Erasmusw Polscew roku akademickim 2009/10 by Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

Erasmus w Polsce w roku akademickim 2009/10

2009 10

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Warszawa 2011

Erasmus w Polsce w roku akademickim 2009/10

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu „Uczenie się przez całe życie” Warszawa 2011

Druk sfinansowano przy wsparciu Komisji Europejskiej ze środków programu „Uczenie się przez całe życie”. © Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Warszawa 2011 Fundacja ponosi całkowitą odpowiedzialność za treść niniejszej publikacji.

Teksty: Małgorzata Członkowska-Naumiuk, Renata Smolarczyk Współpraca (wykresy): Renata Decewicz, Tomasz Jasiński, Anna Rogowicz-Pierzchała Redakcja: Małgorzata Członkowska-Naumiuk Korekta: Agnieszka Pawłowiec Opracowanie graficzne i skład: Eliza Goszczyńska Druk: Drukarnia TOP DRUK – Ryszard Zelkowski ul. Nowogrodzka 151 A 18-400 Łomża

ISSN: 1734-9427 ISBN: 978-83-62634-62-0

Narodowa Agencja Programu „Uczenie się przez całe życie” ul. Mokotowska 43 00-551 Warszawa tel.: 0 22 46 31 321 faks: 0 22 46 31 021 www.frse.org.pl www.llp.org.pl www.erasmus.org.pl

Spis treści Wstęp

Informacje ogólne i terminologia

Erasmus 2009/10 w pigułce

Budżet programu w roku 2009/10

Działania typu „mobilność” w Polsce w roku 2009/10

Wymiana studentów w Europie

Wymiana studentów w Polsce

Wyjazdy

Wyjazdy na studia

Wyjazdy na praktyki

Przyjazdy studentów zagranicznych uczelni

Przyjazdy na studia

Przyjazdy na praktyki

Wymiana pracowników uczelni w Europie

Wymiana pracowników uczelni w Polsce

Wyjazdy

Wyjazdy w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych

Wyjazdy na szkolenia

Przyjazdy pracowników zagranicznych uczelni

Intensywne kursy językowe (EILC)

Projekty typu kurs intensywny (IP)

Information in English: Erasmus in Poland in 2009/10 – some statistics

Wstęp Erasmus to obecnie największy i najlepiej znany program Unii Europejskiej wspierający mobilność i współpracę w dziedzinie szkolnictwa wyższego. Jak pokazują statystyki, studenci oraz pracownicy polskich uczelni chętnie i aktywnie w nim uczestniczą. W roku 2009/10 liczba wyjazdów na studia i praktyki za granicą wzrosła o 4,6% w stosunku do roku poprzedniego, a pod względem liczby wyjazdów pracowników uczelni Polska zajmowała – już kolejny raz – pierwsze miejsce w rankingu ogólnoeuropejskim. Również jeśli chodzi o wykorzystanie budżetu programu, osiągnęliśmy wyjątkowo dobre wyniki – fundusze przyznane naszemu krajowi na wspieranie mobilności wykorzystaliśmy niemal w stu procentach. W wydawanej co roku publikacji „Erasmus w Polsce” prezentujemy zestawienia, wykresy i podsumowania dotyczące realizacji programu Erasmus przez polskie uczelnie na tle danych pochodzących ze wszystkich krajów uczestniczących w programie. Statystyki zostały sporządzone na podstawie zbiorczych danych opublikowanych przez Komisję Europejską oraz sprawozdań końcowych składanych przez uczelnie do Narodowej Agencji programu „Uczenie się przez całe życie”. Niniejsze opracowanie zawiera ogólne dane statystyczne, natomiast szczegółowe zestawienia pokazujące udział poszczególnych polskich uczelni w Erasmusie znajdują się w materiałach dostępnych na stronie internetowej www.erasmus.org.pl.

Zespół programów Erasmus, Erasmus Mundus, Tempus, Eksperci Bolońscy Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

Informacje ogólne i terminologia Erasmus w programie „Uczenie się przez całe życie” Erasmus – program Unii Europejskiej dla szkolnictwa wyższego – wspiera międzynarodową współpracę szkół wyższych, umożliwia wyjazdy studentów za granicę na część studiów i na praktyki, ułatwia mobilność pracowników uczelni, a także stwarza uczelniom możliwości udziału w międzynarodowych projektach wraz z partnerami zagranicznymi. Studenci są największą grupą docelową programu – w latach 1987/88–2009/10 z oferowanych w programie wyjazdów skorzystało 2 278 459 studentów. Od roku akademickiego 2007/08 Erasmus jest częścią programu „Uczenie się przez całe życie” (LLP – the Lifelong Learning Programme), którego celem jest podnoszenie jakości i atrakcyjności kształcenia oraz ułatwianie międzynarodowej współpracy i wymiany w dziedzinie edukacji. Kraje uczestniczące w programie Erasmus w roku 2009/10: 27 krajów członkowskich UE: Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Litwa, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy; 3 kraje Europejskiego Obszaru Gospodarczego: Islandia, Lichtenstein, Norwegia; 2 kraje kandydujące – Chorwacja i Turcja. Możliwości dla poszczególnych grup odbiorców Uczelnie W programie Erasmus mogą uczestniczyć szkoły wyższe, którym Komisja Europejska przyznała Kartę Uczelni Erasmusa (Erasmus University Charter), uprawniającą do ubiegania się o fundusze na dofinansowanie konkretnych działań przewidzianych w programie. Uczelnie mogą prowadzić wymianę studentów i pracowników, koordynować kursy intensywne Erasmusa (Intensive Programmes) lub brać w nich udział jako partnerzy, a także organizować kursy językowe dla studentów zagranicznych (EILC). Mają również możliwość udziału w projektach wielostronnych Erasmusa dotyczących np. opracowywania nowych programów nauczania, rozwoju potencjału badawczego i dydaktycznego, współpracy z przemysłem itp. Ponadto uczelnie mogą brać udział w sieciach akademickich Erasmusa oraz w tzw. działaniach horyzontalnych. Studenci W ramach Erasmusa studenci mogą wyjechać na uczelnię w innym kraju uczestniczącym w programie na część studiów (na okres od 3 miesięcy do jednego roku akademickiego) lub do zagranicznego przedsiębiorstwa na praktykę (3–12 miesięcy). Obowiązuje zasada jednokrotnego wyjazdu – student może wyjechać jeden raz w celu studiowania i jeden raz w celu odbycia praktyki, niezależnie od tego, na ilu kierunkach studiuje. Warunkiem ubiegania się studenta o wyjazd jest udział jego macierzystej uczelni w programie Erasmus. Studenci mogą też wziąć udział w kursie intensywnym Erasmusa – jeżeli w projekcie tego typu uczestniczy ich wydział, a kurs dotyczy ich dziedziny studiów. Mogą również uczęszczać na wykłady lub innego rodzaju zajęcia prowadzone przez zagranicznych wykładowców lub specjalistów przyjeżdżających na ich uczelnię w ramach Erasmusa. Projekty typu kurs intensywny Kurs intensywny programu Erasmus – to projekt realizowany przez grupę uczelni z różnych krajów, polegający na opracowaniu i przeprowadzeniu intensywnego cyklu zajęć dotyczących specjalistycz-

nego zagadnienia w danej dziedzinie albo tematyki interdyscyplinarnej. Wyjątkowy, międzynarodowy charakter kursu wynika stąd, że zarówno prowadzący go nauczyciele akademiccy, jak i studenci – uczestnicy kursu – pochodzą z różnych krajów. Pracownicy uczelni Nauczyciele akademiccy mogą wyjeżdżać do partnerskich uczelni za granicą w celu prowadzenia tam zajęć dydaktycznych. Natomiast wszyscy pracownicy uczelni mogą się ubiegać o wyjazdy szkoleniowe do zagranicznych uczelni lub instytucji. Inne możliwości udziału pracowników w Erasmusie to m.in. uczestnictwo w projektach typu kursy intensywne oraz w projektach wielostronnych i sieciach, w które są zaangażowane macierzyste jednostki pracowników.

Terminologia związana z programem Erasmus Działania zdecentralizowane programu Erasmus – to działania programu Erasmus, za których koordynację są odpowiedzialne narodowe agencje programu w poszczególnych krajach, a nie centralnie Komisja Europejska. Działania zdecentralizowane Erasmusa obejmują:  wymianę studentów (Student mobility),  wymianę pracowników uczelni (Staff mobility),  realizację projektów typu kursy intensywne Erasmusa (Intensive Programmes, IP),  organizację kursów językowych Erasmusa (Erasmus Intensive Language Courses, EILC). Działania (zdecentralizowane) typu „mobilność”:  wyjazdy studentów w celu zrealizowania części studiów na zagranicznej uczelni,  wyjazdy studentów na zagraniczne praktyki,  wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych na uczelniach zagranicznych (oraz przyjazdy specjalistów z zagranicznych przedsiębiorstw/instytucji w celu prowadzenia zajęć dla studentów, finansowane z tej samej pozycji budżetowej),  wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia. Działania scentralizowane podlegają bezpośredniemu nadzorowi Komisji Europejskiej; ich obsługę techniczną zapewnia powołana przez Komisję Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego (the Education, Audiovisual and Culture Executive Agency – EACEA). Działania scentralizowane obejmują:  Projekty wielostronne (Multilateral Projects) dotyczące następujących zagadnień: • rozwój współpracy między szkołami wyższymi i środowiskiem pozaakademickim – przedsiębiorstwami, organizacjami, stowarzyszeniami zawodowymi, izbami handlowymi i przemysłowymi, partnerami społecznymi, partnerami lokalnymi, regionalnymi, itp., • zwiększanie dostępności kształcenia w szkołach wyższych, • rozwój mobilności, likwidowanie barier ograniczających mobilność, • modernizacja programów kształcenia i rozwiązań instytucjonalnych w szkołach wyższych, • rozwój potencjału dydaktycznego i badawczego uczelni, zwiększanie innowacyjności i podnoszenie jakości kształcenia, zacieśnianie związków między kształceniem i badaniami;  Sieci akademickie;  Działania towarzyszące (Accompanying Measures).

8 8

Erasmus 2009/10 w pigułce Wszystkie kraje uczestniczące 3873 szkół wyższych z Kartą Uczelni Erasmusa 2982 uczelnie prowadzące wymianę studentów i pracowników w ramach programu 213 266 wyjazdów studentów, w tym 177 705 wyjazdów na część studiów 35 561 wyjazdów na praktykę 37 776 wyjazdów pracowników uczelni, w tym 29 031 wyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć 8745 wyjazdów pracowników uczelni na szkolenia 361 intensywnych kursów językowych Erasmusa (EILC) 384 projekty typu kursy intensywne programu Erasmus (IP) Polska 288 szkół wyższych z Kartą Uczelni Erasmusa 233 uczelnie realizujące konkretne działania programu Erasmus w ramach umowy finansowej podpisanej z Narodową Agencją 14 021 wyjazdów studentów, w tym 11 613 wyjazdów na część studiów 2408 wyjazdów na praktykę 6070 przyjazdów zagranicznych studentów, w tym 5534 przyjazdy na część studiów 536 przyjazdów na praktykę 2974 wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć w zagranicznych uczelniach 1476 wyjazdów pracowników uczelni na szkolenia 1819 przyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć w polskich uczelniach 294 przyjazdy pracowników zagranicznych uczelni na szkolenia w Polsce Ogółem w latach 1998-2010: 93 807 wyjazdów polskich studentów w ramach Erasmusa 29 061 przyjazdów zagranicznych studentów 17 951 wyjazdów nauczycieli akademickich 11 264 przyjazdy nauczycieli akademickich z zagranicznych uczelni (w latach 2000-2010)

Budżet programu w roku 2009/10 Unia Europejska przeznacza znaczne fundusze na realizację swojego flagowego programu w dziedzinie edukacji. Budżet programu Erasmus stanowi aż 40% całkowitego budżetu programu „Uczenie się przez całe życie” (2007-2013) wynoszącego 6,97 miliarda euro. Na działania zdecentralizowane, tj. zarządzane przez Narodowe Agencje programu w poszczególnych krajach, przeznaczono w roku akademickim 2009/10 ogółem ponad 415 milionów euro. Poniżej przedstawiono podział budżetu na poszczególne państwa. Fundusze z budżetu programu Erasmus przyznane na działania zdecentralizowane poszczególnym krajom w roku akademickim 2009/10 Erasmus funds for decentralised actions allocated to the participating countries in 2009/10 Fundusze przyznane, w euro Allocated funds (EUR) 1.

Niemcy

47 504 000

Francja

45 493 000

Hiszpania

43 192 000

Włochy

37 781 000

Polska

37 505 000

Wielka Brytania

35 357 000

Turcja

25 190 000

Rumunia

12 398 000

Holandia

11 810 000

Grecja

11 446 000

10. 11.

Portugalia

10 858 000

12.

Belgia

10 064 000

13.

Czechy

9 016 000

14.

Węgry

8 874 000

15.

Szwecja

8 684 000

16.

Finlandia

8 095 000

17.

Austria

7 020 000

18.

Bułgaria

5 702 000

19.

Litwa

5 679 000

20.

Dania

5 261 000

21.

Irlandia

IRL

5 058 000

Słowacja

4 742 000

23.

Łotwa

3 758 000

24.

Słowenia

3 503 000

Fundusze przyznane, w euro Allocated funds (EUR) 25.

Estonia

2 836 000

26.

Cypr

1 265 000

27.

Norwegia

4 972 000

28.

Islandia

809 000

29.

Malta

728 000

30.

Luksemburg

603 000

31.

Liechtenstein

162 000

Ogółem (Total)

415 366 000

Polska – tak jak w poprzednim roku – znalazła się na piątym miejscu pod względem wysokości przyznanych środków. Wysokość kwot przyznawanych poszczególnym krajom zależy od wielu czynników: liczby studentów w danym kraju, liczby nauczycieli akademickich w przeliczeniu na pełne etaty, lokalizacji kraju (średnio-ważona kwota ponoszona na sfinansowanie podróży), liczby studentów i pracowników uczelni, którzy byli beneficjantami programu Erasmus w ostatnim okresie sprawozdawczym, liczby projektów typu kurs intensywny koordynowanych przez uczelnie z danego kraju oraz od liczby kursów EILC zorganizowanych w ostatnim okresie sprawozdawczym i liczby uczestniczących w nich studentów. Nasz kraj wykorzystał 37 252 063 euro z łącznej kwoty przyznanej na działania programu Erasmus, wynoszącej 37 505 000 euro, tj., 99,3% przyznanego budżetu. Był to bardzo dobry wynik w skali europejskiej. Osiąganie tak dobrego wskaźnika wykorzystania funduszy jest możliwe przede wszystkim dzięki sprawnemu zarządzaniu programem. Narodowa Agencja programu egzekwuje od uczelni informacje na temat stanu wykorzystania środków i zagospodarowuje kwoty, których – według raportów – uczelnie nie wydały: środki trafiają do beneficjentów podczas ponownej redystrybucji. Te dość skomplikowane zasady rozliczania unijnego dofinansowania pozwalają Polsce co roku wykorzystywać prawie 100% funduszy na mobilność. Nie wszystkim krajom się to udaje – wiele z nich oddaje co roku 3, 5 a nawet 10% funduszy przyznanych z budżetu programu1.

Opracowanie: Małgorzata Członkowska-Naumiuk

Program „Uczenie się przez całe życie”. Raport 2010, Warszawa 2011, s. 17, wypowiedź Beaty Skibińskiej, zastępcy dyrektora programu „Uczenie się przez całe życie” ds. programów Erasmus, Erasmus Mundus, Tempus, Eksperci Bolońscy.

Działania typu „mobilność” w Polsce w roku akademickim 2009/10 Do Narodowej Agencji wpłynęły 253 wnioski z uczelni o dofinansowanie działań związanych z mobilnością (liczba wniosków jest równa liczbie wnioskodawców) oraz 3 wnioski konsorcjów instytucji o dofinansowanie organizacji zagranicznych praktyk dla polskich studentów. Zatwierdzono 251 wniosków z uczelni oraz wszystkie wnioski konsorcjów dotyczące organizacji praktyk. Umowę z Narodową Agencję podpisało ostatecznie 248 uczelni i trzy konsorcja organizujące wyjazdy na praktyki. Spośród tych beneficjentów 236 faktycznie realizowało zaplanowane działania w programie Erasmus (233 uczelnie i 3 konsorcja). We wniosku składanym do Narodowej Agencji uczelnie mogły planować realizację jednego, kilku lub wszystkich wymienionych poniżej działań: !! wyjazdy studentów na studia, !! wyjazdy studentów na praktyki, !! wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych, !! wyjazdy pracowników uczelni w celach szkoleniowych. Z ostatecznych danych pochodzących ze sprawozdań końcowych wynika, że następująca liczba uczelni realizowała działania związane z mobilnością: !! 202 uczelnie – wyjazdy studentów na studia; !! 132 uczelnie – wyjazdy studentów na praktyki !! 192 uczelnie – wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych dla studentów zagranicznych uczelni !! 175 uczelni – wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia. Stopień realizacji planowanych działań Erasmusa typu „mobilność” przez polskie uczelnie – zestawienie ogólne. Implementation of planned mobility type activities by Polish universities in 2009/10, an overview Ogółem Total number of HEIs

Publiczne Public HEIs

Niepubliczne Non-public HEIs

Liczba uczelni ubiegających się o dofinansowanie na realizację mobilności. Number of HEIs which planned mobility activities

253

121

132

Liczba uczelni, które podpisały umowę finansową na realizację mobilności. Number of HEIs which signed the Financial Agreement with the NA

248

120

128

Liczba uczelni, które zorganizowały co najmniej jeden wyjazd. Number of HEIs which organised at least one mobility flow

233

117

116

Opracowanie: Małgorzata Członkowska-Naumiuk

Wymiana studentów w Europie SM – Student mobility d na stuumożliwił wyjaz us m as Er m ra ilionom r. prog miesięcy 2,5 m ania w 1987 st tu w as po un o dw eg oj do udział trzech Od chwili sw lejny rekord – ę na okres od ko ic ty bi an gr po za ał st kę zo dia lub prakty kim 2009/10 roku akademic W . w kó zy jc Europe entów. na innej 213 tysięcy stud e tylko pobyt ni to d az yj w nim wzięło w że dziwą us podkreślają, w sobie praw m ić as łc Er ta u sz m yk w ra og im tStypendyści pr zwijać umieję które pozwoliło zyki obce, ro świadczenie, ję do ż ać te – ow e lif ry al sz ltu i, ku uczeln ja, aby zyć się na inne or jską. To okaz w pe ot ro az eu or ej ć ji w oś so świadom nowych sytuac szą opłaty wpi ywania się do udenci nie wno ow St os y. ocie st ac kw do pr i w u śc o nk no średni e na ry um on di ni ce en yp są st y ą ch uj ce ym a wszystkie te czali za granizyjmuje, i otrz i, która ich pr na które uczęsz ln a, ze ci uc ję za na i ia dy za stud wrocie wykła . sięcznie. Po po ię macierzystą 254 euro mie ym. ne przez uczeln na uz i łn wie zagraniczn pe st w or bi ą ię aj st ds zo ze , pr cą uw 35,5 tysiąca ć odbycia staż opcję wybrało nież możliwoś ką w ta ró u e m uj ra er of og w pr acowników Erasmus tysięcy studentó w i innych pr 3 có 1 w 2 d do ró ła oś yk w sp n W 2009 r. tysięcy wymia się także 38 o ył db O . ób os 2 uczelni .

Mobilność studentów to największa, najbardziej popularna i znana „akcja” Erasmusa. Przeznacza się na nią rokrocznie ok. 85% budżetu programu. Według szacunków Komisji Europejskiej ok. 4% ogółu studentów z krajów uczestniczących korzysta z wyjazdów Erasmusa na różnych etapach studiowania. W roku akademickim 2009/10 łącznie 213 266 studentów wyjechało w ramach programu na studia lub na praktykę za granicą; wzrost liczby wyjazdów w stosunku do roku poprzedniego wyniósł 7,4%. Jeśli podobne wyniki utrzymają się w kolejnych trzech latach, to można się spodziewać, że pod koniec 2013 roku liczba stypendystów Erasmusa zbliży się do trzech milionów.

Informacje pochodzą ze strony internetowej Komisji Europejskiej: http://ec.europa.eu/news/culture/110822_pl.htm

159 324

2006/07

182 697

154 421

115 432

2001/02

144 037

111 092

2000/01

135 586

107 666

1999/2000

97 601

79 874

1996/97

85 999

84 642

1995/96

73 407

51 694

36 314

27 906

9914

3244

50 000

19 456

100 000

62 362

150 000

123 957

200 000

2005/06

Liczba wyjazdów studentów w ramach Erasmusa (Number of Erasmus students)

213 266

250 000

198 568

Liczba wyjazdów studentów w ramach programu Erasmus w latach 1987/88 – 2009/10 Erasmus student mobility 1987/88 – 2009/10

2009/10

2008/09

2007/08

2004/05

2003/04

2002/03

1998/99

1997/98

1994/95

1993/94

1992/93

1991/92

1990/91

1989/90

1988/89

1987/88

Stały wzrost liczby wyjazdów w ostatnich latach program zawdzięcza przede wszystkim dynamicznie rosnącej liczbie wyjazdów na praktyki. W roku 2009/10 praktyki w zagranicznych przedsiębiorstwach odbyło 16,7% stypendystów Erasmusa, a liczba wyjazdów na praktyki wzrosła w stosunku do poprzedniego roku o 17%. Średnie stypendium przyznawane studentom wyniosło 254 euro, tj. o 6,7% mniej niż w poprzednim roku. Mobilność studentów w programie Erasmus w roku 2009/10 – zestawienie ogólne Student mobility in 2009/10 – general information Dane według typu mobilności

Mobilność studentów – dane zbiorcze Student mobility – total

Wyjazdy na studia Studies

Wyjazdy na praktyki Placements (traineeships)

213 266

177 705

35 561

Średnie miesięczne stypendium (w euro) Average monthly grant (in EUR)

254

236

386

Średni czas trwania pobytu za granicą (w miesiącach) Average duration (in months)

6,04

6,4

4,24

Liczba studentów niepełnosprawnych Number of students with special needs

257

230

Łączna liczba studentów Erasmusa Total number of Erasmus students

Kraje, które wysłały w ramach Erasmusa najwięcej studentów Top sending countries

Hiszpania, Francja, Niemcy, Włochy, Polska

Francja, Niemcy, Hiszpania, Wielka Brytania, Polska

Kraje, które przyjęły w ramach Erasmusa najwięcej studentów Top receiving countries

Hiszpania, Francja, Wielka Brytania, Niemcy, Włochy

Hiszpania, Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Włochy

Hiszpania, Wielka Brytania, Niemcy, Francja, Włochy

Studia I stopnia 68,7% Studia II stopnia 30% Studia doktoranckie 0,9% Krótki cykl 0,4%

Studia I/II/III stopnia Level of studies (% share) Studenci z zerowym stypendium Zero-grant students

7053

6114

939

Średni wiek studentów (w latach) Average age of students (years)

22,6

22,75

Łączna liczba uczelni, których studenci wyjeżdżali w ramach Erasmusa w roku 2009/10 Total number of HEIs sendiong students in 2009/10

2853

2191

2139

Procent kobiet Gender balance (% of women)

61,1%

60,9%

62,1%

Źródło: Erasmus – facts, figures and trends. The European Union support for student and staff exchanges and university cooperation in 2009/2010, Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna ds. Edukacji i Kultury, 2011 (publikacja dostępna na stronie Komisji Europejskiej: http://ec.europa.eu/education/erasmus/doc920_en.htm)

Wyjazdy studentów w programie Erasmus w roku 2008/09 i 2009/10 – wzrost lub spadek liczby wyjazdów Outgoing Erasmus students in Europe in 2008/09 and in 2009/10 – increased or decreased mobility Kraj Country

2008/2009

2009/10

Wzrost lub spadek w stosunku do roku 2008/09 Rate of increase as compared with 2008/09

Austria

4939

5112

3,5%

Belgia

5945

6347

6,8%

Bułgaria

1420

1687

18,8%

Chorwacja*

–

235

–

Cypr

157

216

37,6%

Czechy

6045

5975

-1,2%

Dania

2126

2416

13,6%

Estonia

761

939

23,4%

Finlandia

4411

4549

3,1%

Kraj Country

2008/2009

2009/10

Wzrost lub spadek w stosunku do roku 2008/09 Rate of increase as compared with 2008/09

Francja

28 283

30 213

6,8%

Grecja

3029

3179

5,0%

Hiszpania

27 405

31 158

13,7%

Holandia

7005

7678

9,6%

Irlandia

1838

2128

15,8%

Islandia

198

225

13,6%

Liechtenstein

13,6%

Litwa

3000

3002

0,1%

Luksemburg

426

468

9,9%

Łotwa

1474

1736

17,8%

Malta

151

189

25,2%

Niemcy

27 894

28 854

3,4%

Norwegia

1414

1356

-4,1%

Polska

13 402

14 021

4,6%

Portugalia

5396

5388

-0,1%

Rumunia

3744

3994

6,7%

Słowacja

2020

2151

6,5%

Słowenia

1310

1368

4,4%

Szwecja

2684

2997

11,7%

Turcja

7810

8758

12,1%

Węgry

4057

4140

2,0%

Wielka Brytania

10 826

11 723

8,3%

Włochy

19 376

21 039

8,6%

198 568

213 266

7,4%

Ogółem (Total)

*Chorwacja uczestniczy w programie Erasmus od roku 2009/10; w roku tym udział tego kraju był jeszcze ograniczony: Chorwacja miała możliwość wysyłania studentów i pracowników do innych krajów uczestniczących w programie, ale nie mogła przyjmować studentów ani pracowników z zagranicy

Liczba wyjazdów studentów wzrosła najbardziej w stosunku do poprzedniego roku w krajach wysyłających na stypendia Erasmusa stosunkowo niedużą liczbę studentów (Cypr – wzrost o 38%, Malta – o 25%, Estonia – o 23%, Bułgaria – o 19%). Ogółem wzrost liczby studentów korzystających z wyjazdów Erasmusa miał miejsce w 29 krajach, w tym w Polsce (o 4,6%); natomiast nieznaczny spadek odnotowały tylko trzy kraje – Portugalia, Czechy i Norwegia.

Wzrost lub spadek liczby wyjazdów studentów z poszczególnych krajów w roku 2009/10 w porównaniu z rokiem 2008/09 Increase/decrease of the number of outgoing students in 2009/10, by country

Najwięcej studentów wyjechało w ramach Erasmusa z Hiszpanii (ponad 31 tys. osób), Francji (ponad 30 tys.), Niemiec (blisko 29 tys.), Włoch (21 tys.) i Polski (14 tys.). Z kolei najpopularniejszymi krajami docelowymi były: Hiszpania (ponad 29 tys. przyjętych studentów zagranicznych), Francja (22 tys.), Niemcy (blisko 18 tys.), Wielka Brytania (16,8 tys.) i Włochy (15,8 tys.).

Wyjazdy studentów z poszczególnych krajów na studia i na praktyki w roku 2009/10 Student mobility for studies and placements in 2009/10 – outgoing students per country Liczba studentów wyjeżdżających na studia Number of outgoing students – studies

Kraj Country

Liczba studentów wyjeżdżających na praktyki Number of outgoing students – placements

Liczba wyjazdów studentów ogółem Number of outgoing students

Austria

4234

878

5112

Belgia

5269

1078

6347

Bułgaria

1451

236

1687

Chorwacja

235

Cypr

199

216

Czechy

5338

637

5975

Dania

1794

622

2416

Estonia

725

214

939

Finlandia

3529

1020

4549

Francja

24 426

5787

30 213

Grecja

2790

389

3179

Hiszpania

27 448

3710

31 158

Holandia

5358

2320

7678

Irlandia

1600

528

2128

Islandia

215

225

Liechtenstein

Litwa

2277

725

3002

Luksemburg

445

468

Łotwa

1269

467

1736

Malta

122

189

Niemcy

24 029

4825

28 854

Norwegia

1262

1356

Polska

11 613

2408

14 021

Portugalia

4677

711

5388

Rumunia

3129

865

3994

Słowacja

1798

353

2151

Słowenia

1118

250

1368

Szwecja

2728

269

2997

Turcja

8016

742

8758

Węgry

3421

719

4140

Wielka Brytania

8053

3670

11 723

Włochy

19 118

1921

21 039

177 705

35 561

213 266

Ogółem (Total)

85 4

Liczba studentów wyjeżdżających na studia (Number of outgoing students – studies) Liczba studentów wyjeżdżających na praktyki (Number of outgoing students – placements)

31 30 000

35 000

15 8 21 3

Wyjazdy studentów z poszczególnych krajów na studia i na praktyki w roku 2009/10 Student mobility for studies and placements in 2009/10 – outgoing students per country

03 9

25 000

6 5000 0

ES FR DE

10 000

34 7 97 5 5 38 5 8 11 4 2 54 4 9 14 3 0 99 3 4 17 3 9 00 2 2 99 2 7 41 2 6 15 2 1 12 1 8 73 1 6 68 1 7 36 1 8 35 93 6 9 46 8 23 5 22 5 21 6 18 9

75 8 67 8

15 000

72 3

02 1

20 000

IT PL UK TR NL BE CZ PT AT

FI HU RO GR LT SE DK SK

IE LV BG

SI NO EE LU HR

IS CY MT

Erasmus aktywnie wspiera studentów niepełnosprawnych decydujących się na wyjazd na część studiów lub praktykę za granicą. Ze specjalnego funduszu na wyjazdy osób niepełnosprawnych wypłacane są studentom dodatkowe środki finansowe związane z ich specjalnymi potrzebami. Wśród stypendystów Erasmusa w roku 2009/10 było 257 studentów niepełnosprawnych. Średnie dodatkowe dofinansowanie dla niepełnosprawnych stypendystów wyniosło 2561 euro, czyli ok. 423 euro miesięcznie. Najwięcej studentów niepełnosprawnych wyjechało w ramach Erasmusa z Włoch (54 osoby), następnie z Węgier (44), Polski i Niemiec (40). Najwięcej studentów niepełnosprawnych przyjęły natomiast: Hiszpania (62 osoby), Niemcy (40) i Wielka Brytania (23). W zestawieniach rankingowych uczelni wysyłających najwięcej studentów na studia i praktyki, na pierwszych miejscach znalazły się uczelnie hiszpańskie i włoskie oraz jedna uczelnia polska (Uniwersytet Warszawski na szóstym miejscu). Czołówkę zajmują duże uczelnie o profilu ogólnym i technicznym– uniwersytety i politechniki lub uniwersytety techniczne. Poza Uniwersytetem Warszawskim na wysokich pozycjach utrzymały się trzy inne polskie uczelnie: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (na 16. miejscu), Uniwersytet Jagielloński (na 17. miejscu) i Uniwersytet Wrocławski (na 31. miejscu).

Uczelnie, które wysłały najwięcej studentów w ramach Erasmusa w roku 2009/10 Universities with the highest number of outgoing Erasmus students in 2009/10 Uczelnia University

Liczba studentów wysłanych na studia i na praktyki Erasmusa w roku 2009/10 Number of outgoing Erasmus students

Kod Erasmusa Erasmus code

Kraj Country

1. Universidad de Granada

E GRANADA01

Hiszpania

1851

2. Universidad Complutense de Madrid

E MADRID03

Hiszpania

1562

3. Università di Bologna

I BOLOGNA01

Włochy

1548

4. Universidad de Sevilla

E SEVILLA01

Hiszpania

1424

5. Universidad Politécnica de Valencia

E VALENCI02

Hiszpania

1265

6. Uniwersytet Warszawski

PL WARSZAW01

Polska

1255

7. Università degli Studi di Roma 'La Sapienza'

I ROMA01

Włochy

1201

8. Universitat de Valencia (Estudi General) UVEG

E VALENCI01

Hiszpania

1117

9. Univerzita Karlova v Praze

CZ PRAHA07

Czechy

1070

10. Università degli Studi di Padova

I PADOVA01

Włochy

1051

11. Universitaet Wien

A WIEN01

Austria

996

12. Univerza v Ljubljani

SI LJUBLJA01

Słowenia

917

13. Universidad Politecnica de Madrid (UPM)

E MADRID05

Hiszpania

899

14. Universidad Autonoma de Madrid

E MADRID04

Hiszpania

869

15. Universitat Politècnica de Cataluña

E BARCELO03

Hiszpania

858

16. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

PL POZNAN01

Polska

851

17. Uniwersytet Jagielloński

PL KRAKOW01

Polska

838

18. Universidad de Zaragoza

E ZARAGOZ01

Hiszpania

816

19. Universidad de Valladolid

E VALLADO01

Hiszpania

812

20. Masarykova Univerzita

CZ BRNO05

Czechy

780

W czołówce uczelni przyjmujących najwięcej zagranicznych studentów pojawiają się w większości te same szkoły wyższe, które wysyłają największą liczbę stypendystów Erasmusa. Nadal niestety brak wśród nich polskich uczelni. Uniwersytet Jagielloński, który w tym roku wyprzedził Uniwersytet Warszawski pod względem liczby przyjętych studentów, znalazł się na 55. pozycji (512 zagranicznych studentów Erasmusa).

Uczelnie, które przyjęły najwięcej zagranicznych studentów Erasmusa w roku 2009/10 Universities with the highest number of incoming Erasmus students in 2009/10 Uczelnia University

Liczba studentów przyjętych w roku 2009/10 Number of incoming Erasmus students

Kod Erasmusa Erasmus code

Kraj Country

E GRANADA01

Hiszpania

1862

2. Universitat de Valencia (Estudi General) E VALENCI01 UVEG

Hiszpania

1770

3. Universidad Politécnica de Valencia

E VALENCI02

Hiszpania

1638

4. Universidad Complutense de Madrid

E MADRID03

Hiszpania

1601

5. Università di Bologna

I BOLOGNA01

Włochy

1465

6. Universidad de Sevilla

E SEVILLA01

Hiszpania

1449

7. Universitat Autonoma de Barcelona

E BARCELO02

Hiszpania

1154

8. Universidad de Salamanca

E SALAMAN02

Hiszpania

1152

9. Universita' degli Studi di Firenze

I FIRENZE01

Włochy

1101

10. Universita' degli Studi di Roma 'La Sapienza'

I ROMA01

Włochy

1083

11. Koebenhavns Universitet

DK KOBENHA01

Dania

1046

12. Universitat de Barcelona

E BARCELO01

Hiszpania

1016

13. Univerzita Karlova v Praze

CZ PRAHA07

Czechy

997

14. Universidad de Alicante

E ALICANT01

Hiszpania

855

15. Freie Universitaet Berlin

D BERLIN01

Niemcy

854

16. Universitaet Wien

A WIEN01

Austria

831

17. Linköpings Universitet

S LINKOPI01

Szwecja

830

18. Kungliga Tekniska Högskolan

S STOCKHO04

Szwecja

813

19. Universidad Autonoma de Madrid

E MADRID04

Hiszpania

810

20. Lunds Universitet

S LUND01

Szwecja

798

PL KRAKOW01

Polska

512

PL WARSZAW01

Polska

439

1. Universidad de Granada

… 55. Uniwersytet Jagielloński … 75. Uniwersytet Warszawski

Studenci wyjeżdżający w ramach Erasmusa w roku 2009/10 jako procent populacji studentów w danym kraju Outgoing Erasmus students in 2009/10 as a share of student population by country 15,71%

6,00%

Średnia w roku (average in) 2009/10 (0,96%)

5,00%

3, 32 %

4,00%

1, 83 1, % 73 1, % 66 1, % 53 1, % 49 1, % 44 1, % 43 1, % 42 1, % 39 1, % 38 1, % 37 1, % 33 1, % 24 1, % 20 1, % 18 1, % 17 1, % 05 1, % 04 1, % 03 0, % 92 % 0, 71 0, % 70 0, % 65 0, % 62 0, % 62 0, % 50 0, % 49 0, % 36 0, % 30 0, % 17 %

3,00%

2,00%

1,00%

0,00%

LI MT ES AT

FI BE PT CZ LT FR LV EE

IS NL

SI DE

IT HU DK SK SE CY PL NO BG GR UK RO TR HR

Na podstawie danych ze wszystkich krajów uczestniczących w programie obliczono, że w roku 2009/10 średnio 0,94% populacji studentów skorzystało z wyjazdów Erasmusa. Najwyższy procent studentów Erasmusa odnotowały dwa kraje o bardzo niewielkiej populacji – Luksemburg i Liechtenstein. Łącznie powyżej średniej znalazło się 21 krajów. Znacznie powyżej średniej uplasowały się Austria, Finlandia, Hiszpania i Malta (wszystkie powyżej 1,5%). Poniżej średniej europejskiej znalazło się natomiast 11 krajów, w tym m.in. Szwecja, Polska, Norwegia, Wielka Brytania, Turcja, przy czym nie oznacza to, że w liczbach bezwzględnych kraje te wysyłają w ramach Erasmusa mniej studentów – Polska, Wielka Brytania i Turcja należą do czołówki krajów pod względem liczby wyjazdów studentów w programie Erasmus.

Wyjazdy na studia SMS – Student mobility for studies W roku akademickim 2009/10 na kilkumiesięczny lub roczny okres studiów za granicą wyjechało w ramach programu Erasmus 177 705 studentów. Jak obliczyli autorzy podsumowania wydanego przez Komisję Europejską3, w ciągu całego roku średnio co 3 minuty jakiś student wyjeżdżał na stypendium Erasmusa.

Erasmus – facts, figures and trends. The European Union support for student and staff exchanges and university cooperation in 2009/10, European Commission, Education and Culture DG, Luxembourg 2011; broszura dostępna na stronie Komisji Europejskiej: http://ec.europa.eu/education/erasmus/doc920_en.htm#09

Około 69% wyjeżdżających stanowili studenci studiów I stopnia (lub niższych lat studiów jednolitych), 30% studenci studiów II stopnia (lub wyższych lat studiów jednolitych), a 0,9% – doktoranci. Według statystyk zbiorczych w 22 krajach nastąpił wzrost liczby wyjazdów studentów w stosunku do roku 2008/09. Największy wzrost liczby wyjazdów na studia odnotowano na Cyprze (38%), w Estonii (prawie 32%), Turcji (16%), Islandii (15,6%) oraz na Łotwie (15%). Liczba wyjazdów zmalała natomiast w 9 krajach, wśród których znalazły się m.in. Węgry, Polska, Czechy, Portugalia. Najwięcej studentów wyjechało na zagraniczny okres studiów z Hiszpanii (ponad 27 tys.), Francji (ponad 24 tys.), Niemiec (24 tys.), Włoch (19 tys.) i Polski (11,6 tys.). Polscy studenci należą od paru lat do najbardziej „mobilnych”; w roku 2009/10 studenci Erasmusa z Polski stanowili 6,5% ogółu studentów wyjeżdżających w ramach programu (najliczniejsi, Hiszpanie, stanowili ok. 15,5%). W roku 2009/10 po raz pierwszy udział w Erasmusie brała Chorwacja, która wysłała na zagraniczne uczelnie 235 studentów. Wyjazdy z poszczególnych krajów i przyjazdy do poszczególnych krajów na studia w roku 2009/10 Student mobility for studies in 2009/10 – outgoing and incoming students by country Liczba studentów wyjeżdżających Number of outgoing students

Kraj Country

Liczba studentów przyjeżdżających Number of incoming students

Różnica między liczbą wyjazdów a liczbą przyjazdów Difference (outgoing/ incoming)

Stosunek liczby przyjeżdżających do wyjeżdżających Incoming/outgoing students ratio (%)

Austria

4234

4136

97,7%

Belgia

5269

5529

-260

104,9% 27,6%

Bułgaria

1451

401

1050

Chorwacja

235

0,0%

Cypr

199

297

-98

149,2%

Czechy

5338

4129

1209

77,4% 319,3%

Dania

1794

5728

-3934

Estonia

725

658

90,8%

Finlandia

3529

6086

-2557

172,5%

Francja

24 426

22 022

2404

90,2%

Grecja

2790

2059

731

73,8%

Hiszpania

27 448

29 326

-1878

106,8%

Holandia

5358

7237

-1879

135,1%

Irlandia

1600

3958

-2358

247,4%

Islandia

215

411

-196

191,2% 168,4%

Liechtenstein

-13

Litwa

2277

1193

1084

52,4%

Luksemburg

445

388

12,8%

Łotwa

1269

418

851

32,9%

Malta

122

448

-326

367,2%

Niemcy

24 029

17 906

6123

74,5%

Liczba studentów wyjeżdżających Number of outgoing students

Kraj Country Norwegia

Liczba studentów przyjeżdżających Number of incoming students

Różnica między liczbą wyjazdów a liczbą przyjazdów Difference (outgoing/ incoming)

Stosunek liczby przyjeżdżających do wyjeżdżających Incoming/outgoing students ratio (%) 270,1%

1 262

3409

-2 147

Polska

11 613

5534

6092

47,5%

Portugalia

4677

6608

-1931

141,3%

Rumunia

3129

1079

2050

34,5%

Słowacja

1798

894

904

49,7%

Słowenia

1118

1114

99,6%

Szwecja

2728

8780

-6052

321,8%

Turcja

8016

2899

5117

36,2%

Węgry

3421

2454

967

71,7%

Wielka Brytania

8053

16 823

-8770

208,9%

Włochy

19 118

15 858

3260

82,9%

177 705

Ogółem (Total)

Tylko trzy kraje osiągnęły równowagę wymiany, czyli przyjęły mniej więcej tylu studentów Erasmusa, ilu ich wysłały na uczelnie w innych krajach. Były to: Belgia, Słowenia i Austria. Bliska równowagi była też Hiszpania, gdzie studentów przyjeżdżających było nieco więcej niż wyjeżdżających. Liczba przyjazdów studentów przewyższyła liczbę wyjazdów w 14 krajach. Największa przewaga tego typu miała miejsce na Malcie (gdzie przyjeżdżających studentów było ok. 3,7 razy więcej niż wyjeżdżających), w Szwecji i Danii (przyjeżdżających ponad 3 razy więcej niż wyjeżdżających), Norwegii (2,7 razy więcej) oraz Irlandii (ponad dwa razy więcej). Równowaga wymiany studentów jest w wielu krajach trudna do osiągnięcia, m.in. z uwagi na zbyt ograniczoną ofertę studiów w językach obcych. Ogółem w 17 krajach liczba wyjazdów studentów była wyższa od liczby przyjazdów.

42 24

25 000

44 27

30 000

Wyjazdy z poszczególnych krajów na studia w ramach Erasmusa w roku 2009/10 Student mobility for studies in 2009/10 – outgoing student, by country

20 000

IT PL UK TR NL CZ BE PT AT

4 3

7 4

3 ES FR DE

42 1 12 2 9 79 2 0 72 2 8 27 1 7 79 1 8 79 1 4 60 1 0 45 1 1 26 1 9 26 1 2 11 72 8 5 44 5 23 5 21 5 19 9 12 2 19

5000

8 5

10 000

15 000

FI HU RO GR SE LT SK DK

IE BG LV NO

SI EE LU HR

IS CY MT

Przyjazdy do poszczególnych krajów na studia w ramach Erasmusa w roku 2009/10 Student mobility for studies in 2009/10 – incoming students, by country

17 9 16 06 82 15 3 85 8

20 000

02 2

25 000

30 000

32 6

35 000

ES FR DE UK

IT SE NL PT

FI DK BE PL AT CZ

IE NO TR HU GR LT

SI RO SK EE MT LV

IS BG CY LU

5000

10 000

23 6 7 60 6 8 08 5 6 72 5 8 52 5 9 52 1 4 13 6 4 12 3 9 95 3 8 40 2 9 89 2 9 45 2 4 05 9 1 19 1 3 11 1 4 07 89 9 4 65 8 44 8 41 8 41 1 40 1 29 7 57

78 0

15 000

LI HR

Wyjazdy na praktyki SMP – Student mobility for placements Praktyki w zagranicznych przedsiębiorstwach, organizacjach lub instytucjach są nadal najbardziej dynamicznie rozwijającą się akcją programu. Wyjazdy tego typu zostały wprowadzone do Erasmusa w roku 2007/08. W roku 2009/10 liczba wyjazdów na praktyki wzrosła o ponad 17% w stosunku do roku poprzedniego. W programie Erasmus student może wyjechać na zagraniczną praktykę trwającą od 3 do 12 miesięcy; musi ona odpowiadać kierunkowi studiów i musi być zaliczona przez macierzystą uczelnię studenta jako praktyka obowiązkowa lub nieobowiązkowa.

Najwięcej studentów wyjechało na praktyki Erasmusa z Francji (5787 osób), Niemiec (4825), Hiszpanii (3710),Wielkiej Brytanii (3 670) i Polski (2408). Jeśli chodzi o liczbę przyjazdów, to najliczniejszą grupę studentów przyjęły na praktyki: Hiszpania (6061 studentów), Wielka Brytania (5827), Niemcy (5482), Francja (4108) i Włochy (2253). Podobnie jak w przypadku średniego stypendium wypłacanego studentom wyjeżdżającym na studia, również średnie stypendium na praktyki było niższe niż w poprzednim roku i wynosiło 386 euro (spadek o ok. 11% w stosunku do roku 2008/09 - 433 euro). Wyjazdy studentów z poszczególnych krajów i przyjazdy do poszczególnych krajów na praktyki w roku 2009/10 Student mobility for placements - Erasmus outgoing and incoming students per country Liczba studentów wyjeżdżających na praktyki Number of outgoing students

Liczba studentów przyjeżdżających na praktyki Number of incoming students

Różnica między liczbą wyjazdów a liczbą przyjazdów Difference

Stosunek liczby przyjeżdżających do wyjeżdżających Incoming/outgoing students ratio (%)

878

786

89,5%

Belgia

1078

1765

-687

163,7%

Bułgaria

236

226

95,8%

Cypr

155

-138

911,8%

Czechy

637

479

158

75,2%

Dania

622

458

164

73,6%

Estonia

214

109

105

50,9%

Finlandia

1020

491

529

48,1%

Francja

5787

4108

1679

71,0%

Grecja

389

924

-535

237,5%

Hiszpania

3710

6061

-2351

163,4%

Holandia

2320

1355

965

58,4%

Kraj Country

Austria

Irlandia

528

1115

-587

211,2%

Islandia

-70

800,0%

Liechtenstein

-8

233,3%

Litwa

725

178

547

24,6%

Łotwa

256

-233

1113,0%

Luksemburg

467

108

359

23,1%

Malta

431

-364

643,3%

Niemcy

4825

4582

243

95,0%

Norwegia

456

-362

485,1%

Polska

2408

536

1872

22,3%

Portugalia

711

769

-58

108,2%

Rumunia

865

246

619

28,4%

Słowacja

353

181

Słowenia

250

133

117

53,2%

Szwecja

269

712

-443

264,7%

Turcja

742

437

305

58,9%

Węgry

719

330

389

45,9%

Wielka Brytania

3670

5827

-2157

158,8%

Włochy

1921

2253

-332

117,3%

35 561

Ogółem (Total)

172

51,3%

Wyjazdy studentów z poszczególnych krajów na praktyki Erasmusa w roku 2009/10 Student mobility for placements in 2009/10 – outgoing students, by country

6000

7000

FI AT RO TR LT HU PT CZ DK

IE LV GR SK SE

SI BG EE NO MT LU CY

IT BE

FR DE ES UK PL NL

67 23

1000

07 8 02 0 87 8 86 5 74 2 72 5 71 9 71 1 63 7 62 2 52 8 46 7 38 9 35 3 26 9 25 0 23 6 21 4 94

2000

3000

4000

5000

Przyjazdy do poszczególnych krajów na praktyki w ramach Erasmusa w roku 2009/10 Student mobility for placements in 2009/10 – incoming students, by country

7 82 2 10

58 4

ES UK DE FR

IT BE NL

IE GR AT PT SE PL

FI CZ DK NO TR MT HU LU RO BG SK LT CY

SI EE LV

53 6 49 1 47 9 45 8 45 6 43 7 43 1 33 0 25 6 24 6 22 6 18 1 17 8 15 5 13 3 10 9 10 8 80

78 6 76 9 71 2

1000 0

5 1

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Podobnie jak w poprzednim roku tylko w trzech krajach wymiana studentów odbywających praktyki osiągnęła względną równowagę (Portugalia, Bułgaria, Niemcy). W większości krajów nadal można było zaobserwować przewagę wyjazdów albo przyjazdów na praktyki. Największa przewaga przyjazdów wystąpiła w Luksemburgu (256 przyjazdów/23 wyjazdy), na Cyprze (155/17), na Islandii (80/10), na Malcie (431/67) i w Norwegii (456/94). Ogółem 14 krajów odnotowało przewagę przyjazdów na praktyki. W 17 krajach miała natomiast miejsce przewaga wyjazdów na praktyki na niekorzyść przyjazdów. Największą nierównowagę pod tym względem odnotowały Węgry, Rumunia, Litwa, Łotwa i Polska. Powodem mniejszej popularności praktyk w przedsiębiorstwach i instytucjach tych krajów mogła być obawa studentów przed problemami językowymi, jak również mniejsza liczba ofert dostępnych dla zagranicznych studentów.

Wymiana studentów w Polsce SM – Student mobility, Poland Wyjazdy Outgoing students Od roku 1998/99, w którym Polska przystąpiła do programu Erasmus, liczba polskich studentów korzystających z wyjazdów erasmusowych wzrosła blisko dziesięciokrotnie4. W roku 2009/10 na kilkumiesięczny lub roczny okres studiów i na praktyki w ramach programu wyjechało ogółem ponad 14 tysięcy studentów polskich uczelni.

8 388

12 000

14 021

12 854

2009/10

2008/09

2007/08

2006/07

2005/06

2004/05

6 278

2003/04

2002/03

4 322

2001/02

2000/01

1999/2000

1998/99

2000

1 426

4000

2 813

6000

3 691

8000

5 419

10 000

9 974

14 000

11 219

16 000

13 402

Liczba polskich studentów wyjeżdżających w ramach programu Erasmus w kolejnych latach Polish outgoing Erasmus students, by year

Środki przeznaczone na mobilność studentów wynosiły 29,8 mln euro, tj. około 79% całkowitej kwoty przyznanej Polsce w roku 2009/10 na działania zdecentralizowane programu Erasmus (koordynowane przez Narodową Agencję). Uczelnie wykorzystały 29 697 089 euro, czyli 99,6% funduszy przyznanych z programu Erasmus na wyjazdy studentów. Ponadto wiele szkół wyższych przeznaczyło na dofinansowanie wyjazdów środki z własnych i innych źródeł; łącznie dofinanso-

W roku 1998/99 w ramach Erasmusa wyjechało 1426 polskich studentów.

wanie to wyniosło około 1 317 530 euro (kwota szacunkowa obliczona na podstawie sprawozdań końcowych uczelni). W stosunku do roku 2008/09 liczba wyjazdów polskich studentów w ramach Erasmusa wzrosła o 4,6%, przy czym należy zauważyć, że wzrost wynikał jedynie ze znacznego zwiększenia się liczby wyjazdów na praktyki (o 49%), podczas gdy liczba wyjazdów na studia – podobnie jak w roku poprzednim – znów nieco zmalała (o 1,4%). Wśród stypendystów Erasmusa było 12 386 studentów uczelni publicznych (88%) i 1 635 studentów uczelni niepublicznych (12%). Czołówka najbardziej popularnych krajów docelowych prawie nie zmienia się od kilku lat. Najwięcej studentów wyjechało do Hiszpanii, Niemiec, Francji, Włoch i Portugalii.

2000/01

2001/02

2002/03

2003/04

2004/05

2005/06

2006/07

2007/08

2008/09

2009/10

Ogółem w latach 1998-2010

Wyjazdy studentów polskich uczelni do poszczególnych krajów od 2000/01 i łącznie w okresie 1998/99 – 2009/10 Polish outgoing students by year from 2000/01, and in the period 1998/99 – 2009/10, by country of destination

Austria

131

159

229

293

286

324

313

293

2230

Belgia

218

230

294

358

436

475

520

561

486

468

4332

Bułgaria

–

110

121

457

Cypr

–

187

Czechy

–

247

353

423

483

516

2106

Dania

159

197

241

362

480

541

629

710

696

577

4832

Estonia

–

234

Kraj Country

Finlandia

174

188

280

310

376

423

459

482

412

390

3673

Francja

529

624

745

857

1086

1116

1188

1210

1183

1226

10 266

Grecja

106

122

167

182

184

393

424

487

2299

Hiszpania

245

319

442

546

764

968

1171

1521

1779

2164

10 147

Holandia

207

243

292

294

405

440

453

476

468

456

4091

Irlandia

IRL

136

167

161

111

127

1035

Islandia

Liechtenstein

Litwa

–

120

137

152

122

657

Luksemburg

Łotwa

–

275

Malta

–

101

Niemcy

1190

1392

1682

1870

2235

2329

2384

2466

2237

2129

21 386

Norwegia

–

100

154

153

226

264

970

Portugalia

119

152

192

222

298

371

478

619

787

922

4243

Rumunia

–

203

Słowacja

–

109

160

182

239

219

Słowenia

–

101

115

152

167

639

Szwecja

143

192

246

286

336

375

373

362

395

332

3169

Turcja

–

103

191

332

409

470

1526

Węgry

–

109

155

185

233

787

Wielka Brytania UK

281

262

314

337

475

567

627

727

742

782

5492

Włochy

252

304

403

481

628

824

881

1047

1149

1208

7408

950

Ogółem (Total) 3 691 4 322 5 419 6 278 8 388 9 974 11 219 12 854 13 402 14 021

93 807

Dane od roku 2007/08 obejmują wyjazdy na studia i na praktyki łącznie.

Wyjazdy studentów polskich uczelni do poszczególnych krajów na studia i na praktyki Erasmusa w roku 2009/10 Student mobility for studies and placements in 2009/10 – Polish outgoing students, by country

Wyjazdy na praktyki

2250

16 4 12 9

2500

2000 Wyjazdy na studia

1750

20 78

1000

1250

1500

ES DE FR

IT PT UK DK CZ GR TR BE NL

9 SI

LT BG LV RO CY MT EE

66 62

12 7 12 2 12 1

FI SE AT NO HU SK

54 30

250

0 39

500

750

LI LU

Wzrost/spadek liczby wyjazdów studentów na studia i na praktyki w roku 2009/10 w porównaniu z rokiem 2008/09 Increase/decrease of the number of outgoing students in 2009/10, by country

200,00%

250,00%

150,00%

-50,00%

21 ,6 20 % ,0 17 % ,2 16 % ,8 14 % ,9 14 % ,9 14 % ,4 12 % ,7 10 % ,0 9, % 9% 6, 8% 5, 4% 5, 1% 3, 6% -1 ,8 % -2 ,6 % -3 ,7 % -4 ,8 % -5 ,3 % -6 ,4 % -8 ,4 % -1 5, 9 -1 % 7, 1 -1 % 9, 7% -3 3, 3%

0,00%

50,00%

,9 %

100,00%

IS HU CY ES RO PT NO TR GR

LV BG

SI CZ UK

IT FR EE NL BE DE

FI AT SK SE DK

LT LU

Wzrost lub spadek liczby wyjazdów polskich studentów do poszczególnych krajów w roku 2009/10 w porównaniu z rokiem 2008/09 Increase/decrease of the number of Polish outgoing students in 2009/10, by country

W stosunku do roku 2008/09 wzrosła liczba wyjazdów studentów do 19 krajów, w tym m.in. do Hiszpanii, Portugalii, na Maltę, na Węgry, do Norwegii, Turcji, Grecji. Zmalała natomiast liczba wyjazdów do 11 krajów, np. do Holandii, Belgii, Niemiec, Finlandii.

Procentowo najbardziej wzrosła liczba osób wyjeżdżających na Maltę (o 235%), do Liechtensteinu (o 200%), na Islandię (o 58%) i na Węgry (o 26%), a najbardziej drastycznie spadła liczba studentów wyjeżdżających do Szwecji (o 16%), Danii (o 17%), na Litwę (o ponad 19%) i do Luksemburga (o 33%). Z kolei w liczbach bezwzględnych największy wzrost nastąpił w przypadku wyjazdów studentów do Hiszpanii (o 385 osób), Portugalii (o 135 osób), Grecji (o 63 osoby), Turcji (o 61 osób) i do Włoch (o 59 osób), a najbardziej spadła liczba studentów wyjeżdżających do Danii (119 osób mniej niż w roku 2008/09) i do Niemiec (108 osób mniej). Najwięcej studentów wyjechało w ramach Erasmusa z dużych uczelni – uniwersytetów, politechnik lub uniwersytetów technicznych oraz z uczelni ekonomicznych. Jednak najbardziej dynamiczny wzrost liczby wyjazdów w porównaniu z rokiem 2008/09 – powyżej 100% – nastąpił przede wszystkim w uczelniach niepublicznych, wysyłających niezbyt wielu studentów, ale także na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie – uczelni publicznej (wzrost o 1000%), w trzech państwowych wyższych szkołach zawodowych oraz w dwóch uczelniach artystycznych (akademia teatralna i muzyczna). Najbardziej dynamiczny wzrost liczby wyjazdów studentów w stosunku do roku 2008/09 The most dynamic increase of the number of Erasmus students as compared with 2008/09 Uczelnia Higher Education Institution

Kod Erasmusa Erasmus Code

2008/09 2008/09

2009/10 2009/10

Wzrost liczby wyjazdów studentów Increase

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

PL KRAKOW08

1000,0%

Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku

PL BIALYST06

500,0%

Kolegium Karkonoskie w Jeleniej Górze

PL JELENIA01

500,0%

Wyższa Szkoła Umiejętności Społecznych

PL POZNAN17

400,0%

Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza

PL WARSZAW11

400,0%

Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii TWP

PL OLSZTYN05

300,0%

Wyższa Szkoła Humanistyczna we Wrocławiu

PL WROCLAW23

300,0%

Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa im. Heleny Chodkowskiej

PL WARSZAW17

266,7%

Małopolska Wyższa Szkoła Zawodowa im. J. Dietla w Krakowie

PL KRAKOW21

214,3%

Wyższa Szkoła Edukacji i Terapii w Poznaniu

PL POZNAN24

200,0%

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa we Włocławku PL WLOCLAW02

185,7%

Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie

PL LUBLIN06

157,1%

Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży

PL LOMZA03

130,0%

Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku

PL GDANSK08

120,0%

Pomorska Wyższa Szkoła Humanistyczna w Gdyni

PL GDYNIA05

120,0%

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gorzowie Wielkopolskim

PL GORZOW01

120,0%

Wyższa Szkoła Komunikacji i Zarządzania

PL POZNAN15

120,0%

Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi

PL LODZ04

114,3%

Wyjazdy na studia SMS – Student mobility for studies, Poland Pod względem liczby studentów, którzy w roku 2009/10 wyjechali za granicę na semestr lub rok studiów w ramach Erasmusa, Polska zajęła piąte miejsce wśród krajów uczestniczących w programie (za Hiszpanią, Francją, Niemcami i Włochami). Z wyjazdów Erasmusa skorzystało 11 613 studentów polskich szkół wyższych. Średnia długość pobytu za granicą wynosiła nieco ponad 6 miesięcy, a średnie stypendium wzrosło w stosunku do roku ubiegłego i wyniosło 372 euro na miesiąc. Choć liczba wyjazdów na studia plasuje nas wciąż na wysokiej pozycji w rankingu europejskim, można zauważyć, że z wyjazdów na studia w ramach Erasmusa korzysta co roku mniej studentów. Procentowo spadek liczby wyjazdów na studia wyniósł 1,4% w stosunku do roku 2008/09. Tendencja „spadkowa” obserwowana od paru lat w wielu krajach wiąże się m.in. z coraz większą popularnością drugiego rodzaju wyjazdów Erasmusa – na praktyki. Na wyjazdy studentów na studia przyznano uczelniom łącznie 26 015 822 euro, z czego instytucje wykorzystały 26 006 612 euro, tj. 99,96% przekazanych środków. 93 uczelnie, a więc o 13 uczelni mniej niż w roku poprzednim, dofinansowały wyjazdy studentów z własnego budżetu lub z innych źródeł. Łączna kwota dofinansowania ze strony uczelni wyniosła około 1 163 000 euro, czyli równowartość ok. 4,5% wykorzystanych funduszy z programu Erasmus. W liczbach bezwzględnych najwyższe sumy na dofinansowanie wyjazdów erasmusowych wyasygnowały: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (210 tys. euro), Uniwersytet Warszawski (ponad 85 tys. euro), Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (ponad 80 tys. euro) i Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie (ponad 72 tys. euro). Jeśli natomiast weźmiemy pod uwagę wysokość dofinansowania wyjazdów studentów przez uczelnie w stosunku do kwoty otrzymanej z budżetu programu, to procentowo najwyższe dofinansowanie przyznały: Międzynarodowa Wyższa Szkoła Logistyki i Transportu we Wrocławiu (114% w stosunku do funduszy z programu Erasmus), Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. J. A. Komeńskiego w Lesznie (100% - kwota dofinansowania równa kwocie z budżetu Erasmusa), Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Informatyczna w Warszawie (60%) i Wyższa Szkoła Administracji Publicznej im. Stanisława Staszica w Białymstoku (59%).

Wśród stypendystów Erasmusa ponad połowę stanowili studenci studiów II stopnia lub wyższych lat jednolitych studiów magisterskich (52%), ale wyraźnie zwiększa się udział studentów I stopnia (47%; w roku poprzednim tylko 40%). Podobnie jak w roku ubiegłym większą grupę stypendystów stanowiły kobiety (70%). Studenci studiów I, II i III stopnia wyjeżdżający na część studiów w roku 2009/10, w podziale na kobiety i mężczyzn Erasmus student mobility for studies in Poland (2009/10) – number of students, by cycle of study and gender Procent łącznej liczby Łączna liczba wyjazdów wyjazdów % of the total number Total of outgoing students

Kobiety Women

Kobiety – procent % of women

Mężczyźni Men

Mężczyźni – procent % of men

Studia I stopnia lub niższe lata studiów jednolitych First cycle students or students of the first 3 years of one-tier degrees

3881

72,0%

1541

28,0%

5422

47,0%

Studia II stopnia lub wyższe lata studiów jednolitych Second cycle students or students of the last years of one-tier degrees

4140

68,0%

1931

32,0%

6071

52,0%

62,5%

37,5%

120

1,0%

8096

70,0%

3517

30,0%

11 613

Doktoranci Doctoral candidates Ogółem (Total)

Uczelnie, które wysłały ponad 200 studentów do zagranicznych szkół wyższych w roku 2009/10 Polish universities with the highest number of outgoing Erasmus students (studies) in 2009/10 Uczelnia University

Kod Erasmusa Erasmus code

Liczba wyjazdów studentów na studia Number of mobility flows – studies

Uniwersytet Warszawski

PL WARSZAW01

1117

Uniwersytet Jagielloński

PL KRAKOW01

783

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

PL POZNAN01

775

Uniwersytet Wrocławski

PL WROCLAW01

526

Uniwersytet Łódzki

PL LODZ01

386

Politechnika Warszawska

PL WARSZAW02

352

Uniwersytet Mikołaja Kopernika

PL TORUN01

326

Uniwersytet Śląski w Katowicach

PL KATOWIC01

269

Politechnika Łódzka

PL LODZ02

261

10.

Uniwersytet Gdański

PL GDANSK01

250

Uczelnia University

Liczba wyjazdów studentów na studia Number of mobility flows – studies

Kod Erasmusa Erasmus code

11.

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

PL WARSZAW03

244

12.

Politechnika Wrocławska

PL WROCLAW02

226

13.

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

PL KRAKOW04

214

14.

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

PL POZNAN03

211

15.

Politechnika Krakowska

PL KRAKOW03

209

16.

Politechnika Gdańska

PL GDANSK02

208

W poniższej tabeli przedstawiono liczbę wyjazdów studentów na studia z poszczególnych województw. Prezentowane dane obejmują wyjazdy osób studiujących w danym województwie, które nie zawsze są jego mieszkańcami. Najwięcej studentów wyjechało na studia w ramach Erasmusa z województw, w których znajdują się duże ośrodki akademickie – z województwa mazowieckiego (2619), małopolskiego (1760), wielkopolskiego (1507) i dolnośląskiego (1345). Wyjazdy studentów na studia w roku 2009/10 w podziale na województwa Student mobility for studies in 2009/10, by province Województwo Province

Liczba uczelni organizujących wyjazdy studentów No. of higher education institutions

Łączna liczba wyjazdów na studia Total number of students (mobility for studies)

Dolnośląskie

1345

Kujawsko-pomorskie

468

Lubelskie

389

Lubuskie

Łódzkie

786

Małopolskie

1760

Mazowieckie

2619

Opolskie

157

Podkarpackie

238

Podlaskie

314

Pomorskie

656

Śląskie

771

Świętokrzyskie

Warmińsko-mazurskie

199

Wielkopolskie

1507

Zachodniopomorskie

258

Na studia w ramach Erasmusa wyjeżdżali studenci 109 uczelni publicznych i 93 niepublicznych; podobnie jak w roku ubiegłym wyjazdy z uczelni publicznych stanowiły ogromną większość. Jest to związane przede wszystkim z liczebnością populacji studentów tych uczelni. Wyjazdy na studia w ramach Erasmusa – studenci uczelni publicznych i niepublicznych Student mobility for studies – number of outgoing students from public and non-public universities 957 8,24%

Liczba wyjazdów na studia ze 109 uczelni publicznych (109 public HEIs) Liczba wyjazdów na studia z 93 uczelni niepublicznych (93 non-public HEIs)

10 656 91,76%

Porównując skalę wyjazdów z danymi z roku 2008/09, można zauważyć, że wzrosła liczba wyjazdów polskich studentów do 14 krajów, a zmalała – do 16 krajów. Największy wzrost odnotowano w przypadku wyjazdów do krajów, do których wyjechało ogółem najmniej studentów w liczbach bezwzględnych (Liechtenstein, Malta, Islandia); więcej studentów niż w poprzednim roku wyjechało też m.in. na Węgry (o 17%), do Rumunii (o 16,4%), do Hiszpanii (13%), Turcji (10,4%) i Portugalii (10,3%). Spadła natomiast liczba wyjazdów m.in. na Litwę, do Szwecji, Danii, Słowacji, Austrii, Holandii, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Francji. W roku 2009/10 najwięcej studentów z Polski przyjęły: Niemcy (1756 osób), Hiszpania (1753), Francja (1073), Włochy (1025) i Portugalia (814).

Wyjazdy polskich studentów do poszczególnych krajów na część studiów w roku 2009/10 – porównanie z rokiem 2008/09 Student mobility for studies – Polish outgoing students in 2009/10, by host country; comparison with 2008/09 Liczba wyjazdów studentów na studia w roku 2008/09 Outgoing students in 2008/09 (studies)

Kraj docelowy Host country

Wzrost lub spadek liczby Liczba wyjazdów studentów wyjazdów w stosunku do roku na studia w roku 2009/10 2008/09 Outgoing students in Increase/decrease of the 2009/10 (studies) number of flows in comparison with 2008/09 (studies)

Austria

287

250

-12,9%

Belgia

434

417

-3,9%

Bułgaria

103

-9,7%

Cypr

36,1%

Czechy

442

463

4,8%

Dania

663

544

-17,9%

Estonia

2,0%

Finlandia

387

365

-5,7%

Francja

1090

1073

-1,6%

Grecja

186

194

4,3%

Hiszpania

1552

1753

13,0%

Holandia

420

374

-11,0%

Irlandia

-1,1%

Islandia

71,4%

Liechtenstein

–

Litwa

149

112

-24,8%

Luksemburg

-50,0%

Łotwa

-3,6%

Malta

75,0%

Niemcy

1904

1756

-7,8%

Norwegia

203

214

5,4%

Portugalia

738

814

10,3%

Rumunia

16,4%

Słowacja

226

193

-14,6%

Słowenia

138

149

8,0%

Szwecja

383

300

-21,7%

Turcja

395

436

10,4%

Węgry

173

202

16,8%

Wielka Brytania

558

529

-5,2%

Włochy

1038

1025

-1,3%

11 784

11 613

-1,5%

Ogółem (Total)

Wyjazdy polskich studentów do poszczególnych krajów na studia w roku 2009/10 Student mobility for studies – Polish outgoing students in 2009/10, by host country

1800

17 56 17 53

2000

1600

54 4 52 9

800

37 4 36 5 30 0

46 3 43 6 41 7

600

FI SE AT NO HU GR SK

LT BG

IE RO LV EE CY

IS MT

IT PT DK UK CZ TR BE NL

DE ES FR

200

14 9 11 2 93 89

25 0 21 4 20 2 19 4 19 3

400

64 53

1000

81 4

1200

10 73 10 25

1400

W rankingu zagranicznych szkół wyższych, które w roku 2009/10 przyjęły najwięcej polskich studentów Erasmusa (powyżej 50 osób), na pierwszych miejscach znalazły się uczelnie hiszpańskie, duńskie i jedna uczelnia czeska. Popularnym celem wyjazdów był też Uniwersytet w Lublanie (Słowenia), który zajął 7. pozycję. Zagraniczne uczelnie, do których wyjechało najwięcej polskich studentów Erasmusa w roku 2009/10 Universities which hosted the highest number of Polish Erasmus students in 2009/10 Liczba przyjętych studentów z Polski Number of received Polish students

Nazwa uczelni University

Kod Erasmusa Erasmus code

Kraj Country

Universidad Politécnica de Valencia

E VALENCI02

Hiszpania

168

Univerzita Karlova v Praze

CZ PRAHA07

Czechy

122

Universitat de Valencia (Estudi General) Uveg

E VALENCI01

Hiszpania

107

Koebenhavns Universitet

DK KOBENHA01

Dania

102

Via University College

DK RISSKOV06

Dania

102

Universidad de Granada

E GRANADA01

Hiszpania

Univerza v Ljubljani

SI LJUBLJA01

Słowenia

Università degli Studi di Bari

I BARI01

Włochy

Universidade da Beira Interior

P COVILHA01

Portugalia

10.

Universidade de Vigo

E VIGO01

Hiszpania

11.

Katholieke Universiteit Leuven

B LEUVEN01

Belgia

12.

Syddansk Universitet

DK ODENSE01

Dania

13.

Freie Universitaet Berlin

D BERLIN01

Niemcy

14.

Universidad de Castilla-La Mancha

E CIUDA-R01

Hiszpania

15.

Universidad de Santiago de Compostela

E SANTIAG01

Hiszpania

16.

Coventry University

UK COVENTR02

Wielka Brytania

17.

Masarykova Univerzita

CZ BRNO05

Czechy

18.

Technische Universität Dresden

D DRESDEN02

Niemcy

19.

Universidade do Porto

P PORTO02

Portugalia

20.

Univerzita Palackeho v Olomouci

CZ OLOMUC01

Czechy

21.

Danmarks Tekniske Universitet

DK LYNGBY01

Dania

22.

Politecnico di Milano

I MILANO02

Włochy

23.

Universität Wien

A WIEN01

Austria

24.

Universiteit Gent

B GENT01

Belgia

25.

Johannes Gutenberg-Universität Mainz

D MAINZ01

Niemcy

26.

Aarhus Universitet

DK ARHUS01

Dania

27.

Università di Bologna

I BOLOGNA01

Włochy

28.

Universidad Complutense de Madrid

E MADRID03

Hiszpania

Średnie miesięczne stypendium na wyjazd na studia w ramach Erasmusa wyniosło w Polsce 372 euro i było wyższe niż w poprzednim roku (354 euro) oraz znacznie wyższe niż średnie stypendium obliczone na podstawie danych ze wszystkich uczestniczących krajów (236 euro)5. Średnie miesięczne stypendium polskich studentów Erasmusa w kolejnych latach – wyjazdy na studia Average monthly Erasmus student grant in Poland, by year – mobility for studies

8 6

300

4 33

350

400

250

200

150 100 50

0 /1 09 20

8 20

7 20

6 20

5 20

4 20

3 20

2 20

1 /0 00 20

Średnie stypendia wypłacane studentom wyjeżdżającym na studia z poszczególnych polskich uczelni są przedstawione w zestawieniach statystycznych dostępnych na stronie www.erasmus.org.pl (zakładka „Statystyki”)

Wyjazdy na praktyki SMP – Student mobility for placements, Poland

ej wolą – coraz części ia ud st na st ości, zamia wane umiejętn łodzi ludzie – by m na że ić ł, dz w za ra ka aktyki. Chcą sp ycie dobrego Ostatni rok po iczne staże i pr szanse na zdob an h gr ic za zy na ks ię ać zw iów a studentów, wyjeżdż w trakcie stud 2009/10 liczb a m ac ki ic pr em że ad ą, do roku ku ak bo wiedz iu nauki. W ro wę w stosunku ło en cz po o oń sk aż po ła zatrudnienia praktyki, wzros i z wyjazdów na al st zy or sk zy któr a, Beata Skibińsk 6 . poprzedniego e” ci ę przez całe ży mu „Uczenie si ra og Pr ja nc Narodowa Age

Pod względem liczby wyjazdów studentów na praktyki Polska zajmowała piąte miejsce w ogólnoeuropejskim rankingu (po Francji, Niemczech, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii). 2408 polskich studentów, którzy wyjechali na praktyki, stanowiło 6,8% wszystkich osób odbywających praktyki Erasmusa w roku 2009/10. Średni okres pobytu na praktyce wynosił około 3 miesięcy i 11 dni, a średnie miesięczne stypendium – 468 euro. Na wyjazdy studentów na praktyki przyznano uczelniom łącznie 3 772 708 euro, z czego zostało wykorzystane 3 690 477 euro, tj. 98% budżetu. Szacunkowa kwota dofinansowania wyjazdów ze źródeł innych niż fundusze programu Erasmus wyniosło ponad 154 tysiące euro. Ogółem 133 uczelnie wysyłały swoich studentów na praktyki. Dwie uczelnie – Uniwersytet Jagielloński (część wydziałów) i Wyższa Szkoła Turystyki i Rekreacji im. Mieczysława Orłowicza w Warszawie – korzystały z pośrednictwa instytucji organizujących praktyki w ramach konsorcjów. Koordynatorami konsorcjów były instytucje pośredniczące w organizacji praktyk: Centrum Innowacyjnego Rozwoju Społeczeństwa w Krakowie i Jans Consulting w Szczytnie. Łącznie z wyjazdów na praktyki organizowanych za pośrednictwem konsorcjów skorzystało 20 studentów. Na praktyki wyjeżdżali przede wszystkim studenci studiów II stopnia i starszych lat studiów jednolitych, a 70% ogółu praktykantów Erasmusa stanowiły kobiety.

Wypowiedź Beaty Skibińskiej, zastępcy dyrektora programu „Uczenie się przez całe życie” ds. programów Erasmus, Erasmus Mundus, Tempus, Eksperci Bolońscy, opublikowana w raporcie „Program Uczenie się przez całe życie 2010”, wydanym przez FRSE.

Studenci studiów I, II i III stopnia wyjeżdżający na praktykę Erasmusa w roku 2009/10, w podziale na kobiety i mężczyzn Erasmus student mobility for placements in Poland (2009/10) – number of students, by cycle of study and gender Kobiety Women

Kobiety – procent % of women

Mężczyźni Men

Mężczyźni – procent % of men

Łączna liczba wyjazdów Total

Procent łącznej liczby wyjazdów % of the total number of outgoing students

Studia I stopnia lub niższe lata studiów jednolitych First cycle students or students of the first 3 years of one-tier degrees

637

64,6%

349

35,4%

986

41%

Studia II stopnia lub wyższe lata studiów jednolitych Second cycle students or students of the last years of one-tier degrees

986

73,7%

352

26,3%

1338

56%

Doktoranci Doctoral students

66,7%

33,3%

1679

69,7%

729

30,3%

2408

Ogółem (Total)

Najwięcej studentów wyjechało na praktyki Erasmusa z Wyższej Szkoły Hotelarstwa i Gastronomii w Poznaniu. Na kolejnych miejscach dominowały uniwersytety i politechniki, ale znalazły się w niej także Akademia Medyczna we Wrocławiu, Wyższa Szkoła Ekonomii Turystyki i Nauk Społecznych w Kielcach (uczelnia niepubliczna) oraz Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie. Uczelnie, które wysłały ponad 30 studentów na praktyki Erasmusa w roku 2009/10 Polish universities with the highest number of outgoing Erasmus students (placements) in 2009/10 Uczelnia University

Kod Erasmusa Erasmus code

Liczba wyjazdów studentów na praktyki Number of outgoing students – placements

Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Gastronomii

PL POZNAN10

190

Uniwersytet Warszawski

PL WARSZAW01

138

Politechnika Wrocławska

PL WROCLAW02

126

Uniwersytet Wrocławski

PL WROCLAW01

123

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

PL POZNAN01

Uniwersytet Śląski w Katowicach

PL KATOWIC01

Uniwersytet Łódzki

PL LODZ01

Uniwersytet Jagielloński

PL KRAKOW01

Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich

PL WROCLAW05

10.

Uniwersytet Mikołaja Kopernika

PL TORUN01

11.

Politechnika Łódzka

PL LODZ02

12.

Politechnika Poznańska

PL POZNAN02

13.

Wyższa Szkoła Ekonomii Turystyki i Nauk Społecznych w Kielcach

PL KIELCE08

14.

Politechnika Śląska

PL GLIWICE01

15.

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

PL KRAKOW04

16.

Akademia Górniczo-Hutnicza

PL KRAKOW02

17.

Uniwersytet Szczeciński

PL SZCZECI01

18.

Politechnika Lubelska

PL LUBLIN03

19.

Uniwersytet Gdański

PL GDANSK01

20.

Politechnika Gdańska

PL GDANSK02

Wyjazdy studentów na praktyki z podziałem na województwa Student mobility for placements, by province Województwo Province

Liczba uczelni organizujących wyjazdy studentów Number of higher education institutions

Łączna liczba wyjazdów na praktyki Total number of outgoing students

Dolnośląskie

393

Kujawsko-pomorskie

Lubelskie

155

lubuskie

Łódzkie

133

Małopolskie

231

Mazowieckie

353

Opolskie

Podkarpackie

Podlaskie

Pomorskie

Śląskie

200

Świętokrzyskie

Warmińsko-mazurskie

Wielkopolskie

426

Zachodniopomorskie

Studenci wyjeżdżali na zagraniczne praktyki Erasmusa ze 133 szkół wyższych – 74 uczelni publicznych i 59 niepublicznych. Porównanie liczby wyjazdów na studia i na praktyki w latach 2008/09 i 2009/10 pozwala stwierdzić, że rośnie odsetek studentów wyjeżdżających na praktyki – zarówno w uczelniach publicznych,

jak i niepublicznych. W roku 2008/09 wyjazdy na praktyki stanowiły 9,5% wyjazdów z uczelni publicznych i ok. 32% wyjazdów Erasmusa z uczelni niepublicznych; rok później stanowiły one odpowiednio 14 i 41%. Wyjazdy studentów uczelni publicznych i niepublicznych na praktyki Student mobility for placements – number of outgoing students from public and non-public universities 678 28%

Uczelnie publiczne (Public HEIs) –74 Uczelnie niepubliczne (Non-public HEIs) – 59

1730 72%

Wyjazdy na studia i na praktyki z uczelni publicznych Student mobility for studies and for placements – number of outgoing students from public universities 1730 14%

Wyjazdy na studia i na praktyki z uczelni niepublicznych Student mobility for studies and for placements – number of outgoing students from non-public universities 678 41,5%

10 656 86%

957 58,5%

Wyjazdy na praktyki

Wyjazdy na studia

Najwięcej studentów odbywało praktyki w Hiszpanii (411 osób), nieco mniej w Niemczech (373), Grecji (293) i Wielkiej Brytanii (253). W porównaniu z rokiem 2008/09 wzrosła liczba wyjazdów na praktyki do większości krajów; mniej polskich studentów wyjechało tylko do Estonii, na Cypr i do Belgii.

Wyjazdy polskich studentów do poszczególnych krajów na praktyki Erasmusa w roku 2009/10 – porównanie z rokiem 2008/09 Student mobility for placements – Polish outgoing students in 2009/10, by host country; comparison with 2008/09 Liczba wyjazdów na praktyki, 2008/09 Outgoing students in 2008/09 (placements)

Kraj docelowy Host country

Wzrost lub spadek liczby wyjazdów Liczba wyjazdów na praktyki w stosunku do 2008/09 r. na praktyki, 2009/10 Increase/decrease of the number of Outgoing students in outgoing students in comparison with 2009/10 (placements) 2008/09 (placements)

Austria

65,4%

Belgia

-1,9%

Bułgaria

300,0%

Cypr

-7,1%

Czechy

29,3%

Dania

0,0%

Estonia

-50,0%

Finlandia

0,0%

Francja

153

64,5%

Grecja

238

293

23,1%

Hiszpania

227

411

81,1%

Holandia

70,8%

Irlandia

81,0%

Islandia

20,0%

Liechtenstein

0,0%

Litwa

233,3%

Luksemburg

0,0%

Łotwa

125,0%

Malta

620,0%

Niemcy

333

373

12,0%

Norwegia

117,4%

Portugalia

108

120,4%

Rumunia

–

Słowacja

100,0%

Słowenia

28,6%

Szwecja

166,7%

Turcja

142,9%

Węgry

158,3%

Wielka Brytania

184

253

37,5%

Włochy

111

183

64,9%

1618

2408

48,8%

Ogółem (Total)

400

37 3

450

41 1

Wyjazdy polskich studentów do poszczególnych krajów na praktyki Erasmusa w roku 2009/10 Student mobility for placements – Polish outgoing students in 2009/10, by host country

18 3 15 3

200

10 8

150

IS EE

LV CY

28 26

IE MT TR DK SE HU BG SK

IT FR PT NL CZ BE NO AT

18 13

ES DE GR UK

25 18

33 32

36 34

53 51 50

100

43 38

250

25 3

300

29 3

350

LI RO LU

Zarówno w skali całego programu, jak i w Polsce wysokość średniego stypendium wypłacanego studentom wyjeżdżającym na praktyki spadła w stosunku do roku 2009/10. Średnie miesięczne stypendium obliczone na podstawie danych ze wszystkich krajów uczestniczących wynosiło 386 euro (o 47 euro mniej niż rok wcześniej), a w Polsce 468 euro (o 46 euro mniej niż w poprzednim roku)7.

Przyjazdy studentów zagranicznych uczelni Incoming students, Poland Od początku udziału w Erasmusie Polska przyjęła łącznie ponad 29 tysięcy zagranicznych studentów, z których 27 827 przyjechało na studia, a 1244 na praktyki. W roku 2009/10 można było zaobserwować dalszy wzrost liczby przyjazdów do Polski na studia i praktyki Erasmusa. Łącznie przyjechało 6070 studentów – o 1142 osoby (czyli o 23%) więcej niż rok wcześniej. W rankingowym zestawieniu krajów Polska znalazła się na 12. miejscu pod względem liczby przyjętych studentów. Studenci, którzy wybrali Polskę jako kraj docelowy stanowili 2,8% ogółu stypendystów Erasmusa w roku 2009/10.

Średnie stypendia wypłacane studentom wyjeżdżającym na praktyki z poszczególnych polskich uczelni są przedstawione w zestawieniach statystycznych dostępnych na stronie www.erasmus.org.pl

Z 23 krajów przyjechało do Polski więcej studentów niż w roku 2008/09, a z 6 krajów – mniej studentów. Najbardziej wzrosła liczba przyjazdów z Estonii (o 100%), Holandii (o 67%), Danii (o 64%) i Grecji (o 62%), natomiast bardzo spadła liczba studentów z Finlandii (o 33%) i Słowenii (o 25%). Przyjazdy zagranicznych studentów Erasmusa do Polski w kolejnych latach Incoming Erasmus students in Poland, by year 6070

7000

3730

5000

3063

4000

2009/10

2008/09

2007/08

2006/07

2005/06

2003/04

996

2002/03

750

614

2000/01

2001/02

466

1999/2000

1998/99

220

2000

2004/05

1459

2332

3000

1000

4928

4446

6000

2009/10

2008/09

2007/08

2006/07

2005/06

2004/05

2003/04

2002/03

Kraj Country

2001/02

2000/01

Przyjazdy zagranicznych studentów Erasmusa z poszczególnych krajów do Polski w kolejnych latach Incoming Erasmus students in Poland, by home country and year Łączna liczba przyjazdów w latach 1998-2010 Incoming students in Poland in the period 1998-2008

Austria

461

Belgia

104

111

812

Bułgaria

–

314

Chorwacja

–

Cypr

–

Czechy

–

135

147

144

155

144

774 209

Dania

Estonia

–

Finlandia

605

Francja

201

314

378

459

514

571

594

656

4013

2002/03

2003/04

2004/05

2005/06

2006/07

2007/08

2008/09

2009/10

2001/02

Grecja

2000/01

Kraj Country

Łączna liczba przyjazdów w latach 1998-2010 Incoming students in Poland in the period 1998-2008

332

Hiszpania

123

176

246

345

471

675

860

1312

4408

Holandia

516

Irlandia

100

Islandia

–

Liechtenstein

–

Litwa

–

111

118

117

146

618

Luksemburg

Łotwa

–

226

Malta

–

Niemcy

153

193

219

395

566

652

669

649

654

676

4996

Norwegia

–

Portugalia

125

194

269

306

399

436

520

2458

Rumunia

–

297

Słowacja

–

110

459

Słowenia

–

230

Szwecja

339

Turcja

–

224

434

770

895

1156

3551

Węgry

–

124

394

Wielka Brytania UK

620

Włochy

123

174

212

232

269

279

307

363

2171

614

750

996

Ogółem (Total)

1459 2332 3063 3730 4446 4928 6070

Dane od roku 2007/08 obejmują przyjazdy na studia i na praktyki łącznie.

29 074

14 000

31 2

Przyjazdy zagranicznych studentów Erasmusa z poszczególnych krajów do Polski w roku 2009/10 Incoming Erasmus students in Poland in 2009/10, by home country

15 6

Wyjazdy na praktyki

12 000

Wyjazdy na studia 10 000

67 6 65 6

8000

ES TR DE FR PT

LV AT

SI SE DK HR

IE NO EE

12 11

61 41

80 62

LT CZ HU SK BE BG GR NL RO UK

36 13

14 6 14 4 12 4 11 0 98

2000

85 81

4000

97 89

36 3

52 0

6000

IS LU MT

Polska nie osiągnęła jeszcze co prawda równowagi wymiany, ale liczba przyjazdów studentów rośnie z roku na rok bardzo dynamicznie. W roku 2009/10 liczba zagranicznych studentów, którzy przyjechali do naszego kraju w ramach Erasmusa wzrosła o 23% w stosunku do roku poprzedniego. Liczba studentów przyjeżdżających jest też proporcjonalnie coraz wyższa w stosunku do liczby wyjeżdżających. Wymiana studentów w Polsce w kolejnych latach; porównanie łącznej liczby wyjazdów i przyjazdów studentów Exchange of students in Poland; comparison of the number of outgoing and incoming students, by year Liczba wyjazdów z Polski Outgoing Polish students

Liczba przyjazdów do Polski Incoming students

Różnica Difference

Stosunek liczby przyjeżdżających do liczby wyjeżdżających Incoming/outgoing students rate

1998/1999

1426

220

1206

15,4%

1999/2000

2813

466

2347

16,6%

2000/2001

3691

614

3077

16,6%

2001/2002

4322

750

3572

17,3%

2002/2003

5419

996

4423

18,4%

2003/2004

6278

1459

4819

23,2%

2004/2005

8388

2332

6056

27,8%

2005/2006

9974

3063

6911

30,7%

2006/2007

11 219

3730

7489

33,2%

2007/2008

12 854

4446

8408

34,6%

2008/2009

13 402

4928

8474

36,8%

2009/2010

14 021

6070

7951

43,3%

Ogółem (Total)

93 807

29 074

64 733

31,0%

Rok akademicki Academic year

Przyjazdy na studia W porównaniu z rokiem 2008/09 liczba studentów, którzy przyjechali do Polski na semestr lub rok studiów, wzrosła o 1006 osób, czyli 22%. Łącznie przyjechało na nasze uczelnie 5534 studentów z 29 krajów. Wśród krajów, które przysłały swoich studentów do Polski na okres studiów w ramach Erasmusa, na pierwszych miejscach pod względem liczby studentów znalazły się: Hiszpania (łącznie 1204 osoby), Turcja (1119), Francja (584), Niemcy (582) i Portugalia (493). Przyjazdy zagranicznych studentów do Polski na studia w roku 2009/10 Student mobility for studies – incoming students, Poland, 2009/10 1 204

1 119

TR 584

582

DE 493

PT 346

IT 136

CZ HU

116

101

94 92

UK NL

33 31

FI DK

Uczelnie, które przyjęły najwięcej zagranicznych studentów Erasmusa w roku 2009/10 Polish universities with the highest number of incoming Erasmus students in 2009/10 Uczelnia University

Kod Erasmusa Erasmus code

Łączna liczba przyjazdów studentów zagranicznych Number of incoming students

Uniwersytet Jagielloński

PL KRAKOW01

512

Uniwersytet Warszawski

PL WARSZAW01

439

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

PL POZNAN01

224

Uniwersytet Wrocławski

PL WROCLAW01

219

Politechnika Warszawska

PL WARSZAW02

194

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

PL WARSZAW03

172

Politechnika Łódzka

PL LODZ02

153

Politechnika Wrocławska

PL WROCLAW02

149

Uniwersytet Łódzki

PL LODZ01

135

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

PL KRAKOW04

134

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki

PL KRAKOW03

130

Uniwersytet Mikołaja Kopernika

PL TORUN01

114

Uniwersytet Gdański

PL GDANSK01

113

Nierównowaga wymiany studentów jest nadal problemem większości polskich uczelni biorących udział w programie Erasmus. Tylko sześć uczelni przyjęło na studia Erasmusa tyle samo studentów, ilu ich wysłało na stypendia Erasmusa, przy czym są to głównie uczelnie prowadzące wymianę na niewielką skalę. Jedyną z uczelni o 100-procentowej równowadze wymiany, która wysłała i przyjęła powyżej 10 studentów, jest Akademia Muzyczna w Krakowie (14 studentów wysłanych i 14 studentów przyjętych). Największa równowaga i nierównowaga wymiany studentów w polskich uczelniach w roku 2009/10 – statystyka zbiorcza The most balanced and the most unbalanced student exchange at Polish universities in 2009/10 – statistics Równowaga/nierównowaga wymiany Balance/unbalance Przewaga przyjazdów nad wyjazdami

Stosunek liczby przyjazdów Liczba uczelni do liczby wyjazdów studentów Number of Incoming/outgoing students ratio universities powyżej 100%

Tylko przyjazdy, brak wyjazdów

28 12

Pełna równowaga

100% (1:1)

Blisko równowagi

75 – 99,9%

Akceptowalna wymiana

50 – 74,9%

Nierównowaga – więcej wyjazdów niż przyjazdów

25 – 49,9%

Duża nierównowaga – znacznie więcej wyjazdów niż przyjazdów

3,5 – 24,9%

Brak przyjazdów

Zdecydowanymi „rekordzistami” w statystykach były uczelnie, które w ramach Erasmusa przyjęły znacznie więcej studentów, niż ich wysłały. Uczelni takich było łącznie 28, a 15 z nich przyjęło ponad 150% więcej studentów, niż ich wysłało na studia za granicą. Spośród tych uczelni najliczniejszą grupę zagranicznych stypendystów Erasmusa przyjęły: Politechnika Opolska (87 zagranicznych studentów), Uczelnia Łazarskiego w Warszawie (59), Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku (44) i Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi (43). „Rekordziści” – uczelnie, w których w roku 2009/10 liczba przyjeżdżających studentów znacznie przerastała liczbę wyjeżdżających Universities which had much more incoming than outgoing students in 2009/10 Wyjazdy Outgoing students

Przyjazdy Incoming students

Stosunek liczby przyjazdów do liczby wyjazdów Incoming/outgoing ratio

Uczelnia University

Kod Erasmusa Erasmus code

Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy

PL BYDGOSZ08

1250%

Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku

PL BIALYST03

1100%

Bielska Wyższa Szkoła im. J. Tyszkiewicza

PL BIELSKO01

800%

Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu im. E. Kwiatkowskiego w Gdyni

PL GDYNIA02

500%

Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi

PL JOZEFOW01

400%

Akademia Morska w Szczecinie

PL SZCZECI03

400%

Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych im. Fryderyka Skarbka w Warszawie

PL WARSZAW30

300%

Politechnika Radomska im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu

PL RADOM01

277%

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

PL LODZ07

269%

Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna

PL GDANSK09

250%

Wyższa Szkoła Handlu i Usług

PL POZNAN14

200%

Politechnika Opolska

PL OPOLE02

189%

Uczelnia Łazarskiego w Warszawie

PL WARSZAW14

179%

Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. Ludwika Solskiego w Krakowie

PL KRAKOW11

167%

Wyższa Szkoła Handlowa w Radomiu

PL RADOM04

161,5%

Równowaga wymiany – uczelnie, w których wystąpiła pełna równowaga wymiany lub które były bliskie osiągnięcia równowagi Universities with the most balanced student exchange Stosunek liczby Wyjazdy Przyjazdy przyjazdów do Outgoing Incoming liczby wyjazdów students students Incoming/outgoing ratio

Uczelnia University

Kod Erasmusa Erasmus code

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa we Włocławku

PL WLOCLAW02

110%

Akademia Leona Koźmińskiego

PL WARSZAW21

104%

Wyższa Szkoła Handlowa we Wrocławiu

PL WROCLAW12

104%

Politechnika Lubelska

PL LUBLIN03

104%

Akademia Sztuk Pięknych im. W. Strzemińskiego w Łodzi

PL LODZ05

104%

Akademia Muzyczna w Krakowie

PL KRAKOW09

100%

Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna

PL TARNOW01

100%

Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie

PL WARSZAW26

100%

Wyższa Szkoła Informatyki Stosowanej i Zarządzania

PL WARSZAW46

100%

Wyższa Szkoła Zarządzania Edukacja

PL WROCLAW13

100%

Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu

PL ZAMOSC01

100%

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy

PL LEGNICA01

95%

Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy

PL BYDGOSZ06

92%

Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach

PL KATOWIC08

90%

Wyższa Szkoła Biznesu - National-Louis University PL NOWY-SA01 z siedzibą w Nowym Sączu

89%

Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej

PL WARSZAW04

87%

Wszechnica Świętokrzyska

PL KIELCE04

86%

Przyjazdy na praktyki Liczba studentów, którzy przyjechali do Polski na praktyki w ramach Erasmusa, wzrosła w stosunku do poprzedniego roku aż o 34%. Polskie przedsiębiorstwa, instytucje i organizacje przyjęły na praktyki łącznie 536 studentów z 23 krajów (w roku 2008/09 – 400 studentów). W skali ogólnoeuropejskiej – podobnie jak w poprzednim roku – nasz kraj znalazł się na 15. pozycji pod względem liczby przyjętych praktykantów Erasmusa. Na praktyki w Polsce najwięcej studentów przyjechało z Hiszpanii (108 osób), Niemiec (94), Francji (72) i Litwy (52). Przyjazdy zagranicznych studentów na praktyki do Polski w roku 2009/10 Student mobility for placements – incoming students, Poland, 2009/10 ES

108

Opracowanie: Małgorzata Członkowska-Naumiuk

Wymiana pracowników uczelni w Europie ST – Staff mobility, Europe Od roku 1997, w którym wprowadzono w Erasmusie wyjazdy nauczycieli akademickich, odbyło się około 270 tysięcy wyjazdów pracowników uczelni. Na mobilność pracowników szkół wyższych przeznacza się rocznie około 10% budżetu programu. W roku 2009/10 zarejestrowano 37 776 wyjazdów pracowników uczelni, o 3,8% więcej niż rok wcześniej. Odbyło się 29 031 wyjazdów w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych za granicą (77%) i 8745 wyjazdów na szkolenia (23%). Wzrost liczby wyjazdów na szkolenia był znacznie wyższy niż wzrost liczby wyjazdów dydaktycznych (odpowiednio 12,5% i 1,5%). Już drugi rok z rzędu pierwsze miejsce pod względem liczby wyjazdów pracowników uczelni zajmowała Polska (4443 wyjazdy); na kolejnych miejscach znalazły się Hiszpania (3797) i Niemcy (3385). Najbardziej popularnymi krajami docelowymi były Niemcy (3775 przyjazdów), Hiszpania (3613) i Włochy (3368). Średni czas pobytu pracownika uczelni za granicą wynosił 5,7 dnia, a średnie stypendium na wyjazd – 673 euro. Mobilność pracowników uczelni w programie Erasmus w roku 2009/10 – zestawienie ogólne Erasmus staff mobility in 2009/10 – general information Dane według typu mobilności Mobilność pracowników uczelni – dane zbiorcze Staff mobility – total

Wyjazdy w celu prowadzenia zajęć dla studentów Teaching assignments

Wyjazdy na szkolenia Training

Łączna liczba pracowników uczelni, którzy wyjeżdżali w ramach Erasmusa Total number of staff

37 776

29 031

8745

Średni czas trwania pobytu za granicą (w dniach) Average duration (in days)

5,7

5,6

6,3

Średnie stypendium (na wyjazd) w euro Average grant (in EUR)

673

654

735

Kraje, które wysłały w ramach Erasmusa najwięcej pracowników uczelni Top sending countries

Polska, Hiszpania, Niemcy, Francja, Czechy

Polska, Hiszpania, Finlandia, Niemcy, Turcja

Kraje, które przyjęły w ramach Erasmusa najwięcej pracowników zagranicznych uczelni Top receiving countries

Niemcy, Hiszpania, Włochy, Francja, W. Brytania

Niemcy, Włochy, Hiszpania, Francja, Polska

W. Brytania, Hiszpania, Niemcy, Włochy, Francja

Liczba osób niepełnosprawnych Number of staff with special needs

Dane według typu mobilności Mobilność pracowników uczelni – dane zbiorcze Staff mobility – total

Wyjazdy w celu prowadzenia zajęć dla studentów Teaching assignments

Wyjazdy na szkolenia Training

Łączna liczba uczelni, których pracownicy wyjeżdżali w ramach Erasmusa w roku 2009/10 Total number of HEIs sending staff in 2009/10

2154

2032

1484

Procent kobiet wśród osób wyjeżdżających Gender balance (% of women)

47%

40%

68%

Mobilność pracowników uczelni w roku 2009/10 – wyjazdy z poszczególnych krajów w celu prowadzenia zajęć i na szkolenia Staff mobility for teaching assignments and for training in Europe in 2009/10 – outgoing mobility, by country

Kraj Country

Liczba wyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć Outgoing mobility flows – teaching assignments

Liczba wyjazdów pracowników uczelni na szkolenia Outgoing mobility flows – training

Łączna liczba wyjazdów pracowników uczelni Outgoing mobility flows – teaching and training

Austria

759

182

941

Belgia

1049

102

1151

Bułgaria

646

117

763

Chorwacja

Cypr

102

Czechy

1804

409

2213

Dania

319

380

Estonia

286

167

453

Finlandia

1020

656

1676

Francja

2555

456

3011

Grecja

422

144

566

Hiszpania

2914

883

3797

Holandia

709

114

823

Irlandia

189

227

Islandia

Liechtenstein

Litwa

968

180

1148

Luksemburg

Łotwa

385

393

778

Malta

Niemcy

2850

535

3385

Norwegia

362

197

559

Polska

2974

1476

4450

Portugalia

777

150

927

Rumunia

1152

491

1643

Słowacja

641

146

787

Słowenia

277

356

Szwecja

521

150

671

Turcja

1236

504

1740

Węgry

884

284

1168

Wielka Brytania

1513

291

1804

Włochy

1626

416

2042

29 031

8745

37 776

Ogółem (Total)

Wyjazdy pracowników uczelni w celu prowadzenia zajęć i na szkolenia w roku 2009/10 Staff mobility for teaching assignments and for training in 2009/10 – outgoing staff

44 7 79 38 1

3 PL ES DE FR CZ

IT UK TR

FI RO HU BE LT AT PT NL SK LV BG SE GR NO EE DK

SI IRL CY

94 67

IS MT HR

500

1000

11 6 11 8 51 11 4 94 8 1 92 7 82 3 78 7 77 8 76 3 67 1 56 6 55 9 45 3 38 0 35 6

1500

80 4 74 1 0 67 16 6 43

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

LI LU

3500

36 8 23 2

61 3

4000

77 5

Przyjazdy pracowników uczelni do poszczególnych krajów w celu prowadzenia zajęć i na szkolenia w roku 2009/10 Staff mobility for teaching assignments and for training in 2009/10 – incoming staff

2500

11 3

35 9

3000

1 67 16 1 59 1 51 8 1 32 1 1 16 11 4 00 10 6 10 5 26 10 2 91 2 5 90 4 85 8 81 5

2000 1500

67 0 65 9 51 4 48 3 47 3 40 8 39 9

1000

IT FR UK PL

FI PT CZ TR BE AT HU RO NL SK LT SE GR NO DK BG LV EE

IS MT CY LU

DE ES

26 8 22 1 15 8

500

LI HR

Wyjazdy w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych

STA – Staff teaching assignments Wyjazdy nauczycieli akademickich, których celem jest prowadzenie zajęć dla studentów zagranicznych uczelni, stanowiły 77% wszystkich wyjazdów pracowników uczelni w roku 2009/10 (29 031 z łącznej liczby wyjazdów wynoszącej 37 776). Prawie połowa krajów uczestniczących w programie Erasmus odnotowała spadek liczby wyjazdów dydaktycznych; były wśród nich m.in. Czechy (-13,6%), Cypr (-13,4%), Finlandia (-4%), Polska (-3,6%), Wielka Brytania (-2,7%). Jednak mimo tendencji spadkowej Polska uplasowała się ponownie na pierwszym miejscu pod względem liczby nauczycieli akademickich wyjeżdżających w ramach Erasmusa (2967 wyjazdów, tj. 10,2% ogółu wyjazdów w krajach uczestniczących). Na kolejnych miejscach były Hiszpania (2914; 10%), Niemcy (2850; 9,8%), Francja (2555; 8,8%) i Czechy (1804; 6,2%). Największy procentowy wzrost liczby wyjazdów dydaktycznych w stosunku do poprzedniego roku nastąpił w Turcji (17,3%), Rumunii (15,3%) i Norwegii (14,6%). Wśród krajów docelowych najbardziej popularne okazały się Niemcy (2947 przyjazdów), Włochy (2698), Hiszpania (2686), Francja (2598) i Polska (1819). Kategoria mobilności „wyjazdy w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych” obejmuje również przyjazdy zagranicznych specjalistów z przedsiębiorstw i innych instytucji nieakademickich na

zaproszenie uczelni w celu przeprowadzenia zajęć dla studentów. Wynika to stąd, że przyjazdy specjalistów z zagranicy są finansowane przez kraj przyjmujący z tej samej pozycji budżetowej, co wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć. W roku 2009/10 z wyjazdów tego typu skorzystało 259 pracowników przedsiębiorstw lub organizacji w różnych krajach. Wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w roku 2009/10 w porównaniu z rokiem 2008/09 Staff mobility for teaching assignments – outgoing mobility flows per country in 2008/09 and 2008/09 Kraj Country

2008/09

2009/10

Wzrost lub spadek w stosunku do r. 2008/09 Increase/decrease in comparison with 2008/09

Austria

724

759

4,8%

Belgia

1072

1049

-2,1%

Bułgaria

582

646

11,0%

Chorwacja

–

Cypr

-13,4%

Czechy

2087

1804

-13,6%

Dania

301

319

6,0%

Estonia

295

286

-3,1%

Finlandia

1062

1020

-4,0%

Francja

2462

2555

3,8%

Grecja

438

422

-3,7%

Hiszpania

2938

2914

-0,8%

Holandia

721

709

-1,7%

Irlandia

189

0,0%

Islandia

-17,8%

Liechtenstein

-37,5%

Litwa

894

968

8,3%

Łotwa

347

-33,3%

Luksemburg

385

11,0%

Malta

-5,8%

Niemcy

2713

2850

5,0%

Norwegia

316

362

14,6%

Polska

3079

2974

-3,4%

Portugalia

770

777

0,9%

Rumunia

999

1152

15,3%

Słowacja

567

641

13,1%

Słowenia

253

277

9,5%

Kraj Country

2008/09

2009/10

Wzrost lub spadekw stosunku do r. 2008/09 Increase/decrease in comparison with 2008/09

Szwecja

525

521

-0,8%

Turcja

1054

1236

17,3%

Węgry

883

884

0,1%

Wielka Brytania

1555

1513

-2,7%

Włochy

1587

1626

2,5%

28 615

29 031

1,5%

Ogółem (Total)

Wyjazdy z poszczególnych krajów w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w roku 2009/10 Staff mobility for teaching assignments – outgoing mobility flows per country in 2009/10

3000

29 6 29 7 14 28 50

3500

16 PL ES DE FR CZ

IT UK TR RO BE

FI LT HU PT AT NL BG SK SE GR LV NO DK EE

IS CY MT HR

49 26

38 5 36 2 31 9 28 6 27 7

500

77 7 75 9 70 9 64 6 64 1

1000

12 3 11 6 52 10 4 10 9 20 96 8 88 4

1500

2000

2500

LI LU

Wyjazdy i przyjazdy w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w roku akademickim 2009/10 Staff mobility for teaching assignments – outgoing and incoming mobility flows per country in 2009/10 Kraj Country

Liczba wyjazdów nauczycieli akademickich z poszczególnych krajów Outgoing mobility flows – teaching assignments

Liczba przyjazdów nauczycieli akademickich do poszczególnych krajów Incoming mobility flows – teaching assignments

Różnica Difference

Stosunek liczby przyjeżdżających do wyjeżdżających (%) Incoming/outgoing staff ratio (%)

Austria

759

788

-29

103,8%

Belgia

1049

946

103

90,2%

Bułgaria

646

444

202

68,7%

Chorwacja

3,8%

Cypr

105

-47

181,0%

Czechy

1804

1250

554

69,3%

Dania

319

456

-137

142,9%

Estonia

286

356

-70

124,5%

Finlandia

1020

1281

-261

125,6%

Francja

2555

2598

-43

101,7%

Grecja

422

656

-234

155,5%

Hiszpania

2914

2686

228

92,2%

Holandia

709

695

98,0%

Irlandia

189

223

-34

118,0%

Islandia

-23

138,3%

Liechtenstein

100,0%

Litwa

968

691

277

71,4%

Luksemburg

-5

350,0%

Łotwa

385

411

-26

106,8%

Malta

107

-58

218,4%

Niemcy

2850

2947

-97

103,4%

Norwegia

362

418

-56

115,5%

Polska

2974

1819

1155

61,2%

Portugalia

777

1322

-545

170,1%

Rumunia

1152

936

216

81,3%

Słowacja

641

811

-170

126,5%

Słowenia

277

316

-39

114,1%

Szwecja

521

619

-98

118,8%

Turcja

1236

1116

120

90,3%

Węgry

884

850

96,2%

Wielka Brytania

1513

1390

123

91,9%

Włochy

1626

2698

-1072

165,9%

29 031

Ogółem (Total)

W 19 krajach można było zaobserwować przewagę przyjazdów nauczycieli akademickich, w 12 krajach – przewagę wyjazdów (największa w przypadku Polski, która wysyła najwięcej wykładowców), a tylko w jednym kraju wystąpiła pełna równowaga wymiany (Liechtenstein). Zbliżoną liczbę wyjazdów i przyjazdów odnotowano w Holandii, Francji, Niemczech i Austrii.

Wyjazdy na szkolenia

STT – Staff mobility for training Wyjazdy na szkolenia zostały wprowadzone w programie Erasmus w roku 2007/08. Dzięki temu typowi mobilności wszyscy pracownicy uczelni mają obecnie możliwość wyjazdu do zagranicznej instytucji, uczelni lub przedsiębiorstwa na okres od 5 dni do 6 tygodni, w celu podniesienia własnych kwalifikacji. Popularność wyjazdów szkoleniowych w Erasmusie nadal rośnie – ich liczba w stosunku do poprzedniego roku zwiększyła się o 12,5%. Łącznie zarejestrowano 8745 wyjazdów pracowników na szkolenia; Polska zajęła pierwsze miejsce pod względem liczby wyjazdów (1476; 16,9% ogółu wyjazdów). Wyjazdów z Polski było 1,7 razy więcej niż z drugiej w kolejności Hiszpanii (883 wyjazdy; 10,1%). Na trzecim miejscu znalazła się Finlandia (656 wyjazdów; 7,5%). Jeśli chodzi o kraje docelowe, to najwięcej osób przyjechało na szkolenia do Wielkiej Brytanii (969 przyjazdów; 11,1%), Hiszpanii (927; 10,6%) i Niemiec (828; 9,5%). Średni czas pobytu w zagranicznej instytucji wynosił 6,3 dnia, a średnie stypendium na pobyt – 735 euro. Najczęściej z wyjazdów korzystali pracownicy naukowo-dydaktyczni (37%), w mniejszym stopniu pracownicy administracyjni i techniczni (24%) oraz pracownicy biur współpracy z zagranicą (20%). Najwięcej osób wyjeżdżało na szkolenia specjalistyczne związane z dziedziną lub zakresem pracy (46,5%), a w przypadku około 25% wyjazdów celem był tzw. job shadowing. W około 15% przypadków wyjazd wykorzystano na udział w warsztatach lub konferencjach. Liczba wyjazdów pracowników uczelni na szkolenia w roku 2009/10 w porównaniu z rokiem 2008/09 Staff mobility for training – outgoing mobility flows per country in 2009/10 and 2008/09

2008/09

2009/10

Wzrost lub spadek w stosunku do r. 2008/09 Increase/decrease in comparison with 2008/09

154

182

18,2%

Kraj Country Austria Belgia

152

102

-32,9%

Bułgaria

117

105,3%

Chorwacja

–

Cypr

-18,5%

Czechy

493

409

-17,0%

Dania

-4,7%

Estonia

179

167

-6,7%

Finlandia

656

0,0%

Francja

378

456

20,6%

Grecja

124

144

16,1%

Hiszpania

757

883

16,6%

Holandia

121

114

-5,8%

Irlandia

35,7%

Islandia

25,9%

Liechtenstein

-20,0%

Litwa

196

180

-8,2%

Luksemburg

0,0%

Łotwa

350

393

12,3%

Malta

-25,0%

Niemcy

421

535

27,1%

Norwegia

154

197

27,9%

Polska

1262

1476

17,0%

Portugalia

117

150

28,2%

Rumunia

262

491

87,4%

Słowacja

120

146

21,7%

Słowenia

105

-24,8%

Szwecja

159

150

-5,7%

Turcja

541

504

-6,8%

Węgry

264

284

7,6%

Wielka Brytania

217

291

34,1%

Włochy

333

416

24,9%

7774

8745

12,5%

Ogółem (Total)

1600

Wyjazdy pracowników uczelni z poszczególnych krajów na szkolenia w roku 2009/10 Staff mobility for training – outgoing mobility flows per country in 2009/10

1400

1000

1200

41 6 40 9 39 3

600

50 4 49 1 45 6

800

PL ES

FI DE TR RO FR

IT CZ LV UK HU NO AT LT EE SE PT SK GR BG NL BE

SI DK CY IRL

IS HR MT

34 24

200

61 44

19 7 18 2 18 0 16 7 15 0 15 0 14 6 14 4 11 7 11 4 10 2 79

29 1 28 4

400

LI LU

Wyjazdy i przyjazdy pracowników uczelni na szkolenia w roku akademickim 2009/10 Staff mobility for training – outgoing and incoming mobility flows per country, 2009/10 Kraj Country

Liczba wyjazdów pracowników uczelni Outgoing mobility flows – training

Liczba przyjazdów pracowników uczelni Incoming mobility flows – training

Różnica Difference

Stosunek liczby przyjeżdżających do wyjeżdżających (%) Incoming/outgoing staff ratio (%)

Austria

182

312

-130

171,4%

Belgia

102

218

-116

213,7%

Bułgaria

117

59,8%

Chorwacja

0,0%

Cypr

-9

120,5%

Czechy

409

268

141

65,5%

Dania

203

-142

332,8%

Estonia

167

117

70,1%

Finlandia

656

390

266

59,5%

Francja

456

634

-178

139,0%

Grecja

144

159

-15

110,4%

Hiszpania

883

927

-44

105,0%

Holandia

114

327

-213

286,8%

Irlandia

176

-138

463,2%

Islandia

185

-151

544,1%

Liechtenstein

50,0%

Litwa

180

213

-33

118,3%

Luksemburg

-10

tylko przyjazdy

Łotwa

393

321

18,3%

Malta

114

-96

633,3%

Niemcy

535

828

-293

154,8%

Norwegia

197

252

-55

127,9%

Polska

1476

294

1182

19,9%

Portugalia

150

337

-187

224,7%

Rumunia

491

401

18,3%

Słowacja

146

104

71,2%

Słowenia

-13

116,5%

Szwecja

150

239

-89

159,3%

Turcja

504

205

299

40,7%

Węgry

284

215

75,7%

Wielka Brytania

291

969

-678

333,0%

Włochy

416

670

-254

161,1%

8745

Ogółem (Total)

W 20 krajach miała miejsce przewaga przyjazdów na szkolenia, w 12 krajach – przewaga wyjazdów, a w jednym kraju bilans wyjazdów i przyjazdów był bliski równowagi, z niewielką przewagą przyjazdów (Hiszpania). Przyjazdy pracowników uczelni do poszczególnych krajów na szkolenia w roku 2009/10 Staff mobility for training – incoming mobility flows per country in 2009/10

67 0 63 4

800

82 8

1000

96 9 92 7

1200

UK ES DE

IT FR

FI PT NL AT PL CZ NO SE BE HU LT TR DK

IE GR EE MT SK

SI RO LV BG CY LU

70 53

90 72

200

32 7 31 2 29 4 26 8 25 2 23 9 21 8 21 5 21 3 20 5 20 3 18 5 17 6 15 9 11 7 11 4 10 4 92

400

600

LI HR

Wymiana pracowników uczelni w Polsce ST – Staff mobility, Poland Wyjazdy Outgoing staff

Podobnie jak w roku poprzednim Polska zajęła pierwsze miejsce wśród krajów uczestniczących w programie Erasmus pod względem liczby wyjazdów pracowników uczelni – zarówno w celu prowadzenia zajęć dla studentów zagranicznych uczelni, jak i w celu udziału w szkoleniach. Łącznie pracownicy polskich uczelni odbyli 4450 wyjazdów. Wyjazdy pracowników polskich uczelni do poszczególnych krajów w roku 2009/10 Staff mobility in Poland in 2009/10, host countries Wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych Outgoing teachers (teaching assignments)

Kraj Country

Wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia Outgoing staff (training)

Łączna liczba wyjazdów Total number of mobility flows

Austria

Belgia

Bułgaria

Cypr

Czechy

231

310

Dania

Estonia

Finlandia

105

Francja

198

274

Grecja

Hiszpania

344

170

514

Holandia

Irlandia

Islandia

130

140

Liechtenstein

Litwa

127

189

Luksemburg

Łotwa

Malta

Niemcy

453

149

602

Norwegia

125

Portugalia

165

247

Rumunia

Słowacja

218

261

Słowenia

Szwecja

Turcja

188

234

Węgry

Wielka Brytania

103

149

252

Włochy

238

120

358

2974*

1476

4450

Ogółem (Total)

*W tym 16 przyjazdów specjalistów z zagranicznych przedsiębiorstw do Polski w celu prowadzenia zajęć dla studentów w polskich uczelniach; przyjazdy te są finansowane z pozycji „wyjazdy dydaktyczne” z budżetu kraju przyjmującego i są zaliczane do kategorii „mobilność w celach dydaktycznych”

Wyjazdy pracowników polskich uczelni do poszczególnych krajów w roku 2009/10 Staff mobility for teaching and training – outgoing mobility flows, Poland, 2009/10

700 Wyjazdy na szkolenia (Training)

600 500

300

400

Wyjazdy w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych (Teaching)

IT CZ

FR SK UK

IS NO

FI HU BE

AT GR BG DK

LV NL

EE RO

100

5 12

200

IE MT CY

Wyjazdy w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych STA – Staff teaching assignments, Poland Nauczyciele akademiccy polskich uczelni są obecnie najbardziej mobilni w Europie, jeśli chodzi o wyjazdy w ramach programu Erasmus. Liczba wyjazdów polskich nauczycieli akademickich wzrosła ponad czterokrotnie w ciągu 9 lat – z 678 w roku 2000/01 do 2974 w roku 2009/10. W dwóch ostatnich latach Polska zajmowała pierwsze miejsce pod względem liczby wyjazdów. Na dofinansowanie wyjazdów dydaktycznych wykorzystano 2 502 702 euro z budżetu programu Erasmus, co stanowiło 98% funduszy przyznanych na ten typ mobilności. Dodatkowe dofinansowanie wyjazdów ze środków własnych uczelni oraz z innych źródeł zostało oszacowane na ok. 262 983 euro, tj. równowartość ok. 11% kwoty pochodzącej z budżetu Erasmusa. Średnie stypendium przypadające na wyjazd nauczyciela akademickiego wynosiło w Polsce 813 euro, było zatem wyższe niż średnie stypendium obliczone na podstawie danych ze wszystkich krajów uczestniczących (648 euro). Stypendium wypłacane pracownikom obejmuje ryczałtową stawkę na utrzymanie, której wysokość jest uzależniona od kraju docelowego i długości pobytu, oraz kwotę przeznaczoną na dofinansowanie podróży. Średni czas pobytu w uczelni przyjmującej wynosił 6,5 dnia. W roku 2009/10 polskie uczelnie gościły również 16 zagranicznych specjalistów z przedsiębiorstw lub organizacji8. Prowadzili oni zajęcia dla studentów w 6 uczelniach: w Wyższej Szkole Ekonomii i Informatyki w Krakowie (PL KRAKOW18), Wyższej Szkole Ekonomii i Prawa im. prof. Edwarda F. Lipińskiego w Kielcach (PL KIELCE05), Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Krośnie (PL KROSNO01), Sopockiej Szkole Wyższej (PL SOPOT01), Akademii Finansów w Warszawie (PL WARSZAW15) i Wyższej Szkole Bankowej we Wrocławiu (PL WROCLAW15). W celu zachowania spójności danych statystycznych w większości ogólnych podsumowań w niniejszej publikacji podawana jest liczba 2974 wyjazdy dydaktyczne, na którą składa się 2958 wyjazdów nauczycieli akademickich i 16 przyjazdów specjalistów z organizacji i przedsiębiorstw.

Przyjazdy specjalistów z zagranicznych przedsiębiorstw i innych instytucji nieakademickich na zaproszenie uczelni w celu przeprowadzenia zajęć dla studentów finansowane są z budżetu kraju goszczącego w ramach kategorii „wyjazdy w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych”. Faktycznie odbyło się więc 2958 wyjazdów nauczycieli akademickich polskich uczelni oraz 16 przyjazdów specjalistów z zagranicznych przedsiębiorstw na uczenie w naszym kraju.

W poniższym zestawieniu zostały zaprezentowane dane dotyczące stażu pracy i płci wyjeżdżających nauczycieli akademickich. Wyjazdy polskich nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w roku 2009/10 – procentowy udział kobiet i mężczyzn z uwzględnieniem stażu zawodowego Staff mobility for training in Poland in 2009/10, by seniority and gender Łączna liczba Procent łącznej liczby wyjazdów wyjazdów % of the total number of outgoing Total students

Kobiety Women

Procent kobiet % of women

Mężczyźni Men

Procent mężczyzn % of men

Junior (młodsi stażem)

441

54%

381

46%

822

28%

Intermediate (o średnim stażu)

541

49%

571

51%

1112

38%

Senior (starsi stażem)

366

36%

658

64%

1024

35%

1348

46%

1610

54%

2958

Ogółem (Total)

W zestawieniu uwzględniono jedynie wyjazdy nauczycieli akademickich polskich uczelni, bez przyjazdów specjalistów z zagranicznych przedsiębiorstw i instytucji. Uczelnie, w których odnotowano ponad 50 wyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w roku 2009/10 Staff mobility for teaching assignments – Polish universities with the highest number of outgoing staff in 2009/10 Uczelnia Higher education institution

Kod Erasmusa Erasmus code

Liczba wyjazdów Number of flows

Uniwersytet Wrocławski

PL WROCLAW01

205

Uniwersytet Warszawski

PL WARSZAW01

177

Uniwersytet Łódzki

PL LODZ01

173

Uniwersytet Śląski w Katowicach

PL KATOWIC01

136

Politechnika Gdańska

PL GDANSK02

101

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

PL KRAKOW05

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

PL POZNAN01

Uniwersytet Jagielloński

PL KRAKOW01

Uniwersytet Rzeszowski

PL RZESZOW02

Politechnika Opolska

PL OPOLE02

Politechnika Wrocławska

PL WROCLAW02

Akademia Górniczo-Hutnicza

PL KRAKOW02

Uniwersytet Mikołaja Kopernika

PL TORUN01

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

PL OLSZTYN01

Wyjazdy nauczycieli akademickich organizowały 192 uczelnie: 109 uczelni publicznych i 83 uczelnie niepubliczne. Z wyjazdów dydaktycznych korzystali w większości pracownicy uczelni publicznych (2598, tj. blisko 90% wszystkich wyjazdów). Z uczelni niepublicznych łącznie wyjechało 376 nauczycieli akademickich. Wyjazdy dydaktyczne z uczelni publicznych i niepublicznych w roku 2009/10 Staff teaching assignments in 2009/10, data from public and non-public universities 376 12,6%

Liczba wyjazdów ze 109 uczelni publicznych (Public HEIs - number of outgoing teachers) Liczba wyjazdów z 83 uczelni niepublicznych (Non-public HEIs - number of outgoing teachers)

2598 87,6%

Wyjazdy dydaktyczne z polskich uczelni do poszczególnych krajów w roku 2009/10 Staff mobility for teaching assignments – outgoing mobility flows, Poland, 2009/10

450

500

400

350

200

8 19

250

300

LT UK BE

EE MT

IE CY

SE DK NL RO

FI HU NO BG GR

IT CZ SK

60 56

100

150

Podobnie jak w poprzednim roku najwięcej polskich nauczycieli akademickich przyjęły uczelnie krajów sąsiednich – Czech, Słowacji, Litwy, ale także uczelnia słoweńska (Uniwersytet w Lublanie), hiszpańska (Uniwersytet w Granadzie), włoska (Uniwersytet w Bari) i uczelnie niemieckie (uniwersytety w Berlinie i w Lipsku).

Zagraniczne uczelnie, które gościły najwięcej polskich nauczycieli akademickich w roku 2009/10 Universities which hosted the highest number of academic teachers from Polish universities in 2009/10 Nazwa uczelni University

Kod Erasmusa Erasmus code

Kraj Country

Liczba przyjazdów polskich nauczycieli akademickich Number of incoming Polish academic teachers

Ostravská Univerzita v Ostrav

CZ OSTRAVA02

Czechy

Katolícka Univerzita v Ružomberku

SK RUZOMBE01

Słowacja

Vilniaus Universitetas

LT VILNIUS01

Litwa

Presovska Univerzita v Presove

SK PRESOV01

Słowacja

Technicka Univerzita v Kosiciach

SK KOSICE03

Słowacja

Univerza v Ljubljani

SI LJUBLJA01

Słowenia

Masarykova Univerzita

CZ BRNO05

Czechy

Vilniaus Pedagoginis Universitetas

LT VILNIUS04

Litwa

Univerzita Karlova v Praze

CZ PRAHA07

Czechy

10.

Universidad de Granada

E GRANADA01

Hiszpania

11.

Universita' degli Studi di Bari

I BARI01

Włochy

12.

Univerzita Palackeho v Olomouci

CZ OLOMOUC01

Czechy

13.

Zilinska Univerzita v Ziline

SK ZILINA01

Słowacja

14.

Humboldt-Universität zu Berlin

D BERLIN13

Niemcy

15.

Freie Universitt Berlin

D BERLIN01

Niemcy

16.

Univerzita Mateja Bela

SK BANSKA01

Słowacja

17.

Universitaet Leipzig

D LEIPZIG01

Niemcy

Wyjazdy na szkolenia STT – Staff mobility for training, Poland Podobnie jak w roku ubiegłym Polska była krajem wysyłającym na szkolenia najwięcej pracowników uczelni. Wyjazdy organizowało 175 uczelni; łącznie odbyło się 1476 wyjazdów do zagranicznych szkół wyższych (86%) oraz do przedsiębiorstw, instytucji, organizacji (14%). Uczelnie wykorzystały 1 129 768 euro, tj. 98% funduszy przyznanych na realizację tego typu mobilności. Dofinansowanie z budżetów uczelnianych i z innych źródeł wyniosło ok. 118 314 euro (równowartość ok. 10% środków z budżetu Erasmusa). Średnie stypendium, obejmujące ryczałtową stawkę na utrzymanie, zależną od kraju docelowego i długości pobytu, oraz dofinansowanie podróży, wynosiło 765 euro na wyjazd, a średnia długość pobytu na zagranicznym szkoleniu – 6,4 dnia. Z wyjazdów szkoleniowych korzystają w dużej mierze pracownicy jednostek administracyjnych, zaangażowani w działania związane ze współpracą międzynarodową, ale także np. pracownicy

bibliotek akademickich. Celem wyjazdów może być m.in. zapoznanie się z pracą analogicznej jednostki w innej uczelni, poznanie rozwiązań stosowanych za granicą, np. systemów informatycznych czy baz danych. Wyjazdy pracowników polskich uczelni na szkolenia w roku 2009/10 – procentowy udział kobiet i mężczyzn z uwzględnieniem stażu zawodowego Staff mobility for training in Poland in 2009/10, by seniority and gender Łączna liczba Procent łącznej liczby wyjazdów wyjazdów % of the total number of outgoing Total students

Kobiety Women

Procent kobiet % of women

Mężczyźni Men

Procent mężczyzn % of men

Junior (młodsi stażem)

513

77%

151

23%

664

45%

Intermediate (o średnim stażu)

341

73%

128

27%

469

32%

Senior (starsi stażem)

230

67%

113

33%

343

23%

1084

73%

392

27%

1476

Ogółem (Total)

Najwięcej pracowników naszych uczelni wyjechało na szkolenia do Hiszpanii, Niemiec, Wielkiej Brytanii, na Islandię i do Włoch. Nieco inaczej niż ogólna klasyfikacja krajów docelowych wygląda natomiast ranking uczelni, które przyjęły najwięcej pracowników naszych szkół wyższych. Jak pokazuje zamieszczony pod wykresem wykaz, na pierwszym miejscu znalazła się uczelnia islandzka, a na kolejnych: brytyjska, norweska, hiszpańska i portugalska.

160

180

Wyjazdy pracowników polskich uczelni do poszczególnych krajów na szkolenia w roku 2009/10 Staff mobility for training – outgoing mobility flows, Poland, 2009/10

140 120

ES DE UK

PT CZ

FR NO

FI HU NL DK

SE GR

EE MT CY BG RO

100

Zagraniczne szkoły wyższe, które przyjęły najwięcej pracowników polskich uczelni w roku 2009/10 Universities which hosted the highest number of staff members of Polish universities in 2009/10

Nazwa uczelni University

Kod Erasmusa Erasmus code

Kraj Country

Liczba przyjazdów pracowników polskich uczelni na szkolenia Number of incoming Polish staff members

Háskólinn í Reykjavík

IS REYKJAV05

Islandia

118

The Grimsby Institute of Further & Higher Education

UK GRIMSBY01

Wielka Brytania

Diakonhjemmets Høgskole

N OSLO32

Norwegia

Universidad de Granada

E GRANADA01

Hiszpania

Instituto Politécnico de Bragança

P BRAGANC01

Portugalia

Vilniaus Pedagoginis Universitetas

LT VILNIUS04

Litwa

Univerzita Karlova v Praze

CZ PRAHA07

Czechy

Universidad de Castilla-La Mancha

E CIUDA-R01

Hiszpania

Universidad de Las Palmas de Gran Canaria

E LAS-PAL01

Hiszpania

Universidad de Sevilla

E SEVILLA01

Hiszpania

Budapesti Corvinus Egyetem

HU BUDAPES03

Węgry

Univerzita Palackeho v Olomouci

CZ OLOMOUC01

Czechy

Università degli Studi di Perugia

I PERUGIA01

Włochy

Na zagraniczne szkolenia wyjeżdżali pracownicy 175 uczelni – 99 uczelni publicznych i 76 niepublicznych. 75% wszystkich wyjazdów stanowiły wyjazdy pracowników uczelni publicznych. Wyjazdy szkoleniowe pracowników uczelni publicznych i niepublicznych w roku 2009/10 Staff mobility for training in 2009/10, data from public and non-public universities. 369 25%

Liczba wyjazdów z 99 uczelni publicznych (Public HEIs – number of outgoing staff) Liczba wyjazdów z 76 uczelni niepublicznych (Non-public HEIs – number of outgoing staff)

1107 75%

Wyjazdy dydaktyczne i szkoleniowe pracowników uczelni publicznych Staff mobility – teaching assignments and training – number of outgoing staff from public universities 1107 30%

Wyjazdy dydaktyczne i szkoleniowe pracowników uczelni niepublicznych Staff mobility – teaching assignments and training – number of outgoing staff from non-public universities 369 49,5%

376 50,5%

2598 70% Wyjazdy dydaktyczne (Teaching)

Wyjazdy dydaktyczne (Teaching)

Wyjazdy szkoleniowe (Training)

Uczelnie, które wysłały najwięcej pracowników na szkolenia w roku 2009/10 Staff mobility for training – Polish universities with the highest number of outgoing staff in 2009/10 Uczelnia Higher Education Institution

Kod Erasmusa Erasmus code

Liczba wyjazdów Number of flows

Uniwersytet Wrocławski

PL WROCLAW01

160

Uniwersytet Warszawski

PL WARSZAW01

113

Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie

PL LUBLIN06

109

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

PL POZNAN01

Uniwersytet Szczeciński

PL SZCZECI01

Politechnika Gdańska

PL GDANSK02

Uniwersytet Śląski w Katowicach

PL KATOWIC01

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

PL WARSZAW03

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Głogowie

PL GLOGOW02

Politechnika Śląska

PL GLIWICE01

Wyższa Szkoła Handlu i Prawa imienia Ryszarda Łazarskiego w Warszawie

PL WARSZAW14

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie

PL NYSA01

Trzecią pozycję w rankingu utrzymała od poprzedniego roku Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie (uczelnia niepubliczna), która wysłała na szkolenia prawie dwa razy więcej pracowników niż w roku 2008/09. Na wysokiej pozycji pojawiła się Państwowa Wyższa Szkoła

Zawodowa w Głogowie, której pracownicy zrealizowali aż 29 wyjazdów szkoleniowych. Z grona „liderów” wypadły natomiast m.in. Uniwersytet Jagielloński, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Uniwersytet Rzeszowski i Uniwersytet Łódzki – z uczelni tych na szkolenia wyjechało mniej pracowników niż w poprzednim roku akademickim.

Przyjazdy pracowników zagranicznych uczelni Incoming staff W roku 2009/10 odnotowanych zostało 2113 przyjazdów pracowników uczelni zagranicznych – 1819 przyjazdów na uczelnie w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych dla studentów i 294 przyjazdy do różnego typu instytucji na szkolenia (265 przyjazdów na uczelnie, 29 przyjazdów do przedsiębiorstw lub instytucji niebędących uczelniami). Przyjazdy pracowników zagranicznych uczelni do Polski w celu prowadzenia zajęć i na szkolenia w roku 2009/10 Staff mobility for teaching assignments and for training – incoming staff, 2009/10 Kraj Country

Przyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć Incoming teachers (teaching assignments)

Przyjazdy pracowników na szkolenia Incoming staff (training)

Łączna liczba przyjazdów Total number of mobility flows

Austria

Belgia

Bułgaria

Chorwacja

–

Cypr

Czechy

175

185

Dania

Estonia

Finlandia

Francja

215

232

Grecja

Hiszpania

138

176

Holandia

Irlandia

Islandia

Liechtenstein

Litwa

115

124

Przyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć Incoming teachers (teaching assignments)

Kraj Country

Przyjazdy pracowników na szkolenia Incoming staff (training)

Łączna liczba przyjazdów Total number of mobility flows

Luksemburg

Łotwa

Malta

Niemcy

297

310

Norwegia

Portugalia

Rumunia

Słowacja

104

117

Słowenia

Szwecja

Turcja

161

224

Węgry

Wielka Brytania

Włochy

103

1819

294

2113

Ogółem (Total)

Przyjazdy nauczycieli akademickich z zagranicznych uczelni do Polski w latach 2000/01 – 2009/10 Staff mobility for teaching assignments – incoming mobility flows, Poland, 2000/01 – 2009/10 18

2000

1800

1400

1200

1000

57 2001/02

2002/03

48 2000/01

800 600

1600

400

2009/10

2008/09

2007/08

2006/07

2005/06

2004/05

2003/04

200

Przyjazdy nauczycieli akademickich z poszczególnych krajów do Polski w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w roku 2009/10 Staff mobility for teaching assignments – incoming mobility flows, Poland, 2009/10

300

29 7

350

17 5

200

16 1

21 5

250

IE MT

SE NO DK

SI GR

FI RO

11 5 100

10 4

13 8

150

FR CZ

IT UK

BE BG HU

Przyjazdy pracowników zagranicznych uczelni do Polski na szkolenia Staff mobility for training – incoming mobility flows, Poland, 2009/10

70 60 50

LT BG

PT GR

SE NO

SK HU RO

Uczelnie, które przyjęły najwięcej pracowników zagranicznych uczelni przyjeżdżających na szkolenia w roku 2009/10 Staff mobility for training – Polish universities with the highest number of incoming staff in 2009/10 Uczelnia Higher Education Institution

Kod Erasmusa Erasmus code

Liczba przyjazdów Number of incoming staff

Uniwersytet Warszawski

PL WARSZAW01

Uczelnia Vistula (poprzednio: Wyższa Szkoła EkonomicznoInformatyczna)

PL WARSZAW43

Uniwersytet Jagielloński

PL KRAKOW01

Uniwersytet Łódzki

PL LODZ01

Politechnika Białostocka

PL BIALYST01

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

PL WARSZAW05

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

PL POZNAN01

Uniwersytet Wrocławski

PL WROCLAW01

Politechnika Gdańska

PL GDANSK01

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

PL SZCZECI02

Politechnika Częstochowska

PL CZESTOC01

Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie

PL WARSZAW12

Politechnika Świętokrzyska

PL KIELCE01

Politechnika Łódzka

PL LODZ02

Politechnika Opolska

PL OPOLE02

Politechnika Poznańska

PL POZNAN02

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

PL TORUN01

Opracowanie: Małgorzata Członkowska-Naumiuk

Intensywne kursy językowe (EILC) Erasmus Intensive Language Courses (EILC) Program Erasmus wspiera naukę języków obcych m.in. poprzez dofinansowanie nauczania języków mniej rozpowszechnionych, do których należy większość języków krajów uczestniczących w programie. Dzięki środkom z budżetu Erasmusa organizowane są intensywne kursy językowe (Erasmus Intensive Language Courses – EILC) dla studentów przyjeżdżających do krajów, w których mówi się językami rzadziej nauczanymi. Zgodnie z tą zasadą kursy EILC nie obejmują angielskiego, niemieckiego, francuskiego i hiszpańskiego (kastylijskiego). Ich celem jest przede wszystkim umożliwienie studentom posługiwania się danym językiem w życiu codziennym, program ukierunkowany jest więc szczególnie na praktyczną naukę języka. W roku 2009/10 kursy EILC były organizowane w następujących krajach: Belgia (Region Flamandzki – język niderlandzki), Bułgaria, Cypr (język grecki), Czechy, Dania, Estonia, Finlandia (język fiński i szwedzki), Grecja, Holandia, Islandia, Litwa, Łotwa, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Turcja, Węgry, Włochy. Kursy EILC są oferowane na poziomie podstawowym i średnio zaawansowanym. Prowadzone są przez instytucje specjalizujące się w nauczaniu danego języka, wyłonione w wyniku corocznego konkursu wniosków. Instytucja może organizować jeden lub kilka kursów, przy czym pojedynczy kurs przeznaczony jest dla grupy liczącej ok. 15 osób. Program nauczania zawiera zawsze część kulturalną pozwalającą uczestnikom zdobyć podstawową wiedzę nt. historii, kultury i zwyczajów kraju, do którego przyjechali, a także – pozbyć się stereotypowych opinii na temat danego kraju i uniknąć „szoku kulturowego”. Stosunkowo niezbyt wysoka liczba uczestników kursów EILC w ogólnej skali programu wynika z bardzo ograniczonego budżetu na ten typ działania (co roku około 0,5% ogólnej kwoty na realizację działań zdecentralizowanych programu). Ogółem w 361 kursach EILC zorganizowanych w roku 2009/10 wzięło udział 5386 studentów ze wszystkich krajów uczestniczących w Erasmusie, co stanowiło ok. 2,5% ogółu studentów korzystających z erasmusowych wyjazdów. Wśród uczestników kursów EILC najliczniej reprezentowani byli studenci z Niemiec (922 osoby), Hiszpanii (528) i Polski (493). Najwięcej osób przyjechało na kursy EILC do Włoch (aż 960 uczestników), Belgii (tylko Region Flamandzki; 578 uczestników), Portugalii (449) i Szwecji (447). Proporcjonalnie najwięcej uczestników EILC w stosunku do ogółu przyjeżdżających studentów przyjęły Słowenia (20,4%) i Estonia (14,6%). Najwięcej kursów zorganizowano we Włoszech (57), w Belgii (Region Flamandzki, 31) i w Portugalii (29). W Polsce oferowanych było 18 kursów.

Przyjazdy na kursy EILC – liczba zagranicznych studentów uczestniczących w kursach EILC organizowanych w poszczególnych krajach w roku 2009/10 EILC participants in 2009/10 by host country Kraj Country

Liczba uczestników EILC Number of EILC participants

Belgia (część flamandzka)

BE (nl)

578

Bułgaria

Cypr

Czechy

249

Dania

158

Estonia

112

Finlandia

335

Grecja

252

Węgry

140

Islandia

Włochy

960

Litwa

Łotwa

Malta

Holandia

227

Norwegia

160

Polska

203

Portugalia

449

Rumunia

161

Szwecja

447

Słowenia

259

Słowacja

Turcja

330

Ogółem (Total)

5386

Udział polskich studentów w kursach EILC organizowanych w innych krajach Polscy stypendyści Erasmusa wzięli udział w kursach EILC we wszystkich krajach organizujących tego typu przygotowanie językowe. Ogółem w kursach EILC w różnych krajach wzięło udział 493 polskich studentów, którzy byli trzecią co do liczebności grupą uczestników w statystykach ogólnoeuropejskich. Najwięcej Polaków gościły na kursach EILC Portugalia (88 osób), Włochy (84 osoby) i Belgia (Region Flamandzki; 61 osób).

Liczba polskich studentów uczestniczących w kursach EILC w roku 2009/10 Polish Erasmus students participating in the EILC courses in 2009/10 Kraj Country

Liczba polskich studentów – uczestników EILC Number of EILC participants from Poland

Belgia (część flamandzka)

BE (nl)

Bułgaria

Cypr

Czechy

Dania

Estonia

Finlandia

Grecja

Holandia

Islandia

Litwa

Łotwa

Malta

Norwegia

Portugalia

Rumunia

Słowacja

Słowenia

Szwecja

Turcja

Węgry

Włochy

Ogółem (Total)

493

Kursy EILC dla zagranicznych studentów w Polsce W latach 1998/99-2009/10 w kursach EILC w Polsce uczestniczyło ogółem 1386 zagranicznych studentów. Spożytkowana na ten cel kwota z funduszy Erasmusa wyniosła ogółem 400 205 euro. W roku 2009/10 przeprowadzono łącznie 18 kursów języka polskiego dla przyjeżdżających do Polski stypendystów Erasmusa. Na organizację kursów wykorzystano 82 800 euro z budżetu programu.

Kursy prowadziły ośrodki nauczania języka polskiego jako obcego ośmiu uczelni:  Uniwersytet Śląski w Katowicach, Szkoła Języka i Kultury Polskiej,  Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Szkoła Języka i Kultury Polskiej,  Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Centrum Języka i Kultury Polskiej dla

Polonii i Cudzoziemców,

 Uniwersytet Łódzki, Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców,  Wyższa Szkoła Biznesu – National-Louis University w Nowym Sączu (organizacja kursu

po raz pierwszy),

 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Studium Języka i Kultury Polskiej dla

Cudzoziemców,

 Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Studium Kultury i Języka Polskiego dla

Obcokrajowców,

 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Szkoła Języka i Kultury

Polskiej dla Cudzoziemców (organizacja kursu po raz pierwszy). Liczba zagranicznych studentów, którzy zgłosili się na kursy EILC w Polsce, przekroczyła 550. Z uwagi na ograniczony budżet, możliwe było przyjęcie tylko około 40% kandydatów (oferowanych było 218 miejsc). Wśród uczestników najliczniej reprezentowani byli studenci z Niemiec (51 osób), Turcji (33), Francji (31) i Hiszpanii (23).

Liczba kursów Number of courses

Łączna liczba uczestników Total number of participants

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wyższa Szkoła Biznesu – NLU w Nowym Sączu

Uniwersytet Łódzki

Uniwersytet Marii CurieSkłodowskiej w Lublinie

Uniwersytet Jagielloński

Kraj Country

Uniwersytet Śląski w Katowicach

Liczba zagranicznych studentów – uczestników intensywnych kursów języka polskiego EILC w roku 2009, w podziale na kraje Participants of the EILC courses in Poland in 2009

2 kursy 4 kursy 2 kursy 2 kursy 2 kursy 2 kursy 2 kursy 2 kursy 18 kursów

Austria

Belgia

Bułgaria

Cypr

Czechy

Dania

Estonia

Finlandia

4 0

1 1

2 2

Francja

Grecja

Hiszpania

Holandia

Irlandia

3 3

1 0

Islandia

Lichtenstein

Litwa

Luksemburg

Łotwa

Malta

Niemcy

Norwegia

Portugalia

Rumunia

Słowacja

0 5

51 0 16 0

Słowenia

Szwecja

Turcja

Węgry

3 0

Wielka Brytania

Włochy

Ogółem (Total)

203

9 1

Opracowanie: Małgorzata Członkowska-Naumiuk

Projekty typu kurs intensywny Intensive Programmes (IP) Kurs intensywny jest to cykl zajęć dydaktycznych (moduł kształcenia o określonej tematyce) dla międzynarodowej grupy studentów, przygotowany i prowadzony przez nauczycieli akademickich z co najmniej trzech uczelni z trzech różnych państw uczestniczących w programie. Przynajmniej jedna z uczestniczących szkół wyższych musi być zlokalizowana w kraju członkowskim UE. Grupa uczelni realizujących projekt samodzielnie wybiera zakres tematyczny i dziedzinowy kursu intensywnego, jego metodologię oraz określa grupę docelową, czyli wybrane kierunki kształcenia, których studenci mogą uczestniczyć w danym kursie, jak również kryteria wyboru uczestników. Kurs może trwać minimum 10 dni, podczas których odbywają się zajęcia dydaktyczne, maksimum 6 tygodni. Może w nim wziąć udział od 10 do 60 studentów i maksymalnie 20 nauczycieli akademickich z uczelni uczestniczących w projekcie. Tematyka kursu z definicji wykracza poza zakres zajęć standardowo oferowanych w danej dziedzinie w szkołach wyższych, będących partnerami w projekcie. Udział w kursie stwarza studentom i wykładowcom możliwość poznania nowatorskich treści, metod pracy, uczenia się i nauczania, doskonalenia umiejętności oraz źródeł informacji.

Kursy intensywne w Europie W roku 2009/10 uczelnie z 29 krajów uczestniczących w programie Erasmus, w tym z Polski, realizowały 384 projekty typu kurs intensywny, w których uczestniczyło ogółem 12 606 studentów i 4378 wykładowców. Najwięcej kursów koordynowały uczelnie włoskie (47), niemieckie (37), francuskie (31), holenderskie (24) i austriackie (23), najmniej szkoły wyższe z Bułgarii, Łotwy i Rumunii (4), Lichtensteinu (2), Irlandii, Islandii i Malty (1). Liczba projektów typu kurs intensywny koordynowanych przez szkoły wyższe z poszczególnych krajów w latach 2007/08, 2008/09 i 2009/10 Number of IPs coordinated by European higher education institutions in 2007/08, 2008/09 and 2009/10, by country Liczba koordynowanych Liczba koordynowanych Liczba koordynowanych projektów w roku 2007/08 projektów w roku 2008/09 projektów w roku 2009/10

Kraj Austria

Belgia

Bułgaria

Cypr

Czechy

Dania

Estonia

Finlandia

Francja

Grecja

Hiszpania

Holandia

Irlandia

Islandia

Lichtenstein

Litwa

Luksemburg

Łotwa

Malta

Niemcy

Norwegia

Polska

Portugalia

Rumunia

Słowacja

Słowenia

Szwecja

Turcja

Węgry

Wielka Brytania

Włochy

257

319

384

Ogółem

Najwięcej kursów intensywnych przeprowadzonych w roku 2009/10 dotyczyło zagadnień z dziedziny nauk społecznych, ekonomicznych i prawnych (26% z 384 projektów), a najmniej – z dziedziny rolnictwa i weterynarii (3%).

Kursy intensywne koordynowane przez polskie uczelnie 24 polskie uczelnie, pełniące rolę koordynatora, złożyły do Narodowej Agencji 29 wniosków o dofinansowanie projektów typu kurs intensywny w roku 2009/10. Dofinansowanie otrzymało 20 projektów, w tym 10 nowych i 10 kontynuowanych. Informacje ogólne o kursach intensywnych prowadzonych przez polskie szkoły wyższe przedstawia poniższa tabela.

Projekty typu kurs intensywny Erasmusa koordynowane przez polskie uczelnie w roku 2009/10 Intensive Programmes coordinated by Polish higher education institutions in 2009/10 Uczelnia koordynująca projekt Coordinating higher education institution

Typ projektu New/renewed

Rok realizacji projektu w odniesieniu do czasu jego trwania (w latach) Year of the project’s realisation

Czas trwania kursu intensywnego (liczba dni zajęć dydaktycznych) Duration of IP’s subject-related activities in days

Kod Erasmusa

Tytuł projektu Project title

Wyższa Szkoła Administracji Publicznej im. Stanisława Staszica w Białymstoku

PL BIALYST05

Summer School on Good Governance in the Context of European Integration: Institutions-Rights-Societies

nowy

1/3

Politechnika Gdańska

PL GDANSK02

Computational Nanotechnology (CoNan)

kontynuowany

2/3

Politechnika Gdańska

PL GDANSK02

Sensing the City – Designing Urban Experience

nowy

1/3

PL KRAKOW01

Understanding EU Enlargement/ Europeanisation and the EU Enlargement (EUEN)

kontynuowany

2/3

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki

PL KRAKOW03

Facing Impact of the Second World War: Urban Design in Contemporary European Cities

nowy

1/3

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki

PL KRAKOW03

PoReMuSS: Planning of the Regional Municipal Solid Waste Systems

kontynuowany

3/3

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki

PL KRAKOW03

Student Partnership for Reduction of Wastewater Treatment Contribution to Global Warming

kontynuowany

3/3

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

PL KRAKOW04

The European Dimension of International Entrepreneurship

nowy

1/1

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzew- PL KRAKOW17 skiego

Defining Human Rights - Social, Legal and Political Dimensions of the European Dialogue (DHR-ED)

nowy

1/1

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie

Narration and Migration: an Interdisciplinary Study

nowy

1/3

Uniwersytet Jagielloński

PL KROSNO01

PL LUBLIN04

Role of Agriculture in Territorial Identity and Competitiveness of Rural Areas

kontynuowany

2/3

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

PL POZNAN01

Nanosized Particles as Building Blocs for Creation of Nanostructures (NANOSIZE)

nowy

1/3

Politechnika Radomska im. Kazimierza Pułaskiego

PL RADOM01

Ecology and Safety as a Driving Force in the Development of Vehicles

kontynuowany

3/3

Uniwersytet Szczeciński

PL SZCZECI01

Polish Settlements in Europe. Anthrop Visualisations of Cultural Phenomena - Enclaves of Polish Culture in the Region of Bukovina in Romania

nowy

1/3

Uniwersytet Mikołaja Kopernika

PL TORUN01

The Expanding Horizons in European Geography Teaching (ExHEGeT)

kontynuowany

2/3

Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu

PL TORUN02

Law and Economy in a "Global Village" of Financial Crisis

nowy

1/3

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego

PL WARSZAW05

Organic Food Production Chain (OFPC)

kontynuowany

2/3

PL WARSZAW37

REMICS - Research Methods in Cognitive Studies – an Interdisciplinary Winter School

kontynuowany

2/3

Politechnika Wrocławska

PL WROCLAW02

Reduction of CO2 Emission by Implementation of Renewable Resources in Central Europe Regions in the Context of EU Energy Policy

kontynuowany

2/3

Uniwersytet Zielonogórski

PL ZIELONA01

Qualität des Lebens und Qualität der Schule (QLiS)

nowy

1/3

Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie

W kursach intensywnych koordynowanych przez polskie uczelnie wzięło udział ogółem 89 uczelni z 23 państw uczestniczących w programie, w tym 8 uczelni polskich, będących partnerami w 6 projektach. Liczbę instytucji partnerskich uczestniczących w poszczególnych polskich projektach, w podziale na kraje, przedstawia poniższa tabela. Należy zwrócić uwagę na to, że w tabeli liczba partnerów nie jest równa liczbie szkół wyższych, ponieważ jedna uczelnia mogła uczestniczyć w kilku projektach i każdorazowo liczona była jako partner.

Liczba partnerów z poszczególnych krajów, uczestniczących w kursach intensywnych koordynowanych przez polskie uczelnie w roku 2009/10* Number of partners from different countries participating in the IPs coordinated by Polish higher education institutions in 2009/10

Austria

Belgia

Bułgaria

Liczba partnerów z danego kraju ogółem*

PL ZIELONA01

PL WROCLAW02

PL WARSZAW37

PL WARSZAW05

PL TORUN02

PL TORUN01

PL SZCZECI01

PL RADOM01

PL POZNAN01

PL LUBLIN04

PL KROSNO01

PL KRAKOW17

PL KRAKOW04

PL KRAKOW03 Student Partnership

PL KRAKOW03 PoReMuSS

PL KRAKOW03 Facing Impact

PL KRAKOW01

PL GDANSK02 Sensing the City

PL BIALYST05

Kraj uczelni partnerskiej

PL GDANSK02 CoNan

Kod Erasmusa uczelni koordynującej projekt

Cypr

Czechy

Dania

4 0

Estonia

Finlandia

Francja

Grecja

Hiszpania

1 1

Holandia

2 1

1 1

Irlandia

Islandia

Liechtenstein Litwa

0 1

Luksemburg

Łotwa

Malta

Niemcy

1 1

Norwegia

Polska

Portugalia

1 1

Rumunia

1 1

Słowenia

Szwecja Węgry

2 1

3 1

1 1

3 3 3

1 1

Słowacja

Turcja

3 2

Wielka Brytania Włochy

Ogółem 4

1 1

Liczba partnerów 3

* Liczba partnerów z danego kraju nie jest równa liczbie uczelni z danego kraju, ponieważ jedna szkoła wyższa mogła wziąć udział w więcej niż jednym projekcie albo w jednym projekcie mogło uczestniczyć więcej szkół wyższych z danego kraju.

Najwięcej instytucji partnerskich – dwanaście z jedenastu krajów – uczestniczyło w kursie intensywnym „Role of Agriculture in Territorial Identity and Competitiveness of Rural Areas”, koordynowanym przez Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Ogółem w kursach intensywnych koordynowanych przez polskie uczelnie wzięło udział 739 studentów trzech stopni studiów (licencjackich/inżynierskich, magisterskich, doktoranckich), w tym 420 kobiet i 319 mężczyzn, oraz 232 nauczycieli akademickich, w tym 100 kobiet i 132 mężczyzn.

Liczba studentów z kraju, w którym odbył się kurs Local students

Liczba nauczycieli uczestniczących w kursie ogółem Number of participating teachers

Liczba nauczycieli z zagranicy w stosunku do miejsca realizacji kursu Teachers from abroad

Liczba nauczycieli z kraju, w którym odbył się kurs Local teachers

Białystok, 27.06-10.07.2010

PL GDANSK02

Gdańsk, 1-15.08.2010

PL GDANSK02

Gdańsk, 18-31.10.2009

PL KRAKOW01

Kraków, 10-24.04.2010

PL KRAKOW03 Facing Impact

Oświęcim i Kraków, 19.09-3.10.2009

PL KRAKOW03 PoReMuSS

Szwecja, Sztokholm, 17-28.05.2010

PL KRAKOW03 Student Partnership

Szwecja, Sztokholm, 7-19.06.2010

PL KRAKOW04

Kraków, 18-31.07.2010

Kraj, miejscowość i termin realizacji kursu Country, city, dates of the course

Liczba studentów z zagranicy w stosunku do miejsca realizacji kursu Students from abroad

PL BIALYST05

Kod Erasmusa uczelni koordynującej projekt Coordinating university

Liczba studentów uczestniczących w kursie ogółem Number of participating students

Liczba studentów i nauczycieli akademickich uczestniczących w kursach intensywnych koordynowanych przez polskie uczelnie w roku 2009/10 Number of students and teaching staff – participants of the IPs coordinated by Polish higher education institutions in 2009/10

Liczba studentów z zagranicy w stosunku do miejsca realizacji kursu Students from abroad

Liczba studentów z kraju, w którym odbył się kurs Local students

Liczba nauczycieli uczestniczących w kursie ogółem Number of participating teachers

Liczba nauczycieli z zagranicy w stosunku do miejsca realizacji kursu Teachers from abroad

Liczba nauczycieli z kraju, w którym odbył się kurs Local teachers

Kraków, 4-17.07.2010

PL KROSNO01

Krosno, 18-31.07.2010

PL LUBLIN04

Słowacja, Podkylava 18.04.-1.05.2010

PL POZNAN01

Poznań, 9-22.05.2010

PL RADOM01

Finlandia, Turku, 14-27.03.2010

PL SZCZECI01

Rumunia, Paltinoasa 9-22.05.2010

PL TORUN01

Turcja, Ankara, 13-26.06.2010

PL TORUN02

Toruń, 6-19.09.2009

Kraj, miejscowość i termin realizacji kursu Country, city, dates of the course

Liczba studentów uczestniczących w kursie ogółem Number of participating students

Kod Erasmusa uczelni koordynującej projekt Coordinating university

PL KRAKOW17

PL WARSZAW05

Warszawa i Brodnicki Park Krajobrazowy oraz Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy, 8-21.08.2010

PL WARSZAW37

Zakopane, 14-27.02.2010

PL WROCLAW02

Bielawa i Wrocław, 1-13.09.2009

PL ZIELONA01

Zielona Góra, 7-19.02.2010

739

505

234

232

140

Ogółem (Total)

Kursy intensywne koordynowane przez szkoły wyższe z Polski były poświęcone głównie tematyce z dziedzin technicznych i przyrodniczych. Środki z programu „Uczenie się przez całe życie” – Erasmus przeznaczone były na dofinansowanie następujących kategorii: a) kosztów organizacji kursu intensywnego (w roku 2009/2010 kwota ryczałtowa wynosiła 5500 euro dla jednego projektu);

b) kosztów podróży uczestniczących w kursie studentów i nauczycieli akademickich; c) kosztów utrzymania uczestniczących w kursie studentów i nauczycieli akademickich. Na przeprowadzenie 20 kursów intensywnych w roku 2009/2010 polskie uczelnie wykorzystały z budżetu programu Erasmus kwotę 771 619 euro (z zakontraktowanych ostatecznie 843 543 euro). Kwota ta stanowiła 2,07% ogólnej kwoty funduszy programu Erasmus wykorzystanych przez Polskę na przeprowadzenie działań zdecentralizowanych w roku 2009/2010 (37 252 063 euro). Dofinansowanie kursów intensywnych koordynowanych przez polskie uczelnie w roku 2009/10 z budżetu programu Erasmus LLP-Erasmus grants for IPs coordinated by Polish higher education institutions in 2009/10 Kod Erasmusa uczelni koordynującej Coordinating university

Kwota przyznana na realizację projektu w roku 2009/10, w euro* Allocated funds in 2009/10

Kwota wykorzystana, Kwota niewykorzystana, w euro** w euro** Used funds Not used funds

PL BIALYST05

35 000

32 464

2 536

PL GDANSK02 CoNan

69 920

66 656

3 264

PL GDANSK02 Sensing the City

26 058

26 032

PL KRAKOW01

23 574

22 476

1 098

PL KRAKOW03 Facing Impacts

37 957

37 896

PL KRAKOW03 PoReMuSS

30 940

22 549

8 391

PL KRAKOW03 Student Partnership

36 370

34 304

2 066

PL KRAKOW04

28 396

23 906

4 490

PL KRAKOW17

37 150

35 300

1 850

PL KROSNO01

47 970

45 275

2 695

PL LUBLIN04

77 160

72 863

4 297

PL POZNAN01

32 020

22 441

9 579

PL RADOM01

82 650

69 747

12 903

PL SZCZECI01

48 322

45 550

2 772

PL TORUN01

52 700

48 901

3 799

PL TORUN02

18 995

18 799

196

PL WARSZAW05

47 890

46 667

1 223

PL WARSZAW37

62 550

51 872

10 678

PL WROCLAW02

18 698

PL ZIELONA01 Ogółem (Total)

29 223

843 543

771 619

71 924

*Kwota w umowie finansowej między Narodową Agencją a uczelnią lub w aneksie do umowy finansowej **Kwota w sprawozdaniu z realizacji projektu Opracowanie: Renata Smolarczyk

Erasmus in Poland in 2009/10 â&#x20AC;&#x201C; some statistics 288 higher education institutions holding an Erasmus University Charter 233 higher education institutions (including 117 public and 116 non-public) signed the agreement with the National Agency and implemented mobility activities. Student mobility 14 021 outgoing students, including 11 613 students who went abroad for a study period and 2408 students who went abroad for a placement in an enterprise. 6070 incoming students, including 5534 foreign students who came to Poland for a study period and 536 foreign students who came for a placement. 29 697 089 euro used for student mobility (99,6% of the allocated funds) Student mobility for studies Number of outgoing students: 10 656 persons (92% of the total number) from 109 public higher education institutions, 957 persons (8% of the total number) from 93 non-public higher education institutions Average grant per month: 372 euro. Most popular destinations of Polish students were Spain (2.164 persons), Germany (2.129), France (1.226), Italy (1.208), and Portugal (922). The largest number of students came to Polish universities from: Spain ( 1.204 persons), Turkey (1.119), France (584), Germany (582), and Portugal (493). Student mobility for placements Number of outgoing students: 1730 persons (72% of the total number) from 74 public higher education institutions, 678 persons (28% of the total number) from 59 non-public higher education institutions Average grant per month: 468 euro. Most popular destinations of Polish students were Spain (411 persons), Germany (373), Greece (293), and United Kingdom (253). The largest number of students came to Poland for a practical placement from: Spain (108 persons), Germany (94), France (72), and Lithuania (52).

Staff mobility 2974 teaching assignments of Polish academic staff at foreign universities 1476 training visits of Polish university staff to foreign institutions 1819 teaching assignments of foreign academic staff at Polish universities 294 training visits of foreign university staff to Polish institutions Teaching assignments Number of mobility flows: 2598 (87 % of the total number of mobility flows) from 109 public higher education institutions, 376 (13 % of the total number of mobility flows) from 83 non-public higher education institutions Average grant per teaching assignment â&#x20AC;&#x201C; 768 euro. Most popular destinations of Polish academic teachers were Germany (453 persons), Spain (344), Italy (238), Czech Republic (231) and Slovakia (218). The largest number of teachers came to teach at Polish universities from: Germany (297 teaching assignments), France (215), Spain (138), Czech Republic (175), and Turkey (161). Staff training Number of mobility flows: 1107 (75 % of the total number of mobility flows) from 99 public higher education institutions, 369 (25 % of the total number of mobility flows) from 76 non-public higher education institutions. Average grant per teaching assignment: 765 euro. Most popular destinations of Polish university staff were Spain (170 persons), Germany (149), United Kingdom (149), Iceland (130), and Italy (120). The largest number of staff came to Poland for a training from: Turkey (63 training visits), Spain (38), Latvia (21), United Kingdom (19) and France (17). In the period 19989â&#x20AC;&#x201C;2010: 93 807 Polish students went abroad as Erasmus students 29 061 foreign Erasmus students came to Poland Polish academic teachers had 17 951 teaching assignments at foreign universities. In the period 2000â&#x20AC;&#x201C;2010 foreign academic teachers had 11.264 teaching assignments in Poland. Detailed statistics are presented in the tables and graphs in the body of the publication. Each table and graph contains its English translation.

In 1998 Poland joined the Erasmus programme.

Narodowa Agencja Programu „Uczenie się przez całe życie” ul. Mokotowska 43 00-551 Warszawa www.frse.org.pl www.erasmus.org.pl

ISSN: 1734-9427 ISBN: 978-83-62634-62-0