weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 63 28/05/2010 nummer 33
Mannen van kaliber Robbert Dijkgraaf en Gerard ’t Hooft
Crea verhuist
En wie mag er mee?
Opinie
Arnoud Boot: FEB moet nĂş op de schop
Versierkunstenaars Van scriptie tot debuutroman
Mercator Sapiens Official UvA Merchandise
ww w.me rc ato rs a pie ns .nl Roetersstraat 35, 1018 WB Amsterdam, tel. 020-525 6159, info@mercatorsapiens.nl
inhoud #33
Meester en leerling
Robbert Dijkgraaf en zijn leermeester Gerard ’t Hooft zijn allebei kopstukken in de theoretische fysica. Een gesprek over de liefde voor het vak, generatiekloven, en het stimuleren van talent. 14
FEB-formule
Het moet anders bij economie, en snel, vindt Arnoud Boot. 8
De herschepping van Crea
Crea gaat verhuizen naar de voormalige diamantslijperij. Het Stuc gaat mee, maar de ruimte op het Roeterseiland is beperkt. 10
Versierkunstenaars
Antropoloog Jitse Schuurmans deed in San Francisco veldonderzoek naar pick-upartists en schreef er een boek over. 19
Weekgast:
Vladimir Nedović, promovendus en finalist Nieuwe Ideeën Prijs: ‘Aaaaaargh! Ik denk dat ik koorts heb!’ 20
En verder:
nieuws 4-7, opinie/stage/8-9, in beeld 12-13, Fen is uit/het beste/eten 21, annonces 22, lezingen 23, Dijkgraaf/Curvers/overigens 24
colofon
Politiek Op politiek gebied zijn het interessante tijden, zowel binnen als buiten de UvA. Sinds de uitslag van de studentenraadsverkiezingen bekend is gemaakt is er discussie over wie de nieuwe voorzitter van de Centrale Studentenraad wordt. Partij Mei heeft de verkiezingen gewonnen en het ligt dus voor de hand dat zij de voorzitter leveren. Charlotte van Gulik van UvASociaal heeft echter de meeste voorkeursstemmen gekregen en duidelijk gemaakt dat zij de boel wil gaan leiden. Mocht ze het worden, dan kan het College van Bestuur de borst nat maken, want Van Gulik is een geboren politica en een sterk debater. Op een ander politiek niveau, maar niet minder spannend is de koerskeuze van de Asva. De oudste studentenvakbond bestaat deze week vijfenzestig jaar en tussen alle borrels, feestelijkheden, en de verkiezing van de Asva’er van de eeuw door zal er vooruit worden gekeken. Wat is anno 2010 het nut van de Asva? Hoe lang blijft de UvA de Asva bekostigen als er maar zo weinig studenten in geïnteresseerd zijn? En blijft de Asva een organisatie waar je voor een kamer of fiets terecht kunt, of keren ze terug naar hun roots en gaan ze zich weer echt inzetten voor de belangen van studenten? Lastige kwesties, maar daardoor niet minder interessant. Tot slot de landelijke verkiezingen. Het hoger onderwijs is al jaren het kind van de rekening en bij een groot deel van de partijen zal er op dit gebied opnieuw bezuinigd gaan worden. Daarbij komt dat als je kiest voor PvdA, GroenLinks, D66 of de VVD de basisbeurs – 266 euro per maand – wordt afgeschaft. Vreemd genoeg zijn PVV, CDA, en de ChristenUnie voor behoud van de basisbeurs; juist die partijen die door het gros van de studenten genegeerd worden. Wat ik zeg, het zijn interessante tijden. Jim Jansen, jfj@folia.uva.nl cover Robbert Dijkgraaf en
weekblad
voor de Universiteit van jaargang 63 28/05/2010 Amsterdam nummer 33
Gerard ’t Hooft/foto Bram Belloni
Mannen van kal
iber
Robbert Dijkgr
aaf en Gerar d ’t Hooft
Crea verhuist
En wie mag
er mee?
Opinie
Arnoud Boot: FEB moet nú op de schop
Versierkunsten aars
Van scriptie tot debuutroman
Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, tel. 020-5253981, fax 020-5253980, redactie@folia.uva.nl website: www.folia.nl uitgever: Stichting Folia Civitatis redactie: Floor Boon, Mirna van Dijk (eindredacteur), Jim Jansen (hoofdredacteur), Maud Janssen, Marit van Kooij, Margot Riedstra (secretariaat), Henk Thomas, Dirk Wolthekker medewerkers aan dit nummer: Bram Belloni, Martien Bos (correctie), Bob Bronshoff, Emma Curvers, Robbert Dijkgraaf, Julie de Graaf, Jan-Maarten Hupkes, Marc Kolle, Harmen van der Meulen, Arjan Roodink, Pascal Tieman, Won Tuinema, Bas Uterwijk, Tjebbe Venema, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen redactieraad: Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Jaap Kooijman, Lennert Verhoef, Bert Vuijsje zakelijke leiding: Paul van de Water art direction: Pascal Tieman opmaak: Carl Zevenboom druk: Dijkman Offset, Diemen advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, tel. 023-5714745, fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com abonnement: € 46,90 per jaargang opgave: 020-525 3981, mededelingen@ folia.uva.nl of www.folia.nl. Het is niet altijd mogelijk de rechthebbenden van de foto’s op de prikbordpagina te achterhalen. Rechthebbenden van het beeldmateriaal kunnen zich bij Folia melden via: redactie@folia.uva.nl.
Folia 3
nieuws
Laptops
meer nieuws op www.folia.nl
Tweeduizend keer ‘vind ik niet leuk’ zz Op het BG-terrein vond op 18 mei een manifestatie plaats tegen de geplande sloop van twee monumentale panden. zz Tegenstanders van de sloop hebben een Facebook-pagina in het leven geroepen die al ruim tweeduizend leden telt. Het verlenen van een sloopvergunning van de monumentale panden op het Binnengasthuisterrein (BG-terrein) brengt inmiddels aardig wat mensen in het geweer. Tegenstanders van de sloop hebben een Facebook-pagina in het leven geroepen die al ruim tweeduizend leden telt. Op 18 mei vond er een manifestatie plaats tegen de sloop, twee dagen later was er een rechtszaak die de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad en de Vereniging Openbaar en Leefbaar Binnengasthuisterrein (VOLBG) hadden aangespannen tegen de gemeente, die de sloopvergunning heeft afgegeven. De UvA wil op het terrein een bibliotheek bouwen voor de Faculteit der Geesteswetenschappen en wil daarvoor de vroegere Tweede Chirurgische Kliniek, tegenwoordig Crea 2, en een deel van het vroegere Zusterhuis aan de Nieuwe Doelenstraat slopen. De stadsdeelraad van het Stadsdeel Centrum ging daarmee akkoord en haalde, vooruitlopend op de sloop, de panden vast van de
Jeugd en media VOLBG-voorzitter Trees van der Maat spreekt tegenstanders van de sloop toe / foto Bas Uterwijk
monumentenlijst, zeer tegen de zin van een groot aantal buurtbewoners, politici en studenten. Ook de Unesco, bij wie de gemeente Amsterdam een aanvraag heeft ingediend om de historische binnenstad op de Wereld erfgoedlijst te zetten, heeft zich tegen de sloop gekeerd omdat sloop ‘de authenticiteit van het gebied’ teniet zou doen. ‘We hebben tegen de rechter gezegd dat de stadsdeelraad nooit goed heeft gemotiveerd waarom er een sloopvergunning moest
worden afgegeven,’ zegt Bettie Ruigrok van VOLBG. ‘Bovendien is er slechts een sloopvergunning afgegeven voor de twee panden, terwijl die panden deel uitmaken van een heel complex dat bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een eigen zogenoemd “monumentennummer” heeft. Voor dat complex is geen sloopvergunning afgegeven, terwijl er dus wel een deel van wordt gesloopt.’ De rechter zal naar verwachting over drie maanden uitspraak doen. (DW)
‘Rechter moet onafhankelijk zijn’ zz President Hoge Raad Geert Corstens over de rol van rechters in de samenleving. zz ‘Rechters oordelen met kennis die buitenstaanders niet hebben.’ ‘Sommige mensen, waaronder parlementariërs, vinden dat rechters na onjuiste beslissingen ontslagen moeten kunnen worden. Dat lijkt mij zeer onwenselijk’, aldus president van de Hoge Raad en UvA-alumnus Geert Corstens. Op 20 mei gaf hij een gastcollege aan de rechten faculteit. Hij sprak over de positie en het domein van de rechter, naar aanleiding van recente gebeurtenissen die een stroom van kritiek over de Nederlandse rechterlijke macht teweegbrachten. Zo haalde Corstens de beslissing aan van het Arnhemse gerechtshof om de van mensenhandel verdachte Saban B. verlof toe
te staan, waarop B. naar Turkije vluchtte. De beslissing deed veel stof opwaaien en leidde bij sommigen tot de roep om het ontslag van de betrokken rechters, die normaal gesproken voor het leven worden benoemd. ‘Het kunnen ontslaan van rechters zou er toe kunnen leiden dat rechters zich gaan richten op de wensen van bestuurders of spraakmakende delen van de samenleving,’ zei Corstens. Hij waarschuwde dat het op korte termijn gunstig stemmen van het publiek op lange termijn het risico in zich draagt dat de positie van de rechter wordt ondergraven. Corstens: ‘Een rechter moet onafhankelijk en onpartijdig zijn zodat mensen kunnen vertrouwen op een vrije oordeelsvorming. Zonder dat vertrouwen is er geen sprake van een volwaardige rechtsstaat.’ Ter illustratie schetste Corstens het voorbeeld van - advertenties -
Wij zijn op zoek naar een goede
Bijverdienen?
Both ENDS streeft naar een duurzame, sociale en rechtvaardige wereld. Wij zijn op zoek naar een student om ons te helpen bij het organiseren, structureren en administreren van allerlei werkzaamheden. Ben je slim, zelfstandig, perfectionistisch, creatief en kunnen we op je bouwen? Kijk dan op onze website voor meer informatie www.bothends.org of stuur een mail met motivatie en CV naar sollicitatie@bothends.org
Flexibel, afwisselend werk op oproepbasis in centrum Amsterdam! Klein marktonderzoekbureau zoekt enquêteurs voor telefonisch onderzoek (op kantoor) en bezoekers onderzoek tijdens beurzen in de RAI. Ben je 18 jaar of ouder, in staat op een nette manier te communiceren en meerdere dagen of avonden per maand beschikbaar?
werkstudent:
4 Folia
Verschillende Nederlandse universiteiten bieden studenten een laptop met korting aan. De CSR kreeg dat in de gaten en startte voor UvA-studenten een vergelijkbaar project. CSR-lid Corneel den Hartogh: ‘In het informatiebeleidsplan van de UvA zag ik dat de UvA er van uit gaat dat studenten zelf het goede “studiegereedschap” aanschaffen. Daarop ben ik gaan praten met de projectmanager laptops op de TU Delft en naar aanleiding van haar positieve verhaal heb ik contact opgenomen met het Informatiseringscentrum van de UvA. Het IC heeft collegelid Paul Doop positief geadviseerd over het project.’ Den Hartogh verwacht dat vanaf volgend collegejaar ‘iedere UvA-student’ de mogelijkheid heeft met korting en twee jaar service een laptop te kopen. (DW)
Bel dan ibt marktonderzoek: 4288429!!
een man die terechtstaat voor zware mishandeling. Een rechter zou uit het dossier en het gedrag van de verdachte kunnen opmaken dat het beter zou zijn voor hem en voor de samenleving als de man een taakstraf krijgt in plaats van een gevangenisstraf. Corstens: ‘In dat geval moet de rechter niet beïnvloed worden door de in de samenleving veelvoorkomende afkeer van taakstraffen. Hij moet een zelfstandig oordeel kunnen vellen.’ Dit betekent volgens Corstens niet dat rechters kritiek van buitenaf moeten negeren. ‘Natuurlijk moeten rechters wel luisteren naar de samenleving en de media. Het is belangrijk om te taxeren wat de maatschappelijke repercussies van beslissingen zijn. Maar mensen moeten onthouden dat rechters oordelen met kennis die buitenstaanders niet hebben.’ (Julie de Graaf)
Veel maatschappelijke instanties, zoals scholen, jeugdbladen en omroepen, hebben behoefte aan kennis over jeugd en media. Maar ook voor adverteerders, internetproviders en advies- en onderzoeksbureaus is deze informatie interessant. Hoogleraar Patti Valkenburg speelt op die trend in: vanaf komend jaar gaat onder haar leiding de nieuwe master jeugd en media van start binnen de Graduate School of Communication. Studenten die de nieuwe master volgen, bestuderen de ervaringen, functies en consequenties van media voor jeugdige mediagebruikers. Zo kijken ze onder meer naar hoe mediavoorkeuren van kinderen zich ontwikkelen en wat de belangrijkste effecten van media op kinderen en jongeren zijn. (DW)
Prijsvraag
Win: Kaarten voor The Power of Plots Dinsdagavond 1 juni is in de Melkweg voor de vierde keer The Power of Plots – Avond van het Spannende Boek. Scandinavische misdaadliteratuur is dit jaar het thema, geïnspireerd door de onophoudelijke stroom succesvolle thrillers uit deze regio. Naast de auteur van het geschenkboek Onmacht – en tevens eregast van de avond – Charles den Tex, komen Maj Sjöwall , Jens Lapidus, Unni Lindell, en Roslund & Hellström. Folia geeft twee keer twee kaarten weg via www.folia.nl/ prijsvraag.
Vierhonderd man
Onbehagen over het Nederland van nu zz ‘College Tour’ Job Cohen doet Oudemanhuispoort aan. zz De PvdA wil het sociaal leenstelsel invoeren, maar de aanvullende beurs en ov-jaarkaart behouden. In een overvolle collegezaal in de Oudemanhuispoort sprak PvdA-lijsttrekker en oud-burgemeester Job Cohen op 18 mei ruim 350 studenten toe. Als onderdeel van de campagne maakt Cohen een College Tour door het land en deed dinsdag de UvA aan. Het was duidelijk dat de voorman op campagne was. Hij had scherpe opmerkingen, maakte hier en daar een grap, maar draaide ook om sommige punten heen. Cohens strak opgezette toespraak spitste zich in het eerste gedeelte toe op zijn lijsttrekkerschap en zijn motivatie om een, naar eigen zeggen, ‘droombaan als burgemeester van Amsterdam’ op te geven om lijsttrekker te worden van de PvdA. Deze beslissing was volgens Cohen deels gebaseerd op het onbehagen dat hij heeft over het Nederland van nu. ‘Ik wil van Nederland een fatsoenlijker land maken’, voegde hij eraan toe. Cohen zei voor bezuinigingen te zijn, maar ‘niet ten koste van het talent dat we in Nederland hebben’. Hij wees op de concurrentie die Nederland als kenniseconomie krijgt van landen als Brazilië en China.
José van Dijck
Job Cohen / foto Arjan Roodink
Cohen: ‘Als we naar dat soort landen kijken en zien hoe snel zij zich ontwikkelen op het gebied van onderwijs, dan moeten we ons achter de oren krabben en keihard aanpoten om de concurrentie aan te gaan.’ De twee miljard die intrekking van de huidige basisbeurs oplevert,
investeert de PvdA volgens Cohen opnieuw in het onderwijs; er komt immers een sociaal leenstelsel voor terug. Cohen: ‘Zo’n leenstelsel is een solidair idee dat me al langer aanspreekt. Op die manier betaal je terug wat de maatschappij in jou heeft geïnvesteerd.’ (MvK)
‘Wetenschapper, verhef je stem!’ zz Onderzoekers moeten onderzoeksthema’s bepalen, niet ambtenaren, volgens NWO-baas Jos Engelen. zz ‘Baanbrekend resultaat komt vaak voort uit ongeprogrammeerd onderzoek’. ‘Op zich is samenwerking op Europees niveau een goed initiatief, maar het gaat mis als ambtenaren de onderzoeksthema’s verzinnen.’ Dit zei NWO-baas Jos Engelen op 17 mei tijdens een voordracht in Spui25. Ter illustratie van die uitspraak kwam hij met een anekdote over ‘joint programming’, een Europees initiatief voor gemeenschappelijk wetenschappelijk onderzoek waarbij de onderzoeksthema’s van tevoren zijn vastgesteld. ‘Ik was aanwezig op de bijeenkomst waar deze thema’s geselecteerd werden en constateerde tot mijn stomme verbazing dat er alleen maar ambtenaren in de zaal zaten, terwijl er ook wetenschappers hadden moet zitten. Het is belangrijk dat die zich “eigenaar” voelen van een thema, wil het onderzoek tot bloei komen.’ Van Engelen is daarom van mening dat wetenschappers een leidende rol zouden moeten opeisen in de selectie van de thema’s, de verdeling van
Niet alleen het aantal UvA-studenten neemt jaarlijks gestaag toe, het aantal UvAmedewerkers zit ook in de lift. Volgens de laatste cijfers van de afdeling Concern Control heeft de UvA inmiddels, omgerekend naar fulltime banen, 4060 medewerkers in dienst, vijf jaar geleden waren dat er nog 3640, een stijging van bijna 12 procent. De grootste stijging zit aan de kant van de wetenschappers: het aantal (hoofd) docenten en hoogleraren is gestegen met 9,4 respectievelijk 3,4 procent, het aantal promovendi met 5,8 procent en overig wetenschappelijk personeel met 18 procent. Het aantal medewerkers dat werkzaam is in de ondersteunende diensten steeg met 10,2 procent. (DW)
de financiële middelen en de uitvoering van onderzoek. Engelen: ‘Als wetenschappers zich laten programmeren dan loopt vernieuwend onderzoek groot gevaar. Ik kan wel duizenden voorbeelden noemen van ongeprogrammeerd onderzoek met baanbrekend resultaat, zoals de ontdekking van penicilline,’ zei Engelen. Toch
benadrukte hij dat hij ambtenaren niets verwijt en stak hij de hand in eigen boezem. ‘Wij hebben geen last van de ambtenaren, zij hebben juist te weinig last van wetenschappers. Wat ontbreekt is de luis in de pels. Wetenschappers moeten hun stem verheffen.’ (Julie de Graaf)
- advertentie -
José van Dijck, hoogleraar televisie, media en cultuur en decaan van de Faculteit der Geesteswetenschappen, is benoemd tot lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Volgens de UvA is haar eervolle benoeming extra ‘bijzonder’, omdat haar specialisme een relatief jong wetenschapsgebied betreft. Leden van de Akademie zijn vooraanstaande wetenschapsbeoefenaren, werkzaam op alle terreinen van het wetenschappelijk onderzoek. Ze worden benoemd voor het leven. De KNAW heeft dit jaar 27 nieuwe leden gekozen. De nieuwe Akademieleden worden op maandag 13 september geïnstalleerd. (DW)
Schoolreisje Het College van Bestuur, faculteitsdecanen en universiteitssecretaris Mieke Zaanen gaan gezamenlijk de Griekse economie boosten: ze vertrekken op 4 juni voor drie dagen naar Athene. Tijdens het bestuurlijke uitje naar het bijna failliete land vindt het Centraal Bestuurlijk Overleg plaats. Dit maandelijkse overleg tussen UvA-bestuurders wordt meestal een keer jaar bij wijze van schoolreisje op locatie gehouden. Wat er zal worden besproken onder de Griekse zon is vooralsnog onbekend. (DW)
Stelling Hoogleraar Jos Engelen zei afgelopen week tijdens een lezing dat wetenschappers te veel zijn ingekapseld in de ambtenarij van NWO. Mee eens? zz Helemaal mee eens: de onderzoeks agenda wordt bepaald door NWO en niet door de nieuwsgierigheid van wetenschappers – 72.9% zz Wat een raar standpunt. De universiteit is juist een vrijplaats voor intellectuele creativiteit – 14.3% zz Niet mee eens, want ambtenaren zorgen juist voor de continuïteit van de wetenschap – 7.1% Nou en of. Creatieve geesten zijn overal te vinden, behalve in de wetenschap – 5.7% Aantal respondenten: 70
Folia 5
nieuws meer actueel nieuws op www.folia.nl
‘Krant draait om pret en winst’ zz NRC-magnaat Derk Sauer in Room for Discussion: ‘Een redactie waar geen chemie, is functioneert niet goed’
Joram Grünfeld onderzocht de mate waarin bewoners van de metropoolregio Amsterdam in hun dagelijkse leven verschillende plekken in de regio gebruiken.
zz ’Het moet klikken tussen mij en de nieuwe hoofdredacteur, want ik haat negatieve energie’ ‘Twintig jaar geleden had de krant macht, geld en arrogantie. Macht en geld heeft de krant niet meer, arrogantie nog wel’, zegt Derk Sauer, sinds kort de nieuwe eigenaar van NRC Handelsblad en nrc.next. Voor de goede orde: die uitspraak geldt wat hem betreft niet alleen voor NRC, maar voor alle Nederlandse kranten. ‘Kranten worden nog net zo gemaakt als toen. Wat we moeten doen is de krant opnieuw opvinden.’ Hoe dat moet? ‘We moeten de beste krantenmakers zien te vinden die er zijn.’ Multimiljonair en ‘krantenjongen’ Derk Sauer was op 18 mei te gast in Room for Discussion, het lunchuurdebat in de hal van de economische faculteit. In de jaren negentig richtte hij in Rusland de uitgeverij Independent Media op, uitgever van onder meer Moscow Times en de Russische versie van Cosmopolitan. In 2005 verkocht hij zijn bedrijf voor 142 miljoen euro aan uitgeverij Sanoma. Met het geld kocht hij in januari van dit jaar NRC Handelsblad en nrc.next over van PCM Uitgevers. Het vraaggesprek met Sauer ging grotendeels over zijn carrière in Rusland. Pas aan het eind ging hij in op de koers die NRC Handelsblad en nrc.next onder zijn leiding moeten gaan varen. ‘Een krant moet draai-
Wie is de polycentrische stedeling? ‘Iemand die op verschillende plekken werkt, woont en recreëert in metropoolregio Amsterdam. Daaronder vallen gemeenten als Haarlemmermeer, Zaanstad, Hilversum, Haarlem en Almere. Ik heb gekeken of het aantal polycentrische stedelingen door de jaren heen is toegenomen, en een onderscheid gemaakt tussen mensen die vrijwel alles op één plek doen en mensen die een groot aantal plekken gebruiken.’
Derk Sauer in Room for Discussion / foto Arjan Roodink
en om pret en winst’. Eind vorige maand maakte hoofdredacteur Birgit Donker bekend op te stappen. Of dat soms kwam omdat Donker ‘niet genoeg pret maakte,’ was een van de vragen uit het publiek. Sauer ontweek het antwoord, maar zei wel: ‘Ik heb niets persoonlijk tegen haar. Het ging mij meer om de sfeer op de redactie. The perfect fit wasn’t there. Vergelijk het met een voetbalteam waar geen chemie is, zo’n team functioneert niet goed. Er hing
bij de krant veel negatieve energie en ik haat negatieve energie. You only live once.’ Op de vraag wie de nieuwe hoofdredacteur van NRC Handelsblad en nrc.next zou moeten worden antwoordde hij: ‘Er zijn veel goede kandidaten, ook binnen NRC, maar het moet wel klikken tussen mij en de nieuwe hoofdredacteur.’ Geld denkt Sauer te verdienen door NRC niet alleen als krant, maar vooral als merk in de markt te zetten. (DW)
Mediatracker meet aandacht voor politici zz Berichtgeving over verkiezingen concentreert zich in landelijke dagbladen rond CDA, PvdA en VVD. De komende weken tot aan de Tweede Kamerverkiezingen van 9 juni presenteert het Center for Politics and Communication een aantal malen per week de ‘mediatracker’: een analyse van de berichtgeving over de verkiezingscampagne in de landelijke dagbladen Afgelopen
week werd er voor het eerst gerapporteerd en wel over de berichtgeving over partijen en kandidaten in de periode tussen 3 en 16 mei. De zichtbaarheid van partijen in de kranten kwam in die periode volgens de wetenschappers ‘redelijk overeen’ met de huidige zetelverdeling in de Tweede Kamer: de regeringspartij CDA en de PvdA kregen de meeste aandacht, gevolgd door de VVD en de PVV. Opvallend is dat de SP, met vijfentwintig
zetels ruim groter dan GroenLinks en D66 samen, ongeveer evenveel aandacht kreeg als beide laatstgenoemde partijen samen. Wat de lijsttrekkers betreft: Cohen en Rutte torenden in de berichtgeving hoog uit boven de concurrentie. (DW) Wie de berichtgeving wil volgen gaat naar: http://www.polcomm.org/verkiezingen-innederland.
Kooistra voor UvA onomstreden huurder zz ‘De situatie wordt in 2012 opnieuw bekeken.’ De Raad van Commissarissen (RvC) van UvA Holding B.V. zag in 2007 ‘geen redenen’ om UvA-pand Herengracht 514 niet te verhuren aan de omstreden horecamagnaat Sjoerd Kooistra. Dat meldt RvCvoorzitter Jan Albers. Hij zegt ook dat er ‘zorgvuldig’ te werk is gegaan toen het bewuste pand in 2007 werd verhuurd aan 6 Folia
doctor
Plassania Beheer B.V., de onderneming van Kooistra, ook al waren de dubieuze onroerendgoedtransacties van Kooistra toen reeds bekend. In 2004 bijvoorbeeld ging de befaamde Oesterbar aan het Leidseplein failliet, na eerst door Kooistra te zijn overgenomen. Albers, hoogste baas van textielproducent Gamma Holding en voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond, zegt dat de situatie ‘opnieuw wordt
bekeken’ na afloop van het huurcontract in 2012. Intussen gingen er op 19 mei weer twee panden dicht van Kooistra: homobar April in de Reguliersdwarsstraat en café Three Sisters op het Rembrandtplein. Kooistra had voor die datum één miljoen euro aan achterstallige betalingen moeten overmaken aan Heineken, maar deed dit niet. Dus werd de deurwaarder erop af gestuurd, op last van de rechter. (DW)
En, zijn Amsterdammers eenkennig? ‘Ze zijn over het algemeen niet gewend om overal heen te hoeven gaan. Bovendien ziet de gemeente het liefst dat iedereen op één plek blijft. Een toename in de mobiliteitsbehoefte associeert men met auto’s, parkeerplekken en milieuvervuiling. Toch blijkt uit mijn onderzoek dat het aantal polycentrische stedelingen in de metropoolregio Amsterdam sterk is toegenomen.’ Hoe heeft de metropool Amsterdam zich ontwikkeld door de jaren heen? ‘Je kan de ontwikkeling van de regio Amsterdam vergelijken met een ei. Eerst was het hardgekookt, met een duidelijk centrum en een ring van woningen er omheen. Toen begon de suburbanisatie in de jaren ’70 en trokken veel Amsterdammers bijvoorbeeld naar Almere. Amsterdam was toen een gebakken ei, met een niet-ronde vorm maar nog wel met een duidelijk centrum. Tegenwoordig lijkt de regio steeds meer op een roerei, met overal verschillende centra, woonplekken en inwoners die behoefte hebben aan mobiliteit.’ Wat verklaart die reisdrang? ‘Sowieso heeft de emancipatie hieraan bijgedragen; in veel huishoudens hebben nu beide partners een werkplek. Maar ik denk ook dat mensen door internet meer op de hoogte zijn van wat er in de regio gebeurt en daarom bereid zijn verder te reizen. Als bijvoorbeeld een kledingkast bij de Ikea in de Bijlmer is uitverkocht en men op internet leest dat hij in Haarlem nog wel voorradig is, dan springt men gewoon in de auto.’ Verwacht u in de toekomst verschillen tussen inwoners van verschillende regio’s? ‘Ik ben benieuwd naar de groep jongeren die bijvoorbeeld in Almere opgegroeid is en daar hun wooncarrière starten. Zij zijn gewend niet alles om de hoek te hebben. Ik verwacht wel dat die een ander ruimtelijk gedrag dan de Amsterdamse jongeren zullen hebben.’ (MvK) J. Grünfeld: De polycentrische stedeling centraal. Een onderzoek naar het veranderende palet van plekken in een polycentrische stedelijke regio. Promotie 3 juni.
ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.uva.nl
prikbord Alle faculteiten
promoties
UvA Pride
UvA Pride, het platform voor lesbiennes, homo’s, biseksuelen en transgenders die studeren of werken aan de UvA, viert in juni zijn eenjarig bestaan. Het netwerk heeft daarom drie speciale evenementen georganiseerd: een paneldiscussie over multiculturaliteit, een lezing over de evolutietheorie en een zomerse borrel. De paneldiscussie vindt plaats op 2 juni en staat in het teken van de Tweede Kamerverkiezingen. Op 4 juni geeft Steph Menken, hoogleraar evolutiebiologie, een lezing over homoseksualiteit en de evolutietheorie, met aansluitend de UvA Pride Zomerborrel in het Atriumcafé. De activiteiten van UvA Pride zijn gratis toegankelijk voor alle studenten en medewerkers van de UvA. Zie ook www.uvapride.nl.
FdR Oneerlijke
handel
Op 28 mei vindt in het Trippenhuis (KNAW-gebouw) het jubileumcongres van het Tijdschrift voor Consumentenrecht en Handelspraktijken plaats. Het wordt in samenwerking met het Eggens instituut van de UvA georganiseerd. Op de conferentie zullen sprekers zoals professor Marco Loos (hoogleraar privaatrecht aan de UvA en hoofdredacteur van bovengenoemd tijdschrift) praten over onder andere het handhaven van richtlijnen ten aanzien van oneerlijke handelspraktijken in Nederland en België. Bijwonen van de conferentie kost vijfentwintig euro voor studenten en ze krijgen er bovendien 3 PO-punten voor. Wetenschappers betalen vijftig euro. Meer informatie vind je op: www.jur.uva.nl/eggens.
FNWI Ouderdom
FEB Treinen
Café Scientifique, de wetenschappelijke uitgaansavond, wordt deze maand hervat in Bitterzoet. Eerdere edities liepen spaak bij gebrek aan interesse. Vanaf maandag 31 mei blazen enkele bètastudenten de avond nieuw leven in. Het thema is ‘ouderdom’. Studenten en experts buigen zich onder het genot van een biertje over de wetenschappelijke, sociale en economische implicaties van de steeds ouder wordende mens. Onder andere Rudi Westendorp (verouderingsonderzoeker van de universiteit van Leiden) en een vertegenwoordiger van APG (een van de grotere pensioenfondsen ter wereld) houden hun verhaal. Op vertoon van een OV-studentenkaart of een studentenpas krijgt iedere student gratis toegang.
In samenwerking met ProRail ontwikkelde Assil Al-Ibrahim een methode voor de spoorwegen die ervoor moet zorgen dat meer treinen op tijd kunnen rijden. Met behulp van een wiskundig model bedacht Al-Ibrahim een systeem dat conflicten tussen treinen op het spoor detecteert en treindienstladders een advies geeft over de beste conflictafhandeling. Momenteel gebruikt ProRail een methode die in de praktijk niet altijd werkt. In de methode van Al-Ibrahim wordt de huidige positie van de treinen, hun geschatte snelheid en de drukte op het spoor gebruikt. De treinen staan zo min mogelijk voor een rood sein waardoor de punctualiteit van de treinen op de stations zal verbeteren.
Maagdenhuis Wrister
AUC Verenigde
Grommers
Naties
Wrister Grommers is de nieuwe directeur communicatie van de UvA. Grommers (1964) rondde in 1991 zijn studie communicatiewetenschap aan de UvA af. Begin jaren negentig werkte hij als docent aan de School voor Journalistiek in Utrecht en aan de UvA als docent communicatiewetenschap. Na functies bij onder andere de Rijksvoorlichtingsdienst en adviesbureau Boer & Croon ging hij in 2004 aan de slag als hoofd communicatie bij de gemeente Zaanstad; vervolgens stapte hij over naar de Provincie. Grommers begint op 1 augustus.
Op 26 mei staan de Verenigde Naties centraal tijdens een thema-avond in de Artis bibliotheek. Een panel van experts, onder wie Dick Leurdijk van Instituut Clingendael, komt aan het woord. Zijn de VN efficiënt genoeg? Faalt de organisatie in het oplossen van internationale conflicten? Hoe kan de huidige generatie studenten zich inzetten om de VN te verbeteren? De themaavond valt onder de zogeheten ‘Who’s in Town’-lezingen die het AUC regelmatig organiseert. Op de avonden gaan interessante sprekers, leden van de academische gemeenschap en studenten samen in op verschillende onderwerpen.
AMC Noodprogramma
AUV/Alumni Universiteitsdag
Het AMC begint met een noodprogramma voor de behandeling van patiënten met de ziekte van Gaucher. Deze zeldzame aandoening gaat vooral gepaard met vergroting van lever en milt, botziekte en bloedingsneiging, en wordt veroorzaakt door een erfelijk tekort aan het enzym glucocerebrosidase. In Europa worden enkele duizenden patiënten behandeld met een preparaat van het enzym. Complicaties leidden in 2009 tot een productiestop van dit preparaat met als gevolg dat slechts twintig procent van het enzym voor patiënten beschikbaar was. Het programma van het AMC stopte in januari 2010, maar is nu op aanwijzing van de European Medicines Agency (EMA) opnieuw opgestart.
Op zaterdag 12 juni vindt de negende Universiteitsdag plaats, het jaarlijkse evenement voor alumni, medewerkers en donateurs van de UvA. De Universiteitsdag 2010 begint in de Aula met een opening door Karel van der Toorn. Bijzonder hoogleraar Eveline Crone houdt vervolgens een rede. Er is tevens een ouder-kindprogramma. In de middag begint het Kennisfestival waar onder anderen hoogleraar Jean Tillie een lezing zal houden en Louise O. Fresco en filmkenner Helen Westerik een quiz zullen presenteren over films en voedsel. Op de Universiteitsdag wordt bovendien de UvA-scriptieprijs uitgereikt. De dag wordt afgesloten met een concert van UvA-orkest J. Pzn Sweelinck. Aanmelden kan via: www.alumni.uva.nl.
DINSDAG 1/06 10.00 uur: Agata Drewniak – Geneeskunde Supplying the Demand for Granulocytes. Promotor: prof. dr. T.W. Kuijpers en prof. dr. D. Roos. (Agnietenkapel) 11.00 uur: Daisuke Ikegami – Wiskunde Games in Set Theory and Logic Promotoren: prof. dr. B. Löwe en prof. dr. J. Väänänen. (Aula) 12.00 uur: Denise Veelo - Geneeskunde Artificial Airways and Mechanical Ventilation of Critically Ill Patients. Promotoren: mw. prof. dr. M.B. Vroom en prof. dr. M.J. Schultz. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Nienke Moolenaar Onderwijskunde Social Networks in School Teams. Promotoren: prof. dr. S. Karsten en prof. dr. P.J.C. Sleegers. (Agnietenkapel) 16.00 uur: Desislava Rusinova – Economie Economic Development and Growth in Transition Countries. Promotor: prof. dr. M.J. Ellman (Agnietenkapel)
WOENSDAG 2/06 14.00 uur: Lisa Peters - Politicologie The Big World Experiment. Promotoren: prof. dr. M. Fennema en prof. dr. A.J.J. Nijhuis (Aula)
DONDERDAG 3/06 10.00 uur: Sandra Waaijenborg Geneeskunde Penalized Canonical Correlation Analysis. Promotor: prof. dr. A.H. Zwinderman (Agnietenkapel) 12.00 uur: Max Bader – Europese Studies Against All Odds: Aiding Political Parties in Georgia and Ukraine. Promotor: prof. dr. A.W.M. Gerrits. (Agn.kapel) 14.00 uur: Joram Grünfeld - Sociale geografie De polycentrische stedeling centraal. Promotor: prof. dr. S. Musterd (Agnietenkapel).
VRIJDAG 4/06 10.00 uur: Christien Schilder – Psychologie Effects of Tamoxifen and Exemestane on Cognitive Functioning. Promotor: prof. dr. F.S.A.M. van Dam (Agnietenkapel) 12.00 uur: Charlotte Oomen - Neurobiologie Shaping the Brain through Experience. Promotor: mw. prof. dr. M. Joëls (Agn.kapel) 14.00 uur: Jeroen Hermanides – Geneeskunde Measure for Measure. Consequences, Detection and Treatment of Hyperglycaemia. Promotor: dhr. prof. dr. J.B.L. Hoekstra (Agnietenkapel). Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231. Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda.
Folia 7
opinie
FEB moet nu tweede sprong maken Zonder pijn kom je geen crisis door, en de FEB moet de crisis aangrijpen om eindelijk te reorganiseren – maar wel met visie, betoogt Arnoud Boot.
W
ie het gekrijs over de financiële problemen bij de economische faculteit aanhoort zou denken dat er onoverkomelijke knelpunten zijn. Grote tekorten, lijken in de kast en wie weet wat nog meer. Laten we het probleem eerst tot de juiste proporties terugbrengen. Ja, er is chaos, maar dat is niet nieuw. Dat een faculteit (en universiteit) een fatsoenlijke financiële administratie nodig heeft die tijdig cijfers aanlevert waardoor er bestuurd kan worden, is een voor de UvA wat nieuw concept. En als er dan ook nog alleen verkeerde cijfers worden geleverd, dan wordt het moeilijk. Ik weet
Snijden in combinatie met het stellen van prioriteiten betekent dus geen kaas schaafmethode niet anders dan dat ik permanent een schaduwboekhouding bijhoud om enig zicht te hebben op de financiën van mijn instituut. Maar de FEB is een faculteit in een groeimarkt. De faculteit is populairder dan ooit bij aankomende studenten. Je zou je bijna in slaap laten sussen omdat met de groei en het natuurlijk verloop de tekorten bijna automatisch verdwijnen. De reden waarom er nu hard moet worden ingegrepen is omdat de faculteit een volgende sprong moet maken op de wetenschappelijke ladder. Hiervoor zijn keuzes nodig en moet geld worden vrijgemaakt. De vorige crisis van de faculteit was begin jaren negentig, inderdaad bijna twintig jaar geleden. Die crisis is toen aangegrepen om in een keer een moderniseringsslag te maken – bij een faculteit die volstrekt naar binnen was gekeerd – door mensen van buiten aan te trekken die grote mogelijkheden kregen om de faculteit naar de top te brengen. De situatie nu is zeker gedeeltelijk vergelijkbaar. Hoewel de gemiddelde kwaliteit van de faculteit veel hoger is dan toen, is er een internationale concur8 Folia
rentieslag aan het losbarsten waar we een antwoord op moeten hebben. Wetenschap is mobieler dan ooit, en we moeten een antwoord vinden op de vraag hoe we op de internationale arbeidsmarkt kunnen concurreren. Maar hoe kan dat met (vooralsnog) grotendeels publiek gefinancierd hoger onderwijs? De plannen liggen er al lang, maar keer op keer zijn er geen stappen gezet. Internationaal kun je alleen tot de top behoren als je een tweedeling maakt in de faculteit, met twee carrièretrajecten. Enerzijds de staf met een meer onderwijskundige invulling en zeer beperkt eigen onderzoek, en anderzijds de zogenaamde tenure track waar op de internationale markt mee wordt geconcurreerd. Deze medewerkers hebben een wat lichtere onderwijslast en zware onderzoeksverantwoordelijkheden. Deze tweede groep mensen is duur om twee redenen: ze verdienen hogere salarissen en ze draaien minder onderwijsuren. Juist bij een economische faculteit waar voor minstens 85 procent van de studenten sprake is van een beroepsopleiding (vandaar ook die grote studentenaantallen) is er grote behoefte aan de eerste groep meer onderwijskundig gerichte mensen. Deze heroriëntatie van het personeelsbeleid van de faculteit staat of valt met het hard willen beoordelen van de staf, en zeker de tenure track staf. In mijn eigen ervaring aan een vooraanstaande Amerikaanse business school, werd deze groep naast op basis van onderzoek ook keihard afgerekend op kwaliteit van het geven van onderwijs. Juist van een business school, en dat is wat een economische faculteit in wezen is, is en blijft onderwijs het belangrijkste product, vandaar ook dat nooit en te nimmer de exclusief op onderwijs gerichte staf als tweederangs mag worden gezien. De huidige crisis moet worden gebruikt om via dit model de faculteit een volgende slag te laten maken. Laat het duidelijk zijn, zonder pijn kom je nooit goed een crisis door. Er moet nu ruimte worden gemaakt, dus moet er worden gesneden. En dat kan. In de afgelopen jaren zijn
illustratie Marc Kolle
er geen prioriteiten gesteld. Alles kon. Moeten snijden in combinatie met het stellen van prioriteiten betekent dus geen kaasschaafmethode. Visie is absoluut noodzakelijk. Geen boekhoudexercitie, maar echt leiderschap. Een dynamische boodschap is nodig, dus actie en geen defaitisme. En laten we vooral in de tussentijd niet vergeten de vele grote en kleine successen te vieren.
Mensen die buitengewone prestaties leveren moeten in het zonnetje worden gezet. Zoals Keynes al zei: ‘In the long run we are all dead’. En de economische faculteit is populairder dan ooit. yyy Arnoud Boot is hoogleraar Corporate Finance en financiële markten en directeur van het Amsterdam Center for Law & Economics
stage
Zorgen over aanpak studiesucces De UvA wil het studierendement verhogen en heeft daartoe een plan van aanpak gelanceerd. CSR-lid Anna van Gijssel ziet positieve kanten aan het plan, maar ook de gevaren.
O
nlangs hebben wij, de Centrale Studentenraad, het College van Bestuur (CvB) moeten adviseren over het ‘Plan van Aanpak Studiesucces’. In dit plan stelt de UvA zich het doel om het studierendement van de studenten aan de UvA te verbeteren. In 2014 moet 70 procent van de bachelorstudenten binnen vier jaar een bachelordiploma op zak hebben. Het ‘Plan van Aanpak Studiesucces’ bevat twintig aanbevelingen. Te veel opleidingen aan de UvA bieden een programma aan dat de student niet motiveert om te studeren of een soepele afronding van het onderwijs verhindert. Het CvB laat met het plan zien een serieuze poging te willen doen om zulke opleidingen te verbeteren, en dat de kwaliteit van het onderwijs centraal staat. In het plan wordt onder andere aandacht besteed aan studiebegeleiding, de doorverwijzing van studenten naar andere opleidingen, studievoorlichting, en aan het onderwijsaanbod voor studenten met een achterstand. De UvA gaat de komende jaren een universiteitsbrede reorganisatie tegemoet. Deze richt zich ten eerste op het onderwijsprogramma van opleidingen. Het college heeft besloten de jaarprogramma’s van alle opleidingen te uniformeren. Alle opleidingen moeten vakken aanbieden van eenzelfde aantal studiepunten, namelijk zes of twaalf ECTS, en deze vakken moeten allemaal passen in twee semesters van drie blokken (twee blokken van acht weken en één blok van vier weken). De studeerbaarheid van de opleiding zal verbeteren doordat er niet meer dan twee vakken per blok gegeven worden. Hierdoor wordt de studielast verspreid en zullen studenten niet meer gekweld worden door een onderwijsprogramma waarbij soms wel vijf vakken tegelijk gevolgd en afgerond moeten worden! De Centrale Studentenraad vindt dit een positieve ontwikkeling, maar maakt zich zorgen om het volgende: een gevolg
brief
Put your money where your mouth is! In elk universitair beleidsstuk, in elke toekomstvisie, wordt gehamerd op de noodzaak van internationalisering, in onderwijs en onderzoek. Zo moet onze universiteit een knooppunt in de internationale uitwisseling van kennis worden. Een intellectuele kruisbestuiving die schoonheden moet opleveren
van een universiteitsbreed onderwijsprogramma zal zijn dat alle studenten op dezelfde momenten onderwijs en tentamens zullen hebben. Nu al kampt de universiteit met overvolle studiecentra, ongeschikte tentamenzalen en een inschrijfsysteem met capaciteitsproblemen. De CSR ontvangt dagelijks klachten over te volle tentamenzalen en te beperkte openingstijden van studiezalen. Alle studentenraden zetten zich al jaren in voor verbetering hiervan. Wij verwachten echter dat met invoering van deze plannen van de UvA bovengenoemde problemen zullen verergeren. Dit laatste geldt mede voor het inschrijfprobleem dat bij de Faculteit der Geesteswetenschappen, de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen en de Faculteit der Rechtsgeleerdheid speelt (zie het filmpje op de site van de CSR). Op dit moment worden bovengenoemde faciliteiten niet door alle faculteiten op hetzelfde moment benut, de faculteiten hebben immers van elkaar verschillende onderwijsprogramma’s. Hoe moet dat gaan in 2012 als alle faculteiten op hetzelfde moment van de faciliteiten gebruik moeten maken? Gezien onze zorgen hebben wij in ons advies voorwaarden gesteld aan de invoering van de ambitieuze plannen van het CvB. Het is noodzakelijk dat het college de problemen rondom de tentamenzalen, de studiezalen en de vakinschrijvingen eindelijk in orde maakt voordat de plannen doorgang krijgen. Het CvB heeft in zijn reactie op ons advies gezegd te zullen letten op eventuele capaciteitsproblemen. Een nietszeggende toezegging zonder garanties. Laten we hopen dat we niet in oktober 2012 tegen het CvB hoeven te zeggen: I hate to say I told you so! yyy
Juiste klik Sanne van Oosten (22)
studeert politicologie en loopt stage bij de D66-fractie als persoonlijk medewerker van Tweede Kamerlid Boris van der Ham. ‘Ik ben gek op actualiteiten en politiek. Ik ben zo iemand die het oprecht leuk vindt om tot diep in de nacht belangrijke debatten te volgen op politiek24.nl. Vooral de dynamiek van wie wat zegt en waarom vind ik heel interessant. Ik wilde graag bij D66 stage lopen, omdat dat ook de partij is waar ik op stem. De Tweede Kamerfractie was op zoek naar persoonlijk medewerkers en tijdens de sollicitatiegesprekken klikte het heel goed met Boris van der Ham, vandaar dat ik bij hem terecht ben gekomen. Toen ik in februari begon met mijn stage wist niemand dat er dit jaar verkiezingen zouden komen. Er is veel gebeurd de afgelopen maanden: de val van het kabinet, de gemeenteraadsverkiezingen, het overlijden van Hans van Mierlo en nu ook nog de landelijke verkiezingen. Het is heel bijzonder om dit allemaal van dichtbij mee te maken en het heeft natuurlijk veel invloed op de inhoud van mijn stage. De komende tijd zal alles om de campagne draaien, maar de eerste maanden was ik vooral bezig met de voorbereiding van debatten in de Kamer. Zo heb ik meegewerkt aan debatten over het verhogen van de strafmaat bij dierenmishandeling en over de toekomst van de studiefinanciering. De inhoudelijke voorbereiding betekent vooral veel uitzoekwerk. Ik maak factsheets zodat Boris tijdens een debat altijd de feiten bij de hand heeft. Nu ik wat langer meedraai, schrijf ik ook weleens de eerste opzet van de spreekteksten voor een debat. Verder werk ik aan de memorie van toelichting voor een wetsvoorstel waar Boris al jaren mee bezig is. Het gaat om het schrappen van de zogenaamde “enkele-feitconstructie” uit de Algemene wet gelijke behandeling. In de huidige constructie is het namelijk onder bepaalde omstandigheden nog steeds mogelijk om te discrimineren. Na de verkiezingen wordt het voorstel behandeld en ik zou het ontzettend gaaf vinden als die wet straks met mijn memorie wordt aangenomen. Waarschijnlijk zal ik de komende tijd veel bezig zijn met last minute opzoekwerk voor campagnedebatten. Ik hoop vlak voor 9 juni ook nog wat tijd te vinden om zelf actief campagne te voeren. De laatste paar dagen voor de verkiezingen wil ik het liefst de straat op om flyers uit te delen, en niet in Den Haag achter mijn computer zitten.’ (Julie de Graaf)
Anna van Gijssel is student rechten en lid van de Centrale Studentenraad. Dit artikel geeft het standpunt van de gehele raad weer.
waar Mendel slechts van kon dromen. Je verwacht dus beleid dat faculteiten aanmoedigt een levendige gastengalerij te ontwikkelen. Ai, pijnlijke inconsistentie, dat ligt nou net even anders. Als wij op de economische faculteit een gast willen ontvangen moet onze afdeling daarvoor op jaarbasis een bijdrage van 16.184 euro afdragen, dus zo’n 1349 euro voor een maand. Mogelijk komt daar nog 10.000 euro op jaarbasis bij voor bibliotheekdiensten, waardoor het maandbedrag op bijna 2200 euro komt. Dat stimuleert wel lekker, zo’n mooi tarief en zo’n gebrek aan transparantie.
Ik heb eens navraag gedaan op een paar plekken waar ik recent op bezoek was en waar ze ook aan internationalisering doen. Gevraagd wat zij moesten betalen toen ik op bezoek kwam kreeg ik de volgende antwoorden. Van de State University of New York in Albany NY: No, we did not need to pay anything. We give offices to visitors regularly without any billing to the department. Van de Stanford Business School: No. If there were such fees, I would have heard about it when I was associate dean. The proposal strikes me as most unusual
and counterproductive, too. Van Harvard: No. We had to pay nothing. If you had come as a special fellow outside the department, there is a nominal $200 fee per month for Harvard facilities – library privileges etc – but not as visitor to Department and we pay no office or computer use fees for anyone.” Harvard aan de Amstel? Of een kortzichtige boekhouder aan het IJ? yyy Joop Hartog, hoogleraar arbeidseconomie aan de FEB
Folia 9
Augustus 2011 Het Studentencentrum (Stuc) verhuist in augustus 2011 naar de voormalige diamantslijperij op het Roeterseiland. De keuze voor deze locatie is niet zonder problemen geweest. In eerste instantie leek het gebouw niet bijzonder geschikt voor de activiteiten van Crea. In het originele gebouw waren moeilijk grote zalen voor bijvoorbeeld dans te realiseren; de diamantslijperij is een monument en de gevel moest dus blijven staan en in het gebouw bevonden zich hinderlijke palen. Daarom wordt een los, kubusvormig gebouw achter de monumentale gevel gebouwd, voor onder andere dans en theater.
Woekeren met de ruimte in de Deze week wordt de eerste paal geslagen voor het nieuwe Crea op het Roeterseiland. Het is nog maar de vraag of gebruikers van het huidige Studentencentrum Crea 2 meegaan naar de nieuwe locatie. Maud Janssen
‘I
k vind het heel slecht dat er op de nieuwe locatie minder ruimte beschikbaar is voor studentenorganisaties,’ zegt Lisette Willers, bestuurslid van studentensurf- en snowboardvereniging D.E.R.M. ‘We horen op 1 juli of en hoeveel ruimte we krijgen toegewezen op het Roeterseiland. Als we buiten Crea een andere ruimte moeten zoeken, zou dat voor ons een stap achteruit zijn. Voor het kopen van een sociëteit heeft D.E.R.M. geen geld. Het is voor ons belangrijk om een bestuursruimte te hebben in het centrum van de stad, waar zich veel studenten bevinden. Dat verhoogt de betrokkenheid en studenten lopen makkelijk even naar binnen. Crea 2 is daarom voor ons een goede locatie, het Roeterseiland zou
10 Folia
dat ook zijn.’ Ook Sander Wirken, vrijwilliger bij Niños de Guatamala, een organisatie die onder andere studenten helpt bij het organiseren van reizen in combinatie met vrijwilligerswerk in Guatemala, hoopt op een plek in het nieuwe Crea. Wirken: ‘Jammer dat er minder ruimte beschikbaar is voor studentenorganisaties. Ook wij hebben geen alternatief als we geen kantoorruimte krijgen in het nieuwe Studentencentrum.’ Cultuurfabriek Het nieuwe Studentencentrum (Stuc) wordt in augustus 2011 geopend in de dan verbouwde diamantslijperij aan de Nieuwe Achtergracht, op het Roeterseiland. De verbouw en nieuwbouw gaan deze week officieel van start met het slaan
van de eerste paal. De diamantslijperij uit 1845 is het afgelopen jaar helemaal gestript, en zal komend jaar worden getransformeerd tot ‘cultuurfabriek’. Dat klinkt mooi, maar voor studentenverenigingen als D.E.R.M. en organisaties als Niños de Guatamala en nog zo’n twintig andere, is in totaal de helft minder ruimte beschikbaar in vergelijking met de Vendelstraat, waar de organisaties nu nog zijn gevestigd. In het nieuwe Stuc moet men woekeren met de ruimte en daarom is er niet meer voor iedereen plaats. De Asva, de Centrale Studentenraad, de Commissie Intree en het International Student Network krijgen een semipermanente plek voor drie jaar, de rest moet zijn ruimte voortaan elk jaar opnieuw ‘verdienen’. Er komt een toewijzingscommissie –
bestaande uit Crea-directeur Sjoerd Jans, hoofd Studentenzaken Frank van Kampen en een student – die de ruimte gaat verdelen over de resterende studentenorganisaties. Alvorens tot toewijzing over te gaan laat deze commissie zich adviseren door een adviescommissie, waarin één Asva-vertegenwoordiger en vier ‘neutrale’ studenten zitting hebben. Elk jaar wordt opnieuw beoordeeld of de organisaties nog wel recht hebben op een plek. Asva-
Vier studentenorgani saties krijgen een semi permanente plek voor drie jaar, de rest moet zijn ruimte voortaan elk jaar opnieuw ‘verdienen’ voorzitter Dave van der Pol: ‘Per jaar en per organisatie wordt geëvalueerd of de ruimte nog toereikend is maar ook of de
Stuc De uiteenlopende studentenorganisaties die sinds 1997 in Crea 2 huizen, vallen onder het Studentencentrum (Stuc). Sportverenigingen (bijvoorbeeld zeilvereniging Orionis), gezelligheidsverenigingen (zoals Liber), non-profitbedrijfjes (zoals Integrand), verenigingen met een etnische grondslag (bijvoorbeeld de Koerdische studentenvereniging Nederland), studiegerelateerde verenigingen (zoals de Studentenvereniging voor Internationale Betrekkingen) en algemene organisaties zoals de Centrale Studentenraad. In de Diamantslijperij is het de bedoeling dat de organisaties bij elkaar betrokken zijn, samenwerken en samen activiteiten ondernemen.
Crea-directeur Sjoerd Jans, met links het huidige Crea en rechts de voormalige diamantslijperij op het Roeterseiland / foto Bob Bronshoff
nieuwe cultuurfabriek van Crea organisatie nog wel zo actief is als het jaar daarvoor.’ Na de aanbeveling van de adviescommissie beslist de toewijzingscommissie definitief welke organisatie hoeveel uur per week een ruimte ter beschikking krijgt. ‘Het is de bedoeling dat de aanbeveling van de adviescommissie heel ver gaat. De toewijzingscommissie geeft slechts formeel aan of het advies als besluit wordt vastgesteld,’ zegt Sjoerd Jans. Goede doelen De organisaties die nu een ruimte hebben in de Vendelstraat hebben inmiddels een verzoek ingediend voor een plaats in het nieuwe gebouw. Criteria waar de organisaties aan getoetst worden zijn of de organisatie in kwestie wel een rechtspersoon is en of de organisatie een degelijke begroting, beleidsplan en statuten heeft waaruit af te lezen is dat de organisatie ‘serieus bezig is,’ vertelt Jans. Een ander belangrijk punt is dat de organisatie geen studievereniging mag zijn: die moeten een plaats vinden bij de bijbehorende faculteit. Ook moet de organisatie in principe algemeen toegankelijk zijn voor studenten van
verschillende faculteiten. Tot slot moet het vanuit de UvA bezien nuttig zijn dat de betreffende organisatie zich in het Stuc bevindt. ‘Maar vooral de laatste criteria zijn vaag,’ geeft Jans toe. ‘Neem de Vereniging Surinaamse Studenten Amsterdam. Dat is een specifieke vereniging, maar indirect wel van belang voor het Amsterdamse studentenleven. Ons streven is om de organisaties die nu een ruimte hebben in het Stuc, in ieder geval voor een aantal uur per week een flexplek aan te bieden in het nieuwe Stuc. Maar organisaties die niets met het studentenleven te maken hebben, zoals goededoelenorganisaties voor een derdewereldland, krijgen minder snel een ruimte.’ Einde aan creatieve overlast ‘We schakelen over naar een systeem waarbij betrokkenheid van de organisaties wordt verwacht,’ zegt Dave van der Pol. ‘Als je in het nieuwe Stuc terechtkomt als studentenorganisatie, moet je bijdragen aan de sociale cohesie en dus meedoen aan gezamenlijke activiteiten.’ Sjoerd Jans vult aan: ‘De organisaties moeten
meer gebruikmaken van elkaars expertise zodat niet meerdere malen het wiel wordt uitgevonden. Om de gemeenschappelijkheid en het contact onderling te vergroten zullen we per jaar ten minste twee à drie activiteiten voor iedereen in het Stuc organiseren: een beginborrel waar iedereen zich voorstelt, een sportevenement en een afsluitende barbecue. Als organisaties hier niet aan meedoen en geen rekening houden met anderen door bijvoorbeeld
Sjoerd Jans: ‘Organisaties moeten meer gebruikmaken van elkaars expertise zodat niet meerdere malen het wiel wordt uitgevonden. stelselmatig rommel achter te laten in de kantoren, bestaat de kans dat ze uit het gebouw worden gezet. Maar het geheel blijft
een trial-and-errorproces, het nieuwe Stuc staat immers nog in de kinderschoenen en we moeten kijken of het in de praktijk wel werkt.’ Onlangs de nadelen voor de studentenorganisaties zijn er ook belangrijke voordelen van het toekomstige onderkomen van Crea. Wie nu in Crea 2 aan het werk is, ondervindt nogal eens geluidsoverlast van dans- en muziekactiviteiten, die vreemd genoeg onder andere op de bovenste verdiepingen van het gebouw plaatsvinden. Dat wordt anders in de diamantslijperij. Sjoerd Jans: ‘Muziek, dans en theater worden in de diamantslijperij ondergebracht in een semi-losstaand gebouw dat achter de monumentale gevel wordt gebouwd.’ Ook voor toeschouwers van voorstellingen betekent dat straks een verbetering: Jans: ‘Als je nu in het theater zit hoor je boven iemand dansen, zingen, pianospelen of het toilet doortrekken. Soms past dat in het stuk, maar meestal eigenlijk niet. Dat wordt veel beter in de diamantslijperij dan we tot nu toe gewend zijn in het veertigjarige bestaan van Crea.’ yyy
Folia 11
12 Folia
in beeld
Leeglopen
foto Jan-Maarten Hupkes
Op 21 mei was het Museumplein het toneel van de grote studentendemonstratie met het motto ‘Laat het onderwijs niet leeglopen’. Naar schatting 1500 studenten protesteerden tegen dreigende bezuinigingen op het hoger onderwijs en voor meer investeringen. Ook demissionair staatssecretaris van Onderwijs Marja van Bijsterveldt (CDA) was aanwezig. Het College van Bestuur (CvB) van de UvA bracht kort voor aanvang van de demonstratie een persbericht uit waarin zij zich onomwonden achter de studenten schaarde. Voorafgaand aan de demonstratie hielden enkele honderden studenten een protestmars van de Dam naar het Museumplein. Rond drie uur werden ballonnen opgelaten met aan elke ballon een briefkaart voor de Tweede Kamer. Verschillende politieke partijen hebben plannen om de basisbeurs te vervangen door een sociaal leenstelsel, waarbij studenten tegen soepele voorwaarden geld kunnen lenen om hun studie te betalen. Veel studenten vrezen dat de betaalbaarheid en daarmee de toegankelijkheid van het hoger onderwijs door zo’n stelsel in gevaar komt. (DW)
Folia 13
‘ Wat wij doen is eigenlijk onmogelijk’ De een is ’s lands grootste knuffelbèta en belangenbehartiger van de wetenschap, de ander verwierf eeuwige roem met het winnen van de Nobelprijs voor de Natuurkunde in 1999. Een gesprek met Robbert Dijkgraaf en Gerard ’t Hooft, de leerling en de meester, over het verloop van generaties in de natuurkunde en wat zij nog van elkaar kunnen leren. Floor Boon
H
et zijn keurige mannen in minstens zo keurige pakken, maar wanneer Robbert Dijkgraaf de werkkamer van Gerard ’t Hooft binnenstapt, verliezen ze het decorum direct. Een ferme handdruk, een hand op de schouder. ‘Hoe gaat het met de tentoonstelling?’ vraagt Dijkgraaf – de oud-leerling – ogenschijnlijk ingetogen, maar met een opgewonden ondertoon aan zijn vroegere leermeester. De tentoonstelling Master the Universe wordt deze week geopend in het Universiteitsmuseum in Utrecht en Nobelprijswinnaar Gerard ’t Hooft staat centraal. ‘Goed, er wordt zelfs een kamer ingericht met mijn oude knutselwerken,’ antwoordt ’t Hooft, anderhalve kop kleiner dan zijn pupil. De ontmoeting verandert de twee mannen weer even in kleine jongens, met een onstilbare honger naar kennis en oneindige nieuwsgierigheid naar het ontdekken van de wereld. Maar kleine jongens zijn het al lang niet meer. Robbert Dijkgraaf (1960) promoveerde in 1989 cum laude bij Gerard ’t Hooft (1946). Als president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) mag Dijkgraaf inmiddels bijna net zoveel aanzien hebben verworven als zijn leermeester, toen hij in 1978 ging studeren aan de Universiteit Utrecht durfde hij daar niet eens van te dromen. Dijkgraaf: ‘In die tijd was Gerard behoorlijk in het nieuws en het was toen vrij duidelijk dat er maar één plek was waar je voor theoretische fysica terecht kon. Dat was bij hem in de buurt.’ Zo geschiedde. Dat er een promotieplaats vrijkwam bij ’t Hooft was toeval. ‘Je wilt toch wel een beetje het moeilijkste van het moeilijkste doen en in de theoretische natuurkunde was en is het lastig een promotieplek te vinden,’ zegt Dijkgraaf daarover. ’t Hooft, neutraal: ‘Robbert was van dusdanig kaliber, voor hem was anders ook wel iets te verzinnen.’ In 1999 werd Gerard ’t Hooft samen met
14 Folia
zijn promotor Martin Veltman bekroond met de Nobelprijs ‘voor het ophelderen van de kwantumstructuur van elektrozwakke interacties in de natuurkunde’ – het baanbrekende onderzoek dat zij begin jaren zeventig deden. ‘Het belangrijkste van Gerards onderzoek,’ legt Dijkgraaf desgevraagd uit, ‘is dat hij als eerste begreep hoe je op een wiskundig verantwoorde manier de theorie achter de elementaire deeltjes die we nu kennen, kunt begrijpen. Het volgen van de regels van de kwantumtheorie, dat was een enorme doorbraak. Daarna heeft hij in korte tijd de belangrijkste ingrediënten van die theorie blootgelegd.’ Hoe herkende u Robbert Dijkgraaf als een talent? Is talent te vatten in natuurwetten? ’t Hooft: Een algemene regel is moeilijk te geven. Ik verkijk me daar toch vaak op. In het verleden heb ik helaas gemerkt dat ik mensen hoger aansla dan ze eigenlijk zijn. Maar in sommige gevallen is duidelijk dat je met talent te maken hebt. Robbert is daar wel een voorbeeld van.’
‘Het heeft wel erg geholpen dat Gerard zo kritisch was’ Dijkgraaf: ‘Ik had ook mijn afstudeerscriptie bij jou geschreven. In die zin hadden we elkaar al leren kennen.’ ’t Hooft: ‘Talent wordt vaak zichtbaar als mensen uit zichzelf met originele dingen aankomen. En wat moet je iemand allemaal vertellen om iets duidelijk te maken? Sommige mensen moet je uitgebreide samenvattingen geven door een onderwerp van verschillende kanten te belichten. Anderen hebben aan een half woord genoeg of beginnen jou zelf iets uit te leggen. Daar zit veel verschil tussen.’ Dijkgraaf: ‘Voor een vak als dit geldt dat je uiteindelijk op zoek bent naar iemand
die zelf graag wat wil, eigen ideeën heeft en erg gemotiveerd is. Het is moeilijk om heel concreet een uitgestippeld pad te geven van wat je precies moet doen in een paar jaar onderzoek.’ ’t Hooft: ‘En Robbert hoefde je eigenlijk niks te vertellen, die wist wel wat hij wilde.’ Wat wilde Robbert Dijkgraaf? ’t Hooft: ‘Robbert en zijn tijdgenoten waren geïnspireerd door snaartheorie, al had ik daar zelf mijn twijfels over.’ Snaartheorie wordt omschreven als de natuurkundige ‘theorie van alles’, een universele vergelijking om alle natuurverschijnselen uit af te leiden en de beste kandidaat voor een fundamentele beschrijving van ons universum. De theorie heeft tot doel de vier fundamentele natuurkrachten – zwaartekracht, de sterke en de zwakke kernkracht en elektromagnetische kracht – te bundelen in één theorie. Er is ook veel kritiek op snaartheorie, onder andere door ’t Hooft. ‘Snaartheorie heeft een tijdje de ambitie gehad om die universele vergelijking te bieden met de houding: wij gaan dat varkentje wel even wassen. Maar zo gemakkelijk ging het niet.’ Dijkgraaf lacht. ’t Hooft: ‘Zo moet het ook in ons vakgebied: je gaat niet letterlijk doen wat je leraar of de vorige generatie gedaan heeft. Maar het gekke is: ik herken het goed van vroeger. Bij de komst van de kwantummechanica was er even veel verzet van de vorige generatie die dat wilde idee niet voetstoots wilde accepteren. En bij ontwikkelingen in andere gebieden van de wetenschap is het ook dikwijls zo dat een nieuwe generatie met iets komt aanzetten waarvan de oudere generatie zegt: dat mag niet zo. Die nieuwe generatie doet het toch en dan blijkt het wel te kunnen. Snaartheorie is een goed voorbeeld. Wij zeiden allemaal: ho ho, dat kan zo niet, dat mag niet, dat is helemaal tegen de regels. Maar ze trekken zich er niets van aan.’ Dijkgraaf: ‘Het heeft wel erg geholpen
dat Gerard zo kritisch was. Het was een theorie die enorm in de publiciteit stond, zeker toen wij er net aan begonnen, en hij temperde dat enthousiasme op een goede manier. Als je een promotor hebt die je daar helemaal in opjaagt, dan kun je op een heel ongelukkige manier terecht komen. Zo raak je je hele zelfkritische vermogen kwijt.’ Is snaartheorie het breekpunt tussen uw generaties, juist omdat het iets nieuws en experimenteels was? Dijkgraaf: ‘Misschien wel. Ik was heel bevoorrecht qua timing. Tijdens mijn studie kwamen een heleboel dingen opeens open te liggen binnen de theoretische natuurkunde en dat is aan het begin van een carrière heel prettig. Er zijn ook periodes waarin dat minder is en dan moet je als promovendus door een enorme berg artikelen heen ploegen voor je verder kunt. In dit geval was het aantal artikelen over snaartheorie gewoon heel beperkt. Je was eigenlijk vrij snel klaar.’ ’t Hooft: ‘Het is een beetje een herhaling van de situatie waarin ik mij begin jaren zeventig bevond. Het klopte allemaal nog niet. Er waren wat abstracte theorieën en veel verwarring en ineens zie je alles op zijn plaats vallen. Een doorbraak. Datzelfde gebeurde met snaartheorie. Er waren een hoop verwarring en een nieuwe generatie voor nodig om daar helderheid in te brengen. Al is de volledige helderheid er naar mijn gevoel nog steeds niet. Dijkgraaf: ‘Het grote verschil is dat ik en mijn tijdgenoten niet dé ontdekkers van snaartheorie zijn. Gerard was wel de eerste die ijktheorie had begrepen, waarmee hij een straatlengte voorsprong had op de hele wereld. In de theoretische fysica zijn er momenten waarop alles samenkomt. Iedereen zit te duwen en ineens rolt het balletje heel hard de berg af. Als je in die fase mee mag doen, dat moet geweldig zijn. Ik kan me voorstellen dat het in de jaren zeventig enorm spannend was, dat in één keer alles in elkaar klikte. ’t Hooft: ‘Nou ja, er waren natuurlijk honderden, misschien wel duizenden mensen actief op hetzelfde terrein en er gebeurde experimenteel heel veel. Dat is helaas een verschil met de situatie nu. Toen zaten de experimentele en de theoretische natuurkunde zowat bij elkaar op schoot: de theorie kwam met allerlei ideeën aan die experimenteel getoetst konden worden. Het waren heel gunstige omstandigheden die je nu niet hebt bij snaartheorie. Die kan experimenteel niet worden getoetst.’
Robbert Dijkgraaf (l) en Gerard ’t Hooft / foto’s Bram Belloni
Folia 15
Waarom kan snaartheorie experimenteel niet worden getoetst? ’t Hooft: ‘Dat is de aard van het beestje. Snaartheorie ligt met zijn theoretische uitwerking misschien wel duizend jaar voor op het experiment. Het is in de loop der jaren een wiskundig hecht bouwwerk geworden, zo hecht dat een heleboel mensen zeggen: we hebben geen experimenten nodig, de wiskunde is al een toets op zichzelf. Zij vertrouwen op de coherentie van redeneren, maar dat is voor de oudere generatie, de mijne dus, niet voldoende. De deeltjesversneller van Cern zal misschien wat experimentele gegevens opleveren, maar dat is onvergelijkbaar met de situatie tijdens de kwantummechanica rond 1929 en de ijktheorieën rond 1970. Toen waren er experimenten waarmee de nieuwe theorieën direct konden worden getoetst.’ Dijkgraaf: ‘Wat wij willen toetsen van snaartheorie is een terrein waar resultaten van de deeltjesversneller nog lang niet kunnen zijn. Er zijn een paar hints in de natuur, die zijn heel zeldzaam, dat er op heel hoge energie alle bekende natuurkrachten bij elkaar komen waardoor er nieuwe verschijnselen plaatsvinden. Daar houden wij ons heel erg aan vast, maar het is moeilijk daar het hele verhaal uit te reconstrueren.’ Ervan uitgaand dat er breekpunten zijn tussen generaties, begint zich nu iets nieuws af te tekenen waarvan u denkt: moet dat zo? Dijkgraaf: ‘Moeilijk. Wat mij opvalt bij
Cv Robertus Henricus (Robbert) Dijkgraaf
1960 geboren te Ridderkerk 1978 gymnasium Erasmianum, Rotterdam 1986 studie theoretische fysica (cum laude), Universiteit Utrecht (UU) 1989 promotie theoretische fysica (cum laude), UU. Promotor: Gerard ‘t Hooft 1982-1984 Gerrit Rietveld Academie, Amsterdam (schilderen) 1989-1991 Research Associate, Princeton University 1991-1992 Long-Term Member van de School of Natural Sciences, Institute for Advanced Study, Princeton 1992-2004 hoogleraar mathematische fysica aan de UvA 2005-heden universiteitshoogleraar aan de UvA 2008-heden president Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen
de huidige studenten is dat de nieuwe generatie veel gemakkelijker is in het combineren van verschillende denkbeelden. Ze doen wat snaartheorie, ze pakken er wat kosmologie bij. Het is een opportunistische manier om tegen de theoretische fysica aan te kijken. Ik kom uit de school dat je eerst één ding heel goed moet beheersen voor je naar het volgende stapt, maar misschien is dit is wel de ultieme manier om verder te komen.’ ’t Hooft: ‘We moeten nog zien wat eruit gaat komen.’ Dijkgraaf: ‘Ik vind het wel knap. Stel je voor dat je nu begint te studeren: je moet van alles wat weten. Daar ben ik echt van onder de indruk. Als je bepaalde artikelen ziet, die combineren de meest verschillende ingrediënten. Deeltjesfy-
‘Robbert hoefde je eigenlijk niks te vertellen, die wist wel wat hij wilde’ sica, zwarte gaten, kosmologie. En dan de enorme wiskunde die erbij komt; je moet een soort manusje-van-alles zijn om het te begrijpen. Als ik er kritisch naar kijk denk ik: dat kan toch niet. Je moet toch op zijn minst één van deze vakken tot in de details begrijpen. Maar dat doen ze dan niet. Misschien is dat een manier om je een beetje af te zetten tegen mijn generatie, die heel erg gekleurd was door het allemaal heel wiskundig te begrijpen.’ ’t Hooft: ‘De generatie voor mij, en die daarvoor, wisten alles van de kwantumgetallen van het waterstofatoom. Dat was de grote fysica in die tijd. Wij trekken ons niks meer aan van die kwantumgetallen, we zeggen: het bestaat en het is allemaal al uitgezocht, klaar. Het is een vergeten vakgebied aan het worden.’ Als Akademievoorzitter en Nobelprijswinnaar spreekt u beiden enorm tot de verbeelding, helpt u uw vakgebied daarmee vooruit? Dijkgraaf: ‘Ik denk dat het recent ontvangen van de Nobelprijs door twee Nederlanders de deeltjesfysica enorm op de kaart heeft gezet, maar theoretische natuurkunde is iets waarin we al veel langer goed zijn in ons land. Denk aan Lorentz en Van der Waals, of nog eerder Christiaan Huygens. Het is een mooi en zuiver voorbeeld van wat de wetenschap voortstuwt, omdat het zo duidelijk naar die ene grote vraag neigt: hoe zit de wereld van binnen in elkaar? Waar anders
zie je dat we met de hele wereld dezelfde vraag stellen en deze ook met de hele wereld proberen op te lossen?’ ’t Hooft: ‘Het is ook een vakgebied dat heel unificerend werkt. Je kunt een totaal verschillende culturele achtergrond hebben, maar deeltjesfysica is een cultuur op zich. Tijdens de Koude Oorlog verbond het de Russen en de Amerikanen en nu zie je Israëliërs samenwerken aan projecten met Palestijnen.’ Wat is het bijzonderste dat u van elkaar heeft geleerd in al die jaren? ’t Hooft: ‘Robbert komt steeds met die prachtige wiskundige verbanden. Knooptheorie, getallentheorie. Dat die getallen iets met fysica en deeltjes te maken hebben, heeft bij mij altijd wel enige weerstand gehad, maar ik vond het wel bijzonder dat hij dat kon laten zien.’ Dijkgraaf: ‘Voor mij is de belangrijkste les toch geweest dat het mogelijk is op een speelse, elegante en tegelijkertijd diepe manier over natuurkunde na te denken.’ ’t Hooft: ‘Als iets ingewikkeld is, moet je het proberen zo eenvoudig mogelijk te maken.’ Dijkgraaf: ‘Dat heb je ook overgedragen aan je studenten: is het mogelijk iets zo in te koken dat alles er nog in zit, zo compact mogelijk, maar dat je uiteindelijk kunt uitvouwen tot iets ingewikkelds en compleets. Dat zijn de dingen waar we naar op zoek moeten. Het is niet een standaard manier om wetenschap te bedrijven. Er zit iets overmoedigs in en iets optimistisch. Het gebeurt maar eens in de paar jaar, maar dan past ineens alles en is het resultaat eleganter dan je ooit had gehoopt.’ Hoe zit het met talent in Nederland? Dijkgraaf: ‘Ik zie veel talent, in alle vakgebieden. We mogen heel tevreden zijn.’ ’t Hooft: ‘We moeten wel oppassen hoe we in Nederland met onderwijs omgaan, dat is een politiek verhaal. Wij hebben heel goed onderwijs gehad, met name in de exacte vakken. Daar is ontzettend veel aan geknabbeld en mee gerotzooid. Onderwijsvernieuwingen bestaan uit dingen weggooien die misschien onbelangrijk lijken, maar dat niet zijn. Wij zeggen: alles wat je aan wiskunde mee kan nemen op school is uiteindelijk belangrijk. Politici zeggen: als maar vijf procent van de leerlingen er iets aan heeft, waarom doceren we dat vak?’ Dijkgraaf: ‘Ik ben zelf op een heel goede manier onderwezen. Als je kijkt naar wat voor een snelheid ik had toen ik acht-
tien was, ik was al een heel eind op dreef. Door vroeg met trainen te beginnen, kon ik een lange aanloop nemen. Mensen die echt iets kunnen en willen hebben dat ook nodig, een beetje het topsportelement: wat wij doen is eigenlijk onmogelijk. Je weet dat je een enorm ingewikkelde wiskundige structuur eenvoudig moet maken en tegelijkertijd een fysische intuïtie ontwikkelen. Het is heerlijk om mensen van vijftien te ontmoeten die de meest ingewikkelde wiskundesommen kunnen maken. Dan denk je: waar halen ze dat nu weer vandaan? Maar als je die bijzondere talenten niet verder voedt, komen ze uiteindelijk niet op het topniveau.’ ’t Hooft: ‘Toch blijkt dat voor de allerbesten de manier waarop ze onderwijs krijgen uiteindelijk niet uitmaakt. Voor mij zeker niet. Ik had een wiskundeleraar die zei: dit hoeft niet en dat ook niet. Maar ik wilde die moeilijkere onderwerpen graag, want die vond ik juist zo leuk. Zo zal er altijd een heel kleine groep mensen zijn die tegen de stroom oproeit en als het onderwijssysteem niet werkt, dan doen ze het zelf wel. Die groep houd je, maar het is een hele kleine minderheid. Er is een hele groep daar vlak onder die misschien ook tot hele grote hoogte kan komen als je ze wat extra stimuleert.’ Het stimuleren begint volgens ’t Hooft al heel vroeg, in de kleuterklas. ‘Ik was de enige die zijn naam nog niet kon schrijven, ik kon maar niet begrijpen wat al die krulletjes betekenden. Toen kreeg ik cijfertjes te zien en dat waren er maar tien verschillende. Dat kon ik wel. Ik herinner me ook nog goed dat ik naar de juffrouw ging en zei: “Juffrouw juffrouw, deze plus staat op zijn kant, wat betekent dat?”’ yyy
Cv Gerardus (Gerard) ’t Hooft
1946 geboren in Den Helder 1964 gymnasium-bèta, Dalton Lyceum, Den Haag 1969 doctoraal theoretische fysica, Universiteit Utrecht (UU) 1972 promotie theoretische fysica aan de UU. Promotor: Martin Veltman 1969-heden verbonden aan het Instituut voor Theoretische Fysica UU, vanaf 1977 als hoogleraar theoretische natuurkunde 1995 Spinozaprijs 1999 Nobelprijs voor Natuurkunde samen met Martin Veltman 2003-heden Akademiehoogleraar KNAW
Folia 17
Peper
65 jaar ASVA!
Nieuwsbrief van de
Tijd voor pensioen! Na 65 jaar onafgebroken inzet voor studentenbelangen
steeds 5 dagen per week gratis het land door trekken.
dwingt instellingen om studenten in sneltreinvaart klaar
is het mooi geweest en houdt de ASVA studentenunie er
Kortom, alle voorwaarden om zorgeloos te kunnen stude-
te stomen voor de arbeidsmarkt en bezuinigt zij het on-
mee op! Het wordt tijd om te genieten van een welver-
ren heeft ASVA de afgelopen 65 jaar voor elkaar gebokst.
derwijs weg tot een ongekend laag niveau. ASVA is dus
diend pensioen. ASVA kan terugkijken op een glansrijke
genoodzaakt om de krachten van studenten te bundelen
carrière waarin zij veel voor studenten heeft bereikt. Na
Gegeven het feit dat er anno 2010 slechts één op de vijf-
en op te blijven komen voor de belangen van alle Amster-
een lange en heftige strijd, met als hoogtepunt de Maag-
entwintig Amsterdamse studenten lid is van ASVA geeft
damse studenten.
denhuisbezetting, hebben studenten inspraak op het be-
aan dat studenten weinig hebben om zich druk over te
leid van de universiteit. Studenten zitten er anno 2010
maken. Louter oud bestuursleden en andere activo’s lij-
Wil jij meedenken over oplossingen voor deze problemen
ook warmpjes bij. Iedere Amsterdamse student heeft in
ken zich nog in te zetten voor de belangen van de Amster-
of ben je van me-
no-time een comfortabele kamer op een toplocatie. Lange
damse student. ASVA is dus niet meer nodig en wil niet
pensioensge-
rechtigde leeftijd heeft
wachtijden voor zowel woningruimte als voor een plekje
langer voortleven als kruiwagen voor CV-builders.
bereikt,
dan op 26 mei
in de UB zijn gelukkig verleden tijd. Studieplekken zijn er namelijk tegenwoordig in overvloed en dankzij het ruim-
Was het maar zo mooi! Helaas is het
hartige studiefinancieringsstelsel zijn bijbaantjes niet
bovenstaande beeld volledig onjuist
meer nodig. Studenten kunnen zich tegenwoordig vol-
en kan ASVA voorlopig nog niet ach-
ledig op hun studie storten. Daarnaast
ter de geraniums gaan zitten. Er is in
is het beleid van het College van
Amsterdam een chronisch tekort
Bestuur volledig gericht op ex-
aan zowel studentenkamers als
tra curriculaire ontwikkeling
studieplekken. Het onderwijs
en op brede academische
is massaal en vaak alles behalve
zelfontplooiing. Met de hui-
uitdagend.
Poli-
dige
tiek
Haag
OV-studentenkaart
Den
kom
ning dat ASVA wel haar
om 20.00 uur
naar
onderwijscafé
in
Club Up!
is reizen in het weekend er weliswaar niet meer bij, toch kunnen studenten nog
ASVA viert feest!
|
Wie jarig is trakteert! Ter ere van het 65-jarig bestaan, pakt ASVA uit met
Op vrijdag 28 mei zet ASVA haar alumni in het zonnetje. Op deze dag wordt
enkele leuke activiteiten. Op woensdag 26 mei organiseert ASVA meerdere
het grootste ASVA-lid aller tijden gekozen. De genomineerden zijn Maarten
workshops, waarvan er één onder leiding zal staan van columniste Aaf Brandt
van Poelgeest, Frits Bolkestein, Hugo Brandt Corstius, Abram de Swaan en
Corstius. De avond zal om 20.00 uur beginnen met een onderwijscafé, waarin
Ed van Thijn. De winnaar van deze verkiezing zal namens ASVA een kunstwerk
politici en studenten in debat gaan over de toekomst van het hoger onderwijs.
onthullen dat aan de universiteit en de stad wordt geschonken. De alumni
Na het onderwijscafé zal de zaal vliegensvlug worden omgetoverd tot een
van ASVA zijn van harte uitgenodigd om vanaf 20.00 uur een borrel te komen
danspaleis. Vanaf 23.00 uur zal Club Up het toneel zijn van een spetterend
drinken in Café de Jaren.
feest tot in de kleine uurtjes. Een uitgave van de ASVA studentenunie. Vendelstraat 2 1012 XX Amsterdam. Reageren? peper@asva.nl
het
Vijf goedgevulde mantelpakjes op één avond Leven om vrouwen te versieren, antropoloog Jitse Schuurmans schreef er eerst een scriptie en daarna een roman over. Of is het non-fictie? Harmen van der Meulen
F
ictie of non-fictie, het is niet helemaal duidelijk onder welke noemer we het boek De Versierkunstenaars, van student culturele antropologie Jitse Schuurmans (28) moeten scharen. Zelf refereert hij aan het boek als ‘een roman’, maar op de site van uitgeverij Prometheus is het onder het kopje ‘non-fictie’ te vinden. Een ding is zeker, de schrijver van het boek heeft, evenals de hoofdpersoon in het boek – ook Jitse geheten – drie maanden lang onderzoek gedaan in San Francisco naar de verleidgemeenschap. Deze bestaat uit mannen die constant bezig zijn met de beste manier om vrouwen te versieren: daarover lezen, op internetfora over praten, en, soms, met elkaar afspreken om samen vrouwen te gaan versieren. Ongeveer een jaar geleden interviewde Folia Schuurmans (De kunst van het oppikken, Folia 31, 15 mei, 2009) naar aanleiding van zijn onderzoek. Tussen de inhoud van dat artikel en dit boek, dat Schuurmans naar aanleiding van dezelfde ervaringen schreef, bestaan grote verschillen. Zo zei de onderzoeker toen over de vrouwelijke huisgenoot die zijn vriendin werd dat hij haar ‘min of meer trouw’ was gebleven. In De Versierkunstenaars doet schrijver Jitse dat niet bepaald. Tenminste, behalve als met meerdere vrouwen seksen, waaronder exemplaren die ‘niet eens aantrekkelijk’ zijn, onder die noemer valt. Over het al dan niet fictionele karakter van het boek mogen vrienden van de schrijver
Vooral stilistisch schiet Schuurmans – zelfverklaard fan van schrijvers als Bu kowski, Hemingway en Thompson – tekort. zich buigen, de vraag die hier relevant is, is of het een geslaagd boek betreft. Wat betreft het beeld dat de lezer krijgt van de versiergemeenschap is dat het geval. Die wordt goed
neergezet; de verschillende types die erin voorkomen zijn helder en geloofwaardig. Het grootste gedeelte van de gemeenschap blijkt te bestaan uit nerds die elkaar proberen te helpen aan de vrouw te komen en dat vooral doen door tactieken te bespreken.
De bijeenkomsten waarop deze nerds bij elkaar komen gooien hoge ogen wat betreft treurigheid. ‘Wayne begint aan zijn presentatie. Het is net een spreekbeurt, dat komt ook door de mooie
PowerPoint-presentatie die hij gemaakt heeft. Vandaag wil hij de drie pilaren van Charisma Arts behandelen. “De eerste pilaar is: uit jezelf in begrijpelijke termen. Vertel verhalen waar een vrouw aan kan relateren.” Een dikke Chinese jongen steekt zijn vinger op. “Is er een database waar ik zulke verhalen kan vinden?”’(De versierkunstenaars, p. 155-156) Behalve de nerds zijn er ook versierkunstenaars die wel succesvol zijn, met name Tom: ‘Vijf verschillende vrouwen neuken op één avond is zijn record.’ Jitse trekt veel met hem op, en volgt op een gegeven moment zelfs een cursus bij hem, tegen betaling van 800 dollar. Maar dan heb je
ook wat, dankzij Toms vasthoudende coaching overwint Jitse zijn natuurlijke schroom en durft hij een meisje in een pashokje te neuken, met alle mogelijke gevolgen voor zijn ego: ‘Ik ben de ster en ik schijn. Ik ben de grootste, beste, mooiste, sterkste, meest succesvolle persoon aller tijden. “And can’t possible be beaten,” schreeuw
ik.’ (p. 216) Alle aspecten van de versiergemeenschap komen aan bod, maar voor een goed boek is meer nodig dan voor een scriptie. Vooral stilistisch schiet Schuurmans – zelfverklaard fan van schrijvers als Bukowski, Hemingway en Thompson – tekort. Soms met scriptietaal, als: ‘Met de verbreiding van de markteconomie over de Verenigde Staten werd de selfmade man het dominante manbeeld en dat is het tot de dag van vandaag gebleven.’(p. 23) Maar te vaak ook probeert hij de literator uit te hangen: ‘Het is zaterdagavond, feestavond. Mystic en ik hebben afgesproken in een club onder een fly-over. Het is een desolate betonnen wereld, ingekleurd met bars, snoeiharde housemuziek en mensen die rauwheid opzoeken als afwisseling op het comfort van alledag.’ (p. 83) Of hij waant zich Orwell – ten tijde van Down and Out in Paris and London – met teksten als ‘EMPLOYEE OF THE MONTH staat op zijn naamspeld. Gebrandmerkt, om hem eraan te herinneren dat hij een fijne baan heeft waar hij godverdomme dankbaar voor moet zijn.’(p. 60) Het aloude principe ‘show, don’t tell’, maar helaas verkeerd om. Het verhaal van De Versierkunstenaars is samen te vatten als ‘jongen uit Amsterdam gaat naar San Francisco, ontmoet verleidingskunstenaars en gaat met hen veel uit om vrouwen te scoren, met wisselend succes.’ Natuurlijk vindt er enige reflectie plaats, maar die valt moeilijk serieus te nemen. Het ene moment maakt Jitse zich druk over het traditionele – volgens hem verkeerde – manvrouwbeeld dat heerst in de versiergemeenschap; het andere moment heeft hij het over ‘goedgevulde mantelpakjes’ en ‘een goed stel benen’ als zelfstandige vrouwelijke entiteiten. Hij heeft geen echt doel, en als gevolg daarvan wordt het verhaal nergens spannend of problematisch. Een beetje onderzoek doen, en het ondertussen proberen naar zijn zin te hebben. Leuk voor hem, oninteressant voor de lezer. yyy De Versierkunstenaars – De verliezers van het spel Jitse Schuurmans, Prometheus, € 15,-
Folia 19
Vladimir Nedović samen met Roberto Valenti (rechtsboven), tijdens de pitch, en bij het ontvangen van de publieksprijs / foto’s Tjebbe Venema
Weekgast Vladimir Nedović (30) is promovendus bij Intelligent Systems Lab Amsterdam (Isla) aan de FNWI. Samen met collega-promovendus Roberto Valenti (29) bedacht hij Visual Interactive Advertising, (VIA) waarmee ze in de finale stonden van de Nieuwe Ideeën Prijs. Stress en koorts
MA
Dag één van de gekste week ooit. Gestrest wakker geworden. Pitchtraining bij Bureau Kennistransfer. Een presentatie voorbereiden voor de Nieuwe Ideeën Prijs op donderdag. Visual Interactive Advertising (VIA) maakt interactieve reclame mogelijk tussen ‘de etalageruit’ en het passerende publiek. Wij gebruiken computer vision algorithms om te interpreteren wat er in de omgeving gebeurt. Dat leidt tot gerichte aanbiedingen van producten voor de voorbijganger, zoals bijvoorbeeld een telefoon die aansluit op zijn of haar persoonlijke stijl. Een poster maken voor AIM Inventor Dinner. Problemen met communicatie met onze eerste cliënt voor het bedrijf van Roberto en mij. Een nieuw concurrerend bedrijf ontdekt. Reviews voor ECCV conferentie (European Conference in Computer Vision) zijn binnen; deze vallen echter tegen. Roberto heeft een presentatie morgen bij onze groep in het Science Park. En wij moeten een cadeau voor Thanasis
20 Folia
maken voor zijn dissertatieverdediging op woensdag... Aaaaaargh! Ik denk dat ik koorts heb, en het zware Balkan-eten van gisteravond maakt het nog moeilijker! De pitchtraining was goed. Impressies een beetje laten bezinken, een paar dingetjes op papier zetten, en met mijn echte werk, promoveren, beginnen – de meest relaxte bezigheid aan het eind. In de avond terug naar de andere activiteiten, dagboek voor Folia schrijven, etc., etc.
Irritatie en hoop
DI
Het is me gelukt om de stress tijdelijk te onderdrukken. Ik heb geen koorts, maar Roberto wel. Dat betekent dat ik waarschijnlijk ga presenteren op donderdag. De fotograaf met de rare naam [Tjebbe, red.] heeft gebeld (het is een traditionele Nederlandse naam, zegt hij). Wij hebben afgesproken donderdag een photo shoot te houden, na de competitie. Morgen is de deadline voor de Inventor Dinner-beeldpresentatie. We hebben al een proefversie, maar er moet nog veel gebeu-
ren. Albert (Wijnen) heeft ons ook gemaild over een afspraak met een advertising bedrijf. Hopelijk gaat alles lukken...
Gekke Griek
WO
Vanochtend de dissertatie van Thanasis. Vanavond ga ik naar zijn feest met het cadeau dat ik met vier andere collega’s voor hem heb gemaakt: een bord van 1,20 bij 1,20 meter met 289 Fantablikjes (die de gekke Griek tijdens zijn PhD heeft gedronken) en het gezicht van Thanasis in dertig A4-plaatjes. Ik wilde een groot deel van de dag aan de pitch werken, maar dat lukte niet. Ik moet een weerlegging voor de conferentie (en tegen de slechte reviews) schrijven, maar ik kon de oude resultaten niet meer verkrijgen. Oh well. Wij hebben gewerkt aan de beeldpresentatie voor het Inventor Dinner: twee verschillende stijlen combineren en uiteenlopende ideeën overbrengen is niet altijd makkelijk. Maar dat hoort bij samenwerken. Morgen gaat waarschijnlijk Roberto het podium op – de koorts was alleen de eerste waarschuwing van het lichaam, net als bij mij het geval was. Wij hebben nog wat ruimte voor een gele – of rode – kaart. Wie morgen niet presenteert, doet het gewoon tijdens het Inventor Dinner.
De grote dag
DO
E-mail van Roberto, geschreven om 06:38 uur. Hij kan niet slapen en komt laat op het werk, dus ik neem aan dat ik ga presenteren. Om 12.30 uur komt hij en ik oefen de pitch met hem als publiek. Straks komen ook onze collega’s, andere aio’s. Ik ben een beetje teleurgesteld dat niemand anders van ons instituut komt (mijn begeleider, Roberto’s begeleider,
enzovoort). De fotograaf is er ook, hij lijkt me een goeie gozer. Om 15.30 begint het. Mijn presentatie gaat prima. De vragen van de jury zijn goed en wij antwoorden met vertrouwen. Andere presentaties zijn van hoge kwaliteit, vooral die van de Indiase Raveendran Shiju. Tijdens de beslissing van de jury kijken wij naar een zandkunstenaar. Mijn vriendin is bezig met sms-stemmen, ze probeert ook onze vrienden uit te nodigen om te stemmen...
Altruïsme en ćevapčići
VR
De jury komt terug en Mirjam van Praag leest de beslissing voor. Ik ben teleurgesteld dat wij niet in de top-3 zitten. Raveendran Shiju wint. Zeker verdiend. Maar de woorden van de juryleden (hoe ze beïnvloed zijn door het ‘alleenmensheid-niet-ik’ verhaal van Shiju) zetten me aan het denken: Nederlanders zijn makkelijk verkocht, je moet altruïsme beloven (ik vertrouw Shiju, maar ik denk aan al die Balkan- en andere bullshitters). Oké, weer iets belangrijks geleerd. Wel winnen wij de publieksprijs, met ongeveer 35 procent van alle stemmen. Dat valt mee, we krijgen een cheque van €1000. We gaan het vieren met vrienden en collega’s. Een van de juryleden vraagt me of Montenegro een stad of een land is. No comment.) Een belangrijke dag (en stap) staat achter ons. Morgen komen mijn collega’s (de ‘kamerleden’ – in mijn ‘gebroken Nederlands’) langs voor Balkan-eten. Roberto’s begeleider herinnert zich nog een van de moeilijkste woorden van mijn taal toen hij in de jaren tachtig naar Joegoslavië ging: ćevapčići. En dat ga ik voor ze klaarmaken. Proost! yyy
Volgende weekgast: Dave van de Pol, rechtenstudent en Asva-voorzitter.
Fen is uit
het beste
eten
Wijsheid komt met de jaren
Snatch
Culinaire (en andere) missers
Holland Festival verschillende locaties Ouder worden, ik kijk er bepaald niet naar uit. Sinds de dertig dreigend dichterbij komt heb ik ongewild alleen nog oog voor al die dingen die gepaard lijken te gaan met de reis naar grijs en wat ik zie is niet knap. Dus nu vrees ik de vlekken. De deuken, butsen, geulen, het craquelé tot in mijn nek. Ik vrees de bulten, haren, dikke aderen, de potsierlijke pens. De dromen die illusies blijken, het kroost dat niet op mij wil lijken, ik vrees de stugge geest, het zieke lijf, het korset aan waarden en conventies. Gelukkig lonkt er ook een flink lichtpunt aan het eind van de tunnel. Ligt er een belofte in het verschiet die preventieve zelfdoding op dit achtentwintigste levensjaar vooralsnog overbodig lijkt te maken. En dat is de belofte van –hoezee – autoriteit. Autoriteit is heerlijk. Het verschaft je in vrijwel alle situaties het grote gelijk en je hoeft het bovendien niet perse te verdienen – bijvoorbeeld omdat je je altijd zo genuanceerd uitlaat of omdat je zo lang hebt gestudeerd. Nee, autoriteit is iets dat je op een zeker moment gewoonweg toebedeeld krijgt, zoals je daags na je vijftigste verjaardag ook allerlei kortingscoupons en voordeelurenkaarten in je brievenbus vindt. Je bezit het, simpelweg omdat je oud bent en omdat die ouderdom een leven aan ervaring betekent. En dan, met die autoriteit in de achterzak, kun je bijvoorbeeld tegen een kind zeggen dat het zijn bord moet leeg eten. Gewoon, omdat jij dat zegt. Met wijsheid heeft autoriteit dus niet zo heel veel te maken. Toch lijkt daar me een mooi doel in besloten liggen. Autoriteit en wijsheid gecombineerd in één oud, gerimpeld lichaam. Ik weet in ieder geval dat een dergelijk streven het bijkans bejaarde Holland Festival geen windeieren heeft gelegd. Reeds 63 jaren oud maar met nog steeds een feilloos oog voor schoonheid, innovatie en kwaliteit. Ook dit jaar belooft dit internationale podiumkunstenfestival weer een mix aan grote namen en gedurfde experimenten neer te zetten, een ‘caleidoscopisch venster op de wereld’ zoals ze dat zelf stellen. Op verschillende locaties verspreid over heel Amsterdam zullen muziek, dans, opera en theatervoorstellingen te zien zijn waarin ‘alle facetten, kleuren en smaken van de esthetiek aandacht en bewegingsruimte krijgen’. Een autoriteit als het Holland Festival kan zich een dergelijke programmering natuurlijk inmiddels ook wel permitteren. Welk een wijsheid. yyy Fen Verstappen Holland Festival, 1 t/m 26 juni. Meer info op www.hollandfestival.nl.
Rico Zuijderwijk (22) bachelorstudent media en cultuur: Muziek: ‘Deep house en minimal house. House die niet alleen maar gehamer is maar de diepte ingaat. Een favoriet: Gregor Tresher, “A Thousand Nights”. Ik kan vooral op onbekende nummers losgaan en de hele nacht in die groove blijven.’ Film: ‘Snatch van Guy Ritchie, om de snelheid van montage, shots en muziek en vooral het method acting, het uitdiepen van het personage door een acteur. Zo duikt Brad Pitt in de rol van een zigeuner die een onverstaanbaar taaltje brabbelt. Een film die een nieuwe standaard heeft gezet.’ Website: ‘Beatport.com, een enorme downloadsite en goudmijn voor dj’s. Ik draai zelf, mijn dj-naam is Rico South. Ik probeer me te onderscheiden van alle meuk en met nieuwe mixen de grens op te zoeken van wat nog net herkenbare house is.’ Boek: ‘Mr. Clarinet van Nick Stone, een misdaadroman die zich afspeelt op Haïti, waarvan mij vooral de setting pakte: een corrupt regime, de voodoo, het spirituele. Ik ben ongelovig, maar ik hoor graag over hoe het paranormale invloed kan hebben op ons leven en denken.’ Hebbeding: ‘Armbandjes. Mijn handelsmerk. Als ik draai, heb ik om elke arm wel acht armbanden: van haarbandjes tot schelpachtige dingetjes. Maar geen roze toestanden, het blijft wel een beetje mannelijk.’ Tv: ‘Zembla, omdat er dingen worden onthuld die anders achter de schermen blijven. Zoals geld voor ontwikkelingssamenwerking dat terechtkomt bij de rijken of overheid daar. Dat kan me wakker houden.’ Afknapper: ‘House is mainstream geworden en heeft zijn authenticiteit verloren. Het is voor veel publiek the big thing, maar ik word er niet door geïnspireerd. Ik zou het anders willen doen, maar er is veel vriendjespolitiek in het wereldje. Ook brengt een nieuw concept financiële risico’s met zich mee.’ Humor: ‘Chris Rock. Alleen al door zijn dikke smile en witte tanden – hij heeft een goed gebit – kan hij iemand compleet belachelijk maken. Je ligt ook in een scheur om hoe hij gangsterrap analyseert.’ Stokje: ‘Ik geef het stokje aan docent nieuwe media René Glas. Hij is geen autoritaire docent en weet je erg enthousiast te maken voor onder andere games.’ yyy Hans van Vinkeveen
Restaurant Louter De Clercqstraat 82 De Baarsjes wordt de nieuwe Pijp van Amsterdam. Dit werd mij in 2006 als beginnend student verteld en ik, naïef en jong, geloofde dit meteen. Inmiddels weet ik dat de Baarsjes (nog) niet de nieuwe Pijp is en dat is maar goed ook, want het stadsdeel heeft andere kwaliteiten. Toch zijn er wel enkele restaurants te vinden die het elan van de Pijp uit proberen te stralen. In elk opzicht doet eetcafé Louter een dappere poging: zowel de clientèle, de menukaart als de inrichting zouden in de Pijp niet misstaan. Louter is een mooie plek met frisse houten tafels, dito stoelen en grote, open ramen. We zitten naast twee dames van middelbare leeftijd die duidelijk een groter budget hebben dan wij. Kaasplateaus, tussengerechten en extra wijn belanden op de tafel naast ons en het moet gezegd worden: het is een feest voor het oog. Dergelijke Bourgondische praktijken zijn niet voor onze portemonnee weggelegd. Het is dus extra pijnlijk als mijn cola omgestoten wordt en ik geen nieuwe aangeboden krijg, alleen wat wc-papier om de tafel mee af te drogen. Ik ben niet in een zeurbui dus ik gebruik deze misser als excuus om – met een schuin oog op onze buurvrouwen, die steeds meer beschonken worden – de huiswijn te bestellen. We beginnen met artisjok als voorgerecht. De artisjok is zacht gekookt en de saus is heerlijk. Als hoofdgerecht nemen we de kogelbiefstuk en de linguine. Die laatste voornamelijk uit interesse, want de linguine komt met puttanescasaus, venkel en vongole. Vongole? We zijn benieuwd en bestellen het zonder verdere informatie bij de bediening in te winnen. Deze sprong in het duister loopt uit op een deceptie. Vongole blijken schelpen te zijn. Prima, maar zeker de helft van de schelpen zijn niet open waardoor we ze niet kunnen eten. Verder is de linguine te lang gekookt en plakkerig en lijkt de puttanescasaus meer op een opengetrokken blik tomatenpuree met een snufje zout. Een zware onvoldoende voor dit gerecht. Jammer, want de kogelbiefstuk is wel lekker. Pluspuntje: de ZuidAfrikaanse droge witte huiswijn maakt veel goed. Het dessert laten we aan ons voorbijgaan. Daar krijgen we al snel spijt van, want de dames naast ons ontvangen luid jodelend hun prachtige Louterchocolade met een flesje dessertwijn. We zijn jaloers. In totaal zijn we met z’n tweeën iets minder dan 50 euro kwijt. Conclusie: Louter is prima te doen, maar voor een goede pasta kun je beter thuisblijven. yyy Marit van Kooij Eten: lekker (behalve de pasta) Prijs: betaalbaar Bijzonder: goede huiswijn
Folia 21
- advertenties -
De Dierenbescherming Amsterdam is op zoek naar een
Administratief/secretarieel medewerker (16 uur per week)
Wij zoeken een enthousiaste kandidaat die beschikt over uitstekende kennis van Microsoft Office (Word, Acces, Excel, Outlook) en aantoonbare ervaring en belangstelling heeft op administratief gebied. Kijk voor meer informatie op www.amsterdam.dierenbescherming.nl
annonces
Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder. Annonces kunnen worden geplaatst in Folia en op de website www.folia.nl. Zie voor informatie over het aanbieden en de tarieven www.folia.nl – weekblad – Annonces.
CULTUUR
Blind zoekt redactieleden. Ben je een student met interdisciplinaire interesse? Kijk op www.ziedaar.nl Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - Amsterdam Eigentijds kerk zijn binnen christelijke traditie: Keizersgrachtkerk. Kerkdienst en viering elke zondag om half 11, Keizersgracht 566. www.kgk.dds.nl
STUDENTEN SPORT CENTRUM USC
AMSTEL CAMPUS
FESTIVAL
Muziek, film, debat, cabaret, kunst en nog veel meer. Kom, net als Dio, Dolf Jansen, de Biet, Ella Vogelaar, Two Way Radio, Secret Love Parade en vele anderen op 18 juni gratis naar het Amstel Campus Festival. Vooraanmelding via www.amstelcampusfesitval.nl verplicht.
Tijd om je... ...punt te maken Op zoek naar een leuke voetbalvereniging? Kom eens kijken bij ons of train een keer mee! T.O.S.-Actief Sportpark Middenmeer, Radioweg 63 020 6928314 / info@tos-actief.nl / www.tos-actief.nl
Cursussen en activiteiten Het USC verhuist naar het Science Park Kom het vieren … Op 25 juni sluit “studenten sportcentrum USC” aan de De Boelelaan na 34 jaar trouwe dienst haar deuren. De 25e is ook de laatste dag dat er op locatie USC De Boelelaan gesport kan worden. De dag wordt afgesloten met een feest met BBQ. Kom je het meevieren? Lees snel meer op www.usc.uva.nl. • Sportcentrum Universum Vanaf maandag 5 juli wordt er in het nieuwe sportcentrum Universum proefgedraaid met een tijdelijk zomersportprogramma. In de weekenden 26 en 27 juni en 3 en 4 juli zal het ASC in het weekend geopend zijn. In PCH Fitness en het ASC geldt vanaf 5 juli tevens het zomerrooster. Check voor alle ontwikkelingen en mogelijkheden www.usc.uva.nl. • Parachutespringen Nieuw bij het USC. Kom de adrenalinekick ervaren van een sprong in de ruimte. I.s.m. Nationaal Paracentrum Teuge biedt het USC een staticline-opleiding. Deze kan met goed weer in 3 dagen worden voltooid (1 dag grondopleiding en 2 dagen springen). Start 29 mei. Voor iedereen. Prijs € 350. Check www.usc.uva.nl • Advies Gratis inloopspreekuur Fysiotherapie Donderdag van 18.00 tot 19.00 uur kun je op het USC terecht bij USC Fysiotherapie voor een gratis en vrijblijvend advies over een blessure of hardnekkige klacht. Opgeven vooraf bij de US sportbalie of via tel. 020 301 3540. Er zijn ook gratis inloopspreekuren voor mentale training en voedingsadvies. • SportLab Wil je je sporttraining naar een hoger plan tillen, doe dan de sportlabtest bij het USC SportLab. In een uitgebreide sporttest, een inspanningstest, worden verschillende factoren van je conditie gemeten. Op basis van de uitslagen krijg je deskundig advies en een trainingschema op maat. Hier zijn de omvang en intensiteit van de training omschreven in bijv. kilometers, snelheid, minuten en hartslag. Studenten betalen € 53 voor test en advies, medewerkers € 84 en overigen € 106,50. Check www.usc.uva.nl.
VERDIENEN
Enthousiaste docenten Nederlands gezocht door taalschool in Amsterdam. Onze voorkeur gaat uit naar studenten Nederlands (3e /4e jaars). Flexibele werktijden. De cursus-
sen worden gegeven in Amsterdam Zuid en in de Jordaan. U kunt uw CV mailen naar: katakurawblc@gmail.com
VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.
Beleef cultuur, bouw mee! Unieke vrijwilligersprojecten wereldwijd. Kijk op www. ibo-nederland.org. Ga mee als begeleider op één van de vakanties van het Amsterdamse Rode Kruis! Voor veel Amsterdamse gezinnen is op vakantie gaan niet vanzelfsprekend. Zij leven op of onder de armoedegrens of hebben andere sociale problemen. Daarom organiseert het Rode Kruis elke zomer vakanties van een midweek voor deze gezinnen. Lijkt het jou leuk om de komende zomer als begeleider mee te gaan? Neem dan contact op met Liesbeth Elberse; e-mail: lelberse@ nrka.nl of tel. 020 622 6211.
WONEN
23 jarige vrolijke en werkende studente zoekt woonruimte in A’dam! Graag Centrum, (Oud-) Zuid, Rivierenbuurt of de Pijp! 06 4113 1035; lvanhezik@gmail.com Iets te verhuizen? Ik kom met een grote bus voorrijden. Studentenverhuizingen binnen A’dam. Van stoep tot stoep: € 35. Ook met verhuismannen en touw en blok. Ook buiten A’dam mogelijk. Bel Taco: 06 4486 4390; www.vrachttaxi.nl
DIVERSEN
De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Nadere informatie tel. 020 566 3090, spermabank@amc.uva.nl of www. spermadonoren.nl
BUREAU OMBUDSMAN
Studenten met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Ombudsman Studenten, Christel Holtrop, ombudsman@ uva.nl, tel. 525 3798, www.student.uva.nl/ ombudsman. Medewerkers met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Ombudsman Personeel, Anneke Vijgeboom, ombudsmanpersoneel@uva.nl, tel. 525 5548, www.uva. nl/ombudsmanpersoneel. Het Bureau Ombudsman is gehuisvest op Oude Turfmarkt 151, 1012 GC Amsterdam.
STUDENTENZAKEN
Op www.uva.nl/studentenzaken staat alle informatie over de afdelingen van Studentenzaken – Studentendecanen, Bureau Studentenpsychologen, Loopbaan Advies Centrum, Bureau Internationale Studentenzaken, Trainingscentrum en het Service & Informatiecentrum. Studentenzaken is ook bereikbaar via tel. 020 525 8080.
- advertentie -
f
lezingenladder
VAN DONDERDAG 27 MEI T/M WOENSDAG 2 JUNI
GOED VOORBEREID HET DONKER IN.
FILMTIP VAN DE WEEK LIFE DURING WARTIME REGIE: TODD SOLONDZ | 27 MEI IN PREMIÈRE
Presentaties CREA Eindpresentaties - Musical II, Theater II, Saxofoon, Jazz do 27 | 19.00 uur
Presentaties van theatergroepen, zanggroepen en popbands.
CREA Eindpresentaties Dans en popbands vr 28 | 19.30 uur
Theater in allerlei vormen en swingende muziek in de Muziekzaal.
Na zijn Happiness uit 1998 schetst cynische cineast Solondz opnieuw een gestileerd, inktzwart, dieptriest en hilarisch beeld van de disfunctionele familie Jordan - ditmaal met andere acteurs. Tien jaar later zijn eerdere conflicten nog altijd niet verwerkt. Zus Joy verlaat haar echtgenoot en wordt lastiggevallen door een overleden ex, zus Trish moet haar zoontje vertellen dat papa nog leeft en zijn celstraf voor pedofilie inmiddels heeft uitgezeten, terwijl succesvolle zus Helen zich ondertussen wentelt in de slachtofferrol. Won de prijs voor beste scenario in Venetië. Lees meer op Cineville.nl.
NU OP CINEVILLE.NL NOORD-KOREAANSE FILMNACHT ZATERDAG 29 MEI VANAF 19.00 UUR IN KRITERION
CREA Eindpresentaties Musical, Kleinkunst, Theater II, Big Band za 29 | 19.00 uur
Dans en toneel in het CREA Theater en CREA popbands in de Muziekzaal.
Tell mama we’re late Voor de wind za 29 | zo 30 | 20.00 uur
In het theater een mooie serie van musical, kleinkunst en toneel, en in de Muziekzaal twee sets van de CREA Big Band met gitarist Martien Oster.
CREA Eindpresentaties Stanislavski, beeldende kunst
zo 30 | 14.00 uur
Muziek uit alle windstreken van CREA vrouwenkoor Tell Mama We’re Late.
All Improv
zo 30 | 19.00 uur Hoe zien films uit Noord-Korea er eigenlijk uit? Kriterion vertoont drie hoogtepunten van deze door dictator/filmfan Kim Jong-il gerunde filmindustrie. De avond start met korte films in het café, waarna kungfufilm Hong Gil Dong zal worden ingeleid door hoogleraar Boudewijn Walraven. Na deze Robin Hood-achtige vertelling is het tijd voor Pulgasari, Jong-ils visie op Godzilla: een monster voedt zich met bloed en ijzer. Om middernacht tot slot Our Lifeline, waarin een arbeider een Amerikaans-Japans complot ontdekt. In het café zijn de hele avond propagandafilms te zien. Lees meer op Cineville.nl.
Toneel vol beleving en de tentoonstelling van de afdeling beeldend in het CREA Atelier.
Progressive politics in Latin America ma 31 | 20.00 uur
Een avond vol improvisatietheater: de All Improv Sunday Mix.
ZONNIGE ACTIE:
DE HELE ZOMER GRATIS NAAR DE FILM!?
The new leftist governments in Latin America dismantled the neoliberal service structures. How has this changed the community? With Roberto Calzadilla, the Bolivian Ambassador in The Netherlands, and others.
Mail nu naar folia@cineville.nl en win een gratis Cinevillepas voor de maanden juli en augustus. Scheelt weer smeren.
Meer informatie over de CREA-agenda: www.crea.uva.nl
ONBEPERKT NAAR DE FILM VOOR MAAR €17,50 PER MAAND
De Balie
DO 27/05, 15.00 uur Het Grote Downloaddebat Verkiezingsdebat over auteursrecht, internet, privacy en informatievrijheid door verschillende mediaorganisaties, waaronder VPRO 3voor12.
Felix Meritis
MA 31/05, 20.00 uur After the Meltdown Schrijver van het boek After the Meltdown: The Future of Capitalism and Globalization in the Age of the Twin Crises, prof. Marc Vos, over de langetermijneffecten van de wereldwijde recessie.
Pakhuis de Zwijger DO 27/05, 20.00 uur Een vitale woningmarkt: droom of werkelijkheid? Publicist en programmamaker Pieter Hilhorst gaat in gesprek met politici en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties, waaronder woningbouwverenigingen.
Rode Hoed
MA 31/05, 20.00 uur Betere integratie van kinderopvang en onderwijs Debat over de toekomst van kinderopvang, met o.a. Sweder van Wijnbergen, Agnes Jongerius en Sharon Dijksma. DI 01/06, 20.00 uur De andere kant van dementie Wat is ‘kwaliteit van leven’ bij dementie en hoe bereik je dat? Met o.a. Philip Scheltens (hoofd Alzheimercentrum VUmc), Anne Margriet Pot (bijzonder hoogleraar ouderenpsychologie VU) en Adelheid Roosen (theatermaakster en ervaringsdeskundige). Gespreksleider: Frénk van der Linden
Spui 25
DI 01/06, 17.00 uur Lof. Illustere alumni over hun UvA-tijd In Lof zijn 44 Folia-interviews bijeengebracht met oud-studenten van de UvA. Geportretteerd worden o.a. Frits Bolkestein, Hedy d’Ancona, Hans Wiegel, Connie Palmen, Aaf Brandt Corstius, en Sacha de Boer. Aanwezig bij de presentatie zijn o.a. Sacha de Boer en Mieke van der Weij.
VUConnected
DI 01/06, 12.30 uur Nova College Tour: Jan Peter Balkenende Twan Huys en studenten in gesprek met de leider van vier kabinetten-Balkenende. Aanmelden via www.novacollegetour.nl. U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur een mailtje naar folialezing@gmail.com onder vermelding van ‘Aanmelding lezingenladder’.
Dijkgraaf
Curvers
Nieuwe astrologie?
Te voorjaarsachtig
Het is een vast ritueel bij iedere verkiezing. Het CPB rekent de partijprogramma’s door en alle politici wringen zich in bochten om die cijfers te plaatsen. De vraag dringt zich op waar deze analyses precies op gebaseerd zijn. Hadden de economen in plaats van de uitkomsten van hun computermodellen net zo goed de vlekken op een geitenlever kunnen bekijken? ‘Nieuwe astrologie’, zo noemde een bekende hoogleraar het laatst. Een interessante gedachte, want waarin onderscheidt een sterrenwichelaar zich eigenlijk van een econoom? Allereerst moet een astroloog heel nauwkeurig de precieze locaties van de hemellichamen meten. Economen becijferen budgetten tot op de laatste eurocent. Ten tweede, een astroloog maakt op grond van deze data nauwkeurige voorspellingen, vooral van het soort waarin iedereen zich herkent. Dat vraagt om een bepaald soort proza. Sla er maar eens een willekeurige horoscoop op na: ‘U zult binnenkort een belangrijke beslissing gaan nemen.’ Of het economiekatern: ‘Het monetair stelsel staat
aan de vooravond van een cruciale periode.’ Ten derde laat de astroloog deze voorspellingen door stevige aanbevelingen volgen, liefst gepaard met onheilspellende consequenties als je die aanbevelingen niet opvolgt. Vandaag is een slechte dag voor een sollicitatie. De zon gaat morgen alleen weer op na tien mensenoffers. De staatsschuld moet onder 60 procent van het bbp blijven. Zoiets. Tenslotte probeert de astroloog ervoor te zorgen dat iedereen deze aanbevelingen altijd opvolgt. Daarmee voorkom je namelijk dat de voorspellingen kritisch getoetst worden. Inderdaad, na ieder offer komt de zon weer netjes op. Dit geeft vervolgens de mogelijkheid nog sterkere uitspraken te doen, met nog vreselijkere consequenties. Maar stel je eens een Aztekenkoning voor die op een dag zegt: ‘Weet je wat? We doen eens gek. Vanavond eens géén mensenoffers. Gaan we eens kijken wat er morgenochtend gebeurt.’ Dat zou wat zijn. De geboorte van een wetenschapper. yyy Robbert Dijkgraaf Marita Mathijsen hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde
Op een lentedag met lome vooruitzichten zat ik in een parkje naast een oudere heer, als uit een sprookje voorbeeldig: een hoed, vlijmscherpe vouw, aktetas vijftien jaar terug zoekgemaakt. Hij keek geduldig naar de wolken bloesem die aan ons voorbij woeien, en ik probeerde dat ook. Goedkeurend knikte hij, en liet even zijn blik wat dwalen. ‘Mejuffrouw,’ begon hij met een Werther’s Echte-stem, ‘als ik zo vrij mag zijn dat te zeggen... u heeft werkelijk een prachtig decolleté.’ ‘Het is nu te laat er nog wat aan te doen... bedankt dan maar,’ zei ik en glimlachte schaapachtig zoals gevleide grietjes doen. ‘Heerlijk voorjaarsachtig ziet u eruit,’ zei hij, terwijl hij opstond en zijn hoed zelfs kortjes optilde. Ik stond dan ook maar op en we gingen ons weegs. Ik drentelde nog wat voorjaarsachtig toen trage argwaan opstak. Wacht even. Wat is er eigenlijk zo bijzonder aan die ouwe vent dat hij dat mag zeggen? Waarom krijgen de jongens in de Witte de Withstraat altijd castrerende blikken als zij, weliswaar Claes de Vreese hoogleraar politieke communicatie
in minder elegante bewoording, hun oordelen toesissen? ‘Hee meisje, wat een geil rokje’ is toch óók een volzin? Beste bedoelingen? Die ‘heer’ van jou kan wel poedeltjenaakt zijn onder die jas, en linea recta uit de tbs-kliniek naar het kinderboerderijtje verderop zijn komen rennen om er een paar mee te nemen voor thuis, kleuters of geitjes. Als ze het zogenaamd vragen, ‘u’ en ‘decolleté’ zeggen, mogen zelfs ontsnapte tbs’ers gewoon iets over je tieten zeggen. Gemakkelijke sloerie! En jij glimlachen. Wat ben je toch eindeloos oppervlakkig. Dat weten die oudere heren al lang. Wij sloeries zijn erg gevoelig voor decorum. Daarom roepen ze openbare complimenten nooit vanaf de fiets. Ze lispelen niet in groepsverband, en letten op hun woordkeus. Toch blijft het gokken met openbare complimenten, het is maar net hoe de wind waait. In de Witte de With zijn alleen nooit bloesemwolken te bekennen. yyy Emma Curvers Arnoud Boot hoogleraar ondernemingsfinanciering en financiële markten
overigens Om de kiezer een duidelijke keuze te bieden, moeten de politieke partijen zich voor de verkiezingen uitspreken over mogelijke coalitiepartners. Floor Boon
Marita Mathijsen: ‘Daar ben ik het volledig mee eens. Als ik ga stemmen, wil ik alleen op een partij stemmen waarvan ik weet dat ze van tevoren niet met bepaalde partijen wil regeren. Ik stem zelfs liever op een regering, maar in onze democratie is enige vrijheid ook van belang. Je moet rekening houden met electorale verschuivingen op het laatste moment; daarom zouden partijen zich vooraf moeten uitspreken over hun voorkeuren, een bepaalde marge in acht nemend. Het beïnvloedt ook zeker mijn eigen stemgedrag. Ik vind het belangrijk dat een aantal partijen heeft aangegeven niet met de PVV te willen regeren. Het is dan ook typische CDA-lafheid dat die partij alles open houdt. Het gevaar van radicalisering is het belangrijkste argument om vooraf te weten waar je als kiezer aan toe bent. Het aangeven van een voorkeur wordt 24 Folia
wat mij betreft geïnstitutionaliseerd. Het zou getuigen van goed fatsoen en schept duidelijkheid voor de kiezer.’ Claes de Vreese: ‘Nee, dat moeten partijen niet doen. Ten eerste weten de mensen in Nederland wel welke partijen dicht bij elkaar liggen. Een formatie zal nooit verrassende uitkomsten hebben. Daarnaast, en dat is het belangrijkste punt, timmer je alles dicht als je de mogelijke coalities al vooraf uitspelt. Het is heel belangrijk dat de inhoudelijke punten van een partij in een coalitie zwaarwegend zijn; het moet niet zo zijn dat als je bijvoorbeeld op de PvdA stemt, je al van tevoren weet dat je de SP erbij krijgt. Wat ook meespeelt is dat partijen in een formatieperiode moeten laten zien in hoeverre ze bereid zijn tot onderhandelen. Zie wat er met de PVV gebeurde in Almere en in Den Haag:
ze waren niet bereid tot het doen van concessies en zijn voor hun verantwoordelijkheden weggelopen. Tot slot, maar dat is van minder groot belang, loop je het risico dat wanneer partijen zich vooraf uitspreken, de aandacht gaat naar die twee of drie mogelijke coalities. Dat gaat ten koste van aandacht voor de inhoud van verschillende partijprogramma’s.’ Arnoud Boot: ‘Hoewel ik er een groot voorstander van ben dat partijen zichzelf afzonderlijk profileren, is er niets mis mee om je als partij uit te spreken voor bepaalde coalities. Hiermee kunnen partijen enerzijds aangeven wat voor een Nederland hen voor ogen staat en anderzijds benoemen binnen welke coalities hun ideeën het beste tot uitdrukking komen. Dat biedt houvast aan de kiezer wat betreft de regeerbaarheid van het land.
Mogelijke coalities moeten natuurlijk wel haalbaar zijn en partijen moeten zich niet vasthouden aan één ultieme coalitie, maar aangeven welke verschillende opties zij attractief vinden. Ook pleit ik voor meer ruimte om minderheidscoalities op te zetten. Nu is het systeem zo dat een regeringspartij zichzelf met ijzeren discipline achter het kabinetsstandpunt plaatst, wat de flexibiliteit verkleint en weinig ruimte laat voor dualisme. Maak minderheidscoalities mogelijk, dan is er nog meer te kiezen. Als kabinet moet je dan per thema op zoek naar meerderheden. Lastig, maar een coalitie staat dan ook ergens voor. Dat is met de huidige partijdiscipline en dichtgetimmerde regeerakkoorden vrijwel onmogelijk.’ yyy In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.