FoliaMagazine weekblad voor HvA en UvA
nr.18 30/01/2013
Startup Tour
Zaken doen vanaf je zolderkamer
(advertenties)
FLOOR AGENDA
KOHNSTAMMHUIS, WIBAUTSTRAAT 2-4 | WO 30 jANUARI - WO 13 FEBRUARI kennisMaking & RondLeiding LeeRcenTRuM koHnsTaMMHuis 31 januari, 17.00 -19.00 uur, Broedplaats Bibliotheek Kohnstammhuis laat het leercentrum zien aan medewerkers en docenten DMR, DOO en DMCI. iRRiTaTiedebaT asva 6 februari, 16.30 -19.30 uur, Broedplaats De top 3 organisatorische irritatiepunten van de HvA worden besproken door Michiel Stapper en Louise Gunning. exceLLenTie debaT doo 7 februari, 17.00 -21.00 uur, tribune Arena De 30 studenten uit het excellentie programma van DOO laten in 5 rondes hun debat technieken zien en bespreken verschillende thema’s.
HTML (How To Make Love) januari-maart In januari begint HTML bij Floor. Een coproductie met theatergroep Jura. Voor HMTL zoekt Floor verhalenvertellers over liefde en vriendschap. Durf jij je verhaal te vertellen? Mail naar floor@hva.nl. Floor is het leercentrum van de HvA. Floor is voor studenten, docenten en de rest van de wereld. Je kunt er activiteiten bijwonen maar ook organiseren. Mail je idee naar floor@hva.nl. Facebook www.facebook.com/floorHvA Twitter @floorHvA
CREATING TOMORROW Folia2012okt_2:Opmaak 1 01-11-12 09:15 Pagina 1 e-mail: hotel@lecoin.nl internet: www.lecoin.nl
Nieuwe Doelenstraat 5 1012 CP Amsterdam 020 - 5246800
Hotel RĂŠsidence Le Coin Het hotel, al jaren een pleisterplaats voor haar Universitaire gasten, ligt in het oude centrum van Amsterdam en op een steenworp afstand van nagenoeg alle universitaire afdelingen. Ook is het een uitstekend vertrekpunt voor het ontdekken van alles wat de stad te bieden heeft, van het bijwonen van een theatervoorstelling tot een rondvaart in een van de vele monumentale grachten. Gasten van de UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM en de HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM kunnen rekenen op een gereduceerd tarief en ontvangen bij een eerste overnachting, met verwijzing naar deze advertentie, een leuke attentie. Aan onze vaste gasten wordt natuurlijk ook gedacht.
Bezoek onze website of bel voor nadere informatie.
Gastvrijheid in een karakteristieke sfeer
inhoud #18
redactioneel In de kou
Bestuurservaring 6
Sinds september werkt de HvA samen met vluchtelingenorganisatie UAF met onder meer als doel de burgerschapsvorming van HvA-studenten te bevorderen. Concreet komt het erop neer dat er maandelijks een film wordt vertoond waarna studenten met een vluchteling in gesprek kunnen gaan. Het initiatief is prachtig, maar komt helaas niet uit de verf. In november bijvoorbeeld mocht van de dienstdoende conciĂŤrge in verband met brandveiligheid het licht niet uit, hetgeen het kijkplezier niet bevorderde. Afgelopen donderdag werd tijdens de film zelfs de kachel uitgezet, waardoor de negen (!) bezoekers letterlijk en figuurlijk in de kou kwamen te zitten. Het minste wat de HvA zou kunnen doen is de filmvoorstelling goed faciliteren. Dan hebben de bij het project betrokken medewerkers die schitterden door afwezigheid ook geen excuus meer om niet te komen.
Studie- en studentenverenigingen moeten bestuurd worden. Maar wie wordt er nog bestuurder?
Man met idealen 12
Geschiedkundige Daniela Hooghiemstra schreef een biografie over onderwijshervormer en wereldverbeteraar Kees Boeke.
Vegan Challenge 20
Lisa Steltenpool gebruikt geen dierlijke producten. En dat zouden meer mensen moeten doen.
Prof. Rebel 24
Beginnende ondernemers doen inspiratie op tijdens de Startup Tour van Professional Rebel.
Zuidoostpropaganda 30
Voor Amsterdam Zuidoost is de student een gewild object. Nu andersom nog. Jim Jansen, hoofdredacteur Folia Magazine, jim@folia.nl, @jimfjansen
en verder
de week/het moment/navraag 4-5 passie 11 in memoriam Jos de Beus 14-15 Robbert Dijkgraaf 15 brief 16 opinie 17 Hadjar Benmiloud 17 objectief 18-19 drift 23 op de tong 27 promoties 28 overigens 29 Folia maakt kennis 34-35 Folia tipt 36-37 lezingenladder 37 prikbord 38-39 wasdom 40-41 stage 41 toehoorders 42 de lezer/deining 43
(twitter)
FoliaMagazine
3
de week Punthoofden, Euro Shopper-broodbeleg en behang
P
atiënten in het AMC mogen in hun handjes knijpen als ze aan hun bed een arts aantreffen. Zo bleek afgelopen week uit een column in het blad Medisch Contact van Marcel Levi, de bestuursvoorzitter van het AMC. Zijn personeel is zo druk doende met alle inspecteurs die het ziekenhuis aandoen dat ze nauwelijks tijd overhouden voor patiëntenzorg. Wat dan geheid slechtere scores oplevert als de inspectie kwaliteit patiëntenzorg op visite komt. Andere inspecteurs die langskomen: inspectie proefdierwelzijn, informatiebeveiligingsinspectie, kernenergiewet-inspectie, gevaarlijke-stoffeninspectie, inspectie waterleidingbesluit, verkeersinspectie van het heliplatform. Levi krijgt er een punthoofd van en steekt dat niet onder stoelen of banken. ‘We houden zelf wel in de gaten of we ons aan de regels houden.’
Ook hoogleraar financiële geografie Ewald Engelen maakt van zijn hart geen moordkuil in zijn column in De Groene Amsterdammer. Zo noemt hij de profielschets van de UvA een bullshitdocument en universiteitsbestuuders ribfluwelen eikels die geen idee hebben van de internationale veranderingen die op til zijn. Voor rector Dymph van der Boom heeft hij wel een goed woordje over, nu zij tijdens haar nieuwjaarstoespraak vraagtekens zette bij het topsectorenbeleid en studenten opriep competente rebellen te worden. Al twijfelt Engelen wel aan haar oprechtheid. Aan het beursalenstelsel hoeft Engelen in ieder geval geen woorden meer vuil te maken. Dat stelsel – waarin promovendi als ‘gewone’ studenten worden gezien – is definitief van de baan: het kabinet vond het toch niet zo fair als promovendi geen honorarium krijgen voor hun werkzaamheden. Geruststellend dat diegenen met academische ambities na hun studie niet nóg langer hoeven te teren op een dieet van witbrood, Euro Shopper-broodbeleg en
4
FoliaMagazine
Behang is in opkomst, vinden deze dames. Voor de minor entrepreneurship van de UvA hebben ze behang ontworpen met een combinatie van Delfts blauw en strakke geometrische patronen. Hoe duur zo’n rol is? Check Folia Web voor het filmpje.
ten een brug om behang weer trendy te maken. De HvA-studenten die een moestuinpakketje voor kinderen op de markt brachten, wonnen de elevatorpitch en gingen met 1000 euro marketingbudget naar huis. Da’s pas een investering. yyy Eva Rooijers en Gijs van der Sanden
misantropie. Maar tijdens de studie is en blijft het sappelen. Minister Bussemaker maakte bekend dat het schrappen van de basisbeurs studenten vanaf volgend jaar 15.000 euro gaat kosten. En voor de zoveelste keer werd een bekend riedeltje afgestoken. Iets met ‘investering’ en ‘de goedkoopste lening van je leven’. U kent het wel. Gelukkig blijken studenten zich kranig te weren tegen al dat financiële onheil. Want wat doe je als de overheid je maandelijkse cashflow inperkt? Dan creëer je gewoon je eigen inkomsten. Studenten van de minor ondernemerschap kwamen afgelopen week met allerlei spannende start-ups op de proppen. Zo bekleedde een groepje studen-
22 januari 2013
tweet van de week Marijke Zwaag @Maryke Voorzittersoverleg deelraden: ik ben naast de griffier de enige dame! Mannenbolwerk... #hva (@ Maagdenhuis) http://4sq.com/ VXbdkd https://twitter.com/Maryke/status/
Dit studiejaar exposeren fotografen hun werk in een roulerende tentoonstelling die vier gebouwen van de HvA aandoet. Bovenstaand beeld, een moeder en kind behorende tot de Rabari-nomaden in India, is samen met andere foto’s van Pieter Schunselaar te zien op de eerste verdieping van het ALO. In het Benno Premselahuis is werk te zien van Michel Behar, in het Kohnstammhuis van Hannie Achterstraat en in de Leeuwenburg van Flip Lambalk. Op 1 april gaan de werken weer verhuizen. Een aantal werken blijft na afloop van de expositie in bezit van de HvA. yyy tekst Mirna van Dijk / foto Pieter Schunselaar
navraag Marcel Levi Marcel Levi, internist en bestuursvoorzitter van het AMC, is klaar met ‘de eindeloze stoet inspecteurs, visitatoren, auditors en controleurs’ die zijn ziekenhuis inspecteren, schreef hij in Medisch Contact. ‘Is er een probleem, beste inspecteurs, dan bellen we u wel.’
Worden de patiënten en studenten hier de dupe van? ‘Niet rechtstreeks, maar wel indirect. Alle tijd die we nu kwijt zijn aan papierwerk en bureaucratie zouden we liever gebruiken om datgene te doen waarvoor we op aarde zijn. Daarnaast zijn veel van de inspecties dubbelop en wordt er te veel gelet op details in plaats van op hoofdlijnen.’ Achter de inspecties, schreef u, zit ‘een bouwwerk van gestold wantrouwen waarachter verantwoordelijken zich kunnen verschuilen.’ Kunt u dat toelichten?
‘Waar het om gaat is dat mensen het idee hebben dat als ze maar heel veel inspecteren er ook weinig fout kan gaan. Dat is niet waar. Veel inspecties leiden niet per se tot minder incidenten, maar zijn bedoeld om vooraf al dingen af te wentelen mocht het mis gaan. Zodat ze dan kunnen zeggen: het is niet mijn schuld, ik heb onwijs veel laten inspecteren.’
U stelt voor dat het ziekenhuis de inspecteur belt als er iets mis is. Is dat een realistisch voorstel? ‘Het principe is vertrouwen. Kennelijk wil je dat iets goed gebeurt en dus geef je iemand een zekere verantwoordelijkheid. Dan is het prima
om af en toe te kijken of dat goed gaat. Maar als je je continu afvraagt of iets wel goed gaat, waarom vertrouw je dan iemand die taken toe?’
Hoe kan het beter, denkt u? ‘Om een vergelijking te gebruiken: bij Albert Heijn kun je tegenwoordig zelf je boodschappen scannen. Je kan dan stiekem een paar tomaten in je tas doen, maar je gaat ervan uit dat iemand dat niet doet. Er wordt gecontroleerd op basis van steekproeven. Je zou de frequentie van controles dus kunnen laten afhangen van of er dingen misgaan. Als je je keurig aan de regels houdt, is er ook geen reden om extra te gaan controleren.’ yyy Robrecht de Vocht
FoliaMagazine
5
Wie kiest er nog voor een bestuursjaar? Naast je studie een vereniging besturen, wie durft dat nog aan in deze tijden van prestatiedruk en leenstelsel? tekst Brechtje Keulen / foto’s Sandra Hazenberg
V
oor veel verenigingen was het begin dit studiejaar moeilijker dan andere jaren om een goed bestuur samen te stellen. Door eerst de on-
zekerheid rond de langstudeerboete en daarna de dreiging van een sociaal leenstelsel durven minder studenten naast hun studie plaats te nemen in een bestuur. En dat is jammer, vinden de
JOHAN VAN SANTEN (25) Vereniging SVAAA Functie Voorzitter Studie Aviation Studies (HvA)
‘Ik heb een opleiding tot piloot gedaan, maar het is heel moeilijk om werk te vinden. Na mijn eerste studie heb ik wel leuke baantjes gehad, maar ik wil toch heel graag terug de luchtvaart in. Ik ben de opleiding Aviation Studies en ook dit bestuursjaar begonnen met de gedachte dat ik zo veel mogelijk dingen wil doen waarmee ik me kan profileren op de arbeidsmarkt. Natuurlijk zou ik het liefste vliegen, maar dat is ook al lang niet meer alleen van A naar B. Als piloot ben je tegenwoordig “Manager of Flight”. Dat managen vind ik nu heerlijk, en daar wil ik absoluut mee verder. SVAAA is echt een studievereniging. We hebben ongeveer tweehonderd leden, waarvan tachtig procent eerstejaarsstudenten. Dat komt doordat studenten in latere jaren stages en externe projecten moeten doen, en minder bij de vereniging betrokken
6
FoliaMagazine
zijn. We organiseren lezingen en excursies, maar langzamerhand beginnen we ook met bijvoorbeeld netwerkborrels. In de luchtvaartsector is netwerken heel belangrijk, maar bij Aviation Studies wordt daar nauwelijks aandacht aan besteed en dat vind ik jammer. In mijn hoofd ben ik altijd met de vereniging bezig. Ik moet een beetje goochelen met mijn tijd om ernaast te kunnen studeren, maar ik ga er alles aan doen om geen studievertraging op te lopen. Zelf heb ik geen moment getwijfeld over het voorzitterschap, want ik had altijd al in gedachten dat ik een keer een bestuursjaar wilde doen. Ik snap het wel als mensen het laten schieten omdat ze het zich niet kunnen veroorloven. Maar zo’n bestuursjaar doe je ook voor jezelf en voor je toekomst. Het is een ervaring die je voor de rest van je leven met je meedraagt.’
studenten die het wél doen. Want een bestuursjaar is interessant en gezellig, en het is goed voor je netwerk. Wie zijn die studenten die zich volledig inzetten voor hun vereniging?
ALEXANDRA RAYMAKERS (24) Vereniging ASV Gay Functie Secretaris Studie Onderwijskunde (UvA)
‘Vorig jaar zat ik in de studentenraad. Na dat bestuursjaar wilde ik graag wat blijven bijdragen aan mijn studieomgeving. Bij de studentenraad ben je heel veel bezig met vergaderen, formaliteiten en onderwijsbeleid, en het leek me leuk meer contact met mensen te hebben. ASV Gay is feestelijker, maar heeft ook een doel en kan echt iets betekenen voor mensen. Ik vind het ook belangrijk om meer dan één bestuursjaar te doen, om de dingen die je geleerd hebt door te geven aan anderen. Als secretaris hou ik me vooral bezig met de structuur van de vereniging, bijvoorbeeld met ledenadministratie, statuten en reglementen. Dit is een jonge vereniging waar je nog veel aan
kunt bijdragen en veranderen omdat er nog niet zoveel vaststaat. Het is heel bijzonder om daar onderdeel van uit te maken. We willen mensen een veilige plek bieden, want veel jongeren komen pas uit de kast als ze studeren, omdat ze dan pas in een omgeving zitten waarin ze kunnen experimenteren. Daarnaast is er natuurlijk veel gezelligheid, en willen we bewustzijn en maatschappelijke betrokkenheid creëren. Zo hebben we op nationale kom-uitde-kastdag bijvoorbeeld met een kast en een fotowedstrijd op de UvA en HvA gestaan. Ik leer nu heel andere dingen dan in de studentenraad. Daar heb ik inzicht gekregen in
hoe grote instanties werken. Hier leer ik hoe je statuten opstelt of hoe je mensen bij een vereniging kunt betrekken, maar ook bijvoorbeeld hoe moeilijk het voor mensen is om uit de kast te komen. Ik kom zelf uit Amsterdam en uit een omgeving waarin dat allemaal oké is, dus ik had daar helemaal niet zo’n beeld van. Er staat 15 tot 20 uur voor deze functie, en veel mensen vinden dat in verband met studievertraging riskant. Als je borrels en feestjes meetelt, zit je er ook gemakkelijk overheen, maar dat zijn natuurlijk geen verplichtingen. En als ik tentamens heb, zet ik de statuutswijzigingen even op een laag pitje.’
FoliaMagazine
7
RENSKE SMITS (21)
Vereniging Chip & Charge Functie Competitieleider Studie Media, informatie & communicatie (HvA) ‘Vorig jaar had ik nog een relatie met een jongen uit Brabant. Toen had ik al eens nagedacht over het bestuur, maar het leek me te veel werk om te combineren met mijn studie, baantje en relatie. In de zomer ging die relatie uit, en toen dacht ik: waarom zou ik het niet proberen? Volgens mij was ik de laatste die zich aanmeldde voor het bestuur van dit jaar. Als competitieleider hou ik me bezig met alles op het gebied van tennis. Ik deel de trainingsgroepen in en maak de competitieteams, ik vraag de spelerspasjes aan, hou me bezig met de kleding, maak foto’s en plan nieuwe activiteiten. Chip & Charge heeft een parttime bestuur, maar in mijn hoofd ben ik er wel fulltime mee bezig. Ik ben niet alleen druk met mijn eigen taken, maar als bestuur moeten we ook bij alle borrels en activiteiten die we organiseren aanwezig zijn. Daar gaat best veel tijd in zitten, en het kost ook veel geld om overal aan mee te doen. Maar goed, vorig jaar heb ik mijn
propedeuse media, informatie & communicatie in één keer gehaald. Dit jaar is mijn doel om gewoon over te gaan. Voordat ik bij Chip & Charge kwam, had ik nog helemaal geen bestuurservaring. Tenniservaring wel – ik heb zelf ook les gegeven – dus alles wat daarbij komt kijken, gaat me wel goed af. Mijn ambitie ligt niet in de hoek van management.
Ik vind het wel leuk om mensen aan te sturen, en ik verwacht ook wel dat ik dat later in mijn werk ga doen, maar dat is niet het doel van dit bestuursjaar. Ik vind het nu gewoon superleuk om te doen, om midden in de vereniging te zitten en te zien wat er allemaal bij komt kijken. We runnen eigenlijk ons eigen bedrijfje. Of het goed staat op mijn cv zie ik later wel.’
senaat van L.A.N.X. bestaat uit acht mensen, die er allemaal een voltijdbaan aan hebben. Mensen vragen mij vaak wat ik nou de hele dag doe, en dat is nog best moeilijk uit te leggen. Eigenlijk ben ik steeds van alles en nog wat aan het regelen, afspreken en coördineren. In zo’n bestuur heeft iedereen een eigen belang en kunnen de meningen over het beste resultaat flink verschillen. Mijn taak is om de juiste uitweg te vinden en mensen daarvan te overtuigen. Ik merk dat ik daarin begin te groeien. Ook spreken voor groepen voelt steeds natuurlijker
aan. Het zijn allemaal dingen die je als manager doet, of als lobbyist. Misschien wil ik daar later wel mee verder. Ik beschouw mijn bestuursjaar niet als studievertraging, maar als een investering in mezelf. Ik ontmoet bijvoorbeeld ook veel reünisten – oud-leden – van L.A.N.X. Mijn voorgangers hebben op die manier soms stages kunnen krijgen. Als reünisten ken je elkaar misschien niet echt, maar je hebt iets gemeenschappelijks dat je bindt. Je weet van elkaar: wie senaat gedaan heeft, die kan wel iets.’
STEPHAN RAMB (22) Vereniging L.A.N.X. Functie Praeses Studie Politicologie (UvA)
‘Op L.A.N.X. moet je laten zien wat je in huis hebt voor je een bestuursfunctie kunt krijgen. In de senaat – het bestuur van de vereniging – kun je pas in je vierde jaar komen. Zelf heb ik daarvoor als fiscus bij mijn dispuut de financiën gedaan, en ik heb in het sociëteitsbestuur gezeten. Zo leren mensen je kennen, en krijg je zelf ook een kijkje in de keuken van de vereniging. Ik wist al langer dat ik praeses wilde worden. Hier en daar had ik al laten vallen dat ik erover nadacht en ik had al subtiel bij mijn ouders gepeild of zij er positief over zouden zijn. De
8
FoliaMagazine
PYKE POLDERMAN (24) Vereniging UvA-Orkest J.Pzn Sweelinck Functie Voorzitter (en cellist) Studie Economie (UvA)
‘Vorig jaar was ik penningmeester van het Sweelinckorkest, en nu werd ik door het vorige bestuur gevraagd om voorzitter te worden. Blijkbaar vonden ze me wel geschikt. Hoewel ik het niet verwacht had, vond ik het wel een enorme kans en een mooie eer om voorzitter te zijn van het orkest. Vorig jaar was ik nog deel van het geheel, nu ben ik eindverantwoordelijk. Het is moeilijker geworden om een bestuur te vinden, dat merkte ik dit jaar wel. Mensen zijn onzeker over hun studie en committeren zich minder snel aan zo’n jaar waarin het risico bestaat dat ze vertraging oplopen. Ik heb veel contact met voorzitters van andere studentenorkesten, en die zeggen allemaal dat het moeilijk is om hun bestuur vol te krijgen. Zelf ben ik nu in de afrondende fase van mijn bachelor, en ik begin pas in september aan mijn master. Dat komt goed uit, want ik besteed wekelijks ongeveer vijftien uur aan het werk als voorzitter van het orkest. We zijn vooral bezig met het organiseren en financieren van repetities en concerten, en daarnaast hebben we ook iedere week een borrel na de repetitie. Zo nu en dan houden we een kamermuziekavond, en eens in de twee jaar gaan we op tournee naar het buitenland. Als bestuur ben je voor al die dingen verantwoordelijk, ook als andere commissies zich er eigenlijk mee bezighouden. Uiteindelijk komt het wel op jouw bordje terecht. Ik merk dat ik mijn sociale kwaliteiten heel erg ontwikkel. Ik word assertiever omdat ik veel moet samenwerken en mensen moet aansturen, en nu zie ik ook hoe je verschillende mensen op verschillende manieren moet benaderen. Als je dat weet, kun je bijvoorbeeld ook gemakkelijker een vergadering leiden of een discussie aangaan. Maar bovenal vind ik zo’n bestuursjaar gewoon heel erg leuk. Ik duik dieper in mijn vereniging, bestuursleden worden ook vrienden, en samen maken we er een mooi jaar van.’ yyy
FoliaMagazine
9
Het gebroken onderwijsservies van Nederland
(ingezonden mededeling)
“Als een universiteit een mooi kopje uit haar
Juist in deze tijden van globalisering en de
handen laat vallen, dan is dat jammer, maar
steeds belangrijker wordende internationale
het is maar één kopje. Alleen is het servies
samenwerking zijn studies die studenten
dan eigenlijk niet meer compleet. Wie maakt
opleiden tot specialisten in andere talen en
zich zorgen om het hele servies van de weten-
culturen ontzettend belangrijk. Universitei-
schap?”
ten slaan op deze manier belangrijke ‘kopjes’
Dit zei Robbert Dijkgraaf in een interview met het Hoger Onderwijs Persbureau van 30 november 2011. Hiermee verwijst hij naar het verdwijnen van steeds meer ‘unica’ -oplei-
van het servies kapot. Deze verloren kopjes lijken voor de universiteit misschien een klein verlies, maar voor Nederland betekent dit een incompleet servies.
dingen die maar aan één onderwijsinstelling
ASVA maakt zich zorgen over het verdwijnen
worden aangeboden- uit Nederland.
van deze opleidingen. Universiteiten worden
Het afgelopen jaar heeft vooral het talenonderwijs onder de bezuinigingsslag moeten lijden. In Nederland is het straks niet meer mogelijk om Noors, Fins of Hongaars te studeren. Ook voor Roemeens zal je uit moeten wijken naar het land zelf. En zelfs Portugees, de taal van een land dat nu een van de grootst groeiende economieën in de wereld is, kan vanaf komend jaar niet meer in Nederland worden gestudeerd.
gedwongen keuzes te maken in hun zwaartepunten en zich dus op bepaalde gebieden te profileren. Aan zo goed als elke universiteit blijven opleidingen als rechten en economie echter bestaan, terwijl geen enkele universiteit zich specialiseert in de letteren of geesteswetenschappen. Van deze onderwijsrichtingen worden nu door de universiteiten veel studies als kopjes kapot geslagen. ASVA vindt dat het onderwijsservies van Nederland beschermd moet worden!
Wat is jouw mening over het afschaffen van talenopleidingen? Mail naar kennis@asva.nl
fotografie: Vera Duivenvoorden
passie Motoren DAnIel MArcHAnT, (27, student Engineering, Design & Innovation (ED&I), HvA) leeft voor motoren. ‘Zodra ik op mijn motor stap verdwijnen op slag al mijn zorgen. Ik voel alleen de wind tegen me aan beuken en geniet van de snelheid. Het gevoel van mijn banden die over de weg slippen, de geur van verbrand rubber, heerlijk. Ik merk wel dat ik de laatste jaren volwassener ben geworden. Vroeger scheurde ik gewoon op mijn racemotor door de stad. De 240 haalde ik dan zonder probleem. Maar tegenwoordig rij ik op het circuit en daardoor heb ik minder de behoefte me als een gek te gedragen in het normale verkeer. Ik trek natuurlijk nog wel af en toe een wheely, maar dat moet kunnen. Ik leef voor motoren. Niet alleen voor het rijden. Ik bouw ze ook zelf. Dan koop ik een oud krakkemikkig ding en “tune” ik hem helemaal om. Het gaat om het proces. Het in en uit elkaar halen en iets geheel eigens creëren. Ik zou nooit een spiksplinternieuwe motor willen, dat zou de hele lol ervan afhalen. Er is weinig wat kan tippen aan het gevoel onderdelen binnen te krijgen. Gloednieuwe banden, daar word ik gewoon geil van. Mijn uiteindelijke droom is mijn eigen motoren te gaan ontwerpen, custom designed. Daarom studeer ik ook ED&I. Op dit moment heb ik zes motors, zeven als je die van een overleden vriend van me erbij optelt. Ik ben het ding helemaal aan het opknappen in mijn eigen werkplaats. De motor was één brok ellende, helemaal kapot vanbinnen, en je zou hem nu moeten zien: als nieuw. Straks worden er bloemen op geverfd en daarover komen stickers met zijn gezicht, het ultieme eerbetoon.’ yyy tekst Marith Iedema / foto Fred van Diem
FoliaMagazine
11
Voor een betere wereld Kees Boeke wilde de wereld veranderen en begon daarom zijn eigen school. Maar zijn idealen bleken niet opgewassen tegen de harde werkelijkheid, blijkt uit de biografie die Daniela Hooghiemstra over hem schreef. Gijs van der Sanden
Z
oals een zaadje ontkiemt en uitgroeit tot een plant, zo zou ook een kind zich moeten ontwikkelen, vond Kees Boeke (1884-1966). Als mensen van jongs af aan maar vrijgelaten worden, dacht hij, dan zou het goddelijke in de mens zich vanzelf openbaren. Zijn in 1927 opgerichte school De Werkplaats Kindergemeenschap in Bilthoven was meer dan een zoektocht naar een nieuwe vorm van onderwijs. Het was een levensbeschouwelijk project. Historica en journaliste Daniela Hooghiemstra schreef met De geest in dit huis is liefderijk een meeslepende biografie over onderwijsvernieuwer, christen-anarchist en pacifist Kees Boeke, op wie zij deze maand tevens promoveerde. TEgEN BEzIT Wie het levensverhaal van Boeke leest, valt van de ene verbazing in de andere. Over hoe radicaal hij en zijn vrouw – de Britse miljonairsdochter Betty Cadbury – zijn in hun poging zich te ontworstelen aan staat en kapitaal bijvoorbeeld. Zij is erfgename, maar van de erfenis wil het echtpaar niets weten; Boeke weigert geld op den duur zelfs aan te raken. Omdat ze tegen elke vorm van bezit zijn stellen zij hun huis in Bilthoven open voor iedereen, maar langzaam wordt hun onderkomen overgenomen door thuislozen die al het eten opeten en niet van plan zijn om weg te gaan. Als de situatie onhoudbaar dreigt te worden, verruilt het echtpaar in de zomer van 1926 hun huis voor een
12
FoliaMagazine
tentenkamp in de Biltse duinen. ‘Een bijna idyllisch leven,’ zo schrijft Betty in haar memoires, maar dat verandert als de winter aanbreekt. Het is snijdend koud, de kinderen worden doodziek en Betty raakt in verwachting van haar achtste kind. Uiteindelijk is het Betty’s broer die ingrijpt: hij huurt een goedkope arbeiderswoning voor het gezin en helpt hen met verhuizen. Het naleven van hun idealen is een hachelijke onderneming gebleken. Niet dat Boeke daar rouwig om is. Hij heeft alweer nieuwe plannen. ‘Zijn smartelijke ervaringen hadden hem doen inzien dat voor gemeenschapszin een zekere ontwikkelingsgang nodig was,’ schrijft Hooghiemstra. Maatschappijhervorming moet
niet toe gedwongen’. Het kennisniveau van de werkers was lang niet altijd naar behoren. ‘Of het onderwijs op De Werkplaats goed of slecht was, was in grote mate afhankelijk van het kind,’ schrijft Hooghiemstra. Volgens historicus Hermann von der Dunk, oud-werker en een belangrijke bron voor Hooghiemstra’s onderzoek, lag Boeke niet wakker van de vraag hoe kinderen het beste konden leren. ‘Hij had een groter doel: hij wilde de wereld opnieuw inrichten.’ Hoe belangrijk dat voor hem is, blijkt wel uit het feit dat hij tijdens de oorlogsjaren concessies deed aan zijn idealen. Hoewel met tegenzin verschafte hij de Duitsers een lijst met de namen van alle Joodse werkers om zijn school te kun-
‘Hij wilde de wereld opnieuw inrichten’ van onderaf komen en beginnen bij de kleinsten. Zo ontstaat het idee voor ‘een schooltje’. Die school bestaat nog altijd en wordt als Boekes erfgoed beschouwd, maar – zo werpt Hooghiemstra op – het is de vraag in hoeverre dat zijn verdienste is of die van de mensen om hem heen. Net als in het tentenkamp botsen ook hier zijn idealen met de praktijk. Het ontbreken van zichtbaar gezag leidt al vrij snel na de oprichting van De Werkplaats tot problemen. Schoonmaken is bijvoorbeeld verplicht voor alle leerlingen – of ‘werkers’ zoals ze binnen de muren van de school worden genoemd – maar ‘je wordt er Prinses Beatrix als leerling van De Werkplaats, ca. 1946
Het gezin Boeke rond 1920 / foto’s uit besproken boek
nen behouden. Hoewel Kees zich wel degelijk begaan toont met de onderdrukten, zijn het tijdens de bezetting vooral Betty en de werknemers van de school die grote risico’s nemen met Joodse onderduikers door ze in hun huizen onder te brengen. KONINKLIJKE LEERLINgEN Door het verzetswerk van de medewerkers krijgt de school na de oorlog de naam ‘goed’ te zijn, en de aanmeldingen stromen binnen. Een van de geïnteresseerden is niemand minder dan koningin Wilhelmina, die na de oorlog vervuld is met idealen die naadloos aansluiten op die van Boeke. In september 1945 krijgt De Werkplaats twee nieuwe leerlingen: Beatrix en Irene, de kinderen van – dan nog – prinses Juliana. Dat is opmerkelijk, omdat Boeke geen voorstander is van de monarchie. Ondertussen wordt de financiële situatie van De Werkplaats steeds nijpender: medewerkers worden al maanden niet uitbetaald. Boeke neemt een historisch besluit door zijn bezwaar tegen overheidssteun te laten varen. Het zet een ontwikkeling in gang die Boeke met lede ogen aan zal moeten zien:
De Werkplaats transformeert langzaam maar zeker tot een ‘normale’ school. De komst van de prinsesjes kan achteraf als tegelijkertijd het hoogte- en het dieptepunt van De Werkplaats, zoals Boeke die voor zich zag, worden gezien. Prinses Juliana is onder de indruk van de school en komt regelmatig langs. En
‘Een koningskind poetst geen wc’s’ Boeke, schrijft Hooghiemstra, ‘profiteerde van de magische uitstraling die de Oranjeprinsessen hadden als het om het verspreiden van zijn idealen ging’. Beatrix heeft het aanvankelijk naar haar zin. ‘Haar ijver was groot en ze blonk uit in creatieve vakken als beeldhouwen en tekenen,’ herinnert een medewerker zich. Maar tegelijkertijd strookte haar koninklijke identiteit – waar ze zich volgens medewerkers erg goed bewust van was – niet met de ‘gemeenschapsmens’ die De Werkplaats zou moeten voortbrengen. ‘Een koningskind poetst geen wc’s,’ zei Beatrix. In 1951 schrijft Juliana in een brief aan Boeke
dat ze haar dochters van school haalt. Bij nader inzien, schrijft ze, vindt ze Boekes onderwijsmethode toch niet geschikt voor haar dochters. Beatrix’ persoonlijkheid is ‘in een knoop terechtgekomen die wel precies het tegendeel was van de harmonische ontwikkeling die Boeke nastreefde,’ schrijft Juliana. Voor Boeke is de teleurstelling niet te overzien. Als een stichtingsbestuur de leiding over De Werkplaats overneemt, raakt Boeke de greep op zijn school volledig kwijt en ziet hij zijn idealen voor zijn neus sneuvelen. De Werkplaats is niet de gemeenschap geworden die hij najaagde. In 1966 sterft hij, aan acute leukemie. Toch, stelt Hooghiemstra, heeft Kees Boeke wel degelijk iets nagelaten. ‘Meer dan een onderwijssysteem is het een cultuur, die tot op de dag vandaag in De Werkplaats voelbaar is.’ yyy
Daniela Hooghiemstra: De geest in dit huis is liefderijk, Arbeiderspers, 520 blz., € 29,95
FoliaMagazine
13
opinie
In memoriam Jos de Beus politieke theorie, politieke cultuur & hun geschiedenis Jos de Beus (27 november 1952 - 16 januari 2013).
O
p 16 januari aan het begin van de avond is Jos de Beus na een lang ziekbed overleden. Hij was slechts zestig jaar. Jos was jarenlang een toonaangevende hoogleraar binnen de Nederlandse politicologie. Zijn wetenschappelijke en politieke belangstelling was zeer breed en strekte zich uit over vele terreinen. Hij was een heel zichtbare vertegenwoordiger van de discipline, niet alleen als voorzitter van de Nederlandse Kring voor Wetenschap der Politiek, maar ook door zijn gepassioneerde deelname aan het publieke debat. Jos werkte aan verschillende universiteiten en in meerdere disciplines. Na zijn studie politicologie in Nijmegen startte hij zijn academische carrière aan de economische faculteit van de Universiteit van Amsterdam. Aan deze faculteit promoveerde hij in 1989 op het proefschrift Markt, democratie en vrijheid. In zijn bekroonde proefschrift staat het denken over vrijheid bij drie belangrijke theoretici centraal: Buchanan, Hayek en Sen. In 1990 was hij visiting scholar aan Harvard University en vervolgde hij zijn loopbaan in Nederland als bijzonder hoogleraar politieke filosofie aan de Universiteit Twente. Van 1995 tot 1998 bekleedde hij de leerstoel sociale filosofie & ethiek aan de Rijksuniversiteit Groningen. In 1998 volgde zijn benoeming tot
14
FoliaMagazine
hoogleraar politieke theorie & politieke cultuur aan de Universiteit van Amsterdam. Jos de Beus was een zeer belezen en originele wetenschapper, die op creatieve wijze verbanden legde tussen verschillende theoretici en stro-
foto Carmen Freudenthal
Philip van Praag staat stil bij het overlijden van hoogleraar
Dijkgraaf
Einsteins tweets mingen. Hij was een groot liefhebber van het politieke en wetenschappelijke debat, met collega’s, maar zeker ook met studenten, die hij benaderde als gelijkwaardige gesprekspartners. Alles stond in principe altijd ter discussie, ook zijn eigen standpunten. Hij was lid van de PvdA en vervulde enkele belangrijke taken voor die partij. Zo was hij jarenlang nauw betrokken bij het werk van de Wiardi Beckman Stichting, het wetenschappelijke bureau van de PvdA, en voorzitter van de commissie die in 1994 het verkiezingsprogramma schreef. De inleidende beschouwing over het Rijnlands model van de verzorgingsstaat droeg in belangrijke mate zijn sporen. In de jaren daarna werd hij steeds kritischer over het functioneren van de PvdA en haar leiders. Hij ergerde zich aan bange politici die geen impopulaire doorbraken wisten te forceren en richtte zijn kritiek ook op PvdA-premier Wim Kok: ‘In zijn soort is Kok een groot man, maar het soort zelf is klein.’ Dezelfde afweging bracht hem ertoe om in 2006 tot verbijstering van velen op Balkenende te stemmen. Zijn oratie uit 2001, Een primaat van politiek, stond in belangrijke mate in het teken van een analyse van de problemen van de Nederlandse consensusdemocratie. Hij introduceerde het begrip ‘toeschouwersdemocratie’ in het Nederlandse debat en bepleitte een hergroepering van de politieke partijen in het politieke midden. Het Europadebat zoals zich dat in Nederland na 2002 ontwikkelde beviel hem geenszins. Het afnemende enthousiasme voor de Europese integratie weet hij in belangrijke mate aan politici die in het publieke debat vooral het nationale belang centraal stelden. De wijze waarop de media over Europa
berichtten kon evenmin op veel waardering rekenen. In het publieke debat mengde Jos zich nadrukkelijk en met grote passie. Hij genoot van zijn rol als columnist voor het zondagse televisieprogramma Buitenhof. Menig collega op de afdeling werd geraadpleegd over de juiste argumenten en uitgedaagd zwakke punten in het betoog bloot te leggen. In het onderwijs van de afdeling politicologie was hij jarenlang een van de dragende krachten van het tweedejaarsprogramma De Democratische Samenleving, stimuleerde hij het debat over het populisme en het conservatisme en wist hij veel studenten enthousiast te maken voor zijn vakgebied. Vele studenten hebben van zijn onderwijs en belezenheid genoten en veel van hem geleerd. Voor de staf en medewerkers van de afdeling was hij een fantastische collega, altijd goed gehumeurd en altijd stimulerend in zijn kritiek. In de zomer van 2009 werd Jos plotseling getroffen door een ziekte die medici voor een raadsel stelde en die hem lichamelijk en later ook geestelijk volkomen uitputte. In de laatste jaren van zijn leven ontstond een stilte om hem heen, die in schril contrast stond met de energieke, erudiete en creatieve mens die hij was. We zullen hem blijven missen. yyy Philip van Praag is universitair hoofddocent politicologie.
Albert Einstein heeft een groot aantal citaten nagelaten. Zo verschenen er The Quotable Einstein, The New Quotable Einstein en The Expanded Quotable Einstein. Als klap op de vuurpijl werd daar twee jaar geleden aan toegevoegd The Ultimate Quotable Einstein. Alleen het laatste boek is al 576 pagina’s dik en bevat bijna tweeduizend citaten. Vele van de citaten zijn goud waard, zoals de blijvende favorieten ‘Het onbegrijpelijkste van de wereld is dat het begrijpelijk is’, ‘God dobbelt niet’ en ‘God is subtiel, maar niet kwaadwillend.’ Die laatste uitspraak moet gelezen worden als dat de wetenschap moeilijk maar niet onmogelijk is – de werkhypothese van velen van ons. Ook wist Einstein treffend zijn verschillende woonplaatsen te typeren. De wereldstad Berlijn: ‘Ik begrijp de zelfvoldaanheid van de Berlijners, want er gebeurt hier zo veel dat hun innerlijke leegte minder pijn doet dan in een rustiger plaats.’ En het slaperige maar pretentieuze Princeton: ‘Een merkwaardig en plechtig dorp van nietige halfgoden op stelten.’ Twee keer in de roos. Ik vroeg me altijd af hoe en wanneer Einstein tijd maakte voor zijn aforismen. De productie van een goed citaat vraagt namelijk veel werk. De juiste keuze van onderwerp, woorden en toon, en dat alles moet langdurig worden ingekookt. Zoals Pascal zei, het is moeilijk tijd te vinden voor een korte brief. Maar ik begrijp nu dat het voor Einstein bijna een dagtaak was, zeker in zijn latere jaren. Hij dacht er lang over na. Zijn secretaresse verzamelde de uitspraken en schreef ze op kaartjes die in een houten doos werden bewaard en geordend. Ik weet eigenlijk wel één ding zeker. Als Einstein nu zou leven, zou hij een actieve twitteraar zijn. Hij kon bijna alles kwijt in minder dan 140 leestekens. Of zoals hij het zelf formuleerde: ‘Zeg het zo eenvoudig mogelijk, maar niet eenvoudiger.’ yyy Robbert Dijkgraaf
FoliaMagazine
15
brief
Parkinson Hoogst verbaasd las ik uw artikel ‘Tijd voor zorg?’ in Folia Magazine # 16. Hierin schaart neurowetenschapper Elly Hol de ziekte van Parkinson onder de ouderdomsziekten. Ik mag toch hopen dat inmiddels onder wetenschappers algemeen bekend is dat de ziekte van Parkinson weliswaar meer voorkomt bij ouderen dan bij jongeren maar zeker niet afgedaan
kan worden als een ouderdomsziekte. Er zijn in Nederland inmiddels tientallen veertig- en vijftigjarigen gediagnosticeerd met deze ziekte. Het lijkt een ziekte te zijn die op steeds jongere leeftijd voorkomt. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat de diagnose eerder wordt gesteld dan een aantal jaren terug. Met de stelling dat Parkinson een ouderdomsziekte zou zijn wordt
de jongere patiënt ernstig tekortgedaan. Het is niet voor niets dat er binnen de Parkinson Vereniging speciale bijeenkomsten zijn voor de jongere patiënt en hun eventuele partner en jonge kinderen. yyy Trees Groen, moeder van een UvA-student
(advertentie)
Als mAster kijk je verder dAn kennis Alleen bezoek de mAsterdAg zAterdAg 9 februAri www.vu.nl/mAsterdAg
Benmiloud
Meester Bart Vergeet Gerrit Komrij en Ramsy Nasr: de nieuwe Dichter des Vaderlands is Meester Bart. Mensen noemen hem ook wel Meester Bart Tumblr. Meester Bart is behalve leraar op een school in de Amsterdamse Bijlmer namelijk ook de beheerder van een weblog waarop hij elke dag uitspraken van zijn leerlingen plaatst. En dat levert liederlijke posts op, zoals: ‘Meester, ik ben te laat want de sneeuw was diep.’ Op de Meester Bart Tumblr staan behalve uitspraken geen foto’s of verdere informatie, en toch heb ik een heel duidelijk beeld van deze Meester Bart. Ik stel me zo voor dat het een van die populaire leraren is die altijd sneakers draagt, nooit chagrijnig is en elke brutale of gevatte opmerking weet te pareren met een hilarische grap waar de hele klas dubbel om ligt. Zo’n type waarbij je geen briefje hoeft te halen als je te laat komt, en dat je juist daardoor nóóit te laat komt. Voor een Meester Bart wil je alles doen: extra lange werkstukken schrijven en hoge cijfers halen. Zo’n type moet Meester Bart zijn. Ik vraag me af of de leerlingen van Meester Bart doorhebben bij wie ze in de klas zitten. Ik denk het wel, want ook ver buiten de Bijlmer is Meester Bart tegenwoordig een literair fenomeen waar je u tegen zegt. Iedere meester die Bart heet, zal de vraag gehad hebben: bent u Meester Bart Tumblr? Zelfs meester Bart zelf. Ik ben jaloers op de leerlingen van meester Bart. En dat terwijl ik niks anders van hem weet, dan wat zijn leerlingen zeggen. Als ik in de klas zou zitten bij meester Bart, zou ik zeer mijn best doen. Want het allermooiste is toch wel dat je bij Meester Bart niet al te vaak op tijd moet komen, of hoge cijfers moet halen. Om Meester Bart te pleasen, moet je vooral met ongeloofwaardige smoezen komen. Anders zou hij natuurlijk nooit zo’n fantastische dichter kunnen zijn… yyy Hadjar Benmiloud
opinie
Zet die bril eens af De kritiek op het eredoctoraat voor Ratan Tata getuigt van vooringenomenheid, betoogt Birk Jonker.
I
n Folia Magazine 16 (16 januari) schrijven Ewout van den Berg en Renate Klinkenberg dat de UvA verkeerde prioriteiten stelt, eerder reageerde Van den Berg al in Folia TV. Zij zien zich hiertoe genoodzaakt door het feit dat de universiteit een eredoctoraat uitreikte aan Indiaas zakenman Ratan Tata. Hun verhaal houdt echter weinig steek. Ze beschuldigen de UvA van een neoliberale bril, maar in hun reacties laten zij zien dat zij zelf met een sterk gekleurde bril naar de wereld kijken. Folia lijkt deze kleur ook prettig aan de ogen te vinden, getuige de eenzijdige berichtgeving. Het argument dat Van den Berg en Klinkenberg maken is tweeledig. Deel één komt erop neer dat Tata rijk is, dus neoliberaal, dus slecht en dat de UvA daarvoor een eredoctoraat heeft gegeven. In deel twee leggen zij uit dat de UvA haar tijd anders moet gebruiken en moet proberen meer geld los te weken bij de overheid. Omdat investeren in onderwijs altijd goed is, leg ik mij toe op deel één. Helaas waren Van den Berg en Klinkenberg te druk met demonstreren om naar Room for Discussion of het laudatio te luisteren. Hieruit werd namelijk duidelijk waarom Tata het eredoctoraat heeft ontvangen. Niet omdat hij kapitalist en rijk is, nee, omdat hij Tata Group heeft veranderd en gebracht naar waar het bedrijf nu is. Een bedrijf dat naast zichzelf ook India vooruit wil helpen en dat zeer vaak in wetenschappelijke literatuur onderzocht is en wordt.
Hiermee lijkt het toch logisch dat Ratan Tata het eredoctoraat krijgt. Van den Berg en Klinkenberg betichten Tata ervan – mede – honderdduizenden mensen van het Indiase platteland naar de steden gedreven te hebben. Hoeveel hiervan direct zijn verantwoordelijkheid zijn of hoeveel van hen naar de stad kwamen om hun leven te verbeteren vertellen zij niet. Helaas lijkt de pijn veel simpeler te liggen. ‘Het grote probleem is dat deze man in bezit is van miljarden,’ aldus Van den Berg in Folia TV. Hij vind dat Tata zijn geld moet weg moet geven, om bijvoorbeeld in onderwijs te investeren. Gemakshalve vergeet hij hier dat 66 procent van de aandelen van de Tata Group in eigendom is van liefdadigheidsinstellingen die zich inzetten voor basisbehoeften van de Indiase bevolking. Neoliberaal misschien, maar ook erg sociaal. Het zou goed zijn als we met z’n allen niet door een jarenzeventigbril naar de wereld kijken, dat werkt enkel bekrompenheid in de hand. Vooruitgang komt voort uit de bereidheid om je eigen bril zo nu en dan af te zetten, te vernieuwen of te ruilen. yyy Birk Jonker studeert economie.
FoliaMagazine
17
18
FoliaMagazine
objectief MET EIgEN OgEN Tom Fleur (24, medewerker USC) wilde zelf zien wat er in Syrië gebeurt. ‘In de serie Langs de grenzen van Turkije zag ik hoe makkelijk Bram Vermeulen de grens met Syrië over kon steken. Het is eigenlijk bizar. Je boekt een ticket naar Zuid-Turkije en vanaf daar loop je door een stuk niemandsland vol mijnenvelden en prikkeldraad, zo naar de Syrische grens, inclusief mannen met baarden en Kalasjnikovs. Waarom ik ging? Oorlogen spelen zich voor mij altijd alleen maar af op televisie. De psychologische afstand is groot. Ik wilde met eigen ogen zien wat er gebeurt, reële angst ervaren. Het beeld dat ik aantrof toen ik in Syrië aankwam, kwam overeen met het beeld dat ik kende van het journaal. Het verschil was dat ik me nu continu moest afvragen of ik wel veilig was. De gastvrijheid waarmee de mensen me onthaalden verbaasde me. Er is geen elektriciteit, geen voedsel, geen brandstof en een gebrek aan medicijnen. Toch kwam iedereen met een kopje thee aanzetten en wilden ze het schaarse voedsel graag met me delen. Dat zette me wel aan het denken: wat doe ik hier eigenlijk? Die kinderen hebben een soort sensor voor camera’s. Ze zwermen op je af en als automatisch gaan die vingertjes omhoog. Hun vrolijkheid is onwerkelijk. Veel Syriërs zijn in de zomer gevlucht. Nu vriest het en hebben ze een gebrek aan warme kleren. Sommigen hebben niet eens schoenen. Terwijl ik daar rondliep verkeerde ik continu in een stressmodus, dus toen ik de grens met Turkije weer overstak, haalde ik wel even opgelucht adem. Toch zou ik graag terug willen, dit keer met een backpack vol mutsjes en paracetamol. Ik heb zo veel gekregen van de mensen daar dat ik graag iets terug wil geven.’ yyy tekst Robrecht de Vocht / foto Tom Fleur
FoliaMagazine
19
Energieker dan ooit
‘I
k zag op televisie hoe een koe gedood werd met een pin door zijn kop. Verschrikkelijk.’ Veganist Lisa Steltenpool (20, voeding & diëtiek, HvA) is medeorganisator van Vegan Challenge. ‘Acht jaar ben ik vegetariër geweest. Tot ik erachter kwam dat bij de productie van melk en eieren dieren ook lijden. Voor eieren worden hennen vergast. Melkkoeien worden, na vijf jaar melk geven, alsnog geslacht en opgegeten. Het is onethisch tegenover dieren. Ik wil daar niet aan bijdragen.’
‘Veganisme is een levensstijl waarbij je geen dierlijke producten gebruikt. Geen vlees, vis, kaas, eieren of honing. Maar ook geen wol of leer. Voor bijna alles is een goed plantaardig alternatief. Bijvoorbeeld sojamelk. Ik proef geen verschil en het is gezonder dan gewone melk. Melk is trouwens helemaal niet goed voor je. Dat is een fabeltje dat is bedacht om het melkoverschot in Nederland te verhelpen. In Japan en China drinkt niemand melk en daar hebben ze de minste botontkalking.’ ‘Veel boodschappen doe ik in de natuurwinkel, maar ook in de gewone supermarkt is er genoeg keus. Linzen, kikkererwten, paddenstoelen, noten, sojamelk, amandelmelk, tofu. Ik kook veel eenpansmaaltijden zoals lasagne of curry. Bij de natuurwinkel verkopen ze heerlijke producten. Nadeel is dat het wel prijzig is. Dat komt omdat er een relatief kleine afzetmarkt is. Hoe meer mensen het kopen, hoe goedkoper de productie. Veganistisch koken kost ook meer tijd, maar ik maak grote hoeveelheden en vries het in. Je moet slim koken. Mijn schoenen zijn van goede kwaliteit nepleer. Winterjassen hebben vaak een wollen voering en dat betekent elke keer etiketjes lezen tijdens het winkelen. Maar hoe vaak koop je nou een jas?’ ‘Mensen vragen me hoe het kan dat ik niet bleek of moe ben. Ik voel me juist energieker dan ooit. Ik lijd aan het prikkelbaredarmsyndroom, soms kon ik van de pijn dagen niet lopen. De dokter adviseerde veel vezels en yoghurt. Maar pas toen ik stopte met het eten van zuivelproducten ging het beter. Daarnaast zitten in plantaardige voeding veel antioxidanten
20
FoliaMagazine
zoals selenium. Je huid gaat er van stralen, je haar wordt mooier, je herstelt sneller. In een restaurant zeg ik vaak dat ik allergisch ben. Bijvoorbeeld voor boter. Toch weet ik nooit zeker of er toch iets dierlijks in zit. Maar daar doe ik verder niet moeilijk over. Eten weggooien vind ik nog meer zonde.’ ‘Ik probeer ook anderen te verleiden om meer plantaardig te eten. Mijn huisgenootjes kopen nu sojamelk. Het is moeilijk om je eetpatroon te veranderen. Ik ben geen stoffige veganist en ik ga mensen al helemaal niet aanspreken op hun eetgewoonten. Ik wil kookboeken gaan schrijven en oefen nu veel met het bedenken en fotograferen van recepten. Door mensen op een positieve manier in aanraking laten komen met plantaardig voedsel bereik je veel meer dan met een wel-nietdiscussie.’ yyy tekst Vera Lentjes / foto Fred van Diem
VEgAN CHALLEN CHALLENgE De hele maand februari volledig plantaardig eten, dat is de Vegan Challenge. Per mail ontvang je elke dag drie recepten en een boodschappenlijstje. Vragen, bijvoorbeeld hoe je voldoende ijzer binnenkrijgt, kun je kwijt bij drie diëtisten. Een veganbuddy helpt je als het moeilijk wordt en geeft tips. Je kunt je tot 1 februari inschrijven via www.veganchallenge.nl. www.veganchallenge.nl Toch geen hele maand volgehouden? In juni is er weer een kans.
BEKENDE VEgANISTEN Roept veganisme vooral een beeld van stoffige varkensknuffelaars op? Niets is minder waar, Holwant half hot & hip Hol lywood heeft dierlijke producten aan de wilgen gehangen. Een paar namen die het lijstje van ‘famous vegans’ sieren: muziekant Moby, Jackasss’ Steve-O, Radiohead-zanger Thom Yorke, rapper André 3000, zangeres Avril Lavigne, Brad Pitt, Erykah Badu, Jason Mraz, Prince, en tennister Serena Williams.
VIVA LAS VEgA’S VEgA Viva las Vega’s probeert op positieve en creatieve manier de consumptie van plantaardig voedsel te promoten. Ze organiseren kookworkshops met heerlijke gerechten en extra informatie over benodigde voedingstoffen. Op het Food Festival kunnen vegetariërs, flexitariërs en anderen een hele dag allerhande plantaardig voedsel uitprobe uitproberen. En op de Vegamap staan alle vegetarische hotspots van de hoofdstad aangegeven. Voor meer informatie: www.viva-las-vegas. www.viva-las-vegas.nl.
FoliaMagazine
21
(advertenties)
LOVE IT...
MET AL JE VRIENDEN IN ACTIE KOMEN
Luister naar Radio AmsterdamFM: De stem van de hoofdstad!
KOM OOK IN ACTIE CHECK FIGHTCANCER.NL
Van 07:00 tot 19:00 uur op 103.3 op de kabel, 106.8 in de ether. En 24 per dag op www.amsterdamfm.nl Als het in Amsterdam gebeurt, hoor je het hier!
Radio AmsterdamFM: De stem van de hoofdstad!
is de publieke radio van Amsterdam. Nieuws, kunst en cultuur en politiek: als het in Amsterdam gebeurt hoor je het op AmsterdamFM.
lunch bij de haard? Borrel op toplocatie?
Oudezijds Achterburgwal 235 1012 DL Amsterdam 020 - 52 515 70 aac.uva.nl
Welkom in de amsterdamse academische cluB
•
PAS DENTETIN EG STUCH MELKW S NAAR NDERDAGNA T GRA ELKE DO
Kijk voor meer informatie op www.amsterdamfm.nl
Kijk voor meer informatie op www.amsterdamfm.nl
Folia maakt kennis... ...met Jesse
Weltevreden
lector online ondernemen HvA
Woensdag 30 januari tussen 16.00 en 17.00 uur in de OBA (Oosterdokskade 143) Live te beluisteren op AmsterdamFM (106.8 in de ether en 103.3 op de kabel)
Vanaf 31 januari terug te luisteren op
www.foliaweb.nl
P& BASS MUSIC, DUBSTE
HIPHOP
halen bij de kassa van de t/m 15 maart GRATIS af te Melkweg studentenpas art. Met de pas kun je het eka leg je studenten- of col Melkweg op vertoon van voor slechts € 5 naar en naar CABLE op donderdag hele collegejaar gratis erdag! zat op CE DAN LT+ L+A ENCORE en CTR MELKWEG AMSTERDAM
234A – LIJNBAANSGRACHTWEG.NL WWW.MELK
6 februari • Wim Hupperetz (directeur Allard Pierson Museum)
Folia het platform voor hoger opgeleid Amsterdam Amsterdam FM.nl de stem van de hoofdstad
illustratie Denise van Leeuwen
drift
In een vreemd bed
S
anne (24), student filosofie: ‘Eigenlijk vond ik Karel helemaal geen partij voor mij, hoe snobistisch dat ook klinkt. We werkten in hetzelfde café, ik in de bediening als bijbaantje naast mijn studie, hij als kok. Hij was kleiner dan ik, niet heel knap, niet opgeleid en hij had een beetje een hoge, vrouwelijke stem. Maar hij was ondanks zijn gebrek aan opleiding ontzettend geëngageerd, merkte ik. Tipte me prachtige films en geweldige boeken. Had veel mensenkennis. Was oprecht, lief en integer. Na een avond nazitten met collega’s zoenden we voorzichtig bij de fiets. Ik weet nog dat ik tot de ochtend plaatjes heb zitten draaien, gewoon in mijn eentje in mijn eigen kamer. Ik voelde me zo gelukkig, wist dat ik Karel blind kon vertrouwen. Yvo was Karels huisgenoot en beste vriend. Karels absolute tegenpool, vond ik. Grof, grote mond, niet al te snugger en een ontzettende flirt. Ik kon wel erg om hem lachen. We deden veel met zijn drieën: koken, film kijken, stappen. Geen seconde heb ik Yvo als iets anders beschouwd dan de beste vriend van Karel.
Karel en ik hadden niet zo vaak seks. We knuffelden wel veel, kusten vaak. Voor echte heftige seks leek hij bijna te beschaafd. Heel gek, alsof het afbreuk zou doen aan het respect dat we voor elkaar voelden. Het was zo goed tussen ons, zo comfortabel, dat ik het ook niet echt als een gemis ervoer.
‘Ik ben de kamer uitgeslopen’ Waarom ik toch die nacht bij Yvo in bed ben gaan liggen is me dan ook een raadsel. We hadden die avond met zijn drieën biertjes gedronken, en dat was – eigenlijk zoals altijd – heel gezellig geweest. Karel en ik hadden Yvo nog uitgelachen om zijn zoveelste verhaal over zijn zoveelste scharrel. Toen we thuiskwamen namen Karel en ik afscheid van Yvo. Karel ging direct in bed liggen en ik ging nog even douchen. Toen ik terug in Karels kamer kwam sliep hij al. Ik ben de kamer uitgeslopen en naar Yvo’s kamer gelopen. Hij lag in het donker
maar wakker in bed, en vond het volstrekt vanzelfsprekend dat ik naast hem kwam liggen. De seks was spannend, want stiekem, en heel goed. Waarschijnlijk omdat zoveel meisjes me al voorgingen. En het was mijn plan om op tijd weer terug naast Karel te gaan liggen, maar ik ben in slaap gedommeld en Karel heeft ons ’s ochtends vlak voordat hij naar zijn werk moest samen in bed gevonden. Hij zei niets, dat weet ik nog heel goed, maar zag er diep gekwetst uit. Hij is weggelopen, is gaan werken, en heeft niet meer met me willen praten. En dat snap ik volkomen. Ik heb vrij snel daarna mijn ontslag ingediend bij het café, en me vreselijk geschaamd voor wat er gebeurd is. Nog steeds weleens, trouwens. Toevallig zag ik Karel kort geleden door de stad lopen. Met Yvo, onder andere. Nee, dat verbaast me niet. Ik weet namelijk zeker dat ik Karel veel dieper teleurgesteld heb dan dat Yvo dat heeft gedaan.’ yyy Fen Verstappen Om privacyredenen zijn de namen gefingeerd. Wil je ook meedoen aan deze rubriek, mail dan een korte motivatie naar redactie@folia.nl.
FoliaMagazine
23
Rondje voor de zaak Als beginnend ondernemer heb je het niet makkelijk. Je bedrijf kost alleen maar geld, niemand zit op je te wachten en je moet álles zelf doen. De Startup Tour biedt steun en tips. ‘Als je pas van start gaat als het idee helemaal perfect is, begin je nooit.’ tekst Eva Rooijers / foto’s Bram Belloni
‘V
eel startend ondernemers denken dat een bedrijf binnen twee jaar staat. Maak daar maar gerust zes jaar van. En niemand wordt er blij van als jij met iets nieuws begint. Je haalt bestaande structuren overhoop, daar zitten mensen niet op te wachten.’ Mochten de deelnemers aan de Startup Tour al gedacht hebben dat het leven van een beginnend ondernemer over rozen gaat, dan zijn ze dankzij Geraldo Vallen uit die droom verlost. De man die eerder commerciële successen boekte in de horeca en reclamewereld probeert tegenwoordig kraanwater sexy te maken met zijn stichting Join the Pipe. ‘Het eerste sociale netwerk van kraanwaterdrinkers met een droom; het bouwen van de langste waterleiding om zo iedereen van schoon drinkwater te kunnen voorzien,’ aldus de ronkende tekst op de website. Maar vandaag schetst Vallen een moeizaam pad van strubbelingen met ngo’s, drinkwaterbedrijven en politici.
PROFFESIONAL REBEL De dertien deelnemers aan de Startup Tour luisteren aandachtig. In het gemengde gezelschap bevinden zich onder anderen een filmmaakster, grafisch vormgeefster, student en financieel adviseur. Wat ze gemeen hebben, is dat ze voor zichzelf zijn begonnen of spelen met dat idee. De tour voert hen per fiets over besneeuwde grachten langs vier innovatieve ondernemers die in meer of mindere mate met succes een eigen bedrijf hebben opgestart. Veertig minuten lang mogen de deelnemers vragen op hen afvu-
24
FoliaMagazine
ren. De ondernemers mogen op hun beurt een vraag aan de groep voorleggen. De Startup Tour is een initiatief van UvA-alumni Melissa Marijnen (30, politicologie) en Linda Vermaat (28, communicatiewetenschappen en politicologie). Onder de naam Professional Rebel ontwikkelen zij nieuwe vormen van onderwijs, zoals de Startup Tour, voor jonge ondernemende mensen. ‘We zagen dat er een enorm gat zat tussen wat je leert op de universiteit en de kennis en vaardigheden die je nodig hebt in de werkende wereld,’ zegt Vermaat. Marijnen vult haar aan. ‘Als je afgestudeerd bent, kan je heel goed papers schrijven, maar mijn ervaring is dat een proactieve ondernemende houding en
‘Een eigen onderneming, het kan’ activiteiten ontplooien naast je studie, totaal niet worden gestimuleerd. Bovendien, zie in deze economische tijden maar eens een baan te vinden als je net bent afgestudeerd.’ Vermaat neemt het stokje soepel over. ‘Dan kan je sikkeneurig op de bank gaan zitten, maar je kan ook als een echte professional rebel je lot in eigen handen nemen en gewoon beginnen.’ Zoals deelnemer en vierdejaars bouwkunde aan de HvA Guido van Grieken (26) heeft gedaan. ‘Als ik na mijn afstuderen solliciteer als bouwkundig tekenaar bij een architectenbureau ben ik kansloos. Op dat soort vacatures reageren vierhonderd man. Daarom creëer ik mijn eigen
werkgelegenheid.’ Het afgelopen halfjaar zette hij tijdens de minor ondernemerschap zijn eigen bouwkundig adviesbureau Housecheck op. ‘De APK voor uw woning’ staat er op zijn kaartje. ‘Stel, je wilt een huis kopen, maar na een halfjaar niet voor vervelende en prijzige verrassingen komen te staan. Bijvoorbeeld omdat blijkt dat je kozijnen zo verrot zijn dat je ze moet vervangen. Huur dan mij in om voordelig een keuring te doen,’ prijst hij zijn diensten aan als een door de wol geverfd ondernemer. Van Grieken hoopt tijdens de Startup Tour inspiratie en tips op te doen, maar hij is hier vooral om zijn netwerk uit te breiden en zo wellicht nieuwe klanten te vinden. Want het oprichten van een bedrijf is één ding, geld verdienen is een tweede, ondervindt ook Van Grieken. De praktijk is vaak weerbarstig. Volgens de Kamer van Koophandel geeft de helft van de zelfstandigen zonder personeel (zzp’er) er na drie jaar weer de brui aan. Twaalf procent van de zzp’ers leeft onder de armoedegrens en 25 procent van de zelfstandigen heeft geen financiële buffer. EEN ‘SLECHT IDEE’ Maar het kan ook zomaar heel hard gaan als je een eigen onderneming opzet, blijkt uit het verhaal van Daan Weddepohl (32), de tweede stop van de tour. Hij startte een jaar geleden Peerby, een website waar mensen spullen van hun buren kunnen lenen. Denk aan barbecues, boormachines en backpacks. Nu zit Weddepohl met vijf werknemers in een prachtig pand aan de Herengracht.
Linksboven: initiatiefnemers Linda Vermaat (l) en Melissa Marijnen
Een romanschrijver had zijn verhaal niet met meer gevoel voor drama kunnen optekenen. In 2008 hoort Weddepohl een man op een camping zeggen: ‘Weet je wat een goed idee is: een website waar je gereedschap van je buren kunt lenen.’ Weddepohl dacht: wat een slecht idee. ‘Wie gaat er nou spullen lenen, die koop je toch gewoon? Het was net voor de crisis, de tijd van het ongebreidelde kapitalisme,’ schetst de jonge ondernemer. Zelf verdiende hij ‘meer geld dan nodig’ als technisch directeur van een softwarebedrijf. Dure leaseauto onder zijn kont. Maar toen werd zijn bedrijf verkocht, zonder hem. In
dezelfde maand fikte zijn huis af en maakte zijn vriendin het uit. ‘Alles waar ik mijn identiteit aan ontleende viel in een klap weg.’ De nuchtere
‘Begin klein, houd het simpel en wacht niet te lang’ Weddepohl vertelt het met een glimlach. Na een flinke dip ziet hij een inspirerende Ted Talk van publiciste Rachel Botsman en koopt haar boek What’s mine is yours over de opkomst
van ‘collaboratieve consumptie’. Dat brengt hem terug bij dat ‘slechte idee’ van die man op de camping en Peerby is geboren. Nog voordat de website is gelanceerd, wordt hij opgebeld door De Wereld Draait Door. ‘Wij horen dat je een leuk idee hebt. Wil je daarover komen vertellen?’ En daar zit hij dan bij Matthijs van Nieuwkerk aan tafel. Weddepohl vindt investeerders, wint een duurzaamheidsprijs in New York en een jaar nadat hij startte heeft hij een bedrijf met vijf werknemers aan de Herengracht. Het gezelschap hangt aan zijn lippen. Weddepohls advies: ‘Begin klein, houd het simpel en
FoliaMagazine
25
wacht niet te lang. Want als je pas van start gaat als het idee helemaal perfect is, begin je nooit. Ik heb als maatstaf aangehouden: een website waar ik me niet heel erg voor hoef te schamen.’ Enthousiast fietst de groep door naar de Westerstraat waar The Hub is gevestigd. ‘Een werkplek voor sociaal ondernemers of people who give a damn,’ zegt Thomas Vaasen (30), oprichter van The Hub Amsterdam. Het is een internationaal concept met vestigingen in wereldsteden als San Francisco, São Paulo en Johannesburg. ‘Het idee is dat sociaal ondernemers hier kunnen werken,
‘Ik creëer mijn eigen werkgelegenheid’
OEDIPuSBIER De laatste stop voert naar de zolderkamer van Sander Nederveen (31). De krappe ruimte met schuin dak doet dienst als woonkamer én bierbrouwerij. Er staan vijf ijskasten, een tiental bierfusten en op het gasfornuis een gigantische pan. ‘Sorry,’ excuseert hij zich wanneer de groep binnenkomt. ‘Ik heb net een paar flesjes bier omgegooid. Eerst even schoonmaken, want ik moet hier morgenochtend ook gewoon ontbijten.’ Nederveen houdt samen met Rik Nelson (26), medeoprichter van Oedipus Brewery, een bevlogen verhaal over het brouwen van bier en de oneindige variatie aan smaken. ‘Mensen in Nederland hebben geen idee wat bier allemaal kan zijn. Dat willen wij laten zien,’ zegt Nederveen en voegt de daad bij het woord. Verschillende soorten bier gaan rond, zoals een licht biertje met een hint van citroengras en sichuanpeper. Het bier verkopen ze op festivals. Gevraagd of ongevraagd. ‘Tijdens het evenement de Rollende
26
FoliaMagazine
foto Oedipus Brewery: Fred van Diem
maar tegelijkertijd met elkaar in contact komen om inspiratie op te doen of hun bedrijf verder te brengen.’ De groep neemt de ruimte goedkeurend op. Aan druppelvormige tafels zitten mensen te werken achter MacBooks. Aan de andere kant van de ruimte overleggen mensen fluisterend aan lange houten tafels. Overal staan planten, zelfs de schommel heeft ingebouwde plantenbakjes. Hier zouden ze allemaal wel willen werken.
Linksboven Daan Weddenpohl van Peerby, rechtsonder Rik Nelson (met krullen) van Oedipus Brewery
Keukens zijn we met een paar kratten bier op het terrein gaan staan verkopen. Op een gegeven moment zijn we wel weggestuurd,’ zegt Nelson met een grijns. Ook organiseerde hij zelf het bierfestival Kimchi. Een gebrek aan vraag is voor deze heren niet het probleem, gebrek aan aanbod wel. Op een gasfornuis kun je maar een beperkte hoeveelheid brouwen. Daarom zijn ze nu twee keer uitgeweken naar een brouwerij in Bodegraven om grotere hoeveelheden te produceren. De tip van Nelson: ‘Volg je passie. Een cliché, ik weet het. Maar dat is het niet voor niets.’ Of ze al geld verdienen, is een van de vragen. ‘Tot op heden kost het veel meer geld dan het opbrengt. En wat we verdienen gaat allemaal terug in de
brouwerij,’ antwoordt Nederveen. Terwijl de meeste mensen na afloop kaartjes en ideeën uitwisselen onder het genot van Oedipusbier gaat Van Grieken ervandoor. ‘Er zaten niet echt mensen in de groep aan wie ik wat heb voor mijn netwerk.’ Veel praktische tips heeft hij naar eigen zeggen ook niet opgedaan. Toch is Van Grieken blij dat hij is meegegaan met de tour. ‘Door succesverhalen zoals dat van Peerby ga ik weg met een heel positief gevoel: een eigen onderneming, het kan.’ yyy Wil jij gratis deelnemen aan de Startup Tour? Beantwoord de prijsvraag op foliaweb.nl of kijk op professionalrebel.com.
foto Danny Schwarz
op de tong
New King
hebben de tijd op deze vrije avond. Kunnen we mooi een drankje doen bij het typisch Amsterdamse kroegje aan de overkant. Rond halfnegen stappen we de nog steeds overvolle New King binnen. Zó vol dat we een tafel zó dicht op onze buren krijgen aangewezen dat het net lijkt alsof we met z’n zessen uit eten zijn in plaats van met z’n tweeën. Dat effect zal de hele avond blijven. Desalniettemin alle lof voor het eten. Veel keuze (van kikkerbilletjes en snoekbaars tot lam, biefstuk en vegetarisch). We kiezen ervoor om een vis- en een groentegerecht te bestellen en deze te delen. Scheelt keuzestress en staat nog gezellig ook! De gefrituurde garnalen in zoetzure saus (€ 13,-) zijn enorm lekker. Ook de voor mij tot dan toe onbekende Chinese broccoli (€ 13,50) was zeer smakelijk. De apart geserveerde rijst is ruim voldoende. Uiteindelijk begon mijn tafelgenoot zich te ergeren aan de buurman die behoorlijk onsmakelijk at (‘Hij zoog z’n garnalen schoon,’ aldus mijn tafelgenoot). We namen het dessert daarom bij ’t Tuinfeest. yyy Charleen Dedden
Zeedijk 115 (Centrum)
E
en druilerige vrijdagavond. Afgesproken met een vriend op de Nieuwmarkt om ergens te gaan eten. Niet te duur, wel lekker. De vriend stelt voor om naar een Chinees te gaan op de Zeedijk. Ik prefereer een Thai, want de laatste keer dat ik
zEEDIJK
De Zeedijk werd aangelegd als dijk om Amsterdam tegen het water van het IJ te beschermen. In de jaren zeventig van de vorige eeuw was het gebied rond de Zeedijk sterk verpauperd, en had het te kampen met veel overlast van harddruggebruikers. Door samenwerking van gemeente en buurtbewoners werd de wijk gerenoveerd en omgevormd tot een aantrekkelijk uitgaansgebied. Sinds 1911 wonen er veel Chinezen in de buurt, die daarom ook wel Chinatown genoemd wordt.
daar Chinees at was op z’n zachtst gezegd geen succes. Maar de vriend verzekert me dat het lekker is en hij kan het weten, want hij heeft er meer dan eens gegeten. We gaan naar binnen en informeren of er plaats is: ‘Zeker, maar het duurt een halfuur voordat u aan tafel kunt.’ Prima, we
CAFéS
Het gebied rond de Nieuwmarkt is prima geschikt voor een kroegentocht. Je kunt Ajax kijken in Del Mondo, Engels voetbal in de Temple Bar, of speciaalbier drinken in de voormalige wachtruimte van de paardentram: ’t Loosje. Tussendoor kun je bij Plein 26 terecht voor een stamppot of andere Hollandse maaltijd. Is het mooi weer? Dan zijn de terrassen van Café Fonteyn en Café Cuba uitermate geschikt voor urenlang witbier drinken in de zon.
Folia Magazine ontvangt graag je restaurantrecensie en vergoedt tot € 50,-. Maximaal 270 woorden, (suggesties voor de) kaders zijn welkom, maar niet verplicht. Mail je recensie naar redactie@folia.nl. Stuur de orginele bon naar Folia Magazine, t.a.v. Stephanie Gude, Prins Hendrikkade 189b, 1011 TD, A'dam.
gAI LAN
Chinese broccoli, Gai Lan, is familie van de ‘normale’ broccoli en vergelijkbaar van smaak, alleen ietsje zoeter. Alles van dit stronkje kan gegeten worden, de stronk, het blad en de eventuele gele bloemetjes. Wassen, kontje afsnijden, eventueel in stukken snijden en dan eerst blancheren, of meteen roerbakken. Bijvoorbeeld met oestersaus of zwarte bonensaus. Het kan wel wat stevige smaakmakers hebben, maar een simpel knoflookmaïzena-sausje is ook lekker.
FoliaMagazine
27
Cultureel Studenten Centrum
promoties
CREA RoeterSeiland DInSDAg 5/02
12.00 uur: Sabine Meier – Sociale geografie
10.00 uur: Emanuele Zurolo – Geneeskunde
Living in Imaginary Places. On the Creation and Consumption of Themed Residential Architecture (Agnietenkapel)
Inflammation and Epilepsy: the Contribution of Astrocytes (Agnietenkapel)
12.00 uur: Egil Asprem – Religiestudies The Problem of Disenchantment: Scientific Naturalism and Esoteric Discourse, 1900-1939 (Agnietenkapel)
Current Problems and Possible Solutions in the Treatment of Nasopharyngeal Carcinoma in Indonesia (Aula)
14.00 uur: Michel van Tol – Informatica On the Construction of Operating Systems for the Microgrid Many-Core Architecture (Agnietenkapel)
10.00 uur: Lucía Contreras Garcia – Taalkunde
Grammar in 3D: On Linguistic Theory Design (Agnietenkapel)
12.00 uur: Ralph Hamers – Geneeskunde
Drug-Resistant HIV-1 in Sub-Saharan Africa. Clinical and Public Health Studies (Agnietenkapel)
14.00 uur: Kim Sigaloff – Geneeskunde
HIV Drug Resistance Among Adults and Children in Sub-Saharan Africa (Agnietenkapel)
vrijDAg 8/02 10.00 uur: Saskia Rombach – Geneeskunde
do 31 jan, 20.00u
DonDerDAg 7/02
Comedy
15.00 uur: Dhr. prof. dr. Frits Boterman, hoogleraar moderne Duitse geschiedenis na 1750
vr 1 feb, 21.00u
Moderne geschiedenis van Duitsland na 1750: Cultuur als macht in het Derde Rijk (Aula)
oratie 16.00 uur: Mw. Willemijn van Dolen, hoogleraar marketing
11.00 uur: Jeroen Ruwaard – Klinische psychologie
lezing & muziek
afscheidscollege
14.00 uur: Lianne Holten – Antropologie
vrijDAg 8/02
Fabry Meets Markov. Evaluating Biochemistry, Disease Course and Costs in Support of Health Care Policy (Agnietenkapel)
Bereikbaar via de Sarphatistraat en de Plantage Muidergracht
Nerd Nite - Revolution nr. 10 Join us for nerdery of all sorts, for nerds and non-nerds alike. An evening with drinks, music and two presentations on intriguingly nontrivial topics you didn’t know you should know about. This time around, be prepared for ruminations from a Starcraft guru and a view of the progressive bodily decay induced by an extremathlon. Be there and be square! CREA Muziekzaal | Free entrance | No reservations
Mothers, Medicine and Morality in Rural Mali. An Ethnographic Study of Therapy Management of Pregnancy and Children’s Illness Episodes (Agnietenkapel)
DonDerDAg 7/02
The Efficacy and Effectiveness of Online CBT (Aula)
13.00 uur: Maarten Wildeman – Geneeskunde
Adres: Nieuwe Achtergracht 170
Zing, Post, Huil, Tweet, Lach, Like en Verwonder (Aula) Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/ nieuws-agenda.
(advertentie)
easylaughs - The Weakest Link Every Friday easylaughs grabs the audience by the scruff of the neck and drags them through silly games and dramatic stories, all based on your suggestions. This weak an improv take on the TV show The Weakest Link! Six actors are set challenges by their fearsome host in between biting insults. CREA Muziekzaal | Students E 4,-, others E 10,- | Reservations: tickets@easylaughs. nl
CREA CurSuSSEn Van Monteren tot Schilderen en van Tai Chi tot Hip Hop, er is altijd wel een CREA Cursus die bij je past. De cursussen starten in de week van 4 februari. Ook meedoen? Kijk online voor het complete aanbod. Verschillende cursussen zijn al vol, dus schrijf je snel in!
WWW.CREA.UVA.NL 28
FoliaMagazine
overigens
Minister Bussemaker verdedigde in een interview met Trouw het sociaal leenstelsel en waarschuwde voor het zaaien van leenangst.
In tijden van crisis is het niet verantwoord studenten aan te zetten geld te lenen voor hun studie. Joep lange hoogleraar inwendige geneeskunde
Mies Westerveld hoogleraar sociaal verzekeringsrecht
Martha Meerman lector Human Resource Management
Joep lange ‘Niet mee eens. Ik vind de lening voor studenten een redelijke investering in hun eigen toekomst. Dat is niet onverantwoord, zeker omdat de afbetalingsregeling coulant is voor studenten die geen goede baan kunnen vinden. Maar die extra inkomsten moeten direct terugvloeien naar beter hoger onderwijs. De huidige megahogescholen en waanzinnige salarissen voor topbestuurders zijn bij de beesten af. We moeten investeren in kleine groepen en inspirerende leraren, die jongeren echt kunnen prikkelen. In het huidige plan zijn de extra inkomsten bedoeld voor onderwijs en onderzoek, maar onderzoek moet uit een ander potje worden betaald, niet uit de extra kosten voor studenten. Ik vind het niet erg als de lening bepaalde studenten ervan weerhoudt te gaan studeren, zo hou je ongemotiveerde studenten buiten de deur. Maar studenten uit arme gezinnen moeten niet worden buitengesloten. De aanvullende beurs moet voor hen behouden blijven. Vermogende ouders springen toch bij in de kosten van levensonderhoud en dat kunnen armere ouders niet.’
Martha Meerman ‘Eens, want lenen bevordert sociale ongelijkheid. Sommige studenten zijn huiverig om te lenen. Lenen druist bijvoorbeeld in tegen islamitische waarden – zij lenen niet uit overtuiging – en voelt bezwaarlijk voor groepen met de laagste inkomens. Nu denk ik niet dat het leenstelsel die studenten massaal het onderwijs uit jaagt. Wellicht weegt iets belangrijks als scholing zwaarder dan de bezwaren, of gaan die studenten meer werken. Maar dat vind ik kwalijk, studenten moeten tijd hebben voor hun studie. Bovendien, tijdens de crisis verdringen bijklussende studenten anderen van de arbeidsmarkt. Daardoor is het een kwestie van vestzakbroekzak. Wat je bespaart op studiefinanciering, ben je kwijt aan uitkeringen en bijstand. Ten slotte vind ik de woordkeus van Bussemaker frappant. Ze heeft het over “leenangst”. Angst is een naar gevoel, een reactie op gevaar. Als je die wegneemt, kom je terecht in een samenleving die niet bang is om te lenen, zoals voor 2008, toen we allemaal op de pof leefden. Dat gebrek aan terughoudendheid leidde toen juist tot ellende.’
Mies Westerveld ‘Oneens. Ja, het is crisis en ja, er wordt op alle fronten ingeleverd. Ouderen, werkenden, dus waarom niet ook studenten? Ik vind deze maatregel ook niet zo onbegrijpelijk. Een studielening is een investering in jezelf, heel wat anders dan lenen voor een nieuwe tv of zoiets. Misschien vertaalt de lening zich niet meteen in een mooie baan, maar je moet het zien op de lange termijn. Dan zijn de kansen op die mooie baan hoger dan voor iemand die niet heeft gestudeerd. En ja, het kan zijn dat straks minder studenten kiezen voor bijvoorbeeld kunstgeschiedenis, omdat die studie minder carrièreperspectief biedt. Maar is dat erg? Degenen die echt gemotiveerd zijn, zullen hun hart toch wel volgen en wel voor die studie gaan. Maar laat vooral meer mensen kiezen voor richtingen waarmee Nederland de concurrentieslag kan winnen. Ik voorzie wel een mogelijke tweedeling tussen studenten met rijke ouders en mensen uit een arm gezin. Misschien moet je die laatsten enigszins compenseren. Maar niet te riant, anders ondermijn je de stimulerende werking van de maatregel.’ yyy Marieke Buijs
FoliaMagazine
29
Zuidoost wil studenten lokken Het zijn misschien luidruchtige buren, studenten brengen ook geld en bedrijvigheid met zich mee. Precies wat stadsdeel Zuidoost nodig heeft. Maar studenten trekken is zo simpel nog niet. ‘Voor hen is de ring van Amsterdam de begrenzing van de bewoonbare stad.’ tekst Lisa van der Velden / foto’s Danny Schwarz
‘W
aar is de microfoon? Of moet ik zeggen “Waar is het lulijzer?” met zo veel studenten in de zaal?’ Aan het woord is Emile Jaensch, stadsdeelbestuurder in Amsterdam Zuidoost, te midden van een aantal enorme maquettes in het stadsdeelkantoor op het Anton de Komplein. In het publiek zitten een stuk of dertig derdejaarsstudenten van de opleiding Communication & Media Design aan de Hogeschool van Amsterdam. Jaensch is enthousiast, want de HvA’ers helpen hem met zijn missie: meer studenten naar Zuidoost trekken.
De afgelopen maanden ontwierpen de studenten in teams apps en websites om het imago van Zuidoost onder studenten te verbeteren. Initiatiefnemer van het project is Academie van de Stad, een stichting die studenten inzet voor de leefbaarheid van de stad. Naast Stadsdeel Zuidoost zijn studentenhuisvesters Duwo, Rochdale, Ymere en De Key ook opdrachtgevers. Met namen als ZieZO, OnZO en EnZO zijn de eindproducten van de hogeschoolstudenten moeilijk van elkaar te onderscheiden, maar de
30
FoliaMagazine
resultaten lopen ver uiteen: van simpele websites tot interactieve kaarten en ingewikkelde gameapps waarmee studenten een kamer in Zuidoost kunnen winnen. Om het winnende idee – of een combinatie van een aantal ideeën – te laten ontwikkelen heeft het stadsdeel een potje met geld vrijgemaakt, zo’n vijfduizend euro. STuDENTENwIJK Studenten hebben niet het imago van goede buren. Ze zijn luidruchtig, niet zelden dronken en gooien hun fietsen overal neer. Maar als het aan Amsterdamse bestuurders ligt is Zuidoost over vijf jaar een studentenwijk in plaats van een achterstandswijk. Het stadsdeel wil voor 2015 bijna
‘Dit is ook Amsterdam’ een kwart van het benodigde aantal studentenkamers (9000) in Amsterdam opleveren. De bestuurders hopen dat jonge nieuwe bewoners voorzieningen naar hun wijken brengen. Stadsdeelbestuurder Jaensch: ‘Er is geen enkele andere groep die relatief zo veel geld uitgeeft aan levensmiddelen. Studenten nemen winkels,
eetcafés en kroegen met zich mee: bedrijvigheid.’ In Zuidoost wonen bovendien weinig mensen met middeninkomens, en is het gemiddelde inkomen relatief laag. Na de studenten komen de ondernemers, en daarna volgen de middeninkomens, is het idee. En dan stijgt de gemiddelde welvaart. ‘Kijk maar naar de Spaarndammerbuurt en de Baarsjes.’ Maar zo ver is het nog lang niet, wordt ook deze vrijdagmiddag duidelijk. Jaensch, voor aanvang: ‘Voor jullie staat een nieuwsgierig bestuurder. Maar eerst even handjes in de lucht. Wie van jullie woont in Zuidoost?’ Eén jongen steekt zijn hand omhoog. Hij woont op de Spinozacampus. Netjes, zegt Jaensch. ‘En wat doe je allemaal in dit mooie stadsdeel?’
De ontwerpers van de winnende webapp; v.l.n.r.: Ben, Stefan, Sjoerd en zittend Jochem
‘Niets, eigenlijk. Ik woon er wel, maar ik kom er nooit.’
het van de bezemkasten willen winnen, moet er worden geïnvesteerd.
Volgens Koos van Zanen, werkzaam bij de Dienst Ruimtelijke Ordening in Amsterdam, betrekken veel studenten nu eenmaal liever een bezemkast in het centrum dan een ruime woning buiten de ring. ‘Voor studenten is de ring van Amsterdam meer dan een snelweg. Het is de begrenzing van de bewoonbare stad.’
gOEDKOOP & RuIM Dus wordt er campagne gevoerd. Naast het organiseren van een appwedstrijd als deze doen ge-
Tel daar bij op dat Zuidoost weinig opties voor (nachtelijk) vertier biedt en een onveilig imago heeft, en je weet dat er veel moet gebeuren voordat studenten zich op grote schaal aan de andere kant van de ring vestigen. De prijs per vierkante meter alleen is niet genoeg. Als de buitenwijken
‘Studenten nemen bedrijvigheid met zich mee’ meente, stadsdelen en woningcorporaties van alles om de student bekend te maken met de voordelen van wonen buiten het centrum. Tijdens de introductieweek voor nieuwe studenten in Amsterdam werd dit jaar voor het eerst een dag in Nieuw-West
georganiseerd en kregen studenten een folder over wonen in Zuidoost. De boodschap is steeds dezelfde: ‘Hier is ruimte. Hier kunnen studenten nog goedkoop wonen. Dit is ook Amsterdam.’ En het blijft niet bij pr. Als studenten er eenmaal wonen, moet hun de veiligheid worden geboden die hen – en vooral hun ouders – geruststelt. Het stadsdeel wil de fietsroutes naar het centrum veiliger maken, zegt Marian Koers, beleidsmedewerker Wonen. ‘Struiken weg, goede verlichting, dat soort dingen.’ Om studenten nog meer tegemoet te komen, bieden veel woningbouwcorporaties in Zuidoost en Nieuw-West de studenten aantrekkelijke prikkels. In Zuidoost kunnen studenten bijvoorbeeld zonder wachtlijst met hun vriendengroep een appartement betrekken.
FoliaMagazine
31
(advertentie)
Voor alles op en bij uw brood Buitengewoon lekker
Op vertoon van een UvA of HvA pas
10% korting op belegde broodjes en drinken (lunch)
ONS MOTTO:
Cheese with a smile! dt u een In onze ruime winkel vin iment van zeer uitgebreid assort eiten. europese kaasspecialit n hebben Maar naast deze kaze kkere wij nog een keur aan le s verse artikelen zoals dagelijk waren, belegde broodjes, vlees gels kaaskoekjes, kaassten fel en toast om uw kaasta compleet te maken.
Ook lunchroom & catering Middenweg 45 1098 AC Amsterdam tel 020 693 0029 www.gewoonkaas.nl Kaas.indd 1
17-01-13 13:40
Voordelen die Amsterdamse studenten in het centrum doorgaans niet hoeven te verwachten. Daarnaast zette Zuidoost alles op alles om de studenstudentenlustra van de twee grootste studen Amtenverenigingen van Amsterdam – het Am sterdamsch Studenten Corps (ASC/AVSV) en L.A.N.X – in het stadsdeel te laten plaatsvinden. Bestuurder Jaensch heeft niet de illusie dat corpsstudenten, die doorgaans via hun netwerk binnen de ring kunnen wonen, ooit naar Zuidoost zullen verhuizen. ‘Nee hoor, ik was een van hen, ik woonde ook lekker op de Prinsengracht en in de Pijp. Ik wil gewoon dat deze studenten ook een keer in hun leven met de metro door de K-buurt rijden en denken: het is hier best prima.’ De appwedstrijd van vanmiddag is ambitieuzer dan dat. De HvA’ers deden uitgebreid onderzoek naar het imago van Zuidoost, zodat ze wisten wat hun medestudenten enthousiast zou maken. In elk van de ontworpen apps kunnen studenten zien waar studentenkamers zijn, waar ze kunnen uitgaan of winkelen, en waar er kan worden gesport. De Heineken Music Hall en de Ziggo Dome worden natuurlijk genoemd, maar ook de minder bekende Shopperhal – een overdekte markt waar je bij tal van exotische kraampjes voor zes euro kan eten – staat in alle apps. EILANDJES VAN HIPHEID Zelf weet Jaensch nog meer bijzondere plekken te noemen.
Wie hem in gesprek ziet met Hans Meiboom (46), organisator van Bijlmerjazz, wordt al snel enthousiast. ‘Ken je Heesterveld?’ vraagt Meiboom, die sinds 1988 in de Bijlmer woont, tegenwoordig met vrouw en kinderen. ‘Dat is een rauw stukje Amsterdam hoor, met graffiti overal. Er zit een kunstenaarscollectief dat allerlei evenementen organiseert, zoals debatten en hiphopavonden.’ En Pand 14, vult Jaensch aan. Vroeger een ronddraaiend restaurant, nu kan je daar overdag biologische koffie drinken en ’s nachts uitgaan op een ronddraaiende vloer. ‘Een sfeer als in Berlijn.’ En wat te denken van de zomerse barbecues aan de Gaasperplas, of
‘Je struikelt tenminste niet over de yuppen’ de geheime flatbars? ‘Dat je een gewone flat inloopt en middenin ineens een kroeg met een biljart aantreft.’ Alle goed verborgen parels ten spijt; deze initiatieven zijn nu nog eilandjes van hipheid in een tamelijk sobere omgeving. Jaensch: ‘Alles is hier in de jaren zestig gebouwd, en als een gebouw niet functioneerde sloopten we het, in plaats van te kiezen voor hergebruik.’ Het stadsdeel heeft niet dat charmante industriële van Noord. Daarom richt Zuidoost zich voorlopig niet per se op de hippe pionier, maar op de praktische student. En daarom wordt de appwedstrijd gewonnen door de groep die dat goed begrijpt: Team Mobile Gen. De ZO!ZO webapp van Sjoerd van Gestel (26), Stefan Kuijers (24), Ben van den Ham (25) en Jochem Padt (23) is een gps-spel om Zuidoost te ontdekken, waarbij studenten digitale kortingskortings bonnen kunnen verdienen als ze nieuwe gebiegebie den en hotspots bezoeken. Volgens de jury, die naast Jaensch bestaat uit Jan Benschop (directeur Duwo), René Grotendorst (voorzitter Raad van Bestuur Rochdale) en Jaap Schoufour (hoofd Broedplaatsen Amsterdam), zal de app van Mobile Gen vooral prijsbewuste studenten aan aantrekken, die om de lage huurprijzen in Zuidoost willen wonen. Met de app kunnen de studenten
bijvoorbeeld korting verdienen op een bioscoopkaartje bij de Pathé Arena, maar ook op een mango in een lokale toko. Ook het stadsdeelkantoor staat aangemerkt als hotspot. Sjoerd, grappend: ‘Daar kunnen ze korting winnen op een nieuw paspoort.’ Uiteindelijk dromen de Amsterdamse bestuur bestuurders en beleidsmakers van een win-winsituatie: de stadsdelen hebben problemen – lage welvaart, weinig voorzieningen – die de studenten kunnen oplossen, de studenten hebben problemen – woningnood, weinig te besteden – die de stadsdelen kunnen oplossen. De cijfers legitimeren voorzichtig optimisme, want het aantal jongeren dat na hun achttiende in Amsterdam komt wonen, groeit sinds 2007 nergens zo hard als in Zuidoost. En aan wil bij bestuurders en woningcorporaties geen gebrek. Na de prijsuitreiking – champagne en Zuidoostkortingsbonnen – probeert Jaensch het nog een keer. ‘Wie van jullie zou, na het maken van deze apps, eigenlijk best in Zuidoost willen wonen?’ Nu steken drie studenten hun handen omhoog. Jaensch, overduidelijk in zijn nopjes met elke potentiële jonge bewoner, vraagt waarom. Zelf vind ik wonen in Zuidoost ‘op vakantie in eigen stad,’ zegt hij. De studenten kijken er iets minder romantisch tegenaan. Het is hier lekker rustig, zegt een meisje. ‘Er zijn goede uitvalswegen struikelt tenminste niet naar de natuur. En je over de yuppen.’ yyy
FoliaMagazine
33
Een schrandere datafanaat Deze week in Folia maakt kennis: Jesse Weltevreden, lector online ondernemen aan de HvA. tekst Dirk Wolthekker / foto Danny Schwarz
E
conomisch geograaf Jesse Weltevreden is een onderzoeker die zijn vaardigheden en kennis in wil zetten om zijn onderzoeksgebied – e-business en online ondernemen – vooruit te brengen. Hij heeft kennis genoeg in huis om commercieel onderzoek in dienst van het bedrijfsleven te verrichten, maar dat is niets voor Jesse, vertelt zijn goede vriend en oud-collega Rik Wenting. ‘Jesse kan zich helemaal verliezen in het onderzoek en is iemand die de onderste steen boven wil hebben. Hij neemt rustig de tijd om iets nog beter uit te zoeken en wil dan niet met een deadline zitten. Met zo’n houding moet je niet in het bedrijfsleven zijn, maar op de plek waar hij nu zit: op de hogeschool als lector. Precies de goede plek voor hem.’ Jesse Weltevreden (Woerden, 1978) is sinds april 2010 lector online ondernemen aan de HvA. Daarnaast is hij voorzitter van het Centre for Applied Research on Economics & Management (Carem) van de HvA. Hij studeerde internationale economie en economische geografie aan de Universiteit Utrecht (UU), waar hij ook promoveerde. Dat deed hij op een onderzoek naar de invloed van internet op de detailhandelsfunctie van binnensteden. Hij was
34
FoliaMagazine
daarna postdoc-onderzoeker bij het Ruimtelijk Planbureau in Den Haag en was enige jaren hoofd onderzoek van Bovag, een bracheorganisatie van elfduizend ondernemers die zich met mobiliteit bezighouden. Internet heeft hem altijd gefascineerd, zo zei hij tijdens zijn lectorale rede vorige maand. ‘Mijn eerste internetervaring kan ik me nog
‘Jesse is iemand van het praktijkonderzoek’ goed herinneren,’ zei hij. ‘Het was september 1997 tijdens een practicum in een computerlokaal van de Faculteit Geowetenschappen van de UU. Tijdens het practicum kreeg ik voor de eerste keer in mijn leven de mogelijkheid om op het “worldwide web” te gaan “surfen”. Via de zoekmachine Altavista bezocht ik een website van een Amerikaans bedrijf. Ik kan me nu nog de verwondering voor de geest halen die ik toen voelde bij het feit dat ik via een computer in Nederland in contact kon komen met een bedrijf dat zich meer dan zesduizend kilometer verderop bevond. In de vijftien jaren die volgden, is internet langzaam maar zeker een
onlosmakelijk onderdeel van mijn leven geworden. Ik koop bijna al mijn boeken, elektronica, vakantiereizen en verzekeringen via internet. En zelfs voor kleding bezoek ik steeds vaker een virtuele winkel.’ ‘Als het gaat om online shoppen, dan hoort Jesse zeker bij de early adopters,’ zegt Rik Wenting. ‘Zijn vrouw doet daar van harte aan mee. Zij vooral als consument, hij ook als professional. Jesse is iemand van het praktijkonderzoek. Door zelf ook online te winkelen houdt hij contact met zijn onderzoeksterrein. Jesse is een kwantitatief onderzoeker die alles met getallen en data wil onderbouwen. Het liefst maakt hij daarbij gebruik van excelsheets. Daar kan hij echt heel erg van genieten. Als hij geen excelsheets voor een onderzoek heeft, dan gaat hij ze maken. Daar komen dan alle data in. Of hij koopt de data aan. Je hebt ook wel kwalitatieve onderzoekers die veel praten en interviews houden. Dat gaat Jesse niet ver genoeg, hij wil harde cijfers. En die schudt hij dan uit zijn mouw op het moment dat daarom wordt gevraagd. Hij wil zo veel mogelijk informatie over een onderwerp hebben, heel precies en gedetailleerd.’ Jesses oud-collega bij Bovag Rutger de Wit laat zich in vergelijkbare bewoordingen uit. ‘Jesse
Folia maakt kennis gaat de academische finesse niet uit de weg. Hij wil kwesties helemaal doorredeneren tot in de kleinste details. Hij is heel precies. Bij Bovag draait alles natuurlijk om “mobilteit”, figuurlijk gesproken is Jesse zelf ook zo. Hij is flexibel, heeft een grote souplesse en weet altijd een vertaalslag naar de praktijk te maken. Op onze afdeling vonden we hem schrander, zoals we zeiden. Jesse is handig. Hij wil maximaal resultaat tegen zo weinig mogelijk inspanning. Dat klinkt negatief, maar ik bedoel ermee dat hij geen onnodige handelingen wil verrichten. Voordat Jesse bij ons kwam werken deed Bovag veel onderzoek handmatig, maar door hem kwamen er meer computerprogramma’s.’ De houding die Jesse in zijn werk hanteert, hanteert hij ook in zijn vrije tijd. En die gaat voor een groot deel op aan stijldansen. ‘Een strakke sport waarbij het heel erg op detail aan komt,’ zegt Rutger de Wit. ‘Jesse doet dat samen met zijn vrouw. De foxtrot, de chachacha, dat soort dansen. Perfectie en precisie zijn dan belangrijk. En dat past bij hem. Of ze het nu nog net zo vaak doen als vroeger weet ik niet, maar ze dansten drie à vier dagen per week en ook nog op hoog competitieniveau. Hele weekenden waren ze er zoet mee.’ yyy
Folia Radio zendt op 30 januari een interview uit met Jesse Weltevreden. Aan de orde zullen komen de toekomst van de detailhandel en de opkomst van ebusiness, het belang van onderzoek en datavergaring en stijldansen. Te beluisteren via Amsterdam FM, in de ether op 106.8 en op de kabel op 103.3, tussen 16.00 en 17.00 uur. Vanaf de volgende dag terug te luisteren via foliaweb.nl/radio. De uitzending is op zaterdagmiddag 15.00 uur terug te zien op Salto TV. Daarna via salto.nl.
FoliaMagazine
yyy 35
Folia tipt
Art Basement Festival
V
foto Art Basement Festival
oormalig staatssecretaris Halbe Zijlstra had het niet alleen op de portemonnee van de student gemunt, ook de cultuursector kreeg de financiële strop om. De langstudeerboete is inmiddels van de baan, maar voor de beginnend kunstenaar is het nog steeds sappelen. Zie maar eens een podium te vinden. Gelukkig zijn er initiatieven zoals het Art Basement Festival. Jonge creatievelingen van allerlei pluimage vertonen daar zaterdag hun kunsten. Een vijfkoppige electrorockformatie, een theatrale installatie en een cabareteske monoloog; allemaal te zien tijdens het festival. Door verschillende disciplines naast elkaar te plaatsen, hoopt de eveneens jonge initiatiefnemer Mark Fischer (22) op kruisbestuiving en nieuwe samenwerkingen. Plaats van handeling is de Coffeemania in Slotermeer. Kom je ook een keer in dat deel van de stad. Voor de diehard cultuurliefhebbers is er een afterparty in Café Cox aan het Leidseplein. Uiteraard met fijne muziek, in dit geval van DJ Winchester, maar het zou geen waardige after van een kunstfestival zijn als er niet meer te doen is. Menah maakt tekeningen geïnspireerd door de dromen en angsten van het publiek, die VJ Glitterende Eenhoorn (goede naam) dan weer gebruikt in zijn visuals. yyy Eva Rooijers
36
Zaterdag 2 februari / Coffeemania / Aanvang 16.00 uur / € 7,50, met afterparty €10,-
TIP 1 gIRLS
Het nieuwe seizoen van Girls is begonnen, de veelbesproken HBO-serie over vier vrouwelijke twintigers in New York. Klinkt bekend, maar nu zonder anorexialichamen en Manolo Blahniks. Wel met veel seks; de vaak gênante variant. Hoofdpersoon Hannah biedt weer volop zicht op haar kleine tietjes en vetrolletjes. Hannah, in het echt Lena Dunham, schreef zelf het script en regisseerde de serie mede. En dat is best stoer.
TIP 2 NACHTCOLLEgE Voor ijverige studenten die geen genoeg kunnen krijgen van college is er nu nachtcollege. Een vaste avond in de nieuwe club Barkode. Ook interessant voor de niet zo ijverige student die van techno en bier houdt. Deze week achter de draaitafels: Philip Young, Der Tucan, Robin Fett, Elior Belmonte en Robin&Remo. Volgens de Facebookpagina is er voor ieder geslacht wat wils: ‘Tongende beauty’s en zwetende techno-heren.’ Take your pick.
TIP 3 KOREAANS ETEN Korea staat op de kaart dankzij de immense populariteit van het nummer ‘Gangnam Style’. De videoclip is het best bekeken YouTubefilmpje ooit. Wie ook een andere kant van Korea wil leren kennen, gaat dinsdag 5 februari naar de OT301 voor een Koreaanse maaltijd en de film The President’s Last Bang over de moord op de Zuid-Koreaanse president Park Chung Hee in 1979.
girls / HBO, maandag 20.30 uur /
nachtcollege/ Barkode / donderdag 31 januari,
Dinsdag 5 februari, aanvang 19.15 uur /
dvd seizoen 1 € 20,-
aanvang 23.00 uur/ € 6,- op vertoon van collegekaart
€ 9,- (eten en film)
FoliaMagazine
YoungHwa: Korean Food and Film/ OT301 /
lezingenladder Voor een ieder die geïnteresseerd is in lezingen en debatten is er de Folia Magazine lezingenladder. Wij streven ernaar hierin de meest interessante lezingen en debatten in Amsterdam op één plek te verzamelen.
Paris Review
Europa
Spui 25 WO 30/01, 20.00 uur
De Balie DO 31/01, 20.00 uur
Literair tijdschrift The Paris Review wordt in 2013 zestig. O.a. schrijvers Oek de Jong, Thomas Verbogt en Roel Bentz van den Berg brengen een ode.
Avond over de fouten, verantwoordelijkheden en oplossingen rondom de Europese jeugdwerkloosheid, bankentoezicht vs. gedragsregels en het (federale) geloof in de Europese Unie.
Ignite 24 ILSE PEETSMA (19) COMMUNICATION & MULTIMEDIA DESIGN, HVA gAAT nAAr Borrel vAn STUDenTenverenIgIng IAM core & nooDlAnDIng ELKE DONDERDAG ‘Vroeger werden de borrels van onze studievereniging IAM core altijd in De Lax gegeven. Maar jammer genoeg is de sociëteit tijdelijk gesloten en nu moeten we telkens op andere locaties afspreken. Tot een uur of twaalf drinken en kletsen we gezellig en dan gaan we met z’n allen naar Noodlanding in Paradiso. Eigenlijk ben ik helemaal geen fan van de club. Natuurlijk, het gebouw is prachtig, maar het is binnen altijd zo druk en chaotisch. Geef mij maar de Melkweg, veel meer mijn ding. Toch ga ik graag naar Noodlanding, omdat er zo gevarieerd gedraaid wordt. Mijn vriendengroep is erg verschillend en dan is Noodlanding dé uitkomst. Het ene moment sta je te dansen op een hiphopnummer en het volgende moment ga je los op typische jarentachtigmuziek. Dan erger ik me ook niet meer aan de drukte, maar ga helemaal op in de avond en geniet.’ yyy tekst en foto Marith Iedema
Mediamatic Fab. WO 30/01, 20.30 uur
Hoop of sloop?
Twaalf presentaties van vijf minuten, dit keer over o.a. fotografie, bomen, brood, een tekenflipperkast en voedsel als technisch object.
De Balie VR 1/02, 13.30 uur
Levensverhalen vU Boekhandel DO 31/01, 17.00 uur Schrijver Kristien Hemmerechts spreekt met hoogleraar Halleh Ghorashi over levensverhalen. Centraal in het gesprek staat het boek Licht en schaduw. Vijftien vrouwen over leven en overleven.
Dichtmiddag café eijlders DO 31/01, 17.30 uur Dichters uit Eijlders en van buiten dragen gedichten voor uit eigen werk met afwisselend muziek van de Blaffende Honden en Ger Belmer.
Ruimtereizen Betty Asfalt DO 31/01, 18.30 uur Is ruimtereizen de moeite? Conferentie over de mogelijkheden en onmogelijkheden van ruimtereizen, met o.a. Nobelprijswinnaar in de natuurkunde Gerard ’t Hooft.
Nieuwe oogst De nieuwe liefde DO 31/01, 20.00 uur Op Gedichtendag presenteren tien dichters hun nieuwe bundel. O.a. Erik Bindervoet, Maarten Doorman, Ruben van Gogh, Jan Kuijper, Jannah Loontjens, Marjoleine de Vos en Elly de Waard.
Wat doen we met onze oude gebouwen? Koste wat het kost behouden? Of is het tijd voor iets nieuws? Debat over herbestemming met prominenten uit het werkveld.
Democratie? rode Hoed MA 4/02, 20.00 uur Kan de democratie overleven in een tijd waarin massamedia en populisme van grote invloed zijn op het publieke en politieke debat? Avond over democratie en filosofie met o.a. Job Cohen.
Maakbare mens De nieuwe liefde DI 5/02, 20.00 uur Hoe aanvaardbaar is sleutelen aan de mens? Moeten we de mens beschermen tegen de techniek of juist alles in het werk stellen om de mens met alle mogelijke technische middelen te verbeteren?
Orale toekomst? Spui 25 DI 5/02, 20.00 uur Is literaire cultuur per definitie verbonden met schrift? Of daagt er door massamedia een nieuwe toekomst voor het luisteren naar het gesproken woord?
U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur tijdig een mailtje naar harmen@folia.nl onder vermelding van ‘Aanmelding lezingenladder’.
FoliaMagazine
37
prikbord HvA
38
ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.nl In de tijd dat Folia Magazine niet verschijnt kunt u het prikbord online raadplegen. Zie www.foliaweb.nl/prikbord.
DMR Borrel
DT Seminar
Benieuwd naar wat de bibliotheek en het leercentrum te bieden hebben? Kennismaken met de medewerkers van de bibliotheek? Kom dan naar de bijeenkomst in het leercentrum van het Kohnstammhuis op donderdag 31 januari. Onder het genot van een hapje en een drankje kun je deelnemen aan een rondleiding. De bijeenkomst vindt plaats in de broedplaats van het leercentrum van 17.00 tot 19.00 uur op de eerste etage. Van tevoren aanmelden bij a.t.de.willigen@ hva.nl of m.van.eerdt@hva.nl.
Op 27 februari organiseert BIMming Business, onderdeel van onderzoeksprogramma de Stad, een seminar over het gebruik van ICT in de bouw. Aan de HvA is onderzoek gedaan om bouwbedrijven te ondersteunen. Sprekers op dit seminar zijn o.a. Rijkswaterstaat, Bohemen Projectontwikkeling, Iter Fidelis en Powerhouse Company. Gebruik van ICT in de bouw wordt steeds belangrijker in praktijk, maar ook in onderwijs. Geïnteresseerd? Meer informatie vind je op www.bimmingbusiness.nl.
DOO W&T
DMCI SIM
Hoe kun je Wetenschap-en-Techniek- (W&T-) onderwijs duurzaam invoeren bij lerarenopleidingen en scholen? Dat was de centrale vraag van een groep lerarenopleiders in W&T, die in januari DOO bezochten. De groep bestond uit dertien opleiders van zes verschillende universiteiten die drie dagen lang diverse vormen van W&T-onderwijs bekeken. De Pabo presenteerde haar minor W&T en de universitaire pabo presenteerde haar praktijkonderzoeken waarin W&T een prominente plek heeft.
Students in Motion (SIM) is een project waarin 1800 eerstejaars van DMCI samenwerken in 200 teams. Van 4 tot en met 8 februari gaan de studententeams ‘de straat op’ en maken in één week tijd een concept, een functioneel ontwerp en een plan voor een app voor Amsterdam. Daarnaast produceren de teams samen de whatsup@night-app ‘de n8w8’, een virtuele opvolger van Rembrandts Nachtwacht. Op de laatste dag pitchen zij hun idee voor een jury. De jury benoemt het beste idee. Meer informatie: www.studentsinmotion.nl.
DG Symposium
HvA Docu
Het symposium ‘De HBO-V van de toekomst 2.0’ vindt plaats op woensdag 13 maart vanaf 13.30 uur in Amsterdam-Zuidoost. Het symposium is nuttig, praktisch en inspirerend voor stagebegeleiders en coördinatoren. Het symposium duurt van 13.30 tot 16.30 uur. Aansluitend kunt u bijpraten tijdens de borrel. Er zijn geen kosten aan verbonden. Schrijft u zich in, maar komt u niet, dan rekent de organisatie 45 euro. De opbrengst kom ten goede aan de Opleidingscommissie van de HBO-V. Inschrijven is mogelijk tot 6 maart 2013. Info: stage-hbov@hva.nl.
In samenwerking met de Youth Food Movement (YFM) organiseert Students for Sustainability Amsterdam op 5 februari de derde editie van GreenDocs, een tweemaandelijkse documentaire-avond over duurzaamheid. De avond begint met LoveMEATender, een aanklacht tegen de geïndustrialiseerde vleesindustrie, geregisseerd door Manu Coeman. Hierna zullen YFM-voorzitter Joris Lohman en John Hilhorst van het Nationaal Agrarisch Jongeren Kontakt in gesprek gaan met het publiek. Crea Theaterzaal, 19.45 uur. Gratis voor studenten, anders € 5,-.
DBSV Vegan
DEM SBR
De Vegan Challenge is bedacht en wordt uitgevoerd door een enthousiast team van vrijwilligers. Ook HvAstudent Lisa (20, derdejaars voeding & diëtetiek) zal deelnemen aan deze challenge: vanaf 1 februari eet ze dertig dagen lang puur plantaardig. Bij de Vegan Challenge helpt de DBSV-studente mee met het schrijven van recepten, fotograferen en bij voedingsvragen. Voor algemene vragen: mail naar info@veganchallenge.nl. Voor meer info over recepten, weekmenu’s, boodschappenlijstjes en duurzame tips: www.veganchallenge.nl.
Het expertisecentrum Instant Reporting organiseert samen met het kenniscentrum Carem van de HvA op woensdag 30 januari 2013 haar zevende conferentie over Standard Business Reporting (SBR). Deelname is gratis. De conferentie is toegankelijk voor elke belangstellende en vindt van 13.00 tot 18.00 uur plaats in de Kohnstammzaal 09A10. Sprekers zijn Peter Eimers en Huub Lucassen. Daarnaast zullen een aantal Stage+-studenten van de HvA hun onderzoeksresultaten presenteren. Ook komt het project ‘SBR in Bedrijf ’ uitvoerig aan bod. Opgeven via instantreporting@hva.nl.
FoliaMagazine
prikbord UvA
ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.nl In de tijd dat Folia Magazine niet verschijnt kunt u het prikbord online raadplegen. Zie www.foliaweb.nl/prikbord.
FNWI Taaltechnologie
AUF Allard
Pierson
Student logica en taal Phong Lê heeft met zijn masterscriptie Learning Semantic Parsing de Stil Thesis Prize gewonnen van de Stichting Toepassing Inductieve Leertechnieken (Stil). Lê introduceerde in zijn scriptie een nieuw semantisch taaltechnologiesysteem waarbij de computer betekenissen van woorden combineert tot de betekenis van een hele zin. Hij ontwikkelde daarvoor een nieuw op kansen gebaseerd model voor semantiek als alternatief. Lê won duizend euro. Hij is nu promovendus aan het Institute for Logic, Language and Computation.
Het Amsterdams Universiteitsfonds (AUF) schenkt 25.000 euro aan het Allard Pierson Museum (APM) voor de in 2012 volledig gerestaureerde, voormalige griffiekamer in het museum, waarin vroeger De Nederlandsche Bank was gevestigd. De donatie is afkomstig uit de Jaarfondscampagne 2012 van het AUF. De Griffiekamer is in gebruik als senaatskamer: een ontvangstruimte voor de senaat van het APM en voor een groep mecenassen die het museum steunen in zijn vernieuwingsplannen. De kamer wordt opgenomen in het rondleidingenprogramma van het museum.
Acta Onderzoeksbeurs
FGw Latijn
Onderzoeker Yuelian Liu en hoogleraar Daniel Wismeijer van de afdeling orale implantologie & prothetische tandheelkunde hebben samen met promovendus Tie Liu een onderzoeksbeurs van 143.900 euro ontvangen van ITI, het International Team for Implantology Foundation. Zij hebben de beurs gekregen voor hun onderzoek dat gericht is op het reinigen van de oppervlakte van implantaten die zijn verontreinigd door peri-implantitis (ontstekingen rond implantaten waardoor bot wordt afgebroken). Het onderzoek wordt uitgevoerd op honden en zal drie jaar duren.
Tijdens de latinistendag op 17 januari heeft UvAstudent Thomas den Haan van de opleiding Griekse & Latijnse taal & cultuur de Romanitas Scriptieprijs gewonnen voor zijn scriptie Partikels en participia in de Vulgaatvertaling van het evangelie van Matthaeus. De tweejaarlijkse prijs is bedoeld voor de beste masterscriptie over Latijnse taal- & letterkunde tot 600 na Christus. Den Haan won duizend euro, te besteden aan onderzoek. Daarnaast krijgt hij de gelegenheid om zijn scriptie in bewerkte vorm te publiceren in Lampas, tijdschrift voor classici.
Acta Tandenknarsen
BC Kookboeken
Acta-onderzoekers Konstantin Muzalev, Eiko Yoshida, Frank Lobbezoo en wederom Daniel Wismeijer hebben een onderzoekssubsidie van vijfduizend euro ontvangen van de Nederlandse Vereniging voor Gnathologie & Prothetische Tandheelkunde. De subsidie kregen zij voor hun drie jaar durende multidisciplinaire onderzoek naar een mogelijke relatie tussen tandenknarsen (slaapbruxisme) en complicaties rond tandimplantaten. Er is een vermoeden dat deze relatie bestaat, maar er zijn nog geen onderzoeken beschikbaar die dit wetenschappelijk ondersteunen.
De Joop Witteveenprijs, genoemd naar culinair historicus en bibliograaf Joop Witteveen en bestemd voor het beste historische onderzoek op het gebied van de eetcultuur in Nederland en Vlaanderen, is op 18 januari uitgereikt aan de Vlaamse historica Daniëlle De Vooght voor haar boek The King Invites. Performing Power at a Courtly Dining Table. Ook de Egyptisch-Britse kookboekenschrijfster Claudia Roden viel in de prijzen: zij ontving de Johannes van Damprijs 2012. Prijzen bestonden uit een bord ontworpen door Joos Swarte en een geldbedrag.
NSA/SSRA Film
FEB Van
Een commissie van negen studenten van Navigators Studentenvereniging Amsterdam (NSA) en Studentenvereniging SSRA produceren samen een korte film met de titel Zo ver je kijken kunt. De film gaat 27 februari officieel in première. Over het verhaal willen de makers nog niet al te veel kwijt, maar het is volgens hen ‘geen promotiefilm voor verenigingen. Het is geen Feuten.’ Het verhaal gaat over drie Amsterdamse jongeren wier levens opeens in een heel ander perspectief komen te staan. Kaarten voor de première via www. zoverjekijkenkunt.nl.
De faculteit heeft prijzen toegekend aan de beste docent en voor het beste proefschrift over 2012. Roger Pruppers (foto midden) won voor de tweede keer op rij de Van der Schroeffprijs, de prijs voor de beste docent van de FEB. Christiaan Stoltenberg (foto links) en Dirk Veestraeten (foto rechts) wonnen respectievelijk de tweede en derde prijs. Pruppers won duizend euro en de wisselbeker. De Joop Hartog-proefschriftprijs voor de beste dissertatie ging naar Petr Sedláček Hij won 2500 euro en een penning voor zijn proefschrift over arbeidsmarktfricties.
der Schroeff
FoliaMagazine
39
wasdom Midden in het nieuws Jelte Sondij Leeftijd 31 (geboren op 13 augustus 1981) Beroep Verslaggever, Jakhals bij De Wereld Draait Door Studie Algemene economie, UvA Afgestudeerd 2008 Docent ‘Professor Heertje. Hij gaf geschiedenis van de economische wetenschap en was een enorm betrokken docent. Ik weet nog dat op een zondagochtend om halfnegen mijn telefoon ging en het professor Heertje was die nog wat interessante artikelen had gevonden over de econoom waar ik een paper over schreef.’ Locatie ‘De universiteitsbibliotheek aan het Singel, een gebouw dat mooi is van lelijkheid. Ik ging er vaak met vrienden studeren.’ Café ‘Café Chris in de Bloemstraat, echt een bruine kroeg, gerund door Henk en Nel. Ik kom er al sinds het begin van mijn studententijd. Als ik binnenkom, krijg ik steevast een kus van Nel.’ Afknapper ‘De colleges en werkgroepen waren te veel gericht op het behalen van een goed cijfer voor het tentamen en te weinig op kritisch zijn op de stof die we bestudeerden.’
40
FoliaMagazine
stage Hij studeerde algemene economie en werd Jakhals bij De Wereld Draait Door: Jelte Sondij. tekst Julie de Graaf / foto Bob Bronshoff
‘B
ij mijn studiekeuze twijfelde ik tussen politicologie of economie. Met algemene economie dacht ik twee vliegen in een klap te slaan: je kunt politiek veel beter begrijpen als je ook iets van economie weet. Daarnaast was er een andere, meer basale reden: economie is een brede opleiding, waar ik later veel kanten mee op zou kunnen. Ik had namelijk nog geen idee wat ik na mijn studie wilde doen, maar was wel geïnteresseerd in politiek en journalistiek. Om die interesses verder te ontwikkelen heb ik tijdens mijn studententijd veel dingen naast mijn studie gedaan. Zo was ik actief binnen commissies en besturen van mijn studentenvereniging. Daarnaast schreef ik voor het studentenblad Propria Cures en werd ik mede-oprichter en bestuurslid van Stichting Donorkind, een organisatie die donorkinderen helpt bij het vinden van hun biologische vader. Ook heb ik de BKB Academie gedaan, een initiatief van campagnebureau BKB waarbij je les krijgt in campagnestrategieën en op reis gaat om een politieke campagne in het buitenland te volgen. Mijn studie is in al die activiteiten nooit de hoofdmoot geweest. Ik wilde uiteindelijk wel graag afstuderen, maar vond dat ik daar best meer tijd voor mocht nemen dan de vier jaar die ervoor stonden. Het leek me bovendien veel te eendimensionaal om alleen maar met mijn studie bezig te zijn. Ik kan me voorstellen dat je heel diep in je studie duikt als je echt een vakidioot bent, maar voor mij was mijn studie niet belangrijker dan bijvoorbeeld Stichting Donorkind. Ik heb stage gelopen bij de marketingafdeling van de ING Bank en vond het leuk om
te observeren hoe zo’n afdeling in elkaar zit, maar ik wist ook meteen dat ik er niet zou willen werken. Ik was liever met de actualiteit en maatschappelijke ontwikkelingen bezig, zoals bij mijn werk voor Propria Cures en BKB. Na mijn studie heb ik nog anderhalf jaar voor BKB als campagnestrateeg gewerkt, totdat ik besloot dat ik het nieuws niet op afstand wilde volgen, maar van dichtbij wilde verslaan. Ik ging op zoek naar een nieuwe baan en werd gevraagd als redacteur voor een nieuwsprogramma dat bij Veronica zou worden uitgezonden. Het programma, CQC, was nieuw in Nederland maar bestond al in Zuid-Amerika. Toen ik een Zuid-Amerikaanse aflevering had gezien, heb ik Veronica gezegd dat ik liever als reporter wilde werken. Veronica zag dat eerst niet zitten omdat ik geen ervaring voor de camera had, maar ik heb toch een auditie-dvd gemaakt. Met een groepje vrienden dat net een productiemaatschappij was begonnen, hebben we een exacte kopie van een CQC-aflevering gefilmd met mij als reporter, inclusief alle grafische details. De volgende dag werd ik gebeld met de mededeling dat we allemaal waren aangenomen. Het programma sneuvelde na anderhalf seizoen, maar voor mij is het een mooie manier geweest om wat te leren over televisie maken. Daarna werkte ik bij GeenStijl en Rambam, en nu bij De Wereld Draait Door. Voor mijn werk als verslaggever is het fijn dat ik een economische achtergrond heb. Ik heb geleerd om structureel te denken en mijn gedachten te ordenen. Als econoom kom je niet weg met “ik denk dat het zo zit.” Nee, je moet alles verantwoorden. Die kritische manier van denken komt in dit vak goed van pas.’ yyy
laura Beekwilder (20) Studie Media & cultuur Stage PR-/marketing-/communicatiemedewerker bij Goodiebaggirl verdiensten Geen Beoordeling JJJJJ ‘Ik doe de pr, marketing, communicatie, ja eigenlijk van alles, bij Goodiebaggirl. Wij regelen goodiebags voor allerlei evenementen en feesten. Daarnaast organiseren we sinds dit jaar ook zelf evenementen, zoals de Gift Suite. Daarvoor toverden we een luxe hotelsuite om tot cadeaukamer voor ruim twintig bekende Nederlanders, met allerlei nieuwe producten. Na maanden van voorbereiding was het echt heel cool om te zien hoe glamorous en mooi alles eruitzag. Toen ik solliciteerde had ik geen idee wat ik kon verwachten, maar het is echt heel positief uitgevallen. Je kan heel zelfstandig werken en krijgt veel verantwoordelijkheid. Veel van wat ik hier nu doe zou ik later ook wel willen doen. Het werk is heel dynamisch, je zit niet alleen maar in Excel te werken. Zo zijn we nu bezig met een eigen website waarvoor ook stukjes en reportages geschreven moeten worden. Juist die combinatie van pr, marketing en journalistiek vind ik heel leuk. Officieel is er één stagebegeleider, maar in de praktijk heb ik er drie. Ze geven me goede feedback en iedereen is heel betrokken. Hoewel het maar een klein bedrijfje is, doen we grote dingen. Bij een grote opdracht houden ze je goed in de gaten. Het is namelijk wel hard werken en je moet opletten dat je ook af en toe rust pakt. Officieel werk ik er drie dagen per week, maar in de praktijk ben ik er ook daarbuiten nog veel mee bezig. Ik kan de stage zeker aanbevelen.’ yyy Robrecht de Vocht
FoliaMagazine
41
FoliaMagaz ine weekblad
toehoorders
voor HvA
en UvA
nr.18 30/01/201 3
cover Fred van Diem Startup To Zaken doe ur n vanaf je zolderkamer
Hoorcollege Visies op moderniteit, door gastdocent Robbie Voss, woensdag 23 januari, 09.00 uur, Oudemanhuispoort tekst en foto’s Vera Lentjes opstartgeluiden laptops: 2 Microsoft, 3 Apple volgesnoten zakdoeken: diverse pakjes overheersende trendkleur: bordeauxrood Scrabblewoorden: biopolitiek, disciplinering, preoccupatie
D
e titel ‘Visies op moderniteit’ kan associaties met sciencefiction, vliegende schotels of buitenaards leven oproepen. Maar de collegestof is een stuk abstracter en filosofischer dan dat. Vandaag spreekt gastdocent Robbie Voss over de visie van filosoof Foucault op moderniteit. Ook de persoon Foucault wordt besproken. Volgens Voss zijn het weetjes ‘die je gewoon op Wikipedia kan opzoeken,’ maar er gaat toch een lichte schok door de zaal als hij vertelt dat Foucault veel experimenteerde met drugs, niet vies was van sadomasochisme en uiteindelijk overleden is aan de gevolgen van hiv, dat hij waarschijnlijk opliep in een badhuis. Foucault was een groot denker die opereerde in de marge van de wetenschap. Hij was geen socioloog, politicoloog of filosoof, maar wist over alles iets te vertellen. Foucaults theorieën lijken wat abstract, maar volgens Voss zijn ze helemaal geen ‘ver-van-je-bedshow’ want ze hebben namelijk direct betrekking op dit hoorcollege. Hij vertelt dat volgens Foucault de geschiedenis een aaneenschakeling van toevalligheden is. ‘Het hoorcollege zoals wij dat kennen is nooit zo bedoeld, maar is vormgegeven aan de hand van gebeurtenissen in de geschiedenis. De mens is gedisciplineerd aan de hand van deze structuren.’ De studenten zitten in rijen naast elkaar, in een afgesloten ruimte, met de deuren van de collegezaal gesloten en met hun gezicht gericht naar de docent. Stoorgeluiden vanaf de gang zijn niet gewenst. Een perfect voorbeeld van een kneedbare mens onderhevig aan de structuur, volgens Voss. ‘Lekker makkelijk om te zeggen,’ meldt een van de toehoorders op verveelde toon. Ze begint zich uitgebreid uit te rekken. ‘Is dat uitrekken daarachter? Of probeer je iets te zeggen?’ Hoe het hoorcollege zoals wij het kennen is ontstaan valt wellicht te betwisten, maar dat ook Robbie Voss onderhevig is aan de structuur ervan is duidelijk. In termen van Foucault dan. yyy
42
FoliaMagazine
colofon
Weekblad voor de HvA en
UvA Folia Magazine is in 2011 voortgekomen uit Folia (1948) en
Jet van der Wouden
(21, algemene sociale wetenschappen) ‘Ik vond het een heel goed college. Ik weet niet meer hoe de gastdocent heet, maar hij praat duidelijk en zijn verhaal is overzichtelijk. Hij vertelt wat Foucaults standpunten en theorieën zijn, maar ook de kritiek op Foucault komt naar voren. En wat ik goed vind is dat hij niet zijn eigen mening laat doorschemeren. Het vak is best abstract en filosofisch, maar desondanks is het hoorcollege wel duidelijk.’
Havana (1996). Redactieadres Prins Hendrikkade 189b, 1011 TD Amsterdam, telefoon 020-5253981, e-mail: redactie@folia.nl Hoofdredacteur Jim Jansen Chef redactie Mirna van Dijk Art director Pascal Tieman Redactie (print/web) Marieke Buijs, Sandra Hazenberg, Luuk Heezen, Marith Iedema, Wim de Jong, Vera Lentjes, Eva Rooijers, Gijs van der Sanden, Ineke Schipstra, Annemarie Vissers, Robrecht de Vocht, Dirk Wolthekker
Susanne Draijer
(20, algemene sociale wetenschappen) ‘Een duidelijk en overzichtelijk college. Prettig, want dat is wel eens anders geweest bij dit vak. Leuk ook dat er gastdocenten zijn. Gastsprekers maken het toch een stukje spannender. Dat mensen te laat binnenkomen vind ik niet erg. Dat hoort wel bij ons. De hoofddocent spreekt ook prettig, maar geeft heel erg zijn eigen mening. Daardoor laat hij dingen uit het boek dat we moeten leren, liggen.’
Aan dit nummer werkten mee Bram Belloni, Hadjar Benmiloud, Bob Bronshoff, Fred van Diem, Robbert Dijkgraaf, Tom Fleur, Julie de Graaf, Brechtje Keulen, Marc Kolle, Denise van Leeuwen, Philip van Praag, Pieter Schunselaar, Danny Schwarz, Won Tuinema, Lisa van der Velden, Tjebbe Venema, Fen Verstappen Eindredactie Harmen van der Meulen Correctie Martien Bos Opmaak Pascal Tieman, Carl Zevenboom Uitgever Stichting Folia Civitatis
Lidewij Koenen
(19, algemene sociale wetenschappen) ‘Ik vind dat deze docent heel interessant les geeft. De hoofddocent vertelt superenthousiast, maar gastcolleges zijn leuk omdat de docent er dan veel meer vanaf weet. Hij kan nog enthousiaster vertellen, omdat hij de stof veel meer beheerst. Het vak in het algemeen vind ik leuk, maar soms vind ik dat de bijbehorende stof wel iets boeiender kan. De verplichte boeken zijn een beetje droog.’
Redactieraad Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Ilse Duijn, Jurriaan Gorter, Jaap Kooijman, Ronald Ockhuysen (voorzitter), Jean Tillie, Sebas Veeke Secretariaat Stephanie Gude (projectbegeleider) Zakelijke leiding Paul van de Water Drukker Roularta Printing, Roeselare België Advertenties Bureau van Vliet, Zandvoort, 023-5714745, zandvoort@bureauvanvliet.nl
deining ‘Ik zou zelfs zover willen gaan dat “fuk” de ultieme “fuck” is, namelijk de “fuck” die “fuk” zegt tegen “fuck” zelf.’ De uitspraak en spelling van je ‘fuck’ bepalen de lading volgens schrijver PAUlIen cornelISSe, in nrc.next. ‘Het heeft weinig zin om de rituele afschuw van het boek uit te spreken of het als onleesbaar af te doen.’ Hoogleraar moderne Duitse geschiedenis FrITS BoTerMAn vindt dat Mein Kampf niet meer genegeerd mag worden, in De Gids. ‘Ik kan alles doen en ik kan niets doen. Ik ben benieuwd naar het moment waarop ik niets hoef. Wat gebeurt er dan? Wat ontstaat er uit die leegte?’ Zanger HUUB vAn Der lUBBe kijkt uit naar een jaar vrijaf van De Dijk, in de Volkskrant. ‘Zou er geen instantie bestaan die het kabinet kan verplichten auteursrecht te betalen aan het CDA?’ Volgens politiek commentator MAx vAn WeeZel raakt het CDA aan Rutte-II zijn unique sellingpoint kwijt, in Vrij Nederland. ‘Wij kunnen zelf aan de tekentafel gaan zitten en kiezen.’ Geschiedenispromovendi AAFKe BeUKeMA en TIM verlAAn willen zelf de toekomst van de wetenschappelijke uitgeverij vormgeven, in nrc.next. ‘Wat het minste geld oplevert is de hele handel in een paar dozen gooien en met Koninginnedag tevoorschijn toveren.’ Journalist veerle corSTenS legt uit wat je vooral niet met je oude boeken moet doen, in Het Parool.
de lezer
In de rubriek ‘de lezer’ blikt wekelijks iemand terug op het vorige nummer. Wil jij diegene een keer zijn? Meld je dan aan via redactie@folia.nl.
MArleen De KeYZer (24), MASTer TeKST & coMMUnIcATIe, UvA ‘In mijn pauzes neem ik vaak even de tijd Folia Magazine door te bladeren. Ik scan door de teksten en kijk naar de foto’s en vormgeving. Een groot artikel lees ik alleen als het onderwerp me écht interesseert. Zoals het interview met Floor Sietsma dat in de week van 16 januari in Folia Magazine stond. Wie gaat er op haar twaalfde nou al studeren?! Bij zo’n onderwerp ga ik er echt even goed voor zitten en lees het hele stuk van A tot Z. Ik denk dat veel studenten de cover van deze week juist pakkend vinden. Maar ik heb zelf helemaal niets met wiet. Toch vond ik de feitenpagina wel grappig. Het is een welkome onderbreking. De pagina leest makkelijk weg. Ik denk dat Folia Magazine dat slim doet: de combinatie van informatieve teksten en leuke rubrieken. Ik lees “Drift” weleens hardop voor zodat ik samen met mijn studiegenoten kan lachen om de soms bizarre verhalen. Dat maakt een studentenblad uiteinde uiteindelijk wel. Daarnaast moeten er ook nieuwe dingen in staan. Zoals het verhaal over de workshop voor ouders. Logisch dat ouders zich bemoeien met de studiekeus van hun kind, maar ik wist niet dat het zo erg was. De columns en de rubriek “Passie” lees ik ook graag. Daarvoor geldt wel hetzelfde als wat ik eerder zei: alleen als het onderwerp me interesseert. Ik heb helemaal niets met planten, dus deze “Passie” heb ik snel overgeslagen.’ yyy tekst en foto Marith Iedema
meer Folia
foliaweb.nl twitter.com/foliaweb facebook.com/FoliaWeb.en.Magazine
Deze week op Folia Web
Volgende week in Folia Magazine
Essayprijs
De Verlindes
Docent Willemine Willems en student Jeroen Hopster, beiden van filosofie aan de UvA, zijn genomineerd voor de ABG VN Essayprijs 2013. Folia Web blikt vooruit op de uitreiking.
Een interview met eeneiïge natuurkundigentweeling, gespecialiseerd in de snaartheorie: Herman en Erik Verlinde.
FAQ
Tafelvoetbal
Blogger Henk Strikkers geeft in jip-enjanneketaal uitleg over de termen uit de plannen van minister Jet Bussemaker.
Geneeskundepromovendus Anne van der Meer wil met tafelvoetbal de wereld veroveren.
Opvallende quotes uit de afgelopen week van (voormalig) HvA’ers en UvA’ers. Iets leuks gezien, mail het naar redactie@folia.nl.
FoliaMagazine
43
Mannen gezocht voor klinisch onderzoek Wat is een gezonde mond? ACTA wil dit onderzoeken. Doe je mee?
Wat moet je ervoor doen? Op één donderdag moet je twee keer langskomen, bij elkaar duurt dat zo’n 3,5 uur. Wij kijken naar je algemene gezondheid en mondgezondheid. Zoals lichaamstemperatuur, gewicht en lengte. Je vult vragenlijsten in over voeding, gezondheid en mondgezondheid. Daarnaast nemen we monsters af van je speeksel en tandplaque en nemen we bloed uit je arm. Deelname is vrijwillig. Doe je mee en kom je de afspraken na, dan ontvang je een financiële vergoeding.
Naar wie zijn wij op zoek? 250 medisch gezonde mensen met een gezonde mond, tussen de 18 – 30 jaar.
Meedoen? Meld je aan op:
www.showyourteeth.nl > onderzoek > TIFN Ben je vrouw en lijkt het je interessant om deel te nemen aan ander onderzoek? Meld je dan aan op onze website > deelnemen.
ACTA, onderzoeksgroep preventie & therapie Gustav Mahlerlaan 3004, 1081 LA Amsterdam (tegenover de VU) e-mail: showyourteeth@acta.nl telefoon: 020 598 0307 ACTA is het samenwerkingsverband van de Faculteit der Tandheelkunde van de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit Amsterdam. www.acta.nl
Dit onderzoek vindt plaats binnen de samenwerking van het thema Oral Health van TI Food and Nutrition.