Free Sunday 260 by FreeSunday

πανελλαδικη κυριακατικη εφημεριδα // διανεμεται δωρεαν

www.fskyrtsos.gr www.freesunday.gr

εβδομαδα #260 // 19_01_14

‘‘Η κορυφαία επιλογή

’’

ΓΙΑ ΑΝΤΡΕΣ & ΓΥΝΑΙΚΕΣ

Το συστήνουν:

 Αρθριτικά προβλήματα;

 Γιατροί

Οστεοπόρωση;

Φαρμακοποιοί

 Ταλαιπωρημένη & σπασμένη επιδερμίδα;

Γυμναστές

ΖΗΤΗΣΤΕ ΤΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟ ΣΑΣ Drink Collagen for Health & Beauty

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας www.collagenpower.gr

Αρ. Γν. Ε.Ο.Φ. 78511/18-11-2010 500ml/50€

Διατροφολόγοι

Προβλήματα διαχείρισης βάρους;  Αδύναμα μαλλιά & εύθραυστα νύχια;

Τώρα, υπάρχει λύση! ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΙΣ ΑΠΟΜΙΜΗΣΕΙΣ

ΤΟ ΑΥΘΕΝΤΙΚΟ COLLAGEN PRO ACTIVE EXEI TO ΣΤΗΝ ΕΤΙΚΕΤΑ ΚΑΙ ΚΑΘΕΤΑ ΤΗ ΛΕΞΗ COLLAGEN

750 ml

€ 3,20

750 ml

€ 7,90

750 ml

€ 5,80

750 ml

€ 7,90

750 ml

€ 10,90

750 ml

€ 5,80

750 ml

€ 7,50

750 ml

€ 9,80

750 ml

€ 8,90

750 ml

€ 5,90

750 ml

€ 5,90

750 ml

€ 3,90

750 ml

€ 2,70

750 ml

€ 3,90

750 ml

€ 2,60

750 ml

€ 2,50

750 ml

€ 3,20

750 ml

€ 2,60

ΘΕΑΤΡΟ, ΜΟΥΣΙΚΗ, ΤΕΧΝΕΣ, LIFESTYLE, ΟΜΟΡΦΙΑ, ΜΟ∆Α, ΥΓΕΙΑ, ΕΞΟ∆ΟΣ, HOME ENTERTAINMENT

H ∆ΗΜΗΤΡΑ ΓΑΛΑΝΗ µε νέο δίσκο κάθε Πέµπτη στο Passport

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ

σελ. 34

σελ. 33

ANDRO WEKUA ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ

«Θέλω να εξελίξω τον ήχο στο λαϊκό τραγούδι»

σελ. 32

ΠΑΝΕΛΛΑ∆ΙΚΗ ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α // ∆ΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝ

www.fskyrtsos.gr

ΕΒ∆ΟΜΑ∆Α #260 // 19_01_14

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ σελ. 9

Γ. ΦΛΩΡΙ∆ΗΣ «Εθνικό συµβόλαιο, αλλιώς πολιτικό µπλακάουτ»

ΠΟΛΙΤΙΚΗ σελ. 8

ΤΡΙΠΛΗ ΑΝΑΤΡΟΠΗ

ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΤ-ΚΟΝΤΟΜΗΝΑ Ωρολογιακή βόµβα για κυβέρνηση και Γ. Προβόπουλο ΡΕΠΟΡΤΑΖ σελ. 24

∆ΙΟ∆ΙΑ Λεφτά υπάρχουν για τη διαπλοκή ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ σελ. 20-21

ΜΝΗΜΟΝΙΑ Η ανατοµία µιας συνταρακτικής αποτυχίας

 ∆υναµική πρόωρων εκλογών τον Μάιο

 Πώς µπορεί να τεθεί εκτός νόµου η Χρυσή Αυγή

Συνέντευξη Γ. Σωτηρέλη

 «Οι Αµερικανοί δεν λένε όχι στον ΣΥΡΙΖΑ»

Συνέντευξη Κ. Βεργόπουλου σελ. 6, 14, 16

ΚΟΣΜΟΣ σελ. 18, 19

ΓΑΛΛΙΑ Πολιτικό ναυάγιο σε ροζ φόντο

● ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ - ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ Ένα «αδιάφορο» ντέρµπι που… σελ. 30 θα κρίνει πολλά

ΚΛΙΚ ΚΑΙ ΑΠΟΨΗ

www.fskyrtsos.gr

FREE SUNDAY

περιεχόµενα

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

«ΝΑΙ» ΣΕ ∆ΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΛΟΝΙΑΣ

«Π

άγωσε» η Μαδρίτη. Με πλειοψηφία 2/3 η Βουλή της Καταλονίας ενέκρινε την πρόταση των κοµµάτων που έχουν ταχθεί υπέρ του δηµοψηφίσµατος για την ανεξαρτησία της περιοχής από τη Μαδρίτη να ζητήσουν από το ισπανικό Εθνικό Κοινοβούλιο την αρµοδιότητα για την πραγµατοποίησή του. Υπέρ της πρότασης ψήφισαν όλα τα κόµµατα τα οποία έχουν ταχθεί υπέρ της πραγµατοποίησης του δηµοψηφίσµατος τον ερχόµενο Νοέµβριο: συνολικά 87 ψήφοι υπέρ, έναντι 47 κατά, ενώ υπήρξαν και 3 αποχές. Πρόκειται ουσιαστικά για τρεις διαρροές στο Σοσιαλιστικό Κόµµα, που τάσσεται εναντίον των σχεδίων της τοπικής κυβέρνησης. Η πρόταση, πάντως, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα απορριφθεί από τη Βουλή της Ισπανίας, αφού τα εθνικά κόµµατα, Λαϊκό (ΡΡ), Σοσιαλιστικό (PSOE) και UPyD, έχουν απορρίψει ως αντισυνταγµατική την πρόταση των Καταλανών. Τα τρία αυτά κόµµατα ελέγχουν σε ποσοστό 85% τη Βουλή. Ωστόσο, το αποτέλεσµα της ψηφοφορίας στην τοπική Βουλή της Καταλονίας πέτυχε έναν πρώτο στόχο: να προκαλέσει γκρίνια στις τάξεις των Σοσιαλιστών, αφού από το «αδελφό» Σοσιαλιστικό Κόµµα της Καταλονίας PSC υπήρξαν τρεις διαρροές. Επιπλέον, εντείνει τις σχέσεις Καταλονίας-Μαδρίτης και δηµιουργεί ανησυχία στην Ε.Ε.

ΘΕΜΑΤΑ 04 // ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Εκρηκτικές ανισότητες δυναµιτίζουν την κοινωνική συνοχή και την πολιτική σταθερότητα 06 // ΕΚΛΟΓΕΣ Γιατί όλα δείχνουν τριπλές κάλπες τον Μάιο 08 // ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΤ Ο Γιώργος Κύρτσος αποτιµά τον πολιτικό και οικονοµικό αντίκτυπο των τελευταίων εξελίξεων 09 // ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Γ. Φλωρίδης: «Χρειάζεται επειγόντως ανατροπή του συµβατικού πολιτικού σκηνικού» 10 // ΕΥΡΩΣΚΕΠΤΙΚΙΣΜΟΣ Οι ηγεσίες της Ευρωζώνης έχουν κάθε λόγο να φοβούνται το αποτέλεσµα των ευρωεκλογών 11 // ΑΠΟΨΗ Θ. Σκυλακάκης: Γιατί είναι ψευδοδίληµµα το «ναι ή όχι στην Ευρώπη» 12 // ΥΠΟΒΡΥΧΙΑ Ο Γιώργος Κύρτσος επιµένει σε µια υπόθεση που φωτίζεται από νέες αποκαλύψεις 13 // ΑΠΟΨΗ Γ. Πανούσης: Το άλλο τέλος του παιχνιδιού 14 // ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Κ. Βεργόπουλος: «Οι Αµερικανοί δεν έχουν πρόβληµα µε τον ΣΥΡΙΖΑ» 16 // ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Γ. Σωτηρέλης: «∆ικαστικός λαϊκισµός η απόφαση για τον Γ. Παπακωνσταντίνου» 18 // ΓΑΛΛΙΑ Ο έρωτας του Προέδρου στα χρόνια της λιτότητας των Γάλλων 19 // ΦΡ. ΟΛΑΝΤ Ούτε προσωπικά, ούτε πολιτικά, ούτε οικονοµικά του βγαίνει 20 // ΜΝΗΜΟΝΙΟ Ο Γιώργος Κύρτσος επιχειρεί την ανατοµία µιας µεγάλης αποτυχίας

ΕΒ∆ΟΜΑ∆Α 260ή

19//01//14 Ι∆ΙΟΚΤΗΣΙΑ FREE SUNDAY Εκδοτική Α.Ε. ΕΚ∆ΟΤΗΣ: Γιώργος Κύρτσος ΓΕΝΙΚΟΣ ∆ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Χρήστος Κύρτσος 22 // ΚΑΘΑΡΣΗ Καταιγιστικές δικαστικές εξελίξεις επηράζουν το πολιτικό σκηνικό 23 // ΑΠΟΨΗ Μ. ∆ηµητροπούλου: Ποιο πλεόνασµα; Αυτό της φτώχειας; 24 // ∆ΙΟ∆ΙΑ Μεγαλώνει η οικονοµική απόσταση της Αθήνας από τη Λαµία και τη Θεσσαλονίκη 25 // ΥΓΕΙΑ Ο άλλος δρόµος για τη µείωση των δαπανών υγείας 26 // ΑΝΑΛΥΣΗ Η ακτινογραφία των σχέσεων Ε.Ε.-Ιράν 27 // ∆ΙΠΛΩΜΑΤΙΑ Τι παίζεται στη µεγάλη σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου

SPORTS 30 // SPORTS Παναθηναϊκός - Ολυµπιακός: Ένα «αδιάφορο» ντέρµπι που… θα κρίνει πολλά 31 // ALL AROUND Η Ευρωλίγκα και το ντέρµπι της Premier League κλέβουν την παράσταση

FREE TIME 32 // ΕΞΩΦΥΛΛΟ Andro Wekua στο Μουσείο Μπενάκη // Επιλογές βιβλίων 33 // ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Γιάννης Πλούταρχος: «Θέλω να εξελίξω τον ήχο στο λαϊκό τραγούδι» 34 // AGENDA Το πολιτιστικό καλεντάρι της εβδοµάδας 35 // CINEMA // ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙ∆Ι Τι θα δούµε στις κινηµατογραφικές αίθουσες // Παιδική ατζέντα 36 // ΜARKET PLACE Ρεπορτάζ αγοράς 37 // STRAY STORIES Αγγελίες υιοθεσιών µικρών ζώων

∆ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Αγγελική Σπανού ART DIRECTOR Μπάµπης Μελικίδης, pica.gr ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤHΣ ∆ηµήτρης Καραγκούνης (Sports) ∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Χάρις Κοντραφούρη ΥΠΕΥΘΥΝH ∆ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Ματίνα ∆ηµητριάδου, dmatina@cpress.gr, 210 8776554 ∆ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ∆ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΑΓΟΡΑΣ Νίκος Σταµατογιαννόπουλος, nstamatog@cpress.gr ∆ΙΟΡΘΩΣΗ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Μπέττυ Σπανοπούλου ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΕΙΚΟΝΑΣ Ηρακλής Πατραµάνης ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΕ, Εurokinissi, Prisma, Icon ΥΠΟ∆ΟΧΗ ∆ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Βίκυ Θεοδωρίδου 210 8776587, vickyth@cpress.gr ∆ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ∆ΙΑΝΟΜΗΣ Χρήστος Αργύρης ΑΝΑΠΤΥΞΗ ∆ΙΚΤΥΟΥ ∆ΙΑΝΟΜΗΣ info@citypromotions.gr, 210 3506300 Tατοΐου 250, Αχαρναί, 13672, Τηλ.: 210 8776400, Fax: 210 8776598, www.fskyrtsos.gr ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ IRIS ΑΕΒΕ ∆ιανέµεται ∆ωρεάν *ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδηµοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, µερική ή περιληπτική, ή κατά παράφραση, ή διασκευή απόδοσης του περιεχοµένου της εφηµερίδας µε οποιονδήποτε τρόπο, µηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογραφήσεως ή άλλον, χωρίς προηγούµενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόµοι 238/ 1970, 4301/1979, Ν. 100/1975, Ν∆ 3565/1956 και 4254, 1962 και κανόνες του ∆ιεθνούς ∆ικαίου.

on line

Το νέο site που στηρίζεται στην ύλη της Free Sunday και τον διαρκή σχολιασµό της επικαιρότητας από τον Γιώργο Κύρτσο

www.fskyrtsos.gr

Η εφηµερίδα στην οθόνη σας µε ένα κλικ

www.issuu.com/freesunday

free sunday

οικονομία

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

Οι φτωχοί, φτωχότεροι και οι πλούσιοι, πλουσιότεροι Η αρνητική κοινωνική δυναμική που δημιουργεί η οικονομία δυσκολεύει τον πολιτικό σχεδιασμό της κυβέρνησης. γιωργος κυρτςος

τσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι και οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι στην Ελλάδα. Η οικονομική πολιτική που εφαρμόζεται θα έχει, για ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, σοβαρές κοινωνικές παρενέργειες, με αποτέλεσμα να γίνεται πιο δύσκολος ο πολιτικός σχεδιασμός της κυβέρνησης.

Νεόπτωχοι και χρεοκοπημένοι Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στατιστικά στοιχεία, το ποσοστό της ανεργίας έφτασε στο 27,8% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, το οποίο αποτελεί και πανευρωπαϊκό ρεκόρ. Έχει σταματήσει η δυναμική άνοδος του ποσοστού της ανεργίας και όλα δείχνουν ότι δύσκολα θα φτάσει το 30% προτού αρχίσει η σταδιακή υποχώρησή του, η οποία παρατηρείται ήδη στην Ιρλανδία και στην Πορτογαλία, που εντάχθηκαν μετά την Ελλάδα στην πολιτική των μνημονίων. Με το πέρασμα του χρόνου αυξάνεται ο αριθμός των ανέργων που συμπληρώνουν δωδεκάμηνο εκτός αγοράς εργασίας. Αυτή η μεγάλης διάρκειας ανεργία συμβάλλει στην ανάπτυξη της νέας φτώχειας. Υπολογίζεται ότι το 38% του συνολικού πληθυσμού έχει ήδη περιέλθει σε κατάσταση φτώχειας ή κινδυνεύει να περιέλθει στο άμεσο μέλλον. Είναι τέτοια η φτωχοποίηση σημαντικού τμήματος του πληθυσμού, ώστε πολλοί αλλάζουν καταναλωτικές συνήθειες οι οποίες είχαν φτάσει να θεωρούνται αυτονόητες στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών. Έτσι, παρατηρείται μεγάλη πτώση στην κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης λόγω υπερφορολόγησης και οικονομικής αδυναμίας και στροφή σε «πρωτόγονες» μεθόδους θέρμανσης, που δημιουργούν πρόβλημα αιθαλομίχλης σε μεγάλα αστικά κέντρα. Αυξάνεται επίσης ο αριθμός των οχημάτων Ι.Χ. που αποσύρονται λόγω οικονομικής αδυναμίας των ιδιοκτητών τους, αλλά και ο αριθμός των οχημάτων που κυκλοφορούν ανασφάλιστα στους δρόμους. Ένα άλλο χαρακτηριστικό της διαχείρισης της κρίσης είναι η δραστική συρρίκνωση της λεγόμενης μεσαίας τάξης. Εκατοντάδες χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες και μικρομεσαίοι έχουν οδηγηθεί σε επαγγελματικό αδιέξοδο και στο οικονομικό και κοινωνικό περιθώριο, ενώ άλλοτε προνομιούχοι μισθωτοί διαπιστώνουν ότι το καθαρό διαθέσιμο εισόδημά τους μόλις που τους εξασφαλίζει την κάλυψη των βασικών ατομικών και οικογενειακών αναγκών τους.Δημιουργείται έτσι ένα αρνητικό κοινωνικό περιβάλλον που ενισχύει την αμφισβήτηση του λεγόμενου κατεστημένου και μπορεί να οδηγήσει σε ριζοσπαστικές ή και ακραίες πολιτικές επιλογές.

Η σημασία του χρόνου Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι καταγράφονται αρκετές σοβαρές επιτυχίες στον οικονομικό τομέα και πως η περίοδος της οικονομικής ύ-

φεσης θα λήξει προς τα τέλη του 2014 ή τις αρχές του 2015. Το τέλος της οικονομικής ύφεσης, που ξεκίνησε το δεύτερο εξάμηνο του 2008, θα λειτουργήσει λυτρωτικά σε ό,τι αφορά την ψυχολογία, εφόσον θα φτάσουμε στο τέλος της οικονομικής πτώσης και θα αρχίσει σιγά σιγά η άνοδος. Υπάρχει όμως ένα σοβαρό πρόβλημα χρονικού προσδιορισμού, που δυσκολεύει τον πολιτικό σχεδιασμό της κυβέρνησης. Χρειάζονται τουλάχιστον 12-18 μήνες για να φτάσουν τα οφέλη από την ανάκαμψη και στη συνέχεια την ανάπτυξη της οικονομίας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στην αγορά και στην κοινωνία. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα παραμείνει πολιτικά ευάλωτη σε όλη τη διάρκεια του 2014 και του 2015, εφόσον δεν προβλέπεται, ούτε μπορεί να υπάρξει, ουσιαστική βελτίωση της κοινωνικής κατάστασης, παρά το διαφαινόμενο τέλος της οικονομικής ύφεσης. Οι ευρωεκλογές του Μαΐου του 2014, η διαδικασία ανάδειξης νέου Προέδρου της Δημοκρατίας στις αρχές του 2015 και η προσφυγή στις κάλπες το αργότερο μέχρι τον Ιούνιο του 2016 θα γίνουν αναγκαστικά σε συνθήκες μεγάλης κοινωνικής έντασης, εξαιτίας των προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί και του χρόνου που χρειάζεται για τη δραστική αντιμετώπισή τους.

Μεγάλες ευκαιρίες Όπως συνήθως συμβαίνει στις περιόδους μεγάλης οικονομικής κρίσης, τα οικονομικά προβλήματα των πολλών συνδυάζονται με μεγάλες ευκαιρίες για τους λίγους. Στην Ελλάδα ωριμάζει μία ανισοκατανομή εισοδήματος και πλούτου χωρίς προηγούμενο για τα τελευταία 60 χρόνια. Ακόμη και στις ΗΠΑ, όπου φαίνεται ότι αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία, στον οικονομικό τομέα, οι συνέπειες της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, παραμένουν «παγωμένα» τα εισοδήματα των φτωχών, συνεχίζεται η συρρίκνωση της λεγόμενης μεσαίας τάξης, ενώ 1% των πλουσιότερων πολιτών είδαν μόνο το 2013 να αυξάνονται τα εισοδήματά τους κατά 20%! Υπάρχει λοιπόν μία διεθνής τάση ανισοκατανομής θυσιών, εισοδημάτων και πλούτου, στο πλαίσιο της αναζωογόνησης του παγκόσμιου καπιταλισμού. Στην Ελλάδα, όπου επικρατούν ακραίες δημοσιονομικές και οικονομικές συνθήκες, αυτή η τάση εμφανίζεται εξαιρετικά ενισχυμένη. Πρώτον, παρατηρείται εντυπωσιακή συγκέντρωση κεφαλαίου σε κλάδους στρατηγικής σημασίας για την οικονομία. 45 δισ. κόστισε στους φορολογούμενους πολίτες η ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος που συνδυάστηκε με την ενίσχυση της ολιγοπωλιακής του διάρθρωσης, ενώ 12 δισ. ευρώ θα κοστίσει στους Ευρωπαίους και στους Έλληνες φορολογούμενους και σε όσους θα πληρώνουν διόδια η διευκόλυνση των τριών μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων στους οποίους παραχωρήθηκαν οι εθνικές οδοί. Δεύτερον, η συγκέντρωση κεφαλαίου, η οποία παρατηρείται και στον κλάδο της ενέργειας, ευνοεί την επεκτατική επιχειρηματική στρα-

τηγική των επιχειρηματικών ομίλων που ευνοούνται. Για παράδειγμα, μπορούν να πρωταγωνιστήσουν σε ιδιωτικοποιήσεις χρησιμοποιώντας το ρευστό που τους δόθηκε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο από το Δημόσιο και να προσελκύσουν ισχυρούς ξένους επενδυτές επιδεικνύοντας τις διευκολύνσεις που εξασφάλισαν. Τρίτον, οι μεγάλοι ευνοημένοι της οικονομικής πολιτικής που ακολουθείται σέρνουν, με τη βοήθεια και ξένων επενδυτικών και κερδοσκοπικών κεφαλαίων, το χορό της χρηματιστηριακής ανόδου. Εξασφαλίζουν με τον τρόπο αυτό ρευστότητα και τεράστια συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι των ανταγωνιστών τους και επιχειρήσεων που δεν έχουν ευνοηθεί από τις αποφάσεις των ξένων πιστωτών και των ελληνικών κυβερνήσεων. Τέταρτον, η ισοπεδωτική υπερφορολόγηση και η στρατηγική του αποπληθωρισμού που εφαρμόζεται με βάση τα μνημόνια πολλαπλασιάζουν το εισόδημα και τον πλούτο όσων είχαν αξιοποιήσει τις ευκαιρίες στην προ μνημονίου εποχή και κράτησαν τα χρήματά τους σε απόσταση ασφαλείας από την πραγματική οικονομία ή και την Ελλάδα. Ένα από τα χαρακτηριστικά της διαχείρισης της κρίσης, με τον τρόπο που έγινε, είναι ότι τιμώρησε ανελέητα όσους είχαν επενδύσει στην προοπτική της ελληνικής οικονομίας και είχαν δημιουργήσει και χρηματοδοτήσει θέσεις απασχόλησης χωρίς τη βοήθεια του κράτους, ενώ κράτησε στο απυρόβλητο όσους είχαν επενδύσει στην παραοικονομία και στη μαζική φοροδιαφυγή, ακόμη και στη φυγάδευση των κεφαλαίων τους. Η ανισοκατανομή εισοδήματος και πλούτου μπορεί να αποκτήσει και δημιουργικά χαρακτηριστικά. Ίσως αποτελέσει τη βάση για σοβαρές επενδυτικές πρωτοβουλίες που θα δημιουργήσουν μια νέα οικονομική δυναμική. Προς το παρόν το μόνο βέβαιο είναι ότι με τον τρόπο που διαχειρίζονται οι πιστωτές του ελληνικού Δημοσίου και οι ελληνικές κυβερνήσεις την κρίση, οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι, η μεσαία τάξη περιορίζεται δραστικά και οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι, καθώς όσο πιο ψηλά ανεβαίνουμε στην ιεραρχία του πλούτου, τόσο περισσότερες είναι οι ευκαιρίες που προσφέρονται, στο πλαίσιο ενός καπιταλισμού που παραμένει εντυπωσιακά κρατικοδίαιτος. Αντιμέτωποι με την πραγματικότητα που διαμόρφωσαν οι Ευρωπαίοι εταίροι και πιστωτές και η ελληνική κυβέρνηση, δεν μπορούν να επιχειρηματολογήσουν με θετικό τρόπο. Απλά επισημαίνουν ότι αν δεν συνεχιστεί η πολιτική που εφαρμόζεται και προκαλεί τη λαϊκή διαμαρτυρία, οι συνέπειες θα είναι τεράστιες και τα πράγματα θα πάνε ακόμη χειρότερα γι’ αυτούς που πληρώνουν το λογαριασμό της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Η αρνητική επιχειρηματολογία που χρησιμοποιείται μπορεί να αποδειχθεί ότι έχει φτάσει στα πολιτικά, εκλογικά της όρια και πολύ δύσκολα θα αποτελέσει τη βάση της οικονομικής ανάκαμψης και της ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής.

artime.gr

Συµµετέχουµε υπεύθυνα στην προστασία του περιβάλλοντος.

Αγαπάµε τον πλανήτη µας! Στην Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ εργαζόµαστε καθηµερινά για να αναδείξουµε την αξία της ανακύκλωσης των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων και να επιτύχουµε τη συνειδητή συµµετοχή φορέων και πολιτών. Η αποστολή µας στηρίζεται στις αρχές της προληπτικής δράσης και της ευθύνης του παραγωγού για τη διατήρηση, την προστασία και τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος, την προστασία της υγείας του ανθρώπου και τη συνετή και ορθολογική χρησιµοποίηση των φυσικών πόρων.

Ενηµερώσου για τα σηµεία που µπορείς να ανακυκλώσεις τις ηλεκτρικές συσκευές σου στο www.electrocycle.gr. Συλλογικό Σύστηµα Εναλλακτικής ∆ιαχείρισης Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισµού

Ανακυκλώνουµε σήµερα για ένα καλύτερο αύριο.

FREE SUNDAY

πολιτική

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

Όλα δείχνουν τριπλές κάλπες

Γιατί η πραγµατοποίηση εθνικών εκλογών τον Μάιο γίνεται όλο και πιο πιθανή.

Οι αποκαλύψεις (σε ηµερίδα του ΣΕΒ) για το ύψος των «κόκκινων» δανείων, που φτάνουν στο 30% µε δυναµική να αγγίξουν το 40%, έδωσαν καταλυτική απάντηση στο ερώτηµα τι ακριβώς «we delivered» (σύµφωνα µε την έκφραση που χρησιµοποίησε ο πρωθυπουργός στο Στρασβούργο).

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΠΑΝΟΥ

πρωθυπουργός, παρουσιάζοντας ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου τις προτεραιότητες της ελληνικής προεδρίας της Ε.Ε., άφησε να διαφανεί η στρατηγική του για τους επόµενους µήνες: θα προσπαθήσει να κερδίσει χρόνο από την τρόικα και να αποφύγει τη συζήτηση τώρα για ένα τρίτο µνηµόνιο ή για πρόσθετα µέτρα προκειµένου να καλυφθεί το δηµοσιονοµικό κενό του 2014, θα µοιράσει το πρωτογενές πλεόνασµα που θα επικυρωθεί τον Απρίλιο από τη Eurostat (µε την ανοχή των εταίρων), θα εµφανιστεί ως ο εγγυητής µιας γενναίας

συµφωνίας για την αποµείωση του χρέους, θα υποσχεθεί το τέλος της τρόικας και των µνηµονίων, θα θέσει το δίληµµα «ναι ή όχι στην Ευρώπη», επιχειρώντας να εµφανίσει τον ΣΥΡΙΖΑ ως αντιευρωπαϊκή πολιτική δύναµη. Στο µεταξύ, µπορεί να γίνει και ένας προεκλογικού χαρακτήρα ανασχηµατισµός µε επίκεντρο την πιθανολογούµενη µετακίνηση του υπουργού Οικονοµικών Γ. Στουρνάρα στην ηγεσία της Τραπέζης της Ελλάδος (η θητεία του Γ. Προβόπουλου λήγει στις αρχές Ιουνίου αλλά η κυβέρνηση θέλει να καθορίσει τη διαδοχή πριν γίνουν εκλογές, δεσµεύοντας την επόµενη κυβέρνηση, αφού

X Πόλωση χωρίς όριο

ωρίς να γίνει κάποια σχετική αναγγελία, η προεκλογική περίοδος έχει ήδη ξεκινήσει και, µε βάση τις πρώτες ενδείξεις, οι δύο πολιτικοί αρχηγοί επιδιώκουν µια σκληρή αντιπαράθεση, η οποία σε µεγάλο βαθµό θα είναι και προσωπική. Οι δηµοσκοπήσεις δείχνουν ότι υπάρχουν ακόµη µεγάλα περιθώρια συσπείρωσης και στα δύο κόµµατα, δείχνουν επίσης ότι το ισχυρό χαρτί της κυβέρνησης εξακολουθεί να είναι ο Α. Σαµαράς και για την αξιωµατική αντιπολίτευση ο Α. Τσίπρας. Αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους επιλέγεται η οδός της πολιτικής έντασης, που θεωρείται ο πιο ασφαλής τρόπος για τη δηµιουργία µιας κατάστασης εγρήγορσης στο κοµµατικό ακροατήριο. Ο πρωθυπουργός Α. Σαµαράς ετοιµάζεται να µοιράσει προεκλογικά το πρωτογενές πλεόνασµα. Οι εκτιµήσεις που κυκλοφορούν αναφέρονται σε ποσό 700 εκατ. ευρώ που θα διανεµηθεί στα µεγαλύτερα θύµατα της κρίσης, άνεργους και χαµηλοσυνταξιούχους, καθώς και στους ένστολους, σύµφωνα µε παλαιότερη δέσµευση της Ν∆. Βέβαια, κάθε συζήτηση που έχει στο κέντρο της αριθµούς

ο διοικητής της ΤτΕ αναφέρεται στην ΕΚΤ και είναι µη ανακλητός).

Ο παράγοντας τρόικα Οι επικεφαλής του κλιµακίου της τρόικας αναµένονται την επόµενη εβδοµάδα στην Αθήνα και η κυβέρνηση δεν βιάζεται καθόλου να επιτευχθεί συµφωνία. Αυτό για το οποίο ενδιαφέρονται στο Μέγαρο Μαξίµου είναι να µην ασκηθούν πιέσεις για πρόσθετα µέτρα, αφού άλλωστε νέα µέτρα δεν περνούν από την παρούσα Βουλή, και επίσης να φύγουν το συντοµότερο οι Π. Τόµσεν, Μ. Μορς και Κλ. Μαζούχ και να µην επανεµφανιστούν, τουλάχιστον

είναι ανοιχτή σε ερµηνείες και παρερµηνείες, αν λάβει κανείς υπόψη ότι ο ίδιος ο προϊστάµενος του Σ∆ΟΕ Στ. Στασινόπουλος έκανε λάθος στη Βουλή και αναφέρθηκε σε 54 δισ. ευρώ που έφυγαν από τη χώρα την περίοδο 2009-2011, ενώ, όπως διευκρίνισε σήµερα το ΥΠΟΙΚ, ήθελε να µιλήσει για 54.000 εµβάσµατα. Ανεξάρτητα από το µπέρδεµα του καθ’ ύλην αρµόδιου για την καταπολέµηση της µεγάλης φοροδιαφυγής, τα αποτελέσµατα που επισήµως παρουσιάστηκαν είναι πενιχρά, και αυτό οπωσδήποτε δεν φέρνει κοινωνική καταλλαγή, δεδοµένου ότι µισθωτοί και συνταξιούχοι έχουν εξουθενωθεί από τη µείωση εισοδηµάτων και την υπερφορολόγηση, ενώ οι άνεργοι πληθαίνουν.

Τα µνηµόνια

Ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να αποκτήσει δυναµική αυτοδυναµίας και να ασκήσει κάθε δυνατή πίεση στους βουλευτές της συµπολίτευσης, ώστε να µην ψηφίζουν νοµοσχέδια που µπαίνουν στο στόχαστρο της αντιπολίτευσης. Στο Μέγαρο Μαξίµου αισιοδοξούν ότι θα κερδηθεί πολιτικός χρόνος από τη στιγµή που θα ανοίξει µεταξύ των εταίρων η συζήτηση για το ελληνικό χρέος, τον Απρίλιο, ώστε να καταλήξει

όχι πριν από το καλοκαίρι. Εξάλλου ο δικαστικός κλοιός που σφίγγει γύρω από τη Χρυσή Αυγή αναµένεται να επηρεάσει τις πολιτικές εξελίξεις, αφού έχει ανοίξει ξανά η συζήτηση για το ενδεχόµενο να τεθεί αυτό το κόµµα εκτός νόµου. Αρκούν όλα αυτά για να αποφευχθούν οι εθνικές εκλογές µαζί µε τις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές εκλογές τον Μάιο; Οι δηµοσκοπήσεις θα δείξουν. Τα στοιχεία που έχουν υπόψη τους τα κοµµατικά επιτελεία είναι αποθαρρυντικά για τα συγκυβερνώντα κόµµατα, µε αποτέλεσµα να εντείνεται η ανησυχία για το πολιτικό περιβάλλον που θα διαµορφωθεί την επόµενη µέρα. Ο πλέον αδύναµος κρίκος είναι το ΠΑΣΟΚ, που δεν δείχνει δυναµική ανάκαµψης ούτε µετά την ανακοίνωση της ένταξής του σε ένα συµµαχικό σχήµα της κεντροαριστεράς (πρωτοβουλία των «58»).

Σαν δηµοψήφισµα Ο Α. Σαµαράς δίνει και ο ίδιος χαρακτήρα δηµοψηφίσµατος στις ευρωεκλογές, βάζει ψηλά τον πήχη για το κόµµα του µιλώντας για πρωτιά, παίζει το παιχνίδι της πόλωσης για λόγους συσπείρωσης και κλιµακώνει την ένταση των επιθέσεών του προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Έτσι, εάν το αποτέλεσµα δεν είναι καλό για τη Ν∆, θα έρθει σε εξαιρετικά δύσκολη θέση και δεν θα µπορεί να επικαλεστεί τη φυσική κυβερνητική φθορά, αφού ήδη επέλεξε να αναµετρηθεί στα ίσα µε τον Α. Τσίπρα. Μεταξύ των βουλευτών της συµπολίτευσης υπάρχει αγωνία, κόπωση και µεγάλη ανησυχία για τα υπόγεια ρεύµατα που κινούνται στο εσωτερικό της ελληνικής κοινωνίας. Οι αποκαλύψεις (σε ηµερίδα του ΣΕΒ) για το ύψος των «κόκκινων» δανείων, που φτάνουν στο 30% µε δυναµική να αγγίξουν το 40%, έδωσαν καταλυτική απάντηση στο ερώτηµα τι ακριβώς «we delivered» (σύµφωνα µε την έκφραση που χρησιµοποίησε ο πρωθυπουργός στο Στρασβούργο).

κάπου το φθινόπωρο. Και έχουν επιλέξει ως εκλογικό δίληµµα το «ναι ή όχι στην Ευρώπη», µε την υπόσχεση ότι τελειώνουµε µε τα µνηµόνια και την τρόικα. Αλλά η κατάσταση της πραγµατικής οικονοµίας δεν βοηθά το ξεδίπλωµα του κυβερνητικού σχεδιασµού, όπως επίσης και οι εκκρεµότητες σε σχέση µε την εφαρµογή του προγράµµατος προσαρµογής, που δυσχεραίνουν την εκταµίευση των προγραµµατισµένων δόσεων. Στο βάθος της εικόνας υπάρχει η κυοφορούµενη νοµοθετική ρύθµιση για την επανιδιωτικοποίηση των τραπεζών. Ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί ότι πρόκειται για ξεπούληµα και εξυπηρέτηση συµφερόντων και σηκώνει το θέµα προκαταβολικά, ενώ, σύµφωνα µε πληροφορίες, έχουν διατυπωθεί ενστάσεις από την πλευρά της τρόικας, µε αποτέλεσµα να βρίσκεται στον αέρα η πρωτοβουλία του υπουργείου Οικονοµικών. Πέρα, όµως, από την πολιτική διάσταση της συζήτησης, υπάρχει και η αµιγώς οικονοµική, που έχει να κάνει µε τις παρενέργειες για το τραπεζικό σύστηµα από τη σύγκρουση κυβέρνησης και αξιωµατικής αντιπολίτευσης γύρω από τον τρόπο λειτουργίας του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος.

08 22

FREE SUNDAY

οικονοµία ρεπορτάζ

06.10.2013 19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

εξέλιξη του σκανδάλου του Ταχυδροµικού Ταµιευτηρίου µπορεί να έχει µεγάλο επικοινωνιακό και πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση, αλλά και να φέρει σε εξαιρετικά δύσκολη θέση τον διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος κ. Προβόπουλο. Ο ∆ηµήτρης Κοντοµηνάς, ιδιοκτήτης του ραδιοτηλεοπτικού Alpha και γνωστός επιχειρηµατίας, απέφυγε την προφυλάκιση για τη σκανδαλώδη, όπως καταγγέλλεται, δανειοδότηση επιχειρήσεών του από το ΤΤ επί διοίκησης Άγγελου Φιλιππίδη, κυρίως για λόγους υγείας. Το ∆ικαστικό Συµβούλιο έκρινε πως ένα χρόνιο πρόβληµα υγείας του θα µπορούσε να επιδεινωθεί εξαιτίας των δύσκολων συνθηκών κράτησης στις ελληνικές φυλακές και προτίµησε να προστατέψει την υγεία του κατηγορούµενου ορίζοντας εγγύηση 5 εκατ. ευρώ και περιοριστικούς όρους.

Το ιστορικό του Alpha

O ραδιοτηλεοπτικός Alpha έχει ένα ιστορικό πολιτικού παρεµβατισµού, όπως έδειξε και η ανάδειξη, µε δική του πρωτοβουλία, του σκανδάλου της Μονής Βατοπεδίου. Η υπόθεση αυτή έπληξε ανεπανόρθωτα την κυβέρνηση Καραµανλή και επιτάχυνε τις πολιτικές εξελίξεις. Σήµερα οι συνθήκες έχουν αλλάξει και δεν είναι βέβαιο ότι ο ραδιοτηλεοπτικός Alpha µπορεί να σηκώσει το βάρος µιας τέτοιας κλίµακας παρέµβασης στον δηµόσιο βίο. Τα οικονοµικά του κ. Κοντοµηνά δεν είναι τόσο ανθηρά όσο την προ µνηµονίου περίοδο, εφόσον µία από τις συνέπειες της περιοριστικής πολιτικής που εφαρµόζεται είναι η δραµατική πτώση στα διαφηµιστικά έσοδα των τηλεοπτικών σταθµών και γενικότερα των ΜΜΕ. Το ζήτηµα που προέκυψε µε το δανεισµό των επιχειρήσεων Κοντοµηνά από το ΤΤ είναι βέβαιο ότι θα ενισχύσει τις αναστολές του τραπεζικού συστήµατος απέναντί του, µεγαλώνοντας το πρόβληµα χρηµατοδότησης της πρωταγωνιστικής παρουσίας του στα ΜΜΕ. Οι αλλαγές είναι µεγάλες και σε ό,τι αφορά την πολιτική. Ο µεγάλος κερδισµένος από τη φθορά της κυβέρνησης θα είναι αυτή τη φορά ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόµµα το οποίο δύσκολα θα συνεννοηθεί µε εκπροσώπους του επιχειρηµατικού κόσµου σαν τον κ. Κοντοµηνά. Εποµένως, ο ραδιοτηλεοπτικός Alpha, εάν τελικά αντιδράσει στην επίθεση που δέχτηκε µέσω της υπόθεσης του ΤΤ, θα διευκολύνει τις πολιτικές επιδιώξεις του κόµµατος της αξιωµατικής αντιπολίτευσης. Ανεξάρτητα από τους πολιτικούς υπολογισµούς που αναφέραµε, στενοί συνεργάτες του κ. Κοντοµηνά βλέπουν πίσω από τη δραστηριοποίηση της ∆ικαιοσύνης για τα επίµαχα δάνεια του οµίλου Κοντοµηνά από το ΤΤ την επιρροή του Mega και άλλων ανταγωνιστικών ΜΜΕ, που, κατά την άποψή τους, έχουν δανειοδοτηθεί µε πολύ ευνοϊκότερους όρους από εκείνους για τους οποίους κατηγορείται ο πρόεδρος του ραδιοτηλεοπτι-

Πρόβληµα Κοντοµηνά για κυβέρνηση και Προβόπουλο Ο ΣΥΡΙΖΑ θέτει ξανά το ζήτηµα της τραπεζικής διαπλοκής. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΤΣΟΣ κού Alpha. Έχουν δηµιουργηθεί οι συνθήκες για σκληρές αντιπαραθέσεις στα ΜΜΕ, ιδιαίτερα µεταξύ Mega και Alpha, που µπορεί να εξελιχθούν στο παρασκήνιο ή και στο προσκήνιο. Τον σχετικό λογαριασµό θα πληρώσουν πιθανότατα η Ν∆ και το ΠΑΣΟΚ, που λειτουργούν σε ένα ευνοϊκό γι’ αυτά µιντιακό τοπίο. Αντίθετα, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αποµονωθεί από τα περισσότερα ισχυρά ΜΜΕ, χωρίς αυτό να εµποδίσει το άνοιγµα της εκλογικής ψαλίδας που τον χωρίζει από τη δεύτερη Ν∆. Ενδεχόµενες συγκρούσεις µεταξύ επιχειρηµατιών που ελέγχουν ισχυρά ΜΜΕ θα περιορίσουν το κυβερνητικό πλεονέκτηµα και θα προσφέρουν επικοινωνιακές ευκαιρίες στον ΣΥΡΙΖΑ.

Η ώρα της Proton Bank

Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος κ. Προβόπουλος προσπάθησε να εµφανιστεί ως καταλύτης της κάθαρσης στην υπόθεση του ΤΤ. ∆εν έπεισε όµως για την αποτελεσµατική άσκηση του εποπτικού ρόλου της Τραπέζης της Ελλάδος έναντι της διοίκησης Φιλιππίδη στο ΤΤ. Και οι δύο άνδρες στήριξαν την προώθησή τους στον τραπεζικό τοµέα στην εύνοια της Ν∆, µε τον κ. Προβόπουλο να παίζει κατά περιόδους το χαρτί Σουφλιά και τον κ. Φιλιππίδη να αξιοποιεί τις ευκαιρίες που του έδινε ο φίλος του Κώστας Καραµανλής. Το επίπεδο της επαγγελµατικής τους σχέσης προσδιόριζε, σε µεγάλο βαθµό, η δέσµευσή τους από «γαλάζια» κέντρα εξουσίας. Η επιλήψιµη δανειοδότηση των συµφερόντων

Πολιτική διαµάχη για το λογαριασµό της ανακεφαλαιοποίησης του τραπεζικού συστήµατος. Προς νέες συγκρούσεις στα ΜΜΕ εξαιτίας του σκανδάλου του ΤΤ. Λαυρεντιάδη από το ΤΤ φέρνει ξανά στην επιφάνεια το σκάνδαλο της Proton Bank. Η συγκεκριµένη τράπεζα µεταβιβάστηκε στα συµφέροντα Λαυρεντιάδη µε την άδεια της αρµόδιας αρχής, δηλαδή της Τραπέζης της Ελλάδος, και την απεριόριστη κατανόηση του διοικητή της κ. Προβόπουλου, παρά το γεγονός ότι πολλοί θεωρούσαν ότι ο κ. Λαυρεντιάδης θα αξιοποιούσε την Proton Bank για να καλύψει τις ανάγκες δικών του επιχειρήσεων και να χρηµατοδοτήσει κερδοσκοπικές δραστηριότητες του ιδίου και συνεργατών του. Υπολογίζεται ότι η περίοδος Λαυρεντιάδη

στην Proton Bank κόστισε στο τραπεζικό σύστηµα και φυσικά στους φορολογούµενους πολίτες ένα ποσό της τάξης των 1,5-2 δισ. ευρώ. Εποµένως, εάν ο κ. Φιλιππίδης οφείλει εξηγήσεις µία φορά για το δανεισµό των συµφερόντων Λαυρεντιάδη από το ΤΤ µε 100 εκατ. ευρώ, ο κ. Προβόπουλος οφείλει εξηγήσεις 15-20 φορές για όσα συνέβησαν στην Proton Bank κατά την περίοδο της κυριαρχίας των συµφερόντων Λαυρεντιάδη. Με τη λήξη της θητείας του κ. Προβόπουλου να συµπίπτει χρονικά µε τις ευρωεκλογές, το ζήτηµα αποκτά µεγάλη σηµασία. Προωθείται ήδη το σενάριο αντικατάστασής του στη διοίκηση της Τραπέζης της Ελλάδος από τον κ. Στουρνάρα, ενώ η διαφαινόµενη αλλαγή του συσχετισµού των πολιτικών δυνάµεων µπορεί να τον µετατρέψει σε βασικό επικοινωνιακό και πολιτικό στόχο. Ο κ. Προβόπουλος απολαµβάνει θεσµικής προστασίας, εφόσον η ανεξαρτησία της Τραπέζης της Ελλάδος από την κυβέρνηση είναι κατοχυρωµένη και στηρίζεται, όπως όλες οι κεντρικές τράπεζες, από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η προστασία όµως δεν είναι απόλυτη και επηρεάζεται από το συσχετισµό πολιτικών δυνάµεων και ενδεχόµενες αποκαλύψεις για τραπεζικά σκάνδαλα µε τεράστιο κόστος για τους φορολογούµενους πολίτες.

Ο ΣΥΡΙΖΑ στην επίθεση

Ο ΣΥΡΙΖΑ περνάει ήδη στην επίθεση και προσπαθεί να συνδέσει την υπόθεση ΤΤ, Κοντοµηνά, Προβόπουλου µε τη διαπλοκή στον τραπεζικό τοµέα. Σε επίκαιρη ερώτηση που υπέβαλε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ κ. Τσίπρας στον πρωθυπουργό κ. Σαµαρά και απαντήθηκε στη Βουλή, την Παρασκευή, από τον υπουργό Οικονοµικών κ. Στουρνάρα προσδιορίζεται το νέο πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης. Ο κ. Τσίπρας ζητεί «µετά το σκάνδαλο του ΤΤ, που αφορά επισφαλή δάνεια περίπου 400 εκατ. ευρώ» να υπάρξει έλεγχος «στα µη εξυπηρετούµενα δάνεια των συστηµικών τραπεζών και ειδικότερα προς επιχειρηµατικούς οµίλους, ΜΜΕ και πολιτικά κόµµατα». Επίσης, ο πρόεδρος του κόµµατος της αξιωµατικής αντιπολίτευσης θέτει το εξής ερώτηµα: «Αν αληθεύει η πρόθεση για επανιδιωτικοποίηση-πραγµατικό ξεπούληµα των τραπεζών στους ιδιώτες µετόχους, αφού από τα 40 δισ. που µέχρι σήµερα έχουν απορροφηθεί από τις συστηµικές τράπεζες αναµένεται να επιστραφούν πίσω το πολύ 15-18 δισ., ποιος θα αναλάβει την πολιτική αλλά και την ενδεχόµενη ποινική ευθύνη για τη ζηµία του ελληνικού ∆ηµοσίου;». Η «εκδίκηση» Κοντοµηνά στην υπόθεση του ΤΤ µπορεί να έχει τρία σκέλη. Έναν µιντιακό πόλεµο που θα δηµιουργήσει προβλήµατα στην επικοινωνιακή στρατηγική της κυβέρνησης ενόψει κρίσιµων εκλογικών αναµετρήσεων, την αποσταθεροποίηση του ήδη πιεζόµενου κ. Προβόπουλου και την ενίσχυση της επιχειρηµατολογίας του ΣΥΡΙΖΑ σε ζητήµατα τραπεζικής διαπλοκής.

FREE SUNDAY

συνέντευξη

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

«Χ

ρειάζεται επειγόντως ανατροπή του συµβατικού πολιτικού σκηνικού, µε µια πραγµατικά νέα πολιτική απάντηση» πιστεύει ο πρώην υπουργός και ιδρυτικό µέλος του Κοινωνικού Συνδέσµου Γιώργος Φλωρίδης. Αλλά αυτή η νέα απάντηση, κατά την άποψή του, δεν µπορεί να έρθει από την πρωτοβουλία των «58». «Ο ανοδικός κύκλος της προοδευτικής παράταξης θα ξεκινήσει µε κάτι ριζικά νέο, σε λόγο και σχήµα» τονίζει. Βλέπει «κίνδυνο υποστροφής» και καταθέτει την πρότασή του για ένα «Εθνικό Συµβόλαιο µεταξύ του πολιτικού συστήµατος και της κοινωνίας, που θα αποτελέσει το σχέδιο διαπραγµάτευσης µε την Ευρώπη». Ποια είναι η εκτίµησή σας για τις πολιτικές εξελίξεις; Πόσο χρόνο ζωής έχει κατά τη γνώµη σας αυτή η κυβέρνηση; Μέχρι τώρα η χώρα κρατήθηκε όρθια από ένα συνδυασµό εξωτερικής βοήθειας και αιµατηρού κοινωνικού κόστους. Η συνδροµή του πολιτικού συστήµατος ήταν και παραµένει µικρή και εξαναγκασµένη. Η Ελλάδα αντιµετωπίζει το δηµοσιονοµικό της πρόβληµα και παράλληλα τα µεγάλα θέµατα του χρέους, της παραγωγικής ανάπτυξης και της ανεργίας επιδεινώνονται. Παραµένουµε ακόµα σε ασταθή ισορροπία και υπάρχει πάντα ο µεγάλος κίνδυνος της υποστροφής. Σήµερα οι κυβερνητικές δυνάµεις βρίσκονται στα τελευταία στάδια αντοχής λόγω κόπωσης και φθοράς, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ, που προβάλλει ως εναλλακτική κυβερνητική λύση, πάσχει από σύγχυση, έλλειψη προσανατολισµού και παντελή απουσία σχεδίου διακυβέρνησης. Με τα σηµερινά δεδοµένα, βαδίζουµε σε µια εναλλαγή πολιτικών λύσεων που κινούνται από τη στασιµότητα στην οπισθοδρόµηση. Φοβάµαι πως η χώρα θα απειληθεί σύντοµα από πολιτικό «µπλακάουτ». Χρειάζεται επειγόντως ανατροπή του συµβατικού πολιτικού σκηνικού, µε µια πραγµατικά νέα πολιτική απάντηση. Εννοείτε το συζητούµενο σενάριο σχηµατισµού µιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας; Είναι πολιτικά ρεαλιστικό; ∆εν µιλώ για κυβερνητική σύµπραξη, αλλά για ελάχιστη εθνική συµφωνία µε ορίζοντα τετραετίας, που θα την εφαρµόσει όποια κυβέρνηση –αυτοδύναµη ή συνεργατική– επιλέξει ο λαός. Μιλώ για ένα Εθνικό Συµβόλαιο µεταξύ του πολιτικού συστήµατος και της κοινωνίας, που θα αποτελέσει το σχέδιο διαπραγµάτευσης µε την Ευρώπη. Η χώρα µας εξακολουθεί να πορεύεται χωρίς εθνικό σχέδιο. Αποκτώντας κοινή πολιτική πυξίδα στα µεγάλα ζητήµατα, θα έχει καταφέρει το µεγαλύτερο βήµα για τη σταθεροποίησή της. Θα µειώσει καθοριστικά το πολιτικό ρίσκο της αστάθειας και της ρευστότητας και θα κερδίσει πολύτιµο χρόνο για να αντιµετωπίσει τα µεγάλα και ανοιχτά µέτωπά της. Αυτή η λύση είναι, κατά τη γνώµη µου, ρεαλιστική αλλά και λυτρωτική για το ελληνικό ζήτηµα. Είναι µια πρόταση που σίγουρα θα βρει αποδοχή και στήριξη από τον κόσµο. Ταυτόχρονα,

κών σχεδίων που να συνθέτουν διαπαραταξιακές απόψεις και να συγκεντρώνουν πλειοψηφικές πολιτικές και κοινωνικές δυνάµεις. ∆ηλαδή αναφερόµαστε σε δηµιουργικές συνθέσεις διαφορετικών ιδεολογιών και δυνάµεων, που είναι αναγκαίες για να αντιµετωπιστούν στην πράξη και αποτελεσµατικά βαθιές κρίσεις µεγάλης διάρκειας. Τέτοιας κλίµακας εθνικές συνθέσεις διαφέρουν από αυτό που επικρατεί στον τρέχοντα δηµόσιο διάλογο – το να βαφτίζουµε δηλαδή κάθε κοµµατική ή παραταξιακή πρόταση ως «το εθνικό σχέδιο της χώρας». Σε όσους δε επιµένουν, µε τροµερή ιδεολογική και πολιτική αυτοπεποίθηση, ότι µόνο το δικό τους σχέδιο θα βγάλει τη χώρα από το αδιέξοδο πρέπει κάποιος να µιλήσει για την παρατεταµένη κρίση όλων των ιδεολογιών και των πολιτικών σε παγκόσµια κλίµακα. Και αν επιµένουν, ας κάνουν οι ίδιοι τον κόπο να ρωτήσουν και έπειτα να ακούσουν προσεκτικά την απάντηση των ίδιων των πολιτών. Στην πραγµατικότητα, αυτά που λέω τώρα είναι η επικαιροποιηµένη διατύπωση όσων ανέφερα στην επιστολή παραίτησής µου από τη Βουλή πριν από δυόµισι χρόνια.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΛΩΡΙ∆ΗΣ, ιδρυτικό µέλος του Κοινωνικού Συνδέσµου

«Εθνικό Συµβόλαιο, αλλιώς πολιτικό µπλακάουτ» ΣΤΗΝ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΠΑΝΟΥ

είναι µια ύστατη πρόκληση για το πολιτικό σύστηµα να ανατρέψει τον κατεστηµένο εαυτό του. Τι και ποιους αφορά αυτό το Εθνικό Συµβόλαιο; Το περιεχόµενο ενός τέτοιου συµβολαίου για την ανάταξη της χώρας συµπυκνώνεται σε τρία κοµβικά σηµεία: α) αποµείωση και βιωσιµότητα του χρέους, β) εξεύρεση επενδυτικών πόρων για στοχευµένη παραγωγική ανάπτυξη και γ) οργάνωση µιας λιτής, συνετής, µεταρρυθµιστικής διαχείρισης στο κράτος και στην οικονοµία. Αυτοί είναι οι άξονες της εθνικής συνεννόησης στους οποίους πρέπει να συµφωνήσουν οι βασικές δυνάµεις του πολιτικού συστήµατος – και οπωσδήποτε η σηµερινή κυβέρνηση και η αξιωµατική αντιπολίτευση. Το Εθνικό Συµβόλαιο θα πρέπει να ενσωµατώσει τις κύριες παρατηρήσεις των µεγάλων επαγγελµατικών και εκπαιδευτικών οργανώσεων της χώρας. Η βασική του αρχιτεκτονική θα πρέπει να αποτελέσει αντικείµενο εκτεταµένης ζύµωσης στην ελληνική κοινωνία για να καταλήξει σε ένα εθνικά αποδεκτό σχέδιο, µε ανάληψη ευθυνών και δεσµεύσεων. Στην επόµενη φάση το Εθνικό Συµβόλαιο θα πρέπει να γίνει αντικείµενο µιας συναινετικής και αµοιβαία επωφελούς διαπραγµάτευσης µε τη θεσµική Ευρώπη και να καταλήξει σε αλληλοδεσµεύσεις. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο η Ελλάδα θα µπορεί να διεκδικήσει τη σοβαρή αποµείωση του χρέους αλλά και ευρωπαϊκούς πόρους για επενδύσεις παραγωγικών σχεδίων, ενώ ταυτόχρονα θα δεσµευτεί για τη διατήρηση µιας λιτής και µεταρρυθµιστικής διαχείρισης που θα αρχίζει από τους έχοντες και θα σταµατά στους αδυνάτους, ενώ θα µετασχηµατίζει διαρκώς τις κρατικές οικονοµικές και κοινωνικές δοµές της χώρας από παρασιτικές σε παραγωγικές.

∆εν µιλώ για κυβερνητική σύµπραξη, αλλά για ελάχιστη εθνική συµφωνία µε ορίζοντα τετραετίας, που θα την εφαρµόσει όποια κυβέρνηση –αυτοδύναµη ή συνεργατική– επιλέξει ο λαός. Μιλώ για ένα Εθνικό Συµβόλαιο µεταξύ του πολιτικού συστήµατος και της κοινωνίας, που θα αποτελέσει το σχέδιο διαπραγµάτευσης µε την Ευρώπη. Γιατί θεωρείτε ότι τώρα είναι η συγκυρία των εθνικών σχεδίων και συνεννοήσεων και όχι των καθαρών ιδεολογικών και πολιτικών λύσεων; Η κρίση µάς έδειξε καθαρά ότι για την υπέρβασή της δεν φτάνουν ούτε τα µονοκοµµατικά ούτε τα παραταξιακά σχέδια. Τόσο επειδή είναι ανεπαρκή και ξεπερασµένα όσο και επειδή δεν συγκεντρώνουν κοινωνικές πλειοψηφίες, εθνικής κλίµακας. Γι’ αυτό σήµερα µιλάµε για την ανάγκη εθνι-

Πιστεύετε ότι µια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα είναι χειρότερη από την παρούσα κυβέρνηση για το λαό; ∆εν θέλω να συγκρίνω ανόµοια πράγµατα. Ίσως η βασική διαφορά είναι ότι οι µέχρι τώρα κυβερνήσεις της κρίσης, ενώ καταλάβαιναν κάποια πράγµατα, δεν µπορούσαν να τα κάνουν, ενώ, αντίθετα, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει καταλάβει τι πρέπει να κάνει. Πάντως, το βάθος και η έκταση της κρίσης µάς δείχνουν ότι πρέπει να κάνουµε πολλές δύσκολες και πρωτότυπες αλλαγές θεσµών, νοοτροπίας και πρακτικής. Ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει αντιφατικός και ανέτοιµος σε πιεστικές συνθήκες, που απαιτούν τουλάχιστον ξεκαθάρισµα βασικών προσανατολισµών και δράσεων. Για να έχει τύχη, πρέπει να πάρει γρήγορα αποφάσεις. Με τα σηµερινά δεδοµένα, στην καλύτερη εκδοχή τον θεωρώ πολιτικό πείραµα καταστροφικά αργής ωρίµανσης και στη χειρότερη τυχοδιωκτική πολιτική απόπειρα. Στην καλύτερη περίπτωση θα χαθεί πολύτιµος χρόνος για τη χώρα. Στη χειρότερη θα µπούµε στη δίνη του χάους. Γιατί όχι µε τους «58»; Εκτιµώ και τη διάθεση και την προσπάθεια, αλλά νοµίζω ότι η κεντρική τους ιδέα εδράζεται σε ένα σοβαρό πολιτικό λάθος. Η απόπειρα πρόσθεσης των παλιών σχηµάτων οδηγεί σε πολιτική και εκλογική αφαίρεση. Ο συγχρωτισµός µε τα παλιά σχήµατα νοθεύει και ακυρώνει τη δυναµική των νέων προσπαθειών. Τις στιγµατίζει και τις ακυρώνει, ανακυκλώνοντας τη στασιµότητα. Τελικά το κακό που γίνεται είναι πολύ µεγάλο, επειδή έτσι εγκλωβίζεται και καταστρέφεται αξιόλογο πολιτικό κεφάλαιο για όλη την παράταξη. Ο ανοδικός κύκλος της προοδευτικής παράταξης θα ξεκινήσει µε κάτι ριζικά νέο, σε λόγο και σχήµα. Αυτό ζητά ο κόσµος, αυτό έχει ανάγκη η χώρα, αυτό ανταποκρίνεται στην ιδρυτική εποχή που διανύουµε.

free sunday

ευρώπη

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

Η ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος βρίσκεται αντιμέτωπη με μια διπλή πολιτική πρόκληση. Από τη μια χάνει δυνάμεις προς την πλευρά του Κόμματος Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου, και αν ενισχυθεί η τάση αυτή στις ευρωεκλογές, θα κινδυνέψει να χάσει οριστικά την εκλογική πρωτιά, η οποία στη Μ. Βρετανία οδηγεί, εκτός απροόπτου, στο σχηματισμό κυβέρνησης. Από την άλλη, η άνοδος των ευρωσκεπτικιστών διχάζει τους βουλευτές και τα στελέχη του Συντηρητικού Κόμματος, πολλοί από τους οποίους κρατούν ολοένα μεγαλύτερες αποστάσεις από την Ε.Ε., σε μια προσπάθεια να περιορίσουν τις διαρροές ψηφοφόρων προς τους ευρωσκεπτικιστές. Ο πρωθυπουργός και ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος κ. Κάμερον ακολουθεί μία σύνθετη τακτική, προβάλλοντας ένα είδος ελεγχόμενου ευρωσκεπτικισμού. Έχει ήδη δεχτεί το αίτημα για τη διοργάνωση δημοψηφίσματος προκειμένου να αποφασίσει ο λαός εάν η Μ. Βρετανία θα παραμείνει ή όχι στην Ε.Ε. και γι’ αυτό προσπαθεί να δημιουργήσει την εντύπωση της διαπραγμάτευσης μιας ειδικής σχέσης, που θα κάνει πιο εύκολη την επικράτηση του «ναι» στο μελλοντικό δημοψήφισμα.

Διαφορετικές ευρωεκλογές

Το μεταναστευτικό κυριαρχεί στην πορεία προς τις ευρωεκλογές

Οι ευρωσκεπτικιστές έχουν επιβάλει την ατζέντα τους στη Μ. Βρετανία. γιωργος κυρτςος

ο τελευταίο διάστημα η κεντροδεξιά κυβέρνηση της Μ. Βρετανίας αλλά και βουλευτές του Συντηρητικού Κόμματος παίρνουν εντυπωσιακές πρωτοβουλίες για τον περιορισμό της μετανάστευσης και των κοινωνικών δικαιωμάτων των μεταναστών.

«Φράγμα» σε Ρουμάνους και Βούλγαρους Στη Μ. Βρετανία οι περιορισμοί της μετανάστευσης δεν είναι ανάλογοι με εκείνους που ισχύουν στην Ελλάδα και αφορούν παράνομους μετανάστες από τρίτες χώρες, αλλά έχουν ως βασικό στόχο τους Ρουμάνους και τους Βούλγαρους, οι χώρες των οποίων είναι πλήρη μέλη της Ε.Ε. Ο Συντηρητικός πρωθυπουργός κ. Κάμερον έχει χαρακτηρίσει «τεράστιο σφάλμα» την απελευθέρωση της μετακίνησης των Ανατολικοευρωπαίων, και ιδιαίτερα των Ρουμάνων και των Βούλγαρων, προκαλώντας τα επικριτικά σχόλια του προέδρου της Βουλγαρίας κ. Πλεβνέλιεφ, ο οποίος έκανε λόγο για «αναχρονιστικό βρετανικό απομονωτισμό». Στη γραμμή Κάμερον κινείται και ο υπουργός, αρμόδιος για θέματα εργασίας και συντάξεων, κ. Ντάνκαν Σμιθ, ο οποίος θεωρεί ότι όσοι εργαζόμενοι από άλλες χώρες της Ε.Ε. εγκατασταθούν στη Μ. Βρετανία δεν πρέπει να χαίρουν κοινωνικών παροχών τουλάχιστον για μία διετία, ώστε να σταματήσει αυτό που χαρακτηρίζει «τουρισμό κοινωνικών παροχών». Ο κ. Σμιθ προσπαθεί να δημιουργήσει μία συμμαχία μεταξύ Μ. Βρετανίας, Γερμανίας, Ιταλίας, Ολλανδίας και Φινλανδίας, προκειμένου να περιοριστούν αυτού του είδους οι πρακτικές, τις οποίες θεωρεί άδικες για τους φορολογούμενους πολίτες των πιο αναπτυγμένων χωρών της Ε.Ε. Ενενήντα πέντε βουλευτές του Συντηρητικού Κόμματος έστειλαν επιστολή στον πρωθυπουργό κ. Κάμερον με την οποία του ζητούν να ψηφιστεί νόμος που θα επιτρέπει στη Βουλή των Κοινοτήτων να ασκεί βέτο στην ευρωπαϊκή νομοθεσία που βλάπτει τα καλώς εννοούμενα βρετανικά συμφέροντα στον κοινωνικό, ασφαλιστικό τομέα ή σε άλλους τομείς μεγάλου δημόσιου ενδιαφέροντος. Οι Βρυξέλλες βέβαια δεν μπορούν να δεχτούν τις διακρίσεις που θέλουν να επιβάλουν οι Βρετανοί σε βάρος των Ρουμάνων και των Βούλγαρων, ούτε μια Μ. Βρετανία η οποία θα συμμετέχει στην Ε.Ε. αλά καρτ. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκφράζει κι αυτό

δυναμικά τις αντιρρήσεις του στις βρετανικές πρωτοβουλίες. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς δήλωσε πως δεν υπάρχει περίπτωση να διαπραγματευτεί η Ε.Ε. την αρχή της ελεύθερης μετακίνησης των πολιτών και τόνισε ότι «η αρχή της ελεύθερης μετακίνησης των πολιτών είναι μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της Ε.Ε. Αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα και δεν είναι υπό διαπραγμάτευση, όπως δεν είναι υπό διαπραγμάτευση η ελεύθερη διακίνηση αγαθών, υπηρεσιών ή κεφαλαίων».

Το Κόμμα της Ανεξαρτησίας Η στροφή των Βρετανών κατά των Ρουμάνων, των Βούλγαρων και άλλων πολιτών που προέρχονται από λιγότερο αναπτυγμένες χώρες της Ε.Ε., όπως η Ελλάδα, έχει σχέση με τη δυναμική που αναπτύσσεται ενόψει των ευρωεκλογών. Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, το Εργατικό Κόμμα εξασφαλίζει ένα ποσοστό της τάξης του 40%, το Συντηρητικό Κόμμα κινείται γύρω στο 31% και οι Ελεύθεροι Δημοκράτες, που συμμετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό με τους Συντηρητικούς, έχουν περιοριστεί στο 9%. Στην τρίτη θέση, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, βρίσκεται το Κόμμα Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP) με ένα ποσοστό της τάξης του 14%. Το ποσοστό αυτό αφορά τις βουλευτικές εκλογές και αυξάνεται θεαματικά για τις ευρωεκλογές. Το κόμμα αυτό εκπροσωπείται ήδη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ο ευρωσκεπτικιστής, εθνικιστής ηγέτης του Νάιτζελ Φάρατζ διακρίνεται για τις δυναμικές παρεμβάσεις του σε βάρος της γερμανικής κυριαρχίας και υπέρ κρατών όπως η Ελλάδα, που κατά την άποψή του έχουν μετατραπεί σε «δορυφόρους» των οικονομικά ισχυρών. Ο κ. Φάρατζ είχε κατά το παρελθόν στενές σχέσεις με τον ΛΑΟΣ του κ. Καρατζαφέρη, ενώ τώρα αναπτύσσει τις σχέσεις του με τους ΑΝΕΛ του κ. Καμμένου. Ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ επισκέφθηκε πρόσφατα το Λονδίνο, σε μια προσπάθεια να συντονίσει την πολιτική του με τον κ. Φάρατζ και τους συνεργάτες του. Οι ευρωσκεπτικιστές της Μ. Βρετανίας θέτουν βέβαια το ζήτημα της μετανάστευσης, νόμιμης ή παράνομης, σε ευρύτερη βάση. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο ηγέτης τους, «τα 4 εκατομμύρια μετανάστες στη Βρετανία τα τελευταία 13 χρόνια αντιπροσωπεύουν σημαντική αλλαγή του κοινωνικού ιστού και κάποιοι από εμάς δεν θέλουν κάτι τέτοιο».

Οι Βρετανοί Συντηρητικοί έχουν αυτονομηθεί από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, στο οποίο συμμετέχει και η ΝΔ, και έχουν δημιουργήσει δική τους ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών, στην οποία συμμετέχουν, εκτός από τους Βρετανούς, Τσέχοι και Πολωνοί ευρωβουλευτές. Αυτή η ομάδα έχει συνολικά 56 έδρες (επί συνόλου 766 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) και δέχεται μεγάλη πίεση από την ομάδα Ευρώπη της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας (33 έδρες), στην οποία ανήκει το Κόμμα Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP) μαζί με εκπροσώπους της ιταλικής Λέγκας του Βορρά, του Κόμματος των Φινλανδών και του ΛΑΟΣ του κ. Καρατζαφέρη. Υπάρχουν και οι «μη εγγεγραμμένοι» (30 έδρες), μεταξύ των οποίων δεσπόζουν το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν και ανάλογα βελγικά, ολλανδικά, αυστριακά, βουλγαρικά, ρουμανικά και ουγγρικά κόμματα. Οι δεξιοί ευρωσκεπτικιστές και οι ακροδεξιοί αναμένεται να είναι οι μεγάλοι νικητές των ευρωεκλογών του Μαΐου, αυξάνοντας τις έδρες τους, από 63 που είναι σήμερα, σε 100 ή και παραπάνω. Αναπόφευκτα, λοιπόν, οι Βρετανοί Συντηρητικοί προσπαθούν να ελιχθούν σκληραίνοντας τη στάση τους έναντι των μεταναστών από λιγότερο αναπτυγμένες χώρες της Ε.Ε. που εγκαθίστανται στη Μ. Βρετανία. Στροφή σε βάρος των μεταναστών που προέρχονται από τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία πραγματοποιεί και η σοσιαλιστική κυβέρνηση της Γαλλίας, πιεζόμενη από τις δημοσκοπήσεις που εμφανίζουν το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν να εξασφαλίζει ένα ποσοστό της τάξης του 20% στις επικείμενες περιφερειακές εκλογές του Μαΐου και να διεκδικεί την πρώτη θέση στις ευρωεκλογές με ένα ποσοστό της τάξης του 25%.

Το πρόβλημα της Ελλάδας Η Ελλάδα θα βρεθεί αντιμέτωπη με σημαντικά προβλήματα στην πορεία προς τις ευρωεκλογές του Μαΐου. Πρώτον, το μεταναστευτικό εξακολουθεί να δημιουργεί πολιτική δυναμική στη χώρα μας, γι’ αυτό το δημοσκοπικό ποσοστό της Χρυσής Αυγής παραμένει διψήφιο, παρά το χαρακτηρισμό του συγκεκριμένου κόμματος ως «εγκληματικής οργάνωσης» από τη Δικαιοσύνη. Δεύτερον, η κυβέρνηση Σαμαρά δυσκολεύεται να βρει συμμάχους, πέρα από την Ιταλία και τη Μάλτα, προκειμένου να αλλάξουν οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί που έχουν εγκλωβίσει στην Ελλάδα εκατοντάδες χιλιάδες παράνομους μετανάστες από τρίτες χώρες. Τρίτον, έχει αρχίσει να επικρατεί μία λογική διακρίσεων σε βάρος όσων μεταναστεύουν από λιγότερο αναπτυγμένες χώρες της Ε.Ε., όπως η πατρίδα μας, στις πιο αναπτυγμένες. Όλα αυτά δημιουργούν ένα δύσκολο πολιτικό και κοινωνικό σκηνικό, με την Ε.Ε. να κινδυνεύει να μπει σε φάση αποσύνθεσης και την Ελλάδα να απειλείται με κρίση εσωστρέφειας και περιθωριοποίηση.

FREE SUNDAY

άρθρο

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

Ψευδοδίληµµα η ταύτιση της κυβέρνησης Σαµαρά µε την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας ΤΟΥ ΘΟ∆ΩΡΟΥ ΣΚΥΛΑΚΑΚΗ*

κ. Σαµαράς έθεσε πρόσφατα στους ψηφοφόρους το (κατά τη γνώµη του) δίληµµα των ευρωεκλογών. Είπε ουσιαστικά ότι αν δεν ψηφιστεί η κυβέρνησή του θα κινδυνέψει η θέση της χώρας στην Ευρώπη. Ταύτισε δηλαδή την ψήφο στην κυβέρνησή του µε την ευρωπαϊκή προοπτική της Ελλάδας. Μπορεί όµως η σηµερινή κυβέρνηση να ταυτιστεί µε την ευρωπαϊκή µας προοπτική; Για να απαντήσουµε θα πρέπει να ξεκινήσουµε από τα πρόσφατα γεγονότα. Όταν διαπιστώθηκε η καταστροφική κρίση και όλοι τέθηκαν πλέον προ των ευθυνών τους, ο κ. Σαµαράς ήταν ο πρώτος που υπονόµευσε στην πράξη την ευρωπαϊκή µας προοπτική. Με την ακραία πολιτική εξαπάτησης του ελληνικού λαού (Ζάππεια και άλλες φαιδρές ιστορίες), βοήθησε όσο κανείς άλλος, από τη θέση του αρχηγού της αξιωµατικής αντιπολίτευσης, στην ανάπτυξη του αντιευρωπαϊσµού στην Ελλάδα. ∆ικό του κατασκεύασµα ήταν η άνοδος του τέρατος του λαϊκισµού και του ανορθολογισµού, που γιγάντωσε τον ΣΥΡΙΖΑ και γέννησε το ακραίο φαινόµενο της Χρυσής Αυγής, και από την πολιτική µήτρα του κ. Σαµαρά ως «αρχιτέκτονα του αντιµνηµονιακού αγώνα» (όπως ονόµαζε τον εαυτό του µέχρι τον Απρίλιο του 2013) γεννήθηκαν οι ΑΝΕΛ. Η επιµονή του για εκλογές και η δίψα του για εξουσία εντός του 2012, πριν ακόµα εφαρµοστεί το δεύτερο µνηµόνιο, µας έφεραν στο χείλος της εξόδου από το ευρώ και την Ευρώπη τον Ιούνιο του 2012. Ακόµα όµως και όταν ανέλαβε την εξουσία, η πολιτική που εφάρµοσε ο κ. Σαµαράς κάθε άλλο παρά διασφαλίζει την ευρωπαϊκή µας προοπτική. ∆εν διέρρηξε ασφαλώς τις σχέσεις µε την τρόικα και την Ευρώπη (αυτό θα οδηγούσε στον ξαφνικό πολιτικό του θάνατο και οι πολιτικοί δεν ανήκουν στις κατηγορίες ανθρώπων που έχουν εγγενή τάση προς την αυτοκτονία), αλλά συνεχίζει µε πολλούς τρόπους να τροφοδοτεί τον αντιευρωπαϊσµό. Κατ’ αρχάς, συνεχίζει να εµφανίζει ως πηγή όλων των δεινών τις

Ακόµα και στη σηµερινή φάση απόγνωσης η κυβέρνηση Σαµαρά ψάχνει τρόπους να διορίσει ξανά σε µόνιµες θέσεις στο ∆ηµόσιο κοµµατικά στελέχη. Πιο πρόσφατο παράδειγµα κοµµατικό στέλεχος της Ν∆ (η κ. Τζότζολα) που –µε πρόταση του κ. Χατζηδάκη– διορίστηκε σε θέση δεύτερου νοµικού συµβούλου στο ΚΕΠΕ.

χώρας και παρατείνει την ύφεση και την ανεργία, στρατολογώντας µαζικά οπαδούς για τους αντιπάλους της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας. Ταυτόχρονα, στην καθηµερινή διαχείριση, συνεχίζει τη φαύλη κοµµατική λογική, που είναι πιο κοντά στη βαλκανική/οθωµανική παράδοση παρά στον ευρωπαϊκό τρόπο λειτουργίας του κράτους και των θεσµών. Το 4-2-1, µε το οποίο τα κόµµατα της τρικοµµατικής µοιράστηκαν τις δηµόσιες θέσεις, συνεχίστηκε στη δικοµµατική (5-3), µε τους πολιτευτές και τα κοµµατικά στελέχη να επανέρχονται µαζικά στο κράτος (πρόσφατο χαρακτηριστικό παράδειγµα οι διοικήσεις των νοσοκοµείων) για να εξασφαλίσουν ότι δεν θα σταµατήσει η ροή των ρουσφετιών και των κοµµατικών συναλλαγών. Ακόµα και στη σηµερινή φάση απόγνωσης η κυβέρνηση Σαµαρά ψάχνει τρόπους να διορίσει ξανά σε µόνιµες θέσεις στο ∆ηµόσιο κοµµατικά στελέχη. Πιο πρόσφατο παράδειγµα κοµµατικό στέλεχος της Ν∆ (η κ. Τζότζολα) που –µε πρόταση του κ. Χατζηδάκη– διορίστηκε σε θέση δεύτερου νοµικού συµβούλου στο ΚΕΠΕ, που επί τούτου δηµιουργήθηκε, ενώ έχουν αποµείνει στο ίδρυµα µόλις 24 ερευνητές από τους 65 που προβλέπονται στο οργανόγραµµα. Θαυµάστε αναλογία: Ίδρυµα Ερευνών µε 24 ερευνητές, που χρειάζεται όµως δύο νοµικούς συµβούλους! Η ταύτιση της κυβέρνησης Σαµαρά µε την ευρωπαϊκή προοπτική έχει µία ακόµη αδυναµία. Το γεγονός ότι τα ίδια τα δύο κόµµατα που τη στηρίζουν δεν έχουν προοπτική. Έχουν οικονοµικά χρεοκοπήσει (χρωστούν πάνω από 270 εκατοµµύρια δανεικά κι αγύριστα) και πολιτικά βρίσκονται σε διαρκή υποχώρηση.

Ο κόσµος πρέπει να επιλέξει φιλοευρωπαϊκά στις ευρωεκλογές του Μαΐου, αλλά δεν χρειαζόµαστε ούτε αυτή την Ευρώπη ούτε αυτή την κυβερνητική πολιτική. Η λύση του ευρωπαϊκού αδιεξόδου µπορεί να επέλθει µε περισσότερη αλλά διαφορετική Ευρώπη. Μια Ευρώπη που θα χρησιµοποιεί αποτελεσµατικότερα τα χρήµατα των Ευρωπαίων φορολογουµένων, θα επιδεικνύει γνησιότερη αλληλεγγύη στα µέλη της που βρίσκονται σε αδυναµία και δεν θα αφήνει τα στενά συµφέροντα των ισχυρών κυβερνήσεων να κυριαρχούν σε κάθε απόφασή της. Χρειαζόµαστε όµως προπαντός, όχι µόνο για να µείνουµε στην Ευρώπη αλλά και για να ανακάµψουµε θεαµατικά, µια πολιτική λιγότερων φόρων και µικρότερου κράτους, απαλλαγµένου από το άγος του κοµµατισµού. Αυτά είναι τα κεντρικά συνθήµατα µε τα οποία η ∆ράση επιδιώκει τη συγκρότηση στις επικείµενες ευρωεκλογές ενός πραγµατικά µεταρρυθµιστικού φιλοευρωπαϊκού µετώπου. Ενός µετώπου που –µε τη στήριξη των Ευρωπαίων Φιλελευθέρων– θα εκπροσωπήσει τα συµφέροντα των παραγωγικών ανθρώπων αυτής της χώρας, για τους οποίους στην ουσία αδιαφορούν τόσο τα κυβερνητικά κόµµατα όσο και η κοινοβουλευτική αντιπολίτευση. Αλίµονο αν η ευρωπαϊκή προοπτική της Ελλάδας ταυτιστεί µε τις τύχες της κυβέρνησης Σαµαρά. Θα είναι τότε ολίγον ευρωπαϊκή και δεν θα έχει προοπτική. *Ο Θ. Σκυλακάκης είναι πρόεδρος της ∆ράσης, ευρωβουλευτής, µέλος της Συµµαχίας Φιλελευθέρων και ∆ηµοκρατών για την Ευρώπη.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ» ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ 3 «ΤΟΠΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΓΙΑ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΟΜΑΔΕΣ» ΤΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ 1 «ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ ΕΥΠΑΘΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ» ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΙΚΟΥ ΑΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4 «ΠΛΗΡΗΣ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΣΕ ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΙΣΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ» Ο ΟΠΟΙΟΣ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ (ΕΚΤ)

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

«ΤΟΠΙΚΟ

ΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΚΑΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΩΝ ΦΡΟΝΤΙΖΩ»

Επιχειρήσεις και φορείς που αναζητάτε εξειδικευμένο προσωπικό για τη φροντίδα ηλικιωμένων και παιδιών

συµφωνίες που ο ίδιος έχει υπογράψει. Συναγωνίζεται µε τον κ. Τσίπρα στο ποιος θα εµφανίσει ως «ηµέρα ανεξαρτησίας» την αποχώρηση της τρόικας και τη λήξη του µνηµονίου, την ώρα που ο ίδιος καθυστερεί την προσαρµογή, µη υλοποιώντας τις διαρθρωτικές µεταρρυθµίσεις που έχει συµφωνήσει. Ταυτόχρονα εφαρµόζει µια πολιτική εξοντωτικής υπερφορολόγησης και διατήρησης (κατά το δυνατόν) του µεγάλου κοµµατικού κράτους που και τα δύο κόµµατα δηµιούργησαν. Καταστρέφει έτσι τον παραγωγικό τοµέα της οικονοµίας και συντρίβει τη µεσαία τάξη. Υπονοµεύει δηλαδή τους πολιτικούς πυλώνες που κατά κύριο λόγο στηρίζουν το ευρωπαϊκό οικοδόµηµα της

Το ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΦΡΟΝΤΙΖΩ» Προσφέρει καταρτισμένα στελέχη στο σύνολο των ειδικοτήτων

Διαθέσιμα στην αγορά εργασίας και σε όσους έχουν ανάγκη τηλέφωνο επικοινωνίας : 211.70.51.841

22 12

οικονοµία ρεπορτάζ

α είδαµε σχεδόν όλα στην υπόθεση των γερµανικών υποβρυχίων τύπου 214. Η σύλληψη του πρώην διευθύνοντος συµβούλου των Ναυπηγείων Σκαραµαγκά κ. Εµµανουήλ και του πρώην συνεργάτη του κ. Τσοχατζόπουλου και ανώτατου κοµµατικού στελέχους του ΠΑΣΟΚ κ. Μπέλτσιου ολοκλήρωσε την εικόνα της συστηµικής διαφθοράς. Ο κ. Εµµανουήλ κατηγορείται ότι εισέπραξε δεκάδες εκατοµµύρια ευρώ για να «συµβάλει από τη θέση του στην υπογραφή των συµβάσεων µεταξύ των ναυπηγείων και της γερµανικής εταιρείας HDVFerrostaal για τη ναυπήγηση τεσσάρων υποβρυχίων τύπου 214 και την επισκευή-εκσυγχρονισµό ακόµη τεσσάρων υποβρυχίων τύπου 209 (συµβάσεις “Αρχιµήδης” και “Ποσειδών”)». Ο κ. Μπέλτσιος, ο οποίος διατέλεσε και γενικός γραµµατέας του υπουργείου Εξωτερικών, κατηγορείται ότι συµµετείχε στην οµάδα ατόµων που έπαιρναν χρήµατα από τις γερµανικές εταιρείες που εξασφάλιζαν παραγγελίες οπλικών συστηµάτων από την ελληνική κυβέρνηση και τα µοίραζε σε κυβερνητικούς, κρατικούς και κοµµατικούς παράγοντες. Αξίζει επίσης να σηµειωθεί ότι ο πρώην διευθύνων σύµβουλος των Ναυπηγείων Σκαραµαγκά κ. Εµµανουήλ πρωταγωνίστησε και στην πρώτη ιδιωτικοποίηση των ναυπηγείων, οργανώνοντας τη µεταβίβαση της ιδιοκτησίας τους από το ελληνικό ∆ηµόσιο στη γερµανική κοινοπραξία HDV-Ferrostaal, µε τη βοήθεια, εννοείται, και του προγράµµατος ναυπήγησης των γερµανικών υποβρυχίων τύπου 214. Κι ενώ η πρόοδος της ∆ικαιοσύνης στην αποκάλυψη του κυκλώµατος διαφθοράς και στην απόδοση ποινικών ευθυνών στους πρωταγωνιστές του είναι εντυπωσιακή, το διαχειριστικό επίπεδο του προγράµµατος των υποβρυχίων τύπου 214 παραµένει το ίδιο χαµηλό, γεγονός που µεγαλώνει τη ζηµιά για το ελληνικό ∆ηµόσιο και τους φορολογούµενους πολίτες.

∆απανηρό κύκλωµα

Έχει έρθει στην επιφάνεια ένα κύκλωµα διαφθοράς που κόστισε στους Έλληνες φορολογούµενους πάνω από 3,5 δισ. ευρώ. Σε αυτό πρωταγωνιστούν οι γερµανικές πολυεθνικές που χρησιµοποίησαν παράνοµες µεθόδους για να εξασφαλίσουν παραγγελίες από το ελληνικό Πολεµικό Ναυτικό. Τεκµηριώνεται έτσι η συνυπευθυνότητα της γερµανικής πλευράς στην υπερχρέωση του ελληνικού ∆ηµοσίου. Στο κύκλωµα αυτό έπαιξαν βασικό ρόλο κυβερνητικοί παράγοντες της περιόδου του ΠΑΣΟΚ, όπως ο κ. Τσοχατζόπουλος, ο κ. Σµπώκος και ο κ. Κάντας, ανώτατοι αξιωµατικοί που µε τις συµβουλές και τις παρεµβάσεις τους δέσµευαν τις υπηρεσιακές αποφάσεις, επαγγελµατίες µεσάζοντες µε ή χωρίς κοµµατική ιδιότητα αλλά και συνδικαλιστές που δηµιουργούσαν το κατάλληλο κλίµα υπέρ της συνεργασίας µε τα γερµανικά συµφέροντα. Ο κ. Κάντας, ο οποίος ήταν στην οµάδα των υπευθύνων για τα εξοπλιστικά προγράµµατα όταν ήταν υπουργός Άµυνας ο κ. Τσοχατζόπουλος, επέστρεψε ήδη 10 εκατ. ευρώ στο ελληνικό ∆ηµόσιο, από τις µίζες που έλαβε, στην προσπάθειά του να διεκδικήσει µια ευνοϊκή µεταχείριση από τη ∆ικαιοσύνη. Η επιστροφή ενός τµήµατος των κλεµ-

FREE SUNDAY 00.00.2014 19.01.2014

Χωρίς οικονοµική κάθαρση το σκάνδαλο των γερµανικών υποβρυχίων

www.fskyrtsos.gr

ρια ευρώ στον νέο ιδιοκτήτη των Ναυπηγείων Σκαραµαγκά, άλλοτε για την ολοκλήρωση της πρώτης συµφωνίας για τη ναυπήγηση τεσσάρων υποβρυχίων τύπου 214 κόστους άνω των 2 δισ. ευρώ και άλλοτε για την έναρξη της κατασκευής του πέµπτου και του έκτου υποβρυχίου, που παραγγέλθηκαν όταν είχε ήδη χρεοκοπήσει το ελληνικό ∆ηµόσιο και αναµένεται να κοστίσουν άλλο 1 δισ. ευρώ.

Ιδιοτελής ασυνέπεια

Σε λίγα χρόνια θα µας απασχολεί το παρασκήνιο της δεύτερης παραγγελίας. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΤΣΟΣ µένων δεν καταργεί βέβαια τη ζηµιά που υπέστη το ελληνικό ∆ηµόσιο, η οποία είναι πολύ µεγαλύτερης κλίµακας. Ανάλογα µε την προµήθεια, οι µίζες των γερµανικών επιχειρήσεων προς τους Έλληνες αρµόδιους ήταν της τάξης του 1%-2% του ύψους του συµβολαίου που εξασφάλιζαν. Αυτό σηµαίνει ότι για µια µίζα 10 εκατ. ευρώ έχουν µπει υπογραφές για δηµόσια δαπάνη 500 εκατ. ευρώ ή και 1 δισ. ευρώ.

Η δεύτερη παραγγελία

Την άνοιξη του 2010, λίγο πριν από την επίσηµη χρεοκοπία του ελληνικού ∆ηµοσίου, ο τότε πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου µεθόδευσε τη δεύτερη ιδιωτικοποίηση των Ναυπηγείων Σκαραµαγκά µε τη βοήθεια µιας νέας παραγγελίας δύο επιπλέον γερµανικών υποβρυχίων τύπου 214. Οι Γερµανοί ιδιοκτήτες αποσύρθηκαν από τα ναυπηγεία και παρέδωσαν τον έλεγχο στον Γάλλο επενδυτή κ. Σάφα, ο οποίος κατάγεται από τον Λίβανο και έχει ισχυρή παρουσία σε γαλλικά ναυπηγεία που καλύπτουν τις ανάγκες του Πολεµικού Ναυτικού της Γαλλίας και άλλων χωρών. Οι Γερµανοί αποχώρησαν από τα ναυπηγεία έχοντας εισπράξει ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 το 80% του κόστους της ναυπήγησης των τεσσάρων γερµανικών υποβρυχίων τύπου 214 και έχοντας παραδώσει µόνο το ένα από τα τέσσερα. Βγήκαν κερδισµένοι και από τη νέα παραγγελία, εφόσον είναι προφανές ότι χωρίς την τεχνογνωσία και τη συνεργασία τους είναι πρακτικά αδύνατο να ναυπηγηθεί το πέµπτο και το έκτο υποβρύχιο τύπου 214. Η Ν∆ είχε εκφράσει µε δυναµικό τρόπο τις αντιρρήσεις της στη σκανδαλώδη επέκταση του προγράµµατος των υποβρυχίων τύπου 214, αλλά οι ανάγκες της κυβερνητικής συνεργασίας µε το ΠΑΣΟΚ

Οι Έλληνες φορολογούµενοι εξακολουθούν να επιβαρύνονται µε τεράστια ποσά από το πρόγραµµα ναυπήγησης των υποβρυχίων. Η οικονοµική εξασφάλιση των 800 εργαζοµένων των Ναυπηγείων Σκαραµαγκά κοστίζει λιγότερο από το µισό της µίζας του κ. Τσοχατζόπουλου. υποχρεώνουν τον πρωθυπουργό κ. Σαµαρά να προσφέρει πλήρη πολιτική κάλυψη στον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης κ. Βενιζέλο, ο οποίος την περίοδο της επέκτασης του προγράµµατος ήταν υπουργός Εθνικής Άµυνας στην κυβέρνηση Παπανδρέου. Σαν να µην έφτανε αυτό, η κυβέρνηση βρίσκει τρόπους να δίνει κατά διαστήµατα εκατοντάδες εκατοµµύ-

Η συνέχιση κακοδιαχείρισης του προγράµµατος των υποβρυχίων 214 συνδυάζεται µε τη διεκδίκηση από τον νέο επενδυτή κ. Σάφα αποζηµιώσεων που ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ, από διεθνή διαιτητικά δικαστήρια. Έχει δηµιουργηθεί µία κακή παράδοση να υπογράφουν οι εκπρόσωποι του ελληνικού ∆ηµοσίου συµβάσεις που υπονοµεύουν σκόπιµα τα καλώς εννοούµενα συµφέροντά του και ανοίγουν το δρόµο στη διεκδίκηση υπέρογκων αποζηµιώσεων από τους επιχειρηµατίες που συναλλάσσονται µε αυτό. Έτσι, ο κ. Σάφα διεκδικεί, µε πολύ µεγάλες πιθανότητες επιτυχίας, µεγάλες αποζηµιώσεις λόγω της αδυναµίας χρηµατοδότησης του προγράµµατος ναυπήγησης δύο επιπλέον υποβρυχίων τύπου 214 από το ελληνικό ∆ηµόσιο αλλά και εξαιτίας των κοινοτικών περιορισµών που απαγορεύουν στα Ναυπηγεία Σκαραµαγκά να διεκδικήσουν παραγγελίες από το Πολεµικό Ναυτικό ξένων χωρών, παρά τις διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου που του είχε δώσει η κυβέρνηση Παπανδρέου. Το ηµιτελές πρόγραµµα των τεσσάρων υποβρυχίων τύπου 214 έχει ήδη κοστίσει στους Έλληνες φορολογούµενους πάνω από 2,2 δισ. ευρώ. Η επέκταση της σύµβασης για το πέµπτο και το έκτο υποβρύχιο τύπου 214 έχει επιβαρύνει τους φορολογούµενους µε περίπου 250 εκατ. ευρώ, ενώ οι διεκδικήσεις του κ. Σάφα µπορεί να ανεβάσουν το λογαριασµό κατά άλλο 1 δισ. ευρώ. Το πρόγραµµα των υποβρυχίων τύπου 214 παραµένει ένα βαρέλι χωρίς πάτο σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του δηµόσιου χρήµατος, παρά τη σηµαντική πρόοδο της ∆ικαιοσύνης στην αποκάλυψη του κυκλώµατος που προετοίµασε την παραγγελία των πρώτων τεσσάρων γερµανικών υποβρυχίων τύπου 214 και στην απόδοση ποινικών ευθυνών. Η συνέχεια του κυκλώµατος αναδεικνύεται και µέσα από τη συνδικαλιστική δραστηριότητα υπέρ της… διατήρησης των θέσεων απασχόλησης σε ένα ναυπηγείο η λειτουργία του οποίου κοστίζει δισεκατοµµύρια στους φορολογούµενους πολίτες και τροφοδοτεί έναν σύνθετο µηχανισµό παραγωγής µαύρου πολιτικού χρήµατος. Οι 800 εργαζόµενοι που θεωρητικά παραµένουν στα Ναυπηγεία Σκαραµαγκά, η λειτουργία των οποίων έχει διακοπεί, χρειάζονται ένα ποσό της τάξης των 30 εκατ. ευρώ για να καλύψουν τις ανάγκες τους για µία διετία και να επιχειρήσουν την επαγγελµατική επανένταξή τους. Το κόστος µιας γενναιόδωρης αποζηµίωσής τους και της οικονοµικής στήριξής τους είναι κάτω από το µισό της µίζας που πήρε µόνο ο κ. Τσοχατζόπουλος από τις προµήθειες των οπλικών συστηµάτων. Το βασικό συµπέρασµα είναι ότι η επιχείρηση κάθαρσης δεν αγγίζει την οικονοµική διαχείριση του προγράµµατος των υποβρυχίων τύπου 214 για λόγους που σχετίζονται µε την παθογένεια του πολιτικού και συνδικαλιστικού συστήµατος.

FREE SUNDAY

άποψη

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

The game is over?

«Ζούσαµε καλύτερα τότε που λέγαµε ότι δεν ζούµε καλά». Θ. Κάππος, Η επανάσταση που έρχεται TΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΟΥΣΗ*

λοι βρίσκουν ότι κινούµαστε σε πολιτικό κενό και οι περισσότεροι θέλουν να το καλύψουν µε παλιά και φθαρµένα υλικά. Έτσι, όµως, µάλλον διευρύνουµε παρά υπερβαίνουµε την κρίση. Ακόµα κι αυτοί που δηµοσκοπικά ή κρυφο-ταβερνιακά θέλουν ένα άλλο κόµµα, στην πραγµατικότητα κατά βάση θα προτιµούσαν ή ένα κόµµα στα µέτρα τους ή ένα κόµµα από θρύψαλα κοµµάτων ή προσώπων που είχαν υποστηρίξει στο παρελθόν. Τίποτα όµως απ’ όλα αυτά δεν «µυρίζει» κάτι το καινούργιο. Ακροδεξιοί θέλουν κόµµατα αρχών, αριστεροκεντρώοι θέλουν κόµµατα αρχηγών, λαµόγια θέλουν κόµµατα εξουσίας και πάει λέγοντας. ∆εν θέλουν ή δεν µπορούν να δουν αυτό που έρχεται και µηρυκάζουν αυτό που υπήρχε. ∆εν πρόκειται για σωσίβια ή για σκιάχτρα, αλλά για απόπειρες εξορθολογισµού της ανορθολογικής µεταπολιτευτικής πελατειακής διαχείρισης των κοινών. ∆εν αλλάζουµε «παράδειγµα», απλώς αλλάζουµε «εχθρούς». Αρνούµενοι να συγκινδυνεύσουν µαζί µε τους εταίρους συνδαιτυµόνες τους, αρκετοί (κυρίως παλιές καραβάνες και διανοούµενοι της Πλατείας) επιχειρούν να εκµεταλλευτούν τη φωνή της απόγνωσης των άλλων και να µεταµφιεστούν σε νεο-σωτήρες. Χρησιµοποιούν το φαντασιακό ή και το συναισθηµατικοπαρορµητικό για να χειριστούν –ιδίοις ωφελήµασι– το πραγµατικό. Μεγαλοστοµίες, κούφιες διακηρύξεις και ατοµικοί πολιτικοί αυτοπροσδιορισµοί αναδεικνύουν για µια ακόµη φορά το κενό στρατηγικής και αντικαθιστούν το σχέδιο και το πρόγραµµα. ∆εν φταίει η κρίση που η Αριστερά δεν µπορεί να διαµορφώσει όρους στρατηγικών συµµαχιών ή που ορισµένοι πολιτικοί περιµένουν να αλλάξουν τα πράγµατα για να «κάνουν τα ίδια». Υπεύθυνες είναι οι εκάστοτε ηγετικές οµάδες των αριστερών κοµµάτων, που επιµένουν στην απόλυτη ορθότητα των ιδεολογηµάτων τους και δεν διδάσκονται από τα λάθη του παρελθόντος. Η χώρα δεν (δια)σώζεται µε χαµαιλεοντισµούς, (αντι)τσογλανισµούς, λεβεντοµαγκιές

ή αριστερό lifestyle. Καµιά σκηνοθεσία δεν µπορεί να κρύψει το χαλασµένο µακιγιάζ των γερασµένων ή κουρασµένων ή κορεσµένων ηθοποιών (ιδίως των πρωταγωνιστών). «Ζητείται το ζητούµενο», όπως εύστοχα αναφέρει ο καθηγητής Θ. Παπαγγελής («Βήµα της Κυριακής», 22/12/13). Αναζητείται κοινός νους και κοινή συµφωνία. Άλλο η ανανέωση κι άλλο η αναπαλαίωση.

Άλλο ο φόβος µπροστά στην εξουσία κι άλλο ο φόβος µπροστά στην ελευθερία. Αναρωτιέµαι όµως: Είναι άλλο οι (κυβερνητικοί) µπαµπούλες κι άλλο οι («αντιστασιακές») κουκούλες; Είναι άλλο ο δικοµµατισµός ΠΑΣΟΚ-Ν∆ κι άλλο η «τιτανοµαχία» Ν∆-ΣΥΡΙΖΑ; Είναι άλλο η επιβίωση του ρουσφετιού κι άλλο η αναβίωση της διαπλοκής; Είναι άλλο ο Καλάσνικοφ ως ποιητής κι άλλο ο Καλά-

σνικοφ ως κατασκευαστής φονικού όπλου; Είναι άλλο η διαφθορά υπέρ του κόµµατος κι άλλο η διαφθορά κατά του καπιταλισµού ή του µνηµονίου; Ας τελειώνουµε µε τους µύθους της Μεταπολίτευσης, δηλαδή µε τους δικούς µας µύθους. Το παιχνίδι τελείωσε. Rien ne va plus. Οι κώδωνες κινδύνου χτυπούν µέσα στο ανανοηµατοδοτούµενο πνεύµα της δηµοκρατίας. Ας µην προλάβουν

να χρησιµοποιήσουν άλλοι τις εξόδους κινδύνου για να µας βγάλουν έξω από τη δηµοκρατία. ΥΓ.: Τα λαµόγια δεν υπηρετούν τον καπιταλισµό. Για το «τοµάρι» τους µόνο ενδιαφέρονται. Οι ιδεοληπτικοί δεν υπηρετούν την Αριστερά. Για την ιστορική αυτοδικαίωσή τους µόνο ενδιαφέρονται. *Από την προσωπική ιστοσελίδα του βουλευτή της ∆ΗΜΑΡ Γ. Πανούση.

FREE SUNDAY

συνέντευξη

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

Με δυο λόγια, ενώ η Ευρώπη επιλέγει σήµερα το δογµατισµό, ακόµη και σε σύγκρουση µε την πραγµατικότητα, η Αµερική παραµένει εξαιρετικά ευέλικτη και πραγµατιστική, χωρίς παράλληλα να παραµελεί τη θεωρία. Ένα ακόµη σηµείο, και όχι ήσσονος σηµασίας, είναι ο φόβος του αποπληθωρισµού (deflation), που η Αµερική προσπαθεί µε όλα τα µέσα να αποφύγει, ενώ η Ευρώπη παραµένει αναίσθητη και απαθής σε αυτό το ενδεχόµενο. ∆εν υπάρχει χειρότερη φάση στην οικονοµική ιστορία από αυτήν κατά την οποία οι τιµές εξελίσσονται αρνητικά, µε συνέπεια οι επενδύσεις να απωθούνται και όσες έχουν ήδη πραγµατοποιηθεί να ξηλώνονται. Σήµερα η Ευρώπη φθίνει σε αυτό το κρίσιµο σηµείο και οι αµερικανικές προειδοποιήσεις, όπως και από την κ. Λαγκάρντ και το ∆ΝΤ, πολλαπλασιάζονται, ενώ από την ευρωπαϊκή πλευρά ουδεµία ανησυχία εµφανίζεται, και µάλιστα αυτό το αρνητικό ενδεχόµενο θεωρείται θετικό, καθόσον υποτίθεται ότι ολοκληρώνει τον «εξυγιαντικό» ρόλο της κρίσης.

ις διαφορές στη διαχείριση της κρίσης και στην προσέγγιση του ελληνικού ζητήµατος από τη Γερµανία και τις ΗΠΑ περιγράφει ο καθηγητής Πολιτικής Οικονοµίας Κώστας Βεργόπουλος, έπειτα από ένα ενδιαφέρον ταξίδι του στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Τι αποκοµίσατε από το πρόσφατο ταξίδι σας στις ΗΠΑ; Είναι εντυπωσιακό πόσο διαφορετικά αντιµετωπίζεται η οικονοµική κρίση στην Αµερική σε σύγκριση µε τη γηραιά Ευρώπη. Η εµπειρία του 1930 έχει αφήσει περισσότερα διδάγµατα στην Αµερική απ’ ό,τι στην Ευρώπη, και ακόµη λιγότερα στη Γερµανία, η οποία επιµένει να αγνοεί το θλιβερό παρελθόν της. Η θεµατική, ο προβληµατισµός, τα συµπεράσµατα και οι µέθοδοι διαχείρισης διαφέρουν καταλυτικά ανάµεσα στον Παλαιό και τον Νέο Κόσµο. Θα αναφέρω τέσσερα µόνο χαρακτηριστικά παραδείγµατα που διαλύουν τους µύθους που συντηρούνται στην Ευρώπη σχετικά µε την Αµερική. Πρώτον, στις ΗΠΑ η απόδοση της οικονοµίας κρίνεται από το δείκτη της απασχόλησης και την έκταση της ανεργίας. Ενώ, αντίθετα, στην Ευρώπη οραµατίζονται στα σοβαρά το ενδεχόµενο της ανάπτυξης µε ταυτόχρονη επέκταση της ανεργίας, έχοντας παρανοήσει το ρόλο των τεχνολογικών αλλαγών. Αυτό για τη Γηραιά Ήπειρο σηµαίνει πλήρη παρανόηση του ρόλου της οικονοµίας, αλλά επίσης του κοινωνικού και πολιτικού συστήµατος. Αντίθετα, στην Αµερική είναι γενικά παραδεκτό ότι όσο υψηλότερος είναι ο βαθµός της απασχόλησης, τόσο µεγαλύτερο είναι το εθνικό προϊόν και το εισόδηµα και κατά συνέπεια η κερδοφορία. Ανεργία στην Αµερική σηµαίνει απώλεια εθνικού εισοδήµατος, ενώ στην Ευρώπη η ανεργία επιχειρείται να δικαιολογηθεί µε αοριστολογίες σχετικά µε κάποια υποθετική παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα. Ένα δεύτερο σηµείο που χαρακτηρίζει το σύγχρονο αµερικανικό ιδεολογικό κλίµα είναι η άνοδος του προβληµατισµού και η ανησυχία σχετικά µε την έκταση της ανισότητας στην κατανοµή εισοδηµάτων και πλούτου. Στην Ευρώπη η πόλωση εισοδήµατος και πλούτου περνά απαρατήρητη, σαν φυσικό και χωρίς ιδιαίτερη σηµασία φαινόµενο. Αντίθετα, στην Αµερική το φαινόµενο προκαλεί βαθιά ανησυχία, όχι τόσο από ηθικής πλευράς, όσο από οικονοµικής και από τις επιπτώσεις του στην τρέχουσα κρίση. ∆εν είναι λίγοι οι οικονοµολόγοι του Χάρβαρντ, µε επικεφαλής τον Λάρι Σάµερς, πρώην υπουργό Οικονοµικών του Προέδρου Κλίντον, που πιστεύουν ότι ο καπιταλισµός παγιδεύτηκε σε φάση µακροχρόνιας στασιµότητας λόγω της καθήλωσης των µισθών και της εσωτερικής κατανάλωσης κατά την τελευταία 30ετία. Ενώ στην Ευρώπη επικρατούν τα αιτήµατα για πρόσθετες περικοπές στο εργασιακό κόστος και στις κοινωνικές ασφαλίσεις, στην Αµερική οι σχετικές δαπάνες αυξάνονται µε την επέκταση του προγράµµατος Οµπάµα για τα 50 εκατοµµύρια ανασφάλιστων, αλλά και τις κρατικές πρωτοβουλίες για δηµόσια έργα και τις προσλήψεις ανέργων. Η ίδια η Κεντρική Οµοσπονδιακή Τράπεζα διαχειρίζεται την οικονοµία προσφέροντας κάθε µήνα 85 δισ. δολάρια, αλλά και µε ρητό και αδιαπραγµάτευτο στόχο της νοµισµατικής πολιτικής τη µείωση της ανεργίας στο 6,5%. Στην Ευρώπη θεωρείται αδιανόητο να συνδέεται η νοµισµατική πολιτική µε οιονδήποτε στόχο σχετικά µε

ΚΩΣΤΑΣ ΒΕΡΓΟΠΟΥΛΟΣ, καθηγητής Πολιτικής Οικονοµίας στο Πανεπιστήµιο του Παρισιού

«Οι Αµερικανοί δεν έχουν πρόβληµα µε τον ΣΥΡΙΖΑ» ΣΤΗΝ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΠΑΝΟΥ

το επίπεδο της ανεργίας. Επιπλέον, από ευρωπαϊκής πλευράς διαβάλλεται η αµερικανική πολιτική ως δήθεν «παραµορφωτική» της πραγµατικότητας και συνεπώς «καταδικασµένη σε αποτυχία». Στην πραγµατικότητα, η γηραιά Ευρώπη, υπό την ηγεσία των Συντηρητικών, και ιδίως της Γερµανίας της Μέρκελ και του Σόιµπλε, εάν συγκλίνει σε κάτι µε την Αµερική, αυτό δεν είναι παρά το έξαλλο, ακραίο τµήµα των λεγόµενων «τσάι πάρτι». Με µια όµως βασική διαφορά: στην Αµερική οι «τσάι πάρτι» δεν αντιπροσωπεύουν παρά µια µειοψηφία ακόµη και εντός του Ρεπουµπλικανικού Κόµµατος, ενώ στην Ευρώπη οι ανάλογες ακραίες φιλελεύθερες τάσεις βρίσκονται στην εξουσία και οδηγούν την ήπειρο και τον υπόλοιπο κόσµο σε βαθύ αδιέξοδο, µε απρόβλεπτες και ανυπολόγιστες συνέπειες. Άλλες διαφορές; Το τρίτο σηµείο στις διαφορές µεταξύ Ευρώπης και Αµερικής είναι η κρίσιµη σηµασία που αποδίδεται στον Νέο Κόσµο στην ανάπτυξη, ως απαραίτητη προϋπόθεση για την προώθηση και διευθέτηση όλων των προβληµάτων, όπως τα δηµόσια ελλείµµατα και τα χρέη. Στον Παλαιό Κόσµο τα πράγµατα έχουν αντιστραφεί και η ανάπτυξη δεν θεωρείται προϋπόθεση, αλλά συνέπεια της δήθεν «αξιοπιστίας» που θα επέλθει µε την πρόταξη της

δηµοσιονοµικής εξυγίανσης. Παραγνωρίζεται ότι η πρόταξη της δηµοσιονοµικής εξυγίανσης προκαλεί ακόµα µεγαλύτερη ύφεση, συνεπώς ακόµα µεγαλύτερα ελλείµµατα και χρέη. Θα µπορούσε κάποιος να υποθέσει ότι είναι ζήτηµα διαφοράς στις υιοθετούµενες εκατέρωθεν οικονοµικές θεωρίες. Ωστόσο, το πράγµα δεν είναι τόσο απλό. Ο µέγας θεωρητικός του φιλελευθερισµού και του µονεταρισµού Μίλτον Φρίντµαν δεν έχει διστάσει να επιρρίψει την ευθύνη για την κρίση του 1929 στην τότε αδράνεια της Κεντρικής Τράπεζας, η οποία ανέβαζε τα επιτόκια συγκρατώντας το χρήµα στις αποταµιεύσεις, ενώ η οικονοµία χρειαζόταν επειγόντως αύξηση της ρευστότητας, προκειµένου να κινηθεί και να ανακάµψει. Ακόµη και σήµερα, µόλις η ανάκαµψη της αµερικανικής οικονοµίας εκτινάχθηκε σε 4,1% από το τρίτο τρίµηνο του 2013, το χρόνιο δηµοσιονοµικό έλλειµµα µετατράπηκε πάραυτα σε πλεόνασµα, όπως ακριβώς είχε συµβεί και κατά τη δεύτερη θητεία του Κλίντον (1996-2000). Οι Αµερικανοί αντιµετωπίζουν τα προβλήµατα µε πραγµατιστικό τρόπο, ανεξαρτήτως Σχολής, σε αντίθεση µε τους σηµερινούς Ευρωπαίους, οι οποίοι αφήνουν τα προβλήµατα να κακοφορµίζουν, µε τη δικαιολογία ότι κάθε κρατική παρέµβαση είναι τεχνητή και στρεβλωτική, ενώ οι αγορές είναι σε θέση να εξασφαλίσουν λύσεις από µονές τους.

Τι σας ρωτούσαν κυρίως σε σχέση µε τα δικά µας; Η αµερικανική διανόηση έχει συνειδητοποιήσει ότι στην Ελλάδα πραγµατοποιείται ανθρωπιστική καταστροφή, µε ακραίο και λανθασµένο πρόγραµµα και µε ανυπολόγιστες συνέπειες, όχι µόνο για τη χώρα αλλά επίσης για την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσµο. Το πρόβληµα της Αµερικής είναι ότι η Ελλάδα βρίσκεται ενταγµένη στη γερµανική σφαίρα επιρροής και οι κυβερνήσεις της εκτελούν µε προθυµία και χωρίς την ελάχιστη αντίρρηση τα γερµανικά προγράµµατα καταστροφής. Αυτό είχε επισηµάνει ο Οµπάµα στον Σαµαρά κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο. Όµως, µε αφορµή το ελληνικό αδιέξοδο, αναπτύσσεται η αµερικανική κριτική απέναντι στη Γερµανία, την οποία κατηγορεί ανοιχτά πλέον το αµερικανικό υπουργείο Οικονοµικών ως «παράσιτο» της παγκόσµιας οικονοµίας, στο µέτρο που µε τα πλεονάσµατά της αφαιρεί ρευστότητα από την παγκόσµια οικονοµία, χωρίς να τα ανακυκλώνει, ως θα όφειλε, ούτε καν στο εσωτερικό της. Συγκεκριµένα, η Γερµανία αποσπά από τη διεθνή οικονοµία πλεονάσµατα που ισοδυναµούν µε 7,5% του ΑΕΠ της, ενώ δεν επιστρέφει παρά µόνον 1,4%, µε τη µορφή γερµανικών επενδύσεων στο εξωτερικό, ενώ παράλληλα οι επενδύσεις στο εσωτερικό της δεν αυξάνονται, αλλά συνεχίζουν να µειώνονται, επ’ ωφελεία της αποταµίευσης και του αποθησαυρισµού. Εάν η δηµοκρατία κινδυνεύει σήµερα από τους εξτρεµισµούς, αυτό ισχύει κυρίως στην Ευρώπη παρά στην Αµερική. Και οι Αµερικανοί ανησυχούν σήµερα για τις εξελίξεις στην Ευρώπη πολύ περισσότερο απ’ ό,τι η ίδια η Ευρώπη, που µε τις επιλογές της δεν παύει να ενισχύει το ενδεχόµενο για αντιδηµοκρατικές προοπτικές. Είναι ο Οµπάµα ο καλύτερος ηγέτης του δυτικού κόσµου; Επί του παρόντος, είναι ασφαλώς ο καλύτερος, και για την οικονοµία και για τη διεθνή πολιτική. Ωστόσο, παραµένει κι αυτός κατώτερος των περιστάσεων, δεν φτάνει στο ανάστηµα ενός νέου Ρούζβελτ, που θα χρειαζόταν η Αµερική και ο κόσµος την παρούσα ιστορική στιγµή. Η αµερικανική Αριστερά τον αντιµάχεται, αλλά µε δογµατικά επιχειρήµατα, όπως συµβαίνει και από την πλευρά των υπερσυντηρητικών «τσάι πάρτι». Αµφότερες οι πλευρές, ακρο-

FREE SUNDAY

συνέντευξη

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

δεξιά και Αριστερά, υποστηρίζουν ότι το κράτος δεν µπορεί και δεν πρέπει να παρεµβαίνει στην οικονοµία. Οι υπερσυντηρητικοί, επειδή πιστεύουν στην ικανότητα αυτορρύθµισης των αγορών. Οι αριστεροί, επειδή πιστεύουν ότι κάθε κρατική παρέµβαση είναι απατηλή και συνεπάγεται πρόσθετο κόστος για τους εργαζόµενους. Μας καταλαβαίνουν καλύτερα οι Αµερικανοί σε σχέση µε τους Γερµανούς; Οι Αµερικανοί γνωρίζουν καλά ότι κάθε ηγεµονία συνεπάγεται κάποιο κόστος για τον ηγεµόνα, και όταν αυτοί ανέλαβαν αυτόν το ρολό µεταπολεµικά, είχαν επίσης αποδεχτεί το κόστος, µέσω του σχεδίου Μάρσαλ, που χορηγήθηκε προς την Ευρώπη χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Οι Γερµανοί, αντίθετα, αποβλέπουν στα οφέλη της ηγεµονίας τους, χωρίς όµως να αναλαµβάνουν το σχετικό κόστος. ∆εν αντιλαµβάνονται ότι το περιεχόµενο κάθε ηγεµονίας µε διάρκεια είναι η σταθεροποίηση των ηγεµονευόµενων, όχι η αποσταθεροποίηση, που τους µετατρέπει σύντοµα σε αντιπάλους τους. Ακόµα και ο «Guardian» περιγράφει µια ζοφερή εικόνα για την Ελλάδα σε περίπτωση κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Μήπως υπάρχει πρόβληµα διεθνούς εικόνας; Υπό τις κρατούσες συνθήκες στην Ευρώπη, η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ προεξοφλείται ήδη από την Αµερική, και θεωρείται µάλιστα προτιµότερη από την

ενδεχόµενη άνοδο της ακροδεξιάς. Οι Ευρωπαίοι εύχονται αυτό να µη συµβεί, όµως παράλληλα δεν κάνουν απολύτως τίποτα για να αποφύγουν αυτό το ενδεχόµενο, αλλά εµµένουν στις πολιτικές που καταλήγουν να συσπειρώνουν τις κοινωνίες εναντίον τους. Εάν η κατάσταση αποδειχθεί ζοφερή, αυτό δεν θα οφείλεται στη φυσιολογική αντίδραση της ελληνικής κοινωνίας, αλλά στη συνέχιση των αντικοινωνικών πολιτικών που επιβάλλονται σε αυτήν από το εξωτερικό. Αλλά σε αυτή την περίπτωση η χώρα µας θα έχει συµµάχους κατ’ αρχάς ολόκληρο τον κόσµο της εργασίας, όχι µόνο από τις οµοιοπαθείς χώρες του ευρωπαϊκού Νότου αλλά από ολόκληρη την Ευρώπη, ακόµα και τον κόσµο της εργασίας στη Γερµανία, που έχει περιέλθει σε παραπλήσια θέση, αλλά επίσης από την Αµερική και τον υπόλοιπο κόσµο, ο οποίος θα δεχτεί µε ανακούφιση το γεγονός ότι αρχίζει επιτέλους στην Ευρώπη η αντίστροφη µέτρηση. Έχει διεθνείς συµµαχίες ο ΣΥΡΙΖΑ; Οι συµµαχίες του είναι όλος ο κόσµος που σήµερα ανησυχεί για την πτωτική και αφύσικη πορεία της Ευρώπης, της µεγαλύτερης στον κόσµο αγοράς, η οποία επιβάλλεται εκ των άνω και χωρίς να χρησιµεύει σε τίποτα απολύτως. Ποιο είναι το δίληµµα των ευρωεκλογών; Το δίληµµα των ευρωεκλογών δεν είναι «εντός ή εκτός του ευρώ και της Ευρώπης», όπως απατηλά

Το δίληµµα των ευρωεκλογών δεν είναι «εντός ή εκτός του ευρώ και της Ευρώπης», όπως απατηλά τίθεται εκ των άνω. Αντίθετα, το πραγµατικό δίληµµα είναι «λιτότητα ή άµεση πολιτική ανάκαµψης» για το ξεπέρασµα των προβληµάτων, όπως τα ελλείµµατα και τα χρέη, αλλά και, όχι λιγότερο, τη διατήρηση και εµπέδωση της δηµοκρατίας.

τίθεται εκ των άνω. Αντίθετα, το πραγµατικό δίληµµα είναι «λιτότητα ή άµεση πολιτική ανάκαµψης» για το ξεπέρασµα των προβληµάτων, όπως τα ελλείµµατα και τα χρέη, αλλά και, όχι λιγότερο, τη διατήρηση και εµπέδωση της δηµοκρατίας. Με την ανεργία στο 30%, και των νέων στο 65%, οι Αµερικανοί ανησυχούν για τη δηµοκρατία, ενώ οι Ευρωπαίοι, δηλαδή οι Γερµανοί, εξακολουθούν να πιστεύουν όχι µόνο στον δήθεν «εξυγιαντικό» ρόλο της κρίσης αλλά και στον «παιδαγωγικό» και «παραδειγµατικό» χαρακτήρα της, παρασιωπώντας κάθε ενδεχόµενο αντιδηµοκρατικής εκτροπής. Αντέχει πολιτικά ο Φρανσουά Ολάντ; Πιστεύω ότι ο Ολάντ αντέχει, αφού δεν υπάρχει καµία απολύτως διάδοχη κατάσταση ούτε από τα δεξιά ούτε από τα αριστερά. Αµφότερες οι αντιπολιτεύσεις βρίσκονται σήµερα σε διαδικασία πολυδιασπάσεων, πράγµα που εξασφαλίζει περισσότερο χρόνο στον Ολάντ. Όσον αφόρα το πρόγραµµά του, που κατηγορείται ως «σοσιαλδηµοκρατικό», δεν είναι καταδικασµένο σε αποτυχία, αφού εξαρτά τις παραχωρήσεις προς τον κόσµο των επιχειρήσεων από την πραγµατοποίηση νέων προσλήψεων εργαζοµένων από αυτές. Εάν πράγµατι η ανεργία υποχωρήσει στη Γαλλία, ο Ολάντ δεν θα έχει λόγο να θεωρείται αποτυχηµένος. Άλλωστε στον ευρωπαϊκό χώρο είναι ο µόνος που συνδέει τις επιδοτήσεις προς τις επιχειρήσεις µε το αποτέλεσµα στη µείωση της ανεργίας.

FREE SUNDAY

συνέντευξη

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

Ω

στις παραδοσιακές εκδοχές του κρατικοοικονοµικού κατεστηµένου, που είναι ο βασικός υπαίτιος της κρίσης και υπέχει τεράστιες πολιτικές και ποινικές ευθύνες, όσο και απέναντι σε έναν διάχυτο κοινωνικοπολιτικό καθεστωτισµό, που αποτυπώνεται στο τρίπτυχο «κρατισµός-λαϊκισµός-συντεχνιασµός». Όλα αυτά, πάντως, υπό µια απαρέγκλιτη προϋπόθεση: ο διµέτωπος αυτός αντικαθεστωτισµός δεν πρέπει να πετάξει µαζί µε τα νερά και το παιδί. ∆ηλαδή δεν πρέπει να οδηγήσει, στη µεν πρώτη εκδοχή του, στην υπονόµευση και της ίδιας της δηµοκρατίας, στη δε δεύτερη εκδοχή του στην αµφισβήτηση του αναντικατάστατου ρόλου του κράτους, του λαού και του συνδικαλισµού, που αποτελούν εν δυνάµει τα βασικότερα θεσµικά αντίβαρα απέναντι στην καταθλιπτική κυριαρχία των «αγορών».

ς έκφραση «επιλεκτικού δικαστικού λαϊκισµού» περιγράφει ο καθηγητής Συνταγµατικού ∆ικαίου Γιώργος Σωτηρέλης την «αντίθετη µε το Σύνταγµα ερµηνεία που υιοθέτησε το ∆ικαστικό Συµβούλιο του άρθρου 86 του Συντάγµατος, ως προς την υπόθεση Παπακωνσταντίνου». Χαρακτηρίζει «παράνοµη» την απόφαση να πραγµατοποιηθεί ο δεύτερος και όχι ο πρώτος γύρος των αυτοδιοικητικών εκλογών µαζί µε τις ευρωεκλογές και εξηγεί πώς και γιατί µπορεί να απαγορευτεί η συµµετοχή της Χρυσής Αυγής στις εκλογές. Οι εξελίξεις στο δικαστικό πεδίο είναι καταιγιστικές. Πρόκειται για επιχείρηση «καθαρά χέρια» αλά ελληνικά; Μπορούν να απαντήσουν στο συλλογικό αίτηµα για τέλος στην ασυλία των ισχυρών και να ικανοποιηθεί το κοινό περί δικαίου αίσθηµα; Οι εξελίξεις των τελευταίων χρόνων, ως προς την ποινική αντιµετώπιση της διαφθοράς, ήταν πράγµατι καταιγιστικές και σε µεγάλο βαθµό αναπότρεπτες, διότι έσπασαν ή χαλάρωσαν, λόγω της πρωτοφανούς οικονοµικής κρίσης, πολλές από τις ασφαλιστικές δικλείδες προστασίας του ιδιότυπου κοινωνικοπολιτικού καθεστώτος που οδήγησε τη χώρα στην οικονοµική κατάρρευση. Ωστόσο, είναι νωρίς για γενικότερα συµπεράσµατα. Ιδίως θέλω να παρατηρήσω ότι χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην πολιτική αξιολόγηση αυτών των νέων εξελίξεων, ώστε αυτή να µην είναι ούτε µονοσήµαντη ούτε απλουστευτική. Στο κατ’ αρχήν, βέβαια, πρέπει να δεχτούµε ότι πρόκειται για αναµφισβήτητα θετικές εξελίξεις, καθώς σηµατοδοτούν µια προσπάθεια αφενός µεν για «κάθαρση», που είναι ιδιαίτερα ευπρόσδεκτη σε µια βαθύτατα πελατειακή και πολλαπλά διαβρωµένη κοινωνικοπολιτική πραγµατικότητα, αφετέρου δε για ικανοποίηση του περί δικαίου αισθήµατος. Πλην, όµως, δεν πρέπει να δηµιουργηθεί η εντύπωση ότι πρόκειται για µια ριζικά νέα πραγµατικότητα στο πεδίο της δικαστικής εξουσίας, διότι ακόµη δεν φαίνεται να συντρέχουν οι προϋποθέσεις για έναν συνολικό και αποφασιστικό θεσµικό αναπροσανατολισµό της. Με άλλα λόγια, είναι τόσο έντονοι οι συγκυριακοί καθορισµοί και τόσο εµφανείς οι επιρροές των αποτελεσµάτων της κρίσης, που δεν επιτρέπουν γενικευµένη αισιοδοξία. Πολύ περισσότερο µάλιστα όταν το τελευταίο διάστηµα είναι ολοένα και συχνότερη η προσχώρηση της δικαστικής εξουσίας σε έναν ιδιότυπο δικαστικό λαϊκισµό, ο οποίος υπηρετεί επικοινωνιακές κυρίως σκοπιµότητες και προτεραιότητες, ενώ ιστορικά έχει αποδειχθεί ότι οδηγεί και σε γενικότερη διατάραξη της ισορροπίας µεταξύ των εξουσιών, µε την επικράτηση µιας επικίνδυνης αυταρχικής παρεκτροπής, που αποδίδεται µε τον όρο «κράτος δικαστών». Πιο συγκεκριµένα; Χαρακτηριστικό παράδειγµα επιλεκτικού δικαστικού λαϊκισµού, κατά την άποψή µου, είναι η αντίθετη µε το Σύνταγµα ερµηνεία που υιοθέτησε το ∆ικαστικό Συµβούλιο του άρθρου 86 του Συντάγµατος, ως προς την υπόθεση Παπακωνσταντίνου, καθώς και τα διαφορετικά µέτρα και σταθµά που επικράτησαν ως προς την προφυλάκιση από τη µια για τη γυναίκα και την κόρη του κ. Τσοχατζόπουλου,

ΓΙΩΡΓΟΣ Χ. ΣΩΤΗΡΕΛΗΣ, καθηγητής Συνταγµατικού ∆ικαίου στο Πανεπιστήµιο Αθηνών

«Μπορεί να απαγορευτεί η συµµετοχή της Χ.Α. στις εκλογές» ΣΤΗΝ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΠΑΝΟΥ που είχαν αµφότερες ανήλικα παιδιά, και από την άλλη για τους ενεχοµένους στην υπόθεση του Ταχυδροµικού Ταµιευτηρίου. Κατά τη γνώµη σας, ποια θα είναι η επίδραση αυτών των εξελίξεων σε πολιτικό επίπεδο; Είναι προφανές ότι οι εξελίξεις αυτές επιτείνουν την κρίση ενός εντελώς ανυπόληπτου, ούτως ή άλλως, πολιτικού συστήµατος. Αυτό µάλιστα συµβαίνει σε µία περίοδο που η πλέον εκτεθειµένη πλευρά αυτού του συστήµατος, δηλαδή τα δύο κυβερνητικά κόµµατα, χρειάζονται την ευρύτερη δυνατή πολιτική νοµιµοποίηση, για την εφαρµογή των ουκ ολίγων κοινωνικά άδικων και πολιτικά ατελέσφορων µέτρων που επιβάλλονται άκριτα τα τελευταία χρόνια στη χώρα µας. Έτσι, είναι εύλογο το πολιτικό σύστηµα να βρίσκεται εδώ και καιρό σε µια κατάσταση διάχυτης και οξείας αµφισβήτησης, µε συχνές τάσεις παρεκτροπής προς αντιδηµοκρατικές ατραπούς. Το πού θα στραφεί βέβαια, εντέλει, αυτή η αµφισβήτηση εξαρτάται εν πολλοίς από το πώς θα κινηθούν οι πολιτικές δυνάµεις που θέλουν να την εκφράσουν. Κατά την άποψή µου, είναι τεράστια ευκαιρία να εγκαταλειφθούν πλέον οι τυφλές και αδιέξοδες πολιτικές που επικράτησαν τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο πλαστών ή ψευδεπίγραφων αντιθέσεων, και να υιοθετηθεί, ως µόνη διέξοδος, η στρατηγική ενός ισορροπηµένου διµέτωπου αντικαθεστωτισµού. Ενός αντικαθεστωτισµού, δηλαδή, που θα στραφεί, παράλληλα, τόσο απέναντι

Επείγει, πέρα από την ποινική, και µια ευρύτερη θεσµική αντιµετώπιση, µε επίκεντρο τη δυνατότητα να απαγορευτεί η κάθοδος της Χ.Α. στις εκλογές, µε όλες βέβαια τις αναγκαίες εγγυήσεις που µπορούν και επιβάλλεται να αναζητηθούν ειδικότερα, ώστε να αποφευχθούν παράπλευρες απώλειες.

Υπάρχει περίπτωση να απαγορευτεί η συµµετοχή της Χ.Α. στις εκλογές; Πρόκειται για ένα καίριας σηµασίας ερώτηµα, καθώς στον µέσο πολίτη φαίνεται ακατανόητο πώς είναι δυνατόν ένα κόµµα να κατέρχεται στις εκλογές ενώ η ηγεσία και αρκετοί βουλευτές του τελούν σε καθεστώς προσωρινής κράτησης για συγκρότηση εγκληµατικής οργάνωσης, ενδεχοµένως δε και για προσβολές του πολιτεύµατος. Το ίδιο δε ερώτηµα αφορά και ατοµικά την εκλογιµότητα των συγκεκριµένων βουλευτών, είτε στις βουλευτικές είτε στις δηµοτικές εκλογές. Πρέπει να τονίσω ευθύς εξαρχής ότι η απάντηση στο ερώτηµα αυτό είναι δύσκολη, τόσο µε βάση το ισχύον Σύνταγµα όσο και στην προοπτική της αναθεώρησής του. Ξεκινώντας από το ισχύον Σύνταγµα, το βέβαιο είναι ότι δεν νοείται απαγόρευση της λειτουργίας κόµµατος, µε απόφαση δικαστηρίου, όπως ισχύει σε άλλες έννοµες τάξεις. ∆ιαφορετικά όµως τίθεται το ζήτηµα ως προς την κάθοδο σε εκλογές, καθώς το άρθρο 29 του Συντάγµατος θέτει ως προϋπόθεση για τη συνταγµατική λειτουργία ενός κόµµατος το «να εξυπηρετεί», µε «την οργάνωση και τη δράση του… την ελεύθερη λειτουργία του δηµοκρατικού πολιτεύµατος». Έως το 2002 η διάταξη αυτή εξειδικευόταν µε συγκεκριµένη ρύθµιση του νοµοθετικού διατάγµατος 59/74, που έθετε ως προϋπόθεση για την ανακήρυξη κόµµατος τη ρητή δήλωσή του ότι δεν αποβλέπει στη βίαιη κατάλυση της έννοµης τάξης και στην ανατροπή του δηµοκρατικού πολιτεύµατος. Με βάση δε αυτό το διάταγµα, υπάρχει το προηγούµενο τριών κοµµάτων που δεν ανακηρύχθηκαν (το 1994), διότι αρνήθηκαν να υποβάλουν αυτή τη δήλωση. Με τον εκλογικό νόµο του 2002 η ρύθµιση του ν.δ. καταργήθηκε και η δήλωση πρέπει πλέον να επαναλαµβάνει απλώς την προαναφερθείσα διάταξη του άρθρου 29 του Συντάγµατος. Ωστόσο, και υπό αυτή τη ρύθµιση ο Άρειος Πάγος αρνήθηκε να ανακηρύξει κόµµα, και µάλιστα µε τον τίτλο «Νέο Φασιστικό Κόµµα», επιτρέποντας απλώς στον αρχηγό του να κατέλθει ως µεµονωµένος υποψήφιος. Με βάση λοιπόν τα παραπάνω, είναι φανερό ότι τίποτε δεν θα εµπόδιζε το νοµοθέτη να επανέλθει στις ρυθµίσεις του ν.δ. του 1974, προσθέτοντας ως τρίτη προϋπόθεση –πέραν της βίαιης κατάλυσης της έννοµης τάξης και της ανατροπής του δηµοκρατικού πολιτεύµατος– τη µη έκδοση τουλάχιστον παραπεµπτικού βουλεύµατος (πολλώ δε µάλλον δικαστικής απόφασης), ως προς την ηγεσία και

FREE SUNDAY 19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

συνέντευξη

τους υποψηφίους ενός κόµµατος, για συµµετοχή σε εγκληµατική οργάνωση και για προσβολή του πολιτεύµατος. Τι θα σήµαινε όµως µια τέτοια ρύθµιση ως προς τη Χρυσή Αυγή; Πρώτον, ότι θα αναγκαστεί να κάνει συγκεκριµένη «δήλωση δηµοκρατικών φρονηµάτων», που θα τους θυµίζει τη διαβόητη «δήλωση κοινωνικών φρονηµάτων» που οι οµοϊδεάτες τους είχαν επιβάλει, µετά τον εµφύλιο, στον ελληνικό λαό. ∆εύτερον δε, και σπουδαιότερο, ότι η δήλωση αυτή δεν θα έχει µόνο συµβολική αξία, διότι θα τεκµαίρεται ψευδής και άνευ ουσίας αν έχει προηγηθεί τουλάχιστον παραπεµπτικό βούλευµα (πολύ δε περισσότερο καταδίκη), σύµφωνα µε τα προηγούµενα. Άρα, στην περίπτωση αυτή, το κόµµα δεν θα κατέρχεται στις εκλογές ακόµη και αν έχει υποβάλει δήλωση. Γνωρίζω βέβαια ότι απέναντι σε µια τέτοια θεώρηση υπάρχουν αρκετές επιφυλάξεις, οι οποίες µάλιστα σε ένα βαθµό είναι θεµιτές, όχι µόνο λόγω της ταραγµένης πολιτικής ιστορίας της χώρας, που σφραγίστηκε από τις έντονες διώξεις της Αριστεράς, αλλά ιδίως λόγω της ανεκδιήγητης θεωρίας των δύο άκρων που προβάλλουν τελευταία κύκλοι του κυβερνώντος κόµµατος, τορπιλίζοντας την αναγκαία ενότητα των πολιτικών δυνάµεων απέναντι στον ολοκληρωτισµό, προφανώς για µικροκοµµατικά οφέλη. Ωστόσο, οι καιροί έχουν αλλάξει, όσο κι αν κάποιοι προσπαθούν να ζωντανέψουν τα φαντάσµατα του παρελθόντος. Το πρόβληµα που αντιµετωπίζει η δηµοκρατία µας δεν είναι τα κόµµατα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, αλλά η Χρυσή Αυγή. Με δεδοµένο δε το ότι οι κοινωνικές συνθήκες στη χώρα µας –που θυµίζουν εκείνες του γερµανικού µεσοπολέµου– ευνοούν την ανάπτυξη νεοναζιστικών και νεοφασιστικών αντιλήψεων και πρακτικών, αλλά και το ότι το πολιτικό µας σύστηµα παρουσιάζει έντονα σηµάδια παρακµής και αναξιοπιστίας, επείγει, πέρα από την ποινική, και µια ευρύτερη θεσµική αντιµετώπιση, µε επίκεντρο τη δυνατότητα να απαγορευτεί η κάθοδος της Χ.Α. στις εκλογές, µε όλες βέβαια τις αναγκαίες εγγυήσεις που µπορούν και επιβάλλεται να αναζητηθούν ειδικότερα, ώστε να αποφευχθούν παράπλευρες απώλειες. Η προσέγγιση αυτή, µάλιστα, θα µπορούσε να επισφραγιστεί και µε µια νέα συνταγµατική διάταξη, ενόψει της συνταγµατικής αναθεώρησης, η οποία πλέον θα ρυθµίσει ενιαία τη δυνατότητα µη ανακήρυξης κοµµάτων µε τα χαρακτηριστικά της Χρυσής Αυγής και ταυτόχρονα τη δυνατότητα κατάργησής τους, από το Ανώτατο Ειδικό ∆ικαστήριο, ακόµη κι αν έχουν ανακηρυχθεί και βρίσκονται σε λειτουργία, µε παράλληλη ή και αυτοτελή, κατά περίπτωση, έκπτωση και των βουλευτών από το αξίωµά τους. Αυτό θα γίνεται, πάντως, µόνον αν τόσο το κόµµα καθαυτό όσο και οι βουλευτές του ατοµικά παραβιάσουν τα ακραία όρια ανοχής της δηµοκρατίας απέναντι στους εχθρούς της, σύµφωνα µε όσα προαναφέρθηκαν. Το ίδιο µάλιστα, δηλαδή η θέσπιση κωλύµατος λόγω παραπεµπτικού βουλεύµατος για συγκεκριµένα κακουργήµατα, θα µπορούσε να συµβεί – χωρίς µάλιστα συνταγµατική αναθεώρηση– και ως προς την υποβολή υποψηφιότητας στις δηµοτικές εκλογές. ∆ιότι σήµερα στη νοµοθεσία (άρθρο 236 παρ. 2 του ν. 3852/2010) υπάρχει µια αντίφαση, την

ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΧΡΥΣΟΣ - ΑΣΗΜΙ (ΣΚΕΥΗ) -∆ΙΑΜΑΝΤΙA ΑΓΟΡΑΖΟΥΜΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΚΟΣΜΗΜΑΤΑ. Χαρακτηριστικό παράδειγµα επιλεκτικού δικαστικού λαϊκισµού, κατά την άποψή µου, είναι η αντίθετη µε το Σύνταγµα ερµηνεία που υιοθέτησε το ∆ικαστικό Συµβούλιο του άρθρου 86 του Συντάγµατος, ως προς την υπόθεση Παπακωνσταντίνου. οποία ενδέχεται να αντιµετωπίσουµε στην περίπτωση Κασιδιάρη: κάποιος που έχει παραπεµφθεί για τέτοια κακουργήµατα να µπορεί µεν να θέσει υποψηφιότητα, αλλά µόλις εκλεγεί (αν εκλεγεί) να τίθεται σε αργία µέχρι να εκδικαστεί η υπόθεσή του. Μια και µιλάµε για αυτοδιοικητικές εκλογές, πώς κρίνετε την απόφαση της κυβέρνησης να διεξαχθούν οι ευρωεκλογές ταυτόχρονα µε τον δεύτερο και όχι µε τον πρώτο γύρο αυτών των εκλογών; Η απόφαση αυτή, η οποία ελπίζω να µην είναι οριστική, είναι καταφανώς παράνοµη. Το πρόγραµµα «Καλλικράτης», που ισχύει για τις αυτοδιοικητικές εκλογές (άρθρα 9 και 114 του ν. 3852/2010), προβλέπει ρητά ότι οι εκλογές για την ανάδειξη των αυτοδιοικητικών αρχών γίνονται «την ίδια ηµέρα διενέργειας της ψηφοφορίας για την εκλογή των Ελλήνων µελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στα ίδια εκλογικά τµήµατα, µε τις ίδιες εφορευτικές επιτροπές, τους ίδιους αντιπροσώπους δικαστικής αρχής και τους ίδιους εφόρους αντιπροσώπων». Το νόηµα αυτής της διάταξης, το οποίο µάλιστα γνωρίζω από πρώτο χέρι, διότι τυχαίνει να ήµουν ο εισηγητής της, είναι σαφέστατο: ταυτόχρονα µε τις ευρωεκλογές διεξάγεται ο πρώτος και όχι ο δεύτερος γύρος των αυτοδιοικητικών εκλογών, διότι η συγκεκριµένη ρύθµιση, όπως τονίζεται και στην εισηγητική έκθεση, αποσκοπεί στη µέγιστη δυνατή µείωση των εκλογικών δαπανών. Πώς όµως είναι δυνατόν να έχουµε τέτοια µείωση των δαπανών όταν ο δεύτερος γύρος ενδέχεται να αφορά πολύ λιγότερους δήµους και περιφέρειες, ενώ τίποτε δεν αποκλείει, θεωρητικά τουλάχιστον, να µην υπάρξει καν δεύτερος γύρος; Είναι φανερό λοιπόν ότι πρόκειται για µια απόφαση που λήφθηκε όχι µε θεσµικά αλλά µε καθαρά µικροπολιτικά κριτήρια, τα οποία δυστυχώς, για µια ακόµη φορά, βλέπουµε όχι απλώς να πρυτανεύουν αλλά να τίθενται υπεράνω του νόµου, επιτείνοντας ακόµη περισσότερο την απαξίωση των κοµµάτων που καταφεύγουν ανερυθρίαστα σε τέτοιες µεθοδεύσεις.

ΕΛΑΤΕ ΣΕ ΜΑΣ, ΑΓΟΡΑΖΟΥΜΕ ΣΤΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΤΙΜΕΣ, ΣΙΓΟΥΡΑ ΘΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΤΕ ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΙΟ ΓΕΝΝΑΙΟ∆ΩΡΟΙ ΚΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΘΑ ΚΕΡ∆ΙΣΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ!!!

Επισκευτείτε µας σ' ένα από τα καταστήµατα µας: ● ROLEX ● CARTIER ● PATEK PHILIPPE ● IWC ● OMEGA ● BREITLING ● PIAGET ● LANGE&SHONE ● PANERAI ● VACHERON ● BVLGARΙ (και όλα τα υψηλής αξίας, χρυσά και ρολόγια τσέπης)

ΣΥΝΤΑΓΜΑ, ΝΙΚΗΣ 2, ΑΘΗΝΑ (ΠΡΟΣΟΧΗ ∆ΕΥΤΕΡΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ 6). ∆ΕΥΤΕΡΑ-ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: 09.00-16.00 & ΣΑΒΒΑΤΟ: 10.00-14.00, ΤΗΛ.: 210 -3251071, ΚΙΝ. 6944775451 (24 ΩΡΕΣ), e-mail: info@euro-gold.gr • www.euro-gold.gr

ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ 24

(απέναντι από Carrefour Μαρινόπουλος).

ΑΓΟΡΑ-ΠΩΛΗΣΗ- ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ

∆ΕΥΤΕΡΑ-ΤΕΤΑΡΤΗ: 10.00-16.00 & ΤΡΙΤΗ-ΠΕΜΠΤΗ-ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: 10.00-19.00, ΣΑΒΒΑΤΟ: 10.00-14.00, ΤΗΛ.: 210 - 6085766, ΚΙΝ. 6944454471 (24 ΩΡΕΣ), e-mail: info@euro-gold.gr

FREE SUNDAY

ευρώπη

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

Ο έρωτας στα χρόνια της λιτότητας ΑΝΝΑ ΖΑΡΙΦΗ

ουλάχιστον 2% ανέβηκε η ασθµαίνουσα δηµοτικότητα του Γάλλου Πρόεδρου µετά την αποκάλυψη του δεσµού του, που, εκτός από άρωµα γυναίκας, έχει και άρωµα κορσικανικής µαφίας. Η περασµένη Τρίτη ήταν µία σηµαντική µέρα για τον Φρανσουά Ολάντ, που το τελευταίο διάστηµα είχε βρεθεί πολλές φορές στα πρωτοσέλιδα των ΜΜΕ, κυρίως λόγω της εξαιρετικά χαµηλής δηµοτικότητάς του. Εδώ και πολύ καιρό είχε προγραµµατιστεί µία µεγάλη συνέντευξη Τύπου, όπου περισσότεροι από 500 δηµοσιογράφοι θα είχαν την ευκαιρία να τον ακούσουν να περιγράφει αναλυτικά την κοινωνική και οικονοµική του πρόταση, τους βασικούς άξονες της οποίας είχε παρουσιάσει στις 31 ∆εκεµβρίου. Όµως ο Ολάντ υπολόγιζε χωρίς τον παπαράτσι του περιοδικού «Closer», του εντύπου που τον Σεπτέµβριο του 2012 δεν είχε διστάσει να δηµοσιεύσει γυµνόστηθες φωτογραφίες της Κέιτ Μίντλετον από τις διακοπές της στη νότια Γαλλία. Το περιοδικό, που τα τελευταία χρόνια έχει κερδίσει µεγάλο µέρος της αγοράς σε µια χώρα που δεν φηµίζεται για τις εκδόσεις tabloid, δηµοσίευσε πολυσέλιδο ρεπορτάζ µε την αποκάλυψη ότι ο Γάλλος Πρόεδρος δεν τρώει τα κρουασάν του στο Μέγαρο των Ηλυσίων µε την επίσηµη αγαπηµένη του, δηµοσιογράφο Βαλερί Τριερβελέρ, αλλά µε τη 41 ετών ηθοποιό Ζιλί Γκαγιέ. Το εκτενές φωτορεπορτάζ έδειχνε τον Πρόεδρο να επισκέπτεται και να αναχωρεί –χωρίς ιδιαίτερη συνοδεία, καβαλώντας ένα σκούτερ– από δανεικό διαµέρισµα σε πολυτελή πολυκατοικία του Παρισιού, όπου φέρεται να συναντούσε την ηθοποιό.

Οι ερωτευµένοι Πρόεδροι Ο δεσµός του Προέδρου δεν φαίνεται να σόκαρε τους Γάλλους. Σύµφωνα µε δηµοσκόπηση του LH2, ο σοσιαλιστής Πρόεδρος κέρδισε δύο ποσοστιαίες µονάδες και η δηµοτικότητά του πλέον φτάνει το… παγωµένο 26%, ενώ σε άλλη δηµοσκόπηση το 77% των Γάλλων υποστηρίζει ότι οι σχέσεις του Ολάντ είναι ιδιωτικό θέµα. Πολλώ δε µάλλον που ο Ολάντ δεν είναι σήµερα, ούτε και υπήρξε ποτέ, παντρεµένος, ούτε ακόµα και µε τη συνάδελφό του πολιτικό Σεγκολέν Ρουαγιάλ, µε την οποία έχει τέσσερα παιδιά και την οποία εγκατέλειψε για τη νυν

επίσηµη σύντροφό του. Είναι εξάλλου γνωστό σε όσους ασχολούνται µε τις πολιτικές φήµες και τα σκάνδαλα ότι η γαλλική κοινή γνώµη δεν ενδιαφέρεται για τις προσωπικές στιγµές των πολιτικών της, τις οποίες δεν αντιµετωπίζει µε διάθεση ηθική. Αντιθέτως, προβληµατίζεται ιδιαίτερα όσον αφορά την υγεία τους και µε ειδήσεις που έχουν να κάνουν µε το αν είναι σε θέση να ασκήσουν τα καθήκοντά τους. Και οι φωτογραφίες του ερωτοχτυπηµένου Φρανσουά να καβαλάει το σκούτερ για να βρεθεί µε την καινούργια αγαπηµένη του καθόλου δεν δίνουν την εικόνα ανθρώπου καταβεβληµένου ή ασθενή. Σε αντίθεση µε την επίσηµη αγαπηµένη του Ολάντ, τη δηµοσιογράφο Βαλερί Τριερβελέρ, που βρίσκεται στο πλευρό του από το 2007, εκτελώντας σήµερα χρέη πρώτης κυρίας στο Ελιζέ, η οποία στο άκουσµα της είδησης έπαθε νευρικό κλονισµό και νοσηλεύεται σε κλινική του Παρισιού «για ξεκούραση». Από το 1899, οπότε ο Γάλλος Πρόεδρος Φελίξ Φορ βρήκε το θάνατο στην αγκαλιά της ερωµένης του, έως το 1959, οπότε έγινε γνωστό ότι στο Ελιζέ οργανώνονταν παραστάσεις µε ανήλικες µπαλαρίνες που κατέληγαν σε όργια, αλλά και πιο πρόσφατα, στις υποθέσεις DSK, δεν έχουν αλλάξει πολλά στον τρόπο που οι Γάλλοι βλέπουν την κλίση των πολιτικών τους στον έρωτα. Έλλειψη ηθικής υποκρισίας ή λιµπερτίνικο πνεύµα, η πεποίθησή τους ότι οι προσωπικές υποθέσεις και η ιδιωτική σφαίρα πρέπει να προστατεύονται δεν κλονίζεται εύκολα. Γι’ αυτό και στη Γαλλία ισχύουν µέχρι σήµερα µερικοί από τους πιο αυστηρούς νόµους για την προστασία της ιδιωτικής ζωής. Και µε αυτούς ακριβούς τους νόµους απείλησε αρχικά να απαντήσει ο Ολάντ στο δηµοσίευµα περί παράνοµου δεσµού. Όπως φάνηκε πάντως και στη συνέντευξη, στην οποία απάντησε λακωνικά στις 4-5 ερωτήσεις που αφορούσαν το τελευταίο ροζ σκάνδαλο του Ελιζέ, τελικά θα αποφύγει να στραφεί στη ∆ικαιοσύνη. Θέλει ωστόσο µε κάθε τρόπο να προστατέψει αυτό το κοµµάτι της ζωής του και δήλωσε ότι «ο καθένας στην προσωπική του ζωή µπορεί να περάσει δοκιµασίες. Αυτή είναι και η δική µας περίπτωση. Πρόκειται για οδυνηρές στιγµές. Όµως έχω µία αρχή, η προσωπική ζωή θα πρέπει να αντιµετωπίζεται στην ιδιωτική σφαίρα, µε σεβασµό στην ιδιωτικό-

τητα του καθενός».

Μαφιόζικο το διαµέρισµα Υπάρχουν πάντως και κάποιες απροσδόκητες αποκαλύψεις, που δύσκολα µπορούν να αποπεµφθούν ως ιδιωτικές υποθέσεις. Από τη µια, το διαµέρισµα που φέρεται να χρησιµοποιούσαν για να συναντιούνται οι Ολάντ και Γκαγιέ ανήκει σε κάποιον Μισέλ Φερασί, που έχει καταδικαστεί σε 18µηνη φυλάκιση µε αναστολή για συµµετοχή σε ξέπλυµα χρήµατος της κορσικανικής µαφίας. Το διαµέρισµα χρησιµοποιούσε επίσης η ηθοποιός Εµανιουέλ Οκ, που το παραχώρησε στη φίλη της Γκαγιέ. Από την άλλη, η όµορφη ηθοποιός απασχόλησε τον γαλλικό Τύπο για έναν ακόµη λόγο, µε το σατιρικό περιοδικό «Le Canard Enchaîné» να αποκαλύπτει πως την παραµονή των Χριστουγέννων η 41χρονη διορίστηκε στην καλλιτεχνική επιτροπή της Βίλας των Μεδίκων, που φιλοξενεί τη Γαλλική Ακαδηµία στη Ρώµη. Το γαλλικό υπουργείο Πολιτισµού διέψευσε τον τελικό διορισµό της στην επιτροπή, που είναι αρµόδια για την επιλογή των δεκαπέντε οικότροφων, ερευνητών ή καλλιτεχνών, που κάνουν εκεί το residency τους για 12 έως 18 µήνες. Πάντως, πριν από τη διάψευση η ιστοσελίδα του θεσµού ανέφερε το όνοµα της Γκαγιέ ως µέλους της επιτροπής, δίνοντας την αίσθηση του ευνοϊκού διορισµού στο ∆ηµόσιο.

Τη διόρισε έγκυο; Αν πάλι οι φήµες που διαδόθηκαν αστραπιαία από το προφίλ Γάλλου µπλόγκερ και θέλουν την ερωµένη του Προέδρου έγκυο τεσσάρων µηνών επαληθευτούν, ίσως το δηµοσίευµα προέκυψε σε συνεννόηση µε το Προεδρικό Μέγαρο, όπως είχε γίνει και µε την κόρη του άλλου σοσιαλιστή Φρανσουά, Μαζαρίν Μιτεράν, η επίσηµη παρουσία της οποίας στη ζωή του µεγάλου Γάλλου πολιτικού έγινε µέσα από ένα δηµοσίευµα του µοναδικού τότε περιοδικού τέτοιας ύλης «Paris Match». Το θέµα για το περιοδικό είχε µάλιστα φωτογραφίσει ο ίδιος παπαράτσι που κάνει καριέρα στο κατόπι των προέδρων, ο οποίος δεν παρέλειψε να κάνει αιχµηρά σχόλια για την ασφάλεια του Πρόεδρου και για την άνεση µε την οποία τον φωτογράφισε να µπαίνει στην ερωτική του φωλιά.

Από το 1899, οπότε ο Γάλλος Πρόεδρος Φελίξ Φορ βρήκε το θάνατο στην αγκαλιά της ερωµένης του, έως το 1959, οπότε έγινε γνωστό ότι στο Ελιζέ οργανώνονταν παραστάσεις µε ανήλικες µπαλαρίνες που κατέληγαν σε όργια, αλλά και πιο πρόσφατα, στις υποθέσεις DSK, δεν έχουν αλλάξει πολλά στον τρόπο που οι Γάλλοι βλέπουν την κλίση των πολιτικών τους στον έρωτα. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, πάντως, ο Ολάντ άφησε να εννοηθεί ότι θα βάλει τέλος στο «ερωτικό τρίγωνο» πριν από την επίσηµη επίσκεψή του στις ΗΠΑ, που είναι προγραµµατισµένη για τον επόµενο µήνα και για την οποία έχει προβλεφθεί µόνο µία θέση. Μένει να δούµε ποια από τις δύο κυρίες θα επιλέξει να πάρει µαζί του στη συνάντηση µε τους Οµπάµα. Στο µεταξύ, πρέπει να ανατρέψει τη µάλλον αρνητική εικόνα που έχουν οι πολίτες για τις πολιτικές του ικανότητες, καθώς κινδυνεύει να δει και την πολιτική του καριέρα να γίνεται ιδιωτική υπόθεση. Την ίδια ώρα, τα γαλλικά Μέσα, µετά από καιρό, τον κρίνουν θετικά, σχολιάζοντας ότι κατάφερε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να µην αφήσει τις ροζ αποκαλύψεις να επισκιάσουν τις οικονοµικές εξαγγελίες του, που περιείχαν µόνο λιτότητα και την υπόσχεση περικοπών των δηµοσίων δαπανών κατά 50 εκατ. ευρώ τη διετία 2015-2017, προµηνύοντας οδυνηρές στιγµές για τους Γάλλους πολίτες.

free sunday

ευρώπη

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

Πολιτικό ναυάγιο σε ροζ φόντο ΓιώρΓος Καποπουλος

ελευθεριότητα και η έξω από τους συμβατικούς κανόνες προσωπική ζωή της άρχουσας και κυβερνώσας ελίτ είναι μια παράδοση αιώνων στη Γαλλία, έχει τις ρίζες της στην εποχή της απόλυτης μοναρχίας: Στο Ανάκτορο των Βερσαλλιών οι Λουδοβίκοι όριζαν την εκλογή καρδιναλίων και επισκόπων, με τον Πάπα απλώς να επικυρώνει, και θεσμοθετούσαν, με πρώτη γνωστή περίπτωση την κυρία Ντε Πομπαντούρ, τον άτυπο θεσμό της επίσημης ερωμένης του βασιλιά. Οι κανόνες των νόμων αλλά και της ηθικής, όπως προσδιορίζονται από τη θρησκεία, είναι για τους κοινούς θνητούς, για την κορυφή της εξουσίας το πλαίσιο L’ État c’ est moi (Το κράτος είμαι εγώ) του Λουδοβίκου 14ου αφήνει απόλυτη ελευθερία.

Βήμα προς την ελευθερία Στα παραπάνω ας προσθέσουμε τη μερίδα συγγραφέων και διανοητών που από το 1789 μέχρι και σήμερα έχουν αναγάγει την πλήρη απεξάρτηση από κάθε ηθικό κανόνα στην προσωπική ζωή ως το πρώτο βήμα προς την ελευθερία και, τέλος, ας θυμηθούμε την απαξίωση της συμβατικής μικροαστικής ηθικής από τους Σταντάλ, Μπαλζάκ και Φλομπέρ. Η Μαντάμ Μποβαρί δεν είναι η Λαίδη Τσάτερλι, μια κατανοητή παρέκκλιση από τον κανόνα, αλλά εξεγερμένη ηρωίδα κατά της καταπίεσης και της αλλοτρίωσης. Όλα τα παραπάνω αθροιστικά έχουν καθιερώσει στη Γαλλία μια ασυλία της προσωπικής ζωής της πολιτικής ηγεσίας, με πιο γνωστά παραδείγματα τη συνενοχή και σιωπή για δεκαετίες για την παράλληλη οικογένεια του Μιτεράν, αλλά και για τις μυθιστορηματικού τύπου προσωπικές περιπέτειες του Ζισκάρ ντ’ Εστέν. Τι συμβαίνει λοιπόν σήμερα με την προσωπική ζωή του Ολάντ στα πρωτοσέλιδα; Άλλαξαν οι Γάλλοι και η Γαλλία; Ξέχασαν την κουλτούρα της ελευθεριότητας και απέκτησαν την ενοχική αυστηρότητα Καλβινιστών, Κουακέρων και Βαπτιστών;

Φωτορομάντζο για τρεις Η απάντηση στο ερώτημα πρέπει να αναζητηθεί στο πεδίο της πολιτικής. Πολύ πριν αρχίσει να μας ταλαιπωρεί δημόσια το φωτορομάντζο «Ο Φρανσουά, η Βαλερί και η Ζιλί», ο Ολάντ είχε αγγίξει το ναδίρ της δημοτικότητας στις δημοσκοπήσεις, στη σκιά του δημοσκοπικού προβαδίσματος της άκρας Δεξιάς του Εθνικού Μετώπου της Λεπέν, με ορίζοντα τις ευρωεκλογές. Δημοσιογράφοι και αναλυτές στο Παρίσι εδώ και λίγους μήνες διερωτώνται πώς ο Ολάντ, μετά την επερχόμενη, πρωτοφανή στα πολιτικά χρονικά της χώρας, πολιτική του συντριβή, θα κατορθώσει να εξαντλήσει

την προεδρική του θητεία, που λήγει το 2017. Την περασμένη Τρίτη ο Ολάντ, τουλάχιστον επικοινωνιακά, φάνηκε αμήχανος στο ερώτημα αν η μέχρι τώρα επίσημη σύντροφός του εξακολουθεί να είναι πρώτη κυρία της Γαλλίας. Δυστυχώς για τον ίδιο, αλλά και για τη Γαλλία και την Ευρωζώνη, η αναποφασιστικότητά του δεν περιορίζεται στο δίλημμα «Βαλερί-Ζιλί», αλλά κυρίως αφορά τη στρατηγική του Παρισιού απέναντι στη γερμανική ΕυρώπηΕυρωζώνη, που έχει επιβάλει το Βερολίνο από την άνοιξη του 2010 μέχρι και σήμερα. Ο Ολάντ εξελέγη ως η άρνηση ή αμφισβήτηση της απόφασης του Σαρκοζί να υποταγεί στη Μέρκελ, ως παράγων αμφισβήτησης που θα επέβαλλε την επαναδιαπραγμάτευση με τη Γερμανία, με στόχο να επιβάλει την επάνοδο στην ανάπτυξη.

Πολιτικό βραχυκύκλωμα Από την υποταγή του Σαρκοζί στην εξέγερση του Ολάντ; Δυστυχώς, τίποτε από τα δύο. Ο νέος Γάλλος Πρόεδρος εδώ και ενάμιση χρόνο μοιάζει πολιτικά βραχυκυκλωμένος, αμήχανος απέναντι στο Βερολίνο. Δεν αντλεί ούτε τα αντισταθμιστικά οφέλη μιας επίσημης υποταγής, όπως ο προκάτοχός του, ενώ δεν συσπειρώνει την εκλογική και την κομματική του βάση, καθώς δεν αναφέρεται ούτε προσχηματικά στις προεκλογικές του δεσμεύσεις. Η άνοιξη του 2014 θα είναι πολύ σκληρή για τον Ολάντ και το Σοσιαλιστικό Κόμμα, καθώς, απ’ ό,τι φαίνεται, θα είναι μια ταυτόχρονη επανέκδοση δύο καταστροφικών ημερομηνιών του παρελθόντος: πρώτον, της συντριπτικής εκλογικής ήττας του Σοσιαλιστικού Κόμματος στις βουλευτικές εκλογές της άνοιξης του 1993 και, δεύτερον, του ταπεινωτικού πολιτικού τέλους του Ζοσπέν, που έπειτα από πενταετή θητεία στην πρωθυπουργία είδε, τον Απρίλιο του 2002, τον Λεπέν να του κλείνει το δρόμο της συμμετοχής στον δεύτερο γύρο της προεδρικής εκλογής.

Πολύ λίγο, πολύ αργά Τα μέτρα ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και οι πρωτοφανείς σε έκταση για τα δεδομένα της Γαλλίας δημοσιονομικές περικοπές που εξήγγειλε την Τρίτη ο Ολάντ τον σπρώχνουν πιο βαθιά στο αδιέξοδο. Παρά τη θετική ρητορική με την οποία έγιναν δεκτά από το Βερολίνο, δεν αλλάζουν την εμπεδωμένη πλέον πεποίθηση της γερμανικής πολιτικής ελίτ, που βλέπει τη σπάταλη και πιστή στον κρατισμό Γαλλία ως τον μεγάλο ασθενή της Ευρωζώνης, ως μια χώρα πλέον την οποία η Γερμανία αντιμετωπίζει ως ανήκουσα σε μια ομάδα μεσαίων δυνάμεων, δίπλα στην Ιταλία, την Ισπανία και την Πολωνία. Ούτε λοιπόν ισότιμος εταίρος της Γερμανίας, έστω και προσχηματικά, επικοινωνιακά, ούτε ηγέτης του Νότου της

Ευρωζώνης σε ένα κοινό απέναντι στο Βερολίνο μέτωπο, η Γαλλία του Ολάντ και του Σοσιαλιστικού Κόμματος βρίσκεται σε αδιέξοδο.

Το παράδειγμα του Μιτεράν Μετά το Βατερλό της εκλογικής ήττας του 1993 ο Μιτεράν άντεξε αλλά δύο χρόνια στην προεδρία, μαζί με τη δεξιά κυβέρνηση του Μπαλαντίρ, ασκώντας πλήρεις και μη αμφισβητήσιμες υπερεξουσίες, και ταυτόχρονα διαχειρίστηκε με μικρές απώλειες ένα προσωπικό και ένα πολιτικό σκάνδαλο: Το 1994 αποκαλύφθηκε στο ευρύ κοινό η ύπαρξη της εξώγαμης κόρης του Μαζαρίν, ενώ κυκλοφόρησε βιβλίο που αποκάλυπτε το ακροδεξιό νεανικό του παρελθόν, καθώς και τη συνεργασία του με την κατοχική κυβέρνηση του Βισί και τη λήψη του ανώτατου παρασήμου της εποχής από τον στρατάρχη Πετέν – παράδειγμα και υπόδειγμα πολιτικής βαρύτητας που δεν ακυρώνεται με καμιά αποκάλυψη οποιουδήποτε είδους. Εδώ είναι και η διαφορά: η κοινή γνώμη της Γαλλίας δεν διασκεδάζει με θεατρικό έργο vaudeville, αντάξιο ενός Φεϊντό, αλλά εξοργίζεται με έναν κατώτερο κάθε προσδοκίας ηγέτη. Η οπερετική μέχρι τώρα εξέλιξη του έργου «Βαλερί-Φρανσουά-Ζιλί» εκλαμβάνεται όχι ως πρόκληση ηθικής παραβατικότητας, αλλά ως κακόγουστη φάρσα την πιο δύσκολη ώρα της μεταπολεμικής Ιστορίας της Γαλλίας.

free sunday

οικονομία

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

ενική είναι η διαπίστωση ότι η πολιτική των μνημονίων δεν απέδωσε στην Ελλάδα τα αναμενόμενα. Η κυβερνητική ηγεσία θεωρεί ότι τα αρχικά μνημόνια ήταν λάθος σχεδιασμένα και πως αυτή μπόρεσε να διαπραγματευτεί, με τους εκπροσώπους των πιστωτών του ελληνικού Δημοσίου, συγκεκριμένες βελτιώσεις. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης καταδικάζουν συνολικά την πολιτική των μνημονίων και διαφημίζουν την αποδέσμευση της Ελλάδας από αυτά, σε περίπτωση εκλογικής επικράτησής τους. Άλλωστε η ίδια η κυβέρνηση προβάλλει την άποψη ότι με την έξοδο της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές θα υπερβεί και αυτή την πολιτική των μνημονίων. Το ΔΝΤ διαπιστώνει ότι το πρόβλημα υπερχρέωσης της Ελλάδας δεν λύθηκε και προτείνει το «κούρεμα» του χρέους που αναλογεί στον λεγόμενο επίσημο τομέα, διευκρινίζοντας ταυτόχρονα ότι δεν υπάρχει περίπτωση «κουρέματος» των δανείων που χορήγησε το Ταμείο στην Ελλάδα. Οι «σκληροί» των Βρυξελλών και του Βερολίνου αναγνωρίζουν την προσπάθεια που καταβάλλει η ελληνική κυβέρνηση, ταυτόχρονα όμως αφήνουν να εννοηθεί ότι η Ελλάδα είναι ειδική περίπτωση, εφόσον δεν εφάρμοσε τα μνημόνια με την αποτελεσματικότητα της Ιρλανδίας και την καλή πολιτική διάθεση της Πορτογαλίας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, λίγο πριν από τις ευρωεκλογές και την αλλαγή της σύνθεσής του εξαιτίας της πολιτικής ανόδου των ευρωσκεπτικιστών και των ακροδεξιών, ρίχνει τις ευθύνες για τις αστοχίες και τις υπερβολές των μνημονίων στα λάθη της τρόικας. Έφτασε η ώρα λοιπόν να αναρωτηθούμε τι πήγε στραβά με τα μνημόνια στην Ελλάδα, όχι για να πάρουμε μέρος στον πολιτικό και επικοινωνιακό εντυπωσιασμό αλλά για να αναζητήσουμε τις λύσεις που θα μας βγάλουν από το αδιέξοδο.

Χάθηκε ο έλεγχος Ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους απέτυχε η πολιτική των μνημονίων στην Ελλάδα είναι ότι την περίοδο 2008-2010 χάθηκε ο έλεγχος της οικονομίας, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό απ’ ό,τι στην Ιρλανδία και στην Πορτογαλία, τις άλλες μνημονιακές χώρες. Η κυβέρνηση Καραμανλή δεν αντέδρασε στη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, παρά το γεγονός ότι ο τότε πρωθυπουργός επέμενε ότι είχε «θωρακίσει» την εθνική οικονομία. Μεγάλες ευθύνες για τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό, το έλλειμμαρεκόρ στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και την επιτάχυνση της κούρσας της υπερχρέωσης είχε και ο Γιώργος Παπανδρέου, που διεκδίκησε και πήρε την εξουσία με το σύνθημα «τα λεφτά υπάρχουν». Με ευθύνη των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, η αφετηρία από την οποία ξεκίνησε η εφαρμογή της πολιτικής των μνημονίων ήταν πολύ χειρότερη για την Ελλάδα απ’ ό,τι για τις άλλες μνημονιακές και προμνημονιακές χώρες.

Αρνητική δυναμική Δεν ήταν μόνο η αφετηρία εξαιρετικά κακή με βάση το δημοσιονομικό έλλειμμα και το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, που ήταν γύρω στο 15% του ΑΕΠ το 2009, και το χρέος, που ξεπέρασε το 125% του ΑΕΠ, αλλά είχε δημιουργηθεί και μία εξαιρετικά αρνητική δυναμική. Οι αποφάσεις των κυβερνήσεων Καραμανλή

πολιτικές εξελίξεις και απέφευγαν να διατυπώσουν συγκεκριμένη άποψη για τον τρόπο αντιμετώπισης της κρίσης που προκάλεσαν με τα λάθη και τις παραλείψεις τους. Προτίμησαν να αφήσουν το ρόλο των «κακών» στους εκπροσώπους των πιστωτών του ελληνικού Δημοσίου και να παίξουν ένα είδος πολιτικής «άμυνας», στο όνομα των συμφερόντων του ελληνικού λαού. Με αυτή την επιλογή φτάσαμε σε μνημόνια το περιεχόμενο των οποίων δεν έχει μεγάλη σχέση με την ελληνική οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα. Έτσι, είχαμε μεγάλη αύξηση της φορολογίας σε μια χώρα όπου το βασικό πρόβλημα είναι η φοροδιαφυγή, δημιουργήθηκε ο λεγόμενος φοροπληθωρισμός σε μία περίοδο που έπρεπε να ενισχύσουμε τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και ισοπεδώθηκαν φορολογικά και οικονομικά τα ακίνητα, παρά τον στρατηγικής σημασίας ρόλο τους στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και στη διατήρηση της ισορροπίας της ελληνικής κοινωνίας. Αυτά και πολλά άλλα θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εάν οι πολιτικοί μας αντιμετώπιζαν τα προβλήματα αντί να κρύβονται από αυτά.

Πλήρης έλλειψη συνεννόησης

Οι βασικοί λόγοι για τους οποίους απέτυχαν τα μνημόνια Οι πρωταγωνιστές της ελληνικής «διάσωσης» αλληλοκατηγορούνται χωρίς να λύνουν τα προβλήματα. γιωργος κυρτςος

και Παπανδρέου δημιουργούσαν με το πέρασμα του χρόνου νέες επιβαρύνσεις, παρά το γεγονός ότι είχε διαπιστωθεί η οικονομική αδυναμία του ελληνικού Δημοσίου. Οι διορισμοί στο Δημόσιο και τα πολυτελή προγράμματα συνταξιοδότησης κόστιζαν ολοένα περισσότερο, οι «ουρές» των εξοπλιστικών προγραμμάτων δημιουργούσαν πρόσθετα βάρη, οι «αρπαχτές» στο χώρο της Υγείας, των νοσοκομείων του ΕΣΥ, των ΟΤΑ, συγκεκριμένων ΔΕΚΟ κ.λπ. συνεχίστηκαν, ανεξάρτητα από τη μνημονιακή στροφή 180 μοιρών που επιχειρήθηκε στην οικονομική πολιτική. Μια ματιά στα επίσημα στατιστικά στοιχεία δείχνει ότι οι μεγαλύτερες εισοδηματικές αυξήσεις δόθηκαν το πρώτο τρίμηνο του 2010, λίγο πριν από την έναρξη εφαρμογής της πολιτικής των μνημονίων. Ακόμη και σήμερα, ο μέσος όρος ηλικίας συνταξιοδότησης των Ελλήνων είναι κάτι παραπάνω από 58 έτη. Είναι

αισθητά χαμηλότερος από τον μέσο όρο ηλικίας συνταξιοδότησης σε χώρες της Ευρωζώνης που δεν αντιμετωπίζουν τόσο σοβαρή κρίση χρηματοδότησης του ασφαλιστικού, συνταξιοδοτικού συστήματος. Τα παραδείγματα που αναφέραμε δείχνουν ότι η μνημονιακή αυστηροποίηση της οικονομικής πολιτικής χρειάζεται χρόνο για να «σπάσει» τη δυναμική που δημιούργησαν προμνημονιακές αποφάσεις των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ.

Χωρίς σοβαρή διαπραγμάτευση Ο τρίτος λόγος για τον οποίο οδηγήθηκαν σε αποτυχία τα μνημόνια που εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα πρέπει να αναζητηθεί στη διαπραγματευτική ανυπαρξία της ελληνικής πλευράς, ιδιαίτερα στο ξεκίνημα της μνημονιακής πολιτικής. Για τους δικούς τους πολιτικούς λόγους οι Έλληνες κυβερνητικοί αρμόδιοι δήλωναν πάντα αιφνιδιασμένοι από τις αρνητικές

Ένα άλλο ιδιαίτερο ελληνικό χαρακτηριστικό που οδήγησε στην αποτυχία της πολιτικής των μνημονίων είναι η πλήρης έλλειψη συνεννόησης μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων. Στην Ιρλανδία και στην Πορτογαλία υπήρξε συναίνεση σε βασικά ζητήματα που είχαν σχέση με την αντιμετώπιση της κρίσης, χωρίς βέβαια να καταργηθεί η πολιτική αντιπαράθεση. Στην Ελλάδα η όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική εφαρμογή του μνημονίου από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ εμποδίστηκε από τη σκληρή αντιπολίτευση της ΝΔ αλλά και την εσωκομματική αντιπολίτευση του κ. Βενιζέλου σε βάρος του κ. Παπανδρέου. Τώρα που ο κ. Σαμαράς και ο κ. Βενιζέλος προσπαθούν να εφαρμόσουν τη μνημονιακή πολιτική, η αποτελεσματικότητά τους περιορίζεται από τη σκληρή αντιπολίτευση που ασκούν ο ΣΥΡΙΖΑ και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης. Η έλλειψη στοιχειώδους πολιτικής συνεννόησης μεταξύ των πρωταγωνιστών της ελληνικής πολιτικής ζωής διαφοροποιεί την Ελλάδα από τις άλλες μνημονιακές και προμνημονιακές χώρες.

Ισοπεδωμένη διοίκηση Ο πέμπτος λόγος για την αποτυχία της μνημονιακής πολιτικής στην Ελλάδα πρέπει να αναζητηθεί στην άρνηση των κυβερνήσεων να εξυγιάνουν τη δημόσια διοίκηση, περιορίζοντας δραστικά τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων και το συνολικό κόστος της. Αντί γι’ αυτό, υπερασπίστηκαν με πάθος την παραδοσιακή εκλογική πελατεία τους και απέφυγαν οποιαδήποτε αξιολόγηση και αξιοκρατική διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού στη δημόσια διοίκηση και στην τοπική, περιφερειακή αυτοδιοίκηση. Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής ήταν να χάσουν οποιοδήποτε οικονομικό και επαγγελματικό κίνητρο οι πραγματικοί δημόσιοι λειτουργοί, προκειμένου να βρεθούν τα λεφτά για να συντηρηθεί ο «στρατός» των άχρηστων κομματικών αργόμισθων και ημιαργόμισθων. Ο μικροπολιτικός, κομματικός τρόπος εφαρμογής των μνημονίων από τις ελληνικές κυβερνήσεις, σε ό,τι αφορά τους δημοσίους υπαλλήλους, έριξε ακόμη πιο χαμηλά το

FREE SUNDAY

οικονοµία

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

επίπεδο της δηµόσιας διοίκησης και της δηµοτικής, περιφερειακής αυτοδιοίκησης. Φτάσαµε στο σηµείο να µην έχει απολυθεί ούτε ένας κοµµατικός αργόµισθος από τους εκατοντάδες χιλιάδες που τοποθετήθηκαν στο ∆ηµόσιο από τις κυβερνήσεις της Ν∆ και του ΠΑΣΟΚ, µε τον ιδιωτικό τοµέα της οικονοµίας να χάνει τα τελευταία τρία χρόνια θέσεις εργασίας µε ρυθµό 1.000 για κάθε εργάσιµη ηµέρα!

Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό λάθος σε επίπεδο οικονοµικού σχεδιασµού, που θα πρέπει να αποδοθεί στις σκοπιµότητες των πιστωτών του ελληνικού ∆ηµοσίου, στη διαπραγµατευτική ανυπαρξία της τότε κυβέρνησης και της Τραπέζης της Ελλάδος αλλά και σε παιχνίδια συµφερόντων που παίχτηκαν σε πολύ κλειστό κύκλο µε δεκάδες δισ. ευρώ δηµόσιου χρήµατος.

συστήµατος και της νοσοκοµειακής περίθαλψης; Με τη µέθοδο που επελέγη για την εφαρµογή των µνηµονίων ενισχύθηκαν οι παθογένειες που οδήγησαν το ∆ηµόσιο στην υπερχρέωση. Νοµίζουµε ότι πληρώνουµε το λογαριασµό του παρελθόντος, ενώ όλα δείχνουν ότι µε τις µεθόδους που ακολουθούνται ετοιµάζεται ο λογαριασµός που θα πληρώσουµε στο µέλλον.

∆απανηρές ιδιωτικοποιήσεις

Νέος θρίαµβος της διαφθοράς

Έλλειψη χρηµατοδότησης

Η αποτελεσµατικότητα των µνηµονίων περιορίστηκε στην Ελλάδα και εξαιτίας του συνεχιζόµενου θριάµβου της διαφθοράς. Τα µνηµόνια συνδέθηκαν µε ειδικές κατεπείγουσες διαδικασίες, τον περιορισµό της διαφάνειας, στο όνοµα της άµεσης εξυπηρέτησης των αναγκών της οικονοµίας, και την ενίσχυση των κρατικοδίαιτων-διαπλεκόµενων χαρακτηριστικών του ελληνικού καπιταλισµού. Ποια τράπεζα θα εξαφανιστεί και ποια θα ενισχυθεί µε δηµόσιο χρήµα; Ποιοι κατασκευαστικοί όµιλοι θα επιδοτηθούν µε διάφορους τρόπους για να αντέξουν στην κρίση; Ποια ΜΜΕ θα δανειοδοτηθούν και ποιες επιχειρήσεις που διαπλέκονται µε αυτά θα βοηθηθούν; Πώς θα αλλάξουν οι κανόνες για να χρηµατοδοτηθούν οι ιδιωτικές µονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε βάρος της ∆ΕΗ; Ποια δάνεια θα ρυθµιστούν, ποιοι υπεύθυνοι για τη χορήγησή

Η διοίκηση της Τραπέζης της Ελλάδος παραδέχεται ότι τα «κόκκινα» δάνεια, αυτά των οποίων η εξυπηρέτηση καθυστερεί τουλάχιστον για τρεις µήνες, έχουν ξεπεράσει το 30% του συνόλου, ενώ διατυπώνεται ήδη δηµόσια η άποψη ότι τα «κόκκινα» δάνεια µπορεί να φτάσουν στο 40% του συνόλου εντός του 2014. Ο συνδυασµός µεγάλης αύξησης των «κόκκινων» δανείων, λόγω των αρνητικών οικονοµικών και επιχειρηµατικών συνθηκών, και της δραστικής µείωσης του συνόλου των καταθέσεων, που κινούνται γύρω στα 160 δισ. ευρώ, καθιστά πρακτικά αδύνατη τη χρηµατοδότηση της επανεκκίνησης της ελληνικής οικονοµίας. Η ενίσχυση του ολιγοπωλιακού χαρακτήρα του τραπεζικού συστήµατος αλλά και η έλλειψη τραπεζών ειδικού σκοπού, που θα µπορούσαν να καλύψουν ανάγκες των µικροµεσαίων επιχειρήσεων και των επαγγελµατιών, συντηρούν τη χρηµατοπιστωτική ασφυξία που ενισχύει τα φαινόµενα ύφεσης και καθυστερεί την ανάκαµψη. Σαν να µην έφτανε αυτό, οι κυβερνητικοί και κρατικοί αρµόδιοι αυστηροποιούν συνεχώς τους φορολογικούς και ασφαλιστικούς κανόνες, κάνοντας ακόµη πιο δύσκολη τη συνέχιση της λειτουργίας πολλών επιχειρήσεων σε συνθήκες έλλειψης ρευστότητας. Υπάρχει ένα τεράστιο χρηµατοδοτικό κενό σε ό,τι αφορά τον µη κρατικοδίαιτο, µη διαπλεκόµενο ιδιωτικό τοµέα, που εξηγεί σε µεγάλο βαθµό την αποτυχία των µνηµονίων. Η ελληνική οικονοµία κινείται προς ένα οριακό σηµείο, στο οποίο ή θα αλλάξουν σε χρόνο-ρεκόρ βασικοί κανόνες λειτουργίας της ή θα σπάσει η ανεργία το φράγµα του 30% του οικονοµικά ενεργού πληθυσµού λόγω των «λουκέτων».

Τα µνηµόνια οδηγήθηκαν σε αποτυχία και εξαιτίας του προβληµατικού προγράµµατος ιδιωτικοποιήσεων. Μετά την αποτυχία του πρώτου µνηµονίου επινοήθηκαν έσοδα 50 δισ. ευρώ από κατεπείγουσες ιδιωτικοποιήσεις και 15 δισ. ευρώ από ένα γιγαντιαίο πρόγραµµα παραγωγής ηλεκτρισµού από ηλιακή ενέργεια, για να συντηρηθεί ο µύθος της βιωσιµότητας του χρέους του ελληνικού ∆ηµοσίου. Τα ποσά αυτά αποδείχθηκαν ανύπαρκτα, γι’ αυτό άλλωστε το δηµόσιο χρέος έχει εκτοξευτεί στο 175% του ΑΕΠ και είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να επιστρέψει στο 120% του ΑΕΠ µέχρι το 2020, για να θεωρηθεί βιώσιµο και να συνεχιστεί η συµµετοχή του ∆ΝΤ στη διαχείρισή του. Η µνηµονιακή «µπλόφα» µε τις ιδιωτικοποιήσεις των 50 δισ. ευρώ χρησιµοποιήθηκε σαν άλλοθι για τη γρήγορη προώθηση ιδιωτικοποιήσεων ακόµη και σε βάρος των συµφερόντων του ελληνικού ∆ηµοσίου. Έχουµε φτάσει στο σηµείο να αυξάνουµε το δηµόσιο χρέος κατά δεκάδες δισ. ευρώ προσποιούµενοι ότι κάνουµε ιδιωτικοποιήσεις (τράπεζες, εθνικές οδοί, ενέργεια, λιµάνια, ΕΥ∆ΑΠ, ΕΥΑΘ) προκειµένου να επιτύχουµε τη δραστική µείωσή του. Ελάχιστες είναι οι ιδιωτικοποιήσεις που δεν συνοδεύονται από ρυθµίσεις και όρους που δηµιουργούν πρόσθετες επιβαρύνσεις για το ∆ηµόσιο και τους φορολογούµενους πολίτες. Στην επικαιρότητα κυριαρχεί αυτές τις ηµέρες η αξιοποίηση-ιδιωτικοποίηση του πρώην αεροδροµίου του Ελληνικού, που ξεκίνησε µε στόχο την εξασφάλιση άµεσων εσόδων 5 δισ. ευρώ για το ελληνικό ∆ηµόσιο και εξελίσσεται σε µια µακροπρόθεσµη επένδυση που θα συµπεριλαµβάνει… καζίνο, χωρίς να υπάρχει σοβαρό άµεσο δηµοσιονοµικό όφελος, όπως προέβλεπε ο αρχικός προγραµµατισµός.

Βαθύτερο «κούρεµα» Ο έβδοµος λόγος που εξηγεί την αποτυχία των ελληνικών µνηµονίων έχει σχέση µε το «κούρεµα» των ελληνικών οµολόγων του λεγόµενου ιδιωτικού τοµέα, που ήταν πολύ βαθύτερο απ’ ό,τι είχε αποφασιστεί τον Ιούλιο του 2011 και έγινε µε αυθαίρετο τρόπο. Το αποτέλεσµα ήταν να αποσταθεροποιηθεί το τραπεζικό σύστηµα και να χρειαστούν στη συνέχεια περισσότερα χρήµατα για τη στήριξή του, να διαλυθούν τα ασφαλιστικά ταµεία σε περίοδο µεγάλης πτώσης των εσόδων τους εξαιτίας της ύφεσης και της ανεργίας, να απορρυθµιστούν τα οικονοµικά των ΑΕΙ και να ενθαρρυνθεί η φυγή αποταµιεύσεων και κεφαλαίων στο εξωτερικό εξαιτίας της προκλητικής κακοµεταχείρισης των λεγόµενων µικροοµολογιούχων. Το βαθύτερο απ’ ό,τι άντεχε η ελληνική οικονοµία «κούρεµα» των οµολόγων και οι αυθαίρετες αποφάσεις, οι περισσότερες από τις οποίες πέρασαν από την Τράπεζα της Ελλάδος, δηµιούργησαν περισσότερα προβλήµατα από αυτά που έλυσαν.

Η εξασθένηση της κοινωνικής συνοχής προκαλεί πολιτική αστάθεια και περιορίζει την αποτελεσµατικότητα της οικονοµικής πολιτικής που εφαρµόζεται. Οι κυβερνήσεις τιµώρησαν τους δηµόσιους λειτουργούς για να προστατέψουν την «πελατεία» των κοµµατικών αργόµισθων του ∆ηµοσίου. τους θα απαλλαγούν από τις αστικές και ποινικές ευθύνες τους και ποιοι θα διωχθούν; Αυτά και πολλά άλλα ερωτήµατα απαντώνται καθηµερινά στην πράξη µε αποφάσεις της κυβέρνησης, της Τραπέζης της Ελλάδος και φυσικά της Βουλής, η οποία εξακολουθεί να λειτουργεί σαν πολιτικό πλυντήριο αµφιλεγόµενων αποφάσεων. Η διαφθορά αποκτά µεγαλύτερες διαστάσεις και εξαιτίας των µεγάλων αναγκών των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών σε περίοδο κρίσης. Ποια εταιρεία θα πάρει έγκαιρα την επιστροφή του ΦΠΑ για να συνεχίσει την εξαγωγική της δραστηριότητα; Ποια οικογένεια και µε ποιο τρόπο θα αντιµετωπίσει το σοβαρό πρόβληµα υγείας ενός µέλους της σε περίοδο οικονοµικής κατάρρευσης του ασφαλιστικού

Έλλειψη εξωστρέφειας Η αποτυχία της µνηµονιακής πολιτικής οφείλεται και στην αδυναµία µεγάλης αύξησης των εξαγωγών. Το 2011 και το 2012 καλύφθηκε το χαµένο έδαφος στις εξαγωγές της προµνηµονιακής περιόδου. Στη συνέχεια όµως αποδείχθηκε ότι η σηµαντική µείωση του µισθολογικού κόστους δεν ήταν αρκετή για να στηρίξει την ανοδική πορεία των εξαγωγών, εφόσον άλλοι παράγοντες, όπως το ακριβό χρήµα και τα γραφειοκρατικά εµπόδια, σταµάτησαν την ανοδική τους πορεία. Η Ελλάδα είναι η µόνη µνηµονιακή χώρα που δεν έχει να επιδείξει εξαγωγικό success story. Αυτό εξηγεί την ανεργία-ρεκόρ αλλά και τη συνέχιση της ύφεσης στην ελληνική οικονοµία. Στο εσωτερικό εφαρµόζεται µία εξαιρετικά περιοριστική πολιτική, χωρίς να υπάρχουν οι προϋποθέσεις να διεκδικήσουν οι ελληνικές επιχειρήσεις µεγαλύτερη συµµετοχή στην ευρωπαϊκή και την παγκόσµια αγορά. Η Ιρλανδία βγήκε πρώτη από το µνηµόνιο και πέρασε µε άριστα το τεστ των αγορών στηριζόµενη στην εξωστρέφεια της βιοµηχανίας της. Ο ελληνικός

Η Ελλάδα πραγµατοποιεί ιδιωτικοποιήσεις που αυξάνουν αντί να µειώνουν το χρέος του ∆ηµοσίου. Ο ελληνικός καπιταλισµός έγινε πιο κρατικοδίαιτος και διαπλεκόµενος εξαιτίας των µνηµονιακών επιλογών. τουρισµός πηγαίνει καλά και η παγκοσµιοποιηµένη εµπορική ναυτιλία βοηθάει πολύ, δεν µπορούν όµως να καλύψουν την αδυναµία αύξησης των συνολικών εξαγωγών.

Ευρωπαϊκό «άδειασµα» Η επιτυχία των µνηµονίων εµποδίζεται και από τη µείωση της ευρωπαϊκής χρηµατοδότησης προς την ελληνική οικονοµία. Ο κοινοτικός προϋπολογισµός πρόκειται να µειωθεί γύρω στο 3% την επταετία 20142020 σε σχέση µε την προηγούµενη επταετία. Η µεταβίβαση όµως κοινοτικών πόρων προς τη βαθιά προβληµατική ελληνική οικονοµία θα υποστεί µια µείωση της τάξης του 25% (πρόκειται για το άθροισµα του ΕΣΠΑ, των αγροτικών επιδοτήσεων και άλλων κονδυλίων). Η συνολική απώλεια για την Ελλάδα στη διάρκεια της επταετίας θα είναι της τάξης των 10 δισ. ευρώ. Η αρνητική εξέλιξη δείχνει ότι η πολιτική φλυαρία υπέρ ενός «σχεδίου Μάρσαλ» για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονοµίας δεν έχει σχέση µε τις επιλογές των Βρυξελλών και του Βερολίνου και πως η ευρωπαϊκή στρατηγική που ακολουθείται έναντι της Ελλάδας δεν διευκολύνει την αντιµετώπιση των µεγάλων οικονοµικών και κοινωνικών προβληµάτων. Είναι µάλιστα τέτοια η αδιαφορία των Ευρωπαίων εταίρων και πιστωτών µας για τα αποτελέσµατα του προγράµµατος «διάσωσης» της ελληνικής οικονοµίας, ώστε δεν έχουν «σχέδιο Β» για την αντιµετώπιση δύο εξαιρετικά αρνητικών εξελίξεων. Πρώτον, έχει καταρρεύσει η κοινωνική συνοχή στη χώρα µας, µε το ποσοστό της ανεργίας και της νέας φτώχειας να σπάει το ένα ρεκόρ µετά το άλλο. Είναι φανερό ότι η κλιµάκωση της κοινωνικής κρίσης δηµιουργεί συνθήκες πολιτικής αστάθειας και περιορίζει την αποτελεσµατικότητα της οικονοµικής πολιτικής που εφαρµόζεται. ∆εύτερον, το χρέος του ελληνικού ∆ηµοσίου παραµένει µη βιώσιµο, µε τις συζητήσεις να κινούνται γύρω από µια χρήσιµη ρύθµισή του, που θα εξασφαλίσει κάποιο χρονικό περιθώριο χωρίς να λύσει το πρόβληµα, και κανέναν από τους παράγοντες που παίρνουν τις αποφάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο να µην αναφέρεται στο αναγκαίο «κούρεµά» του.

free sunday

πολιτική

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

Άρωμα τέλους εποχής Απροσδιόριστος ο πολιτικός αντίκτυπος των ραγδαίων εξελίξεων στο δικαστικό πεδίο.

«Ε

υρωεκλογές με γουνάκια» είναι ένα σχόλιο που κυκλοφορεί στα πολιτικά και δημοσιογραφικά γραφεία από τη στιγμή που έγινε γνωστή η απόφαση για τη μη αναγνώριση παραγραφής των αδικημάτων για τα οποία κατηγορείται ο Γ. Παπακωνσταντίνου. Τι σημαίνει αυτό; Ότι το Ειδικό Δικαστήριο θα έχει, το πιθανότερο, στηθεί όταν οι πολίτες θα προσέρχονται στις κάλπες του Μαΐου. Τι σημαίνει αυτό για την κυβέρνηση; Ότι θα μπορεί να επικαλεστεί ότι δίνει μάχη για την κάθαρση και δεν συγκαλύπτει κανέναν και την ίδια ώρα θα δέχεται επικρίσεις ότι επιλέχθηκε ένας «βολικός ένοχος» για να κλείσει το πολύπλοκο θέμα της λίστας Λαγκάρντ, ο έλεγχος της οποίας δεν έχει αποφέρει μέχρι τώρα σοβαρό οικονομικό όφελος για το ελληνικό Δημόσιο. Σε κάθε περίπτωση, η συζήτηση για τη μεγάλη φοροδιαφυγή θα γίνεται παράλληλα

Αγγελική ΣπΑνού με εκείνη για το πρώτο μνημόνιο, αφού ο πρώην υπουργός Οικονομικών έκανε την αρχική διαπραγμάτευση με την τρόικα για το πρόγραμμα προσαρμογής και βρίσκεται τώρα εγκαλούμενος και απομονωμένος πολιτικά ακόμη και από το ίδιο του το κόμμα. Η παραπομπή Παπακωνσταντίνου συμβαίνει την ώρα που έχει ανοίξει ο φάκελος ΤΤ που κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να βγάλει, ενώ πολλοί αναρωτιούνται αν θα μιλήσει ο Α. Φιλιππίδης και τι θα πει, και εννοούν αν θα «δώσει» πρόσωπα που συνδέονται με τη διακυβέρνηση Καραμανλή. Η υπόθεση των θαλασσοδανείων που δόθηκαν από τη συγκεκριμένη τράπεζα έχει μεγάλο βάθος και απολήξεις που δεν είναι ορατές, και για το λόγο αυτό κάθε πρόβλεψη για την εξέλιξη που θα έχει είναι επισφαλής. Αυτό που είναι ήδη ορατό έχει να κάνει με τη διάθεση της ΝΔ να αποδείξει ότι ο πρωθυπουργός εννοεί το «όλα στο φως» και δεν καλύπτει κανέναν, ακόμη και όταν πρόκειται για γαλάζια παιδιά. Ως επιχείρημα αξιοποιείται και η στάση του Μεγάρου

Μαξίμου απέναντι στις περιπέτειες του Μ. Λιάπη ή η σύλληψη του Χ. Τομπούλογλου με τα προσημειωμένα χαρτονομίσματα. Παράλληλα, εξελίσσεται η διερεύνηση της υπόθεσης με τις μίζες στα εξοπλιστικά προγράμματα, που θα έχει συνέχεια, και από την πλευρά της κυβέρνησης αναδεικνύεται με έμφαση το γεγονός ότι έρχονται πίσω τα κλεμμένα και ότι αυτό γίνεται για πρώτη φορά. Οι αποκαλύψεις για τις βαλίτσες με το μαύρο χρήμα που κυκλοφορούσαν στο Πεντάγωνο επί διακυβέρνησης ΠΑΣΟΚ ασφαλώς και δεν διευκολύνουν τη Χαριλάου Τρικούπη στην προσπάθειά της να ενισχύσει τους δεσμούς της με το εκλογικό σώμα. Στις προηγούμενες εκλογές οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι η δίκη του Άκη Τσοχατζόπουλου είχε πολύ αρνητική επίδραση στο ΠΑΣΟΚ. Και η εικόνα συμπληρώνεται από τις νέες προφυλακίσεις βουλευτών της Χ.Α., που επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις κατά τις οποίες δεν αποκλείεται το κόμμα του Ν. Μιχαλολιάκου να μην έχει τη δυνατότητα να πάρει μέρος στις ευρω-

Οι τράπεζες στο επίκεντρο Να ανοίξουν όλα τα ντουλάπια με τους σκελετούς ζητά ο Αλ. Τσίπρας από τον Α. Σαμαρά.

ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισε να μεταφέρει στο κέντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση την υπόθεση του ΤΤ, διεκδικώντας τη διεύρυνση της επιχείρησης «κάθαρση», ώστε να αγγίξει ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα. Μάλιστα, ο Αλέξης Τσίπρας, με επίκαιρη ερώτηση που κατέθεσε στη Βουλή, απευθύνεται προσωπικά στον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά ζητώντας έλεγχο και στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των συστημικών τραπεζών, και ειδικότερα προς επιχειρηματικούς ομίλους, ΜΜΕ και πολιτικά κόμματα. Με αυτή την πρωτοβουλία, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης καθιστά σαφές ότι το κόμμα του θα επιδιώξει απαντήσεις για όλα: για τα δάνεια ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, για τους όρους με τους οποίους χρηματοδοτούνται από το χρηματοπιστωτικό σύστημα μέσα ενημέρωσης, για τις προϋποθέσεις επανιδιωτικοποίησης των τραπεζών, που αντιμετωπίζεται από τον ΣΥΡΙΖΑ ως «ξεπούλημα».

εκλογές και στις αυτοδιοικητικές εκλογές – τουλάχιστον όχι με αυτό το όνομα, αυτά τα σύμβολα και το ίδιο καταστατικό. Γεγονός είναι ότι η προνομιακή ατζέντα του ΣΥΡΙΖΑ στην αντιπαράθεση με τη ΝΔ είναι ζητήματα που άπτονται της κοινωνικής συνοχής: ανθρωπιστική κρίση, κατάρρευση του κράτους πρόνοιας, υπερχρέωση των νοικοκυριών. Η μονοπώληση της επικαιρότητας από την επιχείρηση «κάθαρση» ανατρέπει εκ των πραγμάτων τους σχεδιασμούς της Κουμουνδούρου, που είναι προφανές ότι προτιμά τη συζήτηση για την τρόικα απ’ ό,τι για τις δικαστικές περιπέτειες της Χρυσής Αυγής. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η κυβέρνηση ανακτά το ηθικό πλεονέκτημα, όπως ελπίζει. Αυτή τη στιγμή δεν είναι σαφές αν ικανοποιείται το κοινό αίσθημα επειδή τερματίζεται η ασυλία των ισχυρών ή αν απλώς μεγαλώνει η αηδία για το πολιτικό σύστημα που κυριάρχησε στη μεταπολίτευση. Στη δεύτερη περίπτωση, στο Μέγαρο Μαξίμου δεν έχουν πραγματικούς λόγους να αισιοδοξούν.

Πρόθεση της Κουμουνδούρου είναι να εμφανίσει την κυβέρνηση ως μέρος του «αμαρτωλού τριγώνου της διαπλοκής» (τράπεζες - κόμματα εξουσίας - επιχειρηματικά και εκδοτικά συμφέροντα), ώστε να δυσκολέψει την προσπάθειά της για ανάκτηση του ηθικού πλεονεκτήματος μέσα από την ενθάρρυνση της δικαστικής έρευνας για την υπόθεση του ΤΤ. Η εκτίμηση που κυριάρχησε στον ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι οι ευρωεκλογές θα γίνουν με φόντο τις καταιγιστικές εξελίξεις στο δικαστικό πεδίο, επομένως θα πρέπει η αξιωματική αντιπολίτευση να μπει επιθετικά στο παιχνίδι και να κερδίσει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Έτσι, αποφασίστηκε ανα αντιμετωπιστεί η υπόθεση του ΤΤ ως αφορμή για να ανοίξει μια γενικότερη συζήτηση για τον τρόπο λειτουργίας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, με δεδομένη τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ ότι υπάρχουν σοβαρές στρεβλώσεις. Στο στόχαστρο της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχουν ήδη μπει ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος και ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας. Βέβαια, το θέμα αυτό είναι εξαιρετικά ευαίσθητο, γιατί φτάνει στην καρδιά της ευάλωτης ελληνικής οικονομίας και προσφέρεται για κινδυνολογία σε σχέση με ενδεχόμενη «κρυφή ατζέντα» του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με το περιεχόμενο της «εθνικοποίησης των τραπεζών» που έχει προαναγγελθεί. Παλαιότερες δηλώσεις στελεχών της αξιωματικής αντιπολίτευσης για «αξιοποίηση καταθέσεων» αναμένεται να έρθουν ξανά στο προσκήνιο, ενώ η κυβέρνηση θα επιχειρήσει, όπως όλα δείχνουν, να εκθέσει τον ΣΥΡΙΖΑ ως πολιτική δύναμη επικίνδυνη για τη σταθερότητα του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος.

FREE SUNDAY

πολιτική

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

ΑΠΟΨΗ

H ανασκευή της πραγµατικότητας και η χαµένη ευκαιρία της ελληνικής προεδρίας ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ∆ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ*

ς αναλογιστούµε, ως υπόθεση εργασίας, τι θα έκανε µια προοδευτική κυβέρνηση µε την ευκαιρία της ελληνικής προεδρίας, έχοντας στα χέρια της, ως διαπραγµατευτικό όπλο, το πόρισµα-καταπέλτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά µε την ευθύνη της τρόικας για την αύξηση του χρέους και της ανεργίας, για την παρατεταµένη ύφεση, για τη µη κάλυψη των δηµοσιονοµικών στόχων, παρά τα σκληρά και πρωτόγνωρα µέτρα λιτότητας που εφαρµόστηκαν. Πόσο δε µάλλον µε το πόρισµα να αναφέρει ότι στην Ελλάδα δεν απεφεύχθη η «συντεταγµένη χρεοκοπία», ενώ παραµένει ο κίνδυνος της «µη συντεταγµένης». Είναι προφανές ότι θα επέλεγε να αµφισβητήσει ευθέως τη µνηµονιακή πολιτική, χρησιµοποιώντας ένα πόρισµα που συνέταξε οµάδα µε επικεφαλής µέλη των ευρωπαϊκών Λαϊκών και Σοσιαλιστικών Κοµµάτων. ∆ηλαδή µέλη των πολιτικών οµάδων στις οποίες ανήκουν η Ν∆ και το ΠΑΣΟΚ! Και, φυσικά, θα χρησιµοποιούσε για την παρουσίαση αυτού του πορίσµατος το βήµα της ανάληψης της προεδρίας από τη χώρα µας. Και δεν θα χρειαζόταν ο Έλληνας επικεφαλής να αναλύσει εκτενώς το θέµα. Θα αρκούσε να αναφέρει δηµόσια τη διαπίστωση του πορίσµατος, ότι «απαιτείται χαλάρωση της λιτότητας στις χώρες εφαρµογής των µνηµονίων». Και επειδή η αµφισβήτηση από µόνη της δεν αποτελεί λύση, η προοδευτική κυβέρνηση θα παρουσίαζε το δικό της πρόγραµµα εξόδου από την κρίση, που αφορά την επιµήκυνση του χρόνου αποπληρωµής του χρέους, τη σύνδεσή του

Είναι εµφανής η απεγνωσµένη προσπάθεια του κυβερνητικού επιτελείου να συγκρατήσει τη φθίνουσα εκλογική πορεία των κυβερνώντων κοµµάτων, που έχει συµπαρασύρει και τον µέχρι πρότινος εταίρο τους, τη ∆ΗΜΑΡ. Μια προσπάθεια που βασίζεται στη στοχευµένη µεν, αδιέξοδη δε, ανασκευή της αδυσώπητης και σκληρής πραγµατικότητας για όλο και µεγαλύτερο τµήµα των Ελλήνων πολιτών. µε ρήτρα ανάπτυξης, το δανεισµό µε χαµηλά επιτόκια, καθώς και ένα συνεκτικό πρόγραµµα προοδευτικών µεταρρυθµίσεων. Ένα πρόγραµµα για νέο οικονοµικό-αναπτυξιακό µοντέλο, βασισµένο στη µεικτή οικονοµία, µε δυνατό ρυθµιστικό δη-

µόσιο πυλώνα, µε θέσπιση σταθερού φορολογικού νόµου, µε ορθολογική ενθάρρυνση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και ανάπτυξη ενός ισχυρού τοµέα κοινωνικής οικονοµίας. Ένα πρόγραµµα µε συγκεκριµένες προτάσεις για την αξιοποίηση του πρωτογενούς τοµέα, του τουρισµού και των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας, καθοριστικής σηµασίας τόσο για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών όσο και για την αύξηση των εξαγωγών και τη µείωση του ελλείµµατος του εµπορικού ισοζυγίου. Όλα αυτά παραπέµπουν στο κρίσιµο ερώτηµα: Γιατί η κυβέρνηση δεν κάνει αυτή την αυτονόητη επιλογή; Η απάντηση είναι απλή και σε µεγάλο βαθµό αυταπόδεικτη. ∆ιότι έχει επιλέξει συνειδητά άλλη κατεύθυνση. ∆ιότι ταυτίζεται και εκτελεί τις πραγµατικές επιδιώξεις της τρόικας, που συνοψίζονται στο τρίπτυχο του Μίλτον Φρίντµαν: συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, κατάργηση εργασιακών δικαιωµάτων και αποποίηση της δηµόσιας περιουσίας. Αυτή την επιλογή οφείλουµε να παραδεχτούµε εκ των πραγµάτων ότι η παρούσα κυβέρνηση την υλοποιεί µε συνέπεια και αποτελεσµατικότητα. Είναι προφανές ότι για να συγκαλύψει αυτή την επιλογή στηρίζεται στην κωµικοτραγική επανάληψη των παραπλανητικών δηλώσεων «δεν θα πάρουµε νέα µέτρα», «δεν θα βάλουµε άλλους φόρους», «δεν θα κάνουµε περαιτέρω απολύσεις» κ.λπ., αποδοχή στην ουσία και της αποτυχίας της δηλωµένης πολιτικής της. Στηρίζεται ακόµη στη στοχευµένη ανασκευή της πραγµατικότητας µε τα εξής: Πρώτον, επαναφορά του διαβόητου «success

story», που ξεκίνησε µε τις ιδιωτικοποιήσεις, και ειδικά µε τη συµµετοχή της ρωσικής Gazprom στο διαγωνισµό για τις ∆ΕΠΑ-∆ΕΣΦΑ, και περιστράφηκε γενικά στην προσέλκυση ξένων επενδυτών για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσµατος. Ως γνωστόν, τελικά η Gazprom απεσύρθη, η προσέλκυση ξένων επενδύσεων παρέµεινε εξαιρετικά αναιµική, το δε πρωτογενές πλεόνασµα θα προκύψει (αν προκύψει) από τη µη εξόφληση οφειλών του ∆ηµοσίου σε ιδιώτες και κυρίως από την υπερφορολόγηση και τις δραµατικές περικοπές µισθών και συντάξεων. ∆εύτερον, επανάληψη του ισχυρισµού ότι η αντιπολίτευση υποθάλπει την τροµοκρατία, ισχυρισµός που ανατροφοδοτείται ασύστολα από συστηµικά ΜΜΕ. Ο ίδιος «έγκριτος» δηµοσιογράφος, π.χ., ο οποίος λίγες ηµέρες πριν από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα δήλωνε ότι µια σοβαρότερη Χρυσή Αυγή θα µπορούσε να στηρίξει µια συντηρητική συµµαχία, τώρα φαντασιώνεται ότι η αντιπολίτευση διασυνδέεται µε την τροµοκρατία, κάπως όπως το καθολικό Sinn Féin διασυνδέεται µε τους τροµοκράτες του ΙΡΑ. Είναι εµφανής η απεγνωσµένη προσπάθεια του κυβερνητικού επιτελείου να συγκρατήσει τη φθίνουσα εκλογική πορεία των κυβερνώντων κοµµάτων, που έχει συµπαρασύρει και τον µέχρι πρότινος εταίρο τους, τη ∆ΗΜΑΡ. Μια προσπάθεια που βασίζεται στη στοχευµένη µεν, αδιέξοδη δε, ανασκευή της αδυσώπητης και σκληρής πραγµατικότητας για όλο και µεγαλύτερο τµήµα των Ελλήνων πολιτών. *Η Μ. ∆ηµητροπούλου είναι µέλος του Συντονιστικού και εκπρόσωπος Τύπου της κίνησης «Κοινωνία Πρώτα».

«Πόλεµος» για την ηµεροµηνία των αυτοδιοικητικών εκλογών

έτωπο εναντίον της πραγµατοποίησης των αυτοδιοικητικών εκλογών στις 18 και 25 Μαΐου σχηµατίζουν ο ΣΥΡΙΖΑ και η ∆ΗΜΑΡ, υποστηρίζοντας ότι η ορθή ανάγνωση του «Καλλικράτη» είναι να γίνουν την 25η Μαΐου και την 1η Ιουνίου, να συµπίπτει δηλαδή ο πρώτος γύρος των αυτοδιοικητικών εκλογών (και όχι ο δεύτερος) µε τις ευρωεκλογές. Αίσθηση έχει προκαλέσει, άλλωστε, ότι τη θέση αυτή συµµερίζεται και ο αρχιτέκτονας του «Καλλικράτη», πρώην υπουργός Εσωτερικών Γιάννης Ραγκούσης, ενώ στην ίδια γραµµή κινούνται ο Γ. Καµίνης και ο Γ. Μπουτάρης. Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση δείχνει αποφασισµένη να προχωρήσει σε νοµοθετική ρύθµιση για να κατοχυρώ-

σει αυτές τις ηµεροµηνίες για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, προκειµένου να µη φανεί ότι υποχωρεί στις πιέσεις της αντιπολίτευσης, αλλά επίσης επειδή υπάρχει ένα ολόκληρο σκεπτικό πίσω από αυτή την επιλογή. Οι αυτοδιοικητικές εκλογές έχουν προγραµµατιστεί για τις 18 Μαΐου (ο α΄ γύρος) και για τις 25 Μαΐου (ο β΄ γύρος), µε βάση την πρόβλεψη του «Καλλικράτη» ότι πρέπει να διεξάγονται ταυτόχρονα µε τις ευρωεκλογές (25 Μαΐου). Ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί ότι αυτή η απόφαση είναι παράνοµη, αφού συµπίπτει ο β΄ γύρος των εκλογών ΟΤΑ και όχι ο α΄ γύρος µε τις ευρωεκλογές, ενώ, κατά την άποψη της αξιωµατικής αντιπολίτευσης, θα έπρεπε να συµβαίνει το αντίθετο. Με το σκεπτικό αυτό, η Κουµουνδού-

ρου ζήτησε αλλαγή ηµεροµηνίας, ώστε να πραγµατοποιηθούν οι εκλογές ΟΤΑ στις 25 Μαΐου (ο α΄ γύρος) και την 1η Ιουνίου (ο β΄ γύρος). Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση έκανε αυτή την αυθαίρετη, όπως τη χαρακτηρίζουν, ανάγνωση του «Καλλικράτη» επειδή επιδιώκει υψηλό ποσοστό αποχής στις ευρωεκλογές, προκειµένου να υποβαθµιστεί η πολιτική τους σηµασία όσο περισσότερο γίνεται. Θεωρούν, δηλαδή, σύµφωνα µε αυτή την ανάλυση, ότι εφόσον σε κάποιους δήµους και περιφέρειες εκλεγεί δήµαρχος ή περιφερειάρχης από την πρώτη Κυριακή, αρκετοί πολίτες δεν θα πάνε τη δεύτερη Κυριακή µόνο για την ευρωκάλπη, ειδικά στην επαρχία, όπου το ενδιαφέρον για τις εκλογές ΟΤΑ είναι

έντονο αλλά για τις ευρωεκλογές όχι. Εφόσον όµως υπάρχει το κίνητρο να ψηφίσει κανείς για δήµαρχο και για δηµοτικούς συµβούλους, στην Κουµουνδούρου πιστεύουν ότι η προσέλευση στα εκλογικά τµήµατα θα είναι περισσότερο αυξηµένη. Και επιδίωξη του ΣΥΡΙΖΑ είναι να µετατρέψει τις ευρωεκλογές σε δηµοψήφισµα για την κυβερνητική πολιτική, εποµένως επιδιώκει την όσο το δυνατόν µεγαλύτερη συµµετοχή. Η σύγκλιση απόψεων µεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ∆ΗΜΑΡ ως προς το συγκεκριµένο ζήτηµα ικανοποίησε όσους στην Κουµουνδούρου και στην Αγίου Κωνσταντίνου επιθυµούν την εµβάθυνση της σχέσης των δύο κοµµάτων µε ορίζοντα µια δυνητική µετεκλογική συνεργασία. A.Σ.

24 22

FREE SUNDAY

οικονοµία ρεπορτάζ

00.00.2014 19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

«Χρυσά» διόδια µε ευθύνη Σουφλιά, Χατζηδάκη και Χρυσοχοΐδη

Μεγαλώνει η οικονοµική απόσταση που χωρίζει την Αθήνα από τη Λαµία και πολύ περισσότερο από τη Θεσσαλονίκη. Η εργολαβική διαπλοκή τα πήρε πάλι όλα. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΤΣΟΣ

νας από τους λόγους που οι µνηµονιακές θυσίες του ελληνικού λαού δεν αποδίδουν τα αναµενόµενα είναι η έλλειψη ολοκληρωµένης οικονοµικής στρατηγικής. Σε µία περίοδο κατά την οποία η κυβέρνηση διαπιστώνει την πτώση του εσωτερικού τουρισµού τουλάχιστον κατά 20% και οι αρµόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες προτείνουν πρόσθετες χειµερινές διακοπές για τους µαθητές για να ενισχυθεί ο εσωτερικός τουρισµός, επιβάλλονται σαρωτικές αυξήσεις στα διόδια στις εθνικές οδούς. Οι αυξήσεις αυτές αναµένεται να πλήξουν τον εσωτερικό τουρισµό και τις τοπικές οικονοµίες και να αυξήσουν το κόστος των µεταφορών παρά την πολυδιαφηµισµένη απελευθέρωση της αγοράς των φορτηγών ∆ηµόσιας Χρήσης (∆.Χ.).

Πιο µακριά Λαµία και Θεσσαλονίκη

Με τις εξωφρενικές αυξήσεις των διοδίων στις εθνικές οδούς µεγαλώνει η οικονοµική απόσταση που χωρίζει τους κατοίκους της πρωτεύουσας από τη Λαµία και πολύ περισσότερο από τη Θεσσαλονίκη. Στη διάρκεια της επόµενης εβδοµάδας θα αυξηθεί η χρέωση για τα Ι.Χ. στα διόδια Αφιδνών από τα 2,10 στα 3,35 ευρώ, στα διόδια στο ύψος της Θήβας από τα 2,55 στα 4,05 ευρώ και στα διόδια της Τραγάνας από τα 2,45 στα 3,95 ευρώ. Στους πρώτους τρεις σταθµούς των διοδίων, από τους οποίους πρέπει να περάσουν όσοι θέλουν να πάνε στην Αρκίτσα, στον Άγιο Κωνσταντίνο και στα Καµένα Βούρλα, η συνολική χρέωση αυξάνεται περίπου κατά 60%, από τα 7,10 ευρώ στα 11,35 ευρώ. Οι οικονοµικά τολµηροί που θέλουν να συνεχίσουν προς τη Λαµία θα βρεθούν αντιµέτωποι µε έναν ακόµη σταθµό διοδίων, ενώ οι «σπάταλοι» που θέλουν να πάνε από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη και να επιστρέψουν µε το Ι.Χ. αυτοκίνητό τους θα πρέπει να δαπανήσουν 58 ευρώ µόνο για διόδια. Αν προσθέσουµε στα παραπάνω τα τέλη κυκλοφορίας, τους διάφορους φόρους που επιβάλλονται στο αυτοκίνητο Ι.Χ. και φυσικά την υπερφορολόγηση των καυσίµων –όπου τα 2/3 της λιανικής τιµής αναλογούν σε φόρους–, αντιλαµβανόµαστε γιατί περιορίζονται διαρκώς οι διελεύσεις από τους σταθµούς των διοδίων στις εθνικές οδούς.

Ματ σε τρεις κινήσεις

Το εξωφρενικό κόστος των διοδίων για εθνικές οδούς που είναι συχνά ηµιτελείς και υποβαθµισµένες, χαρακτηριστικά τα τµήµατα µεταξύ της Κορίνθου και της Πάτρας και στην περιοχή των Τεµπών, που παραµένουν στα επίπεδα της δεκαετίας του ’60, φέρει την υπογραφή τριών αρµόδιων υπουργών, του κ. Σουφλιά, του κ. Χατζηδάκη και του κ. Χρυσοχοΐδη.

Ο κ. Σουφλιάς υπέγραψε, για λογαριασµό της κυβέρνησης Καραµανλή το 2007-2008, τις συµβάσεις κατασκευής πέντε εθνικών οδικών αξόνων µε τη µέθοδο της παραχώρησης. Υποτίθεται ότι οι παραχωρησιούχοι, οι µεγαλύτεροι κατασκευαστικοί όµιλοι της Ελλάδας, θα χρηµατοδοτούσαν την κατασκευή των εθνικών οδικών αξόνων µε αντάλλαγµα την εκµετάλλευσή τους για 30 χρόνια. Οι συµφωνίες Σουφλιά µε τους µεγάλους κατασκευαστικούς οµίλους δέχτηκαν σκληρή κριτική, γιατί οι παραχωρησιούχοι κάλυπταν, µε ίδια κεφάλαια και δανεισµό, µόνο το 50% της συνολικής δαπάνης, µε το άλλο 50% να πηγαίνει στους Ευρωπαίους και Έλληνες φορολογούµενους και αυτούς που πληρώνουν τα διόδια. Παρά τα όποια προβλήµατά της, η συµφωνία Σουφλιά µοιάζει ειδυλλιακή για τα καλώς εννοούµενα συµφέροντα του ∆ηµοσίου σε σχέση µε αυτήν που την αντικατέστησε µε ευθύνη του κ. Χατζηδάκη και του κ. Χρυσοχοΐδη. Ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Χατζηδάκης δέχτηκε ότι το ∆ηµόσιο είχε τη βασική ευθύνη για τη µη εφαρµογή της συµφωνίας του 2007-2008 και προχώρησε στον λεγόµενο φιλικό διακανονισµό µε τους παραχωρησιούχους, αναλαµβάνοντας τη δέσµευση να τους καταβάλει 500-600 εκατ. ευρώ δηµόσιου χρήµατος για να εξασφαλίσει την επανεκκίνηση των έργων που είχαν διακοπεί από το 2011. Η διακοπή της κατασκευής των εθνικών οδικών αξόνων οφείλεται κατά κύριο λόγο στην κατάρρευση του οικονοµικού µοντέλου στο οποίο στηρίχτηκαν οι συµβάσεις του 2007-2008. Η µνηµονιακή λιτότητα και η υπερφορολόγηση των καυσίµων προκάλεσαν την πτώση των διελεύσεων κατά 30%-35%, περιορίζοντας τα σχετικά έσοδα από τα διόδια. Επιπλέον, οι κοινοπραξίες τραπεζών που χρηµατοδοτούσαν τα έργα απέσυραν την εµπιστοσύνη τους ή ζήτησαν την επιβολή απαγορευτικά υψηλών επιτοκίων. Ο υπουργός, αρµόδιος για τις υποδοµές κ. Χρυσοχοΐδης εµφανίστηκε ακόµα πιο γενναιόδωρος από τον κ. Χατζηδάκη στις σχέσεις του ∆ηµοσίου µε τους µεγάλους κατασκευαστικούς οµίλους και επεξεργάστηκε ένα «πακέτο» για την επανεκκίνηση της κατασκευής των πέντε οδικών αξόνων που ορισµένοι αναλυτές υπολογίζουν, σε βάθος 33 ετών, στα 12 δισ. ευρώ.

Λεφτά υπάρχουν για τη διαπλοκή

Η πρώτη κίνηση γίνεται µε την άµεση δέσµευση 3 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ υπέρ των κατασκευαστών του εθνικού οδικού δικτύου. Οι αρµόδιοι υπουργοί άφηναν να εννοηθεί ότι το χρηµατοδοτικό κενό που επρόκειτο να καλυφθεί µε κοινοτικό χρήµα ήταν της τάξης των 1,2-1,3 δισ. ευρώ και πως η επανεκκίνηση των έργων θα δηµιουρ-

Σε βασικές διαδροµές η αύξηση των διοδίων πλησιάζει το 60%. γούσε 25.000 νέες θέσεις εργασίας. Ο αρµόδιος επίτροπος κ. Γιοχάνες Χαν ξεκαθάρισε ότι το ποσό που δεσµεύεται από το ΕΣΠΑ θα αγγίξει τα 3 δισ. ευρώ και ότι αναµένεται να δηµιουργηθούν 6.000 νέες θέσεις εργασίας. Ήδη δόθηκαν προκαταβολές από το Πρόγραµµα ∆ηµοσίων Επενδύσεων ύψους 858 εκατ. ευρώ για να διευκολυνθούν οι τρεις µεγάλοι κατασκευαστικοί όµιλοι, εκ των οποίων οι δύο πληρούν άµεσα ή έµµεσα τα κριτήρια της διαπλοκής, εφόσον έχουν ισχυρή παρουσία και στα ΜΜΕ. Από την αρχική συµφωνία του 2007-2008 η κυβέρνηση τήρησε όλες τις δεσµεύσεις που είχαν σχέση µε την προγραµµατισµένη αύξηση των διοδίων, χωρίς να έχουν κατασκευαστεί τα έργα µε βάση το αρχικό χρονοδιάγραµµα και χωρίς να έχουν τηρήσει οι τρεις µεγάλοι κατασκευαστικοί όµιλοι βασικές συµβατικές τους υποχρεώσεις. Σαν να µην έφτανε αυτό, ο κ. Χατζηδάκης και ο κ. Χρυσοχοΐδης συνεργάστηκαν για να αλλάξουν τις συµβάσεις που είχε υπογράψει ο κ. Σουφλιάς σε όφελος των εργολάβων. Έτσι, το εξαιρετικά υψηλό ποσοστό των εσόδων από τα διόδια που αναλογούσε στο ∆ηµόσιο δεσµεύεται για την κάλυψη των χρηµατοδοτικών αναγκών των κατασκευαστικών οµίλων. Εποµένως τα διόδια γίνονται υπερβολικά ακριβά και θα πηγαίνουν στο ταµείο των παραχωρησιούχων. Οι πρόσθετες διευκολύνσεις προς τους κατασκευαστικούς οµίλους συµπεριλαµβάνουν εκατοντάδες εκατοµµύρια ευρώ συµπληρωµατικά έργα τα οποία ήταν απολύτως προβλέψιµα, όπως η λωρίδα έκτακτης ανάγκης στη σήραγγα των Τεµπών, την απαλλαγή τους από την υποχρέωση να κατασκευάσουν δύσκολα τµήµατα των υπό παραχώρηση εθνικών οδών µήκους εκατοντάδων χιλιοµέτρων, τα οποία θα µετατραπούν σε δηµόσια έργα το κόστος των οποίων θα καλύψει ο Έλληνας φορολογούµενος, και τη χρονική παράταση της εκµετάλλευσης των εθνικών οδικών αξόνων από 30 σε 33 χρόνια. Με τη νέα συµφωνία προβλέπεται ότι το επιχειρηµατικό ρίσκο από οποιαδήποτε νέα πτώση των διελεύσεων οχηµάτων εξαιτίας των υψηλών διοδίων και της γενικότερης οικονοµικής κατάστασης περνάει στο ∆ηµόσιο. Επίσης καλύπτονται από το ∆ηµόσιο ενδεχόµενα διαφυγόντα έσοδα των παραχωρησιούχων εξαιτίας της καθυστέρησης επιβολής της αύξησης των διοδίων ή της δηµιουργίας νέων σταθµών διοδίων. Με τη νέα συµφωνία η αυτοχρηµατοδότηση των έργων µέσω ιδίων κεφαλαίων και τραπεζικού δανεισµού από τους παραχωρησιούχους πέφτει κάτω από το 20%. Η Ελλάδα έχει πλέον ιδιωτικές εθνικές οδούς, το 80% του κόστους κατασκευής των οποίων καλύπτεται από δηµόσιο χρήµα, εθνικό ή κοινοτικό, και από αυτούς που πληρώνουν τα διόδια.

FREE SUNDAY

ρεπορτάζ

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

Ο άλλος δρόµος για τη µείωση των δαπανών υγείας

πως η χώρα µας παραµένει ουραγός της Ευρώπης στη συµµετοχή σε κλινικές µελέτες και υστερεί πολύ σε σύγκριση µε άλλα ευρωπαϊκά κράτη, τα οποία µάλιστα δεν συµπεριλαµβάνονται στις ευρωπαϊκές υπερδυνάµεις, όπως η Σλοβενία, η Ουγγαρία και η Πολωνία, που µας έχουν «βάλει τα γυαλιά». Η πατρίδα µας επενδύει µόλις 100 εκατ. ευρώ σε κλινικές µελέτες, ενώ θα µπορούσε να απορροφήσει επενδύσεις ύψους 500 εκατ. ευρώ, όπως η Πολωνία. «Στα χρόνια της κρίσης, η συµµετοχή της Ελλάδας σε κλινικές µελέτες µειώθηκε περαιτέρω κατά 25% και πρέπει να πετύχουµε ταχύτερο χρόνο ένταξης των ασθενών σε σύγκριση µε τους ανταγωνιστές µας» είπε ο κ. Αποστολίδης.

Εγχώρια γενόσηµα

ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ-ΝΑΝΟΥ

αι όµως, στην Ελλάδα των κοντόφθαλµων εισπρακτικών µέτρων υπάρχουν µεταρρυθµίσεις στον τοµέα της υγείας που δεν αποβαίνουν εις βάρος των ασθενών και δείχνουν το δρόµο για το πώς µπορεί να γίνει το επιβεβληµένο νοικοκύρεµα του υπάρχοντος συστήµατος χωρίς να ληφθούν ξανά επιπόλαια µέτρα (τύπου εισιτηρίου των 25 ευρώ στα νοσοκοµεία), χωρίς να γίνουν επιπρόσθετες εκπτώσεις στην ποιότητα της περίθαλψης και χωρίς να αυξηθεί περαιτέρω η συµµετοχή των ασφαλισµένων στη θεραπεία τους (υπενθυµίζεται ότι στα χρόνια της οικονοµικής κρίσης η συµµετοχή των ασφαλισµένων στην ιατροφαρµακευτική περίθαλψη αυξήθηκε από 7% σε 28%, γεγονός που αναγκάζει πλέον πολλούς χρόνιους ασθενείς να κόβουν τα φάρµακά τους). Παρ’ ότι λοιπόν η κόντρα του υπουργείου Υγείας και των γιατρών εξωθείται στα άκρα µε αφορµή το νοµοσχέδιο για την πρωτοβάθµια φροντίδα υγείας, φως στην άκρη του τούνελ χαρίζουν µεµονωµένες διατάξεις του ΠΕ∆Υ, όπως είναι, για παράδειγµα, η νοµοθετική ρύθµιση για τις δοµές ηµερήσιας νοσηλείας, που εναρµονίζει την Ελλάδα µε τα υπόλοιπα κράτη του δυτικού κόσµου, όπου είθισται τα περισσότερα περιστατικά να αντιµετωπίζονται µε ολιγόωρη παραµονή στο νοσοκοµείο αντί για πανάκριβες διανυκτερεύσεις. Έτσι, µε τη λειτουργία αυτών των δοµών η προσδοκώµενη εξοικονόµηση θα αγγίζει τα 225 εκατ. ευρώ ετησίως από τον κρατικό προϋπολογισµό.

Κλινικές µελέτες Έτερο «κρυφό χαρτί» για την εξοικονόµηση των δαπανών υγείας µε ταυτόχρονη εισροή κεφαλαίων στη χώρα και ταχεία πρόσβαση των ασθενών που πάσχουν από απειλητικά για τη ζωή νοσήµατα σε καινοτόµα φάρµακα αποτελούν οι κλινικές µελέτες, για τις οποίες έχει γίνει πολύς λόγος τον τελευταίο χρόνο. Στο συνέδριο Κλινικής Έρευνας που οργάνωσε πρόσφατα η Ethos Media, η γενική γραµµατέας ∆ηµόσιας Υγείας Χριστίνα Παπανικολάου κατέγραψε τα πολλαπλά οφέλη της επένδυσης σε κλινικές µελέτες λέγοντας: «Με την ανάπτυξη των κλινικών µελετών, οι ασθενείς έχουν πρόσβαση σε καινοτόµες θεραπείες χωρίς να επιβαρύνονται οικονοµικά, οι γιατροί εκπαιδεύονται και εξοικειώνονται µε τις θεραπείες αυτές, ενώ δηµιουργούνται νέες θέσεις εργασίας, που βοηθούν να µειωθεί η ανεργία, και εισρέουν κεφάλαια στο εσωτερικό από επενδύσεις για να τονωθεί η χρηµατική ρευστότητα». Η γενική γραµµατέας παραδέχτηκε πως υπήρξε µεγάλη καθυστέρηση στην ένταξη καινοτόµων φαρµάκων στη χώρα εξαιτίας της κρίσης, αλλά τόνισε πως η κατάσταση βαίνει προς εξοµάλυνση και πως τα αληθινά καινοτόµα µόρια είναι λίγα, όχι περισσότερα από τρία ή τέσσερα ετησίως. Από την πλευρά της φαρµακοβιοµηχανίας, ο Πασχάλης Αποστολίδης, διευθύνων σύµβουλος της εταιρείας Abbvie και αντιπρόεδρος του Συνδέσµου Φαρµακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας, επισήµανε

Ενεργή συµµετοχή στις κλινικές µελέτες δεν έχουν µόνο οι πολυεθνικές φαρµακοβιοµηχανίες µε τα πρωτότυπα καινοτόµα φάρµακά τους, αλλά και οι ελληνικές φαρµακοβιοµηχανίες, που παράγουν πρωτίστως γενόσηµα (αντίγραφα) σκευάσµατα, καθώς γίνονται µελέτες µε νέες συσκευές χορήγησης φαρµάκων και νέες χρήσεις παλιών φαρµάκων, οπότε προάγεται και η χρήση των γενοσήµων. Καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία διαδραµατίζει ο Εθνικός Οργανισµός Φαρµάκων (ΕΟΦ), που αποτελεί τη ρυθµιστική αρχή. Όπως επισηµαίνει ο πρόεδρος του ΕΟΦ ∆ηµήτρης Λιντζέρης, στην Ελλάδα ετησίως εγκρίνονται 150-250 κλινικές µελέτες και αυτή τη στιγµή είναι σε εξέλιξη 600 µελέτες, ενώ το διάστηµα 2009-2013 έγιναν 920 παρεµβατικές µελέτες, οι οποίες αφορούν πρωτοποριακή χρήση φαρµάκων εκτός θεραπευτικού πρωτοκόλλου. Παρ’ όλα αυτά, σύµφωνα µε τα στοιχεία που παρουσίασε ο Alexander Zehnder, διευθυντής της Roche Hellas, ήδη προ κρίσης (το 2007) η Ελλάδα ξόδευε ελάχιστα χρήµατα σε µελέτες σε σύγκριση µε άλλα ευρωπαϊκά κράτη –συγκεκριµένα µόλις το 0,6% του ΑΕΠ–, ενώ µετά τα µνηµόνια το κονδύλι µειώθηκε κατά 50%, όταν η Αγγλία δαπανά το 1,8% του ΑΕΠ και η Φιλανδία πάνω από το 3% του ΑΕΠ για τον ίδιο σκοπό. Στο πλαίσιο της προσπάθειας τόνωσης της ελληνικής συµµετοχής σε κλινικές µελέτες, η δανέζικη φαρµακευτική εταιρεία Leo Pharma πραγµατοποιεί άνοιγµα σε ερευνητές, συλλόγους ασθενών και επαγγελµατίες υγείας. Αναλυτικότερα, η εταιρεία θα αρχίσει να δηµοσιεύει σταδιακά, στην εταιρική της ιστοσελίδα, συνοπτικά αποτελέσµατα των κλινικών δοκιµών που χρηµατοδότησε από το 1990 και µετά. Επιπλέον, εκθέσεις κλινικών µελετών για τα προϊόντα που έχουν λάβει άδεια κυκλοφορίας από το 1990 θα δηµοσιευτούν σταδιακά, από τον Μάρτιο, ενώ παράλληλα η LEO Pharma εξασφαλίζει ότι οι ερευνητές, οι επαγγελµατίες υγείας και οι ενώσεις των ασθενών θα µπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση, κατόπιν αιτήµατός τους, σε δεδοµένα ασθενών για τα προϊόντα που έχουν λάβει άδεια κυκλοφορίας από το 2000 κι έπειτα, πάντα µε σεβασµό στη διαχείριση των ευαίσθητων προσωπικών δεδοµένων.

Ροµπότ-νοσηλευτής υποδέχεται τους µικρούς ασθενείς

αι ενώ προχωρά η αναδιάρθρωση του συστήµατος υγείας, µια ευχάριστη έκπληξη περιµένει τους λιλιπούτειους ασθενείς στην παιδιατρική κλινική του νοσοκοµείου «Μητέρα», για να τους διασκεδάσει, να τους απασχολήσει και να τους κάνει να αισθανθούν άνετα. Πρόκειται για ένα χαριτωµένο ροµποτάκι τηλεπαρουσίας που ακούει στο όνοµα «Ιάσων», το οποίο υποδέχεται τους µικρούς ασθενείς σε ρόλο νοσηλευτή και τους ακολουθεί παντού, προσφέροντας παρέα και ψυχαγωγία. Ο Ιάσων συνδέεται επίσης µε το διαδίκτυο και µέσω skype προσφέρει οπτική και ηχητική επικοινωνία του παιδιού µε τους γονείς του, όταν αυτοί δεν µπορούν να βρίσκονται στο πλευρό του για όσο διαρκεί η νοσηλεία του. Επίσης, καθώς στο ροµπότ «φορτώνονται» ταινίες και ψυχαγωγικά προγράµµατα που προβάλλονται από την µπροστινή οθόνη, οι µικροί ασθενείς µπορούν να απασχοληθούν και να ξεχάσουν για λίγο ότι βρίσκονται στο νοσοκοµείο. Η ιδέα του ροµπότ-νοσηλευτή ξεκίνησε στην άλλη όχθη του Ατλαντικού και πρωτοεφαρµόστηκε στο αµερικανικό παιδιατρικό νοσοκοµείο Boston Pediatric Clinic, ενώ γρήγορα υιοθετήθηκε από άλλα νοσοκοµεία του εξωτερικού. Στην Ελλάδα η ιδέα υλοποιήθηκε κατ’ αποκλειστικότητα στην παιδιατρική κλινική του «Μητέρα», ενώ πληθώρα µελετών διεθνώς αποδεικνύουν ότι το ροµποτάκι έχει και θεραπευτικό χαρακτήρα, καθώς βελτιώνει την ψυχολογία των µικρών ασθενών, οπότε µειώνεται αισθητά ο χρόνος νοσηλείας τους. Ειδικότερα για τα παιδιά από την περιφέρεια που νοσηλεύονται στο «Μητέρα» και δεν έχουν διαρκώς τους γονείς τους στο πλευρό τους, ο Ιάσονας αποδεικνύεται διπλά πολύτιµος, καθώς κρατά γονείς και παιδί σε διαρκή επαφή. Το «Μητέρα», µαζί µε τα νοσοκοµεία «Υγεία» και «Υγεία» Τιράνων του ίδιου οµίλου, συγκαταλέγονται µεταξύ των καλύτερων του κόσµου, καθώς συµπεριλαµβάνονται στο κατάλογο των Best Hospitals Worldwide 2014. Η διάκριση αυτή αποτελεί την ανώτατη πιστοποίηση αναγνώρισης από τον διεθνή οργανισµό Diplomatic Council, που απονέµεται σε µονάδες υγείας για την επάρκεια µε την οποία ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ασθενών.

FREE SUNDAY

κόσµος

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

Τι πέτυχε η Ε.Ε. στη Συµφωνία της Γενεύης για το Ιράν;

ΤΟΥ ∆ΗΜΗΤΡΗ ΡΑΠΙ∆Η*

τις 20 Ιανουαρίου η Ε.Ε. θα «παγώσει» προσωρινά το εµπάργκο ενάντια στο Ιράν, αναφορικά µε την εξαγωγή, εισαγωγή και µεταφορά ιρανικού πετρελαίου, πετροχηµικών, χρυσού και άλλων πολύτιµων µετάλλων. Η απελευθέρωση του ιρανικού εµπορίου και η επάνοδός του στις διεθνείς αγορές θα διαρκέσουν, σε πρώτη φάση, ένα εξάµηνο, διάστηµα κατά το οποίο η κυβέρνηση της Τεχεράνης θα πρέπει να έχει προχωρήσει στον πλήρη απεµπλουτισµό ουρανίου του πυρηνικού της προγράµµατος, εξαλείφοντας ουσιαστικά τις πιθανότητες κατασκευής πυρηνικής βόµβας. Η Συµφωνία της Γενεύης τον περασµένο Νοέµβριο για το πυρηνικό πρόγραµµα του Ιράν έδωσε µια µεγάλη ευκαιρία στη χώρα να απεγκλωβιστεί διπλωµατικά και να αρχίσει να συµµετέχει, έπειτα από 40 και πλέον χρόνια, στο περιφερειακό και διεθνές γεωπολιτικό παιχνίδι. Παράλληλα το Ισραήλ, το οποίο θεωρεί πως η Συµφωνία της Γενεύης ενθαρρύνει τους σχεδιασµούς της Τεχεράνης για την κατασκευή πυρηνικού οπλοστασίου, δίνοντάς της πολύτιµο χρόνο, προσπαθεί να αναπτύξει µια πολυµερή εξωτερική πολιτική, αντιλαµβανόµενο πως για πρώτη φορά στην ιστορία του κράτους δεν έχει στο πλευρό του τους παραδοσιακούς του συµµάχους, τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. Το Ισραήλ, όπως γράψαµε και την προηγούµενη εβδοµάδα, στρέφει το εµπορικό και διπλωµατικό του ενδιαφέρον προς τις αναπτυσσόµενες αγορές του Μεξικού, της Κίνας και της Ινδίας, κάνοντας παράλληλα τα πρώτα βήµατα για την καθιέρωση σχέσεων συνεργασίας ακόµα και µε τη Σαουδική

Αραβία και τις σκανδιναβικές χώρες στους τοµείς της τεχνολογίας. Παράλληλα, όµως, η Συµφωνία της Γενεύης σηµαδεύτηκε από τη δυναµική επιστροφή της Ε.Ε. στη διεθνή γεωπολιτική σκηνή, µέσω της υπεύθυνης Εξωτερικών Σχέσεων και Ασφάλειας της Ένωσης, βαρονέσας Κάθριν Άστον. Σε πλήρη δυσαρµονία µε τη διπλωµατική και στρατηγική απουσία της Ε.Ε. στο ζήτηµα του αιµατηρού εµφυλίου της Συρίας, η Κάθριν Άστον πέτυχε να πρωταγωνιστήσει στις πολυµερείς διαπραγµατεύσεις για λογαριασµό της Ε.Ε., προτείνοντας λύσεις και αποφεύγοντας τα αδιέξοδα των διαπραγµατεύσεων. Τόσο µπροστά στις κάµερες όσο και στο παρασκήνιο, η Ε.Ε. διαµόρφωσε ξεκάθαρη στάση: ζήτησε την επιστροφή του Ιράν στη διεθνή πολιτική, παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στην τελική έκβαση της συµφωνίας. Η ραγδαία στροφή της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. µπορεί να ερµηνευτεί ποικιλοτρόπως. Αναφορικά µε το Ισραήλ, η Ε.Ε. αποφάσισε ότι αποµονώνοντάς το στις διαπραγµατεύσεις για το πυρηνικό πρόγραµµα του Ιράν ασκεί έµµεση πίεση στην κυβέρνηση Νετανιάχου, προκειµένου να αµβλύνει τη στάση της στο ζήτηµα των διµερών διαπραγµατεύσεων µε την Παλαιστίνη, αναφορικά µε το αίτηµα των Παλαιστινίων για σύσταση κράτους. Αναφορικά µε το Ιράν, η Ε.Ε. εκτιµά ότι η πολιτική και θρησκευτική επιρροή της Τεχεράνης στη Μέση Ανατολή, όπως και οι ενδεχόµενες εµπορικές και οικονοµικές σχέσεις που µπορεί να προκύψουν µε την προσωρινή άρση του εµπάργκο, θα είναι προς όφελος των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τοµέα της ενέργειας, οδηγώντας µεσοπρόθεσµα την

Ινδία: Νέος οµαδικός βιασµός Θύµα µια γυναίκα από τη ∆ανία

Μια γυναίκα από τη ∆ανία βιάστηκε οµαδικά στην πρωτεύουσα της Ινδίας, στο Νέο ∆ελχί. Το περιστατικό επιβεβαίωσαν οι Αρχές, σηµειώνοντας ότι επιπλέον οι δράστες λήστεψαν την 51χρονη γυναίκα, η οποία βρισκόταν στην Ινδία για διακοπές. Για το βιασµό έχουν συλληφθεί έξι άτοµα. Η γυναίκα έχασε το δρόµο για το ξενοδοχείο της, που βρισκόταν σε µια πολυσύχναστη περιοχή της πρωτεύουσας µε τουριστικά οικονοµικά καταλύµατα. Μια παρέα ανδρών την ακολούθησε και τελικά της επιτέθηκε. Η γυναίκα κατέφυγε στην πρεσβεία της ∆ανίας και την Τετάρτη, µε την ολοκλήρωση των ιατρικών εξετάσεων, αναχώρησε για την πατρίδα της. Το περιστατικό σηµειώνεται λίγες εβδοµάδες αφότου µια γυναίκα από την Πολωνία κατήγγειλε πως ναρκώθηκε και βιάστηκε επίσης στην ινδική πρωτεύουσα από έναν οδηγό ταξί. Υπενθυµίζεται ότι τον ∆εκέµβριο του 2012 ξέσπασε ένα µαζικό κίνηµα για τα δικαιώµατα των γυναικών, ύστερα από τον οµαδικό βιασµό και τη δολοφονία µιας 23χρονης φοιτήτριας. Μετά τις οργισµένες διαδηλώσεις η κυβέρνηση ανακοίνωσε την αυστηροποίηση των ποινών για τους βιαστές.

Η αποτελεσµατικότητα που επέδειξε η Ε.Ε. στο ζήτηµα του πυρηνικού προγράµµατος του Ιράν είναι, το δίχως άλλο, µια εντελώς αναπάντεχη στροφή της στρατηγικής της σε ζητήµατα ευρύτερου γεωπολιτικού ενδιαφέροντος.

Ε.Ε. στην ενεργειακή της απεξάρτηση από τη Μόσχα. Παράλληλα, οι Βρυξέλλες δίνουν βάρος και στον διαµεσολαβητικό ρόλο της Τεχεράνης στον εµφύλιο της Συρίας και στη δυναµική που η διαµεσολάβηση αυτή µπορεί να δώσει στην προσπάθεια κατάπαυσης του πυρός και αναζήτησης ειρηνικής λύσης. Αναφορικά µε τις διµερείς σχέσεις µε τις ΗΠΑ, η Ε.Ε. επιδιώκει την αναθέρµανση των οικονοµικών και εµπορικών σχέσεων, έπειτα από το «πάγωµα» που προέκυψε µε αφορµή το σκάνδαλο των υποκλοπών της NSA, προκειµένου να προσελκύσει αµερικανικά επενδυτικά funds στις ευρωπαϊκές αγορές, τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες. Υπάρχει, τέλος, και µια περισσότερο υποκειµενική προσέγγιση, που «ακουµπά» κυρίως στις προσωπικές φιλοδοξίες κάποιων Ευρωπαίων ηγετών, µεταξύ αυτών και της Άστον, προκειµένου να πιστωθούν τη διπλωµατική επιτυχία των διαπραγµατεύσεων µε το Ιράν για ίδιον όφελος, ειδικά µε ορίζοντα τις ερχόµενες ευρωεκλογές και τις ανακατατάξεις που αναµένονται σε πρόσωπα και θέσεις. Η αποτελεσµατικότητα που επέδειξε η Ε.Ε. στο ζήτηµα του πυρηνικού προγράµµατος του Ιράν είναι, το δίχως άλλο, µια εντελώς αναπάντεχη στροφή της στρατηγικής της σε ζητήµατα ευρύτερου γεωπολιτικού ενδιαφέροντος. Βασικό γνώρισµα της εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης σε πολλές από τις περιπτώσεις που συγκέντρωναν το διεθνές διπλωµατικό ενδιαφέρον ήταν η πολυδιάσπαση και οι συνεχείς συγκρούσεις για το ποια στρατηγική τελικά θα ακολουθηθεί. Τόσο στην περίπτωση του Αφγανιστάν όσο και στην περίπτωση του Ιράκ, για να µη θυµηθούµε παλαιότερα ζητήµατα, τα κράτη-µέλη της Ε.Ε. δεν ακολούθησαν κοινή γραµµή, επιλέγοντας είτε να απέχουν από τη στρατιωτική παρεµβατικότητα των ΗΠΑ είτε να συµµετέχουν ενεργά σε στρατιωτικές αποστολές. Ειδικά στην περίπτωση της Συρίας, η πολυδιάσπαση που προέκυψε προκάλεσε σοβαρούς τριγµούς στο εσωτερικό της Ένωσης, βλάπτοντας παράλληλα τη συνολική της εικόνα και την αξιοπιστία της διεθνώς. Σε ανάλογο επίπεδο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέλεγε το δρόµο της αφειδούς και ανεξέλεγκτης χρηµατοδότησης µεταπολεµικών καθεστώτων σε όλο τον πλανήτη, αγνοώντας την επιλογή της διαπραγµάτευσης και της διπλωµατίας. Τα κεφάλαια που έχουν κληθεί εδώ και δεκαετίες να πληρώσουν οι Ευρωπαίοι φορολογούµενοι για λογαριασµό της Ε.Ε. και της δήθεν αναπτυξιακής της πολιτικής στον τρίτο κόσµο είναι ανυπολόγιστα, και θα µπορούσαν µε διαφορετική διαχείριση και στρατηγική να κατευθυνθούν εντός της Ένωσης, για την ενδυνάµωση της ανάπτυξης, της επιχειρηµατικότητας, της εργασίας, της κοινωνικής ασφάλειας και ειρήνης. Αναµφίβολα, τίθεται ζήτηµα διαχειριστικής ικανότητας της Ε.Ε., αλλαγής του µοντέλου δράσης και αξιοποίησης των διπλωµατικών ικανοτήτων και πρακτικών σε όλο το φάσµα των σχέσεων της Ένωσης µε τρίτες χώρες, σε πεδία άσκησης άµεσης ή έµµεσης επιρροής. Η Συµφωνία της Γενεύης µπορεί κάλλιστα να βοηθήσει στην κατεύθυνση αυτή. *Ο ∆. Ραπίδης είναι πολιτικός επιστήµονας, ιδρυτής του Bridging Europe και µέλος της Επιτροπής για τη Γεωπολιτική (RC-41) της ∆ιεθνούς Ένωσης Πολιτικής Επιστήµης (d.rapidis@bridgingeurope.net).

free sunday

διπλωματία

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

ΙωακεΙμ Δ. αμπαρτζΙΔης*

το Νταβός ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν εγκαινίασε με τον πλέον στομφώδη τρόπο την ισλαμική στροφή της Τουρκίας, διαρρηγνύοντας εν μια νυκτί το παραδοσιακό ατλαντικό δίπολο ΙσραήλΤουρκίας στην περιοχή. Το συμβάν εκείνο αποτέλεσε σημείο καμπής και τροχοπέδη εξελίξεων στη ΝΑ Μεσόγειο, ανατρέποντας δεδομένα και καθεστηκυίες αντιλήψεις. Οι γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές προεκτάσεις που ώθησαν την τουρκική διπλωματία σε μεταστροφή είναι λίγο-πολύ γνωστές. Ωστόσο, παραμένει ερώτημα το κατά πόσο οι Τούρκοι ιθύνοντες είχαν συνυπολογίσει τον παράγοντα ενέργεια στις ισλαμο-κεμαλικές τους επιδιώξεις. Το Ισραήλ, όντας περιορισμένο σε στρατηγικό βάθος και με εχθρικό περιβάλλον, αναζήτησε να καλύψει το κενό. Την τελευταία τριετία μια σειρά αμοιβαίων επισκέψεων υψηλόβαθμων στελεχών και υπόγραφες διμερών συμφωνιών έθεσαν τις βάσεις για τη διαμόρφωση ενός ενεργειακού στρατηγικού τριγώνου ΕλλάδοςΚύπρου-Ισραήλ, ενοποιώντας έναν θαλάσσιο χώρο που καλύπτει το 1/3 της Μεσογείου. Οι γεωφυσικές και γεωσεισμικές μελέτες από την Αδριατική έως τη Λεκάνη του Ηροδότου στοιχειοθετούν πως στο υπέδαφος των ΑΟΖ των τριών χωρών «κρύβονται» κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου που είναι σε θέση να τροφοδοτήσουν ενεργειακά την Ευρώπη για τουλάχιστον δύο με τρεις δεκαετίες. Εν τω μεταξύ, Ελλάδα και Κύπρος οδηγήθηκαν «σιδηροδέσμιες» στη μνημονιακή μέγκενη και με απολεσθείσα εθνική κυριαρχία αδυνατούν έως σήμερα να διαμορφώσουν αυτόνομη εξωτερικήενεργειακή πολιτική. Τα επιβεβαιωμένα εξαγώγιμα κοιτάσματα σε Ισραήλ και Κύπρο αποτέλεσαν τον συνδετικό κρίκο ενός ιστορικού εναγκαλισμού μεταξύ των δύο χωρών, με άμεση επίδραση και στις ελληνο-ισραηλινές σχέσεις. Παρά ταύτα, για τα δύο ελληνικά κράτη η πορεία αυτή ουσιαστικά αποτέλεσε μονόδρομο, καθώς χρονίζουν και εντείνονται οι τουρκικές διεκδικήσεις σε Κύπρο, Αιγαίο και Θράκη. Για Ελλάδα και Κύπρο οποιαδήποτε εξέλιξη στον τομέα την ενέργειας αναγκαστικά περνάει από τις συμπληγάδες του ΔΝΤ και των Βρυξελλών και η όποια διαμόρφωση συμμαχιών στην ευρύτερη περιοχή είναι και θα παραμένει (όσο συνεχίζεται η υφιστάμενη πολιτική) ετεροβαρής και σίγουρα όχι προς το συμφέρον του ελληνικού στοιχείου. Η πορεία των διμερών σχέσεων με το Ισραήλ έως σήμερα, ασχέτως της συχνότητας και της δυναμικής από τις οποίες διαπνέονται, δείχνει να ενδυναμώνει την παραπάνω θέση, παρά τις περί του αντιθέτου διακηρύξεις. Η ενεργοβόρος Ευρώπη, ελλείψει πηγών ορυκτού πλούτου, εν μέσω οικονομικής κρίσης και εσωτερικών διεργασιών, αναζητά εναλλακτικές μορφές και διόδους εξασφάλισης ενεργειακών

πόρων ούσα εγκλωβισμένη τόσο από τους αμερικανικούς γεωπολιτικούς σχεδιασμούς όσο και από τις μονοπωλιακές μεθόδους και πρακτικές της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Για τη Ρωσία, είναι σαφές πως μια τέτοια εξέλιξη θα αποδυνάμωνε την ενεργειακή της στρατηγική στην Ευρώπη, πόσο μάλλον όταν ενεργειακοί ρωσικοί κολοσσοί θα έμεναν εκτός μεριδίου. Για την Αμερική, όμως, η προοπτική διαμόρφωσης ενός ενεργειακού πόλου που θα ελέγχεται καθ’ όλη την παραγωγική διαδικασία μέχρι την κατανάλωση σε μεγάλο μέρος από ευρωπαϊκά κέντρα περιπλέκει ακόμη περισσότερο την πορεία και εξέλιξη διαμόρφωσής του στη ΝΑ Μεσόγειο. Ουσιαστικά, μόνο προς το συμφέρον της Ευρώπης είναι η ενδυνάμωση και σύσφιγξη των σχέσεων με το Ισραήλ. Ενδεχόμενη ενεργοποίηση του ενεργειακού τόξου Αθήνας-Λευκωσίας-Τελ Αβίβ θα έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη στην οικονομία και τη διεθνή παρουσία και θέση της Ε.Ε. και εν γένει της Ευρώπης στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Ο ρεαλισμός όμως στην Ευρώπη αποτελεί ακόμα ζητούμενο και η σκληρή πραγματικότητα επιβεβαιώνει την αδυναμία της να ορθώσει ανάστημα και να λειτουργήσει συλλογικά, όχι απλώς ως οικονομική και γεωπολιτική οντότητα αλλά ως θεσμός-ένωση. Ο υπαρξιακός-ενεργειακός μονόδρομος Ελλάδος-Κύπρου και τα οφέλη για την Ευρώπη δείχνουν να μην αποτελούν τη μόνη εναλλακτική για το Ισραήλ. Οι τρέχουσες εξελίξεις σε Αίγυπτο, Συρία και Παλαιστίνη συνηγορούν στο να υποθέσουμε πως το Ισραήλ αρχίζει να αποκτά δεύτερες και τρίτες σκέψεις για το εάν είναι προς το συμφέρον του η αποκλειστική διοχέτευση της Ευρώπης μέσω Κύπρου-Ελλάδος. Πλέον το κέντρο του παγκόσμιου οικονομικού ενδιαφέροντος μεταφέρεται προς Ανατολάς και είναι προς το συμφέρον Ρωσίας-Αμερικής να τορπιλίσουν μια ευρωκεντρική (και όχι δυτική) option διάθεσης των ορυκτών της ΝΑ Μεσογείου, η καθεμία για τους δικούς της λόγους. Δεν είναι τυχαίο που εξαρχής φιλοατλαντικοί κύκλοι στην Ευρώπη και σημαίνοντα στελέχη της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής έσπευσαν, κεκαλυμμένα μεν, απροκάλυπτα στην πορεία δε, να ενεργοποιήσουν το κυπριακό ζήτημα και την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, που είχαν παγώσει εδώ και μία δεκαετία. Εύλογα το Ισραήλ θα εξετάσει οποιαδήποτε πολιτική που θα μεγιστοποιήσει τα οικονομικά και πολιτικά του οφέλη χωρίς να διαταράξει παραδοσιακές συμμαχίες (βλ. ΗΠΑ και στο βάθος Τουρκία) και συσχετισμούς δυνάμεων στην περιοχή, από τη στιγμή που προωθούνται τα ιδιαίτερα εθνικά του συμφέροντα. Μια προοπτική «επίλυσης» του κυπριακού ζητήματος, έτσι όπως την απεργάζονται αμερικανι-

κοί και ευρωπαϊκοί κύκλοι, που θα εξισώνει θύματα με θύτες, θα νομιμοποιεί την κατοχή και εποικισμό του 40% του νησιού και θα σημάνει την de facto διχοτόμηση της Κύπρου σε δύο συνιστώσα κρατίδια, θα εξυπηρετήσει την αμερικανική ενεργειακή πολιτική και θα δώσει άλλη τροπή στις ανεμικές τουρκο-ισραηλινές σχέσεις. Ενώ φαντάζει δύσκολο έως απίθανο το σενάριο το Ισραήλ να επιλέξει να στραφεί στην Ανατολή προς αναζήτηση καταναλωτών του φυσικού του αερίου, με αγωγό μέσω της «επανενωμένης» Κύπρου και της Τουρκίας, σε συνδυασμό με τα «ενιαία» κυπριακά αποθέματα, το Ισραήλ όχι μόνο θα αναβαθμίσει το ρόλο του στην περιοχή αλλά ταυτόχρονα θα εξυπηρετήσει τους αμερικανικούς σχεδιασμούς, θα έχει το πρώτο χέρι σε μια μελλοντική εξομάλυνση των σχέσεων με την Τουρκία και θα προσδώσει άλλο βάρος στις σχέσεις του με την Ευρώπη. Ως εκ τούτου, η Ευρώπη θα παραμείνει έρμαιο του κατακερματισμού της σε Βορρά, Νότο, Δύση και Ανατολή και ο ελληνισμός θα απολέσει μια ακόμα ιστορική ευκαιρία, πληρώνοντας βαρύ τίμημα. Οφείλουμε να λάβουμε υπ’ όψιν πως η κατασκευή τερματικού σταθμού στην Κύπρο και η διέλευση αγωγού μέσω κατεχομένων και Τουρκίας είναι η πιο οικονομική λύση για το Ισραήλ, υπό την αίρεση πάντα μιας λύση. Προσφάτως οι μεθοδεύσεις σε Κυπριακό, ελληνοτουρκικές σχέσεις και ενεργειακές πολιτικές στη ΝΑ Μεσόγειο δείχνουν να προωθούν σχεδιασμούς και συμφέροντα που αποδυναμώνουν την προοπτική σχηματισμού ενός ενεργειακού τριγώνου Ελλάδος-Κύπρου-Ισραήλ. Ας έχουν κατά νου οι παροικούντες εν Ιερουσαλήμ πως ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα αποτελέσει ταφόπλακα όχι μόνο στις ελπίδες ενός ολόκληρου λαού για εθνική και οικονομική ανέγερση και «παλιννόστηση» αλλά και μια άνευ προηγουμένου συρρίκνωση, σε σημείο εξαφάνισης του ελληνισμού, που συνιστά έγκλημα. Συμπερασματικά, όσοι ευαγγελίζονται ένα νέο Ελντοράντο στη ΝΑ Μεσόγειο με το να αυτοβαυκαλίζονται με νορβηγικά πρότυπα και καταρινή χλιδή να μη λησμονούν πως αντιστοίχως υπάρχουν και παραδείγματα όπως αυτά της Νιγηρίας και της Λιβύης, όπου αδιέξοδες πολιτικές και ετεροβαρείς συμμαχίες οδήγησαν σε ολέθρια αποτελέσματα. Τα πιόνια στην ενεργειακή σκακιέρα της ΝΑ Μεσογείου βρίσκονται εν πλήρει κινήσει. Με μόνη, φαινομενικά, διέξοδο την κίνηση forcé προς το Ισραήλ, Ελλάδα και Κύπρος ρισκάρουν επικίνδυνα σε μια παρτίδα που δείχνει να γέρνει απειλητικά σε επώδυνους συμβιβασμούς δίχως διέξοδο διαφυγής και εντέλει αυτοχειρία. *Ο Ιωακείμ Αμπαρτζίδης είναι αναλυτής ζητημάτων εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας ΝΑ Μεσογείου, M.A. Διεθνών και Ελληνοτουρκικών Σχέσεων Παν. Βilgi Kων/πολης, Μ.Α. Ασφάλειας και Διπλωματίας Παν. Τελ-Αβίβ, Ισραήλ.

Ενεργειακή «σκακιέρα» ΝΑ Μεσογείου: Κίνηση forcé το τρίγωνο Ελλάδος-Κύπρου-Ισραήλ

FREE SUNDAY

άποψη

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

Γκρεµίζεται το σύστηµα

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΠΑΝΟΥ

ίναι τόσο πυκνές και τόσο σοβαρές οι εξελίξεις στο δικαστικό πεδίο, που δυσκολεύεται ακόµη και να τις παρακολουθήσει κανείς, πόσο µάλλον να τις αναλύσει και να τις αφοµοιώσει. Για πρώτη φορά ανοίγει το κουτί των θαλασσοδανείων και των ύποπτων συναλλαγών επιχειρηµατιών µε το τραπεζικό σύστηµα, χάρη σε διοικήσεις που διορίστηκαν µε κοµµατικά κριτήρια και µοίρασαν χρήµα που δεν ήταν δικό τους σαν να ήταν δικό τους. Για πρώτη φορά βουλευτές κόµµατος βρίσκονται προφυλακισµένοι, αντιµέτωποι µε βαρύτατες κατηγορίες, ενώ ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου οδεύει προς το Ειδικό ∆ικαστήριο για την υπόθεση της λίστας Λαγκάρντ. Και όλα αυτά µε φόντο τις διαρκείς αποκαλύψεις για το όργιο του µαύρου χρήµατος πίσω από τα εξοπλιστικά προγράµµατα, ενώ ο Άκης Τσοχατζόπουλος βρίσκεται ήδη στη φυλακή και έπεται συνέχεια για τις µίζες που πήγαιναν και έρχονταν στο Πεντάγωνο, τυλιγµένες µε την ελληνική σηµαία. Ο γαλάζιος Χάρης Τοµπούλογλου πιάστηκε µε τα προσηµειωµένα χαρτονοµίσµατα στο χέρι, ο ανιψιός του ιδρυτή της Ν∆ Μιχάλης Λιάπης βρέθηκε µε πλαστές πινακίδες και από εκείνη τη στιγµή έρχονται συνεχώς στην επιφάνεια θλιβερές λεπτοµέρειες για τους τρόπους µε τους οποίους γλίτωνε έξοδα κοροϊδεύοντας το κράτος. ∆εν υπάρχει καµία αµφιβολία ότι το τέλος της ασυλίας για τους ισχυρούς ήταν συλλογικό ζητούµενο και µε αυτή την έννοια η επιχείρηση «κάθαρση» συµβάλλει στην ικανοποίηση του κοινού περί δικαίου αισθήµατος. ∆εν υπάρχει επίσης αµφιβολία ότι η διαλεύκανση µικρών και µεγάλων σκανδάλων που συνδέονται µε την ελληνική χρεοκοπία, είτε πρόκειται για παράνοµο προσωπικό πλουτισµό πολιτικών και κρατικών αξιωµατούχων, για διασπάθιση δηµόσιου χρήµατος, για χαριστικά δάνεια χωρίς εγγυήσεις, για οτιδήποτε τέλος πάντων άπτεται κακοδιαχείρισης και αξιοποίησης της εξουσίας ως εργαλείου κερδοσκοπίας, δίνει µια απάντηση στο ερώτηµα «πώς φτάσαµε ως εδώ;», που υπερβαίνει την εύκολη δαιµονοποίηση του «εξωτερικού εχθρού». Και είναι βέβαιο ότι η εµπέδωση κανόνων ισονοµίας και ισοπολιτείας αποτελεί αναγκαία συνθήκη για τη διατήρηση της κοινωνικής ειρήνης, η οποία έγινε εξαιρετικά εύθραυστη λόγω της κρίσης και της υποχώρησης της δηµοκρατίας που ακολούθησε. Με αυτή την έννοια, οι καταιγιστικές εξελίξεις στο δικαστικό πεδίο, που έχουν πολιτικό αντίκτυπο γιατί αφορούν υποθέσεις δηµόσιου συµφέροντος και ενδιαφέροντος, είναι ενθαρρυντικές. Εξακολουθούν, ωστόσο, να υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις αναγκαίες για το καλό τέλος της ιστορίας:

Η επιτοµή του big fat greek wedding ανάµεσα σε διεφθαρµένα κοµµάτια της πολιτικής και οικονοµικής ελίτ στις οθόνες µας και στις δικαστικές αίθουσες. Σαν να ξηλώνεται µπροστά µας η φούστα της ελληνικής ολιγαρχίας που περιφέρεται παχύσαρκη και αποκαµωµένη από τις κραιπάλες. ● Να υπάρξει άµεσο δηµοσιονοµικό αποτέλεσµα, δηλαδή να επιστρέψουν στο δηµόσιο ταµείο χρήµατα που κακώς βρίσκονται σε φορολογικούς παραδείσους ή σε λογαριασµούς υπεράκτιων εταιρειών, όχι µόνο για να απαντηθεί το λαϊκό αίτηµα «φέρτε πίσω τα κλεµµένα» αλλά γιατί υπάρχει µεγάλη ανάγκη αύξησης των εσόδων, προκειµένου να ανακουφιστούν οι µισθωτοί και συνταξιούχοι, που πληρώνουν υπέρογκους φόρους. ● Να µην παρασύρει το κύµα πρόσωπα λόγω προχειρότητας ή επικοινωνιακής σκοπιµότητας χωρίς να υπάρχει αντικειµενικός λόγος. ● Να προστατευτεί ο νοµικός πολιτισµός µε σεβασµό στο τεκµήριο της αθωότητας και µε µηδενική ανοχή στα αυτοσχέδια «λαϊκά δικαστήρια». ● Να αποφευχθεί ή να αποδοκιµαστεί η προσπάθεια κοµµατικής εκµετάλλευσης πρωτοβουλιών της ∆ικαιοσύνης. ● Να µη µείνει τελικά η εντύπωση µιας επιλεκτικής κάθαρσης που έφερε κάποια αποτελέσµατα χωρίς όµως να σηµατοδοτήσει ένα ουσιαστικό τέλος εποχής. Σε µια τέτοια περίπτωση, θα µπορούσε να ελπίσει κανείς όχι µόνο ότι κάτι κινείται αλλά ότι κάτι γίνεται στ’ αλήθεια. Και αυτό, ίσως, θα µπορούσε να φέρει κοινωνική καταλλαγή, αφαιρώντας αιτίες τυφλού θυµού από θύµατα της κρίσης που έχασαν ακόµη και την ανθρωπιά τους µαζί µε το βιοτικό τους επίπεδο και τις βεβαιότητές τους. Στο σηµείο αυτό επικεντρώνεται και το ερώτηµα που απασχολεί τα

κοµµατικά επιτελεία, χωρίς να το οµολογούν: ποιος κερδίζει από την κάθαρση; Η κυβέρνηση έχει να λέει ότι εννοεί το «όλα στο φως», ο πρωθυπουργός εµφανίζεται αποφασισµένος να απολυµάνει ακόµη και το σπίτι του, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κόβει γέφυρες µε το παρελθόν του ΠΑΣΟΚ, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ θυµίζει ότι πρόκειται για αµαρτίες που αφορούν τα δύο συγκυβερνώντα σήµερα κόµµατα, τα οποία πρέπει να τιµωρηθούν για την πολιτική που ασκούν αλλά και για ό,τι κουβαλάνε. Ποιος έχει ισχυρότερα επιχειρήµατα; Μάλλον δεν είναι αυτή η κρίσιµη ερώτηση, αλλά µια άλλη: ποιος ακούει και τι ακούει – αν ακούει. Όλοι ξέρουµε ότι κινούνται έντονα υπόγεια ρεύµατα στην ελληνική κοινωνία και δεν ξέρουµε πού τελικά θα εκβάλουν. Γι’ αυτό και οι δηµοσκοπήσεις µόνο ως ενδείξεις τάσεων µπορούν να αντιµετωπιστούν και όχι τόσο ως πρόβλεψη εκλογικού αποτελέσµατος. ∆εν υπάρχουν µαζικές λαϊκές κινητοποιήσεις, ούτε κάποιο κόµµα δείχνει να έχει δυναµική πλειοψηφικής έκφρασης της συλλογικής αντίδρασης, και γι’ αυτό δεν µπορεί να ανιχνεύσει κανείς εύκολα το βάθος και τη σηµασία της οργής του καναπέ. Παρακολουθώντας τους διαλόγους στα social media, µιλώντας µε τους οδηγούς των ταξί και τους περιπτεράδες ή κρυφακούγοντας τις συζητήσεις των δίπλα και των γύρω, δεν µπορείς να βγάλεις στέρεο συµπέρασµα για το πού πάει το πράγµα. Άλλωστε, µετά την κρίση, ο ένας αιφνιδιασµός διαδέχεται τον άλλο, µε κορυφαίους ανάµεσά τους το εκλογικό ποσοστό της Χρυσής Αυγής και το ακόµη µεγαλύτερο δηµοσκοπικό ποσοστό της αµέσως µετά, που ήρθαν από τα έγκατα µιας κοινωνίας που µισούσε και σιωπούσε. Έπειτα από την κατάκτηση ισχυρής επίσηµης πολιτικής έκφρασης άρχισε η απενοχοποίηση του εκφασισµένου κόσµου που τη στήριξε και έπεσαν οι µάσκες, για να ακουστεί καθαρά η αποκρουστική φωνή τους. Τώρα γκρεµίζεται το σύστηµα: βρόµικα όπλα, µίζες, οργιώδης φοροδιαφυγή, µικρολαµογιές πολιτικών προσώπων, µεγάλο παιχνίδι των επιτηδείων µε κέντρα του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος, όλα µαζί, µπερδεµένα στο κουβάρι της πολυετούς και πολυδαίδαλης διαπλοκής που άρχισε να ξετυλίγεται. Η επιτοµή του big fat greek wedding ανάµεσα σε διεφθαρµένα κοµµάτια της πολιτικής και οικονοµικής ελίτ στις οθόνες µας και στις δικαστικές αίθουσες. Σαν να ξηλώνεται µπροστά µας η φούστα της ελληνικής ολιγαρχίας που περιφέρεται παχύσαρκη και αποκαµωµένη από τις κραιπάλες. Είναι, πράγµατι, η πρώτη φορά. Αρκεί αυτό για να ικανοποιηθεί η διψασµένη για νέµεση κοινή γνώµη; Είναι κάτι που µάλλον θα το µάθουµε µαζί µε το εκλογικό αποτέλεσµα.

Ζητήστε το στα κεντρικά βιβλιοπωλεία

✱ Το βιβλίο µε τη… σκέψη του Γιώργου Κύρτσου είναι 660 σελίδες και έχει τιµή λιανικής 14,90 ευρώ. ✱ Παραγγελίες για χονδρική πώληση αλλά και για διανοµή στο σπίτι

ή στο γραφείο στα τηλ. 210 3506324 & 210 3506350 (∆ευτέρα έως και Παρασκευή 10 π.µ. - 5 µ.µ.). Αναλαµβάνουµε δωρεάν τα έξοδα αποστολής πανελλαδικά.

με τους:

21:30

το βράδυ

Η ανάλυση του Ελληνικού Πρωταθλήματος όπως δεν το έχετε ξαναδεί

30 sports

Παναθηναϊκός - όλυμΠιακός

Ένα «αδιαφόρό» ντΈρμΠι Πόυ… θα κρινΈι Πόλλα

πάρχει μία τεράστια διαφορά μεταξύ του ντέρμπι «αιωνίων» της Δευτέρας στο ΟΑΚΑ και της συντριπτικής πλειονότητας των ντέρμπι μεταξύ Ολυμπιακού και Παναθηναϊκού που μεσολάβησαν από τη στιγμή που ο Ολυμπιακός επέστρεψε προ διετίας στην κορυφή της Ευρώπης και του ελληνικού πρωταθλήματος: αυτή τη φορά εκείνος που δείχνει πιο πεινασμένος, εκείνος που χρειάζεται περισσότερο τη νίκη για ψυχολογικούς, κυρίως, λόγους είναι ο Ολυμπιακός και όχι ο Παναθηναϊκός. Κατά τα άλλα, το επικείμενο ντέρμπι είναι ίσως το λιγότερο σημαντικό της σεζόν. Κατ’ αρχάς, μαζί με το πρώτο ντέρμπι της χρονιάς στην πρεμιέρα του πρωταθλήματος, είναι εκείνο που δεν κρίνει τίποτα. Ακόμη και να κάνει δύο τις νίκες του ο Ολυμπιακός στην κανονική περίοδο επί του Παναθηναϊκού, αφενός λόγω του -2 με το οποίο ξεκίνησε τη σεζόν και αφετέρου λόγω της ήττας του από τον ΚΑΟΔ, το πιθανότερο είναι πως ο Παναθηναϊκός θα κατακτήσει την πρώτη θέση της κανονικής περιόδου. Παράλληλα, όπως έχουν αποδείξει οι τελικοί της Basket League των τελευταίων ετών, το πλεονέκτημα έδρας δεν συνεπάγεται και την κατάκτηση του τίτλου.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗΣ

Άσκοπη σπατάλη Ο επιπλέον λόγος που καθιστά ήσσονος σημασίας το επικείμενο ντέρμπι είναι ότι παρεμβάλλεται μεταξύ των πραγματικά σημαντικών αυτή την εποχή για τους δύο μονομάχους, δηλαδή των αναμετρήσεων για το Top-16 της Ευρωλίγκας, όπου αμφότεροι βρίσκονται στον ίδιο, πολύ δύσκολο όμιλο. Το κακό είναι πως, λόγω του όλου κλίματος και των ανεβασμένων τόνων (τα όργανα ήδη ξεκίνησαν με την κοινή παρουσία των αδελφών Αγγελόπουλων και του Δημήτρη Γιαννακόπουλου στην ΚΕΔ την Πέμπτη για την κλήρωση των διαιτητών του ντέρμπι και το… ξεκατίνιασμα που ακολούθησε) που πάντα συνοδεύουν τα ελληνικά ντέρμπι «αιωνίων», το πιθανότερο είναι πως θα καταλήξουν να σπαταλήσουν πολύ περισσότερη ενέργεια σε κάθε επίπεδο στο εν λόγω ματς απ’ ό,τι αναλογεί στη σπουδαιότητά του. Έχει επαναληφθεί πολλάκις στο παρελθόν το σενάριο στο ματς που ακολουθεί ένα ντέρμπι «αιωνίων» να εμφανίζονται τόσο ο νικητής όσο και ο ηττημένος αποσυντονισμένοι, ψυχολογικά «άδειοι» και χωρίς ενέργεια. Δεδομένου ότι για τον Ολυμπιακό ακολουθεί ένα ματς με χαρακτηριστικά «δίχως αύριο», μετά τις ήττες του στο Μιλάνο από την Αρμάνι και στο ΣΕΦ από την Μπαρτσελόνα, κόντρα στη Λαμποράλ Κούτσα στη Βιτόρια και για τον Παναθηναϊκό το συναπάντημα με τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς και τη Φενέρμπαχτσε, πρόκειται για ένα σενάριο που κανείς στους «αιώνιους» δεν θέλει να επαναληφθεί.

Τεράστιο… το επόμενο Ιδίως ο Παναθηναϊκός, που μετά από ένα πολύ δύσκολο ξεκίνημα λόγω των πολλών τραυματισμών και της προβληματικής προετοιμασίας

free sunday 19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

ταίες 25 μέρες υπάρχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά που αναδεικνύουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πρωταθλητές Ευρώπης. Προβλήματα που ως επί το πλείστον οφείλονται σε τρεις λόγους. Ο πρώτος έχει να κάνει με τον τραυματισμό του Λο, ο οποίος είναι ο δεύτερος βασικός δημιουργός του Ολυμπιακού μετά τον Σπανούλη. Σε συνδυασμό με το ντεφορμάρισμα, κυρίως, του Σλούκα, αλλά και του Μάντζαρη, δεν υπάρχει ο παίκτης που θα αλλάξει το ρυθμό, όταν ο Σπανούλης είναι μπλοκαρισμένος από την προσαρμογή της αντίπαλης άμυνας πάνω του. Μοιραία το επιθετικό παιχνίδι του Ολυμπιακού γίνεται προβλέψιμο και στατικό, άρα και εύκολα αντιμετωπίσιμο, ιδίως απέναντι σε δυνατούς αντιπάλους. Κόντρα σε αντιπάλους όπως η Μπαρτσελόνα, δε, η οποία μπόρεσε να μπλοκάρει και το «plan B» του τελευταίου διαστήματος, με τον Περπέρογλου στο «4», το πρόβλημα γίνεται πολύ μεγαλύτερο. Το δεύτερο βασικό πρόβλημα έχει να κάνει με τους ψηλούς, καθώς μέχρι στιγμής, και ιδίως μετά τον τραυματισμό του Πέτγουεϊ, μόνο ο Ντάνστον προσπαθεί να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Ο Μπέγκιτς ήταν μια απογοήτευση και κόντρα στους «μπλαουγκράνα», σε ένα ματς που θεωρητικά του ταίριαζε, δεδομένων των πολλών βαριών κορμιών που διαθέτει η Μπαρτσελόνα στη γραμμή των ψηλών της, ενώ λίγα πράγματα παίρνει και από τον Σίμονς ο Ολυμπιακός. Ο τρίτος λόγος είναι ότι ο Ολυμπιακός δείχνει τον τελευταίο μήνα να μην έχει φρεσκάδα και ενέργεια, δηλαδή θεμελιώδη στοιχεία του τρόπου παιχνιδιού του.

Σημείο αναφοράς

του πλέον έχει ρολάρει και εφόσον έχει νικήσει και την Έφες Πίλσεν στο ΟΑΚΑ την Παρασκευή θα έχει θέσει τις βάσεις της πρόκρισης στα πλέι οφ. Είναι δεδομένο πως ο Αργύρης Πεδουλάκης θα προτιμούσε να διεξαχθεί σε οποιαδήποτε άλλη χρονική συγκυρία το ντέρμπι με τον Ολυμπιακό, ίσως και να το… χάσει στα χαρτιά χωρίς να διεξαχθεί: θα προτιμούσε να προετοιμάσει απερίσπαστη την ομάδα του για το τεράστιο ματς που ακολουθεί, κόντρα στη Φενέρμπαχτσε. Τεράστιο τόσο για τον Παναθηναϊκό, αφού, αν περάσει από την Τουρκία, δύσκολα δεν θα καταλήξει σε μία από τις δύο πρώτες θέσεις του ομίλου, όσο και για τον ίδιο τον Πεδουλάκη, για προφανείς λόγους, εφόσον θα πρόκειται για το πρώτο παιχνίδι του κόντρα στον Ζέλικο Ομπράντοβιτς, τον (κάτι πολύ παραπάνω για το σύλλογο και τους «πράσινους» οπαδούς από απλώς) προπονητή τον οποίο διαδέχτηκε στον Παναθηναϊκό.

Επώδυνη προσγείωση Το σίγουρο είναι πως εκείνος που χρειάζεται περισσότερο τη νίκη στο ντέρμπι της Δευτέρας είναι ο Ολυμπιακός. Ένας Ολυμπιακός που ξεκίνησε τη σεζόν στα σύννεφα μετά τη δεύτερη διαδοχική κατάκτηση της Ευρωλίγκας και παρέ-

μεινε να αιθεροβατεί όσο διαρκούσε το εντυπωσιακό, αήττητο ξεκίνημά του, που έφτασε τον αριθμό-ρεκόρ των 23 συνεχόμενων νικών. Ένα σερί που σε μεγάλο βαθμό χτίστηκε πάνω στον τρόμο που προκαλούσε η φανέλα των επί δύο διαδοχικές χρονιές πρωταθλητών Ευρώπης απέναντι σε αντιπάλους που ως επί το πλείστον δεν ήταν του επιπέδου τους. Η προσγείωση ήταν πολύ απότομη και επώδυνη για τον Ολυμπιακό, αρχής γενομένης από τον αποκλεισμό από τον Παναθηναϊκό στο Κύπελλο. Ακολούθησε η ήττα από τον ΚΑΟΔ για το πρωτάθλημα και, μετά τη νίκη επί της Φενέρχμπαχτσε στην πρεμιέρα του Top-16, δύο κολλητές ήττες στην Ευρωλίγκα, οι οποίες πόνεσαν πολύ. Σίγουρα υπάρχει το δεδομένο ότι ο Ολυμπιακός πέρυσι ξεκίνησε στο Top-16 με ρεκόρ 1-3 και παρ’ όλα αυτά κατόρθωσε όχι μόνο να προκριθεί αλλά και να εξασφαλίσει το πλεονέκτημα έδρας στα πλέι οφ. Πρόκειται άλλωστε για ένα μίνι πρωτάθλημα 14 αγωνιστικών, το οποίο επιτρέπει να διορθωθούν «στραβοπατήματα». Υπάρχει ωστόσο μια σημαντική διαφορά: ο περσινός όμιλος ήταν σαφώς πιο εύκολος σε σχέση με τον τρομερά ανταγωνιστικό φετινό. Επιπλέον, στις τέσσερις ήττες του Ολυμπιακού τις τελευ-

Στην πορεία, δε, προστέθηκε και ένα τέταρτο πρόβλημα, ίσως το μεγαλύτερο απ’ όλα: το πυρηνικό όπλο του Ολυμπιακού από τη στιγμή που κατέκτησε την Ευρωλίγκα στον απίστευτο τελικό κόντρα στην ΤΣΣΚΑ είναι η τρομακτική του αυτοπεποίθηση, η αίσθηση πως, ό,τι και να συμβεί, στο τέλος θα βρει τον τρόπο να επικρατήσει. Το ξεκίνημα της φετινής σεζόν ενίσχυσε αυτή του την αυτοπεποίθηση, η οποία δέχτηκε βάναυσο πλήγμα τον τελευταίο μήνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο ματς με την Μπαρτσελόνα δεν βρήκε ούτε ένα από τα «μεγάλα» σουτ που μέχρι πρότινος σχεδόν πάντα διέθετε στο ρεπερτόριό του. Εάν έβρισκε έστω και ένα, το πιθανότερο είναι πως τελικά θα επικρατούσε. Είναι και ο βασικότερος λόγος που ένα ήσσονος σημασίας ντέρμπι μπορεί να αναδειχθεί σε παιχνίδι-σημείο αναφοράς της σεζόν του πρωταθλητή Ευρώπης: εφόσον ηττηθεί, όλα θα μοιάζουν μαύρα, το κοινό του είναι πολύ πιθανό να αποσύρει την εμπιστοσύνη με την οποία περιβάλει την ομάδα, τα προβλήματα θα μεγεθυνθούν και είναι πολύ πιθανό η προσπάθεια υπεράσπισης του τίτλου του στην Ευρωλίγκα να ολοκληρωθεί όχι μόνο άδοξα αλλά και αρκετά πρόωρα. Εφόσον νικήσει, θα έχει θέσει τις βάσεις για να ξεκινήσει την αντεπίθεσή του, αποδεικνύοντας για μία ακόμη φορά πως η αγαπημένη του θέση είναι… με την πλάτη στον τοίχο.

free sunday

sports

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

Basket League ΟΠΑΠ

allaround

Παναθηναϊκός - Ολυμπιακός Δευτέρα 7.30 μ.μ. (Δ.Τ.) Πιθανότατα πρόκειται για το λιγότερο αναμενόμενο ντέρμπι «αιωνίων» της σεζόν, καθώς αφενός στερείται ουσιαστικού βαθμολογικού κινήτρου (ο Παναθηναϊκός, ακόμη και να ηττηθεί, θα απέχει και πάλι μία νίκη από τον Ολυμπιακό στο κυνήγι της πρώτης θέσης της κανονικής περιόδου) και αφετέρου παρεμβάλλεται μεταξύ των πραγματικά σημαντικών αυτή την εποχή για τους δύο μονομάχους, δηλαδή των αγώνων του top-16 της Ευρωλίγκας.

super League ΟΠΑΠ

Πανιώνιος - ΠΑΟκ ςάββατο 7.30 μ.μ. (Ns2 - HD2) Ο ΠΑΟκ είδε τη διαφορά του από τον πρωτοπόρο Ολυμπιακό να μειώνεται στους 8 βαθμούς την προηγούμενη αγωνιστική και παράλληλα αύξησε τη διαφορά του από τον 3o Ατρόμητο στους 9 βαθμούς. Πλέον καλείται να περάσει από μια δύσκολη έδρα, απέναντι σε έναν Πανιώνιο που καίγεται για βαθμούς, καθώς έχει μπλεχτεί για τα καλά στη μάχη της παραμονής.

super League ΟΠΑΠ

Βέροια - Παναθηναϊκός κυριακή 7.30 μ.μ. (Ns1 - HD1) Απέναντι σε μια ομάδα που τον ανάγκασε σε ισοπαλία στη λεωφόρο στον α΄ γύρο, όταν ακόμη βέβαια οι «πράσινοι» ψάχνονταν, ο Παναθηναϊκός ψάχνει μια πειστική εκτός έδρας νίκη μετά και το κακό του παιχνίδι κόντρα στον ήρακλή Ψαχνών για το κύπελλο.

top-16 ΕυρωλίγκΑς 4η ΑγωνίςΤίκή

super League ΟΠΑΠ

Φενέρμπαχτσε - Παναθηναϊκός Πέμπτη 8 μ.μ. (Δ.Τ.) λαμποράλ κ. - Ολυμπιακός Παρασκευή 9.30 μ.μ. (νs2 - HD2) Ο Ολυμπιακός ηττήθηκε από την Μπαρτσελόνα στο ςΕΦ και πλέον έχει ρεκόρ 1-2, με συνέπεια κόντρα στη λαμποράλ κούτσα στη Βιτόρια να παίζει σε μεγάλο βαθμό την… ύπαρξή του και στην επόμενη φάση της Ευρωλίγκας. Μία μέρα νωρίτερα ο Παναθηναϊκός θα τεθεί για πρώτη φορά αντίπαλος με τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς μετά το «διαζύγιό» τους.

Ολυμπιακός - λεβαδειακός ςάββατο 5.15 μ.μ. (Ns1 - HD1) Μετά την απώλεια βαθμών κόντρα στον Ατρόμητο, μόλις τη δεύτερη στο πρωτάθλημα, ο Ολυμπιακός αναμένεται να ξεσπάσει πάνω στον λεβαδειακό στο καραϊσκάκη, προσφέροντας σκορ και θέαμα στους οπαδούς του και δείχνοντας πως πήρε το μάθημά του στο Περιστέρι.

Αξονική σπονδυλική αποσυμπίεση αυχένος και οσφύος Οριστική λύση για τους πόνους στη μέση και τον αυχένα Super League ΟΠΑΠ 20ή αγωνιστική ςΑΒΒΑΤΟ

Παναιτωλικός - Πανθρακικός 3 μ.μ. (Ns2 - HD2)

κυρίΑκή

Άρης - Ατρόμητος 3 μ.μ. (Ns2 - HD2) Απόλλωνας - Αστέρας Τρ. 5.15 μ.μ. (Ns4) Εργοτέλης - Skoda Ξάνθη 5.15 μ.μ. (Ns2 - HD2) ΠΑΣ Γιάννινα - Καλλονή 5.15 μ.μ. (Ns3)

ΔΕυΤΕρΑ

Πλατανιάς - ΟΦΗ 7.30 μ.μ. (Ns1 - HD1)

Basket League ΟΠΑΠ 14η αγωνιστική ςΑΒΒΑΤΟ

Νέα Κηφισιά - Τρίκαλα 4 μ.μ. (Ns3) Ηλυσιακός - Απόλλων Π. 4 μ.μ. Άρης - ΚΑΟΔ 6 μ.μ.

κυρίΑκή

Πανιώνιος - Πανελευσινιακός 4 μ.μ. Κολοσσός - ΠΑΟΚ 4 μ.μ. (Ns7) Ίκαρος - Ρέθυμνο 4 μ.μ.

Ο κόσμος παίζει μπάλα…

Ο κόσμος παίζει μπάσκετ…

ςΑΒΒΑΤΟ

Άρσεναλ - Φούλαμ 5 μ.μ. (os1 HD) Μπέτις - Ρεάλ Μ. 5 μ.μ. (os2 HD) Έλτσε - Ράγιο Β. 7 μ.μ. (os2 HD) Ρόμα - Λιβόρνο 7 μ.μ. (os3 HD) Λίβερπουλ - Άστον Β. 7.30 μ.μ. (os1 HD) Τσβόλε - Φίτεσε 8.45 μ.μ. (Ns3) Γρανάδα - Οσασούνα 9 μ.μ. (os2 HD) Γιουβέντους - Σαμπντόρια 9.45 μ.μ. (os1 HD) Εσπανιόλ - Θέλτα 11 μ.μ. (os2 HD)

κυρίΑκή

Χετάφε - Σοσιεδάδ 1 μ.μ. (os1 HD) Ουντινέζε - Λάτσιο 1.30 μ.μ. (os2 HD) AΕΚ - Ερμής Ζωνιανών 3 μ.μ. (Ns3) Σουόνσι - Τότεναμ 3.30 μ.μ. (os1 HD) Κατάνια - Φιορεντίνα 4 μ.μ. (os4) Μπολόνια - Νάπολι 4 μ.μ. (os3 HD) Τζένοα - Ίντερ 4 μ.μ. (os2 HD) Ηρακλής - Πιερικός 6 μ.μ. (os4) Βιγιαρεάλ - Αλμερία 6 μ.μ. (os2 HD) Τσέλσι - Μάντσεστερ Γ. 5.45 μ.μ. (os1 HD) Φωκικός - Ηρακλής Ψ. 8 μ.μ. (os4) Λεβάντε - Μπαρτσελόνα 8 μ.μ. (os2 HD) Μίλαν - Βερόνα 9.45 μ.μ. (os1 HD) Ατλέτικο Μ. - Σεβίλλη 10 μ.μ. (os2 HD)

Κρκα - Μέγκα Βιζούρα 6 μ.μ. (os4) Ρέτζιο Εμίλια - Τσ. Βαρέζε 9.30 μ.μ. (os4)

κυρίΑκή

Σάρλοτ Μπ. - Μαϊάμι Χιτ 2.30 π.μ. (os3 HD) Λαμποράλ Κ. - Σαραγόσα 1.15 μ.μ. (os5) Γκουιπουθκόα Μπ. - Ρεάλ Μ. 7 μ.μ. (os5) Τορόντο Ρ. - Λ.Α. Λέικερς 8 μ.μ. (os3 HD)

Εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από οσφυαλγία και αυχεναλγία. Παλαιότερα η θεραπεία γινόταν με φαρμακευτική αγωγή, ανάπαυση και φυσικοθεραπεία. Εφόσον το πρόβλημα επέμενε, ο ασθενής έπρεπε είτε να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση είτε να μάθει να ζει με αυτό. Πλέον, χάρη στις συντονισμένες προσπάθειες μιας ομάδας κορυφαίων ιατρών και μηχανικών ιατρικών οργάνων, υπάρχει μία πρωτοποριακή λύση, η Αποσυμπίεση Μεσοσπονδυλίου Δίσκου. Μία απολύτως ασφαλής και αποτελεσματική διαδικασία, χωρίς φάρμακα, ενέσεις, χειρουργεία και αναισθησία. Τι είναι η Αποσυμπίεση Μεσοσπονδυλίου Δίσκου; Πρόκειται για μία μη επεμβατική, μη χειρουργική θεραπεία, η οποία πραγματοποιείται σε ειδικό θεραπευτικό κρεβάτι που ελέγχεται μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή. Κάθε δίσκος προσεγγίζεται μεμονωμένα και με εφαρμογή τεχνικών έλξης-χαλάρωσης, σε συνδυασμό με σωστή στάση του σώματος, δημιουργείται αρνητική πίεση στο εσωτερικό του δίσκου. Τι είναι η αρνητική πίεση; Πώς θεραπεύει την κήλη ή την προβολή του δίσκου; Η αρνητική πίεση είναι ένα είδος αναρρόφησης ή δημιουργίας κενού στο δίσκο, το οποίο διευκολύνει την εισροή νερού, οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών, προάγοντας την επαναφορά του υλικού το οποίο έχει σχηματίσει την κήλη και επουλώνοντας το κατεστραμμένο εξωτερικό περίβλημα του δίσκου. Ποιες παθήσεις βοηθά η Αποσυμπίεση; Οποιαδήποτε πάθηση οφείλεται σε βλάβη του μεσοσπονδυλίου δίσκου, όπως η κήλη, η προβολή δίσκου, η σπονδυλική στένωση κ.ά.

ΚΑΟΥΛΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

Φυσικοθεραπεύτρια, απόφοιτος του semmelweis university of Budapest, ειδικευμένη στην αξονική αποσυμπίεση

ΚΑΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Χειρουργός ορθοπεδικός - τραυματιολόγος, τ. ιατρός νοσοκομείου Ατυχημάτων κΑΤ

Λ. Κηφισίας 53, Αμπελόκηποι, Αθήνα. Τηλ.: 210 6993527. Περισσότερες πληροφορίες: www.gethealthier.gr.

FREE SUNDAY

free time

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

LIVE

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

CINEMA

Με νέο δίσκο κάθε Πέµπτη στο Passport

«Θέλω να εξελίξω τον ήχο στο λαϊκό τραγούδι»

Τοµ Χανκς και Έµα Τόµσον µας διηγούνται το ταξίδι της Mary Poppins στην Disney

∆ΗΜΗΤΡΑ ΓΑΛΑΝΗ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ

Η ΜΑΓΙΚΗ ΟΜΠΡΕΛΑ

BIBΛΙΑ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΛΕΑΝΝΑ ΣΤΡΑΤΗ

Andro Wekua στο Μουσείο Μπενάκη

τις 29 Ιανουαρίου 2014 εγκαινιάζεται στο Κεντρικό Κτίριο του Μουσείου Μπενάκη η έκθεση του Andro Wekua «Pink Wave Hunter», η οποία θα διαρκέσει έως τις 23 Μαρτίου. Την ίδια µέρα, και ώρα 19.00, θα προβληθεί στο αίθριο του Κεντρικού Κτιρίου του Μουσείου Μπενάκη το βίντεο του Andro Wekua «Never Sleep with a Strawberry in Your Mouth» (2010) και θα ακολουθήσει οµιλία του καλλιτέχνη. H έκθεση και η εκδήλωση εντάσσονται στο πλαίσιο της νέας συνεργασίας του Μουσείου Μπενάκη µε το Ίδρυµα ∆ΕΣΤΕ, µε σκοπό την παρουσίαση ατοµικών και οµαδικών εκθέσεων σύγχρονης τέχνης στα κτίρια του µουσείου. Η σύµπραξη αυτή αποσκοπεί στην ανάδειξη νέων, ρηξικέλευθων και πρωτότυπων κατευθύνσεων της σύγχρονης καλλιτεχνικής πρακτικής, στην παρουσίαση νέων καλλιτεχνών και σηµαντικών έργων στο ευρύ κοινό αλλά και στη στοιχειοθέτηση πρωτότυπων επιµελητικών προτάσεων. Η έκθεση «Pink Wave Hunter» σηµατοδοτεί την έναρξη της συνεργασίας των δύο ιδρυµάτων, η οποία θα συνεχιστεί µε οµαδική έκθεση στο Κτίριο της οδού Πειραιώς το καλοκαίρι του 2014. Η έκθεση «Pink Wave Hunter» θα περιλαµβάνει µια σειρά γλυπτικών αναπαραστάσεων κτιρίων που αντλούν από τις παιδικές µνήµες του καλλιτέχνη, σκηνικό των οποίων είναι το Σοχούµι της Γεωργίας. Ο Wekua γεννήθηκε στο παραθαλάσσιο Σοχούµι, όπου έζησε µέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν οι πολεµικές συγκρούσεις στην Αµπχαζία ανάγκασαν την οικογένειά του να εγκαταλείψει την πόλη. Ο εµφύλιος πόλεµος κατέστρεψε το Σοχούµι, στερώντας από τον καλλιτέχνη και την οικογένειά του τη δυνατότητα της επιστροφής, καθιστώντας τους έτσι µέρος της γεωργιανής διασποράς. Εµπνεόµενος από αυτά τα βιώµατα, ο Wekua ανασύρει από τη µνήµη του εικόνες της πόλης που φιλοξένησε τα παιδικά του χρόνια, τις οποίες στη συνέχεια συµπληρώνει µέσω έρευνας στο διαδίκτυο, για να δηµιουργήσει γλυπτικές αναπαραστάσεις των κτιρίων της. Οι κατασκευές αυτές καθρεφτίζουν την εµπειρία της µνήµης µε όλα τα αναπόφευκτα ευάλωτα σηµεία της: περιλαµβάνουν χώρους κενούς που σύµφωνα µε τον Wekua αντιστοιχούν σε «κενά µνήµης». Πρόκειται για ένα έργο που επικεντρώνεται στην ιδέα ενός ρευστού αστικού τοπίου –αληθινού υπό την έννοια της συνεχιζόµενης ερείπωσης ιστορικών κτιρίων που συντελείται παράλληλα µε µια ανοικοδόµηση εν προόδω–, µιας µεταλλασσόµενης

πραγµατικότητας τόσο σηµαντικής για τον καλλιτέχνη όσο και το ενδιαφέρον του για τον τρόπο µε τον οποίο ο ίδιος συνδέεται ψυχολογικά µε την πόλη και την αρχιτεκτονική της. Μια τέτοια σύνδεση αποτελεί τελικά έναυσµα για αναθύµηση και ανασύνθεση. Ο Wekua περιγράφει αυτή τη διαδικασία ως ένα είδος άσκησης στο υποκειµενικό βάθος πεδίου, εφόσον διάφορα στοιχεία αυτής της νοητής πόλης πλησιάζουν και αποµακρύνονται ταυτόχρονα από το σηµείο εστίασης. «Με ενδιαφέρει κυρίως η αρχιτεκτονική αυτής της πόλης και το πώς η φύση της διατηρείται ανέπαφη ενώ αφήνεται να παρακµάσει» σηµειώνει ο Wekua. «Για µένα, η πόλη αυτή παραµένει πεισµατικά άπιαστη, ένα είδος αντικατοπτρισµού... ίσως να µην υπάρχει, να µην υπήρξε ποτέ». Επινοώντας ένα προσωπικό ιδίωµα βασισµένο στις παιδικές αναµνήσεις του και εµπλουτισµένο από ψηφιακές εικόνες που διακινούνται από φίλους και τωρινούς επισκέπτες στην περιοχή, ο Wekua δηµιουργεί µια υποκειµενική γλυπτική αρχιτεκτονική που αναπαριστά ξενοδοχεία, σπίτια, καφενεία και διοικητικά κτίρια του Σοχούµι, που δρουν ως οδηγοί σε τούτη την πόλη υπό το εξαιρετικά προσωπικό και ωστόσο συλλογικό πρίσµα του καλλιτέχνη. Τα κτίρια του «Pink Wave Hunter» κατασκευάζονται από µια ποικιλία υλικών –χυτό µπετόν, γύψος, κερί, αλουµίνιο, µπρούντζος– και είναι σχεδόν πάντα µονοχρωµατικά, πράγµα που έρχεται σε πλήρη αντίθεση µε τους ζωγραφικούς πίνακες, τα κολάζ, τα φιλµ και τα άλλα γλυπτά του Wekua. Τοποθετηµένες συνήθως σε κοινά τραπέζια ή βάθρα, οι αρχιτεκτονικές αυτές φόρµες συνιστούν µια µελαγχολική παρουσία, συνώνυµη σχεδόν µιας άδειας θεατρικής σκηνής ή της πρόσοψης ενός εγκαταλειµµένου κινηµατογράφου, µια αινιγµατική αναπαράσταση που θέτει υπό εξέταση τα σηµεία όπου ιστορία, µνήµη και φαντασία συναντιούνται και τέµνονται, την ίδια δηλαδή τη µορφολογική δοµή του εικαστικού κόσµου του Wekua.

INFO

Ο Wekua εξέθεσε πρώτη φορά το συγκεκριµένο έργο στην 54η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης της Βενετίας (2011). ∆ιοργάνωση: Ίδρυµα ∆ΕΣΤΕ, Μουσείο Μπενάκη Η έκθεση έχει σχεδιαστεί από τον καλλιτέχνη.

«Από την εξαχρείωση στην εξαθλίωση 1974-2012» ονοµάζεται το νέο βιβλίο του Βασίλη Φίλια από τις εκδόσεις Λιβάνη. «Το βιβλίο αυτό δεν γράφτηκε για να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα. Γράφτηκε για να αποδώσει ευθύνες σε όλους εκείνους που µε πράξεις ή παραλείψεις οδήγησαν τη χώρα στο σηµερινό αδιέξοδο. Σε όλους εκείνους που άφησαν την Ελλάδα απροστάτευτη, ανοχύρωτη απέναντι στην “παγκοσµιοποίηση” και τη ∆ιεθνή του χρηµατοπιστωτικού τοκογλυφικού κεφαλαίου. Σε όλους εκείνους που ευθύνονται διότι ο τόπος “ανεπτύχθη εν υπαναπτύξει”, δηλαδή έµεινε υπανάπτυκτος οικονοµικά, πολιτικά, διοικητικά. Σε όλους εκείνους που φόρτωσαν τη δηµοσιονοµική υπερχρέωση στις ράχες του λαού, που τον εξαθλίωσαν και τον διέσυραν διεθνώς. Τα στοιχεία που προσκοµίζονται σε αυτό το βιβλίο είναι ατράνταχτα και αδιαφιλονίκητα και αποδεικνύουν ότι η όλη αντιµετώπιση της κρίσης έχει σαφέστατα το χαρακτήρα ενός εγκλήµατος διαρκείας» υπογραµµίζει ο συγγραφέας. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΙΑΝΟS το νέο βιβλίο του Σπύρου Κουζινόπουλου «Οι µεγάλες πολιτικές δολοφονίες στη Θεσσαλονίκη του 20ού αιώνα». Η Θεσσαλονίκη χαρακτηρίστηκε στη διάρκεια του 20ού αιώνα ως η πόλη των πολιτικών δολοφονιών, καθώς σε σκοτεινές περιόδους της νεότερης ιστορίας της οργανώθηκαν και εκτελέστηκαν µεγάλα, οργανωµένα πολιτικά εγκλήµατα, τα περισσότερα εκ των οποίων δεν εξιχνιάστηκαν και οι ηθικοί τους αυτουργοί δεν βρέθηκαν ποτέ. Ο βασιλιάς Γεώργιος A΄, ο Αµερικανός δηµοσιογράφος Τζορτζ Πολκ, το ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ, πρώην υπουργός Γιάννης Ζεύγος, οι βουλευτές της Ε∆Α Γρηγόρης Λαµπράκης και Γιώργης Τσαρουχάς και ο αγωνιστής του αντιδικτατορικού αγώνα Γιάννης Χαλκίδης ήταν τα θύµατα αυτών των εγκληµατικών ενεργειών. Με τα στοιχεία που παρουσιάζει ο Σπύρος Κουζινόπουλος, τις µαρτυρίες, το ανέκδοτο υλικό, τα ντοκουµέντα και σηµαντικές, αδηµοσίευτες µέχρι σήµερα φωτογραφίες, φωτίζονται επαρκώς και οι έξι αυτές συνταρακτικές πολιτικές δολοφονίες που συγκλόνισαν τη Θεσσαλονίκη στη διάρκεια του 20ού αιώνα. Τιµή: €14. Το 1963 ένα έτοιµο πραξικόπηµα που απέτρεψαν (δεν επέτρεψαν) οι Αµερικανοί, µια πολιτική δολοφονία του βουλευτή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαµπράκη στη Θεσσαλονίκη που δεν απέτρεψε κανείς (αν και έγινε µπροστά στα µάτια 180 αξιωµατικών και οπλιτών της Χωροφυλακής) και µια σύγκρουση ανακτόρων-πρωθυπουργού (που δεν απέτρεψαν οι Αµερικανοί) οδήγησαν τον Κωνσταντίνο Καραµανλή αρχικά στη Ζυρίχη για λίγους µήνες και µετά στο Παρίσι για έντεκα χρόνια (και το Κέντρο στην εξουσία), µε την απορία να µένει αναπάντητη: «Ποιος επιτέλους κυβερνά αυτή τη χώρα;», όπως τιτλοφορείται και το οµώνυµο βιβλίο των δηµοσιογράφων Μιχάλη Ιγνατίου και Κώστα Παπαϊωάννου από τις εκδόσεις Λιβάνη. Τιµή: €15.

Συντονισµός έκθεσης: Ρεγγίνα Αλιβιζάτου, Πολύνα

FREE SUNDAY

free time

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΣΤΕΦΑΝΟΥ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Πώς προέκυψε η συνεργασία µε τον Μίµη Πλέσσα; Η πρώτη επαφή έγινε πριν από πέντε χρόνια. Κατ’ αρχάς, ήθελα να τον δω αυτό τον άνθρωπο. Ο Μίµης είναι ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες δηµιουργούς, τον κατατάσσω µέσα στους πέντε κορυφαίους συνθέτες. Είναι ο άνθρωπος που εκσυγχρόνισε το λαϊκό τραγούδι. Έβαλε µέσα δυτικά στοιχεία και εξέλιξε τη µουσική. Αν πάω πίσω στο χρόνο, συγκινούµαι µε τα τραγούδια αυτά, γιατί µε αυτά µεγαλώσαµε. Έτσι, µε δική µου πρωτοβουλία του ζήτησα να κάνουµε µια παράσταση. Τα δικά µου τραγούδια έχουν µια νοσταλγία για το ’70 και το ’60. Οι πρώτες µου επιτυχίες «Υπήρχαν όρκοι» και «Μικρές φωτογραφίες» έχουν χρώµατα από το παρελθόν. Μέσα µου είµαι ένας βαθιά ροµαντικός άνθρωπος, µε εκφράζουν τα τραγούδια µε αυτούς τους ήρωες, τους ροµαντικούς, τους ονειροπόλους. Ο κόσµος εύκολα µε ταύτισε µε τραγούδια του Πλέσσα, του Σπανού, µε τραγουδιστές όπως ο Γιάννης Πουλόπουλος και ο Πάριος, ερωτικούς τραγουδιστές. Κι αυτή η συνεργασία εκεί στηρίζεται. Τι κάνει διαχρονικό το έργο του; Αυτά τα τραγούδια έχουν κάτι το αθώο, έναν εφηβικό αυθορµητισµό. ∆εν ξέρω πόσο αθώα ήταν τα χρόνια τότε, αλλά σίγουρα η έκφραση των ανθρώπων ήταν διαφορετική. Είναι βέβαια και η διαχρονικότητα του ελληνικού κινηµατογράφου εκείνης της εποχής που αναπαράγει διαρκώς αυτά τα τραγούδια… Βέβαια, ήταν τα πρώτα βιντεοκλίπ αυτά, έτσι λειτουργούσε ο κινηµατογράφος εκείνη την εποχή. Όλη αυτή η βιοµηχανία λειτουργούσε µε πάθος, να φτιάξουν ωραία πράγµατα. Ακόµα και οι αντιγραφές από τον αµερικανικό κινηµατογράφο δεν είχαν καµία σχέση µε τις αντιγραφές που γίνονται τώρα.

«Θέλω να εξελίξω τον ήχο στο λαϊκό τραγούδι»

∆

ιανύοντας τον πρώτο του χειµώνα µακριά από τις πίστες έπειτα από σχεδόν δεκαπέντε χρόνια, και έχοντας περάσει όχι και την καλύτερή του χρονιά βρισκόµενος στη δηµοσιότητα από τη µια για τις δηλώσεις του που ερµηνεύτηκαν ως στήριξη στη Χρυσή Αυγή και από την άλλη ως κατηγορούµενος για απόκρυψη εσόδων από την εφορία, η εικόνα του «καλού παιδιού» που µε επιµέλεια συντήρησε αυτά τα χρόνια φαίνεται ότι λειτούργησε σαν ασπίδα για τον Γιάννη Πλούταρχο. Μετά την εµφάνισή του στο Φεστιβάλ του Σαν Ρέµο και την παράσταση στο Μέγαρο Μουσικής, δοκιµάζεται και πάλι εκτός πίστας, επιστρέφοντας αυτές τις µέρες στο πλευρό του Μίµη Πλέσσα, σε µια παράσταση-αφιέρωµα στο µεγάλο έργο του συνθέτη.

Ως καλλιτέχνης, απολαµβάνεις περισσότερο τις εµφανίσεις σου σε έναν θεατρικό χώρο ή θεωρείς φυσικό σου χώρο τα νυχτερινά κέντρα; Πού νιώθεις πιο άνετα; Όταν έχω από κάτω το κοινό µου, δεν µε ενδιαφέρει. Η µουσική είναι για όλους τους χώρους, κατά τη δική µου άποψη. Υπάρχει πλέον η τάση πολλοί καλλιτέχνες του χώρου σου να εµφανίζονται σε µουσικές παραστάσεις σε θεατρικούς χώρους. Η νύχτα, όπως την ξέραµε, έχει αρχίσει να αλλάζει; ∆ίνουν κάτι άλλο στον κόσµο τους. Τραγουδάς σε ένα κοινό που ίσως δεν µπορεί ή δεν θέλει να ξενυχτίσει. Όλα τα πράγµατα αλλάζουν, επόµενο είναι να αλλάξει και η νύχτα. Πώς προέκυψε αυτόν το χειµώνα να βρίσκεσαι εκτός νύχτας, ενώ σε είχαµε συνηθίσει για µεγάλες περιόδους σε νυχτερινά κέντρα; Φέτος έκανα δύο πολύ όµορφα σχήµατα και µια µικρή περιοδεία σε όλη την Ελλάδα. Θεωρώ πως ήταν αρκετές οι εµφανίσεις µου, ώστε να µπορέσω να αποτραβηχτώ για λίγο και να κάνω αυτό που ήθελα στο Παλλάς, αλλά και να ετοιµάσω

έναν νέο δίσκο. Όταν θες να παρουσιάσεις στον κόσµο κάτι διαφορετικό, πρέπει να απέχεις για λίγο καιρό. Όταν ολοκληρωθεί αυτό, θα µιλήσω για κάποιες εµφανίσεις είτε στη Θεσσαλονίκη είτε στην Αθήνα. Σε επηρέασε στην απόφαση για αποχή από τη νύχτα ο κύκλος αρνητικών για σένα δηµοσιευµάτων την προηγούµενη χρονιά; Καθόλου, αυτά προσπαθώ να τα αντιµετωπίσω σαν άνθρωπος και όχι σαν επαγγελµατίας. Ένα δηµόσιο πρόσωπο σίγουρα βάλλεται, και έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα Μέσα, η είδηση αναπλάθεται και είναι απίστευτο πώς µπορεί να διαφοροποιηθεί µέσα σε ελάχιστο χρόνο. Χρειάζεται ηρεµία για να το αντιµετωπίσεις. Από την αρχή της καριέρας σου το όνοµά σου ήταν πάντα το µοναδικό στα κέντρα όπου εµφανιζόσουν. Μετά τη συνεργασία µε την Π. Ζήνα και τον Ν. Οικονοµόπουλο έχει κλείσει για σένα η περίοδος των µοναχικών εµφανίσεων; Όχι, προέκυψε να το κάνω µε δυο ανθρώπους µε τους οποίους ήθελα να συνεργαστώ. Μου έχουν γίνει κι άλλες προτάσεις, οι οποίες δεν µε ενδιέφεραν. ∆εν υπάρχει κανόνας πλέον, είναι ανάλογα µε το πώς αντιλαµβάνοµαι τους καιρούς. Συνέβαλε σε αυτό και η µείωση των δικών σου αποδοχών, που καθιστά ευκολότερες τις συνεργασίες; Αυτό είναι απαραίτητο. Έτσι κι αλλιώς, οι αποδοχές έχουν µειωθεί πάρα πολύ, ώστε ο κόσµος να µπορεί να πηγαίνει στα µαγαζιά. Σε ένα κλαµπ, όπου δεν υπάρχει καµία παραγωγή, το µπουκάλι µπορεί να είναι ακριβότερο. Θα µου πεις τώρα, είναι φτηνή η διασκέδαση, πάλι όµως είναι δύσκολα για τον κόσµο. Ποια υπήρξε η µεγαλύτερη δισκογραφική πρόκληση για σένα; Ο ιταλικός δίσκος. ∆εν υπάρχει µεγαλύτερη πρόκληση για έναν λαϊκό τραγουδιστή να τραγουδήσει στα ιταλικά µια άλλη µουσική. Είχα µαζί µου δυο ανθρώπους να µε καθοδηγούν στην προφορά και στη γλώσσα, ώστε να βγει το σωστό αποτέλεσµα. ∆ισκογραφικά ετοιµάζεις κάτι καινούργιο; Σε ένα µήνα από τώρα θα βγει ένα νέο τραγούδι από τη Minos-EMI σε ψηφιακή µορφή, ενώ ολοκληρωµένη δουλειά, πιστεύω, στις αρχές του Μάρτη. Θέλω να εξελίξω τον ήχο στο λαϊκό τραγούδι, όπως κάναµε στα «Λασπόνερα», µε σύγχρονη ενορχήστρωση. Επειδή είναι σε εξέλιξη η συγκεκριµένη δουλειά, δεν ξέρω αν τελικά θα επικρατήσει αυτός ο ήχος σε αυτήν.

INFO

Ο Γ. ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ ΤΡΑΓΟΥ∆Α Μ. ΠΛΕΣΣΑ 10 παραστάσεις στο Παλλάς Από τις 15 Ιανουαρίου. Συµµετέχει η Φιντέ Κοκσάλ.

free sunday

free time

agenda

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

«Μόνος με τον Άμλετ» βρίσκεται ο Αιμίλιος Χειλάκης.

«ATH documentary»: Ένα ντοκιμαντέρ για το skateboarding.

Βασίλης Παπακωνσταντίνου στο Love Casual Living.

Η σοπράνο Τζίνα Φωτεινοπούλου κάθε Τετάρτη στο Loft του Badminton.

H Δήμητρα Γαλάνη κάθε Πέμπτη στο Passport.

Ο «Έλλην Βρυκόλαξ» στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Μικρούτσικος, Κότσιρας και Αντωνοπούλου κάθε Σάββατο στον Σταυρό του Νότου.

Σάββάτο 18 IANOYAΡΙοΥ ● Μετά τη μεγάλη επιτυχία της καλοκαιρινής περιοδείας «40 χρόνια έφηβος» με αφορμή τη συμπλήρωση 40 χρόνων στη δισκογραφία, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου έρχεται με ορμή στο Love Casual Living. Έναρξη: Σάββατο 18 Ιανουαρίου και για 4 Σάββατα. ● Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του ΙΜΚ για την ελληνική προεδρία της Ε.Ε. ο εικαστικός Τάσος Αλαμάνος παρουσιάζει έργα του μεγάλων διαστάσεων, λάδια σε καμβά και δύο video art, με τίτλους «Te Deum» και «Urban Mass», τα οποία συγκροτούν μια χαρακτηριστική ενότητα της δουλειάς του. Ο καλλιτέχνης συνδέει το «Λαβύρινθο» με τον ψυχολογικό λαβύρινθο και το κοινωνικό αδιέξοδο του σύγχρονου Ευρωπαίου πολίτη. ● Ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Γιάννης Κότσιρας και η Ρίτα Αντωνοπούλου, μαζί επί σκηνής κάθε Σάββατο στον Σταυρό του Νότου, ενώνουν τις καρδιές και το ταμπεραμέντο τους, τις εμπειρίες και την αγωνία τους, και αφηγούνται τις πιο δυνατές στιγμές της σύγχρονης ελληνικής τραγουδοποιίας. Υπενθυμίζουν το επίκαιρο πολιτικό τραγούδι, ανατρέχουν στους μεγάλους ποιητές και ζωντανεύουν με σεβασμό το γνήσιο λαϊκό τραγούδι. ΚΥΡΙάΚή 19 IANOYAΡΙοΥ ● Οι Εκδόσεις Καστανιώτη και η Φιλότεχνη Λέσχη Αχαρνών μας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου της Ιωάννας Καρυστιάνη «Μικρά Αγγλία», στις 19.00. Η συγγραφέας θα συνομιλήσει με το κοινό και θα υπογράψει αντίτυπα του βιβλίου της. ΔεΥτεΡά 20 IANOYAΡΙοΥ ● Ο Στέφανος Λαοπόδης στις 21.00 στο θέατρο Eliart παρουσιάζει για μία και μοναδική εμφάνιση τη stand up κωμωδία «Κροίσοι». Η παράσταση πραγματεύεται την καθημερινή ζωή των Ελλήνων στην Ελλάδα και στην αλλοδαπή, όπως διαμορφώνεται από τις κοινωνικο-υστερικές συνθήκες στην εποχή της μεταμεταπολίτευσης. ● Άγνωστες πτυχές από την αστική κουλτούρα του skateboarding σε κάθε γωνιά της ελληνικής πρωτεύουσας ξεδιπλώνονται στα 57 λεπτά του «ATH documentary», ενός ντοκιμαντέρ του Κώστα Μάνδυλα. Η πρεμιέρα θα γίνει τη Δευτέρα 20 Ιανουαρίου στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών για περιορισμένο αριθμό θεατών. Όποιος ενδιαφέρεται να παρακολουθήσει την επίσημη πρώτη του

skate ντοκιμαντέρ μπορεί να πάρει μέρος στο διαγωνισμό του redbull.gr, κερδίζοντας μία από τις πέντε διπλές προσκλήσεις. Λίγες μέρες μετά, το «ΑΤΗ documentary» θα είναι διαθέσιμο online στο redbull.gr. ● Ο βιολοντσελίστας Αστέριος Πούφτης και η πιανίστα Θάλεια Αθανίτη ερμηνεύουν έργα για τσέλο και πιάνο των τριών κορυφαίων Ρώσων μουσουργών του 20ού αιώνα Ιγκόρ Στραβίνσκι, Σεργκέι Προκόφιεφ και Σεργκέι Ραχμάνινοφ, στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος». ● Μέσα από ένα ταξίδι έρευνας στη μεσαιωνική και νεότερη ελληνική γραμματεία, η παράσταση «Ο Έλλην Βρυκόλαξ» επιχειρεί να μας φέρει σε επαφή με αυτά τα μυστηριώδη όντα, όπως τα συναντά κανείς στο έργο ξένων περιηγητών, λαογράφων, ποιητών, αλλά και στις μαρτυρίες απλών, καθημερινών ανθρώπων μέσα από τοπικές εφημερίδες ή αστικούς μύθους. Στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, Δευτέρες & Τρίτες. τΡΙτή 21 IANOYAΡΙοΥ ● Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά φιλοξενεί την παράσταση «Μόνος με τον Άμλετ» με τον Αιμίλιο Χειλάκη. Πρόκειται για μια πρωτότυπη σκηνική ανάγνωση του πολυπρόσωπου θεατρικού αριστουργήματος του Ουίλιαμ Σαίξπηρ «Άμλετ» σε διασκευή για έναν ηθοποιό. Ο Αιμίλιος Χειλάκης ερμηνεύει όλους τους χαρακτήρες της τραγωδίας, με μοναδικό όπλο το κείμενο του μεγάλου Άγγλου συγγραφέα, στη διαχρονική μετάφραση του Γιώργου Χειμωνά. ● Οι εκδόσεις ΙΑΝΟS παρουσιάζουν στις 20.30 το βιβλίο «Παραμύθια από τ’ άλλα, τα λησμονημένα» της Νάντιας Σπηλιωτοπούλου και του Φίλιππου Πλιάτσικα. Την παρουσίαση θα πλαισιώσουν οι συντελεστές που ακούγονται στην αφήγηση: Τζώρτζια Κεφαλά (τραγουδίστρια-ερμηνεύτρια του συγκροτήματος ΜΠΛΕ), Μάριος Αθανασίου (ηθοποιός), Πηνελόπη Μαρκοπούλου (ηθοποιός), Στεφανία Κριεζή (ηθοποιός), Χάρης Φλέουρας (ηθοποιός). ● Ο Daniel Mendelsohn, πανεπιστημιακός, μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών και μεταφραστής στα αγγλικά του συνόλου του έργου του Κ.Π. Καβάφη, συζητά με τον Δημήτρη Παπανικολάου, λέκτορα Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και εταίρο του κολεγίου St. Cross, στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης, στις 19.00. Η συζήτηση θα περιστραφεί γύρω από τον Αλεξανδρινό ποιητή, το πολυσχιδές, πολυδιάστατο έργο του και τη συνεχιζόμενη επίδρασή του.

τετάΡτή 22 IANOYAΡΙοΥ Την ώρα που σε διεθνές επίπεδο διεξάγεται μια έντονη αντιπαράθεση για την υπεράσπιση της δημοκρατίας και της ελευθερίας στην εποχή των ψηφιακών τεχνολογιών και των big data, στην ελληνική δημόσια σφαίρα η σχετική συζήτηση παραμένει περιορισμένη. Στο πλαίσιο αυτό, το Ινστιτούτο «Νίκος Πουλαντζάς» διοργανώνει κύκλο εκδηλώσεων με γενικό τίτλο «Error 404 democracy not found». Η εναρκτήρια εκδήλωση είναι αφιερωμένη στον πόλεμο των παρακολουθήσεων και στο ρόλο που παίζουν σήμερα πληροφοριοδότες από το εσωτερικό κρατικών υπηρεσιών (whistleblowers), όπως οι Σνόουντεν και Μάνινγκ. Δευτέρα 20 Ιανουαρίου 2014, στις 7.00 μ.μ. Πολυχώρος Ανοιχτής Πόλης (Μέγαρο Ερμής), Πανεπιστημίου 56, Αθήνα, 1ος όροφος. Ομιλητές: Γιώργος Παπανικολάου (P2P Foundation, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο), Αθηνά Καρατζογιάννη (University of Hull, παρέμβαση μέσω internet), Αντρέας Καρίτζης (δρ. Φιλοσοφίας, μέλος Π.Γ. ΣΥΡΙΖΑ)

● Κάθε Τετάρτη έως και τις 26 Φεβρουαρίου η σοπράνο Τζίνα Φωτεινοπούλου, με τη συνοδεία του Γιώργου Δούση στο πιάνο, θα παρουσιάζει στο Loft του Badminton τη μουσικοθεατρική παράσταση «Μυθ-ιστορίες γυναικών» σε σκηνοθεσία Φωκά Ευαγγελινού. Ένα «πάντρεμα» λόγου, υποκριτικής και κίνησης με αγαπημένα ακούσματα του ελληνικού και διεθνούς ρεπερτορίου, σε μια θεματολογία με διπλό επίπεδο, το βιωματικό και το περιγραφικό. ● Οι Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, με αφορμή το βιβλίο του Κωστή Παπαϊωάννου «Τα καθαρά χέρια της Χρυσής Αυγής», μας προσκαλούν σε συζήτηση με θέμα «Η απειλή της νεοναζιστικής εξάπλωσης», στις 7 μ.μ., στον Πολυχώρο Μεταίχμιο (Ιπποκράτους 118, Αθήνα). Θα μιλήσουν οι bloggers Απόστολος Φωτιάδης (apostolisfotiadis.wordpress.com), Μιχάλης Παναγιωτάκης (histologion-gr.blogspot.gr), Σπύρος Παπαδόπουλος (tovytio. wordpress.com) και ο συγγραφέας Κωνσταντίνος Πουλής. Συντονίζει ο Κωστής Παπαϊωάννου. ΠεμΠτή 23 IANOYAΡΙοΥ ● H Δήμητρα Γαλάνη επιστρέφει στη σκηνή ταυτόχρονα με την κυκλοφορία της νέας της δισκογραφικής δουλειάς με γενικό τίτλο «Αλλιώς», σε στίχους του Παρασκευά Καρασούλου. Για τέσσερις παραστάσεις, από 23 Ιανουαρίου και κάθε Πέμπτη, θα παρουσιάζει στο Passport στον Πειραιά ένα πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει το υλικό του νέου της δίσκου και βέβαια πολλά άλλα αγαπημένα τραγούδια. ΠAΡάΣΚεΥή 24 IANOYAΡΙοΥ ● Η Λίνα Νικολακοπούλου μας προτείνει μία τρίωρη μουσική συνάντηση, γεμάτη ελληνικό τραγούδι, στο Ρυθμός Stage, τις Παρασκευές 24 και 31 Ιανουαρίου. Τέσσερις φωνές θα ενωθούν για να φωτίσουν πολλά και ωραία τραγούδια, από το ρεμπέτικο μέχρι τις μέρες μας: η Ερωφίλη, η Αργυρώ Καπαρού, η Σοφία Παπάζογλου και ο Απόστολος Ρίζος.

free sunday

free time

19.01.2014

www.freesunday.gr

ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ

CINEMA

Η ΜαγικΗ ΟΜπρέλα Saving Mr BankS

ενήντα χρόνια μετά την αριστουργηματική ταινία της Disney «Mary Poppins» που, εκτός από τη λατρεία του κοινού, απέσπασε 5 Όσκαρ και συνολικά 13 υποψηφιότητες, οι σπουδαίοι Τομ Χανκς (στο ρόλο του Walt Disney) και Έμα Τόμσον (στο ρόλο της συγγραφέως των βιβλίων Mary Poppins) πρωταγωνιστούν σε μια συγκινητική βιογραφία που μας ξεναγεί στις συνθήκες δημιουργίας του διάσημου αυτού φιλμ. Η «Μαγική Ομπρέλα» είναι μια συναρπαστική ταινία μέσα στην ταινία, σε σενάριο της πολλά υποσχόμενης Κέλι Μάρσελ (Terra Nova TV Series) και σκηνοθεσία του Τζον Λι Χάνκοκ (σενάριο και σκηνοθεσία για το «Blind Side», σενάριο για το «Snow White and the Huntsman»), που έχει όλες τις προδιαγραφές για να διαγωνιστεί στις σημαντικότερες κατηγορίες της επόμενης οσκαρικής κούρσας, χαρίζοντάς μας μια αξέχαστη κινηματογραφική εμπειρία. Η πλοκή επικεντρώνεται στη ζωή της συγγραφέως P.L.Travers. Μοιράζεται ανάμεσα στην παιδική της ηλικία στην Αυστραλία το 1907 και τη μεταφορά της σειράς βιβλίων «Mary Poppins» στη μεγάλη οθόνη από τον Walt Disney τη δεκαετία του ’60. Κατά τη διάρκεια της παραμονής της στο Χόλιγουντ η Travers συλλογίζεται τα δύσκολα παιδικά της χρόνια στην Αυστραλία και θυμάται τον πατέρα της, που ήταν πηγή έμπνευσης για τον περίφημο χαρακτήρα του Mr Banks, την πατρική φιγούρα στη διάσημη ιστορία. Το 1961 ο Walt Disney προσκάλεσε την P.L. Travers στο στούντιό του στο Λος Άντζελες, για να συζη-

PLus One

ετά το «Hardcore» (2004), το ιδιαίτερο ντεμπούτο του, o Ντένης Ηλιάδης συνέχισε την καριέρα του επί αμερικανικού εδάφους με το remake του κλασικού horror movie του Γουές Κρέιβεν «Last house on the left» (1972), που σημείωσε μεγάλη εμπορική επιτυχία στο αμερικανικό box office. Τo «Plus One» είναι η δεύτερη ταινία του γυρισμένη στις ΗΠΑ. Πρόκειται για ένα συναρπαστικό sci-fi party θρίλερ με μυστηριώδες concept, που βομβαρδίζει μια εφηβική παρέα με μεταφυσικές ορέξεις. Στο προσκήνιο έρχεται η εφηβική αναρχία, το αγγελικό που γίνεται δαιμονικό, μια θεματική που ο σκηνοθέτης ξέρει να χειρίζεται πολύ καλά. Σε αυτό το πάρτι της δεκαετίας, αλλά και στο χάος που ακολουθεί, η

ΈκθΈση παλαιού παιχνιδιού «παιΖΩ»

τήσουν κατ’ ιδίαν το κατ’ εξακολούθηση ενδιαφέρον του να αποκτήσει τα τηλεοπτικά δικαιώματα του αγαπημένου της βιβλίου και του χαρακτήρα του. Η πρώτη επαφή είχε γίνει το 1940 και είχε αποτύχει παταγωδώς. Η Travers δεν ήθελε καμία επαφή με τον Disney, αλλά η φθίνουσα πορεία των πωλήσεων των βιβλίων της και η διαφαινόμενη οικονομική καταστροφή της την ανάγκασαν να επισκεφθεί για δύο εβδομάδες το Λος Άντζελες, ώστε να μπουν οι βάσεις για την υλοποίηση της ιδέας. Όλα ξεκίνησαν όταν η κόρη του Walt Disney τον παρακάλεσε να κάνει ταινία το αγαπημένο της βιβλίο, τη «Mary Poppins». Ο Walt Disney της το υποσχέθηκε, αλλά δεν ήξερε ότι για να εκπληρωθεί η υπόσχεσή του θα έπρεπε να περάσουν 20 χρόνια. Στην προσπάθειά του να αποκτήσει τα δικαιώματα έπεφτε πάνω σε μια δύστροπη και ανένδοτη συγγραφέα που δεν είχε πραγματικά καμία πρόθεση να αφήσει την αγαπημένη της νταντά να κακοποιηθεί από την αδηφάγο μηχανή του Χόλιγουντ. Καθότι όμως τα οικονομικά περιθώρια στένευαν, η συγγραφέας συμφώνησε να επισκεφθεί το Λος Άντζελες και να ακούσει τον Disney και τα σχέδιά του για την προσαρμογή του βιβλίου. Μέσα σε αυτές τις δύο εβδομάδες, το 1961, ο Walt Disney βγάζει όλους τους άσους από το μανίκι του. Από ευφάνταστα και καλοσχεδιασμένα storyboards έως χαρωπά τραγούδια από τους αδελφούς Sherman, αλλά η ευερέθιστη συγγραφέας δεν τσιμπάει. Αμέσως τουλάχιστον. ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Τζον Λι Χάνκοκ ΣΕΝΑΡΙΟ: Κέλι Μάρσελ, Σου Σμιθ ΠΑΙΖΟΥΝ: Έμα Τόμσον, Τομ Χανκς, Κόλιν Φάρελ, Πολ Τζιαμάτι, Ρουθ Γουίλσον ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 125΄

ταινία δεν προσκολλάται σε ένα κινηματογραφικό είδος. Παίζει με τους κανόνες, με τους αρχετυπικούς ήρωες ενός εφηβικού θρίλερ τους οποίους τσαλακώνει με κωμικές στιγμές, χωρίς όμως να τους στερεί μερικές πανέμορφες σκηνές. Σε συνεργασία με τον ταλαντούχο διευθυντή φωτογραφίας, ανακάλυψη του Φράνσις Φορντ Κόπολα, Μιχάι Μαλαϊμάρε Τζ. («Τhe Master»), ο Ηλιάδης στήνει, διακριτικά, μια ατμοσφαιρική, σκοτεινή και πολυεπίπεδη ιστορία. Και μαζί με το φόβο, την παράνοια και την ακολασία καλλιεργεί ένα πνεύμα αντιλογίας που λέγεται αγάπη. Τρεις κολλητοί από το κολέγιο πηγαίνουν στο μεγαλύτερο πάρτι της χρονιάς. Ο καθένας αναζητά κάτι διαφορετικό. Τον έρωτα, το σεξ ή απλώς την ανθρώπινη επαφή. Ένα υπερφυσικό φαινόμενο διακόπτει το πάρτι και η πιο αλλόκοτη νύχτα της ζωής τους αρχίζει. Καθώς οι τρεις φίλοι προσπαθούν να βρουν αυτό που ψάχνουν, το πάρτι γρήγορα καταλήγει στο απόλυτο χάος. Κανείς τους δεν ξέρει αν θα παραμείνουν φίλοι ή έστω ζωντανοί. ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Ντένης Ηλιάδης ΣΕΝΑΡΙΟ: βασισμένο σε ιδέα του σκηνοθέτη Μπιλ Γκούλο ΠΑΙΖΟΥΝ: Ρις Γουέικφιλντ, Λόγκαν Μίλερ, Άσλεϊ Χίνσοου, Νάταλι Χολ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 97΄ ΔΙΑΝΟΜΗ: Feelgood

Παιχνίδια από την αρχαιότητα μέχρι τον 20ό αιώνα. Ξύλινα, ρωσικά, επιτραπέζια παιχνίδια, παιχνίδια της πεντάρας, αλογάκια, κούκλες όλων των ειδών, λούτρινα και φυσικά μινιατούρες συνθέτουν έναν κόσμο τόσο μικρό και παιχνιδιάρικο αλλά ταυτόχρονα τόσο μεγάλης σημασίας και σπουδαιότητας. Μια συγκέντρωση «αξιοπερίεργων αντικειμένων»; Μια γλυκιά ανάμνηση; Ή μια βόλτα σε βιτρίνες παιχνιδιών του παρελθόντος; Την έκθεση παλαιού παιχνιδιού θα συνοδεύσει το νέο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Βιομηχανικού Μουσείου Φωταερίου με τίτλο «παίΖΟΥΜΕ;». Το πρόγραμμα απευθύνεται σε σχολικές και άλλες οργανωμένες ομάδες παιδιών, ηλικίας από 4 έως 7 ετών. Πώς είναι μια αίθουσα γεμάτη παλιά παιχνίδια; Με τι παιχνίδια έπαιζε ο παππούς μου και η γιαγιά μου; Γιατί η κ. Νίνα μαζεύει παιχνίδια; Τι γίνεται σε μια αίθουσα με παιχνίδια όταν σβήνουν τα φώτα και κλείνουν οι πόρτες το βράδυ; Ελάτε να δούμε, να μάθουμε, να ζωγραφίσουμε και πάνω απ’ όλα να παίξουμε μέσα στην έκθεση παλαιού παιχνιδιού «παίΖΩ»! καθημερινά από 7 έως 31 ιανουαρίου 2014. κρατήσεις στο τηλ. (δευτέρα-παρασκευή) 210 3475535. κόστος: €2 (είσοδος στην έκθεση). Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «παίΖούΜΈ;» συμπεριλαμβάνεται στην τιμή του εισιτηρίου της έκθεσης. Ώρες λειτουργίας: δευτέρα-παρασκευή: 10.00-15.00, σάββατο & κυριακή 11.00-18.00. Τεχνόπολη δήμου αθηναίων, Kτίριο «δεξαμενές καθαρισμού». Έίναι μία συνεργασία της Τεχνόπολης του δήμου αθηναίων με τη Starkid Kids and Family events, με την ευγενική παραχώρηση της ιδιωτικής συλλογής παιχνιδιών της κ. Nίνας καρακώστα-Γαβριλάκη.

η ισΤορια Τού κονΤορΈβύθούλη αλλιΩσ

Εδώ και χρόνια ο Κοντορεβυθούλης και τα αδέρφια του, ο Ιορδάνης ο αλάνης και ο Ζοζεφίνος ο θεατρίνος, όπως και ολόκληρη η επαρχία, ζουν βυθισμένοι στη Μαύρη Πείνα, τρώγοντας μόνο σούπες με βότσαλα και αέρα κοπανιστό. Εκτός βέβαια από τον καλοθρεμμένο τους άρχοντα, που φήμες λένε ότι τα κελάρια του είναι γεμάτα φαγητό. Η Τιτίκα, η κακιά μητριά, που δεν είναι καθόλου, μα καθόλου γλυκιά, αλλά κακάσχημη σαν οχιά, εγκαταλείπει τα παιδιά μέσα στο δάσος γιατί, όπως λέει, το φαγητό δεν φτάνει για όλους. Θα καταφέρουν να διώξουν τη Μαύρη Πείνα και να φτιάξουν έναν κόσμο όπου θα αρκεί να απλώσεις το χέρι στα δέντρα για να πιάσεις κάτι να φας; Χτίζοντας την παράσταση μπροστά στα μάτια του κοινού, η θεατρική ομάδα Τσόκαρα ερευνά τα όρια της παιδικής φαντασίας και της μεταμόρφωσης, δημιουργώντας ένα θέαμα με στοιχεία θεάτρου σκιών, τεχνικές σωματικού θεάτρου και ζωντανή μουσική, για μικρούς και μεγάλους. κάθε κυριακή στις 12.00 από 2 Φεβρουαρίου 2014. διάρκεια: 70΄. Έίσοδος: €6. Έπικοινωνία με την ομάδα: 6973 310991 (αποστολάκη Έλεάννα). reflections.theatercompany@gmail.com, www.tsokara.gr. κινηΤηρασ studio, Έρεχθείου 22, ακρόπολη, τηλ. 210 9248328

ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ ΑIΘΟ ΑI ΟΥΣ ΣΑ ΧΡ ΧΡHΣ ΣΤΟ ΟΣ Λ ΛΑ ΑΜΠ Μ ΡA AΚΗ ΚΗΣ

ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ: 20:30

«Ο ΥΜΝΟΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ» ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ

KΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ ΜΕ Μ Ε ΤΗ ΣΥΜΦ ΣΥ ΜΦΩΝ ΜΦ ΩΝΙΚ ΩΝ Ι Η ΟΡ ΙΚ ΟΡΧΗ ΡΧΗ ΗΣΤΡΑ ΣΤ ΤΡ ΡΑ Α Κ Ι ΤΗ ΚΑ ΤΗ ΧΟ ΧΟΡΩ Ρ ΔΙ ΡΩ ΔΙΑ ΤΟΥ ΔΗ ΤΟΥ ΤΟ ΗΜΟ ΟΥ ΑΘ Α ΗΝ ΗΝΑΙ ΑΙΙΩΝ ΑΙΩΝ Προλογίζει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΣΙΝΗΣ ΣΟΛΙΣΤ ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ τενόρος ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ σοπράνο ΑΦΗΓΗΤΗΣ ΝΙΚΗΤΑΣ ΤΣΑΚΙΡΟΓΛΟΥ

Δ ΔΑ ΔΙ ΑΣΚΑΛ ΣΚΑΛ ΣΚ ΛΙΑ Α ΧΟΡ Ο ΩΔ Ω ΙΑ ΑΣ

ΣΤΑΥ ΣΤ ΑΥΡ ΑΥ ΡΟ ΟΣ ΜΠ Μ ΕΡ ΕΡΗΣ ΗΣ Σ ΜΟΥΣ ΜΟ Υ ΙΚ ΥΣ ΙΚΗ Η ΔΙ Δ ΕΥ ΕΥΘΥ ΘΥΝΣ ΘΥ ΝΣΗ ΝΣ Η

ΕΛ ΛΕΥ ΥΘΕ ΘΕΡΙ Ρ ΟΣ ΡΙ Σ ΚΑΛ ΛΚΑ ΚΑΝΗ ΝΗ Ν ΗΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ - ΠΑΡΑΓΩΓΗ

ΕΝΟΡΧΗΣΤΡΩΣΕΙΣ

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΥΜΠΗΣ, ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΕΡΖΗΣ Υπό την αιγίδα του ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ & του ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ & ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ Μέρος των εσόδων θα διατεθεί υπέρ των συσσιτίων και του ταμείου αστέγων του Δήμου Αθηναίων. Κ.Υ.Α.ΔΑ. ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ

free sunday

free time

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

market place Το ΙΕΚ ΞΥΝΗ Γλυφάδας «μαγειρεύει ελληνικά»

υναμικό «παρών» στη μεγαλύτερη έκθεση τροφίμων και ποτών δίνει το ΙΕΚ ΞΥΝΗ Γλυφάδας. Ο λόγος για την 1η ΕΞΠΟΤΡΟΦ που πραγματοποιείται από τις 24 έως τις 27 Ιανουαρίου 2014 στο Ολυμπιακό Κέντρο Ξιφασκίας στο Ελληνικό. Mε κεντρικό σύνθημα «Μαγειρεύουμε ΕΛΛΑΔΑ», θα πραγματοποιηθεί αφιέρωμα στην ελληνική γαστρονομία. H EΞΠΟΤΡΟΦ συγκεντρώνει πάνω από 150 επιχειρήσεις. Στις 25 και 26 Ιανουαρίου, στο πλαίσιο της έκθεσης, θα διεξαχθεί το 3ο Συμπόσιο Ελληνο-ρωσικών Εξαγωγών, με θέμα «Προωθώντας ελληνικά προϊόντα στη ρωσική αγορά», που προσφέρει σε όλες τις επιχειρήσεις που συμμετέχουν το πλέον πρόσφορο έδαφος για την εξαγωγή των προϊόντων τους. Το συμπόσιο θα ακολουθήσει δεξίωση, την οποία θα αναλάβουν εξ ολοκλήρου να υποστηρίξουν αποκλειστικά οι σπουδαστές της ειδικότητας Τεχνικός Μαγειρικής Τέχνης και Ζαχαροπλαστικής - Αρχιμάγειρας των ΙΕΚ ΞΥΝΗ, με την καθοδήγηση των καθηγητών τους. Παράλληλα, χάρη στη συνεργασία με τον πιο σημαντικό ελληνικό εξαγωγικό φορέα, τον ΣΕΛΕΤΡΟΠΕ, στη διάρκεια της έκθεσης θα παρευρίσκεται μια επίλεκτη διεθνής αποστολή 10 ατόμων –ιδιοκτητών αλυσίδων εστιατορίων, σούπερ μάρκετ και αντιπροσωπειών– που δραστηριοποιούνται κυρίως στον τομέα της λιανικής αγοράς και των σούπερ μάρκετ, καθώς και στην υπερχονδρική. Επιχειρηματίες και επαγγελματίες του κλάδου, από τις μεγάλες και υψηλού επιπέδου αγορές τροφίμων και ποτών της βόρειας, δυτικής και κεντρικής Ευρώπης, με πεδία δράσης πόλεις όπως η Στοκχόλμη, το Ανόβερο, η Φρανκφούρτη, το Μόναχο, η Ζυρίχη, το Λουξεμβούργο κ.ά., θα δώσουν στους Έλληνες εκθέτες την πιο άμεση και επικερδή ευκαιρία για την προώθηση των προϊόντων τους στο εξωτερικό, με σύναψη Β2Β συμφωνιών, εμπορικών και προμηθευτικών συνεργασιών. Είσοδος ελεύθερη σε επαγγελματίες. Για περισσότερες πληροφορίες: ΙΕΚ ΞΥΝΗ Γλυφάδας, Λ. Βουλιαγμένης 57 & Αγησιλάου (στάση Καράγιωργα), τηλ. 210 9640117, 210 9606008.

«Ξεκίνησε Τρέξιμο»

α FITNESS της Nestlé πραγματοποιούν μεγάλο διαγωνισμό και χαρίζουν πραγματικά χρήσιμα δώρα που θα κάνουν το τρέξιμο και την άσκηση μέρος της καθημερινότητάς μας. Μέχρι και τις 14 Μαρτίου 2014, 150 τυχεροί θα έχουν τη δυνατότητα να κερδίσουν μέσω της επίσημης σελίδας των FITNESS στο Facebook παπούτσια adidas Response και iPod nano με περιβραχιόνιο. Ο μηχανισμός είναι απλός: Βρείτε στο εσωτερικό των πακέτων FITNESS με την ειδική σήμανση «Ξεκίνησε Τρέξιμο» τον κωδικό συμμετοχής, καταχωρίστε τον στη σελίδα των FITNESS στο Facebook www.facebook.com/ NestleFitness.GR και ίσως να είστε ένας από τους 150 τυχερούς.

75 χρόνια μαζί! 75 ημέρες κερδίζετε πολύ!

ΑΒ Βασιλόπουλος γιορτάζει τη συμπλήρωση 75 χρόνων παρουσίας της στην ελληνική αγορά και για να ευχαριστήσει τους πελάτες της προσφέρει για 75 ημέρες μοναδικές προσφορές και δώρα. Έτσι, από τις 13 Ιανουαρίου προσφέρει: Και δεκάδες αγαπημένα προϊόντα έως και 50% φθηνότερα. Και μοναδικές προφορές, κάθε Τρίτη, σε ολόκληρες κατηγορίες προϊόντων. Και €1.500 κάθε μέρα σε έναν τυχερό κάτοχο της κάρτας ΑΒ plus. Και €5.000 κάθε εβδομάδα σε έναν υπερτυχερό, κάτοχο της κάρτας ΑΒ plus, για τα ψώνια της χρονιάς. Περισσότερες πληροφορίες στο www.ab.gr.

Johnnie Walker Double Black: Διπλά μαύρο, μοναδικά ιδιαίτερο στο χαρακτήρα

ο Johnnie Walker Double Black είναι ένα ξεχωριστό, εκλεκτό ουίσκι, συνώνυμο της κομψότητας. Αποτελεί μία ιδιαίτερη δημιουργία που προσφέρει ένα χαρακτήρα έντονο, βαθύ και συναρπαστικό. Αυτό το deluxe whisky έχει σαν στόχο να ικανοποιήσει όσους είναι θετικοί στο να εξερευνήσουν μια έντονη γεύση που ικανοποιεί εκλεπτυσμένους και πολύπλοκους ουρανίσκους. Το Johnnie Walker Double Black και το Johnnie Walker Black Label μοιράζονται το ίδιο DNA αλλά όχι τον ίδιο χαρακτήρα. Το Double Black δεν αφορά στο χρώμα, αλλά στο χαρακτήρα, που είναι μυστηριώδης και συναρπαστικός. Το Johnnie Walker Double Black επεκτείνει τη γευστική εμπειρία με έναν ιδιαίτερα έντονο τρόπο: είναι πιο καπνιστό, με αρώματα ξηρών φρούτων και κρεμώδους βανίλιας. Η ένταση στη γεύση του και ο καπνιστός του χαρακτήρας επιτυγχάνονται μέσα από ένα συνδυασμό των πιο δυναμικών malts των δυτικών ακτών με αυτά που ωριμάζουν σε «καπνισμένα» δρύινα βαρέλια. Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για ένα δυναμικό blend, ο χαρακτήρας του παραμένει ήπιος και ανταμείβει όλους όσοι το προτιμούν. Η φιάλη του Johnnie Walker Double Black εντυπωσιάζει με τους τόνους του μαύρου και τη χρυσή ετικέτα, καθώς και τον χρυσό Περιπατητή. Η συσκευασία χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση υφής ξύλου, θυμίζοντας καπνισμένα δρύινα βαρέλια ωρίμανσης.

FREE SUNDAY

free time

19.01.2014

www.fskyrtsos.gr

Το dog walking κερδίζει συνεχώς έδαφος και στην ελληνική νοοτροπία. Εργαζόµενοι «γονείς» που αισθάνονται ένοχοι για το βαρύ τους επαγγελµατικό πρόγραµµα εµπιστεύονται τη βόλτα και την άσκηση των κατοικιδίων τους σε «ανάδοχους» περιπατητές για κάποιες ώρες της ηµέρας. Η οµάδα των Walks4Dogs είναι µία από αυτές. Αναλαµβάνουν dog walking, dog running και pet sitting services, που περιλαµβάνουν βόλτες σκύλων µικρού, µεσαίου ή µεγάλου µεγέθους, βόλτες άσκησης και ενδυνάµωσης, υπηρεσίες φύλαξης ή κατ’ οίκον φροντίδας για σκύλους και γάτες. Για περισσότερες πληροφορίες καλέστε στο τηλ. 6974 469393 ή επικοινωνήστε στο e-mail walks4dogs.gr@gmail.com.

θρώπινη επαφή. Είναι περίπου 3-4 ετών και είναι εµβολιασµένος, στειρωµένος, αποπαρασιτωµένος και αρνητικός σε καλααζάρ & ερλίχεια. Επίσης έχει µικροτσίπ. Επικοινωνία: 6944 731673, animal.actives@ gmail.com.

Ε Α

υτή είναι η Λίζα. Μια ξανθούλα 8 µηνών µε ελαφίσια µάτια, εµβολιασµένη στειρωµένη και τσιπαρισµένη. Βρέθηκε κρυµµένη πίσω από ένα βράχο, φοβισµένη και πεινασµένη, αφού την είχε χτυπήσει αυτοκίνητο. Κι ενώ δεν έχει κανένα πρόβληµα υγείας, είναι λίγο διστακτική, ειδικά στις βόλτες της. Στην πραγµατικότητα θέλει λίγο χρόνο και πολλά χάδια. Τηλ. επικοινωνίας: 6973 452541.

ίναι αγοράκι και µόλις 2 µηνών. Είναι ήδη εµβολιασµένο, έχει κάνει την πρώτη του αποπαρασίτωση και θα δοθεί µε το µικροτσίπ του. Θα δοθεί για υιοθεσία µόνο µε την προϋπόθεση πως θα στειρωθεί µόλις φτάσει στην ηλικία του 1 έτους και µόνο σε υπεύθυνους και σοβαρούς γονείς. Επικοινωνία: 6944 731673, animal.actives@gmail.com.

µίαιµη σετερίνα ενός έτους, στειρωµένη και τσιπαρισµένη, χαρίζεται. ∆εν έχει βρεθεί ποτέ σε διαµέρισµα παρά µόνο µία εβδοµάδα και ήταν πραγµατική κυρία. ∆εν λέρωσε, δεν έκανε ζηµιές. Πηγαίνει βόλτα µε λουρί, µπαίνει όµορφα και ωραία στο αυτοκίνητο, γαβγίζει µόνο όταν είναι απαραίτητο. Φιλική, έξυπνη, πανέµορφη και 16 κιλά. Τηλ. επικοινωνίας: 6972 530639 (Vodafone), 6981 879328 (Cosmote). Αν δεν απαντήσω, αφήστε µήνυµα.

ίµαι φάτσας, το ξέρω. Και όχι µόνο αυτό, λένε για µένα πως είµαι αρχηγός, µάγκας προσωπικότητα. ∆εν είµαι µόνος. Έχω δύο ακόµα αδέρφια, ένα αγόρι κι ένα κορίτσι. Είµαστε 4 µηνών, έχουµε κάνει τα πρώτα µας εµβόλια, φοράµε τσιπ και, ναι, θα γίνουµε µεγαλόσωµα. Τηλ. επικοινωνίας: 6976 687977.

αρίζεται η Έλεν. Είναι ηµίαιµο λαµπραντόρ περίπου7 µηνών, µεσαίου µεγέθους, στειρωµένη και εµβολιασµένη, η οποία αναζητά το δικό της σπιτάκι. Είναι φιλική µε τους ανθρώπους, παιχνιδιάρα µε τα άλλα σκυλιά και ένα πανέµορφο και πολύ γλυκό σκυλάκι. Η µοίρα όµως την πέταξε στο κυνοκοµείο. Πώς να µη λυπηθείς όταν τη βλέπεις µόνη της εκεί µέσα, να κοιτάζει τα κάγκελα και να φαντάζεται ότι µένει σε ένα σπίτι µε µια ιδανική οικογένεια... Τηλ. επικοινωνίας: 6973 452541.

‘Hβη είναι ένα υπέροχο, αριστοκρατικό πλάσµα, ηµίαιµο πρέσα κανάριο. «Κατασχέθηκε» µαζί µε την υπόλοιπη παρέα της µε εισαγγελική παραγγελία, λόγω άθλιων συνθηκών διαβίωσης, από το χώρο όπου διέµενε, από το Τµήµα Αστικής Πανίδας του δήµου. Η Ήβη είναι τρυφερή και αγαπησιάρα, λατρεύει τα χάδια και τα φιλιά, ενώ είναι λίγο επιφυλακτική µε ζώα που δεν γνωρίζει. ∆εν είναι πάνω από 3-4 ετών και είναι στειρωµένη, εµβολιασµένη, αποπαρασιτωµένη και αρνητική σε καλααζάρ και ερλίχεια. Και βέβαια έχει και µικροτσίπ. Η Ήβη βρίσκεται στο Καταφύγιο του ∆ήµου Αθηναίων και ψάχνει να βρει τον άνθρωπό της. Επικοινωνία: 6944 731673, animal.actives@gmail.com.

υτός είναι ο όµορφος και τρυφερός Harley. O Harley είναι ένα καθαρόαιµο πρέσα κανάριο που κατασχέθηκε µαζί µε την υπόλοιπη παρέα του από το Τµήµα Αστικής Πανίδας του δήµου µε εισαγγελική παραγγελία, λόγω άθλιων συνθηκών διαβίωσης. Είναι φιλικός µε τους ανθρώπους και τα άλλα ζώα (αν και λίγο επιφυλακτικός µε ζώα που δεν γνωρίζει). Λατρεύει τις αγκαλιές, τα φιλιά, τα χάδια και την αν-

Αφροδίτη είναι µια χαριτωµένη κουταβίτσα 4 µηνών (υπολογίζουµε ότι γεννήθηκε τον Σεπτέµβριο του 2013) η οποία ζει µαζί µε τα αδερφάκια και τη µανούλα της σε χωράφι στην περιοχή της Κερατέας. Το µέλλον της εκεί έξω είναι αβέβαιο και πρέπει άµεσα να φύγει από το δρόµο. Αρχικά είναι ντροπαλή µε τους ανθρώπους, είναι όµως σίγουρο ότι µόλις αισθανθεί ασφάλεια σε ένα ζεστό σπιτικό η εξοικείωσή της θα είναι πανεύκολη. Θα γίνει µεσαίου µεγέθους. Αν ενδιαφέρεστε γι’ αυτό το τσαχπίνικο κορίτσι, επικοινωνήστε στο 6974 602773 ή στείλτε e-mail στο ioanna.athanassiadou@gmail.com. Αριθµός τσιπ: 276094180089431. Θα δοθεί µε συµβόλαιο υιοθεσίας.

αρίζονται πανέµορφα κουτάβια. Είναι οκτώ, 3 µηνών και µοιάζουν µε τσοπανόσκυλα. Τηλ. επικοινωνίας: 6972 530639.

∆έσποινα είναι µια γλυκύτατη κουταβίτσα 4 µηνών (υπολογίζουµε ότι γεννήθηκε τον Σεπτέµβριο του 2013) η οποία ζει µαζί µε τα αδερφάκια και τη µανούλα της σε χωράφι στην περιοχή της Κερατέας. Το µέλλον της εκεί έξω είναι αβέβαιο και πρέπει άµεσα να φύγει από το δρόµο. Είναι ντροπαλή µε τους ανθρώπους, αλλά κάνει αµέσως χαρές µόλις δει κάποιον. Είναι σίγουρο ότι µόλις αισθανθεί ασφάλεια σε ένα ζεστό σπιτικό η εξοικείωσή της θα είναι πανεύκολη. Θα γίνει µεσαίου µεγέθους. Αν ενδιαφέρεστε γι’ αυτό το όµορφο κορίτσι, επικοινωνήστε στο 6974 602773 ή στείλτε e-mail στο ioanna.athanassiadou@gmail.com. Αριθµός τσιπ: 977200008244396. Θα δοθεί µε συµβόλαιο υιοθεσίας.

οιάζουν µε κοκόνι, µια ελληνική ράτσα που συναντάται στα ελληνικά νησιά, και δεν ξεπερνούν τα 12 κιλά. Είναι τρία κουταβάκια 3 µηνών που ψάχνουν οικογένειες. Πανέµορφα, ε; Τι περιµένετε; Τηλ. επικοινωνίας: 6972 530639.

Κρίστη είναι µια ζωηρή και παιχνιδιάρα γατούλα περίπου 6 µηνών που βρέθηκε στη µέση του δρόµου να κλαίει µε όλη της τη δύναµη. Η τύχη της όµως την έσωσε από το αυτοκίνητο που πέρασε από πάνω της. Τώρα φιλοξενείται και ψάχνει µια οικογένεια που θα την έχει αποκλειστικά µέσα στο σπίτι και όταν φτάσει σε κατάλληλη ηλικία θα τη στειρώσει. Επικοινωνία: 6974 208708, mikrotronic2003@ yahoo.gr.