Home
Mądrość – kreatywność – innowacyjność a nauczanie i uczenie się języków obcych w Polsce ANNA JAROSZEWSKA
Prezentowany artykuł1 jest skierowany do zainteresowanych stanem i kierunkami rozwoju edukacji obcojęzycznej w polskim systemie oświatowym, ze szczególnym uwzględnieniem etapu kształcenia obowiązkowego. Jego celem jest wzbudzenie refleksji nad stopniem wprowadzenia w życie szkoły idei zapisanych w ustawach i ministerialnych rozporządzeniach, w których ważne miejsce zajęły hasła „mądrość”, „kreatywność” oraz „innowacyjność” − w ślad za literaturą przedmiotu, wynikami licznych badań naukowych oraz pod wpływem polityki międzynarodowej.
C
zy w codziennej praktyce edukacyjnej kategoriom tym poświęca się równie wiele uwagi? Czy po okresie transformacji ustrojowych zapoczątkowanych w 1989 r., po przeszło trzydziestu latach reform oświatowych, stały się immanentnym wymiarem każdej placówki oświatowej i cechują każdego nauczyciela języków obcych? Czy ich potencjał dydaktyczno-wychowawczy jest dziś w pełni realizowany? Czy zyskały status priorytetowych celów kształcenia i dopełniają nie tylko sposób organizowania szkół oraz pracę zatrudnionych w nich nauczycieli, lecz również intelektualną i społeczną działalność uczniów? To tylko ważniejsze z pytań i wątpliwości, na które spróbuję odpowiedzieć. A odpowiedzi te nabierają szczególnej wagi w czasie pandemii koronawirusa – zjawiska nagłego i destruktywnego w skali globalnej. Jego wpływ na polską oświatę jest bardzo wyraźny. Jeszcze kilka miesięcy temu zapewne nikt z nas nie przypuszczał, że będzie ona tak różna od tego, co znaliśmy i „praktykowaliśmy” dotychczas. Tymczasem w zupełnie nowych okolicznościach kształcenia mądrość, kreatywność i innowacyjność mają przecież znaczenie fundamentalne, inna też staje się perspektywa ich uchwycenia w zmieniającej się rzeczywistości.1 Triada pojęciowa: mądrość – kreatywność – innowacyjność
Mimo że nauka zainteresowała się nią dopiero w XX w., zwłaszcza w jego drugiej połowie, wraz z dynamicznym rozwojem gospodarki wolnorynkowej, teorii organizacji i zarządzania, ekonomii czy psychologii twórczości (Drozdowski i in. 2010: 16 i n.; Zawadzka-Bartnik 2018: 182), innowacyjność towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów. Niepodważalnym tego dowodem jest postęp cywilizacyjny i technologiczny, jaki dokonał się przez minione tysiąclecia, czego my, ludzie, jesteśmy świadkami, a zarazem kolejnymi beneficjentami i inicjatorami. O ile jednak w życiu naszych przodków innowacjom 1 Artykuł powstał na kanwie warsztatu metodycznego przeprowadzonego podczas II Kongresu Rozwoju Systemu Edukacji, zorganizowanego 18 września 2019 r. w Warszawie przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji (FRSE). 55
