Folia 33

Winnaars

De afdeling Griep

Roem

A’dams Studenten Festival

Boekwetenschap

Judith Sargentini

Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Jaargang 62 29-05-2009

Nummer 33

Cijferinflatie

Mexicaans complot?

In maart 2009 ontstond in Mexico een griepepidemie van een nieuwe stam van het A/H1N1-varkensgriepvirus, die inmiddels wereldwijd het leven heeft gekost aan 85 mensen. Er zijn tot nu toe ruim elfduizend besmettingen gerapporteerd. In Mexico-stad heeft het openbare leven wekenlang stilgelegen, en vraagt men zich achteraf af of dat allemaal wel nodig is geweest. Heeft de overheid erger voorkomen dankzij adequaat handelen, of kwam de griep de regeringCalderon als geroepen om de aandacht van andere zaken af te leiden? UvA-student Remco Bouma rapporteert op blz.18

Verkiezingen

Winnaars

De afdeling Griep

Roem

A’dams Studenten Festival

Boekwetenschap

Judith Sargentini

Mexicaans complot?

nieuws

Winst voor Mei, opkomst laag.......................... blz. 4

Allegaartje viert 25-jarig jubileum..................... blz. 5 Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Jaargang 62 29-05-2009

Nummer 33

Verguisd en geroemd....................................... blz. 7

Coververhaal Cijferinflatie: een makkelijk gescoorde 8...........blz. 10

Cijferinflatie

A Star is Born Winnaars Amsterdams Studenten Festival........blz. 14

Van drukpers tot digitaal Boekwetenschappers kennen het allemaal....... blz. 20

En verder: Nieuws 4-7, Promoties 7, Opinie/Scriptie 8-9, Film/Het beste 12, Uit/Eten 13, Weekgast 19, Annonces 22, Roem 23, Dijkgraaf & Fresco/Puzzel/Spekkie Big 24

Colofon

Deze maand op de kop tien jaar geleden ben ik afgestudeerd hier aan de UvA. Hoewel het klinkt als een cliché, is er in een decennium veel veranderd. In ‘mijn tijd’ kon je nog vrij afstuderen op verschillende onderwerpen en zag de infrastructuur van een studie er anders uit. Mijn stage en onderzoek heb ik destijds gecombineerd en ging over extreem gewelddadige kinderen hier in Amsterdam. Voor deze zeer specifieke doelgroep heb ik destijds een sociale vaardigheidstraining ontwikkeld en ook heb ik getracht – en dat is vrij revolutionair – een meetinstrument te ontwikkelen naar de effectiviteit van die training.

Nu nog kijk ik terug op achttien boeiende maanden en mijn begeleider, de befaamde geweldsspecialist Ewoud Roede, was mijns inziens ook tevreden.

Het eindgesprek sloot hij op de volgende manier af: ‘Je hebt een negen verdiend, maar toch geef ik je een acht’. Iets soortgelijks overkwam me tijdens de presentatie van mijn literatuurscriptie bij de legendarische universiteitsdocent Martijn Lindt. Ik had een scriptie geschreven over adequaat omgaan met emoties, en Lindt kwam superlatieven te kort om mij te prijzen.

Toch gaf ook hij mij geen hoger cijfer dan een acht, hetgeen toen door velen werd beschouwd als ‘het hoogst haalbare’.

In tien jaar is er veel veranderd. Wijze mannen en vrouwen uit het Maagdenhuis hebben de afgelopen periode meer dan 2,5 miljoen cijfers geanalyseerd en zijn tot de conclusie gekomen dat er aan de UvA steeds hogere cijfers worden gegeven. In tien jaar tijd is het gemiddelde cijfer met 0,4 gestegen en ook worden er steeds meer tienen uitgedeeld. Uit het stuk over becijfering dat op bladzijde 10 staat blijkt dat studenten in vergelijking met tien jaar terug gemiddeld niet slimmer zijn geworden, waardoor te vrezen valt dat het onderwijs aan de UvA makkelijker is geworden. Ik vind deze ontwikkeling verontrustend. In vergelijking met andere Europese landen is niveau van het Nederlandse hogeronderwijs zo langzamerhand een lachertje en de UvA hoort op landelijk gebied allang niet meer tot de beste universiteiten. Als de UvA zichzelf serieus neemt, moet de kwaliteit van het onderwijs snel omhoog. Selectie aan de poort, meer geld voor docenten en strenger tentamineren zijn zomaar een paar maatregelen die snel effect kunnen hebben.

Onderwijs aan de UvA is makkelijker geworden

Europese studies VN

Het hoogst haalbare

Cover: Bas Kocken

Dour Festival Lowlands uitverkocht?

Geen probleem. Folia geeft twee tickets inclusief camping weg voor het Belgische Dour Festival. Van 16 tot en met 19 juli spelen er meer dan tweehonderd bands, waaronder De Staat, de Pet Shop Boys, Sepultura, De Jeugd Van Tegenwoordig en De Heideroosjes. Doe mee op www.folia.nl/ rubrieken/prijsvraag.

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, Tel. 020-5253981, Fax 020-5253980, redactie@folia.uva. nl, Website: www.folia.nl, Uitgever: Stichting Folia Civitatis, Redactie: Nadine Böke, Mirna van Dijk (eindredacteur), Jim Jansen (hoofdredacteur), Anne Koeleman, Harmen van der Meulen, Margot Riedstra (secretariaat), Dirk Wolthekker, Medewerkers aan dit nummer: Jaron Beekes, Bram Belloni, ­Eric van den Berg, Remco Bouma, Bob Bronshoff, Martien Bos, Robbert Dijkgraaf, René Glas, Julie de Graaf, Cees Heuvel, Maurice Seleky, Henk Thomas, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen. Folia is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) en werkt samen met Havana, het weekblad van de Hogeschool van Amsterdam, Havana redactie: Jobien Groen, Wim de Jong, Thijs den Otter, Annemarie Vissers, Paul van de Water (hoofdredacteur), Redactieraad: Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Amanda Kluveld, Kathusha Sol, Bert Vuijsje, Bladmanagement: Impressum, Zoetermeer, Lay-out: Carl Zevenboom, Amsterdam, Druk: Dijkman Offset, Diemen, Advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, Tel. 023-5714745, Fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com, Abonnement: E46,90 per jaargang. Opgave: 020-525 3981, ­mededelingen@ folia.uva.nl of www.folia.nl

Jim Jansen, jfj@folia.uva.nl

Folia 33 | 3

Foto: Bob Bronshoff

Foto: Remco Bouma

inhoud

nieuws kort

Check www.folia.nl voor een dagelijkse update van al het UvA-nieuws

Mei wint studentenraadsverkiezingen

Student van het jaar

>Na de verkiezingen met wederom teleurstellende opkomst heeft Mei nu vier zetels in de Centrale Studentenraad (CSR), UvASociaal heeft er drie. >Tijdens bekendmaking uitslag demonstreerden studenten geesteswetenschappen tegen bezuinigingen op hun faculteit.

Foto: Bob Bronshoff

Studentenpartij Macht en inspraak (Mei) is de winnaar geworden van de studentenraadsverkiezingen die werden gehouden van 11 tot en met 15 mei.

In de CSR behaalde Mei vier van de zeven zetels, de andere drie zijn naar UvASociaal gegaan. Mei behaalde eveneens de meerderheid in de studentenraden van de FMG, FGw, FdR en FEB. Op de economische faculteit (FEB) was Mei overigens de enige deelnemende partij. UvASociaal won alleen op de geneeskundefaculteit. Bij tandheelkunde won de partij Acta anders. Aan de bètafaculteit (FNWI) werd Lief de grote winnaar: de partij haalde vijf van de twaalf zetels en liet daarmee lijst Congo/Mei (vier) en UvASociaal (drie) achter zich.

Het totale opkomstpercentage van de verkiezingen was dit jaar traditiegetrouw laag.

Nog geen kwart van de kiesgerechtigde studenten stemde: 22,7 procent. Vorig jaar bedroeg dat percentage 22,1 procent, in 2007 24,9. Jennifer Schijf, lijsttrekker van Mei bij de CSR-verkiezingen, behaalde het hoogste aantal stemmen: 851. Schijf, studente

Sebastiaan van der Staal, de enige UvA-kandidaat in de halve finale van de verkiezing ‘Student of the Year, heeft de finale niet gehaald. Doorslaggevend was de stemmingsronde: van de zes genomineerde mannen in de halve finale gingen alleen de drie met de meeste stemmen door. Van der Staal eindige als vijfde. Hij zegt zelf dat dit komt door de ‘spamstrategie’ van zijn tegenstanders, die al hun vrienden zouden hebben opgeroepen om elke dag opnieuw op hen te stemmen. (AK)

Mei-lijsttrekker Jennifer Schijf (r), de gedoodverfde voorzitter van de CSR

onderwijskunde en sociologie, is daarmee de vermoedelijke nieuwe voorzitter van de CSR. Vorig jaar haalde Mei-lid Karsten Meijer het meest aantal stemmen (723) en werd ook CSR-voorzitter. Na de bekendmaking van de uitslag door rector Dymph van den Boom heerste er een uitgelaten sfeer in de hal van het Maagdenhuis.

De Facultaire Studentenraad (FSR) van geesteswetenschappen hield op de dag van de uitslag een protestactie tegen de bezuinigingen op de faculteit. Voorzitter Sylvia Alting van Geusau van de FSR: ‘Het Colle-

ge van Bestuur (CvB) wil dat de FGw de komende jaren minimaal 3,2 miljoen per jaar bezuinigt. De bezuinigingen kunnen zelfs oplopen tot 4,9 miljoen per jaar. Wij vrezen dat de bezuinigingen direct en indirect een zeer negatief effect hebben op de kwaliteit van het geesteswetenschappelijk onderzoek en het onderwijs aan de UvA in het algemeen.’ Studenten van de FGw stonden met een collectebus voor het Maagdenhuis ‘om het geld dat het CvB niet voor de geesteswetenschappen over heeft bij elkaar te collecteren.’ (AK)

UvA geeft steeds hogere cijfers >Cijfers gemiddeld met 0,4 punt gestegen en er worden steeds meer tienen toegekend. >In dertien jaar zijn meer dan 2,5 miljoen cijfers geanalyseerd.

UvA-studenten krijgen steeds hogere cijfers. De UvA analyseerde samen met het SCO-Kohnstamm Instituut tussen 1993 en 2006 meer dan 2,5 miljoen cijfers en kwam tot de conclusie dat in die periode het gemiddelde cijfer dat werd uitgedeeld met bijna 0,4 punt is gestegen.

Het aantal tienen dat werd uitgedeeld verdubbelde bijna. Cijferinflatie is in het buitenland een hot item, maar tot nu was nog niet bekend of het verschijnsel zich ook in Nederland voordoet. Waarom de cijfers stijgen is onbekend. De Centrale Studentenraad (CSR), het orgaan dat onlangs in het nieuws was omdat het vond dat er juist te lage cijfers worden uitgedeeld, neemt met verbazing kennis van de stijgende beoordelingen. ‘Wij krijgen vooral signalen van studenten die te lage cijfers krijgen,’ zegt CSR-lid Stephanie van Straaten. Volgens haar is de willekeur waarmee sommige docenten cijfers uitdelen een prangend probleem. ‘We willen daarom dat er heldere antwoordmodellen komen voor tentamens. Dat het duidelijk is hoeveel punten je voor een vraag kan halen en dus ook waarom je eventueel minder krijgt. Nu kun je je

4 | Folia 33

vaak nergens op beroepen als je denkt dat je een oneerlijk cijfer hebt gekregen.’ Cijfers geven moet ‘transparant en eerlijk’ ge-

beuren, vindt Van Straaten. (EvdB/JJ) Zie pagina 10 voor het uitgebreide artikel.

HappyChaos Ruim vierhonderd studenten en yuppen bezochten op 20 mei Club Trouw aan de Wibautstraat voor debatavond ‘Celebrity’ van stichting happyChaos. De organisatie – een groep van circa twintig UvA-studenten – had een gevarieerd programma samengesteld om de werking van het hedendaagse sterrendom en de cultus rondom celebs te onderzoeken. Zo passeerden analyses van hoogleraar Hilde van den Bulck, X-Factor-jurylid Stacey Rookhuizen, presentator Cornald Maas, tvregisseur Bert van der Veer en columnist Bas Heijne de revue. Celebrity Jort Kelder moest helaas afzeggen vanwege een keelontsteking.

Alexander Bakkes, vierdejaars politicologie en bestuurslid van happyChaos: ‘De avond was erg geslaagd. Veel mensen hebben dingen meegemaakt die ze niet hadden verwacht zoals de zeer verrassende optredens van Arie Boomsma en Marijke Helwegen.’ Terry Toner van Electronation sloot de avond af met een dj-set. De volgende editie van happyChaos vindt plaats op zaterdag 19 september in de Stadsschouwburg, dan met als thema ‘overvloed’. (Maurice Seleky)

Apple om de tuin

Jaron Beekes

Drie Amsterdamse studenten, onder wie masterstudent business information systems en onderwijsassistent aan de UvA Jelle Prins, hebben miljoenenbedrijf Apple om de tuin geleid. Met hun bedrijfje Moop.Me ontwierpen zij een applicatie voor de populaire ­iPhone van Apple. Zij bouwden een filter voor ‘vieze woorden’ als ‘fuck’ in hun applicatie ‘Lyrics’, omdat deze anders niet door ­Apple zou worden toegelaten in de App Store.

‘Lyrics’ is een applicatie die het gebruikers mogelijk maakt songteksten van internet te downloaden. In de applicatie verborgen de studenten een zogenoemd Easter Egg, waardoor het mogelijk is om het filter te omzeilen.

Wie in het voorkeurscherm van Lyrics driemaal een vegende beweging naar beneden maakt, krijgt een extra optie te zien waarmee het filter kan worden uitgeschakeld. Prins zegt het verplichte gebruik van een filter enige tijd te hebben aangekeken, maar ‘al snel bleek dat mensen vonden dat ze recht hadden zelf te beslissen wat ze wel en niet konden zien.’

Daarop publiceerden de makers het foefje op hun website. (nu.nl/HvdM)

doctor

nieuws

Kwarteeuw reflectie op Europa >Opleiding Europese studies viert op 5 juni 25-jarig bestaan met feestredes, discussies en debat. >‘De opleiding is inderdaad een allegaartje, maar dat geldt voor veel andere opleidingen ook.’

‘De opleiding Europese studies is in die vijfentwintig jaar politieker geworden,’ zegt historicus André Gerrits, verbonden aan de opleiding Europese studies en aan het instituut voor internationale betrekkingen Clingendael. Op 5 juni, een dag na de Europese verkiezingen, leidt Gerrits een forumdiscussie in De Rode Hoed ter gelegenheid van het vijfentwintigjarig bestaan van de opleiding Europese studies. Gepraat zal er onder meer worden over de Europese integratie en de studie van Europa.

‘En vooral over de relatie daartussen,’ aldus Gerrits, die momenteel de Jean Monetleerstoel ‘Perception and performance: The global position and foreign policies of the European Union’ bezet. ‘In steden als Groningen en Leiden, waar de opleiding

tamelijk eendimensionaal is gericht op politicologische en bestuurskundige processen in het kader van de Europese integratie, is die relatie anders dan aan de UvA. Wij besteden traditioneel veel aandacht aan de culturele en historische identiteit en eigenheid van de verschillende Europese landen, en hun onderlinge relatie. Dat doen we niet

treft zeker niet het geval is. Dat is vaak heel specifiek. Maar omdat de opleiding breed is verwachten we van studenten dat ze een palet van modules kiezen die een zekere samenhang vertonen. Op die manier kun je je toch enigszins specialiseren. Als je bijvoorbeeld een juridische insteek van de opleiding kiest en je kient het een beetje goed uit,

‘De opleiding is breed, je moet zelf de samenhang aanbrengen’ perse in de context van de Europese integratie, hoewel we langzaam wel die kant opschuiven en “politieker” worden.’

Als sinds de oprichting van de opleiding, die bestaat uit taal, economie, rechten, geschiedenis, eigenlijk van alles een beetje, klinkt geregeld de kritiek dat de opleiding van alles wat is en dus eigenlijk niets voorstelt.

‘Het is zeker een allegaartje van alles,’ zegt Gerrits, ‘hoewel dat wat het onderzoek be-

kun je vier jaar lang allerlei juridische vakken volgen en zodoende binnen de opleiding toch een zekere specialiteit opbouwen.

En vergeet niet dat andere studies als politicologie en geschiedenis ook erg breed zijn als je niet goed nadenkt over het traject dat je wilt volgen.’ Gerrits verwacht dat de opleiding de vijftig ook wel gaat halen. ‘Er zal altijd wel behoefte blijven aan reflectie op ons continent.’ (DW)

‘Politiek moet crisis oplossen’

Herman Wijffels deed in de discussie een beroep op het moreel van de burger.

‘De huidige crisis raakt de maatschappij in al zijn vezels, en is nog veel meer dan een economische, een cultuurcrisis,’ aldus de oud-voorzitter van de SER en oud-kabinetformateur op 20 mei tijdens de voorlopig laatste editie van ‘Room for discussion’, het wekelijkse lunchuurdebat van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde.

De discussie draaide dit keer om de vraag of de wereldwijde recessie meer is dan een economische crisis. Volgens oud-voorzitter van de SER Herman Wijffels wel. ‘De industrialisatie van de wereld heeft ons grote welvaart gebracht, maar ook een manier van denken die niet meer past in de eenentwintigste eeuw,’ zei hij. ‘Uit winstoogpunt wordt alles overbelast; van het milieu tot het financiële systeem. Daar moeten we vanaf.’

Bijzonder hoogleraar openbare financiën en economisch beleid Bas Jacobs had zijn bedenkingen bij dat standpunt. ‘De oplossing voor de crisis op de financiële markten moet een politieke zijn, niet een morele. Toezichthouders moeten de markt reguleren; de burger heeft niets aan een lesje opvoeding.’ De econoom betoogde dat de mens van nature verleidingen immers moeilijk kan weerstaan. ‘Ik heb

Foto: Henk Thomas

>In de voorlopig laatste editie van ‘Room for discussion’ ging oud SER-voorzitter en oud-kabinetsformateur Herman Wijffels in debat met hoogleraar Bas Jacobs. >Wijffels: ‘Uit winstoogpunt wordt alles overbelast: van het milieu tot het financiële systeem. Daar moeten we vanaf.’

Bas Jacobs (l) in debat met Herman Wijffels

een vriendin, maar zet mij op een eiland met dertig mooie vrouwen en ik zal ontrouw zijn.’ Wijffels beweerde dat juist die verleiding moet worden ingedamd. ‘Mijn ervaring heeft me geleerd dat winst maken niet per se hoeft zoals de jongens op Wall Street het doen. Een mentaliteitsverandering kan en moet vanuit de mensen zelf komen.’ Jacobs bleef echter hameren op de rol van de politiek. ‘Ik ga niet minder

tonijn eten omdat die vissoort bijna is uitgestorven. Het is niet mijn probleem dat de EU een simpel probleem als de overbevissing niet kan oplossen.’ Volgens Jacobs geldt hetzelfde voor de economische crisis. ‘Als de urgentie niet groot genoeg is, zal de burger niet in actie komen. Daarom ligt de oplossing van de crisis in politieke handen, niet in die van de burger.’ (Tim Verlaan)

Miranda Tromp (1980) promoveert op de koppeling van databestanden rondom de perinatale zorg, oftewel de zorg tijdens en vlak na de zwangerschap.

Waarom was het nodig de koppeling van deze databestanden te verbeteren?

‘Er zijn drie losse landelijke registraties, die worden gebruikt door verloskundigen, huisartsen, gynaecologen en kinderartsen. Omdat er vaak wordt doorverwezen zit er veel overlap in die registraties. Als je iets over Nederland als geheel wilt zeggen, moet je daarom kunnen zeggen: de vrouw in deze registratie is dezelfde als de vrouw in de andere registratie. De registraties zijn anoniem en bevatten geen naam of adres. Je moet dus naar andere variabelen kijken, zoals de geboortedatum van de moeder en die van het kind, het geslacht en de postcode.’

U pleit voor een probabilistische koppeling van registratiesystemen. Wat houdt dat in?

‘Er zijn grofweg twee manieren om de systemen te koppelen. Bij de deterministische wijze kijk je puur of de variabelen in de systemen overeen komen. Maar als bijvoorbeeld de geboortedatum van een vrouw in de ene registratie hetzelfde is als in de ander, is de kans groter dat het dan om dezelfde persoon gaat dan als je kijkt naar het geslacht van haar kind. Bij probabilistisch koppelen wordt op basis van zulke kansen aan elke variabele een bepaald gewicht toegekend. Hierin wordt ook meegenomen hoe groot de kans is dat er een fout is gemaakt bij het invoeren van de gegevens. Deterministisch koppelen wordt veel toegepast; maar wij hebben aangetoond dat probabilistisch koppelen betere resultaten geeft.’

Nederland staat in Europa bekend om een relatief hoge perinatale sterfte. U toonde aan dat deze sterfte is de laatste jaren is gedaald, van 1 naar 0,9 procent.

‘In december kwam op basis van gegevens uit 2004 naar buiten dat in Nederland de perinatale sterfte een van de hoogste is van Europa. In het jaar 1999 was dat ook al zo. Wij hebben met behulp van de gekoppelde registraties laten zien dat de sterfte in die periode wel is gedaald. Alleen is dat in de rest van Europa ook gebeurd. Uit onze analyse viel verder op te maken dat de daling waarschijnlijk ligt aan verbeterde zorgfactoren.’

U bracht ook de risico’s in kaart van zwanger worden op latere leeftijd. Waren deze niet al bekend?

‘Het was wel de eerste keer dat er is gekeken naar het leeftijdseffect op zowel de kans om zwanger te raken als de kans op complicaties tijdens de zwangerschap. In de leeftijdscategorie 20 tot 24 blijkt de kans op een keizersnee twaalf procent te zijn; bij vrouwen ouder dan 35 is dat 24 procent. Ook de kans op meerlingen verdubbelt.’(NB) Miranda Tromp, Record Linkage to Enhance Data from Perinatal Registries, promotie: 20 mei.

Folia 33 | 5

Foto: Henk Thomas

in beeld

Op 23 en 24 mei vond op de sportvelden van Sportclub Buitenveldert het Amsterdam Lowlands lacrossetoernooi plaats. Lacrosse is een aan populariteit winnende balsport waarbij twee ploegen moeten proberen de bal met een stok, waaraan een net is bevestigd, in het doel van de tegenstander te werpen. Op de foto het dameslacrosseteam van de Amsterdam Lions, met daarin onder meer economiestudente Merel de Man (nummer 23) en FMG-studente Djaja van den Berg (nummer 19). Het Gin&Juiceteam uit Engeland won het toernooi, Amsterdam Lions werd vierde. (DW)

Sores bij Academische Club >Nieuwe cateraar heeft een hoop plannen, maar is er nog niet in geslaagd ze te realiseren. >Voorzitter Academische Club Meindert Fennema: ‘Ik had een te positief beeld van het vrije bedrijfsleven.’

Het aantal klanten in de Academische Club laat nog steeds te wensen over, er zijn klachten over de organisatie en personeel vertrekt. Het gaat nog niet goed met de Academische Club in het gebouw ‘onder de klok’ aan de Oudezijds Achterburgwal.

‘Al is de kwaliteit van het eten behoorlijk verbeterd,’ zegt Meindert Fennema, voorzitter van de Amsterdamse Academische Club (AAC). Afgelopen januari nam cateraar Lof! uit Hendrik Ido Ambacht de catering van de AAC over van Hotel de L’Europe, dat geen brood meer zag in de exploitatie.

Met de nieuwe cateraar werd een contract

afgesloten voor twee jaar. De cateraar ging, conform afspraak, op zoek naar een bedrijfsleider.

‘Maar nog voor de zaak rond was – aan de UvA duurt zoiets nu eenmaal lang – had de beoogde bedrijfsleider een baan elders gevonden. Daarna zou er een Brabants echtpaar komen, maar dat ging opeens scheiden,’ aldus Fennema. ‘Uiteindelijk vonden we een bedrijfsleider, maar die is

Over de interne organisatie van de club zijn ook klachten binnengekomen bij het AACbestuur, zegt Fennema. ‘De club is geregeld niet bereikbaar, reserveren is lastig en pinnen kan er nog steeds niet. Dat is toch vreemd. In het bedrijfsleven gaan de dingen vlotter dan aan de UvA, dacht ik, maar ik had een te positief beeld van het vrije bedrijfsleven.’ Fennema gaat binnenkort praten met Lof !-baas Frank Kila. ‘Want het

‘We maken ons inmiddels wel zorgen over hoe het verder moet’ nu ernstig ziek. Nektaria Kyriazi, de vrouw die achter de bar staat, houdt het voor gezien en vertrekt. We maken ons inmiddels wel zorgen over hoe het verder moet.’

moet goed komen, ik wil geen Sorbon-achtige toestanden, waarbij een cateraar totaal verstrikt raakt in de bureaucratie en geen greep meer heeft op wat er gebeurt.’ (DW)

Jubelzang op de Verenigde Naties >SIB organiseert conferentie over internationale conflicten en de rol van de VN daarin. >‘Als de VN nog niet zou hebben bestaan, dan hadden we ze moeten uitvinden.’

Ondanks veelvuldig falen van VN-vredesmissies vormen de VN hét instituut om internationale conflicten te stoppen. Tijdens de – door de Amsterdamse Studentenvereniging voor Internationale Betrekkingen (SIB) georganiseerde – Internationale Conflict Conferentie van maandag 18 mei waren de sprekers het daarover eens.

‘Als de VN nog niet zouden hebben bestaan dan hadden we ze moeten uitvinden,’ aldus de Canadees James Orbinski. Als voormalig voorzitter van Artsen zonder Grenzen nam hij in 1999 de Nobelprijs voor de Vrede in ontvangst en als een van de weinige hulpverleners zat hij in 1994 in Rwanda tijdens

de genocide die in honderd dagen aan achthonderdduizend mensen het leven kostte.

Wegens een ongeluk was hij afwezig, maar zijn naam klonk meermalen: die van oudVN-generaal Romeo Dallaire. Orbinski roemde zijn leiderschap omdat hij ondanks een te kleine VN-vredesmacht tijdens de genocide in Rwanda bleef. ‘Daardoor is hij direct verantwoordelijk voor het redden van veertigduizend levens.’ Ondanks het falen van de VN door steeds weer te weinig mankracht en middelen te leveren, blijft Orbinski geloven in de VN als internationaal vredeshandhaver. Hij roemde de kracht van de publieke opinie. ‘De VN zijn in belangrijke mate een reflectie van zijn lidstaten en de lidstaten zijn weer een reflectie van hun burgers. Iedere burger moet de politieke verantwoordelijkheid nemen om zich uit te spreken.’

Ook Gareth Evans, oud-minister van Buitenlandse Zaken van Australië en voorzitter

van de International Crisis Group – een internationale organisatie voor conflictbeheersing – vindt de VN nog immer geloofwaardig.

‘Het vetorecht leidt tot impotentie van de VN. Maar in plaats van zoeken naar alternatieven voor een instituut als de VN moeten we de Veiligheidsraad overtuigen als we interventie nodig achten. De Veiligheidsraad raakt krediet kwijt als het te vaak nee zegt tegen missies.’ Evans is grondlegger van The Responsibility to Protect-doctrine (R2P).

R2P moet lidstaten eerder over de streep trekken om internationale vredestroepen in te zetten. ‘Bij R2P staat niet de staat, maar staan de slachtoffers centraal. Staten hebben de verantwoordelijkheid om hun burgers te beschermen en als zij dat niet doen, heeft de internationale gemeenschap de verantwoordelijkheid om die taak over te nemen.’ (Irene Hemels)

Tien genomineerden scriptieprijs >Tijdens de Universiteitsdag op 6 juni worden de jaarlijkse scriptieprijzen uitgereikt. >Genomineerden van alle faculteiten, behalve tandheelkunde.

De jury onder leiding van geesteswetenschapsdecaan José van Dijck heeft bekendgemaakt welke studenten dit jaar genomineerd zijn voor de UvA-scriptieprijzen.

Kanshebbers zijn Edo Aalbers (internationale economie), Anieke van Leeuwen (theoretische ecologie), Tim Staal (Nederlands recht), Jona Mooren (informatierecht), Lilian Minne (medische informatiekunde), Maartje Knotter (forensische orthopedagogiek), Anouk Susan van Drunen (communicatiewetenschap), Vincent Traag (sociologie), Merel

Klein (geschiedenis) en Michael Stevenson (mediastudies). De hoofdprijs bestaat uit een bedrag van drieduizend euro. De tweede en derde prijs bedragen respectievelijk tweeduizend en duizend euro. De namen van de winnaars worden bekendgemaakt op zaterdag 6 juni, tijdens de jaarlijkse Universiteitsdag. (DW) Zie ook: www.uva.nl/universiteitsdag

AANVULLING In Folia 32 is de naam van auteur Micha Mos per abuis niet vermeld bij de restaurantrecensie ‘Sappige schar’ op pagina 13.

promoties

nieuws

DINSDAG 02/06

10.00 uur: Pieter Verstraete Theaterwetenschap The Frequency of Imagination. Auditory Distress and Aurality in Contemporary Music Theatre.

Promotor: Mw. prof.dr. M.A. Bleeker (UU).

(Aula) 12.00 uur: Eveline Buchheim - Antropologie Passie en missie. Huwelijken van Europeanen in Nederlands-Indië en Indonesië 1920-1958.

Promotoren: Prof.dr. H.G.C. Schulte en mw. prof.dr. F. Gouda. (Aula)

WOENSDAG 03/06

10.00 uur: Pieter Houben - Natuurkunde A Measurement of the Mass of the Top Quark using the Ideogram Technique.

Promotoren: Prof.dr. F. L. Linde en prof. dr. M.W.J.M. Demarteau. (Aula) 14.00 uur: Hans Vermaak - Politicologie Plezier beleven aan taaie vraagstukken.

Werkingsmechanismen van vernieuwing en weerbarstigheid.

Promotor: Prof.dr. J.J. Boonstra. (Aula)

DONDERDAG 04/06

10.00 uur: Marijn Vlaming - Geneeskunde ABC transporter compound knockout mice: physiological and pharmacological characterization.

Promotor: Prof.dr. P. Borst (Aula) 12.00 uur: Alex Ter Beek - Biologie Weak Organic Acid Stress in Bacillus subtilis.

Promotoren: Prof.dr. S. Brul en prof.dr. K.J. Hellingwerf. (Aula)

VRIJDAG 5/06

10.00 uur: Hugo Canelas Cardoso - Taalkunde The Indo-Portuguese language of Diu. Promotor: Prof.dr. P.C. Hengeveld.

(Agnietenkapel) 12.00 uur: Jan de Jonge - Economie Rational and Moral Action.

Promotor: Prof.dr. J.B. Davies.

(Agnietenkapel) 14.00 uur: Astrid Plomp - Geneeskunde Clinical and genetic aspects of pseudoxanthoma elasticum.

Promotoren: Prof.dr. A.A.B. Bergen en prof.dr. P.T.V.M. de Jong (EUR).

(Agnietenkapel)

AFSCHEIDSCOLLEGE / ORATIE De poll op folia.nl ging afgelopen week over de magere opkomst bij de studentenraadsverkiezingen. De stelling luidde: Ook dit jaar is de opkomst bij de studentenraadsverkiezingen minimaal.

Afschaffen dus!

• Helemaal niet, maar de UvA moet het stemmen wel makkelijker maken en overal stemmachines plaatsen – 44,4% • Voor mijn part. Who cares? – 43,6% • Nee, juist niet, maar de dominantie van UvASociaal en Mei moet eens doorbroken worden – 6,4% • Inderdaad. Als studenten te beroerd zijn om te stemmen, schaf de verkiezingen dan af – 5,6% Aantal respondenten: 390

DINSDAG 02/06

15.00 uur: Afscheidscollege prof.dr. H. Schenk, hoogleraar chemische kristallografie Kristallografie, diffractie, chocolade, kennis en de UvA. (Aula)

VRIJDAG 05/06

14.30 uur: Oratie mw. prof.dr. M.N.C. Aarts, bijzonder hoogleraar strategische communicatie Een gesprek zonder einde. Over strategische communicatie in een voortdurend veranderende omgeving. (Aula) Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231. Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda

Folia 33 | 7

opinie

Het andere Iran Dertig jaar na de revolutie en aan de vooravond van de presidentsverkiezingen beschrijft UvA-promovendus Peyman Jafari het Iran achter de schermen. mededelen dat de wereld inderdaad rond is.’

Deze grap neemt de politieke leiders van Iran op de hak die over een in vele opzichten modern land regeren maar ook traditionele ideeën eropna houden. Deze schijnbare tegenstelling geldt niet alleen in de politiek, maar ook in de samenleving als geheel. Vrouwen lopen bijvoorbeeld op tegen veel obstakels, maar tegelijk maken ze meer dan zestig procent uit in het hoger onderwijs. Iran is het land van vele paradoxen waarvoor mogelijke verklaringen te vinden zijn in de geschiedenis – van de tijd van het Perzische Rijk, tot de opkomst van de islam en revolutie die de sjah in 1979 van zijn Pauwentroon stootte.

Sindsdien staat Iran onafgebroken in de schijnwerpers.

Het land rolt van de ene internationale controverse in de andere: de gijzeling van het Amerikaanse ambassadepersoneel, de oorlog met Irak, de fatwa tegen Rushdie, de steun aan Hamas en Hezbollah, het nucleaire programma en de omstreden uitspraken van president Ahmadinejad. Ook de interne ontwikkelingen brengen het land regelmatig in het nieuws: de strijd tussen hervormers en conservatieven, de macht van de ayatollahs, de protesten van vrouwen en de schending van mensenrechten. Met het naderen van de presidentsverkiezingen op 12 juni zijn alle ogen weer op Iran gericht.

Maar heeft al deze aandacht ons begrip van Iran ver-

Illustratie: Cees Heuvel

Iran is een van de elf landen in de wereld met een eigen satelliet om de aarde. De timing van de lancering – afgelopen februari – was geen toeval. Een stralende president Ahmadinejad verscheen op de Iraanse televisie om met die technologische vooruitgang de dertigste verjaardag van de Iraanse Revolutie te markeren.

Veel Iraniërs reageerden trots op dit nationale succes, maar ze hadden moeite met het feit dat het door Ahmadinejad geclaimd werd. Ze namen wraak door elkaar de volgende grap te sms’en: een paar dagen na de lancering van de satelliet verschijnt Ahmadinejad op de tv. Hij zegt: ‘Beste landgenoten, ik heb goed nieuws. We hebben de beelden van de satelliet ontvangen en kunnen u

‘Beste medestudenten en andere aanwezigen, Toen mij een tijdje geleden gevraagd werd om hier iets te vertellen over excellentie leek me dat heel leuk, maar ik kreeg er ook meteen een rare bijsmaak van in mijn mond. Die werd veroorzaakt door het woord excellentie.

Ik heb me vaak afgevraagd wat het woord precies betekent. En daar blijkt geen eenduidig antwoord op te zijn. Beleidsmakers gebruiken het graag voor opleidingen die aan hun meetinstrumenten voldoen. Haalt een opleiding zijn rendementen? Dan is zo’n opleiding excellent. Ze kijken niet naar de tevredenheid van de studenten of hoe ontwikkeld het verenigingsleven is.

Universiteitsbestuurders en docenten gebruiken het woord voor hun ideale student: een boekenworm die in vier jaar afstudeert met alleen maar achten. Deze student heeft op een of andere manier geen bijbaantje nodig en is bereid naast het basisprogramma van 40 uur per week nog een honoursprogramma van 20 uur te volgen.

Het woord ‘excellentie’ kent geen definitie, maar drukt een gevoel uit. Iets wat je heel erg leuk vindt, en waar

8 | Folia 33

je graag méér van zou willen zien, noemen mensen graag excellent. Daarom ga ik vandaag, als student, een betekenis aan het woord excellentie geven: het excellente hoger onderwijs.

In excellent hoger onderwijs heeft de student de maximale mogelijkheden om zich te ontplooien en het beste uit zichzelf te halen. Hiervoor zijn drie kernbegrippen van levensbelang: tijd, inspiratie en ‘het beste uit jezelf kunnen halen’.

Om te beginnen met tijd: een student die maximaal bijleent, wordt geacht rond te komen van 700 euro per maand! Zet de vaste lasten van een student op een rijtje en je zit al op die 700 euro. Geen wonder dat studenten naast hun studie gemiddeld een bijbaan van 16 uur per week hebben. In excellent hoger onderwijs hebben studenten de financiële mogelijkheid zich helemaal te wijden aan hun studie.

Ten tweede: inspiratie. ‘Studenten zijn lui’ is een veelgehoorde uitspraak. Niets is minder waar. Maar als ik in een zaal zit met zeshonderd man en een hoogle-

raar die eruitziet alsof hij het liefst weer verder wil met zijn onderzoek, vind ik het moeilijk de motivatie op te brengen om die tweehonderd pagina’s voor volgende week te lezen. Dat is geen luiheid, maar slecht onderwijs. In excellent hoger onderwijs zijn de docenten inspirerend en dagen ze je uit. Excellent hoger onderwijs biedt kleinschalig en inspirerend onderwijs aan iedereen, zodat de docent zijn studenten kent en ik niet 0589489, maar Martijn ben.

En dan tot slot ‘het beste uit jezelf kunnen halen’: dé student bestaat namelijk niet. Je hebt studenten die voornamelijk geïnteresseerd zijn in theorieën en studenten die liever de praktijk opzoeken. Studenten die liever bij een studievereniging zitten en studenten die de voorkeur geven aan het studentencorps. Je hebt studenten die liever dertig punten bij een andere studie halen, terwijl anderen liever stagelopen bij een multinational.

Wat dat betreft zijn studenten net echte mensen.

Excellent hoger onderwijs is onderwijs dat al deze studenten biedt wat zij willen zodat de student het beste

scriptie

Foto: Bob Bronshoff

Iran is een uiterst dynamische samenleving die naar verandering hunkert

Alwyn Vleesch Dubois

groot? Ik vind van niet. Ons beeld van het land wordt bepaald door clichés van ‘dood aan Amerika’ scanderende fanatici, terroristische dreiging en onderdrukte vrouwen. Achter deze façade gaat een veel complexere realiteit schuil. Neem het voorbeeld van het politieke systeem dat noch als een democratie noch als een dictatuur te omschrijven is en waarin de politieke elite met elkaar overhoop ligt. Ook blijkt de islam niet een overheersende rol te hebben gespeeld, zoals er vaak gedacht wordt. Op verschillende momenten in de geschiedenis kwamen religieuze leiders tegenover elkaar te staan, zoals dat ook nu het geval is. Religieuze denkers zoals Soroush en politieke hervormers bepleiten een islamitische democratie, terwijl conservatieven de macht bij de geestelijken willen houden. Met een bevolking waarvan zeventig procent jonger is dan dertig jaar, beschikt Iran over een uiterst dynamische samenleving die naar verandering hunkert. Het is tijd om het eenzijdige beeld van Iran als het ‘islamitische en nucleaire gevaar’ voor het Westen te corrigeren.

En te laten zien dat het verleden en heden van Iran door velerlei factoren gevormd zijn: impulsen voor democratisering, sociale bewegingen van vrouwen, studenten en vakbonden, intellectuele debatten vanuit religieuze en seculiere perspectieven en de rol van grote mogendheden zoals Rusland, Engeland en de VS. l Peyman Jafari (Iran, 1976), studeerde politicologie en is als promovendus verbonden aan de Amsterdam School for Social Research. Deze tekst komt uit zijn recente boek Het andere Iran, Ambo, 208 blz., € 17,95.

uit zichzelf kan halen. Excellent hoger onderwijs biedt zowel een goed stagebureau als de mogelijkheid om punten te halen buiten je eigen discipline. Er zijn hounoursprogramma’s, extra vakken en extra literatuur voor die studenten die daar behoefte aan hebben en als je die niet hebt, word je niet weggezet in een massaal college.

Excellent hoger onderwijs biedt ook een groot en gedifferentieerd verenigingsleven. Sociale contacten met je medestudenten zorgen voor betrokkenheid bij je opleiding. Daarnaast bieden verenigingen studenten de mogelijkheid ervaring op te doen als bestuurder. Want de student die studeert en daarnaast tijd in zijn studievereniging stopt, is net zo excellent als die student die naast zijn studie een hounoursprogramma volgt.

Hbo’s en universiteiten werken intensief samen, niet om naar elkaar toe te groeien, niet zodat de universiteit praktijkgerichter wordt of het hbo een soort universiteit, maar om hun studenten zo snel mogelijk op de juiste plaats te krijgen. Ze doen er alles aan om studenten te helpen zo snel mogelijk de plek te vinden waar

brieven Vrouwenversierders De omslagfoto en tekst van Folia 31, ‘Hoe word je een Pussy Magnet’, zijn erg suggestief; een HP/De Tijd waardig. Het interview van Eric van den Berg met Jitse Schuurmans is populair van toon en dun van inhoud. Er is ruimte voor nog een geënsceneerde foto bij het artikel (die niet aansluit bij de inhoud) en voor een ‘box’ met versiertips. Wat ik echter mis is de titel van de scriptie waarop Schuurmans is afgestudeerd, alleen de titel van het boek van Strauss uit 2005 wordt genoemd. De wetenschappelijke inhoud/theorie, serieuze analyse van het gedane veldwerk en verhelderende conclusies ontbreken in het artikel. De universele theorie waarvan Schuurmans beweert dat hij op dit vlak niet bestaat is er ongetwijfeld wel, alleen moet je je dan op een hoger abstracter niveau begeven, wat wellicht te veel gevraagd is. Voor Folia, dat schrijft voor aankomende wetenschappers, lijkt mij dit van belang, het blad is toch niet alleen entertainment?

De begeleider van Schuurmans had wellicht beter iets minder enthousiast kunnen reageren op zijn onderzoeksvoorstel. Eric van den Berg had wat kritischer kunnen interviewen en de foto’s zijn een universiteitsblad onwaardig.

Peter Schouten, Folia-lezer en bezoeker van de UB

zij het beste tot hun recht komen. Ze gaan uit van hun verschillen en putten daar kracht uit. Studenten met een voorliefde voor theorieën en abstract denken horen thuis op de universiteit, praktijkgerichte studenten op het hbo.

Is dit allemaal een utopie? Misschien. Maar niet meer dan al die andere vormen van excellentie. Uiteindelijk creëert excellent hoger onderwijs vanzelf excellente studenten. Studenten hebben het niet makkelijk, zijn niet lui en al helemaal niet ongeïnteresseerd. Instellingen en de overheid moeten er alles aan doen iedere dag weer een stukje dichter bij dat excellente hoger onderwijs te komen. Zowel de bevindingen uit het onderzoek naar honoursprogramma’s, als het advies over studentenparticipatie zijn een goede stap in de richting van dat excellente hoger onderwijs. Nu de rest nog.’ l

Alwyn Vleesch Dubois (28) volgt de master Finance en loopt stage bij ING Real Estate.

‘Ik loop stage op de afdeling real estate development, waar ik onderzoek doe naar de toepasbaarheid van de real options-theorie in gebiedsontwikkelingen. Real options werken net als normale opties.

Het is een optie die je kan nemen om in de toekomst te kopen of te verkopen. Waar bij normale aandelen altijd de onderliggende waarde van het aandeel wordt gekocht, kan je bij de real option een optie kopen op alles wat je maar wil. Zo kan je bijvoorbeeld een optie kopen om de bouw van een gebouw uit te stellen. Mocht het slecht gaan met de markt, dan is het prettig om de optie te hebben om de bouwplannen tijdelijk stil te leggen. Ik onderzoek de waarde van deze real options aan de hand van de financiële economische theorie. Eigenlijk is mijn onderzoek heel wetenschappelijk, maar ING Real Estate wil er ook praktisch wat aan hebben. Daarom richt ik me op ING-projecten en kijk ik of er een manier is om de risico’s beter in kaart te brengen, hoe je deze kan afdekken en hoeveel geld dat zou kosten. Hierin word ik bijgestaan door de directeur research. Met hem voer ik overleg, maar uiteindelijk ben ik zelf verantwoordelijk voor de data die ik onderzoek en de afspraken die ik maak.

Ik kijk specifiek naar een paar grote gebiedsontwikkelingen, die bijvoorbeeld een hele woonwijk beslaan. Dit soort projecten duren erg lang en er zit dan ook veel onzekerheid in. Met real options verander je deze onzekerheid in flexibiliteit. Je creëert de kans om later in het project nog dingen te veranderen, mocht de situatie wijzigen. Hoe meer flexibiliteit er is, des te groter is de kans om maximaal rendement uit een project te halen. Het meest interessant van mijn stage vind ik dat de vastgoedwereld echt het epicentrum van de financiële crisis is geweest.

Daarbij komt dat ING ook een bank is en als zodanig dubbel betrokken is. Ik zit dus zo dicht op de crisis als ik maar kan komen. Bovendien kan ik met mijn onderzoek meehelpen om het bedrijf weer uit het dal te trekken.

Wat ik ook leuk vind is dat deze sector heel divers is.

Er werken projectontwikkelaars, planologen, managers, financiële economen en dan zijn er ook nog architecten, juristen en gemeenten bij betrokken.

De hele wereld komt samen in de vastgoedwereld.’

(Julie de Graaf )

Dit is de speech die Martijn Weeda, voorzitter van de Asva, op 14 mei uitsprak op een debatavond in De Balie tijdens de Week van de Amsterdamse Student.

Folia 33 | 9

cijferinflatie

Iedereen een tien Door Eric van den Berg

Cijfers die studenten voor hun werk krijgen, worden elk jaar hoger. De mysterieuze stijging is ook aan buitenlandse universiteiten gesignaleerd. Worden studenten beter? Of is er iets anders aan de hand?

Christiaan (24) is ervaringsdeskundige op het gebied van hoge cijfers. Hij studeerde gelijktijdig economie en rechten en rondde beide af met een cijfergemiddelde van boven de acht. Waarom? ‘Omdat het kon,’ zegt Christiaan. ‘En om me te onderscheiden van de anderen. Ik ben nou eenmaal erg competitief ingesteld.’

De cijfers die Christiaan haalde, zijn echter een stuk minder onderscheidend dan ze tien jaar geleden waren. De afdeling bestuurlijke informatie, de cijferaars van het Maagdenhuis, spitten recentelijk samen met het SCO-Kohnstamm Instituut meer dan tweeënhalf miljoen eindcijfers door die op de UvA zijn uitgedeeld sinds 1993, het jaar waarin de universiteit deze digitaal ging opslaan. Wat bleek? Het gemiddelde eindcijfer steeg tussen 1993 en 2006 van 6.1 naar 6.5.

Vooral bij hoge cijfers was de stijging extreem: het

Waarom is de 10 het hoogste cijfer?

De gewoonte om studenten te beoordelen op een

aantal negens schoot met 30 procent omhoog. Het aantal vergeven tienen verdubbelde zelfs bijna. Deze opwaartse tendens is op alle faculteiten waarneembaar, binnen alle leeftijdsgroepen, bij mannen en vrouwen en treft instromers uit vwo en hbo gelijk. ‘Ik denk dat de trend zich al voor 1993 heeft ingezet,’ zegt Peter Hoekstra, een van de onderzoekers van de afdeling bestuurlijke informatie. ‘Er is geen reden om aan te nemen dat dit in de jaren tachtig nog niet gaande was.’

W aarom stijgen cijfers ?

In Nederland deed tot nu toe alleen de UvA onderzoek naar stijgende cijfers. Of het fenomeen zich aan andere universiteiten voordoet, is dus onzeker.

In het buitenland is het verschijnsel echter al langer bekend. In Verenigde Staten is grade inflation al sinds de jaren negentig een heet hangijzer in de academische gemeenschap. Onder Amerikaanse onderzoekers bestaat nog geen consensus over hoe wijdverbreid het verschijnsel is, maar op individuele universiteiten is wel al onomstotelijk vastgesteld dat cijfers sterk stijgen. Princeton bijvoorbeeld zag tussen 1969 en 2008 het cijfergemiddelde (in de VS is het cijfer een getal tussen de 1 en de 4) stijgen van 2.83 naar 3.28. Het

het idee dat studenten steeds slimmer zouden worden,’ aldus Van de Werfhorst.

Een andere verklaring is dat studenten wellicht steeds meer op het scherp van de snede onderhandelen, of docenten op andere wijze steeds beter weten te manipuleren ze een hoger cijfer te geven. Volgens van de Werfhorst zou zo’n fenomeen sterker tot uitdrukking komen bij sociale wetenschappen. ‘Het is bekend dat het daarbinnen moeilijker vast te stellen is hoe goed iemand is dan in de exacte wetenschappen. Daardoor zouden andere factoren dan de kwaliteit daar een grotere rol in becijfering moeten spelen.’ Dat is echter niet het geval. Studenten van de FNWI halen weliswaar consequent hogere cijfers dan die op andere faculteiten, maar dat heeft vooral te maken met het feit dat deze faculteit de beste studenten aantrekt. Studenten die exact kiezen hebben vaak hogere cijfers gehaald bij hun eindexamen. Als daarvoor gecontroleerd wordt, scoren FNWI-studenten niet bovengemiddeld. Daarbij stijgen de cijfers aan de FNWI even hard als bijvoorbeeld die aan de FMG. Werken studenten dan misschien gewoon harder? Dat lijkt goed mogelijk. ‘Studenten zien zich steeds meer omringd door andere afgestudeerden met een uni-

schaal van 1 tot en met 10 is zo diep verankerd in Nederlandse academische cultuur dat weinig mensen zich afvragen waarom dit zo gebeurt. Vanzelfsprekend is het allerminst: De Verenigde Staten kennen een lettersysteem, waarbij studenten worden beoordeeld op een schaal die van A (goed) tot F (slecht) loopt. De E word daarbij meestal niet gebruikt. In Frankrijk worden studenten beoordeeld op een schaal van 1 tot en

‘ Het is niet ondenkbaar dat studenten steeds slimmer worden, maar wel onwaarschijnlijk’

met 20, terwijl in Duitsland op de universiteit 1 tot en met 5 meer gangbaar is.

Dat laatste systeem was ook de norm in Nederland, toen er in de late negentiende eeuw voor het eerst cijfers werden uitgedeeld, zegt onderwijshistoricus Pieter Boekholt. ‘Voor die tijd werden beoordelingen uitgeschreven, zowel in het hoger als middelbaar onderwijs. Studenten kregen een ‘voldoende’ of een ‘goed,’‘’ aldus Boekholt. Welke universiteit voor het eerst cijfers gebruikte weet Boekholt niet. ‘Maar ik vermoed dat de gewoonte op gymnasia is ontstaan.’ Het eerste gymnasium dat leerlingen becijferde was dat in Doesburg in 1876.

Het oudst bekende gebruik van de 1 tot 10-schaal vond Boekholt op een eindexamenlijst van het Barlaeusgymnasium in Amsterdam uit 1921. ‘Ik vermoed dat de schaal ook rond die tijd haar intrede deed in het academisch onderwijs,’ aldus Boekholt.

10 | Folia 33

universiteitsbestuur nam vorig jaar verregaande maatregelen om verdere stijging van het gemiddelde te voorkomen. Op Harvard kon zelfs worden vastgesteld dat de groei zich daar waarschijnlijk al inzette kort na de vorige eeuwwisseling. Het cijfergemiddelde op deze Amerikaanse universiteit groeide van 2.4 in 1914 tot 3.45 in 2005.

Waarom? Niemand weet het zeker. ‘Het is niet ondenkbaar dat studenten steeds slimmer worden,’ aldus hoogleraar sociologie Herman van de Werfhorst.

‘Maar wel onwaarschijnlijk.’ Van de Werfhorst deed veel onderzoek naar diploma-inflatie: het fenomeen dat universitaire diploma’s steeds minder waard worden omdat steeds meer mensen ze hebben. Een steeds groter deel van de bevolking waagt zich aan een universitaire studie. ‘En dat laat zich moeilijk rijmen met

versitair diploma. Wellicht dat ze zich willen onderscheiden door hogere cijfers te krijgen,’ aldus Van de Werfhorst. Anderzijds: op de arbeidsmarkt spelen cijfers geen rol, terwijl het studeren wel ten koste gaat van de tijd die besteed kan worden aan bijbaantjes, stages en andere cv-vullerij.

W illekeur en rechtvaardigheid

Waarom de cijfers stijgen blijft voorlopig een raadsel. Deze ontwikkeling is echter niet zonder gevaren.

Als het steeds makkelijker wordt om een voldoende te halen op de universiteit zou dat kunnen betekenen dat de kwaliteit van de afgestudeerden steeds lager komt te liggen. De onderwijsinspectie bracht eerder deze maand al een rapport uit waarin zij zich kritisch uitliet over de wijze waarop er in het hoger onderwijs

Gemiddeld cijfer

De verdeling van studieresultaten VWO-ers in 1993 en 2006

1

2006

0% 2005

6,0 2004

5%

2003

6,1

2002

10%

2001

6,2

2000

15%

1999

6,3

1998

20%

1997

6,4

1996

25%

1995

6,5

1994

30%

1993

6,6

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Illustratie: Bas Kocken

Gemiddeld cijfer aan de verschillende faculteiten binnen de UvA in 2006 Faculteit der Rechtsgeleerdheid Faculteit Economie en Bedrijfskunde Faculteit der Geesteswetenschappen Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica Faculteit der Geneeskunde

getoetst wordt. Examencommissies, groepen docenten die belast zijn met het handhaven van die toetsing, zouden onvoldoende zijn toegerust om zich van hun taak te kwijten. ‘Zeker een punt van aandacht,’ aldus Van de Werfhorst.

De Centrale Studentenraad neemt met enige verbazing kennis van de stijgende cijfers. ‘Wij krijgen vooral signalen van studenten die te lage cijfers krijgen,’ zegt CSR-lid Stephanie van Straaten. Volgens haar is de willekeur waarmee sommige docenten cijfers uitdelen een prangend probleem. ‘Voorbeelden genoeg,’ aldus Van Straaten. ‘Sommige docenten geven bijvoorbeeld nooit hoger dan een acht,’ zegt het raadslid. Een andere docent gaf een drie voor een paper dat – volgens de docent zelf – een vijf waard was, omdat hij wilde dat die student het vak overdeed. ‘Docenten spelen voor eigen rechter,’ aldus Van Straaten. ‘We willen daarom dat er heldere antwoordmodellen komen voor tentamens. Dat het duidelijk is hoeveel punten je voor een vraag kan halen en dus ook waarom je eventueel minder krijgt. Nu kun je je vaak nergens op beroepen als je denkt dat je een oneerlijk cijfer hebt gekregen.’ Cijferen moet ‘transparant en

6,0

eerlijk’ gebeuren, vindt Van Straaten. Volgens socioloog Van de Werfhorst is becijfering van studenten echter alles behalve nattevingerwerk. ‘Als een docent nooit hoger dan een acht geeft, lijkt mij dat wel iets om mee naar de examencommissie te gaan, maar de meeste docenten kunnen goed cijfers geven. Als je kijkt naar meerdere docenten die hetzelfde vak geven zijn ze het vaak heel erg eens over de kwaliteit van een specifieke student. Als die het goed doet bij essay één bij docent één, doet hij het ook goed bij docent twee.’ Hij ziet dan ook niks in een strenger systeem.

‘Een objectief criterium om bijvoorbeeld essays op te beoordelen is er nou eenmaal niet, dat moet je ook niet willen.’ Anderzijds vindt ook Van de Werfhorst de controle op het functioneren van docenten beperkt.

‘Ik denk niet dat een docent die consequent al zijn studenten een punt hoger zou gaan geven, betrapt zou worden,’ aldus de hoogleraar.

Onderzoeker Hoekstra ziet ook niets in strakke modellen voor becijfering. ‘Het is nu eenmaal heel moeilijk om rigide criteria op te stellen voor wat een goed arts is of een goed socioloog, maar als iemand als Abram de Swaan [universiteitshoogleraar sociologie] daar een

6,1

6,2

6,3

6,4

6,5

6,6

oordeel over velt, zou ik dat heel serieus nemen, ook zonder dat hij precies kan uitleggen waarom dit een 8.3 is en dat een 7.8.’

A ltijd nakijken

Hoe er becijferd wordt is voor veel studenten intussen een discussie die vooral theoretische waarde heeft.

Veel belangrijker: hoe zorg je zelf dat je zo hoog mogelijk scoort? ‘Talent en inzet zijn beide noodzakelijk,’ aldus cum laude alumnus Christiaan. Hij besteedde gemiddeld maar liefst 35 uur per week aan zijn beide studies. Hoewel hij graag leerde, ging hij ook strategisch te werk om zijn cijfers te maximaliseren. ‘Ik regelde oude tentamens en probeerde goed naar de docent te luisteren. Dan kon ik vaak al een beetje voorspellen wat voor vragen er zouden komen,’ zegt Christiaan. Ook nam hij nooit een cijfer voor kennisgeving aan. ‘Ik keek altijd mijn tentamens na. Het gebeurde vaak genoeg dat docenten iets fout hadden beoordeeld wat ik goed had. Soms was de docent dat niet met me eens, soms wel en kreeg ik er punten bij.’ Christiaan raadt iedereen aan hetzelfde te doen. ‘Als ik dat niet had gedaan, had ik nooit mijn cum laude gehaald.’ l

Folia 33 | 11

6,7

het beste

Arthur Rimbaud Folkert Kuiken, bijzonder hoogleraar Nederlands als tweede taal:

Spionagepuzzel Duplicity; première: 28 mei 2009 In de caper film draait alles om grootschalige diefstallen, zoals een bankoverval, die zo uitbundig zijn in opzet en uitvoering dat ze niet zonder een komische knipoog kunnen worden getoond.

Denk bijvoorbeeld aan de Ocean’s Elevenfilms waarin gelikte, breed grijnzende dieven zwaarbeveiligde casino’s beroven alsof het niets is. Tony Gilroy’s Duplicity sluit aan op deze traditie. Alleen nu wordt er geen casino of bank beroofd, maar gaat het om bedrijfsspionage.

Clive Owen en Julia Roberts spelen professionele zwendelaars die elkaar ondanks een romantische relatie geen moment kunnen vertrouwen. Ze zijn namelijk in dienst van concurrerende werkgevers, gespeeld door Paul Giamatti en Tom Wilkinson. Het zijn directeuren van machtige bedrijven die er alles voor over hebben om de formule van een nieuw wonderproduct in handen te krijgen waarmee miljarden kunnen worden verdiend.

Liegen, bedriegen en konkelen, daar gaat het in Duplicity om. Niet alleen tussen de personages, maar ook tussen de maker en de kijker. Vrijwel elke scène dient om je op het verkeerde been te zetten. Zo zijn spionnen vaak ook dubbelspionnen en worden er tijdssprongen gemaakt in het verhaal om het geheel nog eens extra complex te maken. Hoe vernuftig de plot ook in elkaar zit, het wordt de kijker te lastig gemaakt bij te houden wie nu bij wie hoort of voor welke partij werkt. Door het gebrek aan grip op de onderlinge relaties tussen de personages heeft Duplicity moeite de daadwerkelijke diefstal spannend te

12 | Folia 33

houden. Voor het uiterlijk van Duplicity lijkt regisseur Gilroy terug te hebben gegrepen op zijn vorige film, de gladde advocatenfilm Michael Clayton.

Veel koele, blauwe kleurtinten dus, en grauwe kantoren in plaats van ingenieus ontworpen bankkluizen. Het past perfect bij het thema van bedrijfsspionage, maar het geeft de film een klinisch, zakelijk uiterlijk.

De charme van Duplicity moet elders vandaan komen. Met name het charismatische optreden van Owen en Roberts doet wonderen. De plagerige, sluwe trucjes waarmee ze om elkaar heen draaien en hun omgeving aftroeven zijn vermakelijk, evenals de dialogen die ermee gepaard gaan. Vooral de perfect gecaste Owen schmiert er prettig op los.

De komische momenten tussen Owen en Roberts zijn uiteindelijk niet genoeg om Duplicity tot leven te laten komen.

Een goed gemaakte caper film is een puzzel voor haar publiek. Duplicity is ook een puzzel, alleen dan met zo veel stukjes dat de kans bestaat dat je hem al beu bent voor het laatste stukje is gelegd.

Laat staan dat je erom geeft wie er uiteindelijk met de buit vandoor gaat. (René Glas) Duplicity (VS, 2009) Regie: Tony Gilroy Met: Clive Owen, Julia Roberts, Paul Giamatti

Humor: ‘In de Dikvoormekaarshow wordt constant gespeeld met de pragmatiek van taal: beurtgedrag, indirecte taalhandelingen, de regels voor het elkaar in de rede vallen. “Ja hoor, daar zijn we weer,” begint Dik. En meteen ertussendoor meneer de Groot: “Dik, ik heb een verhaal.” “O god, hij heeft een verhaal, willen we niet horen.” Waarop De Groot toch verder vertelt en onderbroken wordt door de binnenkomende buurvrouw en Ome Joop. Er is een leuke scriptie over te schrijven.’

Film: ‘Interiors van Woody Allen, een indringende film over een binnenhuisarchitect, een invoelende en introverte vrouw die uiteindelijk overmand door gevoelens de zee in loopt. Ook knap gemaakt qua enscenering en de afstemming van kleuren.’

Boek: ‘Arthur Rimbaud van JeanJacques Lefrère, een als een spannende thriller geschreven biografie.

Rimbaud heeft ontzettend veel meegemaakt. Zijn relatie en ruzies met de grote dichter Paul Verlaine, die op hem geschoten heeft. Hij stopt van het ene op het andere moment met dichten, zit een blauwe maandag bij het KNIL, slijt de rest van zijn leven als handelaar in Afrika. En dan die rijke poëzie.’

Muziek: ‘Léo Ferré chante VerlaineRimbaud. Mooi hoe Ferré beide dichters verschillend vertolkt: de gedichten van Verlaine melodieus, die van Rimbaud paf paf paf, alsof de zinnen eruit worden geschoten.’

Foto: Hans van Vinkeveen

film

Tv: ‘De Rijdende Rechter, het laat veel zien over de psychologie van zich te principieel opstellende mensen.

Ze kunnen geen water bij de wijn doen, verharden in hun positie en gaan elkaar het leven zuur maken.’

Folkert Kuiken

Kunst: ‘Barbara Kruger combineert zwart-witfoto’s met teksten die tot nadenken stemmen. “You construct intricate rituals which allow you to touch the skin of other men.”

Het laat zien dat het aanraken van elkaar bij mannen afhangt van de cultuur waarin zij geboren zijn en plaatsvindt via rituelen, zoals het juichen tijdens een voetbalwedstrijd.’

Hebbeding: ‘Mijn kasjmiersjaal, gekocht in Bombay, gaat al twintig jaar overal mee naartoe. Handig tegen de zon of om onder te liggen in een vliegtuig.’

Afknapper: ‘Niks tegen het Nemo, alles tegen dat verschrikkelijke gebouw. Het detoneert en ontneemt het uitzicht op de stad.’

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan Rolf Soldaat, mijn personal trainer in PCH Fitness. Of het hem lukt mijn fysieke grenzen te verleggen weet ik niet, feit is dat ik er altijd beter vandaan kom dan ik ernaartoe ga.’ (Hans van Vinkeveen)

De dans ontspringen Nachtkino, Kriterion U wilt niet maar gaat toch. Want zij wil nu eenmaal wel graag en tot op heden lijkt de avond succesvol. Onderweg naar de dansvloer slaat u nog snel een stiekeme wodka achterover.

Mmm, u wilde niet en nu staat u daar toch. Met die twee linkervoeten. Dat gebrek aan ritmegevoel.

Die vastgeroeste heupen en die lullig zwaaiende ledenmaten.

U wilde echt niet en snapt weer niet dat u toch gegaan bent, nu iemand u zojuist vroeg of u misschien een spierziekte heeft en zij aan de hand van een 1.63 meter korte Justin Timberlake-adept de disco verlaat. Verdomme.

Gelukkig biedt Kriterion, in samenwerking met Amsterdam Weekly en de filmfestivals Balkan Snapshots, KLIK! en Rated X, sinds een paar weken een bijzonder aantrekkelijk alternatief voor die mensen wiens zaterdagavonddate in de disco steeds weer net zo vruchtbaar is als een Oudhollands zandlandschap. Het heet Nachtkino, en het eerder genoemde collectief noemt het de herintroductie van ‘the midnight movie to the big screen’. Ik lees: de mogelijkheid om op zaterdagnacht in Amsterdam Het Discotheekbezoek te ontlopen en een nachtfilm te zien. Hoezee!

Zowel Balkan Snapshots als KLIK!, Rated X en Amsterdam Weekly staan bekend om hun onconventionele, enigszins alter-

natieve inhoud. Elk vanuit hun eigen interessegebied (respectievelijk balkancinema, alternatief erotisch, animatie en hedendaagse en klassieke cult) vertonen zij beurtelings een film. Deze wordt steeds gepast ingeleid met bijvoorbeeld een korte film of introductie. Rond dit filmprogramma zal bovendien elke week een ‘act or event that will make your viewing experience special’ gepland worden. Dat kan een vj of dj zijn. Een van de initiatiefnemers stelde mij zelfs een heuse Wiigame in het vooruitzicht. Leuk!

Omdat ook mijn dansmoves mij vaker een vraag naar mijn fysieke gesteldheid opleveren (‘Fen, heb je pijn?’) dan een spannende invitatie, heb ik op 2 mei maar direct de Nachtkino-openingsavond bezocht. Dat bleek een bijzonder leuk feestje en het daar gepresenteerde maandprogramma zag er bijzonder aantrekkelijk uit.

Komende zaterdag staat Dobermann van Jan Kounen gepland.

Een Tarantino-achtige, Franse gangsterfilm uit 1997. Voor info over tijden en het verdere programma, zie www.kriterion.nl/ nachtkino. (En voor verhalen van medepineuten, zie www.daten.nl/ ik-moest-dansen.) (Fen Verstappen) Nachtkino: elke zaterdag in mei, juni en juli om 24.00 uur in Kriterion, Roetersstraat 170, entree: € 6,50

Foto: Won Tuinema

Foto: Henk Thomas

fen is uit

eten

Fijngesneden eend New Season, Warmoesstraat 39 Waar ga je heen in Amsterdam als je trek hebt in Chinees? Juist, naar de omgeving van de Zeedijk. De keus is overweldigend. We belanden bij een restaurantje in de Warmoesstraat. Hier geen Chinese clientèle, maar gelukkig ook geen tl-licht of badkamertegeltjes.

De kaart heeft veel Chinese, maar ook enkele Indonesische en Surinaamse gerechten. Verwacht echter geen standaardmenu. Mijn vriendin kiest de San La-soep als voorgerecht en vraagt of die ook in een vegetarische variant verkrijgbaar is. Dat kan en ze kan hem zelfs veganistisch krijgen als ze dat wil! Ik proef ook een lepeltje en ben aangenaam verrast: de soep is goedgevuld en lekker pittig. Ik bestel de Crispy Duck die een specialiteit van de chef schijnt te zijn. Het gerechtje bestaat uit wat julienne gesneden groenten, twee dunne pannenkoekjes, huisgemaakte hoisinsaus en een bergje fijngesneden eend.

Je moet de pannenkoekjes vullen met de ingrediënten en oprollen. Het vlees blijkt koud, wat ik graag van tevoren had geweten. Het is best lekker, maar van een specialiteit van de chef had ik meer verwacht.

Bij het hoofdgerecht nemen we een pot jasmijnthee. Helaas krijgen we geen losse thee, maar zakjes. Mijn vriendin kiest een vegetarisch gerecht met tofu en ik neem de Gon Bo Ha: grote garnalen in een pittige saus met allerlei groenten. Bij de hoofdgerechten wordt standaard witte rijst geserveerd. Je kunt ook nasi of noedels bestellen, maar dan betaal je €1,50 extra. Het tofugerecht is tamelijk saai. De garnalen daarentegen zijn heerlijk sappig

en de saus (met hele, gedroogde pepertjes) is lekker pittig.

De nagerechten zijn niet zo spannend: gebakken banaan, gefrituurde ananas, enzovoort. Wij hebben meer interesse in de Maleisische cake. Het blijkt een combinatie van spekkoek met pandan. Bij dat laatste denken wij meteen aan rijst, maar volgens de ober is het een soort struik (?) waar meel van wordt gemaakt die weer gestoomd wordt. Wij begrijpen er niets van, maar het is lekker.

Tegelijk met de rekening krijgen we een roos. Het viel ons al op dat andere dames (sorry heren) ook rozen hadden gekregen en we vragen de bediening of ze soms een jubileum hebben, maar het is ‘zomaar’. Dit vinden wij ontzettend schattig en attent! Mijn vriendin vraagt of het mogelijk is een pittig tofugerecht op de kaart te zetten. De ober antwoordt dat ze het de volgende keer even moet aangeven en dan past de kok het voor haar aan. De volgende keer? Wij komen zeker terug, al is het alleen maar vanwege die leuke obers! (Olga Rackwitsz) Prijs: goedkoop tot normaal Bediening: fantastisch!

Publiek: buurtbewoners en toeristen Omgeving: modern en warm

OPROEP Ben je (betaalbaar) uit eten geweest (maximaal E25,- per persoon)? Schrijf dan een recensie en stuur die op naar redactie@ folia.uva.nl. Als je recensie wordt geplaatst, krijg je de kosten van het etentje tot een bedrag van E50,- vergoed.

Folia 33 | 13

winnaars

Masters of Art Door Harmen van der Meulen

Het Amsterdams Studenten Festival (ASF), staat open voor studenten van de UvA, VU en HvA. Maar dit jaar domineerden de UvA-studenten.

Winnaar singer-songwriter: Rebecca Sier (18), bèta-gamma:

Winnaar poëzie: Lisanne de Berg (20), Nederlandse taal en cultuur:

‘ Ik wil verder in de muziek’

‘Mijn doel is een bundel’

‘Ik ging naar die avond met het idee dat ik gewoon lekker een optreden ging doen, toen won ik, en dat was overrompelend. Het was hartstikke leuk, en vooral dat ik daarna nog even mocht spelen. Tijdens de wedstrijd zelf mocht je maar een kwartier spelen.

Ik speel gitaar sinds ik acht ben, en heb een jaar of zeven klassiek gitaarles gehad, en ben ook al vrij snel daarbij gaan zingen. Na zes jaar ben ik gestopt met klassieke gitaarlessen en ben ik verdergegaan met het coveren en met het schrijven van eigen liedjes.

Ik wil echt verder met muziek. Beta-gamma studeer ik omdat ik het heel leuk vind, en omdat ik er wat mee kan. Muziek is heel onzeker om in verder te gaan natuurlijk. Maar het is wel een grote droom, en ik ga het ook zeker proberen. Ik speel binnenkort op het Fusion Unplugged festival en op een festival in Amsterdam-Noord, dus ik ben lekker aan het optreden.’ Zie ook www.myspace.com/rebeccasier.

‘Je krijgt tien minuten, sommigen gingen daar ruim overheen, en anderen hadden best weinig. Ik deed drie gedichten, omdat ik dat wel een mooi getal vind. Als je zo’n hele avond lang zit te kijken en iemand is vijftien minuten aan het woord wordt het denk ik eerder een sleur. Ik ben bezig met schrijven sinds de middelbare school, toen ik dertien of veertien was. Naast poëzie schrijf ik ook korte verhalen en liedjes, en dat soort dingen. Eigenlijk doe ik nooit mee aan wedstrijden. Ik blijf sowieso wel schrijven, ik blijf met poëzie bezig. Misschien ga ik wat meer voordragen, dat vind ik sowieso heel leuk, dus dat zie ik me in de toekomst wel meer doen. En ik hoop in de toekomst een bundel uit te brengen. Dat is wel mijn doel. Het is heel leuk om ernaast te doen, maar echt als dichter leven? Het kan, maar het is echt heel lastig.’

V.l.n.r: Jurre Muijs, Susanne Visser, Fiona Kelatow, Josje Siffels en Miriam Wapstra

Winnaar toneel: Theatergroep Nest, Susanne Visser (20), theaterwetenschap:

Foto’s: Won Tuinema

‘ De jury snapte precies wat we bedoelden’

Rebecca Sier

14 | Folia 33

‘We maken met z’n vijven elk jaar een voorstelling, waarbij we proberen zo veel mogelijk zelf te doen. We kennen elkaar van het MUZtheater in Zaandam, waar alle spelers oorspronkelijk vandaan komen. Het stuk stond onder regie van Suzanne Klomp. Er waren drie andere acts, en alles was heel verschillend. Dus je weet niet wat er wel of niet aanslaat of wat er leuk gevonden wordt. Je kon je dus ook niet echt meten aan de rest. We hadden maar twintig minuten dus hebben we een compilatiestuk gemaakt, een licht absurde slapstick-mimevoorstelling. We wisten van tevoren niet of wat we bedoelden nog wel over zou komen.

Maar de jury verwoordde precies wat wij wilden overbrengen, dat was heel fijn. We zijn nog niet klaar met deze voorstelling, want we spelen sowieso nog op het Fringe festival in september in Amsterdam.’

Lisanne de Berg

Winnaar presentatie: Timna Rauch (24), media en cultuur:

‘Ik praat vrij veel’ ‘Kleinkunst was echt helemaal te gek. Aan het eind van de avond was ik zo blij, niet alleen met wat ik zelf had gedaan, maar met de hele sfeer van de avond. Toen had ik de tweede avond dj’s, dat was iets minder. Ik vond dat zelf ook heel moeilijk om te doen, want ik praat vrij veel. Bij kleinkunst is daar ruimte voor, bij dj’s is dat gewoon minder. Maar iedereen zei dat ik het leuk deed, en goed de overgangen vol praatte. Op de middelbare school deed ik veel culturele avonden, en zo ben ik terecht gekomen in het lokale festivalcircuit, toen heb ik daar wat dingetjes voor gedaan. Ik werk nu voor mijn stage achter de schermen bij Endemol, maar voor de schermen ligt mijn hart toch wel het meest. Ik ga misschien door mijn winst avonden in het Comedytheater presenteren, daar verheug ik me erg op.’

Yvonne America

Winnaar kleinkunst, jury- en publieksprijs: Yvonne America (22), Franse taal en cultuur:

‘ Ik heb nog nooit zo lekker gespeeld’

Timna Rauch

Winnaar klassieke muziek: Mascha van Nieuwkerk (19), conservatorium en geschiedenis:

‘Het was misschien pas de vijfde keer dat ik in mijn eentje optrad.

Ik heb een jaar de kleinkunstacademie gedaan, maar daar ben ik vanaf gegooid omdat ze me niet goed genoeg vonden. Daarom ben ik heel blij dat ik dit heb gewonnen, dat het dus toch wel leuk genoeg is. Ik was ontzettend zenuwachtig van tevoren, omdat het de eerste keer was dat ik in Amsterdam ging spelen. Voor mijn eigen studentenvolk, zeg maar. Ik mocht gelukkig als laatste, dus de zaal was lekker opgewarmd. Vanaf de eerste seconde wist ik: dit wordt echt heel goed. Ze waren ontzettend lacherig, ik heb eigenlijk nog nooit zo lekker gespeeld als die avond. Ik kijk wel hoe ver ik kom in de toekomst. Dit is wel wat ik het allerliefste doe, maar het is een heel onzeker vak, daarom doe ik de studie ernaast.’

‘Ik wist niet dat het een wedstrijd was’ Ze speelde cello, en werd op piano begeleid door haar broer Yuri. Ze speelden de ‘Hongaarse rapsodie’ van Popper, en variaties op ‘Bei Männer welche Liebe fühlen’ van Mozart.

Mascha: ‘Ik had er totaal geen benul van dat het een wedstrijd was. Dus daarom zat ik er heel ontspannen in. We vonden het natuurlijk heel leuk dat we wonnen, maar mijn broer had eigenlijk niet veel tijd om daar te spelen, en hij was weggegaan nadat we hadden gespeeld. Dat was een beetje gênant, dat ik daar in mijn eentje op dat podium stond. In de toekomst wil ik het liefst het conservatorium en geschiedenis blijven doen. Ik kan niet alleen de hele dag muziek maken, en niet nadenken, maar ik kan ook niet alleen maar boeken lezen en helemaal niet met artistieke dingen bezig zijn.’

Yuri en Mascha van Nieuwkerk

Winnaar fotografie: Chris Konijnenburg (24), planologie:

‘Ik heb het heel serieus aangepakt’

Chris Konijnenburg

‘Dit festival is het eerste wat ik heel serieus aangepakt heb.

Ik volg een cursus fotografie bij Crea. Daar kwamen twee dames van het ASF en die vertelden dat ze nog deelnemers voor de discipline fotografie zochten. Aan de hand van een foto en het verhaal dat je daarbij vertelde werd je al dan niet geselecteerd voor de finale: de expositie. Daarvoor moest je twee foto’s maken met als thema “Lef ”. Ik heb een foto genomen vanaf de hoge duikplank in het Sloterparkbad, alsof je over het randje van de duikplank naar beneden kijkt.

Mijn tweede foto is een foto van een meisje dat naakt de zee in rent, waarbij je haar voetstappen richting de zee volgt.

Het lef om je kleren af te schudden en de zee in te rennen op een mooie dag. Er was een meisje dat hele knappe foto’s had gemaakt, ik had van tevoren het vermoeden dat het tussen ons twee heel spannend zou gaan worden. Zij [Laura Kant, red.] heeft uiteindelijk de publieksprijs gewonnen, en ik de juryprijs. Dat was wel verrassend, en supergaaf.’

V.l.n.r.: Carlos Zorita Diaz, Joost Abbel, Gijs Koot en Zoli Soos

Winnaar bands, jury- en publieksprijs: Zorita, zanger Carlos Zorita Diaz (24), sociologie:

‘We staan nu op de kaart’ ‘Het was een heel fijn optreden. We waren nog niet zo heel bekend binnen de Amsterdamse studentenwereld, we staan nu een beetje op de kaart. Dat is wel fijn. Het is leuk dat we erkenning krijgen, maar je moet het niet naar je hoofd laten stijgen. Het is maar een studentenfestival. We zijn nu een jaar bezig met Zorita, we spelen Gipsy-Latin folk-pop. Het gaat heel goed met de band, beter dan we hadden verwacht, en dat motiveert ons om er al onze energie in te steken. Normaal gesproken komen we één keer per week samen om te oefenen, maar de komende tijd hebben we zo veel optredens dat dat niet lukt.’

Zie www.myspace.com/zoritamusic voor meer informatie.

Folia 33 | 15

STUDIJOB BESTAAT 10 JAAR! In 2009 viert StudiJob Uitzendbureau haar 10-jarig Jubileum.

Dit zal menigeen niet zijn ontgaan: een grote banner in het raam, een aangepast vrolijk feestlogo dat overal in terugkomt en ga zo maar door.

Al 10 jaar staat het StudiJob team paraat om een kwalitatief goede match te maken tussen uitzendkracht en opdrachtgever. We hebben ons inmiddels gespecialiseerd in uitzending, payrolling, werving & selectie en loopbaanbegeleiding & coaching. We willen onze diensten nog lange tijd aan blijven bieden aan onze opdrachtgevers en uitzendkrachten.

Kortom: Ben je op zoek naar flexibel en kwalitatief goed personeel?

Of ben je juist op zoek naar een passende bijbaan?

Neem dan snel contact op met een van de consulenten!

Een feestelijke groet van het StudiJob team r 4UVEJ+PC JT HFPQFOE WBO VVS r 7PPS NFFS JOGPSNBUJF CFM r XXX TUVEJKPC OM

Scriptie schrijven in goed Nederlands Is Nederlands niet je moedertaal en heb je daarom moeite met scripties e.d. schrijven? Gepensioneerde academici/ HBO-ers ondersteunen je hiermee graag.

GRATIS! www.gildeamsterdam.nl

VE BIJ

EN OP EEN KUNSTACAD RDIEN EMI

E Leuke afwisselende baan op een kunstacademie in Amsterdam.

Regel jij de modellen voor de docenten, ruim je de kantine op, maak je cijferlijsten aan en heb je een goed humeur.

Ben je 12 tot 24 uur per week beschikbaar.

Kijk op www.wackersacademie.nl bij vacatures.

-8=64G>=34= <43434;8=6.

PEPER !84CEA1@845 D0= 34

www.ASVA.nl

(>>@ 34 @427B4@ 64A;44?B ,8B 94 8= 34 9C@838A274 ?@>1;4<4= 4B %( @427BA1C@40C 74;?B 94 6@0B8A 4 64D>@34@34 $427B4=ABC34=B4= 384 300@ D@89E8;;86 E4@:4= 3>4= G> 8= 34 ?@0:B89: 4@D0@8=6 >? %( @427BA1C@40C /&8934=A 94 ABC384 ;44@ 94 0;;4A 744; GE0@B E8B B4@E89; 74B 8= E4@:4;89:7483 <44AB0; E0B 64=C0=244@34@ ;86B G46B 0@6@84B 34 @C85 384 =00AB 34 0AB4@ @1483A@427B A8=3A 44= ?00@ <00=34= 189 74B @427BA1C@40C E4@:B /)89 ABC@4= <44AB0; 189D>>@144;3 44@AB 44= /64E>=4 1@845 E00@8= E4 >?

44= @89B94 G4BB4= E00@ E89 74B =84B <44 44=A G89= 8= ?;00BA D0= <4B44= 44= 8=641@4:4AB4;;8=6

4 28954@A

4B @427BA1C@40C :@896B D>>@0; D44; D@064= >D4@ 7CC@@427B >=34@E89A@427B 0@1483A@427B 4= 34 6@>4? / 4 6@>4? 6445B >=A 744; D44; E4@: 189D>>@144;3 ><30B ABC34=B4= 74B =84B 44=A G89= <4B 34 7>>6B4 D0= 7C= ABC384A27C;3 %BC34=B4= :><4= =00@ >=A B>4 0;A 7C= 7C8A100A ?;>BA4;8=6 74B 7CC@2>=B@02B 7445B 14I8=3863 34 7CC@?@89A 7445B D4@7>>63 >5 0;A 789 34 1>@6 =84B B4@C66445B %BC384D4@4=868=64= :;>??4= 189 >=A 00= <4B D@064= >D4@ 2>=B@02B4= <4B 143@89D4= %><A 600B 74B =84B 44=A >< 9C@838A274 D@064= <00@ 74;?4= E4 34 9C8AB4 E46 D8=34= 4= A><<864 <4=A4= E8;;4= 0;;44= 4D4= ;0B4= 2742:4= >5 G4 84BA 6>43 74114= 64300= )89 3C8:4= 30= 34 E4B1>4:4= 8= 4= G>4:4= 34 @464;A >? 0B D8=3 8: ;4C: E4@: 4 <>4B 6>43 E4B4= E0B 4@ AB00B 4= E00@ 94 <>4B G>4:4=

0;8:0 4; 70AA0=8 2>J@38=0B>@ @427BA1C@40C 4= 0@6@84B 34 @C85 @427BA <4B 44= 2;8I=B >B> 8@48;;4 34 >=6

%><A :><B 74B G> D4@ 30B 34 <434E4@:4@A D0= 74B @427BA1C @40C <4B 7C= 2;8I=B 34 @427BAG00; 8= <>4B4= 0@6@84B /)89 D4@B464=E>>@3864= 30= 189 34 :0=B>=@427B4@ 0B 8A 14AB 189 G>=34@ E0=B 0=34@4 6@0B8A @427BA7C;?D4@;4=4@A D4@E89G4= 0;B893 <4B44= 3>>@ =00@ 03D>20B4= B4@E89; 30B D00: 74;4<00; =84B =>386 8A : D8=3 74B E4@: 189 %( 744; 8=B4@4AA0=B 4B 8A 05E8AA4;4=3 4= 94 74;?B <4=A4= 427B

, $" ! ($+ !

4B %( @427BA1C@40C 7445B 34 0564;>?4= <00=34= >=34@ 0=34@4 @427BA03D84G4= 64A27@4D4= D>>@ 34 ABC34=B4= 384 >? 34 0@>;8=0 02 8;;0D@F;00= E>=4= >? %284=24 #0@: 84 E>=8=64= G89= 641>CE3 D>>@ 34 ABC34=B4= 384 D0=05 A4?B4<14@ 00= 74B <AB4@30< '=8D4@A8BF >;;464 ' 2>;;464A GC;;4= D>;64= "<30B 34 :0<4@A 0; :;00@ E0@4= <00@ 74B ' =>6 =84B >?4= 74114= 4@ 74B 0564;>?4= 900@ 0=34@4 ABC34=B4= 64E>>=3 ,89 <>4B4= 300@ =C C8B $>=3 34 34@B86 14E>=4@A G89= 3>>@ ')" 64306D00@3 ><30B G89 =84B 8=AB4<34= <4B >=B@C8<8=6 %( 8A 44= A0<4=E4@:8=6 00=64600= <4B 74B )89:AB4C=?C=B )>=4= >< 34G4 ABC34=B4= 189 B4 AB00= @ E>@3B 64:4:4= >5 34 >=B@C8<8=6 ;4600; 8A 4= >5 4@ D4@D0=64=34 E>>=@C8<B4 >5 44= D4@7C8AD4@6>438=6 14A278:100@ <>4B E>@34= 64AB4;3 &8934=A 44= :>@B 6438=6 >? <48 E>@3B 34 C8BA;06 14:4=364<00:BH

41 989 44= 9C@838A274 D@006 !44< 30= 2>=B02B >? <4B 74B %( @427BA1C@40C 5@>=B>55824 >< ;0=6A 189 34 ABC34=B4=10;84 8= 74B %4@D824 =5>@<0B84 4= B@C< 8==4=60AB7C8AAB@00B <AB4@30< B4; >5 <08; @427BA1C@40C 0AD0 =; ;A 94 44= 8=64E8::4;34 D@006 741B E>@3B 4@ 44= 05A?@00: D>>@ 94 64<00:B 189 74B 5@>=B>55824

4= C8B60D4 D0= 34 %( ABC34=B4=C=84 (4=34;AB@00B

** <AB4@30< $4064@4= ?4?4@ 0AD0 =;

analyse

De noodtoestand als spel Door Remco Bouma

‘Als de griep echt zo erg was, waren we nu allemaal ziek of dood,’ zegt een fietsenmaker uit de volkswijk Santo Domingo in Mexico-stad. Hij heeft gewoon doorgewerkt tijdens de restricties, net als miljoenen Mexicanen die leven van hun werk op straat. Sommigen hebben reserves, voor anderen is het: vandaag niet werken, morgen niet eten. Het openbaar vervoer, transport van de armen, bleef ook tijdens de stillegging van het openbare leven goed gevuld. In metro’s en minibusjes droeg misschien de helft van de passagiers mondkapjes, die al na twee dagen niet meer te verkrijgen waren en bovendien niet zouden werken.

Wel leeg waren de grote avenues, domein van de autobezitters uit de middenklasse. Zij kunnen het zich economisch permiteren thuis te blijven.

‘ Er komt een corruptieschandaal aan, of de peso gaat vreselijk devalueren’

C orruptie en armoede

Genadeloos hard getroffen zijn de studentenwijken, in de twee weken dat de universiteiten dicht waren.

Fernando Rojas Durán, eigenaar van een kopieerwinkeltje, draaide in die weken een dagomzet van 20 pesos (1 euro), terwijl hij normaal aan 3000 zit. ‘Laat de overheid compenseren als ze dit soort overdreven maatregelen afkondigt. De overheid is nooit bezorgd om ons. Hier wonen kinderen in riolen, bejaarden komen om van de honger. Er komt een corruptieschandaal aan, of de peso gaat vreselijk devalueren.’

Deze lezing, de overheid heeft de epidimie opgeblazen om de aandacht van corruptie, armoede en werkloosheid af te leiden, hoor je veel. De andere: de overheid houdt de griep klein en de dodencijfers kunstmatig laag, om paniek te voorkomen. Volgens een enquête van dagblad La Reforma is de bevolking verdeeld : 49 procent neemt de griep serieus, 50 procent gelooft er weinig tot niets van. Beide groepen hebben één ding gemeen: niemand vertrouwt de regering. Mexicanen zijn ervan overtuigd dat de regering-Calderón alleen die cijfers naar buiten brengt die haar goed uitkomen en de informatiestroom zo manipuleert dat regeringspartij PAN voordelig de lokale verkiezingen van 5 juli ingaat. Wat overigens niet specifiek aan de regering-Calderón ligt: de hele politiek wordt als verrot beschouwd.

Wie de aanpak van de overheid analyseert, vindt daar alle reden toe. Onafhankelijke medici mogen de lijken niet schouwen. Details over besmettingen worden niet gegeven of veranderen met de dag, evenals aantallen van doden en besmettingen. Op 24 april, toen de federale regering de noodtoestand uitriep, zouden er 150 doden gevallen zijn. Een paar dagen later waren dat er nog 21, weer een paar dagen later 7. Kwestie van inter-

18 | Folia 33

pretatie, luidde de verklaring van de de regering-Calderón. Stem van de straat: eerst kwam de overheid een hoog dodenaantal beter uit, later, vanwege internationale commotie en schade aan de Mexicaanse export en het toerisme, een laag dodenaantal.

H ardnekkige geruchten

‘Het is een patroon,’ zegt Pedro Miguel, columnist van dagblad La Jornada. ‘De overheid geeft nooit juiste informatie. De regering-Calderón zou de drugsoorlog aan het winnen zijn, maar dodenaantallen blijven oplopen en de Verenigde Staten komen geen moment in bevoorradingsproblemen. Ik weet niet of de overheid ooit over juiste informatie beschikt, en zo ja, of ze die dan meedelen. De regering beschouwt informatievoorziening als een spelletje. In Mexico komen ze daarmee weg, maar nu brengen ze de hele wereld in de problemen.’

Een hardnekkig gerucht over de herkomst van de griep achtervolgt Granjas Carroll, een Amerikaanse varkensfokkerij met een jaarproductie van 800.000 varkens in 42 stallen rond de Mexicaanse provinciestad Perote.

Antibiotica en groeihormonen, waardoor varkens in plaats van in een jaar in twee maanden groeien, zouden een resistente en agressievere virusvariant gekweekt hebben.

‘We hebben een nieuw soort hagedissen gezien, en vliegen met vier vleugels, die wonden veroorzaken die blijven opengaan,’ zegt Marcelo Torres, een boer van 58. ‘Als dieren kunnen muteren, kunnen virussen dat ook.’ Zo’n gemuteerd griepvirus zou op de bevolking van La Gloria gesprongen zijn, een plattelandsdorp met 3000 inwoners. Eind maart zouden 1800 mensen daar aan een onbekende griep hebben geleden, waaraan 60 dorpelingen stierven. Arbeiders uit MexicoStad, die thuis Pasen vierden en daarna terugkeerden, deden de rest. Op 23 april riep Mexico-stad de noodtoestand uit vanwege een onbekende griep, waarvan de symptonen dezelfde waren als die in La Gloria.

Maar de persvoorlichter van de deelstaat Veracruz ontkent alles, en geeft meteen een stapel toeristenfolders mee. ‘Nu de internationale pers hier voor niets gekomen is, kunnen ze, nu ze hier toch zijn, het prachtige Veracruz ontdekken en daar een mooi stuk van maken.’ Bij gebrek aan betrouwbare informatie maakt elke Mexicaan zijn eigen verhaal. En hoewel de griep nu op zijn retour lijkt, zal dat spelletje nog wel even doorgaan. l Remco Bouma is UvA-student Spaans, uitwisselingsstudent aan de Universidad Nacional Autónoma de México en freelance journalist

Foto: Remco Bouma

De Mexicaanse griep lijkt op haar retour en de beperkingen in Mexico-stad zijn opgeheven. Over herkomst en verloop doen verschillende theorieën de ronde, maar de lezing van de regering gelooft niemand.

21

Foto’s: Bram Belloni

weekgast

Reinder Rustema (1972) is docent nieuwe media en kandidaat-Europarlementariër namens Newropeans.

Zondag 17 mei Campagnevoeren is verslavend. Praktisch alle partijen zijn bezig met Hyves, Facebook, Twitter, YouTube en ga zo maar door, maar wie gaat zich nou abonneren op campagnenieuws? Als followers op Twitter zie ik vooral de andere partijen. Het lijkt de reclame- of televisiewereld wel, waar iedereen elkaar dwangmatig in de gaten houdt.

Dit weekend heb ik mezelf maar eens als volksvertegenwoordiger op Marktplaats gezet. Als politiek als product verkocht moet worden, dan maar zo. Vanmorgen zag ik twee aanbevelingen verschijnen, erg leuk, had ik niet verwacht. Nu nog een persbericht.

Verkiezingsbord op het Leidseplein is weer een rommel. Veronique, kandidaat 3, stond er te flyeren. Voornamelijk toeristen.

Brainstormsessie over de strategie van de stichting Het Nieuwe Stemmen in het lelijke McKinsey-gebouw tegenover het Amstel-hotel. Prachtig uitzicht over de rivier en de stad. Unanimiteit over het nut van voorkeursstemmen op individuele kandidaten.

Maandag 18 mei In pak met das naar de lancering van de Wiekiesjijwebsite in Nieuwspoort in Den Haag. Het is een voorkeursstemwijzer. Een aanvulling op alle andere stemwijzers voor als je de lijst waarop je gaat stemmen al hebt gekozen maar niet op de lijsttrekker gaat stemmen. Als ceremoniële handeling mogen de kandidaten van alle partijen gezamenlijk op een rode knop drukken. Een CDA-schip komt vlak voor me staan zodat de NOS-camera me niet kan zien. Welkom in de wereld die televisie heet. Met de chef Den Haag van de NOS besproken of wij ooit in beeld kunnen komen. Het is voor de NOS al moeilijk genoeg om het inwisselbare gekakel van de reguliere nationale partijen in beeld te brengen zonder dat men wegzapt. Ons genuanceerde verhaal over democratie in Europa met een pleidooi

voor Europese partijen is dan helemaal lastig uit te beelden.

Dinsdag 19 mei Op stagebezoek voor evaluatie met student en begeleider. Erg leuk om terug te zijn bij de Waag Society waar ik tien jaar geleden zelf stage liep. Terug op mijn post melden studenten zich per e-mail en in het echt. Het laatste heeft toch echt mijn voorkeur, ondanks dat ik de internetkandidaat ben van mijn partij. Het ministerie heeft een delegatie van de Zweedse vereniging van gemeenten naar me doorgestuurd. De hele middag horen ze me uit over mijn project petities.nl. Ze willen het ook in Zweden. Als ze het maar zo veel mogelijk overlaten aan burgers, benadruk ik, dat hoort zo bij petities.

Tijdens een etentje met vrienden gaat het toch weer grotendeels over Newropeans. Moeten we wel of niet het woord superstaat gebruiken? We kunnen het gebruiken om het debat naar ons toe te trekken en in de aandacht te komen. Maar het is lastig om het een positieve lading te geven. De aanwezige historicus relativeert dat dit allemaal erg lijkt op 1795-1801, toen de provincies niets van Den Haag moesten hebben.

Uiteindelijk was het sleutelwoord burgerschap. De Nederlandse burger ontstond toen; Nederland was de consequentie. Dat zouden we met onze Europese partij goed kunnen aangrijpen. Stem als Europese burger op een Europese partij, niet op een provinciale/provinciaalse Nederlandse.

De avond afgesloten met mijn wekelijkse ritueel sinds 2000: de sneak preview in Kriterion, nu met Cinevillepas. Wat een kop, die Tommy Lee Jones.

Woensdag 20 mei Posterplakker ingehuurd. Honderd posters belooft hij op de verkiezingsborden in Amsterdam te plakken, voor 75 cent per stuk. In Amsterdam bestaat de vreemde gewoonte om over andere posters heen te plakken. Het verkiezingsbord op het Leidseplein bijvoorbeeld ziet er praktisch elke dag anders uit. Hij plakt ook voor andere partijen, vertelde hij. Zo heb je nu de situatie waarbij alle partijen in een zinloze race zijn verwikkeld. Partijsubsidies worden verspild door deze wedloop tussen posterplakkers te sponsoren. In ons geval ons eigen geld, want als beginnende partij

kunnen we geen aanspraak maken op subsidies. Het is een soort maffiapraktijk, want het inhuren van de plakker is de beste garantie om niet door diezelfde plakker overgeplakt te worden. Alle concurrerende plakkers inhuren is dan het slimst, in combinatie met een groot leger vrijwilligers van de partij, die ook plakken. Dat laatste hebben de SP en de Partij van de Dieren als voordeel. Hun plakkers zijn activisten die het plakken voelen als een manier om onrecht te bestrijden. Daar kunnen wij niet tegenop. We bestaan per definitie niet landelijk of lokaal als Europese partij en de intellectuelen die onze systeemkritiek delen gaan niet plakken.

Donderdag 21 mei Te veel tijd gestopt in een online petitie over de verkiezingsborden in Amsterdam. Hopelijk tekenen alle partijen, dan komt er vast wel een oplossing voor de gemeente- of Tweede Kamerverkiezingen.

Een eerdere petitie van ons had binnen een dag effect.

De Stemwijzer werd aangepast en de niet-reguliere partijen werden niet langer standaard weggelaten uit het stemadvies. Daar hebben we baat bij gehad, want 6 procent van alle stemadviezen zijn nu voor ons. Als dat het nationaal stemgedrag zou zijn dan is dat ruim één zetel. Als we goed op de buis komen met ons verhaal kunnen we die zetel wel verzilveren, maar of dat gaat lukken blijft spannend. Prutsen op het web is arbeidsintensief en ik voel mijn RSI van tien jaar geleden weer opspelen.

Vrijdag 22 mei Ik ben blij! In NRC Handelsblad mag ik op pagina 3 commentaar geven. ‘Internet wordt gebruikt als campagneinstrument, politici laten graag zien dat ze modern zijn. Maar een halfjaar later reageren ze vaak niet meer, of je wordt doorverwezen naar de partij.’ Nu maar hopen dat de lezers mij onthouden, opzoeken op het web en vooral op me gaan stemmen. Ik heb 4,4 procent van het aantal uitgebrachte stemmen nodig voor een zetel. Hopelijk lukt het nog op de buis te komen komende week met het Newropeans-verhaal. l Volgende weekgast: Evelien van Roemburg, rechtenstudent aan Columbia University in New York.

Folia 33 | 19

de afdeling

Van drukpers tot e-reader Door Nadine Böke

Er is één wetenschappelijke discipline waar het niet gaat om de inhoud van de boeken, maar om de boeken zelf. Een kijkje bij de leerstoelgroep boekwetenschap.

De leerstoelgroep boekwetenschap en handschriftkunde is goed verborgen. Het kantoor van Lisa Kuitert, hoofd van de groep, zit in het gebouw aan de Oude Turfmarkt 141. De ingang ligt niet aan de straat, maar in een poortje. Eenmaal binnen raak je door de vele trapjes, tussenverdiepingen, gewone verdiepingen, en de wirwar van in rare hoeken op elkaar staande gangen al snel de weg kwijt. Een medewerkster van het secretariaat wijst uiteindelijk de weg naar Kuiterts kamer: ‘Ik loop wel even mee, het valt eigenlijk niet uit te leggen hoe je er komt.’

De kamer van Kuitert kijkt uit op een klein binnenplaatsje. Maar we blijven er niet lang: we begeven ons opnieuw in het doolhof van trappen en gangen om naar de drukpersruimte te gaan. Deze bevindt zich in een kort tussengangetje, achter een blinde deur, waarachter je nooit zo’n enorme kamer zou verwachten. In de recent opgeknapte ruimte staan een grote houten drukpers, een letterkast en vier computers. ‘Nu is de ruimte nog vrij leeg. Maar straks komen hier vitrines met andere voorwerpen die met drukken te maken hebben,’ vertelt Paul Dijstelberge. Hij vormt samen met Kuitert de vaste staf van de leerstoelgroep, en dit is zijn werkruimte. De overige computers zijn voor de vijf bijzonder hoogleraren die de groep rijk is. ‘Zij werken hier een of twee dagen per week, en worden betaald door andere instellingen,’ vertelt Kuitert. ‘Dankzij hen

hebben we, ondanks dat we zo’n kleine groep zijn, toch veel specialismen in huis.’

D e boekenkast van L ucebert

Bij boekwetenschap draait, zoals de naam al aangeeft, alles om boeken. Kuitert: ‘Wij zien boeken als een voertuig voor cultuuroverdracht. Vragen waar wij ons mee bezig houden zijn bijvoorbeeld: Hoe heeft een boek gefunctioneerd? Hoe werd het uitgegeven en verkocht? En met welk doel? Werd het boek inderdaad gelezen? En zo ja, door wie? En waar? Thuis, of in een leesgezelschap? Veel van ons onderzoek gebeurt aan de hand van historisch materiaal. Ik noem mezelf daarom ook wel boekhistoricus.’

De specialismen binnen de afdeling lopen uiteen van boeken uit de Middeleeuwen – toen deze nog handgeschreven waren, vandaar de toevoeging handschriftkunde – tot aan het ‘boek van de toekomst’. Kuiterts eigen specialisatie is de 19e eeuw tot nu. ‘Ik houdt me vooral bezig met literaire uitgeverijen. Wat maakt een boek literair? Mikte de auteur op eeuwigheidswaarde?

En hoe worden reputaties van auteurs gemaakt of gebroken? Vorig semester heb ik met studenten van de masteropleiding redacteur/editor, die ik coördineer, gekeken naar het reclamemateriaal dat werd uitgegeven rond auteurs als Marten Toonder, Bertus Aafjes en Annie M.G. Schmidt. Allemaal auteurs die tot de top behoorden. Je zou denken dat uitgeverijen vooral

Foto’s: Bob Bronshoff

V.l.n.r.: de drukpers; Paul Dijstelberge en Lisa Kuitert bekijken een historisch boek; de collegezaal; Kuitert en Dijstelberge bekijken een scan op de iMac

20 | Folia 33

reclame maken voor boeken die moeizaam verkopen.

Dat is niet zo. Hoe meer succes een boek heeft, hoe meer reclame ervoor gemaakt wordt.’

Anders dan bij literatuurwetenschap is de tekst die in een boek staat voor boekwetenschappers niet echt belangrijk. Kuitert: ‘Een boek is natuurlijk niets zonder de inhoud. Maar je hoeft een boek niet te lezen om er als boekwetenschapper iets over te kunnen zeggen. Ik heb net zelf een boek geschreven, De lezende Lucebert, over de bibliotheek van dichter en kunstenaar Lucebert. Ik had zijn boeken onmogelijk allemaal kunnen lezen: het waren er 6500. In plaats daarvan hebben we alle titels bekeken en gekeken naar lezerssporen, zoals krabbels in de kantlijn. Het boek bevat essays over bijvoorbeeld Luceberts kunstboeken. Wie inspireerden hem? En wat voor boeken over taal had hij? Lucebert speelde veel met taal, en had veel synoniemenwoordenboeken, etymologische woordenboeken en boeken met woordspelletjes.’

E lektronische boeken

Dijstelberge kijkt op een iets andere manier dan Kuitert naar boeken: hij is vooral van de technische kant.

‘Mijn specialisatie is de periode van 1450 tot ongeveer 1900. En ik kijk naar hoe boeken in elkaar zijn gezet.

De structuur, de opbouw, lettertypen, de manier waarop afbeeldingen erin staan. Ik kijk ook wel naar de relatie tussen de techniek en de inhoud, maar dus

‘ De e-readers die het NRC Handelsblad promoot zijn een soort dinosaurussen, daar zit geen toekomst in’

altijd vanuit het technische kader.’ De aanwezige pers gebruikt hij om studenten iets te leren over druktechnieken. Dijstelberge: ‘Het is geen echte oude pers hoor.

Dat kan je zien, het hout is nog bruin. Als hij echt oud was, was het hout zwart geworden. Maar het is denk ik wel de beste replica van een zeventiende-eeuwse drukpers die er wereldwijd bestaat. Er is veel onderzoek in de bouw gaan zitten.’

Als mooi contrast staat er naast de logge drukpers een gloednieuwe 21 inch iMac. Dijstelberge: ‘We doen dan wel vooral onderzoek naar oudere boeken, maar het verwerken van dat onderzoek gebeurt met de modernste technieken.’ Hij laat op de iMac een site zien waar hij momenteel helemaal weg van is: issuu.com. Met deze behulp van deze site kun je pdf-bestanden eenvoudig omzetten in toegankelijke e-boeken of e-magazines en publiceren op je online boekenplank. Dijstelberge: ‘De site is heel handig om er je eigen werk op te publiceren, of om studenten er hun werk op te laten zetten. Het is bovendien het eerste digitale boek waar ik in geloof. De e-readers die bijvoorbeeld NRC Handelsblad promoot zijn een soort dinosaurussen, daar zit geen toekomst in. Als er een goed apparaat op de markt zou komen waar deze software op draait, dan geloof ik wel dat e-boeken gewone boeken kunnen gaan vervangen.’ Kuitert valt hem in de rede: ‘Ik denk dat je onderschat hoe fysiek de omgang van mensen met boeken is. Plastic is geen

papier. Misschien als er een houten of leren e-reader zou komen...’ Dijstelberge, een A4-tje op houdend: ‘En als zo’n elektronisch boek nou even groot is als dit vel papier? En maar twee keer zo dik? Met die technologie zijn ze al bezig.’

B oeken begrijpen

De leerstoelgroep boekwetenschap kent een eigen masteropleiding. Kuitert: ‘Die is heel specialistisch.

Je moet echt iets hebben met boeken, en er heel grondig onderzoek naar willen doen.’ Maar er is ook een minor boekwetenschap die te volgen is in de bachelorfase. Volgens Dijstelberge is boekwetenschap voor studenten van allerlei disciplines interessant: ‘Als je iets wilt weten over de geschiedenis van je vak, kan je de boeken van de Bijzondere Collecties raadplegen. Maar als je echt iets wil begrijpen van die boeken, kom je uit bij boekwetenschap. De Bijzondere Collecties heeft bijvoorbeeld een prachtige collectie anatomieboeken. Geneeskundestudenten zouden daar veel van kunnen opsteken.’ En studenten kunnen natuurlijk meer algemeen iets leren over boeken. Wat Kuitert regelmatig opvalt als zij lesgeeft aan bachelorstudenten, is hoe weinig studenten met oude boeken in aanraking komen. ‘Dan neem ik een boekje mee uit de 19e eeuw dat ik voor een euro op de kop heb getikt op het Waterlooplein. En dan vraagt een student: “Kan ik dat wel zo vasthouden? Moet

ik geen handschoenen aan?” Ze beseffen dan niet dat zo’n boek gewoon een massaproduct is. En dat er nog heel veel oude boeken zijn, die je voor weinig geld op markten of in antiquariaten kunt kopen.’

Afsluitend lopen we naar de vergaderzaal waar de studenten boekwetenschap doorgaans college krijgen.

Deze bevindt zich op de begane grond van de Bijzondere Collecties. Hoewel dit gebouw grenst aan het gebouw waar we nu zitten, is er geen directe doorgang.

Vanwege veiligheidsredenen. We moeten dus buitenom, via een pittoreske binnenplaats met veel groen.

De collegeruimte is een stijlvolle, modern ingerichte zaal met strak meubilair, donkere wanden en grote, klassieke afbeeldingen aan de muur. Dijstelberge: ‘De boeken die de studenten hier bekijken zijn vaak wel bijzondere boeken. Maar ook deze mogen ze gewoon vasthouden en aanraken. En ze worden hier gewoon binnengereden op een karretje. Soms kijk ik naar zo’n karretje en denk ik: nou, daar ligt bij elkaar toch wel zo’n drie miljoen euro. Maar dat zeg ik niet. Anders worden die studenten alleen maar heel zenuwachtig, en laten ze de boeken misschien juist vallen.’ l In deze onregelmatig verschijnende serie worden afdelingen en onderzoeksgroepen van de UvA geportretteerd.

Lisa Kuiterts De lezende Lucebert wordt woensdag 27 mei om 17.00 uur gepresenteerd in Spui25.

Folia 33 | 21

"OOPODFT [JKO BEWFSUFOUJFT [POEFS XJOTUPPHNFSL CFTUFNE WPPS EF QBSUJDVMJFSF BBOCJFEFS "OOPODFT LVOOFO XPSEFO HFQMBBUTU JO 'PMJB nO PQ EF XFCTJUF XXX GPMJB OM "BOCJFEFO WBO BOOPODFT LBO PQ XXX GPMJB OM WJB 'PMJB 8FFL CMBE %BBS WJOEU V PPL BMMF JOGPSNBUJF PWFS EF UBSJFWFO F E

annonces 25 JAAR EUROPESE STUDIES 7SJKEBH KVOJ VVS 'FFTU KBBS &VSPQFTF 4UVEJFT -PDBUJF EF 3PEF )PFE ,FJ[FST HSBDIU JO "NTUFSEBN 1SP HSBNNB EFVS PQFO WBOBG VVS 0QFOJOH EPPS +PFQ -FFSTTFO ,PSUF WPPSESBDIU EPPS ,BSFM WBO EFS 5PPSO WPPS[JUUFS $7# 'P SVNEJTDVTTJF P M W WBO "OESn (FS SJUT UVTTFO BMVNOJ TUVEFOUFO FO EPDFOUFO &VSPQFTF 4UVEJFT ´&V SPQFTF 4UVEJFT BMT FFO NFUBGPPS WPPS &VSPQFTF TBNFOXFSLJOH µ "BONFMEJOH F NBJM TUVSFO OBBS TFDS FT GHX!VWB OM FO EF EFFMOB NFLPTUFO TUVEFOUFO % BMVNOJ FO PVE NFEFXFSLFST % PWFS NBLFO OBBS "#/ "NSP U O W 6W" P W W ´$ KBBS &4 FJHFO OBBNµ

CULTUUR "NTUFSEBN NFFTU NVMUJDVMUVSFMF TUBE 8JK [PFLFO NFOTFO WBO BMMF OBUJPOBMJUFJUFO EJF JO "NTUFS EBN XPOFO 7PPS FFO HSPFQTGP UP FO HF[FMMJHF CJKFFOLPNTU JO EF IFSGTU *OGP CPSTKFT!IFUOFU OM (FuOUFSFTTFFSE JO "NTUFSEBNT OJFVXT "MUJKE BM SBEJPQSPHSBN NBµT XJMMFO NBLFO PWFS QPMJ UJFL NV[JFL DVMUVVS PG TQPSU 8PSEU EBO WSJKXJMMJHFS CJK "NUFS EBN '. ,JKL WPPS NFFS JOGPS NBUJF PQ XXX BNTUFSEBNGN OM ;POEBH OBBS EF LFSL XXX TUVEFOUFOFLLMFTJB OM VVS %F 3PEF )PFE

,FJ[FSTHSBDIU "µEBN ;BM IFU PPJU NPHFMJKL [JKO PN EPPS UJKE UF SFJ[FO )PF CFMFWFO NFO TFO UJKE BMT [F WFSLFSFO JO FFO QTZ DIPUJTDIF TUBBU -FFT IFU JO ´)FU JT UJKEµ IFU OJFVXTUF OVNNFS WBO #MJOE PQ XXX [JFEBBS OM 4-"" &FO QPSUSFU "OUIPOZ .FS UFOT .FU 3PCFSU "OLFS :SB WBO %JKL .BSJUB .BUIJKTFO 5IPNBT 3PTFOCPPN 9BOESB 4DIVUUF F W B NFJ %F #BMJF 5PFHBOH WSJK SF TFSWFSFO WFSQMJDIU XXX TMBB OM 4-"" 7POEFM JO #BMMJOHTDIBQ "WPOE O B W PQFSB "EBN JO #BM MJOHTDIBQ .FU 8JMMFN +BO 0UUFO 3PC ;VJEBN $BSFM "MQIF OBBS 1JFU $BMJT FO $PSJFO #BBSU KVOJ %F #BMJF XXX TMBB OM

STUDENTEN EN STUDIE 4UPQQFO NFU KF TUVEJF %PF NFF BBO EF ,FV[F EBBHTF 6W" )W" XXX PSJFOUBUJFKBBS OM /JFVX QSPHSBNNB JOUFSEJTDJ QMJOBJSF DPMMFHFDZDMJ F TFNFT UFS TUVEJFKBBS CFTUBBU VJU (FIFJNF QSBLUJKLFO .BDIU FO PONBDIU JO IFU .JEEFO 0PT UFO 3FMBUJWJUFJU 3VJNUF FO UJKE WPMHFOT &JOTUFJO $IJOB WBO HMP CBM HBNFT UPU HMPCBM DSJTJT FO XFUFOTDIBQTHFTDIJFEFOJT %F JOTDISJKWJOH TUBSU WBOBG KVOJ *O TFQUFNCFS XPSEU FFO QSPFGDPM MFHF WFS[PSHE .FFS JOGPSNBUJF XXX JJT VWB OM LFV[FPOEFSXJKT

4DSJQUJFCFHFMFJEJOH FO TUVEFO UFODPBDIJOH #FM 0QUJMFSFO XXX PQUJMFSFO OM

SPORT 4UVEFOUFO 4QPSUDFOUSVN 64$ $IFDL WPPS BMMF BDUJ WJUFJUFO XXX VTD VWB OM 0PL [JO PN UF IPDLFZFO .)$ "NTUFMWFFO [PFLU UPQQFST WPPS EF FFSTUF UPQ F LMBTTF FO UXFF EF UFBNT NBBS PPL NFFS SFDSFB UJFWF IPDLFZFST PG [FMGT DPNQMFUF UFBNT [JKO XFMLPN 4QFDJBMF TUV EFOUFOUBSJFWFO .FFS XFUFO #F[PFL PO[F XFCTJUF XXX NID BNTUFMWFFO OM PG NBJM OBBS IPD LFZFOCJKBNTUFMWFFO!HNBJM DPN

VERDIENEN /PB FO "CFM [PFLFO FFO HF [FMMJHF TUVEFOUF EJF [F PQ EJOT EBH FO EPOEFSEBH VJU TDIPPM IBBMU VVS CJK &SBT NVTQBSL FO BG FO UPF PQ QBTU ` QFS NBBOE & NBJM SIPEBXPFUT!HNBJM DPN (F[PDIU MJFWF FO CFUSPVXCB SF TUVEFOUF /- % PG &/( TQSF LFOE EJF WBOBG TFQUFNCFS PQ EJOTEBH FO EPOEFSEBH PQ POT WSPMJKLF [PPOUKF EBO NOE

XJM QBTTFO 5JKE VVS % Q E CJK POT 1SJOTFOFJMBOE CVVSU %BBSOBBTU BG FO UPF JO EF BWPOEVSFO Y Q X *OUFSFTTF OBUBTDIBLSBNFS!HNBJM DPN

DIVERSEN %F 4QFSNBCBOL WBO IFU ".$ JT PQ [PFL OBBS TQFSNBEPOP

SFO 0OLPTUFO XPSEFO WFSHPFE /BEFSF JOGPSNBUJF UFM TQFSNBCBOL!BND VWB OM PG XXX TQFSNBEPOPSFO OM

TJX OM PG LPN OBBS EF JOGPNJE EBH PQ [B NFJ VVS 8JMMFNTUSBBU 6USFDIU

KVMJ U N BVHVTUVT 5FM OB VVS

WONEN

STUDENTENZAKEN UvA

"BOEBDIU PWFS 8PSE CVEEZ WPPS EBLMP[FO PG WFSTMBBGEFO CJK %F 3F HFOCPPH (SPFQ ;JF XXX BBO EBDIUPWFS OM PG CFM

*FUT UF WFSIVJ[FO *L LPN NFU FFO HSPUF CVT WPPSSJKEFO 4UVEFOUFO WFSIVJ[JOHFO CJOOFO "µEBN 7BO TUPFQ UPU TUPFQ % 0PL NFU WFS IVJTNBOOFO FO UPVX FO CMPL 0PL CVJUFO "µEBN NPHFMJKL #FM 5BDP XXX WSBDIUUBYJ OM

/PH HFFO WBLBOUJFQMBOOFO %PF FFO WSJKXJMMJHFSTQSPKFDU JO IFU CVJUFOMBOE CJOOFO &VSPQB PPL QSPKFDUFO NFU TVCTJEJF XXX

"BOHFCPEFO HFCSVJL WBO NJKO IVJT IBSUKF "NTUFSEBN 4UPQF SB JO SVJM WPPS EF WFS[PSHJOH WBO NJKO LBUUFO WPPS EF QFSJPEF

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.

0Q XXX VWB OM TUVEFOUFO[B LFO TUBBU BMMF JOGPSNBUJF PWFS EF BGEFMJOHFO WBO 4UVEFOUFO[B LFO ° 4UVEFOUFOEFDBOFO #V SFBV 4UVEFOUFOQTZDIPMPHFO -PPQCBBO "EWJFT $FOUSVN #V SFBV *OUFSOBUJPOBMF 4UVEFOUFO [BLFO 5SBJOJOHTDFOUSVN FO IFU 4FSWJDF *OGPSNBUJFDFO USVN 4UVEFOUFO[BLFO JT PPL CF SFJLCBBS WJB UFM

#2%! IS DE CULTURELE ORGANISATIE VAN DE 5V! EN (V! 4URFDRAAGSTERPAD 84 !MSTERDAM

DI T M ZA MEI

-UZIEK THEATER DANS ETC

#2%! %INDPRESENTATIES

6AN T M MEI STAAT #2%! WEER IN HET TEKEN VAN DE CURSUSPRESENTATIES *E KOOPT EEN KAARTJE VOOR DE VOORSTELLING DIE JE WILT ZIEN EN MET JE POLSBANDJE KUN JE VERVOLGENS DE REST VAN DE AVOND ALLE ANDERE VOOR STELLINGEN GRATIS ZIEN MITS ER GENOEG PLEK IS ,AAT JE VERRASSEN DOOR WAT #2%! TE BIEDEN HEEFT +IJK VOOR HET DElNITIEVE PROGRAMMA T Z T OP DE WEBSITE 0LAATS #2%! 4HEATER EN -UZIEKZAAL 4OEGANG 2ESERVEREN NIET MOGELIJK

DO VR MEI

-UZIEK

#2%! 0OPBANDS

7EDEROM SPELEN DE #2%! POPBANDS TWEE AVONDEN LANG OP HUN EIGEN PODIUM -ET OP DONDERDAG 0IONIERS VAN DE /MGEKEERDE 7ERELD -ONDAY 0ROJECT 4JEJER 6!. EN OP VRIJDAG 3UPER 'LUE :EPHYR 0RONTO

3HAKIN "ABIES OV 0LAATS #2%! -UZIEKZAAL 4OEGANG 2ESERVEREN NIET MOGELIJK

ZA MEI

! " #$% " &

' ( !) *

] 'PMJB

-UZIEK #2%! "IG "AND O L V !RMANDO #AIRO

'ASTSOLIST .ATALIO 3UED TENORSAX .ATALIO 3UED COMPONEERT ZIJN EIGEN MUZIEK WAARBIJ HIJ DE EENVOUD EN EXPRESSIVITEIT VAN FOLK SONGS COMBINEERT MET HET RITME EN DE HARMONISCHE COMPLEXITEIT VAN JAZZ 0LAATS #2%!

-UZIEKZAAL 4OEGANG 2ESERVEREN NIET MOGELIJK

DI JUNI

/RGANISATIE O A 8MIN9 3OLIDARITEITSFONDS 5NIVERSITIES UNDER ATTACK &ROM THE @"OLOGNA

0ROCESS TO THE PRIVATIZATION OF KNOWLEDGE

3INCE THE IMPLEMENTATION OF THE "OLOGNA $ECLARATION OF %UROPEAN UNIVERSITIES HAVE UNDERGONE SEVERAL REFORMS $ISCONTENT AMONG WORKERS AND STUDENTS IS RISING PROTESTS HAVE SPREAD ALL OVER %UROPE ! DEBATE ABOUT THE @"OLOGNA 0ROCESS WITH STUDENTS AND PROFESSORS ! NEWLY FORMED PLATFORM OF ACTIVIST STUDENTS AND STAFF WILL PRESENT A MANIFESTO 7ITH !NDREA -ORRISON *OS 3CHEEREN &ABIOLA *ARA !NDRÏ +LUKHUHN AND OTHERS %NGLISH SPOKEN 0LAATS #2%! -UZIEKZAAL 4OEGANG GRATIS

W W W C R E A U V A N L

roem

Straatsburg Door Dirk Wolthekker

Ze is nog niet eens aan haar Europese klus begonnen of Judith Sargentini ventileert haar eerste Europese meningen al. ‘Dat het Europese parlement naast zijn hoofdzetel in Brussel ook nog in Straatsburg zetelt, vind ik uit kostenoverweging echt dwaas. Ik heb bovendien begrepen dat het gebouw in Straatsburg een soort sick building syndroom veroorzaakt. Ik hoor dat je er steeds Labello op je lippen moet smeren, je er bloedneuzen krijgt en de lucht er zo droog is dat ik mijn lenzen beter kan thuislaten.’ Maar dat Europa een geldverslindende politieke machine zou zijn, dat wil ze nog wel even nuanceren. ‘Europa is duur, maar het levert ons ook veel op en het aantal ambtenaren dat bij de Europese instellingen werkt is kleiner dan het aantal ambtenaren van de gemeente Amsterdam.’

Ondanks haar kritiek op het EU-gebouw in Straatsburg zal Judith Sargentini (1974), lijsttrekker van GroenLinks (GL) voor het Europese parlement, naar alle waarschijnlijk toch geregeld aan de Rijn vertoeven, want ze verwacht op 4 juni ‘zeker’ in het parlement te zullen worden gekozen. Ze stapt dan uit de Amsterdamse gemeenteraad, waar ze de afgelopen jaren aanvoerder is geweest van de GroenLinksfractie. Daarvoor was ze actief bij de jongerenorganisatie Dwars van GL en bij de PSP, de club pacifisten die opging in GL. Voor haar overstap naar de politiek studeerde ze geschiedenis.

‘Ik ben iemand van de historische sensatie. Misschien heb ik daarom ook allerlei rare boekjes hier in de boekenkast staan. Neem dit enge, maar fascinerende boek uit 1970 van de Noord-Koreaanse dictator Kim Il-sung, Answers to the questions raised by foreign journalists. Ondanks de verschrikkelijke inhoud kan ik toch warmlopen voor zo’n boekje. Geschiedenis gaat over je belangstelling voor de grote verhalen en ideeën van mensen en de tijd waarin ze leefden. Als je dat niet leuk vindt, moet je niet aan die studie beginnen. Zo heb ik mijn afstudeerscriptie geschreven over de Rotterdamse communist Gerrit van Burink. De communistische roerganger Henk Sneevliet leidde hem de

Foto: Bob Bronshoff

Judith Sargentini studeerde geschiedenis, en werd lijsttrekker van GroenLinks bij de Europese verkiezingen.

Judith Sargentini

communistische beweging in, maar in de jaren dertig raakte Van Burink verzeild bij de NSB. Zo’n levensgeschiedenis levert een interessant verhaal op, waarvoor ik veel onderzoek moest verrichten in het Rotterdams gemeentearchief.

Lid van een zogenoemde “studentengezelligheidsvereniging” was ik niet. Ik ben een geboren en getogen Amsterdammer en had het niet nodig om een netwerk om mij heen op te bouwen, want dat had ik al. Bovendien was aan het begin van mijn studie al actief in de politiek en in het (internationale) studentenvakbondswerk, wat veel van mijn tijd opslokte. Achteraf gezien is Kleio, de studievereniging voor (kunst)geschiedenis, natuurlijk een hele leuke club met interessante debatten en leuke reisjes, maar dat zag ik niet toen ik zelf nog studeerde.

Mijn studiegenoten waren niet zo zichtbaar en bevlogen als ik. Ik kwam ze tenminste nooit tegen op allerlei maatschappelijke en politieke manifestaties, zoals de grote studentendemonstraties van 1993 in Den Haag.

Die demonstraties werden gedragen en georganiseerd door mijn politieke vrienden die allemaal studeerden,

maar niet geschiedenis. Later kwam ik erachter dat ze sociale wetenschappen deden, want ik kwam ze bij politicologie tegen tijdens de hoorcolleges van Piet de Rooy en Philip van Praag over de geschiedenis van de Partij van de Arbeid. “Aha, hier zitten jullie dus.”

Omdat ik er veel bij deed was ik een gestructureerde student, mijn studiedagen waren eigenlijk een soort werkdagen, keurig met een halfuur pauze tussen de middag. Goede herinneringen heb ik aan docent Herman Beliën, die dagelijks met de trein naar Amsterdam moest komen en onderweg de krant las, waardoor hij het verhaal dat hij zijn studenten die dag wilde vertellen wist te verbinden met de actualiteit. Na mijn afstuderen heb ik wel nagedacht of de wetenschap iets voor mij zou zijn, maar zij is mij niet praktisch genoeg. Ik hoor wel eens dat promovendi die ook onderwijs moeten geven, een hekel hebben aan dat onderdeel van het promotietraject, terwijl ik dat waarschijnlijk juist het leukst zou vinden. Ik wil voor een groep mensen staan en ze overtuigen. Dat is maar goed ook, want daar verdien ik al jaren mijn brood mee.’ l

Folia 33 | 23

Foto’s: Henk Thomas

dijkgraaf & fresco Beeldcrypto

Lekker buitenspelen Hoe ziet jouw ideale universiteit eruit? Dat was de vraag van de UvA Essaywedstrijd. U kon de winnende bijdragen onlangs in Folia lezen. Opvallende kenmerken van dit ideaal waren: groen, avontuurlijk en creatief. Prachtig al die dromen, maar ik vroeg me wel af: bestaat deze universiteit niet al? Is dit niet precies wat UvA en VU willen bereiken met het Amsterdam University College, dat deze zomer zijn poorten aan de Plantage Muidergracht gaat openen?

Nu zijn er vele redenen waarom het University College een goed idee is. Maar er is ook één reden waarom dit een bijzonder slecht idee is. Eerst maar even de positieve punten, dan hebben we dat gehad.

Allereerst het engagement. Opvallend is dat de studenten vooral lijken af te komen op de grote thema’s zoals energie, klimaat en duurzaamheid, en niet op de individuele studies.

Kent u de uitspraak: de wereld heeft problemen, de universiteit faculteiten? Het University College kent geen echte faculteiten en geen harde grenzen tussen de disciplines.

Dan de selectie aan de poort. Niets zo verhelderend om studenten eens uit te laten leggen waarom ze nu deze studie willen doen. Voor de studenten zelf dan. Ik kan het iedereen aanraden. Vervolgens de gemeenschap. Anders dan op de grote universiteit vormen de studenten aan zo’n kleine instelling (niet groter dan een middelbare school) gemakkelijk een hechte gemeenschap en, als het goed is, de docenten ook. Uit eigen ervaring weet ik dat niets zo’n goede band geeft als samen een college geven.

Vergeet ook het internationale karakter niet. In zijn eerste jaar trekt het University College al opvallend veel buitenlandse studenten, wel met de kanttekening dat, zoals je wel vaker ziet, Duitsland ons grootste buitenland is.

Tenslotte de factor Amsterdam. Eindelijk komen alle partijen, de beide universiteiten, de gemeente en vele bedrijven eens bij elkaar rond een onderwijsplan. Het werd tijd.

Maar dit alles neemt niet de ene reden weg waarom ik het University College een slecht idee vind. Het is namelijk een prachtige speeltuin, waar je lekker buiten mag spelen, waar alles mag en alles kan. Een proeftuintje aanleggen is echter heel wat anders dan het huis verbouwen. Het zou doodzonde zijn als dit mooie initiatief een excuus gaat vormen om onze mooie, grote, oude, klassieke universiteit niet langs dezelfde lijnen te veranderen.

Misschien iets minder drastisch en snel, maar toch. Dromen van een ideale universiteit verdienen meer. Buitenspelen is heerlijk, maar daarna is het tijd om je huiswerk te gaan maken.

Robbert Dijkgraaf is universiteitshoogleraar mathematische fysica.

Het oplossingswoord bestaat uit zeven letters en twee lettergepen en is op cryptische wijze in beeld gebracht.

Mail de oplossing (o.v.v. naam en huisadres) uiterlijk dinsdag 2 juni naar Folia, Vendelstr 2, 1012 XX, Amsterdam en maak kans op twee toegangskaartjes voor bioscoop Kriterion, www.kriterion.nl.

!

Bij inlevering van deze bon ontvangt u 50% korting op de volwassenen entree van het Amsterdams Historisch Museum en de foto expositie Maagdenhuis bezet ’69. Deze korting is voor één persoon en geldt t/m 1 november 2009.

150044