Folia29_63

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 63 23/04/2010 nummer 29

waarde en waarheid van Wikipedia

weekgast

Ernst ‘oude meester’ van de Wetering

conservatisme

‘De missing link in het politieke denken’

studentenraad

Waarom zou je wel/niet stemmen?

Gesticht in 1614. Behorend tot de Europese en mondiale top.

De Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen zoekt een

Breed scala aan vakgebieden. Internationaal geörienteerd.

Promovendus Vastgoedkunde

Geworteld in het Noorden van Nederland. Maatschappelijk actief.

Met onderzoekers en docenten die vanuit wetenschappelijke harts-

1,0 fte | vacaturenummer 210134

voor het promotieonderzoek ‘The interaction between residential and non-residential real estate markets in transition’.

tocht hun vak beoefenen. Met studenten die het beste uit zichzelf willen halen. Waar verschil in talent, ambitie en prestatie van 27.000 studenten en 5.500 medewerkers gehonoreerd wordt.

De RUG is de enige Nederlandse universiteit in de internationale top 10 van Best Places to work in Academia in the Scientist.

Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen Ruimtelijke Wetenschappen is een groeiende faculteit met een open karakter en korte lijnen tussen staf en studenten. Er zijn vier basiseenheden: Culturele Geografie, Demografie, Economische Geografie en Planologie.

Met twee bachelor- en negen masteropleidingen biedt de faculteit brede studiemogelijkheden binnen het vakgebied aan ongeveer 900 studenten.

Er zijn ongeveer 90 medewerkers werkzaam. De faculteit verricht zowel fundamenteel als toegepast onderzoek. De Groningse faculteit is de enige zelfstandige Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen in Nederland.

De promovendus kan rekenen op intensieve supervisie van en extensieve training door onderzoekers uit de faculteit.

De kandidaat wordt lid van de Graduate School en kiest daarbij ook uit het vakkenaanbod van andere relevante onderzoeksscholen zoals NETHUR en/of NAKE. De Faculteit biedt de mogelijkheid om internationale congressen te bezoeken en te participeren in workshops en seminars.

De projectomschrijving en functie-eisen vindt u in de volledige vacaturetekst op: www.rug.nl Acquisitie wordt niet op prijs gesteld.

werken aan de grenzen van het weten

De Anne Frank Stichting is een onafhankelijke organisatie die de plek beheert waar Anne Frank tijdens de Tweede Wereldoorlog was ondergedoken en waar zij haar dagboek schreef.

De Stichting brengt haar levensverhaal wereldwijd onder de aandacht ter bezinning op de gevaren van antisemitisme, racisme en discriminatie en het belang van vrijheid, gelijke rechten en democratie.

Het museum van het Anne Frank Huis zoekt per direct enthousiaste:

inval publieksmedewerkers m/v Ben je geïnteresseerd in deze vacature? Kijk dan voor meer informatie op: www.annefrank.org/vacatures

inhoud #29

wie bepaalt wat de waarheid is?

illustratie Pascal Tieman

Iedereen is deskundig, en samen komen we tot de waarheid, zeggen Wikipediagebruikers. Je hebt deskundigen en je hebt leken, en dat moet vooral zo blijven, zeggen tegenstanders van de digitale ‘consensusencyclopedie’. En ze hebben allebei gelijk, blijkt na bijna een decennium Wikipedia. 10

pleidooi

UvASociaal en partij Mei vertellen waar zij voor staan in de medezeggenschap 8-9

stem!

Mooie posters roepen je op te stemmen.

Maar waarom zou je eigenlijk? 14

conservatief

Het lijkt een stoffig woord, een ouwelullenbegrip.

Maar conservatisme is booming 17

weekgast: Ernst van de Wetering Emeritus hoogleraar kunstgeschiedenis en Rembrandtkenner: ‘Wij zijn als kijker medeschepper van het kunstwerk’ 18

en verder:

nieuws 4-7, opinie/scriptie 8-9, in beeld 12-13, Fen is uit/het beste/eten 21, annonces 22, lezingen 23, Dijkgraaf/Curvers/overigens 24

colofon

digitaal Op een miezerige maandagmorgen werd verleden week in Utrecht de site www. dub.uu.nl gelanceerd. De site wordt gemaakt door voormalige redactieleden van het U-blad, het blad van de Universiteit Utrecht. Ik word niet bijzonder vrolijk als ik door de site heen slenter. Op Folia na was het U-blad het oudste universiteitsblad van Nederland. Met regelmaat las ik het blad en werd zo op de hoogte gesteld van het reilen en zeilen van een collega-universiteit. Het U-blad was, net als Folia, redactioneel onafhankelijk. In goed Nederlands komt het erop neer dat de journalisten van het U-blad vrij waren om te schrijven over onderwerpen die zij interessant dan wel nieuwswaardig vonden. Zo kon het voorkomen dat er in het U-blad ‘kritische’ stukken verschenen, omdat op een universiteit nou eenmaal niet alles op rolletjes verloopt. Daar weten we hier in Amsterdam alles van. In Utrecht zijn ze niet bepaald dol op kritiek en vooral collegevoorzitter Yvonne van Rooy is blijkbaar een tegenstander van het vrije woord. In opdracht van Van Rooy werd een halfbakken lezersonderzoek uitgevoerd, hetgeen resulteerde in de opheffing van het U-blad.

Ik heb veel kritiek op de UvA, maar het is te prijzen dat collegevoorzitter Karel van der Toorn gelooft in een onafhankelijke, universitaire pers. Daarom staat er in Folia een portret van diezelfde Van der Toorn, of volgen we bijvoorbeeld het opheffen van het Amstel Instituut op journalistieke wijze. Dat doen we op onze site, maar ook zeker in de gedrukte versie.

Internet is prima, maar een universiteit die zichzelf een beetje serieus neemt, heeft een journalistiek onafhankelijk blad. De UU, en met name Yvonne van Rooy denken daar kennelijk anders over.

Jim Jansen, jfj@folia.uva.nl weekblad

voor de Universiteit van jaargang 63 23/04/2010 Amsterdam nummer 29

waarde en waarheid van Wikipedia

cover Pascal Tieman

weekgast

Ernst ‘oude meester’ van de Weteri ng

conservatism e

‘De missin g link politieke denke in het n’

verkiezingen

Waarom zou je wel/nie t stemmen?

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, tel. 020-5253981, fax 020-5253980, redactie@folia.uva.nl website: www.folia.nl uitgever: Stichting Folia Civitatis redactie: Floor Boon, Mirna van Dijk (eindredacteur), Jim Jansen (hoofdredacteur), Maud Janssen, Marit van Kooij, Margot Riedstra (secretariaat), Henk Thomas, Dirk Wolthekker medewerkers aan dit nummer: Bram Belloni, Martien Bos (correctie), Bob Bronshoff, Emma Curvers, Robbert Dijkgraaf, Julie de Graaf, Jan-Maarten Hupkes, Renate Klinkenberg, Marc Kolle, Harmen van der Meulen, Jeroen Pool, Maurice Seleky, Pascal Tieman, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen redactieraad: Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Jaap Kooijman, Lennart Verhoef, Bert Vuijsje zakelijke leiding: Paul van de Water art direction: Pascal Tieman opmaak: Carl Zevenboom druk: Dijkman Offset, Diemen advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, tel. 023-5714745, fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com abonnement: € 46,90 per jaargang opgave: 020-525 3981, mededelingen@ folia.uva.nl of www.folia.nl. Het is niet altijd mogelijk de rechthebbenden van de foto’s op de prikbordpagina te achterhalen. Rechthebbenden van het beeldmateriaal kunnen zich bij Folia melden via: redactie@folia.uva.nl

Folia 3

nieuws

Prijs

meer nieuws op www.folia.nl

Onderwijsrapport met gejuich ontvangen zz Volgens het rapport van de commissie-Veerman is het huidige onderwijsstelsel niet toekomstbestendig. zz Voorzitter Karel van der Toorn: ‘Ik ben erg enthousiast. Hopelijk verdwijnt het rapport niet in een kast.’

De kwaliteit van het hoger onderwijs en onderzoek moet omhoog, stelt de commissie-Veerman. De commissie werd in oktober aangesteld om de toekomstbestendigheid van het Nederlandse onderwijsstelsel te onderzoeken, en is nu met een rapport gekomen.

Volgens het rapport is het juist nu noodzakelijk om na jarenlange onderinvestering wel te investeren in onderwijs.

Anders heeft Nederland geen kans om tot de sterkste kenniseconomieën ter wereld te gaan behoren. Op 13 april overhandigde Cees Veerman het rapport Toekomstbestendig hoger-onderwijs-stelsel aan staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Marja van Bijsterveldt.

‘Ik heb alleen de samenvatting gelezen, maar word erg enthousiast van Veerman,’ reageert voorzitter Karel van der Toorn.

‘Het rapport sluit aan bij de dingen waar wij als UvA mee bezig zijn. Veerman wil een kwaliteitsslag maken, hij houdt een pleidooi voor scherpere profilering en is geen voorstander van bezuinigingen op hoger onderwijs. Zo denken wij er ook over. Ik vind het ook positief dat de HBO-raad, de VSNU, het ISO en de LSVb

allemaal het rapport steunen. Ik hoop vurig dat dit rapport nu niet in de kast belandt, maar wordt meegenomen bij de coalitiebesprekingen.’ Ook LSVb-voorzitter Jamsijn Koets reageert positief op het rapport: ‘We zijn het van harte eens met de commissie dat de ambities voor de toekomst niet in een context van bezuinigingen gerealiseerd kunnen worden.’

Ook demissionair minister van OC&W Plasterk is enthousiast over het rapport: ‘Wij vinden dat iedereen in dit land de kans moet krijgen om het beste uit zichzelf te halen. Meer jongeren zouden naar het hbo kunnen als we meer verschillen in niveau en aanpak creëren. Goed om te zien dat mijn opvatting door deze commissie wordt bevestigd.’ (MMJ/JJ)

‘Balkenende minacht geschiedenis’ zz Geschiedenis is harde wetenschap, vindt hoogleraar hermetische filosofie Wouter Hanegraaff. zz Deze stelling verdedigde hij vorige week in ‘De Stelling van…’ in Spui25 ‘Historici kunnen ons collectieve geheugen corrigeren, maar dan moet er wel naar geluisterd worden!’ Deze noodkreet sprak hoogleraar hermetische filosofie Wouter Hanegraaff uit op 12 aprilbij de maandelijkse lezingenreeks ‘De Stelling van...’ Hij verdedigde de stelling: ‘Geschiedenis is harde wetenschap’.

Hierbij signaleerde hij een spanning tussen de hedendaagse beeldvorming van geschiedenis en de historische waarheid.

Hanegraaff: ‘Geschiedenis wordt gemaakt

door collectieve beeldvorming over wat er gebeurd zou zijn, terwijl historici juist proberen te achterhalen wat er werkelijk gebeurd is.’ Hoe geschiedenis wordt herinnerd is volgens Hanegraaff vaak verbonden met een bepaalde identiteit, bijvoorbeeld nationaliteit of religie, en geeft een gesimplificeerde weergave van het verleden.

Hanegraaff: ‘De collectieve herinnering schetst een relatief eenvoudig en zwartwitbeeld. Bijvoorbeeld dat Nederlanders tijdens de Tweede Wereldoorlog óf heel goed óf heel fout waren. Dit is effectief, en bovendien goed te gebruiken in de politiek, maar het leidt af van de historische waarheid. Historici zijn juist op zoek naar de grijstinten van het verleden.’

Daarnaast maakte Hanegraaff zich zorgen over het beeld dat mensen hebben van

geschiedenis als wetenschap. ‘Vaak wordt geschiedschrijving afgeschilderd als een zachte wetenschap, om zo confrontatie met harde feiten te kunnen vermijden.

Als voorbeeld noemde hij de reactie van premier Balkenende op het Irakrapport van de commissie-Davids. Hanegraaff: ‘Dat rapport is een historisch onderzoek, waar een team van experts een jaar aan gewerkt heeft. Ondanks de keiharde historische feiten maakte Balkenende er een zachte wetenschap van door het rapport af te doen als “slechts een mening”. Een dergelijke reactie getuigt van minachting voor wetenschap.’

Optimistisch besloot Hanegraaff zijn lezing: ‘Harde feiten zullen het uiteindelijk moeten winnen van de beeldvorming. Dat is de taak van wetenschappers.’ (Julie de Graaf)

Voorjaarsdiner

Heineken De KNAW en de Stichting Alfred Heineken Fondsen hebben nieuwe wetenschapsprijzen ingesteld: de Heineken Young Scientists Awards. Deze nieuwe prijzen worden uitgereikt aan getalenteerde jonge wetenschappers die excellent wetenschappelijk werk verrichten en daarmee een voorbeeld zijn voor andere jonge wetenschappers. Voor de Heineken Young Scientists Awards komen onderzoekers in aanmerking die werkzaam zijn bij een Nederlandse onderzoeksorganisatie en niet langer dan vijf jaar geleden zijn gepromoveerd. De KNAW kent de awards tweejaarlijks toe aan vijf wetenschappers die elk 10.000 euro ontvangen en een speciaal ontworpen kunstwerk. Voor de Awards van 2010 zijn de vakgebieden moleculaire celbiologie, immunologie, geschiedenis van de late oudheid tot en met de middeleeuwen, ecologie en sociaal cognitieve processen in het bijzonder taal en taalverwerving vastgesteld. (DW)

TOP-subsidie

In het restaurant van de Bijzondere Collecties vond donderdag 15 april het voorjaarsdiner plaats. De informele ontmoeting tussen decanen, hoogleraren, lectoren en domeinvoorzitters van UvA en HvA stond dit jaar in het teken van de samenwerking tussen de kennisinstellingen en de stad.

Vicevoorzitter Paul Doop was gastheer en kijkt terug op een geslaagde avond. Doop: ‘Je merkt dat een dergelijke ontmoeting tussen UvA, HvA en AMC keer op keer beter gaat. Wij hebben elkaar steeds meer te vertellen. De goede sfeer van de avond houden wij vast en gebruiken wij om onze samenwerking verder vorm en inhoud te geven.’

Tussen de gangen gaven HvA-lector Edith Hooge en Mirjam van Praag (hoogleraar ondernemerschap) hun visie op het OECDrapport. De avond werd afgesloten met de presentatie van het rapport In de buurt. In het rapport wordt verslag gedaan van de samenwerking van de HvA en UvA met de gemeente in het project Krachtwijken. (JJ) Paul Doop spreekt de genodigden toe / foto Dirk Gillissen

4 Folia

UvA-promovendus Luuk van Middelaar heeft de Dirk Jacob Veegens Prijs 2010 gewonnen. Hij krijgt de prijs, ter beschikking gesteld door de Stichting Fonds voor de Geld- en Effectenhandel, voor zijn cum laude promotieonderzoek uit 2009: De passage naar Europa: Geschiedenis van een begin. Promovenda Teunie van Herk heeft ook een prijs gewonnen en wel de Martinus van Marum Prijs 2010. Zij krijgt de prijs, ter beschikking gesteld door de J.C.Ruigrok Stichting, voor haar proefschrift Bacterial Class A Acid Phosphatases as Versatile Tools in Organic Synthesis. De jury verwacht dat haar onderzoek een belangrijke spin-off kan geven richting de Nederlandse farmaceutische en chemische industrie, omdat de complexiteit van de reacties die voortkomen uit haar ontdekkingen en daarmee de mogelijke toepassingen, nog steeds groeit. Beide laureaten krijgen een geldbedrag van 12.500 euro. (DW)

Het onderzoeksvoorstel van hoogleraar Jef Huisman van het Instituut voor biodiversiteit en ecosysteemdynamica (Ibed) is goedgekeurd in de TOP-subsidierondes van NWO. Deze persoonsgebonden subsidies worden toegekend aan vergevorderde onderzoekers, die al voorbij het punt van de vernieuwingsimpuls zijn. De TOP-subsidies bedragen ieder maximaal 720.000 euro; in totaal is in deze ronde 4,29 miljoen euro toegekend.

TOP-subsidies zijn bedoeld voor gevestigde onderzoeksgroepen binnen de aard- en levenswetenschappen. De subsidies bieden deze groepen de gelegenheid en vrijheid om excellente, uitdagende en innovatieve onderzoekslijnen te versterken en of uit te breiden. Er waren 46 vooraanmeldingen en 20 uitgewerkte aanvragen. Vooralsnog was deze TOPsubsidieronde eenmalig, maar er zijn plannen om in 2011 weer een ronde te houden. (DW)

Klachtenregen

Advies: geen sloop BG-terrein zz Sloop van de monumentale panden op het BG-terrein zou authenticiteit van het gebied teniet doen, aldus een belangrijk adviesorgaan van Unesco. zz Het advies staat haaks op de plannen van de UvA, die op het BG-terrein een nieuwe bibliotheek wil bouwen.

‘The design of the Binnengasthuis library should not involve the demolition of the two existing national monuments, as this would permanently diminish the architectural authenticity of the area, located in the medieval core.’

Ofwel: bouw van de nieuwe bibliotheek geesteswetenschappen op het Binnengasthuisterrein zou niet moeten betekenen dat de twee monumentale panden ter plekke worden gesloopt, want dat zou de archi-

tectonische authenticiteit van het gebied rond een Middeleeuwse hovenstructuur permanent aantasten.

Dit schrijft directeur Regina Durighello van de International Council on Monuments and Sites (Icomos) in een brief aan de ambassadeur van de Nederlandse delegatie bij Unesco in Parijs, Barend ter Haar.

Icomos is een belangrijk adviesorgaan van de Unesco op het gebied van cultureel erfgoed. De gemeente Amsterdam heeft bij Unesco een verzoek ingediend om de historische binnenstad op de Werelderfgoedlijst van Unesco te plaatsen. Voordat Unesco eventueel aan dat verzoek voldoet laat ze zich adviseren door een groot aantal instanties, waaronder Icomos.

Het advies van Icomos staat haaks op de plannen van de UvA die op het BG-terrein een nieuwe bibliotheek geesteswe-

tenschappen wil bouwen waarvoor twee monumentale panden tegen de vlakte moeten. De stadsdeelraad van het Stadsdeel Centrum ging daarmee akkoord en haalde, vooruitlopend op de sloop, de panden vast van de Monumentenlijst.

Maar nu lijkt de raad zichzelf in de voet te hebben geschoten, want de authenticiteit van de historische binnenstad wordt er volgens Icomos door aangetast, waardoor de kans op plaatsing op de Werelderfgoedlijst daalt.

Over de bouw van de nieuwe bibliotheek op het BG-terrein wordt al meer dan tien jaar gesteggeld. Tegenstanders van sloop – het gaat onder meer om het pand waarin Crea 2 is gevestigd – hebben steeds verkondigd tot aan de hoogste juridische instanties te proberen sloop te voorkomen. (DW)

‘Eigenlijk was het een schijntje’ zz Op 14 april was de oud-topman van ABN Amro, Rijkman Groenink, te gast bij Room for Discussion. zz ‘Ik hoop dat er nog eens een wetenschappelijke studie wordt verricht naar de performance van de bank.’

Het kon natuurlijk niet uitblijven: oudtopman Rijkman Groenink van ABN Amro moest een reactie geven op het boek De Prooi van journalist Jeroen Smit, dat gaat over de ondergang van de bank.

Groenink, die 33 jaar bij de bank werkte, heeft over dat boek nooit veel willen zeggen, maar op 14 april, toen hij te gast was in de huiskamerbijeenkomst Room for Discussion op de economiefaculteit, liet hij los wat hij ervan vond: ‘Ik ben er toch wel verdrietig van geworden. Vooral door de premisse van het boek dat ABN Amro een slechte bank is geweest. De bank werd verkocht, opgesplitst en ging ten onder en heeft dus slecht gepresteerd. Dat is het uitgangspunt van Smit geweest. Hij is ervan uitgegaan dat de bank het de afgelopen tien jaar slecht heeft gedaan. Nou, dat is niet zo en dat is een grote onjuistheid in het boek. Ik hoop dat er nog eens een wetenschappelijke studie wordt verricht naar de performance van de bank in de periode 2000-2008. Dan zal de conclusie zijn dat ABN Amro gemiddeld zeker niet slechter

Rijkman Groenink (r) wordt ondervraagd / foto Joost van den Broek

presteerde dan andere banken. Ik werk graag mee met een student die daar eens een scriptie aan wil wijden.’

Groenink legde verantwoording af. Aan de ondervragers, aan studenten en aan het in groten getale aanwezig publiek.

Zo zou je het kunnen zeggen. Want naast de ondergang van de bank, raakte Groeninks naam besmet doordat hij de bank verliet met een bonus van 26 miljoen euro. Daaraan voorafgaand kreeg de bank te maken met een vijandige

overname door een overbieding van het bankentrio Fortis, Royal Bank of Scotland en Santander. Overnamekandidaat Barclays had het nakijken. ‘Aandelen en opties die wij bij ABN Amro allemaal hadden, moesten daarom wettelijk cash worden uitbetaald. Ik kreeg een enorm bedrag mee van de schurken die de bank hadden overgenomen. Maar eigenlijk was het een schijntje, in vergelijking met de 72 miljard die voor ABN werd betaald.’ (DW)

Pleidooi tegen fusie met HvA zz Brief aan College van Bestuur en Raden van Toezicht. zz Het zou ‘slecht gaan’ op de HvA. In een acht pagina tellende brief, afkomstig van de stichting Beter Onderwijs Ne-

derland en van Alternatief voor Vakbond (AvV), wordt gepleit voor het stopzetten van de fusieplannen tussen de UvA en de HvA. Tevens worden er vraagtekens gezet bij de bouwplannen van de HvA. De interne situatie bij de HvA zou bovendien problematisch zijn. ‘Er zijn de afgelopen

jaren zo veel veranderingen binnen de HvA doorgevoerd dat het lijkt alsof er continu sprake is van een reorganisatie.’

CvB-voorzitter Van der Toorn reageert onderkoeld. ‘Ik heb wel eens van de AvV gehoord. Een zeer klein deel van de HvAmedewerkers is erbij aangesloten.’ (JJ)

Het OV-Loket, het onafhankelijke toezichtorgaan op het openbaar vervoer, ontving het afgelopen halfjaar het recordaantal van 4200 klachten. Dat is twee keer zo veel als normaal. De meeste klachten gingen over de OV-chipkaart voor studenten. Ze klaagden dat ze de kaart niet hadden ontvangen, over problemen bij het opladen en over onduidelijkheid in de informatievoorziening. Het loket ontving tussen 1 oktober en 31 maart 921 klachten van studenten. Ook over de reguliere OVchipkaart werd geklaagd. Mensen snappen niet hoe je geld kunt terugkrijgen als je vergeet uit te checken, of klagen over het feit dat je een geblokkeerde kaart alleen in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag kun deblokkeren. Volgens het OV-Loket werken de vervoersbedrijven te weinig samen en wordt de reiziger niet centraal gesteld. (DW)

Piet Meerburg Kriterion-oprichter Piet Meerburg is op 11 april overleden. Meerburg studeerde rechten in de oorlogsjaren, maar van studeren kwam niet veel. Hij zat in het studentenverzet en redde veel joodse kinderen uit handen van de bezetter. Na de oorlog nam hij het initiatief voor de oprichting van bioscoop Kriterion, een bioscoop waar studenten geld konden verdienen. Studiebeurzen waren er immers nog niet. Op 4 november 1945 opende de bioscoop haar deuren. De Bioscoopbond leek het niets, maar het is tot op de dag van vandaag een succes gebleken. Samen met Paul Keijzer, medeinitiatiefnemer van Kriterion, begon hij het jaar erna het Nederlands Historisch Filmarchief, dat later zou uitgroeien tot het Filmmuseum. Piet Meerburg is negentig jaar geworden. (DW)

Stelling De poll van afgelopen week ging over een voorstel uit het rapport van de commissie-Veerman. De poll luidde: De brede bacheloropleidingen zoals die door University Colleges worden aangeboden, moeten overal worden ingevoerd. Goed plan? zz Slecht plan, want het is een verkapte bezuiniging. Zo worden hooggespecialiseerde opleidingen wegbezuinigd – 63,2% zz Helemaal niet. Wat we juist nodig hebben zijn specialisten, geen generalisten – 25% zz Prima plan. De arbeidsmarkt vraagt om mensen die breed inzetbaar zijn – 7,4% zz Goed plan, want het leidt tot een kwaliteitsimpuls van grote groepen studenten – 4,4% Totaal aantal respondenten: 68

Folia 5

nieuws meer actueel nieuws op www.folia.nl

doctor

‘Pedofilie niet altijd een probleem’ zz Hoogleraar Europese studies Erik van Ree hield gisteren een lezing over pedofilie. zz Hij erkende de problemen rond pedofilie, maar wil het niet strafbaar stellen.

‘Natuurlijk is er in de relatie tussen een volwassene en een kind een grotere kans op misbruik, maar misbruik is geen logische conclusie. Ik vind het daarom redelijker om aan te nemen dat pedofilie soms een probleem en verwerpelijk is, maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn.’

Dit zei Erik van Ree, hoogleraar Europese Studies, op 15 april tijdens zijn lezing

‘Waarom wij pedofilie niet strafbaar moeten stellen’ in de Academische Club.

Van Ree – ‘beroepshalve en privé heb ik niets met pedofilie te maken’ – zette voor een klein publiek uiteen waarom hij vindt dat pedofilie niet per definitie fout is. Van Ree: ‘Natuurlijk erken ik de problemen van pedofilie; er is een groot machtsverschil en een groot verschil in rijpheid tussen kinderen en volwassenen.’ Maar deze verschillen zouden volgens hem niet hoeven te betekenen dat pedofilie verboden zou moeten zijn.

Om zijn verhaal kracht bij te zetten gaf Van Ree verschillende voorbeelden van mensen die als kind juist positieve seksuele ervaringen hadden met volwassenen.

Van Ree: ‘Neem nu schrijver en dichter Jaap Harten. Hij had op zijn veertiende een affaire met een Canadese officier en was daar heel gelukkig mee. Of choreograaf en danser Hans van Manen. Die verleidde al op zijn elfde jaar mannen omdat hij dat zo leuk vond.’

Tot slot kwam Van Ree met een concrete aanbeveling voor een wetswijziging: ‘Als de leeftijdsgrens wordt weggehaald uit artikel 247 van het Wetboek van Strafrecht, waarin staat dat het verboden is om seks te hebben met iemand jonger dan zestien jaar, dan zijn er nog genoeg bepalingen over die kinderen beschermen tegen seksueel misbruik.’ (Julie de Graaf)

Arjan Brogt PVV-kandidaat zz Omstreden oud-lid CSR op kandidatenlijst PVV. zz Arjan Brogt streek elke maand een bestuursbeurs op, maar schitterde in de CSR door afwezigheid.

Hij werd ‘klaploper’ genoemd en ‘brogten’ was in studentenraadkringen een veelvuldig gebruikt werkwoord. Het betekende: zakken vullen zonder dat er iets tegenover stond. Economie­student Arjan Brogt zat in het collegejaar 20032004 in de Centrale Studentenraad (CSR) en in de Facultaire Studentenraad van economie, maar voerde er niets uit. Toch streek hij maandelijks een bestuursbeurs van vijfhonderd euro op en declareerde hij er vrolijk op los. Nu,

zes jaar later, staat hij op plaats 33 van de kandidatenlijst voor de PVV. Het klaplopen van Brogt kwam de toenmalige CSR onder leiding van Sabrina Erné zo de neus uit dat Brogt de raad uit werd gegooid. Maar Erné c.s. werden teruggefloten door het CvB: Brogt was democratisch gekozen en kon niet zomaar uit de raad worden gezet. Wel moest hij ten onrechte gedeclareerde en reeds uitbetaalde bonnetjes terugbetalen. Brogt weigerde dat. Een gang naar de rechter was het gevolg. Brogt kreeg van de kantonrechter de kous op de kop en moest 1500 euro die hij ten onrechte had gedeclareerd, terugbetalen.

Twee jaar later ontstond er weer een rel.

Brogt was toen voorzitter van de Dutch initiative for Democracy in Eastern

Europe (DiDEE), een door de Europese Commissie gesponsord initiatief om de democratie in Oost-Europa te boosten.

Door UvA-studente Anna Marhold werd hij ervan beschuldigd ‘op kosten van anderen in Oost-Europa vooral te clubben, hotelrekeningen niet te betalen en vliegtuigtickets niet te vergoeden’.

De 33e plaats op de PVV-lijst lijkt vooralsnog een onverkiesbare plaats, maar zeker is dat niet. Op de PVV-site zegt Brogt zich ‘dood te ergeren’ aan de files.

‘De overheid moet extra wegen aanleggen. Rekeningrijden is geen oplossing.’

Brogt is volgens zijn eigen Linked­IN profiel eigenaar van Brogt Holding / Trans Nafta / Pelres Investments. Brogt was voor Folia onbereikbaar voor commentaar. (DW)

17.08

Adaptieve en autonome systemen, wat zijn dat?

‘Dat zijn systemen die zich aanpassen aan de gebruiker of situatie en zelfstandig beslissingen nemen. Een spamfilter is een voorbeeld. Je kan filters vaak instellen en verbeteren, maar de filter zal autonoom bepaalde mail als spam aanmerken, of weggooien als je dat zo instelt. De vraag die in mijn promotieonderzoek centraal staat, is of gebruikers vertrouwen hebben in zulke systemen en hoe dat vertrouwen kan worden beïnvloed.’

Dat klinkt als een sociaal onderzoek, het vertrouwen van mensen in het systeem.

‘Dat is ook wel een beetje zo. Het vertrouwen van gebruikers is niet alleen gebaseerd op hoe goed een systeem werkt.

Sociaal gedrag van een systeem, bijvoorbeeld wanneer een mobiele applicatie de gebruiker interrumpeert wanneer hij informatie nodig heeft, kan de houding van gebruikers tegenover dat systeem ook veranderen. Mijn onderzoek wijst uit dat wanneer mensen vertrouwen hebben in een bepaalde beslissing van een systeem, dat niet automatisch betekent dat zij ook vertrouwen hebben in het hele systeem.’

Hoe kunt u dat verklaren?

‘Tot op zekere hoogte reageren mensen ook op een sociale manier op computersystemen. Een belangrijke factor is de perceptie van hoe een systeem werkt en de verwachtingen die worden gewekt.

Zelfs bij relatief eenvoudige systemen zoals spamfilters hebben gebruikers moeite te begrijpen hoe bepaalde beslissingen tot stand komen. Bij ingewikkelder applicaties of bijvoorbeeld geavanceerde robots is dat nog moeilijker.’

U onderzocht ook het vertrouwen dat mensen hebben in sociale robots.

‘Er worden steeds meer robots ontwikkeld, van stofzuigerrobots tot aan robots die de weg wijzen in winkelcentra. Sociaal gedrag, zoals empathie, lijkt potentie te hebben in de interactie met robots en andere computersystemen.’

Rechtenstudent Zefanjo Nahar (foto), ging op 15 april eenzaam en alleen als eerste over de finish bij de jaarlijkse Roetersrun, die dit jaar voor de vijfde keer werd gehouden. Het vijf kilometer lange parcours liep vanaf de Roetersstraat via de Plantage Muidergracht, de Plantage Middenlaan en de Sarphatistraat terug naar de Roetersstraat. Verdeeld over verschillende categorieën – studenten, medewerkers, en overige deelnemers – deden er dit jaar zestig lopers mee. In de categorie mannelijke studenten ging Nahar over de finish in een tijd van 17.08 minuten. De nummer twee, geneeskundestudent Tigran Zacharian kwam daar maar liefst veertig seconden achteraan en was in nog geen velden of wegen te bekennen. Bij de vrouwelijke studenten won Sonja van Oers (20.53), bij de mannelijke medewerkers Adam Booij (17.23) en bij de vrouwelijke medewerkers Chantal Samson (26.54). DW

Wat is het meest verrassende dat u heeft gevonden?

‘Ik heb gemerkt hoe lastig het is om sociaal gedrag goed te simuleren en verwachtingen van gebruikers aan te passen aan hoe een systeem echt werkt. Te sociaal of vriendelijk kan ook negatieve gevolgen hebben. Interactie tussen ménsen is soms al lastig, laat staan sociale interactie met een systeem.’ (FB)

foto Martijn van Dam

6 Folia

Henriette Cramer promoveert bij informatica op een onderzoek naar het vertrouwen dat gebruikers hebben in adaptieve en autonome systemen.

Henriette Cramer, People’s Responses to Autonomous & Adaptive Systems, promotie: vrijdag 23 april.

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.uva.nl

prikbord FGw Boekennacht Op vrijdag 23 april wordt voor de tweede maal een Boekennacht gehouden op en rond het Spui. Het Spui zelf is decor van een grote openluchtboekenmarkt en in de deelnemende cafés, boekhandels, antiquariaten en bibliotheken vinden literaire evenementen plaats. De locaties zijn op loopafstand van het Spui. Het thema is dit jaar ‘de roes’. Er wordt ruim baan gegeven aan onderwerpen als het revolutionair elan, de opwinding van de massa, de trance van muziek en de roes van de overwinning. Onder de vele schrijvers, dichters en andere denkers die op 23 april zullen optreden zijn Marjan Berk, Jules Deelder, Kluun, Gerrit Komrij, Ramsey Nasr en Joost Zwagerman. Zie ook: www.boekennacht.nl

FGw Robert

Vuijsje

Schrijver Robert Vuijsje (1970) heeft Amsterdam door de jaren heen radicaal zien veranderen. Tijdens zijn jeugd bestond de multiculturele samenleving nog niet. Hoe is die in korte tijd zo’n grote rol gaan spelen in de stad? Tijdens de lezing De zogenaamde multiculturele samenleving van Amsterdam probeert Vuijsje op die vraag een antwoord te geven. Voor zijn debuutroman Alleen maar nette mensen (2008) werd Vuijsje genomineerd voor de Libris Literatuurprijs en won hij de Gouden Uil. Hij werkt aan een tweede roman, heeft een wekelijkse column in Het Parool en schrijft recensies over Amerikaanse literatuur voor Vrij Nederland. De lezing vindt plaats op 26 april in de aula, aanvang 20 uur.

FMG Sportpsychologie Vanaf komend collegejaar gaat binnen de opleiding psychologie de nieuwe master sport- en prestatiepsychologie van start.

De master richt zich op de wetenschappelijke studie van mensen en hun emoties, gedachten en gedrag in prestatiesituaties.

Hierbij komen enerzijds individuele factoren aan de orde, zoals zelfvertrouwen, omgaan met druk, flow, concentratie en talent. Anderzijds wordt aandacht besteed aan sociale factoren zoals leiderschap, teamprestaties, coaching, en de rol van media en publiek. Bij de master zijn onder meer betrokken de hoogleraren Han van der Maas en Carsten de Dreu en uhd Edwin van Hooft.

FMG Spui25 Naast de Faculteit der Geesteswetenschappen gaat academisch-cultureel centrum Spui25 nu ook samenwerken met de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen. De samenwerking is ingegaan op 1 april en is voor twee jaar. In de zaal van Spui25, op het gelijknamige adres, vinden debatten en interviews plaats evenals boekpresentaties, discussies en prijsuitreikingen en het podium richt zich zowel op de academische gemeenschap van onderzoekers, docenten, alumni en studenten, als op een breed geïnteresseerd literair-cultureel publiek. De FMG gaat binnen Spui25 tien tot twaalf bijeenkomsten per jaar organiseren. Spui25 werkt ook nog samen met onder meer Amsterdam University Press, Athenaeum boekhandel en uitgeverij De Bezige Bij.

promoties FEB Wim

Duisenberg

Op 27 april houdt de econoom Michael Burda de tweede Willem F. Duisenberglezing, met als titel Paying for Social Insurance in the Long and Short Run. Ondanks enige tijdelijk voornamelijk conjuncturele terugvallen, is het een feit dat in de afgelopen 150 jaar de productiviteit, het inkomen en de welvaart van de grote economieën in de wereld zeer gestaag gegroeid zijn, zegt Burda. Samenlevingen hebben het in deze context nodig geacht om te investeren in een sociaal zekerheidsstelsel voor haar minst bedeelden, maar die moet uiteindelijk betaald worden via op arbeid geheven loonbelasting. De lezing vindt plaats in de Aula. Aanvang: 16.00 uur. De voertaal is Engels. Aanmelden via duisenberglecture@nias.knaw.nl

Bijzondere Collecties

kookboek

De Vereniging Vrienden van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam heeft een zeldzaam zeventiende-eeuws kookboek aan de Bijzondere Collecties geschonken. Dit Koock-boeck van Antonius Magirus was tot nu toe in geen enkele Nederlandse bibliotheek aanwezig.

Onder meer Jacob Cats en Constantijn Huygens hadden het kookboekje in hun bezit. Het Koock-boeck oft Familieren Keuken-boeck werd voor het eerst te Leuven gedrukt in 1612 en later in Antwerpen opnieuw uitgegeven in 1655 en 1663. Het geschonken boek is afkomstig uit de nalatenschap van de Vlaamse volkskundige Hervé Stalpaert (1914-1981).

DINSDAG 27/04 10.00 uur: Ina Severin - Scheikunde Nitrogen Fixation in Microbial Mats. Complexity and Dynamics of a Small-Scale Ecosystem.

Promotor: Prof.dr. L.J. Stal. (Agnietenkapel) 12.00 uur: Wolfgang Sakulin Rechtsgeleerdheid Trademark Protection and Freedom of Expression: An Inquiry into the Conflict between Trademark Rights and Freedom of Expression under European, German and Dutch Law. Promotor: Prof.mr. J.J.C. Kabel. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Hinco Gierman - Geneeskunde Gene Expression in Chromosomal Ridge Domains. Influence on Transcription, mRNA Stability, Codon Usage, and Evolution.

Promotor: Prof.dr. R. Versteeg. (Agnietenkapel)

WOENSDAG 28/04 12.00 uur: Trijn Israëls - Geneeskunde Aspects of the Management of Children with Cancer in Malawi.

Promotor: Prof.dr. H.N. Caron. (Aula) 14.00 uur: Tehila Koblenz - Scheikunde Transition Metals Enclosed in Supramolecular Capsules: Assembly, Characterization and Application in Catalysis.

Promotoren: Prof.dr. J.N.H. Reek en prof.dr. P.W.N.M. van Leeuwen. (Aula)

DONDERDAG 29/04

FNWI Lief Studentenpartij Lief heeft een eenmalig magazine gemaakt over studeren in het buitenland. ‘Het idee leeft dat je een Over studeren in het buitenland topcijferlijst en een dikke portemonnee nodig hebt om een deel van je studietijd in het buitenland te kunnen doorbrengen. Met dit magazine, dat specifiek gericht is op de bètastudent, hopen we onwetendheid weg te nemen en studenten te inspireren over de mogelijkheden om te studeren in het buitenland,’ aldus hoofdredacteur Roelof Lammers. In het blad worden lifestyle-stukken afgewisseld met feitelijke informatie. ‘Verhalen over spannende avonturen van een bachelorproject in de rimboe, een summerschool over boeddhisme in Bangkok en een master biologie op Curaçao,’ aldus Lammers.

Bachelorproject in de rimboe Summerschool in Thailand

10.00 uur: Wim Boerefijn Architectuurgeschiedenis The Foundation, Planning and Building of New Towns in the 13th and 14th Centuries in Europe.

An Architectural-Historical Research into Urban Form and its Creation.

Promotor: Prof.dr. A.F.W. Bosman. (Agnietenkapel)

Natuurkunde in `t Duits?

Roeien in Zweden

Met sexy

centerfold

LIEF Magazine (webversie)

1

AMC Emma

at Work

Emma at Work, het non-profituitzend­ bureau voor jongeren met een lichamelijke, chronische ziekte, zoekt deze zomer honderd jongeren in de leeftijd van 15 tot 25 jaar, om aan de slag te gaan tijdens de vakantieperiode. Het uitzendbureau, gevestigd in het Emma Kinderziekenhuis AMC, bemiddelt jongeren naar een passende baan en heeft deze zomer in heel Nederland vacatures beschikbaar. Emma at Work bemiddelt sinds 2006 jongeren met een chronische ziekte naar een passende tijdelijke of vaste betrekking of een vakantiebaan. Kijk voor meer info op www.emma-at-work.nl

12.00 uur: Fatima Akdim - Geneeskunde LDL Cholesterol Lowering beyond Statins.

Promotor: Prof.dr. J.J.P. Kastelein. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Paul van Koperen - Geneeskunde Surgical Treatment of Perianal and Rectal Fistulas.

Promotor: Prof.dr. W.A. Bemelman. (Agnietenkapel)

oratie DONDERDAG 29/04 14.30 uur: Prof.dr.ir. A.G. Bregman, bijzonder hoogleraar Gebiedsontwikkeling Naar een natuurlijke rolverdeling tussen overheid en markt bij ruimtelijke veranderingsprocessen.

(Aula) Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231.Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda

Folia 7

opinie

Onderwijs is nu in het geding Vincent Harmsen beschrijft de problemen waar de UvA en het hoger onderwijs voor staan, en wat volgens zijn partij Mei de beste oplossing zou zijn.

‘K

ennis is macht’ schreef Francis Bacon al in de zestiende eeuw, en dit is vandaag de dag niet minder actueel dan toen. Onze kenniseconomie stelt ons in staat economisch en intellectueel competitief te zijn in een globaliserende wereld, en investeringen hierin zijn daarom noodzakelijk voor de toekomst van dit land.Studentenpartij Mei maakt zich daarom hard voor investeringen in kwalitatief hoogstaand onderwijs, juist met de dreigende bezuinigingen in zicht.

Onze partij is verheugd dat de commissieVeerman in haar onlangs verschenen rapport ook het cruciale belang van kennis voor onze samenleving heeft onderschreven. De commisie onder leiding van de voormalig minister schrijft in duidelijke taal dat ‘onderwijs en onderzoek cruciaal zijn om onze welvaart in de toekomst te

aan onze eigen universiteit meer en meer onder druk te staan. De grote toestroom van studenten naar de UvA, in combinatie met een aantal bezuinigingsmaatregelen, zorgen ervoor dat studenten in de proble-

men komen. Zoals de meesten van ons regelmatig ervaren zijn veel studieruimtes vaak overvol. Dit is niet het enige. Door het besluit het budget voor het onderwijspersoneel dit jaar niet naar verhouding mee te laten groeien met de studentenaantallen is de werkdruk toegenomen en daarmee de kwaliteit van onze studies in gevaar gekomen. Hier komt bij dat deze begrotingsmaatregel ook het effect heeft dat er minder geld gaat naar wetenschappelijk onderzoek. Terwijl dit volgens ons nu juist de ruggengraat vormt van een academische

‘Voer geplande bouwprojecten gefaseerd uit’ kunnen handhaven’. Bezuinigingen zijn hierbij ‘uit den boze’, aldus de commissie.

Sterker nog, Veerman bepleit dat ‘substantiële investeringen’ nodig zullen zijn om de Nederlandse positie in ‘de internationale concurrentiestrijd te behouden en te versterken’.

Ondanks de evidentie van deze conclusies, komt de kwaliteit van het onderwijs

gemeenschap. Het universiteitsbestuur doet concessies op het gebied van onderwijskwaliteit door de uitvoering van het zogeheten ‘huisvestingsplan’. Binnen dit plan bestaat de ambitie om op korte termijn een aantal grote bouwprojecten gelijktijdig aan te pakken. Dit zijn onder meer de renovaties van respectievelijk het Crea Café en het Roeterseiland. Ook staat de bouw van een nieuwe Universiteitsbibliotheek aan de Vendelstraat op de planning en op een later tijdstip de renovatie van de Oudemanhuispoort. Berekeningen van de Centrale Studentenraad hebben uitgewezen dat wanneer de geplande projecten gefaseerd zouden worden uitgevoerd, er niet hoeft te worden gekort op waar het in eerste instantie om gaat: het onderwijs aan de UvA. Dit is dan ook de keuze die studentenpartij Mei maakt.

Partij Mei is van mening dat de prioriteit altijd in de eerste plaats bij de kwaliteit van het onderwijs moet liggen. De komende periode zal de staat van het hoger onderwijs mogelijk in het geding komen. Naast de financiële keuzes die het universiteitsbestuur maakt, valt het woord bezuinigingen herhaaldelijk in Den Haag, en niet in de laatste plaats met betrekking tot het hoger onderwijs.

Juist hierom wil partij Mei voorkomen dat door landelijk of universitair beleid de student in de verdrukking komt. De UvA zou in onze visie ook in de toekomst alle ruimte moeten kunnen blijven geven aan persoonlijke ontwikkeling.

Dit gebeurt naar onze mening door werkelijk duurzame keuzes te maken die de kwaliteit van het wetenschappelijk onderwijs waarborgen. Dit is het ideaal van studentenpartij Mei. Daarom: kies Mei, kies kwaliteit! yyy

Vincent Harmsen studeert geschiedenis en is verkiesbaar voor lijst Mei (FGw nr 6).

illustratie Marc Kolle

scriptie

Abstract concept Marlieke van der Sar (22)

studeert af in religiestudies en schreef haar scriptie over de rol van religie bij ontwikkelingssamenwerking.

‘Ik heb dit jaar stage gelopen en mijn scriptie geschreven bij het Kenniscentrum Religie en Ontwikkeling. Dit kenniscentrum adviseert Nederlandse ontwikkelingsorganisaties bij het omgaan met religieuze factoren in ontwik-

8 Folia

kelingslanden. Van drie grote hulporganisaties die bij het kenniscentrum zijn aangesloten, heb ik medewerkers geïnterviewd over de spanning die kan ontstaan bij hun werk in ontwikkelingslanden met betrekking tot religie.

Het ging om medewerkers van Cordaid, Icco, en Seva.

Vaak zijn dit soort grote hulporganisaties opgezet vanuit een religieuze overtuiging. Zo heeft Cordaid een katholieke achtergrond, is Icco een protestantse organisatie en Seva een hindoeïstische.

Voorafgaand aan mijn onderzoek organiseerde het kenniscentrum verschillende conferenties over het concept

Keuzevrijheid en participatie Studenten behoren vrij te zijn om hun studie in te vullen zoals zij dat zelf willen, en moeten daarbij alle steun krijgen die ze nodig hebben, betoogt Michiel van Kernebeek van UvASociaal.

S

tudenten worden steeds meer door hun studie getrokken, want voor het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is een goede student een student die snel studeert. De tijd van de eeuwige student gaat voorbij: inschrijven is meedoen en zo snel mogelijk afmaken.

UvASociaal strijdt tegen deze trend, want elke student moet kunnen studeren zoals hij dat wil. Iedereen die een vwo-diploma heeft behaald, moet toegelaten worden tot de universiteit en de universiteit heeft de verantwoordelijkheid hen op te leiden. De keuze van de student is dan ook prioriteit nummer één.

Iedere student is uniek en heeft eigen behoeften, de een heeft een drukke be-

opgaan in hun studie, maar tegelijkertijd vindt UvASociaal dat je studenten niet kunt verplichten naar die werkgroepen

te gaan, want niet iedereen heeft hier behoefte aan.

Studenten die veel nevenactiviteiten hebben, zoals roeiverenigingen, een bestuursfunctie of een baan, moeten daar de tijd voor krijgen en niet gehinderd worden door verplicht onderwijs. Dat betekent niet dat de student geen verantwoordelijkheid heeft. De nadruk moet liggen op participatie.

Maar de UvA moet zich niet alleen inzetten voor de student die vijf dingen naast zijn studie kan doen. Ook de student

‘Je kunt studenten niet verplichten naar werkgroepen te gaan’ stuursfunctie in de studievereniging, de ander zoekt de uitdaging in de studieboeken en een derde wil een groot deel van zijn studie in het buitenland volgen.

Met al deze studenten moet de Universiteit van Amsterdam rekening houden. UvASociaal maakt zich hard voor uitdagende werkgroepen met gepassioneerde docenten voor de studenten die

die moeite heeft met de stof, moet een helpende hand toegestoken worden.

UvASociaal is ervoor dat elke student de begeleiding krijgt in de mate die hij of zij nodig heeft.

Hiervoor is het noodzakelijk dat de studieadviseurs en de studentenbalie goed kunnen omgaan met jouw klachten en aanvragen, dat zij met je kunnen meedenken en je op de goede plek helpen. Dit is helaas nog niet altijd het geval en daar zal de studentenraad volgend jaar verandering in gaan brengen.

Ook is het belangrijk dat studenten zich internationaal kunnen oriënteren: in een wereld die steeds kleiner wordt, moet de student zijn vleugels kunnen uitspreiden. De mogelijkheden zijn er, maar de begeleiding moet verbeteren, om jou te ondersteunen in het vinden van de plek waar jij thuishoort.

Keuzevrijheid betekent ook alle vakken volgen die je wilt: in deze tijd van bezuinigingen moet de studentenraad hard vechten voor dit recht en UvASociaal zet deze lijn voort! De kracht van het huidige studeren zit in de brede kennis die je kan verwerven en iedere belemmering hiervan is een bedreiging van de kwaliteit van het onderwijs.

Onderwijs toespitsen op de individuele student is hét antwoord op het massaonderwijs waar de UvA naartoe gaat. Voor UvASociaal ben je meer dan alleen een studentnummer, je bent een individu met specifieke behoeftes. Je moet zelf kunnen kiezen waar, hoe en wanneer je studeert. Stem UvASociaal, omdat élke student telt! yyy Michiel van Kernebeek is vicevoorzitter van UvASociaal en algemeen raadslid in de CSR. Hij studeert geneeskunde en filosofie en is verkiesbaar voor de Facultaire Studentenraad van het AMC.

illustratie Marc Kolle

integral development. Het ging op die conferenties over de vraag welke thema’s van belang zijn bij het bieden van ontwikkelingshulp en hoe al deze thema’s gecombineerd kunnen worden in een integrale aanpak, die ook rekening houdt met religieuze actoren en factoren. Ik heb gekeken naar de vraag hoe het religieuze aspect doorwerkt in dit concept. Uit mijn interviews bleek dat medewerkers vaak een spagaat voelen tussen hun eigen religieuze identiteit, de religieuze achtergrond van de organisatie en de rol die religie heeft bij de lokale bevolking. Ook bleek de doorwerking van het concept integral development in

de praktijk moeilijk te zijn. Het concept bleek namelijk te abstract omschreven om goed aan te kunnen sluiten op de praktijk van ontwikkelingshulp. Wel kwam ik er via die interviews achter dat medewerkers onderdelen van het concept herkennen. Alleen het kenniscentrum zal meer handvaten moeten bieden aan medewerkers zodat deze er in hun werkpraktijk iets mee kunnen. Dat was dan ook de aanbeveling die ik het kenniscentrum heb gedaan: concreter maken waar het in het concept integral development over gaat. Ook zou het kenniscentrum meer kunnen betekenen voor de drie organisaties bij de dis-

cussie over religieuze identiteit binnen ontwikkelingssamenwerking. De stichting waaronder het kenniscentrum valt, stichting Oikos, doet op allerlei vlakken veel aan versterking van het draagvlak met betrekking tot duurzame ontwikkeling. De projecten die zij doen zijn praktisch en inspirerend. Dat gebied vind ik erg interessant en het lijkt me leuk om daar na mijn studie mee verder te gaan.

Die praktische kant heb ik ook wel meegekregen in mijn master religie en professie. Naast theoretische vakken heb ik namelijk ook een halfjaar een cursus mediation gedaan.’ (Julie de Graaf)

Folia 9

Bots

Boek versus site

Wikipedia beschikt over steeds meer technisch vernuft om de kwaliteit van de website te waarborgen. De zogenaamde bots bijvoorbeeld, die systematisch en consequent de website opschonen. Zij kunnen bovendien slecht gedrag van Wikipedianen straffen door hun IP-adressen in de toekomst te weren. Soms slaat dat wel eens door. Zo werd het hele Amerikaanse congres in 2006 van de website gegooid omdat een medewerker met een lemma geknoeid had.

Welke encyclopedie is beter? Over deze vraag kibbelen Wikipedia en de Encyclopedia Britannica sinds jaar en dag heel wat af. Het wetenschappelijke tijdschrift Nature deed in 2005 een groot onderzoek naar de correctheid van beide encyclopedieën. Ondanks het feit dat Wikipedia regelmatig ten prooi valt aan vandalisme en amateurisme, bevatte het amper meer fouten dan de Britannica. Nature vond de informatie op Wikipedia verwarrend en slecht opgebouwd, maar verder kwam de website er genadig van af.

De waarheid is Met Wikipedia kan je onzin vermommen als de enige waarheid, zeggen critici. De enige waarheid vormt zich dankzij democratische consensus onder wiki-gebruikers, zeggen de oprichters. Maar hoe democratisch is Wikipedia eigenlijk nog? De ideale openheid van de begindagen is er in ieder geval al lang niet meer. Marit van Kooij

H

ow can you express the inexpressible love you feel for your child? Op een reclamefolder uit de jaren zestig van de vorige eeuw vraagt een moeder zich dit af, terwijl ze heimelijk naar haar spelende kind kijkt.

Gelukkig wordt deze hersenkraker meteen opgelost: koop een serie Britannicaencyclopedieën voor het grut. Het allerbelangrijkste van hun jeugd, de opvoeding, kan dan eigenlijk al niet meer misgaan.

Met een encyclopedie hoeven liefhebbende ouders nu echt niet meer aan te komen. Boeken zijn achterhaald, internet neemt het geschreven woord langzaam over. In een wereld waar kennis zich razendsnel ontwikkelt en verspreidt, domineert het credo van Web 2.0: Iedereen kan meedoen. Zo ook bij Wikipedia, de online encyclopedie waar iedereen, van academicus tot analfabeet, aan kan bijdragen en die sinds 2001 knaagt aan de stoelpoten van de professionele encyclopedie. Is Wikipedia nog te stoppen?

God-koning Wikipedia is populair. Niet alleen onder studenten en scholieren om snel doch omstreden informatie te krijgen, maar ook onder onderzoekers, academici en experts. Deze laatste groep heeft zich in een weekend in maart verzameld op de bovenste verdieping van de Openbare Bibliotheek van Amsterdam. Op Critical Point of View, Wikipedia kunnen zij twee dagen lang hun licht laten schijnen op alles wat er fout en goed is aan de online encyclopedie. Opvallend genoeg is er

10 Folia

niemand aanwezig van de Wikimedia Foundation, waar Wikipedia onderdeel van is. ‘Wikipedia als onderwerp is te belangrijk om overgelaten te worden aan de Wikimedia Foundation,’ verklaart de organisatie de afwezigheid van het bedrijf in een openingsspeech.

Het grote brein achter Wikipedia is Jimmy Wales, een zelfverklaard filantroop met een flinke dosis Amerikaanse ‘bescheidenheid’. Hij laat zichzelf op Wikipedia ‘God-King’ noemen, maar gelooft diep in het streven van Wikipedia om informatie voor iedereen op de wereld vrij en toegankelijk te maken. Een meer bescheiden geluid komt van Larry Sanger, die samen met Wales aan de wieg van Wikipedia stond. Sanger was aangenomen door Wales om als hoofdredacteur zijn project Nupedia te leiden. Nupedia was

‘Niemand is in de positie om andere mensen de waarheid op te leggen’ ook een online encyclopedie die peerto-peer werkte, met het grote verschil dat het publiek alleen kon lezen en niets kon veranderen.

Het Wiki-model Nupedia had direct problemen toen het in 2000 opgericht werd. In de negen maanden dat het bestond, werden er slechts twee artikelen gepubliceerd.

Nupedia was traag. Er waren te weinig

experts en artikelen werden matig herzien. Het frustreerde Jimmy – Jimbo – Wales dat zijn project niet zo dynamisch en snel van de grond kwam als hij hoopte.

Wales greep in en stelde aan Sanger het zogenaamde ‘Wiki-model’ voor, waardoor iedereen toegang kreeg tot de site en er constant aan artikelen gewerkt kon worden. Sanger zag weinig in het idee om feitelijke kladversies te publiceren en ook de experts van Nupedia volgden de ontwikkelingen met argusogen. Sanger: ‘Je moet op de een of andere wijze erkennen dat sommige mensen deskundiger zijn dan anderen en dat miste Wikipedia.’ Wales heeft een volslagen andere mening. ‘Niemand is in de positie om andere mensen de waarheid op te leggen.’ Het meningsverschil escaleert. Wales vindt Sanger maar een ‘oude academicus’ en de laatste, zo

Wikiality Verdrievoudig het aantal olifanten op Wikipedia en ze sterven niet meer uit. De Amerikaanse komiek Stephen Colbert (foto) riep in 2006 mensen op om de olifanten nog een paar jaartjes extra op aarde te geven. Hoe? Simpel, door gewoon hun aantallen op Wikipedia te vergroten. Wikiality, verzonnen door Colbert, is het idee dat iedereen met behulp van de website de realiteit kan creëren waar hij of zij in wil geloven. Meteen na de oproep stroomden de lemma’s van olifanten op Wikipedia vol met discussies over hoeveel olifanten de aarde nog rijk is. Uiteindelijk werd besloten om alle lemma’s met olifanten te blokkeren.

niet van iedereen

ontevreden met het Wiki-model, besluit op te stappen.

Wales raakt alleen maar enthousiaster.

In 2003 ziet de website zowel het aantal artikelen als bezoekers elke maand verdubbelen. Het wiki-model waarmee iedereen zijn stempel kan drukken op de waarheid slaat aan. Wales wil dat Wikipedia de meest gezaghebbende bron van informatie wordt in de wereld. Maar gaat het bij die gedachte niet enorm mis als Jan en alleman kan bijdragen?

Democratische waarheid ‘Een professor die het gebruik van Wikipedia voor zijn studenten toestaat, is het intellectuele equivalent van een diëtist die een driedaagse gang naar McDonald’s aanraadt.’ Michael Gorman, hoofd van de American Library Association (ALA) en fervent tegenstander van Wikipedia, licht genadeloos zijn visie op de online encyclopedie toe. Het woord ‘Wiki’ is Hawaiaans voor snel, vlug en bewegelijk.

Misschien vallen deze eigenschappen niet direct te rijmen met de kenmerken van de academische wereld, maar toch moet de werkwijze van de website – peer-to-peer – voor de gemiddelde academicus niet vreemd zijn. Het nieuwe aan de website is dat iedereen toegang heeft en dat de artikelen door consensus tot stand komen.

Juist die open- en gelijkheid leidt tot veel

kritiek onder de hoger opgeleiden. ‘Wikipedia is een catastrofe voor de waarheid,’ verklaart auteur en webcriticus Andrew Keen. ‘Door deze vorm van encyclopedie wordt de waarheid gefragmenteerd en gepersonaliseerd. Maar waarheid heeft niets met democratie en consensus te maken,’ aldus Keen.

Wiki stimuleert luiheid Het zijn harde kritieken voor een project dat op het oog slim en onschuldig is, maar de critici hebben wel degelijk een punt.

De incidenten van smaad en censuur

Tot teleurstelling van gebruikers wordt de controle steeds stenger zijn kwalijk, vooral omdat de website een grote schare trouwe fans heeft. ‘De hoeveelheid vandalisme valt me nog mee’, jubelt oprichter Wales in 2006. Maar voor velen is de grap er dan al van af. Gordon Brown, de minister-president van GrootBrittannië, moest met lede ogen aanzien hoe grote delen van zijn biografie werden vervangen door één, pijnlijk veelzeggend woord: ‘belasting’. Er zijn verhalen bekend van mensen die tegen hun wil een per-

soonlijk lemma hebben en alle controle verliezen over hun eigen imago en levensverhaal. En natuurlijk zijn er mensen die zichzelf in iets beter daglicht willen zetten dan de waarheid toelaat. Onze eigen Mabel Wisse Smit is daar een mooi voorbeeld van. Het leidt tot de kritiek dat je niet alles klakkeloos kan overnemen, vooral niet over de onderwerpen waar veel discussie over bestaat. Wikipedia reageert op deze kritiek met een ‘doe het lekker zelf mentaliteit’. ‘Als de inhoud van een tekst niet klopt, pas je het toch zelf aan?’ verweert Wales zich in een schriftelijke reactie.

‘Wikipedia, en eigenlijk ook internet, stelt mensen in staat het harde werk over te slaan van informatie verzamelen, selecteren en het vormen van een persoonlijke mening’, verklaart Larry Sanger. In de ogen van een academicus heeft Sanger hiermee misschien wel het sterkste argument tegen Wikipedia in handen. Hij waarschuwt voor luiheid en hij heeft een punt. Wikipedia moedigt mensen niet aan om zelf op onderzoek te gaan. Je kan eeuwig blijven doorklikken en als je bronnen moet aandragen, kopieert de slimmerik gewoon de bronvermelding onder aan de site.

Bureaucratische trekjes Ondanks alle kritiek lijkt Wikipedia lange tijd niet te stoppen. Maar in 2009 loopt

plots het aantal bezoekers terug en laat de Wikimedia Foundation onderzoek doen naar de oorzaak. Wat blijkt? Wikipedia staat voor twee dingen: waarheid en participatie, en is zichzelf nu in de vingers aan het snijden. Om zo veel mogelijk misstappen te voorkomen heeft de website sinds 2007 een strenge redactionele controle opgelegd aan omstreden artikelen die regelmatig ten prooi vielen aan vandalisme. De Islam. Jesus. NoordIerland. En gek genoeg ook bijvoorbeeld Christina Aguilera, wortels en Facebook.

De controle op de artikelen wordt steeds verder opgevoerd en het systeem begint zeer bureaucratische trekjes te vertonen: zo kunnen gebruikers onder consensus gepromoveerd worden tot moderators die vervolgens verantwoordelijkheid af moeten leggen aan de ‘bureaucraten’; gebruikers die zich hoger in het hiërarchische systeem bevinden.

Gebruikers raakten teleurgesteld door al deze regels. De website die het zo goed deed in een situatie van anarchie en chaos, moet in haar streven naar waarheid en erkenning toch concessies doen op het gebied van participatie. En daarmee krijgt Wikipedia precies de karaktertrekjes waartegen het zich in het begin zo wist af te zetten: controle op de inhoud, het professionaliseren van de auteurs en het beoordelen van een waarheid. yyy

Folia 11

12 Folia

in beeld Tussen kamer en kabinet

foto Jan-Maarten Hupkes

Het is 2025 en de Nederlandse bevolking is intolerant geworden ten aanzien van mensen met obesitas.

Ze worden bedreigd en zijn slachtoffer van fysiek geweld, met sociale spanningen in de maatschappij tot gevolg. Om deze problemen het hoofd te bieden, behandelt de Tweede Kamer het wetsvoorstel Obesitas waarin wordt voorgesteld dikmakend gedrag aan te pakken.

De coalitie, bestaande uit de Vereniging voor Neo-Conservatisme, Gelovig Appèl en het Vrijzinnig Liberaal Verbond vinden zich tegenover de Lijst Populus en Sociaal!, die samen de oppositiebankjes bezetten.

Dit scenario werd vrijdag 16 april door studenten geschiedenis van vijf universiteiten gespeeld in de Oude Zaal van het parlementsgebouw. Het simulatiespel ‘Tussen twee K’s’ is bedacht door universitair docent geschiedenis Jouke Turpijn, om studenten kennis laten maken met de parlementaire cultuur. Een bijvangst van het simulatiespel was een onderzoek naar leiderschap in het parlement.

In het eerste scenario namen de partijleiders zitting in de Tweede Kamer en speelde voormalig minister Annemarie Jorritsma voor minister. In het tweede scenario namen de leiders zitting in het kabinet, Vak K. Het vraagstuk grenst aan de actualiteit: Zo zijn D66 en GroenLinks beide vóór leiders in de kamer, ChristenUnie en CDA zijn tegen. Het simulatiespel was verrassend reëel. De leider van Sociaal!, vergelijkbaar met de SP, sprak over ‘de gewone, dikke, hardwerkende man’ en Lijst Populus, het equivalent van de PVV, vroeg zich af waarom de overheid niet wil opdraaien voor ziektekosten van obesitaspatiënten, maar wel methadon verstrekt aan verslaafden.

UvA-studenten Stephanie Blom (2e van links), Clara van de Wiel (2e van rechts) en Paul Korver (uiterst rechts) speelden de rol van het Vrijzinnig Liberaal Verbond.

Door hun coalitiegenoten niet te steunen en tegen het obesitaswetsvoorstel te stemmen, werd de coalitie uiteindelijk opgeblazen.

Turpijn: ‘De studenten deden het zo goed dat je je kunt afvragen wie het nu beter doen: de studenten of de echte parlementariërs?’

Kamervoorzitter Gerdi Verbeet opende de simulatie. Haar rol werd gespeeld door PvdA-senator Klaas de Vries. De prijs voor beste partij ging naar de Universiteit Leiden, met Micha Lubbers als partijleider, die Sociaal! speelde.

De UvA belandde samen met Groningen (Lijst Populus) op een gedeelde laatste plaats. (FB)

Folia 13

Brogten

Iedereen verkiesbaar

Is ‘brogten’ het nieuwe rampeneren? Nee, brogten staat in studentenraadkringen voor zakkenvullen zonder dat er iets tegenover staat. De credits gaan naar Arjan Brogt, die in het collegejaar 2003-2004 in de CSR zat, vrijwel niets uitvoerde maar wel vele euro’s vergoeding opstreek. Het brogten kwam hem overigens wel duur te staan; hij werd door de rechter veroordeeld en moest 1500 euro terugbetalen. De oud-economiestudent staat nu, zes jaar later, op plaats 33 van de kandidatenlijst voor de PVV. Of de notoire klaploper zijn naam weer eer aan zal doen na de verkiezingen blijken.

Lid zijn van de studentenraad is een (bij)baan. Je krijgt er een goede vergoeding voor. Het is wel arbeidsintensief werk en raadsleden moeten flexibel inzetbaar zijn. Uiteraard is het een boost voor je cv. Elke student kan zich, door een zogenaamd bewilligingsformulier in te vullen, verkiesbaar stellen voor de Centrale of Facultaire Studentenraad. De echte fanatiekeling richt zijn eigen partij op. De antipartij Fuck de CSR viel op tijdens de campagne van 2008. Fuck de CSR werd niet verkozen, en bewees dat voor het winnen van de verkiezingen – zeker als de opkomst toch al niet zo hoog is – meer nodig is dan opvallen.

CSR_A2_DEF_OL.indd 6

15-03-2010 09:02:43

CSR_A2_DEF_OL.indd

2

15-03-2010 09:02:42

15-03-2010 09:02:42

CSR_A2_DEF_OL.indd

5

Stemadvies Tussen 3 en 7 mei kun je stemmen voor de Facultaire Studentenraden en de Centrale Studentenraad. De Folia-stemwijzer: 5 redenen om te stemmen, en 5 om het niet te doen. Aan jou de keus. Floor Boon, Marit van Kooij, Dirk Wolthekker

Vijf redenen om te stemmen tijdens de studentenraadsverkiezingen:

later niet zeuren dat de broodjes bij Sorbon zo duur zijn of dat je te weinig invloed hebt op de collegeroosters, want juist dat soort kwesties worden door de studentenraden aangekaart bij het bestuur van de UvA en van de faculteiten.

En niet zonder succes!

Verkiezingen zijn een democratisch recht Sinds de jaren zeventig kunnen studenten meebeslissen en meedenken over bestuur en beleid aan de UvA. Zowel op centraal als op facultair niveau kun je daarom je eigen studentenraad kiezen.

Je kunt er natuurlijk voor kiezen je stem verloren te laten gaan, maar kom dan

Stemmen is makkelijk In tegenstelling tot stemmen voor de Tweede Kamer of voor de gemeenteraad is stemmen voor de Facultaire en Centrale Studentenraad een fluitje van een cent. Je hoeft niet eerst naar een stemlokaal om daar vervolgens je beurt af te wachten. Je hoeft evenmin vreemde capriolen uit te halen met een ongeslepen potlood. Niets

14 Folia

daarvan. Gewoon met je UvA-ID bij de hand kun je je stem uitbrengen (eerst inloggen) via www.student.uva.nl/verkiezingen of, nog gemakkelijker, via Blackboard.

Stemmen is overzichtelijk Het partijenlandschap aan de UvA is overzichtelijk, zodat je niet de kans loopt door de bomen het bos niet meer te zien.

Op centraal niveau zijn er twee partijen die er echt toe doen: UvASociaal en Macht en Inspraak (Mei). Zie kiesmei.nl en stemuvasociaal.nl voor de belangrijkste verschillen. Op facultair niveau valt er vaak meer te kiezen. Daar zijn veel typische faculteitspartijen (zoals de MFAS bij geneeskunde, Lief bij de bètafaculteit,

Sefa bij economie en Acta Anders bij Acta), die precies weten wat er speelt op een faculteit.

Met stemmen toon je betrokkenheid Door te stemmen laat je het universiteitsen faculteitsbestuur zien dat de UvA niet een los-vaste onderwijsfabriek is, waar iedereen maar zo’n beetje zijn gang gaat al naar gelang het hem uitkomt, maar een gemeenschap van betrokken studenten is die opkomt voor academische waarden, goed onderwijs en onderzoek. Overigens doe je dit niet alleen door te gaan stemmen. Binnen de studentenraden kun je ook verdienstelijk maken door vrijwilligerswerk, betaald werk, het verrichten van hand- en spandiensten et cetera. Dat is bovendien altijd goed voor je cv.

Stemmen is belangrijk en geeft je invloed Het komende jaar staat er veel te gebeuren: buiten de UvA staan er omvangrijke

Campagne Een verkiezingskrant is achterhaald. Dus komt de CSR dit jaar met een geheel vernieuwde huisstijl voor de verkiezingscampagne. De posters, ontworpen door Marc Lochs, hebben één duidelijke boodschap: stem. ‘De kleuren zijn zo neutraal mogelijk. Niet zo makkelijk, want elke faculteit en elke studentenraad voert zijn eigen kleur,’ vertelt Maarten Hilgeman, raadslid van de CSR en verantwoordelijk voor de voorlichting en communicatie. Komen de posters je ook vaag bekend voor? ‘De kleurstelling is dezelfde als die van de succescampagne van Obama.

Zo hopen wij dat mensen de poster direct en positief associëren met verkiezingen.’

DANKZIJ DE STUDENTENRAAD KUN JE MAKKELIJKER STUDEREN IN HET BUITENLAND

CSR_A2_DEF_OL.indd 4

CSR_A2_DEF_OL.indd

15-03-2010 09:02:42

1

15-03-2010 09:02:42 15-03-2010 09:02:41

CSR_A2_DEF_OL.indd

3

De campagneposters en hun bedenkers: Joris van Woerkom (l) en Maarten Hilgeman / foto Bob Bronshoff

bezuinigingen aan te komen, de studiefinanciering wordt misschien afgeschaft en de kwaliteit van het onderwijs staat overal onder druk. Een sterke studentenraad kan helpen daar wat aan te doen. Ook binnen de UvA staat het komende jaar veel te gebeuren: op de meeste faculteiten moet worden bezuinigd, er is een omvangrijk nieuw- en verbouwprogramma van start gegaan en zowel het College van Bestuur als de Raad van Toezicht moeten opnieuw worden samengesteld. Blijven bestuurders zitten waar ze zitten en worden ze gewoon herbenoemd of komen er nieuwe bazen?

De Centrale Studentenraad heeft hierover adviesrecht en hoe meer die zich gesteund weet door studenten, hoe meer zoden aan de dijk hun adviezen zetten.

Vijf redenen om niet te stemmen tijdens de studentenraadsverkiezingen: De zittingsduur van de studentenraad is te kort De Centrale Studentenraad (CSR) en de verschillende Facultaire Studentenraden

(FSR) worden ieder jaar gekozen: een te korte periode om echt iets te kunnen betekenen in de medezeggenschap.

Tegen de tijd dat gekozen raadsleden inzicht hebben in de complexe bestuursstructuur van de universiteit en zij zich wegwijs hebben gemaakt in de lopende dossiers waarover ze mogen meepraten, is hun zittingstijd alweer zowat voorbij en maakt een nieuwe groep studenten hun opwachting op het toneel van de medezeggenschap. Op deze manier komen de studentenraden nooit toe aan de pijnpunten en zijn ze gemakkelijk te passeren, simpelweg omdat hun kennis niet toereikend is.

De invloed is beperkt De CSR heeft officieel instemmingsrecht, adviesrecht en initiatief- en informatierecht, maar dat geldt niet voor alle onderwerpen waar het College van Bestuur (CvB) over beslist. Zo geldt het instemmingsrecht bijvoorbeeld wel voor het studentenstatuut, waarin alle rechten en plichten voor studenten staan, maar niet voor beleidsvoorstellen die te maken hebben met huisvesting, de begroting of de structuur van het onderwijs. De CSR heeft geen budgetrecht, wat betekent dat de raad geen invloed heeft op wijzigingen in de begroting van de universiteit. De

verschillende Facultaire Studentenraden hebben dat ook niet. Kortom: studenten mogen wel meepraten, maar niet over belangrijke zaken zoals waar het geld naartoe gaat.

De medezeggenschap heeft weinig draagvlak Wat de CSR en de FSR doen tijdens een jaar en wanneer de verkiezingen zijn, weet maar een klein percentage studenten. In de CSR zitten veertien studenten.

Zeven zijn direct gekozen, de andere zeven worden afgevaardigd door de verschillende Facultaire Studentenraden, verbonden aan de zeven faculteiten van de UvA. De afgelopen jaren was de opkomst tijdens de verkiezingen dan ook heel laag: 22 procent in 2008 en 23 procent in 2009, en dat terwijl het stemmen online gebeurt. Dat de medezeggenschap weinig draagvlak heeft, is dan ook een geliefd argument voor degenen die het nut en de noodzaak van medezeggenschap niet inzien.

De medezeggenschap kost in verhouding veel De CSR heeft een jaarlijks budget van tienduizend euro. De verschillende studentenpartijen hebben een budget van twaalfeneenhalf duizend euro dat

wordt verdeeld naar zetelaantal. Afgezien hiervan steekt het CvB geld in de zogenaamde reglementaire kosten zoals een website en stemkaarten. Tussen 2006 en 2009 vond de Week van de Amsterdamse Student (WAS) plaats. Het doel: de medezeggenschap onder de aandacht brengen van studenten door het organiseren van evenementen. Het aantal stemmende studenten steeg er niet door, vandaar dat de week nu is afgeschaft. Het geld voor de WAS, vijfduizend euro, is dit jaar doorgeschoven naar de campagne. De CSR heeft een huisstijl laten ontwikkelen door een ontwerper.

Tussen de twee grootste partijen zit nauwelijks verschil Aan de verkiezingen doen al een paar jaar twee partijen mee die de dienst uitmaken. Dat zijn Macht en Inspraak (Mei) en UvASociaal. De eerste werd opgericht in 2005 en vindt het belangrijk dat de studentenraden versterkt worden. Niet alleen beter onderwijs is belangrijk, ook meer inspraak en medezeggenschap, menen zij.

UvASociaal werd een paar maanden na Mei opgericht en legt de nadruk op keuzevrijheid van studenten. Grote woorden, maar maakt het nu werkelijk iets uit of je op de een of de ander stemt? yyy

Folia 15

Nes 71 1012 KD Amsterdam een theater om lief te hebben

open bak

Heb jij talent? Meld je dan aan voor de Open Bak!

De Open Bak is hét open podium voor professionele artiesten en mensen die voor het eerst voor publiek optreden. Bijna alles kan in de Open Bak, als het maar niet langer dan een kwartier duurt. Het Open Combo speelt tussen de acts door en begeleidt deze op verzoek. Toegang is € 9,50 en € 8 met de speciale liefhebberskorting van de Engelenbak. Elke dinsdag > aanvang 20.30 uur > deur open 19:00 uur.

Voor meer informatie of om je op te geven is Ben Lansink te bereiken op 020-3301184 of via openbak@engelenbak.nl Kaarten voor de Open Bak zijn ook online verkrijgbaar via www.engelenbak.nl of bel 020–3202007.

bijna alles mag elke dinsdag

in mei 2010 wordt de Open Bak gepresenteerd door di 11 mei > Erik Gerritsen Erik Gerritsen is met vijf edities een ervaren Open Bak-presentator! De flamboyante Erik houdt van theater, film en hardlopen. Op dit moment is Erik bestuursvoorzitter van Bureau Jeugdzorg Amsterdam, hiervoor was hij jarenlang gemeentesecretaris van de Gemeente Amsterdam.

di 18 mei > Jakhals Erik Al anderhalf jaar kennen we hem als Jakhals Erik van De Wereld Draait Door Door, met zijn gewaagde reportages. Of het daarmee ook een extra gewaagde Open Bak wordt is de vraag natuurlijk. In ieder geval vinden wij het spannend om Erik als presentator op ons podium te hebben! (f(fotografie > Roel Wijnants)

di 25 mei > Pauline de Wilde > thema vakantie Pauline presenteert o.a. reisprogramma’s als Via Vacance en Snowmagazine en is daarmee de ideale Open Bak-presentatrice van deze speciale editie. Of je nu weggaat of thuis blijft deze zomer, bij ons begint het vakantiegevoel op 25 mei. Neem je zwembroek mee! (f(fotografie > Philip Gentis)

Hannie Schaft een productie van Theater de Engelenbak tekst en regie Helmert Woudenberg dinsdag 4 mei t/m zaterdag 29 mei 2010 aanvang 20.30 uur – Nes 71 1012 KD Amsterdam bestel kaarten via engelenbak.nl of bel 020 320 2007

adv_folia_mei.indd 1

Phd and Post doc positions in a Dutch national research programme (NeuroSipe) aimed to develop diagnostic tools for neurological disorders.

Technology Foundation STW aims to realise knowledge transfer between the technical sciences and technology users.

STW realises this by promoting excellent scientific and technical research and by bringing together users and researchers at an early stage in each project.

The NeuroSipe Programme is a sustainable

is unique in the sense that it focuses on a

community and cooperation among Dutch

systems identification approach and not on

Universities, university medical centers,

a specific neurological disease or subsystem.

and companies, which aims to develop

Within the programme eight projects have

diagnostic tools for neurological disorders.

been funded by the Dutch Technology

The primary focus of NeuroSipe will be on

foundation STW. For these projects we are

the neuromuscular system, the autonomous

looking for well qualified and enthusiastic

cardiovascular system, the thermoregulation technical/ clinical oriented PhD-students and system and the pain regulating system.

post docs. For more information about the

The socio-economic impact of neurological

positions contact dr.ir. Anke Stekelenburg

disorders on society is huge, given the

(Program Officer STW; 030 600 13 14,

high incidence and prevalence. NeuroSipe

a.stekelenburg@stw.nl ).

More information on positions, projects and the NeuroSipe programme: www.neurosipe.nl

019_014_STW_ADV_FOLIA_DEF.indd 1

16-04-10 09:22

16-04-2010 16:15:31

illustratie Pascal Tieman

Conservatief maar niet behoudend De Leidse promovendus en UvA-alumnus Thierry Baudet stelde samen met advocaat Michiel Visser het boek Conservatieve vooruitgang samen. De makers hopen een genuanceerder beeld te schetsen van het conservatisme als denkstroming. Zo blijken actuele thema’s als ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’ en ‘duurzaamheid’ voort te komen uit het conservatieve gedachtegoed. Maurice Seleky

‘H

et conservatisme is niet zozeer een politieke ideologie, het is eerder een perspectief om naar de wereld te kijken. Het begrip conservatief wordt in Nederland nog te veel gezien als de tegenhanger van het begrip progressief. Met dit boek wil ik een einde maken aan die begripsverwarring’, aldus Thierry Baudet (27), in 2007 aan de UvA afgestudeerd als jurist en historicus en momenteel bezig aan een proefschrift over nationale soevereiniteit aan de Universiteit Leiden. Baudet: ‘Progressief staat tegenover regressief, en conservatief staat tegenover revolutionair. Conservatieven zijn niet tegen verandering of vooruitgang, maar geloven dat die veranderingen in een bepaald tempo en met een zekere mate moeten plaatsvinden. Omdat ze ervan overtuigd zijn dat de mens in staat is slechts een deel van grote veranderingen te zien. Dan is het maar beter om een beetje voorzichtig te zijn met die veranderingen. De Franse Revolutie is bijvoorbeeld uitgelopen op een massaslachting, maar denk ook aan ‘revoluties’

in het onderwijs zoals de Tweede Fase, die vanuit een abstract utopisch idee werd ingevoerd en waar men nu alweer op terug is gekomen.’

Baudet kwam ruim twee jaar geleden op het idee voor Conservatieve vooruitgang, waarin twintig prominente ‘conservatieve’ denkers uit de twintigste eeuw worden belicht, in bijdragen van bekende hedendaagse opiniemakers en filosofen als Theodore Dalrymple, Andreas Kinneging, Arjo Klamer, Roger Scruton en Bart Jan Spruyt.

‘Zelf leerde ik het conservatisme door toeval kennen tijdens het onderzoek voor mijn afstudeerscriptie. Ik stuitte op Edmund Burke, de grondlegger van het conservatisme. Burke zag in dat als macht niet gegrondvest is in autoriteit, regeringen zich alleen staande kunnen houden met brute kracht: dat politieke vrijheid dus afhankelijk is van politiek gezag. Dat zette me ernstig aan het denken. Het conservatieve gedachtegoed kom je maar weinig tegen in academische curricula.

Dat vind ik doodzonde, want het conservatisme is de missing link in het politieke denken. Waar het socialisme zich met name concentreert op de rol van de staat

en het liberalisme gelooft in de markt, stelt het conservatisme juist expliciet het individu en zijn handelen centraal. Het zou bijvoorbeeld de graaiende CEO met de superbonus kunnen vragen naar zijn

‘Het conservatisme is de missing link in het politieke denken’ verantwoordelijkheid ten opzichte van zijn werknemers. Niet vanuit regels van staat of markt, maar vanuit een innerlijke moraal’, zegt hij.

Nog zonder uitgever schakelde Baudet, die in Leiden promoveert bij de bekende hoogleraar Paul Cliteur, zijn wijdvertakte netwerk in om mee te werken aan het boek. ‘Ik wist dat een uitgever uiteindelijk wel geïnteresseerd zou zijn, vanwege de kwaliteit van de bijdragen en het belang van zo’n boek voor het maatschappelijk debat in Nederland. Dit boek biedt lezers namelijk een extra perspectief, het poneert geen stellingen, maar zet de lezer aan het werk. Tegen de lezers zeggen wij: vind er

maar wat van en ga in debat,’ aldus Baudet.

‘Natuurlijk waren er enkele onmisbare namen die absoluut in dit boek moesten worden opgenomen. Leo Strauss bijvoorbeeld, en José Ortega y Gasset. Maar ook Johan Huizinga, een van de grootste historici die we hebben ooit gehad, belangrijk denker over de noodzaak van cultuur om de samenleving leefbaar te houden.’

De urgentie van het boek blijkt volgens Baudet onder meer uit een actueel onderwerp als maatschappelijk verantwoord ondernemen. ‘Al vlak na de Tweede Wereldoorlog bepleitte de conservatieve Duitse econoom Wilhelm Röpke een “humane economie”, in feite een middenweg tussen de woekeringen van de vrije markt en de controle van een staatgeleide economie.

Deze ideeën zijn weer uiterst relevant vanwege de recente economische crisis. Ook een verwant thema als duurzaamheid is oorspronkelijk een conservatief idee. Conservatieve denkers zetten zich al in de jaren zestig in voor een gezonde verhouding tussen mens en natuur. Veel hedendaagse kritiek op de bio-industrie komt eigenlijk voort uit het conservatisme’, aldus Baudet.

Hij denkt dat het conservatisme ook voor het onderwijs belangrijk is als extra perspectief. Baudet: ‘Socialisten zien het onderwijs nog steeds te eenzijdig als een emancipatoir instrument, terwijl liberalen weer te veel naar het economisch nut van het onderwijs kijken. Het conservatieve gezichtspunt is niet alleen gericht op nut en nivellering, maar ook op de vorming zelf, als intrinsiek belangrijke, innerlijke vorming.’ yyy Conservatieve vooruitgang, Bert Bakker, € 19,95 www.conservatievevooruitgang.nl

Folia 17

foto’s Bram Belloni

Weekgast Ernst van de Wetering (1938) is emeritus hoogleraar kunstgeschiedenis. Sinds 1968 is hij actief in het Rembrandt Research Project, een onderzoeksproject gewijd aan de schilderijen van Rembrandt. Op 15 april nam hij officieel afscheid van de UvA, waarna hij van de gemeente Amsterdam uit handen van wethouder Carolien Gehrels de Zilveren Museummedaille kreeg, vanwege zijn bijzondere verdiensten voor de museale sector in Amsterdam.

Molens met kleine raampjes

MA

Donderdag geef ik mijn openbare afscheidscollege in de Aula van de Universiteit van Amsterdam. Het college is getiteld Molens hebben kleine raampjes. Licht en schaduw bij Rembrandt.

Molens? Raampjes?

Men heeft zich lang voorgesteld dat Rembrandts veelbesproken clair-obscur uit zijn biografie te verklaren zou zijn. Zijn vader was molenaar en het lag daarom voor de hand – zo dacht men – dat de jonge Rembrandt zijn eerste atelier in diens molen had. Molens hebben kleine raampjes. De smalle, schijnbaar extra sterke lichtbundel die door zo’n raampje in de duisternis van de molen valt, zou Rembrandt tot zijn ongewone behan-

18 Folia

deling van licht en schaduw hebben gebracht. (afbeelding 1) Deze theorie werd rond 1850 afgelost door de gedachte dat Rembrandts karakteristieke behandeling van licht en schaduw te verklaren zou zijn uit zijn hoogst eigen genie. Men zag er toen dus een vorm van zelfexpressie in: Rembrandts eigen ‘stijl’. Tijdens mijn afscheidscollege zal ik Rembrandts denkwereld rond licht en schaduw trachten te reconstrueren aan de hand van 16e- en 17e-eeuwse ideeën op dit gebied.

Rembrandt heeft zelf nauwelijks iets over zijn ideeën over de schilderkunst opgeschreven. Om greep op zijn ideeën te krijgen moet je eerst de vraag stellen: Hoe verhielden zich in Rembrandts tijd

kunst en werkelijkheid tot elkaar en hoe is dat nu?

De werkelijkheid zelf

DI

In mijn jonge jaren was er in Nederland maar één schilderij waarbij je je niet onsterfelijk belachelijk maakte als je uitriep ‘Het is net echt!’ Dat was het Panorama Mesdag – dat reusachtige cilindrische schilderij waar je middenin staat met om je heen de zee, het strand met vissersboten, de duinen en het dorp Katwijk, gezien vanaf een duin met echt zand en van onder een echt, parasol-achtig dak.

In Rembrandts tijd werd kunstliefhebbers aangeraden bij de aanblik van élk geslaagd schilderij, wat er ook op stond, tegen de

schilder of tegen elkaar te zeggen (en nu volgen twee aanbevelingen voor lofprijzende woorden bij het zien van schilderijen uit een 17e eeuwse handleiding voor kunstliefhebbers): ‘Dat is geen schilderij, dat is de werkelijkheid zelf; en die mensen kijken naar de beschouwer van het schilderij met zo’n natuurlijke blik dat je zou zweren dat ze leven.’ of: ‘Zie je die geschilderde vissen? Jeetje, ze zouden wegzwemmen als je er water op gooide!’ (afbeelding 2)

Dwalend licht

WO

Tijdens mijn afscheidscollege over Licht en schaduw bij Rembrandt zal ik vertellen over Rembrandts niet-aflatende pogingen om licht zo echt mogelijk weer te geven. Ik weet zeker dat ik tijdens het praten overmand zal worden door de angst dat de luisteraars zullen denken: ‘Ik kwam toch voor een college over kunst, maar dit gaat over gezichtsbedrog, over net-echte plaatjes.’

Misschien zal ik mijn toehoorders dan uitnodigen om niet alleen naar mijn plaatjes te kijken maar soms ook naar de ruimte waar ze zich zelf bevinden. Daar zijn overal, geleidelijk of snel, veranderende lichteffecten te zien die ons in het dagelijkse leven niet opvallen. We

1

3

5

1. R embrandt van Rijn, De lofprijzing van Simeon, 1631 (paneel, 70 x 48 cm) Mauritshuis, Den Haag 2. M enso Hagius, Een snoek en andere vissen op een net, 1662 (doek, 52 x 66 cm) Particuliere collectie 3. R embrandt van Rijn, Lezende jongen (Titus?), 1665 (doek, 70 x 64 cm) Kunsthistorisches Museum, Wenen 4. P iet Mondriaan, Compositie met rood, geel, blauw en zwart, 1921 (doek 59,5 x 59,5 cm) Gemeentemuseum, Den Haag

2

kijken in de regel vooral naar mensen en dingen – en niet naar het licht dat deze zichtbaar maakt. Licht dat daarbij op een vaak moeilijk te begrijpen manier door de ruimte dwaalt. Daar letten tegenwoordig alleen nog fotografen en toneelbelichters op. In de 17e eeuw keek ook Rembrandt, en bijvoorbeeld Johannes Vermeer, er op onderzoekende manier naar. En kunstliefhebbers. Die waren bijvoorbeeld vol bewondering als Rembrandt het voor elkaar kreeg om een lezende jongen zo te schilderen dat diens gezicht zowel door schuin van achteren invallend licht zichtbaar wordt als door licht dat terugkaatst van de (onzichtbare) bladzijden van het boek dat hij vasthoudt. Geen snapshot dus van Rembrandts familieleven, maar toveren met geschilderd, net-echt licht. (afbeelding 3)

Imiterende kunst

DO

In de tijd van de Franse schilder Paul Gauguin (1848-1903), aan wie op het ogenblik een mooie en interessante tentoonstelling in het Van Gogh Museum gewijd wordt, vonden de jonge schilders dat schilderijen geen rechthoekige ramen meer mochten zijn, waardoor je net-echte stukjes werkelijkheid zag, zoals bijvoorbeeld bij de hierboven afgebeelde schilderijen. Dat was geen kunst, vonden zij, maar moeizaam met het penseel

5. R embrandt van Rijn, De apostel Paulus aan zijn tafel, 1629/30 (paneel 47 x 38 cm) Germanisches Nazionalmuseum, Neurenberg

4

vervaardigde fotografie. Deze opstand tegen de traditionele schilderkunst heeft geresulteerd in een eeuw waarin elkaar opvolgende avant-gardebewegingen steeds abstractere schilderijen gingen maken. (afbeelding 4) Maar, terwijl Mondriaan zijn rode, gele, blauwe vierkanten en rechthoeken schilderde, schiepen Slauerhoff, Thomas Mann, Franz Kafka, William Faulkner en vele andere schrijvers reusachtige ‘vensters’, hun boeken, waardoor de aangewakkerde verbeeldingskracht van de lezer werd gestimuleerd om in hun geestesoog een nauwkeurig beschreven, bewegende werkelijkheid te zien.

Want ook de literatuur is een imiterende kunst. Terwijl Mondriaan z’n abstracties schilderde werden bovendien toneelstuk na toneelstuk en film na film gemaakt en vertoond. En die waren bedoeld de kijker en de luisteraar het gevoel te geven dat ze de werkelijkheid meebeleefden.

Alleen in de geschiedenis van de schilderkunst is een taboe op het illusionisme ontstaan dat zo sterk was dat je bang moet zijn voor gek te staan als je over het net-echte licht in Rembrandts schilderijen praat.

De kijker als medeschepper

VR

Maar wil ik nu beweren dat het meest net-echte schilderij ook

automatisch het mooiste is? Nee natuurlijk! En daar heb je het mysterie van de kunst. Op de een of andere manier is het de kwaliteit van de maker die de doorslag geeft. Op geheimzinnige manier voelen we de intensiteit, persoonlijke gedrevenheid en creatieve kracht van iemand die vorm geeft aan de werkelijkheid op zo’n manier dat we door die geschilderde illusie getroffen worden, hoe precies of schetsmatig, decoratief of symboolgeladen die ook verbeeld is. (afbeelding 5) Misschien is het nóg anders en gaat het ook om de manier waarop wij (de kijkers of lezers) ons zelf opgenomen voelen in de illusionistische werkelijkheid die een kunstenaar schept. Ieder voor zich ondergaat dat op zijn eigen manier. Wij zelf zijn, terwijl we kijken – ieder voor zich – medeschepper van het kunstwerk en zullen nooit precies weten hoe een ander hetzelfde kunstwerk beleeft en beoordeelt. Dat is allemaal mogelijk zolang we mekaar maar niet het 20e-eeuwse taboe op schilderkunstig illusionisme aanpraten.

De schoonheid van het plafond

ZA

Het college is voorbij. Het ging erover hoe Rembrandt direct na zijn leertijd de schilderkunst voor zichzelf opnieuw uitvond. Ik demonstreerde dat aan de hand van de manier waarop hij de

verschillende soorten licht bestudeerde in relatie tot de verschillende typen schaduwen die daarmee samenhingen.

Rembrandt observeerde die effecten op een bijna wetenschappelijke manier met de bedoeling al die effecten zo natuurgetrouw mogelijk weer te geven. Dankzij een boek van een van zijn leerlingen kennen we ook de terminologie die daarbij gehanteerd werd.

De genodigden bleven allemaal zitten luisteren en kijken. Maar toen ik ze tijdens het college vroeg om even naar de werkelijkheid van licht en schaduw om hen heen te kijken, zag ik maar weinig hoofden bewegen. Ze vonden het kennelijk gênant om zo iets banaals op verzoek te doen. Maar mijn garagehouder, die ik ook had uitgenodigd, zei de volgende dag opgetogen: ‘Het was net of ik na dat college ineens kon zien’. Dat klinkt overdreven.

Maar wie denkt dat het plafond boven z’n hoofd effen wit is – zoals de meeste plafonds – en dan probeert te beschrijven wat hij ziet aan schakeringen in toon, licht, gereflecteerd licht en kleurnuances, die zou wel eens diezelfde sensatie kunnen hebben. De geschiedenis van de kunst gaat grotendeels over dat soort ontdekkingen, die door kunstenaars als heel opwindend werden ervaren en die ons anders naar de wereld hebben doen kijken zoals vele andere wetenschappen dat ook hebben gedaan. yyy

Folia 19

Fen is uit

het beste

eten

ft a h c S e i n win je geen Met anmij H

Donald Duck

Een fijne vrijpartij

Lotte Huisman (26) master oceanografie en limnologie:

Hotel de Goudfazant Aambeeldstraat 10

Hebbeding: ‘Een koksmes, ik kook graag. Niks ergers dan een pompoen met een aardappelmesje te moeten snijden.’

‘Ik moet helaas nee zeggen’. Voor ons een halflege industriehal. Ik kijk sip. ‘Ik zal toch even tellen’. Driftig loopt hij door de hal en telt. ‘Nee sorry, ik moet echt nee zeggen’. ‘Ja, het ziet er nu nog leeg uit, maar alles is gereserveerd. Het enige tafeltje dat ik heb is dit en dat willen mensen niet’. Hij wijst een tafeltje voor twee personen aan, dat wellicht wat hinderlijk op de tocht en in de loop staat, maar verder: prima tafeltje. ‘Dus, eh, eigenlijk is het een ja, dit tafeltje?’ vraag ik wat vertwijfeld. ‘Ja, hier kunt u wel zitten als u wilt’. Dat willen we, graag. Eén keer eerder heb ik in Hotel de Goudfazant in Amsterdam­ Noord gegeten en in die culinaire vreugd wil ik mijn vader vanavond graag laten delen. Culinaire vreugd, dat is uit mijn mond wat ‘een fijne vrijpartij’ uit de mond van een aseksueel is: ik heb er geen kaas van gegeten.

Toch dringen tijdens dit etentje pretentieuze gedachten als ‘dit, dit is eten zoals het bedoeld is’ in me op. Geraffineerde smaken en sublieme combinaties: dat begint bij het voorgerecht van vegetarische hors d’oeuvres (€ 8,50, zoals alle voorgerechten), kleine groentehapjes zoals biet en gegrilde auberginepasta, dat we delen. Mijn vader trekt de vegetarische lijn door en kiest als hoofdgerecht voor een strudel van filodeeg met pompoen, spinazie, aubergine, amandelen en wat tomatensaus (€ 17,-, zoals alle hoofdgerechten). Het is een volle, kruidige combinatie waarin geen enkele smaak overheerst. Ik kies zeewolf, met aardappelpuree, prei, jus de veau, zeekraal en gekonfijte citroen. Bij dat laatste had ik aanvankelijk een soort Turks fruit voor m’n geestesoog, maar gelukkig zit het er subtiel (voor mijn werkelijke oog zelfs onvindbaar) doorheen verwerkt. Ook mijn gerecht is zeer, zeer smakelijk.

De bediening heeft het druk maar blijft attent en to the point, niet meer dan dat (maar dat is al heel wat).

Bijzonder prettig, eigenlijk uit de categorie ‘dit zou altijd zo moeten zijn,’ is de fles kraanwater die op je tafel verschijnt en niet de kans krijgt om leeg te raken.

Toe nemen we de pecan pie met sinaasappelkaneelijs (€ 8,50, zoals alle toetjes) en bread and butter pudding, ook met ijs (ik weet niet meer wat voor ijs. Lekker ijs).

Wat me opvalt is dat de nagerechten niet zo gekmakend zoet zijn als dat vaak het geval is. De pecantaart is heerlijk: smeuïg en knapperig, zoet en een beetje hartig tegelijk. Ook de pudding stelt geenszins teleur, maar voor een goede omschrijving ontbreken mij de juiste woorden.

Na nog een rondje door de bijzondere locatie en een laatste blik op de skyline van het Java-eiland keren we huiswaarts. Hier zal ik bij de ettelijke vijfeuropizza’s die mij in het verschiet liggen nog weemoedig aan terugdenken, bedenk ik me dan. yyy Jael Bootsma

oorlog

Hannie Schaft Engelenbak Clichés zijn waar. Onder spanning duurt de tijd veel langer. En dus voelde het als een eeuwigheid voordat de twee gewapende bivakmutsen – ze hadden eerst een kassajuffrouw neergeslagen en daarna de kassa geleegd terwijl ze ons onder schot hielden – de winkel weer uitgevlucht waren. Grote opluchting, want ondanks een bloedende kassajuffrouw en een lijkbleek winkelpubliek had niemand dodelijke verwondingen opgelopen en niemand had van opwinding de kassaband onder gekotst.

Deze opluchting duurde zo’n drie seconden; de tijd die mijn vriend nodig had om op het heroïsche doch volstrekt ridicule idee te komen de overvallers te gaan achtervolgen. Minpunt: ik moest erachteraan en hem tegenhouden. Pluspunt: de bloedende kassajuffrouw en het lijkbleke winkelpubliek konden terstond hun eigen emoties relativeren, omdat zij geen heroïsche vriend bezaten en dus niet in een noodtempo achter deze vriend aan hoefden te hollen met een oplettende vakkenvuller in het kielzog die riep: ‘De Albert Heijn Premium Pilsener!

U heeft nog een krat Albert Heijn Premium Pilsener vast!

Kan iemand die mevrouw tegenhouden? Ze neemt een krat Albert Heijn Premium Pilsener mee!’

Toen we na dit enerverende supermarktbezoekje thuiskwamen had mijn vriend geen boeven gevangen en hadden hij en ik wel geweldige ruzie. Wat hem namelijk vanuit moreel opzicht volkomen vanzelfsprekend had geleken (man signaleert onrecht en bestrijdt dit onrecht met gevaar voor eigen leven) was mij voorgekomen als de uitkomst van een waardeloze risicoanalyse, en met veel gevoel voor drama gooide ik frasen in de strijd als ‘onrecht niet met onrecht bestrijden’, ‘daar hebben we politie voor’ en ‘je primaire zorgplicht ligt bij mij en het kind!’ (we hebben geen kind).

Waarmee ik eigenlijk maar wil zeggen: met mij hadden ze de oorlog nooit gewonnen, zestig jaar geleden. En met mijn vriend waarschijnlijk wel.

Hannie Schaft was een Haarlemse verzetsstrijder die op 17 april 1945 werd geëxecuteerd door de Duitsers. Ze gold op dat moment als een van hun gevaarlijkste en meest beruchte tegenstanders. Tot op de dag van vandaag is Hannie Schaft een icoon van het Nederlands verzet en haar leven is eerder al in vele boeken en films vastgelegd.

(Onder andere in Het meisje met het rode haar van Theun de Vries.) Vanaf dinsdag 4 mei tot en met zaterdag 29 mei wordt het leven van deze niet onomstreden vrouw, alsook de (morele) vragen die haar leven omringden, uitgelegd in een voorstelling van Helmert Woudenberg (regie). De première is op 5 mei. yyy Fen Verstappen.

Hannie Schaft, een productie van De Engelenbak & Studio 5 Kaarten via www.engelenbak.nl of 020 320 2007

Film: ‘Network van Sidney Lumet. Als de anchorman van een televisienetwerk wordt ontslagen omdat de kijkcijfers dalen, kondigt hij aan publiekelijk zelfmoord te plegen.

Van zijn tekeergaan tegen de maatschappij maakt het netwerk een realityshow. Hij wordt een held en de kijkcijfers schieten omhoog. Een idioot verhaal, vond men toen in 1976, maar waarmee we nu vertrouwd zijn. Het laat zien hoe verziekt de media zijn: als het maar sensationeel is.’

Tijdschrift: ‘De Donald Duck, om de levenswijsheden die erin staan. Dat er onbetrouwbare mensen bestaan zoals O.P. Lichter en niet alles wat autoriteiten zeggen waar is. Er zitten heel vervelende karakters tussen: de brave neefjes, de patser Guus Geluk. Het leukst is de steenrijke vrek Oom Dagobert.’

Boek: ‘The Road van Cormac McCarthy, over een vader en zoon die moeten zien te overleven in een postapocalyptische wereld. De vader verliest zijn laatste restje menselijkheid, juist door zijn zoon te willen beschermen.

Toen ik het las, was ik erg met milieudingen bezig. Er is veel minder koraal, de oceaan is zuurder.’

Afknapper: ‘De censuur van de EO, die de exclusieve rechten heeft verworven op uitzending van de BBC-serie The Life of Mammals van David Attenborough en daaruit stiekem zijn verwijzingen naar de evolutie heeft geknipt.’

Humor: ‘De stripjes over alledaagse ergernissen op de website theoatmeal.com. Waarom maken printers ons zo ongelukkig? Omdat ze in tegenstelling tot elke andere technologie nog even waardeloos zijn als in 1995.’

Tv: ‘The Wire laat zien hoe moeilijk het is als individu om te ontsnappen aan het systeem waarbinnen je functioneert. Een milieu van drugdealers of politieagenten, het maakt niet uit. Of de universiteit. Het doel van wetenschap was ooit iets moois te ontdekken, maar je moet nu scoren met publicaties.’

Muziek: ‘Voltek, experimentele electronische muziek die door het gebruik van analoge synthesizers niet piepkraak maar warm en diep klinkt.’

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan student Italiaans Elio Baldi. Over wie ik gehoord heb dat hij de ideale student is. Enthousiast over de Italiaanse cultuur en erg betrokken bij de opleiding.’ yyy Hans van Vinkeveen

Ambiance: groots zonder kil te zijn Eten: heerlijk (en een zeer frequent wisselende kaart) Prijs: in ieder geval eenduidig Hotel: niet

Folia 21

- advertenties -

annonces

Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder.

Annonces kunnen worden geplaatst in Folia en op de websitewww.folia.nl. Zie voor informatie over het aanbieden en de tarieven www.folia.nl – weekblad – Annonces.

CULTUUR

Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - Amsterdam Eigentijds kerk zijn binnen christelijke traditie: Keizersgrachtkerk. Kerkdienst en viering elke zondag om half 11, Keizersgracht 566. www.kgk.dds.nl

MEDEZEGGENSCHAP

NJR zoekt nieuw bestuur 2010-2011!

NJR zoekt zeven jonge en enthousiaste bestuursleden. Solliciteer vóór 10 mei naar sollicitatiecommissie@njr.nl. Zie voor info www.njr.nl

STUDENTEN SPORT CENTRUM USC

| UvA Essayprijs | deadline 26 april | Thema: De ideale student | 1ste prijs: boekenbon t.w.v. €250,- |

De STUDENTENRAAD wil graag weten hoe de ideale student er uit ziet

thema de ideale student maximaal 800 woorden deadline 26 april

1ste prijs

JURY

Boekenbon ter waarde van

€250,-

Dymph van den Boom (Rector Magniiicus), Jim Jansen (Hoofdredacteur Folia), Michiel van Kernebeek (CSR), Peter Starreveld (Docent van het Jaar 2009) Iris Breetveld (COR), Robert Dijkgraaf (Voorzitter KNAW) Tineke Jong (BC)

Cursussen en activiteiten • Kanoën Je kunt je nog inschrijven bij de veelzijdige kanocursus van het USC. Thuisbasis is de kanovereniging Frisia in het Amsterdamse Bos. Tijdens de cursus leer je allerlei technieken: van eenvoudige peddelbeginselen tot fijne wildwaterkneepjes. Ook kun je de verschillende boottypen uitproberen. Studentencursusprijs (Stp) € 70,50.

• Indoorklimmen Klimmen is een unieke ervaring. Je vertikaal voortbewegen, het overwinnen van hoogte, de zwaartekracht op een uiterst dwingende manier uitproberen en zweven tussen hemel en aarde is een enorme uitdaging. Vanaf 20 april kan je in klimhal Amsterdam op de beginnerscursus (dinsdag 20.00-21.30 uur) kennismaken met de klimsport. Geef je nu op, vol is vol. Stp € 47,50.

• Studenten Badminton Toernooi Badminton Vereniging USC verzorgt met trots het Student Open Friendship Tournament 2010 op zaterdag 24 april, 10.00-18.00 uur in USC De Boelelaan.

Iedereen, studenten en student-recreanten zijn welkom. Kosten € 15. Mail naar usctoernooi@gmail.com voor het inschrijfformulier. Ook recreantenteams zijn welkom. Stel zelf je team samen en kom gezellig meedoen! Elke mix m/v is mogelijk. Check www.uscbadminton.nl • Schermen Voor studenten die kennis willen maken met de schermsport start op 26 april in het Marnix de introductiecursus schermen. 6 weken, maandag 21.30-23.00 uur, Stp € 18,50.

• Workshop Goalsetting In deze workshop (maandag 3 mei op het USC, 19.30-21.30 uur) leer je van mentaal trainers Frank Cabooter en Erik Rutgers hoe jij doelen kunt stellen die helpen je sportprestatie te verbeteren, helpen te motiveren voor je sport, minder spanning meebrengen en helpen voor het behouden van de concentratie. Inschrijven via erik.rutgers@mentalskills.nl • Et cetera Zie voor dit alles en nog veel meer www. usc.uva.nl

UvA SCRIPTIEPRIJS

Ding mee naar de UvA-scriptieprijs! Afgestudeerd tussen 6 mei 2009 en 3 mei 2010?

Werd je scriptie met minimaal een 8,5 beloond? Ding mee naar de UvA-scriptieprijs!

De drie beste scripties worden beloond met geldprijzen van resp. € 3.000, € 2.000 en € 1.000. De jury beoordeelt de inzendingen op wetenschappelijke inhoud en originaliteit. Meer informatie: www.uva-alumni.nl/ uva-scriptieprijs

VERDIENEN

Studiebegeleidingsinstuut De Huiskamer zoekt een enthousiaste student die ons team komt versterken. Je geeft huiswerkbegeleiding en/of bijles aan de leerlingen van het gymnasium in de leeftijd van 12 tot 16 jaar. Je volgt minimaal een relevante hbo-opleiding en hebt bij voorkeur enige docerende ervaring. Je bent beschikbaar op dinsdag van 15.00 tot 18.30 uur. Wij bieden je een contract voor een halfjaar aan met een salaris van € 1.983,00 o.b.v. 40 uur. Voor vragen en/ of sollicitatie graag je e-mail naar Sandra Bucher: info@sandrabucher.nl Gezocht: Zeer belezen, goed algemeen ontwikkelde, ABN-bewerktuigde, gevorderde universitair studente voor het – via internet – verkopen van een zeer gevarieerde voorraad boeken uit een particulier bezit. Het kan op voor u geschikte tijden. Gedacht wordt aan voorlopig 1 zitting p.w. van 3,5 uur. Aanvangssalaris € 7,50 p.u. met groeiperspectief. Het betreft – bij leven en welzijn – een ‘lange termijn’ job.

Uitgebreide info via e-mail in PDF! Verzoeke deze aan te vragen én te lezen alvórens te solliciteren. noortjeboeken@ hotmail.com

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.

Beleef cultuur, bouw mee! Unieke vrijwilligersprojecten, wereldwijd. Kijk op www.ibo-nederland.org

WONEN

Open Huis zondag 25 april 2010, 13.0017.00 uur. Prachtig app’ment! 68m2, € 157.000 k.k. http://schoorlstraat80. webs.com Iets te verhuizen? Ik kom met een grote bus voorrijden. Studentenverhuizingen binnen A’dam. Van stoep tot stoep: € 35.

Ook met verhuismannen en touw en blok. Ook buiten A’dam mogelijk. Bel Taco: 06 4486 4390; www.vrachttaxi.nl

DIVERSEN

Symposium ‘Alternatieve Geneeswijzen: op de verwijsbrief of kwakzalverij?’

Wanneer: ma. 26 april. Tijd: 17.0020.00 uur. Waar: AMC collegezaal 5.

Kaartje: € 2,50. Sprekers: Dr. P. van Dijk (huisarts), prof.dr. M. Vermeulen (neuroloog) en drs. D. Kopsky (artshypnotherapeut-acupuncturist). Info: symposium@mvmozaiek.nl De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Nadere informatie tel.

020 566 3090, spermabank@amc.uva.nl of www.spermadonoren.nl

- advertentie -

f VAN DONDERDAG 22 APRIL T/M WOENSDAG 28 APRIL

GOED VOORBEREID HET DONKER IN.

FILMTIP VAN DE WEEK VINCERE

REGIE: MARCO BELLOCCHIO | 22 APRIL IN PREMIÈRE

het cultureel studentencentrum van UvA & HvA

muziek

DO 22/04 20.00 uur

CREA Klassiek

Een open podium voor klassieke muzikanten.

Pianisten, zangers, strijkers, blazers, moderne muziek en klassieke composities - op ons podium is voor iedereen plek. Zelf optreden?

Mail klassiek@crea.uva.nl. toegang gratis

theater

WO 21 - Vr 23/04 20.00 uur

Woman with a tree

De mondaine Ida (Giovanna Mezzogiorno) ontmoet de jonge, idealistische uitgever Benito Mussolini (Filippo Timi). Ze worden geliefden en Ida bevalt van een zoon. Dan breekt de Eerste Wereldoorlog uit en Mussolini verdwijnt uit haar leven. Als ze hem terugvindt in een militair hospitaal, is hij inmiddels getrouwd met een ander. Ida is woedend, maar Mussolini ontkent hun verleden. Terwijl de ster van ‘Il Duce’ begint te rijzen, verliest Ida langzaam haar greep op de realiteit. De film won vier awards op het filmfestival van Chicago: voor beste regie, cinematografie, acteur en actrice. Lees meer op Cineville.nl.

NU OP CINEVILLE.NL CINEMA DISCUTABEL

MANUFACTURING CONSENT | ZONDAG 15.00 UUR IN KRITERION

Flora and her neighbour Ms Nettle go to war over a tree. Their campaigns entangle family, friends, neighbours, the whole village and the wide world beyond – all leading to a very shocking outcome… English spoken. By the Dutch Courage Collective. admission e 5,-

Film en Debat

ma 26/04 19.30 uur

The circle of genocide (3): Destruction

It takes a great number of people, usually ordinary people with jobs and families, to execute genocide. We watch First Kill (Coco Schrijber, 2002) about war veteran’s memories of killing and a few clips about the Rwanda genocide. Then we discuss genocide within the African context with Coco Schrijber and Filip Reyntjens, professor of African law and politics. English spoken. free for students, e 5,- all others

masterclass

Di 27/04 20.00 uur Cinema Discutabel en Eutopia presenteren de veelbekroonde documentaire Manufacturing Consent uit 1992. De film toont de mediatheoriën van wereldberoemd anarchist en filosoof Noam Chomsky.

Hij probeert met zijn Propaganda Model te verklaren hoe en waarom media in het ‘vrije westen’ propaganda bedrijven, terwijl daar toch geen censuurcommissaris met rode stift en schaar rondloopt.

Met inleiding en nagesprek door publicist/schrijver/dichter Mohammed Benzakour. Hij won onder meer de Amsterdamse Mediaprijs en de Vredesprijs voor Journalistiek. Lees meer op Cineville.nl.

Retorica masterclass (4): mimiek en emotie

Een goede speech behoeft emotie. Actrice Will van Kralingen onderwijst studenten in de juiste mimiek, spreekstijl en uitstraling tijdens een speech. Hoe wordt een voordracht voelbaar, zonder pathetisch te zijn? De masterclass is open voor publiek. gratis voor studenten, e 5,- alle anderen

VERDER OP CINEVILLE.NL

ENGE FILMS KIJKEN, WAAROM ZOU JE? THIJS TEKENT: TOPPERS VAN DE ISRAËLISCHE CINEMA CINEVILLE WEEKLY HAALT DE KRENTEN VOOR JE UIT DE PAP

Debat

WO 28/04 17.00 uur

Amsterdamlezing MA 26/04, 20.00 uur ‘De zogenaamde multiculturele samenleving van Amsterdam’ Lezing door schrijver Robert Vuijsje, gastheer Paul Scheffer. Gratis reserveren: www.uva.nl/ amsterdamlezingen of 020-5254791.

De Balie

DO 22/04, 20.00 uur Welkom in Youtopia Filosofie voor geëngageerde krantenlezers die van vernieuwende ideeën houden, met o.a.

Désanne van Brederode en Pieter Hilhorst.

DI 27/04, 20.30 uur Westelijke Jordaanoever Thema-aflevering internationale actualiteitenrubriek Mind The Gap over de Westelijke Jordaanoever. Presentatie: Isolde Hallensleben.

Concertgebouw

WO 21/04, vanaf 09.00 uur FSA Congres - The Perfect System Congres georganiseerd door de Financiële Studievereniging Amsterdam. Over de toekomst van het financiële systeem. Sprekers: o.a. Mark Rutte, Hans Hoogervorst en Dirk Scheringa.

Aanmelden via www.fsacongres.nl.

FELIX MERITIS

DO 22/04, 10.00 uur The Importance of Forecasting Ontbijtsymposium over de waarde en het belang van het vak Forecasting, het nieuwe trendwatching. Met o.a. Peter van Gorsel (HvA).

ZO 25/04, 20.30 uur Boekpresentatie & debat: De macht van de bal. De rol van voetbal in (West-) Afrikaanse politiek Over de wisselwerking tussen voetbal en dictatuur in Afrika. Het eerste exemplaar zal worden uitgereikt aan George Weah, Afrikaans voetballer van de eeuw en presidentskandidaat in Liberia.

Verkiezingsdebat UvA

Spui25

Quiz

DO 22/04, 17:15 uur Sharia in Nederland Bijzonder hoogleraar Recht van de Islam en Midden-Oosten Ruud Peters over wat sharia precies is en of zij in Nederland wordt toegepast.

In de week van 3 mei zijn de jaarlijkse studentenraadsverkiezingen. Welke partij levert dit jaar de meeste leden in de studentenraden: Mei of Uvasociaal? Deze middag debatteren de partijen met elkaar.

De onderwijsbezuinigingen van het moment beloven een felle verkiezingsstrijd. toegang gratis

zO 02/05 14.00 uur

Popquiz

ONBEPERKT NAAR DE FILM VOOR MAAR €17,50 PER MAAND

lezingenladder

Alweer de laatste popquiz van het seizoen!

Nog eenmaal de kans om die tot nu toe nutteloze muziekkennis te gebruiken bij deze ultieme uitkateractiviteit. Teams bestaan uit maximaal vier personen; meld je aan via popquiz@crea.uva.nl. deelname e 2,50 per persoon Meer informatie over de CREA agenda: www.crea.uva.nl

WO 21/04, 20.00 uur Eugene Rogan Schrijver van volgens The Economist een van de beste boeken van het jaar 2009: The Arabs: A History, over het Midden-Oosten.

DI 27/04, 17.00 uur Boekestijn over Max Havelaar en de hedendaagse ontwikkelingssamenwerking Historicus en publicist Jan Blokker jr. in gesprek met oud-VVD-kamerlid Arend Jan Boekestijn.

U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur een mailtje naar folialezing@gmail.com onder vermelding van ‘Aanmelding lezingenladder’.

Dijkgraaf

Curvers

Gewone wonderen

Wuiven

Op 10 april werd Leo Vroman 95 jaar.

Vroman is een van de belangrijkste dichters van onze tijd. Daarnaast is hij een begenadigde wetenschapper naar wie een heus effect is vernoemd. Om ons stervelingen nog even in te wrijven op welke onrechtvaardige wijze de natuur talenten bedeelt, is er nu ook een prachtige tentoonstelling van zijn tekeningen te zien (Galerie Weesperzijde, tot eind mei).

Net als vele van ons tekende Vroman al voordat hij ging schrijven en onderzoeken; anders dan de meesten van ons is hij dit zijn hele leven blijven doen.

Dichten en onderzoeken gingen vroeger gemakkelijker samen. Aan het begin van de negentiende eeuw was het niet ongebruikelijk dat een hoogleraar bij een lezing spontaan in verzen uitbarstte om zijn emoties te uiten. Of, zoals ze dat toen zeiden: ‘Het diepe gevoel hetwelk uit zijn volle boezem in zijne uitdrukkingen zich overstort, wekt medegevoel in alle harten, evenals de aangeslagen toon eener luit gelijkgestemde snarentuigen doet trillen’.

Precies. Hoe anders in deze tijd. Leo Vro-

man lijkt me de laatste persoon op aarde die bij een belangrijke ontdekking in zijn lab spontaan in verzen zou uitbreken.

Volgens mij zou hij direct een wetenschappelijk artikel schrijven en dat naar een prestigieus tijdschrift sturen.

Als wetenschap en poëzie iets gemeen hebben, dan is het wel dat het allebei hard werk is, of het nu de constructie van een wiskundige formule of een dichtregel betreft. ‘Scheppen gaat van AU’ schreef Vroman ooit. Als dichter én als onderzoeker heeft hij genoeg aan deze werkelijkheid. ‘Gewone wonderen’ noemde hij dat.

Ik citeer zijn regels, dit keer maar eens in een lopende zin: Deze drie wonderen: a) dat ik denk b) te begrijpen c) wat ik zie, kan ik niet verklaren. Waarom is het ware wonder dan wat we ervaren zonder een van die drie? yyy Robbert Dijkgraaf

De dag van het Symbool der Natie nadert, en dit jaar zal de minst elegante onder de feesten ons letterlijk bijblijven. De Amsterdamse schoonmakers zijn nog altijd van plan de week erop te staken, hoewel dat goede voornemen als ongeoorloofd verzuim is beoordeeld.

Desondanks zal Amsterdam weer als een uitgewoonde snol in de platgetrapte frieten blijven liggen.

Die wanorde moet zijn begonnen toen van Juliana’s verjaardag een landelijk dagje vrij werd gemaakt. Het volk was natuurlijk helemaal verlegen met de onbeschreven dag verlof. Sindsdien is men voor traditie gaan verslijten wat domweg eigen is aan de ontzettende saaiheid van elk jubileumfeest. Want op een verjaardag, zo zonder verplichtingen, zo zonder taart, en vooral zo zonder jarige, wat doe je daar? Je verveelt je eigen de pleuris!

Om de grootste ledigheid tegen te gaan zijn illegale handeltjes even toegestaan.

Wie slim is probeert munt te slaan uit de talenten van zijn kinderen, wie het ontbreekt aan handelsgeest of charmant

grut keert zich tot onmatig drankgebruik en eventueel bandeloos gedrag. Begint het toch nog op een feest te lijken.

Maar op een feestje komt natuurlijk altijd een stel eikels opdagen, die misbruik maken van de gastvrijheid. En een van die eikels ben ik. Uit pure balorigheid doen wij ook nog alsof wij zélf de jarige zijn. Neem het ons niet kwalijk, we vertonen simpelweg het uiterste symptoom van verveling: zitten op een bootje. Dan zwaaien we maar wat naar de wal... of liever wuiven wij, net als de koningin. En ’s avonds zullen we allemaal – ja, dit jaar zelfs de schoonmakers – dwars door de troep naar bed zwalken om uit te slapen als koningen.

Tja, in die zin symboliseren hare majesteit en haar gevolg misschien toch één dag in het jaar onze natie van opportunisten, zwartwerkende handelaartjes en ander rapaille. Eén dagje dan – de rest van het jaar symboliseert het koningshuis goddank alleen zichzelf. yyy Emma Curvers

Roel van Driel hoogleraar biochemie Stan Bentvelsen hoogleraar Large Hadron Collider Physics

Abram de Swaan hoogleraar sociologie

overigens De 35 miljoen euro die Nederland jaarlijks in de deeltjesversneller van Cern steekt, levert te weinig wetenschappelijke resultaten op.

Floor Boon

Stan Bentvelsen: ‘Oneens. Het jaarbudget van Cern is vergelijkbaar met het jaarbudget van de UvA. Nederland betaalt daar ongeveer 4 procent aan. Een hoop geld, maar als je bedenkt dat het iedere Nederlander ongeveer twee kopjes koffie per jaar kost, valt het best mee.

Cern huisvest de meest tot de verbeelding sprekende projecten die ik ken. Het is een voorbeeld van hoe mensen in de wereld met elkaar kunnen omgaan. Dat maakt het uniek. Waar ter wereld zie je een Israëliër en een Palestijn zo nauw samenwerken? Cern heeft ook een spin-off-functie.

Het internet werd er uitgevonden, maar ook veel technieken uit de koker van Cern hebben een functie op medisch gebied, zoals detectietechnieken. Misschien heeft de deeltjesversneller nog weinig resultaat geboekt, maar we zijn pas net begonnen.

We gaan in dialoog met de natuur en die 24 Folia

zal ons vertellen of er nieuwe deeltjes worden gevonden. Dat is pure wetenschap, een fascinatie die veel breder wordt gedragen dan door de onderzoekers zelf.’

Roel van Driel: ‘Het geld dat Nederland en andere Europese landen uitgeven aan Cern is erg veel voor één type fundamenteel onderzoek. Er zijn sterke argumenten voor een evenwichtiger verdeling over andere onderzoeksgebieden, in het bijzonder fundamenteel biologisch en biomedisch onderzoek. De huidige situatie is volstrekt scheef. Maar het is nog niet zo simpel om dat recht te trekken. Onderzoek in de levenswetenschappen is sterk gefragmenteerd en kan mede om die reden grote hoeveelheden geld niet op korte termijn absorberen. In tegenstelling tot bijvoorbeeld het internationaal biomedisch onderzoek zijn de Europese fysici van oudsher goed

georganiseerd. In de jaren vijftig, de tijd waarin de atoombom verder werd ontwikkeld, bundelden zij hun krachten in één organisatie, Cern, waarmee ze sindsdien met één mond spreken om zo hun belangen ook politiek te verkopen. Herverdelen van publieke fondsen voor wetenschappelijk onderzoek is dus zeer wenselijk, maar het vereist fundamentele veranderingen in de manier waarop we internationaal in de levenswetenschappen onderzoek doen.’

Abram de Swaan: ‘Absoluut mee oneens. Ik ben een groot voorstander van dit project. Ik volg al jaren vol bewondering en verwondering de ontzaglijke prestatie die wordt geleverd door Cern, een waarlijk Europees initiatief van ongekende omvang, dat nu lijkt te gaan slagen in het ontdekken van de diepste grondslag van ons bestaan.

Is er een hoger doel denkbaar? Vergeleken

met het geld dat wekelijks in kerkzakjes wordt gestrooid om verzinsels te helpen uitzaaien, is het geld dat Nederland besteedt aan de diep wereldbeschouwelijke onderneming van Cern een habbekrats. Ik kan niet beoordelen of een andere wetenschappelijke doelstelling een nog hogere prioriteit verdient. Wat mij bovendien zo aanspreekt in Cern is de gemeenschappelijke financiering door tientallen Europese landen en de geslaagde samenwerking van geleerden van zo uiteenlopende herkomst. Het ziet er nu naar uit dat dit alles tot een ongeëvenaard succes gaat leiden. Leve Europa, leve de wetenschap, leve de ratio! Absurd is het ook, want wanneer straks het wereldmysterie definitief ontsluierd wordt, zal ik er nog steeds geen snars van begrijpen.’ yyy In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.