FRET MAGAZINE januari/februari 2011

Gratis muziekmagazine

11

PLU KEE S SD KON ING E 15 J O AAR VER NOT TOP CH

j an uar i / f eb r uar i

DE JEUGD VAN TEGENWOORDIG

‘Het moet gewoon fucking goed zijn’

TOMMY EBBEN ZWART LICHT

NL FOCUSLAND CHARLIE DÉE

SHAKING GODSPEED

ALLAN ESHUIJS

BAS BRON

THE FINAL FRONTIER WORLD TOUR 2011

8 JUNI 2011 GELREDOME ARNHEM WWW.IRONMAIDEN.CO.UK KAARTVERKOOP VIA NIEUW ALBUM NU VERKRIJGBAAR

ENTREE: € 59 (EXCL. SERVICEKOSTEN). AANVANG: 20.00 UUR

FRET MAGAZINE is een uitgave van Muziek Centrum Nederland

11 j a n u a ri / f eb r u a ri

Groningen kleurt half januari oranje. Wat is het geval: ons land is tijdens Eurosonic verkozen tot focusland. En dat betekent dat er extra veel Nederlandse acts (bijna 40) op het Europese showcasefestival staan. Na landen als Noorwegen, ItaliĂŤ en BelgiĂŤ is Nederland nu eindelijk zelf aan de beurt en kunnen de vele buitenlandse bezoekers als het goed is niet om de Nederlandse muziek heen. Aanleiding is het 25-jarig jubileum van Noorderslag/ Eurosonic. Een mooi gebaar van de organisatie. Maar laten we eerlijk zijn: op een Nederlands showcasefestival zou ons land eigenlijk ieder jaar focusland moeten zijn.

Aan kwalitatief goede acts geen gebrek.

Tiemen Koopman hoofdredacteur

januar i/f ebr uar i 2011

FRET

03

inhoud

jaargang 18, nummer 1, januari/febr uari 2011

14 E RIC VAN

DIJSSELDONK

‘Het is moeilijk om origineel te zijn.’

16 DE JEUGD VAN

TEGENWOORDIG

Het derde album was een zware bevalling.

21 2 2 TRACKS

Het succes van een online jukebox.

22 C HARLIE DÉE

Over haar echtscheidingsplaat Husbands And Wives.

24 PACESHIFTERS

‘Beuken met die hap!’

26 T OMMY EBBEN

Haalde inspiratie uit zijn vaders platen­ collectie.

28 Z WART LICHT Maakt tegenwoordig dubstep.

30 NEW KILLER STARS

Beleefden een opmerkelijk Amerikaans avontuur.

32 1 5 JAAR TOP NOTCH Oprichter Kees de Koning aan het woord.

36 A LLAN ESHUIJS

Songwriter en producer heeft zijn eerste wereldhit binnen.

38 AT NO BIKINI BEACH

Het (zij)project van Feverdream-drummer Arnold van de Velde.

40 DUTCH IMPAKT

Nederland is focusland tijdens Eurosonic/ Noorderslag.

44 B AS BRON

Over zijn soloproject Seymour Bits.

46 S HAKING GODSPEED

‘Ik hou heel erg van domme rechttoe rechtaan rock-’n-roll’

46

Garagerock met een snufje blues uit de Achterhoek.

Geslaagde jubileumeditie

04

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

70

VASTE RUBRIEKEN

‘Wat wij doen, is heel dope en origineel’

06 BANDS&EVENTS Met Radius, Inge van den Kroonenberg, 21 Eyes of Ruby, Darius Dante, CMJ New York en MCN Muziekcafés

31 GODFATHERS Ronald Snijders, een van de pioniers van de Surinaamse muziek in Nederland.

39 BACKSTAGE Ton Vermeulen, directeur van vinylperserij Record Industry.

43 DE 7 HOOFDZONDEN Arjen Lucassen: ‘Ik heb flink lopen beesten’.

48 GEAR&GADGETS

16

Met onder andere Sonar X1 van Cakewalk, Gabriel Strat Set gitaarelementen, DW Performance Drums, The Tunes en de studio van Krause.

82 VOLGELINGEN Chantal Gerrits, oprichtster van de Stevie Ann fanclub.

54 RECENSIES De nieuwe albums van Abel, Solomon Burke & De Dijk, Diggy Dex, De Jeugd van Tegenwoordig, Lilian Hak, Sander Kleinen­ berg, The Jazzinvaders, Lucky Fonz III, Shane Shu, Moke & het Metropole Orkest, Schradinova, Shaking Godspeed, Zwart Licht e.v.a.

66 DEMONTAGE De demo van de maand is van Singer­songwriter Fabian Schrama.

Groningen kleurt oranje tijdens Eursonic/Noorderslag

70 LIVE IN HOLLAND Met de finales van de Grote Prijs van Nederland, C-Mon & Kypski, Rick Treffers, The Pedro Delgados, Phantom Four & The Arguido, Gesel XL, Woost en Denvis & The Real Deal.

76 AGENDA

De man achter Top Notch

32

Een selectie van de concerten en festivals van de komende maanden.

40 januar i/f ebr uar i 2011

FRET

05

Bandsevents LUCKY’S LEVENSLESSEN De Britse songwriter en gitarist Richard Thompson, ooit van Fairport Convention, zei laatst in een interview dat hij zich gezegend voelde met een gebrek aan succes. Hij had mede­ lijden met bevriende artiesten wier grotere publiek altijd stond te wachten op een handje­ vol hits van dertig jaar terug.

Ik heb Richard een keer zien spelen en ik denk dat ik weet wat hij bedoelt met zijn opmerking.

Hij is legendarisch genoeg om publiek te trekken, maar hij kan doen waar hij zin in heeft.

Hij komt er mee weg omdat zijn repertoire toch wat obscuur is gebleven. En omdat hij fantastisch is.

In diezelfde tijd had ik een optreden in De Bakkerij, een podium in Castricum. Ik kan mij die avond goed herinneren omdat het een van de weinige momenten in mijn muzikantenleven was dat ik me volmaakt succesvol voelde. Het was mijn eerste ‘officiële’ optreden buiten Amsterdam. Ik mocht backstage, ik kreeg betaald en het publiek van tien man gaf applaus. De hoofdact, banjospeler Curtis Eller, vond mijn songs ‘emotionally honest’ en ‘performed well’. Ik was in de wolken, ik had het gemaakt.

Nu is het vier jaar later en ik maak me zorgen over allerlei aantallen: kaartverkoop, cd’s, festivalaanvragen. Ik doe van alles, maar zoals in Castricum voel ik me zelden. De ene journalist vraagt hoe het voelt om doorgebroken te zijn, de ander vraagt wanneer ik denk door te breken. ‘Doorbreken’, dat is door een deur gaan waarachter alles op magische wijze perfect is.

Soms moet mijn moeder me geruststellen.

Dan zegt ze: ‘Toen ik Robert Long boekte voor ons studentenfeest was hij ook nog geen ster.

Je moet geduld hebben.’

Lucky Fonz III

INSCHRIJVING GROTE PRIJS GEOPEND

D

e nieuwe winnaars van de Grote Prijs van Nederland zijn nog maar net bekend, of de inschrijving voor de editie van 2011 is alweer geopend. Wil je in de voetsporen treden van Nicole Bus, Kalibwoy, Ethereal of Individualism (zie voor het verslag pagina 70 en 71), ga dan snel naar www.groteprijsvan.nl en meld je aan voor de categorie Singer/Songwriter, Rock/ Alternative of Hiphop. Begin april wordt bekend gemaakt welke acts zijn geselecteerd voor de kwartfinales. De inschrijving voor de categorie Dance/Producers begint in mei.

Theater In januari en februari trekt de Grote Prijs door het land: drie oud-winnaars en één oud-finalist – Eefje, The Cosmic Carnival, Fabiana Dammers en Lee Mason – zijn in januari en februari in tien theaters door het land te zien.

LAAT JE INSPIREREN TIJDENS MUSICLAB #5

D

e vijfde aflevering van Musiclab, het tweemaandelijks programma over muziek, technologie en creativiteit in het Amsterdamse Pakhuis de Zwijger, is op maandag 31

I

Foto siese veenstra

FRET

januari. Onder leiding van Leo Blokhuis zijn er interviews met en presentaties en demonstraties van Kai Hugo, beter bekend als Palm­ bomen, muziekmaatschappij NON Records dat (A&R)management, boekingen en marketing verzorgt van artiesten, Cilia Erens (kunst met puur omgevingsgeluid), DJ Collectief Bomb Diggy en geluidsbeeldend kunstenaar Ricardo Huisman. Laat je inspireren door professionals, discussieer mee en ontdek, hoor en probeer de laatste state of the art technologie. Toegang is gratis. Aanvang 20.00 uur. www.dezwijger.nl/musiclab5

IN A CABIN WITH VERTREKT NAAR CANADA n A Cabin With vertrekt in januari naar Canada voor een sessie met de muzikanten Marien Dorleijn (Moss) en David Pino (El Pino & The Volunteers). In samenwerking met lokale musici zullen zij een album gaan opnemen in een cottage in de bergen tussen Montreal en Ottawa. De cd zal in de loop van het jaar gratis te downloaden zijn via de In A Cabin With-website. Op 11 januari komt de sessie uit van Me & Stupid, ofwel zangeres Carol van Dijk en gitarist Peter Visser van

6

De speeldata zijn: 14 januari - De Weijer (Boxmeer), 20 januari - Kleine Komedie (Amsterdam), 21 januari - CKB De Maagd (Bergen op Zoom), 22 januari - Theater De Muzeval (Emmen), 24 januari - Meneer Frits (Eindhoven), 26 januari - Theater de Veste (Delft), 5 februari - Chassé Theater (Breda), 10 februari - Theater Castellum (Alphen a/d Rijn), 11 februari - De Kring (Roosendaal) en 12 februari - Drufabriek (Ulft). www.groteprijsvan.nl

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

Bettie Serveert. Zij hebben afgelopen jaar negen nummers opgenomen in Australië. www.inacabinwith.com

WIN!

DENON DN-HP1000

HOOFDTELEFOON T.W.V. 199 EURO

Foto Perry Schrijvers

De Denon DN-HP1000 is een hoofdtelefoon met grote oorschelpen en voorzien van subliem geluid.

21 EYES OF RUBY

Gedragen door veel bekende dj’s en geprezen om zijn isolatie van geluid van buitenaf. De oorschelpen zijn 180 graden te draaien en de gehele DN-HP1000 is opvouwbaar zodat hij makkelijk is mee te nemen. Nog enkele specs: 53 mm grote drivers, frequentie­ bereik: 5Hz – 33kHz, gevoeligheid (1mW): 105dB. De headphone wordt beschikbaar gesteld door Mennegat Trading.

VIJF JAAR PROGROCK VAN HOOG NIVEAU Het vijfde album van het progrockmetaltrio 21 Eyes Of Ruby – vernoemt naar de bijnaam van zanger/gitarist Antoine (An-Tu-Wann) Putz en het nummer Thru The Eyes Of Ruby van The Smashing Pumpkins – is uit.

Tekst Martien Koolen

D

e band heeft op dat album weer voor een aantal verrassingen gezorgd. Zo zijn er op vijf nummers teksten te beluisteren van vriend en collega Mark Courage en zijn de voorheen aanwezige metalinvloeden omgezet in meer Oosterse ritmes en melodieën. Gelukkig hebben de media 21 EOR alleen maar met positieve recensies overladen. Loftuitingen zoals ‘meesterwerk’, ‘prachtplaat’ en ‘progrock avant la lettre’ zijn natuurlijk voor de band een geweldige stimulans.

In januari bestaat de band vijf jaar en dat heuglijke feit wordt gevierd met een concert op 21 januari in de Azijnfabriek in Roermond. De entree is gratis en het belooft een spannende avond te worden met onder meer ook optredens van Fallen One en Lambshade. Verder wordt er een remix-wedstrijd van de eerste track van het nieuwe album georganiseerd. De winnaar zal zijn remix-versie terugzien en horen op de 5the Anniversary EP, die op zijn beurt gratis verstrekt wordt aan de eerste honderd bezoekers van het concert in Roermond.

Het Limburgse trio gaat bovendien een track opnemen voor de Nederlandse cd van Prog.nl. Dat zal een Nederlandstalig nummer worden, getiteld Vleugellam, met wederom een tekst van Mark Courage. Het album zal in april 2011 verschijnen en zal worden uitgegeven naar aanleiding van het tienjarig bestaan van Progwereld.org.

Wil je de Denon HP1000 winnen?

Beantwoord dan de volgende vraag. Hoeveel graden kun je de HP1000 draaien? Mail je antwoord voor eind januari naar fret@mcn.nl o.v.v. Denon HP1000. Vergeet niet je naam en adres te vermelden.

Winnaars Zoom Handy H1 De drie winnaars van de mooie portable opnamerecorder van Zoom zijn: René Goutziers uit Loon op Zand, Rob van Duin uit Den Haag en Marcel van den Hoek uit Leusden. januar i/f ebr uar i 2011

FRET

7

Bandsevents BEATS ME! LEGAAL ILLEGAAL DOWNLOADEN Je leest het goed: legaal illegaal downloaden.

Het zou zo een Belgenmop kunnen zijn, maar is een staaltje van eigentijds Nederlands auteursrecht. Wat is er aan de hand? Auteursrecht­ hebbenden leveren al jaren een juridische strijd om illegaal downloaden tegen te gaan. Uit deze juridische strijd is een aantal basisregels ontstaan. Zo is het uploaden – het digitaal ter beschikking stellen – van muziekbestanden zonder toestemming van de rechthebbenden niet toegestaan, en daarmee te kwalificeren als een inbreuk op het auteursrecht. Ook het structureel faciliteren van dergelijke inbreuken – o.a. via peer-to-peer netwerken – is door de Nederlandse rechter onrechtmatig geoordeeld. Maar hoe zit het nu met het downloaden van muziekbestanden?

Downloaden is een vorm van reproduceren van muziek en daarmee ook gebonden aan de toestemming van de rechthebbenden. Het is echter voor particulieren toegestaan om voor eigen gebruik een privékopie te maken van een auteursrechtelijk werk. Dit wordt ook wel de ‘thuiskopie’ genoemd. Let wel, hiermee wordt dan geen auteursrechtinbreuk gemaakt, omdat er van uit wordt gegaan dat de rechthebbenden op de een of andere manier een vergoeding ontvangen, doordat een toeslag wordt geheven op de aankoopprijs van blanco cd’s of dvd’s.

Het voor privédoeleinden downloaden uit legale bron staat niet ter discussie. Prangende vraag die de Nederlandse muziekindustrie in de context van de thuiskopie bezighoudt, is of het downloaden uit illegale bron – waarbij de rechthebbenden nooit toestemming hebben gegeven voor de eerste openbaarmaking van de muziek – als een geoorloofde vorm van ‘thuiskopiëren’ moet worden gezien. Onze regering vond dat ook downloaden voor privé­ gebruik uit illegale bron toegestaan was. Een Haagse rechter ging hiertegen in en oordeelde in 2008 dat een privédownload uit illegale bron niet zou zijn toegestaan. Verwarring alom.

Het Haagse Gerechtshof heeft nu aan deze onzekere situatie (voorlopig) een einde gemaakt door op 15 november 2010 te oordelen dat het voor privédoeleinden downloaden van illegaal ter beschikking gestelde auteursrechtelijk beschermde muziek toegestaan is.

Oftewel: stout zijn mag, mits privé!

Marie José Spit (spit@bousie.nl) Bjorn Schipper (schipper@bousie.nl)

8

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

MCN PRESENTEERT NIEUWE SERIE MUZIEKCAFÉS EN CURSUSSEN

I

n het nieuwe jaar gaat Muziek Centrum Nederland weer van start met een serie praktische muziekcafés, talkshows en cursussen voor muzikanten en muziekprofessionals. Kijk hieronder voor agenda voor de komende weken. De bijeenkomsten zijn bij MCN aan het Rokin 111 te Amsterdam tenzij anders aangegeven. Kijk voor meer informatie en hoe je aan te melden op www.mcn.nl.

6%? 19%?

13 januari, 14:00 - 17:00 uur Wat betreft belasting- en administratieregels verandert er het een en ander voor de muziek. Even alles op een rijtje. Voor managers en zakelijk leiders met administratieve ervaring. Kosten: 25 euro.

De grenzen van de musicus 17 januari, 15:00 - 17:00 uur Janine Janssen, André Rieu, Jan Smit: steeds vaker moeten musici hun activiteiten plotseling afbreken omdat ze te veel van zichzelf gevraagd hebben. Hoe voorkom je dat je geleefd wordt?

Toegang gratis.

Jazz Bizz Nizz 18 januari, 19:30 - 21:00 uur Let op! locatie SJU Jazzpodium Utrecht.

Tweemaandelijkse talkshow over actuele ontwikkelingen en nieuwe initiatieven in de Nederlandse jazzsector. Voor iedereen die zich professioneel bezighoudt met jazz in Nederland. Toegang gratis.

USA: Get me in!!! Part 1 25 januari, 15:30 - 17:00 uur Ga je naar Amerika met je band, dan krijg je te maken met de Amerikaanse regels, visumtoestanden en vervelende kleine lettertjes.

Vanmiddag de laatste stand van zaken met visa, werkvergunningen etc. Toegang gratis.

MusicLab 31 januari, 20:00 - 22:00 uur Let op! Locatie: Pakhuis de Zwijger Amsterdam.

Live ‘show & talk’ gericht op creativiteit en technologie in de muziek. Toegang gratis.

Promotie: Zo haal je de krant 1 februari, 12:00 - 17:00 uur Hoe werken de media en hoe leg je contact met journalisten? Hoe herken je je kansen in de media en wat is een goed persbericht?

Een intensieve middag met theorie en praktijk.

Kosten: 25 euro.

THE MIX 7 februari, 17:30 - 18:30 uur Muzikale en informele talkshow met steeds drie topmuzikanten uit verschillende genres. De gasten praten over hun eigen muziek, elkaars muziek en de muziekbusiness. Toegang gratis.

Geld: Optreden bij bedrijven 14 februari, 14:00 - 17:00 uur De schnabbel ofwel bedrijfsoptreden. Hoe kom je aan die mooie, lucratieve opdrachten?

En wat zijn de gouden regels bij schnabbelen?

Toegang gratis.

Trends in ticketing 16 februari, 15:00 - 17:00 uur De ticketverkoop voegt zich naar nieuwe online mogelijkheden en wordt steeds meer een marketinginstrument voor de artiest. De nieuwste trends worden besproken vanuit de praktijk.

Auteursrecht inleiding en vragenuur 21 februari, 14:00 - 17:00 uur Als muziek je beroep is, moet je enkele zaken weten over het auteursrecht. Deze middag krijg je het te horen. Kosten: 25 euro.

WEGGEEFACTIE 5 X FOTOBOEK van KEES TABAK

E

r zijn niet veel Nederlandse fotografen die kunnen zeggen dat ze Madonna, Lou Reed, Freddy Mercury, The Ramones, The Police, Prince of U2 voor hun camera hebben gehad. Kees Tabak wel. Al die prachtige foto’s en nog veel meer staan in zijn nieuwe boek No More

Heroes – 30 Jaar Popfoto­ grafie Door Kees Tabak. FRET mag vijf van deze schitterende boeken weggeven.

Stuur snel een mail naar fret@ mcn.nl o.v.v. Kees Tabak en vermeld je naam en adres. De eerste vijf inzenders krijgen het boek thuisgestuurd.

Foto Linda Jansen

Interview

passie, verwondering, verbittering en metaforen over liefde, eenzaamheid, leven en dood.

Ze laat haar heldere, dynamische stem kronkelen langs het geluid van de kale snaren van haar akoestische gitaar of een meetreurende cello of ze gaat een sacraal duet aan met de krachtige, klassiek geschoolde stembanden van haar moeder Truus. ‘Ik ben opgegroeid in een heel muzikaal gezin. Met muziek van Moessorgski, Prokofiev en Ravel. Mijn moeder is professioneel sopraan, mijn vader Toon speelt klarinet en piano en dirigeert. Voor mijn muziek moest wel even hun klassieke knop om. Als tiener speelde ik punkpop in bandjes.

Stukje bij beetje snapten ze waar ik mee bezig was en kwam de waardering.’

Inge raakte in de ban van de folksongs nadat nota bene een Duitse leraar haar een cassette met muziek van Ani DiFranco had gegeven. ‘Omdat ik me in zijn klas altijd stierlijk zat te vervelen. Hij had me met mijn paarse haar toen een keer op zien treden. Ik was altijd uitgesproken aanwezig en kon niet stil zitten. Hij moet gedacht hebben dat ik eens iets anders moest horen en vermoedde dat ik haar muziek wel kon waarderen. Dat klopte.

Er ging een wereld voor me open. Ik ben de man nog altijd dankbaar. Muziek maken is voor mij iets heel vanzelfsprekends. Ik bezit een natuurlijke drang om te willen spelen.

Omdat ik alles zelf wil doen en regelen, schiet het met de carrière niet altijd op. Alles gaat op een éénpersoonstempo en er zijn natuurlijk legio singer-songwriters.’

Inge is echter geen doorsnee type. Mensen schrikken wel eens van haar, omdat ze niet aan het verwachtingspatroon van een meisje met gitaar voldoet. Ze is uiterst gedreven en bij vlagen bijzonder direct. Of donker: My heart is a harbour where only ships depart. ‘Dat is de aard van het beestje. Ik spreek altijd vanuit mezelf en dat kan ook heel introvert zijn. Andere mensen kunnen zich daarin wel herkennen, denk ik. Al schrijvende komen zaken naar boven. Op een volgend album, of misschien morgen al, komt er weer iets heel anders bovendrijven. Op deze cd heb ik veel ruimte gekregen en genomen. At The Wailing Wall heeft daardoor een pittig mantranummer kunnen worden. Dat had ik nooit verwacht. Maar ik vind het supergaaf dat songs min of meer uit zichzelf een kant op kunnen gaan en ik ze zo de wereld in mag sturen.’ www.myspace.com/ ingevandenkroonenberg

K

INGE VAN DEN KROONENBERG ‘REALITEIT EN POËZIE IN ELKAAR VERWEVEN’

De Nederlandse singer-songwriter Inge van den Kroonenberg heeft op vele manieren het maken van kunst omarmd. Na in Berlijn ook met fotografie en poëzie in de weer geweest te zijn, is ze na de kunstacademie toch weer bij haar eerste liefde, de muziek, uitgekomen. ‘Als je kunst maakt, overschrijd je grenzen.

Ik vind de vorm waarbij realiteit en poëzie in elkaar verweven worden de mooiste.’

Tekst Willem Jongeneelen

Z

ingen en gitaarspelen is heel down to earth voor haar. Samen met het neerzetten van fragmenten in haar teksten, heeft ze alles in één keer te pakken. Op haar verbluffend mooie debuut To See A Mammoth Walk pakt de in 1982 in Arcen (Limburg) geboren, maar in Antwerpen woonachtige zangeres uit met elf bijzondere songs. Kraakhelder, vol

januar i/f ebr uar i 2011

FRET

9

Bandsevents FILEMUZIEK

Op weg naar optredens in Nederland ontkom je er niet aan: files. Wat draaien Nederlandse muzikanten in de auto om de tijd door te komen?

In deze aflevering Melle de Boer (John Dear Mowing Club)

NEDERLANDSE BANDS OP CMJ NEW YORK

E

ind oktober vond in New York City voor de dertigste keer de CMJ Music Marathon, één van ‘s werelds grootste muziek conventies, plaats. Nederlandse afgevaardigden waren dit jaar Bebe Fang, The Black Atlantic, Daily Bread, Eklin en Moss. Fotograaf Nick Helderman was er bij en legde de artiesten voor FRET vast.

Tekst en foto’s Nick Helderman

Op het moment van telefonisch contact is hij druk bezig in zijn atelier. Voorbereidingen voor een expositie. Melle de Boer is naast muzikant ook beeldend kunstenaar die vooral tekent in plaats van schildert. Hij is zanger en gitarist van John Dear Mowing Club, de countrynoirband die tot zeven jaar geleden als Smutfish door het leven ging. Het debuutalbum Lawnmower Mind verscheen in 2003. De Boer bestempelt zichzelf eerder als kunstenaar dan muzikant. Hetzelfde lichaam heeft twee verschillende handen zou je kunnen zeggen.

‘Maar als ik dan toch moet kiezen vind ik mezelf toch meer beeldend kunstenaar.’ Ondanks tournees door Denemarken, Duitsland en Zwitserland wordt er op weg naar een optreden geen muziek in de auto gedraaid om de tijd door te komen. ‘Omdat de cassetterecorder al geruime tijd ter ziele is’, zo heet de nuchtere verklaring. Even zonder gekheid: ‘We houden alle drie ook wel van heel verschillende dingen. Maar we draaiden voorheen eigenlijk toch al geen muziek omdat bassist Rob (Lagendijk, red.) op weg naar een concert dan ligt te slapen. En ná het optreden ook.

Eigenlijk ligt hij altijd te slapen op de achterbank. Ik luister zelf sowieso niet zo vaak naar popmuziek. Als ik het al beluister zijn het Amerikaanse singer-songwriters als Bob Dylan, dat soort muzikanten. Voornamelijk ouwe singer-songwriters, daar komt het wel op neer.’

In zijn atelier luistert hij graag naar klassiek.

‘Als ik aan het tekenen ben. Dan moeten het wel vrij simpele klanken zijn. Geen orkestrale dingen maar pianomuziek of zo.’ Het woord zen is hem een beetje té enthousiast omschreven maar het zit wel enigszins in de goeie richting.

Voor indiepopband The Black Atlantic is hun show in The Livingroom tijdens CMJ de laatste van een lange tour in de VS die twee weken eerder in Los Angeles begon.

Moss speelt in de bekende Bowery Poetry Club in Vaudeville Park.

De opkomst bij Daily Bread valt helaas tegen.

Toch spelen ze een strakke set met veel nieuwe nummers die een stuk donkerder klinken dan de ‘sexy garage dance’ van hun eerste album.

Frank Antonie van Alphen

Eklin (de reïncarnatie van noiseband Adept) speelt op de zaterdag in Vaudeville Park, een gallery in Bushwick, Brooklyn.

10

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

Interview

R

RADIUS

‘WE HEBBEN EEN INTERNATIONALE SOUND’ De Groningse band Radius had het goed voor elkaar toen ze als één van Nederlands eerste bands een cd konden maken met een Sellabandbudget van 50.000 dollar. De muzikanten waren nog maar net met de opnames bezig toen de organisatie achter de site over de kop ging. Na een doorstart brengt Radius nu alsnog hun debuut Universal Love Code uit.

Tekst Lilian van Dijk

H

et was wel even schrikken toen ik gebeld werd met het nieuws.

We waren net in Studio Spitsbergen de opnames aan het afronden’, zegt zanger/gitarist Johan Faber in reactie op de vraag hoe hij reageerde toen Sellaband over de kop ging. ‘Ik werd die dag direct gebeld door TV Noord en 3FM. We waren bezorgd of ons geld er nog was.’

In totaal hadden het jaar daarvoor ruim zeshonderd investeerders van over de hele wereld een aandeel in zijn band gekocht. Faber: ‘De band had enorm veel tijd in promotie gestoken. Mede daardoor hadden zo veel mensen voor tien dollar een cd gekocht en zo in de realisatie van ons debuutalbum geïnvesteerd.’

Op die manier kreeg Radius als een van de eerste Nederlandse Sella­ bandgroepen het budget bij elkaar, zegt de Groninger. ‘Je kon het zo gek niet bedenken of mensen vonden onze muziek goed. Er is een man uit Polen geweest en die heeft voor duizend dollar geïnvesteerd, maar ook iemand uit Alkmaar bestelde ruim honderddertig cd’s.’

Gelukkig werd het failliete Sellaband overgenomen door een Duitse firma. Faber: ‘Wij hebben al onze rekeningen gewoon kunnen blijven sturen. Al het geld stond ergens vast. We zitten met alle kosten bij elkaar nu bijna aan het totaal van 50.000 dollar. Het enige wat we er nog van gaan betalen is onze plugger die de cd gaat promoten.’

De Groningers hielden zelfs nog een meevaller over aan de doorstart, zegt de zanger. ‘Omdat de vorige organisatie over de kop ging, hebben we de volledige rechten van onze muziek teruggekregen. Daarom hebben we een deal kunnen sluiten met T2 Entertainment en Ongekend Talent. Via die kanalen komt ons debuut dit jaar uit.’

De band wil rondom Noorderslag het debuut gaan promoten en er daarna alles uit halen wat er in zit, zegt Faber. ‘Aan onze muziek ligt het in ieder geval niet. Het is niet voor niks dat we via Sellaband onze cd hebben kunnen maken. We hebben wat dat betreft een internationale sound. Het is tijdloze waverock geïnspireerd door The Killers en U2.’ januar i/f ebr uar i 2011

FRET

11

On or off stage

Herman Brood Academie 12-2 / 23-3

STAP IN DE WERELD VAN DE POPMUZIEK Check de website voor meer informatie over de opleidingen podium/ studiotechniek, artiest, vormgeving en management popmuziek

OPEN HUIS 12-2 / 10.00-15.00 UUR EN 23-3 / 18.00-21.00 UUR VREDENBURG 138 / UTRECHT / WWW.HERMANBROODACADEMIE.NL

Interview De zanger vindt dat er momenteel te weinig grote funk- en soulbands met roots in de zwarte muziek zijn. ‘Mijn grootste inspiratiebronnen zijn bands als Incognito en The Brand New Heavies. Ik houd enorm van die funky groovemuziek en ben er als kind mee opgegroeid. Mijn vader was een bekende pianist.

Dat ik zelf ook iets in de muziek zou gaan doen, was te verwachten. En dat ik voor deze vorm koos - met funk-, soul-, jazz- en hiphop­ invloeden - was voorbestemd, denk ik.’

Deodato Als klap op de vuurpijl nam Darius Dante samen met zijn held Eumir Deodato het nummer Keep Ya Hands Up op. Deodato is een beroemde Braziliaanse muzikant, componist, producer en arrangeur die met internationale sterren als Frank Sinatra, Roberta Flack, Aretha Franklin, Kool & The Gang en Earth, Wind & Fire heeft samengewerkt. Darre: ‘Hij was een enorme held van mijn vader en daardoor ook van mij. In de jaren zeventig was hij een grote man achter de schermen en maakte hij bijvoorbeeld een band als Kool & the Gang.

Echt een legende. Ik hoorde hem op het North Sea Jazz Festival en wist meteen dat ik met hem samen wilde werken. Ik heb hem via MySpace een bericht gestuurd en zo ontstond de samenwerking.’

DARIUS DANTE

Na een hoop heen en weer gemail met Deodato ontstond uiteindelijk het nummer Keep Ya Hands Up, een vocale versie van Deodato’s wereldhit Also Sprach Zarathustra uit 1973 (wat op zijn beurt weer een bewerking is van de gelijknamige compositie van Richard Strauss). ‘Het nummer was al zo funky als de hel. Ik heb mijn best gedaan om samen met hem een nieuwe versie te maken. Mijn pa is supertrots. Hij heeft al zijn platen. Zelf vind ik de single met Deodato ook een van de beste nummers. Maar alle liedjes zijn gaaf. Het is een enorm gevarieerde plaat geworden. Het is helemaal mijn ding, deze cd.’

DD

‘SUCCES IS BETREKKELIJK’

Darre van Dijk alias zanger Darius Dante werkte jarenlang op zijn zolderkamer aan zijn eigen unieke groovende funk- en soulsound. Het lukte hem na jaren noeste arbeid een puike cd te maken met behulp van een groot aantal professionele muzikanten.

Europa

Tekst Jasper Schoon

I

k ben in Leiden op mijn zolderkamer begonnen met liedjes maken. Alles heel bescheiden in mijn eigen omgeving’, vertelt Darre van Dijk uitgelaten. ‘Op een gegeven moment vroeg ik een aantal bevriende muzikanten om mee te schrijven. Na een tijdje kreeg ik het idee om alles in een echt album te gieten en daar heb ik veel hulp bij gekregen. Ik hoorde mijn eigen muziek terug met echte instrumenten. Dat was enorm kicken.’

Naast het werken aan een eigen album, dat hij zelf mixte en produceerde, was het zijn droom om de nummers met een grote band live uit te voeren. Van Dijk: ‘Het moest echt een grote strakke band worden. En het is gelukt om de funk van de plaat vertaald te krijgen naar een goede live-sound. In ons land zie je maar weinig van dit soort groovende bands, die met het gevoel in de buik spelen. Het is echt kicken om met zo’n grote groep je eigen muziek te spelen.’

Via via kon hij zijn cd uitbrengen op PIAS en begon het grote promoten van zijn meesterwerk. ‘Ik heb stap voor stap geprobeerd aan mijn succes te werken. Op een gegeven moment komt je plaat uit en sta je met band bij De Wereld Draait Door. Dat is heel mooi, maar je weet dat het een jaar later allemaal overgewaaid kan zijn. Succes is betrekkelijk. Toch ben ik nu heel blij dat ik zo ver ben. En de clip zou er een grotere spin aan kunnen geven.

Misschien kan ik ook in Europa een succesje boeken.’ www.dariusdante.com januar i/f ebr uar i 2011

FRET

13

Eric van Dijsseldonks prachtige album In Mijn Eigen Koninkrijk is zijn tweede in de Nederlandse taal. Naast zijn soloactiviteiten maakt hij ook deel uit van het collectief Songwriters United en de sixtiesband The Revolvers en staat hij regelmatig op het podium met Ricky Koole, JW Roy en Laura Vane. ‘Met alleen eigen werk heb je het als singer-songwriter erg lastig in Nederland.’

Tekst Willem Jongeneelen

Eric van Dijssel donk ‘Ik wilde niet langer universeel zijn’

Van Dijsseldonk heeft de laatste paar jaar steeds meer zijn eigen weg gevonden in het genre. Toch heeft hij het idee dat het er niet gemakkelijker op geworden is om gehoord te kunnen worden. Hij mag naar eigen zeggen nog van geluk spreken dat hij zijn nieuwe cd uit kon brengen op Coolhouse Records, het label van Leo Blokhuis en Ricky Koole, twee liefhebbers pur sang.

De lang vanuit Eindhoven actieve, maar nu in Nijmegen woonachtige zanger/gitarist/componist maakte een paar jaar deel uit van de redelijk succesvolle groep Smalltown Romeos. Toen die band vanuit de roots- en pophoek steeds meer opschoof richting stevige powerpop, bracht hij in 2004 zijn eerste soloplaat 33 1/3 uit. ‘Daarop stonden vooral akoestische songs, omdat die niet in de band pasten. De release van die cd viel samen met het uiteenvallen van de Romeos, maar dat was nooit de bedoeling. Ik zong en schreef toen nog alles in het Engels, de taal van de popmuziek. Eigenlijk is het logisch dat je daarin begint.

Maar ik wilde eigenlijk iets oorspronkelijkers. Als ik het Engels zong,

14

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

zeiden ze hier in Nederland vaak dat ik klonk als die en die. Daar baalde ik eigenlijk wel van. Ik heb in die periode een tijdje in Austin, Texas gespeeld met dat solowerk. Het viel me op dat de mensen daar geweldig reageerden op mijn teksten. In het vliegtuig naar huis heb ik me bedacht dat ik dat hier in Nederland ook wilde. Meteen erna ben ik begonnen met het schrijven in het Nederlands. Engels is wel universeel, maar ik wilde niet langer universeel zijn. Als je meer van jezelf kwijt wilt en dieper wilt gaan, dan ontkom je er niet aan om naar de eigen taal over te stappen. Het is wel moeilijker, schrijven in het Nederlands. Het luistert nauwer. De buurvrouw verstaat het ook. In het Engels klinkt het sneller lekker, terwijl het in het Nederlands meer puzzelen is. Maar het loont wel de moeite.’

Boekentaal Van Dijsseldonk vindt zeker niet alles goed wat er in het Nederlands wordt gezongen. ‘Je hoort vaak boekentaal en veel is quasipoëtisch.

Foto Duncan de Fey

Ik houd van klare taal, al mag je ook wel spreektaal gebruiken om grote gevoelens uit te drukken. Mijn fijne collega Jan Willem Roy is sterk in het Brabants, maar Raymond van het Groenewoud is mijn held en ook de teksten van Huub van der Lubbe vind ik erg raak.’

De teksten van Van Dijsseldonk wringen nergens. Waar er op zijn eerste Nederlandstalige cd (Bijna Lente, 2006) meer kommer en kwel over afscheid nemen en verbroken relaties stond, daar is er nu ruimte voor meer verschillende onderwerpen. Er zit volgens hem soms ook wel een knipoog in. ‘In het nummer De Terugkeer Van Retro hoort niet iedereen die, blijkbaar. Het is allemaal minder serieus bedoeld dan de meesten denken. Als je net als ik van klassieke popmuziek houdt, dan is het moeilijk om origineel te zijn. Dat is een valkuil. Dat ik in De Terugkeer Van Retro ‘Vroeger was het beter’ en ‘Alles is al eens gedaan’ zing, is ook cynisch bedoeld. Je hoeft niet altijd het wiel uit te vinden om goede muziek te maken. Ik moet ook wel eens lachen om popjournalisten, als ze weer eens de nieuwe hype van het jaar ontdekt hebben.

Daar prik ik vaak doorheen. Het is ook moeilijk om origineel te zijn. Er staat ook maar eens in de zoveel tijd een band als Radiohead op.’

Tijdloos ‘Het is niet erg om in een bepaalde traditie te zitten, als je er maar iets mee doet. Jij hoort in de popsong Terug Naar De Bron invloeden van zowel John Hiatt als Johan, ik dacht zelf meer aan Elvis Costello en Tom Petty, toen ik het schreef. Maar het moest eigenlijk ook wel iets van mij hebben. En het mocht zeker niet saai zijn en stoffig of antiek klinken. Samen met mijn producer Erik Spanjers waren we op zoek naar iets fris en tijdloos. Die Nederlandstalige teksten helpen ook om het album iets puur van mij te laten zijn. Dat heet niet voor niets In Mijn Eigen Koninkrijk. Ik speel er nagenoeg alle instrumenten zelf op. Het was mijn eigen speeltuin, mijn koninkrijk. Juist omdat ik weet dat het muzikaal niet supervernieuwend is, moest het iets eigens hebben.’ www.dijsseldonk.nl januar i/f ebr uar i 2011

FRET

15

dE jEUGd TEGENW 16

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

Hoe ze nu weer heten, wat iedereen van ze vindt; De Lachende Derde,

het nieuwe album van De Jeugd van Tegenwoordig is uit.

En dat is het enige wat telt.

‘Het maken van dit album was een hel’

d vAN WOORdiG Tekst Nancy Tjalondo Foto’s Daniël Cohen

januar i/f ebr uar i 2011

FRET

17

djv Na Parels Voor De Zwijnen en De Machine ligt het derde album van De Jeugd van Tegenwoordig in de schappen: De Lachende Derde. Olliçio ‘Ollie’ Locadia, beter bekend als Willie Wartaal, Pepijn ‘Faberyayo’ Lanen en Freddie ‘Vjeze Fur’ Tratlehner zijn er trots op. In een Amsterdams café vertellen ze waarom, wat er aan vooraf is gegaan, wat hun rol binnen de Nederlanse hiphopscene is, wie de vierde piemel is en waarom we naar België moeten.

Hahaha ja, voor Bas was het gewoon een getal dat af en toe eens voorbij kwam. ‘Is dat een telefoonnummer dat ik nog moet bellen of zo?’

Willie Wartaal: ‘Maar we hebben wel weer iets hards gemaakt met z’n allen. Iets waar we weer heel lang de mensen de ogen mee uit kunnen steken.’

Het derde album is er. Hoe voelt het?

Faberyayo: ‘In het begin was Bas degene die de muzikale omlijsting maakte. Op een gegeven moment zijn we live met hem gaan optreden en dat was gewoon tof. Daarom treden we nu ook veel meer met hem naar buiten als vierde lid.’

Willie Wartaal: ‘De vierde piemel. Een kwartetje.’

Faberyayo: ‘Het maken van Parels was eigenlijk een soortgelijk proces.’

Willie Wartaal: ‘Ik weet niet meer hoe dat ging.’

Faberyayo: ‘Ja, toen zat ik ook op een gegeven moment met Bas een biertje te drinken en dachten we: o mijn god, de plaat komt niet af.’

Willie Wartaal: ‘Dat was met De Machine, man.’

Faberyayo: ‘O ja, met De Machine. Maar goed, toen ging Bas rekenen en bleek dat we de plaat ook al praktisch bijna af hadden. Maar ja, toen zat ik daarvoor ook weer drie maanden te huilen. Zo gaat het altijd. En dan heb je nog de laatste vijf procent… Eindeloze meetings over artwork en videoclips.’

Vjeze Fur: ‘Als een bevalling van een heel mooi prinsenkind met een waterhoofd en een kroon erop.’

Willie Wartaal: ‘Maar toch wordt het ooit een koning.’

Vjeze Fur: ‘En die koning groeit langzaam in dat waterhoofd tot een volwassen hoofd met een baard eraan’.

Klinkt vrij pijnlijk.

Vjeze Fur: ‘Het is altijd een zware bevalling als je iets maakt. Soms doe je heel lang over het hele ding en met het maken van dit album was de laatste 25 procent gewoon zwaar.’

Willie Wartaal: ‘Het was een hel. Als je wil dat iets goed wordt, moet je daar moeite voor doen. En moeite doen is gewoon niet leuk!’

Faberyayo: ‘Het is zoals het op de middelbare school was. Dat je dan dacht: geschiedenis, ik ben daar vet goed in dus ik hoef niet te leren.

En dat je dan een drie haalt voor een proefwerk. Met alleen de koppen lezen, red je het niet. Dus het was wel zwaar, maar wel heel leuk.’

Vjeze Fur: ‘Met het maken van een plaat is Bas (Bas Bron, producer red.) toch altijd wel die lastige factor in het geheel. Het is een moeilijke man.’

Faberyayo: ‘Dan zie je hem drie maanden niet en ben je helemaal paranoia of het allemaal wel afkomt. En dan spreek je hem ineens weer en heeft hij er gewoon heel veel aan gedaan. Maar dan heb je wel drie maanden met je billen bij mekaar gezeten. Of we een deadline hadden?

18

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

En inmiddels is Bas een net zo’n belangrijk lid van De Jeugd als jullie zelf.

In hoeverre zitten jullie daar bovenop dan? In hoeverre willen jullie daar bovenop zitten?

Willie Wartaal: ‘Zelf heb ik zoiets van, ach ik zie het allemaal wel wat de nieuwe single wordt. Maar deze twee… Die zitten op alles! Tot aan het lettertype voor op de hoes.’

Faberyayo: ‘Nu wel wat minder. Bij de vorige twee platen hebben we ons er inderdaad intens veel mee bemoeid. Dan had iemand een videoclip

‘Ik durf wel te zeggen dat wat we doen heel dope is en origineel’

vt voor een single gemaakt en dan vonden we toch dat er nog dingen aan veranderd moesten worden. Dat hebben we met deze plaat wat minder gedaan. Je kunt iemand die een hoes voor je maakt en daar een bepaald beeld bij heeft niet eerst helemaal de vrije hand erin geven, om er dan vervolgens in te gaan snijden en zeggen dat alles anders moet.’

Willie Wartaal: ‘Ik vind alsnog dat jullie er bovenop zaten! Ik heb mij afzijdig gehouden. Ik heb de mailtjes daarover gelezen en gelachen.

Muhahahaha!’

Faberyayo: ‘Ja, maar Freddie en ikzelf zijn het artistieke geweten van de groep dus we moeten wel.’

Vjeze Fur: ‘Het moet gewoon fucking goed zijn.’

Faberyayo: ‘Precies.’

De trailer in aanloop naar dit album is als een viral over het internet gegaan. Slimme marketingstrategie?

Willie Wartaal: ‘Neuh… Zo diep denken we daar niet over na.’

Faberyayo: ‘Het allermooiste eraan vind ik dat het zo nikszeggend is.

Je ziet wel dat er iets aan zit te komen, maar niet wat het precies is.

Het zegt vrij weinig over het product. Maar dat is ook wel de kracht van een goede trailer. Als je nu naar sommige filmtrailers kijkt, verklappen ze alles al.’

Vjeze Fur: ‘Zoals bij Iron Man. Ik vind dat wel fijn. Dan hoef ik die hele film niet te zien.’

Faberyayo: ‘Eigenlijk hadden we iets heel anders bedacht. Maar misschien dat we dat voor een ander filmpje gaan gebruiken.’

Willie Wartaal: ‘Ja, dus vertel dat maar niet.’

Naast De Jeugd hebben jullie ook allemaal eigen projecten lopen. Hebben jullie dat nodig voor jezelf?

Vjeze Fur: ‘Ja. Je moet altijd wel andere dingen ernaast doen toch?’

Faberyayo: ‘Je moet gewoon bezig blijven. We gaan niet vlak nadat

we een album hebben uitgebracht nog eens een mixtape uitbrengen.

Als we iets doen met De Jeugd, dan is dat gewoon iets speciaals.

En tussendoor doe je dan iets anders of wil je even gaan zingen.’

Willie Wartaal: ‘Het is toch ook gewoon leuk om verschillende dingen te doen? Het leven moet leuk zijn. De Jeugd is voor mij wel het hoofdding en dat is het voor hen ook zo. Er zit niet zo heel veel tijd in De Jeugd. Even los gezien van het maken van een album en de promotiedingen die je doet. We werken niet veertig of vijftig uur per week aan De Jeugd.’

Vjeze Fur: ‘Behalve met optredens op festivals. Dan moet je er ook eerst helemaal heen rijden…’

Faberyayo: ‘Maar dan nog doe je drie dagen heel veel en vervolgens vier dagen niks.’

Willie Wartaal: ‘Precies. Dus we houden nog best wat tijd over. En tijd moet je vullen.’

Maar het is toch wel meer dan alleen maar tijd vullen?

Willie Wartaal: ‘Alles is tijd vullen! Je wil dingen blijven maken.’

Faberyayo: ‘En soms manifesteert zich dat in een dom dronken rapje en soms manifesteert zich dat in serieus goede nummers die je vervolgens opneemt en op je album zet.’

Vjeze Fur: ‘‘Manifesteert’… Praat maar moeilijk!’

Met Watskeburt was een veel gehoord geluid in de media: eendagsvliegen. Is De Lachende Derde de dikke vinger?

Willie Wartaal: ‘Die hadden we vanaf het begin al.’

Vjeze Fur: ‘Maar aan de andere kant interesseert het mij ook niet zo heel veel.’

Willie Wartaal: ‘Er zijn altijd mensen die niks weten, maar heel goed kunnen schrijven.’

Faberyayo: ‘Ik vind het grappig dat mensen eerst zeiden: ‘het zijn eendagsvliegen. Dit is snel weer voorbij’. En dat ze bij het tweede album januar i/f ebr uar i 2011

FRET

19

‘Ik wil dat dit de soundtrack van Nederland is. En van de wereld’

schreven: ‘hmm… Het zijn toch geen eendagsvliegen.’ En nu waarschijnlijk weer: ‘ik dacht dat het eendagsvliegen waren!’ Het maakt ons niks uit. Mensen vinden het toch wel. Wij wisten ook helemaal niet hoe het zou lopen. Maar op een gegeven moment ben je wel over die grens heen dat je bang bent dat je ineens niet meer wordt geboekt voor optredens.’

Het eerste nummer op het album Zo Volwassen, Zo Beleefd, is dat echt het stadium waar jullie nu in zitten?

Vjeze Fur: ‘Het is een nummer dat sarcastisch is begonnen, maar het bleek teveel waarheid te hebben om alleen maar sarcastisch te zijn.’

Willie Wartaal: ‘Het is natuurlijk heel logisch om te zeggen wanneer je met een nieuw album komt: en nu zijn we volwassen! Maar stiekem is het ook wel een beetje zo. Dat is het ding met clichés. Ze nakken je zo, maar ze zijn gewoon waar.’

Volwassen of niet, de humor is gebleven. Hoe gebruiken jullie dat binnen de Nederlandse hiphopscene? Hoe zien jullie überhaupt jullie rol daarin?

Faberyayo: ‘Het is een handig stuk gereedschap dat voor ons tussen sarcasme, ironie en de waarheid in zit. Toen we begonnen met muziek opnemen, waren we gewoon aan het rappen over electrobeats. Maar ineens hoorden we tegen wil en dank bij de Nederlandstalige hiphopscene, waar een klimaat van absolute serieusheid heerste. Dus als een nummer dan ook maar iets te serieus klinkt, gaat het tegen je haren in strijken. Wij zijn met de ontwikkeling van de scene meegegroeid, maar andersom ook. Het is niet dat we onszelf daarin een bepaalde rol zien spelen, maar we maken er wel deel van uit.’

Vjeze Fur: ‘Wie aardig is, groet ik. Wie niet aardig is, fuck them.’

20

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

Willie Wartaal: ‘Mooi gezegd.’

Vjeze Fur: ‘Zo zie ik dat.’

Willie Wartaal: ‘Kijk, we zien ons niet als dé grote speler binnen de Nederlandse hiphopscene, maar wel als de hardste. Ik durf wel te zeggen dat wat we doen heel dope is en origineel. Mensen moeten onze muziek horen, omdat ze dan een lesje krijgen en lesjes zijn altijd nodig! Waarom? Omdat de mens dom is. De mens is dom en lui.’

Wat moet de mensen worden bijgebracht dan?

Vjeze Fur: ‘Smaak. Maar daar kun je je in België tegenwoordig mee laten injecteren.’

En dat gaat met dit album gebeuren?

Willie Wartaal: ‘Alles moet gewoon zijn zoals het is, zolang wij maar aanbeden worden. Verder is alles best. We willen gewoon iets maken waar we achter staan en dan willen we dat zoveel mensen het horen, omdat wij het vet vinden. Dat is hoe het werkt. Ik wil dat je onze plaat opzet en daardoor lekker chillt met je vriendjes en vriendinnetjes. Dat is wat ik wil. Ik wil dat dit de soundtrack van Nederland is. En van de wereld.’

6 7 9 2

Live

januari januari februari maart

Live

Tivoli Utrecht Paard van Troje Den Haag De Kreun Kortrijk Paradiso Amsterdam

www.dejeugdvantegenwoordig.com

live

22

22TRACKS

22TRACKS TRACKS 22TRACKS 22TRACKS 22TRACKS

22TRACKS

22TRACKS

22TRACKS Online jukebox

22TRACKS

22TR

22TRACKS

22TRAC

22TRACKS

22TRACKS

eigentijdse klassieke muziek samengesteld door Tino Haenen, ­algemeen en artistiek directeur van het Muziekgebouw aan ’t IJ.

Eenvoud

22 muziekgenres in 22 playlists, samengesteld door 22 specialisten: dat is 22tracks.com.

Sleutelwoord: eenvoud. Het strakke en gebruiksvriendelijke design nodigt uit tot muzikaal apenkooien.

Tekst Tom Springveld

De beats van Full Crate zijn één klik verwijderd van de pop van Take That. De dancehall van Beenie Man huist naast de rock van Triggerfinger. 22tracks is een initiatief van de Amsterdammers Vincent Reinders en Gilles de Smit. In oktober, bij het éénjarig jubileum, kon Reinders melden dat de website inmiddels meer dan 12.000 unieke bezoekers per dag mag verwelkomen. Dat aantal groeit snel.

Het idee voor 22tracks komt bij Reinders vandaan: als radiohost van Lijn 5.com werd hem vaak gevraagd hoe hij aan de nummers kwam die hij draaide en waar men de muziek kon vinden. Het concept voor 22tracks – vrij toegankelijke playlists, samengesteld door dj’s en journalisten – was geboren.

‘Het doel’, vertelde De Smit in een interview, ‘is om mensen op de hoogte te brengen van nieuwe muziek en een boost te geven aan de online verkoop van muziek. Via 22tracks kun je nieuwe artiesten en genres ontdekken.’ Bijvoorbeeld: een hiphopliefhebber is maar één muisklik verwijderd van de ‘contemporary’ playlist, een verzameling

Wie 22tracks.com bezoekt, wordt meteen getroffen door de eenvoud van het concept. Belangrijke troef: het no-nonsense design. Scrollen is niet nodig, alles wijst voor zich. In de player bovenaan de pagina, die beschikt over een handige shufflefunctie, staat welk nummer op dat moment afgespeeld wordt. Daaronder kan een genre gekozen worden, van Africa Unsigned, Beats en Contemporary, tot Soul, Techno en Worldgroove.

Ieder genre heeft een andere kleur achtergrond en ieder genre kent zijn eigen toegewijde gastheer die de krenten uit de pap haalt voor de muziekliefhebber die zelf geen tijd of zin heeft om de nauwelijks bij te benen ontwikkelingen in de muziekwereld te monitoren. Zo beheert producer/dj Mindmapper de DrumnBass-playlist, selecteert journalist/ dj Job de Wit de muziek voor Disco, Pop en Rock, en neemt Vincent Reinders zelf de genres Hiphop en Relax voor zijn rekening. Met de My22-functie kunnen bezoekers een persoonlijke playlist van hun 22 favoriete tracks samenstellen.

Belangen 22tracks heeft de belangen van de door hen aanbevolen artiesten hoog in het vaandel staan. De Smit en Reinders hebben zich vanaf de introductie van hun online jukebox uitgesproken tegen illegaal downloaden. Ze hebben de dialoog gezocht met Buma/Stemra, de belangenbehartiger van muziekauteurs in Nederland, om te bekijken hoe 22tracks artiesten van dienst kan zijn. Via een simpel icoontje achter de nummers worden de bezoekers naar de online winkels van iTunes of Amazon geloodst, alwaar zij de muziek kunnen aanschaffen. Luisteraars worden hiertoe aangemoedigd door de regel die De Smit en Reinders hebben opgesteld: een nummer is maximaal vier weken via 22tracks te beluisteren.

22videos Met honderdduizenden bezoekers per maand, voornamelijk uit Nederland, heeft 22tracks in een kleine anderhalf jaar tijd bewezen te voorzien in een behoefte. Reinders en De Smit zijn echter nog lang niet klaar. In juni 2010 presenteerden ze het tv-format 22videos, een verzameling van de beste nieuwe videoclips. 22videos wordt via UPC en Caiway uitgezonden op de digitale kabelzender Xite. Sinds kort is er ook, na wat opstartproblemen, een iPhone app beschikbaar die hetzelfde werkt als de website: in een gebruiksvriendelijk ontwerp kunnen Nederlandse Apple-gebruikers met permanente internettoegang overal en altijd beschikken over de nieuwste muziek.

22tracks heeft de potentie om niet alleen in Nederland, maar wereldwijd een groot publiek te bereiken en dat beseft het duo: internationale mogelijkheden worden al verkend. Wordt 2011 het jaar van de grote doorbraak in het buitenland? www.22tracks.com januar i/f ebr uar i 2011

FRET

21

CHARLIE DÉE

‘De kern van deze plaat is mijn ellende’ 22

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

Husbands And Wives gaat de boeken in als de echtscheidingsplaat van zangeres en songwriter Charlie Dée. Een interview over de ellende van een scheiding, haar positie in de muziekwereld en dat ze als publiekelijk figuur op haar woorden is gaan letten.

Tekst Arnold van Huet

D

CHARLIE DÉE HEEFT PRAKTISCH ALLE LIEDJES VOOR DIT DERDE ALBUM al een paar jaar geleden geschreven en kort daarna opgenomen. Door de succesvolle concertreeks A Tribute To Joni Mitchell bleef de cd echter op de plank liggen. Begin 2010 zijn er een paar liedjes bijgeschreven omdat het album nog een beetje lucht nodig had. ‘Alle liedjes zijn afzonderlijk heel mooi, maar als geheel was het misschien iets te donker’, aldus Dée. ‘Ook op mijn vorige platen stonden een paar lichtvoetige songs. Daarom zijn er nog een paar liedjes aan toegevoegd om het meer in balans te krijgen.’

In 2007 kwam er een eind aan het huwelijk van de zangeres. Een huwelijk dat drie jaar duurde. De ellende van haar scheiding heeft ze in liedjes gevangen en op plaat gezet.

Hoeveel tijd ging er overheen voordat je over je scheiding kon schrijven?

‘Een dag na de scheiding schreef ik er al een liedje over. Ik besefte ik dat ik weer alleen was en mij bekroop het afschuwelijke gevoel dat mijn leven er weer anders uit zou zien. Met tranen in mijn ogen schreef ik mijn teksten, maar het heeft wel geholpen. Ik ben drie jaar getrouwd geweest. Ja, dat is kort. Maar om er nou nog jaren aan vast te plakken als je weet dat het geen zin meer heeft, is zonde van de tijd. De ironie wil dat mijn scheiding wel een mooie plaat heeft opgeleverd. Maar als die scheiding niet was gebeurd, had er wel iets anders gespeeld waar ik over kon schrijven.’

Heb je nooit gêne gevoeld om jouw verhaal te delen met het publiek?

‘Ik heb geen twijfel gehad om dit verhaal op plaat te zetten. Ten eerste: het is mijn verhaal. En daarbij, ik ben een songwriter. Dat is nu eenmaal wat ik doe. De consequentie van artiest zijn, is dat je liedjes opneemt en dat die op een gegeven moment op een plaat verschijnen. Ik had een echtscheiding achter de rug en dat was op dat moment mijn inspiratie om liedjes over te schrijven.’

‘De ironie wil dat mijn scheiding wel een mooie plaat heeft opgeleverd’ Dit is je derde album, ben je tevreden over de ontwikkeling die je hebt gemaakt?

‘Wel als het gaat over mijn ontwikkeling als muzikant, maar niet over de plek die ik heb in de muziekwereld. Misschien is dat wel een mooi item voor mijn volgende plaat, haha. Ik vind dat ik te weinig gedraaid word. En ik zou wel meer willen spelen. Een theatertournee lijkt me heel mooi, maar dat gaat misschien pas veel later spelen. Er is in ieder geval een boeker mee bezig. Begin 2011 speel ik nog de tributeconcerten van Joni Mitchell, maar daarna is er even niets en daar baal ik wel van. Ik val een beetje tussen de wal en het schip. Radio 2 zit dichtgetimmerd met zo’n playlist, dus dat wordt een moeilijk verhaal.

Radio 3 vindt me dan weer te veel Radio 2, terwijl ik denk dat genoeg luisteraars van Radio 3 mijn muziek mooi vinden. Ik snap ook wel dat ze een keuze moeten maken, maar ik vind het gewoon lastig. Bij concerten vragen fans zich vaak af waarom ik niet meer aandacht krijg.

Waarom ik niet ‘wereldberoemd’ ben. Daar word ik doodziek van.’

Dat lijkt me frustrerend.

‘Het is eerder teleurstellend dan frustratie. Gelukkig maar, want ik wil helemaal niet gefrustreerd zijn. Eigenlijk praat ik er nu alweer te lang over, want voordat je het weet wordt dit weer verkeerd geïnterpreteerd.

En ik ben ook niet helemaal ontevreden, want ik weet ook wel dat ik een bepaalde positie heb.’

Gaat het hele album daarover?

‘Nee, ik heb er zo’n vijf à zes liedjes over geschreven. Maar ja, dan moet je nog wel een plaat afmaken. En dan wordt het ook ambacht.

Dan is het niet meer alleen die golf van inspiratie die je kwijt moet.

Toen ben ik verhalen van anderen erbij gaan halen, verhalen uit films of boeken. De kern van deze plaat is mijn ellende, daaromheen en tussendoor gevlochten zitten verhalen van anderen. Het is een persoonlijke plaat, maar ook weer niet. De luisteraar weet niet welke passages over mij gaan en welke bij wijze van spreken over mijn buurman gaan. Dat vind ik wel fijn zo. En het is toch ook helemaal niet belangrijk; het gaat erom dat de luisteraar zich er in herkent. Dat diegene troost of geluk uit het album haalt. En daarbij, is het wel allemaal zo persoonlijk? Het gaat over de liefde en dat een relatie ten einde is. Zoiets is universeel. Er zijn mensen die naar deze plaat luisteren alsof het mijn dagboek is, maar zo is het niet. Het is een samenvatting van gevoel en een uiting daarvan.’

LIVE

8 januari 12 januari 14 januari 20 januari 21 januari 26 januari 28 januari 10 februari 25 februari 26 februari 19 maart

LIVE

LIVE

Meervaart Amsterdam De Lawei Drachten Theater De Vest Alkmaar Cultura Ede Theater het Onderdak Sassenheim De Vorstin Hilversum K13 Velp Laktheater Leiden Cool ING Zaal Heerhugowaard Theater Heerlen Heerlen Theater Bouwkunde Deventer

www.charliedeemusic.com januar i/f ebr uar i 2011

FRET

23

PACESH Een jongensboek kun je het verhaal van rocktrio Paceshifters gerust noemen. Waar de broers Paul en Seb Dokman twee jaar geleden op hun zolderkamer alleen maar van konden droomden, is nu werkelijkheid.

p

Tekst Tom Springveld

Zelf noemen ze het ‘de Heilige Drieëenheid van de Rock’: gitaar, bas en drums. De Paceshifters spelen sinds juni 2008 in de huidige samenstelling, met Seb op gitaar, Paul op basgitaar en Koen Klarenbeek achter het drumstel. ‘Seb en ik begonnen op een zolderkamertje met Supersuckers-covers’, vertelt Paul. ‘Ik kende Koen via eerdere bandjes, we hadden een keer samengespeeld. Hij kwam langs om te repeteren en dat klikte meteen.’

Het contact met de Amerikaanse rockband The Supersuckers, hun muzikale helden, was goed. Paul ging twee keer met de band mee op tour, als roadie. Toen Supersuckers-gitarist Rontrose Heathman het nummer Do Whatever It Takes – over een show waar de gebroeders Dokman niet binnengelaten werden – hoorde, was hij direct enthousiast. Paul: ‘Hij is naar Nederland gevlogen en heeft bij ons op zolder dat nummer opgenomen en zelf de gitaarpartij ingespeeld. Daar is een split-ep met The Supersuckers uit voortgekomen. Toen waren we net een maandje bezig.’

‘Niet ouwehoeren, gewoon raggen’ Peter Pan Speedrock Wat hun zo aansprak in de muziek van The Supersuckers? Koen: ‘Niet ouwehoeren, gewoon raggen.’ Seb: ‘Ze bestaan nu twintig jaar en verdienen nog steeds niet heel veel. Daar heb ik wel respect voor.’

Sinds de samenwerking met de Amerikanen is het snel gegaan met de Paceshifters. Toen poppodium Het Burgerweeshuis in Deventer het

24

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

HIFTERS verhaal over de split-ep hoorde, namen ze direct contact op met de brutale driemansformatie. ‘Het Burgerweeshuis organiseert van alles voor beginnende bands’, aldus Koen. ‘Ze wilden graag een videoclip voor ons financieren. Eerst moesten we echter nog een single opnemen en ze vroegen wie we als producer wilden. We kozen Peter van Elderen van Peter Pan Speedrock.’

De single I Don’t Listen, opgenomen in november 2009, opende weer nieuwe deuren. Bijvoorbeeld naar De Wereld Draait Door, waar de Paceshifters nog diezelfde maand het welbekende muziekminuutje mochten vullen. Gaat het je zo voor de wind, dan groeit vanzelf de bereidheid om er meer voor te doen, legt Koen uit. ‘Je wordt steeds enthousiaster en gaat steeds meer investeren: meer oefenen, grotere plannen.’ Seb, de jongste van het stel, knikt. ‘Je krijgt ook steeds meer connecties. Alles gaat makkelijker.’

In april 2010 werd debuutalbum One For The Road opgenomen.

Textures-gitarist Jochem Jacobs nam de productie voor zijn rekening.

De plaat verscheen in oktober via Suburban Records – een dreamcome-true voor de Paceshifters, die Suburban op hun website omschrijven als ‘’s lands rock ’n rollste platenlabel’.

Zo onomwonden als ze over hun nog korte carrière praten, zo bespelen ze op One For The Road ook hun instrumenten. ‘Ik luister ook ingewikkelde onzin’, bekent Koen, ‘maar ik vind het wel lekker om te raggen. De kracht van goede rockmuziek is dat het een beetje eenvormig is. Beuken met die hap.’

De energie die ze op plaat tentoonspreiden, ontbrak in het begin op het podium. Door veel op te treden, voelt het trio zich nu op zijn gemak op de bühne. Paul: ‘Ik denk dat we het hardst gegroeid zijn door de tour met Eddie Spaghetti. We waren zijn voorprogramma, de laatste vijf nummers speelden we mee als zijn back-up band. Daardoor zijn we met sprongen vooruit gegaan.’

De Paceshifters hebben zichzelf, elkaar én de dynamiek van hun band de afgelopen twee jaar goed leren kennen. Ze zijn op elkaar ingespeeld en weten wat de voornaamste kracht van hun rockmachine is: energie.

‘We willen geen ingewikkelde nummers maken’, benadrukt Seb nog maar eens. ‘Onze muziek moet lekker simpel maar toch pakkend zijn.

Met veel energie. Dat moeten we niet verliezen, want dat is onze kracht.’

Live

14 januari 21 januari 22 januari 29 januari 5 februari 11 februari 18 februari

Live

Eurosonic Groningen Hedon Zwolle Underground Lelystad Manifesto Hoorn Escape Veenendaal 013 Tilburg Groene Engel Oss

live

www.paceshifters.com januar i/f ebr uar i 2011

FRET

25

tE

TOMMY EBBEN

De villa doorstond de tand des tijds niet. Het eens zo weelderige gebouw maakte toen Tommy Ebben er ging wonen een vervallen indruk en ademde een mystieke, bijna spookachtige sfeer.

Die sfeer inspireerde de singer-songwriter. Hij zat vooral vaak in de imposante hal. Deze ruimte met een met roze marmer beklede trap, vloer en balustrade had zo’n indrukwekkende galm dat Tommy er vele uren zingend en spelend spendeerde. Er zijn ook diverse opnames gemaakt voor het album.

Anti-kraakpanden moet je soms plotseling verlaten. Tommy vertrok naar Hilversum. Hij kon de releaseparty voor Dreamless Slumbers niet in de villa houden en presenteerde het album in Winston, Amsterdam.

Zijn gezicht licht op als hij terugdenkt aan het optreden. ‘Het voelde als een verjaardagsfeestje. Vrienden en familie waren er. Sommigen wonen helemaal in mijn studiestad Groningen. Ik haalde er een bachelor geschiedenis en master journalistiek. Na mijn bachelor ging ik naar de Popacademie in Leeuwarden, maar ben daar na anderhalf jaar gestopt. Die studie was niets voor mij. Ik had mijn eigen ideeën over wat ik met mijn muziek wil.’

Wodka

‘Ik geef de traditie een eigen draai’ Zijn eigen anti-kraakpand – een vervallen villa in art deco-stijl – bleek een prachtige opnamelocatie. Een maand na de release van zijn cd Dreamless Slumbers heeft de gedreven singer-songwriter Tommy Ebben al genoeg materiaal voor een volgend album.

Tekst Rosanne de Boer

‘Ik kom niet uit een muzikale familie, maar haalde veel inspiratie uit mijn vaders platencollectie. Via The Stones en The Beatles leerde ik de folkblues van Robert Johnson en Skip James uit de jaren dertig kennen. Ik weet nog precies wat ik toen voelde. Het was alsof ik – slechts gewend aan bier – voor de eerste keer wodka dronk. Zo sterk.’

Hij leunt achterover. ‘Ik speel al gitaar sinds mijn elfde jaar en liedjes schrijf ik sinds ik drie akkoorden ken. Vanaf mijn twintigste ging ik serieus met songwriting aan de slag. Ik ben nu 26 jaar. Als tiener vond ik de gitaar stoerder dan het drumstel of de toetsen. Een gitaar is ook een wereld op rugzakformaat die je overal mee naar toe neemt.’

Begin 2009 verscheen in eigen beheer zijn demoalbum Old Masters Painted These Moments. Tommy, dat het in dit blad schopte tot Demo van de Maand. Zijn nieuwe cd is uitgebracht bij Goomah Music in Zwolle. De gedreven singer-songwriter heeft een maand na zijn nieuwe release al genoeg materiaal voor een derde album. Hij neemt een slok thee. ‘Waarin mijn kracht ligt als singer-songwriter? Ik geef mijn eigen draai aan de traditie, het werk uit de jaren zestig, zeventig èn dertig. Elk liedje moet een klein filmpje zijn; ik schrijf graag beeldend en verhalend. Ik verzin personages en kruip in hun huid. The Leaving, over een man die in het holst van de nacht zijn gezin verlaat, is daar een goed voorbeeld van. Al luisterend naar het album zie ik nu dat veel liedjes gaan over het breekpunt tussen twee levensfases, over het moment dat je weg wilt om een nieuw leven te beginnen, maar met weemoed terugkijkt op het verleden. Bij mij was het einde van de studietijd een breekpunt. De meeste nummers schreef ik aan het einde van mijn studie.’

In 2011 wil Tommy meer naamsbekendheid krijgen, veel optreden met zijn band The Small Town Villains en een nieuwe plaat opnemen.

‘Andere dromen? In het voorprogramma van The Stones spelen en whiskey drinken met Keith Richards.’

Live

12-14 januari

www.tommyebben.com

26

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

Live

Eurosonic Groningen

live

Apple specialist for musicians and audio professionals

Bezoek e winkel ook onz in muzyQ

Openingstijden winkel dinsdag t/m vrijdag 13:00 tot 19:00 uur zaterdag 10:00 tot 17:00 uur Atlantisplein 1 1093 NE Amsterdam 030 - 697 7080 store@music-it.nl

Muziekschool

Apple en: Adam, Akai, Apogee, Beyerdynamic, ddrum, Digidesign, DynAudio, Eastwest, Emu, Euphonix, Focal, Genelec, IK Multimedia, Korg, KRK, Kurzweil, M-Audio, Mackie, Motu, Native Instruments, Nord, Pianoteq, Sibelius, SKB, Soundtoys, Stanton, Steinberg, Vienna, Universal Audio, Waves, XLN Audio, Yamaha en vele andere ...

mode r n music academy Gitaar

•

Basgitaar

 Alle muziekstijlen  Privéles  Duoles

•

Contrabas

(meer nummers: zie de website onder ‘contact’)

www.music-it.nl m u s i c

Zang

•

Drums • Piano

 Conservatorium geschoolde docenten  Direct inschrijven  Uitstekend bereikbaar

Rozengracht 58 , 1506 SG Zaandam www.modernmusicacademy.nl info@modernmusicacademy.nl 06 431 731 91

m o d e r n

•

a c a d e m y

ZWART Debuutplaat Bliksemschicht deed al wat stof opwaaien, maar met No Juju gaat Zwart Licht weer een stapje verder. Het is een hevig knetterend en zwaar smeuïg album geworden, op het raakvlak van hiphop en dubstep. In gesprek met producer Hayzee en rappers Akwasi en Leeroy.

Tekst Arjan van Sorge

Bliksemschicht in eigen beheer uitbrengen, alles was klaar, maar toen kwam TopNotch om de hoek kijken, in 2008. Zo’n label maakt het veel makkelijker, alles wordt geregeld.’

SINDS NOVEMBER 2007 REPETEERT ZWART LICHT IN STUDIO WEST, een plek waar jongeren van twaalf tot drieëntwintig in Amsterdam West ervaring kunnen opdoen in muziek, dans, theater en (nieuwe) media.

Alles wat het trio nodig heeft, is daar aanwezig: ruimtes, draaitafels en microfoons. ‘Ik had zelfs een tijdje de sleutel’, verklapt Akwasi. ‘Dan kon ik altijd naar binnen, ook ’s nachts. Dat mocht eigenlijk niet, maar dat deden we wel, bij uitzondering. We hebben hard gerepeteerd! Er is daar een studio, dat is ook waar we het eerste deel van Bliksemschicht hebben opgenomen.’

‘Er zijn veel andere artiesten die er proberen binnen te komen om hun ding te doen, maar wij kregen voorrang omdat we goed bezig waren.

Dat was zeker een privilege. Het ging allemaal lekker, we regelden alles zelf, en we hadden een plan ingediend. Aanvankelijk zouden we

Geen hiphop

28

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

Voor degene die bij Zwart Licht nog steeds aan hiphop denkt, is er nieuws. Leeroy: ‘Het is geen hiphop, maar dubstep. Bij ons eerste album hadden we al een dubstepbonustrack; dat was al een voorproefje van die stijl.’ Akwasi: ‘Het heeft hiphopinvloeden maar het is geen hiphop, het is een heel apart genre. Toevallig rappen er wat mensen op.’ Leeroy: ‘We hebben voornamelijk grime-invloeden gebruikt, en dat is weer een afgeleide van hiphop. Ons geluid daarentegen is best wel vol, vooral de beats; wat wij doen is een toevoeging aan de beats geven zodat het klinkt als een hiphopsymfonie.’

Het zal niet verbazen dat ‘tegenstrijdigheid’ het toverwoord is bij een act die zich Zwart Licht noemt. Zo wordt er in een bijzonder soort abstract Nederlands gerapt, maar zijn de titels in het Engels of een

Puur natuurlijke magie

FOTO CARISTA NAÖMI

LICHT andere onnavolgbare taal. Waar staat No Juju bijvoorbeeld voor? ‘Juju betekent voodoo’, aldus Leeroy. ‘We wilden tegenstrijdigheid aangeven en zo werd het No Juju, en dat waren de beginstappen tot het maken van de hele dubstep-cd. Geen voodoo, en dat staat voor ons.’ Akwasi: ‘Geen zwarte magie, maar pure natuurlijke magie.’

De inspiratie voor teksten halen Akwasi en Leeroy uit het dagelijkse leven en soms uit tijdschriften en kranten. Akwasi: ‘Actualiteiten, fantasieën. Het leven, wat je meemaakt, wat je pad kruist. En als het aanslaat, neem je het mee in een nummer. Dit album is wel wat experimenteler van inhoud, het voelt als een live-cd. Dit is veel harder en rauwer, maar ook wat opgewekter dan de voorganger. Je kunt die twee cd’s niet vergelijken, ze lijken totaal niet op elkaar. Maar je hoort wel dat het datzelfde Zwart Licht is.’

dingen gedaan met C-Mon & Kypski en heel veel hiphopacts, dat moet blijven, net zoals het Rotterdams Philharmonisch Orkest.’

Volgens Akwasi zijn dat juist de dingen die moeten blijven. ‘Zij staan open voor combinaties, voor bijzondere arrangementen, voor een hiphopact als wij. Ze maken niet alleen maar klassieke muziek.’ Leeroy: ‘Wat houdt de jongeren bezig? Dan kom je al snel in de cultuur van buurtcentra. Het zou jammer zijn als dat weggehaald gaat worden, want het heeft zeker invloed op de muziekcultuur van de toekomst. Je haalt een heel grote stimulans weg. Dan is er niks meer en moet je alles zelf doen. Als dat weggaat, gaat een Zwart Licht na ons het stukken moeilijker krijgen.’

Stimulans

8 januari 15 januari 15 januari 29 januari 17 februari 25 februari

Als het aan Akwasi ligt, was Zwart Licht al lang naar het buitenland gegaan. ‘Met een workshoptraject, met jeugd, met mensen van daar, iets doen voor de mensen en de maatschappij.’ Leeroy: ‘Maar ze gaan veel wegschrappen bij kunst en cultuur. Dan zie je trouwens ook dat buurtcentra zoals Studio West kunnen verdwijnen.’ Akwasi: ‘Ik las dat het Metropole Orkest ook de kans heeft om opgeheven te worden, een van de grootste en tofste orkesten die Nederland heeft. Ze hebben

LIVE

LIVE

Underground Lelystad Victorie Alkmaar Noorderslag Groningen, Perron55 Venlo Mezz Breda, Burgerweeshuis Deventer

LIVE

www.zwartlicht.net januar i/f ebr uar i 2011

FRET

29

NKS

NEW KILLER STARS Een sterk rock-’n-roll-verhaal

dat mensen daar een heel andere visie hebben op Europese muziek.

Ze vinden het heel grappig dat bands uit Europa Amerikaanse muziek maken.’

Het contact dat ze vooraf hadden met de labeleigenaar was prima.

‘Hij was altijd erg enthousiast en zou de hele plaat financieren.’ Groot was dan ook hun verbazing dat de beste man in korte tijd helemaal verslingerd was geraakt aan de harddrugs. ‘Op het vliegveld troffen we een vervallen man aan, niet de persoon die we meenden te kennen.

Dat heeft ons aardig wat problemen opgeleverd.’ Zo moest er nadat ze waren opgepikt eerst drugs worden gescoord. ‘Drie witte jongens uit Nederland achterin zijn autootje. We reden zo, bam, het getto in.

Daar zagen we mensen met pistolen over straat lopen. Dat verwacht je niet als je daar bent om een plaat op te nemen.’

Droog brood

Voor de langspeler Crash Their Parties and Rob Their Houses zakte de zwaar rockende driemanformatie New Killer Stars uit Friesland af naar de States. De opnamen reisden hen echter niet achterna.

Tekst Bram W. van der Putte

Het debuut van New Killer Stars is een regelrechte beukplaat te noemen, recht in je smoel. De leden steken niet onder stoelen of banken dat ze liefhebbers zijn van de rock die in de jaren negentig hoogtij vierde. In 2007 won de band uit Leeuwarden de Kleine Prijs van Friesland en mocht daarom een ep opnemen. Dat werd Hebrew Matthew. Die opnames sijpelden via het web door naar een Amerikaans labeltje, Coma Gun Records. ‘De eigenaar daarvan nam contact met ons op. Hij vond de muziek helemaal te gek en wilde de plaat in Amerika uitbrengen’, vertelt drummer Jelle van Gosliga. In eerste instantie nam de band de interesse niet helemaal serieus. ‘We geloofden niet dat een label uit Amerika interesse had in een vrij klein bandje uit Friesland.’

Coma Gun Records verspreidde de ep en deed de Friezen vervolgens het aanbod om een hele plaat te komen opnemen. In april 2009 vertrok de band daarom naar Asheville in North-Carolina. Een bijzondere ervaring, aldus Van Gosliga. ‘Je komt daar als bandje uit Nederland en merkt

30

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

Het opnemen van de plaat ging gelukkig prima, maar eenmaal thuis werden de drie jongens goed aan het lijntje gehouden. Van Goslinga: ‘Hij belde dat hij geen geld had om de plaat af te mixen, maar dat dat de volgende maand wel het geval zou zijn. Een maand later hoorden we hetzelfde verhaal.’ Ze beseften dat de opnames hen op die manier nooit zouden bereiken en dus kwamen ze zelf in actie. ‘We hebben zes maanden op droog brood en bonen geleefd om het geld bij elkaar te halen om de opnames in bezit te krijgen. Hoeveel het ons gekost heeft?

Laten we het erop houden dat het heel veel was, duizenden dollars.

Dat klinkt wat negatief maar we hebben wél een plaat kunnen opnemen in Amerika.’

De band stond in de tussentijd logischerwijze ook even op een laag pitje. Bassist Cesar Eisma verliet de band voor Pioneers of Love en zijn plek werd later ingenomen door Erwin Pijpker. Sinds afgelopen zomer spelen ze weer volop. ‘Elke week doen we wel weer een show. We zijn ook niet zo heel kritisch waar we spelen, we willen gewoon zoveel mogelijk kapot spelen.’

Het Rotterdamse label Dying Giraffe Records heeft de plaat inmiddels uitgebracht. ‘Dat bevalt ons heel goed. Het is misschien wel het enige label in Nederland waar ik het gevoel van heb dat we daar echt tussen horen. Het leuke van het album vind ik dat heel puur is. Er zit geen plan achter. We zijn drie jongens die naar Amerika zijn gegaan om daar een plaat op te nemen. Een beetje onbezonnen, dat vind ik wel het lekkere daaraan. Na afloop is het wel een heel mooi en sterk rock-’n-roll-verhaal, maar destijds waren we wel even met stomheid geslagen.’

Live

21 januari 29 januari 5 februari 19 februari 26 februari

Live

Braskoer Terschelling Badhus Zwaagwesteinde Muziekcafé Helmond Lichtboei Harlingen Romein Leeuwarden

www.myspace.com/newkillerstars

live

GodfaTHERS Ze hebben in Nederland aan de wieg gestaan van een muziekstijl, liepen voorop en hebben onmiskenbaar hun stempel gedrukt op de Nederpop. In de serie Godfathers deze keer aandacht voor fluitist Ronald Snijders. Hij heeft zich ontpopt tot het muzikale geweten van de Surinamers in Nederland.

Tekst Di-Lan Sun Foto Alex de Groot

R

RONALD SNIJDERS SURINAAMSE MUZIEK IN NEDERLAND ‘Het is jammer dat veel Surinaamse muzikanten in Nederland hun roots links laten liggen.

De echte Surinaamse muziek wordt geweerd.

Veel Surinaamse artiesten brengen liever anglorepertoire.’

MEER SURINAAMSE MUZIEK Carlo Jones Surinaamse saxofonist die geldt als de nestor van de kaseko. Hij maakt in de jaren zeventig naam in Suriname als lid van de Cosmo Stars.

In Nederland richt hij de groep Exmo Stars op.

Lieve Hugo Artiestennaam van Hugo Uiterloo die op zijn debuutalbum King Of Kaseko 1974 de kasekomuziek verrijkt met trompetten, ­trombones en elektrische gitaren.

P.I Man & Memre Buku Brengt vanaf begin tachtig een mix van Afro-Caribische muziek als reggae, kaseko, calypso, afrobeat, funk en jazz.

Fra Fra Sound Afro-Caribische jazzband die zich baseert op diverse Surinaamse muziektradities.

BELANGRIJKE ALBUMS Ronald Snijders – Bijlmerjazz (2001) Lieve Hugo – King Of Kaseko (1974) Fra Fra Sound – Worship Mother Earth (1994) Carlo Jones & The Surinam Kaseko Troubadours (1995)

onald Snijders (Paramaribo, 1951) groeit op in Suriname in een muzikale familie.

Zijn vader is beroepsmusicus en daardoor komt de jonge Ronald al in zijn jeugd in contact met allerlei vormen van muziek. ‘Later in mijn tienerjaren leerde ik de popmuziek kennen via radio en televisie, maar ook de soulmuziek.’ Snijders leert al snel dat al die verschillende soorten muziek best met elkaar te combineren zijn. In zijn jeugd speelt hij in een heuse beatgroep, The Jewels. Daarin neemt hij de sologitaar en saxofoon voor zijn rekening. Verder is hij in verschillende andere bands actief op diverse instrumenten. Zijn diepste wens is om een echte carrière te maken in de muziek. Amerika lijkt het beloofde land, maar Snijders krijgt geen beurs en zijn moeder ziet hem liever naar Nederland vertrekken. In 1970 kiest hij daarom voor de studie Weg- en Waterbouw aan de TU Delft.

Nederland is in die dagen het domein van de hippies. Veel Surinamers, maar ook Antillianen, maken carrière in soulbandjes. Omdat Snijders meer bezig is met jazz en serieuzere muziek is het voor hem in het begin moeilijk om een plekje te veroveren in de muziekwereld. ‘Het ging mij niet om liedjes. Het ging mij om muziek als artistieke vorm. Ik wilde geen hitjes maken.

Daarom heb ik meteen toen ik in Nederland kwam, geprobeerd om me als serieuze muzikant te manifesteren.’ Dat lukt aardig, maar Snijders krijgt wel te maken met vooroordelen. Zeker in de klassieke wereld liggen de normen anders.

‘Het gaat daar met name om westerse componisten. Als er een jongen uit tropisch Suriname komt die een stuk voor een orkest heeft geschreven, wordt dat niet echt serieus genomen. In de jazzscene was het wat makkelijker. Daar waren ook meer mogelijkheden.’

Gedurende zijn muzikale loopbaan moet Snijders vaker tegen muzikale vooroordelen opboksen, maar het lukt hem toch om naam te maken. In 1974 begint hij met Willem Breuker samen te werken. Drie jaar later brengt hij in eigen beheer de lp Natural Sources uit, waarop hij laat horen dat zwarte muziek wars is van het onderscheid tussen jazz, pop of geïmproviseerde muziek.

Met de plaat maakt Snijders vooral naam in de muziekwereld. Ook wint hij een aantal prestigi-

euze prijzen. Dat levert hem niet alleen meer bekendheid op, maar ook een aantal commerciële opdrachten. Zo componeert hij de begintune van het tv-programma Kenmerk.

Later verzorgt hij ook de tune van de Ver Van Mijn Bed Show. Daarnaast schrijft hij een lexicon over de Surinaamse straattaal en een bladmuziekboek met traditionele melodieën van Suriname die in Kasekomuziek worden gebruikt.

In de jaren tachtig gaat Snijders muziekwetenschappen studeren. Hij blijft ook platen en cd’s uitbrengen. Een hoogtepunt is Bijlmerjazz uit 2001. De plaat is een echte soundtrack van de multiculturele samenleving zoals die te vinden is in de Amsterdamse wijk. ‘Suriname kent al jaren een multiculturele samenleving. Daar zijn zoveel culturen, religies en volkeren die zonder enige problemen samenwonen en samenwerken. Het is Suriname gelukt om dat voor elkaar te krijgen, en dat is heel knap.’ Hij maakt ook een cd met muziek van zijn vader, de componist, fluitist, orkestleider en muziekdocent Eddy Snijders.

‘Ik wil mezelf niet opwerpen als iemand die alleen maar een lans wil breken voor de Surinaamse muziek. Ik hou van alle muziek’, zegt Snijders over zijn muzikale leven. Want zo divers als zijn oeuvre is, is ook zijn muziek.

Nu hij veertig jaar in Nederland is, wil hij daar bij stilstaan. Snijders werkt aan een verzamelbox met materiaal dat door de jaren heen nog niet is uitgebracht. Hoe dat allemaal gaat gebeuren, weet hij nog niet. Zeker is wel dat hij het project in eigen beheer zal uitbrengen. Dat er een oeuvre-overzicht uitkomt, wil niet zeggen dat Snijders uitgespeeld is. ‘Ik heb ooit gezegd dat ik het paradijs al heb ontdekt door al mijn muzikale avonturen. En dat is nog steeds zo. Al die dingen gaan door!’

‘Het ging mij niet om liedjes. Ik wilde geen hitjes maken’ januar i/f ebr uar i 2011

FRET

31

Kees de Koning over

15 JAAR TO 32

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

Top Notch noemt zichzelf ‘Nederlands hofleverancier’, en zo gek is dat niet: al sinds 1995 brengt het label muziek van Nederlandse artiesten uit. Hiphop vooral, maar net zo goed reggae, gabberpunk en singer-songwriter. Top Notchoprichter Kees de Koning denkt liever in overeenkomsten dan in verschillen. ‘Bij Ons In De Jordaan en Straight Outta Compton zijn in principe dezelfde liedjes.’

Tekst Tom Springveld Foto’s Joni Spaan

OP NOTCH januar i/f ebr uar i 2011

FRET

33

Het is kwart over negen. Kees de Koning (1971) staat buiten een peuk te roken. ‘Ik kom er zo aan.’ Het wordt een lange dag voor hem.

Tot half zeven vanavond zal de labelbaas zijn licht laten schijnen over vijftien jaar Top Notch, over het onverwachte succes van Extince’ Spraakwater, over intuïtie, over de heisa rond Salah Edin en Kempi. Journalisten zullen hem vragen naar zijn visie, naar de hoogte- en dieptepunten, naar de toekomst. De hoeveelheid onderwerpen is oneindig: vijftien jaar is niet niks. Top Notch groeide in die drie lustra uit van een eenmansoperatie tot ’s lands belangrijkste hiphopleverancier.

Werk De Koning werkt al vanaf zijn zestiende. Eerst bij de VPRO, waar hij items maakte voor het radiomagazine La Stampa. Hij wilde naar de School voor Journalistiek, maar bleek het verkeerde vakkenpakket te hebben. De lerarenopleiding Nederlands was volgens hem het beste alternatief, omdat in het tweede jaar het vak Creatief Schrijven aangeboden werd. Drie maanden hield De Koning het uit. ‘Ik deed toen al dingen voor OOR en de VPRO. Ik was gewend om praktijkgericht te werken en meteen respons te krijgen. Op school kun je soms een jaar wachten op waardering, dat hield ik niet vol.’

Het tekent De Konings handen-uit-de-mouwenmentaliteit. Hij is in de loop der jaren wel geduldiger geworden, maar dat is volgens hem niet meer dan logisch: wijsheid komt met de jaren. ‘Omdat je de baas bent, moet je over alles een mening hebben’, verduidelijkt hij, ‘maar dat wil niet zeggen dat ik op elke vraag het beste antwoord heb.’ Toen De Koning in 1995 Top Notch oprichtte, opereerde hij alleen. Hij noemt onder andere Def Jam, Blue Note en Island als inspirerende labels.

‘Toen Spraakwater een grote hit werd, kwam ik in een sneltrein terecht.

Daarna heb ik onder andere Def Rhymz en Postmen getekend. Vervolgens wordt er van je verwacht dat je bepaalde dingen doet en die doe je ook gewoon. Achteraf denk ik: daar heb ik veel van geleerd.

Toen Extince een hit scoorde, had ik nog nooit naar een hitlijst gekeken.

Ik was niet op die manier met muziek bezig.’

Droom Top Notch is een droom die uitgekomen is. Zo romantisch durft De Koning het wel te verwoorden. Zijn gevoelsmatige manier van ondernemen heeft hij in al die jaren niet gek veel aangepast. ‘Het feit dat je iets kan dromen en dat die droom dan ook daadwerkelijk uitkomt, had veel impact op mij. Als het niet gelukt was, weet ik niet of ik was doorgegaan, maar als je iets heel graag wil, lukt het. Ik geloof heel erg in

Favoriete platen nationaal

‘Daar ga ik me niet aan branden.

Ik vind natuurlijk dat Top Notch de beste platen uitgebracht heeft [lacht], maar ik kan niet kiezen.

Het eerste album van Extince is voor mij heel belangrijk. Omdat dat het eerste album is dat Top Notch heeft uitgebracht, maar ook omdat ik voor het eerst het hele

34

FRET

creatieve proces van zo’n plaat meemaakte. Dat was een heel inspirerend en vormend proces.

Ik had zoiets nog nooit van dichtbij meegemaakt. Zien hoe iemand zijn persoonlijke observaties en belevenissen verwerkt in muziek is heel bijzonder.’

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

‘Ik ben noodgedwongen ondernemer geworden, niet omdat ik het zo leuk vond’ dat doorzettingsvermogen. Als je iets bedenkt, moet je het proberen uit te voeren. Die zelfverzekerdheid moet je hebben, die Don Quichotachtige drang om het onmogelijke voor elkaar te krijgen.’

Het woord ‘ondernemerschap’ zint De Koning niet helemaal. Hij beweert stellig dat het niet in zijn bloed zit, om in dezelfde adem over zijn grootvader te beginnen die na de Tweede Wereldoorlog in Indonesië een uitgeverij opzette. Zijn naam: Kees de Koning. ‘Ik betwijfel ten zeerste of dat iets genetisch is, hoor. Ik ben noodgedwongen ondernemer geworden, niet omdat ik het zo leuk vond. Ik ben ook helemaal niet goed met cijfers, ik ben helemaal geen goede ondernemer. Wat ervoor gezorgd heeft dat ik in dit vak redelijk veel succes heb, is eerder blinde passie dan doortastend inzicht. Veel commercieel interessante dingen heb ik op basis van mijn gevoel laten schieten.’

Hij noemt Ali B en Lange Frans & Baas B, artiesten die hun carrière graag bij Top Notch gestart waren maar door De Koning werden afgewezen.

‘Ik vroeg me af: past het wel bij wat Top Notch wil? Op dat moment vond ik het wat plat. Lange Frans is een soort André Hazes van de hiphop, zijn stem heeft een levensliedachtige kwaliteit. Jammer genoeg waren de nummers die hij met Baas B maakte een soort skihuthiphop.’ In plaats van Lange Frans & Baas B tekende Top Notch destijds Raymzter en Opgezwolle. Niet uit strategische overwegingen, maar op intuïtie. ‘Dat waren artiesten die een soort verdieping aanbrachten in het genre’, aldus De Koning. ‘Ik was fan, vond het te gek wat ze deden.’

Vrienden Als je zo intensief met je vak bezig bent als De Koning, wordt de grens tussen privéleven en werk steeds vager. Zijn netwerk is groot, hij maakt gemakkelijk contact, maar tot duurzame vriendschappen leidt het zelden. ‘Ik heb niet echt een sociaal leven in die zin’, constateert hij droog en zonder zelfmedelijden. ‘Maar je kunt hele gepassioneerde relaties hebben met mensen met wie je samenwerkt. Uiteindelijk bestaat de kring van mensen met wie ik omga voornamelijk uit mensen met wie ik werk of die in hetzelfde vakgebied zitten, een enkele uitzondering daargelaten. Dat ligt aan mij, niet aan het beroep. Er zijn zat mensen die het anders doen, maar ik zit nu eenmaal zo in elkaar.’

De momenten van bezinning dienen zich meestal pas aan als De Koning alleen is, tijdens een autorit of in een bushokje. ‘Ik ben heel dankbaar voor de dingen die ik meemaak en doe. Ik vind dat je daar wel bij moet stilstaan. Het was bijvoorbeeld heel bijzonder en mooi toen Lange Frans en Thé Lau uit het niets op nummer 1 binnenkwamen (met Zing Voor Me, red.). Dat zijn van die momenten.’

Authenticiteit Naast Lange Frans zetten meer verrassende acts de afgelopen jaren hun handtekening onder een contract met Top Notch. Aux Raus, Lucky Fonz III, Promo – het waren niet direct artiesten die je bij het hiphopgeoriënteerde label verwachtte. Toch heeft De Koning altijd al, zoals ze dat in het voetbal noemen, in de breedte geselecteerd, met namen als KLiber, Robert Lee en Damaru. ‘Liefde voor andere muziek is er altijd geweest’, legt De Koning uit. ‘Ik zou eigenlijk graag iemand van het kaliber André Hazes willen tekenen, een zanger van het levenslied. Er zijn twee genres waarin veel wordt gezongen over de buurt waar je vandaan komt: hiphop en muziek uit de Jordaan. Bij Ons In De Jordaan en Straight Outta Compton zijn in principe dezelfde liedjes. Voor mij gaat het om authenticiteit. Als iets op een natuurlijke manier ontstaat, is er ook een natuurlijk markt voor. Aux Raus en Promo zijn goede voorbeelden.

Spinvis had ik graag willen doen. Toen dat uitkwam, dacht ik: dit klopt.’

Van een hele andere orde, maar toch ook weer niet: Kempi, de 22-jarige rapper uit Eindhoven. ‘Hij had een ongelooflijk goede mixtape op het internet gezet’, vertelt De Koning. ‘Voor een buitenstaander was het gangsterrap, maar voor mij was het vergelijkbaar met muziek uit de Jordaan. Hij vertelde wat hij om zich heen zag. Hij legde lijnen bloot. Ik ben naar Eindhoven gegaan. Dan kom je in de achterstandswijken, gebouwd om fabrieksarbeiders van de Philipsfabriek te behuizen. Nu zijn het verpauperde wijken. In het verleden ging iedereen elke ochtend naar de fabriek, nu staat iedereen nog steeds vroeg op, maar dan om andere – illegale – dingen te doen. Het beeld bestaat dat mensen dat doen voor ‘het snelle leven’, maar blijkbaar is het voor een hele grote groep een manier om te overleven. Kempi heeft de gave om die realiteit onder woorden te brengen. Los van de teksten heeft hij een melodieuze benadering die maakt dat ik hem een hele bijzondere artiest vind.’

Potentieel Het bereik van hiphop in Nederland is groot. Het genre wordt serieus genomen. Toen De Koning nog bij de VPRO werkte was dat wel anders.

Hiphop werd door sommigen als ‘boze negermuziek’ en ‘gettotje spelen’ weggezet. De Koning voelde het toen als zijn roeping om de overeenkomsten tussen hiphop en gevestigde genres bloot te leggen, en dat gevoel overheerst nog steeds. Soms is een slimmigheidje – opportunisme wil hij het niet noemen – geoorloofd: nadat hij ervoor gezorgd had dat Kempi zijn contract in de gevangenis tekende, werd dat prompt breed uitgemeten in de pers.

Of en hoe het potentieel in klinkende munt omgezet kan worden zal de toekomst moeten uitwijzen, maar het gaat volgens De Koning de goede kant op. ‘Kyteman heeft de Heineken Music Hall uitverkocht.

Dat zijn de statements waar ik van hou. Ik zou het heel fijn vinden als er meer van dat soort successen zijn, als dat meer regel wordt dan uitzondering. Kijk naar bijvoorbeeld Jan Smit en Nick & Simon, die actief zijn een genre dat lange tijd een beetje stiefmoederlijk behandeld is. Die verkopen én heel veel platen én heel veel kaartjes. Dat vind ik inspirerend. Hiphop krijgt steeds meer aandacht in de media. Zaak is nu om te zorgen dat er iets meer een business ontstaat.’

Favoriete platen internationaal

Public Enemy It Takes A Nation Of Millions To Hold Us Back ‘Public Enemy is heel belangrijk voor mij.’

The Notorious B.I.G. Life After Death ‘Eén van mijn favoriete platen. Kan ik altijd luisteren.’

Ol’ Dirty Bastard Return To The 36 Chambers: The Dirty Version ‘Eén van de leukste platen om te luisteren. Ik hou heel erg van gek-

ken in de muziek. Daar is te weinig respect voor. Alles moet altijd maar volgens een plan.’

Snoop Dogg Doggystyle ‘Snoop Dogg is een hele grote held van mij.’

Jay-Z Reasonable Doubt ‘Vind ik zijn mooiste plaat. Ik hou er niet zo van als iemand heel bewust singles aan het maken is.

Daar heeft Jay Z later wel een handje van gekregen.’

januar i/f ebr uar i 2011

FRET

35

Songwriter en producer Allan Eshuijs denkt groot: er komt een dag dat hij voor de grote inter足nationale artiesten werkt. De eerste stappen zijn al gezet. En de eerste wereldhit heeft hij binnen.

Tekst Nancy Tjalondo Foto Sander Baks

The American dream van

ALLAN

ESHUIJS

A

Vorige maand zat hij nog in Los Angeles met Matthew Gerrard in de studio voor een schrijfsessie. Gerrard is een grote bekende onder de songwriters in de popwereld. Zo heeft hij de muziek geschreven voor High School Musical en heeft hij met Kelly Clarkson en Miley Cyrus gewerkt. Allan: ‘Geen kleine jongen dus. En dat voelt voor mij als een bevrijding. Vanuit LA worden er heel veel keuzes gemaakt die effect hebben op de muziekindustrie. Daar zitten heel veel songwriters, je komt ze overal tegen. Naast de studio waar ik werkte, zat bijvoorbeeld Bruno Mars (onder meer co-writer van Fuck You van Cee Lo Green, red.). Ik liep naar buiten en hij stond daar even een sigaretje te roken. Er gebeurt daar zoveel op muziekgebied en daar krijg ik energie van! Dat mis ik hier wel.

Het wereldje in Nederland is heel klein. Mijn ambitie is dan ook om op meer plekken mooie dingen te bereiken dan alleen in Nederland.’

Binnen onze landsgrenzen, maar ook daarbuiten heeft de 34-jarige songwriter en producer al de eerste stappen gezet. Zo heeft hij gewerkt met Do, Hind, Ch!pz en scoorde hij met Evacuate The Dancefloor van de Duitse dance-act Cascada een wereldhit. In Amerika behaalde het nummer niet alleen platina, maar was het in 2009 tevens de dancetrack met de meeste airplay en dat leverde hem een BMI Award op.

Omarm het cliché

Allan: ‘Als ik in Nederland met andere songwriters en producers samenwerk, dan is dat meestal met Tjeerd Oosterhuis of Robin Morssink (producer van Fedde Le Grand, red.). Er zijn er meer, maar met wie ik ook werk, het zijn altijd mensen die internationaal denken, want dat doe ik ook. Het is mijn ambitie om voor grote internationale artiesten te schrijven. Dankzij het succes van Evacuate The Dancefloor zijn er deuren voor mij opengegaan. Het heeft zeker geholpen om nu ook met Amerikaanse songwriters samen te werken. In Nederland wordt er niet zo snel groot gedacht. Dat is die Nederlandse bescheidenheid, het calvinisme en dat kan echt in je nadeel werken. In Amerika staan ze veel meer open voor grote ideeën. In die zin geeft the American dream – hoe cliché het ook mag klinken – mij wel een goed gevoel. Als je er met een gek idee komt, zeggen zij gelijk: Great! Of course, try it! Als je hier in Nederland je kop boven het maaiveld uitsteekt, ben je of arrogant of gek. Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg. En dat is een dooddoener.’

Van een afstand lijkt het wellicht alsof het succes hem is komen aanwaaien.

Het tegendeel is waar. Jarenlang talentenjachten en jamsessies afgaan als zanger, vier jaar conservatorium en werken als sessiezanger en backing vocalist voor onder meer Trijntje Oosterhuis, Do en Jeroen van der Boom gingen daar aan vooraf. Via Do kwam hij in contact met producersduo Yanou en Manuel die hem jaren later benaderden voor Cascada. Allan: ‘Of

het wel snel genoeg gaat voor mij? Nee. Het gaat nooit snel genoeg. Als je professioneel songwriter bent, raak je van de honderd liedjes die je schrijft er misschien twintig kwijt. In het begin is dat moeilijk. Maar op een gegeven moment krijg je daar een dikkere huid door. Oké, niets voor jou?

Misschien is het dan wel iets voor een andere artiest. Ook daar moet je natuurlijk een beetje geluk mee hebben. Maar aan de andere kant creëer je dat geluk door zelf bepaalde keuzes te maken in je carrière, waardoor er weer nieuwe mogelijkheden ontstaan. Je kunt pas achteraf zien welke keuzes doorslaggevend zijn geweest. Ik ken Do omdat ik haar ooit ben tegengekomen op een jamsessie. En via Do ben ik bij de jongens van Cascada terechtgekomen en dat heeft uiteindelijk geleid tot waar ik nu ben. Ik had ook tegen ze kunnen zeggen: ik kom niet uit de dancescene, ik kom uit de popwereld dus laat ik het maar niet doen.’

Keurslijf

Het gewoon doen en alles aangrijpen wat op je pad komt, lijkt de manier van aanpakken te zijn die het beste bij hem past. Ook in zijn scholing. Allan: ‘Ik ben destijds conservatorium gaan doen, zonder dat ik een noot kon lezen. Die overstap van op gevoel muziek maken naar het theoretische en schoolse heeft mij nooit belemmerd. Mensen zeggen wel eens dat je door het conservatorium je eigenheid verliest, maar welke eigenheid? Je hebt dan nog nauwelijks iets om mee te kneden.

Het heeft mij in ieder geval in niks tegengehouden. Ik heb datgene eruit gehaald wat voor mij interessant was. Wanneer je naar het conservatorium gaat, word je in een soort keurslijf gedwongen. Ik stond er wel voor open, maar ik liet mij niet gek maken. Ik speel wel piano, maar het interesseert mij niet hoe de akkoorden heten die ik speel. Het is handig als je in een band speelt en het kan uitleggen of benoemen.

Dat praat makkelijker. Maar kennis is geen muzikaliteit. De laatste paar jaar ben ik weer terug gegaan naar puur op mijn gevoel werken.’

‘Nee, ik mis het zingen niet. Ik vind het leuk om op een podium te staan, maar het hoeft niet per se. Ik heb dat heel lang gedaan en dan vraag je je op een gegeven moment toch af: zou ik die artiest willen zijn? Als artiest moet je een duidelijk beeld scheppen voor je publiek, een beeld van wie je bent. Wat is het kader waarbinnen je beweegt? En ik zou niet voor maar één kader kunnen kiezen. Een carrière als songwriter en producer geeft mij meer vrijheid dan een bestaan als artiest en die vrijheid heb ik nodig. Zo kan ik veel breder werken. Ik zou ook niet de rest van mijn leven hetzelfde liedje kunnen zingen. Stel dat je die hit hebt, in het beste geval heb je een wereldhit. Dan moet je dus de hele wereld over om datzelfde liedje te zingen. Dat is niet wat ik wil.’ www.gemini-music.nl januar i/f ebr uar i 2011

FRET

37

atnobikinibeachatnobikinibeachatnobikinibea

AT NO BIKINI BEACH

‘Aanvankelijk was het een zijproject’, vertelt Arnold. ‘We hadden niet het idee om een plaat op te nemen, op te treden of geld te verdienen. We wilden samen ervaring opdoen en iets maken. Het creatieve proces stond voorop. We vroegen Bart Hoevenaars van het toenmalige Mono om bij ons te komen drummen. Toen hij er geen zin meer in had, hebben we Micha Haring erbij gevraagd.’

Feverdream repeteerde altijd in Waterfront in Rotterdam. ‘Daar kenden we Micha van. Hij zat met Jos Hoevenaars in de band The Hands. Uit onvrede over onze oefenruimte besloten we met elkaar een pand te huren en dat om te bouwen tot een studio. Toen die af was, zijn we met Jos als producer gaan opnemen. Het grappige was, dat ik steeds enthousiaster werd over die opnames. We zijn mijn nummers meer gaan aankleden met verschillende instrumenten.’ Arnold hield de touwtjes wel strak in handen: ‘Ik heb bijna alles zelf uitgewerkt voor de andere muzikanten. Ze hebben er wel een eigen draai aan gegeven, dus uiteindelijk werd het een project van ons samen. Toen we negen nieuwe nummers hadden, vonden we dat een goede basis om een album uit te brengen. Dan ben je geen zijproject meer, maar een serieuze band.’

Andere projecten

Wil de hort op en wegwezen Toen Arnold van de Velde drummer was bij Feverdream kocht hij een gitaar en ging ‘ermee rommelen’. ‘Je maakt leuke melodietjes’, merkte medebandlid René van Lien op.

Samen besloten ze er iets mee te gaan doen.

Dat mondde uit in de oprichting van de instrumentale poprockband At No Bikini Beach (ANBB).

Tekst Lilian van Dijk

38

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

De laatste die tot ANBB toetrad, was producer Jos. ‘We hebben hem erbij gevraagd om al die partijtjes in te vullen die we zelf niet konden spelen op het podium.’ Arnold vindt de band in deze samenstelling helemaal goed.

‘Het zijn alle drie heel bijzondere muzikanten en ze spelen meestal wat beter dan ikzelf. Het is leuk dat ik ze heb mogen gebruiken om mijn ideeën uit te werken en iets neer te zetten dat staat als een huis.’

Alle bandleden hebben daarnaast nog andere projecten. Jos speelt ook bij The New Earth Group en Sir Ian, de nieuwe band van Bart Hoevenaars, terwijl René en Arnold met een ander project, NeonRainbows, ook een cd gaan uitbrengen. Micha zit bij Elle Bandita en Sir Ian. Arnold en René houden zich ondertussen ook nog met iets heel anders bezig. ‘We werken veel samen met instrumentenbouwer Yuri Landman, die we al heel lang kennen. Hij heeft ons meegevraagd voor een workshop en twee optredens in Engeland. Voor die workshop hadden zich twintig Engelse muzikanten ingeschreven. De eerste dag hebben we gitaren gebouwd en de tweede dag hebben we met zijn allen met die gitaren een optreden gegeven in Manchester en de dag daarna in Londen.’

Danceparty’s Inmiddels heeft ANBB behoorlijk wat optredens achter de rug. De band ging samen met de experimentele indierockformatie The Solo Men Only op een toertje door Europa, trad op in musea en galeries en stond op State-X New Forms in Den Haag en Motel Mozaïque in Rotterdam.

Ook was ANBB te horen bij een stuk of wat radiozenders. ‘Voorafgaand aan de release van The New Bikini hebben we een party gedaan in Rotown. Heel leuk was dat. Het was volle bak. We merkten aan het publiek dat ze de liedjes goed vonden. Doordat we deels instrumentaal zijn, maken we het onszelf wel lastiger, maar ik vind instrumentale muziek niet minder of beter dan muziek met zang. Het gaat om de groove en het spelplezier.’

Hij zou graag met ANBB gaan toeren, net zoals hij veel met Feverdream heeft gedaan. ‘Ik wil gewoon de hort op gaan en wegwezen.’ Hij ziet zichzelf ook wel op danceparty’s staan. ‘We zijn bezig remixen te laten maken van onze nummers door muzikanten die wij erg goed vinden.

Misschien komt daar ook nog wel een cd van, die meer de dancehoek aanspreekt. Ik vind danceparty’s saai zonder live band. Ik zou graag om twee uur ’s nachts met mijn band op zo’n feest staan bij wijze van afwisseling.’ www.myspace.com/atnobikinibeachband

Backstage In de rubriek BACKSTAGE nu eens geen aandacht voor de band of artiest, maar voor de mensen die in de muziekwereld achter de schermen werken.

Tekst John Buis

H

TON VERMEULEN BEROEP EIGENAAR VAN PLATENPERSERIJ RECORD INDUSTRY

win win win

Het label Music On Vinyl laat bij brengt klas­ sieke Nederlandse albums weer op vinyl uit.

FRET mag een aantal van deze Nederpopklas­ siekers weggeven: Drie exemplaren van To The Tilt van Golden Earring (1976), Reality Fills Fantasy van Earth and Fire (1979) en Mental Floss For The Globe van Urban Dance Squad (1989). Wat moet je doen?

Stuur een e-mail naar fret@mcn.nl o.v.v. Vinyl en het album van je keuze.

et in Haarlem gevestigde Record In­ dustry is de grootste vinylperserij in de wereld. Als het nodig is, kan het bedrijf dertig­ duizend platen per dag produceren. Directeur Ton Vermeulen vertelt.

‘Vergeleken met vroeger gaat het productiepro­ ces van vinyl tegenwoordig niet zoveel anders.

Het voornaamste verschil is dat een klant in het verleden materiaal op een DAT-tape of film aan­ leverde. Tegenwoordig wordt het materiaal rechtstreeks op de ftp-server gezet, gewoon via internet. Daarna volgt het echte technische pro­ ductieproces van het persen van een plaat.

De klant kan een grote platenmaatschappij zijn. Zo werken we voor EMI, Sony Music en Universal, maar ook een klein label of het bandje hier om de hoek; als het moet laten we voor een paar honderd plaatjes de persen draaien. We hebben een dusdanig mooi sys­ teem staan dat we in principe iedere klant bedienen, of deze nu in Nederland of in het buitenland is gevestigd.

Toen we in 1998 van start gingen hadden we twee platenpersen staan (van de 31) die 180 grams platen konden persen, de rest was op 125 gram. Tachtig procent van wat we persten waren discosingles voor dj’s. Dat aandeel is ontzettend gedaald de afgelopen jaren, vandaar ook de malaise in de vinylindustrie. Ondertussen draaien er veertien persen op 180 gram en is minder dan de helft nu nog 12” voor dj’s. De andere helft betreft heruitgaven van klassieke albums zoals die bijvoorbeeld via onze klant Music On Vinyl verschijnen, maar ook het nieuw­ ste album van Anouk. Dat is trouwens ook het eerste album van Anouk dat op vinyl uitkomt.

Het is typerend dat artiesten vinyl nu gewoon een belangrijk onderdeel vinden van wat ze uit­ brengen. En ook de platenmaatschappijen zien in dat vinyl eigenlijk niet meer mag ontbreken.

Het cassettebandje is vervallen, het is nu cd, download en vinyl. Helemaal als je een beetje credible gevonden wil worden. We doen tegen­ woordig ook veel combinaties van vinyl en een cd erbij, zoals het album van Caro Emerald.

De audiokwaliteit die wij op vinyl kunnen vast­ leggen, sluit het beste aan bij wat het mense­ lijk oor wil horen en wordt daardoor door heel veel mensen als beter en fijner beschouwd.

Op een cd kun je ontzettend hoge frequenties

kwijt, veel mensen ervaren dit als schel. Verder gaat het de vinylliefhebbers en hobbyisten om de beleving; de emotionele waarde ligt bij een grammofoonplaat nu eenmaal hoger dan bij een cd, laat staan een digitale download. Er zijn nog steeds mensen die het fijn vinden om een plaat te draaien en die waarde hechten aan de hoes en het formaat. De verzamelaar­ waarde van vinyl is vele malen hoger dan die van cd. Uit praktisch oogpunt snap ik wel dat de meeste mensen voor een cd of download gaan, maar uiteindelijk is er gewoon een be­ paalde groep muziekfanaten die zich kan onderscheiden door juist dat ene plaatje te scoren wat de ander niet heeft.’ www.recordindustry.com

Backstage paspoort Naam: Ton Vermeulen Woonplaats: Badhoevedorp Geboorteplaats: Badhoevedorp Leeftijd: 46 jaar Huwelijkse staat: Getrouwd (met Mieke) Eerste album: The Dude van Quincy Jones Laatste album: Deleted Scenes From The Cutting Room Floor van Caro Emerald Favoriete album: The Best Of Change Eerste concert: Shalamar (in de Flora Palace) Laatste concert: Helden van Amstel in Delft Beste optreden ooit gezien: Beyoncé Favoriete NL band van dit moment: Caro Emerald Meest opmerkelijke klus ooit: Acht verschillende platen geperst met hierop het gekras van het potloot van de tekenaar van de hoezen Welke (grote) muzikant had je altijd al willen zijn: Quincy Jones Grote inspiratiebronnen: Ik doe eigenlijk altijd mijn eigen ding Meest bijzondere vinylrelease? Dark Side Of The Moon van Pink Floyd. Daar hebben we er al vele tienduizenden van geperst Wat mogen we in de komende twaalf maanden van je verwachten? Heel veel mooie nieuwe platen persen voor onze opdrachtgevers Toekomst: Het is lastig om in de muziek­ industrie je hoofd boven water te houden. Ik hoop dat ik mij aan de belofte die ik mijzelf in 1998 heb gedaan, kan houden: als laatste platenperserij in Europa over te blijven. januar i/f ebr uar i 2011

FRET

39

N

Gastland Nederland is Focusland

NOORDERSLAG EUROSONIC KOMT THUIS

Dit jaar viert het dubbelfestival Noorderslag/Eurosonic (12, 13, 14, 15 januari) zijn 25e verjaardag. Na jaren met een interessante focus op landen als Italië, België en Noorwegen is in dit jubileumjaar gastland Nederland zelf aan de beurt. De organisatie laat er geen gras over groeien.

Tekst Robbert Tilli

‘Hebben jullie Hollanders eigenlijk wel een popgeschiedenis’, zo vragen sommige brutale buitenlanders, meestal Engelsen zich wel eens af. Het is de gebruikelijke borrelpraat. Veel verder dan het noemen van Golden Earring komt men doorgaans niet na een paar biertjes. ‘Holland’s sole contribution to rock ‘n’ roll’, zeggen ze dan smalend als ze refereren aan Radar Love van de Earring uit 1972. Maar dan weten ze het even niet meer.

40

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

Vooruit dan, het houdt niet over. Een klein zetje in de rug hebben we nog steeds wel nodig. Maar door te wijzen op enkele andere klinkende successen uit het verleden vallen die Britten meestal wel weer stil met hun neuzen in de hun onbekende schuimkraag op het continentale bier. Shocking Blue was met Venus toch zeker de allereerste band uit ons land met een nummer 1 hit in de VS? Of niet soms? En filmmaker Quentin Tarantino heeft via Pulp Fiction jaren later de aan-

NLFL dacht toch weer gevestigd op Little Green Bag van de George Baker Selection? En wat te denken van Hocus Pocus van Focus dat in 2010 plots weer opdook in de Nike-reclame voor het WK voetbal in ZuidAfrika? Eerder deed Junkie XL datzelfde met zijn bewerking van (A Little Less) Conversation van Elvis voor het WK van 2002. We doen echt wel mee hoor wereldwijd.

Dance

Wat hebben we nog meer gehad aan successen in het buitenland?

Pussycat met Mississippi in 1976 en een jaartje later Vader Abraham met z’n Smurfenlied. En hadden we ooit niet Herman Brood? En welk land ter wereld heeft er nou z’n eigen popdorp, zoals wij met Volendam en z’n palingsound? BZN deed het altijd geweldig in Azië. Vergeet ook niet de volgende grote namen: Gruppo Sportivo, Candy Dulfer, Urban Dance Squad, Bettie Serveert, The Ex en Peter Pan Speedrock. We hebben topgitaristen voortgebracht als Jan Akkerman, Edward ‘Eddy’ Van Halen, Adje Vandenberg en Arjen Lucassen (van o.a. Ayreon). En gothrockers Within Temptation zijn echt heel groot geworden in het buitenland, waar inspiratiebron The Gathering het ook altijd goed heeft gedaan, vooral in Zuid-Amerika.

Qua genre is dance het grootste exportproduct: Tiësto, Armin van Buuren, Ferry Corsten, Sander Kleinenberg en Sander van Doorn staan jaarlijks in de Top 10 van beste dj’s van de wereld. Fedde Le Grands single (Put Your Hands Up For) Detroit (2007) is de grootste internationale dance hit van een Nederlander de afgelopen jaren. Sidney Samson en Laidback Luke scoren doorgaans ook goed over de grenzen. Kraak & Smaak heeft regelmatig getoerd in de VS. Meer export valt te verwachten van Caro Emerald en jazz-pop crooner Wouter Hamel die als een speer gaat in Japan.

De zichtbaarheid van de NL acts Door de jaren heen heeft Noorderslag/Eurosonic als het perfecte lanceerplatform gediend voor talloze internationale acts zoals Kaizers Orchestra (Noorwegen), An Pierlé (België), Libertines (UK), Editors (UK), Raveonettes (Denemarken), Wir Sind Helden (Duitsland), The Ting Tings (UK), Novastar (België), José Gonzalez (Zweden), White Lies (UK), Sarah Bettens (België) en Mando Diao (Zweden).

In het recente verleden waren België, Noorwegen en Italië inspirerende focuslanden. Nu dan eindelijk is thuisland Holland zelf de hofleverancier. En dat betekent een extra ruimte voor de programmering van Nederlandse bands op Eurosonic, om zich op die manier in de kijker te spelen van de buitenlandse professionals. Laten we het programma van het focusland wat aandachtiger gaan bestuderen. Welke bands staan er eigenlijk op de affiche in 2011?

Als eerste is daar Alamo Race Track, aan de vooravond van de release van hun derde album. De Amsterdamse indie band, getekend bij het Excelsior label, werd in 2003 op SXSW opgepikt door het Franse Fargo Records. Labelgenoten Moss, jarenlang een slapende reus, zijn hard op weg dezelfde ontvangst te krijgen in Frankrijk. Hun tweede album Never Be Scared/Don’t Be A Hero heeft al een heldenontvangst gekregen. Moss draait ook mee in het musicXport.nl-programma (MXP), dat na de afsplitsing van partner BUMA Cultuur verder zal gaan onder de naam MCN musicXport.nl. Destine is een andere MXP-band die al zijn poot heeft gezet in de deur naar Scandinavië en het Verenigd Koninkrijk. Even energiek en krachtig als deze emo-rockers opereren punkrockers Antillectual, die het internationaal ook goed doen in hun niche. Meer traditioneel is de op seventies rock geïnspireerde jonge band DeWolff met z’n kolossale Hammond-geluid. Een andere tienerband is Daily Bread. Ook zij zitten op Excelsior. In Oktober 2010 stonden ze nog op CMJ. Nog meer youngsters treffen we aan bij Death

Letters, het Hollandse antwoord op ‘White Stripy’ bluesrock. Hun aanstaande tweede album namen ze reeds op in het hol van de leeuw, SXSW hoofdstad Austin, Texas. Een tijdbom die in 2011 wel eens zou kunnen ontploffen.

De Staat rawks like f*ck. Ook van deze band komt in 2011 het langverwachte tweede album. Folk en Americana bands zijn momenteel de nieuwe mode. Tim Knol, alweer eentje uit de Excelsior-stal, is de ‘urban cowboy’ die het stevigst in het zadel zit. Stalgenoot Awkward I is een typische ‘new folkie’ met heel delicaat repertoire. Min of meer volgens hetzelfde recept werkt Moke-drummer Rob Klerkx als singersongwriter Klerkx. The vaderlandse folkbeweging wordt aangevoerd door The Black Atlantic, een band die zeer frequent in de VS toert.

Half-Nederlands, half-Amerikaans is singer-songwriter Laura Jansen, wier carrière zich in twee landen afspeelt. Duitsland wordt het volgende land waar ze zich op gaat richten. Haar coverversie van Use Somebody van Kings Of Leon is een heel grote hit geweest in ons land. De damesafdeling op Noorderslag/Eurosonic 2011 wordt verder gecompleteerd door kleinkunst/popartieste Wende, die onlangs nog twee avonden achtereen een uitverkocht Carré aan haar voeten had.

Nog een interessante dame, en niet alleen vanwege haar B52 kapsel, is Lilian Hak die met cut ups van oude films noire nieuwe big bandmuziek maakt.

Het focusland Holland zal er in Groningen alles aan doen om zichtbaar te zijn in het straatbeeld voor de buitenlandse bezoekers. Gasten die arriveren op het Centraal Station in Groningen zullen onmiddellijk doorhebben in welk land ze zich bevinden. De schutkleur is oranje: er rijden oranje fietstaxi’s door de straten, er zijn oranje luisterpalen op straat en wie aan zijn ontbijt, lunch of diner wil gaan beginnen, zal geconfronteerd worden met het focusprogramma, dat afgedrukt staat op z’n placemat. Groningen zal er uit zien als Amsterdam bij de intocht van het Nederlands elftal. Holland zal weer gaan voor nummer 1, net als de Earring bijna veertig jaar geleden. www.dutch-impact.com

De feiten en de cijfers

In 2008 liet auteursrechtenorganisatie BUMA een onderzoek doen naar de Nederlandse muziekexport. Totale waarde van de export bedroeg een slordige € 50,2 miljoen.

Live shows: - Dance: €14,5 miljoen, 28,9% - Andere genres, inclusief pop/rock: €12,3 miljoen, 24,5% - Subtotaal: €26,8 miljoen, 53,4% Rechten: - Auteursrechten: €8,9 miljoen, 17,8% - Mechanische rechten: €3,8 miljoen, 7,6% - Naburige rechten: €1,8 miljoen, 3,6% - Subtotaal: €14,6 miljoen, 29,1% Opnamen: - Dance labels: €3,3 miljoen, 6,5% - Majors: €2,9 miljoen, 5,8% - Andere indies: €2 miljoen, 4% - Internationale signings: €0,6 miljoen, 1,2% - Subtotaal: €8,8 miljoen, 17,5% Totaal: €50,2 miljoen, 100% januar i/f ebr uar i 2011

FRET

41

dezevenHoofdzonden 1

Luiheid

2

Lust

3

Gierigheid

4

Jaloezie

5

Gulzigheid

6

Woede

7

IJdelheid

‘Ik heb zo’n dertig albums op mijn naam staan, dus om nou te zeggen dat ik lui ben.

Sterker nog, veel mensen denken daarom dat ik een workaholic ben. Maar dat komt alleen maar omdat ik geen werk, vrienden of een lastige vrouw heb. Daar hoef ik dus allemaal geen tijd in te steken. Het komt het er op neer dat ik alleen maar met muziek in de weer ben.’

Foto Chris Dessaigne

‘Vanaf eind jaren zeventig tot begin jaren negentig heb ik het er wel van genomen. En dan heb ik het over de groupies. In die tijd heb ik flink lopen beesten. Het was letterlijk zo dat meisjes na een optreden op ons stonden te wachten. Of ze stonden buiten óf ze kwamen naar de kleedkamer. En sommigen wachtten in de lobby van een hotel. Het is nu heel anders, maar toen was het leuk om mee te maken. Bandleden sliepen meestal met elkaar op een kamer. Althans, dat was het geval bij bands waar ik in speelde. Ik heb het bijvoorbeeld in Duitsland een keer meegemaakt dat we een meisje naakt de gang instuurden en haar kleren naar buiten gooide. Want op een gegeven moment moest je natuurlijk wel je rust pakken. De volgende dag stond er weer een optreden op het programma.’

ARJEN LUCASSEN Voor zijn nieuwe soloalbum Arjen Lucassen is een gitarist en componist die zijn sporen heeft verdiend in verschillende bands, waarvan Ayreon een van de bekendste is. Zijn domein is de progressieve, symfonische rock en metal. Deze veelvraat heeft verschillende rockopera’s op zijn naam staan en tal van projecten van de grond getild.

Een van die projecten is Star One waarvan onlangs het album Victims Of The Modern Age is verschenen.

Tekst Arnold van Huet

‘Dat ben ik niet. Ik geef graag geld uit aan anderen. Niet voor mezelf want ik zou niet weten waaraan. Kleren interesseren me niet. Ik rook niet, gebruik geen drugs en drank doet me ook niets. Vroeger gaf ik veel geld uit aan eten. Dat was heel belangrijk voor mij. Totdat ik een paar jaar geleden getroffen ben door een virus waardoor mijn geur- en smaakzenuwen zijn aangetast. Ik weet het nog goed. Ik werd wakker van een avondje stappen en ik proefde niets. Zal wel een verkoudheidje zijn, dacht ik nog. Maar na twee weken had ik er nog last van en ben ik naar het ziekenhuis gegaan. Daar konden ze niets vinden. De conclusie was dat een virus de boel overhoop had gehaald. En eten was zo belangrijk voor me dat ik daarna in een depressie ben beland. Maar nu gaat het weer goed, hoor.’

‘Ik kan wel jaloers zijn, ja. Ik heb het vooral gehad met muzikanten die succesvol waren en ik nog niet. De eerste hardrockband van Nederland was volgens mij Picture. Ik zag ze live spelen en dacht: dat wil ik ook. Op dat podium, daar moet ik ook staan. Gedreven door jaloezie denk ik. Het merkwaardige is wel dat als ik in de gaten krijg dat iemand anders iets beter kan dan ik, ik ermee stop. Vroeger op school kon ik goed tekenen. Totdat er een jongen in de klas kwam die het nog beter kon. Ik ben er meteen mee gestopt.’

‘Ik ken mijn grenzen. Alcohol heb ik nooit echt lekker gevonden. Na mijn scheiding kreeg ik een relatie met een jonger iemand en toen begon ik weer te drinken. Maar ik ben nooit een alcoholist geweest. Als het om muziek gaat, ben ik overigens zeer gulzig. Ik lees alle bladen en ik wil zoveel mogelijk horen. Maar ik word weinig verrast. Dat komt omdat ik al zoveel muziek gehoord heb in mijn leven. Rammstein is, om een naam te noemen, wel zo’n groep die mij toentertijd verrast heeft. Toen ik dat hoorde kreeg ik kippenvel.’

‘Ik kan ontzettend kwaad worden als dieren worden mishandeld. Daar kan ik echt agressief van worden. Als ik zie dat iemand op straat een hond schopt of zo. Ik ben zelf niet agressief, maar op zo’n moment kan ik zoiets niet rustig aan mij voorbij laten gaan. Dat zit gewoon in me. Ik ben heel lang vegetariër geweest, maar ik moet eerlijk zeggen, ik eet nu wel scharrelvlees. Als een dier een goed leven heeft gehad, heb ik er geen moeite mee. Maar een dier hoeft niet in een klein hokje te zitten om ervoor te zorgen dat ik een lekker maaltje heb.’

‘Ik ben zeker ijdel. Als er foto’s worden genomen of er wordt gefilmd, dan wil ik er goed uitzien. Ook ben ik ijdel als het om recensies gaat. Ik trek mij recensies erg aan als ze negatief zijn.

Je went enigszins aan goede recensies, maar slechte wennen nooit. Het kan zijn dat ik puntjes van twijfels heb bij het maken van een plaat. En als die er vervolgens door een recensent worden uitgehaald dan baal ik daar ontzettend van. Soms zoek ik ook contact met zo’n journalist. Dan voeren we hele discussies over een recensie die hij heeft geschreven. Journalisten zijn dat eigenlijk niet gewend, dus reageren ze verbaasd als ik van me laat horen. Dan vlieg ik er ook echt fel in.’ januar i/f ebr uar i 2011

FRET

43

‘Ik benader elk project hetzelfde’

44

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

BAS

B

Bas Bron is een bezige bij. In 2001 breekt hij door met Bastian, waarna de Amsterdammer met Comtron en Gifted aan de slag gaat. Anno nu is Bron vooral bekend als producer van De Jeugd van Tegenwoordig. Daarnaast vindt hij ook nog tijd om solo aan de slag te gaan als Seymour Bits: vier jaar na zijn debuutalbum is opvolger Seymour Bits uit. De ‘Neger des Heils’ vertelt FRET over de totstandkoming van zijn muziek en hoe hij al die projecten combineert.

Tekst Eyal van der Reep

OP DE VRAAG OF ER VERSCHIL IS TUSSEN ZIJN SOLOPROJECT SEYMOUR BITS EN AL ZIJN ANDERE PRODUCTIES, antwoordt Bron in eerste instantie ontkennend: ´Eigenlijk benader ik elk project hetzelfde.

Ze zijn allemaal even belangrijk. Je vraagt een moeder toch ook niet naar haar favoriete kind?´ Maar hij geeft vervolgens toe: ´Natuurlijk werkt een soloproject wel anders. Bij groepen heeft iedereen een weerwoord.

Wanneer andere leden je idee niet goed vinden klinken, dan gebruik je het niet. Voor een eigen album moet je alles zelf uitzoeken. Beide dingen kunnen frustrerend zijn en juist daarom doe ik zo veel projecten. Als ik alleen in de studio zit en het lukt me niet, dan kan ik beter De Jeugd opbellen om te gaan jammen´, aldus Bron. ´Dat werkt beter dan de (spreekwoordelijke) haren uit mijn hoofd te trekken om maar iets te verzinnen. Ik loop op deze manier nooit tegen een writers block aan. Ik vind bij die jongens inspiratie om verder te werken aan Seymour Bits en bij Seymour Bits om aan de slag te kunnen bij Bastian.´ Alle producties van Bron zijn daarom deel van één groot creatief proces. ´Ik zie al mijn producties meer als één geheel dan verschillende pro-

een pure pophit´, aldus Bron, die zichzelf meer als undergroundproducer ziet. ´Ik maak nooit iets met het idee dat het een hit moet worden.

Ik kan moeilijk bedenken wat mensen leuke muziek vinden en waarom ze dat leuk vinden.´ ´Wanneer De Jeugd Van Tegenwoordig nooit was doorgebroken, dan zou niemand mij überhaupt als popproducer hebben gezien. De Nederlandse teksten waren een goede binnenkomer, verder doe ik min of meer hetzelfde als wat ik normaal doe. Bij de Jeugd van Tegenwoordig komen alle nummers voort uit jams. Pas als het nummer eenmaal af is, kies ik er voor om de sound gladder te maken, of juist vuiger.

Zelfs dan: het mixen laat ik eigenlijk liever door anderen doen.´

jecten´, zegt Bron. ´Zonder het één zou het ander niet bestaan. Tenminste, niet op de manier zoals ze nu bestaan.´ Of er binnenkort een nieuw deel voor zijn creatieve proces bij komt? ´Nee, daar heb ik het te druk voor. Bastians album is zo goed als af. Daarnaast spant mijn oeuvre zich nu uit van funky pop tot krautrock. Het is wel goed zo.´

Antwoord tekende bijna bij het Amsterdamse label, het contract was zelfs al opgestuurd, toen het grote label Interscope Records (onder meer 50 Cent) bij de Zuid-Afrikanen langs kwam met een grote zak geld. Of de deal met de gehypete hiphoppers nu door was gegaan of niet, een toekomst als platenmagnaat ziet Bron niet zitten.´Ik ben een muzikant, geen regelaar. Het wordt alleen maar drukker. Hoe meer muziek ik maak, hoe perfectionistischer ik word. Ik hoor nu details die ik vroeger niet hoorde. De afwerking kost tegenwoordig zelfs meer tijd dan het muziek maken zelf. Nee, ik zal geen manager worden. Ik stop nooit met muziek maken.´ www.myspace.com/basbron

Nooit stoppen

Seymour Bits en De Lachende Derde van De Jeugd Van Tegenwoordig zijn goed ontvangen (die laatste kreeg zelfs vijf uit vijf sterren in De Volkskrant), dus Bron zal het nog wel een tijdje druk hebben. Je zou bijna vergeten dat Bron ook eigenaar van Magnetron Music is. Die

BRON

Pop en underground Even ging het gerucht dat Bron wél aan iets nieuws begonnen was: de productie van het volgende album van popzangeres Elize. `Ze heeft me voor één nummer gevraagd, niet meer en dat is ook niet het plan.

Het is een dingetje dat ik er bij doe, een leuke uitdaging. We gaan voor

januar i/f ebr uar i 2011

FRET

45

Garagerock met een snufje blues uit de Achterhoek. Het kan én het is goed, zo bewijst Shaking Godspeed met debuutalbum AWE. FRET sprak met zanger/gitarist Wout Kemkers.

Tekst Tom Springveld

Shaking G Nee, het is geen Hammond, maar ‘gewoon een goedkoop orgeltje’. Door een Leslie-speaker, dat wel. Hoe je het ook wendt of keert: debuutalbum AWE van het Achterhoekse garagerocktrio Shaking Godspeed gaat met opener Godspeed vliegend van start.

Wat volgt, is een bumpy ride over drassige weilanden, langs slordige landweggetjes en dwars door een kantoortuin, waarna het Gelderse gevaarte ronkend en sputterend tegen een boom tot stilstand komt.

Shaking Godspeed is ongeveer een jaar geleden begonnen. Na diverse wisselingen in de bezetting vond de band pas afgelopen augustus zijn huidige vorm, met voorman Wout Kemkens op zang en gitaar, Paul Diersen op bas en toetsen, en Maarten Rischen op drums. Kemkens – ‘oorspronkelijk uit een klein dorpje tussen Aalten en Lichtenvoorde’, tegenwoordig wonend in Nijmegen – speelde voorheen in The Bloody Honkies en is een echte bandman. Thuis luisterde zijn vader naar Black Sabbath, zijn eerste concert zag hij op achtjarige leeftijd: Golden Earring.

Kemkens wil niet zeggen dat muziek alomtegenwoordig was bij hun thuis, maar pa ging wel elk weekend bandjes luisteren in het café. ‘Ik denk dat dat mijn enthousiasme voor livemuziek heeft aangewakkerd.’

instrument. Het werd pas leuk toen ik met anderen ging spelen.’ Van singer-songwriters moet hij derhalve niets hebben. ‘De meesten zijn dodelijk saai: dagboek open, E-akkoord en voorlezen. Niks geen melodie, niks geen creativiteit. Er zijn absoluut uitzonderingen, maar het gros kan me gestolen worden.’ Nou vooruit, Kemkens mag graag luisteren naar ‘die oude bluesgasten’, zoals Skip James. ‘Die kon zichzelf heel mooi begeleiden. Er zit een verhaal in die nummers, het gaat ergens naartoe.’

De blues heeft zijn weg naar de muziek van Shaking Godspeed zeker gevonden, maar neerslachtig wordt het nergens. Kemkens nuanceert de stelling dat agressie en frustratie de grondstoffen van AWE zijn geweest. ‘Het is honderd procent spelvreugde’, legt hij uit. ‘Positieve agressie: iets moest eruit. Bepaalde frustraties ja, maar ik heb een hekel aan bands die per se agressief of kwaad moeten zijn. De beste muziek – dat is mijn criterium – past bij alle gemoedstoestanden. Daar zit voor mij de diepte in: dat muziek is als het leven, heel divers, en als de mens, heel grillig.’ Aan gespeelde woede heeft de nuchtere Kemkens een broertje dood. ‘Veel metalbands spelen 150 keer per jaar en zijn 150 keer per jaar fucking kwaad. I don’t buy that shit.’

Saai Op zijn twaalfde of dertiende pakte de Achterhoeker voor het eerst de gitaar op. Een paar jaar later formeerde hij zijn eerste bandje. ‘Toen ik nog in mijn eentje speelde, vond ik er eigenlijk niet zoveel aan’, vertelt Kemkens. ‘Ik kan niet zeggen dat ik gelijk gegrepen werd door dat

46

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

Rationeel proces Geloofwaardige muziek maken zonder vooropgezet plan, dáár is het hem om te doen. ‘Muziek maken, is voor mij geen rationeel proces. Ik weet niet precies welke emotie of gemoedstoestand mij ertoe zet een

Foto Sander Baks

‘De beste muziek past bij alle gemoedstoestanden’

Godspeed bepaald liedje te schrijven. Het ontstaat gewoon.’ Voor zijn teksten, soms geschreven met Paul Diersen, geldt iets soortgelijks. ‘Je hebt het meestal over dingen waarover je met elkaar van mening kunt verschillen. Verbazing werkt ook altijd goed. Een tekst zegt pas iets als je oprecht verbaasd of geagiteerd bent. Dan geloven mensen het.’

In het licht van de onbenoembare bron van muziek en tekst, en het bijzondere samenspel daartussen, is Day At The Office (de eerder genoemde kantoortuin) een interessante ‘casus’. Kemkens schreef het heftige, overstuurde nummer daadwerkelijk ‘at the office’, zo vertelt hij enigszins beschaamd. ‘Ik werkte op kantoor en ik, eh – ja, wat deed ik eigenlijk? Ik maakte begrotingen, moest mensen bellen, dat soort dingen. Het licht spastische einde van Day At The Office geeft mijn frustratie daarover goed weer.’

Ongefilterd Om de emoties die Kemkens met Shaking Godspeed wilde vastleggen zo ongefilterd mogelijk op plaat te krijgen, speelde het trio de nummers zo veel mogelijk met z’n drieën tegelijk in. ‘Van mij hoeven live- en studiowerk niet per se op elkaar aan te sluiten’, aldus Kemkens. ‘Ik vind het altijd een beetje saai als bands precies klinken zoals op de cd. Ik ben blij dat we onze losse vibe op plaat hebben kunnen vangen. In de tegenwoordige rockmuziek is het allemaal zo strak, zo rigide. Queens Of The Stone Age is echt een goede band, maar de invloed die ervan uitgaat – dat iedereen heel hoekig, rechtlijnig en op de tel speelt – dat spreekt

mij minder aan.’ Kemkens lacht. ‘Mijn vorige band, The Bloody Honkies, zwabberde aan alle kanten. Ik hou van garagerock, van ‘slordig’ spel.’

‘Ik heb niet de illusie dat je met drums, bas en gitaar nog echt vernieuwend kunt zijn’, merkt Kemkens ten slotte realistisch op. ‘Maar binnen die conventies kun je nog wel mensen blijven verbazen. Ik hou heel erg van domme recht toe, recht aan rock-’n-roll, maar ik vind het ook leuk om daarbinnen een beetje te spelen.’

Live

7 januari 14 januari 15 januari 21 januari 22 januari 28 januari 29 januari 5 februari 11 februari 12 februari 18 februari

Live

Perron55 Venlo Eurosonic Groningen Peppelfest Lichtenvoorde Hedon Zwolle Underground Lelystad Supermarkt Den Haag Manifesto Hoorn Escape Veenendaal 013 Tilburg Trix Antwerpen Groene Engel Oss

live

www.shakinggodspeed.com januar i/f ebr uar i 2011

FRET

47

gEaR&gadgETs sonar X1: Meer Dan CoMPleeT ProDuCTiePakkeT Cakewalk komt met sonar X1, een nieuwe generatie productiesoftware. het meest opvallende aan sonar X1 is de compleet herschreven bedieningsinterface, door Cakewalk ‘skylight’ gedoopt.

Tekst eppo Schaap

B

egrippen als slepen en neerzetten, inspector, browser, multidock en zwevend gereedschapspalet staan centraal. Alle schermen van Sonar zijn nu aan je eigen wensen aan te passen en kunnen worden opgeslagen in schermsets. Gereedschappen passen zich in veel gevallen automatisch aan de situatie aan waarin ze worden gebruikt.

Sonar X1 is er in drie versies: Essential, Studio en Producer. Sonar Essential (€ 89,-) is nieuw en bevat onder meer 64 audiotracks, een onbeperkt aantal miditracks, de nieuwe Matrix View voor wie wil werken als in Ableton Live, de step sequencer en een aantal Essential Instruments.

Sonar Studio (€ 179,-) is de middenklasser met een grotere selectie plug-ins en Sonar X1 Producer (€ 389,-) is de luxe versie. In de mixer van de X1 vind je in ieder kanaal de nieuwe ProChannel, een channelstrip met twee compressors en een 4-delige eq. De routingvolgorde van deze drie secties in de ProChannelstrip kun je al slepend wijzigen. Daarnaast is er

de VX-64 vocal strip-plug-in, een multiprocessor die is toegespitst op zang met Saturation (zowel in- als uitgang), de-esser, doubler, compander, tube equalizer en delay. De PX-64 percussion strip-plug-in is natuurlijk voor slagwerk en percussie, eveneens met Saturation, Vintage eq, compressor, expander en delay en een transient shaper. Naast de hierboven genoemde instrumenten uit Essential en Studio vind je in Sonar X1 Producer ook Dimension Pro, True Pianos, Session Drummer 3, Guitar Rig 4 LE en de convolutiereverb Perfect Space.

Sonar is natuurlijk volledig compatibel met 64-bits Windows-versies, kan ook overweg met

bestanden in de Propellerhead rex-indeling en is daarmee volgens de producent de eerste applicatie die deze bestanden in een volledig 64-bits pad kan verwerken. www.rolandce.com www.cakewalk.com

DW PerForManCe DruMs

d

48

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

gemaakt worden, maakt DW de Performanceserie een paar honderd kilometer verderop, vlak over de Mexicaanse grens in de PDPfabriek in Ensenada. De Performance-serie zit wat prijs betreft in de wat hogere middenklasse: een vijfdelige set kost € 2195,-. Dit is vergelijkbaar met bijvoorbeeld een Tama Starclassic Performer of een Sonor S-Classix.

Er zijn opvallende verschillen met de Ameri-

FOTO dennIS BoXeM

W staat al jaren synoniem voor hyperexclusief en peperduur. Met de nieuwe Performance-serie komt daar een abrupt einde aan. Maar is deze DW voor het volk zijn prestigieuze naamplaatje ook waard? De Performance drums worden van hetzelfde esdoorn gemaakt als de veel duurdere DW Collectors en ook de afwerking is van hetzelfde hoge niveau. Waar de Collectors in Los Angeles

KoRT niEuws

Tijdens North Sea Jazz had Sander de Gier het prototype bij zich van zijn nieuwe Bebop basgitaar. Marcus Miller en Richard Bona bestelden beiden direct een exemplaar! De Giers herinterpretatie van de Jazz Bass heeft passieve elektronica, met de mogelijkheid een actieve fatboost in te schakelen, ontwikkeld in samenwerking met Vanderkley amps. Met de halsconstructie en de vorm van de body en de kop geeft De Gier zijn eigen draai aan het

4 seasons PiCkuPs GaBriel sTraT seT

d

e Gabriel Strat Set is een set vervangingselementen voor een Stratocaster-model, gemaakt in Nederland. Bob Gabriel maakt onder de naam 4 Seasons Pickups zo’n beetje alle soorten elementen die je kunt bedenken: enkelspoelselementen, P-90’s, humbuckers en elementen voor basgitaar. Ze zijn los verkrijgbaar of kanten-klaar gemonteerd op een slagplaat, compleet met volume- en toonpots en elementschakelaar (de complete Strat Set kost € 259,- en alleen de elementen € 189,-). De elementen zijn netjes geplaatst met strak geleide bedrading, wat de montage vereenvoudigt: twee draadjes solderen en klaar ben je. Daarna nog een beetje afstellen om een goede balans tussen de drie elementen te krijgen en je kunt gaan spelen.

De Gabriel elementen bevatten alnico V-magneten en klinken erg goed. Het hals-

kaanse DW drums. De Performance heeft namelijk iets kleinere spanbokken. DW’s drumgoeroe John Good ontwikkelde daarnaast voor de Performance-drums een speciale ketel die volgens hem het perfecte gemiddelde is tussen alle verschillende ketels die DW al aanbiedt. Naast de zoals gebruikelijk horizontaal en verticaal lopende nerven van de houtlaagjes, verwerkte Good ook nog een laag hout met diagonaal lopende nerf in de ketel. Daardoor zou de toonhoogte van de

element heeft een prettige grom en werkt prima voor allround Strat-werk, van Hendrixachtige begeleidingspartijen tot solo’s. Ga je naar het middenelement, dan hoor je dat die vergeleken met het halselement al vrij veel bite heeft. Zoals je kunt verwachten gaat het brugelement hierin nog een stapje verder. Gelukkig wordt het geluid niet te dun: het blijft helder en stevig. Ook de tussenstandjes doen het goed, waarbij opvalt dat stand twee (brug en midden) ook prima werkt voor overstuurde solo’s. De grootste kracht van de Gabriel set zit dan ook in de klank die je krijgt als je met vervorming speelt. Speel je classic of moderne rock, dan is deze Strat Set dus zeker een aanrader. www.4seasonspickups.com Tekst Steven Faber

bekende ontwerp. De gebruikte houtsoorten: een elzen body met een esdoorn hals en een palissander toets. www.degierguitars.com Met de Firebird X zet Gibson een volgende stap op de weg van de ‘hightech’-gitaren.

De Firdebird X kan de snaren volautomatisch naar verschillende stemmingen draaien en beschikt over ingebouwde digitale effecten.

Er zijn twee tuimelschakelaars en zes faders gemonteerd, waarmee je de compressor,

distortion, EQ, modulatie, echo en reverb kunt inschakelen en afregelen. De Firebird X heeft drie mini-humbuckers en een piëzoelement, een essen body en een esdoorn hals met een opvallende Angelim Rajado toets. www2.gibson.com Evans grijpt terug naar een populair ontwerp uit de jaren ‘70 en ‘80:

ketel iets lager worden. Om dat verschil echt goed te horen, moet je waarschijnlijk John Good heten... Niettemin klinkt de Performance-set als een klok: heerlijk volle en warme toms, een stevig dreunende bassdrum en een messcherpe snaredrum. Een veelzijdige en keurig afgewerkte drumset waarmee je op ieder podium en in de studio uit de voeten kunt. www.dwdrums.com Tekst dennis Boxem

januar i/f ebr uar i 2011

FRET

49

gear&gadgets Kort nieuws

het enkellaags vel met een verstevigende stip in het midden. Dat, gecombineerd met het spe­c iale dempmateriaal uit de EC-series, levert een mooie mix van oud en nieuw op: de Power Center tomvellen. Op de toms produceren de Power Center vellen een open toon met een gemiddeld lange duur, maar ook op de snaredrum bevallen ze prima, mits je wat stevi­ ger muziek speelt. www.evansdrumheads. com De RP-Delay van Rob Papen is eigen­ lijk een vermomd multi-effect; je krijgt hem gratis bij de RP-Verb of koopt hem los voor 49 euro. Van eenvoudige mono/stereo- en tapedelay tot ingewikkelder vormen, de RP-Delay

The Tunes Folk-‘n’-roll Na twee maanden straatoptredens in Frankrijk kwamen The Tunes terug met een stapel liedjes én een originele sound.

Onlangs verscheen hun debuutalbum Pududu! en de band staat op Noorderslag.

Tekst Martijn Govers

T

he Tunes maken een vrolijke mix van folk en rock ‘n’ roll, over een groove die in tweeën is geknipt. Die eclectische, voornamelijk akoestisch mengelmoes - die ze zelf betitelen als folk ‘n’ roll - moest groeien, aldus elektrische gitarist Max Sombroek. ‘Iedereen heeft een andere muzikale achtergrond. Ik heb altijd blues en sixties-achtige rock gespeeld, de drummer veel jazz, terwijl de trekzakspeler van folk houdt. En Misha en Jelle, de zanger en de bassist, zijn meer van de liedjes: Kinks, Beatles, dat soort dingen.’

Het vijftal vertrok in een busje richting Frankrijk om daar liedjes te schrijven, elkaar beter te leren kennen en vooral zoveel mogelijk te spelen. Twee maanden later kwamen The Tunes terug als een hecht ingespeelde band met een stapel liedjes én een duidelijke muzikale richting. Sombroek: ‘We speelden op straat, dus we hadden alleen akoestische instrumenten meegenomen. Dat beviel zo goed, dat dat de basis is gebleven.’

Sombroeks favoriete gitaar is momenteel een Japanse Fender Stratocaster uit midden jaren ’80. ‘Eigenlijk is er niet zoveel meer origineel aan, behalve het hout. Vaak speel ik drie jaar op een gitaar en dan denk ik: dat kan beter.’

Hij verving onder meer het originele vibratoblok door een massief exemplaar van Callaham en de elementen door Seymour Duncan Antiquities.

Live gebruikt Max een Session 15:30 30-watt buizencombo. ‘Session bouwt vooral transistorversterkers, maar heeft ooit vijfhonderd buizenversterkers gemaakt. Ik vind ze te gek. Er zitten twee knoppen op, volume en toon, en een switch om ‘m naar 15 of 30 watt te schakelen.

Die combo klinkt heel vol en open. Ik gebruik wel een Mesa/Boogie V-Twin voorversterker, voor soms een klein beetje meer gain. Voor de rest heb ik nog wat oude troep, zoals een Tube Screamer uit ’81 die iemand toevallig op zolder had liggen.’ www.thetunes.nl

biedt alle keus voor de verwende producer.

Elke delaylijn heeft bovendien uitgebreide effectfuncties. Gelukkig levert sounddesigngoeroe Rob Papen een heleboel goede presets mee, want het zelf programmeren van dit complexe beest met zijn talloze knopjes kan wat tijd in beslag nemen. www.robpapen.com Vo or w ie k ra p i n de r ui mt e zi t maar wel over het grote Moog synthesizergeluid wil beschikken heeft Moog de Slim Phatty bedacht. Deze analoge monofone synth in rackuitvoering bevat twee oscillatoren, één 24dB-filter, twee adsr-envelopes, één lfo en

een modulatiematrix. Met een keur aan in- en uitgangen is de Slim Phatty goed in staat om met de buitenwereld te communiceren én kun je er een extern audiosignaal mee bewerken. www.amptec.be januar i/f ebr uar i 2011

FRET

51

®

L1 Compact.

Eén product. Drie mogelijkheden.

Klomp Muziek ‘s-Hertogenbosch

Muziekhandel Arie Willems Helmond

Hampe Berkel Muziekinstrumenten Amsterdam

Moeskops Muziek Hoorn

Nederland Muziek Almere

Freriks Muziek Amsterdam

Markus Muziekhandel Kerkeland

Klundert Muziek Oisterwijk

Muller Muziek Amsterdam

Feedback Apeldoorn Apeldoorn

Muziekhuis Arons Oss

Feedback Rotterdam Rotterdam

Koster Muziek Bergen op Zoom

Potgieser Beverwijk

Joh. de Heer Muziekinstrumenten Sliedrecht

Feedback Utrecht Utrecht

Vriese Music Palace Doetinchem

Music Supply Dordrecht

Feedback Eindhoven Eindhoven

Muziekcentrum Oostendorp B.V. Wezep

Keunen Audio/Video specialist Venlo

Van Beveren Muziek Gouda

Van Vliet Muziek Woerden

American Guitar Store Enschede

Muziekhuis Guus Arons B.V. Heerlen

Limex Center Heesch

gear&gadgets De studio van…

Krause

Foto Alljan Moehamad

Met haar dampende disco, ruige zang en opzwepende electrobeats deelde ze het podium met bands als The Ting Tings, Ladytron en Vive La Fête en met Kelis tourde ze door Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland: Susanne Clermonts, alias Krause.

Tekst Margreet Westdijk

K

rause houdt van analoge sounds, vocoders en pompende bassen. De Groningse begon in gitaarpunkbandjes als zangeres-gitariste, maar maakte tijdens haar studie aan de Leeuwardense Academie voor Popcultuur voor het eerst kennis met elektronische muziek. ‘Ik was zo enthousiast over alle mogelijkheden. Ik deed een cursus Ableton, kocht een MicroKorg en ging aan de slag.’

Ze bleef wel gitaar spelen: meestal ruige partijen, want ze houdt van een rauwe sound.

Krause werkt thuis met haar MacBook Pro, waarop ze Ableton Live en de nodige plug-ins heeft geïnstalleerd. Ze is gek op haar Arturia Analog Factory - plus midicontroller - vanwege alle oude synthsounds van de Minimoog, Moog Modular, Yamaha CS-80, ARP 2600, Prophet

en de Jupiter 8. Verder werkt ze graag met NI Massive, Korg Legacy Collection (Polysix en Korg MS-20) en Rob Papen Albino. Haar geluidskaart is een Motu 828 MK3. En dat alles dan mooi samengevoegd in een Studio 2 Go flightcase.

Hoewel ze beter gitaar speelt, verkiest Krause toch toetsen en synths boven gitaar. ‘Maar ik kan maar een klein beetje akkoorden spelen, dus die teken ik in met midi. Ik doe alles op gehoor.’ Inzingen doet ze met een AKG Perception microfoon. ‘Die heb ik ook gebruikt voor mijn album No Guts, No Glory.’

In het clubcircuit is ze allang geen onbekende

meer. Live treedt Krause op met drummer Jetse Goris en bassist-toetsenist Daniele Labbate.

En dan komt haar gitaar ook weer tevoorschijn, een Ampeg Dan Armstrong plexiglazen elektrische gitaar uit 1969, versterkt door een Engl buizenversterker. Haar set-up bestaat verder uit een Korg MS-10, Roland Juno 60, een Micro­ Korg, waarmee een Voice Box vocoder van Electro-Harmonix wordt bediend en een Roland SPD-8 drumpad. Bassist Labbate speelt op Sandberg en Fender basgitaren en heeft een Digitech Bass Synth wahwah-pedaal voor bassynth-achtige sounds. www.myspace.com/thisiskrause

R.I.P. Technics SL1200 & Sony Walkman

D

e geruchten gingen al een tijdje, maar nu heeft Panasonic het officieel bevestigd: het bedrijf stopt met de fabricage van analoge apparatuur, zoals mixers en draaitafels. Onder die analoge draaitafels valt ook de beroemde Technics SL1200 uit 1972 (!), jarenlang het werkpaard voor elke dj van naam en faam. Nu zal de SL1200 niet onmiddellijk verdwijnen. Er is nog een voorraad en er zijn er in de loop der tijd zo’n drieënhalf miljoen van verkocht. Maar misschien moet je er nu toch nog maar snel eentje opsporen, om ook in de toekomst nog analoog te kunnen draaien op de beroemdste draaitafel uit de geschiedenis!

Iets minder schokkend is het nieuws dat Sony stopt met de fabricage van Walkmans. Ik hoor het je vragen: werden die dan nog gemaakt?

Jazeker, er zijn werelddelen en generaties waarvoor cassettes nog steeds belangrijk zijn voor de muziekconsumptie. De Sony Walkman

vormde in 1979 het begin van de personal audio-revolutie. Van deze overgrootvader van de iPod zijn er wereldwijd zo’n 200 miljoen verkocht, alleen al van het merk Sony zelf. januar i/f ebr uar i 2011

FRET

53

CDrecensies POP/ROCK

A SILENT EXPRESS NOW! 8BALL MUSIC

Dit moet het doorbraakalbum van eigthies popgroep A Silent Express worden. De 3FM Serious Talent-act werkt al een tijdje aan de weg en tekende bij 8Ball Music (Alain Clark, Miss Montreal). Het Friese viertal scoorde eerder dit jaar een Megahit met Will I Be Around. Op Now! staan meer nummers met hitpotentie, zoals I Never Saw This Coming en Who Are You. Sfeervolle synthesizers, groovy ritmes en pakkende gitaarriffs verzorgen de vaste basis, dit recept wordt een aantal keer herhaald. Now! wordt daardoor snel eentonig, zeker vanwege de vlakke mastering. Grootste struikelpunt is de zang, die kracht ontbeert en te vaak zwakjes voortkabbelt. Of dit alles goed genoeg is om echt door te breken, is daarom nog maar de vraag.

Eyal van der Reep NEDERLANDSTALIG/POP

AMBACHT DE ROES DMC RECORDS

Ambacht is een jonge Brabantse band die zich op het pad van de Nederpop begeeft. Met treffende teksten en muziek waarvan de invloeden strekken tot IOS (de rock), De Dijk (de vrolijkheid en het zwieren en zwaaien) en Abel (de rust en de poëzie) klinkt De Roes aangenaam afwisselend. Ook tekstueel komen er uiteenlopende stemmingen voorbij. Door het veelvuldig gebruik van akoestische gitaren en de speelse opbouw van diverse nummers neigt de muziek op het debuut nog iets teveel naar theatrale kleinkunst, terwijl de band juist beter klinkt in oprechte, intieme nummers als Laatste Zin en Voorgoed Zo Mooi. Een eenvoudige aanpak levert een stoer en volwassen Verloren Tijd op. De

54

FRET

skadeunen in Nummer 206 zitten tussen theater en hitparadepop in. Met Ambacht kun je duidelijk alle kanten op.

NEDERLANDSTALIG/POP

John Buis

Het is tien jaar geleden dat het grote publiek kennis maakte met Abel middels de hit Onderweg. Na de albums De Stilte Voorbij (2000) en Doen En Laten (2002) valt Abel uiteen. Achter de schermen blijft zanger Joris Rasenberg wel actief in de muziek. Naast het schrijven van liedjes voor anderen speelt hij een tijd lang voor gedetineerden. Dat laatste gegeven lijkt een belangrijke inspiratiebron voor zijn comebackalbum 12 Uur. Schetsen van levensverhalen van deze personen, alsook Rasenbergs beschouwende blik en ontmoetingen geven inhoud aan de teksten op 12 Uur. Maatschappelijke observaties krijgen vorm in poëtische teksten. Soms zijn die teksten best pittig; de begeleiding blijft echter over het algemeen toegankelijk en niet al te zwaar op de maag. Rasenberg heeft op 12 Uur wederom de touwtjes in handen; hij schreef zowel de teksten als de muziek van alle nummers. Toch klinkt het nieuwe album als het product van een hele band. De zonnige klanken van toetsenist Erik Smans, het veelal subtiele gitaarspel van Maarten van Damme en uiteraard de zalvende stem van Rasenberg zelf zijn het prominentst aanwezig in de nummers. De vele ontspannen gitaarpopnummers worden een enkele maal afgewisseld met de pianoballade December en wat opgewekte folk(Kwijt) en bluesinvloeden (Mieren Op De Aarde).

Met 12 Uur komt Abel verrassend sterk terug.

HIPHOP/ELECTRO/DUBSTEP

ARVID VLIEGUREN T2 ENTERTAINMENT

Producer Arvid Klijzing zou je kunnen kennen van 10Kilobeats, een creatief muziekcollectief uit Groningen. Hij begon ooit als rapper, ging beats maken en is nu meer iets van interactiedesigner. Oftewel hij bemoeit zich net iets meer met de bijdragen van de rappers op zijn opnames dan gebruikelijk. Iemand die weet wat-ie wil, dat is duidelijk.

In ieder geval maakt hij van hiphop, electro, dubstep en house een bijzonder mengsel dat steeds weer zonder moeite een andere stem draagt. De bijdragen van o.a. Kraantje Pappie, Reazun en Appa & Regga zijn ronduit saai te noemen en slagen er maar niet in om buiten de gebaande paden te treden. De beats blijven daarbij in hetzelfde tempo hangen, maar zijn in ieder geval wel geweldig inventief uitgevoerd.

ABEL 12 UUR WHO’S NEXT RECORDS/EMI MUSIC

John Buis

BELLY SAYS BELLY SAYS

Gabriëlla van Karsbergen.

EIGEN BEHEER

SINGER-SONGWRITER

Belly Says is de nieuwe band van de Utrechtse sing e r- s o n g w r i t e r Ernie Green, de vroegere frontman van Americanaband Polgate. Het titelloze debuut van Belly Says is live in de studio opgenomen en geproduceerd door Henk Koorn (Hallo Venray).

Een uitstekende keuze, want Koorns manier van werken past perfect bij de sound van de nieuwe Utrechtse band: melancholisch, rootsy, rauw, met soms een beetje Neil Young en Bob Dylan. Van alt-country en Americana tot pure rock – met dit album geeft Belly

BJ BAARTMANS VOOR/ACHTER

met Lammers als voorganger, zit muzikaal het best in elkaar. Geeft Baartmans op Achter de mensen met wie hij al die jaren heeft samengewerkt de ruimte, op Voor is er plek voor zijn eigen band Wild Verband. Tussen de nieuwe songs staat ook een aantal vertalingen van ouder werk. Het is, zoals we al dertig jaar van Baartmans gewend zijn, allemaal erg fraai.

CONTINENTAL/MUNICH

Di-Lan Sun

Arjan van Sorge POP/ROCK

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

Says een duidelijk visitekaartje af.

De hoofdrol is voor toetsenist Thijs Heij, die de sound van de band net even dat beetje extra geeft.

Een zeer sterk debuut dat hopelijk een groot publiek zal bereiken.

BJ Baartmans zit alweer dertig jaar in het vak. Voor de singer-songwriter een moment om eens terug te kijken op zijn prachtige oeuvre. Dat doet hij met een speciale dubbel-cd. Op Achter speelt hij met allerlei gastmuzikanten zijn mooiste nummers. Het zijn niet de minsten die meedoen: JW Roy, Frank Lammers en natuurlijk Gerard van Maasakkers. De tracks met Eric de Vries en Roy zijn het best gelukt, maar het slotnummer,

JAZZ

CLAZZ ENSEMBLE DELTA SUITE ZEFIR RECORDS

Als in Amsterdam woonachtige Zeeuw doet het me altijd goed om weer eens iets uit de zuidwestelijke provincie te horen. Vooral bij nieuw werk van Dies le Duc – die met Fanfare Sint Juttemis het publiek zoveel moois heeft laten meemaken – zijn de

verwachtingen hooggespannen.

En inderdaad, het is gemakkelijk ‘high van de Zeeuwse mist’ te worden van zijn werken op Delta Suite. Het twaalfkoppige Clazz Ensemble voert naast werk van Le Duc ook de zevendelige Babel Suite van Dick de Graaf en Delta Dance van Douwe Eisenga uit.

Met een goed gevoel voor jazz werken de uitvoerende muzikanten zich door de modern klassieke composities heen, die niet zozeer de vette klei alswel het licht en de lucht als uitgangspunt hebben. Moe j’s even luusteren!

Arjan van Sorge SOUL/FUNK/JAZZ/POP

DARIUS DANTE KEEP YA HANDS UP PIAS

Een lekker Hammondorgel-intro schudt ons meteen wakker aan het begin van deze

prima cd vol met soul- en funkmuziek. De bekende jazzfunkgrootheid Deodato heeft meegewerkt aan het titelnummer, waarin diens bewerking van het nummer Also Sprach Zarathustra smaakvol verwerkt is. Earth, Wind & Fire kan de vingers aflikken bij de uitstekende cover van Can’t Hide Love, die door Darius ingehouden maar overtuigend gebracht wordt. De zanger heeft een stemgeluid dat ergens tussen Stevie Wonder en Jamiroquai ligt. Vrijwel alle vocalen en instrumenten zijn door hem zelf gezongen c.q. ingespeeld, hetgeen het geheel nog indruk­ wekkender maakt. Darius laat zich van een andere kant zien in de ballad The Words, maar in het algemeen swingt de muziek de pan uit. Live wordt met een twaalfkoppige band opgetreden: gaat dat zien en keep on groovin’!

CD kort

uit 2006. Producer Caspar Falke (Skik, André Manuel) was bij de opnames betrokken. Filthy Nelly heeft een herkenbare sound en weet muziekliefhebbers in elke track te verrassen.

DUBSTEP/JAZZ

BATTERY PEOPLE FLOATING WORLD SOUND CAMP

Rosanne de Boer SINGER-SONGWRITER

HARTOG NO HERO EIGEN BEHEER

BLUESMOTEL BUILT FOR COMFORT

In deze tijd is de titel singer-songwriter bijna voor iedere muzikant weggelegd die een snaar weet te beroeren en een liedje kan schrijven; Hartog daarentegen weet deze eretitel met verve in te vullen.

Hartog (Eysman) maakt een verbluffend mooi vervolg op zijn debuut Storyteller met een fraaie cocktail van subtiel gitaarwerk, ijzersterke arrangementen en een breekbare, gevoelige sound. No Hero is niets meer of minder dan het verhaal van de zoektocht naar de krachtige schoonheid van de muziek.

EIGEN BEHEER

Ferenc Koolen

Battery People uit Amsterdam is een van de projecten van Hielke Praagman van State Of Monc.

Jazzy dubstep (!) die kunstig uit velerlei elektronica geknutseld is, en die wat langzaam op gang komt maar zeker de accu’s doet opladen. Duister en slepend, krachtig, en rijk aan funk en fratsen.

Arjan van Sorge

Kees de Graaff BLUES

SOUL/POP

SOLOMON BURKE & DE DIJK HOLD ON TIGHT

De pretenties zijn groot van BluesMotel, een debuutplaat van een band die bestaat uit een mix van geharde oldies en nog te kneden jonge honden. Een ode aan de Chicago Blues uit de jaren vijftig, dus staat Built For Comfort geheel in het teken van covers van grote namen als Willy Dixon en Big Bill Broonzy. Daar is eigenlijk alles mee gezegd, want covers spelen kunnen deze jongens wel, al voegen ze verder weinig toe aan de originele arrangementen.

UNIVERSAL

Robbert Tilli

Ferenc Koolen FOLK/PUNK

FILTHY NELLY FEZTIVAL! SILVOX

Foto bob bronshoff

De droomcombinatie Solomon Burke & De Dijk is alleen nog op deze cd te genieten. Op de podia zullen we de zelfbenoemde king of soul niet meer samen met ‘onze jongens’ te zien krijgen. De koning is niet meer. Hij overleed op Schiphol net voor we het live mochten gaan beleven. Hoe jammer dat is, bewijst dit prachtalbum. Deze twee giganten waren echt bestemd voor elkaar. Een eerdere samenwerking op De Dijks laatste cd Brussel smaakte al naar meer. Een heel album van deze winnende combinatie levert precies wat je hoopt. Burke werkte echt niet zomaar met deze muzikanten samen, want een orkest zo goed als De Dijk is ook in de VS met moeite te vinden. Wie goed luistert naar De Dijk hoort direct een enorme kennis van én liefde voor het soulrepertoire van vooral labels als Stax en Hi. Het titelnummer klinkt alsof we middenin een sessie zitten met de legendarische Hi Records ritmesectie. Net als je denkt, nu valt Al Green in, hoor je daar de machtige, uit duizenden herkenbare vocalen van Solomon Burke. Dan weer zit je in een Stax- of Muscle Shoals-sfeer. Het is allemaal even raak. En al die goeie nummers? Dat zijn oude bekenden, krakers van De Dijk zelf, mooi vertaald in het Engels door Wouter Planteijdt. Jammer dat we dit meesterwerk niet meer live mogen meemaken!

Euro-speedfolk. Zo noemen de Enschedeërs hun eigen muziek die gevuld is met ingrediënten uit de Balkanpunk en Ierse folk. Heerlijk voor liefhebbers van Gogol Bordello, Shantel en Rapalje. Debuutalbum Feztival! is de langverwachte opvolger van de demo

SINGER-SONGWRITER/POP/FOLK

JESTER OF THE KING GRAVITATION EIGEN BEHEER

Openingstrack Do’s And Don’ts van Judith Moermans tweede album roept beelden op van een meisje dat denkend aan haar geliefde lentebloesem plukt. Het lied sluit perfect aan bij haar debuut Beautiful When You Smile (2005). De singer-songwriter grossiert in dromerige popliedjes met mooie accenten van bijvoorbeeld violist Gideon van Bui­ tenen. Zangles kan Judith wel helpen om meer uit haar stem te halen.

Rosanne de Boer

januar i/f ebr uar i 2011

FRET

55

CDrecensies ROCK

KERSTMIS

DIVERSE ARTIESTEN ANOTHER R'NR NITE

DIVERSE ARTIESTEN CHRISTMAS COVER UP

EIGEN BEHEER

SONIC SCENERY

Deze verzamel-cd bevat nummers van zestien bands uit binnen- en buitenland die in de afgelopen zes jaar op het podium De Walrus in Groningen hebben gespeeld. Elke band stelde belangeloos een studionummer ter beschikking. Zo kun je o.a. luisteren naar De Fuckups, Dr. Snickel & The Medics, The Beavers, Sixtyniners en meer bands met nogal vreemde namen. Eerlijk gezegd ken ik geen van de bands die op dit album staan, maar dat is ook niet zo erg, want het merendeel komt helaas niet boven de middelmaat uit. De meeste nummers zijn uptempo, rock-’n-roll-achtig of punk-achtig en verre van origineel. De enige twee aardige tracks zijn The Trip van Das Audio Combo en Sisters Of Darkness van Multigrade Motoroil. De rest kan helaas niet bekoren.

Nederland heeft geen traditie als het gaat om het uitbrengen van kerstliedjes buiten de hitparade om. Het is daarom verrassend dat op Christmas Cover Up een bonte stoet aan Nederlandse artiesten uit allerlei muzikale windstreken voorbij trekt. De keuze voor de nummers is opvallend en origineel, de muziekstijlen lopen uiteen van singer-songwriter tot alternative rock, Nederlandstalig, folk, lo-fi, hiphop, downtempo jazz en dance. Elke versie is op zijn eigen manier uniek; de uitvoeringen zijn stuk voor stuk stijlvol. De Haarlemse formatie We Cook With Fire opent het kerstbal onstuimig met heerlijke funky soul, Grandmaster O sluit rappend af, daartussen in zijn onder meer Specs Hildebrand, Eddy de Clerq, Roald van Oosten en Jaap Boots te horen. Ondanks de grote diversiteit aan muziekstijlen

Martien Koolen

klinkt Christ­mas Cover Up toch als een harmonieus geheel.

John Buis ELECTRO

Arjan van Sorge

ELECTRIC ALLEY CAT ONE SIZE FITS ALL – THE REMIX ALBUM

ELECTRO/FUNK/ROCK/IMPRO

WHARF RECORDS

Het Utrechts-Amsterdamse trio Electric Alley Cat maakt op electro gebaseerde poprock waarbij het er af en toe ruig aan toegaat; de zang van Jeditah van der Meulen maakt het met haar gekte en scherpte nog wat leuker. Van het in 2009 uitgebrachte debuut One Size Fits All is nu een remixalbum gemaakt, waarbij enkele nummers elkaar soms tot vier keer overlappen.

Maar dat is nergens een bezwaar, want een keur aan bevlogen producers maakt er sowieso een feestje van. Een enkele track is eigenlijk een beetje te donker voor het verder redelijk uptempo en vrolijke verzamelalbum. Liefhebbers van Electric Alley Cat zullen zich zeker niet het leplazarus

HIPHOP

DIGGY DEX LANGE NACHTEN KORTE DAGEN RODEO MEDIA

Wat een slicke gast, en wat doet-ie het toch weer goed – in ieder geval maakt Diggy Dex alias Koen Jansen steeds weer een album waar je niet om heen kunt. De grote massa nog wel trouwens. Vraag me niet hoe en waarom, want ze missen een hoop. Gelukkig weten de echte liefhebbers van Nederlandstalige hiphop met een funky beat, leuke teksten en liedjes met kop en staart de weg. De derde plaat alweer trouwens, sinds 2006.

Voor die tijd maakte hij onderdeel uit van De Amersfoortse Coöperatie oftewel D.A.C., waar ook o.a. Wudstik, Grootmeester Jan en Jiggy Djé aan meededen. In zijn eentje verstouwt hij – net zoals de meeste muzikanten trouwens – ontiegelijk veel werk en sinds de geboorte van zijn kind is het helemaal Lange Nachten, Korte Dagen. Zijn creativiteit heeft er gelukkig niet onder te lijden gehad; het is bewonderenswaardig wat Diggy Dex aan mooie liedjes, meeslepende teksten, meewiegende beats en kekke ideeën tentoonspreidt. Fris en helder, rakelings scherend langs het commerciële deuntjesgedoe, alert en altijd positief gestemd gooit hij zijn talent, toewijding en spaarzame tijd in de strijd. Kwaliteit leveren is de drijfveer en dat is hem hier zeker gelukt. Een unieke stem en een bijzonder geluid in een overvolle markt, dat is-ie.

Arjan van Sorge

56

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

schrikken, maar juist een hoop lol beleven aan deze geheel in de geest van het origineel gemaakte opvolger.

FULLDUPLEXX F.FWD PIAS

Trombonist Louk Boudesteijn is de initiator van Fulld u p l e x x en hij heeft een aantal uitstekende muzikanten om zich heen verzameld. Alle nummers zijn instrumentaal, duren langer dan de gemiddelde popsong en openen met een thema dat gedragen wordt door trombone en saxofoon. Vervolgens komen alle bandleden aan bod om uitgebreid te soleren. Appeltje S en Count Zero 10 klinken lekker funky, terwijl CDWR en Head Down Nose First weer wat experimenteler zijn met veel tempowisselingen. Ook de ballad Fairies is boeiend door de hoofdrol voor gitarist Farhan Otay en de inkleuring van synthesizeren Fender Rhodes-effecten. Wie van de jazzfusiongroep The Brecker Brothers uit de jaren zeventig houdt, kan deze cd onverwijld aanschaffen. Toch maakt Full­ duplexx geenszins achterhaalde, maar gewoon goede instrumentale muziek. Een aanrader.

Kees de Graaff

INDIE/POP/SINGER-SONGWRITER

GLOSSY JESUS TRACES HITORGAN BONTEMPI RECORDS

Traces is al weer het vierde album van Glossy Jesus, een Leids singersongwritersduo.

Waarom ze voor deze bijzondere naam kozen, vertellen ze niet. Jezus was toen hij op aarde rondliep toch weinig glossy… Het Leids singer-songwritersduo vond jarenlang zijn uitdaging in het verkennen van de grenzen van folk, rock en alternatieve pop. Om inspiratie

HIPHOP/ELECTRO

DE JEUGD VAN TEGENWOORDIG DE LACHENDE DERDE MAGNETRON MUSIC/TOP NOTCH

De Jeugd Van Tegenwoordig blijft jeugdig als altijd, maar met het verstrijken der releases wordt De Jeugd wel steeds volwassener. Watskeburt? De kleurrijke hiphopformatie klinkt op de opvolger van De Machine (2008) wederom een stuk wijzer, zowel in opbouw als in teksten, al zullen de praatjes van De Jeugd met dank aan de absurde en humoristische teksten nooit écht burgerlijk gaan klinken. De Lachende Derde opent met Zo Volwassen, Zo Beleefd en Sexy Beesten, twee nummers met een lekker laidback ritme. De rustige raps van Willie Wartaal, Vieze Fur en P. Fabergé geven De Neger Des Heils (Bas Bron) de gelegenheid om de nummers smaakvol in te vullen met een open opbouw en veel old school funk en electro. De verschillen tussen Brons inbreng bij De Jeugd Van Tegenwoordig en zijn eigen cd Ready (2001, onder de naam Bastian) zijn op De Lachende Derde een stuk kleiner geworden. De Lachende Derde onderscheidt zich dan ook vooral muzikaal; Bron zorgt met zijn inbreng voor structuur en toegankelijkheid in de opbouw. De raps van Wartaal, Fur en Fabergé zijn over het algemeen grappig en spitsvondig; in een enkel geval valt het trio in herhaling of zijn de woordspelingen te puberaal flauw (Aldiedingen, Pappa Is Thuis). Naast de single Sterrenstof bevat De Lachende Derde genoeg nummers om live de feestvreugde mee te verhogen.

THE DANCE BREAK THE SILENCE

ep

EIGEN BEHEER

MAKEBELIEVE CITY LIGHTS EP 1 EIGEN BEHEER

BOMBAY SHOW PIG BABY, IT’S A FACE EIGEN BEHEER

TERZIJ DE HORDE A RAGE OF RAPTURE AGAINST THE DYING OF THE LIGHT EIGEN BEHEER

KRAMP ALSJEBLIEFT EIGEN BEHEER

John Buis

te krijgen voor dit vierde album deden ze iets heel anders: ze trokken met de Haagse kunstenaar Theo Koster naar India en schreven daar nummers en namen allerlei geluiden op. De puzzelopdracht aan de luisteraar luidt: vind de Indiase sporen. En vergeet onderwijl niet te genieten van de mooie secuur geboetseerde luisterliedjes die op dit album voorbij komen.

Rosanne de Boer ROCK

GONE BALD WAITING IT OUT

vic, die als Razorblade Jr. (muzikant, dj, radiomaker) als een ware ambassadeur voor de kruising tussen rock en noise door het leven gaat. De gelederen van Gone Bald zijn uitgedund tot een duo en dat komt de muziek niet ten goede: de drummer is vergeleken met zijn vele voorgangers erg blokkerig en hij voegt weinig toe aan het geheel.

Daar waar de gitarist de bas inspeelt, is van kruisbestuiving niet echt sprake en waar geen bas is, wordt die node gemist. Pluspunt is dat er meer ruimte is voor de fantasievolle gitaarpartijen.

ATLANTIS BLIJF BIJ MIJ EIGEN BEHEER

KASHMERE HAKIM THE HILLSINGER EIGEN BEHEER

Arjan van Sorge

NARROMINDED

Jezelf betitelen als de langst bestaande underground rockband van Nederland na The Ex getuigt van enige zelfoverschatting. Maar goed, verder mag Gone Bald natuurlijk wel bogen op jaren van spannende, compromisloze en snoeiharde noiserock. Zanger, gitarist en middelpuntvliedende kracht van de band is Ivica Kosa-

SWING

LILIAN HAK OLD POWDER NEW GUNS ON PRODUCTIEHUIS/ROUGH TRADE

Een van de leukste luisterervaringen van afgelopen jaar is de muzikale trip die Lilian Hak je op Old Powder New Guns in twaalf miniatuurtjes voorschotelt. Met een zwierig gebaar en vaste hand leidt

De Utrechtse popformatie The Dance verbreekt de stilte met het magnifieke Break The Silence.

Het titelnummer van de ep is de missing link tussen eighties new wave en nineties britpop. Het meeslepende Tragic Hero kent een aangename dosis sturm und drang. Iets minder enthousiast en diepgaand is Makebelieve. Het Groningse vijftal houdt het simpel; de opbouw van Breathe Slowly

en Another Night In The Disco is pakkend, maar de nummers kennen door de typische emopopaanpak niet al te veel avontuur en afwisseling. Zowel het gitaarwerk als de drumpartijen klinken net iets te gladjes. Nee, dan is Bombay Show Pig meer in your face: rauw, overstuurd gitaarwerk en gedreven zangpartijen. Suicidal Swans? Heerlijk! De opbouw van Curve Ball gaat, als een honkbal met effect, verschillende kanten op. Baby, It’s A Face bevat heerlijk onberekenbare indierock.

Dancefloor Soldiers? Op de alternative dansavonden zeker! Dat zal bij Terzij De Horde nooit gebeuren. De titel van hun ep, A Rage Of Rapture Against The Dying Of The Light, voorspelt al niet veel goeds. Opener Prometheans begint als een trage combinatie van shoegaze en screamo metal om zo nu en dan over te gaan in rappe black metal. Een niet-alledaagse combinatie die opvallend verrassend en spannend blijft van begin tot eind.

Vooral de doomy gitaarpartijen zijn om heerlijk bij weg te dromen.

Kramp klinkt daarna als een ontnuchterende boze droom. Tekstueel klinkt de band op Alsjeblieft herkenbaar en duidelijk, maar poëtisch hoogdravend is het niet; het gitaarspel is ontdaan van enig gevoel, zo rauw. Alleen Picknick komt er lekker vloeiend uit. In iets mindere mate kampt Atlantis met een gelijksoortig euvel. Het refrein van Blijf Bij Mij blijft wel hangen, maar de stevige gitaarakkoorden roepen weinig emotie op. Kash­ mere Hakim laat op The Hillsinger twee gemoedstoestanden horen die soms heel dicht bij elkaar liggen. Breekbaarheid gaat in Free People ongemerkt over in een soort kinderlijkheid. Iets dergelijks herhaalt hij in Eastern Shore. Het is een kunstje dat hij beter achterwege kan laten. De rest van de ep bevat folk die door de bijdrage van violiste Moniek melancholische momenten kent en die zich verder gemakkelijk laat beluisteren.

John Buis

januar i/f ebr uar i 2011

FRET

57

CDrecensies POP/TRANCE/HOUSE

SANDER KLEINENBERG 5K PIAS

Sander Kleinenberg is geen onbekende in dj-land. Al meer dan tien jaar draait hij in clubs over de hele wereld. 5K is het eerste album dat Kleinenberg uitbrengt.

Het album staat voor de reis die hij de laatste twintig jaar heeft gemaakt en waar dat hem op dit moment heeft gebracht.

Kleinenberg weigert zich naar eigen zeggen neer te leggen bij een enkel geluid.

Dit is iets dat ook duidelijk uit het album naar voren komt. Zoals een echte dj betaamt, lopen de tracks netjes in elkaar over, maar vertonen ze een grote variëteit. Op de opener krijgt hij versterking van de hiphopvocalen van Ace Reign. Remember When, de tweede track, is de eerste single van het album. De samenwerking met Jamie Cullum en het poppy geluid doen vermoeden dat er niets mis is met de commerciële inzichten van Kleinenberg. De tracks die volgen gaan meer terug naar de dance en house, en laten een steviger, funky geluid horen. Ook hier werkt Kleinenberg samen, met onder andere Kraak & Smaak. Als op een clubavond eindigt het album met een after, verzorgt door de zachte stem van Miss Montreal.

Kleinenberg heeft al een lange weg afgelegd. Hij laat zien dat hij zijn publiek kan geven wat het maar wil en met wie hij maar wil. Zijn eigen stempel in het geheel is alleen niet altijd duidelijk.

Elly Bond

ze je door haar zelfgemaakte versie van de melancholie, romantiek, swing en glamour van de jaren dertig, veertig en vijftig. Op 22 hoog in Bangkok knipte ze sample na sample uit filmklassiekers, om deze daarna weer vorm te geven met een heuse band. Een waanzinnige klus, waarbij haar muzikale opleiding goed van pas kwam. Het spel van echt en sample is een vreemde gewaarwording, maar op dit album komt het geen moment gezocht of onnatuurlijk over, daarvoor zijn de liedjes gewoonweg te goed.

Arjan van Sorge JAZZ/LATIN/FUNK

weg van een bigband op zakformaat, zo veelkleurig en groots van opzet is het geluid van de band.

Naast jazz spelen latin en funk de hoofdrol in de groep rondom drummer en producer Phil Martin, die eerder bij The Houdini’s en Praful speelde. Samen met muzikanten van Mendoza Dance Parti en Soulvation staat er heel wat ervaring op plaat en podium. Van de cleane, hijgerige mannelijke zang moet je maar net houden; vocaliste Linda Bloemhard zal met haar invloeden uit swing en disco meer tot de verbeelding spreken, maar in de instrumentale stukken loopt de geoliede machine op z’n best.

THE JAZZINVADERS 3

Arjan van Sorge

UNIQUE RECORDS

NEDERLANDSTALIG/DIALECTPOP

De derde cd heet gewoon 3 – geen poespas dus. Dit in tegenstelling tot de rijkgeschakeerde jazz van het zeskoppige gezelschap uit Rotterdam. Soms heeft hun muziek zelfs wel iets

DE KAST WELKOM THUIS

58

FRET

SYCO PRODUCTIONS

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

Negen jaar na Met Andere Ogen is De Kast weer terug met nieuw materiaal. Het

klinkt vertrouwd, maar ook anders. De jarenlange onderbreking en de uiteenlopende projecten van de diverse bandleden heeft de Friese band hoorbaar goed gedaan. Welkom Thuis klinkt fris en volwassen en straalt een aangename rust en balans uit. De toon van met name het vlotte werk is luchtig en zomers. In de vorm van Helende Liefde, California en het titelnummer bevat Welkom Thuis weer enkele meezinghits in spe. Muzikaal én tekstueel is De Kast nog altijd strijdlustig (De Wereld) en als vanouds vergeet de band z’n roots niet (It Feest, De Hel Foarby). De persoonlijke, reflecterende teksten (De Hemel, Overleven) dragen bij tot een kwalitatief hoog niveau.

Welkom thuis jongens, een sterk comebackalbum!

John Buis DANCE

EELKE KLEIJN UNTOLD STORIES

POP

PATRICK LE DUC SQUARE MOODS CRAZY OYSTER RECORDS

Een toevallige ontmoeting met Paskal Jakobsen van Bløf is in feite de oorzaak van dit opmerkelijke debuut. Le Duc blijkt een talentvolle Zeeuw met een uitstekend gevoel voor liedjesmakerij en een aangename zangstem. Een snuif Bløf is logisch, gezien de intense samenwerking met en opvallende invloed van Jakobsen op de sound van Square Moods. Wellicht een beetje flauw, maar eigenlijk niet te vermijden is dus de conclusie dat Square Moods vooral klinkt als het Engelstalige broertje van Bløf en net wat te weinig eigen identiteit heeft. Een mooie binnenkomer is het natuurlijk wel aan de hand van grote broer. Gaan we ongetwijfeld meer van horen.

Ferenc Koolen

MANUAL MUSIC

Eelke Kleijn is al jaren bezig als dj/ producer en dat gaat hem goed af.

De Rotterdammer reist de wereld over met een mix van techno, house en am­bient, en internationaal wordt zijn debuutalbum uit 2006 bijzonder gewaardeerd. En dan Untold Stories, dat vormgegeven is als één lange track (die vervolgens eigenlijk weer verdeeld is in zestien nummers). Het mengsel van sfeervolle omgevingsgeluiden, mellow wegzakbeats, midtempo softe house en electro werkt vaak goed, maar mist hier en daar de boot.

Dan wordt het allemaal wat te gekunsteld en verslapt de spanning helemaal. Maar toch, veel tracks blijven je gelijk bij en dat wil wat zeggen in het overdadige aanbod in dit gedeelte van de markt. Alles bij elkaar is het een fijnzinnig en met flair geproduceerd album.

Arjan van Sorge

BIGBAND/NU JAZZ

LICKS & BRAINS THE ROAD NOISE MUSIC INDUSTRIES

Het tweede album van Licks & Brains is zo hip dat je terecht kunt spreken van nu jazz.

Het combo onder leiding van arrangeur Rolf Delfos is op The Road nog avontuurlijker en onvoorspelbaarder dan op het debuut Psychopompus (2009). De meeste nummers beginnen lekker toegankelijk, maar gaandeweg gaat het combo los met solo’s en verrassende breaks. Passages geïnspireerd door oude films worden overgoten met een dikke vette laag swingende soul en funk.

De combinatie van wat latin percussieritmes, funk en soul met uiteraard een flinke dosis jazz levert een smaakvolle crossover op. Neem The Moment I Opened My Eyes; van zwoele souljazz glijdt het ensemble moeiteloos richting vette breaks. Dat Licks & Brians met z’n hippe nu-jazz helemaal in het heden staat, onder-

streept de Kraak & Smaak-remix van Multiball.

pletten wordt dat laatste nog eens extra benadrukt. De refreinen geven evenwel een mooie hoopvolle boodschap aan de luisteraar mee (Zolang Je Adem Haalt).

REGGAE

JETLOX LION UNITY

geres Sandy Polderman bedient daarmee vooral de liefhebbers van de zwoelere latinklanken.

RALPH VAN MANEN TEZIJNERTIJD

John Buis

JETLOX MUSIC

John Buis

DMC RECORDS

BLACK METAL

In Amerika hebben artiesten als Wynona Judd en de band Avalon veel succes met zijn nummers, in Nederland is Ralph van Manen voornamelijk bij muzikale fijnproevers bekend. De vraag dringt zich op waarom Van Manen zo weinig op de reguliere radiozenders te horen is. De veelzijdige Veenendaler schrijft op zijn nieuwe album Tezijnertijd liedjes die over het algemeen gemakkelijk in het gehoor liggen, sterke refreinen kennen en prachtige arrangementen bevatten. Het niveau van Tezijnertijd blijft hoog, van begin tot eind.

Alle Dagen Van De Week is een luchtige opener. Vanaf het daaropvolgende Aan ’n Zijden Draad is de toonzetting een stuk intiemer en serieuzer (Anoniem). In de cou-

MISANTHROPIA SLANG DES DOODS

John Buis NEDERLANDSTALIG/POP

ROCK INC.

De black metalband Misanthropia, afkomstig Tilburg, bestaat sinds 2005 en is inmiddels toe aan zijn tweede cd, getiteld Slang Des Doods. Overigens heeft alleen het titelnummer een Nederlandstalige tekst (waarschijnlijk, want dat is niet goed te horen).

Misanthropia maakt bombastische, melodieuze black metal met erg veel afwisseling binnen de nummers. Die worden vaak gedragen door de toetsenpartijen, die soms iets te vrolijk zijn (zoals in Revenge).

De muziek doet geregeld denken aan Dimmu Borgir, maar is minder pakkend. De variatie is in veel nummers namelijk iets te groot om er

LUCKY FONZ III

SINGER-SONGWRITER/POP HOE JE HONING MAAKT TOP NOTCH

Wie dacht dat door de samenwerking met nederhoplabel Top Notch zijn werk zou veranderen, heeft ten dele gelijk gekregen. Otto Wichers, zoals de Amsterdamse singer-songwriter in het echte leven heet, ging niet rappen maar zingt op zijn nieuwe plaat wel voor het eerst in het Nederlands. Hij kiest voor nederpop in plaats van nederhop. Een groot tekstschrijver is Otto niet en dat valt bij dit Nederlandstalige werk extra op. Sterker nog: sommige liedteksten ontstijgen niet eens het niveau van het eerste liefdesgedicht van een tienermeisje. Otto kiest vaak voor eenvoudige eindrijm. En als hij merkt dat hij meer woorden heeft dan er binnen de melodie passen, dan propt hij ze er gewoon tussen. Live ontpopt Lucky Fonz III zich als een charmante stand-up comedian die zijn publiek amuseert met grappen en verhalen. Zijn songs zijn dan ook meer verhalen dan liedjes. Dat bleek al op zijn Engelstalige albums. Otto staat bekend als een artiest die zijn kwetsbaarheid durft te tonen en het belangrijker vindt authentiek over te komen dan gloedzuiver te zingen, maar op deze cd maakt hij het zichzelf te gemakkelijk. De vraag borrelt omhoog of hij durfde te schaven aan zijn eerste ideeën. Lucky Fonz III en zijn band De Felle Kleuren kunnen meer dan ze nu laten zien.

Rosanne de Boer

CD kort

Ondanks het opvallend onopvallend thuisgeflanste hoesontwerp betreft het hier toch echt een volwaardig (mini-)album van Jay Lorou, de frontman van de tijdelijk gepauzeerde reggaeband New Sound Sistim.

Vergeleken met het opwindende geluid van die band zijn de nogal tamme, doorsnee nummers van dit project ietwat saai te noemen. Goed gedaan trouwens, dat wel.

Arjan van Sorge POP

DE MINISTERS ZEEKOORTS EIGEN BEHEER

De Ministers zijn meesters in het

INDIEPOP/FOLK/ROCK

THAT BAND FROM HOLLAND WHALE OF FORTUNE EIGEN BEHEER

Wat moet dit Rotterdamse vijftal plezier hebben gehad bij het opnemen van hun album. Ondanks de bizarre teksten en het BalkenendeEngels, spat de positieve energie uit de speakers. Verwar de speels­ heid in de arrangementen niet met amateurisme, daarmee doe je dit debuut tekort. That Band From Holland blaast en snaart vrolijk door de donkere dagen, als een schitterende, ruwe diamant.

Elly Bond DANCE

VON ROSENTHAL DE LA VEGAZ NOUVELLE CLASSIQUE UNIVERSAL MUSIC

creëren van prachtige beeldende poëtische folkpop. Van de ep Stille Waters is het ijzersterke Zie Ik Je Weer op Zeekoorts terug te horen. Waar de ep uit 2008 vooral akoestisch gitaarspel laat horen, komt er op Zeekoorts veelvuldig een elektrische gitaar voorbij, wat niet alleen een afwisselender, maar vooral ook een krachtiger resultaat oplevert.

De gimmick is overdonderend geweldig en verraadt de vaste hand van een gepokte perspromotor – en dat is dan ook precies het geval bij dit op klassieke muziek gebaseerde dj-compilatieproject van Peter Rosendaal alias PR-Soundsystem. Klassieke sounds & beats in al hun variaties, van slaapverwekkende muzak tot in merg en been doordringend sopraangeweld.

John Buis

Arjan van Sorge

LATIN/FLAMENCO/WERELDMUZIEK

SINGER-SONGWRITER

NUEVO SONIDO DOMINGO

MOON & SUN THE WILD THINGS

EIGEN BEHEER

BEEP! BEEP! BACK UP THE TRUCK

Nuevo Sonida staat vrij vertaald voor Nieuw Geluid. Dat is ook precies wat de band muzikaal levert: een nieuw, zuiderlijk geluid, geïnspireerd door latin, Spaanse flamenco en wereldmuziek en uitgevoerd met typisch WestEuropese instrumenten. Mede door een ingetogen opbouw klinkt het eindresultaat bijzonder toegankelijk. De formatie rond zan-

De Zweedse in Amsterdam wonende beeldend kunstenaar Monica Tormell presenteert zes tropisch getinte, hypnotiserende tracks. De spannende, sjamanistische singer-songwritermuziek is liefdevol vormgegeven en uitgevoerd. Verkrijgbaar op vinyl en via (officiële, gratis) download van de website van het label.

Arjan van Sorge

januar i/f ebr uar i 2011

FRET

59

CDrecensies meteen in te geraken. Misanthropia heeft dan ook wel iets van progmetal in zich. Een band om in de gaten te houden, met bovendien het beste argument om geen corpsepaint te gebruiken: ‘Je nam Adriaan vroeger toch ook serieuzer dan Bassie!’.

Daan de Mooy GRUNGE/GARAGEROCK

NEW KILLER STARS CRASH THEIR PARTIES AND ROB THEIR HOUSES

maken. De lekker in het gehoor liggende en lichtverteerbare meezingers weten de aandacht zeker vast te houden. De band is dan ook geen samengeraapt zooitje beginnelingen. Drummer Bram de Wijs is eigenaar van punklabel Stuck In A Day Records en zanger/ gitarist Bart van Dalen zat voorheen bij electro-act Findel. Mannen dus die het klappen van de zweep kennen. En dat laten ze op It Was All A Dream fijntjes horen.

Gabriëlla van Karsbergen.

DYING GIRAFFE RECORDINGS

Dit drietal jonge honden heeft zich live al vele malen bewezen, maar nu laten ze op hun debuut horen dat ze in de studio ook hun mannetje staan. De energie knalt van dit album af en roept herinneringen op aan Nirvana, Foo Fighters en de Black Rebel Motorcycle Club. Bonkende drums, vette baspartijen en woedende gitaarriffs knallen je boxen uit als je dit schijfje opzet. De gillende, schreeuwende stem van Sytse Bloem doet de rest en zorgt ervoor dat het nummer Fire tot een van de hoogtepunten van dit wervelende debuut behoort. De twee akoestische nummers (Susanne en I'm A Liar) zijn helaas nogal saai en voorspelbaar, maar dat neemt niet weg dat New Killer Stars met Crash... (geweldige titel trouwens) een zeer goed album aflevert. Jammer dat de cd maar 32 minuten duurt!

Martien Koolen POP/ROCK

ONLY SEVEN LEFT IT WAS ALL A DREAM ROUGH TRADE

In veel media al benoemd tot ‘snoepje van de maand’ en ‘droom van vele tienermeisjes’, maar Only Seven Left heeft meer te bieden dan alleen maar uiterlijk vertoon. De op Amerikaanse collegerock en punkpop geïnspireerde muziek laat horen dat het vijftal wel degelijk weet hoe je aanstekelijke popmuziek moet

60

FRET

POP

JOERI PLAIZIER VANDAAG IS VANDAAG DMC RECORDS

Jong en onbekend en dan zo veelbelovend debuteren.

Menigeen zal jaloers zijn op nieu-

weling Joeri Plaizier. De Brabander moet het hebben van zijn stem, en die klinkt als een klok. Hulp van vakmensen krijgt hij wel. Het liedjesschrijvers trio Schumm, Boerboom en Venema voorziet de jonge Plaizier van teksten die soms net iets te volwassen klinken, maar over het algemeen geloofwaardig zijn en bij hem passen (Adem Onder Water). De hand van meesterarrangeur Ralph van Manen is goed hoorbaar: sterke refreinen, een stevig aangezet gitaarakkoord hier, een strijkersarrangement daar, het klinkt tot in de puntjes verzorgd. Alle hulp tilt het niveau van Vandaag Is Vandaag daardoor boven de Hollandse middelmaat uit. Als Plaizier het huidige team om zich heen kan houden, kan de toekomst nog wel eens bijzonder succesvol worden.

John Buis

ULTRA/NEW-WAVE/SYNTH/NEO-KLASSIEK

MEKANIK KOMMANDO IT WOULD BE QUIET IN THE WOODS IF ONLY A FEW BIRDS SING TONEFLOAT

SHADOW OF A ROSE

POËZIEPUNK

RICKY & ARPATLE & THE KOTERS IN HET DOVE OOR EIGEN BEHEER

De doorgrondelijkheid van Spinvis, de pretenties van Ramses Shaffy, de dichterlijkheid van Armand en de humor van Boudewijn de Groot, deze Ricky de Sire is een dichter die zich op een ander plan bevindt. Je komt er alleen niet achter of dat een hoger of een lager plan is. Titels als Suïcideblauw en Dubbele Penetratie mogen er natuurlijk zijn en de teksten gaan veelal over oerdriften en voortplanting, zonder vulgair te worden. Dat pleit voor de man. Zingen kan hij echter niet en zijn voordrachten combineren noch met de elektronische begeleiding noch met de goeie sixtiesband (bekende koppen uit de Amsterdamse scene!). Dat is jammer, maar het doet niet af aan de vermakelijkheid van dit plaatje.

Het is weer eens wat anders en het houdt je wel bezig!

Roland Wetzels

CAT/SUN; MONOTYPE RECORDS

1981... Ultra... debuutalbum…

Nijmegen... flexi-singles...

1979... Blue Bananas... ritmebox... Peter van Vliet... fuzzy/ flanging basgitaren... Cabaret Voltaire... cold-wave... Simon van Vliet... postindustrieel... Mekanik Destruktiv Kommando. Allemaal woorden, die bij bejaarde schizofrene punkers en bouwvallige notenkrakers nog regelmatig door het hoofd jagen. Heden ten dage doorgeëvolueerd naar The Use Of Ashes; gerecyclede muziek voor avontuurlijke breinen. Een prachtig geremasterde overgangsuitgave is het net verschenen album Shadow Of A Rose. Dit audiodocument uit 1985 laat precies horen hoe Mekanik Kommando in rap tempo evolueerde.

Klinkt het begin tachtiger jaren nog als ultra/cold-wave, enkele jaren erna zijn ze al op weg naar tokkelende, pittoreske, neo-klassieke hoogstandjes. Alleen het nasale te veel aanwezige stemgeluid van Peter van Vliet verraadt nog iets te weinig zelfanalyse. Nu is It Would Be Quiet ….. heruitgegeven, komt Monotype met de historische brug en worden alle hedendaagse Use Of Ashes-projecten vastgelegd door het kwaliteitslabel Tonefloat. Het bewijs dat er ook Nederlanders zijn die binnen bepaalde genres vooruitstrevend en toonaangevend blijven.

Hessel Veldman

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

TEX-MEX/DIALECTPOP

ROWWEN HÈZE ZILVER RHAM

Zijn Zilveren jubileum viert Rowwen Hèze, de Pogues van de Peel, met een album met twee behoorlijk verschillende gezichten. Het nieuwe werk is voornamelijk rustig en laat een Rowwen Hèze horen zoals we die de laatste jaren kennen: poëtisch, ingetogen en ontspannen. Wakker Vur De Wekker en Mier, Steeds Mier klinken grappig, terwijl Megje Van Vermeer een melancholische snaar raakt. Met Zilverstroat en D’n Bal krijgt Zilver meer swing.

Hilariteit bereikt een hoogtepunt met het ‘oude’ Niks, Stront Niks; hier is niet tex-mex, maar carnaval en de lokale fanfare is duidelijk van grote invloed geweest. De zes oude nummers komen dan ook allen uit 1987. Als Zilver één ding

POP/ROCK

MOKE MOKE+METROPOLE ORKEST

RATS ON RAFTS THE MONEYMAN

PIAS

Moke gaf een paar jaar geleden zijn visitekaartje af met debuutalbum Shorland en opvolger The Long And Dangerous Sea. Met beide albums slaagde de band erin een sterke indruk te maken. Afgelopen zomer mocht Moke een voorlopig hoogtepunt in zijn carrière beleven. De Amsterdammers stonden namelijk op het podium van Pinkpop met het vermaarde Metropole Orkest onder leiding van dirigent Jules Buckley. Een fantastisch optreden dat nu in zijn geheel is verschenen op cd en dvd. Zet je volumeknop voluit en geniet van het schitterende samenspel van band en orkest. Het klinkt alsof ze niet anders gewend zijn. De muziek van Moke sluit naadloos aan bij de strijkers en blazers en klinkt hierdoor nog voller, krachtiger en melancholischer. Naast het optreden op Pinkpop bevat de cd ook nog drie in de studio opgenomen nummers: de Moke-track Emigration Song en de covers Survive (David Bowie) en Enjoy The Silence (Depeche Mode). De dvd bevat naast het Pinkpop-optreden ook nog een akoestische sessie, de video bij single Switch en beelden achter de schermen.

Moke laat met dit album horen een uitdaging niet uit de weg te gaan en niet bang te zijn nieuwe wegen in te slaan. Benieuwd waar de band ons in de toekomst nog mee gaat verrassen.

SHE BANGS THE RECORDS

Gabriëlla van Karsbergen.

EIGEN BEHEER

ep

JETLOX LION UNITY EIGEN BEHEER

MC TIGRI UNPLUGGED EIGEN BEHEER

PIP & RUUD FREE DEVANI MUSIC

HANDSOME POETS DANCE, THE WAR IS OVER LEVI DAT DAN WEER WEL ABC ENTERTAINMENT

NOTE TO AMY DEFLOWER EIGEN BEHEER

onderstreept, dan is het wel dat Rowwen Hèze zich van typisch Hollandse feestrockband heeft ontwikkeld tot een stijlvol tex-mexgezelschap.

John Buis EIGHTIES POP

SHANE SHU LET’S BURN THIS TOWN JAMMM/ROUGH TRADE

The Way She Talks To Me heette de hit die de in Amsterdam wonende Canadees in 2008 scoorde. Shane Shu speelde in het voorprogramma van Ellen ten Damme. DJ Don Diablo draaide

zijn tweede single All Of Me overal ter wereld. Twee jaar later vindt Shane het tijd voor een nieuw album, Let’s Burn This Town. Hiervoor benaderde hij opnieuw Paul Willemsen. Hij heeft zijn herkenbare eightiespopsound behouden, maar klinkt naar eigen zeggen volwassener en proeft voorzichtig aan soul en funk. Push Me To The Ground is zijn eerste single. Hiervan staat op het album ook een prachtige akoestische versie met Anneke van Giersbergen. De synthesizers en neonkleuren verdwijnen dan even naar de achtergrond en Anneke plaatst haar stem en sfeervol pianospel in de spotlights.

Rosanne de Boer

SKYTAH GIVE IT UP! EIGEN BEHEER

Wat te doen bij gebrek aan geld in een dure periode tijdens een crisis? Snel scoren met een oude indiehit? Dat moet Rats On Rafts gedacht hebben, maar hun stuiterende versie van The Moneyman kan niet half in de schaduw staan van het origineel van Kiem.

De beter geslaagde B-kant Plastic Plaster is een eh… pleister op

de wonde. Jetlox Lion nodigt de luisteraar uit zich te verenigen.

Unity kent meer blijde boodschappen (Peace And Harmony).

Jay Lorou (New Sound Sistem) brengt old school reggae met veel positivisme; zelfs zonder joint een bron van optimisme en genot. Rapper MC Tigri klinkt minder optimistisch. Zoals de titel van de ep, Unplugged, al aangeeft, zijn de nummers vrij van allerlei toeters en bellen. Die werkwijze pakt waanzinnig goed uit; de sobere begeleiding en passende samples versterken de toch al donkere toon van de nummers. Net zo goed, maar weer een stuk luchtiger is Free, de nieuwe single van Pip & Ruud.

Free kent een rustige opbouw, waarmee naar een prachtige climax wordt gewerkt. Mooie samenzang en een refrein dat uitnodigt tot meezingen, alles klopt.

Een hoge notering in de hitparade is hier op zijn plaats. Kan het daar mooi concurreren met een aanstekelijk en opzwepend Dance, The War Is Over. De nieuwe single van Handsome Poets swingt de pan uit met een ongelooflijk pakkend en positief refrein. Toetsenist Nils drukt met zijn eightiessound een belangrijke stempel op een nummer dat er om smeekt massaal meegebruld te worden.

Tijd voor een tip voor de Toppers: Levi. Een typisch geval van stemmen-en-inhaken op gelikte arrangementen. Met dank aan schrijversduo Fluitsma en Van Tijn blijft Levi zowaar overeind.

Dat Dan Weer Wel. Weg met de subtiliteit en braafheid, tijd voor Note To Amy. Deflower wordt overheerst door ronkende gitaren en gedreven zang. Ook op Oak hanteert de band het motto ‘Niet lullen maar spelen’. That’s the spirit! Give It Up! Nergens voor nodig. Skytah hoeft zich nergens voor te schamen met de nieuwe single. Stevig rockend gitaarspel en een krachtige strot kunnen niet vaak genoeg in een hitparade voorkomen.

John Buis

januar i/f ebr uar i 2011

FRET

61

CDrecensies POP/JAZZ

THE SKAKOFONIANS BRINGING SUNDAY BACK

SCHRADINOVA INDIA LIMA OSCAR VICTOR ECHO YOU

EIGEN BEHEER

UNIVERSAL

The Skakofonians grijpen terug naar de vroege jaren zestig. De skagroep slaat met een kermisversie van bluesstandaard Honky Tonky echter de plank volledig mis. Ook de zang hadden ze naar het voorbeeld van de Skatalites beter links kunnen laten liggen. Veltins’ Ska was een knap staaltje feestmuziek geweest, ware het niet dat het Nederlands accent van de zang veel te dik is. Het trombonespel van de zanger is een stuk beter. Aan de indeling van de plaat kan ook nog gewerkt worden: Saturday Night begint met eenzelfde orgelakkoord als je daarvoor in What I Need hoorde. Belgische thuisplaats HouthalenHelchteren ligt ver verwijderd van de roots van ska, zo veel is duidelijk.

Jane Schrama heeft een jaar na het uiteenvallen van Room Eleven haar soloproject Schradinova op de rails gezet. Zelf zegt de zangeres dat het toch echt om een band gaat, alleen heeft ze zelf veel meer in de pap te brokkelen dan bij Room Eleven. Overigens zijn twee leden van de oude band gewoon meegegaan. Het lijkt erop dat Schrama de muzikale vrijheid gevonden heeft waarnaar ze op zoek was. De plaat klinkt bombastischer dan Room Eleven en hier en daar hoor je de val voor een groter publiek.

Daar is overigens niets mis mee, want artistiek levert ze gelukkig niet in. Single Glowing is natuurlijk de blikvanger van de cd, maar het is niet het sterkste nummer. Het album begint met de perfecte opener Draw The Line, dat vooral door de mooie strijkersarrangementen blijft hangen. In Pencil Revolution gaat Schrama de vaudevillekant op. De piano geeft het nummer een heerlijke jazzy boost. Na Glowing gaat het los in Take Off. De stevige gitaren geven de song iets undergroundachtigs. In Dogs Bark gaat Schradinova op de elektronische toer. Het is met zijn flarden Suzanne Vega een van de betere songs op het album. No No No en Carry You Arround moeten samen uitvechten wat de volgende single wordt. De songs hebben elementen die Glowing ook tot een succes hebben gemaakt. Schradinova heeft een heerlijke en kwalitatief hoogstaande plaat gemaakt.

Eyal van der Reep INDIE/POP/EXPERIMENTEEL

SURFACE NOISE MOLDED DYING GIRAFFE RECORDINGS

In 2004 zag Sur­ face Noise het levenslicht. Na het winnen van een music+art prijs doken zij een Rotterdamse kelder in, om daar te experimenteren met synthesizers, buizenmicrofoons en ouderwetse taperecorders.

Door de jaren heen kwamen er zo'n zestig nummers op de plank te liggen, maar tot een album kwam het pas in 2010. Het was het wachten waard. Molded is een spannend debuut geworden, dat verschillende kanten van de band laat zien, maar toch één geheel blijft. De meeste tracks op het album zijn uptempo, vrolijk, en experimenteel. Zo schiet de tweede track van synths naar sambaballen, maar weet het door het pakkende refrein toch te blijven hangen. De zang en samenzang doen denken aan een combinatie van The Beatles, Elliott Smith en

62

FRET

Di-Lan Sun

Weezer en klinken verrassend goed.

TRUE GRIT SORROWVILLE

te raken met verfijnde driestemmige zang en zoetige melodielijntjes. Sorrowville heeft zodoende het karakter van een gemist schot voor open doel. Om met Neil Young te spreken: ‘Are There Any Real Cowboys In This Land?’

EIGEN BEHEER

Ferenc Koolen

Elly Bond ALT-COUNTRY

Deze band uit de Noordoostpolder grossiert in Ameri­ cana-coversongs van artiesten als Fred Eaglesmith en Warren Zevon en gedegen eigen werk. Een heel bescheiden werkje, dit Sorrowville, want na beluistering blijft toch vooral het idee bestaan dat deze band heel wat meer in huis heeft.

True Grit blijft gepast en veel te netjes tussen de geëffende paden en de al lang verkende laantjes en weet desondanks soms even, heel even die verlaten country ziel

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

POWERBILLY

THE TUMBLIN’ GO GO’S DEAD WINTER DAYS EIGEN BEHEER

Lef kan deze band uit het Drentse Roden niet ontzegd worden. Op deze alweer vijfde in eigen beheer uitgegeven cd experimenteert het trio er lustig op los. Was op vorig werk de link naar het jaren-vijftig-rockabillygeluid onmiskenbaar aanwezig, op Dead Winter Days wordt voor-

al een flinke dot gas gegeven met overstuurde gitaren, galmende echo’s en spacy soundeffecten.

Er wordt als het ware een stevige scheut psycho toegevoegd aan het geluid van de GoGo’s. Niet onverdienstelijk, want een nummer als Halloween zorgt voor een heftig hoogtepunt op deze uiterst gevarieerd samengestelde cd.

Minder prettig is het wat eentonige zanggeluid en de theatraal vormgegeven uitstapjes naar de glamourrock, wat een beetje een beeld oproept van Billy Idol in een net iets te lang durende midlifecrisis.

Ferenc Koolen FOLK-’N-ROLL

THE TUNES PUDUDU! EIGEN BEHEER

Foto lieke romein

SKA

Bij The Tunes voel je je weer even kind; bij hun debuutalbum krijg je een stickervel met plaatjes van de bandleden en mag je je eigen inlayboekje vol plakken.

In 2008 noemde 3voor12 The Tunes ‘de belofte van 2008’. In dat jaar won de band de Amsterdamse Popprijs en deed het mee aan de Popronde. Tijdens een tour door Frankrijk deden de Amsterdammers veel speelervaring op. Op Pududu! is hun livesound mooi bewaard gebleven. De vrolijke Amsterdammers labelen zelf hun muziek folk-’n-roll. The Tunes willen boven alles een authentieke sound en als drummer Aram Haagsman daar potten en pannen bij nodig heeft, schuift hij zijn drumstel daarvoor opzij. Het schijfje staat vol aanstekelijke liedjes die je meefluit voor je het door hebt, zoals Apples.

Rosanne de Boer POP/ROCK

TUUR OMDAT IK MOOI WIL ZIJN EIGEN BEHEER

Kijk, jezelf met trots ‘eigenwijze eikel’ noemen – dat kan je al snel voor iemand in-

nemen. Tuur presenteert zich als zodanig, maar vertelt er wel bij dat hij deze keer ook veel aan andere mensen heeft overgelaten.

Alle muziek is in ieder geval wel van de Utrechtenaar zelf: pop/ rockliedjes op stevige, ingeblikte beats, waarbij de zanglijntjes dan weer enigszins richting belerende kleinkunst wijzen. Vooral die zang blijft maar in hetzelfde stramien doorgaan, waar de diverse keyboardgeluiden dan voor de broodnodige afwisseling moeten zorgen. Tien liedjes worden er dan wel erg veel achter elkaar.

Invloeden van reggae, triphop en jazz zijn hier en daar aangenaam door de composities verwerkt, evenals grappige koortjes, zodat het resultaat geregeld aan een zolderkamerversie van Doe Maar doet denken.

Arjan van Sorge HEAVY METAL

VANDERBUYST VANDERBUYST

HEAVY METAL

VORTEX DRINK BAT BLOOD MIGHTY MONSTER RECORDS

Je meest recente album je beste noemen, het klinkt misschien als een cliché, maar in geval van de nieuwste release van Vortex valt het moeilijk te ontkennen. Zonder afbreuk te doen aan eerdere releases en de klassiekers die hieruit voortgekomen zijn, kan gesteld worden dat Drink Bat Blood naast enkele klassiekers in wording (Megalomizer, Drink Bat Blood) vooral opvalt door een perfecte productie. Producer Sasch Menschl voorziet de nummers van een authentiek geluid en hier en daar zelfs leuke koortjes. De band speelt met veel plezier en enthousiasme. Vortex heeft zijn wortels in de heavy metal van begin jaren tachtig en het geluid uit die tijd wordt hier met

VAN RECORDS

ROCK

Na het veel te snel ter ziele gaan van de veelbelovende heavy metal-formatie Powervice maakt gitarist Willem Verbuyst opnieuw deel uit van een grote belofte: Vanderbuyst! Waar Verbuyst met Powervice vooral leunde op invloeden van Iron Maiden, is het titelloze debuut van Vanderbuyst breder geïnspireerd. Ditmaal hebben de jaren zeventig en tachtig hun muzikale sporen achtergelaten. Het trio jaagt er in hoog tempo een zevental nummers doorheen, waarvan opener To Last Forever, Traci Lords en Stealing Your Thunder slechts enkele van de uitschieters zijn. De opnames zijn lekker rauw, het gitaarspel is puntig en compact. De uitvoering van UFO’s Rock Bottom is veelzeggend: gedreven en met vaart – het geldt voor het hele album.

Vanderbuyst laat met zijn ongecompliceerde metal een frisse wind door het Hollandse heavy land waaien.

SHAKING GODSPEED AWE

WE BE NAKED YOU MUST BE ART

opsmuk, het geluid is rauw en recht voor zijn raap. Singer-songwriter Marloes van Asselt gooit al haar frustraties over lust, liefde en ander klein leed van zich af en rockt de sterren van de hemel, maar blijft daarbij toch een dame.

You Must Be Art is een puur rockalbum geworden. Misschien niet erg hip, maar wel eerlijk.

DYING GIRAFFE RECORDINGS

Elly Bond

John Buis INDIEROCK

We Be Naked is niet hip om het hip zijn, We Be Naked is We Be Naked, aldus We Be Naked. Bij deze indierock­ formatie, samengesteld uit leden van onder andere Alamo Race Track, Tomcat en Seedling, is het 'what you see is what you get'.

De sound van de band is geïnspireerd op rauwe sixties- en seventiesmuziek en indierockbands uit de jaren negentig, zoals Bettie Serveert. De nummers hebben een simpele opzet zonder

SINGER-SONGWRITER

PITER WILKENS DE FLEANENDE HOLLANDER EIGEN BEHEER

Vier jaar na de release van It Fugeltsje Yn Myn Gitaar wijdt Piter Wilkens wederom een volledige cd aan Cornelis Vreeswijk. Net als destijds is er veel aandacht besteed aan zowel de opbouw als de teksten van het materiaal. De nummers kunnen

SUBURBAN

Shaking Godspeed is na het uitbrengen van hun uitstekende debuut-ep al lang geen onbekende band meer en op dit albumdebuut laat de band horen wat ze allemaal in huis heeft. Hallucinerende rock gemixt met swingende bluesaccenten, orgels, beukend drumwerk en heftige, bezwerende gitaarpartijen, dat is waar Shaking Godspeed voor staat. Luister maar eens naar de uptempo opener Godspeed en je weet wat je kunt verwachten. Natuurlijk zal de band vergeleken worden met de fameuze Jon Spencer Blues Explosion, maar

het Achterhoekse trio vindt steeds meer zijn eigen geluid. Neem bijvoorbeeld het uitstekende X Ray Eyes, een mix van blues, retrorock en grunge – heerlijk gewoon. Het lange uitgesponnen High Hopes/ High Times is een psychedelisch nummer volgepropt met gitaargeluiden, achtergrondkoortjes, riffs en grunge-elementen en zal voor menigeen luisteraar niet gemakkelijk te verteren zijn. Produc-

tioneel gezien is dit album in ieder geval een stuk beter (lees: commerciëler?) dan hun ep en ook de zang van Wout Kemkens is met sprongen vooruit gegaan. Conclusie: Awe is een fantastisch album, dat je keihard moet afspelen en dat zeker ook in het buitenland indruk zal maken. Favoriet: het nogal experimentele Don't Have Time!

Martien Koolen

Foto sander baks

John Buis

gevoel voor traditie neergezet.

Pompende ritmes, ijzersterke refreinen en vet gitaarspel van Martjo Brongers en Orion Roos zorgen voor veel luisterplezier.

januar i/f ebr uar i 2011

FRET

63

CDrecensies in handen van de Friese troubadour met recht kleurrijk worden genoemd; Wilkens toont zich in de uitvoering van de nummers een veelzijdig artiest. Typisch kale singer-songwriterliedjes worden afgewisseld met prachtig gearrangeerde blues en folk. Opvallend en mooi is Wilkens’ versie van Leadbelly’s Where Did You Sleep Last Night? Het contrasteert op een leuke manier met het kinderkoor in Toeristenklacht. Eigenlijk heeft hij voor elke gemoedstoestand wel een bijpassende soundtrack. De Friestalige teksten en de informatie over de herkomst van de liedjes maken de release meer dan compleet.

John Buis GOTHIC/TRIPHOP

WOOD THE SPACE WITHOUT ANXIETY EIGEN BEHEER

Eyal van der Reep POPROCK

WOOHOO! HUMANS HAVE FEELINGS TOO EIGEN BEHEER

Slimme naam voor een band: altijd positief geladen, internationaal bruikbaar en voor iedereen te begrijpen. Maar helaas ook nogal simpel en onzichtbaar. Van de muziek van het Amsterdamse kwartet kan dat gelukkig niet gezegd worden; daarvoor is de poppy rock te goed en te zorgvuldig opgebouwd. Met de composities maken ze zich er niet al te makkelijk vanaf, zodat verrassende invalshoeken en knap uitgebouwde ideeën volop aan bod komen. Maar ondertussen draait het rockcircus gewoon door. Een eigen stijl ontbreekt en dat levert soms flink slappe liedjes op; de zanger zit er vaak net naast en probeert tevergeefs zijn

HIPHOP

ZWART LICHT NO JUJU TOPNOTCH/NEBULON/UNIVERSAL

’t Is alweer Wonderbaarlijk Wapenfeit ww03! Maar het hele bestaan van de Amsterdamse hiphop/dubstepcrew Zwart Licht zit tjokvol wonderen, zodat nr. 3 wel erg licht ingeschat lijkt. In zo’n geval als dit feit zal het dus echt wel over iets groots gaan, en: inderdaad. In drie jaar vormt de groep bestaande uit producer Hayzee en rappers Akwasi en Leeroy zich om van ruige hiphopact tot gemeen knarsende dubstepmachine, met behoud van alle goede zaken uit de Nederlandse hiphop, trouwens. Een interessante combinatie die vast wel eens ergens vertoond is, maar zo goed als dit trio’s explosieve mengsel hoor je het niet vaak: de beats, de raps, de teksten, alles staat onder hoogspanning en het shockeffect daarvan knalt ongefilterd bij de luisteraar binnen. Zwart Licht begeeft zich in een schemergebied waar niemand zeurt over raps die te lichtzinnig zijn of over dubstepbeats die niet duister genoeg klinken. Gewoon: no juju, geen toverkunsten, maar wel de pure magie van geluid, stem, woorden en emoties. De soundtrack van een betoverde grote stad met al zijn tragedies en extatische momenten krijgt met No Juju weer eens een andere invulling. En daar zitten toch maar weer mooi herkenbare invloeden uit Suriname en Ghana in, waar de roots van Zwart Licht liggen, net zo goed als in Amsterdam-West en de Bijlmer.

Arjan van Sorge

snijdende stemgeluid in een charmante verpakking uit te venten.

Wat meer eigen smoel, en wat

reflectie op de zang zouden wonderen kunnen doen.

Arjan van Sorge

DvDrecensie NEDERLANDSTALIG

STEF BOS IN EEN ANDER LICHT NIEMANDSLAND/COAST COMPANY

In 2009 schrijft Stef Bos in opdracht van een jubilerend NCRV een dozijn nummers op basis van een aantal figuren uit de bijbel. Met de titel In Een Ander Licht bedoelt Bos daarbij een andere, aardse kijk op het

64

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

geloof. De dvd In Een Ander Licht is een registratie van een concert dat Stef Bos met het Metropole Orkest gaf in december 2010 in Apeldoorn. Vanaf het moment dat Bos in beeld komt, is het optreden een boeiende aangelegenheid. De woorden die Bos uitspreekt, de manier waarop hij ze uitspreekt en de expressie op zijn gezicht verraden veel geloof in hetgeen hij doet. Zijn beschouwende benadering van het geloof leidt geen moment tot een prekerig gebeuren. En met zijn Hollandse nuchterheid en een grap op z’n tijd houdt Bos

zijn voordracht luchtig. Muzikaal is de registratie om de vingers bij af te likken; zowel de blazerssectie als de strijkers weten de juiste stemmingen neer te zetten. Vocale bijdragen zijn er van Frank Boeijen, de Amsterdams/ Portugese zanger Fernando Lameirinhas en de Vlaamse singer-songwriter Riet Muylaert/ Jackobond. Er valt over te redetwisten wie de taart en wie de kers is, maar gezamenlijk vormen Bos en het Metropole Orkest een combinatie om van te watertanden.

John Buis

Foto Carista Naömi

Het tweede album van producerduo Wood staat boordevol onafgewerkte duistere muziek die zich experimenteel voordoet. Driekwart van de nummers begint zachtjes en mysterieus, waarna het irritante gekreun van zanger Wouter Loderichs in wordt gezet. Vervolgens zet het duo lelijke didgeridoo-partijen in, om af te sluiten met een verder uitgebouwd einde of gierende

gitaarsolo. Voor een experimentele groep is dat te braaf en voor een popact te lelijk. Spanning speelt een belangrijke rol in de muziek van Wood, maar weet zich niet genoeg te manifesteren door de lelijk afwijkende geluiden die te nadrukkelijk naar voren gemixt zijn. Helaas blijft er daardoor weinig interessants over op deze plaat.

Boekrecensies JACQUES KLÖTERS TOON HERMANS - DE BIOGRAFIE NIJGH & VAN DITMAR

Soms worden biografieën tijdens hun ontstaansfase met tromgeroffel aangekondigd. Zo niet hier.

Of ik heb het gemist, maar opeens belandde een boek over Toon Hermans op mijn bureau.

Met als ondertitel niet ‘een biografie’, maar ‘de biografie.’ Je moet maar durven. Auteur Jacques Klöters durft ook. Het is een magistrale biografie geworden. Onverbloemd schrijft hij over zijn kennismaking: ‘Later pas zou ik merken dat Toon vaak mensen van wie hij iets wilde het gevoel wist te geven dat ze heel bijzonder waren (...). Korte tijd was hij enorm in ze geïnteresseerd (...), tot hij weer een ander object had gevonden’. Maar Klöters schrijft ook vol respect over Toon als artiest, als familieman, en over die ‘angstige maar dappere jongen uit Sittard’, die humor inzette om tragiek en verdriet te compenseren.

Toch realiseert hij zich maar al te goed dat er ook mensen zijn die vinden dat Hermans diep geworteld is gebleven in vooroorlogse Roomse blijheid. De context geeft de biografie een grote meerwaarde. Wie wist er bijvoorbeeld al dat jazzmuziek en abstracte schilderkunst Hermans inspireerden? Misschien meer nog dan het Limburgse carnaval.

Els van Swol

GÉ REINDERS HET ZAKDOEKJE – EEN ZOEKTOCHT NAAR HET VERZETSVERLEDEN VAN MIJN MOEDER. NIJGH & VAN DITMAR

In 2004, een slordige twintig jaar na de dood van zijn moeder, gaat Gé Reinders op zoek naar haar grotendeels verzwegen oorlogsverleden. Zoals veel kinderen van oorlogsslachtoffers is hij opgegroeid met ‘geërfde fantoompijn’ zoals hij het zelf noemt. Het boek is Reinders’ reconstructie van zijn moeders verblijf van mei ’44 tot mei ’45 in gevangenissen in Roermond en Maastricht, kampen in Vught, Ravensbrück en werkkamp Dachau.

In het eerste deel sprokkelt Reinders stukje bij beetje informatie bij elkaar via archiefonderzoeken en gesprekken met de mensen die haar toen kenden of met haar samen in de kampen zaten. In het tweede deel reist hij samen met zijn vrouw naar de plaatsen waar zij destijds verbleef. Reinders vertelt soms verontwaardigd en boos – zijn moeder is zonder enige vorm van proces opgesloten – maar ook met empathie en subtiele humor. Uiteindelijk

vindt hij niet alle, maar wel een aantal antwoorden en aan het eind van zijn speurtocht heeft hij een beter beeld van zijn moeder en wat haar is overkomen. Het Zakdoekje is een prettig leesbaar en persoonlijk verhaal. Het heeft dezelfde charme die Reinders’ liedjes ook kenmerkt: ongekunstelde heldere taal en mooie sfeerbeelden.

Nanou Kurstjens

KEES TABAK NO MORE HEROES CARRERA

De popportretten van Kees Tabak zijn zo herkenbaar dat je ze met recht tot de popcanon mag rekenen. De klassieke foto van een prille Madonna heeft een iconische status en is daarom een goede keus als de voorkant van het boek met hoogtepunten uit het werk van de fotograaf.

De selectie bestaat voor het merendeel uit zwart-witfotografie, passend bij de vele punken new waveportretten. Tabak stond bij sommige punkconcerten soms letterlijk in de vuurlinie, tussen bands en het opgewonden publiek.

De opwinding van het concert contrasteert mooi met foto’s van eenzame muzikanten, zoals Marianne Faithfull, in jaar jas gedoken in een verlaten kale wachtruimte, en Captain Beefheart in zijn eentje aan een leeggeruimde tap. Nederlandse pophelden als Herman Brood, Doe Maar en Golden Earring krijgen meerdere pagina’s toebedeeld. Tussen de foto’s staan tekstbijdragen van onder anderen Peter van Bruggen, Britt Stubbe en Wim Spijkers.

Enige smet op het boek zijn de vele typ- en spelfouten in de foto-onderschriften. Met de naam van Pete Town­shend hebben wel meer mensen moeite, maar ook Ernst Jansz, Henny Vrienten, Soviet Sex, Paris Dandies, Sinéad O’Connor, Ellen Foley, Peter Perrett en Nils Lofgren zijn niet ongeschonden door de eindredactie gekomen.

Gert Verbeek

DIVERSE AUTEURS RASA 40 YEARS RASA

RASA is sinds de jaren tachtig spil in de programmering van wereldmuziek in Nederland.

Het verhaal over dit centrum voor wereldcultuur begint in 1970 in het voormalige Oranje­ huis aan het Paardenveld te Utrecht. Veertig jaar later wordt vanuit de huidige locatie aan de Pauwstraat het jubileum gevierd met onder meer een boek. Het verhaal

over de geschiedenis van RASA wordt daarin afgewisseld met essays over de terugkerende discussie over wat wereldmuziek nu precies inhoudt, Afrikaanse muziek, Latijns-Amerikaanse artiesten, klassieke en traditionele islamitische muziek en Europese Wereldmuziek zoals fado, flamenco, zigeunermuziek, Balkan en klezmer, en dat allemaal binnen de context van RASA. Door het gebruik van verschillende auteurs wordt sommige informatie herhaald, vooral als het gaat over de groeiende diversiteit aan muziekstromingen dankzij de immigratie in Nederland. De voertaal van het boek is Engels en de academisch getoonzette teksten zijn voorzien van de nodige noten. Deze doorwrochte benadering is wat aan de taaie kant voor wie een feestelijk bladerboek had verwacht, maar RASA 40 Years geeft op deze manier wel een goed overzicht van de ontwikkeling van de wereldmuziek in Nederland en de rol die RASA daarbij heeft gespeeld.

Gert Verbeek

JAN COLIJN IK ZEG OEH…! - 35 JAAR DEURDONDEREN CARRERA

Normaal, da’s een band met een verhaal. Hoe eensgezind de band van de speakers afblaast, en dat al decennia lang, zo roerig kan het zijn achter de schermen. Jan Colijn, journalist bij De Telegraaf en tevens verbonden aan de Anhangerschapsbode, het fanclubblad van de band, beschrijft met verve het relaas van de band uit de Achterhoek.

Boegbeeld Bennie Jolink komt uiteraard veel aan bod, maar wat het boek zo bijzonder maakt, is de aandacht aan álle zaken die er speelden tijdens hun bestaan. Huidige bandleden en ex-bandleden spreken zich uit over de band die de Achterhoek op de kaart zette. Het boek is compleet en leest als een trein: de jonge Jolink als kunstenaar in het Amsterdamse, miskend door zijn dialect, zet juist die streektaal in als troef die de band groot zou maken. Als ze hem als een boer beschouwen, nou, dan geeft hij vol gas als pleitbezorger van de boeren. Het geeft de regio een trots, die langzaam maar zeker door heel Nederland rijst. Colijn schrijft zonder poespas en blijft heel dicht bij de bron. Ook de financiële debacles met de fiscus en managers die zichzelf liever verrijken, komen uitgemeten aan bod. Colijn heeft er zich niet gemakkelijk vanaf gemaakt en heeft een zeer treffend verhaal weten te vangen.‘Ik zeg Oeh…!’ is daarom ook meer dan zomaar een boek over de band uit Gelderland.

Bram W. van der Putte januar i/f ebr uar i 2011

FRET

65

demontage van het nummers schrijven en vorm geven.’ Ruben is op jonge leeftijd begonnen met vioolspelen, later kwam daar gitaar en zang bij. ‘Tijdens mijn middelbare schooltijd ben ik in diverse bands gaan spelen. De laatste jaren concentreer ik me meer op het begeleiden van singer-songwriters, zoals Fabian en Coosje Smid. Daarnaast ben ik zelf ook actief als singer-songwriter en beatmaker.’

Demo van de maAND SINGER-SONGWRITER

FABIAN SCHRAMA FABIAN fabianmusic.com

Singer-songwriter Fabian Schrama uit Leidschendam/ Voorburg heeft zich omringd met een kundig gezelschap muzikanten, waarvan Ruben Brinkhuis (viool, gitaar) en Marinka van Aken (zang) dan weer de inner circle vormen. Het is uitdrukkelijk de bedoeling om als trio naar buiten te treden, maar voorlopig zijn de composities nog allemaal van Fabian zelf. Volgens eigen zeggen put hij inspiratie uit ‘het leven, de maatschappij, vergankelijkheid, de stilte, liefde en rosé. Als je het hebt over muzikale invloeden dan zijn het blues, pop, hiphop en Spaanse muziek die ongetwijfeld doorklinken in mijn liedjes, omdat ik met deze wellicht wat vreemde combinatie ben opgegroeid.’ Dus schrik niet, want er is hier wel degelijk sprake van een rappende singer-songwriter – ook al rapt hij heel sporadisch. Gelukkig slaagt Fabian met vlag en wimpel en zelfs als hij niet rapt, hoor je dat hij de hiphop hoog heeft zitten. Fabian heeft een aangename stem die soms wat voor zichzelf lijkt weg te kruipen en soms wat midden in de mond blijft hangen, maar er zit een prettig, licht schurend timbre in, vol en rond. De soepele songs zitten prima in elkaar met refreintjes die haast niet uit het hoofd zijn te krijgen. Een ietwat lijzige en luchtige ondertoon zorgt voor een ontspannen en ongedwongen sfeertje. Een vleugje melancholie, maar vooral veel plezier, sprankelende instrumentatie en simpele maar rake observaties maken het geheel op een overtuigende manier af.

66

FRET

FABIAN SCHRAMA

‘Wat goed is bepaalt het publiek’ Fabian Schrama is een singer-songwriter uit Leidschendam/ Voorburg die onlangs zijn werk en zeker­ heden overboord heeft gezet om helemaal met muziek bezig te kunnen zijn.

Tekst Arjan van Sorge

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

S

amen met Ruben Brinkhuis (viool, gitaar) en Marinka van Aken (zang) heeft Fabian Schrama (1979, Alicante, Spanje) net de EP Fabian uit. De drie ontmoetten elkaar anderhalf jaar geleden. ‘We voelen elkaar goed aan en ieder heeft een unieke waardevolle rol in het geheel’, zegt Fabian. Daarvoor was hij leadzanger en gitarist van de vriendenband Out of the Blue, een bluesband waar Fabian trouwens net uit is gestapt wegens toenemende activiteiten als singersongwriter. Zijn soloproject begon hij al in 2006; daarmee reisde hij stad en land af om op te treden en ervaring op te doen.

Net zoals zangeres Marinka, die tijdens een reis door Australië wat centjes bijverdiende door met de gitaartas open op straat te spelen en zingen. ‘Een hele leuke en leerzame ervaring waarna ik me comfortabeler ging voelen voor publiek.’

Daarnaast heeft ze in een aantal coverbandjes gezongen waaronder pop/rockbandje Juggle. ‘Ik vind covers nog steeds leuk, maar ik merk nu hoe geweldig het is om deel uit te maken van de creativiteit

Omdat het eerst een soloproject was, hebben Marinka en Ruben invulling gegeven aan bestaand werk. Fabian: ‘Ik draag meestal een nieuw liedje aan en we gaan dan bij elkaar zitten om te kijken wat hun invulling kan zijn. En daar komt de klik die we hebben om de hoek kijken. Die is zo belangrijk!’

Wat goed is, bepaalt uiteindelijk het publiek, denkt Fabian. ‘Soms werkt het, soms niet. Ik betrap mij er wel eens op dat als iets goed heeft gewerkt ik ernaar ga schrijven. Dit is een kuil waar ik nooit in wil vallen omdat ik echt wil dat de muziek eerlijk is en vanuit mijn hart ontstaat.’ Marinka: ‘Soms, als we met z’n drieën een nieuw nummer afmaken, gebeurt er iets, wordt er een sfeer gecreëerd in een nummer waar we zelf van staan te kijken. Dat voelt als magie.’

Met het nummer ‘The Time Has Come’ heeft Fabian via ongekendtalent.nl een prijs gewonnen. ‘Hiermee kregen we een deal aangeboden tot wereldwijde online distributie via Distribution Label.

Hiermee zijn we nu in onderhandeling; onze muziek is binnenkort ook via o.a. iTunes verkrijgbaar.’

Om helemaal voor de muziek te kunnen gaan, heeft hij trouwens net het contract met zijn huidige werkgever beëindigd. ‘Hiermee vallen al mijn opgebouwde zekerheden weg, maar de drang om mijn creativiteit de ruimte te geven was op een gegeven moment niet meer te bedwingen. Misschien dat ik wel keihard op mijn bek ga, maar dan wel met een lach op m’n smoelwerk, want ik heb het gedaan! En als ik het nu niet doe, wanneer dan wel?’

MELANCHOLIE

ROCK

ROCK

ROCK/NEW WAVE

BLOOMFIELD ALL THE LIGHTS OUT

BRUUT PITT FEELS LIKE FLYING

CAMP COOLIDGE DEMO

GRAND THEFT APPLE CATEGORIE C

www.bloomfield-music.com

www.bruutpitt.com

www.myspace.com/campcoolidge

www.grandtheftapple.nl

Als er één band is die de ruimte en tijd neemt om melancholie in al zijn aspecten uit te bouwen tot een kunstwerk, dan is dat het Zuid-Hollandse Bloomfield wel. Met al die bladeren om je heen die na een gelukkig leven loslaten van de bomen en hun reis naar het einde in een schitterende curve volbrengen, zou het best wel eens echt teveel van het goede kunnen worden, maar voorlopig is het intens genieten van de bloedmooie, spaarzaam ingeklede en ingetogen liedjes van dit viertal.

Het is haast bovenmenselijk hoe de bandleden zich inhouden en zich volledig concentreren op het overbrengen van schoonheid, spleen en subtiliteit. Een indrukwekkend en ijzersterk debuut.

Check trouwens ook even de mooie en duurzame cd-verpakking van Jakebox uit Zweden.

In tegenstelling tot wat je zou verwachten, is Bruut Pitt uit Boskoop een tweemansformatie, bestaande uit Ruud Rijnbeek en Gerben Klazinga. Samen zijn ze ook de eigenaars van de onlangs geopende studio The Pitt, waar dit album – wel zo makkelijk – is opgenomen. Het bevat tien nummers die de luisteraar een fleurige trip door de (lichtelijk symfonische) zeventiger jaren laten beleven. Dertien muzikanten spelen de cd vol, met een sterrenrol voor Ruud (zang en drums – zonder benen i.v.m. een dwarslaesie) en Gerben (keyboards). De supervette gitaarsolo’s zijn waarschijnlijk van Mark Bogert en ouderwets lekker. Dramatische momenten zijn er volop, evenals keihard rockende riffs, funky fusion à la Rare Earth of Santana en soulvolle samenzang – het kan niet op! Voorwaar een goede reclame voor de studio.

In het voorjaar van 2009 ziet een combinatie van muzikanten uit Den Helder, Hoorn en Amsterdam het licht. De vijf leden van Camp Coolidge hebben een achtergrond in bands als Nine Yards en Absconded en kunnen op internationale ervaring bogen.

Dat is ook gelijk te horen aan de degelijke, goed opgebouwde pop/ rock van de Noord-Hollandse groep. De bas zet samen met de inventieve drummer een echt dragend muurtje neer waarop de twee gitaren de zaak vervolgens verder uitbouwen en de zanger enigszins los van de rest en instabiel zijn gang kan gaan. Enthousiaste samenzang op de juiste momenten creëert een opwindende en plezierige sfeer. De composities zijn niet heel bijzonder, maar zitten goed doortimmerd in elkaar.

Dit is de tweede demo in vijf jaar van Grand Theft Apple uit Maastricht. Het vijftal neemt de tijd, wat behalve aan de productie valt af te lezen aan het feit dat de nummers op deze EP tussen 2007 en 2009 zijn geschreven. Het heeft de liedjes waarschijnlijk goed gedaan, want die zijn mooi gerijpt en tot bloei gekomen. Eenmaal op dreef zet de band een machtig, groots geluid neer dat rechtstreeks uit de tachtiger jaren lijkt te komen. Maar meer dan eens wordt dat ietwat om zeep geholpen door een klungelige, simplistische break of schots en scheef uithalende zang.

Afgezien daarvan klinkt de stem van Maarten gepassioneerd en klaar voor hordes bakvissen en vallen de onhandige uitstapjes in het niet bij het luisterplezier.

ROCK

POP/ROCK

COLINN. DEMO

JULIE BLUE MINDBLOWING

www.colinn.nl

www.julieblue.nl

Het is een bijzondere combinatie: een ervaren vrouwelijke zanger/gitarist, een in electro gepokte en gemazelde tweeling op gitaar en bas en een broekie op drums. Dat is dan COLLIN. uit Overijssel, een band die een stevige portie rock met invloeden uit metal en new wave neerzet. De licht hysterische stem van Jacky Kwast is vaak een plezier om naar te luisteren: wat gaat ze nu weer doen? Alleen overacteert ze meer dan eens. De productie van Martijn Groeneveld (Face Tomorrow, Silence Is Sexy) is supervet en doet de toch al hecht spelende band regelmatig boven zichzelf uitstijgen. De symfonische, gelaagde rock zit tjokvol genadeloze refreintjes en liedjes waar je zeker nog een jaar aan vastzit, met knappe vondsten en weerbarstige breaks – wat wil je nog meer?

Het ontzettend enthousiaste vijftal muzikanten dat Julie Blue vormt, heeft net een leuk debuut gemaakt met deze demo.

De groep uit Zwolle is nog maar een klein jaar bezig, maar laat al een paar verrassende dingen zien.

Zo is daar de prima, stevige zang van zangeres Julia van Alphen, die met een stem vol soul haar eigen weg gaat en toch mooi thuisblijft in het geheel van de band. Nadeel is dat de zangeres de neiging heeft de hele tijd aan het woord te zijn, waar de andere muzikanten ook best wel eens even iets extra’s zouden kunnen doen. De gitarist, toetsenist, bassist en drummer zijn het feestfunkniveau zeker ontstegen en voegen daar vervolgens strakke rockelementen aan toe.

Ondanks alle voorspelbaarheid komen ze daar af en toe eigenwijs mee uit de hoek.

SINGER-SONGWRITER

BRIDGET DEMO www.thisisbridget.com

Als immer nieuwsgierige recensent heb ik natuurlijk gelijk de klooninstructies opgevolgd om mijn eigen Bridget te kweken. Jammer van het vermalen van de mooie krul haar in het cdboekje, en dan is het nog vijf (!) jaar wachten... Maar dan heb je ook wat: je eigen leuke jonge Tilburgse meid met een stem als een klok.

Geheel in lijn met het zelf klonen is de DIY-aanpak van Bridget van Zundert; van het inspelen en opnemen van de liedjes tot het handgemaakte hoesje houdt ze alles in eigen hand. Regelmatig schiet haar stem uit de bocht, erg vaak zelfs, maar de liedjes zijn sprankelend en aangenaam om naar te luisteren.

Nadeel is dat alle vijf songs gelijkmatig en in hetzelfde ritme blijken door te kabbelen en slechts bij vlagen spannend zijn.

THRASHPUNKROCK

BURSTINXEN HEADPHONESWEAT www.burstinxen.com

Het is niet direct te horen dat Burstinxen het soloproject is van Robert Bockting uit Doetinchem. De multi-instrumentalist zet hier zijn beste beentjes voor, steekt zijn handen uit de mouwen en laat gitaar, bas en drums versmelten tot een rauw en ronkend geheel. Sinds 1983 is Robert actief als bassist en singer-songwriter, en zijn liefde gaat duidelijk uit naar zeventiger en ­tachtiger jaren punk- en thrashrock. De maar liefst veertien nummers op de cd hebben een overdonderende, compacte sound, geheel doortrokken van opwinding en ­enthousiasme. Robert weet hoe je een liedje moet schrijven. Menige song blijft goed staande temidden van de muziekgeschiedenis waar hij uit put. Een knap staaltje werk!

januar i/f ebr uar i 2011

FRET

67

demontage ROCK

NEW WAVE

METAL

ROCK/AMERICANA

OFFROAD LOST & FOUND

PARK BENCH PEOPLE DEMO

SEVEN DAYS REMAIN DEMO

MOONYARD ELIOELIO

www.offroadrocknroll.com

www.parkbenchpeoplemusic.com

www.myspace.com/sevendays­

www.moonyard.nl

Als er iets van de band Offroad afspat, dan is dat wel energie en intensiteit. Het viertal mannen uit de regio Helden/Venlo heeft zich vol enthousiasme gestort op het maken van negen nummers die hun grappige eigen gang gaan. De stijl van de band schippert ergens tussen (power/glam)rock, metal, garage trash, new wave en punk en die op het eerste gezicht toch ook weer niet zo bijzondere combinatie brengt een opmerkelijk eigen geluid voort. Je herkent Offroads sound uit duizenden en dat wil wat zeggen in deze tijd. Zwakke punt is de doodnormale zang, die toevallig maar wat mee lijkt te doen. Je hoort dat er een rockbeest schuilt in zanger Jaco, maar het komt er maar niet uit.

De muziek van dit jonge Noord-Limburgse viertal heeft haar voedingsbodem overduidelijk in de jaren tachtig: hakkend, puntig gitaarwerk, drums die het midden houden tussen up-tempo disco en new wave (met zeer herkenbare breaks en roffels opgeleukt) en vierkant pompende bas. De zang daarentegen is weer helemaal van deze tijd. De gitaarpartijen ­kennen nogal wat oneffenheden, maar gaan op de beste momenten ouderwets stevig tegen elkaar in, wat de spanning en hectiek zeker ten goede komt. Evengoed drijven ze elkaar tot gekmakende, galmende hoogtepunten – en ook al klinkt het samenspel dan misschien niet altijd even strak, de slaggitaarduels zijn uiterst effectief. Treffende refreintjes daarentegen zijn erg dun gezaaid en dat is wat jammer met een zo’n levendige en springerige sound.

remainmetal

Erg treurig wordt het niet echt bij Moonyard uit het oosten van het land, al ligt bij de meer in Americana gedrenkte nummers altijd een snik om de hoek. De muzikanten zijn oude rotten in het vak en komen onder meer uit de gelederen van Flavium, Normaal en Bankdirecteuren.

De blues is nooit ver weg, evenals country, southern rock en rock’n-roll. Live speelt de band net zo goed covers als eigen werk, maar op deze EP is het allemaal zelf geknutseld materiaal. Elk nummer doet wat met de luisteraar: meezingen, meestampen, meejanken, meerocken. Net zo goed als hun instrumenten weten ze hoe ze het publiek moeten bespelen – weinig origineel maar gedegen.

METAL

ONWEER HEKSERIJ www.j-production.nl

ROCK

Het lijkt wel of Onweer een abonnement heeft op besprekingen in Demontage. Hekserij is alweer een nieuwe cd van het alter ego van Arthur Havenaar uit Den Haag, die met zelfgebreide, Nederlandstalige rock/ metal aan de weg timmert. Zoals gewoonlijk speelt hij alle instrumenten zelf, maar er is dit keer hulp van zangeres Petra de Winter van Chabliz en gitarist Dave Gulmez. Vanzelfsprekend gaan de teksten over o.a. sabbat, succubus, mummies en hekserij.

Vergeleken met het grootse geluid, het onmenselijk strakke spel en de waanzinnige snelheden van de meeste metalbands is Onweer een hobbydingetje, maar het enthousiasme van Arthur is immens en besmettelijk en hij krijgt uit zijn muziek wat hij wil zeggen. Toch weer petje af voor deze duistere groeidiamant.

SEM WITHOUT MAKING A SOUND

68

FRET

www.semrock.nl

Vanuit Oss sturen Sander, Eke en Michel oftewel SEM een demo met vier tracks. De band haalt de inspiratie vooral uit de new wave, maar ook uit rock en pop. De kwaliteit van de demo is abominabel slecht, maar toch valt er nog wel wat te beluisteren. Het trio drijft voor een groot gedeelte op de bijdrage van Eke Zoll, die zowel de bas bespeelt als zingt. Eke weet duidelijk wat ze wil en haar bas ronkt dan ook stevig boven alles uit; de rest volgt min of meer. Haar stem weet ze wel gescheiden van de baslijntjes te houden, maar, om het diplomatiek uit te drukken, ze bast beter dan dat ze zingt. Sterke liedjes heeft het trio niet, wel mooie jam-achtige stukken die het zeker verder moet uitbouwen.

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

Bruut en bar en boos, dat is Seven Days Remain uit Heerlen, Limburg.

De vijf maten zitten tjokvol frustratie en leven zich helemaal uit met de gezonde combinatie van bier en snoeiharde metal.

De band trekt alles uit de kast van het goede dat metal te bieden heeft, dus je verveelt je geen moment met de gesmeerde overgangen, de vlekkeloze integratie van grunts, gillen en gewone zang, de melodieuze stukken, de powermetal-, speedmetal- en hardcore-uitbarstingen, de ambachtelijke vondsten en de complexe breaks. En altijd zit er dan ook nog iets van een songstructuur in die blijft hangen.

De opnames waren in handen van Tommie Bonajo, het artwork in die van Steven Antoni Leijen, allebei namen om te onthouden. Net zoals Seven Days Remain natuurlijk!

POP/ROCK

MOTEL MOON SOYLENT GREEN

BLUESROCK

www.motelmoon.nl

SUGARTOOSH DEMO

De eerste demo van het Utrechtse Motel Moon is uit.

De groep bestaat sinds eind 2009, niet zo lang dus, maar de vier bandleden speelden al eerder in andere bands met namen als Red Stone, Link, De Jennerband en The Wendies. Enige ervaring is zodoende al aanwezig, en dat hoor je op de vier tracks. Vooral qua spel en liedjes etaleren de heren hun kunnen. Ze nemen de tijd voor een goede opbouw en een gestroomlijnde voortgang en lijken wars van luchtfietserij. De zanger weet wat hem te doen staat, maar zijn stem komt niet helemaal uit de verf en klinkt regelmatig wat onprettig. Iets meer hypnotiserende inslag kan de muziek trouwens nog best wel hebben.

www.sugartoosh.nl

Het Seattle van Nederland is volgens de vier mannen van Sugartoosh nog steeds Lichtenvoorde in het oosten des lands. Inmiddels is de oversteek naar Arnhem gemaakt, maar het enthousiasme voor rauwe en gruizige rock is nog onverminderd groot. Alhoewel, het viertal gaat op de vier nummers van deze demo een stuk relaxter te werk dan op de voorganger. Het lijkt zelfs of de energie wat minder in de stevigheid maar meer in psychedelisch getinte jams is gaan zitten. Niet dat de fut er uit is, maar de nadruk ligt wat minder op raggen en rammen en meer op rake noten. Vooral qua zang worden die echter niet altijd juist getroffen, maar de ritmesectie en sologitaar kapselen dat altijd mooi weer in.

Waar gaat dit heen?

Teksten Arjan van Sorge

liveinholland WAT? FINALES GROTE PRIJS VAN NEDERLAND WAAR? MELKWEG, PARADISO, AMSTERDAM

De jubileumeditie van de Grote Prijs van Nederland was een zeer geslaagde: volle zalen en over het algemeen kwalitatief goede finalisten.

Een verslag.

M

et Nicole Bus kreeg de categorie Singer/Song­ writer na Lucky Fonz III, Marike Jager, Roosbeef, Charlie Dée en Leine opnieuw een winnaar die in staat is om uit te groeien tot een act van formaat. Een dijk van een stem, een prettige uitstraling en goed materiaal maken haar tot de terechte winnaar. De pianist van de jazzy Aïsscha won de Muzikantenprijs. Hij maakte het optreden van de zangeres zeer aan­g enaam. Fraai was ook de samenzang van Tangerine. De zingende tweeling zorgde ook voor een vrolijke noot tijdens de aan- en afkondigingen van hun mooie liedjes. De opmerking ‘onze ouders hadden een platenkast… met platen’ is niet alleen een gortdroge oneliner, maar zegt ook meteen iets over het muzikale erfgoed waar het duo uit put.

Simon & Garfunkel waarden even rond in Paradiso. Niet alleen vanwege de fraaie samenzang maar ook vanwege de zeer mooie composities. De ster van de mid­ dag was toch echt Enlery Mayfield. Geïnspireerd door de gospel en de muziek uit de jaren zeventig zette hij een memorabel optreden neer. Hele andere koek dan Vo­ lendammer Case Mayfield. Hij werd verdiend tweede, maar had het drukker met het bespelen van het publiek dan met het afwerken van zijn songs. En dat was eigen­ lijk een beetje zonde, want zijn liedjes waren heel niet slecht. ’s Avonds was het bij de Rock/ Alternative eindelijk weer eens goed druk. Maar nog fijner was dat er qua muziek ook veel te genieten viel. Veel variatie en van hoog niveau. Alleen Alasca leek een beetje onder te sneeuwen.

Duidelijk werd wel dat de band genoeg kwaliteit bezit. Dat geldt ook voor Zorita. Het achttal kwam

70

FRET

als laatste het podium op en zette een puike show neer, maar de mix van folk uit alle windstreken kwam niet helemaal over bij het publiek. Ook The Fudge (tweede plek en MCN Publieksprijs) speelt bij veel stromingen leentjebuur.

Dat is heel leuk en verrassend, maar kan soms een beetje door­ slaan. De verrassing van de avond was Yesterday’s Man, ongetwij­ feld de meest originele deelnemer van de afgelopen jaren. De bom­ bastische pop kon het publiek niet zo boeien, maar echte mu­ ziekliefhebbers zullen Yesterday’s Man wel op handen gaan dragen.

En dan winnaar Ethereal. Einde­ lijk weer eens een metalband die de show steelt. Het optreden klopte van begin tot eind en vol­ gens de jury heeft de band het in zich om internationaal door te breken. Ethereal kan zich nu al opmaken voor grootse triomfen in Noord-Europa. Of Nederland de band in de armen sluit, blijft de vraag. Ze verdienen het wel, maar metal is hier natuurlijk wel een ondergeschoven kindje.

Een op papier zwakke hiphop­finale blijkt ook in de praktijk tegen te vallen. De Haagse opener Kingsize geeft in twintig minuten een zwak visitekaartje af. Voorzien van twee back-up mc’s en een dj weet deze forse rapper nergens te im­ poneren en rijst slechts de vraag hoe Kingsize het tot de finale ge­ schopt heeft. De Amsterdamse rapper D.Lipps doet het weliswaar iets beter, maar weet in een saaie set ook nergens potten te breken.

Opvallend is het Tilburgse col­ lectief Boef en de Gelogeerde Aap, dat met poëtische lyrics komt op een gelaagd bedje van dub­ step, electro en hiphop. Eigenzin­ nig, origineel en niet altijd goed verstaanbaar door de harde beats, maar wel gewoon fris. Alleen jam­

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

STERKE JUBILEUMEDITIE Nicole Bus

Aïsscha

Ethereal

KaliBwoy

Case Mayfield

Boef en de Gelogeerde Aap

Yesterday’s Man

mer dat de show kort ontsierd wordt door een mafkees die het podium opkomt en de microfoon afpakt van de Gelogeerde Aap, waardoor het optreden even stil komt te liggen. Buitenbeentje is dancehall-artiest KaliBwoy die met een volledige band optreedt, maar erg schreeuwerig en chao­ tisch klinkt. Een van de hoogte­ punten is de Rotterdamse rapper aDISON, die met een rauwe, eer­ lijke hiphopshow en charisma weet te overtuigen. Hilarisch is ten slotte rapper Mr. Polska, een Pool die zijn in bier en wodka ge­ drenkte raps in Oostblokstijl voor­ schotelt. Rauw, energiek en met de nodige zelfspot. De Publieks­ prijs en de Beste Muzikantenprijs gaan terecht naar Boef en de Gelogeerde Aap. Zij hadden ook de hoofdprijs verdiend, maar die is voor de niet bijster originele dancehall van KaliBwoy. Hoezo hiphop?

Dat de dancemuziek steeds meer toe is aan een nieuwe uitdaging blijkt ook tijdens de finale Dance/ Producers. Van de zes finalisten wordt de helft bijgestaan door live muzikanten, aan de overige drie producers de zware taak om hier­ mee te concurreren. Egbert, geen onbekende in de dance-scene met releases op labels als ECRecords en Cocoon Records en

een optreden op Extrema 2010, is de enige die hierin slaagt en eindigt zowel bij de jury als bij het publiek op de tweede plaats. De uit Utrecht afkomstige Mok-C redt het net niet maar weet wel een gevarieerde mix van breakbeat, electro en hiphop weg te geven.

Ook Audiomilch valt niet in de prijzen. Het duo bestaande uit Jap Jap en Morgenfish brengt voor­ namelijk minimal, funk en lounge­ muziek. Gumnaam daarentegen, verovert bij de GPNL de derde plaats met een performance die volgens de jury zowel ‘grootste­ delijk als underground’ van aard is. De derde plaats van de MCN Publieksprijs gaat naar June Miller; een sferisch en strak in elkaar geproduceerde mix opgebouwd uit zware beats vanuit het dubstep en drum ’n bass-genre. De grote winnaar deze avond is Individualism. In tegenstelling tot wat de naam suggereert staat hier een complete band op het podium.

Begeleid door gitaar, basgitaar, drums, percussie en een violiste verovert de slechts zestienjarige Maarten Brijker met een mix van house, dubstep en jazz de harten van zowel publiek als jury.

Tekst Di-Lan Sun, Roel Janssen, Yvonne van Amersfoort Foto’s Sander Baks, Nick Helderman

ALLE WINNAARS

Singer/Songwriter Winnaar: Nicole Bus MCN Publieksprijs: Case Mayfield SAE Institute Beste Muzikantprijs: Geronimo Latumeten (toetsenist Aïscha) Hiphop: Winnaar: Kalibwoy MCN Publieksprijs: Boef en de Gelogeerde Aap SAE Institute Beste Muzikantprijs: Boef (producer/dj Boef en de Gelogeerde Aap) Rock/Alternative: Winnaar: Ethereal MCN Publieksprijs: The Fudge SAE Institute Beste Muzikantprijs: Uri Dijk (toetsenist Ethereal)

Individualism

Dance/Producers: Winnaar: Individualism MCN Publieksprijs: Individualism januar i/f ebr uar i 2011

FRET

71

liveinholland SNELLE SONGS MET KRACHTIGE MEEZINGFACTOR

wie? THE PEDRO DELGADOS waar? P3 PURMEREND

D

e circa dertig aanwezigen komen vandaag niet voor de band, maar voor een Tattoo Halloween Convention met een vage prijsuitreiking van vier cho­ coladeletters. Een plaatje laten zetten gaat overigens niet, want

alle tafels zijn met zeil afgedekt.

Prima omstandigheden voor een feestelijk gezelschap als The Pedro Delgados! Van de schrik jagen ze de eerste nummers er in een ongelofelijk tempo door­ heen. De conventiegangers wor­

den er niet koud of warm van en kijken rustig toe. Een geslaagde zet van de band is een microfoon die de stembanden van drie en soms zelfs vier bandleden tege­ lijk kan verwerken, van dichtbij en op afstand. Ideaal voor een

geheel akoestische band die het liefst in een heel klein café speelt, en ook bevorderlijk voor de be­ wegingsvrijheid. De heren vinden hun draai dan ook snel en ver­ wennen de oren met veelal korte en snelle songs met krachtige meezingfactor. De progressie die de band heeft geboekt op hun onlangs verschenen tweede cd Sing High Sing Low komt ook op het podium uit de verf. Een hechte groep met verledens in de hoofd­ stedelijke punk- en rock-’n-roll­ scenes, vandaar ook de to­meloze energie die veel americanabands vaak helaas ontberen. Langzaam­ aan komt de stemming er zowaar een beetje in, ondanks het lauwe bier. Gaat dat een keer zien, zou ik zeggen, in een goede entou­ rage is het beslist dolle pret!

Tekst Roland Wetzels Foto Arne Coomans

MUZIKALE TEGENPOLEN VERRASSEN

wie? THE PHANTOM FOUR & THE ARGUIDO waar? DB’S UTRECHT

W

at doet zanger-rapper Rudeboy, vroeger van Urban Dance Squad en Junkie XL, bij surfband The Phantom Four? Aanvankelijk was hij ge­ woon een fan die een keer een nummertje mee mocht zingen.

Al snel groeide dat uit tot een bijzondere samenwerking die genoeg inspiratie opleverde voor een complete cd, die samen met

72

FRET

een ‘gewone’ cd van The Phan­ tom Four begin volgend jaar uitkomt. In dB’s verrassen de muzikale tegenpolen de toehoor­ ders met een superstrakke show.

The Phantom Four geeft The Ar­ guido, zoals Rudeboy voor dit project heet, alle ruimte. De kleine explosieve man stuitert over het podium en weet van de eerste tot de laatste minuut het

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

publiek te boeien met zijn ener­ gieke zang, dans en mimiek. De anders wat statische surfband geniet duidelijk van de nieuwe aanwinst en zorgt voor een goe­ de support. De onverstoorbare sologitarist Phantom Frank en zijn levendige nieuwe frontman hebben elkaar duidelijk gevon­ den. Drummer Niels Jansen en bassist Marc de Regt nemen de

koortjes voor hun rekening. Dat deze nieuwe muzikale richting aanslaat, blijkt uit de enthousi­ aste reacties vanuit de zaal en de dansende kluwen mensen vooraan bij het podium. Met het nummer Gun On My Temple zou de band wel eens een stevige hit in handen kunnen hebben.

Tekst en foto’s Lilian van Dijk

DE BAND IS IN TOPVORM

wie? C-MON & KYPSKI waar? VAN GOGH MUSEUM, AMSTERDAM

H

et blijft een bijzondere combinatie, muziek en museum. Zeker als het om een band gaat die gewend is om elek­ trisch versterkt te spelen. In het kader van het Rietveldjaar vond een aantal unieke concerten plaats onder de titel C-Mon & Kypski Play Musical Chairs, in Tivoli Utrecht, de Effenaar Eind­ hoven en het Van Gogh Museum Amsterdam. Laatstgenoemde optreden werd ingeleid met een interview met een tweetal fami­ lieleden van zowel Vincent van Gogh als Gerrit Rietveld. Het hippe volkje dat op de Utrechtse vierkoppige band was afgekomen zal daarvan en van de mooie en confronterende expositie Illusie en Werkelijkheid waarschijnlijk niet veel gemerkt hebben, want de centrale hal (met een soort van podium) en de daar aanwe­ zige bar trokken toch het meest.

C-Mon & Kypski waren in topvorm

wie? RICK TREFFERS MET PRETTIGE VOORUITZICHTEN waar? PARADISO, AMSTERDAM

R

ick Treffers heeft met Pret­ tige Vooruitzichten een voorstelling gemaakt over de legendarische muzikant Rock Truffels. In een uur komen alle clichés die aan een rockheld hangen uitgebreid aan bod: de broer die alles beter weet en doet, de exen, de zanglerares, de in de steek gelaten medemuzikant, de popprofessor die het belang van het idool voor de popmuziek duidt – noem maar op. De grap is dat deze mensen in korte film­ pjes aan het woord komen, af­ gewisseld door liedjes die in steeds weer een andere outfit live door Rock worden uitgevoerd.

De geïnterviewde personen die hun licht op Rock laten schijnen, spelen zichzelf maar toch weer net wat anders. Hilarisch is Leo Blokhuis die met droge ogen verklaart waar De Dijk en Pearl Jam de mosterd vandaan haal­ den, of Paul de Munnik, die dui­

delijk maakt dat-ie liever Truffels & De Munnik had gehad dan met Acda erbij (‘het had toch zo mooi kunnen zijn’). Iedereen speelt met duidelijk plezier mee in het her­ kenbare verhaal van de gecom­ pliceerde persoonlijkheid die achter Rock Truffels schuilgaat.

Veel van de zaken waar muzikan­ ten (ook Treffers) mee te maken hebben, komen in beeld of in de liedjes herkenbaar aan bod: de

spanning tussen Nederland en het buitenland, het gedoe in de band, commercieel gaan of niet, blinde ambities. Treffers speelt met verve, zijn liedjes ontroeren soms. Voor rocker is hij duidelijk niet in de wieg gelegd; zijn fra­ giele en onvaste stem kan beter hoge noten en uithalen vermijden.

Maar alles bij elkaar een aange­ name live rockumentary.

en gingen gelijk los met rechttoe rechtaan rock-’n-roll met een knipoog naar dance. Hoogtepun­ ten waren het moment dat Kyps­ ki zijn drumstel verruilde voor een traditiegetrouw meesterlijke Se­ rato-scratchsessie, waarbij zijn eveneens bebaarde broeders een sterk staaltje community-zingen en -schreeuwen ten beste gaven.

Vanwege het alarmsysteem, dat de tere verflagen van de antieke schilderijen beschermt, zag de band zich in de loop van het op­ treden genoodzaakt zonder zaal­ versterking verder te spelen, maar een kniesoor die daar op lette.

Wat dan weer wel volledig tot zijn recht kwam, was de feeërieke lichtshow met clips en Rietveld­ kleuren op het projectiescherm, de onderkant van de trappen en – metershoog – de wanden.

Tekst en foto’s Arjan van Sorge

DE LEGEN­ DARISCHE MUZIKANT ROCK TRUFFELS

Tekst en foto’s Arjan van Sorge

januar i/f ebr uar i 2011

FRET

73

liveinholland INSTEMMEND GEJUICH VOOR WINNAAR WASTE

Waste

The Routines

The Bunny Bonanza Extravaganza

wat? GESEL XL waar? DIVERSE PODIA, ARNHEM

I

n Willemeen gaat het erom spannen. Want daar wordt op de vrijdagavond de uiteindelijke winnaar van bandwedstrijd de Ge­ sel van Gelderland bekend ge­ maakt, onderdeel van twee dagen Gesel XL. Maar niet voordat de rockende winnaar van vorig jaar, Bandito, heeft gespeeld. Dan is het zover. Onder instemmend gejuich wordt het spelvaardige en jonge Waste uit Duiven tot de nummer één uitgeroepen. Weinig disso­ nante geluiden zijn vanuit het pu­ bliek te horen, integendeel. Het eveneens ferm en strak spelende Despicable Heroes en Orange Maplewood hebben het nakijken en kunnen zich volgend jaar weer inschrijven. Geen onderscheidend originele geluiden zijn in de finale van de Gesel te horen. Wel spel­ vaardigheid. Na de wedstrijd wordt het tijd voor het reguliere weekend­ programma. De livemuziek staat naast Willemeen op nog drie an­ dere podia. In The Stage staan in totaal vijf bands. Waaronder de grunge, groove en rock-’n-roll van het veertig plussende en bij vlagen onverstaanbaar zingende Corduroy. De psychedelische noise van afsluiter Geiser hangt – eenmaal de muur van geluid ontvlucht – op straat nog loodzwaar in het hoofd.

Waarheen nu? Naar Bosch of Luxor? Naar de laatste dan maar.

Met ondermeer MutiaraTEC en Zo Moeilijk staat daar aan het begin van de avond het rappend neusje van de zalm op de hiphop­ stage vertegenwoordigd. Bunny

Bonanza Extravaganza brengt met danseressen en smoezelige nachtclubrock-’n-roll een show stampvol buitenissig vermaak. Tot op de vierkante meter staat het podium van Luxor volgepakt. Dat betekent jammer genoeg ook een zaalgeluid van de gestampte pot waarin de verschillende ingrediën­ ten soms niet van elkaar te onder­ scheiden zijn. Maar voor wie met het oog luistert heeft aan The Bun­ ny Bonanza Extravaganza Show een smakkend smakelijke ervaring.

Het Gelders Popweekend presen­ teert een bonte waaier aan talent op de Arnhemse podia. Talent dat niet alleen live is te zien maar ook middels een expositie van pop­ fotografen in Willemeen aan het publiek wordt getoond. Daarnaast zijn er op de zaterdag workshops in Popcentrum Jacobiberg. Met ondermeer popfotograaf Kees Tabak en publiekstrekker Ruben Block. Deze geeft samen met zijn bassist Monsieur Paul een werk­ demonstratie rockgitaar. De work­ shop loopt vooral op een hoop rock-’n-roll-verhalen uit. Ook wordt er in het popcentrum een workshop grunten georganiseerd bij monde van de niet minder luidruchtige Niek Luinge, Nederlands kampioen 2010. Op veler verzoek is ook weer de cursus songwriting in huis ge­ haald, uitgelegd ditmaal door lied­ schrijver Bertolf. In totaal zijn er acht verschillende workshops. De zaterdagavondmuziek begint in Luxor goed bezocht, maar zal met een lege dansvloer eindigen. Twee­ de band the netherlands zorgt voor veel gespreksstof onder de toeschouwers. Zoveel dat het pu­ bliek boven de muziek uit te horen is. De laatste act in de grote zaal is The Routines. Helaas voor hen gaat het publiek elders kletsen. Toch mag er teruggekeken worden op een twee dagen lang geslaagde en goed bezochte Gesel XL. Ondanks de lege dansvloer bij het toch zeer dansbare The Routines.

Tekst Frank Antonie van Alphen

Geiser

Bandito

Foto’s Ronald Eckringa, Foto­forward en Esmee Ottema

74

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

EEN STAANDE OVATIE

WIE? DENVIS & THE REAL DEAL WAAR? PARKTHEATER, EINDHOVEN

H

et is zitten geblazen deze avond. In plaats van de lokale rocktempel, staand op een betonnen vloer, kiest roerganger Denvis voor het pluche om de nieuwe boreling Join The Circus te presenteren. Aanvangstijd is stipt zoals de theaterwetten voor­ schrijven, maar er druppelen tij­ dens het voorprogramma nog steeds bezoekers binnen. Over een drankje in de zaal wordt niet moeilijk gedaan. Ad van Meurs, Jaap van Beusekom en Bertus Borgers verzetten in korte sets

vooraf alvast de zinnen. Daarna treedt het voltallige circus aan, gekleed in gedistingeerd zwart.

De cowboylaarzen van zanger Denvis steken er mooi bij af. Hij straalt. De veertien bandleden zetten in en brengen een prach­ tige bak met geluid. Vol gaat het de bijkans uitverkochte zaal in. Een duidelijk voorbeeld van muzikale overtuiging. Denvis zwaait mooi over het podium: ingetogen, dan weer voluit, in zijn element. Hij perst er letterlijk zijn ziel uit. Een slang en een kroon

WIE? WOOST WAAR? MERLEYN, NIJMEGEN

R

ockgroep Woost mag zich verheugen in een publiek zonder schroom dat niet aange­ spoord hoeft te worden dichterbij te komen. Het is dringen bij het podium en het concert is bijna uitverkocht. Woost zegt een spe­ ciale band te hebben met Nijme­ gen en bassist Erik Harbers speelt vanavond een thuiswedstrijd.

Woost stond in zijn achtjarig be­ staan vaker in het Nijmeegse danscafé en speelde in 2010 op de Vierdaagse Feesten. Tijdens de Six Minutes South Tour staat hun onlangs op Marike Jagers label verschenen gelijknamige album centraal. Voor deze cd wilden de muzikanten met een serie compacte songs komen.

Compact zijn niet alleen de liedjes, maar ook de show. Het concert

duurt slechts 45 minuten. Zanger KW Toering vertelt na afloop waarom hij bijna alle nummers zonder aankondiging inzette: ‘In de zaal hing een mooie, drome­ rige sfeer. Die wilde ik niet ver­ scheuren.’ Het melancholische Something Beautiful leidt hij wel in: ‘Dit lied gaat over ons. Als band kenden we moeilijke tijden, maar ontdekten altijd weer something beautiful.’ Mooi is dit lied met z’n meeslepende gitaarpartijen, ver­ rassende drumritmes en emotio­ nele zang. Je ziet hoe Toering de pijn herbeleeft. Zweetdruppels op zijn gezicht. Hij veegt ze weg met de mauw van zijn colbertjas. Zijn maten zijn ook in keurig zwart gestoken. Strakke rocknummers als Consolation laten zien dat de Wooostelingen goed op elkaar

hangen boven het podium en geven een treffend beeld als hij The Devil Has Got A Hold Of Me Again zingt. Meer nummers gaan over de strijd tussen het goede en het kwade. Creatie zit daartus­ sen geklemd, die lastige weg van schepping. De band laveert moei­ teloos tussen ingetogen songs en stevige rock. De stem van Denvis plakt er puur op. De mu­ zikale invloeden zijn duidelijk met als gevolg een feest der herken­ ning voor het publiek, dat de band na de finale beloont met een staande ovatie.

Denvis over Join The Circus ‘Het is een project van drie jaar geweest’, verzucht Denvis. ‘Join The Circus is vergeleken met onze eerdere release van een paar jaar geleden wat stijlvaster. De muziek is rock en soul met uitschieters naar obscuurdere dingen. In plaats van heel divers te willen zijn, laten we met deze plaat heel duidelijk zien wat de basis is van Denvis & The Real Deal. Dit is één band. Ik denk dat mensen dat ook moes­ ten horen.’

Tekst Bram W. van der Putte Foto’s Daan Biemans

DRINGEN BIJ HET PODIUM

ingespeeld zijn. De titeltrack im­ poneert, maar meer indruk maakt de melodramatische afsluiter Easier over een gebroken relatie.

Easier kent een langzame opbouw

die past bij de tekst, maar mist de spanning die ontstaat als Woost zichzelf toestaat meer te improviseren.

Tekst en foto Rosanne de Boer

januar i/f ebr uar i 2011

FRET

75

Concertagenda JAN AKKERMAN & BAND

Lola Kite

7 januari De Boerderij Zoetermeer

Groningen

14 januari Plato Groningen 14 januari Groninger Museum

15 januari Patronaat Haarlem 21 januari Larenkamp

Groningen

Rotterdam

Groningen

22 januari Metropool Hengelo 29 januari Oude Pothuys

MY OWN ARMY

15 januari De Oosterpoort

28 januari Muziekgieterij

14 januari Stork on Air Radio West Delft 18 februari Dormibella

Maastricht

Leidschendam

THE NEW SHINING

26 februari Studio 62 Den

29 januari Merleyn Nijmegen 3 februari Paradiso Amsterdam 4 februari Supermarkt Den

Helder

Haag

BOY NAMED SUE

10 februari ATAK Enschede 12 februari Cayen Enkhuizen 19 februari De PIT Terneuzen

Utrecht

4 februari De Peppel Zeist 11 februari LVC Leiden 19 februari De Pul Uden 25 februari Brennels Kraggenburg

2 januari Harmonie Edam 15 januari New Years Festival Lith 30 januari Café de Rode Leeuw

14 januari Fenix Sittard 29 januari De Meenthe Steenwijk

12 maart De Bosuil Weert 19 maart Zeelandhal Goes 26 maart IJsselhal Zwolle

LUCKY FONZ III 15 januari Noorderslag

Ursum

Groningen

DIGGY DEX

20 januari Mezz Breda 21 januari Burgerweeshuis

7 januari Manifesto Hoorn 9 januari DB’s 3voor12

Deventer

Utrecht

27 januari Paradiso Amsterdam

26 januari Vera Club Groningen 28 januari JC Cayen Enkhuizen

MOSS 6 januari Luxor Live Arnhem 7 januari Mezz Breda 8 januari De Vorstin Hilversum 13 januari Machinefabriek

HEIST 7 januari Waerdse Tempel Heerhugowaard

21 januari Poppodium Duycker Hoofddorp

28 januari So What Gouda 4 januari Azijnfabriek Roermond

5 februari Koornbeurs Delft 26 februari Perron 55 Venlo

DENNIS KOLEN 10 januari De Kleine Komedie Amsterdam

14 januari Theater de Purmaryn Purmerend

22 januari Theater Twee Hondjes Hellevoetsluis

6 februari Stadsschouwburg Utrecht

10 februari Theater Hof 88 Almelo

19 februari Theater ‘t Speelhuis

LOLA KITE 9 januari Pakhuis Wilhelmina Amsterdam

15 januari Noorderslag Oosterpoort Groningen

76

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

Foto SIESE VEENSTRA

Helmond

The New Shining

SENSUÀL 7 januari Theater De Leest Waalwijk

14 januari Fulcotheater IJsselstein

21 januari Theater Agora Lelystad

25 januari Theater aan de Parade Den Bosch 26 januari Theater Markant NV Uden

28 januari Theater De Meervaart Amsterdam 29 januari Schouwburg Het Park Hoorn 12 februari Theater de Tramwerkplaats Winschoten 26 februari Theaters Tilburg Tilburg

Sensuàl

SHAKING GODSPEED 7 januari Perron 55 Venlo 14 januari Eurosonic

11 februari 013 Tilburg 18 februari Groene Engel Oss

5 februari Romein Leeuwarden 6 februari Popfront Zwolle

Groningen

15 januari Peppelfest

SPINVIS

VAN VELZEN

Lichtenvoorde

4 februari Theater De Kom

2 februari Zaantheater

21 januari Hedon Zwolle 22 januari Underground

Nieuwegein

Zaandam

5 februari Het Kielzog

Lelystad

Hoogezand

4 februari Schouwburg Cuijk 14 februari Stadsschouwburg

28 januari Supermarkt

11 februari Schouwburg Kunstmin Dordrecht 12 februari Chassé Theater

Den Haag

29 januari Manifesto Hoorn 5 februari Escape Veenendaal

Middelburg

Zwolle

16 februari Schouwburg Orpheus Apeldoorn 17 februari Schouwburg Het Park Hoorn 18 februari Philharmonie

17 februari Theater ‘t Speelhuis

Haarlem

Helmond

19 februari Theaters Tilburg 22 februari Stadstheater

Breda

16 februari Odeon De Spiegel

19 februari Schouwburg Agnietenhof Tiel 23 februari Theater de Veste

Zoetermeer

23 februari Odeon De Spiegel

Delft

Zwolle

25 februari Schouwburg

25 februari Theater Gooiland

Amstelveen

Hilversum

26 februari Philharmonie

26 februari Muziekgebouw

Haarlem

Eindhoven

28 februari Carré Amsterdam

VANDERBUYST 7 januari de Waerdse Tempel

ZWART LICHT

Heerhugowaard

8 januari Underground

8 januari Metal Assault

Lelystad

Wurzburg

15 januari Podium Victorie

9 januari Mezz Breda 22 januari The Rambler

Alkmaar

Eindhoven

Groningen

27 januari Patronaat-Cafe

29 januari Perron 55 Venlo 17 februari Mezz Breda 25 februari Burgerweeshuis

Haarlem

Moss

29 januari Monsters Of Mariaheide Mariaheide 4 februari Rock Cafe Den Engel

15 januari Noorderslag

Deventer

Den Helder

januar i/f ebr uar i 2011

FRET

77

0251-236263 edbos@xsnow.com

www.juliansas.com

adv_sas_90x60mm.indd 1

OPEN DAGEN

Audio Engineering Diploma Digital Film Making & Animation Electronic Music Production Home Studio Production Bachelor Degree in Audio Production : VONDEN OPEN A ri 1 februa

am 1 Amsterd ari 12 febru m a d r e tt Ro edu w w w. s

ae.

Bel voor een gratis brochure pakket: SAE Institute Rotterdam 010-4117951 SAE Institute Amsterdam 020-6228790 55 vestigingen wereldwijd

23-08-10 11:43

festivalagenda EUROSONIC 12, 13, 14 januari GRONINGEN

A Liquid Landscape, A La Din, Alamo Race Track, Antillectual, awkward i, Baskerville Live, Blaudzun, Daily Bread, De Keefmen, De Staat, Death Letters, DeSpeech, Destine, DeWolff, Eisenhower, Eklin, Go Back To The Zoo, Klerkx and the Secret, Knalpot, Kraantje Pappie, Laura Jansen, Moss, My Favorite Scar, My Pro-

MakeBelieve, Memphis Maniacs, Moss, Only Seven Left, Palmbomen, Perquisite, Ruben Hein, Schradinova, The Black Atlantic, The Opposites, The Secret Love Parade, The Tunes, Tim Knol. www.eurosonic-noorderslag.nl

DE VRIENDEN VAN AMSTEL LIVE 21, 22, 23 en 26, 27, 28 en 29 januari

Groene Engel

Jan.

MONSTERS OF MARIAHEIDE

Concertagenda

29 januari MARIAHEIDE

Banane Metalik, Revoker, Blaas Of Glory, ROKOBAMAdeejays, Dog Eat Dog, Stahlzeit, Jersey Devil, Stahlzeit, Texas Hippie Coalition, My Favorite Scar, Vanderbuyst. www.monstersofmariaheide.com

Za 08 Hunting The

Robot + Krach & Die Lui

Vr 14 God Dethroned Vr 21 The Upsessions Vr 28 Chef’ Special

ROTTERDAM

FEBRUARI

Paceshifters

Vr 18 Shaking

Godspeed + Charlie Jones + Bigband + Sunnpimp + Paceshifters

ONLINE TICKETS EN INFO OP WWW.GROENE-ENGEL.NL GROENE ENGEL, KRUISSTRAAT 15 5341 HA OSS / 0412-405504

WINTERBORN

pane, New Red Fading, Nikoo, Paceshifters, Ralph de Jongh, Shaking Godspeed, Stefan Schill Band, The Black Atlantic, Tim Knol, Waylon, Wende e.a.

3J’S, Alain Clark, Acda en de Munnik, Di-rect, Bløf, Caro Emerald, Frank Boeijen, Laura Jansen, Xander de Buisonjé, Guus Meeuwis, Within Temptation.

www.eurosonic-noorderslag.nl

www.vriendenvanamstel.nl

NOORDERSLAG

BATTLE JUICE XL

15 januari

23 januari

ROEKROCK

GRONINGEN

NIJMEGEN

5 februari

A Silent Express, Bart van der Lee, Baskerville Live, Beans & Fatback, Chef’Special, Dazzled Kid, DeWolff, Eefje, Eins, Zwei Orchestra, Go Back To The Zoo, Gomes vs Brutuzz, Goslink, Handsome Poets, Houses, I am Oak, Jungle

by Night, Kensington, Kleine Viezerik, Krach, Lilian Hak, Lola Kite, Lucky Fonz & de Felle Kleuren,

Sticks & A.R.T. (Alledaagse Waanzin), Fresku, Boef & De Gelogeerde Aap, Proef! Keizersnede presenatie, Discipline met NLS en Victoire, Dj Nemon, Ra (host), Bboy Battle, Mc Battle, Mc Battle, Bboy Battle, Mc Battle, Beat Battle, Leah Luchtloper (host), Dj Artiztik

WEIDUM

30 januari ROTTERDAM

Luxury Stranger, Karmadeva, Chameleons, Vox Sophya, La Lune Noire, Spirals. www.baroeg.nl

www.doornroosje.nl

Alpine Pack, Noint?, Autumn, Nuff Said, Capeman. www.roekrock.nl

STROCKS 5, 6 februari STREEFKERK

Belvis, Melojustice, Coco Bongo & the Bonfire Ranch of Love, januar i/f ebr uar i 2011

FRET

79

festivalagenda Smalltown Nobodies, Festiart, Wally Preyll, Johnny Valentino, Red Hot Chilies.

podium uitgelicht

www.strocks.nl

STUKAFEST 9 februari EINDHOVEN

Peter Katz e.a. www.stukafest.nl

CROSS-LINX 17 t/m 20 februari Utrecht, Eindhoven, Groningen, Rotterdam

Efterklang, Peter Broderick, The National, Sharon van Etten, Owen Palett. www.cross-linx.nl

ENERGY 19 februari UTRECHT

dB’S POPPODIUM

Airbase, Kutski, AN21, Lange, ATB, Marco V., Avicii, Jochen Miller, DJ Hardwell, Moguai, Tiësto, Simon Patterson, Sander van Doorn, Tocadisco, Ferry Corsten, Wippenberg, Eddie Halliwell, Wolfgang Gartner, Sander Kleinenberg.

CAB-RONDOM 100

www.energythenetwork.com

SOURCE ON ICE 26 februari ZWOLLE

Speedy J, Surgeon, Joris Voorn, Floating Points, Ricardotobar, Kyle Hall, Scuba, 540 Soundsystem (360 + Darko Esser), Serge, Melon, Thomas Martojo, Bert De Rooij & Dollkraut, Olff Cultural Playground: The Big Fridge, Inuit University, Abandoman, Pieter Bouwman, Adrian Schvarzstein www.sourcefestival.nl

FABRIQ 27 februari DEN BOSCH

The Black Atlantic, Sleep Party People, Fair Ohs, Suuns, Lars Ludvig Löfgren, The War On Drugs, Nils Frahm. www.w2.nl

3534 BE UTRECHT JEROEN BOEKHORST (PROGRAMMEUR)

dB’s IN HET KORT Jeroen Boekhorst: ‘Met de programmering beweegt dB’s zich in de niches van het niet onaanzienlijke popaanbod in de stad Utrecht. Wars van de muzikale waan van de dag is hier van alles mogelijk. Van electro tot metal, van singer-songwriters tot dubstep. Je vindt het hier en niet zelden zie je het talent hier voor het eerst. Zo kon je The Black Lips, Marike Jager, Great Lake Swimmers, GEM of King Khan hier zien voordat ze doorgroeiden naar de grotere podia in stad en land.

Zonder noemenswaardige structurele subsidie voor een podium met 140 producties per jaar is dB’s erin geslaagd uit te groeien tot de broedplaats van popcultuur in stad en provincie Utrecht. Geert kan trots zijn...’

beetje door elkaar: metalheads, hiphoppers, indierockers, oude bluesknakkers, you name it. Bovendien heeft de Nederlandse Popacademie (ROC MiddenNederland) bij ons zijn thuisbasis.

En in een broedplaats die muziek ademt, worden initiatieven geboren. Zo konden wij bijvoorbeeld in de embryonale fase al kennismaken met Kyteman en zijn circus die bij ons in de zaal hun show handen en voeten hebben gegeven.’

HOOGTEPUNTEN DE KOMENDE TIJD? Jeroen Boekhorst: ‘Check voor een volledig overzicht onze website, maar het vermelden waard zijn in ieder geval 8 januari Dÿse (Duits stonerduo dat al op Roadburn furore maakte) & Vanderbuyst (de terugkeer van de NL hardrock!), 9 januari Club3voor12/ Utrecht met unplugged optredens van Diggy Dex, Novack, Eefje & Lost Bear, en 21 januari Too Tangled (de Belgische Kills!).’ www.dbstudio.nl

WAT MAAKT dB’s UNIEK? Jeroen Boekhorst: ‘Het bijzondere aan poppodium dB’s is dat het is gevestigd in oefenruimtecomplex dB’s, het grootste oefenruimtecomplex van MiddenNederland. Hierdoor zijn de lijnen tussen muzikanten, publiek en podium kort. Alles loopt zo’n januar i/f ebr uar i 2011

FRET

81

VolgeLingen

Colofon

10

20

Waarom ben je de fanclub begonnen?

‘Nadat ik Stevie Ann in een uitzending van Goedemorgen Nederland op televisie had gezien, ben ik gelijk op internet meer informatie over haar gaan zoeken. Ik heb toen ook gezocht naar de fanclub, maar die was er helemaal niet. Ik heb toen een heel eenvoudig forum aangemaakt en daar is een andere fan op ingesprongen. Hij vond dat Stevie meer verdiende en heeft het forum verder uitgebouwd tot een complete website. De fanclub an sich is nog niet helemaal wat het moet het zijn. Er is een forum, we plaatsen wat foto’s en ik hou een agenda bij, maar we kunnen de andere fans nog niet goed bereiken. We zijn nog aan het bedenken hoe we dit verder kunnen aanpakken. Het zou mooi zijn als we op den duur ook prijsvragen zouden kunnen opzetten voor het winnen van tickets, cd’s en merchandise. We hebben al contact met haar management en we gaan daar zeker binnenkort voor zitten.’

Waar loop je tegenaan wat betreft de fanbase?

WIE CHANTAL GERRITS (34) UIT ALMELO IDOOL STEVIE ANN BIJZONDER INITIATIEF­ NEEMSTER VAN DE STEVIE ANN FANCLUB

‘Niet iedereen in Nederland weet wie ze is.

Veel mensen in mijn omgeving kennen haar ook niet. Stevie Ann? Is dat een zanger? is wat ik vaak hoor. Dus ik hoop dat ze snel wat meer bekendheid krijgt. Bij Ilse DeLange heeft het ook vrij lang geduurd voordat ze echt doorbrak. Eigenlijk gebeurde dat pas met The Great Escape. Er moet gewoon een nummer zijn dat het grote publiek pakt.’

Wat maakt Stevie Ann in jouw ogen een bijzondere artiest?

‘Wat ik bijvoorbeeld heel bijzonder aan haar vind, is dat ze covers op een heel eigen manier kan zingen. Ze heeft een akoestische versie van Toxic van Britney Spears. Ik hoorde het voor het eerst bij Giel Beelen op 3FM. Ik vind het erg knap hoe ze van zo’n overgeproduceerd nummer iets moois kan maken.’ www.stevieannfanclub.nl

januari

FRET MAGAZINE is een uitgave van Muziek Centrum Nederland. FRET verschijnt zes keer per jaar in een oplage van 20.000 stuks en wordt gratis verspreid via ruim 600 distributiepunten.

Coverfoto: Daniel Cohen Hoofdredactie: Tiemen Koopman Eindredactie: Tiemen Koopman, Gijs Grob Redactie: Ellen Bokkinga, Ruud Lekx, Di-Lan Sun, Gert Verbeek Fotografie: Daniel J. Ashes, Sander Baks, Manon Bruininga, Daniel Cohen, Ralf Collaris, Alex de Groot, Dimitri Hakke, Nick Helderman, Annie Hoogendoorn, John Klijnen, Anna van Kooij, Hans Kreutzer, Isabel Nabuurs, Paul Salemink, Joni Spaan, Sieze Veenstra, Ruud Verhalle, Angelique van Woerkom, Christel Wolters Medewerkers: Frank Antonie van Alphen, Yvonne van Amersfoort, Yoast van Baardewijk, Rosanne de Boer, Elly Bond, Dennis Boxem, John Buis, Monique Demarteau, Lilian van Dijk, Steven Faber, Sjoerd van der Goot, Kees de Graaff, Niels Guns, Arnold van Huet, Willem Jongeneelen, Roel Janssen, Gabriëlla van Karsbergen, Ferenc Koolen, Martien Koolen, Ro Krom, Casper van der Kruit, Edgar Kruize, Alex Kunst, Roel Janssen, Daan de Mooy, Coert van Mourik, Stan Novak, Bram van der Putte, Eyal van der Reep, Stefan Robbers, Michiel Roelse, Pieter Sabel, Jasper Schoon, Arjan van Sorge, Peter van Sparrentak, Tom Springveld, Di-Lan Sun, Renate Sun-Louw, Nancy Tjalondo, Hessel Veld­­man, Bas Verbeek, Ronald Wetzels, Peter van der Wijst Ontwerp: Peter te Bos/Twizter Layout: Sanne van den Berg, Lisbeth van Lintel (LandGraphics), Cyril Koopmeiners, Marcel Willemsen (Keijser18 Mediaproducties) Concertagenda: Marie-Anne Eij (agenda@mcn.nl) CD-recensies: Marie-Anne Eij Gear & Gadgets: Mark van Schaick, Erk Willemsen, Ernst-Jan Jonkman Advertentieverkoop: Keijser 18 Mediaproducties (Ollie Schmitz, Ronald Willemsen), tel: 020-6755308, ollie@k18.nl, ronald@k18.nl. Advertenties sturen naar ads@k18.nl Drukwerk: www.printerface.nl / Senefelder Misset Redactie: Rokin 111, 1012 KN Amsterdam tel: 020-3446000, fret@mcn.nl Abonnementen: Abonnementsprijs binnenland: € 19,95 per jaar, buitenland € 25 per jaar (6 nummers).

Abonnementen kunnen op ieder tijdstip ingaan en lopen automatisch door: tenzij 30 dagen voor de vervaldatum schriftelijk wordt opgezegd

Foto hp

Tekst Nancy Tjalondo Foto Manon Bruininga

82

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 1

Administratie & adreswijzigingen: Firma Nic. Oud, tav Kathleen van der Kolk, tel: 072-5671018, fax: 072-5622393, info@nicoud.nl, Postbus 4600, 1700 AX Heerhugowaard Voor de meest recente nieuwtjes, extra demo- en cd-besprekingen en tal van andere popinformatie lees FRET ook digitaal: www.fretmagazine.nl, www.myspace.com/fretmagazine

NEEM NU EEN JAARABONNEMENT

EN KIES 2 WELKOMST-CD’S! EN DAT VOOR MAAR € 19,95 PER JAAR* We hebben weer een aantal prachtige cd’s voor je uitgezocht waarvan je er twee mag uitkiezen. Maar je kunt natuurlijk ook twee andere cd’s uit de lijst selecteren.

LUCKY FONZ III HOE JE HONING MAAKT

DE JEUGD VAN TEGENWOORDIG DE LACHENDE DERDE

ja ja ja ja ja ja

Stuur mij voor € 19,95 een jaar lang (zes keer) FRET, en als welkomstgeschenk de cd’s (2 aankruisen):

● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

L ucky Fonz III - Hoe Je Honing Maakt D e Jeugd Van Tegenwoordig - De Lachende Derde Z wart Licht - No Juju G are Du Nord - Greatest Hits Kensington - Borders Peter Pan Speedrock - We Want Blood B askerville - Disco Biscuits L ucky Fonz III - Hoe Je Honing Maakt J acqeline - Good Life G o Back Too The Zoo - Benny Blisto A t No Bikini Beach - The New Bikini B oemklatsch - Spontaneous Combustion B ertolf - Snakes & Ladders Want Want - Mijn Meisje Vindt Me Leuk Zoals Ik Ben C ords - Collage Z ea - The Beginner Tim Knol - Tim Knol B oris - Live My Life Live Ellen Ten Damme - Durf Jij? A nneke van Giersbergen – In Your Room C -Mon & Kypski - We Are Square L eona - Strut It! J B Meijers - Catching Ophelia Moke - The Long & Dangerous Sea The Madd - Are Pretty Quick Heideroosjes - 20 Years: Ode & Tribute L avalu - Hope Or Liquid Courage The Gathering - The West Pole A ndré Manuel En De Ketterse Fanfare - Tjuup The Sheer - Here And Now And Long Before Elle Bandita - Queen Of Fools (zolang de voorraad strekt)

ZWART LICHT NO JUJU

GARe DU NORD GREATEST HITS

FRET is gratis af te halen op zo’n 600 locaties in het land. Althans, zolang de voorraad strekt. Wil jij het risico vermijden dat je misgrijpt, neem dan een jaarabonnement. Je ontvangt dan zes nummers op je deurmat voor maar € 19,95 per jaar!

Vul nu onderstaande bon in en profiteer van een jaar lang FRET en kies twee welkomst-cd’s. Wil je een nog ruimere keuze, neem dan een abonnement op www.fretmagazine.nl Stuur de bon in een ongefrankeerde envelop naar: Fa. Nic Oud, Antwoordnummer 849, 1700 WB Heerhugowaard. Faxen kan ook: 072-5622393

✁ Naam

M/V

Adres Postcode Woonplaats Land E-mail Telefoonnummer Ik heb het afgelopen half jaar geen abonnement op FRET gehad.

Handtekening Stuur geen geld, je krijgt een acceptgiro thuis gestuurd. *) abonnementsprijs buiten Nederland: € 25,00 per jaar

1986-2011

WWW.FEEDBACK.NL

25 jaar boordevol muziek!

ROTTERDAM

Ceintuurbaan 191 3051 KC Rotterdam Tel: 010 - 275 73 73

EINDHOVEN

Generaal Bothastraat 3 5642 NJ Eindhoven Tel: 040 - 281 59 96

APELDOORN

Laan van Westenenk 108 7336 AZ Apeldoorn Tel: 055 - 578 74 54

UTRECHT

Biltstraat 90 - 92 3572 BH Utrecht Tel: 030 - 273 35 44