money ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΣΕΛ.14
MEDSIN ΣΕΛ.15
LIFE ΣΕΛ. 18-19
FREE
www.sofokleousin.gr
Εβδομαδιαία Οικονομική Εφημερίδα
ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016 | ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 189
Στην έξοδο του τούνελ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
Κοπελούζος, Gazprom κατά ΔΕΠΑ
ΣΕΛ. 158
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Φλερτ Κοντομηνά με Τσέχους του ΟΠΑΠ για τον Alpha
● Τρεις κρίσιμες εβδομάδες για την ελληνική οικονομία και την κοινωνία ● Αποφάσεις για ελάφρυνση χρέους και ένταξη στο QE της ΕΚΤ ● Το στοίχημα των πλεονασμάτων και η διελκυστίνδα των μέτρων Ο χρόνος μετράει αντίστροφα πλέον για εξελίξεις που θα σηματοδοτήσουν την έξοδο της ελληνικής οικονομίας από το τούνελ της μακράς κρίσης και της ύφεσης: Ολοκλήρωση της αξιολόγησης, λήψη αποφάσεων για ελάφρυνση χρέους, ένταξη των ελληνικών χρεογράφων στο QE. Όλα
κρίνονται μέσα στις επόμενες τρεις εβδομάδες, που θα αποδειχθούν εξαιρετικά σημαντική χρονική περίοδος για τη χώρα, την οικονομία και την κοινωνία συνολικά. Η διαπραγμάτευση με τους δανειστές έχει σκοντάψει στα εργασιακά, μεταξύ ευρωπαϊκών Θεσμών και ΔΝΤ υπάρχουν διαφωνί-
ΣΕΛ. 15 4
ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ
ες, στις Βρυξέλλες συζητούν Plan B. Όμως, παρά τις διαφωνίες και τις καθυστερήσεις, φαίνεται ότι «το νερό έχει μπει στο αυλάκι». Οι αγορές μετοχών και ομολόγων έχουν σπεύσει ήδη να προεξοφλήσουν θετική έκβαση, όπως δείχνει το πρόσφατο μίνι ράλι. ΣΕΛ. 2, 3, 5
Ανατροπές στον ΕΝΦΙΑ του 2017 Τι αλλαγές εξετάζονται ΣΕΛ. 15 7
FREEmoney
2
ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Αποψη
«Το νερό στο αυλάκι» του Eurogroup
Εν συντομία Οικονομία
ΣΕΛΙΔΑ
4
ΣΕΛΙΔΑ
5
Τα κανάλια έχουν «βολευτεί» προσωρινά με την ακύρωση του νόμου Παππά και την παράταση του παλιού καθεστώτος λειτουργίας τους, αλλά στο παρα-
Πολιτική Το τελικό σχέδιο Προϋπολογισμού του 2017 κατέθεσε το επιτελείο του Υπουργείου Οικονομικών στον Πρόεδρο της Βουλής, Νίκο Βούτση ο οποίος
Κοινωνία
ΣΕΛΙΔΑ
6
Το όνειρο εισόδου στο Δημόσιο ως μέσο αποκατάστασης φαίνεται πως αποτελεί μια επιθυμία παλαιότερων εποχών. Αυτό δείχνουν, τουλάχιστον, τα
Φορολογία
Η διαπραγμάτευση με τους δανειστές έχει σκοντάψει στα εργασιακά, μεταξύ ευρωπαϊκών Θεσμών και ΔΝΤ υπάρχουν διαφωνίες, ο Σόιμπλε συνεχίζει να αντιστέκεται, επιδιώκοντας να μεταθέσει χρονικά όχι μόνο τη λήψη αποφάσεων για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, αλλά και οποιαδήποτε συζήτηση. Όμως, παρά τα ανακύπτοντα προβλήματα, τις διαφωνίες και τις καθυστερήσεις, φαίνεται ότι «το νερό έχει μπει στο αυλάκι». Συμφωνία με τους Θεσμούς θα υπάρξει – ενδεχομένως ελλιπής και με «αστερίσκους» από πλευράς ΔΝΤ, η αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί, το Eurogroup θα κληθεί να αποφασίσει τον επόμενο μήνα για τα μέτρα βραχυχρόνιας ελάφρυνσης χρέους.
ΣΕΛΙΔΑ
7
Ανατροπές στον ΕΝΦΙΑ του 2017 φέρνει η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία κρίνεται παράνομος ο υπολογισμός του
Θα ακολουθήσει η ένταξη των ελληνικών χρεογρά-
φων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η απόφαση είναι ουσιαστικά ειλημμένη και η ένταξη θα γίνει ανεξάρτητα από το τι θα «αποφανθεί» το ΔΝΤ για τη βιωσιμότητα του χρέους. Οι αγορές έχουν σπεύσει ήδη να προεξοφλήσουν θετική έκβαση, όπως δείχνουν το πρόσφατο ράλι των τραπεζικών μετοχών στο χρηματιστήριο και η σημαντική αποκλιμάκωση αποδόσεων των ελληνικών κρατικών ομολόγων. Η έντονη κινητικότητα που παρατηρείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο για διευθέτηση του «ελληνικού προβλήματος» υποδηλώνει ότι όλες οι πλευρές θέλουν να κλείσει γρήγορα το θέμα, με εκατέρωθεν υποχωρήσεις και τους αναπόφευκτους συμβιβασμούς Όπως αναφέρεται σε άλλες
σελίδες, οι Ευρωπαίοι έχουν καταρτίσει μάλιστα Plan B για την περίπτωση που δεν κατορθώσουν να καταλήξουν σε συμφωνία με το ΔΝΤ. Περιλαμβάνει μία καινούργια φόρμουλα, που θα δίνει λύση στο πρόβλημα, προσφέροντας στο ΔΝΤ επαρκείς δικαιολογίες για να παραμείνει στο χρηματοδοτικό σκέλος και «σώζοντας τα προσχήματα» για τον Σόιμπλε. Το δύσκολο που απομένει για την ελληνική πλευρά, είναι να ολοκληρώσει τη διαπραγμάτευση με συμφωνία. Οι χαώδεις διαφορές απόψεων για τα εργασιακά, καθιστούν δύσκολο το εγχείρημα. Αν το ζήτημα παραμείνει ανοιχτό, θα χρειασθεί μάλλον μια πολιτική απόφαση στο Eurogroup για να θεωρηθεί περαιωθείσα η αξιολόγηση και να προχωρήσει σε αποφάσεις για το χρέος.
ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IRIS PRINT AEBE
www.sofokleousin.gr
Επιχειρήσεις
ΣΕΛΙΔΑ
8 Εβδομαδιαία Οικονομική Εφημερίδα
Νέα τροπή παίρνει ο επιχειρηματικός πόλεμος για τη διανομή της ελληνικής αγοράς ενέργειας, καθώς η ρωσική Gazprom και ο εγχώριος εταί-
Διεθνή Φόβους ότι η Άγκυρα «βάζει πόδι» στον Λευκό Οίκο, σε μια ιδιαίτερα «ευαίσθητη» περίοδο των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, εκφράζουν πολιτικοί πα-
Διανέμεται ΔΩΡΕΑΝ Εκδίδεται από την Freenet S.A Σκουλενίου 4 ΤΚ: 105 61 Αθήνα ΤΗΛ: +30 210. 95 32 408, +30 210. 32 25 778, FΑΧ: +30 210. 32. 25. 039
ΣΕΛΙΔΑ
10
ΕΚΔΟΤΗΣ: Χαράλαμπος Νιάκας ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Βάιος Κρόκος e-mail: vaios@freenetsa.com ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Νώντας Βλάχος e-mail: nontas@freenetsa.com ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΥΛΗΣ: Νικόλ Κλάδη e-mail: nikol@freenetsa.com, ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Ιατρικό: Α. Αγγελοπούλου, Ασφάλειες, Τουρισμός: Έλενα Ερμείδου e-mail: elena@freenetsa.com COMMERCIAL DIRECTOR: Τάνια Τραγέα e-mail: tania@freenetsa.com MARKETING DIRECTOR: Νίκος Κονδυλόπουλος e-mail: marketing@freenetsa.com
Για δελτία τύπου: dt@sofokleousin.gr journalists@freenetsa.com Για φωτογραφίες: photos@sofokleousin.gr
*ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική, ή κατά παράφραση, ή διασκευή απόδοσης του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογραφήσεως ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμοι 238/ 1970, 4301/1979, Ν.100/1975, ΝΔ 3565/1956 και 4254, 1962 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.
FREEmoney ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Οικονομία & Πολιτική
Χαλάρωση λιτότητας ζητά από το Eurogroup η κυβέρνηση Φέρνει στην επιφάνεια την αλλαγή του δημοσιονομικού στόχου από το 2019. Χωρίς σχετική απόφαση μένει μετέωρο και το νέο τριετές πρόγραμμα με το ΔΝΤ
Τ
ο τελευταίο και μεγαλύτερο εμπόδιο στο κλείσιμο των διαπραγματεύσεων για δεύτερη αξιολόγηση, ρύθμιση χρέους και συμφωνία με το ΔΝΤ για νέο πρόγραμμα φέρνει στην επιφάνεια το υπουργείο Οικονομικών, υπογραμμίζοντας ότι το Eurogroup θα πρέπει να αποφασίσει για τη χαλάρωση της λιτότητας από το 2019 και μετά. Του Νώντα Χαλδούπη Εμπλοκή έχει ανακύψει σχετικά με το νέο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, το οποίο η κυβέρνηση υποχρεούται να καταρτίσει και να φέρει στη Βουλή στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης. Οι προβλέψεις του νέου μεσοπρόθεσμου ξεφεύγουν από τα χρονικά όρια του τρίτου μνημονίου, το οποίο λήγει το 2018. Θα πρέπει, δηλαδή, να τεθεί στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019, ο οποίος θα είναι, στην πραγματικότητα, δημοσιονομικός στόχος με δεκαετή διάρκεια (μεσοπρόθεσμος δημοσιονομικός
στόχος), δεσμεύοντας την πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων ως τα τέλη της επόμενης δεκαετίας. Με τα σημερινά δεδομένα, ο στόχος αυτός θα πρέπει να ορισθεί σε 3,5% του ΑΕΠ, αν και από τον Μάιο το Eurogroup έχει αφήσει ανοικτή μια αλλαγή του στόχου, που συνδέεται με το θέμα της ελάφρυνσης του χρέους, αφού κάθε μείωση στο στόχο θα πρέπει να «αντικρίζεται» με ισόποση μείωση των πληρωμών για την εξυπηρέτηση του χρέους.
Η κυβέρνηση επιμένει τώρα ότι ο στόχος πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2019-2020 πρέπει να συζητηθεί στο Eurogroup, γιατί είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος με το χρέους. Ο μεσοπρόθεσμος δημοσιονομικός στόχος αποτελεί και ακρογωνιαίο λίθο του υπό συζήτηση νέου προγράμματος με το ΔΝΤ που θα «τρέξει» την περίοδο 20172019, αλλά και για τους υπολογισμούς σχετικά με τη βιωσιμότητα του χρέους.
Το ΔΝΤ έχει ξεκαθαρίσει ότι είναι έτοιμο να μπει σε ένα πρόγραμμα με στόχο πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ, εκτιμώντας ότι αυτός είναι ένας ρεαλιστικός στόχος, εάν δεν ληφθούν πρόσθετα μέτρα. Αντίθετα, αν οι Ευρωπαίοι επιμείνουν σε πιο φιλόδοξο στόχο, το Ταμείο δεν πρόκειται να συμφωνήσει εάν δεν επιβληθούν πρόσθετα μέτρα (περικοπές σε συντάξεις, μείωση αφορολόγητου στη φορολογία εισοδήματος). Για το θέμα του δημοσιονομικού στόχου, ο Σόιμπλε έχει την ίδια αντίληψη που έχει και για την ελάφρυνση του χρέους: Δεν χρειάζεται να συζητηθεί σήμερα, οι αποφάσεις πρέπει να ληφθούν στο τέλος του τρίτου προγράμματος. Αν επιμείνει να μπλοκάρει τις συνομιλίες ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ, ο μόνος τρόπος για να εγκριθεί ένα νέο πρόγραμμα από το Ταμείο θα είναι να επιβληθούν σκληρά πρόσθετα μέτρα, που θα φέρουν την ελληνική κυβέρνηση σε εξαιρετικά δυσχερή πολιτική θέση.
Η ΕΚΤ ανοίγει τις πόρτες του QE στην Ελλάδα Σ
ε μια κίνηση που θα έχει ισχυρό αντίκτυπο για την Ελλάδα, τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό-τραπεζικό επίπεδο, είναι αποφασισμένη να προχωρήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Του Νώντα Βλάχου Ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι και οι συνεργάτες του σκοπεύουν να εντάξουν την χώρα μας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, στις αρχές του 2017, ακόμη κι αν δεν υπάρχει συμφωνία για το χρέος και ανεξάρτητα από την έκθεση βιωσιμότητας του ΔΝΤ. Θα είναι μια ιδιαίτερα θετική εξέλιξη για την ελληνική οικονομία, τις τράπεζες και την κυβέρνηση, για την οποία η ένταξη στο πρόγραμμα QE αποτελεί διακαή πόθο, καθώς εκτιμάται ότι θα αλλάξει το γενικότερο οικονομικό-επενδυτικό κλίμα και θα δημιουργήσει προσδοκίες. Η ΕΚΤ έχει συνυπολογίσει όλες τις παραμέτρους προκειμένου η εν λόγω ενέργειά της να μην θεωρείται έωλη,
αλλά να έχει ως αφετηρία και παράλληλα κεντρικό επιχείρημα, συγκεκριμένες οικονομικές μετρήσεις και κριτήρια. Προς αυτή την κατεύθυνση λοιπόν, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα βασιστεί στην ξεχωριστή έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους που πρόκειται να διενεργήσει η Κεντρική Τράπεζα, ανεξάρτητα από το αντίστοιχο DSA του ΔΝΤ. Η απόφαση της EKT φαίνεται να είναι ειλημμένη. Ωστόσο, προκειμένου να πάρει σάρκα και οστά, πρέπει να τηρηθούν
ορισμένες προϋποθέσεις. Η πρώτη είναι η έγκαιρη ολοκλήρωση της αξιολόγησης και η επικύρωσή της από το Eurogroup. Υποσημείωση με εξέχουσα σημασία αποτελεί και η σύνταξη ενός οδικού «χάρτη» για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης χρέους που θα υλοποιηθούν μετά το 2018. Ο Ντράγκι θέλει επίσης να υπάρχει αναφορικά με την βιωσιμότητα του χρέους. Η ΕΚΤ συνυπολογίζει τους παραπάνω παράγοντες, ως συστατικά επιτυχίας, προκειμένου να γίνει η ένταξη της Ελλάδας στο QE ανεξάρτητα από την έκθεση ΔΝΤ για το ελληνικό χρέος. Σε πολιτικό επίπεδο η απόφαση της ΕΚΤ αποτελεί «μάννα εξ’ ουρανού» για την κυβέρνηση, η οποία θα μπορεί να ελπίζει σε περαιτέρω βελτίωση του οικονομικού κλίματος, προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων και δυνατότητα δανεισμού από τις αγορές. Παρόλο που η προοπτική εξόδου στις αγορές φαίνεται μακρινή, η Αθήνα βάζει ένα εξαιρετικό «όπλο» στην φαρέτρα της και το Μαξίμου κερδίζει ένα σημαντικό στοίχημα, που για τους περισσότερους ήταν χαμένο.
3
Η Moody’s αναβαθμίζει το outlook των ελληνικών τραπεζών
Π
ιο ευοίωνες φαίνονται τώρα οι προοπτικές των ελληνικών τραπεζών, παρά τα τρέχοντα ζητήματα με τις διοικήσεις και το «αγκάθι» των κόκκινων δανείων. Ο οίκος αξιολόγησης, Moody’s αναβάθμισε το outlook των ελληνικών τραπεζών σε «σταθερό» από «αρνητικό», επικαλούμενος τη βελτίωση των προοπτικών χρηματοδότησης και κερδοφορίας για τους επόμενους 12-18 μήνες. «Καθώς οι αρνητικές πιέσεις θα μετριάζονται τους επόμενους 12-18 μήνες, εκτιμούμε ότι οι τράπεζες θα επιστρέψουν σε οριακή κερδοφορία τόσο το 2016 όσο και το 2017, δίνοντας τέλος σε μία πενταετία ζημιών. Εκτιμούμε ωστόσο. ότι θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη μείωση του τεράστιου όγκου προβληματικών δανείων», αναφέρει στο σχετικό report η Moody’s. ΟΙ αναλυτές του αμερικανικού οίκου επισημαίνουν επίσης ένα αρνητικό στοιχείο στους ισολογισμούς των τραπεζών: Το μεγάλο ποσοστό επί των ιδίων κεφαλαίων που καλύπτει ο αναβαλλόμενος φόρος. Πρόκειται για λογιστικά και όχι πραγματικά κεφάλαια, τα οποία διαμορφώνουν ισχυρούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας – αλλά μόνον «στα χαρτιά». Για την ελληνική οικονομία η Moody’s εκτιμά ότι παρά τη μέτρια ανάκαμψη, η οικονομική δραστηριότητα, η κατανάλωση και οι νέες επενδύσεις πιθανότατα θα είναι περιορισμένες. θέτοντας όρια στον τραπεζικό δανεισμό και την αύξηση των εσόδων. Προβλέπει στασιμότητα του ΑΕΠ και αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,8% το 2017 (αντί του 2,7% που προβλέπεται στον προϋπολογισμό).
FREEmoney
4
ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Επικαιρότητα
Φλερτ Κοντομηνά με Τσέχους του ΟΠΑΠ για τον Alpha Κυοφορείται νέο επιχειρηματικό σχήμα στα media. Ποιοί είναι οι υποψήφιοι στρατηγικοί επενδυτές
Τ
α κανάλια έχουν «βολευτεί» προσωρινά με την ακύρωση του νόμου Παππά και την παράταση του παλιού καθεστώτος λειτουργίας τους, αλλά στο παρασκήνιο οι διεργασίες εντείνονται ενόψει του νέου διαγωνισμού για τις τηλεοπτικές άδειες, που αναμένεται ότι θα διεξαχθεί μέχρι τον Απρίλιο. Νέα επιχειρηματικά σχήματα κυοφορούνται, καθώς οι παλιοί καναλάρχες προσπαθούν να διασφαλίσουν τη συνέχεια των ραδιοτηλεοπτικών τους επιχειρήσεων, ενώ νέοι φιλόδοξοι παίκτες εμφανίζονται στο προσκήνιο. Ενδιαφέρον για συμμετοχή σε κανάλι πανελλαδικής εμβέλειας εκδηλώνουν οι μεγαλομέτοχοι του ΟΠΑΠ, οι οποίοι θεωρούν ότι τώρα είναι η καλύτερη περίοδος για επενδύσεις στην Ελλάδα και προσανατολίζονται σε τοποθετήσεις που θα τους αποφέρουν άμεσες και έμμεσες επιχειρηματικές συνέργειες. «Προξενητής» ο Μελισσανίδης Σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν πραγματοποιήσει ήδη έναν πρώτο κύκλο επαφών με τον ιδιοκτήτη του Alpha Δημήτρη Κοντομηνά, ο οποίος δεν είχε κατορθώσει να εξασφαλίσει άδεια στον ακυρωθέντα διαγωνισμό και τώρα
προετοιμάζεται για να μη μείνει πάλι «στα κρύα του λουτρού». Σε ρόλο «προξενητή» ο Δημήτρης Μελισσανίδης, ο οποίος είναι εταίρος των Τσέχων στον ΟΠΑΠ και δεν αποκλείεται να μετάσχει στο επιχειρηματικό σχήμα που θα
Το βλέπει θετικά η κυβέρνηση
μπει στον Alpha αν το φλερτ καταλήξει σε «γάμο». Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς των μεγαλομετόχων του, ο ΟΠΑΠ δεν θα έχει καμία ανάμειξη στο project των ραδιοτηλεοπτικών συμμετοχών. Οι επενδύσεις – αν
καρποφορήσουν οι διαπραγματεύσεις με Κοντομηνά ή άλλους εγχώριους εταίρους – θα γίνουν μέσω ξένων εταιρειών που ελέγχονται από τους μεγαλομετόχους του Οργανισμού, ή μέσω νέων επιχειρηματικών σχημάτων. Επισημαίνεται ότι ό ΟΠΑΠ ελέγχεται μετοχικά (33%) από την εταιρεία Emma Delta, στην οποία συμμετέχουν: • Με 44,7% ο σλοβακικος όμιλος KKCG του Τσέχου επιχειρηματία Karel Komarek • Με 22% οι εταιρείες του Τσέχου μεγαλοεπενδυτή Jirı Smejc, ο οποίος έχει υλοποιήσει με επιτυχία μεγάλα projects αναδιάρθρωσης και ανάπτυξης επιχειρηματικών ομίλων • Με 24% η οικογένεια Μελισσανίδη • Με περίπου 6% εταιρείες
Για τις διαπραγματεύσεις Κοντομηνά-Τσέχων έχουν ενημερωθεί το Μαξίμου και αρμόδιοι υπουργοί. Μάλιστα, πριν κάνουν οποιαδήποτε κίνηση, οι μεγαλομέτοχοι του ΟΠΑΠ φρόντισαν να διερευνήσουν τις προθέσεις-«διαθέσεις» της κυβέρνησης. Τις σχετικές επαφές ανέλαβε ο Οδυσσέας Χριστοφόρου, κορυφαίο στέλεχος της εταιρείας, ο οποίος έχει άριστες προσβάσεις σε κυβερνητικό επίπεδο. Από το Μαξίμου φαίνεται ότι έχει δοθεί πράσινο φως, καθώς με τη συμμετοχή στρατηγικών επενδυτών ο Alpha θα μπορέσει να συνεχίσει απρόσκοπτα τη λειτουργία του, να εξασφαλίσει άδεια και να διατηρήσει – ενδεχομένως και να αυξήσει – το προσωπικό του.
συμφερόντων του Δημήτρη Κοπελούζου Το μετοχολόγιο αυτό ενδέχεται να έχει διαφοροποιηθεί τους τελευταίους μήνες, με συμφωνίες μεταβίβασης μικρών ποσοστών μεταξύ εταιρειών των βασικών μετόχων. Τα πρόσωπα και οι δυσκολίες Για επενδύσεις σε ραδιοτηλεοπτικά media ενδιαφέρονται πρωτίστως οι δύο Τσέχοι μεγαλομέτοχοι Karel Komarek και Jirı Smejc, οι οποίοι συνεργάζονται σε πολλούς επιχειρηματικούς τομείς, με κοινές επενδύσεις σε Τσεχία, Σλοβακία, Ρωσία, Αυστρία, Ελλάδα και άλλες χώρες.Εάν τελικά προχωρήσουν σε εξαγορές, απόκτηση συμμετοχών ή δημιουργία νέων media στην Ελλάδα, μαζί τους θα συνεργασθεί πιθανότατα ο Δημ. Μελισσανίδης, προσφέροντας - εκτός από κεφάλαια - πολύτιμη εμπειρία, γνώση της ελληνικής αγοράς και χρήσιμες διασυνδέσεις. Οι διαπραγματεύσεις με Κοντομηνά έχουν προχωρήσει αρκετά. Ενδέχεται μάλιστα να είχαν καταλήξει ήδη σε συμφωνία, αν δεν υπήρχε η εκκρεμότητα της δικαστικής εμπλοκής του ιδιοκτήτη του Alpha, η οποία καθιστά επιφυλακτικούς τους ξένους υποψήφιους επενδυτές.
Ο Ομπάμα δίνει τη σκυτάλη στη Μέρκελ
Κ
ατά την πρόσφατη αποχαιρετιστήρια επίσκεψη του στην Ευρώπη, ο πρόεδρος Ομπάμα χαρακτήρισε την καγκελάριο Μέρκελ ως την «πιο στενή του σύμμαχο», πλέκοντας το εγκώμιο της για τη στάση που τήρησε σε όλα τα μεγάλα διεθνή ζητήματα – από την οικονομική κρίση και το προσφυγικό, μέχρι την εμπλοκή στην Ουκρανία και τις κυρώσεις στη Ρωσία. Με τον Ντόναλντ Τραμπ να αναλαμβάνει τον Λευκό Οίκο, πολλοί διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι ο απερχόμενος πρόεδρος παραδίδει τη σκυτάλη της ηγεσίας του δυτικού κόσμου στην Γερμανίδα καγκελάριο. Αποκωδικοποιώντας το τελευταίο ταξίδι και τις δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου, οι Financial Times τονίζουν η Μέρκελ έχει ήδη αποδεχθεί την πρόκληση. Και στην πρώτη επιστολή της προς τον Ντόναλντ Τραμπ δεσμεύθηκε να εργαστεί μαζί του «στη βάση των κοινών δημοκρατικών αξιών». Τέτοια διατύπωση – η οποία εμπεριέχει όρους και προϋποθέσεις – δεν είχε χρησιμοποιηθεί ποτέ μέχρι τώρα στον αμερικανο-γερμανικό διάλογο κορυφής.
Τονίζοντας την ανησυχία των Ευρωπαίων ηγετών για τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο οι FT σημειώνουν ότι όσοι «αποθεώνουν την Μέρκελ ως τη νέα ηγέτη της Δύσης, δεν θα έπρεπε να έχουν τόσο μεγάλες προσδοκίες». Η βρετανική εφημερίδα επισημαίνει ότι κατά τη διάρκεια της θητείας της η καγκελάριος έχει λάβει γενναίες αποφάσεις, Αντελήφθηκε όμως - με αφορμή και το προσφυγικό - ότι για κάθε τι τολμηρό υπάρχει «αντίτιμο» - πολιτικό ή άλλος κό-
στος. Η Μέρκελ θα είναι υποψήφια για μία τέταρτη θητεία στις εκλογές του 2017 και είναι αναγκασμένη να λάβει περισσότερο υπόψη τις διαθέσεις του εκλογικού σώματος, ώστε να αναχαιτίσει την άνοδο των δεξιών λαϊκιστών –ευρωσκεπτικιστών του AfD. Το γεγονός ότι υποχώρησε αποδεχόμενη την υποψηφιότητα του σοσιαλδημοκράτη Βάλτερ Στάινμαγερ για την προεδρία της χώρας, θεωρείται ήττα. Μία ακόμα ήττα της Γερμανίδας κα-
γκελαρίου ήταν η αποτυχία της να πείσει άλλες ευρωπαϊκές χώρες να υιοθετήσουν την πολιτική της στο προσφυγικό. «Η ίδια η ΕΕ είναι σε μια κρίσιμη καμπή. Με τους λαϊκιστές στην Πολωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο να οδεύει στην έξοδο από την ΕΕ αλλά και την Λεπέν να διεκδικεί την προεδρία στην Γαλλία, η ΕΕ έχει να αντιμετωπίσει πιο σημαντικά προβλήματα στο εσωτερικό της παρά στο εξωτερικό», σημειώνει το δημοσίευμα. Επιπλέον τονίζεται ότι παγκόσμιος ρόλος της Γερμανίας ενδυναμώθηκε χάρις στην συνεργασία με τις ΗΠΑ που παραμένουν στρατιωτική υπερδύναμη. Κατά τους FT, ο Μπαράκ Ομπάμα συμβούλεψε την Μέρκελ να τιμήσει την υπόσχεσή της για τήρηση των δημοκρατικών αξιών στη συνεργασία με τις ΗΠΑ - ακόμα και αν αυτό σημαίνει δύσκολους συμβιβασμούς με τον Τραμπ. «Όμως ο απερχόμενος πρόεδρος μπορεί να κάνει λάθος όσον αφορά τις προθέσεις του Τραμπ. Για τη Μέρκελ, η καλύτερη υπόθεση εργασίας είναι ότι έχει δίκιο», καταλήγει η ανάλυση των FT.
FREEmoney ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Οικονομία & Πολιτική
Υπεραπόδοση στόχων και κοινωνικό μέρισμα στον Προϋπολογισμό του 2017
5
Στο 2% του ΑΕΠ μπαίνει ο πήχης για το 2017, αυξήσεις σε έμμεσους φόρους
Τ
ο τελικό σχέδιο Προϋπολογισμού του 2017 κατέθεσε το επιτελείο του Υπουργείου Οικονομικών στον Πρόεδρο της Βουλής, Νίκο Βούτση ο οποίος διαμορφώνεται υπό το πρίσμα της υπεραπόδοσης των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα, προαναγγέλοντας κοινωνικό μέρισμα με γνώμονα πάντα την διατήρηση της δημοσιονομικής ισορροπίας. Για το 2017 το ΥΠΟΙΚ εκτιμά πως το πρωτογενές πλεόνασμα θα ανέλθει στο 2% έναντι μνημονιακού στόχου για 1,75%. Για το το 2016 προβλέπει επίσης ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι σημαντικά υψηλότερο από το αρχικά υπολογισθέν στο 1,09% του ΑΕΠ. Διατηρεί πάντως τις προβλέψεις για ύφεση 0,3% το 2016 αλλά
και για ανάκαμψη 2,7% το 2017. Κάνει λόγο πάντως για ορισμένους παράγοντες μακροοικονομικού κινδύνου, οι οποίοι θα μπορούσαν να συμπιέσουν προς τα κάτω την επίδοση της οικονομίας στο 2ο εξάμηνο του 2016 και πέραν αυτού. Όπως γνωστοποίησε ο κ. Βούτσης, η συζήτηση του νέου προϋπολογισμού ξεκινά σήμερα Πέμπτη 24 Νοεμβρίου στην αρμόδια Επιτροπή Οικονομικών της για τέσσερις συνεδριάσεις. Η συζήτηση του στην Ολομέλεια θα αρχίσει την Τρίτη 6 Δεκεμβρίου και θα ολοκληρωθεί τα μεσάνυχτα του Σαββάτου, 10 Δεκεμβρίου, με ονομαστική φανερή ψηφοφορία. Οι κύριοι στόχοι της Δημοσιονομικής Πολιτικής του έτους 2017, όπως αποτυπώνονται στην
Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού, είναι: - Η διατήρηση της δημοσιονομικής ισορροπίας, ώστε να ολοκληρωθεί η ανάκτηση της αξιοπιστίας της χώρας και να καταστεί δυνατή η έξοδος της από το Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Προσαρμογής το ταχύτερο δυνατό και - Ο δίκαιος επιμερισμός του κόστους προσαρμογής και η κοινωνικά δίκαιη κατανομή του οφέλους της ήδη δρομολογημένης ανάκαμψης. Πιο συγκεκριμένα, το 2017 προβλέπεται ότι θα υπερκαλυφθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος του1.75% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Πρόκειται για την τρίτη συνεχόμενη χρονιά, κατά την οποία η Κυβέρνηση θα επιτύχει
τους δημοσιονομικούς στόχους της, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, στην σταδιακή αποκατάσταση της οικονομικής δραστηριότητας και στη βελτίωση στον τομέα των φορολογικών εσόδων. Πέρα ωστόσο από τη δημοσιονομική υπευθυνότητα και τους περιορισμούς που απορρέουν από το Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Προσαρμογής, θεμελιώδης προτεραιότητα της Κυβέρνησης παραμένει η ενίσχυση και θωράκιση της κοινωνικής προστασίας και η τόνωση των δημοσίων επενδύσεων. Για το σκοπό αυτό ο προϋπολογισμός του 2017 ενσωματώνει μία σειρά από κρίσιμες παρεμβάσεις: -Την πλήρη επέκταση του Κοι-
νωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (KEA) με πιστώσεις που ανέρχονται σε 760 εκατ. ευρώ. Το ΚΕΑ προβλέπεται ότι θα καλύψει πάνω από 250 χιλιάδες νοικοκυριά που διαβιούν σε συνθήκες φτώχειας. -Την ενίσχυση των τομέων της Υγείας και Περίθαλψης, της Παιδείας και της Κοινωνικής Προστασίας με την επιπλέον πρόβλεψη 300 εκατ. ευρώ, που θα διατίθενται για την κάλυψη αναγκών που υπερβαίνουν τις υπάρχουσες εγγεγραμμένες πιστώσεις. -Την συνεισφορά 100 εκατ. ευρώ για τις ρυθμίσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων των υπερχρεωμένων νοικοκυριών με προκαθορισμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.
Πειραιώς: Ανοικτή μάχη διαδοχής με Πόλσον, TXS/SSM και τραπεζίτες
Α
πό μηδενική βάση αρχίζει εκ νέου η κούρσα διαδοχής στην Τράπεζα Πειραιώς, η οποία αναμένται ότι θα προκαλέσει και εσωτερικές συγκρούσεις-αντιπαραθέσεις στο ΤΧΣ. Εμμεση αλλά αποφασιστικής σημασίας θα είναι η παρέμβαση του SSM, ο οποίος μετά το “στραπατσάρισμα” στην Εθνική θέλει να στείλει ένα σαφές μήνυμα στους Ελληνες τραπεζίτες. Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός της ΕΚΤ έκρινε κατάλληλο («fit and proper») για διευθύνoντα σύμβουλο της τράπεζας τον Άνθιμο Θωμόπουλο, τον οποίο προωθεί ο μεγαλομέτοχος Τζον Πόλσον,αλλά σε προηγούμενη φάση τον είχε απορρίψει με μεγάλη πλειοψηφία το Γενικό Συμβούλιο του ΤΧΣ. Ο κ. Θωμόπουλος κατείχε και παλαιότερα αυτή τη θέση στην Τρ. Πειραιώς, από την οποία απεχώρησε όταν βρέθηκε σε σύγκρουση με τοβν τότε πρόεδρο της τράπεζας Μιχ. Σάλλα. Η τριμελής επιτροπή επιλογής (nominations committee) έχει λάβει τη λίστα των υποψηφίων για την κορυφαία εκτελεστική θέση, για τους οποίους ο SSM έχει αποφανθεί ότι πληρούν τα εποπτικά κριτήρια. Αρχίζει τώρα η σύνθετη διαδικασία ανάδειξης του διευθύνοντος συμβούλου, στην οποία κρίσιμο ρόλο παίζουν τρία θεσμικά όργανα: • Η ίδια η επιτροπή επιλογής • Το Διοικητικό Συμβούλιο της τράπεζας, που θα πάρει την τελική απόφαση • Γενικό Συμβούλιο του ΤΧΣ, από την απόφαση του οποίου θα κριθεί τελικά αν η πλάστιγγα θα γείρει υπέρ του Τζ. Πόλσον ή στην πλευρά της «παλαιάς φρουράς» της τράπεζας.
Στο διάστημα που παραμένει «ακέφαλη» η Τράπεζα Πειραιώς -με τον Γ. Πουλόπουλο σε ρόλο προσωρινού διευθύνοντος συμβούλου από τον Ιανουάριο-, οι συσχετισμοί έχουν αλλάξει υπέρ της πλευράς Πόλσον, παρότι η σκληρή αναμέτρηση με την «ομάδα Σάλλα» συνεχίζεται και η εκβαση της παραμένει αβέβαιη. Στο 13μελές διοικητικό συμβούλιο έχουν γίνει από την αρχή του έτους συνολικά επτά αλλαγές μη εκτελεστικών μελών, με κορυφαία την τοποθέτηση του Γιώργου Χατζηνικολάου στη θέση του μη εκτελεστικού προέδρου, που κατείχε μέχρι το καλοκαίρι ο ιστορικός ηγέτης της τράπεζας Μιχάλης Σάλλας. Μετά τις αλλαγές αυτές, η πλευρά Πόλσον μπορεί να μην έχει εξασφαλίσει τον έλεγχο του συμβουλίου, όπου ρόλο-κλειδί έχει σε κάθε περίπτωση η εκπρόσωπος του ΤΧΣ, αλλά είναι σαφές ότι έχει περιορισθεί δραστικά η επιρροή του παλαιού μάνατζμεντ . Αυτό είχε κατά νου και ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος όταν δήλωνε (στην «Καθημερινή»): «Τώρα που έχουν γίνει σημαντικές αλλαγές στο διοικητικό συμβούλιο, δεν βλέπουμε
κάποιο αδιέξοδο. Η επιτροπή υποψηφιοτήτων της τράπεζας, δρώντας μεθοδικά και με βάση αντικειμενικά κριτήρια και τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές, θα διεξαγάγει τη διαδικασία για να βρει τον καλύτερο υποψήφιο για τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου. Είμαστε αισιόδοξοι ότι η τράπεζα θα διαλέξει τον σωστό άνθρωπο για τη δουλειά», είχε τονίσει ο Αμερικανός διαχειριστής κεφαλαίων. Στην τριμελή επιτροπή επιλογής πρόεδρος είναι ο Σουηδός τραπεζίτης Άρνε Μπέργκρεν (Arne Berggren), ενώ συμμετέχουν το κορυφαίο στέλεχος της «παλαιάς φρουράς» και άλλοτε στενότατος συνεργάτης του Μιχάλη Σάλλα, Ιάκωβος Γεωργάνας και η εκπρόσωπος του ΤΧΣ, Αικατερίνη Μπερίτση. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο νέος πρόεδρος της επιτροπής επιλογής Άρνε Μπέργκρεν, συμμετείχε στη διοίκηση και της Τράπεζας Κύπρου, σε μια περίοδο δραστικής ενίσχυσης της επιρροής του νέου Αμερικανού μεγαλομετόχου Γουίλμπορ Ρος. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στελεχών της τραπεζικής αγοράς, ο κ. Μπέργκρεν, ακόμη και αν δεν ευνοήσει ευθέως τον υποψήφιο του Τζ. Πόλσον, θεωρείται βέβαιο ότι θα προκρίνει τον «απογαλακτισμό» της τράπεζας από τα στελέχη που επηρεάζονται από την «παλαιά φρουρά» και τα οποία αναμένεται ότι θα βρουν υποστήριξη από τον κ. Γεωργάνα. Η κρίσιμη μάχη εντός του ΤΧΣ Καθοριστική θα είναι, τελικά, η παρέμβαση της εκπροσώπου του ΤΧΣ και σε αυτό το επίπεδο αναμένεται να δοθούν οι επόμενες παρασκηνιακές «μάχες». Το Γενικό Συμβούλιο του
Ταμείου είχε απορρίψει με μεγάλη πλειοψηφία (7-2) την υποψηφιότητα Θωμόπουλου, αλλά τώρα καλείται να την αξιολογήσει εκ νέου και δεν θεωρείται βέβαιο ότι θα καταλήξει στην ίδια απόφαση. Στο Γενικό Συμβούλιο, τα μέλη από το εξωτερικό έχουν την πλειοψηφία (5-4). Η τριμελής εκτελεστική επιτροπή παραμένει «λειψή», όσο δεν ολοκληρώνεται και τυπικα΄ο διορισμός του Βασίλη Κατσικιώτη στην προεδρία. Ο εγκατεστημένος στις ΗΠΑ τραπεζίτης κατήγγειλε ότι κάποιοι επιχείρησαν να μπλοκάρουν την τοποθέτησή του, ώστε να ολοκληρωθεί χωρίς ουσιαστική συμμετοχή του ΤΧΣ η διαδικασία επιλογής κορυφαίων στελεχών στην Εθνική και την Πειραιώς. Ουσιαστικά, εντός του ΤΧΣ θα «κονταροχτυπηθούν» η κυβέρνηση και οι δανειστές: από την πλευρά της κυβέρνησης, παρότι δεν υποστηρίζεται με μεγάλη θέρμη η επιλογή ενός προσώπου που θα επηρεάζεται από την «παλαιά φρουρά» της Πειραιώς, θα επιδιωχθεί να μην επιλεγεί ένα στέλεχος της απολύτου επιρροής Πόλσον, για να μη δοθεί η εντύπωση αφελληνισμού της μεγαλύτερης συστημικής τράπεζας. Το μεγάλο αναπάντητο ερώτημα είναι πώς θα κινηθούν εν προκειμένω οι δανειστές. Μετά τις τελευταίες εξελίξεις στην Εθνική, που τραυμάτισαν το κύρος του ΤΧΣ, είναι πολύ πιθανό να θελήσουν να στείλουν ένα σαφές μήνυμα στην αγορά, ρίχνοντας το βάρος τους υπέρ του υποψηφίου της πλευράς Πόλσον, ώστε να καταδείξουν ότι το εγχώριο τραπεζικό κατεστημένο θα υποταγεί, θέλοντας και μη, στο νέο «αφεντικό», δηλαδή στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας...
FREEmoney
6
Κοινωνία
Ποιοι μπορούν να πάρουν σύνταξη από τα 55 έως τα 60
ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Μόλις τέσσερις στους 100 νέους θέλουν να μπουν στο Δημόσιο! Πρώτη επιλογή καριέρας η επιχειρηµατικότητα πέντε χρόνια µετά την αποφοίτηση
Τ
ουλάχιστον 40 κατηγορίες ασφαλισμένων σε Ταμεία μισθωτών, ελεύθερων επαγγελματιών και επιστημόνων μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 55 έως τα 60 τους χρόνια, υποβάλλοντας αίτηση μέχρι το τέλος τους 2016 με τα νέα όρια ηλικίας. Το «κλειδί» εξόδου βρίσκεται στην ηλικία που συμπλήρωσαν από 19/8/2015 έως 31/12/2015 και στον ασφαλιστικό χρόνο που είχαν ή μπορούν να αναγνωρίσουν έως το 2012 στο ΙΚΑ, στο Δημόσιο, στα Ειδικά Ταμεία (ΔΕΚΟ, τραπεζών, κ.λπ.), στον ΟΑΕΕ και το ΕΤΑΑ. Οσοι έχουν συμπληρώσει από τις 19/8 έως 31/12/2015 την ηλικία των 55 έως 60 ετών αποχωρούν με τα νέα όρια ηλικίας μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους για πλήρη σύνταξη, ενώ για μειωμένη αν αποχωρήσουν ανά πάσα στιγμή. Μέχρι το 2012, θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει από 15 έως 35 έτη, τα οποία αναγνωρίζονται με την εξαγορά μέχρι και 5 πλασματικών ετών. Οσοι ήταν έως 60 χρονών μέχρι τις 18/8/2015 και αναγνωρίζουν πλασματικούς χρόνους, ώστε να θεμελιώσουν δικαίωμα εντός του 2016 μπορούν να υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης είτε φέτος είτε μέσα στα επόμενα χρόνια χωρίς να επηρεαστούν από τα νέα όρια ηλικίας. Στην αίτηση που θα υποβληθεί μέχρι το τέλος του 2016, η σύνταξη θα υπολογιστεί με βάση το μ.ο των αποδοχών τους από το 2016 μέχρι σήμερα. Για το 2017, ο υπολογισμός θα γίνεται βάση των αποδοχών 20022017, για το 2018 οι αποδοχές 2002-2018 κ.ο.κ. Οσο μεγαλώνει η βάση υπολογισμού τόσο μικρότερος είναι και ο μ.ο. των αποδοχών και αντίστοιχα μικρότερες και οι συντάξεις, κυρίως γι’ αυτούς που δεν είχαν σταθερούς μισθούς.
Τ
ο όνειρο εισόδου στο Δημόσιο ως μέσο αποκατάστασης φαίνεται πως αποτελεί μια επιθυμία παλαιότερων εποχών. Αυτό δείχνουν, τουλάχιστον, τα τελευταία στοιχεία έρευνας που παρουσίασε το Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Βάσει της έρευνας μεταξύ 649 φοιτητών, μόλις 4 στους 100 επιλέγουν το Δημόσιο ενώ το 23,7% επιθυμεί να εργαστεί σε μικρομεσαία επιχείρηση Είναι χαρακτηριστικό, ότι ποσοστό 6,8% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι αμέσως μετά την ολοκλήρωση των σπουδών «βλέπει» στον Δημόσιο Τομέα προοπτική επαγγελματικής αποκατάστασης, όταν το ποσοστό σε αντίστοιχη έρευνα το 2013 ήταν στο 7,6%, το 2011 στο 10,1% και το 2008 στο 20,8 %. Σε βάθος πενταετίας μετά την αποφοίτηση, ο δημόσιος τομέας αποτελεί επιλογή μόλις για το 4,3% του ίδιου δείγματος, με τα ποσοστά στις αντίστοιχες έρευνες του 2013 να είναι στο 7,2%, του 2011 στο 11% και του 2008% στο 27,5%! Η ταυτότητα της έρευνας Η σχετική έρευνα εκπονήθηκε στο πλαίσιο διεθνούς έρευνας για το επιχειρηματικό πνεύμα των φοιτητών, που πραγματοποιήθηκε παράλληλα σε περισσότερες από 50 χώρες και πάνω από 1.000 πανεπιστήμια, με συμμετέχοντες 122.000 φοιτητές. Για την Ελλάδα, την έρευνα συντόνισε το Εργαστήριο Επιχειρηματικότητας του πανεπιστημίου Μακεδονίας και η καθηγήτρια Κατερίνα Σαρρή. Το ελληνικό δείγμα αποτελείται από 649 άτομα (384 γυναίκες, 265 άνδρες), εκ των οποίων οι 524 είναι σε προπτυχιακό επίπεδο σπουδών. Η έρευνα έγινε μεταξύ φοιτητών του πανεπιστημίου Αιγαίου, του Οικονοµικού πανεπιστημίου Αθηνών, του Δηµοκρίτειου πανεπιστημίου Θράκης, του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, του Διεθνούς Πανεπιστημίου
νει ως επιλογή αμέσως μετά τις σπουδές, μόλις το 4% και 32,7% πέντε χρόνια μετά την ολοκλήρωση των σπουδών. -Διάδοχος οικογενειακής επιχείρησης επιλέγει το 3,7% και 2,2% 5 χρόνια μετά. Πιο επιφυλακτικές απέναντι στην επιχειρηματικότητα οι γυναίκες
της Ελλάδος, του Πάντειου πανεπιστημίου, του πανεπιστημίου Κρήτης, του πανεπιστημίου Μακεδονίας, του πανεπιστημίου Πελοποννήσου, του πανεπιστημίου Πειραιώς και του πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Το γενικό συμπέρασμα Γενικό συμπέρασμα που προκύπτει από την έρευνα, εκτός από το ότι ο δημόσιος τοµέας δεν αποτελεί πλέον ελκυστική επιλογή, είναι ότι η επιχειρηµατικότητα, ως επιλογή καριέρας, πέντε χρόνια µετά την αποφοίτηση αποτελεί την πρώτη επιλογή, άλλα όχι αµέσως µετά την αποφοίτηση. «Η ελληνική τάση να απασχοληθούν ως υπάλληλοι πρώτα, αντανακλά και μία διεθνή τάση, όπως επίσης και η στροφή προς την επιχειρηματικότητα, πέντε χρόνια μετά την ολοκλήρωση των σπουδών. Πρόκειται για μία στάση, που είναι σημάδι ωριμότητας, αφού οι φοιτητές επιθυμούν να αποκτήσουν κάποια εργασιακή εμπειρία, πριν ξεκινήσουν δική τους επιχείρηση. Πάντα ελλοχεύει όμως ο κίνδυνος να εγκλωβιστούν στην ασφάλεια του βέβαιου εισοδήματος και να μην τολμήσουν να γίνουν αυτοαπασχολούμενοι, το οποίο ενέχει τον κίνδυνο ενός
αβέβαιου εισοδήματος», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η κ. Σαρρή. Επιλογή Καριέρας Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την επιλογή καριέρας: -Το 23,7% των ερωτηθέντων επιθυμούν να εργαστούν μετά το τέλος των σπουδών τους σε μικρή επιχείρηση που απασχολεί μέχρι 49 υπαλλήλους. Το ποσοστό υποχωρεί στο 2,2% ως επιλογή, πέντε χρόνια μετά την αποφοίτηση -Το 22% των ερωτηθέντων επιθυμεί να εργαστεί σε μεσαία επιχείρηση (50-249 υπάλληλοι), ενώ το ποσοστό διαμορφώνεται στο 5,7% ως επιλογή πέντε χρόνια μετά. -Σε μεγάλη επιχείρηση (250 και άνω υπαλλήλων) επιθυμεί να εργαστεί το 17,6% των ερωτηθέντων, ποσοστό που αυξάνεται στο 23,4% πέντε χρόνια αργότερα. -Σε ΜΚΟ επιθυμεί να εργαστεί το 6,6% (3,1% 5 χρόνια μετά) -Ακαδημαϊκή καριέρα επιθυμεί να ακολουθήσει το 5,7% ποσοστό που αυξάνεται ως προοπτική πέντε χρόνια μετά την ολοκλήρωση των σπουδών στο 11,9%. -Υπάλληλος στον δημόσιο τομέα επιλέγει ως καριέρα το 6,8% και 4,3% πέντε χρόνια μετά. -Ιδρυτής επιχείρησης δηλώ-
Άνδρες: Αμέσως μετά τις σπουδές, το 76,9% επιθυμούν να εργαστούν ως υπάλληλοι, 5,3% επιχειρηματίες, 8,3% διάδοχοι σε επιχειρήσεις. Πέντε χρόνια μετά την αποφοίτηση επιλέγουν κατά 48,5% υπάλληλοι, 34,5% επιχειρηματίες και 8,3% διάδοχοι επιχειρήσεων. Αντίστοιχα οι γυναίκες σε ποσοστό 86,4% επιλέγουν μία καριέρα υπαλλήλου αμέσως μετά τις σπουδές, 3,1% επιχειρηματίες και 8,7% διάδοχοι επιχειρήσεων. Πέντε χρόνια αργότερα 51,7% εξακολουθούν να βλέπουν ένα εργασιακό μέλλον ως υπάλληλοι, 31,8 επιχειρηματίες και 8,4% διάδοχοι επιχειρήσεων. Η πλειονότητα των φοιτητών πιστεύει ότι οι γνώσεις που πήραν στο πανεπιστήµιο ενίσχυσε την ικανότητά τους να εντοπίσουν επιχειρηµατικές ευκαιρίες, ενώ λίγο παραπάνω από το 1/3 των φοιτητών θεωρούν ότι υπάρχει ευνοϊκό κλίµα στο πανεπιστήµιό τους για να γίνει κάποιος επιχειρηµατίας. Οι πιο συνήθεις πηγές για την επιχειρηµατική ιδέα, είναι οι σπουδές στο πανεπιστήµιο και τα χόµπυ. Θετική είναι η στάση του κοινωνικού περίγυρου απέναντι στην προοπτική να γίνει κάποιος επιχειρηµατίας. Το δείγμα της έρευνας περιελάμβανε και 40 ενεργούς επιχειρηματίες, εκ των οποίων οι 16 γυναίκες. Περισσότεροι από του μισούς προέρχονται από τον χώρο των Οικονομικών σπουδών και της Νομικής. Ο δείκτης ικανοποίησης των ενεργών επιχειρηματιών από την επιλογή καριέρας είναι 4,81% στην Ελλάδα, έναντι 5,28 σε όλες τις χώρες.
FREEmoney ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Φορολογία
Ανατροπές στον ΕΝΦΙΑ του 2017 Τι αλλαγές εξετάζονται Τι αλλάζει η απόφαση του ΣτΕ για Φιλοθέη, Ψυχικό, Βουτζά, Δελφούς
Α
νατροπές στον ΕΝΦΙΑ του 2017 φέρνει η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία κρίνεται παράνομος ο υπολογισμός του φόρου σε τέσσερις περιοχές της χώρας. Σύμφωνα με στελέχη του οικονομικού επιτελείου, με βάση την απόφαση αυτή, το υπουργείο Οικονομικών θα προχωρήσει μέχρι το τέλος του έτους στην εκ νέου αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών σε Φιλοθέη, Ψυχικό, Βουτζά και Δελφούς και ενδεχομένως και σε άλλες αν προκύψουν νέες αποφάσεις του ΣτΕ. Σημειώνεται ότι έχουν κατατεθεί στο ανώτατο δικαστήριο εκατοντάδες προσφυγές κατοίκων από διάφορες περιοχές της χώρας. Οπως αναφέρουν παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών, με την κοινοποίηση της απόφασης από το ΣτΕ θα προχωρήσουν στην αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών για τις παραπάνω περιοχές και μόνο. Οι νέες τιμές που θα αποφασισθούν θα αφορούν σε πράξεις που θα γίνουν το 2017, οπότε και ο ΕΝΦΙΑ του 2017 θα υπολογιστεί με τις νεότερες τιμές. Στον προγραμματισμό του υπουργείου φέρεται να είναι και η δημιουργία ενός αυτοματοποιημένου συστήματος αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών, το οποίο θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή το δεύτερο εξάμηνο του 2017. Ωστόσο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τυχόν νέες
προσφυγές, οι νέες αντικειμενικές αξίες που θα θεσμοθετηθούν και οι οποίες θα βασίζονται στην πραγματική αξία των ακινήτων θα έχουν αναδρομική ισχύ από την 1-1-2017. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, οι αντικειμενικές αξίες θα αντικατασταθούν από ένα νέο σύστημα που θα βασίζεται στις εμπορικές τιμές των ακινήτων. Αν και ο σχεδιασμός κινείται σε σωστή βάση όπως σημειώνουν οι εμπλεκόμενοι με την αγορά ακινήτων, ωστόσο, καταγράφεται αδυναμία προσδιορισμού των πραγματικών τιμών που ισχύουν σήμερα στα ακίνητα όλης της επικράτειας. Αυτό συμβαίνει διότι η κρίση έχει εκμηδενίσει τις αγοραπωλησίες ακινήτων και οι λιγοστές που γίνονται δεν είναι ενδεικτικές για να βγουν ασφαλή συμπεράσματα. Οπως σημειώνουν συμβολαιογραφικά γραφεία,
οι όποιες πράξεις πραγματοποιούνται σήμερα, γίνονται από ανάγκη για χρήματα, με αποτέλεσμα να πωλούνται ακίνητα σε εξευτελιστικές τιμές. Ενδεικτικό της κατάστασης στην αγορά ακινήτων είναι τα στοιχεία από συμβολαιογραφικό γραφείο και αφορά πωλήσεις ακινήτων και αρχική τιμή. Ειδικότερα: - Παγκράτι, διαμέρισμα 80 τ.μ., 4ου, με αντικειμενική 105.000 ευρώ, πλήρως ανακαινισμένο, αρχική τιμή 100.000. Τιμή πώλησης 50.000 ευρώ. - Αμπελόκηποι, γραφεία 200 τ.μ., 3ου, μέτρια κατάσταση, με αντικειμενική αξία 380.000 ευρώ. Αρχική τιμή 350.000. Πωλήθηκε 230.000 ευρώ. - Παλαιό Ψυχικό, οικόπεδο 340 τ.μ., με αντικειμενική 700.000 ευρώ και αρχική τιμή πώλησης 400.000 ευρώ, πωλήθηκε 250.000 ευρώ.
Με €100 το κλείσιμο βιβλίων στην εφορία Η διαδικασία για εκπρόθεσμη διακοπή εργασιών
Μ
ια πάγια διαδικασία, μέσω της οποίας οι φορολογούμενοι θα μπορούν να προχωρήσουν σε εκπρόθεσμη διακοπή εργασιών της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, με την επιβολή προστίμου 100 ευρώ, εφόσον πληρούν μια σειρά προϋποθέσεων περιγράφει σε απόφασή του ο ΓΓΔΕ Γ. Πιτσιλής. Με βάση τα ισχύοντα έως σήμερα, η δήλωση διακοπής εργασιών θα πρέπει να υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ μέσα σε 30 ημέρες από τον πραγματικό χρόνο διακοπής. Στην αντίθεση περίπτωση προβλέπονται πρόστιμα. Η νέα απόφαση ορίζει ότι, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να γίνει διακοπή εργασιών με βάση τον πραγματικό χρόνο, ακόμα και εάν έχει παρέλθει η προθεσμία του 30ήμερου. Σε αυτή την περίπτωση επιβάλλεται το πρόστιμο για παραβάσεις διαδικαστικού χαρακτήρα ύψους 100 ευρώ. H διαδικασία και τα δικαιολογητικά που
αφορούν στη διακοπή της επιχειρηματικής δραστηριότητας των ατομικών επιχειρήσεων, σύμφωνα με φοροτεχνικούς, έχει ως ακολούθως: Ο ενδιαφερόμενος, είτε με φυσική παρουσία, είτε από εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπο στο τμήμα Μητρώου της Δ.Ο.Υ όπου υπάγεται, συμπληρώνει το έντυπο Μ4 με προσωπικά στοιχεία και με την αιτία της διακοπής. Για να είναι εμπρόθεσμη η δήλωση διακοπής εργασιών, η ημερομηνία διακοπής δεν θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη των 30 ημερών από την ημέρα υποβολής της δήλωσης διακοπής στη Δ.Ο.Υ.. Το τμήμα μητρώου όπου κατατίθεται το έντυπο Μ4, ελέγχει τα στοιχεία και δίνει στον φορολογούμενο ένα έντυπο με το οποίο θα περάσει από άλλα τμήματα της εφορίας για να συγκεντρώσει τις απαραίτητες υπογραφές. Τελευταίο θα είναι το τμήμα του πρώην Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, όπου ο ενδιαφερόμενος, αν έχει θεωρημένο δελτίο ή τιμο-
λόγιο, έστω και πλήρως χρησιμοποιημένο, θα πρέπει να συμπληρώσει το έντυπο Β1. Ανάμεσα στα τμήματα της Δ.Ο.Υ είναι πιθανόν να περιλαμβάνεται και το Τμήμα Ελέγχου, όπου μπορεί να ζητηθεί από τον φορολογούμενο να συμπληρώσει υπεύθυνη δήλωση, ότι η επιχείρηση του δεν διαθέτει πάγια στοιχεία και επαγγελματικό αυτοκίνητο. Όπως αναφέρουν οι ίδιοι φοροτεχνικοί, μετά την συγκέντρωση των υπογραφών, ο φορολογούμενος ή ο εκπρόσωπός του επιστρέφουν στο Τμήμα Μητρώου και λαμβάνουν τη βεβαίωση Διακοπής. Αν η ατομική επιχείρηση χρησιμοποιούσε ταμειακή μηχανή, απαιτείται ανάκτηση της μνήμης της από τεχνικό της εταιρείας που την έχει προμηθεύσει στον ενδιαφερόμενο, και να δηλωθεί διακοπή της στο TAXIS. Πιθανό είναι να ζητηθεί από το Τμήμα Ελέγχου της ΔΟΥ και το σχετικό παραστατικό, με αυτοπαράδοση.
7
Χαράτσι μέσω τεκμηρίων στα χαμηλά εισοδήματα
Χ
αράτσι λόγω τεκμηρίων θα κληθούν να πληρώσουν στην εφορία πάνω από ένα εκατομμύριο πολίτες που έχουν χαμηλά εισοδήματα από τόκους, ενοίκια ή περιστασιακή απασχόληση. Οι εν λόγω φορολογούμενοι θα κληθούν του χρόνου να πληρώσουν υπέρογκα ποσά φόρου εισοδήματος, τα οποία θα υπολογιστούν με 44% επί εξωπραγματικών ποσών τεκμαρτού εισοδήματος που θα τους προσδιορίσουν τα τεκμήρια διαβίωσης. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δύο πολύ σημαντικές διατάξεις του νόμου 4330/2015, με τις οποίες προβλέπεται ευνοϊκός τρόπος φορολόγησης για ορισμένες κατηγορίες οικονομικά αδύναμων φυσικών προσώπων που πιάνονται στα «δίχτυα» των τεκμηρίων, δεν θα ισχύσουν το 2017 για τα εισοδήματα του 2016, καθώς η κυβέρνηση, με το μνημόνιο ΙΙΙ που υπέγραψε τον Αύγουστο του 2015, δεσμεύτηκε να τις καταργήσει! Έτσι, όσοι φορολογούμενοι αποκτήσουν φέτος και εμφανίσουν στις φορολογικές τους δηλώσεις του επόμενου έτους πενιχρά εισοδήματα μερικών λεπτών του ευρώ από τόκους καταθέσεων ή πολύ χαμηλά εισοδήματα από ενοίκια ή από περιστασιακή απασχόληση, θα πιάνονται στις παγίδες των τεκμηρίων και θα υπερφορολογούνται επί εξωπραγματικών τεκμαρτών εισοδημάτων με συντελεστή 22% από το πρώτο ευρώ και με προκαταβολή φόρου αυξημένη στο 100% του κύριου φόρου, σαν να έχουν κερδοφόρες επιχειρήσεις. Όπως προκύπτει λοιπόν, ουσιαστικά για το έτος 2016 όλοι αυτοί οι πολίτες θα φορολογηθούν με τελικό φορολογικό συντελεστή 44% επί... ανύπαρκτων εισοδημάτων.
Ξεκίνησαν οι αυτόματοι συμψηφισμοί από τη ΓΓΔΕ
Σ
τον αυτόματο συμψηφισμό βεβαιωμένων οφειλών με επιστροφές φόρων που αφορούν τα έτη 2014, 2015 και 2016, με το συνολικό ποσό του συμψηφισμού να ανέρχεται στα 6,75 εκατ. ευρώ, προχώρησε για πρώτη φορά η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ). Οι συμψηφισμοί αφορούσαν φορολογούμενους με μόνο μια αρρύθμιστη οφειλή, οι οποίοι θα ειδοποιηθούν με ηλεκτρονικό μήνυμα.
FREEmoney
8
Επιχειρήσεις
Top Distributor στην Ελλάδα η Westnet του Π. Γερμανού
Η
Westnet Distribution, μέλος του Ομίλου Olympia, συμφερόντων Πάνου Γερμανού, αναδείχθηκε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά σε «Top Distributor in Greece» για το 2016, από τον τεχνολογικό κολοσσό Hewlett Packard Enterprise (HPE). Η σημαντική αυτή διάκριση αποτελεί τη δεύτερη συνεχομένη αναγνώριση της Westnet από μια εκ των κορυφαίων εταιρειών τεχνολογίας στον κόσμο. Βασικά κριτήρια για την απόδοση του τίτλου αποτέλεσαν οι επιδόσεις της εταιρείας βάσει προκαθορισμένων και μετρήσιμων κριτηρίων. Κατόπιν αξιολόγησης όλων των παραμέτρων η Westnet ξεχώρισε μεταξύ όλων των συνεργατών που εντάσσονται στο δίκτυο διανομής της HPE στην Ελλάδα, επιτυγχάνοντας τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης σε αξία και σε όγκο πωλήσεων, αξιοσημείωτη διεύρυνση δικτύου μεταπωλητών και τον υψηλό βαθμό εξειδίκευσης στα προϊόντα της Hewlett Packard Enterprise. Η βράβευση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου συνεργατών της HPE με τίτλο “Accelerate Future” που έλαβε χώρα την Τετάρτη 16 Νοεμβρίου στην αίθουσα Ελαιών Loft. Το βραβείο παρέλαβε o Εμπορικός Διευθυντής της Westnet κος Γιώργος Δαβιώτης. Κατά την παραλαβή του βραβείου ο κος Δαβιώτης δήλωσε σχετικά : «Η βράβευση της Westnet, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά από την Hewlett Packard Enterprise (HPE), επιβεβαιώνει την άριστη συνεργασία των δύο εταιρειών και επιβραβεύει τη στρατηγική της εταιρείας μας. H Westnet εξελίσσεται διαρκώς δημιουργώντας προστιθέμενη αξία για τους πελάτες της και αυτό αναγνωρίζεται και σήμερα».
Γ
ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Πόλεμος στην αγορά φυσικού αερίου, Gazprom- Κοπελούζος κατά ΔΕΠΑ Προμηθεύουν απ’ ευθείας μεγάλους καταναλωτές, ροκανίζουν το μερίδιο της ΔΕΠΑ και θα επεκταθούν στη λιανική
Ν
έα τροπή παίρνει ο επιχειρηματικός πόλεμος για τη διανομή της ελληνικής αγοράς ενέργειας, καθώς η ρωσική Gazprom και ο εγχώριος εταίρος της, ο όμιλος Κοπελούζου, παρακάμπουν τη ΔΕΠΑ και γίνονται βασικοί ανταγωνιστές της, αναλαμβάνοντας την απευθείας προμήθεια φυσικού αερίου σε μεγάλες ηλεκτροπαραγωγικές και βιομηχανικές μονάδες. Μέτωπο ετοιμάζονται να ανοίξουν και με άλλες εταιρείες του κλάδου, καθώς σχεδιάζουν να επεκτείνουν τις δραστηριότητες τους στη λιανική, προμηθεύοντας αέριο σε νοικοκυριά και επαγγελματίες. Ρώσοι και Κοπελούζος κινούνται μέσω της εταιρείας «Προμηθεύς Gaz», που είναι το κοινοπρακτικό επιχειρηματικό σχήμα τους στον τομέα φυσικού αερίου. Σε πρώτη φάση αποσπούν
ΔΕΗ (!) Σύμφωνα με πληροφορίες, συμβάσεις έχει υπογράψει με την ηλεκτροπαραγωγική εταιρεία «Ηρων» (που ανήκει 50/50 στην ΓΕΚΤΕΡΝΑ και στο γαλλικό γκρουπ Gaz de France) και με την Elpedison (στην οποία μετέχουν τα ΕΛΠΕ και ο ιταλογαλλικών συμφερόντων όμιλος Edison).
Προς πώληση η Εθνική Ασφαλιστική, ποιοί είναι οι υποψήφιοι αγοραστές
True Leader η Ευρωπαϊκή Πίστη
ια έκτη συνεχή χρονιά η ασφαλιστική εταιρεία Ευρωπαϊκή Πίστη βραβεύτηκε ως μία από τις κορυφαίες ελληνικές επιχειρήσεις, στο πλαίσιο του θεσμού «True Leaders» που έχει καθιερώσει η ICAP. Η αξιολόγηση και οι βραβεύσεις γίνονται με βάση τις επιδόσεις των επιχειρήσεων και τα δημοσιευμένα οικονομικά αποτελέσματά τους. Η Ευρωπαίκή Πίστη κάλυψε για έκτη συνεχή χρονιά και τα 4 κριτήρια: Κερδοφορία, αύξηση Προσωπικού, υψηλό Rating πιστοληπτικής ικανότητας και διακεκριμένη θέση στον κλάδο όπου δραστηριοποιείται. Το βραβείο παρέλαβε ο Αντιπρόεδρος ΔΣ και Γενικός Διευθυντής Χαρτοφυλακίου της εταιρίας. Ν. Χαλκιόπουλος, ο οποίος δήλωσε: «Είμαστε υπερήφανοι καθώς για 6η συνεχή χρονιά βρισκόμαστε ανάμεσα στους Ηγέτες της ελληνικής οικονομίας. Η ανάδειξή μας ως «True Leader» εταιρία όλα αυτά τα χρόνια, είναι αποτέλεσμα της εμπιστοσύνης των πελατών και των μετόχων μας, αλλά και της συλλογικής προσπάθειας της Διοίκησης, του ανθρώπινου δυναμικού και του Δικτύου Πωλήσεων».
μεγάλους πελάτες από τη ΔΕΠΑ, προσφέροντας ανταγωνιστικές τιμές και καλύτερους όρους πληρωμής. Η «Προμηθεύς Gaz» έχει κλείσει ήδη συμφωνίες προμήθειας αερίου σε μεγάλους ηλεκτροπαραγωγούς και συνεχίζει τις διαπραγματεύσεις με άλλους μεγάλους καταναλωτές – συμπεριλαμβανομένης και της
Σταδιακά «ροκανίζει» τα μερίδια αγοράς της ΔΕΠΑ, με προοπτική να της αποσπάσει τους μεγαλύτερους πελάτες της, συνάπτοντας συμφωνίες και με τις περιφερειακές εταιρείας διανομής αερίου (ΕΠΑ Αττικής, Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας). Η δραστηριοποίηση της Gazprom σ’ αυτόν τον τομέα μέσω της «Προμηθεύς Gaz», ενδέχεται να αντιβαίνει σε συμβατικούς όρους της συμφωνίας της με την ΔΕΠΑ, της οποίας είναι βασικός προμηθευτής. Μέχρι στιγμής πάντως δεν έχει υπάρξει αντίδραση από πλευράς ΔΕΠΑ, πέραν του ότι ζήτησε από το υπουργείο Ενέργειας να αποσαφηνίσει αν οι δραστηριότητες των ανταγωνιστών της αντιβαίνουν σε όρους της διμερούς συμφωνίας και στο κανονιστικό πλαίσιο της αγοράς.
Η Εθνική Τράπεζα προτιμά να δώσει μόνον στρατηγικό ποσοτό της θυγατρικής της και να κρατήσει την πλειοψηφία
Φ
όρμουλα για να παραμείνει η Εθνική Ασφαλιστική υπό τον έλεγχο της Εθνικής Τράπεζας αναζητεί η διοίκηση του ομίλου, ενώ παράλληλα είναι υποχρεωμένη να «τρέξει» τις διαδικασίες για την πώληση της εταιρείας. Σύμφωνα με το πλάνο αναδιάρθρωσης που συναρτάται με τις προηγηθείσες ανακεφαλαιοποιήσεις και έχει εγκριθεί από την Κομισιόν, η τράπεζα είναι υποχρεωμένη να πουλήσει το 100% των μετοχών της θυγατρικής της ασφαλιστικής εταιρείας, προκειμένου να βελτιώσει τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας. Η πώληση πρέπει να γίνει εντός του έτους - το αργότερο στις αρχές του 2017. Ομως η τράπεζα έχει ήδη καλύψει τους απαιτούμενους δείκτες και - κατά τη διοίκηση της - δεν υπάρχει πλέον λόγος να «εκποιηθεί» η Εθνική Ασφαλιστική, η οποία μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη των εργασιών και στην κερδοφορία του ομίλου. Επιδι-
ώκεται λοιπόν να εξασφαλισθεί η συναίνεση των εποπτικών αρχών για να τροποποιηθεί το πλάνο αναδιάρθρωσης και να παραμείνει η θυγατρική εταιρεία υπό τον έλεγχο της τράπεζας. Το βασικό επιχείρημα είναι ότι με την πώληση της τουρκικής Finansbank και την τελευταία ανακεφαλαιοποίηση, η Εθνική έχει καλύψει ήδη τους απαιτούμενεους δείκτες. Αρα μπορεί να απαλλαγεί από την υποχρέωση πώλησης της Ασφαλιστικής. Επειδή όμως είναι αμφίβολο αν θα δοθεί αυτή η έγκριση, προχωρούν παράλληλα οι διαδικασίες για την εξεύρεση υποψήφιων αγοραστών. Σύμφωνα με πληροφορίες, έχει γίνει ήδη αποτίμηση της εταιρείας, το data room είναι έτοιμο, ενώ οι σύμβουλοι ήδη βρίσκονται σε πρώϊμές συνομιλίες με ενδιαφερόμενους υποψήφιους αγοραστές. Η επίσημη διαδικασία πώλησης μπορεί πλέον να ξεκινήσει τον Δεκέμβριο. Ως ενδιαφερόμενοι υποψήφιοι αγοραστές φέρονται η Fairfax (το γκρουπ που ελέγχει την
Eurobank), η γερμανική ασφαλιστική Allianz, το ολλανδικό γρουπ ΝΝ και η Interamerican. Παράγοντες του κλάδου δεν αποκλείουν και το ενδεχόμενο να μεταβιβασθεί στρατηγικό ποσοστό της Εθνικής Ασφαλιστικής στην EBRD (Ευρωπαϊκής Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης) και η Εθνική Τράπεζα να παραμείνει πλειοψηφούσα μέτοχος Επισημαίνεται ότι η EBRD εκδηλώνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για επενδύσεις στην Ελλάδα και για τη στήριξη μεγάλων ελληνικών επιχειρήσεων. Στον ασφαλιστικό κλάδο έχει ήδη αποκτήσει συμμετοχή στην «Ευρωπαϊκή Πίστη». Συμμετέχοντας και στην Εθνική Ασφαλιστική θα ενίσχυε την παρουσία της στην ελληνική και σε ανατολικοευρωπαϊκές αγορές. Παράλληλα η μητρική Εθνική Τράπεζα θα αποκόμιζε οφέλη από την ανάπτυξη της θυγατρικής της και από την ισχυρή παρουσία της στον τομέα ασφαλιστικών εργασιών.
FREEmoney ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Με αυξημένα κέρδη στο 9μηνο η Eurobank Ι
διαίτερα θετικές είναι οι ενδείξεις για την πορεία της Eurobank, καθώς η τράπεζα βελτιώνει σταθερά τις οικονομικές επιδόσεις της, εμφανίζοντας ικανοποιητική κερδοφορία. Η ισχυρή κεφαλαιακή βάση και η καλή χρηματοοικονομική διάρθρωση δίνουν τη δυνατότητα στην ντράπεζα να συμβάλει αποτελεσματικά στις προσπάθειες για τη στήριξη επιχειρήσεων και την ανάταξη της ελληνικής οικονομίας. Κατά το πρώτο φετινό 9μηνο ο όμιλος της Eurobank πραγματοποίησε συνολικά καθαρά κέρδη 192 εκ. ευρώ. Ιδιαίτερα θετικά ήταν τα αποτελέσματα γ’ τριμήνου, τα
οποία ενισχύθηκαν με έκτακτα κέρδη από την πώληση της ασφαλιστικής Eurolife έναντι 55 εκ. ευρώ. Τα καθαρά κέρδη γ’ τριμήνου διαμορφώθηκαν σε 86
εκ. ευρώ έναντι 46 εκ. ευρώ στο αντίστοιχο τρίμηνο του προηγουμένου έτους Σημαντικό στοιχείο επίσης η αύξηση του δείκτη κεφαλαια-
Επιχειρήσεις
κής επάρκειας κατά 70 μονάδες βάσης. Τα επιμέρους στοιχεία οικονομικών αποτελεσμάτων: • Καθαρά έσοδα από τόκους +0,3% στο γ’ τρίμηνο (389 εκατ. ευρώ) • Εσοδα από προμήθειες +7,1% την ίδια περίοδο • Αύξηση οργανικών κερδών προ προβλέψεων κατά 4,3% το γ΄ τρίμηνο και κατά 24,9% στο εννεάμηνο • Νέα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (NPEs) στην Ελλάδα μειωμένα κατά 70% σε τριμηνιαία βάση • Αύξηση των καταθέσεων κατά 394 εκατ. ευρώ στο γ΄ τρίμηνο και κατά 1,9 δισ. στο εννεάμηνο
9
Η Creta Farms πηγαίνει Ρουμανία
Ν
έες προοπτικές ανοίγονται για την Creta Farms και τα πετυχημένα σε πωλήσεις και αξία προϊόντα «ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ», καθώς από τις αρχές του 2017 θα βρίσκονται πλέον και στη Ρουμανία. Πριν ξεκινήσει την προσπάθεια διείσδυσης στη ρουμανική αγορά, η κρητική εταιρεία αλλαντικών πραγματοποίησε ενδελεχείς έρευνες και μελέτες που διήρκησαν 16 μήνες. Τα συμπεράσματα ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικές εξαιρετικά: Διαπιστώθηκε ευρεία αποδοχή τόσο του concept όσο και των προ-
Πώς ο Ιβάν Σαββίδης νίκησε την Coca-Cola στη «Σουρωτή» Κ
ερδίζοντας τη μάχη με την πολυεθνική Coca-Cola, ο Ιβάν Σαββίδης απέκτησε τον μετοχικό έλεγχο της εταιρείας ανθρακούχων νερών «Σουρωτή» και δρομολογεί πλέον τις διαδικασίες για την κεφαλαιακή της ενίσχυση και την υλοποίηση επενδυτικών-αναπτυξιακών σχεδίων. Ο ομογενής επιχειρηματίας – ιδιοκτήτης της καπνοβιομηχανίας ΣΕΚΑΠ, του ΠΑΟΚ και του ξενοδοχείου «Μακεδονία Παλλάς» - συγκέντρωσε το 45% των μετοχών της εταιρείας, αν και προσέφερε το ίδιο ακριβώς τίμημα με την Coca-Cola, η οποία είχε προηγηθεί και κατείχε ήδη περίπου 20% των μετοχών. Εν συνεχεία αναμένεται ότι θα αποκτήσει επιπλέον 4,5% από τον τοπικό Δήμο, ο οποίος θα διαθέσει το ποσοστό του μέσω πλειοδοτικής διαδικασίας. Οι μικρομέτοχοι της «Σουρωτής» - τοπικοί φορείς, κάτοικοι της περιοχής και εργαζόμενοι της εταιρείας – προτίμησαν να δώσουν τις μετοχές τους στον Σαββίδη για ένα και μόνο λόγο: Πείσθηκαν ότι έχει επιχειρηματικό όραμα - να κάνει τη «Σουρωτή» μεγάλη εταιρεία και να επενδύσει στην αξιοποίηση των ιαματικών πηγών της περιοχής, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας. Τους ίδιους λόγους επικαλέσθηκε και η ελληνική εταιρία επενδύσεων First Athens Corporate Finance, η οποία είχε συγκεντρώσει περίπου 5% των μετοχών και αποφάσισε να τις δώσει στον Σαββίδη όταν αποσύρθηκε από τη μάχη για τον έλεγχο της «Σουρωτής». Αντίθετα, για την Coca-Cola δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι θα κινηθεί όπως σε όλες τις άλλες περιπτώσεις εξαγοράς τοπικών μονάδων εμφιάλωσης:
Θα κρατήσει μόνο το brand name, θα κλείσει το εργοστάσιο της «Σουρωτής» και θα μεταφέρει τις δραστηριότητες εμφιάλωσης νερού στη μεγαλύτερη μονάδα που διαθέτει κοντά στη Θεσσαλονίκη. Οι επιλογές της Coca-Cola Το επιχειρηματικό όραμα και το ενδιαφέρον για την τοπική κοινωνία και οικονομία κέρδισαν λοιπόν τον «στεγνό επιχειρηματικό πραγματισμό» της Coca-Cola – και την κακή δημόσια εικόνα που έχει δημιουργήσει η πολυεθνική εταιρεία, μετά το κλείσμο εργοστασίου της στη Θεσσαλονίκη. Πάντως η Coca-Cola παραμένει δεύτερος βασικός μέτοχος της «Σουρωτής», έχοντας συγκεντρώσει περίπου 20% (15% από τον πλειστηριασμό μετοχών που κατείχε η εταιρεία «Μυστράς» του προφυλακισμένου Θωμά Λιακουνάκου και 5% από τους μικρομετόχους), Ο Ιβάν Σαββίδης έχει δηλώσει δημόσια ότι
θέλει να εξαγοράσει το ποσοστό της – αλλιώς θα «συμβιώσει» με τον πολυεθνικό όμιλο στη «Σουρωτή». Η Coca-Cola δεν έχει λόγο να παραμείνει ως μειοψηφούσα μέτοχος, παρά μόνον εάν εκτιμά ότι ο ομογενής επιχειρηματίας δεν θα… μακροημερεύσει στην εταιρεία. Μάνατζμεντ και ΑΜΚ Ο νέος μεγαλομέτοχος κίνησε ήδη τη διαδικασία για να αναλάβει το μάνατζμεντ και να αυξήσει το ποσοστό συμμετοχής του, ώστε να έχει την απόλυτη πλειοψηφία. Με επιστολή προς το ΔΣ της «Σουρωτή ΑΕ» ζήτησε να συγκληθεί έκτακτη γενική συνέλευση των μετόχων, για να αλλάξει το διοικητικό συμβούλιο και να αποφασίσει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Το μεγαλύτερο μέρος της ΑΜΚ θα καλυφθεί βέβαια από τον όμιλο Σαββίδη, ο οποίος εκτιμάται ότι θα ανεβάσει το ποσοστό συμμετοχής του πάνω από το 67%
ϊόντων ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ. Η Ρουμανία είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία της ΝΑ Ευρώπης και η κατανάλωση αυξάνεται με υψηλούς ρυθμούς. Ο συνολικός τζίρος στον κλάδο αλλαντικών ανέρχεται σε 1,5 δισ. ευρώ ετησίως – είναι δηλαδή τριπλάσιος απ’ ό,τι στην Ελλάδα. Τα προϊόντα της Creta Farms θα βρίσκονται τόσο στα ράφια των super markets (οργανωμένο λιανεμπόριο), όσο και στα κανάλια της χονδρικής και της αυθόρμητης αγοράς, μέσω στρατηγικής συμφωνίας με τοπικό συνεργάτη. Οι δυο πλευρές θα υποστηρίξουν συγκεκριμένο πλάνο διαφήμισης σε πληθυσμό 22 εκατομμυρίων. Η συνεργαζόμενη ρουμανική εταιρεία εξυπηρετεί 28.300 πελάτες χονδρικής και έχει 450 άτομα προσωπικό εκ των οποίων τα 296 απασχολούνται στο τμήμα πωλήσεων. Η Creta Farms δεν περιορίζεται στον κλάδο αλλαντικών. Σταδιακά επεκτείνεται σε προϊόντα όπως τυροκομικά, έτοιμα γεύματα (πίτσα, πίτες, σάντουιτς) και εξελίσσεται σε εταιρεία τροφίμων με μεγάλη γκάμα προϊόντων.
FREEmoney
10
ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Διεθνή
«Βάζει πόδι» ο Ερντογάν στον Λ. Οίκο του Τραμπ;
Πόσο θα αντέξουν οι κυρώσεις στη Ρωσία;
Π
όσος χρόνος ζωής απομένει στις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας; Πλέον σε Ουάσιγκτον και Βερολίνο οι περισσότεροι στοιχηματίζουν ότι οι κυρώσεις θα παραμείνουν λίγους ακόμη μήνες. Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών, ο Trump αναμένεται να περιορίσει τις κυρώσεις των ΗΠΑ κατά της Ρωσίας για την Ουκρανία και να συγκατανεύσει σε μια μόνιμη ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας, κάτι που σημαίνει ότι οι διπλωματικές προσπάθειες του Μινσκ ΙΙ θα αποδυναμωθούν κατά την διαδικασία. Μία τέτοια επιλογή θα επηρεάσει και την στάση της ΕΕ -και οχι μόνο καθώς μόλις οι Ηνωμένες Πολιτείες τερματίσουν τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας για την Ουκρανία οι ευρωπαίοι πολύ δύσκολα θα τις διατηρήσουν. Άλλωστε στην ΕΕ πριν ακόμα εκλεγεί ο νέος αμερικάνος πρόεδρος πολλοί ευρωπαίοι ηγέτες ζητούσαν αν την όχι την άρση τουλάχιστον το χαλάρωμα τους. Και με δεδομένα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν μερικές απο τις πιο ισχυρές οικονομίες, όπως για παράδειγμα η ιταλική, είναι αμφίβολο το κατά πόσο η γερμανική πλευρα θα μπορέσει μα επιβάλλει την παράταση τους. Πρέπει να σημειωθεί ότι ακόμα και στην Γερμανία επιχειρηματικοί κύκλοι εναντιώνονταν σε αυτές εξαιτίας των σημαντικών εξαγωγών αλλά και στην γερμανική επιχειρηματικής διείσδυσης στην Ρωσία.
Ο Πούτιν και οι λαϊκιστές
Ο
ι λαϊκιστές στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, από τον Donald Trump μέχρι τον Βρετανό πολιτικό Nigel Farage ή τον Ούγγρο πρωθυπουργό Viktor Orban, έχουν εκφράσει τον θαυμασμό τους για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Όλα δείχνουν ότι ο «θαυμασμός» αυτός θα επηρεάσει και τις επερχόμενες γαλλικές εκλογές. Στην πορεία προς τις γαλλικές εκλογές της άνοιξης του 2017, σχεδόν όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης –είτε στην δεξιά, την ακροδεξιά είτε την ακροαριστερά-, έχουν καταγγείλει την υποβάθμιση των δεσμών με την Ρωσία υπό την κυβέρνηση του προέδρου Φρανσουά Ολάντ, υποστηρίζοντας ότι σπάει την γαλλική παράδοση της διπλωματικής εμπλοκής και του πολιτικού διαλόγου με την Μόσχα και ότι αυτό είναι επιζήμιο για τα γαλλικά οικονομικά συμφέροντα.
Φ
όβους ότι η Άγκυρα «βάζει πόδι» στον Λευκό Οίκο, σε μια ιδιαίτερα «ευαίσθητη» περίοδο των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, εκφράζουν πολιτικοί παρατηρητές στην Ουάσιγκτον, καθώς από το επιτελείο Τραμπ έγινε ανεπίσημα γνωστό ότι για τη θέση-κλειδί του συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας του νέου προέδρου έχει επιλεγεί ο αντιστράτηγος Μάικ Φλιν. Ο 57χρονος, πρώην διοικητής της υπηρεσίας πληροφοριών των Ενόπλων Δυνάμεων (DIA), είναι στενός συνεργάτης του Ντόναλντ Τραμπ από την προεκλογική περίοδο και τον συνόδευσε στο ταξίδι του στην Ιαπωνία, αλλά δεν έχει δηλώσει αν αποδέχεται το διορισμό του στη θέση του συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας. Σε άρθρο του στο huffington post, ο Ντάνιελ Φίλιπς, πρώην σύμβουλος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ επί Κλίντον, Μπους και Ομπάμα, υπογραμμίζει ότι ο Φλιν υπέγραψε, μέσω εταιρείας του, συμβόλαιο με την ολλανδική εταιρεία Inovo BV, στις 15 Σεπτεμβρίου. «Πληρώθηκε με τουρκικά χρήματα μέσω μιας ολλανδικής εταιρείας για να ασκήσει επιρροή για λογαριασμό της τουρκικής κυβέρνησης», τονίζει ο Ντάνιελς. Με το συμβόλαιο, ο Φλιν αναλαμβάνει την υποχρέωση να υποστηρίζει τις τουρκικές θέσεις
Ο 57χρονος, πρώην διοικητής της υπηρεσίας πληροφοριών των Ενόπλων Δυνάμεων (DIA), είναι στενός συνεργάτης του Ντόναλντ Τραμπ στο Κογκρέσο, σε συζητήσεις νομοσχεδίων των υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας, αλλά και να κρατά ενήμερο τον εντολέα του για τα θέματα που αφορούν τη μετάβαση από την προεδρία Ομπάμα στην προεδρία Τραμπ. Η Inovo είναι μια μόνιμα ζημιογόνος θυγατρική της τουρκικής εταιρείας Inovo Turkije, η οποία έχει ως βασικό έσοδο τις συμβάσεις με την τουρκική κυβέρνηση, ενώ έχει ιδρυθεί από τον Εκίμ Αλπτεκίν, στενό συνεργάτη του Τούρκου προέδρου Ερντογάν. Ο Αλπτεκίν είναι πρόεδρος του Τουρκο-Αμερικανικού Επιμελητηρίου, που εποπτεύεται από
το υπουργείο Εξωτερικών και τα μέλη του επιλέγονται από τον Τούρκο υπουργό Οικονομίας και τη Βουλή. Ο Ντάνιελς υπογραμμίζει ότι, εάν ο Φλιν γνώριζε αυτές τις σχέσεις του Alptekin με την τουρκική κυβέρνηση, τότε έχει παραβιάσει τον αμερικανικό νόμο, που ορίζει ότι όσοι διατηρούν επιχειρηματικές σχέσεις με ξένες κυβερνήσεις οφείλουν να δηλώνονται ως ξένοι πράκτορες. Ο Φλιν δημοσίευσε πρόσφατα άρθρο, με το οποίο εγκωμίαζε τον Ερντογάν και καλούσε την Ουάσιγκτον να απελάσει τον Φετουλά Γκιουλέν, τον οποίο ο Ερ-
ντογάν κατηγορεί ως διοργανωτή του πραξικοπήματος του καλοκαιριού. Μάλιστα, οι απόψεις που εξέφρασε ο αντιστράτηγος στο άρθρο του έρχονται σε πλήρη αντίθεση με προηγούμενες απόψεις που είχε εκφράσει. «Για να το πούμε απλά, ο Φλιν έχει εξαγορασθεί. Δεν θα έπρεπε να ασκεί επιρροή υπέρ της Τουρκίας», υπογραμμίζει ο Ντάνιελς. «Θα πρέπει να αποκαλύψει, προσθέτει, πόσα πληρώθηκε και πότε από την Inovo. Αν δεν ξεκαθαρίσει αυτό το θέμα, θα πρέπει να μην εξετασθεί η επιλογή του σε κορυφαία θέση της διοίκησης Τραμπ».
Απειλή για το «δίκαιο εμπόριο» η TTIP Ο
ι συζητήσεις και οι έντονες αντιδράσεις για την συμφωνία ΤΤΙΡ μεταξύ ΕΕ-ΗΠΑ φέρνουν στο προσκήνιο το ζήτημα του ποιοι ωφελούνται κάθε φορά από την ελεύθερη διακίνηση προϊόντων και την άρση των περιορισμών στο διεθνές εμπόριο. Συμφωνίες όπως η ΤΤΙΡ έχουν πολλά θύματα. Ένα από αυτά είναι το «δίκαιο εμπόριο» (fair trade) - μία τάση που καταγράφεται τις τελευταίες δεκαετίες και βρίσκεται στον αντίποδα της μαζικής παραγωγής γεωργικών προϊόντων. Σε κάθε περίπτωση, η «βιομηχανοποιημένη» αγροτική παραγωγή των Αμερικανών με οικονομίες κλίμακας και υψηλή παραγωγικότητα δεν προκαλεί ανησυχία μόνο στους Ευρωπαίους καλλιεργητές που επιμένουν σε πιο παραδοσιακά μέσα παραγωγής, αλλά και στις οργανώσεις που έχουν εξειδικευθεί στο δίκαιο και αλληλέγγυο εμπόριο . Οι οργανώσεις αυτές δίνουν διέξοδο σε
μικρούς παραγωγούς και οικογενειακές επιχειρήσεις από αναπτυσσόμενες χώρες, κυρίως στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική, που έχουν τη δυνατότητα να εμπορεύονται τα προϊόντα τους χωρίς την ασφυκτική πίεση του ανταγωνισμού και με εγγυημένο ένα αξιοπρεπές ποσοστό κέρδους, που τους επιτρέπει να ζουν από την εργασία τους. Τα πιο δημοφιλή προϊόντα «δίκαιου εμπορίου» είναι ο καφές, το τσάϊ, το κακάο, εξωτικά φρούτα και άλλα τρόφιμα, ρούχα ή ακόμη και χειροποίητα έπιπλα. Αυτές οι «παράλληλες ροές» του αλληλέγγυου εμπορίου που παρακάμπτουν τις συνήθεις οδούς διανομής και εμπορικής εκμετάλλευσης, φαίνεται να απειλούνται από τη στιγμή που επεκτείνονται συνεχώς οι ζώνες ελεύθερων συναλλαγών, οι οποίες συνήθως εδράζονται σε διακρατικές συμφωνίες στα πλαίσια του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ).
Αναλυτές, διεθνείς οργανώσεις και ακτιβιστές σε όλο τον κόσμο υποστηρίζουν ότι οι μικροί παραγωγοί στις αναπτυσσόμενες χώρες θα υποστούν πλήγματα από συμφωνίες όπως η ΤΤΙΡ μεταξύ ΕΕ- ΗΠΑ, που θα καταργούν εμπορικούς δασμούς για αμερικανικά αγροτικά προϊόντα και επιτρέπουν την ελεύθερη διακίνηση. Τέτοιες συμφωνές ακυρώνουν ουσιαστικά τα όποια προνόμια παραχωρούσε μέχρι σήμερα η Ευρώπη στις αναπτυσσόμενες χώρες, προκειμένου να διευκολύνει τις εξαγωγές τους στις ευρωπαϊκές αγορές. Με ηνTTIP η πίεση του ανταγωνισμού για τους Ευρωπαίους θα ήταν ακόμη πιο έντονη και η διαφορά τιμής ανάμεσα σε ένα προϊόν δίκαιου εμπορίου και στο αντίστοιχο συμβατικό προϊόν θα γινόταν ακόμα μεγαλύτερη. Θα άλλαζε όμως και η ροή του διεθνούς εμπορίου, καθώς η ευρωατλαντική ζώνη θα ενισχυόταν σε βάρος των αναπτυσσόμενων χωρών.
FREEmoney ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Διεθνή
Ο Τραμπ «βάζει δύσκολα» στους Ευρωπαίους και στο Βερολίνο Η
εκλογή του Trump και η προοπτική απομονωτισμού των ΗΠΑ έρχονται σε κακή στιγμή. Το Βερολίνο πασχίζει να διαχειριστεί την άνοδο του δεξιού λαϊκίστικου κόμματος «Εναλλακτική για την Γερμανία» (AFD). Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει βρεθεί επίσης κάτω από πρωτοφανή πίεση, λόγω του Brexit, των δημοσιονομικών προβλημάτων στον Νοτο της ευρωζώνης και της ανόδου δεξιών λαϊκιστών και ευωσκεπτικιστών, που έχουν πάρει την εξουσία στην Ουγγαρία και την Πολωνία και βρίσκονται προ των πυλών στην Αυστρία και την Γαλλία. Η περιφρόνηση του Τραμπ για το ΝΑΤΟ και οι τάσεις του προς τον προστατευτισμό,τρομοκρατούν τους Γερμανούς οι οποίοι βασίζονται στην διατλαντική συμμαχία για την ασφάλειά τους και στο ελεύθερο εμπόριο για την ευημερία τους. Αλλά το πιο σημαντικό είναι οι ευρωπαίοι λαϊκιστές. Όλα τα μάτια θα είναι στραμμένα στις γαλλικές εκλογές μέχρι την ερχόμενη άνοιξη: Το ευρωπαϊκό σχέδιο δεν θα επιβιώσει αν η Marine Le
Η εκλογή Τραμπ μείωσε δραματικά τις πωλήσεις όπλων στις ΗΠΑ!
Α
Pen εκλεγεί πρόεδρος της Γαλλίας. Πλέον η Γερμανία αντιμετωπίζει ένα δίλημμα, έχοντας να επιλέξει έναν από τους δύο δρόμους: • Να διαδραματίσει πιο εποικοδομητικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κρίσης στην ευρωζώνη και να παραιτηθεί από το φετίχ της λιτότητας. Αυτό θα έδινε τη δυνατότητα στους κεντρώους υποψηφίους στην Γαλλία να προβάλουν μιά πιο ελκυστική εικόνα με τα πλεονεκτήματα του ευρωπαϊκού σχεδίου • Να επιμένει στις δογματικές απόψεις περί δηνμοσιονομικής πειθαρχίας και λιτότητας - με κίνδυνο να
οδηγήσει ακόμη περισσότερους Ευρωπαίους ψηφοφόρους στην αγκαλιά των λαϊκιστών. Μια πιο διαλλακτική στάση σχετικά με την λιτότητα θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει τον Ιταλό πρωθυπουργό Matteo Renzi, τον νέο σύμμαχο του Βερολίνου, να αντιμετωπίσει ένα συνταγματικό δημοψήφισμα στις αρχές Δεκεμβρίου, πολεμώντας με επιχειρήματα τους επικριτές του που υποστηρίζουν ότι η ΕΕ και το ευρώ βλάπτουν τα συμφέροντα της Ιταλίας. Παράλληλα η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με την προοπτική να αυξήσει τις στρατιωτικές της δαπάνες. Ο Trump
έχει ξακαθαρίσει ότι θα ζητήσει από τους Ευρωπαίους να συνεισφέρουν περισσότερα στο ΝΑΤΟ, αν θέλουν να έχουν την ασφάλεια της προστατευτικής «ομπρέλας» του. Τα ευρωπαϊκά κράτη θα χρειασθεί να επενδύσουν περισσότερα στην ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, να ξοδέψουν για εξοπλισμούς και να ενισχύσουν τις μυστικές τους υπηρεσίες, βελτιώνοντας παράλληλα την κυβερνητική εποπτεία και την ανταλλαγή πληροφοριών. Θα είναι μια σημαντική επιβάρυνση για χώρες που αντιμετωπίζουν ήδη δημοσιονομικά προβλήματα και έχουν ελλείμματα.
Απόσυρση της έφεσης για το Brexit ζητούν ανώτεροι Συντηρητικοί Ν
11
α αποσύρει την έφεση κατά της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου της χώρας, που δίνει στη βρετανική βουλή την επιλογή να ψηφίσει υπέρ ή κατά της ενεργοποίησης του Brexit, καλούν την πρωθυπουργό Τερέζα Μέι ανώτερα στελέχη του Συντηρητικού κόμματος. Η κυβέρνηση έχει ασκήσει έφεση, η οποία αναμένεται να εξεταστεί από το Ανώτατο Δικαστήριο στις αρχές Δεκεμβρίου. Η κατάσταση όμως περιπλέκεται, καθώς το δικαστήριο επέτρεψε στα κοινοβούλια της Ουαλίας και της Σκωτίας να λάβουν μέρος στη διαδικασία. Ως γνωστόν, κατά το δημοψήφισμα για την έξοδο της Βρετανίας από την Ε.Ε, η Σκωτία ψήφισε κατά πλειοψηφία υπέρ της παραμονής. Ο σερ Όλιβερ Λέτγουιν, ο υψηλόβαθμος Συντηρητικός που πρωτοστά-
τησε υπέρ του Brexit, προειδοποίησε την πρωθυπουργό ότι εάν η κυβέρνηση επιμείνει στην έφεση και ηττηθεί, υπάρχει κίνδυνος το Ανώτατο Δικαστήριο να παραχωρήσει αυξημένες αρμοδιότητες και στα τοπικά κοινοβούλια, ακόμα και το δικαίωμα βέτο περιπλέκοντας περαιτέρω την ενεργοποίηση του Άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισσαβόνας. Ανάλογες ήταν και οι δηλώσεις άλλων υψηλών στελεχών του κόμματος, όπως του Ντόμινικ Γκριβ και του σερ Έντουαρντ Γκαρνιέ, οι οποίοι καλούν τη Μέι αντί να αναλωθεί σε αυτή την αμφίβολης έκβασης νομική μάχη να επικεντρωθεί στην κατάρτιση ενός σαφούς χρονοδιαγράμματος για κατάθεση της πρότασης για Brexit στη βρετανική Βουλή. Από την πλευρά της η πρωθυπουργός της Σκωτίας, Νίκολα Στέρτζον, σε
δηλώσεις της ανέφερε ότι σκοπός της δεν είναι να σταματήσει το Brexit, αλλά να διαβεβαιωθεί ότι η φωνή της Σκωτίας θα ακουστεί σε αυτή τη νομική διαδικασία. Πάντως, σύμφωνα με έγγραφο της συμβουλευτικής εταιρίας Deloitte, το οποίο διέρρευσε στον Τύπο, οι διχογνωμίες που υπάρχουν για το ζήτημα εντός του υπουργικού συμβουλίου, θα μπορούσαν να καθυστερήσουν την ενεργοποίηση της διαδικασίας της βρετανικής εξόδου από την Ένωση, ως και έξι μήνες . Από την πλευρά της η βρετανική κυβέρνηση απέρριψε την έκθεση ως αναξιόπιστη, δηλώνοντας ότι η ενεργοποίηση του Άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισσαβόνας θα λάβει χώρα τον ερχόμενο Μάρτιο, όπως είχε εξαγγείλει εξ αρχής η Μέι.
ν και πριν τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ οι ιδιοκτήτες καταστημάτων που πωλούν όπλα είδαν αύξηση των πωλήσεων, τώρα προβληματίζονται για το αν θα πετύχουν τις πωλήσεις ρεκόρ του Δεκεμβρίου 2015. Οι πωλήσεις όπλων έφτασαν σε ύψη ρεκόρ τον Οκτώβριο, καθώς οι φίλοι των όπλων έσπευσαν στα καταστήματα για την αγορά πιστολιών και τυφεκίων διαφόρων τύπων, από το φόβο της πιθανής εκλογής της Χίλαρι Κλίντον στο Λευκό Οίκο και το ενδεχόμενο επιβολής περιορισμών. Ωστόσο, η εμπορική κίνηση στα καταστήματα όπλων μειώθηκε δραματικά μετά την προεδρική εκλογική του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος υποστηρίζει την οπλοκατοχή. Οι μετοχές της Smith & Wesson υποχώρησαν κατά 15% σε μία εβδομάδα, ενώ αυτές της Sturm Ruger & Company, υποχώρησαν κατά 17%. Όπως ισχύει και σε άλλους τομείς του εμπορίου λιανικής στις ΗΠΑ, παραδοσιακά οι πωλήσεις όπλων αυξάνονται την περίοδο πριν από τα Χριστούγεννα.
«Λίφτινγκ» €431 εκατ. στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ
Τ
α Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, από τα πιο εμβληματικά μέγαρα στη Βρετανία και επίσημη κατοικία της βασίλισσας Ελισάβετ, θα υποβληθούν σε επισκευαστικές εργασίες που θα διαρκέσουν 10 χρόνια και θα κοστίσουν 369 εκατομμύρια στερλίνες (431 εκατομμύρια ευρώ). Οι εργασίες, οι οποίες θα χρηματοδοτηθούν από τους φορολογούμενους πολίτες μέσω της ετήσιας χορηγίας στη βασιλική οικογένεια και προσωρινής αύξησης της χορηγίας αυτής, θα επικεντρωθούν στην αντικατάσταση των ηλεκτρικών καλωδιώσεων, των υδροσωλήνων και του συστήματος θέρμανσης που είχαν τοποθετηθεί μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, εξήγησαν τα Ανάκτορα κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου. «Οι επείγουσες εργασίες έχουν κοστολογηθεί και θα διασφαλίσουν τη συνέχιση της παράδοσης αιώνων των Ανακτόρων ως κατοικίας της βασίλισσάς μας» αναφέρει ο Ντέιβιντ Γκοκ, δεύτερος στην ιεραρχία του βρετανικού Υπουργείου Οικονομικών. Ο Τόνι Τζονστόουν-Μπερτ, προσωπάρχης του Βασιλικού Οίκου, υπογράμμισε ότι οι εργασίες είναι απαραίτητες γιατί υπάρχει μεγάλος κίνδυνος ηλεκτροπληξίας ή πυρκαγιάς. Ηλιακά πάνελ θα τοποθετηθούν επίσης στη στέγη των Ανακτόρων. Αν εγκριθούν και από το κοινοβούλιο, οι εργασίες θα αρχίσουν τον Απρίλιο του 2017.
FREEmoney
12
ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Αγορές ΑΝΟΔΙΚΕΣ: 33 ΠΤΩΤΙΚΕΣ: 62 ΤΖΙΡΟΣ: 43,63 εκατ.
Προς έκδοση ψηφιακού νομίσματος η Κεντρική Τράπεζα της Σουηδίας
Π
ρόκειται για την αρχαιότερη κεντρική Τράπεζα του κόσμου και την πρώτη που εξέδωσε χαρτονομίσματα στην δεκαετία του 1660. Τώρα προσανατολίζεται στην έκδοση του πρώτου ψηφιακού νομίσματος. Ο λόγος για την σουηδική Rilksbank η οποία θέτει επί τάπητος το εν λόγω ζήτημα ως απάντηση στη μείωση της χρήσης μετρητών στη σκανδιναβική χώρα. Σύμφωνα με τους FT, οι κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο έχουν μόλις αρχίσει να ασχολούνται με τα δυνητικά οφέλη και προβλήματα των ψηφιακών νoμισμάτων, όπως του bitcoin, με πρόσφατες ομιλίες στελεχών της Τράπεζας της Αγγλίας και της Τράπεζας του Καναδά. Η δραματική πτώση, όμως, της χρήσης μετρητών στη Σουηδία - το ποσό των χαρτονομισμάτων και κερμάτων σε κυκλοφορία έχει μειωθεί κατά 40% από το 2009 - έχει οδηγήσει τη Riksbank στο να αναλάβει δράση «Δεν έχουμε, πραγματικά, ποιον να κοιτάξουμε για το πώς θα το σχεδιάσουμε και ποιες είναι οι πιθανές συνέπειες… Δεν είναι για μας επιλογή να μην κάνουμε τίποτε», δήλωσε η κυρία Σκίνγκσλεϊ, υποδιοικητής της Rilksbank. «Πρέπει να κάνουμε την εργασία, επειδή δεν αποτελεί επιλογή να είναι ο δημόσιος τομέας στο περιθώριο και να βλέπει τον ιδιωτικό τομέα να κόβει την πρόσβαση των ανθρώπων στο χρήμα της κεντρικής τράπεζας», σημείωσε. Τόνισε, ωστόσο, ότι η Riksbank βλέπει το ψηφιακό νόμισμα ως συμπληρωματικό στα χαρτονομίσματα και τα κέρματα και όχι ως κάτι που θα τα αντικαταστήσει. Για την ώρα πολλά είναι τα ερωτήματα για το ρόλο του ψηφιακού νομίσματος και τον τρόπο λοειτουργίας. «Προσωπικά, θα ήθελα να σχεδιασθεί με τρόπο που να μοιάζει περισσότερο με τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα», απάντησε η υποδιοικητής. Αυτό θα σήμαινε ότι δεν θα απέφεραν τόκο, αλλά πρόσθεσε ότι το κράτος δεν έχει συμφέρον να βοηθά τις παράνομες δραστηριότητες, υπονοώντας κάποια μορφή ανιχνευσιμότητας των συναλλαγών. «Αυτό είναι εξ ίσου επαναστατικό, όπως και το χαρτονόμισμα πριν από 300 χρόνια. Τι θα σημάνει για τη νομισματική πολιτική και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα; Πώς θα το σχεδιάσουμε: θα είναι μία επαναφορτιζόμενη κάρτα, μία εφαρμογή ή ένας άλλος τρόπος;», δήλωσε η υποδιοικητής της Riksbank σημειώνοντας πως οι εργασίες θα λάβουν χώρα την επόμενη διετία.
Λύση για το χρέος προεξοφλούν οι αγορές Θ
ετικές εξελίξεις στα μέτωπα της αξιολόγησης και του χρέους σπεύδουν να προεξοφλήσουν οι αγορές, την ώρα που η διαπραγμάτευση με τους δανειστές μπαίνει στην τελική κρίσιμη φάση και η κυβέρνηση επενδύει στην προοπτική συμφωνίας στο Eurogroup Δεκεμβρίου. Οι τραπεζικές μετοχές κινούνται ανοδικά, ενώ τα ελληνικά ομόλογα ενισχύονται – και οι αποδόσεις τους πέφτουν αντιστοίχως – συχνά κόντρα στην γενικευμένη πτωτική πορεία των ευρωπαϊκών χρεογράφων. Οι εντυπωσιακοί όγκοι συναλλαγών και ο μεγάλος τζίρος, δείχνουν ότι στα ελληνικά χαρτιά εισρέει φρέσκο χρήμα, καθώς οι διεθνείς διαχειριστές χαρτοφυλακίων εκτιμούν πλέον ότι το country risk περιορίζεται και οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας βελτιώνονται. Ιδιαίτερα θετική ένδειξη αποτελεί το γεγονός ότι η κατεύθυνση δόθηκε αυτή τη φορά από το χρηματιστήριο – όπου κυριαρχούν επιθετικά funds που αναλαμβάνουν κατά κανόνα υψηλότερο ρίσκο – αλλά από την αγορά ομολόγων, όπου οι «παίκτες» - επενδυτές είναι «συντηρητικοί» και για τις τοποθετήσεις τους λαμβάνουν πρωτίστως υπόψη τις μεσομακροχρόνιες δημοσιονομικές προοπτικές και
τη γενικότερη κατάσταση της οικονομίας. Η αποκλιμάκωση των αποδόσεων στα ελληνικά κρατικά χρεόγραφα ξεκίνησε τις προηγούμενες μέρες, την ώρα που στις διεθνείς αγορές ομολόγων ξεσπούσε «καταιγίδα», λόγω των προβλέψεων για άνοδο του πληθωρισμού και των επιτοκίων μετά την εκλογή του Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ. Ανοιχτό στοίχημα αποτελεί η συνέχεια, η οποία θα εξαρτηθεί πρωτίστως από τις εξελίξεις στα μέτωπα της διαπραγμάτευσης και του χρέους και από τη στάση των ξένων fund που κινούν την ελληνική αγορά. Πάντως η εικόνα της αγοράς ομολόγων ενισχύει την εκτίμηση ότι οι εξελίξεις θα είναι θετικές και θα δώσουν νέα ώθη-
ση στο χρηματιστήριο. Τα υψηλά βραχυχρόνια κέρδη θα αποτελέσουν δέλεαρ για ρευστοποιήσεις, που μπορεί να ανακόψουν πρόσκαιρα την άνοδο. Χρηματιστηριακοί παράγοντες και αναλυτές εμφανίζονται αισιόδοξοι, αναμένοντας έναν ακόμη γύρο επιταχυνόμενης ανόδου μέχρι το Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου. Ανεξάρτητα πάντως από τις αγορές, θετικές προοπτικές προξοφλούνται για την ελληνική οικονομία, καθως η αναμενόμενη ολοκλήρωση της αξιολόγησης και η λήψη αποφάσεων για μετρα βραχυχρόνιας ελάφρυνσης χρέους θα συνοδευτεί από ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα ποσοστικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
Οι Γερμανοί αγοράζουν χρυσό μαζικά Σ
αφή στροφή προς την αγορά χρυσού για τους Γερμανούς δείχνουν τα τελευταία στοιχεία, όπως αναφέρει η Deutsche Welle, καθώς η ζήτηση βρίσκεται στα ύψη όσο τα τραπεζικά επιτόκια κυμαίνονται εδώ και καιρό σε μηδενικό επίπεδο. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του ιδιωτικού γερμανικού Πανεπιστημίου Στάινμπαϊς περίπου το 25% των Γερμανών επένδυσε την τελευταία διετία σε χρυσό. Κατά μέσο όρο ιδιώτες δαπάνησαν 4.200 ευρώ σε χρυσό, ανεβάζοντας φέτος την ποσότητα του χρυσού που ανήκει σε γερμανικά νοικοκυριά σε ύψος ρεκόρ 8.672 τόνων «Το δημοψήφισμα υπέρ του Brexit και οι αμερικανικές εκλογές έδωσαν νέα ώθηση στην αγορά χρυσού, με τον Οκτώβριο να είναι "μήνας Τραμπ". Στο παρελθόν πιστεύαμε ότι οι πελάτες μας είναι συνήθως εύποροι που έχουν περάσει τα πενήντα. Όμως οι πελάτες μας ξεκινούν από μικροεπενδυτές, που αγοράζουν ασημένια νομίσματα και φθάνουν μέχρι τους ευκατάστατους πελάτες», αναφέρει ο Όλιβερ Χόισουχ, επικεφαλής εμπορίου ευγενών μετάλλων στην μεγαλύτερη ευρωπαϊκή εταιρία αγοροπωλησίας χρυσού Degussa Οι ειδικοί πρώτων υλών αναμένουν
μέχρι τα τέλη της χρονιάς ότι η τιμή ανά ουγγιά (περίπου 31 γραμμάρια) θα φθάσει τα 1.250 ευρώ και μέχρι το τέλος του 2017 τα 1.450 ευρώ! Οι αναλυτές της γερμανικής Commerzbank εκτιμούν ότι η τιμή του χρυσού θα ξαναπάρει την ανιούσα το 2017. Θεωρούν ότι σε αυτό συνηγορούν η επεκτακτική νομισματική πολιτική των κυριότερων κεντρικών τραπεζών, η
γενικότερη αβεβαιότητα λόγω των κρίσιμων εκλογικών αναμετρήσεων στην Ευρώπη, αλλά και οι διάφορες γεωπολιτικές εστίες κρίσεων ανά τον κόσμο.
FREEmoney ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Αγορές
13
www.marketmonitor.gr
Τι κρύβει το «θαύμα» στα ελληνικά ομόλογα Οι «παίκτες» περιμένουν την ΕΚΤ...
Κ
όντρα στο ρεύμα της αγοράς ομολόγων, που έχει εισέλθει σε περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας, κινούνται το τελευταίο διάστημα οι ελληνικοί κρατικοί τίτλοι. Την περασμένη εβδομάδα, η απόδοση του 10ετούς έκανε «βουτιά» 60 μονάδων βάσης (0,6%), ενώ τον τελευταίο μήνα η απόδοση έχει μειωθεί κατά 1,13% και σήμερα υποχωρούσε περαιτέρω, για να φθάσει μετά το μεσημέρι στο 7,166%. Την ίδια στιγμή, όλα τα κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης, από τα ιταλικά ως τα γερμανικά, δέχονται πιέσεις και οι αποδόσεις τους αυξάνονται, καθώς η αγορά προσπαθεί να βρει νέα σημεία ισορροπίας, αξιολογώντας δύο μείζονος σημασίας στοιχεία: 1. Η οικονομική πολιτική που αναμένεται να ασκήσει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, εκφράζονται φόβοι ότι θα ξυπνήσει το... φάντασμα του πληθωρισμού και θα υποχρεώσει την Fed να ανεβάσει τα επιτόκια του δολαρίου, προκαλώντας απώλειες στους επενδυτές της αγοράς ομολόγων. 2. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να ανακοινώσει τον Δεκέμβριο τις προθέσεις της για το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, το οποίο λήγει τον Μάρτιο του 2017. Το επικρατέστερο σενάριο προβλέπει ότι θα υπάρξει παράταση ως το τέλος του επόμενου έτους, αφού ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη παραμένει 1,5 μονάδα κάτω από το στόχο του 2%, αλλά η αγορά ομολόγων περιμένει να πληροφορηθεί τις κρίσιμες «λεπτομέρειες» των αποφάσεων της ΕΚΤ, δηλαδή το αν θα αποφασισθεί σταδιακή μείωση των αγορών ομολόγων (tapering) από τον Μάρτιο και μετά. Κλειδί το QE Τι κρύβει, όμως, το μικρό «θαύμα» των ελληνικών ομολόγων σε αυτό το μάλλον δυσμενές περιβάλλον; Οι αναλυτές της αγοράς απομονώνουν τον «πολιτικό θόρυβο» γύρω από τη συζήτηση για το ελληνικό χρέος και προτιμούν να εστιάζουν σε αυτό που είναι πρακτικά σημαντικό για τους ελληνικούς
Το δεύτερο προαπαιτούμενο της ΕΚΤ είναι πολύ πιο «ελαστικό» και πολιτικά συζητήσιμο τίτλους: αν, δηλαδή, το επόμενο διάστημα στην εξαιρετικά «ρηχή» αγορά ελληνικών ομολόγων θα μπει ένας μεγάλος νέος «παίκτης», η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Σε αυτό το πλαίσιο, το στοιχείο που αξιολογείται θετικά ως τώρα και αφήνει περιθώρια για σημαντικά και γρήγορα κέρδη σε όσους τολμήσουν να αγοράσουν ελληνικά ομόλογα είναι η αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να ολοκληρώσει γρήγορα τη δεύτερη αξιολόγηση του τρίτου μνημονίου. Τούτο διότι η ΕΚΤ έχει θέσει την ολοκλήρωση της αξιολόγησης ως απαράβατο όρο για να εξετάσει αν θα περιληφθούν τα ελληνικά ομόλογα στο πρόγραμμα του QE, παρότι το Eurogroup έχει συμφωνήσει ότι οι δικές του συζητήσεις για το χρέος έχουν ως προϋπόθεση την ολοκλήρωση μόνο της πρώτης αξιολόγησης. Το δεύτερο προαπαιτούμενο της ΕΚΤ είναι πολύ πιο «ελαστικό» και πολιτικά συζητήσιμο. Η κεντρική τράπεζα θα αξιολογήσει και τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, αλλά θα το κάνει ανεξάρτητα από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, κάτι που σημαίνει ότι έχει την ελευθερία να αξιολογήσει ακόμη και γενικού χαρακτήρα δεσμεύσεις των υπουργών Οικονομικών (χωρίς ποσοτικοποίηση, για
παράδειγμα, των μεσοπρόθεσμων μέτρων), ώστε να οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν πλέον οι προϋποθέσεις βιωσιμότητας του χρέους. Τι μπορεί να σημαίνει η είσοδος της ΕΚΤ στην αγορά ελληνικών ομολόγων σε ρόλο αγοραστή; Παρότι διαθέτει ήδη αρκετά ελληνικά ομόλογα και αυτό δεν της επιτρέπει να προχωρήσει σε αγορές πολύ μεγάλης αξίας, η κεντρική τράπεζα θα δώσει ένα «σήμα» στους επενδυτές ότι τα ελληνικά ομόλογα είναι πλέον μια σχετικά ασφαλής τοποθέτηση και αυτό θα μειώσει το ασφάλιστρο κινδύνου που κρατά τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων περισσότερο από 5% υψηλότερες από τις αντίστοιχες των ιταλικών. Σε τεχνικό επίπεδο, επισημαίνουν αναλυτές, ακόμη και αγορές ύψους 2-3 δισ. ευρώ από την ΕΚΤ θεωρείται ότι θα φέρουν «τα πάνω κάτω» στις συνθήκες διαπραγμάτευσης, καθώς σήμερα οι συναλλαγές στη δευτερογενή αγορά είναι λίγες και μικρής αξίας. Οι όγκοι των καθημερινών συναλλαγών αναμένεται να αυξηθούν και τα ποσά που θα «ρίξει» στην αγορά η ΕΚΤ θα ανακυκλωθούν για να δημιουργήσουν μια δυναμική πτώσης των αποδόσεων και ανόδου των τιμών.
Ολα... συνωμοτούν για άνοδο του δολαρίου
Π
εραιτέρω άνοδο του δολαρίου έναντι του ευρώ και των άλλων βασικών νομισμάτων αναμένουν τώρα οι κερδοσκόποι των αγορών συναλλάγματος, οι οποίοι έχουν αποκομίσει τεράστιες αποδόσεις τις τελευταίες εβδομάδες - όποιοι πήραν θέση υπερ του αμερικανικού νομίσματος. Μετά την επικράτηση του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές το δολάριο κέρδισε σε μία εβδομάδα περίπου 2 σεντς έναντι του ευρώ - σχεδόν 1,8%. Η μεταβολή αυτή αντιστοιχεί σε απόδοση περίπου 508%(!) επί των κεφαλαίων που τοποθετούνται με τη συνήθη μόχλευση στις αγορές forex (1 προς 280). Τις προσδοκίες των κερδοσκόπων για περαιτέρω ενίσχυση του δολαρίου συμμερίζονται και οι αναλυτές πολλών διεθνών οίκων. Σε ανάλυση της Deutsche Bank διατυπώνεται η εκτίμηση ότι μετά τη νίκη του Τραμπ είναι πλέον βέβαιοι ότι η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου θα θα ξεφύγει από την περιοχή διακύμανσης 1,05-1,15 και θα αγγίξει την απόλυτη ισοτιμία το επόμενο έτος. Η γερμανική τράπεζα επικαλείται τις προβλέψεις για άνοδο των επιτοκίων του δολαρίου και ενίσχυση που πληθωρισμού στις ΗΠΑ. Σε ανάλυσή για τις προοπτικές του δολαρίου, η Goldman Sachs σημειώνει πως "όλα... συνωμοτούν για την περαιτέρω άνοδό του". Όπως επισημαίνει, πριν από τις εκλογές το δολάριο υποχωρούσε όποτε οι πιθανότητες της νίκης Trump ανέβαιναν. Αυτό έγινε και τη νύχτα των εκλογών και την επομένη το πρωι. Η πορεία του αντιστράφηκε απότομα όταν στην νικητήρια ομιλία του ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ εμφανίστηκε ενωτικός.
«Σήμα» Τζάνετ Γέλεν για αύξηση επιτοκίων;
Π
ολύ κοντά στην αύξηση των επιτοκίων βρίσκεται η Fed, όπωγς φαίνεται και από τις τελευταίες δηλώσεις της σιδηράς κυρίας της αμερικανικής νομισματικής πολιτικής, Τζάνετ Γέλεν. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η αγορά εργασίας των ΗΠΑ βελτιώνεται και οι πληθωριστικές πιέσεις αυξάνονται, επομένωςι μια αύξηση των επιτοκίων μπορεί να πραγματοποιηθεί πολύ σύντομα, σημείωσε η επικεφαλής της αμερικανικής κεντρικής τρράπεζας στο πρώτο σχόλιο της ουσιαστικά μετά την εκλογή Τραμπ. Η ίδια υποστήριξε πως η τρέχουσα νομισματική πολιτική τονώνει την ανάπτυξη, αλλά η οικονομία έχει ακόμα περιθώρια βελτίωσης. Τόνισε επίσης πως έχει την αίσθηση ότι σε αυτή την χρονική στιγμή, υπάρχει μόνο ένα μικρό ρίσκο η Fed να βρίσκεται πίσω όσον αφορά την πορεία του πληθωρισμού. Περισσότερα για τις προθέσεις της κεντρικής τράπεζας θα μάθουμε σίγουρα στην επόμενη συνεδρίαση της επιτροπής νομισματικής πολιτικής της Fed, που θα λάβει χώρα εντός του Δεκεμβρίου. Ήδη πάντως επενδυτικοί οίκοι, αναλυτές και traders σπεύδουν να σχηματίσουν στρατηγικές για να ανταποκριθούν σε ένα περιβάλλον αυξημένων επιτοκίων σύντομα.
FREEmoney
14
ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Ασφαλιστική Αγορά
Γ. Βοτσαρίδης: Γιατί οι ασφάλειες έμειναν πίσω στην Ελλάδα Oι κινήσεις της Interlife
Σ
ε περιόδους ύφεσης ο ασφαλιστικός κλάδος στο σύνολο του πληρώνει βαρύ τίμημα δηλώνει στη Free Money ο Διευθύνων Σύμβουλος της Interlife, κ. Γιάννης Βοτσαρίδης, παραθέτοντας τους λόγους που στην Ελλάδα ο κλάδος δεν γνώρισε την ανάπτυξη της Ευρώπης. Συνέντευξη στην Ελενα Ερμείδου - Κύριε Βοτσαρίδη, ένας ακόμα χρόνος οικονομικής κρίσης, ασάφειας και μεταβλητότητας προστέθηκε στα δρώμενα της Ελλάδος. Η ασφαλιστική αγορά βγήκε κερδισμένη ή χαμένη; Η Interlife; Η χρονιά ήταν και φέτος δύσκολη. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ο Κλάδος Αστικής Ευθύνης Οχημάτων το 2015 είχε πτώση -13,7%. Ωστόσο η INTERLIFE έκλεισε το 2015 με αύξηση Εσόδων κατά 12,81%. Σε σχέση με τις οικονομικές συνθήκες που βιώνουμε, πιστεύουμε ότι πήγαμε καλά. Είναι γεγονός ότι σε περιόδους παρατεταμένης ύφεσης ο Ασφαλιστικός Κλάδος στο σύνολό του (και με εξαίρεση, ενδεχομένως, κάποιους επιμέρους κλάδους, όπως η Υγεία) πληρώνει βαρύ τίμημα. Ιδιαίτερα στη χώρα μας, όπου η ασφαλιστική συνείδηση είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη, με αντίστοιχα πολύ χαμηλά επίπεδα ασφαλιστικής δαπάνης επί του ΑΕΠ, το τίμημα είναι ακόμη βαρύτερο. - Ποιος /ποιοι έχουν την ευθύνη που ο κλάδος της ιδιωτικής ασφάλισης δεν έχει πετύχει αυτό που χρόνια οραματίζεται, να αποκτήσει, δηλαδή, μεγαλύτερη συμμετοχή στο ΑΕΠ; Είναι, σε κάθε περίπτωση αυτό εφικτό; Αν αναζητήσει κανείς ευθύνες, θα πρέπει να ανατρέξει πολύ πίσω, στη δεκαετία του ’70, τότε που οι φορείς που εκπροσωπούσαν τον Κλάδο ήταν τρεις: Η Ένωση Τραπεζικών Ασφαλιστικών Εταιριών, η Ένωση των ξένων Ασφαλιστικών Εταιριών και η Ένωση των Ελληνικών Ασφαλιστικών Εταιριών. Την ίδια εποχή στην υπόλοιπη Ευρώπη υπήρχε ένας φορέας σε κάθε χώρα, με αποτέλεσμα να γίνεται ενιαία και συστηματική επεξεργασία στοιχείων και να εξάγονται ασφαλή συμπεράσματα που βοηθούσαν στην ανάπτυξη του
Κλάδου. Στην Ελλάδα οργανωμένη αξιοποίηση στοιχείων δεν υπήρχε. Τουλάχιστον μέχρι το 1992 που ενοποιήθηκε ο Κλάδος υπό την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος. Δεν είναι τυχαίο ότι μέχρι και σήμερα δεν υπάρχει ενιαία και συνολική απεικόνιση των στατιστικών στοιχείων του κλάδου ολόκληρης της ασφαλιστικής αγοράς παρά μόνο των στοιχείων που προέρχονται από Εταιρίες μέλη της ΕΑΕΕ. Ωστόσο, ακόμη και μ’ αυτές τις συνθήκες, ούτε η ΕΑΕΕ, ούτε εμείς οι ίδιοι οι ασφαλιστές, καταφέραμε μέχρι σήμερα να περάσουμε στον κόσμο την αναγκαιότητα της Ασφάλισης, τη λεγόμενη ασφαλιστική συνείδηση. Είναι δεδομένο ότι το Κράτος ουδέποτε ασχολήθηκε με το θέμα αυτό – πόσο μάλλον αυτή τη δύσκολη εποχή. Έπρεπε, όμως, να ασχοληθούμε, καταρχήν, εμείς οι ίδιοι οι επαγγελματίες του Κλάδου. Αντί, π.χ. να οργανώνουμε κάθε τόσο εκδηλώσεις και Συνέδρια, τους πόρους αυτούς να τους διαθέσουμε για την προώθηση της Ασφαλιστικής ιδέας σε ευρύ ή σε στοχευμένο κοινό, να χρηματοδοτούμε σχετικές έρευνες ή καμπάνιες, κλπ. Αντ΄αυτού, το πολύ σημαντικό αυτό έργο το αφήσαμε στους Διαμεσολαβητές, οι οποίοι, όμως, λόγω δικών τους προβλημάτων, έλλειψης χρόνου, «εμπόλεμης» κατάστασης με τις απαράδεκτες Τραπεζικές Ασφαλιστικές πρακτικές κ.α., δεν έχουν τις προϋποθέσεις να προωθήσουν συστηματικά και με οργανωμένο τρόπο την Ασφαλιστική ιδέα. Όπως, λοιπόν, ανέφερα και προηγουμένως, η υποχρέωση αυτή παραμένει δική μας. Πρέπει, επίσης, να λάβουμε υπόψη μας ένα ακόμη ανησυχητικό στοιχείο: Ο Δείκτης Ασφαλιστικής Δαπάνης επί του ΑΕΠ στη χώρα μας
έχει υποχωρήσει ακόμη περισσότερο – παρά το ότι αυτό δεν διακρίνεται με την πρώτη ματιά – δεδομένου ότι το σχετικό ποσοστό παραμένει ίδιο, ενώ το ΑΕΠ έχει υποχωρήσει σημαντικά την τελευταία 7ετία. Άρα, η πραγματική δαπάνη μειώθηκε έτι περαιτέρω, γεγονός που θα έπρεπε να μας προβληματίζει πια σοβαρά. - Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση όπως ελέχθη στο World Economic Forum και γράψατε και εσείς πρόσφατα στο περιοδικό της Interlife, ήταν ένα το βασικό θέμα συζήτησης στο 18ο Hydra Meeting. Oι κολοσσοί, Munich Re, Swiss Re, μίλησαν για ραγδαίες αλλαγές και προσαρμογές. Είναι έτοιμη η εγχώρια ασφαλιστική αγορά να αντιμετωπίσει το φαινόμενο αυτό; Ας πούμε στο κλάδο της υγείας. Πρόκειται ωστόσο για ένα κλάδο (μιλώ κυρίως για τιμολόγια των ιδιωτικών νοσοκομείων) που δεν είναι θεσμοθετημένος και δεν ελέγχεται. Τι μέλλει γενέσθαι; Η Πληροφορική είναι όντως η 4η Βιομηχανική Επανάσταση και το σενάριο περί ραγδαίας μείωσης των Ασφαλίστρων με τις ψηφιακές τεχνολογίες (που ακούστηκε και στο 18ο Hydra Meeting) είναι πιθανό, αλλά στη χώρα μας αργεί πολύ ακόμη. Εδώ έχουμε ακόμη τόσα πολλά προβλήματα να λύσουμε άμεσα σε επίπεδο καθημερινότητας, όπως π.χ. τη συνεργασία των Δημόσιων Νοσοκομείων με τις Ασφαλιστικές Εταιρίες – μια και το αναφέρετε – αλλά και την καταγραφή των ανασφάλιστων οχημάτων με τα οποία παιδευόμαστε επί 5 χρόνια, που ενδεχομένως να είναι πολυτέλεια να συζητάμε για τόσο εξειδικευμένες προοπτικές. Εξάλλου το ασφάλιστρο ειδικά του Αυτοκινήτου έχει μειωθεί
τόσο πολύ που θα μπορούσε και πει κάποιος, αστειευόμενος, ότι η Ελληνική Ασφαλιστική Αγορά πρώτη ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα της ψηφιακής τεχνολογίας και μείωσε τα ασφάλιστρα.
ρίας, στη Θεσσαλονίκη αλλά και στην Αθήνα, καθώς και σε όλη την Ελλάδα μέσω τηλεδιασκέψεων σε περιβάλλον Webinar, τα οποία είναι δωρεάν για όλους, είτε συνεργάζονται, είτε όχι με την INTERLIFE.
- Μπορεί να συγκρατηθεί μία άνοδος στις τιμές των ασφαλίστρων στο κλάδο υγείας. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι τα νοσοκομεία καθώς δεν εποπτεύονται αυξάνουν τις τιμές, οι ασφαλιστικές δεν διαπραγματεύονται, απλά ακολουθούν
- Ποιοι είναι οι ανερχόμενοι επιμέρους κλάδοι και τι έχετε κάνει να την ανάπτυξη τους;
Όπως ανέφερα και παραπάνω, οι Ασφαλιστικές Εταιρίες επιδιώκουν μια συμφωνία με τα Δημόσια Νοσοκομεία, τα οποία έχουν υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό, αλλά υστερούν στο επίπεδο ξενοδοχειακών παροχών και, ίσως και στον εξοπλισμό. Όσον αφορά τις Ιδιωτικές Κλινικές, υπήρχε παλαιότερα πρόβλημα με επιπλέον εξετάσεις – όχι πάντα απαραίτητες – που επιβάρυναν τις Ασφαλιστικές Εταιρίες. Από τότε που οι Ασφαλιστικές καθιέρωσαν και έχουν δικούς τους γιατρούς μέσα στις Κλινικές το πρόβλημα επιλύθηκε. Σε κάθε περίπτωση, ο τρόπος αποζημίωσης του πελάτη εξαρτάται από το Συμβόλαιό του: Είτε εκδίδεται τιμολόγιο το οποίο εξοφλεί ο πελάτης και στη συνέχεια αποζημιώνεται από την Εταιρία, είτε υπάρχει συμφωνία μεταξύ Κλινικής και Ασφαλιστικής και ο πελάτης δεν παρεμβάλλεται. - Στο αυτοκίνητο ποιες θα είναι οι εξελίξεις. Μιλάμε για τεχνολογικές ωστόσο εξελίξεις στο κλάδο όταν η κυβέρνηση ακόμα δεν έχει κάνει βήμα με τα ανασφάλιστα. Ακολουθείτε τις εξελίξεις ή είστε μπροστά από αυτές; Η Interlife είναι πάντα μπροστά στις τεχνολογικές εξελίξεις, ιδιαίτερα στον Κλάδο του Αυτοκινήτου. Ουσιαστικά, δημιουργούμε εμείς τις εξελίξεις και ως εταιρία παράγουμε εμείς Τεχνογνωσία. Η Διαχείριση όλων των ασφαλιστικών εργασιών γίνεται μέσω Ηλεκτρονικού Υπολογιστή. Υπάρχει εξειδικευμένη ηλεκτρονική πλατφόρμα συνεργασίας με τους Διαμεσολαβητές για όλα τα στάδια διεκπεραίωσης και διαχείρισης Συμβολαίων. Επίσης, οργανώνουμε σε τακτά χρονικά διαστήματα Σεμινάρια Επαναπιστοποίησης Διαμεσολαβητών στην έδρα της Εται-
Στους Κλάδους που είναι σε άνοδο περιλαμβάνεται σίγουρα ο Κλάδος Υγείας, στον οποίο η Interlife δραστηριοποιείται με ιδιαίτερη επιτυχία με το Πρόγραμμα New Υγεία MAXIMUM, που απευθύνεται κυρίως σε μεσαία και χαμηλά εισοδήματα και καλύπτει Νοσοκομειακή Περίθαλψη στο Δημόσιο και στον Ιδιωτικό Τομέα, Ατύχημα, Γιατρούς κλπ. Ένας άλλος Κλάδος που υπόσχεται πολλά είναι η Αστική Ευθύνη, στον οποίο η Interlife έχει κάνει έγκαιρα καλή προετοιμασία. Στον Κλάδο αυτό περιλαμβάνεται η Γενική Αστική Ευθύνη, η Επαγγελματική Ευθύνη, η Ευθύνη Περιβάλλοντος, Προϊόντων, και DNO (Λαθών και Παραλείψεων Διευθυντικών Στελεχών). Εμείς διαθέτουμε όλη τη γκάμα του Κλάδου και ήδη παρατηρούμε τελευταία αυξημένη ζήτηση στην Αστική Ευθύνη Περιβάλλοντος. - Ποιος θα είναι ο νέος ρόλος της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης; Ο ρόλος του σύγχρονου Διαμεσολαβητή δεν είναι να πουλά απλώς Συμβόλαια. Πρέπει να γνωρίζει το αντικείμενο και να συμβουλεύει σωστά τον πελάτη ως προς την επιλογή του Συμβολαίου που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του και όχι με μόνο κριτήριο την τιμή. Βεβαίως και δεν μπορούν οι Διαμεσολαβητές να αγνοήσουν την online Ασφάλιση, αλλά ούτε και να τη δουν ανταγωνιστικά. Πρέπει οι ίδιοι να δημιουργήσουν Δίκτυα online πωλήσεων και οι ίδιοι να κατευθύνουν, ο καθένας ξεχωριστά, τους πελάτες τους, ώστε ακόμη και στην ιντερνετική πώληση να υπάρχει η ανθρώπινη επικοινωνία. Μια Ασφαλιστική Εταιρία με 100.000 – 200.000 ηλεκτρονικούς πελάτες, είναι αυτονόητο ότι δεν μπορεί να τους διαχειριστεί ξεχωριστά, ο Διαμεσολαβητής , όμως, με 1.000 – 2.000 πελάτες μπορεί. Συνεχίζω, λοιπόν, να πιστεύω ότι ο ρόλος τους στην Ασφαλιστική Αγορά είναι εξαιρετικά σημαντικός.
FREEmoney ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Medsin
Υπερκατανάλωση αντιβιοτικών: Αυτοκτονούμε και πληρώνουμε κι από πάνω… Η
πληροφορία ότι η χώρα τους συνεχίζει να κατέχει το θλιβερό πρωτείο, μεταξύ των Ευρωπαϊκών χωρών, τους μεγαλύτερης κατανάλωσης και αλόγιστης χρήσης των αντιβιοτικών εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται με αδιαφορία από τους αρμόδιους, παρότι όλη η επιστημονική κοινότητα συμφωνεί, ότι η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών οδηγεί στην μεγαλύτερη ανθεκτικότητα των μικροβίων, αφήνοντας έτσι ιατρούς και ασθενείς «άοπλους» απέναντι σε επικίνδυνες έως και θανατηφόρες λοιμώξεις. Της Ανθή Αγγελοπούλου Όπως αναφέρει η εκπρόσωπος της Δράσης Πολίτες και όχι Πελάτες, κα Γεωργία Πανοπούλου, τα αποτελέσματα επίσημων δημοσκοπήσεων στη χώρα τους δείχνουν ότι σταθερά τα τρία προηγούμενα χρόνια 1 τους 2 Έλληνες έπαιρνε αντιβιοτικά χωρίς λόγο, ενώ το 2015 σε τρία στα τέσσερα παιδιά (75%) χορηγήθηκε αντιβιοτικό. Οι κυριότερες αιτίες για τους οποίες οι Έλληνες καταναλώνουν αντιβιοτικά είναι
το συνάχι, ο βήχας και ο πονόλαιμος, δηλαδή ιώσεις, τους οποίες εξ ορισμού δεν είναι δραστικά τα αντιβιοτικά. Επιπλέον, το 2013 και το 2014, το 25% όσων έλαβαν αντιβιοτικά ήταν χωρίς ιατρική συνταγή, είτε αγοράζοντάς τα από το φαρμακείο, είτε χρησιμοποιώντας αντιβιοτικά που είχαν στο σπίτι τους από προηγούμενη χρήση. Το 2015 το ποσοστό μειώθηκε στο 20% αλλά με αντίστοιχη αύξηση των συνταγογραφούμενων αντιβιοτικών και της συ-
νταγογράφησης εκ των υστέρων, δηλαδή αφού ο ασθενής πήρε το αντιβιοτικό από το φαρμακείο (αύξηση 50%). Άλλωστε, 1 στους 3 Έλληνες (35%) δήλωσε ότι έχει σταθερά αντιβιοτικά στο σπίτι «για ώρα ανάγκης», ενώ 1 τους 4 (25%) απ’ όσους πήραν αντιβιοτικά δήλωσε κάποια παρενέργεια όπως εξανθήματα και διάρροια. Αποτέλεσμα: από το 2009 η χώρα τους είναι σταθερά πρώτη σε υπερκατανάλωση αντιβιοτικών μεταξύ όλων των Ευρωπαϊκών χωρών. Σε συνδυασμό με το χαμηλό ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης για προστασία από τη γρίπη και τον πνευμονιόκοκκο τους ενήλικες, που παρατηρείται τους στη χώρα τους, το πρόβλημα τους μικροβιακής αντοχής «πολλαπλασιάζεται» και αποτελεί σοβαρή απειλή για το μέλλον τους υγείας του γενικού πληθυσμού, αφού χωρίς εμβόλια καταργείται η πρόληψη των σοβαρών λοιμώξεων. Πέρυσι θρηνήσαμε 197 νεκρούς από τη γρίπη, τους περισσότερους από κάθε άλλη χώρα τους Ευρώπης. Διότι η γρίπη χρειάζεται εμβόλιο και όχι αντιβιοτικά.
Τέσσερα χρόνια λειτουργίας των «Checkpoint» στην Ελλάδα
15
ΕΟΠΥΥ: Καταβάλλονται 35 εκατ. στους γιατρούς
Ο
πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ κ. Σωτήριος Μπερσίμης ενημέρωσε τον Πρόεδρο του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου κ. Μιχαήλ Βλασταράκο, ότι οριστικοποιήθηκε η καταβολή του ποσού 10% των ιατρικών επισκέψεων, το οποίο είχε παρακρατηθεί για τα έτη 2012 - 2015. Το ποσό αυτό ανέρχεται σε περίπου 35 εκατομμύρια ευρώ και θα καταβληθεί άμεσα στους ιατρούς που είναι συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ. Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος προσπαθεί μέσα από το θεσμικό του ρόλο και τις παρεμβάσεις του να εξοφληθούν όλες οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των παρόχων υγείας.
Συνέδριο Φαρμακευτικού Δικαίου από τον ΣΦΕΕ
Τ
ο 1ο Συνέδριο Φαρμακευτικού Δικαίου, διοργανώνει ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) στις 8 Δεκεμβρίου 2016, στο Marousi Plaza, (Φραγκοκκλησιάς 3α και Γρανικού, Μαρούσι). Το συνέδριο, που φιλοδοξεί να καθιερωθεί ως ετήσιος θεσμός, απευθύνεται σε Νομικούς του κλάδου και θα καλύψει διάφορες θεματικές ενότητες, όπως: Τιμολόγηση, Ανταγωνιστική δραστηριότητα, Προστασία δεδομένων-Κλινικές μελέτες και Νέες τάσεις.
Τ
α Κέντρα Πρόληψης και Εξέτασης «Checkpoint» συμπλήρωσαν τέσσερα χρόνια συνεισφοράς στη δημόσια υγεία της χώρας. Εισάγοντας για πρώτη φορά στην Ελλάδα το Νοέμβριο του 2012 μία νέα φιλοσοφία εξέτασης για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα σε ένα φωτεινό και φιλόξενο περιβάλλον στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, οι μη κλινικές δομές Checkpoint έχουν διενεργήσει μέχρι σήμερα πάνω από 53.000 εξετάσεις για HIV και ηπατίτιδες Β και C. Η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με υψηλά ποσοστά καθυστερημένων διαγνώσεων HIV, ενώ εκτιμάται ότι το 23% των οροθετικών ατόμων στη χώρα δε γνωρίζει την κατάσταση της υγείας του. Ακριβώς για αυτό το λόγο η συμβολή των Checkpoint στη δημόσια υγεία κρίνεται σημαντική, καθώς το 2014 το 19% των νέων διαγνώσεων HIV στην Ελλάδα έγινε στα συγκεκριμένα κέντρα, ενώ το ποσοστό αυτό ανήλθε στο 31% το 2015 και έφτασε στο 39% το πρώτο εξάμηνο του 2016. Οι ωφελούμενοι των Checkpoint εξετάζονται δωρεάν και ανώνυμα με τη μέθοδο «rapidtest», που χρησιμοποιεί μία σταγόνα αίμα από το δάχτυλο και δίνει αξιόπιστο αποτέλεσμα μέσα σε ένα μόλις λεπτό. Έχουν επίσης τη δυνατότητα να συζητήσουν σε ένα
μη επικριτικό πλαίσιο με τους ειδικά εκπαιδευμένους ενημερωτές από το ΚΕΕΛΠΝΟ, για θέματα που σχετίζονται με τη σεξουαλική τους συμπεριφορά και με τη σεξουαλική υγεία εν γένει. Σε περίπτωση που οι εξετάσεις ανιχνεύσουν αντισώματα σε έναν από τους ιούς HIV ή HCV ή βγει αντιδρών το αυστραλιανό αντιγόνο για τον ιό HBV, τότε με τη σύμφωνη γνώμη του ωφελούμενου γίνεται διασύνδεση με το Εθνικό Σύστημα Υγείας για την επιβεβαιωτική εξέταση. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία το 95% των αντιδρώντων αποτελεσμάτων διασυνδέθηκαν επιτυχώς με
το εθνικό σύστημα υγείας και παρέμειναν σε θεραπεία. Τα Checkpoint αποτελούν μια πρωτοβουλία του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδος «Θετική Φωνή» και του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος «Προμηθέας» σε συνεργασία με το «AidsHealthcareFoundation» (AHF) και με την επιστημονική εποπτεία του Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ). Στους κύριους χρηματοδότες της μη κερδοσκοπικής πρωτοβουλίας περιλαμβάνονται οι εταιρείες Abbvie, BristolMyersSquibb, Janssen, Gilead, GlaxoSmithKline και MSD.
Ο ΣΦΕΕ εκπροσωπεί έναν από τους πιο καινοτόμους, παραγωγικούς και εξωστρεφείς κλάδους της εθνικής οικονομίας, αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το 95% της αγοράς φαρμάκου που δραστηριοποιείται στη χώρα μας. Από την ίδρυσή του το 1982 εργάζεται για την προώθηση θέσεων που προάγουν το κοινό συμφέρον των ασθενών, των φαρμακευτικών επιχειρήσεων και των εργαζομένων σε αυτές. Είναι κεντρικός ο ρόλος των φαρμακευτικών επιχειρήσεων σε ότι αφορά την κατάκτηση ενός υψηλού επιπέδου δημόσιας υγείας και τη διαμόρφωση συνθηκών κοινωνικής και οικονομικής προόδου. Για το πρόγραμμα του συνεδρίου και τη φόρμα εγγραφής, επισκεφθείτε τον σύνδεσμο https://www.sfee.gr/1o-sinedriofarmakeftikou-dikeou/ Συστήνεται η έγκαιρη συμμετοχή, λόγω περιορισμένου αριθμού θέσεων.
FREEmoney
16
Τεχνολογία
LG 86’’ Ultra Stretch Digital Signage: Επαγγελματική λύση υψηλής αισθητικής
Τ
ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
η νέα επαγγελματική οθόνη 86 ιντσών Ultra Stretch Digital Signage 86BH7C παρουσίασε στην ελληνική αγορά η LG Electronics Hellas, επεκτείνοντας με νέες διαστάσεις και μεγέθη το portfolio των stretch επαγγελματικών προϊόντων ψηφιακής σήμανσης. Το νέο μοντέλο κερδίζει τις εντυπώσεις αμέσως, διαθέτοντας μοναδικά χαρακτηριστικά και ιδιαίτερο σχεδιασμό. Η 86’’ LG Ultra Stretch Digital Signage 86BH7C είναι η ιδανική λύση για σημεία λιανικής πώλησης, αεροδρόμια, σταθμούς του Μετρό, χώρους τέχνης, αλλά και τράπεζες. Με πάνελ ανάλυσης UHD stretched (3840X600), αναπαράγει περιεχόμενο με το οπτικό αποτέλεσμα να μαγνητίζει τα βλέμματα. Προσφέρει υψηλότερα επίπεδα φωτεινότητας (700 cd/m² Typ.), με ακόμα πιο ζωντανά, ρεαλιστικά χρώματα που αγγίζουν την τελειότητα. Επιπλέον, με ratio ανάλυσης 58:9 και τη λειτουργία Tiling Mode αποτελεί την καλύτερη επιλογή για την προβολή διαφημιστικών μηνυμάτων, καθώς και άλλου είδους πληροφοριών τόσο σε landscape όσο και σε portrait πλαίσιο (οριζόντια και κάθετη τοποθέτηση) για εντυπωσιακές Ultra Stretch Digital Signage κατασκευές τύπου πυλώνες video walls. Το νέο μοντέλο της LG έρχεται επίσης με τον LG SuperSign media editor, για εύκολη και άμεση επεξεργασία και δημιουργία περιεχομένου φωτογραφίας και video, χωρίς τη χρήση επιπλέον προγραμμάτων επεξεργασίας.
Συναγερμός στη NASA: Προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο να… χτυπήσει τη Γη αστεροειδής! Η
πτώση αστεροειδούς –ή κομήτη- στη Γη δεν αποτελεί πλέον μόνο σενάριο μιας ακόμη ταινίας φαντασίας του Χόλυγουντ. Η NASA έχει ήδη λάβει σοβαρά υπόψη όπως αυτή την απειλή και γι’ αυτό διενήργησε άσκηση προσομοίωσης σε συνεργασία με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αντιμετώπισης Καταστροφών των ΗΠΑ (FEMA). Η άσκηση προσομοίωσης είχε ως στόχο να θέσει επί τάπητος όπως κινήσεις που πρέπει να γίνουν σε περίπτωση που η ζωή μιμηθεί το σινεμά και με ποιο τρόπο θα συντονισθεί η αντίδραση των διαφόρων κρατικών υπηρεσιών. Ήδη η NASA συνεργάζεται με τη FEMA μέσω του Γραφείου Συντονισμού Πλανητικής ‘Άμυνας που έχει συστήσει η πρώτη. «Δεν είναι ζήτημα το εάν, αλλά το πότε θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε μια τέτοια κατάσταση» δήλωσε ο εκπρόσωπος όπως NASA Τόμας Ζερμπούχεν. «Όπως αντίθετα με κάθε άλλη περίοδο στην ιστορία όπως έχουμε τώρα την ικανότητα να αντιδράσουμε στην απειλή μιας πρόσκρουσης
μέσω συνεχών αστρονομικών παρατηρήσεων, προβλέψεων, προγραμματισμού δράσεων και μετριασμού των επιπτώσεων», πρόσθεσε. «Είναι ζωτικό να εξασκούμαστε γι’ αυτά τα σενάρια καταστροφής που έχουν μεν χαμηλή πιθανότητα, αλλά τεράστιες επιπτώσεις. Κάνοντας σχέδια από τώρα, θα είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι αν και όταν χρειαστεί να ανταποκριθούμε σε ένα τέτοιο συμβάν», δήλωσε ο εκπρόσωπος όπως FEMA Κρεγκ Φουγκέιτ.
Διαθέσιμο σε 62 χώρες το Google Play Music Το ανανεωμένο Google Play Music είναι διαθέσιμο τώρα σε 62 χώρες, ενώ πολύ σύντομα η νέα εφαρμογή θα είναι διαθέσιμη και για χρήστες με συσκευές που έχουν ως λειτουργικό το iOS της Apple. H νέα έκδοση προσφέρει στους χρήστες τα κατάλληλα μουσικά κομμάτια που ταιριάζουν σε διαφορετικές στιγμές και καταστάσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η εφαρμογή χρησιμοποιεί ποικίλες παραμέτρους, όπως η ώρα και η ημερομηνία, προκειμένου να παρέχει την κατάλληλη μουσική, την κατάλληλη στιγμή. Επίσης, χρησιμοποιεί κι άλλες παραμέτρους, όπως η τοποθεσία, οι καιρικές συνθήκες και η δραστηριότητα του χρήστη, οι οποί-
ες σε συνδυασμό με την αυτόματη μάθηση και τις χειροποίητες λίστες αναπαραγωγής διευκολύνουν στην εξατομίκευση των μουσικών επιλογών. Επιπλέον, η εφαρμογή μπορεί να ανιχνεύσει πότε ο χρήστης είναι στο σπίτι, την εργασία, για περπάτημα, ποδηλασία, στο αεροδρόμιο ή το αυτοκίνητο, αφού βασίζεται στο τι ταιριάζει στις ανάλογες συνθήκες και στο τι έχει ακούσει ο χρήστης σε παλαιότερες δράσεις του. Το ανανεωμένο Google Play Music περιλαμβάνει επίσης ένα ραδιοφωνικό σταθμό που έχει ακούσει ο χρήστης πρόσφατα, για την περίπτωση που δεν έχει κατεβάσει μουσική από πριν ή δεν έχει εκείνη τη στιγμή σύνδεση το Διαδίκτυο.
Στην άσκηση επί χάρτου, πλην όπως NASA και όπως FEMA, συμμετείχαν επιστήμονες και άλλοι εκπρόσωποι από τα Εθνικά Εργαστήρια του αμερικανικού Υπουργείου Ενέργειας, την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ και το γραφείο εκτάκτων περιστατικών του κυβερνήτη όπως Καλιφόρνια. Το σενάριο Σύμφωνα με το σενάριο όπως άσκησης, αρχικά υπάρχει μια μικρή πιθανότητα 2% να πέσει κάπου στη Γη σε τέσσερα χρό-
νια (το 2020) όπως αστεροειδής διαμέτρου 100 έως 250 μέτρων. Μετά από συνεχείς παρατηρήσεις με τηλεσκόπια επί τρεις μήνες, η πιθανότητα πρόσκρουσης αυξάνεται κατακόρυφα στο 65%. Και τέσσερις μήνες αργότερα, υπάρχει πια βεβαιότητα 100% για την επικείμενη πρόσκρουση κάπου στη νότια Καλιφόρνια. Οι Αρχές –πάντα σύμφωνα με το σενάριο- διαπιστώνουν ότι δεν έχουν αρκετό χρόνο στη διάθεσή όπως για να οργανώσουν μια διαστημική αποστολή που θα επιχειρήσει να εκτρέψει τον αστεροειδή από την τροχιά του, οπότε είναι υποχρεωμένες να αποδεχθούν το μοιραίο και να οργανώσουν κάποια αντίδραση. Μεταξύ άλλων, προετοιμάζεται η εκκένωση μιας τεράστιας περιοχής, η –κατά το δυνατό- προστασία ζωτικών υποδομών, η ενημέρωση του κοινού κ.α. Οι ασκήσεις αυτές (έχουν γίνει τρεις έως τώρα) θα συνεχισθούν στο μέλλον με διευρυμένη συμμετοχή εκπροσώπων και από όπως φορείς, όπως η τοπική αυτοδιοίκηση, εταιρείες κ.α.
«Κόβει» τις ψεύτικες ειδήσεις το Facebook
Ν
α βάλει τέλος στην διασπορά ψευδών ειδήσεων μέσω του Facebook επιχειρεί ο ιδρυτής του, Μάρκ Ζούκερμπεργκ, όπως γνωστοποίησε μάλιστα και στο προσωπικό του προφίλ. Είναι γεγονός πως το φαινόμενο παραπλανητικών ειδήσεων και ανακριβιών μέσω της κορυφαίας πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης αυξάνεται, αν και ο ίδιος ο Ζούκερμπεργκ διαβεβαιώνει πως για την ώρα είναι πολύ μικρό το ποσοστό, μόλις 1%. Η εν λόγω ανάρτηση πάντως έρχεται λίγο μετά το πέρας των αμερικάνικων εκλογών και την έντονη παραφιλολογία και παραπληροφόρηση της κοινής γνώμης, με τον νεαρό κροίσο να σημειώνει, πάντως, ότι είναι απίθανο τα εν λόγω «hoaxes» να επηρέασαν την εκλογική διαδικασία και την προτίμηση των ψηφοφόρων. Συγκεκριμένα, σε ανάρτηση στο προφίλ του στο Facebook ο Ζούκερμπεργκ δήλωσε πως ευελπιστεί «σύντομα» να είναι σε θέση να ανακοινώσει τα μέτρα που θα ληφθούν,
προκειμένου να σταματήσει η ανάρτηση ειδήσεων που δεν αντιπροσωπεύουν την αλήθεια. Πρόσθεσε, επίσης, ότι το 99% των ειδήσεων που αναρτώνται στην ιστοσελίδα «είναι αυθεντικές». «Αυτό είναι ένα πεδίο που πιστεύω ότι πρέπει να προχωρήσουμε με ιδιαίτερη προσοχή βέβαια, καθώς το να αναγνωρίσεις την αλήθεια είναι αρκετά περίπλοκο», συμπλήρωσε μεταξύ άλλων. Συνέχισε, λέγοντας ότι «δεν θέλουμε αναληθείς ειδήσεις στο Facebook. Στόχος μας είναι να παρουσιάζουμε στους ανθρώπους περιεχόμενο που βρίσκουν ότι είναι ουσιαστικό και οι άνθρωποι θέλουν να διαβάζουν ακριβείς ειδήσεις». «Έχουμε ήδη ξεκινήσει τις διαδικασίες που θα επιτρέπουν στην κοινότητά μας να επισημαίνει τις φάρσες και τις ψευδείς ειδήσεις και θα συνεχίσουμε να κάνουμε περισσότερα. Έχουμε κάνει πρόοδο και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε ώστε να βελτιωθεί περαιτέρω η διαδικασία».
FREEmoney ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Τεχνολογία Επιχειρηματικότητα
Ολα έτοιμα για το φετινό Ελληνικό Βραβείο Επιχειρηματικότητας Μ
ετά την επιτυχή ολοκλήρωση των προηγούμενων τεσσάρων διαγωνισμών, το Ελληνικό Βραβείο Επιχειρηματικότητας προσκαλεί νεοφυείς (start-up) επιχειρήσεις να υποβάλουν τα επιχειρηματικά τους σχέδια και να συμμετάσχουν στον πέμπτο ετήσιο διαγωνισμό. Οι νικητές θα μοιραστούν άτοκη χρηματοδότηση ύψους 1.250.000 ευρώ, καθώς και καθοδήγηση και υπηρεσίες επιχειρηματικής υποστήριξης, οι οποίες θα παρέχονται από το δίκτυο των υποστηρικτών του Ελληνικού Βραβείου Επιχειρηματικότητας. Η ιστοσελίδα του Βραβείου, www. hellenicaward.com, θα είναι ανοιχτή για την υποβολή αιτήσεων μέχρι τις 16 Φεβρουαρίου του 2017. Από την ίδρυση του Ελληνικού Βραβείου Επιχειρηματικότητας, έχουν κατατεθεί περισσότερες από 2.600 επιχειρηματικές ιδέες. Το Βραβείο ιδρύθηκε το 2012 από τον Όμιλο Libra για λογαριασμό της Ελληνικής Πρωτοβουλίας. Μέχρι σήμερα, έχουν βραβευθεί 14 εταιρείες, οι οποίες συνεχίζουν να απολαμβάνουν την υποστήριξη και καθοδήγηση από το Ελληνικό Βραβείο Επιχειρηματικότητας και τους Υποστηρικτές του. Οι προηγούμενοι νικητές του Ελληνικού Βραβείου Επιχειρηματικότητας δραστηριοποιούνται σε ένα ευρύ φάσμα επιχειρηματικών κλάδων, από τη μετεωρολογία και τον πολιτισμό, την ιατρική τεχνολογία μέχρι και καινοτόμες ψηφιακές υπηρεσίες. Οι εταιρείες αυτές έχουν πετύχει μία σταθερή εμπορική ανάπτυξη, παρά την παρατεταμένη οικονομική ύφεση στην Ελλάδα. Επίσης, οι νικητές έχουν δημιουργήσει εκατοντάδες άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας, έχοντας συμβάλει αποτελεσματικά στην καταπολέμηση της φυγής νέων
Ο νέος κύκλος του διαγωνισμού ξεκινά, με νέο εντατικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα και τρεις νέους υποστηρικτές επιστημόνων (brain drain), καθώς δίνουν ευκαιρίες σε ευρηματικούς νέους επαγγελματίες να παραμένουν στην Ελλάδα, ενθαρρύνοντας παράλληλα εκείνους που είναι πλέον εγκατεστημένοι στο εξωτερικό, να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Ο όμιλος Libra έχει δεσμευτεί για χρηματοδότηση 10.000.000 ευρώ προς στήριξη της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, μέσω του Ελληνικού Βραβείου Επιχειρηματικότητας. Το Βραβείο έχει προσφέρει άτοκη χρηματοδότηση σε 14 νικήτριες εταιρείες, ενώ σε κάθε έναν από τους νικητές, ανατίθεται ένας πολύπειρος μέντορας, ο οποίος παρέχει εξειδικευμένη καθοδήγηση σε κάθε βήμα της υλοποίησης της επιχειρηματικής του ιδέας. Φέτος, το Ελληνικό Βραβείο Επιχειρη-
ματικότητας θα ενισχύσει την εκπαιδευτική του υποστήριξη. Το Βραβείο θα προσφέρει εκπαιδευτικές δραστηριότητες σχετικά με τη νεοφυή επιχειρηματικότητα σε δέκα διαφορετικές πόλεις στην Ελλάδα, διοργανώνοντας διαδραστικά σεμινάρια, εργαστήρια και σεμινάρια μέσω διαδικτύου. Η πρωτοβουλία αυτή επιδιώκει να αφυπνίσει το επιχειρηματικό πνεύμα σε ένα ευρύτερο κοινό, αλλά και να ξεκλειδώσει την ανεκμετάλλευτη προοπτική ακόμα περισσότερων επιχειρηματιών στην Ελλάδα. Φέτος, τρεις ακόμα υποστηρικτές θα προσφέρουν την υποστήριξή τους στο Ελληνικό Βραβείο Επιχειρηματικότητας. Η Atradius θα προσφέρει στους νικητές ένα ευρύ και ανταγωνιστικό φάσμα υπηρεσιών ασφάλισης εμπορικών πιστώσεων και εί-
17
σπραξης επισφαλών απαιτήσεων. Η SATO θα παρέχει σημαντική έκπτωση για έπιπλα γραφείου προς το Βραβείο και τους νικητές του, ενώ η V+O, ως κορυφαία εταιρία επικοινωνίας και δημοσίων σχέσεων, θα προσφέρει καθοδήγηση και εκπαιδευτικά σεμινάρια στους νικητές του Βραβείου, εξοπλίζοντάς τους με σημαντικές δεξιότητες μάρκετινγκ και επικοινωνίας. Σχολιάζοντας την έναρξη του Ελληνικού Βραβείου Επιχειρηματικότητας 2017, ο Jimmy Αθανασόπουλος, Πρόεδρος του Ελληνικού Βραβείου Επιχειρηματικότητας και Επικεφαλής Κοινωνικής Ευθύνης του ομίλου Libra, δήλωσε: «Τα τελευταία χρόνια έχουμε εκπλαγεί με την ποιότητα των επιχειρηματικών ιδεών που έχουν προκύψει από επιχειρηματίες στην Ελλάδα, ενώ έχουμε εμβριθώς εμπνευστεί από όλα αυτά τα λαμπρά μυαλά που έχουμε συναντήσει. Η εκστρατεία μας κινείται γύρω από το σύνθημα: «Δεν είναι αρκετό να έχει κάποιος μια καλή ιδέα, θα πρέπει να έχει και τις απαραίτητες δεξιότητες για να την υλοποιήσει». Το 2017, θα παραμείνουμε αφοσιωμένοι στο διττό μας στόχο, παρέχοντας επιχειρηματική εκπαίδευση σε εκείνους που δεν έχουν την υποστήριξη που χρειάζονται για να λάβουν μέρος στο διαγωνισμό, αλλά και εντοπίζοντας εκείνες τα ξεχωριστές επιχειρηματικές προτάσεις από έμπειρους ή νέους επιχειρηματίες που έχουν τη μεγαλύτερη πιθανότητα να συνεισφέρουν στην οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας.» Η προθεσμία υποβολής αιτήσεων λήγει στις 16 Φεβρουαρίου του 2017. Η ανακοίνωση των φιναλίστ θα πραγματοποιηθεί τον Μάιο του 2017 και η ανακοίνωση των νικητών τον Ιούνιο του 2017.
INNECO 2016: Το μεγαλύτερο συνέδριο νεανικής επιχειρηματικότητας έρχεται στη Θεσσαλονίκη! Σε δύο «hot spots» στην πόλη, 14-19 Δεκεμβρίου
Π
υρετώδεις είναι οι ετοιμασίες για ένα μεγαλόπνοο σχέδιο του Ομίλου Νεανικής Επιχειρηματικότητας. Ο λόγος για το INNECO 2016, το πρώτο Διεθνές πολυσυνέδριο νεανικής επιχειρηματικότητας που φιλοδοξεί να καθιερωθεί ως το μεγαλύτερο ετήσιο συνέδριο νεανικής επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα. Το πολυσυνέδριο θα έχει δυο «hot spots» στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Το ένα θα είναι το πολυτελές ξενοδοχείο GRAND Hotel Palace το οποίο θα φιλοξενήσει το τριήμερο 16 18 Δεκεμβρίου όλες τις ομιλίες, τα σεμινάρια, τα workshops και όλα τα Β2Β και Networking Events. Το δεύτερο hot spot θα είναι στο φουαγιέ του Νέου Δημαρχιακού Μεγάρου Θεσσαλονίκης, όπου θα φιλοξενηθεί η ανοιχτή Έκθεση Τεχνολογίας και Καινοτομίας τις ημερομηνίες 14 - 19 Δεκεμβρίου. Έχουν επιλεγεί 23 σπουδαίοι ομιλητές, ξεχωριστές προσω-
πικότητες και αναγνωρισμένοι διεθνώς στον κλάδο τους που κάνουν το INNECO 2016 ένα μοναδικό multi-event με το οποίο ο Όμιλος ΝΕ ευελπιστεί να βάλει τη Θεσσαλονίκη και την Ελλάδα στο επίκεντρο της νεανικής επιχειρηματικότητας της Ευρώπης. Μάλιστα το INNECO 2016 υποστηρίζεται επίσημα από το την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Νέων Επιχειρηματιών «Yes» (www. yesforeurope.eu) στο οποίο ο Όμιλος ΝΕ είναι ο μοναδικός εκπρόσωπος της Ελλάδας. Έτσι στα πλαίσια του INNECO 2016 θα πραγματοποιηθεί και το 6ο European Youth Entrepreneurship Conference. Τα προηγούμενα είχαν πραγματοποιηθεί στη Βουδαπέστη, το Λονδίνο, τη Ρώμη, την Αθήνα και το Κατόβιτσε της Πολωνίας. Μπορείτε να δείτε αναλυτικά το εκτενέστατο πρόγραμμα του INNECO 2016 στη διεύθυνση https://inneco.gr/ programma/plires-programma/ Αυτή την περίοδο τρέχει και η Early Bird περίοδος με ειδικές τιμές εισιτηρίων που μπορείτε να βρείτε στην ενότητα Register.
FREEmoney
18
ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Life
Πως η αισιοδοξία επηρεάζει αρνητικά(!) τις οικονομικές μας αποφάσεις
Το φεστιβάλ που θα σας κάνει… να κολλήσετε!
Τ
ην Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου θα ανοίξει τις πύλες του το 8ο Φεστιβάλ Ελληνικού Μελιού & Προϊόντων Μέλισσας. Το μέλι... θα ρέει άφθονο στο Στάδιο Ειρήνης & Φιλίας για ακόμα μια χρονιά αφού περισσότεροι από 250 μικροί παραγωγοί θα προσκαλούν το κοινό να απολαύσει το μέλι τους. Οι καταναλωτές θα έχουν την ευκαιρία να δοκιμάσουν και να προμηθευτούν μέλι, από τους ίδιους τους παραγωγούς, από όλες τις περιοχές της χώρας μας που παράγουν αγνό – ποιοτικό μέλι, όπως Βυτίνα, Μάνη, Λασίθι, Πιερία, Ημαθία, Χανιά, Μεσσηνία, Αχαΐα, Ηλεία, Ροδόπη, Αμοργό, Πάρο, Τήνο, Ικαρία, Κάρπαθο, Κέα, Λήμνο, Λέσβο, Ιωάννινα. Πολλά κεράσματα και παραδοσιακά εδέσματα θα περιμένουν τους επισκέπτες του Φεστιβάλ και οι μικροί μας φίλοι θα έχουν την ευκαιρία να απασχοληθούν δημιουργικά καθόλη τη διάρκεια του τριημέρου στον παιδότοπο του φεστιβάλ με εκδηλώσεις με κεντρικό θέμα «Γνωρίστε το μικρόκοσμο της μέλισσας». Στόχος του Φεστιβάλ είναι η προβολή και προώθηση του επώνυμου ελληνικού μελιού και των προϊόντων κυψέλης στο καταναλωτικό κοινό και στους χώρους μαζικής εστίασης. Επιπλέον, αποτελεί τον τόπο για την σύναψη εμπορικών και επιχειρηματικών συμφωνιών μεταξύ των παραγωγών και των επιχειρήσεων παραγωγής και διακίνησης μελισσοκομικών προϊόντων. Οι επισκέπτες του φεστιβάλ θα έχουν την ευκαιρία να: Ανακαλύψουν την τεχνική του «τρύγου» των μελισσών, να γνωρίσουν από κοντά παραγωγούς μελιού απ’ όλη την Ελλάδα, να γευτούν γλυκές αλχημείες με μελωμένα φρούτα, να παίξουν διαδραστικά παιχνίδια με την μέλισσα, να δοκιμάσουν σπιτικές συνταγές με μέλι, να βαθμολογήσουν όλες τις κατηγορίες μελιών, να γνωρίσουν Διατροφολόγους και να ενημερωθούν για τις ιδιαιτερότητες του ελληνικού μελιού στο παιδί. ΩΡΑΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ: Παρασκευή 2/12 16:00 – 21:00, Σάββατο 3/12 10:00 – 21:00, Κυριακή 4/12: 10:00 – 20:00 Είσοδος 2 ευρώ. Δωρεάν είσοδος για μελισσοκόμους και παιδιά έως 12 ετών.
Τι δείχνουν οι έρευνες για τον τρόπο που επενδύουν, τζογάρουν και αποταμιεύουν οι αισιόδοξοι
Α
ισιοδοξία είναι η ενατένιση του μέλλοντος με θετικές προσδοκίες, συχνά ανεξάρτητα από τα υπάρχοντα δεδομένα. Η αισιοδοξία επηρεάζει το πως βλέπουμε και ανταποκρινόμαστε στους ανθρώπους και σε οτιδήποτε συμβαίνει γύρω μας, καθώς και κάθε απόφαση και πράξη μας. Της Αννίτα Νιάκα Σε γενικές γραμμές η αισιόδοξη στάση έχει πολλά θετικά να προσφέρει σε όποιον την έχει ή την ασκεί. Υπάρχει όμως ένας τομέας της ζωής, όπου η επίδρασή της δεν είναι απαραίτητα θετική. Αυτός ο τομέας είναι... ο οικονομικός! Όπως έχουν δείξει οι διαθέσιμες σχετικές έρευνες, οι επιδράσεις της αισιοδοξίας στη λήψη οικονομικών αποφάσεων είναι κυρίως αρνητικές. Οπότε, ας λάβουμε πρώτα υπόψη τα ευρήματα των ερευνών και έπειτα ας δούμε πως μπορούμε να παραμείνουμε αισιόδοξοι, χωρίς να χάσουμε τη συνετή διαχείριση των οικονομικών μας: 1. Οι αισιόδοξοι κάνουν επενδύσεις μεγαλύτερου ρίσκου Τα ισχυρότερα στοιχεία για τη σχέση αισιοδοξίας – επενδύσεων υψηλού κινδύνου προέρχονται από οικονομικές μελέτες των διαφορών των δύο φύλων στις επενδύσεις. Όπως έχει διαπιστωθεί, οι γυναίκες επενδύουν χρήματα πιο συντηρητικά, ενώ οι άνδρες προτιμούν υψηλότερου ρίσκου επενδύσεις. Υπάρχουν δύο εξηγήσεις γι’ αυτό: Η πρώτη είναι ότι οι άνδρες τείνουν να αποφεύγουν τους κινδύνους λιγότερο απ’ ότι οι γυναίκες, οπότε επενδύουν με μεγαλύτερο ρίσκο. Ο δεύτερος λόγος, που ανακαλύφθηκε πρόσφατα από ομάδα καθηγητών οικονομικών πανεπιστημίων με επικεφαλής τον Ben Jacobsen, είναι ότι η αισιοδοξία παίζει κάποιο ρόλο. Σε μεγάλο βαθμό οι γυναίκες τείνουν να είναι λιγότερο αισιόδοξες από τους άνδρες, κάτι που τις κάνει πιο προσεκτικές στη λήψη αποφάσεων.
2. Οι αισιόδοξοι τζογάρουν με σκοπό να κερδίσουν χρήματα. Και συνεχίζουν να τζογάρουν όταν χάνουν... Ενώ οι επιδράσεις της σύνδεσης αισιοδοξίας –επενδύσεων υψηλού ρίσκου μπορεί να είναι μικτές, η προτίμηση των αισιόδοξων στον τζόγο δεν έχει καμία θετική πτυχή. Καλά τεκμηριωμένη μελέτη του 2004 είχε διαπιστώσει ότι οι αισιόδοξοι έτρεφαν πολύ πιο θετικές προσδοκίες από τον τζόγο. Ήταν επίσης πολύ πιθανότερο να τζογάρουν προκειμένου να κερδίσουν χρήματα και όχι απλώς για να περάσουν καλά. Επιπλέον,
Kαλά τεκμηριωμένη μελέτη του 2004 είχε διαπιστώσει ότι οι αισιόδοξοι έτρεφαν πολύ πιο θετικές προσδοκίες από τον τζόγο
οι αισιόδοξοι έτειναν να υπερεκτιμούν το πόσα είχαν κερδίσει στο παρελθόν και συνέχιζαν να τζογάρουν ακόμα και αφότου έβγαιναν χαμένοι. Το συμπέρασμα της μελέτης ήταν το εξής: «Τα στοιχεία μας δεν υποστη-
ρίζουν ότι οι αισιόδοξοι είναι περισσότερο πιθανό να εμπλακούν στον τζόγο απ’ ότι οι πεσσιμιστές. Ωστόσο τα στοιχεία μας υποδηλώνουν, ότι οι αισιόδοξοι είναι πιθανότερο να διατηρούν την πεποίθηση ότι μπορούν να κερδίσουν στον τζόγο και να επιμείνουν στον τζόγο μετά από απώλειες». 3. Οι αισιόδοξοι αναβάλλουν την αποταμίευση για «το μέλλον» Από όλες τις αρνητικές επιδράσεις της αισιοδοξίας στις οικονομικές αποφάσεις, αυτή η τελευταία έχει τη δυναμική να επιφέρει την πιο μακροπρόθεσμη βλάβη στον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων, όπως έδειξε και μελέτη της Leona Tam για το πως η αισιοδοξία επηρεάζει την αποταμίευση. Αυτό που διερευνήθηκε ήταν οι αποφάσεις των συμμετεχόντων σχετικά με το πόσα χρήματα να αποταμιεύσουν και ο ρόλος των χρονοδιαγραμμάτων ως επιρροή στις αποφάσεις αυτές. Όταν οι συμμετέχοντες ερωτήθηκαν πόσα θα αποταμίευαν τον επόμενο Μάρτιο, έναντι του πόσα θα αποταμιεύσουν τον επόμενο μήνα, έδωσαν σημαντικά υψηλότερες εκτιμήσεις για τον μακρινό μήνα: 393 δολάρια για τον επόμενο μήνα, έναντι 841 δολαρίων τον επόμενο Μάρτιο. Γιατί; Όταν σκέφτονταν το κάπως πιο μακρινό μέλλον, οι άνθρωποι ήταν πιο αισιόδοξοι, πιστεύοντας ότι θα έχουν περισσότερα για να αποταμιεύσουν τότε. Όταν όμως αυτή η στιγμή
έφτασε, τελικά αποταμίευσαν ακόμα λιγότερα και από αυτά που σκέφτονταν τότε για τον αμέσως επόμενο μήνα. Αισιοδοξία και σύνεση μαζί. Πως; Παρ’ όλα αυτά, είναι δυνατόν να είμαστε αισιόδοξοι και οικονομικά συνετοί ταυτόχρονα. Το κλειδί είναι να εστιάζουμε στο παρόν. Ενώ η αισιοδοξία μας παρέχει μία όμορφη προοπτική, ταυτόχρονα στρέφει το νου μας προς το μέλλον. Όπως έχουμε δει, όταν λαμβάνουμε αποφάσεις σχετικές με χρήματα, η εστίαση στο μέλλον μπορεί να αποβεί βλαβερή. Το «κόλπο» είναι να απομακρύνουμε την εστίασή μας από το μέλλον και να την επαναφέρουμε στο παρόν μας. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να το κάνουμε αυτό. Ευτυχώς για εμάς, μόλις η προσοχή μας κλειδωθεί στο παρόν, η αισιοδοξία παράγει και πάλι οφέλη. Μας βοηθάει να βλέπουμε τις θετικές πτυχές των αγαθών και των σχέσεων που ήδη έχουμε. Τότε το «shopping therapy» ή ο τζόγος δε φαίνεται πλέον απαραίτητο για να αμβλύνει τα αρνητικά συναισθήματα από μία κακή μέρα. Αντιθέτως, υπάρχει μία αίσθηση ικανοποίησης και πληρότητας. Σε μία τέτοια νοητική κατάσταση, είναι εύκολο να λαμβάνουμε συνετές αποφάσεις για δαπάνη και αποταμίευση χρημάτων.
FREEmoney ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Millennials: Είναι τα smartphones και oι selfies η νέα «συναισθηματική τροφή»; Μήπως αυτή η «ανεξήγητη συμπεριφορά» είναι μια προσπάθεια αναπλήρωσης και ικανοποίησης του «κενού εαυτού»;
Ο
ι άνθρωποι στον κόσμο τραβάμε πάνω από 1 εκατομμύριο selfies την ημέρα. Πάνω από 35 εκατομμύρια selfies υπήρχαν πρόσφατα μόνο στο Instagram. Δύο παράγοντες βρίσκονται πίσω την εκρηκτική μετάβαση από τις «απλές» φωτογραφίες στις selfies. Της Αννίτα Νιάκα Ο πρώτος είναι τα smartphones. Ο δεύτερος είναι η γενιά των millennials. Πάνω από το 80% των millennials έχει smartphone και πάνω από το ήμισυ αυτών τραβάει selfies. Βέβαια, η αφοσίωση των millennials στα smartphones πάει πολύ πέρα από τις selfies. Η συγκεκριμένη κατηγορία καταναλωτών είναι προσκολλημένη στο smartphone μέρα – νύχτα. Έρευνες δείχνουν ότι ελέγχουν τα smartphones τους κατά μέσο όρο 43 φορές την ημέρα. Και το 83% των millennials αναφέρει ότι κοιμάται δίπλα στο smartphone. Τι συμβαίνει, λοιπόν, μέσα στο μυαλό των millennials, που προκαλεί αυτή τη συμπεριφορά με τα smartphones και τις selfies; Ένας τρόπος να σκεφτούμε γύρω από την καταναλωτική συμπεριφορά είναι να εστιάσουμε στα ατομικά κίνητρα και ιδανικά του καθενός. Ένας άλλος τρόπος είναι να εστιάσουμε στην επιρροή που έχουν στον καταναλωτή τα brands, η διαφήμιση και το marketing. Ένα τρίτο, λιγότερο γνωστό, θεωρητικό πλαίσιο είναι το concept του «κενού εαυτού». Αυτή η προσέγγιση βασίζεται σε κοινωνικούς και πολιτισμικούς παράγοντες. Η ιδέα του «κενού εαυτού» και της καταναλωτικής συμπεριφοράς αναπτύχθηκε από τον ψυχολόγο Phillip Cushman σε εργασία που δημοσιεύθηκε στο American Psychologist. Η υπόθεση του Cushman βασίζεται στις κοινωνικές και πολιτισμικές αλλαγές που έχουν γίνει μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ιδίως στις ΗΠΑ. Καθώς η κοινωνία έγινε πιο βιομηχανοποιημένη και αστικοποιημένη, υπήρξε μία κάμψη στην οικογένεια, την κοινότητα, την παράδοση και το κοινό νόημα ζωής που μοιράζονταν οι άνθρωποι. Ο Cushman υποστηρίζει ότι η αλλαγή αυτή εξάλειψε το πολιτισμικό πλαίσιο που χρειάζονται οι άνθρωποι για να κατανοούν τον εαυτό τους και τον κόσμο τους. Ως εκ τούτου «ο εαυτός λαχταρά να αποκτά και να καταναλώ-
νει, σε μία ασυνείδητη προσπάθεια να αποζημιωθεί για αυτό που έχει χάσει». Αν και αυτό προκλήθηκε από εξωτερικούς παράγοντες, ο πυρήνας του κατασκευάσματος του «κενού εαυτού» είναι το άτομο. Η ανάλυση του Cushman υποστηρίζει ότι η κάμψη των θεσμών και της οικογένειας μετατόπισε την εστίαση προς τα μέσα, στο άτομο που ζει μία ζωή όλο και πιο απομονωμένη αν και κοσμική. «Η προσωπική εκπλήρωση φαίνεται να εδρεύει εντός των ορίων του ατόμου», που είναι «αυτάρκες και αυτάρεσκο».
Πάνω από το 80% των millennials έχει smartphone και πάνω από το ήμισυ αυτών τραβάει selfies.
Αυτό που δίνει ιδιαίτερη σημασία σήμερα στον «κενό εαυτό» είναι η έρευνα σχετικά με τους Millennials καταναλωτές, που υποδηλώνει ότι αυτή η έννοια επηρεάζει τη συμπεριφορά τους. Η μεταπολεμική πολιτισμική αλλαγή επηρέασε την καταναλωτική συμπεριφορά των γενεών του πρώτου μισού του 20ου αιώνα. Οι καταναλωτές αυτοί γεννήθηκαν μέσα στην κουλτούρα και την κοινωνία που περιέγραψε ο Cushman. Ωστόσο,οι τάσεις που παρήγαγαν τον «κενό εαυτό» στις προηγούμενες γενιές, συνεχίστηκαν. Στις ΗΠΑ το ποσοστό της ηλικιακής ομάδας των Millennials που είναι
παντρεμένοι έχει υποχωρήσει περίπου στο 25%. Η εμπιστοσύνη στις κυβερνήσεις κυμαίνεται γύρω στο 20%. Η εμπιστοσύνη στον Τύπο βρίσκεται στο 11%. Η εμπιστοσύνη στις μεγάλες επιχειρήσεις έχει καμφθεί στο 17% και η εμπιστοσύνη στη θρησκεία βρίσκεται στο 25%. Αυτή η μείωση της εμπιστοσύνης στις κοινωνικές και πολιτισμικές δομές συνεχίζει να στρέφει την εστίαση προς τα μέσα. Οι millennials περιγράφουν τους εαυτούς τους με όρους ακόμα πιο ατομικιστικούς από τις προηγούμενες γενιές και παρουσιάζουν υψηλά «σκορ» σε ατομικιστικά γνωρίσματα και συμπεριφορές. Αυτά τα γνωρίσματα συμβάλλουν σε παρατηρήσεις ότι οι millennials είναι εγωκεντρικοί, αισθάνονται ότι έχουν το δικαίωμα να κάνουν οτιδήποτε και συχνά οδηγούν στον χαρακτηρισμό ότι είναι ναρκισσιστές. Αυτό που σίγουρα ξεχωρίζει τους millennials από τις προηγούμενες γενιές είναι το πόσο έχουν υιοθετήσει και χρησιμοποιούν την ψηφιακή τεχνολογία. Αυτή η γενιά έχει μία σχεδόν ψυχαναγκαστική προσκόλληση σε οτιδήποτε ψηφιακό. Καθώς αναζητούμε εξηγήσεις για την τεράστια συμμετοχή της γενιάς αυτής στα social media, το ότι συνεχώς τραβούν και μοιράζονται selfies, το ότι κοιμούνται με το smartphone τους και άλλων ειδών ψηφιακές δραστηριότητες που η προηγούμενη γενιά θεωρεί «υπερβολή», καλό θα ήταν να εξετάσουμε μήπως αυτή η συμπεριφορά είναι μία ασυνείδητη προσπάθεια αναπλήρωσης – «αποζημίωσης» για τα ουσιώδη που αποτυγχάνει πλέον να προσφέρει η κοινωνία και ο πολιτισμός μας. Μήπως δηλαδή είναι η απόπειρά τους να ικανοποιήσουν έναν «κενό εαυτό».
Life
19
Οι «Μουσικοί Συσχετισμοί» «ταξιδεύουν» στη Γερμανία
Μ
ετά τις επιτυχημένες εμφανίσεις του σε όλη την Ελλάδα ο γνωστός πιανίστας Άρης Γραικούσης θα ταξιδέψει μαζί με τις νότες του στη Γερμανία για να μαγέψει και το εκεί κοινό που τον περιμένει με ανυπομονησία. Η πρόσκληση στον καλλιτέχνη ήρθε από τηΜουσική Σχολή «Lenze» που εδρεύει στο Herford της Γερμανίας για να παίξει στα πλαίσια των Μουσικών Κυριακών Κλασικής Μουσικής, με σολίστ από όλο τον κόσμο. Έτσι , οι «Μουσικοί συσχετισμοί» την Κυριακή 27 Νοεμβρίου, θα ακουστούν στην αίθουσα της μουσικής σχολής “Lenze”! Μερικοί από τους συνθέτες που θα ακουστούν στο πρόγραμμα, είναι οι E. Morricone, A. Piazzolla, S. Rachmaninoff, A. Khachaturian, F. Chopin, N. Rota, I. Albeniz, Y. Tiersen, Ε. Καραΐνδρου, C. Chaplin, A. Desplat κ.α. που όλοι μαζί συσχετίζονται μεταξύ τους και συνθέτουν ενότητες με θέματα από ταινίες, -Cinema paradiso, amarcord, modern times, Amelie, Frida, κ.α.- αργεντίνικα Tangos, μικρά αριστουργήματα της κλασσικής μουσικής -χορούς, Βαλς,- πρελούδια, καθώς και τραγούδια των δεκαετιών 1930 – 1960. Περισσότερα θα μάθετε στην επίσημη ιστοσελίδα του καλλιτέχνη: http://www.arisgraikousis. com/ Ανθή Αγγελοπούλου
Εκδηλώσεις για τον Παγκόσμιο Εορτασμό Ελιάς & Ελαιόλαδου
Μ
ε μια σειρά εκδηλώσεων γιορτάζει η Λέσχη Φίλων Ελαιολάδου ΦΙΛΑΙΟΣ τα δύο εθνικά μας προϊόντα, το ελαιόλαδο και την ελιά, το 8ήμερο 23-30 Νοεμβρίου. Τη χρονική αυτή περίοδο έχει ορίσει το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας (IOC- COI), με έδρα τη Μαδρίτη, για το καλωσόρισμα της νέας παραγωγής. Βασικός στόχος του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας, είναι η ενημέρωση, η προβολή και προώθηση των προϊόντων του τομέα σε ελαιοπαραγωγικές και μη ελαιοπαραγωγικές χώρες, σε όλο τον κόσμο. Ειδικότερα η Λέσχη Φίλων Ελαιολάδου ΦΙΛΑΙΟΣ θα διοργανώσει σε συνεργασία με την ΕΔΟΕΕ, τον ΣΕΒΙΤΕΛ, τον ΕΣΒΙΤΕ, το Greek Lipid Forum, καθώς και ερευνητικά και ακαδημαϊκά Ιδρύματα τις παρακάτω εκδηλώσεις: • Ημερίδα με θέμα: «Ελιά & Ελαιόλαδο: Αειφόρος Καλλιέργεια, βιώσιμη ανάπτυξη», στις 28/11/2016, στην Αθήνα, στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, στις 09:30 π.μ. • Προωθητικές ενέργειες σε εστιατόρια • Προωθητικές ενέργειες σε Καταστήματα Λιανικής Πώλησης Τροφίμων • Διαδραστικά - ενημερωτικά παιχνίδια σε νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία Για περισσότερες πληροφορίες: Γραμματεία της Λέσχης Φίλων Ελαιολάδου «ΦΙΛΑΙΟΣ», τηλ. 210-3238856, email: info@filaios.org
FREEmoney
20
ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Αυτοκίνητο
Το Nissan GT-R MY17 στην πίστα των Μεγάρων Ταχύτητες και κρατήματα που κόβουν την ανάσα από το ανανεωμένο supercar της Nissan
Μ
ετά από το ντεμπούτο του στην έκθεση Αυτοκίνηση στο Ελληνικό, το GT-R MY17 βρέθηκε για μερικές ώρες στην πίστα των Μεγάρων όπου και έδειξε με τον καλύτερο τρόπο τις εκπληκτικές δυνατότητές του, με ταχύτητες και κρατήματα που κόβουν την ανάσα. Η ανανεωμένη έκδοση του supercar της Nissan, GT-R, χαρακτηρίζεται από μια συναρπαστική εμφάνιση τόσο στο εσωτερικό του όσο και εξωτερικά, καθώς και από σημαντικές βελτιώσεις στον τομέα της οδήγησης και των επιδόσεων, με νέα βασικά χαρακτηριστικά. Οι συγκεκριμένες αλλαγές και βελτιώσεις, θεωρούνται και οι πιο σημαντικές που έχουν γίνει στο θρυλικό μοντέλο από το λανσάρισμά του, το 2007. Εξωτερικά, το νέο GT-R φέρει μια εξ’ ολοκλήρου νέα μάσκα από χρώμιο με το χαρακτηριστικό σχήμα V, που άλλωστε αποτελεί και μία από τις τελευταίες “υπογραφές” στον σχεδιασμό της Nissan. Εκτός από την εμφάνιση, η νέα διευρυμένη μάσκα, παρέχει και καλύτερη ψύξη στον κινητήρα, ενώ διαθέτει και ένα νέο σχέδιο πλέγματος. Οι αλλαγές συνεχίζονται με το νέο καπό, το οποίο εκτός του ότι “ρέει” άψογα από την μάσκα έχει ενισχυθεί σημαντικά, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στη σταθερότητα του οχήματος σε υψηλές ταχύτητες. Το σύνολο των αλλαγών στο εμπρόσθιο μέρος, συμπληρώνουν το ανασχεδιασμένο σπόιλερ, όπως και η ποδιά του προφυλακτήρα (κάτω από τους προβολείς), που αφενός προσδίδουν στο νέο GT-R το βλέμμα ενός καθαρόαιμου αγωνιστικού, αφετέρου συμβάλουν στη δημιουργία υψηλών επιπέδων κάθετης δύναμης μπροστά. Εκτός των παραπάνω, το γνώριμο αεροδυναμικό σχήμα του GT-R έχει ενισχυθεί και με τα νέα μαρσπιέ που πλέον βγαίνουν προς τα έξω, προκειμένου να βελτιωθεί η ροή του αέρα. Στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου οι αλλαγές είναι εκτεταμένες και λεπτομερείς, με το σήμα κατατεθέν των τεσσάρων φωτεινών δακτυλίων να παραμένει, σε συνδυασμό με ένα νέο σχήμα που συμβάλει στη βελτίωση της ροής του αέρα,
Η ανανεωμένη έκδοση του supercar της Nissan, GT-R, χαρακτηρίζεται από μια συναρπαστική εμφάνιση τόσο στο εσωτερικό του όσο και εξωτερικά αλλά και με την προσθήκη αεραγωγών στα πίσω πλευρά και δίπλα από τις απολήξεις της εξάτμισης. Επίσης, η νέα μεσαία γραμμή που χωρίζει το κάτω μαύρο τμήμα του προφυλακτήρα από το σώμα του αυτοκινήτου, έχει προσδώσει μια πιο επιθετική εμφάνιση στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου. Αυτές οι εξωτερικές αλλαγές δεν οδηγούν μόνο σε μια πιο σπορ εμφάνιση, αλλά και σε καλύτερη αεροδυναμική με μικρότερη αντίσταση, διατηρώντας παράλληλα την ίδια ποσότητα κάθετης δύναμης με τον προηγούμενο GT-R και αποσκοπώντας στην απόλυτη σταθερότητα του οχήματος σε υψηλές ταχύτητες. Στο εσωτερικό, το ταμπλό και ο πίνακας οργάνων είναι καινούρια και φέρουν επένδυση από δέρμα υψηλής ποιότητας, έντεχνα δουλεμένο από τα εγγυημένα χέρια των TAKUMI. Το σχήμα του ταμπλό υιοθετεί μια “οριζόντια ροή” που προσφέρει μια αίσθηση αυξημένης σταθερότητας για τους επιβαίνοντες, ενώ η γραμμή που εκτείνεται από το ταμπλό οργάνων έως την κεντρική κονσόλα, προσδίδει ένα ξεχωριστό, πλην όμως διακριτικό, οδηγοκεντρικό περιβάλλον στην καμπίνα. Στο κέντρο της κονσόλας, η λειτουργικότητα και η εμφάνιση βρίσκουν την απόλυτη ισορροπία. Η ολοκληρωμένη μονάδα πλοήγησης και ηχοσυστήματος, φέρει πλέον μόνο έντεκα διακόπτες από 27 που είχε το προηγούμενο μοντέλο. Η διευρυμένη οθόνη αφής 8 ιντσών διαθέτει μεγάλα εικονίδια για ακόμα καλύτερη λειτουργικότητα, ενώ η
νέα εμφάνιση στον πίνακα ελέγχου, επιτρέπει τον εύκολο χειρισμό πολλαπλών λειτουργιών, στο μέσο της ανθρακονημάτινης κονσόλας. Τα χειριστήρια αλλαγής ταχυτήτων (shift paddles) έχουν τοποθετηθεί σε ένα νέο τιμόνι, επιτρέποντας στον οδηγό να αλλάζει ταχύτητες ακαριαία, χωρίς να χρειάζεται να πάρει τα χέρια του από αυτό. Τα shift paddles, όπως και τα χειριστήρια του εξαερισμού, έχουν βελτιωμένη αίσθηση και καλύτερο ήχο στον χειρισμό και την ρύθμιση. Η “καρδιά” του GT-R, ο βραβευμένος 3.8 λίτρων, V6, 24 βαλβίδων twin-turbo κινητήρας, που συναρμολογείται στο χέρι από έναν TAKUMI, τώρα αποδίδει 570PS στις 6.800 σ.α.λ και 633Nm ροπής. Ο κινητήρας του GT-Rείναι ο ορισμός της τεχνογνωσίας και της φιλοσοφίας των TAKUMI. Η βελτιωμένη απόδοση στο νέο μοντέλο, που είναι το αποτέλεσμα του ακριβέστερου ελέγχου ανάφλεξης-χρονισμού των κυλίνδρων και της επιπλέον πίεσης από τους υπερσυμπιεστές, επι-
τρέπουν στο supercar την επίτευξη της ανώτερης επιτάχυνσης στην μεσαίο και ανώτερο εύρος στροφών του κινητήρα (3.200 σ.α.λ και πάνω). Το μηχανικό σύνολο συμπληρώνει ένα τέλεια ρυθμισμένο εξατάχυτο κιβώτιο διπλού συμπλέκτη, που χαρακτηρίζεται από ομαλότερες αλλαγές και λιγότερο θόρυβο. Ο γνώριμος ήχος του κινητήρα του GT-Rέχει επίσης αναβαθμιστεί, παρέχοντας ένα τέλειο ακουστικό απο-
τέλεσμα. Σε αυτό συνεπικουρούν τόσο τα νέα τελικά κομμάτια των εξατμίσεων από τιτάνιο, όσο και το σύστημα Active Sound Enhancement (ASE)που προσδίδουν μια μοναδική οδηγική εμπειρία. Το GT-R, ανέκαθεν εθεωρείτο ως ένα supercar που παρέχει στον οδηγό του τη δυνατότητα χειρισμού με κινήσεις “χειρουργικής” ακρίβειας. Σε αυτή την κατεύθυνση, το νέο μοντέλο έχει υποστεί περαιτέρω βελτιώσεις, με μια πιο άκαμπτη δομή αμαξώματος και νέες αναρτήσεις που έχουν ως αποτέλεσμα ακόμα καλύτερη σταθερότητα, αλλά και υψηλότερες ταχύτητες σε γρήγορες στροφές. Η απαραίτητη πρόσφυση επιτυγχάνεται και με τα νέα ελαστικά 20 ιντσών, σε νέες σφυρήλατες ζάντες αλουμινίου τύπου “Y-spoke”. Παρ ‘όλες αυτές τις βελτιώσεις απόδοσης, το νέο GT-R είναι το πιο άνετο μοντέλο της σειράς που έχει κατασκευαστεί μέχρι σήμερα, με έναν “πολιτισμένο” και κομψό χαρακτήρα, που σπάνια συναντάται σε ένα supercar υψηλών επιδόσεων. Με ακόμα καλύτερη ποιότητα κύλισης και με μια καμπίνα που παραμένει αθόρυβη και στις υψηλές ταχύτητες, το νέο GT-R δημιουργεί μια νέα σχολή στην κατηγορία. Το νέο μοντέλο είναι διαθέσιμο με νέα φρέσκα χρώματα και με πλούσιες εκδόσεις ως προς τον εξοπλισμό του, ενώ η τιμή του στην Ελλάδα ξεκινά από τις 164.500€. Περισσότερα μπορείτε να δείτε στο http://www.nissan. gr/vehicles/city-cars/gtr.html
FREEmoney ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Μετοχές
21
Εβδομαδιαία στατιστικά στοιχεία από 17/11/2016 εώς 23/11/2016
Σύμβολο
Τιμή
Απόδοση περιόδου
Μέγιστο
Ελάχιστο
Διακύμανση περιόδου
Σύμβολο
Τιμή
Απόδοση περιόδου
Μέγιστο
Ελάχιστο
Διακύμανση περιόδου
ΔΕΗ
3.62
-32.96%
7.65
3.30
80.56%
ΕΕΕ
19.80
26.44%
23.21
13.55
61.69%
ΑΑΑΚ
1.80
-21.40%
1.90
1.80
4.37%
ΕΚΤΕΡ
0.37
-25.40%
0.528
0.28
50.0%
ΑΒΑΞ
0.284
-50.18%
0.66
0.271
68.25%
ΕΛΒΑ
1.12
10.89%
1.80
0.965
82.67%
ΑΓΚΡΙ
0.023
-52.08%
0.054
0.023
64.58%
44.98%
ΑΓΡΑΣ ΑΕΓΕΚ
0% 0.051
4.08%
0.085
0.022
128.57%
ΕΛΒΕ
0.409
9.30%
0.50
0.3317
ΕΛΒΙΟ
3.97
0%
3.97
3.97
ΕΛΓΕΚ
0.21
-16.33%
0.285
0.155
51.79%
ΑΙΟΛΚ
0.708
5.51%
0.769
0.527
36.07%
ΕΛΙΝ
0.82
-11.83%
0.968
0.621
37.31%
ΑΚΡΙΤ
0.448
549.28%
0.448
0.02
620.29%
ΕΛΙΧΘ
0.07
-23.91%
0.078
0.026
56.52%
ΑΛΚΑΤ
0.80
-49.04%
1.77
0.715
67.20%
ΕΛΚΑ
0.669
-4.43%
1.15
0.56
84.29%
ΑΛΚΟ
0.18
-41.37%
0.30
0.13
55.37%
ΕΛΛ
9.09
-0.33%
12.17
6.90
57.79%
ΑΛΜΥ
0.25
-6.02%
0.348
0.184
61.65%
ΕΛΛΑΚΤΩΡ
1.40
-36.36%
2.62
1.02
72.73%
ΑΛΤΕΚ
0.012
-40.0%
0.03
0.01
100.0%
ΕΛΠΕ
3.88
4.02%
5.65
3.35
61.66%
ΑΛΦΑ
2.44
-89.37%
25.50
1.81
103.22%
ΕΛΣΤΡ
0.399
-36.06%
0.697
0.34
57.21%
ΑΛΦΑΤΠ
0.002
-99.78%
0.979
0.001
106.89%
ΕΛΤΚ
1.22
8.93%
1.61
0.99
55.36%
1.10
0.806
32.67%
1.47
1.36
7.53%
ΑΝΔΡΟ
13.90
-19.79%
20.0
10.11
57.07%
ΕΛΤΟΝ
0.95
5.56%
ΑΝΕΚ
0.056
-29.11%
0.093
0.045
60.76%
ΕΛΥΦ
0.117
0%
ΑΝΕΠ
1.04
-9.57%
1.30
1.04
22.61%
ΕΝΒΙ
1.38
-5.48%
ΑΝΕΠΟ
0.24
83.21%
0.28
0.09
145.04%
ΕΝΤΕΡ
1.50
0%
ΑΡΑΙΓ
6.92
2.22%
8.08
5.0
45.49%
ΕΠΙΛΚ
0.117
-45.58%
0.273
0.097
81.86%
ΒΙΟ
1.51
-19.68%
4.11
1.48
139.89%
ΕΠΣΙΛ
0.47
-18.83%
0.911
0.346
97.58%
ΑΣΚΟ
0.356
28.06%
0.45
0.2358
77.05%
ΕΣΥΜΒ
1.73
15.33%
2.22
1.03
79.33%
ΑΣΤΑΚ
4.81
11.86%
6.30
3.48
65.58%
ΕΤΕ
0.34
-98.41%
256.939
0.252
119.10%
0.006
-96.23%
0.32
0.003
199.37%
ΑΣΤΗΡ
3.55
4.41%
3.60
1.83
52.06%
ΕΤΕΜ
ΑΤΡΑΣΤ
5.45
12.60%
6.0
4.50
30.99%
ΕΤΕΤΠ
0%
ΑΤΤ
0.272
-66.32%
16.548
0.138
187.79%
ΕΥΑΠΣ
2.84
12.25%
3.35
2.22
44.66%
ΑΤΤΙΚ
0.012
-25.0%
0.037
0.007
187.50%
ΕΥΒΡΚ
0.009
-55.0%
0.016
0.009
35.0%
ΑΧΟΝ
0.07
191.67%
0.08
0.022
241.67%
ΒΑΡΔΑ
0%
ΒΑΡΝΗ
0.008
-95.03%
ΒΙΝΤΑ
3.95
0%
ΓΔ
610.97
-25.47%
0.165 945.81
0.008 557.63
97.52% 47.35%
ΕΥΔΑΠ
4.86
-20.59%
7.35
4.03
54.25%
ΕΥΠΙΚ
1.45
8.21%
1.69
1.16
39.55%
ΕΥΡΟΜ
0.028
-93.0%
0.44
0.024
104.0%
ΕΥΡΩΒ
1.0
-94.76%
20.90
0.892
104.75%
ΕΥΠΡΟ
0%
ΒΙΟΚΑ
0.25
38.89%
0.26
0.16
55.56%
ΕΦΤΖΙ
0.639
42.0%
0.904
0.39
114.22%
ΒΙΟΤ
0.149
-20.74%
0.25
0.08
90.43%
ΕΧ
2.11
-34.06%
2.88
2.34
16.88%
5.19
17.03%
6.628
31.678
78.02%
0.563
0.516
ΒΙΣ
0.80
5.54%
1.34
0.461
115.96%
ΕΧΑΕ
ΒΟΣΥΣ
1.03
10.16%
1.03
0.80
24.60%
ΗΟΛ
ΒΥΤΕ
0.315
-18.60%
0.46
0.307
39.53%
ΗΡΑΚ
1.23
2.50%
1.40
1.06
28.33%
ΓΑΛΑΞ
0.479
50.16%
0.58
0.168
129.15%
ΙΑΣΩ
0.497
-19.11%
0.7314
0.422
50.36%
ΓΕΒΚΑ
0.309
-3.44%
0.42
0.265
48.44%
ΙΑΤΡ
0.61
-23.65%
0.99
0.585
50.69%
ΓΕΚΤΕΡΝΑ
1.46
-25.89%
2.47
1.20
64.47%
ΙΚΤΙΝ
1.04
-14.75%
1.30
0.825
38.93%
ΙΛΥΔΑ
0.59
-20.16%
0.69
0.549
19.08%
2.75
14.58%
2.80
2.25
22.92%
ΙΝΚΑΤ
0.327
-26.35%
0.63
0.223
91.67%
ΓΤΕ ΔΑΙΟΣ
0%
ΔΑΚΕΤ30
5.52
-30.64%
8.90
5.16
47.0%
ΙΝΛΟΤ
1.11
5.71%
1.86
1.04
78.10%
ΔΙΟΝ
0.039
-54.65%
0.085
0.023
72.09%
ΙΝΤΕΚ
0.72
-30.77%
1.16
0.668
47.31%
ΙΝΤΕΤ
0.18
-43.75%
0.339
0.128
65.94%
0.34
0.216
41.20%
ΙΝΤΚΑ
0.286
-25.91%
0.511
0.26
65.03%
5.64
-22.21%
7.25
4.70
35.17%
ΔΙΧΘ
0.05
0%
ΔΟΜΙΚ
0.318
5.65%
ΔΟΥΡΟ
0.30
-48.72%
0.468
0.145
55.21%
ΙΝΦΙΣ
ΔΡΟΜΕ
0.145
-9.38%
0.168
0.069
61.88%
ΙΟΝΑ
0%
ΔΡΟΥΚ
0.43
-52.22%
0.90
0.419
53.44%
ΚΑΘΗ
0.32
-33.33%
0.72
0.185
111.46%
ΕΒΖ
0.15
-43.61%
0.327
0.08
92.86%
ΚΑΜΠ
0.307
-37.35%
0.52
0.282
48.57%
ΕΒΡΟΦ
0.259
17.73%
0.487
0.198
131.36%
ΚΑΝΑΚ
1.90
-1.04%
2.10
1.62
25.0%
FREEmoney
22
ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Μετοχές Εβδομαδιαία στατιστικά στοιχεία από 17/11/2016 εώς 23/11/2016
Σύμβολο
Τιμή
Απόδοση περιόδου
Μέγιστο
Ελάχιστο
Διακύμανση περιόδου
Σύμβολο
Τιμή
Απόδοση περιόδου
Μέγιστο
Ελάχιστο
Διακύμανση περιόδου
ΔΤΡ
57.43
-94.10%
1,023.60
40.04
100.97%
ΝΑΚΑΣ
0.82
-14.16%
0.9645
0.4235
56.63%
FTASE
177.21
-33.41%
283.40
161.63
45.76%
ΝΑΥΠ
0.243
14.62%
0.302
0.148
72.64%
FT40M
797.35
9.38%
3,882.28
688.72
438.09%
ΝΑΥΤ
0.084
-40.43%
0.20
0.078
86.52%
ΚΑΡΕΛ
249.60
24.12%
298.0
198.05
49.70%
ΝΗΡ
0.078
-2.50%
0.124
0.06
80.0%
ΚΑΡΤΖ
3.75
27.12%
3.97
2.89
36.61%
ΝΙΚΑΣ
0.076
-36.67%
0.147
0.05
80.83%
0.20
-12.28%
0.325
0.135
83.33% 55.28%
ΚΕΚΡ
0.28
26.70%
0.424
0.181
109.95%
ΝΙΟΥΣ
ΚΕΠΕΝ
2.32
28.89%
2.81
1.17
91.11%
ΝΤΟΚΧΟ
0%
ΚΛΜ
0.299
-36.38%
0.47
0.246
47.66%
ΞΥΛΚ
0.093
-42.24%
0.148
0.059
ΚΜΟΛ
1.12
-25.33%
2.50
1.08
94.67%
ΞΥΛΠ
0.189
-3.08%
0.189
0.189
ΚΟΡΔΕ
0.294
18.07%
0.362
0.117
98.39%
ΟΛΘ
24.20
21.0%
26.80
15.72
55.40%
ΚΟΡΡΕΣ
3.77
4.14%
4.25
3.10
31.77%
ΟΛΠ
13.20
20.0%
16.85
9.32
68.45%
ΚΟΥΑΛ
0.281
-49.82%
0.569
0.171
71.07%
ΟΛΥΜΠ
0.652
-9.63%
1.12
0.5715
76.02%
9.90
5.59
48.16%
9.47
5.75
40.17%
ΚΟΥΕΣ
3.95
-22.24%
5.35
3.32
39.96%
ΟΠΑΠ
7.0
-21.79%
ΚΡΕΚΑ
0.136
-27.66%
0.225
0.041
97.87%
ΟΠΤΡΟΝ
1.77
0%
ΚΡΕΤΑ
0.35
-19.35%
0.648
0.253
91.01%
ΟΡΑΟΡΑ
2.29
0%
ΚΡΗΤΩΝ
0.70
-27.08%
0.87
0.70
17.71%
ΟΤΕ
8.80
-4.97%
ΚΡΙ
1.82
8.33%
1.87
1.52
20.83%
ΟΤΟΕΛ
10.65
29.72%
13.80
8.21
68.09%
ΚΤΗΛΑ
0.27
-37.50%
0.41
0.243
38.66%
ΠΑΙΡ
0.179
17.76%
0.253
0.106
96.71%
0.448
0.169
68.55%
ΚΥΡΙΟ
0.586
-8.15%
0.716
0.34
58.93%
ΠΑΠ
0.21
-48.40%
ΚΥΡΜ
2.28
59.44%
2.73
1.48
87.41%
ΠΑΡΝ
0.07
0%
ΛΑΒΙ
0.117
-14.60%
0.19
0.082
78.83%
ΠΑΣΑΛ
0.061
-39.60%
0.189
0.06
127.72%
ΛΑΜΔΑ
4.05
19.12%
4.75
2.46
67.35%
ΠΕΙΡ
0.267
-99.73%
101.0
0.205
101.92%
0.56
0.277
40.43%
ΛΑΜΨΑ
17.0
-4.23%
18.0
15.40
14.65%
ΠΕΡΣ
0.277
-60.43%
ΛΑΝΑΚ
0.638
-45.0%
1.05
0.633
35.95%
ΠΕΡΦ
2.27
0%
ΛΕΒΚ
0.19
5.56%
0.22
0.126
52.22%
ΠΕΤΡΟ
3.63
19.87%
3.93
29.016
33.96%
ΛΙΒΑΝ
0.148
-29.52%
0.19
0.117
34.76%
ΠΗΓΑΣ
0.079
38.60%
0.283
0.05
408.77%
ΛΟΓΟΣ
0.489
-5.05%
0.60
0.216
74.56%
ΠΛΑΘ
1.34
52.62%
1.53
0.849
77.56%
ΛΟΥΛΗ
1.62
-1.05%
22.369
1.35
54.17%
ΠΛΑΙΣ
4.13
-10.12%
56.869
4.04
35.84%
ΛΥΚ
0.481
-47.46%
1.18
0.30
96.12%
ΜΑΙΚ
0%
ΠΛΑΚΡ
5.95
21.19%
6.25
45.258
35.12%
ΠΡΔ
0.078
-6.02%
0.152
0.053
119.28%
ΜΑΣΟΠ
0.50
-41.18%
0.765
0.423
40.24%
ΠΡΕΖΤ
4.29
-17.50%
6.12
3.49
50.58%
ΜΕΒΑ
0.783
-21.70%
1.20
0.701
49.90%
ΠΡΟΦ
0.511
13.05%
0.549
0.365
40.71%
0.015
-74.14%
0.098
0.015
141.38%
ΜΕΝΤΙ
0.465
22.79%
0.465
0.233
61.26%
ΠΣΥΣΤ
ΜΕΡΚΟ
5.53
-13.59%
8.15
4.63
55.0%
ΣΑΙΚΛ
10.50
6.31
50.18%
ΜΕΤΚ
7.03
-15.81%
ΜΗΧΠ
0.096
0%
ΜΙΓ
0.07
-55.41%
0.232
0.06
109.55%
0%
ΣΑΡ
7.40
5.71%
8.20
6.57
23.29%
ΣΑΡΑΝ
1.01
6.32%
1.01
0.855
16.32%
ΣΑΤΟΚ
0.103
28.75%
0.128
0.024
130.0%
ΜΙΓΡΕ
3.55
14.52%
3.45
1.95
48.39%
ΣΕΛΟ
0.086
72.0%
0.123
0.05
146.0%
ΜΙΝ
0.09
-64.0%
0.30
0.09
84.0%
ΣΕΝΤΡ
0.099
-47.89%
0.299
0.081
114.74%
ΜΙΝΟΑ
2.0
33.33%
2.0
1.43
38.0%
ΣΙΔΜΑ
0.117
-55.0%
0.444
0.075
141.92%
ΜΛΣ
3.70
-9.76%
4.25
3.38
21.22%
ΣΠΕΙΣ
1.28
-30.43%
1.99
1.28
38.59%
0.234
0.11
53.45%
ΜΟΗ
10.0
66.67%
11.60
5.64
99.33%
ΣΠΙ
0.15
-35.34%
ΜΟΝΤΑ
0.105
-14.63%
0.184
0.081
83.74%
ΣΠΙΝΤ
0.008
0%
ΜΟΤΟ
0.61
133.72%
0.919
0.199
275.86%
ΣΠΥΡ
0.70
142.21%
0.738
0.243
171.28%
ΜΟΥΖΚ
0.166
-24.20%
0.295
0.086
95.43%
ΣΦΑ
3.84
48.84%
4.80
1.12
142.64%
1.05
0.435
ΣΩΛΚ
0.992
20.10%
1.31
0.75
67.80%
0.028
-15.15%
0.119
0.016
312.12%
ΤΕΝΕΡΓ
2.39
27.36%
32.113
16.444
83.50%
ΜΟΧΛ ΜΠΟΚΑ ΜΠΟΠΑ
0.006
0%
0.007
0.005
33.33%
ΤΗΛΕΤ
0.063
-52.99%
0.117
0.019
73.13%
ΜΠΤΚ
0.227
35.12%
0.383
0.144
142.26%
ΤΙΤΚ
16.77
-8.36%
24.95
15.49
51.69%
ΜΥΤΙΛ
3.55
-21.21%
68.275
3.35
77.18%
ΤΙΤΠ
7.98
-6.45%
10.89
7.45
40.33%