Folia29_64

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 64 22/04/2011 nummer 29

Secretaresses

De wandelende agenda van de hoogleraar

Reynaerde

Middeleeuws epos in rap vertaald door Charlie May

JFAS

100 jaar ambitie en gezelligheid

Topbedrijven die naar jóu toekomen.

Dat noemen wij innovatie.

Academisch toptalent Studeren is vooruitzien. Dus ongetwijfeld heb jij tijdens je studie al je licht laten schijnen over potentiële eerste werkgevers. Als jij droomt van een glansrijke carrière in het bedrijfsleven of bij de overheid, blijft er eigenlijk maar één optie over: Deloitte.

Op veel cv’s van de huidige topbestuurders in Nederland staat Deloitte als eerste werkgever vermeld.En dat is niet toevallig. Bij ons werk je namelijk al vanaf dag één aan innovatieve oplossingen voor en met toonaangevende organisaties. Dankzij de unieke hulp en inzet van onze Innovation BV kun je jouw ideeën daadwerkelijk transformeren naar nieuwe producten of diensten, waardoor je je creativiteit en ondernemerschap continu ontwikkelt. En je ook bij andere topwerkgevers niet lang onopgemerkt zult blijven.

Zoek jij de beste start van je carrière? Begin eerst hier: werkenbijdeloitte.nl.

inhoud #29

Het hunhebbenvirus

Als mensen maar vaak genoeg iets fout zeggen, wordt die fout op een gegeven moment misschien wel een nieuwe regel, zegt taalonderzoeker Jan Stroop. En daar moeten we niet zo moeilijk over doen 10

JFAS

Vroeger actief op het gebied van medezeggenschap, nu een gezelligheidsclub met ambitie: de JFAS bestaat honderd jaar 14

Check je opties

In de tweede week van mei kun je stemmen voor de studentenraden. Alle deelnemende partijen op een rij 15

Van den vos Reynaerde

Het epische dierdicht over de boosaardige vos is na 750 jaar omgevormd tot een Engelse rap. Door acteur, zanger en student Charlie May 17

commentaar KLIKSPAAN, BOTERSPAAN Het was een nobel initiatief: sinds 2010 doet ook de UvA mee met de jaarlijkse Nationale Studentenenquête (NSE), die op alle hogescholen en universiteiten wordt afgenomen.

Alle studenten vullen online een enquête in, zodat op eerlijke en vergelijkbare manier in kaart wordt gebracht hoe iedere onderwijsinstelling scoort. Deze informatie vormt de basis voor de jaarlijkse Keuzegids Hoger Onderwijs en de informatiesite Studiekeuze123.nl. Voor aankomende studenten zijn die informatiebronnen bakens van objectiviteit in de wervelstorm van smetteloos en hoogglanzend promotiemateriaal die de jonge studiekiezers jaarlijks omgeeft.

Belangrijke peiler van die objectiviteit: de enquête wordt door de studenten op anonieme basis ingevuld, waardoor zij onbezwaard hun mening kunnen geven.

Maar wat de UvA betreft is die anonimiteit alleen maar lastig. Zij wil vanaf dit jaar precies weten wat iedere student heeft ingevuld in de NSE, en die antwoorden koppelen aan de studentnummers. Zo kan volgens de UvA gerichter aan kwaliteitsverbetering worden gedaan.

Zelfs al zou je je kunnen ontdoen van het duistere idee dat de universiteit op deze manier bewust haar grootste criticasters het zwijgen op wil leggen, dan nog gaat het argument van onderwijsverbetering niet op. Het is een simpel gegeven dat iemand die anoniem zijn mening kan geven, dat onverbloemder doet dan iemand die weet dat die mening op hem is terug te voeren.

Het gevolg: de UvA gaat straks aan de slag met gedetailleerde antwoorden die zeer waarschijnlijk minder oprecht – lees: positiever – zijn dan het geval was geweest als de enquête anoniem was ingevuld.

Als de UvA volhardt in haar voornemen de anonimiteit van de NSE te schrappen, dan moeten de aanstaande eerstejaars hun studiekeuze straks baseren op vertekende enquêteresultaten en zullen studenten de scherpe randjes van hun kritiek afhalen.

Knappe jongen die uitlegt hoe dat bijdraagt aan de verbetering van het onderwijs.

Folia verschijnt sinds 1948 als onafhankelijk weekblad voor de Universiteit van Amsterdam. Het wordt uitgegeven door de stichting Folia Civitatis.

En verder:

nieuws 4-7, opinie/stage 8-9, objectief 12, bul 20, Fen is uit/ het beste/eten 21, annonces/lezingen 23, Dijkgraaf/Curvers/ overigens 24

colofon

weekblad

voor de Universiteit van jaargang 64 22/04/2011 Amsterdam nummer 29

cover: Pascal Tieman Secretaresses

De wande lende van de hoogle agenda raar

Reynaerde

Middeleeuws epos in rap vertaald door Charlie May

JFAS

100 jaar ambiti e en gezelligheid

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, tel. 020-5253981, fax 020-5253980, redactie@folia.uva.nl website: www.folia.nl uitgever: Stichting Folia Civitatis redactie: Floor Boon, Mirna van Dijk (eindredacteur), Stephanie Gude, Luuk Heezen, Jim Jansen (hoofdredacteur), Margot Riedstra (secretariaat), Gijs van der Sanden, Henk Thomas, Harmen van der Meulen (assistent eindredactie), Dirk Wolthekker medewerkers aan dit nummer: Martien Bos (correctie), Bob Bronshoff, Julie de Graaf, Jan-Maarten Hupkes, Marc Kolle, Harmen van der Meulen, Jeff Pinkster, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen, Melanie de Vries redactieraad: Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Jaap Kooijman, Lennart Verhoef, Bert Vuijsje zakelijke leiding: Paul van de Water art direction: Pascal Tieman opmaak: Carl Zevenboom druk: Dijkman Offset, Diemen advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, tel. 0235714745, fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com abonnement: € 46,90 per jaargang opgave: 020-525 3981, mededelingen@ folia.uva.nl of www.folia.nl. Het is niet altijd mogelijk de rechthebbenden van de foto’s op de prikbordpagina te achterhalen. Rechthebbenden van het beeldmateriaal kunnen zich bij Folia melden via: redactie@folia.uva.nl.

Folia 3

nieuws

SGP

meer actueel nieuws op www.folia.nl

Vrees voor privacy bij studentenenquête zz UvA neemt de Nationale Studentenenquête voortaan niet meer op anonieme basis af. zz UvA: ‘Studenten hoeven nergens bang voor te zijn.’

De UvA wil van iedere student precies weten wat hij of zij heeft ingevuld in de Nationale Studentenenquête (NSE). Die gegevens worden vervolgens gekoppeld aan de studentadministratie van de UvA. De NSE wordt ieder jaar op alle hogescholen en universiteiten in Nederland gehouden en vormt de basis voor de jaarlijkse Keuzegids Hoger Onderwijs en de informatiesite Studiekeuze123. Studenten beoordelen in de enquête op anonieme basis de kwaliteit van het geboden onderwijs, de voorzieningen en de docenten.

Zowel de UvA als de Universiteit Utrecht en de Haagse Hogeschool willen niet

langer dat hun studenten de enquête anoniem invullen. De organisator van de NSE is not amused en is momenteel in overleg met de universiteit.

Vorig studiejaar deed de UvA voor het eerst mee met de NSE, maar was achteraf niet tevreden met het feit dat de resultaten anoniem waren, zegt CvBwoordvoerder Paul Helbing. ‘We willen fijnmaziger analyses kunnen maken, zodat we bijvoorbeeld kunnen bekijken of er een verband zit tussen het volgen van bepaalde voorlichtingsactiviteiten en het latere studieverloop.’

Een van de partners van het NSE is het Interstedelijk Studentenoverleg (ISO), dat bij monde van bestuurslid Marco Mout aangeeft het niet wenselijk te vinden dat onderwijsinstellingen afwijken van de afgesproken gang van zaken: ‘Dat alle studenten op iedere instelling dezelfde vragen krijgen en die onder dezelfde omstandigheden

invullen, is de kracht van de enquête. Op die manier ontstaat er een vergelijkbaar resultaat. Ook moet de privacy van studenten absoluut gewaarborgd blijven.’

Helbing gelooft echter niet dat de koppeling van de gegevens effect heeft op wat studenten invullen: ‘We geven voor het invullen van de enquête heel duidelijk aan dat het geen anoniem onderzoek is, en toch ligt onze respons hoger dan het landelijke gemiddelde. Wat de UvA betreft is er dus geen probleem.’ Ook het privacyargument wuift hij weg: ‘Een kleine groep onderzoekers koppelt de uitslagen aan de studentnummers. Alleen als zij echt actief op zoek gaan naar de persoon achter het studentennummer, kunnen ze terechtkomen bij de betreffende student. Maar in hun functie komen die onderzoekers niet in contact met studenten, en zijn daar ook niet in geïnteresseerd. Studenten hoeven nergens bang voor te zijn.’ (LH)

2068

Vijftig jaar Maagdenhuis

Tweeduizend en achtenzestig professoren ondertekenden een VSNU-manifest om hun zorgen te uiten over de gevolgen van de bezuinigingsplannen van het kabinet voor de toekomst van de Nederlandse kenniseconomie. Op 21 januari verzamelden al meer dan duizend professoren zich in Den Haag om in het grootste cortège in de Nederlandse geschiedenis langs de regeringsgebouwen te lopen. Met het manifest brengen de professoren opnieuw het belang van het hoger onderwijs voor de Nederlandse samenleving voor het voetlicht. Het manifest werd op 13 april overhandigd aan de Tweede Kamer.

zz Het is deze maand vijftig jaar geleden dat de UvA het Maagdenhuis kocht, dat wil zeggen: de burgemeester kocht het voor de UvA. zz Het zou ‘tien tot vijftien jaar’ dienen als onderkomen voor seminaria, instituten en administratieve afdelingen.

Op 28 april is het precies vijftig jaar geleden dat de toenmalige burgemeester, Gijsbert van Hall, zijn handtekening zette onder de koopovereenkomst van het Maagdenhuis aan het Spui. In 1961 was de UvA nog in handen van de gemeente Amsterdam, waardoor de burgemeester de koopakte moest tekenen. Voor hoeveel het pand exact werd gekocht is lastig te achterhalen, maar volgens een oude editie van Folia gaat het om een bedrag van ‘tussen de vijf en zeven miljoen gulden’.

Het pand werd gekocht van de Nationale Handelsbank, die een jaar eerder was overgenomen door de Rotterdamsche Bank, een voorloper van ABN Amro. De Nationale Handelsbank had het Maagdenhuis in 1953 zelf gekocht voor tweeënhalf miljoen gulden. Het Maagdenhuis was bedoeld om er ‘gedurende tien tot vijftien jaar’ seminaria, instituten en administratieve afdelingen van de universiteit in onder te brengen.

Het bestuur van de UvA zetelde tot 1961 grotendeels in de Oudemanhuispoort (OMP). ‘De Poort’ kon door de centralisatie van het UvA-bestuur aan het Spui gebruikt worden voor andere doeleinden, waaronder de vestiging van de juridische faculteit. Het was overigens de bedoeling dat de OMP gebruikt zou worden ‘voor definitieve vestiging van de alfafaculteiten’.

In 1966 werd er ‘maar weer eens’ een werkgroep ingesteld om te bestuderen of zulks mogelijk was. Anno 2011 is het nog steeds 4 Folia

Studenten die te lang over hun studie doen, hoeven niet vanaf komend studiejaar een boete te betalen, maar pas vanaf september 2012. Dat heeft staatssecretaris Halbe Zijlstra (OCW) bekendgemaakt in een brief aan de Tweede Kamer. Ook de bezuinigingen van 190 miljoen euro die de onderwijsinstellingen kregen opgelegd is uitgesteld. Daarmee komt het kabinet tegemoet aan een wens van de Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP). De steun van de gereformeerden is nodig om ook een meerderheid in de Eerste Kamer te behalen. De partij is voor een langstudeerboete, maar vindt het oneerlijk dat studenten die zich niet op de maatregel hebben kunnen voorbereiden daar nu de dupe van worden. Vanaf komend collegejaar wilde Zijlstra dat iedere student die meer dan een jaar extra vertraging oploopt, drieduizend euro betaalt boven op het reguliere collegegeld. Zijlstra wilde dat de maatregel ook geldt voor studenten die nu al met een achterstand te kampen hebben. Daar is nu vanaf gestapt. Volgens de staatssecretaris is er binnen de begroting van OCW ruimte om de bezuinigingsmaatregelen uit te stellen.

Rotterdam

28 april is het vijftig jaar geleden dat het Maagdenhuis werd gekocht / foto Henk Thomas

de bedoeling dat de alfafaculteiten, nu Faculteit der Geesteswetenschappen, verhuizen naar de OMP. Sinds de aankoop van

het Maagdenhuis is het pand onderwerp van discussie geweest. Geregeld overweegt de UvA het pand te verkopen. (DW)

Studenten die in september 2012 starten met een studie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam worden verplicht de propedeuse binnen een jaar af te sluiten met zestig studiepunten. Studenten die daar niet in slagen moeten de universiteit verlaten. Met de maatregel wil het bestuur van de universiteit het rendement verhogen. Verder wordt het onderwijs kleinschaliger, wordt het aantal herkansingsmogelijkheden teruggedrongen en krijgen studenten de mogelijkheid onvoldoendes te compenseren. Zolang het gemiddelde maar hoog genoeg is, kan een vak wel met een onvoldoende worden afgesloten. De Faculteit der Sociale Wetenschappen zal de nieuwe maatregel komend studiejaar al invoeren. Het is bovendien een van de faculteiten die de maatregel elk studiejaar wil gaan toepassen. Studenten kunnen daardoor net als op de middelbare school blijven zitten.

Sociaal vaardig

Zes ton voor vogeltrekvoorspelling zz Koninklijke Luchtmacht geeft subsidie aan Ibed om militaire luchtvaart te beveiligen tegen vogels. zz Europese meteorologische radars registreren en voorspellen vogeltrekbewegingen.

Ondanks de bezuinigingen bij Defensie heeft de Koninklijke Luchtmacht per 1 april 2011 een subsidie van zes ton kunnen geven aan het Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteemdynamica (Ibed) en het KNMI voor gezamenlijk onderzoek naar het registreren en voorspellen van vogeltrekbewegingen.

Het gaat om het project FlySafe-2, een vervolg op Fly Safe-1, een vergelijkbaar project dat werd gesubsidieerd door de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. Waar FlySafe-1 vooral beperkt bleef tot Nederland en België, is FlySafe-2 gericht op het uitbreiden van het netwerk met meer Europese meteorologische radars om vogeltrekbewegingen in een veel groter gebied te kunnen registreren en voorspellen.

‘Zes ton is natuurlijk heel mooi, maar ik ben vooral blij dat we onze onderzoekslijn daardoor kunnen doorzetten,’ zegt hoogleraar en projectleider Willem Bouten. ‘Om de bewegingen van trekvogels te voorspellen en botsingen met vogels te vermijden hebben we

Een Medium Power luchtverdedigingsradar in Wier, ten westen van Leeuwarden

samen met het KNMI een algoritme ontwikkeld waarmee vogeltrekgegevens uit het signaal van meteorologische radars geïsoleerd kunnen worden.’ Het KNMI heeft vaak last van trekvogels omdat ze de windmetingen verstoren.

De windvoorspelling is ook belangrijk voor de militaire luchtvaart, evenals de mogelijke aanwezigheid van zwermen trekvogels die soms met een miljoen tegelijk overvliegen. ‘Voor de luchtmacht

is het heel belangrijk om te weten wanneer er een vogeltrek aankomt, daar passen ze hun trainingsschema’s op aan,’ zegt Bouten.

‘Het is heel erg frustrerend als zij op het moment dat een training begint worden geconfronteerd met een zwerm vogels, want dan moet de training worden afgelast terwijl men vaak een dag bezig is geweest met de voorbereiding ervan. Met modellen en radars kunnen we zo’n zwerm twee dagen van tevoren voorspellen.’ (DW)

Allochtone kinderen vliegen eerder uit zz In het land van herkomst blijven jongeren vaak lang thuis wonen, in Nederland gaan ze eerder uit huis. zz Deze trend is een teken van de integratie van jongeren.

Allochtone jongeren verlaten het ouderlijk huis gemiddeld op jongere leeftijd dan Nederlandse jongeren. Dat is opmerkelijk, want in de landen van herkomst (veelal Turkije, Marokko en Suriname) gaan jongeren juist pas op relatief late leeftijd uit huis. Het is een

van de conclusies van het onderzoek van sociaal geografen Aslan Zorlu en Clara Mulder. Vroeg uit huis gaan is een teken van integratie, concluderen de onderzoekers. Waarom de jongeren zelfs eerder het huis uit gaan dan Nederlandse jongeren, dat weten de onderzoekers niet precies.

‘Het kan zijn omdat ze de middelen hebben om op zichzelf te gaan wonen, maar het kan ook zijn om een thuisconflict uit de weg te gaan,’ zegt Aslan Zorlu. ‘We kunnen niet in de gezinnen kijken, dus dat is moeilijk te bepalen. Wel weten we dat onze conclusies niet gelden voor een

speciale groep, maar opgaan voor zowel jongeren die gaan samenwonen, een huis delen met leeftijdsgenoten of echt alleen gaan wonen. Ook weten we dat het, tegen de verwachting in, niet beperkt blijft tot jongens. Ook jonge allochtone meisjes gaan eerder het huis uit.’ De resultaten zijn onderdeel van een grootschalig onderzoek naar alle jongeren geboren in 1977 en 1983. Daarin wordt ook gekeken naar waar jongeren heen gaan wanneer ze het ouderlijk huis verlaten. Zorlu: ‘Het grootste deel vertrekt naar een wijk met eenzelfde etnische samenstelling als hun ouders.’ (FB)

Onderzoek naar beleid UvA zz Studentenpartij Ons kritisch alternatief start onderzoek naar ‘schaduwzijde UvA’. zz ‘We horen dat veel docenten huiverig zijn in het openbaar te spreken, uit angst hun baan te verliezen.’

Studentenpartij Ons kritisch alternatief (Ons) is een onderzoek gestart naar werken studeeromstandigheden aan de UvA. Verontrustende gesprekken met studenten

en docenten over het reilen en zeilen aan de UvA vormden volgens Ons daartoe de aanleiding. Rick Everts, projectcoördinator en Ons-lijsttrekker FMG bij de aanstaande studentenraadsverkiezingen, zegt: ‘Wij hebben tijdens gesprekken met docenten en studenten zorgwekkende verhalen gehoord. Zo zijn veel docenten huiverig om in het openbaar te spreken over de UvA omdat ze bang zijn om hun baan te verliezen. Dit heeft ons ertoe aangezet om te gaan onderzoeken hoeveel

UvA-medewerkers kampen met dit soort problemen en hoe de UvA achter de schermen werkt. We gaan op zoek naar de schaduwzijde van de UvA.’ Ons verzamelt sinds vorige week verhalen om op die manier in kaart te brengen wat er onder docenten en studenten speelt. Zodoende, zegt Everts ‘willen we achterhalen wat de effecten zijn van het UvA-beleid op studenten en docenten’. De verhalen zullen geanonimiseerd weergegeven worden op de website van Ons. (DW)

NTR en VPRO starten in samenwerking met de UvA en de TU Delft en met steun van NWO ‘Het Groot Nationaal Onderzoek’, een onderzoek dat zich richt op de vraag hoe we emoties herkennen.

De kernvraag luidt: ‘Hoe sociaal vaardig is Nederland?’ Iedereen kan meedoen.

In de loop van het komende halfjaar verschijnen er vijf verschillende online tests. Daarnaast zijn er fysieke tests op de Libelle Zomerweek en andere festivals.

De resultaten worden komend najaar gepresenteerd in een speciale uitzending van het televisieprogramma Labyrint en ook in een wetenschappelijke publicatie wereldkundig gemaakt.

Het kunnen herkennen van emoties is een belangrijke indicator voor sociale vaardigheid. ‘Mensen krijgen in het dagelijks leven altijd te maken met emoties.

Daarom is die herkenning cruciaal voor goede relaties met collega’s en vrienden, maar ook met mensen die je niet kent.

Meestal geldt dat hoe beter mensen zijn in het herkennen van emoties, hoe populairder ze zijn’, aldus hoogleraar emotietheorie Agneta Fischer in de Volkskrant (11 april 2011). Samen met Valentijn Visch en Joost Broekens van de TU Delft leidt zij het onderzoek. Zie ook: www.grootnationaalonderzoek.nl

Marokko in ZMA Er is commotie ontstaan onder een deel van de liberale Marokkaanse gemeenschap in Amsterdam. Aanleiding is de toekomstige vestiging van een Marokkaans cultureel centrum op het adres Plantage Middenlaan 64. Daar zit nu nog de entomologische afdeling van het Zoölogisch Museum Amsterdam, onderdeel van de UvA. De entomologische collectie gaat de komende maand verhuizen naar Leiden, waardoor het pand leeg komt.

Vooruitlopend daarop heeft de UvA het verkocht aan de Marokkaanse overheid, die er na een verbouwing een cultureel centrum wil vestigen naar voorbeeld van het Duitse Goethe Instituut en het Franse Maison Descartes. En daar zit de pijn: liberale Marokkanen zien er de lange arm van Rabat in. ‘Elke bemoeienis van Rabat heeft een averechts effect op de zelfstandigheid van Marokkanen in Nederland,’ zei Abdelghafour Ahalli van het Netwerk Vrijzinnige Marokkaanse Nederlanders afgelopen week in het weekblad Elsevier. Andere Marokkanen, onder wie Nieuw-West stadsdeelvoorzitter Achmed Baâdoud, zijn juist voorstander van het centrum.

Stelling Afgelopen week luidde op folia.nl de stelling: In Rotterdam moeten eerstejaars vanaf 2012 al hun zestig studiepunten binnen een jaar halen. Mee eens of niet? yy Eens – 20,4% yy Oneens – 79,6% Aantal respondenten: 270

Folia 5

nieuws meer actueel nieuws op www.folia.nl

Gratis boeken in het P.C. Hoofthuis

doctor

zz In de kantine van het P.C. Hoofthuis is een BookCrossing Zone geopend. zz FSR-lid Stéphanie Heeren opperde het idee nadat ze zelf in aanraking was gekomen met het concept.

In de kantine van het P.C. Hoofthuis is maandagmiddag door de Facultaire Studentenraad FGw een BookCrossing Zone (bcz) geopend. In de boekenkast staan ruim honderd boeken die vrij meegenomen mogen worden. Bookcrossing is een initiatief van en voor enthousiaste lezers wereldwijd. Ze laten boeken ‘in het wild’ of op speciaal daarvoor bestemde planken en kasten achter zodat anderen ze ook kunnen lezen. De boeken mogen door iedereen meegenomen worden, met als enige voorwaarde dat ze op een later punt opnieuw gedeeld worden via een andere bcz.

Het idee werd geopperd door studente taal en communicatie en FSR-lid Stéphanie Heeren nadat ze zelf in aanraking was gekomen met het concept. ‘Ik vond een jaar geleden een boek in een bushokje in Schiedam. Ik dacht eerst nog dat iemand het per ongeluk had laten liggen, maar er was een grote sticker opgeplakt waarop stond: ‘I’m not lost, I’m found.’ Ze las het

Annemieke van Verseveld promoveert op een onderzoek naar rechtsdwaling als strafuitsluitingsgrond in het internationaal strafrecht.

FSR-leden Daan van der Putten (links) en Vincent Harmsen, initiatiefnemers van het boekenkastproject / foto Melanie de Vries

boek niet. ‘Het was een oorlogsboek en ik houd daar totaal niet van.’ In plaats daarvan maakte ze een account aan op bookcrossing.com en liet het boek weer achter voor iemand anders. Via het account kan ze zien wie het boek in handen heeft.

De boeken in de kast van de kantine ko-

men van het Waterlooplein. Alle boeken zijn geregistreerd bij bookcrossing.com zodat studenten kunnen zien waar de boeken heenreizen. Nederland staat met bijna 20.000 leden op nummer drie ter wereld als het gaat om het aantal bookcrossers in een land. (Melanie de Vries)

Medicijnen leiden tot ziekenhuisopname zz Veel ziekenhuisopnamen zijn geen gevolg van een acute aandoening, maar van bijwerkingen van medicijnen. zz Een deel van de bijwerkingen werd door artsen herkend, maar niet alle.

Een behoorlijk aantal ziekenhuisopnamen is niet het gevolg van een acute aandoening, maar van ernstige bijwerkingen van medicijnen en medische onderzoeken. Dit concludeert promovendus Roya Atiqi, die deze week

promoveert op het onderzoek Medicine, a Threat to Health. Limitations of Drug, Non Drug Treatments and Protocolized Medicine. Atiqi deed onder meer onderzoek naar opnamen op de afdelingen inwendige geneeskunde, cardiologie en longziekten van het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht. Bijna 20 procent van de opnamen bleek het gevolg van neveneffecten van medicijnen en bij nog eens 30 procent waren deze een mogelijke oorzaak. Een aanzienlijk deel, maar niet alle gevallen van bijwerkin-

gen werd door de artsen herkend. ‘De meeste acute opnamen door bijwerkingen die ik vond waren het gevolg van cardiale medicatie, maar ik heb dan ook relatief veel hartpatiënten onderzocht,’ zegt Atiqi in de online versie van Medisch Contact. ‘Verhoudingsgewijs is er geen groot verschil tussen opnamen door bijwerkingen van cardiale medicatie, anti-diabetica en bijvoorbeeld opiaten.’ Veel medische onderzoeken c.q. medicijnen kunnen leiden tot ernstige bloedingen. (DW)

4,5 ton voor Allard Pierson Museum zz Bezoek aan Allard Pierson Museum moet een virtueel en driedimensionaal ‘event’ worden. zz Belangrijke Italiaanse musea werken mee aan project.

Het Allard Pierson Museum (APM), het archeologische museum van de UvA, ontvangt een kwart miljoen euro Europese subsidie om het museum tot 2014 digitaal op de kaart te zetten. Daarvoor is een Europees netwerk opgezet waar ook het APM in participeert, het Virtual Museum Transnational Network. Daarin zitten achttien partners uit dertien landen, waaronder vooral technische ‘TNO-achtige’ 6 Folia

organisaties. Zij zullen de komende vier jaar virtuele toepassingen ontwikkelen, waarbij zij focussen op ‘interactiviteit en belevenis’.

‘Dit is heel belangrijk,’ zegt APM-directeur Wim Hupperetz. ‘Opeens lopen we voorop. We krijgen vier jaar de kans om ons museum op te stuwen in de vaart der volkeren en een nieuwe generatie potentiële museumbezoekers aan te boren. Dit is een hele fundamentele stap vooruit.’ Als voorbeeld van hoe het APM zich op de nieuwe generatie richt, noemt Hupperetz de grote tentoonstelling over de Etrusken die komend najaar te zien zal zijn in het APM. ‘Veel eeuwenoude Etruskische grafkelders zijn leeg, de spul-

len die erin lagen, van vazen tot bronzen schilden, staan in musea. Tijdens de tentoonstelling brengen we graf en spullen weer bij elkaar: de graven worden zodanig geprojecteerd dat bezoekers aan de tentoonstelling het idee hebben door de graftombe te lopen.’ Voor deze specifieke tentoonstelling heeft het APM nog een extra bedrag van twee ton gekregen uit het Europees cultuurfonds.

In 2014 wordt het project afgesloten met een next generation virtual museum event waaraan wordt deelgenomen door het Antiquities Museum in Alexandrië, het Museo dei Fori Imperiali in Rome en het National Museum of Bosnia & Herzegovina in Serajevo. (DW)

Rechtsdwaling als strafuitsluitingsgrond, leg uit.

‘In het strafrecht kunnen mensen een beroep doen op rechtsdwaling wanneer zij een misdaad hebben begaan terwijl ze in de oprechte veronderstelling waren dat zij niet in strijd met de wet handelden. Bijvoorbeeld wanneer een soldaat een bevel uitvoert zonder te weten dat hij daarmee iets strafbaars doet. Hij kan dan worden ontslagen van alle rechtsvervolging zoals dat in jargon heet.’

Op welk type misdaad heeft dit betrekking?

‘Mijn onderzoek gaat over het internationaal strafrecht, bijvoorbeeld oorlogsmisdrijven. Neem het schandaal van de Abu Ghraib-gevangenis in Irak, waar Amerikaanse soldaten in 2004 gevangenen mishandelden. Deze soldaten werden weliswaar niet vervolgd voor internationale misdrijven, maar hun gedragingen zou je wel zo kunnen kwalificeren. Sommige soldaten zeiden dat ze niet wisten dat ze iets verkeerd hadden gedaan, volgens hen deden ze gewoon hun werk.

Hoewel dit voorbeeld misschien moeilijk voorstelbaar is, zijn er in het internationale strafrecht situaties denkbaar waarin je vergeeflijk kunt hebben gedwaald.’

Zoals?

‘Tijdens een gewapend conflict mogen soldaten onder bepaalde omstandigheden militaire doelen raken. Wat de definitie is van een militair doel, daar zijn zelfs juristen het niet over eens, dus wanneer een soldaat in het veld dat niet precies weet, dan is dat niet onbegrijpelijk.

Iemand kan in zo’n geval iets verkeerd doen, zonder dat te weten. Sinds 2002 kent het internationaal strafrecht een expliciete bepaling over rechtsdwaling. Ik heb onderzoek gedaan naar de reikwijdte van deze nieuwe bepaling.’

En? ‘Het blijkt dat de reikwijdte zo beperkt is dat eigenlijk niemand er een beroep op kan doen. Dat betekent dat het in het internationale strafrecht kan voorkomen dat verdachten ten onrechte worden veroordeeld.’ (FB) Annemieke van Verseveld: Mistake of Law: Excusing Perpetrators of International Crimes. Promotie 29 april.

Promotores Harmen van der Wilt en Simon Stolwijk.

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.uva.nl

prikbord

promoties

FGw Dolhuis

Sport Student

Geschiedenisstudent Martje aan de Kerk heeft de landelijke prijs voor bachelorscripties geschiedenis gewonnen. Ze krijgt de prijs voor haar scriptie over de psychiatrische zorg in zeventiende- en achttiende-eeuws Amsterdam, Verstoten of verzorgd. Patronen van opname en ontslag in het Amsterdamse Dolhuis, 1640-1780.

De winnares krijgt tweehonderd euro en een publicatie in Skript Historisch Tijdschrift, het blad dat de jaarlijkse prijs organiseert.

Uit zeventig inzendingen van vijf verschillende universiteiten koos een jury van vakhistorici de winnaar. Aan de Kerk haalt in haar scriptie het bestaande beeld van een breuk met de psychiatrische zorg in de negentiende eeuw onderuit. Andere genomineerden waren Marco Niënhaus (UU) en Janna Coomans (UvA).

Op vrijdag 20 mei vindt de eerste editie van de Student Games Amsterdam plaats in sportcentrum Universum op het Science Park. Studenten en medewerkers van de UvA en van andere onderwijsinstellingen kunnen meedoen. Er zijn die dag een aantal toernooien, bijvoorbeeld indoor street soccer, volleybal en squash. Daarnaast kun je deelnemen aan workshops waarin je bijvoorbeeld de vijftien meter hoge klimwand kunt bedwingen, kunt swingen tijdens zumba, tegen de muur omhoog kunt rennen bij het freerunnen of kunt sparren met bokskampioen Innocent. Wie er dan nog geen genoeg van heeft, kan meedoen aan rolstoelbasketbal, een intensieve workshop waarbij je ondervindt hoe (lastig) het is om te sporten met een handicap. Info? Inschrijven? Ga naar www.usc.uva.nl

FGw Kanvas

Alumni Universiteitsdag

Begin maart is de tentoonstelling ‘Leven in de brouwerij. Jan Steen in het Mauritshuis’ geopend in het Mauritshuis in Den Haag.

De studievereniging voor kunstgeschiedenisstudenten Kanvas organiseert op 21 april een excursie naar de tentoonstelling, die is opgebouwd rond de topstukken die het Mauritshuis van Jan Steen bezit. Steen (1626-1679) staat bekend om zijn komische voorstellingen van verlopen huishoudens, kwakzalvers en minzieke meisjes. Maar zijn oeuvre bevat ook serieuzere onderwerpen. Conservator Ariane van Suchtelen zal een rondleiding geven langs de schilderijen.

Ook krijgen deelnemers een uitleg van restaurator Sabrina Meloni die twee schilderijen van Steen restaureert. Wie dit wil meemaken stuurt een mail naar activiteiten@kanvasamsterdam.nl

Op zaterdag 28 mei vindt de tiende editie van de Universiteitsdag plaats, het jaarlijkse evenement voor UvA-alumni met colleges, debatten, lezingen, voordrachten, een rondvaart, een stadswandeling en de uitreiking van de UvA-scriptieprijzen. Medewerkers hebben gratis toegang en kunnen zich nu inschrijven. Dit jaar staat er op het programma onder meer een rede van hersenonderzoeker Dick Swaab, een optreden van Lucky Fonz III, een promovendimarathon, een zaalvoetbaltoernooi op het Science Park. ’s Avonds is er een diner van de Amsterdamse Academische Club en is er een concert, gegeven door het UvA-orkest J.P. Sweelinck. Aanmelden voor 24 mei via www.uva-alumni.nl.

Bellen kan ook: 020 525 4791

FGw Muziekscriptieprijs

AUC Shell

Thijs van Houwelingen heeft de MCN muziekscriptiepijs 2010 gewonnen, de prijs voor de beste afstudeerscriptie over muziek en muziekcultuur. Hij kreeg de prijs, een geldbedrag van vijfhonderd euro, voor zijn masterscriptie sociologie.

De jury nomineerde uit 36 inzendingen drie kandidaten. De tweede en derde plaats waren ook voor UvA-studenten. Op de tweede plaats eindigde Jori Buchel met haar masterscriptie muziekwetenschap.

Derde werd Ben de Groot met zijn bachelorscriptie muziekwetenschap. De scriptie van Thijs van Houwelingen is getiteld Het wereldsysteem van klassieke muziekuitvoeringen. Hoe een stad wereldstatus verwerft en zich zo een weg baant naar het centrum.

Op 26 april vindt er in de Artis bibliotheek een door het Amsterdam University College georganiseerde lezing plaats van Susan Cooke, senior recruiter bij Shell. Zij zal in haar lezing ingaan op de arbeidsmogelijkheden bij de oliegigant.

Vragen die aan de orde komen zijn onder meer: naar wat voor personeel zijn multinationals als Shell op zoek? En: wat krijg je ervoor terug als je kiest voor een loopbaan bij Shell? Alleen een salaris of heeft Shell meer in petto voor je? Cooke vertelt ook over haar eigen ervaringen en over de vaardigheden die je moet hebben om succesvol te zijn binnen een multinational. Locatie: Plantage Middenlaan 45.

Aanvang: 18.30 uur.

Maagdenhuis Kennisambassadeur Allen UvA UvA/HvA-kennisambassadeur Jan Post, voorzitter van het Amsterdam Center for Entrepreneurship (ACE), is op 10 april benoemd tot ridder in de orde van Oranje-Nassau. Wethouder en locoburgemeester Carolien Gehrels decoreerde hem, mede namens Rob van Gijzel, burgemeester van Eindhoven. Organisaties uit zowel Amsterdam als Eindhoven hadden Post voorgedragen.

Jan Post zet zich volgens beide steden ‘vol overgave in voor het stimuleren van zelfredzaamheid, talentontwikkeling en cultuur en diversiteit van (jonge) mensen’. Erik Boer, directeur ACE, onderstreepte Posts talent als coach en de gave om mensen te motiveren tot bijzondere prestaties. Post ontving ook een speciale Talent Award voor zijn leiderschap.

Games

Pride

Het bestuur van UvA Pride zoekt versterking. UvA Pride is een onafhankelijke stichting die de belangen behartigt van homoseksuele, lesbische, biseksuele en transgenderstudenten en -medewerkers, zonder financiële steun van de universiteit. UvA Pride zoekt daarom iemand die de stichting kan helpen met het werven van fondsen. ‘Het wordt voor ons steeds belangrijker om een (bescheiden) basisfinanciering veilig te stellen, waarmee we kosten voor zaken als promotie, drukwerk en huur van apparatuur of ruimtes kunnen dekken,’ zegt voorzitter Laurens Buijs. UvA Pride bestaat deze maand twee jaar en heeft nu ook een comité van aanbeveling met daarin onder anderen Andrée van Es, Justus Eisfeld en Karel van der Toorn.

DINSDAG 26/04 14.00 uur: Kristin Heutinck - Geneeskunde Recognition of Infection and Inflammation in the Kidney.

Promotoren zijn mw. prof.dr. R.J.M. ten Berge en prof.dr. R.A.W. van Lier. (Agnietenkapel)

WOENSDAG 27/04 13.00 uur: Johanneke Ernsting - Scheikunde DNA as a Scaffold for Phosphine-based Metal Catalysts.

Promotoren: Prof.dr. J.N.H. Reek en prof.dr. P.C.J. Kamer. (Aula) 14.00 uur: Anita Böing - Geneeskunde Microparticles, Mediators of Cellular and Environmental Homeostasis.

Promotor: Prof.dr. A. Sturk. (Agnietenkapel) 15.00 uur: Tim van Kasteren - Informatica Activity Recognition for Health Monitoring Elderly Using Temporal Probabilistic Models.

Promotor: Prof.dr.ir. F.C.A. Groen. (Aula)

VRIJDAG 29/04 10.00 uur: Astrid van Weyenberg Literatuurwetenschap The Politics of Adaptation: Contemporary African Drama and Greek Tragedy.

Promotor: Mw. prof.dr. M.G. Bal. (Agnietenkapel) 12.00 uur: Annemieke van Verseveld Rechtsgeleerdheid Mistake of Law. Excusing Perpetrators of International Crimes.

Promotoren: Prof.mr. H.G. van der Wilt en prof. mr. S.A.M. Stolwijk. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Marcel Giezen - Taalwetenschap Speech and Sign Perception in Deaf Children with Cochlear Implants.

Promotor: Mw. prof.dr. A.E. Baker. (Agnietenkapel)

oratie VRIJDAG 29/04 16.00 uur: Prof.dr. J. Kennedy, hoogleraar Nederlandse geschiedenis Voorafgaand aan de oratie wordt een symposium gehouden onder de titel Follow the Money. Overheidssubsidies en overheidssteun in de publieke ruimte van Nederland sinds 1815.

(Aula) Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de (Agnietenkapel), Oudezijds Voorburgwal 231.Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda

Folia 7

opinie

Een slimme meid Vrouwen moeten veel doen tussen hun twintigste en hun vijfendertigste. Daarom is het heel goed dat ze kinderen krijgen nog even kunnen uitstellen, betoogt hoogleraar Sjoerd Repping.

‘E

en slimme meid heeft haar zwangerschap op tijd,’ schreef hoogleraar verloskunde en gynaecologie Egbert te Velde in zijn oratie aan de Universiteit Utrecht in 1991. Daarmee doelde hij op het feit dat vrouwen zich moeten realiseren dat hun kans op zwangerschap afneemt naarmate zij ouder worden en zij er dus verstandig aan doen op tijd aan kinderen te beginnen. Deze afnemende kans op zwangerschap met vorderende leeftijd heeft te maken met het aantal maar vooral ook met de kwaliteit van eicellen.

In tegenstelling tot de mannelijke tegenhangers (daarvan worden er gedurende het hele leven na de puberteit met elke hartslag duizend vers aangemaakt) zijn vrouwelijke geslachtscellen al aangemaakt tijdens het

In kort tijdsbestek moet zij studeren, een leuke baan vinden, carrière maken, een geschikte levenspartner vinden, een geschikt huis vinden én kinderen krijgen foetale leven en blijven ze vervolgens in rust in de eierstokken totdat ze vrijkomen bij een eisprong en al dan niet bevrucht worden. Na dertig jaar in de eierstokken te hebben gebivakkeerd, neemt de kwaliteit van de eicellen en daarmee de kans op zwangerschap af. Vanaf het 35e levensjaar zelfs exponentieel. Aan het begin van de evolutie van de mens had dit natuurlijk geen enkele consequentie. Vrouwen waren immers – mannen overigens ook – meestal al lang dood voordat ze deze leeftijd bereikten. Hoe anders is dat in de huidige samenleving. We worden gemiddeld genomen tachtig jaar oud en wellicht van nog groter belang, mannen en vrouwen zijn steeds meer gelijk. Vrouwen hebben tegenwoordig in de meeste landen in de wereld gelijke kansen als mannen op het gebied van scholing en werk. Voor de voortplanting is er echter een gigantisch verschil: mannen kunnen zich op hun 8 Folia

tachtigste nog prima voortplanten terwijl voor vrouwen de biologische klok al harder begint te tikken rond de dertig en groot alarm slaat als zij nog niet eens op de helft van haar leven is.

Het dilemma van de jonge vrouw van tegenwoordig is dan ook hoe zij in het korte tijdsbestek tussen haar twintigste en vijfendertigste levensjaar invulling moet geven aan studeren, een leuke baan vinden, carrière maken, een geschikte levenspartner en een geschikt huis vinden én kinderen krijgen. Als het sociaaleconomisch fundament is gelegd voor de rest van het leven begint vaak pas de discussie over ‘wanneer’ aan kinderen te beginnen. Is er wel tijd voor? Hoe gaan we dat plannen? Met het verstrijken van de tijd zal voor veel vrouwen de innerlijke drive om moeder te willen worden toenemen.

Niet zelden leidt dit bij mannen tot een tegenreactie: nu nog even niet. Persoonlijk vind ik dat het nog wel eens schort aan het inlevingsvermogen van mannen als het gaat om de wens van vrouwen (en die van zichzelf) om kinderen te krijgen.

‘Een slimme vent is er een die de kinderwens erkent’ was dan ook een van mijn uitspraken bij de aanvaarding van het hoogleraarsambt aan de UvA in 2010. Recente ontwikkelingen in mijn vakgebied, de humane voortplantingsbiologie, brengen een nieuwe mogelijkheid naar voren voor vrouwen die worstelen met hoe en wanneer aan kinderen te beginnen. Met behulp van een speciale invriestechniek, vitrificatie genaamd, is het tegenwoordig mogelijk om eicellen in te vriezen en te bewaren zonder dat dat leidt tot verlies in eicelkwaliteit. De techniek wordt in het buitenland al langer toegepast en is in Nederland voor het eerst toegepast in het AMC in 2006. Door je eicellen in te vriezen op je dertigste behoud je dezelfde kans op zwangerschap ook al wordt je lichaam ouder. Je zet in feite dus de biologische klok stil zodat je meer tijd hebt om verder invulling te geven aan je leven, bijvoorbeeld voor het vinden van de juiste partner. Hoewel confessionele partijen moeite hebben met deze techniek (net zoals met iedere andere techniek die inmengt met het doen ontstaan of het beëindigen van menselijk leven) staan de beroepsgroepen er positief tegenover.

illustratie Marc Kolle

Probeer vooral voor je dertigste aan kinderen te beginnen, maar mocht dit door omstandigheden niet lukken, vries dan je eicellen in zodat later als de omstandigheden voor jou wel optimaal zijn, je alsnog kinderen kunt krijgen. In 2011

zou de slogan voor jonge vrouwen dus moeten zijn: ‘Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid.’ yyy Sjoerd Repping is hoogleraar humane voortplantingsbiologie aan het AMC.

stage

Desnoods fuseren we met de VU Het vakgebied Operations Research neemt een steeds belangrijkere plaats in Nederland en in de wereld in en mag daarom niet worden afgeschaft, betogen studenten Johan de Vries en Sager Bhatia.

D

e master Operations Research and Management (ORM) bevindt zich in een lastig parket. Enerzijds blijft de master bestaan, omdat de gezamenlijke vergadering van de Centrale Ondernemingsraad en de Centrale Studentenraad niet akkoord ging met opheffing, anderzijds zijn de docenten van de master ontslagen als gevolg van een reorganisatie bij de Faculteit Economie en Bedrijfskunde (FEB). Van zowel de rector magnificus als van de decaan is geen duidelijkheid gekomen over wat er aan deze situatie zal worden gedaan. Het lijkt er nu op dat de directie geen toekomstperspectief ziet voor de opleiding.

Voor komende jaren zal het programma worden gedoceerd door ingehuurde externe docenten, de onderzoekstak zal helemaal uitgeschakeld worden. Als dit plan door wordt gezet zal de opleiding langzaam doodbloeden en als de studentenaantallen erg laag worden is er op den duur wel genoeg reden om de opleiding af te schaffen.

Als studenten ORM vinden wij deze gang van zaken onnodig en onwenselijk. De levensvatbaarheid van de opleiding is aangetoond door het grote aantal internationale aanmeldingen voor de Engelstalige master en de verdrievoudiging van het aantal studenten in de bachelor ORM. Er zijn dit jaar al vijfentwintig studenten in de master (genoeg om levensvatbaar te

Een kleine veelbelovende opleiding dreigt ten onder te gaan heten), en de prognose van het aantal studenten voor komend masterjaar is meer dan dertig, ondanks de dreiging van afschaffing. Ook de maatschappelijke relevantie is aangetoond met de brief van de KLM en de brief van SER-voorzitterAlexander Rinnooy Kan (zie Folia 22).

Er zijn twee toekomstvisies waar wij als studenten ORM achter kunnen staan. De eerste is een fusie met de VU-opleiding econometrie en operationele research. Als er één masteropleiding ORM zou worden aangeboden door de UvA-FEB en de Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde van de VU met Engels als voertaal, zou dit schaalvoordelen opleveren vanwege de grote groep studenten (vijftig of meer). Hierdoor wordt de opleiding niet alleen winstgevend, maar wordt ook de kwaliteit verhoogd. Het docenten-/onderzoeksteam zou gebruik kunnen maken van de specialiteiten van beide huidige groepen. Voor de studenten zou het betekenen dat de faciliteiten en het onderwijsaanbod van twee universiteiten toegankelijk zijn. Voor de VU-studenten betekent het daarbij dat er een mogelijkheid komt om een master te volgen zonder econometrie.

Verder zal het animo onder internationale studenten

verder kunnen worden uitgebreid door promotie van de opleiding door beide universiteiten.

De tweede mogelijkheid is dat de master (deels) door de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (FNWI) wordt aangeboden. Officieel heeft FNWI-decaan Bart Noordam deze (door hem aangedragen) optie nu afgewezen omdat er achter de schermen druk is uitgeoefend, maar dat zou geen aanleiding moeten zijn om deze veelbelovende optie van de hand te doen. Binnen de FNWI is er al geruime tijd vraag naar een meer businessgerichte master voor exacte studenten. ORM heeft alle eigenschappen waar zij naar zoeken: het is een exacte, wiskundige opleiding gericht op bedrijfskundige situaties (denk aan het inrichten van een complex bedrijfsproces). Daarnaast zijn er al docenten van de ORM-master die vakken geven aan de FNWI. Een combinatie van de toekomstvisie van samenwerking met de VU of overdragen van de master aan de FNWI is ook mogelijk. Dat wil zeggen dat de FNWI samen met de economiefaculteit van de VU de master aanbiedt.

Het lijkt erop dat een kleine maar veelbelovende opleiding in het woelige water van de reorganisatie ten onder dreigt te gaan, juist nu ze opkrabbelt met grotere studentenaantallen en een bloeiende onderzoekstak. Wij geloven dat ORM een steeds belangrijkere plek inneemt in de wereld en vooral in Nederland. Te denken valt aan de geautomatiseerde Maasvlakte, de TomTom, slimme stoplichten waardoor je minder lang hoeft te wachten, vliegveldlogistiek, enzovoorts. De interesse vanuit het buitenland voor dit vooruitstrevende deel van de Nederlandse kenniseconomie kan door de UvA en de VU worden uitgebuit. Wij hopen dat er serieus gekeken wordt naar mogelijkheden voor de toekomst, zodat wij samen met de directie voor een win-winoplossing kunnen gaan. yyy

Geen twintig meer Marieke van Wamel (43)

doet de onderzoeksmaster kunstwetenschappen en liep stage bij het Museo del Prado in Madrid.

‘Ik zit in de theaterwereld, maar eigenlijk wilde ik al heel lang de overstap maken naar de beeldende kunsten. Daarom ben ik 2005 kunstgeschiedenis gaan studeren, in deeltijd. Zonder werkervaring kom je de museale sector niet gemakkelijk binnen, en daarom heb ik voor mijn masteronderzoek afgelopen zomer stage gelopen bij het Museo del Prado in Madrid; een van de grootste kunstmusea ter wereld. Omdat ik daarnaast gewoon een fulltime baan heb, vergde dat een nauwkeurige planning. Ik heb twee maanden aan vakantiedagen bij elkaar moeten schrapen, maar het was het waard. Dat ik geen twintig meer ben heeft me trouwens nergens van weerhouden.

Stage lopen is altijd interessant, ook als je begin veertig bent.

In het museum wisten ze niet of ze me nu señorita of chica moesten noemen!

Ik heb twee maanden lang keihard gewerkt. Ik vond het een prachtige kans om bij zo’n groot museum onderzoek te mogen doen, en die wilde ik optimaal benutten. Het nachtelijke Madrileense leven is dus wel een beetje aan mij voorbij gegaan, maar dat was niet zo erg. Door eerdere bezoeken was ik al aardig bekend met de stad.

Tijdens mijn stage heb ik bronnenonderzoek gedaan naar de Vlaamse barokschilder Anthony van Dijck. Begin 2012 wordt er in het Prado een tentoonstelling aan hem gewijd, en daarvoor moest een geschikte invalshoek worden vastgesteld.

Daarom heb ik voorbereidend onderzoek gedaan naar het leven en het werk van Van Dijck. In eerste instantie was het de bedoeling dat ik op zoek zou gaan naar vermeldingen van Van Dijck in vroege, Nederlandse bronnen, maar die bleken er helemaal niet te zijn. Samen met mijn Spaanse begeleider Alejandro Vergara heb ik toen een ander onderzoek bedacht, waar ik helemaal zelf mee aan de slag ben gegaan. Ik kreeg enorm veel vrijheid, en dat werkte heel fijn.

Andere mensen die in Spanje stage willen lopen kan ik trouwens van harte aanbevelen om alles helemaal zelf te regelen.

Voor de inhoud is het belangrijk om een goede begeleider van je eigen universiteit te hebben, maar de buitenlandse contacten kun je het beste zelf leggen. In plaats van eerst de universiteit in te schakelen, ben ik aan mijn stage gekomen door direct te mailen naar de conservatoren van het museum.

Dat bespaart je een hoop bureaucratische rompslomp!’ yyy Gijs van der Sanden

Sager Bhatia en Johan de Vries zijn studenten Operational Research and Management.

De redactie verwelkomt brieven en ingezonden stukken. U kunt deze sturen aan redactie@folia.uva.nl. Vermeld altijd uw naam en relatie tot de UvA; anonieme bijdragen worden niet geplaatst. De redactie behoudt zich het recht voor om bijdragen in te korten.

Folia 9

‘Kleuters maken geen grammaticale fouten’ Hun hebben, groter als mij, het kost duur. Bij taalpuristen gaan de tenen er krom van staan. Voor hen zijn het barre tijden, want veel Nederlanders zeggen dit soort dingen gewoon. ‘Hun’ vervangt ‘zij’, ‘groter als’ komt in de plaats van ‘groter dan’.

Is dat erg? Jan Stroop, gastonderzoeker bij de afdeling Nederlandse taalkunde, schreef er een boek over: Hun hebben de taal verkwanseld. Anouk Kemper / foto’s Melanie de Vries

D

e deskundige gaat er eens goed voor zitten. Benen over elkaar, blik gericht op de regenachtige lucht, om de mond een geamuseerde glimlach. Of het erg is dat mensen ‘hun hebben’ zeggen in plaats van ‘zij hebben’? ‘“Hun hebben” is zogenaamd fout, fout in de zin van maatschappelijk niet aanvaard. Maar grammaticaal kan het, want wat niet kan, kun je niet zeggen.

Je hoort nooit iemand zeggen: “Morgen ik kom.” Iedereen voelt dat dat fout is, daar hoef je niet eens over na te denken.’

Stroop kan zich er dan ook niet druk om maken. ‘Ik vind het niet storend.’ Dan lachend: ‘Waarschijnlijk ben ik er gevoelloos voor geworden, ik houd me hier al zo lang mee bezig.’ De taalkundige verwierf eind jaren negentig bekendheid met zijn ontdekking van het Poldernederlands, een accent waarin de ‘ij’ klinkt als ‘aai’ en de ‘ui’ als ‘ou’. Tegenwoordig geeft hij college Poldernederlands aan de UvA, een onderdeel van de studie Nederlands.

‘Je moedertaal waait je aan, daar hoef je

Taalkundige Jan Stroop

10 Folia

niks voor te doen. Kleuters maken geen grammaticale fouten. Pas als ze op school leren dat het “groter dan” is in plaats van “groter als”, ontstaat er verwarring. Dat blijft problemen geven en daar worden mensen onzeker van. Alles wat is aangeleerd, zorgt eigenlijk voor problemen.’

Het onderwijs speelt een grote rol, meent Stroop. Tegenwoordig wordt er veel minder op correct taalgebruik gehamerd.

‘En je medetaalgebruikers corrigeren doe je ook niet graag. Vaak kan het studenten niks schelen, er heerst een vrijzinnige

‘“Hun hebben” is niet fout, want het past binnen het systeem’ houding ten opzichte van het taalsysteem. Bovendien biedt de grammatica de ruimte om “hun hebben” te zeggen. Wat dat betreft is het een vereenvoudiging en dus een verbetering van het systeem.’ Dit lijkt verdacht veel op vloeken in de kerk der Nederlandse taal. ‘Het vervangen van “zij” roept nogal wat weerstand op, vooral bij mensen die goed onderwijs hebben genoten. In hun ogen zeggen alleen domme mensen “hun hebben”.’ En dat is niet waar, meent Stroop. ‘Eerst hoorde je het vooral in minder ontwikkelde milieus, maar het heeft zich verbreid. In het vuur van het debat heb ik ook wel eens een staatssecretaris “hun hebben” horen zeggen.

Taal is geen statisch fenomeen, het ontwikkelt zich. Vroeger en nog altijd. In de negentiende eeuw was het niet correct

om te zeggen: “U komt toch ook?” Dat moest “gij komt toch ook” zijn. Uiteindelijk heeft “u” gewonnen.’ De taalkundige heeft nog wel meer voorbeelden. ‘Als iets onduidelijk is, verdwijnt het meestal.

Bijna niemand gebruikt nog “doordat”, vrijwel altijd wordt “omdat” gezegd. Terwijl “doordat” een oorzaak aangeeft en “omdat” een reden. Veel mensen weten dat niet, dus zeggen ze: “Het vliegtuig stortte neer, omdat de brandstof op was.”

Nee, dat is geen verarming van de taal, want blijkbaar kun je alsnog hetzelfde uitdrukken. Kijk, alles waar je over moet nadenken, en wat dus is aangeleerd, staat zwak.’ Volgens Stroop geldt dat ook voor ‘groter als’, het brengt mensen aan het twijfelen. ‘Nu merk je dat mensen juist huiverig worden om te veel “als” te gebruiken. Daardoor hoor je politici soms bijvoorbeeld zeggen: “De tsunami van nu is twee keer zo groot dan die van 2005.”’

Welke veranderingen ons in de toekomst te wachten staan, vindt de taalkundige moeilijk te voorspellen. Wel verwacht hij dat de taal steeds uniformer wordt, regelmatiger. ‘“Je wil” zeggen we nu al zonder “t”, we zeggen “je kan” in plaats van “je kunt”. En voor de Tweede Wereldoorlog zei men bijvoorbeeld nog “jullie komt”, “jullie hebt” en “jullie moogt”. In Het Bureau van Voskuil praat meneer Beerstra nog zo. Nu is de tweede persoon meervoud gelijk geworden aan de andere twee meervoudsvormen.’ Wederom meent Stroop dat dit niets met verarming te maken heeft, zoals taalpuristen wel eens roepen. ‘In zo’n geval verdwijnt er een vorm, dat gaat niet om taalverarming.’

Het ABN, door velen gezien als de ultieme maatstaf voor de Nederlandse taal, is niets meer dan een product van overleg, zegt Stroop stellig. ‘In de Renaissance vond men dat de naamvallen weer terug moesten in de taal. Het verschil tussen “hun” en “hen” is toen kunstmatig ingevoerd. Daarom vergist iedereen zich erin.

Dat is het bewijs dat het niet past in het systeem.’ In Hun hebben de taal verkwanseld, alweer toe aan de vierde druk, wil de auteur dit soort zaken uitleggen. ‘“Hun hebben” is niet fout, want het past binnen

‘Alles wat is aangeleerd, zorgt eigenlijk voor problemen’ het systeem. Toch zal ik het wel afkeuren als mijn studenten het opschrijven. Ja, het kan grammaticaal gezien, maar het is maatschappelijk niet aanvaard. Het kan, maar het mag niet.’ yyy

Jan Stroop Hun hebben de taal verkwanseld. Over Poldernederlands, ‘fout’ Nederlands en ABN. Athenaeum – Polak & Van Gennep, 231 blz., € 17,95

Zie jij de fout?

Het ‘hunhebbenvirus’ zou zich langzaam verspreiden. In hoeverre heeft het de UvA-studenten al bereikt? Kunnen zij het onderscheid nog maken tussen goed en fout? Om hun taalgevoel te testen legt Folia hun de volgende zinnen voor. Kiezen de studenten de juiste optie?

A Zij hebben gisteren hun huis gekocht./ Hun hebben gisteren het huis gekocht.

B Deze tsunami was groter dan die van vijf jaar geleden./ Deze tsunami is twee keer zo groot als die van vijf jaar geleden.

C Hij is veel aardiger dan mij./ Hij is veel aardiger dan ik./ Hij is veel aardiger als mij.

Joan Panhuyzen (27) algemene cultuurwetenschappen

Pieter Engels (20) muziekwetenschap

‘Ik heb een bizar slecht taalgevoel. Vooral met d’s en t’s en de taalconstructie van volledige zinnen. Dat ik ze allemaal goed heb, verbaast me enorm. O, bij B kan het allebei? Dat dacht ik al. Als ik het op gevoel doe, doe ik het blijkbaar toch goed. Het irriteert me niet als andere mensen iets verkeerd zeggen. Waarschijnlijk maak ik zelf ook fouten. Soms verbeter ik mensen wel – zelf vind ik het ook prettig als mensen dat doen.’

‘Bij A is de eerste goed, bij B de tweede en bij C ook de tweede. Nou, op zich viel het me mee. Ik denk dat ik wel een goed taalgevoel heb, al ken ik de regels niet. Ik erger me soms aan mensen die fouten maken, dus af en toe verbeter ik hen wel. Vooral als mensen “groter als” zeggen in plaats van “groter dan”. Of “hun” en niet “zij”. Echt irritant.’

Bart Stellinga (25) politicologie ‘Kom maar met je blaadje. A de eerste, B kan allebei en C is de tweede. Absoluut niet moeilijk. Moet ik nog een test in het Frans maken voor je? Ja, ik erger me kapot aan fouten als “hun hebben”. Verbeteren doe ik alleen bij mannen. Bij vrouwen geeft het alleen maar gelazer, ha ha. Nee hoor, alleen teksten waar ook mijn naam onder komt te staan, wil ik even nalezen. Ik wil mensen best uitleggen wat ze fout doen. Maar het moet wel gezellig blijven. Ga je dit nu allemaal opschrijven?’

Antwoorden: A1, B 1 en 2, C2

Graadje moeilijker

Deze vragen bleken te makkelijk voor de gemiddelde UvA-student. We maakten het wat lastiger met de volgende zinnen. Waar zit de fout?

A Een groot aantal studenten moeten elk jaar een bepaald tentamen overnieuw doen.

B Als je je vliegticket wil omboeken, kost dat behoorlijk duur.

C Ik besef me dat ik me irriteer aan mensen die taalfouten maken.

Pieter Schraverus (27) geneeskunde (afgestudeerd in januari)

‘In de eerste zin moet het “moet” zijn, niet “moeten”. Bij B: iets kost veel of iets is duur. En in de laatste zin is het “ik erger me” en beseffen moet zonder “me”. O ja, tuurlijk! Niet “overnieuw”, maar “opnieuw”. Als mensen een taalfout maken, vind ik dat niet vervelend, maar het drukt wel meteen een stempel. Je schat iemand minder intelligent in als diegene zegt: “Hun doen dat.” Zodra een politicus op tv een fout maakt, leidt dat af. Mijn focus ligt dan op die fout en niet meer op de rode draad van het verhaal.’

‘Bij A: je doet niet een tentamen, maar je neemt een tentamen af, volgens mij. Bij de tweede zin: “kost veel”. En bij de laatste zie ik de fout niet. Nee, mijn taalgevoel is niet heel sterk, hoewel mijn moeder wel op mijn taalgebruik gehamerd heeft. Soms hoor ik het dus wel als iemand een fout maakt. Dat vind ik niet irritant, ik kan er wel om lachen.

Zelf doe ik het ook. “Hun” zeg ik vaak, bijvoorbeeld. Bij medische teksten zie ik wel dat de taalconstructie niet altijd klopt, omdat er veel uit het Engels is vertaald.’

‘Ik ben hier heel slecht in, je kiest wel de goeie uit. Oké, bij A is het “opnieuw”, niet “overnieuw”. Bij B is het “kost veel” of “is duur”. C is wat lastiger, die zie ik niet.

Alsnog vond ik het meevallen. Laatst had ik in een stuk voor academisch schrijven heel veel dt-fouten. Ik kon mezelf wel voor mijn kop slaan, want ik had het gewoon beter moeten nalezen. Taalfouten vind ik verder niet vervelend, mensen mogen mij ook best verbeteren. Dat is juist goed, ik onthoud het. Ik kan alleen niet naar Oh Oh Cherso kijken, dat is wel héél erg.’

Folia 11

Antwoorden: A moeten=moet, overnieuw=opnieuw B iets kost veel of is duur C ik besef me=ik besef, ik me irriteer=ik me erger

Astrid van Pelt (24) taal en communicatie

Yoko van der Veen (23) media en cultuur

12 Folia

objectief

Girlsday in een mannenwereld Vrouwen moet je er met een vergrootglas zoeken, want de bètawetenschappen en de technieksector blijken nog altijd bastions van mannelijkheid te zijn.

Wie toch een vrouw wil verleiden om zich te begeven in deze typische mannenwerelden, zal vroeg moeten beginnen, bijvoorbeeld in groep zeven van de basisschool.

Op donderdag 14 april konden jonge meisjes van ongeveer negen jaar op het speciaal voor hen georganiseerde Girlsday een kijkje nemen bij techniek- en bètagerelateerde bedrijven en instellingen.

Het startschot voor deze kennismakingsdag werd de nacht daarvoor geven, op het dak van het Anton Pannekoek Observatorium van de UvA. Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Marja van Bijsterveldt en meisjes van basisschool de Zuiderzee uit Amsterdam ontstaken met een druk op de knop het toepasselijk roze vuurwerk. Eerder die avond konden de jongedames uit groep zeven van de Zuiderzee in het observatorium van de UvA door Nederlands grootste telescoop naar de maan en Saturnus kijken, onder begeleiding van president van de KNAW Robbert Dijkgraaf. yyy Luuk Heezen foto Bram Belloni

Folia 13

Valeria Boshnakova (l) en Dianora Rekveld / foto Bob Bronshoff

Gezellig samen naar de tbs-kliniek Deze week bestaat de Juridische Faculteit der Amsterdamsche Studenten honderd jaar. ‘We zijn op weg van een studievereniging naar een sociaal platform.’ Dirk Wolthekker

H

et heeft enige voeten in aarde om een afspraak te krijgen met het bestuur van de JFAS, die deze week haar eeuwfeest viert.

De bestuursleden Dianora Rekveld en Valeria Boshnakova moeten nog van alles regelen voor het eeuwfeest en ze hebben bovendien een jetlag. ‘We zijn net terug van een studiereis naar Hongkong.’ Pardon, Hongkong? ‘Ja, we zijn met vijfentwintig studenten naar Hongkong geweest,’ zegt Dianora, JFAS-voorzitter en bachelorstudente. ‘Een masterreis, maar omdat ik voorzitter van de JFAS ben, ging ik natuurlijk ook mee.’ ‘Het was heel interessant,’ vult Valeria, hoofdredacteur van het verenigingsblad Nota Bene aan. ‘We hebben de universiteit bezocht, advocatenkantoren, en het intellectual property department.’ Dianora: ‘We willen de rechtspraktijk dichter bij de student brengen, dat is ons doel.’

INTELLECTUELE VORMING De Juridische Faculteit der Amsterdam-

14 Folia

sche Studenten (JFAS) werd opgericht in het voorjaar van 1911. Een eerbiedwaardige club studenten die college kreeg van even eerbiedwaardige hooggeleerde heren als Josephus Jitta, Van Hamel en Struycken, alle aangesproken met ‘Zijne Hooggeleerde,’ zo blijkt uit de UvA Almanak 1911. Veel is er niet bekend over de eerste vijftig jaar van de JFAS: archieven zijn er nauwelijks. Over de naoorlogse jaren is iets meer bekend, vooral via berichten en artikelen in Folia, toen nog Folia Civitatis geheten. Daaruit komt een beeld naar voren van een vereniging die zich tot in de jaren zestig vooral bezighield met studie en juridische intellectuele vorming, maar die vanaf de jaren zeventig een politieke koers ging varen.

In het jaar dat de JFAS haar 75-jarig bestaan vierde (1986), bemoeide de vereniging zich intensief met de inrichting van het juridisch onderwijs. De JFAS was in die tijd nauw verbonden aan de linkse Asva. Beide verenigingen trokken vaak gezamenlijk op bij verkiezingen voor de

Universiteitsraad, de voorloper van de ondernemings- en studentenraad.

‘Het hele stelsel van medezeggenschap in het hoger onderwijs is ook veranderd, daarom is de JFAS zich ook gaan toeleggen op andere zaken,’ zegt Valeria nu. ‘Daarom organiseren we studiereizen, leggen we bezoeken af aan advocatenkantoren, organiseren we samen met die kantoren sollicitatietrainingen, organiseren we debatten en ja, natuurlijk organiseren we ook borrels, feesten en gala’s.’ Dianora: ‘De JFAS van nu is voor ambitieuze studenten die ook nog van gezelligheid houden.’

BOEKENKORTING Met 2400 leden is de JFAS de grootste studievereniging van de UvA. De vereniging had zelfs nog groter kunnen zijn, want ‘slechts’ zestig procent van de rechtenstudenten is lid. Dianora: ‘Amsterdam is natuurlijk niet een stad als Groningen die drijft op studenten. In Amsterdam doen studenten ook andere dingen dan lid zijn van een vereniging.’ Valeria: ‘We zijn er eigenlijk wel een beetje trots op dat we niet zomaar een gezelligheidsvereniging zijn waar iedereen lid van is.’

Dianora: ‘En vergeet niet: rechten heeft veel deeltijdstudenten. Die werken vaak, krijgen de studieboeken van hun baas of kunnen gemaakte studiekosten aftrekken van de belasting. Zij hebben de studieboekenkorting die de JFAS haar leden

geeft vaak niet nodig.’ Valeria: ‘Natuurlijk, JFAS-leden hebben ook voordeel bij hun lidmaatschap. Iedere student heeft nu eenmaal wetbundels nodig tijdens de colleges of voor tentamens, dan is het mooi als een vereniging die met korting kan aanbieden. Aan het begin van het studiejaar liggen ze op grote pallets opgestapeld in de kelder.’

TWITTER EN FACEBOOK ‘Ledenbinding’ is het woord dat de dames gebruiken om aan te geven wat hun missie is in het huidige bestuur. Dianora: ‘Waar het nu en ook in de komende jaren om gaat is de leden meer aan de vereniging te binden.’ Valeria: ‘We zijn op weg van een studievereniging een sociaal platform te worden. Dat is een bewuste keuze, waarbij we natuurlijk “geholpen” zijn door Twitter en Facebook. Het is toch leuk om op Facebook te zien dat er de volgende dag een excursie naar een tbs-kliniek is.’ Dianora: ‘Samen reizen maken helpt mee om een clubgevoel te creëren. Dat zie je ook terug in de aanmeldingen voor een bestuursfunctie.

Voor het nieuwe bestuur hebben we veel aanmeldingen. Daar ben ik best trots op.’

Valeria: ‘Inhoudelijk zijn we een stabiele vereniging geworden. Er komt ruimte voor iets meer. Er moet nu een jaarlijkse almanak komen en misschien moeten we ook de medezeggenschapsfunctie weer oppakken.’ yyy

Wie mag jouw boontjes doppen?

De kans is groot dat je van 9 tot en met 13 mei belaagd zult worden met charmeoffensieven en flyers, want dan vinden de jaarlijkse studentenraadsverkiezingen weer

plaats. Tientallen kandidaten strijden om jouw stem en een kans om in de studentenraad jouw belangen binnen de UvA te mogen behartigen. Ben je ontevreden met

de gang van zaken binnen je faculteit of de universiteit in het algemeen? De verkiezingsweek biedt je de kans om die onvrede een stem te geven. Twee stemmen zelfs:

Partij

Centraal

Facultair

Opgericht

Speerpunten

Lijsttrekker

Mei

Ja

FEB, FGw, AMC FMG, FdR, ACTA

2005

t "DBEFNJTDI LMJNBBU t %PDFOUTDIBQ DFOUSBBM t %VVS[BBNIFJE

Ad Korf

UvASociaal/ MFAS

Ons

Ja

Ja

FGw, AMC, FMG FNWI, FdR, FEB

FGw FMG

2005

2011

t ,FV[FWSJKIFJE t 4PDJBMF CFUSPLLFOIFJE VOJWFSTJUFJU t 4UVEFOUWSJFOEFMJKLF WPPS[JFOJOHFO t 'FFECBDL PQ POEFSXJKT t (PFE FO LMFJOTDIBMJH POEFSXJKT t 6W" CFTUVVS NPFU WFSBOUXPPSEJOH afleggen en worden gekozen door academische gemeenschap t 4UVEFOUFOSBBETMFEFO NPFUFO [JDI onafhankelijk van het UvA-bestuur opstellen en zich onder studenten begeven

Lief

Nee

FNWI

2009

t *OUFSEJTDJQMJOBSJUFJU t 4DJFODF 1BSL NPFU HF[FMMJHFS t *OTQJSFSFOE POEFSXJKT t #FUFSF JOGPSNBUJFWPPS[JFOJOH t *OUFSOBUJPOBMJUFJU

Sefa

Nee

FEB

1995

t )PPSDPMMFHFT PQ WJEFP t 3VJNFSF PQFOJOHTUJKEFO t #FUFSF TUVEJFQMFLLFO

Avondbelangen

Acta Anders

Lijst Beter

Nee

Nee

Nee

FdR

Acta

Acta

2011

2011

2011

t "M IFU CBDIFMPSPOEFSXJKT JO EF avonduren t 4DIBLFMTUVEFOUFO EJF FFO WBL OJFU IBlen toch aan hun master laten beginnen t (FFO BBOXF[JHIFJETQMJDIU BWPOEstudenten werkgroepen t #FUFSF WFSEFMJOH WBO CFIBOEFMJOHFO en patiënten op de kliniek t %VJEFMJKLIFJE JOTUSVNFOUBSJVNkosten t .FFS UJKE CFTDIJLCBBS WPPS TLJMMslab-mogelijkheden op de prekliniek t 3VJNFSF PQFOJOHTUJKEFO onderwijsbalie t "OEFSF NBOJFS WBO JOTDISJKWFO voor praktische toetsen t "BONFMEFO WPPS UFOUBNFOT met Acta-pas

Slogan

één voor een kandidaat van je faculteit, en één voor een kandidaat op centraal niveau.

Folia zet voor jou de partijen op een rijtje. yyy Gijs van der Sanden

Opvallend

Medeverantwoordelijk invoering toetsing Ba‘Mei, voor kwaliteit’ siskwalificatie Onderwijsgevenden (BKO)

Website

www.kiesmei.nl

Zet zich nadrukkelijk in om de huidige bezuinigingsplannen www.stemuvasociaal.nl van het kabinet te bestrijden.

Camiel van Hove

‘Stem UvASociaal, omdat iedere student telt’

Ilios Willemars

Is van mening dat bestaande partijen niet ‘De UvA heeft kritisch genoeg zijn en wil een frisse wind Ons nodig’ gaan laten waaien door de UvA.

www.onskritischalternatief.nl

Opereren alleen facultair en zijn daardoor ‘Lief voor jou’ erg betrokken. Gezelligheid is belangrijk voor Lief.

www.liefvoorjou.nl

Jasper van Enk

Dirk Jonker

Arnout Veenman

Anne Turan

Floris Hartman

Richt zich bewust al‘Truly FEBulous’ leen op de faculteit.

‘Stem Avondbelangen’

Richt zich alleen op de avond- en deeltijdstudenten van de FdR

www.sefa.nl

www.avondbelangen.nl

Strijd tegen Lijst Beter gaat om de eer, want ‘Het kan anders. beide partijen komen voort uit de Acta Acta anders’ studentenraad

Geen website

Strijd tegen Acta Anders gaat om de eer, want beide partijen komen voort uit de Acta studentenraad.

Geen website

‘Alles kan beter’

Folia 15

Rappen over een doortrapte schurk Een rapversie van een middeleeuws dierenepos. Zo’n tweehonderd keer voerde hij de muziekvoorstelling Van den vos Reynaerde op. Nu gaat Charlie May het ook proberen in het Engels. Hij is er zelfs voor gaan studeren aan de UvA. Jeff Pinkster / foto Jan-Maarten Hupkes

W

at in de Middeleeuwen klonk als: ‘Ende mine kindre so mesvoert; Dat hise beseekede daer si laghen,’ klinkt in de 21e eeuw zo: ‘And for pissing on my kids, and aiming for their eyes; That fox has damaged them for the remainder of their lives!’

BEJUBELD ‘De middeleeuwse vertelkunst verschilt helemaal niet zoveel van de hedendaagse rap,’ zegt Charlie May (29), student Engelse taal en cultuur. ‘Net als rap telt het verhaal ‘Van den Vos Reynaerde’ versregels. Dat heb ik gecomprimeerd, teruggebracht van zo’n 3400 regels naar 600 regels. De oorspronkelijke vertelling zou wel tweeënhalf uur duren; verhalen werden in die tijd voorgedragen en passages werden vaak herhaald om de lijn van het verhaal vast te houden.’

De Engelse rapvariant van het dierenepos uit ongeveer 1260 moet het tweede grote wapenfeit van Charlie May worden.

Eerder rapte hij al in het Nederlands over de sluwe vos die iedereen te slim af is. De Nederlandse vertaling werd in Nederland en Vlaanderen bejubeld. De rapversie verscheen zelfs in boekvorm. Letterkundige en Reynaert-kenner Herman Pleij schreef het voorwoord. Net als veel andere letterkundigen was de emeritus hoogleraar bijzonder te spreken over de moderne variant van het ruim 750-jaar oude verhaal: ‘Een voortreffelijk bekkende vertaling’.

STRAATTHEATER Charlie May wordt in 1981 geboren in Breda. Als middelbaar scholier raakt hij verliefd op de rap, maar kan zijn draai als rapper dan nog niet vinden. Het is een periode waarin hij al wel zijn eerste teksten schrijft en stappen zet op het toneel.

Met een havodiploma op zak vertrekt hij op 20-jarige leeftijd naar het Zeeuwse Middelburg. Daar sluit hij zich aan bij muziektheatergezelschap Zuvuya. Van het straattheater maakt hij zijn beroep.

De rapper is nu uit het gezelschap gestapt, om verder te gaan als solist. Want ook ver buiten de landsgrenzen wil hij als

verhalenverteller op kunnen treden. ‘Het Engels heeft mij altijd getrokken, het is een deel van mijn roots,’ vertelt May, die een Engelse vader heeft, maar in het Nederlands is opgevoed. ‘Mijn Engels is goed genoeg om een bewerking van Reynard te maken, maar het niveau moet nog flink omhoog. Daarom ben ik gestart met een studie Engels.’

Het idee voor een rapversie van de Reynaert ontstaat op het moment dat de wereld gebukt gaat onder terroristische aanslagen en oorlogen. Grote thema’s, die in 2006 ook het kleine theatergezelschap raken waarin May dan verkeert.

In het Vlaamse Waasland – de plek waar het verhaal ontsproten zou zijn en waar veel Reynaert-kunst is te vinden – stuiten ze bij toeval op het verhaal van Reynaert de vos. Een oud maatschappijkritisch verhaal en hoogst actueel bovendien.

MAATSCHAPPIJKRITIEK Volgens de literaire theaterrapper May leent het verhaal over Reynart de vos zich uitstekend om de ik-gerichte, hebzuchtige tendens van deze tijd aan te tonen. ‘Reynaert is een doortrapte schurk, iemand die de tekortkomingen van de andere karakters in het verhaal inzet voor zijn eigen gewin. Reynaert kan je daarom zien als de foute spindoctor in de politiek, of de bankiers van deze tijd. Het is maatschappijkritiek op een leuke manier.’

De zeshonderd Nederlandse versregels zijn zo goed als vertaald. ‘Het verhaal adem ik inmiddels, dat geeft me vertrouwen het in het Engels te proberen.’ De eerste try-outs heeft de student al achter de rug. ‘In Antwerpen heb ik een eerste voorstelling gedaan. Dat ging helemaal mis. Er was geen tijd voor een soundcheck. Ik zat naast de toon, raakte mijn tekst kwijt. Daar hoef ik me voorlopig niet meer te laten zien,’ zegt May lachend. yyy Reynard, een eigentijdse Engelse vertaling van de meesterlijke satire Van den Vos Reynaerde door Charlie May, 1 mei 14.00 uur in het Crea Theater, (première).

Kaarten € 10, studenten € 8.

Zie www.folia.nl voor een sneak preview

Charlie May

Folia 17

Secretaressedag Op de derde donderdag van april is het Secretaressedag. Secretaressedag is van oorsprong een Amerikaans idee. Op 20 april 1989 werd het voor het eerst in Nederland geïntroduceerd door Secretaresse Magazine, nu Management Support Magazine. De bedoeling van dit tegenwoordig jaarlijkse evenement is om de secretaresse in het zonnetje te zetten en stil te staan bij zijn of haar toegevoegde waarde voor de organisatie. Dit jaar vindt de dertiende editie van de Nationale Secretaressedag in de Jaarbeurs in Utrecht plaats. Deelnemers kunnen kiezen uit negen workshops met titels als ‘Met plezier notuleren: de gouden regels’ en ‘Mensen lezen’. Aan het einde van de dag ontvangen alle secretaresses een deelnamecertificaat met daarop alle gevolgde workshops.

Van de leg als ze weg is KARIN VAN PEURSEN, SECRETARESSE EN GENOMINEERD VOOR SECRETARESSE VAN HET JAAR, EN DAMIAAN DENYS, HOOFD PSYCHIATRIE AMC Karin: ‘Ik ben zijn wandelende agenda.

Als ik er niet ben, gaan er altijd dingen mis en dat vind ik eigenlijk een heel groot compliment. Dit is al mijn vijfde baan als secretaresse. Of ik wel eens iets anders wil? Nee, eigenlijk niet. Ik voel me ook helemaal niet onderdanig. Natuurlijk stel ik mijzelf ten dienste aan Damiaan, maar bazen typen tegenwoordig zelf ook. Damiaan is wat dat betreft geen typische belangrijke patat, Vlaams voor een lui, verwend persoon. Alles staat of valt met de klik die je hebt met je baas. Dat zit bij ons helemaal goed. Ik ken zijn partner zelfs! Ik laat ook wel eens een steekje vallen hoor en dan word ik even apart genomen. Het fijne is dat we erover kunnen praten. Mijn vorige baas liet het mij voelen als ik iets niet goed had gedaan, maar zei vervolgens nooit iets.

Hoogst irritant.’

Damiaan: ‘Mijn vrouwelijke kant komt

GINA SOEDIRA, SECRETARESSE EN JET BUSSEMAKER, RECTOR HVA Gina: ‘Het idee om met mijn vriend de wereld rond te reizen stond al vast. Hij is dj en komt overal: Japan, Thailand, Australië. Alles is mogelijk. Ik had mijn baan bij planning en financiën nog niet opgezegd of de hogeschool hing al aan de lijn met de vraag of ik tijdelijk wilde terugkomen. Jet kende de school niet en had iemand nodig die haar alles goed kon uitleggen. Ze heeft af en toe nog steeds moeite met de computer. Haar cursor heeft soms een eigen leven en verstuurt dan per ongeluk een mail. Dan komt Jet binnenrennen: ‘Help, ik heb weer ruzie met mijn laptop!’ Buiten dat help ik haar vooral met haar planning. We zien elkaar niet veel omdat het erg druk is. Ach, ik laat me niet gek maken door de hectiek van de dag. Aan het eind van deze maand komt de nieuwe secretaresse. Ik werk haar in. Ze komt van buiten de hogeschool en moet de systemen en mensen nog leren kennen.’

Jet: ‘Van mij had Gina mogen blijven. In het begin moest ik erg wennen. Ik dacht: 18 Folia

het zal allemaal wel. Hoe werken al die systemen hier en hoe zit het adressenbestand in elkaar? Ze heeft alles duidelijk gemaakt. Zo duidelijk dat ik zelf helemaal niets meer weet. Mijn agenda is perfect geregeld en mijn mappen liggen altijd klaar. Ik zou er haast lui van worden. Toch moet ik me blijven realiseren dat het niet vanzelf gaat. Voor de secretaressen is het veel werk om alles voor te bereiden. Veel spreken we elkaar niet. We hebben het allebei druk omdat we ons werk goed willen doen. Ik kan in die zin best kortaf overkomen. Dan probeer ik nog een boodschap bij Gina achter te laten terwijl ik al half de hoek om ben. Ze laat me daarin vrij.

Tijdens de sollicitatiegesprekken was er een kandidaat die iedere ochtend samen met mij een kwartier wilde zitten om de agenda door te nemen. Ik breng mijn dochter ’s ochtends naar school en heb bovendien meteen daarna afspraken. Dan ben ik totaal niet in the mood om eerst nog te gaan zitten. Laat mij maar lekker werken.’

echt naar boven als ik met Karin ben. Wij kunnen geweldig communiceren en dat is ook wel nodig. Een relatie tussen secretaresse en baas moet vaak groeien, maar bij ons was het meteen goed. We werken nu al drie jaar samen en ik ben altijd van de leg als ze even weg is. Ze plant mijn afspraken in, houdt gesprekken met medewerkers en bereidt mijn vergaderingen voor. Bij elkaar opgeteld zitten we toch ruim drie dagen op elkaars lip. We moeten dit samen zien te doen en daarom zie ik ons als een team. Karin zit nu in de finale van de Secretaresse van het Jaarcompetitie en ze moet natuurlijk winnen.

Ik vind het wel eng omdat iemand haar dan misschien wel zal proberen weg te kapen, maar ze verdient het echt. Karin beheerst de optimale combinatie van expertise, inzicht, menselijkheid en sensitiviteit. Daar is ze meesterlijk in.’

Secretaresse van het jaar Dit jaar is de vijfentwintigste editie van de verkiezing van de Secretaresse van het Jaar. In 1985 werd de verkiezing door uitzendbureau Manpower in het leven geroepen. De secretaresses worden door een vakjury beoordeeld op hun vakinhoudelijke kwaliteiten, proactiviteit, algemeen voorkomen en enthousiasme voor het ambassadeurschap, want de winnaar zal een jaar lang ambassadeur voor het vak zijn. De drie finalisten krijgen onder andere een media- en presentatietraining door Sky Radio 101 FM en een luxe beautyarrangement bij Thermen Bussloo. De winnaar krijgt bovendien een ontmoeting met Xander de Buisonjé, een weekendje Barcelona voor twee personen, een vijfsterrenovernachting voor twee personen in het NH Barbizon Palace te Amsterdam, een outfit van modeontwerpster Emily Hermans en een make-over van ICI Paris XL.

Ze zijn de wandelende agenda’s, de beste verhuizers en vaak is één blik genoeg. Op 21 april staan ze in het zonnetje, want dan is het secretaressedag. Melanie de Vries / foto’s Melanie de Vries

ANNELIES VAN WENDEL DE JOODE, SECRETARESSE EN MARCELLE PEETERS, DIRECTEUR O2 (ONDERWIJS EN ONDERZOEK HVA) Marcelle (links op de foto): ‘Mijn eerste secretaresse is kort gebleven. Zij was een meubelmaakster die erachter kwam dat haar passie toch echt in die wereld lag.

Annelies werkt vanaf december 2006 voor mij. Ik geef mensen veel ruimte en eigen verantwoordelijkheid en dat was voor haar erg wennen. Tegenwoordig doet ze het geweldig. Ze heeft het werk goed in de hand en beheert de agenda's. Ik kan dankzij haar van het ene adres naar het andere adres kan fietsen en dan heb ik ook nog tijd om tussendoor een pauze te houden. Overigens is ze ook heel goed in verhuizen. Wij zijn een paar maanden geleden verhuisd en ik moest toen een tekening maken voor de verhuizers. Zij hadden alle kantoormeubels neergezet zoals ik had ingetekend, maar toen ik op mijn nieuwe werkplek kwam zag het er helemaal niet goed uit! We zijn toen zelf aan de slag gegaan en hebben alles op een

andere plek neergezet. Ja, Annelies weet wel van aanpakken.’

Annelies: ‘Ja, dat was lachen tijdens de verhuizing. Wij zijn met zijn tweeën onder het bureau tussen allerlei snoeren gaan zitten en dat zal ik niet snel vergeten. We moesten de computer en de printer opnieuw aansluiten omdat we alles hadden verschoven. En dan te bedenken dat we in het begin tijd nodig hadden om aan elkaar te wennen. Voor O2 heb ik als secretaresse voor Planning & Financiën gewerkt en daar was alles veel strakker geregeld. Ik moest hier zeker in het begin erg wennen. Toch zeiden mensen in het begin al dat het prima werken is voor Marcelle. Dat klopt en ik heb veel vrijheid. Ik doe op het moment een opleiding tot management-assistent omdat ik wil blijven groeien. Het liefst specialiseer ik me in een bepaald gebied van het secretaresse-zijn. Financiën of zo.’

KITTY BOERMAN, SECRETARESSE EN STEPH SCHOLTEN, DIRECTEUR DIVISIE ERFGOED UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK Steph: ‘Kitty is niet alleen mijn secretaresse, maar die van de gehele afdeling Bijzondere Collecties. Het zou ook niet goed zijn voor mijn ego als ik een secretaresse helemaal voor mijzelf had.

Het is voor Kitty net een zoete inval.

Iedereen vraagt maar en soms zegt ze nee. Ze doet namelijk niet alleen handen-spandiensten voor ons, maar gaat ook over het museumcafé, de vergaderzaal en de reserveringen. Ze heeft op een dag wel zes agenda’s voor haar neus. Het is maar goed dat we niet meer met papieren agenda’s werken. Soms vervullen we onze taken iets te goed. Dan maak ik een afspraak en zij ook en dan zitten we ineens met twee mensen hier op kantoor. Op dat soort momenten is zij recht voor zijn raap en zegt ze: dat was niet zo handig, Steph. We kijken elkaar even boos aan en dan is het weer goed. Als we tevreden zijn doen we dat trouwens ook, maar dan zo van, we hebben het goed gedaan. Vaak is een blik genoeg.’

Kitty: ‘Wij kwamen hier allebei nieuw binnenwandelen. De afdeling was het organiseren van dingen duidelijk niet gewend. Dan kwam er iemand binnen voor een afspraak en dan hadden wij zoiets van: o, is dat vanmiddag? Niemand had ons iets laten weten en dan ging ik hollend door de gangen om op het laatste moment van alles te regelen. We kunnen op dat soort momenten ook lekker zeuren met zijn tweeën. Ik kan me herinneren dat Steph een nieuwe telefoon nodig had. Ik dacht het geregeld te hebben en juist toen ging er van alles mis. Ze kwamen met de verkeerde telefoon aanzetten en zijn nummer kon niet behouden worden. Toen alles uiteindelijk klopte, moesten ze het apparaat komen aansluiten. Steph zat in een vergadering en ik moest iedere keer maar weer op die deur kloppen. Hij moest wel honderd keer inloggen op dat ding. We hebben daar hartelijk om gelachen. Hij is absoluut geen baasje en daarom kunnen we het zo goed met elkaar vinden.’ yyy

Folia 19

bul -

Janwillem Slort Leeftijd: 30 (geboren op 14 november 1980) Beroep: Schrijver van de roman Terwijl jij slaapt, toneelschrijver en regisseur, tekstschrijver voor De wereld draait door.

Studie: Nederlandse taal- en letterkunde Afgestudeerd: Niet, wel een propedeuse behaald in 1999 Docent: ‘Ik denk met veel plezier terug aan de colleges moderne letterkunde van Tom van Deel. Hij liet mij kennismaken met alle verschillende manieren waarop je naar boeken kan kijken.’

UvA-locatie: ‘Het P.C. Hoofthuis. De eerste toneelstukken die ik schreef, repeteerden we daar ’s avonds stiekem in lege lokalen.’

Café: ‘Ik kwam vaak in Van Zuylen. Ik vond het een afschuwelijk café, maar het lag dicht bij de faculteit en ergens was het ook wel lekker om je elke week weer te kunnen ergeren aan de slome bediening.’

De goede weg

Afknapper: ‘Ik kreeg maar weinig vakken over literatuurgeschiedenis en literaire technieken. In plaats daarvan moesten we heel veel artikelen lezen van mensen die schreven óver mensen die een boek hadden geschreven.’ foto Bob Bronshoff

Hij studeerde Nederlands, was toen al tekstschrijver van DWDD, en werd toneelschrijver, regisseur en schrijver van een roman: Janwillem Slort. Julie de Graaf

‘O

p mijn zeventiende wilde ik acteur worden. Helaas werd ik niet toegelaten tot een toneelschool en omdat ik erg van lezen hield, besloot ik om dan maar Nederlands te gaan studeren. Ik wist toen nog niet dat je bij Nederlands veel vakken krijgt die niets met literatuur te maken hebben. Pas jaren later realiseerde ik me dat ik met mijn interesse waarschijnlijk beter voor literatuurwetenschap had kunnen kiezen. Tegen die tijd had ik alleen geen zin meer om nog een andere studie te beginnen.

Ik wilde mijn hele leven al schrijven en hield erg van toneel. Stom genoeg zag ik pas tijdens mijn studententijd in dat ik die 20 Folia

twee dingen kon combineren door toneelstukken te schrijven. In 2001 kwam ik bij de studentengroep Poldertheater, waar ik begon met schrijven en regisseren. In de loop der jaren pakten we onze toneelstukken steeds serieuzer aan en Poldertheater groeide uit tot een zelfstandig gezelschap.

Ik bleef ondertussen ook andere stukken schrijven, vooral fictie, interviews en recensies. Ik zat onder andere bij Babel, het blad van de faculteit Geesteswetenschappen en schreef korte verhalen voor Nymph, het literaire tijdschrift van studenten Nederlands.

Nederlands heb ik nooit afgemaakt, maar ik heb wel heel lang op de universiteit rondgelopen. Ik begon in 1998 met studeren en besloot pas in 2006 om mij

niet meer in te schrijven voor het nieuwe collegejaar. Ik heb mijn studententijd eigenlijk vooral benut om dingen te doen die niets met studeren te maken hadden: ik maakte toneel, schreef aan een boek, werkte als tekstschrijver bij De wereld draait door en volgde ondertussen ook nog een paar jaar vakken in dramaschrijven aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. Hoewel ik altijd van plan was geweest om netjes af te studeren, had ik er op een gegeven moment simpelweg geen tijd meer voor. Bovendien was mijn cv tegen die tijd al zo uitgebreid dat ik verwachtte ook wel zonder diploma verder te kunnen. Het was geen makkelijke keuze om definitief afscheid te nemen van de universiteit. Het leek me vooral heel pijnlijk om aan mensen toe te moeten geven dat ik niet was afgestudeerd, maar toen ik eenmaal had besloten om dat pijnlijke punt te accepteren, voelde het fantastisch. In één klap was ik bevrijd van het stemmetje in mijn hoofd, dat altijd zeurde dat ik nog een scriptie

moest schrijven.

Ik wilde altijd al graag een boek schrijven, maar op een of andere manier kwam dat nooit echt van de grond. Een tijdje geleden benaderde uitgeverij Prometheus mij of ik niet op basis van een van mijn toneelstukken een roman wilde schrijven.

Uiteindelijk staan er maar vier fragmenten van het oorspronkelijke toneelstuk in Terwijl jij slaapt, maar ik vond het heel prettig dat ik het onderwerp al een keer uitgeplozen had. Tijdens het schrijven kon ik vaak terugvallen op mijn studie. Alles wat ik had geleerd over literaire technieken, opbouw en structuur kon ik nu toepassen in de praktijk. Daarnaast is mijn studie ook belangrijk geweest voor mijn zelfvertrouwen: ik begon pas in mijzelf te geloven nadat ik een minor redactie en editing had gevolgd bij Anthony Mertens.

Hij nodigde mij uit om mijn verhalen voor te lezen op de uitgeverij waar hij werkte. Daar gaf hij mij advies en, misschien nog wel belangrijker, het gevoel dat ik op de goede weg zat.’ yyy

Fen is uit

het beste

eten

Bea doet het ook

Stendhal

Luidruchtig

Theater na de Dam diverse locaties

Willem Salet (59) hoogleraar planologie

Lago Caffè – Dal Magazzino IJburglaan 431-433

Dat haar panty kriebelt. En of ze nou al doorgegeven had dat ze vanavond geen zin heeft in vis. Dat minister Hillen weer flink uit zijn giechel walmde. En dat ze morgen echt gaat stoppen.

Zo kan ik me voorstellen dat de gedachten van onze koningin een beetje afdwalen tijdens de twee minuten stilte op de Dam. De mens heeft nu eenmaal geen talent voor het op commando aan iets denken. Ook niet als je dat heel graag wilt. En ook niet wanneer een zeker moment je daar dringend toe verplicht.

Film: ‘Disgrace, een onthutsende film naar het gelijknamige boek van Coetzee. Een docent wordt verwijderd van een universiteit in Zuid-Afrika. Het is een zelfingenomen, blanke man die vanuit een elitaire positie reageert. Hij gaat zijn dochter opzoeken op het rauwe platteland, maar raakt daar al zijn zekerheden kwijt en zet zichzelf genadeloos te kijk. Dat is typisch Coetzee.’

Op een zaterdagavond rond een uur of zeven komen we aan bij restaurant Lago, een groot Italiaans restaurant op Steigereiland IJburg. Voorbij de entree is er een grote open keuken waar je af en toe een woord of zin Italiaans uit hoort komen, maar het gaat er niet onvriendelijk aan toe in de keuken. Dichte keukendeuren hebben ze niet nodig, er heerst hier geen Gordon Ramsay.

Muziek: ‘Jazzpianist Cecil Taylor. Zijn optreden met David Murray op North Sea Jazz twintig jaar geleden was verpletterend. Wat die man op de vleugel laat zien! Het is vrije muziek en bijna helemaal geïmproviseerd. Als ik het thuis draai, loopt iedereen weg.’

We krijgen een tafeltje tot onze beschikking naast de wijnbar. Lago is niet alleen een restaurant waar je antipasti, pasta, pizza en secundi en dolce kan eten, het is ook een enoteca. De enoteca, een Italiaans begrip, is van oorsprong een wijnwinkel die de mogelijkheid biedt om bij de gekochte wijn iets te eten.

Naast het restaurant zit een winkel met Italiaanse delicatessen. Terwijl we wachten ga ik even kijken in de winkel.

Er wordt verse pasta, wijn, kazen en salami’s en nog veel meer verkocht. Er zitten ook twee mensen aan een tafel in het midden van de zaak een klein hapje te eten met een glaasje wijn erbij.

Zelf dobber ik tijdens een begrafenis bijvoorbeeld vaak weg richting mijn kledingkast en alle mogelijke combinaties die zich daarin bevinden. Bedenk ik tijdens college regelmatig wat ik de komende maand nog wil gaan koken. Soms besef ik tijdens een vergadering opeens dat mijn tandenstokers op zijn. En kom ik tijdens de dodenherdenking opeens weer op die gekke naam van dat meisje uit mijn zusjes klas. (Rinty Plukkel.)

Dat heeft niets te maken met weinig interesse en ook niets met een gebrek aan respect. Dat dromen en deinen en er dus maar half bij zijn. Dat niet kunnen denken aan wat eigenlijk moet. Dat doe ik, dat doe jij, dat is wat de koningin doet.

Zo werkt een hoofd. Niks aan te doen.

Gelukkig dus dat er tijdens een begrafenis altijd weer iets gezegd wordt waardoor je weer precies voelt waarom je daar zit. En dat er tijdens een college vaak een docent is die je er met een verrassend inzicht weer stevig bijtrekt.

Gelukkig maar dat je tijdens een vergadering altijd wel een keer wakker gelachen wordt. En dat er tijdens een dodenherdenking soms iemand schaamteloos om aandacht schreeuwt.

Heel weggedommeld Nederland weer even feilloos bij de les.

Op 4 mei, aansluitend aan de dodenherdenking op de Dam, vindt dit jaar Theater na de Dam plaats, een theaterprogramma dat bestaat uit meerdere voorstellingen op verschillende locaties rondom de Dam. Om 21.00 uur zijn bestaande en nieuwe theaterproducties te zien die zich allemaal direct of indirect verhouden tot de periode van de Tweede Wereldoorlog. Theater na de Dam wil zo een beweging in gang zetten die de betekenis, de werking en de diepte van herdenken voortzet en krachtig houdt. yyy Fen Verstappen Voor meer info, het programma of prijzen, zie www.theaternadedam.nl.

Tv: ‘Ik keek graag naar Nova met Clairy Polak. Een kritische journalist die mensen in hun waarde laat en toch de onderste steen boven probeert te krijgen. Onbegrijpelijk dat ze is weggestuurd. Wij willen Clairy terug.’

Afknapper: ‘De oppervlakkige sensatiezoekerij van dunne programma’s als De wereld draait door en Pauw & Witteman. Ik erger me er mateloos aan. Ze willen zelf nieuws maken en daarmee scoren, waarbij altijd weer Bekende Nederlanders moeten opdraven. Iedereen die wil provoceren krijgt volop het woord. Een normale bespiegeling van actuele zaken is er niet bij.’

Boek: ‘De romans van de negentiende-eeuwse Franse schrijver Stendhal zijn romantische liefdesverhalen en tegelijk messcherpe analyses van de samenleving: Het rood en het zwart en De Kartuize van Parma. Ze gaan over mensen die op de maatschappelijke ladder willen stijgen, wat toen alleen via kerk of leger kon. Het leest als de krant.’

Humor: ‘Humoristen moeten kunnen relativeren, daar zijn wij Nederlanders niet zo goed in. Of Kees Prins nu de rol speelt van een gelikte zanger die een Oranjelied vertolkt of een chagrijnige kerel in een verzorgingshuis, het is erg overtuigend.’

Kunst: ‘Verstopt in de duinen bij Scheveningen ligt Museum Beelden aan Zee. In 2006 was er een supertentoonstelling over “Onze man in Caracas” ofwel Cornelis Zitman. Hij maakt verwrongen en bijna gebrekkig lijkende beelden van exotische lichamen.’

Hebbeding: ‘Mijn parkeerkaart, een van de randvoorwaarden waarom ik hier kwam werken. Ik woon in Den Haag. Die kaart wordt nu afgepakt. De directeur parkeren wil dat we voor het parkeren gaan betalen.’

Het publiek bestaat uit buurtgenoten, sommigen met kinderen. Maar daar heb je geen last van: er is genoeg ruimte. Er zijn ook een paar tafeltjes met Italianen. De kok komt daar enigszins luidruchtiger dan mijn tafelgenoot op prijs stelt de borden serveren. En dan worden er Italiaanse kreten van herkenning uitgestoten en ruw op ruggen geklopt en hard gelachen.

We krijgen de kaart en we kiezen voor een antipasto voor twee personen. De Italiaanse serveerster kan ons in het Engels een bijpassende wijn adviseren. De heerlijke antipasto wordt opgediend in een etagère, wat er gezellig uitziet. Hier worden Italiaans brood en goede olijfolie bij geserveerd. De antipasto bestaat uit mozzarella – waar mijn tafelgenoot gek op is – vitello tonnato, ham, salami en crostini met tomaat.

Als hoofdgerecht kiest mijn tafelgenoot kalfswang met stukjes buikspek in een saus van ingekookte balsamico.

De kalfswang is botermals en het buikspek is goed bereid en gekruid. De pasta vongole die ik zelf bestel valt een beetje tegen. De pasta is leuk roze gekleurd en de vongole zijn prima, maar het is wel erg basic. De witte wijn die erbij aanbevolen werd, is wel heerlijk, evenals de rode wijn van mijn partner.

Na het eten bestellen we nog een koffie en een cappuccino. Niet zoals het hoort in Italië, maar op Steigereiland durf ik dat nog wel. yyy Ninon Vermeulen Locatie: kadegebouw; prachtig uitzicht Terras: aan het water Extra: winkel met Italiaanse producten

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan docent stadssociologie Leon Deben. Hij heeft veel werk op zijn naam staan over de kwaliteit van de stedelijke ruimte en gaat na zijn pensioen gewoon door met zijn werk.’ yyy Hans van Vinkeveen

Folia 21

Naamloos-15 1

Naamloos-4 1

15-04-2011 15:45:38

07-11-2008 08:56:48

Voor de Universiteit van Amsterdam, de Hogeschool van Amsterdam en het Academisch Medisch Centrum Amsterdam verzorgt StudiJob Uitzendbureau de werving en selectie voor het project:

Traineeship Controller (38u p/w) Bovenstaande organisaties zijn op zoek naar talentvolle afgestudeerden die zelfstandig en in teamverband een driejarig traineeship tot Management Controller willen volgen.

Als trainee werk je zelfstandig aan diverse projectopdrachten binnen en buiten de UvA, de HvA en AMC en volg je daarnaast een begeleidings-/trainingstraject. Hierin is veel aandacht voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. De inhoud is afhankelijk van je vooropleiding en de opdrachten waarmee je op dat moment bezig bent. Je komt in aanraking met accounting, financiĂŤle rapportages, budgetteren, contractactiviteiten, en managementinformatie.

Voor een uitgebreid functieprofiel kijk op www.studijob.nl Interesse in deze functie? Stuur dan zo spoedig mogelijk je cv en motivatiebrief naar Yara Dekker: yara@studijob.nl. Voor vragen kun je contact met haar opnemen via 020-5353467.

Naamloos-14 1

15-04-2011 15:41:03

annonces

Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder.

Annonces kunnen worden geplaatst in Folia en op de website www.folia.nl. Zie voor informatie over het aanbieden en de tarieven www.folia.nl – weekblad – Annonces.

ATTENTIE

De laatste week van april en de eerste week van mei verschijnt Folia niet!

Van donderdagmiddag 21 april 14.00 uur tot maandag 2 mei zullen ook geen Annonces voor Folia.nl verwerkt kunnen worden

PASEN

Leef je nog?! Hartelijk welkom in de diensten van de Keizersgracht(566)kerk! Witte Donderdag, 21 april 20.00 uur (lied van Judas), Goede Vrijdag, 22 april 20.00 uur (lied van Petrus en lied van Jezus), Paaswake, 23 april 21.00 uur (lied van Maria) en Paaszondag, 24 april 10.30 uur (Paasdienst).

DmB organiseert een feestelijke Paasdienst met medewerking van gemengd koor ‘River Voices’ o.l.v. Everhard Zwart met orgel, vleugel en trompet. DmB is een kerk voor iedereen. In de Engelse Kerk op het Begijnhof op zondag 24 april van 19.00-20.00 uur. Info: www.dmbamsterdam.nl

CULTUUR

Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - Amsterdam

VERDIENEN

Gezocht: Groot-Amsterdam – Ondersteuning voor (zeer heldere!) oude dame. Deels wit werk, wegens Pgb, en dat houdt dan in: minstens min. uurloon, vak.toeslag + wet. inhoudingen. Zeer div. werkzaamheden.

Volledige info opvragen: ajcbtdlk@gmail. com (tot half mei!). Solliciteren pas na lezing!

(Kan tot half juni!)

Gevraagd: Handige studente voor verzorgende werkzaamheden bij 60-jarige gehandicapte, creatieve vrouw in Centrum. Bij voorkeur milieubewust, 1 à 2 ochtenden per week: € 12 per uur. Tel. 620 8047.

Enthousiaste docenten Nederlands gezocht door taalschool in Amsterdam. Onze voorkeur gaat uit naar studenten Nederlands (3e / 4e jaars). Flexibele werktijden. De cursussen worden gegeven in Amsterdam Zuid en Amstelveen. U kunt uw cv mailen naar: katakurawblc@gmail.com Wanted Italian speaking nanny in Amsterdam centre for our two daughters (2 and 5 years) on Wednesday or Thursday afternoons. We are looking for an energetic and caring person that stimulates our girls’ Italian language skills through talking and playing.

If you are interested please mail (monique@ berghauserpont.nl) or call 06 2499 9754.

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.

Risicojongere coachen?! Ben jij positief ingesteld en vind je het leuk en uitdagend om een bijdrage te leveren aan het toekomstperspectief van een A’damse jongere? Het gemeenteproject Goal zoekt mentoren. www.goal. amsterdam.nl; 463 5050. (Nb: Niet mogelijk als stage.)

Uniek vrijwilligerswerk in het buitenland, 2-4 weken, lage kosten. Meer info? www.ibonederland.org

WONEN

Iets te verhuizen? Dáár heb ik voor gestudeerd! Alle maten bussen en verhuismannen, vanaf € 45. Wij takelen (touw en blok); tevens interlokaal. Bel Taco: 06 4486 4390; www. vrachttaxi.nl

DIVERSEN

Schoevers typist voor al uw typewerk. Verslagen, mp3-bestanden, bandjes, noem maar op.

06 4415 3099.

De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Nadere informatie tel. 566 3090, spermabank@amc.uva.nl of www.spermadonoren.nl Nu de eindsprint voor het nieuwe studiejaar.

Kijk voor scriptiebegeleiding op de website van emeritus hoogleraar UvA: www.jdesavorninlohman.nl. Dit komt goed!

BUREAU OMBUDSMAN

Studenten met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Ombudsman Studenten, Christel Holtrop, ombudsman@uva.nl, tel.

525 3798, www.student.uva.nl/ombudsman Medewerkers met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Ombudsman Personeel, Anneke Vijgeboom, ombudsmanpersoneel@uva.nl, tel. 525 5548, www.uva.nl/ ombudsmanpersoneel Het Bureau Ombudsman is gehuisvest op Oude Turfmarkt 151, 1012 GC Amsterdam.

STUDENTENSERVICES

Op www.uva.nl/studentenservices staat alle informatie over de afdelingen van StudentenServices – Studentendecanen, Bureau Studentenpsychologen, Loopbaan Advies Centrum, Bureau Internationale Studentenzaken, Trainingscentrum en het Service & Informatiecentrum. Zie ook www.studeren. uva.nl/faq

USC

Student Games Amsterdam Op 20 mei worden in het Universum, het gloednieuwe sportcentrum in het Science Park, voor het eerst de Student Games Amsterdam gehouden. Studenten en medewerkers van UvA en HvA kunnen hier gratis aan deelnemen. Je kunt meedoen aan competities (squash, volleybal en indoor street soccer – dames en heren) of aan workshops (boksen, freerunning, schermen, rolstoelbasketbal, zumba, spinning en klimmen). Verder krijg je een lunch & diner, zijn er dj’s en wordt het Holland Sport-wielerspel gespeeld.

Omdat ook studenten van Inholland, VU en ROC van Amsterdam deelnemen, kan na de finales de grote prijs worden uitgereikt aan de ‘meest sportieve grote onderwijsinstelling van Amsterdam’. Voor meer info en inschrijven: www.studentgamesamsterdam.nl Boksen met kampioen Innocent Wil je de fijne kneepjes leren van een echte bokskampioen? Op vrijdag 20 mei krijg je die kans! Tijdens de Student Games Amsterdam zijn er twee workshops waarvoor je je – gratis! – kunt inschrijven. Haast je, want op = op! Kijk op www.studentgamesamsterdam.nl

lezingenladder

het cultureel studentencentrum van UvA & HvA

QUIZ

WO 20/4 20.00 uur

CREAtions – Studentquiz

De Balie

Studententeams strijden om de eer zich de slimste studenten van Amsterdam te mogen noemen. Oh, en om een plek in de landelijke finale, waar ze onder andere kaarten kunnen winnen voor het beste muziekfestival van de lage landen. Aanmelding is gesloten.

LEZING, MUZIEK DO 21/4 20.00 uur

Nerd Nite II

An evening where nerds and non-nerds come together for nerdery of all sorts (mostly presentations and drinks). No lengthy colloquia, but passionate, bite-size orations about out-of-the-box topics that you didn’t know you should know about. This second edition of Nerd Nite Amsterdam features talks about nerdy entertainment and about a question that is so often on your mind: how do you weigh a neutron star using a clock? In between and after, dj Booktunes puts the speakers’ words to music. admission free

THEATER

Heaven Forfend! - FUNEST

DO 21/04, vanaf 10.45 uur Over Morgen: Is 020 klaar voor 2040?

Congres over de Structuurvisie 2040 van gemeente Amsterdam, met o.a. Herman Wijffels en Eberhard van der Laan.

ZA 23/04, 14.00 uur Dag van de Aarde: Slow Food Amsterdam Waar kun je lekker, puur en eerlijk voedsel vinden in Amsterdam? Slow Food geeft antwoord.

A play about accountability, religious belief, taking things for granted, and portraying the true life in heaven. (And those unholy ones managing it.) Furthermore, seduction of the Almighty, being bitchy and sarcastic, and the concept of moral destiny are explored and satirised. admission € 7,50, students € 5,-

Rode Hoed

DI 26/04, 20.00 uur Nederwiet Openbaar debat over het controversiële Nederlandse coffeeshopbeleid, over voors en tegens en de toekomst.

DEBAT

DI 26/4 20.00 uur

De macht van het volk

De door de Westerse wereldmachten zo gekoesterde ‘stabiliteit’ in de Arabische wereld begint op 17 december 2010 scheurtjes te vertonen. Demonstraties in Tunesië zorgden voor een domino-effect in de regio. Algerije, Jemen, Jordanië, Egypte en Libië waren landen die volgden. Wat is de rol van de Westerse wereld hierin - de VN en de EU? Moeten de demonstranten gesteund worden, om zo de democratie een duwtje in de rug te geven? studenten gratis, € 5,- alle anderen

DEBAT

DI 26/4 20.15 uur

During the last decade there has been a serious decline in the democratic standards to which Israel claims to adhere. Both institutional and non-institutional powers repress civilian freedom of speech. As of late, the Israeli parliament is pushing for a series of new legislations that aims to revoke the rights of the Palestinian citizens of Israel, as well as other Israelis who are ‘not loyal to the country’. Tonight the Coalition of Women for Peace Israel presents and discusses their report on these developments. free for students, € 5,- all others Meer informatie over de CREA agenda: www.crea.uva.nl

Felix Meritis

OBA

DO 21/4 - ZA 23/4 20.30 uur

Women and the struggle for democracy in Israel

WO 20/04, 20.00 uur Generatie IK© spreekt voor zich: IK© is Uniek Generatie IK© (1982-1994) spreekt zich uit en gaat op zoek naar wat echt is. Met o.a. Mei Li Vos. DO 21/04, 20.00 uur Kamermans Kermis: Dilemma Dilemma’s in film, cultuur en wetenschap. Met psycholoog Pleun van Vliet en schrijvers Philip Huff en Sidney Vollmer.

DI 26/04, 20.00 uur Voorlichting vs. Journalistiek O.a. Bas Heijne en Marc Chavannes debatteren over de verhouding tussen journalistiek en communicatiebranche.

Trouw Amsterdam WO 20/04, 20.00 uur Failed Architecture #02: from Almere to Zagreb Over hoe modernistische bouwplannen zich verhouden tot degenen die in het resultaat moeten wonen.

W139

VR 22/04, 20.00 uur Allegories of Good and Bad Government: Verleden Over artistieke en politieke projecten uit het verleden, o.a. de Rapaille Partij en de Amsterdamse school.

U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur tijdig een mailtje naar folialezing@gmail.com onder vermelding van ‘Aanmelding lezingenladder’. Voor adressen zie www.folia.nl/lezingenladder.

Studenten opgelet! BBD zoekt een

parttime/fulltime centralist en coördinator!

Heb jij een communicatie of marketing achtergrond en wil jij ervaring opdoen in de praktijk? Stuur dan een email met je CV naar

info@bbd-diensten.nl!

folia-pink taxi 110414.indd 1

Folia

23 15-04-2011 15:56:35

De student

Dijkgraaf & Fresco

Van der Meulen & Curvers

Stad en universiteit

Dood vogeltje

De hoogleraar

Detroit was het Silicon Valley van het begin van de twintigste eeuw. Henry Ford bouwde er zijn eerste automobiel en bedacht dat als je arbeiders goed betaalde, ze ook je producten konden kopen. De autoindustrie bloeide en er ontstonden vele nieuwe hightechbedrijven. De stad werd een magneet voor migranten. Overal verrezen imposante flatgebouwen, weelderige villa’ s en grootste theaters. De vierde stad van de Verenigde Staten stond bekend als het Parijs van het Westen.

Nu heeft Detroit een van de allerhoogste crime rates. Het aantal inwoners is van twee miljoen naar minder dan de helft gezakt – Amsterdam is groter. Het hart van de stad is in een spookbuurt veranderd.

Gidsen verzorgen rondleidingen langs de ‘fabulous ruins of Detroit’.

Chicago ligt er niet ver vandaan en heeft een vergelijkbare achtergrond. Honderd jaar geleden was het eveneens een industrieel centrum in het midden van het land. In plaats van de auto-industrie werd de stad

gedragen door de groothandel in vleesproducten. Anno 2011 kunnen de verschillen echter niet groter zijn. Chicago is nog steeds de derde stad van het land en leverde zelfs de huidige president. Terwijl Detroit krimpt en verdort, groeit en bloeit Chicago.

Wat verklaart dit enorme verschil? De Amerikaanse senator Daniel Patrick Moynihan gaf ooit een recept om een ‘great city’ te maken: ‘Create a great university and wait 200 years,’ Chicago heeft inderdaad meerdere topuniversiteiten.

Daarnaast zijn er geweldige musea, een symfonieorkest van wereldklasse en een vernieuwende opera. In Detroit is dat aanbod stukken minder.

In deze tijd van bezuinigingen op zachte zaken als onderwijs, wetenschap, kunst en cultuur zou deze economische les weleens wat beter geleerd kunnen worden. Want een andere uitspraak van die wijze senator Moynihan zegt: ‘Iedereen heeft recht op z’n eigen mening, maar niet op z’n eigen feiten.’ yyy Robbert Dijkgraaf

Ad de Jongh hoogleraar angst- en gedragsstoornissen in de tandheelkundige praktijk

Altijd al wilde ik een rebel zijn. Ik probeerde gabber, maar ik was erg ongelukkig met de muziek. Ik probeerde punk, maar was erg ongelukkig in de kraakpanden. Ik had nog een cd van Rancid en een punkvriendje met een hond aan een touw, maar alleen al bij die graffiti van hem stelde ik te veel vragen. Het werd natuurlijk huilen.

Geen rebel zijn is soms moeilijk.

Vorige week was ik bij de opening van een streetartexpositie. Het was in een poenerige tent, een zaal naast de dure klassiekers. Deels misplaatste leeftijdsgenoten, deels museumpubliek, en op de muur wat felgekleurde spuitbuswerken. Was dit, zo uit de context, niet ontegenzeggelijk sáái?

Het commentaar viel niet in goede aarde, we waren immers op een expositie en dan is street art behoorlijk niet-saai. Street art is kunst die zijn aandacht opeist in plaats van verdient! Rebels.

We liepen een rondje en dronken van de openingswijn en aten van de openingshapjes voor we allemaal maar naar huis gingen.

Dick Swaab hoogleraar neurobiologie

Het was aloude assimilatie in actie. Het bijzondere wordt ingelijfd door zijn tegendeel, het algemene, en wordt een niets-bijzonders.

Een lege huls waaraan de algemenen zich een schijn van oppositie kunnen aanwrijven voor een zondagmiddag.

Kurt Vonnegut vergeleek kunstenaars eens met de kanaries die mijnwerkers vroeger voor zich uit stuurden in gevaarlijke mijnen: als het gezang stopte gingen de mijnwerkers niet verder, dat duidde op verstikkende gassen. Dat is niet alleen mooi omdat het gezang een waarschuwing is, een uitdrukking van gevoeligheid die de mijnwerker ontbeert, maar ook omdat het vogeltje daarna dood is. Geschiedenis. Misschien was dat precies waarnaar we keken.

Net als in het kraakpand toen ik vijftien was. Wat punk is aan punk, wat straat is aan straat, is precies wat ik ervan wil hebben: wat ik niet ben. Een doelloze rebel is geen echte. Die kijkt naar een dode kanarie, in een museum, op zondag. Geen rebel zijn is soms droevig. yyy Emma Curvers Stan Bentvelsen hoogleraar Large Hadron Collider Physics

overigens Wat Alphen ons leert: vergunninghouders van wapens zouden die wapens niet in huis mogen hebben, maar moeten opslaan op een schietclub.

Ad de Jongh: ‘Mee eens. Als je kijkt naar het profiel van jonge geweldplegers als Tristan van der V., dan zie je een patroon van fascinatie voor geweld in combinatie met het gevoel een mislukt persoon te zijn. Dat laatste uit zich vaak in depressie, suïcidaliteit en de drang tenminste één keer in hun leven iets groots te doen. Er bestaat een grote kans dat mensen die gefascineerd zijn door geweld te vinden zijn bij een schietclub. Die screent zijn leden wel op een crimineel verleden, maar niet op een psychiatrische aandoening. De schietclubs in Nederland tellen zo’n 42 duizend leden en depressie komt bij ongeveer 10 procent van de Nederlanders voor. Dat betekent dat al gauw vierduizend leden van een schietclub aan een depressie lijden. Dat wetende, lijkt het me heel zinvol om wapens lekker op de schietclub te bewaren. Mensen kunnen zich prima uitleven op de schietbaan, dan 24 Folia

een biertje drinken met de andere stoere jongens en dat pistool vervolgens netjes opbergen in een kluisje. Waarom zou je een wapen ook mee naar huis nemen als je het daar toch niet mag of wil gebruiken?’

Dick Swaab: ‘Niet alleen zouden mensen wapens niet mee naar huis mogen nemen, alle schietclubs moeten worden opgeheven. Waarom zouden mensen willen en mogen schieten? Als iemand het echt leuk vindt om op een schijf te mikken, dan kan dat prima elektronisch met een laser en een beeldscherm. Waarom zou je mensen echte wapens in handen geven, waarom? Dat wapens in de illegaliteit zouden verdwijnen is onzin, want daar barst het nu ook al van de wapens. Er is simpelweg geen goede reden te bedenken waarom mensen met wapens mogen spelen. Wapens zijn levensgevaarlijk en

bedoeld om te doden. Kleine jongetjes spelen graag met pistooltjes, maar wanneer zij opgroeien gaat dat meestal vanzelf over. Een kleine minderheid blijft hangen in dat ontwikkelingsstadium. Die groep kan altijd problemen opleveren, zo werkt dat nu eenmaal in de psychiatrie. Je kunt niet voorspellen welke mensen ineens zo’n daad verrichten, maar je moet ze niet blootstellen aan de mogelijkheden. Wapens moeten gewoon verboden worden.’

Stan Bentvelsen: ‘Het opslaan van wapens op de schietclubs zal geen enkel effect hebben op mogelijke toekomstige vergelijkbare incidenten. De schutter kan wapens stelen, een wapen uit België halen of van zolder een oud wapen van opa opduiken. Moeten we de grenzen met België dichtgooien of alle zolders van Nederlandse huizen doorzoeken om dit

gevaar te omzeilen? De werkelijkheid is onvoorspelbaar en we leven met een risico op gevaren die veroorzaakt worden door geestelijk labiele mensen. Daar moeten we mee dealen. Toch ben ik er gek genoeg wél voor dat vergunninghouders hun wapens vanaf nu opslaan op een schietclub. Het gaat om het psychologisch effect. Wat er in Alphen is gebeurd is verschrikkelijk en het hebben van wapens thuis is hierdoor zwaar beladen. De slachtoffers moeten gehoord worden en het opslaan van wapens op een schietclub is een vorm van respect aan deze slachtoffers. Dat het niets helpt, moeten ze maar op de koop toe nemen. Als er een gek hier in mijn wijk slachtoffers maakt met een kettingzaag uit een schuurtje, zal ik mijn zaag inleveren.’ yyy Floor Boon In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.