Folia28_63

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 63 16/04/2010 nummer 28

Jan Jaap van der Wal gaat de politiek in

Chatroulet

60.000 exhibitionisten en voyeurs

Transparantie

‘UvA-bestuur moet helderder’

Film & filosofie

Levenslessen in Technicolor

Taboe-onderzoek: De kosten van immigratie

Ben jij het talent dat anders naar problemen kijkt?

Waar veel bedrijven de crisis louter als een bedreiging zien, zien wij er al vanaf het begin óók kansen in. Een crisis kan ook de start van groei zijn.

Om dat te zien moet je vooruit kunnen kijken. Vooruitkijken, of het vermogen om anders naar een probleem te kijken, is een talent van mensen. Een bijzonder talent dat niet iedereen heeft. Het is dus de kunst om dat bijzondere talent te vinden én te houden. Dat doen we bij Deloitte.

Ondanks de economische situatie hebben we ook in 2009 volop in talent geïnvesteerd. In totaal hebben we ruim 400 high performers als nieuwe collega’s verwelkomd.

Ook dit jaar is er weer volop ruimte voor toptalent.

Kijk op www.werkenbijdeloitte.nl/talent voor alle vacatures.

Laat niemand je tegenhouden.

© 2010 Deloitte, Member of Deloitte Touche Tohmatsu

inhoud #28

lachertje

foto Marc Deurloo

Voor Wilders is hij niet bang, Verdonk kun je niet serieus nemen en het cultuurbeleid van Nederland is een aanfluiting.

Aldus Jan Jaap van der Wal, gesjeesd student kunstgeschiedenis, die optreedt tijdens het UvA-HvA verkiezingsdebat op 20 april. Als voorproefje een gesprek met de cabaretier over politiek: ‘We moeten waakzaam zijn’ 10

‘transparantie is een applausbegrip’

Deskundigen over de openbaarheid van bestuur die ook de UvA predikt, maar niet altijd in praktijk brengt 14

liefde, leven, kijken

Wat films ons kunnen leren over onszelf en het leven 18

‘fascistisch’ onderzoek

Antropoloog Jan van de Beek vroeg zich af wat de economische kosten zijn van immigratie, en kwam erachter dat dat not done was 19

weekgast: Frank Bovenkerk

Hoogleraar radicaliseringstudies: ‘Dat mij zoiets stoms nog moet overkomen!’ 20

en verder:

nieuws 4-7, opinie/stage/brieven 8-9, in beeld 12-13, Fen is uit/het beste/eten 21, annonces 22, lezingen 23, Fresco/Moerbeek/overigens 24

colofon

links Het zijn geen gemakkelijke tijden voor mij als linkse stemmer met de verkiezingen in aantocht. Tot een jaar geleden was ik electoraal stabiel. Zonder raadpleging van een stemwijzer verkoos ik zowel lokaal als landelijk altijd de Socialistische Partij. Ik kon me goed vinden in de grote lijnen van het partijprogramma en de mensen die het binnen de SP voor het zeggen hadden, konden mijn goedkeuring wegdragen. Meer dan ik me toen bewust was, stemde ik achteraf beschouwd toch vooral op partijleider Jan Marijnissen. Agnes Kant nam het leiderschap van hem over en de laatste maanden begon ik me steeds meer aan haar te ergeren; bij de gemeenteraadsverkiezingen ben ik uiteindelijk definitief afgehaakt.

Meer dan ooit vind ik het nu lastig om een partij te kiezen. Wellicht moet ik een keer strategisch stemmen op Job Cohen om zo de PVV een hak te zetten? Of moet ik kiezen met mijn verstand en voor D66 gaan, de enige partij die zichtbaar en consequent kiest voor hoger onderwijs? Of toch GroenLinks en dan vooral op Femke Halsema? In het Haagse geruchtencircuit gaat het verhaal dat er gewerkt wordt aan een paars-plus variant: PvdA, VVD, D66 en GroenLinks, waarbij Femke als bonus premier kan worden; best een aantrekkelijk alternatief.

Ik ben er, kortom, nog niet uit. Dat is ook de reden dat ik het prettig vind dat het eerste grote verkiezingsdebat wordt georganiseerd door de HvA en UvA. Op 20 april komen afgevaardigden van alle partijen naar de HvA-locatie Leeuwenburg.

En voor de mensen die niet geïnteresseerd zijn in politiek draait Jimmy Woo-dj Joshua Walter fijne tunes en zorgt cabaretier Jan Jaap van der Wal voor grappen. Nog een aanbeveling: het grootste deel van de drankjes is gratis.

Jim Jansen jfj@folia.uva.nl weekblad

voor de Universiteit van jaargang 63 16/04/2010 Amsterdam nummer 28

Jan Jaap van

der Wal

gaat de poli tiek

in

Chatroul et 60.

cover Jan Jaap van der Wal

000 exhibi tionisten en voyeur s

foto Marc Deurloo

Transparantie

‘UvA-bestuur

moet helder der’

Film & filos ofie

Levenslessen

in Technicolor

Taboe-onderz oek:

De kosten

van immig

ratie

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, tel. 020-5253981, fax 020-5253980, redactie@folia.uva.nl website: www.folia.nl uitgever: Stichting Folia Civitatis redactie: Floor Boon, Mirna van Dijk (eindredacteur), Jim Jansen (hoofdredacteur), Maud Janssen, Marit van Kooij, Margot Riedstra (secretariaat), Henk Thomas, Dirk Wolthekker medewerkers aan dit nummer: Bram Belloni, Martien Bos (correctie), Bob Bronshoff, Louise O. Fresco, Julie de Graaf, Jan Maarten Hupkes, Renate Klinkenberg, Anne Koeleman, Marc Kolle, Harmen van der Meulen, Kimon Moerbeek, Jeroen Pool, Pascal Tieman, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen redactieraad: Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Jaap Kooijman, Bert Vuijsje zakelijke leiding: Paul van de Water art direction: Pascal Tieman opmaak: Carl Zevenboom druk: Dijkman Offset, Diemen advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, tel. 023-5714745, fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com abonnement: € 46,90 per jaargang opgave: 020-525 3981, mededelingen@ folia.uva.nl of www.folia.nl. Het is niet altijd mogelijk de rechthebbenden van de foto’s op de prikbordpagina te achterhalen. Rechthebbenden van het beeldmateriaal kunnen zich bij Folia melden via: redactie@folia.uva.nl

Folia 3

nieuws meer nieuws op www.folia.nl

Niet invriezen

Opheffing Amstel Instituut ‘geen drama’ zz Bètafaculteit presenteert reorganisatieplan met daarin opheffing Amstel Instituut. zz Facultaire ondernemingsraad moet nu advies uitbrengen.

De Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (FNWI) spant zich ‘tot het uiterste in om gedwongen ontslagen te voorkomen’. Zeker is het dus niet dat de medewerkers van het Amstel Instituut allemaal hun baan kunnen behouden, nu de faculteit naar buiten is gekomen met haar reorganisatieplan, waarbij het instituut op 1 augustus zal zijn opgeheven. Een groot aantal functies en taken van het in 1997 opgerichte Amstel Instituut, dat zich bezighoudt met het ontwikkelen van wisen natuurkundeonderwijsprogramma’s voor scholen en met de bètalerarenoplei-

ding, zal worden afgestoten of wordt elders binnen de faculteit ondergebracht.

Het Amstel Instituut had in 2009 een jaarbegroting van 1,68 miljoen euro en telde – omgerekend naar fulltime equivalenten – 22,7 banen. De reorganisatie moet een besparing opleveren van 760.000 euro. Over de reorganisatie zal nog advies worden gevraagd aan de facultaire ondernemingsraad (OR). Die moet zijn advies voor half mei uitbrengen. Ook individuele medewerkers van het instituut kunnen een ‘zienswijze’ indienen ten aanzien van de reorganisatie.

De FNWI staat sinds vorig jaar onder zware financiële druk. Het Amstel Instituut is daarvan de dupe. Op het facultaire Technologie Centrum werd al eerder fors bezuinigd. ‘Het grootste deel van de bezuinigingen zal worden opgebracht door de onderzoeksinstituten,’ zegt Jan Bergstra, hoogleraar informatica, tevens lid van de

OR en voorzitter van de Centrale Ondernemingsraad. Bergstra ziet de opheffing van het Amstel Instituut ‘totaal niet’ als een sociaal drama. ‘En zo denkt de hele OR erover.’ Hij verwacht dat alle medewerkers aan een nieuwe functie kunnen worden geholpen binnen de faculteit of binnen de universiteit. ‘En verder kan iedereen die er werkt zo het voortgezet onderwijs in.

Waar het vooral om gaat is het veiligstellen van een aantal belangrijke taken van het instituut. Maar als dat lukt, zal de OR positief over de opheffing adviseren.’ Volgens Ton Ellermeijer, directeur van het Amstel Instituut, vertoont het reorganisatieplan gebreken. ‘Wat ontbreekt is de berekening welke inkomsten de faculteit na opheffing van ons instituut gaat mislopen.’ (DW) Zie ook de ingezonden brief op pagina 9 en de poll op pagina 6

De mooiste UvA-studenten zz Twee UvA-studenten zijn kandidaat.

Tom Tawfik (l) en Rolando Gallego Moyano / foto Jeroen Pool

kwam niet uit, ik moest studeren.’

Dan moeten de mannen het misschien toch van hun uiterlijk hebben. Studenten. nl selecteerde begin deze maand dertig jongens voor een casting op basis van de ingestuurde foto’s, waaruit een jury twaalf finalisten kiest. De finalisten worden gefotografeerd door Mark Hoogeveen waarna een kalender wordt gemaakt met de foto’s

van de twaalf mooiste studenten van Nederland. Als de finalisten bekend zijn kunnen leden van studenten.nl stemmen op hun favoriet. De uiteindelijke winnaar wordt voor vijftig procent door de leden van de website en voor vijftig procent door een jury bepaald. De uitslag van de wedstrijd zal eind deze maand bekend worden gemaakt. (MMJ)

Hoe Rembrandt het licht zag zz Met een rede over Rembrandts licht en schaduw neemt Ernst van de Wetering deze week afscheid.

Tot nog toe is geheel over het hoofd gezien dat zeventiende-eeuwse schilders over een gedetailleerd begrippenapparaat beschikten waarmee voor licht en schaduw. Dit zegt Rembrandtkenner 4 Folia

Rubiconsubsidie NWO heeft zes UvA-wetenschappers een subsidie uit het programma Rubicon toegekend. De onderzoekers, die zes maanden tot twee jaar naar het buitenland gaan, krijgen een onkostenvergoeding afhankelijk van de gekozen bestemming. De laureaten zijn Tineke Cantaert (geneeskunde), Niels van Doorn (communicatiewetenschap), Zhengyuan Gao (kwantitatieve economie), Audrey Hu (algemene economie), Joep Pijpers (scheikunde) en Roland van der Veen (wiskunde).

Dankzij Rubicon kunnen pas gepromoveerde Nederlandse wetenschappers onderzoekservaring opdoen in het buitenland. Buitenlandse onderzoekers kunnen met deze subsidie onderzoek in Nederland verrichten. In totaal dienden 144 jonge onderzoekers een aanvraag in, 33 van hen krijgen nu een subsidie. In totaal wordt er 1,7 miljoen euro verdeeld. (DW)

zz Studenten.nl houdt een verkiezing voor de mooiste mannelijke student van 2010.

Op studenten.nl hebben zich negentig kandidaten aangemeld voor de verkiezing voor de mooiste mannelijke student van 2010.

Rechtenstudent Rolando Gallego Moyano (20) en communicatiewetenschapstudent Tom Tawfik (21) strijden mee. Tom: ‘Ik ben via Hyves benaderd om mee te doen aan de verkiezing. Ik was erg gevleid en heb me aangemeld.’ Rolando doet vooral mee vanwege de prijzen: de winnaar krijgt een reis naar Ibiza en een laptop.

Maar wat is er mooi aan het innerlijk van de heren? Tom: ‘Iedereen heeft zijn eigen innerlijk schoonheid. Ik vind het vooral belangrijk om te durven dromen zonder barrières. Ik hoop bijvoorbeeld dat ik de wereld kan veranderen, wij profiteren hier van de uitbuiting elders op de wereld.’ Het blijft alleen wel bij dromen: ‘Voorlopig ben ik een student die vooral elke avond veel bier drinkt en er de volgende dag niets meer van weet,’ aldus de potentiële wereldverbeteraar. Concurrent Rolando: ‘Ik wilde na de aardbevingen in Haïti wel de slachtoffers gaan helpen, maar het

De Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO) heeft het plan van het AMC om het invriezen van eicellen van vrouwen te gaan testen afgewezen. De CCMO, een commissie die wetenschappelijke plannen toetst waarbij proefpersonen betrokken zijn, keurde het plan van het AMC af omdat het niet voldoende onderbouwd zou zijn. Dat meldde NRC Handelsblad op 8 april. Vorige maand zette hoogleraar humane voortplantingsbiologie aan het AMC en hoofd van het fertiliteitslaboratorium Sjoerd Repping in zijn oratie de progressieve koers van zijn afdeling uiteen. Het invriezen van eicellen is al mogelijk voor vrouwen die een vruchtbaarheidsbelemmerende chemotherapie ondergaan. Het AMC wil het in de toekomst mogelijk maken voor alle vrouwen om hun eicellen te laten invriezen. Het ziekenhuis gaat in beroep tegen het besluit van het CCMO en verwacht in 2011 een uitspraak. (MvK)

en hoogleraar kunstgeschiedenis Ernst van de Wetering, die op 15 april afscheid neemt van de UvA. In zijn afscheidsrede tracht hij Rembrandts denkwereld rond licht en schaduw te reconstrueren aan de hand van Rembrandts eigen ideeën op dit gebied. Rembrandts vader was molenaar en de jonge Rembrandt had zijn eerste atelier in diens molen. Molens hebben

kleine raampjes en de smalle lichtbundel die door zo’n raampje in de duisternis van de molen valt, zou Rembrandt tot zijn ongewone behandeling van licht en schaduw hebben gebracht. (DW) Lees deze week ook het dagboek van Ernst van de Wetering in de rubriek ‘Weekgast’ op www.folia.nl

Katalysator Promovendus Jeroen Wassenaar en masterstudent Eveline Jansen uit de onderzoeksgroep van hoogleraar chemie Joost Reek, hebben samen met collegaonderzoekers van de VU – Willem-Jan van Zeist en hoogleraar theoretische scheikunde Matthias Bickelhaupt – een nieuwe methode ontwikkeld om snel en eenvoudig de meest actieve katalysator te selecteren voor een specifieke chemische reactie. Door gebruik te maken van massaspectroscopie kan de relatieve stabiliteit van een mengsel van metaalcomplexen worden bepaald. Het minst stabiele complex van dit mengsel geeft vervolgens de snelste katalytische reactie.

De ontwikkelde methode versnelt het vinden van nieuwe geschikte katalysatoren voor bijvoorbeeld de productie van geneesmiddelen. De onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift Nature Chemistry. (UvA)

Prix Goncourt

‘Briljante’ nieuwe decaan geneeskunde zz Internist Marcel Levi opvolger van Louise Gunning, die vertrekt naar de Gezondheidsraad. zz ‘Ik ben misschien iets avontuurlijker in het nemen van beslissingen dan Gunning.’

Hoogleraar interne geneeskunde Marcel Levi is voorgedragen als nieuwe voorzitter van de Raad van Bestuur (RvB) van het AMC. Hij wordt daarmee ook decaan van de Faculteit der Geneeskunde. Levi volgt per 1 september Louise Gunning op, die voorzitter wordt van de Gezondheidsraad.

De facultaire studentenraad, de ondernemingsraad van het AMC en de landelijke Cliëntenraad Academische Ziekenhuizen moeten nog adviseren over de benoeming, die vooralsnog voor onbepaalde tijd is.

Levi: ‘We hebben eigenlijk alleen gesproken over een startdatum en niet over een stopdatum, maar in zijn algemeenheid doe je zoiets voor een jaar of tien.’ Marcel Levi (1964) is sinds 2001 hoofd van de afdeling inwendige geneeskunde van het AMC en vanaf 2003 voorzitter van de divisie inwendige specialismen. Levi is ‘een briljant clinicus, een gedreven man van de wetenschap en een stimulerende coach,’ zei Hein Visser, secretaris van de Nederlandsche Internisten Vereeniging (NIV), vorig jaar over hem op de medische informatiesite mednet.nl.

‘Maar ik ben van nature ook ongeduldig,’ zegt Levi over zichzelf. ‘Ik ben iemand die

Marcel Levi / foto Bram Belloni

graag snel resultaat ziet. Het gevaar is dan dat je te ver voor de troepen uit gaat lopen.’

Grootste verschil tussen hem en Gunning?

‘Ik ben misschien iets avontuurlijker in het nemen van beslissingen. Louise is erg precies, ze kit alles af voordat het scheepje gaat varen, zal ik maar zeggen. Maar ze heeft een enorm vermogen om in elke verschillende situatie de goede toon aan te slaan.

Dat ga ik proberen na te apen.’

De komende jaren ligt er ‘heel veel op mijn bordje,’ zegt Levi. ‘De ontwikkeling van nieuwe masteropleidingen en de aanslui-

ting daarvan op medische vervolgopleidingen tot specialist moeten beter op elkaar aansluiten, onze onderzoeksspeerpunten, waaronder cardiovasculaire en stofwisselingsziekten, maar ook oncologie, moeten niet alleen in Nederland, maar ook in Europa tot de beste gaan behoren en de patiëntenzorg kan nog veiliger. Door de enorm toegenomen medische technologie kunnen er in de zorg duizend dingen fout gaan. Het is onze taak om ervoor te zorgen dat er nul dingen misgaan, maar daarvoor moet je soms wel op je tenen lopen.’ (DW)

‘Wat als er geen energie meer is?’ zz Online interactieve film Collapsus combineert technieken en stijlen zz Toeschouwer uitgedaagd om zich te verdiepen in de energieproblematiek.

Het filmproductiebedrijf Submarine, gespecialiseerd in crossmediaproducties, heeft in samenwerking met VPRO’s Tegenlicht een online interactieve film geproduceerd. De film draait om de energiecrisis die de aarde mogelijk over enkele jaren zal treffen.

In Collapsus: the Energy Risk Conspiracy wordt een handvol personages aan de kijker gepresenteerd in een combinatie van film, animatie, documentaire, geluid, spel en tekst. Opvallend is dat

de film veel parallellen heeft met de realiteit: Rusland heeft te maken met rebellen in het zuidoosten, in Iran is een opstand en de Verenigde Staten en China bakkeleien over hun oliebelangen. De personages komen uit alle hoeken van de wereld en reageren ieder op hun eigen manier op de energiecrisis. Zo heb je de licht raaskallende antiglobalistische en links-extremistische Tony en de Chinese Chen die vanachter zijn koffiemok mensen chanteert.

‘In Collapsus bepaalt de kijker niet de afloop, maar wel het verloop van het verhaal,’ vertelt Marah Haan, student media en cultuur en stagiair bij Submarine. ‘De combinatie van informatie krijgen, beeld zien en relevante informatie binnen de

film opzoeken, is nieuw.’ In het project maakte Submarine gebruik van verschillende stijlen; fictieve live-actionbeelden, een aquarel-animatietechniek (rotoscope), foto’s, special effects en waargebeurde documentairebeelden. Daarnaast zijn er ook game-elementen in de belevenis verwerkt. Voor ieder wat wils? Haan: ‘Door het gebruik van verschillende technieken en verhaalstijlen spreekt het project hopelijk een groot publiek aan.

Een zwaar onderwerp wordt op een spannende manier verteld. Het is de bedoeling dat je op een gegeven moment denkt: wat zou ik eigenlijk doen als er helemaal geen energie meer is?’ De film duurt ongeveer veertig minuten en is op www.collapsus. com te bekijken. (MvK)

Hiv is eigen aanjager zz Onderzoek wijst uit dat Hiv-virus zichzelf in gang zet.

Hiv, het virus dat aids veroorzaakt, gebruikt het immuunsysteem om zich te vermenigvuldigen. Zodra bepaalde afweercellen signalen gaan sturen dat er een vreemde indringer bestreden moet worden, slaat hiv zijn slag. Dit meldt het

Center for Experimental and Molecular Medicine van het AMC. Het onderzoek is inmiddels gepubliceerd in het tijdschrift Nature Immunology. Op zijn tocht door het lichaam ontmoet het aidsvirus als eerste dendritische cellen. Die pakken het op en geven het door aan de zogenoemde T-cellen. Daar – en soms ook in de dentritische cellen zelf – vermenigvuldigt het

zich om zich vervolgens te verspreiden.

De T-cellen gaan kapot en de patiënt krijgt een haperend immuunsysteem.

Onderzoekers Sonja Gringhuis en Michiel van der Vlist gingen na hoe het virus zich in dendritische cellen vermenigvuldigt.

Zij ontdekten dat het daarvoor signalen nodig heeft, die het zelf weet uit te lokken.

(FB)

UvA-docent migrantenliteratuur Fouad Laroui (1958), van de opleiding Franse taal- en letterkunde, is de eerste Nederlandse auteur die is geselecteerd voor de Prix Goncourt, de belangrijkste literaire prijs van Frankrijk. Zijn Le jour où Malika n’est pas mariée is door de Académie Goncourt op de shortlist gezet in de categorie novellen. Laroui, geboren in Marokko, studeerde wis- en natuurkunde en bouwkunde in Parijs. Hij werkte een paar jaar als ingenieur in Marokko, maar vertrok in 1989 opnieuw naar Parijs, specialiseerde zich in de econometrie en promoveerde.

In 1990 kwam hij naar de UvA. Hij leerde zichzelf Nederlands door het lezen van de krant met een woordenboek ernaast en het kijken en luisteren naar televisiespelletjes. Hij is onder meer auteur van de boeken Kijk uit voor parachutisten, Judith en Jamal en Het tragische einde van Philomène Tralala. (DW)

Universiteiten beschermd Niet elke instelling mag zich nog langer zomaar universiteit of hogeschool noemen. Dit heeft demissionair staatssecretaris Marja van Bijsterveldt besloten.

Nu is het nog zo dat elke instelling die dat wil de naam universiteit, hogeschool of university (of applied science) kan voeren.

‘Als je collegegeld betaalt aan een universiteit moet je er natuurlijk wel zeker van zijn dat het een echte universiteit is,’ aldus Van Bijsterveldt op de CDA-site. Veel hogescholen, waaronder de Hogeschool van Amsterdam, noemen zich in het buitenland ‘University of Applied Sciences’.

(DW)

Stelling: De poll van afgelopen week ging over het Amstel Instituut, een UvA-instituut dat leerplannen voor het bètaonderwijs ontwikkelt, maar wordt wegbezuinigd.

Is dit een goed plan? zz Schandalig. Door de reorganisatie gaat ruim 25 jaar aan expertise verloren voor het bèta-onderwijs – 87,1% zz Nee. Reorganisaties kosten meestal zo veel tijd en geld. Dat weegt niet op tegen de baten – 5,3% zz Prima, verbetering van het onderwijs voor het hele land is geen taak van een individuele faculteit, al wordt er met de derde geldstroom voor betaalt – 4% zz Goed, reorganisaties brengen in kaart wie welke taken heeft en zo kunnen onnodige zaken worden geschrapt – 3,6% Totaal aantal respondenten: 644

Folia 5

nieuws meer actueel nieuws op www.folia.nl

doctor

UvA-studente aan roer LSVb zz ‘Aanhoudende meningsverschillen’ leiden tot aftreden LSVb-voorzitter Gerard Oosterwijk. zz Nieuwe voorzitter Jasmijn Koets zet beleid van voorganger voort.

‘Aanhoudende meningsverschillen binnen het bestuur’ hebben ertoe geleid dat Gerard Oosterwijk, voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb), is afgetreden. Dat heeft de LSVb op 29 maart in een persverklaring laten weten.

Waarover de meningsverschillen gingen wil niemand kwijt. Algemeen bestuurslid Jasmijn Koets (23), studente internationale betrekkingen aan de UvA, heeft

de taken van Oosterwijk overgenomen.

‘De zakelijke samenwerking liep niet goed,’ zegt Koets. ‘Het ging om inhoudelijke meningsverschillen.’ Ook Oosterwijk zelf wil niet ingaan op zijn vertrek.

Het zittende LSVb-bestuur is nog een paar maanden actief, eind juni wordt er een nieuw bestuur gekozen. ‘Of Gerard die laatste maanden niet beter had kunnen blijven? Nee, want er staan hele cruciale maanden voor de deur,’ zegt Koets. ‘Er komen verkiezingen aan, de Commissie-Veerman komt met haar rapport over de toekomst van het hoger onderwijs en de heroverwegingen van het kabinet om jaarlijks 35 miljard te besparen staan op de agenda. Er wacht

dus een spannende periode waarin we moeten knallen.’

Een echte koerswijziging hoeven de LSVb-leden niet te verwachten, zegt Koets. ‘Daarvoor is de tijd te kort en het tot nu toe gevoerde beleid was het beleid van het hele bestuur, waarvan ik deel uitmaak, dus dat zetten we gewoon voort.’ Doordat er binnen het bestuur een reshuffling van taken zal plaatsvinden wordt de functie van algemeen bestuurslid, die Koets tot nu toe vervulde, niet opgevuld. ‘We moeten allemaal wat harder werken,’ zegt Koets. ‘Dat hebben we er graag voor over.’ Oosterwijk zal zijn studie rechten in Leiden voortzetten. (DW)

Waterdicht EPD is ‘flauwekul’ zz UvA-onderzoek toont risico’s inbraak elektronisch patiëntendossier. zz Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport noemt het onderzoek ‘niet onderbouwd’.

Een inbraak in het Elektronisch Patiëntendossier (EPD) kan lange tijd onopgemerkt blijven en verregaande gevolgen hebben voor de privacy en de persoonlijke gegevens van de patiënt. Dit concludeerde informaticus Guido van ’t Noordende in zijn onderzoek naar het nieuwe systeem.

Het ministerie van Volksgezondheid,

Welzijn en Sport (VWS) heeft afgelopen week buitengewoon fel gereageerd op zijn bevindingen.

Het is de bedoeling dat het EPD zorgverleners in staat stelt relevante medische gegevens veilig en betrouwbaar met elkaar te delen. Volgens Van ’t Noordende kan het nieuwe systeem die veiligheid niet garanderen. In zijn onderzoek ging Van ’t Noordende uit van de mogelijkheid tot inbraak en baseerde daar zijn conclusies en aanbevelingen op.

Het VWS vindt deze veronderstelling ongegrond. Een brief van het ministerie namens minister Klink kwalificeerde

het onderzoek daarom als ‘niet onderbouwd’ en benadrukt dat het systeem uitgebreid is getest met behulp van gespecialiseerde hackers. Bovendien, stelt de brief, vinden er periodieke toetsingen plaats.

In een publieke reactie reageert Van ’t Noordende op de houding van het VWS. ‘Het belangrijkste verweer is dat delen van het EPD “niet te kraken” zou zijn. Dit is flauwekul.’ Hij noemt de instelling van het ministerie overmoedig en onverantwoord.

Van ’t Noordende: ‘Als het EPD waterdicht zou zijn, zou dit het eerste systeem ter wereld zijn.’ (MvK)

Amstelcampus in zwaar weer zz Nog te bouwen HvA-campus ‘leidt tot financieel wanbeheer’.

fusie tussen UvA en HvA noemt hij ‘een slecht plan’. Doop: ‘Het CvB zorgt goed voor

zowel de HvA als de UvA. De bestuurlijke fusie wordt niet ongedaan gemaakt.’ (JJ)

zz CvB-lid Paul Doop: ‘De bestuurlijke fusie wordt niet ongedaan gemaakt.’

‘Het is tijd voor reflectie, want niemand aan de HvA en aan de UvA is gebaat bij een bestuurlijke fusie.’ Dit zegt HvA-docent ondernemerschap en ondernemingsfinanciering Peter Fonkert. ‘Het College van Bestuur (CvB) richt zich vooral op de UvA. Het zou goed zijn als er een voorbeeld aan de VU wordt genomen. Die instelling was bestuurlijk gefuseerd met Hogeschool Windesheim, maar uiteindelijk werd ingezien dat het niet werkte.’ Aanleiding voor Fonkerts uitspraken is de commotie die rond de paasdagen ontstond over de kosten van de Amstelcampus, die de HvA bouwt op de kop van de Wibautstraat. Fonkert wil het CvB dagen wegens ‘wanbeheer’. Volgens CvB-lid Paul Doop, verantwoordelijk voor de te bouwen campus, is er geen sprake van financieel wanbeheer. ‘De HvA geeft jaarlijks maximaal 12 procent van het totale budget uit aan huisvesting. Met de huidige budgetten blijft de HvA binnen de afgesproken bandbreedte.’ Het opheffen van de bestuurlijke 6 Folia

foto Renate Klinkenberg

Op 9 en 10 april werd de tiende verjaardag van Goedkoop Cabaret gevierd, het cabaretpodium van Crea waar jong talent cabaret mag uitproberen. Op de foto acteur, schrijver, stand-up comedian en cabaretier Max van den Burg, die op 9 april optrad.

Marleen Klaassen promoveert bij tandheelkunde op een onderzoek naar tandartsangst bij kinderen.

Is niet elk kind een beetje bang voor de tandarts?

‘In het algemeen zijn kinderen een beetje bang voor nieuwe ervaringen. Daarom kun je kinderen niet vroeg genoeg in aanraking laten komen met de tandarts, vanaf een jaar of twee. Ook als baby kunnen ouders ze al meenemen, dan went het kind al aan de geluiden.’

Hoe is angst voor de tandarts te vermijden?

‘Door te zorgen voor neutrale en het liefst positieve ervaringen op jonge leeftijd. Bij kinderen werkt de tell-show-do-methode het best, het is belangrijk dat het kind weet wat er gaat gebeuren. Ook controle is voor het kind van belang, je kunt bijvoorbeeld afspreken dat ze hun hand mogen opsteken als iets pijn doet of als ze even willen pauzeren in de behandeling.’

Wat kan de tandarts het beste doen als een kind al bang is?

‘In uitzonderlijke gevallen kan een kind bij een kindertandarts in samenwerking met een anesthesioloog onder narcose worden gebracht voor een behandeling. Bijvoorbeeld bij een angstig kind van vier jaar oud met veel tandbederf. Maar dat gebeurt enkel indien andere opties zijn uitgesloten, zoals gedragstherapie. Behandeling onder narcose is een manier om te voorkomen dat een van de eerste ervaringen met de tandarts een negatieve is, waardoor ook de kans op angst in de toekomst afneemt.’

Wat doet een kindertandarts dat een reguliere tandarts niet doet?

‘Een kindertandarts neemt vooral veel tijd voor het kind en weet in welke fase van de ontwikkeling het zich bevindt, een kindertandarts heeft drie jaar doorgestudeerd. Vanaf zes à acht jaar zijn kinderen bijvoorbeeld beter in staat cognitief te redeneren; dan pas heeft het zin als de tandarts iets toelicht. Onder de vier jaar is het belangrijk dat je een kind anders aanspreekt dan een volwassene, door bijvoorbeeld te zeggen dat je een kiesje gaat laten slapen, in plaats van verdoven.’

Wat zijn uw eigen herinnering aan tandartsbezoek in uw jeugd?

‘Ik heb geen nare ervaringen. Ik poetste consequent en had geen gaatjes. Wat ik me vooral herinner is dat het leuk was als je een tandenborstel kreeg of een plastic ringetje. Dat werkt sowieso goed, om kinderen achteraf te belonen voor goed gedrag.

Dat versterkt goed gedrag en het zelfvertrouwen. Wel belangrijk is om niet van te voren beloftes te doen over cadeautjes, ook niet als ouder, want dan weet een kind dat er iets spannends gaat gebeuren en dan is de kans op angst juist groter.’ (MMJ) M.A. Klaassen, Child Dental Fear and Quality of Life. Promotie 15 april.

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.uva.nl

prikbord

promoties

FEB Economenbokaal

AMC Alvleesklier

Het jaarlijkse economenzaalvoetbaltoernooi, waarbij economische faculteiten, overheidsinstanties en onderzoeksbureaus al sinds 1980 strijden om de Economenbokaal, is op 1 april gewonnen door zaalvoetballers van de FEB. In een spannende finale werd onderzoeksbureau EIM na strafschoppen verslagen. Het FEB-team werd dit jaar gesponsord door Tier, het Top Institute for Evidence Based Education Research, de onderzoeksgroep die onder leiding staat van Henriëtte Maassen van den Brink. De doelpunten werden aan UvA-zijde gemaakt door Bas Bouten en door de ‘tandem’ Adam Booij en Alexander Schram die de verdediging van EIM met een ingestudeerd een-tweetje passeerde. De eindstand was 2-2, na strafschoppen won het FEB-team met 3-2.

Naast de kunstnier, de kunstlever en het kunsthart, wordt er nu ook gewerkt aan een kunstmatige alvleesklier. Een Europees consortium gaat onder leiding van het AMC zo’n apparaat ontwikkelen voor mensen met diabetes type 1. Het moeilijkste bij de ontwikkeling van de kunstalvleesklier is dat de klier op het juiste moment de juiste hoeveelheid insuline afgeeft. Dat vergt software met complexe wiskundige algoritmes. Veertien Europese ziekenhuizen, universiteiten en bedrijven zijn bij het project betrokken. Voor het project, met de naam AP@home – Artificial Pancreas at home – heeft de EU tien miljoen euro subsidie uitgetrokken. Nederland heeft ongeveer 85.000 patiënten met diabetes type 1.

DINSDAG 20 april 10.00 uur: Yves Fomekong-Nanfack Systeembiologie Gene Regulatory Network Inference.

Promotor: Prof.dr. P.M.A. Sloot. (Agn.kapel) 12.00 uur: Michiel Hildebrand - Informatica End-user Support for Access to Heterogeneous Linked Data.

Promotoren: Mw. prof.dr. L. Hardman en prof.dr. A.T. Schreiber (VU). (Agnietenkapel) 14.00 uur: Marjolein Liedenbaum Geneeskunde CT Colonography in Faecal Occult Blood Test Positives.

Promotoren: Prof.dr. J. Stoker en prof.dr. P.M.M. Bossuyt. (Agnietenkapel)

WOENSDAG 21 april

SPORT Roetersrun

Maagdenhuis Eten

Op 15 april vindt voor de vijfde keer de Roetersrun plaats, een hardloopevenement voor studenten en medewerkers.

Het parcours van vijf kilometer loopt via de Roetersstraat, Plantage Muidergracht, Plantage Middenlaan, Sarphatistraat en terug naar de Roetersstraat. Online voorinschrijven is niet meer mogelijk.

Aanmelden op de dag zelf kan bij de inschrijfbalie in de hal van het E-gebouw in de Roetersstraat. Vanaf 18 uur kunnen startbewijzen, eveneens bij de inschrijfbalie, worden afgehaald. Het inschrijfgeld aan de balie bedraagt 7,50 euro. Van elke deelnemer gaat 1 euro inschrijfgeld naar medische opleidingsprojecten in Kenia. Daarnaast gaat er geld naar de Stichting Lorna Kiplagat, die zich inzet voor onderwijs aan meisjes.

Wat betekenen de augurken in Good Bye Lenin of de kreeften in Scorseses Goodfellas? In hun boek Verraad, verleiding en verzoening verkennen universiteitshoogleraar en voedselspecialist Louise Fresco en filmprogrammeur Helen Westerik de rol van eten in speelfilms. Behalve referenties aan meer dan tweehonderd films, bespreken Fresco en Westerik tweeëntwintig bekende en minder bekende, oudere en nieuwe films die representatief zijn voor de diversiteit aan situaties waarin voedsel een rol speelt: van Fish Fall in Love (Iran, 2005) tot Fried Green Tomatoes (VS, 1991) en Chungking Express (Hongkong, 1994). Het boek is uitgegeven bij AUP en kost € 24,50.

UB Mobiel

FdR Kunst

De website van de Universiteitsbibliotheek is er nu ook in een speciale versie voor iPhone, Android en andere mobiele telefoons. Via het adres kan de UvAcatalogus worden geraadpleegd, boeken worden aangevraagd uit het magazijn, geleende boeken worden verlengd, adressen en openingstijden van bibliotheeklocaties worden opgezocht en nieuws via tweets worden gelezen. Binnenkort zullen ook andere diensten via deze site beschikbaar komen.

Het adres van de mobiele site is: http://cf.uba.uva.nl/mobiel

In samenwerking met Spui25 en advocatenkantoor Allen & Overy organiseert Inge van der Vlies, hoogleraar kunst en recht aan de FdR, een driedelige serie over de verbeelding van het recht in architectuur, film en beeldende kunst. Kunstenaars verbeelden het recht en bieden daardoor reflectiemogelijkheden op de staat van het recht. Tijdens de eerste bijeenkomst op woensdag 14 april staat de relatie tussen architectuur van gerechtsgebouwen en de maatschappelijke functie van het recht centraal. Dit wordt besproken aan de hand van het ontwerp voor het nieuwe gebouw van het Hof Amsterdam aan het IJ.

UB Hutkoffer

FGw Edward

Said

Grafisch ontwerpster Debbie Saul (1971) vond jaren geleden de hutkoffer van haar grootvader, Reinier Saul (1910-1977).

Deze groeide op in Berlijn, maar vluchtte in 1933 naar het buitenland. Hij vestigde zich in Amsterdam als reclametekenaar.

De vondst van de hutkoffer leidde tot een boek en tot schenking van het materiaal aan de Bijzondere Collecties. In de koffer bevonden zich, behalve persoonlijke brieven, familiefoto’s en een dagboek, ook schetsen, ontwerpen en allerlei drukwerk. Aan de hand van dit materiaal reconstrueert Debbie Saul in het boek An Meine Kinder de bijzondere levensgeschiedenis van haar grootvader. Het boek verschijnt bij uitgeverij 99 uitgevers.

Op 22 april organiseren theaterstudies en muziekwetenschappen een groot symposium ter ere van de overleden literatuurwetenschapper en schrijver Edward Said, die dit jaar 75 jaar zou zijn geworden. Tijdens het symposium zullen verschillende kunstenaars en wetenschappers een dialoog aangaan over de nalatenschap van Said, die vooral bekend is vanwege zijn grote werk Oriëntalisme, waarin hij een kritiek op de westerse perceptie op het oosten verwoordt. Van de UvA zijn onder anderen muziekwetenschapper Rokus de Groot en filosoof Michiel Leezenberg aanwezig. Aanmelden kan via saidsymposium2010@gmail.com.

10.00 uur: Lotte Henrichs - Nederlandse taalkunde Academic Language in Early Childhood Interactions. Academic Language in Early Childhood Interactions. A Longitudinal Study of 3- to 6-Year-Old Dutch Monolingual Children.

Promotor: Prof.dr. F. Kuiken. (Aula) 12.00 uur: Hans Daniels - Geneeskunde Acute Exacerbations of COPD. Promotor: Prof.dr. H.M. Jansen. (Aula) 14.00 uur: Gerard Kuys - Politicologie De vrees voor wat niet kwam. Nieuwe arbeidsverhoudingen in Nederland 1935-1945, aan het voorbeeld van de Twentse textielindustrie.

Promotor: Prof.dr. M.M. van der Linden. (Aula)

DONDERDAG 22 april 10.00 uur: Niels Smit - Taalwetenschap FYI. Theory and Typology of Information Packaging.

Promotor: Prof.dr. P.C. Hengeveld. (Agn.kapel) 12.00 uur: Sjoukje Colenbrander - (Kunst) geschiedenis Zolang de weefkunst bloeit.

Promotoren: Prof.dr. L. Noordegraaf en prof.dr. C.W. Fock (UL). (Aula) 14.00 uur: Margaret Hewett Rechtsgeleerdheid De Ratione Juris Docendi Et Discendi Diatribe Per Modum Dialogi.

Promotor: Prof.dr. J. Hallebeek (VU).

(Agnietenkapel)

oraties

DONDERDAG 22 april 14.30 uur: Oratie prof.dr. A.J. Verhoeven, hoogleraar Medische Biochemie, i.h.b. het celmetabolisme Alles onder controle? (Aula)

VRIJDAG 23 april 14.30 uur: Oratie mw. prof.dr. M.Y.A. Zieck, hoogleraar International Refugee Law UNHCR’s Parallel Universe. Marking the Contours of a Problem. (Aula) Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231.Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda.

Folia 7

opinie

Psychoanalyse levert meer op dan zij kost Het schrappen van de psychoanalyse uit de basisverzekering heeft vele nadelen en maar één voordeel: patiënten zullen nu eerder meewerken aan gerandomiseerd onderzoek naar psychoanalyse, verwacht Wouter Gomperts.

D

tijd een verzekerde behandeling en wordt e grand old lady van de in een team van deskundigen selectief en psychotherapie, de psychoterughoudend geïndiceerd met een sinds analyse, is geschrapt uit het protocol. gaat om een basispakket van de zorgverze- 2004 verplicht Het grootste juridische carrière-evenement met de beste Het werkgevers! relatief kleine groep patiënten waarvoor kering. De minder intensieve psychoanaeen zo intensieve ambulante therapie lytische behandelvormen en al lopende nodig en mogelijk wordt gevonden en die psychoanalyses blijven wel vergoed. er ook gemotiveerd voor is.

Psychoanalyse is de meest intensieve In een psychoanalyse gaat het lang niet vorm van ambulante psychotherapie. Een altijd over seks, agressie en vroeger zoals analyse duurt gemiddeld zes jaar en heeft een verouderde en karikaturale voorstelvier of vijf sessies in de week van ieder ling het doet voorkomen. Wat er in de driekwartier. De meeste patiënten die in afgelopen honderd jaar wel hetzelfde is psychoanalyse komen zijn eerder zonder blijvend resultaat met korter durende the- gebleven, is de therapeutische situatie: de patiënt ligt op een divan en de behanderapie of medicatie behandeld. Ze hebben laar zit achter het hoofdeinde. vaak ernstige en terugkerende emotionele Psychoanalyse probeert te begrijpen en relationele problemen in combinatie Amsterdam RAI hoe de innerlijke wereld vanaf de vroege met ingewikkelde persoonlijkheidsprokindertijd vanuit de interactie met andere blematiek. Een behandeling gericht op mensen is ontstaan. Voorts staat centraal een enkelvoudige klacht schiet in zulke hoe de innerlijke wereld nu vorm en gevallen tekort. Psychoanalyse is al lange

12 maart www.carrierebeurs.nl - advertentie -

Webspace nodig?

Gratis Windows Server 2008 web hosting en .nl domeinnaam Ga naar: http://www.gratiswindowshosting.nl

Folia

8 Naamloos-7 1

09-04-2010 10:56:09

Voor een lerarenopleiding is StudiJob met spoed op zoek naar een

Medewerker Studentenzaken (24u p/w) Werkzaamheden - verstrekken van mondelinge, schriftelijke en elektronische informatie aan studenten, docenten en belangstellenden aan de servicebalie, via telefoon, e-mail en studieweb; - adviseren van studenten bij specifieke vragen op het gebied van toelating, inschrijving, tentamens en afstuderen; - invoeren van gegevens en studievoortgangresultaten, deze raadplegen en daarover rapporteren vanuit databases; - roosteren van zaalruimtes, beheren van onderwijsroosters; - opstellen van brieven, redactiewerk lesmateriaal en studiegids, verzorgen van mailings; - ontwikkelen en opstellen van voorlichtingsmateriaal; - archiveren en beheren van studentendossiers; - organiseren van voorlichtingsdagen, afstudeerdagen, startweken en studiedagen; - notuleren van vergaderingen.

Profiel - hbo werk- en -denkniveau: kan zelfstandig inlezen, een persoonlijke werkplanning opstellen, tegelijkertijd managen van doorlopende werkzaamheden naast incidentele taken en projecten met verschillende planningen en prioriteiten en proactief oplossingen bedenken voor mogelijke problemen; illustratie Marc - aantoonbare ervaring in een vergelijkbare functie bij een grote onderwijsinstelling als Universiteit of Kolle Hogeschool - digitaal slagvaardig: aantoonbaar ervaren in Word, Excel, Outlook en Access, ISIS en ervaring met syllabus +; - uitstekende communicatieve vaardigheden: zowel mondeling als schriftelijk; - stressbestendig: kan in hectische werkomgeving rust bewaren wanneer meerdere klussen en taken tegelijk aandacht de persoonlijkheid laat zich niet makinhoud geeft aanomhet doenvragen; en laten van de - flexibiliteit: kan door inzicht in persoonlijke werkplanning onverwachte klussen een plek geven; kelijk wenden. Ook als dat maar een paar patiënt. Mede door de hoge frequentie en - teamspeler: kan zelfstandig werken en binnen een klein team met collega’s professioneel samenwerken.

graden gebeurt, kan dat voor het verdere lange duur komt de problematiek op een Periode: per direct voor ongeveer 4 maanden leven veel uitmaken. veelsoortige manier tot uitdrukking in de In Nederland zijn op dit moment ongerelatie met de analyticus. Deze reageert veer 600 patiënten in psychoanalyse. In daar niet op een complementaire wijze op Herken je jezelf in het bovenstaande profiel en ben je direct beschikbaar? Mail dan zo totaal is daarmee een bedrag gemoeid van en hij is ook niet de zwijgzame, spoedig mogelijk je cv enafstaneen korte motivatie naar Stephan stephan@studijob.nl. ongeveer € 7,5 miljoen per jaar. De meeste delijke allesweter uit het populaire beeld. bij wie een psychoanalyse is De analyticus actief vanuitopnemen een Voorluistert vragen kan je contact via: patiënten 020-5353461. aangewezen, kunnen deze niet zelf betalen meevoelende, niet-wetende en niet-oor(€ 12.500 per jaar). Zonder psychoanalyse delende onderzoekende houding. Het is zullen zij vaker naar de huisarts gaan, vaniet voor niets dat een analyse lang duurt en dat de zittingen vaak zijn: het schip van ker in kortdurende therapie komen, meer

stage Kunsteducatie antidepressiva slikken en vaker gebruik maken van (dag)klinische psychiatrische zorg. De kans op ziekteverzuim en blijvende arbeidsongeschiktheid neemt toe.

In Duits onderzoek bleken de medische consumptie en het werkverzuim in een periode van zeven jaar na beëindiging van de psychoanalyse sterk verminderd. Dit leverde een kostenbesparing op van 97 procent van de behandelkosten.

De belangrijkste reden waarom psychoanalyse uit het basispakket is geschrapt, is dat er geen gerandomiseerd onderzoek naar het effect ervan is gedaan. In zo’n onderzoek wordt psychoanalyse vergeleken met een andere behandeling of geen behandeling en worden de patiënten gerandomiseerd, dat wil zeggen op grond van het toeval, aan de te vergelijken condities toegewezen (RCT’s). Dit soort onderzoek kent grote ethische problemen

In Duits onderzoek bleken de medische consumptie en het werkverzuim in een periode van zeven jaar na beëindiging van de psychoanalyse sterk verminderd. en uitvoerbaarheidsproblemen in het geval van langdurige behandelingen. Dat is vooral als de motivatie van de patiënt van groot belang is voor het behandelproces en -resultaat. Dit is bij psychoanalyse sterk het geval. Patiënten zijn niet bereid op basis van het toeval in zo’n intensieve en langdurige behandeling te gaan of die behandeling juist mis te lopen.

Vooralsnog moet de psychoanalyse het dus doen met onderzoek met minder

brieven Max Gortzak Langs deze weg willen wij al die lieve studenten, docenten, hoogleraren en medewerkers van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de UvA bedanken die het met hun inzet, flexibiliteit, geduld en vrolijke optimisme mogelijk hebben gemaakt dat onze zoon en broer, Max Gortzak, vrijwel tot het eind van zijn leven heeft kunnen blijven studeren.

Hoewel al een jaar duidelijk was dat zijn ziekte hem fataal zou worden, hebben jullie hem nooit in de steek gelaten, en

bewijskracht en dat is voor het basispakket te weinig. Ik wijs in dit verband op twee recente meta-analyses (onderzoek waarin een groot aantal onderzoeken is samengevoegd om meer precieze uitkomsten te verkrijgen) naar het effect van langdurige psychoanalytische behandelingen (waaronder psychoanalyse). De gevonden behandeluitkomsten zijn positief en vooral op de langere termijn voor psychoanalyse beter dan voor psychoanalytische psychotherapie. Deze meta-analyses zijn respectievelijk gepubliceerd in het Harvard Review of Psychiatry en het Journal of the American Medical Association. Vooral dit laatste tijdschrift heeft veel wetenschappelijk prestige en dat geeft de erkenning aan die er voor onderzoek naar psychoanalyse bestaat.

Gerandomiseerd onderzoek naar psychoanalyse blijft wel nastrevenswaardig. En juist het besluit om psychoanalyse uit het basispakket te schrappen kan de uitvoerbaarheid van zo’n onderzoek vergroten.

Een voorstel zou kunnen zijn dat psychoanalyse op experimentele gronden in het basispakket behouden blijft, uitgevoerd in het kader van een gerandomiseerd onderzoek. De patiënt die het zelf niet kan betalen, heeft dan nog een aardige kans met de dobbelsteen de behandeling te krijgen die hij nodig heeft en waarvoor hij gemotiveerd is. Dit zal zijn bereidheid vergroten om aan zo’n onderzoek mee te doen. Dat neemt niet weg dat met haar verdwijnen uit het basispakket, de psychoanalyse verandert van een algemeen toegankelijke behandelvorm (die bij een beperkte groep patiënten geïndiceerd is) in een alternatieve geneeswijze voor rijke mensen. yyy Dr. W.J. Gomperts is klinische psycholoog en psychoanalyticus. Hij is werkzaam bij het Nederlands Psychoanalytisch Instituut en de programmagroep klinische psychologie van de UvA.

hem ook nooit als een zieke behandeld.

Ondanks de pijn en toenemende beperkingen bleek heel veel mogelijk.

Tot het laatst beleefde Max plezier aan zijn studie, en dat vinden wij een prestatie van formaat. Niet alleen van Max, maar ook van jullie allemaal. Zelfs toen Max niet meer verder kwam dan ‘Jullie moeten praten’ omdat hij het zelf niet meer kon, toverden jullie tot de dag voor zijn dood gezellige gesprekken tevoorschijn, waardoor hij wist dat hij niet alleen was. Het bleef vriendenbezoek en geen ziekenbezoek, precies zoals hij dat wilde.

Heel veel dank daarvoor.

Hilde, Richmond, Kiki

Annique Heijmans (25) Zij studeert kunstgeschiedenis en liep stage bij de Art Foundation van Akzo Nobel.

‘De Art Foundation is een aparte stichting van Akzo Nobel en beheert de kunstcollectie van het bedrijf.

Sinds 1996 is de Foundation serieus bezig met het aanleggen van een bedrijfscollectie. Zij bestaat ondertussen al uit 1500 werken. De collectie is heel divers en behelst allerlei onderwerpen. Het leek mij bovendien interessant om bij een bedrijfscollectie stage te lopen, omdat het iets is wat een beetje verborgen blijft voor de buitenwereld. Toch zijn er veel bedrijven in Nederland die kunstcollecties hebben. Ze vormen een belangrijk aandeel in de kunstmarkt. Sinds de crisis is er minder budget om aankopen te doen.

De afgelopen tien jaar was de Art Foundation gericht op aankoop en het laten groeien van de collectie. Nu willen ze meer de diepte in: onderzoeken wat de collectie inhoudt, wat de verbanden zijn en wat goede aanvullingen zouden zijn. Dat is ook waar ik me tijdens mijn stage mee bezig heb gehouden.

Daarnaast is een van de doelen van de bedrijfscollectie dat de werknemers meer kennis over kunst krijgen. Samen met een andere stagiaire heb ik daarom voor elke verdieping van het pand “zaalteksten” gemaakt en de kunstwerken thematischer ingedeeld zodat er een soort tentoonstellingsinrichting ontstond. Wat ik heel leuk vond aan mijn stage, is dat ik overal bij mocht zijn. Zo ben ik mee geweest naar beurzen, galeriebezoeken, ateliers en was ik aanwezig bij ontmoetingen met kunstenaars.

Ik heb gemerkt dat de kunstwereld voor een student kunstgeschiedenis toch wel een ver-van-mijn-bedshow is. Tijdens mijn studie was ik vooral boeken aan het lezen en werkstukken aan het schrijven. Je houdt je bezig met de wetenschap, terwijl die in de praktijk weinig aan bod komt. Daarom vond ik het heel fijn om tijdens deze stage juist die praktijk te ervaren. Tijdens mijn stage heb ik een onderzoek gedaan naar de perceptie van kunst onder de werknemers. Een van de thema’s binnen de collectie is “mensbeeld”. Dat thema heeft weer verschillende aspecten, zoals het vrouw-zijn of multiculturaliteit. Ik wilde kijken of die boodschappen aankwamen bij de werknemers. Tijdens mijn onderzoek merkte ik dat veel werknemers het heel belangrijk vinden dat er diversiteit op de werkvloer is en vrouwen in de top van het bedrijfsleven zitten, maar ze deze ideeën niet onmiddellijk herkennen in de kunstwerken. Dit bevestigde voor mij nog maar eens hoe belangrijk educatie is.’ (Julie de Graaf)

Botte weigering FNWI Naar aanleiding van het artikel ‘Persbreidel bij dies FNWI’ (Folia 27), stuur ik u hierbij wat achtergrondinformatie over ‘de demonstratie’ die niet doorging. Aan de heer Noordam vroeg ik of ik tijdens een korte pauze in de diesviering een paar minuten zou kunnen krijgen om een door de Werkgroep voor natuurkundedidactiek gemaakt pamflet tegen de opheffing van het Amstel Instituut toe te lichten. Zelf zou ik het woord ‘demonstratie’ nooit gebruikt hebben.

Met een botte weigering door de heer Noordam had ik geen rekening gehouden. In mijn korte toelichting, waar ik dus geen kans voor kreeg, had ik de

nadruk willen leggen op ons sterke vermoeden dat de opheffing van het Amstel Instituut over een paar jaar zal resulteren in een kleinere instroom van studenten.

Bovendien zou ik erop gewezen hebben dat de Stichting CMA, een non-profitorganisatie die onderzoek en ontwikkeling van het gebruik van ICT in de natuurwetenschappelijke - en technische vakken in het onderwijs wil bevorderen, veel van zijn aantrekkelijkheid voor docenten zal verliezen als het niet meer gelieerd is aan het Amstel Instituut. Het wordt dan een winkeltje waarin je sensoren kunt kopen, maar waar de didactische inbedding ontbreekt.

Hubert Biezeveldoud, natuurkundeleraar

Folia 9

janjaapvanderwal.nl

Debat

Waarschijnlijk is Jan Jaap van der Wal de enige cabaretier in Nederland zonder eigen website. ‘Ik hou daar niet zo van,’ zei hij daarover in Intermediair. ‘Ik vind dat je voor zo’n website je best moet doen – regelmatig nieuwtjes en zo. Dat is een gebied waarvan ik een beetje nerveus word. Trouwens, wat is een nieuwtje over mij? Ik vind mezelf daarin totaal oninteressant.’

Als opwarmer voor de Tweede Kamerverkiezingen organiseren de HvA en UvA op dinsdagavond 20 april een debat. Jort Kelder laat bekende politici van de landelijke partijen met elkaar in discussie gaan. Marianne Thieme, Rita Verdonk, Tofik Dibi, Fred Teeven, Mei Li Vos, Jasper van Dijk en Frits Bolkestein hebben toegezegd te komen en Jan Jaap van der Wal treedt op. Zie www.verkiezingentweedekamer.nl

‘ Politiek is het belan Jan Peter Balkenende is ‘een slimme man die bepaalde kwaliteiten mist’ en Geert Wilders zal nooit premier worden. Op twintig april treedt Jan Jaap van der Wal op tijdens het verkiezingsdebat van de UvA en HvA. ‘De importantie van cabaret is nihil.’ Jim Jansen / foto Marc Deurloo

‘H

et is toch geen 1 aprilgrap?’ vraagt Jan Jaap van der Wal halverwege het interview. Het gesprek met de cabaretier vond inderdaad op de eerste dag van april plaats in Café Fonteyn aan de Nieuwmarkt, en er ging van alles mis. Een alarm, problemen met een biervat en een rottende geur die zich verspreidde door het café. Toen er ook nog een tweede alarm afging, werd het bier met behulp van emmers uit de kelders gehoosd. De laatste emmer gleed weg en kwam in het gezicht van een barmedewerker in de kelder terecht. ‘Geen 1 aprilgrap,’ was het wat zure commentaar na de bierdouche.

Jan Jaap van der Wal was naar de Fonteyn getogen om te praten over politiek. Samen met Frits Bolkestein en Jort Kelder is hij namelijk hoofdgast op het door de HvA en UvA georganiseerde verkiezingsdebat, en politiek vindt hij ‘het belangrijkste wat er is’.

‘Ik vind het een plicht om te stemmen; als cabaretier heb ik op politiek gebied overal een mening over en maak ik overal grappen over; dan moet ik ook een keer in de vier jaar stemmen.’

Ben je trouw aan een partij?

‘Ik stem altijd in het linkse spectrum, en heb laatst voor de gemeenteraad strategisch gestemd. Ik wilde graag dat de PvdA in het college blijft, dus daar heb ik naar gestemd.’

Want vind je ervan – als PvdAstemmer – dat Cohen de nieuwe leider is?

‘Zeer terecht. Hij is een goed bestuurder en betrouwbaar. De manier waarop hij gelanceerd is, is slim. Na de val van het kabinet ging de partij al omhoog in de peilingen en Cohen heeft de hele partij een flinke duw gegeven. Als de VVD nou

10 Folia

Neelie Kroes terug had gehaald, dan had je Wilders wel kunnen indammen.’

Lukt dat nu denk je?

‘Wilders zal niet zoveel winnen zoals voorspeld wordt. Dertig zetels voor hem lijkt me een utopie. Kijk naar wat er nu gebeurt in Den Haag en Almere waar de PVV veel stemmen heeft gehaald. Ze zijn gekozen maar nemen niet de verantwoordelijkheid. Nederland is een coalitieland en dat zal het blijven, en een coalitie sluiten met de PVV is lastig.’

Kun je de PVV-stemmer omschrijven?

‘Voor een deel zijn het tegenstemmers en voor een deel zijn het wat ik noem “nostalgische” stemmers. Mensen die terugverlangen naar de jaren vijftig, naar een land zonder veel zichtbare buitenlanders.

Je kan het wel willen, maar het is niet aan de hand. Ik vind het beter om vooruit te kijken, maar daar is de PVV niet heel goed in.’

Bij deze verkiezingen lijkt het meer een gevecht te worden tussen personen dan tussen partijen.

‘Het wordt een een-op-een-strijd tussen Cohen en Wilders. Balkenende dacht dat hij het gevecht aan zou moeten gaan met Wilders, maar over Balkenende hebben steeds minder mensen het. Het probleem is dat het CDA niemand achter de hand heeft die hem kan vervangen. Maxime Verhagen is net zo verantwoordelijk voor de val van het kabinet en het CDA gaat ook niet de oorlog winnen met Ab Klink.’

Wat vind je van Balkenende?

‘Een slimme man die de kwaliteiten mist om kabinetten bij elkaar te houden. Hij gaat niet probleemoplossend te werk als dingen ernstig fout gaan. In november werd duidelijk dat het mis zou kunnen gaan met de hele discussie over Uruzgan.

Het is toen niet in hem op gekomen om de rijen te sluiten. Hij heeft het allemaal laten dooretteren met gevolg het dat het kabinet gevallen is.’

Zou de politiek ooit iets voor jou zijn?

‘Ooit wel, maar als ik iets doe, dan wil ik het wel serieus doen. Dan wil ik voor iets staan waarmee ik verbonden ben, anders ben ik niet geloofwaardig.’

Wat vind je echt belangrijk?

‘Onderwijs en cultuur. Een voorbeeld. Ik probeer al een paar maanden dingen voor tv van de grond te krijgen. Dat lukt niet omdat alles is dichtgetimmerd. Ronald

‘Vooruitkijken, daar is de PVV niet heel goed in’ Plasterk is daarvoor voor honderd procent verantwoordelijk. Hilversum is een ondoorzichtelijke bende zonder visie waar alleen wordt gedacht in doelgroepen en kijkcijfers. Daar zou de politiek meer verantwoordelijkheid voor moeten nemen.

Het hele cultuurbeleid in Nederland vind ik trouwens een lachertje.’

Waarom?

‘We hebben het laagste kunstbudget van heel Europa. En als Wilders aan de macht komt, dan wordt alles afgeschaft. Daarom moeten we waakzaam zijn. Onderwijs en cultuur zijn investeringen voor toekomstige generaties. Het gaat over immateriële zaken, waar je niets zichtbaars iets voor terugkrijgt. Je krijgt er wel een gevoel voor terug, en dat gevoel is van groot belang.

Door te kijken naar een mooi schilderij of een voorstelling zet je mensen aan tot denken, verwar je ze, en zo draag je bij aan hun ontwikkeling. Het levert economisch gezien niets op, maar is wel heel belangrijk.’

Op de verkiezingsavond van 20 april is Rita Verdonk een van de sprekers. Volgens jou de slechtste politica van nu.

‘Verdonk is een schertsfiguur. Mensen laten zich graag voorliegen, maar zij doet het op zo’n ondoorzichtige manier dat iedereen klaar met haar is. Dat blijkt wel, want ze staat nu op nul zetels in de peilingen. Ze heeft geen idee wat ze zegt; ze kent haar eigen lijsttrekkers niet en laatst was er ingebroken in haar eigen kantoor zonder dat ze het zelf wist. Verdonk bestaat uit gebakken lucht.’

Wie wordt de premier?

‘Wilders in ieder geval niet want dan moet hij coalities sluiten en daarmee verliest hij zijn kracht. Nu zegt hij: “We gaan het zo doen en anders niet,” maar bij coalitievorming kan dat niet.’

Een overeenkomst tussen Wilders en veel cabaretiers is dat steeds de grens wordt opgezocht.

‘Ik ben niet iemand die de hele voorstelling vloekend over het podium loopt. Ik houd het enigszins intelligent. We leven in weldaad en feitelijk gaat alles goed.

Daardoor is er behoefte om de grenzen op te rekken. Ik durf hierin op het podium vrij ver te gaan. Door lange stiltes te laten vallen; door monologen te houden zonder grap; of door mijn eigen publiek op de hak te nemen.’

Zijn er voor jou dan nog wel grenzen?

‘Niet als het een goede grap betreft. Ik heb gisteren bijvoorbeeld een grap gemaakt over de oom en tante van Frans Bauer.

Een grap moet je nooit navertellen, maar hij ging over de tante van Frans, van wie iedereen zei dat ze heel “normaal” was. Voor haar hield dat in dat ze iedere dag naar de chinees ging. Om een pilsje te drinken.’

Comedytrain Comedytrain is het eerste Nederlandse gezelschap van stand-upcomedians. Het werd in 1990 door Raoul Heertje opgericht als podium voor stand-upcomedy in Nederland. De Comedytrain heeft zijn thuisbasis in Amsterdam in het café Toomler, onder het Hilton hotel.

ngrijkste wat er is’ CV

Zijn politiek en cabaret met elkaar verbonden?

‘Op een bepaalde manier wel; het doel van politiek is iets hoger dan het doel van cabaret. Het gaat om verstrooiing versus de wereld veranderen. De importantie van cabaret is nihil; het is leuk en gezellig, maar voor veel mensen moet het vooral zo blijven. Politiek is het belangrijkste wat er is. Het probleem van de politiek van de laatste jaren is dat de politiek deed alsof ze alle problemen van alle mensen konden oplossen. Die indruk heeft cabaret nooit gewekt. Bij cabaret gaat het altijd op een impliciete manier en zo moet er ook weer politiek bedreven worden.’

Jan Jaap van der Wal (1979) werd geboren in Leeuwarden en debuteerde in 1997 op het podium van de Comedytrain in Toomler. Datzelfde jaar schrijft hij zich in bij kunstgeschiedenis aan de VU, een studie die hij na zes maanden voor gezien houdt omdat zijn carrière als comedian een hoge vlucht neemt. Van der Wal maakte twee avondvullende soloprogramma’s, Out now! en BSUR, en was vaste teamcaptain in het tv-programma Dit was het nieuws. Op televisie luidde hij al twee keer het jaar uit met een oudejaarsconference en hij is momenteel als artistiek leider verbonden aan Comedytrain.

Vertel.

‘Politici moeten beleid maken en de mensen moeten het zelf uitvoeren. M ­ etaforisch gezien moeten politici de weg plaveien, maar ze hoeven niet iedereen bij de hand te nemen om eroverheen te lopen.’

Is het leuk om cabaretier te zijn?

‘Fantastisch. Het is leuk om naar Winterswijk te rijden en dat er ook nog zeshonderd mensen in de zaal zitten die speciaal voor jou zijn gekomen.

Ik mag mijn gedachten delen met die mensen, zonder enige vorm van censuur.’

Je bent nu dertig; wanneer zien we je terug in Den Haag?

(Lachend) ‘Als ik kleine kinderen heb, ga ik de politiek in. Het ideale moment.’ yyy

Folia 11

12 Folia

in beeld

Bierdouche voor rivaal

foto Jan Maarten Hupkes

Niet roken, niet drinken en op tijd naar bed gaan. Het stramien van een wedstrijdroeier lijkt slecht te passen in het ritme van de alledaagse student. Toch heeft de roeisport een van de oudste studententradities in handen: de jaarlijkse terugkerende Varsity, een prestigieuze roeiwedstrijd tussen uitsluitend studentenroeiverenigingen die tegenwoordig op het Amsterdams Rijnkanaal bij Houten geroeid wordt.

Het woord ‘varsity’ is een – bekakte – verbastering van het Engelse woord ‘university’. In 1829 begonnen de Engelse universiteiten Oxford en Cambridge met een jaarlijks terugkerende roeiwedstrijd op de Thames. In Nederland werd de wedstrijd voor het eerst geroeid op 2 juli 1878 tussen twee teams uit Leiden en Delft.

Oorspronkelijk was het niet de bedoeling dat de Varsity zo’n publiekstrekker zou worden. Een paar roeiers stuurden in 1940 een ingezonden brief naar het dagblad De Spiegel waarin ze hun onrust over de groeiende populariteit uiteenzetten. De Varsity was niet bedoeld voor ‘Amsterdamsche dagjesmenschen, rechercheurs in burger, ballonnenverkopers, publieke vrouwen, handelsreizigers en zakkenrollers,’ zo stelt de brief.

Tegenwoordig staan er vijfduizend toeschouwers langs de kant, de NS zet extra bussen in en er drijft zowel een vip- als persboot rond.

Het is traditie dat de winnaars van de zogenaamde Oude Vier, het hoofdnummer van het evenement en daarmee de belangrijkste wedstrijd, en masse en het liefst zonder kleding door hun verenigingsgenoten tegemoet worden gezwommen. Alleen de verenigingsstropdas is verplicht.

Tussen de wedstrijden door houdt men het ook niet droog.

Op de foto leden van Skadi, de roeivereniging van de Erasmus Universiteit in Rotterdam, die de Amsterdamse roeiers van Nereus met bier belagen. Op het water zijn de twee grote rivalen. Nereus doet al wat langer mee en heeft 36 keer in het water mogen springen. Skadi komt eigenlijk maar net kijken, maar is bezig met een inhaalslag. Dit jaar schreef de vereniging geschiedenis. Het is de eerste ploeg die de Varsity vijf keer achter elkaar op haar naam weet te schrijven. (MvK)

Folia 13

De ondoorzichtigheid

Elke zichzelf respecterende organisatie presenteert zich als open, helder en transparant. Ook de UvA. Maar hoe transparant is transparant?

Dirk Wolthekker / illustratie Pascal Tieman

‘T

ransparantie is een fundamentele waarde,’ zegt Mark Rutgers, hoogleraar filosofie van het openbaar bestuur. ‘Transparantie is een applausbegrip.

Iedereen is er vóór. Het zichtbaar maken voor anderen wat je doet bepaalt de geloofwaardigheid en het vertrouwen dat anderen in jouw organisatie hebben. Aan de andere kant: de persoon of organisatie die te transparant is, zet zichzelf buitenspel. Als het College van Bestuur (CvB) zou besluiten de salarissen van alle medewerkers met naam en toenaam op internet te zetten, dan zou dat tot een hoop commentaar leiden, want het mag niet.’

Het zichtbaar maken wat je als organisatie doet, maar gelijktijdig niet alles zichtbaar kunnen of mogen maken, is volgens Rutgers precies het spanningsveld waarin organisaties opereren als het erom gaat 14 Folia

helder en duidelijk voor het voetlicht te brengen wat ze doen. ‘En meetbaar is het al helemaal niet. Hoe transparant een organisatie of bestuurder is hangt van de context af. Neem het voorbeeld van nevenfuncties. Uit oogpunt van transparantie moeten die tegenwoordig aangemeld worden. Vervolgens worden ze voor iedereen toegankelijk op de site van de organisatie gezet. Maar welke nevenfuncties moet je precies vermelden?

De nevenfuncties die relevant zijn voor je werk, maar wat is relevant? Dat je actief bent bij een politieke partij? Door de een zal dat relevant gevonden worden, door de ander niet. En moet je melden wat je partner doet? Uiteindelijk is transparantie toch gebaseerd op fatsoen en vertrouwen.’

Ongecontroleerd netwerk Non-profitorganisaties, ‘de’ politiek, bedrijven, toezichthouders, allemaal kregen

ze tijdens en na de Fortuyn-revolte op hun kop omdat ze ondoorzichtige achterkamertjespolitiek zouden voeren waarin oudgetrouwen baantjes kregen toegeschoven, nieuwkomers buiten de deur werden gehouden en ongecontroleerd bakken geld werden verdiend door mensen wier competentie ook nog eens te wensen over zou laten omdat ze niet op basis van objectiveerbare, doorzichtige criteria waren aangesteld, maar via een netwerk, ook genoemd: vriendjespolitiek. In 2004 werd er zelfs een partij opgericht die meedeed aan de Europese verkiezingen van dat jaar: Europa Transparant, ‘tegen vriendjespolitiek’. Twee jaar later nam de Nederlandse pendant Nederland Transparant deel aan de Tweede Kamerverkiezingen met het programma ‘Transparantie, integriteit, openheid en verantwoording’. Grote stemmentrekkers waren de partijen niet, maar dat ze ontstonden tekent wel het politieke

klimaat van dat moment. Meer dan ooit willen organisaties sindsdien laten zien hoe transparant, open en eerlijk ze zijn, zowel naar hun medewerkers als naar buiten toe. Sterker nog: de organisatie die niet expliciet aangeeft helder en transparant te laten zien wat zij doet, laadt al snel de verdenking op zich dat er wel wat aan de hand zal zijn. Rutgers: ‘Daarom geeft ook de UvA in jaarverslagen en beleidsplannen aan dat die inzichtelijk en transparant zijn.’

Window dressing Transparantie heeft ook te maken met ‘accountability’: verantwoording afleggen en verantwoordelijkheid zichtbaar maken, zegt socioloog Rob Hagendijk.

Hij doet onderzoek naar ‘accountability’ van organisaties, regeringen en besturen in ontwikkelingslanden en in het verleden bij de gemeente Rotterdam. ‘Niet alleen medewerkers en donoren willen weten of organisaties de doelen bereiken die ze zeggen te willen bereiken, maar ook burgers en belastingbetalers. Het gaat dus om het afleggen van verantwoording in verschillende richtingen en hoe dat wordt georganiseerd. Dat gaat soms goed, maar vaak ook niet of slechts in één bepaalde richting. De vraag is dan hoe het beter

van transparantie

kan. Ik hou niet van het begrip “transparantie”: het is te vaag en te gemakkelijk te gebruiken voor “window dressing”: de boel mooier voorstellen dan hij is.

Dat geldt ook wel voor “accountability” maar daar is al heel snel de vervolgvraag: “Verantwoording van wie, jegens wie en met betrekking tot wat?” En daarmee over de kernvraag: de controle op macht en machtsuitoefening. Neem de UvA: ontwikkelingsplannen, jaarverslagen en begrotingen: ze worden allemaal in meerkleurendruk vervaardigd, verluchtigd met foto’s en op het web gezet. Het CvB voldoet formeel aan alle verplichtingen, maar is dat genoeg? Ik denk dat het veel beter kan. Actieve transparantie vereist toch consultatie van het personeel en aan hen verantwoording afleggen. Bijvoorbeeld in de vorm van hoorzittingen. Daarin zouden at random geselecteerde medewerkers met bestuurders open gesprekken moeten voeren over waar de universiteit of faculteit mee bezig is en wat iedereen daarvan vindt.’

dien de privacy van betrokkenen schendt.

‘En zo is de transparantie van het openbaar bestuur niet bedoeld,’ zegt Rutgers.

Vorig jaar publiceerde Folia een van de site van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gehaald lijstje salarissen van UvA-functionarissen, waaronder die van ‘een administrateur’ die voor 232.500 euro – vijftigduizend euro boven de Balkenende-norm – op de loonlijst had gestaan, alvorens te vertrekken. Er kwamen veel mails binnen bij de Folia-redactie met de vraag om wie het ging – ‘Het is toch niet meneer X?’, ‘Wij denken dat het om meneer Y gaat, kunt

Het salaris van werknemer X Het naar buiten brengen van salarissen of die online zetten is een extreme vorm van transparantie die niet alleen voor een overkill aan informatie zorgt, maar boven-

u dat bevestigen?’ Niemand kon of wilde het bevestigen, dus om wie het ging is nog steeds niet bekend. ‘En op grond van de Wet Bescherming Persoonsgegevens zal ook niemand dat hoeven te zeggen,’ zegt

‘Het CvB voldoet formeel aan alle verplichtingen, maar is dat genoeg?

Ik denk dat het veel beter kan’

Rutgers. Een ander voorbeeld dat onlangs aan de orde was aan de UvA, speelde op het Informatiseringscentrum, waar de directeur er door zijn medewerkers van werd beschuldigd ‘ver boven de Balkenende-norm’ te verdienen en het salaris bovendien over te laten maken op zijn eigen bv. De directeur weigerde publiekelijk inzage te geven in zijn ‘contractstatus’.

‘Hier is geen sprake van vertrouwen, maar van wantrouwen,’ zegt Rutgers. ‘Eigenlijk moet er wat mij betreft openheid zijn over salaris en aanvullende vergoedingen. Misschien kan de directeur overwegen aan een aantal sleutelfiguren in zijn directe werkomgeving inzicht te geven over de gemaakte afspraken. Maar let wel: het is denkbaar dat openheid de verontwaardiging verder zal aanwakkeren en op de korte termijn averechts werkt.’

Top-downbenoemingen Een ander voorbeeld waarover geregeld discussie is, is de benoeming van bestuurders, waaronder de benoeming van de leden van het CvB. Die worden benoemd door de Raad van Toezicht, een voor de meeste UvA-medewerkers en studenten onbekend orgaan, waarvan de leden niet of nauwelijks in de openbaarheid treden.

Toch is de raad het controleorgaan van

de UvA: een misstap van het CvB kan door de raad worden gesanctioneerd.

De komende maanden zal blijken of de huidige voorzitter van het CvB, Karel van der Toorn, wiens contract op 1 september afloopt, opnieuw zal worden benoemd.

Moet een machtig orgaan als de Raad van Toezicht naar buiten toe communiceren hoe men te werk gaat bij de benoeming van een CvB-lid? De voorzitter van de Raad van Toezicht, Niek Urbanus, laat er niet zo veel over los, maar per mail wel dit: De herbenoemingsprocedure van het CvB start in april 2010. Daarbij zullen gesprekken worden gevoerd met de leden over de toekomst. We zullen die gesprekken ingaan met het oordeel dat het CvB een goede bestuurlijke periode achter de rug heeft.

‘Heel transparant is het niet,’ reageert Rutgers, ‘maar de wet heeft het zo geregeld dat dit soort benoemingen top-down plaatsvinden, dat wil zeggen: van bovenaf wordt beslist wie in het CvB worden benoemd. Uit democratisch oogpunt is het zogenoemde “Leuvense model” misschien te verkiezen – aan de Leuvense universiteit wordt de rector in gezamenlijkheid door alle medewerkers gekozen – maar levert dat een betere bestuurder op? Ik zou zeggen: hoe een universiteitsbestuurder in het CvB terechtkomt is minder belangrijk

Folia 15

Dinsdag 6 april: Jop Ubbens (directeur Christie’s) & Axel Ruger (directeur Van Gogh Museum)

Over “Kunst in crisistijd” Woensdag 14 april: Rijkman Groenink (oud-bestuursvoorzitter ABN Amro)

Groenink’s visie op De Overname en de toekomst van ABN Amro Dinsdag 20 april: Sweder van Wijnbergen (UvA hoogleraar economie) & Casper de Vries (EUR hoogleraar monetaire economie)

Over de problemen van Spanje, Griekenland, Portugal en de Euro Dinsdag 27 april: o.a. Louise Fresco (UvA hoogleraar Duurzame Ontwikkeling) Dinsdag 11 mei: GROOT LIJSTTREKKERSDEBAT TWEEDE KAMERVERKIEZINGEN (Gasten worden z.s.m. bekendgemaakt)

Dinsdag 18 mei: o.a. Derk Sauer (investeerder, mediatycoon en eigenaar van NRC en Nieuw Amsterdam) Programma onder voorbehoud: kijk op www.roomfordiscussion.nl voor het meest actuele programma!

Room for Discussion is hét discussieplatform van de Universiteit van Amsterdam. Alle debatten starten om 12:30 uur in de hal van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde, Roetersstraat 11 op het Roeterseilandcomplex. Kun je er niet bij zijn? Geen probleem! Alles wordt opgenomen en op www.roomfordiscussion.nl/blog gezet.

(Volg ook onze

@rfduva / #rfduva)

Partners:

Wanted: Brains

Nickerson-Zwaan is an international organisation, active in research, processing, marketing and sales of vegetable seeds. With our head office in Made in the Netherlands, we also operate facilities in Tuitjenhorn and Rilland (The Netherlands), Germany, UK, Poland, Ukraine and South Africa.

Nickerson-Zwaan is a member of the Limagrain Group, one of the world’s largest seed companies.

Ook al je agenda aan het leegplannen rondom het WK?

For the Group’s activities in vegetables and field crops we seek a

Project Manager Entomology (full time)

who will be based at one of the R&D sites of Nickerson-Zwaan in The Netherlands.

Your tasks & responsibilities: • Initiate, lead and execute research projects or multidisciplinary programs aimed at the innovation of hybrid vegetable and field crops towards resistance to insects and arthropod pests.

• Strengthen the entomology knowledge base of the Group and expanding our freedom-to-operate and intellectual property position.

• Provide direct and functional leadership to individuals and teams.

• Maintain, build and leverage internal and external networks to support business goals.

Functional reporting relationships exist to trait/crop coordinators of Limagrain’s Field Seed and Vegetable Seed Divisions.

Your profile: • PhD in Entomology or fields related with Life Sciences.

• Excellent interpersonal and communication skills.

• Working experience in or with the seed industry.

• Excellence in English language.

StudiJob Uitzendbureau denkt met je mee!

More information: See: www.nickerson-zwaan.com, chapter Jobs.

Application to: Nickerson-Zwaan B.V., Attn. Mr. Jeroen de Vries, P.O. Box 28, 4920 AA Made, The Netherlands.

Or via e-mail: jobs@nickerson-zwaan.com

Maar wie neemt jouw werk dan over, als jij de overwinning van het Nederlands elftal nog aan het vieren bent?

StudiJob heeft een bestand voor slimme, en snel ingewerkte studenten die graag willen werken!!

Van de administratief medewerker, receptionist of telefonist, tot de projectondersteuner, communicatiemedewerker en personal assistant.

Flexibel personeel nodig? Neem dan contact op met Stephan Dumas: 020-535 3461 • Studijob is geopend van 09.00 - 17.15 uur.

• Voor meer informatie kun je ook bellen naar 020 535 34 60.

• www.studijob.nl

Excellence in the seed we breed

Acquisition with reference to this advertisement will not be appreciated.

dan hoe hij daarin functioneert, want daar gaat het om. Uiteindelijk moet je toch vertrouwen op de deskundigheid van een Raad van Toezicht.’ Rutgers spreekt van “schijntransparantie” die op kan treden bij bijvoorbeeld inspraakavonden rondom gemeentelijke vergunningen waarvan al lang duidelijk is dat die vergunning op wettelijke gronden niet mag worden geweigerd of voor sollicitaties waarvoor de beoogde kandidaat al lang vaststaat.

Rutgers: ‘Ik ben al enige tijd bezig iemand benoemd te krijgen op een bijzondere leerstoel. Daarvoor heeft de benoemingscommissie unaniem een specifiek persoon op het oog. Dan zou het raar zijn als we daarvoor een sollicitatieprocedure open stellen, terwijl we weten wie we willen hebben. Dat is bedotterij.’

Participatie en manipulatie Eenmaal benoemd moet een bestuur verantwoording afleggen over wat men doet of heeft nagelaten. De buitenwacht moet daarvan dus ook op de hoogte zijn. Hagendijk: ‘Het gaat erom of een bestuur in staat en bereid is verantwoording af te leggen over het eigen functioneren. Dat valt vaak te betwijfelen. Wat de bestuurlijke verhoudingen betreft zijn we aan de UvA inmiddels terug bij het begin van de jaren zestig, behalve dan dat de gewone hoog-

leraren ook van veel van hun macht zijn beroofd. Het zijn vooral de onderwijsdirecteuren die de onderwijsprogramma’s vaststellen. Daarover gaan de hoogleraren nog maar in beperkte mate. Maar of de participatie van medezeggenschapsorganen de zaak verbetert valt te bezien. Neem de nieuwe UvA-mediacode die volgens critici de vrijheid van meningsuiting aan de UvA zou aantasten. Als de voorzitter van de Centrale Ondernemingsraad in Folia zegt dat zo’n code niet zo erg bedoeld is als hij lijkt, dan krab ik mij toch achter de oren. Of neem de halfhartige reactie van de Centrale Studentenraad op de protesten tegen het nieuwe 8-8-4-systeem.

Met wat vage toezeggingen over kleine aanpassingen en een gefaseerde invoering kwam het CvB er vervolgens mee weg.

In mijn vakgebied zegt men dan: “Public participation without accountability is a recipe for manipulation”.’

Autonomie en bemoeizucht Nergens zo veel onafhankelijke intelligente geesten als aan de universiteiten. Als die geen medezeggenschap hebben, dan kunnen ze dat altijd nog afdwingen doordat ze op een andere manier het beleid naar hun hand kunnen zetten: een bijdrage op de opiniepagina van een kwaliteitskrant heeft vaak minstens zo veel effect als formele

medezeggenschap. Rutgers: ‘Uit onderzoek is gebleken dat hoogopgeleide mensen een hoge mate van autonomie bezitten, zich moeilijk laten sturen en vaak niet bekend zijn met wat collega-medewerkers binnen het geheel van de organisatie doen.

Dat geldt tussen medewerkers onderling, maar ook tussen medewerkers en het CvB. Neem het voorbeeld dat Hagendijk aanhaalt over de mediacode voor medewerkers die het CvB enige tijd geleden afkondigde. De bestuurs­top van de UvA wil van medewerkers weten wat deze doen en welke informatie ze naar buiten brengen, want het verstrekken door medewerkers van bepaalde, of te veel, informatie kan in

‘Wat de bestuurlijke verhoudingen betreft zijn we aan de UvA inmiddels terug bij het begin van de jaren zestig’ de ogen van het CvB schadelijk zijn voor de organisatie. Gelijktijdig vinden veel medewerkers dat al snel bemoeizucht en hebben zij evenzeer het recht te weten wat het CvB doet. Maar dat is vaak niet het

geval, want volkomen transparantie is alleen al door de omvang van de organisatie onmogelijk.’

Transparantie gaat vooral over het helder maken van procedures, maar niet over hoe beslissingen tot stand komen. Dat blijft, ondanks de veel gepredikte woorden ‘openheid’ en ‘helderheid’ toch een illusie, zegt Rutgers. ‘Organisatie-exhibitionisme is niet goed, maar volledige geheimhouding ook niet. Maar er is nu eenmaal een hoop vertrouwelijkheid nodig om tot goede besluitvorming te komen. Als alles zichtbaar wordt gemaakt zal het nog moeilijker worden mensen te vinden die een voorzitterschap of decanaat op zich willen nemen, want kandidaatbestuurders willen in vertrouwelijkheid kandidaat kunnen zijn. Als het dan maar duidelijk en helder is voor iedereen hoe de procedure is die ten grondslag ligt aan een beslissing of benoeming en daarover verantwoording wordt afgelegd. En wie dan nog meer zichtbaarheid wil, kan altijd nog een beroep doen op de Wet Openbaarheid van Bestuur.’ Hagendijk: ‘De UvA is geen transparante organisatie als je als criterium neemt dat alle medewerkers alles weten, maar wel als je als criterium neemt of de procedures die men heeft opgesteld om een doelstelling te bereiken, worden gevolgd.’ yyy

Folia 17

Drift

Woody Allens filosofie

Op 17 april vindt het festival Drift plaats in het Volkskrantgebouw. Josef Früchtl geeft een lezing over de relatie tussen actiefilms en moderne subjectiveit. Er wordt gedebatteerd over privacy en veiligheid, aansluitend op het thema van de Maand van de filosofie: Vrijheid. Drift is een initiatief van studenten wijsbegeerte van de UvA. Meer info: www.festivaldrift.nl

Filmhuis Cavia vertoont in april films en documentaires met een filosofische inslag, zoals Wiki’s Waarheid: een documentaire over de waarheid van en achter Wikipedia (15 april) en The Purple Rose of Cairo van Woody Allen, een combinatie van flauwe grappen, surrealisme en filosofische dialogen (22 en 23 april). Op 22 april met inleiding van filosofe Stine Jensen. Zie ook: www.filmhuiscavia.nl

Kate Winslet en Jim Carrey in Eternal Sunshine of the Spotless Mind / foto Focus Features

Leren leven van een film Verzoening met je lot, herkenning, zien hoe anderen met problemen omgaan – kijken naar een film biedt meer dan alleen vermaak. Ook filosofen buigen zich over de levenslessen uit de lichte cultuur. Maud Janssen

N

ietzsche schrijft dat de mens het verleden niet kan leren vergeten, hoe hard hij ook vooruitrent, de keten van het verleden draagt hij bij zich. Maar niet in de film Eternal Sunshine of the Spotless Mind, daar worden de herinneringen aan een voorbije liefde kunstmatig uit het geheugen van de protagonisten verwijderd.

In Eternal Sunshine of the Spotless Mind wordt Joel (Jim Carrey) op een ochtend wat verward wakker en gaat op weg naar zijn werk. Op het laatste moment besluit hij naar het strand te gaan in plaats van naar kantoor. Onderweg komt hij in de trein Clementine (Kate Winslet), een uitbundig meisje met fel blauw haar, tegen. Dit lijkt de eerste ontmoeting, maar Joel heeft er een vreemd gevoel bij.

In een latere scène zit Joel te huilen in zijn auto omdat Clementine hem niet herkent als hij haar wil verrassen in de boekwinkel waar zij werkt. Later blijkt dat Clementine haar herinneringen aan 18 Folia

de relatie heeft laten wissen door het bedrijf Lucana Inc. Vaak wordt van films gezegd dat zij geen ‘echte’ kunstvorm zijn en geen inhoudelijke boodschap of functie met zich meebrengen, behalve te dienen als vermaak. Een aantal filosofen is het hier niet mee eens, zoals Josef Früchtl, hoogleraar filosofie aan de UvA. Op 17 april geeft Früchtl een lezing over de relatie tussen actiefilms en moderne subjectiviteit tijdens het festival Drift van de afdeling wijsbegeerte.

Ook de Amerikaanse filosoof Stanley Cavell vindt dat films een functie hebben naast vermaak. Cavell stelt dat bepaalde romantische komedies een verzoenende waarde hebben, een beeld schetsen waaraan men behoefte heeft en waaruit herkenning spreekt. ‘Mensen willen een individu zijn, maar ook samenzijn met een ander individu,’ vertelt Früchtl. Het resultaat is vaak conflict. Stellen gaan uit elkaar en komen soms bij elkaar terug.

Cavell labelt dit soort films als remarriage

comedies, in eerste instantie films uit de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw.

Films uit dit genre onderscheiden zich van de klassieke romantische komedie doordat de film aanvangt in een later stadium van een liefde, zoals het geval is in het verhaal van Eternal Sunshine, stelt ook filmcriticus David Edelstein.

Omdat Joel niet kan leven zonder Clementine besluit ook hij de herinneringen aan de relatie te laten wissen uit zijn geheugen. Maar tijdens de ‘operatie’ ervaart Joel een openbaring. Hij ziet zichzelf op bed liggen met een futuristische helm; het proces is al begonnen, de herinneringen aan Clementine worden systematisch uitgewist. Hij krijgt spijt, want om de herinneringen te kunnen uitwissen beleeft hij ze nog een keer. Hij rent met Clementine door zijn herinnering en probeert haar te verstoppen in zijn geheugen, op onlogische plekken zoals in zijn jeugd als oppas. De herinnering aan hoeveel hij van Clementine hield wil hij niet kwijt. De herinneringen worden in tegengestelde richting verwijderd, waardoor de strijd steeds groter wordt, de herinneringen verder naar het begin waren steeds mooier.

Volgens de interpretatie van Cavell gaat het in de hedendaagse samenleving juist om elkaar terug te vinden in relaties, hij noemt dat willingness to remarriage. In deze tijd is het niet meer vanzelfsprekend om bij elkaar te blijven omdat je nu eenmaal getrouwd bent en dat zo hoort

volgens de kerk. Nu is een bereidheid nodig om samen te willen zijn, waarbij ook veel twijfel en conflict hoort. Zoals ook bij de schuchtere Joel en uitbundige Clementine: zij houden wel van elkaar, maar de relatie lijkt te ingewikkeld. ‘De moderne film geeft de mogelijkheid om het vertrouwen terug te krijgen. De kijker kan als anonieme toeschouwer zien hoe anderen met hedendaagse problemen omgaan,’ aldus Früchtl. Het sterke van films uit het remarriage-genre, is dat ze laten zien dat het wat kost om voor elkaar te kiezen, wat mensen ook in het dagelijks leven ervaren.

Joel en Clementine komen uiteindelijk weer bij elkaar en ontdekken wat er is gebeurd. Samen luisteren zij naar elkaars herinneringstapes, waar alle ergernissen van hun vorige relatie zijn uitgesproken voordat ze gewist werden uit hun geheugen. Ze besluiten met elkaar verder te gaan, ondanks de moeilijkheden die zij zich in eerste instantie niet herinnerden.

Nietzsche stelt dat je van vluchten voor zorgen en problemen niet gelukkig wordt.

Problemen zijn er niet om te onderdrukken, te wissen in dit geval, maar om door te maken en in je eigen voordeel om te zetten. Wellicht boden de opnamen van de uitgewiste herinneringen van Joel en Clementine een mogelijkheid om problemen uit het verleden om te zetten in voordelen voor de toekomst, maar dat vertelt het verhaal helaas niet. yyy

De vraag die niemand durfde te stellen Geert Wilders wilde de economische effecten van migratie laten berekenen en werd verguisd om zijn ‘fascistische’ verzoek. Volgens onderzoek van Jan van de Beek is het niet-berekenen van deze kosten minstens zo gevaarlijk. ‘Er is een direct verband tussen de kop-in-het-zandstrategie van de elites in de jaren tachtig en negentig en het feit dat Wilders nu zo goed scoort in de peilingen.’ Floor Boon

H

ij wil benadrukken dat hij niet tot het kamp van Wilders behoort. ‘De politieke agenda van Wilders kan Nederland meer schade berokkenen dan een kortzichtig migratiebeleid.’ Toch is het proefschrift van Jan van de Beek (1968) waarop hij vorige week promoveerde voer voor PVVaanhangers. Van de Beek onderzocht het ‘gat’ in wetenschappelijk onderzoek naar de economische effecten van migratie naar Nederland in de periode 1960-2005 en zijn conclusies zijn niet mis: het is een taboe om onderzoek te doen naar wat de immigratie van niet-westerse migranten Nederland kost.

Volgens Van de Beek komt dat door een gebrek aan overheidsinteresse in de jaren zestig en zeventig. In die tijd werden werkers van rondom de Middellandse Zee aangetrokken om aan de groeiende vraag naar arbeid te voldoen: de gastarbeiders.

Op korte termijn was dit economisch gunstig voor Nederland, onderzoek vond men daarom niet nodig. In de jaren tachtig en negentig spelen politieke correctheid, trauma’s van de Tweede Wereldoorlog en een angst voor het in de kaart spelen van extreemrechts een grote rol.

Migratie gaat over mensen, niet over geld, was de gedachte. Men was bang sympathie voor de opkomende rechtse partij van Hans Janmaat, de Centrum Democraten

(CD), aan te wakkeren en de Holocaust had diepe sporen nagelaten: het stigmatiseren van één groep was uit den boze.

Van de Beek: ‘Door het ontkennen van de problemen waren Nederlandse politici ook ontslagen van de plicht om ze op te lossen. De politieke elite stak zijn kop in het zand. Dat is een belangrijke reden waarom Wilders nu zo succesvol is.’

‘Het geeft aan hoe gepolariseerd Nederland is’ Het resultaat: er bestaat nauwelijks wetenschappelijke kennis over het onderwerp.

En dat terwijl er weinig westerse landen zijn waar immigranten het relatief zo slecht doen op de arbeidsmarkt als Nederland. Van de Beek: ‘De verzorgingsstaat biedt immigranten weinig prikkels om het goed te doen op de arbeidmarkt. In de VS, waar migranten het veel beter doen, is er geen vangnet wanneer je niet werkt.

En niemand wil natuurlijk onder een brug moeten slapen.’

Het was zeker niet alleen politieke correctheid die onderzoek naar de kosten van immigratie in de kiem smoorde, de terughoudendheid had ook te maken met een gebrek aan statistische gegevens.

Er werden geen data verzameld over de

Jan van de Beek / foto Tjebbe Venema

etnische achtergrond van immigranten, wat gedeeltelijk de keuze van economen om hiernaar geen onderzoek te doen verklaart. En dat is vreemd volgens de promovendus, want waarom zouden we niet willen weten wat zoiets ons als samenleving kost of oplevert?

Er zijn weinig onderzoeken die zo politiek gevoelig liggen als dat van Jan van de Beek. Vorige week nog zei Geert Wilders dat de immigratie van niet-westerse allochtonen de Nederlandse samenleving tussen de zes en de tien miljard euro per jaar kost. Hij liet onderzoek doen naar deze kosten naar aanleiding van Kamervragen vorig jaar, een onderzoek dat overigens pas volgende maand wordt gepresenteerd. Voormalig minister Eberhard van der Laan wilde dat vorig jaar niet uitzoeken en hoogleraar actief burgerschap Evelien Tonkens noemde Wilders’ vraag zelfs fascistisch.‘Het geeft aan hoe gepolariseerd Nederland is’, verklaart Van de Beek. ‘Het is alsof mensen óf extreemrechts zijn, óf als allochtonenknuffelaars worden bestempeld.’ Ook werd Van de Beek tijdens zijn onderzoek meerdere malen gevraagd of hij extreemrechts was en wat hij eigenlijk wilde bereiken met zijn onderzoek. ‘Het is zot dat ik als wetenschapper benauwd ben om in het verkeerde kamp te komen. Ik zit midden in het politieke krachtenveld van Nederland en dat is momenteel behoorlijk verziekt.’

Van de Beek studeerde wiskunde en antropologie. Voor zijn afstudeerscriptie antropologie naar het asielbeleid in Nederland wilde hij een hoofdstuk schrijven over de economische dimensie ervan.

Tot zijn verbazing was hier nauwelijks onderzoek naar gedaan, terwijl Nederland vanaf 1960 relatief twee à drie maal meer migranten ontving dan de VS. Van de Beek: ‘Je kunt het je misschien niet meer voorstellen in deze tijd waarin het politiek correct is om niet politiek correct te zijn, maar in de jaren tachtig en negentig was de heersende tendens om positief over migratie te denken.’

Wat de precieze kosten zijn van nietwesterse migranten voor Nederland, weet Van de Beek niet. ‘Ik vertrouw op het rapport van het Centraal Plan Bureau uit 2003 en daar komt uit dat de kosten hoog zijn. Destijds stonden er bij Marokkanen tegenover elke tien werkenden acht uitkeringsgerechtigden en bij autochtonen twee.

Dat is een flink verschil. Het is belangrijk te beseffen dat achter deze cijfers wel mensen schuil gaan. Als het de samenleving geld kost, betekent het ook dat het met die groepen niet goed gaat.’ yyy Jan van de Beek: Kennis, macht en moraal: de productie van wetenschappelijke kennis over de economische effecten van migratie naar Nederland 1960-2005. Promotie 30 maart 2010

Folia 19

foto’s Bram Belloni

Weekgast Frank Bovenkerk (1943) is cultureel antropoloog en bijzonder hoogleraar radicalisering studies.

Hij publiceerde over migratie, discriminatie, multiculturalisme, georganiseerde misdaad, etniciteit en misdaad, methodologie en culturele criminologie.

Opstandige bui

WO

Morgen, op 8 april, houd ik (deo volente) mijn entreerede als hoogleraar radicaliserings studies. Het is nogal ongewoon, want ik ben 66 jaar oud en vorig jaar heb na meer dan twintig jaar hoogleraar criminologie te zijn geweest aan de Universiteit Utrecht, daar mijn afscheidsrede gehouden.

Ik vond het toen vervelend om op te stappen, want ik wilde en kon nog steeds door, maar sinds 1983 ontslaat de universiteit al haar werknemers bij het bereiken van de vijfenzestigjarige leeftijd. In een opstandige bui heb ik nog overwogen de universiteit voor de rechter te dagen wegens leeftijdsdiscriminatie, maar mijn kansen zouden nihil zijn. Vijftien jaar geleden is zoiets al geprobeerd door de Rotterdamse staatsrechthoogleraar Henc van Maarseveen, maar de Hoge Raad oordeelde afwijzend en vond dat de kwestie door de politiek moest worden opgelost.

Een collega arbeidsrecht vertelde me dat ik nu ook geen schijn van kans zou maken

20 Folia

omdat de rechter het belang van een instelling die aantoonbaar veel doet voor de loopbaan van jonge mensen (en dat doet de universiteit), zwaarder zou wegen dan dat van een pensioengerechtigde.

Overigens heb ik er nu volledig vrede mee. De rede die ik morgen uitspreek, hoort bij een leerstoel die door een instelling buiten de universiteit is ingesteld: Forum, instituut voor multiculturele vraagstukken. En de universiteit biedt mij voor een dag in de week gastvrijheid.

Verder ben ik in Utrecht uitstekend opgevolgd door prof. Dina Siegel. Wat wil een mens nog meer?

Kill your darlings

DO

Vanmiddag zal ik mijn oratie voorlezen aan een publiek in de aula van de universiteit. Je staat op een kleine stelling in het spreekgestoelte en leest een geprepareerde tekst voor.

Gisteravond nog even gecontroleerd of de tekst de juiste lengte had, want hij moet in precies 45 minuten passen. Toen bleek

hij ruim veertig procent te lang. Dat mij zoiets stoms nog moet overkomen!

Tot diep ik de nacht haal ik stukken tekst weg zonder de structuur van de argumentatie te beschadigen. Killing your darlings heet dat. Ik leg aan de zaal uit dat ze over een maand of twee de volledige tekst gedrukt zullen ontvangen en daar staan dan ook alle relativeringen, bronverwijzingen en illustratieve anekdotes is. Aan het einde van mijn voordracht kom ik toch nog een beetje in tijdnood. De pedel trippelt langzaam maar meedogenloos naar voren de zaal in. Ik ben aangeland bij het dankwoord waarin ik mijn leermeester Köbben, inmiddels flink over de tachtig, toespreek. Dan is het voorbij en begint de vrolijke receptie.

Profiel van een terrorist

VR

De onderwerpen waar ik mij wetenschappelijk mee bezighoud, trekken meestal publieke aandacht. Ik maak mezelf wijs dat ik ze niet om die reden uitkies, maar het zijn inderdaad nogal eens actuele sociale problemen.

Nu is dat het deradicaliseringsbeleid. De Nederlandse overheid stelt van alles in het werk om jongeren die zich tot radicale denkbeelden bekeren, op het juiste pad te brengen. Ik heb daar principiële bezwaren tegen: iedereen heeft wat mij betreft het recht op zijn eigen onzin, althans zolang hij daar anderen geen kwaad mee doet.

Politieke radicalen doen dat laatste een enkele keer wél en ontwikkelen zich tot terrorist. De moeilijkheid is dat je vooraf niet weet wie wel en wie niet gevaarlijk zal worden. Er is nog geen wetenschappelijk betrouwbaar ‘profiel’ van een terrorist en er zijn gevallen waar een mens met de snelheid van één dag voldoende radicaliseert om een bom te gooien. De

overheid wil er zo vroeg mogelijk bij zijn en moslims die een baard laten staan (of hem juist afscheren!) of jongens die op Lonsdale-schoenen rondlopen, daarop aan kunnen spreken. Om dat te doen moeten functionarissen die met radicalen te maken kunnen krijgen – de wijkagent, de onderwijzer, de straathoekwerker – leren hoe ze dergelijke gevallen aan moeten pakken. Dat lijkt mij geen goed idee, want dat kunnen de meesten van hen niet. Ik heb absoluut sympathie voor de ‘professionals’ die zeggen dat ze daar niet aan meedoen omdat hun beroepscode dat verbiedt. Daarmee ga ik recht in tegen het beleid van het Ministerie van BiZa en men zal het niet leuk vinden.

Een dag na mijn voordracht (en na aandacht in de pers) word ik al opgeroepen om mij maandagochtend in Den Haag te vervoegen om mij uit te laten leggen hoe het beleid werkelijk in elkaar steekt. Ik zou met mijn opinie het vertrouwen in de overheid nog verder ondermijnen dan nu reeds het geval is. Hoe moet je daar als wetenschapper op reageren?

Het enige juiste standpunt voor een geleerde is natuurlijk om volstrekte geestelijke onafhankelijkheid na te streven.

Dat is lang niet voor iedere collega zo gemakkelijk, want velen zijn voor hun succes afhankelijk van opdrachten van diezelfde overheid. Ik heb me daar nog nooit iets van aangetrokken en dat draagt, hoop ik, bij aan m’n reputatie. Lang leve de wetenschappelijke vrijheid! Ik reis maandagochtend graag af naar Den Haag.

Benieuwd wat de dames en heren me te vertellen hebben. yyy Volgende week: het afscheid van Ernst van de Wetering, hoogleraar kunstgeschiedenis en Rembrandtkenner.

Fen is uit

het beste

eten

De roes moe

Fight Club

Hemelse toetjes

Amsterdamse Boekennacht diverse locaties

Gökhan Ertaylan promovendus Computational Science:

Dessertrestaurant en cocktailbar Sucre Amstelveenseweg 152

Zo’n drieëntwintig Folia’s geleden schreef ik ook al over de roes en over hoe filosofisch café Felix & Sofie dit thema indertijd aan een reeks beschouwingen onderwierp.

Ik verkeerde nog in de volstrekt naïeve vooronderstelling dat creatieve grootsheid pas echt floreert op een dieet van speed en wodka en enige filosofische reflectie op dit thema leek mij dus niet overbodig.

Ik moet daar op terugkomen. Mijn filosofiestudie strompelt richting masterscriptie, het persoonlijke schrijfbedrijf staat zowaar op poten en het bandje waarin ik speel wordt langzaam een echte band en heus, ik probeer met alle macht nog dagelijks liederlijk aan de fles te hangen, probeer nog ieder weekend doorgesnoven door Paradiso te tijgeren, maar ik ben steeds zo moe, zo ontzettend vroeg al moe en alleen het idee een volgende volle dag te moeten beginnen met een kater doet mijn wandelroute richting drankkabinet al afbuigen richting het fornuis, alwaar ik nog maar eens een potje thee opzet in de beschamende wetenschap dat het ergens fout is gegaan, dat ik tot een grote gaap verworden ben en dat mijn rock-’nroll-aspiraties helaas niet helemaal te rijmen bleken met de ooit zo door mij geambieerde rock-‘n-roll-levensstijl.

Wie werkelijk creatieve grootsheid nastreeft, zo leerde het afgelopen jaar mij, moet gewoon hard werken en wie hard werkt ontbijt met ontbijtgranen, niet met wodkajus.

En nu voel ik me toch een beetje gepiepeld. Want als ik mijn schamele creatieve productie al niet op peil houd zonder voldoende slaap en baantjes trekken, hoe doen mijn grote helden dat dan? Slammen de Strokes iedere ochtend een wortel-zeewiershake en zeggen ze dan proost? Doet Benicio del Toro tweewekelijks een rondje Hollywood Hills op aerodynamische sportschoenen?

Blijkt Hannah Arendt in retrospectief nu opeens een geheelonthouder?

Kan het maar moeilijk geloven. Maar de mythische eigenschappen die al sinds jaar en dag aan de roes toegeschreven worden mogen wat mij betreft hoe dan ook wel eens herzien worden.

Ben benieuwd of er tijdens de Amsterdamse Boekennacht tot frisse inzichten gekomen gaat worden. Op vrijdag 23 april wordt vanaf 19.30 uur een veelzijdige boekenavond georganiseerd met een grote openluchtboekenmarkt, literaire evenementen in verschillende boekwinkels, met antiquariaten, bibliotheken en presentaties in cafés op en rond het Spui. Dit alles geïnspireerd op – wederom – het thema ‘de roes’. Sprekers zijn onder anderen Jules Deelder, Ramsey Nasr en Gerrit Komrij. yyy

Kunst: ‘Beelden aan zee: wonderlijke standbeelden van sprookjesfiguren van kunstenaar Tom Otterness aan het strand van Scheveningen.’

Eindelijk, eindelijk is het zover. We hebben een restaurant gevonden waar het kan: drie gangen desserts eten.

Voor ons als toetjesfans een ware droom. In navolging van New York en Barcelona is in Amsterdam zo’n twee jaar geleden Sucre geopend. Waarom we er niet eerder heengingen? De website zag er zo hoerig uit.

Het restaurant zelf ziet er ook ietwat hoerig uit, met kroonluchters en lichtgevende bloemen en halfnaakte meisjes aan de muur. Anderen zouden het misschien romantisch noemen. Maar tot zover de kritiek: vanaf hier wordt dit verhaal een tsunami van over zichzelf heen buitelend enthousiasme. Sucre is namelijk geweldig.

Drie gangen toetjes: dat klinkt heftig en dat is het ook, maar toch minder heftig dan je zou verwachten. Sucres desserts zijn namelijk verfijnd en verre van overdadig. We beginnen met een amuse van cherrytomaat, caramel en pistache: verrassend lekker. De eerste gang bestaat uit champagnemerengue met crème suisse en aardbeien, citroensorbet en rosé-champagnegranité (€16,50) en witte chocolademousse met witte truffel en een compote van peer en zwarte peper (€ 22,50). Mijn champagnetoetje is een carnaval aan smaken en texturen. Schuimige merengue vormt een fijn contrast met romige crème suisse; zoete stukken aardbei steken mooi af tegen zure citroen en droogkoude granité.

Ondertussen kwijlt mijn tafelgenoot bij de rijke smaken van chocolade, truffel en peer. Ook voor het oog is zijn dessert een lust: de romige mousse ligt gevangen in een ring van kletskop, afgemaakt met bladgoud.

Vervolgens eten we Japanse yuzusoep met Sake, gelei van Sauternes (een Franse dessertwijn) en yuzusorbet (€ 15,50) en gepocheerde wilde perziken op een mousse van witte chocolade met vanilleroomijs, geroosterde pecannoot en sinaasappelgranité (€11,00). Yuzu is een Japanse citrusvrucht, die zich qua smaak zo ongeveer tussen sinaasappel en citroen bevindt. Een fris, bijzonder toetje dus, zeker door toevoeging van de zoete gelei. Dan de combinatie van romige mousse, koud ijs, knapperige pecan en zurige sinaasappel: werkelijk goddelijk – het valt niet anders te omschrijven.

Tot slot bestellen we yoghurtsoufflé met mangocompote, pepersuiker en honing-verveinesiroop (€ 11,00) en gepocheerde ananas met venkel (€ 10,00). De sorbet ruik je al van verre aankomen: yoghurt ten top. Romig, zachtzoet en op te spicen met de pepersuiker. Mijn laatste toetje is bijzonder door de toonladder die erin schuilgaat: ananas, venkel, anijs, drop (in het cakeje dat erbij geserveerd wordt). Lekker licht, een goede afsluiter. Ook de bediening in Sucre is on-Nederlands geweldig. Onze serveerster is vriendelijk, oplettend en uitstekend op de hoogte van al het moois en heerlijks dat ze ons komt brengen.

Dan, naast de boodschap ‘ga er alsjeblieft naartoe’, nog een tip: kies het dessertwijnarrangement, dat maakt het er allemaal nog veel hemelser op. yyy Frederique Schut

Fen Verstappen

Opening: 19.30 uur bij het beeld van het Lieverdje op het Spui.

Bekijk het programma: www.amsterdamseboekennacht.nl Toegang is gratis

Boek: ‘The Curious Incident of the Dog in the Night-Time van Mark Haddon. Vooral om de rol van de verteller: een jongen met het aspergersyndroom die niet snapt hoe menselijke relaties werken. Die absolute onschuld is aandoenlijk, je herkent er je eigen kindertijd in.’

Muziek: ‘In Istanbul van de Amerikaanse band Brazzaville. Niet-oosterse liedjes op Turkse instrumenten, het heeft een kalmerend effect en herinnert me aan Istanboel, waar ik gestudeerd heb.’

Film: ‘Fight Club van David Fincher. Het laat de agressie zien die diep in onszelf zit en eruit moet. En die hier vervolgens tegen het materialisme wordt ingezet. De vechtclub blaast creditcardbedrijven op om schulden van mensen te vereffenen. Het doet je vragen stellen als: ben ik wel gelukkig met mijn leven? De luxe, het banksaldo, een pensioen, dat is een lifestyle die niet werkt. Moet er niet een nieuwe samenleving worden opgebouwd?’

Humor: ‘George Carlin, een Amerikaanse komiek met taalgrappen als: “Atheism is a non prophet organisation.”

Hij houdt ervan mensen te porren met grappen over onderwerpen waar mensen zelf niet altijd over na hebben gedacht, zoals religie en de opwarming van de aarde. En daarmee mensen aan het denken te zetten.’

Afknapper: ‘Zwarte scholen, want juist in die levensfase moet je andere mensen leren kennen. Ik denk ook dat de groep probleemjongeren ontstaat doordat dezelfde soort kinderen op dit soort scholen zitten. Laatst zag ik zo’n groepje, waarvan de leden zich bewijzen door een kleine misdaad te begaan. Eén jongen plaste in het metrostation, een ander schoot met een bal glas kapot, een derde rookte in de metro. Begin met het mengen op kleuterschool en crèches.’

Tijdschrift: ‘The New Scientist geeft een goed overzicht van baanbrekend wetenschappelijk onderzoek en waartoe dit kan leiden. Wetenschap is dromen over iets wat er nog niet is.’

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan student oceanografie en limnologie Lotte Huisman. Zij doet een exotische en kleine studie, waarvan we vaker zouden moeten horen.’ yyy Hans van Vinkeveen

Eten: geweldig Bediening: uitmuntend Extra: er is ook een (voortreffelijke) gewone kaart

Folia 21

- advertenties -

| UvA Essayprijs | deadline 26 april | Thema: De ideale student | 1ste prijs: boekenbon t.w.v. €250,- |

De STUDENTENRAAD wil graag weten hoe de ideale student er uit ziet

annonces CULTUUR

Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - Amsterdam Eigentijds kerk zijn binnen christelijke traditie: Keizersgrachtkerk. Kerkdienst en viering elke zondag om half 11, Keizersgracht 566. www.kgk.dds.nl

STUDENTEN EN STUDIE

thema de ideale student maximaal 800 woorden deadline 26 april

1ste prijs

JURY

Boekenbon ter waarde van

€250,-

Dymph van den Boom (Rector Magniiicus), Jim Jansen (Hoofdredacteur Folia), Michiel van Kernebeek (CSR), Peter Starreveld (Docent van het Jaar 2009) Iris Breetveld (COR), Robert Dijkgraaf (Voorzitter KNAW) Tineke Jong (BC)

Studenten Services WORKSHOPS IN APRIL 2010 AAN DE SLAG - IEDERE DONDERDAG VAN 12.00 - 13.00 UUR

We gaan oefenen met de volgende thema’s: mindmappen, planning, kiezen, studeren met dyslexie en concentreren. Deze korte workshop wordt wekelijks op donderdag van 12.00 - 13.00 uur gehouden, met elke week een ander thema.

TOOLS FOR STUDY: THE DUTCH APPROACH - MO. 15 MARCH 9.30 - 13.00 HRS For many international students, the Dutch educational system seems different than the systems in other countries. We will assess various study methods and study skills such as academic reading, concentrating, time management and planning. Participants will learn how to study more efficiently and effectively in the context of the Dutch educational system.

SOLLICITEREN ANNO 2010 - 14 OF 15 APR. VAN 17.00 - 19.00 UUR

Deze workshop gaat in op de huidige arbeidsmarkt voor hoger opgeleiden en zet de stappen van het sollicitatieproces uiteen. Hoe kun je een goed beeld krijgen van jouw eigen kansen en mogelijkheden op dit moment? We behandelen het nut van waardevolle contacten leggen en hoe je daar een begin mee kunt maken.

ASSESSMENT - DI. 27 APR. VAN 09.30 - 13.00 UUR

Deze workshop belicht de praktijk én de theorie van het assessment. Aan de hand van korte tests zoals je ze in een assessment center kunt verwachten, krijg je inzicht in het hoe, wat en waarom van het psychologisch onderzoek.

Je kunt praktijksimulaties oefenen met een ervaring testpsycholoog. Tot slot geven we je tips en advies over een goede voorbereiding.

ONDERNEMERSCHAP: MAAK ER WERK VAN - DI. 25 MEI VAN 09.30 - 13.00 UUR

Je loopt met een goed idee rond en je overweegt om dit als ondernemer (freelance, zelfstandige zonder personeel of met een eigen bedrijf/organisatie) in de markt te zetten. Hoe pak je dat aan?

Het Loopbaan Advies Centrum van de UvA en het Amsterdam Center for Entrepreneurship (ACE) verzorgen in samenwerking met de Maxwell Group deze workshop.

Je krijgt tips voor het maken van een goede pitch (= korte, pakkende presentatie van je idee), ervaren coaches gaan in op je vragen rondom financiën, administratie, businessplan, etc en je krijgt feedback op je plannen van succesvolle ondernemers.

Meer informatie over deze workshops en inschrijven via:

www.uva.nl/trainingscentrum

Studenten Services is er voor studenten, afgestudeerden en promovendi van de UvA en HvA. Binnengasthuisstraat 9, 1012 ZA Amsterdam

www.uva.nl/studentenservices

Knaagt er iets? Studiebeurzen van € 5.000 voor ’n aanvullend studiejaar filosofie, ethiek of theologie. Aanvragen vóór 30 april 2010. Zie: www.thomasmore.nl

STUDENTEN SPORT CENTRUM USC

Cursussen en activiteiten • Argentijnse tango Wat maakt deze Zuid-Amerikaanse dans zo sensueel en prachtig intiem? Kom het v.a.

17 april zelf ervaren in de 10-weekse cursus bij het USC. Elke zaterdag van 15.00 tot 16.15 uur leer je leiden/volgen en improviseren met pasjes. Ook krijg je veel kennis mee over je houding en de bewegingen van je lichaam. Studentenprijs (Stp) € 50, UvAmedewerkers € 70. Inschrijven bij USC De Boelelaan.

• Moderne dans Moderne dans is een dansstijl die extreem vloeiend is en die niet vastzit aan technieken. Het gaat om de natuurlijke energie van bewegen en het gevoel dat loskomt bij een muziekstuk. Maandag 16.45-18.00 uur, start 19 april. Stp € 33,50.

• Inline skatecursus Inline skaten is goed voor je conditie, makkelijk te leren en… leuk om te doen! Je kunt nog instromen in de cursus inline skaten bij het USC. Je leert alles over lichaamshouding, remmen, bochten nemen en het aanpassen van je techniek aan het wegdek.

Dinsdag 19.00-20.30 uur. Stp € 22,50.

• Tai chi chuan Tai chi chuan, een cursus bij het USC, is een traditionele Chinese bewegingsleer met grote meditatieve en gezondheidsbevorderende kwaliteiten. Maandag 19.00-20.30 uur. Je kunt nog instromen. Stp € 27,50.

• Vechtsporten, introductiecursus In 10 lessen maak je kennis met alle facetten van de door het USC aangeboden vechtsporten judo, jiu jitsu, aikido, karate, boksen, kickboksen, taekwondo, wushu, capoeira en krav maga. Je leert wat de overeenkomsten maar vooral ook de verschillen zijn. Zo heb je na afloop goed inzicht welke vechtsport het beste bij je past. Wo. 20.3022.00 uur. Stp € 22.

Personal training Ook voor personal training kun je terecht bij het USC. Sin-Mee Choy geeft u op basis van de intake, lichaamsanalyse en conditietest een advies. Zij maakt een persoonsgericht plan op maat speciaal afgestemd op je wensen, doelen en persoonlijke situatie.

Een voedingsadvies vormt een belangrijk onderdeel van het plan. Op afspraak.

• Et cetera Zie voor dit alles en nog veel meer www. usc.uva.nl

UvA SCRIPTIEPRIJS

Ding mee naar de UvA-scriptieprijs! Afgestudeerd tussen 6 mei 2009 en 3 mei 2010?

Werd je scriptie met minimaal een 8,5 beloond? Ding mee naar de UvA-scriptieprijs!

De drie beste scripties worden beloond met geldprijzen van resp. € 3.000, € 2.000 en € 1.000. De jury beoordeelt de inzendingen op wetenschappelijke inhoud en originaliteit. Meer informatie: www.uva-alumni.nl/ uva-scriptieprijs

VERDIENEN

Oud-studente culturele antropologie zoekt per direct een huishoudelijke hulp voor 3 uur p.w. (wit) v.a. € 10 p/u. Omgeving Nieuwmarkt, tel. 639 1617 (b.g.g. antw. app.).

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.

Ga mee als begeleider op een van de vakanties van het Amsterdamse Rode Kruis!

Voor veel Amsterdammers is op vakantie gaan niet vanzelfsprekend. Zij leven op of onder de armoedegrens of hebben andere sociale problemen. Daarom organiseert het Rode Kruis elke zomer vakanties van een midweek voor o.a. gezinnen, vluchtelingen en tienermoeders met kinderen uit Amsterdam. Lijkt het jou leuk om de komende zomer als begeleider mee te gaan op een van de vakanties? Neem dan contact op met Liesbeth Elberse, e-mail lelberse@nrka. nl of tel. 020 622 6211.

WONEN

Open Huis zondag 25 april 2010, 13.0017.00 uur. Prachtig app’ment! 68m2, € 157.000 k.k. http://schoorlstraat80.webs. com Iets te verhuizen? Ik kom met een grote bus voorrijden. Studentenverhuizingen binnen A’dam. Van stoep tot stoep: € 35. Ook met verhuismannen en touw en blok. Ook buiten A’dam mogelijk. Bel Taco: 06 4486 4390; www.vrachttaxi.nl

DIVERSEN

De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Nadere informatie tel. 020 566 3090, spermabank@amc.uva.nl of www. spermadonoren.nl

STUDENTENZAKEN

Op www.uva.nl/studentenzaken staat alle informatie over de afdelingen van Studentenzaken – Studentendecanen, Bureau Studentenpsychologen, Loopbaan Advies Centrum, Bureau Internationale Studentenzaken, Trainingscentrum en het Service & Informatiecentrum. Studentenzaken is ook bereikbaar via tel. 020 525 8080.

ATTENTIE

Folia tot de zomer. De eerste week van mei verschijnt Folia niet. Het laatste nummer van Folia’s 63e jaargang wordt verspreid op woensdag 16 juni.

- advertentie Klaar met je bachelor maar nog niet klaar met

studeren? Verbeter je carrièreperspectieven met een

Leidse mastertitel.

Kom naar de voorlichting in de mastermaand Kijk voor programma en data op www.mastersinleiden.nl Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.

- advertentie -

f VAN DONDERDAG 15 APRIL T/M WOENSDAG 21 APRIL

GOED VOORBEREID HET DONKER IN.

FILMTIP VAN DE WEEK DE GELUKKIGE HUISVROUW REGIE: ANTOINETTE BEUMER | 15 APRIL IN PREMIÈRE

het cultureel studentencentrum van UvA & HvA

theater

DO 15, Vr 16, Za 17/04 20.00 uur

CREA speelt: De geschiedenis van de familie Avenier, deel 3 Het is 1985. Op de camping wordt gewacht op het geld dat oom Janus heeft belegd in een poedermelkfabriek in Oeganda, maar dat hij nu onder iedereen zal verdelen. De cursisten van Theater III spelen het derde deel van de trilogie van Maria Goos. toegang: e 7,-, studenten e 5,-

cabaret

DO 15/04 20.30 uur

Cabaret en/zo

Lea (Carice van Houten) is gelukkig getrouwd met Harry (Waldemar Torenstra), tot hij voorstelt om aan kinderen te beginnen. Na een nogal moeizaam verlopen bevalling is manlief intens gelukkig met Harry jr., maar Lea voelt niets voor het kindje. Ze krijgt waanvoorstellingen, belandt in een angstaanjagende psychose en moet verplicht worden opgenomen. Lea zal eerst de confrontatie met haar weggestopte verleden moeten aangaan, voor ze een ‘gelukkige huisvrouw’ kan worden. De film is gebaseerd op de gedeeltelijk autobiografische debuutroman van Heleen van Royen. Lees meer op Cineville.nl.

NU OP CINEVILLE.NL QUICKFLICK

DONDERDAG 19.00 UUR IN STUDIO/K

Met cabaret en kleinkunst van Jennifer van der Schaaf, ‘Spoken word’ van Tieka Masfar en jazz’n lounge van CREA. Schuif gezellig aan met een drankje: lay back or lean forward. toegang gratis

Debat

Ma 19/04 20.00 uur

Neoliberale vrijheid

Het neoliberalisme is in de mode. Maar het is meer gericht op het bevorderen van economische eigenbelangen dan op het garanderen van democratische rechten, zo bleek de afgelopen jaren. Met Marc Schuilenburg, Merijn Oudenampsen en Robin Brouwer. In samenwerking met het project Liberticide. gratis voor studenten, e 5,- alle anderen

cOMeDy

Ma 19/04 20.00 uur

CREA Stand up comedy Al sinds 2001 roept Quickflick amateurfilmmakers uit de hele wereld op om korte films van maximaal 180 seconden te maken rond een vastgesteld thema. Dit resulteert iedere maand (in elke Quickflickstad tegelijkertijd) in een leuk feest waar alle films getoond worden en waar je met gelijkgezinden praat, danst en een biertje drinkt. De écht goede films maken kans op een internationale tournee langs de andere steden en één ervan wint misschien wel de Golden Quickie. Het thema van deze maand is ‘grooming’, dus zorg dat je haar goed zit, komende donderdag in Studio/K. Lees meer op Cineville.nl.

VERDER OP CINEVILLE.NL

HOE ORGANISEER JE DE FANTASIE? INGMAR BERGMAN DVD-BOXEN VOOR HET GRIJPEN GRATIS NAAR MELODRAMA OVER MUSSOLINI’S MOOIE MINNARES

De meest naakte theatervorm die er is: gewapend met een microfoon en je grappen moet je het publiek voor je winnen. Stand-up comedian Roel C. Verburg gaf de CREA cursus en vanavond zetten de nieuwe comedians hun eerste schreden op het podium.

Kom lachen en vertel later aan je vrienden dat je hun eerste optreden hebt gezien! toegang e 3,-

QUIZ

Ma 19/04 20.00 uur

Studentquiz

De Amsterdamse voorronde van de Studentquiz over film, tv, muziek, theater, literatuur en beeldende kunst. Zes bloedstollende ronden met filmfragmenten, live muziek en animaties. Teams van 3-4 personen; de winnaar neemt het in de landelijke finale op tegen studententeams van andere universiteiten in Nederland. Aanmelden: studentproof@dienst. vu.nl. Plaats: Cultuurcentrum Griffioen (VU). toegang gratis

leZIng

DI 20/04 20.00 uur

Karl Reinhold

ONBEPERKT NAAR DE FILM VOOR MAAR €17,50 PER MAAND

Een lezing over de Oostenrijkse filosoof Karl Reinhold (1757-1823), een belangrijk pleitbezorger van de filosofie van Immanuel Kant. Door Dennis Schulting, die verbonden is aan de leerstoelgroep Metafysica aan de UvA. toegang gratis Meer informatie over de CREA agenda: www.crea.uva.nl

lezingenladder De Balie

WO 14/04, 20.00 uur SLAA | Klassieke helden!

In het kader van De Week van de Klassieken, openingsavond met o.a. Piet Gerbrandy, Anton van Hooff, Allard Schröder, Rosita Steenbeek.

MA 19/04, 20.00 uur KennisCafé # 23: Het einde van de dood Is ouderdom een ziekte zoals kanker die je kunt genezen? En willen we dat? Martijn van Calmthout spreekt met o.a. Jan Hoeijmakers (Erasmus Universiteit)en Erik Scherder (VU).

FELIX MERITIS

DI 20/04, 20.00 uur Felix & Sophie: Alain Badiou De Franse filosoof Alain Badiou pleit voor de terugkeer van de waarheid in de filosofie. Verschillende gasten verzorgen inleidingen tot zijn werk en gaan in debat.

Pakhuis de Zwijger VR 16/04, 19.00 uur Mbo-drama?

Een debat over de problemen van, maar vooral over mogelijke oplossingen voor het mbo. Met o.a. Ahmed Marcouch.

De Rode Hoed

VR 16/04, 14.00 uur Van AOW naar flexibel pensioen Vaststaat dat de huidige AOW aangepast moet worden, de vraag is hoe? Debat met o.a. Agnes Jongerius (voorzitter FNV) en meerdere Tweede Kamerleden.

Spui25

WO 14/04, 20.00 uur Museum en identiteit Over de noodzaak van de oprichting van het Nationaal Historisch Museum. Met o.a. Jan Marijnissen en Paul Scheffer.

DO 15/04, 19:30 uur De prijs van bezuinigen Hoogleraar economie Sweder van Wijnbergen en Paul Schnabel, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau reageren op de bezuinigingsplannen van de ambtelijke werkgroepen.

VUconnected

DO 15/04, 14.00 uur Heeft de kerk zichzelf overleefd?

Symposium over de rol van de kerk in de moderne samenleving met o.a. hoogleraren godsdienstsociologie Gerard Dekker en Hijme Stoffels.

MA 19/04, 18.00 uur Hoe effectief is internationale samenwerking?

Een gesprek met oud-minister Jan Pronk.

U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur een mailtje naar folialezing@gmail.com onder vermelding van ‘Aanmelding lezingenladder’.

Fresco

Moerbeek

De universiteit als moeder

Nederland & ik

In het Engels is het heel gewoon als je over de universiteit waar je gestudeerd hebt, of gepromoveerd bent, zegt dat het je alma mater is. Als je zegt dat je op internet wilt opzoeken how my alma mater is doing kijkt niemand je gek aan, hoewel je het dan wel moet hebben over de sportresultaten, en natuurlijk niet over het aantal afgestudeerden, de decanen of de bedrijfsvoering.

Dat alma mater verwijst naar moeder, mater, begrijpt iedereen, dat klinkt immers net zo als de moeder in moedertaal of de vader in vaderland. Al kennen wij in het Nederlands geen woorden als moederuniversiteit of vaderfaculteit, we doen gelukkig wel aan zusterinstellingen en dochterondernemingen. Misschien komt dat doordat ‘zoononderneming’ niet klinkt, en is het uiteindelijk een puur linguïstische kwestie.

Alma mater betekent oorspronkelijk voedende moeder. In het klassieke Rome was dat de bijnaam van de godin Ceres, godin van de landbouw. In de christelijke cultuur van de middeleeuwen werd de

term later gebruikt voor de maagd Maria.

Sinds 1088 heeft de universiteit van Bologna, een van de oudste zo niet de oudste universiteit ter wereld, als motto Alma Mater Studiorum, en een zegel waarop we een moederfiguur zien in een gebouw met torens en mannen met perkamentrollen.

Ceres was de Romeinse versie van de Griekse Demeter. Beide dames hadden een zware portefeuille – als man mag je je voor minder terugtrekken vandaag de dag. De godin van de landbouw was verantwoordelijk voor de granen, de vruchtbaarheid van bodem en mensen, het huwelijk, de seizoenen, de oogst, de cyclus van leven dood, en wie weet ook de poezen en honden op het erf. De UvA als alma mater, als voedende universiteit, die waakt over de cyclus van het leven, dat is wel een fraaie gedachte. In de Verenigde Staten verwijst alma mater ondertussen ook al naar het universiteitslied dat bij gelegenheden door de voltallige staf wordt aangeheven. Ook geen gek idee, wellicht. yyy Louise O. Fresco

Deze weken spreken enkele publieke figuren, waaronder mijn gewaardeerde collega-columnist Robbert Dijkgraaf, zich in de Volkskrantrubriek ‘Nederland & ik’ uit over de stand van zaken in Nederland.

De interviews beginnen telkens met een aanvulling op de eerste woorden van het bekende gedicht van Marsman (waar iedereen met een klein beetje aanleg voor nationalisme een traantje bij moet wegpinken): Denkend aan Holland… en vervolgens steekt de persoon in kwestie van wal. Zoals gewoonlijk draven vooral de usual suspects op: een clubje blanke mannelijke vijfenveertigplussers. Zij vertellen ons vriendelijk doch dringend hoe onze wereld in elkaar zit. Overigens kan het zijn dat ik net alle vrouwen, jongeren en Nederlanders met een migrantenachtergrond heb gemist (of dat ze nog komen).

Maar goed, laat ik van de gelegenheid gebruikmaken om via deze weg alsnog aan te sluiten bij onze vaderlandse visionairs.

Helaas moet het samenvattend, aangezien ik nog ongeveer 130 woorden over heb na deze zin.

Denkend aan Holland… zie ik een land waarin veel mensen wonen die zichzelf de afgelopen decennia ietwat overschat hebben. Een beetje zelfoverschatting af en toe hoeft op zichzelf niet erg te zijn, want anders kun je jezelf ook nooit overtreffen. Maar de tragiek van het hedendaagse Nederland, en dan vooral van de babyboomgeneratie, is dat de lieve mensen in de jaren negentig zijn gaan geloven dat we er al waren. Duizenden jaren beschaving kwamen aan het eind van de twintigste eeuw tot een apotheose in een klein landje in Noordwest-Europa waar het veilig en welvarend was en dat zou vanaf dat moment altijd zo blijven. Toen bleek (helaas) dat die paar vierkante kilometer Nederland in een grotere wereld lag. Een wereld die niet langer vanuit een koloniale en/of economische machtspositie te domineren was (wederom helaas). Denkend aan Holland… denk ik: we zijn er nog lang niet.

We zijn net begonnen. Maar wees niet bevreesd! Het wordt een mooi avontuur. yyy Kimon Moerbeek

André Nollkaemper hoogleraar internationaal publiekrecht

Mirjam van Praag hoogleraar ondernemerschap en organisatie

overigens

Robbert Dijkgraaf hoogleraar mathematische fysica

Als Nederland toch moet bezuinigen, kan dat net zo goed op het hoger onderwijs. Er gaan al genoeg mensen naar de universiteit.

Floor Boon

Mirjam van Praag: ‘Op het hoger onderwijs moet men niet te veel gaan bezuinigen, maar er kan best iets vanaf.

Het idee van een leenstelsel, zoals dat in het verkiezingsprogramma van de PvdA is opgenomen, vind ik goed. Dat moet natuurlijk goed worden uitgewerkt, maar de gedachte dat degenen die gaan studeren later ook goed terechtkomen en daarom meer kunnen betalen, die ondersteun ik.

Waarom zou de hele samenleving daarvoor moeten opdraaien? Zo blijft er geld over en dat geld wordt wat mij betreft gedeeltelijk weer teruggestopt in het hoger onderwijs.

We kunnen meer geld voor onderzoek, ontwikkeling en kennisvalorisatie goed gebruiken. Een groot bedrijf als Unilever steekt geld in de ontwikkeling van zijn product, maar ook voor de verkoop en marketing is een groot budget. Op de universiteit zijn we nog niet erg goed in het verkopen 24 Folia

van onderzoek, wat in feite ons product is, aan de samenleving en het bedrijfsleven.

Om dat te optimaliseren, moeten we nog heel wat investeren.’

Robbert Dijkgraaf: ‘Ik word opgewonden over de zin dat er al genoeg mensen naar de universiteit gaan. Nog niet zo lang geleden genoot nog maar 5 procent van de Nederlanders hoger onderwijs, tegenwoordig is dat bijna 50 procent. In sommige kringen bestaat het beeld dat er best kan worden bezuinigd op dat hoger onderwijs, omdat het een elitaire aangelegenheid is, maar nu de helft van de bevolking hiertoe behoort, kan dat moeilijk worden volgehouden. De stelling verhoudt zich ook niet goed tot de tijdgeest, een tijd waarin kennis, onderzoek en onderwijs hoog staan aangeschreven. Toch is het onderwijs een sector die de laatste

twintig jaar consequent aan het kortste eind heeft getrokken bij de verdeling van geld, ook omdat de sector zelf niet krachtig georganiseerd is en weinig weerstand biedt tegen bezuinigingsrondes. Hoewel alle politieke partijen nu aangeven dat er in onderwijs geïnvesteerd moet worden, blijft het daarom afwachten. De ervaring leert dat wanneer het echt spannend wordt er flink geduwd en getrokken gaat worden. Ook al sta je nu vooraan de rij, je kunt toch met lege handen eindigen.’

André Nollkaemper: ‘Hier ben ik het mee oneens. Het hoger onderwijs in Nederland staat er slecht voor in vergelijking met andere westerse landen. Om het niveau in Nederland omhoog te krijgen, moeten we concurreren met die andere landen. Internationale topmensen en getalenteerde studenten kan Nederland alleen

maar aantrekken en vasthouden met extra investeringen. Hoewel het goed is dat zo veel mogelijk mensen een goede opleiding genieten, zie ik dat in mijn vakgebied, de studie rechten, op dit moment meer mensen naar de universiteit gaan dan wenselijk is. Om het niveau van de opleidingen en massastudies op peil te houden, denk ik dat kleinere universiteiten uitkomst bieden.

Het overige deel van de studenten kan terecht op hogescholen. Dit gaat overigens om marginale bezuinigingen, hogescholen kosten natuurlijk ook geld. Winst is denk ik vooral te behalen door de geldstromen efficiënter te laten verlopen. Niet via nationale organisaties als de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, maar direct via de faculteiten.’ yyy In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.