interview I

Fotografeer je het liefst documentair en waar komt dat vandaan?

"Ja. Ik ben dit werk gaan doen omdat het een kans biedt om je hoofd over de schutting te steken en de wereld om je heen te bekijken. Dan kom je denk ik vrij snel uit bij een vorm van documentaire. De mijnstreek en haar geschiedenis waren voor mij onbekend maar totaal fascinerend. Twee jaar lang keek ik over de schutting en vroeg mij af: wat is hier precies gebeurd? Waarom is de streek zoals hij vandaag de dag is?"

Had je gelijk voor ogen hoe je dit project aan wilde pakken qua stijl?

"Ik was pas een jaar bezig als fotograaf toen ik hieraan begon, en dat betekende dat ik nog heel erg een stijl moest ontdekken waarin ik Toen de Mijnen verdwenen precies wilde maken. Ik kwam tot drie uitgangspunten. In de eerste plaats moest het een mozaïekvertelling worden: verschillende type foto's (portret, landschap, stilleven) en verschillende verhaallijnen door elkaar, ik wilde het geheel laten zien en niet alleen de mijnwerkers, of de landschappen. Ik ben opgeleid als historicus en daarmee gewend om van feiten een groter plaatje bij elkaar te puzzelen. Dat wilde ik ook hier doen. Plus: door verschillende foto's achter elkaar te zetten kan je mooi spelen met ritme en tegenstellingen. In de tweede plaats moest het maken van de foto het eindpunt, en niet het begin zijn van het creatieve proces: achter iedere foto zit research, voorbereiding en een idee (de één beter dan de ander). Het meeste werk voor het project vond achter mijn computer in Amsterdam plaats. Ik ben, met andere woorden, niet op een straathoek staan wachten tot een oud-mijnwerker voorbij kwam. In de derde plaats hou ik van donker met dramatisch licht en daar heb ik mij maar aan overgegeven; Toen de Mijnen verdwenen is een serie geschoten in een donker palet."

Hoe ben je op het idee gekomen voor dit project?

"Drie jaar geleden begon ik als zelfstandig fotograaf (ik werkte in de Amsterdamse politiek) en wilde als eerste een verhaal maken over de energietransitie, een onderwerp waar ik als politiek strateeg veel over had nagedacht. Als een soort prelude wilde ik daarvoor wat portretten maken van mensen die een grote (energie)transitie in hun leven hadden meegemaakt. En toen dacht ik aan de mijnwerkers, want hadden we niet ooit kolen en mijnen? Ik belde het Nederlands Mijnmuseum in Heerlen met de vraag of ze toevallig wat oud-mijnwerkers kende. Het Nederlands Mijnmuseum bleek wat oud-mijnwerkers te kennen, het waren veelal vrijwilligers van ze. En zo toog ik meer dan twee jaar geleden voor het eerst naar de mijnstreek. Ik maakte studioportretten van de oud-mijnwerkers, op zich aardig, maar in de gesprekken merkte ik al snel dat het echte verhaal zat in de mate waarin mijnbouw (en kerk) de samenleving van deze regio heeft vormgegeven en de grondigheid waarmee die wereld verdween; het verleden is letterlijk uit het landschap gesneden. Die fascinatie was het begin van dit project."

IK BEN OPGELEID ALS HISTORICUS EN DAARMEE GEWEND OM VAN FEITEN EEN GROTER PLAATJE BIJ ELKAAR TE PUZZELEN. DAT WILDE IK OOK HIER DOEN.

mij overigens als regel gesteld dat ik geen standbeelden en andere aandenkens fotograaf, dan word je meer een verzamelaar dan fotograaf). Uiteindelijk heb ik zijn oude werkkamer gefotografeerd in het stadhuis, op het moment dat het stadhuis verbouwd werd. Het leek mij de beste manier om iets uit het heden te koppelen aan het verleden. (red. zie beeld pagina 11)"

Hoe is het uiteindelijk gelukt een selectie te maken waar je tevreden mee was? Kreeg je daar hulp bij?

Hoe is jouw expositie uiteindelijk tot stand gekomen?

"Dit was allemaal compleet nieuw voor mij. Zo'n groot project, een eigen expositie, een selectie maken van foto's. Het zorgde voor een hoop nieuwe ervaring. Neem bijvoorbeeld het selectieproces, wat toch aanvoelde als met een kaasrasp over je ziel schaven. Het was eindeloos puzzelen aan een volgorde en er uiteindelijk nog slecht van slapen. Omdat dit niet alleen een fototentoonstelling is, maar ook een vorm van geschiedschrijving, voegde dat een extra laag kopzorgen toe: niet alleen selecteerde ik op esthetische en metaforische gronden, maar ik wilde ook een relatief compleet verhaal vertellen waarin iedere foto het narratief vooruit duwt, en niet tot stilstand komt in interessante maar irrelevante zijwegen. Ik heb een paar foto's (niet teveel, je kan nog gewoon langskomen om mooie fotos te kijken) geselecteerd die ik saai of simpel vond als foto, maar wel belangrijke stukjes in het geheel vormde."

Kun je een voorbeeld geven van zo'n verhaal dat niet mocht ontbreken voor de grote lijn?

"Na de sluiting van de mijnen is er een ongekende sloopwoede op de stad losgelaten. Alles wat zijdelings met de mijnen te maken had ging plat, in haar plaats kwamen winkelcentra, parkeergarages en ander betonpracht. Een beetje alsof je een deel van het Amsterdamse centrum sloopt en er twintig distributiecentra voor terugzet. Traumatisch. Die sloopwoede werd aangewakkerd door Hub Savelsberg, met de bijnaam Hub De Sloper. Een wethouder met bijzonder goede connecties in de bouw en vastgoedwereld. Ik vond dat hij erin moest, hij is zo'n kernfiguur geweest in de creatie van het nieuwe Heerlen. Maar hoe? Hij is al lang dood en er is geen standbeeld die je van hem kan fotograferen (ik heb "Gelukkig ben ik gezegend met een vriendin met een uitgesproken mening en een scherpe geest. Omdat zij natuurlijk niet achter de camera heeft gestaan was voor haar het beeld losgekoppeld van de ervaring, en dat zorgde dat ze veel genadelozer foto's kon afserveren dan ik. Een middelmatig portretje is in mijn hoofd toch al snel een grandioos meesterwerk omdat het twee dagen heeft gekost om de persoon te vinden, je zijn hele huis hebt verbouwd, je al zijn ruiten hebt afgeplakt, en het met veel pijn en moeite is gelukt om de familiefoto buiten het kader te houden. Die bagage had Laura niet, voor haar was het gewoon een middelmatig portret dat eruit moest. Dat was fijn. Zonder haar had ik dit project nooit kunnen maken."

Wat verbaasde je het meest tijdens het fotograferen?

"Je verwacht toch in een treurige betonstad terecht te komen waar weinig bloeit behalve het onkruid, maar Heerlen is een stad waar je de energie voelt zodra je het station binnenkomt. Er zit hier een grote drang om er iets van te maken, er gebeurt van alles, er zit hier veel creativiteit en talent. Mensen zijn hier trots op hun stad en bezig met de vraag wat Heerlen nu precies is (een moeilijke vraag trouwens). Dat vond ik een mooie ontdekking. Wat mij op een andere manier verbaasde is hoe weinig mensen buiten Limburg, mijzelf incluis voordat ik hieraan begon, het verhaal van de mijnindustrie kennen en het belang voor Nederland in de twintigste eeuw. En nog minder mensen kennen de dramatische wending die de streek nam toen de mijnen verdwenen."

Welke verhalen van de bewoners raakte je het meeste?

"Verschillende soorten verhalen op verschillende soorten manieren. Ik smulde van de anekdotes van de oud-mijnwerkers, echt verhalen uit een andere wereld, waar het normaal was om met zes meter per seconde af te dalen in een piepende en krakende lift, om op 1000 meter diepte, waar het veertig graden is, op je rug in een pijler van veertig centimeter kolen te liggen hakken. Op een ander niveau: dat verleden mag dan in fysieke zin zijn verdwenen, de naweeën van de sluiting zijn dat niet. Nog steeds kent Heerlen veel buurten met sociale problematiek. Ik ben in veel van die buurten geweest, altijd hartelijk ontvangen, mensen praten graag over de stad en haar verleden. Maar je ziet ook voor hoeveel mensen de samenleving ingewikkeld is."

Een selectie van zestig foto’s wordt, verdeeld over vier verdiepingen, van 1 december 2021 t/m 13 februari 2022 tentoongesteld in het winkelpand in de Geleenstraat nummer 16 in Heerlen-centrum. De tentoonstelling is onderdeel van het Expojaar IBA Parkstad.

Voor natuurgetrouwe beelden met maximale kleurnauwkeurigheid: ColorEdge-monitoren van EIZO. Meer op eizo.nl

Working with the Best

Canon 16 Ksenia Kuleshova 17

"HET STUDENTENPROGRAMMA DAT MEEHELPT OM VAN JOU EEN PROFESSIONAL TE MAKEN."

CANON FUTURE FOCUS

Future Focus brengt fotografie- en filmstudenten in contact met professionals van over de hele wereld! Zo is het Het Canon Student Development Programme onderdeel van Future Focus van Canon, een programma dat is ontworpen om studenten fotografie en videografie te helpen de sprong naar de professionele wereld te maken door middel van mentorschap en stages. Maar ook krijg je toegang tot onder andere mentorships, portfolio reviews, exclusieve kortingen en live evenementen. Word dus snel lid!

KSENIA KULESHOVA

Eén van die studenten die ooit de sprong hebben gemaakt is Ksenia Kuleshova. “Het Canon Student Development Programme was een belangrijke ervaring voor mij. Ik had veel meetings en gesprekken met professionals in de fotojournalistiek. Naast de belangrijke feedback maakte ik nieuwe vrienden en bouwde ik langdurige relaties op.”

LID WORDEN? GA DAN NAAR: CANON.NL/ FUTURE-FOCUS

Future Focus 16

kseniakuleshova.de @ksukuleshova future focus

Editor's Pick 18

carliesmol.com @carliesm1

― Kiekie riep via Instagram beeldmakers op om foto's in te zenden met het thema (dis)connection. Denise selecteerde de volgende makers:

Tripoli, Libanon

(dis)connection 18

OUT THERE - The works on view are an outtake of various series all shot in Berlin last 7 months. All images evolve around the theme of (dis)connection with the self, others, and the world around us. It explores the process of enclosing and disclosing yourself, while putting yourself out there and trying to connect with other human beings. The photographer tries to research this with a certain vulnerability and sensual aesthetic. An important aspect of the images shown is the non-descriptiveness character which creates room for interpretation.

19

OUT THERE - THE WORKS ON VIEW ARE AN OUTTAKE OF VARIOUS SERIES ALL SHOT IN BERLIN LAST 7 MONTHS. ALL IMAGES EVOLVE AROUND THE THEME OF (DIS)CONNECTION WITH THE SELF, OTHERS, AND THE WORLD AROUND US. IT EXPLORES THE PROCESS OF ENCLOSING AND DISCLOSING YOURSELF, WHILE SEARCHING FOR CONNECIONS WITH OTHER HUMAN BEINGS..

PHOTOGRAPHY VERA VAN DAM

veravandam.com @vera.van.dam

@lisavdrhee

Als fotograaf begeef ik me het liefst tussen jonge mensen op weg naar hun volwassenheid. We krijgen van thuis allemaal een basis mee die ons het verdere leven blijft beinvloeden, toch proberen we onze eigen weg te vinden, deze zoektocht fascineert mij. Dit beeld heb ik het afgelopen jaar gemaakt tijdens mijn studie periode in Finland. In Helsinki ontmoette ik Tuomas en Vita, allebei 18 jaar en ze woonden samen in de stad. Tuomas had in die periode dienstplicht (wat in Finland nog verplicht is) en door alle corona maatregelen mocht hij elke maand een weekend naar huis. (in plaats van elke week). Het beeld is uiteindelijk kwetsbaar, ik voel de verbinding maar ook de afstand. Zijn we in staat de verbinding écht te verbreken met een naaste die ons schaadt? Bijvoorbeeld als diegene een nee niet accepteert als een nee? Waarom is het voor slachtoffers van huiselijk geweld zo moeilijk om de ander los te laten? En áls je dit geweld hebt weten te ontvluchten, blijf je dan niet alsnog in zekere zin verbonden met die ander door woede en trauma?

In mijn doorlopende fotoserie DOMESTIC wil ik het viscerale gevoel visualiseren van opgesloten zitten in een relatie, gekenmerkt door dreiging en geweld en doordrenkt van macht en onmacht. Vanwege de huidige Covidgerelateerde lockdowns en beperkingen heeft huiselijk geweld niet alleen meer aandacht gekregen, maar is het helaas enorm toegenomen in omvang en intensiteit.

20

(dis)connection 20

marloesderkinderen.com @marloes_der_kinderen

Model Aveline Merle

Editor's Pick 22 23

greetweitenberg.nl @greetweitenberg.visual.artist

Beeldend kunstenaar Greet Weitenberg onderzoekt in haar werk de realiteit en transformeert deze naar een niet bestaande nieuwe realiteit. Haar zwak voor leegheid, verstilling, grafische lijnen en geabstraheerde ruimtes komen duidelijk tot uiting in haar serie Abandoned. Foto’s van verlaten ruimtes worden door middel van collages, weggesneden delen, gekleurd papier, belicht en opnieuw gefotografeerd. Hierdoor creëert Weitenberg nieuwe werelden, waarin we zelden mensen zien, maar waar we ze wel kunnen voelen.

(dis)connection 22

Misschien heb je wel eens van de Japanse term 'mono no aware' gehoord, de melancholische schoonheid van vergankelijkheid. Ik kwam het telkens weer tegen tijdens mijn reizen door Japan; leegstand en verloren plekken. Niks futuristisch, eerder apocalyptisch. Ik was geïntrigeerd en begon deze plekken enigszins obsessief vast te leggen. The Lost World is een project rondom mijn avonturen over verlaten plekken in Japan. Het verhaal wordt verteld door middel van afbeeldingen en geschreven herinneringen en resulteert uiteindelijk in een fotoboek en expositie.

maanlimburg.com @maanlimburg

@lex_kortenoeven

Fotoacademie 24

@hiske.altena @carolinegirardotbijnen

HERE WE ARE WE HERE

Of: hallo en daar zijn we. Wij. En jij. Doemt gelijk een vraag op in ons hoofd. Een vraag met een antwoord. Of zonder. Maar dat maakt ‘m stellen niet minder verleidelijk. Dus komt ie. "If you are here then who am I?"

GRADUATION SHOW

We horen je denken. Huh? En dat snappen we. Dus even iets meer context. We, dat zijn wij. De laatste lichting beeldmakers van de Fotoacademie Amsterdam. En hier, dat is Loods 6 van 17 tot en met 19 december 2021 vind je ons precies daar. Met een graduation show, onze grote finale. 11 beeldmakers op 1 plek. Elf manieren om dat ene antwoord te vinden. Of niet.

BOOKSHOP

Klopt helemaal, een expo én een boekenwinkel. In Loods 6 liggen straks ook (foto)boeken en prints voor je klaar. Blader door het werk van de makers – en neem het mee naar huis als je nog geen afscheid wilt nemen

VOLG ONS

Je ziet en hoort ons nu elke dag op @expo_here_we_are_we_here. Zie je daar! @olgawagemans

― 17 - 19 december 2021 loods 6 vr/za/zo 11 – 17 uur toegang gratis @expo_here_we_are_we_here

Here We Are We Here 24

ceesbeuzekom.nl @ceesbeuzekom

anitaoosterloo.nl @anita_oosterloo

Fotoacademie 26

@alexstephens1071

@zoe_dewijn

Here We Are We Here 26

@roosklijnfoto @nnefjodov

@korvantatenhove

Sony Ambassadeur 28 29

Hang Youth in een uitverkocht Paradiso

Maaike Ronhaar is een Nederlandse documentairefotograaf die zich voornamelijk bezighoudt met muziekfotografie. Ze wil door middel van haar foto's de magie van muziek en de artiesten achter de muziek in beeld brengen. Maaike legt de verhalen van artiesten vast in de vorm van tijdloze foto's die je het gevoel geven alsof je er zelf bij was. Ze is niet op zoek naar het perfecte shot, maar wil de energie en de emotie van het moment overbrengen op de kijker.

Hoe ben je beland in de popfotografie? “Muziek is één van de belangrijkste dingen in mijn leven. Naar een concert of festival gaan en het horen van live muziek heeft iets magisch. De energie die ontstaat tussen de artiest en het publiek is heel bijzonder. Toen ik mijn eerste camera had gekocht besloot ik dat ik die magie vast wilde leggen. Ik ben vervolgens begonnen met het meenemen van mijn camera naar muziekvenues om stiekem foto’s te maken. Toen ik een klein portfolio had opgebouwd ben ik fotograaf geworden bij mijn lokale venue. Daarna ben ik bands gaan volgen omdat er zo veel meer is dan alleen op het podium. Het samenwerken met alle mensen achter de schermen en de muzikanten is het mooiste dat er is, dat wil ik vastleggen. Ik noem dat all that moves around music. Er waren veel mensen die iets in mijn werk zagen en mij kansen hebben geboden, dat is echt te gek.” Welke foto die je ooit gemaakt hebt is voor jou het meeste waardevol? “Er zijn er meerdere maar ik moet nu denken aan één van de laatste shows waar ik fotografeerde. De Amsterdamse band Hang Youth, die speelden op 13 november dit jaar een show in een uitverkocht Paradiso. De overheid had net bekend gemaakt dat er nieuwe coronamaatregelen in zouden gaan op die dag waardoor evenementen moesten stoppen om 18:00 uur. De band besloot de show naar de middag te verplaatsen zodat deze toch door kon gaan. Vanaf het eerste woord dat de zanger uitsprak veranderde bijna heel de benedenvloer in een pit en dit bleef doorgaan tot het einde van de show. Dat was één van de meest bijzondere ervaringen ooit.”

Wat betekent het Sony ambassadeurschap voor jou? “Eind 2018 ben ik Sony European Imaging Ambassador geworden als eerste vrouw in de muziek in Europa. Ik ben erg blij dat Sony vertrouwen heeft in iemand die relatief onbekend is. Maar ook dat ze iemand uit de muziek branche hebben gekozen, dat zie je niet veel. Ik vind het goed dat er nu ook aandacht is voor muziekfotografie.” Met welke lenzen fotografeer je het liefste? “Mijn favoriete lenzen zijn: De 24-70mm f2.8 GM, die zit standaard op mijn body en die gebruik ik voor het meeste van mijn werk. Omdat je van 24 tot 70 mm kunt gaan, kun je deze lens voor heel veel momenten gebruiken. Als het niet voldoende is heb ik nog de 70-200mm f2.8 als backup. Maar ik sta het liefst midden in de actie. De Zeiss 85mm f1.8 gebruik ik veel voor portretten of als ik veel ruimte heb in een zaal. Dit is een hele lichtsterke lens.”

Wat is het eerste wat je weer gefotografeerd hebt toen de bands weer mochten optreden na deze zomer? “Ik heb de mazzel dat ik met veel bands heb kunnen blijven werken tijdens de lockdown. Er zijn veel livestreams geweest, muziekvideo’s opgenomen, met bands in de studio gezeten. Volgens mij was een van de eerste (seated) shows Sonic Whip in Doornroosje met Temple Fang en Silver Bones. Dat was zo geweldig, je beleeft zo’n dag nu zo anders, zelfs het hangen en wachten is nu leuk. Je wilt maximaal genieten van elk moment. Ik ben erg dankbaar dat veel bands/muzikanten met me willen werken.”

maaikeronhaar.com @maaikeronhaar

Maaike Ronhaar 28

"Temple Fang is een band uit Amsterdam die ik volg als documentaire fotograaf. Jevin, één van de twee gitaristen van de band, beweegt net als een martedor tijdens het spelen. De hele band is een genot om naar te kijken en luisteren. Dit is één van mijn favoriete foto's."

"Minka, wat een badass is dat. Ze staat alleen op het podium en begeleidt zichzelf. De energie spat eraf, zelfs bij de seated shows krijgt ze het publiek mee, en stil.. ik vind dat zo knap."