zijn gebaseerd op de voornaamste oorzaak van de huidige financiële crisis, namelijk het feit dat banken in Amerika, Ierland, Spanje en Italië veel te hoge hypotheken verstrekten aan mensen die dat geld door de waardedaling van hun huis niet meer terug konden betalen. Wat betekent dit voor starters? De nieuwe maximale hoogte van de hypotheek maakt dat veel starters pas op latere leeftijd in staat zijn om een huis te kopen: hoe minder ze kunnen lenen, hoe meer spaargeld ze moeten ophoesten om aan het benodigde bedrag voor de koop van de woning te kunnen komen. Ook het verplichte aflossingspercentage van 50 procent maakt het voor starters niet aantrekkelijk om een huis te kopen, omdat de maandlasten door deze maatregel veel hoger komen te liggen dan bij een aflossingsvrije hypotheek het geval zou zijn. Het levert op de woningmarkt een soort patstelling op: aan de ene kant wordt verwacht dat de prijzen van starterswoningen dalen, omdat er minder starters zijn die een hoge prijs kunnen betalen voor een woning. Aan de andere kant wachten de huidige bezitters van starterswoningen waarschijnlijk met de verhoop van hun huis totdat ze een bedrag kunnen krijgen dat hoog genoeg is om hun hypotheekschuld af te lossen. Heeft dit ook gevolgen voor studenten? Ja, want het is heel aannemelijk dat starters die van plan waren om een huis te kopen na deze maatregelen toch langer in een huurwoning blijven zitten, totdat ze meer spaargeld hebben opgebouwd. Ook kan het zijn dat ze willen wachten tot de prijzen van starterswoningen inderdaad zijn gedaald. Daardoor komen de komende jaren minder huurwoningen vrij, terwijl het aantal woningzoekenden zal blijven stijgen. yyy

Folia 17


Anticiperen op de grijze golf ‘Jong talent’ is niet alleen bij televisiemakers populair, maar wordt ook in de universitaire wereld als toverwoord gebruikt. Om inderdaad dat nieuwe talent te ontdekken, maar ook om de onvermijdelijke vergrijzing tegen te werken. De FGw loopt voorop. Joke de Wolf / illustratie Pascal Tieman / foto’s Eduard Lampe FGw / foto Elke Huwiler Ronald Sweering / foto Sophie Berrebi Eric Baudart

B

ij de faculteit Geesteswetenschappen van de UvA (FGw) werd al in 2003 een plan uitgedacht om zowel de vergrijzing tegen te werken, als een nieuwe generatie ‘jong talent’ aan te trekken waarmee de faculteit goed voorbereid de toekomst in zou kunnen: het Nieuwe Generatieoffensief (NGO). Twaalf internationale talenten van verschillende disciplines vanuit de geesteswetenschappen werden ‘extra’ aangenomen en konden ten minste twee jaar lang in en rond de UvA aan de slag zonder meteen op een bepaalde vacature te worden ingezet. Als in een wonder kwam er vorig jaar opnieuw geld vrij om het project te herhalen: iets wat dit najaar dan ook echt zal gebeuren. Namen worden nog niet onthuld,

Dat het project zijn waarde wel heeft bewezen lijkt eigenlijk voor alle betrokkenen een uitgemaakte zaak. In een onafhankelijk rapport uit 2010 over de aanpak en knelpunten van het ‘jonge talentbeleid’ aan Nederlandse universiteiten werd het NGO van 2003 als een van de casestudies gebruikt. Volgens de schrijvers van het rapport moeten vooral de jonge onderzoekers uitkijken voor tunnelvisie – alleen maar interesse in hun eigen onderzoeksgebied. En daar is de

In 2003 was 41 procent van het wetenschappelijk personeel 55 jaar of ouder

‘Om zo nauw samen te kunnen werken met ­andere bijzonder getalen­ teerde onderzoekers, die kans krijg je niet snel’

wetenschapper, NGO’er of niet, in eerste plaats zelf verantwoordelijk voor. Goggin: ‘Het klinkt heel flauw, maar je moet echt proberen zo veel mogelijk van de geboden mogelijkheden profiteren.’

maar in september gaat al een deel van de tweede lichting NGO’ers aan de slag. Maar hoe verliep het die eerste ‘jonge talenten’ eigenlijk, en wat is er zo bijzonder aan het project? ‘Het idee was, en is, eigenlijk heel simpel,’ vertelt Casper de Groot, toen én nu coördinator van het Nieuwe Generatieoffensief. ‘Begin 2000 zagen we de vergrijzing wel aankomen, en zochten naar een manier om die op te vangen. Wanneer hoogleraren met pensioen gaan, moeten die vervangen worden. Door een aantal bijzonder getalenteerde jonge onderzoekers tegelijk aan te nemen, onderzoekers die niet bang zijn om over de grenzen van hun eigen onderzoek heen te kijken, hoopten we de faculteit te laten anticiperen op de grijze golf.’ De Faculteit Geesteswetenschappen was inderdaad aan het vergrijzen: in 2003 was 41 procent van het wetenschappelijk personeel (exclusief promovendi en postdocs) 55 jaar of ouder, tussen 2009 en 2012 werd het vertrek van 24 hoogleraren verwacht. 18 Folia

werd in 2003 ook aangenomen. Ze kan eigenlijk geen enkel negatief aspect van het NGO bedenken, net zomin als de andere ondervraagden. ‘Het was natuurlijk gewoon hard werken. We hadden twee jaar lang tijd voor ons eigen onderzoek, maar daarnaast moesten we ook onderwijs verzorgen bij de verschillende vakgroepen. Er waren heel veel mogelijkheden. Op allerlei manieren konden we ons netwerk uitbreiden, het was een erg stimulerende omgeving. Ik had bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar de economische aspecten van kunst. Dankzij het NGO leerde ik mensen kennen die vanuit de economie en sociologie naar die onderwerpen keken; een heel andere benadering, waar ik nog steeds profijt van heb.’

Een van de belangrijkste doelen van het NGO was dat de twaalf jonge medewerkers niet specifiek voor één opleiding of vakgebied worden geworven, maar vanaf het begin konden worden ingezet op meerdere terreinen; vanwege de vele kleine opleidingen was de faculteit ‘verzuild’ geraakt. Het College van Bestuur zag wel wat in het project en kon extra geld beschikbaar stellen. Een paginagrote advertentie in binnen- en buitenlandse dagbladen wekte de interesse van talloze jonge wetenschappers. ‘Ik was een van de 800 sollicitanten,’ vertelt Thomas Vaessens. ‘Je ziet wel vaker een advertentie voor een losse functie, maar dit was duidelijk iets groters. Ik had op dat moment een goede

baan bij de Universiteit Utrecht, maar hier wilde ik wel op reageren. Ook toen was duidelijk dat ze méér te bieden hadden dan alleen het vervullen van een vacature. Om zo nauw samen te kunnen werken met andere bijzonder getalenteerde onderzoekers, die kans krijg je niet snel.’ Twaalf jonge onderzoekers kwamen uiteindelijk door de strenge selectie; een aantal buitenlanders, maar ook mensen van binnen de UvA. Ze kregen samen een ruimte, eerst aan de Herengracht, daarna in een van de UvA-gebouwen aan de Plantage Muidergracht. ‘Precies waar nu het University College zit!’ Joyce Goggin – tussen 2008 en 2010 Head of Studies for the Humanities bij het prestigieuze talentenproject van de UvA –

Maar wat is ‘talent’ binnen de geesteswetenschappen eigenlijk? Heb je genoeg aan hoge cijfers of is er meer nodig voor een succesvolle carrière? Volgens de schrijvers van het genoemde rapport gaat het om een goede mix van professioneel, individueel en sociaal kapitaal, en vooral bij die laatste categorie wil nog wel eens iets haperen. Je kunt wel heel slim zijn, en goed in je vak, en vernieuwend denken, maar het is ook belangrijk om je netwerken te hebben en te onderhouden, weten hoe je moet omgaan met collega’s in de faculteit. En blijkbaar is dát nu juist wat in het NGO werd gestimuleerd. Een van de grootste problemen lijkt namelijk te zijn dat, zodra je als postdoc bij een universiteit werkt, het erg lastig is je tussen de vaste wetenschappelijke staf te wringen – al is dat ook grotendeels afhankelijk van de betrokken hoogleraar. De eerste generatie NGO’ers is inmiddels ‘goed’ terechtgekomen: van de twaalf voormalige ‘generatiegenoten’ zijn er twee hoogleraar geworden aan de FGw,


één bij de FMG, twee aan universiteiten in Engeland, en anderen kregen Veni/ Vidi-beurzen of een UHD-positie aan een andere universiteit. Ook Thomas Vaessens kwam in 2003 door de strenge selectieprocedure. Tegenwoordig is hij hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde. Op dit moment is hij bovendien samen met Henk van der Liet en Henk van Nierop verantwoordelijk voor de inhoudelijke coördinatie van het nieuwe programma NGO, het ‘Tweede Nieuwe Generatie-offensief ’. Want in eerste instantie mocht het NGO

uit 2003 een groot succes zijn gebleken, de FGw was eind jaren 2000 genoodzaakt om flink te bezuinigen. De politiek bracht echter een oplossing. Nadat de Commissie Duurzaamheid Geesteswetenschappen, ook wel bekend als de Commissie-Cohen, in 2009 aan de minister had laten weten dat de geesteswetenschappen snel extra geld nodig hadden om een dramatisch kwaliteitsverlies tegen te gaan, kwam er vanuit het net ontwikkelde ‘Adviesorgaan geesteswetenschappen’, en na de aanbeveling van de universiteiten zelf, opnieuw geld vrij voor een NGO: de UvA krijgt gedurende vijf jaar 1 miljoen euro extra

voor het NGO. Vaessens: ‘In 2003 was het een erg slimme, gewaagde zet van de faculteit. Je moet het maar durven: terwijl er altijd overal wel gaten in de begroting te vullen zijn, werd er toen gekozen voor deze twaalf nieuwe mensen. Het geld komt nu ergens anders vandaan, maar in principe is het weer hetzelfde project.’ Casper de Groot is als programmamanager HRM betrokken als coördinator en begeleider van deze tweede lichting tot 1 mei, dan gaat hij met pensioen. Deze keer zijn de sollicitaties over twee rondes verdeeld, in de loop van 2012 moeten er veertien nieuwe ‘jong getalenteerde’ geestes-

wetenschappers rondlopen. Decaan José van Dijck is erg blij dat het geld is toegewezen. ‘Het stond boven aan onze prioriteitenlijst. De faculteit heeft heel veel kleine vakgroepen, we hebben mensen nodig die over de disciplines heen kijken, en die krijgen we op deze manier hopelijk weer meer.’ Toch is het voorzichtig juichen: het extra geld, met daarbij ook een groot extra budget voor promotieplaatsen, is maar voor vijf jaar gegarandeerd. ‘Er is natuurlijk wel een grote onzekerheid bij de universiteiten: een bezuiniging van 360 miljoen, zoals is aangekondigd door deze nieuwe regering, zou natuurlijk rampzalig zijn.’ yyy

Zij vormden het eerste Nieuwe Generatie Offensief in 2003

Amanda Kluveld (1968)

Vladimir Stissi (1970)

Frans Blom (1968)

Elke Huwiler (1972)

Toen: studie maatschappijgeschiedenis, promotie in Maastricht Nu: universitair hoofddocent en directeur van de opleiding cultuurwetenschappen, Arts & Culture, Maastricht

Toen: studies kunstgeschiedenis, geschiedenis en klassieke archeologie, promotie in archeologie aan de UvA Nu: hoogleraar archeologie aan de UvA

Toen: studies Grieks en Latijn in Leiden, PhD bij UvA Nu: universitair docent aan de UvA, bij historische Nederlandse letterkunde

Toen: studies Duits en Ibero-Romaanse taal in Fribourg (Zwi) Nu: Veni-onderzoekssubsidie voor het project ‘Self-Reflexivity in Swiss Secular Plays of the Early Modern Period. A Cognitive Narratological Approach’, verbonden aan ASCA en ICG, UvA

Rens Bod (1965)

Thomas Vaessens (1967)

Joyce Goggin (1959)

Jaap Kamps (1967)

Toen: studies linguïstiek en Computiational Linguistics in Rome en aan de UvA, PhD aan UvA Nu: professor in Artificial Intelligence in St Andrews en Vici-onderzoekssubsidie aan de UvA

Toen: studie Nederlands in Utrecht, PhD in Utrecht, docent in Berlijn, Utrecht en Amsterdam Nu: hoogleraar moderne Ned. letterkunde aan de UvA, directeur van het Huizinga Instituut, onderzoeksschool voor cultuurgeschiedenis, en van de onderzoeksschool literatuurwetenschap

Toen: studies Duits en Comparative Literature in Toronto, PhD in Montréal Nu: universitair docent bij Engelse literatuur aan de UvA

Toen: computer science in Enschede, kunstmatige intelligentie aan de VU, PhD bij de UvA Nu: assistant professor of Information Retrieval, leerstoelgroep archief- en informatiewetenschap aan de UvA

Wolfram Hinzen (1969)

Sophie Berrebi (1973)

Marieke de Goede (1971)

Umberto Ansaldo (1967)

Toen: studie wijsbegeerte in Freiburg en Londen, PhD in Londen Nu: professor, department of philosophy, Durham University

Toen: studie kunstgeschiedenis in Londen en Parijs, PhD in Londen Nu: universitair docent kunst­ geschiedenis aan de UvA

Toen: studie internationale en politieke betrekkingen UvA, PhD in Newcastle Nu: hoogleraar politicologie aan de UvA

Toen: studie Oost-Aziatische talen in Venetië, PhD in Stockholm Nu: universitair docent linguïstiek, Hongkong

Folia 19


bul 1987 René Dessing Leeftijd: 55 (geboren op 3 maart 1956) Beroep: Kunsthistoricus en voorzitter van de Stichting Themajaar Historische Buitenplaatsen 2012 Studie: Kunstgeschiedenis Afgestudeerd: 1987 Docent: ‘Kees Peters, hoogleraar bouwkunde. Ik heb slechts een serie colleges bij hem gevolgd, maar vond hem buitengewoon inspirerend. Daarnaast heeft mijn studie inhoud gekregen door Hessel Miedema, docent kunstgeschiedenis nieuwe tijd. Hij eiste inzet en aandacht van zijn studenten en was later ook mijn afstudeerbegeleider.’

Het genoegen van het buiten zijn

UvA-plek: ‘Het Kunsthistorisch Instituut aan de Johannes Vermeerstraat, dat bestond uit twee gebouwen; een college­ dependance en een oude villa met een rommelige koffiekamer, bibliotheek en wat lokalen. Het zat allemaal veel te dicht op elkaar, maar was tegelijkertijd heel eigen.’ Café: ‘Het was de tijd waarin iedereen naar Wildschut en dat soort cafés ging, dus daar kwam ik ook.’ Afknapper: ‘De universiteit deed toen, in tegenstelling tot nu, nauwelijks zijn best om studenten aan zich te binden of te motiveren.’

foto Bob Bronshoff

Hij studeerde kunstgeschiedenis en werd bewoner en promotor van cultureel erfgoed: René Dessing. Julie de Graaf

‘V

an jongs af aan heb ik van klassieke muziek en kunst gehouden. Ik was negen toen ik mijn eerste abonnement kreeg op Openbaar Kunstbezit, een radioprogramma waar telkens een kunstwerk werd besproken en de abonnees daar vooraf een reproductie van kregen opgestuurd. Ik heb altijd de behoefte gevoeld om mijn bestaan te verrijken met schoonheid. Zonder schoonheid in mijn directe omgeving word ik ongelukkig. Met die achtergrond was het bijna logisch om kunstgeschiedenis te gaan studeren. Al heb ik naderhand weleens spijt gehad dat ik niet gewoon geschiedenis ben gaan 20 Folia

studeren. Ik heb een grote interesse in het verleden en die werd bij kunstgeschiedenis maar weinig gevoed. Toen ik in het laatste jaar van mijn studie zat, was er een medestudente die doodleuk in een werkgroep vroeg wat de Inquisitie nu eigenlijk was. Daar had ze pas die week voor het eerst van gehoord! In dit voorval schuilt meteen mijn kritiek op de studie: er waren mensen die zonder enige historische kennis konden afstuderen. Terwijl je natuurlijk buitengewoon gehandicapt bent als je kunstgeschiedenis studeert en volkomen blanco bent wat betreft de historische context. Na mijn afstuderen heb ik twintig jaar lang cultureel organisatiebureau Artifex

gehad, waarmee ik in essentie de vruchten van alles wat ik aan de universiteit had geleerd, met grote groepen deelde. Sowieso loopt het delen van schoonheid en het delen van kennis als een rode draad door mijn leven. Grappig genoeg is dat terug te leiden naar een crisis die ik meemaakte tijdens mijn studententijd, bij het voorbereiden van een ingewikkeld architectuurtentamen. Ik had het helemaal gehad met alle jaartallen, plaatsnamen en stijlen van verschillende Engelse kathedralen; ik was volledig de weg kwijt en zag niet hoe ik dat tentamen ooit zou halen. Om toch studiepunten voor het vak te halen, stelde ik mijn docent voor om een aantal architectuurexcursies te gaan organiseren. Uiteindelijk heb ik dat jaar geen tentamen gedaan, maar samen met een studiegenoot rondleidingen georganiseerd in het Scheepvaarthuis, het Paleis op de Dam, gebouw De Bazel en het World Trade Center. Het organiseren ging mij makkelijk af en bovendien vond ik het heel leuk om mensen in aanraking

te brengen met bijzondere werken. Diezelfde twee aspecten komen nu samen in mijn werk als voorzitter van de Stichting Themajaar Historische Buitenplaatsen 2012. Buitenplaatsen zijn monumentale complexen waarin bebouwing en historisch groen samengaan, die specifiek dienden om het genoegen van het buiten zijn te ervaren. Deze plaatsen belichamen een rijke geschiedenis: driehonderd jaar lang trokken veel stedelingen in de zomer van de binnenstad naar dit soort buitenplaatsen. Van de zesduizend buitenplaatsen die ons land ooit telde, zijn er nu nog maar zeshonderd over. Het themajaar vraagt aandacht voor het behoud en beheer van dit waardevolle culturele erfgoed. Ik heb het geluk sinds enkele jaren samen met mijn partner Wim Dröge de buitenplaats Huis te Manpad uit 1632 te bewonen en ben aangestoken door het buitenplaatsvirus: als je er eenmaal mee in aanraking bent gekomen, dan wil je deze plekken graag onder de aandacht brengen.’ yyy


Fen is uit

het beste

eten

Azijnpisserij

Ben Harper

Oude liefde roest niet

Wie is er bang voor… humor? Het Perron

Fenne Pinkster (34) hoofddocent sociale geografie

Bella Storia Bentinckstraat 28

Het afgelopen jaar sneuvelde er een fiks aantal van mijn vriendschappen. Dat was eng maar ook fijn. Voor het eerst sinds negenentwintig jaar lukte het me namelijk mijn sociale leven niet langer te bestieren op basis van een negatief motief (ik ben bang om alleen te zijn) maar op basis van een positief argument (ik vind je ontzettend leuk). Dat kostte me een hoop slapeloze nachten en zeker zoveel schuldgevoel en twijfel, maar het leverde me ook een fris vriendenbestand op waarin nog slechts de mensen resideren die ik ongelooflijk de moeite waard vind. Toen ik na een jaar borstelen de balans opmaakte, bleek er trouwens een gedeelde noemer waaronder ik de mensen bij wie ik me eigenlijk helemaal niet zo fijn had gevoeld kon scharen. Deze noemer bestond uit: het onvermogen te kunnen lachen om jezelf.

Film: ‘Far from Heaven. Ik word er elke keer weer door verpletterd: vooral door het contrast tussen de buitenwereld van de vrouw en haar innerlijke beleving. Aan de ene kant het vreselijk beklemmende keurslijf waarvan de buitenwereld vindt dat dit haar rol moet zijn. En dit wordt van de andere kant in schitterend heldere kleuren verbeeld. Een buitenkant die er picture perfect uitziet.’

Een jaar geleden was ik het al van plan. Iedere keer dat er weer een gelegenheid was om buiten de deur te eten, waren ze of al vol, of dicht. Dat zou ik me niet nog een keer laten overkomen. En dus reserveerde ik dit keer twee weken van tevoren een tafel voor twee bij Bella Storia, een kleine Italiaan in de Staatsliedenbuurt, waar ik alleen maar lovende verhalen over heb gehoord.

Muziek: ‘Een slidegitaar en mooie diepe stem: Ben Harper. Vooral zijn akoestische nummers zijn schitterend. Ik heb al zijn cd’s, bezoek altijd zijn concerten in Amsterdam. Nummer: “Waiting on an angel”.’

Door het dikke, fluwelen hangkleed kom ik een kleine eetkamer binnen. De tafeltjes zijn aan één kant voorzien van een lange, houten bank. Mijn mede-foodie zit al binnen, met zijn neus in de wijnkaart – op gelig papier geprint en netjes in een plastic mapje gestopt. Al snel komt een glunderende serveerster naast ons zitten, met een schoolbord waarop in het Italiaans het menu staat geschreven. Ze vertaalt het hele menu vervolgens op haar dooie gemak, terwijl ik bij mezelf te rade ga wat tartufo (truffel) en salsiccia (worst) ook alweer betekenen. We beginnen met de (vegetarische) antipasti Bella Storia. Een bord vol courgette mét smaak, zachte mozzarella, crostini’s week van het knoflokerige vruchtensap van de tomaat, ricotta met zwarte olijven en gegrilde aubergine.

Ik vind het namelijk heel fijn om om mezelf te lachen. Bijvoorbeeld als ik heel erg mijn best doe om aardig gevonden te worden door een eikelige serveerster. Als ik bedenk hoe slecht ik soms plan en daar vervolgens anderen de schuld van geef. Als ik fantasieën heb over hoe ik straffeloos mijn drie krijsende buurjongetjes liquideer. Als ik denk aan alle keren dat ik dacht te overlijden aan liefdesverdriet. En ik lach dan niet om datgene wat er is gebeurd te ontkennen. Niet om dat wat er plaatsvindt te bagatelliseren of er de draak mee te steken. Ik lach omdat ik vind dat in lachen zowel kritiek als compassie besloten ligt en omdat een milde spot naar mijn mening het mooiste en meest gezonde middel is tegen azijnpisserij en stugge lullerigheid. De jongen die mij ooit zei dat ik niet met mijn emoties om kan gaan en daarom met behulp van cynisme iedere vorm van contact probeert te vermijden, kon na deze uitspraak niet heel hard om zichzelf lachen. Die vloog er dan ook als eerste uit. yyy Fen Verstappen Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam (Slaa) organiseert op dinsdag 12 april om 20.00 uur in Het Perron (Egelantiersstraat 130) een avond rondom het thema: Wie is er bang voor… Humor? Want wat is humor nou eigenlijk? Onder anderen Isolde Hallensleben en Arjen Lubach gaan in met elkaar in conclaaf over dit onderwerp.

Tv: ‘In de serie The Wire wordt het beeld neergezet van een oude industriestad die totaal afglijdt: getto’s met verdoemde mensen; plekken die zijn opgegeven. In mijn vakgebied stadsgeografie houd ik me bezig met achterstandswijken en de processen die leiden tot verval of bloei van een stad.’ Kunst: ‘De P.L. Takstraat in De Pijp. Mooie sociale woningbouw in de stijl van de Amsterdamse School: het is spelen met baksteen. Ik associeer het ook met thuis: Amsterdam.’ Humor: ‘David Sedaris, een stand-upcomedian en korteverhalenschrijver, met een enorm vermogen tot zelfspot. In When You Are Engulfed in Flames doet hij alles om te stoppen met roken: pleisters, diëten, deals met zichzelf. Dat iemand zichzelf niet al te serieus neemt, vind ik charmant.’ Boek: ‘Interpreter of Maladies van Jhumpa Lahiri. Ook hier weer het beklemmende van tussen twee werelden zitten. Indiase mensen voelen zich niet thuis in de Verenigde Staten, maar ook niet in India als ze teruggegaan. Geschreven in een stijl die erg to the point is.’ Afknapper: ‘De Heineken Music Hall is een veel te grote, sfeerloze fabriekshal. En daarna moet je met die viezige metro met tl-verlichting terug naar de stad.’ Hebbeding: ‘Mijn viool, die nog van mijn oma is geweest en waarop ik al 27 jaar speel. Ik zit in een orkest. Hoe je met z’n tachtigen aan hetzelfde werkt, is ongelooflijk. Een orkest wordt een soort organisme.’ Opera: ‘De voorstelling Peter Grimes van de Nederlandse Opera. Een visser wordt verdacht van misbruik van een jongetje. Het hele dorp nagelt hem aan de schandpaal. Een aangrijpend verhaal en je hoort de stormachtige zee in de muziek.’ Stokje: ‘Ik geef het stokje aan student planologie Rebecca Weijand. Zij is heel energiek en trekt haar mondje open, wat erg helpt om onwennige eerstejaars te activeren.’ yyy Hans van Vinkeveen

Het menu stond vol met originele ravioli’s (waarvan een paar al ‘OP’ waren – met rood krijt aangegeven op het bord), dus onze secondo piatto was snel gekozen. Acht grote, groene ravioli’s op een ovaal bord leek eerst te veel, maar deze citroenravioli, gevuld met ricotta en overgoten met courgettesaus zo dik als pesto kon ik onder geen omstandigheid laten liggen. Aan de andere kant kwam eenzelfde bord op tafel, met ravioli’s die bol stonden van de spinazie en ricotta, gedompeld in verse tomatensaus. Ik heb meteen mijn ambitie om ooit zelf ravioli te maken laten varen, of ik moet bij Bella Storia in de leer. We dronken overigens rode wijn, en ons glas werd steeds bijna tot het randje volgeschonken – een piatto op zichzelf. Als kers op de taart deelden we het toetje van de dag, een citroentaart met aardbeien. Waar ik een traditionele (Franse) citroentaart verwachtte, kregen we een zachte, volumineuze taart met verschillende lagen. Rode vruchten, luchtig deeg en room vormden een grote berg multo bello als afsluiting. Eigenlijk maakt dit retourtje NoordItalië-in-eigen-stad dat ik niet snel weer bij Bella Storia zal eten, omdat deze avond niet te evenaren was qua eten én gezelschap. Maar oude liefde roest niet, dus wie weet maak ik over een paar maanden weer de tocht naar West voor het zomermenu. yyy Barbara Putman Cramer Proberen: de witte chocolade-limoncellomousse schijnt waanzinnig te zijn Menu: ongeveer 30 euro per persoon Helpt: als je Italiaans leest

Folia 21


MASR YOU ITION AMB

eur.nl/master/opendag

Naamloos-4 1

07-11-2008 08:56:48

M_Folia_117x169.indd 1

10-01-11 11:56

Moeder zkt. kip

Wil jij €160,- per week (bij)verdienen? Woningbouwvereniging Stadgenoot zoekt studenten die elke week een groot aantal woningen willen fotograferen.

Studenten met fotografeertalent gezocht

Stadgenoot bouwt verhuurt verkoopt onderhoudt ondersteunt

Wie zoeken we? Ben jij flexibel, goed georganiseerd, thuis in Amsterdam en heb je ervaring met fotografie? Steek je graag je handen uit de mouwen, ben je 16 uur per week beschikbaar, heb je eigen vervoer en ben je niet bang voor deadlines? Dan ben jij degene die we zoeken! Wat bieden we? Elke week een foto-opdracht, met een deadline, maar zelf te plannen.

Een vergoeding van €160,- bruto per week. Plus: de kans om Amsterdam op een originele manier nóg beter te leren kennen.

Interesse? We horen graag van je. Mail je motivatie en CV naar foto@stadgenoot.nl t.a.v. Stijn van Doorn.

RAN OUT OF GAS

GOT MY PADI Varende horeca CERTIFICATE medewerk(st)er

Toom kippen s 25,-

Op oproepbasis

Ben jij een enthousiaste klantvriendelijke persoonlijkheid met horeca ervaring en ben je minimaal 18 jaar? Dan hebben wij leuk werk! Wat verwachten we van jou? Het uitserveren van drankjes en/of diners aan boord van onze bijzondere schepen.

Doneer kippen op giro 4663 ALMOST HIT A of ROOwww.heifer.nl

Stuur je reactie met CV naar: info@smidtje.nl t.a.v Eddo Knorringa

www.smidtje.nl

DROVE A 4WD ON FRASER ISLAND

DID SOME VOLUNTEER WORK

MET SOME COOL NEW FRIENDS

WORKED IN A COOL BEACH HOSTEL

Ë I L A R T S U A N I N E K BACKPSPAASSCEN, RONDREIZEN, CAMPERVANS & HOSTELS SURFEN, BU

R E D N U N W O D / L .N D L R O W KILROY

folia 110218.indd 2

10-02-2011 14:05:05

ERIC VAN SAUERS EN JOSÉ MONTOYA SCHITTEREN IN BITTERE KOMEDIE TOPDOG / UNDERDOG TE ZIEN VAN DO 21 TM ZA 23 APRIL IN HET MC THEATER (WESTERGASFABRIEK) WWW.MCONLINE.NL

MC TDUDadvertentie3.indd 1

3/30/11 1:00 PM


annonces

Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder. Annonces kunnen worden geplaatst in Folia en op de website www.folia.nl. Zie voor informatie over het aanbieden en de tarieven www.folia.nl – weekblad – Annonces.

CULTUUR

Studentenkoor Amsterdam zingt – Matthäus Passion van Bach, op vrij. 15 april (Dominicuskerk) en wo. 20 april (Mozes en Aäronkerk) o.l.v. Servaas Schreuders. Aanvang: 19.30 uur. Entree € 25 / € 15 (studenten). www.studentenkooramsterdam.nl Nesko als knooppunt voor verschillende kunstdisciplines. Tournee Nederlands Studenten Kamerorkest o.l.v. Harmen Cnossen, i.s.m. Gabrielle Pauty – grafisch ontwerp en Jonathan Elbers – bewegend beeld, 12 t/m 17 april. Zie voor meer info onder www.nesko.nl Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - Amsterdam

UvA-SCRIPTIEPRIJS

Afgestudeerd tussen 3 mei 2010 en 19 april 2011? Werd je scriptie met minimaal een 8,5 beloond? Ding mee naar de UvA-scriptieprijs! De drie beste scripties worden beloond met geldprijzen van resp. € 3000, € 2000 en € 1000. De jury beoordeelt de inzendingen op wetenschappelijke inhoud en originaliteit. Meer informatie: www.uva-alumni.nl/uvascriptieprijs

VERDIENEN

Gezocht: studente die de komende maanden tegen betaling bij gehandicapte, in bed liggende vrouw wil oppassen en een soms een paar boodschapjes wil doen. 1 keer per week, van 17.30 tot 21 uur. Op 10 minuten wandelafstand van Leidseplein. Info: René, 06 5533 8133. Looking for a Nanny, Amsterdam. We are looking for a caring and loving nanny for our little baby girl. Nursery background or experience with babies is required. We live in Amsterdam-Zuid (Buitenveldert). Remuneration: € 50 / day. Starting: September 2011. We welcome applications for 8-32 hours/ week. +31 (0)6 1848 8173. Interviewers gezocht. Het TransAM onderzoek zoekt interviewers die tegen vergoeding (€ 35 per interview) jongeren in Amsterdam interviewen. Ong. 10 uur per week, april 2011-september 2011. Voor info bel met Carolien Swier (06 2120 6945) of mail naar info@transamstudie.nl

USC SPORT

Cursusaanbod april Check www.usc.uva.nl voor de volgende cursussen: • Triathlon Nieuw. Ervaar in de Triathloncursus (start 21 april) dat deelname aan een triathlon echt voor iedereen mogelijk is. Zoek twee medesporters om te zwemmen, wielrennen of lopen en doe 12 juni mee met de 1/8e triathlon in de Triathlon Amsterdam. Je wordt begeleid door een team van 4 specialisten in 4 clinics. Je kunt natuurlijk ook als individu deelnemen. • Tennis Begin april starten er weer tenniscursussen bij USC Tennis. Voor alle niveaus van beginners tot niveaus 5/6. Geef je snel op, want vol

= vol. Een cursus van 9 lessen kost studenten € 54. UvA-medew. betalen € 88, overigen € 126. • Sportklimmen Introductiecursus. Vanaf maandag 11 april kun je in 4 lessen de fijne kneepjes van het sportklimmen leren in de klimhal van sportcentrum Universum. Adrenalinekick gegarandeerd! Studentencursusprijs € 45, UvA-medew. € 60. • Moderne dans Deze dansvorm heeft zijn basis in klassiek ballet maar speelt meer met balans, vloerwerk, connectie tussen geest en lichaam en het zoeken van fysieke grenzen. Cursus van 10 lessen, start 11 april. Studentencursusprijs € 35, UvA-medew. € 52. NB: Cursussen Jazzdance en Klassieke dans starten 12 april. • Squash Kom het spelletje leren of verfijnen in 9 lessen. 11 april start de squashcursus in sportcentrum Universum. Maandag 20.30-21.30 uur. Studentencursusprijs € 56, UvA-medew. € 110. UvA/HvA Dam tot Damloopteam Doe mee met de Dam tot Damloop in het megateam van UvA/HvA. Via de homepage van www.usc.uva.nl/damloop kom je bij alle informatie.

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.

Havana/Folia-fotograaf met hopeloos verouderde site zoekt stagiair(e) om nieuwe eenvoudige site te bouwen die zelf te onderhouden is. Sta natuurlijk ook open voor al je fotografische vragen of ondersteuning. Reacties naar Fred van Diem Fotografie, 06 4302 6940, www.fredvandiem.nl en fredvandiem@gmail.com Risicojongere coachen?! Ben jij positief ingesteld en vind je het leuk en uitdagend om een bijdrage te leveren aan het toekomstperspectief van een A’damse jongere? Het gemeenteproject Goal zoekt mentoren. www. goal.amsterdam.nl; 020 463 5050. (NB: Niet mogelijk als stage.) Uniek vrijwilligerswerk in het buitenland, 2-4 weken, lage kosten. Meer info? www.ibonederland.org

WONEN

Gastgezinnen gezocht voor Amerikaanse (UvA-) studenten, binnen de ring van Amsterdam, van 20 augustus t/m 21 december 2011. Unieke ervaring voor het hele gezin. Er is een vergoeding. Interesse? Neem contact op met athomas@ciee.org / 020 620 2269 (voor meer informatie over onze organisatie, zie www.ciee.org). Iets te verhuizen? Dáár heb ik voor gestudeerd! Alle maten bussen en verhuismannen, vanaf € 45. Wij takelen (touw en blok); tevens interlokaal. Bel Taco: 06 4486 4390; www. vrachttaxi.nl

Diversen

De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Info: tel. 566 3090, spermabank@amc. uva.nl of www.spermadonoren.nl

lezing, debat

lezingenladder

Dag van de Geesteswetenschappen

De Balie

het cultureel studentencentrum van UvA & HvA

WO 6/4 12.00 uur

Overdag worden er iedere twee uur lezingen gegeven door vooraanstaande geesteswetenschappers en ‘s avonds wordt de dag afgesloten met een debat over het thema ‘De muren van de ivoren toren: Afbreken of opbouwen?’. toegang gratis

lezing

WO 6/4 20.00 uur

Het klassieke Rome (3): De keizers van Europa

Julius Caesar was een tijdgenoot van Cicero, en heeft zijn naam gegeven aan de hoogste titel die de Westerse samenleving heeft gekend: de titel van keizer, Kaiser, tsaar. Een lezing over de geschiedenis van de keizersgedachte in West- en Oost-Europa tot in de 20ste eeuw. studenten gratis, e 5,- alle anderen

muziek

dO 7/4 20.30 uur

Plug & Play

Plug & Play is het CREA poppodium, waar je iedere eerste donderdag van de maand nieuwe bands kunt ontdekken. toegang gratis

COmedy

VR 8/4 20.30 uur

Easy Laughs - Improv Comedy

‘The Friday Show’ at 20:30 and an ‘Unplugged’ at 22:30, with different formats and guest players. English spoken. e 10,- (20:30) / e 5,- (22:30) / both e 12,-

CabaRet

VR 8/4 en za 9/4 20.30 uur

Goedkoop Cabaret

Het cabaret van morgen voor de prijs van gisteren. Drie beginnende professionals tryouten elk een half uur van hun programma. Met op vrijdag Nina de la Croix, Bas Marée en Johan Hoogeboom, en op zaterdag Marieke Vissers, Peter Pannekoek en Jasper van Kuijk. toegang e 7,-

lezing

ma 11/4 20.00 uur

Zijn het IMF en de Wereldbank nog steeds neoliberaal?

Op het neoliberale beleid van het IMF en de Wereldbank leidde in de jaren ‘90 tot grote kritiek. Er kwam meer aandacht voor armoedevermindering en governance, maar in hoeverre varen IMF en Wereldbank in de 21ste eeuw een werkelijk nieuwe koers? studenten gratis, e 5,- alle anderen

debat

di 12/4 20.00 uur

De strijd tegen de bezuinigingen op hoger onderwijs

Een golf van universiteitsbezettingen trok vorig jaar door Europa. Hoe zien de bezuinigingen in Nederland eruit en welke lessen kunnen we uit buitenlandse ervaringen trekken? studenten gratis, e 5,- alle anderen

WO 06/04, 20.00 uur SLAA| Stad & land: A.L. Snijders Avond rond de winnaar van de Constantijn Huygens Prijs, de uitvinder van het zeer korte verhaal, het zkv. MA 11/04, 20.30 uur IS Live: het nieuwe activisme Over de rol van nieuwe en sociale media als middelen voor activisme.

Center for Politics and Communication DI 12/04, 15.30 uur Wat betekent Twitter voor politiek en journalistiek? Over veranderingen in politiek, journalistiek en media. Aanmelden verplicht, voor 8 april, via ascor-secr-fmg@uva.nl.

Pakhuis de Zwijger MA 11/04, 20.00 uur Ymere-debat: ‘Van geen wijken weten’ Avond over wijkproblematiek en -aanpak. Met o.a. directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau Paul Schnabel.

Het Perron

DI 12/04, 20.00 uur SLAA| Wie is er bang voor humor? Literaire onderzoeksshow, waarin dit keer over humor in de literatuur gesproken wordt. Met o.a. Arjen Lubach.

Rode Hoed

DI 12/04, 20.30 uur Leermeester & leerling - De sportjournalist Over de kennisoverdracht van generatie op generatie. Met Henk Spaan en Janneke van der Horst. DI 12/04, 20.00 uur Van wieg tot graf: leven van pil naar pil Het aantal ouderen groeit, met alle gevolgen van dien. Over ethische dilemma’s in de gezondheidszorg.

Trouw

WO 06/04, 21.00 uur PechaKucha Night Amsterdam Volume 17 Twaalf deelnemers presenteren ieder twintig dia’s in twintig seconden per dia, om zo hun werk of expertise te presenteren. U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur tijdig een mailtje naar folialezing@gmail.com onder vermelding van ‘Aanmelding lezingenladder’. Voor adressen zie www.folia.nl/lezingenladder.

Meer informatie over de CREA agenda: www.crea.uva.nl

Folia 23


De student

Dijkgraaf & Fresco

Van der Meulen & Curvers

Het idee

Elk begin is een nieuw einde. Ofzoiets

De hoogleraar

Een collega van mij had de volgende ervaring bij de eerste wiskundeles op de middelbare school. De leraar zette met een krijtje een dikke streep op het bord. Een mathematische lijn is oneindig lang en oneindig dun, vertelde hij de klas. Maar, zoals ze zelf konden zien, zoiets kon natuurlijk onmogelijk waar zijn. Iedere lijn had een dikte en moest ergens beginnen en ophouden. Mijn collega stak zijn vinger op: ‘Maar, meester, dat kan toch wel voor het idee van een lijn!’ Het antwoord van de leraar? Overblijven en vijftig strafregels schrijven. Dat zal je leren zelf na te denken. Wetenschap wordt vaak gezien als eenrichtingsverkeer. Verklaringen gaan van onder naar boven. De zachte glans van een zilveren vork vindt zijn oorsprong in de botsingen van lichtdeeltjes op atomen. De gedachte aan de eerste lentedag wordt gereduceerd tot elektrische signalen tussen de zenuwcellen in het brein. Zo rust het broze bouwwerk van de mensweten-

schappen op het ferme fundering van de natuurwetenschappen. Gelukkig maar, denken velen dan. Ik mocht onlangs het eerste exemplaar van De gammacanon ontvangen, een overzicht van een vijftigtal onderwerpen uit de sociale wetenschappen die iedereen zou moeten kennen, opgesteld onder aanvoering van Paul Schnabel. De begrippen zijn allemaal even bekend als ongrijpbaar: ritueel, cultuur, elite, identiteit, protest, ongelijkheid, beschaving, charisma, taboe… Hoe kun je deze ideeën tot elementaire bouwstenen reduceren? Dat moet je ook helemaal niet willen. Zoals het voorbeeld van de eigenwijze leerling liet zien, is een lijn veel meer dan stofjes krijt op een schoolbord. Het is een idee. Begrippen overstijgen iedere concrete realisatie. Je kunt wel van Legostukjes een raket bouwen, of van aluminium, of van plastic, maar het idee van een raket gaat veel verder dan welk model dan ook. Als een wiskundige lijn, voorbij de sterren, naar oneindig. yyy Robbert Dijkgraaf

Irene de Jong hoogleraar Griekse taal- en letterkunde

‘Heejjj, jij studeert toch filosofie of niet!?’ Jawel, ook om 04:30 uur. Ik zit op het stoepje van de kroeg en mijn maag centrifugeert. ‘Goed dat ik je tref, ik zat laatst nog ergens over na te denken.’ Aha, nadenken. ‘Geloof jij in het tóéval?’ Kom Emma, dit is zo’n kans te laten zien hoe leuk filosofie is. ‘Is toeval een soort geloof dan?’ ‘Nee, ja, je weet toch, dat de wereld vooraf vast ligt. Predestinatie!’ Dit voelt een beetje alsof ik Adobe CS4 op een autoradio ga installeren. ‘Ach…’ lal ik, ‘ik geloof meer in postdestinatie, “Zie je wel!” zeg ik dan, “IK ZEI HET JE TOCH!” Filosofie op Feesten en Partijen, ik ben er niet zo goed in. Allemaal denkers zijn we, zolang de borrelnootjes voorradig zijn. Voor je het weet staan alom filosofen van hun barkruk op om je met tegeltjesknallers tot stomheid te slaan. En anders drukken de vragen ‘Wat denk jij met die studie te kunnen?’ en de directere ‘Wat is het nut daarvan voor mijn dartvereniging?’ de filosofeerpret wel. Doorgaans trouwens

afkomstig van mensen die zelf de behoefte al te veel te studeren nooit gevoeld hebben. Filosofie, ooit toch een basis voor de wetenschap, wordt gezien als de typische tweede studie. Schaken tijdens de Olympics. Doe maar hoor, maar studeren naar denken, het juiste of betekenis, als ‘waar, juist en betekenisvol genoeg’ volstaat, wat een ondoelmatigheid. Je denkt dus je nikst! Met de bezuinigingen op het onderwijs zal het er dus vast niet filosofischer op worden in kroegen en daarbuiten. Ha! Sinds kort weten alle studenten hoe het voelt om van vrijblijvendheid verdacht te worden. Wisselen, tweede studies, ‘langstuderen’, en je moet dit een beetje uitspreken als ‘recidiveren’, is roekeloos. Ja, de student lijkt al schuldiger. Studeren is geen inspanning, een lening geen opoffering, een academicus zal later toch zescijferig ‘opstrijken’. Echt, filosofen. Bereid je voor op het tijdperk van de Kroegfilosofie. Met de minor Tegeltjesteksten. yyy Emma Curvers

Peter Sloot hoogleraar Computational Science

overigens

Henkjan Honing hoogleraar muziekcognitie

Dat het Elektronisch Patiënt Dossier niet wordt ingevoerd is letterlijk doodzonde: ondanks privacyoverwegingen kunnen er levens mee worden gered. Irene de Jong: Mee eens. Iedereen die iemand kent die voor langere tijd in het ziekenhuis heeft moeten zijn, weet hoe slopend het is om keer op keer te vertellen wat er scheelt. De ene zuster weet niet wat de andere zuster zojuist heeft onderzocht en alleen al om efficiëntie te bevorderen, kan het EPD van grote betekenis zijn. Het zou een heleboel rompslomp wegnemen. Natuurlijk is privacy een gevoelig punt. Dat niet op straat mag komen te liggen dat Rutte of Cruijff zware kalmeringsmiddelen gebruikt, is duidelijk en hetzelfde geldt voor de gegevens van willekeurige burgers. Het is onwenselijk dat een verzekeraar zijn klant opbelt met de mededeling dat hij de klant niet meer wil verzekeren, omdat hij te dure medicijnen zou gebruiken. Tegelijkertijd valt een verzekeraar in zo’n geval direct door de mand, omdat hij die informatie niet 24 Folia

anders dan onrechtmatig kan hebben verkregen. Er zijn dus nadelen en daar moet voorzichtig mee worden omgesprongen, maar die wegen uiteindelijk niet op tegen de grote voordelen van het EPD.’’ Peter Sloot: ‘Ja, ongelooflijk stom dat het EPD is afgewezen. Op Europees niveau is er al lang over gepraat en de voordelen zijn overduidelijk. In Singapore worden de gegevens van alle ziekenhuizen al aan elkaar verbonden en de resultaten spreken voor zich: daar vindt men correlaties tussen bepaalde ziektebeelden die nooit eerder waren bedacht. Het kan op die manier echt levens redden en dat zou ook moeten gebeuren. Ik denk dan ook dat het EPD er uiteindelijk ook komt. Als het niet vanuit de politiek geïnitieerd wordt, dan zullen patiëntenverenigingen op den duur wel opstaan. Zij hebben er immers veel belang

bij. De argumenten om het EPD niet in te voeren wegens privacyoverwegingen zijn niet geldig. Er zijn al meerdere onderzoeken gedaan naar het beveiligen van patiëntgegevens en dat is met de huidige techniek heel goed mogelijk. Als zelfs de eerste de beste pedofiel in staat is om zijn plaatjes zo te versleutelen dat niemand erbij kan, dan kunnen de beste technici en wetenschappers dat zeker.’ Henkjan Honing: ‘Nee, de hoeveelheid levens die met het EPD kan worden gered, is volgens mij overdreven. Het EPD is ontworpen op basis van doendenken: het kan, dus moeten we het maar doen. Dat is een slecht uitgangspunt, zeker omdat het niet goed doordacht is. Gelukkig heeft de Eerste Kamer kunnen ingrijpen om te voorkomen dat het EPD op zo’n grote schaal wordt ingevoerd. Medische infor-

matie is privé en heeft een direct verband met de relatie tussen patiënt en dokter. Het EPD is zo voorgesteld dat alleen de dokter aan die informatie kan zitten. Daar worden patiënten zenuwachtig van, net zoals dat ze zenuwachtig worden wanneer een derde zonder overleg aan hun Facebookpagina zou zitten. Daar zit een groot probleem, en mogelijk de oplossing, namelijk dat de patiënt veel meer zeggenschap zou moeten hebben over welke informatie in het EPD kan worden ingezien door derden. In plaats van bottom-up is het EPD een top-downproject dat veel te grootschalig is ingezet. Het is een project over grote lijnen met grote consequenties dat heel vervelende gevolgen kan hebben als je daar niet goed over nadenkt.’ yyy Floor Boon In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.