FranciSciene - Editie 2, 2019 by Franciscus Gasthuis & Vlietland

FranciScience Medisch wetenschappelijk tijdschrift van Franciscus Gasthuis & Vlietland | nummer 2 - 2019

Met passie voor innovatie

Research Nurses intensief contact met de patiënt P•18

Neem gratis mee

P•06

P•22

P•30

P•36

De baby voor het eerst mee naar huis...

Samen beslissen over de behandeling

Borstkanker op een andere manier aanpakken

'Er komt heel wat kijken bij onderzoek doen'

Met passie voor innovatie

Wetenschap in het nieuws De tweede editie van FranciScience is een feit! Na de eerste uitgave hebben we veel complimenten gehad. In deze FranciScience vindt u een nieuwe serie artikelen over onze wetenschappelijke en innovatieve projecten waarvoor we u enthousiast willen maken! Wanneer u in de afgelopen maanden het nieuws

Wat maakt wetenschap goed of slecht? Ik weet het

heeft gevolgd, weet u ongetwijfeld dat er niet

antwoord niet. Een epidemiologisch perfect uitge-

altijd even rooskleurig over de wetenschap wordt

voerd onderzoek kan nutteloos zijn als de vraagstel-

geschreven. Om een aantal voorbeelden te noemen:

ling irrelevant is. Het relativeren van onderzoeks-

het oneerlijke systeem van de toekenning van

resultaten vinden we lastig. We willen graag iets

beurzen, waarbij gevestigde onderzoeksgroepen

aantonen en de wetenschap verder helpen. Dan nog

een veel grotere kans op toekenning hebben.

wordt de waarde voor de patiënt niet altijd herkend

Vrouwenquota voor wetenschappelijke posities.

omdat we nu eenmaal als mensen niet zo goed zijn

Problemen met reproduceerbaarheid van studies.

in ‘out of the box’ denken. Denk aan de Hongaarse

Te rooskleurige conclusies van verder goed uitge-

arts Semmelweis en zijn antiseptische methode

voerd onderzoek. Peer-review waarbij geëist wordt

ter preventie van kraamvrouwenkoorts in de 19e

dat het onderzoek van de reviewer wordt geciteerd

eeuw. Goed luisteren naar elkaar en openstaan voor

alvorens tot publicatie over te gaan. Daarnaast

nieuwe ideeën brengt ons verder. En altijd blijven

herkent u zelf misschien de ongewenste e-mails die

doorvragen, geen genoegen nemen met gemakke-

vaak beginnen met ‘Greetings of the day’ of ‘I hope

lijke antwoorden. Dit houdt ons bij onze belangrijke

you are enjoying the season’. Onder het mom van

drijfveer: de patiënt op de eerste plaats! En dat is

een vriendelijke uitnodiging wordt u verleid tot het

wat we willen uitstralen met onze projecten.

betalen van een exorbitant hoog bedrag voor een

Liever principieel dan commercieel

publicatie in een nauwelijks bestaand of speciaal

Voordat u deze bladzijde omslaat: FranciScience

voor u gelanceerd tijdschrift. ‘Wetenschap’ staat in

is gedrukt op hygiënisch papier en in een grote

veel opzichten niet ver af van het bedrijfsleven en

oplage, dus u kunt dit exemplaar voor uzelf

wetenschappers zijn net mensen…

houden, mocht u na het lezen enige smetvrees

DSW is een zorgverzekeraar die het anders doet.

makkelijkste weg, en soms staan we alleen. Onze

Anders handelt. Eigen keuzes maakt. DSW stelt het

drijfveer is niet anders dan die van een arts, of al die

algemeen belang van de gezondheidszorg boven

anderen die in de gezondheidszorg werken. Wij willen

toverden een grote lach op mijn gezicht. Zo leerde

Greetings of the day and

het eigen belang. Wij geloven in goede zorg, dichtbij

hetzelfde: een positieve bijdrage leveren. We willen niet

ik dat pizza’s beschermen tegen ziektes, maar alleen

enjoy the fall season!

huis, toegankelijk voor iedereen. Of je nu ziek, gezond,

het zand, maar de olie in de machine zijn. We hopen niet

als ze in Italië worden gebakken en geconsumeerd.

jong, oud, arm of rijk bent. Daar maken we ons hard

op goede zorg in een eerlijk systeem. Wij vechten ervoor.

voor en werken we samen aan. Het is niet altijd de

We zijn liever principieel dan commercieel.

Gelukkig was er ook goed nieuws! De Ig Nobelprijzen

hebben ontwikkeld.

voor het meest originele en hilarische onderzoek

Roemeense bankbiljetten waren een bron van

Gerdien Tramper

resistente (poep)bacteriën, en overtroffen de

kinderarts en voorzitter

Indiase roepia’s; waarschijnlijk als gevolg van het

wetenschapsraad

gebruikte papier.

www.dsw.nl

(010) 2 466 466

(06) 223 839 06 03

Patientenperspectief .... .....

teamwork Een onderzoek wordt belicht vanuit meerdere invalshoeken

de innovatie Een nieuwe werkwijze of methode waar zowel het ziekenhuis als de patiënt baat bij heeft

onderzoek

Aandacht voor de achtergronden van onderzoek en alles wat daarbij hoort

de promotie van ... Een promovendus van Franciscus vertelt over zijn of haar passie voor onderzoek

wetenschap in de praktijk Een voorbeeld van Evidence Based Practice

samen zorgen Tot stand gekomen met de samenwerkende publicisten

facts & figures

Korte feitjes en onderzoeken binnen een bepaald thema

Colofon

Nummer 2 - 2019 - Deze uitgave is tot stand gekomen door een samenwerking tussen Franciscus Gasthuis & Vlietland en ForYou Media Franciscus Gasthuis Kleiweg 500 3045 PM Rotterdam 010-4616161 Franciscus Vlietland Vlietlandplein 2 3118 JH Schiedam 010-8939393 www.franciscus.nl 04

ForYou Media Schweitzerlaan 21 9728 NR Groningen 050-7600800 info@foryoumedia.nl www.foryoumedia.nl Deze uitgave van FranciScience richt zich primair op medisch specialisten, huisartsen en andere beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg.

Team Franciscus Jasja Blanken Bianca Boxma-de Klerk Bas van Dalen Anne Hanschke Gerdien Tramper Gert-Jan Braunstahl De in het magazine geplaatste teksten zijn ofwel aangeleverd door de deel nemende publicisten en bewerkt door de redactie van ForYou Media, of verzorgd door de redactie zelf.

Team ForYou Media Monique Bons Paul Carabain Bart van Damme Leoni Helsdingen Harmen Klaassens Gerben Land Roelant van de Riet Joran Wind

Met dank aan alle deelnemende publicisten:

Oplage 5000 exemplaren

DSW GGZ Delfland Luscii healthtech B.V. Medtronic Samsung Stichting Argos Zorggroep Stichting Star-SHL

Druk Veldhuis Media - Raalte Fotografie Ado Fotografie - Gorinchem

Beeldmateriaal

Afbeelding(en) gebruikt onder licentie van Shutterstock.com, (Beeldbank) Franciscus Gasthuis & Vlietland, Hans Tak Fotograaf en/of publicisten. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden met betrekking tot (foto)materiaal en teksten in dit magazine te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden.

Disclaimer

ForYou Media en Franciscus Gasthuis & Vlietland stellen zich niet verantwoordelijk voor de inhoud van de ingezonden redactie van publicisten en gedane uitspraken. Op de inhoud van dit magazine rust copyright. Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden vermenigvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de ForYou Media. Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. 05

de innovatie

Wist je dat in Nederland jaarlijks 1 op de

Wist je dat

8 kinderen te vroeg geboren wordt? Veel premature baby’s hebben de eerste weken

...

... in Nederland jaarlijks

of maanden intensieve zorg in het ziekenhuis

170.00 kinderen worden

nodig. Als ze dan, na vaak een spannende tijd

geboren, waarvan 13.000

vol zorgen, eindelijk naar huis mogen, begint het voor de ouders pas. Om aan die zorg tegemoet te komen, is in januari 2018 het Kleine Helden Huis in het leven geroepen. Kinderarts Angelique Hoffmann-Haringsma heeft

Het Kleine Helden Huis

te vroeg (vóór 38 weken zwangerschap)?

een belangrijke rol gespeeld in de totstandkoming van het Kleine Helden Huis. Angelique: Vanaf een geboorte na een zwangerschap van 24 weken is een baby in principe levensvatbaar. Zo’n kindje ligt dan wekenlang bij ons in het ziekenhuis en moet na ontslag gedurende vijf jaar voor alle nacontroles ook hier terugkomen. Die steeds terugkerende gang naar het ziekenhuis kan voor ouders behoorlijk heftig zijn. In het ziekenhuis is immers zoveel gebeurd en er liggen veel emoties. Daarom hebben we voor het Kleine Helden Huis bewust gekozen voor een locatie buiten het ziekenhuis.’

Continu in angst ‘Als ouders hun kindje eindelijk mee naar huis mogen nemen, begint voor hen een zware tijd’, weet Angelique. ‘Ze leven nog wel een jaar lang met de continue angst dat ze hun kind kunnen verliezen. De omgeving heeft daar vaak geen oog voor of snapt het niet. Tijd om te verwerken wat ze allemaal hebben meegemaakt is er nauwelijks. We zien dat 1 op de 3 moeders een vorm van depressie of een burn-out krijgt en veel relaties gaan kapot omdat mannen het gebeuren heel anders verwerken dan vrouwen. Doordat broertjes en zusjes in de voorafgaande weken of maanden dikwijls steeds bij weer andere mensen zijn ondergebracht, moeten die ook erg wennen aan de nieuwe situatie. We zagen dan ook veel gezinnen vastlopen. Door al dit soort zaken ontstond het idee dat er meer preventieve zorg moest komen én psychosociale zorg voor de impact die de komst van een prematuur kind op het hele gezin heeft. En die zorg wordt nu gegeven in het

Als de baby naar huis mag, begint het voor de ouders pas

Kleine Helden Huis. >>

de innovatie

Wist je dat

...

... 1 op de 3 ouders van een prematuur kindje depressief wordt of een burn-out krijgt?

Wist je dat

...

… er alleen al in de regio Rotterdam elk jaar 2000 kinderen te vroeg geboren worden?

Allerlei disciplines

Ouders leven met een conti nue angst om hun kind te verliezen

Expertisecentrum

Wetenschappelijk onderzoek

In het Kleine Helden Huis is niet alleen een consulta-

We bieden als het ware 1,5e-lijnszorg. Er is een geza-

‘We zijn een expertisecentrum en merken dat we

Door onderzoek te doen, hoopt Angelique in de

tiebureau gevestigd, maar bevinden zich ook allerlei

menlijke wachtruimte waar ouders elkaar ontmoeten

voorzien in een grote behoefte. Met 1 op de 8 vroeg-

toekomst nog beter preventief te werk te kunnen

disciplines waarmee je met een te vroeg geboren

en ontdekken hoe fijn het is om met lotgenoten te

geboorten praten we ook niet over een kleine groep.

gaan. ‘Toen we net startten, hebben we al een

kindje te maken kunt krijgen. Angelique: ‘Zo hebben

praten. We bieden ook diverse workshops en activi-

Het gaat om 13.000 kinderen per jaar en in de regio

onderzoek gedaan naar depressies en burn-outs bij

we een kinderfysiotherapeut, ergotherapeut, logope-

teiten aan, zoals babymassage, en peuterdans voor

Rotterdam zijn dat er alleen al 2000’, rekent Angelique

ouders met een te vroeg geboren baby. We hebben

dist, kinderpsycholoog, GZ-psycholoog, gezinscoach

de broertjes en zusjes. Voor Turkse moeders hebben

voor. ‘Maar we krijgen ook veel aanvragen van mensen

nu een onderzoeksprotocol klaarliggen dat moet

en diëtist in huis. Er zijn dus niet alleen paramedici

we mammasessies voor een stukje verwerking in

uit de rest van Nederland. Het is een toekomstdroom

uitwijzen of deze manier van zorg beter werkt, maar

bij betrokken, maar ook professionals voor het stukje

hun eigen taal en we hebben zelfs een boksleraar

om het Kleine Helden Huis ook in meerdere steden te

daarvoor moeten nog fondsen worden geworven. We

sociale zorg, zoals de gezinscoach die kan inspringen

aangetrokken, zodat ouders hun frustraties van zich

realiseren, maar daarvoor moet het concept eerst goed

hopen met het Kleine Helden Huis meer ziektes en

op de problemen waarin het gezin vastloopt en waar

af kunnen boksen.’

stevig staan. We lopen nog regelmatig tegen nieuwe

heropnames in de toekomst te kunnen voorkomen en

behoeftes aan waarin we ook willen voorzien.’

veel angst bij de ouders te kunnen wegnemen.’ 

thuiszorg geboden kan worden. 08

De omgeving snapt vaak niet hoe groot de impact van een prematuur is

samen zorgen

Op de röntgenafdeling van Franciscus Gasthuis & Vlietland werken de medewerkers van de afdeling Radiologie inmiddels een jaar met nieuwe apparaten om röntgenfoto's te maken. Er zijn in het afgelopen jaar al vele duizenden patiënten mee op de foto gezet.

Marlon Schuller is als radiodiagnostisch laborant

We laten echt het apparaat voor ons werken. Er zit

werkzaam bij Franciscus Gasthuis & Vlietland.

zelfs een afstandsbediening bij. Een mooi voorbeeld

Hij blikt terug op de keuze die is gemaakt voor

van het gebruiksgemak: als er foto's gemaakt moeten

apparatuur van Samsung: 'We hebben gekeken naar

worden van een knie, hoeft de patiënt niet meer

verschillende aanbieders. Samsung is, als het gaat

op een trapje te klimmen. Dat was bij het vorige

om hulpmiddelen voor ziekenhuizen, weliswaar een

apparaat nog wel nodig, omdat het niet zo laag foto's

relatief nieuwe speler op de markt, maar misschien

kon maken. Knieklachten komen daarbij vaak voor

loopt het merk juist daardoor voor op de concurrentie

bij oudere patiënten, en dan is het niet handig dat

wat innovatie betreft. Je ziet dat er bij de ontwik-

die patiënten ook nog eens op een trapje moeten

keling goed over is nagedacht, want het apparaat is

gaan staan. Een ander belangrijk verschil met het

nét wat slimmer dan dat van andere merken die we

vorige apparaat is dat het nieuwe apparaat veel

bekeken hebben. Bovendien vonden we de beeld-

meer feedback geeft op het moment dat er iets

kwaliteit en het gebruiksgemak prima in orde.

niet klopt, dus als er bijvoorbeeld een verkeerde

Toen we de apparaten aangeschaft hadden, waren

instelling gekozen is, en dat is wel zo prettig.'

om met het apparaat te werken.

Gebruiksgemak

dan een telefoon, hoor je bij het maken van een foto het bekende 'klik'-geluid dat je standaard hoort als je telefoon van Samsung maakt. Marlon: 'Daar herken je dan toch in dat het van Samsung is!'

Samsung

www.samsung.com

Efficiënter Omdat het apparaat zichzelf instelt op een patiënt, gaat het maken van foto's veel sneller. Dat komt

Marlon heeft, net als zijn collega's, al heel veel

goed uit, want op een drukke dag moeten er meer

patiënten op de foto gezet met behulp van het

dan 150 foto's gemaakt worden. Marlon: 'Het aantal

nieuwe röntgenapparaat. Zijn indruk: 'Het is een fijn

röntgenkamers is weliswaar teruggebracht van drie

apparaat om mee te werken. Het stelt zich automa-

naar twee, maar die twee kamers worden wél effi

tisch in op de specifieke patiënt, zodat de fysieke

ciënter benut. Het is sommige patiënten al opgevallen

belasting voor ons veel minder is. We hoeven het

dat we nieuwe apparaten hebben, en dat de kamers

apparaat niet te bewegen naar de juiste plek om

voorzien zijn van nieuw fotobehang. Ze vinden het er

foto's te maken.

mooi, fris en strak uitzien allemaal.'

Hoewel het röntgen apparaat duidelijk groter is

een foto met een mobiele

'Je ziet dat er goed over is nagedacht'

we, na een training gevolgd te hebben, bekwaam

Net een telefoon

Investe ren in de toekom st

Franciscus

Verpleegkundig

Symposium 2019

Beste scriptieprijs De beste scriptieprijs is gewonnen door Jessica Proost (opleiding tot hbo-verpleegkundige). Zij heeft uitgezocht wat de informatiebehoeften zijn van acute CVA-patiënten en hoe dit in Franciscus Gasthuis & Vlietland kan worden verbeterd.

Het uitvoeren van onderzoek door verpleegkundigen en paramedici is iets wat steeds meer onder de aandacht komt binnen Franciscus Gasthuis & Vlietland. Tijdens de eerste editie van het Verpleegkundig Symposium op 24 september, de opvolger van de Wetenschapsdag voor Zorgprofessionals, werd hier dan ook ruim aandacht aan besteed. Het Amphitheater zat vol en zelfs het balkon was goed bezet. Inspirerende interne én externe sprekers vertelden over hun bijdrage aan de professionalisering van het vak. Veelbelovende lokale onderzoeks- en verbeterinitiatieven kwamen aan bod en er werden prijzen uitgereikt voor de beste onder-

Beste CAT-prijs

zoeksopdrachten van afgelopen jaar.

De opvolger van de Weten schapsdag voor zorg professionals

Het symposium werd geopend door Mark Janssen,

Er waren dit jaar maar liefst 7 verpleegkundigen

lid Raad van Bestuur, met zijn visie op de huidige

genomineerd voor de Janny Salomé-prijs, een

ontwikkelingen binnen het verpleegkundig beroep.

award voor een verpleegkundige die excellent is

Hierbij lichtte hij toe hoe Franciscus Gasthuis &

in het uitvoeren van haar werk en veel initiatief

Vlietland hier een bijdrage aan gaat leveren.

neemt tot het verbeteren van zorg. Verpleegkundig

Aansluitend hierop werden de voorlopige resultaten

Specialist Janny Salomé was persoonlijk aanwezig

gepresenteerd van het project Verpleegkundige Zorg

om de uiteindelijke winnaar, dialyseverpleegkundige

Toekomstbestendig, waarin het onderzoeken van de

Reyhan Akbas, deze prijs uit te reiken. Reyhan won

inzet van nieuwe verpleegkundige functieprofielen

deze award voor het ontwikkelen, onderzoeken

centraal heeft gestaan. Het programma werd vervolgd

en publiceren van de ‘risico-inventarisatiescreening’,

met verpleegkundigen die over hun onderzoeksini-

een meetinstrument om psychosociale en (para

tiatieven en bijdragen aan kwaliteitsverbeteringen

medische) zorgbehoeften van dialysepatiënten

vertelden. Vlak voor de pauze hoorden we verpleeg-

tijdig te signaleren.

kundige en epidemioloog Peter Vink over Evidence

Based Practice (EBP). Hij gaf praktische tips over hoe

Kortom: de eerste geslaagde editie van het

je op een leuke en doeltreffende manier wetenschap

Verpleegkundig Symposium is een feit! #SamenSterk

kan verbinden met de dagelijkse zorg voor de patiënt.

voor de verpleegkundige van de toekomst. 

De beste CAT-prijs (korte literatuurstudie) is gewonnen door Robin van Roon (opleiding tot oncologie verpleegkundige), voor zijn onderzoek naar het inzetten van een psychosociale lastmeter bij mantelzorgers van oncologiepatiënten.

Beste posterprijs De beste posterprijs werd uitgereikt aan Elma Beekenkamp (opleiding tot hbo-verpleegkundige) voor haar onderzoek naar de implementatie van de neonatale gehoorscreening.

samen zorgen

'Thuismonitoring heel patiëntvriendelijk systeem'

wat lastig vinden om met digitale apparatuur en apps

Je kunt snel ingrijpen als er iets aan de hand is

om te gaan, maar daar worden ze bij geholpen. Ik vind de thuismonitoring dan ook een heel patiëntvriendelijk systeem, want je kunt snel ingrijpen als er iets aan de hand is, maar je laat patiënten niet onnodig langskomen.' 'In de afgelopen periode hebben we een kleine groep van ongeveer 25 patiënten laten meedoen aan het project. Omdat we vinden dat het een succes is, gaan we het systeem nu invoeren voor een grote groep: vanaf eind 2019 worden alle nieuwe patiënten met hartfalen, ook als ze zijn doorverwezen

In januari 2019 is Franciscus Gasthuis & Vlietland gestart met een project rond de thuismonitoring van patiënten met hartfalen. Hierbij kregen patiënten een bloeddrukmeter en een weegschaal mee naar huis. Deze zijn digitaal verbonden met een smartphone of tablet. Twee keer per week krijgen de deelnemers een digitale oproep om hun hartslag, bloeddruk en gewicht via een app door te geven. De verpleegkundige bekijkt de doorgegeven waarden en kan op basis van de uitkomsten eventueel actie ondernemen. Het systeem betekent een belangrijke verandering ten opzichte van de traditionele praktijk, waarbij de patiënt om de

Patiënten vinden het systeem prettig, omdat ze weten dat er iemand is die meekijkt

paar maanden voor controle naar het ziekenhuis moet komen. Een van de nadelen hiervan is namelijk dat diens situatie tussen twee controlemomenten door kan verslechteren, zonder dat dit opgemerkt wordt.

Bewondering Ruben: 'Ik kom namens Luscii in allerlei ziekenhuizen, maar ik heb grote bewondering voor de manier waarop de verpleegkundigen omgaan met dit systeem van thuismonitoring. De verpleegkundigen hebben natuurlijk de meeste patiëntencontacten, en hun houding tegenover zoiets nieuws als thuismonitoring is een belangrijk aspect voor het succes ervan. Daarom vind ik het mooi om te zien dat de verpleegkundigen er zó positief tegenover staan. Ze zijn natuurlijk kritisch wanneer dat nodig is, maar denken echt vanuit de patiënt, en daar heeft de zorg echt veel baat bij!'

De apparatuur voor de thuismonitoring en de

gaten kunnen houden. Zeker bij sommige medicatie

begeleiding worden verzorgd door het bedrijf Luscii,

is dat namelijk nodig. Patiënten geven twee keer per

Goed instrument

dat eHealth-oplossingen ontwikkelt. Implementatie-

week hun hartslag, bloeddruk en gewicht door, en als

Nel besluit: 'We worden met z'n allen steeds ouder,

specialist Ruben de Neef van Luscii is tevreden over

de vooraf ingestelde drempelwaardes overschreden

en het aantal gevallen van hartfalen zal dan ook

het project: 'Afgelopen zomer hebben we samen

worden, krijgen wij een melding. Als ik de indruk heb

blijven stijgen. Ziekenhuizen krijgen dus ook steeds

met Franciscus Gasthuis & Vlietland geëvalueerd in

dat het misschien niet goed zit, kan ik vragen om een

meer patiënten met deze klacht. Thuismonitoring is

hoeverre de thuismonitoring met onze apparatuur

extra meting, of kunnen we beeldbellen. Je kunt dan

dan een goed instrument om deze mensen beter en

en begeleiding voldeed gedurende de zes maanden

beter beoordelen hoe de patiënt eruitziet en of die

sneller mee te behandelen. Eerder ingrijpen om een

daarvoor. Centraal daarbij stond de mate van tevre-

benauwd overkomt. Op basis daarvan kan ik besluiten

opname te voorkomen: daar gaat het om.'

denheid van zowel de patiënten als de zorgverleners,

om hem of haar alsnog naar het ziekenhuis te laten

en we zijn blij dat beide groepen de thuismonitoring

komen. Als een patiënt zelf aangeeft dat die zich niet

als positief hebben beoordeeld. Verder hebben we bij

goed voelt, kunnen we met behulp van de gemeten

de evaluatie gekeken of er nog bepaalde processen

waarden beter inschatten of het verstandig is dat hij

kunnen worden bijgesteld om alles nóg soepeler te

of zij naar het ziekenhuis komt.'

laten verlopen.' Luscii

door hun huisarts, 'op Luscii gezet.'

Meekijken op afstand

'Virtueel ziekenhuis'

Ruben: 'Er vindt steeds meer een verschuiving van de zorg plaats van het ziekenhuis naar de thuissituatie. Het systeem van thuismonitoring past dan

Spuistraat 114A

Een van de verpleegkundigen van Franciscus Gasthuis

Nel vervolgt: 'Patiënten vinden het systeem prettig,

ook goed binnen de ambitie van Franciscus Gasthuis & Vlietland om, naast

1012 VA Amsterdam

& Vlietland die meedoen aan het project, is Nel

omdat ze weten dat er iemand is die meekijkt, zij het

het traditionele stenen ziekenhuis, te werken aan het 'virtueel ziekenhuis',

085-1305850

Slingerland. Ook zij is enthousiast over het afgelopen

op afstand. Ik heb dan ook in de afgelopen periode

waar patiënten op afstand in de gaten gehouden worden.'

info@luscii.com

halfjaar. 'Ik vind het een fijn hulpmiddel, omdat we

niets gehoord over nadelen van het systeem.

www.luscii.com

de vitale waardes van patiënten er goed mee in de

Natuurlijk zijn er mensen die het in eerste instantie

samen zorgen

Nieuwe woonvorm voor ouderen

Na het project met de thuismonitoring voor patiënten met hartfalen is Luscii op dit moment bezig om een nieuwe patiëntengroep te helpen: mensen met een hoge bloeddruk. Hiervoor heeft Luscii een samenwerking opgezet met het bedrijf Omron, dat de HeartGuide heeft ontwikkeld.

HeartGuide: slim horloge voor bloeddrukmeting

De HeartGuide is gelanceerd in januari 2019, tijdens de jaarlijkse Consumer Electronics Show in Las Vegas, en won daar prijzen in de categorieën 'beste technologie rond gezondheid', 'beste wearable' en 'beste innovatie'.

hightech middelen worden ingezet om de zorg beter of efficiënter te maken. Het kan ook op andere manieren. Op 1 juli 2019 zijn Argos Zorggroep, woning

Ondersteuningsprogramma

corporatie Maasdelta, gemeente Maassluis en zorg-

'De kern van het project is een ondersteunings

verzekeraar DSW gestart met een pilotproject rond

programma voor de bewoners, dat aangeboden wordt

een nieuwe woonvorm voor ouderen. Karin Hersbach,

in de gemeenschappelijke ruimte van het complex.

Manager Marketing, Communicatie & Services bij

Het programma kent drie pijlers, namelijk voeding,

Argos Zorggroep, vertelt: 'We zien dat steeds meer

bewegen en sociale activiteiten. Denk daarbij aan

ouderen behoefte hebben aan een woning waarin zij

het samen bereiden van voedingsrijke maaltijden en

een te hoge bloeddruk met behulp van de klassieke

zelfstandig kunnen wonen met goede voorzieningen

bewegen met onze Beweegcoach. Deze Beweeg-

traditionele metingsmethode kan vervangen.

meter. De HeartGuide zal naar verwachting begin

en ondersteuning binnen handbereik. Het gaat

coach verzorgt niet alleen beweeglessen, maar geeft

Normaal wordt de bloeddruk gemeten door middel

volgend jaar volgen. De belangrijkste vraag die we

daarbij vaak om mensen die nog geen zorg nodig

ook adviezen rond oefeningen die bewoners zelf

van een band om de bovenarm van de patiënt,

dan beantwoord willen zien, is of we de patiënt met

hebben, maar die wel een beschutte omgeving

kunnen doen om zo lang mogelijk mobiel te blijven.

waarbij de band bevestigd is aan een apparaat ter

het horloge beter in de gaten kunnen houden.

zoeken. Om dit te kunnen bieden, hebben we voor

Het activiteitenprogramma omvat een gevarieerd

grootte van een broodtrommel. De patiënt moet dus

En Luscii is benieuwd hoe de HeartGuide functio-

een pilotproject ons oog laten vallen op het huur

aanbod met voor ieder wat wils en is er vooral op

naar een plek reizen waar het apparaat staat om de

neert in het dagelijks gebruik door de patiënten.'

woningencomplex Zonneburcht, dat verbonden is

gericht om ouderen een fijne en gezellige dag te

3123 AX Schiedam

aan verpleeghuis De Tweemaster, één van de huizen

bezorgen. En mocht het na verloop van tijd zo zijn

010-4278310

van Argos Zorggroep.'

dat iemand toch zorg nodig heeft, dan kunnen wij

info@argoszorggroep.nl

thuiszorg bieden.'

www.argoszorggroep.nl

daarentegen is een 'wearable' die 24 uur per dag

Reëler beeld van de bloeddruk

metingen kan doen, en is het eerste apparaat voor

'Tot nu toe was het zo dat, wanneer we een beter

bloeddrukmetingen dat de juiste validaties heeft.

beeld van iemands bloeddruk wilden hebben over de

Het is dus nauwkeurig, maar ook stil en patiënt

hele dag, we een 24-uursbloeddrukmeter uitlenen.

vriendelijker dan de reguliere bloeddrukmeter.

Die kan de bloeddruk elk kwartier meten, maar het

De patiënt draagt de HeartGuide gedurende een

is een apparaat dat niet echt patiëntvriendelijk is.

vooraf bepaalde periode, en meet zichzelf op de

We willen dus uiteindelijk óók bekijken of de Heart-

afgesproken tijdstippen, bijvoorbeeld iedere ochtend

Guide deze bloeddrukmeter, al of niet gedeeltelijk,

en avond. Doordat de HeartGuide een wearable

kan vervangen. Het mooie van het apparaat is dat

Zonneburcht bestaat uit 39 woningen. Aan het

is, kan de patiënt zichzelf meten waar die zich ook

we veel vaker op een dag gegevens van een patiënt

pilotproject, dat onlangs van start is gegaan,

maar op dat moment bevindt. De gemeten bloed-

kunnen krijgen, in plaats van twee keer per dag,

doen inmiddels al 18 bewoners mee. Karin: 'Er is

rukwaarden worden via het platform van Luscii

zoals dat normaal gebeurt. Zo'n momentopname

veel animo voor, en de deelnemers zijn er heel blij

verzameld en geanalyseerd. Worden er waarden

kan immers toch een vertekend beeld geven.

mee, hebben we gemerkt. Vooral de aangeboden

overschreden, dan krijgt de patiënt automatisch een

De HeartGuide daarentegen geeft naar verwach-

maaltijden en de beweeglessen zijn populair.

notificatie van de Luscii app op zijn of haar telefoon

ting een veel reëler beeld van de bloeddruk van de

En we zien dat deelnemers elkaar ook buiten de

met het advies om contact op te nemen met de arts.

patiënt, zodat we ook beter kunnen inschatten welke

activiteiten om weten te vinden en dat er zelfs

medicijnen we de patiënt zouden moeten geven.

al vriendschappen zijn ontstaan. Het project

De HeartGuide meet, naast bloeddruk, ook activiteit

loopt voorlopig tot juli 2021, maar we zijn nu

De HeartGuide is nog niet in Nederland op de markt,

en in de toekomst zelfs slaap. Daarmee krijgen we

al in gesprek met andere woningcorporaties en

maar internist Thomas Slee van Franciscus Gasthuis

waardevolle informatie die ons helpt de bloeddruk

gemeenten om deze woonvorm ook daar aan te

Digitale hypertensiepoli

Veel animo

& Vlietland heeft eerder dit jaar al een testexemplaar

nog beter te reguleren. Het eerste onderzoek naar de

bieden. Het is echt een heel mooi project waar

Spuistraat 114A

gehad vanuit Amerika. Op dit moment is hij bezig om

HeartGuide wordt dus gestart, en in een later stadium

een grote behoefte aan is!'

1012 VA Amsterdam

samen met Luscii een 'digitale hypertensiepoli' op te

gaan we mogelijk ook vergelijkingsstudies doen. Het

085-1305850

zetten. Als onderdeel van deze poli gaat de Heart-

is mooi en spannend om te kijken wat hier allemaal

info@luscii.com

Guide getest worden. Thomas: 'We zijn in oktober

uit voortkomt!'

www.luscii.com

gestart met de thuismonitoring van patiënten met

Luscii

Zonneburcht (rechts) en De Tweemaster

De HeartGuide is een 'bloeddrukhorloge' dat de

metingen te kunnen laten uitvoeren. De HeartGuide

In de kantlijn

Als we het hebben over 'innovatie in de zorg', hoeft dat niet altijd te betekenen dat er allerlei

Argos Zorggroep

Voorberghlaan 35

Een heel mooi project waar een grote behoefte aan is

teamwork

Voordat een wetenschappelijk onderzoek gestart kan worden, is er al veel werk verzet

h Researc Nurses

en daar gaat behoorlijk wat tijd overheen. De research nurses spelen hierbij een grote rol en daarnaast hebben ze ook een belangrijke taak waar het gaat om de praktische invulling en uitvoering ervan. Ingrid Danse, Marja van der Knaap en Irene Kort zijn de research nurses van de afdeling cardiologie. Ingrid:

nder de loep Marja van der Knaap

Wat is je achtergrond? 'Ik heb eerst de inservice opleiding tot verpleegkundige A gevolgd en heb daarna de specialisatie Intensive

'Het mooie is dat je heel intensief contact hebt met de patiënt' 18

‘Zo’n nieuw onderzoek wordt door de farmaceut bij ons aangeleverd met de vraag of wij hieraan willen meewerken. De protocollen, die beschreven staan in een Engelstalig document van zo’n 100 pagina’s, worden door ons én de cardioloog doorgenomen om te inventariseren of ze geschikt zijn voor onze patiënten. Als dit het geval is, dient de afdelings secretaresse een verzoek in bij het wetenschaps bureau, waar gekeken wordt of hier geld voor beschikbaar wordt gesteld. Voordat je kunt starten, ben je al gauw 6 tot 8 weken verder.’

Care gedaan; de brede basis. Pas in 1998

Nauwkeurige selectie

ben ik de research ingegaan. Dat was nog in het

Niet iedere patiënt is voor ieder onderzoek geschikt

Zuiderziekenhuis, het huidige Maasstad Ziekenhuis,

en daarom worden zij nauwkeurig geselecteerd.

en daar heb ik de research opgezet. In 2003 ben ik

Marja: ‘De mensen die wij vragen om aan het weten-

hier komen werken.'

schappelijk onderzoek mee te werken, nodigen we

Wat vind je het leukste aan je werk?

hier uit op de poli, waar we hen de studie nogmaals heel goed uitleggen. Er moeten ook allerlei formulieren

'Eigenlijk zijn dat meerdere dingen. Allereerst natuur-

ondertekend worden, waarbij wordt vastgelegd dat

lijk het directe contact met de patiënt. Daarnaast ben

ze hun toestemming verlenen. Als dat allemaal is afge-

ikzelf administratief redelijk geordend. Hier moet je

handeld, meten we de bloeddruk van de patiënt en

zeer punctueel werken, dus dat vind ik erg leuk. Verder

nemen we zelf bloed af. Deze bloedmonsters worden

hebben we studies waarbij we patiënten op de hartbe-

naar een extern laboratorium in het buitenland opge-

waking hebben liggen, en daardoor kan ik nog steeds

stuurd. De uitslagen krijgen we via de mail binnen.

regelmatig verpleegkundige handelingen uitvoeren,

Als hieruit blijkt dat de patiënt geschikt is om aan het

zoals het inbrengen van een infuus. En als laatste

onderzoek deel te nemen, kan er met de medicatie

ben ik samen met mijn collega’s en de arts heel nauw

gestart worden. Deze wordt bij ons in de vorm van

betrokken bij het ziektevervolg van de patiënt.

tabletten of injecties toegediend en in enkele gevallen

Ook dat vind ik een heel mooi aspect van mijn vak.'

per infuus. Dat laatste vindt plaats op de afdeling hartbewaking, waar we een aparte kamer tot onze beschikking hebben.’>>

teamwork

nder de loep

'Het is een heel afwisselend beroep'

Aleida Aangeenbrug Hoe lang werk je hier al?

'Ik werk hier nu een jaar. Ik was al heel lang werkzaam als verpleegkundige en was op zoek naar een nieuwe uitdaging. Omdat ik altijd al een grote interesse in de research had, heb ik gesolliciteerd en ben ik hier terechtgekomen. Je moet daarvoor wel een opleiding volgen en daar ben ik nog mee bezig.'

Wat vind je het leukste aan je werk? 'Vooral de combinatie van intensieve patiëntenzorg met een heel strakke administratie en organisatie vind ik erg leuk.'

Hier kan een fotobijschrift geplaatst worden

Hartpatiënten

Database

Intensieve contacten

Wat alle patiënten die aan de onderzoeken meedoen

Alle uitslagen en informatie over de patiënten

Irene: ‘Het mooie aan dit werk is dat je heel intensief

kan, zodat er weer een stabiele fase ontstaat.

gemeen hebben, is dat ze hartpatiënt zijn. ‘Iedereen

die deelnemen worden nauwkeurig opgeslagen in

contact hebt met de patiënt. We plannen minimaal

Als iemand niet meer beter kan worden, is het belang-

heeft een hartinfarct gehad of lijdt aan hartfalen’, legt

een database. Ingrid: ‘Iedere studie heeft zijn eigen

een halfuur per persoon in. Ze kunnen ons meteen

rijk dat hij zo min mogelijk klachten ondervindt.'

Irene uit. ‘Daarvoor komen soms ook patiënten van

database. Daarin noteren we niet alleen de bloeddruk

bellen als ze ergens ongerust over zijn. Dat maakt

andere disciplines in aanmerking. We krijgen bijvoor-

en bloeduitslagen, maar ook zogenoemde ‘serious

het voor hen heel laagdrempelig. De lijntjes zijn

Aleida: 'We werken hier veel met sponsorstudies.

beeld proefpersonen via de diabetesverpleegkundige

adverse events’, zoals een opname. Dat moet allemaal

heel kort, waardoor ze vaak nog dezelfde dag even

Hierbij wordt het wetenschappelijk onderzoek

of de lipidenpoli van het Erasmus MC. Diabetespati-

gemeld worden en alle extra gegevens en verslagen

kunnen langskomen. Patiënten die meedoen aan

gefinancierd door de sponsor, de farmaceut. Wanneer

ënten hebben meer kans op harten vaatziekten en

van zo’n opname moeten ook in de computer worden

wetenschappelijk onderzoek, hebben daardoor extra

het chemo- of immuuntherapie betreft, zien we de

dat geldt ook voor mensen met een te hoog choles-

ingevoerd. We hebben naast onze verpleegkundige

controlemomenten. Velen vinden dat zó prettig,

patiënt iedere twee of drie weken, wanneer hij hier

terolgehalte. Zij kunnen dus ook iets met hun hart

handelingen dus ook veel administratief werk bij te

dat ze aangeven weer aan een nieuw onderzoek te

voor dagbehandeling komt. Wij houden dan helemaal

gehad hebben, en daardoor in aanmerking komen voor

houden bij het coördineren van de studies en

willen meedoen zodra het vorige is afgerond.

bij hoe het in de tussentijd is gegaan en of zich

onderzoeken naar bepaalde ziektebeelden.’

onderzoeken met de proefpersonen.’

Je bouwt echt een persoonlijke band met ze op.’

veranderingen of bijzonderheden voordoen. Naast die sponsorstudies zijn er ook niet-gesponsorde studies.

'Je bouwt echt een persoon lijke band met ze op'

Diverse studies

Benvinda Feirera en Aleida Aangeenbrug, beiden

Het zijn namelijk niet allemaal medicatiestudies, maar

‘We hebben op ieder gebied van cardiologie wel een

research nurses van de afdeling interne oncologie,

het gaat soms ook puur om observaties. Dan moeten

studie lopen. Zo is er een onderzoek over diabetes en

kunnen het verhaal van hun collega's alleen maar

wij bijhouden hoe het met de patiënt gaat, of er een

harten vaatziekten, hartfalen, een hoog hartritme

beamen. Benvinda: 'Het is een heel afwisselend

verergering optreedt of dat de patiënt opknapt. En we

bij patiënten die een pacemaker of ICD (inwendige

beroep, waarbij we heel veel en alles minutieus

hebben zelfs studies waarbij we de patiënten alleen

cardioverter defibrillator) hebben, hartinfarct, over

moeten bijhouden. We worden dan ook weleens

maar via het dossier volgen, om bijvoorbeeld klachten

gewicht en vaatlijden’, somt Marja op. ‘Naast de studies

gekscherend 'de neuroten' genoemd, omdat we zo

in kaart te brengen en dat alles netjes te documen-

waarbij we de patiënten regelmatig zien, hebben we

precies zijn. Bij ons draait het vaak om palliatieve

teren. Voor de ene studie hebben we dus heel intensief

ook registratiestudies waarbij we patiënten één keer

studies van patiënten die zich in een stabiele fase

contact met de patiënt en moeten we soms zelfs

per jaar bellen en gegevens moeten opvragen.’

bevinden, en die als doel hebben om de kwaliteit

biopten afnemen, terwijl we voor een andere studie

nurse is als

van leven zo goed mogelijk te houden. Het komt wel

de patiënt alleen maar via het dossier volgen. En alles

voor dat een patiënt in de ene studie niet meer goed

daartussenin komt natuurlijk ook voor. Verder onder-

een spin in

reageert, en dus uit de studie moet. In dat geval wordt

steunen we de patiënt, beantwoorden vragen en

vaak gekeken of de patiënt in een andere studie verder

onderhouden we de contacten met de sponsors. 

Een research

het web

wetenschap in de praktijk

Shared decision making bij

nierfalen

Volgens cijfers van de Nierstichting komen er in Nederland jaarlijks 2000 patiënten met nierfalen bij. Er is sprake van nierfalen wanneer de nieren voor minder dan 15% hun werk doen. Om ervoor te zorgen dat afvalstoffen uit het bloed verwijderd worden en de vochtbalans in het lichaam in evenwicht blijft, en de patiënt dus in leven blijft, is een niertransplantatie de meest ideale ingreep. Tot het moment dat er een geschikte nier beschikbaar is, is dialyse het beste alternatief. Het is ook een zwaar alternatief, en daarom is het belangrijk dat de patiënt meebeslist over zijn toekomst.

tatie, een gesprek met de verpleegkundige. Bij mijn zoektocht naar hoe we de patiënt nóg beter konden informeren en voorbereiden, heb ik niet alleen naar gesprekstechnieken gekeken, maar ook gezocht naar de keuzehulp bij instrumenten die we bij de verschillende stappen konden inzetten. Om het ook voor laaggeletterde en anderstalige patiënten inzichtelijk te maken, wilde ik de voorlichting graag

nder de loep Melissa Vos

visueel maken. Omdat hier in Franciscus Gasthuis & Vlietland de virtual reality-bril al was geïmplementeerd voor mensen die een PTSS (posttraumatische

Hoe lang werk je hier al?

stressstoornis) hadden ontwikkeld na een opname op

'Ik werk nu 12 jaar op de dialyse-afdeling, waarvan

de afdeling Intensive Care, kwam ik op het idee om

ongeveer de laatste 4 jaar ook op de Nierfalenpoli.'

virtual reality (VR) ook in te zetten om onze patiënten voor te bereiden op de dialyse. Hoe mooi zou het zijn

Waar ben je trots op?

als wij dát ook op shared decision making zouden

'Ik ben trots op al het werk dat we verzet hebben de

kunnen toepassen?’

laatste tijd, en op de verbetering van de kwaliteit van zorg die dit met zich heeft meegebracht.'

VR-bril Melissa Vos, dialyseverpleegkundige op de afdeling Nefrologie, stond Kamilia terzijde bij het ontwikkelen van haar plan. ‘Samen met Kamilia heb ik het hele proces in kaart gebracht en er een zorgpad voor geschreven. >>

‘Dit zogenoemd ‘shared decision making’ is een breed begrip’, legt Kamilia Bouachmir uit. Voordat zij als

nder de loep Kamilia Bouachmir

Wat is je achtergrond?

uit dienst trad bij Franciscus Gasthuis & Vlietland, is zij nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van een nieuwe aanpak op dit gebied. ‘Nederland scoort vrij laag op het gebied van shared decision making. We staan op een 24e plaats, dus daar valt nog veel winst te behalen. Er zijn diverse manieren om gedia lyseerd te worden, elk met zijn eigen voor- en nadelen. Elke keuze heeft gevolgen voor het leven van de patiënt, dus daar moet een juiste keuze in gemaakt

'Na vijf jaar gewerkt te hebben als dialyseverpleeg-

worden. De arts is dan wel expert op medisch gebied,

kundige in het Franciscus Gasthuis heb ik de overstap

maar de patiënt is expert op het gebied van zijn eigen

gemaakt naar de 2-jarige masteropleiding 'Advanced

leven. Daarom heb ik onderzoek gedaan naar wat dat

Nursing Practice' op de dialyseafdeling. Als verpleeg-

samen beslissen betekent voor de patiëntenzorg en

kundig specialist neem ik een gedeelte van de

hoe ik dit van de grond kon krijgen.’

medische zorg over van de nefroloog en richt ik me op kwaliteitsverbetering van de zorg. In het Franciscus

Shared decision making

Gasthuis heb ik me het afgelopen jaar beziggehouden

Kamilia: ‘Nu was het niet zo dat er voorheen niet

met het Samen Beslissen.

met de patiënt overlegd werd, maar er kon veel aan

Waar ben je trots op?

verpleegkundig specialist op de afdeling Nefrologie

verbeterd worden als het erom ging om tijdens de gesprekken de wens van de patiënt boven tafel te

'De patiëntenzorg, het verbeteren van kwaliteit van

krijgen. Tijdens een 10 minuten durend bezoek aan

zorg en het feit dat ik mijzelf verder kan ontwikkelen

de arts is daar echter te weinig tijd voor, dus volgde

binnen het verpleegkundig beroep.'

er altijd, aan de hand van een PowerPointpresen-

Op het gebied van shared decision making valt nog veel winst te behalen Deze foto is gemaakt tijdens de 'making of'' van de video voor de VR module

facts & figures Werk van de Wetenschapsraad

Alle voorlichting die onze patiënten voorheen kregen, hebben we herzien en herschreven. In de oude

nder de loep

situatie werd een patiënt bij ons aangemeld voor het dialysevoorlichtingsgesprek. Hierbij ging het om slechts één gesprek. Dat hebben we in de nieuwe situatie uitgesplitst in meerdere gesprekken. Er komt zoveel op de patiënt af wanneer hij hoort

Arie Rietveld

dat hij nierfalen heeft en in de toekomst afhankelijk wordt van nierdialyse. Dat gegeven moet eerst landen, voordat hij een gedegen keuze kan maken over de vorm van dialyse. We hebben verschillende

Waarom ben je deze richting opgegaan?

vormen, en het ligt er maar net aan wat het best past

Dat ben ik gaan doen omdat dit het mooiste beroep

bij zijn manier van leven. Kiest hij voor hemodialyse,

is dat ik mij kan voorstellen. Als ik opnieuw een keuze

een kunstnierbehandeling, waarbij hij drie of vier keer

zou moeten maken, zou ik het zó weer doen. En dan

per week naar het ziekenhuis moet komen? Of past

ben ik bevoorrecht, omdat ik Intensive Care, Nefro-

de peritoneaaldialyse, waarbij hij vier keer per dag zelf

logie en Opleiderschap hebben kunnen ‘beoefenen’

thuis, met een speciale spoelvloeistof, zijn buikholte

tijdens mijn 40-jarige loopbaan.

moet spoelen? Er spelen allerlei factoren mee.

Doelstellingen voor het komende jaar: • Elke vakgroep is op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen rond de eisen bij wetenschappelijk onderzoek. De route naar het Wetenschapsbureau en begeleidende intranetdocumenten is te vinden. Elke vakgroep heeft een aanspreekpunt voor wetenschappelijk onderzoek. • Structurele inleg voor de BOF is vergroot. Criteria voor beoordeling van ingediende projecten worden opgesteld. • Communicatie (en samenwerking) rondom Franciscus-geïnitieerd onderzoek wordt verder uitgebreid. Extra exposure voor ons wetenschappelijk onderzoek vindt plaats door middel van voldoende aandacht voor wetenschap op de corporate website, de halfjaarlijkse uitgave van FranciScience en een bijeenkomst met het bedrijfsleven en potentiële nieuwe onderzoekspartners.

Maar dan nóg blijft de keuze moeilijk. Met VR kan de

Wat doe je in je vrije tijd?

patiënt zich nu een veel beter beeld vormen van de

Sporten (actief en passief), veel lezen en

behandeling. Hij ziet wat er gebeurt. We hebben het

VR-toepassingen voor patiënt en professional in

script voor de film zelf geschreven en het is hier ook

de gezondheidszorg ontwikkelen.

op de afdeling opgenomen. Zo’n film in 3D brengt de

• Faciliteren van ontwikkeling van (bijzondere) leerstoelen met betrekking tot Franciscus onderzoekslijnen en/of expertise centra. • Faciliteren van een Franciscus 'promovendi-programma'. Opzetten van onderzoek doen, maar ook Franciscus-breed actief kunnen zijn rond onderzoek.

Volwaardige gesprekspartner

de relevantie en belasting van wetenschappelijk onderzoek.

decision making met behulp van VR in zijn specialisme geïmplementeerd is. ‘Ik vind het fijn dat dit hier in

Wij hebben hier in Rotterdam een grote groep

Franciscus Gasthuis & Vlietland ontwikkeld is.

patiënten met deze nationaliteit en dat gaf weleens

Het is een heel aparte ervaring. Je loopt écht over

problemen bij het overbrengen van de informatie.

de afdeling en patiënten kunnen hierdoor een veel

Op deze manier kunnen we deze patiëntengroep

betere beslissing maken. We hoorden vaak achteraf

beter bedienen. Deze manier van werken is voor

dat patiënten de door hun gekozen manier van

ons helemaal nieuw, maar we verwachten wel dat

dialyseren toch anders beleven dan ze hadden

patiënten nu een beter onderbouwde keuze

verwacht. Met de VR-bril hopen we dit te

kunnen maken en beter gemotiveerd zijn.

voorkomen. De film is ook nagesynchroniseerd in

Alle mogelijkheden komen goed aan de orde en

het Turks en Marokkaans.

met adequate shared decision making is de patiënt een volwaardige gesprekspartner.'

Wetenschappelijk onderzoek Arie: ‘Onze ervaringen gaan we meten en vergelijken ten opzichte van de historische groep. We zijn heel benieuwd of de uitkomstmaten van betrokkenheid, patiënttevredenheid, kwaliteit van leven en therapietrouw overeenkomen met onze verwachtingen. We willen dit wetenschappelijk onderbouwen en daar gaan we over publiceren. Gijs Fortrie, die hier werkt als arts-assistent, gaat dit doen en hij wordt hierin begeleid door onze nefroloog Michiel Westerman. Wellicht is het zelfs materiaal voor een promotie-onderzoek. Onze verwachtingen

gelanceerd. De stichting BOF wil het wetenschappelijk onderzoek in Franciscus Gasthuis & Vlietland bevorderen. Dankzij een financiële bijdrage van de Raad van Bestuur eind 2018 zijn er nu meerdere mogelijkheden voor financiering van Franciscus-geïnitieerd wetenschappelijk onderzoek. Het was mogelijk een bijdrage te vragen voor: 2. s alariskosten promovendus (maximaal 1 jaar) 3. o nderzoeksprojecten paramedici/overige zorgprofessionals 4. overige kleine onderzoeksprojecten Inmiddels is de aanvraagperiode gesloten.

• Oprichten van een patiëntparticipatiepanel voor het meedenken over

Internist-nefroloog Arie Rietveld is blij dat shared

Op 1 juli 2019 is er een nieuwe BOF-call

1. traject ontwikkeling STZ-leerstoel

een structuur waarin de promovendi niet alleen voor hun eigen afdeling

patiënt heel dichtbij de echte ervaring.’

Nieuwe BOF-call

Bij het ter perse gaan van dit magazine waren de toekenningen nog niet bekend.

Wist je dat de Wetenschapsraad … Met VR kan de patiënt zich nu een veel beter beeld vormen van de behande ling

... uit 14 leden bestaat (internist, apotheker, SEH-arts, research

... zich de volgende taken gegeven heeft:

verpleegkundige, promovendus, chirurg, micro-

• gevraagd en ongevraagd advies geven over

bioloog, researchcoördinator KCHL, kinderarts,

wetenschappelijk beleid aan Raad van Bestuur

cardioloog, wetenschapscoördinator, decaan

• toetsen meerjaren-beleidsplan wetenschap

wetenschap, coördinator zorgonderzoek,

• beheer onderzoeksfonds BOF

kwaliteitsmedewerker)?

• bemiddelen bij conflicten in wetenschappelijk onderzoek

... 6 keer per jaar bij elkaar komt? ... de uitgave van FranciScience geïnitieerd heeft

Zet in je agenda! Op 3 april 2020 is er weer een Wetenschapsdag in Franciscus Gasthuis & Vlietland!

... de volgende doelen heeft:

om hiermee een mooi platform te creëren voor

• het behartigen van alle zaken rondom medisch,

het verbeteren van de communicatie rondom ons

verpleegkundig en paramedisch wetenschappe-

wetenschappelijk onderzoek?

lijk onderzoek binnen het Franciscus • het inrichten, bevorderen en handhaven van een optimaal wetenschapsklimaat in Franciscus

... werkt aan de zichtbaarheid van de Wetenschapsraad door vakgroepen te bezoeken?

zijn hooggespannen!’  24

samen zorgen

Eerst de basis op orde, dan de rest Zorginstellingen zoeken voortdurend naar mogelijkheden om de efficiëntie van de eigen praktijk te vergroten en om cliënten nog beter van dienst te zijn. GGZ Delfland lanceerde in februari 2019 het initiatief 'Fit op weg', om cliënten met ernstige psychische én andere problemen beter voorbereid hun behandelingen te laten ondergaan.

Meestal hebben ze ook een slecht slaappatroon, en dat kan weer allerlei psychische klachten in de hand werken, zoals somberheid en angsten. Een goed dag-nachtritme is dus heel belangrijk, en om goed te kunnen slapen, is het weer noodzakelijk om goed te eten en voldoende te bewegen en te ontspannen, en ook daar schort het vaak aan. Verder onderhoudt een deel van de patiënten maar weinig sociale contacten,

Wist je dat... … mensen met psychische klachten vaak ook andere problemen hebben, zoals schulden, huisvestingsproblemen, problemen op werk of in relaties?

GGZ Delfland

Sint Jorisweg 2 2612 GA Delft 015-2607607 info@ggz-delfland.nl www.ggz-delfland.nl

Bedenker van 'Fit op weg' is Suzanne van Hees,

ondernemen ze weinig en blijven ze een groot deel

GZ-psycholoog in opleiding tot klinisch psycholoog,

van de dag binnen. Met 'Fit op weg' leren we ze om

en tevens manager behandelzaken bij GGZ Delfland.

goed voor zichzelf te zorgen en te zorgen voor een

Zij legt uit wat 'Fit op weg' inhoudt: 'Cliënten die bij

goede dagstructuur. We willen daarmee een vrucht-

ons aankloppen, hebben vaak niet alleen psychische

bare bodem maken voor de psychotherapeutische

klachten, maar hebben ook te maken met bijvoor-

behandeling. Tijdens de begeleiding is er ruimte voor

beeld huisvestingsproblemen, schulden, betalings-

allerlei zaken waar cliënten tegenaan lopen. We geven

achterstanden of problemen rond werk. Als dat soort

huiswerk mee en laten cliënten middels eHealth

problemen hen voortdurend bezighoudt, staat hun

werken aan weekdoelen. En elke week wordt de cliënt

hoofd doorgaans niet naar de behandeling van hun

door ons besproken, waarbij we ook eventuele licha-

psychische klachten. De behandelaar moet dan al zijn

melijke klachten meenemen. We begeleiden trouwens

energie steken in het oplossen van die problemen, in

niet op een dwingende manier. Wij begrijpen ook

plaats van te doen waar die voor is opgeleid. Met 'Fit

wel dat, als iemand elke dag schuldeisers aan de deur

op weg' willen we deze cliënten bij binnenkomst een

heeft, zijn hoofd niet staat naar leefstijlbegeleiding.

goede basis geven. Daarvoor krijgt elke cliënt die dit

Maar als iemand afhaakt, gaan we wel in gesprek over

nodig heeft een trajectbegeleider, die inventariseert

de reden. Gaat het traject wel goed, dan is de cliënt

welke problemen er spelen en hoe die het beste

toe aan diagnosespecifieke therapie.'

aangepakt kunnen worden. De trajectbegeleider helpt

'We willen een vruchtbare bodem maken voor de psychische behandeling'

Smartwatch Aan het begin van de leefstijlbegeleiding krijgen de cliënten een smartwatch mee, die registreert hoeveel de drager beweegt en hoe diens slaapritme is. Dat is een handig hulpmiddel voor iedereen die zijn leefstijl

bijvoorbeeld rond het oplossen van schulden en het

Positief

helpen bij vrijwilligerswerk. In de module 'Leven op

Suzanne: 'Inmiddels is de pilotfase afgelopen, en

positief over, omdat ze zien dat het effectiever

de rit' volgen de deelnemers gedurende een aantal

zowel wij van GGZ Delfland als de cliënten zijn er

is en ze meer in teamverband kunnen werken.

weken groepsbijeenkomsten met individuele doelen

overwegend tevreden over. Ze zijn beter gemotiveerd

Begin volgend jaar evalueren we de 'Fit op weg'-

om de eigen problemen aan te pakken.'

door de groepsbijeenkomsten, en cliënten vinden het

aanpak opnieuw en beslissen we of we deze aanpak

prettig dat er zoveel aandacht is voor hun niet-psychi-

ook op andere poli's gaan aanbieden, zoals in

Gezond eten en bewegen

wil verbeteren. Annelies: 'Ik heb gemerkt dat de smartwatch heel moti verend werkt om aan de slag te gaan met de eigen leefstijl. Cliënten zien het als een uitdaging om hun scores te verbeteren, en ook wij kunnen aan de hand van de cijfers de vooruitgang zien. Meten is weten!'

sche problemen, al vindt niet iedereen het gemakkelijk

Franciscus Gasthuis & Vlietland.'

De andere pijler van 'Fit op weg' is leefstijlbege-

om de eigen leefstijl te veranderen. 'Fit op weg' heeft

Annelies ten slotte: 'Wat we vooral fijn vinden, is

leiding. Annelies van Strater, psychiater bij GGZ

nu een duidelijke plek in de behandeling van cliënten,

dat het hele team achter dit initiatief staat, zodat

Delfland, ziet dat die doorgaans hard nodig is bij

omdat wij vinden dat dit initiatief belangrijk is.

alle neuzen dezelfde kant op staan. We vinden dat

Fitbit, dat bewegingsmeters voor allerlei doelgroepen

mensen met psychische klachten. 'Cliënten die gees-

De aanpak is kwalitatief goed en bewezen effectief,

een gezonde leefstijl, ongeacht iemands diagnose,

maakt, dus niet alleen sporters.

telijk uit balans zijn, zijn ook lichamelijk uit balans.

en ook de therapeuten van GGZ Delfland zijn er

altijd belangrijk is.'

De verstrekte smartwatches zijn van het merk

onderzoek

Medicijnen die de patiënt niet helpen? Zou het kunnen zijn dat bepaalde patiënten standaard medicijnen krijgen voorgeschreven

'Heel relevant onderzoek'

Als ontstekingsremmer wordt doorgaans Prednison gebruikt, in de vorm van tabletten of via inhalatie

Jasper: 'Overgewicht en obesitas vormen een

de patiënt stopt met de ontstekingsremmers. In het

toenemend probleem in onze samenleving, en een

verlengde hiervan willen we ook onder andere te

gedeelte van de patiënten met obesitas ontwikkelt

weten komen hoeveel astmapatiënten er zijn met

ook astma. In het ziekenhuis zien we dan ook steeds

obesitas, en hoeveel daarvan ook te maken hebben

vaker astmapatiënten met obesitas. Nu is het zo

met suikerziekte of harten vaatziekten.'

die helemaal niet blijken te werken? Longartsen

Het onderzoek is 1 van de 3 winnaars van dit jaar

dat er bij astmapatiënten normaal sprake is van een

Jasper Kappen en Gert-Jan Braunstahl van

van subsidie voor een promotietraject door Beter-

luchtwegontsteking, maar we hebben een aantal

Jasper besluit: 'We hebben afgelopen zomer

Keten. Jasper: 'Daar ben ik ontzettend blij mee,

jaren geleden al ontdekt dat er bij astmapatiënten

een aanvraag ingediend voor subsidie voor het

omdat ik denk dat dit onderzoek heel relevant is.

met obesitas niet altijd sprake is van een luchtweg-

onderzoek, en inmiddels is er iemand gevonden die

Als uit het onderzoek komt wat we denken dat eruit

ontsteking. Ook toen we bij astmapatiënten met

het onderzoek wil gaan uitvoeren als promovendus.

endocrinoloog Liesbeth van Rossum van het

komt, kan het ertoe leiden dat de bestaande richt-

obesitas weefsel afnamen en dat onderzochten, bleek

Liesbeth wordt dan promotor, Gert-Jan en ikzelf

lijnen rond zorg voor astmapatiënten met obesitas

er geen ontsteking te zien te zijn. En toch krijgen

copromotor. Daarna moet de onderzoeksopzet langs

Erasmus MC, willen dat gaan onderzoeken voor

veranderd worden. Dat is niet alleen goed voor

deze patiënten dezelfde ontstekingsremmers voorge-

de ethische commissie, die kijkt of het wenselijk is

astmapatiënten met ernstig overgewicht.

deze patiënten, want die hebben geen last meer

schreven als de astmapatiënten waar deze ontsteking

dat het onderzoek op de door ons bedachte manier

van bijwerkingen van de medicatie, maar er kan ook

wel is. De toediening ervan gebeurt via een inhalator:

wordt uitgevoerd. Uiteindelijk hopen we ergens in de

doelmatiger worden omgegaan met de medicijnen.

de bekende 'pufjes'. We hebben de indruk dat voor

tweede helft van 2020 het onderzoek met patiënten

Dat scheelt weer een aardige kostenpost.'

astmapatiënten met obesitas de ontstekingsremmers

uit te voeren. In 2023 moet het complete onderzoek

niet de voordelen bieden, maar wél onwenselijke

afgerond zijn.' 

Franciscus Gasthuis & Vlietland, en internist-

Van links naar rechts: longarts Jasper Kappen, Marlise Schouten van BeterKeten en longarts Gert-Jan Braunstahl

Patiënten met obesitas ontwikkelen ook vaak astma BeterKeten

www.beterketen.nl

bijwerkingen, zoals het risico op een toename van het overgewicht, spierverslapping, harten vaatziekten en suikerziekte.'

Ontstekingsremmers afbouwen 'Het idee voor dit onderzoek kwam van Gert-Jan.

Over BeterKeten

We willen gaan onderzoeken wat het effect zou

Wanneer zorginstellingen en (medisch) professionals over de muren van

zijn als astmapatiënten met obesitas deze ontste-

hun specialisme en organisatie heen met elkaar samenwerken aan patiën-

kingsremmers niet zouden gebruiken. We denken

tenzorg en wetenschappelijk onderzoek, kan méér gedaan worden voor de

namelijk dat zal blijken dat er geen verslechtering

patiënt. In de regio Groot-Rijnmond werken ziekenhuizen en professionals

van de astmacontrole zal ontstaan. Er is hier nog

daarom met elkaar samen, zodat de patiënt in deze regio de beste zorg op

nooit eerder onderzoek naar gedaan, waar ook ter

de juiste plek krijgt. Samenwerking versterkt de kwaliteit en doelmatigheid

wereld. Voor het onderzoek is het de bedoeling dat

van zorg. Al acht jaar stimuleert, initieert en faciliteert de Stichting Beter-

de dosis ontstekingsremmers bij een bepaalde groep

Keten deze regionale samenwerking tussen ziekenhuizen. Het Erasmus MC,

in stappen afgebouwd wordt tot nul, zonder dat de

Franciscus Gasthuis & Vlietland, Maasstad Ziekenhuis en Albert Schweitzer

arts en de patiënt dat weten. We gaan bij de astma-

ziekenhuis zijn de bestuurlijke partners van de stichting BeterKeten. Er

controles kijken wat het effect hiervan is ten opzichte

wordt nauw samengewerkt met de andere ziekenhuizen en netwerkpartijen

van de patiënten die de ontstekingsremmers blijven

in de regio. Vanuit de stichting BeterKeten zijn kansrijke samenwerkings-

gebruiken. Als is aangetoond dat de medicijnen niet

verbanden, netwerken en gezamenlijk wetenschappelijk onderzoek van de

nodig zijn bij obesitas, kunnen we vervolgens gaan

grond gekomen. De gezamenlijke ambities voor zorgverbetering leiden tot

bekijken wat voor deze groep wél werkt. In samen-

diverse zorgnetwerken die worden ondersteund door het projectbureau

werking met het Erasmus MC willen we ook bekijken

BeterKeten.

wat er onder andere op hormoongebied gebeurt als

patiëntenperspectief



FACT CHECK

Hoe eerder borstkanker wordt ontdekt, des te groter is de kans op een succesvolle behandeling

Borstkanker op een andere manier aanpakken In Franciscus Gasthuis & Vlietland wordt veel

Bij het onderzoek, dat uitgevoerd wordt in samen-

manier, dus zonder dat de patiënt een centimeters

we niet meer in de borst hoeven te snijden, met

onderzoek gedaan naar nieuwe behandelings-

werking met het Erasmus MC, worden 3 verschil-

groot litteken eraan overhoudt. Daarom bekijken we

onwenselijke bijverschijnselen als een litteken.

lende technieken met elkaar vergeleken, namelijk

bij het onderzoek of de methoden ingezet kunnen

Voor de drie te onderzoeken methodes hoeven we de

cryoablatie, radiofrequente ablatie en microwave-

worden met behulp van een katheter, dat ingebracht

borst alleen maar lokaal te verdoven en voeren we de

ablatie. Bij cryoablatie wordt de te behandelen plek

wordt in de borst. Als daarbij blijkt dat de tumorcellen

behandeling uit met slechts een klein prikgaatje voor

zodanig afgekoeld, dat de tumorcellen kapotgaan.

door de onderzochte technieken uit elkaar vallen,

het katheter. Zo'n behandeling duurt ook maar een

Deze worden vervolgens op een natuurlijke manier

dan kan dat leiden tot een immuunrespons tegen de

half uurtje en dan kan de patiënt weer naar huis.

door het lichaam afgevoerd. Bij radiofrequente ablatie

tumorcellen, waardoor het immuunsysteem die cellen

en microwave-ablatie wordt de te behandelen plek

vanzelf gaat opruimen. Dat zou geweldig zijn, want dan

Chemotherapie en bestraling voorkom je daarmee

juist verhit, waardoor de cellen afsterven.

wordt de kans op een terugkeer van de kanker kleiner.'

niet, maar het zou al een groot voordeel zijn als je een

Minimaal invasief

Groot voordeel

methoden voor borstkanker. Zo is begin dit jaar een onderzoek gestart naar manieren om de tumorcellen te verwijderen zonder tussenkomst van een operatie, die een standaard onderdeel is van de huidige aanpak. De Franciscus Borstkliniek is één van de gespecialiseerde centra in Nederland op het gebied

operatie kunt vermijden. De kosten worden op deze manier ook nog eens beperkt, want een borstoperatie

Chirurg Taco Klem van de Borstkliniek binnen

Taco: 'We willen uiteindelijk weten welke van de drie

kost veel geld, en de patiënt moet voor de ingreep een

van borstkankerzorg, en voldoet aan alle kwaliteits-

Franciscus Gasthuis & Vlietland begeleidt het

methoden het beste resultaat geeft bij bepaalde typen

dag en mogelijk een nacht in het ziekenhuis verblijven,

criteria van Borstkankervereniging Nederland (BVN).

onderzoek. Hij stelt: 'We streven ernaar om borst-

borstkanker. Het mooiste zou zijn dat we de patiënt

wat ook kosten met zich meebrengt. In 2020 of 2021

kanker aan te pakken op een minimaal invasieve

niet meer onder narcose hoeven te brengen en dat

moet duidelijk zijn welke techniek het beste werkt.' 

Het zou al een groot voordeel zijn als je een operatie kunt vermijden

facts & figures

patiëntenperspectief

borstkanker

'Je helpt als patiënt de wetenschap toch verder'

Mannen kunnen borstkanker krijgen

FEIT Ook mannen kunnen borstkanker krijgen. Dit is wel zeldzaam. Van alle patiënten die de diagnose ‘borstkanker’ krijgen, is nog geen 1% man.

Anderhalf jaar geleden belde de huisarts me en

Ik kon borstsparend geopereerd worden. Toen de

niet nodig was. Tevens kon ik meedoen aan Active

zei: 'Er is iets geconstateerd bij het Bevolkings

operatie ingepland moest worden, kreeg ik de vraag

Breathing Control-bestraling. Dat is een techniek om

of ik wilde meedoen aan een onderzoek naar de

je adem in te houden, en dat moet voorkomen dat

onderzoek Borstkanker'. Toen wist ik al: 'Dit is niet

magnetische marker. Nou, dat wilde ik wel! Er werd

tijdens de bestraling je hart per ongeluk

onderzocht of de chirurg met de driedimensionale

meebestraald wordt.

goed'. Dan ga je die hele mallemolen in.

marker, in vergelijking met de draadgeleide methode, beter zou kunnen zien of die voldoende weefsel heeft

Er lopen heel veel onderzoeken bij ziekenhuizen,

weggehaald. Ik moest wel aan bepaalde voorwaarden

en dat realiseer je je als patiënt niet zo. Daar zou

Je hoopt nog dat na de onderzoeken in het zieken-

voldoen om in aanmerking te komen, maar gelukkig

best wel wat meer aandacht voor mogen zijn.

huis blijkt dat ze ernaast zaten, en het is dan een

bleek ik geschikt en werd ik ingeloot.

En ik zou het goed vinden als patiënten meer

grote tegenvaller als blijkt dat het toch waar is. Die procedure heb ik als 'appeltje-eitje' ervaren: het

zij zelf kunnen bijdragen aan onderzoek. Natuurlijk

troffen. Ik kwam bij chirurg Ingeborg Mares terecht,

was een heel prettige ingreep, als je in deze situatie

staat niet iedereen erom te springen om mee te doen

en zei: 'Nou, haal die borst dan maar weg', maar zo

tenminste over 'prettig' kunt spreken. Vooraf en na

aan onderzoek naar innovatieve behandelingen.

werkt het niet, zei ze. Gelukkig was de tumor op tijd

de ingreep moest ik een pijnscore aangeven.

Dat hangt af van hoe die persoon erin staat. Voor

ontdekt. Die was ongeveer 2 centimeter groot, maar

Nou, ik voelde natuurlijk niks, dus gaf ik een '0', en

mezelf vind ik dat wel belangrijk, want je helpt als

zat wel diep in mijn borst. Er moest bekeken worden

bij het inbrengen van de marker voelde ik alleen

patiënt de wetenschap toch verder, en daar hebben

wat de mogelijkheden voor behandeling zijn.

maar een licht prikje dat helemaal geen pijn deed.

later heel veel andere patiënten baat bij.

Je hebt een kans van 1 op 8 om borstkanker te krijgen

FEIT

We zijn nu anderhalf jaar verder, en ik ben gelukkig

nooit geweten dat er verschillende soorten borst-

in rustiger vaarwater terechtgekomen. Maar het is

kanker zijn met ieder hun eigen prognoses en aanpak. Zo kwam ik erachter dat het niet altijd zo hoeft te zijn dat je

Column

Wil je meer lezen over de

borst erafgehaald moet worden. Ik ben ook te weten gekomen dat er drie methoden zijn

geschiedenis maakt je onzeker. Zo vind ik het nog

leven borstkanker te krijgen. Maar het varieert echter sterk per leeftijd. 75% van de vrouwen is boven de 50 jaar.

FABEL Pijn komt zelden voor

Hormonen tegen overgangsklachten vergroten de kans op borstkanker

in of van de borst veroorzaakt door een onschuldige afwijking. Het is natuurlijk altijd

de huisarts te gaan.

de werkzaamheid van Tamoxifen (medicatie bij hormoongevoelige borstkanker), de beïnvloeding van

Lees dan haar columns op

methode, die standaard

methodieken op borstkankergebied, namelijk naar

de lever en daaraan gekoppeld de endotoxinespiegel.

www.maassluis.nu/author/

wordt toegepast, de

de werking van de MammaPrint, waarmee bekeken

naamde 'MaMaLoc'.

FEIT

borstkanker. Vaak worden klachten

hebben gebruikt, hebben een verhoogd

want op dit moment doe ik mee aan een 2 jaar

marker, meegedaan aan nog twee vernieuwende

MammaPrint werd definitief bepaald dat chemo

als eerste klacht bij

klachten naar

Ik heb, na het onderzoek naar de magnetische

magnetische marker, de zoge-

altijd met pijn

verstandig om met

namelijk de draadgeleide

was er twijfel over het nut van chemo, en door de

Borstkanker begint

Vrouwen die in de afgelopen 5 jaar

durend onderzoek van het Erasmus MC naar

kan worden hoe agressief de tumor is. In mijn geval

een rol.

meer dan 3 jaar hormoonpreparaten

tumor mee te bepalen,

jodiumbronlokalisatie en een

speelt erfelijkheid

lingen rond borstkanker is trouwens niet gestopt,

het moment dat ze te horen

bepaling met behulp van een

waar. Bij minder dan 20% van de vrouwen

Mijn nieuwsgierigheid naar innovatieve behande-

om de exacte plek van een

fannie-bicher.

dit denken, is dit niet

kans van 1 op 8 om gedurende hun

steeds spannend om naar de controles te gaan.

ervaringen van Fannie vanaf kreeg dat ze borstkanker had?

Die procedure heb ik als 'appeltje-eitje' ervaren

psychisch nog wel zwaar, want zo'n borstkanker-

FABEL

Vrouwen hebben inderdaad de

Daarvoor heb ik maar een '1' gegeven. Thuis ben ik me gaan verdiepen in borstkanker. Ik had

Borstkanker is altijd erfelijk

Alhoewel veel mensen

informatie zouden krijgen over de manier waarop

Bij mij was hormoongevoelige borstkanker aange-

Wat is waar?

risico. Goed nieuws: wanneer je stopt met deze preparaten, neemt het risico weer af!

Fannie Bicher uit Maassluis

Naar de MaMaLoc is onderzoek gedaan door Gerson Struik. Zie pagina 36.

de promotie van ... Met 'immuunrespons' wordt de afweerreactie

'Als het werkt, hoeft de patiënt niet meer geopereerd te worden'

Elles van de Voort

lichaam op de gemuteerde tumorcellen

'We hopen op deze manier de ziektelast voor patiënten met borstkanker te verlagen'

Het onderzoek naar nieuwe behandelings-

Vier aspecten

methoden voor borstkanker gaat uitge-

'Voor het onderzoek gaan we eerst de te volgen

voerd worden door arts-onderzoeker

nder de loep

bedoeld van het

Elles van de Voort, als promotieonderzoek. In december 2018 is zij begonnen met de onderzoeksopzet.

procedures opstellen. Daarna gaan we voor elk van de drie technieken bij een groep van 20 patiënten kijken wat het resultaat van de behandeling is. Bij elk van de methodes kijken we naar vier aspecten: de mate van het succes van de behandeling, de immuunrespons van het lichaam, de cosmetiek en de patiëntvriendelijkheid van de methode. Die vier aspecten bepalen de haalbaarheid en de uiteindelijke

Elles: 'De drie technieken die ik ga onderzoeken,

keuze. Dan wordt het onderzoek uitgebreid met een

kwamen als beste uit de bus bij eerdere onderzoeken.

grotere groep.'

Eén van de drie technieken is radiofrequente ablatie. Hier is in het buitenland, met name in Japan, al meer

'Als het werkt zoals we verwachten dat het werkt,

ervaring mee. Daardoor zijn we beter in staat om in te

hoeft de patiënt niet meer geopereerd te worden

'Ik heb eerst 3 jaar lang Gezondheidswetenschappen

schatten welke groep patiënten geschikt is om mee te

en zal dit dus leiden tot minder operaties. Ook zorgt

gestudeerd in Maastricht, en daarna heb ik de studie

doen aan ons het uiteindelijke onderzoek. Bovendien

het er waarschijnlijk voor dat de patiënt er beter

Geneeskunde gedaan, ook in Maastricht. Mijn laatste

is de apparatuur in de afgelopen jaren steeds beter

blijft uitzien omdat er geen asymmetrie van de

co-schap deed ik bij de afdeling Chirurgie in Franciscus

geworden, waardoor ook de resultaten beter zijn

borsten is en geen litteken, wat vooral voor

Gasthuis & Vlietland. Daarna heb ik hier een jaar

geworden. Bij cryoablatie zal er minder verdoving

jongere borstkankerpatiënten een groot voordeel

gewerkt als ANIOS. Half december 2018 ben ik gestart

nodig zijn omdat bevriezing van zichzelf al een

is. Bovendien hoeft de patiënt niet onder narcose,

met mijn promotieonderzoek bij de mammachirurgie.'

pijnstillende werking heeft. Alle drie de methoden

maar krijgt zij slechts een plaatselijke verdoving, wat

zijn veilig bevonden voor het gebruik in borstweefsel

juist voor oudere patiënten erg gunstig is. Omdat de

Wat is je achtergrond?

Wat vind je het leukste aan je werk?

en worden al gebruikt voor de behandeling van

patiënt dezelfde dag weer naar huis kan en de

'De afwisseling. Ik doe niet alleen onderzoek,

leverkanker, maar nog voor de behandeling van

behandeling minder invasief is, zal ook de ziekte

maar heb bijvoorbeeld ook contact met andere

borstkanker. Nog nooit eerder werden alle drie

beleving afnemen. We hopen op deze manier de

disciplines, ziekenhuizen en firma’s. Ik hou me

de technieken onder dezelfde omstandigheden

ziektelast voor patiënten met borstkanker in een

bezig met protocollen en subsidies, doe klinisch

onderzocht zodat ze vergeleken kunnen worden,

vroeg stadium te verlagen, zonder dat dit ten koste

werk en zie patiënten.'

dus dat maakt het extra interessant.'

gaat van de kans op genezing.' 

de promotie van ...

Franciscus Gasthuis & Vlietland is voortdurend bezig om behandelingen patiëntvriendelijker te maken. Gerson Struik, chirurg i.o., heeft in de afgelopen drie jaar onderzoek gedaan naar de effecten van innovatieve behandelingen tegen borstkanker.

Kan de behandeling van borstkanker patiëntvriendelijker? Gerson: 'Als iemand vroegtijdig gediagnosticeerd

werkte met radioactieve 'zaadjes' die in de borst

is met borstkanker, is het in ongeveer 60% van

hun werk doen. Deze 'zaadjes' bestaan uit capsules

de gevallen zo dat die nog niet is uitgezaaid naar

van titanium en worden met behulp van kleine

andere lichaamsdelen. De kanker blijft dan beperkt

naaldjes heel gericht ingebracht in de borst op de

tot de borst zelf. Voor deze groep patiënten wilden

plek waar de tumor heeft gezeten, en niet daar-

we kijken of de behandeling op een patiëntvriende-

buiten. Deze ingreep duurt maar ongeveer een uur,

lijker manier kan. Bij de behandeling heeft de patiënt

waarna de patiënt weer naar huis kan. De straling

de keuze tussen een amputatie en een borstspa-

wordt vervolgens geleidelijk over een periode van

rende operatie. Bij beide opties heeft de patiënt

3 maanden in de borst afgegeven. Dat bespaart de

dezelfde overlevingskans, maar als er gekozen wordt

patiënt dus een maand lang ziekenhuisbezoeken,

voor een borstsparende operatie, is het noodzake-

omdat bestraling van de hele borst van buitenaf

lijk dat de patiënt na de operatie bestraald wordt.

niet meer nodig is.'

De gebruikelijke procedure is dan dat de patiënt gedurende vier weken elke werkdag tien minuten

Mooi voorbeeld

van buitenaf bestraald wordt in het ziekenhuis. De

'Mijn project begon in 2016, en in september 2017

kans is daarbij wel dat de patiënt onnodig overbe-

is het ziekenhuis gestart met het behandelen van 30

handeld wordt, omdat de hele borst bestraald wordt

borstkankerpatiënten met deze methode. Die bleken

gedurende een lange tijd.'

tevreden te zijn met de nieuwe aanpak. Door het

Radioactieve zaadjes

vertrek van professor Pignol in de zomer van 2018 wordt de behandeling momenteel niet toegepast,

'In 2015 wilde ik onderzoek doen naar een alterna-

maar we gaan verder met het onderzoek hiernaar.

tieve manier van bestralen. Daarbij kon ik gebruik-

Dit vind ik een mooi voorbeeld van een project van

maken van de kennis van Jean-Philippe Pignol,

Franciscus Gasthuis & Vlietland in samenwerking

hoogleraar Radiotherapie bij het Erasmus, die in

met het Erasmus MC dat positieve resultaten heeft

Canada, waar hij inmiddels weer woont, al jaren

opgeleverd voor patiënten.'

samen zorgen Gel 'Een tweede project waar ik me mee heb bezigge-

een beter cosmetisch resultaat te behalen. Voor de patiënt is het niet prettig

houden, heeft veel te maken met het eerste project.

om te maken te hebben met een stuk metalen draad dat uit de borst steekt.

Als bij borstkanker een deel van de borst bestraald

Daarom zijn we aan het onderzoeken of een magnetische 'marker' beter voldoet.

kan worden in plaats van de hele borst, moet je na de

De marker wordt ingebracht in de tumor, en kan met een medische metaaldetector

operatie wel precies weten waar het kwaadaardige

worden opgespoord. Dit type marker is ontwikkeld in het Antoni van Leeuwen-

weefsel gezeten heeft. Dat lijkt eenvoudig, maar dat is

hoek in Amsterdam, en Franciscus Gasthuis & Vlietland is het eerste ziekenhuis

het niet. Op dit moment wordt standaard de CT-scan

in Nederland dat de marker op grotere schaal toepast bij borstkanker. Bij het

ingezet om die plek te vinden, en op basis van de

onderzoek moet blijken of de methode preciezer werkt dan de metalen draad,

uitkomst wordt de bestralingsdosis bepaald. Als je

en of het voor de patiënt prettiger is.' 

maar een deel van de borst wil bestralen in plaats van de hele borst, moet je dus goed weten wat wel en niet bestraald moet worden. Want je bestraalt ofwel gezond weefsel, of je vergeet een deel te bestralen. De huidige aanpak is om in de borst clipjes achter te laten, die op de scan te zien zijn. Nadeel van deze

Astma met zekerheid uitsluiten

methode is dat die niet heel nauwkeurig is omdat de clipjes op de scan alleen zichtbaar zijn als kleine puntjes, en daarom wilde ik onderzoeken of er een betere methode is. We hebben onderzoek gedaan naar het injecteren van een oplosbare gel in de borst. In de

De diagnose 'astma' is moeilijk te stellen als blijkt dat bij een spirometrieonderzoek geen

gel zit jodium, en dat is goed zichtbaar op de CT-scan.

reactie op een luchtwegverwijdend medicijn aangetoond is. Met een bronchiale hyperreacti-

De gel zorgt als het ware voor een driedimensionaal 'afgietsel' van de tumor op de plek waar die gezeten

viteitstest kan de astma met redelijke zekerheid worden uitgesloten danwel kan de mate van

heeft. En dat gebied moet dus bestraald worden.

hyperreactiviteit worden aangetoond.

Deze nieuwe methode blijkt de bestraling 20% preciezer te maken, en is ook veilig voor de patiënt.'

'Er komt heel wat kijken bij onderzoek doen'

'Mooi project met positieve resultaten voor patiënten'

Gerson: 'Ik ben in Franciscus Gasthuis & Vlietland begonnen als basisarts, en heb onderzoek gedaan onder begeleiding van Taco Klem. De afgelopen paar jaar waren voor mij heel leerzaam. Er

Met behulp van een bronchiale hyperreactiviteitstest

Toegevoegde waarde

kan de mate van de prikkelbaarheid van de luchtwegen

Om het gevoel en de meerwaarde inzichtelijk te maken,

gemeten worden. Bronchiale hyperreactiviteit wordt

heeft Janneke Bins (longarts in opleiding bij Franciscus

nagebootst door het inademen van histamine. Er is

Gasthuis & Vlietland) onderzoek gedaan naar de bron-

een indicatie voor een histamineprovocatietest bij een

chiale hyperreactiviteitstest in de 1e lijn. Het onderzoek

verdenking op astma, terwijl een recente longfunctie

heeft aangetoond dat deze test een toegevoegde

geen reactie op de luchtwegverwijder laat zien.

waarde heeft voor het ondersteunen van de huisarts bij het stellen van de diagnose 'astma'. De huisarts kan

komt namelijk veel meer bij kijken dan het onderzoek alleen.

Ondersteuning van de huisarts De bronchiale hyperreactiviteitstest wordt doorgaans

behandelen of doorverwijzen. Ook blijft de patiënt

'Mijn derde project ging over het patiënt-

Bij het doen van onderzoek is de financiering vaak een hindernis. Je moet

in het ziekenhuis uitgevoerd op een longfunctieafde-

onder behandeling van de huisarts als er een duidelijke

vriendelijker maken van een borstsparende operatie.

je visie vertalen in een voor sponsoren aantrekkelijke korte tekst. Je leert

ling. Star-shl heeft samen met de longafdeling van het

diagnose 'astma' is. Het laten uitvoeren van de tests bij

Hierbij moet eerst zichtbaar gemaakt worden waar

om goed te communiceren en samen te werken met iedereen die bij het

Franciscus aangetoond dat deze test, uitgevoerd in

het diagnostisch centrum reduceert het aantal

de tumor precies zit, met name als de tumor niet van

onderzoek betrokken is, zoals in mijn geval met verpleegkundigen, radiothe-

het diagnostisch centrum zelf, de diagnostiek van de

diagnostische verwijzingen naar de longarts.

buitenaf door de chirurg te voelen is. Dat kan met

rapeuten en radiologen. En je moet presentaties geven en op congressen

huisarts in de 1e lijn ondersteunt.

Bovendien is nu aangetoond dat deze test veilig in een

mammografie of echografie, soms met een MRI-scan.

spreken over je onderzoek. Voordeel van mijn onderzoek is dat het heel

De plek op de borst zelf wordt gemarkeerd met een

concreet was en dat het resultaat direct merkbaar was. Het ging niet alleen

Verplaatste zorg

metalen draad die met een weerhaakje op de plek

maar om het analyseren van cijfers. Het leuke van het doen van onderzoek

Star-shl biedt als enige diagnostisch centrum in

van de tumor in de borst wordt ingebracht. Dit is

aan Franciscus Gasthuis & Vlietland is dat het een relatief kleinschalig

Nederland dit onderzoek aan in de 1e lijn, uitgevoerd

dus de plek waar de tumor zit, die verwijderd moet

ziekenhuis is. De lijnen zijn er kort, en dat maakt het communiceren een

door een gekwalificeerde longfunctieanalist.

worden. Het werken met een metalen draad heeft

stuk persoonlijker. In december dit jaar of januari volgend jaar verdedig ik

De bronchiale hyperreactiviteitstesten worden

nadelen. De chirurg is namelijk verplicht om de draad

mijn proefschrift, en dan heb ik mijn promotie afgerond. Inmiddels ben ik

beoordeeld door de longartsen. Die geven daarbij

De resultaten laten niet alleen zien dat het onderzoek

te volgen bij de operatie, terwijl de chirurg soms

dit jaar al begonnen aan mijn opleiding tot chirurg. Ook de komende jaren

ook een behandeladvies. Deze samenwerking tussen

een toegevoegde waarde heeft bij het ondersteunen

beter op een andere plek de incisie kan zetten om

blijf ik nog een dag in de week betrokken bij mijn projecten.'

Star-shl en de longartsen en de huisartsen is al meer

van de huisarts bij de diagnose 'astma', maar het gaat

dan 10 jaar van goede kwaliteit, is efficiënt en is

hier ook een mooie vorm van samenwerking tussen

passend bij zorg dicht bij de patiënt.

de 1e en 2e lijn.

Draadlokalisatie

namelijk bij onduidelijke diagnoses de patiënt gerichter

huisartsenlaboratorium uitgevoerd kan worden.

Star-shl biedt als enige diagnostisch centrum in Nederland dit onderzoek aan

Star-shl

Vlambloem 21 3068 JE Rotterdam 010-2890250 Bredaseweg 165 4872 LA Etten-Leur 076-5029100 info@star-shl.nl www.star-shl.nl

samen zorgen

‘Eerstelijns oogonderzoek bevalt goed'

Diagram 1

Verwijsredenen Screening glaucoom verhoogde oogdrdruk 9%

overig 4%

Complexe refractiestoornis of complexe meting 12% Flitsen/vlekken > 4 weken bestaand 13%

Geleidelijke visusdaling 44%

Rode, droge, geirriteerde ogen 17%

Huisartsen zien veel patiënten met oogklachten. Een groot deel van deze patiënten is bij de huisarts op de juiste plek, maar een belangrijk deel wordt naar de oogarts verwezen, ook omdat het de huisarts ontbreekt aan diagnostische faciliteiten. De poliklinieken oogheelkunde in de ziekenhuizen kunnen de toenemende zorgvraag echter niet meer aan, met stijgende toegangstijden als gevolg. Daarom is op 1 juni met medewerking van zorgverzekeraar Zilveren Kruis het project 'Eerstelijns Oogheelkundig Onderzoek' van start gegaan. Doel van het project is het aanbieden van kwalitatief hoogwaardig oogonderzoek in de eerste lijn waar patiënten snel terecht kunnen.

waarbij ook huisartsen, optometristen en oogartsen aanwezig waren. Hieruit kwam naar voren dat dit project goed bevalt voor alle partijen en zeker in een behoefte voorziet. Verwijzers zijn tevreden over de snelle toegangstijd en terugrapportage. Patiënten zijn

Het project is een samenwerking tussen de

Optometristen, oogartsen en huisartsen evalueren in

tevreden over het onderzoek, de toegankelijkheid en

zorggroepen IZER, ZONBOOG en Gezond op Zuid,

het kader van het project de zorg middels casuïstiek-

de informatievoorziening.'

Franciscus Gasthuis & Vlietland, Het Oogziekenhuis

besprekingen en verzorgen nascholingen aan huis-

Rotterdam, de LHV en Star-shl. Na een lange

artsen. Twee succesvolle nascholingen zijn inmiddels

In de praktijk blijken huisartsen voor de juiste redenen

voorbereidingstijd is Star-shl in juni gestart met

achter de rug en een e-learningtraject rond oogheel-

te verwijzen naar het eerstelijns oogonderzoek.

het aanbieden van oogonderzoek door een

kunde is in ontwikkeling.

Zie diagram 1. Van alle patiënten (inmiddels ruim

optometrist met veel klinische ervaring. In het Patiënten in Rotterdam en directe omgeving hoeven

geen verdere behandeling en bij slechts 26% krijgt

wekelijks meerdere spreekuren gehouden, zodat

niet meer voor alle oogheelkundige zorg naar het

de huisarts het advies om de patiënt alsnog naar de

de toegangstijd nooit langer dan 2 weken is.

ziekenhuis, maar kunnen nu dus snel terecht bij de

oogarts te verwijzen. Zie diagram 2).

De oogartsen van Franciscus Gasthuis & Vlietland

optometrist in de eerste lijn. Hierdoor neemt de

en het Oogziekenhuis Rotterdam hebben de

druk op de wachtlijst voor patiënten bij de oogarts

De juiste zorg op de juiste plek

verantwoordelijkheid genomen om de kwaliteit

af. Patiënten hoeven géén eigen risico te betalen en

Het project loopt nog tot januari 2022, en verwacht

van de geboden oogzorg te waarborgen.

ook patiënten in Rotterdam die niet verzekerd zijn

wordt dat voor een groot deel van de patiënten met

bij Zilveren Kruis, kunnen via ZorgDomein naar dit

oogklachten een verwijzing naar het ziekenhuis niet

onderzoek verwezen worden. De huisarts ontvangt

nodig is. Het is nog te vroeg om uitspraken te kunnen

binnen twee dagen een elektronisch bericht met het

doen over besparingen als gevolg van substitutie,

advies van de optometrist.

maar duidelijk is wel dat de patiënt deze vorm van

Verwijzing naar het eerstelijns oogonderzoek is mogelijk via ZorgDomein voor alle huisartsen uit Rotterdam. Voor meer informatie: vraag uw relatiebeheerder van Star-shl of kijk op de site.

Advies vervolg door huisarts 9%

overig 5%

280) die de optometrist gezien heeft, behoeft 40%

medisch diagnostisch centrum op de Blaak worden

Verwijzingen

Diagram 2

Eerste ervaringen

eerstelijns diagnostiek prima in de eerste lijn kan ontvangen als aan alle kwaliteitseisen is voldaan.

Hanne Buizer-Rijksen van Star-shl, die zorgt voor een

Ook in de komende jaren worden de effecten van

goed verloop van de diagnostiek en voor een snelle

het project nauwlettend in de gaten gehouden.

terugkoppeling aan de huisartsen: 'In oktober hebben

Op dit moment is er in ieder geval sprake van een

we een eerste evaluatie gehad van het project,

win-winsituatie voor patiënt, huisarts én oogarts.

naar opticien 20%

geen behandeling 40%

naar oogarts 26%

Star-shl

Vlambloem 21 3068 JE Rotterdam 010-2890250 Bredaseweg 165 4872 LA Etten-Leur 076-5029100 info@star-shl.nl www.star-shl.nl

samen zorgen

Star-shl is op dit moment bezig met de omvorming van de twee bestaande laboratoria tot één nieuw state-of-the-art multidisciplinair laboratorium. Hiervoor is het pand aan de Vlambloem 21, met een oppervlakte van zo'n 2000 vierkante meter, in de afgelopen periode van binnen ingrijpend verbouwd.

Het lab van de toekomst wordt nu gemaakt Maak het leven met een pacemaker gemakkelijker!

In het nieuwe hightech laboratorium, waarin specialisten uit verschillende disciplines met elkaar samenwerken, staat snelle, efficiënte en betrouwbare diagnostiek voor de patiënt centraal. De overgang naar het nieuwe laboratorium verloopt in fasen. Op 30 september is gestart met het nieuwe laboratorium. Op de eerste dag is van ruim 2000 patiënten het materiaal onderzocht. Dit wordt stapsgewijs uitgebreid. Het is de bedoeling dat

Met een Azure pacemaker van Medtronic, die verbonden is met een app, kunt u op een veilige manier gegevens over uw pacemaker inzien op uw smartphone of tablet, waar en wanneer u maar wilt. Uw arts kan uw pacemaker op deze manier regelmatig controleren en krijgt een waarschuwing als er bepaalde afwijkende waarden zijn gedetecteerd.

Met de MyCareLink Heart™-app kunt u:

het lab begin 2020 volledig operationeel is. Vanaf dat moment wordt dagelijks van meer dan 7000 patiënten het afgenomen materiaal onderzocht. Het materiaal, ruim 17.000 buizen, swabs en potjes, is afkomstig van de ongeveer 400 afnamelocaties van Star-shl. Dit resulteert in meer dan 100.000 gerapporteerde uitslagen.

• pacemakergegevens naar uw ziekenhuis verzenden, waar u ook bent

In de medische wereld wordt in binnen- en

• gemakkelijk toegang krijgen tot bepaalde gegevens over uw pacemaker,

buitenland inmiddels reikhalzend uitgekeken naar

de status van de controle op afstand, en informatie over uw ziekenhuis

dit 'lab van de toekomst', dat uniek is in Nederland

• gegevens over uw lichamelijke activiteit en antwoorden op belangrijke vragen over het leven met een pacemaker bekijken

en grensverleggend is op het vlak van medische diagnostiek in de eerste lijn.

• uw symptomen, gewicht, hartslag en bloeddruk bijhouden Star-shl

Vraag uw arts naar de Azure pacemakers van Medtronic.

Vlambloem 21, 3068 JE Rotterdam • 010-2890250

www.medtronic.com

info@star-shl.nl • www.star-shl.nl

Één nieuw state-of-theart multi disciplinair laboratorium

Bredaseweg 165, 4872 LA Etten-Leur • 076-5029100

facts & figures EBP en Verpleegkundig Onderzoek

Evidence Based Practice is het uitvoeren van een handeling door een beroepsbeoefenaar op zo’n wijze dat de uitvoering is gebaseerd op de best beschikbare informatie over doelmatigheid en doeltreffendheid.

CAT

Evidence Based Practice (EBP)

Werkgroep EBP professionals Negen verpleegkundigen zijn in de afgelopen maanden gestart in de werkgroep ‘EBP professionals’, waarin verpleegkundig onderzoek en EBPactiviteiten worden uitgevoerd. Het doel van deze werkgroep is tweeledig: leden

Lokale goedkeuring verpleegkundig en paramedisch (praktijk)onderzoek Om de kwaliteit en transparantie van verpleegkundig en paramedisch praktijkonderzoek te monitoren en te borgen, dienen ook deze onderzoeksvoorstellen te worden ingediend en goedgekeurd door het Wetenschapsbureau. Indien niet-WMO-plichtig, zullen de Coördina-

• het best beschikbare wetenschappelijke bewijsmateriaal

Bovenstaande titel is een term die wij steeds meer tegen-

zoeken beoordelen op kwaliteit en haalbaarheid.

komen in mails, op congressen en in wetenschappelijke

• de klinische expertise van de zorgverlener • de wensen en behoeften van de patiënt

literatuur. Het lijkt op dit moment voornamelijk een begrip

van (verpleegkundige) zorg, en daarnaast

waar managers en verzekeraars mee aan de haal gaan om te

krijgen zij de kans zich te ontwikkelen in competenties ten aanzien van onderzoek en EBP. De werkgroep krijgt ondersteuning vanuit het Wetenschapsbureau.

en diens naasten

Value-Based Health Care

toren Zorgonderzoek de aangemelde onder-

dragen op deze manier bij aan de kwaliteit

EBP bestaat uit een integratie tussen:

column

Franciscus Masterclass EBP

Afgelopen voorjaar is het Wetenschaps

kunnen besparen op de zorg. Maar wat is dat nou eigenlijk: 'Value-Based Health Care' (VBHC)?

bureau gestart met een Masterclass EBP

De Nederlandse vertaling die het meest in de buurt komt, is 'waarde

voor verpleegkundigen die binnen Franciscus

gedreven zorg'. In 2006 schreef econoom Michael Porter het boek

Evidence Based Practice is al langer dagelijkse

Gasthuis & Vlietland een specialistische

'Redefining Health Care' en dat was het begin van de VBHC-periode

praktijk voor medici (Evidence Based Medicine),

vervolgopleiding volgen.

waarin we nu leven. VBHC is momenteel een hot topic in de zorg. Het doel is om de waarde van de zorg voor de patiënt meer inzichtelijk

maar begint nu bij verpleegkundigen ook steeds meer aandacht te krijgen, onder andere door de

Studenten worden tijdens de masterclass begeleid

inbedding van EBP en verpleegkundig onderzoek

in het schrijven van een Critically Appraised

in het verpleegkundige beroepsprofiel 2020.

Topic (CAT), een kleine literatuurstudie over een

Vanuit het Wetenschapsbureau wordt op

praktijkgerichte vraag. Ook de medische biblio-

verschillende wijzen ondersteuning geboden,

theek ondersteunt hierbij door de studenten te

zodat verpleegkundigen zich kunnen ontwikkelen

helpen met zoeken naar geschikte literatuur in

VBHC is dus gericht op het maximaliseren van de waarde van zorg voor

in de hierbij horende competenties.

wetenschappelijke databanken.

de patiënt en het reduceren van de zorgkosten. Hierbij is een aantal

te maken. Porter doet dat door de volgende formule te hanteren:

Patiëntwaarde =

Patiënt uitkomsten van belang voor de patiënt Kosten om de uitkomsten te leveren

onderling samenhangende kernelementen van belang: het identificeren

Wist je dat...

Onderzoeken tijdens het Verpleegkundig Symposium Het jaarlijkse Verpleegkundig Symposium biedt een podium

In heel 2018 zijn er 89 searches gedaan, in 2019 zijn er tot en met september door de bibliotheek al 85 searches begeleid. Deze toename is mede toe te schrijven aan de betrokkenheid van de bibliotheek bij de Masterclass EBP. Zo geven zij ook invulling aan de campagne Samen Sterk, met opleiding en ontwikkeling; Sterker in je werk!

Wist je dat...

Dit jaar waren er maar liefst 25 wetenschappelijke posters van (gespe-

Inmiddels hebben 50 studenten de Masterclass gevolgd en een CAT aangeleverd, die onder andere zijn gepresenteerd tijdens het Verpleegkundig Symposium.

tijdens de bijeenkomst. Zo’n 20 studenten dongen mee naar de beste scriptieprijs en nog eens 8 studenten naar de beste CAT-prijs.

en gebruik van ondersteunende technologie, zoals bijvoorbeeld eHealth. VBHC: wat moet je ermee? Er lopen al diverse initiatieven binnen ons ziekenhuis waarbij de kwaliteit van zorg voor patiëntengroepen met allergie, diabetes, inflammatoire darmziekten en COPD wordt gemeten door middel van diverse eHealth-modaliteiten. Waar het nog aan schort, is om de kosten van de gezondheidszorg helder op tafel te krijgen. Hier ligt een uitdaging voor zowel het ziekenhuis als het stafbestuur om de zorgkosten meer transparant te krijgen. Ik pleit dan ook voor het stimuleren en financieel ondersteunen van wetenschappelijke projecten zou bijvoorbeeld extern hulp van een gezondheidseconoom kunnen

afgeronde onderzoeken te presenteren en met elkaar te delen.

assistants, fysiotherapeuten en overige paramedici te bezichtigen

voor iedere patiënt, ontschotting van de zorg, delen van 'best practices'

binnen ons ziekenhuis met een duidelijk VBHC-karakter. Hiervoor

aan zorgprofessionals om de resultaten van hun recent

cialiseerd) verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten, physician

van specifieke patiëntgroepen, het meten van uitkomsten en de kosten

worden ingehuurd. Het Franciscus Gasthuis & Vlietland leent zich goed voor onderzoek op dit gebied, aangezien het al ver is met ketenzorg en eHealth-ontwikkelingen. Nog sterker: Franciscus Gasthuis & Vlietland zou kartrekker moeten zijn van VBHC in de regio. Porter zei het al: 'Betere gezondheid is nu eenmaal minder duur dan ziekte'.

Gert-Jan Braunstahl longarts en decaan wetenschap 45

Wetenschappelijke publicaties Academie Aanpassingen in behandeling van patiënten met ernstig psychiatrische aandoeningen en een lichte verstandelijke beperking; een kwalitatief onderzoek. Berger I, Van der Hout M, Hoogenboom AMCH, Berger E, Mulder CL. Tijdschr Psychiatr. 2019;61(6):000-000. The Effect Of Sex And Menopause On Carotid Intima Media Thickness and Pulse Wave Velocity In Morbid Obesity. van Mil SR, Biter LU, van de Geijn GJM, Birnie E, Dunkelgrun M, Ijzermans JNM, van der Meulen N, Mannaerts GHH, Castro Cabezas M. Eur J Clin Invest. 2019 Apr 11:e13118. [Epub ahead of print]. PMID: 30972739. Injection of radiopaque hydrogel at time of lumpectomy improves the target definition for adjuvant radiotherapy. Struik GM, Hoekstra N, Klem TM, Ghandi A, Verduijn GM, Swaak-Kragten AT, Schoonbeek A, de Vries KC, Sattler MA, Verhoef K, Birnie E, Pignol JP. Radiother Oncol. 2019 Feb;131:8-13. Epub 2018 Dec 17. PMID: 30773191. Mannose binding lectin and prediction of risk for chemotherapy induced febrile neutropenia in patients with a solid tumor. Epskamp C, Goudzwaard JA, Fiets E, Zuetenhorst JM, Polee MB, van de Geijn GM, van Schaik RHN, Birnie E, Hamberg P. Cancer Invest. 2019;37(3):156-162. Epub 2019 Mar 25. PMID: 30907154. Effect of a treat-to-target intervention of cardiovascular risk factors on subclinical and clinical atherosclerosis in rheumatoid arthritis: a randomised clinical trial. Burggraaf B, van Breukelen-van der Stoep DF, de Vries MA, Klop B, Liem AH, van de Geijn GM, van der Meulen N, Birnie E, van der Zwan EM, van Zeben J, Castro Cabezas M. Ann Rheum Dis. 2019 Jan 4. pii: annrheumdis-2018-214075. [Epub ahead of print]. PMID: 30610067. Prediction of Airflow Obstruction and the Risk of Complications in Morbidly Obese Patients Undergoing Bariatric Surgery. Türk Y, Singh HK, van Huisstede A, Birnie E, Biter U, Hiemstra PS, Braunstahl GJ. Obes Surg. 2019 Jun 10. [Epub ahead of print]. PMID: 31179507. Apotheek Severe epistaxis related to intravitreal bevacizumab. Otten LS, Butterhoff-Terlingen MH, Mulder VC, Lagas-de Graaf W, van der Hage-Lie AM5 van der Linden PD. Acta Ophthalmol. 2019 Jun 24. [Epub ahead of print]. PMID: 31233274. Cardiologie Temporal Pattern of Growth Differentiation Factor-15 Protein After Acute Coronary Syndrome (From the BIOMArCS Study). Buljubasic N, Vroegindewey MM, Oemrawsingh RM, Asselbergs FW, Cramer E, Liem A, van der Harst P, Maas A, Ronner E, Schotborgh C, Wardeh AJ, Akkerhuis KM, Boersma E; BIOMArCS investigators. Am J Cardiol. 2019 Jul 1;124(1):8-13. Epub 2019 Apr 18. PMID: 31047655. Treatment patterns of non-ST-elevation acute coronary syndrome patients presenting at non-PCI centres in the Netherlands and possible logistical consequences of adopting same-day transfer to PCI centres: a registrybased evaluation. Hoedemaker NPG, Damman P, Bosker HA, Danse PW, Liem AH, Geerdes B, van Laarhoven H, de Winter RJ; NVVC NSTEMI-ACS project group. Neth Heart J. 2019 Jan 25. [Epub ahead of print]. PMID: 30684141. High-Frequency Biomarker Measurements of Troponin, NT-proBNP, and C-Reactive Protein for Prediction of New Coronary Events After Acute Coronary Syndrome. Oemrawsingh RM, Akkerhuis KM, de Mulder M, Umans VA, Kietselaer B, Schotborgh C, Ronner E, Lenderink T, Liem A, Haitsma D, van der Harst P, Asselbergs FW, Maas A, Oude Ophuis AJ, Ilmer B, Dijkgraaf R, de Winter RJ, Kie The SH,

Wardeh AJ, Hermans W, Cramer E, van Schaik RH, Hoefer IE, Doevendans PA, Simoons ML, Boersma E; BIOMArCS Investigators. Circulation. 2019 Jan 2;139(1):134-136. PMID: 30592652. Early or Delayed Cardioversion in Recent-Onset Atrial Fibrillation. Pluymaekers NAHA, Dudink EAMP, Luermans JGLM, Meeder JG, Lenderink T, Widdershoven J, Bucx JJJ, Rienstra M, Kamp O, Van Opstal JM, Alings M, Oomen A, Kirchhof CJ, Van Dijk VF, Ramanna H, Liem A, Dekker LR, Essers BAB, Tijssen JGP, Van Gelder IC, Crijns HJGM; RACE 7 ACWAS Investigators. N Engl J Med. 2019 Apr 18;380(16):1499-1508. Epub 2019 Mar 18. PMID: 30883054. Repeated Echocardiograms Do Not Provide Incremental Prognostic Value to Single Echocardiographic Assessment in Minimally Symptomatic Patients with Chronic Heart Failure: Results of the Bio-SHiFT Study. van den Berg VJ, Strachinaru M, Akkerhuis KM, Baart S, Brankovic M, Constantinescu AA, Cornel JH, Manintveld OC, Umans VAWM, Rizopoulos D, Geleijnse ML, Boersma E, van Dalen BM, Kardys I. J Am Soc Echocardiogr. 2019 Jun 20. pii: S08947317(19)30641-8. [Epub ahead of print]. Effect of a treat-to-target intervention of cardiovascular risk factors on subclinical and clinical atherosclerosis in rheumatoid arthritis: a randomised clinical trial. Burggraaf B, van Breukelen-van der Stoep DF, de Vries MA, Klop B, Liem AH, van de Geijn GM, van der Meulen N, Birnie E, van der Zwan EM, van Zeben J, Castro Cabezas M. Ann Rheum Dis. 2019 Jan 4. pii: annrheumdis-2018-214075. [Epub ahead of print]. PMID: 30610067. Chirurgie TSH suppression aggravates arterial inflammation - an 18F-FDG PET study in thyroid carcinoma patients. Boswijk E, Sanders KJC, Broeders EPM, de Ligt M, Vijgen GHEJ, Havekes B, Mingels AMA, Wierts R, van Marken Lichtenbelt WD, Schrauwen P, Mottaghy FM, Wildberger JE, Bucerius J. Eur J Nucl Med Mol Imaging. 2019 Jul;46(7):1428-1438. Epub 2019 Mar 11. PMID: 30859432. Validation of the Nottingham Hip Fracture Score (NHFS) to predict 30-day mortality in patients with an intracapsular hip fracture. de Jong L, Klem T, Kuijper TM, Roukema GR. Orthop Traumatol Surg Res. 2019 May;105(3):485-489. Epub 2019 Mar 9. PMID: 30862492. Delirium after hip hemiarthroplasty for proximal femoral fractures in elderly patients: risk factors and clinical outcomes. de Jong L, van Rijckevorsel VAJIM, Raats JW, Klem TMAL, Kuijper TM, Roukema GR. Clin Interv Aging. 2019 Feb 26;14:427-435. eCollection 2019. PMID: 30880924. Applying Enhanced Recovery After Bariatric Surgery (ERABS) Protocol for Morbidly Obese Patients With End-Stage Renal Failure. Proczko M, Pouwels S, Kaska L, Stepaniak PS. Obes Surg. 2019 Jan 7. [Epub ahead of print]. PMID: 30617911. MRI versus mammography for breast cancer screening in women with familial risk (FaMRIsc): a multicentre, randomised, controlled trial. Saadatmand S, Geuzinge HA, Rutgers EJT, Mann RM, de Roy van Zuidewijn DBW, Zonderland HM, Tollenaar RAEM, Lobbes MBI, Ausems MGEM, van 't Riet M, Hooning MJ, Mares-Engelberts I, Luiten EJT, Heijnsdijk EAM, Verhoef C, Karssemeijer N, Oosterwijk JC, Obdeijn IM, de Koning HJ, Tilanus-Linthorst MMA; FaMRIsc study group. Lancet Oncol. 2019 Jun 17. pii: S1470-2045(19)30275-X. [Epub ahead of print]. PMID: 31221620. The Dutch bariatric weight loss chart: A multicenter tool to assess weight outcome up to 7 years after sleeve gastrectomy and laparoscopic Roux-en-Y gastric bypass. van de Laar AW, Nienhuijs SW, Apers JA, van Rijswijk AS, de Zoete JP, Gadiot RP. Surg Obes Relat Dis. 2019 Feb;15(2):200-210. Epub 2018 Nov 24. PMID: 30797718.

Survival after local excision for rectal cancer: a populationbased overview of clinical practice and outcome. Verseveld M, de Wilt JHW, Elferink MAG, de Graaf EJR, Verhoef C, Pouwels S, Doornebosch PG. Acta Oncol. 2019 May 20:1-4. [Epub ahead of print]. PMID: 31106636. The Effect Of Sex And Menopause On Carotid Intima Media Thickness and Pulse Wave Velocity In Morbid Obesity. van Mil SR, Biter LU, van de Geijn GJM, Birnie E, Dunkelgrun M, Ijzermans JNM, van der Meulen N, Mannaerts GHH, Castro Cabezas M. Eur J Clin Invest. 2019 Apr 11:e13118. [Epub ahead of print]. PMID: 30972739. Injection of radiopaque hydrogel at time of lumpectomy improves the target definition for adjuvant radiotherapy. Struik GM, Hoekstra N, Klem TM, Ghandi A, Verduijn GM, Swaak-Kragten AT, Schoonbeek A, de Vries KC, Sattler MA, Verhoef K, Birnie E, Pignol JP. Radiother Oncol. 2019 Feb;131:8-13. Epub 2018 Dec 17. PMID: 30773191. Prediction of Airflow Obstruction and the Risk of Complications in Morbidly Obese Patients Undergoing Bariatric Surgery. Türk Y, Singh HK, van Huisstede A, Birnie E, Biter U, Hiemstra PS, Braunstahl GJ. Obes Surg. 2019 Jun 10. [Epub ahead of print]. PMID: 31179507. Guideline adherence of mediastinal staging of non-small cell lung cancer: A multicentre retrospective analysis. Bousema JE, van Dorp M, Hoeijmakers F, Huijbregts IA, Barlo NP, Bootsma GP, van Boven WP, Claessens NJM, Dingemans AC, Hanselaar WE, Kortekaas RTJ, Lardenoije JHP, Maessen JG, Schreurs WH, Vissers Y, Youssef-El Soud M, Dijkgraaf MGW, Annema J, van den Broek FJC. Lung Cancer. 2019 Aug;134:52-58. Epub 2019 May 30. PMID: 31319995. Geriatrie Long-term Effect of Folic Acid and Vitamin B12 Supplementation on Fracture Risk and Cardiovascular Disease: Follow-up Study of B-PROOF Trial (P24-031-19). Araghi SO, Jong JCK, van Dijk S, van Schoor N, de Groot LC, Stricker BH, Uitterlinden A, van der Velde N. Curr Dev Nutr. 2019 Jun 13;3(Suppl 1). pii: nzz044. P24-031-19. eCollection 2019 Jun. PMID: 31223693. The association between apathy, decline in physical performance, and falls in older persons. Henstra MJ, Rhebergen D, Stek ML, Swart KMA, van Dijk SC, Zillikens MC, Oliai Araghi S, de Groot LCMGM, van Schoor NM, van der Velde N. Aging Clin Exp Res. 2019 Jan 2. [Epub ahead of print]. PMID: 30600489. B-vitamins and body composition: integrating observational and experimental evidence from the B-PROOF study. Oliai Araghi S, Braun KVE, van der Velde N, van Dijk SC, van Schoor NM, Zillikens MC, de Groot LCPGM, Uitterlinden AG, Stricker BH, Voortman T, Kiefte-de Jong JC. Eur J Nutr. 2019 May 10. [Epub ahead of print]. PMID: 31076856. Gynaecologie Balloon catheter for induction of labor in women with one previous cesarean and an unfavorable cervix. Huisman CMA, Ten Eikelder MLG, Mast K, Oude Rengerink K, Jozwiak M, van Dunné F, Duvekot JJ, van Eyck J, GauglerSenden I, de Groot CJM, Franssen MTM, van Gemund N, Langenveld J, de Leeuw JW, Oude Lohuis EJ, Oudijk MA, Papatsonis D, van Pampus M, Porath M, Rombout-de Weerd S, van Roosmalen JJ, van der Salm PCM, Scheepers HCJ, Sikkema MJ, Sporken J, Stigter RH, van Wijngaarden WJ, Woiski M, Mol BWJ, Bloemenkamp KWM; PROBAAT-S project group. Acta Obstet Gynecol Scand. 2019 Feb 5. [Epub ahead of print]. PMID: 30723900.

januari - juni 2019 Evaluation of effectiveness of the PlasmaJet surgical device in the treatment of advanced stage ovarian cancer (PlaComOv-study): study protocol of a randomized controlled trial in the Netherlands. Nieuwenhuyzen-de Boer GM, Hofhuis W, Reesink-Peters N, Ewing-Graham PC, Schoots IG, Beltman JJ, Piek JMJ, Baalbergen A, Kooi GS, van Haaften A, van Huisseling H, Haans L, Dorman M, van Beekhuizen HJ. BMC Cancer. 2019 Jan 14;19(1):58. PMID: 30642296. Single- versus double-layer closure of the caesarean (uterine) scar in the prevention of gynaecological symptoms in relation to niche development - the 2Close study: a multicentre randomised controlled trial. Stegwee SI, Jordans IPM, van der Voet LF, Bongers MY, de Groot CJM, Lambalk CB, de Leeuw RA, Hehenkamp WJK, van de Ven PM, Bosmans JE, Pajkrt E, Bakkum EA, Radder CM, Hemelaar M, van Baal WM, Visser H, van Laar JOEH, van Vliet HAAM, Rijnders RJP, Sueters M, Janssen CAH, Hermes W, Feitsma AH, Kapiteijn K, Scheepers HCJ, Langenveld J, de Boer K, Coppus SFPJ, Schippers DH, Oei ALM, Kaplan M, Papatsonis DNM, de Vleeschouwer LHM, van Beek E, Bekker MN, Huisjes AJM, Meijer WJ, Deurloo KL, Boormans EMA, van Eijndhoven HWF, Huirne JAF. BMC Pregnancy Childbirth. 2019 Mar 4;19(1):85. PMID: 30832681. An 18th century description of endometriosis : The autopsy of the Countess von Reitzenstein. van der Weiden RMF, Haberland D, Sedivy R, van den Tweel JG. Wien Med Wochenschr. 2019 Apr 8. [Epub ahead of print]. PMID: 30963306. Intensive Care Improved Guideline Adherence and Reduced Brain Dysfunction After a Multicenter Multifaceted Implementation of ICU Delirium Guidelines in 3,930 Patients. Trogrlić Z, van der Jagt M, Lingsma H, Gommers D, Ponssen HH, Schoonderbeek JFJ, Schreiner F, Verbrugge SJ, Duran S, Bakker J, Ista E. Crit Care Med. 2019 Jan 2. [Epub ahead of print]. PMID: 30608279.

Digital vs face-to-face information provision in patient counselling for prenatal screening: A noninferiority randomized controlled trial. de Leeuw RA, van der Horst SFB, de Soet AM, van Hensbergen JP, Bakker PCAM, Westerman M, de Groot CJM, Scheele F. Prenat Diagn. 2019 May;39(6):456-463. Epub 2019 May 10. PMID: 30995693. Association of Initiation of Maintenance Dialysis with Functional Status and Caregiver Burden. Goto NA, van Loon IN, Boereboom FTJ, Emmelot-Vonk MH, Willems HC, Bots ML, Gamadia LE, van Bommel EFH, Van de Ven PJG, Douma CE, Vincent HH, Schrama YC, Lips J, Hoogeveen EK, Siezenga MA, Abrahams AC, Verhaar MC, Hamaker ME. Clin J Am Soc Nephrol. 2019 Jun 27. pii: CJN.13131118. [Epub ahead of print]. PMID: 31248948. The effect of everolimus and low-dose cyclophosphamide on immune cell subsets in patients with metastatic renal cell carcinoma: results from a phase I clinical trial. Huijts CM, Lougheed SM, Bodalal Z, van Herpen CM, Hamberg P, Tascilar M, Haanen JB, Verheul HM, de Gruijl TD, van der Vliet HJ; Dutch WIN-O Consortium. Cancer Immunol Immunother. 2019 Jan 17. [Epub ahead of print]. PMID: 30652208. Impact of Curcumin (with or without Piperine) on the Pharmacokinetics of Tamoxifen. Hussaarts KGAM, Hurkmans DP, Oomen-de Hoop E, van Harten LJ, Berghuis S, van Alphen RJ, Spierings LEA, van Rossum-Schornagel QC, Vastbinder MB, van Schaik RHN, van Gelder T, Jager A, van Leeuwen RWF, Mathijssen RHJ. Cancers (Basel). 2019 Mar 22;11(3). pii: E403. PMID: 30909366. The effect of using pazopanib with food vs fasted on pharmacokinetics, patient safety and preference (DIET study). Lubberman FJE, Gelderblom H, Hamberg P, Vervenne WL, Mulder SF, Jansman FGA, Colbers A, van der Graaf WTA, Burger DM, Luelmo S, Moes DJAR, van Herpen CML, van Erp NP. Clin Pharmacol Ther. 2019 May 24. [Epub ahead of print]. PMID: 31125423.

Interne Geneeskunde The Effect Of Sex And Menopause On Carotid Intima Media Thickness and Pulse Wave Velocity In Morbid Obesity. van Mil SR, Biter LU, van de Geijn GJM, Birnie E, Dunkelgrun M, Ijzermans JNM, van der Meulen N, Mannaerts GHH, Castro Cabezas M. Eur J Clin Invest. 2019 Apr 11:e13118. [Epub ahead of print]. PMID: 30972739.

AR splice variants in circulating tumor cells of patients with castration-resistant prostate cancer: relation with outcome to cabazitaxel. Sieuwerts AM, Onstenk W, Kraan J, Beaufort CM, Van M, De Laere B, Dirix LY, Hamberg P, Beeker A, Meulenbeld HJ, Creemers GJ, van Weerden WM, Jenster GW, Nieuweboer AJM, Mathijssen RHJ, de Wit R, Martens JWM, Sleijfer S,. Mol Oncol. 2019 Jun 10. [Epub ahead of print]. PMID: 31180178.

Effects of prednisone on docetaxel pharmacokinetics in men with metastatic prostate cancer: A randomized drug-drug interaction study. Belderbos BPS, Hussaarts KGAM, van Harten LJ, Oomen-de Hoop E, de Bruijn P, Hamberg P, van Alphen RJ, Haberkorn BCM, Lolkema MP, de Wit R, van Soest RJ, Mathijssen RHJ. Br J Clin Pharmacol. 2019 May;85(5):986-992. Epub 2019 Mar 21. PMID: 30737835.

Metronomic cyclophosphamide attenuates mTOR-mediated expansion of regulatory T cells, but does not impact clinical outcome in patients with metastatic renal cell cancer treated with everolimus. Werter IM, Huijts CM, Lougheed SM, Hamberg P, Polee MB, Tascilar M, Los M, Haanen JBAG, Helgason HH, Verheul HM, de Gruijl TD, van der Vliet HJ; Dutch WIN-O Consortium. Cancer Immunol Immunother. 2019 May;68(5):787-798. Epub 2019 Feb 11. PMID: 30756132.

Reply to: "The "cholesterol paradox" in patients with mastocytosis". Bot I, Mulder MT, Indhirajanti S, van Daele PLA, Roeters van Lennep JE. Atherosclerosis. 2019 May;284:262-263. Epub 2019 Mar 2. PMID: 30871724. Androgen receptor expression in circulating tumor cells of patients with metastatic breast cancer. de Kruijff IE, Sieuwerts AM, Onstenk W, Jager A, Hamberg P, de Jongh FE, Smid M, Kraan J, Timmermans MA, Martens JWM, Sleijfer S. Int J Cancer. 2019 Feb 13. [Epub ahead of print]. PMID: 30761532. How We Evaluate Postgraduate Medical E-Learning: Systematic Review. de Leeuw R, de Soet A, van der Horst S, Walsh K, Westerman M, Scheele F. JMIR Med Educ. 2019 Apr 5;5(1):e13128. PMID: 30950805.

Effect of Vitamin D3 on the Postprandial Lipid Profile in Obese Patients: A Non-Targeted Lipidomics Study. Fernández-Arroyo S, Hernández-Aguilera A, de Vries MA, Burggraaf B, van der Zwan E, Pouw N, Joven J, Cabezas MC. Nutrients. 2019 May 27;11(5). pii: E1194. PMID: 31137923. Mannose binding lectin and prediction of risk for chemotherapy induced febrile neutropenia in patients with a solid tumor. Epskamp C, Goudzwaard JA, Fiets E, Zuetenhorst JM, Polee MB, van de Geijn GM, van Schaik RHN, Birnie E, Hamberg P. Cancer Invest. 2019;37(3):156-162. Epub 2019 Mar 25. PMID: 30907154. Effect of a treat-to-target intervention of cardiovascular risk factors on subclinical and clinical atherosclerosis in rheumatoid arthritis: a randomised clinical trial. Burggraaf B, van Breukelen-van der Stoep DF, de Vries MA, Klop B, Liem AH, van de Geijn GM, van der Meulen N, Birnie E, van der Zwan EM, van Zeben J, Castro Cabezas M. Ann Rheum Dis. 2019 Jan 4. pii: annrheumdis-2018-214075. [Epub ahead of print]. PMID: 30610067.

Een marathonloper met rabdomyolyse [A marathon runner with rhabdomyolysis]. Abbas M, Brown V, Rietveld AP, Hoek AE. Ned Tijdschr Geneeskd. 2019 Jan 9;163. pii: D2848. PMID: 30637999. Kindergeneeskunde Identification of regulatory variants associated with genetic susceptibility to meningococcal disease. Borghini L, Png E, Binder A, Wright VJ, Pinnock E, de Groot R, Hazelzet J, Emonts M, Van der Flier M, Schlapbach LJ, Anderson S, Secka F, Salas A, Fink C, Carrol ED, Pollard AJ, Coin LJ, Kuijpers TW, Martinon-Torres F, Zenz W, Levin M, Hibberd ML, Davila S; EUCLIDS consortium: o.a. TramperStranders GA. Sci Rep. 2019 May 6;9(1):6966. PMID: 31061469. Oral antibiotics for neonatal infections: a systematic review and meta-analysis. Keij FM, Kornelisse RF, Hartwig NG, Reiss IKM, Allegaert K, Tramper-Stranders GA. J Antimicrob Chemother. 2019 Jun 24. pii: dkz252. [Epub ahead of print]. PMID: 31236572. Evaluation of the implementation of the 2012 ESPGHAN guideline of Coeliac disease in children: results of a retrospective study in the Netherlands. Landman M, Theuns SDM, van Wering HM, Tramper G, van Ledden M, Rietveld E, Vd Lelij N, Groeneweg IK, Escher J, Groeneweg M. Arch Dis Child. 2019 Mar 8. pii: archdischild-2018-316490. [Epub ahead of print]. PMID: 30850378. Een pasgeborene met rectaal bloedverlies [A neonate with rectal bleeding]. Thus KA, Maissan M, de Man P, van der Heyden JC. Ned Tijdschr Geneeskd. 2019 Feb 7;163. pii: D3054. PMID: 30730678. Beeldvormend onderzoek bij een verwarde patiënt [Cerebral imaging in a delirious patient]. Dogterom MA, Eggink H, Bakker SLM. Ned Tijdschr Geneeskd. 2019 Feb 26;163. pii: D3176. PMID: 30816656. Klinische Chemie The Effect Of Sex And Menopause On Carotid Intima Media Thickness and Pulse Wave Velocity In Morbid Obesity. van Mil SR, Biter LU, van de Geijn GJM, Birnie E, Dunkelgrun M, Ijzermans JNM, van der Meulen N, Mannaerts GHH, Castro Cabezas M. Eur J Clin Invest. 2019 Apr 11:e13118. [Epub ahead of print]. PMID: 30972739. Effect of Vitamin D3 on the Postprandial Lipid Profile in Obese Patients: A Non-Targeted Lipidomics Study. Fernández-Arroyo S, Hernández-Aguilera A, de Vries MA, Burggraaf B, van der Zwan E, Pouw N, Joven J, Cabezas MC. Nutrients. 2019 May 27;11(5). pii: E1194. PMID: 31137923. Mannose binding lectin and prediction of risk for chemotherapy induced febrile neutropenia in patients with a solid tumor. Epskamp C, Goudzwaard JA, Fiets E, Zuetenhorst JM, Polee MB, van de Geijn GM, van Schaik RHN, Birnie E, Hamberg P. Cancer Invest. 2019;37(3):156-162. Epub 2019 Mar 25. PMID: 30907154. Effect of a treat-to-target intervention of cardiovascular risk factors on subclinical and clinical atherosclerosis in rheumatoid arthritis: a randomised clinical trial. Burggraaf B, van Breukelen-van der Stoep DF, de Vries MA, Klop B, Liem AH, van de Geijn GM, van der Meulen N, Birnie E, van der Zwan EM, van Zeben J, Castro Cabezas M. Ann Rheum Dis. 2019 Jan 4. pii: annrheumdis-2018-214075. [Epub ahead of print]. PMID: 30610067.

Wetenschappelijke publicaties Longgeneeskunde The Fold-in, Fold-out Design for DCE Choice Tasks: Application to Burden of Disease. Goossens LMA, Jonker MF, Rutten-van Mölken MPMH, Boland MRS, Slok AHM, Salomé PL, van Schayck OCP, In 't Veen JCCM, Stolk EA, Donkers B; research team that developed the ABC tool. Med Decis Making. 2019 May 29:272989X19849461. [Epub ahead of print]. PMID: 31142198. Broad Immunglobulin G Repertoire in Chronic Rhinosinusitis with Nasal Polyps regulates pro-inflammatory IgE responses. Shamji MH, Thomsen I, Layhadi J, Kappen J, Holtappels G, Sahiner U, Switzer A, Durham SR, Pabst O, Bachert C. J Allergy Clin Immunol. 2019 Jun;143(6):2086-2094.e2. Epub 2019 Feb 11. PMID: 30763592. A re-introduction of environmental mite allergen control strategies for asthma treatment and the debate on their effectiveness. van Boven FE, Arends LR, Braunstahl GJ, Gerth van Wijk R. Clin Exp Allergy. 2019 Jan 19. [Epub ahead of print]. PMID: 30659677. Increased eosinophil uptake in the lungs of obese patients with asthma-to correct for obesity compare to obese controls. van Huisstede A, In 't Veen J, Braunstahl GJ. J Allergy Clin Immunol. 2019 Jan 10. pii: S00916749(18)31736-6. [Epub ahead of print]. PMID: 30639068. Adalimumab provides long-lasting clinical improvement in refractory mucocutaneous Behçet's disease without formation of antidrug antibodies. Verboom DM, van der Houwen TB, Kappen JH, van Daele PLA, Dik WA, Schreurs MWJ, van Hagen PM, van Laar JAM. Clin Exp Rheumatol. 2019 Mar 11. [Epub ahead of print]. PMID: 30873952. Prediction of Airflow Obstruction and the Risk of Complications in Morbidly Obese Patients Undergoing Bariatric Surgery. Türk Y, Singh HK, van Huisstede A, Birnie E, Biter U, Hiemstra PS, Braunstahl GJ. Obes Surg. 2019 Jun 10. [Epub ahead of print]. PMID: 31179507. Guideline adherence of mediastinal staging of non-small cell lung cancer: A multicentre retrospective analysis. Bousema JE, van Dorp M, Hoeijmakers F, Huijbregts IA, Barlo NP, Bootsma GP, van Boven WP, Claessens NJM, Dingemans AC, Hanselaar WE, Kortekaas RTJ, Lardenoije JHP, Maessen JG, Schreurs WH, Vissers Y, Youssef-El Soud M, Dijkgraaf MGW, Annema J, van den Broek FJC. Lung Cancer. 2019 Aug;134:52-58. Epub 2019 May 30. PMID: 31319995. MDL Achalasia and associated esophageal cancer risk: What lessons can we learn from the molecular analysis of Barrett's-associated adenocarcinoma?. Nesteruk K, Spaander MCW, Leeuwenburgh I, Peppelenbosch MP, Fuhler GM. Biochim Biophys Acta Rev Cancer. 2019 May 4. pii: S0304-419X(19)30028-9. [Epub ahead of print]. PMID: 31059738. Collaboration of community hospital endosonographers improves diagnostic yield of endoscopic ultrasonography guided tissue acquisition of solid pancreatic lesions. Quispel R, van Driel LMJW, Honkoop P, Hadithi M, Anten MP, Smedts F, Kerkmeer MC, Veldt BJ, Bruno MJ; Dutch, Rotterdam Regional, QUality in EndoSonography Team (QUEST). Endosc Int Open. 2019 Jun;7(6):E800-E807. Epub 2019 Jun 12. PMID: 31198843. Evaluation of endoscopic visible light spectroscopy: comparison with microvascular oxygen tension measurements in a porcine model. Ubbink R, van Dijk LJD, van Noord D, Johannes T, Specht PAC, Bruno MJ, Mik EG. J Transl Med. 2019 Feb 28;17(1):65. PMID: 30819196.

Clinical management of chronic mesenteric ischemia. van Dijk LJ, van Noord D, de Vries AC, Kolkman JJ, Geelkerken RH, Verhagen HJ, Moelker A, Bruno MJ. United European Gastroenterol J. 2019 Mar;7(2):179-188. Epub 2018 Dec 4. PMID: 31080602. Oxygen-dependent delayed fluorescence of protoporphyrin IX measured in the Stomach and Duodenum during Upper Gastrointestinal Endoscopy. van Dijk LJD, Ubbink R, Terlouw LG, van Noord D, Mik EG, Bruno MJ. J Biophotonics. 2019 May 29:e201900025. [Epub ahead of print]. PMID: 31140739. Medische microbiologie en infectiepreventie Een pasgeborene met rectaal bloedverlies [A neonate with rectal bleeding]. Thus KA, Maissan M, de Man P, van der Heyden JC. Ned Tijdschr Geneeskd. 2019 Feb 7;163. pii: D3054. PMID: 30730678. How scientists and physicians use Twitter during a medical congress. Cevik M, Ong DSY, Mackenzie G. Clin Microbiol Infect. 2019 May 15. pii: S1198743X(19)30208-3. [Epub ahead of print]. PMID: 31102781. Challenges of interpreting CMV DNAemia and its potential association with chronic lung disease in children and adolescents with perinatally acquired HIV infection. Cevik M, Russell CD, Ong DSY. Clin Infect Dis. 2019 Jun 27. pii: ciz521. [Epub ahead of print]. PMID: 31247099. The Convergent Effect of International Collaboration between Young Leaders of Two Global Societies: Strengthening Microbiology Education and Training Practices Worldwide. Meštrović T, Cevik M, Pinto TCA, Barać A, Servín-Garcidueñas LE, Ong DSY. J Microbiol Biol Educ. 2019 Apr 26;20(1). pii: 20.1.27. doi: 10.1128/jmbe.v20i1.1669. eCollection 2019. PMID: 31160928. Current mentorship practices in the training of the next generation of clinical microbiology and infectious disease specialists: an international cross-sectional survey. Ong DSY, Zapf TC, Cevik M, Palacios-Baena ZR, Barać A, Cimen C, Maraolo AE, Rönnberg C, Cambau E, Poljak M; Trainee Association of the European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases (ESCMID). Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2019 Apr;38(4):659-665. Epub 2019 Feb 19. PMID: 30783890. Moderate positive predictive value of a multiplex real-time PCR on whole blood for pathogen detection in critically ill patients with sepsis. van de Groep K, Bos MP, Varkila MRJ, Savelkoul PHM, Ong DSY, Derde LPG, Juffermans NP, van der Poll T, Bonten MJM, Cremer OL; MARS consortium. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2019 Jun 26. [Epub ahead of print]. PMID: 31243596. Effect of cytomegalovirus reactivation on the time course of systemic host response biomarkers in previously immunocompetent critically ill patients with sepsis: a matched cohort study van de Groep K, Nierkens S, Cremer OL, Peelen LM, Klein Klouwenberg PMC, Schultz MJ, Hack CE, van der Poll T, Bonten MJM, Ong DSY; MARS consortium Crit Care. 2018 Dec 18;22(1):348. How are trainees in clinical microbiology and infectious diseases supervised in Europe? An international crosssectional questionnaire survey by the Trainee Association of ESCMID Palacios-Baena ZR, Zapf TC, Ong DSY, Maraolo AE, Rönnberg C, Çimen C, Pulcini C, Rodríguez-Baño J, Sanguinetti M; Trainee Association of the European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases (ESCMID) Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2018 Dec;37(12):23812387. Epub 2018 Sep 25.

Neurologie Outcome after carpal tunnel release: effects of learning curve. De Kleermaeker FGCM, Meulstee J, Claes F, Bartels RHMA, Verhagen WIM. Neurol Sci. 2019 Apr 30. [Epub ahead of print]. PMID: 31041610. Early recognition and treatment of neuropsychiatric symptoms to improve quality of life in early Alzheimer's disease: protocol of the BEAT-IT study. Eikelboom WS, Singleton E, van den Berg E, Coesmans M, Mattace Raso F, van Bruchem RL, Goudzwaard JA, de Jong FJ, Koopmanschap M, den Heijer T, Driesen JJM, Vroegindeweij LJHM, Thomeer EC, Hoogers SE, Dijkstra AA, Zuidema SU, Pijnenburg YAL, Scheltens P, van Swieten JC, Ossenkoppele R, Papma JM. Alzheimers Res Ther. 2019 May 24;11(1):48. PMID: 31122267. Motor Nerve Conduction Tests in Carpal Tunnel Syndrome. Kasius KM, Claes F, Verhagen WIM, Meulstee J. Front Neurol. 2019 Mar 14;10:149. eCollection 2019. PMID: 30923510. Parkinson's disease and long-term exposure to outdoor air pollution: A matched case-control study in the Netherlands. Toro R, Downward GS, van der Mark M, Brouwer M, Huss A, Peters S, Hoek G, Nijssen P, Mulleners WM, Sas A, van Laar T, Kromhout H, Vermeulen R. Environ Int. 2019 Aug;129:28-34. Epub 2019 May 16. PMID: 31103844. Beeldvormend onderzoek bij een verwarde patiënt [Cerebral imaging in a delirious patient]. Dogterom MA, Eggink H, Bakker SLM. Ned Tijdschr Geneeskd. 2019 Feb 26;163. pii: D3176. PMID: 30816656. Pathologie Adherence to pre-set benchmark quality criteria to qualify as expert assessor of dysplasia in Barrett's esophagus biopsies - towards digital review of Barrett's esophagus. van der Wel MJ, Klaver E, Duits LC, Pouw RE, Seldenrijk CA, Offerhaus G, Visser M, Ten Kate F, Biermann K, Brosens L, Doukas M, Huysentruyt C, Karrenbeld A, Kats-Ugurlu G, van der Laan JS, van Lijnschoten G, Moll F, Ooms A, Tijssen JG, Bergman J, Meijer SL. United European Gastroenterol J. 2019 Aug;7(7):889-896. Epub 2019 May 21. PMID: 31428413. Radiologie Injection of radiopaque hydrogel at time of lumpectomy improves the target definition for adjuvant radiotherapy. Struik GM, Hoekstra N, Klem TM, Ghandi A, Verduijn GM, Swaak-Kragten AT, Schoonbeek A, de Vries KC, Sattler MA, Verhoef K, Birnie E, Pignol JP. Radiother Oncol. 2019 Feb;131:8-13. Epub 2018 Dec 17. PMID: 30773191. Frontale pijnlijke zwelling. Leest E. van, Hengel L. van den, Ghandi A, Pleiter C. Medisch Contact. 2019;(19):27. Reumatologie Effect of a treat-to-target intervention of cardiovascular risk factors on subclinical and clinical atherosclerosis in rheumatoid arthritis: a randomised clinical trial. Burggraaf B, van Breukelen-van der Stoep DF, de Vries MA, Klop B, Liem AH, van de Geijn GM, van der Meulen N, Birnie E, van der Zwan EM, van Zeben J, Castro Cabezas M. Ann Rheum Dis. 2019 Jan 4. pii: annrheumdis-2018-214075. [Epub ahead of print]. PMID: 30610067. Gradual tapering TNF inhibitors versus conventional synthetic DMARDs after achieving controlled disease in patients with rheumatoid arthritis: first-year results of the randomised controlled TARA study. van Mulligen E, de Jong PHP, Kuijper TM, van der Ven M, Appels C, Bijkerk C, Harbers JB, de Man Y, Molenaar THE, Tchetverikov I, Goekoop-Ruiterman YPM, van Zeben J, Hazes JMW, Weel AEAM, Luime JJ. Ann Rheum Dis. 2019 Jun;78(6):746-753. Epub 2019 Apr 6. PMID: 30954969.

januari - juni 2019 Association of physical activity and medication with enthesitis on ultrasound in psoriatic arthritis. Wervers K, Herrings I, Luime JJ, Tchetverikov I, Gerards AH, Hazes JMW, Vis M. J Rheumatol. 2019 Mar 1. pii: jrheum.180782. [Epub ahead of print]. PMID: 30824661. Comparison of disease activity measures in early psoriatic arthritis in usual care. Wervers K, Luime JJ, Tchetverikov I, Gerards AH, Kok MR, Appels CWY, van der Graaff WL, van Groenendael JHLM, Korswagen LA, Veris-van Dieren JJ, Hazes JMW, Vis M. Rheumatology (Oxford). 2019 Jun 18. pii: kez215. [Epub ahead of print]. PMID: 31211399. Time to minimal disease activity in relation to quality of life, productivity, and radiographic damage 1 year after diagnosis in psoriatic arthritis. Wervers K, Luime JJ, Tchetverikov I, Gerards AH, Kok MR, Appels CWY, van der Graaff WL, van Groenendael JHLM, Korswagen LA, Veris-van Dieren JJ7, Hazes JMW, Vis M; Cicero. Arthritis Res Ther. 2019 Jan 16;21(1):25. PMID: 30651121. OMERACT Special Interest Group Myositis: met patiënten op zoek naar patiëntgerapporteerde uitkomstmaten. de Groot I , van der Lubbe PAM, Huisman AM. Ned Tijdschr Reumatol. 2019;(2):14-18.

Alle giften gaan direct naar wetenschappelijk onderzoek

SEH Een marathonloper met rabdomyolyse [A marathon runner with rhabdomyolysis]. Abbas M, Brown V, Rietveld AP, Hoek AE. Ned Tijdschr Geneeskd. 2019 Jan 9;163. pii: D2848. PMID: 30637999. Frontale pijnlijke zwelling. Leest E. van, Hengel L. van den, Ghandi A, Pleiter C. Medisch Contact. 2019;(19):27. Urologie Donatie na euthanasie kan vaker dan gedacht : orgaandonatie. Haensel S, Jansen N, Boer J. de, Kompanje E. Medisch Contact. 2019;(9):20-22. Concordance of cribriform architecture in matched prostate cancer biopsy and radical prostatectomy specimens. Hollemans E, Verhoef EI, Bangma CH, Schoots I, Rietbergen J, Helleman J, Roobol MJ, van Leenders GJLH. Histopathology. 2019 May 2. [Epub ahead of print]. PMID: 31045262. The European Association of Urology Guideline on Renal Cell Carcinoma (RCC) is Not Concise in its Recommendation to Perform Partial Nephrectomy in T1b RCC. Verhagen PCMS, Boevé ER. Eur Urol. 2019 Jan 22. pii: S0302-2838(19)30021-1. [Epub ahead of print]. PMID: 30683574. Reply to Lorenzo Marconi, Karim Bensalah, and Axel Bex's Letter to the Editor re: Paul C.M.S. Verhagen, Egbert R. Boevé. The European Association of Urology Guideline on Renal Cell Carcinoma (RCC) is Not Concise in its Recommendation to Perform Partial Nephrectomy in T1b RCC. Eur Urol. In press. https://doi.org/10.1016/j. eururo.2019.01.020. Verhagen PCMS, Boevé ER. Eur Urol. 2019 Mar 22. pii: S0302-2838(19)30203-9. [Epub ahead of print]. PMID: 30910344. Vaatchirurgie External Iliac Artery Aneurysm Causing Severe Venous Obstruction. van de Luijtgaarden KM, Brehm V. Eur J Vasc Endovasc Surg. 2019 May;57(5):739. Epub 2019 Apr 3. PMID: 30952513.

Investeren in onderzoek, voor betere zorg Spreken de onderzoeksprojecten in dit magazine je aan? Denk je over een financiële bijdrage aan een specifiek wetenschappelijk onderzoek of in het algemeen aan wetenschappelijk onderzoek in Franciscus Gasthuis & Vlietland? Mail dan voor meer informatie naar wetenschapsbureau@franciscus.nl of maak je bijdrage over naar rekening NL48INGB0680798021, t.a.v. Stichting Bevordering Onderzoek Franciscus te Rotterdam.

FORYOUMEDIA.NL

Promotieonderzoek Bariatrische chirurgie DUCATI study: Dutch Common Chanel Trial Ralph Gadiot Promotor: Erasmus MC Co-promotor: Ulas Biter Cardiologie CARdiac Dysfunction In OBesity – Early Signs Evaluation (CARDIOBESE) S. Snelder Promotor: F. Zijlstra Co-promotor: B.M. van Dalen Erasmus Universiteit Rotterdam verwacht promotiejaar: 2020

Rotterdam-studie: Retrospectieve data-analyse ERGO-studie m.b.t. kenmerken en co-morbiditeit oudere astmapatiënt. Emmely de Roos Promotor: G. Brussele (ErasmusMC/UZGent) Co-promotors: J.C.C.M. in ’t Veen, G.J. Braunstahl

Interne Geneeskunde Lipids, Inflammation and Atherosclerosis Benjamin Burggraaf Erasmus Universiteit Rotterdam, 5 juni 2019 Promotor: W.W. de Herder Co-promotor: M. Castro Cabezas Harmonisatie en Optimalisatie van Rotterdamse IC naZorg binnen het IC Rijnmond Netwerk Hans Vlake Promotor: Erasmus MC Co-promotor: Evert Jan Wils

Chirurgie Minimal invasive treatment of breast cancer Elles van de Voort Promotor: C. Verhoef Co-promotor: T.M.A.L. Klem Project on innovation in the surgical and radiotherapy treatment of early stage breast cancer tot improve QoL and reduce treatment burden and toxicities. Longterm vision is the development of a one-stop-shop treatment for early stage breast cancer, including tumor ablation technique and permanent brest seed implant. Gerson Struik Promotor: Erasmus MC Co-promotor: Taco Klem Enhanced recovery after bariatric surgery Marjolijn Leeman Promotor: Erasmus MC Co-promotor: Martin Dünkelgrun Gynaecologie TopIC studie: onderzoek naar de mogelijkheden van medicamenteuze behandeling bij baarmoederhalsafwijkingen Meike van de Sande Promotor: Erasmus MC Co-promotor: (is zelf gynaecoloog Franciscus)

Kindergeneeskunde Towards Early Risk Stratification in Children and Adolescents with Type 1 Diabetes J.C. van der Heyden Erasmus Universiteit Rotterdam, 28 maart 2019 Promotor: E.H.H.M. Rings Co-promotor: E. Birnie, D. Mul RAIN study: Intravenous-to-oral antibiotic switch therapy in neonatal infections: safety, efficacy, quality of life and pharmacokinetics Fleur Keij Promotor: Erasmus MC co-promotor: Gerdien Tramper Kindergeneeskunde/Longziekten GRANDMA studie/Breathe: Effect van veroudering en immuunmodulatie in patiënten met astma. Geertje de Boer Promotor: R.W Hendriks (ErasmusMC) Co-promotors: G. Tramper, G.J. Braunstahl

Zorgpad 2.0. Herdefiniëring van het COPD zorgpad/ GRANDPA studie Cathelijne van Zelst Promotor: R.W. Hendriks (ErasmusMC) Co-promotors: J.C.C.M. in ’t Veen, G.J. Braunstahl MDL IBD-Value (Evaluation of quality of care and cost-effectiveness of a value-based healthcare pathway for biologic agents in inflammatory bowel disease) Reinier van Linschoten Erasmus Universiteiet Rotterdam Verwachte promotiedatum: 31-05-2022 Promotoren: J. Hazelzet en Van der Woude Begeleiders: dr. Desirée Leemreis en dr. Rachel

DEZE UITGAVE IS TOT STAND GEKOMEN DOOR EEN SAMENWERKING TUSSEN FRANCISCUS GASTHUIS & VLIETLAND EN FORYOU MEDIA Naast deze uitgave hebben wij eigen magazines gerealiseerd voor onder andere het Catharina Ziekenhuis, Rijnstate en het Helen Dowling Instituut

Chronische Mesenteriaal Ischemie Louisa van Dijk Promotor: Erasmus MC Co-promotor: Desirée Leemreis Chronische Mesenteriaal Ischemie Luke Terlouw Promotor: Erasmus MC Co-promotor: Desirée Leemreis

catharina

RIJNSTATE

& PARTNERS

HELEN

Catharina Onderzoeksfonds

Samen de toekomst mogelijk maken

‘Blijven leven voor mijn gezin’

Eline Buchrnhornen

Mannen met borstkanker

Een vergeten groep

Longziekten OBAS 2.0 Effect van lifestyle interventie programma bij astmapatiënten op longfunctie, kwaliteit van leven en inflammatie Yasemin Türk Promotor: P. Hiemstra (LUMC) Co-promotor: G.J. Braunstahl

en van

verhal li de mammapo de band tussen

en zorgnemer zorgverlener 20 jaar

en excellente borstorg borstkankerz nt geen mome ‘Ik heb me gevoeld’ een nummertje Fikse Het verhaal

van Karin

‘Voor mijn kinderen ben ik gewoon dezelfde mama’

(ON)ZICHTBAAR ZIEK ZIJN Van chemo word je niet altijd kaal KANKER IN HET GEZIN 'Mijn eigen angst maskeerde ik met grapjes' MARVIN (31) 'Na therapie bij het HDI kon ik de wereld weer aan'

Kanker... en dan?

Yvonne van den Nouwlant 36 jaar

Een uitgave van het Helen Dowling Instituut

Neem gratis mee 1

Verworven grants in 2019: subsidieverstrekker

hoofd-aanvrager

afdeling

bedrag

Sanofi

M. Castro-Cabezas

Interne geneeskunde

€15.000,-

Regeneron

M. Castro-Cabezas

Interne geneeskunde

€38.550,-

Stichting Coolsingel

M. Castro-Cabezas

Interne geneeskunde

€27.500,-

Zon MW

M. Castro-Cabezas

Interne geneeskunde

€600.000,-

Cost-effectiveness of lower surgery in diabetic subjects ( DECO Study). Extremity nerve decompression

PRACTICE

V. Brown / S. Mol

SEH

€10.000,-

Prediction model for Acute pain Complaints Transitioning Into Chronic pain after a visit to the Emergency department.

Beter Keten

J. Kappen

Longgeneeskunde

€191.000

Effect van afbouw van inhalatiecorticosteroïden bij astmapatiënten met obesitas op astmacontrole en kwaliteit van leven; een non-inferiority double blinded randomised controlled trial.

Castor Research Award

Fleur Keij

Kindergeneeskunde

€3000

RAIN studie

European Society Pediatric Research Young Investigator Start-up award

Fleur Keij

Kindergeneeskunde

€7000

RAIN studie

titel

FORYOU IS ER SPECIAAL VOOR VROUWEN DIE GEÏNTERESSEERD ZIJN IN BEAUTY, HEALTH EN LIFESTYLE IN JOUW BUURT. FORYOU BIEDT ALTIJD INSPIRERENDE VERHALEN EN RELEVANTE INFORMATIE.

FORYOU.NL 50

ER NIET OMDAT JE STAAT ALLEEN VOOR

SPECIAL CATHARINA KANKER INSTITUUT

• EDITIE LIEMERS WECARE FORYOU

HERA HERA I10 HERAI10 I10

Innovatieve Innovatievegezondheidszorg gezondheidszorg voor voorvrouw vrouwen enkind kind

Uitstekende Uitstekendebeeldkwaliteit beeldkwaliteit Uitstekende beeldkwaliteit voor vooraccurate accuratediagnostiek diagnostiek voor accurate diagnostiek

Ontspannen Ontspannenomgeving omgeving Ontspannen omgeving voor voordedepatiënt patiënt voor de patiënt

Ergonomisch Ergonomischcomfort comfort Ergonomisch comfort voor voorprofessionele professionelehulpverleners hulpverleners voor professionele hulpverleners

Met Met dede introductie introductie van van dede HERA HERA I10 I10 wordt wordt dede ervaring ervaring rondom rondom echografi echografi e naar e naar een een hoger hoger niveau niveau getild, getild, vanuit vanuit het het perspectief perspectief van van Met de introductie van de HERA I10 wordt de ervaring rondom echografie naar een hoger niveau getild, vanuit het perspectief van iedere iedere gebruiker. gebruiker. Een Een nieuw nieuw concept: concept: dede combinatie combinatie van van een een excellent excellent echosysteem echosysteem enen een een ergonomische ergonomische onderzoeksstoel. onderzoeksstoel. Dit Dit zorgt zorgt voor voor een een iedere gebruiker. Een nieuw concept: de combinatie van een excellent echosysteem en een ergonomische onderzoeksstoel. Dit zorgt voor een comfortabelere comfortabelere omgeving omgeving waarin waarin hoogstaande hoogstaande echotechnologie echotechnologie leidt leidt tottot meer meer diagnostisch diagnostisch vertrouwen. vertrouwen. comfortabelere omgeving waarin hoogstaande echotechnologie leidt tot meer diagnostisch vertrouwen.

samsunghealthcare.com samsunghealthcare.com samsunghealthcare.com

We We care about you Wecare careabout aboutyou you

FranciSciene - Editie 2, 2019

Articles inside

Shared decision making bij nierfalen