folia34

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 63 04/06/2010 nummer 34

Hoe ideaal ben jij?

Winnaars van de UvA-Essaywedstrijd

Nieuwe Einstein

Erik Verlinde tackelt zwaartekrachtparadigma

Jan Paternotte Op weg naar de Tweede Kamer

Verkiezingskompas UvA-experts over hot items

inhoud #34

Verhandelingen

115 inzendingen volgden op de oproep om mee te doen aan de UvA-Essaywedstrijd. De beste drie essays werden bekroond met boekenbonnen, de beste twee leest u op pagina 18

Hoezo zwaartekracht?

Erik Verlinde ziet de zwaartekracht niet als een fundamentele kracht en is bezig een revolutie te ontketenen in de theoretische fysica 10

9 juni

Grote politieke vraagstukken becommentarieerd door UvA-deskundigen 14

De benjamin van D66

Jan Paternotte is student en op campagne. Een publieke quiz over studentenzaken verliest hij gek genoeg, maar zijn politieke ster is rijzende. 16

Niets dan roem

Deze week verschijnt Lof; een bundeling van de beste Folia-interviews met bekende UvA-alumni over hun studietijd. Interview met auteur Dirk Wolthekker en fotograaf Bob Bronshoff 17

Weekgast:

Dave van der Pol, voorzitter van de Asva: ‘Ondanks de korte interruptie door buurtbewoners was het een erg leuke bijeenkomst.’ 20

En verder:

nieuws 4-7, opinie/scriptie/8-9, in beeld 12-13, Fen is uit/het beste/eten 21, annonces 22, lezingen 23, Fresco/Moerbeek/overigens 24

colofon

Vaste rubriek Vaste rubrieken zijn belangrijk en goede vaste rubrieken zijn goud waard. Ik geef een voorbeeld. Het gros van u zal nooit de Viva lezen, maar bijna iedereen kent de rubriek ‘Anybody’. In deze rubriek poseren lezers naakt – en onherkenbaar – voor de camera en becommentariëren zij zelf hun lichaam. Een geweldige rubriek die al meer dan tien jaar het best gelezen onderdeel van het blad is. ‘Mijn Amsterdam’ in het zaterdagmagazine van Het Parool is eveneens goud waard. Bekende Amsterdammers mogen vertellen wie hun favoriete Amsterdammer is, waar ze bij voorkeur uit eten gaan en wat hun mooiste herinnering aan de stad is.

In Folia hadden we tot voor kort de rubriek ‘Roem’. ‘Roem’ begon acht jaar geleden als ‘Gerenommeerd’ en in deze rubriek werden voormalig UvA-studenten geïnterviewd over hun studietijd. In totaal hebben meer dan tweehonderd ‘bekende’ Nederlanders meegewerkt aan de rubriek en de UvA blijkt een springplank te zijn voor de meest uiteenlopende talenten.

Het sterke aan ‘Roem’ is dat eruit blijkt dat je met je UvA-diploma alle kanten uit kan. Hans Wiegel is gesjeesd maar hij werd wel een van de bekendste politici uit de geschiedenis. Aaf belandde bij de Volkskrant, Sacha presenteert het journaal en dankzij Patrick wordt het lekkerste bier van Nederland in Amsterdam gebrouwen.

Inderdaad, bij Brouwerij ’t IJ. Met de restyle is ‘Roem’ gestopt en op 1 juni verscheen een verzameling van de interviews in boekvorm. Tot slot goed nieuws voor de mensen die de rubriek missen. Na de zomer komen we, in samenwerking met bureau Alumnirelaties en Universiteitsfonds, terug met een nieuwe, interactieve variant van ‘Roem’.

Jim Jansen, jfj@folia.uva.nl

cover JeRoen Murré

weekblad

voor de Universiteit van jaargang 63 04/06/2010 Amsterdam nummer 34

Hoe ideaal

Winnaars

Nieuwe Eins tein

Erik Verlind e tackelt zwaartekrach tparad

igma

van de UvA-

Jan Paternot te

Op weg naar de Tweede Kamer

ben jij?

Essayweds

trijd

Verkiezingsko mpas

UvA-experts over hot items

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, tel. 020-5253981, fax 020-5253980, redactie@folia.uva.nl website: www.folia.nl uitgever: Stichting Folia Civitatis redactie: Floor Boon, Mirna van Dijk (eindredacteur), Jim Jansen (hoofdredacteur), Maud Janssen, Marit van Kooij, Margot Riedstra (secretariaat), Henk Thomas, Dirk Wolthekker medewerkers aan dit nummer: Bram Belloni, Martien Bos (correctie), Bob Bronshoff, Marc Deurloo, Louise O. Fresco, Julie de Graaf, Jan-Maarten Hupkes, Marc Kolle, Onno La Rivière, Harmen van der Meulen, Kimon Moerbeek, JeRoen Murré, Arjan Roodink, Pascal Tieman, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen redactieraad: Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Jaap Kooijman, Lennart Verhoef, Bert Vuijsje zakelijke leiding: Paul van de Water art direction: Pascal Tieman opmaak: Carl Zevenboom druk: Dijkman Offset, Diemen advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, tel. 023-5714745, fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com abonnement: € 46,90 per jaargang opgave: 020-525 3981, mededelingen@ folia.uva.nl of www.folia.nl. Het is niet altijd mogelijk de rechthebbenden van de foto’s op de prikbordpagina te achterhalen. Rechthebbenden van het beeldmateriaal kunnen zich bij Folia melden via: redactie@folia.uva.nl.

Folia 3

nieuws meer actueel nieuws op www.folia.nl

Besluiten over BG-terrein opgeschort zz Stadsdeelraad Centrum wil nieuwe besluiten over BG-terrein opschorten tot na uitspraak van de rechter. zz ‘Het stadsdeel moet zich grondig bezinnen op sloop van het BG-terrein na de stevige kritiek van Icomos.’

Stadsdeel Centrum wil het nemen van nieuwe besluiten over het Binnengasthuisterrein (BG-terrein) opschorten tot na de afronding van de lopende gerechtelijke procedures. Een voorstel daartoe van GroenLinks, mede ondertekend door de PvdA en D66, werd op 25 mei aangenomen. De drie partijen vormen de meerderheid in de stadsdeelraad. Die raad besloot, ook in meerderheid, dat de

monumentale waarde van het BG-terrein en de Unesco Werelderfgoedstatus voor de zeventiende-eeuwse grachtengordel ‘zwaar’ wegen bij beslissingen over het BG-terrein.

De UvA wil op het terrein een nieuwe bibliotheek geesteswetenschappen bouwen, waarvoor twee monumentale panden moeten sneuvelen. Veel buurtbewoners, politici en liefhebbers van de historische binnenstad zijn daartegen en hebben sloop van de panden, waarvoor toestemming is verleend door de vorige stadsdeelraad, bij de rechter aangekaart. Die hield op 20 mei een zitting en doet over drie maanden uitspraak.

De discussie over de bouw van een nieuwe faculteitsbibliotheek kreeg

onlangs een nieuwe wending doordat adviesorganisatie Icomos, de officiële adviseur van Unesco ten aanzien van werelderfgoed, zich uitgesproken heeft tegen de voorgenomen sloop van monumenten op het BG-terrein.

GroenLinks-woordvoerder Fred Kramer: ‘Het stadsdeel moet zich grondig bezinnen op sloop van het BG-terrein na de stevige kritiek van Icomos, anders acht ik de kans groot dat de jarenlange inzet om internationale erkenning te krijgen voor het monumentale karakter van de binnenstad, bij voorbaat voor niets is geweest.’ Kramer zegt overigens het ‘ontzettend belangrijk’ te vinden dat de UvA in het hart van de binnenstad gevestigd blijft. (DW)

TOP-subsidie voor hiv-onderzoek zz AMC-onderzoekers ontvangen subsidie voor onderzoek naar hiv-1 virus. zz Ben Berkhout en Atze Das hopen op inzicht in de rol moleculaire schakelaars bij de ontwikkeling van het virus.

Hoogleraar Ben Berkhout en universitair hoofddocent Atze Das, beide van de afdeling experimentele virologie van het AMC, hebben een TOP-subsidie van 780.000 euro ontvangen van NWO voor hun onderzoek

naar hiv-1, de meest voorkomende variant van het hiv-virus. Doel van het onderzoek is beter moleculair inzicht te verkrijgen in hoe het complexe virus zich in de cel vermenigvuldigt. Berkhout en Das doen dit door moleculaire ‘schakelaars’, zogenoemde ‘riboswitches’, die zich in het genetisch materiaal van hiv-1 bevinden, nader te bestuderen. ‘Stukjes van dit genetisch materiaal kunnen op twee manieren vouwen en vormen aldus een soort moleculaire schakelaar. Wij hebben enkele van die

schakelaars geïdentificeerd. Die schakelaars regelen processen van de virusvermenigvuldiging. Hoe dit allemaal werkt weten we niet echt goed en dat willen we de komende jaren gaan onderzoeken,’ zegt Berkhout. De opgedane kennis over hoe die schakelaars werken kunnen mogelijk ook elders worden toegepast. Bijvoorbeeld in gentherapie om genen aan of uit te zetten. Deze informatie kan een nieuwe mogelijkheid opleveren om het virus te remmen, maar dat is nog grotendeels speculatie. (MMJ)

Slaan eerste paal REC verstoord zz Eerste paal geslagen voor vernieuwbouw Roeterseilandcomplex.

4 Folia

Bram Noot deed onderzoek naar negentiende-eeuwse opvattingen over literatuuronderwijs in katholieke scholen.

Waarom dit onderwerp?

‘Ik ben leraar Nederlands geweest aan het katholieke Heerbeeck College in het Brabantse Best. Daar heb ik met een collega een literatuurmethode geschreven voor de bovenbouw. Toen ik met pensioen ging, had ik de tijd om onderzoek te doen naar de pioniers van het literatuuronderwijs. Naar de Noord-Nederlandse pioniers was al veel onderzoek verricht, naar de Zuid-Nederlandse nog niet.’

Hoe ziet eind negentiende-eeuwse katholieke literatuur eruit?

‘Die literatuur is geïnspireerd door het Mandement van de Nederlandse bisschoppen uit 1868. Bij het opstellen van dat mandement betrokken pater Ghijben pleitte ervoor dat in alle vakken de katholieke leer zou doorsijpelen. Naast godsdienstles werd lezen als belangrijkste vehikel beschouwd om de katholieke normen en waarden over te brengen.’

Net in de tijd dat een seculiere groep schrijvers onder de naam De Tachtigers populair werd.

‘Ja, voor veel schrijvers uit die groep, zoals Albert Verwey en Herman Gorter, werd gewaarschuwd. Deze auteurs schreven vanuit de gedachte “l’art pour l’art” en vonden dat kunst geen politiek of geloofsdoel mocht dienen. Daarmee gingen zij dus in tegen de opvatting van de bisschoppen. Ook Couperus en Multatuli werden beschouwd als zedeloos, zinnenprikkelend en “gevaarlijk”.’

Welke schrijvers konden wel door de katholieke beugel?

‘Schrijvers die over het katholieke geloofsleven schreven en godsvruchtige, eenvoudige mensen en priesters als centrale figuren in hun boeken presenteerden. Schrijvers als Felix Rutten, Marie Koenen en H.A. Banning.’

zz Boze buurtbewoners verstoorden de bijeenkomst omdat ze onvoldoende inspraak hebben gehad bij de ontwikkeling van de bouwplannen.

Waarnemend burgemeester en wethouder Lodewijk Asscher heeft op 25 mei symbolisch de eerste paal geslagen van de nieuwe ‘open stadscampus’ die wordt gebouwd op het Roeterseilandcomplex (REC). Dat gebeurde in bijzijn van een cortège van hoogleraren in toga en de vicevoorzitter van het CvB, Paul Doop.

Na het dankwoord van Asscher liepen buurtbewoners naar het podium en ontrolden daar een spandoek waarmee ze hun ongenoegen over de nieuwbouw van de UvA kenbaar maakten. Ze riepen dat ze geen inspraak hebben gehad in de ontwikkeling van het gebied en de overlast van de sloop- en bouwwerkzaamheden spuugzat zijn. Ter plekke gingen buurtbewoners, UvA-woordvoerder Paul Helbing en UvA-directeur huisvestingsontwikkeling Salomé Bentinck het gesprek met de kwade buurtbewoners aan.

Op de nieuwe campus worden alle studierichtingen op het gebied van recht,

doctor

Waren protestantse scholen in die tijd ook zo veeleisend?

‘Het geloof hoefde er niet een rol in te spelen, maar een boek als De klucht van de koe van Bredero, waarin wordt gevloekt, gedobbeld en gehoereerd, werd ook op protestantse scholen niet getolereerd.’

Pedel Annelies Dijkstra zegent de eerste paal in / foto Arjan Roodink

economie, en maatschappij- en gedragswetenschappen samengebracht. Ook komen er winkels, horeca en cultuurvoorzieningen. De bestaande gebouwen rondom de Nieuwe Achtergracht worden zowel van binnen als van buiten gerenoveerd. Een grote verandering is het verwijderen van de onderste verdiepingen

van het gebouw over de Nieuwe Achtergracht. Hierdoor ontstaat een doorkijk naar de Plantage Muidergracht. In het gebouw van de voormalige diamantslijperij op de Nieuwe Achtergracht wordt Crea gevestigd. De herontwikkeling van het Roeterseiland zal naar verwachting in 2016 klaar zijn. (JJ)

Welke Nederlandse literaire en/ of katholieke auteurs leest u zelf graag?

‘Gerard Reve bijvoorbeeld, al geeft hij aan het katholicisme wel een reviaanse, meer mystieke invulling, zonder katholieke poppenkast.’ (DW) Bram Noot. Lezen met een roomse bril.

Opvattingen over literatuuronderwijs in katholieke scholen, 1864-1924. Promotie 11 juni.

Frits Bolkestein

‘Je moet een beetje herrie kunnen maken’ zz Zanger/dichter Huub van der Lubbe hield op 25 mei de vierde Amsterdamlezing. zz ‘Ik ben erg voor het subsidiëren van de opera.’

‘Ik heb wel een mening, maar die duurt een uur,’ zei zanger Huub van der Lubbe van De Dijk, tevens dichter, op 25 mei in de aula tijdens de vierde Amsterdamlezing. Hij hield een poëtisch en muzikaal essay, gitaar bij de hand, over de verhouding tussen hoge en lage cultuur. Onder het motto ‘Shakespeare was een beatgroep’ speelde hij een vertaling van sonnet 130 van Shakespeare om het verschil tussen hoog en laag te relativeren. Daarnaast zong hij het lied ‘Mijn van straat geredde roos’. Van der Lubbe vroeg zich af of er wel een onderscheid tussen hoge en lage cultuur te maken is. De hiërarchie binnen de cultuur is volgens hem met de intrede van de popmuziek, en daarmee de intrede van het volk binnen de cultuur, verdwenen. Hoge cultuur staat niet meer per se voor goed en lage cultuur niet per se voor slecht. ‘Het enige onderscheid dat valt te maken is van kwalitatieve aard: het moet gewoon goed zijn. Zo vond ik Hazes niet zo goed. Ik hou niet van kromme zinnen.

Maar hij had wel een prachtige snik, die had een betere begeleiding verdiend. Het is jammer als mensen het eigen genre niet op het spel zetten en op safe spelen.’

Free Enterprise Huub van der Lubbe tijdens zijn Amsterdamlezing / foto Bob Bronshoff

Het relatieve onderscheid tussen hoge en lage cultuur blijkt ook uit Van der Lubbes eigen carrière. Na de publicatie van zijn liedteksten bij een vooraanstaande uitgever werd hij tot zijn eigen verbazing prompt gevraagd voor optredens in literaire kringen. Eenzelfde tekst kan blijkbaar zonder moeite behoren tot zowel hoge, als lage cultuur. Dat een onderscheid tussen hoog en laag moeilijk te maken valt, betekent volgens Van der Lubbe niet dat de traditionele hoge kunsten minder overheidssteun zouden

moeten krijgen, integendeel. ‘Ik ben erg voor het subsidiëren van bijvoorbeeld opera. Zonder subsidie zou dat niet kunnen blijven bestaan en daarmee gooi je niet alleen de opera weg, maar een hele manier van denken, een op zichzelf staande schoonheid. Bij popmuziek ligt dat anders, die moet zichzelf vaak redden, dat is de charme. Maar ook popmuziek verdient overheidssteun. Er moet wel een podiumpje zijn waar je tenminste een beetje herrie kunt maken.’ (Onno La Rivière)

‘Lage inkomens dupe van vleestaks’ zz De voorlopig laatste aflevering van Room for Discussion was gewijd aan een debat over de ‘vleestaks’. zz De Partij voor de Dieren wil zo’n belasting invoeren, maar is niet de enige.

De laatste Room for Discussion voor de zomer was gewijd aan het dier. Liever gezegd: misbruik van het dier.

Voorafgaand aan het chesterfielddebat in de centrale van de economische faculteit konden bezoekers een voorstelling zien in de Eet-o-theek, een mobiel minitheater waarin bezoeker konden luisteren naar een soundscape die betrekking had op de culinaire verrassing die daarbij geserveerd

werd. Dat was deze keer een drie gangenmenu op basis van de ingrediënten van veevoer; veel maïs en soja dus. ‘Want die producten blijven allemaal over als we geen vee meer hoeven te slachten,’ verklaarde Eet-o-theekbaas Selina Houwing.

Aan de hand van een aantal stellingen traden de debatdeelnemers na de minivoorstelling met elkaar in debat over de duurzame samenleving in het algemeen en over ‘vleestaks’ (een belasting op de consumptie van vlees) in het bijzonder.

Dat LTO-voorman Han Swinkels en Europarlementariër Jan Mulder (VVD) daar tegen waren, verbaasde niet, evenmin dat Koffeman voor is. De Nijmeegse econoom Esther-Mirjam Sent kwam met

een genuanceerde mening. ‘Natuurlijk is een vleestaks goed voor de schatkist en niet voor een duurzame veehouderij, maar we moeten ook voorkomen dat vooral de lagere inkomens de dupe worden van duur vlees en als de hogere inkomen hun dure biefstuk inruilen voor goedkope gehaktbal, dan zet zo’n taks nog niet veel zoden aan de dijk. Toch ben ik er voor, omdat het mensen bewust maakt van het belang van een duurzame samenleving.’ Op de kort termijn had Sent trouwens nog wat andere tips. ‘Restaurants zouden vegetarische gerechten meer kunnen benadrukken op hun menukaarten of aan kunnen geven dat niet de vegetariër de uitzondering in het restaurant is, maar de carnivoor.’ (DW)

In de Nina van Leerzaal in het gebouw van Bijzondere Collecties werd op 26 mei de winnaar van de UvA-essayprijs bekendgemaakt. Thema van de essaywedstrijd was ‘de ideale student’.

De 26-jarige masterstudent literatuur-

wetenschap Jan Truijens Martinez gaf volgens de jury de meest treffende schets van de ideale student. Zijn essay wist volgens jurylid Robbert Dijkgraaf ‘denkbeelden om te gooien en te spelen met de taal’.

De tweede prijs werd gewonnen door student biomedische wetenschap Jens van der Vaart. Hij stelde dat schrijven alleen kan vanuit een bevlieging. De

Op 28 mei heeft het UvA-team van de Students In Free Enterprise (Sife) de eerste prijs gewonnen in een competitie voor het opzetten van projecten, waarbij maatschappelijk verantwoord ondernemen het uitgangspunt was. Dertien studententeams hadden projecten aangemeld. Het UvA-team gaat Nederland vertegenwoordigen op de Sife World Cup in Los Angeles in oktober. Daar zullen teams uit 45 landen bij elkaar komen om hun projecten te presenteren. (DW)

Prijsvraag Win: kaarten voor Dolf Jansen Cabaretier Dolf Jansen speelt op woensdag 9 juni om 22.30 uur een eenmalige latenightvoorstelling in De Kleine Komedie.

Over verkiezingen en spindoctors, leugen en waarheid, overwinningen en nederlagen. Gevolgd door de uitslag en met muzikale ondersteuning van Marinus de Goederen, zanger van A Balladeer.

Folia geeft gratis vijf keer twee kaarten weg.

Winnen? Ga naar www.folia.nl/prijsvraag

Stelling De stelling op folia.nl ging afgelopen week over het kraakverbod. De stelling luidde: De Eerste Kamer stemt op 1 juni over het kraakverbod en lijkt voor te zijn. Terecht?

derde prijs werd gewonnen door Luca Lopes de Leao Laguna, die betoogde dat de ideale student ‘doordacht en bescheiden’ is. In totaal deden er 115 essayisten mee aan de wedstrijd, een flinke stijging ten opzichte van vorig jaar, toen er 42 meededen. Truijens Martinez won een boekenbon van 250 euro. (MMJ)

zz Nee, Nederland heeft nog steeds geen woningen genoeg. Krakers maken dat aan iedereen duidelijk – 67,3 % zz Ja, krakers belemmeren de doorstroom van de woningmarkt en wonen in huizen die niet van hen zijn – 30,6 % zz Ja, maar wel als leegstand vanaf dan op een effectieve manier tegengegaan wordt – 1,2% zz Nee, de straffen die krakers door het wetsvoorstel opgelegd kunnen krijgen zijn te hoog – 0,8%

Zie pagina 18-19 voor de winnende essays.

Aantal respondenten: 490

‘De ideale student is een parasiet’ zz UvA-essaywedstrijd 2010 gewonnen door student literatuurwetenschap Jan Truijens Martinez.

Oud-minister, oud-eurocommissaris en oud-fractievoorzitter van de VVD Frits Bolkestein is op 28 mei verkozen tot grootste Asva’er van de afgelopen vijfenzestig jaar. In het kader van het 65-jarige jubileum konden Asva-leden de afgelopen maanden online de grootste Asva’er kiezen.

Ze hadden, naast Bolkestein, de keuze uit publicist Hugo Brandt Corstius, politicus Maarten van Poelgeest, wetenschapper Abram de Swaan en oud-burgemeester Ed van Thijn. Er werden 225 stemmen uitgebracht, waarvan 71 op Bolkestein. De laureaat was zelf niet aanwezig tijdens het jubileum, dus werd het Asva-kunstwerk, een buitenbank, onthuld door Asva-erelid Maarten van Poelgeest. De Asva-bank staat op het pleintje voor de ingang van de economische faculteit. (DW)

Folia 5

Studentenaanbiedingen regionale advertentiepagina

P60 CONCERTEN DANCENIGHTS OEFENRUIMTES STAGEPLAATSEN VRIJWILLIGERSWERK

€1,met korting UVA / VU / HVA

Za Do Vr Zo Za Zo

05 10 18 20 26 27

juni juni juni juni juni juni

Ezzentials presents ExprEzz Yourself!

Skerryvore Elske DeWall Crowbar support Obsidian 80’s & 90’s Unlimited Nile & support

collegekaart op deurticket!

Voldoende parkeergelegenheid en goede (nacht)verbindingen met Schiphol, Amsterdam Z-O en Amsterdam CS P60 Poppodium | Stadsplein 100a, Amstelveen | T 020 345 3445 | F 020 345 3446 | E info@P60.nl | www.P60.nl

Snel een tijdelijke studentenwoning? www.ymere.nl

te koop!

starterswoningen in Amsterdam direct beschikbaar

www.eigenhaard.nl

Ready for new discoveries?

Southeast Europe: A Cultural Journey AMSTERDAM 4 June

5 June

23:30

Balkan/Gypsy Feast! at Café Pakhuis Wilhelmina Caspian Hat Dance (Balkan) King Naat Veliov & the Original Kočani Orkestar (the former Yugoslav Republic of Macedonia) DJ Cigan (Serbia)

21:00 22:00 23:30

Balkan underground sounds at Schijnheilig Blazin’ Quartet (Balkan) Rambo Amadeus (Montenegro) Kako da Ne Collective (Bosnia and Herzegovina)

21:00 22:00

20:00 22:00 6 June

14:00 16:00 19:15

Southeast European Cinema at Kriterion East West East (2009, Albania) in the presence of director Gjergj Xhuvani. Rakia and Meze after the film!

Dust (by Milčo Mančevski, 2001, the former Yugoslav Republic of Macedonia) Cultural Journey continues … at De Brakke Grond Author readings with Daša Drndić (Croatia), Perihan Magden (Turkey) and Nenad Veličković (Bosnia and Herzegovina) Balkan BBQ with chef Nikola Milovanović (Serbia) and live music by trio C tot de Derde (Balkan) Film: Crossing the Bridge (by Fatih Akin, 2005, Turkey)

Balkan Gypsy Feast: € 7.50 | Films: € 5,– | Balkan Barbeque: € 3,– The Sunday author reading and the Balkan Underground Sounds party are for free Tickets can be reser ved via tickets@balkanburo.org.

No answer = no reser vation!

Balkan Underground Sounds: no reser vation possible, come early!

For more info:

www.southeast-europe.eu www.balkanburo.org

00526_ENL-Road-Show_Amsterdam_117 x 165_AD_EN_gn.indd 1

26.05.2010 15:56:05 Uhr

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.uva.nl

prikbord AMC Chris

Gipsprijs

promoties Alle faculteiten

Duurzaamheid

UvA-studente geneeskunde Michelle de Leau heeft de Chris Gipsprijs 2010 gewonnen voor haar onderzoek naar de rol van erfelijke mutaties van het zogenoemde ‘collageen type IV alfa 1’ (een van de ‘bouwstenen’ van bloedvaten) in het ontstaan van hersenbloedingen. De prijs van 1500 euro wordt jaarlijks toegekend aan een jong medisch talent. Een beroerte (in vaktermen een ‘cerebrovasculair accident’) is een belangrijke oorzaak van ziekte en sterfte in Nederland. Ongeveer 15 procent van de beroertes wordt veroorzaakt door een hersenbloeding en de rest meestal door trombose (stolsels in het bloed). De Leau toonde aan dat een aangeboren stoornis in de aanmaak van collageen type IV alfa 1 zowel bij proefdieren als mensen geassocieerd is met een verhoogde kans op het ontstaan van een hersenbloeding.

Hoe kan de UvA duurzamer worden?

Minder CO2 uitstoten? Besparen op de energierekening? Minder water verbruiken? Slim omgaan met afval? De gezamenlijke studentenraden van de UvA hebben het initiatief genomen voor de Sustainable University Award. Daarmee willen zij de UvA stimuleren een volledig duurzame universiteit te worden. Studenten en medewerkers worden opgeroepen om een innovatief plan te bedenken dat de UvA op een slimme manier groener maakt. De beste inzending wordt met geld en medewerking van de UvA uitgevoerd. Deadline: 1 september. Mail je idee naar: sustainableuniversityaward@studentenraad.nl. Zie ook: www.uva.nl/duurzaamheid. Op 14 juni wordt in Crea een debat gehouden met als thema ‘Amsterdam CO2-neutraal: een utopie?’

AMC Verkiezingen

FNWI Nieuwe

Op woensdag 9 juni 2010 vinden de verkiezingen voor de Tweede Kamer plaats. Dit jaar wordt ook in het AMC een stembureau ingericht, waar patiënten, bezoekers, medewerkers en studenten van het AMC hun stem kunnen uitbrengen. Het stembureau wordt ingericht op het Voetenplein en is geopend van 7.00 tot 19.30 uur. Naast het AMC is traditiegetrouw ook een stembureau ingericht in de UB aan het Singel en wel in de personeelskantine.

Raveendran Shiju en Gadi Rothenberg van het Van ’t Hoff Institute for Molecular Sciences hebben de Science Park Nieuwe Ideeën Prijs 2010 gewonnen met hun vinding ‘A new catalyst for making nylons’. Shiju en Rothenberg bedachten een nieuw proces om nylonstoffen te maken. Bij de nieuwe methode is de hoeveelheid reststoffen veel kleiner dan nu en bovendien is ze beter voor het milieu. De publieksprijs werd gewonnen door Vladimir Nedovic en Roberto Valenti van het Instituut voor Informatica met hun idee ‘Visual Interactive Advertising’. Ze ergerden zich zo aan niet bij henzelf passende reclames, zoals die voor lingerie, dat ze een methode bedachten om reclame aan de voorbijganger aan te passen.

BC Irma

Boom

Ideeën Prijs

FMG Vaderdag

In het gebouw van de Bijzondere Collecties wordt op 4 juni de tentoonstelling ‘Irma Boom. Biography in Books’ geopend. De tentoonstelling is de eerste overzichtstentoonstelling van ontwerper Irma Boom. Boom (1960), ontwerper van boekomslagen, postzegels, huisstijlen, jaarverslagen en (telefoon)kaarten, is bekend in binnen- en buitenland. Ze schonk haar archief in 2003 aan de Bijzondere Collecties. Een uitgebreide selectie van haar boeken is opgenomen in de collectie Architecture & Design van het Museum of Modern Art in New York. De tentoonstelling wordt geopend door Rem Koolhaas en duurt tot en met 3 oktober. Adres: Oude Turfmarkt 129.

Hoe belangrijk zijn vaders voor kinderen?

Wat is hun (gewenste) rol en positie? Die vragen staan centraal tijdens het jaarlijkse symposium over vaderschap op vrijdag 18 juni 2010, dat op initiatief van Vader Kennis Centrum wordt georganiseerd door de UvA en IkVader.nl. Wetenschappers, vaders en andere betrokkenen geven hun visie op het vaderschap. Aanleiding voor het inmiddels jaarlijkse vaderschapssymposium is het fenomeen vaderdag, dat jaarlijks wordt gevierd op de derde zondag in juni. Aan het eind van het symposium wordt de Vaderdagtrofee m/v uitgereikt. De genomineerden zijn europoliticus Marije Cornelissen, oud-politicus Wouter Bos, kinderpsychiater Glenn Hellberg en vader Orville Breeveld (Vitamine V).

Kijk ook op www.vaderdagtrofee.blogspot.com

FEB WK-Pool

FGw Overal

Het wereldkampioenschap voetbal staat voor de deur en dat betekent dat ICTmedewerker Fred Pope traditiegetrouw een voetbalpool organiseert bij economie. Het WK begint op 11 juni met de openingswedstrijd in groep A tussen Zuid-Afrika en Mexico. Nederland zit in groep E en speelt zijn eerste wedstrijd op 14 juni in Johannesburg tegen Denemarken. Wie mee wil doen aan de pool kan de regels en het deelnameformulier ophalen bij Fred Pope (f.h.k.pope@uva.nl). of Richard Jansz (r.a.f.jansz@uva. nl). De inleg bedraagt drie euro.

Het Instituut voor Cultuur en Geschiedenis organiseert op 10 en 11 juni in het P.C. Hoofthuis een symposium over visuele cultuur en nationale identiteit. Welke beelden zijn van belang in de totstandkoming van nationale identiteiten? En hoe verhoudt de invulling van die beelden als nationaal kapitaal zich tot het proces van mondialisering? Zijn nationale identiteiten nog steeds relevant wanneer supranationale gemeenschappen en identiteiten snel aan terrein winnen? Het symposium vindt plaats ter gelegenheid van de publicatie van de anthologie Overal Vincent: De (inter) nationale identiteiten van Van Gogh. Inschrijven verplicht via www.nationalidentity.nl

Vincent

DINSDAG 08/06 10.00 uur: Pavol Bodiš - Scheikunde Structure and Dynamics of Complex HydrogenBonded Systems.

Promotor: Prof.dr. W.J. Buma. (Agnietenkapel) 12.00 uur: Deasy Simandjuntak - Politieke antropologie Who Shall Be Raja? Patronage Democracy in North Sumatra, Indonesia.

Promotor: Prof.dr. H.G.C. Schulte Nordholt.

(Agnietenkapel) 14.00 uur: Saskia van Drunen Geschiedenis Struggling with The Past. The Human Rights Movement and The Politics of Memory in Post-Dictatorship Argentina (1983-2006).

Promotor: Prof.dr. J.M. Baud. (Agnietenkapel) 16.00 uur: Jasper van der Lugt Geneeskunde Optimalizing Protease Inhibitor-Based Antiretroviral Therapy for HIV-1 infected Thai Adults and Children.

Promotor: Prof.dr. J.M.A. Lange. (Agn.kapel)

WOENSDAG 09/06 14.00 uur: René Reumerman Pedagogische wetenschappen Expertleerkrachten in de omgang met probleemgedrag.

Promotor: Prof.dr. G.W. Meijnen. (Aula)

DONDERDAG 10/06 10.00 uur: Jinte Middeldorp - Geneeskunde Astrocytes in Development, Aging and Disease Starring GFAP. Promotor: Prof.dr. D.F. Swaab. (Agnietenkapel) 12.00 uur: Hilde Voorveld Communicatiewetenschap Websites in Brand Communication: Interactivity and Cross-Media Effects.

Promotor: Prof.dr. P.C. Neijens. (Agnietenkapel)

oraties DONDERDAG 10/06 14.30 uur: Prof.dr. C.P. (Christoph) Lindner, hoogleraar English Literature New York City and the Urban Imaginary. (Aula)

VRIJDAG 11/06 14.30 uur: Prof.dr. H.B.M. (Huub) Wijfjes, bijzonder hoogleraar Geschiedenis van de Nederlandse radio en televisie Uit de ban van goede en slechte smaak.

Perspectieven in televisiegeschiedenis. (Aula) Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231.Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda.

Folia 7

De Hogeschool van Amsterdam presenteert

AMSTEL

I MY TEACHER

CAMPUS

FESTIVAL

18 �u�i van 9 uur ’s ochtends tot 1 uur ’s nachts in en rond het Singelgrachtgebouw

Debat met

rhi��SPoorPLei� 1 aMSterDaM

Dio

PauL DooP, a�Drée va� eS, �ea� tiLLie

Docent van het Jaarverkiezing presentatie

DoLf �a�Se�

w en anderen

En verder Secret Love ParaDe • De Biet Lax op Locatie, kunst, Marock&roLL • tai�a �a�� Ba�D documentaires, fotot�o �ay raDio • Piet essays, exposities, �oh��y Go verhalenverteller, Jaco specials, popquiz, aMSterDaM So�G�riterS GuiLD simultaanschaken, theaterMari�� SLaGer (�uff SaiD) improvisatie, liveradio, you�G&DeSPerate • �e� ace boekenspecial, stand-up-

Design: Hannah Weis

Binnen een jaar de populairste van de klas.

Heb je tijdens je studie ontdekt dat je het leuk vindt om jouw vakkennis over te dragen aan anderen? Met de praktijkgerichte kopopleiding Tweede graads Leraar voor hbo- en wo-bachelors heb je binnen een jaar al je tweedegraadsbevoegdheid. En kan je als docent aan de slag. Kijk voor meer informatie op www.hva.nl/kop of kom naar de open avond op 10 juni.

eLLa voGeLaar,

comedy, workshops, D� �akariya • D� chriSteL projecties, wk-debat onder raP Mc La��y leiding van Cees Vervoorn, raD BaD Brya en nog veel meer Meld je aan via s.s.a.‘De LAX’

www.amstelcampusfestival.nl en ontvang gratis twee consumptiebonnen

Bij Folia is plaats voor twee

Leerlingredacteuren (m/v) Als leerlingredacteur werk je gedurende een halfjaar drie dagen per week (0,6 fte) op de redactie van Folia in het centrum van Amsterdam. Je draait mee als zelfstandig redactielid. Je schrijft nieuwsberichten voor Folia en voor de website en maakt interviews, reportages en achtergrondverhalen. We zoeken voor deze functie enthousiaste UvA-studenten met schrijftalent en interesse in journalistiek. Creativiteit, ideeënrijkheid en een flexibele instelling worden op prijs gesteld.

Meer informatie: Jim Jansen (hoofdredacteur Folia), via jfj@folia.uva.nl Datum indiensttreding: half augustus 2010.

Sollicitatiemails, voorzien van een korte motivatie, kun je richten aan mededelingen@folia.uva.nl.

Als bijlage(n) graag een cv, en eventueel (maximaal twee) voorbeelden van eerder gepubliceerd werk meesturen.

Sollicitatiegesprekken zullen worden gehouden in de laatste week van juni.

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 63 26/03/2010 nummer 26

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 63 16/04/2010 nummer 28

Jan Jaap van der Wal

Chatroulet

60.000 exhibitionisten en voyeurs

Cinestud

Het filmtalent van morgen

8 Folia

Carrièrebeurs ‘Niet bijster nuttig’

Is dit het grootste Asva-lid?

waarde en waarheid van Wikipedia

gaat de politiek in

Chatroulette

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 63 21/05/2010 nummer 32

weekblad voor de Universiteit van Amsterdam jaargang 63 23/04/2010 nummer 29

60.000 exhibitionisten en voyeurs

Antikraak

Dag rechten, dag privacy

Transparantie

‘UvA-bestuur moet helderder’

Film & filosofie

Levenslessen in Technicolor

Taboe-onderzoek: De kosten van immigratie

weekgast

Ernst ‘oude meester’ van de Wetering

conservatisme

‘De missing link in het politieke denken’

verkiezingen

Waarom zou je wel/niet stemmen?

Anna Hoeve Van lustoord tot Science Park

Jong, geleerd

Studenten van het AUC over de werkdruk

Weekgast

Mei-lijsttrekker Michael Jungen wint de verkiezingen

opinie

De stemmen zijn geteld UvASociaal-lijsttrekker Charlotte van Gulik wil de Centrale Studentenraad gaan leiden komend studiejaar, en pleit tevens voor bredere bevoegdheden voor dit adviserende orgaan.

I

n aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen zijn we helemaal in de politieke sfeer gekomen. Iedereen heeft wel een mening over zo ongeveer alles; wie de nieuwe minister-president moet worden, welke partij de beste is en welke partij absoluut niet in de regering mag komen. De meningen zijn sterk verdeeld en het is lastig te zeggen waar studenten nou echt voor gaan. Soms echter kiezen we voor saamhorigheid en trekken we samen ten strijde om, zoals onlangs, bezuinigingen in het hoger onderwijs tegen te gaan. Binnen de studentenpolitiek is inmiddels een nieuwe tijd aangebroken. De stemmen zijn geteld, de zetels zijn bekend en de strijd voor de onderlinge functieverdeling is van start gegaan. Zo ook binnen de Centrale Studentenraad (CSR). Niet alleen Michael Jungen van Partij Mei, maar ook ik wil voorzitter van de raad worden

‘Ik zal mijn best doen mijn mederaadsleden ervan te overtuigen dat ik de beste kandidaat ben’ volgend jaar. Aangezien ik niet de persoon ben om op te geven zonder strijd te leveren, zal ik mijn best doen mijn mederaadsleden ervan te overtuigen dat ik de beste kandidaat ben.

Omdat er intern gestemd wordt, is de uitslag vaak gelijk aan het aantal zetels.

Zo kan het zijn dat de persoon die het beste een bepaalde functie kan bekleden niet op deze plek komt. Hierdoor is niet gebruikelijk dat de partij met minder zetels (in dit geval UvASociaal) een voorzitter levert. Maar het feit wil

dat het ook niet gebruikelijk is dat de lijsttrekker van de kleinere partij meer stemmen haalt dan de lijsttrekker van de grootste partij…

Het College van Bestuur (CvB) is een overkoepelend orgaan dat overzicht houdt over het onderwijs dat gegeven wordt in alle studies en daarbij plannen maakt om de kwaliteit over het geheel te verbeteren en zo de beste universiteit van het land te worden. Maar hoewel er theoretisch sprake kan zijn van een waterdicht plan, hoeft dat in de praktijk niet altijd zo te zijn. Uiteindelijk zijn de personen die het beleid vormen, en daarmee het onderwijs, namelijk niet degenen die het onderwijs daadwerkelijk gaan volgen. Zij zien mogelijk niet de valkuilen die studenten wel zien. Op dit moment bestaat de CSR om dit gat te vullen. Voor de CSR is een adviserende rol weggelegd die de visie van de student weergeeft in alle kwesties die de student aangaan. Maar waarom zou deze raad, bestaande uit studenten die het onderwijs na aan het hart ligt, niet méér mogen dan alleen maar adviseren?

Zouden deze studenten niet zelf voorstellen moeten kunnen indienen en op deze manier mee kunnen werken aan de beleidsvoering? Wat de positie van de CSR ten opzichte van het CvB echter ondermijnt is het gebrek aan continuïteit.

Het CvB verandert niet elk jaar, wat meerjarenplannen gemakkelijk maakt. Dit in tegenstelling tot de CSR die elk jaar wisselt, waarbij bij een slechte overdracht het wiel elk jaar opnieuw uitgevonden moet worden. Ik pleit dan ook voor een zeer goede overdracht en het in beeld blijven van oude raadsleden.

Wanneer gezocht wordt naar de verschillen tussen UvASociaal en Mei dan is dat

illustratie Marc Kolle

te vinden in waarop de nadruk wordt gelegd. Want hoe elke partij zich ook wil profileren als uniek zijnde met de beste ideeën, zijn we er allemaal voor één doel en dat is beter onderwijs.

Waar UvASociaal de nadruk op zal gaan leggen is het uitbreiden en waarborgen van de keuzevrijheid en wel keuzevrijheid in alle opzichten. Van mogelijkheden tot studeren, het liefst altijd en op veel plekken mogelijk, tot keuzevrijheid in onderwijs (keuzeruimte) en buitenlandbezoek.

Een voorzitter is een persoon die weet van aanpakken, die inzicht heeft in alle

lopende zaken, goed kan delegeren en een kei is in samenwerken. Als voorzitter van Mfas (studievereniging geneeskunde) heb ik hier al ruime ervaring mee en kan ik die zeker toepassen op het komende jaar.

Eind juni zijn de afgevaardigden bekend en dat maakt de raadsinvulling compleet.

Later zal er intern gestemd worden over het voorzitterschap, wat met minder zetels voor UvASociaal voor mij niet een waarschijnlijke winst zal opleveren. Maar is het onmogelijk? Zeker niet! yyy Charlotte van Gullik studeert geneeskunde en is lijsttrekker van UvASociaal.

Folia 9

‘ Ik heb nooit geloofd dat ons universum is ontstaan uit niets’ Als kleine jongen keek snaartheoreticus Erik Verlinde gefascineerd naar televisieprogramma’s over elementaire deeltjes, zwarte gaten en zwaartekracht, en bewonderde hij Newton en Einstein. Nu maakt hij kans zelf als nieuwe Einstein de geschiedenis in te gaan. ‘Het is een jongensdroom die uitkomt.’

Floor Boon / foto Fred van Diem

Z

ijn eurekamoment dankt hij feitelijk aan een inbraak in zijn hotelkamer in Frankrijk.

Laptop weg, paspoort weg, alles weg. Een week langer moest snaartheoreticus en hoogleraar theoretische fysica Erik Verlinde in Frankrijk blijven, met alleen maar pen en papier. Hij voelde zich vrij om wat ideeën uit te werken en keerde terug naar Nederland met de basis van een nieuw paradigma in zijn hoofd: het idee dat zwaartekracht geen fundamentele kracht is in ons universum.

Verlinde werkte het idee uit en gaf in december een voordracht op het Spinoza Instituut voor theoretische fysica in Utrecht waar het enthousiast werd ontvangen. Nobelprijswinnaar Gerard ’t Hooft noemde het intrigerend. UvAfysicus Robbert Dijkgraaf sprak over ‘een belangrijke stap in het traject dat al tientallen jaren gaande is, voortbordurend op het werk van Stephen Hawking en Gerard ’t Hooft, waarin zwaartekracht en ruimtetijd geen fundamentele begrippen zijn, maar afgeleiden’.

Binasboekformules In 1687 publiceerde Isaac Newton zijn theorieën over de gravitatie, waaronder een wiskundig geformuleerde hypothese dat massa’s elkaar aantrekken. De observatie dat een appel wel naar beneden viel en de maan niet, bracht hem tot het beschrijven van de zwaartekracht. Aan het begin van de twintigste eeuw pakte Albert Einstein de wetten van Newton en

10 Folia

berekende hij dat gravitatie geen kracht is, maar een gevolg van de kromming van de ruimtetijd. Verlinde: ‘Newton en Einstein beschreven zwaartekracht, ik kan nu verklaren waar die vandaan komt.’

Dat doet Verlinde ongeveer als volgt: ‘Ik begin met informatie over de ruimte en materie in die ruimte. Je kunt je die informatie voorstellen als nullen en enen, bits zeg maar, die op de oppervlakte zitten van een bol. De bol is de ruimte en daarin kan zich materie bevinden. We kunnen niet lezen wat die nullen en enen zijn, maar we kunnen wel praten over de hoeveelheid informatie die het ons oplevert. Als er andere massa in de buurt komt, blijkt dat de hoeveelheid informatie verandert. Daaruit ontstaat een kracht. Dat komt omdat de energie die in de massa aanwezig is – dat is wat we weten van Einsteins E=MC2, dat massa ook een energie voorstelt – verdeeld wordt over het oppervlak van de bol. Er zijn maar een paar simpele rekenstappen voor nodig om te zien dat die kracht eigenlijk de zwaartekrachtwetten van Newton oplevert.’

Deze vrij simpele uitleg correspondeert met de, in Verlindes termen, ‘eenvoudige wiskunde’ die eraan ten grondslag ligt. ‘Middelbare schoolniveau’, glundert Verlinde. Met een krijtje tekent hij de formules op een schoolbord. ‘Ze noemen het ook wel binasboekformuletjes.’

Hoewel het niveau in de praktijk tegenvalt – een stevig begrip van wiskunde is wel degelijk vereist om alle stappen te begrijpen – is het de eenvoudige elegantie die Verlinde ook angstig maakt. ‘Het

is bijna filosofisch. Ik loop het risico dat niet iedereen begrijpt wat mijn verhaal precies inhoudt.’

Sterrenstelsels en kolkjes Wat is er nu zo revolutionair aan dit idee van Verlinde? Het begint met de gedachte dat snaartheorie, de natuurkundige theorie van alles, een beschrijving is van een werkelijkheid in plaats van een werkelijkheid te zijn. Het is een afgeleide van een echte werkelijkheid daarachter. Verlinde bouwt voort op de idee dat verschijnselen die wij ervaren in het dagelijks leven, zoals zwaartekracht, op het kleinste microscopische niveau niet bestaan. Ze gaan pas op groter niveau hun eigenschappen vertonen. En toch ervaren wij ze alsof ze echt zijn.

Verlinde gaat nog verder en legt het uit in termen van een paradigmaverschuiving die optreedt als zijn idee zich uitkristalliseert tot een theorie. ‘Het gaat terug tot het ontstaan van ons heelal. Ik heb nooit geloofd dat ons universum is ontstaan uit niets. Dat de oerknal van niets een steeds verder uitdijend iets heeft gemaakt en dat deze big bang op één moment plaatsvond.

Je kunt het vergelijken met een vloeistof in een bak. Als de vloeistof in evenwicht is, gebeurt er niets, maar als je een gaatje maakt, gaat het stromen en ontstaan er kolkjes. Zo is het ook met het heelal. Dat is een keer uit evenwicht geraakt. Wat wij zien als sterrenstelsel, dat vergelijk ik met kolkjes. Kleine verstoringen waardoor wij materie zien.’

Gestolen idee Als het Verlinde lukt zijn idee om te zetten in een theorie, betekent dat een fundamentele ommezwaai in ons denken over de wereld en haar ontstaansgeschiedenis. Maar voor het zover is, heeft hij nog een lange weg te gaan. Hoewel hij zijn eerste uitgewerkte ideeën al wel op internet heeft gezet, is het verhaal nog niet officieel gepubliceerd. ‘Ik heb eerst willen testen hoe mijn vakcollega’s reageerden. Een groot aantal vindt het heel interessant, veel mensen weten niet precies wat ze ermee moeten en sommige mensen noemen het controversieel.

Dat vind ik minder prettig om te horen.

Anderzijds betekent het dat mijn idee iets losmaakt, dat het niet triviaal is.’

Ook maakt Verlinde de vergelijking met het ontstaan van de kwantumfysica aan het begin van de twintigste eeuw. ‘Dat heeft 25 jaar geduurd en daar hebben veel mensen over nagedacht. Het zou kunnen dat mijn idee hetzelfde vergt. En misschien is de tijd er zelfs nog helemaal niet rijp voor om op deze radicaal andere manier verder te denken. Daar ben ik wel eens bang voor. Maar tegelijkertijd zie ik de vele reacties die het nu al oproept.’

Het idee van Verlinde is zelfs al ‘gestolen’ door een vakgenoot in India. Een foto met formules in de Volkskrant ging via een weblog de wereld in. Een paar dagen later verscheen er een ‘artikeltje’ waarin de Indiër het idee reconstrueerde. ‘Het was heel duidelijk dat het exact mijn formules waren. Ik had ze ook zo opgeschreven en niemand schrijft formules op precies dezelfde manier op, de notatie is altijd ietsje anders. Dat was hier niet zo. Er is geen enkele twijfel dat hij het heeft overgenomen.’ Een troost: ‘Die formules zijn één ding, het zijn ook heel bekende formules, maar het verhaal dat erdoorheen loopt, dat is nieuw. En dat heeft hij niet kunnen reconstrueren.’ yyy Op de jaarlijkse Universiteitsdag spreekt Erik Verlinde op de eerste ronde van het Kennisfestival: ‘Zwaartekracht bestaat niet,’ zaterdag 12 juni Oudemanhuispoort tussen 13.45 en 14.45 uur.

Dit interview verscheen eerder in UvAalumnimagazine Spui

Cv Erik Verlinde

1962 geboren te Woudenberg 1980-1985 studie natuurkunde UU 1988 promotie natuurkunde UU 1988-1993 junior staff member, Institute of Advanced Study, Princeton 1993-1998 senior staff member, Theory Division, Cern, Genève 1996-1999 hoogleraar theoretische fysica, UU 1999-2003 Professor of Physics, Princeton university 2003-heden hoogleraar theoretische fysica UvA

Folia 11

12 Folia

in beeld

Pauze In de Singelkerk, aan het Singel tegenover de UB, is het UvAorkest J. Pzn Sweelinck druk aan het repeteren voor het benefietconcert dat het orkest op 17 juni geeft ten bate van onderzoek naar en behandeling van leukemie. Het orkest repeteert elke donderdag van halfacht tot halfelf, met een kleine pauze rond een uur of negen. Het orkest heeft tachtig leden en zal composities ten gehore brengen van de componisten Jean Sibelius (‘Symfonie no.

2’) en Claude Debussy (‘Prélude à l’après-midi d’un faune’). Daarnaast het stuk ‘Sophia’ van de hedendaagse Vlaamse componist Dirk Brossé. Orkestvoorzitter Jerome Jurrius, economiestudent en hoboïst: ‘Brossé heeft dat stuk gecomponeerd in opdracht van het Sophia Kinderziekenhuis in Rotterdam, waar ook kinderen met leukemie worden behandeld.

“Sophia” is een modern-klassiek stuk met veel slagwerk, onalledaagse akkoorden en tonaliteiten.

Regisseur Lucas van Woerkum heeft er een film bij gemaakt die ook te zien zal zijn. De muziek en de film beelden samen het verhaal uit van een meisje dat leukemie heeft en werpen daarmee een bijzonder licht op deze ziekte.’

De uitvoering, in samenwerking met de Stichting Leukemie, vindt plaats in het Concertgebouw. De opbrengst gaat naar de leukemieonderzoekers Rien van Oers en Arnon Kateren van het AMC. (DW)

foto Jan-Maarten Hupkes

Voor meer informatie en kaarten zie www.liefs.org

Folia 13

Zoek de verschillen Hypotheekrenteaftrek, het hoofddoekjesverbod en de verhoging van de AOW-leeftijd. Het zijn de politieke ‘breekpunten’ die de kiezer nu wel kan dromen. Maar de politieke partijen zijn het over meer zaken grondig oneens.

Wat zeggen de experts? Maud Janssen en Marit van Kooij

Hoger onderwijs Stelling: Het studiefinancieringsstelsel kan worden omgezet in een sociaal leenstelsel.

Anne van Wageningen, universitair docent Europese studies en coauteur van Geldstromen en beleidsruimte in hoger onderwijs ‘Ik ben het niet met de stelling eens. Alle vormen van leenstelsels zijn asociaal, omdat het er in de praktijk op neerkomt dat studenten met relatief arme ouders zullen moeten lenen. Het is onrechtvaardig als de financieel zwaksten zich in de schulden moeten steken. Een goed alternatief voor een leenstelsel zou zijn dat de staat een fonds beheert waar per Nederlander een bedrag beschikbaar is om studeren mee te kunnen bekostigen. Zo’n rijksfonds zal vergelijkbaar zijn met het huidige AOWsysteem, er wordt een collectieve spaarpot ingesteld, waar zowel het collegegeld als een maandelijkse uitkering van studenten uit wordt bekostigd. Zo’n maandelijkse uitkering zal rond het bijstandsniveau moeten liggen [bijstand voor alleenstaanden is 600 euro per maand, red.]. Ook het collegegeld zou vanuit deze subsidiering moeten worden bekostigd. Maar enkel voor het aantal jaar dat voor een studie staat, elk 14 Folia

jaar dat een student langer over de studie doet, moet hij collegegeld betalen en vervalt de uitkering. Dat loopt op, als een student bijvoorbeeld acht jaar over een studie doet waar vier jaar voor staat, betaalt de student in het vijfde jaar een bedrag vergelijkbaar met het collegegeld nu, zo’n 1700 euro, maar in het achtste jaar is dat bedrag ongeveer verdubbeld. Dat is een goede stimulans om snel af te studeren. Uitgangspunt van het nieuwe studiefinancieringsstelsel zou in ieder geval moeten zijn dat investering in onderwijs en zeker in hoger onderwijs, gunstig is voor de gehele samenleving. Ook voor de economie, zo bleek uit onderzoek in Finland; investering in hoger onderwijs bleek een positief effect te hebben op het bruto binnenlands product.’

En dit zeggen de grote partijen: CDA: De studiefinanciering blijft bestaan.

Studenten die langer over hun studie doen dan de nominale studieduur, moeten één jaar meer collegegeld betalen.

ChristenUnie: De basisbeurs moet worden behouden. Bij constatering van fraude met studiefinanciering vervalt het recht op een studiebeurs.

D66: Op termijn wordt de basisbeurs vervangen door een sociaal leenstelsel, onder voorwaarde dat de vrijgekomen gelden worden geïnvesteerd in verbetering van de kwaliteit van het hoger onderwijs.

GroenLinks: De basisbeurs wordt ver-

anderd in een nieuw systeem van studiefinanciering waarbij studenten hun beurs na hun studie via de belasting terugbetalen.

PvdA: De subsidie van 6300 euro [aanvulling overheid voor kostendekking collegegeld, red.] blijft in stand, evenals de aanvullende beurs voor studenten uit gezinnen met lagere inkomens.

PVV: Handhaven van studiefinanciering en ov-jaarkaart.

SP: De SP is tegen collegegelddifferentiatie of -verhoging in het hoger onderwijs.

In plaats daarvan moet een ruimere aanvullende beurs voor studenten met weinig geld worden ingesteld.

VVD: Studiefinanciering omzetten in een sociaal leenstelsel. De hele opbrengst (circa € 1 miljard) wordt geïnvesteerd in de kwaliteit van het hoger onderwijs.

Kunst en cultuur

Stelling: Er zijn voldoende alternatieve investeringen vanuit het bedrijfsleven en stichtingen in kunst en cultuur, dus de overheid kan bezuinigen op kunst- en cultuursubsidies.

Bram Kempers, hoogleraar cultuurgeschiedenis ‘De stelling is onjuist. De voornaamste reden voor bedrijven om kunst aan te schaffen is om in kantoren op te hangen,

beleggingen in kunst door bedrijven komen minder vaak voor. Juist bedrijven besteden minder geld aan kunst in een tijd van economische tegenslag. Daarnaast is er vanuit particuliere instellingen ook een terugloop van investeringen in kunst en cultuur. Maar als op elk gebied bezuinigd zou moeten worden, moet dat ook in de cultuursector gebeuren. Belangrijk is dan dat niet opportunistisch geschrapt wordt, maar dat eerst een zorgvuldige analyse wordt gemaakt. Subsidies zijn nu eenmaal erg belangrijk voor het bestaan van de kunst en cultuursector en zorgen ervoor dat er ook geld gegenereerd kan worden in de cultuursector. Om bijvoorbeeld een theaterproductie op te zetten is een beginkapitaal nodig, maar als een voorstelling eenmaal succesvol in productie is, kan ook weer geld terugverdiend worden, waarmee een nieuwe voorstelling gedeeltelijk kan worden gefinancierd.

Overheidssubsidies zijn dus juist heel belangrijk als basis. Verder vind ik het belangrijkst dat de overheid cultureel erfgoed in stand houdt en toegankelijk maakt voor het grote publiek. Bij musea werkt dat in Nederland heel goed. Collecties worden goed beheerd en zijn ook toegankelijk voor de jonge generatie. Als er meer geld beschikbaar zou zijn voor kunst en cultuur, zou naar mijn mening meer geïnvesteerd moeten worden in uitvoerende muziek, bijvoorbeeld moderne klassieke muziek. Nu worden bepaalde genres bevoordeeld, er wordt veel in het ijzeren repertoire geïnvesteerd, wat voornamelijk een bepaalde klasse aanspreekt.’

En dit zeggen de grote partijen: CDA: De overheid creëert de condities voor een bloeiende kunst en cultuur, verhoogt de kwaliteit en zorgt voor spreiding en toegankelijkheid.

ChristenUnie: Giften van particulieren aan kunstenaars worden fiscaal aftrekbaar.

D66: Ondanks het bestaan van private geldstromen vormen subsidies nog altijd de ruggengraat van veel initiatieven en instellingen. Dat is nodig om een breed

illustratie Pascal Tieman

aanbod te houden en verschraling te voorkomen.

GroenLinks: De transparantie en de onafhankelijkheid van de kunstraden die adviseren over kunstsubsidies moeten worden vergroot.

PvdA: Van culturele instellingen wordt verwacht dat ze actief een eigen publiek zoeken, en nieuwe groepen interesseren voor wat ze te bieden hebben; instellingen die meer eigen inkomsten verwerven, hebben recht op beloning.

PVV: Subsidies voor musea, bibliotheken en ons erfgoed worden in ere behouden, maar kunstsubsidies worden afgeschaft.

SP: Minimaal 1 procent van de rijksuitgaven dient naar cultuur te gaan (nu is dat 0,5 procent).

VVD: De betekenis van cultuur wordt het best bevorderd als zij inhoudelijk vrij wordt gelaten.

Duurzaamheid

Stelling: Kernenergie is een goede manier om de Nederlandse afhankelijkheid van olie en milieuvervuilende energie te verkleinen.

Jonatan Pinkse, docent en coauteur van International Business and Global Climate Change ‘Kijk, ik ben een kind van de jaren tachtig en opgevoed met het idee dat kernenergie verkeerd is. Maar ook vanuit mijn vakgebied ben ik niet voor kernenergie.

Aan kernenergie hangt een hoog prijskaartje. Als de politiek kiest voor deze vorm van energie opwekken, dan sluiten ze heel veel andere duurzame technologieën en ontwikkelingen uit. Je creëert een zeer streng kader waarin onze energie in de toekomst opgewekt zal worden. Een kader waarvan je niet zeker weet wat voor risico’s eraan kleven. Het voordeel van kernenergie is dat een kerncentrale veel minder CO2 uitstoot dan een kolencentrale. Het is een argument dat door de kernlobby met succes gebruikt wordt in

de klimaatdiscussie. Tien jaar geleden was het echt not done als een politieke partij pleitte voor het opwekken van kernenergie. Nu zie je dat het CDA, VVD en PVV voor zijn. Kernenergie is de overbrugging van de afhankelijkheid van fossiele naar niet-fossiele brandstoffen. Ook dat spreekt de politiek, en ik denk dan vooral de VVD, aan. Men wil af van de afhankelijkheid van dubieuze regimes als Rusland en is wakker geschud door de conflicten die het land constant heeft met de Oekraïne over gas. Nederland moet zelfvoorzienend zijn. Maar kernenergie is niet de manier. Ik zie liever dat de politiek het geld investeert in technologische oplossingen zoals bijvoorbeeld Smart Grid, waarmee energie op een slimme manier opgeslagen kan worden in huizen. Als je kiest voor kernenergie, dan sluit je heel veel uit.’

En dit zeggen de grote partijen: CDA: kernenergie is een energievorm die het milieu niet of nauwelijks belast.

Het CDA is bereid om vergunningen af te geven voor de bouw van twee nieuwe kerncentrales.

ChristenUnie: De veiligheid van kernenergie kan nog niet gegarandeerd worden.

Tot die tijd: geen nieuwe kerncentrales.

D66: Geen nieuwe kerncentrales, behalve als Nederland tot het uiterste is gegaan en er, ondanks de hernieuwbare energiebronnen, niet of onvoldoende energie is.

GroenLinks: Kernenergie zadelt toekomstige generaties op met giftig afval, het is duur en ook uranium raakt op.

GroenLinks wil investeren in moderne oplossingen voor het energieprobleem.

PvdA: Kernenergie heeft wel voordelen, maar de nadelen – het ontbreken van een veilige opslag van kernafval – wegen zwaarder dan de voordelen.

PVV: De komende decennia meer kerncentrales bouwen om onafhankelijkheid te garanderen. Stoppen met het investeren in onrendabele windmolens.

SP: Wijst het gebruik van kernenergie af. Kolen-, olie- en kerncentrales moeten worden vervangen door zonne-, wind- en

andere vormen van duurzame energie.

VVD: Zo veel mogelijk overschakelen op een energiemix van wind-, bio-, zonneen kernenergie.

Europa

Stelling: Nederland heeft Europa nodig om een goede positie te hebben in de wereld en moet zich dus inzetten voor een sterk Europa.

André Gerrits, hoogleraar Europese studies ‘Ik bevestig dit. Nederland en de andere kleine lidstaten hebben een economie die afhankelijk is van handel en transport. De Europese Unie faciliteert dit. Natuurlijk kleven er ook nadelen aan het lidmaatschap. We moeten geld afstaan aan Brussel en we worden geraakt door crisissen in andere landen, zoals Griekenland. We delen niet alleen de zegeningen maar ook de lasten. Politici moeten beslissen wat zwaarder weegt, maar Nederland profiteert zeker van het EU-lidmaatschap.

Politieke partijen hebben uiteenlopende opvattingen over de mate waarin Brussel zich met ons dient te bemoeien. Het onderwijs, de gezondheidszorg en de pensioenen zijn zaken waar we liever geen Brusselse bemoeienis zien. Bovendien, als alles in Brussel wordt besloten dan gaat het waarschijnlijk ten koste van zaken die wij bepalend vinden voor onze identiteit. Denk aan het beleid inzake softdrugs of euthanasie. Maar dat hoeft niet op gespannen voet te staan met verdere integratie van andere onderwerpen zoals een europees buitenlands beleid. Dat zijn in mijn ogen typische onderwerpen geschikt voor de Europese Unie: zaken die lidstaten niet alleen kunnen doen.

Het werd duidelijk bij de verkiezingen van het Europese parlement dat we moeite hebben met Brussel. Daar valt kiezerssteun te halen. In de praktijk maakt het allemaal niet zoveel uit. Partijen die scep-

tisch zijn tijdens de verkiezingen, lopen in Brussel over het algemeen redelijk in de pas. Ik zie die angst voor Brussel niet zo. Ik weet niet precies waarom geen enkele politieke partij, met uitzondering van D66, nog enthousiast pro-Europees is. Er gebeurt in Brussel niets als de lidstaten er niet uitdrukkelijk mee instemmen. Wellicht zijn euroscepsis en andere vormen van nationalisme een defensieve reactie op wat globalisering wordt genoemd. We grijpen terug op onze nationale identiteit.

En misschien moeten we er maar aan wennen dat we niet altijd en overal onze zin krijgen, dat grotere landen soms ook beslissingen nemen die ons direct raken.’

En dit zeggen de grote partijen: CDA: Het CDA ziet de Europese Unie als samenwerkingsverband van onafhankelijke lidstaten waarvan de burgers tevens burgers van de Unie zijn. Een politieke en economische grootmacht naast de VS en China.

ChristenUnie: Brussel regelt alleen dingen die Nederland alleen niet kan. Lidstaten moeten samenwerken op het gebied van justitie, economie en milieu.

D66: Een sterk Europa is nodig, zodat lidstaten in moeilijke tijden effectief en gezamenlijk kunnen optreden.

GroenLinks: Europa moet zich niet bezighouden met regels die alleen maar het vrije verkeer van goederen, diensten en personen dienen. Niet alleen een Europa van markt en munt, maar ook van mens en milieu.

PvdA: Nederland is afhankelijk van de Europese Unie. Streven voor een sterk, assertief, sociaal en verenigd Europa.

PVV: Geen Europese supermacht, wel samenwerking op economisch en monetair terrein. Afschaffen van Europees Parlement.

SP: Brusselse bemoeienis met zaken als onderwijs, gezondheidszorg en sociale zekerheid. Geen Europees leger.

VVD: Geen Europese grondwet, wel een volmaakte Europese interne markt. Europa moet zich tot de kernproblemen beperken, zoals klimaat en energie, asiel- en migratiestromen en terrorismebestrijding. yyy

Folia 15

Met Jan Paternotte (r) op campagne: meedoen aan een quiz over studentenhuisvesting / foto Marc Deurloo

Campagnevoeren in tentamentijd Jan Paternotte is gemeenteraadslid in Amsterdam, werkt voor de Europese fractie in Brussel, studeert rechten aan de UvA en staat op de kieslijst van D66 voor de Tweede Kamer. Aan zijn debatkwaliteiten zal het niet liggen. Floor Boon

‘H

oeveel vierkante meter is deze nagebouwde studentenkamer?’ Voor het parlementsgebouw op het Plein in Den Haag zitten zes politici ongemakkelijk op een veldbed, gewapend met uitgedeelde tijgerprintparaplu’s tegen de regen. Jan Paternotte (26) is de enige student van het gezelschap. Al bibberend houdt hij het bordje met antwoord A (twaalf vierkante meter) omhoog. Paternotte is niet de enige van de groep die deze quizvraag goed beantwoordt. Hoewel Paternotte het meest verwant is aan de studentenpopulatie, gaat zittend GroenLinks-kamerlid Ineke van Gent er met de trofee vandoor.

Het is campagnetijd en politici grijpen alles aan om zichzelf en hun partij te profileren.

Op deze druilerige woensdagmiddag zijn ze bijeen voor een debat slash quiz over studentenhuisvesting, georganiseerd door de Landelijke Studentenvakbond (LSVb).

Mark Harbers (VVD), Ineke van Gent (GroenLinks), Bas Jan van Bochove (CDA), Jasper van Dijk (SP), Lea Bouwmeester

16 Folia

(PvdA) en aanstormend talent van D66 Jan Paternotte beantwoorden vragen over de te hoge huurlasten van studenten, overlast van ongedierte en slechte brandveiligheid in studentenwoningen. Jan Paternotte is de benjamin van D66 in Den Haag. Zijn politieke carrière begon hij als voorzitter van de Jonge Democraten in 2004, waar hij zich al hardmaakte voor een verhoging van de AOW-gerechtigde leeftijd. Hij stroomde door als duo-raadslid in Amsterdam, beunde bij als beleidsmaker voor de Europese fractie in Brussel en werd in maart van dit jaar gekozen als beste raadslid van Nederland en als gemeenteraadslid in Amsterdam. Paternotte stond tweede op de lijst, vlak achter lijsttrekker Ageeth Telleman, die de coalitieonderhandelingen in Amsterdam verknalde. ‘Daar heeft mijn kandidatuur voor Den Haag niets mee te maken,’ verzekert Paternotte. Al voor dit gebeurde, precies een week na de gemeenteraadsverkiezingen, werd Paternotte verrast door een telefoontje van partijleider Alexander Pechtold. Of hij met zijn bestuurlijke ervaring de Tweede Kamerfractie wilde komen versterken. ‘Ik heb eerst nee gezegd. Ik was

net gekozen als raadslid in Amsterdam en daar bestaan regels over binnen de partij.’

Toch bezweek Paternotte onder de vleiende druk van Pechtold en schaart hij zich achter zittende Kamerleden Boris van der Ham en Fatma Koser Kaya.

Nu wordt Paternotte regelmatig uitgenodigd voor debatten en voert hij net zo hard campagne als de rest van zijn partij. En dat is hard nodig: begon Paternotte nog aan zijn campagne als een gelopen race – aan het begin van het jaar haalde D66 in de peilingen achttien zetels, aan het begin van de campagne in mei nog dertien – nu is het maar afwachten of hij als nummer twaalf een blauwe zetel kan bemachtigen.

Campagnevoeren is vooral heel vaak hetzelfde verhaal vertellen. Vermoeiend?

‘Ik heb Pechtold beloofd om in 2011 echt af te studeren’ ‘Welnee,’ meent Paternotte. ‘Misschien als je lijsttrekker bent wel, maar ik word uitgenodigd voor heel verschillende dingen. De ene keer moet ik praten over studentenhuisvesting, een volgend debat gaat heel specifiek in op ontwikkelingssamenwerking. Dat maakt het juist zo leuk.’ Paternotte ziet in het debat de mogelijkheid om met verschillende groepen mensen in dialoog te gaan en hen te overtuigen van zijn standpunten.

‘Het is kopen en verkopen. Daar moet je goed in zijn.’ Aan zijn debatkwaliteiten zal het niet liggen. Tijdens een debat met

‘Kamerleden die willen vernieuwen’ in de Rode Hoed wordt duidelijk dat Paternotte zijn routine feilloos weet te gebruiken.

Hij debatteert stevig, inhoudelijk én met gevoel voor humor. Hij imiteert Wilders (‘U kunt het rambam krijgen,’ uitgesproken met zuidelijk accent), gebruikt gevleugelde Pechtold-uitspraken als ‘de enige peiling vindt plaats op 9 juni’ en weet D66 inhoudelijk goed af te zetten tegen de andere partijen.

‘Je hebt de politieke belletje-trekgrap over Wilders niet gemaakt,’ zegt D66-woordvoerster Annelou van Egmond na afloop.

Ze doelt op een opmerking over Wilders die iedere keer komt ‘belletje trekken’ over onderwerpen, om vervolgens het debat erover niet aan te gaan. ‘Op weg hierheen oefenen we altijd,’ verklaart Paternotte.

‘Een beetje hardop nadenken over wat ik kan verwachten in een debat als dit.’ Samen praten ze na over Paternottes gebruikte strategie in het debat en wordt hij bewonderend op de schouders geklopt door wat mensen – veelal D66’ers – uit de zaal. Eén biertje drinkt Paternotte voor hij zich in de auto hijst en terugrijdt naar Den Haag.

Daar vindt de volgende ochtend om acht uur de eerste campagnevergadering plaats.

Paternottes weken zijn verder gevuld met (radio)debatten, gemeenteraadstaken en drie tentamens die hij voor 9 juni moet halen. ‘Ik heb Pechtold beloofd om in 2011 echt af te studeren,’ zucht Paternotte lachend. ‘En ook als ik op 9 juni niet de Tweede Kamer wordt ingestemd, wil ik op korte termijn graag mijn bul halen.’ yyy

Overladen met roem De leukste afleveringen uit Folia’s succesvolle rubriek ‘Roem’ zijn nu gebundeld. Op 1 juni werd het boek gepresenteerd in Spui25. Dirk Wolthekker en Bob Bronshoff over hun samenwerking: ‘Het voelde als een uitje.’ Anouk Kemper

V

an alle geïnterviewden die figureerden in de rubriek ‘Roem’ is maar één keer iemand boos geweest over het eindresultaat. ‘Joost Zwagerman noemde zichzelf als schrijver de “Malle Pietje van de samenleving” tijdens ons gesprek. Nou, drie keer raden wat de kop werd. Malle Pietje.’ Foliajournalist Dirk Wolthekker (1959) en fotograaf Bob Bronshoff (1958) verzorgden vanaf 2002 tot begin dit jaar de rubriek ‘Roem’ (voorheen: ‘Gerenommeerd’). Van de ruim 150 verhalen zijn de 44 leukste gebundeld in het boek Lof. Illustere alumni over hun UvA-tijd. De aflevering met Joost zwagerman staat er niet in. Volgens Wolthekker was de bekende auteur na het interview namelijk des duivels. ‘Echt des duivels! Zijn uitgever mailde zelfs nog dat dit interview nooit in de bundel mocht komen,’ herinnert de journalist zich. ‘Had

‘Het is niet zo van: “Ik heb rechten gestudeerd, dus ik ben een droogkloot”’ jij die kop erboven gezet?’ vraagt Bronshoff nadenkend. ‘Dat weet ik niet meer, maar dat was sowieso de kop geworden.

Elke eindredacteur had dat gedaan.’ De fotograaf neemt het voor Zwagerman op.

‘Wij hadden hem vast in een mindere periode. Zo ken ik de man niet, in zijn essays komt toch wel een zekere ruimdenkendheid naar voren.’

‘Als ik iemand op het oog had, stuurde ik een brief of een mail,’ vertelt Wolthekker over zijn aanpak. Bronshoff reageert verbaasd. ‘Wat netjes, ik wist niet dat je dat

Dirk Wolthekker (l) en Bob Bronshoff / foto Bob Bronshoff

deed.’ Volgens Wolthekker hielp die brief om mensen over de streep te trekken. ‘Dat ik op een gegeven moment anderen kon noemen die al hadden meegewerkt aan de rubriek, maakte het ook een stuk makkelijker.’ Goede namen om te vermelden waren Frits Bolkestein, Hans Wiegel, Charlotte Mutsaers of Hedy d’Ancona.

‘Maar sowieso kijken de meeste mensen met plezier terug op hun studententijd, dus vinden ze het leuk om daar over te vertellen.’ Toch had Tweede Kamervoorzitter Gerdi Verbeet er ‘absoluut geen behoefte aan’. Wolthekker: ‘Dat zij haar studie niet heeft afgemaakt, kan daar mee te maken hebben. Misschien was het geen fijne periode.’

Ondanks een enkele afwijzing, lukte het altijd de laatste pagina van Folia te vullen.

Wolthekker en Bronshoff reisden er het hele land voor af, altijd samen. ‘Dat voelde echt als een uitje,’ zegt de schrijver. De fotograaf knikt. Hij weet zich vooral de ontmoeting met demissionair minister van justitie Ernst Hirsch Ballin nog goed te herinneren. ‘Eerst had hij een minis-

tersvergadering, dus ik dacht: dat zal wel weer heel lang uitlopen. Maar stipt op tijd zwaaide hij de deur open en riep: “Ha jongens, daar zijn jullie!”’ Wolthekker vult aan: ‘Het is zo’n aardige, leuke man. En hij kon heel goed vertellen over zijn bekering tot het katholicisme. Dat verwacht je niet in eerste instantie.’

Wolthekker bleek dan ook een goede neus te hebben voor het selecteren van kandidaten. Of iemand ‘leuk kan vertellen’ probeerde hij onder andere in te schatten door eerdere interviews te bekijken. En hoewel het vooroordeel voor de hand ligt; alfa’s praten niet per definitie beter dan bèta’s. ‘Iemand praat vanuit zijn persoon. Het is niet zo van: “Ik heb rechten gestudeerd, dus ik ben een droogkloot”.

Volgens de twee is het zelfs opvallend in hoeveel gevallen een studiekeuze puur toeval was. ‘Charlotte Mutsaers zei: “Ik was toevallig goed in grammatica en ik hield wel van boeken lezen.” Toen is ze maar Nederlands gaan studeren.’ Uiteraard lag de keus bij andere alumni juist zeer voor de hand. Zo speelde professor

Bob Smalhout, die geneeskunde ging studeren, al als klein jongetje met een speelgoedambulance. ‘Hij wilde graag mensen beter maken. Dat zat er dus gewoon al in’, concludeert Wolthekker.

Alle verhalen over bekende UvA-alumni doen haast vergeten dat Wolthekker en Bronshoff zelf ook aan de UvA gestudeerd hebben. De journalist kan heel kort zijn over zijn tijd als politicologiestudent: ‘Ik heb geen spannende anekdotes. Ik zat niet bij verenigingen en ik studeerde elke dag in de UB.’ Bronshoff: ‘Heel braaf was je.’ ‘Ja, ik zat vooraan. Ik haalde alles makkelijk.

O ja, ik heb wel geroeid bij Skøll, dat was het.’ Het studentenleven van Bronshoff, die moderne letterkunde studeerde, was een stuk veelzijdiger. ‘Ik was politiek vrij actief en zat bij de Asva. We wilden meer medezeggenschap voor studenten.

Ook vonden we dat alles maatschappelijk relevant moest zijn. Wat dat betreft waren we streng in de leer,’ zegt hij grinnikend.

‘Maar dat was toen gewoon zo.’ Hij besluit: ‘Vroeger was je student en daar was dan alles mee gezegd.’ yyy

Folia 17

De student als parasiet Op initiatief van de Centrale Studentenraad en Folia heeft de UvA een essaywedstrijd gehouden onder studenten en docenten. De winnaars werden op 26 mei bekendgemaakt in Spui25. Over het winnende essay zei juryvoorzitter Robbert Dijkgraaf: ‘Jan Truijens Martinez wist denkbeeld om te gooien en te spelen met de taal.

Een negatieve term wordt de typering van de ideale student, een parasiet. Dit klinkt schokkend, maar volgens

Is er nog plaats voor de ideale student?

Z

ouden ze op de bank zitten met een grote bak popcorn op hun schoot? Of met biertjes en pinda’s en hun vrienden, alsof het een WK-finale is? En hoe worden de docenten op de hoogte gebracht van het feit dat ze hebben gewonnen? Het zijn vragen die elk jaar door mijn hoofd gaan ten tijde van de verkiezing van de Docent van het Jaar.

Nadat de nominaties bekend zijn gemaakt is het aan de student om zijn of haar keuze te maken. Online maakt de student een keuze uit verschillende kwaliteiten door een van de hokjes aan te vinken. Na een obscure beslissingsmethode komt de winnaar uit de bus, die zich vol trots de Docent van het Jaar mag noemen.

Hoe zou dit andersom moeten gaan? Hoe zou de ideale student moeten worden uitgekozen? En welke hokjes zouden er voor de ideale student bestaan? Misschien hokjes als a) De student beheerst een ongekend luistervermogen? of b) De student slaagt er elke keer in om de stilte na elke vraag met een buitengewone flair op te 18 Folia

zij brengt de chaos terug in gesprekken waarin iedereen elkaar napraat en iedereen het met elkaar eens is. De ideale student zet de anderen voor het blok: accepteren wij zijn mening, of gaan we ertegenin? Beide opties veranderen de bestaande communicatie en hierin schuilt de pracht van de ideale student.

Deze eigenschap – het veranderen van de bestaande communicatie – komt ook terug in wat de Franse filosoof Michel Serres omschrijft als ‘de parasiet’. De parasiet schept wanorde doordat hij inbreuk maakt op bestaande situaties, maar hierdoor brengt hij tegelijkertijd een nieuwe complexiteit teweeg. Deze Eersteprijswinnaar Jan Truijens Martinez (r) en Robbert Dijkgraaf / foto’s Henk Thomas nieuwe complexere laag is nodig omdat het voorkomt dat alle neuzen dezelfde kant op blijven staan, want hoe kun je nieuwe wegen bewandelen als iedereen Babbelaar wil het antwoord niet weten. vullen? Nee, de ideale student vindt men zich op hetzelfde punt verkijkt?

Hij wil laten zien dat hij het antwoord niet in hokjes. De ideale student vindt zelf weet. Alleen uit valse bescheidenheid men in momenten, en deze momenten De ideale student is een parasiet. Hij of eindigt zijn zin met een vraagteken. komen altijd onverwacht. zij zorgt ervoor dat de docent niet alleen De ideale student is niet een van de maar dezelfde antwoorden krijgt op Nee, de ideale student vinden we niet cum-laudegeesteswetenschapsmeisjes. dezelfde vragen, noch dat zijn voornaamin dit gezelschap. Waar zien we deze De meisjes die tijdens de colleges ijverig ste bezigheid het geven van cijfers is of pennen, maar nooit hun mond open het beamen wat de geniale student zegt. durven te doen. Die altijd het juiste Het zijn niet de meisjes Uiteindelijk gaat het de ideale student om antwoord of de juiste vraag diep bij zich kennis en om deze kennis met anderen te dragen, maar de moed missen om deze die tijdens de colleges ontwikkelen. Niet om zijn cv dat hij wil hardop uit te spreken. Ook is de ideale ijverig pennen, maar nooit opleuken met het juiste cijfergemiddelde. student niet de Sprokkelaar. Dat is de deze kennis te ontwikkelen zijn student die met alle mogelijke middelen hun mond open durven te Om stoorzenders nodig die de communicatie probeert een hoger cijfer te krijgen. ‘Is dit doen doorbreken. Voor de ideale student is de tentamenstof meneer?’ zal de Sprokkelaar universiteit nog altijd een instituut van aan het einde van het college vragen. De kennis, maar om tot die kennis te komen student dan wel? We vinden hem of Sprokkelaar verzamelt geen kennis, hij heeft hij of zij meer nodig dan de geijkte vergaart punten. Schuilt de ideale student haar op het moment dat alles gezegd is paden. Misschien moeten we, behalve en alles al bedacht. Juist dan verschijnt dan soms in de Babbelaar, de student die ons af te vragen wie of wat de ideale hij of zij op het podium, want de ideale week wordt van het aanhoren van zijn student is een storend persoon. Hij of zij student is, nagaan op welke manier de eigen stemgeluid? Die tijdens colleges universiteit van nu de ideale student een doorbreekt de communicatie. Niet door uitblinkt in zijn vermogen om naar zichplek kan bieden. yyy deze stil te leggen, maar door nieuwe zelf te luisteren. ‘Is het niet zo dat dit een wegen in te slaan. Hij of zij is degene die voorbeeld is van de naoorlogse Japanse het vuur kan opstoken tijdens college, cinematografie?’ vraagt de Babbelaar.

Jan Truijens Martinez (26) die de anderen inspireren kan. Hij of Vragen is niet het juiste woord, want de studeert literatuurwetenschap.

en babbelaar dit essay moet de ideale student ook schokkend zijn, een parasiet die wanorde en verwarring schept en daardoor nieuwe ideeën doet ontstaan.’ De tweede prijs ging naar Jens van der Vaart. Dijkgraaf: ‘Vanaf de titel worden we uitgenodigd in de intellectuele wereld van de ideale student, die volgens dit essay op de schouders van reuzen moet staan om boven zichzelf uit te kunnen stijgen.’

Leren leven met de achteruitkijkspiegel

W

hen to the sessions of sweet silent thought, I summon up remembrance of things past.

(Shakespeare) In het Louvre hangt een schilderij met de afbeelding van hoe de ideale student eruit zou moeten zien: De lezende filosoof van Chardin. Hierop is te zien hoe een man aandachtig een erg dik boek aan het lezen is. Maar wat is hij precies aan het lezen?

Wat betekenen die alchemistische voorwerpen op de achtergrond? Deze verwijzen naar de scheikunde of de biologie.

Tegenwoordig is alchemie verbannen van het wetenschappelijke toneel. Maar het begrip zelf draagt nog een sfeer van magie met zich mee, en een vaag besef van verwondering. De alchemisten geloofden bijvoorbeeld oprecht dat ze dode dingen tot leven konden wekken. Maar is dit niet precies wat de lezer van ons schilderij doet? Wat iedere student zou moeten doen wanneer hij leest? Door het boek te lezen laat hij letters, woorden, hele zinnen tot leven komen. Zonder hem zouden het tekens zijn zonder betekenis.

De filosoof op het schilderij gebruikt een hulpmiddel bij het lezen van zijn boek.

Grote bronzen Romeinse munten met het profiel van de hoofden van keizers, die dienen als gewicht om de pagina’s van het boek niet te laten opkrullen. Maar deze munten hebben een dubbele betekenis.

Enkele Latijnse poëzieregels uit de tijd van de munten: Ik zal langer bestaan dan brons of het portret van elke keizer (Horatius), Marmer, brons, graniet bestaan korter dan deze woorden (Ovidius). Geld, historische monumenten en wereldheersers mogen misschien hun stempel hebben gedrukt op een tijdperk of land, vergeleken met de levensduur van het woord zijn ze slechts een hartslag van de tijd. Voor onze filosoof en de ideale student hebben ze geen werkelijke waarde. Ze dienen alleen als hulpmiddel tegen het opkrullen van de pagina.

Op het schilderij is ook een tafel te zien, met daarop een inktpot en een pen.

Iedere student die intensief aan het leren is, heeft een pen bij de hand voor onderstrepingen, vraagtekens en notities in de kantlijn. Zo treedt de lezer in dialoog met de tekst. Deze dialoog kan ook de vorm van een discussie aannemen, waarbij

Tweedeprijswinnaar Jens van der Vaart en Robbert Dijkgraaf (l) en Jim Jansen (r)

tekst en lezer het fundamenteel met elkaar oneens zijn. Bijvoorbeeld wanneer je als student stoeit met een studieboek, omdat de inhoud ervan nog buiten je bereik ligt. In het begin heb je nog geen houvast, geen samenhang, kunnen je gedachten de inhoud nog niet bevatten.

Maar na lang volhouden (gesymboliseerd door de zandloper op het schilderij), zal vrijwel altijd het moment komen dat je merkt dat je grip krijgt. Dat is begrip: de inhoud is deel van je geworden en die heb je als het ware ‘ingelijfd’ (Nietzsche).

Ten tijde van crisis kan alles je worden afgenomen: je huis, je familie, je bezit, zelfs je lichaam. Dan wordt pas duidelijk hoe belangrijk kennis is. Zoals in het verhaal over een bibliothecaris van een rabbijnenschool die hele teksten uit de Thora en de Talmoed uit zijn hoofd kende. In de Tweede Wereldoorlog werd hij getransporteerd naar Birkenau. In het concentratiekamp speelde hij een enorm troostende rol. Hij vertelde zijn medegevangenen dat wanneer ze iets vergeten waren uit de Joodse teksten, ze hem konden openslaan. Dat is geen droge drukknopkennis. Het is het zo inrichten van

je geest dat je altijd gezelschap hebt. Dan pas kun je letters, woorden, hele zinnen tot leven laten komen, omdat je ze dan in een context kunt plaatsen. Wie denkt dat wij in onze tijd overal bij kunnen en niets verliezen, vergist zich. Want dat is er mis met de opzoekcultuur waarin wij leven, die haar hoogtepunt bereikt met Google.

Waarom zou je nog zelf nadenken als zo veel anderen dat voor je kunnen doen?

Als alle kennis binnen handbereik, of beter gezegd, enkele drukken van de vingertop verwijderd is, waarom zou je je als student die kennis dan nog eigen maken?

Waarom zou je leren hoofdrekenen als er een rekenmachine bestaat? En staat dat niet gelijk aan: waarom zou je nog zelf nadenken als zo veel anderen dat voor je kunnen doen?

Chardin heeft met zijn schilderij geprobeerd stilte en aandacht te schilderen.

Dat doet hij door de suggestie te wekken

dat de filosoof in zijn eentje zit. Volgens de Franse filosoof Pascal ben je nog geen volledig mens als je niet een dag alleen in een kamer kunt zitten. Daar sluit ik me bij aan. Want wat kan een basis bieden om de toekomst tegemoet te treden? Geen schreeuwtherapie, geen groepsbewustzijnoefeningen aan de Californische kust en geen xtc. Die basis krijg je door, zoals onze filosoof, in je eentje, op een wat ongemakkelijke stoel, te stoeien met de boeken die in het begin nog buiten je macht liggen.

Lees je rijk. Want je bent wat je herinnert. Door televisie en internet bevinden de meeste studenten zich alleen in het nu en daardoor leven ze slechts in een klein gedeelte van de geschiedenis. Die nemen ze wel mee, maar niets van waarde blijft hangen. De echo van alle voorgaande eeuwen is ze vreemd. Het zijn onverlichte gangen van waaruit ze dat ene straaltje licht binnen struikelen (Scruton). De ideale student leeft met de ogen gericht op de achteruitkijkspiegel, want hij weet dat hij anders niet vooruit kan. yyy Jens van der Vaart (21) studeert biomedische wetenschappen.

Folia 19

foto’s Bram Belloni

Weekgast Dave van der Pol (25) is bachelor student politicologie en is dit jaar voorzitter van de Asva studentenunie.

Demissionaire status Mijn wekker is vandaag om 07.00 uur afgegaan. Iets vroeger dan normaal, maar het is dan ook een bijzondere dag. De Asva bestaat precies 65 jaar en dit wordt deze week gevierd met een aantal leuke activiteiten. Snel douchen en op naar Den Haag voor het vaste overleg met de minister van OC&W, de Studentenkamer. Aangezien Plasterk onlangs is afgetreden, overleggen de studentenorganisaties nu met staatssecretaris Marja van Bijsterveldt. Gisteren heb ik de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) goed bijgepraat over de huidige stand van zaken in Amsterdam. De staatssecretaris bleef zich steeds verschuilen achter haar demissionaire status en wilde weinig toezeggen. Wat in samenwerking met de LSVb er in elk geval uit gesleept is, is dat er in nader ambtelijk overleg nog even ingezoomd wordt op de UvA en gekeken wordt hoe ervoor gezorgd kan worden dat studenten zowel in Amsterdam, als in de rest van Nederland meer dan 30 ECTS per semester mogen blijven volgen. In de treinreis terug heb ik nog even aan mijn speech gesleuteld. Om 16.45 uur werd ik samen met Paul Doop en waarnemend burgemeester Asscher naar het bouwterrein voor de diamantslijperij geleid om ceremonieel de eerste paal van het ‘nieuwe’

DI

20 Folia

Roeterseiland te slaan. Ondanks een korte interruptie door een paar buurtbewoners was het een erg leuke bijeenkomst. Mijn complimenten aan Sjoerd Jans van Crea en zijn team!

Tenue de ville Vandaag was een hectische, maar vooral ontzettend leuke dag. Naar kantoor gefietst voor een overleg met CiP-Collectief, een bedrijfje dat is opgericht door twee oud Asvabestuursleden en dat het lustrumdebat organiseert. In het overleg met CiP hebben wij de laatste voorbereidingen voor het lustrumdebat in Club Up getroffen.

Rond 13.00 uur kreeg ik te horen dat de assistent van Mariëtte Hamer heeft gebeld om na te vragen of en welke pers er bij het debat aanwezig zal zijn. Ik heb snel mijn perscontacten nagebeld om te zorgen dat er in ieder geval wat media aanwezig zal zijn. Hierna ben ik snel naar huis gegaan om mij te kleden voor het afscheid van wethouder Gerson. De dresscode was tenue de ville, maar ik heb het bij een jasje gehouden. Op de receptie was ik verreweg de jongste aanwezige. Het publiek bestond voornamelijk uit politici en ambtenaren.

Leuk om zoiets mee te maken. Na Gerson de hand geschud te hebben, ben ik naar Club Up gegaan om het debat voor te

WO

bespreken met wethouder en oud-Asvavoorzitter Maarten van Poelgeest. Het debat ging over nut en noodzaak van organisaties zoals Asva en de toekomst van het onderwijs; conclusie van onze panelleden: Asva moet nog lang niet met pensioen en er moet meer geïnvesteerd worden in het onderwijs. Hier sluit ik mij volledig bij aan!

Lezen en koken In vergelijking met de afgelopen twee dagen was vandaag een rustige dag. Ook wel prettig.

Donderdag stond in het teken van het voorbereiden van de dag waarop Asva het grootste Asva-lid van de afgelopen vijfenzestig jaar bekend zal maken en een kunstwerk aan de stad zal onthullen.

Voor deze gelegenheid heb ik vandaag een persbericht geschreven, waarin de feestelijkheden aangekondigd worden.

Rond een uurtje of zes ben ik naar huis gegaan en heb ik voor het eerst sinds een lange tijd weer een keer gekookt.

Vandaag stond er verse pasta met pecorinosaus en rucola-salade op het menu. Om mij nog even goed op morgen voor te bereiden, heb ik ’s avonds een paar hoofdstukken uit het boek Vijftig jaar Algemene Studenten Vereniging Amsterdam gelezen. Dit boek schreven Jos Dohmen en Oscar Steens ter ere van het gouden jubileum van de Asva. Het blijft interessant om over de roemruchte geschiedenis van de vereniging te lezen.

Al die mensen, met zulke verschillende opvattingen en ideologieën, die zich toch hebben ingezet voor hetzelfde: studentenbelangen.

DO

Grootste Asva-lid De laatste dag van de lustrumweek. Vanmorgen moest ik

VR

om 09.00 uur op kantoor zijn om het persbericht dat ik donderdag geschreven heb te versturen. Dit gebeurt altijd vroeg, zodat middagkranten, radio en tv-programma’s het nieuws dezelfde dag nog kunnen gebruiken. ’s Middags heb ik de onthulling van het kunstwerk en de verkiezing nog even kort doorgesproken met de lustrumcommissie en de laatste hand aan mijn speeches gelegd. Om 17.00 uur was het zover.

De genodigden, onder wie wethouder Maarten van Poelgeest, leden van het CvB en oud-burgemeester Ed van Thijn, stonden rondom het katheder en het in zwarte doeken gehuld kunstwerk bijeen. Het was nog even spannend wie het grootste Asva-lid van de afgelopen 65 jaar zou worden. Na de stemuitslag te hebben voorgelezen, had ik de eer om Frits Bolkestein tot winnaar uit te roepen. Omdat er nog iemand erkenning verdiende voor het werk dat hij voor studenten heeft verzet en nog steeds verzet, heeft het bestuur besloten om GroenLinks-wethouder Maarten van Poelgeest voor te dragen voor het erelidmaatschap van de Asva. Hij was verheugd met zijn voordracht en nam de ingelijste oorkonde onder applaus in ontvangst. Na een aantal korte speeches werd het kunstwerk, een grote oranje Asva-mozaïekbank die een beetje doet denken aan de stijl van Gaudí, onthuld.

Om 17.40 uur mocht ik even kort live verslag doen in de radio-uitzending van RTV-NoordHolland, erg leuk. De dag werd afgesloten met een feestelijke borrel in café De Jaren. I call it a week! yyy Volgende weekgast: Peter Sloot, hoogleraar Computational Science aan de UvA en voorzitter van de International Conference on Computational Science (ICCS)

Fen is uit

het beste

eten

Over ons allemaal

World of Warcraft

Hemels

Dolf Jansen, De Kleine Komedie

René Glas filmrecensent en promovendus nieuwe media:

Mantoe, Tweede Leliedwarsstraat 13

Ik weet dat ik me aan de hand van de volgende bekentenis niet echt profileer als de freelance intellectueel die ik zo graag wil zijn maar desalniettemin: zo tot mijn vierentwintigste levensjaar was er geen gespreksonderwerp waaraan ik een grotere hekel had dan aan politiek.

Dat komt niet alleen doordat ik in die tijd liever babbelde over zaken als make-up, kledij en anticonceptie (alhoewel ik het daar toen vaak en graag over had – en nog steeds trouwens) maar dat kwam vooral doordat praten over politiek indertijd associaties bij me opriep met omhooggevallen journalisten die hun persoonlijke mening op een presentatiedesk spugen terwijl ze zichzelf ondertussen zachtjes klaar masseren.

Het is pas sinds mijn studie filosofie dat ik gesprekken over politiek wel kan waarderen. Niet alleen leerde ik mensen als Thomas Hobbes, Hannah Arendt en John Rawls kennen – die stuk voor stuk best wat aardige dingen over dit onderwerp schreven – maar vooral liet de filosofie me kennis maken met een nieuwe manier van discussievoeren. Een manier waarbij de subjectieve mening totaal irrelevant is, waarbij het zoeken naar objectieve kennis centraal staat en waarbij het gaat om het sparren met argumenten op een universeel, abstract niveau. In de politieke filosofie is geen ruimte voor het ‘mij’, maar moet het gaan over ons allemaal.

Wat ik dus niet ga doen op 9 juni is: kijken hoe heel journalistiek Nederland in afwachting van de verkiezingsuitslag zijn ego oppoetst op nationale televisie en/of radio.

Wat ik wel ga doen is: naar De Kleine Komedie.

Daar speelt Dolf Jansen namelijk de eenmalige voorstelling Uitslag, waarin hij de huidige politiek onder de loep neemt en waarin hij bovendien direct reageert en anticipeert op het meest recente nieuws ten aanzien van de verkiezingsuitslag.

Bij een goede cabaretier lijkt het ook net alsof hij het alleen maar over zichzelf heeft. Maar eigenlijk heeft hij natuurlijk over ons allemaal. Dolf Jansen is een goede cabaretier. yyy Fen Verstappen Uitslag door Dolf Jansen, met muziek van Marinus de Goederen, 9 juni 2010 in De Kleine Komedie, aanvang 22:00 uur.

Folia geeft 5x2 kaartjes weg, zie www.folia.nl/prijsvraag

Boek: ‘De gezellen van de schemering, een stripboektrilogie van François Bourgeon. Een episch en verrassend complex verhaal dat zich afspeelt in de Middeleeuwen. Ik heb me altijd afgevraagd waarom het niet is verfilmd, het is bijna een storyboard.’

Hebbeding: ‘The cloud. Eerder een abstract ding of een beeld dat staat voor de wereld van telecommunicatie en het prettige feit dat ik via diverse apparaten overal toegang heb tot mijn digitale data.’

Film: ‘De cultfilm UHF met acteur Weird Al Yankovic.

Een aaneenschakeling van absurde en ontzettend melige miniparodieën op het medium televisie. Zo zien we de “Wheel of Fish”, het Rad van Fortuin met door een Japanse sushichef aan het wiel getimmerde rauwe vissen die lullig ronddraaien. Of een neptrailer voor de actiefilm Gandhi 2, waarin Gandhi rondloopt met een machinegeweer en roept: “No more Mister Passive Resistance”.’

Game: ‘World of Warcraft, waarin ik me voor mijn promotieonderzoek jarenlang heb verdiept. Een van de meest gevarieerde games die er is, en zo gemaakt dat je je er helemaal in kunt verliezen. Ik onderzoek met name de punten van conflict tussen spelers en makers. Enerzijds zetten spelers het spel naar hun hand waardoor het een eigen spel wordt. Anderzijds proberen makers dit dicht te timmeren in het design en via contracten. De uitkomst hiervan definieert het spel en leidt tot de evolutie van de game.’

Afknapper: ‘Roger Ebert, de nestor van de Amerikaanse filmjournalistiek en winnaar van de Pulitzerprijs, die vindt dat videogames nooit kunst kunnen zijn. Je verwacht niet dat zo’n wijs persoon, voor wie ik enorm respect heb, zo’n zinloze discussie begint. Juist een filmkenner als hij zou beter moeten weten.’

Website: ‘Ainitcool.com, een machtige geruchtenmachine met het laatste filmnieuws die wordt gerund door een tweehonderd kilo zware kerel met een rode baard en die een stem geeft aan filmgeeks.’

Humor: ‘Monty Python, ongeëvenaarde humor en zijn tijd ver vooruit: de aankoop van een dode papegaai, een hardloopwedstrijd tussen mensen zonder richtinggevoel.’

Voordat ik naar het enige Afghaanse restaurant in Amsterdam, en zelfs in Nederland, fietste, probeerde ik me voor te stellen hoe de Afghaanse keuken zou smaken. Ik dacht granaatappels, amandelen en aardappel, maar bij nader inzien baseerde ik de granaatappel vooral op het plaatje op de website, de amandelen op de gelijkenis met de vorm van de ogen van veel Afghanen, en aardappels op gebrek aan fantasie. Volgens de website van Mantoe is de traditionele Afghaanse keuken ‘zeer eenvoudig’, want zelfs in de steden hebben maar weinig mensen een oven.

Dat zette aan het denken. De recensies over deze unieke plek in Nederland waren lovend. Van Amsterdamse alleseter Johannes van Dam – een negen – tot kinderboekenschrijfster Carry Slee: ‘Verrukkelijk eten, geweldige bediening. Een supersfeer. Kortom: inspiratie voor een nieuw boek’. Hoe dit zich rijmde met de eenvoud van voedsel die ons aangekondigd was, kon ik nog niet helemaal begrijpen. Maar de recensies kregen gelijk.

Mantoe is gevestigd in een oude Jordanese pijpenla in de Tweede Leliedwarsstraat, strak ingericht met witte tafels en zwarte stoelen. We werden bediend door een prachtige Afghaanse schone die ons uitlegde dat Mantoe anderhalf jaar geleden werd geopend door broers en zussen. Het menu is vooraf vastgesteld en bestaat uit een verassingdriegangendiner waarin het Mantoegerecht – pastarolletjes gevuld met lamsvlees, uitjes, aubergine en spliterwten, geserveerd met yoghurt – altijd voorkomt.

Verder werden we verrast met broodhapjes gevuld met zoete aardappel en een gerecht met traditionele kebab, lamsvlees en gegrilde groente. Het toetje, een wittechocoladecakeje, gegrilde ananas en een werkelijk hemelse kardamompudding, maakte het menu compleet en hoewel de rekening ons uiteindelijk meldde dat een menu 28,50 euro kost, was dat het meer dan waard. Het enige wat is aan te merken op Mantoe heb ik uit tweede hand. Toen ik binnenkwam zat vriendin L. al te wachten. ‘Ruikt het hier nog steeds naar riool?’ vroeg ze. Vooral in de wc hing een penetrante beerputlucht, zei ze. Om mijn smaakpapillen niet te verpesten heb ik het toilet gelaten voor wat het was en dit mag wat mij betreft ook geen reden zijn een bezoek aan Mantoe te laten. yyy Floor Boon Eten: bijzonder lekker Prijs: voor een bijzondere gelegenheid de prijs zeker waard Bijzonder: vooral de kardamompudding, al wordt zo geen recht gedaan aan de andere bijzondere gerechten

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan oud-docent film- en theaterwetenschappen Bruce Gray. Een markante man die tijdens college geven zomaar over de stoelranden de zaal inloopt.’ yyy Hans van Vinkeveen

Folia 21

www.carrierebeurs.nl - advertenties -

- invoeren van gegevens en studievoortgangresultaten, deze raadplegen en daarover rapporteren vanuit databases; - roosteren van zaalruimtes, beheren van onderwijsroosters; - opstellen van brieven, redactiewerk lesmateriaal en studiegids, verzorgen van mailings; - ontwikkelen en opstellen van voorlichtingsmateriaal; - archiveren en beheren van studentendossiers; - organiseren van voorlichtingsdagen, afstudeerdagen, startweken en studiedagen; - notuleren van vergaderingen.

annonces Profiel

hbo advertenties werk- en -denkniveau: kan zelfstandig inlezen, eenvoor persoonlijke werkplanning opstellen, tegelijkerAnnonces-zijn zonder winstoogmerk, bestemd de particuliere aanbieder. tijd managen van doorlopende werkzaamheden naast incidentele taken en projecten met verschillende Annonces kunnen worden geplaatst in Folia en op de website www.folia.nl.

Zie voor informatie planningen en prioriteiten en proactief oplossingen bedenken voor mogelijke problemen; over het aanbieden en de tarieven www.folia.nl weekblad – Annonces.

- aantoonbare ervaring in een vergelijkbare– functie bij een grote onderwijsinstelling als Universiteit of

Webspace nodig?

Gratis Windows Server 2008 web hosting en .nl domeinnaam Ga naar: http://www.gratiswindowshosting.nl

Naamloos-7 Naamloos-2 1

09-04-2010 28-05-2010 10:56:09 11:24:51

folia 100312.indd 1

AMSTEL CAMPUS

FESTIVAL

Muziek, film, debat, cabaret, kunst en nog veel meer.

Kom, net als Dio, Dolf Jansen, de Biet, Ella Vogelaar, Two Way Radio, Secret Love Parade en vele anderen op 18 juni gratis naar het Amstel Campus Festival.

Vooraanmelding via www.amstelcampusfesitval.nl verplicht.

Studenten Services

WORKSHOPS IN JUNI EN AUGUSTUS 2010 SOLLICITEREN MET EEN HANDICAP - DI. 22 JUNI VAN 09.30 - 13.00 UUR

Hogeschool - digitaal slagvaardig: aantoonbaar ervaren in Word, Excel, Outlook en Access, ISIS en ervaring met syllabus +; - uitstekende communicatieve vaardigheden: zowel mondeling als schriftelijk; Hij/zij is binnen het Nederlandse bestuur - stressbestendig: kan in hectische werkomgeving rust bewaren wanneer meerdere klussen en taken ‘Noorderlicht’ Zangkoor Fenix komt o.l.v. verantwoordelijk voor alle financiële zaken tegelijk om aandacht vragen; Jeroen Spitteler metkan een verrassend concert werkplanning van NDG NL. Ons klussen motto een is: Iedereen - flexibiliteit: door inzicht in persoonlijke onverwachte plek geven;kan - teamspeler: zelfstandig werken team met collega’s professioneel samenwerken. van moderne, meestkan nog levende, com-en binnen een watklein doen!

Check www.ninosdeguatemala.

CULTUUR

ponisten:Periode: Ligeti, per Kreek, Pärt, Rautavaara, org of bel Eric (06 1607 8145). direct voor ongeveer 4 maanden Sisask. Muziek uit Estland, Finland en Hongarije, landen met een aparte en zeer Hou je van reizen en schrijven? Dan ben jij levende koortraditie.

Spannende muziek de nieuwe Herken je jezelf in het bovenstaande profiel en benstagiair je directwebredacteur beschikbaar? van Mail Ausdan zo spoedig mogelijk cv en eenmet korte motivatie naar Stephan stephan@studijob.nl. van abstract en devoot tot je swingend tralië.nl, Zuid-Afrika.nl, ZuidoostAzië.nl en boerderijgeluiden. Waalse Kerk, za.5 juni meer. Vanaf juli werk je hartje Amsterdam Voor vragen kan je contact opnemen via: 020-5353461.

(20.00 uur) en zo. 6 juni (15.00 uur). Info: met een jong enthousiast team voor onze www.koorfenix.nl, ‘concert’ websites. Je schrijft nieuws- en achtergrondartikelen, verzamelt beeldmateriaal Zondag naar de kerk? en verzint leuke prijsvragen. Vrijdagmiddag www.studentenekklesia.nl wordt er geborreld en met Lowlands ben 11.00 uur – De Rode Hoed je sowieso vrij. Mail of bel Marjolein den Keizersgracht 102 – Amsterdam Dekker voor meer informatie over de stage: vacatures@addmissions.nl of 020 514 1360.

Eigentijds kerk zijn binnen christelijke 05-03-2010 WONEN traditie: Keizersgrachtkerk. Kerkdienst en Studeren in Amsterdam? In hartje van de viering elke zondag om half 11, Keizersstad: ruime etage met eigen badkamer en gracht 566. www.kgk.dds.nl gedeelde keuken. € 600 p.m. Eventueel geSTUDENTEN SPORT meubileerd. Mail pieteropreis@yahoo.com

CENTRUM USC

Van USC naar Universum • Zin in een feestje …

Na 34 jaar trouwe dienst sluit op 25 juni ‘studenten sportcentrum USC’ aan de De Boelelaan, haar deuren. 25 juni 2010 is ook de laatste dag dat er op locatie USC De Boelelaan gesport kan worden. De dag wordt afgesloten met een feest met BBQ. Kom je het meevieren? Lees snel meer op www.usc. uva.nl • Sportcentrum Universum Vanaf maandag 5 juli wordt er in de nieuwe hoofdvestiging van het USC op het Science Park, sportcentrum Universum, proefgedraaid met een tijdelijk zomersportprogramma. In de weekenden 26 en 27 juni en 3 en 4 juli zal het ASC in het weekend geopend zijn. Vanaf 5 juli geldt in het ASC en PCH Fitness het zomerrooster. Check voor alle ontwikkelingen en mogelijkheden www.usc.uva.nl

In de zomer is er weer een tweedaagse training Effectief Solliciteren. Er wordt aandacht besteed aan het belang van een realistisch zelfbeeld, hoe krijg je toekomstwensen helder, informatie verzamelen en netwerken, een brief en cv schrijven en tot slot de gelegenheid een sollicitatiegesprek te oefenen.

Personal training Ook voor personal training kun je terecht bij het USC. P.T Sin-Mee Choy geeft je op basis van de intake, lichaamsanalyse en conditietest een advies. Sin-Mee maakt een persoonsgericht plan op maat speciaal afgestemd op je wensen, doelen en persoonlijke situatie. Een voedingsadvies vormt een belangrijk onderdeel van het plan.

Check www.usc.uva.nl

Meer informatie over deze workshops en inschrijven via:

VERDIENEN

Het hebben van een fysieke dan wel psychische beperking en/of ‘gaten in je cv’ kan extra vragen oproepen bij het solliciteren. Hoe kan ik de langere studieduur op een goede manier toelichten? Moet ik mijn handicap noemen bij het solliciteren? Zo ja, hoe doe ik dat dan? En wanneer in het sollicitatieproces is dat handig om dat te doen?

In deze workshop gaan we in op deze vragen en we staan ook stil bij hoe je jezelf krachtig kunt presenteren.

EFFECTIEF SOLLICITEREN - TWEEDAAGSE TRAINING DO. 12 EN VR. 13 AUG. VAN 09.30 - 16.30 UUR

www.uva.nl/trainingscentrum

OPENINGSTIJDEN DONDERDAG 24 JUNI 2010 Donderdag 24 juni is Studenten Services en het Service & Informatiecentrum gesloten vanaf 10.00 uur. De telefonische spreekuren van de afdelingen zijn deze dag wel bereikbaar van 09.00 - 10.00 uur.

Meer informatie over Studenten Services en het Service & Informatiecentrum:

www.uva.nl/studentenservices

Studenten Services is er voor studenten, afgestudeerden en promovendi van de UvA en HvA. Binnengasthuisstraat 9, 1012 ZA Amsterdam

www.uva.nl/studentenservices

Enthousiaste docenten Nederlands gezocht door taalschool in Amsterdam. Onze voorkeur gaat uit naar studenten Nederlands (3e /4e jaars). Flexibele werktijden. De cursussen worden gegeven in Amsterdam-Zuid en in de Jordaan. U kunt uw cv mailen naar: katakurawblc@gmail.com

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.

Iedereen kan wat doen! Niños de Guatemala NL (NDG NL) is een stichting bestaande uit enthousiaste Young Professionals en studenten zich inzettend voor de kinderen van Guatemala. In 2009 is nabij Antigua de school Nuestro Futuro geopend waar nu 80 kinderen basisonderwijs krijgen.

Wij zoeken een nieuwe penningmeester.

Aangeboden/Gezocht: Wij zijn op zoek naar een 1e/2e jaars studente (liefst medicijnenstudie i.v.m. dichte nabijheid AMC), die vanaf de herfst gratis bij ons wil komen wonen (Abcoude, separaat tuinhuis met slaapzolder, badkamer, woonkamer) in ruil voor oppaswerk (jongens, 3 en 5; 3e onderweg). Ondersteuning in de ochtend (spitsuurtjes) en verder in overleg. Interesse: even motivatie en achtergrond mailen naar: dimfkerkhoff@hotmail.com Iets te verhuizen? Ik kom met een grote bus voorrijden. Studentenverhuizingen binnen A’dam. Van stoep tot stoep: € 35. Ook met verhuismannen en touw en blok. Ook buiten A’dam mogelijk. Bel Taco: 06 4486 4390; www.vrachttaxi.nl

DIVERSEN

De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Nadere informatie tel. 020 566 3090, spermabank@amc.uva.nl of www. spermadonoren.nl

STUDENT EN STUDEREN

Nieuw programma IIS-colleges (interdisciplinaire collegereeksen) eerste semester studiejaar 2010-2011 bestaat uit: Verhalen rond het IJ, Geheime praktijken, Macht en onmacht in het Midden-Oosten, Wetenschapsgeschiedenis, Quantumlessen en Soliya. Je kunt je nu inschrijven. Meer informatie: www.iis.uva.nl/keuzeonderwijs

JURISTENKANTOOR Gespecialiseerd in arbeids- en ondernemingsrecht zoekt een

rechtenstudente

voor secreatariaatswerk voor 6 uur (2x3uur) per week. Kennis van computerprogramma’s gewenst.

Voor informatie: Recht & Raad Herengracht 340 020 - 6890 863

folia-recht&raad 100527.indd 1

28-05-2010 11:26:52

09:19

- advertentie -

f VAN DONDERDAG 3 JUNI T/M WOENSDAG 9 JUNI

GOED VOORBEREID HET DONKER IN.

het cultureel studentencentrum van UvA & HvA

muziek

FILMTIP VAN DE WEEK

DO 03/06 20.30 uur

THREE MILES NORTH OF MOLKOM

REGIE: ROBERT CANNAN & CORINNA MCFARLANE | 3 JUNI IN PREMIÈRE

CREA Plug & Play

Deze maand met Ear to the Ground, Automatic Sam en NEON. Plug & Play is het CREA poppodium, waar je iedere eerste donderdag van de maand nieuwe bands kunt ontdekken. toegang gratis

Cultuur

Vr 04/06 19.00u, zA 05/06 12.30u

Amsterdams Studentenfestival

Deze feelgood-documentaire neemt je mee naar Ängsbacka, een moderne speelplaats speciaal voor volwassen, diep in de Zweedse bossen. Eens per jaar worden duizend deelnemers toegelaten.

Een Zweedse bekendheid, een Californische hippie, een Finse oma en een backpackende rugbycoach uit Australië zijn een aantal deelnemers van deze emotionele achtbaan van maar liefst twee weken.

Vuurlopen, Sjamanisme, Tantrische seks en vele andere fysieke, psychologische en esoterische ervaringen begeleiden hen geleidelijk naar verlichting, liefde en zichzelf. Lees meer op Cineville.nl.

Amsterdamse studenten treden rondom het Binnengasthuisterrein op in verschillende disciplines: singer-songwriter, dans, klassiek, jazz, bands, comedy, poëzie, korte film, fotografie, dj’s en hiphop. Studenten treden op voor een professionele jury en maken daarbij kans op mooie prijzen. Op zaterdagavond is er een groot eindfeest in Club Home. vr e 7,50 / za e 10,- / passepartout e 15,-

Cultuur

zo 06/06 14.00u, ma 07/06 19.00u

NU OP CINEVILLE.NL

CREA Eindpresentaties: theatersport, film

DUTCH ENVIRONMENTAL FILM FESTIVAL DONDERDAG 3 EN ZATERDAG 5 MEI IN STUDIO/K

Op zondagmiddag laten de theatersporters de kunst van het improviseren zien, en op maandag worden de films van de CREA filmcursisten vertoond. toegang e 3,- / film gratis

Film, DebAt

mA 07/06 19.30 uur

The circle of genocide (5): International justice Strawberry Earth brengt de beste films en docu’s met een groen thema naar Amsterdam en Rotterdam.

Het festival start op 3 juni in Studio/K, reist op 4 juni door naar Lantaren/Venster in Rotterdam en sluit op 5 juni weer af in Studio/K. Er zijn vele Europese premières te zien, waaronder het Braziliaanse The Music Tree en het optimistische Carbon Nation. Cineville presenteert de spoedcursus afval eten Dive!. Er zijn videochats met makers, live-muziek van onder meer Dan Le Sac vs. Scroobius Pip, hapjes van Veggierose en duurzame shoptherapie van Stoere Vrouwen. Lees meer op Cineville.nl.

International courts are an important way of getting a grip on past crimes and creating a new foundation for democracy and peace - albeit not a perfect one. We watch The Tribunal (Germany, 2009) and talk to Wayne Jordash (International Criminal Defence Counsel) about the genocide in Bosnia and the Yugoslavia Tribunal. Last of the series. free for students, e 5,- all others

DAns

VERDER OP CINEVILLE.NL

SMAAKVOL ETEN UIT DE AFVALBAK? ROMEINEN HEBBEN LAST VAN EIGENWIJZE CHRISTENEN ALLE FILMS DIE JE OOIT HEBT BEZOCHT OP EEN RIJTJE? BIJNA...

ONBEPERKT NAAR DE FILM VOOR MAAR €17,50 PER MAAND

mA 07/06, Di 08/06 19.30 uur en 21.00 uur

Moving Into Focus XIV

Alweer de 14de editie van het CREA Choreografieproject. In Theater Perdu worden in één voorstelling vier zeer verschillende choreografieën gedanst: Etude Blauw nr 1, Displaced, De Tudo en Waarom lopen als je kunt dansen!. toegang e 7,- / e 5,-

DebAt

Di 08/06 20.00 uur

Verkiezingen: slotdebat

Deze verkiezingen zijn de spannendste in jaren. Er hangt veel vanaf en de uitslag is onduidelijk: wordt het Rutte, Cohen of toch weer Balkenende? Op deze avond kijken we gezamenlijk naar het laatste lijsttrekkersdebat, voorafgegaan en uitgeleid door analyses van UvA wetenschappers. gratis voor studenten, e 5,- alle anderen Meer informatie over de CREA agenda: www.crea.uva.nl

Timorplein 62 (in Oost) Tram 14 of bus 22 en 41 Info/reserveringen: 6920422 Restaurant dagelijks geopend Combineer Eten + Film www.studio-k.nu

lezingenladder De Balie

WO 03/06, 20.00 uur Is groene economie het antwoord op de crises?

Met o.a. schrijver van Going Green Susan George en voormalig minister van Economische Zaken van Ecuador Pedro Paez (Engels gesproken).

ZO 06/06, 20.30 uur De Links-Rechtsshow Wat zijn links en rechts eigenlijk, en wanneer ben je het? Maar de show biedt vooral hoop: er wordt toegewerkt naar nieuwe politieke kleuren en klanken. Met o.a. André Krouwel (Kieskompas) en Dick Pels (socioloog en directeur wetenschappelijk bureau GroenLinks).

Felix Meritis

DO 03/06, 20.00 uur Kiezen of Verliezen: Investeren in Biodiversiteit Debat met de Taskforce Biodiversiteit & Natuurlijke Hulpbronnen en vertegenwoordigers van de meeste politieke partijen.

Paradiso

ZO 06/06, 18.30 uur Het Grote Verkiezingsgala Met speeches van Job Cohen, Femke Halsema, Alexander Pechtold en Mark Rutten en verder o.a. Maarten van Rossem en Jan Jaap van der Wal.

Rode Hoed

DO 03/06, 20.00 uur Welk belang hecht de politiek nog aan ontwikkelingssamenwerking?

De Nederlandse ontwikkelingshulp staat op een historisch keerpunt. Het geloof in het belang van ontwikkelingssamenwerking en het draagvlak hiervoor onder de bevolking is niet meer vanzelfsprekend. Een debat met vertegenwoordigers van alle grote politieke partijen.

DI 08/06, 20.00 uur David Remnick: The Bridge Hoofdredacteur van The New Yorker en Pullitzer Prize-winnaar David Remnick over zijn laatste boek, een biografie over Barack Obama.

Spui 25

VR 04/06, 19.30 uur Nihilisme – Arnon Grunberg in gesprek met Joop Goudsblom Schrijver Arnon Grumberg – winnaar van talloze literaire prijzen, waaronder tweemaal de AKO Literatuurprijs – in gesprek met een van de grootste Nederlandse sociologen aller tijden, Joop Goudsblom, auteur van boeken als Nihilisme en cultuur, en Vuur en beschaving.

U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur een mailtje naar folialezing@gmail.com onder vermelding van ‘Aanmelding lezingenladder’.

Fresco

Moerbeek

Het gesproken woord

Met een half litertje in het park

Voor wie van taal houdt, zijn weinig dingen zo aangenaam als het luisteren naar een goedopgeleide Engelse spreker (m/v). De recente Britse verkiezingen gaven de liefhebber weer de kans om gekluisterd voor de televisie te zitten met poes op schoot en thee onder handbereik.

Allemaal kwamen ze voorbij, de politici zelf natuurlijk, de ex-politici, de aspirantpolitici, maar ook de commentatoren uit de wetenschap en literatuur, de historici en noem maar op. De interviewers waren al even bespraakt en geestig als de sprekers zelf. Je moest goed opletten om de kwaliteit van de volzinnen te onderscheiden van politieke kleur of zelfs van de kwaliteit van de ideeën. Naar wie je ook luistert, op het moment zelf dat zij spreken, lijkt het erop dat ze niet anders dan gelijk kunnen hebben. Het gelijk komt pas met de daden, dat wel.

Er is geen natie waarvoor dat zo sterk over de hele linie geldt als de Britse.

Ze zijn er bovendien in geslaagd deze taalvaardige cultuur over te brengen

op een van hun voormalige kolonies, India. Een land dat natuurlijk een lange eigen traditie van taligheid kent, een noodzakelijke maar niet voldoende voorwaarde voor dergelijke welsprekendheid (vergelijk maar met Frankrijk). Ik ontmoette laatst de baas van een van de grootste Indiase IT-bedrijven dat per jaar meer dan 200.000 afgestudeerden gedurende zes weken test, om er maximaal 10 procent van aan te nemen. Het belangrijkste criterium? Kunnen spreken in het openbaar. Dat wordt getest met oefeningen als: in vijf minuten een probleem presenteren, in tien minuten drie tegenstanders overtuigen, in één minuut een nieuw idee lanceren, uit een lange voordracht twee kerngedachtes distilleren. De conclusie: hoge cijfers zijn geen garantie voor verbale overtuigingskracht, alleen oefening baart kunst. En luisteren dus, want wie niet kan luisteren, kan ook niet spreken. yyy Louise O. Fresco

Maarten Pieter Schinkel hoogleraar Competition Economics and Regulation

Als we de meest onheilspellende geluiden uit de verkiezingsdebatten mogen geloven kunnen wij jonge starters straks geen huis meer kopen, onze zorg ternauwernood betalen en waarschijnlijk geen passende baan vinden. Een pensioen kunnen we wel vergeten en de kans dat onze kinderen nog kunnen studeren wordt er ook niet groter op (als je geen kapitaalkrachtige en invloedrijke familie hebt tenminste, dus de helft van de lezers ben ik hierbij waarschijnlijk al kwijt).

Goed, het klinkt als een dramatisch toekomstperspectief, maar het wordt een prachttijd. Kijk naar New York of Berlijn, die steden begonnen hun culturele opmars pas echt toen ze failliet waren. Ik zie het wel voor me. Afgelopen is het met die saaie burgerlijke zekerheden! Weg met die schijnveiligheid en dromen van welvaart en vooruitgang! Leve het fatalisme! Er zal een nieuwe generatie krakers opstaan die leuke barretjes, ateliertjes en weggeefwinkels begint in de verlaten verkrotte huizen van mensen die hun hypotheek niet meer konJoep Lange hoogleraar inwendige geneeskunde

den betalen. Het wordt algemeen geaccepteerd om doordeweeks ’s middags met een half litertje bier in het park te hangen. Tja, je moet wat als je hoogopgeleid en werkeloos bent. Niemand zal het je kwalijk nemen. Er komt natuurlijk een nieuwe drugsscene om het escapisme te voeden. En waar drugs zijn ontstaan weer nieuwe muziekstromingen en andere kunstvormen. Die explosie van vrijheid en creativiteit trekt jonge professionals en innovatieve bedrijfjes uit de hele wereld aan (bijvoorbeeld uit China en India).

Die kopen hier de goedkope leegstaande panden op en richten ze tof in. Er ontstaat een aantrekkelijke internationale mix van yuppen en kunstenaars die samen nieuwe trends zetten. Dat trekt weer multinationals aan. En kijk aan; omstreeks 2030 wordt de Nederlandse Randstad weer een oase van welvarende blaséburgers die eindeloos kunnen filosoferen over de zin van het leven en de toekomst van Afrika. Crisis here we come. yyy Kimon Moerbeek

Mieke Bal hoogleraar theoretische literatuurwetenschap

overigens Om te voorkomen dat Noordelijk Europa wordt meegezogen in de crisis van Zuid-Europa, moet het een eigen ‘Hanze-euro’ invoeren.

Maarten Pieter Schinkel: ‘Oneens.

De euro is vooral een politiek symbool van Europese eenwording. Het mag wat kosten om schade aan dat proces te voorkomen en Griekenland heeft trouwens best interessante assets. De huidige crisis van de munt laat juist zien dat een veel verdergaande politieke, economische en culturele integratie noodzakelijk is. Overigens is er indertijd door economen kritisch op gewezen dat met de invoering van de euro het instrument van landenspecifiek monetair beleid overboord werd gegooid. Van oorsprong hebben euro’s wel een nationale achterkant. Maar ja, inmiddels zijn ze zo verspreid, dat je daarop geen monetair beleid meer kan baseren. Misschien is het een idee om de hulpfondsen voor Griekenland te slaan met een afbrokkelende Akropolis achterop, en expliciet de mogelijkheid open te houden dat deze noodeuro’s, als 24 Folia

het nodig mocht zijn, straks misschien niet meer een-op-een inwisselbaar zijn voor de reguliere euro. Ik ben benieuwd wat voor officieuze wisselkoers er dan ontstaat.

Het is denk ik niet zo’n goed idee: bad money drives out good money. Maar een dergelijke dreiging kan misschien een extra pressiemiddel zijn om de Grieken beter op het huishoudboekje te laten passen.’

Mieke Bal: ‘Deze reactie is een typische combinatie van opportunisme en paniekvoetbal. We wilden met zijn allen zo graag een verenigd Europa, want we wilden net zo sterk en rijk zijn als de Verenigde Staten.

Ook het fort Europa werd met liefde in stand gehouden om gemakkelijk mensen met een kleurtje buiten de deur te houden.

Gaat er dan zoals nu iets fout in een van de zuidelijke landen, een uitvloeisel van de crisis die overigens in de Verenigde Staten is

begonnen, dan willen de noordelijke landen ineens een eigen munt beginnen. Bedenk dat de landen die het echt goed doen in Europa, niet zijn aangesloten bij de euro, zoals Zweden, of niet eens bij de Europese Unie, zoals Noorwegen. Dat maakt de Hanze-euro nog maller. Daarnaast hebben wij Europa onszelf aangedaan. We kunnen niet bij de eerste de beste keer dat het slecht gaat weg. Het symboliseert een terugkerend probleem in ons denken, de spanning tussen machtig groot en knus klein. Het geeft aan dat we nooit tevreden zullen zijn.’

Joep Lange: ‘Op het eerste gezicht misschien een aantrekkelijke gedachte: waarom de potverteerders belonen?

Maar het is strijdig met het grotere goed dat “Europa” heet. Griekenland uit de eurozone, daar valt misschien nog mee te leven. Maar om hetzelfde vervolgens te

doen met Portugal en Spanje? Waar houdt het op? Bovendien waren het de grote landen Duitsland en Frankrijk die als eersten het stabiliteitspact ondermijnden toen ze zelf het afgesproken maximale begrotingstekort gingen overschrijden.

Als Europa in de toekomst nog een rol van betekenis wil spelen, is de enige optie meer integratie en een gestage beweging richting een politieke unie. Laten we toch eens ophouden met al die nationalistische onzin. De Canon van Nederland: zum kotzen. Met de aan hun stoel klevende dwergen van leiders en de televisiedemocratie die we hebben, gaat er de komende tijd echter niets wezenlijks veranderen.

Daar is helaas nog veel meer voor nodig dan een economische crisis.’ yyy Floor Boon In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.