The Living Museum

Het eerste wat je ziet wanneer je naar binnenloopt in het The Living Museum in Tilburg is een kamer vol met kunst in alle vormen en maten. Grote schilderijen, kleine schilderen, beschilderde voorwerpen, noem het maar op. Mensen die verslaafd zijn, een psychische stoornis hebben of dakloos zijn, kunnen hier komen en hun expressie uiten door middel van kunst.

‘’Je hoeft hier niks. Je bent vrij om te mogen zijn wie je wil zijn. Het gaat ons niet om kunst maken, maar dat mensen hun gevoelens kunnen uiten.’’ aldus Rob Haen, medeeigenaar van The Living Museum. Het concept van The Living Museum bestaat al bijna veertig jaar, met zijn oorsprong in New York. Hier werd in het Creedmoor Psychiatric Center een vleugel geopend waar patiënten kunst konden maken en zo tot rust konden komen. Nu is het concept ook buiten Amerika te vinden, met verschillende musea door Nederland heen.

In The Living Museum zijn verschillende soorten kunstwerken te zien met verschillende stijlen. Zo zijn er schilderijen met een speelse stijl en felle vrolijke kleuren, maar ook strakke, gedetailleerde schilderijen met juist wat duistere tinten. De bezoekers van het museum doen aan Outsider Art. Outsider Art is een kunstvorm waarbij de persoon zich niet aan de algemene regels van schilderen/ creëren houdt, maar naar zijn eigen stem luistert. In het museum wordt niet alleen geverfd. Zo worden er ook verhalen en gedichten geschreven. Hiervoor is er een speciale ruimte gemaakt achter in het atelier. Deze ruimte is gemaakt om midden in de drukte en tussen de mensen je rust te vinden. Ook wordt de ruimte gebruikt voor persoonlijke gesprekken.

In het atelier is er ruimte om kunst te maken. Mensen kunnen gaan zitten waar ze willen, een doek pakken en te beginnen zich artistiek uit te drukken. Aan de muren zijn ook al de verschillende schilderijen te zien die eerder door de bezoekers zijn gemaakt. Daarnaast is er nog een aparte ruimte waar mensen op een groter doek met verf even los kunnen gaan. Hier kunnen zij met kwasten en verf een expressief schilderij maken. Deze ruimte wordt ook gebruikt om foto’s te maken. In The Living Museum is het niet verplicht om kunst te maken, zo staat er voor het atelier een grote tafel met daarbij nog wat banken, wat als ontmoetingsplek gebruikt wordt. ‘’Wij zeggen altijd: het is voor mensen, het is voor iedereen. Je hoeft bij ons ook niks te maken. Als jij hier wil komen zitten en een praatje maken, of alleen een kop koffie wil drinken, is dat ook prima. Zo is er een jongen die komt hier regelmatig, hij loopt binnen, speelt drie liedjes op de piano en loopt weer naar buiten.’’ Aldus Rob.

Voor de bezoekers is het een fijne plek om dus even zichzelf te zijn. Buiten The Living Museum krijgen zij vaak een label opgedragen, zoals junk of gek. “Wat ik fijn vind aan deze plek, is dat ik de ruimte krijg om even mezelf te kunnen zijn. Hier kan ik zelf bepalen wat voor dingen ik maak. In de buitenwereld word je al snel bestempeld als iets, maar hier niet. Ook vind ik het fijn om nieuwe mensen te leren kennen.’’ aldus Job, een bezoeker. Ook al is The Living Museum een vrij klein gebouw, heel de ruimte is volgehangen met foto’s, versierde voorwerpen en andere kunst, wat het een vrij drukke uitstraling geeft. Het museum krijgt zo’n vijftig á zestig bezoekers per dag, de meeste hiervan komen om zelf kunst te maken, maar mensen kunnen ook door het atelier lopen en de kunst bekijken. “Mensen die hier de kunst komen bekijken, zijn vaak verbaasd over hoe mooi het eigenlijk is. Velen verwachten dat het geen echte kunst is.” aldus Haen.

Iedereen is vrij om langs te komen bij The Living Museum. Op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag staat de deur van het museum open voor bezoekers. Op verschillende plaatsen in Nederland is The Living Museum al te vinden, en ook in landen als Amerika en Zwitserland is het museum te bezoeken. De populariteit van het museum begint dus steeds meer te groeien, of dit zal aanhouden, is nog even afwachten.

Door: Navi Schaerlaeckens