Folia Magazine #8, jaargang 2011-2012

FoliaMagazine weekblad voor HvA en UvA

nr. 08 02/11/2011

Doordraaien Studerende dj’s: met een strakke planning lukt het Damiaan Denys De psychiater over schoonheid en waanzin Smeltkroes Nico Keuning, zijn studenten en hun roots

Vermoord in Almere en gedumpt in een riool

(adver

(advertentie)

‘Een nieuwe schrijver met talent en lef.’

Leon Verdonschot

‘Jonkman heeft humor.’ ★★★★ - NU.nl

rtentie)

RENSKE JONKMAN Zo gaan we niet met elkaar om Na de verdwijning van haar broer Jaris verruilt Hazel haar ouderlijk huis voor een kamer in Amsterdam.

Daar ontpopt ze zich tot een rebelse studente die de genadeloze weg naar de afgrond bewandelt en zich overgeeft aan drank, drugs en seks.

‘Hartverwarmend en teder, maar tegelijkertijd zo triest en grillig.

Dát gemixt met een ironische – ietwat zwartgallige – toets zorgt voor een sterk en compact verhaal dat er vanaf de eerste bladzijde in slaagt om je mee te sleuren.’ - CJP ‘Jonkman heeft humor.’ ★★★★ - NU.nl

www.renskejonkman.nl

www.nijghenvanditmar.nl

inhoud #08 Crime Scene Almere 10

Anouk Kempers debuutroman speelt in haar hometown Almere en gaat over een meisje dat aan het moorden slaat. ‘Er zit veel agressie en irritatie in mij.’

Urenlang voor de spiegel 28

Hoofdpsychiater van het AMC Damiaan Denys schreef een boek over BDD, vermeende lelijkheid. ‘Andere patiënten vertelden over hoe lelijk ze zichzelf vonden en dan dacht ik: jij bent echt gek.’

Een onuitputtelijke bron 34

Docent Nico Keuning vroeg zijn allochtone studenten naar hun levensverhaal. ‘Ik wil gewoon laten zien wie die allochtone studenten die dagelijks voor me in de collegebanken zitten nu precies zijn.’

Tussen draaitafel en collegebank 40 Voor veel dj’s duurt het weekend van woensdag tot en met zondag.

Studeren wil er dan nog wel eens bij inschieten. ‘Ik kwam standaard te laat op vrijdag en was supergaar.’

en verder uitgelicht 6-7 de week/het moment/navraag 8-9 de adviesdienst 15 passie 17 opinie 18-20 Robbert Dijkgraaf 19 Fatihya Abdi 20 brieven/promoties 21 drift 23 op de tong 25 objectief 26-27 lezingenladder 44 overigens 45 prikbord 46-47 wasdom 48-49 stage 49 toehoorders 50 de lezer/deining 51

4

FoliaMagazine

redactioneel

illustratie Pascal Tieman

10

18 Onder druk

28

34

In september luidde hoogleraar Mirjam van Praag in NRC Handelsblad de noodklok aangaande het feit dat de hoogleraar steeds meer onder druk komt te staan en afgelopen week volgde er in Spui25 een debat over de kwestie. Wat is er aan de hand? De publicatiedruk onder de beroepsgroep is groter dan ooit, de onafhankelijkheid van onderzoek is in het geding en binnen de media bemoeien hoogleraren zich met zaken waar ze gezien hun achtergrond weinig verstand van hebben.

Tot slot is er een slechte match tussen onderzoek en maatschappelijke toepassing, de valorisatie van onderzoek. De hoogleraar moet van alles, krijgt ongevraagd te maken met actuele schadelijke kwesties – de casusStapel – en heeft een overheid die maar weinig op heeft met onderzoek en hoger onderwijs. Want dat is een feit. In vergelijking met Frankrijk, Engeland en de Scandinavische landen wordt er in Nederland een veel lager percentage van het bruto nationaal product aan hoger onderwijs besteed. Neem daarbij het actuele nieuwsfeit dat de zogenaamde ‘dertigprocentregeling’ voor wetenschappelijk personeel wordt versoberd, wat ertoe leidt dat Nederland een veel minder aantrekkelijk land wordt voor topwetenschappers uit het buitenland. Op wetenschappelijk gebied is Nederland niet meer dan een matige middenmoter en niets lijkt het tij te keren. Toch was Abram de Swaan, PC Hooftprijswinnaar in 2008 en een van de meest beroemde UvA-wetenschappers uit de geschiedenis, vooral optimistisch tijdens het debat. Hij was de belastingbetaler dankbaar dat hij zijn hele leven in de wetenschap werkzaam heeft mogen zijn en als hij nu weer twintig was, dan zou hij precies hetzelfde hebben gedaan. Relativerende woorden werken soms als een verademing.

Jim Jansen, hoofdredacteur Folia Magazine, jim@folia.nl

40

FoliaMagazine

5

Weg met de wildstallers ‘Hé! Jij mag je fiets daar niet zetten!’ De meeste studenten die de tocht naar de UvA per fiets afleggen worden regelmatig met deze woorden geconfronteerd. Enige tijd zijn ze al actief: de zogenaamde fietscoaches, die de dolende fietser met zachte hand wijzen waar zijn fiets te stallen. Het liefst in een inpandige stalling, en anders in ieder geval in een gedegen fietsrek. tekst Clara van de Wiel / foto Danny Schwarz

6

FoliaMagazine

s

‘De verkeerd gestalde fietsen leverden een steeds groter probleem op,’ aldus Matty van Steeden van Stichting Werkprojecten Amsterdam. ‘Studenten zetten hun fiets overal maar neer. Ook midden op de stoep en voor nooduitgangen, wat een flinke bedreiging ging vormen voor de veiligheid. De inpandige fietsenstallingen van de UvA werden veel te weinig gebruikt.’

Coaches worden elke ochtend om 08.00 uur op de UvA verwacht. Na een stevige kop koffie gaan ze om 08.30 uur aan de slag met het neerzetten van de paaltjes en de kettinkjes. Om 12.00 uur krijgen de voornamelijk mannelijke opzichters lunch. De coaches pauzeren in shifts, zodat de gewiekste foutparkeerder ook tijdens het schaften geen kans maakt. De werkdag eindigt om 16.00 uur.

Reacties van studenten zijn over het algemeen goed. ‘Soms wordt men wel wat chagrijnig, maar de weerstand is niet te vergelijken met die bij bijvoorbeeld een parkeerbon. Er is nog nooit iemand uitgescholden,’ aldus Van Steeden. Studenten zijn wat dat betreft gemoedelijk. ‘De reacties van fietsers bij het Centraal Station kunnen wel een stuk heftiger zijn.’

De coaches zijn afkomstig van de Stichting Werkprojecten Amsterdam, die zich richt op de re-integratie van mensen op de arbeidsmarkt. Coaches werken een vast aantal uren per week en krijgen daarvoor een standaardvergoeding. Naar aanleiding van de positieve ervaringen op de UvA is de gemeente een proef gestart met coaches op andere locaties in de stad.

Mohamed El Kettaby (links) is al zo’n twee jaar actief als fietscoach. Wegens ziekte kon hij zijn functie in de bouw niet meer uitoefenen. ‘Dit werk is leuk. Af en toe maak ik een praatje met de studenten.’

De leukste studenten zijn er volgens hem op het Binnengasthuisterrein en zijn collega’s bevallen hem ook prima. ‘Een keer per jaar gaan we met z’n allen eten.’ yyy

FoliaMagazine

7

de week

O

Het was knokken om een studieplek en kroketgate bereikte een hoogtepunt

Deze splintergroepering was het niet eens met de gang van zaken op het Beursplein. Actievoerders zouden zich ‘op een verkeerde manier te goed doen aan de aangereikte giften, zoals alcoholische dranken,’ aldus ene R. Ernst op nu.nl. Hoe doe je je op een verkeerde manier te goed aan alcoholische drank? Dronken ze de Bloody Mary soms zonder tabasco, de martini niet shaken maar stirred? Het antwoord blijft in alcoholnevelen gehuld.

Even verderop voltrok zich zondag een ander slagveld. Het was tentamenperiode en drommen studenten stonden in alle vroegte voor de deuren van de Universiteitsbibliotheek. Allen vastberaden om een felbegeerde computer te bemachtigen. Het tafereel deed denken aan een horde provinciale huisvrouwen die een bak afgeprijsde pashminasjaals in het vizier heeft tijdens de Drie Dwaze Dagen. Een elleboog hier, een strategische tackel daar, alles was geoorloofd in de strijd om een studieplek. Waar je je vervolgens totaal niet kan concentreren omdat op rechts iemand continu haar snotneus ophaalt en op links een medestudent om de minuut zijn vingers knakt.

De ware krachtmeting afgelopen week draaide om de volgende vraag: wie mag de kroketten in

8

FoliaMagazine

foto @liev

p het Museumplein is het goed rellen. Ook de Turken en de Koerden kozen de grasmat zondag voor een opstandje. Aanleiding voor burgemeester Van der Laan om een noodverordening af te kondigen: er mocht niet langer samengeschoold worden op het Museumplein. Laat dat nou net het moment zijn waarop een deel van de Occupybeweging het plan opvatte om te gaan samenscholen op het… Museumplein.

Zie hier de stormloop op studieplekken in de Universiteitsbibliotheek. In de UB gold vorige week zondag het recht van de sterksten en de snelsten.

Al waren er ook goocheme studenten die vrienden een studieplek lieten reserveren tot ze zelf waren bijgekomen van een feestje de vorige avond. De studenten trokken zo massaal naar de ub omdat het tentamenweek was en in de bieb zo’n lekkere ‘studeervibe hangt’, aldus een student.

krib en eist een heroverweging van de heroverweging. Kroketgate lijkt hiermee haar hoogtepunt te bereiken. Of dieptepunt. Wat je wil. yyy Eva Rooijers en Annemarie Vissers

27 oktober 2011

de frituur gooien op alle UvA- en HvA-locaties?

Een strijd tussen de heren en dames cateraars van Sodexo en Eurest. Voor wie het ook niet meer volgt: eerst won cateraar Sodexo de aanbesteding, maar dat was tegen het zere been van verliezer Eurest. Die partij liet het er niet bij zitten, stapte naar de rechter en de hele riedel van gunningen begon van voren af aan. De UvA besloot na een heroverweging dat Eurest alsnog de kroketten in het vet mocht gaan gooien vanaf 1 januari. Maar nog voor dat de eerste kleffe kadet is beboterd gooit Sodexo de kont tegen de

tweet van de week @smulpapi Regilio Kouwenhoven "Beste student. De roosters voor de periode vanaf 31 oktober zullen op 31 oktober online staan." #speelbal #gierigheid #vooruitdanmaar #hva http://twitter.com/#!/smulpapi/

foto Danny Schwarz Met een deksel in de vorm van een bierdop presenteerde Team Bierdop (Marleen van Doremalen en Charlotte Krijgsman, minor management van creativiteit & innovatie) hun concept voor het Beste Idee van de HvA, een onderdeel van de minor. Het speciale deksel past precies op een festivalbeker, waardoor er geen druppel drank verloren gaat. Of Team Bierdop heeft gewonnen, was tijdens het ter perse gaan van dit nummer nog niet bekend. yyy Annemarie Vissers

navraag Freek de Jonge Op 26 oktober werd de Creatieve Geest Prijs uitgereikt. De prijs is een initiatief van de Freek en Hella de Jonge Stichting en is bestemd voor jonge wetenschappers die onderzoek doen naar creativiteit. Winnaar Shanti Ganesh mag € 10.000 besteden aan haar onderzoek naar de rol van speelsheid bij creativiteit.

Hoe is het idee van deze prijs ontstaan?

‘Hella en ik hebben twintig jaar geleden een stichting in het leven geroepen toen commerciële bedrijven exorbitante bedragen begonnen te betalen voor mijn optredens.

Mensen belden naar mijn management of ik niet een keer iets leuks kon komen doen voor een bedrijfsuitje, of ter promotie van een product. Wat ik daar mee verdien is echt schandalig, dus dat stoppen we in die stichting, plus de opbrengsten van het boek van mijn vrouw. We kunnen alles wat we willen uitkiezen om prijzen aan te geven, heerlijk is dat.’

Kan je creatiever worden door wetenschap?

‘Ik analyseer mijn eigen manier van werken.

Als ik een nieuw programma maak, bedenk ik: hoe ging het de vorige keer? Je moet dan weer opnieuw creatief worden. Het is aardig om daar met wetenschappers over te praten. Creatieven en wetenschappers die onderzoek doen naar creativiteit kunnen elkaar op die manier bestuiven.’

Vindt u dat de wetenschap creativiteit genoeg stimuleert?

‘Ik vind het heel bezwaarlijk dat de wetenschap in een hoekje wordt gedrukt. In de onderzoeksvoorstellen kwam meermalen naar voren dat

onderzoek vooral nuttig moet zijn, iets op moet leveren. Universiteiten ontvangen veel geld van een maatschappij die zegt: we willen een oplossing voor onze problemen, kom maar met een pil. Waardevrije wetenschap spreekt mij veel meer aan.’

In uw toespraak hekelde u het Tele­ vizier Ring-gala. Wordt creativiteit ook buiten de wetenschap bedreigd?

‘We zijn aangeland op een niveau waar de massa dicteert wat er mag en wie er wint. En dat terwijl er op internet, op YouTube, een explosie van creativiteit is. Je kunt je meer dan ooit laten zien.’ yyy Bob van Toor

FoliaMagazine

9

‘Het is zó makkelijk om te mislukken’ Ze is nét 25 en haar eerste roman, De Almeerse rioolmoorden, uitgegeven door het hippe Lebowski, ligt in de boekhandels. In gesprek met Anouk Kemper (master Arabische taal en Midden-Oostentraject) over schrijven, mensen neermaaien met een machinegeweer en intelligentie in Almere. ‘Ik denk dat sommigen te dom zijn om te begrijpen dat het over hen gaat.’ tekst Annemarie Vissers / foto’s Danny Schwarz Almere ‘Media-aandacht genoeg voor Almere, maar er zijn bijna geen boeken die over mijn geboortestad gaan. Dat maakte het ook makkelijk voor me om erover te schrijven, ik hoefde geen moeilijke research te doen, of eindeloos te googlemappen. Soms kan ik zo treurig worden van Almere; de lelijkheid, de mensen die er wonen. Als je al in een klagerige, donkere bui zit, dan wordt het daar nog eens lekker extra gevoed. Neem een koopavond op donderdag: daar wordt echt niemand blij van. Heel erg bang voor reacties van Almeerders ben ik niet, maar ik hoop wel dat ik nog zonder al te veel commentaar over straat kan. Ik denk dat mijn hoofdpersoon Lilly Almere erg nodig heeft gehad om zo vol walging over mensen te kunnen worden. Er wonen namelijk heel veel domme mensen in Almere.

Waarom denk je dat de PVV er zo populair is?’

Domme mensen ‘Of je bent slim en je snapt hoe ik de stad en haar inwoners neerzet in mijn roman, of je

10

FoliaMagazine

voelt je aangesproken. Maar ik denk dat sommigen ook te dom zijn om te begrijpen dat het over hen gaat. Als je in Almere een beetje kunt leren ben je meteen een nerd of een stuud. In de brugklas zat ik met alle niveaus door elkaar, daarna ging iedereen naar de mavo. Ging je naar het vwo, dan werd je niet echt geaccep-

‘Als ik op zo’n hip undergroundfeest sta, kan ik me ontzettend alleen voelen’ teerd. Mijn hekel aan domme mensen heb ik daar wel ontwikkeld. Hoewel ik inmiddels wel weet dat intelligentie vrij weinig met opleidingsniveau te maken heeft, zag ik dat als puber anders. Het voelt heerlijk om mijn oude frustraties via Lilly te ventileren, die enorm neerkijkt op alles lager dan het hbo. En zelfs het hbo vindt ze eigenlijk voor het plebs. Ze zoekt liever het gezelschap van een typische corpsbal.’

Mazzel ‘Ik heb ontzettende mazzel gehad dat De Almeerse rioolmoorden werd uitgegeven. Het was al een tijdje klaar en via een vriend kwam ik bij uitgeverij Lebowski terecht. Hij zorgde ervoor dat ik twee pagina’s mocht voorlezen op Achievers on Stage, een maandelijks evenement van Lebowski en platenlabel Top Notch. Naar aanleiding daarvan wilde de uitgever het hele manuscript lezen. Vervolgens hoorde ik twee maanden niks. Toen dacht ik: dat zal wel niks worden. Ik had al een lijstje gemaakt met andere uitgeverijen waar ik het dan wilde proberen.

Begin april kreeg ik ineens een mail, met de mededeling dat ze het hadden gelezen en dat ze het wilden gaan uitgeven.’

Schrijven ‘In oktober vorig jaar ben ik begonnen met schrijven. Net als al die andere Nederlanders wilde ik ook “altijd al een boek schrijven”. En toen was daar ineens het boek Ego Faber van debutant Maurice Seleky. Dat was het moment

FoliaMagazine

11

dat ik dacht: nu moet ik ook. En ik kan het ook.

En beter. Dus waarom doe ik het niet? Ik had altijd in mijn hoofd dat een boek vooral heel literair moest zijn, met heel wollige taal. Dat hoeft helemaal niet, zag ik aan Ego Faber. Ik ben gaan zitten en ben begonnen. Als stok achter de deur schakelde ik goede vriend Peter Winterman [freelance journalist bij de Volkskrant, red.] in en sprak met hem af wekelijks vijf pagina’s in te leveren die hij van commentaar zou voorzien. Binnen vier maanden lag de eerste versie er. Het schrijven deed ik naast mijn bachelor geschiedenis en een parttime redacteurschap bij Folia en soms schreef ik nog wat voor Almere Vandaag, de krant waar Almere Actueel in mijn boek op gebaseerd is. Het hielp dat ik daardoor al in een schrijversflow zat.’

Seks ‘Nu De Almeerse rioolmoorden in de winkel ligt besef ik: mijn vader gaat dit lezen, ook de grove, nare en expliciete seksscènes. Eentje met anale en ruwe seks in de douche erin, bijvoorbeeld.

Dat vind ik wel naar voor hem. Dat mijn moeder die heftige scènes ook leest vind ik niet zo erg, met je moeder heb je toch een andere band.

Tijdens het schrijven heb ik me daar helemaal niet mee beziggehouden. Alleen een van mijn drie zussen heeft het manuscript gelezen. Ze zei wijselijk niets over die seksscènes, misschien deed ze dat wel bewust niet. Ik heb er ook maar niet naar gevraagd. Ze zei wel dat ze in het begin steeds dacht: dit heeft Anouk geschreven, dit heeft Anouk verzonnen. Naarmate ze verder las, had ze dat niet meer.’

Personages ‘Alles begint voor mij met het uitdiepen van de personages. Jaren geleden heb ik twee losse verhaallijnen geschreven. Een over een zwaar gestoord meisje dat huurmoordenaar besluit te worden en een andere over een sukkelige vader die twee Vietnamese kinderen adopteert. Uiteindelijk ben ik met deze losse flarden aan de slag gegaan en heb ik gekeken of ze samen te voegen waren. Dat lukte, al heb ik er veel aan lopen schaven. De passage waarin Lilly met een vriend

12

FoliaMagazine

paddo’s eet en de scène met de cavia lagen er ook al. Psychopaten lijken altijd te beginnen met het omleggen van dieren en bouwen het langzaam uit. Mijn favoriete schrijver is Brett Easton Ellis, van het boek American Psycho. Dat boek heeft me geïnspireerd. Ellis’ hoofdpersonage, de psychopaat Patrick Bateman, heeft als uitgangspunt gediend voor het karakter van Lilly. In een eerste versie had ik haar iets te gestoord neergezet, dat heb ik iets bijgesteld. Ze moest wel redelijk geloofwaardig blijven.’

meteen over. Mijn moeder is dan verbijsterd, ik totaal niet. Dat is toch gewoon lekker om te doen? Mijn zussen denken dan: hij is niet goed wijs. Ik ben de oudste en dat speelde vroeger absoluut een rol. Mijn moeder noemde me toentertijd wel eens Eva Braun, vanwege de terreur die ik af en toe uitoefende op mijn drie jongere zusjes. Ik nam mijn taak als oudste heel serieus, was gewend alleen te zijn, en ineens kwamen er nog drie dochters. Ik denk dat mijn ouders het zwaar hebben gehad in onze puberteit.’

Zieke geest ‘Ik hoef niet in de krochten van mezelf op zoek naar die vreselijke psycho-gedachten en -handelingen die hoofdpersoon Lilly heeft en uitvoert.

Die liggen bij mij vrij dicht aan de oppervlakte, al klinkt dat vast heel erg. Er is natuurlijk een heel groot verschil: ik doe er niks mee. Er zit veel agressie en irritatie in me en daar geef ik al schrijvend vorm aan. Ik denk dat heel veel mensen die gedachten wel eens hebben en er stiekem van genieten: iemand heel erg pijn willen doen omdat-ie heel irritant is bijvoorbeeld.

Voor mij zit dat in heel kleine dingen, dat kan van alles zijn: iemand die te hard door zijn neus ademt in de trein. Dan krijg ik visioenen dat ik diegene bewusteloos sla. Of voor iemand moeten remmen als ik net hard ga op de fiets.

Het liefst maai ik diegene dan neer met een machinegeweer. Je kunt hele gekke, nare en over-the-top dingen bedenken; als je het maar goed verpakt en in de juiste context plaatst, dan kom je er in boekvorm mee weg.’

Amsterdam ‘Ik voel me niet Amsterdams, maar Almeers, ondanks alles. Ik woon hier nu twee jaar en ik blijf hier voorlopig ook wel. Toch heb ik een beetje een haat-liefdeverhouding met deze stad. Lilly

Familiebanden ‘De band tussen mijn vader en mij is totaal niet vergelijkbaar met die tussen romanpersonage Hans en dochter Lilly. Zo is Hans een behoorlijke sukkel en mijn vader helemaal niet. Mijn vader en ik begrijpen elkaar. In mijn puberteit had ik vaak ruzie met mijn moeder, tussen mijn vader en mij was het juist heel relaxed. Ik weet nog dat ik een keer bij mijn ouders aankwam.

Mijn vaders laptop deed het weer eens niet. Had hij het ding eerst kapot lopen beuken en daarna uit het raam gegooid. Daarna is zijn woede dan

‘Mijn moeder noemde me Eva Braun, vanwege de terreur die ik uitoefende’ vind alles in Amsterdam geweldig, woont in een pandje van haar ouders en gaat naar hippe clubs.

Ik heb daar weinig mee, net als met die grachtengordel en die zogenaamde elite uit Oud-Zuid.

Van die mensen die alleen maar de Volkskrant lezen of VPRO kijken. Je moet hier succesvol en hip zijn; je moet mee in de stream. Als ik op zo’n hip undergroundfeest sta, kan ik me – op een fijne manier – ontzettend alleen voelen. Ik ben nog steeds het meisje dat door haar zussen wordt uitgelachen omdat ze een suf shirt aan heeft dat niet past bij haar broek. Al kan ik me voorstellen dat dat anders overkomt: mijn boek wordt in de markt gezet door het jonge en hippe Lebowski, waar ook James Worthy debuteerde.’

Bestseller ‘Ik ken mijn beperkingen. Als ik grote literaire talenten als Michel Houellebecq of Paul Auster lees weet ik: dit kan ik nog niet. Dat geeft niet, als ik moet kiezen tussen het schrijven van een bestseller en een literair werkje dat door een beperkte groep literaire critici goed wordt

gevonden, ga ik voor de bestseller. Ik wil uiteindelijk toch van het schrijven kunnen leven, daar helpt een bestseller aardig bij.’

Mislukkeling ‘Ik ben heel bang te mislukken, het is zó makkelijk om “niet te lukken” in dit vak. Dat eerst alles zo veelbelovend lijkt, en dat dan ineens door iets kleins alles compleet doodslaat. Zoals bij personage Hans, die om praktische redenen zijn ambities opzij moet zetten en voorrang geeft aan zijn succesvolle vrouw. Ik hou wel van sukkelige mannen, ze hebben iets sympathieks.

Vrouwen krijgen meteen iets tragisch als ze mislukken. Natuurlijk heb ik vaak getwijfeld of het zou lukken. Alleen in een dronken roes dacht ik wel eens: Anouk, dat boek van je, dat wordt wel wat. Weer nuchter was dat gevoel meteen weg. Voor recensenten ben ik niet heel bang, al moet ik zeggen dat Parool-criticus Arie Storm erg goed kan opschrijven waarom hij iets kut vindt. Mocht dat zo zijn, dan ga ik een dag niet naar buiten.’ yyy Folia Magazine geeft vijf exemplaren van De Almeerse rioolmoorden weg. Ga naar foliaweb.nl/prijsvraag en beantwoord de prijsvraag.

Anouk Kemper De Almeerse rioolmoorden Lebowski, 224 pagina’s, € 12,50 Op 20 oktober verscheen De Almeerse rioolmoorden.

In de roman beschrijft Anouk Kemper het lot van vader Hans, een ingedutte journalist bij stadskrant Almere Actueel en zijn geadopteerde dochter Lilly, een meisje met een behoorlijk pervers en psychopathisch karakter. Als vader Hans verslag doet van de recente rioolmoorden in de stad, komt hij erachter dat zijn dochter daar wel eens iets mee te maken zou kunnen hebben. Kemper wisselt het perspectief van Lilly af met dat van Hans, die in een coma terechtkomt.

FoliaMagazine

13

(advertentie)

Folia maakt radio Folia Live geeft je iedere week

nieuws en informatie over het hoger onderwijs in Amsterdam.

Luister iedere woensdag van 16:00 - 17:00 naar Folia Live op Amsterdam FM (106.8 in de ether en 103.3 op de kabel).

Daarna te beluisteren als podcast op www.foliaweb.nl.

Of: luister via een app op je mobiel of je tablet.

Folia het platform voor hoger opgeleid Amsterdam Amsterdam FM.nl de stem van de hoofdstad

de adviesdienst

Ik ben veranderd

I

Je zit vast

Combineren

Lees Bourdieu, dan weet je het antwoord! Volgens die socioloog zit iedereen in een bepaald veld: je leefomgeving of achtergrond. Op het moment dat je in een ander veld gaat zul je altijd de plank misslaan, omdat je sociaal kapitaal niet overeenkomt met het kapitaal in het andere veld. Met andere woorden, door je opvoeding en bijvoorbeeld je geloof is de kans groot dat je niet gelukkiger wordt van alles loslaten. Lies (26, sociologie)

In Amsterdam kun je feesten, en je kunt tegelijkertijd af en toe weer terugkeren naar je oude vrienden.

Je kunt een leven in de stad toch wel combineren met je vriend en je omgeving daar? Camiel (18), Zaandam

Nieuwe fase Ga lekker op kamers! Waarom niet, je bent nu toch student? Je moet de oude omgeving achter je laten, als je het gevoel hebt dat je je zal kunnen

aanpassen. Je komt nu hoe dan ook in een nieuwe fase van je leven, dan moet je daar ook aan durven beginnen. Ik zou gewoon voor Amsterdam kiezen en tegelijk contact houden met je vriend. En wat gaat hij doen, waarom gaat hij niet ook gewoon lekker hier studeren? Asmina (22, media, informatie & communicatie)

Je bent jong

illustratie Pascal Tieman

k kom uit een dorp in Noord-Holland. Daar wonen mijn oude vrienden en mijn vriendje nog steeds. We hebben al verkering sinds mijn vijftiende, en we gingen er altijd van uit dat we samen oud zouden worden. We zijn allebei gereformeerd opgevoed en we gaan samen elke week naar de kerk. Dit jaar ben ik begonnen met een studie in Amsterdam en er gaat een wereld voor me open: ik ga uit, ik feest en... heb hier een spannende jongen leren kennen. Ik denk dat ik verliefd ben, maar voel me heel rot om wat ik doe. Ik weet niet waar ik voor moet doen: me overgeven aan het nieuwe en op kamers gaan, of koesteren wat ik heb thuis in mijn vertrouwde gemeenschap? Bettine (19), student HvA

voor je vriend als voor jou frustrerend zijn als jullie dat niet uitspreken. Realiseer je dat je aan de ene kant misschien iets waardevols hebt opgebouwd in je woonplaats, maar dat je nog wat jong bent om te settelen met een man, en huisje, boompje, beestje. Het belangrijkste lijkt me, dat je omgeving je steunt.

Nico Bakker (29, pedagogiek)

Je moet in ieder geval snel beslissen. Je gaat hoe dan ook veranderen door zo’n stap, en het kan zowel

volgende week: oeps!

Tijdens een werkcollege startte de docent de computer om een powerpointpresentatie te geven. Direct nadat hij zich had ingelogd, sprongen er verschillende pornosites op het projectiescherm. De docent haastte zich te zeggen dat hij daar niets aan kon doen en dat zijn account gehackt was, maar dat vind ik moeilijk te geloven. Sindsdien neemt niemand hem nog serieus en zijn zijn lessen er niet beter op geworden.

Moeten we hier als klas melding van maken bij de opleiding of het gewoon zo laten? Marc (22) Mail je advies voor Marc, of een eigen kwestie waarin je geadviseerd wilt worden, aan redactie@folia. De redactie behoudt zich het recht voor bijdragen in te korten.

FoliaMagazine

15

(advertenties)

p

MASTERWEEK JOUW TOEKOMST, JOUW MASTER

r

e

m

i

è

r

e

de vrek van molière regie ivo van hove

meld je aan!

uva.nl/masterweek

14-18 NOVEMBER

‘de vrek hans kesting ontroert als gekooide panter’ NRC

8 t / m 23 nov Betaal slechts € 10 met de Sprintpas van de Stadsschouwburg | ssba.nl

stadsschouwburg amsterdam 020 624 23 11

www.tga.nl

passie Flipperen

‘Mijn gameroom was ooit een dakterras.

Maar daar zat ik nooit en op een gegeven moment heb ik besloten om het om te bouwen tot extra kamer: mijn gameroom. Er is een barretje, keyboard, karaokeset, fruitmachines en zeven flipperkasten. Ik begon ooit met flipperen op de computer, met emulatieprogramma’s, software waarmee je alle kasten ter wereld kan spelen. Dat greep me zó dat ik op een gegeven moment een kast heb aangeschaft. Ik weet het nog goed: een Fun House, een heel oude kast en niet in de beste conditie. Die heb ik toen helemaal opgeknapt. Nieuwe flipperballen, speelveld in de wax, alle lampjes vervangen; ik werd helemaal gepakt door de techniek. Anderhalve maand later heb ik hem ingeruild voor een mooiere kast, een Lethal Weapon.

Die knapte ik ook op en ruilde ik weer in voor een volgende, een Baywatch. Het geeft me zo’n kick om in een weekend een oude kast op te knappen. Dat alles weer als nieuw glimt. Iedere eerste vrijdag van de maand speel ik met vrienden competitiewedstrijden. Een paar vrienden van mij hebben ook een gameroom, en we rouleren wat. Het is dan zaak om zo veel mogelijk punten te halen, maar het is vooral gezellig. Daar waak ik voor. Het kan heel spannend zijn, maar het moet wel een hobby blijven. Vrienden onder elkaar, biertje erbij. Elk spel is uniek, ik vind het lastig om een favoriet te kiezen.

Vooruit: Tommy. In het thema van The Who. Een heel strategische kast waarop je veel verschillende opdrachten tegelijk kunt spelen waarmee je punten scoort. Je moet snel zijn, vaardig en nadenken waar je de bal heen moet schieten. Daarom blijft de Tommy zo leuk.’ yyy Ron Santing Op 5 en 6 november vindt het Dutch Pinball Open plaats in partycentrum Le Patapouf in Gouda. Zie dpo.nfvpinball.nl.

FoliaMagazine

17

foto Fred van Diem

George Bulte (43, systeembeheerder bij technische ondersteuning psychologie) vindt flipperen zo leuk dat hij zijn eigen gameroom heeft gebouwd.

opinie

Als je drinkt heb je vrienden Er zou meer aandacht moeten zijn bij beleidsmakers voor de manier waarop studenten elkaar steunen in hun drankmisbruik, vindt Thomas Vander Ven. illustraties Marc Kolle

V

olgens een aantal wetenschappers in de Verenigde Staten is drankmisbruik, het zogenoemde binge drinking, het grootste gezondheidsrisico voor studenten. Uit onderzoek blijkt dat er verbanden bestaan tussen overmatig drinken en studievertraging, ziekte, seksueel misbruik en andere catastrofale gevolgen, inclusief overlijdensgevallen. Als deze negatieve consequenties zo vaak voorkomen onder drinkende studenten, waarom blijven ze het dan toch met zo veel enthousiasme doen?

In mijn studie naar drankmisbruik van studenten heb ik meer dan vierhonderd studenten ondervraagd, vijfentwintig intensieve interviews gedaan en enkele weken de drankcultuur van bars, huisfeesten en straatfestivals geobserveerd.

Als socioloog zie ik drankgebruik onder studenten als sociaal groepsproces, in tegenstelling tot veel andere onderzoekers, die de motivaties van individuele drinkers onderzochten.

Er blijken meerdere factoren te zijn die drankmisbruik in de studietijd aanmoedigen en ondersteunen. Veel studenten beschreven zichzelf als verlegen en sociaal onhandig als ze nuchter waren, maar zeiden dat alcohol ze hielp om meer sociaal bedreven en minder bezorgd over de oordelen van anderen te zijn. Verder is alcohol een manier voor studenten om over remmingen heen te komen bij het benaderen van iemand in wie ze seksueel of romantisch geïnteresseerd zijn. Om kort te gaan, studen-

18

FoliaMagazine

ten gaven aan dat er veel sociale voordelen geassocieerd worden met collectieve

intoxicatie. Maar hoe zit het met de negatieve aspecten? Waarom kiezen studenten voor een bezigheid die steeds weer leidt tot ongelukken, emotionele ellende, ruzies en een kater? Het antwoord is ‘dronken ondersteuning’.

Dronken ondersteuning is het netwerk van emotionele steun en voorzieningen van één beschonken student aan de ander. Het is het haar uit het

Dijkgraaf gezicht van je vriendin houden als ze overgeeft, een emotionele mededrinker troosten na de zoveelste ruzie met vrienden of andere drinkers, mee gaan naar de eerste hulp of een politiecel en fysieke hulp bij gevechten. Dronken ondersteuning verandert deze negatieve situaties in wederzijds bevredigend, bindende ervaringen; sociale steun geeft immers een positief gevoel aan zowel degene die steunt als de ondersteunde. Op die manier veranderen groepsdrinkers negatieve situaties in positieve ervaringen, en blijven zware drinkers niet doorgaan met drankmisbruik ondanks deze schadelijke gevolgen, maar juist daardoor. Ze blijven die situaties

‘Maak je niet druk, je was dronken. En het was nog grappig ook’ opzoeken omdat die ze dichter bij elkaar brengen. Pas dan kunnen ze hun karakter tonen, en de legendarische verhalen construeren die een belangrijk deel uitmaken van veel vriendschappen.

Dronken ondersteuning faciliteert dus drankmisbruik, omdat het de drinker het gevoel geeft dat hij of zij toch wel verzorgd en gesteund zal worden wanneer het plezier en avontuur veranderen in pijn, ziekte en verdriet. Veel, hoewel zeker niet alle, drinkers dragen zorg voor de andere en vergeven elkaar iedere dronken misstap, omdat lomp gedrag natuurlijk door de alcohol werd veroorzaakt en niets zegt over het karakter van de dader. Als een student de volgende dag roept dat hij zich doodschaamt voor zijn acties, zullen zijn mededrinkers in alle waarschijnlijkheid zeggen: ‘Maak je niet druk, je was dronken. En het was nog

grappig ook.’ Spijtbetuigingen worden van tafel geveegd door positieve reacties, hetgeen verder drankmisbruik aanmoedigt.

De positieve kant van dit alles is dat dronken ondersteuning ook kan helpen om al te grote tragedies en serieuze slachtoffers te voorkomen. De ondervraagde studenten zeiden bijvoorbeeld dat ze hun vrienden zouden beschermen als ze bijvoorbeeld het slachtoffer van seksueel misbruik dreigden te worden. Studenten brengen elkaar thuis en zullen een dronken vriendin niet snel met een wildvreemde man mee laten gaan. Dit informele systeem van ondersteuning zou een voorbeeld kunnen zijn voor officiële regulering van alcoholgebruik. De politiek en studentenorganisaties moeten zich bewust worden van deze groepsdynamiek, en hem aanmoedigen, bijvoorbeeld door studenten te trainen in interventiemethodes bij problemen door dronkenschap. Hoewel campagnes om drankmisbruik geheel te voorkomen ongetwijfeld ook voortgezet moeten worden, is het in het geval van studenten wellicht beter om de schade zo veel mogelijk te beperken. Dat kan door studenten te leren gevaarlijke situaties te herkennen, en te verhelpen. De boodschap zou moeten zijn: ‘Als je dan toch drinkt, zorg dan voor elkaar.’ Tot nu toe hebben initiatieven om overmatig alcoholgebruik te verminderen – in ieder geval op Amerikaanse universiteiten – niet goed gewerkt. Daarom is het zaak studenten zelf bij dit soort initiatieven te betrekken om het drinken tijdens hun studententijd veiliger te maken. yyy vertaling Bob van Toor

Thomas Vander Ven is docent sociologie en antropologie aan Ohio University en auteur van Getting Wasted: Why College Students Drink Too Much and Party So Hard (NYU Press).

Brussel ‘Parijs met ondertitels.’ Zo karakteriseerde mijn 15-jarige zoon de stad Brussel aan de hand van de tweetalige straatnamen. Wij logeerden daar in het prachtige Hotel Metropole dat in de oude luister van het fin de siècle is hersteld. Zo’n hotel vind je inderdaad eerder in Parijs dan Amsterdam.

Precies honderd jaar geleden, op 30 oktober 1911, kwamen in datzelfde hotel de 22 belangrijkste natuurkundigen bijeen. Zij waren daar op uitnodiging van de industrieel Ernest Solvay, toen de eigenaar van het grootste chemieconcern in de wereld, om de wonderlijke wereld van de quantumtheorie te bespreken. Voorzitter was de Nederlander Lorentz. Het was een van de eerste internationale wetenschappelijke congressen en een keerpunt in de fysica. De congresfoto is wereldberoemd, alleen al omdat Solvay er later in is geplakt – zijn hoofd is 10 procent groter en van de andere kant belicht.

Wij waren er voor de reünie, nu met 72 deelnemers, ook al is het aantal wetenschappers in een eeuw ondertussen verhonderdvoudigd. Met een tiental Nobelprijswinnaars was het gemiddelde IQ bij de ontbijttafel behoorlijk hoog.

De samenstelling van het gezelschap was echter beslist anders op de laatste dag. Plotseling liepen er een groot aantal Japanse gasten, onder wie veel elegante meisjes met een opmerkelijke haardracht. Ze hadden typisch een lange lok die met haarspray en gel hoog de lucht in wees. Ik overdacht dit merkwaardige verschijnsel totdat ik buiten een reusachtige poster zag met daarop een afbeelding van… Kuifje! Plotseling klikte het: Japan, strips, Kuifje, Brussel. België was niet alleen voor enkele dagen het centrum van de wetenschap. Op precies dezelfde tijd en dezelfde plaats ging de nieuwste film van Steven Spielberg Tintin in première, een verfilming van de avonturen van Kuifje in Het geheim van de Eenhoorn. In dat verhaal wordt een (bescheiden) rol gespeeld door datzelfde Hotel Metropole. Vandaar.

Ik keek opnieuw de ontbijtzaal in en zag 72 professoren Zonnebloem. yyy Robbert Dijkgraaf

FoliaMagazine

19

opinie

Abdi

Een betere morgen

Obese

Door te kiezen voor een Engels motto ondermijnt de HvA docenten die hun studenten fatsoenlijk Nederlands willen leren, volgens Jan Drost.

I

n NRC Handelsblad van 3 september schreef Bastiaan Bommeljé dat fuseren is wat managers doen, en daarachter schrijft hij tussen haakjes: ‘En nieuwe logo’s maken met bijpassende huisstijl’. De maandag daarop vond ik in mijn postvakje aan het Jan Bommerhuis een zwart notitieboekje, bij wijze van cadeautje en om een eerste indruk te geven van de vernieuwde huisstijl van de HvA, zo

Ik voel mij door Creating Tomorrow niet bepaald gesteund staat er op de eerste bladzijde te lezen. Verder wordt er troostend meegedeeld dat het HvAlogo nagenoeg hetzelfde is gebleven (zeg maar gerust: exact hetzelfde, het is alleen een beetje gekrompen). Een inspiratieloos of gemakzuchtig ontwerpbureau? Nee, nee: ‘De herkenbaarheid van het merk blijft daarmee dus gewaarborgd.’

Maar goed, over het geld dat dit gekost moet hebben en dat ook anders besteed had kunnen worden, wil ik het hier niet hebben. Over de merkwaardige term ‘merkidentiteit’ liever ook niet, niet nu, dan word ik maar boos. Bovendien droom ik nog steeds van een wereld waarin ik niemand meer hoef uit te leggen dat een onderwijsinstelling geen bedrijf is, en de studenten geen producten, en de docenten geen onderbetaalde lopendebandwerkers, en dat een merk hier nergens op slaat, en een identiteit niet iets is

20

FoliaMagazine

wat je op een ontwerptafel in elkaar flanst en als een glimmende sticker over alles heen plakt.

Nee, het gaat mij hier om deze zin in het zwarte notitieboekje: ‘De merkindentiteit is vertaald naar een passende pay-off: Creating Tomorrow.’

Staat dat er echt? Ja, dat staat er echt. En meteen daarop volgt de onheilspellende zin: ‘Alles wat de HvA doet en laat zien, moet aansluiten bij dit thema.’ Creating Tomorrow? Het is duidelijk wat volgens de HvA (wie is dat eigenlijk?) de taal van de toekomst zal moeten zijn. Ik probeer mijn studenten op alle mogelijke manieren de liefde en aandacht voor het Nederlands bij te brengen, want dat het daar bij velen aan schort, is inmiddels alom bekend en erkend. Ik krijg soms werkstukken onder ogen die ik aan de student moet teruggeven omdat ik letterlijk niet kan lezen wat er staat. Ik voel mij door Creating Tomorrow niet bepaald gesteund.

Waardoor ik pas echt zin in dit studiejaar zou krijgen? Als de studenten aan de HvA hun Nederlandstalige creativiteit op het HvA-motto zouden loslaten en zij massaal met in correct Nederlands gespelde alternatieven zouden komen. Want ik weet niet hoe het met jullie zit, maar ik werk voor mezelf en voor ons allemaal toch liever aan een betere morgen. Creating Tomorrow? Kom op, een hogeschool in Nederland kan beter dan dat – de studenten in elk geval.

Toch? yyy Jan Drost is docent filosofie aan de Hogeschool van Amsterdam bij Domein Maatschappij & Recht.

‘100 KILO, JE BENT 100 KILO KWIJT!! NOOIT MEER ZAL JE DIK ZIJN! JE BENT VERANDERD, TAMARA!!’ schreeuwt een hysterische Wendy van Dijk. Tranen vloeien rijkelijk, vele omhelzingen en complimenten volgen en Tamara rijdt weg in een luxe limousine op weg naar haar ‘nieuwe’ leven. Sinds kort heeft RTL een nieuw programma, genaamd Obese, waarin obesitaspatiënten worden geholpen om af te vallen. Ik vraag me af hoe je als obesitaspatiënt naar zo’n programma kijkt. Denk je dan: ik zie een uitweg. Ik kan afvallen! Of word je er moedeloos door omdat je weet dat je niet over dezelfde middelen als Tamara beschikt?

Programma’s als Obese geven in mijn ogen vaak een onjuist beeld. Iemand kan in één jaar wel met allerlei professionele, dure hulp afvallen, maar niet een andere, duurzame levensstijl leren. Iemand kan in één jaar werken aan een beter lichaam, maar je kunt niet binnen één jaar iemand leren om zichzelf te accepteren zonder telkens weer een dikke persoon in de spiegel te zien. Je kunt iemand leren welk voedsel gezond is en bewijzen dat sporten helpt, maar je kunt iemand niet behoeden om weer terug te vallen in zijn of haar oude gedragspatronen. En dan heb ik het niet eens over de achterliggende mentale problemen waar obese mensen vaak mee worstelen.

Immers, je wordt niet zomaar zo dik. Sommige mensen beweren dat het afvalproces als zodanig een enorme psychotherapeutische waarde heeft en dat je het niet moet onderschatten. Maar belangrijker nog: het acute probleem is levensbedreigend overgewicht; diegene kan binnen vijf jaar dood zijn.

Dus wat is er nou slecht aan? Wellicht ben ik pessimistisch, maar ik vraag me af hoe het met Tamara is over vijf jaar. Als de personal trainers, strikte diëetprogramma’s en camera’s weg zijn. Obesitas blijft een eetverslaving, en een verslaving kost tijd en oprechte aandacht. yyy Fatihya Abdi

brieven

promoties WOENSDAG 09/11 11.00 uur: Dirk de Korne - Geneeskunde Divergent Sight (Aula)

14.00 uur: Josje Langenveld - Geneeskunde Hypertensive Disorders in Pre-Term Pregnancy (Agn.kapel)

Steve tegen de wereld!?

Mooi dat Folia Magazine stilstaat bij het overlijden van een design- en marketinggrootheid. Meteen een moment om de feiten op een rijtje te zetten. De iPhone was beslist niet de eerste smartphone. De iPod was ook niet de eerste mp3-speler en de de iPad is ook niet de eerste tablet-pc. Eigenlijk heeft Apple geen enkel nieuw apparaat of systeem bedacht! Zoek eens op YouTube of Google naar Steve Jobs en stealing ideas. Hij zegt het zelf! Wel vernieuwend was de focus op design en marketing.

Waar andere producenten vooral bezig zijn met techniek, richt Apple zich op vormgeving. En vormgeving was voor Steve Jobs heel sterk de gebruikerservaring. yyy Jaroen Kuijper, Informatiespecialist Informatica

SIS = treurig

Een pijnlijk toeval dat de cursus Studenten Informatie Systeem (SIS) voor docenten op de sterfdag van Steve Jobs werd gehouden. Het SIS gaat tegen alle ideeën van Steve Jobs in. Het is absoluut niet gebruiksvriendelijk.

Elementaire zaken, zoals een rijtje getallen waarmee je het cijfer voor een student in moet voeren, zijn niet correct. Ergens halverwege de lijst staat de 10. Voor de studenten natuurlijk leuk, want de kans op een 10 neemt aanzienlijk toe als deze ergens midden in een lijst staat.

Het systeem moet docenten helpen bij hun administratieve taken, zoals het invoeren van cijfers, maar zal ze eerder tegenwerken. Het is traag; bij iedere handeling begint een icoon met ‘verwerken’ te knipperen. Als je ongeveer vijfhonderd cijfers moet invoeren, wat bij onze propedeuse regelmatig het geval is, dan wordt

DONDERDAG 10/11 10.00 uur: Rosaline Pouw - Geneeskunde

dat een zeer tijdrovende klus. Ook wordt er nog steeds flink aan het systeem gesleuteld. Als er nu nog gebouwd moet worden terwijl het over een week live gaat, houden wij ons hart vast. Kortom, de kwaliteit van ons onderwijs wordt zeker niet ondersteund door dit krakkemikkige systeem.

Het gehele project heeft tot nu toe ongeveer € 27 miljoen gekost en ongeveer zeven jaar geduurd.

Het is zeer treurig om te zien wat daar na al die jaren en vele miljoenen uit is gekomen. yyy Nynke de Vries, Gerke de Boer, Dennis Breuker en Jan Hellings, docenten informatica DMCI

Ook voor de VU?

Ik zag jullie tijdschrift toevallig in de schappen bij CreaCafé. Ik vind het een fris initiatief een weekblad uit te geven voor HvA en UvA. Ik vind het jammer dat er geen samenwerking is met de VU. Vooral omdat de communicatie en toegankelijkheid tussen deze instellingen niet optimaal is. Dit vind ik jammer, aangezien we in dezelfde stad wonen en we onze kennis en krachten beter zouden kunnen profileren en aanvullen. Wellicht valt dit voorstel niet in de visie van Folia en moet ik zelf een tijdschrift opzetten, maar ik zou graag willen horen wat jullie vinden van mijn idee. yyy Lina Yu, communicatie- en informatiewetenschapsstudente aan VU

Endoscopic Eradication of Barrett’s Oesophagus with Early Neoplasia (Agnietenkapel)

12.00 uur: Simone van den Berge - Neurowetenschappen The Endogenous Repair Capacity of the Parkinsonian Brain (Agnietenkapel)

VRIJDAG 11/11 10.00 uur: Amir Grosman - Biologie Colonization of Eucalyptus in Brazil by an Insect Herbivore and its Enemies (Agnietenkapel)

11.00 uur: Heleen van der Pal - Geneeskunde Cardiovascular Disease after Treatment for Childhood Cancer (Aula)

12.00 uur: Yvon Tonnard - Argumentatietheorie Getting an Issue on the Table (Agnietenkapel)

13.00 uur: Chaim Huyser - Geneeskunde Neuroimaging Studies in Pediatric Obsessive Compulsive Disorder (Aula)

14.00 uur: Jasper Blom - Politieke economie Banking on the Public (Agnietenkapel)

afscheidscolleges / oraties WOENSDAG 09/11 15.00 uur: Afscheidscollege mw. prof.dr. B.H.A.M. van Hout-Wolters, hoogleraar onderwijskunde Meer aandacht voor denkvaardigheden van leerlingen (Aula)

DONDERDAG 10/11 15.00 uur: Afscheidscollege prof.dr. J.S. Mackenzie Owen, hoogleraar documentaire informatiewetenschap Het moet wel ergens over gaan! (Aula)

VRIJDAG 11/11 opiniestukken. We behouden ons het recht voor

16.00 uur: Oratie mw. prof.dr. M. Prins, hoogleraar Public Health

deze zo nodig in te korten. Vermeld altijd uw naam

De geplaagde stad: Infectieziekten en publieke gezondheid (Aula)

De redactie verwelkomt ingezonden brieven en

en relatie tot de UvA/HvA; anonieme reacties worden niet geplaatst. Mail naar redactie@folia.nl.

Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda

FoliaMagazine

21

(advertenties)

Meld je aan voor de FoliaNieuwsbrief

Met dagelijks

nieuws over studenten en hoger onderwijs • blogs over film, fotografie en uitgaan • video’s • columns van o.a. Robbert Dijkgraaf, Ewald Engelen en Asis Aynan • de pdf van FoliaMagazine • prijsvragen • dossiers Amstelcampus, catering et cetera

Ga naar www.foliaweb.nl, meld je aan en win een iPad

Folia het platform voor hoger opgeleid Amsterdam UvAV4:Opmaak 1 26-08-11 13:37 Pagina 1

Hotel Résidence Le Coin Gastvrijheid in een karakteristieke sfeer HOTEL RESIDENCE LE COIN, gevestigd in hartje centrum van Amsterdam en al jaren een pleisterplaats voor gasten van de UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM en van de HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM draagt deze gasten een warm hart toe en daarom kunnen zij rekenen op een gereduceerd tarief.

Zij die op vertoon van deze advertentie bij ons komen overnachten ontvangen tevens een extra korting op het ontbijt. Het hotel ligt in het oude centrum en is een uitstekend vertrekpunt voor het ontdekken van alles wat de stad te bieden heeft, van het bijwonen van een theatervoorstelling tot een rondvaart in een van de vele monumentale grachten.

Bezoek onze website of bel voor meer informatie. www.lecoin.nl 020 - 5246800

Nieuwe Doelenstraat 5 1012 CP Amsterdam e-mail: hotel@lecoin.nl

drift

C

laudia, student Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen UvA: ‘Het regende zo hard tijdens ons kampeerweekend in Wales, dat mijn scharrel en ik in de auto moesten slapen. We werden heel dronken en maakten een lijst met dingen die we nog wilden doen in ons leven. Op die lijst stond seks in een kerk, dat leek ons de ultieme zonde. Ik had nooit kunnen bedenken dat wat als een grap begon, de volgende dag echt zou gebeuren.

Al rondrijdend op het platteland kwamen we een kerk tegen. Zelfs toen we de kerk inliepen, dacht ik nog niet aan onze lijst. Kerken zijn voor mij ook gewoon bezienswaardigheden. Meteen kwam er een medewerkster op ons af, die zei dat we maar rustig moesten rondkijken. Toen zij ook nog eens kwam vertellen dat wij kampeerders de douche achter in de kerk mochten gebruiken én maar bleef herhalen dat ze zo wegging en een halfuur weg zou blijven, dacht ik: wat wil je ons duidelijk maken? Zo’n vrouw

denkt er natuurlijk verder niet bij na, maar het voelde alsof zij die beslissing had genomen.

Zodra de deur achter haar dichtviel, werd ik een beetje bang. Zo stoer was ik eigenlijk helemaal niet. Maar we begonnen al te zoenen. Ik had gelukkig een rokje aan en was dus niet helemaal

‘Na de seks ging ik halfnaakt orgel spelen’ naakt. We hadden seks op alle plekken die je maar kunt bedenken: op de kerkbanken, op het kleine balkonnetje waar de prediker staat, op het altaar en op de trappen. Omdat ik bang was dat er mensen binnen zouden komen, was het extra intens. Maar ik kon me er daardoor ook niet helemaal aan overgeven. Na de seks ging ik nog halfnaakt orgel spelen, dat was echt geweldig. We hebben ook nog in het gastenboek geschreven over ons ‘bijzonder spirituele

foto Jan van Breda

Claudia (23) had seks in de kerk moment’. In religieuze teksten wordt het contact met God grappig genoeg ook vaak beschreven als een orgastische ervaring.

Toen we in de auto zaten, reden we een kwartier zonder een woord te zeggen. Ik voelde me niet schuldig, maar ook niet op mijn gemak. Ik had toch een grens overschreden. Een vriendin aan wie ik het later vertelde vond het echt niet kunnen, ze vond het respectloos en blasfemisch.

Maar ik vind het alleen erg als je anderen pijn doet. Ik zou dit nooit aan een religieus iemand vertellen. Mensen die dit lezen, beslissen dat zelf. Ik voel me niet verantwoordelijk, ik doe wel meer dingen die andere mensen niet begrijpen.

Zo vindt mijn opa het heel erg dat ik niet regelmatig naar de kerk ga. Nu kan ik tenminste zeggen dat ik er geweest ben.’ yyy Mariska Vermeulen

De naam van de geïnterviewde is op zijn verzoek gefingeerd. Wil je ook meedoen aan deze rubriek, mail dan een korte motivatie naar redactie@folia.nl

FoliaMagazine

23

(advertenties)

Muziek.

Altijd. Overal.

NIEUW SoundLink Wireless Mobile speaker ®

Staat je favoriete muziek op je mobiele telefoon? Dan is er nu een manier waarop je deze muziek met anderen kunt delen, waar en wanneer je maar wilt. De Bose SoundLink is een draadloos luidsprekersysteem voor je smartphone, tablet of ander Bluetooth -apparaat. Geniet nu altijd en overal van je muziek met helder en gedetailleerd geluid, mogelijk gemaakt door unieke Bose-technologieën. Probeer de SoundLink -speaker zelf en ontdek een volledig nieuwe manier om de muziek op je telefoon tot leven te brengen. ®

®

®

®

bose.nl/SoundLink m.bose.eu/slm_nl

©2011 Bose Corporation. Het Bluetooth woordmerk en logo’s zijn geregistreerde handelsmerken van Bluetooth SIG, Inc. waarvoor een gebruikslicentie is verleend aan Bose Corporation. ®

foto Danny Schwarz

op de tong

De Staalmeesters Kloveniersburgwal 127 (Centrum)

D

at eetcafé De Staalmeesters bekendstaat om zijn verwarmde terras geloven we graag. Vandaag jaagt windkracht zes ons naar binnen.

Daar worden we uitbundig begroet door een serveerster. We zijn even van slag, niet bedacht op zo veel vriendelijkheid in de grootstedelijke

horeca. Als ze ons eveneens een fijn tafeltje aanwijst, besluiten we haar aardig te vinden.

Dat geldt ook voor de jongen die onze bestelling opneemt met trillende handen. Even denken we dat de beste jongen een zwaar alcoholisch weekend achter de rug heeft, maar wanneer hij zegt dat dit zijn eerste avond is, krijgt ook hij

De Staalmeesters Vijf heren zitten rond een tafel waarop een boek ligt, waarschijnlijk bedoeld voor de boekhouding. De staalmeesters vormden een college dat de kwaliteit van geverfd laken controleerde. Om de kwaliteit van de partijen te vergelijken gebruikten ze ‘stalen’, oftewel proeflappen – vandaar de naam staalmeesters.

Meesterwerken Alsof ze even opkijken van hun werk, zo portretteerde Rembrandt de staalmeesters van het Amsterdamse lakengilde. Ondanks de grootscheepse verbouwing van het Rijksmuseum blijven ze, evenals vierhonderd andere meesterwerken, tentoongesteld voor het publiek. Meer informatie: www.rijksmuseum. nl/meesterwerken.

alle voordeel van de twijfel. Dat hij die avond een vol dienblad laat sneuvelen is hem dan ook vergeven. Ook op het bestelde eten valt weinig aan te merken: de glazen witte wijn (€ 3,50) en het mandje met vers brood en aioli staan vliegensvlug op tafel. Geen karig gedoe: wanneer het brood op is, komt er ongevraagd en eveneens kosteloos een tweede mandje op tafel. Kom daar nog maar eens om in horecaland. Naast vaste gerechten op de kaart, biedt Staalmeesters een dagmenu voor € 12,50, een pasta van de dag (€ 14,50) en een wisselend gerecht voor nietvleeseters. Na enig twijfelen over de kaasfondue (prima, volgens de tafelgenoot die hier eerder at) kiezen we toch het dagmenu: gamba à la plancha met couscous en seizoensgroenten. In tegenstelling tot veel andere eetcafés komen bij Staalmeesters geen veredelde jumbogarnalen op tafel. Dat ze ongepeld blijken te zijn, is het enige minpuntje. Tevreden leunen we achterover met koffie en thee. Goed eten, aardige bediening: het kan, zelfs in Amsterdam. yyy Annemarie Vissers

Folia Magazine ontvangt graag je restaurant­recensie en vergoedt tot € 50,-. Maximaal 300 woorden, suggesties voor de kaders zijn welkom, maar niet verplicht. Mail redactie@folia.nl.

Buurt

Eetcafé De Staalmeesters ligt op loopafstand van de Oudemanhuispoort van de UvA, aan de Kloveniersburgwal, schuin aan het water.

Het het terras loopt uit tot aan de Staalstraat, met allerlei kleine winkeltjes, boetiekjes en terrasjes. Aan het einde van de straat ligt het Waterlooplein. Ook het Rembrandtplein is te voet bereikbaar.

FoliaMagazine

25

26

FoliaMagazine

objectief Het Lam Gods Het is nog steeds niet helemaal duidelijk hoe de gebroeders Van Eyck te werk gingen bij het schilderen van Het Lam Gods. Hun oog voor natuurlijk detail en menselijke emoties was ongehoord voor 1432, zegt Anne van Grevenstein, hoogleraar praktijk van conservering & restauratie aan de UvA. Ze heeft het de afgelopen maanden van zeer dichtbij kunnen bekijken, bij een grootscheeps onderzoek naar de staat van het altaarstuk van de Sint-Baafskathedraal in Gent.

Tweemaal verstopt voor beeldenstormers, bijna vergeven aan Elisabeth van Engeland, meegetroond naar Parijs door Napoleon en verkocht aan koningen en musea: de panelen met Adam, Eva, heiligen en engelen erop hebben heel wat van Europa gezien. Er staat zelfs een speciale clausule in het Verdrag van Versailles, om alle verspreide delen te herenigen in Gent. Het mocht niet baten: de Duitse troepen namen het mee voor Hitler. Het paneel linksonder, ‘De rechtvaardige rechters’, werd in 1934 gestolen en is tot op heden niet terug gevonden; dit paneel is een kopie.

‘Ondanks de rumoerige geschiedenis is het in redelijk goede staat,’ vertelt Van Grevenstein. Niettemin is het hoog tijd voor een grootscheepse restauratie. ‘Je moet het óf goed doen, óf niet.’

Als coördinator en adviseur heeft de hoogleraar ook zelf de handen uit de mouwen gestoken. ‘Je gaat dan kijken naar de conditie van de verf met een microscoop, maar er werd ook röntgen- en materiaaltechnisch onderzoek gedaan. Het is erg interdisciplinair.’ Na maanden intensief onderzoek kent ze het altaarstuk door en door. Het mooiste paneel? ‘Adam en Eva, om hun kwetsbaarheid. Die transparantie, dat dat kon, dat ontroert me het meest.’ yyy Bob van Toor

FoliaMagazine

27

Ingebeelde lelijkheid en andere gebreken Mensen met Body Dysmorphic Disorder (BDD) vinden zichzelf zo lelijk dat ze geen normaal leven meer kunnen lijden. Hoofd van de afdeling psychiatrie in het AMC Damiaan Denys schreef er een boek over en kreeg landelijke aandacht. tekst Floor Boon / illustraties JeRoen Murré

H

et begon in de puberteit, herinnert Pieter (24) zich. ‘Ik had last van acne, niet eens zo heel erg, maar ik vond het zó lelijk dat ik erop gefixeerd raakte.’ Urenlang zat Pieter voor de spiegel om zijn oneffen huid te camoufleren.

Maar toen zijn puistjes verdwenen, richtte zijn aandacht zich op andere plekken in zijn gezicht.

‘In slechte tijden keek ik wel acht uur per dag in de spiegel.’

Na ruim tien jaar weet Pieter sinds een paar maanden dat hij lijdt aan Body Dysmorphic Disorder (BDD), ook wel ingebeelde lelijkheid genoemd. Het is een psychiatrische aandoening die voorkomt bij een op de vijftig mensen. Het zelfbeeld is verstoord en mensen die aan BDD lijden zijn geobsedeerd door lichaamsdelen waarvan zij denken dat die zó lelijk zijn, dat ze zich er continu voor schamen.

Het is donderdagmiddag en Pieter zit aan de ovale tafel in de werkkamer van Damiaan Denys, hoofd van de afdeling psychiatrie van het AMC. Het gaat goed met Pieter en hij wil graag zijn verhaal vertellen. ‘Ik heb jarenlang niet geweten wat ik had. Pas nu ik mijn vriendin artikelen kan laten lezen over BDD krijg ik

28

FoliaMagazine

meer begrip, omdat ik kan laten zien dat het een ziekte is waar ik niks aan kan doen.’

Bij Pieter concentreren zijn gedachtes zich vooral op de huid, zoals bij veel BDD-patiënten.

Voor een buitenstaander is daar weinig aan te zien, maar wanneer mensen tegen Pieter zeiden dat hij er goed uitzag, voelde hij zich alleen

‘Iemand die bloedmooi is en toch ziek. Dat vinden mensen prachtig’ maar eenzamer. ‘Mensen reageren al gauw door te zeggen: stel je niet aan. Ze kunnen het niet plaatsen, vinden het overdreven. Maar voor mij is en was het heel reëel.’

Dat is precies waar de aandoening zich in manifesteert, legt Damiaan Denys uit. Iets wat voor andere mensen onzichtbaar is, wordt door iemand met deze stoornis opgeblazen tot enorme proporties. Bij Pieter stapelden de klachten zich op. Hij werd angstig, licht depressief en raakte in een sociaal isolement. Ook betrok hij alles op zichzelf. ‘Als iemand zuchtte omdat hij aan

de telefoon zat, dacht ik dat hij zich aan mij stoorde. Het voelde alsof de hele wereld tegen mij was en dat is heel vermoeiend. Al je energie en gedachten gaan ernaar uit.’

Tijdens groepstherapieën ervoer Pieter de afgelopen maanden de andere kant. ‘Andere patiënten vertelden hoe lelijk ze zichzelf vonden en dan dacht ik: jij bent echt gek. Er is niets met je aan de hand!’ Pieter kan nu beter relativeren en zelfs genieten van dingen. ‘Dat is wel anders geweest. Een halfjaar geleden ging ik drie weken naar Indonesië, maar er is geen dag geweest dat ik onbezorgd heb kunnen genieten.’

De eerste observaties van BDD werden rond 1890 opgetekend. Vorige week verscheen er een Nederlandstalig handboek over de ziekte onder redactie van psychiaters Damiaan Denys en Nienke Vulink. Psychiaters, psychologen, een kaakchirurg, een dermatoloog en een tandarts beschrijven hierin de geschiedenis, de oorzaken, maatschappelijke impact en behandeling ervan.

De combinatie van schoonheid en waanzin heeft een uitzonderlijke aantrekkingskracht op mensen. Met de publicatie en bijbehorend publiekssymposium haalde Denys bijna alle landelijke media.

FoliaMagazine

29

Het brengt heel wat teweeg, uw boek over dit syndroom.

‘En dat terwijl het over zoiets kleins gaat.’

BDD gaat over het uiterlijk. Is dat klein?

‘Als je borstkanker hebt of je gaat dood, dan is BDD klein. Het spectaculaire zit hem natuurlijk in het gegeven dat mensen zich bekommeren om iets wat eigenlijk niets voorstelt.’

Damiaan Denys (1965) glimlacht relativerend als hij dit zegt in zijn werkkamer, die Pieter inmiddels heeft verlaten. Hij trekt het jasje van zijn pak recht en gaat zitten. ‘Ik wil niet zeggen dat deze mensen niet lijden. Sommigen plegen zelfmoord. Het is een heel ernstige aandoening, vermoedelijk van de hersenen – dat zijn we aan het onderzoeken. Maar als je ernaar kijkt gaat het natuurlijk om niets. Daarom is het psychiatrie. De onbegrijpelijkheid is een deel van de fascinatie.’

Is het aantal patiënten met BDD toegenomen in de afgelopen jaren?

‘Dat is niet gemeten, maar ik heb de indruk dat het eerder andersom is: waarschijnlijk is het aantal mensen met dit ziektebeeld constant gebleven. De laatste jaren zijn we het alleen zo normaal gaan vinden dat mensen extreem veel met uiterlijk bezig zijn, botox inspuiten en chirurgen raadplegen, dat het extreme gedrag van BDD’ers niet zo snel meer als abnormaal wordt bestempeld.’

Waarom denkt u dat er zo veel aandacht voor is?

Lachend: ‘Daar begrijp ik niks van. Het is een samengesteld, flinterdun boekje en niet echt wereldschokkend. Ik mag dat eigenlijk niet zeggen, maar er staat niet zo veel in en dat is opmerkelijk: je kan uiterst gesofisticeerd wetenschappelijk onderzoek doen waar geen haan naar kraait.

En dan kan je iets doen wat eigenlijk oppervlakkig is, maar omdat het toevallig een gevoelige snaar raakt, is daar aandacht voor.’

Wat is die gevoelige snaar?

‘Waanzin en schoonheid. Wij leven in een tijd

30

FoliaMagazine

waarin schoonheid ongelooflijk belangrijk is.

De aandacht heeft minder te maken met de kwaliteit van het boek dan met het tijdsgewricht waarin wij leven. Het is tekenend dat dit boek zo veel aandacht oproept, terwijl vermoedelijk niemand het echt leest. Het gaat enkel om de vorm en dat is zorgwekkend. Op zich vind ik dat al waanzinnig, die enorm overdreven obsessie met het uiterlijk van de laatste jaren.’

Interesse in schoonheid is toch van alle tijden?

‘Absoluut, maar ik denk dat het nu sterk overdreven is. Dat Patricia Paay botox heeft gespoten, vinden mensen van nieuwswaarde. Dat is een soort pervers voyeuristisch genoegen. Dit boek is interessant omdat het een signaal afgeeft over hoe onze maatschappij werkt. Maar dat zien veel mensen niet. Het gaat om de sensatie.

‘De diversiteit binnen de psychiatrie maakt ons zwak als beroepsgroep’ De Wereld Draait Door was ook geïnteresseerd.

Niet in het onderwerp, maar wel in het feit dat iemand die bloedmooi is, toch heel ziek is. Dat vinden ze prachtig. Dan denk ik: daar gaat het eigenlijk niet om, maar het raakt aan iets waar mensen versteld van staan. Dat valt perfect samen met algemene hysterische obsessie met het uiterlijk.’

Toch gaat u daar wel in mee. U zat bij DWDD aan tafel.

‘Ja, media zijn heel belangrijk voor ons. Als je zo’n ziektebeeld kan uitleggen aan het publiek van DWDD, dat heeft een enorme impact. Daar moeten we anders honderden uren lezingen voor geven.’

Bijna vijf jaar geeft Damiaan Denys nu leiding aan de afdeling psychiatrie van het AMC, waar men gespecialiseerd is in obsessies en dwangstoornissen. De Vlaming was de veertig maar net gepasseerd toen hij aan deze zware, ge-

zichtsbepalende functie begon. Nog maar twee jaar daarvoor promoveerde Denys in Utrecht op dwangstoornissen. Voor zijn studie geneeskunde voltooide Denys al een studie filosofie in Leuven.

Een dag na het gesprek met Pieter in het AMC ontvangt Denys aan huis in zijn tijdelijke woning naast een aangekochte boerderij die op het punt staat geheel en in moderne stijl te worden verbouwd. Zijn onberispelijke pak is omgeruild voor spijkerbroek en wollen trui, aan zijn voeten grove schoenen om de modder te trotseren.

Vierenhalve hectare heeft Denys tot zijn beschikking. Een voetbalveld voor zijn drie zonen strekt zich uit achter de boerderij, daarnaast een horde schapen. Eén schaap houdt het hoofd schuin. ‘Heb jij een neurologische afwijking of zo?’ vraagt de psychiater, die in zijn schaarse vrije tijd self-made agrariër is, aan het dier.

Laatst nog reed hij met zijn zojuist aangeschafte tractor de sloot in. ‘Ik moest een boer vragen om me eruit te trekken. Ze kijken me soms hoofdschuddend aan hier in de buurt.’

Ruim veertig minuten rijdt Denys dagelijks op zijn motor naar het AMC. En terug. ‘Ik heb de indruk dat ruimte en buitenlucht steeds schaarser worden en elektronica en techniek juist steeds goedkoper. Daarom heb ik hierin geïnvesteerd. De beperkte ruimte waarin ik mij beweeg op mijn werk kan ik compenseren met de ruimte hier. Als ik thuiskom na mijn werk loop ik een rondje. Hier kan ik echt ademen.’

Sinds de komst van Denys in Amsterdam is er heel wat veranderd op de afdeling psychiatrie.

Waar zijn voorganger de nadruk legde op de sociale psychiatrie en de psychiatrie vooral naar de stad toe wilde brengen, kiest Denys een fundamenteler aanpak. ‘Ik zoek de samenwerking met harde wetenschappen als psychologie, neurobiologie, elektrofysiologie, maar ook filosofie.

Volgens mijn visie ligt daar de toekomst van de psychiatrie, in de alliantie met de fundamentele neurowetenschappen.’

Waarom denkt u dat?

‘Het brengt een beter inzicht in hoe psychiatrische aandoeningen gegrond zijn. De verschuiving van sociale naar meer fundamentele

maar vinden dat op een bepaalde manier wel gerechtvaardigd. Er is dus minder inzicht in het absurde karakter van hun klachten. Daarom zijn zij minder goede kandidaten voor BDS.’ Is de psychoanalyse uit als behandelmethode?

‘Ja, het theoretisch gedachtegoed van de psycho­ analyse vindt geen aansluiting meer met het moderne psychiatrische denken, het is er zelfs compleet aan tegengesteld. De psychoanalyse werkt niet met ziektebeelden zoals wij die kennen, maar gaat meer uit van mechanismen en verdedigingssystemen: een verondersteld, diep onbewust verlangen treedt in conflict met een hoger moreel ideaal en dat uit zich in angst.

Daarnaast is het discrepant met de manier waarop wij nu leven. Psychoanalyse vraagt een zekere verdieping en stilstand en wij gaan alleen maar door.’

Wat voor een psychiater bent u zelf?

‘Ik denk dat ik eclectisch van aard ben met een sterk filosofische inslag. Ik probeer vanuit verwondering te denken. Ik ben geen klassieke psychiater in de zin dat ik kan zeggen: ik ben een analyticus, gedragstherapeut of pillenman.

Die typering vind ik ook niet meer passen bij deze tijd.’

Damiaan Denys / foto Danny Schwarz

psychiatrie kenschetst feitelijk de ontwikkeling van de psychiatrie in brede zin. Er is een duidelijke shift geweest van het psychoanalytische denken naar een neurobiologisch denken dat nu dominant is.’

U was de eerste die diepe hersenstimulatie gebruikte bij psychiatrische patiënten. Is dat een voorbeeld van die shift?

‘Ja. Bij mensen met een dwangstoornis is onder de scanner duidelijk te zien dat er bepaalde delen van de hersenen hyperactief zijn. Die behandelen we sinds een paar jaar met DBS [de

afkorting van Deep Brain Stimulation, red.].

We implanteren elektroden in de hyperactieve gebieden en die worden aangestuurd door een batterij in de borst. De ervaring is wel dat DBS het beste werkt bij mensen die zelf vinden dat de inhoud van hun dwanghandeling volstrekt absurd is. Mensen die driehonderd keer hun handen wassen bijvoorbeeld, omdat ze bang zijn besmet te raken, maar tegelijkertijd zeggen: ik vind het onzinnig en ik weet dat ik niet besmet kan raken, maar ik moet het doen.

Deze mensen doen het goed met DBS. BDD’ers willen voortdurend hun uiterlijk corrigeren,

Wordt u gedwongen om verschillende methoden te combineren?

‘Ik vind van wel. We hebben hersenen en er is een geest, die beïnvloeden elkaar. Wij mensen hebben een gebrek in onze hersenen, waardoor we graag in contrasten denken en daarom is alles wat genuanceerd is moeilijk voor ons.

Eclectisch optreden is de enige oplossing en het voordeel is dat je zelf je stijl kunt bepalen. Dat is niet in elk vakgebied goed mogelijk en daarom zie ik psychiatrie ook als de meest creatieve vorm van alle geneeskunde. Je hebt veel verschillende benaderingen.’

De psychiatrie krijgt het moeilijk. Er staan grootschalige bezuinigingen op stapel.

‘Het is een heel lastige tijd voor de psychiatrie.

FoliaMagazine

31

(advertenties)

Ben jij een High Potential?

Kies dan de kortste weg naar de top!

www.bestgraduates.nl BestGraduates wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topwerkgevers

BestGraduates Law wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topkantoren

BestGraduates is een activiteit van

onderdeel van de

# #Kerk Kerk?! ?!

Vision Church Christ Connexxxion Vision Church Christ OZ Voorburgwal 63,Connexxxion Zo @17:00 OZ Voorburgwal 63, Zo @17:00 fun | friendly | free fun | friendly | free Naamloos-12 1 Naamloos-12 1

christconnexxxion.nl christconnexxxion.nl

300 vrienden...

28-10-2011 12:13:34 28-10-2011 12:13:34

1 trainer Op zoek naar een leuke voetbalvereniging?

Kom eens kijken bij ons of train een keer mee!

T.O.S.-Actief Sportpark Middenmeer, Radioweg 63 020 6928314 / info@tos-actief.nl / www.tos-actief.nl

Financieel staan we flink onder druk en moeten we veel inleveren. Keiharde realiteit is dat er in Amsterdam volgend jaar al 10 procent van de mensen niet behandeld kunnen worden. Punt.’

Wat kan de psychiatrie daar als beroepsgroep tegen beginnen?

‘De psychiatrie is een rijk vak dat wordt gekenmerkt door een diversiteit aan meningen. Dat maakt ons ook zwak. De een ziet de psychotherapie als fundamentele oplossing, de volgende zegt farmacotherapie en weer een ander noemt de hersenen. Als je je als groep moet standhouden in een tijdperk waarin je financieel onder druk staat, dan is het belangrijk om één richting te kiezen. Bij psychiaters is dat veel moeilijker dan bij orthopeden die het genoegzaam eens zijn over de waarde en betekenis van een botbreuk.’

Hoe zou u het oplossen?

‘In mijn optiek dreigt de psychiatrie ten onder te gaan aan een onverschrokken grenzeloze medicalisering van psychisch lijden. Ziektebeelden worden eindeloos opgeschroefd – iedereen is tegenwoordig depressief en psychiaters denken dat het veel voorkomen van ziektes hun vakgebied belangrijker maakt.

Ik denk dat daar juist een gevaar in schuilt.

Psychiatrie moet krimpen. Het moet zich naar mijn mening alleen maar bezighouden met wat ik de kern van de waanzin noem: de onbegrijpelijkheid ervan.’

Alleen maar concentreren op medisch vast te stellen aandoeningen?

‘Ja. Psychiatrie is een medische discipline. Het is alleen verdomd moeilijk, want het gaat over geest en lichaam, dus het vergt van de beoefenaar een enorme flexibiliteit. Om te overleven in een tijdperk waarin sommigen beweren dat een op de drie Europeanen een psychische ziekte ontwikkelt, moet de psychiatrie terug naar de kern.’

En wat is die kern?

‘We leven in een tijd waarin geestelijk lijden niet meer betaalbaar is. Het is gewoon te duur, maar tegelijkertijd zijn er geen grenzen meer aan ziektebeelden.

Neem lichte vormen van depressie. We weten dat die bij 80 procent van de mensen spontaan helen, maar nu worden hele groepen direct gemedicaliseerd.’

U bent daar tegen?

‘Ja. Om te overleven moet de psychiatrie zich concentreren op de mensen die echt heel ziek zijn. Wij moeten mensen duidelijk maken dat ze moeten accepteren dat sommige dingen in het leven gewoon niet prettig zijn. Dat ze soms angstig zijn en depressief.

En dat dat valt binnen de normaliteit. Nu is niets meer acceptabel binnen de normaliteit en wordt elke afwijking als psychische ziekte beschouwd. Dat zorgt voor een failliet in ons denken én het vormt een probleem in het onderzoek, want je vindt niets omdat je onderzoekskader te groot is. Ik denk dat wij daar zelf schatplichtig aan zijn. Daarom pleit ik sterk voor een trend – maar daar zullen mijn vakbroeders niet blij mee zijn – om de psychiatrie kleiner te maken.’

Heeft u zelf obsessies?

‘Ik denk van niet, maar anderen zullen zeggen van wel. Ik ben perfectionistisch. En ik ben erachter gekomen dat ik op een bepaalde manier geobsedeerd ben door esthetiek. Ik keek naar de film American Beauty, een schitterende film.

In de film zit een scene waarin een plastic zakje wordt gefilmd dat dwarrelt in de wind. De jongen die dat filmt zegt: “Soms als ik dat zie, word ik dronken van esthetiek.” Ik dacht: ik herken dat, heel bizar. Toen ik daarover nadacht merkte ik dat in mijn leven, hoewel niet expliciet, dingen bepaald worden door esthetiek. Als ik een keuken moet kiezen of een auto, een tekst moet schrijven of iemand aanneem, dan speelt daar onderhuids een esthetische norm. Niet per se een uiterlijke norm, ik kan ook vallen voor de

manier waarop iemand spreekt. Ik was compleet verbaasd dat ik in mijn eigen leven na veertig jaar ontdekte dat dat principe zo dominant was.’

Zijn antieke tractor, zijn motor in de schuur, de ouderwetse boerderij: allemaal mooi. Toch voelt Denys zich ver staan van patiënten met BDD die

‘Geestelijk lijden is niet meer betaalbaar’ het uiterlijk compulsief als uitgangspunt nemen voor hun leven. ‘In mijn geval is het niet ziekelijk.

Zij hebben een hersenafwijking die we kunnen behandelen, voor mij geldt dat niet. Maar als je het hebt over iets wat zo sterk bepalend is dat je er eigenlijk niet vanaf kan, dan is het verlangen naar schoonheid het wel voor mij.’ yyy De naam van de patiënt is op verzoek gefingeerd

Damiaan Denys 1965 geboren te Wevelgem (België) 1989 doctoraal filosofie, universiteit Leuven 1996 doctoraal geneeskunde, universiteit Leuven 2004 cum laude promotie, Universiteit Utrecht 2004 – 2007 hoofd sectie angststoornissen van de vakgroep psychiatrie, UMC Utrecht 2005 Ramaer Medaille voor uitmuntend onderzoek in de klinische psychiatrie, uitgereikt door de Nederlandse Vereniging van Psychiatrie 2007 – nu hoogleraar psychiatrie, AMC 2007 – nu hoofd afdeling psychiatrie, AMC

Damiaan Denys en Nienke Vulink: Body Dysmorphic Disorder­. Van Gorcum, 2011, 196 pagina’s, € 39,75

FoliaMagazine

33

‘ Het potentieel is enorm’ Eerder schreef hij biografieën over schrijvers als Jan Arends, Bob den Uyl en Johnny ‘The Selfkicker’ van Doorn, nu schrijft docent Nico Keuning de levensverhalen van zijn allochtone studenten op. ‘Pas als je voor elkaar openstaat, zie je hoe bijzonder de ander is.’ tekst Carlijn van Donselaar / foto’s Danny Schwarz / bewerking Pascal Tieman

H

et was een Indiase student uit Amsterdam-Oost die Nico Keuning, docent taalbeheersing, communicatie en creatief schrijven binnen de domeinen Techniek en Economie & Management, twee jaar geleden inspireerde tot het schrijven van zijn boek. Het meisje heeft in haar vaderland de status van een prinses. Hier deelt ze een appartement met haar broer, met wie ze in Nederland achterblijft nadat hun ouders zich weer in Delhi vestigden.

Vooral dit laatste raakt Keuning, zelf vader van twee kinderen in dezelfde leeftijd als de student en haar broer. De anonimiteit waarin de Indiase prinses in Amsterdam woont en studeert lijkt hem een prachtig onderwerp voor een boek.

Daar denken het meisje en haar ouders helaas anders over. Hun verhaal zal Keuning nooit schrijven, maar het idee ‘iets te doen’ met de onbekende en vaak onvermoede levensverhalen van allochtone studenten blijft rondzingen in zijn hoofd. Binnen de hogeschool komt Keuning opeens overal potentieel interessante verhalen tegen. Tien daarvan belanden uiteindelijk in Het land van verlangen.

Met zijn duizenden allochtone studenten lijkt de Hogeschool van Amsterdam een onuitputtelijke bron voor een schrijver als u. Was de zoektocht naar hoofdper-

34

FoliaMagazine

sonen inderdaad een makkelijke?

‘Dat ging vrij snel, ja. Toen ik het idee eenmaal had, ben ik studenten uit verschillende opleidingen gaan benaderen. Ik vertelde ze dat ik benieuwd was naar hun verhaal en vooral ook waarom. Door nadrukkelijk afstand te nemen

‘Ik heb nooit eerder stilgestaan bij de persoonlijke geschiedenis van mijn studenten’ van bestaande vooroordelen over allochtone studenten wekte ik hun belangstelling. Ik merkte dat ze het prettig vonden dat de aandacht uitging naar hun persoonlijke achtergrond.’

Maar het Indiase prinsesje was vast niet de enige die niet stond te springen bij het idee door u geportretteerd te worden.

‘Eigenlijk wel. Vrijwel alle studenten die ik aansprak wilden meewerken. Ik denk dat de meesten zich vereerd voelden dat iemand, een docent zelfs, zo uitgebreid de tijd voor ze wilde nemen. Die belofte heb ik waargemaakt. Met sommigen ben ik zelfs op reis gegaan naar hun land van herkomst.’

Maakt u met uw boek een politiek statement?

‘Nee, politiek is mijn doel niet. Ik wil gewoon laten zien wie die allochtone studenten die dagelijks voor me in de collegebanken zitten nu precies zijn. In vierentwintig jaar als docent heb ik nooit eerder stilgestaan bij hun persoonlijke geschiedenis. En dat is jammer, want juist zulke informatie is belangrijk voor een wederzijds begrip tussen docenten en allochtone studenten en studenten onderling. Er is nu veel angst voor het onbekende. Met mijn boek wil ik laten zien dat die angst niet nodig is. Pas als je voor elkaar openstaat, zie je hoe bijzonder de ander is.’

Niet politiek dus, wel een ideaal. U prijst uw boek zelfs aan als ‘een bijdrage in de stap van “zij” naar “wij”’. Toch hebben veel van de studenten in uw boek het niet over Nederlanders als ze ‘wij’ zeggen.

‘Dat klopt, net als veel autochtonen hebben zij de nodige vooroordelen over de mensen wier achtergrond ze niet kennen. Door het grote aantal allochtone studenten dat hier rondloopt, wordt de HvA wel eens gezien als culturele melting pot. Maar dat werkt in de praktijk toch anders. Nadat alle studenten door dezelfde draaideur naar binnen zijn gekomen, splitsen ze zich op in groepjes. Ze voelen zich toch het meest verbonden met degenen met wie zij een

taal, cultuur, afkomst of geloof delen. Toch zeggen de studenten in mijn boek ook dat ze op de hogeschool voor het eerst echt in contact kwamen met autochtonen en allochtonen die niet in hun eigen buurt wonen. Het potentieel voor integratie is dus enorm. Docenten kunnen een grote rol spelen in het bevorderen van contact.’

Is zoiets wel aan de docenten?

‘Ja, ik vind van wel. Uit zichzelf zullen studenten de stap minder snel zetten. Veel allochtonen houden bijvoorbeeld niet zo van de directheid van veel Nederlanders. Bij het samenstellen van projectgroepjes kiezen ze dus liever voor elkaar.

Zoiets kun je als docent doorbreken door zelf gemengde groepjes samen te stellen.’

Ik kom nog eens terug op het debat over het multiculturele karakter van de HvA: het sluiten van de gebedsruimte en het ontslag van de docent die geen vrouwenhanden meer schudt. Hoe ervaren de studenten in Het land van verlangen dat soort gebeurtenissen?

‘Over deze specifieke kwesties binnen de hogeschool hebben we het niet gehad. Grotere

politieke onderwerpen komen wel aan bod. De Arabische lente, bijvoorbeeld. En ritueel slachten. Vorig jaar vertelde een van de studenten me op weg naar huis in de metro dat ze haar moeder hielp met de voorbereidingen van het Offerfeest. Een tijd na die ontmoeting is de rituele slachting maandenlang een brandende kwestie in het publieke en politieke debat geweest. Door dat soort parallelle lijntjes te benoemen, laat ik zien hoe de actualiteit verbonden is met de levensverhalen van de studenten.’

kende brief schrijft, bijvoorbeeld. Ook hier is een belangrijke taak weggelegd voor docenten. Gelukkig verandert de wereld ondertussen ook. Als Turkije straks toetreedt tot de Europese Unie en India een van de grootste economieën is, ontstaat er juist vraag naar mensen die culturele verschillen kennen en begrijpen.’ Na dit interview kwam Nico Keuning opnieuw in contact met de Indiase studente die hem inspireerde tot het schrijven van dit boek. Haar verhaal is alsnog toegevoegd aan die van de tien andere studenten.

In hun ambities worden de studenten die u portretteerde belemmerd door taalachterstanden en problemen met het vinden van stageplekken. Hoe hoopvol bent u over hun toekomst?

‘Het probleem van veel allochtone studenten is vooral dat ze niet zo handig zijn. Een luie Nederlandse student weet de weg naar het stagebureau van zijn opleiding wel te vinden, allochtonen gaan zelf op zoek en raken gefrustreerd als die stageplek er steeds maar niet komt. Een bijkomend probleem is dat ze veel dingen niet van huis uit meekrijgen. Hoe je jezelf verkoopt tijdens een sollicitatiegesprek of hoe je een pak-

Op de volgende pagina's vertellen studenten over hun medewerking aan Het land van verlangen. >>> Bekijk hoe Selma en Farrokh denken over het gebruik van het a-woord op foliaweb.nl/videos/wie-is-hier-de-allochtoon.

Het land van verlangen Nico Keuning Levensverhalen van allochtone HBO-studenten

ASPEKT

Nico Keuning Het land van verlangen Uitgeverij Aspekt, € 17,95

FoliaMagazine

35

Selma Ullah (22) Afgestudeerd in 2011 bij management, economie & recht Geboren in Nederland, vader uit Pakistan en moeder uit Suriname

‘D

at ik van allochtone afkomst ben heb ik op de HvA nooit als een last ervaren. Wel merkte ik dat ik bij het kiezen van opdrachtgroepjes geneigd was samen te werken met mensen uit mijn eigen vriendenkring. En die bestaat toch vooral uit studenten die ook allochtoon zijn, zoals Marokkanen en Surinamers. Maar ook met autochtonen kon ik altijd goed opschieten. Op mijn middelbare en basisschool was altijd ongeveer de helft van de klas van

36

FoliaMagazine

Nederlandse afkomst, terwijl dat op de HvA vaak rond de tachtig procent was. Daarom ging ik hier

‘Mijn nichtje vindt het onwijs gaaf’ automatisch meer om met autochtonen. Meewerken aan Nico’s boek was een leuke ervaring. We hebben één lang gesprek gehad van anderhalf uur.

Ik vond het wel erg spannend en een beetje eng, want het is toch je persoonlijke leven dat ineens openbaar wordt gemaakt. Maar vooral mijn vader heeft me heel erg gestimuleerd mee te doen. Hij zei steeds: “Je hebt toch helemaal geen reden om het niet te doen?” Ook mijn nichtje vindt het onwijs gaaf dat ik met mijn verhaal in een boek kom. Wat ik ermee kan bereiken weet ik zo gauw niet. Ik hoop vooral dat de overige reacties ook positief zullen zijn.’

Farrokh Foladgar (27) Communicatiemanagement Sinds 1994 in Nederland, uit Iran

‘D

e deelname aan Nico’s project heb ik als erg fijn ervaren. Ik kende hem al als docent, en toen hij me voor zijn boek vroeg heb ik geen seconde getwijfeld. Het leek mij een uniek project. We hebben drie keer met elkaar gesproken en hij is zelfs bij mijn moeder langs geweest voor een gesprek. Hoewel ik zelf het onderscheid tussen allochtoon en autochtonen niet zo heb ervaren, weet ik dat er medestudenten zijn die

het wel op die manier beleven. Bijvoorbeeld Marokkaanse jongeren die zich gediscrimi-

‘Je moet uit je comfort zone stappen’ neerd voelen. Ik heb daar ook wel discussies met ze over gehad en me afgevraagd of ze niet zelf dat gevoel van uitsluiting creëren. Stu-

denten op de HvA hebben de neiging in hun eigen groepjes te blijven hangen. Ik denk dat je zelf af en toe uit je comfort zone moet stappen en bij andere mensen aan tafel moet gaan zitten. Steeds als ik dat deed merkte ik dat we allemaal eigenlijk voor tachtig procent gelijk zijn en de verschillen in de details zitten. We moeten meer het gesprek met elkaar aangaan.

Door mee te werken aan Nico’s boek kan ik daar hopelijk aan bijdragen.’ l

FoliaMagazine

37

(advertentie)

KIJKEN BIJ FLOOR? OF ZELF IETS ORGANISEREN MET FLOOR? KIJK OP FLOOR.HVA.NL

CREATING TOMORROW

Mohammed Saifddine (21) Management, economie & recht Sinds 2001 in Nederland, uit Marokko

‘N

ico Keuning was mijn projectbegeleider in het tweede jaar. Toen hij een jaar geleden een mail rondstuurde waarin hij aangaf op zoek te zijn naar allochtone studenten die hun levensverhaal wilden vertellen, heb ik direct gereageerd. Ik wilde graag aan zijn project meewerken. We hebben een middag uitgetrokken voor één lang gesprek. Tijdens dat eerste gesprek besloten we om naar mijn geboortedorp Boumalne Dades in Marokko af te reizen en in

januari van dit jaar hebben we dat gedaan. We zijn toen onder meer naar mijn oude school geweest,

‘Ik probeer mijn eigen pad te volgen’ waar ik vier jaar heb gezeten. Op de HvA heb ik eigenlijk nooit problemen gehad vanwege mijn Marokkaanse afkomst. Ik ben altijd open geweest

naar iedereen en dan worden anderen ook open naar jou toe. Met discriminatie of uitsluiting heb ik nooit te maken gehad. In de eerste paar weken van het eerste jaar ging ik nog vooral met allochtonen om, maar in projectgroepen word je gewoon ingedeeld bij andere mensen en dan leer je automatisch iedereen kennen. Op de locatie Leeuwenburg zie je misschien nog wel veel groepjesvorming, maar ik probeer gewoon mijn eigen pad te volgen en om te gaan met wie ik wil.’ yyy Clara van de Wiel

FoliaMagazine

39

‘Ik werk goed.

Maar niet op vrijdag’ Nachtenlang feesten op bier en Redbull, voor veel studenten een hobby, voor dj’s een baan. Een baan die niet altijd goed samengaat met studeren: dj’s blijken langstudeerders. Maar draaien op Lowlands en Awakenings, of het hebben van een eigen avond in Studio 80 of Trouw, maakt het wel waard. ‘Ik betaal nu mijn studieschuld af van mijn optredens.’ tekst Martine Heijnen / foto’s Friso Spoelstra William Kouam Djoko (27), tevens zijn artiestennaam, studeerde in 2003 twee jaar reclame, marketing & communicatie (RMC) aan de HvA. ‘In 2003 was Amsterdam vanuit Rijswijk gezien nog een heel grote stad voor mij. Dat bleek mee te vallen. Binnen een korte tijd merk je dat iedereen elkaar hier via via wel kent. In 2004 kwam ik bij de liveact Jason and the Argonauts als mc. Eerst schreef ik alleen teksten voor mijn mc-act, maar al snel stak ik uren in het leren platen draaien. In diezelfde tijd begon de Amsterdamse minimalscene zich tot een hechte groep te ontwikkelen. Aron Friedman begon met de Mono-feestjes en Bart Skils startte met de Traffic technofeestjes. Kabale und Liebe kwam in die tijd terug naar Amsterdam na een lange reis in Australië en Ion Ludwig daalde vanuit het hoge noorden af naar de hoofdstad. Via het webforum mnml.nl leerde ik Lauhaus en Boris Werner kennen. Zij waren toen de twee jongens die in Amsterdam de scene aanvoerden. We leerden elkaar allemaal als vrienden kennen en de scene werd almaar groter en groter.’

40

FoliaMagazine

Twee jaar lanterfanten ‘In het laatste jaar van mijn studie speelde ik veel en ja, de weekenden waren zwaar. Maar dat was voor mij niet de reden om te stoppen met mijn studie. Op het RMC liep ik uiteindelijk vast op het feit dat ik een pietje-precies ben. Omdat je in projectgroepen werkt, bevond ik me steeds weer achter de redigeertafel om de jip-en-janneketaal van mijn medestudenten sexyer te maken. Vervolgens kreeg iedereen een voldoende. Dat heet dan hbo-niveau. Ik betaal nu mijn studieschuld af van mijn optredens. Je kan zeggen dat ik twee jaar heb lopen lanterfanten van belastinggeld, aan de andere kant ben ik door de ruimte die ik heb genomen nu wel in staat om muziek te maken. Je moet het voordeel voor jezelf eruit halen, natuurlijk.’

5 november Fakkit | Studio 80 | Amsterdam, 26 november Herfstdrift Festival | De Vasim Fabriek | Nijmegen, 17 december Late Night Society | Trouw | Amsterdam

Robert Mulder (21), onderdeel van dj-duo Kerk!, management, economie & recht aan

de HvA. Draait in Studio 80, Club NL en Sugar Factory.

‘Tot een jaar geleden draaide ik nog thuis en niet in clubs. Toen beet het draaien mijn studie misschien harder dan nu het geval is. Voorheen begon mijn weekend op woensdag, daarna ging ik door op donderdag, vrijdag en zaterdag, het hield niet op. Ik woon letterlijk om de hoek bij Studio 80 en kan koprollend naar huis bij wijze van spreken. Op een gegeven moment raak je de draad kwijt als je zo veel uitgaat, ik tenminste wel.’

‘Standaard te laat en supergaar’ ‘Je ontkomt er niet aan dat je soms in de knel komt met je tijd. In het afgelopen jaar had ik een werkgroep op vrijdagochtend terwijl ik op donderdagavond in de Sugar Factory draaide.

Dat betekende dat ik standaard te laat kwam op vrijdag en bovendien supergaar was. Na het schrijven van een extra paper heb ik dat vak toch gehaald, want ik werkte wel goed, maar niet op vrijdag. Op school heb ik aangegeven dat ik in het weekend draai, dus mijn studiegenoten weten dat ze me niet moeten vragen om op zaterdag of zondag aan een project te

William

Robert

FoliaMagazine

41

Sandrien

Bo

42

FoliaMagazine

werken. Maar ze weten ook dat ik het heus wel doe op dinsdag of woensdag. Zij snappen ook wel dat er nog een andere wereld bestaat naast de studie.

Vergeleken met het eerste jaar heb ik nu meer vrijheid om mijn tijd in te delen. Ik heb geleerd te plannen en nu gaat het prima. Dit jaar kon ik bijvoorbeeld niet naar het Awakeningsfestival omdat ik tentamens had en ik heb een gig gecanceld van een vierentwintiguursfeestje op een eiland deze zomer. Dat zijn hele leuke dingen om te doen, maar je moet rekening houden met je studie als je het wilt halen.

Nu er druk komt op studenten om sneller te studeren, zullen mensen daar ook rekening mee moeten houden. Dat beperkt je wel in je vrijheid om je te ontwikkelen in de jaren dat je jong bent.’

Hockey werd vinyl ‘In mijn derde studiejaar begon ik als dj op te treden. Wekelijks stond ik vier uur achter elkaar te draaien in de Blitz in de Reguliersdwarsstraat. Van daaruit kreeg ik steeds meer aanvragen van andere clubs om te komen draaien. Uit de energie die ik in die tijd nog steeds in hockeytrainingen stak, kreeg ik voor mijn gevoel weinig terug. Toen ben ik vol voor het draaien gegaan, tenminste, met mijn studie ernaast.

Laatst zag ik op Facebook dat Victor Coral zijn studie weer heeft opgepikt. Misschien vind je draaien op een gegeven moment niet meer leuk, dan wil je toch ergens op terug kunnen vallen. Dat is voor mij altijd de drijfveer geweest om af te studeren. Achteraf bekeken had ik mijn studie sneller kunnen afronden dan in zeven jaar, maar toen ik afstudeerde kon ik wel

17 november Ille Bitch Invites | Pand 48 | Groningen, 19 november Backstage | Chicago Social Club | Amsterdam, 26 november Barre Tijden | De Kelder | Amersfoort, 10 december Backstage | Chicago Social Club | Amsterdam

‘Op een gegeven moment raak je de draad kwijt als je zo veel uitgaat’

Sandrien van Rossum (33) aka Sandrien, studeerde in 2004 af aan de UvA in communicatiewetenschap. Draaide op Lowlands en Awakenings en heeft een eigen avond, Imprint, in Trouw.

‘In het eerste jaar van mijn studie zat ik bij Victor Coral in de klas. Hij draaide door het hele land en in clubs als Escape. Later stopte hij met zijn studie om fulltime te gaan draaien.

Mijn leven bestond in die tijd alleen maar uit studeren en hockey, wat ik op topsportniveau gedaan heb. Voordat ik op mijn achttiende naar Amsterdam kwam, woonde ik in Bilthoven. Dat is een klein saai dorp, ik kon daar niet mezelf zijn. Eenmaal in Amsterdam begon mijn leven eigenlijk pas. Al snel begon ik het uitgaansleven te verkennen. Eerst het studentenleven, daarna de lesbische scene. Daar ontdekte ik technomuziek, en ging ik zelf thuis primitief aan de slag met mixen. Met een plaat op de enige draaitafel die ik had in de ene kamer en een tape in het casettedek in de andere kamer. En dan naar het midden rennen om te luisteren of je ze gelijk hebt lopen. Dat was in 1999.’

meteen leven van het draaien. Inmiddels heb ik verschillende eigen clubavonden gehad, op het moment Imprint in club Trouw. Als ik nu zou moeten beginnen met studeren, zou ik waarschijnlijk eerst mijn studie afmaken om pas daarna mijn interesses te kunnen ontdekken.

Die kant gaat het voor toekomstige studenten nu helaas op.’

11 november Oorwarmers en Zweetbandjes | Studio K | Amsterdam, 26 november Imprint & Clone | Trouw | Amsterdam, 30 november Imprint | Trouw | Amsterdam

Bo Havermans (28), onderdeel van dj-duo Klapsandwich, master sociale psychologie aan de UvA. Draaide onder meer op Shoeless Open Air, Plak en Electronation.

‘Ik ben het schoolvoorbeeld van iemand die lang over zijn studie doet. Drie jaar lang haalde ik weinig studiepunten. Ik werkte vier nachten per week achter de bar in clubs als Panama en de Powerzone. Dit gaat nooit meer lukken, dacht ik op een gegeven moment en ik stopte met mijn opleiding. In de drie jaar daarna heb

ik fulltime gewerkt, onder andere bij feestorganisatie Electronation. Met vrienden draaide ik in die tijd plaatjes in de keuken van het studentenhuis. Vanuit die keuken is veel voortgekomen. Bijvoorbeeld Na Het Wakker Worden, het eerste feest dat ik organiseerde; een onofficiële afterparty van Awakenings. Mijn samenwerking met Martijn de Vries is ook in die keuken ontstaan. Samen draaien we nu als het dj-duo Klapsandwich, onder andere op de Plak-feestjes die Martijn organiseert.’

Aan de cola light ‘In 2010 heb ik mijn studie weer opgepakt, eerst deeltijd en sinds dit jaar weer voltijd. Sinds vorig jaar zomer hebben we gemiddeld drie optredens per maand. Ik kan het me niet veroorloven om in de dagen na een gig te brak te zijn om nog te kunnen studeren. De manier waarop ik een feest beleef is daardoor veranderd. Ik probeer bewust om te gaan met de nachten waarop ik laat sta ingedeeld. Zoals laatst, toen speelde ik op Kernafval van half zes tot zeven uur ’s ochtends. Op dat soort nachten ga ik niet meer de hele avond aan het bier, maar drink ik ook cola light.

Mijn cijfers zijn goed gebleven. Omdat ik adhd heb krijg ik een jaar extra studiefinanciering, waardoor ik niet in de problemen kom met het nieuwe studiebeleid. Ik heb wel gedemonstreerd op de Dam. Zeker, ik heb studievertraging opgelopen omdat ik heb gefeest, maar ik heb daardoor ook mijn muzieksmaak kunnen ontplooien. Ik denk dat het voor iedereen belangrijk is om zich persoonlijk te ontwikkelen in een gebied naast de studie. Die ruimte wordt straks weggenomen voor nieuwe studenten, dat is zonde.’

25 november Plak | Chicago Social Club, ­ 3 december Andere Koek | Schagen, 23 december Vrijbuiters | Studio 80 | Amsterdam, 27 december Plak | Kring/ Club Up | Amsterdam, 31 december Oliebollenklapper | Amsterdam yyy

Benieuwd geworden naar de draaikunsten van William, Robert, Sandrien en Bo? Ga naar foliaweb.nl/foliavond/djs/ om naar hun sets te luisteren.

FoliaMagazine

43

lezingenladder het cultureel studentencentrum van UvA & HvA

docu Voor eenieder die geïnteresseerd is in lezingen en debatten is er de Folia Magazine-lezingenladder. Wij streven ernaar hierin de meest interessante lezingen en debatten in Amsterdam op één plek te verzamelen.

Filosofie op de Zuidas: Saskia Stuiveling

Online fundraising

Amsterdam Bright City DO 03/11,

David Berg, expert op het gebied van online fundraising, vertelt wat de opties zijn, hoeveel ze kosten en hoe je ze het beste gebruikt.

The Hub Amsterdam VR 04/11, 14.00 uur

16.00 uur

Filosoof Ad Verbrugge in gesprek met Saskia Stuiveling, president van de Algemene Rekenkamer.

Slaa | Avond van de polemiek

De Nieuwe Liefde VR 04/11, 17.30 uur

De Balie WO 02/11, 20.30 uur Tien polemisten lezen een schotschrift voor.

Met o.a. Martin Bosma, Hafid Bouazza, Bert Brussen, Meindert Fennema, Theodor Holman en Hans Teeuwen.

Goed gedrag: Jan Marijnissen Late night talkshow van politiek commentator van De Pers, Kustaw Bessens, waar iedere keer één gast centraal staat. Deze keer Jan Marijnissen. Met bijzondere bijdragen van Pierre Bokma.

Against All Odds: a Battle for Human Rights in Iran Nobelprijswinnares Shirin Ebadi zal spreken over de mensenrechtensituatie in Iran en discriminatie op basis van religie.

Hoe komt een tentoonstelling tot stand?

Bibliotheek Roelof Hartplein MA 07/11, 20.00 uur

Annemarie de Wild, conservator Amsterdam Museum, vertelt hoe een tentoonstelling tot stand komt.

PvdA-leider Job Cohen spreekt over over de spanning tussen vrijheid, verantwoordelijkheid en gemeenschap. Aanmelden verplicht via secretariaat@zingeving.net.

Kinderen van de Hondsberg – 2011 Discussieavond over de gevolgen van de bezuinigingen op instellingen voor verstandelijk gehandicapte kinderen met ernstige gedragsproblematiek zoals de Hondsberg.

De Slavernij: het debat Rode Hoed DI 08/11, 20.00 uur Specialisten en geïnteresseerden discussieren over de geschiedschrijving van de koloniale slavernij. Met o.a. UvA-historicus Leo Balai.

U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur tijdig een mailtje naar harmen@folia.nl onder vermelding van ‘Aanmelding lezingenladder’.

Social Housing - Housing the Social Felix Meritis VR 04/11 & ZA 05/11 10.30 uur

FoliaMagazine

Job Cohen spreekt

Rode Hoed MA 07/11, 20.00 uur

De Balie MA 07/11, 20.00 uur

44

Ontspannen vrijdagmiddagprogramma over politiek, religie en cultuur. Met o.a. Maria Goos en Idfa-directeur Ally Derks. Presentatie Daphne Bunskoek.

Rode Hoed ZO 06/11, 14.30 uur

De Balie ZA 05/11, 22.00 uur

Tweedaags symposium over de relatie tussen de politieke en praktische kant van sociale huisvesting en de meer filosofische definities van sociale ruimte.

Café de Nieuwe Liefde

(advertentie)

drukken drukken drukken | vormgeving | vormgeving | vormgeving voorlichting voorlichting voorlichting | offerte | offerte | offerte

proefschriften.nl proefschriften.nl proefschriften.nl

20374_GVO_Adv_48x27.indd 20374_GVO_Adv_48x27.indd 20374_GVO_Adv_48x27.indd 1 1 1 25-08-11 25-08-11 (wk 25-08-11 34) (wk 10:11 34) (wk10:11 34) 10:11

do 03/11 19.30 uur Catfish

Documentaire over het wereldwijde sociale netwerk Facebook. studenten gratis, anderen E 5,-

Muziek

do 03/11 20.30 uur Plug & Play

Plug & Play is het CREA poppodium, waar je iedere eerste donderdag van de maand nieuwe bands kunt ontdekken. toegang gratis

improviSatietheater vr 04/11 20.30 uur LOS

Geïmproviseerde voorstelling met emoties, wendingen en plots die door het publiek bepaald worden. studenten E 5,-, anderen E 7,50

Lezing

ma 07/11 20.00 uur

China (3): Zestig jaar Chinese Volksrepubliek - 1949-2010 Hoe heeft China zich ontwikkeld onder het Communisme van Mao en zijn opvolgers? Deel 3 uit de Chinaserie door Henk Schulte Nordholt. studenten gratis, anderen E 5,-

docu

di 08/11 20.00 uur Rumble Fish

Film met een bijzondere soundtrack.

Muziekwetenschapper Joost Jansen licht toe waarom deze film een “must hear” is. studenten gratis, anderen E 5,-

Muziek, theater & meer do 10/11 20.30 uur CREA Open Podium

Een afwisselende avond met singer songwriters, stand up comedians, theatermakers. toegang gratis

www.crea.uva.nl

CREA. Dat vind je nergenS

overigens

In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.

Een gebrek aan ambitie bij vrouwen is de reden dat zij nauwelijks vertegenwoordigd zijn in de sollicitatiecommissies van de FGw. Mies Westerveld hoogleraar sociaal verzekeringsrecht

Mieke Bal hoogleraar literatuurtheorie

Marco Snoek lector leren & innoveren

Mies Westerveld: ‘Welnee, dat heeft niet zo veel met gebrek aan ambitie te maken. Er is wel iets anders aan de hand, denk ik. Bij de FGw wordt het Nieuwe Generatieoffensief ingezet om de vergrijzende geesteswetenschappen te verjongen. Daar worden sollicitatiecommissies voor samengesteld en het moment dat de selectiekaravaan op weg is, blijkt dat daar maar heel weinig vrouwen in zitten. Ik deel de stelling van de ondernemingsraad dat de UvA een probleem heeft met wervingscommissies die zo eenzijdig zijn samengesteld. En ik ben ook benieuwd naar de gemiddelde leeftijd van die commissies. Maar waaróm er niet genoeg vrouwen zijn gevonden, weet ik niet. Zijn ze niet benaderd, zeiden ze massaal “nee”, doen ze dat vaker dan mannen? Ik houd zelf bij dit soort verzoeken ook de boot een beetje af, maar dat heeft weinig te maken met gebrek aan ambitie.

Voor je eigen carrière maakt het namelijk niet zo veel uit in hoeveel commissies je zit, je kunt hooguit zeggen dat je zulke taken soms moet aannemen vanuit een gevoel van verantwoordelijkheid naar de gemeenschap.’

Marco Snoek: ‘Van een Nieuw Generatieoffensief mag je verwachten dat het zich niet blindstaart op leeftijd, maar ook aandacht besteedt aan diversiteit in sekse en cultuur. Het risico van deze discussie is echter dat hij snel tot algemeenheden leidt.

Vrouwen dit en mannen dat. Het ligt aan het hanige gedrag van mannen, of vrouwen zijn zelf de schuldigen. De grote vraag is of de context niet bepalender is dan algemene kenmerken van groepen mensen. Hoe is de man-vrouwverhouding in sollicitatiecommissies van andere faculteiten? Ik weet het niet. Wat opvalt is dat de man-vrouwverhouding in de sollicitatiecommissies (42-17) een mooie afspiegeling is van de huidige man-vrouwverhouding onder de hoogleraren (46-19). De discussie over de feminisering van het onderwijs is in volle gang en jongens moeten steeds harder concurreren met meisjes. Meer nieuwe didactiek in de universiteit met de nadruk op actief samenwerken, presentaties en projecten, zal ervoor zorgen dat de rollen over een paar jaar omgedraaid zijn.

Mannen, maak je borst maar nat.’

Mieke Bal: ‘Ik kan het niet geloven: de klok terug naar de zeventiger jaren! Zowel het feit dat vrouwen ondervertegenwoordigd zijn als de uitleg dat het komt door een gebrek aan ambitie doen vreselijk gedateerd aan. Ik heb ooit bij de toenmalige decaan gevraagd waarom ik in vijf benoemingscommissies van hoogleraren op vakgebieden waarop ik ten minste één boek had gepubliceerd, niet was gevraagd. Het antwoord was: “Sorry, daar zit niks achter. We hebben je gewoon over het hoofd gezien.” Dit is het eerlijkste en meest symptomatische antwoord dat ik ooit op zo’n kritische vraag heb gehad.

De meeste hoge heren, al dan niet van goede wil, denken er gewoon niet aan dat de aanwezigheid van vrouwen in een commissie een goede zaak is. Vrouwen geen ambitie, hallo, waar zijn jullie de afgelopen veertig jaar geweest? Kijk naar het aantal vrouwelijke promovendi. Dat zijn toch mensen met ambitie? Dat die aantallen langzaam omdraaien naarmate de functies hoger worden, komt absoluut niet door gebrek aan ambitie? yyy Floor Boon

FoliaMagazine

45

prikbord HvA

46

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.nl

DMR Babyboomers

DEM HvApp

Met zijn opinieartikel in de Volkskrant wist DMRmedewerker Dennis van den Berg (1984) de afgelopen weken flink wat reacties uit te lokken. Van den Berg verwijt zowel de babyboomers als zijn eigen generatie een gebrek aan actiebereidheid. Hij noemt het ‘fucking frustrerend’ dat het hem zelf ook niet lukt tot iets substantieels te komen om de problemen in de wereld aan te pakken. Op de website www.nieuwe-leiders.nu nodigt hij daarom jonge mensen uit mee te denken over de manier waarop de wereld beter kan worden ingericht.

Studenten van het Domein Economie & Management kunnen sinds 1 november roosterinformatie en absentie van docenten raadplegen op hun smartphone. In de toekomst moeten studenten zich via hun telefoon ook kunnen inschrijven voor tentamens. De app verschilt van apps die al binnen andere domeinen gebruikt worden, omdat er gemakkelijk andere functies aan kunnen worden toegevoegd. De HvApp voor iPhone en iPad is te downloaden in de Appstore.

Over een maand volgt de Android-app. Studenten met een BlackBerry zullen het met een mobiele website moeten doen.

DBSV Ajax

DT CleanMobility

Lector Topsport Cees Vervoorn is door de ledenraad van Ajax benoemd in een onderzoekscommissie die de impasse in de raad van commissarissen moet bezweren. Het zal de voornaamste taak van de vijfkoppige commissie worden om de onenigheid tussen Johan Cruijff en de vier overige leden van de raad in kaart te brengen. Inzet van de strijd tussen de commissarissen is de benoeming van een nieuwe directeur voor de Amsterdamse voetbalclub. Cruijff heeft de voorkeur voor iemand met een aansprekend voetbalverleden, maar de door hem voorgedragen mensen werden afgewezen.

Het Domein Techniek brengt de verschillende innovatieprojecten samen onder de noemer CleanMobility.

Het gaat om de tegenwindauto, de Shell Eco Marathon auto, de zonneboot die ontwikkeld wordt voor de Frisian Solar Challenge en de Halbachmotor, een speciale elektrische motor die in de toekomst wellicht gebruikt kan gaan worden om de eerder genoemde voertuigen aan te drijven. De projectorganisatie bestaat uit HvA-studenten technische bedrijfskunde, sportmanagement en communicatie. Zij zullen zich onder meer gaan bezighouden met het sponsorbeleid en de marketing.

DOO Lezing

DMCI Verhoeven

Het accent dat in het onderwijs op individueel presteren wordt gelegd kan bij jongeren leiden tot een gebrek aan betrokkenheid bij de samenleving. Over de keerzijden van dit fenomeen houdt pedagoog en UvA-hoogleraar Monique Volman donderdag 1 december een lezing op de Universiteit van Amsterdam. Ook lector Ed van den Berg geeft aansluitend een lezing over wetenschap en techniek in het basisonderwijs. De locatie van de lezing is nog niet bekend, aanmelden kan al wel door een mail te sturen naar info-wka@uva.nl.

Regisseur Paul Verhoeven is op zoek naar game-ontwikkelaars die een game willen ontwikkelen voor zijn filmproject Entertainment Experience. Informatica­ studenten van de leerroute Game Development krijgen de kans mee te werken. Ook jonge regisseurs, acteurs en scriptschrijvers leveren een bijdrage. Als de film afgerond is worden de gamedevelopers aan het werk gezet. Zij ontwikkelen onder leiding van gamespecialist Reinout te Brake een computerspel dat aansluit bij de film. www.entertainmentexperience.nl/pages/games

DG Burn-out

HvA Cateraar

Tussen 2007 en 2010 is het aandeel werknemers met burn-outklachten toegenomen. Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Burnoutklachten komen het meeste voor in het onderwijs.

De gezondheidszorg doet het relatief goed en staat als sector op een zesde plek. Uit het onderzoek blijkt verder dat hoger opgeleiden zich iets vaker opgebrand voelen dan lager opgeleiden. Jongeren hebben er relatief weinig last van.

De Hogeschool en Universiteit van Amsterdam hebben een nieuwe cateraar. Eurest gaat de catering (maaltijden en dranken) verzorgen van alle mensa’s, vergaderingen en feesten en partijen. De catering van coffeecorners werd al eerder gegund aan Micaffè, de automatenverkoop aan Maas International. Beklonken is het nog niet, Cateraar Sodexo heeft namelijk beroep aangetekend tegen de gunning. De winnaar van enkele maanden geleden is nu de verliezer en pikt dat niet. Het kort geding dient 15 november.

FoliaMagazine

prikbord UvA

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.nl

FGw Dissertatieprijs

FGw Boekenborrel

De Boekmanstichting heeft de longlist vrijgegeven van de dissertaties die meedingen naar de Boekman Dissertatieprijs 2012. Op de lijst staan 52 dissertaties, 14 ervan zijn afkomstig van UvA-onderzoekers. De prijs bestaat uit een geldbedrag van 10.000 euro en wordt voor de tweede keer uitgereikt. UvA-kanshebbers zijn Jaap Evert Abrahamse, Junko Aono, Eltje Bos, Amanda Brandellero, Inge Broekman, Simone Boogaarts-de Bruin, Cock Dieleman, Joris Ebbers, Liesbeth Helmus, Bas Jansen, Tamara van Kessel, Bram Noot, Pieter Verstraete en Bert Vreeken.

Op 8 november is er een facultaire boekenborrel waar verschillende wetenschappers van de faculteit hun nieuwste publicaties presenteren. Aan het woord komen Ellinoor Bergvelt en Debora Meijers over hun publicaties Napoleon’s Legacy en Museal Spezialisierung und Nationalisierung ab 1830. Jouke Turpijn vertelt vervolgens over zijn boek 80’s dillemma. Nederland in de jaren tachtig, dat op 25 oktober verscheen. Daarin beschrijft Turpijn het klein geluk en leed van Nederlanders in de jaren tachtig. Locatie: Bungehuis, zaal 101.

Aanvang 16.30 uur.

AMC Kwakzalverij

UvA Fresco

De historische commissie AMC organiseert een reeks lunchlezingen over de geschiedenis van de geneeskunde in Amsterdam, onder de titel ‘Gasthuislezing’. Op 16 november gaat die lezing over de kwakzalverij. Aan het begin van de twintigste eeuw woedde in Nederland een verhit debat over de ‘geneesvrijheid’, oftewel: mogen zieke mensen zich laten behandelen zoals ze willen? Die discussie wordt op deze dag nog eens dunnetjes overgedaan onder leiding van Frank Huisman, hoogleraar geschiedenis van de geneeskunde. Locatie: AMC, collegezaal 4. Aanvang: 13.00 uur.

Universiteitshoogleraar Louise Fresco is door het maandblad Opzij verkozen tot machtigste vrouw van Nederland in de categorie Onderwijs en wetenschap.

Opzij stelt jaarlijks een top 100 van machtige vrouwen samen, verdeeld over tien categorieën. Hoogleraar economie Henriette Maassen van den Brink, die vorig jaar de lijst aanvoerde, staat dit jaar op plaats vijf. Hoogleraar psychologie Eveline Crone staat op plaats zes. Hoogleraar onderwijskunde Geert ten Dam staat op de negende plaats. De rij wordt gesloten door HvA-rector Jet Bussemaker.

Alumni AUV-dag

AUC Open

De jaarlijkse verenigingsdag voor leden van de Amsterdamse Universiteits-Vereniging (AUV), de algemene alumnivereniging van de UvA, vindt dit jaar plaats op zaterdag 12 november. In de ochtend verzorgt Lia van Gemert, hoogleraar historische Nederlandse letterkunde, samen met twee promovendi de AUV-lezing met als titel: Big business! Literatuur als handelswaar in de Gouden Eeuw.

Daarna is er voor AUV-leden een gezamenlijke lunch in het Atrium. ’s Middags zijn er lezingen en debatten over uiteenlopende onderwerpen.

Zie ook: www.uva-alumni.nl.

Op 12 november houdt het AUC weer een open dag.

Op zo’n dag kun je iets meer opsteken over het programma van de exclusieve bacheloropleiding, de toelating en het studentenleven op het AUC. Tijdens deze dag is er ook een rondleiding door het gebouw, zijn er Q&A-sessies, kun je praten met studenten en staf van het AUC en kun je een idee krijgen van het campusleven. Bijzonder: wie volgend studiejaar begint met een opleiding aan het AUC krijgt college in het spiksplinternieuwe, nu nog in aanbouw zijnde pand op het Science Park. Zie ook www.auc.nl.

USC Gratis

BC en

Onder het motto ‘Sport voor nop’ kun je van maandag 14 tot en met vrijdag 18 november gratis sporten bij Universum, het ASC, PCH Fitness, USC Fitness en ClubWest. Kom een sport uitproberen en doe mee aan een les zumba, spinning, boksen, basketbal, kickboksen et cetera. Ook de diensten van het USC Sport Advies­ centrum zijn gratis beschikbaar. Schrijf je je tijdens de ‘Sport voor nop’-week in voor een cursus, dan ontvang je als cadeau een USC-badlaken of 2 x 5 minuten zonnebank. Kijk op www.usc.uva.nl.

Op 5 november vindt weer de Amsterdamse museumnacht plaats. Bijzondere Collecties (BC) en het Allard Pierson Museum (APM) doen daar uiteraard aan mee.

In de BC wordt de nacht van het menselijk lichaam georganiseerd, over eeuwenoude en gloednieuwe medische wetenschap, kwakzalverij en dokter Bibber. Tot in de kleine uurtjes zijn er tal van activiteiten, van lezingen door Dick Swaab tot bodybuilding. In het APM is de bijzondere tentoonstelling over de Etrusken – met veel Italiaanse stukken – te zien. Zie ook www.n8.nl/2011.

de machtigste

dag

APM N8

FoliaMagazine

47

wasdom Niet leren maar fietsen Danny Nelissen Leeftijd: 40 (geboren op 10 november 1970) Beroep: Sportcommentator en productiemanager bij Eurosport. Werd in 1995 wereldkampioen wielrennen bij de amateurs en werd datzelfde jaar uitgeroepen tot beste sportman van Nederland.

Studie: MBA sportmarketing en bachelor commerciële economie aan de Johan Cruyff University. Studeert nu rechten aan de Vrije Universiteit.

Afgestudeerd: 2009 Docent: ‘Wim de Wit, een van de oprichters van de Johan Cruyff University en oud-keeper van Ajax. Ik heb veel marketingvakken bij hem gevolgd en vond hem een erg goede docent omdat hij dynamisch en aanwezig was.’

Locatie: ‘Mijn lessen werden gegeven in de Leeuwenburg aan de Amstel. Ach, al die gebouwen zijn hetzelfde: weinig sfeer, maar functioneel ingedeeld.’

Café: ‘Ik ga eigenlijk nooit naar cafés. Ik ben geen drinker en hou niet van rook of harde muziek.’

Afknapper: ‘Het was heel moeilijk om me aan de HvA in te schrijven. Ik moest allerlei documenten inleveren volgens een ingewikkelde procedure. Veel te hoogdrempelig allemaal.’

48

FoliaMagazine

stage Hij was eerst wielrenner, studeerde daarna sportmarketing en commerciële economie en werd sportcommentator en productiemanager bij Eurosport: Danny Nelissen. tekst Julie de Graaf / foto Bob Bronshoff

‘I

k wist van jongs af aan dat ik wilde wielrennen. Toen ik op de basisschool havo-advies kreeg, zei ik tegen mijn vader: “Ik wil niet leren, ik wil fietsen.” Hij vond dat goed, op voorwaarde dat ik een vak zou leren om op terug te vallen als het fietsen niet zou lukken. Ik heb toen de lagere technische school (lts) gedaan en ben opgeleid tot elektricien.

In mijn huidige werk als productiemanager heb ik wel eens met techniek te maken en komt die opleiding nog goed van pas ook. Tijdens mijn jaren aan de lts leefde ik van dag tot dag: ik kwam op school, keek naar het rooster en rekende uit hoeveel kilometer ik nog zou kunnen fietsen als ik thuiskwam. Op mijn zeventiende mocht ik bij het NOC*NSF komen trainen en kreeg ik een stipendium. Het jaar daarop werd ik beroepsrenner en verdiende ik mijn geld met sporten.

Toen ik op mijn achtentwintigste om medische redenen moest stoppen met fietsen, heb ik gekeken waar mijn talenten lagen.

Zodra je weet waar je goed in bent, kan je een richting kiezen en daar honderd procent voor gaan. Ik hou van onderzoeken, communicatie en analyseren en kwam uit bij een opleiding journalistiek in Tilburg. Tijdens mijn eerste jaar belde Eurosport of ik zin had om voor hen te komen werken in Parijs.

Dat wilde ik wel en de jaren daarna reisde ik vaak op en neer naar Frankrijk. Met journalistiek ben ik toen vrij snel gestopt, omdat ik er gewoonweg geen tijd meer voor had. Toen het Eurosport-kantoor na vier jaar van Parijs naar Amsterdam verhuisde, werd studeren weer een optie en heb ik me ingeschreven

voor een MBA (Master in Business Administration) sportmanagement aan de Johan Cruyff University in Amsterdam. Die opleiding sprak mij aan omdat het voor een groot deel is gestoeld op ervaring en de uitwisseling van ervaringen. Ik ontmoette er interessante mensen uit de sport- en zakenwereld en leerde er de theoretische kaders van het managen. Bij een aantal vakken bleek dat ik veel van de theoretische principes al toepaste in de praktijk. Voorheen deed ik dat op gevoel, nu weet ik ook waar het vandaan komt.

Na de MBA heb ik een bachelor commerciële economie gedaan, zodat ik een diploma had waarmee ik door kon stromen naar de universiteit. Het behalen van die bachelor was voor mij hetzelfde als mijn tijd aan de LTS: het was iets wat ik moest doen om een ander doel te bereiken. Net zoals je eerst heel veel uren moet trainen op de fiets voordat je wereldkampioen kunt worden.

Inmiddels ben ik begonnen aan een studie rechten aan de Vrije Universiteit. Die studie interesseert mij enorm. Ik wil graag weten hoe de wereld in elkaar zit, welke wetten er gelden en hoe die historisch tot stand zijn gekomen. Bovendien word ik niet graag voor de gek gehouden en wil ik precies weten hoe alle wetten en regeltjes in Nederland in elkaar zitten. Daarnaast is het in mijn werk handig om een juridische achtergrond te hebben. Ik heb namelijk vaak te maken met uitzendrechten, arbeidscontracten en commerciële deals. Veel kennis die ik in het eerste halfjaar van de rechtenstudie heb opgedaan, komt nu al goed van pas. Ik ben dan ook benieuwd wat de komende jaren zullen brengen.’ yyy

Floor Rusman (25) Studie Geschiedenis Stage Vrij Nederland Verdiensten € 350,- per maand Beoordeling JJJJJ ‘Ik heb gesolliciteerd voor deze stage nadat een redacteur, die ik kende via happyChaos, mij op de vacature attendeerde. Er zitten hier vrij veel jonge mensen: vijf van de redacteuren zijn rond de dertig. Ik heb geen koffie hoeven halen, ik kon vrijwel vanaf het begin echt aan het werk. Eerst had ik nog niet zo veel te doen, toen ben ik mezelf gaan vermaken en heb ik me ingelezen. In de tweede week mocht ik al een boekrecensie schrijven, toen een lang stuk. Daarna begon het werk aan de Mediagids, met informatie en achtergronden bij het nieuws, die vier weken bij Vrij Nederland zat. Die was bedoeld als verdieping voor lezers, met verwijzingen naar bronnen op internet als artikelen, documentaires en filmpjes. Daar heb ik tot nu toe vooral aan meegewerkt. We vergaderden voor de Mediagids iedere week en bedachten dan vijf tot acht onderwerpen. Ik heb onder meer stukken geschreven over Syrië en Tunesië, omdat ik vond dat de gids juist over ingewikkelde actuele kwesties informatie moest geven. Nu zijn die vier weken voorbij en mag ik zelf bedenken wat voor bijdragen ik aan het blad wil leveren. Ik word heel vrij gelaten en ik mag doen wat ik het liefste doe: veel schrijven, ook lange, inhoudelijke stukken.

Het is heel fijn om vijf dagen per week te werken.

Daarbij is de redactie erg gezellig en werk ik ook nog eens op de mooiste plek van Amsterdam, op de hoek van de Kloveniersburgwal en de Raamgracht. Eigenlijk zie ik geen nadelen, behalve dat het maar zo kort is.’ yyy Bob van Toor

FoliaMagazine

49

FoliaMagaz ine weekblad

toehoorders

voor HvA

en UvA

Doordraaien Studerende dj’s: met een strakk planning lukt e het Damiaan De psych Denys iater over schoo en waanz nheid in

cover Danny Schwarz

nr. 08 02/11/2011

Smeltkroes Nico Keunin zijn studen g, ten en hun roots

FM_08.indd

1

Vermoord in Almere en gedump t in een rioo l 28-10-11

Folia Magazine vraagt naar de meningen over een college of les

Gastcollege ‘Serious Games’, derdejaarsvak interactieve media, door Evert Hoogendoorn woensdag 26 oktober, 14.20 uur, Duivendrechtsekade tekst Clara van de Wiel / foto’s Danny Schwarz

colofon

Weekblad voor de HvA en

UvA Folia Magazine is in 2011 voortgekomen uit Folia (1948) en Havana (1996).

Redactieadres Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, telefoon 020-5253981, e-mail: redactie@ folia.nl Hoofdredacteur Jim Jansen Chef redactie Mirna van Dijk Art director Pascal Tieman Redactie (print/web) Floor Boon, Kim Bos, Luuk Heezen, Wim de Jong, Jeff Pinkster, Eva Rooijers, Gijs van der Sanden,

Jani Yu (22)

Mireille Bevink (21)

‘Dit is allemaal nieuw voor mij; ik was niet bekend met de inzet van games voor lesstof en commercie. Dit college ging over “gamification”: hoe je met behulp van games mensen kunt bewegen tot ander gedrag. Bijvoorbeeld met Holle Bolle Gijs in de Efteling, of het maken van pianotoetsen op traptreden om mensen te laten traplopen. Dat de docent vertelde over zijn eigen ervaringen met het opzetten van dat soort dingen vond ik erg interessant.’

‘Een gastcollege is altijd een fijne afwisseling, zo wordt de zaak nog eens van een andere kant belicht. Deze keer door iemand uit het bedrijfsleven, wat veel relevante informatie opleverde omdat hij de actuele praktijk liet zien.

Veel docenten komen ook wel uit die praktijk, maar zijn er al weer een tijdje uit. Deze gast had leuke voorbeelden, bijvoorbeeld over het feit dat een spel altijd zinloze obstakels in zich moet hebben.’

Interactieve media

Interactieve media

Danny Schwarz, Bob van Toor, Annemarie Vissers, Clara van de Wiel, Dirk Wolthekker Aan dit nummer werkten mee Fatihya Abdi, Jan van Breda, Bob Bronshoff, Fred van Diem, Robbert Dijkgraaf, Carlijn van Donselaar, Julie de Graaf, Martine Heijnen, Marc Kolle, JeRoen Murré, Ron Santing, Friso Spoelstra, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Mariska Vermeulen Eindredactie Harmen van der Meulen Correctie Martien Bos Opmaak Hannah Weis, Carl Zevenboom Uitgever Stichting Folia Civitatis Redactieraad Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Ilse Duijn, Jurriaan Gorter, Jaap Kooijman, Ronald Ockhuysen (voorzitter), Jean Tillie, Sebas Veeke

Jesse van der Lee (27)

Chris-Anne van Veen (21)

‘Bij dit vak zijn meer dan de helft van de colleges gastcolleges door mensen uit de branche. Dat vind ik goed, want dat laat zien hoe games door bedrijven steeds meer worden ingezet. De docent deed het bovendien goed.

Hij liep veel rond en stelde veel vragen. Bijvoorbeeld wat wij zelf als definitie van games zouden geven. Hoewel er weinig respons uit de zaal kwam, houdt dat mensen wel bij de les.’

‘Wat leuk is aan verschillende gastdocenten is dat iedereen er een andere visie op na houdt. Bijvoorbeeld over de definitie van wat een game moet zijn, en over waar je een game het beste op zou kunnen toepassen. Omdat deze man werkt als gamedesigner voor een bedrijf dat voor externe partijen serious games ontwikkelt, kon hij heel goed over de praktijk vertellen. Je kon duidelijk zien dat hij zijn werk leuk vindt.’ yyy

Interactieve media

50

FoliaMagazine

Interactieve media

Secretariaat Stephanie Gude (projectbegeleider), Margot Riedstra Zakelijke leiding Paul van de Water Drukker Roularta Printing, Roeselare België Advertenties Bureau van Vliet, Zandvoort, 023-5714745, zandvoort@bureauvanvliet.nl

17:11

deining ‘De aanvechting om in te grijpen moet worden genegeerd.’ Hoogleraar internationale betrekkingen Paul Aarts vindt dat het Westen zich niet moet bemoeien met het democratisch proces in Tunesië, Egypte en Libië, in de Volkskrant.

‘De sfeer is altijd goed. Na zo’n dag zou ik ook wel weer willen studeren.’ Rector Jet Bussemaker plugt de open dag van de HvA, in Metro.

‘Maar hijzelf: hij laat een leegte achter. Hij is een vriend die ik mis.’ Emeritus hoogleraar Marita Mathijsen inventariseert niet alleen de literaire nalatenschap van Harry Mulisch, in Vrij Nederland.

‘Het lijkt me het beste als we nu een besluit nemen, de folders moeten naar de drukker.’

Ons Kritisch Alternatief-oprichter Sam de Nijs is misschien iets te zakelijk voor de Occupybeweging, in de Volkskrant.

‘Een normaal Nederland, dat is toch ook maar een façade?’ AMC-student en blogger Emma Bruns ziet gekte als onderdeel van het leven, in nrc.next.

‘Van de PVV-Kamerleden heeft maar 46 procent een universitaire opleiding.’ Politicologen Meinder Fennema en Jasper van Koppen zeggen het nog maar eens, in de Volkskrant.

‘Mijn ontwerpsucces is direct gekoppeld aan verkoopbaarheid van het concept.’ Architect Nanne de Ru toont zich een realist, in de Volkskrant.

Opvallende quotes uit de afgelopen week van

de lezer

In de rubriek ‘de lezer’ blikt wekelijks iemand terug op het vorige nummer. Wil jij diegene een keer zijn? Meld je dan aan via redactie@folia.nl.

Noor de Boer (26), student sociologie en medewerker Kenniscentrum maatschappij & recht ‘Toen ik de voorkant zag dacht ik meteen: wat een vieze foto! Het stuk over de zombies heb ik niet uitgelezen. Terwijl ik het las dacht ik: waar gaat het blad nou over, vermaak of onderwijs? Ik dacht dat Folia Magazine over onderwijs ging, dat het kritisch keek naar de HvA en de UvA. Ik zit in een onderzoeksteam met twee promovendi van de UvA, die allebei ook voor de HvA werken. Er is een duidelijke overlap, dat is toch interessant voor zo’n blad als dit? Het onderwijs is wat ons bindt, niet zombies. De foto’s bij zo’n stuk trekken wel heel erg de aandacht, maar ik blijf er niet langer naar kijken, zoals bij een kunstfoto. Ik blader altijd meteen door naar stukken als dat interview met Doekle Terpstra. Dat was goed, maar er had kritischer gereageerd kunnen worden op zijn uitspraken. Zo goed loopt het op het hbo niet op het moment. Dat stuk met de foto over de gunning van de cateraar was leuk, ik wil graag weten hoe dat verder gaat. Het stuk over de SJD heb ik met veel interesse gelezen, maar dat komt omdat ik dat een tijdje heb gestudeerd.

Daarom las ik ook meteen “Overigens”, omdat Jan Willem Duyvendak daarin stond, dat is er een van ons bij sociologie. Verder kijk ik altijd naar “Prikbord” en de “Lezingenladder”; die geven een heel goed overzicht van wat er gaat komen. Ik vind het belangrijk dat in Folia Magazine aandacht wordt besteed aan nieuw onderzoek, en dan niet op de hyperige manier waarop de media dat doen.’ yyy tekst Bob van Toor / foto Danny Schwarz

volgende week Op de kermis Voor veel studenten uit Noord-Holland is de kermis het feest van het jaar. Folia Magazine doet verslag.

Braindrain van de UvA Wat doet de UvA om toponderzoekers aan te trekken en, belangrijker nog, om ze aan zich te binden?

Jan Vertonghen

Fietsforce

Hij combineert een studie sportmarketing aan de JCU met het aanvoerderschap van Ajax. Het is maar goed dat Jan Vertonghen goed kan hooghouden.

UvA-studenten begonnen met fietsenmakers op afroep, waarmee ze jongeren met een dak- of thuisloze achtergrond een kans bieden werkervaring op te doen.

(voormalig) HvA’ers en UvA’ers. Iets leuks gezien, mail het naar redactie@folia.nl.

FoliaMagazine

51